Klik hier

1
Studiedag ‘Better Regulation’
Journée d’étude ‘Better regulation’
KAFKA IN DE PRULLENMAND ?
KAFKA AUX OUBLIETTES ?
Pieter Timmermans
CEO VBO-FEB
Brussel, 24.11.2015
2
De financiële en later de economische crisis hebben tot een grotere
bewustwording geleid van de belangrijke rol die ‘vertrouwen in de
economie’ en ‘vertrouwen in de overheid’ spelen voor het functioneren
van de economie. Dat geldt ook voor de rol die ‘better regulation’ of betere
regelgeving kan spelen in het verzekeren dat regels gepast en effectief
zijn en dat ze worden gehandhaafd en nageleefd. Betere regelgeving is
één van de strategieën om de economie aan te zwengelen en dit in het
bijzonder voor landen, zoals België, die een beperkte maneuvreerruimte
hebben om via fiscale of monetaire maatregelen hun economie aan te
zwengelen. Het resultaat van empirisch onderzoek stelt immers een
positief verband vast tussen betere regelgeving, en in het bijzonder betere
regelgeving van toepassing op ondernemingen, en de economische
prestaties van een land of sector.
Afin de mesurer la qualité de la règlementation en Belgique et de
pouvoir suivre son évolution dans le temps, la FEB a commandé une
étude au bureau de consultance indépendant Idea Consult. Cette étude
nous permettra de mettre en place un baromètre de la qualité de notre
réglementation. Un baromètre qui sera basé sur plus de 37 indicateurs.
 D’une part, des indicateurs internationaux qui permettent de
comparer la performance belge par rapport à celle de sept autres
pays (Pays-Bas, Allemagne, France, Royaume-Uni, Danemark,
Suisse et Canada).
 D’autre part, des indicateurs belges (charges administratives, types
de législation,…) qui montrent l’évolution de la qualité de notre
réglementation au niveau belge.
3
L’étude prend également en compte la perception des entrepreneurs
grâce à une enquête réalisée par la FEB en mai 2015. Plus de 400
personnes ont répondu en peu de temps à l’enquête, ce qui démontre
clairement que le sujet « d’une meilleure réglementation » préoccupe
nos entrepreneurs.
.
Et le moins que l’on puisse dire est que notre pays a encore du chemin
à faire pour rejoindre le haut du classement. Même si la qualité de notre
réglementation s’est améliorée ces dix dernières années, une politique
plus volontariste et intégrée est indispensable.
Sans vouloir empiéter sur la présentation détaillée de Philippe
Lambrecht, permettez-moi de lever un coin du voile :
 Les charges administratives pesant sur les entreprises sont et
restent beaucoup trop lourdes; et ce malgré des projets de
simplification, notamment par le biais de la digitalisation.
Ces charges sont passées de 5,9 milliards en 2008 à 6,6 milliards
en 2014 ce qui représente 1,7% du PIB. La législation en matière
d’emploi, par exemple, est tellement complexe que les charges
administratives sur les entreprises ont augmenté de plus de 12%
entre 2012 et 2014 ! (chiffres Bureau du Plan – rapport 2015)
 Het aantal pagina’s in het Belgisch Staatsblad is continu in een
stijgende lijn, met een recordaantal van 107.000 pagina’s in 2014.
Deze stijging hoeft niet noodzakelijk te wijzen op toegenomen
regeldruk, al moet wel gezegd worden dat er door de
staatshervorming een natuurlijke stijging optreedt omdat
regelgeving die destijds federaal geregeld werd, nu in drievoud
regionaal moet uitgewerkt worden. Voor bedrijven die in de 3
gewesten actief zijn, zal dit ontegensprekelijk een toegenomen
regelgevingsdruk veroorzaken. We zien ook een stijging van het
4
aantal federale en regionale regelgeving sinds 2011. Het aantal
‘wetten, KB’s, decreten, ordonnanties, besluiten van Gewesten en
Gemeenschappen’ samen stijgt van 1.823 in 2011 naar liefst 2.763
in 2014, of een forse toename met 52%.
