Behavior Tuberculosis Prevention among Household Contacts of

Transcription

Behavior Tuberculosis Prevention among Household Contacts of
90
¢Õπ·°àπ‡«™ “√ ªï∑’Ë 32 ©∫—∫摇»… 2 ‡¥◊Õπ‡¡…“¬π 2551
Behavior Tuberculosis Prevention among Household Contacts
of Pulmonary Tuberculosis Patients in Amphoe
Kasetsombun Chaiyaphum Province
Peerapong Chadtummaruk M.D.
Kasetsombun Hospital, Kasetsombun District, Chaiyaphum Province
Abstract
A cross-sectional study was conducted. The objectives of the study were to evaluate level of
behavior prevention , Knowledge and pulmonary tuberculosis prevention in bedroom separation.
The study was carried out in kasetsombun district, chaiyaphum Province. Three hundred and seventy
six household contacts of 108 registered cases of pulmonary tuberculosis of Kasetsombun Hospital
were included in the study. Questionnaires and structured records were used for gathering the data.
The results of the study showed that most of household contacts were female (51.3%) and male
(48.7%). The age group of them ranged from 46 years to 64 years (59.1%) and the average age was
47±15.4 while marriage status showed that most of them were married (88.6%) and half of them were
workers or labors. Level of education, 50.3% finished primary school or less. Level of behavior
tuberculosis prevention was moderate (61.9 %) and knowledge was moderate (57.1%) and
tuberculosis among household contacts with bedroom separation was 45.4%. and tuberculosis patients
was 40.7%
