De Standaard

w
w
w
rd
.o
rg
ku
si
va
.a
r
XEBA TA ME YA Si:MEHY
10 KANÜN 1992
g
...
d.
or
Xwendegeha Bilind a Mamosteyan a bajare Liege ı-ojeke li ser mafen miı-ov li
cihane, ji bo gihandina nezlkl 300 xwendekaı- O mamo.steyen xvve, pek ani. Yek
ji pirsen cihe ya kurdl bO. En.stituya me ji bo çekiı-ina axaftineke li seı- Kuniistane
hat vexwendin.
18 KANÜN
Şaredariya
Erquelinnes
koma
Enstituye ya muzike
iv
Bi hinceta cejnen Sersale.
vexwend.
ak
ur
Me axaftineke li ser pirsa kurdi, li xwendegeha Don Bo.sco, li bajare Haacht. li
ber 700 xwendekar kir. Xwerndekar O mamosteyen wan bi awaki xurt beşdarl
we roje bOn.
10 ÇILE 1993
w
12 ÇILE
.a
rs
Koma me ya folklore beşdar bO festivaleke mezin a folklore li bajare Am·ers.
Ve festivale ji aliye "Landelijke Vereniging Voor Dans en Bewegingsteater"
(Rexistina Neteweyi ya Uz O Şano) di eywana şahane ya "De Oude Beurs" (BOrsa
Kevn) de hatibO pek anin. Muzik, stran, dilan O cillen kurdi yen bedew baldariyeke
mezin kişand.
Rexistina "Kommissie Rechtvaardigheid en Vrede" (Encumena Dadmendi O Aşitiye)
115 xwendekaren Dibistanen Bilind en Civaki yen flamani yen cihe vexwendin
navenda çandi "Randstad", li Bruksele, ji bo nasandina pirsa kurdi. Me li we
navende şeveke gelek geş derbas kir : agahdari li ser Kurdistan€, bi alikariya
dyapozitivan; xwarinen kurdi; O di dawiye de, koma me ya folklore muzik, stran
O dilanen kurdi peşkeş kirin. Piştre, herkes beşdari dilane bu.
w
w
...
-
ı
-
22, 23
24 ÇILE
Q
or
g
Cardin "Komm issie Rechtva ardighe id en V n~de" 3 roj k oma me ya
folklore
vexwen d ku dilanen kunii hinilS folklorc iyen "Volks danscen trale voor Valaand
eren"
(Navend a lizen geleri ya Flandd bike. Roja Şemiye, 23/1. evaı·e, cardin
li navenda
Randsta d, me agahdaı-i li .seı· Kurdista n& da wan. Pişti xwaı·inen kur-eli
Q bernam a
koma me ya folklore . ev 15 mevan bi me r·e dilanen kurdi ku baş
hin bubun
kirin.
19 SIBAT
d.
Bi vexwen dina rexistin a Davidsf onds, me axaftin eke li ser pirsa kurdi,
li eywana
Gasthui s. li Asse, kir.
ur
27 SIBAT
ak
Koma me ya folklore beşdar bu şeveke mezin a penaber an. ku ji
aliye "De
Vluchte ling Centraa l" (Navend a Penaber iye). li navenda çandi ya gelek
bedew ya
bajare :Vlechel en C\1aline s) hatibu pek anin.
iv
BIRY :\REKE PARLE:VlENTA EWROPAY~ LI SER TIRKIY~
w
.a
rs
Di 11. 2. 1993 de, Parlem enta Ewropa ye biryarek e li ser mafen mirov
li Tirkiye
stend. Di ve biryare de, Pariem ent li ser eşkence Q kuştina rojname vanen
tirk ..Q
kurd radiwes te u bangi hukume ta Tirkiye dike ku li Kurdist an€
serbesti~a
reporta j b ide roj nameva nan (li metne ragihan di bine re).
w
w
•
- 2 -
WEŞANt:N FIROTINt:
F.B.
Bultena agahdariye (bi zimanen cihe)
Dossieı- Kurdistan (bi fransi)
Dossier Koeı·distan (bi hollandl)
Kurdistan File (bi ingilizi)
CEM IL P :\Ş:\ Ekrem. \luhtasaı· hayatım
SOREKLİ Şahine Bekir. jana Heft Salan (helbest)
BIRO Tahare. Meme Q Eyşe <şanol
SHAKEL Y Ferhad. Kurdish :\ationalism in \lam Q Zin of Ahmad-i
Khani (bi ingilizi)
Tekaşer (kovara semehi. heta ~· ·1-Jl
TORİ :--iergiz, Kawa Efsanesi (bi tirkil
Kaseta hozan Birader : Evdale Zeyne
Karten poste yen bireng
100
200
200
200
or
g
WEŞANtN ENSTITU Yt
ku
rd
.
200
250
200
WEŞ:\:\t:\ DI:\
va
BI KURDİ
PirtOk
w
.a
rs
i
:\H\lED Feqir. Diwana Re.ş I
SAKSI \lahmut. Hel'in
BEDIR XA:\ Kamuran. Ster
BOYIK Eskere. \lem Q Zin (şanol
BURKA Y Kemal. Azadi Q jiyan
CEWERY Firat. De Şerine
CEWERY Firat. Kevoka sp!
CIGERXWİN. Tarixa Kurdistan
CIGERXWİ:-.J, Tarixa Kurdistan 2
CIGERXWİN, Folklora kurdi
DUW AR Egid. Yekitiya çukan
DUZGUN .\1., COMERD M., TOR:-.Jt:CENGI H .. Dersim de diwayi .
qese pi-kalikan, erf u mecazi, çibenoki, weletnayeni (dumili)
FERHO M. Derweş, Denge Roja Dil
FERA T Selim. Biji Kurdistan ""f:ş"
KILIÇ Hazım. Evdirehim Rehmiye Hekari
LESCOT Roger, Çiroken Kurdi
MERİWANİ Peşew, Mam Rewi "sorani"
PERWER Şivan, Çiroka Newroze
w
w
.
- 3 -
250
so
ıso
250
')-
-~
250
280
125
120
300
180
200
300
300
250
300
300
180
200
300
600
200
300
ıso
125
ISO
or
g
250
200
200
200
200
200
.ı.oo
200
600
200
200
200
200
Kovar
ENSTITU'r"A KURDİ YA PARİSt:, Hevi
280
250
700
250
600
so
20
.a
BI FRANSİ
motheı·
rs
i
Selika hozan Brader
Selika Gulistan : ~ly believed
Kaset
Video
Karten poste
Karten poste
va
Seli k. kaset. video .Q. karten poste
ku
rd
.
PINTER Harold, Zimane çiya
PUŞKİN A., Maslvane kal ı1 masiye soı·
REŞİD Tosine, Siyabend ı1 Xece
SIRWA Aziz, Pelke Zerene (soran!)
SOREKLİ Şahine B.. Em ı1 Pirsa Me
SOREKLİ Şahine B., Wendabu n
ŞEMO Ereb, Dimdim
ŞEMO Ereb, Jiyana Bextewa r
TORİ, Dlroka Kurda
TORİ. Ferheng, kunll-tir ki
TORİ. Alfabeya kunii
UZU0: Mehmet. ~liı·ina Kaleki Rind
WEŞANt:N RIY:\ AZADİ. Destana ,\!erne :\lan
WEŞANXANA T:\RA. ~1ı1siqa !soı·ani)
WEŞANXA~L\ Ç:\~D. Aladin ı1 Lampaya bi Efsun
WEŞA~XA~A SAR.\, Şengul ı1 \lengul "şano dı·amatlk"
w
w
BEDIR KH.AN Djeladet et LESCOT Roger. Gramma ire kurde
1.900
BLA U joyce, Dictionn aire kurde
700
KUTSCH ERA Chris, Le ~touvement National Kurde
1.000
MUSEES ROYAUX D'ART ET D'HISTO IRE, Bruxelle s, L'Or des Scythes 1.000
BI HOLLANDİ
w
FERHO M. Derweş ı1 CA VENTS Gerd, Cigerxw ln, Poezie uit Koerdist an 180
FERHO Medeni. Lied der Aarde
130
KOERDI SCH CENTRU M. Arnhem, Het leven van de Koerden
120
KONINK LUKE MUSEA VOOR KUNST EN GESCHIE DENIS. Brussel,
Het Goud der Skythen
1.000
- 4 -
so
V ANDEWUER Ina, Het Zilveren Ei
BI INGILIZI
700
2000
soo
100
or
g
BLAU joyce, Kurdish dictionary
KASARAIA N N., ARSHI Z., ZABIHI K.; Kurdistan (album)
LAIZER She ri, Into Kurdistan, Frontiers under fire
PAX CHRISTI INTERNATIONAL. Elections in Iraqi Kurdistan
BI ALMAN İ
200
AMMAN Birgit , Traurige Reise
rd
.
BI TIRKİ
w
w
.a
rs
i
va
ku
AEGLETON William, Mehabad Kürt Cumhuriyeti 1946
BAKSI Mahmut , Şivan ' ın Sevdası
BAŞKAYA Fikret. Paradigmanın iflası
BEŞIKÇI !smail. Devletlerarası sömürge Kürdistan
BILGIN M. Siraç, Barzani
BOYIK Eskere , Dağ çiçekleri
CIV AN Rojvane , Şeyh Said isyanı
DERSIMI Nuri, Kürdistan Tarihinde Dersim
DIKILI A., Kürt sol sosyetesi
DUZGUN M., COMERD M. , TORNtCENGI H.; Dersim'de dualar,
atasözleri, mecazlar, bilmeceler, şaşırtmacalar
FERHO Medeni, Mapusluk gerçeğim, şiir
IBN'UL ERZAK, Mervani Kürtleri Tarihi
INSTITUT KURDE DE PARIS , Studia Kurdica
KAYA Şerafettin, Diyarbakır'da Işkence
MAR Cem.şit, Dersim destanı
MAR Cem.şit , Koçkiri destanı
MEDY ALI A. , Zerdüşt ve öğretisi
NIKITlN Bazil, Kürtler
ROHAT. Kürdoloji biliminin 200 yıllık geçmişi
TAŞ A., Türkiye Kürdistani, ekonomik ve sosyal yapı
ZANA Mehdi, Bekle Diyarbakır
250
200
300
750
1.000
120
120
300
200
300
250
200
200
240
120
120
200
400
300
250
300
BI EREBİ
w
CELİL Celile , Nahdatul Ekrad El-Seqafiyye W elqewmiyye
- s -
150
d) RESOLUTION 83-0195, 0282 et 0285/93
Resolution sur les droits de l'homme en Turquie
Le Pariement europeeo,
A. vu ses resolutions anterieures sur les relations CZE/Turquie,
c.
or
g
B. informe du cas de Na:z:l i Top, inf irmiere de 20 ana apparemment tartur {te i
plusieurs reprises et battue pendant quatre jours a la seetion antiterrorist~
du quartier gener a 1 de la pelice .. a Istanboul, ainsi que d' une expertise
medicale qui a canfirma les plaintes de MIDe Top relatives aux tarturas
subies,
canaiderant que pour la seule annee 1992, une vingtaine de journalistes, dont
plusieurs Kurdes, ant ete assassines en Turquie et qu'aucun de ces cas n'a
la
ce jour, et particulierement preoccup8 par l'assassinat
ete elucide
fin du mois de janvier 1993 du journaliste Ugur Mumcu, un des defansaura lee
plus eelaires des droits fondamentaux, da la democratie, de la liberte de la
presse et des valeurs la~ques,
a
.
rd
.
a
.
ku
D. canaiderant la condaınnation du journaliste independant allemand Stefan
Waldberg a trois ans et neuf. mois de prison en TUrquie pour "complicita de
r8bellion";
1. condaınna la continuation de la violation das droits de l'homme en Turquie,
en particulier l'utilisation de la torture;
va
2. condaınna· le traitement applique a Na:z:li Top par la palice d'Ista.n.boul;
demanda en particulier qu'une enquete impartiale et complete sait menee aur
lea tortures qui auraient ete infligses a Mme Top et que les responsables
soiant traduits en justice;
rs
i
3. damande que les meurtres de journalistes soient elucides;
4. demanda la lioeration immediata du journaliste allemand Stefan Waldberg gui
aurait fait l'objet de tortures pendant son interrogatoire;
;
.
.~
.
invite le gouvernement turc a assurer la securite des journalistes dans ce
paya et a garantir la liberte de reportage-dans les :z:ones kurdes;_
.a
s.
6. charge son President de transmattre la presente resolution a la Coamission,
ala CPE, au gouvernement turc et a-Amnesty·International.
w
w
. .ı
w
.1
}' ...
.
~~-
··.: :·..
,fi~:'-.
'-;~;-~·,:
ı(~-~i· _:•.~:
.;·:
...
.r
..
. . :.:. :
·-
f
-~~ .1.70. 125
..,
.:
RUE DU COtJSE!L 19. PMDSTRMT • BRUXEUES 1050 BRUSSEL
R OfXHXXXX128-28
(02) 512 99 90 • FAX (G2) 514 28 13 • TELEX 53939 OXFAMB • CCP!PC
-ı
dece mhre 1992.
.o
rg
Bruxellcs . le
Mada me.
Monsieur.
Cher s amis .
si
va
Mais le son actue l des Kurd es reste peu envia ble.
ku
rd
Mine ure et peu apre s la
.-\lat in du rude hi ve r 1991 dans les monta gne s d'Asi e
arite en faveu r de s
rempere du dese n. vo us avez temo igne de votre solid
peup ies du Moy en-O rieni...
ns prise s a l'enc ontre
OXF AM- Belg ique n 'a eu cesse de co ndam ner les sa nctios et empe chen t
civile
ns
de l'Irak.. car elles pone nt attein te aux popu latio
AM- Be! g1que ne peut
l'acti on huma nitai re des ONG . En cons eque nce. OXF
es
Kurd
!es
rs
enve
accep ter !e b!ocus decre te par Bagd ad
s impo se aux Kurd es
hlocu
le
et
uit
pours
se
Poun ant. l'emb argo inter natio nal
par l'ann ee iralcienne deme ure draco nien.
Aujo urd'h ui. !es medi as et !es politiciens se taisenL
w
w
w
.a
r
: le pri'< des denr ees
L'app rovis ionne ment se fait rare au Kurd istan iraki en plus b as. Le fuel pour la
au
sont
iture
augm ente chaq ue jour, !es stocks de noun
cuısine et le chau ffage manq ue.
Cepe ndan t, l'hive r aniv e ...
au mois septe mbre . nous
Au cours de notre demi ere mission dans cette regio n.
faibles. sans dden se et
avons cons tate que 20 % des enfan ts kurdes sont tres t de noun iture . ils
sans chau ffage . Faut e de medi came nts. de vitam inese
risqu ent de mour ir au prem ier grand froid..
cer une oper ation de
Ces t pour quoi OXF AM- Belg ique a deci de de relan
des med icam ents, des
secours.. Nou s voul ons y envo yer de la nour ritur e,ns de dern ande r une aide
seme nces , de I'out illag e agric ole, ete. Nous veno
, des !!!ed ecins et des
finan ciere au Gou vcrn cmc üt belge . D' ere~ et deja ent des
labo ratoi res pharınaceutiques nous livre nt gratu item
medi came nts.
tous quel est le nerf de
Mais cela ne suffi t malh eureu seme nt pas. Nous savo ns ache mine r des secou rs
pour
mes
enor
ns
la solid arite ! Il faut en effet des moye
aire rend le passa ge des
dans cette regio n oiı le conte xte geo-p olitiq ue et m.ilit
front ieres peril leux et difficile.
esNous pouv ons enco re sanv er les popu latio ns kurd
VOir Vt!TSO
prioritairement lcs cnfants.
Nous comptons sur votre generosite.
A Misan et Bassorah, OXFAM met en
oeuvre un programme de rehabilitation
· sanitaire dans 1OSO ecoles. Dans le
·t --~- , _ / Kurdistan irakien, OXFAM aide les
'-.
personnes deplacees et sans ressour/
ces. en leur foumissant des vetements
chauds et en restaurant les structures
sanrtaires. Cependant. cette srtuation
requiert un e no u ve lle politique. OXF AM
Michel Plisson.
se prononce pour:
char\!e de mission
- un nouvel accord entre le gouverneaurres des Kurdes.
ment irakien et les Nations-Unies. cancemant les ventes de petrole pour financer l'aide humanrtaire.
- le reexamen de l'embargo avec un
MO YEN-ORIENT
- - - - - - - - - - - - - - assouplissement en ce qui concerne
l'importation de bien vitaux et de materiels sanitaires.
.....,..,.~
IRAK
- un reglement politique entre le gouUne equipe d'OXFAM-UKI a sejourne vernement de Bagdad et les les diridans les regions du nord et du sud de geants politiques kurdes.
·---·--,l'lrak ces dernieres semaines, et a
''
constate que des millions de personnes
Contact: Michel Plisson ou Press
vivent dans des conditions de plus en Office OXFAM-UKI 0044 865312498
plus precaires. L"embargo ne tait
qu·aggraver la situation. Au sud, la
pollution des eaux pose de graves
problemes sanrtaires: tandis qu ·au nord.
ıes popuıations kurdes manquent de
tout pour se premunir de l'hiver.
Pierre G al and.
general.
secretaıre
"~~---,....~
w
w
w
.a
r
si
va
ku
rd
M ere i ro ur eux.
.o
rg
Nous souhaitons envisa\!er l"avenir a lllO\! terme.
Cest rouryuoi ~ousten~om e~akment asoutenir._ au Kun.i!sta:ı irakien. un
proıet de rehahılıtatıon a~rıcole dans une zone destructuree. Sur place. notre
rartenairc de contiance. Ic K RO ( Kurdish Rcconstruction Organization.
une ONG kurdc) assurera la distrihution et veillera au hon deroulement des
orera tl on s.
Premieres mission humanitaire OXFAM
Programme medical '92-'93
en faveur des Kurdes irakiens en septembre '91
des medecins KRO
avec 20 camions charges d'outils et de nourriture.
soutenu par OXFAM.
'
« 52 sur la Une » : le retour du vieux guerricr
,------------ ---·-- ·-·-
que : mille camions par jour
de la nourriture et repartiront charges de petrole,
vers on ne sait quelle destinationo
rd
.o
anıenent
ku
Retour soigneusement balise d'un
Peshmerga au Kurdistan iral<ien.
Sous l'reil d'une
camera peu discrete.
rg
Bref aller-retour au Kurdistan
PARIS
De no tre correspondante
particulü!re
Sedik, ancien PeshmerKa, symbole
w
se resseni tout au long de ce
côte • voyage organise • qııi a
sııpprinıe toute spoııtaneite o
Non seulenıent l'equipe n'a pas
su se faire oublıer mais on
s'aperçoit a quel point les retrouvailles de Sedik, avec sa
tanıille o nt ete dıirııeııt pr epdrt~eso Elles donrıent rııeıııe l"irıı·
pressian parfois d' avoır ete • re
jouees •o Ce qııi evcıcue l"eıno­
tion que les jourrıcılistes oııttrop
cherclıe provoquer o
w
w
Sedik, age maintenant de
71 ans etait Peshmerga, combattant kurdeo Au moment de la
guerre du Golfe, l'equipe de
« 52 sur la Une " l'avait interviewe pour un reportage intitule
• Les refugies de Saddam •o La
m~me equipe lui a demande de
revenir dans son pays, sous
l'ceil investigateur d'une camera
et d'une equipe de television aux
aguetso
.a
rs
i
D
ll a d'abord ete evacue dans un
camp turc, puis apres le passage de Danielle Mitterrand dans
ce camp surpeuple ou des milliers de gens etaient laisses
quasiment a l'abandon, il a ete
de ceux qui ant ete accueillis en
Haute-Loireo
• Le retour du vieux guerrier •
a
va
epuis 1988, Sed ik
vrt en France avec
une partie de sa familleo ll a fui l'lrak
ou il etait en butte,
comme ses treres kurdes, aux
massacres perpetres sous l'ordre de Saddam Husseino
a
Les reflexions de Sedik, procl.ı·
mees tlıeatralerneııt par le trd
d'uııe
Brel le reporldge proııve coııı
tııen il esi diflicile de • ıı ıoııtt;r
un coııp •, coııırıw on dıt le laıı­
gage jourrıdlıstıqııe et de • ıııet­
tre eıı sceııe • dıı seıı~atıoııııel
qııı ııe l'est pas.
Cependdııl,
au
coıırs
de Ct!S
t~iıı
Le viiiage du • vieux guerrier • a
ete erıtierenıent detruit. ll ne
reste nulle trace de sa maison.
construire
Son frere a reussi
de bric et de broc un commencemeni d'habitationo ll est forgeran et tabrique des outils pour
les paysans qui osent petit a
petit regagner leur payso Mais,
nıalgre la richesse des terres
d'urıe vallee jadis prospere les
l<urdes proteges des bonıtı<.ır­
dements irakiens par I'ONU et
leurs Peshmergas vivent d'uııe
nıaniere miserable.
a
epoque hero"ique, deretour au payso
ducteur sonnerıt taııxo Certes ila
pu dir e : Dieu sait loue, je vois le
Kwdist.Jn hberJ, l'eau coulıH lilite et fiJre, symbok' de la v1e.
Mon creur est gontM de joie
rnais il l'a sarıs doute dıt d'une
rııaniere rnoiııs ampoulee et
d'ıuı toıı plııs credibleo
Sedik retrouve d'abord sa tılle
Ronalıie veuve avec trois erı­
fantso Elle tierıt un petit commerce dans une ville qui selon les
apparences semble bien ravitaıl­
lee par des nıarchandises en
proverıance de Turquieo En revanche l'irıflation est telle que
les produits sont beaucoup trop
chers poıır les acheteurso Ronasa
lıie qui tient le coup grace
nıirıııscule boutique, racorıte
qu'elle notırrit sa tamille essenlieliement de graines et rarenıent de viandeo
Pliıllo
IF ı.
quante-deııx rııirıııtes, on recueilqııelqııes britıes d'irıfomıa­
tioııs sıır IJ sıtııdtion dıı pays en
juıllet dt!r ıııer, d cı te uı'ı lt: r epllrtage a ete effectııe.
le
L'equipe J tr<.ırısite par le sud de
la Tıırqıue oı'ı le Gııııp qıı'a halıi­
le St!dıh exi~lt! tuıııoıır s. lııh!r
dietion de s'ı.ıppınclıer oıı de
fılnıer. [."rı J lll quie, lllHIS dıt·Oil il
y a quiılle ııııllıoııs de Kurdes,
qui eux Jussı soııt eıı lııtıe pour
leur ıııdepeııddııce. Avec de
Id ele i.
rıorıılıreux mor ts
a
Elr <Jııge tr afıc
iı
la fr orıtıer e lur
Aussi Sedik, rnalgre ses remerciements reiteres au Seigrıeur
et aux Nations unies d'avoir lıbe­
re son peuple, nıalgre ses recoııırııandations aux ıeurıes de
coııtinuer le conıbJt, ıııalgr e
son frere, sa sceur ou ses ne
veux n'a guere d'lıesitation : il
revierıdra en Fr arı ce. Avait ıl Jd·
ınais eıı l'intentioıı de la qıııtkr ?
JACQUELINE BEAULIEU
Uuarante-septieme mission en Irak
Des experts de I' ONU
discrets aBagdad
ındique M. Santesson. aıoutant
qu'il pourraıt fournir des informations sur sa mission dans
quarante-huit heures. M. Zifferero n'a pas non plus voulu reveler
le programme de sa journee. ll
avait indique samedi a son arri-
LE SOrR
e
L'equipe nucleaire devrait quitter !'Irak au cours de la semaine
prochaine et la mission ehirnique et biologique devrait durer
un plus d'une semaine, selon
M. Santesson. (AFP.)
LUNDI 7
kurde • interdit • PKK (Parti des
travailleurs du Kurdistan, separatıste en rebellion armee) dans
les montagnes de l'est de la
Turquie pres des frontieres iranıenne et irakienne, causant la
mert d'au moins trente-cinq personnes dans le camp, rapporte ·
l'agence de presse semi-officielle Anatolie. L'operation a ete
menee par une unite de commandos de l'armee et des unites speciales de la pelice soutenues par des helicopteres. (Reuter.)
rg
Selon lui, ces questions restent
la principale pierre d'achoppe·
ment empechant un progres
substantiel dans l'application
des resolutions de I'ONU concernant i' elimination des armes
de destructıon massive de !'Irak.
L'armee turque a bombarde,
ıeudı, un camp du mouvement
.o
Je ne crc1s pas qu/1 sad u!Jie
pour le moment de divulguer !es
sdes que nous allons v1siter, a
vee qu'il se consacrerait principalement a des pourparlers
avec les Jrakiens. M. Zifferero
avait espere un changement
d'attitude irakien, notamment
l'acceptation formelle par Bagdad d'un contrôle a long terme
de ses programmes d'armement et la divulgation de l'identite de ses fournisseurs en matiere de technologie nucleaire.
LE SOIR
e
VEN ·
DREDI 15 JANVIER 19~
rd
a quarante-septieme mission d'inspection de I'ONU
sur l'armement irakien, composee de trente-six experts en armes nucleaires, chimiques et
biologiques, a commence dimanche matin ses travaux dans
la discretion. Les deux chefs
d'equipe, l'ltalien Maurizio Zifferero pour le nucleaire et le Suedois Johan Santesson pour le
chimique et le biologique, arrives la veille a Bagdad, se sont
refuses a preciser leur destination a la presse en sertant de
leur hôtelle matin.
Repress ion
contre le PKK
DECEMBRE 1992
ku
L
TURQUIE
L' Allemagne, demi er partenaire occidental, est « repudiee »
naires islamiques revenus sur le
devant de la scene l'ete dernier
pour reprimer les emeutes dont
plusieurs grandes villes avaient
ete ıe theatre.
Le renfareement de l'ordre moral depasse largement, aussi
bien, le cadre des universites.
Qu'il s'agisse de la separation
des hommes et des femmes
dans les autobus ou du Janeement d'une campagne pour faire du • tchador • noir le seul
vetement officiel des femmes
iraniennes, tout confırme un retour en force de la ligne dure.
Comme toujours ce raidissement interieur se repercute sur
la scene intemationale. Apres le
coup de frein au retablissement
des bonnes relations avec la
France consecutif l'assassinat
de Chapour Bakhtiar, a succede
une grave deterioration des relations avec la Grande-Bretagne, liee pour l'essentiel a l'intransigeance reiteree de l'lran
dans l'affaire Rushdie.
Aujourd'hui, c'est au tour du dernier - et principal - partenaire occidental de l'lran, I'AIIemagne, d'etre prise dans le collimateur des integristes triomphants. lci encore on retrouve
l'affaire Rushdie avec le soutien
sans ambages accorde par le
gouvemement de Bonn a l'ecrivain mais aussi, et surtout peutetre, la tournee apparemment
infructueuse effectuee en Allemagne par le gouvemeur de la
Banque centrale d'lran pour tenter de mobiliser des capitaux
w
w
w
.a
r
ela va sans dire mais encore mieux en le disant : • le
Guide de la Revolution contrôle
desormais toutes les affaires du
pays •. Le constat est celui du
president du Majlis (Parlement),
Ali Akab Nategh-Nouri. De fait,
Ali Khamenei, successeur de
Khomeiny, longtemps en retrait
par rapport au president Rafsandjani, assume desormais
sans retenue ce rôle de pivot du
systeme politique iranien que lui
accorde du reste la Constitution
theocratique de l'lran islamique.
C'est lui qui, debordant resolument du domaine spirituel, d€!termine le contenu et le rythme
des reformes economiques, reorganise les forces de securite,
repudie c partieliement • la
Charte des droits de l'homme
de I'ONU pour non-conformite
avec l'enseignement de !'islam
ou, demiere initiative en date,
lance ce qui est rien moins
qu'une revolution culturelle.
Tous les responsables culturels
ont ainsi ete pries de mettre de
côte c leurs goCıts divergents •
pour se conformer aux strictes
valeurs de l'islam. Les universites, pour leur part, doivent devenir des lieux visant propager
la pensee islamique et preseri re
tout enseignement ayant une
structure de pensee occidentale, a declare le Guide.
Pour mieux servir le grand dessein du Guide, Le pariement a
de son côte adopte recemment
une loi imposant dans les universites un quota de 40 % de c bassidji •, fes miliciens revolution-
a
dont l'economie iranienne en erise a cruellement besoin.
L'lran, qui traverse une grave
crise de tresorerie, accuse actuellement un retard cumule de
paiement envers les entreprises
ailemandes estime entre ı et
1,5 milliard de dollars, selon
des sources europeennes bien
informees.
Le president Rafsandjani, contraint par Ali Khamenei de met·
tre en place une economie mixte islamique empruntant aux
systemes economiques capitaliste et socialiste, a revele qu'il
n'y avait eu en Iran aucun investissement etranger malgre les
ouvertures faites ces demiers
mois par le gouvernement. Le
gouvemement, qui tente desesperement de lutter contre l'inflation,
contraint,
toujours
sous ala ete
pression
des durs,
dr _____IRAK
_____ __
maintenir un coüteux systeme
de subvention des denrees de
Suspens ion
base au profıt des plus necessiteux victimes de l'inflation galo- L'ONU a decide de sus~endre
pante. Pour endiguer celle-ci, le son programıne hurrıcınıtaire
president Rafsandjani avait ten- pour le nord de rırak aı:ıres les
te de mettr~ en place une refor- attentats a rexplu:-;it qui ont de- ....
me monetaıre. fıxant un t~ux de truit, mercredi dans la region, ..
change " realıste • au rıal, la huit camions du PAM - Promonn~ie nationale. Dans la pre- gramme alimeııtaire mondial.
sentation du nouveau budget au Selon Colin Mitch~ll coordina~ajlis, le pr~siden~. objet la ·aus- teur du prograrrırrıe, i~ progra~
sı de pressıons, s est garde 9~ me ne sera reprisrque Jursque
reveler le nouv~a~ taux choısı nous obtiendrons d~s auturite::.
Se b~mant a !ndıquer qu_e .le ira/ciennes des a::.:>urafl<:~S QlJt!
deficit budgetalre a_ ete eiiiJ11fle toutes tes mesure:; nec:essaire:;
pour la premiere fo1s depws 25 serant prises puur assurer er1
ans.
toute secunte le f)a:>Si:IIJe des
CLAUDE de GROULART convois d'aide. (AFP .J
si
C
va
L'lran accentue son repli integriste
a
LE SOIR •
WNDI-2l
DEcEMBRE 1992
AAnkara, la delegation a decou-
a
LE SOIR
e
rg
.o
Le secretaire general des Nations unies Boutros-Ghali, profandement inquiet en ra1son
d'une multiplication recente d'mcidents dans le Kurdistan ıra­
kien, a decide de rentorcer la
protection des convois humanı­
taires vers le nord de l'lrak en
deplayant des gardes de I'ONU.
e Comite pour la prevention
de la torture du Conseil de
l'Europe a denence lundi la pratjque de la torture et de mauva1s
traitements graves sur des Pf!rsonnes detenues par la poltce
en Turquie. C'est la premiere
fois que le Comite, mis en pl~ce
en ı 98 7 par un~ conventıon
liant les vingt-trois Etats du Conseil de I'Europe, utilise son p~u­
voir de rendre publique des ın­
formations obtenues apres enquete dans un des pays signataires.
Une visite en Turquie en nevembre a permis de decouvrir _des
preuves materiel/es extremement compromettantes d;:ns
/es etablissements de poltce,
souligne le rapport du .comite :
tes tortures visent aussı bıen tes
detenus de droit commun que
ceux am~tes en vertu de la legislation antiterroriste.
L
ku
Gardes de I'ONU
dans le Kurdistan
MARDI 22 DECEMBRE 1992
va
IRAK
Conseil de l'Europe :
la police torture
en Turquie
rd
-
vert un /it (... ) COffeSpondant
la description faite par des detenus du meuble auquel i/s aır
raient ete attaches (... ) pour recevoir des chocs e/ectriques.
Le Comite fait etat de cas canstates medicalement : plusieurs
habitants d'lstanbul inculpes
d'atteintes aux biens presentalenf des hematomes frais,
compatib/es avec leurs allegations se/on lesquelles lls avaient
ete frappes sur la paume des
mains et la partie anterieure des
poignets. Un prisonnier d'l.stanbul avait une 1es10n arrondte sur
le penis correspondant aux aııe­
gations de torture a l'electncıte.
Un prisonnier d' Adana avatt des
hematomes et des stries violacees sur le dos.
Le Coınite a dresse un catalogue des methodes ~e torture en
Turquie : suspens10n par /es
bras, par /es po_ignets; chocs
electriques appllques sur /es
parttes sensibles du corps;
compressfon des testJcules;
coups assenes sur la ptante des
pieds; detention pendant des
periodes prolongees dan~ çtes
eellu/es etroites (... ) humiltatJons
psychologiques. Le phenom~ne
de la torture concerne pnnCtpa/ement la po/ice et, dans une
moindre mesure, la gendarmerie. (O'apres Rtr.)
Bagdad et les Nations unies maintiennent leur intransigeance
L
passes de ı o a 90 pour mille de spmme identique). Ce sont fes
Etats-Unis qui imposent cette
ı 990 a ı 991.
Les autorites irakiennes se refu- politJque depirates visant affasent a vendre pour ı ,6 milliard mer fes lrakiens, a estime le
de dollars de petrole comme les ministre. Le lendemain, WashY autorise le Conseil de securi- ington reagissait en virant 50
te, car les ventes doivent se millions de dollars d'avoirs irafaire aux pays membres de ce kiens sur le compte des Nations
Conseil, doivent passer par unies pour les missions en Irak.
roleoduc traversant la Turquie Signe des difficultes croissan(qui souhaite tripler la redevan- tes, l'lrak interdisait, le ı ı dece), alors que l'utilisation de l'ar- cembre, l'importation de ı42
gent (approvisionnement des articles dits de luxe - habits,
fonds d'indemnite pour les victi- tabac, biere, jouets, electro-rnemes kowe·ıtiennes et pour les nager - pour forcer les cornmissions d'experts; achats de merçants a n'importer que des
vivres cu de medicamentsl doit biens de premiere necessite.
passer par le strict contröle de Car cette classe de la societe
I'ONU, toutes conditions portant irakienne reste l'objet des recriatteinte a la souverainete natio- minations de Saddam Hussein,
qui n'avait pas hesite a faire
nale, selon Bagdad.
Une capitale qOi souhaiterait vi- executer quarante-deux marvemept d.isposer au moins de chands au mois de juillet pour
ses avoirs-bloques.a.J'etranger speculation.
pbur acheter des denrees ali- Malgre l'augmentation de 40 %
mentaires, d'apres le ministre des salaires du secteur public
irakien .Qu Cofnjiıerce, Moharn- dtkidee ce mardi (bien derisaire
rnad Mehdi Saleh, qui a regret- face a la depreciation du dinar),
te, le ı 3 decembre, que seule la l'horizon ne parait done pas
Suisse ait libere tous les avoirs pres de se degager pour les
jusque la retenus, sait 12tl mil-.~ lrakiens. Les demiares missions
lions de dollars (la Grande-Breta- d'experts nucleaires, chimiques
gne a egalement debloque une et biologiques envoyees par
.a
r
e resultat conjugue d'un ernbargo international de stricte application depuis juillet et du
refus de Bagdad de vendre un
quota de petrole selon le dispositif ediete par le Conseil de
securite rend les conditions de
vie des populations irakiennes
les plus vulnerables proches de
l'insupportable, le tout sur fond
d1ndifference generale. Le nouveau directeur de I'Unicef a Bagdad a recemment fait etat de
ses protondes preoccupations
r;elatives aux problemes sanitaires et alimentaires. Suedois de
son etat, Thomas lkvall n'a pas
mache ses mots : Les donateurs sont de moins en moins
genereux, alors que nous ne
parvenons deja a assurer qu'environ 15 % des besoins pour
stabiliser la situation medicale
et sanitaire; le cholera et la malaria qui avaient ete eradiques
sont reapparus en raison du
manque d'hygiene et de la malnutrition. Le demier rapport de
I'Unicef dans la capitale irakienne publie lundi donne, entre autres details alarmants; la statistique des enfants morts-nes,
si
Misere croissante du peuple irakien
w
w
w
a
LE SOIR
e JEUDI
24 ET
VENrii
25 DEcamRE 1992
I'ONU n'ont en effet rentre que
de mauvais rapports. Le 14 decembre, le Suedois Johan Santesson, qui avait emmene la
mission,
quarante-septieme
s'est ainsi dit extr~mement deçu par l'attitude de Bagdad qui
se serait retuse a toute collaboration a propos des foumisseurs d'armes chimiques et biologiques et sur le sort des
stocks de munitions chimiques.
Un autre rapport etabii ce moisci a New York conclut sur la
serieuse deterioration de la volonte de /'Irak de cooperer avec
/'ONU.
Une c affaire ;· revelee a Arnman
accredlte plus encore la the se ·.,~
de ceux qui soupçonnenf l'lrak
des pires desseins : deux -lrakiens, membres, selon toute
vraisemblance, des services secrets de Saddam Hussein, ont
en effet ete arretes le 8 decernbre dans la capitale iord~nieıırıe. --ı,
et devront repondre dl).meurtre
d'un expert atomiste irakien qui,
sur le point (le faire defection,
M abattu, la veille, en pleine n.ie
·
sous les yeux de sa femme.
BAUDOUIN LOOS
Les forces alliees six mois de plus en Turquie
Leger repit pour tes Kurdes irakiens
rd
.o
rg
par leurs treres d'lrak. Tres rea- irakiennes et juste avant qu'ils
listes, ces demiers ant d'ailleurs n'entrent au Kurdistan. Bagdad
teliement bien anticipe ces reti- et I'ONU avaient pourtant signe,
cences qu'ils ant accepte de ce 22 octobre, un accord avalicaliaberer avec l'armee turque sant ce programme humanitailorsqu'elle intervint massive- re. Apres les attentats, le secrement en Irak du Nord pour taire general de I'ONU avaıt
aneantir les bases du PKK en d'abord decide de suspendre
les operations avant d'annoooctobre et novembre.
cer, le 2ı dıkembre, le renfarL'hiver rigoureux des monta- eement de la protectıon des
gnes kurdes rend par ailleurs convois. La veille, Bagdad avait
l'aide humanitaire urgente dans propose des contröles concette region aux moyens limites joints.
et soumise a un double embargo : celui impose par I'ONU a Ce qui semble assez limpide,
l'lrak et celui impose par Bag- c'est la mauvaise volonte du re·
dad (qui nie la chesel au Kurdis- gime irakien fa ce a. sa province
tan • libere •. L'operation • Pro- septentrionalle sedıtıeuse. Offı­
vıde Comtart • entamee par les ciellement, les partis kurdes quı
allies en avril ı 99 ı - apres dirigent le • Kurdistan federe •
l'ecrasement de la revolte kurde so nt traites d'· oppresseurs du
irakienne - existe toujours. Elle peuple • a Bagdad. Saddam
est meme etroitement surpervi- Hussein lui-meme affirmait le
see par Ankara depuis le ı ı de- 23 novembre qu'il n'abandonnecembre pour faire taire certai- rait pas le Kurdistan irakien,
nes rumeurs sur la destination • notre terre, notre peuple •. Ce
des cargaisons humanitaires.
jeudi, il declarait recuser le moMais l'aide prevue est difficile a dele federal pour les Kurdes.
acheminer. Ces dernieres se- Une autonomie sera suffisante
maines, pres de vingt convois pour eux, concluait-il sans
de camions ant subi des atten- egards pour les aveuglantes
tats a la bombe peu apres avoir aspirations des Kurdes.
BAUDOUIN LOOS
ete inspectes par les autorites
va
ku
'est sans nul doute avec
soulagement que les Kurdes irakiens auront accueilli la
decision du Pariement turc, prise ce jeudi par 236 voix cantre
ı 55, de prolonger de six mois
la presence des unites militaires
americaines, françaises et britanniques sur le sol turc. Ces
quelque ı .800 hommes disposanı de 75 avions et helicopteres assurent depuis le mois de
juillet ı 99 ı la protection du Kurdistan irakien au-dessus duquel
est imposee une zone d'interdictıon de survoL On le sait, les
peshmergas (combattants kurdes) ant profite de cette situa·
tion pour mettre en place les
elements de base de leur independance, un concept prudemm~nt occulte au profit d'un
• Etat federe kurde en Irak •.
La prolongation du stationnement des forces alliees dans le
sud-€st turc ne coulait pas de
source. Precisement en raison
des velleites kurdes d'independance, beaucoup de pariementaires turc s estiment que la guerilla que menent les Kurdes
turcs du PKK dans l'est anatalien pourrait etre stimulee par
les gains politiques enregistres
C
LE SOIR 1 SAM. 26 ET DlM. 27 DECEMBRE 1992
Vive tension apres une double « infraction » al'interdiction de survol en Irak
L
si
L' aviation americaine ab at un Mig irakien
a Maison-Bianche a eu l'occasion inattendue de montrer sa determination, ce dirnanche en Irak, alors que deux
avions de l'armee irakienne tentaient de braver l'interdiction de
survol decretee par les Nations
unies dans le Sud irakien. Un F16 de l'armee de l'air arnericaine a en effet abattu hier un
Jppareil .rJkien dans la zone
d ::-xclusion c:eriGnne. La confron .... tioı. :;'est deroulee dirnanche rı ıdtin, ap res que deux appareils irakiens eurent penetre
d'une trentaine de kilernetres
dans la zone d'exclusion aerienne, selon une source militaire a
Washington. L'autre appareil irakien a pu prendre la fuite.
test, notre message est plutôt
c/air, et nous ferons respecter
/es resolutions de !'ONU.
Bagdad 4b confirme, dirnanche
soir, qu'un appareil irakien a ete
abattu dans la matinee • en territoire irakien ,. par " les forces
de la coalition "· Le portei)arole, cite par la television irakieone, n'a pnkise ni le type de
l'avion abattu, ni le sart de son
Commentant l'episode, George pilote, ni encore l'endroit exact
811!;h a estime que Saddam Hus- de l'attaque, ni par qui elle a ete
sein ava it commis une " gros-. menee. Selon le portei)arole
siere erreur • : S'i/ s'agff d'un irakien, l'apparei/ qui effectuaff
un vol de routine alHiessus du
territoire national a ete abattu
par /'un des appareils de la coa/ition du Mal. Nous sommes surs
que cet acte criminel perpt§tre
par fes agresseurs imperiak:r
sionistes suscitera l'indignation
de notre peuple et de notre
nation, a souligne le portei)arole. L 'Irak rend fes agresseurs
responsab/es de ce erime injustifie et se reserve le droit d'y
repondre, au moment opportun,
et de la maniere qui convient, at-il conclu. (D'apres AFP.)
w
w
w
.a
r
L'incident a debute a ı O h 40
quand les deux appareils irakiens, tres probablement des
Mig, selon le Pentagone, ant
penetre dans la zone d'exclusion aerienne. Lorsque les pilotes des deux F-ı6 americains
depikhes sur les lieux ant demande aux pilotes irakiens de
s'identifier, les avions irakiens
ant attaque les appareils americains. L'un des deux appareils
irakiens a alors ete abattu et
l'autre a pu prendre la fuite vers
le nord, selonla meme source.
Environ 20 minutes plus tôt, les
forces de la coalition avaient
identifie un premier vol de deux
appareils irakiens. Deux chasseurs F- ı 5 avaient ete envoyes
a leur rencontre, mais les deux
appareils irakiens etaient sortis
de la zone d'exclusion aerienne
en volant vers le nord.
C'est la premiere fois qu'un appareil iraki84\ est abattu au-dessus de.. la.zone d'exclusion de. puis son iinposition en aoGt dernier. Lazöne d'exclusion aerieone a ete imposee par les Nations unies au sud du 32• parallele pour proteger la population
chiite de la region cantre la repression du regime irakien.
LE SOIR 1 LUNDI 28 DECEMBRE 1992
Secrets et recettes
de la reconstruction irakienne
~
~
Husseın
~
moıs.
a
va
ku
rd
.o
Cette
ipiine spartiate et une
saddaı:n Husseın a en tout cas volontedi scpopulaire
expliquent
rappele aux dırıgeants amen- comment un pouvoır condamne
caıns, pres de deux ans apres a l'autarcie economıque, prıve
sa defaıte dans la Guerre du de ses revenus petroliers et de
~olte, _que: sı le presıdent Bush ses avoirs geles a l'etranğer, a
s apprete a quıt_ter le pouvoır le reussi en moins de deux ans a
20 ıanvıer, luı etaıt touıours au eHacer l'essentiel des traces de
pouvoir a Bagdad.
ıoO.OOO raids aeriens et de tirs
Le combat aerien survenu au- de missiles de croisiere.
dessus de l'lrak ra~peUe d'autre Dans ıes huits provinces centrapart que ce type d ıncı~ent peut les, l'objectif prioritaire est atse prod~ıre en Bosnıe, sı un teint: la refection des voies de
recours. a la force est decıde communication, des telecomP?ur ta ı re re~pecter 1~ z.o~e munications et des raHineries.
d exc!usıon aerıenne decretee aHirme l'ingenieur Kassem aiP?r 1<?NU au;:ıessus de cette Bakri, directeur general du mirepublıque de 1ex-Yougoslavıe. nistere du Plan. D'apres lui, ı ı O
Face a la termete reaHirmee ponts sur ı33 ont ete reconsdimanche par le president Bush, truits, 33 stations de radio-diHumais aussi le president el u Clin- sion, ı 2 raffineries, 45 batiton, Bagdad a visibiement cher- ments gouvernementaux. Avant
che
dissiper immediatement la_ guerre, nof!S nous comportout risque d'une nouvelle crise tions en rentiers_ comme tous
dans ses rapports toujours diffı- !es Etats p~trolters, commancires avec Washington et I'ONU. dant des usmes clefs en mam.
,
,
. ,
Le blocus nous a appris nous
L afr)b~ssa~_eur d Ir~~ a. 1ONU a passer de la technologie et de
q~alifıe c d ı sol~ • lıncıd~nt de la maifHi'ceuvre etrangeres, ditdımanche,. estimant qu
ses il. M. ai-Bakri reconnait que
yeux il ny avatt aucune ratson l'existence de stocks de matepour qu~l pro_voque des ten- riaux a permis le demarrage des
stons. ll a du meme coup assure chantiers et avoue que le beton
gue les . autorites . irakiı:nnes remplace souvent les structures
etaıe~t desormaıs ?ısposees a metalliques. l'acier et le ter se
cooperer avec 1ONU pour faisant rares.
l'acheminement de l'aide humanitaire aux populations kurdes Les officiels ne sont pas badu nord de l'lrak. Cette aide vards sur l'organisme moteur
ava it ete suspendue le 2 ı de- de cette reconstruction, I'Orgacembre a la suite de la decou- nisation d'industrialisation miliverte d'engins pieges sur des taire (OlM) dirigee d'une main de
camions destines a son trans- ter par le gendre du president,
port, I'ONU exigeant que les le general Hussein Kamel. Pourconvois soient proteges par des tant, la signature de I'OIM se
c gardes • issus de ses rangs, retrouve sur tous les chantiers.
ce que Bagdad, apres avoir oppose un refus, vient d'accepter. Les resultats, dus a des caden(AFP.)
ces forcees, sont obtenus a
coup d'incitations financieres,
a
w
w
w
.a
r
'Irak. dont un bombardier a
ete abattu dirnanche au sud
de son territoire par l'aviation
americaıne, a pu mesurer la determination des allies a ımposer
le gel de ses activites aeriennes
et a aussitôt aHirme que cet
incident c isole • n'entrainera
pas de nouvelle escalade dans
ses relations tendues avec la
communaute internationale.
Le gouvernement americain estime que l'lrak a voulu c tester •
la volonte occidentale d'interdire a ses appareils le survol,
depuis le 27 aoılt, du sud du 32•
parallele et tente de prendre en
defaut l'important dispositif militaire deploye a cet eHet dans le
Golfe, renforce par le retour de
Somalie dans la region du porteavions Kitty Hawk.
ll s'agit, cependant, de la premiere confrontation de ce type
jamais enregistree dans l'espace aerien de l'lrak depuis la fin
de la guerre du Golfe, en fevrier
ı 99 ı. y compris au nord du 36•
parallele ou les avions irakiens
sont egalement interdits de vol.
Comme toujours, a declare un
diplomate, le regime de Saddam Hussein ne dedaigne pas
!es gestes de defi, quitte ensuite a en minimiser la portee en
fonction des reactions QU~]S
susscitent de la part de ses
adversaires.
Selon des responsables americains, Saddam Hussein a estime qu'avec l'attention de Washington tournee vers la Somalie,
le prochain changement d'administration et aussi la situation en
Bosnie, le moment etait propice
pour verifier si les Etats-Unis
etaient toujours determines a
user de la force.
ternatıonal
.
si
L
ı
de l'aveu du mınistre de la Reconstruction, Mahmoud Diab al
Ahn:ıad. Le salaire moyen d'un
ıngenıeur ne depasse pas 500
dinars par mo is (ı 50 dollars)
mais ceu~ des cadres de I'OIM
peuvent etre aısement quadruples, selon des diplomates.
Le systeme fonetianne par
• troupes de choc • d'ouvriers
et d'ingenieurs tournant de
chantier en chantier. Tel est le
cas de • l'usine de lait pour enfants • a 20 km a l'ouest de
Bagdad, presque entierement
reconstruite 20 mois apres sa
destruction par les allies. selon
lesquels elle servait de couverture a la production de composants pour armes chimiques.
Les lrakiens disent que cette
reconstruction s'est faite au prix
d'une politique monetaire inflationniste et de la cannibalisation
des regions peripheriques. Faisant fonctionner la planche a
billets a plein regime et maintenant des salaires extremement
bas (15 dollars), le pouvoir dispose d'une main-d'ceuvre locale
meilleur marche que les deux
millions de travailleurs immigres
d'avant-guerre. Le marche du
travail est alimente par la liberation d'environ la moitie des
conscrits de l'armee, selon
1'• International Strategic
vey•.
Pour que Bagdad rebrille ae
tous ses feux, que le telephone
et l'eau potable y fonctionnent,
les provinces ont ete privees
des pieces de rechange necessaires a leur redemarrage. Les
doleances de la province sont
parfois retransmises par la terevisian lors des visites de Saddam Hussein aux tribus. C'est
ainsi qu'un chef de tribu s'est
recemment risque a faire remarquer : Nous ne voulons rien
d'autre que la gloire de /'Irak et
de la ·nation arabe, mais aussi
profiter de la ligne haute tension qui passe 2 km de notre
vii/age. (AFP.)
rg
.
La destructıon en vol d'un avion irakien u travail, toujours du tra• D
vail: tels ont ete les vceux
ag
a
a
«
teste
))
et
comprıs
de Noel e_t nouvel an de Saddam
B d d
a son peuple, extenue
t
•
t
•
•
•
par 2 an s de guerre presque
inı 3 de ermına JOfl amerıcaıne ininterrompuede etplusun deembargo
28
LE SOIR
e MARDI
29 DECEMBRE 1992
a
SwjJ
L
a
a
'
•
:
:
La fermete des Emirats sur l'ilot d' Abou Moussa irrite les Ayatollahs
a
relations avec !'Iran a l'evacuation
des trois iles, a ete ressentie
comme une provocation par TeMran ou la defense d'Abou-Moussa
et des deux Tom b est consideree
comme une cause nationale par
l'ensemble de la classe politique,
y compris dans les milieux d'opposition.
·Le president Ali Ak bar Hachem~
Rafsandjani a violemment reagı
vendredi en menaçant d'engloutir
les monarchies du Golfe dans
• une mer de sang • si elles tentaient de recuperer ces iles sur
lesquelles, a-t-il reaffirme, la souverainete iranienne n'est pas negociable.
situees a l'entree du Golfe, sont
occupees depuis ı 971 par !'Iran
qui en revendique la souverainete.
Le gouvemement a rejete sur les
pays du CCG la responsab1lite qes
consequences de leur POSJ!ıon,
qualifiee • d'irresponsable "• tandis qu'un debat improvise s'est
ouvert samedi au Pariement sur
cette nouvelle crise.
si
va
Les chets d'Etat des six pays du
Conseil de eecperation du Golfe
!CCG) ont rallume le conflit en
reaffirmant tres fermement mercredi, au cours d'un sommet a
Abou Dhabi, les revendications
des Emirats arabes unis sur Abou
Moussa, la Grande et la Petite
Tomb. Ces iles, strategiquement
w
w
w
.a
r
La prise de position des dirigeants du CCG (Arabie Saoudrte,
Koweil, Bahrein, Emirats arabes
unis, Qatar, Oman), qui ont subordonne la normalisation de leurs
vele la surprıse des dırıgeants ıra­
niens devant la termete du CCG,
alors que Teheran, sans rien ceder sur le fond, avait, selon des
milieux politiques, multiplie depuis
quelques semaines les protestations de bonne volonte et les offres de dialogue.
rd
a tension est remontee d'un
cran la semaine demiere entre Teheran et les paysarabes du
Golte autour de la question de
l'ilot d'Abou Moussa, qui parait
dans l'impasse apres quatre mois
d'une crise que !'Iran attribue a un
• complot • occidental visant taire de lui l'epouvantail de la region.
Le ministere des Affaires etrangeres, dans une reaction a chaud
mercredi, avait indique que la decision du sommet du CCG etart
etonnante et traduisait un e inco~
prehension des demarehes positives de /'Iran.
ku
L
.o
rg
L'lran menace les monarchies arabes
L'ensemble de la presse, qui a tart
ses gros titres samedi sur la
• mer de sang • promise par le
president, s' est. e~flamm~e : Les
dirigeants des Em1rats doJVent savoir que la moderaüon de l'lran a
des limites, et il serait pueril de
leur part de croire que nous nous
reüendrons eteme/Iement de leur
rendre /es coups qu'ils nous donnent. a menace le quotidien offı­
cieux c Tehran Times • dans un
editorial. Ces dirigeants payeron~
cher leur politique temeraire s1
!'lran decide un jour ou l'autre de
rendre coup pour coup, ajoute-t-il.
La virulence de ces reactions re-
Les dirigeants iraniens sont en tart
inquiets de l'ampleur prise par une
crise qu'ils ne sont pas arrives a
circonscrire au niveau bilateral ni
meme regional, estime-t-{)n dans
tes milieux diplomatiques a Teheran.
L'lran court le risque de se yoir
traine devant !'ONU que les Emirats ont saisi en novembre. Les
Emirats accusent Teheran d'avoir
annexe de facto, depuis aoUt dernier, Abou Moussa en violation
d'un accord de ı 9 71 qui partageart l'administration de !'ile entre
les deux pays sans trancher sur la
souverainete.
Refusant tout compromis sur le
fond, Teheran crie au c complot •
occidental visant a maintenir la
Republique islamique dans l'isolement. ll accuse les Americains de
pousser les monarchies du Golfe
l'intransigeance pour maintenir
une tension avec l'lran afın de
justifıer le maintien de leurs forces ,
et de leur influence dans le Golfe. '
WP, Rtrl
a
LE SOIR, MARDI 29 DECEMBRE 1992
A~!g,~.~~LÇ2ll,!,~~~~J!. ~2!1..~ ~'a~!.ÇJ~§.!~LI,!,
avait denence un· complot • visant a la partition de l'lrak mais
avait donne, jusqu'a present.
l'impression d'admettre l'existence de la zone en se gardant
bien, jusqu'a dimanche, de la
faire survoler par ses avion s.
Washington, Landres et Paris,
quı av<:ııent recu le soutien de
Moscou, avaient invoque a l'appuı de leur initiative la resolution
688 du Conseil de securite votee le 5 avril ı 99 ı - relative
a la protection des populations
cıvıles en Irak. ll s'agissaıt alors
d'empecher l'aviation de Saddam Hussein de poursuivre ses
bombardements cantre les
communautes chiites du sud de
!'Irak. assimıles a un • genocide • par le Premıer ministre britannıque John Maıor, en ereant
une zone de non-vol similaire a
c elle mı se en place apres la fin
de la guerre du Golfe. au nord
du 36· parallele, pour appuyer
Les declarations de Tarek Aziz
sor,t apparemment en contradietion avec celle de l'ambassadeur irakien a I'ONU, Nizar Hamdoun, qui avait souligne dimanche que la destruction du MiG
irakien etait un • incident isole •
ne devant pas entrainer un regain de tension dans la region.
La poursuıte de l'actıvite aerienne irakıenne ce lundi dans
l'espace ınterdıt prouverait au
contraıre que le regime de Bagdad reste determine a contınuer
a defier I'Occıdent sur tout ce
qui porterait atteinte a la • souveraınete • irakienne, un e c onstante dans le discours de Saddam Hussein. (AFP .)
Perıtagone.
Ces • vıolatıons • ıntervıennent
alors que le vıce-Premıer ministre ırakıen Tarek Aziz a pour la
premıere foıs, lundi soır, explıcıtement declare que Bagdad se
refusaıt a prendre en compte la
decisıon d'exclusıon aerienne
remontant au 2 7 aoüt po ur le
sud du 32· parallele. Pour lui, la
zone d'exclusıon dans le sud
a
LE SOIR
e
\IERCREDI 30 DECE\IBRE llJlJ2
or
g
politique •. visant arenverser le
president Saddam Hussein. ll a
egalement estime que la zone
d'exclusion porte atteinte
la
souveramete de /'Irak et ne decoule pas d'une decision emanant des Nations unies.
rd
.
qui avait vu deux F-ı6 ameabattre un MiG irakien.
l'armee americaine a annonce
mardi que !'Irak avait de nouveau et a plusieurs reprises viole la zone d'exclusion aerienne
ımposee par les allies dans le
sud du pays. Les appare!ls ant
penetre jusqua vingt mi/es
(32 kilometres) al'interieur de la
zone d'exclusion, mais il n'y a
pas eu d'inCJdent cette fois. lls
ant rebrousse chemtn apres
avotr ete interceptes par la
cflasse americatne, selon le
rıcains
ku
« Intense activite » militaire en Irak
va
Ferme, Bagdad n'exclut
pas une issue diplomatique
L
dad a confirme que les
• moyens detensifs ,. avaient
ete renforces dans cette region
depuis deux semaines; dans le
meme temps cependant, l'ambassadeur irakien aupres de la
CEE, Zayd Ha"ldar, a affirme ala
BBC que son pays reglera par la
diplomatie et le dialogue et non
• par des moyens militaires •
tout conflit qui pourrait surgir
avec la prochaine administration
americaine de Bill Clinton.
Nizar Hamdoun, ambassadeur
d'lrak a I'ONU, a lui aussi cherche a desamorcer la crise en
annonçant que son pays n'est
pas interesse par une cantrantation militaire. ll a assure que
Bagdad vpulait tourner la page
avec les Etats-Unis, engager un
• dialogue ,. pour regler tous /es
problemes en suspens et etablir
une • relation normale • avec
Washington. Le Conseil des ministres irakien a, quant alui, pris
soin de souligner qu'il ne recherchait pas • une confrontation
generalisee •, mais entendait
faire face la decision arnericaine iliega/e d'imposer une zone
d'exclusion aerienne dans le
Sud.
w
w
w
.a
rs
i
'Irak se muııtrait determine
vendredi a aller jusqu'au
bout de son nouveau defi aux
allies dans l'affaire des missiles,
tout en n'ecartant pas une issue
diplomatique. Les observations
aeriennes americains permettaient de dıkeler dans le meme
temps ce que le chef d'etat-major inter-armes, le general Colin
Powel a qualifie d' intense activite tant en ce qui concerne les
missiles que les avions irakiens.
Les militaires americains refusaient vendredi soir de se prononcer sur la nature, offensive
au defensive, de ces mouvements, preferant les suivre
avant de se prononcer. A cet
egard une certaine confusion a
regne sur l'heure limite exacte
de l'ultimatum lance a l'lrak par
Washington, Landres et Paris
cancemant le retrait de ses batteries de missiles de la zone
d'interdiction aerienne. Un autre
signe de tension, diplomatique
celui-la etait releve avec l'interditction des vols d'inspection de
I'Onu par Bagdad. Une dıkision
qualifiee de tres grave par le
porte-parole de la commission
charge de l'eliminationdes armes irakiennes de destruction
massive.
a
a
Face
l'apparent~ determination de l'lrak, les Etats-Unis qui
L'lrak cependant semble prati- s'appretent a passer d'une adquer la dauche ecossaise. Reuni ministration republicaine
une
vendredi en session extraordi- autre democrate, ant reaffirme
naire, · quelques heures avant leur fermete. Douze jours avant
l'expiration de l'ultimatum des son entree en fonction, le presiallies lui enjoignant de retirer dent elu Bill Clinton a proclame,
ses missiles antiaeriens dE!- une nouvelle fois, la continuite
ployes a proximite du 32• paral- de la politique americaine face
lele, le gouvemement de Bag- rırak. (AFP _)
. .
a
a
·.---
1\1 KURDISTAN
0
·~j~:
...
