kurmancî - Institut kurde de Paris

hejmar 8
zivistan 1991
KURMANCÎ
Min ev nivîsî ne ji bo sahibrewacan
Belkî ji bo biçûkêd Kurmancan
Ehmedê Xanî
(Sedsala XVII)
rojnameya taybetî ya Enstîtuya kurdî ya Parîsê li ser pirsên zaravê kurmancî
BERLÎN II
Civîna heÒtemîn a li ser zimanê kurdî, zaravayê kurmancî li Almanya ya yekbûyî, li bajarê Berlînê civiya. Civîn pênc rojan, ji 10 heta 15ê kanûnê dom kir. Giraniya
xebata vê civînê li ser termên dezgehên cotkarî, çandinî û navên pez û dewaran bû. Ji
van pê ve civîn li ser dûmahîka termên edebî, anatomiya mirov, ferhengoka S e w r a
A z a d î ya Cegerxwîn, a Memê Alan û ya kovara S t ê rê xebitî.
Hevalên ku beÒdarî civîna pahîza 1990 an bûn, ev in: Khosrow Abdollahî
(Selmas), Mahmûd Baksi (Xerza), Rojen Barnas (Diyarbekir), Muzeffer Begzade (…ikakan), Mûsa Kaval (Hekarî), Zeynelabidîn Zinar (Batman), Hazim KÈlÈç (Hekarî), Hemîd
KÈlÈçaslan (Mêrdîn), Huseyin Kurdo (Amûd), Kendal Nezan (Diyarbekir), Zinar Soran
(Mêrdîn), Mehmed Uzun (Siwêrek) û ReÒo Zîlan (Agirî).
K U R M A N CÎ
Termên çandiniyê li hêla Mêrdînê
Amadekar : Zinar SORAN
kurdî
cot
cotkarî
cotkar
erd
erdê avî
erdê bejî
erdê best
erdê qiraç, xîç
erdê beyar
erdê bûr
erdê kirêb
Òûv / Òov
kat
zîl dan
hêÒîn bûn
ketina beqê,
avis bûn, pîk bûn
seridîn, Òîrik girtin
tirkî
çift
çiftçilik
çiftçi
arazi
sulak arazi
kurak, susuz arazi
kumlu yamaç arazisi
kÈraç arazi
boÒ bÈrakÈlmÈÒ,
ekilmemiÒ arazi
baÒÈboÒ arazi
bir kez sürülmüÒ tarla
ekime hazÈr tarla
ekilmiÒ fakat herhangi
bir nedenle biçilmemiÒ
tarlanÈn ertesi yÈl
sürülmeden
kendilifiinden
ürün vermesi
çimlenmek
yeÒermek
baÒafia durmak
baÒaklanmak, baÒafiÈn
sütle dolgunlaÒmasÈ
fransizî
charrue
agriculture
cultivateur
terre, terrain
terre irriguée
terre non irriguée
terre sablonneuse
terrain friche
terre non cultivée
îngilizî
plough
agriculture
farmer
earth, ground
irrigated land
non irrigated land
sandy soil
waste land
uncultivated land
terre abandonnée
champ labouré une fois
champ prêt aux
semailles
champ labouré et semé
mais non récolté pour
une raison quelconque,
qui l’année suivante
donne des récoltes sans
être à nouveau labouré
germer
verdir
amorce de formation
des épis
former des épis
emplissage du
tégument du grain
abandoned land
field ploughed once
field ready for sowing
ploughed and sown
field but for some reason not harvested, which
will yield a crop the year
after without having to
be ploughed again
to sprout
to turn green
initial forming of
ears (corn, etc.)
to form ears filling
up of seed's integument (dumahîk rûpel 3)
Termên Edebî
Rojen Barnas
Niçlêdan : taariz kirin. Bi mebesta tinaz pêkirinê an yekî piçûkxistinê an jî niçlêdanê, gotina xwe bi maneyeke bi temamî bervajiya wê
gotinê gotin e. Herwekî ku ji yekî derengmayî
re meriv bêje, ev çi heliza te bû tu çima ew
çend zû hati.
Niç : taariz (t) dokunma, taÒlama (f) satire (e)
satire.
Dirûvpêxistin : TeÒbîh. Du tiÒtên an kesên
ku dirûvê wan bi hev kevin, dirûvê yê qels bi
yê xurt xistin e. (t) benzetme (f) allégorie (e)
allegory.
Herwekî: Zozan wek gulekê xweÒik e.
HÊMANÊN DIRÛVPÊXISTINÊ: Çar hêmanên dirûvpêxistinê hene.
1. Dirûvpêketî: MuÒebbeh. Yê dirûv pê
dayî (yê qels). Zozan wek gulekê xweÒik e.
Zozan dirûvpêketî ye.
2. Dirûvdar: MuÒebbehun bîh. Yê dirûv pê
xistî (yê xurt). Zozan wek gulekê xweÒik e.
Gul dirûvdar e.
3. Dirûv: wechî Òebeh. Aliyê an awayê
dirûvpêketinê ye. Zozan wek gulekê
xweÒik e. XweÒik aliyê dirûvpêxistinê ye,
dirûv e.
4. Daçeka dirûvpêxistinê: edatî Òebeh:
Zozan wek gulekê xweÒik e. «Wek» daçek
e û li vê derê daçeka dirûvpêxistinê ye. Ji
bili «wek»ê daçekên dirûvpêxistinê ev in:
mîna, nola, asa, misl, manend, weÒ, goya,
sankî, meger, çawa, çend…
CURÊN DIRÛVPÊXISTINÊ:
1. Dirûvpêxistina tevekî:
dirûvpêxistina bi her
dirûvpêketî, dirûvdar,
dirûvpêxistinê pêkve
TeÒbîhî mufessel:
çar hêmanan e;
dirûv û daçeka
hene. Herwekî:
Kurm ancî • 57 •
Zozan wek gulekê xweÒik e.
2. Dirûvpêxistina kurtane: teÒbîhî mucmel. Dirûvpêxistina ku bêî hêmana dirûv
tê çêkirin. Herwekî: Zozan wek gul e.
3. Dirûvpêxistina xurtkirî: teÒbihî muekked. Dirûvpêxistina ku bêî daçek tê çêkirinê. Herwekî: Bi xweÒikbûnê Zozan gul e.
4. Dirûvpêxistina rewan: teÒbîhî belîx:
dirûvpêxistina ku bi tenê bi dirûvpêketî û
dirûvdar tê çekirin. Herwekî: Zozan gul e.
5. Dirûvpêxistina kurt: teÒbîhî mûcez:
teÒbîha bi gotinên herî hindik tê kirin.
Hinarîk gul, temorîk gul
Çav û dev pêkve gulxonçe
Ne guldan e dilbera min
Lê gulîstan e, rinda min.