It was concluded that tuberculosis prevention among household contact, especially those with
close contacts had to be emphasized. Health education should be provided to the TB patients and also
the family members within the first month of the treatment. The contents in health education should
be shaped to suits each of the family. The direction of health education was aimed to make change
in preventive behavior of both the patients and family members and also the community.
Keywords : Prevention, Pulmonary tuberculosis, Household contact
Khon Kaen Hospital Medical Journal Vol. 32 Supplement 2 April 2008
91
惵‘°√√¡ °“√ªÑÕß°—π«—≥‚√§¢ÕߺŸâ —¡º— √à«¡∫â“πºŸâªÉ«¬«—≥‚√§
Õ”‡¿Õ‡°…µ√ ¡∫Ÿ√≥å ®—ßÀ«—¥™—¬¿Ÿ¡‘
æ’√–æß…å ™“µ‘∏√√¡√—°…å æ.∫.
‚√ß欓∫“≈‡°…µ√ ¡∫Ÿ√≥å Õ”‡¿Õ‡°…µ√ ¡∫Ÿ√≥å ®—ßÀ«—¥™—¬¿Ÿ¡‘
∫∑§—¥¬àÕ
«‘∏’°“√»÷°…“ ‡ªìπ°“√«‘®—¬·∫∫¿“§µ—¥¢«“ß (cross-sectional study) ‡æ◊ËÕ»÷°…“√–¥—∫惵‘°√√¡
°“√ªÑÕß°—π«—≥‚√§ §«“¡√Ÿ·â ≈–Õ—µ√“°“√ªÑÕß°—π‚√§¢ÕߺŸ â ¡— º— ‚√§√à«¡∫â“π°—∫ºŸªâ «É ¬«—≥‚√§ªÕ¥ „πÕ”‡¿Õ
‡°…µ√ ¡∫Ÿ√≥å ®—ßÀ«—¥™—¬¿Ÿ¡‘ °≈ÿࡵ—«Õ¬à“ß®”π«π 376 √“¬ ‡ªìπºŸâÕ“»—¬Õ¬Ÿà√à«¡∫â“π°—∫ºŸâªÉ«¬«—≥‚√§ªÕ¥
∑’Ë¢÷Èπ∑–‡∫’¬π√—°…“∑’Ë‚√ß欓∫“≈‡°…µ√ ¡∫Ÿ√≥å ®—ßÀ«—¥™—¬¿Ÿ¡‘ „π™à«ß‡«≈“µ—Èß·µà 1 ¡°√“§¡ 2549 ∂÷ß
31 ∏—𫓧¡ 2550 ®”π«π∑—Èß ‘Èπ 108 √“¬ ‡°Á∫¢âÕ¡Ÿ≈‚¥¬„™â·∫∫ Õ∫∂“¡·≈–·∫∫∫—π∑÷°¢âÕ¡Ÿ≈∑’˺Ÿâ«‘®—¬
√â“ߢ÷Èπ‡Õß„™â‚ª√·°√¡ ”‡√Á®√Ÿª„π°“√«‘‡§√“–Àå¢âÕ¡Ÿ≈
º≈°“√»÷°…“ æ∫«à“ ºŸâ —¡º— ‚√§√à«¡∫â“π°—∫ºŸâªÉ«¬«—≥‚√§ªÕ¥ ®”π«π 376 √“¬ ‡æ»À≠‘ß
√âÕ¬≈– 51.3 ‡æ»™“¬ √âÕ¬≈– 48.7 à«π„À≠à‡ªìπ°≈ÿà¡Õ“¬ÿ 46-64 ªï √âÕ¬≈– 59.1 Õ“¬ÿ‡©≈’ˬ 47±15.4ªï
√–¥—∫°“√»÷°…“ ‰¡à‰¥â‡√’¬π-ª√–∂¡»÷°…“ √âÕ¬≈– 50.3 ∂“π¿“æ ¡√ §Ÿà √âÕ¬≈–88.6 Õ“™’懰…µ√°√