~
>.
~
.•
or
g
•
..,
'·
}
rd
.
! ._., •. ·
ku
Trois mines par habitant
Dr
ııotrc eımıyc spcı:ial
i \OLis Jc:ıııaııdcz :ı ıııı \ ilbgcois qııclks ~oııı ks Jcux ;a:ti\ it~s ks plus daııgcrcu~cs dans
k Kurdistan ir:ıkicıı. il \otıs r~poııJra
fon prohahlcıııcııı : allc:r clıcrclıc:r du
boıs cı !.!ardcr lcs hı:ıcs. Pourtaııı. aucu n prJJat..:ıır saııgııiııairc ııc rôJc
dans lcs ıııoııtagııcs kurdes ct on ııc
craint plus. coııııııc en avril llJ91. ks
rcpr~sail!cs ,ruıı Saddam llusscın
coıı~id~rahlcıııcııt affaıhli par l'cıııb;ır­
go iııtcrııatioııal cı par uııc orrmitioıı
iııt~ricurc d..: plus cıı plus turbukııtc.
La ıııcııacc. oıııııiprcscııtc. cst plus
sourııoisc : lcs ıııiııcs. Lourdcs ct trapucs mı coıııpactcs au poiııt qu·cıı..:s
pourraicnt tcnir dans la podıc. des
ccntaincs de milliers - des millions.
pcut-ı:trc - de ıııiııcs italicnııcs. aııı~­
ricaincs. fraııçaiscs. russes ou clıi­
ııoiscs rccou\rcııt uııc honnc partic Ju
ıcrritoirc. sunout ;Hı \Oisiııagc de 1'1raıı. dc la Turquic ct dc la S:ric. Le
Kurdistan irakicn. unc region de ıııon­
t;ı!!ııcs ct dc lıauts platcaux. grande
coııııııc dcux fois la Bclgiquc. a
conquis soıı autoııoıııic par la forı.:c
des arın es ap res s·ı:ı re soulcvc coııtrc
Saddam H usscin iı la fin de la gucrn:ıc. ·
du Golfc. Lcs Kurdes ont rcalisc leur
rc\c. ıııais kur pays cst aııJounJ'Jıuı
,ıııistrc par des ;ıııııccs dc: gııcrrc: ..:ı Jc:
rcgroupcıııcııt forcc des popul;ıtions.
civils kurdes qui
de Saddam.
lluit aııs dc: gucrrc coııtrc Tdıeraıı
r 1llSO-l <JSS ı ;1\ aıcııt Jcj;ı vıı ccs Jrölcs
dc: ıaupc:s de fcr cı de plastiquc: sc ıııııl­
tıplicr un pcıı partout k loııg dc:s 1 000
kiloıııl:trc:s dc: froııtil:rc cııtrc ks dcu.x
pa:- s. \la is c·c:-;t prohahlcıııcııt au
cours dc: la dctl\il:ıııc !!Ucrrc du Golfc:
quc Ic soııııııct de la Jcıııcsıırc fııı attc:ıııt. lıHcn iC\\C il ya plus d'ıııı arı par
des cııquı:tcurs dc: ·• ~liJdlc East
Watclı "· uııc or!!aııisation iııt..:rııatio­
ııalc Jc Jdcnsc &s droiıs Jc l'lıoııııııc.
Ic conınıanJanı J'tıııc uııitc Jc !.!cnic
Jc Lırıııcc irakicnııc cxpliquait qu'cn
\iııgt joıırs. en tr~naillant quotiJicnııcıııcnt treize :ı quatou.c lıcurcs. sa
~cctioıı avaiı pose de XO 000 :ı 100 O<Xl
ıııiııcs dans la sculc region de Zaklıo.
Or unc ccntainc de scctions scıııhla­
hlcs ;ı la sicııııc. appartc:nant ;ı lıuit di\isions. avaicııı ete depı:clıecs ;ı la
ıııı:ıııc epoquc dans Ic rıortl du Kurdistan. uııc partic de l'~tat-ıııajor irakicn
C!aııı ;ılors co ıl\ aincuc quc b Aıııcri­
cains atıaq!!craicnt par la Turquic.
~lais lcs f4Jrccs coalisccs sc soııt finalcıııcnı cııgouffrecs en Irak par I'Arabic
SaouJitc cı. aujourd'lıui. cc sont lcs
UN TRAVAIL DE SISYPHE
w
w
w
.a
rs
i
S
va
Au Kurdistan irakien, les organisations humanitaires luttent cantre tout un passe de demesure.
Parmi elles, Handicap lntemationai-Belgique s'attaque aun fleau invisible mais ravageur : les mines.
sautcııı
sur !es
rıııııc>
Ricn quc dans la region de Soukysur 1 450 cas J'aıııput;ıtıon.
plus de 70 "~ son! dus. ccs oıı;c Jcrnicrs ıııois. ;ı des cxplosions. Cır la
plupart des ııııııcs ne ıucnt pa~. Par un
sordidc raffincnıcııı Jont lcs productcurs d'arnıcs ont Ic sccrcı. ccs cm:ins
ımıtileni affrcuscıııcnı sans ;ıttcııldrc
aucunc partic vitalc Ju corps. ~lais lcs
paysans kurdes ne sc Jcplaccnt pas en
pcloton avcc un hclicopıcrc prı:ı a lcs
cvacuer! ı;-ionıhrcux sonı ccux qui
n·arrivcnt pas jusqu·a l'hôpital: "A
causc Je l'isolcıncnı de ccrıaincs rcgions cı du nıauvais eta! des routcs.
nous cstiınons quc. pour chaquc pcrsonnc qu'on anıpuıc. unc autrc succoınbc iı seS blcssurcs >•. cxpliquc Pascal Simon. rcsponsablc de prograrnnıcs
1landicap International.
Ccst d'aiiicurs pour apportcr Ic savoir-fairc de son organisation en ıııa­
ıierc lle proılıcscs quc cc Uclgc J'unc
trcntainc tl'annccs a cnvovc unc
cquipc de trois cxpatrics a Soulcyıııa=
nialı : Rogcr ct Gcrard, dcux ıcchniıııanialı.
a
•••
LE VIFIL'EXPRESS • 1• JANVIER
199313
3
•
.
.. ". ,.-*':'"}
~
•. ı.':'',._~ ·::.- ......
.
.
•.
-: .
,
. . .
. ...: - ··: ·.·' ;:.-:: :· .:.)·~~~~~\i~·-·
...
..
c. 7•~_,1lr~::;: .
....
-
....... -:,..-.
,
•
.... ~4/
~
ı.,
-··:.
-.
.
;: ){
;.••!
..
- ··-·.....
,~~-~:_ . . ··~~I~-~~~L~ :. -- ~:'
...
. ....
Enfant s et adulte s
egaux devan t
Jes mlnes.
Ces engins conçus
pour mutile r sans
tuer ant ete p/aces
par millier s penda nt
fes deux guerre s
menee s par /'Irak .
Aujourd'hui, ·
fes organi sation s
g
'
)j
gin~ de produirc leur dfct de\ :ı~t:ııcur.
., l'our lcs retirer toutcs. il r~ıudra dı.:s
;ııııı~cs. ıııais oıı pcııt aıı ıııoiıı-; rccoıııı:ıitrc ..:ı haliser lcs cndroi ts ks
plııs dangcr cux ". ;ır!!tııııcntc Tony.
l'ıın dcs rl:spoıısahlcs dc \L\(j sıır Ic
tcrr:ıin. l\: ne sont pas ks \illagcois
.a
rs
iv
ak
forıııcııt dıı pcr\oııııcl locıl iı produirc ct
a rcparcr des protlıi:scs. ct Viııccrıt.
coordi11atcıır. belge lui aussi.
\Lııs la t:ıdıc ticııt du tr;ıvail de Si\~ plıc cır. cıı ccrtaiııs cııdroit\, ıl y a
plus d.: trois ıııi11cs par lıabit:ıııt. t\tıs­
si llarıdicap lntcrnaıio11al a-t-il dccıdc de pri\ıkgicr la prc\cııtion: ··On
cıı :ı .:u ıııarrc de r~para ks c;ıt:ıs­
troplıcs sans poıl\oir ~·attaqııcr :ı la
caıısc dıı dr:ııııc "· S:insıırl!c P:ıscıl.
Dcpuis qııclqııcs ıııois. ıl a ~co11clu un
accord a \·cc u ne ct on 11 a 11 tc pet i tc
0:\G briıarı11iquc foııd~c il y :ı dcux
arısen :\ft!fıarıistaıı: \lirıcs Ad\ ıson
Group (\lt\G l. Son huı: inforıııcr ~ı
fornıcr des volont:ıircs locaux au travail de Jcrnin:wc. rııais sculcrııcnı lorsquc ccıtc acı ion repo nd 3 u ne jusıifica­
tion lıunıanitairc cvidcnıc.
Ccst poıırquoi. coııııııc 1Lındicap
lııtı.:rrıatioıı:ıl. ı\1:\G c~t :ıujoıınl'lıııi :ı·
l'ıı:unc dans lcs p:ıys qııi sortı.:rıt
d'ııııc lorıguc pcriodc de gucrrc : Afl!lıarıistaıı. Cınıhodl!c. ,\nl!ola. ;-.;ica-
w
raL:ua. Salv:ıdor. }\u Ku(dist:ırı. XO
pcrsOI111t:S Ollt dü ct re forıııı5cs ;1\CC dı.:s
ıııo~c11s dcrisoircs. car l:ı plus gr:ındı.:
p:ırtic dı.: l':ıpparcillagc soplıistiquc dı.:
rcsıc hloqucc ~ı la frontii:rc
tıırqııc. Poıır Ankara. il s'agit en dkt
de ııı:ıkricl ıııilitairc ... l'ourta nt.
i\IAG ıııı.:t ıııı poirıt lflıo11rıcur ~ı dctruirc tOLıtcs lcs ıııiııcs lJU'il dccouvrc.
:ıfiıı d'C\ iter tout accidcııt. .. o u ıoutc
w
w
deminage
re u til isat ion iııtcnıpcsti\ c.
Le ıcnıps prcssc. L'lıi\·cr. Ic sol gele
ct cııııcigc iııtcrdit ıouıc operation de
dcıııiııagc. ıııais ıı'cıııpcdıc pas lcs en-
341
KURDISTAN
qui k contrcdiront. surtoııt lcs femmes
ct lcs crıiarıts ljtıi. ccs proclıains nıois,
iront pltıs souvcnt ct plus profoııdc­
ıııcnt dans lcs ıııoııtagncs pour clıcr­
clıcr du hois de dıauffagc. au risquc
d'y l:ıisscr hras ct jaıııhcs.
ur
•••
cıcrıs ortlıopcdistcs fr:ırıçais qııi
d.
a
or
/ıumanit<Jifes
ne se conten tent
plus de " rcpare r
fes terrible s
blessu res inflige es
aux Kurdes : /'une
d'elles forme des
vo/ontatres locaux
un redout ab/e travail
de demina ge.
UNE SANTE PERVERTIE
., Doctcur. fai IJ
f:ıut unı.: pcrfusıon
Ji:ırrlıcc.
ct des
ll ını.:
antibioıi­
qucs. " Cı: sıırprcıı:ını Jiagııostic.
Catlıcrinı.:. voloııtairc :ı \kdcci ns
s:ıııs froııtii:rcs. l':ı ı.:ntcnJıı plus
J'unc fois dans ks Jı(ıpıtaux ct dispcns:ıircs du Kurdis tan .., :":oııs
;ı\oııs aff:ıirc :ı unc sanı~ rcncrıic.
C\flJiquı.:-t-cJJı.:. car Ja \ lC rcJativclllCOl :ıiscc quc lcs lr:ıkiı.:ııs ınc­
rı:ıicııt :ıııp:ır:naııt gr:icc a la rcntc
pcırolii:rc :ı produit unc ıııcdccirıc
facilc : cıır:ıti\c ct riclıc en nıcdic:ı­
nıcıııs. " Qui Jane vicııdra prdcndrc lJU.il ıı'y a qu'cıı Europc quc
l'on doiı lutıı.:r contrc la surcaıı­
soıııınatiorı nıcdicalc ? Apri:s avoir
conııu unc riclıcssc aqificicllc qui
s'cst ı raduiıc par uııc ai sa nce pc u
coııııııunc dans Ic ticrs-ıııoııdı.:. lcs
lr:ıkicns rcapprcnııcııt j fairc cciıı­
turc. Meme lcs Kurdcs. si loııg­
tcıııps pcrsccutcs par Ic rcgiıııc. en
font aujourd'fıui la durc experience. Car. ıııaintcııaııı quc 13agdad leur a coupe lcs vivrcs. fes
Kurde s d'lrak ne nıanqucnt pas
Xavicr Zccbro ck •
scıılcıııcııı de carburaııı : ils ant
:Hıssi du charıgcr leur pharnıacic.
En effet. lcs :--.latians unics ct lcs ornon gauvcrncnıcntalcs,
fidi:lcs a la poliıiquc de I"Organisation nıandialc de la sanıc (0:\IS) .
ne leur fourııisscnı quc lcs ıııcdica­
ıııcrıts ı.:sscrıtids. capablcs ıoutcfois
de ıraiter plus de l)Q % des nıala­
Jics. Poıır \ISF-Bclgiqııc. qui
coordorınc lcs sıacks de rııcdica­
ıncnts dans la region de Saukynıa­
nialı. cc n'csı pas unc sinccu rc.
:\kdcc ins ct paticnts sanı visibiement frusırcs p:ır cc· qu'ils rcsscnıcnı canımc un raıionncnıcnt. ,, ll
csı vrai quc ccrtain s specia listcs
pratiqııaicnt couranımcnt des ıcclı­
niqucs tri:s soplıisı iquccs com mc la
dialysc ou la chiıııiatlıcrapic. :\lais.
JansIc nıcnıc tcıııps. lcs couloirs de
lcurs lıôpitaux n'cıaicnı pas lavcs
corrcctcnıcnı ct ccrıaincs iııjcctians
ctaicııı pratiqu ccs saııs desinfccter! s'cıonnc Cathe rine. Poıır
clıangcr ccla. il faudra des annccs
d'cdııcation saniıairc ct dı.: sanıc
publiquc. >> Avcc ou saııs SadJaııı.
g:ınisatioııs
x.z .•
~.~gdad multiplie
al'envi les .« provocations » al'encontre des Nations unies et des coalises
unies apres la guerre du Golfe seur F-16 americain abattait un
couronne une quinzaine de jours MiG irakien au-dessus de la zoplacee par l'lrak sous le signe ne d'exclusion aerienne deerede la defiance. Certes, l'anjmo- tee dans le Sud par les allies.
site regne entre representants Depuis lors, on observe une
de I'ONU et autorites irakiennes evolution tactique dans les prodepuis les premieres missions vocations irakiennes. Car tout
d'inspection en Irak la fın du se passe comme s'il s'agissait
conflit. Mais ce 27 decembre seulement de titiller les limites
survenait l'incident militaire le de la patience adverse, sans
plus significatif, quand un chas- vraiment montrer une volonte
~.
. .
de les depasser. Qu'on en juge.
---4- Les batteries de missiles sol-air
· soudain braques vers les avions
de la coalition aux abords de la
zone d'exclusion aerienne, le
5 janvier, furent deplacees, selan le Penta~one, peu avant que
LE SOIR t MARDI 12 JANVIER 1993
n'expire l'ultımatum lance par la
Maison-Bianche. La tension etait
bien • politique • puisqu'au demeurant ces engins SAM assembles entre 195 7 et 1961 ne
constituaient pas une reelle menace, m~me s'ils avaient subi
des transfcirmations, selon les
dires m~mes du general Colin
Powell, commandant en chef de
KURDES
l'armee americaine. La rhetorique irakienne, de toute maniere,
Bruxelles : fin
l'occasion,
reprenait vigueur
de la greves
fidele aux poncifs connus sur
• la determination a defendre la
souverainte du territoire • ...
laquelle
La greve de la faim
participent quelque 700 Kurdes
Quant aux deux incursions ira(de Turquie) depuis le 24 janvier
kiannes de ces demiers jours,
dernier dans les Halles Saint-Geelles furent le fait d'employes en
ry • ayant atteint son but •, l'accivil et non armes, neanmoins
tıon prenaitfin hier soir, l'appel
suffisamment nombreux pour
des pariementaires kurdes
s'emparer sans dommages des
l'origine de cette action, annon• objets convoit~s face aux que~
ce le Comite du Kurdistan. Le
ques dizaines de gardes de
Comite precise que cette action
I'ONU eux-m~mes egalement
ne sera pas la demiere antrepridesar~~'i" ·. cl,l~"' pjmportante
se pour protester cantre les
quantite · d annes .;......; dont des
' missiles sol-sol- abandonnees
c actions inhumaines • menees
cantre leur peuple. (B.)
par l'armee de Saddam Hussein
uerre de hareelement ou ,
jeu du chat et de la souris,
a·:strat~gie de la tension appliIU'e avec zele par les lrakiens
:es·:demlers jours pourrait coüei;cher. lt son inspirateur desitn6; .le,pr6sident Saddam Hus;elrı::!. La double incur~ion, dina'llche •et lundi, de centaines
t'hklens dans la zone accort6e: au Kowe'ıl: par' les Nations
--------' '.
ı_: '~
' . .;;+;~~:~d
. ·,~AN··.: :·~
iv
ak
a
a
LE SOlR t JEUDl 18 FEVRlER 1993
'f!'
ı·
. ' •20(i kn1 '
a
a
••
•
.
rs
-
.a
..
w
:...:..,.:'-c···.
a
w
G
ur
d.
or
g
Les dangers de la strategie irakienne de la tension
lors de la deroute en fevrier
1991 recuperee dirnanche et
du materiel non militaire repris
lundi. Bagdad, a ce propos, fait
etat d'un accord avec I'ONU sur
le sort du materiel, mais l'organisation nie que les autorisations avaient~t4Jı.ç,çgr:.9jes.
Autre sujet de tension sauleve
par l'lrak, et toujours pendant :
·;:::;·.~I.t
>ı
les desseins du dictateur irakien. ll est vrai que tes explications ne manquent pas. En depit
premiere vue
du caractere
irrationnel d'une tension qul
pourrait se solder par une attaque aerienne alliee massive et
douloureuse, Saddam Hussein
ne peut sans doute resister au
plaisir de narguer son vieil ennemi George Bush en train de
boucler ses valises. Dans le m!me temps, il avise Bill Clinton de
ses intentions, estimant que les
erises bosniaque et somalienne
sans parler de l'epouvantaiJ iranien brandi par bien des ttats
dans la region lui donnent une
plus grande liberte de manreuvre. Enfin, l'homme de Takrit
reaffirme son pouvoir interne
tout en galvanisant son armee.
a
Le rafs irakien n'est pas precisement connu pour sa bonne perception des risques encourus.
Dans les annees 80, il a dü
guerroyer huit ans cantre les
mollahs iraniens alors qu'il avait
cru n'en faire qu'une bouchee.
Puis il a pense regler ses problemes de tresorerie en absorbant
la petromonarchie koweitienne;
on sait ce qu'il en advint. En ce
mois de janvier, il res te com me
toujours difficile d'evaluer jusqu'ou sa detiance peut le mener. Le Conseil de securite se
l'interdiction signifiee I'ONU le reunissait la nuit derniere, et
8 janvier d'utiliser ses propres Washington indiquait sa volonte
avions pour acheminer les mis- de ne pas to/erer des violations
sions d'inspection en Irak, mal- persistantes des resolutions de
gre l'avertissement immediat /'ONU. Boutros Boutros-Ghali, le
lance par le Conseil de securite secretaire general, a lui-m~me
sur les • serieuses consequen- dit esperer que le Conseil de
ces • que pourrait engendrer securite aurait une reponse
cette decision.
• tre s terme •.
BAUDOUIN LOOS
On se perd en conjectures sur
a
rg
Bagdad ignore ostensiblen1ent Ies av ertissemen ts du Conseil de securite
s'arretera Saddam Hussein dans
sa propension a
provoquer les Nations unies et, plus
particulierem ent, les EtatsUnis ? On note desormais quotidiennement une (sinan deux)
nouvelle tentative de defiance
plus ou moins grave du pouvoir
irakien qui parait encourage par
les reactions purement verbales
dont les destinataires de ces
messages se contentent. ll y
aura, necessairement, une borne dont le depassement declenchera une action des allies. Cette borne, l'homme fort de Bagdad .semble de plus en plus
tente de la contourner malgre
les risques. ll n'y aura pas
d'avertissement, repetait en effet hier encore Marlin Fitzwater,
le porte-parole de la MaisonBianclle qui doit sa celebrite ... a
la· Tempete du desert •.
Les observateurs notent que
l'assurance de Saddam Hussein
a sans doute eni a rnesure que
s'exprirnait la reticence d'une
partie des nıernbres du Conseil
de securite a utiliser a nouveau
la force cantre l'lrak. Aiıısi, le
president du Conseil, le Japonais Yoshio Hatano, a estinıe,
lundi so ir, qu' il fal/ait maintenir la
pressfon cantre l'lrak par dauIres moyerıs que la force. Uıı
langage que n'utilisent nı Washington, ni Londres, ni Paris.
B. L. (avec AFP et Htr.)
w
O
Car cette surenchere entamee
fin deceınbre avait encore ete
aliınentee, mardi egaleınent,
par une nouvelle rebuffade irakienne. Le Conseil de securite
avait en effet a peine adresse a
l'lrak une severe mise en garde
apres les incursions, diınanche
et lundi, de« civils • irakiens ala
frontiere kowe'ılienne pour y re·
cuperer du ınateriel que l'on apprenait l'irruption ce rnardi rnatin
de quelque 150 lrakiens procedant a une expedition sinıilaire
dans la meme region et avec le
meme but. Les infilires ant dt}mante!e des entrep6ts en prtY:ı­
brique et se sont empares de
tout ce qı/!ls pouvaiı.Hil ernporter, qui n'tHait en f'occurrence
pas oulitaire, av.ırıt de retoumer
dans leur pays, precisait le porte-parole de la Missioıı d'olıser­
vation des Nations unies pour
!'Irak et le Koweıt.
w
Oum Qasr, le petit port iraklan devenu kowe'ıtien apres la u Tempôte du
desert 11, oı:.ı les lraklens ont" recupere 11 du nıaterlel. PhotoAP.
LE SOIR 1 MERCHEDI 13 JANVIFR
w
Ainsi, depuis la lin de la prerııie­
re • crise des nıissiles • -- celle
Cette lois, c'est la zone d'exclu- dans le Sud du 32• parallele
sion aerienne creee par les al- delimitant l'autre zone d'exclulies occidentaux dans le nord de sion aerienne officiellement desl'lrak pour proteger les Kurdes tinee a proteger les populalions
irakiens qui est visee par l'ar- chiiles de la repression de l'ar·
mee irakienne. Au cours des mee irakieııne - le l<ırıgage de
rd
ku
u
Un autre officier, le general Amir
Rashid, responsable de I'Admiııistration de l'lndustrie militaire,
a estime que la dtHense aerienrıe de /'Irak etait p/us puissante
qu'avant la guerre du Go/fe,
ajoutant : Les miss1fes sol-air
irakiens sont dissemirıes sur
l'ensemble du terriloire et demeurent en alerte corıstarıte.
-. -···------- · · · - · ---- -------------- ........- - - -..-------- ------.
va
me ıncursıon au
Kowelt, les Irakiens deploient a
nouveau des missiles, dans le Nord
cette fo is.
la rnenace ne parait plus du tout
aileeter les dirigeants de Bagdad. Au contraire. Le nıinistre
irakien de la Defense, le general
Ali Hassan al Majid, a ainsi eneore appele l'arnıee a redoubler
de vigilance dans la perspective
d'une agression americaine.
.a
rs
i
Apr~s un e. troisie-,
demiers jours, /'Irak a dt}pfoye
des missi/es sol-air· au nord du
36' parallele en pasiliarı opt}rationnel/e, a declare le general
americain John Stıalikashvili a
Washington, hier, peu avant que
des sources militaires françaises confirment la nouvelle a Paris. Ainsi, alternativeınent sont
narguees les forces ç:oalisees
emmenees par les Etats-Unis
puis les Nations unies.
.o
L'Irak choisit clairement la surenchere
1
\(ıcn
w
w
.
l
d.
w
1
dant en chef des forces de
I'Otan affirme que les missıles
;rakiens dans le nord sont • operationnels •. L'ambassadeur de
l'lrak a I'ONU affirme que • tout
peut iHre regh~ • avec I'ONU.
·ll
ur
.a
L
ak
e raid aerien allie declenche mercredi
soir cantre l'lrak est
intervenu apres plus
de deux semaines de
tension entre les Allies et Bagdad dont voici la chronologie.
i 27 decembre 1992: Un F-ı6
' americain abat un MIG irakien au
: dessus de la zone d'exclusion
aerienne au sud du 32• paralleı le, imposee le 27 aoüt par I'ONU
' a l'aviation irakienne pour proteger les populations chiites.
Janvier ı 993
5 : Des missiles irakiens anti-aeriens SAM se trouvent le long du
; 32• parrallele, limite nord de la
zone d'exclusion, selon le Pentagone.
; : Les Etats-Unis, la France, la
jrande-Bretagne et la Russie
somment Bagdad de retirer
« immediatement • les batteries
; de missiles sol-air deployees selon eux, c legerement au sud du
32• parallele •.
7 : Bagdad rejette l'ultimatum.
Bill Clinton assure qu'il poursuivra la politique irakienne de
George Bush. Selon le Kowe'it,
des c elements armes irakiens •
attaquent un poste-frontiere situe a l l O km au nord de la
capitale.
8 : Bagdad affirme que les batteries de missiles sont pretes a
riposter en cas d'attaque.
L.'ONU annonce que Bagdad a
interdit aux experts internatio:aux charges de demanteler les
armements de destruction mas:>ive d'utiliser des ··avions des
Nations unies en ~ Le Con:;e il de securite · c avehit " l'lrak
cursion du 10 s'etait effectuee
dans le respect d'un accord
conclu avec I'ONU. Cet accord,
qui autorise la recuperation de
materiel irakien dans cette zone, stipule toutefois !'accord
9 : L'lrak a • cede • et demante- prealable de la Monuik et des
le a la demiere minute ses bat- autorites koweitiennes. Le Preteries, selonla Maison-Bianche.
mier ministre kowe"itien appelle
10 : L'lrak est • pret au dialogue a la mobilisation c de tous les
pour faire la paix •, declare un moyens disponibles • pour renporte-parole irakien cite par Ra- forcer la securite du pays. Le
dio-Bagdad. Nous ferons face a Conseil de Securite de I'ONU
toute tentative d'agression, affır­ exige de Bagdad la restitutian
me le ministre irakien de la oe- immediate des equipements mifense, le general Ali Hassa ai- litaires pris le 10 en territoire
Majid. lncursion de quelque 200 koweitien, sous peine de • consoldats irakiens habilles en civil, sequences serieuses •.
pres de la ville d'Oum Qasr,
dans la zone demilitarisee au 12 : Troisieme incursion en
nord du Kowe.it. lls s'emparent trois jours dans le nord du Kod'armes irakiennes (dont des weıl d'lrakiens • en c ivil •, qui
missiles Silkworm), entrepo- recuperent du • materiel non misees dans des caches pendant litaire •, selon le porte-parole de
la Monuik. Une source militaire
la guerre du Golfe.
française a Paris confırme le
l l : Deuxieme incursion au deploiement par l'lrak d'au
nord du Kowe·ıl par une centaine moins deux batteries de missid'lrakiens c en civil • pour saisir les dans la region de Mossoul,
du c materiel non militaire •, se- dans la zone d'exclusion aerienlan la Monuik (Mission d'obser- ne instauree dans le nord de
vation de I'ONU, chargee de sur- l'lrak. L'ONU denence le caracveiller la frontiere irako-kowei- tere illegal des incursions iratienne). Bagdad affirme que l'in- kiennes au Kowe'it. Le comman-
iv
i
des • serieuses consequences • que pourrait entrainer le
refus des vols de I'ONU. Le lendemain, Bagdad rejette cette
mise en garde.
rs
Avant le raid de
hi er, 1' engrenage
des incidents entre
l'Irak, l'ONU et
les allies avait
i commence le
27 decembre.
or
~
g
IRAK : CHRONOLOGIE
'
D'UNE ENIEME CRISE
Sourd aux mises en garde...
R
este sourd aux mises en difficultes, les analystes citent
garde des allies et des Na- les effets de l'embargo econotions unies, le president irakien mique international, impose deSaddam Hussein a fini par pro- puis aoüt ı 990, qui n'a jamais
voquer, deux ans apres la guer- autant pese sur la population
re du Golfe, une nouvelle atta- irakienne. A chaque fois que
resoudre une
que militaire cantre son pays. Saddam a eu
Depuis plus que quinze jours, le crise interne, il avait cherche
president irakien, 55 ans, sern- une diversion en provoquant
blait chercher la confrontation une crise l'exterieur, souligne
avec I'O.ccident, multipliant les l'un de ces observateurs, qui
souhaite garder l'anonymat.
gestes de deti.
a
a
Les difficultes interleures sem- L'invasion du Kowe·ıl en aoüt
blent notammerıt etre l'origine ı 990 avait fait suite la deteriodes defis du chef de I'Etat ira- ration de la situation economikien, selon les analystes dans le que apres la fin de la guerre
Golfe, qui rappellent que la c fui- avec !'Iran en 1988, souligne-t-il.
te ·en avant • avait toujours ca- L'lrak avait alors invoque, pour
i@_Çterise son action dans les justifier . son action, c un com· môments de crise. Panni c es plot koweilo-emirati " consistant
a
LE
som~e
a
JEUDI 14 JANVIER 1993
13 : Quatrieme incursin depuis
le 1O d'lrakiens dans-ıı nord du
Kowelt. L'lrak est determine a
• recuperer le Koweıt .. , affirme
un conseiller de Saddam Hussein. Le ministre irakien de la
Defense reaffirme que l'armee
est • prete a liberer tous les
territoires irakiens •. No us sommesa bout de patience, deelare
le secretaire d'Etat amerıcain,
Lawrence Eagleburger, qui evoque une action imminente des
allies cantre l'lrak. Etat d'alerte
maximun des peshmerga au
Kurdistan irakien, au nord de
l'lrak, les troupes irakiennes
ayant • renforce lelirs positions • autour des rni$siles solair deployes dans la':region de
Mossoul, selon des sôurces kurdes. Le secretaire d'Etat americain designe, Wam!n Christopher, reaffırme la determination
de la future administration face
a l'lrak. Le raid des allies debute
a 18 heures GMT. (AFP.)
a
inander le marche petrolier
pour lui porter tart. Le president
irakien n'a pas semble prendre
de risque majeur en s'exposant
la nouvelle action militaire. ll
tient fermement le pouvoir en
Irak deux ans apres la deroute
de ses troupes, en depit de
l'affaiblissement de son emprise
dans le Sud et l'absence d'administration centrale dans le Nord,
sous contrôle kurde. Au contraire, il espere, selon les observateurs, se servir de ce que Bagdad appellera ~ la nouvelle
agression occidentale • pour
tenter de rallier autour de lui une
population de plus en plus sensible. aux. effets de l'embargo.
a
(AFP.)
. ' ..
1
.
.'.cr~:· .. h
"'J.i'~-
~/ .
. . ,.,
~~a··iı~~i~u·::···~o--··~·:. . ~~ıf,,.~-~·-'··
'in.~:a::ı'::d· -:allı' e~ -:~~-n~--~~T.~
--~~~~~~~~~:·;~--·-·-. ·.--:.•·.1.\1~,». ~ .
;;~\'"
1.
··~f :~:
,:0( 1.:
.: ·
·\~:· \;;ı!I!UI'ı~~-~ .. ~~ •l.
·' .
..:; ' ·
~ ..~ ·a·:
t ~~ı~l{t.~.·.·~<a:,ı<(Ji
ltı. ~:l;;fj~~- :~
~~;, .•. l).t]1H\.·~
tı
)~fi·;,ı•"'~'
•..
·
. .
·
. ·.
•·.•
~ı:ı
. .~
1.ı~;;·• -,,'ii~>·~:-'.~> .-;~•."i'!ıe.rtr~
-~·.v:~
::
; ;~
.. ':
wa(,_:.;m·
.
.
.
-~·-
·
.
;,-n-:.·.'!1\
~~;;~ı,;" ,
r_·.-.,..~,-·
'l"·Y;.""'·"· -~) ,· .. ıı:,· :"· ~·""·JIIl'P:.t--t•~.7>.~,;._,.:'.'\-;~Y~
~~~
.._· J·:. u··:···s··~;s'::/·:=-e;Zf;~:ı··:ıı'~~~~~;fa·~\,,_ ~~:·~-ı~:~:t
~:~rH
.
..
:"' ,,. .
.
,:,i.
.
« Mission accom-
,,.
ı.:·
,.ı
ı--------·_:.:··......::--_:-:..__··-··_ _ _
.
'
.
_:.:_ _ _;..:...:.;::....::=:::::.:;~
es premieres informations notre dispositia n indiqu ent
que la mission a ete
accomplie. Par cette
formule lapidaire, Marlin Fitzwater, le portei)arole de la MaisonBianche, a dü se croire revenu
deux ans auparavant, presque
jour pour jour, lorsqu'il annonçait que la liberation du Kowe·ıl
avait commence. Hier soir, il
s'agissait d'une operation bien
plus limitee dans son amplitude
et ses ambitions, celles de faire
comprendre au president irakien que ses provoc ations
avaient dorenavant largement
depasse les limites du tolerable.
Washington, Londres et Paris
decidaient en effet, mercredi,
de suivre la logique induite par
le comportement apparemment
irratio nnel des lrakien s qui
avaient multiplie les motifs de
tension depuis le 27 decembre
jusqu'a quotidiennement - et
hier matin encore - tranehir la
nouvelle frontiere du Kowe'it
pour rtıcuperer du materi el
abandonne voici deux ans.
L
mislion hler
Pannll a centalne de chasse un-bom bardler s envoyes en
bord du portedans le Sud lraklen , trente-elnq apparells etalent bases a
de DCA
avlons amertc aln u Kitty Kawk •. Selon les pllotes, des tirs
Photo AP.
attelnt.
ete
n'a
avion
auc:un
lraklenn e o nt ete releves, mals
l'ambassadeur irakien a I'ONU declarait tres vite
que l'lrak cessait toute incursion
au Kowe'ı't et autorisait a nouveau I'ONU autiliser son espace
aerien, annulant ainsi deux
griefs qui lui etaient reprochl!s.
Mais un discours du president
irakien, prononce dans la nuit,
reprenait le ton incantatoire de
naguere evoquant le retour des
cnininels, la guerre sainte et /es
infidefes et colonialistes qui seront bientôt defaits.
ANew York,
cas le croire et n'ont pas hesite
a mobilier les deux cents chasseurs-bombardiers entretenus
dans la region sur des cibles
militaires pour rendre Bagdad a
la raison . La patien ce de
M. Bush est bout. avait d'ailleJJrs declare son secretaire
d'Etat Eagleburger en matinee,
repetant qu'aucun autre avertissement ne serait lance.
a
.
.
On le .sentait cha~ue ıour davan~ge-. le~ multiples pr~vocations ırakıenn~s depa~saıent d:
beaucoup le sımple -Dt~ de ~e.~·
que Saddam Husseın aura_ıt
adresse a_ un George Bush quit·
• DE sERJEUX DEGATS •
tant la Maıson-Bianche ~ous s~s
me ınNi la Maison-Bianche ni le Penta- sarcasmes. Une quatrie • a la
c civils
de
e
massiv
cursion
s,
prolixe
ient
montra
se
gene ne
un e
hi er ·en soiree sur tes details de frontiere kowe'itienne hier,
sur la
!'operation militaire des allies. declaration ministerielle
irakien
On apprenait seulement des perennite du caractere
deploie
le
aussi,
hier
Kowe'ı't
du
es
centain
trois capitales que la
dans la
d'avions engages avaient rega- ment de missiles sol-air
aerienne insgne leurs bases sans domma-ı zone d'exclusion an,
l'interdicKurdist
au
tauree
l'irak
a
inflige
ges, apres avoir
tion signifiee a I'ONU de survoler
c de serieux degiits •. Les confs : le
jectures envisageaient logique- l'lrak avec ses aeronepouvait
ne
et
bon
etait
compte
irasol-air
s
missile
les
ment que
Le ra·is
kiens .~t !'un ou l'autre aerodro- plus tromper personne.
tame mıhtaıre dans le sud du pays irakien cherchait la confron
apparu
eüt
r
refuse
lui
ıa
et
tion
escades
but
le
representai~nt
e.
drılles . coalısee~. Au total, les comme un aveu de faibless
operations auraıent ete menees
en deux heures... M. Fitzwater Car, malgre l'absence de reelle
precisait plus tard en soiree que
e militaire irakienne, la
le president Bush avait decide menac
lite de I'ONU et celle de la
crl!dibi
treud'envoyer un bataillon de
e americaine ·etaient en
politiqu
pes terrestres au Koweit pour
-Washington, Paris et
cause.
pourQui
action
toute
lı
pr~t
' etre
·paralssaieıit en tout
s
Londre
aire.
rait ~tre 'necess
. . .L"-.... ~"---"-~---' .
w
w
w
ku
rd
a
.a
r
ı
'·'·''''•'""'" "'
.o
rg
plie »1 selon les
Amerıcains, Français et Britanniques qui ont repondu aux provocations irakiennes
par la force.
si
va
.'
~r·· ~~·\'. ~lfn1•q: ;···~. -~
1·
- ..
Ce n'est evidemment pas le second anniversaire tout proche
de la guerre du Golfe que le
maitre de Bagdad entendait celebrer en exasperant les allies.
Entre autres motiva tions, il .
s'agissait s~rtout de detoumer ~
ı• atlention .6 •un e population irzı­
kienne cıue l'embargo affecte
chaque jour davantage et de la
cancentter une tois de plus sur
1' c agresseur • americain responsable de tous ses maux.
!
i
L'APPROBAllON DE CUNTON
Saddam pensait sans doute
Bill Clinton
aussi beaucoup
qu'il a jusqu'ici significativement
epargne. Mais, meme s'il s'appretait a montrer un autre visal'administration democrage
te, le calcul devait se reveler
mauvais : le Mur president cıa­
me sur tous les tons la c continuite fondamentale ,. de la politique americaine envers l'lrak. Et
on le voit mal choisir la conciliation dans le damaine qui assura
a M. Bush une immense (quoi-;
. ~-~
que ephl!mere) popularite.
B.L
a
a
IRAK
Sanet i on s
maint enues
.o
rg
Les membres du Conseil de securite de I'ONU ant decide lundi
soir de reconduire l'embargo
commercıal et militaire dıkrete
contre_l'lrak sans tenir compt!!
des recents gestes d'apaisement en provenance de Bagdad. Le Conseıl de securite a
es tım e ·que le s autorıtes irakiennes ne respectaient pas le cessez-le-feu. Tous les 60 jours, les
membres du Conseil de securite
exami~ent la maintien des sancl'lrak depuis
tıo~s ımposees
aout 1990. L 'attitude de /'Irak
au cours du moif; ou des deux
mots ecoules a reel/ement marque UIJ retour en arriere et non
pas une ame!ioration, a dit l'amI'ONU
bassadeur britanRique
Sir David Hannay. {AP.)
w
t:
ku
rd
~
w
si
va
SOUDAN
Une certaine amertume arabe
1
L
Cinq civils et huit rebelles kurdes de Turquie ont ete tues en
deux jours dans le sud-est anatalien dans des accrochages entre maquisards klJ!des et forces
de securite turques ou dans des
attentats armes, selon des informations de bonnes sources
Ankara. WP.)
.a
r
securit~ de son peup/e ar_abe,
syrnpatlııes
LE SOIR t MERCREDI 27 JAı'MER 199.:
a ses
prCH>Ccıd~ntales
traditionnelles, deplarait elle
aussi c tout recours la force "·
Du côte israelien, le ton etait
evidemment different. Apres
avoir lance des appels au calme
a la radio, les autorites ne cachaient pas leur satisfaction.
Depuis Paris, le chef de la diplomatie israelienne a par exemple
estime qu'il taliait c donner une
leçon l'lrak "• un pays qui ne
peut al/er cantre !'ONU ni cantre
ses voisins. .Le genre de corfı­
mentaire suscitant dans la foulee des appreciations moroses,
comme le FPLP, un mouvement
palestinien radical constatant la
repetition des c habituels de~x
poids deux mesures "• PU!S·
qu'lsrael n'est pour sa part ıa­
mais contraint d'appliquer les
decisions de I'ONU telle celle qui
le frappe dans l'affaire des Pa.
lestiniensbannis...
a
KURDISTAN
w
a
w
w
D'une maniere generale, l'action
de force entreprise par les Occidentaux cantre l'lrak de Saddam
Hussein ne trouvait d'echo defavorable public que dans les
rangs arabes. Maiı;, fait ref!la~­
quable, meme un Etat en prıncı­
pe proche de~ vues de Washington comme I'Egypte n'a pas hesite a signifıer ses inquietudes:
Ainsi le president Moubarak a-t-ıl
exprime ses c profonds regı'ets .. .. . san s toutefois arnettre de rappeler la conduite • irresponsable ,. du president irakien. Le secretaire de la Ligue
arabe, egalement au Caire, etait
plus net : Nous sommes deso/es et inquiets de c_ette attaque
qui menace J'unite de 11rak et ta_
1
LE
som •--~un~ 14 JANVIER_1993
TURQUIE
a
declaraıt Esmat Abdel Me~uıd.
La Jordanie du roi Husseın, re-
venue d~puis l'ete dem_ier
a
Treize tues
AFP inlofpphie - francis NaJier
es membres de la coalition
anti-irakienne manifestaient
leur satisfaction hier soir. Pour
la Belgique, Willy Claes, mini~tr~
des Affaires etrangeres, faısait
part de l'appui de notre pays
la decision de Washington, Londres et Paris.
a
a
LE
IRAK
Da mas, Teher an ..
et Ankar a d' accor d
La Syrie, l'lran et la Turquie ant
reaffirme mercredi a Damas
laur opposition tout separatis- :
me kurde dans le nord de l'lrak •
qui conduirait au demembreCinq personnes ont ete tuees et
ment de ce pays. Les ministres
dix-huit autres blessees samedi
des Affaires etrangeres syrien,
Erbil, dans le Kurdistan ira- . turc et iranien se reunissaient
kien, par l'explosion d'une bompour la dei.ıxieme fois depuis la
proclamatiorı, en octobre derbe, a indique dirnanche a Genenier, d'un Etat federe kurde
ve un porte-parole du Haut-Comdans le nord de l'lrak, non remissariat des Nations unies
connu internationalement, par le
pour les refugies (HCR). La bom. « pariement ,. kurde irakien elu
be, qui a explose dans un resen mai 1992. Les trois pays
taurant, n'a touche aucun foncabritent de fortes minarites kurtionnaire international. (AFP.)
des et sont opposes l'emer·gence d'un Kurdistan indepen1993
SO~ t LUNDI 8
dant. (AFP .)
Une bombe explos e
a Erbil
a
a
a
F'EVJUER
·l.E som • ·JEUDI
ıı FEvRıER 1993
rg
.o
rd
ku
va
Les joumalistes o nt ete convies a constater les degats subls par rusine attaquee par le s missilas americains pres de Bagdad dimanche. Photo AFP.
si
Les Kurdes irakiens se montrent inquiets
L
a
w
w
w
.a
r
a joie des peshmergas M
de courte duree. Les combattants kurdes qui avaient tire
en l'air par euphorie il y a une
semaine en apprenant le raid de
l'aviation alliee sur les bases
antiaeriennes irakiennes se sont
rapidement rendus a l'aveuglante evidence : Saddam demine
bel et bien son sujet. et son
pouvoir sort conforte des attaques occidentales. D'apres
Massoud Barzani, l'un des deux
principaux dirigeants kurdes irakiens, il est a craindre en effet
que le ra"is ait reussi a convaincre de son • invincibilite ,. les
lrakiens les plus dubitatifs.
Experimentant une forrne d'independance de facto depuis
ı 99 ı, le s Kurdes irakiens expliquent
qui veut les entendre
que Bagdad attend le premier
signe de faiblesse de I'Occident
pour entreprendre la reconquete des c;u.ıelque 50.000 kmz
qu"iis contrôlent. Les informations qu'ils distillent depuis quelques semaines relevent que l'armee irakienne a renforce sa presence aux abords de leur territoire. Pres de 100.000 hom-
a
mes, dont deux divisions bıen
equipees de la Garde republicai·
ne, seraient prets
attaquer
des peshmergas qui n'auraient
que leur courage et des armes
legeres aleur opposer.
d'• assurances • recues des allies qu'ils arreteraient une offensive irakienne par la force.
Pour le moment. le Kurdistan
libre cherche surtout a passer
l'hiver sans dommages. Victime
Ankara prend ces menaces tres d'un double embargo - celui
au serieux. Comme l'a declare de I'ONU concernant l'lrak et
ce mardi Erdal lnonu, le vice- celui de l'lrak a leur egard - la
Premier ministre turc, la Turquie population manque de tout :
craint la repetition de l'exode de tuel, nourriture, medicaments,
mars-avril 91, lorsque des cen- pieces detachees. Selon Erbil,
taines de milliers de Kurdes seuls dix camions d'aide humaavaient fui la repression irakien- nitaire depechE!s par les Nations
ne pour se refugier, notam- unies parviennent a passer quotidiennement au-dela du point de
ment, dans le Sud-Est turc.
contrôle irakien oblige se siM. Barzani a repondu indirecte- tuant a la frontiere turque. Dix
ment aux inquietudes du gouver- camions pour des centaines de
nement turc. Dans une interview milliers de necessiteux.
'
accordee dans la • capitale ,.
Fiers
de
leur
autonomie
enfin
kurde, Erbil, a l'envoye du
• Guardian •, le fils du grand concrete mais conscients de sa ,
leader historique a affirme hier precarite, les Kurdes repro-1
que les peshmergas ne rede- chent a I'Occident l'incoherence
viendraient plus jamais des refu- de sa politique a l'egard de
gies. S'ille faut, notre pays sera l'lrak. ccimme le disait la semai- ~
transforme 'en cimetiere pour ne demiere Hoshyar Zebar, por- .,
eux (les lrakiens) et pour nous, te-parole officiel. Le " realisme ,.
a-NI prevenu. A court terme, prete a Bill Clinton les inquiete .
.
- cependant, le risque semble plu- davantage encore.
tôt tenu, puisqu'il a fait etat
BAUDOUIN LOOS
LE SOIR
r··· ,
e
MERCREDI 20 JANVIER 1993
Le president Clinton maintient la ligne de George tiush
Accrochage dans le ciel irakien
LE SOIR
VENDREDI 22 JANVIER 1993
w
Bagdad souffie le chaud et le froid
w
L'lrak dement av oir cede
et se dit pret au dialogue
L
w
'Irak a dementi, dimanche,
avoir cede aux pressions
des Etats-Unis dans la crise des
missiles et a propose aux pays
occidentaux, dix jours de l'investiture du president elu americain Bill Clinton, un • dialogue
pour la paix, loin de toute menace •. Dans le meme temps, Bagdad a interdit aux avions de
I'ONU de survoler le pays pour y
transporter les missions d'inspection.
.o
rd
tante • a probablement trartsmis des ınformations inexactes
a M. Clintol1' pour donner l'impression que nous avions cede
aux exigences • (du president
americaın George Bush). Dans
un entretien a la BBC realise
jeudi - en pleine crise des miset diffuse dimanche.
siles M. Bush s'est dit confiant que
son successeur poursuivra la
meme politique de fermete visa-vis de l'lrak. Si Saddam HusNos avions et nos missi/es an- sein nous met au c/efi, !'un et
tiaeriens se trouvent la oil nous l'autre, je ne pen~ pas qu'tl
avons dectde de /es deployer, notera une differelice dans la
contrairement aux affirmations determination des Etats-Unis a
americaines, a affirme un porte- l'obliger a se conformer aux reparole irakien. Les missiles solution des Nations unies. a-t-il
• sont en etat d'alerte preventi- indique. M. Clinton a donne son
ve, prets a riposter a toute ten- appui, tout au long de la crise,
tative d'agression •• a declare le au president Bush et s'est declaporte-parole cite par Radio-Bag- re partisan de la maniere forte
dad. Le porte-parole, qui s'expri- en cas de refus irakien de retimait au lendemain d'une reunion rer les missiles de la zone d'ex- •
des plus hautes instances diri- clusion aerienne.
geantes du pays, a ajoute que Dans le meme temps, l'lrak est
!'Irak etait c pret au dialogue reste terme dans son rejet de la •
pour faire la paix loin de toute mise en garde du Conseil de
menace et de maniere a garan- securite de I'ONU, qui l'avait
tir son droit a la souverainete •.
averti sur les c graves conseWashington a affirme, samedi, quences • de son refus de se
ses obligations
que c les lrakiens ont deplace conformer
les missiles vers d'autres zones concernant les vols des Nations
et dans des positions non mena- unies. •
çantes • et que c Saddam Hussein a cede dev~nt la solidarite Le ministre irakien des Affaires
de la coalition •. Les Etats-Unis, etrangeres Mohammed ·Said as. la Grande-Bretagne, la France et Sahaf a affirme que son pays ne
• la Russie avaient somme Bag- restreignait pas les activites de
.· dad de retirer des missiles an- I'ONU en lui proposant d'entiaeriens deployes dans la re- voyer ses inspecteurs par la
gion du 32• parallele (sud de route, via la Jordanie ou d'utilil'lrak) oı:.ı les allies ont instaure ser des avions irakiens. La comdepuis aoüt demier une zone pagnie nationale lraqi Airways,
interdite de vol depuis deux ans,
d'exclusion aerienne.
a propose d'assurer c bas
Selon le porte-parole irakien, prix • le transport du personnel
l'administration americaine sor- de I'ONU en Irak. fAFP.l
a
a
LE SOIR
ku
a
puisqu'une equipe d'experts
onusiens avait pu entreprendre
le vayage de Bahrein a Bagdad
sans ennuis, comme l'avaient
promis les lrakiens. Les inspecteurs sont specialises dan~ le 1
damaine des armements chımı­
ques. Leur porte-parole a. souligne en fin de joumee que raccueil des autorites irakiennes
avait ete c tres bon •. L'equipe
n'est pas chargee de rechercher des armes chimiques,
mais bien de surperviser la destruction de celles deja identiMes par les dizaines d'inspections precedentes. Comme le
disait le porte-parole, c il reste !
beaucoup a faire • . lls doivent
d'ailleurs rester sur place entre
trois et six mois. Sauf contreordre motive par une crise.
B.L
va
deça de celles de son predıkes­
seur dont la poigne a, en quelque sorte impose la conduite du
nouveau president... le moindre
relachement pouvant etre interprete dans l'autre camp comme
un signe de faiblesse.
Au Pentagçn~ hier, on st; vo,ula~t
serein. Nous sommes repartis
pour jouer au chat eta la souris,
disait un responsable. Les regles de f}Ptre engagement (1'ont
pgs change. Les EtajşJ..Jms rt!tout mouvement
pondront
hostile,ou fJcheux des lrakiens.
Cela ne va pas changer. Le
.meme homme ajoutait cependa nt : Peut-etre que quelque soldat irakien n'avaff pas reçu le
nouveau mot d'ordre ou que /es
ordres n'ont pas ete obeis...
La joumee ava it pourtant cornmence sur u~ mode . (enfinl
beaucoup moıns bellıqueux,
si
e
Un des antlmisslles Patriot deployes au Ko-lt par les Etats-Unis. PhotoAP.
.a
r
our ceux qui, en Irak ou ailleurs, doutaient de la ligne
suivie par Bill Clinton, la mise au
point n'a pas tarde : • accroche • par un radar irakien audessus de la zone d'exclusion
aerienne decrete par les allies
occidentaux dans le Nord de
!'Irak, deux appareils de l'armee
de l'air americaine de type F-4G
et F-16 en mission deroutine au
nord du 36• parallele ont tire un
ııissile cantre !'installation anti1t'!rienne en cause.
~ fait de viser un avion electroIQUement ne signifie sans dou~ pas qu'un tir va suivre. Mais
s allies, depuis le debut de la
·ıse, ont toujours considere cecomme un • acte hostile •.
,ıe • provocation • justifiant reıique immediate. ce que !'ar.ıee irakienne savait done.
.e cessez-le-feu unilateral offert
oar Saddam Hussein en cadeau
de bienvenue au president Clinton est-il deja obsolete? Telle
que parvenue au • Soir • grace
aux bons soins de rambassade
d'lrak a Bruxelles, la declaration
du Commandement supreme de
la revolution statuant a Bagdad
sur ce • cessez-le-feu • le
ı 9 janvier specifıait pourtant
que • quelques mois • seraient
suffisants a la nouvelle adminis'ration americaine pour reevaiuer- notamment- l'c.injustifiable • mesure que tut la crea-tion de deux zones d'exclusion
aerienne dans le s limites natioı ale s irakiennes. La seule condition posee par les lrakiens tenait
dans l'exigence que c l'autre côte ne commence pas atir er •.
Les consignes donnees par Bill
Clinton ne pouvaient se situer en
rg
P
e LUNDI
ll JANVIER 1993
a
a
Mosecu pour l'aider entamer
la destruction d'un stock qui
s'eleverait quant a lui entre 40
et 60.000 tonnes.
sances de leurs armes nucleaires tactiques deployees en Europe; un accord de surveillance
reciproque entre I'Est et I'Ouest,
appele • ciel ouvert ~: puis la
conclusion successive des traites Start ı et Start 2 qui doivent
reduire de deux tiers environ les
arsenaux nucleaires strategiques des Etats-Unis et de l'exURSS.
Belgique:
des « dechets
a signature, mercredi a Paris, par le ministre belge
des Affaires etrangeres, M. Willy
La convention interdisant les arClaes, de la convention interdimes chimiques vient completer
sant les armes chimiques, n'auet sans doute provisoirement
ra que peu de consequences
conclure un long processus de
pour la Belgique, qui ne passedesarmement qui a commence
de aucune de ces armes, malcependant
n'est
menace
Toute
en 1987 avec l'elimination des
le fait que le nord-<:ıuest de
gre
acmultiples
armes nucleaires a moyenne pas ecartee. Ces
territoire recele encore des
son
portee, les fameux euro-missi- cords doivent encore pour la munitions chimiques datant de
les, puis s'est poursuivi avec plupart etre reellement appli- la Premiere Guerre mondiale.
!'accord de desarmement con- ques. On craint surtout aujourgaz de combat, essentielleventionnel en Europe, signe par d'hui la proliferation discrete Ces d'origine allemande, sont
ment
notamment
nucleaires,
d'armes
les pays de I'Otan et de l'ancien
que en effet consideres par la conPacte de Varsovie en ı 990 et dans le tiers monde, ainsi
vention comme des • dechets
regionacourses
d'eventuelles
noen
qui est entre en vigueur
toxiques ~ plutôt que comme
armements.
aux
les
vembre dernier. Ont suivi le rearmes chimiques. Le gouPIERRE L.EFEVRE des
trait par les deux grandes puisvernement belge s'est d'ailleurs
engage depuis plusieurs annees
detruire ces dechets, contenus dans des obus que les services de deminage decouvrent
encore presque quotidiennement dans le Westhoek.
Le Conseil des ministres a decide l'an dernier d'autoriser la
a premiere utilisation verita- dant la guerre de Coree et dans construction aPoelkapelle (Fianble d'armes chimiques date plusieurs conflits regionaux, no- dre occidentale) d'une usine de
de la Premiere Guerre mondia- tamment au Yemen par les destruction des quelque 200
le, lorsque le 22 avril ı 9 ı 5 a Egyptiens, en Afghanistan par tonnes d'armes chimiques qui y
Ypres (8elgique), les Allemands I'UR$S ou au Tchad par la Libye. sont entreposees. Cette usine.
lacherent sur les lignes françai- Les Etats-Unis ont largement uti- qui devrait etre operationnelle
ses un nuage de gaz qui mit lise des produits defoliants pen- en ı 995, sera financee a parts
15.000 hommes hors de com- dant la guerre du Vietnam.
egales par les ministeres de la
bat et en tua 5.000. La PremieDefense nationale et de I'Envire Guerre mondiale a ete mar- C'est cependant l'emploi d'ar- ronnement, qui y consacreront
quee par l'emploi extensif des mes chimiques par l'lrak aussi chacun 250 millions de francs.
armes chimiques qui firent pres bien dans son conftit avec l'lran
Jusqu'en 1982, les munitions
de 100.000 morts et un million que contre sa propre population
chimiques ou supposees l'etre
et demi de personnes gazees. civile, qui a donne une nouvelle
etaient deversees dans le Golfe
Les horreurs de l'utilisation des actualite la question. Des misde Gascogne. Mais ce mode
communaute
la
verifier
pu
ont
gaz amenerent
sions de I'ONU
a ete interdit par la
d'elimination
intemationale a adepter le pro- sur place que des armes chimiStockholm sur
de
convention
tocole de ı925 qui interdisait ques avaient ete utilisees contre
deversements en mer de
l'usage des armes chimiques, des saidats mais aussi cantre les
substances dangereuses.
mais non leur detention.
des civils iraniens et Bagdad a
egalement eu recours a cette De source diplomatique, on indiL'arme chimique ne M pas utili- arme cantre sa minorite kurde que que la signature de la consee pendant le second conflit dans le nord du pays. Le bom- vention par M. Claes obligera la
mondial, mais malgre le proto- bardement au gaz de la ville de Belgique adepter une legislacole de ı 925, de te lle s armes Halabja, le 17 mars ı 988, au- tion penale interdisant et sancfurent utilisees dans les annees rait tue plus de 5.000 person- tionnant les activites prohibees
20 et 30 par 1:ıtalie en Abyssinie nes. Les dirigeants irakiens ont par le document ainsi que des
(aujourd'hui I'Ethiopie) et par le reconnu eux-memes avoir utilise dispositions legales rendant
l'arme chimique et ils ont mena- obligatoire pour l'industrie chiJapon en Chine (Mandchourie).
ce d'y avoir recours a nouveau mique la communication des
Depuis 1945 l'emploi d'armes pendant la guerre du Golfe, donnees et l'accueil des inspecchimiques a ete allegue - mais mais il ne l'ont fınalement pas tions requises par la convention. (8elga)
sans preuves formelles - pen- fait. (D'apres AFPl
L
Leur histoire a commence
en 1915 aYpres
a
si
v
ak
L
ur
d.
or
g
POINT D'ORGUE
.a
r
a
w
w
w
a
'-.,
LS SOIR
e IEUDI
14 lANVIER 1993
L
a
La convention peut neanmoins
produire son propre effet d'entrainement. Elle prevoit des procedures de verification tres inquisitrices, fes p/us indiseretes
dans l'histoire du contrôle des
TEMPS
D'ACTlON
AGENTS
.: :
Veslcants
(yperite,
lewisite)
si
v
quelques heures
SUffocants
quelques mtnutes
Toxlques sangulns
(acide cyanhydrique)
mlse hors combat
de radversaıre,
terralnet ınaterlel
graves,
attelntes aux voies
resplratolres
brlılures
ıesJons pulmonalres,
troubles circulatolres
etrM&ux
restent contamınes
combat
·.. des trouoes non
iqulp6es dil masques
lmmedlat
mlse~
tritscourt
la mort survlent .
en quelques mlnutes
••
w
SANS LE MONDE ARABE
UTlUSATlON
TACTlQUE
EFFETS
PHYSIOLOGIQUES
larmes,
. d&mangealsons
ıınmecsıat
.a
r
a
a
LES EFFETS DES ARM ES CHI MIQ UES
a
La convention non seulement interdit l'utilisation des armes chimiques, mais en prohibe aussi
. la mise au point, la fabrication,
le stockage ainsi que l'acquisition et le transfert. Elle prevoit
l'elimination de tous les stocks
l'horizon de l'an
existants
2010 et instaure des procedures de verification sans precedent qui s'appliqueront non seulement aux installations militaires, mais aussi a l'industrie chimique.
La convention ne doit entrer en ~
vigueur que deux ans apres sa
signature par 65 premiers pays.
Le s detenteurs d'armes chimi-.