(R.Barnas)
Di vê numûnê de: hinarîk wek gulê sor e,
temorîk mîna gulê bi xweÒbihn e, çav nola
gulê geÒ e, û dev jî mislê gulê lihev, xwezîbij
û dilkêÒ e. Ji van heryek bi awakî diÒihibin
gulê. Ev piranî jî dibe di gulekê de bi serê
xwe peyda nebe, lê bi tenê di gulistanê de
hebe.
6. Dirûvpêxistina nimandî: teÒbiha temsilî. Di navbera dirûvpêketî û dirûvdar da
carina gelek aliyê dirûvê hene ku
hunerrmend ne bi tenê bi aliyekî lê bi
gelek aliyên dirûvdayinê dirûvpêxistin
çêdike. Ji vê dirûvpêxistinê re dirûvpêxistina nimandî tê gotin.
Mecaz: bikaranîna gotinê ya ji maneya wê ya
bingehîn bi maneyeke dîtir e. (t) mecaz (f)
métaphore (e) metaphor.
Mecaza hinartî: mecazî mursel : Bêî mebesta dirûvpêxistinê bikaranîna mecazê ye. (t)
mecazi mürsel (f) métonymie (e) metonymy
Îstiare: dirûvpêxistina ku bi tenê an ji dirûv-
• 58 • Kurm ancî
pêketî an jî ji dirûvdar pêk tê.
Îstiara vekirî: îstiareî musarraha. ïstiareya bê
dirûvpêketî (muÒebbeh) ye.
Îstiara girtî : ïstiareî mekniye: ïstiareya ku bê
dirûvdar tê çêkirinê.
Mezmûn: îstiareyên vekirî ne. dêlva bejnê ve
serw, dêlva çav ahû, dêlva bijang tîr, zulf:
kafir, perîÒan, dev: hoqe, nuqte.
ÇE…NÊN EDEBÎ
(t) edebi türler (f) genres littéraires (e) literary
genres
1. ÇeÒnên bingehîn: Ji bilî Òi’rê li gora
mebest û teknîkên xwe, ji sê koma pêk tên.
a. ÇeÒnê vegotinê: Destan, çîrokên xeyalî
(bi perî, dêw, cin), çîrokên gelêrî (serpêhatiyên mirovîn ên gelêrî); fabl: (çîrokên ku qehremanên wan rawir in), kurteçîrok, mesnewî, çîrokên hunerî (yên
nivîskarî), roman.
b. ÇeÒnê rapêÒiyê: ÇeÒnên Òanûgeriyê
(tiyatroyê).
c. ÇeÒnê ramanî: Nivîsarên wek bend, cêribandin ((f) essai), suhbet.
2. ÇeÒnên alîkar: ÇeÒnên alîkar hem di nav
çeÒnên bingehîn de wek hêmanek alîkar
têne bikaranîn, hem jî bi serê xwe lixweser hene: Biografi (jînenîgarî), bîranîn,
ger, name, gotar, rexnenivîs, dîrok.
Destan: (t) destan (f) epopée (e) epic
Destanî: (t) destansal (f) épique (e) epic
Efsane :(t) efsane (f) légende (e) legend
Efsaneyi : (t) efsanesel (f) légendaire (e) legendary
Bend: (t) makale (f) article (e) article
Gotar: (t) nutuk (f) discours (e) speech
Cêribandin: (t) deneme (f) essai (e) essay
Dram: Afirandina tiyatroyê ya dilpêÒewitîn û
pêkenîn pêkve ye (t) dram (f) drame (e)
drama.
Dramnivîs: Nivîskarê dramê.
Komedî: Afirandina tiyatroyê ya pêkenînê ye.
Komedînivîs: Nivîskarê komediyê .
Trajedî: Afirandina tiyatroyê ya dilpêÒewatê
ye.
Trajedînivîs: Nivîskarê trajediyê.
…anûgerî : Tiyatro.
…anû: (t) sahne (f) scène (e) stage
…anûger: Lîstikvanê tiyatroyê.
Ramana sereke: Di nivîsarekê de fikra esasî,
fikra bingehîn. (t) ana fikir (f) idée principale
(e) main idea.
Hevtîp: (f) Anagramme. Hunera bikaranîna
gotinên ku tîpên wan wek hev in, lê mane û
xwendina wan cihê ye. Herwekî : Selma û
Elmas, Nisan û Nasîn, Ber û Reb.
Deredemî: Hunera bûyerekê an kesekî bi
zanîn di tarîxeke dîtir de nîÒan dayin (f) anachronisme.
Bênav: Nivîsarên ku nivîskarên wan ne diyar
in, û wek malê gel giÒt bi kar tînin. Çîrokên
bênav; çîrokên gelêrî. (t) anonim (f) anonyme
(e) anonymous.
Bênavî : (t) anonimlik (f) anonymat (e) anonymity.
Navber: Di leyistika tiyatroyê de navbera du
perdeyan (t) fasÈla (f) entracte (e) intermission.
Peyvnasî: termînolojî.
Vegotin: (t) anlatmak (f) conter, raconter (e)
to relate, to tell.
Çîrok: (t) hikaye, masal (f) conte (e) tale, story.
Çîrokbêj: (t) masal, hikaye anlatan
RapêÒî: (t) gösteri (f) représentation (e) performance.
RapêÒ kirin : (t) temsil etmek (f) représenter
(e) to perform.
Leyîzvan, lîstikvan: (t) oyuncu (f) acteur,
comédien (e) actor, comedian.
…adîk: (t) efilendirici (f) amuseur, divertisseur
(e) entertainer.
Hevmane: (t) eÒanlamlÈ (f) synonyme (e)
synonymous.
