fransızca öğrenen türklerin yaptıkları biçimbilimsel ve sözdizimsel

Transcription

ANKARA ÜNİVERSİTESİ
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
YABANCI DİL ÖĞRETİMİ ANABİLİM DALI
FRANSIZCA ÖĞRENEN TÜRKLERİN
YAPTIKLARI BİÇİMBİLİMSEL VE
SÖZDİZİMSEL YANLIŞLARIN
ÇÖZÜMLENMESİ
DOKTORA TEZİ
Sebahat ALAN
Ankara - 2005
FRANSIZCA ÖĞRENEN TÜRKLERİN YAPTIKLARI
BİÇİMBİLİMSEL VE SÖZDİZİMSEL YANLIŞLARIN
ÇÖZÜMLENMESİ
DOKTORA TEZİ
Sebahat ALAN
TEZ DANIŞMANLARI
Prof. Dr. Cahit KAVCAR
Prof. Dr. Ayşe KIRAN
Ankara - 2005
FRANSIZCA ÖĞRENEN TÜRKLERİN YAPTIKLARI
BİÇİMBİLİMSEL VE SÖZDİZİMSEL YANLIŞLARIN
ÇÖZÜMLENMESİ
Doktora Tezi
TEZ DANIŞMANLARI
Tez Jürisi Üyeleri
Adı ve Soyadı
İmzası
…………………………
…………………………
Prof. Dr. Güray KÖNİG
…………………………
Prof. Dr. Özcan DEMİREL
…………………………
Doç. Dr. N. Engin UZUN
…………………………
Tez Sınav Tarihi: ……………
İÇİNDEKİLER
Önsöz
…………………………………………………………………………
X
Çizelgeler Listesi ………………………………………………………………. XII
Şekiller Listesi
………………………………………….…………………… XIV
Grafikler Listesi
Kısaltmalar
………………………………………….…………………. XV
…………………………………………………………………… XVI
1. GİRİŞ
1.1. Tezin Konusu
……………………………………………………………
1
1.2. Tezin Amacı
……………………………………………………………… 1
1.3. Tezin Önemi
…………………………………………………………….. 2
1.4. Varsayımlar
……………………………………………………………
5
1.5. Sınırlılıklar
…………………………………………………………….
5
2. YÖNTEM
2.1. Verilerin Toplanması ………………………………………………………
7
2.2. Verilerin Çözümlenmesi ……………………………………………………
9
2.2.1. Yanlışların Saptanması
……………………………………………
11
2.2.2. Yanlışların Sınıflanması
…………………………………………..
11
2.2.3. Kurlara ve Türlerine Göre Yanlış Sayısının Belirlenmesi …………
12
2.2.4. Yanlışların Nedenlerinin Saptanması ……………………………….
12
2.3. Verilerin Toplandığı Ortama İlişkin Bilgiler ………….……………………
12
2.3.1. Ankara Üniversitesi Türkçe ve Yabancı Dil Araştırma ve
Uygulama Merkezi TÖMER
………………………………………
13
2.3.1.1. TÖMER’de Eğitim Ortamı ………………………………….
14
2.3.1.2. TÖMER’de Kurslar
……………………………………….
15
2.3.2. TÖMER’de Fransızca Kursları …………………………………….
15
2.3.2.1. Fransızca Eğitim Materyalleri
……………………………..
2.3.2.2. Fransızca Öğretim Kitabının İçeriği
17
………………………
18
2.3.2.3. Kullanılan Yöntem ve Teknikler ……………………………
24
I
2.3.3. Fransızca Okutman Kadrosu …………………………………………
25
2.3.4. TÖMER’de Fransızca Öğrenen Öğrencilerin Genel Profili …………
27
2.3.4.1. Dil Geçmişi Anketinin Değerlendirilmesi
……………
27
2.3.4.2. Anket Sorularının Çözümlenmesi……………………………… 30
3. TÜRKÇE ve FRANSIZCANIN DÜNYA DİLLERİ ARASINDAKİ YERİ ve
BİÇİMBİLİMSEL ve SÖZDİZİMSEL ÖZELLİKLERİ
3.1. Türkçe ve Fransızcanın Dünya Dilleri Arasındaki Yeri
3.1.1. Biçimsel Sınıflandırma
………………..
46
…………………………………………..
46
3.1.2. Kaynak Bakımından Sınıflandırma
………………………………..
50
………………………………..…..
52
3.2.1. Türkçenin Biçimbirimleri …………………………………………..
53
3.2.2. Türkçede Ekler
…………………………………………..
55
3.3. Fransızcanın Biçimbilimsel Özellikleri ……………………………………..
57
3.3.1. Fransızcanın Biçimbirimleri ……………………………………….
58
3.3.2. Fransızcanın Ekleri
58
3.2. Türkçenin Biçimbilimsel Özellikleri
…………………………………………..
3.3.2.1. Önekler (Les Préfixes)
3.3.2.2. Sonekler (Les Suffixes)
……………………………………… 58
…………………………………. 59
3.3.2.3. Fransızcada Diğer Sözcük Türetim Olanakları……………. .. 61
3.4. Türkçenin ve Fransızcanın Sözdizimsel Özellikleri ………….……………..
63
3.4.1. Türkçenin Sözdizimsel Özellikleri ………………….……………..
66
3.4.2. Fransızcanın Sözdizimsel Özellikleri ………………………………..
73
4. UYGULAMALI DİLBİLİM VE YANLIŞ ÇÖZÜMLEMESİ
4.1. Uygulamalı Dilbilim
……………………………………………………..
86
4.2. Ayrımsal (Karşıtsal) Dilbilim………………………………………………..
88
4.2.1. Yanlış Çözümlemesi ve Aradil ……………………………………….. 94
4.2.2. Olumsuz Aktarım ve Olumsuz Aktarım Türleri …………………….
98
II
5. ÖĞRENEN YANLIŞLARINA İLİŞKİN BULGULAR
5.1. Biçimsözdizimsel Yanlışlar………………………………………………….. 103
5.1.1. Tanımlık Yanlışları
……………………………………………….. 103
5.1.1.1. Yanlış Tanımlık Kullanımı ………………………………….. 104
5.1.1.2. Parça Bildiren Tanımlık Yanlışları (Article Partitif) ……… 115
5.1.1.3. Bileşik Tanımlık Yanlışları (Article Contracté) …………… 117
5. 1.2. İlgeç Yanlışları ……………………………………………………… 120
5.1.3. Sıfat Yanlışları ………………………………………………………. 128
5.1.3.1. İşaret Sıfatı Yanlışları ……………………………………… 128
5.1.3.2. İyelik Sıfatı Yanlışları (Adjectifs Possessifs)....……………
130
5.1.3.2.1. Yanlış İyelik Sıfatı Kullanımı ……………………… 130
5.1.3.2.2. İyelik Sıfatı Yerine Farklı Sözcük Kullanımı ……….. 136
5.1.4. Sıfat Uyumlarına İlişkin Yanlışlar …………………………………. 137
5.1.4.1. Özne-Sıfat Uyumsuzluğu ………………………………….. 137
5.1.4.2. Ad-Sıfat Uyumsuzluğu ……………………………………... 142
5.1.4.3. Sıfat-Ad Uyumsuzluğu ……………………………………… 147
5.1.4.4. Adıl (Nesne Durumunda)-Sıfat Uyumsuzluğu ……………… 153
5.1.5. Adlarla İlgili Yanlışlar
…………………………………………… 153
5.1.5.1. Çoğul Ad Yapım Yanlışı
………………………………… 153
5.1.5.2. Tanımlık-Ad Uyumsuzluğu …………………………………. 154
5.1.5.3. Adın Gereksiz Çoğul Yapımı………………………………… 156
5.1.5.4. İyelik Sıfatı-Ad Uyumsuzluğu ………………………………. 156
5.1.5.5. Sayı Sıfatı-Ad Uyumsuzluğu ……………………………… 156
5.1.6. Adıl Yanlışları ………………………………………………………. 157
5.1.6.1. İşaret Adılı ve Soru Adılı Yanlışları
……………………… 158
5.1.6.2. Kişi Adılı Yanlışları ………………………………………… 159
5.1.6.2.1. Yanlış Adıl Kullanımı
…………………………… 159
5.1.6.2.2. Yanlış Dönüşlü Adıl Kullanımı……………………… 163
5.1.6.2.3.Adıl Yerine İyelik Sıfatı Kullanımı…………………… 164
5.1.6.3. İlgi Adılı Yanlışları ………………………………………….. 165
III
5.1.6.4. Belgisiz Adıl Yanlışları …………………………………… 167
5.1.7. Bağlaç Yanlışları
……………………………………………... 167
5.1.7.1. Yanlış Bağlaç Kullanımı
……………………………. 167
5.1.7.2. Bağlaç Yerine İlgeç Kullanımı ……………………… 168
5.1.8. Eylem Yanlışları ……………………………………………………. 169
5.1.8.1. Eylem Çekim Yanlışları …………………………………….. 169
5.1.8.1.1. Ana Eylem Çekim Yanlışları ………………………. 169
5.1.8.1.2. Çekimli Eylem Yerine Mastar Eylem Kullanımı…….. 179
5.1.8.1.3. Mastar Eylem Yerine Çekimli Eylem Kullanımı……. 181
5.1.8.2. Eylemin Yanlış Zamanda Çekimine İlişkin Yanlışlar……….. 183
5.1.8.3. Özne-Yüklem Uyumsuzluğuna İlişkin Yanlışlar ……………. 192
5.1.8.4. Sıfat Eylem (Participe Passé) Yanlışları……………………... 201
5.1.8.4.1. Özne-Sıfat Eylem Uyumsuzluğu ……………………. 201
5.1.8.4.2. Gereksiz Özne-Sıfat Eylem Uyumu…………………. 204
5.1.8.4.3. Adıl-Sıfat Eylem Uyumsuzluğu …………………… 206
5.1.8.4.4. Nesne-Sıfat Eylem Uyumsuzluğu……………………. 206
5.1.8.4.5. Sıfat Eylem Yerine Mastar Eylem Kullanımı ………. 207
5.1.8.4.6. Sıfat Eylem Yerine Çekimli Eylem Kullanımı………. 207
5.1.8.4.7. Yanlış Sıfat Eylem Kullanımı ………………………. 209
5.1.9.Yanlış Yardımcı Eylem Kullanımına ilişkin Yanlışlar ………………. 210
5.2. Sözdizimsel Yanlışlar ………………………………………………………. 214
5.2.1. Eksik Üye Kullanımı………………………………………………… 214
5.2.1.1. Tanımlık Kullanmama……………………………………….. 214
5.2.1.2. İlgeç Kullanmama……………………………………………. 222
5.2.1.3. İyelik Sıfatı Kullanmama …………………………………… 230
5.2.1.4. Yardımcı Eylem Kullanmama ……………………………… 231
5.2.1.5. Adıl Kullanmama ……………………………………………. 232
5.2.1.6. Bağlaç Kullanmama ………………………………………… 234
5.2.1.7. Olumsuzluk Belirteci veya Biçimbirimi Kullanmama………. 235
5.2.1.8. İlgi Adılı Kullanmama ……………………………………… 236
5.2.1.9. Yüklem (Eylem) Kullanmama……………………………….. 237
5.2.1.10. Nesne Kullanmama…………………………………………. 238
IV
5.2.2. Gereksiz Üye Kullanımı …………………………………………….. 238
5.2.2.1. Gereksiz Tanımlık Kullanımı ………………………………. 238
5.2.2.2. Gereksiz İlgeç Kullanımı ……………………………………. 244
5.2.2.3. Gereksiz İşaret Sıfatı Kullanımı……………………………… 250
5.2.2.4. Gereksiz İyelik Sıfatı Kullanımı …………………………… 250
5.2.2.5. Gereksiz Nesne Kullanımı…………………………………… 250
5.2.2.6. Gereksiz Olumsuzluk Biçimbirimi Kullanımı ……………… 251
5.2.2.7. Gereksiz Olumsuzluk Belirteci Kullanımı…………………… 252
5.2.2.8. Gereksiz Bağlaç Kullanımı …………………………………. 252
5.2.2.9. Gereksiz Belirteç Kullanımı ………………………………… 253
5.2.2.10. Gereksiz Kişi Adılı Kullanımı …………………………… 253
5.2.2.11. Gereksiz Soru Adılı Kullanımı …………………………… 255
5.2.2.12. Gereksiz Yan Tümce Kullanımı……………………………. 255
5.2.2.13. Gereksiz Yardımcı Eylem Kullanımı ……………………… 255
5.2.3. Adıllara İlişkin Yanlışlar …………………………………………… 256
5.2.3.1. Adılın Eylemden Önce Kullanımı…………………………… 256
5.2.3.2. Belgisiz Adıl (Pronom Indéfini) “Personne”un Eylemden
Önce Kullanımı ………………………………………………… 257
5.2.3.3. Çift Adıllı Tümcelerde Adıl Dizilişi Yanlışı………………… 257
5.2.3.4. Adılın Yardımcı Eylemden Sonra Kullanımı ……………… 257
5.2.3.5. Dönüşlü Eylemin Adılının Yanlış Yerde Kullanımı…………. 258
5.2.3.6. Adılın Eylemden Sonra Kullanımı ………………………… 258
5.2.3.7. Adılın Olumsuzluk Biçimbiriminden Önce Kullanımı ……… 260
5.2.4. Olumsuzluk Biçimbirimine ve Belirtecine İlişkin Yanlışlar………… 260
5.2.4.1. Olumsuzluk Biçimbiriminin Eylemden Önce Kullanımı……. 260
5.2.4.2. Olumsuzluk Biçimbiriminin Eylemden Sonra Kullanımı……. 260
5.2.5. Belirteçlere İlişkin Yanlışlar…………………………………………. 261
5.2.5.1. Belirtecin Eylemden Önce Kullanımı………………………… 261
5.2.5.2. Belirtecin Eylemden Sonra Kullanımı ………………………. 263
5.2.5.3. Belirtecin Nesneden Sonra Kullanımı……………………….. 265
5.2.6. Ad-Ad Dizilişine İlişkin Yanlışlar…………………………………… 266
5.2.7. Sıfat-Ad dizilişine İlişkin Yanlışlar ………………………………… 266
V
5.2.7.1. Sıfatın Addan Önce Kullanımı………………………………. 266
5.2.8. Kısıtlama Biçimbirimine (ne …. que ….. ) İlişkin Yanlışlar ……… 267
5.3. Yanlışların Sayısal Olarak İncelenmesi……………………………………… 268
5.3.1. Biçimsözdizimsel Yanlışlar …………………………………………. 269
5.3.1.1. Eylem Yanlışları ……………………………………………. 272
5.3.1.2. Tanımlık Yanlışları ………………………………………….. 276
5.3.1.3. Sıfat Uyumu Yanlışları ……………………………………… 277
5.3.1.4. Adıl Yanlışları ………………………………………………. 278
5.3.1.5. İlgeç Yanlışları ………………………………………………. 280
5.3.1.6. Sıfat Yanlışları……………………………………………….. 281
5.3.1.7. Yanlış Yardımcı Eylem Kullanımına İlişkin Yanlışlar ……… 282
5.3.1.8. Adlarla İlgili Yanlışlar ………………………………………. 283
5.3.1.9. Bağlaç Yanlışları ……………………………………………. 284
5.3.2. Sözdizimsel Yanlışlar ……………………………………………… 285
5.3.2.1. Eksik Üye Kullanımına İlişkin Yanlışlar…………………….. 288
5.3.2.2. Gereksiz Üye Kullanımına İlişkin Yanlışlar…………………. 292
5.3.2.3. Belirteçlere İlişkin Yanlışlar…………………………………. 294
5.3.2.4. Adıl Yanlışları……………………………………………….. 296
5.3.2.5. Sıfat-Ad Dizilişine İlişkin Yanlışlar
……………………… 298
5.3.2.6. Olumsuzluk Biçimbirimine İlişkin Yanlışlar ……………… 299
5.3.2.7. Ad-Ad Dizilişine İlişkin Yanlışlar…………………………… 299
5.3.2.8. Kısaltma Biçimbirimine İlişkin Yanlışlar……………………. 299
5.4. Yanlışların İstatistiksel Olarak Karşılaştırılması…………………………….. 300
6. ÖĞRENEN YANLIŞLARININ NEDENLERİNİN İRDELENMESİ
6.1. Biçimsözdizimsel Yanlışlar………………………………………………….. 304
6.1.1. Tanımlık Yanlışları…………………………………………………… 304
6.1.2. İlgeç Yanlışları……………………………………………………….. 305
6.1.3. Sıfat Yanlışları……………………………………………………….. 306
6.1.3.1. İşaret Sıfatı Yanlışları ……………………………………….. 306
6.1.3.2. İyelik Sıfatı Yanlışları ……………………………………….. 307
VI
6.1.4. Sıfat Uyumlarına İlişkin Yanlışlar…………………………………… 307
6.1.4.1. Özne-Sıfat Uyumsuzluğuna İlişkin Yanlışlar………………... 308
6.1.4.2. Ad-Sıfat Uyumsuzluğuna İlişkin Yanlışlar …………………. 308
6.1.4.3. Adıl (Nesne Durumunda)-Sıfat Uyumsuzluğuna İlişkin
Yanlışlar………………………………………………………… 308
6.1.5. Adlarla İlgili Yanlışlar ………………………………………………. 309
6.1.5.1. Çoğul Ad Yapım Yanlışları ………………………………… 309
6.1.5.2. Sayı Sıfatı-Ad Uyumsuzluğu………………………………… 309
6.1.6. Adıl Yanlışları……………………………………………………….. 309
6.1.6.1. İşaret Adılı ve Soru Adılı Yanlışları…………………………. 309
6.1.6.2. Kişi Adılı Yanlışları ………………………………………… 310
6.1.6.2.1. Yanlış Adıl Kullanımı ……………………………….. 310
6.1.6.2.2. Adıl Yerine İyelik Sıfatı Kullanımı …………………. 311
6.1.6.3. İlgi Adılı Yanlışları ………………………………………… 311
6.1.7. Eylem Yanlışları……………………………………………………… 312
6.1.7.1. Eylem Çekim Yanlışları …………………………………….. 312
6.1.7.1.1. Ana Eylem Çekim Yanlışları………………………… 312
6.1.7.1.2. Çekimli Eylem Yerine Mastar Eylem Kullanımı……. 314
6.1.7.1.3. Mastar Eylem Yerine Çekimli Eylem Kullanımı……. 314
6.1.7.2. Eylemin Yanlış zamanda Çekimine İlişkin Yanlışlar ……….. 314
6.1.7.3. Özne-Yüklem Uyumsuzluğuna İlişkin Yanlışlar …………… 315
6.1.7.4. Sıfat Eylem (Participe Passé) Yanlışları …………………….. 317
6.1.7.4.1. Özne-sıfat Eylem Uyumsuzluğu …………………… 317
6.1.7.4.2. Gereksiz Özne-Sıfat Eylem Uyumu…………………. 317
6.1.7.4.3. Sıfat Eylem Yerine Mastar Eylem Kullanımı ……….. 318
6.1.7.4.4. Sıfat Eylem Yerine Çekimli Eylem Kullanımı ……… 318
6.1.7.4.5. Yanlış Sıfat Eylem Kullanımı ……………………….. 318
6.1.7.5. Yanlış Yardımcı Eylem Kullanımına İlişkin Yanlışlar………. 320
6.2. Sözdizimsel Yanlışlar………………………………………………………… 320
6.2.1. Eksik Üye Kullanımı…………………………………………………. 320
6.2.1.1. Tanımlık Kullanmama……………………………………….. 320
6.2.1.2. İlgeç Kullanmama
………………………………………… 321
VII
6.2.1.3. İyelik Sıfatı Kullanmama ……………………………………. 322
6.2.1.4. Yardımcı Eylem Kullanmama……………………………….. 322
6.2.1.5. Adıl Kullanmama…………………………………………….. 323
6.2.1.6. Bağlaç Kullanmama …………………………………………. 323
6.2.1.7. Olumsuzluk Belirteci veya Biçimbirimi Kullanmama………. 324
6.2.1.8. Yüklem Kullanmama………………………………………… 324
6.2.2. Gereksiz Üye Kullanımı……………………………………………… 325
6.2.2.1. Gereksiz Tanımlık Kullanımı………………………………… 325
6.2.2.2. Gereksiz İlgeç Kullanımı …………………………………… 325
6.2.2.3. Gereksiz Olumsuzluk Biçimbirimi kullanımı ……………… 326
6.2.2.4. Gereksiz Bağlaç Kullanımı …………………………………. 327
6.2.2.5. Gereksiz Kişi Adılı Kullanımı ……………………………… 327
6.2.2.6. Gereksiz Yardımcı Eylem kullanımı………………………… 328
6.2.3. Adılın Eylemden Sonra Kullanımına İlişkin Yanlışlar ……………… 328
6.2.4. Olumsuzluk Biçimbiriminin Eylemden Sonra Kullanımına İlişkin
Yanlışlar
………………………………………………………… 329
6.2.5. Belirteçlere İlişkin Yanlışlar…………………………………………. 329
6.2.5.1. Belirtecin Eylemden Önce Kullanımı ………………………. 329
6.2.5.2. Belirtecin Eylemden Sonra Kullanımı ………………………. 330
6.2.5.3. Belirtecin Nesneden Sonra Kullanımı……………………….. 330
6.2.6. Sıfatın Addan Önce Kullanımına İlişkin Yanlışlar ………………….. 331
7. SONUÇ VE ÖNERİLER
7.1. TÖMER’de Fransızca Öğrenen Türklere Uygulanan Dil Geçmişi
Anketine İlişkin Sonuçlar…………………………………………………….. 333
7.2. Biçimsözdizimsel ve Sözdizimsel Yanlışlara İlişkin Sonuçlar ……………… 334
7.3. Yanlışların Nedenlerine İlişkin Sonuçlar…………………………………….. 336
7.3.1. Biçimsözdizimsel Yanlışların Nedenlerine İlişkin Sonuçlar…………. 337
7.3.2. Sözdizimsel Yanlışların Nedenlerine İlişkin Sonuçlar………………. 339
7.4. Öneriler………………………………………………………………………. 342
7.4.1. Fransızca Öğretenlere Yönelik Öneriler …………………………… 342
VIII
7.4.2. Fransızca Öğrenen Türklere Yönelik Öneriler………………………. 345
7.4.3. Araştırmacılara Yönelik Öneriler……………………………………. 346
KAYNAKÇA ……….…………………………………………………………. 348
ÖZET
………………………………………………………………………... 357
ABSTRACT
………………………………………………………………….. 358
RESUME
………………………………………………………………….. 359
EKLER
EK 1. Türkiye’de Fransızcanın Yabancı Dil Olarak Öğretimiyle İlgili
Yapılan Yüksek Lisans ve Doktora Çalışmaları
………………………… 360
EK 2. Ankara Üniversitesi Türkçe ve Yabancı Dil Araştırma ve Uygulama
Ve Uygulama Merkezi TÖMER’de Fransızca Öğrenen Türk Öğrencilere
Uygulanan Dil Geçmişi Anketi
…………………………………………. 368
EK 3. Öğrenenlerin Dilbilgisi ve Yazılı Anlatım Sınav Kağıtları ……………….. 372
IX
ÖNSÖZ
Dil öğrenen her öğrenci, öğreniminin herhangi bir aşamasında güçlükle
karşılaşabilir ve yanlış yapabilir. Bir yabancı dilde öğrendiklerini yazılı veya sözlü
olarak ifade etmek, yanlış yapma olasılığını göze almak demektir. Eğer öğrenci
yanlış yaptığında bu yanlışını ayrımsamaz ve düzeltmezse, bu görev öğretene düşer.
O da üzerine düşeni yapmazsa, öğrenci bunu doğruymuş gibi algılar ve daha sonra
da bu yanlışı tekrarlamaya devam eder, hatta bu yanlış öğrenenin öğrendiği bilgiler
arasına yerleşir. Daha sonraki öğrenimleri bu yanlış öğrenmeden olumsuz etkilenir.
Bu nedenle, yapılan yanlışların nedenlerinin bilinmesi ve bu nedenleri en aza
indirecek çalışmaların yapılması çok önemlidir.
Bu tezi hazırlayan bir öğreten olarak biz de, on altı yıldır Fransızca öğretiminin
içinde
olduğumuz
için
öğrencilerimizin
zaman
zaman
bazı
güçlüklerle
karşılaştıklarını ve kimi zaman bu güçlükleri aşmada sıkıntı çektiklerini gördük.
Öğrencilerimizin, Fransızca öğrenirken özellikle tanımlık, ilgeç kullanımı ve eylem
çekimlerinde çok fazla yanlış yaptıklarını gözlemledik. Yaptığımız araştırmalarda
Türk öğrencilerin Fransızca öğrenirken yaptıkları yanlışlar konusunda ayrıntılı bir
çalışmaya rastlayamadık. Yapılan çalışmaların, genelde Fransızca ve Türkçenin bazı
alanlarda karşılaştırılmasına ve birkaç konuda Türk öğrenenlerin yapabileceği
yanlışlara yönelik olduğunu gördük. Bu nedenle, böyle bir tez çalışmasıyla,
Türklerin Fransızca öğrenirken yaptıkları biçimbilimsel ve sözdizimsel yanlışları
somut bir biçimde ortaya koyarak bu yanlışların nedenlerini araştırmayı amaçladık.
Çalışmamız, Türk öğrenenlerin Fransızca öğrenimine katkıda bulunduğu ölçüde
amacına ulaşmış olacaktır.
Bu çalışmayı yaparken bana her türlü desteği veren ve yardımlarını esirgemeyen
değerli hocalarım ve danışmanlarım Sayın Prof. Dr. Cahit KAVCAR ve Sayın Prof.
Dr. Ayşe KIRAN’a, Tez İzleme Komitemde bulunan ve yaptığım bu çalışmada beni
yönlendiren ve destekleyen değerli hocalarım Sayın Prof. Dr. Güray KÖNİG ve
Sayın Prof. Dr. Özcan DEMİREL’e, engin bilgisiyle beni yönlendiren değerli
hocam, TÖMER Müdürü Sayın Doç. Dr. N. Engin UZUN’a, değerli bilgilerinden
X
yararlandığım Sayın Doç. Dr. Ece KORKUT’a, değerli görüşlerinden yararlandığım
TÖMER Ankara Şubeleri Koordinatörü Sayın Dr. Gülser AKDOĞAN’a, yanlışların
sınıflanması konusunda sonsuz yardımını gördüğüm Sayın Dr. Özgür AYDIN’a,
değerli görüşlerinden yararlandığım Sayın Dr. Aygül ŞIKLAR ÇELİK’e, bu
çalışmam sırasında verileri elde etmem konusunda bana yardımcı olan TÖMER
Kızılay Şubesi Fransızca Bölümü Öğretim Elemanlarına ve bölüm öğrencilerine,
beni her zaman yüreklendiren ve destekleyen, verilerin bilgisayar ortamına
aktarılarak değerlendirilmesi ve istatistiklerinin yapılması konusunda sonsuz
yardımını gördüğüm eşim Sayın Murat ALAN’a, ve çok küçük olmalarına karşın
beni anlamaya çalışarak kendilerince bana çalışma zamanı bırakan oğlum Uğur
Arman’a ve kızım Bilgesu’ya sonsuz teşekkürlerimi sunarım.
XI
ÇİZELGELER LİSTESİ
Çizelge 1: Orta Okulda Yabancı Dil Öğrenilen Şehirler
…………………….
35
Çizelge 2: Yabancı Dil Öğrenilen Liselerin Bulunduğu Şehirler ……………..
37
Çizelge 3: Üniversitede Yabancı Dil Öğrenilen Şehirler ……………………..
39
Çizelge 4: Dil Öğrenilen Dil Merkezleri
…………………………………….
42
Çizelge 5: Dil Merkezlerinde Haftalık Yabancı Dil Öğrenme Saati Sayısı ……
43
Çizelge 6: Biçimsözdizimsel Yanlışların Türlerine ve Kurlara Göre Dağılımı .. 270
Çizelge 7: Eylem Yanlışları
…………………………………………………. 275
Çizelge 8: Tanımlık Yanlışları ………………………………………………….. 276
Çizelge 9: Sıfat Uyumu Yanlışları ……………………………………………… 277
Çizelge 10: Adıl Yanlışları …………………………………………………….. 278
Çizelge 11: İlgeç Yanlışları …………………………………………………… 280
Çizelge 12: Sıfat Yanlışları
………………………………………………….. 281
Çizelge 13: Yanlış Yardımcı Eylem Kullanımına İlişkin Yanlışlar ………….. 282
Çizelge 14: Adlarla İlgili Yanlışlar …………………………………………… 283
Çizelge 15: Bağlaç Yanlışları
………………………………………………. 284
Çizelge 16: Sözdizimsel Yanlışların Türlerine ve Kurlara Göre Dağılımı……… 287
Çizelge 17: Eksik Üye Kullanımına İlişkin Yanlışlar …………………………. 290
Çizelge 18: Gereksiz Üye Kullanımı …………………………………………. 293
Çizelge 19: Belirteç Yanlışları ……………………………………………….. 295
Çizelge 20: Adıl Yanlışları …………………………………………………… 297
Çizelge 21: Sıfat-Ad Dizilişine İlişkin Yanlışlar …………………………….. 298
Çizelge 22: Olumsuzluk Biçimbirimine İlişkin Yanlışlar …………………….. 299
Çizelge 23: Biçimsözdizimsel Yanlışlarda Temel ve Yüksek Düzey Arasındaki
Farklılık ………………………………….……………………….. 300
Çizelge 24: Biçimsözdizimsel Yanlışlarda Temel 1 ve Temel 5 Arasındaki
Farklılık ………………………………….……………………….. 301
Çizelge 25: Biçimsözdizimsel Yanlışlarda Yüksek 1 ve Yüksek 2 Arasındaki
Farklılık ………………………………….……………………….. 301
XII
Çizelge 26: Sözdizimsel Yanlışlarda Temel ve Yüksek Düzey Arasındaki
Farklılık ………………………………….……………………….. 301
Çizelge 27: Sözdizimsel Yanlışlarda Temel 1 ve Temel 5 Arasındaki
Farklılık ………………………………….……………………….. 302
Çizelge 28: Sözdizimsel Yanlışlarda Yüksek 1 ve Yüksek 2 Arasındaki
Farklılık ………………………………….……………………….. 302
Çizelge 29: Biçimsözdizimsel ve Sözdizimsel Yanlışlar Arasındaki
Farklılık ………………………………….……………………….. 303
XIII
ŞEKİLLER LİSTESİ
Şekil 1: Aksan’a Göre Ural-Altay Dil Ailesindeki Diller ……………………..
51
Şekil 2: Adalı’ya Göre Türkçenin Biçimbirimleri ……………………………..
55
Şekil 3: Malstrom’a Göre Kurallar Dizgesinin Bileşenleri …………………….
65
Şekil 4: Kıran’a Göre Fransızcadaki Bileşik Tümcelerin Oluşumu ……………
75
Şekil 5: Corder’a Göre Aradil …………………………………………………
96
Şekil 6: Bayraktaroğlu’na Göre Ayrımsal Çözümlemenin ve Yanlış
Çözümlemesinin Yabancı Dil Öğretimine Uygulanışı ………………. 100
Şekil 7: Frato’nun “Düzeltme Ödevi” Adlı Resmi ………………………….. 319
XIV
GRAFİKLER LİSTESİ
Grafik 1: Öğrencilerin Yaş Grupları ………………………………………….
27
Grafik 2: Öğrencilerin Cinsiyeti ………………………………………………
28
Grafik 3: Öğrencilerin Öğrenim Düzeyi ………………………………………
28
Grafik 4: Öğrencilerin Meslek Grupları ……………………………………….
29
Grafik 5: Öğrencilerin Dil Düzeyleri ………………………………………….
29
Grafik 6: Öğrencilerin Fransızca Öğrenme Nedenleri …………………………
30
Grafik 7: Öğrencilerin Yabancı Dil Öğrenmeye Başlama Yaşı ……………….
31
Grafik 8: İlkokulda Yabancı Dil Öğrenimi ……………………………………
32
Grafik 9: İlkokulda Yabancı Dil Öğrenilen Şehirler …………………………..
32
Grafik 10: İlkokulda Yabancı Dil Öğrenilen Okulun Statüsü …………………
33
Grafik 11: İlkokulda Yabancı Dil Öğrenme Süresi ……………………………
33
Grafik 12: İlkokulda Haftalık Yabancı Dil Ders Saati Sayısı …………………
34
Grafik 13: Orta Okulda Öğrenilen Yabancı Dil ……………………………….
34
Grafik 14: Yabancı Dil Öğrenilen Orta Okulların Statüsü …………………….
35
Grafik 15: Orta Okulda Yabancı Dil Öğrenme Süresi …………………………
36
Grafik 16: Orta Okulda Haftalık Yabancı Dil Ders Saati …………..…………
36
Grafik 17: Orta Okulda Öğrenilen Yabancı Diller …………………………….
37
Grafik 18: Yabancı Dil Öğrenilen Liselerin Statüsü ………………………….
.38
Grafik 19: Öğrencilerin Lisede Yabancı Dil Öğrenme Süreleri ……………….
38
Grafik 20: Öğrencilerin Lisede Haftalık Yabancı Dil Ders Saati Sayısı ……….
38
Grafik 21: Öğrencilerin Üniversitede Öğrendikleri Yabancı Diller ……………
39
Grafik 22: Yabancı Dil Öğrenilen Üniversitelerin Statüsü ……………………
40
Grafik 23: Öğrencilerin Üniversitede Yabancı Dil Öğrenme Süreleri …………
40
Grafik 24: Öğrencilerin Üniversitede Haftalık Yabancı Dil Ders Saati Sayısı … 41
Grafik 25: Daha Önce Yabancı Dil Kursuna Giden Öğrencilerin Oranı ……….
41
Grafik 26: Dil Kursunda Öğrenilen Yabancı Diller ……………………………
42
Grafik 27: Öğrencilerin Dil Merkezlerinde Yabancı Dil Öğrenme Süresi …….
43
Grafik 28: Daha Önce Özel Ders Alan Öğrenciler …………………………….
44
Grafik 29: Öğrencilerin Aldıkları Özel Yabancı Dil Ders Saati Toplamı ……… 44
Grafik 30: Biçimsözdizimsel Yanlışların Kurlara Göre Dağılımı …………….. 271
Grafik 31: Sözdizimsel Yanlışların Kurlara Göre Dağılımı …………………… 288
XV
KISALTMALAR
A.Ü.
: Ankara Üniversitesi
AEÇY
: Ana Eylem Çekim Yanlışları
AEÖK
: Adılın Eylemden Önce Kullanımı
AESK
: Adılın Eylemden Sonra Kullanımı
AOBSK
: Adılın Olumsuzluk Biçimbiriminden Sonra Kullanımı
ASEU
: Adıl-Sıfat Eylem Uyumsuzluğu
AYESK
: Adılın Yardımcı Eylemden Sonra Kullanımı
AYİSK
: Adıl Yerine İyelik Sıfatı Kullanımı
BAPEÖK
: Belgisiz Adıl ‘Personne’un Eylemden Önce Kullanımı
BAY
: Belgisiz Adıl Yanlışları
Bkz.
: Bakınız
C.O.D.
: Complément d’Objet Direct
C.O.I.
: Complément d’Objet Indirect
ÇATADY
: Çift Adıllı Tümcelerde Adıl Dizilişi Yanlışı
ÇEYMEK
: Çekimli Eylem Yerine Mastar Eylem Kullanımı
D.
: Denek
DEAYYK
: Dönüşlü Eylemin Adılının Yanlış Yerde Kullanımı
EYZÇ
: Eylemin Yanlış Zamanda Çekimi
Fr.
: Fransızca
GBEK
: Gereksiz Belirteç Kullanımı
GBK
: Gereksiz Bağlaç Kullanımı
GİK
: Gereksiz İlgeç Kullanımı
GİSK
: Gereksiz İşaret Sıfatı Kullanımı
GİYSK
: Gereksiz İyelik Sıfatı Kullanımı
GKAK
: Gereksiz Kişi Adılı Kullanımı
GNK
: Gereksiz Nesne Kullanımı
GOBBK
: Gereksiz Olumsuzluk Biçimbirimi Kullanımı
GOBK
: Gereksiz Olumsuzluk Belirteci Kullanımı
GÖSEU
: Gereksiz Özne-Sıfat Eylem Uyumu
GSAK
: Gereksiz Soru Adılı Kullanımı
XVI
GTK
: Gereksiz Tanımlık Kullanımı
GYEK
: Gereksiz Yardımcı Eylem Kullanımı
GYTK
: Gereksiz Yan Tümce Kullanımı
İAY
: İlgi Adılı Yanlışları
İAY
: İşaret Adılı Yanlışları
İt.
: İtalyanca
Lat.
: Latince
MEYÇEK
: Mastar Eylem Yerine Çekimli Eylem Kullanımı
NSEU
: Nesne-Sıfat Eylem Uyumsuzluğu
Örn.
: Örneğin
ÖSEU
: Özne-Sıfat Eylem Uyumsuzluğu
ÖYU
: Özne-Yüklem Uyumsuzluğu
SEYÇEK
: Sıfat Eylem Yerine Çekimli Eylem Kullanımı
SEYMEK
: Sıfat Eylem Yerine Mastar Eylem Kullanımı
YAK
: Yanlış Adıl Kullanımı
YDAK
: Yanlış Dönüşlü Adıl Kullanımı
YSEK
: Yanlış Sıfat Eylem Kullanımı
Yun.
: Yunanca
XVII
1. GİRİŞ
1.1. TEZİN KONUSU
Ankara Üniversitesi Türkçe ve Yabancı Dil Araştırma ve Uygulama Merkezi
TÖMER’de Temel ve Yüksek Seviyede Fransızca öğrenen Türk öğrencilerin
yaptıkları biçimbilimsel ve sözdizimsel yanlışların saptanması, en fazla rastlanan
yanlışların belirlenmesi, bu yanlışların çözümlenmesi ve nedenlerinin araştırılması
tezin konusunu oluşturmaktadır.
1.2. TEZİN AMACI
Bu tezin temel amacı, Ankara Üniversitesi Türkçe ve Yabancı Dil Araştırma
ve Uygulama Merkezi TÖMER’de Temel ve Yüksek Seviyede Fransızca öğrenen
çeşitli yaş ve meslek grubundaki öğrencilerin yaptıkları biçimbilimsel ve sözdizimsel
yanlışların saptanması ve bu yanlışların çözümlenmesidir. Bu amaç doğrultusunda,
anadili ve yabancı dil arasındaki etkileşim, bu etkileşimin Fransızca öğrenimine
etkisi araştırılmaya çalışılacak ve aşağıdaki sorulara yanıtlar aranacaktır:
1. Yabancı dil öğretim ortamı nasıldır? (sınıflar, eğitim materyalleri,
öğretmen vb.)
2. Fransızca öğreniminde öğrenciler en çok hangi biçimbilimsel ve
sözdizimsel yanlışları yapmaktadırlar?
3. Bu yanlışların nedenleri nelerdir?
4. Türkçenin biçimbilimsel ve sözdizimsel özelliklerinin Fransızca öğrenimine etkileri nelerdir?
5. Türklerin Fransızca öğrenirken yaptıkları yanlışlar en aza indirilebilir mi?
1
1.3. TEZİN ÖNEMİ
Bugün küreselleşen dünyada ülkeler arasındaki siyasi, ekonomik ve kültürel
ilişkilerin gelişmesiyle birçok uluslararası kuruluş ortaya çıkmıştır. Türkiye de bu
kuruluşların bir çoğunun üyesidir ve “ bu kuruluşlarda ortak iletişim aracı olarak
birkaç ulusun dili kullanılmaktadır” (Demirel, 1990: 5). Uluslararası ilişkilerin
yoğun olduğu bu dönemde Türkiye'de de özellikle bu uluslararası örgütlerde resmi
dil olarak kabul edilen batı dillerinden birkaçının öğretilmesine gereksinim
duyulmaktadır. Eskiden bir yabancı dil bilmek bir ayrıcalık sayılırken, bugün
oldukça normal karşılanan bir durum haline gelmiştir. Çünkü bir işe girmenin temel
şartlarından biri de en azından bir yabancı dil bilmektir. Birçok kurum veya kuruluş
ise, adaylarda en az iki yabancı dil bilme şartı aramaktadır. Bu nedenle gün geçtikçe
yabancı dil bilmenin önemi ve gereksinimi artmaktadır.
Tezimizin asıl konusu Fransızca öğretimi olduğundan, Türkiye'deki Fransızca
öğretimine kısaca değinmek istiyoruz.
Fransızca, ülkemize 1700’lü yılların başında XIV. Louis döneminde girmeye
başlamıştır. Çünkü bu dönemde, Fransa Avrupa’daki gücünü yitirmiş ve üstünlüğünü
İngiltere’ye kaptırmıştır. O dönemin güçlü ülkeleri olan İngiltere ve Hollanda,
Osmanlı İmparatorluğuyla ticari ilişkilerini mamul madde satıp, Osmanlılardan
hammadde alarak sınırlı tutmuşlardır. Güçsüz düşen ve Doğu ile ticaretini Akdeniz
üzerinden yapan Fransa, Osmanlılarla ilişkilerini o
dönemin ticaret adamları
sayesinde geliştirmeye başlamıştır. İki devlet arasındaki ticari ilişkilerin gelişmesi,
“Fransızların 19. yüzyıla kadar sürekli en ayrıcalıklı ulus ve en güçlü müttefik olarak
kalmalarını sağlar” (Aksoy, 1990: 9).
Türkiye'de Fransızca, özellikle 18. yüzyılın sonlarında büyük bir önem
kazanmaya başlamıştır. “Batılılaşma hareketiyle birlikte Fransızca, Türkiye'de okul
programlarına giren ilk batı dili olmuştur” (Demirel, 1990: 7). 19. yüzyılın başlarından itibaren, Türk aydınlarının en büyük amaçlarından biri de, bir batı dilini
öğrenmek ve Batı'yı tanımak olmuştur. Bu nedenle Fransızca konuşmak, yıllarca bir
ayrıcalık olarak görülmüştür.
2
“1 Eylül 1868 tarihinde Galatasaray Lisesinin açılmasıyla Fransızca, orta
öğretim düzeyinde yabancı dille öğretim yapılan ilk dil olmuştur” (Demirel, 1990: 8).
Türkiye'de devlet okullarında öğretilmeye başlanan ilk dil olmasına karşın Fransızca,
zamanla İngilizce ve Almancadan sonra üçüncü sıraya yerleşmiştir. “1998 yılında
uygulamaya koyulan “basamaklı kur sistemi” ile okullar öğrencilere üç dilden birini
seçme olanağı tanımış ve bu da İngilizce sınıflarının birden bire artmasıyla
sonuçlanmıştır” (Perez, 1990: 13). Daha sonra bu sistemden vazgeçilmesine karşın
İngilizceye olan aşırı istek, zamanla Fransızca ve Almancanın devlet okullarından
neredeyse tamamen kalkmasına neden olmuştur. Fransızca ve Almanca öğretmenleri
ise genellikle Türk Dili dersleri vermeye başlamışlardır.
Bugün Fransızca, orta
öğretimde birkaç özel okul ve Anadolu Lisesi ile birkaç pilot devlet okulunda
öğretilmektedir. Son birkaç yıldır Milli Eğitim Bakanlığının, bazı pilot okullarda
Fransızcayı ikinci yabancı olarak seçimli dersler arasına koyması sevindiricidir.
Birçok üniversitenin “Fransız Dili ve Edebiyatı”, “Fransız Dili Eğitimi”
ve
“Fransızca Mütercim Tercümanlık” gibi bölümleri vardır. Fakat buralardan mezun
olanların çoğu kendi alanlarının dışında bir işte çalışmaktadır. Son yıllarda Milli
Eğitim Bakanlığının hiç Fransızca Öğretmeni almaması, Fransızcanın geleceği
konusunda bu bölüm mezunları için olumsuz bir tablo sergilemektedir.
Fransız kültürünün ve dilinin Türkiye'de saygınlığının yüksek olmasına
karşın, toplumumuzda Fransızcanın zor öğrenilen bir dil olduğu kanısı uyanmıştır.
Bunda Türkler için yazılmış bir kitabın bulunmamasının, kullanılan kitapların
güncelliğini yitirmesinin, öğretimde kullanılan yöntem ve tekniklerin dört temel
becerinin hepsinin (Okuma-Anlama, Dinleme-Anlama, Konuşma ve Yazma)
kazandırılmasına yönelik olmamasının veya bu becerilerin öncelik sıralamalarında
yapılan yanlışlardan dolayı tam öğrenmenin sağlanamamış olmasının çok büyük
etkisi vardır. Dört temel becerinin kazandırılmasında, yardımcı bir etkinlik olarak
görülmesi gereken dilbilgisinin büyük önemi vardır.
Çünkü dilbilgisi,”doğru
düşünme, doğru konuşma ve yazmaya yardımcı bir çalışma alanıdır ve dilbilgisi
öğretimiyle, öğrenciler dilin olanaklarını, sınırlarını ve gizil gücünü ortaya
çıkarırlar” (Sever, 1997:24). Dilbilgisi kurallarının doğru kullanılması sayesinde
anlatılmak istenen doğru bir şekilde anlatılabilir. Aksi takdirde anlatım bozuklukları
3
ortaya çıkar. Kavcar ve diğerleri (2002: 28), “Yazılı ve Sözlü Anlatım” adlı
kitaplarında, iyi bir tümcenin özelliklerinin doğruluk, açıklık, duruluk ve yalınlık
olduğunu belirterek, doğru anlatımda dilbilgisinin önemli bir yere sahip olduğunu
ifade etmektedirler. “Dilbilgisi, sesleri, sözcükleri, cümleleri inceler. Daha doğru,
daha kusursuz düşünmemize yardımcı olur. Doğru konuşmamızda ve yazmamızda
etkili olur” (Kavcar ve diğerleri, 2004: 74). Anadili öğretiminde dilbilgisinin önemi
ne kadar büyükse, yabancı dil öğretiminde de o kadar büyüktür. Çünkü bir yabancı
dilin dilbilgisini iyi bilmemek demek, o dilde çoğu zaman doğru tümce üretememek,
dinlediğini doğru anlayamamak veya anlatmak istediğini doğru anlatamamak
demektir. Bu da yabancı dilde iletişim kurmayı güçleştirir veya yanlış anlamalara
neden olabilir. O halde dilbilgisi, bir dilde yazılı veya sözlü anlama ve anlatma için
oldukça fazla öneme sahiptir.
Yaptığımız araştırmalar sonucu, Türkiye'de Fransızca öğrenen Türklerin
yaptığı biçimbilimsel ve sözdizimsel yanlışları somut verilere dayandırarak araştıran
pek fazla ayrıntılı çalışmaya rastlanamamıştır. Bu konuda ulaşılabilen kaynakların
listesi EK-1’de sunulmuştur. Çalışmaların daha çok edebi metinler üzerinde
yoğunlaştığı görülmüştür. Bu nedenle, bu tez çalışmasının alanla ilgili boşluğu bir
ölçüde dolduracağı ve bundan sonra yapılacak çalışmalara ışık tutacağı ümit
edilmektedir. Ayrıca bu çalışmanın sadece araştırma verilerinin elde edildiği A.Ü.
TÖMER'de değil, çeşitli kurum ve kuruluşlarda Fransızca öğrenen ve öğretenlere de,
Fransızca öğretimi açısından katkıda bulunacağı ve Türkler için yazılacak yeni
Fransızca öğretim kitapları için dil araştırmacılarına ve kitap yazarlarına yararlı
olacağı düşünülmektedir.
1.4. VARSAYIMLAR
1- Dil öğretiminde, dört temel becerinin kazanılmasında dilbilgisi kuralları
önemli bir yere sahiptir.
2. Fransızca öğrenen öğrenciler bazen hem Türkçeden, hem de Fransızcadan
etkilenerek bir aradil oluştururlar.
4
3. Ayrımsal çözümleme yolu ile dil öğrenimindeki biçimbilimsel ve
sözdizimsel güçlüklerin büyük bir bölümü önceden saptanabilir.
4. Temel ve yüksek düzey öğrencilerinin hepsi Türk olduklarından aynı
evrenden gelmektedirler ve benzer özellikler göstermektedirler.
1.5. SINIRLILIKLAR
2000-2004 yılları arasında Fransızca öğrenmek amacıyla Ankara Üniversitesi
TÖMER’e gelen Türk öğrencilerin sınav kağıtlarındaki bilgilerin hepsi, bu araştırmanın evrenini oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise, 2000-2004 yılları
arasında A.Ü. TÖMER’de Temel ve Yüksek Seviyelerde Fransızca öğrenen
öğrencilerin sınav kağıtları bilgiler oluşturmaktadır.
Bu araştırma için, Ankara Üniversitesi Türkçe ve Yabancı Dil Araştırma ve
Uygulama Merkezi TÖMER Kızılay şubesi seçilmiştir. TÖMER Kızılay Şubesinin
seçilme nedeni, bu şubede Fransızca öğrenen öğrencilerin sayısının diğer şubelere
göre daha fazla olmasıdır.
Araştırmanın verileri 2000 - 2004 yılları arasında toplanmıştır. Verilerin dört
yılda toplanmasının nedeni, her kur döneminde öngörülen öğrenci sayısına (temel
kurlar için her düzeyden 25, yüksek kurlar için her düzeyden 40 öğrenci)
ulaşılamamış olması ve verilerin elde edildiği kurların (özellikle yüksek kurların),
her kur döneminde açılamamasıdır.
Bu çalışma, TÖMER Kızılay Şubesinde Temel ve Yüksek düzeyde 20002004 yılları arasında Fransızcayı ikinci yabancı dil olarak öğrenen 205 Türk
öğrencinin yazılı anlatım ve dilbilgisi final sınavı kağıtlarından elde edilen verilerle
sınırlıdır.
5
6
2. YÖNTEM
Bu çalışmanın kuramsal tabanını Uygulamalı Dilbilimin bir dalı olan
Ayrımsal Dilbilim ve Yanlış Çözümlemesi oluşturmaktadır. Ayrımsal Çözümleme
yönteminin ilkeleri çerçevesinde, öncelikle Fransızca ve Türkçenin biçimbilimsel ve
sözdizimsel özellikleri betimlenmiş ve birbirinden farklı yönleri ortaya konmaya
çalışılmıştır. Daha sonra elde edilen veriler (saptanan yanlışlar) çözümlenmiş ve
nedenleri araştırılmıştır.
2.1. Verilerin Toplanması
Veriler, Ankara Üniversitesi Türkçe ve Yabancı Dil Araştırma ve Uygulama
Merkezi TÖMER Kızılay Şubesinde 2000-2004 yılları arasında Temel ve Yüksek
kurlarda Fransızca öğrenen öğrencilerin yazılı anlatım ve dilbilgisi final sınav
kağıtları incelenerek elde edilmiştir. Her kurda istenen öğrenci sayısının
bulunamaması veya her dönem her kurun açılamaması verilerin bu kadar uzun zaman
içinde toplanmasına neden olmuştur. Özellikle yüksek kurların çok az açılması ve
açılan sınıflarda az öğrenci olması veri toplama süresini uzatmıştır.
Veriler toplanırken öğrencilerin uyruklarının Türk ve anadillerinin Türkçe
olmasına dikkat edilmiştir. Yazılı anlatım ve dilbilgisi sınavlarından tam puan alan
öğrencilerin kağıtları toplanmamış, eksik puan alan öğrencilerin kağıtları
toplanmıştır. Toplanan kağıtlar arasında az yanlış yapan veya çok yanlış yapan
öğrenci şeklinde bir ayrım yapılmamış, kağıtlar gelişigüzel seçilmiştir. Bazı
öğrenciler bir ya da iki yanlış yaparken, bazıları 17-18 yanlış yapmıştır.
2.2. Verilerin Çözümlenmesi
Yazılı anlatım ve dilbilgisi final sınav kağıdı incelen öğrenci sayısı 205’tir.
Kurlara göre sınav kağıdı incelenen öğrenci sayısı aşağıdaki gibidir:
6
KURU
DENEK SAYISI
Temel 1
25
Temel 2
25
Temel 3
25
Temel 4
25
Temel 5
25
Yüksek 1
40
Yüksek 2
40
TOPLAM
205
Toplam 205 öğrencinin yazılı anlatım ve dilbilgisi sınav kağıdı incelenmiştir.
Dilbilgisi sınavları, o kurda öğrencilerin sınıfta gördüğü dilbilgisi kurallarını
içerdiğinden,
temelin
ilk
kurlarında
genellikle
birer
tümcelik
sorulardan
oluşmaktadır. Toplam soru sayısı kurun içeriğine göre 20-30 soru arasında
değişmektedir. Yüksek kurlarda tek tümceli soru tiplerinin yanında, bırakılan
boşlukların tamamlanmasını gerektiren metinler de yer almaktadır.
Yanlışların çözümlenmesi üç aşamada gerçekleşmiştir:
2.2.1. Yanlışların Saptanması
Bu araştırmanın verilerini öğrenen yanlışları oluşturduğundan, ilk aşamada,
öğrenenlerin ürettikleri tüm tümceler incelenmiş, bu tümcelerin hedef dil Fransızcada
doğru olup olmadığına bakılmıştır. Fransızcada biçimbilimsel veya sözdizimsel
olarak doğru kabul edilemeyecek tümceler, önce denek olarak tanımladığımız
öğrenenlere göre sıralanmıştır. Sıralamada Denek yerine D kullanılmıştır. Yanlışlar
önce deneklerin yaptığı yanlış sayısına göre “D.2.1., D.2.2., D.2.3…. ” şeklinde
sıralanmıştır.
7
2.2.2. Yanlışların Sınıflanması
Deneklere göre sıralanan yanlışlar, daha sonra hangi sınıfa giriyorsa
(biçimbilimsel veya sözdizimsel) ona göre sınıflanmış, daha sonra bu yanlış sınıfı
içinde alt gruplara yerleştirilmiştir. Bazı tümcelerde birden çok yanlışın yer alması
sınıflamalarda bazı zorluklara neden olmuştur. Örneğin, bir tümcede biçimbilimsel
bir yanlış olarak görebileceğimiz tanımlık yanlışının yanında belirtecin eylemden
önce kullanılması gibi bir sözdizimsel yanlışla da karşılaşılmıştır. Böyle durumlarda,
aynı tümce birkaç yanlış türünde yer almaktadır. Çünkü tümce çözümlendiğinde,
yanlışlar farklı sözcük türü veya tümce öğesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu
nedenle, yanlışlar ait olduğu yanlış türüne göre ayrı ayrı sınıflanmıştır.
Yanlışlar, Biçimsözdizimsel Yanlışlar (Fr.Les Erreurs morphosyntaxiques)
ve Sözdizimsel Yanlışlar olmak üzere iki ana başlık altında toplanmıştır.
Biçimsözdizimsel Yanlışlar bölümüne çoğunluğu biçimbilimin konusu olan eylem
çekimleri, tanımlık gibi yanlışların yanı sıra ad-sıfat uyumları, özne sıfat uyumları
gibi sözdizimini ilgilendiren yanlışlar da konulmuştur. Sözdizimsel Yanlışlar
bölümüne ise tümce öğelerinin yerleriyle ilgili yanlışlar veya eksik ve fazla üye
kullanımına ilişkin yanlışlar konulmuştur.
Yanlışları tanımlarken birçok sözcükbilimsel ve anlambilimsel yanlış da
tanımlanmış ve sınıflanmıştır, fakat bu çalışmanın asıl konusu bu alanlar
olmadığından bu yanlış türleri çalışmamızdan çıkarılmıştır. Ayrıca çok sayıda yazım
yanlışına da rastlanmıştır.
2.2.3. Kurlara ve Türlerine Göre Yanlış Sayısının Belirlenmesi
Saptanan yanlışlar, türlerine göre bilgisayar ortamına aktarılmıştır. Bu
yanlışlar sayılarak her yanlış grubunda ne kadar yanlış yapıldığı ve bu yanlışların
kurlara göre sayısı saptanmıştır. Daha sonra Excel programında her yanlış türüne ait
bir sayfa açılarak veriler tek tek girilmiş ve yanlışların kesin sayısı belirlenmiştir. Bu
8
sayılar temel alınarak temelde ve yüksekte toplam kaç yanlış yapıldığı, bu yanlışların
türlerine göre yüzdelik oranlarının ne kadar olduğu hesaplanmıştır.
2.2.4. Yanlışların nedenlerinin Saptanması
Yanlışların saptanması ve sınıflanması tamamlandıktan sonra, bu yanlışların
neden kaynaklandığına ilişkin bir çalışma yapılmıştır. Bu aşama, çalışmanın en zor
aşaması olmuştur. Çünkü öğrenenin neden bu tür yanlışı yaptığı, tümceleri yazarken
ne düşündüğü, o kurda neleri tam öğrendiği, hangi konularda sorun yaşadığı iyi
bilinmediğinden tek bir yanlışa göre yanlışın nedenini saptamak doğru değildir.
Bizim için ölçüt öğrenenlerin anadillerinin Türkçe olduğu, ilk yabancı dillerinin
İngilizce olduğu ve o kura gelinceye kadar hangi dilbilgisi konularını bildikleridir.
Öğrenenlerin ders işledikleri kitabı çok iyi tanımanın, konu akışını iyi bilmenin ve
Fransızcanın yabancı dil olarak öğretimindeki deneyimlerin bu çözümlemeleri
yaparken bize büyük kolaylık sağladığını söyleyebiliriz.
2.3. Verilerin Toplandığı Ortama İlişkin Bilgiler
Tezimizin bu bölümünde, araştırma verilerini elde ettiğimiz kurum olan
TÖMER’den, TÖMER’deki eğitim ortamından, Fransızca Bölümü Öğretim
Elemanlarından, Fransızca öğretim yöntemi, araç ve gereçlerinden ve Fransızca
öğrenen öğrencilerin genel özelliklerinden kısaca söz etmek istiyoruz.
2.3.1. Ankara Üniversitesi Türkçe ve Yabancı Dil Araştırma ve Uygulama
Merkezi TÖMER
TÖMER, Ankara Üniversitesi Rektörlüğü bünyesinde Türk işçi çocuklarına,
elçilik mensuplarına ve Türkçeyi öğrenmek isteyen yabancılara Türkçe öğretmek,
Türkçenin anadili ve yabancı dil olarak öğretimi üzerine programlar hazırlayıp
yöntemler geliştirmek amacıyla 1984 yılında kurulmuştur. Daha sonra Avrupa
Topluluğunda görev alacak memur ve müdürlerin yabancı dil öğrenme gereksinimi
9
üzerine 1987 yılından itibaren Almanca, İngilizce ve Fransızca bölümlerini de açarak
yabancı dil öğretimine başlamıştır (Hengirmen, 1994: 84). 1993 yılından itibaren ise
İspanyolca, İtalyanca, Japonca, Rusça, gibi diğer yabancı dillerin öğretimine
geçilmiştir. Bugün TÖMER’de öğretilen diller şunlardır: Türkçe, İngilizce, Almanca,
Fransızca, İspanyolca, İtalyanca, Japonca, Rusça, Hollandaca, Çağdaş Yunanca,
Arapça, Çince, Bulgarca,
Macarca, Korece, Latince, Osmanlıca ve beş Türk
Lehçesi.
TÖMER’de üç ana bölüm bulunmaktadır. Bunlar Türkçe, İngilizce ve
Yabancı Diller Bölümüdür. Türkçe ve İngilizce dışındaki bütün diller Yabancı Diller
Bölümü adı altında toplanmıştır. Sadece Kızılay Şubesinde öğrenci ve okutman
sayısının fazla olması nedeniyle Türkçe ve İngilizce Bölümlerinin yanı sıra Almanca
ve Fransızca Bölümleri de vardır.
TÖMER’in Ankara, İstanbul, İzmir, Antalya, Alanya, Kayseri, Bursa,
Samsun ve Trabzon’da toplam 10 şubesi vardır. Bütün şubelerde standart bir eğitim
verilebilmesi için gerekli tüm çalışmalar, Merkez Bölüm Başkanlıkları tarafından
yapılmaktadır.
TÖMER’de Almanca, Fransızca ve Japonca 14 kur, İspanyolca ve İtalyanca
10 kur, diğer diller ise 12 kurdur. Temel ve orta kurları bitiren öğrencilere sertifika,
yüksek kurları bitiren öğrencilere ise diploma verilmektedir. Ayrıca Mayıs 2004’te
Avrupa Konseyinin TÖMER’in hazırlamış olduğu Avrupa Dil Portfolyosunu kabul
etmesi ve onay numarası vermesiyle TÖMER, Türkiye’de Avrupa Dil Pasaportu
verme yetkisine sahip bir Dil Merkezi haline gelmiştir. Öğrettiği bütün dillerin
kurlarını Avrupa Dil Pasaportunda belirtilen ölçütlere göre düzenlemiştir.
TÖMER’de dil öğretiminin yanı sıra seminer ve konferanslar düzenlenmekte
ve akademik çalışmalara oldukça fazla önem verilmektedir. TÖMER’in şu anda
“Anadili Dergisi” ve “Dil Dergisi” olmak üzere iki süreli yayını bulunmaktadır.
Ayrıca Türkçe öğrenen yabancı öğrenciler için yazılmış bir de Hitit Seti mevcuttur.
10
Bu yayınların dışında yapılan sempozyum bildirilerinin yer aldığı bir çok önemli
yayını vardır.
2.3.1.1. TÖMER’de Eğitim Ortamı
TÖMER’de sınıflar 8-14 kişiliktir. Sınıflar, öğrencilerin birbirlerini rahatlıkla
görebilmeleri için “U” masa düzenli ve DVD donanımlıdır. Bütün şubelerde
öğrencilerin ders dışında yararlanabilecekleri Video Kulüp ve kütüphane vardır.
Öğrenciler TÖMER öğrenci kimliklerini göstererek video kulüpten ve kütüphaneden
yararlanabilmektedirler. Ayrıca öğrencilerin konuşma becerilerini geliştirebilmeleri
için yabancı uzmanlar tarafından yürütülen Konuşma Kulüpleri vardır. Bu Konuşma
Kulüpleri farklı seviyelerde açılmakta ve TÖMER öğrencilerine ücretsiz hizmet
vermektedir.
Dersler 50 dakikadır. Her 50 dakika sonunda 10 dakikalık ara verilmektedir.
Bu
aralarda
öğrenciler,
TÖMER’in
kafeteryasından
istedikleri
gibi
yararlanabilmektedirler. TÖMER, haftanın yedi günü saat 9.00’dan 21.00’a kadar
hizmet vermektedir.
Kurslar yoğun ve normal olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Normal kurlar
haftada 6 saattir, yoğun kurlar ise haftada 10 saattir. Normal kurlar iki aylık 48 saat,
yoğun kurlar ise bir aylık 40 saattir. Ayrıca öğrencilerin isteğine göre haftalık ders
saati artırılabilmektedir.
2.3.1.2. TÖMER’de Kurslar
TÖMER’de kurslar, Genel Dil Kursları ve Özel Amaçlı Kurslar olmak üzere
ikiye ayrılmaktadır. Genel Dil Kursları kur kur giden ve temelden başlayıp yükseğe
kadar devam eden kurslardır. Özel Amaçlı Kurslar ise dillere göre değişen kurslardır.
Türkçedeki Özel Amaçlı Dil Kursları şunlardır: Doğru ve Etkili Konuşmak için
Diksiyon ve Hitabet Kursu, sunucu ve spiker olmak için Mesleki Türkçe Kursu, Hızlı
Okuma Kursu ve Yaratıcı Yazarlık Kursu. Özel amaçlı yabancı dil kursları ise
11
şunlardır: KPDS, ÜDS, YDS, TOELF, DELF, DALF, DELE, TUS, çeviri kursları,
Yüksek Lisans ve Doktora Dil Sınavlarına Hazırlık Kursları, Cop Proficiency, vb.
2.3.2. TÖMER’de Fransızca Kursları
1987 yılından bu yana TÖMER’de Fransızca kursları verilmektedir. Fransızca
kursları 2003 yılına kadar 12 kur, 2003 yılından bu yana ise 14 kur olarak
düzenlenmektedir. Kurslarda temel düzey 5, orta düzey 5 ve yüksek düzey 4 kurdan
oluşmaktadır. Bütün genel dil kurslarında olduğu gibi Fransızca kurslarında da her
kurda bir ara sınav ve bir final sınavı yapılır. Ara sınav notu öğrencilerin kendilerini
sınamaları ve TÖMER’deki sınav sistemini görmeleri için yapılır. Bu nedenle ara
sınavda alınan not, öğrencinin kur atlamasında değerlendirmeye alınmaz. Final sınavı
ise, o kurda görülen konuları içerir ve öğrencinin kur atlaması için bu sınavda geçer
not alması gerekir.
Bütün dillerde olduğu gibi Fransızca Bölümünde de altı dalda sınav
yapılmaktadır. Bunlar okuma-anlama, dinleme-anlama, yazılı anlatım, konuşma,
dilbilgisi ve diktedir. Dört temel becerinin yanında dilbilgisi ve dikte yan beceri
olarak yer almaktadır. Öğrencilerin bu sınavlardan almaları gereken notlar aşağıdaki
gibidir:
Beceriler
En Az
En çok
Dikte
9
15
Yazılı Anlatım
12
20
Sözlü Anlatım
12
20
Okuma Anlama
12
20
Dinleme Anlama
9
15
Dilbilgisi
6
10
TOPLAM
60
100
12
Öğrenci yukarıdaki becerilerin birinden en az alınması gereken notu
alamazsa, tek ders sınavına girer ve başarılı olursa bir üst kura geçer. Öğrenci, birden
fazla beceriden en az alması gereken notu alamazsa okuduğu kuru tekrar eder.
Yukarıda belirttiğimiz sınav türleri arasında yer alan dilbilgisi ve dikte
sınavları Ekim 2004’ten itibaren uygulanmamaktadır. Çünkü bu tarihten itibaren
TÖMER, Avrupa Dil Portfolyosu vermeye başlamıştır. Yeni düzenlemeye göre
Konuşma becerisi, sözlü anlatım ve karşılıklı konuşma olmak üzere iki bölümden
oluşmaktadır. Bu yeni uygulamaya göre sınavların puanlaması aşağıdaki gibidir:
En Az
En Çok
Dinleme
15
25
Okuma
15
25
Karşılıklı Konuşma
9
15
Sözlü Anlatım
6
10
Yazılı Anlatım
15
25
Toplam
60
100
2.3.2.1. Fransızca Eğitim Materyalleri
TÖMER Fransızca Bölümünde, Genel Fransızca Kursları için Le Nouvel
Espaces kitabı okutulmaktadır. Le Nouvel sözcüğünün tekil, Espaces sözçüğünün
çoğul olmasının nedeni, daha önce var olan Espaces kitabının yenilenerek yeniden
kullanıma sunulmasından kaynaklanmaktadır. Temel düzeyde Le Nouvel Espaces 1,
orta düzeyde Le Nouvel Espaces 2 ve yüksek düzeyde Le Nouvel Espaces 3 kitabı
kullanılmaktadır. Bu kitaplardaki üniteler kurlara göre dağıtılmış ve eksik olduğu
düşünülen konular için ayrıca ek materyaller oluşturulmuştur. Bu serinin ders kitabı
ve alıştırma kitabının yanında öğrencilerin gördükleri konularla ilgili çeşitli
kitaplardan derlenmiş veya okutmanlar tarafından hazırlanmış ek materyal kitabı
kullanılmaktadır. Ayrıca Le Nouvel Espaces kitabının ses kasetleri ve video kasetleri
ile bazı video ve ses kasetleri de kurlardaki konu içeriklerine göre yan materyal
13
olarak
kullanılmaktadır. Özellikle orta kurların sonlarında ve yüksek kurlarda
Fransızca gazete ve dergilerden alınmış makale ve çeşitli konulardaki haberler de
sınıfa götürülmektedir.
Le Nouvel Espaces’ın Kurlara Göre Dağılımı Şöyledir:
Kitap Adı
Kur
Üniteler
Le Nouvel Espaces 1
Temel 1
Dossier 0-2
Temel 2
Dossier 3-5
Temel 3
Dossier 6-8
Temel 4
Dossier 9-10
Temel 5
Dossier 11-12
Orta 1
Dossier 1-2
Orta 2
Dossier 3-4
Orta 3
Dossier 5-6
Orta 4
Dossier 7-9
Orta 5
Dossier 10-12
Yüksek 1
Dossier 1-4
Yüksek 2
Dossier 5-8
Yüksek 3
Dossier 9-12
Yüksek 4
Dossier 13-15
Le Nouvel Espaces 2
Le Nouvel Espaces 3
Ocak 2004’e kadar Le Nouvel Espaces 3 kitabı yerine Le Nouveau Sans
Frontières 3 kullanılmaktaydı ve 12 kurdan oluşan Fransızca kur sisteminde Orta 4
Le Nouvel Espaces 2, Dossier 7-8, Orta 5 ise Dossier 9-10’dan oluşmaktaydı. İki kur
olan yüksek düzeyde ise, Yüksek 1’de Dossier 11-12, Yüksek 2’de de le Nouveau
Sans Frontières 3’ten seçme metinler işlenmekteydi. Bizim verilerimizi elde
ettiğimiz dönemde (2000-2004 yılları arası) yüksek düzey iki kurdan oluşmaktaydı.
14
2.3.2.2. Fransızca Öğretim Kitabının İçeriği
Le Nouvel Espaces 1 ve 2 kitabında sözlü iletişim durumları, yazılı iletişim
durumları, Kavramlar, söz edimi, dilbilgisi, sesbilgisi, sosyo-kültürel görünümlerin
keşfi, prosedür ve etkinlik türleri gibi çeşitli bölümler yer almakta ve bu bölümlerin
ayrı ayrı hedefleri bulunmaktadır. Bizim çalışmamız biçimbilim ve sözdizimiyle
ilgili olduğu için biz sadece kitaptaki dilbilgisi bölümlerinde nelerin öğretildiğini
başlıklar halinde vermekle yetineceğiz.
LE NOUVEL ESPACES 1
Dosya 0
* “Etre” (olmak) “avoir” (sahip olmak), “s’appeler” (adı …. olmak)
eylemleri (şimdiki zaman, tekil kişiler)
Dosya 1
Dosya 2
•
sen ve siz , ben, sen , siz adılları
•
Kim? Ne?
•
1’den 60’a kadar sayılar
•
C’est …. ve il est … (Bu …… ve o …… kalıpları)
•
Eril ve dişil tanımlıklar
* Tanımlıklar (tekil tanımlıklar)
•
İyelik sıfatları (tekil sıfatlar)
•
Ne?
•
Nerede?
•
Nasıl?
* Çoğul adlar, iyelik sıfatları ve tanımlıklar
•
“Avoir” (sahip olmak) ve “être” (olmak) eylemleri
•
Gelmek ve yapmak eylemleri (şimdiki zaman)
•
- ER ile biten birinci grup eylemler
•
Olumsuzluk eki
•
Nerede? Nereden?
15
Dosya 3
Dosya 4
* Il y a …. (orada ….. var)
•
Il n’y a pas de …. (orada …… yok)
•
İşaret sıfatları
•
Yer ilgeçleri
•
Koymak ve almak eylemleri (şimdiki zaman ve emir kipi)
•
Sıra sayı sıfatları
•
“Si” ile yanıt
* “pouvoir” (….-Ebilmek eylemi, şimdiki zaman) “aller” (gitmek)
eylemi (şimdiki zaman ve emir kipi)
Dosya 5
•
Niçin? Çünkü ….
•
Yer ilgeçleri ve yer zarfları
* “Vouloir” (istemek) eylemi (şimdiki zaman)
•
Emir kipi
•
Il (ne) faut (pas) (gerekiyor, gerekmiyor)
•
Nesne durumundaki adıllar (Belirtili Nesne (COD), Dolaylı
tümleç (COI)
Dosya 6
* Zaman zarfları
•
Şimdiki zamanın kullanımı
•
-IR ile biten eylemlerin ve dönüşlü eylemlerin şimdiki zamanda
çekimi
•
Dosya 7
Passé Composé (belirli geçmiş zaman)
* Miktar bildiren sözcükler
•
Parça bildiren tanımlık
•
En = de + ad
•
Gelecek zaman
•
Yakın gelecek zaman
16
•
Dosya 8
Dosya 9
Dosya 10
- ER’le biten özel durumlu eylemler
* “y” ve “en” yer adılları
•
Zaman ilgeçleri
•
Özne ve eylemin yer değiştirmesi
•
Qui est-ce qui / que, qu’est-ce qui /que kalıpları
•
Tanımak ve bilmek eylemleri
•
En train de (…. yapmakta olmak)
* Belirli geçmiş zaman
•
Participe passé (sıfat eylem) yapımı
•
Sıfatların cinsi ve yeri
•
C’est que ….. kalıbı
•
Kısıtlama kalıbı: ne ….. que
* Karşılaştırma kalıbı (ad, sıfat, eylem ve belirteç ile kullanımı)
•
İşaret ve soru adılları
•
Moi aussi (ben de), moi non plus (olumsuz ben de), moi si (ben
evet), pas moi (ben hayır, ben değil) kalıpları
•
Dosya 11
Dosya 12
Yakın geçmiş zaman: venir de
* Subjonctif présent (dilek kipi)
•
Yan tümcede mastar veya dilek kipi
•
Pour que (….. yapmak için)
•
Il faut que (…… gerekiyor)
* Imparfait (şimdiki zamanın hikayesi)
•
Belirli geçmiş zamanın (passé composé) ve şimdiki zamanın
hikayesinin (imparfait) farklı kullanımları
•
Donc (o halde)
17
LE NOUVEL ESPACES 2
Dosya 1
Dosya 2
Dosya 3
* Şimdiki zamanın hikayesi ve belirli geçmiş zaman
•
İlgi adılı qui ve que
•
Sans + mastar eylem ( …. –mAksIzIn, -mAdAn)
•
Renk sıfatlarının uyumu
* Gérondif (ulaç)
•
devoir (-mEk zorunda olmak) + mastar eylem
•
İlgi adılı “où”
•
Dilek kipi
•
Geçmiş zamanda dolaylı anlatım
•
Niteleme belirteci (adverbe de manière)
* Haber kipi ve dilek kipinin kullanımları
•
Edilgen yapı
•
Devoir (… mEk zorunda olmak), vouloir (istemek), pouvoir
(…Ebilmek) + mastar eylemin edilgen kullanımı
•
Dosya 4
Dosya 5
Dosya 6
Belirtili nesnenin (COD) ve sıfat eylemin uyumu
* Gelecek zaman
•
Futur antérieur (Geçmiş gelecek zaman)
•
Plus-que-parfait (Geçmiş zaman)
* Faire (yapmak) + mastar eylem (ettirgen yapı)
•
-able soneki ile türemiş sıfatlar
•
Üstünlük bildiren belirteçler
•
İyelik adılları
* Participe présent (ortaçlar)
•
Kişi adıllarının yeri
18
Dosya 7
* Le conditionnel (Koşul bileşik zamanı)
•
Si + imparfait / conditionnel présent kalıbı (Eğer + şimdiki
zamanın hikayesi / koşul bileşik zamanı)
Dosya 8
* Le passé simple (belirli geçmiş zaman)
•
Passé composé / imparfait (belirli geçmiş zaman / şimdiki
zamanın hikayesi
Dosya 9
* Plus-que-parfait /futur antérieur (geçmiş zaman /geçmiş gelecek
zaman)
•
Dosya 10
Dosya 11
Dosya 12
Geçmiş koşul bileşik zamanı (Le conditionnel passé)
* Çift olumsuzluk eki kullanımı: ne …. ni …..ni (ne…., ne…)
•
Çünkü ve mademki
•
Olumsuzluk bildiren yan tümceler
* Les doubles comparatifs (çift karşılaştırma kalıpları)
•
Sonuç bildiren yantümceler
•
La modalisation (kipselleştirme)
* Mastar eylemin kullanımı
•
Dilek kipinden sonra kullanılan bağlaçlar
•
Dolaylı anlatım: futur dans le passé (geçmişte gelecek zaman)
LE NOUVEL ESPACES 3
Dossier 1
* Nasıl genelleştirmeli (Metin üretmenin altı aşaması veriliyor)
Dossier 2
* Olayları zamana göre yerleştirme
Dossier 3
* Sözcenin bir elemanına vurgu yapma
•
Pasif kullanım
19
•
Dossier 4
Adlaştırma
* Karşılaştırma yapmak:
•
Karşılaştırma (comparatifs) ve üstünlük (superlatifs) ifadeleri
•
Juxtaposition (bağımsız sıralı tümce), coordination (bağımlı sıralı
tümce) , subordination (yan tümce)
Dossier 5
* Dolaylı anlatım
Dossier 6
* Adı niteleme ve değiştirme:
Dossier 7
•
Niteleme sıfatları
•
İlgi adıllı yan tümceler
•
İlgeç + ad / + mastar eylem
* Tümcenin öğelerini değiştirmek veya öne çıkarmak:
•
Belirteçler
Dossier 8
* Koşul ve hipotez tümceleri kurma
Dossier 9
* Zıtlık ifade etme
Dossier 10
* Neden ifade etme
Dossier 11
* Adlandırma veya belirtmeden kaçınmak:
•
Belgisiz sıfatlar ve belgisiz adıllar
•
Edilgen tümceye çevirme
•
Özne durumundaki belgisiz adıllar (tournures impersonnelles)
Dossier 12
* Sonuç ve amaç ifade etme
Dossier 13
* Önlemleri almak ve değişik tarzda tümce kullanmak (düşüncesini
doğrudan söylemek yerine çeşitli yazım tarzları ve ifadeleri
kullanarak metin oluşturma)
20
Dossier 14
* Bir metnin tutarlılığını ortaya çıkarmak ve onu destekleyen
tümceleri bulmak
Dosssier 15
* Bir metni çözümleme aşamaları
Kitabın dilbilgisi bölümlerinden de anlaşılacağı gibi bu kitapta öğrencilerin
şimdiye kadar öğrendiklerini kullanmalarına olanak sağlayacak okuma ve yazma
çalışmalarına oldukça fazla önem verilmiştir. Öğrencinin okuduğunu anlayıp
çözümlemesine ve bu okuduğundan hareketle yeni bir metin oluşturmasına yönelik
çalışmalar oldukça fazladır.
2.3.2.3. Kullanılan Yöntem ve Teknikler
Le Nouvel Espaces kitabı iletişimsel yönteme göre hazırlanmış bir kitaptır.
Öğrencilerin sözlü ve yazılı iletişim kurabilmelerini amaçlamaktadır. Dört temel
becerinin geliştirilmesine önem verilmektedir. Konular basitten karmaşığa,
bilinenden bilinmeyene doğru sıralanmıştır.
Sözkonusu kitaplardan ilk ikisi 12’şer dosyadan, üçüncüsü ise 15 dosyadan
oluşmaktadır. Dosyaların yapısı şu şekildedir:
Bilgi / Hazırlık: Her dosyada, dosyanın önemli dilbilgisi ve sözvarlığı ile ilgi
4 sayfalık döküman ve alıştırma yer almaktadır. Dilbilgisi kuralları açıklamalı olarak
verilmekte, ders kitabında ve alıştırma kitabında her dilbilgisi konusuyla ilgili
alıştırmalar bulunmaktadır.
Konuşmalar: Her dosyada farklı öykülerin anlatıldığı bir çizgi roman yer
almaktadır. Bu çizgi roman dinleme anlama ve konuşma becerisini geliştirmeye
yönelik olarak hazırlanmıştır. Bu becerileri geliştirmek için her dosyada 4 sayfalık
etkinlik yer almaktadır.
Okuma Metinleri ve Yazma Çalışmaları:
Okuma anlama ve yazma
çalışmaları için her dosyada üç sayfa ayrılmıştır. Bu okuma metinleri genelde çizgi
21
romanda geçen öyküyle ve o dosyada verilen dilbilgisi konusuyla
ilgilidir. Bu
okuma metinlerinin çoğunluğu edebi metinlerdir. Bu verilen okuma parçalarının
ardından yazma çalışmalarına geçilmektedir.
Ders Kitabında ve Öğretmen Kitabındaki açıklamalarda soru-yanıt, rol yapma
ve benzetim tekniklerinin ağırlıklı olarak kullanılması istenmektedir. Çünkü
alıştırmalar bu tekniklere göre düzenlenmiştir. .
2.3.3. Fransızca Okutman Kadrosu
TÖMER’de bütün okutmanlar en az lisans düzeyinde bir dil bölümünden
mezun olmak zorundadırlar. Fransızca okutmanları da aynı ölçütlere sahiptirler.
Çeşitli ünversitelerin Fransız Dili ve Edebiyatı, Fransızca Öğretmenliği ve Fransızca
Mütercim Tercümanlık Bölümlerinden mezundurlar.
Fransızca Bölümünde okutman olabilmek için önce yazılı ve sözlü sınavları
başarmak, daha sonra da tabi tutulan staj programını başarıyla tamamlamak gerekir.
En az 120 saatlik bir staj sonrasında okutman adayları aldıkları teorik ve uygulamalı
bilgileri sınıf ortamına aktarırlar. Staj İzleme Komisyonu adayı okutmanlık yapmak
için yeterli görürse bu kişi TÖMER’de okutman olma hakkını elde eder.
Biz araştırmamızı TÖMER’in Kızılay Şubesinde yaptığımız için bu şubedeki
okutman kadrosundan bahsetmek istiyoruz. Şu anda bu şubede 10 Fransızca
okutmanı görev yapmaktadır.Bu okutmanlardan ikisi doktorasını tamamlamış, dördü
de doktora çalışmasına devam etmektedir. Diğer dört okutman ise Fransızca lisans
diplomasına sahiptir.
Fransızca
okutmanlarının
Fransızca
konuşulan
bir
ülkede
bulunup
bulunmadığına bakıldığında ise, okutmanların hepsinin çeşitli sebeplerle Fransa ve
Belçika’da bulundukları görülmektedir. Okutmanlardan dördü seyahat ve araştırma
yapmak için, diğer altısı ise eğitim amaçlı olarak Fransa ve Belçikada
bulunmuşlardır.
22
23
2.3.4. TÖMER’de Fransızca Öğrenen Öğrencilerin Genel Profili
Araştırma evrenimizi oluşturan TÖMER’de Fransızca öğrenen öğrencilerin
genel özelliklerini saptayabilmek için bir dil geçmişi anketi hazırlanmıştır (Ek-2).
Bu anket Ankara Üniversitesi Türkçe ve Yabancı Dil Araştırma ve Uygulama
Merkezi TÖMER’de Fransızca öğrenen 105 öğrenciye uygulanmış, bunlardan 5
öğrencinin yabancı uyruklu olması nedeniyle sadece 100 öğrencinin anketi
değerlendirmeye alınmıştır.
2.3.4.1. Dil Geçmişi Anketinin Değerlendirilmesi
2001-2002 öğretim yılında uygulanan bu ankette kur ayrımına gidilmemiş, o
dönemde kurs gören öğrencilerin düzeylerine bakılmaksızın anketler uygulanmıştır.
Öğrencilere sorulan sorular kendi içinde alt bölümlere ayrılarak değerlendirilmiş,
değerlendirmede kolaylık sağlayacağı düşüncesiyle soru numaralarının yanına a, b, c,
…vb. getirilmiştir. Anketlerin değerlendirilmesi bize aşağıdaki sonuçları vermiştir.
1) Anket uygulanan öğrencilerin yaşları 12 ile 50 arasında değişmektedir. 18
ile 23 yaş arasında 64 öğrenci bulunmaktadır. Anketin uygulandığı diğer öğrencilerin
yaş grupları aşağıdaki grafikte gösterilmiştir.
1.
25
21
20
15
9 10
10
5
1
3
1 1 1
9
7 8
3 3
1 1 1
4
2 3 1 2 2 1 3
1 1
0
12 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 33 34 35 37 42 47 50
Yaş
Grafik 1: Öğrencilerin Yaş Grupları
23
2) Anket uygulanan öğrencilerin % 65’i kadın, % 35’i ise erkektir.
65
70
60
50
35
40
30
20
10
0
Bayan
Erkek
Grafik 2: Öğrencilerin Cinsiyeti
3) Anket uygulanan öğrencilerin öğrenim durumları şöyledir:
İlkokul öğrencisi: % 1
Lise öğrencisi: % 6
Lise mezunu : % 7
Üniversite öğrencisi : % 55
Üniversite mezunu : % 22
Yüksek lisans öğrencisi : % 1
Yüksek lisansını tamamlamış : % 6
Doktorasını tamamlamış : % 2
60
50
40
30
20
10
0
55
22
7
6
6
1
Ö
ğr
.
M
ez
un
u
Li
se
Ö
ğr
Ü
.
ni
v.
M
ez
Ü
.
ni
v
.
Yü
Ö
k.
ğr
.
Li
s.
Ta
Yü
m
k.
.
Li
s.
Ö
ğr
.
1
Li
se
ok
ul
İlk
D
ok
to
ra
Ö
ğr
.
2
Grafik 3: Öğrencilerin Öğrenim Düzeyi
24
4) Anket uygulanan öğrencilerin % 64’ü öğrencidir. Diğer mesleklerin dağılımı
ise aşağıdaki grafikte gösterildiği gibidir.
64
70
60
50
40
30
20
1
6
4
1
1
1
5
2
1
1
ARA
ŞTIR
MA
1
1
1
1
1
1
1
SUB
AY
TES
VİYE
Cİ
VET
ERİN
ER
YÖN
ETİC
İ
1
GÖR
.
ARK
EOL
OG
BAN
KAC
I
DOK
TOR
ESTE
TİSY
EN
EVK
ADIN
I
KİMY
AGE
R
MEM
UR
M ÜH
END
İS
MÜZ
İSYE
N
ÖĞR
ENC
İ
ÖĞR
ETM
EN
OKU
TMA
SİYA
N
SET
BİLİM
Cİ
0
4
ŞOF
STA
ÖR
JYER
AVU
KAT
10
Grafik 4: Öğrencilerin Meslek Grupları
5) Anket uygulanan öğrencilerin çoğunluğu, temel kurlarda Fransızca öğrenimi
görmektedir. Bunlardan % 58’i Temel 1, % 12’si Temel 2 düzeyinde Fransızca
öğrenmektedir. Diğer öğrenciler ise değişik Fransızca düzeyine sahiptir.
80
60
58
4
6
2
Te
m
el
Te
m
el
3
2
Te
m
el
el
1
2
Te
m
10
4
el
5
Yü
ks
ek
1
12
1
O
rt a
O
rt a
1
7
Te
m
40
20
0
Grafik 5: Öğrencilerin dil düzeyleri
25
2.3.4.2. Anket Sorularının Çözümlenmesi
Soru 1: Niçin Fransızca öğreniyorsunuz?
TÖMER’de Fransızca öğrenmek isteyen öğrencilerin Fransızca öğrenme
nedenleri oldukça farklıdır. Öğrencilerin % 43’ü iş için, % 15’i Fransızcayı sevdiği
için, % 11’i ise eğitimlerinde gerekli olduğu için Fransızca öğrenmektedir. 2 öğrenci
de bu soruya yanıt vermemiştir.
43
15
2
1
7
1
rk
a
cı
A
1
Ya
b
an
8
9
İş
Ü Se
çü vg
nc i
ü
D
Yu il
r td
ış
ı
11
Ç da ş
oc
uk
la
r
Ya Eğ
i
t
ba im
nc
ıE
ş
H
İk o b i
in
ci
D
il
50
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
Grafik 6: Öğrencilerin Fransızca Öğrenme Nedenleri
Soru 2: Fransızca dışında başka bir yabancı dil biliyor musunuz?
Biliyorsanız, bu dilleri hangi düzeyde (az, orta, iyi, çok iyi) biliyorsunuz?
Anket uygulanan öğrencilerin hepsi İngilizce bilmektedir. Bunların % 60’ı
sadece İngilizce bilmektedir. İngilizce bilen öğrencilerin dil düzeyi ise şöyledir:
51 öğrenci çok iyi, 34 öğrenci iyi, 6 öğrenci orta, 9 öğrenci ise çok az
düzeyde İngilizce bilmektedir. Anket uygulanan öğrencilerden 39’u İngilizce dışında
bir yabancı dil daha bilmektedir. Bunların dağılımı ise şöyledir:
İngilizce ve Almanca bilen 27 öğrenci,
İngilizce ve Boşnakça bilen 1 öğrenci,
26
İngilizce ve Arapça bilen 3 öğrenci,
İngilizce ve Hollandaca bilen 1 öğrenci,
İngilizce ve İspanyolca bilen 1 öğrenci,
İngilizce ve İtalyanca bilen 5 öğrenci,
İngilizce ve Yunanca bilen 1 öğrenci vardır.
Anket uygulanan öğrencilerden 7’si İngilizce dışında iki yabancı dil daha
bilmektedir. Bunların dağılımı ise şöyledir:
İngilizce, Almanca ve Latince bilen 3 öğrenci,
İngilizce, Farsça ve Osmanlıca bilen 1 öğrenci,
İngilizce, Hırvatça ve Rusça bilen 1 öğrenci,
İngilizce, Almanca ve İtalyanca bilen 1 öğrenci,
İngilizce, Almanca ve Hollandaca bilen 1 öğrenci vardır.
Soru 3: Kaç yaşında yabancı dil öğrenmeye başladınız?
Öğrencilerin % 25’i 12 yaşında, % 19’u 11 yaşında, % 11’i 10 yaşında, %
10’u 7 yaşında dil öğrenmeye başlamıştır. Diğer öğrencilerin yabancı dil öğrenmeye
başlama yaşları ise aşağıdaki gibidir.
30
25
25
19
20
15
10
10
5
1
1
2
3
3
4
5
6
11
7
7
2
1
4
1
1
1
2
1
1
0
7
8
9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 20 26 47
Grafik 7: Öğrencilerin Yabancı Dil Öğrenmeye Başlama Yaşı
27
Soru 4: İlkokulda yabancı dil öğrendiniz mi? Öğrendiyseniz hangi
şehirde ve hangi ilkokulda öğrendiniz?
4a) Aşağıdaki grafikten de anlaşılacağı gibi, anket uygulanan öğrencilerin
sadece %27’si ilkokulda yabancı dil öğrenmiştir.
73
80
70
60
50
40
27
30
20
10
0
EVET
HAYIR
Grafik 8: İlkokulda Yabancı Dil Öğrenimi
4b) İlkokulda yabancı dil öğrenen öğrencilerin % 11’i Fransızca, % 89’u ise
İngilizce öğrenmiştir.
4c) İlkokulda yabancı dil öğrenen öğrencilerin % 78’i Ankara’da, % 4’ü
İstanbul’da, % 18’i ise yurt dışında yabancı dil öğrenmiştir.
25
21
20
15
10
5
5
1
0
AN
RA
KA
N
TA
S
i
L
BU
YU
I
IS
D
RT
Grafik 9: İlkokulda Yabancı Dil Öğrenilen Şehirler
28
4d) İlkokulda yabancı dil öğrenen öğrencilerden 18’i özel ilkokullarda, 9’u
ise devlet ilkokullarında yabancı dil öğrenmiştir.
20
18
15
9
10
5
0
Devlet
Özel
Grafik 10: İlkokulda Yabancı Dil Öğrenilen Okulun Statüsü
4e) Bu öğrencilerden 10’u 5 yıl, 3’ü 4 yıl, 3’ü 3 yıl ve 9’u da 2 yıl yabancı dil
öğrenmiştir.
12
10
8
6
4
10
9
3
3
3YIL
4YIL
2
0
2YIL
5YIL
Grafik 11: İlkokulda Yabancı Dil Öğrenme Süresi
4f) İlkokulda yabancı dil öğrenen öğrencilerin haftalık yabancı dil ders saati
sayısına bakıldığında haftada en fazla 3 saat ders alındığı görülmektedir.
Öğrencilerin haftalık yabancı dil ders saati aşağıdaki gibidir.
29
4
3
saat
3
2
2
1
1
1
1
1
1
1
1
2
3
4
5
6
sayı
10
2
1
0
12
15
30
Grafik 12: İlkokulda Haftalık Yabancı Dil Ders Saati Sayısı
Soru 5: Ortaokulda hangi yabancı dili öğrendiniz? Okuduğunuz
ortaokulun adını ve bulunduğu şehri yazınız?
5a) Bu soruya 95 öğrenci yanıt vermiştir. Bunlardan 89’u İngilizce, 3’ü
Fransızca, 2’si Almanca ve 1’i de Rusça öğrenmiştir.
100
89
90
80
70
60
50
40
30
20
10
2
3
1
Almanca Fransızca İngilizce
Rusça
0
Grafik 13: Orta Okulda Öğrenilen Yabancı Dil
5b) Öğrencilerin ortaokulu okudukları şehirlerin listesi ve öğrenci sayısı
aşağıdaki gibidir.
30
Çizelge 1: Orta okulda Yabancı Dil Öğrenilen Şehirler
Yer
Sayı
AFYON
1
ANKARA
54
ANTALYA
1
ARTVIN
1
AYDIN
2
BALIKESIR
1
BURSA
2
DENIZLI
1
ELAZIG
1
ERZURUM
1
GIRESUN
1
HATAY
1
ISTANBUL
7
IZMIR
4
KOCAELI
3
KONYA
2
MERSIN
1
SAMSUN
2
TOKAT
3
YURTDISI
4
ZONGULDAK 2
5c) Bu soruya yanıt veren öğrencilerin 68’i devlet okullarında, 27’si ise özel
ortaokullarda yabancı dil öğrenmiştir.
80
70
60
50
40
30
20
10
0
Devlet
Özel
Grafik 14: Yabancı Dil Öğrenilen Orta Okulların Statüsü
31
5d) Bu soruya yanıt veren öğrencilerin 54’ü 3 yıl, 31’i 4 yıl, 5’i 2 yıl ve 2’si 1
yıl yabancı dil öğrenmiştir.
54
60
50
40
31
30
20
10
2
5
1YIL
2YIL
0
3YIL
4YIL
Grafik 15: Orta Okulda Yabancı Dil Öğrenme Süresi
5e) Bu soruya yanıt veren öğrencilerin haftalık yabancı dil öğrenme saatleri 2
saat
ile 30 arasında değişmektedir.
35
30
30
25 20
20
15
9
10
3
5
0
1 1 2 3
16
5
3
7
3
12 15
6
3 4
sayı
10
4
5
8
2
6 10 11 12 16
Grafik 16: Orta Okulda Haftalık Yabancı Dil Ders Saati
Soru 6: Lisede hangi yabancı dili öğrendiniz? Okuduğunuz lisenin adını
ve bulunduğu şehri yazınız?
6a) Bu soruya 92’i öğrenci yanıt vermişti. Bunlardan 86’sı İngilizce, 3’ü
Fransızca ve 3’de Almanca öğrenmiştir.
32
100
86
80
60
40
20
3
3
Almanca
Fransızca
0
İngilizce
Grafik 17:Orta Okulda Öğrenilen Yabancı Diller
6b) Öğrencilerin okudukları liselerin bulunduğu şehirler aşağıdaki listedeki
gibidir. En büyük oranı ise %56 ile Ankara almaktadır.
Çizelge 2: Yabancı Dil Öğrenilen Liselerin Bulunduğu Şehirler
Yer
Sayı
ADANA
2
ANKARA
56
ANTALYA
1
AYDIN
2
BALIKESIR
2
BILECIK
1
BURSA
2
DENIZLI
1
EDIRNE
1
ELAZIG
1
GAZIANTEP 2
GIRESUN
1
ISTANBUL
6
IZMIR
5
KOCAELI
1
KONYA
1
SAMSUN
2
TOKAT
3
YURTDISI
1
ZONGULDAK 1
33
6c) Bu soruyu yanıtlayan öğrencilerin 71’i devlet liselerinde, 21’i ise özel
liselerde yabancı dil öğrenmiştir.
80
71
70
60
50
40
30
21
20
10
0
Devlet
Özel
Grafik 18: Yabancı Dil Öğrenilen Liselerin Statüsü
6d) Öğrencilerin %67’si 3 yıl yabancı dil öğrenmiştir. Diğerleri ile ilgili
bilgiler aşağıdaki grafikteki gibidir.
80
70
60
50
40
30
20
10
0
67
7
4
1YIL
2YIL
8
1
1
4YIL
7YIL
8AY
2
3YIL
4AY
Grafik 19: Öğrencilerin Lisede Yabancı Dil Öğrenme Süreleri
6e) Öğrencilerin haftalık yabancı dil öğrenme saatleri 2 ile 48 arasında
değişmektedir.
60
48
50
40
30
20
21
25
15 16
14
10
3
7
12
6
5
5
7
10
2
4
8
0
1
1
1
1
2
2
3
3
4
9
10 12 20
Grafik 20: Öğrencilerin Lisede Haftalık Yabancı Dil Ders Saati Sayısı
34
Soru 7: Üniversitede yabancı dil öğrendiniz mi? Öğrendiyseniz hangi
şehirde ve hangi üniversitede öğrendiniz?
7a) Bu soruya 60 öğrenci yanıt vermiştir. Bunlardan 50 öğrenci İngilizce, 4
öğrenci Fransızca, 2 öğrenci Almanca, diğer öğrenciler ise Hırvatça, Latince,
İtalyanca ve Yunanca öğrenmiştir.
60
50
50
40
30
20
10
4
2
1
1
1
1
ca
Yu
na
nc
a
an
ly
ce
İta
tin
La
İn
gi
liz
ce
ça
H
ırv
at
ca
ns
ız
Fr
a
Al
m
an
ca
0
Grafik 21: Öğrencilerin Üniversitede Öğrendikleri Yabancı Diller
7b) Bu soruya yanıt veren öğrencilerin okudukları okulların bulunduğu
şehirler aşağıdaki gibidir. Öğrencilerin 53’ü Ankara’daki üniversitelerde okumuştur.
Çizelge 3: Üniversitede Yabancı Dil Öğrenilen Şehirler
Yer
Sayı
ADANA
1
ANKARA
53
BURSA
1
İZMİR
1
KÜTAHYA
1
YURTDIŞI
3
7c) Bu soruyu yanıtlayan 60 öğrenciden 46’sı devlet üniversitelerinde, 14’ü
ise özel üniversitede okumuştur.
35
46
50
45
40
35
30
25
20
14
15
10
5
0
Devlet
Özel
Grafik 22: Yabancı Dil öğrenilen Üniversitelerin Statüsü
7d) Üniversitede yabancı dil dersi alan öğrencilerin ne kadar süreyle yabancı
dil öğrendikleri aşağıdaki grafikte sunulduğu gibidir.
19
20
15
15
11
10
5
4
3
1
1
1
1
1
L
L
L
4Y
I
6Y
I
7Y
I
8A
Y
L
3Y
I
3A
Y
L
2Y
I
2A
Y
L
1Y
I
1A
Y
0
Grafik 23: Öğrencilerin Üniversitede Yabancı Dil Öğrenme Süreleri
7e) Üniversitede haftada kaç saat yabancı dil öğrendiklerine dair soruya ise
öğrenciler aşağıdaki grafikte olduğu gibi yanıt vermişlerdir. Öğrencilerin bazılarının
hazırlık sınıfında okumaları haftada 30-35 saat gibi oldukça fazla yabancı dil dersi
almalarını sağlamıştır.
36
40
30
saat
30
15 16 17
20
10
8
10
35
25
5
20
6
4
3
2
0
1
1
1
1
2
3
3
3
4
4
5
5
6
9
kişi
Grafik 24: Öğrencilerin Üniversitede Haftalık Yabancı Dil Ders Saati Sayısı
Soru 8: Daha önce hiç dil kursuna gittiniz mi? Gittiyseniz nerede, kaç
saat ders aldınız?
8a) Bu soruya 71 öğrenci yanıt vermiştir. Bunlardan 55’i daha önce bir
yabancı dil kursuna gittiğini belirtirken, 21’i hiç dil kursuna gitmediğini belirtmiştir.
60
55
50
40
30
21
20
10
0
EVET
HAYIR
Grafik 25: Daha Önce Yabancı Dil Kursuna Giden Öğrencilerin Oranı