 Plus de la moitié des entrepreneurs sondés ne se déclarent pas
satisfaits de la règlementation actuelle : trop lourde, peu claire et
inutilement complexe. Les chefs d’entreprise signalent également
que les simplifications résultent souvent de l’informatisation de
procédures existantes (càd la manière de procéder), mais que les
réformes structurelles et drastiques du contenu des
réglementations n’arrivent pas. L’on se demande trop rarement si
la réglementation est encore nécessaire, si elle atteint son but, si
les coûts sont proportionnels aux bénéfices, s’il n’existe pas des
options autres que la réglementation, etc.
Et pour illustrer cela, je cite un chef d’entreprise participant à
l’enquête que la FEB a lancé dans le cadre de cette étude : « Il y a
un progrès qui est principalement dû au fait que les possibilités
offertes par l’informatique sont finalement mises à profit. Mais
aussi une régression en raison d’une législation qui tombe déjà
beaucoup trop dans le travers de réglementations détaillées et
casuistiques et donc dans une mentalité interventionniste. En
cherchant la perfection, on se retrouve dans un labyrinthe ! »
Tot zover de vaststellingen. Het komt er nu op aan de handen aan de
ploeg te slaan. Uiteraard is de sterke positie van de internationale
benchmarklanden er niet zomaar gekomen. Wat al deze landen typeert
– over alle indicatoren heen – , is een geïntegreerd regelgevingsbeleid
dat vertrekt vanuit een duidelijke visie en met een expliciet politiek
engagement voor het thema ‘better regulation’. Dit geïntegreerd
5
regelgevingsbeleid wordt er vaak al vele jaren, soms zelfs tientallen
jaren, volgehouden.
Deze studienamiddag zal de gelegenheid zijn om in detail de resultaten
van de barometer en de daaruit voortvloeiende aanbevelingen voor te
stellen. Dit is tegelijkertijd een kans om de politieke wereld te
sensibiliseren. Bij de toppolitici van alle partijen en op alle
beleidsniveaus valt de studie eerstdaags in hun brievenbus. Aan de
minister van Justitie Koen Geens, dé bewaker per definitie van goede
regelgeving, zal ze bovendien persoonlijk worden overhandigd.
Maar eerst hebben wij het genoegen twee sprekers te aanhoren die
bijzonder goed geplaatst zijn om ons een beter inzicht te verschaffen in
het onderwerp ‘Better regulation’.
1. Mr Julian Farrel, who has kindly come over especially from
London, will give a presentation on UK policy and the many
different measures taken there to bring about Better Regulation.
The United Kingdom is ahead of us in many areas of Better
Regulation, so Belgium could draw some useful inspiration from
what is being done there. Mr Farrel is Deputy Director and Head of
Europe Team, Better Regulation, at the Department for Business,
Innovation & Skills. Thank you, Mr Farrel, for joining us here today.
2. Onze tweede speaker, Jeroen Van Nieuwenhove, is staatsraad in
de afdeling Wetgeving van de Raad van State, die de regeringen
en parlementen adviseert over de juridische en formele
deugdelijkheid van wetgeving. Hij fungeert ook als een van de
perswoordvoerders voor de Raad van State. Hij is vrijwillig
wetenschappelijk medewerker aan het Instituut voor
Constitutioneel Recht van de KU Leuven, waar hij onderzoek
6
verricht naar en publiceert over behoorlijke wetgeving,
wetgevingstechniek, parlementair recht en staatshervorming. Hij is
bestuurslid van het Interuniversitair Centrum voor Wetgeving en
treedt regelmatig op als lesgever voor ambtenaren over
wetgevingstechniek en wetgevingsprocedure. Meneer Van
Nieuwenhove zal ons zijn eigen inzichten meegeven over hoe de
wetskwaliteit kan worden verbeterd. Ik kijk er al naar uit !
Dames en Heren,
Het is iedereen ondertussen duidelijk dat we onvermurwbaar,
onverdroten, zonder ophouden verder moeten blijven kloppen op de
nagel van better regulation en administratieve vereenvoudiging. Het kost
niets, maar brengt veel op. Het vraagt enkel discipline ! Het wordt tijd dat
we Kafka voorgoed aan de deur zetten.
Mais sans plus attendre, je cède la parole Philippe Lambrecht pour une
présentation détaillée de notre étude intitulée : « Qualité de la
réglementation en Belgique, frein ou levier pour la compétitivité ? ».
____________