Ques auront alors dix ans pour
s'en debarrasser (quinze ans
pour l'ex-URSS etant donne l'arnpleur de la tachel. On estime
que l'operation cofrtera plus de
8 milliards de dollars aux EtatsUnis pour detruire un stock de
l'ordre de 30.000 tonnes
d'agents chimiques. Washington
a offert 25 millions de dollars a
ak
a convention bannissant les armes chimiQues, que 127 pays
siant commence
gner hier soir a Paris, au cours d'une ceremonie
solennelle Qui doit durer trois
jours, marque l'aboutissement
de vingt-<:inQ annees d'une negociation ardue. Elle vient surtout completer le vaste effort de
desarmement qui a accompagne la fin de la guerre treide et
qui devrait ramener les arsedes ninaux de toute nature
veaux incomparablement plus
bas.
or
g
a
et de l'importation de certains
produits utilises par l'industrie
chimique.
ur
d.
armements, selon M. Roland
Lehman, directeur de I'Agence
americaine du contrôle des armements et du desarmement.
Les installations, meme civiles,
d'un pays suspecte de produire
des armes chimiques pourront
faire l'objet d' une inspection dite
par defi, moyennant un simple
preavis de cinq jours. Les pays
signataires devraient ainsi acquerir une nouvelle virginite
dans ce domaine tandis que les
·autres pourront non seulement
etre suspectes, mais se verront
surtout priver de l'acces certaines technologies modernes
stocks par I'ONU. La Coree du
Nord n'a pas non plus manifeste
son intention de se joindre au
mouvement. Et si des pays
comme L'lran, lsrael, la Chine,
l'lnde et le Pakistan adoptent la
convention, il semble que celuici lie son application a la denuclearisation de l'lnde, celle-<:i pol'ensant la meme condition
droit de la Chine.
Cet aboutissement majeur cornporte certes encore des lacunes. Bien que certains d'entre
eux soient presents Paris, la
majorite des pays arabes a retuse de signer la convention, arguant du fait qu'lsrael dispose
de l'arme atomique. lls s'y declarent neanmoins favorables.
Sans doute faudra-t-il attendre
une conclusion heureuse des
pourparlers de paix israelo-arabes pour voir ces pays se soumettre cette nouvelle discipline. L'lrak, possesseur patente
de gaz mortels, fait l'objet quant
lui d'une destruction de ses
w
w
a
a
a
Capsule arriere
(isopropanol)
Capsule avant
58parateur
(methil phosphonyt difluoride)
Explosif
Une munltlon chlmique : la charge d'un obus binaira contient. sapares par une cloison etanche,
deux elements inoffensifs dont la combinaisan donne un melange mortel au moment de recıaternenl
Utlllsatlon : sous forme d'obiJs et charges de mortier de tous calibres, de missile, roquette, bombe d'avion.
..
AFP infograptıie - Phi~ Landry
U! SOIR
e JEUDI 14 JAHVIER 1913
pages de son agenda
ieres
prem
es
I
dans
era
figur
e
Golf
:le
Bill Clinton le sait d'ores et deja
. .
. '
Q
Irak : atten tat
· meu rtrie r
Cinq personnes ont ete tuees et
82 autres blessees dans l'explosiorı d'une voiture piegee jeudi
au centre de la ville de Erbil,
consideree comme la • capitale • de l'lrak du nord, selon une
source kurde digne de foi parvenue vendredi aAnkara. La voiture aurait explose dans le marcM du centre d'Erbil a 12 h 55.
Les victimes etaient en majorita
des enfants vendeurs ·de cigarettes et des marchands ~e legumes ambulants, a-t-on aıoute
.
de mame source. (AFP.)
- - - LE
Un jo.urnaliste allemand a ete
condamne vendredi par la cour
de surete de I'Etat de Diyarbak.ir
f
(sud-est) trois ans et n~u moıs
de prison en Turquıe p~ur
• complicite avec la rebellıon
kurde •, a-t-on appris de source
judiciaire. Stephan Waldber~,
journaliste independant, avaıt
ete arr~te a ıa frontiere turc~
irakienne le l8 octobre. 11 pla.ı­
da it non coupable. Bonn av aıt
roteste cantre son arrestation
Pt on proces (AFP .)
.
·
e s ..
a
s·om.·, • s~. 23 ıiT
~
:
DlM. 24 ·JANVIER 1993
w
t
---
UnA IIem and
cond amn e
en Turq uie
a
a
a
a
a
a
LE SOIR e SAM. 16 ET DlM. 17 JANVIER 1993
r1
Atte ntat
au Kurd istan
Deux personnes ont ete tuees
et cinq autres bles~ees, samedi, par une explosıon dans un
entrepOt de vivres dans. la v.ılle
kurde irakienne de Souleımanıeh
(Irak du Nord), a rapporte, dı­
manche, l'agence turque. Anatolie citant la radio du Partı democratique du Kurdistan (PDK, de
Massoud Barzani). Le nord du
Kurdistan est regulierem~nt le
thMtre d'actes de terrorısme,
jamais revendiques, dont la responsabilite, selon les Kurdes,
revient au gouvernement de
Bagdad qui n'a jamais accepte
la dissidence de cette regıon.
, IAFP.l
.a
r
KURDES
a
w
'
uarante huit heures
apres le raid allie Un ultimatum auquel Saddam
dans le· su~ de Hussein n'a pu que repondre
l'lrak, la tension est positivement, bien que de mabrutale ment re- niere restrict ive : une heure
montee vendrEl'di avant l'echea nce fixee par
entre Washington Washington, l'lrak a annonce of-
w
.
:,
a
a
a
d'effacer cette impression de •
faiblesse en appuyant !'ultimatum sur les vols onusiens et en
dementant toute intention de
• normaliser le s relations avec
l'Irak • : ll n'y a pas de difference entre ma politique et eel/e de
/'administration Bush. Je jugerai
Saddam Hussein en tanetion de
sa politique, ce qui est precisement ce qu'a faJt l'administration
Bush, a-t~l martele.
d.
a
a
bientOt ex-ennemi morteL Nul
doute en effet que Saddam Hussein, qui craint la grogne croissante d'une popula tion aux
abois, a voulu faire comprendre
Bill Clinton que le statu quole maintien d'un embargo drastique - ne pouvait perdurer. s~
non, semble dire le ra·ıs irakien,
la tactique de hareelement a
l'egard des allies et de I'ONU
reprendra periodiquement, de
maniere a prohiber toute seren~
te de I'Administration damacrate dans ce dossier.
ak
ur
Nouvel ultimatum
lance a Bagdad
vendredi soir. Et
nötivelle concession de I'Irak : Ies
vols de l'ONU au
dessus de son territöire reprendront.
Le nouveau secretaire d'Etat
Warren Christopher a, dans le
m~me ordre d'esprit, repondu
son predecesseur qui craignait
un affa1blissement de la de termination internationale maintenir
/es sanctions destinees empt}cher Bagdad de redevenir une
puissance militaire regionale.
Notre politique soutient totalement l'action menee mercre di et
passer
nous serons prets
d'autres formes d'action si cela
C'est que M. Clinton devait rea- se reve/ait necessaire.
gir pour se trouver plus en phase avec son opinion publique. Sur le terrain, les premiers MariComme en echo, le president Effectivement, les plus recents ne s sont arrives au Kowe'ı't, venelu s'est attele hier faire taire sondages laissent apparaitre de dredi apres-midi. Onze cents
les supputations devenues proli- grosses majorites d'Americains hommes y serant deploy es,
es, favorables aux
pres du port d'Oum
Reste que, malgre cette • recu- fiques, depuis mercredi, quand bien bellicist
militaires cantre Sad- sans doute • par les lrakiens
frappes
une
a
ouvert
declare
s'etait
il
le
,
Hussein
Saddam
de
•
visite
•
lade
Qasr
le
pour
compris
y
,
i- dam Hussein
pendant la crise.
ton reste au defi. Un • messa- revision de la politique arnerica
chasser du pouvoir dut-on envage •, en quelque sorte, adresse ne envers le president irakien. hir
bon
cru
a
au successeur de George Bush, Hier done. Bill Clinton
ficiellement qu'il autorisait, a
partir de ce vendredi, et pendant quatre jours, des appareils
de I'ONU atterrir sur son sol,
mais a aHirme qu'il ne serait pas
responsable de la securite de
ces appareils. C'est aux EtatsUnis, la Grande-Bretagne et
la France d'assumer ce rOle,
selon un porte-parole de Bagdad. Cette restriction etant liee
la situation actuelle dans la
region. Toutes fes armes en Irak
sont orientees pour la defense
de l'espace aerien du pays et de
sa souverainete~ a aHirme le
porte-parole irakien.
si
v
et Bagdad avec l'annonce par le
preside nt George Bush que
l'lrak avait moins de quatre heures pour autoriser un avion des
Nations Unies a penetrer dans
son espace aerien. Les Nations
unies ont informe Saddam Hussein que si une autorisation de
vol n'etait pas donnee 16 heures, heure de Washington 22 heures belges -, !'Irak sera
dans une situation de non respect des resolutions de I'ONU,
qui p~rmettent des missions
d'inspection en Irak, a declare le
president americain.
or
g
U
N
I'O
8
U
e3
uv
no
8
r
de
ce
de
t
in
ra
nt
co
ak
L'lr
LE SOIR e LllNDI 15 rEVRlER 1993
a
Myer. ı
George Bush a fait ses adieux, jeudi, l'arm6e amertca lne Fort
durant la
poste
ce
a
deja
chef,
en
dam
comman
Powell,
Colin
avec
ici
est
ert se du Golfe. Photo AP.
a
®1Dlmliii@~Gl1Ji~~suı~~1SES. POSITılQ~rS
L a~~n~;~~:sc~~~ ~?r:R~s:~
1
~~;~~~~~~~;~;2f!r~ı:iu~/ug~ ~~f~r~a~~;:g~1~~?::s de~r~~
ger la responsabilite du raid sur view accordee au c Soir,.
ce
raid aerien allie, qui a reçu le
soutien du Kremlin, a relance le irakien, victime d'une nouvell
e geres, Sergue'i Yastrzhembski. '
conflit entre le gouvemement et agressi on de la part des EtatsA propos de l'attitude de cer- l
les deputes conservateurs
Unis, de la Grande-Bretagne
Moscou. Jeudi, des le premier de la France. lls ont ap pele et tains partementaires qui criti- ·
jour de la session parlementaire pariement a agir pour obtenir le quent 1' alignem ent rus se dans '
la l'affaire irakienne, on peut, selon
de ı993, certains deputes ant demission d'Andre·i Kozyrev
c ammence aaccuser le min iste- dont l'activite nwt aux intere , M. Yastrzhembski, parler d'alits gneme nt non seulement sur le s
re des Affaires etrangeres d'un de la Russie.
USA, mais aussi sur !es valeurs
alignem entde la diplomatie rus- Face aux conservateurs, favoradu monde civılise, sur !es decise sur I'Occident.
s par le Conseil
bles au maintien des alliances sions adontee
,.,
Le conflit s'est encore cristallise internationales
heritees
de de securite. Ce la etant, ajoute le
sur la personne du ministre, An- I'URSS, aucune voix pour defen- porte-parole, dans ce cas, il
dre·i Kozyrev, cible d'incessan- dre la diplomatie russe ne s' e st s'agit moins d'une affaire de per
fait entendre au pariement au, il litique etrangere que de politites attaques de l'opposition.
·
que interieure...
est
vraı, les partisans de Boris
Alors que le MID, le ministere
des Affaires etrangeres, saul~ Eltsine sont de plus en plus No us publierons dans une de
gnait dans un communique Que rares. Le president russe vient, nos prochaines editions des larle raid allie sur f'lrak etait la en effet, de nommer le vice-pre-, ges extraits de l'interview de M.
consequence des violations par sident du parlement, Serguei" Fı-i Yastrzhembski.
Bagdad des resolutions du Con- latov, ala t~te de l'appareil de la
presidence de la Republique et _
P. Ml.
seil de securite de I'ONU, fes
plus • ultras • des deputes fai- fe depute reformateUr Viatche5saient inscrire a l'ordre du jour fav Braguine a la t~te de la
du pariement rexamen de la television centrale.
Question irakienne.
Pourtant, M. Eltsine aura besoin
A une tres large majorite, fes de trouver une majorite a la
deputes ont exige Qu'un repre- Maison blanche pour obtenir
la
sentant du ministere des Affai- ratification de ('accord Start
res etrangeres vienne jeudi au qu'il vient de signer avec Geor-ll
vendredi expliQuer devant eux ge Bush.
sa position sur rırak. Des depu- L'attitude de la Russie a l'egard
tes, initiateurs de ce vote, du de rlrak, tout comme le procesFrontde salut national (coalition, sus de la ratification des
acminoritaire mais tres bruyante, cords Start ll et d'autres prises
vio/e la ·resolution 687 sur le
des extrernistes communistes de position de l'actuelle diplocessezle-feu et !es auteurs du
et nationalistes) se sont indi- matie rus se et de ses... critiraid ont reçu un manda t du Congnes Quı:_la Russie puisse part#- ques, ont fait objet d'une interseil grlce la resoluti on 678, :
·
qui autDrise l'emplo i de la force.
'(~ı~ "d.:~d:: .!~.~tç;:~ 1
. \::;au·. r
· e , ıurces aııiees
.· n:ıercn!di
ıi- rtı;alttet:cfes.;boın-:,
bes d'une onne-!'guida~e'.laser·
. ont Me d ersees. penclarit une ~
demHıeur a lndlQOO·le·pôrte-.
~~~s~n ~~=ar~~":
ble, reste
rıyme, des missiles antirada Harm ont aussi ete
tires sur le batteries de missiles irakiens De son cote, -le
secretaire
la D•Hense Dick .
Cheney a ind ue que les forces '
coalisees av ·ent attaque huit
cibles en
ur six sites dffferents. Des mi iles soJ..air, leiırs
radars, fes tes de radars
d'alerteavanc etlesdtHenses
aedennes .ınıe l)addam a tente
de reconstıııire1apn'ıs la guerre
du Golfe. ' \
L1rak a riposte seulement par
Quelques lirs antiaeriens et aucun
appareil
alli6 de ete ııorte
disparu
aJ cours n'a
rattaque
QUi a durt QUatre heures, avait 1
declare le general Joseı>tı Hoar,
dirigeant ,le cormıandemerrt
central. Lls responsa bles milltaires ont souigne que·le bian
des donmages occasionnes
aux lancers· de· missies ·
kiens ne ~ pas! comus
avant plusietis
Le porte.
parole du ·
·a cepeoctant
quatre
batteries
Me detruite,
mises hors
d'usage
la QUatrieme
rs
iv
ak
ur
d.
or
a
l"~~·~e~rmı~~'-o'
~~selo -ır~
. . 1td~,~~;1t
g
;l~S fetÖmbees russes des bombes sur l'Irak
a
.a
1f\Iors que Ies reac-ı
En revanche, il se confirme Que
tıons au raid occi- \
la nouvelle operation mifitaire
~our sa part, le secretaire ame- · occidentale a cree un malaise
dental. }'en Irak Se · 1 ncaın
a la Defense, Dick Che- dans le monde arabe et fait
B
·
l)ey, a declare, jeudi, Que les reapparaitre des clivages QUi
ffiU ltı p Ienthf
Etats-Unis etaient pr~ts si ne- avaient deja divise ces pays
dad et-Vfas .uaggton '·. force
cessaire, a utifiser a no~eau la lorsqu'une coalition, menee par
f'lrak avant la fin du fes Etats-Unis, avait mis fin, en
ne ffiüdifient pas i n:ıandat.cantre
de George Bush. Celu~ ı99ı, a roccupation du Koweit
cıa estime Que f'operation avait par flrak. D'autant que faction
leur
Janga
ge
ete un grand succes. Lawrence est intervenue alors Que le mon.
•
E~gleb
1
1
1
w
w
F
w
urger, fe secret aire de arabe est
idele au ton traöıtion- d'Etat, s'est dit persuade Que nir qu'lsrael mobilise pour obteapplique la resolui n~Jr:' le yice-Premier
Sadda_m recommencerait d'ici tion 799 demandant le retour
l11J!Iıstre ırakien Tarek un mars, pour defter Bill Clinton. des quelque
400 Palestiniens
· f'.ziz. a ainsi declare,
expulses vers le Uban. Le mon.. ıeudi, que Bagdad ri- Entr_e autres marques de satis- de musulm
an est en outre de
po~raıt. • sOrement • au raid taetion en Occident, fes Douze
plus en plus sensibilise a la siaenen allie lance fa veille. D'ail- d
feurs, dans la so. iree, un portee la CEE ont juge Que fe regime tu ati on drama tique dans ı aQuelparo ıe annon~it fi_erement que de Bagdad a fin"''""me.·"t eu ce le la commu
naute intemationat
fa defe!lse. anti-aenenne irakien- qu~l.cherchait, comme f'a dit le ı
e, e notamment 1'0 NU, laisse 1
ne ava~ m1s en fuite deux avions presıd_e~t en exercice du conseif
les musulmans de Bosnie'
ennem;s au nord du pays...
des mınıstres des Afta ires etran- govine. Com me en ı 99Herzeı, un
geres. Pour le secretaire gene- certain nambre de voix arabes
Tare~ Aziz ericore estim~ que ral de I'ONU Boutros Ghali le ont immedi
atement accuse fes .
le raı~ n'!! pas Dt!chlla position raid etait conform e aux reso/uOccidentaux de mener une palide pnnape_ de.nrak 'qui defend tions du Conseil de s"'cu.·~"'
et tique de deux poids, deux mesusa souveramete et son unite. Ua dı
ı:: "'ı::
C
r~gr~tte qu~ ·(<?.iırop
agand,; oce la charte de !'ONU car
l'lrak
a re~. . omme .Esma t Abd e1 Mecid,entale .alt presente 'comme ~-,_;,;:~.
guıd,
secretaıre general de ıa·
U1Jt! capltu/ation de nrak la dtki' · · • Ligue arabe, I'OLP, Amma n, Da- 1
SIOn transmise·inercredi soir a
mas, Khartoum ou Beyrouth.
rONU de. cesser pour le mo-- · - - ·
·
·
m_ent ta recuperation de ses
A l'inver5e, le Koweit s'est telicibıens Cau Koweit) et d'autoriser
te ·de rnerve ntion occidentale
i roM! a reprendre· ·ses vols.j
et accueilera plus de 1.500 Maı sous· sa responsabiJite.. CoinıTıl!
rine$. am6ricains. L'Arabie Saoupour d~er: ~ !K>uveatJ Washing- :
dite n'a pa$' reagi, mais a appor-·
ton, ~ag_ence ırakienne de pres-1
te son pleiri appui au raid puis~~~=
1
que c~ns·aJions ont decolle.
reactiv~s~~_le sud. ' • ,... ""~ a unmo-ı:mr 1'\ TANVW~ ı9<:ı::ı ·de
sontemtoire'.5Af'P.)
..
a
==
u,,.. "
restaıt ~m~elle.
Le s
amencains
en attendant ı.ı
des doa.nents
cameras
des
me marıifest6
puyait
ports:'
initi--~
alli6s
missiles Clltlt-aeı1e$
~ Talil,
rah dans
sud
que des basa$ de
de Bassorah et de ,....,....,.n_
Lap~des
ont pris
indique au PMıt::u~rN. ·
des avions
ont
bie
.... .,no.~... ~-
::;ac:ıuoıte
-·--
si
va
ku
rd
.o
rg
3GEE:E.JI@HACUN SUR,SES POSITIONS
A Tam pa, en Floride, le general Hoar, commandam en chef du cantre de commandemem americain, explique le s operations. Phcto AFP
wuereı- que Saddam
Huueln ne solt • d6ran16 •, comme le !lt hler Uwr-ençe Eallelıur1 !Ir. le secrialre erEtat 1 mericaln.
Un'est pas lmpouible de elseemer
dans le COI1'lj)OI't$ln du rals IraIden une lo&Jque propre. Sans doute su rodomontades et autrea
prövocatlont ne pouvalem-elles
que pro<Mrt. tourt terme la d6monstratkın de force det alll6s.
Sani doute auul ert-ce exactement ce que Saddam atıenelalt :
une r6plque lmltı!ıe i sea menaces Bmlt6es.
me qul occupera le fauteuU prtnclpal du bur.. u ovale dt ll MalsonBianche i partir du 20 janv\tr, Bil
CRnton, cetuk:l a ap~r.nırnent
reçu le meıuı1e. Certu 1e1 commentalretl!vril au • New York TImes • hler lıısl11alent surtout sur ll
posslbiD«ı d'une escallde. am6ricalne tıırrertre ·ll besoln, mail le1
ana!yl1es lraklen1 auront tebr11ement notılı son ouvertunı : .W crolf
IUX cofTVfHSioM de dMrıJ6ty ~
m. SI SMkiMn rwJt •rolr d'autnı
Etlti-IJn/1 •t
nppom •pc
~~ fONU, tout Cl qu'B 1 • flirl
Mals le pouvolr di~ lraklen aıt da chanp!r da~
a peut-6tre falt beaııcoup mleux (solt mettre en appllcation les r6encore. 511 ert vral que let provocatlons de ce1 dernlen ]oun
1'adreualent 61alement tı rhom
une consequence consld6r•e
comme apoaılypöque par ... vollin s arabel et turc qul c,-.!ınent
non uıns arıuments le1 proa:AI
du mllltarrtlsme chllte lranlen ou
ceux du s6paratisme k...O. dnon
ıme tnquletante dkompolitkın sur·
bate • tıibale •. Par les aıııet lntıırpos6s, ou plutôt ırtce tı ll mod6rırtion de leun • repr6salllel•,
le prHident lraklen Yient de prouver i sqn arm6e et il 181 ~le1
que le1 Etats-Un ls pıırtıı1ea1ent le1
IOUCII de R!yad, Kowelt OU Ankara
relatlfs i runlt61raklenne.
w
w
A molns de
.a
r
Un e defaite ou une victoire pour la strategie de Saddam Hussein ?
w
• Une &lfle plutôt qu'ıme comction •, estlrruılt m ereredi un e source mllltalre am6r1calne. Car le d6membrement de flrak demeure
LE SOIR
1••
e VENDREDI
solutlons du Con"" dt lkurti
du Natlona unles).
En ceauınt de placer le conflt il un
rılveau penonnel, convnt son pr':
~eueur le nt avec obst!natlon,
eıa Cinton a peut~tn entrouvert
une porta de sorıle honorable pour
ım malinı dt Ba1dad qul ..ıt qut
uı wrvle, il moyen terme;·lmpllquera ım profil beaucoup plut bat.
Tou• les voya1eura rentrent de
Ba1dad annancent ım !Mme dlaınoltlc encore corrobori par renvoy6 de rAFP ce jeudl cltant un
dlplomate dant la capltale : La
malnthn de fMTINf"80 • conlidl-·
,-.b/amtlflt fralfl/ı~ ll payı lt u
15 JANVIER l4Y3
popu/ltion; S.dc/4m •• montn lnffufbll pour ju6tlffK un Jnft~chls­
lamfN'ft da u polltiqr.NI• f~lllrri dB
fONU qu71 ult IM~•AAJ piiUIII enfln, le pr6tldent IraIden aura enııran16 un 11ln moins
marıtnal qu11 n'y ~lt lonqu11 a
ıme fols de plus trlıs spectaculalntment • prouve • au monde arabe
- et ~· saulement aw: • mastel • - que roccldent avalt une
conceptlon d6cldement selectNe
de rappOcatlon forcee ou non des
r6&1e• lntıımationalef aelon qu'elles s'adreuent i un Etat arabe ou
i llnıll.·
BAUOOUIN LOOS
·
IRA
K
VEU1'·Cl\U11\h_ hN:·;t7lilN.~lfıt!'~~
Bagdad joue son
:~_j'..
•
rıenne.
n depit des multiples
declarations du nouveau president americain, les dirigeants
irakiens se montrent
1 tres desireux de nouer des relai tions nouvelles avec I'Adminis: tration democrate a Washing: ton. Ainsi de la lettre ouverte
publiee par Bagdad - accueillie
mardi soir par une fin de nonrecevoir de Bill Clinton : M. le
president, le peuple ne vous a
pas e/u pour poursuivre cette
politique. Soyez du cote du
changement du monde reel que
vous avez promis, y lisait-<ın. Ou
encore : Si ces problemes demeuraient, cela terait chuter
I'Arm§rique de son sommet. Per1
. mettez-moi de vous offrir un
conseil: /'hostilite envers /'Irak
vous occultera fes realites sur
lesquelles reposent fes interets
!egitimes de votre pays.
E
Reste a savoir ce que tera Bill
Clinton. Jusqu'ici, il entendait en
tout cas veiller a la continuite de
la politique americaine. ll a d'ailleurs demande aux responsables de l'administration Bush
charges de l'lrak et du ProcheOrient de continuer a assumer
leurs fonctions au-<lela de la
passation de pouvoir mercredi.
Et Colin Powell, commandant en
chef des armees, avait • canseille .. au president elu d'avertir
Saddam qu'il s'expose a de nouvelles attaques s'il ne se plie
pas aux sanctions : S'i/ refuse,
fes Etats-Unis devraient bombarder des cibles te/s fes Gardes
republicains pour contraindre
fes militaires ale renverser.
Mosecu doit etre satisfait, qui
avait demande a l'lrak de faire
un geste montrant sa bonne va/onte politique. La Russie peut
desormais, comme elle l'a propose hier, jouer les bons offices. Du Saint-Siege est aussi
parvenue une offre de mediation
aupres de I'ONU, la demande
de /'Irak, a la recherche d'un
dialogue. (AFP, AP.)
a
w
Cette decision unilaterale de
Bagdad, si elle est appliquee,
vide pratiquement de sa substance le nouvel affrcntement de
ces demiers jours. Et done aussi la reunion que le Conseil de
securite de I'ONU s'appretait a
tenir dans la nuit de mardi a
mercredi - le secretaire general de I'ONU avait notamment
· recommande au Conseil le dei ploiement d'une force.de-·3.645
Trois Kurdes ont ete tues dans
l'explosion d'une bombe qu'ils
maniaient mercredi dans une
maison a Siverek, selon l'agence turque Anatolie. ll s'agirait de
membres de l'organisation separatiste PKK. Par ailleurs, 53
militants ou sympathisants du
PKK ont ete arretes et un bon
nembre d'armes ont ete saisies
dans differentes Icealites du
sud~st anatolien, a-t-on officiellement annonce. (D'apres AFP.l
IRAN
' Droits de l'homme
sans progres
T
rois avions de l'armee de
l'air americaine ont attaque
mardi des bases de detense
antiaerienne irakiennes dans le
nord de l'lrak, a annonce le Pentagone, avant que Bagdad n'affırme que ce raid a fait trois
morts. Le porte-parole de la
Maison-Bianche a par ailleurs
declare : Nous continuons a surveiller le comportement de
/'Irak. Nous n'hesiten'ons certainement pas a reagir si necessaire.
A 7 h 40 (GMn, un F-4G Wild
Weasel a tire un missile sur une
base irakienne de missiles solair et de radar apres que ce
radar eut commence a prendre
dans son faisceau un appareil
americain. Cette attitude a ete
jugee par les pilotes americains
co mm e un e c provocation ...
Environ trois heures plus tard,
deux F-16 Fighting Falcan ont
lache des bombes a fragmentation sur un site d'artillerie antiaerienne qui avait ouvert lejeu.
Au moment de ces incidents, un
'deuxieme porte-avions arnericain, le • John F. Kennedy .. (en-
·.;,.. +'"-; .. f,
LE SOIR • MERCREDl 20 JANVlER 1993
·:. Aucun progres importa
accompli en Iran en ·
libertes et de droits t
taux, estime le rep
special de la commi
droits de l'homme de
fait etat de 301 exec
ciaires en 1992, dont · 64 cas
ou la condamnation a mert est
attribuable a des raisons politiques. ll estime que les amputations et les flagellations (par
exemple 248 cas dans la province de Kermanshah) sont des
punitions interdites se/on fes eriteres internationaux car el/es
constituent des tortures. (AFP.)
ı
Encore des accrochages hier
w
w
1
1
Explosio n
et arrestat ions
a
.a
r
Et si l'on doutait encore de la
signification de ces propos,
l'lrak a annonce mardi un • cessez~e-feu .. unilateral dans les
zones d'exclusion aerienne dans
le nord et le sud du pays, contrölees par l'aviation alliee, un
geste qualifie de signe encourageantpar le Pentagone. Le Conseil de commandement revolutionnaire, dirige par Saddam
Hussein, a dıklare qu'il n'y aurait plus d'attaques cantre les
avions americains, français et
britanniques. A condition, toutefois, que l'autre partie s'abstienne egalement de tirer. Le cessez-le-feu entrera en vigueur
; mercredi a 8 heures du matin
· (6 heures en Belgique), a precise le Conseil. Objectif : donner
un signe de bonne volonte a
l'egard de l'administration Clinton et, a travers /ui, le peuple
americain. Cela donnera a la
nouvel/e administrat ion du
1
temps pour etudier la question
1 des zones d'exclusion aerienne
1 du nord et du sud de l'lrak ...
D'autant que Bagdad serait disposee
autoriser les vols de
I'ONU directement par l'est, depuis Bahrein, denouant un autre
point ele de la crise actuelle.
.o
rg
1
TURQUIE
ku
rd
va-tout en propo.sant un cessez-lefeu dans Ies zones
:d~.exclusion aej
militaires dans le cadre de la
Mission d'observation de I'ONU
a la frontiere lrak-Koweıt ou une
serie d'incidents a eu lieu .
si
va
·· 1
1
r
ı
l
viron 85 chasseurs a bordl, E
abregeait son escale a Naples L SOIR
et prenait la directian de la Mediterranee orientale. Le croiseur
lance-missile • Belknap •, avec
le commandant de la 6• flotte
Joseph Lopez, partait aussi plus
tôt que prevu du Portugal pour
la Mediterranee. Deux croiseurs
accompagnent en outre le
c Kennedy •, le c Leyte Gulf • .et
le • Gettysburg •. Un responsable de la Defense a precise que
ces renforts avaient ete decides
par mesure de precaution.
Enfın, les batteries de missiles
antimissiles americains Patriot
reclamees par le Kowe'ıl sont
par ailleurs arrivees mardi dans
l'emirat. Selon des responsables de l'aviation americaine, il
semblerait que quatre batteries
aient ete envoyees d'AIIemagne,
comme lors de la demiere crise
en aoüt. A ce sujet, le ministre
de l'lnformation irakien, l'ironique Hamed Vousset Hamrrıadi,:
a estime, hier, que Washington.
aurait mieux fait de depecher au i
Kowe·ıt des c psychiatres pour:
soigner la schizophrenie • des\
dirigeants kowe'itiens. (AP, AFP.) 1
ı
e
.....
·
9~
JE'CDI 25 FEVRIER 19 _.,
•
Bagdad dit maintenir son « cessez-le-feu unilateral » au Nord et au Sud
Irak : nouveau tir aerien americain
U
or
rd
.
ku
C'est une tentative de • calmer
le ıeu avec les Americains •,
selon un diplomate dans le Golfe. Les journaux se sont bornes
a reproduire le communique du
ministere de la Defense faisant
etat de cette operation, sans
s'elever cantre les Etats-Unis
comme c'etait le cas lors des
precedents raids cantre !'Irak.
Un porte-parole officiel avait affirme jeudi que l'lrak restait • engage par le cessez~e feu • qu'il
a proclame, tout en qualifiant
l'attaque americaine d'. agressive • et de • provocatrice •. Selo n un porte-parole officiel irakien, l'incident de vendredi a ete
monte de toutes pieces c ar il n'y
a pas, selon lui, de batterie antiaerienne irakienne dans la region ou il s'est produit.
w
w
w
[es medias officiels irakiens
n'ont fait aucun commentaire au
lendemain de l'operation arnericaine dans le nord de !'Irak.
va
a bord du porte-avions americaln « Kltty Hawk »,dans le &olfe Perslque. PhotoAP.
rs
i
La vi&llance regne
.a
Des hauts fonctıonnaires du
Pentagone ont par ailleurs affirme que l'lrak auraıt • provoque • l'incident de ıeudi mais
sans pouvoır dire si la repetition
de ces ıncidents au nord du 36•
parallele signıfiait une relance
des hostilites par Bagdad. A
New York, des diplamates en
poste a !'ONU ont qualifie vendredı les incidents de jeudi et
vendredi • d'isoles • et donnaıent l'impression qu'ils ne s'attendaıent pas a une nouvelle
e scalade. D' autant que l'lr ak
avaıt affirme vendredi matin sa
volonte de normaliser ses rapports avec la nouvelle administratıon aux Etats-Unis en depit
du premier incident qui avait
ımplique la veille l'aviation arnericaine dans le nord du pays.
Le directeur du comite des relations exterieures du Pariement
irakien, cite par le quotidien officiel • as-Saoura •, a souligne
l'importance d'etablir de • nouveaux rapports • entre Bagdad
et Washington, fondes sur • le
respect de la volonte des lrakiens a se doter du regime qu'ils
desirent •. No us souhaitons voir
le pres1dent Bill Clinton eloigner
le spectre de la guerre et etab/ir
de bons rapports avec !es peup/es de la region, a ajoute Safa'a Saleh ai-Omar.
g
n avion americain a ouvert
le feu vendredi sur une batterie antiaerienne irakıenne sı·ıuee au nord du 36· parallele qui
l'avait • accroche • avec son rad3r, ma is il a apparemment
manque sa cible, a indique un
·responsable du Pentagone hier
apres-midi. ll s'agit du deuxieme
ıncıdent de ce type opposant la
chasse amerıcaıne a la DCA ıra­
kienne depuis l'arret des tirs
decrete mardı par !'Irak et entre
en vıgueur mercredi.
· LE SOIR
e
Aux Etats-Unis, un sondage du
• Los Angeles Times • publıe
jeudi mantre une maıorite
d'Americains (60 %) favorable a
une action militaire pour renverser Saddam Hussein, • meme
au prix de pertes humaines et
au risque d'une rupture d'equilibre dans la region • (alors que
37% des memes sondes etendent cette opinion a une intervention des troupes americaines en Bosnie ... ). Si cette hypothese n'entre pas dans les intentions annoncees du president
Clinton, son secretaire d'Etat
Warren Christqpher a explique
jeudi soir que ıe tir americain
cantre une batterie irakienne demontrait la termete de la (nouvelle) administration americaine
S~ M. 23 ET DIM. 24 JANVIER 1993
a l'egard de !'Irak. Le ıeune presıdent en personne a laconıque­
ment declare • n'avoır rıen a
aıouter, si ce n'est que nous
allons poursuivre notre politı­
que •.
Pendant ce temps. 12 experts
en armes chimiques ont entame
leurs activites en Irak. lls devaient se rendre sur le site d'AIMouthanna, a 130 km au nordouest de Bagdad,
sont rassembles les
de !'Irak en
tion.
ont
York,
Unis a
que
ces d
du respect 11A•"'-·•-""•
I'ONU •. (AFP,
/\
TURQUIE
Troisieme accrochage depuis la « treve » irakienne
Huit morts
dans un attenta t
Bagdad veut calmer le jeu
Huit personnes ont ete tuees et
14 autres blessees dans une
attaque iı la bombe contrc un
cafe suivi d'une explosion dans
une maison proche ou des enfants avaient apporte une grenade trouvee sur les lieux de l'attentat. samedi so ir, iı Dıyarba­
kır. Des personnes non identı­
fıees ont attaque un cafe avec
des bombes et des armes automatıques. L'agence semı·offı·
cıelle turque Arıatolie parle dans
ses ıntormatıons sur rattentat
d'une actıon des terronstcs.
Cette qualifıcatıon est generalement c elle donnee par ·res Jutorıtes turques Jux membres du
PKK. lequel revendique rarement des attentats contre des
cıvıls. (AFP.)
L
rd
.
or
g
es etranges incidents continuent a se produıre dans le
ciel irakien. Samedi. trois appareıls americains ont ete pris
pour cıbles par des tırs de l'artıl­
lerie ırakienne au-dessus de la
zone d'interdiction aerienne
dans le sud de !'Irak et l'un d'eux.
a riposte en larguant une bombe, a annonce un responsable 1 ,
de la Marıne americaıne. Cet ~
ıncident est le troısieme en troıs i.
jours entre la chasse arnericarne et la delense antiaerıenne ri
ırakıenne depuis le cessez-le-feu
decrete unılateralement par ı
!'Irak. mercredi.
St !'Irak entreprend des actions
agresstves. nous allons contlnuer a repondre. Tel/e a ete la
poltl!que des Etats-Unis et tel/e
elle demeurera sous le presJdent Cltnton. avait declare samedi. avant que ne soıt connu
ce nouvel incident. un porte-parole de la Maıson-Bianche. Dee
Dee Myers.
ıournalıste turc a ete !ue
dırnanche apres-mıdı. il:iAnkzıra.
dans un attentat a la voıture
pıegee. La voiture d'Ugur ~.1ur.ı·
cu. ıournaliste au quotıdıeıı
ku
Un
rs
i
va
• Cumhuriyet • et un des pius
celebres chroniqueu rs de IJ
presse turque. a explose alors
1 qu'il mettait le contact, dans un
quartier residentıel d'Ankar<ı.
, Ugur Mumcu et<ııt notanıment
l'auteur d'articles sur la corrup• tıon et avait frequemment e:::rıt
sur la mafia turque et sur Meh·
~
met Ali Agca. quı <ıvaıt tente
d'assassıner le pape
L-----------------------~· , Paul ll. L'assassinat a efe JeanrevenVisite guidee pour la presse, vendredi, dans le Nord : l'armee irakienne
dique par deux organıs.a.tıons ıs·
montre le s projectiles americains tombes dans un champ. Photo AFP.
lamıstes turques. (AFP.)ö
i
.a
Dımanche, l'lrak a dementi avoır
ouvert le feu dans la nuit sur des
avıons amerıcains survolant le
sud de son terrıtoire et a reaHirme qu'ıl s'en tenaıt au cessez-lefeu unilateral en vıgueur depuıs
mercredi. Aucune de nos battertes de defense antiaenenne n'a
ouvert le feu au active son radar, a aHirme un porte-parole du
nıinistere des AHaires etrangeres. L 'lrak s'en tient ason engagement de cesser fes . tirs, a
a1oute le porte-parole, quı a ıuge
• sans fondemeni • et c curıeu­
ses • les informations diHusees
par Washington faisant etat de
. tirs irakiens cantre des avıons
·. amerıcains.
Un journa liste tue
w
w
w
a accuse. hier, • les reliquats de
l'administration • de l'ancıen
On apprenait hier aussi que le president americain George
president Saddam Hussein avait Bush de chercher iı provoquer
eu une reunion ce dirnanche des incidents avec la DCA iraavec des responsables mililai- kienne afin c d'entrainer la rıou­
res et des oHiciers superieurs velle administration • de Bill Clindes forces aeriennes et de la ton dans une c politique agressidefense antiaerienne. lnvitant la ve •. Nous avans reagi aux propresse etrangere pres de Mos- vocations et aux agressions
saul a constater l'absence de avec sang-froid, mais nous ne
cible militaire la ou des avions savons pas jusqua quand le jeu
allies ont largue des bombes, de /'ancienne adm1nistration aujeudi, dans le nord du pays, un ra prise sur la nouvelle adminiscommandant de l'armee irakien- tration, a ajoute INA. Nous tgnone avait indique. vendredi, que rons aussi si la nouvelle adminisles unites de DCA, corps dont il tration est tenue au courant de
etait mernbre, avaient reçu l'or- ce qui se trame ou si tout se
dre de • ne pas tirer ni d'activer passe ason insu, ecrit l'agence
irakienne.
leurs radars •.
Des diplemates occidentaux
L'agence oHicielle irakienne INA soulignent que c'est le ministere
:.E SOIR
e
Jl
des AHaires etrangeres iı Bagdad qui a, a chaque fois, commente les incidents, et non un
porte-parole militaire, ce qui
centirerait l'impressıon que,
dans !'esprit des dirigeants irakiens, l'heure est iı la diplomatie
et non iı la confrontation.
Alors que les equipes d'experts
de !'ONU ont repris leur mission
en Irak et deja travaille deux
jours, les dirigeants ir~kiens auront bien note la declaratıon
d'Aiexandre Routskoi publiee dimanche a Londres dans le quotidien en langue arabe • alHayat •, dans laquelle le vicepresident russe se prononce
pour un veto russe au cas le
Conseil de securite devrait debattre d'une nouvelle action contre l'lrak. (D'apres AFP.l
LUNDI 25 JANVIER 1993
1
I
'
"-
TURQUIE
1_ _ _......_ __
Septtu es
Selon des sources turques oHicielles, six rebelles separatistes
kurdes et un soldat ont ete tues ,
et ı O autres rebelles arn~ tes
samedi et dirnanche lors d'operations de l'armee turque dans
le sud-est anatolien. Plus de
6.000 personnes ont ete tuees
depuis aolıt ı 984, debut de la
rebellion armee du Parti des travailleurs du Kurdistan (PKK, separatistes), lors d'accrochages,
operations de l'armee et attaques rebelles de represailles.
(AFP.l
LE SOIR
e
MARDI 23 FEVRIER 1993
Ap res 1' offensive verbale irakienne
Ultimatum signifie aBagdad
Le president Saddam Hussein,
mercredi egalement. s'etait borne a saluer la fidelite de l'armee
et a nourrir de grands espoirs
dans sa mission de defense du
droit et de la patrie. Pour un
diplomate dans le Golfe, Bagdad, en poursuivant sa politique
de defi I'Occident, salue sa
façon /'arrivee prochaine de Bt!!
Clinton la Maison-8/anche. Le
message des dirigeants irakiens est c!air : tls ne capitulerontjamais. (AfP, P.P'
a
a
a
LE SOIR 1 JEtroı 7 JANlER 1993
g
or
Ces propos survenaient au len·
dernain meme de la revelation
par Washington du deploiement
de missiles sol-air irakiens le
long du 32· parallele ... qui ava lu
l'avertissement precite.
d.
a
L'armee irakienne a lance une
nouvelle campagne de terreur
contre les chıites du sud du
pays, bombardant leurs villages
et empoisonnant leur eau, rapporte dirnanche l'hebdomadaire
brıtannique • The Observer •.
Plusieurs centaines d'hommes,
de femmes et d'enfants ont ete
rues depws le debut de l'annee.
v1cllmes pour la p!upart de tlfs
d'art!llerie a courte portee. ecrit
l'erıvoye special de • The Observer •, qui vient de passer ı O
ıours avec des combattants chiites. Les populations visees vi- .
vent dans la region des marais, 1
tres difficiles d'acces et interdite aux journalistes. (AP.)
ur
.
Les chiites du sud
a nouvea u
persec utes ?
LE SOIR t LUNDI
ıa
ı
MARS 1993
ak
ashington, Paris, Landres
et Moscou ont donne 48
heures a Bagdad pour retirer
les rampes de missiles deployees pres de la zone de securite, ce mercredi soir. Cette
injonction ponctue plusieurs
jours de tension qui precedent
l'investiture de Bill Clinton a la
presidence des Etats-Unis. Hier,
Bagdad s'etait declare pret a
\ • liberer • militairement de la tui telle internationale les regions
nord et sud du pays. L'armee de
terre irakienne est toujours presente dans la partie meridionale
du pays qu'elle contrôle en depit
de l'instauration par les allies
d'une zone • d'exclusion • interdisant le survol irakien de ces
regions situees au sud du
32• parallele, et ce pour proteger les communautes chiites.
Bagdad entend mettre un terme
a rexistence de cette zone que
/es dirigeants irakiens se refusent reconnaitre, sans renoncer pour autant a leurs convoitises sur le Kowed, a commente
un diplomate dans le Golfe.
En revanche, le nord de !'Irak
du
au-dessus
s'etendant
36· parallele echappe totalement a l'autorite de Bagdad.
W
IRAK
L'aviation alliee y patrouille en
permanence, dissuade les infiltrations militaires irakiennes
d'envergure et garantit ainsi la
securite de la population kurde.
Hier, le ministre de la Detense a
atfirme que cette armee s'etait
remise d'aplomb apres la defaite que lui avait infligee la coalition anti~rakienne. Elle a, a-t-il
dit, • retrouve • son potentiel au
terme • d'un programme de formation et de reconstruction • .
iv
L'assassinat d'un journaliste aAnkara avive les apprehensions des Turcs
'attentat a la voiture piegee
qui a coüte la vie, dimanche,
a Ankara a l'un des journalistes
les plus respectes de Turquie,
Ugur Mumcu, a cause un choc
dans le pays ou l'on craint un
retour de la terreur qui sevissait
la fin des annees 70. Mumcu
est le ı 3• journaliste assassine
en un an en Turquie. Comme
• nambre de ses confreres, il faisait demarrer son auto seul a
l'interieur pour eviter un massaere en cas de bombe cachee. ll
.avait reçu des menaces. ll etait
protege par un garde du corps
qui etait de conge dimanche.
cu pourfendant l'integrisme islamiste, la mafia, la corruption, le
separatisme kurde, les mililaires qui l'avaient jete en prison
deux reprises, son integrite reconnue par tous, faisaient de lui
une cible pour de multiples
groupes, qu'ils soient d'extreme
droite,. mafieux, islamistes ou
soulikurdes.
separatistes
gnaient, lundi, les editorialistes.
.a
L
rs
La Turquie craint un retour de la terreur
w
w
a
w
L'attentat a ete revendique, dimanche soir, par le PKK (Parti
des travailleurs du Kurdistan, rebelles kurdes de Turquiel sur
lequel Mumcu faisait une etude
approfondie ces derniers mois,
dans des appels telephoniques
des medias turcs. Cette revendication est venue s'ajouter
celles de quatre mouvements
integristes islamistes.
a
a
Les articles et livres de M. Mum-
a
Revelatrice de la preoccupation
populaire, la premiere question
posee au Premier ministre Suleyman Demirel, dimanche, sur
les lieux de l'attentat a ete de
savoir si c'etait c le retour du
terrorisme •. M. Demirel a atfirme que c non •, reconnaissant
cependant que les meurtriers
de trois des treize journalistes
assassines en un an en Turquie
n'avaient pas ete retrouves. Le
president Turgut Ozal a c condamne avec haine le complot •.
Mais le visage bauleverse du
vice-Premier ministre Erdal !nonu pariant c d'attentat cantre
l'humanite •, en disait plus long
que des ~scours sur l'impuissance de ı_tat. _,
----- .
LE SOIR
L'ombre de la terreur de la fın
des annees 70, qui n'avait jamais totalement disparu mais
avait baisse d'intensite, plane a
nouveau sur la Turquie apres ce
c dirnanche no ir •. La grande
peur de cette epoque ou le terrorisme faisait 25 morts par
jour entre l'extreme droite et
l'extreme gauche, s'etait terminee le ı 2 septembre ı 980 par
un coup d'Etat militaire accueilli
avec soulagement par la population. L'arrestation de 250.000
personnes, dont quelques milliers ont attendu leur proces
pendant pres de ı O an s dans
des conditions de detention ditficilement supportables, a c entretenu la haine •, selon les organisations des droits de l'homme turques. Et depuis ı984
avec le debut de l'action armee
du PKK cantre le pouvoir central, la violence est redevenue
quotidienne. Les actes de terrorisme sont hanalises au point
que la presse n'en fait plus toujours ses gros titres.
Diyarbakir. dans le sud-e st anatolien, etait par exemple annoncee en petits caracteres, samedi. ll faut chercher en pages
interieures pour decouvrir que
5 7 personnes ont ete tuees en
24 jours dans cette region lors
d'operations des forces de l'ordre cantre les rebelles kurdes
ou d'attaques des separatistes
cantre des villages et des casernes. Le terrorisme apporte son
lot quotidien de victimes : les
islamistes revendiquent des assassinats de personnalites actives pour la defense de la la·icite
et la democratie dans ce pays a
99 % musulman ou l'integrisme
est encore marginal. L'extreme
gauche revendique des assassinats de militaires au nom de la
• vengeance de leurs treres tartures en prison •.
Le PKK s'attaque a des hameaux tenus par des milices
pro-gouvernementales, entrainant une repression des forces
de l'ordre. Ces combats ont fait
pres de 6.000 morts civils, rela bombe qui a belles et militaires, en huit ans
Une attaque
et demi dans le Sud-Est. (AFP.)
fait huit morts, .,v~ndred!,
a
··ı
e .MARDI 26 JANVIER.·1993 -~
a
rg
Quelque 600 Kurdes menent une greve de la faim au finish dans Ies anciennes halles
Une nouvelle vie internationale pour Saint-Gery
rd
ku
va
.a
rs
i
1ya longtemps que tes superSaint-Gery
halles
bes
n'avaient plus connu pareille effervescence. lmaginez : depuis
quatre jours, quelque 600 ressortissants kurdes, venus des
quatre coins de I'Europe, ont
investi tes lieux et y menent une
greve de la faim illimitee !
1 La manifestation est organisee
par quinze deputes de I'Assemblee nationale du Kurdistan : un
organe du mouvement d'opposition kurde PKK (Parti des travailleurs du Kurdistan), cree par
des Kurdes d'Europe et qui a
tenu des elections en novembre
et decembre ı 992. Motif de
leur action : c la repression inhumainE; et degrandante pratiquee
par I'Etat turque cantre la population civile kur de ,. .
- Par notre action, nous voulons que la communaute internationale fasse pressian sur la Turquie,. qui n'est pas partisane
'd'untr sblütion democratique au
probleme kurde, explique un
des quinze deputes.
- Nous voulons aussi que cesse toute aide militaire la Turquie et que des tentatives soient
entreprises afin d'appliquer /es
droits internationaux sur la guerre. Enfin, nous souhaitons que
des delegations soient envoyees par le pariement europeen et fes differents parlements nationaux, pour mesurer
la situation sur place.
On s'en doute, si Bruxelles a ete
choisi pour thefıtre de cette action, c'est en raison de son statut de capitale de I'Europe ...
- Nous avons choisi /es halles
: Saint-Gery car c'etait le meilleur
/ieu dispomb/e pour une tel/e
action de masse, poursuit l'etu
.o
I
a
a
w
Les halles sont actuellementjonchc\es de matelats et de couvertures,
lnstallc\s cöte cöte, m6me le aol, pour que a'y Installant le s quelque
600 grc\vlstes de la falm kurdes. Plıoto P1erre Hannaert.
a
kurde. Nous avans limite le~
600, pour
bre de_ erevistes
de~ ra1sons de place et de sa/ubnte.
Qu'on ne s'y trompe pas : tes
w
1
w
a
Kurde~ ont investi le s halles en
toute tegalite. lls ant obtenu tes
autorisations de palice de
Bruxelles et ant signe un bail
d'un mois avec la SA Saint-Gery,
qui administre le grand paquebot d'ordinaire deserte.
Que pensent tes riverains de
.celte iot.labituelle effervescence
dans leur malheureux quartier
en mal de renovation ?
- Ce/a ne nous derange pas.
constatons-nous
Simp/ement
LE SOIR 1 JEllDl 28 JANVIER 1993
une affluence partievliere de voitures aux p/aques etrangeres,
explique Marie-Ciaire, une voisine. Mais, pour la p/upart des
hab1lants du quartier, tout ce
qui peut redonner un peu de vie
aux halles est une bonnecho se.'
WILLIAM BOURTON
ll BELGIQUE
TERRORISME
L'argent du PKK
La BSR de Bnıxelles vient de demanteler une filiere de financement
du Parti des travailleurs kurdes (PKK). Une organisation qui rançonne
des commerçants turcs etablis en Belgique.
g
or
d.
ur
.J
, H
rs
L
ncmcnt de l'appareil clandcstin du
parti. Voila pourquoi tous lcs commcrçants ct lcs travaillcurs kurdes sont
soumis a !'« impôt revolutionnairc >>.
Mais pcu d'cnıre cux osent deposer
plaintc, par pcur de represailles. Pourtant, la gcndarmcric a recemnıcnt intcrccpte a Zaventcm un cordonnier en
partancc pour la Turquic ... via Chyprc. En realite. il s'agissait d'un passcur qui se rcndait dans la plainc de la
Bekaa pour y deposer plusicurs millions de francs cxtorques aux Kurdes
de
rs duı PKK sont sans
idealism~ ? Sans doutc.
t parc~ que l'organisa~
ak
'opcration devait rester sccrctc :
Ic 19 j:.ınvicr :.ıu nı:.ıtin, plusicurs
equipcs de la Ccllulc anıiıcrro­
•
ristc de la BSR de Bruxcllcs (Cci-Tcr)
ont pcrquisition ne dans lcs milicux
kurdes de la capitalc. Objcctif ? Le demantclcmcnt d'unc filicrc de financcmcnt du Parti des travaillcurs kurdes
<PKK>. unc formatian marxiste-leniniste qui reclamc l'indepcndancc du
Kurdistan. unc region actucllcmcnt
placcc sous contrôlc turc ct irakicn.
Formc d'au moins six recoltcurs de
fonds. qui ont, dcpuis lors. ete rcmis
en libcrte " fautc de prcuvcs ''· Ic rescau rançonnait lcs commcrçan ts
kurdes de la capit:ılc. Mais. un jour.
un cafcticr de Molcnbcek s'est rebelle
contre cet " impôt revolutionnairc ''·
Mal lui en a pris. car les sbircs du
PKK l'ont cnvoye a l'hôpital aprcs
avoir demali son ctablisscmcnt. C'cst
alors quc la Cci-Tcr cst intcrvcnuc ...
Cree au dcbut des annccs 70. implante dans tous lcs pays curopccns ou
a cssaime la diaspora kurdc <principalcmcnt dans lcs pays scandinavcs. en
Allcmagnc. dans Ic Bcnclux ct en
Franccl. Ic PKK disposc d'un apparcil
politiquc clandcstin. mais - sunout
- d'une branchc militairc fort active.
Ccrtaincs de ses bascs sont installccs
dans la plaine de la Bckaa ( Liban).
ainsi qu'cn Syric. D'autrcs camps sc
trouvcnt aussi en Irak. d'ou Ic parti
mcnc une guerilla cantre la Turquie.
En 1990, durant la gucrre du Golfc.
les serviccs sccrcts irakiens avaicnt
d'aillcurs « active » au maximum !es
gucrillcros du PKK afin de les pousscr
• a dcstabiliscr Ic rcginıc d'Ankara. qui
se rangcait dans Ic clan occidcntal.
Sclon lcs agcnccs amcricaincs de
rcnscigncnıcnt. Ic PKK rcgroupcrait
• cnviron 3 000 nıcınbrcs cpaulcs par
5 000 synıpathisants. Dirige par un
ccrtain" Ocalan "· qui residcrait dans
la plainc de la Bckaa. il frappe durement ccux qu'il considere comme ses
cnncmis. Le 10 aoüt 1991, afin de sensibiliser l'opinion publique a sa cause,
un commanda du parti a kidnappe
unc dizaine de touristes allemands en
vacanccs en Turquic puis. quclquc
tcınps plus tard, trois archeologucs
(dcux Anıericains ct un Australicn).
Prescntcs en Allcmagnc. au cllcs sc
livrcnt au trafic d'arıncs ct de droguc
cnırc I'Europc ct Ic Moycn-Oricnt. lcs
ccllulcs du PKK sont eg:.ılcnıcnt fort
activcs en Bclgiquc. On en trouvc a
Bruxcllcs. a Licgc. a Anvcrs. a Gand.
i'ı. Charlcroi ct a Vcrviers. ainsi quc
dans Ic Limbourg. Lcs ınilitants du
parti reçoivcnt l'ordrc de poursuivrc
des etudcs afin de dcvcnir lcs cadres .
du futur Etat kurdc. Lcs elements plus ;
motives participcnt cnsuitc i'ı. des;
camps d'cntraincmcnt en Allcmagnc, :·
aux Pays-Bas ainsi _quc dans lcs Ar-:ı
iv
EXC LUS IF
w
w
w
.a
Certalns combattants du PKK commencen t leur entrainemen t dans
/es Ardennes belgesava nt d'etre envoyes en Irak et au Liban.
dcnncs françaiscs ct bclgcs. Chaque
scssion rcgroupe une treotaine de personnes originaires de differcnts pays.
Li'ı, coupes du monde, ils apprcnncnt
lcs tcchniqucs de la guerilla durant cnviron scptantc jours. Ensuitc, !es mcillcurs d'cntrc cux sanı cnvoyes dans la
plainc de la Bckaa, ou leur formatian
ınilitairc es ı parachevec ... dans lcs miliccs chiites.
Le PKK recolte une partic de ses
fonds en faisant du eommcrcc : parmi
ses societcs de couvcrturc figurcnt des
boulangeries-patisscries installees en
Wallonie mais dont !es siegcs sociaux
sont situes en Flandre. Ccla ne suffit
cependant pas a financcr le fonetion-
tion leur accorde une ristourne de plusicurs dizaincs de milliers de francs
par million extorque.
Parfois, ils attcndent leur victime a
la sortic de son travail, le jour de paie,
pour etre sürs de recevoir de !'argem. Et, dans le passe, certains d'entre eux avaient meme conclu un accord avec des agriculteurs belges qui
emploient des travaiiieurs saisonniers
pour la recolte des fruits : ils fournissaient la main-d'reuvre en echange
d'une somme globale qui alimentait
en partic la caisse du parti. Tout cela,
au nam du « marxisme-leninismc » et
de !'« independance kurde », bien enSerge Du mo nt •
tendu...
LE VIF/L'EXPRESS • 29 JANVIER 1993 19
.·..,.
Les Occidentaux maintiennent leurs exigences
les autorites irakiennes reprochent notamment aux Europeens - et a notre pays - le
refus d'une dispositian accordee par I'ONU : le • degel • a
des fins d'achats humanitaires
e
MARDI 2 MARS 1993
w
w
.a
rs
LE SOIR
w
or
a
Avant que l'embargo ne soit leve, bien des obstacles demeurent, mais les lrakiens paraissent
disposes
- contraints ? - a continuer a adepter un profil bas. Les missions
d'inspection de I'ONU travaillent
sans problemes majeurs en
Irak. Le mecanisme de surveillance a long terme par I'ONU
des programmes d'arrnements
serait sur le point efetre avalise. ı
Et les demiers noms sur la liste
des fournisseurs etrangers en
matiere nucleaire seraient egaIement bientOt remis aux inspecteurs de I'Agence internationale
de l'energie atomique. La revisian des sanctions est a ce prix.
Mais la mefiance occidentale
cancemant Saddam Hussein
persistera jusqu'a sa chute.
BAUDOUIN LOOS
d.
Mais les observateurs notent
que le niveau de vie continue
insensiblement a chuter, generalisant la pauperisation. Delinquance, prostitution et trafıcs
en tous genres proliferent ainsi
dans le pays. Depuis quinze
jours, la contrebande de marchandises etrangeres est un delit passible de la peine de mort,
une mesure destinee a combattre le florissant marche noir.
Avec une inflation annuelle de
8.000 %, bien des lrakiens doivent se cententer des rations
assurees par le gouvemement
(environ 30 40 % des besoins
en calories). Et les statistiques
sanitaires sont a l'avenant. ll
n'est qu'a dire que I'Unicef, organisme officiel de rONU, prevoit que les sanctions seront
responsables du deces de
80.000 a 100.000 enfants de
moins de cinq ans cette annee.
En comparant les donnees de
1989 et de 1992, la mortalite
infantile par malnutrition a d'ailleurs ete multipliee par 11.
des avoirs irakiens bloques
dans les banques occidentales.
Bruxelles fait valoir que la decision a ete prise de maniere .
concertee par les Douze. Et tant
pis si certains font des exceptions, comme la Grande-Bretagne qui a libere ı 20 millions de
dollars (pour contribuer a la relaxe de Britanniques detenus en
Irak, disent certains). Bagdad
continue par ailleurs de negliger
la resolution autorisant la vente
sous centrOle onusien d'une
quantite limitee de petrole, estimant que le systeme prevu attente asa souverainete.
ur
Bagdad cherche cependant plus
que jamais aobtenir la levee (ou
au moins rassouplissement) de
l'embargo qui le frappe durement Certes le dictateur irakien
a marque plusieurs points ces
demiers mois aupres de la population : la recente crise des
missiles s'est soldee par des
frappes alliees qui renforcerent
son aura de • victime ·, alors
mAme qu~l peut se targuer
d'avoir reussi la reconstruction
d'une bonne partie des installations industrielles et de communications detruites par le s allies.
ak
ous savons tous combien le
peuple irakien souffre, mais
c'est Saddam Hussein qui en
assume la responsabilite et non
la communaute internationale.