8b) Bu soruya yanıt veren öğrencilerin İngilizce, Fransızca, Almanca,
İspanyolca ve İtalyanca öğrendikleri anlaşılmıştır. Öğrendikleri diller arasına şu anda
TÖMER’de öğrendikleri Fransızca’yı da eklemişlerdir.
37
25
21
19
20
15
11
10
3
5
1
C
A
AN
A
İT
AL
Y
YO
LC
İL
İN
G
SI
FR
AN
İS
PA
N
A
ZC
A
C
AN
AL
M
İZ
C
E
0
Grafik 26: Dil Kursunda Öğrenilen Yabancı Diller
8c) Öğrencilerin yabancı dil öğrendikleri dil okulları oldukça farklıdır. Bunlar
aşağıdaki listede gösterildiği gibidir.
Çizelge 4: Dil Öğrenilen Dil Merkezleri
Dil Merkezlerini Adı
ACTIVE ENGLISH
ALLIANCE FRANCAISE
ALMAN KULTUR MERKEZİ
AMERIKAN KULTUR MERKEZİ
ANADOLU SISTEM DERSHANESI
BEST ENGLISH
CENTRO LINGUISTICO SPERIMENTALE
ÇEŞİTLİ DİL KURSLARI
ENGLISH FAST
FRANSIZ KÜLTÜR MERKEZİ
GOETHE ENSTİTÜSÜ
ITALYAN KULTUR MERKEZİ
KARACA DILKURSU
KENT ENGLISH
MESLEKİ EĞİTİM MERKEZİ
ODTÜ
TÖMER
YADEM
YURTDISI
Sayı
1
1
4
2
2
2
1
5
1
9
2
2
1
3
1
1
13
2
1
38
8d) Öğrencilerin bir dil okulunda ne kadar süre yabancı dil öğrendikleri
aşağıdaki grafikte gösterilmiştir.
5A
Y
6A
Y
8A
Y
4A
Y
2Y
IL
4Y
IL
4A
Y
2A
Y
2Y
IL
3A
Y
6A
Y
3Y
IL
1A
Y
10
AY
1Y
IL
2.5
YIL
10
8
6
4
2
0
Grafik 27: Öğrencilerin Dil Merkezlerinde Yabancı Dil Öğrenme Süresi
8e) Öğrenciler, “haftada kaç saat yabancı dil öğrendiniz?” sorusuna, tam
hatırlayamadıklarından olsa gerek 12-6, 6, 10, 3-5 saat gibi net olmayan yanıtlar
vermişlerdir. Öğrencilerin yanıtları aşağıda gösterilmiştir.
Çizelge 5: Dil Merkezinde Haftalık Yabancı Dil Öğrenme Saati Sayısı
Saat
10
12
12-6
15
16
2
24
3
3-5
4
40
5
6
6-10
8
9
Kişi sayısı
5
1
1
2
1
1
2
1
1
4
1
2
21
1
4
1
39
Soru 9: Daha önce hiç özel ders aldınız mı? Aldıysanız kaç saat özel ders
aldınız?
9a) Bu soruya 72 öğrenci yanıt vermiştir. Bunlardan sadece 14’ü özel
ders aldığını belirtmiştir.
70
58
60
50
40
30
20
14
10
0
EVET
HAYIR
Grafik 28: Daha Önce Özel Ders Alan öğrenciler
9b) Öğrencilerin toplam kaç saat özel ders aldıklarına dair bilgi aşağıda
verilmiştir.
250
200
saat
200
150
100
50
10
16
20
1
1
1
24
48
80
86
1
1
3
0
1
1
1
1
kişi
Grafik 29: Öğrencilerin Aldıkları Yabancı Dil Özel Ders Saati Toplamı
40
Bütün bu değerlendirmeleri gözönünde bulundurarak şu sonuca varabiliriz:
a) TÖMER’e gelen öğrencilerin benzer özelliklere sahip olduklarını
varsayarak, öğrencilerin % 64’ü 18-20 yaş arasındadır.
b) Bu öğrencilerin çoğunluğu kadındır (% 65).
c) TÖMER’e gelen öğrencilerin % 64’ü öğrencidir. Bunlardan % 55’i
üniversite öğrencisidir.
d) Öğrencilerin % 43’ü iş için, % 15’i Fransızcayı sevdiği için, % 11’i ise
eğitimlerinde gerekli olduğu için Fransızca öğrenmektedir.
e) Fransızca öğrenen öğrencilerin hepsi İngilizce bilmektedir. Bu
öğrencilerin % 39’u İngilizce dışında bir yabancı dil daha bilirken, % 7’si İngilizce
dışında iki yabancı dil daha bilmektedir.
41
3. TÜRKÇE ve FRANSIZCANIN DÜNYA DİLLERİ ARASINDAKİ YERİ ve
BİÇİMBİLİMSEL ve SÖZDİZİMSEL ÖZELLİKLERİ
Anadili Türkçe olan öğrencilerin yaptıkları biçimbilimsel ve sözdizimsel
yanlışları
belirleyebilmek
için,
öncelikle
Türkçe
ve
Fransızca
arasındaki
biçimbilimsel ve sözdizimsel ayrımların neler olduğuna bakmak gerekir. Ancak iki
dil arasında böyle bir karşılaştırmanın yapılması ayrı bir tez konusudur.
Biz burada iki dil arasındaki karşıtlıklar üzerinde çok ayrıntılı durmak yerine,
Fransızca ve Türkçenin belli başlı biçimbilimsel ve sözdizimsel özelliklerini
belirtmeye çalışacağız.
Ancak bundan önce, Türkçe ve Fransızcanın dünya dilleri arasındaki yerine
değinmenin yararlı olacağı düşüncesindeyiz.
3.1. Türkçe ve Fransızcanın Dünya Dilleri Arasındaki Yeri
Bilindiği üzere dünyada konuşulmuş ve konuşulan diller genellikle iki açıdan
sınıflandırılmıştır:
1) Biçim açısından
2) Kaynak (akrabalık ilişkileri) açısından
3.1.1. Biçimsel Sınıflandırma
Biçimsel sınıflandırmanın temelleri ilk olarak A. Schleicher tarafından
atılmıştır. Schleicher'in sınıflandırmasından yola çıkarak, bugün de kabul edilen
sınıflandırma şu biçimdedir (Aksan, 1990: 104).
1. Yalınlayan diller
2. Bağlantılı (bitişken) diller ve kaynaştıran diller
3. Bükümlü diller
46
Türkçe, bağlantılı dillerin en iyi örneği sayılmaktadır. "Bağlantılı dillerde,
değişmeyen bir köke yetenek, işteşlik, olumsuzluk, zaman, kişi gibi çeşitli görevleri
olan ekler, morfemler getirilir ve bunlar, ek yerleri belli olmayacak biçimde, sıkıca
birbirlerine kaynaşırlar" (Aksan, 1990: 106):
[1] i. sev - dir - il - e - bil - me - si
ii. yap - tır - ıl - dık – tan (sonra)
Bağlantılı dillerin en büyük özelliği, eklerin çeşitli olması ve bu eklerin
değişik görevler yüklenerek yeni sözcükler oluşturabilmeleridir. Bu açıdan
“Türkçenin, geniş anlatım olanaklarına sahip olduğu, yeni beliren kavramların
karşılanmasında ve yabancı kavramlara karşılıklar bulunmasında büyük kolaylıklara
sahip olduğu bir gerçektir” (Aksan, 1990: 106).
Fransızca ise, bükümlü dillerin gövde bükümlü türüne girer. Bu gruptaki
dillerde sözcük oluşturulabilmesi için sonekler köke eklenir. Örneğin, Fransızcada
"bilmek" anlamındaki "savoir" eyleminde bu değişimleri şöyle görebiliriz:
Şimdiki Zaman
Belirli Geçmiş Zaman
Je sais
J'ai su
Tu sais
Tu as su
Il/elle sait
Il/elle a su
Nous savons
Nous avons su
Vous savez
Vous avez su
Ils/elles savent
Ils/elles ont su
Bazı dilbilimciler, dilleri sözdizimsel açıdan inceleyerek, tümce öğelerinin
sıralanışına göre bir sınıflamaya gitmişlerdir. Sözdizimsel sınıflandırma adı verilen
bu sınıflandırma da, biçimsel bir sınıflandırmadır. Amerikalı dilbilimci Joseph H.
Greenberg, dillerin yapısal ve genel özelliklerini incelerken şu özellikler üzerinde
durmuştur (Dede, 1980: 42):
1. Özne, nesne ve yüklemin tümce içindeki sırası.
2. İlgeçlerin addan önce ya da sonra gelme durumu.
47
3. Niteleyen sözcüğün addan önce ya da sonra gelme durumu.
Tümce içinde özne (Ö), yüklem (Y) ve nesne (N) altı biçimde sıralanır: ÖNY,
ÖYN, YÖN, NÖY, YNÖ ve NYÖ.
Greenberg, araştırmaları sonucu bu altı dizilişten üçünün yaygın olarak
bulunduğunu görmüş ve dilleri üç sınıfa ayırmıştır (Dede, 1980: 43; Çağlar, 1978:
55):
1. YÖN dilleri.
2. ÖYN dilleri.
3. ÖNY dilleri.
Bu sınıflandırmaya göre, Türkçe ÖNY grubuna, Fransızca ÖYN grubuna
girmektedir.
Sezer (1980: 27), Greenberg'in sınıflandırmasını, dillerde tümcelerin temel
bir dizilişi olduğu varsayımına dayandırdığını, bu nedenle sınıflandırmanın sağlam
bir temeli olmadığını söylemektedir. Gerçekten de, Türkçede ÖNY temel dizilişinin
yanısıra beş diziliş daha sözkonusudur. Türkçenin sözdizimindeki bu oynaklığın,
nasıl bir anlam zenginliği yarattığını şu biçimde gösterebiliriz:
1. Murat camı kırdı.
2. Murat kırdı camı.
3. Camı Murat kırdı.
4. Camı kırdı Murat.
5. Kırdı camı Murat.
6. Kırdı Murat camı.
Türkçe sözdizimindeki oynaklık, üç öğeden oluşan tümcelerde altı
kullanılabilir tümce oluşturmamıza olanak sağlar. Türkçe sözdizimindeki bu
esnekliğin iki önemli nedeni vardır (Aydın, 1992: 117):
a) Türkçede tümleçleri gösteren biçimbirimlerin ({-(Y)E{, {-DE}, {DEn}, {(Y)İ}, {-Ø} vb.) olması.
b) Yüklemde kişiyi gösteren kişi eklerinin bulunması.
48
Aydın’ın belirttiği bu iki özellik Türkçenin en önemli özelliklerindendir. Bu
özellikleri aşağıdaki örneklerde şöyle gösterebiliriz:
1. Mine elma yedi.
2. Mine elmayı yedi.
3. Mine eve geldi.
4. Mine evde çalıştı.
5. Mine evden çıktı.
Durum ekleri de denilen bu biçimbirimlerin tümleçlere eklenmesi ve eylemde
zaman ekinden sonra kişi eklerinin bulunması, tümce öğelerinin altı farklı şekilde
dizilişine olanak sağlamakta ve böylesine zengin bir dizilişe karşın anlamda
değişiklik olmamaktadır.
Greenberg, Türkçenin de içinde bulunduğu ÖNY dizilişine sahip dillerin
özelliklerini şu biçimde belirtmektedir (Çağlar, 1978: 57-58):
a) Bu dillerde sonekler görülür.
b) Niteleyenler nitelenen öğelerden önce gelir.
c) Eylemin aynı olduğu birbirine bağlı tümceciklerde önceki tümceciklerdeki
eylemlerin atılarak sonuncusu kullanılması olanaklıdır.
d) Soru takısı, genellikle tümce sonuna gelir. Soru sözcüğü tümce başında yer
almaz.
ÖYN dilleri arasında yer alan Fransızcada ise, ÖNY dizilişine sahip dillerin
özellikleri görülmez. ÖYN dizilişine sahip dillerin özellikleri şunlardır (Çağlar,
1978:57-58)
a) Niteleyenler nitelenenlerden sonra gelirler.
b) Eylemi aynı olan birbirine bağlı tümcelerde, yalnız ilk tümcedeki eylemin
kullanılarak diğerlerinin atılması mümkündür.
c) Soru takısının çoğunlukla tümce başında yer aldığı görülür.
Yukarda belirtilen özellikleri Fransızcadan bir örnek vererek pekiştirelim:
49
- Est-ce que Murat a acheté une chemise blanche et un pantolon noir?
- Mı?
Murat satın aldı bir gömlek beyaz ve bir pantolon siyah
(- Murat beyaz bir gömlek ve siyah bir pantolon satın aldı mı?)
Yukardaki bu örneğe bakıldığında soru ekinin tümcenin başında, niteleyen
beyaz ve siyahın nitelenenden (gömlek ve pantolon) sonra geldiği görülür. Burada,
Fransızcanın sözdiziminde Türkçeninkine benzer bir esnekliğin olmadığını belirtmek
gerekir.
3.1.2. Kaynak Bakımından Sınıflandırma
Yeryüzündeki dil aileleri konusunda kesin bir sayı vermek oldukça güçtür.
"Kimi dilbilimcilere göre dil ailelerinin sayısı 30-40 dolayındadır; kimilerine göre
ise, 100'ün üzerinde dil ailesi vardır" (Vardar, 1982: 107). Ancak bugün,
kaynaklarına göre diller genel olarak dört ana grupta toplanmaktadır:
a) Ural - Altay dil ailesi
b) Hint - Avrupa dil ailesi
c) Hami - Sami dil ailesi
d) Kafkas dil ailesi
50
Türkçe, Ural-Altay dil ailesinin Altay kolunda yer almaktadır. Ural-Altay dil
ailesinde yer alan diller şu şekilde gösterilebilir (Aksan, 1990: 112):
URAL
ALTAY
Samoyed
FİN – UGOR
Lapça
Moğolca
Mançu-Tunguzca
Macarca
Batı Fince
Doğu Fince
ya da
ya da
Baltık Fincesi
Türkçe
Japonca
Korece
Ob Ugorcası
Ural Fincesi
Şekil 1: Aksan’a Göre Ural-Altay Dil Ailesindeki Diller
Ural-Altay dil ailesinde yer alan dillerin en büyük özelliklerinden birisi, bu
dillerde ünlü uyumunun bulunmasıdır. Ayrıca bu dillerin hepsi bağlantılı dillerdir.
“Bu dillerdeki kimi ekler hem çekim sırasında eylemlerde, hem de sözcük türetmede
kullanılmaktadır” (Aksan, 1990: 113). Bu dillerdeki diğer özellikler ise, ünlü
sayısının diğer dil gruplarına göre fazla olması, sözcüklerin çift ünsüzle
başlamaması, cinsiyet olmadığından sözcüklerin biçim değişikliğine uğramamasıdır.
Fransızca ise, Hint-Avrupa dil ailesi içinde yer alır. Hint-Avrupa dil ailesi
içine giren diller başlıca şu öbeklere ayrılır (Vardar, 1982: 108):
1. Hint-İran öbeği
2. İtalik-Kelt öbeği
51
3. Germen öbeği
4. Baltık-Slav öbeği
Fransızca, İtalik-Kelt öbeğinin italik altöbeğinde yer alan Latinceden türemiş
Roman dilleri arasında bulunmaktadır. Bu alt grupta Portekizce, İspanyolca,
Katalanca ve İtalyanca da yer almaktadır.
3.2. Türkçenin Biçimbilimsel Özellikleri
Türkçenin en önemli biçimbilimsel özelliği, bağlantılı (eklemeli) bir dil
olmasıdır. Aksan (1990; 105), bağlantıyı "başka başka biçimbirimlerin (morfemlerin)
ve sözcüklerin birbirine bağlanması" olarak tanımlamaktadır. Türkçede değişmeyen
bir köke çeşitli görevler üstlenen ekler getirilmekte ve bu ekler bağlantı yerleri belli
olmayacak şekilde birbirlerine eklenmektedir. Ayrıca sözcüklerin bitişmesiyle bileşik
sözcükler de elde edilmektedir (Enginarlar, 1990: 65).
Türkçenin diğer bir özelliği de, cinsiyet ayrımının bulunmamasıdır. Bu
nedenle, “sözcükler cinsiyete göre biçim değişikliğine uğramazlar” (Kıran, 1992:
217). Ancak "sözcüklerin gösterdikleri varlıklar erkek ya da dişi olabilir (horoz,
teke, boğa, aygır'ın erkek; tavuk, kısrak, inek gibi hayvanların da dişi oluşu gibi)"
(Aksan, 1989: 89).
Türkçede sözcüğü meydana getiren unsurlar şunlardır:
Kök
+
yapım eki
+
çekim eki
“Türkçenin biçimbilimsel yapısı dilin anlambilimsel ve sözdizimsel dizgesi
üzerinde oldukça etkindir ve Türkçenin biçimbilimi ses düzeniyle de karşılıklı
etkileşim halindedir” (Enginarlar, 1990: 65).
52
3.2.1. Türkçenin Biçimbirimleri
Sözcüklerde biçim açısından iki öğe bulunmaktadır: a) anlamlı öğeler
(kökler), b) anlamsız ya da görevli öğeler (ekler) (Ediskun, 1985: 99).
Kökler ad ve eylem kökleri olarak ikiye ayrılır. Türkçedeki kökler konusunda
Aksan (1990) ve İmer (1976), kök, köken ve gövde ayrımı yapmaktadırlar. Kök,
"sözcüğün bütün ekleri atıldıktan sonra kalan ve belli bir kavramı karşılayan, eklerle
bir sözcük ailesi oluşturan, sözcüğün daha küçük parçaya bölünemeyen öğesidir"
(İmer, 1976: 16). Buna "iç-, al-, at-, bak- gibi sözcükler örnek olarak verilebilir.
İmer'in (1976) "türemiş kök" olarak adlandırdığı köken ise, "yalın görünümde olan,
ancak daha küçük birimlere indirgenebileceği izlenimini veren anla-, alış-, yapış-,
çağır-, evir- gibi öğelerdir" (Aksan, 1989: 84). Aksan (1989: 84), bu tanımı
yaparken, böyle bir ayrımın batı dillerinin yapısına daha uygun olduğunu, Türkçede
kök görevindeki bu öğelere, her iki kavramı da karşılamak üzere kök denmesinin
daha doğru olacağını belirtmektedir. Gövde ise, ad ya da eylem köklerine birtakım
yapım ekleri getirilerek oluşturulan türeve verilen addır (Çotuksöken, 1980: 19).
Örneğin: bak- > bak-tır, sev-> sev-dir-, çek-> çek-tir- gibi.
İmer (1976: 32-33), Türkçenin kökleri üzerinde yaptığı çalışmasının
bulgularını şöyle özetlemektedir:
1. Çağdaş Türkiye Türkçesinde genel olarak tek bir sesten oluşan kök yoktur.
Tek ünsüzden oluşan kök yoktur.
2. Köklerde önseste ünsüz yığılması görülmez.
3. Türkçede kök durumundaki biçimbirimler daha çok tek hecelidir.
4. Türkçedeki kökler sözcüğün başında bulunur. Sözcükler, değişmeyen
köklere getirilen eklerle üretilir. Ekler köke göre biçimlenir. Kök ise tek biçimlidir ve
sözcüğün değişmeyen öğesidir.
5. Genel olarak, bir kök ya ad ya da eylem köküdür. Ancak, kimi kökler "ikili
kökler" dir.
53
Çotuksöken (1980: 18) kökleri, yapıları ve kavramları yönünden isim kökü ve
fiil kökü olmak üzere ikiye ayırmaktadır:
a) isim kökü herhangi bir ek almayan, bölünemeyen ve anlamlı olan isim
soylu köktür: gün, kış, ses, yaz gibi.
b) Fiil kökü, herhangi bir yapım ve çekim eki almamış olan fiil soylu köktür:
gel-, kal-, yaz- gibi.
Sözcük çözümlemelerinde her zaman kökü tam olarak saptamak mümkün
olmayabilir. Çünkü bazı kökler zamanla değişikliğe uğramış olabilir.
Türkçenin biçimbirimleri üzerinde çalışan Adalı (1979: 27), biçimbirimleri
sözlüksel ve görevsel olmak üzere ikiye ayırmakta ve bunları da kendi içinde bağımlı
ve özgür, öncül ve ardıl olarak şöyle sınıflamaktadır:
54
BİÇİMBİRİMLER
SÖZLÜKSEL
GÖREVSEL
BAĞIMLI
ÖZGÜR
ÖZGÜR
BAĞIMLI
[M-]
[M]
[M]
[M]
yat-
ev
gibi
TÜRETİM İŞLETİM
gel-
göz
kadar
oku-
dün
al-
-LIK
-DA
ben
-CI
-DI
güzel
ve
-GI
-M
bak-
yavaş
ah
vb.
beyaz
vb.
vb.
vb.
vb.
ÖNCÜL
ARDIL
BİÇİMBİRİMLER
Şekil 2: Adalı’ya Göre Türkçenin Biçimbirimleri
3.2.2. Türkçede Ekler
Türkçedeki ekler konusunda değişik sınıflandırmalar yapılmaktadır. Bazı
dilbilimciler, ekleri yapım ve çekim ekleri olarak ikiye ayırmaktadırlar. Adalı (1979:
55
27), şekil 2’de de görüldüğü gibi ekleri türetim ve işletim ekleri olarak ikiye
ayırmaktadır. Hatiboğlu (1981: 11) ise Türkçedeki ekleri üç grupta ele almaktadır:
1. Çekim eki: Ad veya eylem kök ya da gövdesine getirilerek "kişi" kavramı
veren ekler. "Evim, geldim" örneklerindeki {-m} eki gibi. Bunlar da ikiye ayrılır.
Adlara gelen kişi bildirici "iyelik ekleri" ve eylem çekimlerindeki kişi bildirici "kişi
ekleri".
2. Ad durum ekleri: Ad soylu sözcüklerin başka bir sözcükle ilgi kurmak
üzere aldıkları ekler: "taşı, taşa" örneklerindeki {-ı} , {-a} ekleri gibi.
3. Yapım ekleri: Sözcük kök ya da gövdesine getirilerek sözcüğün yeni bir
kavram kazanmasını sağlayan ve sayıları çok olan ekler; "taşlık, taşlı, taşçı"
örneklerindeki {-lık}, {-lı} ve {-çı} ekleri gibi.
Aksan (1989: 119-120), Türkiye Türkçesindeki çekimle ilgili biçimbirimlerin
sayısının 39, türetimde kullanılanların sayısının ise 96 olduğunu söylemektedir.
Özellikle türetimde kullanılan biçimbirimlerin sayısı gözönünde bulundurulursa,
Türkçenin türetim açısından çok geniş olanaklara sahip olduğu söylenebilir.
Eklerin üstüste gelmesi, Türkçenin ve genellikle eklemeli dillerin en önemli
özelliklerinden biridir. Bazen bir köke getirilen ek sayısının on yediye ulaştığı
görülür. Örneğin, gör-ev-le-n-dir-e-me-dik-ler-i-m-i-z-den-mi-sin-i-z? (Hatiboğlu,
1981: 7-8).
Değişik dilbilimci ve Türkologların görüşlerini de dikkate alarak Türkçedeki
eklerin özelliklerini kısaca şöyle özetleyebiliriz:
a) “Türkçede önek ve içek yoktur. Sözcüğün başında bulunan unsur her
zaman köktür. Bu yapı şekli Türkologlara, sözcükleri sözlükte etimolojik olarak
gruplarken oldukça önemli bir avantaj sağlar” (Deny, 1995: 6).
b) “Türkçedeki ekler tek hecelidir “(Hatiboğlu, 1981: 7).
c) “Ekler, bağımlı biçimbirimlerdir ve tek başkalarına kullanılamazlar”
(Enginarlar, 1990: 68).
d) “Sözcüğe önce yapım eki, sonra çekim eki getirilir” (Deny, 1995: 5).
56
e) “Gerek yapım, gerekse çekim ekleri kendi aralarında da belli dizimsel bir
sıra izlerler. Bu sıra değiştiğinde, ya anlam değişir ya da dil dışı bir türev oluşur”
(Enginarlar, 1990: 69).
f) “Her ek, her tür köke gelmez” (Çotuksöken, 1980: 9). Fakat bazı ekler,
"örneğin addan ad yapan bir ek, ister yalın, ister türemiş olsun, her ad biçimine
gelebilmektedir: göz-lük-çü-lük, gün-cel-lik, çık-tı, çık-ın-tı" (Enginarlar, 1990: 69).
3.3. Fransızcanın Biçimbilimsel Özellikleri
Fransızcanın başta gelen biçimbilimsel özelliği, bükümlü bir dil olmasıdır.
Fransızca bükümlü dillerin gövde bükümlü dil grubunda yer alır. “Bu dillerde bir
sözcük kurabilmek için sonekler de köke eklenir (Aksan, 1990: 108). Fransızcada
"almak" anlamına gelen "prendre" eyleminde gövdedeki bükümü şu şekilde
görebiliriz.
Şimdiki zaman (présent)
Geçmiş zaman (passé composé)
Je prends
J'ai pris
Tu prends
Tu as pris
Il/elle prend
Il/elle a pris
Nous prenons
Nous avons pris
Vous prenez
Vous avez pris
Ils/elles prennent
Ils/elles ont pris
Fransızcada göze çarpan bir diğer ayırıcı özellik ise, adlarda cinsiyet ayrımının bulunmasıdır. Sözcüklerin bir bölümü eril (Fr. masculin), bir bölümü de dişildir
(Fr. féminin). Bundan dolayı sözcükler biçim değişikliğine uğrarlar. Örneğin "ev" (la
maison) dişildir ve onu niteleyen sıfat da onunla uyum sağlamak zorundadır (La
maison est petite). Cinsiyet ayrımı sadece adlarla ve sıfatlarla ilgili değil, aynı
zamanda adıllarla da ilgilidir. Örneğin, "La jeune fille est étudiante" (genç kız
öğrencidir) tümcesindeki "la jeune fille" yerine bir adıl getirmemiz gerekirse, bu adıl
57
"elle" olmalıdır (Elle est étudiante). Fakat "le jeune homme est étudiant" (Genç
adam/erkek öğrencidir) tümcesinde adıl "il" olmalıdır (II est étudiant).
3.3.1. Fransızcanın Biçimbirimleri
Fransızcada sözcük türetimi ya öneklerle (le préfixe) ya da soneklerle (le
suffixe) yapılır. Ayrıca “iki sözcüğün birleştirilmesiyle veya bir sözcüğün işlevinin
veya türünün değiştirilmesiyle de sözcük türetimi yapılabilir” (Goosse, 1993: 160).
“Fransızcadaki eklerin bazıları tek başlarına kullanılamazken, bazıları da bir
dilbilgisi sınıflaması çerçevesinde bağımsız bir işleve sahip olabilirler (à, de, pour,
par gibi ilgeçler)” (Charaudeau, 1992: 67).
Fransızcada, kök tek başına bulunmaz, "daima bir yapım eki veya çekim eki
ile veya her ikisiyle birlikte kullanılır. Örneğin; vend- (eur), ten-(ir), (dé) term- (iner)" (Deny: 1995: 67).
3.3.2. Fransızcanın Ekleri
Fransızcada, sözcük türetiminde iki yöntem kullanılmaktadır. “Birinci yöntem
isim öneklerinin (avant-, méta-, vb.) kullanımı: avant-guerre, international,
métaphysique gibi. İkinci yöntem ise, soneklerin kullanımıdır. Bunların değişik
işlevleri vardır (Kıran ve Korkut, 1990: 36-37).
3.3.2.1. Önekler (Les Préfixes)
Öneki son ekten ayıran en büyük özellik, öneklerin sözcüğün önünde
bulunması ve sözcüğün türünü asla değiştirmemesidir. Örneğin, vermek anlamına
gelen "donner" eylemine bir önek getirilerek "redonner" (yeniden vermek, bir kez
58
daha vermek) şeklinde yazılabilir ve sözcük türünde (eylem) herhangi bir değişiklik
olmaz.
Önekler özellikle eylemlerde daha çok kullanılmaktadır ve “öneklerin
çoğunluğu latince ve Yunanca kökenlidir” (Goosse: 1993: 222).
“Öneklerin bazen, sözcük kökü bulunmayan sözcüklerde yer aldığı görülür”
(Charaudeau, 1992: 68). Örneğin en- önekinin "caisser" ve "poisonner" olarak
sözlükte yer almayan sözcüklerin önüne gelerek "encaisser" (kasaya koymak, tahsil
etmek) ve "empoisonner" (zehirlemek) eylemlerini oluşturdukları görülür. Aynı önek
sözlükte yer alan "porter" eylemine gelerek "emporter" eylemini oluşturmuştur. Bu
önekteki “n” yazıda “m”ye dönüşmesine karşın sesletimde bir değişiklik
yaratmamaktadır.
Fransızcanın tüm dilbilgisi ve dil olgularının geniş bir biçimde incelendiği Le
Bon Usage'da (Goosse, 1993) yer alan önek sayısı sekizdir.
3.3.2.2. Sonekler (Les Suffixes)
Fransızcada sonekler oldukça fazladır. Goosse (1993: 197), soneki "bağımsız
olarak bulunmayan ve yeni bir sözcük oluşturmak için sözcüğün sonuna eklenen
seslerin (veya yazı dili düşünülürse harflerin) devamı" olarak tanımlamakta ve
soneklerin kökte az veya çok mutlaka değişikliğe yol açtığını söylemektedir.
Fransızcadaki soneklerin çoğunluğu Latince kökenlidir. “Bazı sonekler de
modern dillerden ödünç alınmış sözcüklerden çıkarılmıştır ve bunlarla türetim
yapılmıştır” (Goosse, 1993: 193). Örneğin, -acle ve -esque sonekleri İtalyancadan,
-ing ve -er sonekleri İngilizceden alınmıştır. Fakat bu ekler çok üretken değildir.
“Bazı sonekler, önekler gibi, kökün işlevinde ve dilbilgisi ulamında herhangi
bir değişikliğe yol açmaz” (Charaudeau, (1992: 70). Örneğin, azaltıcı ve küçültücü
anlam veren soneklerle türetilen sözcüklerin türünde herhangi bir değişiklik yoktur:
maison (ev) / maisonnette (küçük ev, kulübe), chèvre (keçi) / chevreau (oğlak),
propre (temiz) / propret (temizcecik, akça pakça).
Bazı sonekler ise sözcüğün dilbilgisel ulamında herhangi bir değişikliğe yol
açmazlar, ama işlevini değiştirirler: montagnard (dağlı, dağ adamı) sözcüğü
59
montagne (dağ) gibi bir addır, fakat bu sözcüğün devinim bildirme işlevi vardır
(dağda yaşayan veya dağda yürüyen kişi).
Bazı sonekler ise sözcüğün dilbilgisel ulamını değiştirebilir. Bu değişime
örnek olarak şu türetim olanaklarını verebiliriz:
a) Addan eylem türetimi:
zigzag / zigzaguer
(zikzak/zikzak çizmek)
b) Sıfattan eylem türetimi:
égal / égaler ve égaliser (Lat. Eaqualis)
(eşit/eşitlemek, denklemek)
rouge / rougeoyer (Lat. Rubeus)
(kırmızı/ kızarmak)
c) Sıfattan zarf türetimi:
étrange / étrangement (Lat. extraneus)
(tuhaf/tuhaf şekilde)
d) Sıfattan ad türetimi:
ample / ampleur (Lat. amplus)
(geniş, bol / genişlik, bolluk)
robuste / robustesse
(gürbüz / gürbüzlük)
gourmand / gourmandise
(obur / oburluk)
e) Addan sıfat türetimi:
volcan / volcanique (İt. vulcane)
(yanardağ / yanardağla ilgili)
moustache/moustachu (İt.mostaccio,Yun.)
(bıyık / bıyıklı)
f) Eylemden ad türetimi:
nationaliser / nationalisation (Lat. natio)
(ulusallaştırmak / ulusallaştırma)
propre / propreté (Lat. proprius)
(temiz / temizlik)
manger / mangeoire (Lat. manducare)
60
(yemek yemek / yemlik)
“Soneklerin yaşamı ve verimliliği dönemlere göre değişir” (Charaudeau,
1992: 70). Örneğin bazı zanaatları belirtmeye yarayan -erie soneki (“sicimci, ipçi”
anlamındaki ficellerie, “nişasta fabrikası” anlamındaki “amidonnerie” gibi ) bu
zanaatların kaybolmasıyla canlılığını yitirmiş ve şimdi ise “croissanterie”
(kuruvasancı), “brocanterie” (eski eşya satıcılığı) vb. sözcüklerle yeniden canlılık
kazanmıştır, -tique ve -ciel sonekleri, günümüzde bilgisayar ve büro endüstrisinin
gelişmesiyle
yeniden
kullanılmaya
başlanmıştır:
“bureautique”
(bilgisayar
donanımı), “robotique” (robot tasarım ve yapım tekniği), , “logiciel” (bilgisayar
yazılımı), “didacticiel” (bilgisayar destekli dil öğretim programı), “ progiciel” (çok
kullanıcılı program), “ orthociel” (yazı denetim programı) gibi.
Fransızcanın temel dilbilgisi kitaplarından biri olan Le Bon Usage'da
(Goosse, 1993: 222) yer alan soneklerin sayısı yetmiştir.
3.3.2.3. Fransızcada Diğer Sözcük Türetim Olanakları
Fransızcada bazen bir önekin veya sonekin silinmesiyle de yeni sözcük
türetilebilir. Buna gerileyici türetim (dérivation régressive) denir. Goosse (1993:
230), eklerin silinmesiyle elde edilen türetimleri şöyle sıralamaktadır:
a) Eylemdeki sonekin silinmesiyle yeni eylemler, adlar veya sıfatlar
türetilebilir.
Accorder (uyum yapmak)
→
accord (uyum)
Galoper (dörtnala gitmek)
→
galop (dörtnal, çabukluk)
Plier (katlamak, bükmek)
→
pli (kıvrım, kat)
Adresser (yöneltmek, göndermek)
→
adresse (adres)
Attaquer (saldırmak)
→
attaque (saldırı)
Combler (tepeleme doldurmak)
→
comble (ağzına kadar dolu)
61
b) Bazen de bir adın soneki yok edilerek sıfat türetilebilir.
Aristocratie (soylular sınıfı)
→
aristocrate (soylu kişi)
Démocratie (demokrasi)
→
démocrate (demokrat)
Diplomatique (diplomatik)
→
diplomate (diplomat)
c) Bazen de sözcüğün sonundaki okunmayan "e" silinebilir.
médecine (tıp)
→
médecin (doktor)
châtaigne (kestane)
→
châtain (kestane rengi)
d) Bir önekin silinmesine ise çok az rastlanır:
dépouiller (derisini yüzmek, kabuğunu soymak)
→
pouiller (Eski Fr.
hakaret etmek)
e) Ayrıca iki sözcüğün birleştirilmesiyle de yeni sözcük türetilebilir. Bu tür
sözcüklere bileşik sözcükler denir.
abat – jour (abajur), cure – dent (kürdan), lave – vaisselle (bulaşık makinesi),
sous – développé (az gelişmiş), grand – père (büyükbaba), belle – mère
(kayınvalide), sourd – muet (sağır ve dilsiz) vb.
Goosse’un belirttiği türetim olanakları dışında, bazen de önekler kendinden
sonra gelen sözcükle birleşerek tek bir sözcük oluşturabilir. Örneğin, supermarché
(süpermarket), minibus (minibüs, dolmuş) gibi.
62
3.4. Türkçenin ve Fransızcanın Sözdizimsel Özellikleri
Türkçenin sözdizimsel özelliklerine geçmeden önce, genel olarak sözdizimi
üzerinde durmanın yararlı olacağı düşüncesindeyiz. Aksan'ın (1989: 123) dizimbilim
demeyi tercih ettiği sözdizimi terimi, Türkçede iki farklı kavramı anlatmak için
kullanılmaktadır. Vardar (2002: 182), bunlardan birincisini "tümcelere ilişkin
olguların tümce düzeyinde dilsel birimler arasında kurulu bağlantıların tümü" ve
ikincisini de "tümceyi inceleyen dal" olarak tanımlamaktadır. Başkan (1980: 124) ise,
bir tümce içerisindeki sözcüklerin belli bir sıraya göre art arda dizilmeleri olgusuna
sözdizimi, bu dizilme olgusu üzerinde yapılan dilsel çalışmalara da tümcebilgisi
denilmesinin daha sağlıklı olacağını belirtmektedir. Biz bu çalışmamızda “sözdizimi”
terimini kullanacağız.
Sözdiziminin temel birimi tümcedir. Fakat tümcenin ne olduğuna bakıldığında ise, dilbilgisi kitaplarında çok farklı tanımlara rastlanmaktadır. Gencan
(1979: 76), tümceyi "bir duyguyu, bir düşünceyi, bir yargıyı, bir olayı anlatmak için
kullanılan sözcük dizisi" olarak tanımlamaktadır. Ergin (1993: 376) ise tümceyi, "bir
fikri, bir düşünceyi, bir hareketi, bir duyguyu, bir hadiseyi tam olarak bir hüküm
halinde ifade eden kelime grubu" olarak tanımlamaktadır. Yukarıdaki tanımlara göre
"imdat!", "Allahaısmarladık",“iyi günler”, “günaydın” sözcükleri birer tümce
sayılamazlar. Çünkü "imdat!" sözcüğü yardım gerektiği iletisini belirtmesine karşın
bir sözcük dizisi değildir. "Allahaısmarladık", “iyi günler”, “günaydın” gibi
sözcükler de aynı nedenle tümce sayılamaz. Fakat bu sözcüklerin derin yapısında
mutlaka bir ileti vardır. Bu nedenle bunların tümce olarak görülmelerinin daha uygun
olacağı kanısındayız.
Genellikle dilbilgisi kitaplarındaki tümce tanımlarını eleştiren Başkan (1980:
126), tümce konusunda yapılacak incelemelerde, o dili anadili olarak kullanmayan
birisinin bile yararlanabileceği somut ve kesin ölçütlerin ortaya konulması
gerektiğini belirtmekte ve böylesine kesin ölçütlerin ve kuralların verilemeyişinin,
büyük ölçüde, sözlerin diziliş biçiminden kaynaklandığını söylemektedir.
Aksan (1989: 124), tümce tanımında geleneksel dilbilgisinin ve dilbilimcilerin, tümcenin "bir düşüncenin, bir duygunun ya da bir yargının başlı başına
63
anlatımına yarayan ve içindeki sözcüklerin sayısı sınırlı olmayan, dile ait bir birim"
olduğu konusunda birleştiklerini ifade etmektedir.
Sözdizimi konusundaki çalışmalara bakıldığında, sözdiziminin geçmişinin
çok eskilere dayandığı görülür. XX. yüzyılın başlarında Saussure'ün "dizge"
anlayışının dilbilim çalışmalarına egemen oluşu, sözdizimi konusuna yeni bir önem
kazandırmış, sözdizimle ilgili incelemeler dilbilimin ana uğraşlarından biri durumuna
gelmiştir (Aksan, 1989: 123). 1950 yılından sonra tümce üzerindeki çalışmalara
ağırlık verilmeye başlanmıştır. 1957 yılında yayımlanan Syntactic Structures adlı
eseriyle Chomsky, Saussure'den sonra dilbilim alanında en önemli gelişme olarak
görülen Üretken-dönüşümlü dilbilgisi kuramını ortaya atmıştır. “Yirminci yüzyılın
ortalarına kadar egemen olan yapısalcı-betimsel yaklaşımda, bir dilin yalnızca o
sırada kullanılmakta olan dil dağarcığı incelenmiş ve varılan sonuçlar ancak eldeki
dil dağarcığı ölçüsünde geçerli olmuştur” (Başkan, 1980: 127). Oysa 1957'den sonra
egemen olmaya başlayan üretken-dönüşümlü dilbilgisiyle bir dilde yalnızca o sırada
söylenen tümceler değil de, daha önce söylenmiş ve daha sonra söylenebilecek
tümceler de ele alınmaya başlanmıştır.
Chomsky'nin 1957 yılında yayımladığı Syntactic Structures adlı eserinde
ortaya attığı Üretken-dönüşümlü dilbilgisi kuramının belli başlı özelliklerini şöyle
sıralayabiliriz.
a) Edim ve Edinç: “Edim, doğal konuşucunun tüm dilsel etkinliklerini kapsar
ve konuşucunun dil kullanımına yönelik becerilerinin tümüdür, edinç ise bu
etkinlikleri temellendiren zihinsel gerçekliği içerir ve bilginin ideal düzlemidir”
(Uzun, 2000:5). Yani edim için, kişinin dili kullanım becerisi, edinç için ise kişinin
sahip olduğu dil yetisi denilebilir.
b) Dilbilgisel ve Dilbilgisidışı Tümceler: Chomsky, Syntactic Structures adlı
eserinde, bir dilde üretilen tümceleri dilbilgisine uygun ve dilbilgisine aykırı olmak
üzere ikiye ayırır ve çözümlemenin dilbilgisine uygun tümceler üzerinde yapılması
gerektiğini belirtir (Uzun, 2000: 5-6, Aydın, 1992: 45).
c) Kurallar Dizgesi: Chomsky, 1965 yılında yayımladığı Aspects of the
Theory of Syntax adlı eserinde dili bilmenin, bir kurallar dizgesi yardımı ile o dilde
sonsuz sayıda tümce üretebilme anlamına geldiğini savunur ve Kurallar dizgesini üç
64
ana bileşene ayırır: Sözdizimi Bileşeni, anlambilimi bileşeni, sesbilimi bileşeni.
Malstorm bu bileşenleri şu biçimde göstermektedir (Aydın, 1996: 16):
SÖZDİZİMİ BİLEŞENİ
Öbek Yapı Kuralları
Dönüşüm Kuralları
Sözlükçe
ANLAMBİLİM BİLEŞENİ
SESBİLİM BİLEŞENİ
Sesbilimsel Sunum
Şekil 3: Malstorm’a Göre Kurallar Dizgesinin Bileşenleri
Kurallar dizgesinden oluşan dilbilgisi, “hem dilin tümce üretişini sağlayacak
kuralları, hem de bozuk tümceleri engelleyecek kuralları içermelidir” (Uzun,
2000:8). Yani dilbilgisi, bozuk tümcelerin üretimine yol açacak kurallar içermemeli
ve üretilecek tümceler dilbilgisel açıdan doğru olmalıdır.
d) Derin Yapı - Yüzey Yapı Ayrımı: Chomsky tümce için derin yapı ve yüzey
yapı ayrımını yapar. “Derin Yapı, tümcenin içeriği ve tümcede yer alan mantıksal,
soyut yapıdır, yüzey yapı ise derin yapıda var olan anlamın açıklanış biçimi, sese,
sözcüklere dökülerek gerçekleştirilmesidir” (Aksan, 1989: 135-136).
e) Dönüşüm ve Yapı Kuralları: Yapı kurallarıyla, sayısız tümce örneklerinden
çekirdek tümceler elde edilir ve bu tümcelere göre o dilde kurulabilecek bütün
65
tümceleri üretebilecek formüller elde edilir. Dönüşüm kuralları, "tümce anlamını
değiştirmeden, belirli koşullarda derin yapıyı yüzey yapıya çevirme kuralları "dır
(Aksan, 1989: 144).
3.4.1. Türkçenin Sözdizimsel Özellikleri
Türkçenin en belirgin sözdizimi özelliklerini şöyle sıralayabiliriz:
1. Hatiboğlu (1982: 1), Türkçenin sözdiziminin en belirgin özelliğini, "önemli
olan sözü, sözcüğü, kararı, yargıyı, genellikle anlatımın sonuna bırakması" olarak
görmektedir. Hatiboğlu'na göre, önce gelen sözcükler esası, kararı, yargıyı
açıklamaya, ona yardımcı olmaya ve anlamı tamamlamaya yarar ve esas söze oranla
az değerli sayılırlar.
2. “Türkçe sola döngüsel bir dil özelliği gösterir” (Aydın, 1992: 120).
Türkçede yan tümcelerin temel tümcenin solunda yer aldığı görülür. Yan tümceler,
eylemleri çekimli olanlar ve eylemleri çekimli olmayanlar olmak üzere ikiye ayrılır
(Erguvanlı-Taylan, 1994: 31). Birinci yan tümce türü Biz [sen hiç gelmeyeceksin]
sanmıştık cümlesiyle örneklenebilir; burada sanmak eyleminin tümleci köşeli
parantez içindeki çekimli eylemli yantümcedir. İkinci yantümce türüne ise, ben [o
kadının iyi bir bakıcı olduğun]dan emin değilim tümcesi örnek verilebilir. Bu
örnekteki köşeli parantez içindeki yantümce eylemi, temel tümcenin eylemi gibi
çekimli
değildir.
Erguvanlı-Taylan
(1994:
32),
eylemi
çekimli
olmayan
yantümcelerin işlevleri ile eylem yapıları arasındaki bağıntıyı şöyle göstermektedir:
Yantümce:
türü
işlevi
eylem (E) yapısı
i)
ortaç
ad niteleyicisi
E + y En
E + DİK/ yEcEK + iyelik
66
Örnek: 1) a) Annem [benim aldığım çanta]yı henüz görmedi,
b) Sen [onunla konuşan kız]ı tanıyor musun?
ii)
ulaç
belirteç
E + ip; E + ErEk;
E + InCE vb.
E + DIK / yEcEK +
iyelik ( + durum) ilgeç
E + mE + iyelik
(+ durum) ilgeç
Örnek:
2)
a) Sevgi [ödevlerini yapıp] uyudu.
b) [Çok çalışarak] sınavdan iyi not aldı.
c) [Gazetedeki haberi okuyunca] beni aradı.
d) [Oğlum hasta olduğu] için işe gitmedim.
e) [Geçen yıl kaza yaptığım]dan beri araba kullanmıyorum.
f) O [benim doğruyu söylemem]den korkuyor.
iii)
adlaştırma
tümleç
E + mE(k)
E + mE + iyelik
E + DİK / yEcEk + iyelik
Örnek
3)
a) Biz [bu filmi seyretmek] istemiyoruz.
b) Annem [benim sana telefon etmem]i istedi.
c) Biz [onun bu işi yapmadığın]a inanmıyoruz.
d) Ben [onun bunu istemeyeceğin]}i sanmıyorum.
67
Erguvanlı-Taylan (1994: 32-33), eylemleri adlaştırılmış bir yapıya sahip
yantümcelerin (mastar halindekiler dışında), işlevleri ne olursa olsun, belirtili ad
tamlaması görünümünde olduklarını söylemektedir.
3) “Türkçede yan tümcelerle temel tümce arasındaki bağlantıyı ulaç ve ortaç
adı verilen sözcük türleri sağlar” (Aksan, 1989: 126). Bazı tümcelerde ki ilgi adılının
kullanıldığı görülür. “Farsçadan alınmış olan ki ilgi adılıyla kurulan tümcelerin,
Türkçenin anlatım özelliğine uygun olmadığı ve yabancı dillerin etkisiyle kullanıldığı
bir gerçektir” (Aksan, 1989: 126).
Ad tamlamalarında ise sözcükler, tamlayan ve iyelik ekleriyle birbirlerine
bağlanırlar [Ad + tamlayan] + [Ad + iyelik eki]:
Ali'nin
okulu
Evin
kapısı
Ad tamlamalarında tamlayan durumundaki sözcük, adıl da olabilir.
Senin
ödevin
Onun
defteri
silgisi
Bizim
evimiz
Sizin
bahçeniz
Onların
kitapları
Dilbilgisi kitaplarında belirtisiz ad tamlaması olarak geçen tamlamada ise
birinci ad ek almaz.
Okul çantası
Öğretmen kitabı
Orman Bakanlığı
4) “Türkçede tümce öğeleri arasındaki bağıntıyı çeşitli biçimbirimler
belirler” (Aydın, 1992: 120). Tümleç ile yüklem arasındaki bağıntıyı ad durum ekleri
adı verilen |-(y)i|, {-(y)E), {-DE}, {-DEn}, {-0} biçimbirimleri sağlar:
68
1. Murat bardağı kırdı.
2. Mine kitap okuyor.
3. Uğur okula gidiyor.
4. Zeynep hastaneden geliyor.
5. Canan bu evde oturuyor.
Özne ile yüklem arasındaki bağıntıyı ise, kişi biçimbirimleri belirler:
6. Ben dün sinemaya gittim.
7. Sen yarın bize gelecek misin?
8. Uğur dün camı kırdı. Ø
9. Biz dün arkadaşımızı ziyaret ettik.
10. Siz sigara içiyor musunuz?
11. Onlar yemek yediler mi?
5) Türkçenin sözdizimi oynaktır. “Türkçede bir tümce içinde yer alan öğeler
kolaylıkla yer değiştirerek kabul edilebilir yeni tümceler oluşturabilirler" (Aksan,
1998: 170). Türkçenin sözdizimdeki bu esnekliği göstermek açısından geçişli bir
eylemle kurulmuş üç öğeli bir tümcenin altı değişik biçimine rastlayabiliriz:
A:
1) Mine kitabı okudu.
2) Mine okudu kitabı.
3) Okudu kitabı Mine.
4) Okudu Mine kitabı.
5) Kitabı Mine okudu.
6) Kitabı okudu Mine.
Türkçenin üretkenliği de sözdiziminin oynaklığı ile doğru orantılıdır (Sezer,
1979: 57). Ayrıca tümcedeki öğelerin sayısı arttıkça farklı kuruluşların da sayısı
artacaktır. Aksan (1998: 170-171), "Hasan topu Erol'a attı" tümcesinin değişik
biçimlerini şöyle sıralamaktadır:
B:
I. Hasan topu Erol'a attı.
69
2. Hasan topu attı Erol'a.
3. Hasan Erol'a topu attı.
4. Attı Hasan Erol'a topu.
5. Attı Erol'a topu Hasan.
6. Attı topu Erol'a Hasan.
7. Erol'a topu Hasan attı.
8. Erol'a attı topu Hasan.
9. Erol'a Hasan topu attı.
10. Topu Hasan Erol'a attı.
11. Topu Erol'a Hasan attı.
12. Topu attı Hasan Erol'a.
Aksan (1998: 171), tümceleri sesleterek ses özelliklerini meydana çıkaracak
olursak, özellikle vurgu yerlerini değiştirerek bir tümceden üç ayrı anlam dile getiren
üç farklı tümce elde edebileceğimizi belirtmektedir:
a) KöyLÜ ağacı kesti (kesen köylüdür, başkası değil).
h) Köylü ağaCI kesti (başka bir nesneyi değil).
c) Köylü ağacı kesTİ (başka bir şey yapmadı, kesti).
Belirtili nesnesi bulunan bir tümcenin öğeleri yer değiştirildiğinde anlamda
bir değişiklik olmazken (A tümcesi: Mine kitabı okudu.) belirtisiz nesne alan bir
tümcenin öğeleri değiştirildiğinde anlamsız bir tümce ortaya çıkabilmektedir:
Bebek mama yedi.
* Mama bebek yedi.
Burada sözcük sırasının sözdizimindeki önemi ve belirtisiz nesnenin yükleme
daha yakın olması gerektiği ortaya çıkmaktadır (Aksan, 1998: 172).
6) Türkçede ikilemeler oldukça sık kullanılmaktadır.
70
İkileme, "anlatım gücünü artırmak, anlamı pekiştirmek, kavramı zenginleştirmek amacıyla, aynı sözcüğün tekrar edilmesi veya anlamları birbirine yakın
yahut karşıt olan ya da sesleri birbirini andıran iki sözcüğün yan yana
kullanılmasıdır" (Hatiboğlu, 1982: 51). Aksan (1998: 175), ikilemelerin bir kavramı
pekiştirme, güçlendirmedeki etkileri bir yana bırakılsa bile, tümce anlambilimi
açısından ele alındıklarında tümceye önemli bir anlatım gücü ve etkinlik
kazandırdıklarını söylemektedir. İkilemelerin en önemli özelliklerinden birisi,
kalıplaşmış sözcükler olmaları ve genellikle sözcük sırasının değişmemesidir.
Örneğin: eski püskü, çoluk çocuk, yırtık pırtık, kırık dökük, selâm kelam gibi. “Bazı
ikilemeleri oluşturan sözcükler ise hiçbir şekilde tek başlarına kullanılmazlar”
(Hengirmen, 1997: 403):
allak bullak
buram buram
tiril tiril
karman çorman
didik didik
lokur lokur
gürül gürül
mırın kırın
tıklım tıklım
Aksan (1998: 175), İkilemelerin
yalnızca ad, sıfat, belirteç, çekimli ve
çekilmemiş eylem gibi değişik sözcük türleriyle sınırlı kalmadığını, tümcenin özne,
nesne, yüklem öğelerini de oluşturduğunu söylemektedir.
1. Zavallı kadın yaşadıklarını ağlaya ağlaya anlattı.
Belirteç
2. Mehmet Bey neyi varsa satıp savdı ve İstanbul'a yerleşti.
Yüklem
3. Ercan tasını tarağını topladı ve evi terketti.
Belirtili nesne
4. Bebeğin yumuk yumuk elleri, mavi mavi gözleri var.
sıfat
sıfat
5. Adam sinirlenince verip veriştirdi.
Yüklem
71
1. Tümcede "ağlaya ağlaya" belirteç, 2. tümcede "satıp savdı" yüklem, 3.
tümcede "tasını tarağını" belirtili nesne, 4. tümcede "yumuk yumuk" elleri niteleyen
sıfat, 5. tümcede ise "verip veriştirdi" yüklem görevini üstlenmektedir.
7) Türkçede özne durumundaki kişi adılları seyrek kullanılır. Onların işlevini,
genellikle kişi eklerinin yüklendiği görülür.
1. Yarın akşam sinemaya gideceğim.
2. Geleceğimizi biliyordunuz, niçin bizi beklemediniz?
Yukarıdaki tümcelerde özneye gerek duyulmamıştır. Öznenin kim olduğu
yüklemin sonundaki kişi eklerinden anlaşılmaktadır. Özne özelikle belirtilmek
isteniyorsa adıla başvurulur.
3. Her şeyi ben yaptım; o hiçbir şey yapmadı.
“Kişi adılı özellikle belirtilmek istendiğinde anlatım, de bağlacıyla pekiştirilir" (Aksan, 1998: 177).
4. Siz de sinemaya gelecek misiniz?
5. Biz de oraya gidelim mi?
Bazan da anlatımda pekiştirme sağlamak için "kendi" adılından yararlanılır.
6. Bu ödevi ben kendim yaptım.
8) Türkçede sıfatlar, her zaman niteledikleri addan önce gelirler:
Şu kitap
güzel kız
geniş yol
Aynı adı niteleyen birçok sıfat ve sıfat öbeği rahatlıkla ve bir bağlaca gerek
olmaksızın art arda getirilerek etkileyici bir anlatım sağlanabilmektedir (Aksan,
1998: 178).
1. Esra genç, güzel, akıllı, çalışkan bir kızdır.
2. Burası sessiz, sakin, yemyeşil bir yer.
72
Eğer nitelenen ad bir tamlama biçimindeyse, sıfat veya sıfatlardan biri bu
tamlamanın arasına giremez.
3a. Yanan eski ahşap ev.
3b. * Yanan ahşap eski ev.
4a. Pazardan aldığım taze tarla domatesleri.
4b. * Pazardan aldığım tarla taze domatesleri.
Türkçenin önemli bir sözdizimi özelliği de, sayı sıfatlarından sonra gelen
adların çoğul olmayışıdır:
Sınıfta on öğrenci var.
9) Türkçede soru, {-mI} soru biçimbirimi ile yapılır. Tümcede soru
biçimbiriminin yeri oynaktır. Soru biçimbirimi, sorunun vurgulanacağı öğeden sonra
gelir. Eylemde ise, genellikle kişi ekinden hemen önce yer alır.
1.Siz bu akşam sinemaya gidecek misiniz?
2. Siz bu akşam sinemaya mı gideceksiniz?
3. Siz bu akşam mı sinemaya gideceksiniz?
4. Siz mi bu akşam sinemaya gideceksiniz?
1. tümcede, bu akşam sinemaya gidilip gidilmeyeceği, 2. Tümcede gidilecek yerin
sinema olup olmadığı, 3. Tümcede sinemaya bu akşam mı, yoksa başka bir gün mü
gidileceği, 4. Tümcede ise sinemaya gidenin (gidenlerin) o mu (onlar mı), yoksa
başkası mı olduğu soruluyor.
3.4.2. Fransızcanın Sözdizimsel Özellikleri
Biz burada Fransızcanın en belirgin sözdizimi özelliklerini kısaca vermekle
yetineceğiz. Fransızca, yapı ve köken bakımından Türkçeyle aynı grupta yer
73
almadığından, sözdizimi açısından Türkçeden çok farklı özelliklere sahiptir.
Fransızcanın en belirgin sözdizimi özellikleri şunlardır:
1. Fransızcada tümce öğeleri özne, yüklem ve nesne (ÖYN) olarak dizilir ve
bu sıra hiç bir zaman değişmez.
la. Je vais en France.
lb. * Je en France vais.
“Fransızcada tümcenin nesnesi değil, sadece yer ve zaman belirteci
(compléments circonstenciels de lieu et de temps) yer değiştirebilir”. (Maingueneau,
1999: 26). Bu belirteçler, ya tümcenin başına ya da sonuna gelir ve anlamda
değişime yol açmazlar.
1a. Je suis allé au cinéma hier.
(Ben gittim sinemaya dün)
1.b. Hier, je suis allé au cinéma.
(Dün, ben gittim sinemaya)
2a. Tout le monde est fatigué à la maison.
( Herkes
yorgundur
evde )
2b. A la maison, tout la monde est fatigué.
(Evde
herkes yorgundur)
2) Fransızcada genellikle yan tümceler temel tümcelerin sağında yer alır.
Bileşik tümce olarak adlandırılan bu tümceler iki şekilde oluşturulmaktadır. Kıran
(1987:72), bu tür tümceler için aşağıdaki şemayı önermektedir:
74
PHRASE COMPLEXE
(BİLEŞİK TÜMCE)
PAR RATTACHEMENT
PAR ENCHASSEMENT
(bağlama ile)
juxtaposition
(Bağımsız Sıralı Tümce)
(yerleştirme ile)
coordination
subordination
(Bağımlı Sıralı Tümce)
(Yan Tümce)
1. Les complétives (que
bağlacıyla oluşturulan yan
tümceler)
2. Les relatifs (ilgi adıllı
yan tümceler)
3. Les circonstancielles
(Belirteçli yan tümceler)
Şekil 4: Kıran’a Göre Fransızcada Bileşik Tümcelerin Oluşumu
Juxtaposée tümceler (bağımsız sıralı tümceler) virgül, noktalı virgül, iki nokta
üstüste ve bir nokta ile temel tümceye bağlanan tümcelerdir.
2. II dort: il est trop fatigué
(O uyuyor: o çok yorgun)
3. Paul est entré dans la maison.
(Paul içeri girdi.
Yves est resté dehors.
Yves dışarda kaldı.)
75
“Coordonnée tümceler (bağımlı sıralı tümceler) bir takım bağlaçlarla (et,
donc, car, alors, mais, aussi, vb. gibi) elde edilen tümcelerdir” (Kıran, 1987: 72).
4.
Valérie avait tort, cependant elle ne voulait pas l'admettre.
(Valerie haksızdı, oysa (bununla birlikte) o bunu kabul etmek
istemiyordu.)
5.
Le vent a cessé, et il s'est mis à neiger.
(Rüzgar durdu ve kar yağmaya başladı.)
Burada subordonnée tümce adı altında yer alan yan tümcelere de birer örnek
vererek kısaca geçmek istiyoruz.
6.
Mon père dit que mon frère rentrera demain.
(Babam, kardeşimin yarın döneceğini söylüyor.
7.
Le pont sur lequel la route passe est ancien.
(Yolun üstünden geçtiği köprü eskidir.)
8. Je me suis rapprochée pour que vous entendiez bien.
(Sizin iyi duymanız için yaklaştım.)
Örneklerden de anlaşılacağı üzere, yan tümceler genelde temel tümcenin
sağında yer almaktadır.
3) Fransızcada tanımlık (article) çok önemlidir. Sözcüğün tanımlığına göre, o
sözcüğün yerine kullanılacak adıl, işaret adılı, iyelik adılı veya önüne getirilecek olan
işaret sıfatı, iyelik sıfatı da değişikliğe uğrar.
Fransızcada iki tür tanımlık vardır: Belirli tanımlık (article défini) ve belirsiz
tanımlık (article indéfini).
1. Belirli Tanımlık
Belirli tanımlık, konuşan ve dinleyen tarafından bilinen bir canlıyı veya bir
nesneyi belirten adın önünde kullanılır (Goosse, 1993: 865).
76
Belirli tanımlığın, basit (formes simples) ve kaynaşmış (formes contractées)
olmak üzere iki şekli vardır:
a) Basit şekli (formes simples): le, la, les.
Le, eril bir adın önünde kullanılır: Le frère (erkek kardeş), le stylo (tükenmez
kalem), le père (baba), le livre (kitap) gibi.
La, dişil bir adın önünde kullanılır: la mère (anne), la table (masa), la chaise
(sandalye), la maison (ev) gibi.
Les, çoğul tanımlıktır. Hem eril hem de dişil olan çoğul adların önünde
kullanılır: les maisons (evler), les mères (anneler), les livres (kitaplar) gibi.
Eğer ad bir ünlüyle veya okunmayan bir h (h muet) ile başlıyorsa tanımlık l'
şeklini alır: l'école (okul), l'eau (su), l'homme (adam).
b) Kaynaşmış şekli (formes contractées):
“Le ve les tanımlıkları, à veya de biçimbirimlerinden sonra yer alırlarsa, bu
biçimbirimlerle kaynaşırlar” (Goosse, 1993: 866). Bu tanımlıkların biçimbirimlerle
birleşmeleri sonucu aşağıdaki kaynaşmış şekil ortaya çıkar:
à + le → au (appeler au secours) (yardım çağırmak)
à + les → aux (parler aux voisins) (komşularla konuşmak)
de + le → du (le repas du soir) (akşam yemeği)
de + les → des (la veille des vacances) (tatil arifesi)
2. Belirsiz Tanımlık (article indéfini: un, une, des) ve Parça Gösteren
Tanımlık (article partitif: du, de la , de l’, des)
“Belirsiz Tanımlık, genellikle henüz sözkonusu olmayan, tanınmayan,
bilinmeyen bir nesneyi veya canlıyı belirten bir adın önünde kullanılır” (Goosse,
1993: 867):
Une personne demande à te voir. (Bir kişi seni görmek istiyor)
Des gens demandent à te voir. (İnsanlar seni görmek istiyorlar)
77
Belirsiz tanımlığın iki şekli vardır: Eril adların önünde un, dişil adların
önünde une, eril veya dişil çoğul adların önünde ise des kullanılır: un homme (bir
adam), une femme (bir kadın), un livre (bir kitap), une maison (bir ev), des femmes
(kadınlar), des dictionnaires (sözlükler), des papiers (kağıtlar).
“Parça gösteren tanımlık (article partitif), bir bütünün bir parçasını belirtir”
(Capelle ve Gidon, 1995: 108). Bazan da “sayılamayan bir nesnenin ve
nicelendirilemeyen soyut adların önünde kullanılır “(Goosse, 1993: 869): du, de la,
de l’, des.
Bois de l'eau! (Su iç!)
Donne moi du pain! (Bana ekmek (ekmekten) ver!)
J'ai du courage (Cesaretim var)
J'ai mangé des pommes (Elma yedim)
4) Fransızcada tümce öğeleri arasındaki bağıntıyı préposition adı verilen
çeşitli ilgeçler sağlar:
1. Je vais à la maison. (Eve gidiyorum)
2. Je viens de France. (Fransa’dan geliyorum)
3. l'autobus passe par le pont. (Otobüs köprüden geçiyor)
Kıran (1987: 26), Fransızcada iki tür ilgeç grubu bulunduğunu, birincisinin
tamamen fiil grubuna bağlı ve zorunlu bir öğe olduğunu, ikincisinin ise tümceye
bağlı, tümceyi zenginleştiren bir öğe olduğunu bu nedenle tümce içindeki yerinin
hareketli olduğunu söylemektedir.
a) Fiil Grubuna Bağlı İlgeç Grubu:
4. Mes parents vont à Paris. (Ebeveynlerim Paris’e gidiyor)
5. Ecrivez dans votre cahier. (Defterinize yazınız)
6. L’étudiant a répondu au professeur. (Öğrenci öğretmene yanıt verdi)
7. Je suis allé chez ma tante. (Teyzeme gittim)
78
b) Tümceye Bağlı İlgeç Grubu:
8a. J'ai trouvé un emploi grâce à mon ami. (Arkadaşım sayesinde bir iş
buldum)
8b. Grâce à mon ami, j'ai trouvé un emploi.
9a. A cause de la pluie, on ne va pas au pique-nique.
(Yağmur yüzünden pikniği gitmiyoruz)
9b. On ne va pas au pique-nique à cause de la pluie.
10a. II neige depuis deux jours. (İki gündür yağmur yağıyor)
l0b. Depuis deux jours, il neige
5) Fransızcanın sözdizimi oynak değildir. Tümce içindeki öğeler genellikle
yer değiştiremezler. Fransızca bir tümcedeki öğeler özne + yüklem + nesne (ÖYN)
şeklinde dizilirler.
A:
1.
Uğur
a cassé
le vase
özne
yüklem
nesne
(Uğur
kırdı
vazoyu)
2. * Uğur le vase a cassé
3. * Le vase a cassé Uğur
4. * Le vase Uğur a cassé
5. * A cassé Uğur le vase
6. * A cassé le vase Uğur
Yukardaki örneklerde görüldüğü gibi Fransızcanın sözdizimi Türkçenin
sözdizimi gibi oynak değildir. Fransızca tümcelerde, daha önce tümceye bağlı ilgeç
grubu olarak belirttiğimiz öğeler dışında, diğer öğeler yer değiştirmez.
B:
l a. II me faut une feuille et un stylo pour écrire une lettre.
(Mektup yazmak için bana bir kağıt ve bir kalem gerekiyor)
l b. Pour ecrire une lettre, il me faut une feuille et un stylo.
79
2a. A cause de la circulation, nous sommes en retard.
(Trafik yüzünden geç kaldık)
2b. Nous sommes en retard à cause de la circulation.
Yukardaki tümcelerde “pour écrire une lettre” (mektup yazmak için)
ve “à cause de la circulation” (trafik yüzünden) sözcük grupları tümceye bağlı
öğelerdir ve bu nedenle tümcenin başında bulunabilecekleri gibi tümcenin sonunda
da yer alabilirler.
6) Fransızcada kişi adıllarının kullanımı zorunludur. Kişi adıllarının işlevini
yüklem üstlenemez.
Je regarde (Ben bakıyorum)
Tu regardes (Sen bakıyorsun)
Il/elle regarde (O (erkek/bayan) bakıyor)
Nous regardons (Biz bakıyoruz)
Vous regardez (Siz bakıyorsunuz)
Ils/elles regardent (Onlar (erkek/bayan) bakıyorlar)
Yazılışta altı farklı kişi adılının yer aldığı ve bu adıllara göre eylemin beş
farklı çekiminin bulunduğu görülür. Fakat bu tümceler sesletildiğinde 3. tekil kişi ve
3. çoğul kişi adıllarının ve eylem çekimlerinin aynı şekilde sesletildiği görülür.
Konuşmada eylemin hangi adıla göre çekildiği ise, bağlamdan anlaşılır. Yine
konuşmada şimdiki zamanda çekilmiş regarder (bakmak) eyleminin 1. 2. 3. tekil ve
3. çoğul kişiye göre çekimi aynıdır [r∂gaRd]. Bu nedenle Fransızcada adılların
kullanımı çok önemlidir.
7) Fransızcada düz bir tümce üç şekilde soru haline getirilebilir:
a) Ses tonu ile (l'intonation)
b) Est-ce que kalıbı ile
c) Özne ve yüklemin yer değiştirmesiyle (l'inversion)
Örnek 1: Vous allez souvent au théâtre. (Siz sık sık sinemaya gidiyorsunuz.)
80
1a. Vous allez souvent au théâtre? (Siz sık sık sinemaya gidiyor musunuz?)
1b. Est-ce que vous allez souvent au théâtre?
1c. Allez-vous souvent au théâtre?
Her üç soru tümcesinde de sık sık sinemaya gidilip gidilmediği soruluyor.
Tümce öğelerinden herhangi birine vurgu yapılmıyor. Eğer vurgu yapılmak istenirse
ayrı bir vurgu kalıbının kullanılması gerekir.
Örnek 2: Vous vous réveillez tôt. (Siz erken uyanıyorsunuz.)
2a. Vous vous réveillez tôt? (Siz erken uyanıyor musunuz?)
2b. Est-ce que vous vous réveillez tôt?
2c. Vous réveillez-vous tôt?
“Eğer özne bir adıl değil de, bir ad ise, ad durumundaki özne tümcenin
başında yer alır ve eylemden sonra bu adın yerine geçecek bir adıl kullanılır”
(Wagner ve Pinchon, 1962: 527).
Örnek 3: Les enfants viendront demain. (Yarın çocuklar gelecekler)
3. Les enfants viendront-ils demain? (Yarın çocuklar gelecekler mi?)
Örnek 4: Paul a téléphoné à ses parents. (Paul ebeveynlerine telefon etti.)
4. Paul a-t-il téléphoné à ses parents? (Paul ebeveynlerine telefon etti mi?)
“Eğer tümcede bir soru terimi (le terme interrogatif) varsa, bu soru terimi
tümcenin başında yer alır, özne ise eylemden sonra gelir” (Wagner ve Pinchon, 1962:
527):
5. Quel roman lisez-vous? (Hangi romanı okuyorsunuz?)
6. Que dîtes-vous? (Ne diyorsunuz?)
7. A qui avez-vous parlé? (Kiminle konuştunuz?)
8. Qui avez-vous vu? (Kimi gördünüz?)
9. Où allait-elle? (Nereye gidiyordu?)
10. Quand rentrerez-vous? (Ne zaman döneceksiniz?)
81
11. Comment se portait-elle? (O (bayan) nasıldı, kendini nasıl hissediyordu?)
Yukardaki örneklerde görüldüğü gibi genelde soru terimleri tümcenin başında
yer alır.
8) “Fransızcada sıfatlar niteledikleri adla cins ve sayı bakımından uyum
sağlar” (Maingueneau, 1999: 77).
1. Le chien noir dort. (Siyah köpek uyuyor)
Ad
sıfat
2. Je vois une petite maison. (Küçük bir ev görüyorum)
sıfat
ad
“Fransızcada herhangi bir ad grubuna birden çok sıfat eklemek mümkündür”
(Dubois ve Lagane, 1995: 104). Ada eklenen yeni sıfatlar adın tümce içindeki rolünü
değiştirmez:
3. Ce chat gris ronronne. (Bu gri kedi mırıldıyor)
4. Ce petit chat gris ronronne. (Bu küçük gri kedi mırıldıyor)
5. Ce joli petit chat gris ronronne. (Bu güzel küçük gri kedi mırıldıyor)
Dubois ve Lagane (1995: 109), sıfatların ada göre yerleştirilmesini üç grupta
ele almaktadırlar:
a) Sıfatlardan çok az bir bölümü adlardan önce yer alırlar. Bunlar genellikle
tek veya iki hecelidirler: bon, beau, grand, gros, joli, petit, vb.
7. C'est un bon professeur. (Bu iyi bir öğretmendir)
8. II a une grande maison. (Onun (erkek) büyük bir evi vardır)
9. Ils ont une grosse voiture. (Onların (erkek) büyük bir arabası vardır)
b) Bazı sıfatlar addan sonra gelirler. Bunlar eylemin sıfat olarak kullanılan
türleridir (les participes passés et des adjectifs verbaux en -ant)
un voyageur fatigué (yorgun bir yolcu)
82
un renard apprivoisé (evcilleştirilmiş bir tilki)
un spectateur ravi (mutlu/memnun izleyici)
un marchant ambulant (seyyar satıcı)
un chemin montant (yokuşlu yol)
c) Renk, biçim, uyruk, din vb. belirten sıfatlar addan sonra yer alırlar:
Des fleurs blanches (Beyaz çiçekler)
Une salle réctangulaire (Dikdörtgen salon)
L’armée turque (Türk ordusu)
Le culte catholique (Katolik dini/mezhebi)
Bazı sıfatlar, addan önce veya sonra gelişlerine göre anlam değiştirirler:
La semaine dernière (Geçen hafta)
La dernière semaine (Son hafta)
Ses propres mains (Kendi elleri)
Ses mains propres (elleri temiz)
Mon cher ami (Değerli arkadaşım)
Un cahier cher (pahalı bir defter)
Pauvre femme (zavallı kadın)
Femme pauvre (fakir kadın)
Grand homme (Önemli, büyük insan)
Homme grand (Uzun boylu adam)
Eğer bir sıfat tamlaması sözkonusu ise sıfat mutlaka addan sonra yer alır:
Un bel enfant. Un enfant beau de visage.
(Güzel çocuk) (Yüzü güzel çocuk)
Une fille pleine de vie (hayat dolu bir kız)
83
9) Fransızcada adıllar, yerine geçtikleri adın cinsine ve sayısına göre
değişiklik gösterirler. Kişi adıllarındaki bu değişiklik yazı dilinde daha çok 3. tekil ve
3. çoğul kişide kendini gösterir.
1a. Nicole est infirmière. (Nicole hemşiredir)
1b. Elle est infirmière. (O (bayan) hemşiredir)
2a. Paul est médecin. (Paul doktordur)
2b. II est médecin. (O (erkek) doktordur)
3a. Mes parents habitent à Paris. (Ebeveynlerim Paris’te oturuyor)
3b. Ils habitent à Paris. (Onlar (erkek) Paris’te oturuyor.)
4a. Les femmes organisent une kermesse. (Kadınlar bir kermes
düzenliyorlar)
4b. Elles organisent une kermesse. (Onlar (bayanlar) bir kermes
düzenliyorlar)
10) “Fransızcada bir eylemi, geçmiş zamanda çekmek için iki yardımcı
eylemden yararlanılır: Etre ve Avoir. Yer değişikliği belirten eylemler (aller, rentrer,
partir, sortir, monter, descendre, vb.) ve rester eylemi être yardımcı eylemi ile
çekime girer” (Kaneman-Pougatch ve diğerleri, 1997: 78), diğer eylemler ise avoir
yardımcı eylemiyle çekilirler.
1. Hier nous sommes allés au cinéma. (Dün sinemaya gittik)
Bu tümceye bakıldığında sinemaya gidenlerin erkek ve çoğul olduğu
anlaşılır. Gidenlerin hepsi erkek olmasa bile, grupta bir erkeğin bulunması öznenin
erkek (eril) olarak görülmesi için yeterlidir.
2. Je suis née en 1965. (Ben (bayan) 1965’te doğdum)
Bu tümcede “né” sıfat eyleminin (participe passé) yanına bir “e” konması
(née), öznenin bayan olduğunu göstermektedir. Bu durum sesletimde bir fark
yaratmaz.
3. II est parti hier soir. (O (erkek) dün akşam gitti)
4. Elle est restée deux ans en France. (O (bayan) iki yıl Fransa’da kaldı)
84
5. Hier, j'ai acheté une voiture. (Dün bir araba satın aldım.
Yukardaki örneklerden de anlaşıldığı gibi, geçmiş zamanda yardımcı eylemi
“être” olan sıfat eylemler özne ile uyum sağlarlar. “Avoir” yardımcı eylemi alan sıfat
eylemler hiçbir zaman özneyle uyum (accord) yapmazlar.
Ayrıca, dönüşlü eylemler (les verbes pronominaux) de geçmiş zamanda être
yardımcı eyleminden yararlanılarak çekilir.
6. Ce matin, j e me suis levé tard. (Ben (erkek) bu sabah geç uyandım)
7. Hier, il s'est occupé des enfants. (Dün o (erkek ) çoçuklarla ilgilendi)
8. Hier, je me suis coupé les cheveux.(Dün ben saçlarımı kestirdim)
Dönüşlü eylemlerin yer aldığı tümcelerde, özne ile sıfat eylemin uyum
yapabilmesi için özneden sonra gelen adılın belirtili nesne (complément d’objet
direct: C.O.D.) durumunda olması gerekir. Bu adıl dolaylı tümleç (complément
d’objet indirect: C.O.I.) durumunda ise, özneyle sıfat eylem hiç bir zaman uyum
yapmaz.
9. Zeynep et Elif se sont regardées. (Zeynep ve Elif birbirlerine baktılar)
Bu tümcedeki “se” adılı belirtili nesne durumundadır. Bu nedenle sıfat
eylemin sonuna özne bayan olduğu için “e”, çoğul olduğu için de “s” konulmuştur.
10. Elles se sont téléphoné. (Onlar (bayanlar) birbirlerine telefon ettiler)
Bu tümcede sıfat eylem özneyle uyum yapmamıştır. Çünkü “se” adılı C.O.I
durumundadır.
85
86
4. UYGULAMALI DİLBİLİM VE YANLIŞ ÇÖZÜMLEMESİ
4.1. Uygulamalı Dilbilim
1940'lı yıllardan sonra yabancı dil öğrenmenin büyük bir önem kazanmasıyla,
Amerika Birleşik Devletlerinde Uygulamalı Dilbilim terimi ortaya atılmıştır. Böylece
dilbilim alanındaki kuramsal çalışmaların yanı sıra, dilbilimin verilerinden
yararlanılarak uygulamalı çalışmalara ağırlık verilmeye başlanmıştır. Bugün ise bu
uygulamalar, teknolojinin getirdiği yeniliklerden de yararlanılarak iyice artmış ve dil
öğreniminin daha verimli ve etkin hale getirilmesi için yapılan çalışmalar ağırlık
kazanmıştır.
Vardar (1982: 117), dilbilim ilke ve yöntemleriyle dile ilişkin çalışmalardan
yararlanarak, özellikle dil öğretimiyle ilgili birçok gereksinimi karşılamaya,
bildirişimi kolaylaştırıcı önlemler almaya, bir takım bilim dallarının dil olgularına
değgin sorunlarını aydınlatmaya ya da onlarla işbirliği yaparak dillerarası
araştırma düzlemleri yaratmaya, vb. dönük etkinliklerin hepsinin uygulamalı
dilbilimin alanına girdiğini söylemektedir. Görüldüğü gibi uygulamalı dilbilimin
kapsamı çok geniştir ve bu alanda yapılan incelemeler de büyük bir çeşitlilik
göstermektedir. Günümüzde uygulamalı dilbilimin kapsamı konusunda iki görüş
vardır. Bunlardan birincisi, Mikro-dilbilim olarak adlandırılan yaklaşımdır. Bu
yaklaşıma göre, "kimi dilbilimciler dilbilimi dil dışı unsurlardan temizlemek
amacıyla öteki bilimlerden tümüyle ayrı olarak inceleme yolunu seçmişlerdir"
(Kocaman, 1978: 8), bu nedenle de Uygulamalı dilbilim diye bir alan sözkonusu
olamaz. İkinci yaklaşım ise makro-dilbilimdir. Bu yaklaşımı savunanlar,
dilbilimle
diğer
bilimler
arasında
köprü
kurulması
gerektiğini
söylemektedirler. Bu konuda Vardar (1982: 117-118), Uygulamalı
dilbilimden yalnızca, dilbilim belli etkinlik alanlarına uygulandığında söz
etmek gerektiğini söylemektedir.
Mackey (1982: 227), birçok kişinin düşündüğünün aksine,
dilbilimin konusunun öğrenme değil, dil olduğunu, bu nedenle de dil
86
öğreniminin
uygulamalı
dilbilimin
tek
konusunu
olmadığını
söylemektedir. Kocaman (1978: 9), dil öğrenimi ile uygulamalı dilbilim
arasındaki ilişkiyi şöyle açıklamaktadır:
"Bir kez öğretilecek dilin saptanması ve kimlerin dil öğreneceği sorunu
politik bir konudur; bu doğrudan bizi ilgilendirmiyor. Dilin nasıl öğrenileceği ya da
yöntem sorunu da daha çok sınıf öğretmenine bırakmamız gereken bir sorun, işin bu
yanı aynı zamanda eğitbilim ve ruhbilim uzmanlarını da ilgilendirir. Uygulamalı
dilbilim daha çok neyin ne zaman, ne ölçüde öğretileceği sorunu ile uğraşır.
Politzer, "yabancı dil öğrenimi konusunda, uygulamalı dilbilimden yabancı
dili öğrenme ve öğretmede birtakım varsayımları formüle etme ve bu varsayımlara
dayanarak öğretim işlerini planlama beklenmektedir" demektedir (Tosun, 1987:
110).
Corder, uygulamalı dilbilimin dil öğretimine katkısına çok geniş bir açıdan
bakmaktadır. Corder'a göre, uygulamalı dilbilimci "bir dilin öğretimi konusunda bu
dilin planlanması, araç ve gereçlerinin hazırlanması, ortamın yaratılması ve
uygulanmasından sorumlu olabilecek yetkin ve etkin bir kişidir" (Tosun, 1987:
11).
Öyleyse
uygulamalı
dilbilimin,
yabancı
dilin
sadece
nasıl
öğretileceğiyle değil, tüm dil etkinlikleriyle ilgilenen bir alan olduğu
söylenebilir.
Özellikle
çalışmalardan
yaygınlaşmasını
olumlu
yabancı
sonuçlar
sağlamıştır.
dil
öğretimi
alınması
Vardar
(1982:
konusunda
uygulamalı
118),
yapılan
dilbilimin
"Yabancı
dilin
anadiliyle yöntemli biçimde karşılaştırılmasını, böylece saptanan ayrılık
ve benzerliklerden yabancı dil öğretiminde yararlanılmasını öngören
ayrımsal ya da karşıtsal çalışmalar (ayrımsal dilbilim) öğretimin
verimini artırmış, özellikle sözlü ve güncel dile, somut bildirişim
durumlarına ve aşamalı öğretime dönük uygulamalar öğrencinin
gereksinimlerini göz önünde tutan bir yaklaşımla bütünlenmiş, çağdaş
ııygulayımsal olanaklar (örneğin görsel-işitsel gereçler) geniş ölçüde
kullanılmıştır" diyerek
ayrımsal dilbilim çalışmalarının dil öğrenimi
açısından önemini vurgulamaktadır. Vardar’ın bu söylediklerinden yola
87
çıkarak “ayrımsal dilbilim” çalışmalarının, dil öğretimini daha etkin
kılmada önemli bir paya sahip olduğu söylenebilir.
Sonuç olarak uygulamalı dilbilim, dilbilimin çeşitli alanlarıyla
ortak çalışmalar yaparak anadili ve yabancı dil öğretimine büyük
katkılarda bulunmaktadır. Son zamanlarda, özellikle yabancı dil öğretimi
(Fr. didactique de la langue étrangère) ile ilgili çalışmalar ağırlık
kazanmıştır. Şimdi yöntemimizin tabanını oluşturan ayrımsal (karşıtsal)
dilbilimi tanıtmaya çalışacağız.
4.2. Ayrımsal (Karşıtsal) Dilbilim
Ayrımsal dilbilim (Fr. linguistique contrastive), karşılaştırmalı dilbilim (Fr.
linguistique comparée) çalışmalarının bir türüdür. Ayrımsal dilbilim çalışmaları,
1940'lardan sonra, yabancı dil öğretiminde karşılaşılan güçlükler sonucu başlamıştır.
Ayrımsal dilbilim, karşılaştırmalı dilbilimden görevleri, amaçları ve yöntemi
açısından bazı ayrılıklar göstermektedir.
Karşılaştırmalı dilbilim, diller arasında karşılaştırmalar yaparak, bu diller
arasındaki benzerlikleri ve ilişkileri belirlemeyi ve dil ailelerini saptamayı amaçlayan bir alandır (Aydın, 1992: 11). Oysa ayrımsal dilbilim, "bir anadiliyle bir
yabancı dili karşılaştırarak bunlar arasındaki ayrılıkları, ayrımları, karşıtlıkları
saptamak, böylece etkin yabancı dil öğretim yöntemleri oluşturulmasını sağlamak
amacını güden uygulamalı dilbilim dalı" olarak tanımlanmaktadır (Vardar, 2002:
28). Kısaca karşılaştırmalı dilbilim diller arasındaki benzerlikleri ve ilişkileri
incelerken, karşıtsal dilbilim diller arasındaki karşıtlıkları ele almaktadır.
Fries, 1945’te “en etkili eğitim materyalleri, hedef dil ile öğrenenin
anadilinin betimlenerek bilimsel olarak karşılaştırılmasına dayanan materyallerdir”
demiştir (Besse ve Porquier, 1984: 200). Fries, bu düşüncesiyle karşıtsal dilbilime
işaret etmekte ve öğrenenlerin anadilinin bilinmesini ve öğrenilecek dil ile
aralarındaki ayrılıkların öğrenimi zorlaştıracağı düşüncesinden yola çıkılarak eğitim
materyallerinin
hazırlanmasında
bunların
göz
ününde
bulundurulmasını
88
önermektedir. Daha önce ortaya atılan bu düşünce, Lado tarafından geliştirilerek
kuram haline getirilmiştir. Lado için dilbilimin dil öğretimine getirisi şöyle
belirtilebilir (Besse ve Porquier, 1984: 200):
a) Yapısal dilbilim tarafından önerilen dil betimleme yöntemleri, özellikle
sözlü dilde, öğretim için en iyi gereçleri üretirler.
b) Aynı yöntemlere göre dillerin karşılaştırılması, “kaynak” dilin ve
“hedef” dilin sesbilimsel, biçimbilimsel, sözdizimsel ve sözcük-anlambilimsel
yapılarının karşılaştırılmasıyla öğrenim sorunlarını tahmin etmeyi sağlar: Her iki
dil sisteminde her yapıyı karşılaştırarak dil öğrenme sorunlarını keşfedebiliriz.
c) Bu karşılaştırmaların üzerine, diller arasındaki farklılıkları ve
benzerlikleri, öğrenime bağlı güçlükleri dikkate alan gelişmeleri koymak
mümkündür.
Lado’nun bu teorisine göre öncelikle hedef dilin öğrenenin anadiliyle
karşılaştırılarak farklı ve benzer yönlerin ortaya çıkarılması ve bundan sonra da
öğrenenlerin güçlük çektikleri noktaların belirlenerek bu güçlüklerin temelinde yatan
sorununun araştırılması gerekmektedir. Yine bu teoriye göre, her iki dil sistemindeki
her yapıyı karşılaştırarak dil öğrenme sorunlarının neler olduğunun anlaşılabileceği
belirtilmektedir. Fakat daha sonra yapılan araştırmalar, öğrenme sorunlarının
hepsinin öğrenenin anadilinden kaynaklanmadığını, öğrenenin anadilinden sonra
öğrendiği başka bir dil varsa, bu dilden de kaynaklanabileceğini veya dilin
kurallarının karmaşıklığından da öğrenme sorunlarının doğabileceğini göstermiştir.
Ayrıca öğrenme ortamlarının, eğitim materyallerinin, öğretmen faktörünün,
öğrenenlerin kişisel özelliklerinin de öğrenme güçlüğünde birer etken olduğu
belirtilmektedir.
Karşılaştırmalı çalışmaların çoğu, tarihsel karşılaştırmalı dilbilim kapsamında yapılmıştır. Wagner (1982: 218), tarihsel karşılaştırmalı dilbilimin görev
alanını şöyle açıklamaktadır: "Tarihsel karşılaştırmalı dilbilim, diller arasındaki soy
ağacına dayanan akrabalığı, değişik dillerdeki anlam açısından benzer birimlerin
89
biçimsel bakışımlılığına dayanarak belirlemeyi ve ortak bir temel dil oluşturmayı
amaçlamış, kendi görevi olarak belirlemiştir. Başka bir göreviyse, soyağacı
açısından akraba diller arasındaki ayrılıkları, değişimlerin sonucu olarak
açıklamaktır. Akraba diller arasındaki değişimlerse, ortak temel dilin zaman içinde
gösterdiği değişikliklerden kaynaklanır."
XIX. yüzyılın ortalarından itibaren karşılaştırmalı dilbilim alanında yapılan
çalışmalar, tarihsel-karşılaştırmalı dilbilim terimiyle adlandırılmaya başlamıştır.
Daha sonraki karşılaştırmalı dilbilim çalışmalarında, diller yapısal özelliklerine göre
sınıflandırılmaya
başlanmıştır.
Tiplendirici
karşılaştırmalı
dilbilim
olarak
adlandırılan bu çalışmalarda, dillerin soy ağacına bağlı akrabalık ilişkilerine ve
tarihsel gelişim aşamalarına bakmaksızın dillerin yapısal özelliklerinin sınıflandırılması hedeflenmiştir. Yapılan bu sınıflandırmada, birden fazla dilde görülen
özellikler, yani benzerlikler yer almaktadır. Wagner (1982: 219), ayrımsal dilbilimi,
"belli bir anlamda, tiplendirici-karşılaştırmalı dilbilimin bütünleyicisi" olarak
görmekte ve ayrımsal dilbilim yerine "ayrımsal-karşılaştırmalı dilbilim" denilmesinin daha uygun olacağını belirtmektedir.
Wagner'a (1982: 219) göre, ayrımsal karşılaştırmalı dilbilim, Amerika'da
geliştirilmiş olan "sınıflandırıcı yapısalcılık" kuramına dayalı yabancı dil öğretimi
çalışmalarının bir ürünüdür ve temeli şu varsayımlara dayanır:
Varsayım 1. Yabancı dil öğrenen herkes, zaten bir dili, kendi anadilini
konuşmaktadır. Her yeni dil anadili temeline dayanılarak öğrenilecektir. Dolayısıyla, bu tür bir dil öğrenim süreci anadilini edinme sürecinden ayrılıklar gösterecektir.
Varsayım 2. Her dilin kendine özgü yapısı vardır. Öğrenilecek dil de anadilinden az ya da çok ölçüde ayrılacaktır.
Varsayım 3. Öğrenici, anadilinin özelliklerini yabancı dile aktarma eğilimindedir. Dilsel özellikler her iki dilde de ortaksa, öğrenim süreci bundan çok
yararlanacaktır. Ama eğer yabancı dilin özellikleri biçim açısından ayrım gösteriyorsa, anadilinden yapılacak aktarım yanlışlara yol açacaktır (girişim yanlışları).
90
Varsayım 4. Anadilinin özelliklerinden sapma gösteren yabancı dil özellikleri, benzeyen ya da aynı olan özelliklere oranla daha güç öğrenilir. Ayrılıklar ne
denli büyükse, öğrenme güçlükleri de o denli büyüktür.
Varsayım 5. Anadili ve yabancı dil özellikleri konusunda yapılacak dizgeli
bir ayrımsal karşılaştırma yoluyla beklenebilecek güçlükler ve olası girişim
kaynakları önceden belirlenerek dilbilim açısından açıklanabilir.
Yukarıdaki varsayımlara dayanan ayrımsal dilbilim, ayrımları belirlemek
için de iki dil arasındaki benzerliklerden hareket etmek zorundadır. İki dil arasındaki
benzerlikler ortaya konduktan sonra ayrımların neler olduğunu belirlemek
kolaylaşacaktır. Dillerin ayrımsal karşılaştırmasının yapılması demek olan "ayrımsal
çözümleme" kuramsal olarak birbirinden ayrı dört aşamadan oluşmaktadır (Wagner,
1982: 220):
1. Karşılaştırılacak olan dillerin betimlenmesi.
2. Karşılaştırılacak olan konunun seçimi.
3 Karşılaştırma için seçilmiş olan konunun karşılaştırılabilirliğinin belirlenmesi.
4. Ayrımsal karşılaştırma.
Daha önce Wagner’a göre varsayımları sunulmuş alan ayrımsalkarşılaştırmalı dilbilime büyük eleştiriler getirilmiştir. Bunlardan en önemlisi,
ayrımsal çözümleme ile varılan öncel yargıların pek güvenilir olmayacağı ile ilgilidir. Mackey (1982: 228), bu konudaki eleştirilerini şöyle dile getirmektedir:
"Duyulan yanlışları kestirmenin yararı nedir? Dil öğreten bir kimse, öğrencilerin daha sonra yapabileceği yanlışların türlerini deneyimleri sonucu
kestirebileceğine göre, dilbilimcinin ayrımsal çözümleme yolu ile öncel ve daha az
güvenilir bir kestirimde bulunması daha mı akıllıcadır?"
Elbette ki dil öğretmeni, deneyimleri sonucunda, öğrencilerinin hangi
konularda yanlış yaptıklarını önceden kestirebilir. Fakat, her dil öğretmeni, bu yan-
91
lışları değerlendirip dilbilimsel kuramlar çerçevesinde yabancı dil öğretim yöntemine
aktaramaz, ancak deneyimlerine dayanarak bir tahminde bulunabilir. Ergenç (1983:
202), bu konuda "Bu tutum 'deneyim her şeyin üstündedir' savıyla ruhbilimsel ve
eğitimbilimsel alanlarda da herhangi bir kuramsal ya da deneyimsel araştırma ve
incelemenin de gereksiz bulunması sonucunu doğurur" demektedir. Öyleyse
deneyimler dışında, öğrencilerin hangi konularda zorlanacaklarını kestirebilmenin
güvenirliği konusunda kesin sonuçlara ulaşabilmek için ayrımsal çözümleme
sonucunda öğrencilerden elde edilmiş bulgulara başvurulması gerekmektedir. Bu da
bilimsel bir çalışmayı gerektirir.
Ayrımsal dilbilime yöneltilen bir başka eleştiri de, dil öğrencisinin tüm
yanlışlarının anadilinden, yani olumsuz aktarımdan (Fr. interférence) kaynaklanıp
kaynaklanmadığı ile ilgilidir. Mackey (1982: 229), yapılan yanlışların çoğunun
anadilde koşutluğu olmadığını ileri sürmektedir. Elbette ki yapılan yanlışların hepsi,
olumsuz aktarımdan kaynaklanmamaktadır. Kötü öğretim, uygun dil öğretim
yönteminin seçilmeyişi, eğitim materyallerinin yetersizliği, eğitimin öğrencinin
ihtiyaçlarına yanıt vermemesi, eğitim ortamının uygunsuzluğu ve öğrencinin kişisel
sorunları gibi bir çok neden öğrencinin dil öğretiminde yanlış yapma nedeni olarak
görülebilir. Fakat, yapılan yanlışlar arasında, anadilinden kaynaklanan yanlışların
sayısı da az değildir. Nitekim bizim yaptığımız bu çalışmada da birçok girişim
yanlışına rastlanmıştır.
Yukarıda belirtilen bu iki eleştiri dışında, ayrımsal dilbilime daha pek çok
eleştiri getirilmiştir. Bayraktaroğlu (1979: 4-5), yapılan bu eleştirileri şöyle
özetlemektedir:
"A. Karşıtsal (ayrımsal) dilbilim yabancı dil öğrenim güçlüklerinin ancak
bir bölümünü önceden saptayabilir. Anadilinin yabancı dili olumsuz olarak etkilemesinden kaynaklanan yanlışlar öğrenim sırasında ortaya çıkan tüm yanlışları
kapsamamaktadır. (...)
B. Önceden saptanmaya çalışılan yanlışların özü tam olarak kesin ve belirli
olamıyor; üstelik, bunlar anadili ile yabancı dil arasında yapılan karşıtsal
92
(ayrımsal) incelemenin hangi dilbilimsel model ile yapıldığına göre nitelik ve nicelik
bakımından da değişiyor.
C. İki dil arasındaki çeşitli yapısal farklılıklar aynı derecede güçlük
yaratmaz. Güçlük derecesi farklılıklarla orantılı değildir. En çok karşılaşılan
güçlüklerin anadili ve yabancı dil yapılarındaki birbirine az çok benzer
yapılardan da kaynaklandığı görülmüştür. Ayrıca, yabancı dili konuşurken
karşılaşılan güçlükler ile onu dinlerken
karşılaşılan güçlükler arasında
nitelik ve nicelik bakımından çok fark vardır. Karşıtsal (ayrımsal) incelemeler
bu güçlüklerin tümünü daha önceden belirleyemez.
D. Karşıtsal (ayrımsal) dilbilim, anadili ve yabancı dil yapılarının
birer bütün olarak karşılaştırılmasını öne sürer. (...)
E. Karşıtsal dilbilim, yabancı dil kullanılırken, anadilinin yapısal
unsurlarının kullanıldığını ileri sürer. Oysa yabancı dil öğrenen kişi, yavaş
yavaş çeşitli öğrenim aşamalarından geçerken, geçirdiği her aşamada,
bilinçli ya da bilinçsiz
genellemeler yapıp,
olarak kendine
ne
öz
birtakım
benzetme
ve
kendi anadilinde, ne de öğrendiği yabancı dilde
varolan bambaşka dil kuruluşları geliştirir. Bunlar karşıtsal inceleme yoluyla
daha önceden belirlenemez."
Bayraktaroğlu’nun beş maddede özetlediği karşıtsal dilbilimle ilgili bu
eleştirilere biz de tamamen katılıyoruz. Çünkü öğrenci bir yazılı anlatım sınavında
beş defa kullandığı bir sözcüğün tanımlığının eril mi yoksa dişil mi olduğunu
bilmiyorsa, iki defa eril, üç defa dişil kullanabilmektedir. Türkçede adlarda tanımlık
olmadığından Türk öğrenenlerin Fransızca öğrenirken tanımlıkları öğrenmede
güçlük çektikleri söylenebilir. Oysa aynı yanlışı anadili İspanyolca olan öğrenciler de
yapmaktadırlar. Tomé ve Goicoechea Gόmez (2004:1), İspanyol öğrencilerin parça
bildiren tanımlık ve bileşik tanımlıkların kullanımında birçok yanlış yaptıklarını
belirtmekte ve onların bu tür yanlışlarına şu örnekleri vermektedirler: *Elle mange
pain (elle mange du pain.), * les étudiants de le lycée (les étudiants du lycée), *je ne
veux pas de l’argent (je ne veux pas d’argent), *je n’ai pas beaucoup des amis (je
93
n’ai pas beaucoup d’amis). Bu durumda, bu tür yanlışların anadilden kaynaklandığını
mı söylemek gerekir, yoksa öğrencinin kendi öğrenme stratejisinden mi
kaynaklandığı söylenmelidir? Besse ve Porquier (1984: 204), farklı anadillerine
sahip öğrencilerin yaptığı aynı türden yanlışların evrensel yanlışlar olduğunu
söylemektedirler. O halde karşıtsal inceleme, öğrencilerin yapabilecekleri yanlışların
sadece bir bölümünü önceden kestirebilir, tüm yanlışları önceden kestirmek mümkün
değildir.
Wagner (1982: 221), bu eleştirilere şöyle yanıt vermektedir:
"Hem
uygulayımsal,
hem
de
kuramsal
nedenlerden
ötürü
dilbilgilerini 'genelde' karşılaştırmak olanaksızdır. Tüm dilbilgilerinin
karşılaştırılabilirliği diye bir şey saptanamaz. Bu nedenle, önce, sesbirim
bütünü, ad yapıları, eylemlik yapıları gibi dar alanlar seçilmesi gerekir. Bu
seçim, kuramsal yanı olmayan, yöntemsel bir adımdır. Bundan ötürü seçim
ölçütleri de özgürdür. Ancak, bu tür ölçütler belli kullanım alanlarınca
önerilebilir. Örneğin, yabancı dil öğretimi amaçlanıyorsa, deneyimler sonucu
bilinen 'özel olarak güç' ve 'yanlışa yol açan' alanlar seçilebilir".
Wagner’ın
belirttiği
gibi,
biz
de
bu
çalışmamızda
öncelikle
deneyimlerimizden yola çıkarak öğrencilerimizin tanımlıklar, işaret sıfatları, iyelik
sıfatları, işaret
adılları, iyelik adılları, eylem çekimleri, zaman uyumları gibi
dilbilgisel alanlarda oldukça fazla yanlış yaptıklarını biliyorduk. Bu nedenle,
öğrencilerin özellikle yazılı anlatım ve dilbilgisi sınav kağıtlarını inceleyerek bu
yanlışları saptamaya çalıştık.
4.2.1. Yanlış Çözümlemesi ve Aradil
Yanlış çözümlemesine geçmeden önce, yanlış (Fr. l’erreur), ve hata (Fr. la
faute) arasındaki ayrıma kısaca değinmek istiyoruz.
94
Yanlış, dilbilgisi kurallarının iyi öğrenilmemiş olmasından, öğrenilen bir
kuralın genelleştirilerek başka alanlara uygulanmasından veya yabancı dil
öğreniminde herhangi bir güçlükle karşılaşıldığında, anadilinden veya bilinen bir
yabancı dilden olumsuz aktarım yapılmasından kaynaklanmaktadır. Corder (1981:
10), “mistakes” (hata) olarak adlandırdığı edim yanlışlarıyla (errors of performance),
yeti yanlışları (errors of competence) arasında bir ayrım yapılması gerektiğini, edim
yanlışlarının sistematik olmadığını, fakat yeti yanlışlarının sistematik olduğunu
söylemektedir. Corder’a göre, “mistakes” ın dil öğrenim sürecinde anlamlı bir işlevi
yoktur. Çünkü bu yanlışlar, dil sürçmesi veya yorgunluk gibi dış etkenlerden
kaynaklanmaktadır. Astolfi (1997: 23) ise, yanlış olarak adlandırılan şeyin sadece
görünümden ibaret olduğunu ve gerçekte bir gelişmeyi gizlediğini belirtmekte ve
başarılı öğrencilerin söz aldıklarında daha önce yapmadıkları yanlışları yaptıklarını
gözlemleyen dil öğretmenlerinin bu durumu iyi bildiklerini, burada bir yanılgı veya
yorgunluğun olduğunu söylemektedir. Öyleyse hata (Fr. la faute) önemli değildir,
fakat yanlışlar öğrenim sürecini olumsuz etkilediği için önemlidir. Bu nedenle biz de
bu çalışmada yanlış (Fr. l’erreur) terimini kullanacağız.
Karşılaştırmalı dilbilim alanında yapılan çalışmalar sonucu elde edilen veriler, yabancı dil öğretiminde büyük yararlar sağlamaktadır. Öğrencilerin anadili ile
öğrendiği dil arasındaki benzerlik ve farklılıklar, öğrencilerin dili öğrenirken hangi
konularda zorluk çekecekleri ve neleri daha kolay öğrenecekleri konusunda bilgi
verir. Anadili ile hedef dil arasındaki benzerliklerin öğrenciyi olumlu yönde,
farklılıkların da olumsuz yönde etkilediği söylenmektedir. Fakat dil öğrenimindeki
güçlüklerin hepsinin anadilinden kaynaklandığını söylemek yanlış olur. Çünkü
araştırmalar, dil öğreniminde yapılan bazı yanlışların nereden kaynaklandığını
açıklamakta güçlük çekmektedir. Besse ve Porquier (1984: 204), “bir çok yanlış,
öğrenmenin sadece belli dönemlerinde yapılmaktadır ve bazı yanlışlar da
evrenseldir, yani anadilleri farklı olan öğrenenlerin yaptıkları yanlışlar evrensel
yanlışlardır” demektedirler. O halde, farklı anadile sahip öğrenciler tarafından
yapılan yanlışların hedef dilin kurallarının farklılığından veya öğrenenlerin kişisel
farklılıklarından kaynaklandığı söylenebilir.
95
Gaonac'h (1987: 126), yanlışların ya metodun iyi uygulanmamasından ya da
öğrencinin dikkatsizlik, yorgunluk gibi özel durumlarından kaynaklandığını ifade
etmektedir. Anadilinden kaynaklanan yanlışlar dışında, elbette kullanılan yöntem,
öğretmen faktörü, eğitim araçları ve gereçleri, eğitim ortamı ve öğrenenlerin kişisel
özelliklerinin de yabancı dil öğrenimindeki yanlışlarda etkili olduğu bir gerçektir. Bu
etmenlerin ayrıca incelenmesi gerekir.
“Yabancı dil öğreniminde karşılaşılan en büyük güçlükler, anadili ile hedef
dil arasındaki yapısal farklılıkların çatışmasından ve dolayısıyla anadili yapısının
yabancı dilin yapısına karışarak onun öğrenimini güçleştirip olumsuz yönde etkilemesinden ileri gelmektedir” (Bayraktaroğlu, 1979: 3). Öğrenci yabancı dili öğrenirken güçlük çektiği yerde kendi anadilinin kurallarını uygulamaya sokmaktadır.
Böylece hem anadilin özelliklerinin, hem de öğrendiği yabancı dilin özelliklerinin
yer aldığı yepyeni bir dil doğmaktadır. Buna aradil denilmektedir.
Aradil şu biçimde gösterilebilir (Corder, 1981: 17):
Anadili
Aradil
Amaç Dil
Şekil 5: Corder’a Göre Aradil
Rosen
(2003:1),
aradilin,
yabancı
dil
öğrenenler tarafından
dışa
vurulmayan, uydurulmuş bir dil sistemini gösterdiğini, her öğrenene veya öğrenen
grubuna özgü bu sistemin, bazı ortak yanlar taşımasına rağmen anadilinden ve hedef
dilden farklı olduğunu ve bunun iki dil arasındaki geçiş sürecinde oluştuğunu
söylemektedir. Genelde dilbilimciler, aradilin öğrencinin dil öğreniminin tam
96
ortasında olduğunu gösterdiğini, bunun zamanla düzeleceğini ve burada öğreticiye
büyük görevler düştüğünü söylemektedirler. Castellotti ve De Carlo (1995: 52),
öğretmen formasyonunda öğretmenlere verilmesi gereken bilgiler içinde şu
noktaların da önemli olduğunu belirtmektedirler. “Yanlışlar, kurallardan sapma,
gerileme gibi görülmemeli, öğrenci tarafından aradilinin belirli bir döneminde
oluşturulmuş varsayımlar olarak görülmelidir. Öğrencilerin ulaştığı sonuçlar, kendi
aralarında mutlaka farklılık gösterecektir ve bunlardan hiç biri, öğretilene tamamen
uymayacaktır…”. Bu nedenle öğretmen, öğrenenlerin yanlışları karşısında sabırlı ve
anlayışlı olmak zorundadır. Eğer öğretmen, öğrenenler yanlış yaptıklarında onlara
ceza vererek cesaretlerini kırarsa, öğrenenler yanlış yapmaktan korkarlar ve sınıfta
konuşmak istemezler.
Selinker (Gaonac’h, 1987: 127), öğrenenlerin büyük bir çoğunluğunun
ikinci dilde ürettiklerinin çok ilginç özelliklere sahip olduğunu, bu ikinci dilin
özelliklerinin o dili anadili olarak konuşanlarınkinden çok farklı olduğunu, bu
özelliklerin öğrenenin birinci dilinin özelliklerine de yakın olmadığını belirtmekte ve
aradilin oluşumunda aşağıdaki süreçlerin etkili olduğunu söylemektedir:
1. Anadilin özelliklerinin aktarımı.
2. Yanlış öğrenimden doğan varsayımlar. Bu yanlış kullanımların nedeni
özel alıştırmaların varlığından kaynaklanmaktadır. Örneğin, alıştırmalarda, kitaplarda ve öğretmenin konuşmalarında İngilizce "SHE" adılı değil de, "HE"
adılının sistematik olarak kullanılması.
3. Öğrenim stratejisi: Bireyin kendine özgü varsayımları. Örneğin, hedef
dilin özel bir alanında özel olmayan bir yetinin öğrenen tarafından farkına varılması
ve öğrenilmesi gibi.
4. İletişim stratejileri. Hedef dilin sisteminin sistematik olarak basitleştirilmesi. Öğrenen, yabancı dille ilgili kendine özgü bildirişim yolları geliştirir.
5. Hedef dilin kurallarının genelleştirilmesi.
Selinker'a (Gaonac’h, 1987: 127) göre, "yukarıdaki süreçlerin birleşimi,
öğrenenin dil yetilerinin önemini kaybetmesine yol açabilir". Yani öğrenen, iletişim
97
kurmak için hedef dilin sistemini yeterince bildiğini düşünmeye başlarsa, aradil hep
aynı kalır ve öğrenen ilerleme kaydedemez.
Lanchec (1976: 32), öğrenenlerin ikinci dilde yaptıkları yanlışları daha iyi
anlamak için, onların birinci ve ikinci dil sistemlerinin karşılaştırılması gerektiğini
belirtmekte, burada öğrencinin dikkatinin iki dil sistemi arasındaki farklılıklara
çekilmesinin söz konusu olmadığını söylemektedir. Burada önemli olan, öğretmene
öğrettiği dil ile ilgili yanlış çözümlemesinin sonuçlarının iletilmesidir. Böylece
öğretmen, öğrencilerinin nerelerde bu yanlışları yaptıklarını ve bu yanlışların neden
kaynaklandığını öğrenme olanağına sahip olur.
Sebüktekin (1978: 12) de, yabancı dil öğrenimindeki güçlüklerin, her dilin
kendine özgü bir yapısının olmasından ve öğrencilerin bilinçli ya da bilinçsiz olarak
amaç dili kendi anadillerinin biçim ve anlam birimleriyle yapısal örgüsünden oluşan
bir çerçeve içine sokmaya çalışmalarından ileri geldiğini ifade etmektedir. Birçok
dilbilimciye göre, amaç dil anadil ile karşılaştırılmalı, iki dil arasındaki farklılıklar
belirlenmeli ve öğrencinin karşılaşacağı güçlükler önceden saptanmalıdır. Bu
çalışma da karşıtsal çalışma alanına girmektedir. Karşıtsal çözümleme, bu yanlışların
nedenlerinin bir kısmını açıklayabilir ve bu yanlışların önlenmesine katkıda
bulunabilir.
4.2.2. Olumsuz Aktarım ve Olumsuz Aktarım Türleri
Anadili, öğrenilen yabancı dilin dilbilgisel ve sözdizimsel işleyişini değişik
açılardan etkileyebilir. Camacho, anadilleri “Quechua” (Peru’da konuşulan bir dil)
olan öğrenenlerin, tümcedeki sözcük dizini özne-yüklem-nesne olan İspanyolcayı
konuşurken, baskın olan anadillerindeki sözcük dizinini (özne-nesne-yüklem)
koruma eğiliminde olduklarını gözlemlediğini söylemektedir (Lefrançois, 2001: 3).
Beyninde sadece anadilinin dizgesi bulunan öğrenen, özellikle yabancı dil öğrenim
sürecinin başındaysa, ister istemez kendi anadilinin yapısını düşünecek ve öğrendiği
yabancı dilde zorlandığı yerlerde anadilinin özelliklerini kullanacaktır. “Yabancı dil
öğrenen bir kişi, hele anadili alışkanlıkları iyice yerleşmiş yetişkinler söz konusu
98
olunca, sürekli biçimde yeni bildirişim dizgesini kullanmak yerine anadiline sığınma
eğilimi gösterir” (Senemoğlu, 1990: 195).
“Öğrenen, bir yabancı dili öğrenirken, kendi anadili ile öğrendiği yabancı
dilin düzenlerini karşılaştıracaktır; bu düzenler kimi yönleriyle uyuşurken, kimi
yönleriyle de çatışacaktır” (Ergenç, 1983: 196). İki dil arasındaki uyuşan yönler
öğrenmede kolaylık sağlarken, uyuşmayan yönler de zorluklara yol açacaktır. İki dil
karşılaştırılırken öğrenci iki ayrı dil düzenine de aktarımlar yapacaktır. Olumlu
aktarım öğrenmeyi kolaylaştırırken, olumsuz aktarım zorlaştıracaktır. Sorun yaratan
olumsuz aktarım olduğuna göre, bunun üzerinde durulması daha doğru olacaktır.
Ergenç (1982: 44-45), olumsuz aktarımın beş türünden bahsetmektedir. Bunlardan
ilk üçü diller arası, son ikisi ise dil içi olumsuz aktarımlardır:
a) Yerine koyma: Amaç dildeki bir yapının kendi anadilinde karşılığının
bulunmadığı durumlarda, o yapının yerine kendi anadilinde eşdeğer olan bir yapının
konmasıdır.
b) Abartmalı ayrımlaşma: Öğrenen, anadilinde bulunan dilsel bir ayrımı,
yabancı dile aktarır.
c) Abartmalı kural kullanımı: Bu olumsuz aktarım türü, "yabancı dildeki bir
konuşma ya da metnin bütünü içinde kullanım sıklığından bir sapma olarak kabul
edilmelidir." (Ergenç, 1982: 46). Örneğin, Anadili Fransızca olan bir öğrencinin,
Türkçe konuşurken veya yazarken özne durumundaki kişi adıllarını gereksiz yere
kullanması gibi.
d) Aşırı genelleme: Amaç dilde bulunan bir kuralın kısıtlamalar, özel durumlar
düşünülmeksizin
kullanılmasıdır.
Örneğin,
Türkçedeki
belirtili
ad
tamlamasındaki tamlayan biçimbiriminin {- (n) İn} genelleştirilerek belirtisiz ad
tamlamalarında da kullanılması veya Fransızcadaki ilgi adılını öğrenen bir
öğrencinin “que” ilgi adılını “dont” ve “où” ilgi adıllarının yerine kullanması gibi.
e) Aşırı mükemmelcilik: Saygı ve büyüklük belirtisi için kullanılan dilin bazı
kurallarının, günlük konuşma diline gereksiz yere aktarılmasıdır.
Bütün yanlışların anadilden kaynaklanmadığını daha önce söylemiştik.
Fakat öğrenim güçlüklerinin birçoğu anadil ile öğrenilen yabancı dil arasındaki
99
farklılıklardan kaynaklanmaktadır; bu nedenle, iki dili sesbilimi, anlambilimi ve
sözdizimi gibi açılardan önceden karşılaştırıp, bundan elde edilen sonuçların öğretim
yöntemlerinde kullanımıyla anadilinden kaynaklanan öğretim güçlüklerinin çoğunun
ortadan kaldırılacağı ileri sürülmektedir.
Bayraktaroğlu (1979: 8) ayrımsal çözümlemenin ve yanlış çözümlemesinin
yabancı dil öğretimine uygulanışını şu biçimde göstermektedir:
VERİLERİN ELDE EDİLMESİ
(Kompozisyon, çeviri, yazılı-sözlü sınavlar, v.b.)
YANLIŞ İNCELEMESİ
(Dilbilimsel tanım)
YANLIŞ
TÜRÜ
YANLIŞ NEDENİ
(Anadilinden
kaynaklananlar için
Karşıtsal İnceleme)
YANLIŞ
SIKLIĞI
YANLIŞLARIN
DEĞERLENDİRİLMESİ
(Bildirişim için önemi)
ÖNCELİK SIRALAMASI
EĞİTBİLİMSEL UYGULAMA
(Öğretim yöntemlerinin, ders
kitaplarının, sınavların ve öteki
öğretim gereçlerinin hazırlanması)
Öteki öğelerin göz önünde
tutulması; öğrencilerin dünya
görüşleri, yaşam biçimleri,
yabancı dili öğrenim amaçları,
gereksinimleri, vb.
Şekil 6: Bayraktaroğlu’na Göre Ayrımsal Çözümlemenin ve Yanlış Çözümlemesinin
Yabancı Dil Öğretimine Uygulanışı
100
Biz de bu çalışmamızda, Bayraktaroğlu’nun sunduğu bu çözümleme
aşamalarının “eğitbilimsel uygulama” dışındaki tüm aşamalarını kullanarak elde
ettiğimiz verileri değerlendirmeye çalışacağız. “Eğitbilimsel uygulama” tamamen
uzmanlık, altyapı, zaman ve ekip gerektiren bir çalışmadır ve bizim araştırma
konumuzun dışındadır.
Karşıtsal
çalışma
yapıldıktan
sonra
elde
edilen
bilgilerin
nasıl
değerlendirilmesi gerektiği konusu gündeme gelmektedir. Dede (1983: 134-135),
karşılaştırmalı çözümleme sonucu elde edilen bilginin doğrudan doğruya sınıfa
götürülecek bilgi olmadığını belirterek, karşılaştırmalı dilbilimin amacının yabancı
dil öğretimine yönelik karşılaştırmalı dilbilgisi yazmak olduğunu belirtmekte ve
böyle bir dilbilgisinin yararlarını şöyle sıralamaktadır:
a) Karşılaştırmalı dilbilgisi, yabancı dil öğretmeni için bir sözlük ya da
amaç dilin betimsel dilbilgisi kadar önemli bir başvuru kaynağıdır. Özellikle öğrencilerinin anadilini bilmeyen öğretmenler için çok önemlidir. Böyle bir dilbilgisi
yardımıyla öğretmen iki dil arasındaki yapısal farklılıkları gerektiğinde öğrencilerine açık ve dizgeli bir biçimde aktarabilir.
b) Karşılaştırmalı dilbilgisi, öğrenciler için de yararlı bir başvuru kaynağıdır. Özellikle yabancı dil öğrenimini bilinçli kural öğrenme yöntemine ve ussal
çözümlemeye dayandıran yetişkin öğrenciler, böyle bir dilbilgisinde dilin yapısına
değgin zihinlerini kurcalayan sorulara yanıt bulabilirler.
c) Yabancı dil gereçleri hazırlayanlar için ise amaç dilin öğrenim
sorunlarının neler olduğunu, amaç dilin hangi yönlerinin üzerinde fazla durulması
gerektiğini karşılaştırmalı dilbilgisinde hazır bir biçimde bulurlar. Böyle bir
dilbilgisinden okullarımızda yabancı dil izlenceleri hazırlayanlar da yararlanabilir.
Nelerin ne ölçüde, ne süreyle ve hangi sırayla öğretilmesi gerektiğini saptamakta
karşılaştırmalı dilbilgisi yardımcı olabilir.
d) Çevirmenler ise karşılaştırmalı dilbilgisini yapısal ve anlamsal birçok
sorunlarına çözüm getiren bir kaynak olarak kullanabilirler.
Dede’nin bu görüşleri son derece önemlidir. Dil öğretim program ve
kitaplarının hazırlanmasında, karşıtsal dilbilim ve yanlış çözümlemesi sonucu elde
101
edilen verilerden yararlanılması dil öğretimindeki bazı sorunların giderilmesinde
yardımcı olacaktır.
Corder (1974: 125-126), "Eğer A dilinin doğal konuşucusunun, B dilini
öğrenirken geçirdiği gelişimi ve zorlukları bilseydik, A dili konuşurlarına yönelik B
dilinin öğretimi için dil programları hazırlama konusunda, önemli bilgilere sahip
olurduk." diyerek dil öğrenirken geçirilen sürecin öğrenenlere dil programları
hazırlanması açısından taşıdığı önemi belirtmektedir.
Türkiye'de öğrencilerin yabancı dil öğreniminde bir çok güçlükle karşılaşmalarının en büyük nedenlerinden birisi de, yabancı dil öğretiminde kullanılan kitap,
araç-gereç ve yöntemlerin Türk öğrencilere uygun olmayışı, yani yabancı dil
öğretimi için kullanılan yöntem ve kitapların hemen hemen tamamının yabancı
yazarlar tarafından yazılmış olmasıdır. Hal böyle olunca da bu kitaplar, Türk
öğrencilerin gereksinimlerine cevap verememektedir. Bayraktaroğlu (1979: 11),
"Karşıtsal dilbilim ve yanlış incelemesi kuramları ışığında, Türk öğrencilerinin
yabancı dil öğrenim gereksinimleri, güçlükleri, yaşam biçimleri ve dünya görüşleri
de göz önünde tutularak, kendi öğretim yöntemlerimizi ve kullanacağımız gereçleri
kendimiz hazırlamalıyız" demektedir. Yanlış çözümlemesi sonucu Türk öğrencilerin
bir yabancı dili öğrenirken nerelerde yanlış yapacakları, hangi konularda Türkçeden
olumsuz aktarım yapacakları veya zorlanacakları önceden kestirilebilirse, Türkler
için yabancı dil öğretim kitabı yazılırken bu güçlükler göz önünde bulundurulabilir.
Bu şekilde yazılan yabancı dil kitabı da Türk öğrencilerin o yabancı dili
öğrenmelerinde büyük yararlar sağlayabilir ve daha önce karşılaşılan yanlışların en
aza indirilebilmesinde yardımcı olabilir.
102
5. ÖĞRENEN YANLIŞLARINA İLİŞKİN BULGULAR
Bu bölümde TÖMER’de Fransızca öğrenen Temel ve Yüksek düzeydeki
öğrencilerin dilbilgisi ve yazılı anlatım final sınavı kağıtları incelenmiş ve saptanan
yanlışlar yanlış türlerine göre sınıflanmaya çalışılmıştır.
5.1. BİÇİMSÖZDİZİMSEL YANLIŞLAR
Bu bölümde yer alan yanlışlar, hem biçimbilimle, hem de sözdizimle ilgili
olduğundan,
bu
yanlışlar
biçimsözdizimsel
yanlışlar
(Fr.
les
erreurs
morphosyntaxiques) olarak ele alınmıştır. Örneğin, eylem çekimleri biçimbilimin bir
konusu
olmasına
karşın,
eylemin
yanlış
ilgilendirmektedir. Bu örnekte olduğu gibi,
zamanda
çekimi
sözdizimini
biçimbilimsel yanlışları sözdizimsel
yanlışlardan ayırmanın zorluğu ve bu tür yanlışların çokluğu da göz önünde
bulundurularak, hem biçimbilimi hem de sözdizimini ilgilendiren yanlışları
biçimsözdizimsel yanlışlar adı altında toplamayı uygun bulduk. Diğer taraftan sadece
sözdizimini ilgilendiren, yani tümce öğelerinin yerlerinin yanlış kullanılmasıyla ilgili
yanlışları ise, sözdizimi yanlışları adı altında inceledik.
Yanlış olarak gösterilen tümcelerin başına * işareti konmuş, doğru tümceler
ise hiçbir işaret konmadan yazılmıştır. Bir tümce birden çok yanlış grubu içinde yer
alabilmektedir. Bunun nedeni ise, aynı tümcede birden çok yanlış yapılması ve bu
yanlışların da farklı gruplarda yer almasıdır. Örneğin, bir tümcede hem tanımlık
yanlışı, hem işaret sıfatı yanlışı, hem de eylem çekim yanlışı bulunabilmektedir.
5.1.1. Tanımlık yanlışları
Fransızcada her adın bir tanımlığı vardır. Adın tekil veya çoğul olması,
tanımlığın da tekil veya çoğul olmasını gerektirir. Bu nedenle öğrencilerin her yeni
öğrendikleri adı tanımlığıyla birlikte öğrenmesi gerekmektedir. Adın aldığı tanımlık
bilinmezse, kurulan tümcelerin bir çoğu yanlış olabilir, yani iyelik sıfatları, iyelik
103
adılları, adın yerine kullanılan adıllar yanlış kullanılabilir. Bu nedenle adların
tanımlıklarının bilinmesi büyük önem taşımaktadır.
Tanımlıkla ilgili yanlışlar sınıflanırken belirli tanımlık (Articles définis: le, la,
les) veya belirsiz tanımlık (Articles indéfinis: un, une, des) şeklinde bir sınıflama
yapılmamıştır. Her iki tanımlıkla ilgili yanlışlar “Yanlış Tanımlık Kullanımı” adı
altında ele alınmıştır. Çünkü aynı tümcede her iki tanımlığın da yanlış kullanıldığı
durumlarla oldukça sık karşılaşılmıştır.
5.1.1.1. Yanlış Tanımlık Kullanımı
Bu bölümde adın önünde kullanılan tanımlıklarla ilgili yanlışlar sıralanmıştır.
Bu bölümdeki yanlışlara bakıldığında tekil kullanılması gereken bir tanımlığın çoğul
kullanıldığı veya çoğul kullanılması gereken bir tanımlığın da tekil kullanıldığı
görülebilir. Özellikle çoğul bir tanımlığın önünde tekil bir adın yer alması adın çoğul
yapılmadığı anlamına gelebilir. Bu yanlışlar öğrencilerin dilbilgisi ve yazılı anlatım
sınav kağıtları taranarak elde edildiğinden burada istenen şey, adın çoğul veya tekil
yapılması değil, boş bırakılan yerlere uygun tanımlığın getirilmesidir.
TEMEL 1
D.2.6. *J’ai une chien.
J’ai un chien.
D.3.6. *J’aime de le music très.
J’aime beaucoup la musique.
D.7.5. *J’aime le music et le concerts.
J’aime la musique et les concerts.
D.7.8. *Il a un fille.
Il a une fille.
D.7.9. *Il a une fils aussi.
Il a un fils aussi.
D.14.1. ve D.17.1. *J’aimes un cinéma et j’aimes une livre.
J’aime le cinéma et j’aime les livres.
D.15.1.. D.23.3. *Paul travaille dans un agence, c’est l’agence Europe Voyages.
Paul travaille dans une agence, c’est l’agence Europe Voyages.
104
D.15.2., D.17.2. ve D.21.1. *C’est une chien, c’est la chien de la jeune femme.
C’est un chien, c’est le chien de la jeune femme.
D.15.3. ve D.19.1. Je vous présente Marie Bubois. *C’est une nouvelle hôtesse d’Air
France.
Je vous présente Marie Bubois. C’est la nouvelle hôtesse d’Air France.
D.15.4. *Paul et Marie ont un maison et une chats.
Paul et Marie ont une maison et des chats.
D.17.3. *Paul et Marie ont la maison et les chats.
D.20.1. *Paul travaille dans l’agence.
Paul travaille dans une agence.
D.20.2. *Paul et Marie ont des maison et des chats.
D.21.2. *Paul et Marie ont un maison et des chats.
D.22.4. *Paul et Marie ont la maison et la chats.
D.24.3. *Elle aime Istanbul, moi aussi, c’est un bonne ville.
Elle aime Istanbul, moi aussi, c’est une bonne ville.
D.24.4. *Paul travaille dans une agence, c’est une agence Europe Voyages.
Paul travaille dans une agence, c’est l’ agence Europe Voyages.
D.24.5. *Paul et Marie ont une maison et les chats.
D.25.2. *Je n’ai pas la temps pour travailler.
Je n’ai pas le temps pour travailler.
D.25.10. *Paul travaille dans l’agence, c’est une agence Europe Voyages.
Paul travaille dans une agence, c’est l’agence Europe Voyages.
D.25.11. *Paul et Marie ont une maison et un chats.
TEMEL 2
D.29.3. A: Pourquoi est-ce que vous apprenez le français?
*B: Pour avoir une bienne travaille.
B: Pour avoir un bon travail.
105
*B: Parce que je veux avoir une bien travaille.
*B: Parce que je veux avoir un bon travail.
D.33.1. *Passe la Rue de Hugo, quand tu vois la Boulevard St. Michel, tourne à
gauche.
Passe la Rue de Hugo, quand tu vois le Boulevard St. Michel, tourne à
gauche.
D.33.2. *Traversez la Boulevard Simon de Bolivar.
Traversez le Boulevard Simon de Bolivar.
D.34.7. *Passez de la Boulevard des Impatients.
Passez le Boulevard des Impatients.
D.42.6. *La boucherie est derrière la tabac-journaux.
La boucherie est derrière le tabac-journaux.
D.45.3. *Au bout de la boulevard, il y a une carrefour.
Au bout du boulevard, il y a un carrefour.
D.47.10. *- Vous vous connaissez de banque près d’ici?
- Vous connaissez une banque près d’ici?
- Non, madame, je ne connais pas de banque près d’ici.
D.48.2. - Pourquoi est-ce que vous apprenez le français?
*- Pour avoir un profession.
- Pour avoir une profession.
D.49.10. *Il y a une stade.
Il y a un stade.
TEMEL 3
D.53.1. *J’aime bien de la glace, est-ce qu’il y a la glace au dessert?
J’aime bien la glace, est-ce qu’il y a de la glace au dessert?
D.53.8. *Depuis le travail,je vais diner à une grande restaurant avec mon amie.
Après le travail,je vais diner dans un grand restaurant avec mon amie.
D.57.1. *Je me lave les mains et la visage.
Je me lave les mains et le visage.
D.58.1. * La thé est prêt, qui veut de la thé?
Le thé est prêt, qui veut du thé?
D.58.9. *Aujourd’hui, j’ai une examen à TÖMER.
Aujourd’hui, j’ai un examen à TÖMER.
106
D.58.10. *Ce soir, je ne sortirai pas à dehors, il y a une bon film à télé.
Ce soir, je ne sortirai pas dehors, il y a un bon film à la télé.
D.62.2., D.72.5. ve D.73.3. *Du thé est prêt, est-ce que vous voulez du thé?
Le thé est prêt, est-ce que vous voulez du thé?
D.64.1. *J’ai réservée une table pour un person, pour Madame Marron.
J’ai réservé une table pour une personne, pour Madame Marron.
D.65.6. *Je préfère du vin rouge et de la tarte aux pommes.
Je préfère le vin rouge et la tarte aux pommes.
D.67.6. *Je bois une verre de lait.
Je bois un verre de lait.
D.69.2. *J’ai visité la directeur de personnel.
J’ai visité le directeur du personnel.
D.71.9. *Du thé est prêt, est-ce que vous voulez le thé?
Le thé est prêt, est-ce que vous voulez du thé?
D.74.2. *j’ai pris au petit déjeuner avec ma soeur à 10 heures.
j’ai pris le petit déjeuner avec ma soeur à 10 heures.
TEMEL 4
D.78.1. *C’était une voyage magnifique.
C’était un voyage magnifique.
D.94.7. *J’ai travallé un autre société.
J’ai travallé dans une autre société.
D.95.12. *La film a commencé après-midi. Celle-ci a duré 3 heures.
Le film a commencé après-midi. Celui-ci a duré 3 heures.
D.95.13. *C’est une film qui a me fatigué.
C’est un film qui m’a fatigué.
D.96.8. *Je ne pourrai pas participer parce que j’ai une rendez-vous chez le docteur.
Je ne pourrai pas participer parce que j’ai un rendez-vous chez le docteur.
D.97.1. *Je pense que la rôle de Tom Hanks ne va pas à lui.
Je pense que le rôle de Tom Hanks ne lui va pas.
D.98.9. *J’ai une diplôme de l’université sur économie.
J’ai un diplôme de l’université sur économie.
107
D.99.9. *Il y a une jeune fille qui est une serveuse dans une café.
Il y a une jeune fille qui est serveuse dans un café.
D.100.12. *Il y a été une fils à 7 ans et son père.
Il y avait un fils à 7 ans et son père.
TEMEL 5
D.101.2. *L’hommes ne sont pas attentives.
Les hommes ne sont pas attentifs.
D.101.5. *Nous devons faire quelque chose pour sauver la monde.
Nous devons faire quelque chose pour sauver le monde.
D.102.11. *L’usines, les voitures produient pollution.
Les usines, les voitures produisent de la pollution.
D.104.2. *Tous les enfants doivent apprendre un ou deux langues étrangers.
Tous les enfants doivent apprendre une ou deux langues étrangères.
D.104.8. *Faitez attention le toxicité des produits chimiques.
Faites attention à la toxicité des produits chimiques.
D.109.4. *Ils ont une seule enfant.
Ils ont un seule enfant.
D.109.9. *J’ai acheté une petite souvenir pour donner toi.
J’ai acheté un petit souvenir pour te donner.
D.110.6. *Le chat buvait du lait du bébé.
Le chat buvait le lait du bébé.
D.112.5. *La famine est une grande problème pour les pays pauvres.
La famine est un grand problème pour les pays pauvres.
D.112.7. *Il est nécessaire que nous prennions le responsabilité.
Il est nécessaire que nous prenions la responsabilité.
D.113.17. *Nous pense qu’il n’a pas les temps pour aller à Dolmabahçe.
Nous pensons qu’il n’a pas le temps pour aller à Dolmabahçe.
D.113.20. *Après le visite, nous sommes resté chez Burçin.
Après la visite, nous sommes restées chez Burçin.
D.114.9. *Ma mere et moi, nous sommes partir en avion la mois dernier
directement pour Rome.
Ma mère et moi, nous sommes parties en avion pour Rome le mois dernier.
108
D.114.14. *Le cathedrale de Saint-Pierre à Vatikan a été magnifique.
La cathedrale de Saint-Pierre à Vatikan a été magnifique.
D.114.16. *C’est un très bonne ville avec une histoire ancient et il a beaucoup de
culturel trésor.
C’est une très bonne ville avec une histoire ancienne et il a beaucoup de
trésors culturels.
D.114.17. *Les soirs, mon mère et moi, nous sommes allé aux bonne cafés pour
prendre une verre.
Les soirs, mère mère et moi, nous sommes allées dans des bons cafés pour
prendre un verre.
D.118.6. *Les gens détruisent de l’écologie pour leurs intéressés.
Les gens détruisent l’écologie pour leurs intérêts.
D.121.6. *En général, les Etats-Unis sont des pays plus grand, moderne et
dynamique.
En général, les Etats-Unis est un pays plus grand, moderne et dynamique.
D.125.2. *Il faut qu’on diminue les nombres des naissances.
Il faut qu’on diminue le nombre de naissance.
YÜKSEK 1
D.127.9. *Peut-être, les genres qui protestent l’éducation d’un langue étrangère ont
des raison.
Peut-être, les gens qui protestent l’enseignement d’une langue étrangère ont
des raisons.
D.129.6. *Il faudra empêcher le société à devenir un société de consommation.
Il faudra empêcher la société de devenir une société de consommation.
D.129.7. *Une autre probléme apparaîtra si les gens qui ne veulent pas travailler
sont plus que les gens qui veulent travailler.
Un autre problème apparaîtra si les gens qui ne veulent pas travailler sont
plus nombreux que les gens qui veulent travailler.
D.129.9. *C’est un facilité de travailler avec les machines, mais nous devrons les
directeurs.
C’est une facilité de travailler avec les machines, mais nous devons être
directeurs.
D.130.6. *Une proverbe turc disais “Une langue un homme, deux langues deux
hommes”
Un proverbe turc dit “Une langue un homme, deux langues deux hommes”
109
D.132.5. *Avec les langues, les gens gagnent de nouveaux amis, lèvent les frontières,
et ils assurent le paix.
Avec les langues, les gens gagnent de nouveaux amis, lèvent (surmonter) les
frontières, et ils assurent la paix.
D.134.4. *Il a dit qu’on a vu le suspect devant la porte de la maison de son ami un
demi heure aprés il a été tué.
Il a dit qu’on avait vu le suspect devant la porte de la maison de son ami une
demie heure après il avait été tué.
D.134.8. *Je pouvait lui donner un autre chance a dire la verite.
Je pouvais lui donner une autre chance à dire la vérité.
D.138.5. *L’un de mes amies nommé Murat, avait un vie très riche, il pouvait
acheter tout ce qu’il veut.
L’un de mes amis nommé Murat, avait une vie très riche, il pouvait acheter
tout ce qu’il voulait.
D.140.1. *Il faut trouver une standard commune pour tous afin qu’on peut créer une
société parfaite et heureux en général.
Il faut trouver un standard commun pour tous afin qu’on puisse créer une
société parfaite et heureuse en général.
D.141.3. *Quand j’étais une étudiante au lycée, il y avait une système qui jetait dans
la poubelle tous les efforts qu’on avait faits pendant le lycée pour entrer au
université.
Quand j’étais étudiante au lycée, il y avait un système qui jetait dans la
poubelle tous les efforts qu’on avait faits pendant le lycée pour entrer à
l'université.
D.145.3. *Cette individu est un parti de la société sans qui on ne peut faire rien.
Cet individu est une parti de la société sans qui on ne peut rien faire.
D.148.3. *Le but de ce mouvement est d’empêcher une nouvelle guerre mondiale,
garder le paix et de réaliser le développement économique et sociale de tout
l’Europe.
Le but de ce mouvement est d’empêcher une nouvelle guerre mondiale,
garder la paix et de réaliser le développement économique et social de toute
l’Europe.
D.151.4. *Il faut que les personnes aient le but, l’image, le demande, la ligne, une
chemin.
Il faut que les personnes aient le but, l’image, la demande, la ligne, un
chemin.
D.154.1. *Le porte s’ouvre.
La porte s’ouvre.
110
D.154.2. *Elle ne peut pas ouvrir le porte du garage.
Elle ne peut pas ouvrir la porte du garage.
D.156.3. *Je pense que le concurrence est très important pour les hommes.
Je pense que la concurrence est très importante pour les hommes.
D.158.1. *Il pleut toujours et le chapeau de la jeune femme tombe dans la flaque
d’eau.
Il pleut toujours et le chapeau de la jeune femme tombe dans une flaque
d’eau.
D.158.6. *Pour moi, rester dans une village étranger, ça veut dire une village n’est
pas en Turquie, c’est une rêve.
Pour moi, rester dans un village étranger, ça veut dire un village qui n’est pas
En Turquie, c’est un rêve.
D.159.3. *Quand les personnes décident d’installer à un autre place, ça peut être un
problème pour les habitants.
Quand les personnes décident de s’installer à une autre place, ça peut être un
D.160.7. *On doit se souvenir ce qu’on a fait pour posséder la vie comme ça.
On doit se souvenir de ce qu’on a fait pour posséder (avoir) une vie comme
ça.
D.161.8. *Il ne peut pas avoir les occasions comme l’internet où un seul station
d’essence pour sa voiture.
Il ne peut pas avoir d’occasions comme l’internet ou une seule station
d’essence pour sa voiture.
D.161.13. *Faire un liste des besoins vous aidera beaucoup.
Faire une liste des besoins vous aidera beaucoup.
D.161.14. *Pour faciliter l’adaptation, il faut que vous fassez un liste de ces
obstacles et que vous sachez ce que vous êtes attendu par.
Pour faciliter l’adaptation, il faut que vous fassiez une liste de ces obstacles
et que vous sachiez ce qui vous attend.
D.161.15. *Il faut souvenir que prendre des mesures avant de faire un changement
dans la mode de la vie aidera à adapter à ce nouveau mode.
Il faut se souvenir que prendre des mesures avant de faire un changement
dans le mode de vie aidera à adapter à ce nouveau mode.
D.161.16. *On y arrivait par la chemin de fer à voie étroite.
On y arrivait par le chemin de fer à voie étroite.
111
D.162.1. *Actuellement, quand on observe des fréquences et des reasons des
déplacements des gens, on peut voir qu’il y a une movement même des ville
aux villages et de la campaigne à urban.
Actuellement, quand on observe des fréquences et des raisons des
déplacements des gens, on peut voir qu’il y a un mouvement même des
villes aux villages et de la campagne à la ville.
D.162.4. *Ils ont besoin d’un vie calme et large.
Ils ont besoin d’une vie calme et longue.
D.162.5. *Puisqu’il ya beaucoup de population, pollution, embouteillage etc., les
citadins cherche une vie un peu plus naturel pour supprimer la stress de la
ville.
Comme’il ya beaucoup de population, de pollution, d’embouteillage etc., les
citadins cherchent une vie un peu plus naturelle pour supprimer le stress de
la ville.
D.162.11. *La port est de centre de la ville tropézienne.
Le port est le centre de la ville tropézienne.
D.162.12. *Sur des quais et dans des rues voisines, des maisons d’autrefois avec
leurs murs jaunes ou roses abritent des galeries de peintures.
Sur les quais et dans les rues voisines, les maisons d’autrefois avec leurs murs
jaunes ou roses abritent les galeries de peintures.
D.163.2. *La condition de la vie n’est pas suffisant pour vivre dans la prospérité.
Les conditions de vie ne sont pas suffisantes pour vivre dans la prospérité.
D.163.3. *Les jeunes qui habitant dans la village ne prennent pas le bien éducation.
Les jeunes qui habitent dans un village ne prennent pas une bonne
éducation.
D.163.9. *Les gens vont à ville pour voir le nouveau film.
Les gens vont à la (en) ville pour voir un nouveau film.
D.163.10. *Les villageois ne possèdent pas suffisant de terrain pour élever les
légumes et les animaux.
Les villageois ne possèdent pas suffisamment de terrain pour produire des
légumes et élever des animaux.
D.163.11. *Il n’existe pas le sécurité sociale, l’assure de la santé.
Il n’existe pas la sécurité sociale, l’assurance-maladie.
D.163.17. *Le citadin voulent vivre à la campagne à cause de le condition de ville.
Les citadins veulent vivre à la campagne à cause des conditions de la ville.
112
D.163.21. *A la fin du XIXè siècle, Saint-Tropez était la charmante petite ville
ignorée par les touristes.
A la fin du XIXè siècle, Saint-Tropez était une charmante petite ville ignorée
par les touristes.
D.163.22. *Le port est la centre de la ville tropézienne.
D.164.7. *La majorité des jeunes préfèrent un vie vivre qu’un vie tranquille.
La majorité des jeunes préfèrent une vie vive à une vie tranquille.
D.164.11. *Il y a de terre, d’air propre, le mer, les animaux etc.
Il y a la terre, l’air propre, la mer, les animaux etc.
D.164.15. *Au port est du centre de la vie tropézienne.
Le port est le centre de la vie tropézienne.
YÜKSEK 2
D.168.2. *Il ne m’a pas répondu, mais il n’aurait pas pu me réfuser avec un excuse
pareille.
Il ne m’a pas répondu, mais il n’a pas pu me réfuser avec une excuse pareille.
D.168.9. *Ils ont à besoin d’avoir un opération.
Ils ont besoin de passer une opération.
D.168.15. *Dans le prison, elle à essayé d’organiser l’opération de sa fils.
Dans la prison, elle a essayé d’organiser l’opération de son fils.
D.170.1. *Dans le film, il y avait, un frère et un soeur qui ont pratiqué ce sport.
Dans le film, il y avait, un frère et une soeur qui pratiquaient ce sport.
D.172.4. *Le role important dans cette phénomène, c’est vouloir un chose, faire tout
ce qu’il le f aut.
Le role important dans ce phénomène, c’est de vouloir une chose, et de faire
tout ce qu’il faut.
D.174.4. *le matérialiste ne s’inquite jamais de la société parce que la matérialisme
est toujours mélangé avec l’égoisme.
le matérialiste ne s’inquiète jamais de la société parce que le matérialisme est
toujours mélangé avec l’égoisme.
D.190.7. *La développement économique a une certaine effet sur les jeunes.
Le développement économique a un certain effet sur les jeunes.
113
D.190.10. *Les jeunes d’aujourd’hui peuvent continuer notre société et civilisation à
condition qu’ils sachent qu’ils sont la futur de leurs précédents.
Les jeunes d’aujourd’hui peuvent continuer notre société et civilisation à
condition qu’ils sachent qu’ils sont le futur de leurs précédents.
D.195.5. *Ils peuvent voir une film sur les pilotes et ils sont pilotes pour quelques
jours.
Ils peuvent voir un film sur les pilotes et ils sont pilotes pour quelques jours.
D.196.9. *Ils ne travaillent pas, mais ils ont le capacité pour travailler.
Ils ne travaillent pas, mais ils ont la capacité pour travailler.
D.198.3. *Ce sont généralement les programmes qui contiennent le violence.
Ce sont généralement les programmes qui contiennent la violence.
D.198.4. *Les programmes les plus préférés par les parents pour les enfants sont des
bandes dessinées en contenant pas le violence, biensûr.
Les programmes les plus préférés par les parents pour les enfants sont des
bandes dessinées en contenant pas la violence, biensûr.
D.201.6. *Malgré la haute technologie, avec un petit inattention, le miracle pourrait
changer à le catastrophe.
Malgré la haute technologie, avec une petite inattention, le miracle pourrait
se transformer à la catastrophe.
D.201.8. *Il y a d’autres méthodes pour produire d’énergie propre comme les
centrales hydroénergiques.
Il y a d’autres méthodes pour produire de l’énergie propre comme les
centrales hydroénergiques.
D.202.1. *Maintenant les gens commencent se faire l’individuelle maison à la
campagne.
Maintenant les gens commencent à se faire une maison individuelle à la
campagne.
D.202.4. *C’est une inévitable terme.
C’est un terme inévitable.
D.202.8. *Il y a la silence, la tranquilité, la sincérité dans la village.
Il y a le silence, la tranquilité, la sincérité dans le village.
D.203.3. *A mon avis, choisir de vivre est une commencement très importante.
A mon avis, choisir vivre est un commencement très important.
D.205.1. *Quand nous finirons de construire ce centrale, nous aurons obteni
l’avantages pour l’emplois.
Quand nous finirons de construire cette centrale, nous aurons obtenu les
avantages pour les emplois.
114
D.205.5. *De plus, Il va être un solution pour la chomage.
De plus, Il va être une solution pour le chomage.
D.205.8. *Comme il est très important d’avoir système de transport, nous voulons
construire la métro au centrale.
Comme il est très important d’avoir un système de transport, nous voulons
construire un métro au centre.
D.205.9. *Dès que nous aurons travaillé pour ce centrale, il sera la publicité pour le
commune.
Dès que nous aurons travaillé pour cette centrale, Ça sera une publicité pour
la commune.
5.1.1.2. Parça Bildiren Tanımlık Yanlışı (Article Partitif)
Parça bildiren tanımlıklar (du, de la, des), sayılamayan adların önünde veya
önünde bulunduğu adın tümü değil de bir parçası sözkonusu olduğunda kullanılır.
Örneğin, “il a de la sympathie pour cette fille” (onun (erkeğin) bu kıza karşı
sempatisi var) veya “je mange de la viande” (et (etten) yiyorum)gibi.
TEMEL 1
D.13.2. *J’aime mange, l’écoute la music.
J’aime manger et écouter de la musique.
D:25.3. *Il fait de le jogging.
Il fait du jogging.
TEMEL 3
D.52.6. *Je vais écouter la musique.
Je vais écouter de la musique.
D.53.9. *Nous mangerons la viande.
Nous mangerons de la viande.
D.58.1. * La thé est prêt, qui veut de la thé?
Le thé est prêt, qui veut du thé?
115
D.60.1. *Il y a des tarte aux pommes.
Il y a de la tarte aux pommes.
D.64.2. Qu’est-ce que vous voulez pour boire? *De l’eau minérale ou des vins?
Qu’est-ce que vous voulez pour boire? De l’eau minérale ou du vin?
D.64.4. *Je veux manger du tarte aux pommes, s’il vous plait.
Je veux manger de la tarte aux pommes, s’il vous plait.
D.71.9. *Du thé est prêt, est-ce que vous voulez le thé?
le thé est prêt, est-ce que vous voulez du thé?
D.73.4. - J’aime bien la glace. Est-ce qu’il y a de la glace au dessert?
*- Non, il y a des tarte aux pommes.
- Non, il y a de la tarte aux pommes.
TEMEL 5
D.102.9. *Baissez le prix de la gaz naturelle pour cette enfants.
Baissez le prix du gaz naturelle pour ces enfants.
D.111.7. *Nous avons mangé les gâteaux dans un café.
Nous avons mangé des gâteaux dans un café.
D.113.23. *Nous avons écouté le musique.
Nous avons écouté de la musique.
D.114.18. *Nous avons écouté le music italien.
Nous avons écouté de la musique italienne.
D.118.4. *Il faut que le gouvernement créient les travailles nouveaux.
Il faut que le gouvernement créent de nouveaux travaux.
YÜKSEK 1
D.160.3. *Beaucoup de gens vivent sans but, ils mangent, ils dorment, ils gagnent
d’argent.
Beaucoup de gens vivent sans but, ils mangent, ils dorment, ils gagnent de
l’argent.
YÜKSEK 2
D.173.5. *Elle gagnent l’argent grâce aux publicités.
Elles gagnent de l’argent grâce aux publicités.
116
D.205.4. *Puisqu’il y a beaucoup de population dans notre ville, nous allons essayer
d’augmenter salaires des ouvriers, ainsi tout le monde va gagner l’argent.
Puisqu’il y a beaucoup de population dans notre ville, nous allons essayer
d’augmenter les salaires des ouvriers, ainsi tout le monde va gagner de
l’argent.
5.1.1.3. Bileşik Tanımlık Yanlışları (Article Contracté)
Belirli tanımlıklar “le” ve “les”, “à” ve “de” ilgeçleriyle yan yana
geldiklerinde birbirleriyle birleşerek tek bir sözcük oluştururlar. Bunlara bileşik
tanımlık adı verilir. Bileşik tanımlıklıklar şunlardır:
À + le = au
À + les= aux
De + le = du
De + les= des
“La” belirli tanımlığı “à” ve “de” ilgeçleriyle birleşmez ve “à la”, “de la”
şeklinde bileşik tanımlık oluşturur.
Bizim incelediğimiz deneklerin bileşik tanımlık yanlışları, ya kullandıkları
adın tanımlığını bilmemekten ya da ilgeçlerle tanımlığın birleşmesinden doğacak
bileşik tanımlığı tahmin edememekten kaynaklanmaktadır.
TEMEL 2
D.35.3. *Le tabac-journaux est en face du place de la liberté.
Le tabac-journaux est en face de la place de la liberté.
D.36.2. *La poste a côté de le poissonnerie.
La poste est à côté de la poissonnerie.
D.37.3. *Marchez jusqu’à le Rond Point des Amours.
Marchez jusqu’au Rond Point des Amours.
D.37.4. *Iseult est au bout de la Boulevard.
Iseult est au bout du Boulevard.
D.37.5. *Allez tout droit jusqu’à la Rond Point des Amours.
Allez tout droit jusqu’au Rond Point des Amours.
117
D.39.6. *Iseult est au bout de le boulevard.
Iseult est au bout du boulevard.
D.43.8. *Marche jusqu’à la carrefour. A la carrefour, prends la route d’Elseneur.
Marche jusqu’au carrefour. Au carrefour, prends la route d’Elseneur.
D.43.5. *La poste est au coin de la Boulevard de Gaule et le Boulevard Saint
Josephe.
La poste est au coin du Boulevard de Gaule et du Boulevard Saint Josephe.
D.45.2. *Tournes à gauche à la Boulevard St. Michel.
Tourne à gauche au Boulevard St. Michel.
D.45.3. *Au bout de la boulevard, il y a une carrefour.
Au bout du boulevard, il y a un carrefour.
D.48.1. *Tourne à gauche, marche le long de la Boulevard St. Michel.
Tourne à gauche, marche le long du Boulevard St. Michel.
TEMEL 3
D.55.8. *Enfin je peux dormirais tôt, parce que je suis malade, j’ai mal à la dos.
Enfin je peux dormir tôt, parce que je suis malade, j’ai mal au dos.
TEMEL 4
D.83.8. *Ils sont partis en vacances au Etats-Unis.
Ils sont partis en vacances aux Etats-Unis.
TEMEL 5
D.107.13. *D’abord, il y a ignorance de le gens.
D’abord, il y a l’ignorance des gens.
D.108.3. *Il est inévitable que les vieux prennent ses retraites et donner ses places
à les jeunes.
Il est inévitable que les vieux prennent leur retraite et céder leur place aux
jeunes.
Yukarıdaki tümcede iyelik sıfatı yanlışı dışındaki yanlışlar da düzeltilmiştir.
“Donner” (vermek) eyleminin yerine “céder” (bırakmak) eyleminin daha uygun
olacağı düşünülmektedir.
D.115.2. *Il faut prendre les permis de conduire de les conducteurs.
Il faut prendre les permis de conduire des conducteurs.
118
D.116.1. *J’ai besoin de l’amis, du travail, de la santé, de la famille pour mieux
vivre.
J’ai besoin des amis, du travail, de la santé, de la famille pour mieux vivre.
YÜKSEK 1
D.129.2. *Les robots deviendront le deuxième membres de les pays.
Les robots deviendront le deuxième membre des pays.
D.129.8. *Le monde est à les vivants, surtout les hommes.
Le monde est aux vivants, surtout aux hommes.
D.140.7. *Ils sont en train de développer vite grâce à les mêmes facteurs.
Ils sont en train de se développer vite grâce aux mêmes facteurs.
La poubelle tous les efforts qu’on avait faits pendant le lycée pour entrer au
université.
l' université.
D.148.8. *Les problèmes qui vont apparaitre à cause du participation dans EU,
peuvent être surmonter à condition qu’on explique bien les réalité de la
Turquie pendant le processus des négotiation.
Les problèmes qui vont apparaitre à cause de la participation dans l’UE,
peuvent être surmontés à condition qu’on explique bien les réalités de la
Turquie pendant le processus des négotiations.
D.150.1. *Grâce au TV, on peut apprendre ce que se passe dans le monde.
Grâce à la TV (télé), on peut apprendre ce qui se passe dans le monde.
D.151.3. *Touts les personnes peuvent répondre à les questions.
Toutes les personnes peuvent répondre aux questions.
D.152.1. *Elle ne peut pas ouvrir la porte de le garage.
Elle ne peut pas ouvrir la porte du garage.
D.163.15. *Les villageois sont plus naif que les habitants de la villes.
Les villageois sont plus naifs que les habitants des villes.
Les citadins veulent vivre à la campagne à cause des conditions de la ville.
D.165.9. *Ces changent selon désirs de les gens.
Ça change selon les désirs des gens.
119
D.171.5. *Cette clé du petite chambre du bas est interdite.
La clé de la petite chambre du bas est interdite.
D.171.12. *Ses frères était des cavaliers de le roi.
Ses frères étaient des cavaliers du roi.
YÜKSEK 2
D.179.1. *Il y a un danger pour la santé humaine comme les maladies de cancers en
raison de la destruction du couche d’ozone.
Il y a un danger pour la santé humaine comme les maladies de cancers en
raison de la destruction de la couche d’ozone
5.1.2. İlgeç Yanlışları
Yaptığımız araştırmada öğrencilerin eylemlerin aldığı durum ekleriyle ilgili
oldukça fazla yanlış yaptıklarını saptadık. Fakat bu durum ekleri Türkçedeki
eklerden oldukça farklı olduğu için bunlara “ilgeç” demenin daha doğru olacağını
düşündük. Vardar (2002: 121), Dilbilim Terimleri Sözlüğü’nde ilgeci, “çeşitli
dillerde, önünde yer aldığı ya da ardından geldiği birimle başka bir birim ya da
tümcenin geri kalan bölümü arasında ilgi kurmaya yarayan, anlamı, aynı
bağlamdaki öbür birimlerle belirginleşen işlevsel biçimbirim (örn. İle, göre, üzere,
gibi, dolayı, için, vb.)” olarak tanımlamaktadır. Biz de bu tanımdan yola çıkarak,
yer, zaman, neden ilgeçleri de dahil olmak üzere, eylemlerin aldığı bütün ilgeçleri,
bu başlık altında topladık. Bunun nedeni de Fransızcadaki eylemlerin durum ekleri
dışında bağlama göre çeşitli ilgeçlerin kullanımını gerektirmesidir.
TEMEL 1
D.1.2. *Je joue du tennis.
Je joue au tennis.
D.15.9. *Hélène habite de Grèce, a Athène.
Hélène habite en Grèce, à Athène.
D.15.10. *Hans vient en Allemagne, a Bonne et Kathia habite du Canada.
Hans vient d’Allemagne, de Bonne et Kathia habite au Canada.
D.16.1. ve D.17.5.*Hans vient d’Allemagne, à Bonne et Kathia habite au Canada.
120
D.16.10. *Il y a beaucoup fleurs au jardin.
Il y a beaucoup de fleurs dans le jardin.
D.19.4 *Hans vient de l’Allemagne, à Bonne et Kathia habite en Canada.
D.19.6.* Elle est étudiante de l’école primaire.
Elle est élève à l’école primaire.
Yukarıdaki tümcede yanlış kullanılmış olan “étudiante” (üniversité öğrencisi)
sözcüğünün yerine daha uygun olan “élève” (ilk okul öğrencisi) sözcüğü
kullanılmıştır.
D.24.10. *Hélène habite à Grèce, au Athène.
Hélène habite en Grèce, à Athène.
TEMEL 2
B: *Parce que je veux aller à la France.
B: Parce que je veux aller en France.
D.27.7. *Tourne à droite, passe de le marché.
Tourne à droite, passe devant le marché.
D.32.2. – Je prends le métro. Et toi?
- *Moi, je vais à pied et quelquefois à taxi.
- Moi, je vais à pied et quelquefois en taxi.
D.33.7. ve D.47.5. *Comment vas-tu au travail? En bus ou à métro.
Comment vas-tu au travail? En bus ou en métro.
D.34.5. *Allez tout droit, tournez à droite de la première rue .
Allez tout droit, tournez à droite à la première rue .
D.34.6. *Vous êtes de la rue de Séville.
Vous êtes dans la rue de Séville.
D.34.9. *Vous êtes de la rue de Bizet.
Vous êtes dans la rue de Bizet.
D.34.10. *Vous êtes de la rue d’Elseneur.
Vous êtes dans la rue d’Elseneur.
D.49.11. -Pourquoi est-ce que vous apprenez le français?
-*Parce que je veux aller au France.
- Parce que je veux aller en France.
121
D.49.13. *Je peux aller au France pour chercher un antique tableau.
Je peux aller en France pour chercher un tableau antique.
TEMEL 3
D.53.8. *Depuis le travail, je vais diner à une grande restaurant avec mon amie.
Après le travail, je vais diner dans un grand restaurant avec mon amie.
D.53.14. *En conséquent, je dormirai à la minuit.
Par conséquent, je dormirai à minuit.
D.54.8. *Le fiancé d’Elif travaille chez Sabancı dans le mois de mars.
Le fiancé d’Elif travaille chez Sabancı depuis le mois de mars.
D.54.11. *Je vas aider mon frère avec son devoir d’anglais.
(Kardeşime İngilizce ödeviyle yardım edeceğim.)
Je vais aider mon frère à faire son devoir d’anglais.
(Kardeşimin İngilizce ödevi yapmasına yardım edeceğim.)
D.56.2. *J’assois au feuteuil confortable et je lis le jornal.
Je m’assois dans le feuteuil confortable et je lis le jornal.
D.58.3. *Je n’ai rien mangé pendant ce matin.
Je n’ai rien mangé depuis ce matin.
D.58.4. *Tu es vraiment grand, si tu continues manger, tu éclateras.
Tu es vraiment gros, si tu continues à manger, tu éclateras.
D.58.7. *Maintenant il est neuf heures. Après quelques minutes, je vais prendre ma
petit déjeuner.
Maintenant il est neuf heures. Dans quelques minutes, je vais prendre mon
petit déjeuner.
D.64.3. *Pour dessert? Qu’est-ce que vous préfére Madame?
Comme dessert? Qu’est-ce que vous préférez Madame?
D.67.4. *Je vais chez moi en pied.
Je vais chez moi à pied.
D:68.8. *Catherine est se fachée à Paul et elle est se séparée définitivement.
Catherine s’est fachée contre Paul et elle s’est définitivement séparée.
D.69.13. ve D.70.13. *Catherine se fâche à Paul et elle s’est séparée définitivement.
Catherine s’est fâchée contre Paul et elle s’est définitivement séparée de lui.
D.71.2. *Je travaille à dix heures de trois heures et demie.
Je travaille de dix heures à trois heures et demie de l’après-midi.
(Saat ondan öğleden sonra üç buçuğa kadar çalışıyorum.)
122
D.71.4. *J’étudie le français à 5 heures de 7 heures.
J’étudie le français de 5 heures à 7 heures.
D.75.12. *Cours de français dure à 13 heures à 15 heures.
Le cours de français dure de 13 heures à 15 heures.
TEMEL 4
D.79.2. *Il y avait beaucoup d’endroits d’aller.
Il y avait beaucoup d’endroits à aller.
D.79.5. *C’est à grâce de la voiture de ma soeur, on a visité beaucoup de villes.
C’est grâce à la voiture de ma soeur qu’on a visité beaucoup de villes.
(Kızkardeşimin arabası sayesindedir ki bir çok şehri ziyaret ettik.)
D.80.3. *En province, le buro peut être près a la maison.
En province, le bureau peut être près de la maison.
D.80.5. *En province tu est plus près à la nature que la ville.
En province tu es plus près à la nature qu’en ville.
D.90.2. *Ils se sont mariés, mais dans trois mois, ils se sont séparés.
Ils se sont mariés, mais trois mois après, ils se sont séparés.
D.93.3. *Le garçon et la femme ont réussi de se sauver de lui.
Le garçon et la femme ont réussi à se sauver de lui.
D.100.10. *J’ai beaucoup de devoirs pour finir.
J’ai beaucoup de devoirs à finir.
TEMEL 5
D.109.1. *Je suis allée à la France pour apprendre à parler en français.
Je suis allée en France pour apprendre à parler en français.
D.109.3. *Je suis restée à Paris pendant deux semaine avec une bonne famille.
Je suis restée à Paris pendant deux semaines chez une bonne famille.
D.109.6. *Je voulais aller à la province.
Je voulais aller en province.
D.110.8. *Elle a commencé de nettoyer les murs.
Elle a commencé à nettoyer les murs.
D.111.2. *Il a eu un accident, donc il est resté à l’hôpital pour deux mois.
Il a eu un accident, donc il est resté à l’hôpital pendant deux mois.
D.111.3. *Il n’a pas pu réussir à son examen, donc il a commencé de travailler
beaucoup.
123
Il n’a pas pu réussir à son examen, donc il a commencé à travailler beaucoup.
D.111.11. *A grâce de Luc, j’ai eu un voyage très bien.
Grâce à Luc, j’ai eu un bon voyage.(J’ai passé un bon voyage)
(Luc sayesinde, iyi bir yolculuğum oldu.) (iyi bir yolculuk geçirdim.)
D.112.4. *En Brésil, pendant 5 année il (le peuple) ne pleure pas.
Au Brésil, depuis 5 années il (le peuple) ne pleure pas.
prendre une verre.
Les soirs, ma mère et moi, nous sommes allées dans de bons cafés pour
prendre un verre.
D.118.8. *Ils ne font pas d’attention de futur de leurs enfants.
Ils ne font pas attention au futur de leurs enfants.
D.123.4. *J’ai peur de faire quelques choses d’intéressant on examen.
J’ai peur de faire quelque chose d’intéressant à l’examen.
Bu tümcede kullanılan “on” (kalma durumu eki) ilgeci İngilizceden olumsuz
aktarımdır.
D.123.9. *Il faut limiter l’âge pour travailler pour que les gens trouvent travail.
Il faut limiter l’âge de travailler pour que les gens trouvent du travail.
YÜKSEK 1
D.127.6. *C’est facile de communiquer avec les genres qui vivons dans votre pays
C’est facile à communiquer avec les gens qui vivent dans notre pays.
D.127.8. *On commerce de détruire notre culture et on peut perdre les beautés de
notre culture.
On commence à détruire notre culture et on peut perdre les beautés de
notre culture.
D.129.6. *Il faudra empêcher le société à devenir un société de consommation.
Il faudra empêcher la société de devenir une société de consommation.
D.131.2. *Les patrons pourraient ouvrir des enterprises à des pays étrangers et les
gens travailleront ici.
Les patrons pourront ouvrir des entreprises dans les pays étrangers et les
gens travailleront là-bas.
D.131.3. *Les jeunes pourraient suivre vos éducations en d’autres pays.
Les jeunes pourraient suivre leurs études dans les autres pays.
124
D.138.9. *Il a pensé de suicider, mais enfin il a décidé à travailler.
Il a pensé à se suicider, mais enfin il a décidé de travailler.
D.138.11. *Grace à son talent, il a commencé de jouer dans un grande bar à Ankara.
Grace à son talent, il a commencé à jouer dans un grand bar à Ankara.
D.141.1. *La famille n’impose pas efficacement la responsabilité sur l’enfant dès
son naissance.
La famille n’impose pas efficacement la responsabilité à l’enfant dès sa
naissance.
D.143.1. *A nos jours, avoir une formation supérieure, une maison, une voiture et un
travail sont assez pour être heureux.
De nos jours, avoir une formation supérieure, une maison, une voiture et un
travail sont assez pour être heureux.
D.143.3. *Si j’avait la chance, je voudrais habiter en Mars pour que j’aie un peu de
silence.
Si j’avais de la chance, je voudrais habiter sur Mars pour avoir un peu de
silence.
D.144.1. *Les administrateurs ou la vieillesse n’avons pas de confiance en les
jeunes.
Les administrateurs ou les vieux n’ont pas de confiance dans les jeunes.
D.144.7. *Ils sont disposé d’être les leaders du futur.
Ils sont disposés à être les leaders du futur.
D.144.8. *Il est impossible à réaliser ces projets dans la prison.
Il est impossible de réaliser ces projets dans la prison.
D.153.3. *Elles doivent aussi s’occuper avec leurs enfants.
Elles doivent aussi s’occuper de leurs enfants.
D.158.4. *Pour comprendre les ressemblances et les différences entre leurs habitants,
il faut, au première lieu, voir les différences entre une ville et un village.
Pour comprendre les ressemblances et les différences entre leurs habitants, il
faut, en premier lieu, voir les différences entre une ville et un village.
D.159.4. *Quand les immigrés s’installer à leur ville où village, il y a un risque
d’une corruption.
Quand les immigrés s’installent dans une ville ou dans un village, il y a un
risque de corruption.
D.159.5. *La majorité des gens ne sont pas contente avec les standarts et ils veulent
de changer leur conditions.
La majorité des gens ne sont pas contents des standards de vie et ils veulent
changer leurs conditions.
125
D.160.8. *Si on se souvenir qu’il y a beaucoup de gens sur la terre et chaque
personne a un but différent, on peut dire que c’est impossible à expliquer
tous.
Si on se souvient qu’il y a beaucoup de gens sur la terre et chaque personne a
un but différent, on peut dire que c’est impossible d’ expliquer tous.
D.162.3. *De nos jours, habitants des grandes villes qui sont âgée, proche à leur
retraite préfèrent d’acheter des terrains en petits villages.
De nos jours, les habitants des grandes villes qui sont âgés, proches à leur
retraite préfèrent acheter des terrains aux petits villages.
D.162.9. *Ça dépende à l’âge et but.
Ça dépend de l’âge et du but.
D.164.3. *En général, les jeunes préfèrent à habiter à la ville.
En général, les jeunes préfèrent habiter dans (en) la ville.
D.164.1. *Les gens préfèrent habiter aux les différentes régions du monde.
Les gens préfèrent habiter dans les différentes régions du monde.
D.164.4. *Certaines jeunes continuent à leurs études et les bonnes universitaires
sont placer à la ville.
Certaines jeunes continuent leurs études et les bonnes universités sont
placées dans la en ville.
YÜKSEK 2
D.168.12. *C’est pourquoi elle à décidé à économiser de l’argent pour l’opération.
Mais tout est changé en un moment.
C’est pourquoi elle a décidé d’ économiser de l’argent pour l’opération. Mais
tout est changé en un moment.
D.169.4. *Il est interdit au toucher les oeuvres.
Il est interdit de toucher les oeuvres.
D.171.19. *Je t’appelle dans la fin de la semaine.
Je t’appelle vers la fin de la semaine
D.175.2. *Le succès d’une équipe dépend à l’efficacité du directeur et aussi la
qualité des membres de cette équipe.
Le succès d’une équipe dépend de l’efficacité du directeur et aussi de la
D.176.2. *On voit qu’il a commencé de faire la cour à Solange.
On voit qu’il a commencé à faire la cour à Solange.
D.184.4. *İls essayent de servir les meilleurs choses pour leurs visiteurs.
Ils essayent de servir les meilleures choses à leurs visiteurs.
126
D.184.5. *En Turquie, même si les nouveaux générations sont un peu bizarre, le
respect sur les vieillards est très important.
En Turquie, même si les nouvelles générations sont un peu bizarres, le
respect envers les vieillards est très important.
D.191.6. *On peut dire que les gens ont toujours confiance sur quelque chose qui les
empêche de réfléchir à un tel point qu’ils ne savent une importante
réalité.
On peut dire que les gens ont toujours confiance en quelque chose qui les
empêche de réfléchir à un tel point qu’ils ne savent pas une réalité
importante.
D.191.7. *C’est un livre pour critiquer les gens qui sont inconscients sur le monde,
sur ses existances, sur l’univers.
C’est un livre pour critiquer les gens qui sont inconscients du monde, de
leurs existances, de l’univers.
D.192.4. ve D.193.7. *Nous avons découvert Liannec de huit ans (l’année où Julien
est né) et nous connaissons bien maintenant tout le village.
Nous avons découvert Liannec à huit ans (l’année où Julien est né) et nous
connaissons bien maintenant tout le village.
D.193.1. *Il a écrit ce roman au début de la 20e siècle quand le Darwinisme est en
mode.
Il a écrit ce roman au début de la 20e siècle quand le Darwinisme était à la
mode.
D.193.3. *Les gens qui habitent dans son village ne sont pas sensible pour ce qui se
passe.
Les gens qui habitent dans son village ne sont pas sensibles à ce qui se passe
D.193.6. *Nous sommes ici pendant quatre jours seulement, mais nous avons
l’impression d’y être pour toujours.
Nous sommes ici depuis quatre jours seulement, mais nous avons
l’impression d’y être pour toujours.
D.195.3. *Grâce à la télévision, les enfants prennent beaucoup d’information dans
une façon très rapide et efficace.
Grâce à la télévision, les enfants prennent beaucoup d’information d’ une
façon très rapide et efficace.
D.197.2. *Je vous invite à Turquie.
Je vous invite en Turquie
D.198.6. *La télévision est le seul monde d’un enfant, il peut avoir difficulté à
s’adapter à monde sociale.
La télévision est le seul monde d’un enfant, il peut avoir la difficulté de
s’adapter au monde social.
127
D.201.5. *Il n’y a pas une centrale atomique sur le territoire de l’Europe et plus les
gouvernements européen ne penseraient pas de construire ça.
Il n’y a pas de centrale atomique sur le territoire de l’Europe et en plus les
gouvernements européens ne pensent pas à en construire.
D.201.7. *Quand vous modernisez les routes avec les profits de centrale, vous ne
pouvez fermer votre yeux sur la pollution.
Quand vous modernisez les routes avec les profits de la centrale, vous ne
pouvez pas fermer vos yeux à la pollution.
D.202.6. *La vie à la campagne apparaite très loin à nous, spécialement pour les
jeunes.
La vie à la campagne nous apparait très loin , spécialement aux jeunes.
D.202.11. *Ils rêvent quand ils vivent avec cette mal conditions.
Ils rêvent quand ils vivent dans ces mauvaises conditions.
D.202.16. *Je peux dire que les gens ne sont jamais content en leur situation.
Je peux dire que les gens ne sont jamais contents de leur situation.
D.205.6. *Lorsque nous travaillons créer nouveaux métier, nous nous intéresson de
prendre des mesures pour la sécurité.
Lorsque nous travaillons à créer de nouveaux métiers (travaux), nous nous
intéressons à prendre des mesures pour la sécurité.
5.1.3. Sıfat Yanlışları
5.1.3.1. İşaret Sıfatı Yanlışları
Fransızcada işaret sıfatları, önüne geldikleri adı cins ve sayı bakımından
niteledikleri için adın belirticisi (déterminant) durumundadır. Bu nedenle doğru
kullanılmaları büyük önem taşımaktadır.
TEMEL 2
D.32.1. ve D.33.6. *– A qui sont cette lunettes? A toi?
– A qui sont ces lunettes? A toi?
- Oui, elles sont à moi.
TEMEL 3
D.98.10. *J’ai déjà travaillée sur cette sujet dans une société.
J’ai déjà travaillé sur ce sujet dans une société.
128
TEMEL 5
Baissez le prix du gaz naturel pour ces enfants.
D.107.16. *Il faut bien apprendre sur cette sujet.
Il faut bien s’informer sur ce sujet.
D.120.6. *Il faut que les gens travaillent beaucoup pour résoluer cet problème.
Il faut que les gens travaillent beaucoup pour résoudre ce problème.
YÜKSEK 1
D.145.4. *Si on prenait des mesures nécessaires, on aurait pourrait réaliser cette
projet.
Si on prenait des mesures nécessaires, on pourrait réaliser ce projet.
D.162.2. *Tous les habitants dont nous parlons ont quelque problèmes sociales qui
sont des raisons principals pour cette mouvement.
Tous les habitants dont nous parlons ont quelques problèmes sociaux qui
sont des raisons principales pour ce mouvement.
YÜKSEK 2
D.170.3. *Parmi cettes personnes, il y avait une débutante et 5 professionnelles.
Parmi ces personnes, il y avait une débutante et 5 professionnelles.
ce qu’il le faut.
tout ce qu’il f aut.
D.173.1. *Il ne cherche jamais la cause de ce structure.
Il ne cherche jamais la cause de cette structure.
D.174.2. *Cette exemple montre une réponse directe à la question: Que doit être le
but de l’individu dans la vie?
Cet exemple montre une réponse directe à cette question: Que doit être le but
de l’individu dans la vie?
D.180.2. *Si un pays utilise cettes armes, il tuerai des milliers d’hommes et
d’animaux.
Si un pays utilise ces armes, il tuera des milliers d’hommes et d’animaux.
D.180.3. *Cettes armes font malade.
Ces armes font malade.
129
D.180.4. *Il y a beaucoup de pays qui ont et qui invente cettes armes.
Il y a beaucoup de pays qui ont et qui inventent ces armes.
D.201.9. *Si vous voulez, je suis propre pour discuter cette problème avec vous.
Si vous voulez, je suis prêt pour discuter ce problème avec vous.
D.202.11. *Ils rêvent quand ils vivent avec cette mal conditions.
Ils rêvent quand ils vivent dans ces mauvaises conditions.
D.203.1. *Savoir les conditions qu’on grandi est très importante pour mieux
comprendre les idées et les buts de ce personnes.
Savoir les conditions où on grandi est très important pour mieux comprendre
les idées et les buts de ces personnes.