√âÕ¬≈– 75.1 ¡’ √“¬‰¥â‡©≈’ˬµàÕ‡¥◊Õπ 3,652±3,852∫“∑ ºŸâ —¡º— ‚√§√à«¡∫â“π°—∫ºŸâªÉ«¬«—≥‚√§ªÕ¥∑’Ë·¬°
ÀâÕßπÕπ°—∫ºŸâªÉ«¬¡’惵‘°√√¡°“√ªÑÕß°—π‚√§√–¥—∫ª“π°≈“ß√âÕ¬≈– 61.9 §«“¡√Ÿâ√–¥—∫ª“π°≈“ß√âÕ¬≈–
57.1 ÀâÕßπÕπ ·≈–Õ—µ√“°“√ªÑÕß°—π«—≥‚√§‚¥¬·¬°ÀâÕßπÕπ°—∫ºŸâªÉ«¬«—≥‚√§À≈—ß®“°ºŸâªÉ«¬‰¥â√—∫°“√
√—°…“«—≥‚√§¢ÕߺŸâ —¡º— æ∫√âÕ¬≈– 45.4 ·≈–ºŸâªÉ«¬«—≥‚√§√âÕ¬≈– 40.7
√ÿªº≈·≈–¢âÕ‡ πÕ·π–
°“√ªÑÕß°—π«—≥‚√§µâÕ߇πâπ°“√ªÑÕß°—π¿“¬„π§√Õ∫§√—«¢ÕߺŸâªÉ«¬«—≥‚√§ ‚¥¬‡©æ“–ºŸâ —¡º— ‚√§
„°≈♑¥∑’ËÕ¬Ÿà√à«¡∫â“π°—∫ºŸâªÉ«¬ ‚¥¬°“√„À⧫“¡√Ÿâ‡°’ˬ«°—∫ “‡Àµÿ°“√ªÉ«¬‡ªìπ«—≥‚√§ °“√ªØ‘∫—µ‘µ—«¢Õß
ºŸâªÉ«¬·≈– ¡“™‘°„π∫â“π „π 1 ‡¥◊Õπ·√°¢Õß°“√√—°…“ ·°àºŸâªÉ«¬·≈– ¡“™‘°„π§√Õ∫§√—« °“√®—¥°‘®°√√¡
ÿ¢»÷°…“§«√®—¥ª√–‡¥Áπ·≈–‡π◊ÈÕÀ“„Àâ Õ¥§≈âÕßµ“¡§«“¡√Ÿâæ◊Èπ∞“π¢ÕߺŸâªÉ«¬·≈– ¡“™‘°¿“¬„π§√Õ∫§√—«
‡æ◊ËÕ„À⇰‘¥°“√ª√—∫‡ª≈’ˬπ惵‘°√√¡°“√ªÑÕß°—π‚√§·≈–ªÑÕß°—π°“√·æ√à‡™◊ÈÕ µàÕµπ‡Õß §√Õ∫§√—« ·≈–
™ÿ¡™π∑’ËÕ¬ŸàÕ“»—¬
§”À≈—° : «—≥‚√§, °“√ªÑÕß°—π«—≥‚√§, ºŸâ —¡º— ‚√§√à«¡∫â“π / ºŸâ∑’ËÕ¬Ÿà√à«¡∫â“π
92
∫∑π”
«—≥‚√§‡ªìπ‚√§µ‘¥µàÕ∑’˪ÑÕß°—π‰¥â ·≈–¬“
∑’Ë„™â√—°…“„πªí®®ÿ∫—π¡’ª√– ‘∑∏‘¿“æ Ÿß “¡“√∂
√— ° …“«— ≥ ‚√§„Àâ À “¬¢“¥‡°◊ Õ ∫√â Õ ¬‡ªÕ√å ‡ ´Á π µå · µà
«— ≥ ‚√§¬— ß ‡ªì π ªí ≠ À“ “∏“√≥ ÿ ¢ µ≈Õ¥¡“ ´÷Ë ß
“‡Àµÿ ”§—≠∑’ˉ¡à “¡“√∂∑”„Àâ«—≥‚√§À¡¥‰ª‰¥â
°Á§◊Õ°“√ªÑÕß°—π‰¡à‰¥âº≈ ·¡â«à“®–¡’°“√„Àâ«—§´’π
∫’´’®’„π‡¥Á° °Á‡ªìπ‡æ’¬ß°“√ ≈¥§«“¡√ÿπ·√ߢÕß‚√§
‡π◊ËÕß®“°·À≈àß·æ√à‡™◊ÈÕ à«π„À≠àÕ¬Ÿà„πºŸâ„À≠à∑’˪ɫ¬
‡ªìπ«—≥‚√§ ‚¥¬‡©æ“–ºŸâªÉ«¬«—≥‚√§∑’˵√«®æ∫‡™◊ÈÕ
„π‡ ¡À–‡ªìπ·À≈àß·æ√à‡™◊ÈÕ∑’Ë ”§—≠ ª√–™“™π
∑—Ë«‰ª¡’§«“¡‡ ’ˬߵàÕ°“√µ‘¥‡™◊ÈÕ√âÕ¬≈– 1.5(1-4)
Õß§å ° “√Õπ“¡— ¬ ‚≈°·≈– À¿“æµà Õ µâ “ π«— ≥ ‚√§