En ces termes, Warren Christopher, le secnHaire d'Etat americain traçait le 22 fevrier au Koweit les contours de l'approche
de l'administration Clinton dans
le dossier irakien, alors qu'est
repete a satiete que seule l'application integrale par !'Irak des
resolutions de I'ONU pourrait
modifier ce profil. Rien de bien
neuf, en verite. Et Saddam Hussein, qui avait lui-meme cantirme le 13 fevrier la nowelle
• bonne volonte ,. irakienne en
conviant Bill Clinton au dialogue
aura ete pour ses frais. Meme
son etonnant conseil a Yasser
Arafat • encourageant le s Palestiniens a poursuivre sur la voie
du processus de paix •, debut
fevrier, n'a pas retenu l'attention, quoique ce message constitu!t un revirement total de la
rhetorique irakienne.
iv
N
IRAK
Aide alimentaire
etmedieale
de I'Unicef
Le Fonds des Nations unies
pour I'Enfance (Unicef) va fournir
vendredi une aide alimentaire et
medicale de 45 tonnes !'Irak,
soumis depuis trois ans a un
embargo international. Un appareil doit atterrir sur la base de
Habbaniyah,
60 km
l'ouest
de Bagdad, avec une cargaison
constituee essentiellement de
14,5 tonnes de denrees (lait en
poudre, fromage, lentilles, suere, huile), ainsi que des medicameıits, dont de l'insuline et
des sachets de sang. <AFP.)
a
a
LE •SOIR
~
~'
a
e • JEUDI
4, MARs -,1993
_i
:
• ) _, - ,. .
:
g
_Bagdad eberche la Ievee des sanctions
Hosbyar
Zebari
rd
.o
rg
unifie. Nous estimons devoir entretenir de
bonnes relations avec nos voisins, ce qui • Et si Bagdad se canterme a toutes les
est deja la cas avec Ankara et TeMran. resolutions des Nations unies ?
D'autres apprecient sans exces notre pen- o ll faudrait revoir la situation, mais nous,
chant pour la democratie, modele rare dans /es lrakiens, savons bien que sa nature
la region mais que nous considerons com- fonciere s'opposera a tout contrôle a long
me la seu/e voie de /'avenir.
terme de son armement. Toutefois, tant
• Les Kurdes profiteront-ils de la situation qu~l maitrisera ala fois l'armee et fes forces
de quasi-independance pour aller plus Icin ? de securite, il peut durer. ll ya encore trop
o Je serai franc : nous savons ne ;pas
de gens qui croient son discours : " Moi ou
pouvoir proclamer notre independance au- • le chaos "· C'est pourquoi nous avans ce
cune puissance mondiale ou regionale n'ac- travai/ de credibilite a faire dans le pays.
cepterait le demembrement de l'lrak, pays C'est pourquoi aussi nous reclamons au
auquel nous sommes done lies. Nous pro- plus vite la creation d'un tribunal internatioposons une solution federale, comme par nal pour juger non pas ses parlisans - il
exemple... la Belgique !
n'y aura pas de chasse aux soreferes • Ou en sont les centacts du CNI avec mais bien le dictateur et le cerc/e de ses
l'etranger ?
intimes qui devront repondre de crimes
O Nous progressons. Nous avons ete re- cantre l'humanite, charges pour /esquelles
de
n
çus par James Baker et le roi Hussei
nous avans reuni des montagnes de preuJordanie par exemple l'annee demiere, et ves accablantes dans le Kurdistan. Le genonos relations sont bonnes avec Londres, Clde se poursuit d'all/eurs dans fes mara1s
Paris et Berlin. Mais nous souffrons tou- du Sud, comme l'a repete hier le rapporteur
jours d'un manque de moyens financiers, et de /'ONU. M. Van der Stoe/, a la Commisdevons nous cantenter surtout de l'aide des sion des droits de l'homme aGene ve.
hommes d'affaires irakfen s ex1les.
Propos recueiiUs par
• Comment voyez-vous la fın du regime de
BAUDOUIN LOOS
?
Saddam Hussein
va
• Vous etes a la tete d'une delegation du
Cangres national irakien (CNI) en visite au
X· cangres de l'lnternationale democratechretienne a Bruxelles. Le CNI se veut le
representant de l'opposition irakienne unie
depuis 1992. O'aucuns contestent encore
la representativite de cette opposition ...
.·::ı Que le gouvernement de Saddam Hussein ne nous reconnaisse pas est logique. A
l'etranger, ceux qui emettent des reserves
sont souvent ceux qui cherchent surtout a
evJter de prendre le probleme a bras-le- corps. Oui, l'opposition irakienne a longtemps ete divisee, peu cred1ble. Mais nous
avans reussi a reunir sous un meme programme la p/upart des opposants en exil et
•a l'tnterieur du pays ou fes Kurdes (dont jet
suis d'ailleurs !'un des porte-paroleJ menen
une experience d'autonomie. Nous avans
l'appui des mouvements kurdes, des opposants chiites retugies a Teheran, de ceux
exiles en Arabie Saoudite, des minarites
assyriennes. turkmenes, de nombr eux
·
laics. ete.
• Les chiites contestent-ils encore l'approche fE~derale prönee par les Kurdes ?
':l Non. L 'Assemblee supreme pour la revolution islamique en Irak (ASRII, principal
mouvement chiite irakien en exil, ndir) fait
partie de notre structure eta encore reaffirme le 24 janv1er a Salaheddine, dans le
Kurdistan irakien, sa solidarite avec nos
buts dans le cadre d'un Irak souverain et
Ce/a prendra encore du temps ! Nous
croyons que /es pressions doivent etre
maintenues car el/es l'atteignent enfin vraiment. He/as, c'est d'abord le peup/e irakfen
qui souffre et Saddam cherche (et reussit
dans une certaine mesure) a detourner ses
responsabJiites. Mais si /'ONU levait /es
sanctions, Jl aurait gagne la partie !
o
ku
Sur l'avenir de l'Irak.
Bagdad bafoue les droits de l'homme
Irak : rapport accablant
.a
r
L
si
administratifs
es executions massives Les documentsan irakien apres
Kurdist
au
saisis
sont ecurantes en Irak, un
mars 1991 confır­
pays qui vit sous la c loi du la revolte de
tions de c genoaccusa
les
ment
le
mardi
affirme
a
terrorisme "•
cantre les ars
portee
•
cide
Comla
rapporteur special de
dans leurs openes
irakien
mees
mission des droits de l'homme,
extermination, deporrations
Stoel.
der
Van
Max
tations, destruction de villaOesigne en 1991 par la com- ges - cantre les Kurdes memission, l'ancien ministre des nees entre 1987 et ı 988.
Affaires etrangeres des Paysteur met racBas conclut qu'il y a eu et qu'il De plus, le rappor utions dont
continue a y avoir en Irak des cent sur les persec
s les tribus de la
violations des droits de l'homme sont victimemarais dans le sud
des
region
sur
et
grave
p/us
de la nature la
depit de l'imposition
une eche/le massive. Plusieurs du pays. En d'interdiction aeriencharniers, cantenant des dizai- d'une zone
entre le 28 aoOt et le
nes de cadavres de civils et de ne, il y a eu
des bombarde1992
bre
to
oc
4
deete
ont
,
combattants kurdes
et de mortier
rie
d'artille
ments
couverts pres d'6rbil et de Sous des regions
leimanieh, dans le Kurdistan ira- sur des Icealite
AI-Nassiriah et de
kien, par une mission d'enquete d'AI-Amara, suivis d'operations
ah
Bassor
ces
de
up
de medecins. Beauco
pour chasser les
corps etaient encore habilles, terrestres
les maisons.
preuve qu'ils n'ont pas ete enter- gens et detruire
ans.
rnusulm
rites
res selon les
Les services de securite irant pas non plus a
En outre, les disparitions conti- kiens n'Msite ation des oppol'elimin
er
pratiqu
souete
ont
cas
nuent: 5.573
y compris par
mis au gouvernement irakien en sants au regime
affirme le
ment,
isonne
l'empo
1992, ce qui porte 9.447 le
ie sur des docunembre de cas signales, en texte, qui s'appu
ments officiels. (D' ap res AFP .)
c grande majorite • des Kurdes.
w
w
w
1
a
LE SOIR
e
MERCRED~;3
MARS ·1993.
rg
.o
rd
ku
De Koerden als
regionale speelbal?
va
Een interview met Ruud HOFF
Ilke Beyst"
w
w
w
.a
r
si
De internationale politick kan soms c:nısch zıjn· ccn
chemische a.anval in ret Ir.ıaks-Kocrdisch dorpjc HahbJa
( 1988) en een massale vluchtelingcnstroom ru de Golfoorlog
( 1991) warcn nod.ig om de Kocrdischc b\eSUe ondcr de
a.and.acht van de intcrnatıonalc gem~.!ttSdı.:ıp tc brcngen Nict
a.Jleen in lr.ı.k.. ıııaar ook in Turkijc r.ıaJ...-ıcn KocrdLSChc
peshmerga 's en de rcgcringstrocpcn si.a;:ıgs De Kocrdischc
Arbeidersparuj, de PKK vocrde cr de soıjd op sınds hct
einde van de Golfoorlog en werd door de T urksc overhcıd
tor in Noord-lr.ık vervolgd. Ir.ıans en Syrisch Kocrdistan
bleven al die tijd ccrder op de achtergrond_ hocwel cnkele
moorddadige a.anslagcn op Ir.ıans Kocrdische leiders door de
Ira.anse veiligheidsdicnsten Europa meenın;:ıals schok1en.
De Koerdische kwcstie bestaat cchtcr uit ccn vee! ingcwık­
kcldcr kluwen van rclatics en intrigcs \\-.ıa.rbij ..eigcnbclang..
her slcutclwoord vormt.
In een poging die rnachtsstrijd te doorgronden gingen we
tc r.ıdc bij Ruud Hoff Hij publiceerde naar a.anleiding van de
Golfoorlog een omvangrijk naslagwerk over de politieke
geschiedenis van hct rv1iddcn-Oostcn. De ondcrtussen aan de
actualitcit a.angcpaste druk is sinds kart verkrijgbaar in de
bctcre boekhandel. Ruud Hoff wordt de opvolger van de
Nederlandse professor Leonard BiegeL autoriteit op het
noo
Huweco Nieuwsbrief, december 1992
'~
1
i
ur
d.
Het Jlvfidden-Oosten werd begrn
de=e eeıM opgedee !d in artıficide
staten. De Kverden ~·.;erde,; over
vtı:r landen verspre td l.tgt daar
mtssLhten i:lm van de oor=aken van
het hwdtge KoerdrsL·h proh/eem"J
Dat die statcn kunstmatig gcvormd zijn is indcrdaad de kem van
het problt:cm. Tijdcns hct Ottomx:ınsc Rijk \vas de ıuuonale idcntitcit niet belangrijk: cr w:ıs hoofdz:ıkclijk ecn Islarnitischc idcntitcit.
Pas vanaf de Ecrstc Wercldoorlog
wcrd cr aan de natıonalc idcntitcit
poliuek gC\\lCht gcgC\·cn. mct name
. In Prcsidcnt
door de Amerikam"'l.
Wilson· s V ccrtienpuntcnprogr.ımrna
\\Crd o :ı. hct zclfbcschıkkingsrccht
voor volkcrcn opgenomcn.
Na de Eerste Wereld oorlog
grocide de kans op de aeatie v.ın
ccn Koerdische st:ı..at na.a.st een suat
voor de Amıeniers. Autonomie werd
beloofd en een refcrendum in hct
vooruitzicht gesteld. Een van de
rcdenen ,-.-:ıarom die st:ı..at er niet
gekomen is, was de machtsover-
g
gcbicd van Midden-Oostcn-politiek,
gcnocmd. Begin dit jaar w:ı.s Hoff
ccn van de intcmationalc waa.rnemers bij de verkiczingcn in Iraaks
Kocrdistan.
enandere niet. Dat is hoofd.z:ıkclijk tc
vcrklaren door de gesegmenteerde
stamsuucruur van de Koerdischc
samcnlcving.
De Kocrdı.."'l zijn naruurlijk nict
hct ı.."'ligc volk dat vcrdccld werd:
voor de Ar.ıbıcrcn gcldt hctzclfde
Er wcrdcn cigcnliJk st:.ııcn gccrcecrd
die g~.:en n:ıtıe-statcn warcn. statcn
dıe nıı..'1 mı..'1 de natıc samı.."'l\1den. zc
w:ıren kunsınutıg. D:ıt wrcckt z:ıch
tot Je dag v;:ın v;:ırıı.b.;:ıg En J.at gdJt
nıı..t :ıllı..:cn voor hct M ıddcn-Oosten. nnJ.r ook voor Afnka
or
000
w
w
w
.a
rs
iv
ak
Van Irak werd door de Volkenhondcommrssıe geeıst dat =e de mtnderheden gelijkwaardig =oıu.len hehandelen. Dıt werd nıet ...·an de
andere landen afgedwongen. Kan
dat een van de verklan ngen =IJn
waarom Irak het /and is 1..-aar. unJan/es Je repressie. de Kverden do:
meeste rı:chten hehben?
J:t. dat klınk-c Ct."Tl bü.."tje p;:ır.:ı­
doxa.:ıl rnaar hct is w. Door de
Vo Ikenbond is cxplicict gczcgd. tocn
Mosul bij lr.ık gcvoegd wcrd. daı de
rcchtcn voor de Koerdcn mocstcn
wordcn gcrespc:ctcerd. Op allcrlcı '
gcbicdcn: ondCf\\ijs. gebruik \-:ıil
eigcn taal. enz.. .. Toen het konirıgs­
huis er eind jaren '50 werd omvcrgeworpen legde men ook in de
name door Atatürk (Mustafa Kem:ı.l) grondwet \'3St dat de Kocrdcn ccn
in Turkije. Een andere belangrijke ei gen volk zijn. Ir.ık is het enige !and
reden vormde de Engelse belang- dat dit expliciet heeft erkend.
stelling voor de olierijke provincie
Hoe komr her dar de andere
Mosul die grotendeels door Kocrdcn bevolkt werd. Dat gebied is sraren dir nier deden?
Er zijn versehiBende redencn
uiteindelijk ook bij Irak gevoegd ap
uitdrukkelijke Engelse aandr:ıng. voor te bedenken. In de eerste plaats
Daarmee is eigenlijk die grens ge- heeft Irak het grootst aantal Kocrtrokken. dwars door Koerdistan den ten aan.zien van de eigen bevolheen. Daarbij komt nog, en ook dat king. Voor Turkije en zekcr Iran
is van belang. dat de Kocrden toen ligt het percentage een sruk lager.
zelf ook niet duidelijk met een stern Voor Turkije heeft Atatürk een naspraken. Integendeel, de Onder- tionale ideologie geformuleerd, het
zoekscommissie van de Volkenbond Kemalisrne, waarin het bestaan van
heeft bijvoorbeeld geconst.ateerd dat Koerden werd ontkend. Ze werden
sommige Koerden bij Irak wilden
000
Huweco Nieuwsbrie( december 1992
..
imcnutioıule gcını..-cnsclup \\Cınıg
rcı.:cl bcl:ıng bıj
ccn Kcx:rdısch<.: st:ı.:ıt.
is ook de kcm \'Jn de Kıxrtlisdıo.;
problc:marıck: nıo.;m.ınd b..:luh c de
Kocrden zc.:lf. -\,·il cı.:n dı.:rgdıJke
D:ıt
omfh:ınkdijkc srxıt :\iı.:ııund hı..-ı.:ft
cr bcbng bij. ıntı.:gcııdı..-ı.:l. lıı do;
jarcn ·ıo. tcx:n de Engdsı.:ıı ı.:n de
Fr.ınscn zich hebbı.:n nccrgdı.:gd bıj
T urkije. zonder Kcx:rdischı: en Annet.'tlSc st:ı:ıt. hı.."Cft ınc.:n ook lıı..1 cıgc.:n­
bcl:ıng voor oog gdıoııdcıı \ kıı
wou ccn stcrk T urkıjc crı..-ı.:rı.."'ll tı..'gı.."'!l
de Sovjct Unıı:. D:ıt spcdt nog
stccds: gccn cnkcl l:ıııd ter ''crdd
hecft momcntı..-cl bd:ıng bıj ccn
Kocrdischc swt.
J:ı.
cr zıJıı \ crsdıılkn l:ınd p<.:r
l:ınd In TurkıJı.: zıı.: JC biJ de Kcx:rtlm \'Jn:ıf de J:ırcn · 70 :ıl ccn linksc
profılcnng v:ın hun poliuckc p:ır­
tıJcn. mct ondcr :ındcrc de opkoınst
v:ın de Kocrdischc Arbcidcrsp:ırtıj.
de PKK. In Turkıjc ıs hı.:t Kocrdisch
n::ıuoıı::ılısmc v:ı.ık gı.::ıssocıccrd g<.:·
wordcn mct links-r:ıdic:ılısmc en
mı..-dc tl::ı.:ırdoor ondcrdnık1. N:ı de
st::ı:ıtsgrccp ,·:ın scptcmbcr llJXO
on!\\ ıkkddc cr zıch ı.."'.:rst de sıcrkc
ondcrdrukkıng
v:ın
:ıllcs
\\:ll
Kcx:rdısch ıs. nu:ır gckıdclıJk :ı:ın
bcscft mı..'tl <bt ı.:r :ınd<.:rc oplossın­
gcn gczocht dienden tc wordcn ,·oor
dc Kocrdischc kwcsuc.
De l:ı.:ıtsre dric j:ı.:ır spclcn de
Kcx:rden ecn bcl:ıngrijkc rol bıj de
Turkse \'crkiczingl.'tl. Aile p:ırtıjı..'ll
tr::ıchtcn de Koı.:rdische stcun tc vcrwcn·c.:n door tc \'erkbren bcrcıd tc
zıjn lx:p:ı.:ıldc concessics tc docn.
:\tccst:ıl hcbbcn zc hct d:ın O\'cr
t:ı.:ılgcbruık. ınuzick. folklore. enz...
r-.t:ı:ır cbt is voor de Koerden tcgenwoordig nict voldocnde mı.:cr. De
PKK. die :ı:ınv:ınkelijk ı..-ı.:n nog::ıl
h.:rroristischc bc\,·eging \\'JS. hccft
-omd:ıt zc de enige \\'JS die d:ıdcn
stclde- ccn niet tc ondcrsch:ıttcn
:ı.:ınh.ıng verwon·cn ondcr de bcvolking in Oost-Turkije. D:ıt is ccn crg
ondcrontwikkdd gcbicd. Mensen
hcbbcn cr over hct ::ılgeınccn \\'einig
of geen op leiding en er is vccl
gewcld. Niet :ıllccn politick gewcld.
nu:ır ook gewcld in de zin v:ın ·mijn
buunmn hecft mijn schaap gestolcn ·. D:ıt spcelt allem.ı.:ıl doorelk:ıar
hcen. w:ı.:ırdoor het ook een moci-
.a
w
w
w
Westers idec: zorgen <bt de st:ı.:ıt
onder de bcvolking ı..-cn ı..-cnheid
vonnt. In T urkije is d.ıt hct mı..'L-st
uitgcsprokcn gebeurd door iı..-dcr­
ecn ın..ı.:ır Turk tc verkl:ın:n. In lr:ık
is er de n:ıdruk gclcgd op h~.:t I r:ı.:ıks
st:ı:ıtsburgersch:ıp ook :ıl zijn er
Ir:ıkezcn en Kocrden. In Syrie zijn
de Koerdcn qu:ı :ı:ınt:ıl v:ın weinig
bel:ıng en in lr:ın zijn zc ook m:ı.:ır
een kleine mindcrhcid. Er is in
Perzie echter cen prcccdcntwerking:
':ıls we de Koerden mı.:cr vrijheid
ge\'en dan ktıımen de andere minderbeden d it ook g:ı:ın vragen ·.
Onder Khomeini hebben zc gezc..-gd
lijk bchccrsbaar gcbicd is.
De politiek van Turkije :oıt Je
o/s: ten ı:erstı:.
repre.ure tegen de Koerden als hedrelgmg van de inregnrı:u van de
Turksı: .\'faal. tı:n tweı:dı:. ecn
mcnrporattepolitrek en ten derde
worJt er hli;khcwr uon eı:omnnrsc:lıe
onlll'lkkclmg gcdaan tn Oıw-'/'ur­
klje lk denk daarh!J aa n hcl ( JmtAncıtnlisc:lı l'rrıJı:ı:t (r;A/') l>ıltlr
wordr ı:ı.'hter vee/ knnek op gr.:gr.:·
ve n H~·t =mı te we1mg aon dı: heı·n/.
kmg =d( ten gvede kcmır.:n ı:n mı:n
,·/ıur de I'KK-ge=mde provmı.·1e 1111
Stelt J1e pogıng /Of economısdıı:
ımtınkkı:lmg 1ets ı:oor'J
kımnı:n .mmenvaffen
g
Voor wot herre/i de te onderH.-helden mtnderhedenpolitieken in
de Jetren ·so ltjkt m Turktfı: her
Kemohmıe le wankelen. Jı: lıcht de
rwee soorten Baorh-ideolvgiei!n m
Irak en .\)·ne en her lslwmtrsdı
timdwnı:mahsmı: 111 Iran
rs
Vciôr de lrnon.n: Uı:•mlıare m
/979 kendı: men =mı·e/ in Turk~1e.
als in !mn. Irak en .\)nif een sdıer­
ding 11L'isen godsdiı:nsr ı:n .\·taor ı:n
een zekere invlnı:d ı:on her We.,·t<.'l1 ..
'Norion-hwltling · is ook ccıı
op de
or
De ınıem:ırıoıı:ıh.: polıtı<.:k ıs cynisch. Als hct <.:rop :ı.:ınkonıt h<.:dt (k
gcb::ısecrd
ur
d.
Werd er door de 111/emmJoıw/e
gccn d111k 11/lge01!/imd op de s tm en cin· & Koerden
m et erkenden:>
Xl!nteen.H:Jıap dwı
"de ecnhcid is nu
Islam' . .
Huweco Nieuwsbrief. december 1992
lk hcb hı.."t zclf gczic..'tl. Hı..-r ıs Cl.'tl
ı.:nom1 proJect. m:ı.:ır de vr:ı.:ıg ıs ,
ındcrd:ı..:ı.d :ı:ın "1c hct ten g0\:0..: ·
kon1t. D:ıt ıs nog tc noı.:g om uıt u:
m~kı..'tl. \\:lll[ d: d:ım is nog su:cds ın
:ı.:ınbouw. De tx:dcx:ling ıs U.."'!lı.."'!loml
SlU\\ nıccr tc crccrı..'tl d:ıt gcbruıkt
k::ın wordı..'tl 'oor hı..-r opwckkı.."'!l '"JJl
dı.:kınoıcıt en voor irrig:ıoc ın d:
l:ındbouw. De vn.:r.-s <bt d: \'OOrdclı..'ll ı..'llkcl Ank:ır.ı ten gocdc zııllcn
komcn bestaat indcrdaad srcrk
And:rzijds is hct \\':l:lr <bt indiı..'tl JC '
ın d:ıt gcbıcd tcrug de rust wıl
herstcllı..'tl je de wclva:ırr dient tc
vcrhogen. En <bt k:ın door middcl
v:ın onden... ijs. gczondhcidszorg.
cncrgicvoorziening. aız. Er SJX."Cit
00\'endiı..'ll ı.:cn contr.:ı.st met de buurl:ındı..'ll ınce. V :ın zodr:ı jc de grı..'llS
v:ın Turkijc mct lr:ın of lr:ık O\erstcckt <tın zic jc d:ıt dt: rcx..·st:ınd \'lll
de Kocrden er rcl:ıticf geziı.."'!l beter
is. lr:ın ı.."'ll lr:ık hebben n:ıtuurlijk
beidc olie en dus ook mı..-er gcld
gch:ıd om wcgen en infr.ıstrucnıur
:ı:ın tc leggcn en :ınderc voorzicningcn te \'Crsch:ıffcn."'
ak
bcschou\\d ::ıls \.'Cil soort Tu rken die
zich mocstc..'tl :ı:ınp::ısscn. D:ıt is ccn
heel :ıı1dcrc beginsinı:ırıc.
iv
000
Dot is woorschijnlijk ouk ıten
verstandigcr politiek om hel cmtstaan von een guerillapartij o/s de
000
.
her ecl11
gcstcld: 'jullic mogen mecdocn als Je gesch ieJen is waar in
en Je
jc ma:ır de leiding van de Ba:ıth-p:ırtij opvallı:nd was Jar de Koerd
PKK tegen re gaan.
hal
speel
ls
fa
o
kozen
:i;de
opzjcht zijn de ve rkcerde
Ja. d:ıt is wa:ır. d:ı.c is cr dan ook ::ıcceptccrt'. In d:ıt
mg
Vı:rJ
het
Irak beter af gcwccst. gehnıikt werden. Bij
niet gcbeurd. Hct is tcvcns mcrk- Kocrdcn in
Irak als mccst ondcr- nın St:vrı:s vıelı:n :ı: russen wal en
waardig d:ıt hı.."t Kocrdischc verzet m.a::ır wc! mct
c in vcrgdiJkıng sı.:hrp. na Je o\-fahahad Repuhlrek
in Irak niet radicaal-links. ma:ır drukkcndc rcgim
w ı: n/en :e donr Je Uııssen en Je .\jah
D:ıt gddt ~:chtcr
a.ltijd conscrv:uıcvcr is gcwccst ını..1 mct de buurl:ındt.-n.
gı:Jıımpr. Jı.: !raaksı.: Koı:rJı:n wı:r­
nıct :ılkcn voor de Kocrdıschc
st:ımhoofdcn c d.. In Irak \vas juıst
den hal( ;aren "70 Joor Jı: ı-:\·
tn lr:ık
hct bc\vind ın B:ıgd:ıd rı..'\·olutıon:ıır­ bcvolkingsgrocp
\·crgı:ren ·. ın Jı: lraak s-lraa nse
der.
onJı:rhmıdelıngen met
mı:t Jı: rı:larıc
oor/o g.
en her
weı­
:r;n
over
/)aar
Ba:~daJ.
Hoe sraar her
tııssen Jı: Koı:rJısche ı:lıtı:
/raam·e regıme.;~
gegeveno; voorhcınJı:n.
nıg
D:ı:ır
wet.:t jc ındcrc:tud nundcr
en: lk lıı:h mı:r hı:t gı:mı:l
Jar :e ı:r al lı:ssı:n 111t ;?,ctmk.J..:en
hl·hhı:n. Dan kn;g Jı! ı.le mJnık dm
:ı: nınren ml'l dı: l'alı:snJnı:n Jı.:
.\lı:dllstı: Jıplomoten van hı:t .\,/ıJ­
ku
rd
De ıncorporatııt von dıt Koadische elite in het po/itre/ce bı:std.
:oals in Turlaje. gal71 Jat ook op
voor Iran m Irak? lk bıtdud Jan Jı:
hechre re/aties tııssıtn Jı: liırkse
overheid en Je Koerdrsche agha ·s
(de rraditione/e stamlerdı:rs). Jiı: als
bııjftr gebn.ukt wordıtn tıL\·sen Je
Koerdische bevollang ı:n Jı: staat.
de Kocrdıschc lx."wcdı:n-f Jostı:n :ı] n. ot ıs Jar re c nı
gıng is cr over hct :ılgl.'TTICL"'l \\:lt
linkscr. progrcssicvcr. communıs­ gesre!J"'
De vcrgclıjkıng ga:ıt nıct hdctısch. m:ı.oistisch zclfs ı..-n zc stnJdl.-n
De PJicstıjncn
ook tcg1..-n hun cıgcn :ıgm:s. Jc zıı..1 m:ı:ıl op d~..'Tlk ık.
hcbb~ :ıltıjd st1."UU1 gch.ld van de
ogcnblık de Sj:ılı
''Nce. In Ir:ı.k zı..-ker nict. D:ı:ır d:ıt op ı..'Cll gcgcvcn
(de lr.ı..:ıks Kocrdıschı: Ar:ıbıschc W~..·t"dd. ni~.-1 :ı.ltıJd van
heeft de regcring :ı.ltıjd gcprobct:rd zdfs B::ırz:ını
g:ınsa hartc. mxır \ crb::ı:ıl ın dk
dı: DPK) ter hulp rcx.-pt
de Koerden t.cgcn clkxı.r uıt tc spc- kıdcr van
gı.."\ -al \\d
sc Kocrdcn :ı:ın tc p:ı.k­
len. de ene ;ıgha tcgcn de :ındcrc. om de lr.ı.:ın
gclr:ı:ınsc Revolutıc
Dat lukt t.cgenwoordig ruct mccr zo kı..-n. Na de
... rk denk Jan voorai aan de
fdc.
h1.."tZCI
goed. omd:ıt er de :ıfgclopen j:ın.-n lx."Urt
hmıding \:an Je Palesn1nen tıjdenr
zulke vrcselijlce dingen gebeurd zjjn.
Dar =ı: mer
Dat vınd ık een van de mreres- dıt TweeJe Go(tö orlog
V rij\\~1 all e :ıgh;ı ·s en sjeiks (d. i.
es mn
qııenn
c:onse
de
Jenken aan
t~erpen. die relatıe
traditiooele gccstelijke leidcrs) zit- .mnts te onden
goı:de
np
zıt
lu m kı:u:ıts. En met wıe
n de /raan se en lraak se Koerten op dezclfde lijn 1.."0 su.:ın :ıchtcr tıL'>se
rı:
hli;khaar cvnst ant wıı:r moı:tıtn hlıf':en om Inm ersen
het ~ Koerdisch Front (Front Jen. Ze worJ en
...
Jkı:n
ven~·ı:=enlı
ııitgespeeld.
van de bcl:ıngrijkste Ir:ı:ıks­ tegen C!lkaar
lntercss:ınıc vcrgclijkmg. Ik zou
Ir.m
ook
J::ı. hoew el zij spclen
Koerdische politieke p:ırtijen). Wcln n:ıdenken.
en Irak tcgen elba r uit n.::ıruurlijk. cr ccns o\·cr ıncete
isw:ıar met versehiBende ideeen.
is ,,;e speelt met ,,;c?
maar goed. Het vertrouwen in De vr:ı:ıg
lk vraag me dan afhoe her komt
de tr:ıgiek van de
Bagdad hebben ze vrijwel a.llern:ı.:ı.l Anderzijds is d:ıt
er
wetcn d:ıt ze nooit dar :oiets zıch hlijft herhalıtn en
verloren. Het is hier juist de tr:ıdi­ Koerden. Ze
n
wnrde
wt
/essen
n vertrouwen. Ze heb- hll)khaar ~ı:ı:n
tionele elite die tegen het ccntr:ıJe iem::ınd kunne
v:ın de Amer ika- gıttrokken.
gezag in verzet is. B:ıgd:ıd heeft in bcn stcun geh:ıd
Ik denk d:ıt cr wd !essen uit
l. van diver sc
het verieden natuurlijk wel gepro- neo. van Isr::ıe
wordcn gctrokken, wat de Kocrdcn
n. van de USSR.
beerd die :ıgh:ı ·s voor zich te win- Arahische l:ınde
crop aankw:ım werdcn bctreft tcnminste. Een van de !essen
nen. ma:ır nooit op de m::ınicr als d:ıt n-ı:ıar :ıls het
in Iraak s
ze door icdereen in de steek gel:ıtcn. is bijvo orbee ld dat.
in Turkije gebeurd is."
e Koermeest
de
ns.
Als je nu met de Kocrden in Irak Koerdist:ın a.lth:ı
ı.kt
gest::ı:
zcggen zc ·wc zijn blij dcn de ondcrlinge strijd
De Koerdische partifen in Tur- spreekt dan
'we
ikaneo ons beschcnncn hebben. Die hebben ingczien
kije zijn verhoden. tenl'ijl ze in Irak d:ıt de Amer
lijn
een
ren
probe
iing
ent'. ma:ır ze vertrou- moeten ander
mogen meedoen aan de ı-erkiezin­ op dit mom
tegen
we
n
geen cent. Ze pr:uen tc trekken. anders wordc
gen, maar dan in een schij.ndemo- wen ze voor
elka.:ır uitgespeeld'. De onderhanzelfs nu nog met Bagd:ıd.
cratie.
delingen met Saddam Hoessein zijn
Saddam Hoessein heeft d:ıt nu
Er zijn een aanta l mome nten in
00 0
bij de laatste verkiezingen ook voorM:ı:ır
w
w
w
.a
rs
iv
a
over.
ı
Ji
.
.o
rg
00 0
Huweco Nieuwsbrief, december 1992
~
uitbreidt. En dan Syrie nog erbij. Er
... /ie.ftt geen SJifet, neem ik aan?
bestond het gev:ıar daı: je een rueuw
Nee, geen SJİietische! Een
soort Libanon kreeg mct allc gevol- socnnietischc, ic.mand die hct liefst
gL'11 van dil.'11. Mct name gL"VoigL'11 mct de Koerden en sjiiL-tcn wcer op
voor de Ar.ıbische golfstaten die ccn :ıkkoordjc gooit. Dat is cchter
toch al nict tc stcvig in hct z.adcl nict gcbcurd: de SJİictıschc opstand
zincn. Hct bezıt van olic ın de rcgıo wcrd ondcrdrukt. Er kwam tocn
is, als jc het Pcrzısch Golfgcbied gcl.'11 cchtc intematıonalc r~cuc
crbıj nCt.mt. toch nog van bclang.
De Kocrdische opstand. daarenteDat zou de stabılıtcıt bchoorlıJk gcn. werd ook ondcrdrukt en dc
vcrstorcn.
:ıaııd.:ıcht van de wcrcld \\Crd cr pas
lk dl.'Tlk dat \\:ll de,; Anıcnk:ı.ncn op gcvc::sugd ıocn al die,; vludıtdın­
hct licfst gewıld haddcn. ıs dat gcn ın de bcrgL'11 zaten. A.:ımankc­
Saddam Hocsscın vı:ı ccn coup door lıjk hcbtx.'Tl de Amcnkanl.'Tl ıocn rıog
zıjn cıgcn gener.ıaJs zou zıJn :ıfgcz.(.."t
nıct wıllen ıngnJpcn. Bush hcctt
en dat cr CL'Tl andere voor ın de plaats nog vastgchoudcn aan ccn nonzou zıJn gekomcn.
ıntcr-.:cnuepolıuck. Het ZlJn cıgcn;..
.a
rs
iv
a
Heefi de mtemarıonale gemeım­
schap nog bıdang bl) de srabiiıteıt
van de regıo en spelen de Kverden
daardan een belangnjke rol in 7
Ik denk het wcl. Stel dat Irak wt
.o
rg
nu opgeschort en men hceft wel
duidelijk afgesprokcn ·wc doen hct
s;ırnen, wc gaan nict mccr apart ccn
dea! sluitcn mct Bagd:ıd. zoals vrocger gebeurdc'.
De aanwczighcıd van de VS in
Noord-Irak spcclt natuurlijk ccn
bclangrijke rol. De Amerikaneo
hebbcn stccds gezcgd ·wc wıllcn
gct:n apart Kocrdıstan ·. ~t::ı.:ır sınds
twcx J::ı.:ır is c:r c:igc:nlijk de: f:ıt;lO ccn
apart Kocrdistan.. dat door de Amcnkancn bcschennd wordt. D:ıt ıs
toch zeer opmerkc!ıjk. Zolang
Saddam HocsScin cr zıt. zullcn de
Amerikaneo voor de cigL'Tl publickc
opinie genood..z.:ı..ak-ı zıJn om da.t gcbied daar te beschenncn. Men is
bezjg de Koerdischc autononuc verder te steunen. tegcn de cıgcn officide politick in.
ku
rd
000
w
w
w
el.kaar gev.ıllen was na de Twcedc
Golfoorlog, wat evcn drcigdc tc
gebeuren. Stel da.t de rcvoluue van
de Koerdcn en Sjilctcn zou zijn
geslaagd. Dan was Irak in drie delen
uiteen gev:ıllen: een Koerdisch deel.
een gebied onder I.r.ı.ansc invlocd
· (wat bovendien grenst aan Koeweit
en Saoedi-Arabie) en een deel w:ıar
Syrie zijn invloed zou doen geldcn.
Turkije zou zich dan eveneens mengen in Noord-Ir.ı.k., omdat Ankara
zich verzet tegen een Koerdische
suat aan de grenzen omdat da.t cen
voorbeeldwerking zou hebben voor
de eigen Koerden. Er lagen ook
scenario ·s kl::ı.:ır waarin T urkijc weer
aanspraak op Mosul zou gaan maken.
Een bron van o~ on~ond
dan ook rond Iran, want de Arnerikaneo en de Arahische Golfstaten
willen niet dat Iran zijn invloed
Huweco
N"ıeuwsbrief,
december 1992
:ı
cc
punt is: de Nieuwe Wereldorde is miıuster van bıımcnlandse zakı..."ll is
gcbascerd op het h.andhaven van de toen naar Syrie geweest. En het
schijnt d:ı.t in mei 1992 de bmpcn
bcsuande grcnzcn.
Je mag ook nict uil hct oog van de PKK in de Bckaa-v:ı.llei in
vcrliezcn dat grensv.·ıjzıgıngen door- Lıbanon gesieren zıjn. Dat is nog
voeren problcmatısch ıs wannccr nıct hc!crroal zckcr. Hct ıs ın ic:dcr
volkcren door elkaar wonen Dat geval zcker d:ı.t Syric de PKK geondcrh.andclingsobEnerziJds hee_tr de ıntemanonale zic jc in de USSR en ook in d it bruıkt hccft als
gcbic:d Jc sprccJ...t over Ko<:rdisun. JCCt ıcgcn de Turkcn: 'Jullıc bouwen
gemeensch,ıp geen helang hı; een
dc
Koerdisc he .1·taat. maar andı:r=ı;d1· mxır ı.:r woncn ook :\r.ıbıcrcn en dc Eu!T:ıa.r..Jam. d:ı.n g:un ''''J
n
mısschıc
cn
opstokcn
wordt natınnalısme ook van hw- Turkc.:n ıusscn Nıcrn:ınd \\·cct prc- Kocrden
ı.:r­
0\
1
kumH.:n \\C ~mJı.:rlıng to! ıxn
cıcs \\':lt Kocrdıst.:uı ıs
tenaf aangewakkı:rd
koım.:n ·
ccnkoınst
Ja. hct wordt gdlruıJ...L. of ıXrd!r
In hı:t ı'ıdidden-Oosrım ıs a ook
misbruikt. De Amenk:ıncn hcbbcn
.\peı:lr di! ,l!.l!dadıtl! ıun el! n ( irru lfheleıng van olıe en wmer. heıde
her
dat gcdaan ~ jaren '70 om hct
nog mı:ı: ') l:'r =ı; n gehıeden
be-.\i.nd van Bagdad tedesubıliscren =lften m de hodl!m. wat mee her .):ı'flı: ook
wcwr .):ı·rıl! nog .1·tı:ı:d1·
T~trkljt:
ın
Prcsident Nixon hL>t:ft opcnlıJk toc· hı:!ang van grı:n::en lam hepalen.
aanspraa k op maakt.
gegcvcn dat hij gcld en wapı.:ns gaf I!VI!nals di! rwısten ero\·l!r
ın
Ja. hı..1 g:ı.:ı.t om l.~n gcbicd. dat
ook
ıs
h d:ı.t denk ık ook. Er
:ıan Barz:uU, :ıan de Kccrden. TrouJC in S~nc
wcns Kissinger 1-x:-.:ft Barz.:ıni ont- dı.: mcesıc Arahische landen ccn van Alcx.lildrctt:ı. Als
staat dat gebıcd
moct in Tehcr.ın. Dat ıs vnj opt.'1tlıJk ge \'Clcl van Jal cczı c ten :ıanzı en "'all 1..:cn landkaart koopt.
s stxıt lsr.ıd
Ü\crigcn
bıj
nog
gebcurd. lsr.ıd hidp de Kccrdcn Kcx.·wcı ı en de Em ı r.ııcn. ro "'all: cr
Synschc l:ınd­
ook tcgcn ccn Ar:ıbisch !and. ~t:ur '\Vaarom ınceten diı.: p:l.1! SJcıks die nog srccds nıct op
de
hct was ruct de bedeeling dat de ıccvallig dat stukje l:ınd hcbbl.-n. kaarten ~t:ur ık dl.-nk ''el d:ı.t
nccrgchebtx."ll
bıJ
zıch
cr
ers
n
Kocrden zouden wınnı.."ll. Hcuclfdc dankziJ de Engclsı.:n dan nog. s,
''-aarom moeten die al die olicop- legd.
verh.:ıaJ gcldt voor de oorlog tussl.-n
Iran en Irak. ,,-a.mn bcide partıjen brcngst knjgen? En d:ı.n zıncn \\1j
Wat me op..7ei was dar zowe/
elkaars Kocrdcn steunden. Nict mct zo ·n 40 miljocn Egyptenarcn
l!n Irak als russen
omdat zc daar van ganser harte op ccn sıukje grond \\-aaT we ruks rıı.ssen Tıırkı;e
a een aldword beachtcr stondcn.. rnxı.r omd:ı.t ze cl- he b ben·. Dat is cen gevocl v:ı.n T11rkı;e en Iran
e/kaars ~rondge­
op
wın
er
dar
kaars bewind wcnsten tc desıa­ frustr.ı.tie d:ı.t enorm groot is. Dat ıs sraat
hetzelfde gevoel waar Saddam hıed geen Koudrsc he akrivıtelfen
biliseren.
Hoesscin op ingespeeld heeft mct mogen plaatsvınden die regen her
/and genchf zıjn. ı''vfaar !l):Na de va/ van de &rli;nse mıwr z ·n propaganda en wat de P:ı.lestıjnen andere
ıs her em ge /and dar geen dergezie je overa/ her ın vroag s tel/en van betrcft hecft hij daar vcel succes mcc ne
wel li;k aklword heeft. inte~endee/. Dar
de nanona/e gren=en. ls derge/ijk beluald en dat kan ik me ook
zal waarschi jn/ijk te maken hebben
proces ook in het Midden-O osten op voorstellen.
til?
w
.a
r
si
va
ku
rd
.o
rg
lijk de Europcanen die hcbix."ll gczcgd 'we moctcn er iets :ıan dcx."ll ·.
Tcgcn wil en dank. omdat hct nict
anders kon. Yoor de SJıictcn hccft
ml."ll dat aanvankclijk ook nict gedaan.
w
w
Wat bctrcft de pelitici niet. De
hele Tweede Golfoorlog is bcgonnen om het h.andhaven van grcnzen.
d:ı.ar ging het om. De grens van
Koeweit was hcilig, d:ı.ar ınocht niet
:ıan gctomd worden. Die grens is
natuurlijk evcn bctwistb:ur als de
grens nıssen Turkije en Irak. Je kan
moeilijk zeggen 'voor de bevrijding
van Koeweit hebben we een oorlog
gevoerd en nu staan we toe dar in een
ander gebied de grenzen veranderen'. Nee, ik denk dat het uitgangs-
met her.finr dar er In 5J:vnii niet zo 'n
grore bedreigıng van de ez gen Koerden bestaat. ofnier?
T och wcl. dat klopt. Er is ook
\Ve hebbcn al even de regionale
rivaliteiten aangera:ıkt. Turkije
ma.akt a.anspraak op de lr.:ı.:ı.ksc provincie Mosul. Er is de Turkse ecn serieuze onderontwikkding in
Eufraat-cbm die Irak en Syrie tegcn Syrisch Koerdistan. Bovendien zijn
de borst stoot maar ook de Syrischc Irak en Iran vcel meer van Turkije
steun :ıan de lraakse Kocrden en de afh:ı.nkclijk. economisch gezien. Het
is voor die landen belangrijker een
Turkse PKK.
Er schijnt half april 1992 op- gocde verstandhouding met T urkije
nieuw een afspr.ı.ak gemaakt te zijn te hebben. dan voor Syrie.
nıssen Syrie en Turkije dat de PKK
000
zijn aktiviteiten in Syrie en Libanon
moet terugschroeven. De Turkse
Huweco Nieuwsbrief, december 1992
Syrif! en Iran kıınnen her redeli;k
goed met e/kaar vrnden. denk ık Ze
~renzen niel aan elkaar en hun
Koerden dus ook nıı:r 8nvendıen
=i;n =e aileher vr;and van Irak Klopr
da(?
zıJn
''d
dianıctr:ı:ıl tcgcnovı.:rgcstdd.
hı.:t
Ja
prı.:cıcs. ınaar
zc
Ja. cbtis voorbij, d.:ı..:ırwordtcnkel
nog lippt."'ldit."'lSt ::tan bc..''\VL-z.c.."'l. Als jc
ht.'1 MiddL"'l-ÜOsten wil bt.-grijpcn,
mo<.:t Je de idealogic cvcıı :un de kant
zı.:ttm ı.:ıı kijkcıı naar w:ıt dı.: purc
maclııstx:l:ıngm ZIJ ıı.lıet cıgmbd:ıııg
voor:ıl.
af.~ı:slorı:n·J
/)ar ge/dr
hlı;khaar
de
ook voor de
mtı:r-Koerdı.1ı.:lll· relarıe.1· lk dı:nk
don awı de vl·rhoııJıng rııssı:n de
!rookw Koerdı:n en Jı: !'KK Gaar
ıs
Jıı: l·ı:rgdıJkın;..:
lsbmıuschc rcpublick EıgmlıJk
hL"t et."'l monster.·crbond. :\llctx:ı
zijn zc tL'gl."'l Ir:ık ı.:n lsr:ıcl Alkı.:ıı.
:ıls het er ~ht op :un zou koıncıı. ı.:n
dar zıc Je ın Libanon ccn lx:ctJı.:. d.::uı
zijn hun belarıgen tcgcngl."Stdd. D:ııı
stcunt lr.ın de Hczbollah ı.:n S~ nı.: dı.:
A.rrı:ılbcwegıng. In \\Czcn -doorcbı
ze nict aan dkxır grcnzcn- kunnı.:n
z.e ht."t mct clkxır vindt."'l. mx:ır hct ıs
cen vijandige combın.:ıııe
\:ı;cınd wm
mı;n vı;and ıs mı; n vrıı:nd · ıı-orclt
bli;khaar vaker
gı:hanrı:erd ın
regıo/
D:ıt
PKK op.;rcı.:rt ook
,.:ın lra:ıks
groııdgcbıcd ı.:noııtuıgs lı~.oı.:ft T urkıJı.:
cont:ır.:t gdı.:gd
mc ı zowcl T :ıbb:ını
ı dı.: k ıd er' :ııı dt.: PLiK. de P:ıtrıouschı.:
Jre
w
w
w
Aile vi er de st aten hehhen regwna/e aspiraties. Turkije en Iran hijvoorbeeld die e/k de lerder van de
islamirische wereld wrllen worden.
U schrijft in Uw boek ook dat de
/imi et van hetarahisme u it het nativna/isme bestaat.
:ıııck:m.ıds
''d
gı.:IK1ırd ....ıı
grotı.:
tbt l~~.:h
tbt ..:r md
\ r:ıcht:ııııo ·s ''ordt gı.:sınok­
kı.:ld
V:ırıuıı Oost-TurkıJı.: rıJdı.:n
ık zı.:lf 1-.uıuı ...ıı Ll<..ıı. ıs
hoııdı.:rdı.:ıı
\ r:ıdıtıııto ·s md gnx:ndüor Klx:rdıst:111 ıı:ı.;ır Ir:ıJ.. Daı
114lg \·oigcns hı.:t V:-:""\.'lnh:ırgo. \\-:lii[
d:ıt ZIJ11 k\ı.:IISlllldddı.:rı \"ı.:r.olı.
h.:ıı
gı.:ns nJdcrı zı.: ı.:ciHı.:r tı.:nıg md t:ınks
Deınocr:ıtıschc P:ırtıj v:ın lr:ı:ıks
schuı\ L'TI :ı.:ın hı.:t grcnsgcbıt.:d
K<Xrdist:ın) Ekıden \\erdt."'l op het
hoogstc nıvcau antvangen ~ k"'l hecft
...-ciHcr voor.ı.l contact mı.:t B:ırz:ını
lr:ı..:ı.ks KtXrdıstan bt."Staat ımmers uıt
t\\~.o'C dckn: het NoordL"'l (bovcn de
l.lb-mıcr ). :ı.:ın T urkıJı.: grl."'lZL"'ld. is
he ı gebıcd v:ın B:ırz:ıru t."'l hct Zuidcn
(ondcr de Z:ıb-rivicr) is cbt van
T:ıl:ıbani. De Turksc rcgcring hecft
crop:ıangcdrongen. voor.ı.l bij Ihrzani
du s. om cr.·oor tc zorgL"'l cbt de PKK
(de Turks-Kocrdische Arbcidersp:ırtıJ) !UL'1 mccr v:ırıuit hun gebicd
zou opereren. Barzani heeft niet
toct:,-.:zı.:gd. hij lcn ook moci lijbndcrs.
w:ınt hij zou zijn cigen soortgenoten
in de stcck !aten. B:ırzmi zal wc!
proberen de PKK-actics op zijn
grondgcbicd te beperken. Aan de
andere kant hceft hij cr ook bclang bij
cbt in T urkije de Koerdische f:ıctor
blijftspelcn. DcPKKisvoorhemo ok
een ruilobjcct. net :ıls voorde S~Ticrs.
nJdı.:n
.a
r
is purc m.achtspolitick. Hct
g:ı.:ıt helcmaa.l nict om ıdcologıe. In
Damascus ı..,,,':l.lllcn cr cik jaar vlıL-g­
tuigen aan uit Iran met de wcdum:n
van de martelaren uıt de oorlog. Dıe
krcgen een vabntie aangcbodı.:n ın
S~Tie. Damascus. Ze w:ırcn zwaar
gesluierd. icts w:ıt jc nonn:ı:ıl in
Damascus niet z:ıg. Mct bussen mct
foto· s van Khomeini ap red en zc
n.a.ar bepaalde hotels w:ıar ook portretten v::ı.n Khomeini hingen. D:ıt
w::ı.s ook een heel r.ı.ar contr.ı.st mı.:t
de rest v:ın de stad. een mederne
stad waar jc over:ıl whisky kon
drinken. en zo.
d.ıt ıs rıog sı~cx.Js 7.0 W:ıı ~r
L' nı ı.: van 1r:ı.aks Kocrdist:ın) :ıls mct
B:ırz:ını (de lcıdcr van de DPK. de
si
va
Her prıncıpc van de
Dı.:
op'
1:1.
ku
rd
scculaırc tx:wınd v:ın Ab\\lctcrı ı.:ıı
de lraakse. ovenn:gend door Koı:r­
den hewoonde. provincre lıdo.wl rs
aan=ienlijk. De c:onrmle en rnkomsten van die olıe hlewn l'c.·htı:r ın
handen van de lraak.se overhı:rd
Wad de pijplı:ıdrng nuıır Turkı;e
ren gevnlgı: van dı: ı :V-swıc."fres mı
.o
rg
000
[Einde ulaaber raakten de PKK en
de lraahe Koerdentochslaags: deze
laarsten helpen Turkije hij her
gmotscheepse offensiejiegen dePKK
ın Noord-lrak. -!.B.}
Het aandee/ in de nationale
van de oliewinning in
olieprodıtktie
vol
olıı.:. Hondı.:rdı.:n sı.un ı.:r
:un
tı.:
lı.:
dwars door Ko.:rdıst:ın <..'!1 de
Kocrdı.:n \ r:ıgı.:n t.b:ır gdd 'oor
Eıgı.:nlıJk ıs IA.:t iı~XI :ıbsıırd bnc.kn
dıı.: op \OCt \:ln vıpnd nıı.:t dlw:ır
stxı.n En ı.:r \\Ordt gdd .:l.1Il \ı.;r­
dıı.:nd door ıukrı.:cn dıı.: ı.:r bıJ tx:trokkcn ıs
Er ıs e ın d mrı;..:;aur ı:ı:n ald:nonri '
tar standgdwmı:n ıur Jı: onderha/1dı:/ıngı:n tw·sı:n Har=am (=ondi:r
Talaham) en .\(u/dam Hoessı:m.
waarhı; ı:r ~·ı:rkıı:::ıngı:n ın Koerdistan =oudı:n komen. democrarıse­
ring ın hı:el Irak -,..erd hı:lm~jd.
polirieke gemngenen :cmden worden
vrijgelaten. ı:n=. Waren de verkie=ingı:n ın lraah Koı:rdıstan van
me i dir jaar daar de uuvoerıng van J
Nccn. Ecrst en voor.ı.l is ı.:r '-an d it
nicts in de pr.ı.J.."tijk omgezct.
Bovendien zijn de vcrkiezingcndicnu
gehouden zijn hct uitvlociscl \-an ccn
hı.:cl oud akkoord. d:ıt tusscn de B:ı:ıth
en de DPK (B:ırz.:uıi) werd gcslotcn.
hct zgn. Maart-Manifcst van 1970.
Volgcns d:ıt akkoord zou er binnen de
vier jaar autonomic komen. een
Koerdische vice-president, een
Kocrdischc asscmblcc. enz. Tusscn
:ıkkoord
000
ı
1
i
;
;
Huweco Nieuwsbrief, december 1992
36ste breedtegr:ıad, daar ligt de overst:ı.k. kw:ım je aan ecn Koer1970 en 1974 antstand er cchter Arnerikaanse gar.ıntie op en dat valt dischc grcnspost waar jc thee
opnieuw ona1igheid, ondcr andere oooeroperatie 'ProvideComfort'. Plus aangcbodcn krceg. Op de tcrugweg
over het bijbchoren van hct olicrijke cen stu.kje wat de Koerden zelfbcvrijd (na de verkiczingen) h:ıddl.'rl zcal ccn
Kirkuk. H:t akkoord is dus nooıt hcbba1 na de Golfoorlog, tel zııiden. Kocrdischc stcmpel, ınaar die werd
tat:gl.-past. ln 1974 hccft Saddam rond Sula)-maruyah. Daar zıt cchtcr dan op et.'rl apart blaadjc gczct, op
Hocssein, tocn nog vicc-prcsıdcnt. gCCl officiele Amcriloansc g:ırannc hct paspoort mag natuurlijk nıt.:t. Er
ecnzijdig ccn nicuw voorstcl gc- op en cbt valt nict onder operatıc wordt ook nog Iraaks gdd gt.:bruıl-.1
daan. De door hem voorgcstcldc 'Provide Comfort' De fucto mıssclul.'rl natuurlijk.
Autonomicwct was ccn vcrzwaktc ''cl. cbt wcct ık nıct I!:Uct.
Nu ıs ı:r .:en Assı:mhlee .wmım­
versic van I'K!t Maart-1\bnifcst. Ecn
Er ıs dus nu ın Iraaks Koc:rdısran gesrdd
dccl van de Kocrda1 (zondcr Barzanı)
Er \\crd voor t\\CC dıngcrı gt.:hccft dat ondcrtckcnd. Wcttclıjk een ·cordon sanıra ır· lan~s de ~rens
bestond cr ccn · autonoom · gcbicd mer Turkıje en Iran. tten 'hevrı;d stcmd. Yoor de :ısscmblcc l.ll \OOr
t.:cn lcıdcr Yoor de :ısscmblcc ıs cr
mı:t een ei gen assemblcc tat bt.-gin dit gehıed · ttn t!ım d eel dar nog onder
ccn stcmrondc. \1:1 hl.'t stclscl van
jaar. De !eden van de Kocrdischc Scıddam Hoesseın ressorreerr/
Ja.. dne 'soorten· Kocrdcn. Hct cvenrcdıg.hcıd. 01! uıtslag ':ın dt.:
assemblee wcrdcn cchtcr door
gcbicd omhclst dus vanaf parll!ml.'rltsvcrkıezıngl.'rl ıs nıl.'t hc!ebt.:vnjd
Bagdad aangcduıd L'rl daarom ocschouwden vclc anderen hen als Zakho naar bcncden. zondcr Mosul en ın::ıal gevolgd bıj de sainl.'Tistcllıng
Kirkuk. tot en mct Sula~maruyah. van de asscmblce. De lOCkcnnıng
collabor:ucurs.
W:u de Ko...'fdischc panıjcn ıuı Zowel het gebicd van Barzan.ı als cbt van de zctcls gcbeurdc volgcns :ıf­
gezcgd hebbcn. cbt is dan ook \\cl T:ıbbani du s. Hct is wc! raar natuur!iJk. spraak. De parujen waren \\cl ongekunstmat.ig. ınaar cbt docn zı; ook et.'rl soort nict-bcstaande staat. Op de vccr cven grool ınaar cr was lucr en
met hct oog op de Arncnkancn. is: hcen '''eg. toen ik de T urkse grcns
'wc houden ons aan de lettcr van de
Ir.:ıakse wet. want we bcrocpcn ons
op het akkoord van 1970. waar in
staat dat er ecn asscrnblcc komt die
verkozen mag worden en daar houden we nu verlciezingen voor. Irak
heeft immers zijn gezag O\'Cr dit
gebicd teruggetrokken. of ecrdcr
verloraı. Ir.ık bctaalt ook de ambtcnaren niet meer. Dus we nemen hct
zelf maar in de hand. Dar klopt
formeel met het Maart-Manifest'.
Het Manifest van 1970 is vrij
vaag en de Koerden wllen het natuurlijk in hun voordeel in. Zo valt
Kirkuk volgens hen wel in het autonome gebied. Men zegt dus 'we
houden nu verlciezingen in 'bcvrijd
Koerdistan'. Helaas is er een deel
van Koerdistan nog niet bevrijd,
Kirkuk ondcr andere, maar wc houden nog wat zetels vrij voor als die
gebieden bevrijd zijn ·.
w
w
w
.a
r
si
va
ku
rd
.o
rg
000
De ver/dezingen gelden dus aileen voor de 'bevrijde zone '?
Ja, dat is dus het gebied boven de
Huweco Nieuwsbrief,
deceınber
1992
daargcknutscldmctdeuitsl:ıg. Fr.ıudc
waarin z.e Saddam Hoessein gC\vaarsehuwd heeft de verkiezingen niet tc
storı..'fl. Anders zou Amerika ingrijpcn. Ik heb cbt tocn ook z.elf gczıcn.
De ctıg van de verkiezingcn vlogcn cr
Aınerikaansc straaljagers bovcn hct
gcbicdhL't..ııcn wccr. M:ıartegclijkcr­
tıjd hccft Tutwılcr ook gezcgd cbt zc
\'O nd cbt de vcrkiczingcn nı ct moclıtcn
uıtmondcn in l.!l.!n on:ıthankdı.ıkc
{In oktoher heeft Irak dan toch de
wrlen~ın~ van her VN-hulppmJ..:rwnma acmvaard. dil tegen de :m
van de Vı:rem~de Staten f:'erder. m
;ımı. had 1itrkı;e lıet akkoorcl mı:t
Wcıshmgwn met ı:en hal( ;aar
veriengel - 1 n 1
Irak
l'll
rurkı;ı: lıl·hhı:ll <'l'/1 lDl'·
f'c/CrC fıiii{( /ın~ lı:n tiCIII:JL·n \'C/11 i11111
/\nerden mm-.;,·mmıcn ! ·~~~~,. Irak
lıı:ı:,; dali<' makı:n 111L'I d<· .ı.ı,llıl·:ı.::.­
lıeıd w m dı: gı:allıcerden nı,/..:
A meJ<· ıı l'17S
Wl /ıJmcraiH.:hap wm dı: 1:'(; l~·rujil
Iran hl~1khaar H·eınıg dntk ıı cm h!!J_-
w
w
w
.a
r
si
va
ku
rd
op kleine sch:ıal. Er wcrd anderiing
afgesprokcn cbt de PUK <..'n DPK
allebci cvenvcd zoudcn krijgcn. Er
w:ıs trouwcns ecn kıc.:sdreınpd van
7% w:ıardoor :ılle kle ın c p:ınıjcn gecn
k.:ıns ınaJ.ktcn. Alh.:cn de DPK cn dc
Pl.JK nı..mı.."Tl dı..-cl \."Tl \.'1' w:ın.ıı ccn
vıjfbl zctds gcrL-scn·L-crd ,·oor de
Koadisclıc su:ıt
chm1cnLıı (o :ı. as~ rischc chnstı..ıım)
lkgın JUii ıs cr ccn soort ministcrWaarom /ıustert Sacidam Hrx:sr.ı.adgcvormd. lcmandvandc PUK ıs
dem ınd ncwr dı: ı 'ı:rı:mgclı!
sı:m
prcmicr gC\vordcn en icmand van de
DPK vicc-prcmicr Mxır dat w::ırcn Statımal\·lıetl!mmgaat :ı; n Koı:rclen
nict de grotc tenorcn. In hct bbinet met rıL\'1 te lcıten en nıı:t met de
zijn cr ook mL"TlScn opgcnomcn van de..: kwesrıı: rond de VN-ımpeclle.·'
Dıtıs ra..'cl. DcAmc..-nbn.."Tlzullcn
kleine partijcn. die nıct O..."TlS vcrkoZL"Tl
ook ccht ingnjpcn denk ık. J\tct di.!