(dumahîka rûpela 1an)
kulîlkdan, Òalik girtin
zer bûn, zergulî bûn
xubarî
gîsnê zêr
gîsnê reÒ
serav
bizar kirin / tov
kirin / çandin
bizir / tov
zad / tene
çinîn / dirûn
paleyî
pale
serpale
dûpale
qefil
(baklagiller) tanenin sütle dolgunlaÒmasÈ emplissage du tégument des
grains de légumineuses
sararmak
blondir, mûrir
yafimur öncesi tohum ekme
semailles avant les premières pluies
yafimur sonrasÈ yabani otlarÈn
labourage et semailles après les pluies
yeÒermesi ardÈndan sürüm ve ekim
et la pousse des herbes sauvages
yeÒerme ile birlikte don ve ayazÈn
récolte atteinte par les gelées
vurdufiu ekin
yafimur sonrasÈ ekim
semailles d’après les pluies
ekmek
semer
semence
grain
récolte, moisson
métier de moissonneur
moissonneur
moissonneur en chef
aide-moissonneur
gerbe formée de
quelques javelles
ramasseur de gerbes
glane
liqatvan
tohum
tane, tahÈl
biçim, biçme
orakçÈlÈk
orakçÈ
baÒorakçÈ
artçÈ orakçÈ
bir kaç desteden
oluÒan demet
demet toplayÈcÈ
oraktan kurtulmuÒ baÒaklarÈ
elle koparma iÒi
liqat iÒini yapan
berdas
bir oraklÈk alan
dîk
Òixre, kiÒre
oraktan kurtulmuÒ baÒak
saplarÈ harmana taÒÈma iÒi
darÒixre
sap yükleme askÈsÈ
Òixrevan
harmana sap taÒÈyan
selb, sepl, darcêrk, xerek
su, taÒ, v.b hayvanla taÒÈmada
kullanÈlan askÈ
qûncêrk
testilik, testi konulan afiaçtan
veya topraktan yapÈlmÈÒ özel yer
küçük orak
orakla biçmede sol ele geçirilen
parmaklÈklÈ biçim yardÈmcÈ aleti
tahtadan yapÈlmÈÒ «S» biçimindeki
orakla biçimde sol ele geçirilerek
kullanÈlan biçme yardÈkcÈ aleti
édendue de champ pouvant être
récoltée d'un coup de faucille
épi non coupé par la faucille
transport des épis vers l’aire
de battage
cadre de bois à deux
versants que l’on met sur le
bât des bêtes de somme
pour le transport du foin
tranporteur de foin ou
d'épis de céréales
cadre de bois que l’on met sur
le dos des bêtes de somme pour
le transport d'eau, de pierres etc.
porte-cruches en bois ou
en terre cuite
faucillon
protège-main des moissonneurs
instrument en bois en forme de “S”
que le moissonneur met dans sa
main gauche pour tenir l'herbe
ou le foin qu'il vient de couper
par la faucille de sa main droite
variété de pierre ponce
fer à affûter
pierre à aiguiser
fourche à 3 branches
tamis à grosses mailles
tamis à grosses mailles
servant à séparer le grain de la paille
tamis à grains
qefilvan
liqat
qalûçik, Òalok
qeynax
tar
kosere, xarik
heste
hesan
sêgulî
bolvir
serad
bêjing
yumuÒak bir tür zÈmpara taÒÈ
bileme demiri
bileyi taÒÈ
üçlü çatal
bir tür iri elek
tane, saman v.b elemede
kullanÈlan iri gözlü elek
tane elemede kullanÈlan elek
glaneur, glaneuse
filling up of integument of
leguminous plant's seed
to turn golden, to ripen
sowing before rainfall
ploughing and sowing after
rainfall and growth of wild grasses
harvest affected by frost
sowing after rainfall
to sow
seed
seed
harvest, crop
harvester's trade
harvester
chief harvester
harvester's help
sheaf made up by
several swathes
collector of sheaves
handful of ears left over after
the sheaves have been collected
person who picks up leftover
ears in the field
expanse of field ready for
harvesting by sickle
ear which is not cut by sickle
transport of ears to threshing
area
two sided wooden
frame which is put on
packsaddle to carry hay
person who transports hay
or cereals' ears
wooden frame which is put on
packsaddle to carry water,
stones etc.
wooden or earthenware jug carrier
small sickle to cut kindlings
harvester's hand protection
wooden tool in the shape of an “S”
that the harvester keeps in his left
hand to hold the grass or the hay
which he just cut with the sickle in
his right hand
variety of pumice stone
sharpening or grindingiron
sharpening or grinding stone,whetstone
3 pronged pitchfork
wide meshed sieve
wide meshed sieve
used to separate the grain from the straw
grain sieve
Kurm ancî • 59 •
moxil, elek
un elefii
Òel, xeÒe
giyadîn
bênder hûr kirin, gêre kirin
bênder ba kirin
kilim v.b yaygÈlarÈ ilmek suretiyle
yapÈlan ve tütün pamuk v.b taÒÈmada
kullanÈlan geçici büyük çuval
yükte iki çuvaldan her biri
heybe biçimimde çok
uzun ve büyük taÒÈma aracÈ.
bkz. Òêl
çuval
kenevirden yapÈlmÈÒ çuval
kÈldan kaba dokunmuÒ, sama
v.b taÒÈmada kullanÈlan büyük çuval
heybe
torba
sepet
saman taÒÈmada kullanÈlan
çok büyük sepet
askÈlÈ omuz çantasÈ
bufiday, arpa
v.b saklamada kullanÈlan ve özel
bir biçimde yapÈlan kuyu, çukur
ev içinde, dizboyu bir duvarla çevrili
olup hububata ayrÈlmÈÒ yer
samanlÈk
dÈÒarda özel bir biçimde saklanmak
üzere istif edilmiÒ ve üstü, çevresi
rüzgar ve yafimura karÒÈ korunmuÒ
saman ve ot yÈfiÈnÈ
otluk
harman döfimek
harman savurmak
palûte, zibare
imece
pûÒ, kaÒ
sap, kulêÒ
qersele, qesel
kûzir, kozere
kendi kendine kurumuÒ ot
kÈrÈlmamÈÒ kuru ot
tÈrÈlmÈÒ bufiday, arpa v.b saplarÈ
harman artÈfiÈ iri çer çöp
qerme, belim
kÈrÈlmÈÒ, dövülmüÒ sap
ka
hûre, pixmik
kapek
kumik, çet
cêz, paqij, ÒûÒ
saman
saman tozu
kepek
kabuklu tane
rüzgarda savurulmuÒ bufiday
sercêz, serÒûÒ
ifare, binbêder
rüzgarda savurulduktan sonra
temiz hububat kümesi
kÈlçÈklÈ saman
baÒak kÈlçÈfiÈ
savurma esnasÈnda ayrÈk
düÒen tane, taneler
harman artÈfiÈ
Òeqil kirin,
hububat yÈfiÈnÈnÈ damgalamak,
ferd
têr
xeÒ
çewal
telîs
xirar
xurc
tûr
selik
sakar
çetik