D.205.9. *Dès que nous aurons travaillé pour ce centrale, il sera la publicité pour le
commune.
Dès que nous aurons travaillé pour cette centrale, Ça sera une publicité pour
la commune.
5.1.3.2. İyelik Sıfatı Yanlışları (Adjectifs Possessifs)
Türkçede iyelik sıfatı diye bir kavram olmamasına karşın, biz burada iyelik
sıfatı terimini kullanmak zorunda kaldık. Çünkü iyelik bildiren bu sözcükler,
Fransızcada adın önüne gelmekte ve önüne geldiği adla sayı ve cins bakımından
uyum sağlamaktadır.
5.1.3.2.1. Yanlış İyelik Sıfatı Kullanımı
TEMEL 1
D.2.3. ve D.3.2. *Ouvrez votre livres, s’il vous plaît?
Ouvrez vos livres, s’il vous plaît?
D.2.4. *Je te présente ma fils. Il est médecin à l’hôpital
Je te présente mon fils. Il est médecin à l’hôpital.
D.3.1. *Tu peux me donner ta adresse.
Tu peux me donner ton adresse.
130
“Adresse” sözcüğü dişil bir sözcüktür. Fakat bu sözcük ünlü ile başladığından
önüne gelmesi gereken iyelik sıfatının eril bir iyelik sıfatı olması gerekir.
D.3.9. *Mon parent habite à Elazığ.
Mes parents habitent à Elazığ.
Yukarıdaki tümcede “anababa, ebeveyn” anlamına gelen “parents” sözcüğü daima
çoğul yazılır. Bu nedenle hem ona ait olan iyelik eki, hem de eylemin çoğul olması
gerekir.
D.3.12. * Ma soeurs s’appellent Dilek, Fatma et Ayşe.
Mes soeurs s’appellent Dilek, Fatma et Ayşe.
D.3.14. *Mon frères s’appellent İbrahim et Ali.
Mes frères s’appellent İbrahim et Ali.
D.7.4. *Ma numéro de téléphone est le 231 99,70.
Mon numéro de téléphone est le 231 99,70.
D.7.10. A: Tu as quel âge?
B: *Ma âge? J’ai 28 ans. Et ta âge?
B: Mon âge? J’ai 28 ans. Et ton âge?
A: J’ai 32 ans.
D.13.3. *Hüseyin et Sinan sont mon frères.
Hüseyin et Sinan sont mes frères.
D.15.7., D.20.5. ve D.21.3. A: Ce sont les enfants d’Anne et de Jacques?
B: *Oui, ce sont leur enfants.
B: *Oui, ce sont leurs enfants.
D.15.8. A: Le monsieur, c’est le père de Jacques Bongrain?
B: *Oui, c’est sa père et la dame, c’est ta mère.
B: Oui, c’est son père et la dame, c’est sa mère.
D.16.7. *Mes parents habitent à Alanya avec nos chien, Köpük.
Mes parents habitent à Alanya avec notre chien, Köpük.
D.16.9. *Mon père aime nos jardin.
Mon père aime notre jardin.
B: *Oui, c’est son père et la dame, c’est son mère.
D.20.6. A: *Quelle est ta adresse?
A: Quelle est ton adresse?
131
B: J’habite à l’hôtel d’Europe.
D.20.14. *Mon fille apprendes l’anglais.
Ma fille apprend l’anglais.
D.22.7. A: *Quelle est son adresse?
A: *Quelle est votre adresse?
B: J’habite à l’hôtel d’Europe.
D.23.4. ve D.24.8. A: Ce sont les enfants d’Anne et de Jacques?
B: *Oui, ce sont ses enfants.
B: Oui, ce sont leurs enfants.
D.23.5. ve D.24.9. A: Le monsieur, c’est le père de Jacques Bongrain?
B: *Oui, c’est mon père et la dame, c’est ma mère.
D.24.1. Mon date de naissance est le 9 Octobre 1984.
Ma date de naissance est le 9 Octobre 1984.
TEMEL 2
D.30.2. *J’attends ton lettre.
J’attends ta lettre.
D.30.4. *Ne mettez pas son chapeau dans la classe.
Ne mettez pas votre chapeau dans la classe.
D.47.9. Pourquoi est-ce qu’on fait du sport?
*Parce que je veux gaigner mon santé.
*Pour gaigner mon santé.
Parce que je veux gagner ma santé.
Pour gagner ma santé.
“Gagner” (kazanmak) eyleminin “gaigner” şeklinde yazılması İngilizceden
olumsuz aktarım yanlışıdır.
TEMEL 3
D.53.11. *Nous allons visiter notre amies.
Nous allons visiter nos amies.
D.55.2. *Mon cherre, tu ne peux pas manger trop pour ton santé.
Mon cheri, tu ne dois pas trop manger pour ta santé.
D.58.7. *Maintenant il est neuf heures. Après quelques minutes, je vais prendre ma
petit déjeuner.
Maintenant il est neuf heures. Dans quelques minutes, je vais prendre mon
petit déjeuner.
132
D.70.8. *Après le diner, je rendre visite mon grands parents.
Après le diner, je rends visite à mes grands parents.
D.70.9. *J’étudie ma cours.
J’étudie mon cours.
TEMEL 4
D.80.4. *Ton maison peut avoir un jardin.
Ta maison peut avoir un jardin.
D.83.6. *Çetin est Zerrin sont deux étudiants de mon classe français.
Çetin et Zerrin sont deux étudiants de ma classe de français.
D.83.7. *En 1965 son parents ont déménagé à Turin.
En 1965 ses parents ont déménagé à Turin.
D.93.4. *J’ai fait mon maitrise à l’Université Technique du Moyen-Orient.
J’ai fait ma maitrise à l’Université Technique du Moyen-Orient.
D.100.13.*Elle a sa père aidé souvent.
Elle a souvent aidé son père.
TEMEL 5
D.102.1. *J’ai peur de perdre un membre de mon famille.
J’ai peur de perdre un membre de ma famille.
D.102.7. *Certaines personnes pauvres ne peuvent pas acheter gaz naturel pour
utiliser dans ses maisons.
Certaines personnes pauvres ne peuvent pas acheter gaz naturel pour utiliser
dans leurs maisons.
D.104.5.*L’industrie les polluent avec leur produit chimique.
L’industrie les polluent avec ses produits chimiques.
Birinci tümcede “Sanayi onları kimyasal ürünüyle kirletiyor.”denmektedir.
Burada “kimyasal ürünleriyle” ifadesinin daha uygun olacağı düşünülerek iyelik
sıfatı ve ondan sonra gelen ad çoğul yapılmıştır.
D.107.1. *Je veux commencer mon maitrise.
Je veux commencer ma maitrise.
D.108.3. *Il est inévitable que les vieux prennent ses retraites et donner ses places
à les jeunes.
Il est inévitable que les vieux prennent leur retraite et céder leur place aux
jeunes.
133
D.113.26. *Je n’oublie pas mon amis.
Je n’oublie pas mes amis.
prendre une verre.
Les soirs, ma mère et moi, nous sommes allés aux bons cafés pour prendre
un verre.
YÜKSEK 1
D.129.3. *Comment est-ce qu’ils se passent leurs vies? En se reposant? En
s’amusant? En voyagant?
Comment est-ce qu’ils passent leur vie? En se reposant? En s’amusant? En
voyageant?
D.131.3. *Les jeunes pourraient suivre vos éducations en d’autres pays.
Les jeunes pourraient suivre leurs études dans les autres pays.
D.132.4. *Beaucoup de gens peuvent faire ses études à l’étranger.
Beaucoup de gens (personnes) peuvent faire leurs études à l’étranger.
D.135.1. *Il faut rentrer avant que notre visiteurs arrivent.
Il faut rentrer avant que nos visiteurs arrivent.
D.138.8. *Il a perdue son maison et son compte à la banque.
Il a perdu sa maison et son compte à la banque.
D.139.7. *Bien qu’ils soient prêts pour prendre quelques responsabilités, notre
famille ne les nous donnent pas.
Bien qu’ils soient prêts pour prendre quelques responsabilités, leur famille ne
les leur donnent pas.
D.141.1. *La famille n’impose pas efficacement la responsabilité sur l’enfant dès
son naissance.
La famille n’impose pas efficacement la responsabilité à l’enfant dès sa
naissance.
D.144.4. *La jeunesse prennent leurs responsabilités particulièrement dans la
société civil.
La jeunesse prend sa responsabilité particulièrement dans la société civile.
D.145.2. *Si on peut prendre notre responsabilités individuel et si on peut faire un
progrès en tant qu’un homme, le but de la vie pourrai se réaliser.
Si on peut prendre nos responsabilités individuelles et si on peut faire un
progrès en tant qu’un homme, le but de la vie pourra se réaliser.
134
D.151.6. *Mon bonté n’est pas important.
Ma bonté n’est pas importante.
D.152.3. *Sa visage, ses mains attirent notre attention.
Son visage, ses mains attirent notre attention.
D.155.4. *On ne peut pas passer le temps avec notre amis au cinéma ou au café si on
a faim depuis longtemps.
On ne peut pas passer le temps avec nos amis au cinéma ou au café si on a
faim depuis longtemps.
D.160.4. *Premièrement ils gens doivent prendre ses décision sur ce sujet.
Premièrement ils gens doivent prendre leurs décisions sur ce sujet.
D.161.2. *Ils rencontent les obtacles des grandes villes comme les autres qui partent
leur grandes villes pour vivre à la campagne pour tranquilité.
Ils rencontrent les obtacles des grandes villes comme les autres qui partent
de leurs grandes villes pour vivre à la campagne pour la tranquilité.
D.165.7. *Quelqu’un préfère vivre dans une grande ville pour leur éducation.
Quelqu’un préfère vivre dans une grande ville pour son éducation.
YÜKSEK 2
D.166.5. *Sa père est persuadé et il va à l’aéroport pour ammener Grey.
Son père est persuadé et il va à l’aéroport pour amener Grey.
D.167.17. *Après de son mort, sa femme publica de ses oeuvres.
Après sa mort, sa femme publia ses oeuvres.
D.168.11. *Elle à considéré sa fils était plus importante qu’elle.
Elle a considéré son fils plus importante qu’elle.
D.168.13. *Sa voisin à volé les argents.
Son voisin a volé son argent.
D.168.15. *Dans le prison, elle à essayé d’organiser l’opération de sa fils.
Dans la prison, elle a essayé d’organiser l’opération de son fils.
D.178.10. *Ilie voyait toujours son père dans sa rêve.
Ilie voyait toujours son père dans son rêve.
135
D.182.5. *la destructivité de cet écran magique dépend de notre attitudes.
la destructivité de cet écran magique dépend de nos attitudes.
D.188.7. *Beaucoup de gens préfèrent de passer ses vacances aux quelques part de
Turquie.
Beaucoup de gens préfèrent passer leurs vacances à quelque part de la
Turquie.
D.194.5. *On sait que l’apprentissage d’enfant est beaucoup important pour son
capacité futur.
On sait que l’apprentissage de l’enfant est très important pour sa capacité
future.
D.194.7. *Les parents doivent remarquer ses responsabilités.
Les parents doivent remarquer leurs responsabilités.
D.195.4. *C’est efficace parce qu’on utilise notre yeux (80 %), et notre oreilles
(c’est à peu près 15 %).
C’est efficace parce qu’on utilise nos yeux (80 %), et nos oreilles (c’est à peu
près 15 %).
D.200.2. *Je dois déclarer que malgré les avantages vous avez marqué à notre
lettre, je ne suis pas d’accord avec vous.
Je dois déclarer que malgré les avantages que vous avez marqués à votre
D.202.18. *Personne ne peuvent limiter notre rêves.
Personne ne peut limiter nos rêves.
5.1.3.2.2. İyelik Sıfatı Yerine Farklı Sözcük Kullanımı
TEMEL 1
B: *Oui, c’est sont père, et la dame, c’est sa mère.
B: Oui, c’est son père, et la dame, c’est sa mère.
Yukarıdaki tümcede “son” iyelik sıfatı yerine, okunduğunda aynı sesletimi
veren “être” eyleminin üçüncü çoğul kişiye göre çekimi olan “sont” kullanılmıştır.
Bu yanlışın tamamen dikkatsizlikten kaynaklandığı düşünülmektedir.
136
TEMEL 2
D.51.7. *Je visiterai chez amie.
Je visiterai mon amie.
Yukarıdaki
tümcede
iyelik
sıfatı
kullanmak
yerine
“chez”
ilgeci
kullanılmıştır.
TEMEL 3
D.113.16. *Je suis allée à Istanbul pour voir nous amies.
Je suis allée à Istanbul pour voir nos amies.
Yukarıdaki tümcede “notre” (bizim) iyelik sıfatı kullanılması gerekirken
“nous” (biz) adılı kulanılmıştır.
YÜKSEK 2
D.190.4. *Dans la famille, il y a plus d’égalité, tous le monde peut exprimer ces
idées.
Dans la famille, il y a plus d’égalité, tout le monde peut exprimer ses idées.
5.1.4. Sıfat Uyumlarına ilişkin Yanlışlar
Fransızcada sıfatlar genellikle adlardan sonra gelir ve bu adlarla cins ve sayı
bakımından uyum sağlar. Adların önüne gelen sıfatların sayısı sınırlıdır . Bazı sıfatlar
da eylemden sonra gelerek özneyle uyum sağlarlar. Bu tür sıfatlara “attribut du sujet”
(öznenin yüklemi) denir. Sayı sıfatlarıyla da adlar uyum sağlamak zorundadır.
Öğrencilerin sıfat uyumlarıyla ilgili bir çok yanlış yaptıklarını saptadık ve bu
yanlışları bir kaç alt başlık altında toplamaya çalıştık.
5.1.4.1. Özne-Sıfat Uyumsuzluğu
TEMEL 1
D.1.4. *Elle est blond, grand, belle et souriant.
Elle est blonde, grande, belle et souriante.
D.8.3. Emilie Delcours est étudiant.
Emilie Delcours est étudiante.
137
D.15.6. ve D.17.4. A: Quelle est sa profession?
*B: Elle est infirmier dans un hôpital.
B: Elle est infirmière dans un hôpital.
D:16.8. *Ils content d’habiter à Alanya.
Ils sont contents d’habiter à Alanya.
D.17.7. *Ils sont turc.
Ils sont turcs.
D.22.1. *Je suis turc.
Je suis turque..
Yukarıdaki tümcede özne bayandır ve sıfatın özneyle uyum sağlaması gerekir.
D.24.7. *Marie est françaises et Roberto est italien.
Marie est française et Roberto est italien.
D.25.5. *Ma mère est retraité.
Ma mère est retraitée.
TEMEL 4
D.80.9. *La vie en ville est plus animé et les écoles sont plus modernes.
La vie en ville est plus animée et les écoles sont plus modernes.
D.84.2. *Zerrin est lycéene.
Zerrin est lycéenne.
D.98.6. *Je veux marier parce que je pense que ma vie serrai plus régulier avec le
mariage.
Je veux me marier parce que je pense que ma vie sera plus régulière avec le
mariage.
D.98.5. *Ses yeux ne sont pas belles.
Ses yeux ne sont pas beaux..
TEMEL 5
D.111.8. *Les parisiens ont très gentilles.
Les parisiens sont très gentils.
D.114.19. *On a mangé beaucoup de pastas italien et ils sont delicious.
On a mangé beaucoup de gâteaux italiens et ils sont délicieux.
D.114.21. *Maintenant je suis très malheureux à Ankara.
Maintenant je suis très malheureuse à Ankara.
Bu denek bayandır ve sıfatın dişil olması gerekir.
138
D.117.1. *Je souhaite qu’on change le système économique tout de suite pour que les
gens soient égals.
Je souhaite qu’on change le système économique tout de suite pour que les
gens soient égaux.
D.122.1. *Je souhaite que les gens soient plus tolérante.
Je souhaite que les gens soient plus tolérants.
D.122.5. *Il faut que les gens soient plus cultivé.
Il faut que les gens soient plus cultivés
YÜKSEK 1
D.144.6. *Ils ne sont pas indifférent aux problèmes du pays.
Ils ne sont pas indifférents aux problèmes du pays.
D.149.3. *Si les catastrophes n’avaient pas été si grave, j’aurais pu vous supporter.
Si les catastrophes n’avaient pas été si graves, j’aurais pu vous supporter.
D.151.6. *Mon bonté n’est pas important.
Ma bonté n’est pas importante.
D.152.5. *Il serait malheureux parce que la ville est cruel comme un monstre.
Il serait malheureux parce que la ville est cruelle comme un monstre.
D.153.6. *Les habitants des zones rurales sont beaucoup plus attaché leurs traditions
que les habitants des villes.
Les habitants des zones rurales sont beaucoup plus attachés à leurs traditions
D.156.3. *Je pense que le concurrence est très important pour les hommes.
Je pense que la concurrence est très importante pour les hommes.
D.156.9. *Les personnes ne sont pas important.
Les personnes ne sont pas importantes.
D.159.2. *Ils préfèrent les zones rurales parce que ces places sont propre, calme et il
n’y a pas de stresse où d’embouteillage là-bas.
Ils préfèrent les zones rurales parce que ces places sont propres, calmes et il
n’y a pas de stresse ou d’embouteillage là-bas.
139
D.160.2. *La vie est très compliqué à comprendre pour nous quand on est petit.
La vie est très compliquée à comprendre pour nous quand on est petit.
D.161.3. *Pour un gens qui avait vu seulement 10 voiture dans sa vie, ce sera très
difficiles à s’habituer.
Pour une personne qui avait vu seulement 10 voitures dans sa vie, ce sera
très difficile à s’habituer.
D.161.11. *Ça ne veut pas dire qu’un villagoise dans une ville ou un citadin dans la
campagne ne peuvent pas être contents.
Ça ne veut pas dire qu’un villagois dans une ville ou un citadin dans la
campagne ne peut pas être content.
D.163.1. *Les habitants des zones rurales ne sont pas contentes le condition de
village.
Les habitants des zones rurales ne sont pas contents des conditions du
village.
D.163.15. *Les villageois sont plus naif que les habitants de la villes.
Les villageois sont plus naifs que les habitants des villes.
D.164.10. *Les habitants des villes peuvent être malade, par contre les villageoises
peuvent être plus santé.
Les habitants des villes peuvent être malades, par contre les villageois
peuvent être plus en bonne santé.
D.165.8. *Finalement ni les grandes villes, ni les campagnes sont plus confortable.
Finalement ni les grandes villes, ni les campagnes ne sont plus confortables.
YÜKSEK 2
D.167.7. *Quand j’étais un jeune homme, je travaillais bien apprendre quelque
choses qui
était utiles.
Quand j’étais un jeune homme, je travaillais à bien apprendre quelque chose
qui était utile.
D.170.6. *Les dialogues sont de temps en temps très ennuyant.
Les dialogues sont de temps en temps très ennuyants.
140
D.171.8. *Elle ne vit rien parce que les fenêtres était fermés.
Elle ne vit rien parce que les fenêtres étaient fermées.
D.172.5. *Les prix sont encore haut malgré la diminution de l’inflation.
Les prix sont encore hauts malgré la diminution de l’inflation.
D.175.1. *Cette personne doit être ambitieux, intelligent et aussi il doit savoir
comment il ne faut pas faire une faute encore une fois.
Cette personne doit être ambitieuse, intelligente et aussi elle doit savoir
D.188.4. *Ils sont toujours prêt à accueillir leurs invités avec soin.
Ils sont toujours prêts à accueillir leurs invités avec soin.
D.190.1. *Nous sommes différent de nos parents et nos enfants vont être différent
de nous.
Nous sommes différents de nos parents et nos enfants vont être différents de
nous.
D.190.5. *Les jeunes d’aujourd’hui sont plus indépendant, les innovations s’avance
plus rapidement.
Les jeunes d’aujourd’hui sont plus indépendants, les innovations s’avancent
plus rapidement.
D.193.2. *Les gens ou les animaux qui sont plus fortes sont toujours les plus
successifs, ils peuvent mener leurs vies.
Les gens ou les animaux qui sont plus forts sont toujours les plus successifs,
ils peuvent mener leurs vies.
D.193.3. *Les gens qui habitent dans son village ne sont pas sensible pour ce qui se
passe.
Les gens qui habitent dans son village ne sont pas sensibles à ce qui se passe
D.196.7. *La liste peut être très long.
La liste peut être très longue.
D.196.8. *Ils sont pauvre, mais ils sont fier.
Ils sont pauvres, mais ils sont fiers.
D.199.5. *Les heures de programmes d’enfants doivent être limité.
Les heures de programmes d’enfants doivent être limitées.
141
D.202.16. *Je peux dire que les gens ne sont jamais content en leur situation.
Je peux dire que les gens ne sont jamais contents de leur situation.
D.203.7. *Les langues étrangères sont souvent indispensable pour être embauché à
un bon emploi.
Les langues étrangères sont souvent indispensables pour être embauché à un
bon emploi.
5.1.4.2. Ad-Sıfat Uyumsuzluğu
TEMEL 1
D.6.4. *Il travaille au Ministere des affaires l’étrangère.
Il travaille au Ministère des affaires étrangères.
D.16.2. *J’apprendre une langue étranger, c’est français.
J’apprends une langue étrangère, c’est le français.
D.18.2. *J’adore la philosophie ancien.
J’adore la philosophie ancienne.
D.25.4. *Elle est aussi une femme très beau.
Elle est aussi une femme très belle.
D.25.6. *Elle a les yeux verde.
Elle a les yeux verts.
D.25.9. *Il est blond et il a les yeux verde.
Il est blond et il a les yeux verts.
TEMEL3
D.71.3. *Je mets mes vêtements et je partir de chez moi 4.30 heures.
Je mets mes vêtements et je pars de chez moi à 4 heures 30.
TEMEL 4
D.76.1. *Des voitures spacielles.
Des voitures spacieuses.
142
TEMEL 5
D.102.8. *Le Ministre d’Energie et les maires se sont accusent sur les prix du
gaz naturelle.
Le Ministre de l’Energie et les maires se sont accusés sur les prix du gaz
naturel.
Baissez le prix du gaz naturel pour ces enfants.
D.104.2. *Tous les enfants doivent apprendre un ou deux langues étrangers.
Tous les enfants doivent apprendre une ou deux langues étrangères.
D.107.9. *Ils détruisent les sources naturels.
Ils détruisent les sources naturelles.
D.107.10. *Si vous savez, les sources naturels sont limités.
Comme vous savez, les sources naturelles sont limitées.
D:110.3. *Ils ne pensent pas les personnes innocents puissent mourir.
Ils ne pensent pas que les personnes innocentes puissent mourir.
D.112.3. *Elle veut qu’elle apprendre une langue étranger.
Elle veut apprendre une langue étrangère.
culturel trésor.
C’est une très bonne (belle) ville avec une histoire ancienne et elle a
beaucoup de trésors culturels
On a mangé beaucoup de gâteaux italiens et ils sont délicieux.
D.118.14. *Elle veut travailler au ministère des affaires étrangers.
Elle veut travailler au ministère des affaires étrangères.
D.120.2. *Pour garder la nature et les espèces animals, il faut qu’on termine
d’utiliser des produits polluées.
Pour garder la nature et les espèces animales, il faut qu’on arrête d’utiliser
des produits pollués.
D.121.4. *J’ai vu les gens très différentes.
J’ai vu les gens très différents.
143
D.123.8. *Il faut donner peines lourde aux hommes qui détruient la nature et les
espèces d’animaux.
Il faut donner des peines lourdes aux hommes qui détruisent la nature et les
YÜKSEK 1
D.127.7. *Les mots étranger peuvent entrer notre langue.
Les mots étrangers peuvent entrer dans notre langue.
D.128.5. *Ils préfèrent toujours la marque américan alors qu’il y avaient plusieurs
marques turcs.
Ils préfèrent toujours la marque américaine alors qu’il y a plusieurs marques
turques.
D.129.5. *Pour les gens qui ne veulent pas travailler, il faudra créer des activities
sociales et sportifs.
Pour les gens qui ne veulent pas travailler, il faudra créer des activités
sociales et sportives.
D.132.2. *Aujourd’hui, apprendre une langue étrangères est une obligatoire parce
que le monde devient de plus en plus petit.
Aujourd’hui, apprendre une langue étrangère est une obligation parce que le
monde devient de plus en plus petit.
D.140.1. *Il faut trouver une standard commune pour tous afin qu’on peut créer une
Société parfaite et heureux en général.
Il faut trouver un standard commun pour tous afin qu’on puisse créer une
Société parfaite et heureuse en général.
D.140.6. *Ils ont une société très réguliers et ordonnées.
Ils ont une société très régulière et ordonnée.
société civil.
D.145.1. *Chaque homme peut trouver une réponse différent.
Chaque homme peut trouver une réponse différente.
144
D.148.1. *Après la deuxième guerre mondiale, 6 européenes pays se sont unis.
Après la deuxième guerre mondiale, 6 pays européens se sont unis.
D.148.2. *Ils ont commencé le processus de l’européen integration.
Ils ont commencé le processus de l’ integration Européenne.
l’Europe.
l’Europe.
D.148.4. *En 1995, L’Union Duanière a été établi entre L’Européen Union et La
Turquie.
En 1995, L’Union Duanière a été établie entre L’Union Européenne et La
Turquie.
D.149.4. *Veuillez agréer, Monsieur le Maire, avec mes sentiments distinguées.
Veuillez agréer, Monsieur le Maire, mes sentiments distingués.
D.158.3. *Des zones rurales et des grandes villes, ce sont les symboles de deux vies
différents.
Des zones rurales et des grandes villes, ce sont les symboles de deux vies
différentes.
D.160.9. *Tous les choses ont un but sur la terre.
Toutes les choses ont un but sur la terre.
D.162.2. *Tous les habitants dons nous parlons ont quelque problèmes sociales qui
sont des raisons principals pour cette mouvement.
Tous les habitants dons nous parlons ont quelques problèmes sociaux qui
sont des raisons principales pour ce mouvement.
ville.
la ville.
D.162.6. *Pour eux, ce sont cultivation de la terre, des légumes et fruits, élévage des
animaux, se promener sur la terre sans chaussures etc. qui sont seul solution
pour ôter la vie monstreux et stressant de la grande ville.
Pour eux, ce sont l’exploitation de la terre, produire des légumes et des
fruits, élévage des animaux, se promener sur la terre sans chaussures etc. qui
sont la seule solution pour ôter la vie monstreuse et stressante de la grande
ville.
145
D.163.7. *Il n’y existe pas l’activité culturel sauf le festival d’agriculture.
Il n’y existe pas l’activité culturelle sauf le festival d’agriculture.
YÜKSEK 2
D.168.11. *Elle à considéré sa fils était plus importante qu’elle.
Elle a considéré son fils plus important qu’elle.
D.169.7. *On ne peut pas trouver des solutions aux problèmes quotidiennes en
utilisent les choses qu’on a appris dans les écoles.
On ne peut pas trouver des solutions aux problèmes quotidiens en utilisant
les choses (ce) qu’on a apprises dans les écoles.
D.172.2. *Quand on l’a remarqué par les dirigeants de G.S., il a était un
personnalité important.
Quand il a été remarqué par les dirigeants de G.S., il était une personnalité
importante.
D.175.3. *Galatasaray était une équipe très qualifié, mais ses directeurs étaient les
étrangers qui étaient connus en Europe.
Galatasaray était une équipe très qualifiée, mais ses directeurs étaient les
étrangers qui étaient connus en Europe.
D.175.4. *Galatasaray n’a pas pu réussir à gagner une coupe international.
Galatasaray n’a pas pu réussir à gagner une coupe internationale.
D.180.1. *Avec les nouveaux technologies , on inventent des solutions définitifs
pour les maladies, des facilités pour la vie quotidien, mais aussi des grands
dangers.
Avec les nouvelles technologies , on invente des solutions définitives pour
les maladies, des facilités pour la vie quotidienne, mais aussi des grands
dangers.
D.180.8. *Les pays doivent trouver des solutions définitifs.
Les pays doivent trouver des solutions définitives.
D.191.1. *Le livre est nommé “Machine Stops” par E. M. Foster qui était un des
grands écrivains de la littérature l’Anglais.
Le livre est nommé “Machine Stops” par E. M. Foster qui était l’un des
grands écrivains de la littérature anglaise.
capacité futur.
future.
146
D.196.5. *Les idées différent sont écrasé.
Les idées différentes sont écrasées.
D.199.4. *Il y a beaucoup des chaînes commercial qui ne font pas attention aux
programmes d’enfants.
Il y a beaucoup de chaînes commerciales qui ne font pas attention aux
D.200.1. *Quand ils deviennent adultes, ils peuvent s’adapter difficilement aux
milieus socials.
Quand ils deviennent adultes, ils peuvent s’adapter difficilement aux milieux
sociaux.
D.201.4. *Puisque construction une centrale atomique est très profitable, pourquoi
les états dévéloppé n’auriont choisis pas cette énergie.
Puisque la construction d’une centrale atomique est très profitable, pourquoi
les états dévéloppés ne choisissent pas cette énergie.
D.202.13. *Il y a beaucoup d’occasions culturel et social.
Il y a beaucoup d’occasions culturelles et sociales.
D.204.2. *Les émissions spécialement crée pour les enfants serviront à leur but de
leur plaire et de leur enseigner des moyens de penser.
Les émissions spécialement créées pour les enfants serviront à leur but de
leur plaire et de leur enseigner des moyens de penser.
D.204.3. *Ce n’est pas à dire que je vois la vie renfermé dans cette boîte.
Ça ne veut pas dire que je vois la vie renfermée dans cette boîte.
5.1.4.3. Sıfat-Ad Uyumsuzluğu
TEMEL 1
D.17.8. *Mon petite frère s’appelle Mustafa.
Mon petit frère s’appelle Mustafa.
147
TEMEL 2
D.44.2. ve D.50.10. *Bonne anniversaire!
Bon anniversaire!
TEMEL 3
D.69.5. *J’ai lu tout les notes.
J’ai lu toutes les notes.
TEMEL 4
D.76.2. *Chére Kerem,
* Je suis à Kuşadası et j’y m’amuse beaucoup.
Cher Kerem,
Je suis à Kuşadası et je m’y amuse beaucoup.
D.77.2. *Nous avons rencontré de nouveaus gens.
Nous avons rencontré de nouveaux gens.
TEMEL 5
D.105.6. *Nous devons protéger tous les espèces animales et les plantes.
Nous devons protéger toutes les espèces animales et les plantes.
D.107.8. *Il y a une accumulation de déchets tout les places dans le monde entier.
Il y a une accumulation de déchets dans toutes les places dans le monde
entier.
D.110.5. *Les mauvaises résultats peuvent continuer jusqu’au temps de nos enfants.
Les mauvais résultats peuvent continuer jusqu’au temps de nos enfants.
D.113.18. *”Topkapı Sarayı” est grand place.
”Le Palais de Topkapı” est une grande place.
D.113.19. *Ce belle immeuble chauqait moi.
Ce bel immeuble m’a choqué.
D.114.12. *Tout les chambres ont l’air conditionné
Toutes les chambres ont l’air conditionné
D.114.13. *Nous sommes visités toutes les museums et les églises à Rome.
Nous avons visité tous les musées et les églises à Rome.
culturel trésor.
C’est une très bonne (belle) ville avec une histoire ancienne et elle a
beaucoup de trésors culturels
148
prendre une verre.
prendre un verre.
D.114.18. *Nous avons écouté le music italien.
Nous avons écouté de la musique italienne
YÜKSEK 1
D.134.7. *Après être si ivre et si faché, il pouvait faire tout les choses.
Après être si ivre et si faché, il pouvait faire toutes les choses.
D.138.11. *Grace à son talent, il a commencé de jouer dans un grande bar à Ankara.
Grace à son talent, il a commencé à jouer dans un grand bar à Ankara.
D.139.2. *Les familles travaillent pour assurer tout les besoins des jeunes.
Les familles travaillent pour assurer tous les besoins des jeunes.
D.143.3. *L’affection pour tous les créatures, les hommes, les animaux, les plantes
etc. sera la basse sur laquelle on pourra établir un meilleur monde.
L’affection pour toutes les créatures teles que les hommes, les animaux, les
plantes etc. sera la base sur laquelle on pourra établir un meilleur monde.
l’Europe.
l’Europe.
D.150.6. *Comme vous savez très bien, on a besoin de nouveau bus, taxis et aussi
on en doit multiplier.
Comme vous savez très bien, on a besoin de nouveaux bus, taxis et aussi on
doit les multiplier.
D.151.3. *Touts les personnes peuvent répondre à les questions.
Toutes les personnes peuvent répondre aux questions.
D.151.10. *Touts les but sont pour l’argent.
Tous les buts sont pour l’argent.
D.156.4. *Si les autre personnes vous voyez comme un rival, vous devez les voir
comme un rival.
Si les autres personnes vous voient comme un rival, vous devez les voir
comme un rival.
149
D.157.1. *Toutes ces personnes ont vécu dans différents époques et différents
territoires.
Toutes ces personnes ont vécu dans les différentes époques et différents
territoires.
D.157.2. *Touts ces personnes étaient des membres ordinaires de leurs sociétés
dominées par les religions, l’ignorance, les ennemis et les gouverneurs
violents.
Toutes ces personnes étaient des membres ordinaires de leurs sociétés
dominées par les religions, l’ignorance, les ennemis et les gouverneurs
violents.
D.158.4. *Pour comprendre les ressemblances et les différences entre leurs habitants,
il faut, au première lieu, voir les différences entre une ville et un village.
Pour comprendre les ressemblances et les différences entre leurs habitants, il
faut, en premier lieu, voir les différences entre une ville et un village.
D.159.1. *C’est un grande problème pour les hommes de choisir où ils veulent de
vivre.
C’est un grand problème pour les hommes de choisir où ils veulent vivre.
D.161.8. *Il ne peut pas avoir les occasions comme l’internet où un seul station
d’esssence pour sa voiture.
Il ne peut pas avoir d’occasions comme l’internet ou une seule station
d’esssence pour sa voiture.
ville.
D.162.7. *Ils n’ont pas de chance pour obtenir une bonne éducation, ils ne sont pas
capables d’utiliser toutes les moyens de technologie, ils n’ont pas des
métiers qui peuvent lui donner assez d’argent.
Ils n’ont pas de chance pour obtenir une bonne éducation, ils ne sont pas
capables d’utiliser tous les moyens de la technologie, ils n’ont pas de métiers
qui peuvent leur donner assez d’argent.
D.165.1. *Il y a beaucoup de peuple qui veulent différent choses.
Il y a beaucoup de peuples qui veulent différentes choses.
D.165.10. *Ça fait deux semaine que je ne suis pas allée au cinéma.
Ça fait deux semaines que je ne suis pas allée au cinéma.
150
YÜKSEK 2
D.166.2. *Elle a un petite ami.
Elle a un petit ami.
D.166.6., D.167.14., D.169.11. ve D.170.8. *Il commença à écrire des petits pièces
de théâtre.
Il commença à écrire de petites pièces de théâtre
D.166.8. * A Paris, il a écrit ses grands comédies qui critiquaient surtout les
courtisans.
A Paris, il a écrit ses grandes comédies qui critiquaient surtout les courtisans.
D.168.14. *Alors que tous les mauvais conditions et mauvais chances, elle n’a
jamais perdu son espoir.
Malgré toutes les mauvaises conditions et les mauvaises chances, elle n’a
D.168.17. *Il commencit à écrire des petits pièces de théâtre.
D.169.8. *Le premier chose qu’on doit faire, est réformer et réorganiser le système
d’éducation afin que plus de chose sur la vie soit appris.
La première chose qu’on doit faire, est de réformer et de réorganiser le
système d’éducation afin que plus de choses sur la vie soient apprises.
D.171.1. *Tout les femmes effrayaient qu’il voyait.
Toutes les femmes effrayaient quand elles le voyaient.
D.171.10. *La femme rendit tous les clés, mais pour la petite clé, elle dit qu’elle
l’avait oublié dans sa chambre et qu’elle le rendrait le lendemain.
La femme rendit toutes les clés, mais pour la petite clé, elle dit qu’elle l’avait
oubliée dans sa chambre et qu’elle la rendrait le lendemain
D.173.3. *Travaillant pendant tout la journée, la plupart des travailleurs se couchent
avant 22 heures du soir.
Travaillant pendant toute la journée, la plupart des travailleurs se couchent
avant 22 heures.
D.175.5. *Toutes joueurs étaient les vedettes de la Turquie.
Tous joueurs étaient les vedettes de la Turquie.
pour les maladies, des facilités pour la vie quotidien, mais aussi des grands
dangers.
dangers.
151
D.180.7. *Les terroristes utilisent les nouveaux technologies pour tuer.
Les terroristes utilisent les nouvelles technologies pour tuer.
D.184.4. *İls essayent de servir les meilleurs choses pour leurs visiteurs.
Ils essayent de servir les meilleures choses à leurs visiteurs.
D.185.1. *Comme il y a au moins deux télévisions dans toute maisons, les enfants
passent beaucoup de leur temps aussi bien que les adultes devant l’écran.
Comme il y a au moins deux télévisions dans toutes les maisons, les enfants
passent beaucoup de temps aussi bien que les adultes devant l’écran.
D.188.1. *Tout d’abord, je t’envoie mes meillleurs salutations.
Tout d’abord, je t’envoie mes meillleures salutations
D.188.5. *De plus, c’est un pays assez libre comme les pays européenne.
De plus, c’est un pays assez libre comme les pays européens.
D.190.2. *Notre société comme dans tous les sociéte du monde change.
Notre société comme toutes les sociéte du monde change.
D.190.3. *Les anciennes habitude et traditions ne sont plus accepter.
Les anciennes habitudes et traditions ne sont plus acceptées.
D.190.4. *Dans la famille, il y a plus d’égalité, tous le monde peut exprimer ces
idées.
Dans la famille, il y a plus d’égalité, tout le monde peut exprimer ses idées.
D.190.7. *La développement économique a une certaine effet sur les jeunes.
Le développement économique a un certain effet sur les jeunes.
D.198.1. *En général les parents ne veulent pas leurs enfants regardent aux certaines
programmes à la télé.
En général les parents ne veulent pas que leurs enfants regardent certains
D.201.6. *Malgré la haute technologie, avec un petit inattention, le miracle pourrait
changer à le catastrophe.
Malgré la haute technologie, avec une petite inattention, le miracle pourrait
se transformer à la catastrophe.
D.202.9. *On peut vivre en bon santé.
On peut vivre en bonne santé.
152
D.203.2. *Quelqu’un qui avait tout les choses pendant son enfance, peut avoir de
différentes désirs comme être plus sophistiqué.
Quelqu’un qui avait toutes les choses pendant son enfance, peut avoir de
différents désirs comme être plus sophistiqué.
D.203.6. *On doit faire tout les choses pour la joie de soi-même.
On doit faire toutes les choses pour la joie de soi-même.
5.1.4.4. Adıl (Nesne Durumunda)-Sıfat Uyumsuzluğu
YÜKSEK 1
D.143.2. *Qu’est-ce qui nous rendre différent des autres créatures.
Qu’est-ce qui nous rend différents des autres créatures.
YÜKSEK 2
D.169.5. *Les jeunes d’aujourd’hui manquent les qualités qui les peuvent faire fortes
contre les problèmes de la vie.
Les jeunes d’aujourd’hui manquent les qualités qui peuvent les faire forts
Çoğu zaman sıfatlarla ilgili yanlışlarla adlarla ilgili yanlışlar iç içe
girmektedir. Çünkü addan önce veya sonra gelen sıfatlar adı nitelediklerinden, adla
cins ve sayı bakımından uyum sağlamak zorundadır. Yanlışların geneline
bakıldığında öğrencilerin adlarla ilgili fazla yanlış yapmadıklarını, yapılan yanlışların
da genellikle adın çoğul yapımında yaşandığı görülmektedir. Bu çalışmadaki adlarla
ilgili yanlışlar şu alt başlıklar altında toplanmıştır:
5.1.5.1. Çoğul Ad Yapım Yanlışları
Bu bölümdeki yanlışlar genelde adın çoğul yapılma kuralına uymayan
yanlışlardır. Bir adı çoğul yapmanın kuralı, adın sonuna “s” koymaktır. Fakat bu
kurala uymayan bazı adlar vardır. Bu bölümde yer alan yanlışlar, genelde istisna olan
adlar veya sıfatların çoğul yapılmasıyla ilgili yanlışlardır. Sıfatların da bu bölümde
adlarla birlikte yer almasının daha uygun olacağı düşünülmüştür.
153
TEMEL 5
D.102.2. *Il ne faut pas tuer les animals.
*Il ne faut pas tuer les animaux.
D.103.2. *A cause des industriels que polluent la Terre, les espèces d’animals
disparaissent de jour en jour.
A cause des industriels qui polluent la Terre, les espèces d’animaux
YÜKSEK 1
D.161.7. *C’est sûr qu’il a de l’argent, mais il n’y a pas les lieus à dépenser.
C’est sûr qu’il a de l’argent, mais il n’y a pas de lieux à dépenser.
YÜKSEK 2
D.180.6. *Dans des conseils internationals, les pays travaillent ensemble pour
empêcher de l’utilisation.
Dans des conseils internationaux, les pays travaillent ensemble pour
empêcher (son) l’utilisation.
D.191.2. *Il y a deux personnages principals du roman.
Il y a deux personnages principaux du roman.
D.200.1. *Quand ils deviennent adultes, ils peuvent s’adapter difficilement aux
milieus socials.
Quand ils deviennent adultes, ils peuvent s’adapter difficilement aux milieux
sociaux.
D.202.10. *La foule, les travails, le stress fatiguent les gens.
La foule, les travaux, le stress fatiguent les gens.
D.202.17. *Ils toujours veulent quitter les lieus où ils habitent.
Ils veulent toujours quitter les lieux où ils habitent.
5.1.5.2. Tanımlık-Ad Uyumsuzluğu
Bu bölümde yer alan yanlışlar, tanımlıklarla cins ve sayı bakımından uyum
sağlamayan yanlışlardır. Yani tanımlık tekilken ad çoğul veya tanımlık çoğulken ad
tekil olarak kullanılmıştır. Ayrıca eril ad yerine dişil , dişil ad yerine eril ad
kullanılmasından kaynaklanan yanlışlar da bu bölümde yer almaktadır.
154
TEMEL 2
D.41.8. *Ne prenez pas les chien.
Ne prenez pas les chiens.
TEMEL 5
D. 107.4. *Il faut faire les loi sur le chômage.
Il faut faire les lois sur le chômage.
D.120.5. *Il faut que les jeunes aillent à l’écoles.
Il faut que les jeunes aillent à l’école.
YÜKSEK 1
D.148.8. *Les problèmes qui vont apparaitre à cause du participation dans EU,
D.160.5. *Les buts aident construire les étape de la vie.
Les buts aident à construire les étapes de la vie.
D.165.1. *Il y a beaucoup de peuple qui veulent différent choses.
Il y a beaucoup de peuples qui veulent différentes choses.
YÜKSEK 2
D.172.9. *C’est l’augmentations de salaire ce que les ouvriers demandent.
C’est l’augmentation de salaire que les ouvriers demandent.
D.175.9. *Ce sont des augmentation de salaire que les ouvriers demandent.
Ce sont des augmentations de salaire que les ouvriers demandent.
D.173.4. *Les société débouchent les travailleurs petit à petit.
Les sociétés débouchent les travailleurs petit à petit.
155
5.1.5.3. Adın Gereksiz Çoğul Yapımı
YÜKSEK 1
D.162.8. *Ces modes des vies ont avantages et désavantages.
Ces modes de vie ont des avantages et des désavantages (inconvéniants).
YÜKSEK 2
D.168.13. *Sa voisin à volé les argents.
Son voisin a volé son argent.
5.1.5.4. İyelik Sıfatı-Ad Uyumsuzluğu
TEMEL 5
D.107.15. *Les gens influencent la balance de la nature par leurs activité sur le
monde.
Les gens influencent l’équilibre de la nature par leurs activités sur le
monde.
YÜKSEK 1
D.138.2. *Je croire que l’un des trois jeunes préfère une vie avec sa familles.
Je crois que l’un des trois jeunes préfère une vie avec sa famille.
D.148.7. *Si la Turquie participe a EU, elle devra partager une partie de ses autorité
de souveraineté nationale.
Si la Turquie participe à l’UE, elle devra partager une partie de ses autorités
de souveraineté nationale.
5.1.5.5. Sayı Sıfatı-Ad Uyumsuzluğu
Bu bölümde öğrencilerin,
çoğul sayı sıfatı kullandıklarında adları çoğul
yapmadıkları görülmektedir. Bu uyum eksikliği Türkçeden olumsuz aktarımdır.
Çünkü Türkçede çoğul sayı sıfatlarından sonra ad her zaman tekil kullanılır.
TEMEL 1
D.3. 11. *J’ai trois soeur.
J’ai trois soeurs.
156
TEMEL 3
D.65.1. J’ai pris mon petit déjeuner à 9 heure.
J’ai pris mon petit déjeuner à 9 heures.
D.65.5. *A cinq heure, on a pris en taxi et on est rentré votre quartier.
A cinq heures, on a pris un taxi et on est rentrés à votre quartier.
D.74.1. *Je déjeune à onze heure et demie de l’après-midi.
Je déjeune à onze heures et demie de l’après-midi.
D.75.13. *A 8 heure, je me réveille.
A 8 heures, je me réveille.
D.75.14. *A 8 heure et midi, je prendre mon petit déjeuner.
A 8 heures et demie, je prends mon petit déjeuner.
D.75.15. *A 3 heure, je retourne ma maison.
A 3 heures, je retourne à ma maison.
TEMEL 5
D.109.3. *Je suis restée à Paris pendant deux semaine avec une bonne famille.
Je suis restée à Paris pendant deux semaines chez une bonne famille.
YÜKSEK 1
D.161.3. *Pour un gens qui avait vu seulement 10 voiture dans sa vie, ce sera très
difficiles à s’habituer.
Pour une personne qui avait vu seulement 10 voitures dans sa vie, ce sera
très difficile à s’habituer.
YÜKSEK 2
D.171.3. *Pendant huit jours, il fut si gentil avec deux fille, surtout avec la cadette,
qu’a la fin, elle accepta l’épouser.
Pendant huit jours, il était si gentil avec deux filles, surtout avec la cadette,
qu’à la fin, elle accepta l’épouser.
5.1.6. Adıl Yanlışları
Bu bölümde deneklerin yaptıkları adıl yanlışları yer almaktadır. Genelde
deneklerin hangi adılı kullanmaları gerektiğini bildikleri, ancak bu adılları tümce
içinde yanlış yere yerleştirdikleri gözlenmiştir.
157
5.1.6.1. İşaret Adılı ve Soru Adılı Yanlışları
Adların tanımlıklarına göre, onların yerine geçen işaret adılları da değişikliğe
uğrar. Bu adılların doğru kullanılabilmesi için adın tanımlığının bilinmesi gerekir. Bu
bölümde soru adılları da yer almaktadır. Bunun nedeni, soru adılı (lequel, laquelle,
lesquels, lesquelles) ile soru sorulması ve yanıtın işaret adılı (celui-ci /celui-là, celleci / celle-là, ceux-ci / ceux-là, celles-ci/celles-là) ile verilmesidir.
TEMEL 4
D.80.11. D.81.4. D.82.2. ve D.84.1. On n’a que six romans policiers pour lire;
vous pouvez en prendre deux. *Lequels prenez-vous? *Celui-ci ou celui-là?
On n’a que six romans policiers pour lire; vous pouvez en prendre deux.
Lesquels prenez-vous? Ceux-ci ou ceux-là?
D.83.1. On n’a que six romans policiers pour lire; vous pouvez en
deux. Lesquels prenez-vous? *Celui-ci ou celui-là?
D.85.1. ve D.88.1. On n’a que six romans policiers pour lire; vous pouvez en
prendre deux. *Lequelle prenez-vous? *Celui-ci ou celui-là?
D.86.1. ve D.89.3. *On n’a que six romans policiers pour lire; vous pouvez en
prendre deux. Lequel prenez-vous? Celui-ci ou celui-là?
D.88.2. Ces tableaux sont magnifiques! *Laquelle est-ce que tu choisis? *Celle de
Picasso ou celle de Van Gogh?
Ces tableaux sont magnifiques! Lequel est-ce que tu choisis? Celui de
Picasso ou celui de Van Gogh?
D.95.1. *- Lequels de ces deux films est-ce que vous avez vu?
*- On a vu ceux-ci.
- Lequel de ces deux films est-ce que vous avez vu?
- On a vu celui-ci.
D.95.12. *La film a commencé après-midi. Celle-ci a duré 3 heures.
Le film a commencé après-midi. Celui-ci a duré 3 heures.
158
D.96.1. - Voilà mes voitures. *Lequel est-ce que tu préfères prendre aujourd’hui?
*- Je voudrais prendre celui-ci.
- Voilà mes voitures. Laquelle est-ce que tu préfères prendre aujourd’hui?
- Je voudrais prendre celle-ci.
D.98.1. - Voilà mes voitures. *Laquel est-ce que tu préfères prendre aujourd’hui?
- Voilà mes voitures. Laquelle est-ce que tu préfères prendre aujourd’hui?
D.98.5. *Les conditions est mieux que ceux de notre pays.
Les conditions sont meileures que celles de notre pays.
YÜKSEK 1
D.161.9. *Le niveau culturel d’un citadin, biensûr, n’est pas égal à ce d’un
villageois, ce pourquoi, il ne sort pas et il rest chez lui.
Biensûr, le niveau culturel d’un citadin n’est pas égal à celui d’un
villageois, c’est pourquoi, il ne sort pas et il reste chez lui.
5.1.6.2. Kişi Adılı Yanlışları
5.1.6.2.1. Yanlış Adıl Kullanımı
TEMEL 2
D.28.3. A: Vous écrivez souvent à vos amis?
*B: Oui, je les écris souvent.
B: Oui, je leur écris souvent.
D.29.6. A: A qui est cette armoire? (la concierge)
*B: Elle est à eux.
*B: Elle est à elle.
D.29.7. A: A qui sont ces chats? (les locataires)
*B: Ils sont à leur.
B: Ils sont à eux.
D.32.6. *Il y a un bon film, je veux regarder il.
Il y a un bon film, je veux le regarder.
D.34.1. ve D.44.3. A: Marie invite Paul et Pierre ce soir?
*B: Non, elle leur invite demain soir.
B: Non, elle les invite demain soir.
D.38.1., 40.5., D.41.1. ve D.46.1. A: A qui est cette voiture? A Marie?
*B: Oui, elle est à lui.
B: Oui, elle est à elle.
159
D.39.3. A: Marie invite Paul et Pierre ce soir?
*B: Non, elle eux invite demain soir.
B: Non, elle les invite demain soir.
D.41.2., D.43.3., D.46.2., D.47.4. ve D.49.2. A: A qui sont ces valises? A Pierre et à
Anne?
*B: Non, elle ne sont pas à leur.
B: Non, elle ne sont pas à eux.
D.42.2. ve D.49.5. A: Paul vous attend à 5 heures?
*B: Non, il l’attend à 7 heures.
B: Non, il nous (m’) attend à 7 heures.
D.45.6. *Sois gentil, ne passe pas devant vous.
Sois gentil, ne passe pas devant moi.
D.49.1. A: A qui est cette voiture? A Marie?
*B: Oui, elle est à eux.
B: Oui, elle est à elle.
D.49.3. A: A qui sont ces livres? A ton frère?
*B: Non, les livres ne sont pas à eux.
B: Non, les livres ne sont pas à lui.
D.50.3. A: Paul vous attend à 5 heures?
*B: Non, il leur attend à 7 heures.
B: Non, il nous (m’) attend à 7 heures.
D.50.4. A: Je peux montrer sa place à Emilie?
*B: Oui, montrez-toi sa place.
*B: Oui, montrez-lui sa place.
D.50.5. A: Vous écrivez souvent à vos amis?
*B: Oui, je les écris souvent.
B: Oui, je leur écris souvent.
TEMEL 3
D.52.3. *Je me conseille, tu ne mange pas trop de pain.
Je te conseille, ne mange pas trop de pain.
D.61.5. *Nous sommes au cinéma maintenant, nous y sortirons dans deux minutes.
Nous sommes au cinéma maintenant, nous en sortirons dans deux minutes.
D.72.6. *Je tu conseille de ne pas manger trop.
Je te conseille de ne pas trop manger.
D.74.3. – Est-ce que les gens saluent la vedette?
160
*Non, les gens lui ne saluent pas.
Non, les gens ne la saluent pas.
TEMEL 4
D.85.3. *Je lis plus qu’il.
Je lis plus que lui.
D.85.4. *Je suis plus active qu’il.
Je suis plus active que lui.
D.95.13. *C’est une film qui a me fatigue, mais elle a été intéressant.
C’est un film qui m’a fatigué, mais il était intéressant.
TEMEL 5
D.113.15. *Je te manques beaucoup. (Sen beni çok özlüyorsun)
Tu me manques beaucoup. (Ben seni çok özlüyorum)
“Manquer” (özlemek) eyleminin özel bir kullanımı vardır. Tümcede özleyen
özne durumundaki adıl değil, nesne durumundaki adıldır. Özne durumundaki adıl ise
özlenendir.
YÜKSEK 1
D.136.2. *Les élèves bavardaient tant que je les ai dit ne pas faire de bruit.
Les élèves bavardaient tant que je leur disais de ne pas faire de bruit.
D.139.7. *Bien qu’ils soient prêts pour prendre quelques responsabilités, notre
famille ne les nous donnent pas.
Bien qu’ils soient prêts pour prendre quelques responsabilités, leur famille ne
les leur donnent pas.
D.149.8. *Le peintre avait répondu qu’il a été toujours heureux qu’ils s’est intéressé
à ses oeuvres.
Le peintre avait répondu qu’il était toujours heureux qu’on s’intéressait à ses
oeuvres.
D.152.6. *Il sont égoistes, jaloux.
Ils sont égoistes, jaloux.
D.155.3. Les gens deveraient former leur caractéristiques afin qu’ils puissent leur
exprimer bien aux autres.
161
Les gens doivent former leur caractéristiques pour pouvoir bien s’exprimer
aux autres.
D.162.14. - Vous avez vu André récemment?
*- Non, il y a trois semaines que j’ai vu lui.
- Non, il y a trois semaines que je l’ai vu.
D.163.16. *Les habitants de la ville ne leurs accueillent pas bien.
Les habitants de la ville ne les accueillent pas bien.
D.164.2. *Chacun a des raisons pour leur-même.
Chacun a des raisons pour soi-même.
YÜKSEK 2
D.167.11. *Ils leurs aident toujours.
Ils les aident toujours.
D.171.11. *Il lui laissa un quart d’heure pour lui tuer.
Il lui laissa un quart d’heure pour la tuer.
importante.
D.175.1. *Cette personne doit être ambitieux, intelligent et aussi il doit savoir
Cette personne doit être ambitieuse, intelligente et aussi elle doit savoir
D.178.1., D.194.9., D.195.10., D.196.10., D.198.8. ve D. 199.1. *Duval doit être à
l’usine en ce moment. Appelez-lui. Dites-lui que nous avons besoin de lui.
Duval doit être à l’usine en ce moment. Appelez-le. Dites-lui que nous avons
besoin de lui.
162
D.178.2. *Nous lui avons eu au téléphone, il y a cinq minutes. Il y a promis de sauter
dans le premier taxi.
Nous l’avons eu au téléphone, il y a cinq minutes. Il nous a promis de sauter
dans le premier taxi.
D.178.3. ve D.182.2. *Cette machine doit absolument fonctionner avant
l’inauguration. Je dois le montrer au ministre.
Cette machine doit absolument fonctionner avant l’inauguration. Je dois la
montrer au ministre
D.181.1. ve D.182.1. * Duval doit être à l’usine en ce moment Appelez-le! Dites-le
que nous avons besoin de lui.
Duval doit être à l’usine en ce moment Appelez-le! Dites-lui que nous avons
besoin de lui.
D.183.1., D.184.1. ve D.187.1. * Duval doit être à l’usine en ce moment Appelezlui! Dites-le que nous avons besoin de lui.
Duval doit être à l’usine en ce moment Appelez-le! Dites-lui que nous avons
besoin de lui.
D.183.2., D.196.11., D.197.6., D.198.9. ve D.200.2. *Nous lui avons eu au
téléphone, il y a cinq minutes
Nous l’avons eu au téléphone, il y a cinq minutes
D.186.1. *Duval doit être à l’usine en ce moment. Appelez-vous! Dites-moi que
nous avons besoin de lui.
Duval doit être à l’usine en ce moment. Appelez-le! Dites-lui que nous avons
besoin de lui.
D.191.3. *Elle fait rien, les machines font tout pour lui.
Elle ne fait rien, les machines font tout pour elle.
5.1.6.2.2. Yanlış Dönüşlü Adıl Kullanımı
Bu tür yanlışlar, dönüşlü eylemlerle (verbe pronominal) kullanılan adılların
özneyle uyumsuz kullanılması sonucu ortaya çıkmaktadır. Bu adıllar kimi zaman
nesne görevi görürken, kimi zaman da dolaylı tümleç görevi görmektedir. Bu
adılların özneyle uyum içinde olması gerekir. Aksi taktirde anlamda bazı
değişiklikler olabilir ve anlatılmak istenen şey yanlış anlaşılır.
TEMEL 1
D.13.5. *Elle t’appelle Zeliş.
Elle s’appelle Zeliş.
163
Yanlış tümcede “O seni Zeliş diye çağrıyor” denirken düzeltilen ikinci
tümcede “Onun adı Zeliş’tir” denmektedir.
D.13.6. *Il t’appelle Mahmut.
Il s’appelle Mahmut.
TEMEL 5
D.109.5. *Nous s’étions compris très bien.
Nous nous étions très bien compris.
YÜKSEK 1
D.126.3. *Tous les soirs, à la sortie de l’école, nous s’amusions à courir dans les rues
et sur les places.
Tous les soirs, à la sortie de l’école, nous nous amusions à courir dans les
rues et sur les places.
5.1.6.2.3. Adıl Yerine İyelik Sıfatı Kullanımı
TEMEL 1
D.22.3. *Leurs habitent à Istanbul.
Ils habitent à Istanbul.
TEMEL 2
D.40.6. A: A qui sont ces valises? A Pierre et Anne?
*B: Non, elles ne sont pas à leurs.
B: Non, elles ne sont pas à eux.
D.40.7. A: A qui est cet ordinateur? A toi?
*B: Oui, il est à mon.
B: Oui, il est à moi.
D.40.8. A: A qui sont ces livres? A ton frère?
*B: Non, les livres ne sont pas à leurs.
*B: Non, les livres ne sont pas à lui.
D.47.3. A: A qui est ce bureau? A nous?
*B: Oui, il est à notre.
B: Oui, il est à nous.
164
5.1.6.3. İlgi Adılı Yanlışları
TEMEL 4
D.87.5. *C’est M. Çetin que pose des questions.
C’est M. Çetin qui pose des questions.
TEMEL 5
D.103.2. *A cause des industriels que polluent la Terre, les espèces d’animals
A cause des industriels qui polluent la Terre, les espèces d’animaux
D.107.7. *Ils construisent beaucoup des usines et centrales nucléaires que nous
n’avons pas besoin de.
Ils construisent beaucoup d’ usines et de centrales nucléaires dont nous
n’avons pas besoin.
YÜKSEK 1
D.139.4. *Ils ne leur donnent pas la chance pour ils réalisent quelques choses
lesquels les jeunes peuvent rencontrer dans leur vie.
Ils ne leur donnent pas la chance pour qu’ils réalisent quelque chose que les
jeunes peuvent rencontrer dans leur vie.
D.146.2. ve D.147.5. *C’est six heures du matin où je me lève.
C’est à six heures du matin que je me lève.
D.149.7. *Celle-là avait demandé tout d’abord pourquoi il avait quitté Paris et ce que
lui a attiré dans cette région.
Celle-là avait demandé tout d’abord pourquoi il avait quitté Paris et ce qui lui
avait attiré dans cette région.
D.150.1. *Grâce au TV, on peut apprendre ce que se passe dans le monde.
Grâce à la TV (télé), on peut apprendre ce qui se passe dans le monde.
D.150.2. *On commence à avoir des idées concernant les vies, les traditions, les
valeurs sociales et les mentalités des autres pays que nous aident évidemment
à former nos personalités.
On commence à avoir des idées concernant les vies, les traditions, les valeurs
sociales et les mentalités des autres pays qui nous aident évidemment à
former nos personalités.
D.152.7. *Ils savent tout ce qu’il passe dans le monde.
Ils savent tout ce qui se passe dans le monde.
165
D.161.19. *Ce dont le gouvernement prend, ce sont des mesures contre le déboisage
Des forêts.
Ce que le gouvernement prend, ce sont des mesures contre le déboisage des
forêts.
YÜKSEK 2
D.172.7. *La réunion au cours duquel avait été prise la décision attendue a eu lieu
hier soir.
La réunion au cours de laquelle avait été prise la décision attendue a eu lieu
hier soir.
D.172.10. *C’est à six heures du matin où je me lève.
D.176.1. ve D.177.4. *Nous ne sommes pas allés à la conférence dont nous devions
tous participer.
Nous ne sommes pas allés à la conférence à laquelle (où) nous devions tous
participer.
D.178.5. *Antalya est l’une des plus belles villes de la Turquie dont il y a beaucoup
de touristes chaque été.
Antalya est l’une des plus belles villes de la Turquie où il y a beaucoup de
touristes chaque été.
D.186.2. *Nous ne sommes pas allés à la conférence auquel nous devions tous
participer.
Nous ne sommes pas allés à la conférence à laquelle nous devions tous
participer.
D.187.2. *Nous ne sommes pas allés à la conférence auquelle nous devions tous
participer.
participer.
D.187.3. ve D.196.13. *Antalya est l’une des plus belles villes de la Turquie dont il
y a beaucoup de touristes chaque été.
Antalya est l’une des plus belles villes de la Turquie où il y a beaucoup de
touristes chaque été.
D.188.3. *Les parents doivent contrôler les heures dont les enfants passent devant la
télé.
Les parents doivent contrôler les heures que les enfants passent devant la télé.
166
D.189.5. *Nous ne sommes pas allés à la conférence à laquel nous devions tous
participer.
participer.
D.192.3. *Quel plaisir de retrouver la petite église de style roman à la place du vieux
marché et le chateau abandoné dont la tour est encore debout et que les
enfants adorent jouer à cache-cache!
Quel plaisir de retrouver la petite église de style roman à la place du vieux
marché et le chateau abandoné dont la tour est encore debout et où les enfants
adorent jouer à cache-cache!
D.194.10., D.195.11., D.196.12. ve D. 199.2. *La Bourgogne est une région où la
cuisine est réputée.
La Bourgogne est une région dont la cuisine est réputée.
5.1.6.4. Belgisiz Adıl Yanlışları
YÜKSEK 2
D.183.3. *La mère a acheté une jupe a aucune de ses filles.
La mère a acheté une jupe a chacune de ses filles.
D.189.6. *La mère a acheté une jupe a quelques-uns de ses filles.
La mère a acheté une jupe a chacune de ses filles.
5.1.7. Bağlaç Yanlışları
5.1.7.1. Yanlış Bağlaç Kullanımı
TEMEL 5
YÜKSEK 1
D.127.1. *Elle a les yeux très fragiles pour qu’elle portère souvent des lunettes de
soleil.
Elle a les yeux très fragiles , c’est pour ça qu’elle porte souvent des lunettes
de soleil.
167
D.127.2. ve D.128.1. *Cet acteur porte des lunettes dans la rue de peur qu’on ne le
reconnaisse pas.
Cet acteur porte des lunettes dans la rue afin qu’on ne le reconnaisse pas.
D.129.12. *Je n’irai pas à la campagne avant qu’il fasse beau.
Je n’irai pas à la campagne à moins qu’il fasse beau.
D.132.1. *Pour qu’il y ait des différentes nations dans le monde, il faut apprendre
des langues étrangères pour les comprendre et pour leur exprimer nos idées,
nos désirs etc.
Comme il y a des différentes nations dans le monde, il faut apprendre des
langues étrangères pour les comprendre et pour leur exprimer nos idées, nos
désirs etc.
D.132.6. *Nous pourrons signer un accord avec nos futurs partenaires en attendant
que tout se passe bien lors de la visite.
Nous pourrons signer un accord avec nos futurs partenaires à condition que
tout se passe bien lors de la visite.
D.133.1. *Revoyez vos conjugaisons si bien que vous les sachiez parfaitement.
Revoyez vos conjugaisons pour que vous les sachiez parfaitement.
D.133.2. *Nous irons en Normandie le week-end prochain à condition qu’il ne fasse
trop froid.
Nous irons en Normandie le week-end prochain à moins qu’il ne fasse trop
froid.
D.133.3. *Le petit Martin n’osait rien faire à moins que ses camarades le critiquent.
Le petit Martin n’osait rien faire si bien que ses camarades le critiquent.
D.155.6. *Alors que les élections s’approchent, les candidats désirant obtenir un
poste important poussent comme des champignons.
Dès que (Quand, lorsque)les élections s’approchent, les candidats désirant
obtenir un poste important poussent comme des champignons.
D.161.18. *Vous pouvez garder ce livre dès que vous le voudrez.
Vous pouvez garder ce livre jusqu’à ce que vous vouliez.
5.1.7.2. Bağlaç Yerine İlgeç Kullanımı
YÜKSEK 1
D.129.11. *La sonnette marche mal, insistez de venir vous ouvrir.
La sonnette marche mal, insistez jusqu’à ce qu’on vienne vous ouvrir.
168
demie heure après qu’il avait été tué.
D.139.4. *Ils ne leur donnent pas la chance pour ils réalisent quelques choses
lesquels les jeunes peuvent rencontrer dans leur vie.
Ils ne leur donnent pas la chance pour qu’ils réalisent quelque chose que les
jeunes peuvent rencontrer dans leur vie.
5.1.8. Eylem Yanlışları
5.1.8.1. Eylem Çekim Yanlışları
5.1.8.1.1. Ana Eylem Çekim Yanlışları
TEMEL 1
D.2.1. *Vous êtez écrivain?
Vous êtes écrivain?
D.15.11. *Paul et Marie habitant au 15ème arrondissement.
Paul et Marie habitent au 15ème arrondissement.
D.15.12. *Thierry faires du vélo avec Christian Delcours.
Thierry fait du vélo avec Christian Delcours.
D.15.13. *Emilie et Thierry venires au Bicyclub de France.
Emilie et Thierry viennent au Bicyclub de France.
D.15.14. *Nous (avoir) sommes une fille.
Nous (avoir) avons une fille.
Yukarıdaki tümcede “avoir” eylemi paratez içinde verilmekte ve bu eylemin
şimdiki zamanda çekimi istenmektedir. Fakat denek “avoir” eylemini değil de “être”
eylemini çekmiştir. Bu iki eylem temel düzeyin ilk derslerinde verilen eylemlerdir ve
öğrencilerin en çok karıştırdıkları eylemlerdir.
D.17.6. *Elif et Nuri habitents à Ereğli.
Elif et Nuri habitent à Ereğli.
D.18.1., D.20.9. ve D.24.11. *Emilie et Thierry (venir) vont au Bicyclub de France.
Emilie et Thierry (venir) viennent au Bicyclub de France.
D.20.14. *Mon fille apprendes l’anglais.
Ma fille apprend l’anglais.
169
D.21.4. *Emilie et Thierry venis au Bicyclub de France.
D.22.2. *Emilie et Thierry venient au Bicyclub de France.
TEMEL 2
D.26.2., D.42.3. ve D.46.3. *Je sorti de la maison à 8 heures du matin.
Je sors de la maison à 8 heures du matin.
Yukarıdaki tümcede eylemin şimdiki zamanda çekilmesi gerekirken eylem yanlış
çekilmiştir.
D.26.3. *Nous entrenons dans la station et nous faisons la queue .
Nous entrons dans la station et nous faisons la queue .
D.26.4. *Prends la Rue Violet et vas tout droit.
Prends la Rue Violet et va tout droit.
D.26.1. *Je suit de la maison à 8 heures du matin.
Bu tümcede “sortir” eylemi parantez içinde verilmiş ve şimdiki zamanda
çekilmesi istenmiştir.
D.28.2. *Nous entons dans la station et nous faisons la queue .
D.29.1. *Vas tout droit.
Va tout droit.
D. 30.1. *Vas tout droit jusqu’au bout de la rue.
Va tout droit jusqu’au bout de la rue.
D. 31.1. *Vas tout droit jusqu’au bout de la Rue Violet..
Va tout droit jusqu’au bout de la Rue Violet..
D.34.2. *Je sorte de la maison à 8 heures du matin.
D.28.2. *Nous entrons dans la station et nous faitons la queue .
D.36.7. ve D.39.4. *Je sorte de la maison à 8 heures du matin.
170
D.36.9. ve D.39.5. *Nous attenons dix minutes.
Nous attendons dix minutes.
D.36.10. *Nous descenons à la station devant notre école.
Nous descendons à la station devant notre école.
D.41.5. *Nous entrons dans la station et nous faissons la queue.
Nous entrons dans la station et nous faisons la queue.
D.41.11. *Choissez la rue à gauche.
*Choisissez la rue à gauche.
D.42.4. *Nous entrons dans la station et nous faissons la queue.
D.42.5. *Le train arrive et nous prennons le métro.
Le train arrive et nous prenons le métro.
D.44.4., D.46.5. ve D.50.7. *Le train arrive et nous prendons le métro.
Le train arrive et nous prenons le métro.
D.45.1. *Prend la rue de Hugo et vas tout droit.
Prends la rue de Hugo et va tout droit.
D.45.2. *Tournes à gauche à la Boulevard St. Michel.
Tourne à gauche au Boulevard St. Michel.
D.46.4.*Nous entrons dans la station et nous fairons la queue .
D.49.6. *Je sorts de la maison à 8 heures du matin.
D.49.8. *Le train arrive et nous prendons le métro et nous descendrons à la station
devant l’école.
Le train arrive et nous prenons le métro et nous descendons à la station
devant l’école.
D.50.8. *Tournez à droite et prennez la rue du Vieux Marché.
Tournez à droite et prenez la rue du Vieux Marché.
TEMEL 3
D.51.2. *Je te permis de venir avec moi.
Je te permets de venir avec moi.
D.53.6. *Ne mangez pas trop si tu ne voule pas être malade.
Ne mangez pas trop si vous ne voulez pas être malade.
171
Yukarıdaki yanlış tümcede öznenin “vous” (siz) olması gerekirken “tu” (sen)
kullanılmış ve eylem “vous”ya göre çekilmeye çalışılmıştır. Bu yanlış İngilizceden
kaynaklanmaktadır. Çünkü İngilizcede “sen” ve “siz” için aynı özne “you”
kullanılmaktadır.
D.53.7. *Je faira des courses à midi.
Je ferai des courses à midi.
D.61.4. *Tu restai toujours à Paris.
Tu resteras toujours à Paris.
D.67.5. *Je dinne avec mes parents.
Je dine avec mes parents.
D.70.7. *Nous prennons le dinner à sept heures.
Nous prenons le diner à sept heures.
D.72.4. *Je pense que je vivrerai toujours ici.
Je pense que je vivrai toujours ici.
D.75.11. *Ce soir, M. et Mme Delcour participéré à la réunion du club.
Ce soir, M. et Mme Delcour participeront à la réunion du club.
D.75.16. *Je dores.
Je dors.
D.75.19. *A 11 heures je dores.
A 11 heures je dors.
TEMEL 4
mariage.
mariage.
TEMEL 5
D.108.4. *Nous voulons que les gens soyent heureux.
Nous voulons que les gens soient heureux.
D.108.5., D.113.1. ve D.120.7. *Il faut que tu réfléches encore avant de partir.
Il faut que tu réfléchisses encore avant de partir.
172
D.108.6., D.113.3. ve D.122.8. *On ne croit pas qu’ils faissent une bonne randonnée.
On ne croit pas qu’ils fassent une bonne randonnée.
D.112.7. *Il est nécessaire que nous prennions le responsabilité.
Il est nécessaire que nous prenions la responsabilité.
D.113.6., D.116.2., D.118.12. ve D.122.1. *Ce jour-là, j’étais sur la plage et il
faissait beau.
Ce jour-là, j’étais sur la plage et il faisait beau.
D.114.1. *Il faut que tu réfléchissies encore avant de partir.
D.114.2. *Je pense qu’on peuve sauver la nature.
Je pense qu’on peut sauver la nature.
D.114.3. *On ne croit pas qu’ils fassient une bonne randonnée.
D.114.4. *Pendant le festival, il y eu une foule et tout le monde était content de sa
vie.
Pendant le festival, il y avait une foule et tout le monde était content de sa
vie.
D.114.10. *Il faissait très chaud à Rome.
Il faisait très chaud à Rome.
D.114.22. *Ecrive-moi, s’il vous plaît.
Ecrivez-moi, s’il vous plaît.
D.115.1. *Il faut que les conducteurs conduissent soigneusement et ne boivent pas
d’alcool.
Il faut que les conducteurs conduisent soigneusement et ne boivent pas
d’alcool.
D.118.4. *Il faut que le gouvernement créient les travailles nouveaux.
Il faut que le gouvernement créent de nouveaux travaux.
D.118.5. *Il est nécessaire que nous remarquirons notre population.
Il est nécessaire que nous remarquions notre population.
D.118.9. *Il a peur que le chien reviendre pour le mordre.
Il a peur que le chien revienne pour le mordre.
173
D.118.10. *On ne croit pas qu’ils faissiont une bonne randonnée.
D.118.13. *J’ai peur de tomber quand je montrai.
J’ai peur de tomber quand je monte.
D.120.8. *Il a peur que le chien revene pour le mordre.
Il a peur que le chien revienne pour le mordre.
D.120.9. *Je ne pense pas qu’on pouve sauver la nature.
Je ne pense pas qu’on puisse sauver la nature.
D.120.10. *On ne croit pas qu’ils fassient une bonne randonnée.
D.120.12. ve 124.3. *Ce jour-là, j’étais sur la plage et il faillait beau.
Ce jour-là, j’étais sur la plage et il faisait beau.
Yukarıdaki tümcede “faire” eylemi verilmiş ve uygun zamanda çekilmesi
istenmiştir. Fakat öğrenci bu eylemi “falloir” eylemi ile karıştırmış ve bu eylemi
uygun zamana koymuştur.
D.121.2. *Nous restrions à New Jersey chez l’oncle Asım qui est un ami de mon
père.
Nous sommes restés à New Jersey chez l’oncle Asım qui est l’ami de mon
père.
D.121.6. *En général, les Etats-Unis sont des pays plus grand, moderne et
dynamique.
En général, les Etats-Unis est un pays plus grand, moderne et
dynamique.
D.122.3. *J’ai peur que mes parents mortent plus tôt.
J’ai peur que mes parents meurent plus tôt.
D.122.6. *Les Etats-Unis veulent diriger tous les pays, ils produisent des bombes
atomiques.
Les Etats-Unis veut diriger tous les pays, il produit des bombes atomiques.
D.122.7. *Il faut que tu réfléchies encore avant de partir.
174
D.124.2. *Il faut qu’on ne détruisse la nature et les espèces .
Il faut qu’on ne détruise la nature et les espèces d’animaux.
D.125.5. *Les voitures pollurent l’air et l’eau.
Les voitures polluent l’air et l’eau.
D.125.6. *Les voitures pollurent l’eau aussi.
Les voitures polluent l’eau aussi.
D.125.7. *Dès que je voiais cette jeune femme, je l’ai connue.
Dès que j’ai vu cette jeune femme, je l’ai connue.
D.125.9. *Il a passé un accident, donc il ne puissait pas commencer à faire les
devoirs.
Il a passé (a eu) un accident, donc il n’a pas pu commencer à faire les
devoirs.
YÜKSEK 1
D.127.1. *Elle a les yeux très fragiles pour qu’elle portère souvent des lunettes de
soleil.
Elle a les yeux très fragiles , c’est pour ça qu’elle porte souvent des lunettes
de soleil.
D.127.5. *Quand nous parlons, nous nous bien comprennons, il n’y aura pas des
problem.
Quand nous parlons, nous nous comprenons bien, il n’y aura pas de
problème.
D.128.2. *Louis était mon ami, nous nous voiyons tous les jours.
Louis était mon ami, nous nous voyions tous les jours.
D.129.1. *Partout, on verra les robots nettoyant les rues, conduissant les autobuses,
faisant la cuisine etc.
Partout, on verra les robots nettoyant les rues, conduisant les autobus,
faisant la cuisine etc.
175
voyageant?
D.130.1. *Aujourd’hui, tout été changé.
Aujourd’hui, tout est changé.
D.134.6. *Il semblerait qu’il asseye de cacher la verite.
Il semblerait qu’il essaie de cacher la vérité.
D.139.14. *La vie est un jeu, vous pouvez descendre, vous pouvez trembler, mais
jamais ne recullez jamais!
La vie est un jeu, vous pouvez descendre, vous pouvez trembler, mais ne
reculez jamais!
D.139.2. *Pour les familles, les jeunes sont toujours jeunes et ils ne grandisent
jamais.
Pour les familles, les jeunes sont toujours jeunes et ils ne grandissent jamais.
D.139.6. *Les jeunes navigent l’internet et ils sont au courant où le monde va.
Les jeunes naviguent sur l’internet et ils sont au courant de l’endroit où le
monde va.
D.141.4. *L’examen de l’université négligait les efforts du lycée.
L’examen de l’université négligeait les efforts du lycée.
D.144.5. *Les jeunes établient quelques organisations pour aider les pauvres et les
étudiants dans la région du sud-est.
Les jeunes établissent quelques organisations pour aider les pauvres et les
étudiants dans la région du sud-est.
D.149.6. *Cet acteur porte des lunettes dans la rue pourvu qu’on ne le reconnaite
pas.
Cet acteur porte des lunettes dans la rue pourvu qu’on ne le reconnaisse pas.
D.156.1. *C’est une question que chacun la demand à soi-même.
C’est une question que chacun demande à soi-même.
D.162.9. *Ça dépende à l’âge et but.
Ça dépend de l’âge et du but.
176
D.163.3. *Les jeunes qui habitant dans la village ne prennent pas le bien éducation.
Les jeunes qui habitent dans un village ne prennent pas une bonne
éducation.
D.163.4. *Ils ne étudiant pas l’université dans le village.
Ils n’étudient pas à l’université dans le village.
D.163.5. *Il faut qu’ils habitient la grande ville.
Il faut qu’ils habitent dans la grande ville.
Le citadin veulent vivre à la campagne à cause des conditions de la ville.
D.165.3. *Et aussi les peuples ne pouvent pas utiliser assez de technologie.