\\':ltcn in hc..'t p:ırlcmcnt. die hcbbc.."fl ıc
toch ministcrpostcn !::"-"gC\·cn oın zc VN spcclt hij ccn k:ıt-cn-muis­
spdletje. Uitcindclijk gccft hij toch
crbij tc bctrckkcn.
Wat het leıdcrseh.:ıp bc.."trcft. wa- StL'\Xİs toc.ln l.lkho. hc..'t gTL"TlSplXll.SjC
rcn cr vicr k.:ındicbtcn. \\-:ı.::ıtondcr op Ir~ grondgebicd. ıs cr 1..'t..'fl
Talabani en Barz:ını als bdangnjk- Amcnkxı.ns hoofdkantoor. lk hcb m.:1
stc. Daar mocstjc 50°-Q.,... 1bdulcn ~..ıı de Amcnkı.anse bevclhcbbcr dxır
:ı.ls cbt nic..'t gch.:ı.:ıld zou ''erden (cbt gcsprokcn. Die zı.:gtookhecl duiddijk
isookgcbcurd). dan zou crccn [\\ccdC 'ık grijp g~..·woon in als er'icts gebeurt ·
ronde komcn (die is er nog nict De Amcrikancn ziru:n daar sinds de
geweest). De k.:ıns is cr cbt de [\\·ccdc operatic mct de vluchtclingcn. De
stemronde voor hct lcidcrschap VN hccft em:ı. de plaats van de
uitgesteld of zclfs afgesteld wordt gc:ılliccrdcn ingcnomcn. De ge:ılli­
onıd::ıt z.e de cigcn confronut.ic willc.:n ~"Crdcn zijn :ıllcma.:ıl vcrtrokkcn.
verrnijden. Dat is n:ınıurlijk hct grote behah·e de Amcrikancn."
punı wa:ır we hct al eerdcr over
De v'N-cperatie ::ou injuli 1992
h:ıdden: deze verkiezingen kunncn
leiden tot een nieuwe rn:ıchtsstrijd. atlupen.
'·Ja.. de VN hceft om cen halfj:ıar
cbt hebben z.e heus wel in de gatcn."'
verlcnging gevr.ıagd en Irak hecft
Er zouden !raakse troepen ge- d:ıt gcloof ik. geweigerd. In icder
mohi/iseerdzijn inde periodevande gcv:ıl zullen de blauwhelmen wc!
verkiezingen. maardie hehhen hlijk- blijvcn. denk ik. Wat veel bclangrijker
is zijn de Amerikaneo die op Incirlik
baar niet ingegrepen?
op de T urkse basis. De Tu rken
zitten.
Ja. lrakheeft uiter.ıardgezegd cb.t
de verkiezingen onwettig ,,·aren en zeggcn steeds 'je m:ıg nog een half
hct lcgcr hecft gcdrcigd dorpcn tc j:ur blijven en dan zullcn wc zicn of
beschietcn. Er is toen echtcr ccn vrij we nog verlengen'. D:ıt is cen onzekcrc
felle verklaring van de Arneribilen fuctor. Als de Turkcn op een bepaald
geweest. Margaret Tutwiler, de ogenblik z.eggen 'jullie moetcn wcg ·.
woordvoerster van de Amerikaanse dan valt de bescherming dus ook
Minister van Buitenlandse Zaken gedeeitelijk weg en daar zijn de
Baker, beeft een verklaring afgelegd Koerden heel hang voor. Dat is ook
ı..'Cn oo.:tjc de T urksc trocfka:ırt ten
opzichte van de lı:;:ıaksc Kocrdcn."
.o
rg
000
rrkanen.
w u ır Turkıfe mı:t
tı:ncı( ernıcırt
Waar.w.:Jıımlılk dtıto~r
dı: ı:nmmm1dıı: relcıllı:.\· ı:n dı: .~­
rınge cuımı ı:zıgheıd ~'Wl Koı:rck·1~,;/
Hct Wc.:sıcn tı~..-cti gc.."L"Tl \':lt op '
Iran. op TurkıJc \\Cl. lk denk dat de
T urksc r~.-gcnng cr al k"Lıı ın:ı:ır ' ı.:r­
st:ındıg :ı:ın do..1 om concc.:ssı~..-s re..:
do.."Tl :ı:ın zıJn Kocrdcn. dan nu..m JC
de PKK de wınd uit de zcık"Tl.
Wat ıms dı: reacllı: wın dı: hıwr­
op dı: Iraaks Koı:rdr.w.-Jıı..•
landı.:n
ı-erlaezıngı:n"
Ecrdc..:r sccptısch. Turkı_ıc h~ft
zc ccrst :ıfgckcurd rn:ıar latcr ccn
bcl.-rjc op die bcslissing tcruggckomen. Syric hccft ccn afw::ı.chtcndc
houding aangenomcn. Irak zdfhceft
de verkiczingcn veroordccld en Iran
doct cr hclcma:ıl het zwijgen toe.
Die rc::ıctic is natuurlijk voorspclb:ıar. w::ınt al die l:ınden vrczen cbt
hun eigen Kocrdcn .hetz.elfde willen. Ovcr.ıl valt er op de demecratic
wcl iets :ı:ın te mcrken. Dat is nanıurlijk ook ecn beetje hct dilenuna
gC\\'CCSt voor het Westen. Aan de
cnc k.:ınt juichte men toe cbt er voor
het ecrst dcmocratische verkiezingen wordcn gehoudcn, in lr:ık nota
bene. anderzijds was men ook een
bectje huiverig, oıncbt de situ:ıtie in
000
Huweco Nieuwsbrie(.. december 1992
ı
I
000
Persbericht
Iraaks Kocrdisr.an hct bı.:gın zou
kunncn zijn van ct:n Kocrdischc sı.aat.
Afsc haff ing cult uurp act
g
Er ıs dan tvc:h eındıdijk !!ı.: n vorm
van t!ımheid te hemerken Althans m
Iraaks Kuerdistan dan q(nıt!(J
Ik denk dat d.1t cc n v.ın de conclu-
De Vrij:.in n i;: e Koepe/ lıeeft m et verıvon ~leri n;: k en n is ;:enomen
Je Cultuurp actwet,
si~..-s ıs die JC bn trckkcn Dar l!r ın dk ' van lıet ı·oorstel tot uf~clıuffin;: \'tJ/1
ingeJien J Joor Jı: lıeer Vun Pı:ı:l.
gcv:ı.l u:nstrcvcn ıs nxırmıxrcı.:nlıcıd
rgıl
Dat ıs nll."U\\' Tcgdıjkcrtıjd denk ık /)oor Jı: CultllurptıL'twı:t is ılı: non-ıli.H:riminutiı.: ;:ı:wuarhu
.Htınd
in
nıoet
princ:ipe
dat cr CI.."'l soort rc:ı.lısmc ıs oııtsL'UJı. in de soı:iuu/-cu/tllre/ı: sector en ı/it
zckcr bıj de lcıdcrs. door crv:ınııg ıvorJen ;:ehouJe n.
wijzer gcwordcn ·\V c mocıcıı
w
w
w
.a
rs
iv
1
Huweco Nieuwsbrie( decernber 1992
\\ljl.CnduıJı.:lıjl,uıdıc
Lotcnj ll/92.
nchtıng
KiXpcl ıs l!r zıch
'1\cl v:ın lx"wust d.:ıt lıct Cultuurp:ıct
de politiscnng bn \ crstcrkt he bix"'l
De
Vnjzınnigc
ak
ur
In tcgenstclling tat wat de hccr
cigcnlijk op nı.cm:ınd \CrtrOlmcn ·
V:ın Pccl bcwccrt. bıeck"'l :ı.rtıkd 6 bı s
M:ı.:ı.r ja. jc probeert tadı op ZO\U:l
mogclijk p:ı.:ı.rdcn ıcgc!ıjk tc \\ı.;ddcn G \V • ı..."'l :ırukcl 59 bis 1.."'l ter ~ 7
G.\V •• ruct voldocndc g:ı.r:ınuc voor
pr.ıtcn mct B:ıgd:ıd. nlXlt' ook mct de
de niet discrimirotie van de nıct­
Amcrik:ıncn. mct Tu rkije. :"\.ten rro:ıkt
zich zo ''an ni~..m::uıd ~..:cht hdenıxıl confcssionclc g~..-m:cnschap en :ınien.:
mındcrhcden.
:ıfh:ınkelijk. Of d:lt succcs hccft. d:ıt
,
:ıl
WCI.."t ik nict. ~l:ı.:ı.r h1..1 is in dk ge,
[n de Cultuurp:ıcn\·1..-r ZlJn ccn
''el ccn :ınderc kocrs d:ın ın het
:ı:ınt::ı.l w:ı.:ırborgctı ingebou w d die nıet
verieden gcv:ıren \\erd.
opgenomen zijn in dczc grondwcts:utikclen.
lk dank U \:oor da gı.:sprı.:k.
De Cultuurp:ıctcomnussic hccft
ccn bclangrijkc ta:ı.k. H:ı.:ı.r opd.r.ıcht
is voor:ıl prevcnticfen verzcx:ncnd ap
trcden. De drcmpcl voor kleine
te
·Li centiate politickc wctcnsclup
pen V.U.B. en bch:uldc in Sl."Ptcmbcr org:ınj~tics en individuen om CI.."''l
1992 de Bijzondcrc Liu."'ltil! Ont- bcrocp tc docn op dczc commissic is
'1\ikkclingss:ımenwcrking :ı.:ın de vrij l:ı.:ıg.
Zonder deze commissic is men
RU.G. mct :ıls thesis ''Eı:n politieke en socio-t:conumısc:Jıe analyse genoodz:Lakt tcrug tc v:ıllcn op
Rcchtscollcgcs die louter rcprcssicf
ı:an de Koerdische samenleı'ing ı.:n
de geopolitieke siluan e inde regio . .. van :ı.:ı.rd zijn en een hogere drempcl
Begin 1993 publiccert HUWECO hcbbcn.
dcı.e thesis in zijn Dossicr-rcd<s. H~..-ı
De grootste zui1 in Vl:ı.:ındcrcn
interview had pl:ı.:ıts in Amsterdam
op 21 juli 1992: \\~r voldocndc strceft errı:ıar om eigen structurcn tc
relev.ınt geacht werd de infomı:ıtie vcrstcrken en op die manicr mccr
subsidies te verwerven. Dit gebeurt
•
gc:ıctu:ı.lisccrd.
ten koste van kleinere organisatics.
De huidige herstructurering v:ın
de bovenbouw van de sociaalculturcle scctor, de voorontwcrpen
ten :ı.:ınzien van instellingen en
diensten, bet advies met betrekking
tot de subsidies van de Narianale
d.
or
1
!Xpolitıscnng ıs cr zı.:kcrgceng~..-...·olg
v:ın.
Rl!cds \OOr
lıı.:t ın
,o.:gc treden
v:ın h~.:t pxt lx"stondı. :rı cr org:ını~tı~..-s
die cen
poliuckc
bindıng h:ıddcn
mct
c~.:n
p:ıru_ı
De Vrijzinnige K01..-pcl st=utorx"'l·
voor ccn disaıssıc tı.:r :ı.:ınpassing van
hct Cultuurp:ıct :ı.:ın ıxn ve randerende
rc:ılitcit.
De Vrijzınnige K01..-pcl mC~.."'lt dan
ook dat hct Culruurp:ıct onder mccr
zou mocten uitgcbrcid word~.."'l tot de
pcrsoonsgcbonden m:ıtcrics. Er dicnt
ook :ı:uıd.:ıch t best ecd tc wordcn :ı.:ın
de p l:ı.:ıts '-:ın de soci:ı.lc minderhcden.
De Ra ad van Beheer en de stafleden
van de Vrijzinnige Koepel.
• Art. 6 his G.W.: .. llct g.:not van
dı.:
rı.:chtt.."'l ı.:n vrijhı.:dı.:n a:ın dı.: Bdg.c:n
toc:gı.:kı.:nd ınoc:t zondı.:r discrimin:ıtic:
vc:rzc:kı.:rd
wordc:n. Tı.:
dit..ıl
c: inde:
w:ı;ır­
horgc:ıı de: wı.:t ı.ıl hı.:t dı."':rı."ı.:t ondı.:r ınc:c:r de:
n:chtl..ll
ı.:n \Tijhı.:dı.n \':.Ul dı.: idı."'log~hı.:
ı.:n tilosotischı.: ınindı.:rhı.:dı.:n ....
•• Art 59 his
wı.:tgı.:vı.:r
op
<=ıııı.:r Ş
7 G.W.:
va:.t
ık rı.:gı.:lı.:n
ı.lraagt
de:
tı.: stı.:llı.:n
"tc:n c:indı.: dkı.: discrimimıtic: om idc:ologischc: c:n li losolischc: rc:dc:nc:n tc:
•
voorkomc:n."
'Ankara wil Koerdisch probleem
niet politiek oplossen'
EX-BURGEMEESTER DlYARBAKIR VREEST RASSENOORLOG
w
w
w
Yolgens lana wil Ankara helemaal
geen politieke oplossing vinden
\oor <.le burgeroorlog in het zuidoosten van Turkije. die sinlls 1984
al aan meer dan 5.000 mensen her
'Jeven heeft gekost. lana : "De
overheid kiest radikaal voor een
militaire aaııpak. Of de Koerden
moeten zich assimileren, of ze
worden uitgeroeid." Hij argumenteert die uitspraak vanuit twee vaststellingen : van uit het feit dat alles
wordt-gedaan om de HEP - de
enige Turkse parlementaire paıtij
die ijvert voor de rechten van de
Koerden. en die ontstond als een
afscheuring van de sociaal-demokratische SHP - te breken en
vanuit de huidige situatie in TurksKoerdista.
lana : "Ankara probeert de HEP
met de PK.K-guerrilla te verbinden.
Het Opperste Gerechtshof wil momenteel dat de 18 HEP-verkozenen
hun parlementaire onschendbaarheid verliezen om hen zo omwille
or
Rassenaarlag
Ook uit de situatie in Torks-Koerdistan zelf besluit lana dat AnkarJ
alleen een militaire oplossing wil
voor het Koerdische probleem.
"Duizenden mensen worden uit
hun dorpen verdreven. waama hun
huizen worden verwoest en de
bossen worden verbrand. Door het
platteland te ontvolken en de mensen bijeen te drijven in een tiental
steden. worden ze makkelijker
kontroleerbaar. Tien steden kontroleer je door slechts 50.000 militairen rond die gebieden te stationeren. Greep kri}gen op duizenden
dorpen in de uitgestrekte bergen is
uiteraard vee! moeilijker: men zet
er I miljoen milirairen voor in en
nog lukt het niet. Voorts worden de
vluchtelingen aangemoedigd om
naar westelijk Turkije te trekken,
waar het volgens onze president
"toch vee! mooier is", maar waar
de werkloosheid en het huisvestingsprobleem bijzonder nijpend
zijn. Westturkse steden worden
overspoeld door binnenlandse migranten en bijgevolg stijgt de spanning russen Koerden en Turken.
Zo worden er openlijk pamfletten
uitgedeeld waarin werkgevers worDE M'JRGEN van-zaterdag
.a
Militaire aptassing
d.
ncweging of
Hij z:ıt zelf tw::wlf j::wr
in Je eel - \arı af Je militaire
'taat~greep \an I9XO omwille
\an zı ın 'itre\ en \oor erkennin!!
\;ın Je 1\.t>c:n.li,che iJentiteit. ~
\ oorbı_ıe Jagen werJ hij uitgenoJi!!<.l J\'oor Je men~enrechtenkom­
mr-..,ie \an het Europees pariement
en Joor Je gemeenschappelijke
Europees-Turbe kommissie om te
getuigen over Je situatie in zijn
!and. Hij nL>c:mt <.le huiJige toe'tanJ bijzonJer alannerenJ en wil
Jat er t."en spoe<.lbijeenkomst wordt
gchouJen \·an Je KVSE-landen
- w::wnrıe Turkije behoon - om
Jc ,jtuatic: te onJerzoeken. BovenJıen w il hij \ :.:-sekretaris-generaal
Blıutros Boutros-Ghali verzoeken
\'om een speciale r.ıpporteur naar
Turkije te sturen.
pniıtıeke
partıJ.
ak
ur
Z
aııa _ı-. ııieı \·erhoııJeıı aaıı
een
\·an pro-Kocrdischc stcllingnamen
tc kunnen ncschuldigen van hoog\'err.ıad. waarop de doodstr.ıf staat.
Op die: manier wordt de HEP in de
armen gedreven van de PKK. Als
Ankara~ de kwestie politiek wil
oplossen. moet de HEP - die bij
Je verkiezingen van oktobc:r nırig
j::wr grote ~suksessen bockte _:
worden behanJelJ als ec:n respektabc:le politic:ke partij en moet werk
worden gemaakt \·an haar wel\nxmtell;n om bijnxırbc:e!J Je geschreven Koerdische taal te legaJizeren. Die partij veroorJeelt- het
geweld immers en \·echt voor een
demokr.ıtizering van het hde svsıeem. Y1::wr het tegenJeel gebeurt:
\·erscheidene HEP-leden- werden
vermoord en de mc:ötcn wc:rJen
beJrcigd."
rs
iv
BnL"-o;t•l.
Eiı.:t•n bt•richtl(evinl(
g
'Wij, Turkse Koerden, zijn geen verzarneling gewapende e:\.1remisten die biinci voor een eigen staat
\·echten. De meerderheid van de 15 miljoen Koerden
in Turkije zou al te\Teden zijn als Koerdische scholen, kranten, mdio en televisic werden toegelaten, als
Koerdische pcutijen mochten wordcn opgericht. Ze
zmıden zich zelfs achter de overheid scharen als zou
blijken dat ze ('t'l1 vTeeclzaam leven konden leiden en
hun idt>ntiteit werd gerespekteercl', aldus Mehdi
Zana. ex-burgemeester van de Turk..,-Koerdische
hoofdstad Diyarhakir donderdag in Brussel.
rıın
de Turks-Koerdisclrermoofdstad
(Foto Filip Claus)
den opgeroepen om geen Koerden
in dienst te nemen. En de jongste
tijd mondde dit in Fethiye en andere steden zelfs herhaaldelijk uit in
geweld. De dreiging van een ras~noorlog wordt ~ met de dag gmter."
"Bovendien werden er dit jaar al
350 burgers doodgeschoten door
onbekenden. Geen enkele zaak
werd opgehelderd en dat is niet
verwonderlijk: de moorden zijn
immers het werk van de Staatsvei~
ligheid en de contra-guerrilla, die
door een recente beslissing van de
Nationale Yeiligheidsraad boven
elke vervolging werden gesteld. Er
geldt ook een enorme censuur.
Bijeenkomsten van mensenrechtenorganizaties zijn verboden, om
de doorstroming van informatie te
voorkomen. En joumalisten worden niet toegelaten in de zogenaamde gevechtszones."
Volgens lana is de situatie nu vee!
erger dan een jaar geleden. Nochtans was er na de parlementaire
verkiezingen van oktober vorig
5 december 1992
jaar eni ge hoop op verandering. De
overwinnaar van die stembuseang,
de huidige premier Demirel~ ~­
loofde nauwelijks vijf dagen na
zijn aantreden dat er voor de Koerden betere tijden zouden komen.
lana: 'Tot ieders verwondenile
zei hij dat Turkije de Koerdische
realiteit erkent en dat een e inde zou
worden gemaakt aan alle uitzonderingswetten die in Koerdistan gelden. Het tegendeel gebeurde echter. De ondemokratische wetten
bleven bestaan en er werden er
zelfs nieuwe aan toegevoegd. Hoe
dat komt? Turkije is~ in teorie wel
een demokratisch !and. maar in de
praktijk helemaal niet. Demirel
heeft maar weinig macht. De sraar,
dat is de Nationale Yei!igheidsraad
waarin de legertop zeteİt, gevolgd
door de politieke politie en de
geheime dienst (MIT). Dit is nu de
mooie Turkse demokratie die sornmigen zouden willen aanbieden als
voorbeeld voor de Centraalaziatische GOS-republieken !"
.\lehdi lana, ex-burgemeesrer
Diyıırbdkir.
Catherine Vuylsteke
KOERDISTAN
Meer en meer krljgt d lt Turkse natlonale gevoel het karakter van Koerden-h aat. Zo kwam het tljden s
begra fenisp lechtig heden van om.
gekom en m ilitaire n in Alany a,
Kusadasis 0f'./est· Turkije) en Maras
begin novem ber tot onger egeld heden. Hierbij staken grote groep en
mensen winkels en huizen van Koerdische eigenaars in brand, terwijl ze
anti-Koerdische leuzen schreeuwden. Vooral de eigendommen van de
HEP- leden moes ten het hierbıj
ontgelden. Ook voerden de demonstrant en identi teitsc ontro les uit,
waarbij iedereen die uıt Koerdisch
gebied afkomstig bleek te zi)n ın
elkaarwerd geslagen.
ku
rd
.
lntuss en is het ook duide lijk
geworden d at het Turkse leger de
situatie in eigen tand niet onder centrole kan krijge n. De afgelo pen
weken heeft de mınister van Binnenlandse Zaken herhaaldelijk verkondigd "dat de kracht van de PKK is
gebroken•. De talrıjke schermutselın­
gen van de voorbije weken en dagen
laten echter duidelijk zien dat het
tegendeel het gevat is. (SV)
va
In Koerdistan blijft de taestand inm iddels op negat ieve wijze
evolueren. De gevec hten tussen
Turkse Koerden (PKK) en lraakse
Koerden, •gesteund" d oor het Turkse
legerhebben de afgelopen weken de
aanda cht wegg etrokk en van de
gebeurtenissen in Turkije zelf. Nochtans wordt de situatie In Turklje zelf
met de dag slechter. Begrafenissen
van Turkse militairen, gesneuveld in
de strijd met de Koerden, worden
door de Turks e bevol king aangegrepen om te protesteren tegen
die Koerden. Voor vele waamemers
lijkt het duidelljk dat een van de bijbedoelingen van de militaire operatie
tegen de Koerden in Noord-lrak te
maken had met hetversterken van de
national e gevoelens van de Tu rken.
or
g
In samenspraak met het NCOS
heeftd e Kommissie in de ioop van de
maan d novem ber heel wat cantaeten
gelegd lnzake het opstarten van een
Koerdenberaad in Vlaanderen. Naar
analogie met het Koerdenberaad in
Nede rland wil men probe ren in
Vlaanderen op het vlak van inform atie, beleid sbe.in vloed ing en
projectweeking tot een gezamenlijk
overleg te komen.
rs
i
Komm issie Rech tvaar dighe id en Vrede ,
decem ber '92
Mleiding kan Koerdenhulp in. Irak bemoeilijken.
Vooral het Iraaks verbod
dag de koppen bijeen om te van de Golf-koalitie de Koerdeleve ring van dieselolie-l
voor
Irak.
van
n
noorde
zien hoe het nu verder moet. den in het
rege- 1
In tegens praak metde bepa- aan de Koerden is bij de
Vorige week waarsc huwde n
en de VN ~ New 1ı
ling van de wapen stilsta nd yringk Bush
d
all
lech
rijkste Koerdi
t gev en._ Zon er
s
de twee belang
or
ekonoeen
d
Bagda
aaft
handh
en
ni
Talaba
sche leiders, Jalal
go teg~n Koer- die brands tof kunne n de KoerMassoud Barzani Boutros- misch embar
boeren hun traktor en
.
disch gebied Daardoor ziJ'n de dische
b nıı'ken en h un akkers '·
·
geend
toenem
ge
het
Ghali, voor
Koerden zo goed als volledig nıet
d;
od d
· beza ·
hongersvaar voor ,.massale
aıen. Z ra e gron 1
nıet
buivan
hulp
van
elijk
afhank
ze
en
schrev
nood.' ' In een brief
n'
meestal midde
en is - kunn
tenaf. De voorbij'e dagen wer- bevror
·
b
d
en ze ·nıet
dat Irak de bewegingsvriJ'heid den vrachı:wagens met hulp- ecem er planten, · wat
beperkt. Ze goederen gesaboteerd_ en diplo- meer zaaien of
·. de van hulpverleners
Verenigde · Naties voor
de Koerden
dat
eeld
mt
schrikb
neerko
het
erop
met
en
houzwaaid
letıers
..
hulpver
·
b
ma ten en
· d
w
opnieu
lente
" Iraa k se .. Koer en . egınt zıJn
de
volgen
.
or
hiervo
de den het ıraaks leger
tweede winter. En de VN verto- van een , massale trek van
l
voedse
uceerd
geprod
zelf
elijk.
woord
verant
· nen een groeiende neiging om · ~~;~~n naar de Turkse
v~
endsel
voorw
Het
..
Volgens de Amerikanen voe- ben
de Iraakse autorit eiten de vrije
de Irakezen met de VN- d~d ıs, ~at c;wer de levenng
ren
de
voor
n
beelde
de
roept
Dit
hand te geven bij beslissingen
enwoordigers een slijta-, , dieselolieme.ts gezegd wordt
v~rteg
na
over de Ievering van .hulpgoe- geest uit februari ı 99 ı, kort m' geslag in de onderh andeli ngen · het wapenstilstandsakkoord.
· deren. De belang en van de de Golf-oorlog, toen Sadda
.
·
.
op- over de voorw aarden voor .
e
· Koerden komen bij de Irakezen Hoessein een Koerdische
rdısch
en;Koe
aans~
Amenk
aantal
· '. stand· ;met .militair geweld hulptr anspor ten.' .Een ..
~ natuur lijk nietvo oraan.
.
bezor~d
ook
zıJn.
naren
ambte
..
door
nog
is
ners
enden VN-hulpverle
op
· :ı pe.· Amerikaanse .:.aınbassa- n~ersloeg~ · Honderdduiz
het':_ her· hellig Wur ·bezield. · Maar ·· omdat de VN ver achter
, deur~_bij ·,de.,VN, Edwar d ,Per~ ,...Koerden vlucht ten · ·naar
de
_waar_.·~ ~P- de ı:p.eest_!7n· ~~mt s~.e~t;, ~ç. _ ·
d .me~ . .
: ~~_:: ond,çr.handelt_: met'.::Zijn_ ~ 'gr~n_sge.bie
. 'jftoberen op' de· eerste: plaats .
·irl~ae
os
havela
·
'ze
se
· Bnts<;Aı-:Ftan
meer nômiaıe· betrekkin-· heıt~oit>g··op'ııeverın~:en ttjdten~~~
--·wat
:terevi
uwd'e
besriee
·
kı;>lle83:'s 9ver. aan het adres
w
w
w
.a
· WASHINGTON (ap) Nu aile aandacht naar Somalie gaat, zijn Amerikaanse ambtenaren bezorgd dat
honderdduizenden
Irak
Koerden in het land ongestraft in gevaar kan brengen
door de broodnodige hulp
.,: · .
·· tegen te.llouden.
Het h u ı pprogramma van d e
.. '· ..•
:.BQtı~
8
Turkije·van
martelingen ·
beschuldigd
Een.- ?pstangige
presideiıtsvrouw· ·
zoeken (wat dan weer nict
naar de zin was van Marokko
STRAATSBURG (ap) .
en Parijs) of haar sympatic
Turkije is in de Raad van
uit te sprekcn voor de KocrEuropa scherp veroordeeld
den (wat Irak en Turkije in
wegens marteling van verecn lastig parket bracht).
dachten door de politie. Dat
Enkelc maanden geleden
gebeurde na een ondcrzoek
ovcrlccfdc Daniclle Mittcr·
door de ,.Europese kornınis­
rand ccn aanslag op haar
sic ter voorkoming van
levcn toen ze in hct noorden
marteling en onmenselijke
van Irak Koerdische kampen
bezocht. De Fra~se ·veiligof vcrncdcrende behandeheidsdienst verdcnkt Irak cr·
ling of straf" ..
van achter deze bomaanslag
Op basis van hcl vcrdrag
tc zitten.
ıegen mandingen van ı 987
Boeken
Maar Danielle Mitterrand ·
vocrdc de kommissie ccn on·
dcrzoek uit waarin zc Turkije
Daniellc Mitterrand. die vertelt niet alleen over haar
sinds ı 990 dricmaal bczocht.
toen nog Daniclle Gouze bezoeken aan Zuidameri- ·
Volgens dat onderzoek moct
hcettc, vertelt het voorval in kaanse sloppenwijken. haar
Turkijc belere wettclijke garanhaar autobiografisch boekje ontmoetingen met Ncison
lies bieden tegcn marteling en
La Levure du pain ( Edition Mandela en Moeder Teresa
scherper toezicht uitoefenen
N°1, 89 Ffr.) .. Ik legde me of haar verontwaardiging
op de politie.
niet neer bij dat onrecht en over het stijgende onrecht in
met de zoon van de conderge eigen !and. Ze beschrijft ook
.. De Turkse wet biedt gecn
wachtte ik het geschikte mo- haar po(iiumangst voor een
adekwate bescherming tegen.
ment af om op een tafel en televisiedebat oij Anne Sin·
maar vergemakkelijkt mishanvervolgens op een stoel te dair in het wekelijkse peaatdeling van gedetineerden. die
klimmen om de snoepbokaal programma 7 sur 7. Ze vertelt
de polilie dertig dagen van de
te bereiken. Ik heb mezeU ook hoe ze bij cnkele plcchti·
buitenwercld mag af~luiten".
beloond, mijn medeplichtige ge gelegenbeden ,ongepast"
aldus het rappon van de kombedankt en de rest van rnijn in een hartelijke lach schoot.
missie. De onderzoekers ırof­
Ze beschrijft ·ook hoe zij en
buit verdeeld", schrijft ze.
fen in de politiegevangenissen
François in 1981 beslisten
folter-apparatuur
aan.
De strijd voor recht en om de prive-vertrekken in
rechtvaardigheid zal het le· het Elysee ,dat niet meer
Din~ag 22 december 1992 \
ven van pe inmiddels 68· was opgeknapt sinds de
jarige presidentsvrouw teke· Gaulle" te !aten inrichten
nen. In 1986 stichtte ze Fran- door hedendaagse Franse
ce-überte. een niet-goever- kunstenaars. Omdat het pre·
nementele organizatie die sidentiele paar niet kon kieopkomt voor onderdrukten zen tussen de ontwerpen van
verıno,ord
waar ook ter wereld. In haar vijf geselekteerden. flaptc
1
PARUS (ap) - Er werden dit jaar 56 journalist~ vermoord
boekje, waarvan de.opbreng- Danielle er dan maar uit dat
tijdens de uitoefening van h un va k. Daı maa kte ·de Franse
sten ten goede komen aan de vijf het samen zouden
vereniging Verslaggevers zonder Grenzen (Reporters sans Fron-.
France-überte vertelt Da- moeten doen. ,Elk een ka·
tieres) bekend. Ook kwamen 26 joumalisten onder verdachte
nielle over de stichting en de mer. naar eigen koncept na
omstandigheden
om het leven en zitten er verspreid over de hele
aktiviteiten van haar organi- een ·gezamelijk beslissing
wereld 121 joumalisten gevangen, aldus de organizatie.
zatie.
over een tema. een harmonie
In Turkije werden de meeste joumalisten gedood, namelijk
Die was de voorbije jaren van kleuren ...", stelde ze
twaalf, gevolgd door Joegoslavie, waar elf joumalisten werden
geregeld een doom in het voor. En tot haar verwonde·
omgebracht. In totaal kostte de Joegoslavische burgeroorlog at
oog van de Franse diploma- ring aanvaardden de vijf het
meer dan 30 .joumalisten het leven. Volgens direkteur Robert
tie. Want Danielle mag dan voorstel.
·
Menard
van Verslaggevers zonder Grenzen is ~e Joegoslavische
wel tafel en bed delen met
Herhaaldelijk vind je in
~urgeroorlog daarmee het dodelijkste konflikt voor joumalisten
François, ze noemt zi_chzelf het boekje het opstandig ı ın de
recente geschiedenis. Ter vergelijking: in de Vietnam,een Vr"ije vrouw'', die voor de meisje terug da i · zelf de , oorlog
akties van haar organizatie snoepjes pakte. ,ls het toe._ : Turkijewerden 64 joumalisten gedood. Menard wees er op dat
in geen van de twaalf gevallen verdachten heeft opgeniet de goedkeuring vraagt · gelaten om te dromen?",
pakt.
,Turkije
klopt op de deur van de EG, maar zou IDj\t
van haar echtgenoot-staats- vraagt ze in haar hoofdstukje
hoofd of van de regering. ·ze over 14 juli 1990. ,Zo~ men 1, dergelijke..amecedenten niet moeten worden t~gelaten::_' 1 \
aarzelde dan ook·niet de Da· niet het bevel kunnen geven
Zaterdag 26, zondag 27 decemher 199.
lai Lama op te zoeken (wat aan de Patrouille de France
de ,woedde van ·de Chinezen . (de vliegtuigformatie) die
veroorzaakte), de,link~rzijde .ons elkjaarverblijd~, o~ met
in ~1 Salvador te steunen (tot onze. na tionale kleuren ln de .
,er,gefu.is '.Yari1Washii18tori)f. ,.Iucht te sclıiiiveni :Ji iiıtiıiei ~
·ae·'vıiıchıelfıigeiıkamı>en';iıi''doden"...... ~. ···- ·. ,... ,_
de westelijke Sahara te ·be, Peter VANDERMEERSCH ·
va
ku
rd
.
or
g
Danielle Mitt~rrand, de
echtgenote van de Franse
president, was nog een klein
schoolmeisje toen zc voor het
eerst te maken krecg mct
onrecht. Als cerste van de
klas in haar Bretoens dorpjc
Dinan had zc recht op ecn
snoepje. Maar ze krecg hcl
nict. De katolieke lerares wilde daarmee de kleine Danielle straffen omdat haar vader
een ate'ist en vrijdenker was.
rs
i
De Standaard
w
w
w
.a
Zesenvijftig journalisten
-
-~..:' J.._! ~
De Standaard
• _ ,- .;~~·.;··:.-~
·\- ... ~r .
.:
~
:>'
• :: .• t
~~ı.:..i ;~-·.'.:;
·.·~-~-t--~~~d··
-a;·~~~dag~:i~:aec~mt>er.
~_992~
:·~-~-"--~-~~ ,~
.~:ıo-c
~
~~.:Jaı,,.
..
- .... ,
·•
....
Amerikaneo halen 1
Iraakse jet neer 1
g
or
...
.a
rs
iv
ak
Volgens de Iraakse woordvoerder vond het incident
plaats toen het toestel ,.op
routine-patrouille was boven
ons nationaal grondgebied
en binneo onze grenzen". De
woordvoerder meldde er niet
bij dat de jet werd neergehaald boven het gebied in
Zuid-Irak waarboven de VN
dit jaar een vliegverbod instelde.
Die zogenaamde no-flyzone ten zuiden van de 32ste
De Amerikaanse organisatic
voor de mensenrechten Middle
East Watch (MEW) heeft een
dokument in handen gekregen
waaruit zou blijken dat Irak,
ondanks het feit dat VN-inspektieteams dat tot nog toe
niet hebben aangetoond. in ieder geval sinds 1986 beschikte
over biologische wapens. Het
dokument is een legerorder
van een commandam in Irbil
(in Noord-lrak) aan verschillende eenheden om hun voorraad biolol!ische en chemische
wapens te peilen en van de
stand van zaken verslag te
doen voor 6 augustus 1986.
VN-inpspektie-teams die tot
dusver 47 missies naar Irak
hebben uitgevoerd op zoek
naar massavemietigingswapens. hebben tot dusver geen
bewijzen gevonden .voor de
aanwezigheid van biologische
wapens. Irak ontkent zulke
wapens te hebben.
1
d.
TON (ap, reutcr) - Irak
houdt zich ,het recht voor
om terug te slaan" voor
hct neerschieten van ecn
van zijn vliegtuigcn door
Amerikanen, bovcn het
zuiden van het land. Dat
meldde een rcgeringswoordvoerder op de Iraakse tv. Daarmee bcvestigdc
Irak het incidem dat zondagmorgen plaatsvond:
breedtegraad kwam cr op 27
augustus, nadat de bondgenoten van de Golfoorlog er
Irak van bcschuldigd hadden
vlicgtuigcn in te zetten tegcn
opstandige sjiicten in het zuiden van Irak.
Volgens het · Amerikaanse
militaire
oppcrkommando
schonden Iraakse jcts zondagmorgen een eerstc kccr
het vliegverbod, maar..maakten ze reditsomkeer toen ze
daarop attent werden gcmaakt. Twintig minutcn later was er een tweede inbreuk. Twee Amerikaanse Fl6's schoten daarop een van
de twee lraakse vliegtuigen
na een laatste waarschuwiiıg. zo luiddc het.
President Saddam Hoessein zei zondag dat Irak korte
metten wil maken met de
Koerdische rebellen als het
Westen de luchtbescherming
in het noorden opgeeft.
ur
BAG DAD/WASHING-
IRAK WAPENS
·DeStandaard
..d-. -
"trak negeert weer vliegverbod
w
w
w
MANAMA (afp) - De Iraakse luchtmacht schond maandag opnieuw herhaaldelijk het door de Verenigde Staten
Gr?Ot-Brittannie en Frankrijk ingesrelde vliegverbod bove~
Zuıd-Irak. Dat deelde een Amerikaanse militaire woordvoerder in de Soediarabische hoofdstad Riad mee. Iraakse toestellen drongen tot 30 km de zone binnen, maar maakten.
onmidd~llijk _rechtsomkeert toen ze door Amerikaanse. gevechtsvlıegtuıgen werden onderschept, aldus de woördvoer- 1
der. E_r vonden geen gevechtsakties plaats. Zondag schoot een i
Amenkaanse F-16 een Iraakse Mig neer boven de zone. Irak
erkent het vliegverbod niet. omdat het niet door de Verenigde
Naties is opgelegd.
D~ Standaard Woensdag 30 december 1992 ·
Het Volk, zaterdag, 9 januari
'93
De krachtmeting die de afgelopen dagen tussen de Iraakse en de Ameıikaa.nse regering plaatsvond;· werd ;
gisteren op de spits gedreven. Enkele uren voor het aflopen van het ultimatum dat de geallieerden
!
hadden ingesteld, bleef Bagdad weigeren zijn luchtdoelraketten uit de veiligheidszone in Zuid-Irak terug ı·
te trekken. De Amerikaanse president Bush riep de advizeurs van de Nationale Veiligheidsraad bijeen in
het Witte Huis. Maar het slechte weer in de Golfregio rnaakte het onwaarschijnlijk dat het reeds in de
1
voorb\je nacht tot een gewapend treffen zou komen.
ı
Irak en VS klaar voor de slag
Rutba
1
w
w
•
:=-= Spoorweg
o
km
or
zeiden echtcr daı na het verstrijken
van het ultimarum geen onmiddellijkc aktie moest worden verwacht~
Hct slechtc weer in de Golf maakt
het niet eens ınogelijk na te gaan
waar de raketten zich precies bevinden en of zij al dan niet ten
noordcn van de 32ste breedıegraad
ıeruggeırokken zijn, zo stclden ze.
Volgens Britse defensiekringen
zou -een optreden van de gealli;erden cı! n "korte, scMerpe !es" voor
de Iraakse president·Saddam Hoesein zijn, meı aanvıı!len op rakeı­
bases, kommunikntiecentra en
startbanen binnen ·:eıen paar uur na
heı verstrijken \·an heı ultimarum".
Waamemers wezen erop daı dit
waarschijnlijk betekenı daı de aanvallen vanochtend bij dageraad beginnen.
d.
w
.a
rs
iv
ak
H
voor de sırijd. "Hct dappere leger toestellen die teams ter plekke
van Irak heeft een hoog moreel, is moeten brengen die ınoetcn toebekwamer dan ooit en staat klaar zien op de vemictiging van Jraakse
voor de konfrontatie met de vijand: wapens, zoals voorzien na het cinHet is klaar voor elke slag", zo de van de Golfoorlog.
meldde de ai-Tiıawra, de krant van In het Witte Huis weigerde men
de regerende Baath-partij in Bag- een offıcie!e reaktie op de uitspradad.
•
ken van Aziz te geven. "\Ve willen
"Irak zai geen gevolg geven aan niet in dialoog treden met Bagdad.
het \vesterse ultimarum en behoudt Zij kennen onze positie.
zichzelf het recht om luchtafweer- Wij wachten af', zo zei Marlin
geschuı in de veiligheidszone op te
Fitzwater, de woordvoerder \·an de
stellen. Indien deze .bases aange- Amerikaanse president. Maar
va!len worden, zullen we deze George Bush plande nog een veragressie \·ergelden", zo verklaarde gadering met zijn advizeurs van de
vice-premier Tarek Aziz gisteren :\'ationale Veiligheidsraad, onder
tijdens een spoedbijeenkomst van wie naar verluidı ook !!eneraal
het Ir:ıakse kabine!.
Colin Powell, de sıafche(van het
Bagdad liet ook aan de VN weten le ger.
dat-geen enkel v!iegruig nog in Irak Anıerikaanse defensiedeskundimag !anden, ook niet de VN-. gen. die anomiem wilden blijven,
ur
et ultimatum daı de Verenigde Staten, Groot-Brittannie en Frankrijk aan
Bagdad hadden !!esteld, versırcek
gisteravond om- 23u.30. Indien
Bagdad zijn luchtafweergeschut,
daı begin deze week in de veiligheidszone ten zuiden van de 32ste
breedtegraad werd opgesteld, niet
had teruı<!!etrokken, zouden ''gepaste militaire maatregelen" w'örden getroffen. zo hebben de geallieerden
gewaarschuwd.
De
Iuchıdoelrakeıten vormen vo!gens
de westerse landen een bedreiğing
\'Oor de westerse vlie!!ruigen die in
de zone paırouil!ev!uchıen uitvoeren om de sji'itische be\·olking te
beschermen.
Bagdad liet gisıeravond weten niet
te zullen buigen maar klaar te zijn
g
UL TIM AT UM ,LOOPT .AF
200
DE MORGEN van zaterdag 9 januari 1993 .
Belgische luchtmacht veıvoerde PRB-munitie
DELCROIX BEVE STIGT GEDE ELTE LIJK VERHAAL VAN COWLEY
Vorig jaar bevcstigde minister van
Buitenlandse Handel Robert Urbain (PS) dat PRB Jcstijds officieel
toclating kreeg om 235 ton explosieven naar Jordanic te cxportcren.
ınaar dat de o~rJtie uiteindelijk
beperkt blcef tot 25 ton. "Ik wens
nict in tc gaaıı op de divcrse
beweringcn van de auıeur Chris
Cowb·~. alJus Dekroix in de
Kamerkommissic. "Ik· heb zijn
boek nieı gelezen en heb lıic er
nunc geen-mening over \\'at hij ·
daario poneert. Ik wens daarover
geen uitspraken te doen en ntem er
de nodi2e afsıand van. Ik wil me
eerder koncentreren op de feiten
die zich met betrekkin!! ıot ons
departement hebben voo~gedaan."
Wanneer het leger een prestatic
ovcrschrijv inri' uoor uc: bctrokkc.:n
firma op tict rekeniiignuııııner van
de Algemene Conıptabiliteit \·an
het minisıeric van Finaııcicn. De
ontvangst werd gcrcgistreerJ np 18
ınei ı 989.
rg
(ı'ri\·c!-sc.:ktor
I!Ccn
Het was, volgcns de miııister, een
normale beuling tegen normale
tarieven. "Eeıı ıx!ıalin-g in goudstaven kon onmogelijk ;.oorkomen".
verklaardc Delcroix, "aangezicn er
ecn starting moesı gebeur;n op een
rekening van het minisıeric van
Financi~n. Mijn kabine! is gevestigd in' dezelfde lokalen als heı
,_;binet van mijn voorganger, en ik
heb nergens goudsta\·en gevonden
die daar eveotueel zoud;n achtergebleven zijn. Op dat vlak moet ik
u, of de schıijver van heı boek
waamaar u refereert, ontgooche-
l!ert e\·cnwel om \'ciJigheiJsrcdcncn munitie tc \Cr\'l><:!rcn, zoJat Jit
puııt voor Je lu.:hımacht gcen problemen ODIC\'Crt. Op hcı kabinct
vaıı LanJsverdeJi eing word ı tenslotte de opportuniteiı- van een dergelijke vlucht beoordce!J. Delcroix : "lndicn er bepaa!Je twijfc!s
bcstaaıı. word ı stecds kontak ı ~:c­
noıncıı ınet het bij de vlucht Setrokken departement: Justitie. Bui·
tenlandse Handel oi Buitenlaııdse
Zaken. Daı is de gewone rcgel. Ik
vermoed daı betre-fiende deze aan·
ı:elegenheid het advies werd ge~-raağd van de minister van Buit~n·
landse Zaken en ook van zijn
departement het fiat werd beko(GT)
men."
.a
r
si
Australische hulpverlener
ged oo d inN oo rd- Ira k
E
w
w
w
en Australische medewerker "De twee nıannen kwamen tenıg
van de intemationale hulpor- van een vemadering in Chamcha:
mal waar zi} hadden gepraat over.
ganizaıie CARE is doodgeschoten in een door de Verenigde de verdeling van kerosine aan de
Naties gekontroleerde zone in -het Koerden. \Vaarschijnlijk houdt de
noorden van Irak. Een andere schietpartij daarrnee verband", zei
een woordvoerder van het Austraüfunk"tionaıis raakte bij de beschieting gewond. Dit heeft een woord- sche nıinisteıie van Buitenlandse
voerster van de Australische afde- Zaken.
gisteren De Australische radio beıichtte dat
CARE
van
ling
Iraaks · het door de Verenigde Naties onEen
bekendgemaakt.
woordvoerder heeft gezegd dat dersteunde hulpprogramma in
Bagdad de dood van d~ Australier Noord-Irak als gevolg van de
schietpartij voor onbepaalde tijd is
betreuıt; hij ontkende elke betrokkenheid van de Iraakse re gering bij • opgeschort.
hetintident. Ook'CARE betwijfelt CARE-Australie is het · grootste
dat de regeıing in Bagdad iets met YN-hulpprogramma dat d~ Koerhet incidenlı te. maken heeft .. De den moet helpen de winter door te
plaatselijke Koerden zijn daar niet komen: Volgens direkteur Ian Har-;
·
ris is het stopzetten van CARE een
zo ·zeker van.
aan2ezien de
"emsıige zaak",
De twee medewerkers, de gedode Kcierden biezonder afha'ilkelijk zijn
Stuiut Cameı;on (45) en de ğewon­ van dit programmavoor hun voedde Joe Martinico (43); werden sel- en brandstofvoorziening.
onder vuur genomen toen zij tenıg­ Patroon
kwamen van een bijeenkomst in
een dorp in het betreffende gebied. De Iraakse Koerden hebben, kort
onı:crlijkc.: J..."n-
~Ürİcntic ·a.aiı tc d(xıı. S:ıt-.ena \\·ei-
rd
C oc me minister van DCTensic.
!en." Over zwijggeld of kommissielonen weeı de minister niets.
:-.1aar indien het ticpartement Jusıi­
tie zou oordelen dat hierover eeıı
onderLoek moet worden ingcsteld.
kan het op alle mogelijke- meJcwcrking van Defensie rekenen.
lıcet het.
Delcroix legde ook uiı wclke procedun: er ııomıaal wordt gcvoh!d.
Aile vluchten voor derden- worJcn
cerst op basio; van hun techni\clıc
haalbaarhcid oııJcmxlıt: karı Jc
luclıtnıacht dczc vluchı wc! uitvc'll!ren: Verdcr worJt na!:cgaan of Jc
uiıvocring .van ecn. ~p;altje zen·
ding nict 'tc'gcn~trijdig is meı de
konkurrentieregeJs, kwestie van Jc
.o
voor derden uiıvoert, bijvoorbeeld
een luchttransport, moet daar uiteraard voor betaald worden, zo legde
de minister uit. Delcroix toonde
een kopie van de faktuur die naar
PRB-Gechem wcrd verstuurd voor
vervocr van munitic vanop het
ınilitair vlicgveld van \1clsbrL'II!k
naar Anıınan per Hereules C-130
(vluchınummer VS 1 ı). Dat trans·
port duurde in totaal 18 uur en 20
minuten. Tegen een ecnlıciJsprijs
van 107.088 frank b· erde dit een
globalc prijs op van 1. 963.280
frank. De faktuur wcrJ ver~tuurd
op 21 april 1989, ce n gocdc maand
· na de prestatie. Dclcroix tooııdc
ook een kopie van Jc bctaliııg via
ku
D
In zijn recent boek "Guns, Lies and
Spies" herhaalt Cowley de beschu!Jiging, zonder harde bewijzen aan te brengen voor zijn stelling. Als anıwoord op de vraag hoe
de Bclgische luchtmacht ıoı het
transport van de explosieven bere id
kon !!cvonden worden, ciıeert
Cowlc-v cen onderhandeliı.ar van
PRB als volgt: "lk bel gewoon
mijn vriend de minister van Defen·sie en die organizeert alles wel.
Wij doeıı dat dikwijls. Je zal een
beetje meer betalen, maar het
goedje zal op ıijd aankomen." Daı
'beetje mcer'' blijkı nadien 25.00Q
dollar in goudstaven · t~. · zijn~ In
1989 was de Waalse socialisı Guy
va
e Belgische luchımachı vervaerde vanuiı ~1elsbroek op
6, 7 en 8 maart 1989 een
hoeveelheid munitie naar Anıman
in Jordanie. De Ieverancier, PRBGechem, betaa!Je daarvoor bijna 2
ıniljoen frank aan Je Bclgische
staat. Minister van LınJsverJeJi­
ging Leo Delcroix tCVP) hcvestigJc Jeze gegevcııs woensJag in Je
bcvoegJ; Kamerkommissic, waar
iıij over Je kwe~tie gc'intcrpcllecrd
wcrd door Hugo Covelicrs (Volksunie) en Marijkc Dillcn (Vlaams
Blok). De mini~tcr l!inl! nicı zovcr
om een verbanu ıc leg-gen meı Je
hardnekkige · gcnıdıtc_n_ Jat deze
munitic in fcite l:ıcstemd was voor
hct Iraaks supcrkanon.
Heı is evenwel cen publick gcheim
daı Jordanie ııiets met Jeze munitie
kon aanvaıı!:t:n en daı heel wat
ınilitairc \!(;cJcren nıet hcstcın­
ıninı:?, Jord;niC: uiteindcliik in Irak
tcrecht kwamcn. Chris Cowıev.
een Sritse ingenieur die sameİı­
werkte met de vermoordc Gerard
Bull (Je uiıvindcr van het benıchte
1.000-mnı-kanon). beweerdc al
~n jaar geleden daı "een hoge
Bclgische personaliteit van het minisıerie van Defensie" een komrrtissie van 25.000 dallar (meer dan
8 miljocn frank) opsıreek om een
oogje dicht te knijpen voor de
leverin!! van PRB-munitie via Jordanie aan Irak en voor de regeling
van heı transport door de Belğische
luchtmacht.
na het incident, bekendgemaakt daı
zij een onderzoek zullen instellen
naar de oorzaken van de schietpartij.
Vol2:ens een woordvoerder van de
Koerdische Demokraıische Partij
werden Cameron en .\lartinico onder vuur genomen door dıie sclıut­
ters.
De Koerden twijfelen ook aan de
bewering van CARE-Australie dat
de Iraakse re2ering meı de hele
zaak niets te m'aken -heeft en dat het
gaat om een "lokaal inciden!".
Volgens de woordvoerder past de
moord.-in een patroon van aanvallen op en intimidaties van Westerse
huıpve-rleners in Noord-lrak.
· Op 19 december. schortten de Ver-.
enigde Naties al eens aile hulpkonvooien naar Noord-Irak op omdat
een paar vrachtwageıis onder vuur
waren genomen. De transporten
werden tien dagen later hervat toen
Bagdad ermee instemde dat gewapende YN-troepen de konvooien
·
zouden begeleiden.
'Uud sc.hroot tegen
Amerikaanse hi-tech
D
e~ woordeıi
dım
net
,.., S>d·
Hoe.uein. J!s ı.ou hıJ
von de ge:ıJ.
ulıım>nım
liecnle II'O<pOn -.ı ııcb rwrleggen, ııjn ruct ingcge•en door de
we=~p d.u :ujıı l<ıer k.1tı
.....«ntun un ten tıaeu'IJıı·e m.nuJe
luchwnval op lr.ık. •
Vol gm< Arncnk.1.ansc bnınııtn zou
S.ıddmıs ttger wel opn.ıeuw lot
z.o'n ..:.0 procen1 van uvı \'T'CCg~
>t<r1<tt ıı;n heropgcboowd, rr=
ıoc:h zıjn de meöıe w:ıpens~te~
men
ı
\trc:ıudıtrd.
lo oo< de
lr.ık ;un
luchıdo<lnJ.:er..en dıc
de .l:!:.tt bı=lttu.ud h;ıd
om Ge ··~..c~.ef'.dıng' -.:ın
opı:;e~ld
:,ıın la;htzıJım ıe \tmınGeft'n. Dı:
Volı:<ns defcruınpecıalı•ttn
~ VS ~ dt: ba!reı~ı
d;c
van ..dit oud !ııeh.~"' ccnırr
SuJJ.ı.m Horu~m O\""t'ndsot J, sfatirochı '"u' :ıj" M'OP'"-"IIIf.
D<
fForo
G.ı'""'.ol
Slagkrachl
ı;uilieende unwezıghcıd ın de
Golf <n Saoedi·Anb~ " nog
\lttdı ~lı:Und. lo t.:bbrn
de VS rııım :00 g....:lrs.·tieınıı·
ıen in net gcbic<l SS .ı..r. ;ın zı ;n
~ op net vlicfdc:U.:hop
Kilf)· Ha>ot. D< tc>1 swı :ı.ı:ı de
ırond in luchım.achıtxun in s.o.,.
d.·Anl>ot. Hct Pnıugon ontl.<nı
d.u de 51<'0/th-bommcn"-.rp<n ı de
f·i l7'H
ın htı bet'ıN ~'-'tz:g
lıJn. :'!:.J.ır
'olgrns Gt!ens~ıı·
..._ei hcl &C'~- D~·
:-~\l ııJ:ı cr nog ecn ~ZıJn ge·
't<t:u,·he-:ruıgton '2" het A-10ıype.
RC· i.JS.
m
E-3·
\rrl.r:mın;s,lie;r.Jı~:ı en KC-3tJ.r..l...CT'1 d~ \hegnugen iour.ntn
lııtrn ı\ ı:UI
bıı:r~tn
\U~J.tJC:-:t
tn :o hı..:..oı
\('f'C~bbcien.
!n de lud•.t
l.unnrn
Hct Bnuc kger hıee:·t oog ıe1
Tonudo GR·I·bomm<n~ cı
Dtw:un
,-hcgnııgen
rd
uıtı;.uı
.....~url<XJS..baıı''.
<SlO<dı·AnOı<l.
o.,
\lotrrlcn u_iden s Ce Gcl!,.oor Jt' bt:-~~:e
'clııtıırJ"che bomb.JIIlcr.r.-.:rn·
Zij tnaıUmı hun doel mn ~r·
ooctog
gctrrulkı
~kn nı
\'\Jttn
d.ın
hun l.utr·
bticıde ~ıc;;rıe~n ~(.
ku
•n
.o
ru·.
rg
SA-:- c:n SA-3-r:U.:e!"'.tn ZıJn ed::e
oid t:JMrsın hun lıOOI't. De SA-:! .
.,.:ın. ~\·.ıctrn.Ji.ehj, wrn1 in dlcıut
genemen ın 19~7 m httft een
1-ı<r<ı.i: v;ın :6 !OC .:0 k.ilomettr. D<
SA·J. J:e d.lı<en v;ın 1961. vlı<gt
3~ km ver.
·· · -· ·-·-·-S:ıdd.un HO<>'<tn .Ch<pıe in 19S9
wel op d;ıı hıj de rıkclltn \'OO<ı:en
lud vı.n em infröU't'Oi bt~eitı·
dtnlf'S)~ıttm. Zij kre;en oc< de
ıu.m 'llı.-q· (!llılucmı en 'F:ıhd
(K\'dB)
.,..
'Optred en Verenigde Staten onverstanitig'
w
w
w
.a
r
D
van de burgerbevoJkino in Irak aan rechı, kan volgens Sybesma-Knol
.
- gesteld.
" Volgens worden bediskussieerd:
de kaak wordt
"Er zijn
Svbesma-Knol doet deze tesolutie ontwikkelingen in het volkerennfet terzake omdat er enkel een recht die een militair optreden zonveroordeling wordt . uiıgesproken der VN-mandaat willen toestaan in
en geen eisen worden gesteld aan ı<e\·aı van emsti!ie sc hendingen van
de Iraakse regering. · "Resolutie de mensenrechten. In di ı ge~·allijkt
637. waarin de voorwaarden voor mij daarvoor eigenlijk geen duidehet beeindigen van 9e vijandelijk- lijke aanleiding te zijn. Een meer
heden worden gesıeld, zou nog konservalieve stroming in het ineerder kunnen worden ingeroepen, temationaal rechı, waiıtoe ik meomdat de Veiligheidsraad zeker · zelf reken, is van mening daı je een
konırolemaatregelen,
ook op militaire inıer\·enıie slechts in zeer
Iraaks crondgebied, heeft afge- uitzonderlijke.
omstandigheden
dwongen". ald us de hoogleraar~.
kunt toestaan, volgens bepaalde
Daı de andere gebeuıtenissen op
criteria die door de Verenigde Nahet inıemationaal forum - de in- ties of op intemationale konferenterventie in Somalie, de burgeroor- ıies zouden moeten worden vasıge­
log in excJoegoslavie, de~ presi- legd. Ik vind daı er een instantie
dentswisseling in de Verenigde moet zijn die de oppoıtuniteit en
Staten _: de krachtmeting russen ook de limieıen. van een operatie
Bagdad en \V aslıington hebben be- kan bepalen. Want het gevaar voor
vorderd, is voor Sybesma-Knol een willekeurig optreden of voor
wel duidelijk. · "De Amerikanen een oneigenlijke politieke motivespelen in· op de ·wereldopinie, die ring van een aktie is natuurlijk
momenteel van oordeel is daı er alıijd reeel. Vandaar daı een opetamoet gehandeld worden. En Irak is tie onder de vlag van de Verenigde
erop uit 'om te provoceren. Het Naties altijd verkieslijker blijft."
konflikı wijst op een totaal ge bre k
De moeilijke verhouding russen de
aan sainenwerking en aan goede Verenigde Naties, een multiiaterawil van beide paıtijen", zegt ze.
le organizaiie · met schaarse finanOf een optreden van de Verenigde ciele middelen die vaak niet doorStateİl - en Groot-Brittannie en
~tend genoeg kan optreden, en de
Frankrijk - zonder mandaat van militaire en ekonomische superde Verenigde Naties verantwoord- macht die de Verenigde Staten
baar is volgens het intemationaal zijn, onıg~t Sybesma-Knol niet.
si
e Irakezen noemen het ultimatum van de geallieerden
een "schending -van het inıemationaal recht". be instellihg
van een veiligheidszone ten zuiden
van de 32ste breedtegr:ı.:ıd en de
uitvaardiging van het ultimatum
om de eerbiediging van deze zone
af te dwin gen zijn immers door een
besluit van de Amerikanen, de
Britten -en de Fransen tot stand
gekomen en niet op initiatief van
de Verenigde :'-laties. "Als soevereine staat heeft Irak het recht
luchtafweergeschut op zijn grondgebied te plaatsen. Iedere daad van
agressie te!!en Irak moet als een
ö~·eıtreding- van het intemationaal
recht worden \·eroordeeld", zo verklaarde de lraakse vice-premier
Tarek Aziz donderdag.
Neri Sybesma-Knol, prnfessor in
het intemationaal recht aan de
VUB en direktrice van het centrum
voor UNO-recht van de universiteit, stelt het allemaal heel wat
genuanceerder, maar vindt het optreden van de Amerikanen toch ten
minste "onverstandig".