çal
risil
kadîn
lod
kesmûk, kêzmûk
bijî
berba
• 60 • Kurm ancî
tamis à mailles fines pour séparer
le son de la farine
gros sac sommaire de transport
de coton et de tabac
fine meshed sieve to separate
the bran from the flour
large coarse sack for transport
of cotton and tobacco
grand sac en poils de chèvre
grand bissac
large goatskin bag
large shoulder bag
voir Òêl
sac à céréale
çewal en chanvre
gros çewal sommaire en poils de
chèvre pour le transport de la paille
besace
sac
panier
hotte généralement utilisée dans
le transport de la paille
sacoche
silo creusé dans la
terre pour la conservation s
des céréales
aire d’emmagasinage des céréales,
entourée d’un muret
pailler, hangar à paille
meule de paille ou de foin
entourée d’une protection
contre les intempéries
see Òêl
cereal sack
hemp çewal
large coarse goatskin çewal
for the transport of straw
beggar's bag
bag
basket
basket carried on the back for
transport of straw
shoulderbag
silo dug in the earth
for preservation of cereals
cereal storage area enclosed
by low wall
straw shed, straw barn
stack of straw or haystack
surrounded by protection
against bad weather
hangar à foin
battre les céréales
éventer les céréales,
après le battage, pour séparer
les grains de la paille
travail collectif des paysans au
moment des moissons
herbe sèche non fauchée
herbe sèche non hâchée
tiges fauchées des céréales
débris de tiges, balayures de
l’aire de battage
tiges de céréales fauchées,
hâchées lors du battage
paille
poussière de paille
son
grain non séparé du son
blé séparé de la paille
par l’éventage
amas de grains les mieux séparés
de la paille après l’éventage
paille contenant la barbe des épis
barbe des épis
grains tombés à l’écart
lors de l'éventage
restes du battage et d’éventage
des grains
marquer d’un sceau l’amas de
hay barn
to thresh cereals
to air cereals after
threshing in order to
separate grain from straw
collective farmers' labour
at harvest time
uncut dry grass
unchopped dry grass
mown cereal stalks
small pieces of stalk,
sweepings of threshing area
mown cereal stalks, chopped
while being threshed
straw
strawdust
bran
grain not separated from bran
wheat separated from straw
during airing
heap of grain best separated
from straw after airing
straw containing beard of corn ears
beard of corn ears
grain which fell aside
during airing
remnants of grain after threshing
and airing
to put a seal on heap
dêç kirin
firîk
Òewibîn,
Òihibîn, rewiqîn, çirijîn
melêvayî, sêparî, sêkutî
melêva, melêvçî
kerax
keraxî
deraxe
deman
deman kirin
çeltûk
çewlîk
qîÒ
qûç
Òikêr
tîr
sed, kos
sersed
sel
qode
iÒaretlemek
firik, henüz sararmamÈÒ fakat
dolgun tanelilik hali
sÈcaktan tanenin
olgunlaÒmadan büzülerek kurumasÈ
marabalÈk
maraba
topraksÈz olup toprak sahibi
tarafÈndan ailesiyle birlikte
beslenen hizmetkar köylü
topraksÈz köylünün hizmet karÒÈlÈfiÈ
toprak sahibi tarafÈndan beslenmesi
üstüste istif edilmiÒ biçili
tahÈl demetleri
icar
icar etmek
çeltik
Èrmak dirsekleri arasÈndaki
alüvyonlu toprak
tarla veya arazideki volkanik
iri ve büyük yassÈ taÒ
tarlada üstüvanevi istif
edilmiÒ taÒ yÈfiÈnÈ
duvar tarzÈnda üstüste harçsÈz ve
ifireti istif edilmiÒ taÒ dizisi
ince ve uzun tarla parçasÈ
bir sürüm hattÈ
bir sürümlük hattÈn bitim ucu
geniÒ yayvan büyük taÒ
ekilmemiÒ olup otlamaya
bÈrakÈlmÈÒ tarla
grains avant son partage
grain formé mais encore immature
of grain before it is separated
formed grain but still immature
grain brûlé par la chaleur avant
d'être arrivé à maturité
métayage
métayer
paysan sans terre entretenu avec
sa famille par le propriétaire foncier
en échange de son travail
contrat liant un kerax à son seigneur
grain burnt by heat
before coming to maturity
sharecropping
sharecropper, tenant farmer
farmer without land supported
with his family by landowner
in exchange for his labour
contract binding a kerax to
his landlord
stack of piles of cereal sheaves
meule de gerbes de céréales
superposées
location, louage
louer
riz non décortiqué
terre enrichie par des alluvions
renting
to rent
rice in the husk
soil enriched by alluvial deposits
rocher ou bloc de pierre volcanique
vulcanic rock or stone block
amas de pierres dans un champ
heap of stones in field
muret formé par la superposition,
sans ciment, de pierres
segment étroit et long d’un champ
small wall formed by piling up
stones without cement
narrow and long segment
of field
furrow
furrow's end
large flat stone block
unploughed field
used as pasture
sillon
le bout du sillon
bloc de pierre large et plat
champ non labouré utilisé
comme pâturage
Navên pez û dewaran
Amadekar : Hazim KILIÇ
NAVÊN PEZ Û DEWARAN
Pez
Pezên spî
Bêçî
Berx
Kavir
Berindir, Òek
Berindîr, berdîr
Hogiç
Xanberingdir
Mih
Beran
Beranê qert
Beranê kol
Beranê binûjik
Beranê kel
HAYVAN ADLARI
kÚçÚkbaÒ hayvanlar
koyun tÚrÚ
1-3 haftalÈk kuzu
kuzu
6 ay - 1 yaÒÈndaki kuzu
1 - 2 yaÒ (erkek)
1 - 2 yaÒ (diÒi)
2 yaÒ ve bÚyÚk koç
2 - 3 yaÒ koyun
koyun
koç
yaÒlÈ koç
boynuzsuz koç
kÚçÚk boynuzlu koç
tohumluk koç
NOMS D'ANIMAUX
ovins
mouton
agneau âgé de 1 à 3 semaines
agneau
agneau âgé de 6 mois à 1 an
agneau âgé de 1 à 2 ans
agnelle âgée de 1 à 2 ans
jeune bélier, âgé de plus de 2 ans
jeune brebis âgée de 2 à 3 ans