Et aussi les peuples ne peuvent pas utiliser assez de technologie.
D.165.6. *Quand il y a un problème, ils pouvent bénéficier de sécurité sociale et de
droits d’humaine.
Quand il y a un problème, ils peuvent bénéficier de sécurité sociale et de
droits de l’homme.
YÜKSEK 2
D.167.1. *Il négligait cependant de me présenter ses condoléances.
Il négligeait cependant de me présenter ses condoléances.
D.168.3. *Il négliait cependant de me présenter ses condoléances.
D.168.7. *J’espère que vous recevraiez bientôt ma lettre.
J’espère que vous recevrez bientôt ma lettre.
D.168.17. *Il commencit à écrire des petits pièces de théâtre.
D.169.1. *Il négligait cependant de me présenter ses condoléances.
D.169.3. *J’espère que vous recevoyez bientôt ma lettre.
J’espère que vous recevez (recevrez) bientôt ma lettre.
D.169.7. *On ne peut pas trouver des solutions aux problèmes quotidiennes en
utilisent les choses qu’on a appris dans les écoles.
On ne peut pas trouver des solutions aux problèmes quotidiens en utilisant
les choses (ce) qu’on a apprises dans les écoles.
177
D.171.13. *Manuel Gaspard naquait comme un fils d’un aristocrate d’origine
française.
Manuel Gaspard naquit comme un fils d’un aristocrate d’origine française.
importante.
D.173.2. *Si la vie est une course, les jeunes réussient facilement pour vu qu’on leur
fasse confiance.
Si la vie est une course, les jeunes réussissent facilement pour vu qu’on leur
fasse confiance.
D.174.4. *le matérialiste ne s’inquite jamais de la société parce que la matérialisme
est toujours mélangé avec l’égoisme.
le matérialiste ne s’inquiète jamais de la société parce que le matérialisme est
toujours mélangé avec l’égoisme.
D.178.8. *Le mari d’Eva faissait envoyer.
Le mari d’Eva faisait envoyer.
D.180.9. *Il faut que les grands pays n’aidont pas aux terroristes pour que nos
enfants puissent voir l’avenir.
Il faut que les grands pays n’aident pas les terroristes pour que nos enfants
puissent voir l’avenir.
D.182.3. *Au fur et à mesure que les villes grandissaient, le nobre des voitures
augmentaint.
Au fur et à mesure que les villes grandissaient, le nobre des voitures
augmentait.
D.182.6. *İgnorer la nature et la littéture pour regarder un écran changant devient de
plus en plus quelque chose d’habitude pour nous.
İgnorer la nature et la littéture pour regarder un écran changeant devient de
plus en plus quelque chose d’habitude pour nous.
D.184.3. *J’espère que tu obteniras beaucoup d’amis ici.
J’espère que tu obtiendras (trouveras) beaucoup d’amis ici.
D.190.6. *Les jeunes prendent leurs responsabilités
Les jeunes prennent leurs responsabilités
D.194.8. *La télé n’appauvrit pas la créativité de l’enfant, au contraire elle l’enriche
si elle est bien utilisé.
La télé n’appauvrit pas la créativité de l’enfant, au contraire elle l’enrichit si
elle est bien utilisée.
178
D.195.2. *Avec les adultes, les enfants aussi, ils suivrent les programmes.
Avec les adultes, les enfants aussi, ils suivent les programmes.
D.195.6. *Ils suivrent les navettes, les vedettes et les comètes à la télé.
Ils suivent les navettes, les vedettes et les comètes à la télé.
D.196.2. *La technologie nous dise la consommation.
La technologie nous dit la consommation.
jeunes.
D.203.5. *On découvrit quelque chose.
On découvre quelque chose.
5.1.8.1.2. Çekimli Eylem Yerine Mastar Eylem Kullanımı
TEMEL 1
TEMEL 2
D.32.3. *Descendre la rue, tourne à gauche à Rue de Hugo.
Descends la rue, tourne à gauche à la Rue de Hugo.
D.33.4. *On ne mettre pas son chapeau dans la classe.
On ne met pas son chapeau dans la classe.
D.33.5. *Mlle, qu’est-ce que tu faire?
Mlle, qu’est-ce que tu fais?
D.37.7. *Je sortir de la maison à 8 heures.
Je sors de la maison à 8 heures.
TEMEL 3
D.57.2. *Après prendre un verre café, je sors chez moi.
Après avoir pris un verre de café, je sors de chez moi.
179
Öğrenci “Après” zaman ulacından sonra “yardımcı eylem + sıfat eylem”
(verbe auxiliaire + participe passé) gelmesi gerektiğini öğrenmemiştir. Bu nedenle
böyle bir yanlışın yapması oldukça doğaldır.
D.58.6. *Gérard, n’être pas désolé, tu peux venir à Paris avec moi.
Gérard, ne sois pas désolé, tu peux venir à Paris avec moi.
D.62.5. *Après arriver chez moi, je cours ou je faires du basket parfois le soir.
Après être arrivé chez moi, je cours ou je fais du basket (basket-ball)
parfois le soir.
D.68.4. *Je lire un livre.
Je lis un livre.
D:71.3. *Je mets mes vêtements et je partir de chez moi 4.30 heures.
D.72.12. *Je lire le roman.
Je lis le roman.
D.75.5. *Je prendre un café tous les matins.
Je prends un café tous les matins.
D.75.14. *A 8 heure et midi, je prendre mon petit déjeuner.
A 8 heures et demi, je prends mon petit déjeuner.
D.75.17. *Je lire des livres.
Je lis des livres.
TEMEL 4
D.84.3. *Çetin apprendre le français parce qu’il veut aller en France.
Çetin apprend le français parce qu’il veut aller en France.
D.84.4. *Zerrin aime le français. A cause de ça, elle l’apprendre.
Zerrin aime le français. C’est pour ça, elle l’apprend.
D.96.11. *J’apprendre français.
J’apprends le français.
180
TEMEL 5
D.120.1. *Pour avoir une belle vie, je souhaite qu’on mettre fin aux guerres.
Pour avoir une belle vie, je souhaite qu’on mette fin aux guerres.
YÜKSEK 1
D.138.2. *Je croire que l’un des trois jeunes préfère une vie avec sa familles.
Je crois que l’un des trois jeunes préfère une vie avec sa famille.
D.138.3. *Après avoir un travaille, ils doivent arranger leurs habitudes et peut-être
les limitent pour équlibrer la vie avec leur revenu.
Après avoir eu un travail, ils doivent arranger leurs habitudes et peut-être les
limiter pour équlibrer la vie avec leur revenu.
D.143.2. *Qu’est-ce qui nous rendre différent des autres créatures.
Qu’est-ce qui nous rend différents des autres créatures.
D.151.9. *Les riches réfléchissent comment acheter nouvelle maison.
Les riches réfléchissent (pensent) comment ils achètent une nouvelle
maison.
d’une corruption.
D.160.8. *Si on se souvenir qu’il y a beaucoup de gens sur la terre et chaque
personne a un but différent, on peut dire que c’est impossible à expliquer
tous.
Si on se souvient qu’il y a beaucoup de gens sur la terre et chaque personne a
un but différent, on peut dire que c’est impossible d’expliquer tous.
YÜKSEK 2
D.172.1. *Tandis qu’il trouvait un délai, il essayer de jouer au foot-ball.
Tandis qu’il trouvait un délai, il essayait de jouer au foot-ball.
D.190.9. *On ne perdre rien si on essaye.
On ne perd rien si on essaye.
5.1.8.1.3. Mastar Eylem Yerine Çekimli Eylem Kullanımı
Fransızcada bir tümcede iki eylem varsa, bu eylemlerden birincisi uygun
zamanda çekilir, ikincisi ise mastar halde bırakılır.
181
TEMEL 1
J’aime manger, écouter de la musique.
TEMEL 2
D.31.3. *Est-ce que je peux viens avec mon ami Jacques.
Est-ce que je peux venir avec mon ami Jacques.
D.47.9. -Pourquoi est-ce qu’on fait du sport?
*- Parce que je veux gaigner mon santé?
- Parce que je veux gagner ma santé?
*-Pour gaigne mon santé.
-Pour gagner ma santé.
TEMEL 3
D.55.7. *Peut-être nous irons invités nos parents.
Peut-être nous irons inviter nos parents.
D.55.8. *Enfin je peux dormirais tôt, parce que je suis malade, j’ai mal à la dos.
Enfin je peux dormir tôt, parce que je suis malade, j’ai mal au dos.
D.62.8. *Pour vais à pied à la faculté, j’ai besoin de trente minutes.
Pour aller à pied à la faculté, j’ai besoin de trente minutes.
TEMEL 4
D.90.3. *Elle n’a pas pu comprends et elle est devenue folle.
Elle n’a pas pu comprendre et elle est devenue folle.
YÜKSEK 1
D.150.7. *Je vous conseille de vous rassurez.
Je vous conseille de vous rassurer.
D.161.6. *Il a deux choix: un, il peut rentre son village, deux, il peut rester dans la
ille comme un pauvre et être misérable.
Il a deux choix: l’un, il peut rentrer à son village, l’autre , il peut rester dans
a ville comme un pauvre et être misérable.
182
5.1.8.2. Eylemin Yanlış Zamanda Çekimine İlişkin Yanlışlar
TEMEL 2
D.43.4. *Je fais de la gymnastique deux fois par semaine, il fallait être en forme.
Je fais de la gymnastique deux fois par semaine, il faut être en forme.
D.49.7. *Nous faisons la queue, nous attendrons dix minutes.
Nous faisons la queue, nous attendons dix minutes.
D.49.8. *Le train arrive et nous prendons le métro et nous descendrons à la station
devant l’école.
Le train arrive et nous prenons le métro et nous descendons à la station
devant l’école.
TEMEL 3
D.55.4. *Après le cours, je ferais des achats, puis j’irais chez moi.
Après le cours, je ferai des achats, puis j’irai chez moi.
D.56.1. *Quand j’aurai mon diplôme, je serais architecte.
Quand j’aurai mon diplôme, je serai architecte.
(Quand j’aurai eu mon diplôme, je serai architecte.)
Yukarıda paratez içinde kullanılan zamanı öğrenci bilmediği için her iki
eylemin de gelecek zamanda kullanıldığı tümceyi doğru kabul etmek gerekir.
D.62.3. *Je prends mon petit déjeuner et je suis sorti de chez moi à 7 heures et
demie.
Je prends mon petit déjeuner et je sors de chez moi à 7 heures et demie.
D.69.13. *Cathérine se fâche à Paul et elle s’est séparée définitivement.
Cathérine s’est fâchée contre Paul et elle s’est définitivement séparée de lui.
D.69.14. *Je vais laisser ma voiture chez le garagiste hier après-midi parce qu’elle
est tombé en panne.
J’ai laissé ma voiture chez le garagiste hier après-midi parce qu’elle est
tombée en panne.
D.75.7. *Les journalistes me suivront toujours pour poser des questions.
Les journalistes me suivent toujours pour poser des questions.
D.75.8. *Hélène va la semaine dernière aux Etats-Unis pour deux semaines.
Hélène est allée la semaine dernière aux Etats-Unis pour deux semaines.
D.75.9. *Le Bicyclub de France est organisé une randonnée le week-end prochaine.
Le Bicyclub de France organisera une randonnée le week-end prochaine.
183
TEMEL 4
D.83.3. A: Avez-vous dit quelque chose?
*B: Non, je ne rien dit.
B: Non, je n’ai rien dit.
D.86.5. A: Quelqu’un parle au téléphone?
*B: Non, person n’ai parlé au téléphone.
B: Non, personne ne parle au téléphone.
D.90.4. *Je ne veut pas parler de la fin parce que la fin a été très différente et triste.
Je ne veux pas parler de la fin parce que la fin était très différente et triste.
D.96.7. *Je ne pense pas Sophie Marceau est très belle.
Je ne pense pas que Sophie Marceau soit très belle.
TEMEL 5
D.104.3. *On vive ensemble avec ces polluants.
On vit ensemble avec ces polluants.
D.107.17. *Il faut que nous n’oublions pas notre responsabilité de protéger notre
monde.
Il faut que nous n’oubliions pas notre responsabilité de protéger notre monde.
D.108.7., D.111.1. ve D.113.5. *Dès que je voyait cette jeune femme, je l’ai
connue.
D.112.1. *Dès que je voyez cette femme, je l’ai connue.
Dès que j’ai vu cette femme, je l’ai connue.
D.112.2. *Il a eu un accident, donc il était blessé.
Il a eu un accident, donc il s’est blessé.
D.113.4. *Quand je suis allé au lieu de rendez-vous, il a attendu là.
Quand je suis allé au lieu de rendez-vous, il attendait là.
184
D.113.9. *Il n’a pas pu réussir à son examen de français, donc il ne passait pas le
cours de français.
Il n’a pas pu réussir à son examen de français, donc il n’a pas passé le
cours de français.
D.113.19. *Ce belle immeuble chauqait moi.
Ce bel immeuble m’a choquée.
Bu denek bayandır. Bu nedenle belirtili nesne durumundaki “me” nün sıfat
eylemle uyum yapması gerekir.
On a mangé beaucoup de gâteaux italiens et ils étaient délicieux.
D.117.2. ve D.122.9. *Dès que je voyais cette jeune femme, je l’ai connue.
D.118.11. *Quand je suis allé à notre rendez-vous, il attendrait là.
Quand je suis allé à notre rendez-vous, il attendait là.
D.121.7. *Je puisse reposer et m’amuser là.
J’ai pu me reposer et m’amuser là.
D.120.11. *Quand je suis allé à notre rendez-vous, il a attendu là.
Quand je suis allé à notre rendez-vous, il attendait là.
D.121.9. *Le week-end dernier, mon mari et moi, nous voulaient aller au Bois de
Boulogne pour faire du vélo.
Le week-end dernier, mon mari et moi, nous avons voulu aller au Bois de
Yukarıdaki tümcede özne-yüklem uyumsuzluğunun yanı sıra bir de eylemin
yanlış zamanda çekimi söz konusudur. Eylem belirli geçmiş zamanda (passé
composé) çekilmesi gerekirken, şimdiki zamanın hikayesinde (imparfait) çekilmiştir.
Bu nedenle düzeltme hem özne-yüklem uygunluğu açısından, hem de zaman
uygunluğu açısından yapılmıştır.
185
D:123.3. *Je vais partir en vacances parce que je me sentais très fatiguée.
Je suis partie en vacances parce que je me sentais très fatiguée.
D.125.4. *Il est nécessaire que nous faisions pression sur les dirigeants.
Il est nécessaire que nous fassions pression sur les dirigeants.
YÜKSEK 1
D.127.3. *Quand le mois de juillet arrivait, nous nous quittions tristement et nous
nous promisions de nous écrire souvent.
Quand le mois de juillet est arrivé, nous nous sommes quittés tristement et
nous nous sommes promis de nous écrire souvent.
D.127.4. *Il lui a répondu qu’on a aimé surtout la tranquilité au travail.
Il lui a répondu qu’on aimait surtout la tranquilité au travail.
D.128.3. *Tous les soirs, à la sortie de l’école, nous nous étions amusés à courir
dans les rues et sur les places.
Tous les soirs, à la sortie de l’école, nous nous amusions à courir dans les
rues et sur les places.
marques turcs.
turques.
directeurs.
directeurs.
D.129.10. *Le directeur examinera votre inscription après que vous complétez le
questionnaire ci-joint et que vous le envoyez.
Le directeur examinera votre inscription après que vous aurez complété le
questionnaire ci-joint et que vous l’aurez envoyé.
D.130.2. *Grâce à la globalisation du monde, toutes les frontières étaient détruits.
Grâce à la globalisation du monde, toutes les frontières sont détruites.
D.130.4. *Personne ne pourrait vivre en seul.
Personne ne peut vivre tout seul.
D.130.6. *Une proverbe turc disais “Une langue un homme, deux langues deux
hommes”
Un proverbe turc dit “Une langue un homme, deux langues deux hommes”
186
D.131.1. *Il faut qu’on faissait des nouvelles choses.
Il faut qu’on fasse de nouvelles choses.
D.131.2. *Les patrons pourraient ouvrir des enterprises à des pays étrangers et les
gens travailleront ici.
Les patrons pourront ouvrir des entreprises dans les pays étrangers et les
gens travailleront là-bas.
D.133.4. *Quoiqu’il travaille trop, il ne puisse pas réussir.
Quoiqu’il travaille trop, il ne peut pas réussir.
demie heure après il avait été tué.
D.134.9. *S’il acceptait, je ne le punisse pas lourdment.
S’il acceptait, je ne le punirait pas lourdement.
D.137.1. *Il avait trop faim si bien qu’il ait volé du pain.
Il avait trop faim si bien qu’il a volé du pain.
D.137.2. *Quoi qu’il travaille trop, il ne puisse pas réussir.
Quoi qu’il travaille trop, il ne peut pas réussir.
D.137.3. *L’homme ne dit pas la verite parce qu’il parle en hesitant et aussi il a
changé ce qu’il a dit autre fois.
L’homme ne dit pas la vérité parce qu’il parle en hésitant et aussi il a changé
de ce qu’il avait dit avant.
D.138.5. *L’un de mes amies nommé Murat, avait un vie très riche, il pouvait
acheter tout ce qu’il veut.
L’un de mes amis nommé Murat, avait une vie très riche, il pouvait acheter
tout ce qu’il voulait.
D.139.5. *Ils savent et ils planifient comment ils résoudrent à tous ces problèmes.
Ils savent et ils planifient comment ils résourdront tous ces problèmes.
D.140.3. *Elle nous a dit que ses enfants aiment rester devant la télévision.
Elle nous a dit que ses enfants aimaient rester devant la télévision.
D.140.4. ve D.145.8. *Tu m’as annoncé que tes enfants iront chez moi.
Tu m’as annoncé que tes enfants iraient chez moi.
187
D.145.7. *Elle nous a dit que les enfants aiment rester devant la télé.
Elle nous a dit que les enfants aimaient rester devant la télé.
D.147.4. *S’ils travailleraient beaucoup, ils auraient réussi.
S’ils avaient beaucoup travaillé, ils auraient réussi.
D.149.1. *Comme je suis un habitant de notre communauté depuis mon enfance, je
ne le verrai pas l’avenir de ce projet lumineux.
Comme je suis un habitant de notre communauté depuis mon enfance, je ne
vois pas l’avenir de ce projet lumineux.
D.149.7. *Celle-là avait demandé tout d’abord pourquoi il avait quitté Paris et ce que
lui a attiré dans cette région.
Celle-là avait demandé tout d’abord pourquoi il avait quitté Paris et ce qui lui
avait attiré dans cette région.
D.149.8. *Le peintre avait répondu qu’il a été toujours heureux qu’ils s’est intéressé
à ses oeuvres.
Le peintre avait répondu qu’il était toujours heureux qu’on s’intéressait à ses
oeuvres.
Bu deneğin yaptığı yanlışları sınav kağıdında öğrenciye verilmiş olan ve
dolaylı anlatıma çevrilmesi istenen metne bakarak anlamaktayız.
D.149.9. *Quand le mois de juillet avait arrivé, nous nous sommes quitté
tristement et nous avons promis de nous écrire souvent.
Quand le mois de juillet est arrivé, nous nous sommes tristement quittés et
aux autres.
D.160.6. *Si on peut respirer, on vive, et c’est le but de la vie “respirer”:
Si on peut respirer, on vit, et c’est le but de la vie “respirer”:
D.161.9. *Le niveau culturel d’un citadin, biensûr, n’est pas égal à ce d’un
villageois, ce pourquoi, il ne sort pas et il rest chez lui.
Biensûr, le niveau culturel d’un citadin n’est pas égal à celui d’un
villageois, c’est pourquoi, il ne sort pas et il reste chez lui.
D.161.17. -Vous avez vu André récemment?
*- Non, il y avais 3 mois que je ne l’ai pas vu.
- Non, il y a 3 mois que je ne l’ai pas vu.
188
YÜKSEK 2
D.166.10. *Pour cet après-midi, je veux que vous aviez tapé cette lettre et que vous
aviez téléphoné à Monsieur Dubois et que vous aviez accueilli Mme la
directrice.
Pour cet après-midi, je veux que vous tapiez cette lettre et que vous
téléphoniez à Monsieur Dubois et que vous accueilliez Mme la directrice.
D.167.2. *Quand je me suis réveillé, j’ai heurté un militaire qui m’avait sourit et qui
m’a demandé si je venais de loin.
Quand je me suis réveillé, j’ai heurté un militaire qui m’e souriait et qui m’a
demandé si je venais de loin.
D.167.5. *Appelez les policiers avant que la bagarre éclates.
Appelez les policiers avant que la bagarre éclate.
D.168.1. *Aujourd’hui, j’ai été prévenu par un télégramme que ma mère est morte.
Aujourd’hui, j’ai été prévenu par un télégramme que ma mère avait été
morte.
D.168.2. *Il ne m’a pas répondu, mais il n’aurait pas pu me réfuser avec un excuse
pareille.
Il ne m’a pas répondu, mais il n’a pas pu me réfuser avec une excuse pareille.
D.168.4. * Il a fallu que j’aille chez Emmanuel pour lui emprunter une cravate noire.
Il a fallu que je sois allé chez Emmanuel pour lui emprunter une cravate
noire.
D.168.5. *Quand je me suis réveillé, j’ai heurté un militaire qui m’avait sourit et qui
m’a demandé si je verrais de loin.
Quand je me suis réveillé, j’ai heurté un militaire qui m’e souriait et qui m’a
D.168.18. *En 1852, il fut marriage avec Marie Danois.
En 1852, il s’est marrié avec Marie Danois.
D.169.2. * Quand je me suis réveillé, j’ai heurté un militaire qui m’a sourit et qui
m’a demandé si j’étais venu de loin.
Quand je me suis réveillé, j’ai heurté un militaire qui me souriait et qui m’a
D.170.1. *Dans le film, il y avait, un frère et un soeur qui ont pratiqué ce sport.
Dans le film, il y avait, un frère et une soeur qui pratiquaient ce sport.
D.170.2. *Parmi les survivants, était la fille et son frère a décidé de la secourir par
monter la montagne lui-même.
Parmi les survivants, était la fille et son frère a décidé de la secourir en
montant à la montagne lui-même.
189
D.170.10. *M. Gaspard mourut en 1882 et ses oeuvres était publié par sa femme.
M. Gaspard mourut en 1882 et ses oeuvres eurent été publiés par sa femme
D.170.10. *Il a fallu que j’aie allé chez Emmanuel pour lui emprunter une cravate
noire.
Il a fallu que j’aille chez Emmanuel pour lui emprunter une cravate noire.
D.170.12. * Quand je m’était réveillé, j’ai heurté un militaire qui m’a souri et qui
m’a demandé si je venait de loin.
D.170.13. *On est sûr que le gouvernement puisse remédier tous les problèmes du
pays.
On est sûr que le gouvernement pourra (peut) remédier tous les problèmes
du pays.
D.170.14. *J’espère que vous ayez reçu bientôt ma lettre.
J’espère que vous recevra bientôt ma lettre.
D.171.3. *Pendant huit jours, il fut si gentil avec deux fille, surtout avec la cadette,
qu’a la fin, elle accepta l’épouser.
Pendant huit jours, il était si gentil avec deux filles, surtout avec la cadette,
qu’à la fin, elle accepta l’épouser.
D.171.14. *Aujourd’hui j’ai été prévenu par un télégramme que ma mère avait été
morte.
Aujourd’hui j’ai été prévenu par un télégramme que ma mère était morte.
D.171.15. *J’avais demandé deux jours de congé à mon patron.
J’ai demandé deux jours de congé à mon patron.
D.171.16. *Il n’avait pas eu l’air content.
Il n’avait pas l’air content.
D.171.17. *Quand je s’est réveillé, j’ai heurté un militaire qui m’a sourit et qui m’a
demandé si j’étais venu de loin.
D.172.6. *S’ils travailleraient, ils auraient réussi.
S’ils avaient travaillé, ils auraient réussi.
D.172.8. *Tu m’as annoncé que tes enfants iront chez moi.
Tu m’as annoncé que tes enfants iraient chez moi.
D.175.7. *Les joueurs aussi ont crus à cette idée et finalement on a vu le capitain de
Galatasaray en élevant le coupe d’UEFA.
190
Les joueurs aussi ont cru à cette idée et finalement on a vu le capitain de
Galatasaray élevant le coupe d’UEFA.
D.175.8. *L’inflation est diminué par le gouvernement, mais les prix sont encore
hauts.
L’inflation a été diminuée par le gouvernement, mais les prix sont encore
hauts.
D.177.5. ve D.178.6. *Hier soir, pendant qu’elle a fait la vaisselle, elle a raconté sa
journée.
Hier soir, pendant qu’elle faisait la vaisselle, elle a raconté sa journée
D.178.11. *Un jour, sa mère rencontrait un soldat dans le train.
Un jour, sa mère a rencontré un soldat dans le train.
D.178.12. *C’est Boris qui était beau et courageux.
C’était Boris qui était beau et courageux.
D.187.4. *. *Au fur et à mesure que les villes aient grandi, le nombre des voitures a
augmenté.
Au fur et à mesure que les villes grandissaient, le nombre des voitures
augmentait.
D.192.1. *Bien qu’elle aime son mari, elle le soupçonnait qu’il pouvait changer sa
mémoire.
Bien qu’elle aimait son mari, elle le soupçonnait d’avoir changé sa
mémoire.
D.193.1. *Il a écrit ce roman au début de la 20e siècle quand le Darwinisme est en
mode.
Il a écrit ce roman au début de la 20e siècle quand le Darwinisme était à la
mode.
les états dévéloppés ne choisissent pas cette énergie.
D.202.2. *Pour trouver un travail où bien à cause de la charme de grandes villes, les
villageoises émigraient aux grandes villes pendant les années.
Pour trouver un travail ou bien à cause de la charme des grandes villes, les
villageoises ont émigré aux grandes villes pendant des années.
191
D.205.3. *Si vous accepteriez notre projet, vous profiteriez à des subventions du
gouvernement.
Si vous acceptez notre projet, vous profiterez des subventions du
gouvernement.
D.205.10. *Nous aurons prouvé notre technologie moderne lorsque nous
construirerons une centrale atomique.
Nous prouverons notre technologie moderne lorsque nous aurons construit
une centrale atomique.
5.1.8.3. Özne-Yüklem Uyumsuzluğuna İlişkin Yanlışlar
Fransızcada eylemler, çekime uğradıklarında her kişiye göre farklı eylem
biçimleri ortaya çıkarırlar. Bu biçimler, özellikle düzensiz eylemler olarak nitelenen
3. grup eylemlerin çekiminde çok belirgindir. Birinci grup eylemlerde 1. tekil kişi ile
3. tekil kişinin çekimi aynı olmasına karşın, 2. grup eylemlerde 1. ve 2. tekil kişilerin
çekimi aynıdır. 3. grup eylem çekimine baktığımızda ise genelde 1. ve 2. tekil
kişilere göre eylem çekimleri aynı görünmektedir. Ama bu kişilerin dışındaki kişilere
göre eylem çekimleri farklılık gösterir. Her ne kadar eylem çekiminde kişi ve zaman
eki kesin olarak birbirinden ayrılmasa da, yukarda belirtilen kişiler dışında hangi
çekimin hangi kişiye ait olduğu anlaşılabilir. Bu bölümde zaman açısından doğru,
fakat belirtilen özneye göre değil de, başka bir özneye göre çekilmiş olan eylem
yanlışları yer almaktadır.
TEMEL 1
D.2.7. *Je parles anglaise et italienne.
Je parle anglais et italien.
D.3.5. *Il habitent à Ankara.
Il habite à Ankara.
D.14.1. *J’aimes un cinéma et j’aimes une livre.
D.15.5., D.19.2. ve D.20.3. *A: Tu a quel âge?
A: Tu as quel âge?
B: J’ai 24 ans.
192
D.20.13. *Ma femme parles l’anglais et le français.
Ma femme parle l’anglais et le français.
TEMEL 2
D.27.1., D.40.10. ve D.50.6. *Je sort de la maison à 8 heures du matin.
D.31.5. *Ces meubles n’est pas à lui.
Ces meubles ne sont pas à lui.
D.36.8. ve D.37.8. *Nous entre dans la station et nous faisons la queue .
D.40.11. *Nous entrons dans la station et nous fait la queue.
D.45.4. *- Pourquoi est-ce qu’on fait du sport?
- *Parce que le sport vous apportez la santé.
- Parce que le sport vous apporte la santé.
- *Pour vivre long.
- Pour vivre longtemps.
Birinci yanlış tümcede öğrenci
adıl durumundaki “vous”yu özne olarak
görüp eylemi bu adıla göre çekmiştir. Oysa bu tümcenin öznesi “le sport” dur.
D.47.6. A: Vous faites les exercices tout seul?
*B: Oui, je les fait tout seul.
B: Oui, je les fais tout seul.
D.47.8. *Je fait de la gymnastique deux fois par semaine.
Je fais de la gymnastique deux fois par semaine.
D.50.9. - Pourquoi est-ce que Thierry et Christian vont au Bicyclub de France?
*- Parce qu’ils faisons du vélo.
- Parce qu’ils font du vélo.
D.50.10. *Je n’est pas libre le 20.
Je ne suis pas libre le 20.
TEMEL 3
D.53.10. *Nous boira du vin dans le café “Fincan”
Nous boirons du vin dans le café “Fincan”
D.54.9. *Je vas aller chez moi.
Je vais aller chez moi.
193
D.54.10. *Après fini mon travaille, je vas regarder la télévision.
Après avoir fini mon travail, je vais regarder la télévision.
D.54.11. *Je vas aider mon frère avec son devoir d’anglais.
Je vais aider mon frère à faire son devoir d’anglais.
D.57.3. *Quand je rentres chez moi, j’ai des choses à faire.
Quand je rentre chez moi, j’ai des choses à faire.
D.60.2. *Après mon petit déjeuner, je sort de chez moi.
Après mon petit déjeuner, je sors de chez moi.
D.64.3. *Pour dessert? Qu’est-ce que vous préfére Madame?
Comme dessert? Qu’est-ce que vous préférez Madame?
D.68.2. *Je prend mes leçons.
Je prends mes leçons (mon cours)
D.69.11. *Dimanche prochaine, Thierry est viendras de la randonnée.
Dimanche prochaine, Thierry viendra de la randonnée.
D.70.1. *Tu ne mange pas trop.
Tu ne manges pas trop.
D.70.13. Catherine s’est fâchée à Paul et elle se sont séparés définitivement.
Catherine s’est fâchée contre Paul et elle s’est définitivement séparée.
D.71.1. *A: Tu est libre en week-end?
A: Tu es libre en week-end?
*B: Oui, pourquoi est-ce que tu a demandé?
B: Oui, pourquoi est-ce que tu as demandé?
*A: Nous avons décidé jouer aux cartes.
A: Nous avons décidé de jouer aux cartes.
B: D’accord.
D.72.7. *Tu peut venir au cinéma ce soir avec moi?
Tu peux venir au cinéma ce soir avec moi?
D.72.8. *On ne peux pas fumer dans la classe!
On ne peut pas fumer dans la classe!
D.72.9. *On ne peux pas venir chez moi ce soir.
On ne peut pas venir chez moi ce soir.
D.75.6. *Je fait de la gymnastique pendant une heure avec la vidéo.
Je fais de la gymnastique pendant une heure avec la vidéo.
194
TEMEL 4
D.77.1. *Mes parents m’avons accompagné.
Mes parents m’ont accompagné.
D.80.5. *En province, tu est plus pres à la nature que la ville.
En province, tu es plus près de la nature qu’en ville.
D.80.6. *Tu peut connaitre tout la ville parce qu’elle est petit.
Tu peux connaitre toute la ville parce qu’elle est petite.
D.90.4. *Je ne veut pas parler de la fin parce que la fin a été très différente et triste.
Je ne veux pas parler de la fin parce que la fin était très différente et triste.
D.91.1. ve D.96.2. *L’entreprise n’ai pas pu obtenir le contrat.
L’entreprise n’a pas pu obtenir le contrat.
D.92.1. *Ils a vit longtemps en Suisse.
Ils ont longtemps vécu en Suisse.
D.95.14. *Je travaille dans votre sociétés qui sont à l’étranger.
Je travaille dans votre société qui est à l’étranger.
D:97.2., D.98.2. ve D.100.1. *L’entreprise n’ai pas pu obtenir le contrat.
L’entreprise n’a pas pu obtenir le contrat.
D.98.3. *Elles s’est retrouvée chez les Delcours.
Elles se sont retrouvées chez les Delcours.
D.98.5. *Les conditions est mieux que ceux de notre pays.
Les conditions sont meilleures que celles de notre pays.
D.99.3. *Pierre plus travailles que Yves.
Pierre travaille plus que Yves.
D.99.4. *Pierre travailles plus régulièrement que Yves.
Pierre travaille plus régulièrement que Yves.
TEMEL 5
D.101.1. *Il faisait froid et il pleuvoyait légèrement.
Il faisait froid et il pleuvait légèrement.
D.101.4. *En plus, nous épuissons l’énergie de la Terre comme le pétrol et le
charbon.
En plus, nous épuisons l’énergie de la Terre comme le pétrol et le
charbon.
195
D.101.7. *Il faut qu’on choisse les députés plus responsables.
Il faut qu’on choisisse les députés plus responsables.
D.102.10. *Je ne crois pas que vous soyiez au théâtre à 8 heures.
Je ne crois pas que vous soyez au théâtre à 8 heures.
D.103.3. *Je souhaite que la Turquie sois accepté à la Communauté Européenne.
Je souhaite que la Turquie soit acceptée à la Communauté (l’Union)
Européenne.
D.107.11. *On n’ai pas possibilité de voir des poissons peut-être au futur.
On n’a pas de possibilité de voir des poissons peut-être au futur.
D.108.2. *Il faut que le gouvernement offrent les places pour travailler.
Il faut que le gouvernement offre les places (des postes) pour travailler.
D.109.10. *Je veux que tu sache bien les responsabilités.
Je veux que tu saches bien les responsabilités.
D.109.11. *On souhaite que tout le monde soient heureux.
On souhaite que tout le monde soit heureux.
D.110.1. *Tous les spectateurs a applaudit les acteurs.
Tous les spectateurs ont applaudi les acteurs.
D.110.2. *Il est inadmissible que les avions des grandes compagnies fasse souvent
des retards.
Il est inadmissible que les avions des grandes compagnies fassent souvent
des retards.
D.112.1. *Dès que je voyez cette femme, je l’ai connue.
Dès que j’ai vu cette femme, je l’ai connue.
D.113.2. *Je pense qu’on peuvent sauver la nature.
Je pense qu’on peut sauver la nature.
D.113.17. *Nous pense qu’il n’a pas les temps pour aller à “Dolma Bahçe”.
Nous pensons qu’il n’a pas le temps pour aller à “Dolma Bahçe”.
D.116.3. *Pendant le festival, il y avais une foule et tout le monde était content de sa
vie.
Pendant le festival, il y avait une foule et tout le monde était content de sa
vie.
D.121.9. *Le week-end dernier, mon mari et moi, nous voulaient aller au Bois de
196
Le week-end dernier, mon mari et moi, nous (*voulions) avons voulu aller
au Bois de Boulogne pour faire du vélo.
D.124.1. *Je souhaites qu’on limite aux inégalités entre les hommes.
Je souhaite qu’on limite (supprime) les inégalités entre les hommes.
YÜKSEK 1
marques turcs.
turques.
D.134.8. *Je pouvait lui donner un autre chance a dire la verite.
Je pouvais lui donner une autre chance à dire la vérité.
D.138.6. *Il a obtenu un diplôme de tourisme à Bilkent, mais il n’ai jamais travaillé.
Il a obtenu un diplôme de tourisme à Bilkent, mais il n’a jamais travaillé.
D.138.12. *C’est les difficultés qui fait la vie très signifiante.
Ce sont les difficultés qui font la vie très signifiante.
D.139.1. *Des nos jours, la construction de la famille turque changent, mais quandmême la situation des jeunes sont toujours même.
De nos jours, la construction de la famille turque change, mais quand-même
la situation des jeunes est toujours la même.
D.141.2. *Comme ils savent bien que leurs parents obtient le rapport tant qu’il est
nécessaire, ils sont confortables.
Comme ils savent bien que leurs parents obtiennent le rapport tant qu’il est
nécessaire, ils sont à l’aise.
silence.
Si j’avais la chance, je voudrais habiter sur Mars pour avoir un peu de
silence.
D.144.1. *Les administrateurs ou la vieillesse n’avons pas de confiance en les
jeunes.
Les administrateurs ou les vieux n’ont pas de confiance dans les jeunes.
société civil.
197
D.146.1. *Ce sont des augmentations de salaire que les ouvriers demande.
Ce sont des augmentations de salaire que les ouvriers demandent.
D.150.3. *Je doit dire que c’est un point de vue des adultes.
Je dois dire que c’est un point de vue des adultes.
D.154.3. *D’abord, il faut déchiffrer ce qu’on comprends du concept de
“l’individu”.
D’abord, il faut déchiffrer ce qu’on comprend du concept de “l’individu”.
D.156.4. *Si les autre personnes vous voyez comme un rival, vous devez les voir
comme un rival.
Si les autres personnes vous voient comme un rival, vous devez les voir
comme un rival.
D.156.5. *L’enseignement dans l’école et dans la famille influencent des attitudes
des personnes et aussi des buts d’eux.
L’enseignement dans l’école et dans la famille influence des attitudes des
personnes et aussi leurs buts.
ville.
la ville.
YÜKSEK 2
D.167.8. *Je faisait ce que mes parents m’ont dit.
Je faisais ce que mes parents me disaient.
D.169.6. *Les écoles sont en train de produire des robots qui ne sait rien sur la vie.
Les écoles sont en train de produire des robots qui ne savent rien sur la vie.
198
D.169.9. *En 1890, il commença ses études en médecine à Orléans qui dura 4 ans.
En 1890, il commença ses études en médecine à Orléans qui dureraient 4
ans.
M. Gaspard mourut en 1882 et ses oeuvres eurent été publiés par sa femme
D.170.11. *J’était pressé.
J’étais pressé.
D.171.8. *Elle ne vit rien parce que les fenêtres était fermés.
Elle ne vit rien parce que les fenêtres étaient fermées.
D.171.12. *Ses frères était des cavaliers de le roi.
Ses frères étaient des cavaliers du roi.
D.171.17. *Quand je s’est réveillé, j’ai heurté un militaire qui m’a sourit et qui m’a
demandé si j’étais venu de loin.
D.173.5. *Elle gagnent l’argent grâce aux publicités.
Elle gagne de l’argent grâce aux publicités.
D.174.1. *S’ils avait bien travaillé, ils auraient réussi.
S’ils avaient bien travaillé, ils auraient réussi.
D.174.5. *Comme nous voyons, le but sont toujours le bonheur.
Comme nous voyons, le but est toujours le bonheur.
D.174.6. *L’argent sont toujours le meilleur exemple.
L’argent est toujours le meilleur exemple.
pour les maladies, des facilités pour la vie quotidien, mais aussi des
grands dangers.
dangers.
D.180.2. *Si un pays utilise cettes armes, il tuerai des milliers d’hommes et
d’animaux.
Si un pays utilise ces armes, il tuera des milliers d’hommes et d’animaux.
199
D.180.4. *Il y a beaucoup de pays qui ont et qui invente cettes armes.
Il y a beaucoup de pays qui ont et qui inventent ces armes.
D.180.5. *Elles devient un grand problème de notre planète.
Elles deviennent un grand problème de notre planète.
D.184.2. *Je veux présenter le peuple turc et nos coutumes avant que tu aille en
Turquie.
Je veux présenter le peuple turc et nos coutumes avant que tu ailles en
Turquie.
D.186.3. *Au fur et à mesure que les villes grandissait, le nombre des voitures
augmentait.
Au fur et à mesure que les villes grandissaient, le nombre des voitures
augmentait.
D.190.5. *Les jeunes d’aujourd’hui sont plus indépendant, les innovations s’avance
plus rapidement.
Les jeunes d’aujourd’hui sont plus indépendants, les innovations s’avancent
plus rapidement.
D.193.4. *Ils sont indivudialistes comme il n’intéressent pas les autres.
Ils sont indivudialistes comme ils ne s’intéressent pas aux autres.
D.195.9. *Plus les enfants suivent les programmes, plus ils devient créatifs.
Plus les enfants suivent les programmes, plus ils deviennent créatifs.
D.196.6. *Je peut vous dire beaucoup de choses comme ça.
Je peux vous dire beaucoup de choses comme ça.
D.202.3. *Cette fois, les habitants des villes commençait s’enfuiyer des villes.
Cette fois, les habitants des villes commençaient à s’enfuir des villes.
D.202.5. *Ils se fait les maisons comme villa près de leur ville.
Ils se font les maisons comme des villas près de leur ville.
D.202.18. *Personne ne peuvent limiter notre rêves.
Personne ne peut limiter nos rêves.
D.204.1. *Les personnes qui sont pour la télé explique leur enthousiasme avec des
vues des professeurs qui argumentent avec des résultats scientifiques qui
signifie pas l’appauvrement, mais l’enrichisssement de la créativitéativité.
Les personnes qui sont pour la télé expliquent leur enthousiasme avec des
vues des professeurs qui argumentent avec des résultats scientifiques qui ne
signifient pas l’appauvrissement, mais l’enrichisssement de la créativité.
200
5.1.8.4. Sıfat Eylem (Participe Passé) Yanlışları
Bu bölümde yer alan yanlışlar genellikle sıfat eylem olarak adlandırdığımız
participe passé ile ilgili yanlışlardır. Sıfat eylemler, kimi zaman sıfat gibi kullanılırlar
ve niteledikleri adla sayı ve cins bakımından uyum sağlarlar, kimi zaman da geçmiş
zamanda yardımcı eylem olarak être eylemi kullanılmışsa, özne ile sayı ve cins
bakımından uyum yaparlar. Ayrıca tümcede belirtili nesnenin eylemden önce
gelmesi (ilgi adıllı tümcelerde olduğu gibi) ya da belirtili nesnenin adıl olarak öne
alınması da sıfat eylemle bu nesnelerin uyum yapmasını gerektirir.
5.1.8.4.1. Özne-Sıfat Eylem Uyumsuzluğu
TEMEL 1
D.1.6. *Elle est né à Çorum.
Elle est née à Çorum.
TEMEL 3
D.65.5. *A cinq heure, on a pris en taxi et on est rentré votre quartier.
A cinq heures, on a pris un taxi et on est rentrés à notre quartier.
D.66.4. *Nous sommes sorti chez moi.
Nous sommes sortis de chez moi.
D.69.1. *Hier, je suis allé à la Préfecture parce que la validité mon passeport est fini.
Hier, je suis allé à la Préfecture parce que la validité de mon passeport est
finie.
D.69.14. *Je vais laisser ma voiture chez le garagiste hier après-midi parce qu’elle
est tombé en panne.
tombée en panne.
TEMEL 4
D.80.12. *Toute la journée, elle est occupé de notre petite fille.
Toute la journée, elle s’est occupée de notre petite fille.
D.81.5. *Toute la journée, elle a s’occupé de notre petite fille.
D.86.3. *Ma femme, elle a parlé à la maison et toute la journée, elle s’est occupé de
notre petite fille.
Ma femme, elle est restée à la maison et toute la journée, elle s’est occupée
de notre petite fille.
201
D.86.4. *Nous nous sommes couché tout de suite.
Nous nous sommes couchés tout de suite.
D.88.3. *Ma femme, elle est resté à la maison et toute la journée, elle s’occupée de
notre petite fille.
D.97.3., D.99.2. ve D.100.2. *Emilie s’est imposé par son énergie.
Emilie s’est imposée par son énergie.
TEMEL 5
D.103.3. *Je souhaite que la Turquie sois accepté à la Communauté Européenne.
Je souhaite que la Turquie soit acceptée à la Communauté (l’Union)
Européenne.
D.109.12. *Une Renault rouge a freiné et s’est arrêté juste devant nous.
Une Renault rouge a freiné et s’est arrêtée juste devant nous.
D.113.20. *Après le visite, nous sommes resté chez Burçin.
Après la visite, nous sommes restés chez Burçin.
D.114.7. *Je vais magnifique parce que je suis retourné de Rome.
Je suis magnifique parce que je suis retournée de Rome.
Yukardaki tümcedeki özne bayandır ve sıfat eylemin özneyle uyum sağlaması
gerekir.
prendre une verre.
prendre un verre.
D.116.4. ve D.124.4. *Je suis parti en vacances parce que je me sentais très fatiguée.
D.118.16. ve D.120.15. *Ils se sont arrêté.
Ils se sont arrêtés.
YÜKSEK 1
D.144.7. *Ils sont disposé d’être les leaders du futur.
Ils sont disposés à être les leaders du futur.
202
D.148.4. *En 1995, L’Union Duanière a été établi entre L’Européen Union et La
Turquie.
Turquie.
D.148.6. *L’agriculture et l’industrie de la Turquie seront supportés.
L’agriculture et l’industrie de la Turquie seront supportées.
D.149.2. *Les larmes des enfants de Tshernobyl ne sont pas encore séché.
Les larmes des enfants de Tshernobyl ne sont pas encore séchées.
D.165.4. *La plupart des affaires sont fait par manuel.
La plupart des affaires sont manuellements faites
D.165.5. *Ils sont fatigué physicallement.
Ils sont physiquement fatigués.
YÜKSEK 2
D.170.4. *Quatre personnes dans l’équipe sont disparus.
Quatre personnes dans l’équipe sont disparues
M. Gaspard mourut en 1882 et ses oeuvres eurentété publiés par sa femme
D.175.8. *L’inflation est diminué par le gouvernement, mais les prix sont encore
hauts.
L’inflation a été diminuée par le gouvernement, mais les prix sont encore
hauts.
D.178.13. *Eva s’est faché à Boris.
Eva s’est fachée contre Boris.
D.189.1. *A partir de la deuxième moitié du XXe siècle, la télévision est entré notre
vie et elle nous a cloués devant elle.
203
A partir de la deuxième moitié du XXe siècle, la télévision est entrée dans
notre vie et elle nous a cloués devant elle.
D.190.8. *L’irresponsabilité cause des problèmes et souvent les mariages sont fini
par des divorces.
L’irresponsabilité cause des problèmes et souvent les mariages sont finis par
des divorces.
D.194.8. *La télé n’appauvrit pas la créativité de l’enfant, au contraire elle l’enriche
si elle est bien utilisé.
La télé n’appauvrit pas la créativité de l’enfant, au contraire elle l’enrichit si
elle est bien utilisée.
D.196.5. *Les idées différent sont écrasé.
Les idées différentes sont écrasées.
5.1.8.4.2. Gereksiz Özne-Sıfat Eylem Uyumu
Fransızcada geçmiş zamanda kullanılan yardımcı eylem “être” ise, özne ile
sıfat eylem birbiriyle uyum sağlamak zorundadır. Eğer yardımcı eylem “avoir” ise,
özne ile sıfat eylem asla birbiriyle sayı ve cins bakımından uyum sağlamaz. Bu kuralı
bazı öğrenciler genelleştirerek “avoir” yardımcı eyleminin kullanıldığı tümcelerde de
özneyle sıfat eylemi uyum yaptırmışlardır.
TEMEL 3
D.61.2. *J’ai travaillée jusqu’à 6 heures du soir.
J’ai travaillé jusqu’à 6 heures du soir.
D.61.3. *J’ai dinée et j’ai regardée la télévision.
J’ai diné et j’ai regardé la télévision.
D.64.1. *J’ai réservée une table pour un person, pour Madame Marron.
J’ai réservé une table pour une personne, pour Madame Marron.
D.64.6. *J’ai mangée du fromage et deux oeufs.
J’ai mangé du fromage et deux oeufs.
D.64.7. *J’ai achetée une vert robe pour ma mére.
J’ai acheté une robe verte pour ma mère.
D.64.8. *J’ai téléphonée à ma soeur pour aller au cinéma, mais nous ne sommes pas
allée au cinéma.
J’ai téléphoné à ma soeur pour aller au cinéma, mais nous ne sommes pas
allées au cinéma.
204
TEMEL 4
D.80.1. *Tous les soirs, j’ai marchée au bord de la mer.
Tous les soirs, j’ai marché au bord de la mer.
D.88.2. *Hier, ma femme et moi, nous avons parlés toute la nuit.
Hier, ma femme et moi, nous avons parlé toute la nuit.
D.90.1. *J’ai un examen demain et je n’ai étudiée encore.
J’ai un examen demain et je n’ai pas encore étudié.
D.94.1. ve D.96.3. *Elle a ouverte une maison de couture.
Elle a ouvert une maison de couture.
D.94.3. *Ils ont vécus longtemps en Suisse.
D.98.7. *J’ai vue un film de français.
J’ai vu un film français.
D.98.10. *J’ai déjà travaillée sur cette sujet dans une société.
J’ai déjà travaillé sur ce sujet dans une société.
TEMEL 5
D.108.9., D.111.4., D.113.12., D.118.17, D.120.16., D.122.10., D.123.5. ve
D.125.11. *Elles se sont posées des questions.
Elles se sont posé des questions.
D.108.10., D.111.5., D.113.13., D.120.17. ve D.125.12. *Elles se sont téléphonées.
Elles se sont téléphoné.
D.113.10. *Ils se sont comprises.
Ils se sont compris.
D.114.6. *Elles se sont téléphonés.
Elles se sont téléphoné.
D.118.15. *Ils se sont compriss.
Ils se sont compris.
YÜKSEK 1
D.138.8. *Il a perdue son maison et son compte à la banque.
Il a perdu sa maison et son compte à la banque.
205
5.1.8.4.3. Adıl-Sıfat Eylem Uyumsuzluğu
Fransızcada belirtili nesne durumundaki adıl, geçmiş zamanda eylemden önce
gelirse, sıfat eylemle cins ve sayı bakımından uyum sağlar. Temel kurlarda sadece
bir öğrenci bu tür bir yanlış yapmıştır.
TEMEL 4
D.98.8. *Il est tombé amoureux d’elle, il l’a suivi jusqu’à sa maison.
Il est tombé amoureux d’elle, il l’a suivie jusqu’à sa maison.
YÜKSEK 2
D.168.16. *Cualda qui était le seul ami de Selma, à l’aidé pour trouver l’argent.
Cualda qui était le seul ami de Selma, l’a aidée pour trouver l’argent.
5.1.8.4.4. Nesne-Sıfat Eylem Uyumsuzluğu
YÜKSEK 1
D.147.3. *Dans la vie famille, les jeunes sont obligés d’appliquer les acquisitions de
l’éducation qu’ils ont pris de leurs parents.
Dans la vie de famille, les jeunes sont obligés d’appliquer les acquisitions de
l’éducation qu’ils ont prises de leurs parents.
YÜKSEK 2
D.177.1. *Il a perdu sa queue à cause de la pierre que le fils du villageois avait jeté.
Il a perdu sa queue à cause de la pierre que le fils du villageois avait jetée.
206
5.1.8.4.5. Sıfat Eylem Yerine Mastar Eylem Kullanımı
TEMEL 4
D.99.1. *Elles se sont retrouver chez les Delcours.
TEMEL 5
D.114.9. *Ma mère et moi, nous sommes partir en avion la mois dernier directement
pour Rome.
Ma mère et moi, nous sommes parties en avion le mois dernier directement
pour Rome.
YÜKSEK 1
D.138.3. *Après avoir un travaille, ils doivent arranger leurs habitudes et peut-être
les limitent pour équlibrer la vie avec leur revenu.
Après avoir eu un travail, ils doivent arranger leurs habitudes et peut-être les
limiter pour équlibrer la vie avec leur revenu.
YÜKSEK 2
D.178.16. *Il l’a tuer.
Il l’a tué.
D.190.3. *Les anciennes habitude et traditions ne sont plus accepter.
Les anciennes habitudes et traditions ne sont plus acceptées.
5.1.8.4.6.Sıfat Eylem Yerine Çekimli Eylem Kullanımı
TEMEL 3
D.54.7. *Avant de me coucher, comme tous les soirs, j’ai bois un verre de lait et je
suis dormi juste à 11 heures.
Avant de me coucher, comme tous les soirs, j’ai bu un verre de lait et j’ai
dormi juste à 11 heures.
D.55.1. *J’ai dors juste à 11 heures.
J’ai dormi juste à 11 heures.
207
D.66.1. *J’ai me lève.
Je me suis levé.
D.72.2. *Hier, je suis sors de chez moi à 9 heures.
Hier, je suis sorti de chez moi à 9 heures.
D.73.2. *Hier, je suis sors de chez moi à 9 heures.
Hier, je suis sortie de chez moi à 9 heures.
TEMEL 4
TEMEL 5
D.102.8. *Le Ministre d’Energie et les maires se sont accusent sur les prix du gaz
naturelle.
naturel.
D.110.9. *Ils n’ont pas croit qu’ils puissent réparer les rideaux.
Ils n’ont pas cru qu’ils puissent réparer les rideaux.
D.114.11. *La ville a me plait beaucoup.
La ville m’a beaucoup plu.
YÜKSEK 1
D.164.9. *Certaines vieux sont s’habituent à habiter à la ville.
Certaines vieux sont habitués à habiter à la ville.
YÜKSEK 2
D.172.3. *Après tout ça, le destin de Fatih Terim et G.S. a été change.
Après tout ça, le destin de Fatih Terim et G.S. a été changé.
D.178.7. *Plusieurs l’hommes étaient envoyait à la guerre.
Plusieurs hommes étaient envoyés à la guerre.
D.195.8. *Elle est très bénéficiant à condition que les parents contrôlent les
émissions suivant par les enfants.
Elle est très bénéfique à condition que les parents contrôlent les émissions
suivies par les enfants.
208
5.1.8.4.7. Yanlış Sıfat Eylem (Participe Passé) Kullanımı
TEMEL 2
D.29.5. *Il est défense de fumer dans le bureau.
Il est défendu de fumer dans le bureau.
TEMEL 3
D.52.2., D.53.4. *J’ai liré les journaux.
J’ai lu les journaux.
D.53.5. *Avant de me coucher, comme tous les soirs j’ai boir un verre de lait.
Avant de me coucher, comme tous les soirs j’ai bu un verre de lait.
D.54.6. *J’ai regardé la télé et j’ai lisé les journaux.
J’ai regardé la télé et j’ai lu les journaux.
D.61.1. *J’ai prisé l’autobus et je suis allée à mon bureau.
J’ai pris l’autobus et je suis allée à mon bureau.
D.75.10. *Thierry a fairé ses courses hier, avant d’aller à la boîte avec Emilie.
Thierry a fait ses courses hier, avant d’aller à la boîte avec Emilie.
TEMEL 4
D.76.4. *J’ai renconté beaucoup des personnes.
J’ai rencontré beaucoup de personnes.
D.83.5. *Çetin est très fatige est il va laisser le cours de français.
Çetin est très fatigué et il va laisser le cours de français.
D.95.2. *Elle a ouvri une maison de couture.
Elle a ouvert une maison de couture.
D.95.4. *Ils ont vitlent longtemps en Suisse.
D.96.4. *Ils ont vivré longtemps en Suisse.
209
TEMEL 5
D.110.1. *Tous les spectateurs a applaudit les acteurs.
Tous les spectateurs ont applaudi les acteurs.
YÜKSEK 2
D.175.6. *Il a choisis Galatasaray.
Il a choisi Galatasaray.
D.175.7. *Les joueurs aussi ont crus à cette idée et finalement on a vu le capitain de
Galatasaray en élevant le coupe d’UEFA.
Les joueurs aussi ont cru à cette idée et finalement on a vu le capitain de
Galatasaray élevant le coupe d’UEFA.
D.178.14. *Ilie n’était pas dis “papa” à Boris.
Ilie n’avait pas dit “papa” à Boris.
5.1.9. Yanlış Yardımcı Eylem Kullanımına ilişkin Yanlışlar
Fransızcada iki yardımcı eylem olduğunu daha önce belirtmiştik. Bu
bölümdeki yanlışlarda, öğrenen eylemi hangi zamanda çekeceğini bulmuş, fakat
kullanması gereken doğru yardımcı eylemi bulamamamıştır. Bu nedenle ana eylem
ile yardımcı eylem arasında bir uyumsuzluk sözkonusudur.
TEMEL 3
D.51.1., D.52.1., D.53.3. *Daniel est passé sa journée chez Anne.
Daniel a passé sa journée chez Anne.
D.54.2. *Il a rentré tard le soir.
Il est rentré tard le soir.
D.54.3. *J’ai né le 7 Septembre 1978 à Nice.
Je suis né le 7 Septembre 1978 à Nice.
D.54.5. *Je suis rentré chez moi et je suis diné avec ma femme.
Je suis rentré chez moi et j’ai diné avec ma femme.
210
D.54.7. *Avant de me coucher, comme tous les soirs, j’ai bois un verre de lait et je
suis dormi juste à 11 heures.
Avant de me coucher, comme tous les soirs, j’ai bu un verre de lait et j’ai
dormi juste à 11 heures.
D.58.2. *Je suis dormi juste à 11 heures.
J’ai dormi juste à 11 heures.
D.62.1. *Je suis diné et je suis regardé la télévision.
J’ai diné et j’ai regardé la télévision.
D.64.5. *Je suis pris mon petit déjeuner à dix heures du matin.
J’ai pris mon petit déjeuner à dix heures du matin.
D.66.1. *J’ai me lève.
Je me suis levé.
D.66.2. *Elles ont s’amusé.
Elles se sont amusées.
D.67.8. *Maryse et Christian n’ont pas resté à Paris.
Maryse et Christian ne sont pas restés à Paris.
D.68.9. *J’ai laissé ma voiture chez le garagiste hier après-midi parce qu’elle a
tombé en panne.
tombée en panne.
D.68.10. *Maryse et Christian n’ont pas resté à Paris.
Maryse et Christian ne sont pas restés à Paris.
D.69.15. *Maryse et Christian ne sont pas restés à Paris, ils sont participées aussi à
la randonnée.
Maryse et Christian ne sont pas restés à Paris, ils ont participé aussi à la
randonnée.
D.72.3. *J’ai bu du lait et ensuite je m’ai couché à 11 heures.
J’ai bu du lait et ensuite je me suis couché à 11 heures.
TEMEL 4
D.76.2. *Je suis visité tout endroits historiques.
J’ai visité tous les endroits historiques.
211
D.83.2. *Quand j’ai rentré chez moi à 18 heures, nous avons diné.
Quand je suis rentrée chez moi à 18 heures, nous avons diné.
D.83.8. *Julia a née en 15 Septembre 1975.
Julia est née le 15 Septembre 1975.
D.86.2. *Nous sommes dormi jusqu’à 4 heures du matin.
Nous avons dormi jusqu’à 4 heures du matin.
D.87.1. *Ma femme, elle a resté à la maison.
Ma femme, elle est restée à la maison.
D.87.6. *Il a devenu un employé à Turin.
Il est devenu un employé à Turin.
D.88.4. *Nous avons dinés et ensuite nous nous avons couchés tout de suite.
Nous avons diné et ensuite nous nous sommes couchés tout de suite.
D.88.5. *Nous sommes dormis sans rien entendre jusqu’au matin.
Nous avons dormi sans rien entendre jusqu’au matin.
D.88.8. *Il est étudié primairèment à Milan.
Il a étudié premièrement à Milan.
D:94.2. *Elles s’ont retrouvé chez les Delcours.
Elles se sont retrouvés chez les Delcours.
D.94.4. *Emilie s’a imposée par son énérgie.
Emilie s’est imposée par son énérgie.
D.99.10. *J’ai diplomé de la meilleure faculté de droit en Turquie.
Je suis diplomée de la meilleure faculté de droit en Turquie.
TEMEL 5
D.113.7., D.120.13. ve D.125.8. *J’ai parti en vacances parce que je me sentais très
fatiguée.
D.114.13. *Nous sommes visité toutes les museums et les églises à Rome.
Nous avons visité tous les musées et les églises à Rome.
D.120.14. *Il n’a pas pu réussir à son examen, donc il n’ai pas passé.
Il n’a pas pu réussir à son examen, donc il n’est pas passé.
212
YÜKSEK 1
D.126.4. *Nous nous avons promis de nous écrire souvent.
Nous nous sommes promis de nous écrire souvent.
D.129.13. *Quand le mois de juillet est arrivé, nous nous avons quitté tristement et
nous nous avons promis de nous écrire souvent.
D.134.3. *L’examen était difficile si bien que beaucoup d’élèves étaient abandoné.
L’examen était difficile si bien que beaucoup d’élèves l’avaient abandoné.
D.136.1. *Il avait trop faim si bien qu’il a entré un restaurant.
Il avait trop faim si bien qu’il était entré dans un restaurant.
D.158.2. *Il avait arrivé la veille pour participer à une exposition de peinture.
Il était arrivé la veille pour participer à une exposition de peinture.
YÜKSEK 2
D.178.14. *Ilie n’était pas dis “papa” à Boris.
Ilie n’avait pas dit “papa” à Boris.
D.188.2. *Je me suis ennuyé un peu parce que je n’ai pas encore parti en vacances.
Je me suis ennuyé un peu parce que je ne suis pas encore parti en vacances.
D.188.6. *La Turquie a devenu un pays valable à découvrir.
La Turquie est devenue un pays méritant de découvrir.
Biçimsözdizimsel yanlışlar, Eylem, tanımlık, ilgeç, sıfat, sıfat uyumu, ad, adıl,
yardımcı ve bağlaç olmak üzere 9 ana grupta toplanmıştır. Bu ana gruplara bağlı
toplam 37 alt grup bulunmaktadır.
213
5.2. SÖZDİZİMSEL YANLIŞLAR
Bu bölümde yer alan yanlışlar, sözcüklerin tümce içinde dizilişlerinden doğan
yanlışlardır. Yani Fransızcadaki tümce öğelerinin farklı yerlerde kullanılması, eksik
veya fazla kullanılması ile ilgili yanlışlar bu bölümde yer almaktadır. Sözdizimin
içinde olup aynı zamanda biçimbilimin inceleme alanına giren yanlışlar
“Biçimsözdizimsel Yanlışlar” Bölümünde yer almaktadır.
5.2.1. Eksik Üye Kullanımı
5.2.1.1. Tanımlık Kullanmama
TEMEL 1
D.2.10. *Elle a lunettes.
Elle a des lunettes.
D.2.11. *Il a mustag.
Il a une moustache.
D.5.1. *Mes loisirs sont de lire romans et d’écouté des chansons d’Edith Piaf.
Mes loisirs sont de lire des romans et d’écouter des chansons d’Edith Piaf.
D.7.2. *Ma date de naissance 10 Octobre 1980.
D.7.4. *Ma numéro de téléphone est 231 99 70.
Mon numéro de téléphone est le 231 99 70.
D.10.1. Je m’appelle Aslı. *Je suis né 22 Mars 1980.
Je m’appelle Aslı. Je suis né le 22 Mars 1980.
D.16.3. *Je suis contente d’apprendre français.
Je suis contente d’apprendre le français.
D.16.4. *J’aime faire du volley-ball, regarder cinéma.
J’aime faire du volley-ball, regarder le film.
214
D.19.5. *Mon numéro de téléphone, c’est 360 65 33.
Mon numéro de téléphone, c’est le 360 65 33.
D.20.8. *Hans vient l’Allemagne, de Bonne, Kathia habite à Canada.
Hans vient d’Allemagne, de Bonne, Kathia habite au Canada.
D.22.2. *J’aime écouter music.
J’aime écouter de la musique.
D.25.1. *Je fais de sport.
Je fais du sport.
TEMEL 2
D.26.4. *Prends la rue Violet et vas tout droit, tourne à droite au coin de Poste.
Prends la rue Violet et va tout droit, tourne à droite au coin de la Poste.
D.32.3. *Descendre la rue, tourne à gauche à Rue de Hugo.
Descends la rue, tourne à gauche à la Rue de Hugo.
D.33.3. *- Pour aller à Mairie, SVP?
- Pour aller à la Mairie, SVP?
- La Mairie est en face du Théâtre de l’Odéon.
D.34.4. *La boucherie est entre de fleuriste et banque.
La boucherie est entre la fleuriste et la banque.
D.35.1. *La photographe est à côté de pharmacie.
La photographe est à côté de la pharmacie
D.35.2. *La boucherie est au milieu de fleuriste et banque.
La boucherie est au milieu de la fleuriste et de la banque.
D.35.4. *La poste est à côté de poissonnerie.
D.35.5. *L’épicerie est a gauche d’horlogerie.
L’épicerie est à gauche de l’horlogerie.
D.35.7. *Traverse Rond-Point des Amours.
Traverse le Rond-Point des Amours.
D.35.8. *Traverse Place des Rêves.
Traverse la Place des Rêves.
215
D.37.1. *La photographie est au coin de la rue de la Préfecture et a côté de
pharmacie.
La photographie est au coin de la rue de la Préfecture et à côté de la
pharmacie.
D.37.2. *La boucherie est entre fleuriste et banque.
D.39.2. -Est-ce qu’il n’y a pas de chaise dans la classe?
*- Si, il y a chaise dans la classe.
- Si, il y a une chaise dans la classe.
D.40.1. *Le tabac-journaux est en face de charcuterie.
Le tabac-journaux est en face de la charcuterie.
D.41.3. *Il marche rue d’Othello jusqu’à Rond-Point des Amours.
Il marche dans la rue d’Othello jusqu’au Rond-Point des Amours.
D.41.4. *Il prend route d’Elseneur.
Il prend la route d’Elseneur.
D.48.3. *- Tu connais de banque?
- Tu connais une banque?
TEMEL 3
D.58.10. *Ce soir, je ne sortirai pas à dehors, il y a une bon film à télé.
Ce soir, je ne sortirai pas dehors, il y a un bon film à la télé.
D.68.3. *Je regarde TV.
Je regarde la TV.
D.69.7. *Je suis allé à bureau.
Je suis allé au bureau.
D.69.8. *Après l’examen, je retournerai à bureau.
Après l’examen, je retournerai au bureau.
D.71.6. *Je regarde télévision ou lis un roman.
Je regarde la télévision ou lis un roman.
D.69.2. *J’ai visité la directeur de personnel.
J’ai visité le directeur du personnel.
D.69.5. *J’ai regardé télé.
J’ai regardé la télé.
216
D.75.12. *Cours de français dure à 13 heures à 15 heures.
Le Cours de français dure de 13 heures à 15 heures.
TEMEL 4
D.81.2. *Je peux dormir jusqu’à tardive heures du matin.
Je peux dormir jusqu’aux heures tardives du matin.
D.95.10. *J’ai belle amie.
J’ai une belle amie.
D.95.11. *Je suis allé à cinéma.
Je suis allé au cinéma.
D.96.11. *J’apprendre français.
J’apprends le français.
D.100.11. *D’après moi, quand j’ai capacité de travailler, je vais employer bien
mon temps.
D’après moi, quand j’ai la capacité de travailler, je vais bien employer mon
temps.
TEMEL 5
D.102.4. *L’éducation pour ouvriers est nécessaire.
L’éducation pour les ouvriers est nécessaire.
D.102.5. *Il faut prendre mesures pour qu’il n’y ait pas crise économique.
Il faut prendre des mesures pour qu’il n’y ait pas de crise économique.
D.102.6. *Il faut que tout le monde paye impôts.
Il faut que tout le monde paye des impôts.
D.102.7. *Certaines personnes pauvres ne peuvent pas acheter gaz naturel pour
utiliser dans ses maisons.
Certaines personnes pauvres ne peuvent pas acheter du gaz naturel pour
utiliser dans leurs maisons.
D.102.8. *Le Ministre d’Energie et les maires se sont accusent sur les prix du
gaz naturelle.
naturel.
D.102.11. *L’usines, les voitures produient pollution.
Les usines, les voitures produisent de la pollution.
D.102.12. *Fermiers utilisent les produits chimiques pour l’agriculture.
Les Fermiers utilisent les produits chimiques pour l’agriculture.
217
D.103.1. *Il faut que économie améliore.
Il faut que l’économie s’améliore.
D.105.2. *J’ai peur de solitude dans la vie.
J’ai peur de la solitude dans la vie.
D.105.3. *Il faut que tous les gens aient éducation.
Il faut que tous les gens aient une (bonne) éducation.
D.105.5. *Nous devons utiliser énergies propres comme l’énergie solaire.
Nous devons utiliser les énergies propres comme l’énergie solaire.
D.107.2. *J’ai peur chat le plus.
J’ai peur des chats le plus.
D.107.13. *D’abord, il y a ignorance de le gens.
D’abord, il y a l’ignorance des gens.
D.113.18. *”Topkapı Sarayı” est grand place.
”Le Palais de Topkapı” est une grande place.
D.121.8. *Je te conseille visiter Etats-Unis.
Je te conseille de visiter les Etats-Unis.
D.123.9. *Il faut limiter l’âge pour travailler pour que les gens trouvent travail.
Il faut limiter l’âge de travailler pour que les gens trouvent du travail.
D.123.10. *Il faut penser autres régions comme l’east de la Turquie pour construire
des endroits pour travailler.
Il faut penser aux autres régions comme l’est de la Turquie pour construire
YÜKSEK 1
D.139.1. *Des nos jours, la construction de la famille turque changent, mais quandmême la situation des jeunes sont toujours même.
De nos jours, la construction de la famille turque change, mais quand-même
la situation des jeunes est toujours la même.
218
D.148.8. *Les problèmes qui vont apparaître à cause du participation dans EU,
D.151.2. *Qu’est-ce qu’on exige de la vie? Bonheur, Santé, Argent, Réussite….
Qu’est-ce qu’on exige de la vie? Du bonheur, de la santé, de l’argent, de la
réussite….
D.151.5. *Mon but dans la vie, ma peinture, porte sur bonheur, bienveillance et
succès.
Mon but dans la vie, c’est ma peinture, avoir du bonheur, de la bienveillance
et du succès.
Les riches pensent comment ils achètent une nouvelle maison.
ville comme un pauvre et être misérable.
la ville comme un pauvre et être misérable.
D.161.10. *Il cherche tranquilité.
Il cherche la tranquilité.
ville.
219
D.162.8. *Ces modes des vies ont avantages et désavantages.
Ces modes de vie ont des avantages et des désavantages (inconvéniants).
D.162.13. *La plupart des jeunes préfèrent cohabitation au mariage.
La plupart des jeunes préfèrent la cohabitation au mariage.
D.163.9. *Les gens vont à ville pour voir le nouveau film.
Les gens vont à la (en) ville pour voir un nouveau film.
D.163.13. *Ils préfèrent de partir à ville.
Ils préfèrent partir à la ville.
Le citadin veulent vivre à la campagne à cause des conditions de la ville.
D.165.9. *Ces changent selon désires de les gens.
Ça change selon les désires des gens.
YÜKSEK 2
D.170.7. *Entre 1819-1823, il étudia médecine à Orléans.
Entre 1819-1823, il étudia la médecine à Orléans.
D.171.4. *Un mois plus tard, Barbe Bleue dût partir en voyage parce qu’il
avait choses à faire.
Un mois plus tard, Barbe Bleue dût partir en voyage parce qu’il avait des
choses à faire.
D.171.7. *La femme se promena tous les appartements de château.
La femme se promena dans toutes les chabres du château.
D.171.9. *Quand elle ouvrit les fenêtres, elle vit tache de sang sur le sol.
Quand elle ouvrit les fenêtres, elle vit la tache de sang sur le sol.
D.174.3. *Je veux donner autre exemple pour comprendre bien ce sujet.
Je veux donner un autre exemple pour bien comprendre ce sujet.
D.179.2. *C’est pour cette raison qu’il y a secheresse.
C’est pour cette raison qu’il y a la secheresse.
220
D.185.1. *Comme il y a au moins deux télévisions dans toute maisons, les
enfants passent beaucoup de leur temps aussi bien que les adultes devant
l’écran.
D.188.7. *Beaucoup de gens préfèrent de passer ses vacances aux quelques
part de Turquie.
Turquie.
capacité futur.
future.
D.197.1. *La Turquie est péninsule.
La Turquie est une péninsule.
D.201.1. *J’ai reçu votre lettre qui était en faveur du projet de construction
d’une centrale atomique sur le territoire de notre commune.
J’ai reçu votre lettre qui était en faveur du projet de la construction d’une
centrale atomique sur le territoire de notre commune.
Les états dévéloppés ne choisissent pas cette énergie.
D.202.5. *Ils se fait les maisons comme villa près de leur ville.
Ils se font les maisons comme des villas près de leur ville.
221
D.205.2. *Nous créerons d’emplois pour vous.
Nous créerons des emplois pour vous.
D.205.4. *Puisqu’il y a beaucoup de population dans notre ville, nous allons essayer
d’augmenter salaires des ouvriers, ainsi tout le monde va gagner l’argent.
Puisqu’il y a beaucoup de population dans notre ville, nous allons essayer
d’augmenter les salaires des ouvriers, ainsi tout le monde va gagner de
l’argent.
D.205.7. *A cause de manifestations, nous ne pouvons pas rapide.
A cause des manifestations, nous ne pouvons pas rapide.
D.205.8. *Comme il est très important d’avoir système de transport, nous voulons
construire la métro au centrale.
Comme il est très important d’avoir un système de transport, nous voulons
construire un métro au centre.
5.2.1.2. İlgeç Kullanmama
TEMEL 1
D.1.1. *Vous faites du vélo le Bois de Boulogne.
Vous faites du vélo au Bois de Boulogne.
D.4.7. *Vous faites le vélo au bois de Boulogne du week-end.
Vous faites du vélo au bois de Boulogne le week-end.
D.9.1. *Je suis né Bursa.
Je suis né à Bursa.
D.16.10. *Il a beaucoup fleurs au jardin.
Il y a beaucoup de fleurs dans le jardin.
D.20.8. *Hans vient l’Allemagne de Bonne, Kathia habite à Canada.
Hans vient d’Allemagne de Bonne, Kathia habite au Canada.
TEMEL 2
D.32.4. *Continue marcher.
Continue à marcher.
222
D.36.4. *Continuez tout droit, arrivez la Place des Rêves, tournez à gauche.
Continuez tout droit, arrivez à la Place des Rêves, tournez à gauche.
D.40.3. *Il marche rue d’Othello jusqu’à Rond-Point des Amours.
Il marche dans la rue d’Othello jusqu’au Rond-Point des Amours.
D.41.6. *La photographie est au coin de la rue de la Préfecture et rue
Chateaubriand.
La photographie est au coin de la rue de
Chateaubriand.
la Préfecture et de la rue
D.44.1. *Pour aller la stade, continue à droite jusqu’au bout de la rue.
(Stadı gitmek için sokağın sonuna kadar sağda devam et.)
Pour aller au stade, continue tout droit jusqu’au bout de la rue.
(Stada gitmek için sokağın sonuna kadar düz devam et.)
Yukarıdaki tümcede krokisi verilmiş olan bir yere nasıl gidilebileceği
sorulmakta ve deneğin bu krokiye göre kişiye yolu tarif etmesi istenmektedir. Denek
de “tout droit” (düz) sözcüğünün yerine anlamca farklı ama ilk bakışta ona yakın
gibi görünen “à droite” sözcüğünü kullanmıştır.
D.49.9. *Vous êtes l’hôpital.
Vous êtes devant l’hôpital.
TEMEL 3
D.53.13. *Je vais téléphoner mes parents.
Je vais téléphoner à mes parents.
D.57.2. *Après prendre un verre café, je sors chez moi.
Après avoir pris une tasse de café, je sors de chez moi.
Temel 3 düzeyindeki bir öğrencinin “après” zaman ilgecinden sonra yardımcı
eylem + sıfat eylem (participe passé) kullanılacağını bilmesi mümkün değil, çünkü
bu düzeyde böyle bir kural öğretilmiyor. Öğrencinin bildiklerinden yola çıkarak
böyle bir tümce kurmaya çalışması ve bunu da yanlış yapması son derece doğaldır.
D.58.8. *On ira le café pour boir quelque chose.
On ira au café pour boir quelque chose.
D.61.9. *Après de la faculté, je suis à la maison à sept heures après-midi.
Après la faculté, je rentre à la maison à sept heures de l’après-midi.
223
Yukardaki tümcede öğrenci Après de + verbe infinitif
(-DIktAn sonra)
kalıbını öğrenmiş ve bu kuralı genelleştirerek “après”den sonra gelen adlara da
uygulamıştır. Oysa “après”den sonra ad gelirse ilgeç kullanmamak gerekir.
D.65.5. *A cinq heures, on a pris en taxi et on est rentré votre quartier.
A cinq heures, on a pris un taxi et on est rentré à votre quartier.
D.66.4. *Nous sommes sorti chez moi.
Nous sommes sortis de chez moi.
D.66.7. *Qu’est-ce que vous voulez dessert? (Tatlı ne istersiniz?)
Qu’est-ce que vous voulez comme dessert. (Tatlı olarak ne istersiniz?)
D.69.1. *Hier, je suis allé à la préfecture parce que la validité mon passeport est fini.
Hier, je suis allé à la préfecture parce que la validité de mon passeport est
finie.
D.69.3. *Après je suis allé préfecture pour prendre le numéro d’identité.
Après je suis allé à la préfecture pour prendre le numéro d’identité.
D.69.4. *Hier soir, j’ai préparé pour l’examen français.
Hier soir, je me suis préparé pour l’examen de français.
D.70.3. *Il est trois heures l’après-midi.
Il est trois heures de l’après-midi.
D.70.4. *Je sors chez moi.
Je sors de chez moi.
D.70.5. *Je alle l’université.
Je vais à l’université.
D.71.1. *A: *Tu est libre en week-end?
B: Oui, pourquoi est-ce que tu a demandé?
A: Nous avons décidé jouer aux cartes.
B: D’accord.
A:Tu es libre ce week-end?
A: Nous avons décidé de jouer aux cartes.
B: D’accord.
D.71.3. *Je mets mes vêtements et je partir de chez moi 4.30 heures.
224
D.72.10. *Il dure 5 heures à 7 heures .
Il dure de 5 heures à 7 heures .
D.75.15. *A 3 heure, je retourne ma maison.
A 3 heures, je retourne à ma maison (chez moi).
TEMEL 4
D.77.3. *La vie en ville est plus chère que la province.
La vie en ville est plus chère qu’en province.
D.79.3. *Tous les jours on est allé les villes différentes.
Tous les jours on est allé aux différentes villes.
D.78.6. *On est allé tous les musées.
On est allé à tous les musées.
D.80.10. *En ville, trouver du travaille est plus facile que la province.
En ville, trouver du travail est plus facile qu’en province.
D.85.6. *Il a commencé travailler.
Il a commencé à travailler.
D.90.5. *Je vous conseille le voir.
Je vous conseille de le voir.
D.92.5. *Je commence travailler à l’heure.
Je commence à travailler à l’heure.
D.94.7. *J’ai travaillé un autre société.
J’ai travaillé dans une autre société.
D.100.7. *Pierre a moins livres que Yves.
Pierre a moins de livres que Yves.
TEMEL 5
D.107.5. *Les gens jamais pensent leur environnement.
Les gens ne pensent jamais à leur environnement.
D.107.8. *Il y a une accumulation de déchets tout les places dans le monde entier.
Il y a une accumulation de déchets dans toutes les places dans le monde
entier.
225
D.107.14. *Il n’y a pas conscience de l’environnement.
Il n’y a pas de conscience de l’environnement.
D.110.4. *On doit penser les résultats quand on décide de faire une guerre.
On doit penser aux résultats quand on décide de faire une guerre.
D.110.7. *Estelle essayait faire un gâteau.