Washington verantwoordt de houding die tegenover Bagdad wordt
aangenomen met een verwijzing
naar resolutie 688 van de VNVeiligheidsraad, die aan het einde
van de Golfoorlog werd aangenomen en waarin de onderdrukking
va
GEALLIEERD EN HANDELEN ZONDER l\1ANDAAT VAN VERENIGDE NATIES
DE MORGEN van zaterdag 9 januari 1993
"Daı is een \an de gevaarlijke
gegevens van de intemationale
machısrelaties waarmee we rekening moeten houden'', ald us de
professor. "Kijk naar Somalie. De
Vercnigde :\aties hebben daar
maanden geıreuzeld. ze hebben
vredestroepen ingez.et. :\laar ·de
resolutie van 3 december is er pas
gekomen n3 de beslissing van de
\rerenigde Staıen om ıe iruervenii!ren. De Verenigde Naties kunnen
niet opereren zÖnder de Verenigde
Sta ten. Daarom moet de Ameri-.
kaanse bereidheid om op te ıı:eden-:
en eigen soldaten risico's te d6en
nemen, worden geapprecie~rd...
Eenzijdig optreden door een ·of
meerdere staten op het grondgebied van een andere soevereine
sıaat is verboden. ~laar de Ver:
enigde Naties moeten de individueJe staten - in de praktijk dus' oe
Verenigde Staıen want Europa
komt in dit verband maar m_oeizaam van de grond - de kans
geven om on&r VN-mandaat te
werken. Onderiıandelingen en samenwerking ıussen de staıen en de
volkerenorğanizaıie zijn dan ook
erg belangrijk."
(CA)
., .
Teksten:
Christine Albers
Georges Timmerrnan
Karl van den Broeck
. ·; ·
,,lraaks leger
klaar voor de slag''
1
Slecht wee.r
va
.a
r
w
w
w
rg
.o
ku
VS-president George Bush
riep 's avonds zijn advi·seurs
van de ~ationale Veiligheidsraad bijeen op hct Witte Huis.
Onder hen bevond zich volgens regeringsfunctionaris en
ook VS-chefstaf van het legcr,
gener.ıal Colin Powell.
Powell had tevoren verklaard
dat de omstreden luchtafweerraketten werden verplaatst,
maar ni e ts wees er volgens hem
op dat d it de terugtrekking was.
Door het slechte weer in de
Golf is niet mogelijk of de
raketten daadwerkelijk ten
noorden van de 32ste breedtegraad teruggetrokken zijn.
De aankomendc Amerikaanse
president Bill Clinton schaarde
zich achter president Bush. Er
si
Irak heeft vrijdag ook !aten
weten dat zijn leger klaar is
voor de strijd. ~Het dappere
kger van Irak heeft een hoog
m'örccl, is bekwamer dan ooit
en staat klaar voor de confron·
tatic met de vijanden. Hct is
klaar voor e lke slag ~, zo staat in
ecn commentaar in al-Thawra,
het orgaan van de regerende
Baath-partij.
De Verenigde Staten hebben
twaalf oorlogsschepen, waarondcr het vliegdekmoedcrschip Kitty Hawk in de Perzische Golf voor de kust van
Koe\ı.:eit. Tot d ez c vlootmach t
bchoren drie schepcn die computcrgestuurde kruisraketten
kunncn afvuren. · Een kleine
I 00 Amerikaanse straaljagers
hebben de steun van Britse en
Fr.ınse toestellen.
komt na de machtsoverdracht
op 20 januari .. gecn verandering" in de politick van de
Vcrenigde Statcn, zei hij.
De zuidclijke vliegverbodzonc
wcrd ovcrigens nict ingcstcld
door de VN. maar door de VS
en hun voomaamste bondgenotcn. In augustus vorig jaar
warcn de VS. Frankrijk en
begonncn
Groot- Brittannic
met het afdwingen van de zone.
Ook de Europese Gemeenschap eist .dat Irak onmiddellijk een einde maakt aan het
ontduiken van het vliegverbod
dat in het zuiden ..an het !and
gel dt.
Als Irak niet voldoet, kunnen
de geallieerden binnen een
paar uur na het verstrijken van
het ultimatum reeds de eerste
aanvallen uitvoeren op raketbases, communicatiecentra en
starthan en.
rd
BAGDAD - De lraaks-Amerikaanse confrontatie is vrijdag
op de spits gedreven door de weigering van Irak te voldoen aan
het ultimatum van de VS, Frankrijk, Groot-Brittannie en
Rusland zijn raketten terug te trekken uit de zuidelijke
vlieı.,rverbodzone onder de J2ste breedtegraad. De weigering
kwam slechts enige uren voordat het ultimatum v·rijdagnacht
om 23ul5 afliep, in een Yerklaring van vice-premierTareq Aziz
na anoop van een crisis-vergadering van het Jraakse kabinet.
, Wij zien het vliegverbod als poging om het land op te delen.
lr.ık zal d it o nder gee n enkelc voorwaarde tocstaan", zei Aziz.
Video
Het Pentagon heeft vrijdag ook
film- en geluidsban·den vrijge·
geven van het luchtincident
boven Zuid-lrak op 27 december, waarbij een Amerikaanse
F-16 een MiG-25 van de Iraakse luchtmacht neerschoot.
De banden zouden moeten
bevestigen dat de MiG zich
boven de zone bevond waar
een v\iegverbod voor de Iraa~­
se luchtmacht geldt. Te horen ıs
dat de piloot van de F-16 meldt
dat de Irakees de 32ste breedtegraad overschrijdt, waama hij
zijn radar op de MiG richt.
De Amerikaanse piloot vraagt
toestemming om te vuren als
hij zich op ı 3 kilometer van de
MiG bevindt.
Het Vol k/ D NG Zaterdag-zondag 9- ı Ojanuari ı 993
Llt: .ll"~t: iJfe~.ll....ı'.~~4l .::;..u,..,~u..ıiı ilvt.:.::>.Y..:....ı.~ uı.lJ.ı.ı.. ı.....:..;.:-.... .. ~ .. ....;-~...-.~ ...
·-o.l
...........
,..__;~,...;.~...:
• ...- ............. _ _ •• _. .........
Enkele dagen voor de rn·eede verjaardag van Operatie Woestijnstonn heeft Bagdad
gisteren opnieuw de VN-resoluties die aan het einde '-"an de Golfoorlog werden
.
aangenomen met voeten getreden: zonder toestemming •-an de Verenigde Naties of '-"an
de Koeweiters staken zo'n 350 Irakezen de grens over om wapendepots en andere
opslagplaatsen, die de terugtrekkende lraakse troepen indertijd in hun haast hadden
achtergelaten, leeg te halen.
.
~
·
· ~
ui~gen.
Krachtig antwoord van Verenigde Naties verwacht
~ebıed ıerug
te ._cn:n.
a:ın~cr.or..en.
Vertıolgen
realrties
VS-lmncen :ıls ın hel
Wır.e Huis .....--erd ... erooı~cn _ı=en:.J­
~eerd np de nıc:ıwe çro ..·obt:e ..-::n
lrai:. De Veıiiıheıd-=d ':ın de
Znu·el
ın
kcz.en met z-.-.·.1re \Detruigen Ce
~rcr.s r:-.ct Koeu·ea O\ er cm :!.:!..'1 Ce
Kc.c'-"c::.s.ı: zijde \ 3..ı c.e ~cde:-:-:::n.J­
nu.cnlc zonc rJ.SS..::l tcıde b••"'ld.:n \'ereni~dc ~aÜes ıou gıstcren·
"apcnJcpou ıe piu"""rı:n. !n Jc •vor.:l ın spoedbe~ bı)C:tni.cmaı
!oop v;ın rr.=ımd.Jg )t.l.i.en eıp~~uw cm zich ~ bcr:ıden O\'e:" ~n re.Jltie
honderd'ljf:ig lr.ıkw:n de frt"' op <1< L~ ı.:ııendingen "JJ1 de
over <:n roofden :n' ıjl ops~gpU.U· Koe"-eııı.e ~ns. Wıru: Huı.­
sen nıet-rrulıt;ıııı: g~n dıe de "oordvoe.'lltr ~U!lın Fıtr~-:ı:er
lr.ukse troe;ıcn ha<!dçn·'achtc~el•­ -.ruuroe a.ı,·uı d>! ..de Verı:nıg·
~en toe:l ZıJ z:dı tfit Koe.,.."tıt te:ı.:g- , oe Sı;ııen zuilen e:sen <!Jt !nk zıch
r,.chü.t !"'..ur .llle 'OCtf'\lo'UTÖf'n ·•an
::oiJ:en.
·-De ~cıcn ""'~" m burrcr en h<: be;t.llld 110;ı.:ı.om«: ee Golfoorlc-: ı 'i bet:ındırd ... Vol~er:s f;:z\lo•'.~:Cen tam o;::c;.ıue :n a.ı.ıe :-ust
u:t. ~tl.lt ze \\~f"tk:ı 'oortd:.:~d ın ttf bli·i:t u:t ~Ce :-:ııd ·:n K~-e:t
r:et oo~ ~ehouGen coor onı..e mıii· cuıdelıık d>! S>ddaı:ı Hoe.seın de
.-
•
~~ w~u:nc~en", ıo
dcll;ıtıf Kabb..lı.
rr..c!t.!:!e ,.:..[-...
Ce woonl\oetee:
Veılıfh<ıds~
~
Jc
heeft t>ep;Wd
\Cf'o\'ı]J:nn; \ln L~
ı:.as :ı.ı ıoesı.emrmng
bezının~en
'JJı
de t::.lK0.\1 eır v:ın de Koc:·
;;.3.n pi.a.JU\'tnde:n"', !ıt.e!dc
cc
Soevereinitcit
Ba~d..ld lıct gıs~ert'n oo~
""e!en
vasıoeslotcn ıe zı·n c.k vtılı~:ds.
zonc~ :ı! te sctu.t!~n .!:c JC ~e~l­
~ec:rrlt:ı ~:ı he1 ;.cıcrctn en- i".et
van hct :lnd hcbr-en ın~e­
~~!d en z;ch \"Jr. ;ı.Hc ~ t.e-Xr-
z:u:Oe:ı
op ~:r-ı :::onc:c~.cd dı: het
\Ve!!.ı:n ru .k GcJooı:o2 nce!t
wı:ı!rn
~r:~c:ı
De ·~ooıdvoerôer prı:cı·
ıeerde d.aı de wapcns. de ~nen
en h<t a:ıde:-c: mateneel l.ruU eı·
fendom "'·ırtn. m= d.Jt hun Ve!·
"'ı;.Jtnng ;:nıdıg i; mtl een bc:>luıt
v:ın de Veıiırhcıd;rud d.Jı h<t
\L·e;iulea yı:ı ~-ıpens uıt de ~e_de ..
rruiıWl~ zone rus= bc:ıôe
iındcn re;e!L B;ı;dld heeft dcze
"
op;:eıt;d :e tıe·.-n)de:ı.
De ~ mır.ıı~r ..-a.,., r;ı,.feruoc.
Ali Hu= •l-~laıec<!. tıeiooide
;-..zoek ·,._, «:n luc~t­
lıJ<le".S
nucr.ttı..:uı~ · ôc ,"OiJeC:~c !"'~tıorule
\Oe\Cttıru~~~ te \estı:t:ı O\er ~
fehecl n.:: ons ;:ro:ıC gt t><.ed. cr.s
:,.,
lud:::uım e:ı c:-..ze 'A""J.ten::-.-
Kabb;ıj.
\'S-rtrcltnt nooır erXend.
\\·e~~nc ~p~rr.nen ın het ~iid­
den ()o1.!t;n. Oet\lo·iifcl&n ~ı~teren
edner J.;ı.t ;;e iJ.ıı.s:e cr.ıwıU.ciın·
fen 101 ecn cpcn ko"Jronı;ıtıe ıou­
cen ic:ı:!c:-;. :XX !uıd C: ::eJ.l!ı~:-­
den oo< :e ı:en de l.r:ı.lJ(,. :ıktı e
• ~tr~C~. 'ljw bCiOOf nıet \!31 t'.et
Veı­
\Ye~~ cpruc~w oor!o~ ~ut ...-oev:ın
De sei<..-ı::.:ın.-zerıen.:ıl
c~ıtdC' :'\atıcS. Boutros Hou!m~· re:"ı iCCC!'l inJ.:, wızı: de \"C'l·J~.Cıd
G~ı. ı..ei s1~teren m ... Bon."'l tc VJ.."'I SxıeCı·.-\.'"Jbtc c:ı Koc:weıt,
··~s:toer.ıc.tr.hc:d v;ı.:ı c.e·'\'e:-r:ıır.!:
Su:en en de Vı:rı:nı;cı: ~~t:e\ ·...,·ii
•.ı•aa.""Cm he! i:ı ı.!c Gotfoor!og gın~.
swt nu nıct ep het spe i... ;:o stc lde
ccn \U hen.
=
~hrr\-en !~o..e \!3~'~:;
""QU·-.:::,
het'rıc:r. hct \O~St.e
·.--e:-..
he: 't~c:ı •.-a:'\
om .!.ile ~ ·.~.,
~t ~:."":·.:.::-1
~~:-.ı·.ı.~:-:g
:e
c:ı ::-.ıhu:.~ J~e\s;e r.ıe: :-.oc~C
:.!C: A~r.iJ.ı"':;t:ı e:ı
b:ec::ı C .. ı
de c::.ı~r.cldc r.;.::,.-rl;r.ttn .:.;c
hun vıc~ nc:!::hc:ı f'C't'!;d ~.-·~F.l.::ı ı"P
:o:
~er-e=htvurd:;oe c:\C':: . ::J.
Cı.a ~ ~ı:tf '~~~.:tr.::~~"":'~
Hcx,seın. -
onu
w
w
w
.a
r
si
•.m Jc lr"J..s.A.~K(.c"'Cıt.se ,,,.J.J.7e·
menn-.ı~sıe ·•a.'"' d!: Verenı:;ôt: :-;.;ı ..
tı<> i1."S!K0~1ı. De cngcw•pe".de
t:~IKO~hrı:ee;ır..ıd:ı. c:e rcr·
..De
va
1
strı:ng
.o
der~ ukae).: om heı kontltkt mc:t
ı.!e ~e.lilıeerden te datn es.c.:Jertn.
In J.: nlcht \';ın :ond.Jı; op m:un~; t."'ücn ıa·n İ"c.thondcrd l::ı­
\erzoc:).co ruar htt in.J.k.s,c &rond·
<!J1 de Veiligheidsr:ıad
ul optreden. De t:!'o1K0~1w;wrıeme" "'eu:n erop d.Jt de
.U..1.ic ecn ernsıu:e ınbn=uk. \Of"'l')(ie
op de V~·rtsOlu:ıes die op h<t
eınde van de Gol!ooılog "'erJcn
hopcn
rd
N
:i'..J.nenl in heı gn:rısgcbicd patrouıl·
!een. het!t nıet hc:t mlnd.a.;ıt om
meıtrnl.ud ın te ı;nı;ıcn en kon de
piunder.ı= enl:el met :ı.:ındr:ıng
ku
a Jc opll<lling v:ın lu,hl·
ôodukelt<n ın de '<rtod<n
veilifheidszooe v:ın Zuıd­
lr.ık en h<l !JJıdin~ı;s,·erbod ''""'
\•licgtuıt;en \'311 c.!e Ve:enıeOc SJ·
ııes. \Ond Bagd.ıd ı;ı~:.t:ren nog cen
rg
IRAKEZEN PLUNDEREN
DEP OTS ·m KOE WEI T
Bill Clinton 'heeft plannen klaar'.
,-,, :-lmuikaans~ lTMfN.TIITIIJChı di~ nog in d~ Golfugio aanu·r.ig is. houdı :ich paraatı-oor ~cı rı-cınttlt
(Foro Rtuıer.
·ux:ne op de proı-ol:an~s ı-an Bagdad.
DE MQRGEN van dinsdag 12 januari 1993
(Foto Reuter)
g
..
Irak
,.,ııı
Uııl-. ıq~c11 de llll'll.lerııcrc en ııınbic­
lc SA-(ı ınudcrı de Aıııcriba11~C
\'}iegıuigcıı <ıpgewasseıı llllll:teıı
c11 de ~!10 ın cr Verder zij11. De ,·arıuiı de · Saoedisclıc
Saddam 1hx·s,ciıı O\'Cf lıoofdsıad Riad tipcrercııde Awacs
J.~00 ltıdlloıhı·el'IKalllllliiCil en 0f ,·Jiegc11dc radar~ kurınen de gcı akeııcıı en Pll!!l'' eer 1(l(l Scııdc;.
alliecnle vlicgıuigen vroegıijdig
Dnnr de \'1\-s;ı~ıkıies kıı1ıııcıı eelı­ waarsclıuwerı voor dk Iraaks ltlt'·
ter al nıecı ılan l\t ee _par gee n sıel daı 111111 riclııirıg in \')icgı.
resef\ et'lllfer,k kıı \\'tll dl· 11 aaııge­ Dalıran in Saoedi-Arabic is lıeı
' ılCrd cıı j.; lll'! ııieı dııidl'lijk hııc­ nxınıaarnsıc sıeuııpunı van de
' el·l ';ııı dl'!e "a('t'll' ill7l'llıaar Aıııcr ikaarıse luclıııııaclıı in de regio: er zijn F-ıeı·s, F-15E's Cil t\/If ll
D.e Ve1eııig,k Sıall'll. Ciıııtıt-Briı­ ı O a11ti-ta11b·Jiegıuigcn gesıaıintallllii.; l'll h;ıııkr iık l't'.;cJıikkeıı , nemi. F-·tG ·\rild Weasel arııi­
ıı,·er 7ı'·ll 2(1() ~e'e·,·hh\ lıegıııigeıı rad:ırı;Jiegıuigerı
en
EF-I ı 1
irı lıeı ~elıied De ~eallieerdl' hıdıı­
IPcsıellcıı ,·oor clekıronisclıc otıı­
ltıg,·pcrillg zou~le11 de uiıgcle7en
ıııadıı '' t~ı dı ıl\ cıı~cıı\ 111 ~ııed al~
Pıık,ıeı,b;ı;ıı ge.ıllıı qıpr de ~t•ıtıu­
\\'ilJ't'IIS zijrı nınr ce n aarı\';ı) l'f' de
dcıdc Jı;ı;ı\..,e S.-\-~ l'll S.-\-3 hıdıı­
SA-~ e11 SA-J rakcııen.
dPelr.ı\..eııt•ıı 'an SP'Jrıııı;ıkelij.
Op de zuidclijkc basis Klıarııis
i'- ıuslıayı fıj11 ook ııog Arııeıikaaii­
Sl' F-117 t\ Sıcal\lı-lx,rıırııcıı"·cr­
llCıs e11 KC- 1.15 Cil KC-10 tallkerlıll:stclleıı aarıwezig. De laaısıe
zulle11 de ge,·edııs,·Jicgıuigcıı bij
Teksten :
de lraaksc greııs zowcl op de lıccrı­
Clırisıiııe Allıers
als ıcnıgwcg \';ın ııicuwe brandsıof
\\'iııı ı kııeuın
\'lxırzicıı. Op de Saoedisclıc lıasis
Jiirgt•ıı Oustcn\ aal
i11 Ta if lıc' i11deıı ziclı U-2 spit,ıı:ı­
Friıs \'aıı \'eeıı
!!ctt't'stclleıı en J-Sıars radarll't'stl'lfcll. die gllıllddıll:len <'Jl eeıı afq;ılld ,.all 1(ı() kil<mıeıcr kllllllCil
lk liriısc luclıııııaclıı lıeefı een
squadron Tomado-bornıııenwer­
pers en ıwee YC-JO-ıankertoesıel­
lerı in Dahran. Elders in het tand is
nog ecn frans squadron t-.lirnges
en cen KC-135 ıanker gesıaıio-
rs
iv
ak
ık 150
l't'.;chikı
a:ırıwi jzc11.
.a
lanJeıı die lıet \\'esıen sıeunden in
de Golfoorlog zagen al nieı wel in
. de beschem1de zone \'OOr de KllCrdeıı in he ı Noorden. Ze waren op
Kflt'\\'eiı na zelfs ronduiı te!!eıı heı
iıısıellen \'an de no-jly::.onc- in heı
Zuiden. Saoedi-Arabie giııg pas n;ı
lalıg ıegensıribbelen akkoord ıııeı
lıeı ıer hesclıikking sıelleıı ,·an zi.ın
'lie~bases \'oor de !!eallieerde
'lieğıuigen die hel ,·erb~d afdwiıı­
!.:l'll.
\liliıaire specialisıen nıeneıı daı Je
ı:eallieerJeıı nauwelijks risikt' lıı­
l'l'll bij een sırafaktic ıegeıı lraak.;e
ıııiliıaire drıcleıı, hoewel zij in de
ll'!!io slechıs O\'Cf een kleine lul'lıı­
' ıZ't'l beschikkcn die in heı ııieı ,·alı
'l'r~eleken nıeı de rl'usadıti!!e
ıııuiıiııaıionalc laııJ-, ll1cltı- en 7e"(.. . ırijdnıachı ,·an ıijdeııs lk Gtılfı,nr­
IP!!. Een Pcııta!!on-fuııkıit'ııaris
'ı~t,rspdde ecıı "ğroıe belaııgsıcl­
liıı~ lrl'kkemle ııııc niglıt o(liıir".
\'ııh.!eııo; 'dı.ıııiııı:cıı lıeelı
ık 7ı~ı !:nc•lıt~dil·gıuı~cıı ,·an
\Por ık (iPifıı1ı1lııg n lll'!! ıu~seıı
w
Aıııerikaaıı.;e
w
I
n kriııgeıı ,·an hel
minisıeric 'an Defeıısie "·ıırdı
rekeııing gehouden ıııeı een
'enıieıigenJe aaıl\·ai op waı resh.:ert \'an lraks luclııınachı. Geı..{lfllpliceerder dan de ıniliıaire ak. ıie zullen de mogelijke ge,·otgen
1.ijıı \'Oor de poliıieke YerlHlUdin!!en in de· re!!io. De islaıııiıische
ur
d.
or
Amerikanen zien weinig risiko's in strafaktie
DE MQRGEN van dinsdag 12 janl]
neerJ. En aan boorJ van lıet vlicgdekschip USS Kiııy Hawk in lk
Golf bevinden zich nog ecııs 70
gevechısvliegıuigen. ·
Frits Van \'ecıı
de Volkskrarıı
Het kat-en-muisspel van
~de belli,:van Bagdad'
De twee mond en
van Saddalll
'DIT ZAL NIET ZOMAAR PASSERE N'
lRAAKSE LEIDER wıL vö'öRAi·
'1
Akkoord, maar de \'ı\' :oıulen narıwriijk ook lsraifl eem onder luinden kımiıen nemen dar een /oopje
neemr mer de recenre resolıırie 799
die Jerıı:aiem aa nmaant de ·u(rwij:ing ımı de 40,0 Pa/esrijnen O!ıge· .
daan re maken.
Suv: "Juisı. Wat voor mishaar zou
men niet maken indien Irak 400
sji'ieten zou · hı.İitenzetten? Dan
zou men emstiger maatregelen
ovenvegen. \Ve hehben onlang~
nog het kahaal meegemaakt toen
Libie ıwee onderdanen weigerde
·
uiı te leveren."
w
w
w
.a
,~
.. -.
;j- .
.-,..-·-:-·--,-··· . .,.,.._ ............
Tıree mar en en rwee ge11·iclıren?
Suy: "Meer maten en meer. gewichıen. Als leider van de Arahische staten zou ik zeggen: ik speel
nier meer mee mer de sancries
regen Irak en Libie· :olang er geen
enurige sancries ll'orden genonıen
_ regen Jsrae'/. Maar ja, de Arahische
wereld rea!!eert natuurlijl< ver·
·
deeld.''
-~··
or
g
BILL CLINTON TESTEN .
e verkiezingsnederlaag van
George Bush op 4 november zor!!de in Irak voor
geesıdriftig feestgedruis. "Bus~ is
weg, maar onze geliefde leıder
hlijft voor altijd onder ons:·. zo
luidı het in een razendpopulaıre hıt
op Radio Bagdad. En de !raakse
leider heeft daı met de JOngste
rakenenkrisis en aanvallen op Koe·
weits grens!!ehied heel nadrukkelijk willen beklemıonen.
Het optreden van Saddam Hoessein dient een dubbel doeL Aan de
ene kant wil hij de e\genbevolking
duidelijk maken daı hij de teugels
no!! altijd strak in handen heeft en
-da; '<le moeder van aile oorlogen'
nog lan!! niet ten einde is. Aan de
andere kanı heeft hij een duidelijke
boodschap voor de nieuwe Amerikaanse president Bill Clinton: de
lraakse kwestie moet een plaats
krijgen bovenaan de agenda ."~de
nieuwe Amerikaanse admınıstrade verkiezim:en en de amhtsaantie.
vaarding van de nieuwe AmerivoorloDe lraakse leider tracht
president. "We wisten cbt
kaanse
pi!:! tevergeefs - kontakten aan te
Hoessein een wig wilde
Saddam
nieude
krlopen met de ploeg van
de uinredende en de
russen
drijven
we Amerikaanse president. Zo
nt", ald us deze
preside
nieuwe
het
van
heeft hij een aantal !eden
eens te meer blijkt
Maar
CLA.-hron.
Amerikaanse Kongres uitgenodigd
man zich te hehsterke
Iraakse
de
om met hem in Bagdad gesprekken
liet ClinDaarover
misrekend.
ben
te komen voeren, onder meer over
StepGeorge
woordvoerder,
tons
tede opheffıng van het emhargo
l\>:;i~f~l
v~e~
niet
hanopoulos,
gen zijn !and. Tegelijk wil Sadda~
huıdıge krisıs
Hoessein even testen hoe ver hıJ bestaan: ''Hoe de
voor ons staat
opgelost,
wordt
ook
kan gaan, nu de Verenigde Sta~en
een voHoessein
Saddam
daı
vast
atıassıng
de
zich voorbereiden op
daı
wetei1
Wij
is.
oelvrijverklaarde
van de wacht tussen Bush en Clinhij ons moeilijkheden zal bezorgen
ton.
In zijn jongsıe editic ciıeerde de en we hehben de nodige plannen
·
Sıındav Times een woordvoerder klaar."
voor · het
van de Amerikaanse inlichtingen- Tijdens de campagne
hadpresidentschap
Amerikaanse
Britse
dienst CIA. Sarneo met de
vicezijn
vooral
en
Clinton
den
geheime diensten waarschuwt de
CIA al drie maanden daı de Irake- president Gore president ~~s~ herzen de vastberadenheid van de haaldelijk verweten daı h.ıJ ~ıJdens
geallieerden ·zuııen trachten op de de Golfoorlog "het karweı nıet had
(WDN)
proef te stellen in de periode russen afgemaakt".
d.
D
ur
E
..
rs
iv
ak
rik Suv hoeft niet Jang na te
denken. "Dit kunnen ~de geallieerden niet ongestraft laten passeren. Het nieuw~ avontuur
van Saddam zal waarschijnlijk
worden beantwoord met een zorgvuldig geplande strafexpediti~. ·
t-.kn zal Saddam opnieuw een lesje
!eren." Bij het ter perse gaan van
deze krJnt was de VN-Veiligheidsr:.ıad nog in spoedzitting bijeen.
t-.linistcr van Buitenlandse Z.1keıı
Willy Claes. gisterochtend op de
BRT-radio: "Dit is het zoveebte
stapje in het klassieke kat-en-muisspel daı wij sinds h<!! einde van de
Golfoorloc meemaken. Saddam
Hoessein ~heeft het leven van de
-Verenigde Naties zeer moeilijk gemaakt."
De VN hebben Baccbd ook niet
echt in de watten gel'egd. De Amerikaanse chef van ·sıaven Colin
Powell in Foreign Affairs: "De
GolfoorJog was een oorlog met
beperkte doelen. \Ve zijn dus ıe­
recht niet opgemarcheerd naar
Bagdad." Heı oogmerk was: KoeweYı bevrijden en een regionale
ıiran vleugellarn maken. En daı is
gelukı. CÖiin Powell: "Koeweit is
~·rij. de olie vloeiı en Saddam
Hoessein bedrei2t niemand buiten
zijn grenzen". Toch hlijfı de Bushadminisıraıie Saddam achıervol­
gen. Meı V!\-resolutie 687 werd
rraı.: een zware pri js voor de 1\'iedergıırmaclıııng aangerekend. En
resolutic 688 veroordeelde de onderdrukkin!:! van de hur!:!erbevolking. Te2en de wil van de Arahische bond2enoıen in en zonder
VN-stemm{ng kondi2den de VS.
Frankrijk en~ Grooı-Briııannie in
augusıus een vlie!:!verhod ıe zuiden
de ~32sıe hreedıe2raad af. Om de
opstandige sji'ieten te beschermen.
En een paar dagen geleden werd
onder leiding van de VS verordonneerd daı Irak.ook zijn luchtdoelraketten uiı die re2io diende we2 te
houden. Opnieu~v een diktaat zonder VN-sıempel.
Door een niet atıarende rivaliteit
russen Bush en Saddam hlijfı het
Midden-Oosten licht ontvlamhaar.
Het ziet er naar uit daı Saddam als
eerste zijn koelhloedigheid ,·erloor.
Suy: "Maar ja, Saddam is altijd al
onvoorzichtig ge,veest".
Volgens Su~:- hehtJen de geallieer-
den duidelijke volkenrechtelijke
argomenten om terug te slaan. De
Leuvens hoogleraar Intcmationaal
Recht: "In a~gustus 1990 stelden
de VN vanweg~e Irak een daad \'(lll
agressic vast.~Nadat ekonoınisclıe
sancties nict lıiclpeıı, heeft de Veiligheid~raad hct liclıt op groen gezet voor een ınilitaire intcrveııtie.
Om de agrcssie ongedaan makeıı.
Daı is ~chcurd. Er kwanı eeıı
akklxırd ~ver een staakt-lıet-vureıı.
gew)Jgd door röolutie 687. die
zegt ~an welke voorwaarden Irak
moct voldoen om terug normale
l:ıetrekkin2en te kuf'\ııen aangaaıı
met de re~~t van de wercld. InJieıı
Bagdad niet aan die voorwaardcıı
voİdoet. zouden de vijandelijkhcden opnieuw kunnen starten." Suy
meent dat na de jongste cscapade
van Saddam een simpele ıwkla­
ring wm de l'oor:irra van de V':'.Veiligheidsraad hien·oor \oldoende is~ "Zowel op basis van anikcl
51 van het VN -handvest (daı het
individueel of kollektief recht op
zelfverdediging voorziet) als op
hasis van resolutic 687 zou men
een militaire aktie kunnen herbeginnen. Saddam heeft immers zelf
;anleiding !:!C!!CVen door de ·15:
kilomeıer~ hr~de gedemilitarizeerde
zone tussen Irak en Koeweit te
schenden."
DE MQRGEN van dinsdag 12 januari 1993
.ll093
VICE-EERSTE MINIS TER EN MINI. 'i'L.K VAN
DUIT ENLA NDSE ZAKE N
nr93 yan
Turk.ije.
o
Ss:n;ııor
KUUPERS dd ·1 j;ıouari 1993 fNl
ZtljbeschiJck.ingsrecht voor de
ge:ıchıe Minisıer
Kocrdisı:ın bijzonder zw:ı:ır
lleı
is de
ı:oerdcn.
zekcr bckenıl
gcworden is.
daı
de vervolging
ı.a.v.
de Kocrdcn in
Tur).~
Graag vernam ik welke
Europcsc collega's, hecfı
sıappcn
de
geachıe
Mini~ıer,
in
~mcnwerking
or
n wcni'en sıchdnuıig door heı
Ycrschillende doı·pen in de buurt van Sirnak en Mardi
en Su in de provincie Sir·
Hiur
en,
Balver
:
Turks !egcr verwoesı. Enkele voorbceldcn
bi en Seren bij Kulp;
Ka!cdi
;
bakir)
(Diyar
Dicle
nak; Bogaz, Kursuolu en Kelkei bij
in).
(Milld
agj
Maı.iJ
in
Dibelc, Savaı, Seren Darli en Duruk
nıcı ziın
ur
d.
bcweı;en om zclfbc·
gezeı ıencinde de Turk~e auıoriıeiıen ıe
Turk~ )l.J..ll.
de
binneo
en
ıllendc vol.ker
schiklcingsrechı ıoe ıc sıaan aan de versch
l ovcrlcg aanwendcn
Welkc moge!ijkheden kan onzc regcrin,: in inıcmaıionaa
ophoudcn ?
laıen
ıc
nooı
dcze onw:ı:ırdigc ıocsı:ınd bij cen Navo-:londgc
ANTHOORD
ıcncindc
w
.a
rs
iv
ak
ht 1 id over de rcpro ssi c
Ik deel de bezci rgdhe id van het geac
Do Turk! >c
toCf or is.
slach
het
waar van de Koe't 'disch e bevo lldnq
peso GcEuro
de
van
aten
rege ring kent hat belan g dat de lidst
aun do
on.
o
tsord
rech_
de
van
c't#
respc
het
rııeenschap hech ten aan
pc$o
Luro
de
n
bınno
p
egaa
aang
is
verb inten issen die Turk ije zelf
kkin g tot do
batra
Qot
al~
bepa
meer
e,
renti
on!e
Veil ighe idsc
·
rech ten van de minderhede~o
gest art mat hat erken non
De huid ige Turk se rege ring wau hoop vol
zook en naar can apıas­
het
..
met
ı~n
.
iteit
van de Koer disch e roal
krui st door qcwa pur,.J c
door
el
~venw
Dat voorn oQen word
sing o
wolb cpao ldo Koor ditöc ho
terre uraa nsla gen die uitgaaıı van een van qowo ld ep qanq qoko aal
spir
ean
is
Zodo ende
orga nisat ieo
ook van do kant van hot Turk rııen, met talri jke exee ssen hela as
se lege r.
Geme ensch ap, drin qt on~
Same n met zijn partn ers van da Euro peseap aan om via dialo oq con
ring
cage
se
Turk
de
bij
er
land er verd
moge lijk t~ mdko n.
oplo ssing van hat Koer disch e prob leem
om de Turk se rcqc ring voor
Ik laat geen geleg enhe id voor bijqa an .
Zij QOOt nog ecn lanqo
tsen
plaa
te
haar vera ntwo orde lijkh oid
isorinq, de uitba uw van
ocrat
weq afleg gen ap het vlak van de derıı
enrec hten.
mens
de
van
ied
eerb
de
de rech tssta at en
orab le ı:ıembre A prop os de
Je pnrtn gc les pr6o ccup ation !; de l'hon latio n kurd a. Le gouv erpopu
la
me
victi
cst
dont
n
ln r6pr cssio
memb res
l'ımportance que les Etat s
neı:ıcnt turc cst cons cien t de
t de
l'~ta
de
ect
resp
au
hent
de ln comm unaut ö Euro pcen ne attac
erııents pris par la Turq uie
engag
des
ect
resp
au
i
auss
droi t mais
ne de S~curit~, notam dans le cadr e de la Conf~rence Euronp~en
droi ts des mino rites .
des
ectio
prot
ı:ıent dans le dama ine de la
döbll t fait preu ve d'ou verLo gouverncı:ıont turc netu el ııvttlt nu
rech erch er le dialo gue.
et
a
kurd
ite
röttl
ture pour nccc ptor ln
du !ait des exac tions
tonu
main
~te
Cet ctnt d'es prit n'a pas
orga nisa tion kurd e.
ine
certa
une
par
es
l!tr~
r,erp
tcrro r is tes
nce, oö l'ann ee
viole
de
ale
spir
une
it
indu
n
Cett c !litu nt on
t rendu a coup arııon
egalo
s
hela
ises
repr
turqu o s'cs t A plus ieurs
ble d'ex cös.
la Corıırııunaute Euro peen ne,
En acco rd ttvec ses parte naire s de ment turc pour le dialo gue,
verne
not re pays pla ide aupr~s du •JOU
au probl~me kurd a.
scul Moye n pour trouv er une solu tion
er le gouverneıııent turc .
Je ne ı:ıanquo aucu ne occa sion de placen effe t enco re faire un.
il doit
deva nt ses resp onsa bilit es :
tisat ion et du resp ect desl
lon9 cheı:ıin sur la voie de la dem ocra
droıts de l'hoı:ıfte.
w
w
g
Yraaı:
... TURKil E
-- --- ---.
--------
or
SYRIE
1RA K
...... ----
g
36e breedtegraad
ur
d.
IRAN
---- ----
..
VLIEGVERBOD V
rs
iv
SAOEOI·ARABIE
ak
_!2e breedtegraad
,.~
Irak blijft Veiligh eidsraa d tergen met raids op Koeweit
.a
VS.zullen vure n zond er waar schu wing
w
w
w
Terwijl de VN-Veiligheidsraad maandagavond in gesiaten
zitting bijeenkwam om de weer
sterk gestegen spanning langs de
grens tussen Irak en Koeweit te
bespreken, waarschuwde de
woordvocrder van het Witte
Huis, Marlin Fitzwater, in scherpe bewoordingen dat de VS zon·
der voorafgaande verwittiging
het vuur zullen openen als Irak
a~ft wt:igt:ren de VN-resoluties
na~e leven.
De Amerikaanse regering had
een bijeenkomst van de Veiligheidsraad geeist nadat gewapende Irakezen voor de tweede keer
in minder dan 24 u ur op Koeweits
grondgebied waren doorgedron gen en wapen· en materieeld e·
pots hadden geplunderd. VNsecretaris-generaal · Boutros
Boutros-Ghali zei tijdens een be· van Koeweit gevallen. De raids
zoek aan Bonn erop te rekenen vonden plaats onder het oog van
dat de Veiligheidsraad de Iraak- VN-waamemers die erop toezien
se acties krachtig zou veroorde- dat Irak en Koeweit elkaars
len.
grens respecteren.
De tweede Iraakse raid vond
Volgens Amerikaanse bronmaandagvoormiddag plaats toen nen zijn de raids de zoveelste
zowat 150 man in burgerkledij provocatie van Bagdad om de
materieeldepots kwam leeghalen vastberadenheid van Washing·
nabij Umm Qasr. de havenstad ton en de VN te testen. Zij
die zowel door Irak als Koeweit volgen op de erisis rond de plaat·
wordt opgeeist. Zondagavond al sing van Iraakse Juchtafweerbat- •
hadden zowat 200 gewapende terijen ten zuiden van de 32ste
mililairen wapenopslagplaatsen breedtegra ad en de beslissing
in de gedemilitariseerde zone van Bagdad geen VN-vliegtuigen
leeggehaald. Oı'ıder het mate- meer te !aten Janden. Vooral die
rieel waarmee ze naar Irak terug- beslissing heeft al woedende rekeerden, bevonden zich vier Zij- acties uitgelokt in de Veiligheidsderu·ps-raketten. De raketten raad.
hadden vroeger aan Irak toebehoord, maar na de Golfoorlog
vorig jaar waren zij in ha.nden
Dinsdag 12 januari 1993
Gll.l
i
·'
VS st~ e ds me er ge·irriteerd
door plaagstoten van Saddam
Irak haalt volop materieel
weg uit Koeweit .~
Amerika zal toeslaan
zonder waarschuwing
ku
De ~merikaanse legerleiding
weet nıet waar een aant::ıl van de
Iraakse luchtdoelraketten in zuidelijk Irak zich bevindt. Washington's officiele mededeling
dat Irak gezwicht is voor het
Westerse ultimatum van vrijdagnacht en zijn raketten heeft teruggetrokken na ar ongevaarli j kc
posiJies, ~moet volgens waamemers in de Amerikaanse hoofdstad gelezen worden als onderdeel van de politieke propagan!ia-oorlog tussen de Amerikaanse president Bush en zijn Iraakse
·
collega Saddam.
· Amerika zou thans een 'gecalculeerd risico' aanvaarden daı
een van de geallieerde vlieetuigen die patrouilleren in het sJI'iıi­
sche gebied waar een vliegverbod geldt voor Saddam's luchtmacht, wordt neergehaald door
een Iraakse raket. D at risico zou
echter zeer gering zijn. omdat de
door de VS geleide geallieerde
lucht- en zeestrijdkrachtcn in het
Golfgebied thans in de allerhoogste staat van paraatheid verkere n. Zodra een van de Iraakse
luchtafweer-stellingen de radar
zou aanzetten die nodig is om een
raket doelgericht af te vuren,
zouden de Amerkanen in staat
zijn die stelling tijdig uit te schakelen.
Ook indien de gewraakte
Iraakse SA-2 en SA-3 raketten,
zonder al schietklaar te zijn, door
de VS opnieuw zouden worden
waargenomen in de buurt de 32e
breedtegraad, zal volgens Washington 'zonder enige waarschuwing' tot vemietiging van de
installaties worden overgegaan."
In dat geval zal het vermoedelijk bij zo'n beperkte Amerikaanse actie blijven. Plannen van
het ministerie van Defensie om
een grootscheepsere aanval uit te
oefenen op meerdere doelen binnen Irak, zoals vliegvelden en
communicatiecentra, zouden bewaard .worden voor h et geval
Irak een of meerdere· Westerse
vliegtuigeiı neerhaalt.
.
.
rs
i
.a
w
w
w
bin~dag 12 januari 1993
Irak hield afgelopen weekein-
~e vol dat Amerika een diplomatıeke en militairc ncdcrlaag heeft
rd
.
Yan onze correspondent
Marc De Koninck
in Washington
va
De YN onthuldcn zondaıı. vcrDe Ir::ıakse r::ıids op Koeweits
grondgebied. w::ıarbij milit::ıir en der d::ıt zo'n 500 lra::ıkse soldaten
ander materieel wordt meegeno- op 2 en 3 januari al de grens
men. zijn ni ct nieuw. I rak is cr al waren overgestokcn om contaimee begonnen na hct einde van ners, w::ıtertanks, elektriciteitsde Golfoorloe. Bagdad heeft kabels en andere z::ıken mee te
vooral gepooğd zijn- Zijderups- neme n. De militairen beweerden
raketten terug te halen. waarmee dat het om Iraakse spullen ging
zowel gronddoelen als schepen dıe door de grensherziening in
Koeweit terecht waren gekokunnen worden aanıı.evallen.
Maandag drongen Irakezen men.
voor de tweede keer in minder Yolgens de Unikom proberen
dan 24 uur door op Koewcits de Irakezen kennelijk al hun
grondgebied. Zij hadden het ge- materieel aan de Koeweitse kant
mu nt op pakhuizen op een door van de grens weg te halen voor 15
beide landen betwiste marineba- januari. de uiterste termijn die
sis nabij Um m Qasr. In mei 1991. de VN voor de recuperatie ervan
drie maanden na de onderteke- had gesteld. Bagdad beweert dat
ning van de wapenstilstand,/nam dit gebeurt met medewcten va'n
Irak er elf Zijderups-raketten de VN, maar dat wordt in k~in­ ,
weg. Een maand later kwamen gen van de Veiligheidsraad met
de Irakezen terug om de reste- klem ontkend. VN-kringen zien
re nde vier in China vervaardigde de raids als e en van de ergste
Zijderups-raketten weg te halen. provoc::ıtiesdie Irak de afgclopen
Onder druk van de VN-macht weken al heeft opgezet.
VN-secretaris-generaal .Boudie toeziet op demili tarisering
van het grensgebied (Unikom) tros Boutros-Ghali drong daargaf Irak de vier raketten terug. om sterk aan op een krachtige
Kennelijk werden deze raketten veroordeling door de V-eiligheidsraad. De bijeenkomst werd
zondag opnieuw meegenomen.
De VN-waamemers probeer- gehouden op verzoe~ van ~e
regenng.. dı e
den de Irakezen nog tegen te Amerikaanse
houden door hen ~e weg te ver- ·steeds meer geirnteerd raakt
sperren me_t voertuıgen. H et VN- door de plaagstoten van Saddam.
person~~l ı~ ongew~rc:nd, heeft "De VS zullen eisen dat Irak zich
geen mılıtaıre autonteıt en heeft schikt rıaar aile voorwaarden van
alleen als taak _het ~elden van . het bestand waarmee de Golf~s~an~sschendıngen ın de gede- oorlog is beeindigd. We zullen de
mılıtanseerde zone langs de zaak in de VN bespreken en zien
welke actie noodzakelijk kan
grens.
Umm Q::ısr is al jarenlang een ziin", zei Marlin Fiızwater, de
punt van geschil tussen Irak en woordvoerder van president
Koeweit. Tijdens de lraans- Bush. In een zeer duidelijke
Iraakse oorlog van 1980 tot 1988 waarschuwing voegde hij eraan
was h et voor Irak de eni ge toe- toe dat de VS geen voorafgaande
gang tot de zee, omdat de haven verwitting zullen geven als zij het
van Basra was gesloten. Irak vuur openen.
bouwde een grote marinebasis
ten zuiden van de stad, op een
stuk grond van vijf vierkante
kilometer dat door Koeweit werd
opgeeist. De marinebasis werd
vorig jaar door de VN aan Koeweit toegewezen. Irak, dat weigert zich bij deze demarcatie
neer te Jeggen, mocht de stad
houden.
or
g
VS onzeker over positie lraakse raketten
.
geleden, omdat de raketten na
het vcrstrijken van het ultimatum 'zich bevinden waar ze altijd
gewee~t zijn'. Washington zegt
dat spıonagesatcllieten de verplaatsing van diverse geschutseenhcden hebben waargenomen en houdt vol dat Saddam is
'gezwicht' voor de dreiging met
geweld. Experts binnen het Pentagon erkenneo echter dat de
raketbewegingen zich door
slectıt weer boven zuidelijk Irak
eind vorige week. gedeeltelijk
a::ın hun waameming hebben
onttrokken en dat eeii deeL·van
het spul mı 'zoek is'.
."~'::ıshington acht de jongste
cnsıs een gevolg van Saddam's
langdurige 'patroon van uitdagingen' van de Yerenigde Staten
en de Verenigde Naties. De
Iraakse dietatar zou dat gedrag
nodig hebben om in eigen !and
politiek te overleven. De toekomstige Amerikaanse president Bill Clinton, die volgende
week in functie treedt. rekent er
daarom op dat ook hij door
Saddam zal worden getart.
Saddam's zoveelste weigering
om een team van VN-wapeninspecteurs met een ei gen vliegtuig
tot Irak toe te !aten, lijkt de
volgen de 'wilstest' te worden tussen Bagdad en de buitenwereld.
Saddam's klaarblijkelijke tactiek
om voortdurend vlak voordat
Westers militair geweld dreigt
gedeeltelijk toe te geven, zorgt
voor groeiende irritatie in de VS.
'Saddam bepaalt de agenda.
Hij speelt met ons. Dat gaat ten
koste van onze geloofwaardigheid. D at kan niet blijven duren',
aldus een naaste medewerker
van Les Aspin, die minister van
Defensie wordt in de regeringOinton. Sommige waamemers
in Washington verwachten dat
Ointon gebruik van geweld tegen Saddam niet zal schuwen.
Zulks omdat Clinton zou willen
aantonen dat de onder hem 'vernieuwde' Democratische Partij
geen Jast meer heeft van vroegere pa~tische neigingen.
or
g
Franse, Bıitse en Ameıikaanse gevechtsvliegtuigen hebben gisteren, even na zonsondergang,
een militaire aktie ondernomen tegen Irak. De opeenvolgende plaagstoten van de lraakse leider
Saddam Hoessein leidden ertoe dat de Ameıikaanse president in de Iate namidclag het licht op
groen zette voor een luchtaanval. De hele aktie duurde nauwelijks clıie uur en \va..;; al afgelopen
:voor ze offıcieel werd bekendgemaakt.
Geallieerde luchtaanval op Iraakse doelwitten
w
w
w
legerleiding had afgekondiızd.
Jııurn7ılisR-n die aan tıo<"Jrd van het
\·liegdckschip Kirty Haıı·k warcn.
·ln de PerLischc Golf, krcgen \erboJ om nog langer teksten of
bijdragen naar hun redaktics tc
scincn. Iııformele broıınen bij het
Pentagon bevcstigdcn die informaticstop.
>.e
va
.a
D
het schenden van V~-t-.epali!Jgen
niet geduld kan wordef1.
De grensoverschrijdingen van Irak ..
gisteren. kwamen cjgenl'ijk als een
verrassin!!. omdat Baızdad enkeb
uren da:ıi\·oor nog aanbood ınetde
Veiligheidsraad t; gaan prat~n over
de reeks kwesties die tat een krisissinıatie hebt-.en geleid. De Iraak.se
vertegenwoordiger bij de VN. :\iur Hamdoon, overhandi2dt! dinsdag een brief a:ın de Japansc voorzitter van de raad waarin Irak zei
bere id te zijn. tat een konstruktieve
dialoog om te proberen een oplossing te vinden voor de problemen.
Het · Witte Huis re:ıgeerde kort
daa.rop en de toon werd bitsiger.
·-ze (Irak. n.v.d.r.) kunnen niet
resoluties (van de vi\) blijven
schenden en er is een duidelijk
patroon van schending. of het nu
door raketten is of door invallen in
opslagplaatsen of andere akties die
zij hebben ondernomen''. zo verklaarde woordvoerder Marlin Fitzwater. "Het valt nog te bezien wat
daa.r van komt maar, zoals wij
hebben gezegd, er zullen geen
waarschuwingen gegeven worden."
Dat er iets ging gebeuren en nog
wel sneller dan verwacht bleek ook
uit de black out die de Amerikaan-
Ornstrccks vier uur ciıecrde het
pcrsbureau Rewer anonicrr.c Amerika:ınse regeringsbronnen die verklaarden lat p;esident Bush de
toestemming had gegeven voor de
a:ınval. Offıcieel kwam er echtcr
alleen het bericht dat "de VS de
sinıatie nauwlettend in het oog
houden" en dat de a:ınwezige mil~
tairen in de Golf "klaar w.ll-en om
elke opdracht snel uit te voeren":
De Britse zender Sky Television
wist kort daarop te melden dat
Amerikaanse vliegnıigen zouden
zijn opgestegen en dat de a:ınval
nakend was.
Het persbureau Associated Press
voegde d:ıaraan toe dat ook Sritse
Tomado's aan de raid deelnamen.
Nog voor de Amerikaanse re gering
offıcieel meedeelde dat de media
het bij het rechte eind hadden,
meldden diezelfde media - NBC
als eerste - dat de raid alweer
rs
i
e miliraire aktie hing g. isteren de hele dag al iM de
lucht. ~adat Ir.ıa.kse burgers voor de vierde Op!envolgende
keer de grens rr.et Koeweit hadden
overgestoken kwarnen al snel berichten d:ıt de geallieerden niet
langer van plan ~varen om werkloos te blijven toezien. Frankrijk
deelde 's morgensal mee bereid te
zijn deel te nemen a:ın een militaire
luchtaktie teızen Irak. Minister van
Defensie Pi~rre Joxe zei in een
radio-inter.·iew dat president François Mitterrand enkele ciagen geleden besloten had dat Franse piloten, die in de Saoedische stad
Dahran gelegerd zijn, bij een dergelijke aktie ingezet kunnen worden.
"Er zijn plannen om de raketten te
vemietigen". aldus Joxe. "De
Fransen zullen deelnemen aan een
intemationale operatie, een operatic voorbereid door de Britten, de
Amerikan en en de Fransen."
The New York Times had diezelfde
ochtend al gemeld dat Bush ma:ın­
dag met zijn advizeurs een mogelijk militair ingrijpen had besproken. Andere kranten voorspelden
een aanval "op korte termijn" die
drie dagen zou duren.
Ook Londen waarschuwde Irak dat
ku
rd
.
DESER T STORM, TWEE
JAAR LATER OPNIEUW
DE MORGEN van donderdag 14 januari 1993
b<!cindigd was.
-
Em bargo
De aanval op Irak korr.t tv•ee jaar
(min 5 dagenı na het begin van de
Golfoor!oğ. Voor de spanningen
reccnt weer opla.aiden gingen
steeds mL-er sternmen op om het
embargo ıegen Irak op te heffen.
De Koördinatie voofi'Steun aan
Volkcren in de Mde \\'ereld
oproep in
snıurde gisteren nog
die zin de wereld .in~· Belgjsche
ondertekenaars zijn ··~ onde-rmeer
Ja:ıp Kruithpf en Pauf Staes. De
koördin:ıtie ma:ıkt deel uit van een
intemationaal komitee d.at op 17
januari manifestaties organizeert in
Geneve en New York.
"Het embargo tegen Irak bedreigt
nu al meer dan twee jaar alle
Irakezen, vooral kindere n van wie
er elke d.ag sterven bij gebrek aarr
geneesmidde!en, melkpoeder en
medicijnen; :Volgens dokters, onderzoekers en zelfs VN-missies in
Irak zijn ongeveer 170.000 tot
340.000 kindı!ren gestor.·en of bedreigd met de dood", zo staat in de
tekst, die eindigt met de oproep
aan "alle vredelievende krachten in
. de hele wereld om onze eisen
kracht bij te zetten".
elth
Olieprijzen ·
stijgen en
dalen weer
'Saddam gedraagt zich als een gek'
VOOR BAGDAD BLIJFT KOEWEIT DEEL VAN IRAK
\·cıır.:JrJfgx.ınJc lı_ı:~~
gen \vnrJe:1
,,·a.:ı.r;~hu \\·in-
:;~;eYcn".
J.lJu:) Jc
ı:~r:la! ..\li-I!:Ls,;ın :ıl \l:ıjıJ. ı:~c-!,l­
Je na;ır
Ja:ırtıij c\pl:~:et
KLiCI\<:it -
trokkı::1 J:ij;ı··
Clintcın.
uitecnlorcııd
ntini:-;t::r ·;Jn Buizei c·ok d:.ıt B ili
J~ r.!eu'.vc çresiJ.:nt van
1an :ıl !.:s or de hoogtc
\'.\'~rJ! ~el~otı-.:~;1
en J~t hi ı trcıu­
r.ct
brıJ
u::t-~
w~relJ 1ı. ordt i c= er
()p, !:ct
knnf1ikt tU\:><.::1 SaJJ~ırrı
H<xs::irı ..::: l:ct \\-t:c:.:n. D.: Gl'ı:·­
huiJi~c
~er~J:,;cerd
"P (ınıd:ıt
lt:
rı1t:r1l'n lİJt cli-..c akric .. ~:c: Ir~tk \·c:-zwakt de rııaclıt \';ın het iıerri i;end.:
lr;ın 1~rdcr ;;tl d< -.en t<'cr:-cr:~cn.
schcııdt Irak nng oteeJ~
rc~<)lutic:' v;ııı Je \"~il:L'h~iJ,r:ı:ıJ,
Enerzijd,
n:aar andewjJs w iilen -bııJen :ıl s
Egypte ni ct 1.i.:n J:n Ir:ık nog 1erda verzwakt. oı::J~ıt Jit :ıl!eeıı
maar in hct HX'rdc=cl 1 :ın lrJ.n is".
zo steldc een dipl(\ı;:aat in K:üro.
R.:ed, tt: n ti iJe .; an Je G<ılk·oriu:!
was Egyptc ie~cn ec n trıt:.ıle vemie-ti~ing van het lm;ı'.:,..ç militaırc
p~te~til'el rıı.:J:ıt dit Je rcwlutir>nJirc i~lJn1iti'~.:hc re~e~ng v~!~ 1:-:ın
zou hl'lr..:n h:ı~ i.-:·.:, d ::: hcı
\liJJ.::n-Ooc,tı:n tc \crs:crken.
j~ :~·er:?:-:ijki~~1!'~'l \J:ı .c~:\ i=·~~~:~~i:t:
a,Jıc !t.:"'c.ı fL~u:-": le~. ·'·.~• ,_,en
ZlJn tc.l~urgt:~t.:lJ ~:1t ~~ krı::ıh r::e~
Irak J.: :ı:.ınd:!cht 1;ı:ı J.:: ·.;~reld
r.eı::ft :ıfgclcid v;uı l;e: Lr-dis~hPalötijııse Ha:ıgq',A. De ,·erbanninL' \a!l de
r.cn.._
J0(ır
ı:iccr
d;u:
I~r~!~l
..:f{) r~:e;,ıii­
r.Cr
C'"'
>:~Hcn lijkl'n \'("-<.'~:St~ın~crs tç l.İJ!l
\~u1 ccn ı::iiit~ıir~ ~~~::~ tc...:e:ı Ir:ık.
.a
rs
\lens h~ler::2.2.i ::-:h!er een ı;-liiitairc
\ er"c!din~sn('<:ı.:~ic <;~:ıt. Clinton
hc:e!-t . Lt ~-af.u:t Littk Rc....:k. waar
c! ı c ;,;ır~
In de .-\rabi,-:r:e
1İclı tcnıglı.,u,!eııdcr
iv
a
te t'C1 ni,:c:ı
o~ .-\n~erikaa::~
tc=:-ı!J.nd'-C ?..:ı-\.;<!:1
vs'
vl:r.vij;enJ
LiJn tnx:r...:n
'r~rcid ~i-!:1 ··~~ı_:c I'r:w~_--.:_::,.~;;eh.i-.=dc:1
Koeweit
ek
J;ıt
liciıt.
lkt nieuws \·an de luchtaanval op
Irak zorgele gı>ten:n omstreeks
!Su. lO (ıııınidddlijk voor ı.:cn wcrL'IdwijJc stij~iııg van Jı.: olicprij!<.:11 ını.:r 25 J"ll:ırccııt ıxr 1at. &n
uur btı.:r h!ı.:ck ,k prijsstijgiııg van
C'. L'n kork du ur ab de luchta:ınval.
De prij-; \()<ır ec n vat nı wc ol ic
-,ıec:.,: ccr-;t rrc~ .!(ı Jollarcent tot
1~ .s..ı Jollar en J:.ıallic eve n na
ze1 en al Wt.:\:r ı,ıı ongevcer ı S.++
Jollar.
IX oliı.:prijzcn !age n ci nd vorig ja:ır
np ceıı erg iaag niveau. In de
ın:ı:.ınd oktobcr kcndc de intemation:ık olieın:ırkı ccıı prijsJaling, omJat de vrees h>or cen ovcrvcrzadiging v:.ın de wcrclJmarkt tocnam.
IX Vcnczolaanse OPEC-voorzitter
.-\lirin P:.ırra tren~t cinli vol~cnJe
week ecn bezc-ek -:un het \liJJenJ.ur de olicproduOnsten. Hij
ccrcnJe lanJc::ı cnci:- :unzcttcn Je
pw.Jukıic tc t...:;:...:rkcn om ecıı verdere prijsJai!r:; :ı( tc remmen. De
vokcnde
~tcken
OPEC-l:ınJeıı
:-:uanJ Jc kcırı...::ı bij ciLlar ~ "IX
r:ıJrkt \v~cht:c ,1p t:en rcJcn om Je
;:ri;Lcn tc Jc-::: ;;tijgcn en kOO'i,
w :ıl s al ccrJ~r ::cbcurJc. oorlo~s­
gclı.cld", zo t';:kommcnt:tricc(dc
Peter Gigr.ou.\. ccn Anıcrib:.ınse
,!e;,kundi~c. ci,:c;>cn Je marktevo!uıie. Op- gee;; cnkd moment war:n K(>eweit<:< of S::oedisch: c>licDc•or het
t...:d;e:gd.
IC!cien
i:~::Jc!semba;~,, tcgen Jr;ı_l;, kPn
rg
i.'L'll1cntcıı. U:ıt ıııcıclıt ~i'>tcn:n ıınc:
;mar c~ıı-, hlijkcıı tr--:n ]r;ı;ıl,,c:
wcrklie .. k:ı \'Por d: \·icrlk keer ı:ı
eve n zm cci d:ı:!en de :!ren' nıc:t
Kc>C\Icit ,ıvcr'>t:ıL:n uı:ı in-,t:ı!Lıtic:'>
uit dt: \flx::!crc ı::arinc:b::'i" l"ı:ı
( ) ; N - \,,,'[,!c C!ulf()orlog lr;ı.ı!;c,
cr
ei~t:nl:~ır:1 - \\~~ tc hakn.
\\"at
\t.!~,_
n;c~tcn nu urtr~~en.
teze n lr:LI; W<cr Jt under::nrn:n en En lerklarin!,'en v:uı lrJ~~k'>e r"ıliti­
wmr.ecr' daarcı~cr tıeslist de pres i. ci d~t K\>C'.\ ~it a!tijd to ı Irak zal
dent'', zo zei de minister in Parijs. l:ılıJI en hdılırcıı. g()<)iden nog wat
r.:ec=r nlie l'r hct nıur. "Pre-,ideııt
·.ı.:ur hij het \·erdrag ova hct vcrhxl op chemi~cr.e wap.:ns uııJertc­ Bu,;lı wcet J:ıı Kcoeweit decl uitma:ı_l;t 1 an lr:ık. Dat is ce n lıistn­
kcnJe.