brebis adulte, mouton
bélier adulte
vieux bélier
bélier sans corne
bélier à cornes courtes
bélier-étalon
NAMES OF ANIMALS
ovine race
sheep
lamb 1 to 3 weeks old
lamb
lamb 6 months to 1 year old
lamb 1 to 2 years old
(she) lamb 1 to 2 years old
young ram over 2 years old
young ewe 2 to 3 years old
adult ewe, sheep
adult ram
old ram
hornless ram
ram with short horns
stud ram
Kurm ancî • 61 •
Maz, hogiç dibe maz
Tirmaz, maz dibe tirmaz
Pezê reÒe
Karik
Gîsk
Kûr, hevûrî
Seyis, hevûrî
TiÒtîr
BizaÒtîr
Bizin
Nêrî
Qertenêrî
Çûr, bizina çûr
Merez
DEWAR
çêlek
Golik
a) Golikê sersing
b) GolÈkê yekgaranî, parone
c) Mozîk
Canega, conega
Nehgan, nogin
Ga
a) Boxe, moc
b) Gayê cot
Çêl; çêlek, manga
NAVÊN TAYBETÎ
YÊN JIYANA PEZ
Û DEWARAN
Durhî, dirûÒm, dirûf
Avis
Stawr
Ber
Kû, ko
bélier d’âge mûr
bélier âgé, vieux
caprinés
cabri, bicot, chevreau
chevreau âgé de 6 mois à 1 ans
biquet, chevreau mâle entre 2 et 3 ans
jeune bouc âgé de 2 à 3 ans
biquette âgée de 1 à 2 ans
chevrette âgée de 2 à 3 ans
chèvre
bouc
vieux bouc
chèvre d’Angora
poils de mohair
BOVINS
vache
veau
veau nourri au lait
bouvillon âgé d'1 an
bouvillon âgé de plus d'1 an, taurillon
taureau
génisse
bœuf
taureau adulte
bœuf de labour
vache
CERTAINS TERMES
D'ELEVAGE
middle-aged ram
elderly, old ram
caprine race
kid
kid 6 months to 1 year old
male kid 2 to 3 years old
young goat 2 to 3 years old
(she) kid 1 to 2 years old
young (she) goat 2 to 3 years old
(she) goat
billy goat
old billy goat
Angora goat
mohair
BOVINE CATTLE
cow
calf
milk-fed calf
bull-calf 1 year old
bull-calf over 1 year old
bull
heifer
ox
adult bull
ox
cow
BREEDING TERMS
marque
grosse
qui ne donne plus de lait, stérile
progéniture, descendance
attroupement des moutons aux
heures chaudes de la journée
branding
pregnant
milkless
progeny, offspring
flocking together of sheep
at the hottest moment
of the day
herd's diurnal resting area
a) HevÒiyê hingorî
b) HevÒiyê berêspêdê
!evîn:
Palîn, alinc
olgun koç
yaÒlÈ koç
keçi tÚrÚ
ofilak
6 aylÈk - 1 yaÒÈnda ofilak
1 - 2 yaÒÈnda (erkek)
2 - 3 yaÒÈnda (erkek)
1 - 2 yaÒÈnda (diÒi)
2 - 3 yaÒÈnda (diÒi)
keçi
teke
yaÒlÈ teke
tiftik keçisi
tiftik kÈlÈ
BÜYÜKBA… HAYVANLAR
sÈfiÈr
buzafiÈ
buzafiÈ
bir yaÒÈnda dana
dana
bofia
genç inek
ökÚz
bofia
çift ökÚzÚ
inek
BAZI ÖZEL
HAYVANCILIK
TERËMLERË
damga
gebe
sÚtten kesilmiÒ, steril
zuriyet
sÈcakta koyunlarÈn ardarda
ve kÚme halinde
biribirine sokulmasÈ
hayvanlarÈn gÚndÚz dinlenmesi
ve ÚstÚ açÈk dinlenme yeri
kÚçÚk baÒhayvanlarÈn gece
dinlenmesi ve ÚstÚ açÈk
dinlenme yeri
yamaçlardaki koyak
biçimindeki dÚzlÚk
akÒam dinlenmesi sabaha
yakÈn dinlenmesi
gece otlatmasÈ
sabah, öfile, akÒam otlatmasÈ
Çere, çêre
TêÒtxwer, taÒtêkirin:
otlatma, otlak
sabah yemi, sabah otlatmasÈ
!îvxwer, Òîvkirin:
Koz, kozik:
Gov, gom:
Arguherî:
akÒam yemi, akÒam otlatmasÈ
üstÚ açÈk, etrafÈ çevrili kuzu afiÈlÈ
üstÚ kapalÈ kÚçÚkbaÒ hayvan afiÈlÈ
dinlenmeden sonra hareket ettirmek, sidik ve dÈÒkÈsÈnÈ ettirmek
maksadÈyla ve tekrar yatÈrÈlmak
Úzere sÚrÚnÚn gezdirilmesi
pâturage
fourrage du matin, pâturage du
matin
fourrage du soir, pâturage du soir
parc clôturé pour agneaux
bergerie
promenade effectuée après
le repos pour permettre aux
bêtes de faire leurs besoins
hors de l'aire de repos
Mexel
HevÒî
Gihor, guher
• 62 • Kurm ancî
aire de repos diurne
pour le troupeau
aire de repos nocturne
pour le troupeau
petit plateau à flanc de montagne
repos nocture
repos du petit matin
pâturage nocturne
pâturage du matin et de la journée
flock's nocturnal resting area
small plateau on mountain
side
nocturnal rest
rest at daybreak
nocturnal grazing
early morning and
diurnal grazing
pasture
morning fodder, morning
grazing
evening fodder, evening grazing
closed off lamb pen
sheep pen
walk after rest in order to
enable the animals to relieve
themselves away from their
resting area
Kotan
Bêr, bêrî
Dohtin, dotin
Guhan
Çiçik, sertîr
Dûng, dûv
Daw
Kerî
Dûnhe
BerxÒo
Berxbir
Pezbir
Bizinbir
Cew, hevring
Cewêz
HiÒar
Kurmizk, boçik, qemçik
Kel
Revî
Hey
Hawî, avî:
garan
mozirganî, binêre hiÒar
ÇEND CINSÊN PEZ
Pezê qerqaÒ
Pezê hûrik
Pezê riser
Pezê sereÒ
Pezê tebeÒ, beÒ
Pezê sîs
Pezê qer
Pezê sor
Pezê hemdanî
HESP Û MEHÎN
Kurik
Canî
üstÚ açÈk koyun afiÈlÈ
kÈrda sÚrÚ safiÈmÈ
safima, safimak
hayvan memesi
meme ucu
koyun tÚrÚnde geniÒ
ve yayvan kuyruk
koç kuyrufiu
sÚrÚ
kar Úzerinde kÚçÚkbaÒ
hayvanlara yem verilmesi
temmuzda kuzu yÈkama
temmuzda kuzu kÈrkma
MayÈs ve Haziranda
koyun kÈrkma
afiustos ve EylÚl ayÈnda
keçi kÈrkma
kÈrkma makasÈ
kÈrkÈcÈ, kÈrkma iÒini yapan kimse
kÈrda bÚyÚkbaÒ hayvanlar için
yapÈlan etrafÈ çevrili, ÚstÚ açÈk yer
keçi tÚrÚnde kuyruk
bofia
binek hayvanlarÈnÈn kÈrda
kendi baÒÈna baÒÈboÒ kalanlar
binek hayvanlarÈndan birini
veya birkaçÈnÈ baÒÈboÒ çöle
salmak, terketmek
sÚrÚden ayrÈlÈp bir sÚre
kÈrda baÒÈboÒ dolandÈktan
sonra kendilifiinden sÚrÚye
katÈlan kÚçÚkbaÒ hayvanlardan
biri veya birkaçÈ
nahÈr, bÚyÚkbaÒ hayvan sÚrÚsü
bkz. hiÒar
BËRKAÇ KOYUN TÜRÜ
akkoyun
yÚzÚ kÈrmÈzÈmsÈ kulaklarÈ
kÚçÚk ufak yapÈlÈ bir
koyun tÚrÚ
koyu kÈrmÈzÈ-kahvemsi, uzun
kulaklÈ, uzun yapafiÈlÈ iri
yapÈlÈ koyun tÚrÚ
kara baÒlÈ koyun tÚrÚ
kafasÈ alacalÈ (kÈrmÈzÈ veya
kara ile ak) koyun tÚrÚ
yÚzÚ, kafasÈ ve kirpikleri