√–À«à“ߪ√–‡∑» (International Union Against
Tuberculosis and Lung Disease: IUATLD)
‰¥â ‡ πÕ·π–·π«∑“ß°“√ªÑ Õ ß°— π «— ≥ ‚√§‚¥¬„™â
°≈«‘∏’À≈—°¢Õß°“√§«∫§ÿ¡«—≥‚√§§◊Õ°“√µ—¥«ß®√
·æ√à‡™◊ÈÕ„Àâ‡√Á«∑’Ë ÿ¥‚¥¬°“√¥Ÿ·≈„À⺟âªÉ«¬¡“√—∫°“√
√—°…“‡¡◊ËÕ‡√‘Ë¡¡’Õ“°“√ °“√„À⺟âªÉ«¬‰¥â√—∫¬“Õ¬à“ß
¡Ë”‡ ¡Õ§√∫∂â«π®–‡ªìπ°“√µ—¥«ß®√°“√·æ√à‡™◊ÈÕ
‰¥â ¥’ ∑’Ë ÿ ¥ (5-10) “‡Àµÿ ∑’Ë «— ≥ ‚√§¬— ß ‡ªì π ªí ≠ À“
“∏“√≥ ÿ ¢ ∑’Ë ”§— ≠ ‡æ√“–¡’ ° “√µ‘ ¥ µà Õ ®“°∫ÿ § §≈
„°≈â ™‘ ¥ ‚¥¬°“√À“¬„®‡Õ“‡™◊È Õ ‚√§∑’Ë ª –ªπÕ¬Ÿà „ π
Õ“°“»‡¢â“‰ª„π√à“ß°“¬∑—Èß®“°ºŸâªÉ«¬∑’Ë¡’Õ“°“√·≈–
ºŸâ‰¡à√Ÿâµ—««à“µ—«‡Õߪɫ¬ ºŸâ —¡º— ‚√§°—∫ºŸâªÉ«¬«—≥‚√§
∑’ËÕ“»—¬Õ¬Ÿà„π∫â“π‡¥’¬«°—π‡ªìπ°≈ÿà¡∑’Ë¡’§«“¡‡ ’Ë¬ß Ÿß
µàÕ°“√µ‘¥«—≥‚√§ ‚¥¬‡©æ“–Õ¬à“߬‘Ëß„π‡¥Á°‡æ√“–
‡¥Á ° ¡— ° ®–µâ Õ ß¡’ ° “√ — ¡ º— „°≈â ™‘ ¥ °— ∫ ºŸâ „ À≠à
§«“¡„°≈â ™‘ ¥ ¢ÕߺŸâ — ¡ º— ‚√§°— ∫ ºŸâ ªÉ « ¬«— ≥ ‚√§∑’Ë
Õ“»—¬Õ¬Ÿà„π∫â“π‡¥’¬«°—π¡’§«“¡ ”§—≠¡“° ‡æ√“–
æ∫«à “ ∫ÿ § §≈¥— ß °≈à “ «¡’ ‚ Õ°“ √— ∫ ‡™◊È Õ ¡“°°«à “ §π
∑—Ë«‰ª∂÷ß 75 ‡∑à“(11) ´÷Ëß„πªí®®ÿ∫—π¬—߉¡à¡’«—§´’π
∑’Ë¡’ª√– ‘∑∏‘ ŸßæÕ∑’Ë®–ªÑÕß°—π°“√µ‘¥‡™◊ÈÕ‰¥â√âÕ¬
‡ªÕ√凴Áπµå ¥—ßπ—Èπ°“√ªÑÕß°—π®÷ߢ÷ÈπÕ¬Ÿà°—∫°“√√—°…“
ÿ¢¿“æÕπ“¡—¬·≈–°“√®—¥°“√°—∫ªí®®—¬§«“¡‡ ’ˬß
¢Õπ·°àπ‡«™ “√ ªï∑’Ë 32 ©∫—∫摇»… 2 ‡¥◊Õπ‡¡…“¬π 2551
ªí ≠ À“°“√·æ√à √ –∫“¥¢Õß«— ≥ ‚√§„π
Õ”‡¿Õ‡°…µ√ ¡∫Ÿ√≥å ®—ßÀ«—¥™—¬¿Ÿ¡‘ ¡’ªí≠À“‡™àπ
‡¥’ ¬ «°— ∫ ‡¡◊ Õ ß„À≠à Ê ∑—Ë « ‰ª §◊ Õ ¡’ ° “√Õæ¬æ
‡§≈◊ËÕπ¬â“¬¢Õߪ√–™“°√ Ÿß °“√Õ¬Ÿà°—πÕ¬à“ß·ÕÕ—¥
„π‡¢µ‡¡◊Õß ÿ¢ ¿“«–·«¥≈âÕ¡‰¡à¥’ ´÷Ë߇ªìπªí®®—¬
”§—≠µàÕ°“√·æ√à√–∫“¥¢Õß«—≥‚√§·≈–Õ—µ√“ªÉ«¬
«—≥‚√§ Õ¬Ÿà„π ‘∫Õ—π¥—∫·√°¢Õß‚√§∑’ˇªìπªí≠À“
¥â“π “∏“√≥ ÿ¢¡“µ≈Õ¥ ´÷Ëß°≈ÿà¡∑’Ë¡’§«“¡‡ ’ˬߵàÕ
°“√µ‘¥‡™◊ÈÕÀ√◊ժɫ¬¥â«¬«—≥‚√§§◊Õ∫ÿ§§≈∑’ËÕ¬Ÿà„°≈â