Estelle essayait de faire un gâteau.
D.113.8. *Il a eu un accident, donc les polices sont arrivés la place d’accident.
Il a eu un accident, donc les polices sont arrivés sur la place d’accident.
D.121.8. *Je te conseille visiter Etats-Unis.
Je te conseille de visiter les Etats-Unis.
D.122.4. *Il faut créer nouvelles professions.
Il faut créer de nouvelles professions.
D.123.10. *Il faut penser autres régions comme l’east de la Turquie pour construire
Il faut penser aux autres régions comme l’est de la Turquie pour construire
D.125.10. *Il n’a pas pu réussir à son examen, donc il ne continue pas apprendre le
français.
Il n’a pas pu réussir à son examen, donc il ne continue pas à apprendre le
français.
YÜKSEK 1
D.127.7. *Les mots étranger peuvent entrer notre langue.
Les mots étrangers peuvent entrer dans notre langue.
D.136.1. *Il avait trop faim si bien qu’il a entré un restaurant.
Il avait trop faim si bien qu’il était entré dans un restaurant.
D.137.3. *L’homme ne dit pas la verite parce qu’il parle en hesitant et aussi il a
changé ce qu’il a dit autre fois.
L’homme ne dit pas la vérité parce qu’il parle en hésitant et aussi il a changé
de ce qu’il avait dit avant.
D.137.4. *Il est sorti chez Paul vers 18 heures.
Il est sorti de chez Paul vers 18 heures.
226
D.138.10. *Il a joué la guitare dans la rue.
Il a joué de la guitare dans la rue.
D.139.6. *Les jeunes navigent l’internet et ils sont au courant où le monde va.
Les jeunes naviguent sur l’internet et ils sont au courant de l’endroit où le
monde va.
D.144.3. *Les jeunes n’ont pas droit de parler dans les écoles.
Les jeunes n’ont pas de droit de parler dans les écoles.
D.146.2. ve D.147.5. *C’est six heures du matin où je me lève.
D.147.3. *Dans la vie famille, les jeunes sont obligés d’appliquer les acquisitions de
l’éducation qu’ils ont pris de leurs parents.
Dans la vie de famille, les jeunes sont obligés d’appliquer les acquisitions de
l’éducation qu’ils ont prise de leurs parents.
D.151.11. *J’ai tendance une maison et une voiture.
J’ai tendance à avoir une maison et une voiture.
D.152.4. *Il a remanqué qu’il y a beaucoup de choses à obtenir en venant une ville.
Il a remanqué qu’il y a beaucoup de choses à obtenir en venant dans une
ville.
D.153.1. *Les habitants des zones rurales qu’on se nomme les paysans, ils
s’occupent beaucoup de choses.
Les habitants des zones rurales qu’on nomme les paysans, s’occupent de
beaucoup de choses.
D.153.4. *Elles n’ont pas un libre temps qu’elles pourront s’occuper même elles.
Elles n’ont pas de temps libre pour s’occuper d’elles-mêmes.
D.153.6. *Les habitants des zones rurales sont beaucoup plus attaché leurs traditions
Les habitants des zones rurales sont beaucoup plus attachés à leurs traditions
D.160.5. *Les buts aident construire les étape de la vie.
Les buts aident à construire les étapes de la vie.
D.160.7. *On doit se souvenir ce qu’on a fait pour posséder la vie comme ça.
On doit se souvenir de ce qu’on a fait pour posséder (avoir) une vie comme
ça.
D.161.1. *Les gens préférent à partir leur campagne pour vivre aux grandes villes.
Les gens préfèrent partir de leur campagne pour vivre aux grandes villes.
227
Leur grandes villes pour vivre à la campagne pour tranquilité.
ville comme un pauvre et être misérable.
la ville comme un pauvre et être misérable.
D.162.5. *Puisqu’il y a beaucoup de population, pollution, embouteillage etc., les
ville.
Comme il y a beaucoup de population, de pollution, d’embouteillage etc., les
la ville.
D.163.1. *Les habitants des zones rurales ne sont pas contentes le condition de
village.
Les habitants des zones rurales ne sont pas contents des conditions du
village.
D.163.4. *Ils ne étudiant pas l’université dans le village.
Ils ne étudient pas à l’université dans le village.
D.163.5. *Il faut qu’ils habitient la grande ville.
Il faut qu’ils habitent dans la grande ville.
D.163.14. *Ils n’adaptent pas la ville, parce qu’il y a beaucoup des problèmes dans la
ville; le bruit, l’embouteillage, la pollution etc.
Ils ne s’adaptent pas à la ville, parce qu’il y a beaucoup de problèmes dans la
YÜKSEK 2
D.166.1. *C’est un film comédie.
C’est un film de comédie.
D.167.6. *Je pense cela depuis une heure, mais je n’ai pas pu trouver une répond.
Je pense à cela depuis une heure, mais je n’ai pas pu trouver une réponse.
228
D.170.2. *Parmi les survivants, était la fille et son frère a décidé de la secourir par
monter la montagne lui-même.
Parmi les survivants, était la fille et son frère a décidé de la secourir en
montant à la montagne lui-même.
D.171.5. *Il a dit son épouse: “Voilà les clés de la maison.”
Il a dit à son épouse: “Voilà les clés de la maison.”
D.171.7. *La femme se promena tous les appartements de château.
La femme se promena dans toutes les chabres du château.
ce qu’il le faut.
D.175.2. *Le succès d’une équipe dépend à l’efficacité du directeur et aussi la
Le succès d’une équipe dépend de l’efficacité du directeur et aussi de la
D.178.9. *Eva a commencé vivre avec Ilie qui était son enfant.
Eva a commencé à vivre avec Ilie qui était son enfant.
D:178.16. *Il a commencé voler.
Il a commencé à voler.
D.189.1. *A partir de la deuxième moitié du XXe siècle, la télévision est entré notre
vie et elle nous a cloués devant elle.
A partir de la deuxième moitié du XXe siècle, la télévision est entrée dans
notre vie et elle nous a cloués devant elle.
D.193.4. *Ils sont indivudialistes comme il n’intéressent pas les autres.
Ils sont indivudialistes comme ils ne s’intéressent pas aux autres.
D.197.5. *Je vous invite la Turquie.
Je vous invite en Turquie.
D.198.2. *Ils pensent que ces types de programmes peuvent nuire le dévéloppement
intellectuel des enfants.
Ils pensent que ces types de programmes peuvent nuire au dévéloppement
intellectuel des enfants.
229
D.198.5. *C’est sûr que les bandes dessinées aident enrichir l’imagination et la
créativité d’un enfant.
C’est sûr que les bandes dessinées aident à enrichir l’imagination et la
créativité d’un enfant.
D.199.3. *Les enfants peuvent s’amuser et apprendre sans perdre beaucoup temps
devant la télé.
Les enfants peuvent s’amuser et apprendre sans perdre beaucoup de temps
devant la télé.
campagne.
campagne.
D.202.3. *Cette fois, les habitants des villes commençait s’enfuiyer des villes.
Cette fois, les habitants des villes commençaient à s’enfuir des villes.
D.202.7. *Les gens qui habituent vivre à la campagne ne peuvent pas aller aux
villages facilement.
Les gens qui s’habituent à vivre à la campagne ne peuvent pas facilement
aller aux villages
.
5.2.1.3. İyelik Sıfatı Kullanmama
Bu bölümde yer alan tümcelerde iyelik sıfatının kullanılması gerektiği halde
kullanılmamıştır. Bu nedenle tümcelerde eksiklikler vardır.
TEMEL 3
D.52.5. *Je vais aller au bar avec petit ami.
Je vais aller au bar avec mon petit ami.
D.67.1. ve D.73.11. *Je prends petit déjeuner.
Je prends mon petit déjeuner
D.70.6. *Après ma lesson, je prend déjeuner.
Après ma leçon, je prend mon déjeuner.
230
YÜKSEK 1
D.156.5. *L’enseignement dans l’école et dans la famille influencent des attitudes
des personnes et aussi des buts d’eux.
L’enseignement dans l’école et dans la famille influence des attitudes des
personnes et aussi leurs buts.
YÜKSEK 2
D.200.3. *Même s’il y a des avantages, les désavantages du projet sont trop de les
avantages.
Même s’il y a des avantages, les désavantages du projet sont plus que ses
avantages.
5.2.1.4. Yardımcı Eylem Kullanmama
Fransızcada bir eylemi geçmiş zamanda çekmek için mutlaka bir yardımcı
eylem (verbe auxiliaire) kullanmak gerekir. Fransızcada iki yardımcı eylem vardır.
Bunlar “être” ve “Avoir” eylemleridir. “être” yardımcı eylemi kullanılarak geçmiş
zamanda çekilen eylemler sınırlıdır. Öğrencilerin bazılarının bir eylemi geçmiş
zamanda çekerken eylemin gerektirdiği yardımcı eylemi kullanmadıklarını veya
yanlış yardımcı eylem kullandıklarını tespit ettik ve bu tür yanlışları bu başlık altında
topladık.
TEMEL 1
D.12.1. *Je née à Ankara.
Je suis née à Ankara.
D.20.10. *Je né à Balıkesir.
Je suis né à Balıkesir.
TEMEL 3
D.54.10. *Après fini mon travaille, je vas regarder la télévision.
Après avoir fini mon travail, je vais regarder la télévision.
D.67.3. *Je retourné chez moi à 17 heures.
Je suis retourné chez moi à 17 heures.
231
TEMEL 4
D.88.3. *Ma femme, elle est resté à la maison et toute la journée, elle s’occupée de
notre petite fille.
5.2.1.5. Adıl Kullanmama
Bu bölümde tümcede kullanılması gereken adıllar kullanılmamıştır. Ayrıca
dönüşlü eylem gerektiren tümcelerde kullanılmayan adıllarla ilgili yanlışlar da
bölümde yer almaktadır.
TEMEL 3
D.56.2. *J’assois au feuteil confortable et je lis le journal.
Je m’assois au feuteuil confortable et je lis le journal.
Yukardaki tümcede “s’asseoir” (oturmak) eylemi parantez içinde verilmiş ve
bu eylemin şimdiki zamanda çekilmesi istenmiştir. Fakat öğrenci bu dönüşlü eylemin
(verbe pronominal) adılını kullanmadan çekmiştir.
D.67.7. *Ce week-end nous allons promener au Bois de Boulogne.
Ce week-end nous allons nous promener au Bois de Boulogne.
D.68.1. *Je prépare pour mon école.
Je me prépare pour mon école.
D.70.10. *Je couche à minuit.
Je me couche à minuit.
D.71.8. *Je suis couché à 11 heures.
Je me suis couché à 11 heures.
D:72.14. *Je couche à une heure.
Je me couche à une heure.
D:73.1. *Je couche à 24 h.
Je me couche à 24 h.
TEMEL 4
D.80.12. *Toute la journée, elle est occupé de notre petite fille.
232
mariage.
mariage.
TEMEL 5
D.101.3. *Plusieurs animaux et plantes diminuent de jour en jour, mais le danger
grave.
Plusieurs animaux et plantes se diminuent de jour en jour, mais le danger est
grave.
D.109.7. *Nous sommes promenés au centre de Paris.
Nous nous sommes promenés au centre de Paris.
D.111.6. *Mon voyage à Paris est passé très bien.
Mon voyage à Paris s’est très bien passé.
D.121.7. *Je puisse reposer et m’amuser là.
J’ai pu me reposer et m’amuser là.
D.123.3. *Elle veut reposer.
Elle veut se reposer.
YÜKSEK 1
D.134.3. *L’examen était difficile si bien que beaucoup d’élèves étaient abandoné.
L’examen était difficile si bien que beaucoup d’élèves l’avaient abandoné.
D.136.4. *Il a dit qu’ils n’étaient pas vus depuis 10 ans, mais il savait où il habitait.
Il a dit qu’ils ne s’étaient pas vus depuis 10 ans, mais il savait où il habitait.
D.138.9. *Il a pensé de suicider, mais enfin il a décidé à travailler.
Il a pensé à se suicider, mais enfin il a décidé de travailler.
D.140.7. *Ils sont en train de développer vite grâce à les mêmes facteurs.
Ils sont en train de se développer vite grâce aux mêmes facteurs.
D.149.9. *Quand le mois de juillet avait arrivé, nous nous sommes quitté tristement
et nous avons promis de nous écrire souvent.
Quand le mois de juillet est arrivé, nous nous sommes quittés tristement et
Les riches réfléchissent (pensent) comment ils achètent une nouvelle
maison.
233
D.157.3. *Ils ont battu contre tous ceux qui empêchaient l’humanité d’avancer, qui
étaient en conflit avec l’honneur de l’homme.
Ils se sont battus contre tous ceux qui empêchaient l’humanité d’avancer, et
qui étaient en conflit avec l’honneur de l’homme.
D.159.3. *Quand les personnes décident d’installer à un autre place, ça peut être un
Quand les personnes décident de s’installer à une autre place, ça peut être un
D.163.14. *Ils n’adaptent pas la ville, parce qu’il y a beaucoup des problèmes dans
la ville; le bruit, l’embouteillage, la pollution etc.
Ils ne s’adaptent pas à la ville, parce qu’il y a beaucoup de problèmes dans la
5.2.1.6. Bağlaç Kullanmama
TEMEL 4
D.81.1. *Je ne veux pas te poser: “Ça va?” Parce que je sais tu es au travail.
Je ne veux pas te demander: “Ça va?” Parce que je sais que tu es au travail.
D.96.7. *Je ne pense pas Sophi Marceau est très belle.
Je ne pense pas que Sophie Marceau soit très belle.
TEMEL 5
D.106.5. *Il faut que vous travailliez pour la nature ne meure pas.
Il faut que vous travailliez pour que la nature ne meure pas.
D.106.6. *Pour la terre ne meure pas, il faut que les hommes ne brulent plus les
forêts, ne polluent plus la terre.
Pour que la terre ne meure pas, il faut que les hommes ne brulent plus les
forêts, ne polluent plus la terre.
D.108.1. *Pour avoir une belle vie, je souhaite les gens terminnent avoir l’idée de la
guerre.
Pour avoir une belle vie, je souhaite que les gens n’aient pas d’idée de la
guerre.
234
D.110.3. *Ils ne pensent pas les personnes innocents puissent mourir.
Ils ne pensent pas que les personnes innocentes puissent mourir.
YÜKSEK 1
D.157.3. *Ils ont battu contre tous ceux qui empêchaient l’humanité d’avancer, qui
étaient en conflit avec l’honneur de l’homme.
Ils se sont battus contre tous ceux qui empêchaient l’humanité d’avancer, et
qui étaient en conflit avec l’honneur de l’homme.
YÜKSEK 2
D.198.7. *On ne veut pas nos enfants regardent beaucoup la télé.
On ne veut pas que nos enfants regardent beaucoup la télé.
5.2.1.7. Olumsuzluk Belirteci veya Biçimbirimi Kullanmama
Bu bölümde hem olumsuzluk belirteci olan “rien” (hiçbir şey), “personne”
(hiç kimse), “jamais” (asla) ve hem de olumsuzluk biçimbirimi olan “ne…pas” ile
ilgili yanlışlar yer almaktadır. Hem olumsuzluk belirteçlerini hem de olumsuzluk
biçimbirimlerini aynı başlık altında toplamamızın nedeni, olumsuzluk belirteci
kullanıldığı zaman, olumsuzluk biçimbirimi “pas”nın kullanılmayıp sadece “ne”nün
kullanılmasıdır. Yani her ikisinin de birbirine bağlı olmasıdır.
TEMEL 4
D.96.5. *J’ai acheté rien dans ce magasin.
Je n’ai rien acheté dans ce magasin.
TEMEL 5
YÜKSEK 1
D.167.9. *Autrefois, il n’y avait le problème de trafic.
Autrefois, il n’y avait pas de problèmes de circulation.
235
YÜKSEK 2
D.191.3. *Elle fait rien, les machines font tout pour lui.
Elle ne fait rien, les machines font tout pour elle.
D.191.5. *Elle pense qu’elle a besoin de rien à mesure qu’elle a des machines.
Elle pense qu’elle n’a besoin de rien à mesure qu’elle a des machines.
empêche de réfléchir à un tel point qu’ils ne savent une importante réalité.
importante.
D.193.5. *Personne sait ce qu’il y a dans le véhicule.
Personne ne sait ce qu’il y a dans le véhicule.
D.196.4. *Si vous vous allongez par tere à cause des douleurs, personne vous
remarque.
Si vous vous allongez par tere à cause des douleurs, personne ne vous
remarque.
D.204.1. *Les personnes qui sont pour la télé explique leur enthousiasme avec des
vues des professeurs qui argumentent avec des résultats scientifiques qui
signifie pas l’appauvrement, mais l’enrichisssement de la créativitéativité.
Les personnes qui sont pour la télé expliquent leur enthousiasme avec des
vues des professeurs qui argumentent avec des résultats scientifiques qui ne
signifient pas l’appauvrissement, mais l’enrichisssement de la créativité.
5.2.1.8. İlgi Adılı Kullanmama
YÜKSEK 2
D.158.6. *Pour moi, rester dans une village étranger, ça veut dire une village n’est
pas en Turquie, c’est une rêve.
Pour moi, rester dans un village étranger, ça veut dire un village qui n’est pas
En Turquie, c’est un rêve.
236
5.2.1.9. Yüklem (Eylem) Kullanmama
TEMEL 1
Ma date de naissance est le10 Octobre 1980.
D.7.3. ve D.11.3. *Mon lieu de naissance Ankara.
Mon lieu de naissance est Ankara.
D.16.8. *Ils content d’habiter à Antalya.
Ils sont contents d’habiter à Antalya.
TEMEL 2
D.36.1. *Le tabac-journaux au milieu de la Place de la Liberté.
Le tabac-journaux est au milieu de la Place de la Liberté.
D.36.2. *La poste a côté de le poissonnerie.
D.49.12. *Je ne libre pas le 20.
Je ne suis pas libre le 20.
TEMEL 3
D.75.2. - On a du chocolat?
*- Non, on n’en pas.
- Non, on n’en a pas.
TEMEL 4
D.99.8. *Le dernier film que j’ai vu nommé “Amélie”.
Le dernier film que j’ai vu est nommé “Amélie”.
TEMEL 5
D.101.3. *Plusieurs animaux et plantes diminuent de jour en jour, mais le danger
grave.
Plusieurs animaux et plantes se diminuent de jour en jour, mais le danger est
grave.
237
D.113.22. *Je voudrais que tu avec moi.
Je voudrais que tu sois avec moi.
D.113.14. *Comment est-ce que vous?
Comment allez-vous?
YÜKSEK 1
D.151.1. *Le but de l’individu?
Quel est le but de l’individu?
D.151.5. *Mon but dans la vie, ma peinture, porte sur bonheur, bienveillance et
succès.
Mon but dans la vie, c’est ma peinture, avoir du bonheur, de la
bienveillance et du succès.
5.2.1.10. Nesne Kullanmama
YÜKSEK 2
D.202.14. *On peut trouver qu’on veut.
On peut trouver ce qu’on veut.
5.2.2. Gereksiz Üye Kullanımı
5.2.2.1. Gereksiz Tanımlık Kullanımı
Bu bölümde yer alan yanlışlarda tanımlık kullanılmaması gerekirken tanımlık
kullanılmıştır. Tanımlıklar adların önüne gelir, oysa bu bölümde yer alan yanlışlarda
tanımlıklar sıfatların, eylemlerin veya belirteçlerin önüne gelmiştir. Ayrıca miktar
bildiren sözcük ve belirteçlerden sonra gelen “de” ilgecinden sonra kullanılmaması
gereken tanımlıklara ilişkin yanlışlar da bu bölümde yer almaktadır.
TEMEL 1
D.6.4. *Il travaille au Ministere des affaires l’étrangère.
Il travaille au Ministère des affaires étrangères.
D.9.4. *Je n’ai pas le frère.
Je n’ai pas de frère.
J’aime manger et écouter de la musique.
238
D.16.5. *J’ai un frère et je n’ai pas une soeur.
J’ai un frère et je n’ai pas de soeur.
D.19.4. *Hans vient de l’Allemagne, à Bonne et Kathia habite en Canada.
TEMEL 2
D.26.1. A: Vous avez des livres de mathématiques?
*B: Non, je n’ai pas des livres des mathématiques.
B: Non, je n’ai pas de livres de mathématiques.
D.35.10., D.37.6., D.38.3., D.40.9., D.41.4., D.42.1.ve D.50.2. - Tu as un stylo?
* - No, je n’ai pas un stylo.
- Non, je n’ai pas de stylo.
D.43.2. ve D.47.2. –Est-ce qu’il y a un tapis dans la classe?
*- Non, il n’y a pas un tapis dans la classe.
- Non, il n’y a pas de tapis dans la classe.
D:43.1. ve D.47.1. –Vous avez des livres de japonais?
*- Non, je n’ai pas des livres de japonais.
- Non, je n’ai pas de livres de japonais.
D.49.4. - Tu as un stylo?
*-Non, je n’ai pas un stylo.
-Non, je n’ai pas de stylo.
TEMEL 3
D.52.2. *Je prendrai volontier un verre du thé.
Je prendrai volontier un verre de thé.
D.53.14. *En conséquent, je dormirai à la minuit.
Par conséquent, je dormirai à minuit.
D.62.4. *Je prends ma voiture pour aller au mon bureau.
Je prends ma voiture pour aller à mon bureau.
D.65.2. *J’ai mangé deux œufs, deux tranches du pain, un peu de fromage.
J’ai mangé deux œufs, deux tranches de pain, un peu de fromage.
D.65.3. *J’ai bu deux verres du thé.
J’ai bu deux tasses de thé.
D.68.5., D.69.9. ve D.70.11. *Je prendrai volontier un verre du thé.
239
D.68.6., *Il reste seulement un morceau du sucre.
Il reste seulement un morceau de sucre.
D.69.10. ve D.70.12. *Il reste seulement un morceau du gâteau.
Il reste seulement un morceau de gâteau.
D.71.7. *Il est trois heures et le quart.
Il est trois heures et quart.
D.72.1. *Il est trois heures le quart.
Il est trois heures et quart.
D.74.3. *Voilà une tasse de vin rouge et une bouteille de l’eau.
Voilà un verre de vin rouge et une bouteille d’ eau.
D.75.1. *Nous buvons beaucoup d’eau, mais peu du café.
Nous buvons beaucoup d’eau, mais peu de café.
TEMEL 4
D.76.4. *J’ai rencontré beaucoup des personnes.
J’ai rencontré beaucoup de personnes.
D.76.6. *En province, il y a moins le cinéma qu’en ville.
En province, il y a moins de cinémas qu’en ville.
D.92.4. *C’est un film l’anglaise.
C’est un film anglais.
D.94.6. *Je peux gagner plus de l’argent.
Je peux gagner plus d’argent.
D.99.7. *Si je peux diplômée d’une l’université étrangère, je peux trouver une
profession plus facilement.
Si je peux être diplômée d’une université étrangère, je peux trouver plus
facilement un travail.
D.99.9. *Il y a une jeune fille qui est une serveuse dans une café.
Il y a une jeune fille qui est serveuse dans un café.
D.100.4. *Il n’y a pas de rien.
Il n’y a rien.
D.100.5. *Je n’ai acheté pas de rien.
Je n’ai rien acheté
240
TEMEL 5
D.105.1. *Je souhaite assez de l’argent pour avoir une belle vie.
Je souhaite (avoir) assez d’ argent pour avoir une belle vie.
D.106.1. *Pour avoir une belle vie, il faut que j’aie beaucoup de l’argent.
Pour avoir une belle vie, il faut que j’aie beaucoup d’argent.
D.107.12. *Il y a beaucoup des raisons.
Il y a beaucoup de raisons.
D.109.2. *C’était une bonne vacances.
C’était de bonnes vacances.
D.111.10. *Il y a le problème du traffic à Paris.
Il y a le problème de trafic (circulation) à Paris.
D.118.2. *Je souhaite qu’il n’y ait plus des guerres.
Je souhaite qu’il n’y ait plus de guerres.
D.120.4. *Il faut que les gouvernements ouvrent beaucoup des usines et d’autres
sources du travail.
Il faut que les gouvernements ouvrent beaucoup d’ usines et d’autres sources
de travail.
D.121.1. *J’ai eu des bonnes vacances aux Etats-Unis pendant deux moix.
J’ai eu de bonnes vacances aux Etats-Unis pendant deux mois.
D.121.3. *Quand nous étions à New York, il y avait beaucoup des gens.
Quand nous étions à New York, il y avait beaucoup de gens.
D.121.5. *Il y avait beaucoup des musées et les batiments historiques.
Il y avait beaucoup de musées et de batiments historiques.
D.123.7. *Je souhaite que j’aie beaucoup de l’argent.
Je souhaite avoir beaucoup d’argent.
YÜKSEK 1
problem.
problème.
241
D.129.4. *D’après moi, un monde sans travail apportera les plusieurs problémes.
D’après moi, un monde sans travail apportera plusieurs problèmes.
directeurs.
directeurs.
D.131.1. *Il faut qu’on faissait des nouvelles choses.
Il faut qu’on fasse de nouvelles choses.
D.140.2. *Dans ce point, ce qui est important, ce sont l’éducation et le point de
vue donnés aux l’individus.
Dans ce point, ce qui est important, c’est l’éducation et le point de
vue donnés aux individus.
D.140.5. *Puisqu’on n’a pas de l’opinion, de conscience, de but au moment de
naissance, on peut les former tant qu’on grandit.
Puisqu’on n’a pas d’opinion, de conscience, de but au moment de naissance,
on peut les former tant qu’on grandit.
La poubelle tous les efforts qu’on avait faits pendant le lycée pour entrer au
université.
l' université.
D.153.2. *Ils n’ont pas la sécurité sociale.
Ils n’ont pas de sécurité sociale.
D.155.1. *Autant on a une vie privée parfaite, autant on a les bonnes relations avec
des autres.
Autant on a une vie privée parfaite, autant on a de bonnes relations avec des
autres.
d’une corruption.
242
D.161.7. *C’est sûr qu’il a de l’argent, mais il n’y a pas les lieus à dépenser.
C’est sûr qu’il a de l’argent, mais il n’y a pas de lieux à dépenser.
capables d’utiliser toutes les moyens de technologie, ils n’ont pas des métiers
qui peuvent lui donner assez d’argent.
D.163.14. *Ils n’adaptent pas la ville, parce qu’il y a beaucoup des problèmes dans
la ville; le bruit, l’embouteillage, la pollution etc.
Ils ne s’adaptent pas à la ville, parce qu’il y a beaucoup de problèmes dans
La ville; le bruit, l’embouteillage, la pollution etc.
YÜKSEK 2
D.166.6. *Il commença à écrire des petits pièces de théâtre.
D.167.12. *Il y a beaucoup des exemples qui expliquent ça.
Il y a beaucoup d’exemples qui expliquent ça.
D.182.4. *Les recherches faites au ce pays aux années suivantes nous ont montré que
la télévision n’appauvrit pas seulement la créativité des jeunes gens, mais ussi
leur concentration et leur capabilité de parler correctement.
Les recherches faites à ce pays aux années suivantes nous ont montré que la
télévision n’appauvrit pas seulement la créativité des jeunes gens, mais aussi
leur concentration et leur capacité de parler correctement.
D.194.3. *Comme on sait, il y a beaucoup des chaînes.
Comme on sait, il y a beaucoup de chaînes.
D.194.6. *Les parents ont beaucoup des responsabilités.
Les parents ont beaucoup de responsabilités.
243
D.195.1. *On regarde à la vie de différentes personnes, aux innovations
technologiques, aux frontières du notre planète.
On regarde la vie de différentes personnes, les innovations technologiques,
les frontières de notre planète.
D.196.3. *Les gens n’ont pas des maisons pour accueillir les autres.
Les gens n’ont pas de maisons pour accueillir les autres.
D.199.4. *Il y a beaucoup des chaînes commercial qui ne font pas attention aux
Il y a beaucoup de chaînes commerciales qui ne font pas attention aux
5.2.2.2. Gereksiz İlgeç Kullanımı
Bu bölümde yer alan
yanlışları ilgeç gerekmediği halde ilgeç kullanan
deneklerin tümceleri oluşturmaktadır. Bu yanlışlar “Yanlış İlgeç Kullanımı”
bölümüne alınmamıştır, çünkü o bölümde, kullanılması gerektiği halde yanlış
kullanılan ilgeçlerin olduğu tümceler yer almaktadır.
TEMEL 1
D.3.8. *Je aime de le velo aussi.
J’aime le vélo aussi.
D.13.1. *Je suis née à d’Istanbul.
Je suis née à Istanbul.
TEMEL 2
D.28.5. *Continue dans le Boulevard Diderot jusqu’à de la Rue Monge.
Continue dans le Boulevard Diderot jusqu’à la Rue Monge.
D.28.6. *Continue jusqu’à de l’Avenue de Tourville.
Continue jusqu’à l’Avenue de Tourville
D.34.4. La boucherie est entre de fleuriste et banque.
244
D.34.7.*Passez de la Boulevard des Impatients.
Passez le Boulevard des Impatients.
D.34.8. *Allez tout droit, passez de la rue d’Othello.
Allez tout droit, passez la rue d’Othello.
D.42.7. *Il va tout droit et il traverse dans le quaie des Brumes.
Il va tout droit et il traverse le quaie des Brumes.
D.42.8.. *Il traverse dans la Rue Bizet.
Il traverse la Rue Bizet.
D.42.9. *Il traverse dans le Rond-Point des Amours.
Il traverse le Rond-Point des Amours.
D.42.10. *Il tourne à droite, il traverse dans le Boulevard des Impatients.
Il tourne à droite, il traverse le Boulevard des Impatients.
D.42.11. *Il va tout droit, il traverse dans la Rue d’Othello.
Il va tout droit, il traverse la Rue d’Othello.
D.42.12. *Il tourne à gauche, il traverse dans la Rue Bizet.
Il tourne à gauche, il traverse la Rue Bizet.
D.42.13. *Il tourne à droite, il traverse dans la Route d’Elseneur, elle est là.
Il tourne à droite, il traverse la Route d’Elseneur, elle est là.
D.43.7. *Tu longes à le Boulevard des Impatients.
Tu longes le Boulevard des Impatients.
TEMEL 3
D.55.5. *Nous préparions au diner.
Nous préparions le diner.
D.61.9. *Après de la faculté, je suis à la maison à sept heures après-midi.
Après la faculté, je rentre à la maison à sept heures de l’après-midi.
D.65.5. *A cinq heures, on a pris en taxi et on est rentré votre quartier.
A cinq heures, on a pris un taxi et on est rentré à votre quartier.
D.66.7. *Qu’est-ce que vous voulez conseiller de moi?
Qu’est-ce que vous voulez me conseiller?
D.71.1. A: *Tu est libre en week-end? (Hafta sonunda boş musun?)
B: *Oui, pourquoi est-ce que tu a demandé?
A: *Nous avons décidé jouer aux cartes.(Kağıt oynamak karar verdik)
B: D’accord.
245
A: Tu es libre ce week-end? (Bu hafta sonu boş musun?)
A: Nous avons décidé de jouer aux cartes. (Kağıt oyanamaya karar verdik)
B: D’accord.
D.71.5. *Je prépare pour le diner.
Je prépare le diner.
TEMEL 4
D.83.8. *Julia a née en 15 Septembre 1975.
Julia est née le 15 Septembre 1975.
D.87.7. ve D.88.9. *En 1977, il a acheté de la pizzeria “Le Stamboli” à Rome.
En 1977, il a acheté la pizzeria “Le Stamboli” à Rome.
D.88.9. *Il a acheté de la pizzéria “Le Stamboli”
Il a acheté la pizzéria “Le Stamboli”
D.98.7. *J’ai vue un film de français.
J’ai vu un film français.
TEMEL 5
D.106.4. *Il faut que les dirigeants soient plus de responsables.
Il faut que les dirigeants soient plus responsables.
D.115.3. *Les gens doivent respecter aux directions de la route.
(İnsanlar yol (trafik) yönlerine saygı göstermelidirler.)
Les gens doivent respecter le code de la route.
(İnsanlar trafik kurallarına saygı göstermelidirler.)
D.118.1. *Il faut respecter à les règles de la circulation.
Il faut respecter le code de la route.
D.118.8. *Ils ne font pas d’attention de futur de leurs enfants.
Ils ne font pas attention au futur de leurs enfants.
D.119.1. *Il est nécessaire qu’on attire le capital d’étrangère.
Il est nécessaire qu’on attire le capital étranger.
246
D.124.1. *Je souhaite qu’on limite aux inégalités entre les hommes.
Je souhaite qu’on limite les inégalités entre les hommes.
D.125.1. *J’ai besoin que le gouvernement augmente de mon salary.
J’ai besoin que le gouvernement augmente mon salaire.
YÜKSEK 1
D.134.5. *Il toujours dit quelque chose qui est contre aux autres.
Il dit toujours quelque chose qui est contre les autres.
D.139.5. *Ils savent et ils planifient comment ils résoudrent à tous ces problèmes.
Ils savent et ils planifient comment ils résourdront tous ces problèmes.
D.149.4. *Veuillez agréer, Monsieur le Maire, avec mes sentiments distinguées.
Veuillez agréer, Monsieur le Maire, mes sentiments distingués.
D.150.8. *Veuillez agréer avec mes sentiments distingués.
Veuillez agréer mes sentiments distingués.
D.151.7. *Un homme heureux et utile atteint de le succès.
Un homme heureux et utile atteint le succès.
D.156.2. *Il est évident que les hommes essayent de réaliser de leurs rêves à partir de
la naissance.
Il est évident que les hommes essayent de réaliser leurs rêves à partir de la
naissance.
D.156.6. Si tu respectes aux droits des personnes qui se partagent le même monde
avec toi, il n’y aura aucun empêchement pour réaliser les cibles.
Si tu respectes droits des personnes qui se partagent le même monde avec
toi, il n’y aura aucun empêchement pour atteindre ton objectif.
D.156.7. *Chaque personne doit essayer de réaliser de son propre cible.
Chaque personne doit essayer de réaliser son propre rêve.
D.156.8. *Il suffit que cela soit un but qui aide du dévélopment du monde.
Il suffit que cela soit un but qui aide le dévéloppement du monde.
D.161.1. *Les gens préférent à partir leur campagne pour vivre aux grandes villes.
Les gens préfèrent partir de leur campagne pour vivre aux grandes villes.
retraite préfèrent acheter des terrains dans les petits villages.
247
D.162.10. *On y arrivait par de chemin de fer à voie étroite.
On y arrivait par le chemin de fer à voie étroite.
D.162.11. *La port est de centre de la ville tropézienne.
D.163.13. *Ils préfèrent de partir à ville.
Ils préfèrent partir à la ville.
D.164.3. *En général, les jeunes préfèrent à habiter à la ville.
En général, les jeunes préfèrent habiter dans (en) la ville.
D.164.8. *Mais, ce n’est pas seulement les jeunes qui préfèrent la ville, aussi
certaines vieux veulent vivre dans la ville, c’est parce qu’ils veulent de voir
leurs enfants ou bien leurs petits enfants.
Mais, ce n’est pas seulement les jeunes qui préfèrent la ville, mais aussi
certaines vieux veulent vivre dans la ville, c’est parce qu’ils veulent voir
leurs enfants ou bien leurs petits enfants.
D.164.12. *La majorité des vieux préfèrent à vivre à la campagne.
La majorité des vieux préfèrent vivre à la campagne.
YÜKSEK 2
D.168.9. *Ils ont à besoin d’avoir un opération.
Ils ont besoin de passer une opération.
D.171.18. *Que fais-tu d’ici?
Que fais-tu ici?
D.180.6. *Dans des conseils internationals, les pays travaillent ensemble pour
empêcher de l’utilisation.
Dans des conseils internationaux, les pays travaillent ensemble pour
empêcher (son) l’utilisation.
D.180.9. *Il faut que les grands pays n’aidont pas aux terroristes pour que nos
enfants puissent voir l’avenir.
Il faut que les grands pays n’aident pas les terroristes pour que nos enfants
puissent voir l’avenir.
248
D.185.2. *Je pense qu’elle empêche de la créativité des enfants.
Je pense qu’elle empêche la créativité des enfants.
D.188.3. *Le peuple turc vraiment aime de recevoir des amis, en particulier des
gens qui sont de l’autre culture.
Le peuple turc aime vraiment recevoir des amis, en particulier des gens qui
sont de l’autre culture.
D.188.7. *Beaucoup de gens préfèrent de passer ses vacances aux quelques part de
Turquie.
Turquie.
D.190.2. *Notre société comme dans tous les sociéte du monde change.
Notre société comme toutes les sociéte du monde change.
D.194.1. *En général, les turcs aiment regarder à la télévision.
En général, les turcs aiment regarder la télévision.
D.194.2. *Mais quoi faire pour les enfants? Comme ils aiment regarder à la télé toute
la journée, ils sont plus ouverts aux dangers.
Mais quoi faire pour les enfants? Comme ils aiment regarder la télé toute la
journée, ils sont plus ouverts aux dangers.
D.194.4. *On peut orienter les enfants à regarder aux programmes instructifs.
On peut orienter les enfants à regarder les programmes instructifs.
D.195.1. *On regarde à la vie de différentes personnes, aux innovations
technologiques, aux frontières du notre planète.
On regarde la vie de différentes personnes, les innovations technologiques,
les frontières de notre planète.
D.195.7. *En voyant les riches, ils souhaitent de s’enrichir.
En voyant les riches, ils souhaitent être riches.
D.196.1. *Nous voulons de garder les mêmes structures.
Nous voulons garder les mêmes structures.
D.197.3. *Le peuple de turc est musulman.
Le peuple turc est musulman.
D.197.4. *Le peuple de turc aime les gens.
Le peuple turc aime les gens.
249
D.203.4. *Si on vraiment choisit de vivre, on peut déterminer ses buts.
Si on choisit vraiment vivre, on peut déterminer ses buts.
D.205.3. *Si vous accepteriez notre projet, vous profiteriez à des subventions du
gouvernement.
Si vous acceptez notre projet, vous profiterez des subventions du
gouvernement.
5.2.2.3. Gereksiz İşaret Sıfatı Kullanımı
YÜKSEK 2
D.171.5. *Cette clé du petite chambre du bas est interdite.
La clé de la petite chambre du bas est interdite.
5.2.2.4. Gereksiz İyelik Sıfatı Kullanımı
YÜKSEK 1
d’une corruption.
YÜKSEK 2
D.185.1. *Comme il y a au moins deux télévisions dans toute maisons, les enfants
passent beaucoup de leur temps aussi bien que les adultes devant l’écran.
5.2.2.5. Gereksiz Nesne Kullanımı
TEMEL 3
D.65.4. *A midi je me suis habillé mes vêtements, j’étais avec mes amis.
A midi je me suis habillé, j’étais avec mes amis.
250
Yanlış
tümcede
“Giysilerimi
giyindim,
arkadaşlarımla
beraberdim.”
denmektedir. Oysa “s’habiller” (giyinmek) eyleminden sonra bir nesnenin gelmemesi
gerekirdi. Bu nedenle “mes vêtements” (giysilerim) gereksiz bir nesne olarak
görülmektedir.
YÜKSEK 2
D.172.9. *C’est l’augmentations de salaire ce que les ouvriers demandent.
C’est l’augmentation de salaire que les ouvriers demandent.
5.2.2.6. Gereksiz Olumsuzluk Biçimbirimi Kullanımı
TEMEL 2
D.41.3. –Est-ce qu’il n’y a pas de chaise dans la classe?
*Si, il n’y a pas de chaise dans la classe.
Si, il y a des chaises dans la classe.
TEMEL 3
D.67.2. *Je ne mange pas rien à midi.
Je ne mange rien à midi.
TEMEL 4
D.94.5. *Je n’en ai pas rien acheté.
Je n’ ai rien acheté.
D.100.4. *Il n’y a pas de rien.
Il n’y a rien.
Je n’ai rien.acheté
YÜKSEK 2
D.171.2. *Il avait déjà épousé plusieurs femmes, mais personne ne savait pas ce
qu’elles
étaient devenues.
Il avait déjà épousé plusieurs femmes, mais personne ne savait ce qu’elles
étaient devenues.
D.192.2. *C’était une affaire compliquée que personne ne pouvait pas éclairer.
C’était une affaire compliquée que personne ne pouvait éclairer.
251
5.2.2.7. Gereksiz Olumsuzluk Belirteci Kullanımı
YÜKSEK 1
D.139.14. *La vie est un jeu, vous pouvez descendre, vous pouvez trembler, mais
jamais ne recullez jamais!
La vie est un jeu, vous pouvez descendre, vous pouvez trembler, mais ne
reculez jamais!
5.2.2.8. Gereksiz Bağlaç Kullanımı
TEMEL 5
D.111.12. *Je souhaite que j’aille là l’année prochaine.
Je souhaite aller là l’année prochaine.
D.112.3. *Elle veut qu’elle apprendre une langue étranger.
Elle veut apprendre une langue étrangère.
D.123.7. *Je souhaite que j’aie beaucoup de l’argent.
Je souhaite avoir beaucoup d’argent.
YÜKSEK 1
D.134.1. *J’ai pris rendez-vous chez le coiffeur pour que je faisse couper les
cheveux.
J’ai pris rendez-vous chez le coiffeur pour me faire couper les cheveux.
silence.
Si j’avais de la chance, je voudrais habiter sur Mars pour avoir un peu de
silence.
Yukarıdaki yanlış tümcede hem temel tümcenin, hem de yan tümcenin
öznesinin aynı olması nedeniyle bağlaç yerine edatın kullanılması gerekirdi.
Denek Fransızcadaki bu kuralı göz önünde bulundurmadan böyle bir tümce
oluşturmuştur.
252
aux autres.
D.164.7. *La majorité des jeunes préfèrent un vie vivre qu’un vie tranquille.
La majorité des jeunes préfèrent une vie vive à une vie tranquille.
YÜKSEK 2
D.168.9. *Il faut que ne pas toucher les peintures!
Il ne faut pas toucher les peintures!
D.168.14. *Alors que tous les mauvais conditions et mauvais chances, elle n’a
Malgré toutes les mauvaises conditions et les mauvaises chances, elle n’a
D.178.4. *Les Dupin se précipitent de peur que rater leur train.
Les Dupin se précipitent de peur de rater leur train
D.181.2. *Comme la voiture étant en panne, je ne peux pas vous conduire chez vous.
La voiture étant en panne, je ne peux pas vous conduire chez vous.
5.2.2.9. Gereksiz Belirteç Kullanımı
TEMEL 5
D.114.9. *Ma mere et moi, nous sommes partir en avion la mois dernier
directement pour Rome.
Ma mère et moi, nous sommes parties en avion le mois dernier pour Rome.
5.2.2.10. Gereksiz Kişi Adılı Kullanımı
TEMEL 2
D.47.10. *- Vous vous connaissez de banque près d’ici?
- Vous connaissez une banque près d’ici?
TEMEL 3
D.52.3. *Je me conseille, tu ne mange pas trop de pain.
Je te conseille, ne mange pas trop de pain.
253
Yukardaki tümcede denek, gereksiz yere özne durumundaki “tu” adılını
kullanmıştır. Oysa sınavda emir kipi kullanması istenmiştir. Fransızcada Emir
Kipinde özne durumundaki adıl kullanılmaz.
TEMEL 4
D.94.5. *Je n’en ai pas rien acheté.
Je n’ ai rien acheté.
YÜKSEK 1
voyageant?
D.149.1. *Comme je suis un habitant de notre communauté depuis mon enfance, je
ne le verrai pas l’avenir de ce projet lumineux.
Comme je suis un habitant de notre communauté depuis mon enfance, je ne
vois pas l’avenir de ce projet lumineux.
D.153.1. *Les habitants des zones rurales qu’on se nomme les paysans, ils
s’occupent beaucoup de choses.
Les habitants des zones rurales qu’on nomme les paysans, s’occupent de
beaucoup de choses.
D.156.1. *C’est une question que chacun la demand à soi-même.
C’est une question que chacun demande à soi-même.
D.161.18. *Vous pouvez garder ce livre dès que vous le voudrez.
Vous pouvez garder ce livre jusqu’à ce que vous vouliez.
D.164.16. *La sincérité du ton, la vigueur de l’émotion m’ont les plu dans ce film.
La sincérité du ton, la vigueur de l’émotion m’ont plu dans ce film.
YÜKSEK 2
ce qu’il le f aut.
D.178.7. *Plusieurs l’hommes étaient envoyait à la guerre.
Plusieurs hommes étaient envoyés à la guerre.
254
5.2.2.11. Gereksiz Soru Adılı Kullanımı
YÜKSEK 1
D.126.1. *La journaliste a demandé au peintre pourquoi il avait quitté Paris et
qu’est-ce qui lui avait attiré dans la région.
La journaliste a demandé au peintre pourquoi il avait quitté Paris et ce qui
lui avait attiré dans la région.
5.2.2.12. Gereksiz Yan Tümce Kullanımı
TEMEL 5
D.113.24. *Burçin chantait meilleure que Sezen Aksu chante.
Burçin chantait mieux que Sezen Aksu.
5.2.2.13. Gereksiz Yardımcı Eylem Kullanımı
TEMEL 3
D.54.1. *J’ai prendrai volontier un verre de thé.
D.54.4. *J’ai prendrai l’autobus.
Je prendrai l’autobus.
D.55.3. *Mon cours de français est le dure de dix-sept heures à dix-neuf heures.
Mon cours de français dure de dix-sept heures à dix-neuf heures.
D.63.1. *Le chat est sur le lit, il y a dort souvent.
Le chat est sur le lit, il y dort souvent.
D.69.11. *Dimanche prochaine, Thierry est viendras de la randonnée.
Dimanche prochaine, Thierry est viendra de la randonnée.
D.69.12. *La secrétaire est arrivera tout de suite.
La secrétaire arrivera tout de suite.
TEMEL 4
D.76.3. *Je suis sûr que je vais grossir. C’est un cause que j’ai fais du sport.
Je suis sûr que je vais grossir. C’est pour cela que je fais du sport.
255
YÜKSEK 1
D.135.2. *Quelqu’un a l’a vu devant la porte du numéro 5.
uelqu’un l’a vu devant la porte du numéro 5.
D.145.4. *Si on prenait des mesures nécessaires, on aurait pourrait réaliser cette
projet.
Si on prenait des mesures nécessaires, on pourrait réaliser ce projet.
D.163.12. *De plus en plus, la productivité est diminue.
De plus en plus, la productivité diminue.
D.164.5. *Les habitants des villes peuvent être dépenser trop que les villageois.
Les habitants des villes peuvent dépenser plus que les villageois.
D.164.13. *Ils sont rester seulement deux-trois jours ou les jeunes seulement
visitent leurs parents.
Ils restent seulement deux-trois jours ou les jeunes visitent seulement leurs
parents.
YÜKSEK 2
D.167.15. *En 1851, il a retourna à Paris.
En 1851, il retourna à Paris.
D.191.4. *Le fils se révolte contre sa mère qui n’est communique pas avec son fils
jamais.
Le fils se révolte contre sa mère qui ne communique jamais avec son fils
(lui).
(Bu tümcede “jamais” (asla) kullanılması gerektiği, öğrenenin daha önceki
tümcelerinden anlaşılmaktadır.)
5.2.3. Adıllara İlişkin Yanlışlar
5.2.3.1. Adılın Eylemden Önce Kullanımı
YÜKSEK 1
256
YÜKSEK 2
D.169.5. *Les jeunes d’aujourd’hui manquent les qualités qui les peuvent faire fortes
Les jeunes d’aujourd’hui manquent les qualités qui peuvent les faire forts
5.2.3.2. Belgisiz Adıl (Pronom Indéfini) “Personne”un Eylemden Önce
Kullanımı
TEMEL 4
D.98.4. *Je n’ai personne vu dans la salle.
Je n’ai vu personne dans la salle.
5.2.3.3. Çift Adıllı Tümcelerde Adıl Dizilişi Yanlışı
TEMEL 4
D.76.2. *Chére Kerem,
*Je suis à Kuşadası et j’y m’amuse beaucoup.
Cher Kerem,
Je suis à Kuşadası et je m’y amuse beaucoup.
5.2.3.4. Adılın Yardımcı Eylemden Sonra Kullanımı
TEMEL 4
TEMEL 5
YÜKSEK 2
D.168.16. *Cualda qui était le seul ami de Selma, à l’aidé pour trouver l’argent.
Cualda qui était le seul ami de Selma, l’a aidée pour trouver l’argent.
257
5.2.3.5. Dönüşlü Eylemin Adılının Yanlış Yerde Kullanımı
TEMEL 3
D.68.7. *Ce week-end, nous nous allons promener.
Ce week-end, nous allons nous promener.
D:68.8. *Catherine est se fachée à Paul et elle est se séparée définitivement.
Catherine s’est fachée contre Paul et elle s’est définitivement séparée.
TEMEL 4
D.95.3. *Elles sont se retrouvées chez les Delcours.
D.95.5. *Emilie est s’emposée par son énergie.
Emilie s’est emposée par son énergie.
5.2.3.6. Adılın Eylemden Sonra Kullanımı
Bu bölümde Belgisiz adıl olan “rien” (hiçbir şey) de yer almaktadır.
TEMEL 1
D.3.13. *Je aime elles.
Je les aime.
TEMEL 2
D.32.6. *Il y a un bon film, je veux regarder il.
Il y a un bon film, je veux le regarder.
D.33.9. – Est-ce que vous voulez parler à Julie?
* - Non, je ne parle pas lui.
- Non, je ne lui parle pas.
D.47.7. A: Est-ce que vous parlez à Julie?
*Non, je ne parle lui pas.
Non, je ne lui parle pas.
TEMEL 3
D.66.7. *Qu’est-ce que vous voulez conseiller de moi?
Qu’est-ce que vous voulez me conseiller?
258
TEMEL 4
D.95.6. *Il n’a y rien.
Il n’y a rien.
D.95.7. *Personne n’a t’ téléphoné pendant ton absence.
Personne ne t’a téléphoné pendant ton absence.
D.97.4. *Personne n’a te téléphoné.
Personne ne t’a téléphoné.
TEMEL 5
D.109.9. *J’ai acheté une petite souvenir pour donner toi.
J’ai acheté un petit souvenir pour te donner.
D.111.13. *Peut-être, tu pourras accompagner moi.
Peut-être, tu pourras m’accompagner.
D.111.14. *Je vais téléphoner à toi.
Je vais te téléphoner.
D.123.6. *Il faut faire changer les freines et faire les alourdir.
Il faut faire changer les freines et les faire alourdir.
Bu tümcede öğrenci daha önce öğrendiği bir kuralı genelleştirmiştir.
“Fransızcada bir tümcede iki eylem varsa, adıl iki eylem arasına gelir” diye bir kural
vardır. Bu nedenle öğrenci bu kuralı da bu tümceye uygulamış ve yanlış yapmıştır.
Çünkü ettirgenlik yapan “faire” (yapmak) eylemi için bu kural geçerli değildir.
Ettirgenlik söz konusu ise adıl, “faire” eyleminden önce gelir.
YÜKSEK 1
D.162.14. - Vous avez vu André récemment?
*- Non, il y a trois semaines que j’ai vu lui.
- Non, il y a trois semaines que je l’ai vu.
259
YÜKSEK 2
jeunes.
5.2.3.7. Adılın Olumsuzluk Biçimbiriminden Önce Kullanımı
TEMEL 2
D.33.8. -Est-ce que Paul aime le théâtre?
*- Non, il le n’aime pas.
- Non, il ne l’aime pas.
TEMEL 3
D.74.3. – Est-ce que les gens saluent la vedette?
*- Non, les gens lui ne saluent pas.
-Non, les gens ne la saluent pas.
5.2.4. Olumsuzluk Biçimbirimine ve Belirtecine İlişkin Yanlışlar
5.2.4.1. Olumsuzluk Biçimbiriminin Eylemden Önce Kullanımı
TEMEL 3
D.70.13. *Maryse et Cristian ne pas resteront à Paris.
Maryse et Cristian ne resteront pas à Paris.
5.2.4.2. Olumsuzluk Biçimbiriminin Eylemden Sonra Kullanımı
TEMEL 2
D.32.5. – Pourquoi est-ce qu’on fait du sport? (Niçin spor yapıyoruz?)
*- Parce que je veux ne pas grossir. (Çünkü şişmanlamamak istiyorum.)
- Parce qu’on ne veut pas grossir. (Çünkü şişmanlamak istemiyoruz.)
Bu tümce dilbilgisel açıdan yanlış görünmemekle birlikte pek fazla
kullanılmayan bir yapıdır. Ayrıca derslerde hiç kullanılmaz. Bu nedenle biz yanlış
tümceler arasında yer almasının uygun olduğunu düşünüyoruz.
260
TEMEL 3
D.61.6. *Je pense que tu ne dois manger pas trop.
Je pense que tu ne dois pas trop manger.
D.70.2. *Ne fumer pas dans ma voiture.
Ne pas fumer dans ma voiture.
Yukardaki tümcede “fumer” (sigara içmek) eylemi mastar durumda olduğu
için olumsuzluk ekinin eylemden önce gelmesi gerekir.
TEMEL 4
D.87.2. ve D.88.6. A: Avez-vous dit quelque chose?
*Non, j’ai ne rien dit.
Non, je n’ai rien dit.
D.87.3. ve D.88.7. A: Est-ce que vous avez vu quelqu’un?
*B: Non, j’ai ne vu personne.
B: Non, je n’ai vu personne.
D.96.6. *Je viens de voir ne personne.
Je ne viens de voir personne.
5.2.5. Belirteçlere İlişkin Yanlışlar
5.2.5.1. Belirtecin Eylemden Önce Kullanımı
TEMEL 4
D.99.3. *Pierre plus travailles que Yves.
Pierre travaille plus que Yves.
TEMEL 5
D.107.6. *Ils toujours jettent leurs déchêts à l’environnement.
Ils jettent toujours leurs déchêts à l’environnement.
YÜKSEK 1
problem.
problème.
261
D.134.5. *Il toujours dit quelque chose qui est contre aux autres.
Il dit toujours quelque chose qui est contre les autres.
D.150.4. *Dès qu’on aura commencé le projet, vous immédiatement remarquerez
les différences.
Dès qu’on aura commencé le projet, vous remarquerez immédiatement les
différences.
D.164.13. *Ils sont rester seulement deux-trois jours ou les jeunes seulement
visitent leurs parents.
Ils restent seulement deux-trois jours ou les jeunes visitent seulement leurs
parents.
YÜKSEK 2
D.166.3. *Elle le toujours suit.
Elle le suit toujours.
D.188.3. *Le peuple turc vraiment aime de recevoir des amis, en particulier des
gens qui sont de l’autre culture.
Le peuple turc aime vraiment recevoir des amis, en particulier des gens qui
sont de l’autre culture.
D.188.8. *On toujours aide notre voisin et se visite souvent.
On aide toujours notre voisin et se visite souvent.
D.199.6. *En conséquence, à condition qu’on bien utilise la télé, les enfants peuvent
gagner la création.
En conséquence, à condition qu’on utilise bien la télé, les enfants peuvent
gagner la création (dévélopper leur création).
D.202.15. *Quand on va à la campagne pour quelques jours, on toujours retourne
avec plaisir.
Quand on va à la campagne pour quelques jours, on retourne toujours avec
plaisir.
D.202.17. *Ils toujours veulent quitter les lieus où ils habitent.
Ils veulent toujours quitter les lieux où ils habitent.
D.203.4. *Si on vraiment choisit de vivre, on peut déterminer ses buts.
Si on choisit vraiment vivre, on peut déterminer ses buts.
262
5.2.5.2. Belirtecin Eylemden Sonra Kullanımı
TEMEL 3
D.61.6. *Je pense que tu ne dois manger pas trop.
Je pense que tu ne dois pas trop manger.
D.69.13. *Catherine se fâche à Paul et elle s’est séparée définitivement de lui.
Catherine s’est fâchée contre Paul et elle s’est définitivement séparée de lui.
D.72.6. *Je tu conseille de ne pas manger trop.
Je te conseille de ne pas trop manger.
TEMEL 4
D.85.2. A: Avez-vous dit quelque chose?
*B: Non, je n’ai dit rien.
B: Non, je n’ai rien dit.
D.88.8. *Il est étudié primairèment à Milan.
Il a premièrement étudié à Milan.
D.90.1. *J’ai un examen demain et je n’ai étudiée encore.
J’ai un examen demain et je n’ai pas encore étudié.
D.91.2. *Je n’ai acheté rien.
Je n’ai rien acheté.
D.92.2. *Je n’ai acheté rien dans ce magasin.
D.94.3. *Ils ont vécus longtemps en Suisse.
D.95.4. *Ils ont vitlent longtemps en Suisse.
D.95.8. *Vous n’avez acheté rien dans ce magasin.
Vous n’avez rien acheté dans ce magasin.
263
D.96.4. *Ils ont vivré longtemps en Suisse.
D.96.5. *J’ai acheté rien dans ce magasin.
Je n’ai rien acheté
D.100.11. *D’après moi, quand j’ai capacité de travailler, je vais employer bien mon
temps.
D’après moi, quand j’ai la capacité de travailler, je vais bien employer mon
temps.
TEMEL 5
D.109.5. *Nous s’étions compris très bien.
Nous nous étions très bien compris.
D.111.6. *Mon voyage à Paris est passé très bien.
Mon voyage à Paris s’est très bien passé.
YÜKSEK 1
D.126.2. *La journaliste a demandé ensuite s’il serait possible qu’il visite son
atelier.
Ensuite, la journaliste a demandé s’il serait possible qu’il visite son atelier.
Yukardaki tümcede kullanılan zaman belirtecinin tümcenin başında
kullanılması gerekirdi.
D.135.4. *L’homme a tué Paul parce qu’il a bu beaucoup.
L’homme a tué Paul parce qu’il a beaucoup bu.
D.136.5. *Peut-être il a bu beaucoup.
Peut-être il a beaucoup bu.
D.165.5. *Ils sont fatigué physicallement.
Ils sont physiquement.fatigués.
YÜKSEK 2
D.174.3. *Je veux donner autre exemple pour comprendre bien ce sujet.
Je veux donner un autre exemple pour bien comprendre ce sujet.
264
D.177.2. *Il est rentré et il n’est sorti jamais de son foyer.
Il est rentré et il n’est jamais sorti de son foyer.
5.2.5.3. Belirtecin Nesneden Sonra Kullanımı
Fransızcada belirteçler eylemden hemen sonra kullanılırlar. Eğer tümcede
nesne varsa, belirteç nesneden önce gelir. Çok fazla olmasa da öğrencilerin
belirteçleri nesneden sonra kullandıkları saptanmış ve bu tür yanlışlar aşağıda
sunulmuştur.
TEMEL 1
D.3.6. *Je aime de le music très.
J’aime beaucoup la musique.
D.4.5. *J’aime ma famille beaucoup.
J’aime beaucoup ma famille
TEMEL 3
D.81.3. *Je vois la naissance du soleil toujours.
Je vois toujours le lever du soleil.
TEMEL 4
D.99.7. *Si je peux diplômée d’une l’université étrangère, je peux trouver une
profession plus facilement.
Si je peux être diplômée d’une université étrangère, je peux trouver plus
facilement un travail.
TEMEL 5
D.109.8. *Maintenant je peux parler français mieux.
Maintenant je peux parler mieux français.
YÜKSEK 2
D.166.4. *Mary aime Greg trop.
Mary aime beaucoup Greg.
D.202.12. *On peut voler leur futur facilement.
On peut voler facilement leur futur.
265
5.2.6. Ad-Ad Dizilişine İlişkin Yanlışlar
TEMEL 5
D.104.7. *On peut employer des filtres des usines des cheminés.
On peut employer des filtres pour les cheminés des usines.
5.2.7. Sıfat-Ad Dizilişine İlişkin Yanlışlar
5.2.7.1. Sıfatın Addan Önce Kullanımı
TEMEL 2
D.49.13. *Je peux aller au France pour chercher un antique tableau.
Je peux aller en France pour chercher un tableau antique.
TEMEL 4
D.81.2. *Je peux dormir jusqu’à tardive heures du matin.
Je peux dormir jusqu’aux heures tardives du matin.
D.82.1. *j’ai fait la connaissance des gens nouveaux.
j’ai fait la connaissance de nouveaux gens.
D.93.2. *Arnold Schwarzeneger a joué le principal rôle.
Arnold Schwarzeneger a joué le rôle principal.
D.99.6. *J’ai un important examen et je dois travailler.
J’ai un examen important et je dois travailler.
TEMEL 5
culturel trésor.
C’est une très bonne (belle) ville avec une histoire ancienne et
elle a beaucoup de trésors culturels
YÜKSEK 1
D.138.4. *Je veux donner un exemple pour motiver des turques jeunes.
Je veux donner un exemple pour motiver des jeunes turques.
D.148.1. *Après la deuxième guerre mondiale, 6 européenes pays se sont unis.
Après la deuxième guerre mondiale, 6 pays européens se sont unis.
D.148.2. *Ils ont commencé le processus de l’européen integration.
Ils ont commencé le processus de l’ integration européenne.
266
D.148.4. *En 1995, L’Union Duanière a été établi entre L’Europén Union et La
Turquie.
Turquie.
YÜKSEK 2
empêche de réfléchir à un tel point qu’ils ne savent une importante réalité.
importante.
campagne.
campagne.
D.202.4. *C’est une inévitable terme.
C’est un terme inévitable.
5.2.8. Kısıtlama Biçimbirimine (ne ….. que …) ilişkin Yanlışlar
TEMEL 4
D.95.9. *Cette belle voiture n’a deux inconvénients que.
Cette belle voiture n’a que deux inconvénients.
Sözdizimsel yanlışlar, eksik üye kullanımı, gereksiz üye kullanımı, adıl
yanlışları, olumsuzluk biçimbirimi yanlışları, belirteç yanlışları, ad-ad dizilişine
ilişkin yanlışlar, sıfat-ad dizilişine ilişkin yanlışlar ve kısaltma biçimbirimine ilişkin
yanlışlar olmak üzere toplam sekiz ana grupta toplanmıştır. Bu ana gruplara bağlı 38
alt grup vardır.
267
5.3. YANLIŞLARIN SAYISAL OLARAK İNCELENMESİ
Temel düzeyden 125, yüksek düzeyden ise 80 olmak üzere, toplam 205
öğrenenin dilbilgisi ve yazılı anlatım final sınavı kağıtları incelenmiş ve saptanan
yanlışlar “biçimsözdizimsel” ve
“sözdizimsel” olmak üzere ikiye ayrılmıştır.
Kağıtların incelenmesi sırasında birçok anlambilimsel ve sözcükbilimsel yanlışa
rastlanmıştır. Fakat bu yanlışlar bizim araştırma konumuzun dışında olduğu için
değerlendirmeye alınmamıştır.
Bu araştırma sonucunda 1316 biçimsözdizimsel, 574 sözdizimsel yanlış
olmak üzere toplam 1890 yanlış tespit edilmiştir. Biçimsözdizimsel yanlışlara
bakıldığında temelde 704, yüksekte ise 612 yanlış olduğu görülmektedir.
Biçimsözdizimsel yanlışlar içinde temelde yapılan yanlışların oranı % 53,50 iken,
yüksekte yapılan yanlışların oranı % 46,50’dir. Bu da bize yüksek düzeye göre temel
düzeyde daha fazla yanlış yapıldığını göstermektedir.
Sözdizimsel yanlışlara bakıldığında ise, temelde 330, yüksekte ise 244 olmak
üzere toplam 574 yanlış olduğu görülmektedir. Sözdizimsel yanlışlar içinde temelde
yapılan yanlışların oranı % 57,49 iken, yüksekte yapılan yanlışların oranı %
42,51’dir. Bu da bize aynı biçimsözdizimsel yanlışlarda olduğu gibi, sözdizimsel
yanlışların en fazla temelde yapıldığını göstermektedir.
268
5.3.1. BİÇİMSÖZDİZİMSEL YANLIŞLAR
Biçimsözdizimsel yanlışlar 9 ana gruba ayrılmıştır. Bunlar tanımlık, ilgeç,
sıfat, sıfat uyumu, ad, adıl, bağlaç, eylem ve yardımcı eylem yanlışlarıdır. Bu
yanlışların biçimsözdizimsel yanlışlar arasındaki oranları çizelge 6’da gösterildiği
gibidir.
Biçimsözdizimsel yanlışlar içinde birinci sırayı eylem yanlışları almaktadır.
Toplam 505 eylem yanlışı yapılmıştır ve bu yanlışların biçimsözdizimsel yanlışlar
arasındaki oranı % 38,37’dir. Bu yanlışlardan 299’u (% 59,21) temelde, 206’sı (%
40,79) ise yüksekte yapılmıştır. Bu sonuçlara bakarak eylem yanlışlarının temele
göre yüksekte az da olsa azaldığı söylenebilir.
Bu grupta ikinci sırayı % 16,34’lük oranla tanımlık yanlışları almaktadır.
Biçimsözdizimsel yanlışlar arasında tanımlık yanlışlarının sayısı 215’tir. Bunların
134’ü temelde, 81’i ise yüksekte yapılan yanlışlardır. Tüm tanımlık yanlışları içinde
temeldeki yanlışlar % 62,33’ü oluştururken, yüksekteki yanlışlar % 37,67’yi
oluşturmaktadır. Bu sonuca göre, tanımlık yanlışlarının en fazla temel kurlarda
yapıldığı, yüksek kurlara gelindiğinde bu yanlışların neredeyse yarı yarıya azaldığı
söylenebilir.
269
Çizelge 6 : Biçimsözdizimsel Yanlışların Yanlış Türlerine ve Kurlara Göre Dağılımı
Kurlar
T1
T2
T3
T4
T5
Temel
Y1
Y2
Yüksek
Toplam
%
Temel
Yüksek
Tanımlık İlgeç
49
21
26
10
28
134
56
25
81
215
16,34
62,33
37,67
9
11
16
7
12
55
23
23
46
101
7,67
54,46
45,54
Sıfat
26
6
7
5
10
54
20
27
47
101
7,67
53,47
46,53
Sıfat
Uyumu
16
1
1
7
29
54
57
66
123
177
13,45
30,51
69,49
Ad
1
1
6
0
6
14
10
10
20
34
2,58
41,18
58,82
Yanlış Türleri
Adıl
Bağlaç
Eylem
3
28
4
19
4
58
21
45
66
124
9,42
46,77
53,23
22
52
67
49
109
299
92
114
206
505
38,37
59,21
40,79
0
0
0
0
1
1
14
0
14
15
1,14
6,67
93,33
Yardımcı
Eylem
0
0
17
13
5
35
6
3
9
44
3,34
79,55
20,45
Seviye
toplam
126
120
144
110
204
704
299
313
612
1316
100
Seviye
%
9,57
9,12
10,94
8,36
15,50
53,50
22,72
23,78
46,50
100
268
se
k
Y2
yü
k
Y1
m
te
T5
T4
T3
T2
T1
el
Seviye
800
700
600
500
400
300
200
100
0
Grafik 30: Biçimsözdizimsel Yanlışların Kurlara Göre Dağılımı
Biçimsözdizimsel yanlışlar içinde üçüncü sırayı sıfat uyumlarına ilişkin
yanlışlar almaktadır. Sıfat uyumlarına ilişkin temelde 54 (%30,51), yüksekte 123 (%
69,49) olmak üzere toplam 177 yanlış yapılmıştır. Bu yanlışların biçimsözdizimsel
yanlışlar arasındaki oranı % 13,45’tir. Sıfat uyumlarına ilişkin yanlışların kurlar
ilerledikçe arttığı ve yüksek düzeydeki yanlışların sayısının temel düzeydeki
yanlışların iki katından daha fazla olduğu görülmektedir.
Adıllarla ilgili yanlışlar, biçimsözdizimsel yanlışların içinde dördüncü sırayı
almaktadır. Temelde 58 (% 46,77), yüksekte ise 66 (% 53,23) olmak üzere, toplam
124 yanlış saptanmıştır. Bu yanlışların biçimsözdizimsel yanlışlar içindeki yeri %
9,42’dir.
Sıfatlarla (işaret sıfatı, iyelik sıfatı) ilgili yanlışlar ve ilgeç yanlışları
biçimsözdizimsel yanlışlar içinde % 7,67’lik oranla beşinci sırada bulunmaktadır.
Sıfatlarla ilgili temelde 54 (% 53,47), yüksekte ise 47 (% 46,53) yanlış yapılırken,
ilgeçlerle ilgili temelde 55 ((% 54,46), yüksekte ise 46 (% 45,54) yanlış yapılmıştır.
Her iki grupta da temelde daha fazla yanlış yapıldığı ve yanlış sayısının yüksekte
biraz azaldığı görülmektedir.
271
Yardımcı eylem kullanımına ilişkin yanlışlara bakıldığında, toplam 44 yanlış
yapıldığı, bunun da biçimsözdizimsel yanlışlar içinde % 3,34’lük bir oran olduğu
görülmektedir. Bu yanlışlar genel sıralamada altıncı sırayı almaktadır. Yardımcı
eylemlere ilişkin temelde 35, yüksekte ise 9 yanlış olmak üzere toplam 44 yanlış
yapılmıştır. Bunların yüzdelik oranı ise temel için % 79,55, yüksek için ise %
20,45’tir. Temelde oldukça fazla yapılan yardımcı eylem yanlışları, yüksekte 3/4
oranında azalmaktadır.
Ad yanlışları, biçimsözdizimsel yanlışlar içinde toplam 34 yanlışla yedinci
sırayı almaktadır. Bu yanlışların oranı % 2,58’dir. Temelde 14 (% 41,18), yüksekte
ise 20 (% 58,82) yanlış yapılmıştır. Adlara ilişkin yanlışların kurlar ilerledikçe arttığı
görülmektedir.
Biçimsözdizimsel yanlışlar içinde en son sırada yer alan, bağlaç yanlışlarıdır.
Bağlaçlarla ilgili temelde 1, yüksekte ise 14 yanlış yapılmıştır. Biçimsözdizimsel
yanlışlar içinde bağlaç yanlışlarının oranı % 1,14’tür. Temelde sadece bir yanlışın,
yüksekte ise 14 yanlışın görülmesinin nedeni, yüksekte bileşik tümce kullanımlarının
artması ve öğrenenlerin yantümceleri temel tümceye bağlarken bağlaç kullanımında
yanlış yapmalarıdır.
5.3.1.1. Eylem Yanlışları
Biçimsözdizimsel yanlışlar içinde öğrenenlerin en fazla yanlış yaptığı bölüm
olan eylem yanlışları, 12 grupta toplanmıştır. Eylem yanlışlarının içine sıfat eylem
yanlışlarının da alınması bu gruptaki yanlış sayısını oldukça artırmıştır. Eylem
yanlışları çizelge 7’de görüldüğü gibi şu başlıklar altında toplanmıştır: ana eylem
272
çekim yanlışları, çekimli eylem yerine mastar eylem kullanımı, mastar eylem yerine
çekimli
eylem
kullanımı,
eylemin
yanlış
zamanda
çekimi,
özne-yüklem
uyumsuzluğu, özne-sıfat eylem uyumsuzluğu, gereksiz özne-sıfat eylem uyumu, adılsıfat eylem uyumsuzluğu, nesne-sıfat eylem uyumsuzluğu, sıfat eylem yerine mastar
eylem kullanımı, sıfat eylem yerine çekimli eylem kullanımı, yanlış sıfat eylem
kullanımı. Eylem yanlışları içinde en fazla görülen yanlış türü, 140 yanlışla ana
eylem çekim yanlışlarıdır. Ana eylem çekim yanlışlarının eylem yanlışları içindeki
oranı % 27,72’dir. İkinci sırada ise 112 yanlışla özne-yüklem uyumsuzluğuna ilişkin
yanlışlar yer almaktadır. Bunların oranı ise % 22,18’dir. Eylemin yanlış zamanda
çekimine ilişkin yanlışlar ise, 104 yanlış ve % 20,59’luk oranla üçüncü sırada yer
almaktadır.
Özne-sıfat eylem uyumsuzluğuna ilişkin yanlışlar dördüncü sırada yer
almaktadır. Toplam 39 yanlış saptanmıştır, bu da eylem yanlışlarının % 7,72’sini
oluşturmaktadır. Gereksiz özne-sıfat eylem uyumuna ilişkin toplam 31 yanlış
saptanmıştır, bu yanlışlar eylem yanlışları içinde % 6,14’lük bir orana sahiptir ve
beşinci sırada yer almaktadır.
Çekimli eylem yerine mastar eylem kullanımına ilişkin yanlışlar altıncı sırada
yer almaktadır. Toplam 27 yanlış tespit edilmiştir ve bu yanlışlar eylem yanlışlarının
% 5,35’lik bölümünü oluşturmaktadır.
Yedinci sırada bulunan yanlış sıfat eylem kullanımına ilişkin yanlışların
sayısı 18’dir ve eylem yanlışlarının % 3,56’lık bölümünü oluşturmaktadır. Sekizinci
sırada ise, % 2,57’lik oranla sıfat eylem yerine çekimli eylem kullanımıyla ilgili
yanlışlar gelmektedir. Bu yanlışların sayısı 13’tür.
273
Dokuzuncu sırada ise, mastar eylem yerine çekimli eylem kullanımına ilişkin
yanlışlar gelmektedir. Bunların sayısı 9’dur ve eylem yanlışları içinde 1,78’lik orana
sahiptir.
Sıfat eylem yerine mastar eylem kullanımıyla ilgili 6 yanlış saptanmıştır. Bu
yanlışların eylem yanlışları içindeki oranı ise % 1,19’dur. En son sırada ise, 3’er
yanlışla adıl-sıfat eylem uyumsuzluğu ve nesne-sıfat eylem uyumsuzluğuna ilişkin
yanlışlar bulunmaktadır. Bunların eylem yanlışları içindeki oranı % 0,59’dur.
Genel olarak eylem yanlışları en fazla temel düzeyde görülmektedir. Yüksek
düzeyde bu yanlışların sayısı az da olsa azalmaktadır.
274
Çizelge 7: Eylem Yanlışları
Yanlış Türleri
Kurlar
T1
T2
T3
T4
T5
Y1
Y2
Toplam
%
AEÇY ÇEYMEK
12
30
9
1
41
22
25
140
27,72
1
4
10
3
1
6
2
27
5,35
MEYÇEK EYZÇ
1
2
3
1
0
2
0
9
1,78
0
3
8
4
19
33
37
104
20,59
ÖYU
ÖSEU
7
12
16
15
17
18
27
112
22,18
1
0
4
8
10
6
10
39
7,72
GÖSEU
0
0
6
8
16
1
0
31
6,14
ASEU NSEU SEYMEK SEYÇEK YSEK Seviye
Toplam
0
0
0
1
0
0
2
3
0,59
0
0
0
0
0
1
2
3
0,59
0
0
0
1
1
2
2
6
1,19
0
0
5
1
3
1
3
13
2,57
0
1
6
6
1
0
4
18
3,56
22
52
67
49
109
92
114
505
100
Seviye
%
4,36
10,30
13,27
9,70
21,58
18,22
22,57
100
Temel
ve
Yüksek
%
59,21
40,79
YANLIŞ TÜRLERİNE İLİŞKİN KISALTMALAR
AEÇY: Ana Eylem Çekim Yanlışları
GÖSEU: Gereksiz Özne-Sıfat Eylem Uyumu
ÇEYMEK: Çekimli Eylem Yerine Mastar Eylem Kullanımı
ASEU: Adıl-Sıfat Eylem Uyumsuzluğu
MEYÇEK: Mastar Eylem Yerine Çekimli Eylem Kullanımı
NSEU: Nesne-Sıfat Eylem Uyumsuzluğu
EYZÇ: Eylemin Yanlış Zamanda Çekimi
SEYMEK: Sıfat Eylem Yerine Mastar Eylem Kullanımı
ÖYU: Özne-Yüklem Uyumsuzluğu
SEYÇEK: Sıfat Eylem Yerine Çekimli Eylem Kullanımı
ÖSEU: Özne-Sıfat Eylem Uyumsuzluğu
YSEK: Yanlış Sıfat Eylem Kullanımı
268
5.3.1.2. Tanımlık Yanlışları
Biçimsözdizimsel yanlışlar içinde 215 ikinci sırayı alan tanımlık yanlışları,
yanlış tanımlık kullanımı, parça bildiren tanımlık yanlışları ve bileşik tanımlık
yanlışları olmak üzere
üç grupta incelenmiştir. Tanımlık yanlışlarının oranları
çizelge 8’de gösterildiği gibidir.
Çizelge 8: Tanımlık Yanlışları
Kurlar
Yanlış
Tanımlık
Kullanımı
Parça
bildiren
Tanımlık
Yanlışı
47
10
15
9
19
42
22
164
76,28
2
0
10
0
5
1
2
20
9,30
T1
T2
T3
T4
T5
Y1
Y2
Toplam
%
Bileşik
Tanımlık Seviye
Yanlışı Toplam
0
11
1
1
4
13
1
31
14,42
49
21
26
10
28
56
25
215
100
Seviye
%
22,79
9,77
12,09
4,65
13,02
26,05
11,63
100
Temel ve
Yüksek
%
62,33
37,67
Yukarıdaki çizelgeden de anlaşıldığı gibi, tanımlık yanlışları içinde en sık
rastlananı yanlış tanımlık kullanımıdır. Toplam 164 yanlış tanımlık kullanımı
saptanmıştır. Bunlardan 64’ü yüksekte yer alırken, 100’ü de temelde yer almaktadır.
İkinci sırada ise bileşik tanımlık yanlışları gelmektedir. Temelde 17, yüksekte
ise 14 tanımlık yanlışı yapılmıştır. Parça bildiren tanımlıklara ilişkin toplam 20
yanlış tespit edilmiştir. Bu yanlışlardan 3’ü yüksekte yapılırken, 17’si temelde
yapılmıştır.
276
5.3.1.3. Sıfat Uyumu Yanlışları
Sıfat Uyumu yanlışları biçimsözdizimsel yanlışlar arasında üçüncü sırayı
almaktadır. Sıfat uyumuna ilişkin toplam 177 yanlış saptanmıştır. Sıfat uyumuyla
ilgili en fazla yanlış
% 69,49’la yüksekte yapılmaktadır. Sıfat uyumuyla ilgili
yanlışlar çizelge 9’da gösterildiği gibidir.
Çizelge 9: Sıfat Uyumu Yanlışları
Kurlar
T1
T2
T3
T4
T5
Y1
Y2
Toplam
%
Özne-sıfat
Ad-sıfat
sıfat-ad
Uyumsuzluğu Uyumsuzluğu Uyumsuzluğu
Adıl-sıfat
Seviye Seviye Temel
Uyumsuzluğu Toplam
%
ve
Yüksek
%
9
0
0
4
6
18
17
54
6
0
0
1
13
20
19
59
1
1
1
2
10
18
29
62
0
0
0
0
0
1
1
2
16
1
1
7
29
57
66
177
30,51
33,33
35,03
1,13
100
9,04
0,56
0,56
3,95
16,38 30,51
32,20
37,29 69,49
100
Sıfat uyumu yanlışları kendi içinde dört gruba ayrılmıştır. Bunlar özne-sıfat
uyumsuzluğu,
ad-sıfat
uyumsuzluğu,
sıfat-ad
uyumsuzluğu
ve
adıl-sıfat
uyumsuzluğudur. Ad-sıfat uyumsuzluğu ve sıfat-ad uyumsuzluğu aşağı yukarı aynı
tür yanlıştır. Fakat burada sıfatın adın önüne gelmesine veya sonuna gelmesine göre
ayrı sınıflama yapılmıştır.
Sıfat-ad uyumsuzluğuna ilişkin yanlışlar birinci sırada yer almaktadır.
Bunların sayısı 62’dir. Ad-sıfat uyumsuzluğuna ilişkin yanlışların sayısı ise 59’dur.
Özne sıfat uyumsuzluğuna ilişkin yanlışlar ise 54’tür. Bu bölümde en az görülen
277
yanlış türü, adıl-sıfat uyumsuzluğudur. Adıl–sıfat uyumsuzluğuna ilişkin sadece
yüksekte iki yanlış görülmüştür.
5.3.1.4. Adıl Yanlışları
Biçimsözdizimsel yanlışlar içinde adıl yanlışlarının sayısı 124’tür. Adıl
yanlışları işaret adılı yanlışları, yanlış adıl kullanımı, yanlış dönüşlü adıl kullanımı,
adıl yerine iyelik sıfatı kullanımı, ilgi adılı yanlışları ve belgisiz adıl yanlışları olarak
çizelge 10’da altı bölümde toplanmıştır.
Çizelge 10: Adıl Yanlışları
Kurlar
İAY
YAK
YDAK
AYİSK
İAY
BAY
Seviye
Toplam
T1
T2
T3
T4
T5
Y1
Y2
0
0
0
15
0
1
0
16
12,90
0
24
4
3
1
10
26
68
54,84
2
0
0
0
1
1
0
4
3,23
1
4
0
0
0
0
0
5
4,03
0
0
0
1
2
9
17
29
23,39
0
0
0
0
0
0
2
2
1,61
3
28
4
19
4
21
45
124
100
Seviye Temel
%
ve
Yüksek
%
2,42
22,58
3,23
15,32
3,23
46,77
16,94
36,29 53,23
100
Adıl Yanlışlarına İlişkin Kısaltmalar
İAY: İşaret Adılı Yanlışları
YAK: Yanlış Adıl Kullanımı
YDAK: Yanlış Dönüşlü Adıl Kullanımı
AYİSK: Adıl Yerine İyelik Sıfatı Kullanımı
İAY: İlgi Adılı Yanlışları
BAY: Belgisiz Adıl Yanlışları
278
Adıl yanlışlarının içinde en fazla görülen yanlış türü, yanlış adıl kullanımıdır.
Bunların sayısı 68’dir. Yanlış adıl kullanımı en fazla yüksek düzeydeki öğrenenler
tarafından yapılmıştır. Yüksekte 36, temelde ise 32 yanlış yapılmıştır. Bu da, adıl
yanlışları içinde % 54,84’lük bir oranı oluşturmaktadır.
Adıl yanlışları içinde ikinci sırayı ilgi adılı yanlışları almaktadır. Temelde 3,
yüksekte ise 26 ilgi adılı yanlışı yapılmıştır. Yüksekte ilgi adıllarının fazla olmasının
nedeni temelde sadece iki basit ilgi adılı görülürken (qui, que), orta ve yüksek
kurlarda tüm basit ve bileşik ilgi adıllarının öğrenilmesi ve kullanılmasıdır. İlgi
adıllarının adıl yanlışları arasındaki oranı % 23,39’dur.
İşaret adıllarıyla ilgili yanlışlar ise, adıl yanlışları arasında üçüncü sırayı
almaktadır. İşaret adılı yanlışları temelde sadece temel 4’te, yüksekte ise yüksek 1’de
yapılmıştır. Temel 4’te 15 denek, yüksek 1’de ise 1 denek işaret adılı yanlışı
yapmıştır. İşaret adılı yanlışlarının temel 4’te yoğunlaşmasının nedeni, bu adılların
temel 4’te görülmesindendir. Bu sayılara bakarak işaret adılı yanlışlarının kur
yükseldikçe azaldığı, hatta yüksek 2’de hiç görülmediği söylenebilir. İşaret adılı
yanlışlarının adıl yanlışları arasındaki oranı % 12,90’dır.
Adıl yanlışları içinde, adıl yerine iyelik sıfatı kullanımı % 4,03’lük bir oranı
oluşturmaktadır. Sadece temel 1 (1 denek) ve temel 2’de (4 denek) yapılan bu
yanlışlar, öğrenenlerin henüz adılları ve iyelik sıfatlarını tam olarak oturtamadıklarını
ve öğrenim açısından bir geçiş döneminde bulunduklarını göstermektedir. Daha
sonraki kurlarda bu tür yanlışların görülmemesi, bu görüşü doğrulamaktadır.
Yanlış dönüşlü adıl kullanımı, adıl yanlışları içinde % 3,23’lük bir oranı
oluşturmaktadır. Temelde 3, yüksekte ise 1 öğrenen yanlış dönüşlü adıl kullanmıştır.
Temel 1’de iki öğrenenin bu tür yanlış yapması, henüz adılları ve işlevlerini
279
öğrenemediklerini gösterirken, diğer öğrenenlerin tamamen dikkatsizlikten bu tür
yanlışları yaptıkları söylenebilir.
Belgisiz adıl yanlışları ise, adıl yanlışları içinde en az rastlanan yanlış türüdür.
Sadece yüksek 2’de 2 öğrenen belgisiz adıl yanlışı yapmıştır. Bu da, adıl yanlışları
arasında % 1,61’lik bir oranı oluşturmaktadır.
5.3.1.5. İlgeç Yanlışları
İlgeç yanlışları, biçimsözdizimsel yanlışlar içinde, sıfat yanlışlarıyla birlikte
beşinci sırayı almaktadır. Toplam 101 yanlıştan 54’ü temelde, 46’sı ise yüksekte
yapılmıştır. İlgeç yanlışlarının sayısı, aşağıdaki çizelgede de görüldüğü gibi kurlara
göre değişmektedir.
Çizelge 11: İlgeç Yanlışları
Kurlar
Seviye
Toplam
Seviye
%
T1
T2
T3
T4
T5
Y1
Y2
Toplam
9
11
16
7
12
23
23
101
8,91
10,89
15,84
6,93
11,88
22,77
22,77
100
Temel ve
Yüksek
%
54,46
45,54
Temel ile yüksek arasında bir karşılaştırma yapıldığında, temeldeki
öğrenenlerin yüksek düzeydeki öğrenenlere göre daha fazla ilgeç yanlışı yaptıkları
görülmektedir.
280
5.3.1.6. Sıfat Yanlışları
Sıfat yanlışları, biçimsözdizimsel yanlışlar içinde ilgeç yanlışlarıyla birlikte
beşinci sırada yer almaktadır. Sıfat yanlışları, işaret sıfatı yanlışları, iyelik sıfatı
yanlışları ve iyelik sıfatı yerine farklı sözcük kullanımı olmak üzere aşağıdaki
çizelgede üç gruba ayrılmıştır.
Çizelge 12: Sıfat Yanlışları
Kurlar
İşaret Sıfatı
Yanlışları
İyelik Sıfatı
Yanlışları
İyelik Sıfatı
Yerine Farklı
Sözcük Kullanımı
Seviye
Toplam
T1
