CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS. — ANNALES

1070
CHAMBRE DES REPRÉSENTANTS. —
achterwacht, waarvan de heer Daens zooeven sprak, w i l er n!et van
hooren.
D e h e e r D M D S . — Ja, het zijn juist gelijk oude paarden die van
achter trekken.
D e h e e r T . OR.es. — Gij hebt gesproken van den heer Woeste.
D e h e e r D a e n s . — Samen met de heeren Camille Huysmans en
pater Rutten, ben ik ook te Zcle en te Hainme geweest, en de heer iluyshauwer, die naar mij luistert, moet ook weten, welke de toestand daar is.
Men spreekt van den Gongo, maar wat men te Zele en te Ilamme ziet
is voorzeker niet beter dan hetgeen men in den Gongo ontmoet. Dit gaat
alles wat men inbeelden kan te buiten. De arbeiders leven daar als slaven,
erger nog als ware dieren.
D e h e e r L a m p e n s . — E n M . Woeste zegt dat ze moeten sparen en
soberder leven, dat ze zooveel niet mogen verleeren !
D e h e e r M o y e r s o e n . — De heer Woeste heeft dat niet gezegd.
D e h e e r D a e n s . — De heer Woeste heeft gezegd : Het middel
tegen de duurte der levensmiddelen is. min reizen,'min verteeren aan
kleeden en genot, soberder leven.
ANNALES
PARLEMENTAIRES.
hunne gezangen niet? « Vervloekt zijn ze, zeggen zij, die ons het
stemrecht afnemen ».
Nu het nog tijd is, hoop ik, dat de rechterzijde met mij zal aandringen
om de wetgevende kiezing i n liet begin van Mei te stellen, opdat die
Franschmans hun stemrecht zouden kunnen uitoefenen.
Denkt toch niet, gelijk de heer Woeste het heeft durven zeggen en
schrijven, dat liet meestendecl van die Franschmans terug keeren om hun
kiesrecht uit te oefenen. Dat is onwaar, niemand hunner komt weer, dit
is hun overigens onmogelijk.
Laat dus de stem der rechtvaardigheid hooren en stelt de kiezingen op
den tweeden of derden Zondag van Mei. Doet gij dat niet, dan zullen des
nachts, als gij sluimert, de schimmen van die 60,000 Franschmans u
komen verontrusten en u toeroepen : « Gij hebt ons vriendelijk behandeld,
dat is goed, maar gij hebt ons van den anderen kant den kus van Judas
gegeven door ons het stemrecht te ontnemen. » (Zeer wel! links.)
D e h e e r T . G l a e s . — H e t zijn de kiezers der katholieke bewaarders
niet.
D e h e e r D a e n s . — Het zijn kiezers van het land.
M . Ie p r é s i d e n t . — L a parole est à M . Woeste.
M . W o e s t e . — Messieurs, au point où les choses en sont arrivées,
je n'ai pas l'intention de retenir la Chambre très longtemps. Je veux
seulement caractériser en quelques mots la longue discussion qui a éclaté
D e h e e r D a e n s . — Zoolang het volk het algemeen stemrecht niet à l'occasion de ce budget.
had, was er ten voordeele van het volk niets te verwachten. Immers, een
Mais, au préalable, je dois m'expliquer brièvement au sujet des
miljoen menschen zonder stemrecht, kunnen ook niets verkrijgen.
questions personnelles que l'on a soulevées contre moi : non pas que ces
W|j hébben dus het volk, willen vrij maken en sedert dien is er verbe- questions personnelles me préoccupent beaucoup, mais parce que, si je
tering gekomen, maar M . Woeste was tegen die vrijmaking van het volk ne répondais pas à ce que l'on a dit à cet égard, on dirait que je me suis
en heeft M . H e n k i n hier met reden kunnen zeggen aan den heer Woeste: trouvé dans l'impossibilité de réfuter mes détracteurs.
« Gij zijt het die alle volkswetten tegenhoudt. » E n heeft de heer VerQue la Chambre me permette donc de dire deux mots personnels, l'un
baegen op zijne beurt niet aan den heer Woeste verweten van...
en ce qui concerne les attaques dont j ' a i été l'objet, principalement de la
part de M . Terwagne, l'autre — une fois pour toutes — à raison dés
D é h e e r M o y e r s o e t i . — De achtbare heer Woeste heeft al de
attaques dont je suis l'objet de la part de M . Daens.
Volkswetten door,zijne stem bekrachtigd.
En ce qui concerne les premières attaques, voici ce que j'ai à répondre.
J'avais eu l'honneur, au début de la discussion et dans une interruption,
D e h e e r D a e n s . — Weihoe! gij ondersteunt dien ouden bewaarder?
Ik beklaag u , gij jonkheid, dat gij u niet voegen komt bij al de mannen de constater qu'en 1889 j'avais défendu et voté la réglementation du
van goeden w i l welke in deze Kamer zetelen. Gij hebt liever u nevens den travail des femmes et des enfants. On m'a répondu : « Comment ! mais
heer Woeste te plaatsen, hij die de handen naar den Hemel zou moeten en 1876 vous vous étes^rononcé contre toute réglementation du travail.»