™‘¥°—∫ºŸâªÉ«¬«—≥‚√§ ‚¥¬‡©æ“–Õ¬à“߬‘ËߺŸâ∑’ËÕ¬Ÿà√à«¡
∫â“π°—∫ºŸâªÉ«¬«—≥‚√§
®“°ªí≠À“¥—ß°≈à“«ºŸâ«‘®—¬®÷ß¡’§«“¡ π„®
∑’Ë ® –»÷ ° …“‡°’Ë ¬ «°— ∫ §«“¡√Ÿâ °“√ªØ‘ ∫— µ‘ µ— « ¢ÕߺŸâ
— ¡ º— ‚√§√à « ¡∫â “ πºŸâ ªÉ « ¬«— ≥ ‚√§ªÕ¥ „π°“√
ªÑÕß°—π°“√·æ√à°√–®“¬‡™◊ÈÕ ‡æ√“–À“°ºŸâ∑’ËÕ“»—¬
„π∫â“π‡¥’¬«°—π°—∫ºŸâªÉ«¬ ¡’«‘∏’°“√ªÑÕß°—π°“√·æ√à
°√–®“¬‡™◊È Õ „π∫â “ π‰¥â ¥’ ‚Õ°“ ∑’Ë ‡ ™◊È Õ ®–·æ√à
°√–®“¬ÕÕ°‰ª Ÿà™ÿ¡™π°Á®–πâÕ¬≈ß ·≈–®–¡’º≈
µàÕ°“√√–∫“¥¢Õß«—≥‚√§
«—µ∂ÿª√– ߧ尓√«‘®—¬
‡æ◊ËÕ»÷°…“ √–¥—∫惵‘°√√¡°“√ªÑÕß°—π‚√§
√–¥—∫ §«“¡√Ÿâ ·≈–Õ—µ√“°“√ªÑÕß°—π«—≥‚√§¢Õß
ºŸâ — ¡ º— ‚√§√à « ¡∫â “ π°— ∫ ºŸâ ªÉ « ¬«— ≥ ‚√§ªÕ¥
„πÕ”‡¿Õ‡°…µ√ ¡∫Ÿ√≥å ®—ßÀ«—¥™—¬¿Ÿ¡‘
¢Õ∫‡¢µ°“√«‘®—¬
°“√»÷°…“§√—Èßπ’ȇªìπ°“√»÷°…“°“√ªÑÕß°—π
«—≥‚√§¢ÕߺŸâ —¡º— ‚√§√à«¡∫â“π∑ÿ°§π¢ÕߺŸâªÉ«¬
„πÕ”‡¿Õ‡°…µ√ ¡∫Ÿ√≥å ®—ßÀ«—¥™—¬¿Ÿ¡‘ ∑’Ë·æ∑¬å
«‘π‘®©—¬«à“ªÉ«¬‡ªìπ«—≥‚√§ªÕ¥ ª√–‡¿∑æ∫‡™◊ÈÕ„π
‡ ¡À–·≈–¢÷È π ∑–‡∫’ ¬ π√— ° …“∑’Ë ‚ √ß欓∫“≈
‡°…µ√ ¡∫Ÿ√≥å √–À«à“ß 1 ¡°√“§¡ 2549 ∂÷ß
31 ∏—𫓧¡ 2550
Khon Kaen Hospital Medical Journal Vol. 32 Supplement 2 April 2008
§”®”°—¥§«“¡
§”®”°— ¥ §«“¡∑’Ë „ ™â „ π°“√»÷ ° …“„π§√—È ß π’È
ª√–°Õ∫¥â«¬
°“√ªÑÕß°—π«—≥‚√§‚¥¬°“√·¬°ÀâÕßπÕπ
À¡“¬∂÷ß «‘∏’ªØ‘∫—µ‘‡æ◊ËÕªÑÕß°—π«—≥‚√§¢ÕߺŸâ —¡º— ‚√§√à«¡∫â“π°—∫ºŸâªÉ«¬«—≥‚√§ªÕ¥ À≈—ß®“°ºŸâªÉ«¬
‰¥â√—∫°“√√—°…“«—≥‚√§
ºŸâ —¡º— ‚√§‚√§√à«¡∫â“π/ºŸâ∑’ËÕ¬Ÿà√à«¡∫â“π
(household contact) À¡“¬∂÷ß ¡“™‘°∑’ËÕ“»—¬Õ¬Ÿà
93
√à«¡∫â“π‡¥’¬«°—π°—∫ºŸâªÉ«¬ ·≈–Õ“»—¬Õ¬Ÿà√à«¡°—π
‰¡àπâÕ¬°«à“ 2 ‡¥◊Õπ¢÷Èπ‰ª
ºŸâªÉ«¬«—≥‚√§ À¡“¬∂÷ß ºŸâªÉ«¬«—≥‚√§∑’ˉ¥â
√—∫°“√«‘π‘®©—¬®“°·æ∑¬å«à“‡ªìπ«—≥‚√§ªÕ¥ ·≈–
º≈°“√µ√«®‡ ¡À–‚¥¬«‘∏’ direct smear æ∫‡™◊ÈÕ
Acid Fast Bacilli (AFB positive)