"De Jr.ı,:ıkse çresident gedra:.ıgt ri,clı c:ei.'C\ en ~n intem:ıtion;ıic=
\ crJrJ~erl of s~u1~cn::.·.ı.-crin2cn kunıich Je laatste -.>~k.:n :ıls een l:ek".
r.en hf-.tllri:":h 1a.su:wnlc feit.:n
LO stelde Eagkcurger tijlkns .:en
in ter. iew nxır c:: Amerika:ınse tc- niet IT><.ır ceuwiu 1cr:ınderen". zo
levisiczenJcr ABC. "Zijn gcdr:ıg verkl:.ı.:ırJe s~Jdam Hoesscin-. :ıJ­
Iizc=~r .-\tı...kl J,ıt-<!r \l<'h~n in Je
kill1 er nu tc~ l;.!iJcn J:.it rr:ilit.:ıi.-~
re:!erin:.>skr,ınt Al-}n!ur.J:mıri'.a. De:
str:!fn1~ıatre~e!e;ı t~'2cn henı \\'Ofı..:cn nnJerTI~1r:~~r. z~,nd~r Jat nog Jrjak,e-n:ini'lcr \;ın Ddeıı,·ie. :!e-
c;,ı!bt;ıtcıı. die dt: cxp;ımie­
van llal'd:ıd IT<:.'c:ı. d:ıt de
:\ıııe~ika:ııhe - pn:sidcııt C.Jenrgc
Buc,lı "lıct \ı. erk ;ıfm;ı:ıkt" cbt lıij na
de ( j\ ıl r(\<lfi<l!,' ()[1\ nl t"nid li et en
S:ıc!tl;ıııı 11( x:'>'eııı mı ı: it het ;;,del
J><:tl de
Jr:ıııu
.o
D
hij daanı1·,:r dnor joumali\ten werd
onJc=rvraa"d. ook bcvesti:!d _
:..ta:ır in Üa:!dad is men ~ıict snd
onJcr de imlnık 1·aıı wcsters~ drc:i-
ku
rd
e :\ıııerik.:ıan'.<: minister van
Buit.:nlandsc /..aken. Lawrence E:ı:.>l..:hur!!t:r, hJd eistcnx:htend rccd~ 1~rkiiırJ J:.ıt ~en
ıııilitaire ak tiL' < 'f' til wa.'>. "H ct
gcduld van \Va,b:rıgton j, op. lkt
'pclktje hcdt L:ng gcncx:g ge'~uurd. :>kn k;:n ııict toclatcn d:.ıt
S:ıdd:.ıın 1I<><:>.'>C:uı no:.> lan!!er w
<Hll·crantwoord h;uıdelt. D~ Ver<;rıiıcJe St:.ıtcn en htın hnnLL.:enuten
et"~
w
w
w
\·nı::;c;ıı . . :\r~1~i .....·t:c j:rınffi~Hcn h{r
A.merikaanse miliwiren tijdens de ı·orige raid op Irak. bijna dag op dag r-..ı·ee jaar ge/eden.
!Foto
Re~tt.:r)
DE MORGEN van donderdag 14 januari 1993
.,,ii
~vcntı...:t:~c
~Jreiı::ins
van
Ir.:ı~.ksc olicve!~cn ~een ~cnkc!c ir:-. !cd he bben (';:' cl~ mark rp ri j<> . .Iİ1tussen blijkt uiı het j:ıarli_iks st:!ti~tisch m:.ırktovcrzicht \an het
..\ı;:~rika:.ıns ç..::troleuminstituut daı gistercn pb!iek wcrd gemaa_\;t
- dat de VS in een steeds zrotere
matc afhankclijk zijn van de imrorı. De vr:ı:lg naar olie in de VS
bleef vorig j:ıar onafgebroken stij~cn. Het tot:ı!e :ı:ınt:ıl buitenl::ındse
~li~levcrinze:-ı :ı.:o.n de VS bereikte
vorig jaar een gemiddelde van ı 7
miljoen v:.ıten per dag. Dat is 1,6
procent mecr d:ı.n in I 99 ı.
~!aar tcrwijl de konsumptie toeneemt, da:ılt de "ei~en" Aıncri­
k:.ıanse olieproJuktie~ \'orig jJar
vi el dezc produktie terug met 3 .S
proccnt en bereikıe een gemiddcldc
van 7. ı miljoen vaıen per d:.ıg. D:.ıt
is het laagste produktiecijfer sinds
1960. De VS waren in ı992 voor
46.2 procent van hun energievoorziening a:.ıngewezen op import. In
ı991 was dit nog 4 5,6 procent.
'Irak verdiende lesje'
WERELD ·. ··
IN WESTERSE
REAKTIES
NDE
GOEDKEURE
1
... ·-,
.....
..
.
ı.,~.,
._!
~
_ ... ~·ı·.-:~
,,.1---.····:
inister van Buitenbndse
Uen Willv Claes zei
gistcren in Parı_ı'> daı lıı_ı
eo.:rı Amo.:riLıaıı;,e aJ.,tie kl!<.:rı Irak
"juridi;,clı en ı:ıoreel ' ondcrschrijft'". Juridisch is er volgeııs
Claes \.'ec n cnkek l>etwistine. Irak
lıeeti & scx:vcreirıitcit van r.;:;x:weit
is ccıı
Biıl!cvol!!
!!esclıoııdcn.
;\mcribansc akıi~ voh:,ens hct intematiunaal rccht l:Cre~htvaardi~ed.
Uit ınoreel. ctisch -en politick oogpunı merkte de r.ıinister op ,i;ıı
Saddam Hocssein sinds maanden
een s pel van kat en r.ıuis spcclt mct
de Vercni~ı1c ;-.;~tiö. "Er was adı­
tercenvcıl!!ens de lxtwistim: van de
rechten v'Jn de \'~-inspektcurs in
lr.ık, de nJLie over vtr!!~dinc:en
- voor sch:ıı1e geleden tijdens' de
cefin;ıncierd uit
Golfcıorlo12 lraakse o!Tevcrko~n. de m~ilijk­
hedcn omtrent de beschem1in!! v;ın
de K~rdcn en tt:nsloırc de prntık­
men met de plaaı'Sing van lraaksc
raketten in niet :oeeelateıı zor.es.
Dergdijkc aktics ;crdicncn e::n
fıkse reaktie'", :ıldus Claes.
-·~:~- ...
ı:·J
~-
.o
rg
M
Eticlıne \'cm:arsclı:
ku
rd
'lk rew;ccr mı:r d:ıiJclijke
angsr om ırut
andcrmual re: gebeıırt·n
srıwr in de r;,_<f. ·
(Foto Arclıiqi
meldJe daı de vcrkozen Clinton
·;,..:houcler aan s..:lıouder' stonJ me ı
Bıhiı en daı hij diens aaiıpak van
de Jr:l:l-1.; sc le ider S:ıJJ:lın Hoesseiıı
;,tı.:unJc.
iv
a
'"lk zc'.!. n~ct ~rotc (ıvc"rtui\:!inc: lbt
S:ıJJ:ı::, Hoes~'~iıı er !!ecıı Sc}jınJe
a:ın ı::c-et ıwijfclcJ} ":u~ı wiJ. Jc
tl·.ekı>r;:sti 2c re!!crin;.:. zi in töts
zui!en cemen. ~Pr.csldcnt- Clinton
zal ,... ;:.; bJijvcn aandringen cıp de
.a
rs
\Varren Christoof:er. tôekomstic:
Amcrikaaııs r.1i~ister \an Bui ten-_
l;ındsc Zakeıı - onder Bill Clinwıı
- zegde gistcren zijn duidc!ijke c.ın\('>\1:-"~ı.·J:-ırJelijkc n~\:on1in~ \~ın
stcun toe aaıı de be;;!issinc v:uı de ,:e \·.'\-rcsnlutics "
huidigc prcsidcr.t Bush ,,r; mılitair
ıussenbeidc te ko;::en. Christophc:r · De k::~lidıc r::ini,:er \·an Buit<.:nla::Jı....c z~ı~Ln Shi:::o~ Pc:-c~
Een heel
VER~lEERSCH:
kleiı1
'.cr-
klaarde gi~ıerJ\W:J in Paıijs daı
Irak "c: en k\jc \ •:rJ:crıdc''. \'olgcns Peres kan Ir-d "ııict blijven
iıırraan tc!::cn dı: resoiutics v:.ııı ,:ı::
V~reniL:d~ ;-.;aıi::s'" en '"r.iet bliiven
inbrcuk p 1 egc:ı ''P r.et gronJ:;cbiı:J
\an zi_in burbr.Jı::n··. Hij 1.ei r.iet
tc nczı::ı -. ı>nr lr::;;.:..:s.e vcrL:c!Jirıcs­
aktics tc~cn zijn LınJ. Pcft:s ki~c
zijn \crkiJ.riıı:; :ı! tc.cn hij op hct
puııı
;,torıd
s.::kn:taıis-gencr;,;ıi
Boutrns Bnutros-Gh~ii van de \'crcni;.:se :\atics tc rntr::oeten. Boutnıs-Glıaii wou :::isıe:-anınd tee:ı
knrnn~cnt2..1r kv;i}t over de I~ch:­
aam :ıL
beetje oorlog
'\VAAROi\1 IRAK \VEL EN ISRAEL NIET ?'
naar Libanorı werd ook veroorJ.r1<Jcrr'i::ı:d tc geheuren stJ.at i:ı de
Golf. En ik wil tuch deze \T~::ı~ dccld. Het is Juiddijk daı Hoc<ı­
stcllcn · \v;ıarom wordt Hoessein seiıı<> Jadeıı bestrafı worden. ~!et
dcrgclijkc vastsıe!liııg stJ.::it lıij als
\\d cc,an..:till!ıecrd en lsr:ıl'l ııic: ')
Er is,eı:n duidelijk problcer:ı r:;et de propagandist wcer sterk in de Aralraak>e kider die beslissingen ıreft bische wercld, sıerker dan tevoor.''
over ele hoofJcıı \arı zij~ı vol k, De Amcrikaııen spckn te duidelijk
besli<>singen die van cen absurditeiı in de bart van de propagaııdisı?
en eeıı sl~wlıcid zijn die niet zijn te Vermeersch: "Uiıeraard, en in die
vatten. \ laJ.r ik rre!oof ni et dat val zijn de Amerikanen aan hct
Hne'i:,ciıı daı allee; doeı om Clin- ırappen''
ton uit te d:.ıecrı of Bush een laaıstc Dus ıoch afzien van cen klein
keer te trcffcn. 1\ee. Hoessein wil beetje oorlog?
de Arabis.::lıc landen ah ası di ı rr.el- Vcrrr.eersclı: ''Of gelijke akties
den: op mijıı daden wordı wc! voor dezelfde overtrcdiıırrcıı."
gereageerden op die van de Israeli- Dus Israd aanvallen? ~
sche maclıthebbers niet. Hoesseins Vermeersch: ''Gezien het l;ınd
dadcn in Kocwcit zijn \ernordeeld eveneens vercıordeeld is dcıor de
cıorlog'?
Venneersclı: "Toch niet. ik rea- door ek Vciligheidsr:ıad, nıaar heı VN zou cıok hier geen reaktie
(lv1L)
geer meı duidelijke angst om wat uitd;:ijveıı van de -100 Pabıijr.en mogen onıbreken."
VerE:ienne
rnfessor
meers-:h. die in heı verleden
contro\Uside
meermaab
stclliııgen ir.nar.ı c;:n ıijde van de
Golfoorlog. rı;eer.t daı lıij de ınili­
taire aktie v;ın tic :\r.1erikanen van
gisteren nieı wmaJ.r kan vercıorde­
len. "Heı feit op zich is volgens mij
inderdaad ni et laakbaar. De Amerikaııen grcpen militair in nadat Saddam Hocsseirı onwetti ge daden
stelde. Ik voçg er wel a;n toc d:ıı
dergelijke aa'il\al!en zich strikt
mocıen beperken ıoı militaire doelwitten. Zolang er maar rreen mensenle\·ens in ğe\·aar zijıı~"
De teorie van 'een heel klein beeıje
w
w
w
P
DE MORGEN van donderdag 14
ıanuari 19~3
...
lraak se presi dent dreig t met nieuw e "moe der .der oorlo g en
ur
d.
or
TURK/lE
36e breedtegraııd
"--
......
- .....
32e
iv
ak
Eufraof
SYRI E
IRAK
,_, ______ ...............
rs
breedtegraııd
w
.a
\ \. ____
w
SADEDI-ARAB/E
w
Enkcle uren nadat Amerikaanse, Britse en Franse vliegtuigen bombardemente n hadden
uitgevoerd tegen de omstreden
luchtdoelraketten en bases in hct
zuiden van Irak, dreigde presideni Saddam Hoessein woensdagavond met een nieuwe oorlog. "Een nieuwe strijd is begonnen. De Amerikaanse agressors
stonden onder de invloed van
Satan. Met de hulp van de almachtige God zullen wij hen
vernietigen en vernederen. Dit is
een nieuwe moeder dcr oorlogen. Vecht tcgen hen zoals u
voordicn vocht te gen de vi janden
van God", ald us Saddam in cc n
door de televisic uitgezonden
toespraak. llij riep de bevolking
op "cik vliegtııig van de agressor" neer te halen.
Kort tevoren had de Iraakse
VN-ambassadeu r Nizar I Iamdoon in een kcnnelijke toegeving
meegedeeld dat Irak niet langer
overvallen op Koeweits grondgebied zou ondernemen en dat het
VN-vliegtuigen opnieuw zoııtoe­
staan te landen.
De woordvoerder van de
Amerikaanse president George
Bush, Marlin Fitzwatcr, waarsclıuwde Bagdad echtcr dat dit
niet voldoende is en d at cr verdere aanvallen zonder voorafgaande verwitting zu11en volgen tenzij
alle Iraakse luchtdoelrake"tten
ten zuiden van de 32e en ten
noorden van de 36e breedtegraad worden weggehaald. In
beide zones hebben de geallieerden een vliegverbod ingesteld
tegen Irak. Fitzwater sprak van
een "geslaagde" operatie, vooral
gericht tegen de luchtafweerbatterijen. Aile vliegtuigen die aan
de missic hadden deelgenomen,
keerden veilig terııg, aldus Fitzwater, die meteen aankondigde
dat president Bush een bataljon
grondtroepen naar Kocweit
g
Een ''bloedneus'' voor Saddan
.
om hct tcgcn Iraaksc r;ı
te vcrdedigcn. Bronncn in \Va
ington noemdcn de aanval "•
vermijdclijk" na de voıırtduı,
de provocatics van Saddam
afgelopen dagen.
De aanval werd ııitgcvo.
omstreeks 18.30 uıır oıw: ı
(21 .30 ıııır in de Golf) door ı
vliegtııigen van het vliegdcks•·i
Kitty Hawk en van de lı;ı
Dhahran in Saoedi-Arabic. ı\
de actie namen ook in Saoı·
Arabie gestationeerdc Fraı
l\1iragcs en Britse Torııaıl
dccl. 1Iocwcl Amcrikaansc nı
taire bronncn tc kcnncn hadd
gegeven d at h et de bcdocling ,.
Saddam een "blocdncııs
slaan", lcek de aanval vrij ı
pcrkt in omvang. Aile toc;tcll
keerd.en veilig naar hun h;ı·
tenıg. \Velke selıade was aan,
ridıt, was niet bckend.
In de vroege ochtend waı
Irakezen geklced als werklicıl
voor de vierdc opecnvolgt·ıı
dag op Koeweits grondgelıı
doorgedrongen om ıııatcri.
weg te halen van de nıarincb;ı
Umm Qasr. Dat gcbcıırde naı
stuıırt
VN-ambassadcıır llanıdoon ı
KOEWEIT
~
had beloofd daı cr gccn vcnl,
raids zouden plaatwindcn.
Volgcns goedingclidıte bıı
ncn in Washington had lhr;lı
beslissing toc tc slaan maandaı
genomeii. maar was de aaıı"·
ııitgesteld van\\egc het slcd
wcer in de Golf. Woordvocrd·
van de toekoıııstige presidı
Clinton bevestigdcn dat hij vol
dig op de hoogte was gc:lıoud
van hct verioop van de ııperat
en dat hij Bıı~lı hclcnı;ıal ~ıcı,
de. De andere Golbt;ıten lı;.
den wııcnsdag tc keııııeıı gc~e\
daı zij cen acıie, tegen BagJ
zoııden steunen.
J
.,~,
:.:
ur
d.
or
g
. ~ esÇhil tussen Witte H u is en Pentagon over omvang aanvalle n
1- ., - . .
u·sh wild e vee l har der e· actie
• t
.·.
luchtactic beperkt zou blijven,
had hcl Amerikaanse publiek
voorts de overtuiging bezorgd
dat nauwclijks Amcrikaanse levcns op het spcl stonden.
~ . : ·,
. .
'
ıVenet van h~t Amerikaanse
Slechte weer
.inisterie van. Defensie tegen
ootscheepser militaire actielanneiı ~van president George
iısh en diens Witte Huisstaf,
eeft ~.er · volgens bronnen . in
. ashington med e voor gezorgd
.t de Juchtoperatie tegen Irak
errassend beperkt van omvang
~gebleven.
·
;;Minister van Defensie Dick
eney en· de stafchef van de
irijdkrachten, generaal Colin
owell, zouden bezwaar hebben
emaakt tegen de sterke voor- .
~ur van Bush voor een omvflng·!Jk.c· operatie, waarin doelen in
cheelirak ...;...waaronder Juchtlandmachtbases - zouden
beten:-:-;worden aangevallen.
eney· en Powell waren van
~ning(dat; de. VS :daartoe te
. ini~ strijdP'achten in de Golf
ôstauoneerd hebben en dat het
lco van slachtoffers aan Ame- .
li:aan&e.kant te groot was.
rs
iv
ak
Behalve meningsverschillen
'tussen Witte Huis en Pentagon
hebben twee andere factoren bijgedragen tot het uiteindelijke
besluit van Bush akkoord te gaan
met een sterk beperkte actie. In
de eerste plaats hebben herhaal. delijk slechte weersomstandigheden in de afgclopen dagen
boven Irak de VS ernstig belemıherd in de technisch-militaire
voorbereidingen op een luchtaanval.
Bovendien is Bush nog maar
zes dagen president alvorens hij
de macht overdraagt aan Bill
Clinton. De aftredende presideni wilde een strafactic tegen
Irak niet overlaten aan Clinton,
Presldent Bush blijft vastberaden
I>Foto: AP en evenmin met de operatic
van de bombardementen. De tijd na de aanvalsactie formeel wachtcn tot de allcrlaatste moGolfoorlog brak bovendien op 17 Zwijgen over wat er plaatshad in menten van zijn presidcntschap
januari 1991 uit aan hel begin van Irak. D at was de geleerde les van .(hetgeen de indruk zou hebben
de avond, toen heel Amerika de Golfoorlog, toen onmiddelij- ·versterkt van een persoonlijke
lot~:.ic'b~t~ndige· .. 'Tweede zich voor de televisic kon instal- ke reddingsacties voor neerge- revanche van Bush tegen Iraks
olfoortog' heeft gisteren weinig Jeren. Gisteren was het in de VS· haalde geallieerde piloten bin- dietatar Saddam llocssein. Die
· ·j'noties losgemaakt in de Ameri- namiddag toen de operatic zich neo Irak onnodig in gevaar wcr- politickc en meteorologischc
aanse·bevolking. In tegenstel• . voltrok.
den gebracht door de prompte overwcgingen gaven Washinging,: tof: hetL~ media-evenement ·
informatie over nog in gang zijn- ton cc n zcer kortstondig 'ıijdven·
im twee jaar geleden, ontbra- . Bovendien bleven de militaire de acties, De zekerhcid vooraf ster' waari.Q. d~,,~!l,'lYtU· moest
ennu rechtstreekse tv-beelden autoriteiten ditmaal tot geruime• dal de aanval van glstcrcn tot ce n plaatshebben.
·
41 •. ,·~ ~ ~.
w
w
w
.a
. n:
GIIJ
Doı:ıd~rdag _14 januari 1993
llct bcsluit ıoı actie werd
maandagmiddag j. 1. in het Wille
Huis genomen na langdurig beraad waarin Bush naar verluidt
'niet meteen overtuigd was' van
de argumenten van Cheney, Powell en andere militaire advi·
seurs daı geringe actie de enige
verantwoordelijke optie was. ·
Eerder was in het Witte Huis
en op Buitenlandse Zaken de
gedachte ontwikkeld daı Saddam's gezag binnen Irak alleen
maar zou groeien als de Amerikaneo en hun geallieerden
slechts een gelimiteerd militair
antwoord zouden geven op wat
werd beschouwd als een omvangrijk patroon van Iraakse uitdagingen van de wil van de Verenigde Naties en de VS. Een grootschalige 'klap' zou de kans hebben vergroot op omverwerping
van de Iraakse dictator door
diens militaire elite.
Washington is ook bezorgd om
de aanzienlijke militaire slagkracht waarover Irak ondanks de
Golfoorlog nog beschikt, en de
resultercode mogelijkheden van
Saddam om vergeldingsacties te
ondernemen. Bush' besluit nu
een landmachtbataljon naar
Koeweit te sturen, wordt door
critici in Amerika dan ook gczien
als een impliciete erkcnning van
hcl feit dat de Golfoorlog een
'onaf karwei' is gebleven en daı
de VS lraks buurlanden in kweıs-
bare taestand hebben achtergc
la ten.
Overige.ns is het voor de Amc
rikaanse regering ook na de acti<
in wezen nog steeds een raadse
waarom Saddam inet zijn provo
caties een militaire respons vaıı
het westen heeft uitgelokt. Daı
de Iraakse leider daamit bin ne n
lands politiek voordeel denkt k
kunnen halen, blijft voor Wash
ington een moeilijk te volgeıı
redenering. Zeker nu het wester
se antwoord beperkt van om van~·
is gebleven, is het voor Washing·
ton zelf dan ook · een blijvend
raadsel wat nadere militaire on·
dernemingen jegens lrak zulleıı
(moeten) worden.
De verıekering gisteravond
van de Iraakse VN-ambassadeuı
Nizar Hamdoon dat zijn lanıl
voortaan zal afzien van infihra
ties in Koeweit en dat VN-in
specteurs weer zullen mogeıı
rondvliegen in Irak, is een vooı
het Witte Huis inmiddels ver
trouwd soort holle toezegging.
Minder hol is de herhaald<
belofte van Bush' woordvocrdcı
Marlin Fitzwater dat nieuw<
Iraakse provocaties opnieu''
zonder nade re waarschuwing mi
litair zullen worden afgestraft.
Maar het lijkt aan president Bill
Clinton om ervoor te zorgen daı
een volgende bombardementsactie echt afdoende wordten de
omvang aanneemt die Bush zich
had gewenst. __ .
1
or
ur
d.
oktober: Bush geeft opdracht 10 januari: Irak anthoudt een
De aanvallen van woensdag 22
Iraakse tegoeden vrij te VN-taeste l vergunnin g te lanwaren de eerste sinds de Golf- enige
om de VN-wape ninspec- den; handerde n Iraakse arbeigeven
oorlog die bijna dag op dag twee
de hulpverle ning te beta- ders vallen munitiebu nkers binen
ties
jaar geleden begon mct de operanenin wat de VN beschauw en als
len.
tic Desert Storm. Aan de gealvan een Koeweits grondgeb ied en halen
hoofd
Het
oktober:
26
licerde aanval van twee jaar geleVN-inspe ctieteam zegt dat er wapens, waaronde r Zijderups den en van gisteren, gingen tal
aanzienlij ke lacunes zijn in de raketten, weg.
van gebeurten issen vooraf.
door Bagdad gegeven informati e ll januari: Irak legt pratesten
2 augustus ı990: Irak valt Kat:over zijn ballistisch e-wapenp ro- van de VS, Groot-Br ittannic.
weit binnen, neemt het olierijke
Frankrijk en Rusland naast zich
gramma.
emiraat in en roept het uit tot de 27 oktober: Iraakse oppositie- neer; het stuurt arbeiders om
19de provincie van Irak.
groepen vergadere n in het door depats te ontmante len. De Vciı7 januari ı99ı: Geallieer de
de Koerden beheerste noorden ligheidsra ad beschuldi gt Irak van
t~oepen onder leiding van de
over een plan om het bewind van herhaalde schending en van de
Vcrenigdc Staten bombarde ren
president Saddam Hoessein om- bestandsv oorwaard en waarmee
Bagdad, bcginnen een luchtooreen eind kwam aan de Golfoorte werpen.
Iog tcgcn Iraakse stcllingcn en vernovember: De Verenigd e Na- log en zegt dat de gevolgen ern23
installaties in Irak en het bezetıc
ties beeindige n het werk om de stıg zullen zijn wanneer het dit
Koeweit.
landgrens tussen Irak en Koeweit opnieuw doet.
24 februari: De grondoorl og he12 januari: Iraakse arbeidcrs kcte stellen.
vast
gint mct een nachtclijk e gealsraad ren tcrug om hct sloopwerk aan
vcilighcid
De
:
no,·ember
24
licerde aanval. \1cer dan 14.000
van de VN wijst de Iraakse ver- de depots te hervatten .
Irakezen wordcn in de ccrste 24
zoeken om verlichting van de ı3 januari: Gcallieer de vliegtuiuur van de strijd gevangen genogcn vocren luchtaanv allcn uit op
handelssa ncties af.
mcn.
de Irak ter vergeldin g van de schenschorten
VN
De
:
december
9
ı
27 februari: Irak biedt aan de
hulpopera ties aan de Koerden ir dingen van de bcstandsv oorVN-resolu ties uit te voeren inhet noorden op en cisen daı waardcn.
dicn de geallieerd en een bestand
Bagdad waarborg t daı geen bom
afkondiğen. Het Koeweits e leger
men meer worden geplaatst in
eigen
in
terug
triomf
in
keert
vrachtwag ens met hulpgoede ~nd.
2S februari: Amerikaa nse en ge- ren.
23 december : Irak wijst een VNallieerde troepen staken het vuaf dat het VN-bewa kers
verzoek
ren om 8 uur Koeweitse tijd. Irak
vrachtwag ens !aat inspectere n eri
te
strijd
de
op
legcr
het
draagt
en.
bceindige n. Radio-Ba gdad roept bescherm : Een Amerikaa nse
27 december
om daı Irak de oorlog heeft
F-16 schiet een Iraakse MiG neer
gewonnen .
in de vliegverb od-zone in ZuidVan onze correspon dcnte
2.7 augustus ı992: Het Westen
Willy Werkman
Irak. Bagdad dreigt terug te
dreigt cik Iraakse vliegtuig neer
in Tel Aviv
slaan "op gepaste wijze''. De
te schieten dat zich vertoont bense presiAmerikaa
e
aanstaand
neden de 32ste breedteıuaad.
dent Bill Clinton noemt het inciIn Israel is zeer rustig gercaWesterse staten zeggen ct'at het
·ınternationa­
de
van
test
en
e
dent
op de geallieerd e luchtaangeerd
doel is Irak te weerhoud en van
le krachtdad igheid tegen Irak.
vallen op Irak. Prcmier Rabin
luchtaanv allen op sjiitische op- 28 december : Iraakse gevechtszei: "Wij vcrondcrs tcllen dat dit
standeling en in het zuiden. maar vliegtuigen vliegen opnieuw het
situatie in Israd niet zal be'inde
Irak zegt dat zij een geheim plan
gebied van het vliegverb od binvloeden." Minister van Buitendelen.
te
op
!and
het
hebben
nen.
landse Zaken Simon Peres zei
ı septembe r: Franse vliegtuigen
ı993: Amerikaa nse
dat Saddam "cen lesje
januari
S
verheugd
vertrekke n naar Saoedi-Ara-bie
gcleerd".
rissen zeggen dat Irak
worden
functiona
moest
gealde
bij
om zich te voegen
naar de zuideraketten
de voormalige
Arens,
luchtdoel
Moshe
lieerde luchtmach t die naleving lijke zone heeft gebracht, mogezei evenDefensie,
van
minister
van het vliegverbod afdwingt.
plan om Ameride actie "vereen
voor
Saddam
lijk
dat
eens
nse
ı7 septembe r: De Amerikaa
kaanse vliegtuigen neer te schiediend" had. Hoewel Gad Ben
president George Bush zegt dat
de waordvoe rder van Ra bin
Ari,
ten.
Iuchtde
od
vlieg'o·erb
door het
Verenigd e Staten,
De
januari:
7
het wat IsraCI betreft
dat
zei
aanvallen op de Iraakse sjiieten Groot-Br ittannie en Frankrijk
'business as usual' is, houdt IsraCI
·zijn gestopt.
geven, met steun van Rusland,
rekening met de mogelijkheid
3 oktober: De veiligheidsraad Irak 48 uur om de luchtdoel raIrak op de aanval kan reagedat
neemt de meeste lraakse, uit ketten weg te halen uit de zuideren met onder andere nieuwe
tegoeden
e
afkomstig
rt
• ?iie-expo
lijke zone. Irak wijst het ultimaScud-aanvallen op Israel. De beın beslag om voedsel en geneesaf.
tum
king werd via radio en televivol
middelen te kopen voor de Koer- 8januari: De VN zeggen dat Irak
opgeroep en rustig te blijven.
sic
in
dezen
die
gebieden
den in de
VN-vlieg tuigen, waaronweigert
legerwoor dvoerders
Volgens
Noord-Ira k in handen hebben. der toestellen die wapen-ins peczou Israel niet betrokken zijn bij
De VN beginnen schadever goe- tieteams vervoeren , in het !and
de militaire maatregel en tegen
ding uit te betalen aan slachtofIrak.
!aten.
te
toe
fers van de Golfoorlo g. Irak 9 januari: Het Witte Huis zegt
. Toch was er even paniek toen
noemt de betreffend e VN-reso- dat Irak door de bocht is en aan
vıa de Israelisch e televisic radialutie illegaal.
het ultimatum over de luchtdoel berich.ten apgevang en uit Bag9 oktober: lraakse troepen ne- raketten gevolg heeft gegeven.
dad lıve werden uitgezonden.
Hall
Chad
n
Amerikaa
men de
niet.
van
zegt
Irak
Kennelijk in verband met de
gevangen in de gedemilit ariseere militaire actie bleek
geallieerd
de zone aan de Iraaks-Ko eweitse
volde
hem
grens. Irak draagt
gende dag over aan de Verenigd e
Naties.
g
Twee iaar striid tegen Saddam
w
w
w
.a
rs
iv
ak
lsra el ver heu gd ove r
act ie teg en Sad dam
GIIJ
Donderdag 14 januari 1993
de uitzcnding vanuıt Bagdad
te zijn gcstoord en
was cr c en scherpe picptoon in te
horen. Onmiddel lijk na dit alarınerende geluid. dat dced denken aan de eerste waarschuwing
voor een luchtalarm. werd de
gerustgesteld dat
~eyolking
nıets aan de hand" was.
f:Ioewel het erop leek daı de
actıe te gen Irak van zeer heperkteaard was geweest. houdt Isracl
de situatie nauwlette nd in de
gaten en zijn volgens legerwoodvoe rders "gepaste maatregelen" genomen. Van het uitdelen van gasmaskers zoals vlak
voor de Golfoorlog twee jaar
geleden is gecn sprake. In de
afg:lapen maanden zijn de autonteıtcn begonnen de Israeli's die
:vcrouder~e of beschadigde gasmaskers ın hun bezit hadden
door nieuwe exemplare n te ver2
vangen. Ook nieuwe immigranten en pasgebore n baby's hebben
gasmaskers gekregen.
De nog steeds di ep ingewortelde vrees van de Israeli's van de
Irakese Scuds werd niet bewaarheid. Volgens militaire deskundigen was de kans daarop ook
zeer kl~in omdat er nu geen
sprake ıs van een Amerikaa nsArabische coalitie en Irak daarom geen reden heeft Israel met
Scud-aanvallen uit te dagen.
elektronısch
Arahische broeders staan 'PrOVôcOiies van Saddam
bedremmeld ~~~,h~.:~~!~i~~- gGVeji"~~şh·ge~n. andere
~~:r~o~rrespondenı
~~;~:~;:~~~~e:~~~r;:~~~j~~-
k··e·, .U:-7=-Z.·,;e:~~,-·;:'·m
. ~ .,e_,···e:'·-.'·,:·: .
,
., .
.
ur
d.
or
g
_.
. ,.
·
Wat de afgelopen dage';i"ônafWe~dbaar
was geworden , is ook gebeurd: bijna dag op
dag twee jaar nadat de geallieerd en operatie Woestijns tonn inzetten, kwam woensdag een nieuwe actie op gang om Saddam
Hoessein testraffen voor zijn schending en
van de VN-resolu ties. In een bijna identieke herhaling van de Golfoorlo g, heeft de
wereld afgeteld naar het onvermijd elijke.
De afgelopen dagen was duidelijk geworden dat de Amerikaa nse president Bush
niet langer zou dulden dat Saddam hem
f
D
·
blee tergen.
e enıge vraag was nog
wanneer de aanval
zou begı'nnen.
.~
Door het plaatsen van luchtdoelr aketten
in de zones waar de geallieerd en een
vliegverbo d he b ben inge'Steld, door VNvliegtuige n geen toestemm ing meer te geven te landen in Bagdad en vooral door de
overvallen op Koeweits grondgebi ed heeft
Saddam telkens opnieuw zijn.minac hting
. getoond voor de in temationa le rechtsorde .
Om al die redenen had Bush geen andere
keuze dan toe te slaan.
Een week voor hij door Bill Ointon
wordt opgevolgd , is het geen gemakkeli Jke
beslissing geweest. Bush had de beslissıng
kunnen overlaten aan zijn opvolger. maar
dan zou hij diens geloofwaa rdigheid en die
van de Verenigde Naties ernstig hebben
geschaad. In de prestigesla g die hij met zijn
gezworen aartsViJ. and Saddam uitvecht ~h,
was dal het Jaatste wat Bush kon laten· :·
gebeuren. Wellicht is het dat prestige dat.'~
·Saddam nogmaals tot zijn ~~tale prov~:,..;.
ties heeft gedreven. Kennelıjk rekende hıJ
erop de machtswis seling in ~a~hington in •..
zijn voordeel te kunnen uıtbuıten, ma:ır
dan heeft hij zich andermaa l zwaar vergıst
in de geallieerd e strategie. Cinton steunt
volledig de opstelling van Bush en stond al
klaar om zelf toe te slaan zodra hij president
rs
iv
ak
.a
Bij de vlijmscherpe geallieer.le actie tegen Saddam bleef het
Jenauwend stil in de Arahische
wereld. Daı komt vooral omdat
de Arahische Ieiders zich bijna in
een onmogelijke positie hebben
gemanoeuvreerd. Aan de ene
kanı wil niemand graag met Saddam Hoessein verder. Maar tegelijkertijd overheerst het besef
daı Irak zonder Saddam ecn nog
veel groter gevaar betel<ent.
De woordvoerdervan het Witte Huis, Marlin Fitzwater, bleef
gı'steravond hardnekkig praten
over de 'coalitie'. Hij ontkende
nadrukkelijk dat de operatic een
eenzijdig opzetje was van Washington, Londen en Parijs. Ook
landen in het Midden-Oosten
zelf zouden hun rol hebben gespeeld. Maar op de concrete
vraag wie dat wel waren geweest,
trok Fiızwatereen listig rookgordijn op. Hij wilde de betrokken
landen 'niet met name noemen'.
En daar zijn die landen maar wat
blij mee.
Toch zijn ze makkelijk aan te
wijzen. Saoedi-Arabie vormde
·;amen met de Amerikaanse
ıooteenheden de springplank
oor de operatie. Koeweit gruwt
an het idee dat de Irakezen
cunnen terugkeren. Egypte is
nog steeds ni et vergeten hoe Irak
de Egyptische gastarbeiders bijna I miljoen mensen- heeft
behandeld nadat de oorlog te gen
Iran was afgelopen. En de Syrische president Assad heeft een
venijnige vete met Saddam.
Toch houden al deze Arabische 'coalitiegenoten' van de geallieerden zich tamelijk rustig.
De niet al te d(emlocraaetiscsh :geko-a'
Saddam's regıme ook hun eıgen
val kan inluiden. In het gistende
Midden-Oosten, gekweld door
economische recessie en de daaruit voortvloeiende onrust in de
sıra ten, kan de frustratie tot
kookhoogte oplopen. Zeker als
de leiders openlijk· zouden besluiten kritiekloze slippendragers van de 'Amerikanen' zoals de Westerse geallieerden
worden genoemd - te worden.
Saddam is er toch weer in
gcslaagd de 'Palcstijnen' voor
zijn karretje te spannen. Bij de
enorme massa's in de sıraat is dit
Iraakse beroep niet onopgemerkt gebleven. Washington
krijgt het verwijt dat het voor de
zoveelste keer aparte maatstaven
aanlegt voorlsrael. Met de onopgeloste problemen van de gedeporteerde Palestijnen in ZuidLibanon blijft het voor Ara bische leiders een gevaarlijke zaak
zich al te openlijk achter de VS te
scharen.
En daarbiJ· zıt· er nog het grote
gevaar van de to.tale desintegratie van Irak. Sjiieten, fundamen- .
talisten en Koerden hebben al
bijna algehele autonomie onder
de paraplu van het doorde 'Amerikanen' afgedwongen vliegverbod. Dat dreigt de natie Irak tot
een bijna volledig geamputeerd~
staat te maken. Syrie. SaoediArabie en Egypte heb ben zo hiın
eigen problemen met dit 5oort
minderheden. Ze willen graag
voorkomen dat de Syrische
Koerden of de sjiieten in de
Golfstaten losgeslagen raken.
Dan maar liever de knoet van
Saddam, die in ieder geval het
idee van een eenheidsstaat kan
cotp.lheoude~I·U r·l
d·, s. ch
w
.en· mo' re· el gew_ e,tt.,·gd
.
we~~·d~~actierijstwee~devraag:~at'nu?
w
w
.
Een harde actie kan. Saddam even het
· vergoedingen voor schade gelezwijgen opleggen, maar scha~elt hem nog
Ministervan Buitenlandse Zaden tijdens de Golfoorlog·,gefiniet uit als storende factor ın de meest
ken Willy Claes heeft i~ Parijs
nancierd uit Iraakse olieverkocruciale regio ter wereld:. Zolang Sa~~am .
ı;ezegd dat hij een .~m~~kaanse
pen, de moeilijkheden omtrent
aan de macht is; zal hıJ de VS bhj~en
actie. tegen Irak JUndısch e'l
de bescherming van de Koerden
uitdagen en proberen elke vredesregelıng
moreel onderschrijft" ·
en tenslotte de problemen met de
voor het Midden-O osten · te verstoren. ·
Juridisch is er volgens Claes
p!aatsing van Iraakse raketten in
__ Bush draagt d~ariR ee.n grote. Yeran~oorgeen enkele betwisting: Irak
nıet toegelatenzones.,
..
delijkhe'id '"Ooor generaal Schwarzk opt tel
ıeeft de soevereiniteit van Koe..
Derge1ıJbevelen zijn offensief stop te zetten enkele
·eit geschonden; bijgevolg is een
ke a~~.esal~erd~lne~ een fikse
dagen voor die Bagdad zou bereiken, heeft ,.,
.merikaanse actie yolızens het.-... _n:actıe ,
us ae .
-Bush niet alleen verhinder d dat··Sadda m '
temationaalrechtgerechtvaaro'"o'nderdag 14 j'anuarı' 1993 ,: werd afgezet maarheef t.hij de'~i.ti,~}'~j
d
". . ·· ,.:o;,ıı.,;. . W.(,r~·.ıllt>fhli)<·M·•·:ı
g •
·
;
.
··.zijn·'ii~!l.~~l!!
~~~!~~~:.t~\"':-·'.''-~
Uit moreel ethisch en politiek ·
.
. , ... d ,. y-·~~S8ddaiil f.dankbaa r ,.gebruık maken. ,. De 1
) unt merkte de minister op
~~Saddam kan nu allee.n nog wor•• e~ U!. ge-· :(';l(arripioeiı:·vaıı. de· A.rılbische wereld wor- ·
,?'Saddam Hoe~ein sinds .
~bakeld#da<]~ ee~. actıe tegen :ZIJ~-~~fd,i. ~~n·1·1tiffi.:mrrueQ~eer.~.Het,enige wat ~Ll
:aanden ~at en m~ıs sp;elt met 1
!~er._voorlopıg durft ~ht~r.~!:J!'~·~l t- ~~ ôg·'w:Js)ich._o~$~1!~~ ~.outi~'!V~ ~,ı
.e Verenıgde Natıes. E~ ~as \
Jidat,t~-~~e~egen,-yooral"uıt .v.r~,.u..~-..~e'f
·• r-•· ··:~din').)pJS'i~L~et;.,bj~ere C!Dde J
,cbtereenvolgens de_ betwıstı!lg
::: ver5terken.~~Maart•dat:·~te~~~t.ıwı~~~O
)lr.t"'~f'PauiDEBRUYN' ··~
·an de rechten van de YN-ın~ ·· 'moet 'bli~eo dııidCP,~;'~~
.~.-.....~. · . . , __ .,-:4-J"~
)ecteuısinlrak,de!UZJeov_~r·
em
-·
-~·------~·
---- ---·--- .. ·---.--~·---- ..
----------·· --" ' ~·-··-~--.-.
Glll
LuchtraL'd na herhaalde schendingen van
sıandsovcrccnkııııısı cr zccr sncl zou
komcn. Oııı halfvijf in de nanıidılag
stcgcn de vliegıuigcn van ıle ılric
bondgcnoıcn ·op, oıııstrceks kwarı
ondersch.:ıt wordcıı. Tt·,·t·ııs werdcıı
nicııwc dergclijke ,l,lm·.ıllcıı llİl'l ııit­
gcslotcn oııı ık lr.ı.1k~c kiıln dııiık­
lijk tc ıııakcn d.ıı lıl't ık kıı.1litic crıısı
1/oesset'n
kondt~·t
het'lige oorlog aa n
.a
rs
iv
ak
over zcven was de opcratie, die suk- is ıııeılı.ıar anıwıııırd op w.ıı ,lıa.ıksc
provııc,ll ics" wcrdcıı gcııı ıcnıd.
scsvol wcrd gcnocmd , vomlıij.
lk woıırıh·ocrdn v.ıll lıcı \Vitlt'
hıııı
n.:ı.:ır
zijıı
cn
vlicgtuig
,Al onze
basis ıcruggckccnl"', zl'i Wittc llııb­ llııi~. M.1rliıı Fittn-.ıtn. g.ıf ııog Cl'll
woordvoc rdcr M.:ırliıı Fitzw,ııcr. Vol- kon c O(hoııııııiııg \'ıııır de ıııııı ic\·cıı:
gcns hem ıvaren \"lT~chciıkıw l.:ın­ .,Zij g,ı,lıı dıııı.r llll'l lıcı ~dıı·ıııkıı \',lll
lılijn·ıı r.ıkcttl'll
cccrlıasisscn voor r,1kcııcıı gctrıılfcn. VN-rc~olııtks. /ij
Saddam Hocssl'ill plaatsll' lııclıtaf­ lıccıı cıı wccr lın\'l').:t'll l'll oııdcrııt·­
die ~ırijdig zijn
wccrbaııcrijcıı in daı gdıicd. Daı ıııcn .ıııdcrc st,lppcıı
vormdc volgcns de Anıcrikancn ccn nıct dc lıcsıaıııho\'crccııkııııı~t".
ı:ııkdc ıırt'll \'ı'ııir ık raiıl sı.ıkcn
bcdrcigin g vıınr ıle gcalliccrılc tııcsıcl­
lcn die toezidıı lııııııkll ııp ıle ıı.1lc- lrakct.cıı \"oor dc \'icrdc kcn ill l'llkck
dagcıı ı ijd de grcıı~ ııvn ııııı iıı Koc·
wl'iı wapcns l'll ılnıkr ııı,ııcri.ıal op tc
• Bhıdzijdc 6:
lr.ılcıı daı zc tijıklls ık ı;ıılt-oıırlııg
- Frımsc l'lie.qtu(ıJell llt'lllı'll del'! ılılll vaıı 1'J'J ı vcrlorcll lı.1dıkn. 1ll d.ıı
ra id.
vcrlı.ınd :tci de lr.ı.ıksc \'N-,lııılı.ı~~.ı­
- Vıııırqesclıit·dı'lıis en R<'.l·,ı/utiı· 688. dcıır wocnsdag a\'olld daı lr,lk diı pro- Sıııitlımı is lrıık. fr,ık is s,ıı/ıl,un.
lılccııı z.ıl lıcsprckcıı ıııcı .. Uııikoııı"',
- Artibieren i11 mccrılcrlıdıl l(ıJı'll ,ıktie de VN-Koııııııissic vıııır lr.ı.lks-Koc­
l'ılll vVôNII.
'\'L'ihc olı~crvaıic. Die koııııııissk is
lıcnıt·gd oııı ıııcı ıı,ıgd.ıd tc m·crlcgving van hcı vlicgverlıod d.11 1ij \'Oıır gcn over hcl l'\'l'ntııccl ııplı.1lcıı \",lll
lıl'l lıctwistc ııı.ııni.ı,ll.
!ıcı zııidcn \'<lll Irak afkolldigdcıı.
gelıoudo
wrllicı
lk operatir voıııl pl.ı.ıı~ iıı de l,ı,ıt­ [)c: lrıltlksı' tı'lı'ı•isi,· lı'ıılldı· !/İSI<'rt'll bı'ı'ldı'll l'ılll ı't'll dı:zı:/fde dııg
Vcrdcrc dcıaib wcrıkıı
Hoessci1
sırckt over dc doclwiııcn. Wcl wcrd sıc ıl.1gcn ,·,ııı de rcgccı pniodc van de \'ı'l:qııdı'rİII!I ıwı dı• rı~JıTı'lldı· H,ı,ulı-pıırtıf ır,ıımıp prı?sidı:nt Saddam
ondcrsırccpı daı de raid lıcpcrkı w.ı~ Aııınik.1aıısc prcsiılcııı (;corgc Bııslı (1.) :ei dı ll d,· .. fı,·ı.,.ij.iin:(' ı w ı Kiı<'ll'ı'İf zijn dot'lwit bleef E nk ele u ren Iate
tot !ıcı zııidcn v.ııı Irak. oııdcr dc die vıılgcııdc wcck ık ıııadıı .ovn- ıl'l'rd :ijn /,ı,ı.l.ı/ı'/ı,ınılı,ır.lı·ı·rd ,/ıı,ır ı'ı'll !l<'ııllicadı? luchtstrijdmaclıt. (foto afp
32stc lırccdıcgraad dic door ık .ııııi­ dr.l.lgl ılılll Bill Cliııtıııı. Dl'/l' l.1.ıtsıc
Saddaınkoalitic als grcm wcrıl ge- lıcvoıııltidı in !.ilik Hııtk ııı,ı,ır tci de dr.ıdıt gccıı hrcıık lıt·ıckcııı en daı Clıristoplıcr, die ondcr Clinton ıııinh
ı
ırokkcn waarondc r de lraak~c lııdlt­ jııııg~ıc d.ıgcıı lınlı.l.ıldclijk ılılt hcl
S.ldd,ıııı llııc~eiıı cr ni cı nıııcı ııp ter van Buitcnlan dse Zakcn word
Witlt' llııh lıcııı ııp ık lıııııgtc lıidd. rchcııcıı d.ıı lıl'l ,l,llltrcdcıı v.ııı ccıı lıcklcıııtoondc daı de nieııwc plocı:
ınachı nkı ıııag opırnkll.
lk Aıııcrika.ııı'c kiıkrs willcıı dııi· llil'tı\Vl' rcgcı iııgsplııcg iıı W.ı~lıingıon selımıder aan schouder staaı ıııcı de
fitzwaıcr lıckkıııtoolldc ook d.ıı de
Bush.
oınvang van de opcr.ııir ııicı ıııoclıı ddijk ııı.ıkcll ıl.ıı ık ııı.ıdıı~ovcr- lıcııı ıııecr arııı~l.ıg gedı. Warren uiııredendc prcsidcnt
w
,De Amerikaa nse agrcssor hccfı
vanavond tussen zevcn en halfachı
het zuiden van ons !and aangcvallen", zei Saddam Hoesscin wocnsdag avond !aat op de Iraakse tv. Hij kondigde meteen een heiligc oorlog tegcn
de ,Amerika anse Satan en zijn tıond­
genoten" aan en beloofde hcı Iraaksc
volk de zege. Hij riep ıevens zijn
luchtmac ht op bij komende gealliccrde aanvallen ~.terı,ıg te slaan".
De raid, uitgevoer d door ecn honderdtal toestcllen , was zo gocd als
aangekon digd. Uren v66r hct begin
van de raid zegdcn Amcrikaa nsc
bronnen reeds dat de vcrgcldin g voor
de lraaksc schcndin gcn van de be-
he.ı.,·fanrls'(lkkoon 1/ Sa(k/anı
w
NEW YORK/WASHINGTON
(reuter, ap, afp) - De Iraaksc
ambassa deur bij de Vercnig de
Naties, Nizar Hamdoo n, verklaarde woensd agavond dat
Irak niet langer zijn bczittin gen
uit Kocwcit zal halen vooralee r
daarove r ecn akkoord is bercikt
mct de VN-inst anties en zal ook
VN-vluc htcn op Irak nict langer
hindere n. Daarme e gaf Irak toc
op de twee belangri jkste kwcsties waarvoo r Amcrika anse,
Britse en Franse toestelle n
woensd ag na het vallcn van de
rluistem is in het zuidcn van Irak
een luchtrai d uitvoerd cn. Zij
zegden dat ze allcen militairc
doelwitt en bestook ten.
ur
d.
or
g
.Irak bi nd t in na be pe rk te .,.,strafexpeditie""
va n ge all iee rd en teg en mi lit air e do elw itt en
De Standaard
Oonderclag 14 januari 1993
~ı11anse
ı
·,m
.m::ı: kcırrespundclll
.a
vliegtuigen
ııeınen deel aan raid
gcrs-bomme nwerpers te escorteren en tc beschcrmcn tegen
eventuele Iraaksc vliegtuigen.
De Miragc 2000 RDI is de
nicuwste versic van de Miragc .
Het Franse lcger hecft dit type
toestcl sinds 1988. De radar
aan boord van de toestellen
laat toc cventucle vijandelijkc
vliegtuigcn op te sporen en uit
tc schakclcn in een straal van
20 kilomcter.
De woordvoerde r van het
Elysee, Jean Mustelli, zei dat
de Franse president geen verklaring over de raid zou afleggen. Volgens de gewezen Franse minister van Defensie JeanPierre Chevenemen t zullen
,enkele bommen meer of minder de problemen in de regio
niet oplossen". Volgens de socialist die ontslag nam als minister uit protest tegen de Golfoorlog ,.is het twee jaar na de
oorlog duidelijk dat die niets
oploste, integendeel" . ( PVDM)
w
w
w
PARIJS.- Fransc vlicguigcn van hct typc Miragc.UOO ROl namen gistcrcn
.~el aan de raid op Irak. Dat
, crd gistcravond bcvestigd
op het Fransc ministcric
~.-.:ın Dcfensic.
Eerder op de dag zci de Fransc minister van Defensie. Pierrc Joxe, dat zijn !and ,op dk
moment" gerecd was om, sa:nen met de VS, dccl tc nemcn
:an ecn militaire operatic te':n Irak. Volgcns cen zegsman
, het Elysce gaf president
rançois Mitterrand enkcle daen geleden zijn toestemming
voor een eventucle militaire
operatic tegen Irak,
Frankrijk stelde voor de operatic acht Mirages-2000 RDJ
;..T beschikking. Die toestellen
·;tegm op vanop het militaire
• egveld van Dhahran. Ze had_ı -:o als taak de geallieerde ja-
Voorg~schiedenis
van
huidige konfrontatie
BAGDAD (rcuter) - Aan de hı:ıidige konfrontati c
ıusscn Irak en het wcsten ging een langc reeks Iraaksc
provocatics en Westersc drcigement en vooraf. Een
ovcrzich t.
Wcstcn maakt drcigement hard om alk
vlicgtuigcn die bezuiden de 32ste breedtcgraad
\ liL·gcn af tc '>Ciıictcn. Met dcze maatregel wil Wcstcıı
bckttcıı dat Irak l<ıngcr luchtaanvall en uitvoert op sjiicten in
Zuid-lr.ık. Irak bcschuldigt Wcsten crvan het !and te willcıı
opddcn.
I se;wmbcr J<J<J2: Fr.ınsc vlicgtuigcn voegen zich in SaocdiAr.ıbil.; Lıij Anıcrikaansc en Britsc vlicgtuigcn om vlicgvcrbod
.ıf tc dwiııgen.
I 7 seprmrba J<)<)2: Anıcrikaanse presidcnt George Buslı
\nkla.ırt d,ıt d.ınk zij lıct vlicgvcrbod de aanvallcn op de
~jiiL•ten gcstopt zijn.
ı ,ıkr.ı/w 1992: VN- VL'ilighcidsraad lcgt beslag op mccstc
lıczittingen van Irak in buitenland om vocdscl en genccsnıiddckn tc kopcn nıor de Kocnkn en om een begin tc
nı,ıken nıct de vcrgocding van de slaı:htoffers van de
<;olfoorlog. Irak noemt VN-rcsolutic onwcttelijk.
<J ,ıkfı'b.,·r J<N2: Iraaksc .:·ciligheidspcrsonce.ı holdl!t Amerik.ı.ın Chad Hall aa n bıJ de Iraaks- Kocwcıtsc !fen s. Irak
draagt hem 's andcrendaag s over aan de VN.
'·
17 ,ıkrubt'r 1992: Irak en VN sternmen in meı nieuw
hulpakkoord zodat VN hun hulpverlcnin g kunncn \'Crdcrzcttcn.
26 uklıJber !992: chcf van VN-inspekti eteam bewecrt dat er
gaten zijn in de informatie die Bagdad gecft over zijn
ballistisch wapcnprogramına.
27 ukr,ıber 1992: Iraakse oppositie konu in het door Kocrden
gckonırolccrdc noordcn van heı !and bijecn om plannen tc
smedcn nıor de omvcrwcrpin g van hct Saddam-rcgi me.
23 nuvmıba 1992: VN bedndigen markering van grcns
tussen Irak en Koewcit.
· 2-1 nc'l'ı:mber 1992: VN-Veiligheidsraad verwerpt herhacilde
lraaksc verzockcn om handelssancıies op te hcffcn.
19 dm:mbı:r 1992: VN schorten hulpakties aan Koerden in
Xoord-Irak op en ci sen van Bagdad garantic dal hulptransportcn nict mcer gebombardc crd wordcn.
·
23 decembı:r 1992: Irak venvcrpt VN-cis dat V:'ll-mcdcwerkcrs hulptranspo rten in noorden begelciden.
2 7 ,ft>cmıbı:r 1992: Amerika an se F 16 schict Iraakse .\1iG neer,
die zich in vcrbodszonc in Zuid-Irak vlicgt. Bagdad dreigt
crmce ,op cen gcpasre manicr" wraak re nemen.
28 decmıber 1992: Iraaksc vliegtuigcn dringen opnieuw
binncn in verbodszonc .
5 januari 199 3: Amcrikaansc funktionaris scn zeggen dat
Irak zijn luchtdoelrak ctten vcrplaatst heeft naar zuidclijke
vcrbodszone. Ze vrezcn daı Irak van plan is Amerikaanse
vlicgtuigen die het vliegverbod afdwingen ncer te schieıen. •
7 januari 1993: met steun van Russcn, gevcn Amerikanen,
Britten en Fransen Irak 48 uur om luchtdoelrak ctten tc
vcnvijderen uit verbodszone . Irak legt ultimatum naast zich ncer.
8 januari 199 3: VN maken bekcnd d at Bagdad verhindcrt d at
VN-vlicgtuigen op Iraaks grondgcbied landen.
9 januari 1993: volgens Witrc Huis Iegt Irak zich neer bij het
ultimatum. Irak ontkent.
10 januari 1993: bonderden Iraakse arbeidcrs doen inval op
muniticbunk ers op Koeweits grondgebied .
II januari 1993: Irak legt Westers protest naast zich neer en
stuurt arbeidcrs over grcns om wapenopslag plaatsen bij
Umm Qasr tc ontmantelen . VN-veiligheidsraad beschuldigt j
Irak van herhaaldelijk e overtredinge n van de bestandsvoor - :
waarden.
l
12 januari 1993: Iraakse arbeiders gaan voort met ontmante-l
!ing van opslagplaats en op Koeweits grondgebied .
l
13 januari 1993: voor de vi erde opeenvolgen de dag dringen li
Irakezen door in het gebied van Umm Qasr.
- ·
27 <111.</llstus 1992:
lr.ıak'>c
g
'\ ''- ''-. • '- •' • • •'" • •
or
PARIJS - Minister Clacs
zei ons gistcren in Parijs dat
hij de geallicerdc reaktie tc..;cn Irak ,zowel juridisch
als moreel onderschrij ft".
Hij was niet verrast door dat
nicuws, dat hem bercikte
tcrwijl hij de konfercnıic
bijwoondc voor de ondertL'kcning van de Konvcntie
die allc chemische wapens
vcrbicdt.
De ınini~tl·r had gistcravond
.ıa het diııer op de Qu..:ıy d'Or<lY nog l'Cil ~poedbijcenkoınst
•ı hct programma van de mi:-,ıers van 13uitcnlandsc Za·n van de Europc~e Gcıııcen,·hap. llct onderwcrp daarvan
was 13osniC, ınaar allicht zoıı
:i.:ıar ook de aktic tegcn Irak.
waaraan de EG-landen GrootBrittannie en Frankrijk dcl'inaıııen, ter sprake koıncn.
De geallicerde operatic tegen
ak h jııridisch gerecim ,1ar:gd, zo zei Claes. omd.:ıt Ir.:ık
ıct zijn pron>eaties van de
ı• ın gs tc da gen, tınder me cr Lıin­
:ıcndringcn
op
Koeweits
·ondgcbicd, rcsolutics van de
·ilighcidsraad ovcrtrecdt. Bo~dien, aldus de ministcr. ,is
zel fs gee n Vl' -resolutie no-
'--
d.
Van onze vers/aggeefster
~•
rs
iv
ak
aktie moreel
en juridisc:h
rechtvaardig
•' u• •• • '- '- •
ur
_. •;:,
van ccn lidstaat van de Vcrenigde Natics gcschondcn
wordten dat.land om iotcrna:tionale bijstanq vraagt".
Ook moreel vond Claes de
aktie gcrechtvaard igd wcgcns
,het konstantc kat-cn-muisspel" van de Iraaksc leidcr Saddam Hocssein sinds hct cinde
van de oorlog om Kocwcit.
Saddam bcmoeilijktc. zo zei
hij, van bij de aanvang !ıcı
wcrk van de VN-in~pekteııro; eıı
hindcrdc ook de hulpvcrknin g
aan de Kocrdcn. Gckoppdd
aan de provocatics van de laatstc dagcn ,verdient daı ecn
fiksc rcaktie".
Over de uitnodiging van zijn
Franse ambtgcnoot l{oland
Dumas om na hct ufficicd dincr nog cen bijccnkoın~t van
de Twaalf in hct kader van de
Politickc Samcnwcrki ng tc
houden licp de minister nict
over van cntocsi;ısml'. , lk Wl'l't
nict of hct crg dficicnt i'> ccn
vergadcring tc houdcn diL' pa\
om halfelf ·s avonds bcgiııt".
Laat in de naıniddag had de
minister ook nog gcen c:nkd
ontwcrp van cen coınmunique
gczicn. ,maar wc hcbbcn nu
toch al cen agenda van de
vergadcring gekregcn".
De twaalf minisıers zoudcn
cen rapport krijgen van de
voorzittcr van de EG-mini~ı,eı:.­
raad, de Deen Uffc EllcmanJensen, en van lord Owen die
namcns
de
Gcmccnsci)ap
mcdc de Gcnecfse vrcılcsKon-,
fcrentie over ex-Joegoslavie
voorzit. (MD)
De Standaard i:i~nderdag 14 jan~ari 1993
te g en ak ti e van Westeı;t
!}·,~"·'ii~ J\rf,J-bifit~n
__,.,...___
di~ a~~;~~~ı'i~~ va~. Ir~k~k·.ı:ri:;d~'
-
---- -
····-- ----- -·
rs
...
.a
w
w
e
Voor de lnstelling van ccn ,de rcpressie van de Iraaks
delen
veel
in
lking
rbevo
burge
de
en
bezuid
.vliegverbod
zccr
32ste en benoorden de 36ste van Irak, ondcr ıneer en
gcbicd
de
in
elijk
reccnt
gede
en
breedtegraad, berlep
allieerden zlch expllclet op met Koerdische bevolking".