tÚmden beyaz olan koyun tÚrÚ
karakoyun. BaÒtanbaÒa kara
renkte olan koyun tÚrÚ
kÈrmÈzÈ-kahvemsi renkte olan,
iri yapÈlÈ, eti lezzetli bir
koyun tÚrÚ
uzun ve yassÈ kulaklÈ
bir koyun tÚrÚ
AT VE KISRAK
yavru tay
tay
parc à moutons
traite des brebis dans la nature
traire
pis
trayon
queue grasse du mouton
sheep pen
milking of ewes in the open
to milk
udder
milking nipple
fat tail of sheep
queue du bélier
troupeau
action de donner du fourrage
sur la neige aux ovins
lavage des agneaux en juillet
tonte des agneaux en juillet
tonte des moutons en mai et juin
tonte des chèvres en août
et septembre
forces, ciseaux de tonte
personne qui pratique la tonte
parc clôturé à bovins
tail of ram
flock
action of giving fodder on
the snow to ovine animals
washing of lambs in July
shearing of lambs in July
shearing of sheep in
May and June
sshearing of goats in
August and September
shears
shearer
cattle enclosure
queue des capridés
taureau
chevaux sauvages
tail of caprine animals
bull
wild horses
lâcher des chevaux dans la nature
to let horses loose in the
open
groupe de bovins qui après
avoir quitté le troupeau et
erré quelques temps dans
la nature rentrent au bercail
groupe of bovine animals
coming back to the fold after
leaving the herd and wandering around for some time
troupeau de bovins
herd
QUELQUES ESPECES OVINES
mouton blanc
race de mouton à museau rougeâtre,
à petites oreilles, de petite taille
mouton à tête blanche
SOME OVINE SPECIES
white sheep
breed of small-sized sheep
with reddish muzzle and
small ears
breed of well-padded sheep
with brown fleece and
long ears
sheep with black hair
sheep with black and
white head
sheep with white head
mouton noir
black sheep
mouton charnu à toison alezane
dont la viande est très appréciée
fleshy sheep with chestnut
fleece whose meat is greatly
appreciated
breed of sheep with long
round ears
HORSE AND MARE
foal a few months old
foal
race de mouton à toison marron
aux oreilles longues,
bien en chair
mouton à tête noire
mouton à tête pie
race de mouton aux oreilles
longues et rondes
CHEVAL ET JUMENT
poulain âgé de quelques mois
poulain
Kurm ancî • 63 •
Canîhesp
Canîmehîn
Nûzîn, berzîn
erkek tay
kÈsrak tay
dört yaÒÈnda ve eyerlemeye
eriÒkin at
kÈsrak
at
beygir, yÚk atÈ
tohumluk at, döl atÈ
burulmuÒ at
katÈr
eÒek
erkek eÒek
diÒi eÒek
sÈpa
Mehîn
Hesp
Bargîr
Hespê fal
Exte, axte
Hêstir
Ker
Ker, nêreker
Maker, manker
CehÒik, daÒik, caÒ
poulain mâle
pouliche
cheval âgé de 4 ans prêt à
être sellé
jument
cheval
cheval de somme
étalon
hongre
mule
âne
âne mâle
ânesse
ânon, bourricot
male foal
filly
four year old horse ready to
be saddled
mare
horse
packhorse
stallion
gelding
mule
donkey
ass (male)
she-ass
ass's foal
Dezgehên cotkariyê li aliyê …ikakan
Amadekar : Mizeffer BEGZADE
DEZGEHÊN
COTKARIYÊ LI
ALIYÊ …IKAKAN
Cot
1. gasin
2. dend / pêcat:
3. baskêÒ
4. Òûrê cot
5. hêÒ
…IKAK BÖLGESËNDE
KULLANILAN TARIM
ARAÇLARI
karasaban
karasaban demiri
yatay gövde
karasaban oku
keski
dikey gövde
TERMES AGRICOLES
DANS LA REGION
DES SHIKAKS
charrue
soc
partie horizontale du bâti de la charrue
flèche de la charrue
coutre
partie verticale du bâti de la charrue
6. destikê cot
7. Gele
8. Kunesim
HêÒevan
Nîrevan
karasaban kabzasÈ
sürgÚ
sÚrgÚ delifii
karasaban sÚrÚcÚsÚ
çift hayvanlarÈnÈ
yönlendirici
pulluk
dökÚm levhasÈ
uç demiri
keski demiri
karÈk tekerlefii
arazi tekerlefii
poignée de la charrue
pêne, verrou
mortaise
conducteur de la charrue
celui qui guide les bêtes
de labour
brabant
planche du brabaut
soc
coutre
roue de sillon
rotavator, fraise rotative pour
régénérer la terre
Kotan
1. Textê kotanê
2. Gasin
3. !ûrê kotanê
4. Zinê kotanê
5. Tekerê zînê kotanê
• 64 • Kurm ancî
FARMING TERMS USED
IN THE REGION OF THE
SHIKAKS
plough
ploughshare
horizontal part of plough’s frame
plough’s beam
coulter
vertical part of plough’s
frame
plough handle
bolt
mortise
plough driver
person who guides plough
animals swivel plough
half-twin plough
swivel plough board
ploughshare
coulter
furrowing wheel
drilling wheel used to
regenerate the soil
6. Kunesim
7. Çengale û kulabe
8. DestkêÒ
10. Çopan
1. Nîr
2. Navnîr
3. Kulabe
4. Xenîke
5. Kunesima nîr
Mali
BaskêÒên maliyê
Mangêr
BaskêÒên mangêrê
Dendikê mangêrê
Bose
Cencer
1-2. Tîrê cencerê
3-4. Rexê cencerê
çekme delifii
çeki çengeli ve halkasÈ
Òasi
çeki zinciri ve kancasÈ
boyunduruk
boyunduruk beli
boyun çubufiu
boyun çubufiu bafiÈ
boyunduruk delifii
tapan
tapan çekme kollarÈ
tarla tÈrmÈfiÈ
çekme kollarÈ
tÈrmÈk diÒleri
ucu çapraz halka
harman döfime makinesi
diÒli kollar
kÈzaklar
gâche, mortaise
crampon et anneau de traction
châssis
châne de traction
joug
bâti du joug
baguette du joug
anneau de la baguette du joug
orifice du joug
herse
bras de traction de la herse
râteau mécanique
traverses du râteau
dents du râteau
anneau à extrémité croisée
batteuse à roues cylindiriques
arbres dentés de la batteuse
traîneaux de la batteuse
5-6. Navejeka cencerê
7. Dindikê cencerê
8. Banê cencerê
Gêzîk/gêzî
Dirban
1. Destik, bistî
2. Heçî
3. Gele
Das
1. Destik
2. Devê dasê
3. Nikilê dasê
Bêr
Panika bêrê
Bistîk
Mer
!ene
Dirnix
Dindikê dirnixê
Kurore
Gurz
Bendeke
Xane : Koma giya ya seddu sed faxeyî ye
Taxe
Las: Giyayê çinî yê berê
palekî ye.