º≈°“√»÷°…“ ·∫àßÕÕ°‡ªìπ 2 à«π ‰¥â·°à
1. ªí®®—¬¥â“π∫ÿ§§≈ Õ“°“√·≈–°“√ªØ‘∫—µ‘
µ—«¢ÕߺŸâªÉ«¬«—≥‚√§
94
¢Õπ·°àπ‡«™ “√ ªï∑’Ë 32 ©∫—∫摇»… 2 ‡¥◊Õπ‡¡…“¬π 2551
Khon Kaen Hospital Medical Journal Vol. 32 Supplement 2 April 2008
95
96
¢Õπ·°àπ‡«™ “√ ªï∑’Ë 32 ©∫—∫摇»… 2 ‡¥◊Õπ‡¡…“¬π 2551
Khon Kaen Hospital Medical Journal Vol. 32 Supplement 2 April 2008
97
98
¢Õπ·°àπ‡«™ “√ ªï∑’Ë 32 ©∫—∫摇»… 2 ‡¥◊Õπ‡¡…“¬π 2551
Khon Kaen Hospital Medical Journal Vol. 32 Supplement 2 April 2008
«‘®“√≥åº≈
¢—ÈπµÕπ°“√ªÑÕß°—π«—≥‚√§¡’¥—ßπ’È
(1) °“√§âπÀ“ºŸâªÉ«¬‡™‘ß√ÿ° ‚¥¬‡©æ“–ºŸâ∑’Ë
¡’ ‡ ™◊È Õ Õ¬Ÿà „ π‡ ¡À–·≈â « ∑”°“√√— ° …“Õ¬à “ ß¡’
ª√– ‘∑∏‘¿“æ ´÷Ëß®–∑”„Àâ®”π«π‡™◊ÈÕ≈¥≈ßÕ¬à“ß
√«¥‡√Á«
(2) ·π–π”ºŸâªÉ«¬ªî¥ª“°·≈–®¡Ÿ° ∑ÿ°§√—Èß
∑’Ë ‰ ÕÀ√◊ Õ ®“¡¥â « ¬ºâ “ ‡™Á ¥ Àπâ “ À√◊ Õ °√–¥“…™”√–
·≈–≈â “ ß¡◊ Õ „Àâ –Õ“¥‡ ¡Õ‡æ√“–‡ ¡À–∑’Ë ¡’ ‡ ™◊È Õ
«—≥‚√§Õ“®µ‘¥Õ¬Ÿà∑’Ë¡◊Õ ‡¡◊ËÕ‰ª —¡º— °—∫ ‘ËßÕ◊ËπÊ
(3) °“√∑”§«“¡ –Õ“¥ºâ “ ‡™Á ¥ Àπâ “ ·≈–
¿“™π–„ à ‡ ¡À– À≈— ß ®“°ºŸâ ªÉ « ¬‰ÕÀ√◊ Õ ∫â « π
‡ ¡À–·≈⫧«√π”ºâ“‡™Á¥Àπâ“∑’Ë„™â·≈â« ‰ª´—°„Àâ
–Õ“¥·≈⫺÷Ëß·¥¥„Àâ·Àâß°àÕππ”¡“„™âÕ’° à«π
°√–¥“…™”√–·≈–‡ ¡À–À√◊ÕπÈ”≈“¬®“°°“√∫â«π
À√◊Õ¢“° §«√𔉪∑”§«“¡ –Õ“¥‚¥¬‡∑≈ß â«¡
·≈â«√“¥πÈ”„Àâ –Õ“¥À√◊Õ∑”≈“¬‚¥¬°“√‡º“À√◊ÕΩíß
à«π¿“™π–∑’Ë„™â·≈⫵âÕß≈â“ß„Àâ –Õ“¥·≈⫺÷Ëß„Àâ
·ÀâßÀ√◊յ⡄ππÈ”‡¥◊Õ¥π“π 15-30 π“∑’ ‡π◊ËÕß®“°
· ß·¥¥·≈–§«“¡√â Õ π “¡“√∂∑”≈“¬‡™◊È Õ
«—≥‚√§ªÕ¥‰¥â °“√ªØ‘∫—µ‘¥—ß°≈à“«¡’§«“¡ ”§—≠
µàÕ°“√ªÑÕß°—π°“√·æ√à°√–®“¬‡™◊ÈÕ‰¥â¥’
(4) °“√®—¥ ¿“æ·«¥≈âÕ¡·≈–∑’ËÕ¬ŸàÕ“»—¬
„Àâ∂Ÿ° ÿ¢≈—°…≥–
∫∑ √ÿª·≈–¢âÕ‡ πÕ·π–
1. ‡®â“Àπâ“∑’ºË ªŸâ Ø‘∫µ— ß‘ “π‡°’¬Ë «¢âÕß°—∫«—≥‚√§
‡®â“Àπâ“∑’˺ŸâªØ‘∫—µ‘ß“π„π§≈‘π‘°«—≥‚√§ §«√‰¥â√—∫