J'avoue qu'une pareille argumentation échappe à toute discussion
steken om aan God vergiffenisHe vragen voor al het kwaad dat hij gedaan
sérieuse. Sans doute, en 1878, je me suis prononcé, avec la très grande
heeft aan volk en godsdienst.
In de Encycliek zijn er twee punten die gij, katholieken, niet wilt aan- majorité des deux partis qui existaient dans cetie Chambré, contre la
nemen. De Paus heeft uitdrukkelijk gezegd dat de toestand zoo ellendig réglementation du travail ; mais cela prouve-t-ll que je n'aie pas défendu
is omdat de rijkdommen bijeen gestroomd zijn in de handen van eenigen. la loi de 1889? Pourquoi l'ai-je fait? C'est parce que de 1878 à 1889, des
E n wat is het middel daartegen? De klimmende belasting op de onroe- faits nouveaux se sont révélés.
rende goederen en op de erfenissen. Maar gij wilt dien weg niet inslaan t
M . D e m b l o n . — L a poussée du socialisme !
De Paus heeft ook gezegd dat de arbeid moet geregeld worden. RegeM
. W o e s t e . — Ils ont é t é révélés par l'enquête du travail et, ces «
ling van den arbeid moet er zijn, maar gij wilt er niet van hooren. Helpt
ons dan, mannen van de rechterzijde, en ziet naar de .achterwacht niet. faits ayant été révélés, j'ai dit à la Chambre en 1889 que, comme i l exisdie naar het graf riekt! Helpt ons om de regeling van den arbeid te tait des abus graves qui n'étaient pas soupçonnés en 1878, le devoir de
hebben! Als de arbeid geregeld zal zijn, als de werklieden niet meer la législature, d'après moi, était d'intervenir.
Voilà, messieurs, la position que j ' a i prise et cette position échappe,
gedurende dertien uren moeten werken voor hongerloonen, dan zal ons
jong volk in ons land kunnen blijven, dan zal hetzelve niet meer haar de je pense, à toute espèce de critique.
On perd de vue qu'il y a pour nous, catholiques, deux espèces dé
mijnen en fabrieken moeten trekken om daar zijne krachten en gezondheid
questions : i l y a les questions de principe qui touchent aux libres les
te verliezen.
Dc wet van God is toch zoo schoon : er mógen zoo veel menschen i n plus intimes de notre conscience : sur ces questions-là nous sommes
de wereld bij komen als zij willen, er is plaats voor 7 milliards, en als intangibles, nous ne bronchons pas ; mais i l y a, à côté de ces questions-là,
elkeen deftig van zijnen arbeid zal kunnen leven, dan zal niemand meer des questions contingentes. Ces dernières sont souvent influencées par
moeten weggaan gelijk nu. Wat ziet men heden ? Dagelijks zien wij onze les circonstances, et dès lors, à leur sujet, des variations d'opinion
gezonde, goede en bloelende werklieden vertrekken naar de mijnen en peuvent se produire.
Que dirait-on de mol si la leçon des événements n'exerçait sur mon
smeltovens, terwijl van den anderen kant 60,000 jonge boeren naar
Frankrijk moeten gaan op het oogenblik dat de nachtegaal is gekomen en esprit et sur mes actes aucune influence? Que dirait-on si je fermais les
yeuX aux enseignements de l'expérience? Serais-je digne de siéger ici?
de lieve bloemekens hunne geuren verspreiden.
Moet ik opnieuw deze gelegenheid waarnemen, heeren katholieken, om L'honorable M . Terwagne peut le croire, mais ce n'est pas mon sentiment.
u te zeggen dat gij van zin zijt een nieuw schelmstuk te plegen. Nog Il me refuse son approbation ; eh bien, je m'en consolerai !
Mais on me dit : E n 1878, vous avez déclaré qu'il n'y avait pas de
niemand uwer is rechtgestaan om het stemrecht van die Franschmans te
Verdedigen. De heeren De Ghellinck, Verhaegen, Maenhaut/Tibbaut staan question sociale.
Oui, j'ai déclaré cela et je le déclare encore. S'il y avait pour nous une
aan het hoofd van die brave mannen, zij hebben ze ons ontnomen, maar
question sociale, nous reconnaîtrions que les bases de la société doivent
in hun hart blijven zij toch bij ons.
Welnu, niet een van die heeren heeft durven rechtstaan en vragen dat être modifiées. Ces bases dc la société sont la propriété, la famille, la
de kiezingen zouden gesteld worden op den tweeden of derden Zondag religion, la distinction des classes.
D e h e e r M o e y e r s o e n . —• E n dan was er een schrijver die hulde
bracht aan den heer Woeste en die schrijver was de heer Deens zelve.
van Mei i n plaats van op den tweeden van Juni.
Kent gij dan de smeekschriften niet van deze brave Heden? Kent gij
M . A n t o i n e D e l p o r t e . — I l y aura donc toujours des riches et des
pauvres !