T2
T3
T4
T5
Y1
Y2
Toplam
%
0
2
1
0
3
3
12
21
20,79
25
3
5
5
7
17
14
76
75,25
1
1
1
0
0
0
1
4
3,96
26
6
7
5
10
20
27
101
100
Temel
ve
Seviye %
Yüksek
%
25,74
5,94
6,93
4,95
9,90
19,80
26,73
100
53,47
46,53
Sıfat yanlışları içinde en sık rastlananı % 75,25’lik oranla iyelik sıfatı
yanlışlarıdır. Temelde 45, yüksekte ise 31 olmak üzere toplam 76 iyelik sıfatı yanlışı
yapılmıştır. Bu sonuçlardan iyelik sıfatı yanlışının en fazla temelde yapıldığı ve
kurlar ilerledikçe bu tür yanlışların azaldığı anlaşılmaktadır.
İşaret sıfatı yanlışları, sıfat yanlışları içinde ikinci sırada yer almaktadır. Sıfat
yanlışları içindeki oranı % 20,79’dur. Temelde 6, yüksekte ise 15 öğrenen işaret
sıfatı yanlışı yapmıştır. Bu rakamlara bakılarak, yüksekteki öğrenenlerin temeldeki
öğrenenlere göre daha fazla işaret sıfatı yanlışı yaptıkları söylenebilir.
281
Sıfat yanlışları içinde, temelde 3, yüksekte de 1 öğrenen işaret sıfatı yerine
farklı bir sözcük kullanmıştır. Bu da sıfat yanlışları içinde % 3,96’lık bir oranı
oluşturmaktadır.
5.3.1.7. Yanlış Yardımcı Eylem Kullanımına İlişkin Yanlışlar
Temelde 35, yüksekte ise 9 olmak üzere, toplam 44 öğrenen yanlış yardım
eylem kullanmıştır.
Yanlış yardımcı eylem kullanımının kurlara göre dağılımı
aşağıdaki çizelgede gösterildiği gibidir.
Çizelge 13: Yanlış Yardımcı Eylem Kullanımına İlişkin Yanlışlar
Kurlar
T1
T2
T3
T4
T5
Y1
Y2
Toplam
Seviye
Toplam
Seviye
%
0
0
17
13
5
6
3
44
0
0
38,64
29,55
11,36
13,64
6,82
100
Temel ve
Yüksek%
79,55
20,45
Temelde yanlış yardımcı eylem kullanan öğrenenlerin oranı % 79,55 iken,
yüksekte bu oran % 20’45’tir. Bu da yanlış yardımcı eylem kullanımının en fazla
temel düzeyde görüldüğünü, yüksekte ise bu oranın azaldığını göstermektedir.
282
5.3.1.8. Adlarla İlgili Yanlışlar
Adlarla ilgili yanlışlar, biçimsözdizimsel yanlışlar içinde % 2,58’lik oranla
yedinci sırayı almaktadır. Aşağıdaki çizelgede de görüldüğü gibi, adlarla ilgili
yanlışlar çoğul ad yanlışları, tanımlık-ad uyumsuzluğu, adın gereksiz çoğul yapımı,
iyelik sıfatı-ad uyumsuzluğu ve sayı sıfatı-ad uyumsuzluğu olmak üzere beş grupta
toplanmıştır.
Çizelge 14: Adlarla İlgili Yanlışlar
Kurlar
Çoğul ad Tanımlık-ad
Yanlışları Uyumsuzluğu
T1
0
0
T2
T3
T4
T5
Y1
Y2
Toplam
%
0
0
0
2
1
5
8
23,53
1
0
0
2
5
3
11
32,35
Gereksiz İyelik
Sayı Sıfatı-Ad
Seviye Seviye Temel
Çoğul sıfatı-ad
Uyumsuzluğu Toplam %
ve
Yapımı Uyumsuzluğu
Yüksek
%
0
0
1
2,94
1
0
0
0
0
1
1
2
5,88
0
0
0
1
2
0
3
8,82
0
6
0
1
1
1
10
29,41
1
6
0
6
10
10
34
100
2,94
17,65
0,00
17,65
29,41
29,41
100
41,18
58,82
Tanımlık-ad uyumsuzluğuna ilişkin yanlışlar, % 32,35’lik oranla ad yanlışları
içinde en fazla görülenidir. Temelde 3, yüksekte ise 8 öğrenen tanımlık-ad
uyumsuzluğuna ilişkin yanlış yapmıştır. Bu gruptaki yanlışların kurlar ilerledikçe
arttığı söylenebilir.
Adlarla ilgili yanlışlar içinde ikinci sırayı sayı sıfatı-ad uyumsuzluğuna ilişkin
yanlışlar almaktadır. Temelde 8, yüksekte ise 2 öğrenen sayı sıfatlarıyla adların
uyumunu yapmamıştır. Temelden yükseğe doğru gidildiğinde bu tür yanlışların
azaldığı görülmektedir.
283
Ad yanlışları içinde üçüncü sırayı, çoğul ad yapım yanlışları almaktadır.
Temelde 2, yüksekte ise 6 öğrenen adları çoğul yaparken yanlış yapmıştır ve bunların
ad yanlışları içindeki oranı % 23,53’tür.
İyelik sıfatı-ad uyumsuzluğuna ilişkin yanlışların sayısı çok azdır. Temelde 1,
yüksekte ise 2 öğrenen iyelik sıfatıyla adın uyumunu yapmamıştır. Gereksiz çoğul ad
yapan denek sayısı ise 2’dir ve bu denekler yüksek düzeydeki öğrenenlerdir.
5.3.1.9. Bağlaç Yanlışları
Bağlaç yanlışları, biçimsözdizimsel yanlışlar içinde en az görülen yanlış
türüdür. Biçimsözdizimsel yanlışlar içindeki oranı % 1,14’tür. Bu gruptaki
yanlışların kurlara göre dağılımı aşağıdaki çizelgede gösterildiği gibidir.
Çizelge 15: Bağlaç Yanlışları
Kurlar
Yanlış
Bağlaç
Kullanımı
Bağlaç yerine İlgeç
Kullanımı
Seviye
Toplam
T1
T2
T3
T4
T5
Y1
Y2
Toplam
%
0
0
0
0
1
11
0
12
80
0
0
0
0
0
3
0
3
20
0
0
0
0
1
14
0
15
100
Seviye
%
0,00
0,00
0,00
0,00
6,67
93,33
0,00
100
Temel ve
Yüksek
%
6,67
93,33
Bağlaç yanlışları iki grupta toplanmıştır. Bunlar, yanlış bağlaç kullanımı ve
bağlaç yerine ilgeç kullanımıdır. Yanlış bağlaç kullanımına ilişkin yanlışlar, temelde
1, yüksekte ise 11 olmak üzere, toplam 12 denek tarafından yapılmıştır. Bu da bağlaç
yanlışlarının % 80’inini oluşturmaktadır. Bağlaç yanlışları içinde bağlaç yerine ilgeç
284
kullanımından kaynaklanan yanlışlar da vardır. Bunların sayısı 3’tür ve bunlara
sadece yüksek 1’deki öğrenenlerde rastlanmıştır.
5.3.2. SÖZDİZİMSEL YANLIŞLAR
Sözdizimsel yanlışların toplamı 574’tür Bunların 330’u temeldeki öğrenenler
tarafından yapılırken, 244’ü de yüksekteki öğrenenler tarafından yapılmıştır. Genel
olarak sözdizimsel yanlışlara bakıldığında, bunların % 57,49’unun temelde, %
42,51’inin ise yüksekte yapıldığı görülmektedir. Sözdizimsel yanlışların temel
düzeydeki öğrenenlerde daha fazla olduğu, kurlar ilerledikçe sözdizimsel yanlışların
azaldığı söylenebilir. Sözdizimsel Yanlışlar sekiz ana grupta toplanmıştır.
Sözdizimsel yanlışlar içinde birinci sırayı eksik üye kullanımına ilişkin
yanlışlar almaktadır. Temelde 155, yüksekte ise 114 olmak üzere, toplam 269 eksik
üye kullanımına ilişkin yanlış saptanmıştır. Sözdizimsel yanlışlar içinde eksik üye
kullanımına ilişkin yanlışların oranı % 46,86’dır. Bu oran temelde % 57,62 olurken,
yüksekte % 42,38’dir. Genel olarak bakıldığında, eksik üye kullanımına ilişkin
yanlışlar temelde daha fazla görülmektedir.
Sözdizimsel yanlışlar içinde ikinci sırayı 206 yanlışla gereksiz üye
kullanımına ilişkin yanlışlar almaktadır. Bunların sözdizimsel yanlışların içindeki
oranı % 35,89’dur. Gereksiz Üye kullanımıyla ilgili temelde yapılan yanlışların oranı
% 52,91 iken, yüksekte 47,09’dur. Bu iki düzey arasında % 5’lik bir fark vardır. Bu
yanlışların temelde görülme sıklığı yükseğe göre daha fazladır.
Sözdizimsel yanlışlar içinde üçüncü sırayı 45 yanlışla belirteç yanlışları
almaktadır. Belirteç yanlışlarının sözdizimsel yanlışlar arasındaki yeri % 7,84’tür.
Temelde yapılan belirteç yanlışlarının sayısı 26, yüksekte ise 19’dur. Belirteç
285
yanlışları % 57,78’lik oranla en fazla temelde yapılmaktadır. Yüksekte ise bu oran %
42,22’dir. Öğrenenlerin Fransızca düzeyleri yükseldikçe belirteç konusunda daha az
yanlış yaptıkları söylenebilir.
Dördüncü sırayı % 5,05’lik oranla adıl yanlışları almaktadır. Temelde 23,
yüksekte ise 6 olmak üzere, toplam 26 adıl yanlışı yapılmıştır. Adıl yanlışlarının
temeldeki oranı % 79,31 iken, yüksekteki oranı % 20,69’dur. Adıl yanlışlarının en
fazla temelde görüldüğü, yüksekte ise
bu yanlışların oranının oldukça düştüğü
görülmektedir.
Sıfat-ad dizilişine ilişkin yanlışların, sözdizimsel yanlışlar içinde beşinci
sırada yer aldığı görülmektedir. Temelde 6, yüksekte ise 8 olmak üzere, toplam 14
yanlış saptanmıştır. Bu yanlışların düzeylere göre dağılımı şöyledir: temel % 42,86,
yüksek ise % 57,14. Bu oranlar, sıfat-ad dizilişine ilişkin yanlışların temele göre
yüksekte daha fazla görüldüğünü ortaya koymaktadır.
Olumsuzluk biçimbirimine ilişkin
sadece 9 yanlış tespit edilmiştir. Bu
yanlışların hepsi de temel düzey öğrenenlerde görülen yanlışlardır. Olumsuzluk
biçimbirimine ilişkin yanlışlar sözdizimsel yanlışların % 1,57’sini oluşturmaktadır.
Ad-ad dizilişine ve kısaltma biçimbirimine ilişkin yanlışlar sözdizimsel
yanlışların % 0,17’sini oluşturmaktadır. Bu yanlışlara sadece temel düzeydeki
öğrenenlerde rastlanmıştır. Her iki yanlış grubunda da sadece 1’er yanlış vardır.
286
Çizelge 16: Sözdizimsel Yanlışlar
Kurlar Eksik üye
Kullanımı
T1
T2
T3
T4
T5
Temel
Y1
Y2
yüksek
Toplam
%
Temel
yüksek
26
26
40
21
42
155
60
54
114
269
46,86
57,62
42,38
Gereksiz üye
Kullanımı
7
28
31
18
25
109
53
44
97
206
35,89
52,91
47,09
Adıl yanlışları Olumsuzluk Belirteç Ad- ad
biçimbirimi Yanlışları dizilişine
Yanlışları
İlişkin
Yanlışlar
1
0
2
0
4
1
0
0
4
3
4
0
9
5
14
0
5
0
6
1
23
9
26
1
3
0
8
0
3
0
11
0
6
0
19
0
29
9
45
1
5,05
1,57
7,84
0,17
79,31
100,00
57,78
100,00
20,69
0,00
42,22
0,00
Sıfat-Ad
Dizilişine
İlişkin
Yanlışlar
0
1
0
4
1
6
5
3
8
14
2,44
42,86
57,14
Seviye Seviye
Kısaltma
biçimbirimine Toplam %
İlişkin
Yanlışlar
0
36
6,27
0
60
10,45
0
82
14,29
1
72
12,54
0
80
13,94
1
330 57,491
0
129
22,47
0
115
20,03
0
244
42,51
100
1
574
0,17
100
100,00
0,00
268
350
300
250
200
150
100
50
0
Y2
yü
ks
ek
Y1
el
m
te
T5
T4
T3
T2
T1
Seviye
Grafik: 31: Sözdizimsel Yanlışların Kurlara Göre Dağılımı
5.3.2.1. Eksik Üye Kullanımına İlişkin Yanlışlar
Eksik üye kullanımına ilişkin yanlışlar, sözdizimsel yanlışlar içinde %
46,86’lık oranla en fazla görülen yanlış türüdür. Eksik üye kullanımıyla ilgili temelde
155, yüksekte ise 114 olmak üzere toplam 269 yanlış saptanmıştır.
Eksik üye kullanımına ilişkin yanlışlar, çizelge 17’de görüldüğü gibi 10 alt
grupta toplanmıştır. Eksik üye kullanımına ilişkin yanlışların % 57,62’si temel
düzeyde, % 42,38’i ise yüksek düzeyde yapılmıştır.
Eksik üye kullanımına ilişkin yanlışlar arasında birinci sırayı 100 yanlışla
tanımlık kullanmamayla ilgili yanlışlar almaktadır. Bu da eksik üye kullanımıyla
ilgili yanlışların % 37,17’sini oluşturmaktadır. Tanımlık kullanmamayla ilgili
temelde 62, yüksekte ise 38 yanlış yapılmıştır. Bu yanlışların temelde daha fazla
yapıldığı görülmektedir.
288
İlgeç kullanmamaya ilişkin yanlışlar, eksik üye kullanımına ilişkin yanlışların
ikinci sırasında yer almaktadır. Temelde 49, yüksekte ise 47 öğrenen ilgeç
kullanmamıştır. Bu da eksik üye kullanımıyla ilgili yanlışların % 35,69’unu
oluşturmaktadır. İlgeç kullanmamayla ilgili yanlışlar temelde ve yüksekte aşağı
yukarı eşittir denilebilir.
Adıl kullanmamaya ilişkin yanlışlar, eksik üye kullanımına ilişkin yanlışların
üçüncü sırasında yer almaktadır. Temelde 14, yüksekte ise 11 öğrenen adıl
kullanmamıştır. Bu gruptaki yanlışlar eksik üye kullanımına ait yanlışların %
9,29’unu oluşturmaktadır. Bu yanlışlar temel düzeydeki öğrenenlerde daha fazla
görülmektedir.
289
Çizelge 17: Eksik Üye Kullanımına İlişkin Yanlışlar
Kur
lar
T1
T2
T3
T4
T5
Y1
Y2
Toplam
%
Tanımlık
İlgeç
İyelik sıfatı Yardımcı
Adıl
Bağlaç
Olumsuz
İlgi adılı
Yüklem
Nesne
kullanma- kullanma- kullanmaEylem
kullanma- kullanmaluk
kullanmama Kullanmama kullanmama
ma
ma
kullanmama
ma
Belirteci
ma
ma
Kullanmama
Seviye
Toplam
14
17
8
5
18
17
21
100
5
6
18
9
11
27
20
96
0
0
4
0
0
1
1
6
2
0
2
1
0
0
0
5
0
0
7
2
5
11
0
25
0
0
0
2
4
1
2
9
0
0
0
1
1
1
7
10
0
0
0
0
0
0
2
2
5
3
1
1
3
2
0
15
0
0
0
0
0
0
1
1
26
26
40
21
42
60
54
269
37,17
35,69
2,23
1,86
9,29
3,35
3,72
0,74
5,58
0,37
100
Seviye Temel ve
%
Yüksek %
9,67
9,67
14,87
7,81
15,61
22,30
20,07
100
57,62
42,38
268
Yüklem kullanmamayla ilgili yanlışlar, eksik üye kullanımına ilişkin
yanlışların dördüncü sırasında bulunmaktadır. Temelde 13, yüksekte ise 2 olmak
üzere, toplam 15 öğrenen yüklem kullanmadan tümce kurmaya çalışmıştır. Bu da
eksik üye kullanımı içinde % 5,58’lik bir oranı oluşturmaktadır. Bu gruptaki
yanlışların temelde çok fazla görüldüğü, yüksek 1’de çok azaldığı ve yüksek 2’de hiç
görülmediği söylenebilir.
Olumsuzluk belirteci kullanmamayla ilgili yanlışlar, eksik üye kullanımında
beşinci sırayı almaktadır. Temelde 2 ve yüksekte 8 olmak üzere toplam 10 öğrenenin
olumsuzluk belirteci kullanmadığı saptanmıştır. Eksik üye kullanımına ilişkin
yanlışlar içinde, bu gruba ait yanlışların oranı % 3,72’dir. Bu yanlışların temelde çok
az görüldüğü, fakat yüksekte arttığı söylenebilir.
Bağlaç kullanmamayla ilgili yanlışlar, temelde 6, yüksekte ise 3 öğrenen
tarafından yapılmıştır. Bu yanlışların eksik üye kullanımı içindeki oranı % 3,35’tir.
Bu yanlışların en çok temelde görüldüğü, yüksekte ise bunların sayısının yarı yarıya
azaldığı söylenebilir.
İyelik sıfatı kullanmamayla ilgili yanlışlar temelde 4 iken, yüksekte 2’dir.
Eksik üye kullanımına ilişkin yanlışlar içindeki yeri ise % 2,23’tür. Genelde az
görülen bu yanlışların temele oranla yüksekte azaldığı söylenebilir.
Yardımcı eylem kullanmamayla ilgili yanlışlar, sadece temel düzeydeki
öğrenenlerde görülmüştür ve bunların sayısı 5’tir. İlgi adılı kullanmamayla ilgili
yanlışlar ise, sadece yüksek 2’de görülmüştür ve bunların sayısı 2’dir. Nesne
kullanmamayla ilgili yanlış ise, sadece yüksek 1’de bir öğrenen tarafından
yapılmıştır.
291
5.3.2.2. Gereksiz Üye Kullanımına İlişkin Yanlışlar
Gereksiz üye kullanımıyla ilgili toplam 206 yanlış saptanmıştır. Sözdizimsel
yanlışlar içinde ikinci sırada bulunan gereksiz üye kullanımıyla ilgili yanlışların %
52,91’i temelde, % 47,09’u ise yüksekte yapılmıştır. Gereksiz üye kullanımıyla ilgili
yanlışlar, çizelge 18’de görüldüğü gibi, 13 grupta toplanmıştır.
Gereksiz üye kullanımıyla ilgili yanlışların içinde birinci sırayı gereksiz
tanımlık kullanımına ilişkin yanlışlar almaktadır. Temelde 54, yüksekte ise 25 olmak
üzere toplam 79 öğrenen gereksiz tanımlık kullanmıştır. Bu da gereksiz üye
kullanımıyla ilgili yanlışların % 38,35’ini oluşturmaktadır. Gereksiz tanımlık
yanlışları en çok temel düzeydeki öğrenenlerde görülmektedir. Yüksek düzeydeki
öğrenenlerde bu yanlış türü yarı yarıya azalmaktadır.
Gereksiz ilgeç kullanımıyla ilgili yanlışlar, gereksiz üye kullanımıyla ilgili
yanlışların % 35,44’ünü oluşturmakta ve ikinci sırada yer almaktadır. Temelde 34,
yüksekte ise 39 olmak üzere, toplam 73 öğrenen gereksiz ilgeç kullanımıyla ilgili
yanlış yapmıştır. Bu gruptaki yanlışların kurlar ilerledikçe arttığı söylenebilir.
Gereksiz yardımcı eylem kullanımıyla ilgili yanlışlar, gereksiz üye
kullanımına ilişkin yanlışlar içinde üçüncü sırayı almaktadır. Temelde 7, yüksekte de
7 olmak üzere, toplam 14 öğrenen gereksiz yardımcı eylem kullanmıştır. Bu da
gereksiz üye kullanımıyla ilgili yanlışların % 6,80’ini oluşturmaktadır.
292
Çizelge 18: Gereksiz Üye Kullanımı
GTK
T1
T2
T3
T4
T5
Y1
Y2
Top
lam
%
GİK
GİSK
GİYSK GNK
GOBBK GOBK GBK
GBEK GKAK GSAK
GYTK
GYEK Seviye Seviye
Toplam %
5
13
16
8
12
15
10
79
2
13
6
5
8
18
21
73
0
0
0
0
0
0
1
1
0
0
0
0
0
1
1
2
0
0
1
0
0
0
1
2
0
1
1
3
0
0
2
7
0
0
0
0
0
1
0
1
0
0
0
0
3
5
4
12
0
0
0
0
1
0
0
1
0
1
1
1
0
7
2
12
0
0
0
0
0
1
0
1
0
0
0
0
1
0
0
1
0
0
6
1
0
5
2
14
7
28
31
18
25
53
44
206
38,35
35,44
0,49
0,97
0,97
3,40
0,49
5,83
0,49
5,83
0,49
0,49
6,80
100
3,40
13,59
15,05
8,74
12,14
25,73
21,36
100
Temel
ve
Yüksek
%
52,91
47,09
GEREKSİZ ÜYE KULLANIMINA İLİŞKİN YANLIŞLARIN KISALTMALARI
GTK: Gereksiz Tanımlık Kullanımı
GİK: Gereksiz İlgeç Kullanımı
GİSK: Gereksiz İşaret Sıfatı Kullanımı
GİYSK: Gereksiz İyelik Sıfatı Kullanımı
GNK: Gereksiz Nesne Kullanımı
GOBBK: Gereksiz Olumsuzluk Biçimbirimi Kullanımı
GOBK: Gereksiz Olumsuzluk Belirteci Kullanımı
GBK: Gereksiz Bağlaç Kullanımı
GBEK: Gereksiz Belirteç Kullanımı
GKAK: Gereksiz Kişi Adılı Kullanımı
GSAK: Gereksiz Soru Adılı Kullanımı
GYTK: Gereksiz Yan Tümce Kullanımı
GYEK: Gereksiz Yardımcı Eylem Kullanımı
268
Gereksiz bağlaç ve kişi adılı kullanımıyla ilgili
toplam 12’şer yanlış
yapılmıştır. Her iki grup da gereksiz üye kullanımında % 5,83’lük oranla dördüncü
sırada bulunmaktadır. Her iki grupta da temelde 3, yüksekte ise 9’ar yanlış
yapılmıştır.
Gereksiz olumsuzluk biçimbirimiyle ilgili temelde 5, yüksekte ise 2 olmak
üzere toplam 7 yanlış yapılmıştır. Bu da gereksiz üye kullanımına ilişkin yanlışların
% 3,40’ını oluşturmaktadır. Bu gruptaki yanlışların kurlar ilerledikçe azaldığı
söylenebilir.
Gereksiz iyelik sıfatı ve gereksiz nesne kullanımına ilişkin 2’şer yanlış
yapılmıştır. Gereksiz iyelik sıfatı yüksek düzeydeki 2 öğrenen tarafından
kullanılırken, gereksiz nesne kullanımı ise, bir temel ve bir yüksek düzey öğreneni
tarafından yapılmıştır.
Gereksiz işaret sıfatı, gereksiz olumsuzluk belirteci, gereksiz belirteç,
gereksiz soru adılı, gereksiz yan tümce kullanımına ilişkin birer yanlış yapılmıştır.
Bu yanlışların hangi kurlarda yapıldığı çizelge 18’de gösterilmiştir.
5.3.2.3. Belirteçlere İlişkin Yanlışlar
Belirteçlere ilişkin yanlışlar, sözdizimsel yanlışların üçüncü sırasında yer
almaktadır. Belirteçlere ilişkin temelde 26, yüksekte ise 19 olmak üzere, toplam 45
yanlış yapılmıştır. Temeldeki yanlışların oranı % 57,78 iken, yüksekteki yanlışların
oranı % 42,22’dir. Belirteç yanlışları kendi içinde belirtecin eylemden önce
kullanımı, belirtecin eylemden sonra kullanımı ve belirtecin nesneden sonra
kullanımı olmak üzere Çizelge 19’da üç grupta toplanmıştır.
294
Çizelge 19: Belirteç Yanlışları
Kurlar
Belirtecin
eylemden önce
kullanımı
T1
T2
T3
T4
T5
Y1
Y2
Toplam
%
Belirtecin eylemden
sonra
kullanımı
0
0
0
1
2
4
7
14
31,11
Belirtecin
Seviye Seviye
nesneden
toplam %
sonra kullanımı
0
0
3
12
3
4
2
24
53,33
2
0
1
1
1
0
2
7
15,56
2
0
4
14
6
8
11
45
100
Temel
ve
Yüksek
%
4,44
0,00
8,89
31,11
13,33 57,78
17,78
24,44 42,22
100
Belirtecin eylemden sonra kullanımına ilişkin yanlışlar, belirteç yanlışları
içinde en fazla görülenidir. Temelde 18, yüksekte ise 6 olmak üzere, toplam 24
öğrenen belirteci eylemden sonra kullanmıştır. Bu belirteçler, yardımcı eylemden
sonra ve ana eylemden önce kullanılması gereken belirteçlerdir ve belirteç
yanlışlarının % 53,33’ünü oluşturmaktadır. Bu gruptaki yanlışların temelde çok fazla
görüldüğü, yüksekte ise 1/3 oranında azaldığı söylenebilir.
Belirteç yanlışları içinde ikinci sırayı, belirtecin eylemden önce kullanımına
ilişkin yanlışlar almaktadır. Temelde 3, yüksekte ise 11 olmak üzere toplam 14
öğrenen belirteci eylemden önce kullanmıştır.
31,11’ini
oluşturmaktadır.
Bu
gruptaki
Bu da belirteç yanlışlarının %
yanlışların
kur
ilerledikçe
arttığı
görülmektedir.
Belirtecin nesneden sonra kullanımına ilişkin temelde 5, yüksekte ise 2 olmak
üzere toplam 7 yanlış yapılmıştır. Bu da belirteç yanlışlarının % 15,56’sını
oluşturmaktadır. Bu gruptaki yanlışların temelde daha fazla yapıldığı, kurlar
ilerledikçe azaldığı söylenebilir.
295
5.3.2.4. Adıl Yanlışları
Adıl yanlışları, % 5,05’lik oranla sözdizimsel yanlışların dördüncü sırasında
yer almaktadır. Temelde 23, yüksekte ise 6 olmak üzere toplam 29 adıl yanlışı
yapılmıştır. Adıl yanlışları çizelge 20’de de görüldüğü gibi adılın eylemden önce
kullanımı, belgisiz adıl “personne”un eylemden önce kullanımı, çift adıllı tümcelerde
adıl dizilişi yanlışı, adılın yardımcı eylemden sonra kullanımı, dönüşlü eylemin
adılının yanlış yerde kullanımı, adılın eylemden sonra kullanımı ve adılın
olumsuzluk biçimbiriminden önce kullanımı olmak üzere yedi grupta toplanmıştır.
Adıl yanlışları içinde en fazla görülen yanlış, adılın eylemden sonra
kullanımına ilişkin yanlışlardır. Bu grupta temelde 13, yüksekte ise 3 olmak üzere
toplam 16 yanlış saptanmıştır ve bu sayı da adıl yanlışlarının % 55,17’sini
oluşturmaktadır. Kurlar yükseldikçe bu gruptaki yanlışların azaldığı görülmektedir.
Adıl yanlışları içinde ikinci sırayı, dönüşlü eylemin adılının yanlış yerde
kullanımına ilişkin yanlışlar almaktadır. Bu yanlışların sayısı 4’tür ve sadece temelde
görülmektedir. Bu da, adıl yanlışlarının % 13,79’unu oluşturmaktadır.
296
Çizelge 20: Adıl Yanlışları
Kurlar AEÖK BAPEOK ÇATADY AYESK
T1
T2
T3
T4
T5
Y1
Y2
Toplam
0
0
0
0
0
1
1
2
% 6,90
DEAYYK
AESK
AOBSK
Seviye Seviye Temel
Toplam %
ve
Yüksek
%
0
0
0
1
0
0
0
1
0
0
0
1
0
0
0
1
0
0
0
1
1
0
1
3
0
0
2
2
0
0
0
4
1
3
1
4
4
2
1
16
0
1
1
0
0
0
0
2
1
4
4
9
5
3
3
29
3,45
3,45
10,34
13,79
55,17
6,90
100
3,45
13,79
13,79
31,03
17,24 79,31
10,34
10,34 20,69
100
Adıl Yanlışlarına İlişkin Kısaltmalar
AEÖK: Adılın Eylemden Önce Kullanımı
BAPEÖK: Belgisiz Adıl ‘Personne’un Eylemden Önce Kullanımı
ÇATADY: Çift Adıllı Tümcelerde Adıl Dizilişi Yanlışı
AYESK: Adılın Yardımcı Eylemden Sonra Kullanımı
DEAYYK: Dönüşlü Eylemin Adılının Yanlış Yerde Kullanımı
AESK: Adılın Eylemden Sonra Kullanımı
AOBSK: Adılın Olumsuzluk Biçimbiriminden Sonra Kullanımı
Adılın yardımcı eylemden sonra kullanımına ilişkin yanlışlar, adıl
yanlışlarının üçüncü sırasında yer almaktadır. Temelde 2 ve yüksekte 1 olmak üzere,
toplam 3 yanlış yapılmıştır.
Adılın eylemden önce ve adılın olumsuzluk biçimbiriminden önce
kullanımına ilişkin 2’şer yanlış saptanmıştır. Adılın eylemden önce kullanımına
ilişkin yüksekte 2 yanlış yapılırken, adılın olumsuzluk biçimbiriminden önce
kullanımına ilişkin temelde 2 yanlış yapılmıştır.
297
Belgisiz adıl “personne”un eylemden önce kullanımına ve çift adıllı
tümcelerde adıl dizilişine ilişkin birer yanlış saptanmıştır. Her iki gruptaki yanlış da
temel 4’te yapılmıştır.
5.3.2.5. Sıfat-Ad Dizilişine İlişkin Yanlışlar
Sıfat-ad dizilişine ilişkin yanlışlar, sıfatın addan önce kullanımı adı altında tek
başlık altında toplanmıştır. Bu gruptaki yanlışlar, sözdizimsel yanlışların beşinci
sırasında bulunmaktadır. Aşağıdaki tabloda da görüldüğü gibi, temelde 6, yüksekte
ise 8 olmak üzere, toplam 14 öğrenen sıfatı addan önce kullanarak yanlış yapmıştır.
Çizelge 21: Sıfat – Ad Dizilişine İlişkin Yanlışlar
Kurlar
sıfatın addan
once
Kullanımı
Seviye
Toplam
T1
T2
T3
T4
T5
Y1
Y2
Toplam
0
1
0
4
1
5
3
14
0,00
7,14
0,00
28,57
7,14
35,71
21,43
100
Seviye
%
42,86
57,14
Temeldeki yanlışlar bu yanlışların % 42,86’sını oluştururken, yüksekteki
yanlışlar % 57,14’ünü oluşturmaktadır. Kurlar ilerledikçe bu yanlışların arttığı
görülmektedir.
298
5.3.2.6. Olumsuzluk Biçimbirimine İlişkin Yanlışlar
Olumsuzluk biçimbirimiyle ilgili yanlışlar, olumsuzluk biçimbiriminin
eylemden önce ve sonra kullanımıyla ilgili
olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Bu
yanlışların kurlara göre dağılımı aşağıdaki tabloda gösterildiği gibidir.
Çizelge 22: Olumsuzluk Biçimbirimine İlişkin Yanlışlar
Kurlar
Olumsuzluk
Biçimbiriminin
Eylemden Önce
Kullanımı
Olumsuzluk
Biçimbiriminin
Eylemden Sonra
Kullanımı
Seviye
Toplam
T1
T2
T3
T4
T5
Y1
Y2
Toplam
%
0
0
1
0
0
0
0
1
11,11
0
1
2
5
0
0
0
8
88,89
0
1
3
5
0
0
0
9
100
Seviye Temel ve Yüksek
%
%
0,00
11,11
33,33
55,56
0,00
0,00
0,00
100
100
0,00
Olumsuzluk biçimbiriminin eylemden önce kullanımıyla ilgili sadece temel
3’te 1 yanlış yapılmıştır. Olumsuzluk biçimbiriminin eylemden sonra kullanımıyla
ilgili temelde 8 yanlış yapılmıştır. Yüksekte olumsuzluk biçimbirimiyle ilgili hiç
yanlış yapılmadığı görülmektedir.
5.3.2.7. Ad-Ad Dizilişine İlişkin Yanlışlar
Ad-ad dizilişine ilişkin sadece temel 5’te 1 yanlışa rastlanmıştır. Öğrenenlerin
ad tamlamasının nasıl yapıldığını bildikleri ve bu konuya ilişkin bir yanlış dışında
başka yanlış yapmadıkları görülmüştür.
5.3.2.8. Kısaltma Biçimbirimine İlişkin Yanlışlar
Kısaltma biçimbirimi “ne …… que” nün kullanımına ilişkin sadece temel
4’te 1 yanlışa rastlanmıştır.
299
5.4. Yanlışların İstatiksel Olarak Karşılaştırılması
Yıldırım ve Şimşek (1999: 153), dokümanlardan elde edilen verilerin
mutlaka sayısallaştırılması veya nicelleştirilmesi gerekmediğini, araştırmacının
saptadığı kategoriler veya analiz birimi doğrultusunda yaptığı analizden sonra
bulduğu sonuçları, rahatlıkla düzyazı şeklinde de rapor edebileceğini belirtmekte ve
eğer araştırmacı elde ettiği veriyi nicelleştirerek veya sayısallaştırarak sunmayı tercih
ederse, bunu var veya yok, yüzde dağılımı ve kapsanan alan yoluyla yapabileceğini
söylemektedirler. Biz bulgularımızı daha önce yüzde dağılımlarıyla vermiştik. Şimdi
de yanlış türlerine göre düzeyler arasında bir ilişki olup olmadığına bakmak istiyoruz.
Biçimsözdizimsel ve sözdizimsel yanlışlar ile temel ve orta düzey yanlışlar
arasında, yanlış türleri ve sayısı açısından bir farklılık olup olmadığına bakmak için t
testi yapılıp yapılamayacağı araştırılmıştır. Fakat verilerin t testinin sayıltılarını
karşılamadığı ve normal dağılım göstermediği gözlemlenmiştir. Balcı (1997: 282),
bu tür durumlarda nonparametrik bir test olan Mann-Whitney U Testinin yapılmasını
önermektedir. Bu nedenle verilerin karşılaştırılmasında Mann-Whitney U Testi
uygulanmıştır. Bu test için MINI TAB 13 for Windows İstatistik Programı
kullanılmıştır. Test sonuçları aşağıdaki gibidir:
a) Biçimsözdizimsel Yanlışlarda Temel ve yüksek düzey arasındaki
farklılık
Çizelge 23: Biçimsözdizimsel Yanlışlarda Temel ve yüksek düzey arasındaki farklılık
Gruplar
Sd
P Değeri
Temel
37
0,9053
Yüksek
37
Biçimsözdizimsel yanlışlar içinde, temel ve yüksek düzeylerde yapılan
yanlışlar arasındaki fark, P değeri 0,05’ten büyük
(P > 0,05) olduğu için
anlamsızdır. Yani temel ve yüksek düzeydeki öğrenlerin yaptıkları yanlışlar arasında
anlamlı bir fark yoktur.
300
b) Biçimsözdizimsel Yanlışlarda Temel 1 ve Temel 5 Arasındaki Farklılık
Çizelge 24: Biçimsözdizimsel Yanlışlarda Temel 1 ve Temel 5 Arasındaki Farklılık
Gruplar
Sd
P Değeri
Temel 1
37
0,0135
Temel 5
37
Biçimsözdizimsel yanlışlar içinde temel 1 ve temel 5 düzeyinde yapılan
yanlışlar arasındaki fark, P değeri 0,05’ten küçük (P< 0,05) olduğu için anlamlıdır.
Bu iki grubun yaptığı yanlışlar arasında anlamlı bir farklılık vardır. Yani Temel 1 ve
Temel 5 düzeyindeki öğrenenlerin yaptıkları yanlışlar, sayı ve yanlış türü açısından
farklılık göstermektedir.
c) Biçimsözdizimsel Yanlışlarda Yüksek 1 ve Yüksek 2 Arasındaki Farklılık
Çizelge 25: Biçimsözdizimsel Yanlışlarda Yüksek 1 ve Yüksek 2 Arasındaki Farklılık
Gruplar
Sd
P Değeri
Yüksek 1
37
0,9655
Yüksek 2
37
Biçimsözdizimsel yanlışların yüksek 1 ve yüksek 2 kurlarında yapılan
yanlışlar arasındaki fark, P değeri 0,05’ten büyük (P>0,05) olduğu için anlamsızdır.
Bu iki grubun yaptığı yanlışlar arasında yanlış türü ve sayısı açısından anlamlı bir
farklılık görülmemektedir.
d) Sözdizimsel Yanlışlarda Temel ve Yüksek Düzey Arasındaki Farklılık
Çizelge 26: Sözdizimsel Yanlışlarda Temel ve Yüksek Düzey Arasındaki Farklılık
Gruplar
Serbestlik
P Değeri
Derecesi
Temel
38
0,3552
301
Yüksek
38
Sözdizimsel Yanlışlarda temel ve yüksek düzeydeki öğrenenlerinin yaptığı
Bu iki grubun yaptığı sözdizimsel yanlışlar, yanlış türü ve sayısı bakımından hemen
hemen birbirinin aynısıdır.
e) Sözdizimsel Yanlışlarda Temel 1 ve Temel 5 Arasındaki Farklılık
Çizelge 27: Sözdizimsel Yanlışlarda Temel 1 ve Temel 5 Arasındaki Farklılık
Gruplar
Sd
P Değeri
Temel 1
38
0,0644
Temel 5
38
Sözdizimsel Yanlışlarda, temel 1 ve temel 5 düzeyindeki öğrenenlerin yaptığı
Her iki düzeyde de benzer yanlışlara rastlanmaktadır.
f) Sözdizimsel Yanlışlarda Yüksek 1 ve Yüksek 2 Arasındaki Farklılık
Çizelge 28: Sözdizimsel Yanlışlarda Yüksek 1 ve Yüksek 2 Arasındaki Farklılık
Gruplar
Sd
P Değeri
Yüksek 1
38
0,7514
Yüksek 2
38
Sözdizimsel yanlışlarda,
yüksek 1 ve yüksek 2 düzeyindeki yanlışlar
arasındaki fark, P değeri 0,05’ten büyük (P>0,05) olduğu için anlamsızdır. Yani her
düzeydeki öğrenenlerin yaptığı yanlışlar birbirine benzemektedir.
302
g) Biçimsözdizimsel ve Sözdizimsel Yanlışlar Arasındaki Farklılık
Çizelge 29: Biçimsözdizimsel ve Sözdizimsel Yanlışlar Arasındaki Farklılık
Gruplar
Sd
P Değeri
Sözdizimsel
38
0,0008
Yanlışlar
Biçimsözdizim
37
sel
Yanlışlar
Biçimsözdizimsel ve Sözdizimsel yanlışlar arasındaki fark, P< 0,05 olduğu
için anlamlıdır. Yani her iki yanlış grubundaki yanlışlar, yanlış türü ve sayısı
bakımından birbirlerinden farklıdır.
303
6. ÖĞRENEN YANLIŞLARININ NEDENLERİNİN İRDELENMESİ
Yanlış nedenleri araştırılırken, her bölümde en az 5 ve üzeri yanlış yapılan
konularda yanlış nedenleri araştırılmıştır. Beşten az yanlışa rastlanan bölümlerin
nedenleri üzerinde durulmamıştır. Çünkü az rastlanan yanlışlar sistematik yanlış
değildir ve daha çok öğrenenlerin kişisel özelliklerinden kaynaklanan yanlışlardır.
Yanlış nedenleri çok fazla olmasına karşın, en belirgin nedenler, anadili Türkçeden
veya birinci yabancı dil olan İngilizceden yapılan olumsuz aktarımlar ve aşırı
genellemelerdir. Bu bölümde, mümkün olduğunca yanlışlar gruplara göre ele
alınmaya çalışılmıştır. Her yanlışın üzerinde tek tek durmamız mümkün
olmadığından ve çok geniş bir yanlış gruplaması olduğundan mümkün olduğunca
genel yanlışlar üzerinde durulmuştur. Yanlışların nedenleri incelenirken, incelenen
yanlış türüne ilişkin yanlışların dökümünü görmede kolaylık sağlaması açısından, her
yanlış türünün yanına bir numara konmuş ve bu yanlış türünün ait olduğu başlık
dipnotta belirtilmiştir.
6.1. BİÇİMSÖZDİZİMSEL YANLIŞLAR
6.1.1. Tanımlık Yanlışları 1
Biçimsözdizimsel yanlışlar arasında büyük bir yere sahip olan tanımlık
yanlışları, Fransızca öğrenen Türkler için büyük bir zorluk oluşturmaktadır. Bu
gruptaki yanlışlar, tamamen hedef dilin yapısından kaynaklanan yanlışlardır. Bunlara
diliçi yanlışlar da denebilir. Adın başına gelecek tanımlığı bulmada kesin kuralların
olmaması (adın sonuna gelen birkaç biçimbirim dışında), öğrenenlerin yanlış
tanımlık kullanmalarında önemli bir etkendir. Anadolu Üniversitesi, Fransız Dili
Öğretmenliği Bölümünün birinci sınıf öğrencilerinin yaptığı basit tümce yanlışlarını
çözümleyen Ulupınar (1987: 53), tanımlık yanlışlarının Türkçede tanımlık
olmamasından kaynaklandığını söylemektedir. Ayrıca “de” ilgecinin yanına tanımlık
gelmesiyle oluşan Parça Bildiren Tanımlık, öğrencilerin önce adın başına doğru
tanımlığı getirmesini ve daha sonra “de” ilgeciyle yeni bir yapı oluşturmasını
1
Tanımlık Yanlışları için bkz. 5.1.1.
304
gerektirir. Eğer öğrenci doğru tanımlığı bulamamışsa, “de” ilgeciyle yeni bir bileşim
oluşturamaz ve bu işlemde baştan yanlış yapmış olur.
Bileşik tanımlık da “de” veya “à” ilgecinin yanına adın gerektirdiği
tanımlığın gelmesiyle oluşan bir işlemdir. Parça bildiren tanımlıkta olduğu gibi,
öğrenenin öncelikle doğru tanımlığı bulması ve daha sonra iki ilgeçten birini
getirerek gerekli işlemi yapması gerekir. Bazen de öğrenen doğru tanımlığı bulsa
bile, ilgeçlerle tanımlık bileşimini sağlayamadığı için yanlış yapmaktadır.
Fransızcadaki tanımlıklar sadece Türkler için değil, Çinli öğrenciler için de
büyük güçlük oluşturmaktadır. Hisquin (2001: 20), “Fransızcadaki tanımlıklar eril,
dişil, tekil ve çoğul yapılarıyla ve belirli, belirsiz ve parça bildiren türleriyle son
derece karmaşıktır. Öğrenenlerin anadili olan Çincede bu kavramın bulunmaması,
Çinli öğrencilerin bu kuralı öğrenmelerinde büyük güçlük oluşturmaktadır.”
demektedir.
6.1.2. İlgeç Yanlışları2
İlgeç yanlışları da genel yanlışlar içinde en büyük paya sahip olan yanlışlar
arasındadır. Bu çalışmada ad durum eklerinin yerine kullanılan Fransızcadaki
“préposition” için ve yer ve zaman ilgeçleri için İlgeç sözcüğü kullanılmıştır.
Türkçedeki ad durum ekleri, doğrudan ada getirilen biçimbirimler olmasına karşın,
Fransızcadaki ad durum eki yerine geçen ilgeçler eylemlerden sonra gelir. Bazen
eylemin aldığı ilgeç hem Türkçede hem de Fransızcada aynı olurken, bazen tamamen
zıtlık gösterir. Örneğin, Fransızcada “bakmak” anlamına gelen “regarder” eylemi,
Türkçede “–A bakmak” iken Fransızcada “-İ bakmak” şeklindedir. Fransızcada
öğrenenin bu eylemin yanına hiç ilgeç koymaması gerekirken, çoğunlukla “à”
ilgecini kullanır ve yanlış yapar. Bir başka örnek ise “s’intéresser” (ilgilenmek)
eylemidir. Bu eylem Fransızcada “à” ilgecinin kullanılmasını gerektirirken, Türkçede
“ile” (avec) ilgecinin kullanılmasını gerektirmektedir. Genelde öğrenenler bu
yanılgıya sıkça düşerek “à” yerine “avec” ilgecini kullanmaktadırlar.
2
İlgeç Yanlışları için bkz. 5.1.2.
305
Bu çalışmada Türkçeden olumsuz aktarım yanlışlarının sayısı 52’dir. Diğer
yanlışlar ise eylemin aldığı ilgeci bilmemekten kaynaklanmaktadır.
D.123.4. tümcesinde, Fransızca ilgecin yerine İngilizce ilgeç kullanılmıştır.
(D.123.4. *J’ai peur de faire quelques choses d’intéressant on examen. ).
Fransızcadaki “à” ilgecini hatırlayamayan öğrenen bu ilgecin yerine İngilizcedeki
“on” ilgecini getirerek tümceyi tamamlamıştır.
Rus öğrencilerin yaptıkları yanlışları inceleyen Debrenne (2003: 1-2),
öğrencilerin özellikle yer ve zaman ilgeci kullanımında oldukça fazla yanlış
yaptıklarını belirtmektedir. Bu öğrenenlerin yaptıkları ilgeç yanlışları, Türk
öğrenenlerin yaptıkları ilgeç yanlışlarıyla benzerlik taşımaktadır.
6.1.3. Sıfat Yanlışları
6.1.3.1. İşaret Sıfatı Yanlışları3
Bu çalışmada tespit edilen 21 işaret sıfatından 10’u çoğul adın önüne tekil
işaret sıfatının getirilmesiyle yapılan yanlıştır. Bu yanlışların Türkçeden olumsuz
aktarım sonucu yapıldığı söylenebilir. Çünkü Türkçede çoğul adların önünde daima
tekil işaret sıfatı kullanılır. 11 yanlış ise adın tanımlığına uygun işaret sıfatı
kullanılmamasıyla ilgilidir. Çoğul yapılmayan işaret sıfatlarının içinde de adın
tanımlığına uymayan işaret sıfatları kullanılmıştır. Fransızcada işaret sıfatları önüne
geldikleri adın tanımlığına göre adla uyum sağlarlar. Bu çalışmadaki işaret sıfatı
yanlışlarının nedenleri, adın tanımlığını bilmeme ve kuralı kavrayıp ada göre işaret
sıfatını çoğul yapmama olarak açıklanabilir.
3
İşaret Sıfatı Yanlışları için bkz. 5.1.3.1.
306
6.1.3.2. İyelik Sıfatı Yanlışları4
Tüm sıfatlarda olduğu gibi iyelik sıfatları da önüne geldikleri adla cins ve
sayı bakımından uyum sağlarlar. Öğrenenin öncelikle adın kime ait olduğunu
bulması gerekir. Onu bulduktan sonra sahip olunanın cinsi ve sayısına göre iyelik
sıfatının uyumunu yaptırması gerekir. İyelik sıfatlarının ilk verildiği kur olan Temel
1 düzeyi temel gruplar içinde bu tür yanlışların en fazla yapıldığı kurdur. Ondan
sonraki temel kurlarda daha az yanlış yapılmıştır. Yukarda belirtilen birinci işlemi
yapabilen öğrenenlerin bazıları, ikinci ve üçüncü işlemde yani cins ve sayı
bakımından uyum sağlamada yanlış yapmaktadırlar. Türkçede “İyelik sıfatı” kavramı
yoktur. Onun yerine İyelik eki kullanılmaktadır. Bu nedenle öğrenenler iyelik sıfatı
kurallarını öğrenirken ve uygularken oldukça zorlanmaktadırlar. Ayrıca adların
tanımlıklarını ezberlemek de onlar için ayrı bir zorluk oluşturmaktadır.
İyelik sıfatı yerine farklı sözcük kullanımıyla ilgili 4 yanlış tespit edilmiştir.
Bunlardan 3’ü (D.20.7., D.113.16. ve D.190.4) iyelik sıfatı yerine onun sesletimine
çok yakın olan farklı sözcüklerin kullanılmasıyla ilgili yanlışlardır. Öğrenen
dalgınlıkla sesletimleri birbirine yakın olan bu sözcükleri yazmıştır. Diğer yanlışın
nedeni bilinmemektedir.
6.1.4. Sıfat Uyumlarına İlişkin Yanlışlar
Sıfat uyumalarına ilişkin toplam 177 yanlış tespit edilmiştir. Sıfatlar, birkaç
istisna dışında daima adlarla cins ve sayı bakımından uyum sağlarlar. Uyum
sağlayacakları şey sadece adlar değildir. Ad durumundaki özne olabileceği gibi, onun
yerine geçen bir adıl da olabilir. Bazen de nesne durumundaki bir adılın da sıfatla
uyum yapması gerekebilir.
4
İyelik Sıfatı Yanlışları için bkz. 5.1.3.2.
307
6.1.4.1.Özne-Sıfat uyumsuzluğuna İlişkin Yanlışlar5
Bu çalışmada öğrenenlerin özne durumundaki adla veya adılla sıfatın uyum
yapması gerektiği kuralını kavrayamadıkları anlaşılmaktadır. Sıfatların özneyle
uyum yapması kuralı ne Türkçede, ne de İngilizcede vardır. Fransızca öğrenirken ilk
defa böyle bir kuralla karşılaşan öğrenenler, Temel kurlar içinde özellikle Temel
1’de oldukça fazla yanlış yapmaktadır. Temel 2 ve 3’te rastlanmayan bu yanlışlar
kurlar yükseldikçe tekrar artmaktadır. Bunun nedeni de öğrenenlerin özellikle yüksek
kurlarda mümkün olduğunca bileşik tümce yapmaya çalışmaları ve bu arada bu
kuralı unutmalarıdır.
6.1.4.2. Ad-sıfat uyumsuzluğuna ilişkin yanlışlar6
Bu çalışmada Ad-sıfat ve Sıfat-Ad Uyumsuzluğuna ilişkin yanlışlar ayrı ayrı
ele alınmıştır. Fakat sonuçta her ikisinde de adla uyum sağlamayan sıfatlara ilişkin
yanlışlar söz konusudur. Özne-sıfat uyumsuzluğunda olduğu gibi, bu tür yanlışlarda
da öğrenenin uyum kuralını özümsemediği görülmektedir. Türk öğrenenlerin sıfat
uyumlarıyla ilgili yanlış yapmalarının en önemli nedenlerinden birisi, Türkçede ve
öğrenenlerin birinci yabancı dilleri olan İngilizcede sıfat uyumunun olmamasıdır
(Ulupınar, 1987: 50-51). Sıfatlarla adların hem cins, hem de sayı bakımından
uyumlarını yapabilmek için öncelikle adın tanımlığını bilmek ve daha sonra sayısına
göre uyum yapmak gerekmektedir. Öğrenenler, bu kuralı tam olarak öğrenemedikleri
için uyum yanlışı yanmaktadırlar.
6.1.4.3. Adıl (Nesne Durumunda)-Sıfat Uyumsuzluğu7
Belirli eylemlerle (rendre, faire gibi) (kılmak, yapmak gibi), adıl kullanıldığı
zaman ve sıfatın da bu adılı nitelediği durumlarda sıfat adılla uyum yapar.
Öğrenenler bu kuralı bilmediklerinden bu uyumu yapamamışlardır.
5
Özne-Sıfat Uyumsuzluğuna İlişkin Yanlışlar için bkz. 5.1.4.1.
Ad-Sıfat Uyumsuzluğuna İlişkin Yanlışlar için bkz. 5.1.4.2.
7
Adıl (Nesne Durumunda) –Sıfat Uyumsuzluğu için bkz. 5.1.4.4.
6
308
6.1.5.1. Çoğul Ad Yapım Yanlışları8
Adları çoğul yapmak için temel kural, adın önüne bir “s” getirmektir. Fakat
bu kurala uymayan bazı adlar vardır. Çoğul yapım kuralını aşırı genelleme yaparak
bütün adlara uygulayan öğrenenler, genel çoğul yapım kurallarına uymayan adları
çoğul yaparken yanlış yapmışlardır.
6.1.5.2. Sayı Sıfatı-Ad Uyumsuzluğu9
Adlardan önce onu niteleyen herhangi bir sayının bulunması, bu sayının tekil
ya da çoğul oluşuna göre adın uyum yapmasını gerektirir. Bu çalışmada tespit edilen
yanlışlarda sayılarla adların uyum sağlamadığı görülmektedir. Bunun nedeni de
sayıların öğrenenler tarafından bir sıfat gibi görülmeyişidir. Ayrıca Türkçede sayı
sıfatlarından sonra gelen adların çoğul eki almaması da öğrencilerin bu kuralı
Fransızcaya uygulayarak olumsuz aktarım yapmalarına neden olmaktadır.
6.1.6. Adıl Yanlışları
6.1.6.1. İşaret Adılı ve Soru Adılı Yanlışları10
Temel düzeyde işaret adılları temel 4 kurunda görülmektedir ve tespit edilen
16 yanlıştan 15’i de bu kurda Fransızca öğrenen öğrencilere aittir. Yüksek 1’de
sadece 1 öğrenen bu tür bir yanlış yapmıştır. Diğer öğrenenlerin bu tür yanlışları
yapmamalarının nedeni işaret adılı kullanmamalarıdır. Tespit edilen yanlışların
nedenleri
ise,
öğrencilerin
işaret
adılı
kurallarını
öğrenememelerinden
kaynaklanmaktadır. Çünkü bu adıllar, yerlerine geçtikleri adların sayısına ve cinsine
göre değişmektedirler.
8
Çoğul Ad Yapım Yanlışları için bkz. 5.1.5.1.
Sayı Sıfatı-Ad Uyumsuzluğu için bkz. 5.1.5.5.
10
İşaret Adılı ve Soru Adılı Yanlışları için bkz. 5.1.6.1.
9
309
Soru adıllarına bakıldığında ise, genelde öğrencilerin bir soru adılı
kullanmaları
gerektiğini
bilmelerine
karşın,
adılları
yanlış
kullandıkları
görülmektedir. Bu yanlışların bazıları D.96.1’de olduğu gibi tanımlık bilmemekten
kaynaklanırken, bazıları da D.80.11., 81.4., 82.2., 84.1., 86.1., 89.3.’te rastlandığı
gibi öğrenenin eril-çoğul soru adılı kullanması gerektiğini bildiği halde ses
benzerliğinden dolayı “lesquels” yerine “lequels” kullanmasıdır. Böyle bir yanlışı
yapmanın en büyük nedeni, “adlar çoğul olduğu zaman sonlarına bir “s” konulur”
kuralının genelleştirilmesidir. D.96.1.’deki yanlış ise tanımlık bilmemekten
kaynaklanmaktadır.
6.1.6.2. Kişi Adılı Yanlışları
6.1.6.2.1. Yanlış Adıl Kullanımı11
Yanlış adıl kullanımı ile ilgili yanlışların nedenleri üç grupta toplanabilir.
Bunlardan birincisi, eylemin ilgeç alıp almadığını bilmemek ve buna bağlı olarak da
belirtili nesne durumunda bir adıl mı, yoksa dolaylı tümleç durumunda bir adıl mı
kullanılacağını kestirememektir. Öğrenenin, eylem “à” ilgeci alıyorsa farklı adıl, hiç
ilgeç almıyorsa belirtili nesne durumunda farklı bir adıl kullanması gerekir. Bu başlık
altında toplanan yanlışlar arasında, eylemin ilgeç alıp almadığını bilmemekten
kaynaklanan birçok yanlış vardır.
İkinci gruptaki yanlışlar ise eylemlerin aldığı ilgeçlerden sonra kullanılan
adıllarla,
eylemlerin
önünde
kullanılan
adılların
karıştırılmasından
kaynaklanmaktadır. D.39.3., D.41.2., D.43.3., D.46.2., D.47.4., D.49.2. yanlışları bu
tür yanlışlardır. Ayrıca özne durumundaki adıllarla belirtili nesne veya dolaylı tümleç
durumundaki adılların karıştırılmasından kaynaklanan D.85.3., D.85.4.’in yaptığı
yanlışlar da bu grupta değerlendirilebilir.
Sayısı çok az olan üçüncü gruptaki yanlışlar ise, adılın eylemden sonra
kullanılması ve eylemin önünde kullanılan adılın eylemden sonra gelen ilgeçten
11
Yanlış Adıl Kullanımı için bkz. 5.1.6.2.1.
310
sonra kullanılan adıllar arasından seçilmesine ilişkin yanlışlardır. D.32.6.,
D.162.14’teki yanlışlar bu gruba girmektedir. Eylem ilgeç almadığı halde D.32.6.
adılı eylemden sonra kullanmıştır ve bu adıl, özne durumunda kullanılan bir adıldır.
Bu kullanım, deneğin adıl kullanımını bilmediğini göstermektedir. D.162.14.’te ise,
eylemden sonra ilgeç olmamasına karşın, ilgeç varmış gibi adıl kullanılmıştır. Bunun
iki nedeni olabilir, birincisi öğrenen İngilizceden olumsuz aktarım yaparak adılı
eylemden sonra kullanmıştır, ikincisi ise ilgeçlerden sonra kullanılacak adılları
öğrenen denek, bu kullanımı genelleştirerek bu tümceye de uygulamıştır.
6.1.6.2.2. Adıl Yerine İyelik Sıfatı Kullanımı12
Bu bölümde yer alan yanlışların sayısı oldukça azdır. Beş deneğin yaptığı bu
yanlışlar, iyelik sıfatlarıyla adılların karıştırılmasından kaynaklanmaktadır.
6.1.6.3. İlgi Adılı Yanlışları13
Türkçede ortaç olarak adlandırılan ilgi adılları, Fransızca öğrenenlerin zor
öğrendikleri ve kullanımında güçlük çektikleri bir konudur. Temelde 3, yüksek
düzeyde ise 26 deneğin yanlış kullandığı ilgi adılları, Türkçeden çok farklı şekilde
kullanılmaktadır. Basit ilgi adılları olan “qui” , “que” ve “où”nun öğrenimi genelde
büyük sorun yaratmamaktadır. Fakat “dont” ilgi adılı Türklerin en fazla güçlük
çektikleri konulardandır. Çünkü “dont” ilgi adılını kullanabilmek için öğrenenlerin
“de” ilgeci alan eylemleri ve ad ve sıfat tamlamalarını çok iyi bilmeleri
gerekmektedir. Aksi halde öğrenen “dont” adılı yerine “que” adılını kullanarak
yanlış yapmaktadır. Bileşik ilgi adılı kullanımı öğrenenlere daha karmaşık
gelmektedir. Çünkü öğrenen eylemlerin aldığı ilgeçleri çok iyi bilmelidir. Bu
çalışmadaki deneklerin 7’si “qui” yerine “que”, 1’i de “que” yerine “qui”
kullanmıştır. Diğer yanlışlara bakıldığında ise öğrenenlerin ilgi adıllarını birbirlerinin
yerine kullanarak yanlış yaptıkları görülmektedir. “Dont” yerine “que” kullanımı 1,
“que” yerine “dont” kullanımı 2, “que” yerine “où” kullanımı 2, “où” yerine “que”
12
13
Adıl Yerine İyelik Sıfatı Kullanımı için bkz. 5.1.6.2.3.
İlgi Adılı Yanlışları için bkz. 5.1.6.3.
311
kullanımı 2, “où” yerine “dont” kullanımı 3, “dont” yerine “où” kullanımı 1’dir.
Bileşik ilgi adıllarına ilişkin yanlış sayısı sadece 4’tür. Bunların 3’ü tanımlığı yanlış
bilmekten kaynaklanırken 1’i de yazım yanlışından kaynaklanmaktadır (D.189.5. à
laquelle yerine à laquel yazılmıştır). Öğrenenlerin ilgi adıllarını karıştırmalarının
nedeni bu konunun oldukça karışık olması ve öğrenenlerin bu adılları iyi
özümseyememeleridir. Bu yanlışlara özellikle yüksek düzeydeki öğrenenlerde fazla
rastlanmasının nedeni, bileşik ilgi adıllarının yüksek kurlarda görülmesi ve
öğrenenlerden yazılı anlatım sınavında mümkün olduğunca bileşik tümce
kullanmalarının istenmesidir. Fransızcadaki ilgi adıllarının kullanımında Türkçenin
yapısından kaynaklanan güçlükleri ele alan Kasap (2003: 213), ilgi adılı yanlışlarının
çoğunun, Fransızcadaki eylemlerle Türkçedeki aynı anlamdaki eylemlerin farklı
ilgeç almalarından kaynaklandığını belirtmektedir. Bizim çalışmamızda da Kasap’ın
bu görüşünü destekleyen yanlışlar vardır. Öğrenenlerin ilgi adıllarını birbirinin
yerine kullanmalarında Fransızcadaki eylemlerin aldığı ilgeçlerle, Türkçedeki
eylemlerin aldığı ilgeçlerin aynı olmamasının büyük payı olduğu söylenebilir.
6.1.7. Eylem Yanlışları
6.1.7.1. Eylem Çekim Yanlışları
6.1.7.1.1. Ana Eylem Çekim Yanlışları14
Temelde 94, yüksekte ise 45 yanlışa rastlanmıştır. Öğrenenlerin eylemleri
hangi zamanda çekmeleri gerektiğini bildikleri, buna karşın eylemi uygun zamanda
çekerken yanlış yaptıkları görülmektedir. Fransızcada düzenli eylemler denilen
birinci ve ikinci grup eylemlerin çekiminde fazla zorluk çekilmediği, fakat düzensiz
eylemler denilen üçüncü grup eylemlerin çekiminde oldukça fazla yanlış yapıldığı
tespit edilmiştir. Birinci grup eylemlerin çekimiyle ilgili 31, ikinci grup eylemlerin
çekimiyle ilgili 8 yanlışa rastlanmıştır. Diğer yanlışlar ise üçüncü grup eylemlere
ilişkin yanlışlardır. Bu durum da, üçüncü grup eylemlerin çekiminin zor öğrenildiğini
ve kullanımda birçok yanlışın ortaya çıktığını göstermektedir.
14
Ana Eylem Çekim Yanlışları için bkz. 5.1.8.1.1.
312
Fransızcada eylem çekimindeki en büyük güçlük, düzensiz eylemlerin bazı
zaman çekimlerinde (Présent, imparfait, impératif gibi) mastar eki atıldığında geriye
kalan kısmının çekim sırasında çok değiştiği ve hatta bazen eylemin tanınmaz hale
geldiğidir. Zaman, kip, kişi ve zaman eklerini içinde barındıran ekler eylemden
ayrıldığı zaman Türkçedeki gibi geriye eylemi tanımlayan bir kök kalmamaktadır.
Uzun (2004:141), bu duruma “savoir” (bilmek) eyleminin çekimini örnek vererek
mastar eki atıldıktan sonra geriye kalan sözcük biçimbirimi ve ona eklenen zamanla
ilgili biçimbirimlerin bağımsız parçalar olmadığını ve sağa eklenen biçimbirimlerin
ne kadarının zamanı, kipi, kişiyi, sayıyı vb. gösterdiğinin bilinmediğini
söylemektedir. Ulupınar (1987:59),
Fransızcadaki eylemlerin düzensizliğinin,
öğrenenlerin benzetme (Fr: analogie) yanlışı yapmalarına neden olduğunu
söylemekte ve aynı ekle biten mastar eylemlerin farklı şekilde çekildiklerini, bu
durumda öğrenenlerin yanlışları en aza indirmek için her eylemin çekimini ayrı ayrı
öğrenmek zorunda olduklarını belirtmektedir. Gerçekten de eylemlerin çekimindeki
bu farklılıklar, Fransızca öğrenen Türkler için büyük bir güçlük yaratmaktadır. Bazen
öğrenenlerin eylemi hangi zamanda çekmeleri gerektiğini bildikleri halde, zamanları
birbirleriyle karıştırdıkları gözlemlenmektedir. Bazen de bu durum, çekimleri
birbirine benzeyen eylemleri karıştırarak birbirlerinin yerine kullanmalarına neden
olmaktadır. Örneğin, D.26.1. *Je suit de la maison à 8 heures du matin. tümcesinde
verilen
«suit» çekimi «suivre » eylemine aittir. Oysa soruda parantez içinde
« sortir » (çıkmak) eylemi verilmiş ve şimdiki zamanda çekimi istenmiştir. Öğrenen
bu eylemi « suivre » (izlemek) eylemiyle karıştırmış ve « sors » çekimi yerine
« suit » yazarak yanlış yapmıştır. İlginç bir örnek de D.17.6. *Elif et Nuri habitents à
Ereğli. tümcesidir. Çoğul adlara « s » getirilmesi gerektiği kuralını öğrenen D.17 bu
kuralı eylem çekimine de uygulayarak « habitent » yerine « habitents » yazarak
yanlış yapmıştır. Bazen de birinci grup eylemlerde mastar ekinin tam olarak ne
olduğunu anlayamayan öğrenen « ER » eki yerine « RER » ekini atmakta ve geri
kalan sözcük biçimbirimine zaman biçimbirimini ekleyerek yanlış yapmaktadır. Bu
duruma D.28.2. *Nous entons dans la station et nous faisons la queue . örneği
verilebilir. Denek « entrons » yerine « entons » yazarak yanlış yapmıştır. Sonuç
olarak eylemlerin çekimi tam olarak öğrenilmediği için yanlış yapılmaktadır.
313
6.1.7.1.2. Çekimli Eylem Yerine Mastar Eylem Kullanımı 15
Bu bölüme ilişkin temelde 18, yüksekte ise 8 olmak üzere toplam 26 yanlışa
rastlanmıştır. Tespit edilen yanlışlardan 3’ü birinci grup eylemlere ait yanlışlarken,
kalan 23 yanlışın 3. grup eylemlere ait olduğu görülmektedir. Ayrıca bir başka tespit
de 18 yanlışın temel düzeydeki öğrenenlere ait olduğudur. Eylemlerin o zamanda
çekimini bilmeyen öğrenenlerin eylemleri mastar haliyle yazdıkları görülmektedir.
6.1.7.1.3. Mastar Eylem Yerine Çekimli Eylem Kullanımı 16
Bu bölümde yer alan toplam 9 yanlıştan 7’si temel düzey öğrenenlerine aittir.
Deneklerden 7’si tümcede iki eylem bulunduğunda birinci eylemin çekilip ikinci
eylemin mastar halde bırakılması gerektiğini bilmemektedir. Bu nedenle tümcedeki
her iki eylemi de özneye göre çekmiştir. Diğer iki denek ise (D.62.8. ve D.150.7.)
ilgeçlerden sonra eylemin mastar kullanılması gerektiği kuralını bilmediğinden
uygulamamıştır.
6.1.7.2. Eylemin Yanlış Zamanda Çekimine İlişkin Yanlışlar17
Yanlış zaman kullanımına ilişkin temelde 34, yüksekte 70 olmak üzere
toplam 104 yanlışa rastlanmıştır. Temelde öğrenilen zamanların sınırlı olması ve
bileşik zamanlardan sadece bir tanesinin öğrenilmesi, temeldeki yanlış sayısının az
olmasında büyük bir etkendir. Yüksekte ise bütün bileşik zamanların öğrenilmesi ve
uzun kompozisyonların, film, öykü özetlerinin yazılması yanlış sayısını artıran
etkenlerden en önemlileridir. Anadolu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Fransızca
Bölümü öğrencileri üzerinde, Fransızcanın yabancı dil olarak öğretiminde dilbilgisi
öğretimini inceleyen Türkmen (1992: 74), uygulama sırasında öğrencilerin zaman
uyumları konusunda yeterince bilgi sahibi olmadıklarını, öncelikle zaman uyumlarını
anlattığını ve daha sonra sınırlı bir zaman içinde asıl inceleme konusu olan dolaylı
anlatımı anlattığını, sonuç olarak kontrol ve deney grubu öğrencilerinin aynı
15
Çekimli Eylem Yerine Mastar Eylem Kullanımı için bkz. 5.1.8.1.2.
Mastar Eylem Yerine Çekimli Eylem Kullanımı için bkz. 5.1.8.1.3.
17
Eylemin Yanlış Zamanda Çekimine İlişkin Yanlışlar için bkz. 5.1.8.2.
16
314
yanlışları yaptıklarını söylemektedir. Türkmen’in tespit ettiği yanlışlar, bizim tespit
ettiğimiz zaman uyumu yanlışlarıyla benzerlikler taşımaktadır. Türkçede ortaç ve
ulaç kullanımıyla yapılan bileşik tümceler, Fransızcada her yan tümcede eylemin
temel tümcedeki eylemle uyumlu bir şekilde çekilmesini gerektirdiğinden,
öğrenenlerin kafasını karıştırmakta ve bu uyumu yapmakta güçlük çekmelerine
neden olmaktadır. Bazı bağlaçlardan sonra sadece bazı zamanların kullanılması
tümce kuruluşunda kolaylık sağlarken (örneğin, jusqu’à ce que + subjonctif, au cas
où + conditionnel présent gibi), temel tümceye göre yan tümcenin eyleminin önce
veya sonra gerçekleşmesi kullanılacak zamanın belirleyicisi olmaktadır. Ayrıca
sıralanmış basit tümcelerde birbirini takip eden eylemlerin zamanlarının da birbiriyle
uyumlu olması gerekir. Arap öğrenciler üzerinde araştırma yapan Cuq (1996 : 5455), öğrencilerin bileşik tümcelerde zaman uyumu yanlışlarını oldukça fazla
yaptıklarını, zaman uyumlarının gerekliliğinin farkında olmadıklarını, bir kaç
tümcedeki eylemleri doğru zamanda çektikleri görülürse, bunun tamamen tesadüf
olduğunu ve gerçekten zaman uyumlarını bilmediklerini söylemekte ve bu yanlışların
Arapça ile Fransızcadaki zamanların birbirinden tamamen farklı oluşundan
kaynaklandığını belirtmektedir. Fransızca ve Türkçedeki şart bildiren yapıları
karşılaştıran Özçelik (1990 :80) ise,« Fransızca öğrenen Türk öğrenciler, şart
bildiren tümcelerde zaman uyumu konusunda oldukça fazla yanlış yapmaktadırlar »
demektedir. Bizim tespit ettiğimiz yanlışlardan bazıları da, Özçelik’in bu düşüncesini
doğrular niteliktedir. Tespit ettiğimiz yanlışların en büyük nedeni öğrenenlerin
zamanları birbirlerine karıştırmaları ve temel tümceyle yan tümcenin zamanını
birbirine uyduramamalarıdır. Bunda Fransızcadaki zamanların hepsinin Türkçede
bulunmamasının
ve
Fransızcadaki
zaman
uyumu
kuralının
Türkçede
yer
almamasının büyük payı vardır.
6.1.7.3. Özne-Yüklem Uyumsuzluğuna İlişkin Yanlışlar18
Temelde 67, yüksekte ise 45 yanlışın bulunduğu bu bölümdeki yanlışlar,
genelde eşsesli veya sesletimi birbirine yakın olan eylem çekimlerinden
oluşmaktadır. Bu durumda olan 74 yanlış saptanmıştır. Ulupınar’ın (1987: 49) tespit
18
Özne-Yüklem Uyumsuzluğuna İlişkin Yanlışlar için bkz. 5.1.8.3.
315
ettiği bazı yanlışlar da,
bizim tespit ettiğimiz aynı sesletimden kaynaklanan
yanlışlarla benzerlik göstermektedir. Bu duruma örnek olarak, bu bölümdeki
yanlışların ilk üçü verilebilir:
D.2.7. *Je parles anglaise et italienne.
Je parle anglais et italien.
D.3.5. *Il habitent à Ankara.
Il habite à Ankara.
D.14.1. *J’aimes un cinéma et j’aimes une livre.
Yukardaki örneklerde de görüldüğü gibi yanlış ve doğru tümcelerdeki
eylemlerin sesletimi aynıdır. Bu nedenle öğrenen ikisi arasındaki farkı ayırt etmekte
zorlanmaktadır. D.3.5. örneği 3.tekil kişiye göre çekilmesi gereken eylemin 3. çoğul
kişiye göre çekildiğini göstermektedir. Özne durumundaki bu adıllar da (il / ils) aynı
şekilde sesletildiğinden öğrenenin yanlış yapmasına neden olmaktadır.
Bazı yanlış eylem çekimlerine bakıldığı zaman ise, öğrenenin eylemin o
kişiye göre çekimini bilmeyip sadece tahminde bulunarak yazdığı görülmektedir.
D.101.1. *Il faisait froid et il pleuvoyait légèrement. tümcesinde, öğrenen
« pleuvoir » (yağmur yağmak) eyleminin sonundaki « -voir » biçimbirimini görüp
« voir » (görmek) eylemiyle bağdaştırmakta ve oradan yola çıkarak bu eylemi
« voir » eylemi gibi çekmektedir. Oysa bu eylemin çekimi farklıdır ve « Il faisait
froid et il pleuvait légèrement. » şeklinde yazılması gerekir.
Bu bölümde karşılaşılan bir başka yanlış nedeni de, öğrenenin eylemi belirtili
nesne durumudaki bir adıla göre çekmesidir. D.156.4. *Si les autre personnes vous
voyez comme un rival, vous devez les voir comme un rival. tümcesinde öğrenenin
dalgınlıkla böyle bir yanlışı yaptığı düşünülmektedir. Tümcenin « Si les autres
personnes vous voient comme un rival, vous devez les voir comme des rivaux. »
şeklinde yazılması gerekirdi.
316
Sonuç olarak, özne-yüklem uyumsuzluğuna ilişkin yanlışların genellikle
öğrenenlerin eylem çekimlerini tam olarak özümsemediklerinden kaynaklandığı
söylenebilir.
6.1.7.4. Sıfat Eylem (Participe Passé) Yanlışları
6.1.7.4.1. Özne-Sıfat Eylem Uyumsuzluğu 19
Temelde 23, Yüksekte 16 deneğin yaptığı bu tür yanlışlar, öğrenenlerin
yardımcı eylem olarak « être » eylemi kullanıldığı zaman ana eylemle özneninin cins
ve
sayı
bakımından
uyum
sağlaması
gerektiğini
bilmemelerinden
kaynaklanmaktadır. Öğrenenler, eylemin gerektirdiği doğru yardımcı eylemi bulmuş,
yanına ana eylemin sıfat şeklini yazmış, fakat özneyle uyumunu yapmamışlardır. Bu
bölümde bazı deneklerin aynı tür yanlıştan birden fazla yapmaları uyum kuralını
öğrenemediklerini göstermektedir. Bu denekler, D.69, D.86, D.114, D.148, D.149,
D.165, D.170’tir. Bu deneklerin her biri, özne-sıfat eylem uyumsuzluğuna ilişkin
ikişer yanlış yapmıştır.
6.1.7.4.2.Gereksiz Özne-Sıfat Eylem Uyumu20
Temelde 30, yüksekte de 1 öğrenenin yaptığı bu yanlışların iki nedeni vardır.
Bunlardan birincisi, yardımcı eylem olarak “avoir“ eyleminin kullanımını gerektiren
eylemlerde “être“ eylemini gerektiren eylemlere uygulanan kuralların uygulanması,
diğeri ise “être“ eyleminin yardımcı eylem olarak kullanılması gereken dönüşlü
eylemlere özneyle uyum kuralının uygulanmasıdır. Temel 3, 4, ve Yüksek 1’deki
öğrenenler “avoir“ yardımcı eylemini kullanmalarına karşın , sıfat eylemle özneyi
cins ve sayı bakımından uyum yaptırmışlardır. Yani kuralı genelleştirmişlerdir.
Temel 5 ve Yüksek 1’deki öğrenenler ise dönüşlü eylemlerle “être“ yardımcı
eyleminin kullanılması gerektiğini ve bu yardımcı eylem kullanıldığında öznenin
sıfat eylemle uyum yapması gerektiği kuralını bildikleri için bu kuralı burada
uygulamışlardır. Oysa dönüşlü eylemlerin adılları belirtili nesne durumunda olursa
19
20
Özne-Sıfat Eylem Uyumsuzluğu için bkz. 5.1.8.4.1.
Gereksiz Özne-Sıfat Eylem Uyumu için bkz. 5.1.8.4.2.
317
bu uyum geçerlidir. Öğrenenler bu kuralı bilmediklerinden bildikleri uyum kuralını
tüm dönüşlü eylemlere uygulayarak yanlış yapmışlardır.
6.1.7.4.3. Sıfat Eylem Yerine Mastar Eylem Kullanımı21
Temelde 2, Yüksekte ise 4 yanlışa rastlanmıştır. Burada 5 öğrenen “bir
tümcede iki eylem olduğu zaman biri çekilir, diğeri mastar olarak bırakılır“ kuralını
uygulamıştır. Oysa bu kural sıfat eylemler için geçerli değildir. Bu kural ana
eylemler için geçerlidir. 1 öğrenen de (D.138.3.) “avoir“ eyleminin sıfat eylem
biçimini bilmediğinden direk mastar şeklini yazmıştır.
6.1.7.4.4. Sıfat Eylem Yerine Çekimli Eylem Kullanımı22
Bu bölümdeki yanlışlara bakıldığında bu tür yanlışları yapan öğrenenlerin
hem yardımcı eylemi, hem de sıfat eylemi özneye göre çekmeye çalıştıkları
görülmektedir. Temelde 9, yüksekte 4 olmak üzere, toplam 13 deneğin her iki eylemi
de çektiği görülmektedir. Bu öğrenenlerden 10’u ana eylemi özneye göre çekmiştir.
Diğer öğrenenlerden 3’ü ana eylemi bir başka özneye göre çekerken, 1’i de participe
présent (ortaç) kullanmıştır. Bu tür yanlışları yapmanın en büyük nedeni öğrenenlerin
geçmiş zamanın yapısını iyi öğrenememiş olmalarıdır. Çünkü öğrenenler, eylemin
geçmiş zamanda çekilmesi gerektiğini biliyor, yardımcı eylemi bulup özneye göre
çekiyor ve sıfat eylem yazmak yerine ana eylemi özneye göre çekerek yazıyor. Yani
sıfat eylemin işlevinin ne olduğunu, nasıl kullanıldığını bilmiyor.
6.1.7.4.5. Yanlış Sıfat Eylem Kullanımı23
Bu tür yanlışlara en çok temel düzeyde rastlanmıştır. Temelde 14, yüksekte 4
öğrenenin yaptığı bu tür yanlışlar daha çok düzensiz eylemlerin sıfatlaştırılmış
biçimleriyle ilgilidir. Gerçekten de üçüncü grup eylemlerin sıfat eylemlerini
oluştururken öğrenenler oldukça fazla zorluk çekmektedirler. Çünkü özellikle 3. grup
21
Sıfat Eylem Yerine Mastar Eylem Kullanımı için bkz. 5.1.8.4.5.
Sıfat Eylem Yerine Çekimli Eylem Kullanımı için bkz. 5.1.8.4.6.
23
Yanlış Sıfat Eylem Kullanımı için bkz. 5.1.8.4.7.
22
318
eylemlerde kesin bir kural yoktur. Öğrenenlerin eylemlerin sıfatlaştırılmış biçimlerini
ezberlemeleri gerekir. O nedenle zaman zaman bildikleri sıfat eylemlerden yola
çıkarak bilmedikleri bir eylemin sıfatlaştırılmış biçmini bulmaya çalışmaktadırlar. Bu
yöntem de çoğu zaman yanlış sıfat eylem kullanmakla sonuçlanmaktadır.
Aşağıda yer alan Frato’nun “Düzeltme Ödevi“ adlı resmi, Fransızca
öğrenenlerin aynı biçimbirimle bitmelerine karşın, üçüncü grup eylemlerin sıfat
biçimlerinde nasıl zorlandıklarını ve yanlış sıfat eylem kullandıklarını göstermeleri
açısından önemli bir örnektir (Astolfi, 2004:27).
Şekil 7: Frato’nun „Düzeltme Ödevi“ Adlı Resmi
319
6.1.7.5. Yanlış Yardımcı Eylem Kullanımına İlişkin Yanlışlar24
Toplam 44 öğrenenin yaptığı bu tür yanlışlar daha çok temel 3 (17 yanlış) ve
temel 4’te (13 yanlış) yoğunlaşmaktadır. Bunun nedeni de öğrenenlerin geçmiş
zamanla temel 3’te tanışmaları ve temel 4’te daha geniş bir şekilde bu zamanı
işlemeleridir. Daha sonra bu tür yanlışların sayısının azaldığı görülmektedir. Yanlış
yardımcı eylem kullanımının en büyük nedeni öğrenenlerin hangi eylemle hangi
yardımcı eylemi kullanacaklarını bilmemeleridir. Bazı eylemler “être“ yardımcı
eylemi gerektirmelerine karşın, nesne aldıklarında “avoir“ yardımcı eylemi ile
kullanılırlar. Öğrenenlerden D.51.1., D.52.1., D.53.3. *Daniel est passé sa journée
chez Anne. tümcesinde bu tür yanlış yapmışlardır.
Fransızcayı yabancı dil olarak öğrenen İspanyolların yaptıkları yanlışları
anlatan Tomé ve Goicoechea Gómez (2004: 1), öğrencilerinin geçmiş zaman
çekimlerinde yardımcı eylem “être” yerine “avoir”ı kullandıklarını söylemektedir.
İspanyolcada sadece bir yardımcı eylem olması (haber) ve tüm geçmiş zaman
çekimlerinde bu yardımcı eylemin kullanılması, öğrenenlerin bu tür yanlış
yapmalarındaki nedenlerden biridir. Fakat Türk öğrenciler gibi, İspanyol öğrencilerin
de eylemlerin aldıkları yardımcı eylemleri tam olarak öğrenememelerinin, tümce
kuruluşlarında yanlışa neden olduğu söylenebilir.
6.2. SÖZDİZİMSEL YANLIŞLAR
6.2.1. Eksik Üye Kullanımı
6.2.1.1. Tanımlık Kullanmama25
Türkçede tanımlığın olmaması, öğrenenlerin Fransızcadaki tanımlıkları
öğrenmelerini olumsuz etkilemektedir. Ulupınar (1978: 53) da, tanımlık yanlışlarının
Türkçede tanımlık olmamasından kaynaklandığını belirtmektedir. Hemen hemen her
kur öğrencilerinde rastlanan bu tür yanlışların sayısı oldukça fazladır. Temelde 62,
yüksekte 37 öğrenenin yaptığı tanımlık kullanmama yanlışları, Fransızca öğretiminde
24
25
Yanlış Yardımcı Eylem Kullanımına İlişkin Yanlışlar için bkz. 5.1.9.
Tanımlık Kullanmama için bkz. 5.2.1.1.
320
en çok rastlanan yanlışlar arasındadır. Türkçeden olumsuz aktarımın yanında, Türk
öğrenenler tarafından tanımlığın öneminin kavranamamış olması da tanımlık
kullanmamada önemli bir etkendir.
Tomé ve Goicoechea Gómez (2004: 1), İspanyol öğrencilerin Fransızca
öğrenirken tanımlık kullanmamayla ilgili yanlışlar yaptıklarını belirtmekte ve bu
yanlışlara “Elle mange pain” (Elle mange du pain) (O (bayan) ekmek yiyor) örneğini
vermektedir. Goicoechea Gómez’in öğrencilerinin yaptıkları tanımlık kullanmamayla
ilgili yanlışlar Türk öğrencilerin yaptıkları yanlışlarla benzerlik taşımaktadır.
6.2.1.2. İlgeç Kullanmama26
İlgeç kullanmamanın birçok nedeni vardır. Özellikle eylemlerin gerektirdiği
ilgeçleri bilmemek ve Türkçede bu eylemlerin herhangi bir durum eki almamaları
öğrenenlerin ilgeç kullanmamalarında en büyük etkendir. Türkçede ilgeç istemeyen
eylemlerden yola çıkarak olumsuz aktarım yapılan yanlışların sayısı 13’tür. Buna
örnek olarak D.107.5., D.110.4., D.110.7., D.121.8., D.123.10., D.138.10.’nin ilgeç
kullanmamaları verilebilir. 17 denek Türkçede de aynı anlama gelen kalma veya
yönelme durum ekini kullanmamıştır. Bunlar “à + yer adı” veya “dans + yer adı”
durumundaki ilgeçlerdir. Öğrenenlerin bu ilgeçlerin işlevlerini tam olarak
bilmediklerinden bunları kullanmadıkları düşünülmektedir.
İlgeç kullanmamada olumsuz aktarım olarak görülebilecek bazı yanlış türleri
vardır. Bunlardan birisi “beaucoup” (çok) belirtecidir. Bu belirteçten sonra daima
“de” ilgeci gelir. Ondan sonra gelen ad ise çoğul durumdadır. Türkçede böyle bir
yapının bulunmayışı öğrenenlerin ilgeç kullanmamalarına neden olmaktadır.
D.16.10., D.162.5. ve D.199.3.’teki yanlışlar bu olumsuz aktarım için örnektir. Diğer
bir olumsuz aktarım örneği de olumsuz tümcelerde bazı eylemlerden sonra “de”
ilgeci kullanılır. Öğrenen bu kuralı bilmiyorsa, D.107.14. örneğinde olduğu gibi,
ilgeç kullanmamaktadır.
26
İlgeç Kullanmamayla ilgili bkz. 5.2.1.2.
321
Fransızcadaki ilgeçsel anlambirimleri ve Türkçeye çevrilirken öğrencilerin
karşılaştıkları güçlükleri inceleyen Çamlıdere (1993: 95), çalışmasının sonunda
öğrencilerin yaptıkları yanlışların genellikle her iki dili –Türkçe ve Fransızca- bilme
ve kavramadaki eksikliklerden kaynaklandığını tespit ettiğini söylemektedir. Bizim
tespit ettiğimiz yanlışların bir kısmının altında, Çamlıdere’nin belirttiği yanlış
nedenleri yatmaktadır.
Sonuç olarak ilgeç kullanmamadaki en büyük neden Türkçeden olumsuz
aktarım ve eylemlerin gerektirdiği ilgeçleri bilmemektir.
6.2.1.3. İyelik Sıfatı Kullanmama27
Temel 3’te 4, yüksek 1 ve 2’de 1’er öğrenen iyelik sıfatı kullanmamıştır.
Temel 3’teki öğrenenlere bakıldığında, 3 öğrenenin Türkçede iyelik eki kullanmadan
da kullanılabilecek eylemleri seçtikleri ve Türkçeden yola çıkarak iyelik sıfatı
kullanmadıkları görülmektedir. D.67.1. D.73.11. *Je prends petit déjeuner. (Kahvaltı
yaparım.), ve D.70.6. *Après ma lesson, je prend déjeuner.(Dersimden sonra, öğle
yemeği yerim.) Bu üç deneğin tümcesinde iyelik sıfatı kullanılmasa bile tanımlık
kullanılması gerekirdi. Oysa denekler her ikisini de kullanmamışlardır. Yüksek
1’deki denek ise, D.156.5. *L’enseignement dans l’école et dans la famille
influencent des attitudes des personnes et aussi des buts d’eux. tümcesinde iyelik
sıfatı kullanmayıp yanlış bir tamlama yapmaya çalışmıştır. Yüksek 2’deki tümcede
ise( D.200.3. *Même s’il y a des avantages, les désavantages du projet sont trop de
les avantages.), hiç iyelik sıfatı kullanılmamıştır. Yüksekteki öğrenenlerin tamamen
dikkatsizlik sonucu iyelik sıfatı kullanmadıkları söylenebilir.
6.2.1.4. Yardımcı Eylem Kullanmama28
Temel 1’de 2, Temel 3’te 2 ve Temel 4’te 1 öğrenen geçmiş zamanda
yardımcı eylem kullanmamıştır. Temel 5 ve yüksekte yardımcı eylem kullanmayan
öğrenen yoktur. Bu da bize geçmiş zaman kullanıldığında kur yükseldikçe bu tür
yanlışların ortadan kalktığını göstermektedir. Geçmiş zaman Temel 3’te öğretilmeye
27
28
İyelik Sıfatı Kullanmamayla ilgili bkz. 5.2.1.3.
Yardımcı Eylem Kullanmama için bkz. 5.2.1.4.
322
başlanmaktadır. Bizim deneklerimizin temel 1’deki yardımcı eylem kullanmamayla
ilgili yanlışları doğdukları yeri söylemek için kullanmaları gereken « être » eylemini
kullanmamalarından kaynaklanmaktadır. Bu da yeni dil öğrenmeye başlayan bir kişi
için normal görülebilir. Çünkü öğrenenler, dil öğreniminin çok başındadırlar ve
yapılar henüz oturmamıştır.
6.2.1.5. Adıl Kullanmama 29
Adıl kullanmama bölümünde yer alan yanlışların 23’ü dönüşlü eylemin
adılının kullanılmamasıyla ilgilidir. Toplam 35 yanlıştan 23’ünün bu eylemlere
ilişkin olması öğrenenlerin dönüşlü eylemlerle normal eylemleri ayırt edemediklerini
göstermektedir. Temelde 14 öğrenenden hepsi bu tür yanlış yaparken, yüksekte bu
tür yanlış yapanların sayısı 9’dur. Bu da bize kur yükseldikçe dönüşlü eylemlere ait
adıl kullanmamayla ilgili yanlışların azaldığını göstermektedir. Türkçede dönüşlü
eylem olmasına karşın dönüşlülüğü bildiren ve özneyle uyum içinde kullanılan bir
adıl yoktur. Öğrenen eylemin dönüşlü eylem olduğunu anlayıp tümce içinde
kullandığında mutlaka adılını da özneyle uyumlu bir şekilde kullanmak zorundadır.
Eğer bu adıl kullanılmazsa bazı eylemler farklı anlamlara gelebilir. Örneğin, « se
marier » (evlenmek) eylemi, « se » adılı yazılmadan kullanılırsa « marier »
« evlendirmek » anlamına gelir.
Diğer yanlışlardan D.134.3.’ün yanlışı belirtili nesne durumundaki adılın
kullanılmaması, D.151.9.’in yanlışı ise özne durumundaki adılın kullanılmaması ile
ilgilidir.
Bu
iki
yanlışın,
öğrenenlerin
dikkatsizliklerinden
kaynaklandığı
sanılmaktadır.
6.2.1.6. Bağlaç Kullanmama30
Bağlaç kullanmamayla ilgili toplam 9 yanlışa rastlanmıştır. Bunlardan 6’sı
iki tümcenin birbirine « que » bağlacıyla bağlanmasıyla ilgilidir. Bu tümcelerde
öğrenenler,
29
30
temel
tümceye
yan
tümceyi
bağlarken
« que »
bağlacını
Adıl Kullanmamayla ilgili bkz. 5.2.1.5.
Bağlaç kullanmama için bkz. 5.2.1.6.
323
kullanmamışlardır. Bunların nedenleri araştırıldığında D.81.1., D.96.7., D.108.1.,
D.110.,3.’ün yanlışlarının İngilizceden olumsuz aktarım olduğu görülmektedir.
Çünkü bu örnekler İngilizceye çevrildiğinde İngilizcede yan tümceyi temel tümceye
bağlayan
« that » bağlacını kullanmak zorunlu değildir. Bu dört öğrenen
İngilizcedeki bu kuralı Fransızca tümcelere de uygulamışlardır. D.106.6.’da öğrenen
« pour » ilgeci ile « pour que » bağlacını karıştırmıştır. « Pour » ilgecinden sonra
ad, adıl veya mastar eylem gelir, fakat « pour que » bağlacından sonra bir yan tümce
gelir. D.157.3. tümcesinde « et » (ve) bağlacı unutulmuştur. D.198.1. ve D.198.7.’de
öğrenenin temel tümceyle yan tümce arasında « que » bağlacını kullanması
gerektiğini öğrenmemiştir. Çünkü her iki tümcesinde de öğrenen yan tümcelerin
eylemini özneye göre çekmiş, fakat bağlaç kullanmamıştır.
6.2.1.7. Olumsuzluk Belirteci veya Biçimbirimi Kullanmama31
D.191.6.,
D.167.9. D.201.7., D.204.1.’deki yanlışlarda tümce olumsuz
yapılmaya çalışılırken “ne…..pas” biçimbiriminden birisi unutulmuştur. Fakat diğer
yanlışlarda ise, “personne”, “jamais”, “rien” olumsuzluk belirteçleriyle “ne”
olumsuzluk biçimbirimi kullanılması gerekirken
kullanılmamıştır. Bu belirteçler
kullanıldığı zaman “ne” kullanılır, fakat “pas” atılır. Bu öğrenenlerin, İngilizceden
olumsuz aktarım yaptıkları görülmektedir. Çünkü İngilizcede bir tümcede iki
olumsuzluk biçimbirimi kullanılmaz. Örneğin, “Nonbady came.” (hiç kimse
gelmedi.)
tümcesinde “non” olumsuzluk bildirdiği için “came” olumlu
yazılmaktadır.
6.2.1.8. Yüklem Kullanmama32
Temelde 13, yüksek 1’de ise 2 öğrenen eylemsiz tümce kurmuştur. Bu
gruptaki yanlışlar gittikçe azalmaktadır. Yüksek 2’de eylemsiz tümce kuran öğrenene
rastlanmamıştır. Bu durum da bize, temel düzeydeki öğrenenlerin bir geçiş dönemi
geçirdiklerini, henüz dilin yapısını tam olarak kavrayamadıklarından bu tür
yanlışlıkları yaptıklarını göstermektedir.
31
32
Olumsuzluk Belirteci veya Biçimbirimi Kullanmamayla ilgili bkz. 5.2.1.7.
Yüklem Kullanmamayla ilgili bkz. 5.2.1.9.
324
6.2.2. Gereksiz Üye Kullanımı
6.2.2.1. Gereksiz Tanımlık Kullanımı33
Temelde 54, yüksekte ise 25 öğrenen gereksiz tanımlık kullanmıştır.
Bunlardan 24 yanlış,
olumsuz tümcelerde “de” ilgeci yerine adın tanımlığının
kullanılmasıyla ilgilidir. Bazı eylemler (avoir, prendre, faire, etc.) olumsuz
kullanılırlarsa onlardan sonra gelen adların önünde tanımlık yerine “de” ilgeci
kullanılır. Bu kuralı öğrenmeyen 24 denek bu tür yanlışlar yapmıştır. Fransızcada
miktar belirteçlerinden sonra ad gelirse sadece “de” ilgeci kullanılır, bu ilgeçten
sonra tanımlık kullanılmaz. Oysa 18 denek miktar belirteçlerinden sonra (beaucoup
de, moins de, autant de, plus de peu de) tanımlık kullanmıştır. Bu öğrenenler, bu
kuralı öğrenmediklerinden dolayı tanımlık kullanmışlardır.
Fransızcada miktar bildiren adlarla tamlama yapıldığında “de” ilgecinden
sonra tanımlık kullanılmaz. Temel 3’te miktar bildiren sözcükler (un morceau de …,
un verre de…., vb.) öğretildiğinde, öğrenenlerin bu kuralı tam olarak
öğrenemedikleri için fazla yanlış yaptıkları görülmektedir. Bu tür yanlışların sayısı
10’dur ve hepsi de Temel 3 grubundaki öğrenenler tarafından yapılmıştır. Diğer
yanlışlar ise sıfatın, eylemin, adılın ve iyelik sıfatının başında tanımlık
kullanılmasıyla ilgilidir. Sonuç olarak tanımlıkların nerede kullanılıp nerede
kullanılmayacağını öğrenemeyen denekler her adın önüne bir tanımlık getirerek
yanlış yapmaktadırlar.
6.2.2.2. Gereksiz İlgeç Kullanımı34
Temelde 32, yüksekte ise 39 gereksiz ilgeç kullanılmıştır. Bunlardan beşinde
çift ilgeç kullanılmıştır. Yapılan yanlışlara bakıldığında bazı yanlışların Türkçeden
olumsuz aktarım yanlışları olduğu görülmektedir. D.55.5., D.115.3., D.118.1.,
D.156.6., D.164.4., D.180.9., D.194.1., D.194.2., D.194.4., D.195.1., D.198.1.’deki
yanlışlar tamamen Türkçeden yola çıkılarak yapılan olumsuz aktarım yanlışlarıdır.
33
34
Gereksiz Tanımlık Kullanımıyla ilgili bkz. 5.2.2.1.