Xorim: Koma lasê ye.
DoÒek: Bi gurzan raxistina
binê bêdera cencerê û gêrê ye
Darê coxînê. Darikê di nîveka
bêderê de ye
Xeyan: Genimê kutayî
yê li dora darê coxîn
kom dikin.
Werîs
Gerdûm
Kol: taxûk
!în: tok
Tilî
Memik
Kond
Tîr : sirnî
mesnetler
kesme diÒler
sÚrÚcÚ kulesi
çalÈ sÚpÚrgesi
tÈrpan
sap
sapan kolu
tÈrpan çenesi
orak
sap
orak afizÈ
orak ucu
kÚrek
kÚrek ayasÈ
kÚrek sapÈ
bel
çatal
tÈrmÈk
tÈrmÈk diÒi
darÈ ekmefii
ot demeti
ot demetini bafilamaya yarayan ot
yüz, iki yüz demetlik ot yÈfiÈn
appuis de la batteuse
dents des roues
cabine de pilotage
balai de bruyère
faux
manche
poignée de manche
pointe courbée de la faux
faucille
poignée, manche
lame de la faucille
pointe de la faucille
pelle
plaque de la pelle
manche de la pelle
bêche
fourche
râteau
dent de râteau
pain de millet
botte de foin
tige servant à attacher une botte, lien
meule formée de cent à deux
cents javelles
javelle
brassée
striking plate, mortise
traction cramp and ring
sub-frame
traction chain
yoke
yoke frame
yoke rod or staff
ring of yoke rod
yoke opening
harrow
harrow’s traction arm
mechanical rake
rake’s crosspiece
rake’s teeth or prongs
ring with overlapping ends
cylindrical wheel thresher
thresher’s toothed shaft
wooden or metallic cart used
to transport thresher
thresher restbars
toothed wheels
driver’s cab or seat
besom, broom
scythe
handle, stick
handle
curved tip of cythe
sickle
handle
sickle blade
sickle tip
shovel
shovel blade
shovel stick
spade
fork
rake
rake tooth or prong
millet bread
hay bundle, sheaf, bale
stalk used to tie up a
stack made up with 100
to 200 swathes
swath
armful
meule formée de brassées
gerbes disposées en forme de
matelas sur l’aire de battage
poteau de bois planté au milieu
de l’aire de battage
blés battus amassés autour
du poteau
stack made up with armfuls
sheaves laid down in shape
of mattress on threshing area
wooden post stuck in centre
of threshing area
threshed wheat
collected around post
corde tissée en poils de chèvre
char à bœuf
traineau
bandage d’une roue
rope woven with goat hair
oxcart
sleigh, sled
banding of wheel
felloe, fellyrin
section of wooden felly
hub
axle
ot demeti
bafilanmÈÒ ot demeti
laslardan oluÒan ot yÈfiÈnÈ
discora altÈna yatay
serilen demet yÈfiÈnÈ
harman ortasÈna dikilen direk
direk etrafÈnda
toplanan
bufiday yÈfiÈnÈ
kÈldan örme halat
kafinÈ, ökÚz arabasÈ
kÈzak
teker çemberi, bandaj
ispit
afiaç jant dilimi
poyra
dingil
section de la jente en bois
moyeu
essien
Kurm ancî • 65 •
Berhemên Òîr
Amadekar : Khosrow ABDOLLAHï
BERHEMÊN …ïR
…îr
…îrê xîç / Òîrê xav, Òîrê zine
SÜT ÜRÜNLERË
süt
dofiumdan sonra oluÒan ilk
sarÈmsÈ süt, afiÈz sütü
Xelindor
Firo / zak
Tawik: Tasika Òivanan
SerÒîr: Serê Òîrê xav e.
ilk sütten yapÈlan mayasÈz peynir
ilk üç günlük sütten yapÈlan
maya tutmamÈÒ taze peynir
çoban tasÈ
çifi süt kaymafiÈ
Mast = qatix
Havên =eyvan
Meyin
Meyandin
To
yofiurt
maya
mayalanmak
mayalamak
kaymak
Mastê xwarinê
yemek yofiurdu, iyi
kaynatÈlmÈÒ sütten yapÈlÈr
yayÈk yofiurdu, kaynatÈlmamÈÒ
sütten yapÈlÈr
çÈrpma ayran
yayÈk ayranÈ
ayranlÈ yofiurt
tereyafiÈ
yafi
ilk bahar tereyafiÈ
peynir
bir aylÈk kuzu Òirdeninden yapÈlan
peynir mayasÈ
taze, tuzlanmamÈÒ peynir
salamura peynir
eritilmiÒ peynir
örgülü peynir
tulum peyniri
yabani sarmÈsaklÈ peynir
çörekotlu peynir
yafisÈz (imansÈz) peynir
yarpuzlu peynir
Mastê kilanê
Çeqilmast = mastav
Dew
Dewmast
NivîÒk
Rûn
Rûnê biharê, rûnê kizinê:
Penêr/penîr
Havênê penêr
Penêrê ter
Penêrê Òoravkê
Penêrê helandî:
Rîçal
Penêrê eyaran
Penêrê sîrikê
Penêrê siyaboyê (reÒreÒikê)
Penêrê rijî
Penêrê pûngê
PRODUITS LAITIERS
lait
premier lait d’une accouchée
ou colostrum d’une bête
venant de mettre bas
fromage fabriqué avec le premier lait
fromage fait avec du lait des
3 premiers jours
bol de berger
pellicule crémeuse se formant
à la surface du lait
straight from the cow
yoghourt
présure, ferment
fermenter
mettre de la présure
crême, couche crémeuse se formant
à la surface du yoghourt
yoghourt à manger qui est fait avec
du lait ayant bien bouilli
yoghourt à baratter fait avec du lait non bouilli
qui donne davantage de beurre
yoghourt à boire
petit-lait, babeurre
mélange du petit-lait et du yoghourt
beurre non fondu
beurre fondu
beurre du printemps
fromage
présure faite avec la caillette
d’un agneau âgé d’un moi
fromage frais non salé
fromage saumuré
fromage fondu
fromage fondu et tressé
variété de fromage conservée dans des outres
fromage à la ciboulette
fromage à la nigelle
fromage fait avec du lait écrémé
fromage à la menthe sauvage
…ûjî: Ava penêr e ku germ dikin û jê lorik çêdikin.