°“√øóô π øŸ § «“¡√Ÿâ «‘ ™ “°“√∑ÿ ° ¥â “ πÕ¬à “ ß ¡Ë” ‡ ¡Õ
99
·≈–°“√ªÑ Õ ß°— π °“√µ‘ ¥ ‡™◊È Õ «— ≥ ‚√§„π∫ÿ § ≈“°√
‚√ß欓∫“≈‡ªì π ‘Ë ß ”§— ≠ πÕ°®“°®–‡ªì π °“√
ªÑÕß°—π°“√µ‘¥‡™◊ÈÕ«—≥‚√§®“°ºŸâªÉ«¬¡“ Ÿà∫ÿ§≈“°√
·≈⫬—߇ªìπ°“√ªÑÕß°—π¡‘„Àâ¡’°“√·æ√à°√–®“¬‡™◊ÈÕ
«—≥‚√§®“°∫ÿ§≈“°√‰ª ŸàºŸâªÉ«¬¥â«¬
2. §«√æ—≤π“√–∫∫°“√∫√‘°“√ ‚¥¬°“√
„Àâ ÿ¢»÷°…“ ‡æ◊ËÕ„À⺟âªÉ«¬·≈–≠“µ‘ ‡°‘¥§«“¡‡¢â“„®
‡°’ˬ«°—∫ºŸâªÉ«¬ √«¡∑—Èß°“√¥Ÿ·≈·≈–ªÑÕß°—π°“√µ‘¥
‡™◊ËÕ·≈–§«√¡’°“√µ‘¥µ“¡‡¬’ˬ¡∫â“π ‡æ◊ËÕ„Àâ°”≈—ß„®
ºŸâ ªÉ « ¬·≈–≠“µ‘ ª√–‡¡‘ π ªí ≠ À“Õÿ ª √√§Õ¬à “ ß
¡Ë”‡ ¡Õ‡æ◊ËÕ≈¥°“√·æ√à‡™◊ÈÕ·°àºŸâ —¡º— ‚√§„°≈♑¥
‰¥â Õ ¬à “ ß√«¥‡√Á « ®–‡ªì π °“√≈¥§«“¡‡ ’Ë ¬ ߢÕߺŸâ
—¡º— ‚√§√à«¡∫â“π¥â«¬
3. §«√®–¡’ ° “√ª√–™“ — ¡ æ— π ∏å · ≈–‡º¬
·æ√àª√–‚¬™πå¢Õß °“√ªÑÕß°—π«—≥‚√§‚¥¬°“√
·¬°ÀâÕßπÕπ °“√„™âº“⠪“° ®¡Ÿ°¢≥–‰ÕÀ√◊Õ®“¡
®–‡ªìπ°“√ √â“ߧà“π‘¬¡∑’Ë∂Ÿ°µâÕß ‡æ◊ËÕ„À⇰‘¥§«“¡
‡§¬™‘π„π°“√„™âºâ“ªî¥ª“° ®¡Ÿ°‡«≈“‰ÕÀ√◊Õ®“¡
„Àâ · °à ª √–™“™π·≈– “¡“√∂ªÑ Õ ß°— π °“√·æ√à
°√–®“¬‡™◊ÈÕ«—≥‚√§·≈–‚√§µ‘¥µàÕ∑“߇¥‘πÀ“¬„®
Õ◊Ëπʉ¥âÕ’°¥â«¬
°‘µµ‘°√√¡ª√–°“»
°“√»÷°…“π’È ”‡√Á®≈߉¥â¥â«¬§«“¡°√ÿ≥“
‡ªìπÕ¬à“ߥ’¬‘Ëß®“° π“ßÕÿ…≥’¬å «‘™—¬¥‘…∞å À—«Àπâ“
°≈ÿà¡°“√欓∫“≈ ‚√ß欓∫“≈‡°…µ√ ¡∫Ÿ√≥å ∑’Ë
‰¥â™«à ¬‡À≈◊Õ ™’·È π– „À⧔ª√÷°…“ ·°â‰¢¢âÕ∫°æ√àÕß
®πß“π«‘®—¬ª√– ∫º≈ ”‡√Á®¥â«¬¥’
100
¢Õπ·°àπ‡«™ “√ ªï∑’Ë 32 ©∫—∫摇»… 2 ‡¥◊Õπ‡¡…“¬π 2551
‡Õ° “√Õâ“ßÕ‘ß
1. °√–∑√«ß “∏“√≥ ÿ¢. °“√√—°…“«—≥‚√§·π«∑“ß ”À√—∫·ºπß“π√–¥—∫™“µ‘. °√ÿ߇∑æœ: ∫√‘…—∑
æ√Õπ‚∑°√“øøî§ ¥’‰´πå ®”°—¥; 2541.
2. °√¡§«∫§ÿ¡‚√§µ‘¥µàÕ °√–∑√«ß “∏“√≥ ÿ¢. ·π«∑“ß°“√¥”‡π‘πß“π«—≥‚√§·Ààß™“µ‘. æ‘¡æå§√—ßÈ ∑’Ë 2.
°√ÿ߇∑æœ: ‚√ßæ‘¡æå™ÿ¡πÿ¡ À°√≥å°“√‡°…µ√·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬; 2542.