Gereksiz İlgeç Kullanımı için bkz. 5.2.2.2.
325
Örneğin, “D.198.1. *En général les parents ne veulent pas que leurs enfants
regardent aux certaines programmes à la télé. » tümcesindeki « regarder » eylemi
(bakmak) Türkçede –A/E durum eki istemektedir. Türkçede yönelme durumu
gerektiren bu eylem Fransızcada belirtme durum eki istemektedir. Öğrenen
Türkçeden olumsuz aktarım yaparak bu eylemden sonra yönelme durum eki
anlamına gelen « à » ilgecini kullanmıştır. « Regarder » eylemiyle ilgili bu bölümde
5 yanlış yapılmıştır. Bir başka örnek de « aider » (yardım etmek) eylemiyle ilgilidir.
Fransızcada ilgeç istemeyen bu eylem Türkçede yönelme durum eki istemektedir.
D.180.9. Türkçeden olumsuz aktarım yaparak bu eylemden sonra « à » ilgecini
kullanmıştır.
Temel 2’de yer ve zaman ilgeçlerinin çok kullanılmaya başlamasıyla birlikte
ilgeç yanlışlarının arttığı görülmektedir. Yüksekte ise uzun kompozisyonların
yazılması öğrenenlerin ilgeç kullanımındaki yanlışlarının fazlalılığını ortaya
koymaktadır. Sonuç olarak öğrenenlerin, eylemleri aldıkları ilgeçlerle birlikte
öğrenmedikleri için gereksiz ilgeç kullandıkları, zaman zaman ilgeçleri birbirine
karıştırdıkları görülmektedir.
6.2.2.3. Gereksiz Olumsuzluk Biçimbirimi Kullanımı35
Bu bölümle ilgili temelde 5, yüksekte ise 2 yanlış yapılmıştır. Fransızcada
olumsuzluk belirteçleriyle (personne, rien, jamais) olumsuzluk biçimbirimlerinden
sadece « ne » kullanılır. Saptanan 7 yanlıştan 6’sında olumsuzluk biçimbirimlerinin
(ne …… pas) her ikisi de kullanılmıştır. Bu durum, öğrenenlerin Türkçeden olumsuz
aktarım yaptıklarını göstermektedir. Çünkü Türkçede, olumsuzluk belirteci
kullanıldığında yüklem olumsuzdur. Örneğin, “D.67.2. *Je ne mange pas rien à
midi.” tümcesinin Türkçe karşılığı “öğleyin hiç bir şey yemiyorum.”dur. Görüldüğü
gibi, olumsuzluk belirteciyle birlikte eylem de olumsuz hale getirilmiştir. Oysa
Fransızcada bu tümce “Je ne mange rien à midi.” şeklinde kullanılır, olumsuzluk
biçimbirimi “pas” kaldırılır. “D.41.3. –Est-ce qu’il n’y a pas de chaise dans la
classe? *Si, il n’y a pas de chaise dans la classe.” örneğinde ise, olumsuz bir soruya
35
Gereksiz Olumsuzluk Biçimbirimi Kullanımı için bkz. 5.2.2.6.
326
olumlu yanıt verilmek istenerek “si” kullanılmıştır. Öğrenen olumsuz sorunun
yanıtının olumlu olduğunu bulmuş ve “si” ile yanıt vermeye başlamış, fakat tümceyi
sorunun olumsuz etkisiyle olumsuz kullanmıştır. Oysa “Si, il y a des chaises dans la
classe.” şeklinde yanıt vermesi gerekirdi.
6.2.2.4. Gereksiz Bağlaç Kullanımı36
Temelde 3, yüksekte ise 9 gereksiz bağlaç kullanılmıştır. Bunlardan,
D.11.12., D.112.3, D.123.7., D.134.1., D.143.3., 153.4. ve 155.3’teki yanlışlar temel
tümceyle yan tümcenin öznesinin aynı olmasından kaynaklanan yanlışlardır. Bu
öğrenenler “iki farklı tümce “que” bağlacıyla bağlanır” kuralını, öznesi aynı olan
tümcelere de uygulamış ve yanlış yapmışlardır. Oysa hem temel tümcenin, hem de
yan tümcenin öznesi aynıysa bağlaç kullanılmaz. D.178.4., D.168.9., D.168.14.,
D.181.2.denekleri ise, bu bağlaçlardan sonra (que, alors que, comme) bir tümce
gelmesi gerektiğini öğrenememişlerdir. “D.164.7. *La majorité des jeunes préfèrent
un vie vivre qu’un vie tranquille. » tümcesinde ise öğrenen bir kaşılaştırma yapmaya
çalışmış, fakat « à » ilgeci yerine « que » bağlacını kullanmıştır. Fakat burada
« préférer » (tercih etmek) eyleminden dolayı öğrenenin « à » ilgecini kullanması
gerekirdi. Bu tümceden öğrenenin eylemin aldığı ilgeci bilmediği anlaşılmaktadır.
6.2.2.5. Gereksiz Kişi Adılı Kullanımı37
Toplam 12 gereksiz kişi adılından 3’ü temel düzeyde, 9’u ise yüksek
düzeyde kullanılmıştır. Bunlardan D.47.10., D.52.3., D.129.3. ve D.153.1.’deki
yanlışlarda, öğrenenler normal eylem yerine dönüşlü eylem kullanarak eylemin
önüne adıl koymuşlardır. Bu öğrenenlerin dönüşlü eylemlerle normal eylemleri
birbirine karıştırdıkları anlaşılmaktadır. Diğer tümcelerde ise, öğrenenlerin hem adılı,
hem de yerine adıl kullandıkları adı aynı tümcede kullandıkları görülmektedir. Bu 8
öğrenenin her iki öğeyi de aynı tümcede kullanması tamamen dikkatsizlikten
kaynaklanmış olabilir. Çünkü çok özel durumlar dışında, ne Türkçede, ne de
İngilizcede aynı tümcede hem ad, hem de onun yerine geçen adıl kullanılmaz.
36
37
Gereksiz Bağlaç Kullanımı için bkz. 5.2.2.8.
Gereksiz Kişi Adılı Kullanımı için bkz. 5.2.2.10.
327
6.2.2.6. Gereksiz Yardımcı Eylem Kullanımı38
Gereksiz yardımcı eylem kullanımıyla ilgili temel düzeyde 7, yüksek düzeyde
ise 7 olmak üzere, toplam 14 yanlış saptanmıştır. Temel 3’te bu konuyla ilgili 6
yanlış yapılmıştır. Bunun en büyük nedeni, geçmiş zamanın bu kurda öğretiliyor
olması ve henüz öğrenenlerin geçmiş zamanla daha önce öğrenilen şimdiki zamanı
ve gelecek zamanı tam olarak ayırt edecek duruma gelmemiş olmalarıdır. Temel 4’te
D.76.3.’teki yanlış da aynı karışıklıktan kaynaklanmaktadır. Yüksek 1 ve 2’deki
yanlışlara bakıldığında ise, öğrenenlerin temelde olduğu gibi, yardımcı eylem
gerektiren zamanlarla
karıştırdıkları
yardımcı eylem gerektirmeyen zamanları birbirine
görülmektedir.
Örneğin,
D.145.4.’te
kullanılan
« conditionnel
présent »da öğrenen yardımcı eylem kullanmış ve hem yardımcı eylemi, hem de ana
eylemi bu zamana göre çekmiştir. Sonuç olarak gereksiz yardımcı eylem
kullanımıyla ilgili yanlışlar, öğrenenlerin zamanları birbirine karıştırmalarından
kaynaklanmaktadır.
6.2.3. Adılın Eylemden Sonra Kullanımına İlişkin Yanlışlar39
Nesne durumundaki adılların eylemden sonra kullanılmasıyla ilgili temel
düzeyde 13, yüksek düzeyde ise 3 yanlışa rastlanmıştır. D.123.6.’nın dışındaki tüm
yanlışlar İngilizceden olumsuz aktarım
yanlışıdır. Çünkü İngilizcede nesne
durumundaki adıllar daima eylemden sonra yer alır. « D.123.6. *Il faut faire changer
les freines et faire les alourdir.” tümcesindeki “les” adılı “faire” ile “allourdir” eylemi
arasında kullanılmıştır. Burada denek “bir tümcede iki eylem varsa adıl iki eylem
arasına gelir.” kuralını uygulamıştır. Oysa buradaki “faire” eylemi “allourdir”
eylemini ettirgen yapmak için kullanılan bir eylemdir. Bu nedenle ayrı eylem olarak
görülmeyip yarı yardımcı eylem olarak görülmelidir. Öğrenen, ettirgen durumundaki
eylemlerle adıl kullanımını bilmediğinden böyle bir yanlışı yapmıştır.
38
39
Gereksiz Yardımcı Eylem Kullanımı için bkz. 5.2.2.13.
Adılın Eylemden Sonra Kullanımına İlişkin Yanlışlar için bkz. 5.2.3.6.
328
6.2.4. Olumsuzluk Biçimbiriminin Eylemden Sonra Kullanımına ilişkin
Yanlışlar40
Sadece temel düzeyde 8 deneğin yaptığı bu tür yanlışların 5’i İngilizceden
olumsuz aktarım yanlışıdır. D.87.2., D.87.3., D.88.6. D.88.7.’deki yanlışlar,
İngilizcede olumsuzluk biçimbiriminin yardımcı eylemden sonra kullanılması
gerektiğini bilen öğrenenler tarafından yapılmış yanlışlardır. Bu duruma örnek olarak
“I didn’t say anything” (Hiç birşey söylemedim.) tümcesi verilebilir. Bu tümcedeki
olumsuzluk biçimbirimi yardımcı eylemden sonra kullanılmıştır. D.96.6.’daki yanlış
da yine İngilizceden olumsuz aktarım yanlışıdır. Çünkü İngilizcede eylem olumlu
çekilip olumsuzluk biçimbirimi adın önüne getirilmektedir. D.61.6. ve D.70.2’deki
yanlış
tümcelerde
ise
öğrenenlerin
Fransızcadaki
“eylem
olumsuzluk
biçimbirimlerinin arasına gelir” kuralını yanlış uyguladıkları görülmektedir. Çünkü
her iki örnekte de eylemler olumsuzluk biçimbirimlerinin arasına konmuştur. Oysa
D.61.6.’da birinci eylemin olumsuzluk biçimbirimlerinin arasına alınması gerekirdi.
D.70.2.’de ise olumsuz yapılan bir mastar eylemdir. Mastar eylemler olumsuz
yapıldığı zaman olumsuzluk biçimbirimleri eylemin önüne gelir. Öğrenen bu kuralı
bilmediğinden yanlış yapmıştır.
6.2.5. Belirteçlere İlişkin Yanlışlar
6.2.5.1. Belirtecin Eylemden Önce Kullanımı41
Temelde 3, yüksekte ise 11 belirtecin eylemlerden önce kullanıldığı tespit
edilmiştir. Bunlardan 11 yanlışın İngilizceden olumsuz aktarım yanlışı olduğu
görülmektedir. Bu yanlışlar şunlardır: D.107.5., D.107.6., D.134.5., D.150.4.,
D.164.13., D.166.3., D.188.3., D.188.8., D.202.15., D.202.17., D.203.4.. Diğer 3
yanlışın ise, Türkçeden olumsuz aktarım yanlışı olduğu görülmektedir. Çünkü
Türkçede belirteçler eylemlerden önce kullanılır.
40
41
Olumsuzluk Biçimbiriminin Eylemden Sonra Kullanımına İlişkin Yanlışlar için bkz. 5.2.4.2.
Belirtecin Eylemden Önce Kullanımı için bkz. 5.2.5.1.
329
6.2.5.2. Belirtecin Eylemden Sonra Kullanımı42
Belirtecin eylemden sonra kullanımıyla ilgili temel düzeyde 18, yüksek
düzeyde ise 6 yanlış saptanmıştır. Fransızcada belirteçler eylemlerden sonra
kullanılır. Fakat tümcede iki eylem varsa belirteç iki eylemin arasına gelir. Eğer
eylem geçmiş zamanda çekilmişse ve eylemi niteleyen bir belirteç kullanılmışsa, bu
belirteç yardımcı eylemden sonra gelir. İngilizcede belirteç kullanımına bakıldığında
belirteçlerin genelde eylemden sonra geldiği, hatta nesne varsa nesneden sonra
geldiği görülmektedir. Bu bölümdeki deneklerden D.61.6., D.69.13., D.72.6.,
D.90.1., D.135.4. ve D.136.5.’in yanlışlarının İngilizceden olumsuz aktarım olduğu
görülmektedir. Ayrıca D.100.5.’teki yanlışın da İngilizceden kaynaklandığı
söylenebilir. Çünkü bu öğrenen “belgisiz adıl” olan “rien”i bir nesne gibi görüp
İngilizcedeki “nothing” yerine koyup ondan
önce olumsuz tümcelerde adların
önüne gelen “de” ilgecini kullanmıştır. Yani bir aradil oluşturmuştur. Diğer yanlışlar
ise tamamen kuralın iyi öğrenilmemiş olmasından kaynaklanmaktadır.
6.2.5.3. Belirtecin Nesneden Sonra Kullanımı43
Temel düzeyde 5 ve yüksek düzeyde ise 2 olmak üzere, belirtecin nesneden
sonra kullanımına ilişkin toplam 7 yanlış vardır. Bu yanlışların hepsi İngilizceden
olumsuz aktarım yapılmasından kaynaklanmaktadır. D.81.3.’te sıklık belirteci olan
“toujours”un İngilizcedeki hal belirteçleri gibi nesneden sonra kullanıldığı
görülmektedir. Oysa bu belirtecin ana eylemden hemen sonra kullanılması gerekirdi.
Öğrenen İngilizcedeki bu belirtecin kullanımını bilmediği için, bu belirteci nesneden
sonra kullanmıştır.
42
43
Belirtecin Eylemden Sonra Kullanımı için bkz. 5.2.5.2.
Belirtecin Nesneden Sonra Kullanımı için bkz. 5.2.5.3.
330
6.2.6. Sıfatın Addan önce kullanımına İlişkin Yanlışlar44
Fransızcada sıfatlar genellikle addan sonra gelir. Fakat bazı sıfatlar addan
önce gelir. Bu sıfatların sayıları sınırlıdır ve bazıları addan önce veya sonra
kullanılmalarına göre farklı anlamlar kazanır. Bu çalışmada addan önce
kullanılmaması gerektiği halde addan önce kullanılan temelde 6, yüksekte 8 sıfat
yanlışı saptanmıştır. Bu yanlışların tamamen İngilizceden ve Türkçeden olumsuz
aktarım sonucunda yapıldığı görülmektedir.
44
Sıfatın Addan Önce Kullanımına İlişkin Yanlışlar için bkz. 5.2.7.1.
331
7. SONUÇ VE ÖNERİLER
Ankara Üniversitesi Türkçe ve Yabancı Dil Öğretim Merkezi TÖMER’de
2000-2004 yılları arasında Fransızca öğrenen Türklerden 205 öğrenenin yazılı
anlatım ve dilbilgisi final sınavı kağıtları incelenmiş ve saptanan biçimbilimsel ve
sözdizimsel yanlışlar Ayrımsal Çözümleme yöntemiyle çözümlenmiştir. Yanlışların
birçok nedeninin olduğu ortaya çıkmıştır.. Bazı yanlışlar anadili Türkçeden olumsuz
aktarım yapılmasıyla ortaya çıkarken, bazı yanlışlar da birinci yabancı dil
İngilizceden olumsuz aktarım yapılmasından dolayı yapılmıştır. Birçok yanlış da,
daha önce öğrenilmiş bir kuralın daha sonraki öğrenme aşamalarına aktarılmasından,
yani genelleme yapılmasından kaynaklanmaktadır.
Yanlış çözümlemesi yoluyla, yanlışların nedenleri bulunmaya çalışılmakta,
bu da öğrenenlerin hangi konularda yanlış yapabilecekleri konusunda öğretmenlere
ve dil araştırmacılarına bilgi verdiği için gerek kitap yazımında, gerekse ders
anlatımında bazı kolaylıklar sağlamaktadır. Eğer anadili ve hedef dil arasındaki
farklılıklar önceden belirlenir, iki dil arasındaki ayrılıkların öğrenenleri nerelerde
zorlayacağı ve öğrenenlerin hangi konularda olumsuz aktarım yapabilecekleri daha
önceden yapılan çalışmalarla belirlenebilirse, dil araştırmacıları yazacakları yeni dil
öğretim kitaplarında bu noktaları göz önünde bulundurarak kitaplarını yazabilirler.
Öğretmenlerin bu çalışmalar hakkında bilgi edinmesi ve öğrencilerinin nerelerde
yanlış yapabileceklerini önceden bilmesi, onun ders materyalleri geliştirmesinde,
hangi konulara daha fazla önem vermesi gerektiğini belirlemesinde ve kullanacağı
tekniklerin seçiminde önemli rol oynamaktadır.
Ayrımsal Çözümleme yöntemi kullanılarak yapılan bu çalışmada elde edilen
sonuçlar üç farklı başlık altında sıralanabilir:
332
7.1. TÖMER’de Fransızca Öğrenen Türklere Uygulanan Dil Geçmişi Anketine
İlişkin Sonuçlar
a) TÖMER’de 2001-2002 öğretim yılında Fransızca öğrenen Türk
öğrencilerin yaşları 12 ile 50 arasında değişmektedir. Anket uygulanan öğrencilerin
% 64’ü 18-23 yaş arasında, % 7’si 12–17 yaş arasında, % 29’u ise 24–50 yaş
arasındadır.
b) Anket uygulanan öğrenenlerin % 65’i kadın, % 35’i ise erkektir.
c) Anket uygulanan öğrencilerin % 55’i üniversitede lisans öğrencisi, % 1’i
yüksek lisans öğrencisi, % 2’si doktora öğrencisi, % 6’sı lise öğrencisi, % 7’si lise
mezunu, % 1’i ilkokul öğrencisi, % 22’si üniversite mezunu ve % 6’sı yüksek lisans
mezunudur. Genel olarak bakıldığında bu öğrenenlerin % 65’inin öğrenci olduğu
görülmektedir.
d) Anket uygulanan öğrencilerin % 90’ı temel düzeyde, % 8’i orta düzeyde,
% 2’si ise yüksek düzeyde Fransızca öğrenmektedir.
e) Öğrenenlerin % 43’ü iş için, % 15’i Fransızcayı sevdiği için, % 11’i
eğitimde gerekli olduğu için, % 8’i yurt dışına gitmek için, % 9’u ikinci yabancı dil
öğrenmek için, % 7’si hobi için, % 2’si yabancı arkadaş edinmek için, % 3’ü ise
çocukları, Fransız olan eşi için ve üçüncü yabancı dil öğrenmek için Fransızca
öğrenmektedir. Öğrenenlerin % 2’si bu soruyu yanıtlamamıştır.
f) Fransızca öğrenen Türk öğrencilerin hepsi İngilizce bilmektedir. Bu
öğrencilerden % 51’i çok iyi, % 34’ü iyi, % 6’sı orta, % 9’u ise çok az düzeyde
İngilizce bilmektedir. Anket uygulanan öğrenenlerin % 39’u İngilizce dışında bir
yabancı dil daha bilirken, % 7’si İngilizce dışında iki yabancı dil bilmektedir.
333
g) Öğrenenlerin % 25’i 12 yaşında, % 19’u 11 yaşında ve % 10’u 7 yaşında
yabancı dil öğrenmeye başlamıştır. Diğer öğrenenlerin yabancı dil öğrenmeye
başlama yaşları farklılık göstermektedir.
h) Öğrenenlerin % 27’si ilkokulda yabancı dil öğrenmeye başlamıştır.
i) Orta okulda yabancı dil öğrenen öğrencilerden 89’u İngilizce, 3’ü
Fransızca, 2’si Almanca, 1’i de Rusça öğrenmiştir. Soruyu yanıtlayan 95 öğrenenden
68’i devlet okullarında, 27’si ise özel okullarda yabancı dil öğrenmiştir.
j) Lisede yabancı dil öğrenen öğrencilerin 86’sı İngilizce, 3’ü Fransızca ve
3’ü de Almanca öğrenmiştir. Soruyu yanıtlayan 92 öğrenenden 71’i devlet okulunda,
21’ise özel liselerde yabancı dil öğrenmiştir.
k) Üniversitede yabancı dil öğrendiklerini belirten öğrenenlerin sayısı 60’tır.
Bunlardan 50’si İngilizce, 4’ü Fransızca, 2’si Almanca ve diğer 4 öğrenen ise
Hırvatça, Latince, İtalyanca ve Yunanca öğrenmiştir. Bu öğrenenlerin 46’sı devlet
üniversitelerinde, 14’ü ise özel üniversitelerde yabancı dil öğrenmiştir.
l) Öğrenenlerden 55’i daha önce bir yabancı dil kursuna gittiğini belirtirken,
21’i hiç yabancı dil kursuna gitmediğini belirtmiştir.
m) Öğrenenlerden 14’ü daha önce özel yabancı dil dersi aldığını belirtmiştir.
7.2. Biçimsözdizimsel ve Sözdizimsel Yanlışlara İlişkin Sonuçlar
a) Toplam 205 öğrenenin yazılı anlatım ve dilbilgisi final sınavı kağıtlarının
incelenmesi sonucu, 1316 biçimsözdizimsel ve 574 sözdizimsel olmak üzere, toplam
1890 yanlış tespit edilmiştir. Biçimsözdizimsel yanlışların, sözdizimsel yanlışların
iki katından daha fazla olduğu saptanmıştır.
334
b) Biçimsözdizimsel yanlışların 704’ü temel düzeyde yapılırken, 612’si
yüksek düzeyde yapılmıştır. Bu rakamlara göre, biçimsözdizimsel yanlışlar içinde
temelde yapılan yanlışların oranı % 53,50 olurken, yüksekte yapılan yanlışların oranı
% 46,50’dir. Bu oranlar öğrenenlerin biçimsözdizimsel yanlışları en fazla temel
düzeyde yaptıklarını göstermektedir.
c) Biçimsözdizimsel yanlışlar içinde en fazla yanlış, eylem yanlışlarında
görülmüştür. Temelde 299, yüksekte ise 206 yanlış olmak üzere, toplam 505 yanlış
tespit edilmiştir. Bu da biçimsözdizimsel yanlışların % 38,37’sini oluşturmaktadır.
d) Biçimsözdizimsel yanlışlar içinde ikinci sırayı 215 yanlışla ve % 16,34’lük
oranla tanımlık yanlışları, üçüncü sırayı ise 177 yanlışla ve % 13,45’lik oranla sıfat
uyumu yanlışları almaktadır.
e) Biçimsözdizimsel yanlışlar içinde en az görülen yanlış türü bağlaç
yanlışlarıdır. Temelde 1, yüksekte ise 14 olmak üzere toplam 15 bağlaç yanlışı
saptanmıştır. Bu da biçimsözdizimsel yanlışların % 1,14’ünü oluşturmaktadır.
f) Biçimsözdizimsel yanlışlardan temel ve yüksek düzeyde yapılan yanlışlar
arasındaki fark, P>0,05 olduğundan anlamsız çıkmıştır. Bu sonuca göre temel
düzeyde yapılan yanlışlarla, yüksek düzeyde yapılan yanlışlar arasında yanlış türü ve
sayısı açısından önemli bir fark bulunmamaktadır. Buna karşın, Temel 1 ve Temel 5
düzeyinde yapılan biçimsözdizimsel yanlışlar arasındaki fark, p<0,05 olduğundan
anlamlı çıkmıştır. Bu iki grup birbirinden farklı yanlış türü ve sayısına sahiptir.
g) Sözdizimsel yanlışların 330’una temel düzey öğrenenlerinde, 244’üne ise
yüksek düzey öğrenenlerinde rastlanmıştır. Bu sayılara göre, sözdizimsel yanlışlar
içinde temelde yapılan yanlışların oranı % 57,49 iken, yüksekte yapılan yanlışların
oranı % 42,51’dir. Sonuç olarak temel düzeydeki öğrenenlerin yüksek düzeydeki
öğrenenlere göre daha fazla sözdizimsel yanlış yaptıkları görülmektedir.
335
h) Sözdizimsel yanlışlar içinde en fazla görülen yanlışlar, % 46,86’lık oranla
eksik üye kullanımıyla ilgili yanlışlardır. Temelde 155, yüksekte ise 114 olmak
üzere, toplam 269 öğrenen eksik üye kullanmıştır. Bu da, sözdizimsel yanlışlar
içinde temelde % 57,62, yüksekte ise % 42,38’lik bir oranı göstermektedir. Bu
oranlara bakılarak, öğrenenlerin yükseğe göre temelde eksik üye kullanımıyla ilgili
daha fazla yanlış yaptıkları söylenebilir.
i) Sözdizimsel yanlışlar içinde ikinci sırayı 206 yanlış ve % 35,89’luk oranla
gereksiz üye kullanımıyla ilgili yanlışlar alırken, üçüncü sırayı 45 yanlış ve %
7,84’lük oranla belirteç yanlışları almaktadır.
j) Sözdizimsel yanlışlar içinde en az rastlanan yanlış türleri, 1’er yanlışla ve
% 0,17’lik oranla ad-ad dizilişine ilişkin yanlışlar ve kısaltma biçimbirimine ait
yanlışlardır.
k) Sözdizimsel yanlışlarda temel ve yüksek düzeydeki öğrenenlerin temel 1
ve temel 5 düzeyindeki öğrenenlerin yaptığı yanlışlar arasındaki fark, P>0,05
olduğundan anlamsız çıkmıştır.
Bu sonuca göre, temel ve yüksek düzeydeki
öğrenenlerin ve temel 1 ve temel 5 düzeyindeki öğrenenlerin yaptığı sözdizimsel
yanlışlar sayı ve yanlış türü açısından birbirine benzemektedir, aralarında anlamlı bir
fark yoktur.
l) Biçimsözdizimsel ve sözdizimsel yanlışlar arasındaki fark P<0,05
olduğundan anlamlı çıkmıştır. Bu iki ana grubun yanlışları, yanlış türü ve sayısı
bakımından birbirinden çok farklıdır.
7.3. Yanlışların Nedenlerine İlişkin Sonuçlar
Türlerine göre sınıflanan yanlışlar, tek tek incelenerek yanlışların neden
kaynaklandığı bulunmaya çalışılmıştır. Bir yanlış türü içinde farklı nedenlerden
kaynaklanan yanlışlar bulunmaktadır. Ama genel olarak, bu çalışmada saptanan
yanlışların nedenleriyle ilgili şu sonuçlara varılmıştır:
336
7.3.1. Biçimsözdizimsel Yanlışların Nedenlerine ilişkin Sonuçlar
a) Yanlış tanımlık kullanımının temel kaynağı, öğrenenlerin adların
tanımlıklarını ezberlememeleridir. Doğru tanımlığın bulunmasında kesin kuralların
olmaması,
öğrenenlerin
adları
tanımlıklarıyla
birlikte
öğrenmelerini
gerektirmektedir. Ayrıca anadili Türkçede ve öğrenenlerin birinci yabancı dilleri
İngilizcede tanımlık olmaması da öğrenenlerin tanımlıkları öğrenmelerinde güçlük
oluşturmaktadır.
b) Yanlış ilgeç kullanımında bazı ilgeç yanlışlarının Türkçeden kaynaklandığı
saptanırken, bazı yanlışların nedeni bulunamamıştır. Tespit edilen 101 yanlıştan 52’si
Türkçeden olumsuz aktarım sonucu yapılan yanlıştır. Bu da, ilgeç yanlışlarının
yarısını oluşturmaktadır. Öğrenenlerden birisi de Fransızcada bulunma durumu
belirten bir ilgecin yerine İngilizce aynı anlama gelen ilgeci kullanmıştır. Diğer ilgeç
yanlışlarının eylemin aldığı ilgeci bilmemekten kaynaklandığı anlaşılmaktadır.
c) Tespit edilen 21 işaret sıfatının 10’u çoğul adın önüne tekil işaret sıfatı
getirilmesiyle ilgilidir. Türkçede işaret sıfatı daima tekil kullanıldığından, öğrenenler
bu kuralı Fransızcadaki işaret sıfatlarına da uygulayarak olumsuz aktarım
yapmışlardır. Diğer işaret sıfatı yanlışları ise tamamen diliçi yanlışlardır ve adların
tanımlıklarını bilmemekten kaynaklanmaktadır. Sonuç olarak öğrenenlerin yaptıkları
işaret sıfatı yanlışlarının yarısı Türkçeden olumsuz aktarımdan kaynaklanırken, yarısı
da Fransızcadaki adların tanımlıklarını bilmemekten kaynaklanmaktadır.
d) İyelik sıfatı yanlışlarının iki nedeninin olduğu görülmüştür. Birincisi
adların aldığı tanımlığı bilmemek, ikincisi ise, adın kime ait olduğunu bulup ait olan
kişiye göre iyelik sıfatı yazamamaktır.
e) Sıfat uyumlarına ilişkin yanlışlar, tamamen Fransızcanın kendi yapısından
ve kurallarından kaynaklanmaktadır. Öğrenenlerin adın tanımlığını bilmemeleri ve
337
Türkçede ve İngilizcede sıfat uyumunun olmaması Fransızcada sıfat uyumu
yanlışlarının yapılmasında en büyük etkendir.
f) Adlarla ilgili yanlışlar, çoğul ad yapım yanlışları ve sayı sıfatına göre adın
çoğul yapılmamasıyla ilgili yanlışlardır. Öğrenenlerin “çoğul adların sonuna “s”
getirilir” kuralını genelleştirerek bütün adlara uygulamaları sonucu, çoğul ad yapım
yanlışı yaptıkları saptanmıştır. Çoğul sayı sıfatlarından sonra gelen adın çoğul
yapılmamasıyla
ilgili
yanlışların
nedeni
ise,
Türkçeden
olumsuz
aktarım
yapılmasıdır. Türkçede bir adın önünde herhangi bir sayı varsa, bu ad asla çoğul
yapılmaz.
g) İşaret adılı yanlışlarının nedeni, öğrenenlerin adların tanımlıklarını
bilmemelerinden kaynaklanmaktadır. Ayrıca bu adılların yerlerine geçtikleri adlarla
hem cins, hem de sayı bakımından uyum sağlamaları gerekir. Öğrenenlerin bu kuralı
uygulamakta güçlük çektikleri görülmektedir.
h) Soru adılı yanlışlarının bazıları adların tanımlıklarını bilmemekten
kaynaklanırken, bazıları ise ses benzerliğinden dolayı soru adıllarının yanlış
yazılmasından kaynaklanmaktadır.
i) Yanlış adıl kullanımının üç nedeninin olduğu saptanmıştır. Birinci neden,
eylemin ilgeç alıp almadığını, alıyorsa hangi ilgeci aldığını bilmemek ve buna göre
adıl kullanamamaktır. İkinci neden ise, ilgeçlerden sonra kullanılan adıllarla, belirtili
nesne durumunda olup da eylemin önünde kullanılan adılları karıştırmaktır. Üçüncü
neden ise, öğrenenlerin adılları birbirine karıştırmaları ve adıl kullanımını iyi
öğrenememiş olmalarıdır.
j) Basit ilgi adıllarına ilişkin yanlışların en büyük nedeni öğrenenlerin bu
adılları karıştırarak birbirlerinin yerine kullanmalarıdır. Burada ilgi adılı kullanımının
tam olarak öğrenilmediği görülmektedir. Bileşik ilgi adıllarına ilişkin yanlışların
nedeni ise, tanımlığın yanlış kullanılmasından kaynaklanmaktadır.
338
k) Ana eylem çekim yanlışlarında, öğrenenlerin birinci grup eylemlerin
çekiminde 31, ikinci grup eylemlerin çekiminde 8, üçüncü grup eylemlerin
çekiminde ise 100 yanlış yaptıkları görülmektedir. Düzensiz eylemlerin çekiminin
öğrenenlerde çok fazla güçlüğe yol açtığı görülmektedir. Bunun nedeni ise, düzensiz
eylemlerde kesin çekim kurallarının bulunmayışı ve öğrenenlerin birinci ve ikinci
gruptaki eylemlere göre, bu eylemlerle daha az karşılaşmış olmalarıdır.
l) Çekimli eylem yerine mastar eylem kullanımı ve mastar eylem yerine
çekimli eylem kullanımına ilişkin yanlışlar, öğrenenlerin eylemlerin çekim
kurallarını bilmelerinden ve tümce içinde eylemlerin nasıl kullanılması gerektiğini
öğrenmemiş olmalarından kaynaklanmaktadır.
m) Eylemin yanlış zamanda çekimine ilişkin yanlışların en büyük nedeni,
öğrenenlerin zaman uyumu kuralını bilmemeleridir. İkinci neden ise özellikle
düzensiz eylemlerin farklı zamanlardaki çekimlerini birbirine karıştırmalarıdır.
n) Özne-yüklem uyumsuzluğuna ilişkin yanlışlar,
genellikle öğrenenlerin
eylem çekimlerini tam olarak özümsememelerinden kaynaklanmaktadır. Öğrenenler
eylem çekimini bilmemekte, ya tahmin yoluyla eylemi çekmekte, ya da eylemin
kişilere göre çekimini birbirine karıştırarak yanlış yapmaktadır.
o) Sıfat eylem kullanımıyla ilgili yanlışlar, öğrenenlerin sıfat eylemleri nasıl
kullanacaklarını, hangi yardımcı eylem kullanıldığında sıfat eylemin özneyle uyum
yapması gerektiğini ve mastar eylemin sıfat eylem biçiminin nasıl olduğunu
bilmemelerinden kaynaklanmaktadır.
p) Yanlış yardımcı eylem kullanımına ilişkin yanlışların nedeni, hangi
eylemlerle hangi yardımcı eylemin kullanılacağının bilinmemesidir.
7.3.2. Sözdizimsel Yanlışların Nedenlerine İlişkin Sonuçlar
a) Tanımlık kullanmamanın en önemli nedeni, Türkçede ve öğrenenlerin
birinci yabancı dili olan İngilizcede tanımlık olmamasıdır. Ayrıca öğrenenlerin
339
tanımlıkların gerekliliğini tam olarak kavrayamamış olmaları da tanımlık
kullanılmamasında etkili olmaktadır.
b) İlgeç kullanmamanın en önemli nedeni, Türkçeden olumsuz aktarım veya
öğrenenlerin eylemlerin aldığı ilgeçleri bilmemeleridir.
c) İyelik sıfatı kullanmamayla ilgili yanlışlar, genel olarak dikkatsizlikten
kaynaklanmaktadır.
d) Yardımcı eylem kullanmamayla ilgili yanlışlar, öğrenenlerin geçmiş
zamanı iyi öğrenemediklerinden kaynaklanmaktadır. Türkçede geçmiş zaman
çekimlerinin Fransızcadakilere göre farklılık göstermesi de bu tür yanlışların
yapılmasında etkili olmaktadır.
e) Adıl kullanmamayla ilgili yanlışların çoğu, dönüşlü eylem yerine normal
eylem kullanılmasından kaynaklanmaktadır. Çünkü dönüşlü eylemler, özneyle uyum
sağlayan adıl gerektirmektedir.
f) Bağlaç kullanmanın en önemli nedeni, İngilizceden olumsuz aktarım ve
bağlaç yerine ona yakın gibi görünün ilgeç kullanımıdır.
g) Olumsuzluk biçimbirimi ve belirtecinin kullanılmamasının nedeni
İngilizceden olumsuz aktarım yapılmasıdır.
h) Eylem kullanmamanın en büyük nedeni, öğrenenlerin Fransızcadaki tümce
yapısını tam olarak kavrayamamış olmalarıdır. Çünkü bu tür yanlışların hemen
hemen tamamı Fransızca öğrenimine yeni başlayan temel düzey öğrenenlerinde
görülmektedir.
i) Öğrenenlerin gereksiz tanımlık kullanmalarının nedenleri, tanımlıkların
nerelerde kullanılacağını tam olarak bilemeyip aşırı genelleme yapmalarıdır.
340
j) Gereksiz ilgeç kullanımının en büyük nedeni, Türkçeden olumsuz aktarım
ve öğrenenlerin eylemin ilgeç alıp almadığını bilmemeleridir.
k) Gereksiz olumsuzluk biçimbirimi kullanımının en büyük nedeni,
öğrenenlerin olumsuzluk belirteçleriyle olumsuzluk biçimbirimlerinden sadece “ne”
nün kullanılması gerektiğini bilmemeleridir.
l) Gereksiz bağlaç kullanımının nedeni, öğrenenlerin bağlacı nerede
kullanacaklarını bilmemeleridir.
m) Gereksiz kişi adılı kullanımının nedenleri, normal eylem yerine dönüşlü
eylem kullanılmasından ve dikkatsizlikten öğrenenlerin hem adı, hem de onun yerine
geçen adılı aynı tümcede kullanmalarıdır.
n) Gereksiz yardımcı eylem kullanımının nedeni, öğrenenlerin geçmiş
zamanla diğer zamanları birbirine karıştırmaları, yani geçmiş zamanlar için
kullanılan yardımcı eylemi diğer zamanlar için de genelleştirerek kullanmalarıdır.
o) Adılın eylemden sonra kullanımına ilişkin yanlışlar, İngilizceden olumsuz
aktarım yapılmasından kaynaklanmaktadır.
p) Olumsuzluk biçimbiriminin eylemden sonra kullanımına ilişkin yanlışların,
İngilizceden olumsuz aktarım yapılmasından ve Fransızcadaki “eylem “ne pas”
arasına gelir” kuralının genelleştirilmesinden kaynaklandığı görülmektedir.
r) Belirtecin eylemden önce kullanılmasına ilişkin yanlışların çoğunun
İngilizceden olumsuz aktarım yapılmasından kaynaklandığı görülmektedir. Diğer
yanlışların ise,
Türkçeden olumsuz aktaram yapılmasından kaynaklandığı
söylenebilir.
s) Belirtecin nesneden sonra kullanımına ilişkin yanlışların, tamamen
İngilizceden yapılan olumsuz aktarım yanlışları olduğu görülmektedir.
341
t) Sıfatın addan önce kullanımına ilişkin yanlışların, tamamen İngilizceden ve
Türkçeden olumsuz aktarım sonucu yapıldığı saptanmıştır.
7.4. ÖNERİLER
7.4.1. Fransızca Öğretenlere Yönelik Öneriler
Bu çalışmada Fransızca öğrenenlerin biçimsözdizimsel konulara ilişkin
oldukça fazla yanlış yaptıkları ortaya çıkmıştır. Sözdizimsel yanlışların sayısı da
azımsanmayacak kadar fazladır. Fransızca öğretmenlerine sunulabilecek öneriler
şunlardır:
a) Öğrenenlerin en fazla eylemlerle ilgili yanlış yaptıkları göz önünde
bulundurulursa, Fransızca öğretmenlerinin bu konuya çok fazla önem vermeleri
gerekir. Öğretmenin her öğrettiği zaman veya kiple ilgili yazılı ve sözlü çalışmalar
yapması ve kitap dışında destekleyici alıştırmalar kullanması gerekir. Sadece verilen
eylemlerin belli zamanda çekilmesi yeterli değildir. Eylemler, değişik durumlarda
bağlam içinde kullanıldıkları zaman anlam kazanırlar. Mekanik alıştırmalardan daha
çok, öğrenenlerin kendi düşüncelerini aktarabilecekleri yazma çalışmalarının
yaptırılması gerekir.
b) Tanımlık yanlışları da öğrenenlerin en çok yaptıkları yanlışlar arasındadır.
Öğretmenlerin temelden başlayarak her öğrettikleri sözcüğün mutlaka tanımlığını da
vermeleri gerekir. Tanımlığın Fransızcada ne kadar önemli olduğunu, yanlış tanımlık
kullanıldığında veya sözcüğün tanımlığı yanlış öğrenildiğinde bunun zincirleme
olarak tüm öğrenim sürecini etkileyeceğinin öğretmenler tarafından öğrenenlere
mutlaka anlatılması gerekir. Çünkü bir adın tanımlığı yanlış biliniyorsa, bu sözcüğün
yerine kullanılacak adıl da yanlış kullanılacaktır. Diğer taraftan, tanımlığı yanlış
bilinen adı niteleyen sıfat, adla yanlış uyum yaptırılacak veya adın önüne gelen işaret
342
sıfatı da yanlış olacaktır. Böylece bir tanımlık yanlışı, ilerideki öğrenme
aşamalarında her zaman yanlışa neden olacaktır.
c) İlgeçler de öğrencilere oldukça fazla zorluk çıkaran bir konudur.
Öğretmenlerin her öğrettikleri eylemi mutlaka ilgeciyle birlikte yazmaları ve mutlaka
bağlam içinde kullanmaları büyük önem taşımaktadır. Fransızcadaki bir eylem,
Türkçede aynı anlama gelen bir eylemin aldığı ilgeci almıyorsa, farklı bir ilgeç
alıyorsa, bu farklılığın öğrenciye anlatılmasında yarar vardır. Aksi takdirde, Türk
öğrenciler eylemlerin aldığı ilgeci öğrenmemişlerse, Türkçede o eylem hangi ilgeci
alıyorsa, Fransızcada da bu ilgeci koyarak yanlış yapmaktadırlar. Bu ayrımların
öğrencilere anlatılması, yanlışların en aza indirilmesinde etkili olacaktır.
d) Sıfat uyumu, öğrencilerin oldukça fazla zorlandıkları bir konudur.
Türkçede ve İngilizcede sıfat uyumunun olmaması, Fransızca öğrenenleri
şaşırtmaktadır. Kimi zaman sıfatı Türkçede ve İngilizcede olduğu gibi adın önüne
yerleştirerek öylece bırakmakta, adla uyum yapmamaktadırlar. Bu durumların en aza
indirilmesi için öğretmenlerin, birkaç istisna dışında sıfatların sayı ve cins
bakımından mutlaka adlarla uyum yapmaları gerektiğini anlatması, sınıfa bu
uyumların pekiştirilmesini sağlayacak etkinlikler getirmesi gerekir. Öğretmenlerin,
her öğrettikleri sıfatın eril ve dişil ada göre uyumlu halini yazmaları ve tümce içinde
kullanmaları son derece önemlidir.
e) Adıllar Fransızca öğretiminde önemli bir yere sahiptir. Özne durumundaki
adılların asla silinemeyeceği, ilgeçlerden sonra kullanılan adıllarla eylemlerin önüne
gelen adılların farklı adıllar olduğu öğrenenlere öğretmenler tarafından anlatılmalıdır.
Adılların kullanımlarına yönelik sözlü ve yazılı alıştırmalar ne kadar fazla yapılırsa,
adıl yanlışları o kadar azalacaktır. Ayrıca öğretmenlerin öğrenenleri adıl kullanmaya
teşvik etmeleri gerekir. Bu yapılan çalışmada, öğrenenlerin yazılı anlatım sınav
kağıtlarında adıl kullanmak yerine aynı sözcüğü birkaç kez kullandıkları
görülmüştür. Öğrenenlerin yazılı ve sözlü anlatımlarının daha akıcı, doğru ve
etkileyici olmasında adıl kullanımının yeri oldukça önemlidir. Aksi takdirde,
öğrenenlerin aynı adları tekrarlayarak uzun ve sıkıcı tümce kurmaları söz konusudur.
343
f) Öğrenilenlerin doğru öğrenilip öğrenilmediğini görmek açısından yazılı ve
sözlü anlatım çalışmaları büyük önem taşımaktadır. Zaman kaybına neden olmaması
için uzun yazılı anlatım çalışmalarının eve ödev olarak verilmesi ve öğretmen
tarafından düzeltilerek öğrenenlere geri verilmesi çok önemlidir. Sınıftaki ortak
yanlışlar üzerinde öğretmenin mutlaka durması, bu yanlışların giderilmesine yönelik
çalışmalar yaptırması gerekir. Birçok öğrencide görülen yanlış, üzerinde dikkatle
durulması gereken bir konudur. Ya öğrenenlere anlatılmak istenen tam olarak
anlatılmamıştır, ya da öğrenciler yanlış ve eksik anlamıştır. Sonuç olarak konunun
öğrenenler tarafından anlaşılmadığı fark edilirse, öğretmen o konuyu yeniden
anlatmalı ve yanlışları en aza indirmeye çalışmalıdır.
g) Dilbilgisi öğretiminin yabancı dil öğretimindeki yeri çok fazla tartışılan bir
konudur. Yabancı dil öğretimi sadece dilbilgisi öğretiminden oluşmaz. Dört temel
beceri olan, okuma anlama, dinleme anlama, konuşma ve yazmada dilbilgisinin yeri
tartışılmaz. Yabancı dil öğretiminde dilbilgisi amaç olmamalı, dört temel becerinin
geliştirilmesinde kullanılan bir araç olmalıdır. Öğretmenin bu aracın öneminin ve
yerinin farkında olması gerekir. Temel becerileri bir yana bırakmadan, dilbilgisini
destekleyici bir araç olarak kullanmalıdır.
h) Yanlış çözümlemesinden yararlanarak öğrenenlerin yaptıkları yanlışların
birçoğunun nedeni bulunmaya çalışılmaktadır. Öğrenenler, az ya da çok bir yerlerde
yanlış yapacaktır. Önemli olan bu yanlışların nedenlerinin bilinmesidir. Nedenler
bilinirse, yanlışlar en aza indirgenebilir. Yanlışların nedenlerine inilebilmesi için
mutlaka yanlış çözümlemesi yapılması gerekir.
Öğretmenlerin bunun farkında
olmaları ve dil öğretiminde yanlış yapan öğrencilerin cesaretini kıracak
davranışlardan kaçınmaları gerekir. Yanlış yapmadan öğrenmek çok zordur.
Öğrencilerin yanlış yapmaları korkulacak bir şey değildir. Hemen bu yanlışların
nedeninin bulunup düzeltilmesi için harekete geçilmesi gerekir.
i) Öğretmenlerin, alanlarıyla ilgili yanlış çözümlemesi ve yanlışların
düzeltilmesine yönelik çalışmaları takip etmelerinde büyük yarar vardır. Böylece
344
yanlışların hangi tekniklerle ve ne zaman düzeltilmesi gerektiği konusunda bilgi
sahibi olabilirler.
7.4.2. Fransızca Öğrenen Türklere Yönelik Öneriler
a) Bir yabancı dili iyi öğrenebilmenin, dilin inceliklerini keşfedebilmenin ve o
dili sözlü ve yazılı olarak iyi bir şekilde kullanabilmenin en önemli koşullarından
birisi, kendi anadilini iyi bilmektir. Böylece anadili ile öğrenilen yabancı dil arasında
karşılaştırma yapılarak iki dil arasındaki benzerlikler ve farklılıklar daha iyi
anlaşılabilir ve bu da dil öğreniminde kimi zaman bazı kolaylıklar sağlar.
b) Her öğrenen, öğrenim sürecinin herhangi bir yerinde yanlış yapabilir ya da
bir zorlukla karşılaşabilir. Bu son derece doğaldır. Bu nedenle, öğrenenlerin dil
öğreniminde yanlış yapmaktan korkmamaları gerekir. Aksi takdirde, öğrenenler
yanlış yapmamak için dil etkinliklerine katılmayıp konuşmayarak kendi grup
arkadaşlarından geri kalırlar. Ayrıca yapılan yanlışlar ne kadar erken ortaya çıkarsa
ve bu yanlışların nedenleri ne kadar çabuk anlaşılırsa, o kadar erken düzeltilir ve dil
öğrenimi bundan daha az etkilenir.
c) Yeni öğrenilen adların mutlaka tanımlıklarıyla birlikte öğrenilmesi gerekir.
Aksi taktirde, yanlış öğrenilen bir adın tanımlığı daha sonraki öğrenim sürecinde
sıfat uyumu, adıl kullanımları gibi konularda zincirleme yanlışlara yol açabilir.
d) Bu araştırmada Türk öğrenenlerin en fazla eylemlerle ilgili yanlış
yaptıkları ortaya çıkmıştır. Bu nedenle, Fransızca öğrenen Türklerin Fransızcadaki
eylem çekimlerini, zamanları, kipleri, zaman uyumlarını, sıfat eylem kullanımını çok
iyi özümsemeleri gerekmektedir. Özellikle 3. grup eylemlerin çekimi Türkler için
büyük güçlük oluşturmaktadır. Bu nedenle bu düzensiz eylemlerin zamanlara göre
çekimini çok iyi öğrenmek büyük önem taşımaktadır. Bu eylemlerin mastar ekleri
birbirlerine benzemelerine karşın, çoğu zaman çekimleri farklılık göstermektedir. O
halde bunların tek tek ele alınmasında ve çekimlerinin ezberlenmesinde yarar vardır.
345
e) Fransızca öğrenen Türklerin ilgeç kullanımıyla ilgili de oldukça fazla
yanlış yaptıkları saptanmıştır. Bu da bize öğrenilen her eylemin, aldığı ilgeçle birlikte
öğrenilmesi gerektiğini göstermektedir. Tümceden veya bağlamdan bağımsız, sadece
eylem ezberlemek pek fazla işe yaramaz. Bu nedenle, öğrenilen her eylemin aldığı
ilgeci veya ilgeçleri de öğrenmek, onların bağlam içinde nasıl kullanıldığını bilmek
oldukça önemlidir.
f) Her dilin kendine özgü bir yapısı ve işleyişi olduğunu unutmamak gerekir.
Fransızcanın da kendine özgü bir yapısı ve işleyişi vardır ve Fransızca öğrenirken bu
yapı ve kuralları çok iyi öğrenmek gerekir. Bu çalışmada, adıl, bağlaç, sıfat
kullanımları konusunda da Türk öğrenenlerin çok fazla güçlük çektikleri ortaya
çıkmıştır. Bu güçlüklerin birçoğu, Fransızcanın bu yapılarının tam olarak
kavranamamasından kaynaklanmaktadır. Bu nedenle, her öğrenilen konunun iyice
özümsendikten sonra, diğer konuya geçilmesinde yarar vardır. Burada öğrenenlere,
anlamadıkları konuları öğretmene sorma, açıklama isteme açısından görev
düşmektedir.
g) Bu çalışmada biçimsözdizimsel ve sözdizimsel yanlışlarda temelde ve
yüksekte yapılan yanlışların birbiriyle benzer özellikler taşıdığı ortaya çıkmıştır.
Buradan da temelde yapılan yanlışların yüksekte de sürdürüldüğü sonucu
çıkmaktadır. O halde temel kurlar dil öğreniminde oldukça önemlidir ve dil açısından
sağlam bir temelin atılması gerekir. Bu sağlam temel, daha sonraki öğrenim
sürecinde yeni bilgilerin öğrenilmesini kolaylaştıracaktır.
7.4.3. Araştırmacılara Yönelik Öneriler
Bu çalışmada araştırma alanı çok geniş tutulmuştur. Bu nedenle araştırma
alanımıza giren biçimsözdizimsel ve sözdizimsel yanlışlar çok ayrıntılı bir şekilde
ele alınmıştır. Yapılan araştırmalarda bu alanlarla ilgili böylesine ayrıntılı bir
çalışmaya rastlanmamıştır. Fransızcanın yabancı dil olarak öğretimi alanında çalışan
araştırmacılar açısından bu çalışmanın büyük yararı olacağı düşünülmektedir. Çünkü
bu araştırmada hem anadili Türkçeden, hem de birinci yabancı dil İngilizceden
olumsuz aktarım yanlışları ayrıntılı bir şekilde ortaya konmuş, ayrıca Fransızcadaki
bazı kuralların genelleştirilmesinin, daha sonra öğrenilen bilgileri nasıl olumsuz
346
etkilediği de yanlışların nedenleri bölümünde ayrıntılı bir şekilde verilmiştir.
Saptanan yanlışların aşağı yukarı hepsinin nedeninin belirlenmiş olmasının,
Fransızcanın yabancı dil olarak öğretimi konusunda araştırma yapanlara, Türklere
yönelik bir Fransızca öğretim kitabı yazma konusunda ve sınıf içinde
uygulanabilecek en iyi yöntem ve tekniklerin belirlenmesi konusunda yararlı bilgiler
vereceği düşünülmektedir.
Bu çalışma, sadece biçimbilim ve sözdizim alanlarını içermektedir. Yapılan
araştırmalarda anlambilim, sesbilim, sözcükbilim, metindilbilim gibi alanlarda pek
fazla çalışma yapılmadığı gözlemlenmiştir. Bu nedenle araştırmacıların bu alanlara
yönelik çalışma yapmaları Türkiye’deki Fransızca öğretimi açısından önemlidir.
347
KAYNAKÇA
ADALI, Oya, Türkiye Türkçesinde Biçimbirimler, TDK Yayınları,
Ankara, 1979.
AKSAN, Doğan, Anlambilim, Anlambilim Konuları ve Türkçenin
Anlambilimi, Engin Yayınevi, Ankara, 1998.
…………………., Her Yönüyle Dil, Cilt: l, TDK Yayınları, Ankara 1990
……………….., Her Yönüyle Dil, Cilt: 2, TDK Yayınları, Ankara, 1989.
AKSOY, Ekrem, “Fransızcanın Türkiye Serüveni ve Düşündürdükleri”,
Frankofoni, Ortak Kitap No: 2, Ankara, 1990, S:7-11.
ASTOLFI, Jean-Pierre, L’Erreur, un Outil pour Enseigner, Collection
Pratiques et Enjeux Pédagogiques, ESF Editeur, 1997.
AYDIN, Özgür, Yabancı Dil Olarak Türkçe Dilbilgisi Öğretimi, Ankara,
1996.
……………….,
Anadili
İngilizce
Olan
Öğrencilerde
Türkçenin
Sözdizimine İlişkin Olumsuz Aktarım Yanlışları, A.Ü. Sosyal
Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara,
1992.
348
BALCI, Ali, Sosyal Bilimlerde Araştırma, Yöntem, Teknik ve İlkeler,
İkinci Baskı, A.Ü. Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayını, Ankara, 1997.
BAŞKAN, Özcan, "Sözdizimi", Dilbilim ve Dilbilgisi Konuşmaları I, TDK
Yayınları, Ankara, 1980, s: 124-128.
BAYRAKTAROĞLU, Sinan, "Yabancı Dil Öğrenim Güçlükleriyle İlgili Araştırma
Yöntemleri", İzlem, Sayı: 3, Kış 1979, s: 2-13.
BESSE, H., R. Porquier, Grammaire et Didactique des Langues, LAL, Credif Hatier, Paris, 1984.
CAPELLE, Guy, N. Gidon, M. Molinie, Le Nouvel Espaces 3, Hachette Yayınevi,
Paris, 1996
CAPELLE, Guy, Noel Gidon, Le Nouvel Espaces 1, Hachette Yayınevi, Paris, 1995
CAPELLE, Guy, Noel Gidon, Le Nouvel Espaces 2, Hachette Yayınevi, Paris, 1995
CHARAUDEAU, Patrick, Grammaire du sens et de l'expression, Hachette, Paris.
1992.
CASTELLOTTI, Véronique, Maddalena De Carlo, La Formation des Enseignants de
Langue, CLE International, Paris, 1995.
349
CORDER, S. Pit, Error Analysis and Interlanguage, Oxford University Presse,
Oxford, 1981.
CORDER, S. P., J. P. B. Ailen, "Error Analysis" The Edinburg Course in Applied
Linguistics, Oxford University Presse, Londres, 1974.
CUQ, Jean Pierre, Didactique du Français, Didier-Hatier, Paris, 1996.
ÇAĞLAR, Güray, "Türkçede Sözcük Dizilişi ve Dil Tipolojisi", Genel Dilbilim Dergisi
I, Sayı: l, Ankara Dilbilim Çevresi Derneği Yayını, Ankara, Şubat 1978, s: 5560.
ÇAMLIDERE, Mete, Les Monèmes Prépositionnels du Français et les Difficultés
qu’Eprouvent les Etudiants dans leurs Traductions du Français au Turc.
(Fransızcanın İlgeç Biçimbirimleri ve Öğrencilerin Fransızcadan Türkçeye
Çevirilerde Çektikleri Güçlükler), İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler
Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 1993.
ÇOTUKSÖKEN, Yusuf, Türkçede Ekler-Kökler-Gövdeler, Alaz Yayınları, İstanbul,
1980.
DEBRENNE, Michèle, Fautes Typiques des Russophones Lors de l’apprentissage du
FLE, EduFLE.net, Le jeudi 9 Octobre 2003.
DEDE,
Müşerref,
"Yabancı
Dil
Öğretiminde
Karşılaştırmalı
Dilbilim
ve
YanlışÇözümlemesinin Yeri", Türk Dili, Dil Öğretimi Özel Sayısı, Sayı: 379380, Ankara, 1983, s: 123-135.
350
…………………….. "Dil Genelceleri", Dilbilim ve Dilbilgisi Konuşmaları I, TDK
Yayınları, Ankara, 1980, s: 41-42.
DEMİREL, Özcan, Yabancı Dil Öğretimi, İlkeler, Yöntemler, Teknikler, Usem
Yayınları, Ankara, 1990.
DENY, Jean, Türkçenin Dilbilgisi, TDK Yayınları, 1995.
DUBOIS, Jean, René Lagane, La Nouvelle Grammaire du Français, Larousse
Yayınları, Paris, 1995.
EDİSKUN, H., Türk Dilbilgisi, Dil-Sesbilgisi-Biçimbilgisi-Cümlebilgisi, Remzi
Kitabevi, İstanbul, 1985.
ENGİNARLAR, Hüsnü, "Türkçenin Bilimsel Özelliklerine Kısa Bir Bakış", Dilbilim
Yazıları, Usem Yayınları, Ankara, 1990, s: 65-70.
ERGENÇ, İclal, "Yabancı Dil Öğretimi ve Olumsuz Aktarım", Türk Dili, Dil Öğretimi
Özel Sayısı, Sayı: 379-380, Ankara, 1983, s: 195-206.
…………………, Almanca ve Türkçenin Ses Yapılarının Karşılaştırılması, Ankara
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara,
1982.
ERGİN, Muharrem, Türk Dil Bilgisi, Bayrak Basım/Yayım/Tanıtım, 20.
Baskı, İstanbul, 1993.
351
ERGUVANLI TAYLAN, Eser, "Yantümcelerde Tamlayan Ekinin İşlevi
Üzerine" Dilbilim Araştırmaları, Hitit Yayınları, Ankara, 1994,
s: 31-41.
EZİLER KIRAN, Ayşe, “Les Problèmes Sémantiques de la Traduction”
Frankofonie, Ortak Kitap No: 4, Ankara, 1992, S: 203-214.
GAONAC'H, Daniel, Théorie d'Apprentissage et Acquisition d’une Langue
Etrangère, Hatier, Paris, 1987.
GENCAN, Tahir Nejat, Dilbilgisi, TDK Yayınları, Ankara, 1979.
GOOSSE, M., Le Bon Usage, GREVISSE, Paris, 1993.
HATİBOĞLU, Vecihe, Türkçenin Sözdizimi, A.Ü. Dil ve Tarih-Coğrafya
Fakültesi Basımevi, 2. Baskı, Ankara, 1982.
…………………….., Tümcenin Ekleri, TDK Yayınları, Ankara, 1981.
HENGİRMEN, Mehmet, Türkçe Dilbilgisi, Engin Yayınevi, Ankara, 1997.
………………………….., Yabancı Dil Öğretim Yöntemleri ve TÖMER
Yöntemi, Engin Yayınevi, Ankara, 1994.
352
HISQUIN, Daniel, “Français, Langue Etrange” Les Revues Pédagogiques de la
Mission Laïque Française, Connaissance du Français, Janvier 2001,
No: 41, S: 17-26.
İMER, Kamile, Türkiye Türkçesinde Kökler, TDK Yayınları, Ankara, 1976.
KANEMAN-POUGATCH, Massia, S. Trevisi, M. Beacco di Giura, D. Jennepin, Café
Crème, Hachette Yayınları, Paris, 1997.
KASAP, Nizamettin, “Fransız Dilinin Öğreniminde İlgi Zamirleri Konusunda
Türkçenin Yapısından Kaynaklanan Güçlükler”, III. Ulusal Frankofoni
Kurultayı, Başlangıcından Günümüze Türkiye’de Frankofoni Bildirileri,
Ankara, 2003, S: 211-223.
KAVCAR, Cahit, Ferhan Oğuzkan, Sedat Sever, Türkçe Öğretimi, Engin Yayınevi, 7.
Baskı, Ankara, 2004.
KAVCAR, Cahit, Ferhan Oğuzkan, Özlem Aksoy, Yazılı ve Sözlü Anlatım, Anı
Yayıncılık, 2. Baskı, Ankara, 2002.
KIRAN, Ayşe, Ece Korkut, Fransızca Sözcük Bilgisi, Onur Yayın Dil Merkezi
Yayınları, İzmir, 1990.
KIRAN, Zeynel, Fransızca Dilbilgisi ve Çeviri Kılavuzu, Onur Yayın Dil Merkezi
Yayını, Ankara, 1987.
353
KOCAMAN, Ahmet, "Uygulamalı Dilbilim Üzerine: Kuramsal Bir Yaklaşım
Denemesi," Genel Dilbilim Dergisi I/1, Ankara, 1978, s: 6-12.
LANCHEC, Jean-Yvon, Psycholiguistique et Pédagogie des langues, Presses
Universitaires de France, 1976.
LEFRANÇOIS, Pascale, “Le Point sur le Transfert dans L’Ecriture en Langue
Seconde” Canadian Modern Language Review, Volume 58, No: 2,
Decembre 2001, S: 1-15.
MACKEY, W. F. "Uygulamalı Dilbilim", D. Aksan (yay.) "Dilbilim Seçkisi", Çev. A.
Kocaman, TDK Yayınları, Ankara, 1982, s: 225-235.
MAINGUENEAU, Dominique, Syntaxe du Français, Hachette Yayınevi, Paris, 1999.
ÖZÇELİK, Nurten, Etude Comparative de l’Expression de Condition dans le
Français et le Turc (Fransızcadaki ve Türkçedeki Şart ifadelerinin
Karşılaştırılması),
Gazi
Üniversitesi
,
Sosyal
Bilimler
Enstitüsü,
Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 1990.
PEREZ, Claude, “L’Enseignement du Français en Turquie”, Frankofoni, Ortak Kitap
No: 2, Ankara, 1990, S: 13-16.
ROSEN, Evelyne, “Interlangue (en France Langue Etrangère et Français Langue
Maternelle) et Formation Professionnelle”, Marges Linguistiques, 2003.
SEBÜKTEKİN, H. "Yabancı Dil Öğretiminde Yöntem", İzlem, Sayı: l, 1978, s: 10-16.
354
SENEMOĞLU, Osman, “Dilbilim Kuramları ve Yabancı Dil Öğretimi” DİLBİLİM
IX, İstanbul Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi Yabancı Diller Eğitimi Bölümü
Dergisi, İstanbul, 1990, S: 193-222.
SEVER, Sedat, Türkçe Öğretimi ve Tam Öğrenme, Anı Yayıncılık, Ankara, 1997.
SEZER, Ayhan,
“Dillerin Sınıflandırılması: Yeni Bir Yaklaşım”, Genel Dilbilim
Dergisi 7-8, Ankara, 1980, S: 26-37.
……………...,
"Türkçe Tümcelerde Sözdiziminin İşlevi", Genel Dilbilim Dergisi,
Sayı: 5-6, Ankara Genel Dilbilim Çevresi Derneği Yayını, Ankara, 1979, s:
53-63.
TOME,
Mario
ve
Nives
Goicoechea
Gómez,
“Fautes
Typiques
des
Hispanophones Lors de l’apprentissage du FLE”, EduFLE.net, vendredi, 10
Septembre 2004.
TOSUN, Cengiz, "Bilbilimindcn Uygulamalı Dilbilimine ve Dilbiliminin Dil Öğrenimine Katkısı", A. Kocaman (Yay.) I. Dilbilim Sempozyumu: Dilbilimin
Dünü, Bugünü, Yarını, Hacettepe Üniversitesi, Ankara, 1987, s: 110-1 12.
TÜRKMEN, Cihan, L’Enseignement de la Grammaire dans la Classe de F.L.E.
(Yabancı Dil Olarak Fransızca Sınıfında Dilbilgisi Öğretimi), Anadolu
Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi,
Eskişehir, 1992.
355
ULUPINAR, Nermin, Apprentissage d’une Langue Etrangère et Analyse des
Erreurs (Yabancı Dil Öğretimi ve Yanlış Çözümlemesi), Hacettepe
Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi,
Ankara, 1987.
UZUN, N. Engin, Dünya Dillerinden Örnekleriyle Dilbilgisinin Temel Kavramları,
Türkçe Üzerine Tartışmalar, Türk Dilleri Araştırmaları Dizisi: 39, İstanbul,
2004.
………………….,, Anaçizgileriyle Evrensel Dilbilgisi ve Türkçe, Multilingual,
İstanbul, 2000.
VARDAR, Berke, N. Güz, E. Huber, O. Senemoğlu, E. Öztokat, Açıklamalı Dilbilim
Terimleri Sözlüğü, Multilingual Yabancı Dil Yayınları, İstanbul, 2002 .
VARDAR, Berke, Dilbilimin Temel Kavram ve İlkeleri, TDK Yayını, Ankara, 1982.
WAGNER, Karl Heinz, "Ayrımsal Dilbilim", Dilbilim Seçkisi, Çeviren: Emel Sözer,
TDK Yayınları, Ankara, 1982, s: 217-224.
WAGNER, R. L. ve , J. Pinchon, Grammaire du Français Classique et Moderne,
Hachette Yayınevi, Paris, 1962.
YILDIRIM, Ali ve Hasan Şimşek, Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri,
Seçkin Yayınevi, Ankara, 1999.
356
ÖZET
Bu çalışmada, 2000-2004 yılları arasında Ankara Üniversitesi Türkçe ve
Yabancı Dil Araştırma ve Uygulama Merkezi TÖMER Ankara Kızılay Şubesinde
Temel ve Yüksek seviyede Fransızca öğrenen Türk öğrencilerin yaptığı
biçimbilimsel ve sözdizimsel yanlışlar çözümlenmeye çalışılmıştır. Öncelikle,
öğrenenlerin yaş, cinsiyet, öğrenim durumu ve dil öğrenme nedenleri ve dil
geçmişlerini anlama açısından 100 öğrenene dil biyografisi anketi uygulanmış ve bu
anketler değerlendirilmiştir. Daha sonra Temel seviyede 125, yüksek seviyede ise 80
öğrenen olmak üzere, toplam 205 öğrenenin dilbilgisi ve yazılı anlatım final sınavı
kağıtları incelenmiş ve saptanan yanlışlar biçimsözdizimsel ve sözdizimsel olarak iki
ana grupta toplanmıştır.
Yanlış çözümlemesi yöntemi kullanılan bu çalışmada, 1316 biçimsözdizimsel
ve 574 sözdizimsel olmak üzere, toplam 1890 yanlış saptanmıştır. Biçimsözdizimsel
yanlışlar 37, sözdizimsel yanlışlar ise 38 alt gruba ayrılmıştır. Daha sonra bu
yanlışların nedenleri araştırılmıştır. Saptanan birçok yanlışın, anadili Türkçeden ve
birinci yabancı dil İngilizceden olumsuz aktarım yapılması sonucu ortaya çıktığı
anlaşılmıştır. Bunun yanı sıra, Fransızcadaki bazı kuralların genelleştirilmesiyle de
birçok yanlışın yapıldığı anlaşılmıştır.
İstatistiksel değerlendirmeler sonucunda, biçimsözdizimsel ve sözdizimsel
yanlışlarda temel ve yüksek seviyelerde yapılan yanlışlar arasında yanlış türü ve
sayısı
açısından
anlamlı
bir
fark
olmadığı
görülmüştür.
Buna
karşın
biçimsözdizimsel yanlışlarda temel 1 ve temel 5 seviyeleri arasındaki yanlışlar
açısından anlamlı bir fark olduğu ortaya çıkmıştır. Bu çalışmada saptanan yanlışlara
bakıldığında, biçimsözdizimsel ve sözdizimsel yanlışlar arasında yanlış türü ve sayısı
bakımından anlamlı bir fark olduğu gözlemlenmiştir.
357
ABSTRACT
In this study, morphological and syntactical errors made by Turkish students
learning French at basic and upper-intermediate levels at Ankara University Turkish
and Foreign Language Research and Application Center TÖMER Kızılay Branch
have been tried to be analyzed. First, a language biography survey has been carried
out among 100 learners in order to comprehend their ages, sexes, education and
reasons for learning foreign language. Then, 125 basic, 80 upper-intermediate, total
205 learners’ grammar and writing final exam papers have been examined and
determined errors have been grouped as morpho-syntactical and syntactical.
In the study in which error analysis approach has been applied, a sum of 1316
morpho-syntactical and 574 syntactical errors, of which total number is 1890, has
been determined. Morpho-syntactical errors are divided into 37 subgroups while
those of syntactical ones are 38. Afterwards, the reasons for these errors have been
detected. Many of these detected errors have been found out to have been made due
to interference. Besides, many of the errors have been made because of generalizing
some rules in French.
As a result of the statistical evaluations no significant difference has been
observed in between morpho-syntactical and syntactical errors in basic and upperintermediate levels in regard with the number and type of errors. However, a
significant difference has been observed in morpho-syntactical errors in basic 1 and
basic 5 levels. When errors in this study have been taken into consideration, a
difference has been observed in between morpho-syntactical and syntactical errors in
regard with the number and type of errors.
358
RESUME
Dans cette étude, on s’est efforcé d’analyser les erreurs morphosyntaxiques et
syntaxiques des apprenants turcs, suivant des cours de français au niveau débutant et
supérieur à TÖMER, Centre de Recherches et d’Application du Turc et des Langues
Etrangères de l’Université d’Ankara, dans la Succursale de Kızılay entre les années
2000-2004. Tout d’abord, pour déterminer l’âge, le sexe, le niveau d’éducation, le
motif d’apprentissage du français et la biographie langagière des apprenants, on a
demandé à 100 apprenants de remplir une enquête de biographie langagière et on les
a évaluées. Ensuite, on a examiné les examens finals de grammaire et d’expression
écrite de 205 apprenants, dont 125 au niveau débutant, et 80 au niveau supérieur, et
on a regroupé les erreurs relevées en deux groupes, morphosyntaxiques et
syntaxiques.
Dans cette recherche, par la méthode «analyse des erreurs », on a relevé 1890
erreurs, dont 1316 morphosyntaxiques et 574 syntaxiques. On a divisé les premières
en 37 sous-groupes, et les secondes en 38 sous-groupes. Puis, on a essayé de
déterminer les raisons de ces erreurs. On s’est rendu compte que plusieurs erreurs
relevées étaient dues à l’interférence du turc, langue maternelle, et de l’anglais,
première langue étrangère. On a également constaté qu’elles étaient aussi dues au fait
de généraliser certaines règles grammaticales.
A la suite des évaluations statistiques, on a remarqué que la différence entre
les erreurs morphosyntaxiques et syntaxiques, commises au niveau débutant et au
niveau supérieur, n’était pas signifiante du point de vue du type et du nombre
d’erreurs, et que dans celles morphosyntaxiques, la différence entre les niveaux
débutants 1 et 5 était signifiante. Ainsi, on a observé qu’il y avait une différence
signifiante entre les erreurs morphosyntaxiques et syntaxiques.
359
EKLER
EK
1:
TÜRKİYE’DE
FRANSIZCANIN
YABANCI
DİL
OLARAK
ÖĞRETİMİYLE İLGİLİ YAPILAN YÜKSEK LİSANS VE DOKTORA
ÇALIŞMALARI*
Yükseköğretim Kurulu Tez Merkezinde, çeşitli süreli yayınlarda ve internette
yapılan araştırmalar sonucunda Türkiye’de Fransızca öğretimine yönelik çok fazla
çalışmaya rastlanamamıştır. Ulaşılan kaynakların genelde edebiyat üzerine
yoğunlaştığı görülmektedir. Ulaşılan kaynakların listesi aşağıda sunulmuştur:
ATAN, Nurhayat, İkinci Yabancı Dilde Öğrenme Stratejilerinin Kalıcılığa Etkisi,
Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2003 (Danışman: Prof.
Dr. İclal Ergenç).
GÜRBÜZ, Gülhanım, Yapısalcılık ve Yapısalcılık Sonrası Yabancı Dil Öğretimi ve
Yansımalar, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yabancı Dil Öğretimi
Anabilim Dalı, Doktora Tezi, 2003 (Danışman: Prof. Dr. Sabri Büyükdüvenci).
DARCAN, Sinan, Hacettepe ve Bilkent Üniversitelerinin Mütercim-Tercümanlık
Bölümü Öğrencilerinin Cümle Düzeyinde Anlambilimsel Çeviri Hataları, Nedenleri
ve Çözüm Önerileri, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans
Tezi, 2003 (Danışman: Prof. Dr. Zeynel Kıran).
*
Araştırma konumuz olan biçimbilim ve sözdizimle doğrudan ilgili araştırmaya
rastlanamamıştır. Edebiyatla ilgili çalışmalar konumuz dışında olduğu için burada
konumuzun bazı bölümleri veya alt bölümleriyle ilgili çalışmaların yalnızca adlarının
ve kimliklerinin verilmesiyle yetinilmiştir, bu nedenle ekler kısmına konulması
uygun görülmüştür. Sıralama en yeniden en eskiye doğru yapılmıştır.
360
KAYA, Muzaffer, Comparaison des Suffixes et des Préfixes dans la Langue Turque
et Française (Türkçedeki ve Fransızcadaki Önek ve Soneklerin Karşılaştırılması),
Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2002 (Danışman:
Yard. Doç. Dr. Abdülhalim Aydın).
ER, Nezihe, Fransızcanın Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Le Nouvel Espaces I,
II’nin Değerlendirilmesi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek
Lisans Tezi, 2002 (Danışman: Yard. Doç. Dr. Nazmiye Topçu).
USTA, Necla, La Subordination en Français et en Turc (Fransızcada ve Türkçedeki
Yan Tümce Kuruluşu), Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek
Lisans Tezi, 2001 (Danışman: Yard. Doç. Dr. Arsun Uras).
KARADAĞ, Canan, La Description des Procédés Explicatifs de L’Enseignant dans
L’Enseignement des Pronoms Compléments (Adılların Öğretiminde Öğretmenin
Kullandığı Açıklama Tekniklerinin Betimlenmesi), Anadolu Üniversitesi, Sosyal
Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2001 (Danışman: Prof. Dr. Gülnihal
Gülmez).
ERTEKİN, İrfan, La Comparaison des mots de relation en Français et en Turc
(Fransızcada ve Türkçede Cümlecikleri Birbirine Bağlayan Anlam İşlevli Öğelerin
Karşılaştırılması), Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans
Tezi, 2000 (Danışman: Y. Doç. Dr. Mükremin Yaman).
YILMAZ, Zühre, L’enseignement du Vocabulaire dans la Classe de F.L.E.
(Fransızcanın Yabancı Dil olarak Öğretiminde Sözcük Öğretimi), Anadolu
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2000 (Danışman: Prof.
Dr. Gülnihal Gülmez).
361
DALAK, Tülinay, La Créativité et L’Expression Ecrite Dans L’Enseignement du
Français Langue Etrangère (Fransızcanın Yabancı Dil Olarak Öğretiminde
Yaratıcılık ve Yazılı Anlatım), Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,
Yüksek Lisans Tezi, 2000 (Danışman: Prof. Dr. Bahadır Gülmez)
BAHAR, Güzin, La Grammaire dans L’Enseignement du Français Langue
Etrangère: Système Verbal dans les Manuels Le Nouveau Sans Frontières, Tempo et
Panorama (Fransızcanın Yabancı Dil Olarak Öğretilmesinde Dilbilgisinin Yeri: Le
Nouveau Sans Frontières, Tempo ve Panorama Ders Kitaplarındaki Eylem Sistemi),
Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2000
(Danışman: Doç. Dr. Ece Korkut).
KÖSE, Bayram, Fransızcada Yazım Yanlışları, Ankara Üniversitesi, Sosyal
Bilimler Enstitüsü, Yabancı Dil Öğretimi Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, 1999
(Danışman: Prof. Dr. A. Hamit Sunel).
METİN ASLAN, Canan, Etudes des Eléments Culturels Dans Deux Méthodes
d’Apprentissage du Français Langue Etrangère (Fransızcanın Yabancı Dil Olarak
Öğretiminde kullanılan iki Metotta Kültürel Öğelerin İncelenmesi), Hacettepe
Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1999 (Danışman: Prof.
Dr. Cengiz Ertem).
ONURSAL, İrem, L’Enseignement des Locutions Concernant les Parties du Corps
aux Apprenants Turcs (Bedenin Parçalarını İçeren Fransızca Deyimlerin Türk
Öğrencilere Öğretilmesi), Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek
Lisans Tezi, 1999 (Danışman: Prof. Dr. Ayşe Kıran).
SÖZERİ, Birgül, La Méthode Communicative Dans L’Enseignement du Français
Langue Etrangère (Frasızcanın Yabancı Dil Olarak Öğretilmesinde İletişimsel
Yöntem) Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1998
(Danışman: Prof. Dr. Nevin Haddat)
362
KOÇKAR, Volkan, Türk Öğrencilerin Fransızca Öğrenmelerinde Anadil
Alışkanlıklarının Olumsuz Etkileri , Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler
Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1998 (Danışman: Prof. Dr. A. Necmi Yaşar).
POLAT, Yusuf, La Conception de la Modalité et Temporalité en tant que Faits de
Signification et leur Traitement dans la Traduction (Anlam Olayı Olarak Kiplik ve
Zaman Kavramları ve Bunların Çevirideki Yansımaları), Dokuz Eylül Üniversitesi,
Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1998 (Danışman: Prof. Dr. Mehmet
Yalçın).
ÜNSAL,
Gülhanım,
Fransızca
Öğretiminde
Sesletim
Güçlükleri,
Ankara
Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi,1998 (Danışman: Prof.
Dr. Özcan Demirel).
ÜNVEREN, İsmail Cem, Fransızca Dil Öğretiminde Anadilin Kullanımı, Hacettepe
Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1997 (Danışman: Doç.
Dr. Sibel Bozbeyoğlu).
AĞILDERE TİMUR, Suna, Valeurs Sémantiques des Temps Grammaticaux en
Français et en Turc contemporain (Fransızcadaki ve Günümüz Türkçesindeki
Dilbilgisel Zamanların Anlamsal Değerleri), Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler
Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1997 (Danışman: Prof. Dr. Zeynel Kıran).
GÜVEN, Hanife, Yabancı Dil Öğretiminde Yeni Eğilimler ve Türkiye’de Fransızca
Öğretimi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 1995
(Danışman: Doç. Dr. Ufuk Semercioğlu).
YILMAZ, İbrahim, Argumentation et les Motifs argumentatifs dans une Classe de
Français Langue Etrangère (Söylevde “Argümantasyon” ve Fransızca Yabancı Dil
Sınıfındaki Söylevde Argümantatif Yönelmeler), Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler
Enstitüsü, Doktora Tezi, 1995 (Danışman: Prof. Dr. Ekrem Aksoy).
363
ÖZKÖK, Güçlü, Fransızca Eğitimi ve Sözcelem Kuramları Çerçevesinde Aktarılan
Söylem, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 1995
(Danışman: Prof. Dr. Zeynel Kıran).
ULUSOY, Haydar, Etudes Comparée des Méthodes et Manuels Utilisés dans
L’Enseignement du Français en France et en Turquie (Fransa’da ve Türkiye’de
Fransızca Öğretiminde Kullanılan Yöntem ve Kitapların Karşılaştırılması),
Çukurova
Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1995
(Danışman: Prof. Dr. E. Kayra).
GÖKDEMİR, M. Fikret, Les Lines Logique en Français, Cause/Conséquence/But,
(Fransızcada Mantıksal Çizgiler, Neden/Sonuç/Amaç), Gazi Üniversitesi, Sosyal
Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 1994 (Danışman: Prof. Dr. Zeynel Kıran).
ANŞIN (BOZKURT), Selma, Yabancı Dil Olarak Fransızcanın Öğretimi ve DilKültür Bağıntısı, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek lisans
Tezi, 1994 (Danışman: Doç. Dr. Osman Semenoğlu).
YAMAN, Tülay, L’Expression de L’Hypothèse en Français (Fransızcada Varsayım
İfadesi), Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1993
(Danışman: Prof. Dr. Zeynel Kıran).
ATAN Nurhayat, Le Français en Turquie, situation Actuelle et Perspectives
d’Avenir (Fransızcanın Türkiye’deki bugünkü ve Gelecekteki Durumu), Gazi
Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1993
(Danışman: Prof. Dr. Raşid Haddad).
KORKUT, Ece, Enseignement de la Compréhension et de L’Expression Ecrites du
Français Langue Etrangère à travers le Language Poétique. ( Yabancı Dil Olarak
Fransızcanın Öğretiminde Şiirsel Dille Yazılı Anlama ve Anlatım), Hacettepe
Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 1993 (Danışman: Prof. Dr.
Ayşe Kıran).
364
ÇAMLIDERE, Mete, Les Monèmes Prépositionnels du Français et les Difficultés
qu’Eprouvent les Etudiants dans leurs Traductions du Français au Turc.
(Fransızcanın İlgeç Biçimbirimleri ve Öğrencilerin Fransızcadan Türkçeye
Çevirilerde Çektikleri Güçlükler), İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,
Yüksek Lisans Tezi, 1993 (Danışman : Prof. Dr. Nüket Güz).
ÖZDEMİR, Recep, Les Auxiliaires de modes en Turc et en Français (Türkçede ve
Fransızcada Kiplerin Yardımcıları) Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,
Yüksek Lisans Tezi, 1993 (Danışman: Prof. Dr. Nevin Haddad).
TÜRKMEN, Cihan, L’Enseignement de la Grammaire dans la Classe de F.L.E.
(Yabancı Dil Olarak Fransızca Sınıfında Dilbilgisi Öğretimi), Anadolu Üniversitesi,
Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1992 (Danışman: Doç. Dr. Gülnihal
Gülmez).
KARA, Şeref, L’Etude des Structures Formelles du Vocabulaire Français, un Essai
Appliqué à l’Apprentissage du Vocabulaire (Fransızcanın Sözvarlığının Biçimsel
Yapılarının İncelenmesi, Sözcük Öğretiminde Uygulamalı Bir Deneme), Hacettepe
Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1991 (Danışman: Prof.
Dr. A. Hamit Sunel).
ERGUN, Emel, Syntaxe Transphrastique et Didactique du Français (Tümceüstü
Sözdizim ve Fransızca Öğretimi), İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü,
Doktora Tezi, 1990 (Danışman: Prof. Dr. Nuran Kutlu).
ÖZÇELİK, Nurten, Etude Comparative de l’Expression de Condition dans le
Français
et
le
Turc
(Fransızcadaki
ve
Türkçedeki
Şart
ifadelerinin
Karşılaştırılması), Gazi Üniversitesi , Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi,
1990 (Danışman: Prof. Dr. A. Hamit Sunel).
365
ERYILMAZ, Tarık, L’Eclectisme Méthodologique dans l’Enseignement du
Français Langue Etrangère et ses Conséquences (Yabancı Dil Olarak Fransızca
Öğretiminde Seçmeci Yöntem ve Sonuçları), Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler
Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1990 (Danışman: Doç. Dr. Osman Senemoğlu).
BOZBEYOĞLU, Sibel, Approche Nouvelle au Support Textuel et L’Enseignement
Systématisé du Vocabulaire aux Universités Turques ( Metinsel Desteğe Yeni Bir
Yaklaşım ve Türk Üniversitelerinde Sözcüğün sistemli Öğretimi), Hacettepe
Ekrem Aksoy).
ÖZTOKAT, Osman Erdim, Temel Fransızcanın Anlamsal Yapısı, İstanbul
Berke Vardar).
SÖNMEZ, Sevim, L’Expression de L’Opposition en Français dans le Cadre des
Théories de L’Enonciation et de la Pragmatique (Sözceleme ve Pragmatik Teoriler
Çerçevesinde Fransızcadaki Zıtlık İfadesi), Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler
Enstitüsü, Doktora Tezi, 1988 (Danışman: Prof. Dr. Zeynel Kıran).
İNAN, N. Yasemin, L’Approche Communicative et les Documents Authentiques
dans L’Enseignement de la Langue et de la Littérature Françaises aux Universités
(İletişemsel Yaklaşım ve Üniversitelerde Fransız Dili ve Edebiyatı Öğretiminde
otantik dökümanlar), Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora
Tezi, 1988 (Danışman: Doç. Dr. A. Hamit Sunel).
ULUPINAR, Nermin, Apprentissage d’une Langue Etrangère et Analyse des
Erreurs (Yabancı Dil Öğretimi ve Yanlış Çözümlemesi), Hacettepe Üniversitesi,
Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1987 (Danışman: Prof. Dr. A. Hamit
Sunel).
366
KORKUT, Ece, Apprentissage du Vocabulaire dans l’Enseignement du Français
Langue Etrangère (Fransızcanın Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Sözcük Bilgisi
Öğretimi), Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1987
(Danışman: Prof. Dr. Ayşe Kıran).
KURTOĞLU, Yusuf, Etude Comparative des Systèmes verbaux du Turc et du
Français (Türkçe ve Fransızcanın Eylem Sistemlerinin Karşılaştırılması), Gazi
Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 1986 (Danışman: Doç.
Dr. A. Hamit Sunel).
367
EK
2: Ankara Üniversitesi Türkçe ve Yabancı Dil Araştırma ve Uygulama
Merkezi TÖMER’de Fransızca Öğrenen Türk Öğrencilere Uygulanan Dil
Geçmişi Anketi
368
Sevgili Öğrenciler,
Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yabancı Dil Öğretimi
Anabilim Dalında doktora öğrencisiyim. “Temel ve Yüksek Düzeyde Fransızca
Öğrenen
Türklerin
Yaptıkları
Biçimbilimsel
ve
Sözdizimsel
Yanlışların
Çözümlenmesi” adlı bir tez hazırlamaktayım. Tezim için gerekli olan verileri,
TÖMER’de Fransızca öğrenen Türk öğrencilerin dilbilgisi ve yazılı anlatım sınav
kağıtlarından taranan yanlışlar oluşturacaktır. Ayrıca TÖMER’de Fransızca öğrenen
öğrencilerin yaş grupları, Fransızca öğrenme nedenleri ve dil geçmişleri, bu tezde
öğrenci profili konusunda bilgi vermek amacıyla kullanılacaktır. Bu nedenle, ekte
sunulan Dil Geçmişi Anketindeki sorulara doğru yanıt vermeniz büyük önem
taşımaktadır.
Verdiğiniz bilgiler için teşekkür eder, hepinize başarılar dilerim.
Sebahat ALAN
369
DİL GEÇMİŞİ ANKETİ
Adı-Soyadı
Yaşı
Cinsiyeti
Öğrenim Durumu
Fransızca Dil Düzeyi
Mesleği
:
:
:
:
:
:
 Kadın
 Erkek
Lütfen aşağıdaki sorulara yanıt veriniz.
1.
Niçin Fransızca öğreniyorsunuz?
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
2.
Fransızca dışında başka yabancı dil biliyor musunuz? Biliyorsanız, bu dilleri
hangi düzeyde (az, orta, iyi, çok iyi) biliyorsunuz?
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………
3.
Kaç yaşında yabancı dil öğrenmeye başladınız?
……………………………………………………………………………………
4.
İlkokulda yabancı dil öğrendiniz mi? Öğrendiyseniz hangi şehirde ve hangi
ilkokulda öğrendiniz?
Dil
5.
Şehir
Okul Adı
Yabancı Dil
Öğrenim
Süresi (ay, yıl)
Haftalık
Ders Saati
Sayısı
Ortaokulda hangi yabancı dili öğrendiniz? Okuduğunuz ortaokulun adını ve
bulunduğu şehri yazınız?
Dil
Şehir
Okul Adı
Yabancı Dil
Öğrenim
Süresi (ay,
yıl)
Haftalık Ders
Saati Sayısı
370
6.
Lisede hangi yabancı dili öğrendiniz? Okuduğunuz lisenin adını ve
bulunduğu şehri yazınız?
Dil
Şehir
Okul Adı
Yabancı Dil
Öğrenim Süresi
(ay, yıl)
Haftalık Ders
Saati Sayısı
7.
Üniversitede yabancı dil öğrendiniz mi? Öğrendiyseniz, hangi şehirde ve
hangi üniversitede öğrendiniz?
Dil
Şehir
Üniversitenin Adı
Yabancı Dil
Öğrenim Süresi
(ay, yıl)
Haftalık Ders
Saati Sayısı
8.
Daha önce hiç dil kursuna gittiniz mi? Gittiyseniz, nerede, kaç saat ders
aldınız?
Dil
Şehir
Dil Merkezinin Adı
Yabancı Dil
Öğrenim Süresi
(ay, yıl)
Haftalık Ders
Saati Sayısı
9.
Daha önce hiç özel ders aldınız mı? Aldıysanız, kaç saat özel ders aldınız?
…………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………
371
EK 3: ÖĞRENENLERİN DİLBİLGİSİ VE YAZILI ANLATIM SINAV
KAĞITLARI†
†
Öğrenenlerin sınav kağıtlarındaki adları kapatılmıştır.
372
373

fransızca öğrenen türklerin yaptıkları biçimbilimsel ve sözdizimsel

Transcription

Documents pareils

Jacqueline BIR Rôle

KIBRIS TÜRK FRANSIZ KÜLTÜR DERNEĞİ FİLM GÖSTERİSİ

Cümle Kalıpları: Seyahat | Buluşma (Türkçe-Fransızca)

Source Text – FRENCH Translation – TURKISH

RE/MAX Turkey

Bouches de soufflage type BIR

Poème de NAZIM HIKMET Présenté par L. Beauvais

Phrases: Candidature | Lettre de motivation (français-turc)

Fêtez le 14 juillet 2015

Untitled 2