Lorik: Ji Òûjiya qusandî çêdibe.
Çirik: Penêrê honandî yê ku di ava germ a lorik jê girtî de tê honandin.
Givik: Penêrê neparzûnkirî.
GidîÒ: Ji bona parastina ji ba û baranê bi awake taybetî komkirina gurzan a li nav
erd e. Wisa tê birêzkirin ku serê gurzan yê aliyê simbil dikevin hundir, ji derva
namînin.
• 66 • Kurm ancî
DAIRY PRODUCTS
milk
first milk of new mother
or colostrum of an animal
which just gave brith
cheese made with first milk
cheese made with milk of first
3 days
shepherd’s bowl
thin layer of cream
forming on the surface of milk
yoghurt
rennet, ferment
to ferment
to add rennet
cream, creamy layer forming
on the surface of yoghurt
solid yoghurt made with
well-boiled milk
yoghurt for churning made with unboiled
milk which produces more butter
liquid yoghurt
buttermilk
mixture of buttermilk and yoghurt
unmelted butter
melted butter
spring butter
cheese
rennet made of one month-old
lamb’s rennet bag
fresh cheese, unsalted
pickled cheese
melted cheese
melted and braided cheese
variety of cheese preserved in goatskin
cheese with chives
cheese with corncockle
cheese made with skim milk
cheese with wild mint
…îrê xîç / Òîrê xav, Òîrê cara yekemîn a di pey zayinê de ye, ku rengê wî zerik e.
Gava zarûk an berx Òîrê xîç pir vexwin bi zikêÒê dikevin, nava wan diçe: zarûk
vîjikî, heywan tirixî dibin.
Xelindor: Ji Òîrê xîç tê çêkirinê.
…îrê xîç dikelînin, bê havên dimeye, dibe wek penêr. Ku hindik bikelînin penêr
nerm, ku pir bikelînin penêr hiÒk tê.
Firo / zak: Ji bo penêr çêkirinê Òirê xîç yê heta sê rojên pêÒiyê dikelînin, ku Òîr
nemeyê, dibe firo.
Anatomiya Mirov
(dûmahîka hejmara 7)
kurdî
45-57. DIL
45. Guhik
46-47.Derîçeyên dil
46. Derîçeya sêniçik
47. Derîçeya duniçik
48. Derîçe
49. Derîçeya Òahdemar
50. Derîçeya xwînbera
piÒikê
51. Malikên dil
(malika çepê, malika rastê)
52. Navbira malikan
53. Xwînhênera sereke ya jorîn
54. …ahdemar
55. Xwînbera piÒikê
56. Xwînhênerên piÒikê
57. Xwînhênera serekeya jêrîn
58. Betanê zik
59. Hestiyê kortîxê
60. Hestiyê boçikê
61. Rûviya dawîn, tortorîk
62. Zotik, pind
63. Masûlka zotikê
64. Navran
65. Kirkirka rûv
66-77 ORGANÊN
CINSï YÊN MÊRAN
66. Kîr
67. Masûlka repbûnê
68. Mîzî
69. Serpelî, gupik
70. Çermik
71. Kîsikê gun
72. Hêlikê rastê,
73. Serhêlik
74. Riya avikê
75. ToÒpiya Koper
76. Prostat
77. Kîsikê avikê
78. Mîzdank
79-88 ORGANÊN
CINSï YÊN JINAN
79. Malzarûk
80. Valahiya malzarûkê
81. Xerzerê
tirkî
KALB
kulakçÈk
kalb kapakçÈklarÈ
üçlü kapakçÈk
ikili kapakçÈk
kapakçÈk
aort kapakçÈfiÈ
akcifier atardamar
kapakçÈfiÈ
karÈncÈk
fransizî
CŒUR
oreillette
valvules cardiaques
valvule tricuspide
valvule mitrale
valvule
valvule sigmoïde de l’aorte
valvule sigmoïde
de l’artère
ventricules
îngilîzî
HEART
auricle
valves of the heart
tricuspid valve
biscuspid valve (mitral valve)
valve
aortic valve
karÈncÈk çeperi
ana toplardamar
büyük atardamar
akcifier atardamarÈ
akcifier damarÈ
alt ana toplardamar
karÈn zarÈ
safirÈ kemifii
kuyruk kemifii
rektum, gödun
anus
anus sfinkteri
apÈÒarasÈ
kaÒÈk kemifii
ERËL CËNSEL
ORGANLAR
erkek organÈ, kamÈÒ
dikleÒme dokusu
cloison interventriculaire
veine cave supérieure
aorte
artère pulmonaire
veines pulmonaires
veine cave inférieure
péritoine
sacrum
coccyx
rectum
anus
sphincter anal
le périnée
la symphyse pubienne
ORGANES GENITAUX
MASCULINS
verge, penis
tissu érectile
urètre
gland
prépuce
scrotum
testicule droit
épididyme
conduit séminal
glande de Cowper
prostate
vésicule séminale
vessie
ORGANES GENITAUX
FEMININS
utérus
la cavité utérine
trompe utérine
interventricularseptum
superior vena cava
aorta
pulmonary artery
pulmonary veins
inferior vena cava
peritoneum
sacrum
coccyx
rectum
anus
anal sphincter
perineum
pubic symphisis
MALE SEX
ORGANS
penis
corpus cavernosum and
spongiosum of the penis
urethra
glans penis
prepuce
scrotum
right testicle
epididymis
spermatic duct
Cowper’s gland
prostate
seminal vesicle
bladder
FEMALE SEX
ORGANS
uterus
cavity of the uterus
fallopian tube
franges de la trompe
ovaire
follicule ovule
col de l’utérus
vagin
lèvres du vagin
clitoris
fimbria
ovary
follicle ovum
os uteri externum
vagina
lip of the vulva
clitoris
siyet, üretra
erkek temanül uzvu baÒÈ
sünnet derisi
taÒak torbasÈ
safi taÒak
erbezi üstü
spermatik kanalÈ
Cowper bezi
prostat
sperm torbasÈ
sidik torbasÈ
DË…ËL CËNSEL
ORGANLAR
dölyatafiÈ
rahim boÒlufiu
yumurtalÈk kanalÈ ou
de Fallope
82. Fimbriyen
fimbria
83. Xerzdank, hêkdank
yumurtalÈk
84. Kîsikê hêkêpîstik, xaÒik xerz kesecik
85. Gewriya malzarûkê
yumurtacÈk
86. Quz
dölyolu
87. Lêvên quz
88. Gilik, nêrik, zilik
bÈzÈr
pulmonary valve pulmonaire
ventricles
Kurm ancî • 67 •