3. À≈—°°“√·≈–·ºπß“π§«∫§ÿ¡«—≥‚√§„πªí®®ÿ∫π— . °√ÿ߇∑æœ: ‚√ßæ‘¡æå®Ãÿ “≈ß°√≥å ¡À“«‘∑¬“≈—¬; 2542.
4. °“√√—°…“«—≥‚√§·π«∑“ß ”À√—∫·ºπß“π√–¥—∫™“µ‘. °√ÿ߇∑æœ: ∫√‘…∑— æ√Õπ‚∑ °√“øøî§ ¥’‰´πå ®”°—¥;
2541.
5. §Ÿà¡◊Õ·π«∑“ߪؑ∫—µ‘°“√º ¡º “π«—≥‚√§·≈–‚√§‡Õ¥ å. °√ÿ߇∑æœ: ‚√ßæ‘¡æå°“√»“ π“ ”π—°ß“π
æ√–æÿ∑∏»“ π“·Ààß™“µ‘; 2548.
6. ·π«∑“ߪؑ∫µ— ‡‘ æ◊ÕË πÕßπ‚¬∫“¬ “∏“√≥ ÿ¢„π°“√§«∫§ÿ¡«—≥‚√§µ“¡·π«∑“ß„À¡à¢Õߪ√–‡∑»‰∑¬
·≈–∫∑∫“∑Àπâ“∑’Ë¢ÕßÀπ૬ߓπ·≈–∫ÿ§§≈°√∑’ˇ°’ˬ«¢âÕß„π√–¥—∫‡¢µ·≈–®—ßÀ«—¥. °√ÿ߇∑æœ:
‚√ßæ‘¡æå™ÿ¡πÿ¡ À°√≥å°“√‡°…µ√·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬; 2541.
7. °√–∑√«ß “∏“√≥ ÿ¢. °“√√—°…“«—≥‚√§·π«∑“ß ”À√—∫·ºπß“π√–¥—∫™“µ‘. °√ÿ߇∑æœ: ∫√‘…—∑
æ√Õπ‚∑°√“øøî§ ¥’‰´πå ®”°—¥; 2541.
8. °Õß√–∫“¥«‘∑¬“. ”π—°ß“πª≈—¥°√–∑√«ß “∏“√≥ ÿ¢ °√–∑√«ß “∏“√≥ ÿ¢. √ÿª√“¬ß“π°“√‡ΩÑ“
√–«—ß‚√§ ∂“π°“√≥å«—≥‚√§ª√–®”ªï 2545. °√ÿ߇∑æœ: [¡.ª.æ.]; 2548.
9. °Õß«—≥‚√§. °√¡§«∫§ÿ¡‚√§µ‘¥µàÕ °√–∑√«ß “∏“√≥ ÿ¢. °“√√—°…“ºŸâªÉ«¬«—≥‚√§. æ‘¡æå§√—Èß∑’Ë 2.
°√ÿ߇∑æœ: ‚√ßæ‘¡æå™ÿ¡πÿ¡ À°√≥å°“√‡°…µ√·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬; 2540.
10. °Õ∫·°â« §ÿµµ«— . ªí®®—¬∑’Ë¡’º≈°√–∑∫µàÕ§«“¡ ¡Ë”‡ ¡Õ„π°“√√—°…“¢ÕߺŸâªÉ«¬«—≥‚√§ªÕ¥
[«‘∑¬“π‘æπ∏åª√‘≠≠“ —ߧ¡»“ µ√¡À“∫—≥±‘µ “¢“«‘™“ —ߧ¡»“ µ√°“√·æ∑¬å·≈– “∏“√≥ ÿ¢].
°√ÿ߇∑æœ: ∫—≥±‘µ«‘∑¬“≈—¬ ¡À“«‘∑¬“≈—¬¡À‘¥≈; 2527.
11. ‡°’¬√µ‘°”®√ °ÿ»≈, ™—¬¬» Õÿ‡¥Áπ. °“√ π—∫ πÿπ®“°∫ÿ§§≈°√∑’¡ ÿ¢¿“æ∑’Ë¡’µàÕºŸâªÉ«¬«—≥‚√§ªÕ¥
¢≥–¡“µ√«®√—°…“∑’ÀË π૬ºŸªâ «É ¬πÕ° §≈‘π°‘ «—≥‚√§‚√ß欓∫“≈∑à“»“≈“. «“√ “√«—≥‚√§ ‚√§∑√«ßÕ°
·≈–‡«™∫”∫—¥«‘°ƒµ 2548; 26(1): 1-8.