Resolutic 688 van de Vciligde
heidsraad van de VN. In dat Die .operatles ,bedre igcn lc
ationa
intem
de
en
vrede
1991
dokument van 5 aprll
eiste de V-Raad dat Irak een ,.velligheid in de reglo", stclde
einde zou make n ·aim 'de te- :de V-.Raad va st.
.
.
lt,·;:: ;.
·pressic tegen zljn ·burgerbe- . ·ıL
cineen
n
metec
moet
Irak
·
·
.
·.
·
·
·
·
, volking. , -·· · :.
aan. die repressic
· Resoluıle 688 veroordeelde de maken
De Stan daar d ı dond erda g ı
en ecn dialoog op hct getouw
zetten ınet het oog op het
rcspckt voor de ıncnsenrech­
ten en de politicke rechıcn
van aile Iraakse burgcrs, luid-_,
de hct vcrdcr. Verder moest
Irak volgens de'resolutie toegang verlenen tot de in tema·
tionale hulporganizatics. De
Raad voegde cr mctecn aan
toe dat hij de zaak verder
nauwgezet in het oog zou
houden.
14 janu ari
Reden voor die ommekeer ls de
vrees voor de groei van de anti-wcsterse versic van het Arablsch fundamentalisme, waar zelfs Saoedi-Arabic
vorig jaar mee te maken kreeg, en de
heropkomst van het islamilische Iran
als groot mach t. in het Golf-Rebied.
·
· ··'
·
Dat is ook voor Egypie,. dat ·ın een
binnenlandse oorlog met zijn fundamentalisten verwikkeld is, reden om
te pleiten tegen verdere ontwapenlng
'
van Irak omda t dıt land de enlge
barriere is tegen Iran.·,~·'·..
' '
' ·. ·
··
Een Iran d at er dooi Egyp' ie; samen
met Soedan, van wordt beschuldigd
de oorzaak ·te zijn van de fundamcntalistische agitatie in Egypte en in de
hele moslim-wereld.
'93
______ _
___._...RE
Paul VANDEN BAVIE
-- -- -- -- -- -- -
Resolutie 68 8
w
t:ex~·s
. .. .
iv
ak
. '
\·;"': ;: · .
interpreteerden dergelijke koromentaren als een stap naar de rehabilitat Ic
van Irak door de Golf-statcn.
ur
d.
or
Toen ~lnister al-Sharaa sprak v~n
rijk. Een ver~~d· waarbij Rustand zich
lO(:fi5:dat~alVOnd ıı·ı:ır.~ı.
r meer wat betreft de ..meeste Arabischc afgevaardig•Arahische wereld". De ~ordaimse. re- met reserves, .ondegeweld om het te den" bedoelde hij daar ook de delegagering daarenteg·en· vermee_d woens- .. het gebruik van
· ties uit een aantal Golf-staten mee.
ot.
dag, voor de. aanval, eeri~ officiele · doen naleven, aanslo
d~
Die ui~er~! di~~retc st aten gaven oer
ongen
hun
aan
uıtıng
tıjd
JC
va lt kommentaar te geven. 1· ~#)t;
voorb!
erıng
v~rgad
je
'iJIIWfm~~ti·~·~·~-~~·ı., .envoorbı
t
de.ne
, , De twec voomiüimste~;Arabische. · En op min
.
~
ls ters .van B.uıt~nlandse . gen vıa perskommentaren
de
van
.
ırak,
tegen:
oorlog
de
in
cn
genot
•
·bond
.:·
...
ll-..t
;
·
..
nr.· hr\mh<
,:.
Kairo
ın
Lıga
sche
Ar.abı
de
van
. ·'E ·· te ..en'Sift.le wei erden de voov Zaken
. · 'Palestına
c~ Farock
teun te vertolkte de Syrısche minist
. .
de pro- bf'PJ·edage~· J~ideÜJ"kgenl~e,:s
over
e
malaıs
ene
algem
de
raa
al-Sha
.
.
{' li
h
r. al-Kiıali~i (Het
· monarAklıba
krant
_De
it
1
doelw
als
Irak·
van
ken
schier- geven aa~ dun ~est.ershe oai it egeno-- het uitzoc
..... ~ .....u
de Golf) ın Bahreın vroeg·
meeste Arabi- Nıeuws van
n . door te zegge ndat_ deongel
m het altijd Irak is dat
eEgyptısc e~ n sterva
waaro
gs
n
onla
wan Koe- _te~. Zowe
ukkig
cn
ardlgd
afgeva
ı~~m~J·~~~!~~eı~~ıvakin
.Moesa als .. :, sche
ties moet naleven terwijl
en Buıtenlaı;ıdse Zak en ~mr eneraa
resolu
VN
·de
V.
d
l van
en
g · de Egyptısche sekretarıs-g
maten ~~ t~ee de ont~lbare andere over Palesteina
dode
de Arahische Liga Abdel Esmat Me- , ren 1het · ~i etw;
Bosni
in
den
mlsda
che
Servis
e westerse an en de
op de··- hgewtc ten
guid -hielden zich zo opvallend
eren.
Jelter blijven.
an
.
t
.
dlt
·
d"
,
k
1
,
re~
ıneql_
,
. va te, at waamemers _
.
wet
de
boven
ısracl
•waaro m zou
Jor- teerden als een afkeurlng.~ .. ~.>~~··-~iSaoed
het
at
d
ook
was
e Janden worden. . Opvallend
Syrie ve. rzet 'zich ·af,. geruimi(_Jijd , st~~n terwiJ"l anderties van de Veilig- Arahische blad AI-Madjalla (Het Tijd·-···-····__a.,eaarıvaıtsnıam
de resolu
een tegen de ontmanteling ien verdere . verplicht
jongste numaad ult te voeren?", vroeg de schrift) in cen van zijn het niet het
heidsr
·:de
ks
ondan
Irak,
van
tiging
vemie
het
of
rp
opwie
:onrecht dat
vraag
de
mers
Isra~l
naar
zing
tussen de twee lan-· minister in een verwij
nt werd om de sancties tegen
k~f~V,olk':~werd ··aangedaan sedert oude vijandschap
openlijk de In- dat resolutic 799 van de Veilighelds~ momep te hçffen en d it niet langer te
laakie
us
amasc
den._'D
Golf-oorlog van
Irako
van
tatic
erbod in augus- raad In verband met de depor
Joı·da;am;e parlem ents· stelling van een vlicgv
laten afhangen van de val van presie Verenig- 415 Palestljnen zonder meer terzijde dent
doord
rak
Zuid-I
e
boven
,W
tus
at.
Arabiy
el·
Abdc:Y
Saddam Hoessein. Waarnemers
ltter
völ)lil
__ ____
nni~eri Frank- · schoof,
n.eu:en einde komt aan de Staten, Groot-Britta
, .. ' ·. ::
-··
g
ilı:ti~eh'hanteren:tıpee mate~~J~~e'gewichten
Hoessein i~ Irak, Irak is Saddam Hoessein ·
Volgens recen!e tclevisiebeclden gaat hij ook
.· . P\,:heı:!momerit'dat de jongste ·aanval
, . ''detgeallieerden al breed over de scher- na de ncderlaag ın de Golf-oorlog nog overal op
fmefıVan'CNN 'NBC BBC en zelfs de VfM bczoek: zwemmcn, bidden, handen schudden.
;,ae~ifieerd wei'd/spe~lde de ıraakse tv een maar dat is een wcl d<?Ord~chtc illuzic. Saddam
· ~~eep'';kalirie 'vioolmuziek op de achter- kom~ nog zelden uıı. zıJn zwaar bcwaakre
$ğtôridfvari het portret van De Leider, Sad- schuılpl~ats - mc.t bcrıchtcn en bcclden wordt
'dmh Hoess'ein '( 55 ). Dat voorval is t eren d er kwısııg geknocıd.
Toch word ı. zo hcı oudc vertrouwde bccld
'de diktaior van wie de ond~danen
'(moeten) hbudcn in wie zc (moeten) s~ksesvol in stand gehouden: Zoals hct bij een
dıktatar pası, werd er in de Jaren ıachtig rond
"k'
. , I .. . . · . . '
ge 0Y~~%~~$}~~lf'ıı~h bbrgeld ınge~ met de fişmır van Saddam. cen onvoorwaardclijkc
· S .. lt ·ı·; tısso J?-1 . e en us toc een_. vercrıng, een mytologıc gcvormd. Vooral de
,.,.,,..~ ,,yan, waa~heıd, want Sad~am H~es~:~ jeugd,moest,_g~nadeloos bcspccld wordcn, zel fs
;Ş~~"-~7eft het,,ıdeaal yan de dı~ta!or be~·· regcri ·de ?udersıı;ı.,Tqen zUn waarheid, teugcn
re!kt •. ın elke.:stra~t, .~n elk huıs, ın. elke en fantazıe zodanıg vcrsmolten daı zc onmogc~u;ıke,l on!.moet hıj ZIJn portret: J:?e jeugd lijk nog uit elkaar ıe halen zijn.
Maar Saddams zclfvertrouwen vcrbergt para..!m!,te.e.ı:t.. zıJn __ ~apsel. Saddam ıs JC broer
·(Big,B,rot4er), Jevader, de.. trouwe soldaat, noia, want hocwcl zijn wil in Irak absolum is,
de,.: staatsman, een be.doeıen,, een Koerd. kan hij d oor zijn ecnzame positie van rcrrcur
weinig mensen vcrtrouwen, zeker na de jongste
:Saddam is .Irak. Irak ıs Saddam.
';'t~Saddam .Hoessein aa n het werk zien is een ncdcrlaag. Saddam hceft zich omringd me ı
beeld. vol nonchalant en vadcrlijk-vriendelijk mensen van de socnniıische dan uit zijn gezelfvertrouwen, een imago dat hij kan ophou- boortesıad, maar zelfs die moeren er soms aan
_ gelovcn _ zelfs lcuerliik.
t'
ht t k
.' d t h'. ..
de
~. ..
. .
. n na a .. · 1J ZIJ~ ec e, oe oms ıge en ver
mee.rı~e~,vıJa~~~~ ~~}rak met geweld onder de . S~~~am Hoesseı.~ al-Tıkrııı.w~rd als Saddam
Tıknil ın 1937 nabıJ de stad Tı~~ı. ten noordc!l
ı~e1~!5f.eeg.,'! ,, ;;~ .:l.....:..:..~ ~ .__ --~ -··
van Bagdad, geboren. Zijn v~der Hoesscin sticrf
kort na de gcboorıc van de Jongcn en ccn ooın
nam de opvocding over. De lcgcrofficier had cr
vooral plezicr in zijn,n~~f a~ ıc ransclcn en de
n~ef ~~.erde al vanaf zıJn uende wapens van
.
.
dıchıbıJ kenn~n.
Op school..hep het nı et goe~ af, ~1aar ı~ ~e
knokplocg bıJ studcnıcnrcl~cn ın de Jaren vıJfııg
k\~~m. Saddam '~cl aan z~.n !rckken. Aan de
ınılııaıre akadcınıc wenl hıJ nıet toegelaıen en
ook de lcgerdienst gin~ _aa~ h_eın voorbij. Dt~s
ondanks hcı sroere ınılıtarısııschc vcrtoon ıs
Saddam nooit een echıe ıniliıair gcwccst. In
k_~isissitu~tics draagt hij_stccds he~ ~ın.iform v~~l
zıJn part~J, daı gocd lıjkt ~1p mılııaırc klcd~.
Saddam ıs d us ccn burgc~~ıkıaıor; hct lcger ıs
onderworpen aan de partıJ.
.a
rs
iv
ak
'vobr
ur
d.
or
;~!!«.::dam
g
.f.,
'93
w
w
w
De Standaard, 14 januari
Wapens
.
..
Yo.lgcns de officıclc versıe was Sadda~l .al
~eel Jong ecn trouwe a~~ha~gcr v~n d~ so~ı?l~s~
ııschc Baath· of HcrrıJz~nıspa!."J· ZıJn ccrstc
?PS~tckendc daad voor dıc part.•J was de mo~rd
ın Tıkrit op een vooraanstaandc aanhange~ '.an
sterke man Abdel Karim al-Kasseın. De leıdıng
van de partij hield rckcning mct Saddams
geslaagde akrie, toen ze in 1959 een achttal
manneo sclcktecrdc om president Kassem zelf
koud te maken. ·
Dat liep rtıct cen sisser af. Saddam ımı
gckhıngeld hcbben en werd in het bccn ger aa kı.
ınaar hij lieı zijn ,hcldcnmoed" later hoog
optckcncn in zijn myıologic. Wanı Saddam
reddc zijn makkers, werd cr bij de Irakezen
ingcpompr. Als vluchteling in Egypte wcrd hij
door president Nasser ondcrhouden, maar wcgcns zijn psychopatischc repıııaıie en poliıickc
onbetrouwbaarheid wcrd hij nooit door zijn
idool onıvangcn.
De gezochte Saddam was zo cynisch om uiı
Egypte een telegram mct gclukwenscn tc sı u
ren ıoen zijn slachtoffer Kassem in 1961 Koc
weit ann~xeerde. In 1963 kwam hij ıenıg ıocıı
de Baathısıen een coup .Pleegden, maar neg~ıı
maa.r:ıden la ter werd hıJ gevangen . ıoen zıJıı
partıJ de ma cht aa n het leger verloor.
In 1968 greep de Baaıhparlij met generaal
Ahmad Hassan al-Bakr vreedzaam en defintkl
de macht; Saddam werd de sterke man adııcı
de scherm~n. In 1979 had hij genaeg van dl
oudc presıdent; Saddam nam. de macht en
,zuiverde" op een bloedige manier de partij. Dt
oppositie wc~~ leuerl!jk v~!der uitgeschakel~~
De BaathparliJ werd cıgenhjk de Saddampartıı
Saddam is geen militaire strateeg, daı bcwcchet debacle van de achr jaar durende oorloı
ıcgen buurland Iran. Hij was pas gocd een jaaı
president toen hij zijn la nd in die 1ihzichtlozl
strijd stortte. Sindsdien groeit de opinie in dl
wereld d at Saddam een machrzi~ke ge k is dk
alles moeı krijgen waar hij zin in heeft. De inval
in Kocwcit in 1991 was daar het.· zovcelsll
.
.. .
.
bewiJ's van.
·' · ·: ·•·. · '
.
··
.
. Saddam ıs een moedıg en volhardend man.
dıe ec~ ter ?e~n complexe pr!lblem~n de. ba?~
k_~n. Sımphsıısche of dramatı~~he oplo_ssı~~cıı
zıJn daarvan_vaak ~ct gcvolg:.Eıgcnl~~k ıs hı) dı
perfcktc bcJıchamıng va~~ 1 Zijn.panıJ met CCI
grooı doel: een grote Arahische natiefmet.c!eı'
partij en een leider.
Aciller Saddam zit een geoliedc machine diı
de bcvolking bewerkt door de hele Iraaksı
geschiedenis ·te herschrijven. Ze vvringt zich iı
bochtcn om ook de islam aan hel Baathisme t•
binden. Zelfs de sıamboom van de leider wen
deskundig oıngcbogen om de sjiieten in tı
palmcn.
---
HE TW EE KE ND
TI
VA
E
N
DE
ES
C
Beide partij en:
"oorlog onvermijdelijk"
BagdacıBush
en Mitterrand
overlegden
twe emaa
w
w
w
.a
or
d.
'MET OLIEPR IJZEN
ZAL WEINIG GEBEU REN'
ur
G
na zonsopgang drie Irak i's Koeiweit binnen en openden het vuur
op een patrouille van het Koeiweiı­
se Jeger. De Koeweiti's beantwoordden heı vuur. Een Iraki werd
gedood. de ıwee anderen ı:ıewond.
Een van de gewonde Iraki•s kon
worden gearresıeerd, de ıweede
ontkwam.
Irakese burgers of militairen waren
voıige week de grens verseheldene
keren overgesıoken. Volgens. de
Verenigde Sta ten was dat een "flaırranıe - schending" van de VNresoluties. Die rfaakse grenso,·erschrijdingen en andere incidenten
waren de direkte aanleiding voor
een militaire raid ıegen ır.ik. die
vorige woensdag wei=d. uiıgevoerd
door Amerikaanse, Briıse en Franse vliegruigen.
Irak meldde gisteren daı zijn luchı­
verdediging en vliegruigen Westerse toestellen in de buurt van Mosul
in heı noordeiı van het !and hadden
verjaagd. Mosul ligt ver boven de
32ste breedıegraad, waar een
vliegverbod voor de Iraakse luchtmacht geldt. Radio Bagdad meldde
~t _de ~--1~~~er~e_diging
omstri:eRsl a ii ur twec:"vi]anaeıijke
vliegruigen op~de vlucht had gedreven.
De woordvoerder van het Witıe
Huis Marlin Fiıi.waıer bevesıigde
de Iraakse berichıen daı Amerikaanse F-111-ıoestellen door de
luchtafweer van Saddam Hoessein
onder vuur waren genomen. Fitzwater kondigde mete~n aan daı de
Amerikaanse luchtmachı in aktie
was geıreden. Boven Noord-Irak
haalden · Amerikaanse gevechıs­
vliegtuigen een Iraakse Mi2 neer
en bOmbardeerden ze een radarstation met luchıafweerinstallaties.
Om 19 uur gisterenavond begon
dan de raid met kruisraketten te gen
een nukleaire installatie in de ontniddellijke buurt van Bagdad.
ı
Parijs.
'~~M het voorbije weekend heb-
ben de Fransc president ~fitterrand
en zijn uittredende Amerikaanse
ambtczenooı Bush. samen met hun
stafchefs. ıoı ıwec ınaal ıoe besprekinczen cze,·oerd o\·er de ıoesıand in
de Gol(
Jean ~fusiıelli. de woordvoerder
van de Franse president zei daı de
iwee leiders een lang ıe!efooncze­
sprek hadden gevoerd zaterdag -en
zondagnamiddag. Daarbij hadden
rs
iv
ak
isteren en zaterdag werd het
uur na uur duidelijker daı
het Wesıers bondgenootschap en Irak naar een nieuwe
ınilitaire krachırneıing afsteYenden. De bijzondere kommissie van
de Verenigde ~aties. belası met de
ontmanteling Yan Iraakse massavemietingswapens. wees zaterdagavond een Iraaks aanbod af.
De Iraakse leiders verklaarden zich
bereid de veiligheid Yan de VNinspektievliegru1gen te waarborgen, als ze tenminste heı Iraakse
luchtruim vanuit het westen via
lordane zouden binnenkomen, en
nieı vanop het grondgebied van
aartsvijanden Sacedi- Ar.ıbie of
Koeweit.
Het Witte Huis verklaarde daı Irak
de VN-resoluties in zijn geheel
moet naleven. Beide partijen hadden het onophoudelijk over een een
nieuw gewapend konflikt. In Bagdad kwamen gisteren meer dan
20.000· betogers hun sıeun aan
Saddam Hoessein beruigen. De beıogers herdachıen de tweede ver. jaardag van de Golfoorlog. Iraakse
~. rege'ıjngskriıigen voorspelden . daı
de geallieerderi of de Verenigde
Staten binnen 24 uur opnieuw zul- leiı aanvallen. 'De oorlog is onvermijdelijk', aldus lraakse regeringswoord voerders.
Funktionarissen van het Amerikaanse minisıeric van Defensie
verklaarden gisteren tegenover de
Washington Post min of meer heı­
zelfde. Volgens hen zal een nieuwe
geallieerde- aanval zwaarder zijn
dan die van afgelopen woensdag.
Zondag Icwarn het aan de lraaksKoeweitse grens zelfs ıot een gewapend treffen russen lraakse poliıieagenıen en een patrouille van het
Koeweiıse leger. Volgens een
woordvoerder van het Koeiweitse
minisıeric van Binnenlandse Zaken, drongetı zondagochtend kort
g
De aanval op de Iraakse hoofdstad
. van gisteravond kwarn niet onveıwacht.
Gisteren klonken van beide zijden
strijdlustige geluiden en ook op het tenein
werd de weg geeffend. Zo trok een Iraakse
patrouille de grens met Koeweit over en
werd er gevochten met Koeweiti's. De
Amerikanen van hun kant haalden een
Iraakse Mig uit de lucht.
·zc
!ıcı
o\cr Jc Iraaksc ·wciccrinc
om onvoorwaardelijk de ,·eilfgheid
van V~ _,·!iegtuigen boven !ıet
Iraakse grondgebieJ ıe garanderen.
De Amerikaanse en Franse ministeries van Buitenlandse Zaken en
beide sıafchefs pleegden het hele
weekend door meı elk.a::ır overle2
over mogelijke nieuwe sırafmaa~
regelen tegen Irak. Een woordvoerder van heı Witte Huis \erklaarde daı presidenı Bush ook
permaneni in komakt sı::ıat met de
Britse re!!erin!!.
In Franse reieıingskringen wilde
men bevesti~en noch ontkeMen
daı er Franse gevechtsvliegıuigen
beırokken ware-n bij de incidenten
van heı voorbije weekeııd boven
DE MORGEN
heı Iraakse lu.:htruim. De Franse
!uchtmacht ['es.:hikt O\er 3Cht \li·
raf:: e F- 1CR-' erkenninestc'<:~­
ıeiİen op c!e Turkse b:ısis in- In.:ir·
lik. Zes van ~e :!.:hı F:-.:.r.se \lira!.:~
:000- geve~l::<i0öiellc:!ı. die ~n
het Saoedid·.e D:Jır:ın gest:ıti<'­
neerd zijn. n::~en 'l'n~t: . ~et:k aan
de ge::ıllieerce r:ıid :egı::ı lr:ık deel.
Olieprijzen
Op de
inte:.1atioıı:ıle l'lieıııarkıen
V<!f"\'acht
~:ıcıı ı._ıvcri~cns ~ccn
od tc
czroıe schokke:ı. zeTfs nle ı na de
escalaıie ,;;.n gİ<.terJ\ond. E.\perten van het Inıemationale Eııenrie·
ı!EAı
\OOrspelderı
Die
zouden er maar komenn als er
Iraakse represaillebombardementen zou uiıvoeren te2en Koeweiıse
en Saoedische olie-insıallaıies.
De Westerse landen beschikken
over een straıegische olievoorraad
van 90 dagen.- En sinds okıaber
zijn de olieprijze.n met 20 pet.
gedaald als gevolg van het uiıblij­
ven van een nieuw prijzenakkoord
binnen de OPEC (organisaıie van
olieproducerende landen). Ook de
prijs van de Noorzee-olie is gel
daald van 21 dallar per vaı in
agentschap
ıreen drJ~ti~he prijs~ıijgingen.
v<ın !naanda·;ı
18
ıt:ınuari
1993:
g
or
ur
d.
In Bagdad werd gisteren massaal beroogd als sreıın ~·oor Saddam Reuter!AFP
oktober tot 17,6 dollar vorige de prijzen verder zullen blij\en geeft aan de Amerikaanse druk en
woensdag. de dag van de nieuwe dalen. Zij gaan er zel fs vanuit daı he ı VN -emban!o te!!en Irak
anti-Iraakse raid. De meeste ex- een lraakse nederlaag tot drastische wordt opgeheven~ zal e~ massaal
penen voorspellen zelfs daı bij prijsdalingen zal leiden. Als Sad- lraakse olie op een toch al oververnieuwe bombardemenıen op Irak dam Hoessein verdwijnt of ıoe- zadigde markı terechtkomen.
rs
iv
ak
Al Gore wil Saddam als
oo;rlogsmisdadiger bere chten
oekomstig vice-president Al
Gore riep zondagavond op
een tribunaal voor oorlogsmisdadigers in te stellen om de
lraakse Jeider Saddam Hoessein te
!aten berechten. Hij weigerde te
bevesti!!en of Saddam gevangen
zou worden !!enomen. mocht ~daı
tribunaal hem schuldig achten.
T
w
w
w
.a
Voor de Amerikaanse ıelevisie ·e af
Gore de raad om Saddam Hoessein
voor een tribunaal te da!!en. een
voorstel daı hij reeds ianceerde
voor Bill Clinton hem uitkoos om
kandidaat vice-president te worden. "Ik zal er zeker op aandringen
daı daı gebeurt," sprak Gore. ''Heı
sıaat onomstotelijk vast daı er oorJogsmisdaden werden en worden
begaan. Daı blijkt uit de talrijke
berichten die me Iden daı· de !!eweldplegingen tegen de ıwee groıe
groepen dissidenıen in Irak onver- ·
minderd doorgaan, terwijl VN-resoluties hem uiıdrukkelijk oproepen daarmee te stoppen.'' aldus
nog Gore.
Hij sıelde daı er forum s bestaan om
Saddam te berechten, maar hij
voegde eraan toe dat het nog te
vroeg was om te zeggen of Saddam
gevangen zou moeıen worden genomen, wat te vergelijken zou zijn
niet de beslissing van de Verenigde
Staten om de voormali!!e le ider van
Panama, Manuel Noriega. gevan-
Al Core.
gen te nemen en voor een Amerikaanse rechtbank te dagen.
"Ik denk daı het een tikkeltje te
hypotetisch is.'' sprak ,Gore. "Het
hangt in de eerste plaai~ af van de
vraa!! of er zo een tribunaal bestaat
en <ervolgens van wat een dergelijk tribunaal beslist." Net zoab
daı
Reitier ,
~ieu;~
.1
de
Clinton zei Gore
administratie het lrak-beleid van 'i
president Bush steunt, met inbl!~"­
grip van Bushs oproep aan ~et}
lraakse volk of het Iraakse leger :1
om te Iraaksele ider van de t~oon te ,i
stoten.
DE MORGE~ v~rı maandag 18 ıanuari 19~.~}.;
Tw ee bo mb ar de me nte n ko rt na ell<aar
AL RAS HEE D HOTEL GERAAKT
,
'
;,
r.
or
g
(
Torcıf A:i.~: in hcsprck ing mcr Swfdum
d.
D
ak
ur
e lu.:ht boven Bagdad werd
op de tweedc ~·crjaardag
van het begin van de Golfoorlog verlicht door luchtafwcergcs..:h'Ut. Getuil!en zagcn de eerstc
;akctten o ın 19.30 o~zc tijd ri..: hting zuidcn vlieı.:en. "lk hoorde
dri~ explosics en~ zag twce ludıı­
doclraketten afgevuurd worden in
ver~chillendc &kn van de stad,"
aldus ce n ooggetuige. Onı.:cveer
vijfticn minut~n lat~r raakte ecn
•hombardcment het minisıeric van
lnformatie in het centrum van de
stad nıaar de li..:htı:n hleven aan en
de c!cktricitcitstoı:voer wercl niet
..ondcrhroken. Verı.cer bleef Lloor
de sıraten rijJcn. Hct eerste sıxr­
vuur. daı ongı:veer tien ıninutcn
duurde. hegnn eve n la ter opııieuw.
s,ıııııııigc geıuigcn zciden tijdcns
lı tt t'' ec de txımbardcment otık
gr,ııı-1-lucht r:.ıkcttcn' gchoord tc
hctıı-.cn. De: Iraabc staatste!cvisic
lict tijdcns h:?t bonıhardcmcııt ı:en
opnamc zicn ,·an een tocspraak ,·an
S:ıJ.:bın Hoessein over de tweede
vcrj:ıardag van de start ,·:ın Lle
GLılf(xırlog. ·
w
w
w
.a
rs
iv
bri~k \an nu~le:ıire wape~ :ı:ın de
Iraaksc autnriteiten ecıı ['<?r~nnn hcen h:ıJ ~c,lingcrJ Or Je \ lcıer
ranJ \:lll B:ı:J::J h:ıd a;ın!.:eval!en
'eel
liep
cr
Lijn tııııgckL>mcn. Op C\:\ ''crJ al J:ı;:en gb,,rlın:cr, en
ı~~ct larıgc :{~t:ınLI,r:ıketteıi.
tr.
i
,\,.~ı
gcspe.:u!ccrJ d~tt hct lııer een a:.ııı­
becl,Jc:ıı
De ı-.c·dıiet;n:2 rr.et bnge aistanJ<;,,,,k
d.ıt
\·,,ıc:en-; C\\.
\'olgen<> cıoggctuigen werd aan het \:.ıl ,·an Jc Ir~ıkeLcn betwf. m:ıar
\o!gje op e;n dag \Jn
r:.ıkettcrı
kr;ıter
n
ec
cr
''~h
hPtt:l.
ct
h
-\an
haJ
n.
eind"c van de twcedc raid in lıet dit werJ bter in nviıfel !!ctwkke
ıus;;cn Ir:ık en de
'panni:ıg
grııtc
..
cı~
ep
n 'an drie ın:tt:r di
centrum \an B:ıghuad ook hct Al Een lrakcö zci d~;t e;n van Jc gölage
t:ıı ha:ır \\'öter~e bt'nJs:enoten.
\'S
,on-~cl
H,ıtclp.:r
hrecd.
ıııetcr
z..:,cn
lıct
van
R:ısheed Hotel ger:ıakı. In d:ıt hotd raketten in de ,.<ı,ırtuin
zei Jat ıneııo;cıı zıc·h ıı~ı~ır de -..:huıl­ S:~c!J:ıııı H• .:,:'<!iıı 'prak e~rJer op
verblijvcn Je' Il1eeste buitcn!JnJsc lıPtel was ingcsl:.ıgen en een dccl
...:~ ~tı~ n~ ct Li i:1 ~:;inister v~:ı De'~ın de lnbh\ \Crııictı!!de. \'er- kt:lJcr h~h.!~.kn ge-..i'\i·'cd. ni::~~r ı.!.::
jounı:ıli,ıen en een ploeg \·an lıet
f~:1-..~e ~ .-\i H::~~~:i ~1-\l~ı~~J en
~:1~c'
~tren
\ı.
dwa:ısde men~en '' erJcı'i het htıtd 1.10k Ja~1r -~e\ı. t)ıh.kn
nieuw~tation C\\ dced er twee
:~nJ::r~ lciJı.:rıJc lr;::ı.:Ü~\C re~cr]n~~­
len.
jaar geleden ,·erslag van de eerste uitgclıolpı:n. C\\ zei Jat de exkJen z,•:::, 'ice-prenıicr- T:ı;eq
ı­
Pcııtı;,:()ı
een
In \\'a,lıin!:t(ıJI Lei
raiJ np Baghdad die de Golfoorlog plosie raınen uit de tlıbby had
Lıeeı;
.\Lız.
\'S
de
daı
ıerJ~r
,\·oorJn
ral
inluiJJe. Bij de aanval zou \'Oigens gesiage n en ~tLıelen en tak ls O\ e
DE MORGEN van maandag 18 ıanuari 199~):']
'We zijn teruggegaan
om het werk af te maken'
g
DER DE RAID
OP IRAK
'
overwinning in de moedcr van alle
oorlogcn". Hij riep het leger op de
eeallieerde akties te vergelden.
Dit zou inmiddels ook eebeurd
zijn. Volgens een geallieerde militaire woordvoerder in Saoedi-Ar::ı­
bie hebben de Irakezen een r::ıket
afge\ııurd op de Saoedische olie- .
haven Dahran. De raket, waarschijnlijk een Scud, is volgens de.
zegsman neergehaald voordat ze
h::ı:ır doel had bereikt. Dalıran is de
thuisb::ısis van toestellen van de
eeallieerde luchtmacht.
Üp radio-Bagdad werd gisteren gemeld dat bij de aanvallen op het
zuiden en het noorden van het !and
21 doden zijn gevallen. Een persoon zou gewond zijn gera::ıkt.
Tevens zou er schade aan miliıair
materieel zijn aangericht. RadioBagdad meldde tevens dat acht
Arnerikaanse kruisrakenen werden
neergehaald tijdens de aanvallen
van zondagavond.
In Koeweit werd melding gem::ıakt
van het sukses van de lucht::ıkties
tegen Irak. Een VN-medewerker
meldde gisteren vanuit Koeweit dat
Irak ten gevolge van de Jucht::ıkties
de. omstreden grensposten aan de
Koeweits-Iraakse grens heeft gesloteri.
De posten zijn omstreden omdat ze
gevestigd waren op voormalig
Iraaks grondgebied, dat na de
Golfoorlog door de Verenigde Naties aan Koeweit is toegewezen.
Volgens de woordvoerder van de
VN-waarnelraaks-Koeweitse
mersmissie hebben de Irakezen de
:.rH1P~'IV-'.~c-~- .. :. _ ..
zes giensposten in de gedemilitari.,Saddam .
zeerde zone "verwijderd". Hij zei
··sa(idaffi' Hussein sprak gisteren op er niet bij of ook het personeel
~rıi~crBagdad van een "Iraakse werd teruggetrokken.
oestellen van de Amerikaanse, Franse en Eritse luchtm::ıcht hebben gisteren voor
de derde maa! Ira::ıkse radar- en
bestookt.
luchtafweerinstall::ıties
De. ::ıkties vonden pl::ı:ıts in de
in
. no-;1y-:.ones
zogen::ı:ımde
Noord- en Zuid-lr::ık.
Volgens een woordvoerder van het
· Amerikaanse ministerie van Defensie w::ıs tot de aanvallen besloten "om de installaties te vemietieerste
de
bij
die
gen
luchtmachtoperatie niet waren vernietigd". De geallieerden beschouwen de installaties beneden de
32ste en boven de 36ste breedtegr::ı:ıd als een bedreiging voor hun
vliegtuigen die boven Noord- en
Zuid-lrak p::ıtrouilleren.
"De ·aktie is ondemomen als antwoord cip de Ira::ıkse pogingen om
installaties met grond-luchtrakenen
op te stellen in de verboden gebieden ·en Iraks openlijke schending
van de no-fly-zones", zo zei Paul
Clarke, een woordvoerder van het
Wine Huis. '"We zijn teruggegaan
om het werk af te maken... .
Een korrespondent van CNN in
Bagdad meldde echter dat de aan. val niet alleen tegen radar- en
luchtafweerinstallaties gericht zou
zijn. Ook zou een onbekend ge. bouwencomplex in de stad Samawah ):>estookt zijn. De stad ligt in
de· nö-Jiy-zone op ongeveer 200
km ten zuiden van Bagdad. Arneri. kaanse -. regeringswoordvoerders
wilden dit bericht echter niet be· ,.
; vestigeri. . _
Nuha al-Radi · 'Waarom
al die haat tegen ons
or
r
w
w
w
.a
rs
iv
T
Nulıa
al-Radi. (Foto Filip Cia us)
'w::ı:ırom
blijven ze
steeds maar weer dezelfde doelen bombarderen" Elk van die verdomde rakeıten kost een kwart miljoen
dollar of meer. In pl::ı:ıts van de
honger in de wereld te bestrijden
worden er miljarden uitgegeven
voor de vervaardiging van steeds
meer geperfektioneerde vemietigingswapens. De nieuwe wereldorde is moord."
Daı schreef de 52-jarige lra::ıkse
kunstenares Nuha al-Radi twee jaar
geleden. Tijdens de 42 dagen van
de Golfoorlo2 hield ze haar "Da!!boek uit Bagd::ıd" bij. dat zopas bij
Kritak is verschenen. "Misschien
klinkt dit wel nai"ef', zegt ze,
"ınaar ik was er twee jaar geleden
vast van overtuigd daı het niet tot
een oorlo2 zou komen. lk kon er
niet bij daı de Amerikaanse presidem ons zo haatte en bereid w::ıs zo
vee! dood en vemieling te zaaien.
Natuurlijk hebben wif een grote
fout gemaakt. \Ve hadden ons
moete'ii teru!!trekken uit Koeweit
voor 15 januari 199 ı . Maar toch ...
Waarom al die haat tegen ons ?"
DE MORGEN van dinsdag 19 januart 1993
•
,
•
"Het ereste moment jn de oorlog".
zegt ze>w::ıs niet eens het bomb-ardement op de schuil.kelder in Ameriya. Dat w::ıs natuurlijk verschrikkelijk: de Amerikaneo dachten dat
de bonzen van de. Baathpartij zich
in deze kelder hadden verscholen.
M::ı:ır in pl::ı:ıts da.lrvan bleek hij
vol te zitten met'gewone mensen.
Hele gezinnen werden weggev::ı:ıgd. En toch w::ıs er nog erger:
de l::ı:ıtste dae. De mensen z::ıter:
toen helem:ıal aan de grond. De
Amerikaneo beweerden dat dit een
'schone' oorlog w::ıs. M::ı:ır al die
bruggen. f:ıbrie\en en huizen dan·
De l::ı:ıtste nacht kregen we ek
zwaarsıe bombardementen te slikken."
l"uha al-Radi is bijzonder bine:
over de ge:ıllieerden. "Zij kenne:
m::ı:ır drie soorten Arabieren : tern•
risten. rijke oliesjeiks en tota:ıl i:
het zwart ı:ehulde vrouwen. D:ı·
hier eewon~ mensen leven, ont2a:.r
hen. -Bush zal de eeschiedenis 'ni e·
ineaan als held. ~::ı:ır als szewetenloze vemieler. Hij heeft steedbeweerd daı hij niet in oorlog w:ı
met het lra::ıkse volk. Dat hij da·
maar eens in Irak komt vertellen. ·
"Maar ja", zegt Naha al-Radi. '\\i
hadden de ambitie om een sterk e:
onafhankelijk !and te worden. D;,
wordt van niemand in het :'-.b:lden
Oosten geduld, behalve van Israel
En dat 'inoet zo blijven. Wij zij:
Ir::ıkezen, geen Joegoslaven. Or.
!and bezit enorme petroleu;;voor
raden.
Het Westen heeft van het ~lidder
Oosten een grote puinhoop ge
maakt. En dat gebeurde met Ar:
bisch geld van de Saoedi"s. c:
Koeweiti's en de andere rijke Gol:
staten. Niet de demokratie, nic
Koeweit was inzet. Het ging or
olie. En als Bush dan toch -niet mt
ons volk in oorlog is. daı hij da
snel het embargo opheft. \Var
vandaag sterven lr::ıakse kindere
vooral -als gevolg van ziekte e
ondervoeding ... "(WD!'-
d.
ak
ur
Na de derele raid op Irak worclt in binnen- en
buitenland zeer vereleelci gereageerel op de
akties van de geallieerden. Waameıners
menen verder dat 'scheuren merkbaar zijn in
ele zogenaamde anti-Iraakse koalitie'.
-
•
,.
-
!..n .,_ ,-,
'Aanval in 'no fly' ~zone niet gerechtvaardigd'
ONDUIDELIJKE SAMENHANG ANTI-rn.AAKSE KOALITIE
.
B
or
g
.
w
w
.a
r
si
v
ak
ur
d.
voor Turkije een belangrijke buur
ijde derde raid die gisteren het argument 'naleving van de'VN~ koalitie."
waarmee men dient 'sanıen te leonvrij
ook
zijn
door de geallieerden op Irak resoluties'. lk begrijp daı nicı. De geallieerden.
ven' en daı kan het land tot een
Turnıe.
sıellingna
hun
in
duidelijk
zo
maanden
al
werd uiıgevoerd, werd snel Kijk, heı is nu toch
voorzichtigheid aanporren."
zekere
wat
dagen
duidelijk daı andermaallraakse ra- daı het moeilijk ligt voor Saddam kije had de voorbije
dan nog de groıe volgelinzijn
Wie
geallieerde
van
genonıen
afsıand
te
na
resoluıies
darinstallaties werden gevizeerd in Hoessein om .die
de Verenigde Staıen?
van
gen
zijn
wccr
toch
steldc
de zones waarvoor een vliegverbod. Jeven. He ı is al nıcer dan ıwee jaar de akıies maar beschikking. Suy: Suy: ''Grooı-Rriııannie uiter.ıard.
ter
ied
grondgeb
.
dwarsligı
daarover
daı de ınan
geldı. Volgens experts is er voor
enkel belangsıelling De Egyptcnaren steıınen nıct de
een dergelijke aanval geen groen Mijn vraag lu id ı: waaronı precics 'Turkije heefı Koerdisıan gcbcıirt. lippcn, dı: Saocdi's ook, maar edıt
in
wat
voor
T
die reaktie vandaag
lichı gegeven al stellen de gealook nıaar toelating akticf dcclncınen aan de akıies
lieerden, en meı name de VS, wel Suy meenı daı Bush de voorbijc 1let !and heeft het gebnıik van docn ze niet." Jordanie en Egypıc
voor
gegeven
g
afrekenin
jke
de toelating te ·hebben gekregen. dagen een persoonli
het luchtruinı wan- waarschuwdcn gisıcren offıciecl
Profe'ssor Suy (KUL), voormalig forceerde in de Golfkwesıic. "Hcı Juchıhavens enom de hcschcrming voor ce n escalatic van het konflikı.
ging
het
neer
cen
van
naır.ıp
advizeur van de VN-sekretaris-ge- lijkt de nijdige
n. Tensintıc is Irak (ML)
neraal: "Het enige wat in daı 'no- afıredend presidenı. Voor nıij is de van Kocrdista
Tocn
gckonıen.
ınouw
de
it
u
fly' -gebied ge ldı, is daı de Irakezen aap
~/
boven die zöne nieı mo gen vlie- · Israel in 1981 nıet een bombardcgen: Ze mogen daar wel hun raket-. : melll een lraakse aı6oınreakıor uit-.
ten opstellen, daı wordt niet verbo- schakelde, werd het daarvoor verden in die zone. lk begrijp dus de . 'oordeeld in de Veiligheidsraad.
felle reaktie van de geallieerden · Wanneer men iıu duidelijke doelen
. besıookt in Irak, zçgı men: het lig ı
..
niet."
in de lijn van de VN-resoluties. Nu
Buitenvan
De Belgische minister
landse Zaken Willy Claes blijft bij gebnıikt men die Veiligheidsraad, ·
zijn uitspraak van vorige week en ııls alibi bijna, ierwijl heı in deze in .
stelt daı de akties van de geallieer-- feite gaat om de uitschakeling van
den tegen Irak wel juridisch ge- elk nucleair potentieel in het Midden-Oosten."
rechtvaardigd kunnen worden.
Suy : "lk zelf nıaak graiıg een Zondagavond blee k plots daı ni et
onderscheid tussen wat nu gebeurt alle geallieerden heı ecns waren
en wat vorige week gebeurde. Vo- meı de tweede raid. Frankrijk stelrige week hadden we als uitgangs- de daı de aanval met knıisraketten
punt duideli}k te maken met een op doelen in Bagdad een 'Anıeri­
schending van de soevereiniteit kaanse operaıie' was.
van Koeweit. Daar diende dus een Suy: "Heı lee k er inderdaaö op daı
reaktie op te komen. Vandaag ben · de koalitie ging afbrokkelen. llet
ik minder gelukkig nıet het ingrij- blijfı wel gissen. Het enige wat · ·
pen waarbij het uitgangspunt lijkt duidelijk is, is daı de Fransen niet
te zijn: 'Rakett~n opstellen in de positief stonden tegenover de ıwee­
zone met vliegverbod nıag niet.' de ra id. Toch lijkı de scheur weer
Die tese klopt niet. ledereen nıag wat gedichı gczicn zij bij de laatsıc
raketten op zijn eigen grondgebied raid weer voor luchıdckking hcbzetten. lk hoor woordvoerder Fit- ben gezorgd. Er blijkt ook mindcr
de noordelijke ali iıı de :.11idelijke 'no jh'zwater de raids rechtvaardigen met · samenwerking me ı de Arahische ' Gistcrm ıı·crdcn :.oırcl in en) lraakse doefu·ium /ıestookt.
:.nnı•s (lmitcn de stippdlijn
DE MORGEN van dinsdag 19 januari 1993
Clinton plei t
voor hard e
aanp ak Irak .
Wanneer Bill Clinton morgeri
definitief he ı Witte Huis betrekt,
komt er geen verandering in de
Anıerikaanse harde aanpak van
Irak. De nieuwe Anıerikaan5e
president wil daı daar niet de
minsıe twijfel over bestaat.
Clinton verklaarde gisteren vO<lr
!eden van het corps diplomati-'
que daı "de Iraakse president
Saddam Hoessein moet begrijpen daı Amerika vastberadetı,de
naleving van alle resolutieS'van
de VN-Veiligheidsraad zaf.ei-·
sen". "De politiek van dit '!and
ten opzichte van Irak zal ool< na
20 januari dezelfde blijveri. Wij
zijn on s 1 alien bewust van de
spanningen in Irak en v'ıiri· de·
voorıdurende provokaties .\van
Saddam Hoesseiri tegen de' in-.
temationale genıeenschap.ente­
gen zijn eigen volk." ·. · ··.'-~.'•i'
Clinton bracht hulde aanq~de'
buitenlandse politiek van ··?ijn
voorganger Bush. Hij benadrukte daı hij voor kontinui·ıeit
in di ı be le id zal zorgen.' ~ .. J · ·
•'·.
g
or
d.
ı·ielcn
bij de derde ra id
gisrcroı
'Iraakse kermnac ht
N
(lnıemaılonaal
Aıoomenergie
in \Yenen relaıi,·eerde
een en ander. Volgens hem produceerde de geıroffen fabriek in Zaafaraivah elekıronische onderdelen,
die ·kunnen worden gebruikı voor
de verrijking van uranlum. De door
de Amerikaneo gebombardeerde
insıallaıie lig! in een voorstad van
Ba2dad, in de bu urt van Tuwaitah,
waar desıijds uranium werd verrijkt. De cenırale in Tuwaitah meı
haar twee reakıoren werd ıijdens de
GolfoorJog echıcr vcrwoesı.
Ook Pierre De Vestel van de GRIP
(Europees lnsıiıuuı voor Onderzoek en Infonnaıie over Vrede en
Veiligheid) lıeefı zijn vragen over
heı Amerikaanse opıreden. "Diı is
op de eerste plaats een politieke
daad:', zegt hij. "Na de Golfoorlog
werd de lraakse nucleaire kapaciteit in al haar essentiele onderdelen
ontmanteld. Het wekt dan ook
verwondering dat er nu plotseling
belangrijke nucleaire doelwitten
(Fo ro Rewer 1
Golfoorlog ontmant eld'
verieden op vers.:hillende manieren heeft getrachı een ei gen atoomarsenaal op ıe bouwen~ \laar dic
ambities werden telkens gefnuikt.
In juni ı9S I voerden lsradische
ge,·echtsvliegtuigen ecn raid uiı t1p
de lraakse kemrc;ıkwr T;ımmuz ı
in de buurt van 8;ıgJad. \!et zijn
iO megawatt w;ı;; J:>t de krachtigste
reakıor, die Irak t0en bez;ıı. frak
had nog ıwee andere reaktoren : Je
Tammuz 2 (800 kilowatt) en Je
\!Jneg;ı (2 mega,, ;ını. VoJgens Jc
lsraeiCsche per~ bcschikte Sadd;ım.
Hoessein toen over een reaktor van
700 mcg;ıwatt, ,·oldl1Cnde om vicr
kembommen ;ıan te ınaken. Daı
was ver van de waarheid. Het
nucle;ıire potentieel 'an Irak li et op
daı ogenblik niet cens toe een
uiterst primitic' e atPoınboın te ,·cr,·aardi!!en. Na de \ enıietiging van
Taınm'üz ı liep lıeı Iraakse atooııı­
programma een belangrijke vertraging op. Bovendien was Saddam
Hoessein gewaarschuwd. Hij werd
. angstvallig in de gaten gehouden.
Irak begon in het geheim aan zijn
atoomprograrnrna te werken.
·"Daarbij kon het rekenen op Ame-
w
w
w
ı1a
\\erden onıdekı. Jic men met
kruisr.ıketten mC>ö! uiısclıakelen. ··
Het leiJı gecn !\\ ijfel Jaı Irak in he!
.a
AgenıschapJ
:! 1 dodcn.
rikaanse know-how uiı de jaren
,·eertiıc''. zcgt Pierre De Vestel.
O;ı\ il Albriı!ht en \lark Hibbs.
l\\ee atoome'Xperıs die verbenden
zijn aan het v;ıktijdschrift 'The
Bulletin of the Atomic Scientists",
ıoonden ;ıan d;ıt Irak ,·i;ı deze
metcxle binnen l\\ ee 101 dri e jaar in
st:ıat zou zijn gewcest om de
atooıııbom aan te maken. "De eersıc aa:ıwijzingcn over hct lr;ıakse
.::ılutwncnprogr;ııııın;ı". zo schre' en Z<!. "krc gen de VS ironi sc h
gcnc1eg n;ı de-Hijbting in de.:eml:>er ı990 ';ın de \\'esıerse gijzel;ıars. die in de buurt van de Jr;ı;ıksc
nucle;ıire inst;ıllaties werdcn \ astgchouden. Op een aantal van deze
gijzclaars \\erden ~poren ';ın .:;ılu­
tronenaktivitcit teru!!!!C\ ondcn."
Albricht en Hibbs ciıe~rdcn verder
Israelische lel!crbronnen. die in februari 1991 .::._ tt1Cn de Golfoıxloc
nog nılop wocdJc - bcwccrde~
d:ıt Irak n:.ıar aile \vaars.:hijıılijk­
heid ııiet besebiktc over bcrvlliuın,
een onınisbaar bestanddcel-om de
atoomboın te vervaardigen. Irak
had toen nog zeker twee jaar nodig
om een primirieve bom te vervaardigen, die weliswaar geen nucleaire ontploffing kon veroorzaken zo-als een modeme atoombom, maar
rs
iv
a de raid op Bacdad zondagavond verklaarde de
zegsman van heı Wiıtc
Huis; Fıızwaıer. daı de aanval gerich! was ıecen "heı lraakse nucleaire verrijkingsprogramma". DaIAEA
,·an he ı
vid K vd
ak
ur
Volge/lS Iraaks c bronncn
DE MORGEN van cJinadoo 19 jıınuarl 1993
een S!root ı:ebied zou kunnen
.
treifen ııı~t radfoaktiviteit.
Dezelfde bronnen voorspelden
tC>Cn daı de Irakezen er nog vijf jaar
0\·er zouden doen ı:er ze een bom
\Jn het Hiroshimatype konden ver,·aardigcn. lnmiddels trok de Golfoorlo!! een kruis over het lraakse
atoomprogramm;ı. De in~pekıeurs
';ın he ı IAEA hebben sin ds het
eindc van de oorlog tal van inspekticreizen oııdemomen in Irak. Uit
hun rapporten blijkt d;ıt Irak wel
Jcgclijk het non-proliferatieverJr;ıg h;ıd geschonden. ~1aar het
gro~ van lıct Iraaks nucleair potenıiccl is inmiddels onımanıeld.
De enige ;ııoommacht in het \fiddeıı-OL.;-_~ten is lsr;ıd. En daı blijft
cen splijtzw;ım binnen het AmerikJanse bondgenootschap. li)aı
blcek vorige week nog in Parijs.
Twee hebııgrijke bondgenaten van
\Vaslıiııgton. Egypte en Syrie, weiL!erdcn cr ecn nicuwe konventie te
~ndcrtckenen over het verbad op
chemische wapens. De presidenten
Moebarak en Assad verklaarden
dat ze zo'n verdrag alleen maar
wiilen goedkeuren als ook ·het Israelisch nucleair potentieel be·
spreekbaar wordt.
(WDN)
\\el
ue
Bagdad diskreet
over raids
.
g
ak
ur
d.
T
ook de beruchte moerassen. waar
Ir:ıakse en Iraanse troepen destijds
verbeten gevechten hebben geleverd.
In deze onıoegankelijke moerassen
leven nieı meer dan 50.000 Irakezen en naar schatting 30.000 Iraanse deserıeurs, dissidenten en misdadigers van gemeen recht. Diı
zuidelijke grensgebied meı Iran
heeft enorme petroleumvoorraden.
Heel wat waamemers in de Arahische wereld zijn dan ook van oordeel daı de keuze voor de 32sıe
breedteııraad door andere dan humanitaire redenen is ingege\'en. Zij
wijzen erop daı men in geallieerde
middens nog steeds de planneo
voor een verdeling van Irak nieı
heeft opgegeven. In dit scenario.
zo sıellen deze analysıen, moeı er
in het noorden van Irak een door
het Wesıen gesteunde Koerdische
(WDN)
regering komen.
or
oen de VS, Frankrijk en
Groot-Brittanni! vorig jaar
de Ir:ıakse luehtmacht een
vliegverbod oplegden ten zuiden
van de 32ste breedtegraad, werden
daarvoor 'humanitaire redenen' ingeroepen. De drie geallieerden wilden de sji'itische minderheid in
Zuid-Irak in bescherming nemen,
zo luidde het offıcieel in Washington, Parijs en Londen.
Toch is de keuze van de 32ste
breedtegraad op zijn minst vreemd
te noemen. Het bewuste gebied is
erg dun bevolkt: slechts 20 pet.
van de Irakezen woont in deze
zone. En de bevolking is allesbehalve homogeen sji'itisch. En
vreemd genoeg liggen de sji'itische
heilige plaatsen Kerbala en Nadjaf
nieı in de door de geallieerden
ingestelde veiligheidszone.
In het gebied ten zuiden van de
32ste breedıegraad liggen echter
De Morgen,
TURKSE AANVAL
Zes Cobra- en Sikorskv-helikopters van het Turkse· leger
hebben gisteren een kamp van
de Koerdische guerrilla bestookt. Daarbij zouden 35 strijders van de verboden · Koerdische Arbeiderspartij (PKK) zijn
omgekomen. In het kamp in de
oosıelijke provincie Bingol bevonden zich 300 guerrillero's.
De PKK-strijders zouden vanuit
Irak gekomen zijn, aldus Turkse.
militaire bronnen. In oktober ·
had het Turkse leger een grootscheepse operatie ıegen de PKK
ondernomen, tot diep in Irak.
De Turkse ıroepen kregen daar-,
bij de steun van lraakse Koer-ı
den. Volgens Turkse bronnen
werden er toen 2.000 PKK-:
strijders gedood. De PKK strijdt
al negen jaar, waarbij 5.300
· l
doden vielen.
rs
iv
14. Ol. 93
w
De St andaard,
32ste breedtegraad
.a
•
BAGDAD (rcutcr) - Irak
woensdagavond
maaktc
slcchts !aat mclding van de
luchtaanvallcn op hct zuidcn van het !and. Minister
van Dcfcnsie Ali Hassan aiMajccd vcrtclde prcsidcnt
Saddam daı zijn trocpen
paraat staan voor de verdcdiging van het !and.
Terwijl de inıcrnaıionalc
ıncdia in de vooravond hcı
nicuws van de raid brachıcn,
opcndc de Iraakse sıaaısradio
zijn nicuwsbullctin ınet ccn
bcricht over hulp aan de Palcstijncn in Jordanii:. Na hct
nieuws haaldc de radio ccn
citaaı van Saddam aan ... Bagdad zal ccn bakcn voor de
moslims en ccn stcun voor Palcsıina blijvcn". Latcr ricp de
radio wcl om daı .. de misdarliger Bush zich klaar lijkt tc
makcn voor ccn nicuwc agrcs•
sic tcgcn Irak". '
La ter op de avonıı maaktc de
staatstclcvisie wel mdding van
de luchtaanvallcn. De tv had
het"ö01(tsvcr een ıelegram daı
minister van Dcfensie Majeed
vanuiı het zuiden aan Saddam
zond ... Uw zonen en soldaten
staan als ıorenhoge hergen in
de konfrontatic met slechten
en verraders, ze verdedigen het
land en offeren hun zicl voor
de Iraakse grond, lucht en water", aldus de minister.
In Bagdad was op sıraat
niets te merken van de geallieerde aanvallen in het zuiden
van het !and. Ook !cek er niets
te merken van spanning onder
de bevolking.
wllleKeuı·ıge
De Morgen,
w
PKK: 5.594 Turkse soldaten gedood
w
· NICOSIA (ap) - Rebellen van de Koerdische Arbeiderspartij (PKK) zegden in een dinsdag verschenen rapport vorig jaar
5.594 Turkse soldaten te hebben gedood bij 1.491 aanvallen.
Aan eigen kanı zouden 946 guerrillero's zijn gedood en 150
andere gevangen zijn genomen. De Turkse overheid word ı er
in het rapporı van beschuldigd de werkelijkheid te verdoezelen. Volgens de Turkse overheid werden vorig jaar 467
soldaten en 133 leden van de burgerwacht gedood.
De rebellen van de PKK vechten sinds ı 984 voor de
onafhankelijheid van Turks Koerdistan. Volgens deregering
kostte die strijd tot op beden aan ruim 5.000 mensen het
leven. De PKK voerde vorig jaar ha ar aanvallen aanzienlijk op,
gebruik makende van de omstandigheid dat ze gemakkelijker
konden opereren vanuit het noorden van Irak, dat sinds de
Golf-oorlog in handen is van lraakse Koerden. Turkije viel
vorige herfst d.ri~ PKK-hasissenaan in het noorden van Irak.
Daarbij werden volgens de regering 1.800 rebellen gedood. De
Iraakse Koerden hielpen daarbij de Turkse solda ten.
ue;Stciıidaaidt;Woe2~~or~ari t9.~3n
1s.o1. 93
15.01.93
Hongerstaking
Turkse Koerden
BRUSSEL (bclga) - In
Brussel begon een hondcrdıal Turkse Koerden een hongerstaking. Ondcr hen 15 leden van heı nationale pariement van Koerdisıan, daı
door de Koerdcn in Europa
wcrd opgezcı en daı in novembcr en dcccmbcr vorig
jaar vcrkiczingen hield. Meı
hun akıie in Brusscl willen
de -hongerstakers verkrijgen
daı de .. martclingcn en massamoorden op de burgcrbevolking door de Turkse sıaat"
veroordecld worden. dat er
ecn eindc komt aan de wapcnleveringen aan Turkije en
daı verıcgenwoordigers van
ondcr mcer het Europees
Pariement als waarnemers
naar Zuidoost-Turkije gaan.
De Standaare Oinsdag26 janua~i _1993
Koerden stoppeiı hongerstaking
BRUSSEL (belga) - De ongevee~ zevenhonderd Turkse
Koerden. die sedert 24 januari in de Brusselse Sint-Gorikshallen in hongerstaking waren. beeindigden woensdag hun
aktie. · ·
De KoerdiscJ:ıt:P~'rl_Çtheiit~l.~.9~~in ballings~hap, die a~ de
oorsprong van de hongersiikiOg lagen, :bliezen de aktıe af, i
omdat het beoogde doel werd bereikt. Hun protest tegen de ·
onmenselijke akties vanwege de.Turkse overheid tegen de
Koerden kreeg gehoor. Woordvoerders :van het Europees
Pariement antwoordden eeh K~rdische<delegatie dat het
Europees Pariement be_reid is. ~e hel pe~ ·zoe~en ~ar ~e~ voor
.
.iedereen ·(lanv,aardbare oplossi?g·_, .·~~~~~·'ft4f:·;>j':;~. t· · :'· ·.
Het einde van de hongerstaking kon;ıt~a~gs_ ~ de'ijetogıng \
van dirişdag;. waarbij de akiievoerde~~samen,· m~t een hon.. s}ınp.·a.tisan.t.en .d00r,d···e s~~t~n.· y.:·.an.J~ru.'s.sel s.t~p. .·ten...
·.· derdtal
.· Voor en na ·de betogıng .werdenczestıen al ,te •verzwakte
.;·' hondei:siake~s'in)ıet ziekehlıui ·. pjeiı91iıen. !İ;;l.}:~:~ ( ~ :·; •.; ;
K--·
1
:1
·'. · ;e.b:~ruan.~~~
~_._.;:·.·.1ı·.~.-~o;·./'{~.n~.-d.e·r.d·a·g!.--.....
.~D·. .-e·.._.S· t'~~.-·.:.·d;;.;·a~fa···~.·-_;rd·
18 .~
ilE
0
·... ' . · .<,,,, ·•
ı
VN-inspektie laakt ,leugens" Irak
g
De Standaard
Woensdag 24 februari 1993
•
Donderdag 25 februari 1993
ak
ur
De Standaard
PARIJS (rcutcr) - Een leidcr van de Turks-Koerdische
Arbeiderspartij (PKK} dreigde cr in ec n intcrvicw mct hct
Koerdischc persburcau Kurd-Ha mee, dat de opstandclingcn
ook tocristische doelwittcn in Turkije zouden kunncn aanvallcn. Dil als rcaklic op de reprcssie van de Koerdcn in Turkijc.
.. Onzc partij zal al zijn middelcn inzettcn tegcn ckonomischc
doclwittcn in Turkijc, in hct biczondcr toerismc dat ccn
bclangrijke bron is voor de finandering van de oorlog tcgen
ons volk", ald us de zegsman. De PKK is hiermcc van plan hcl
voorbecld van dt: Egyptische fundamcntalistcn tc volgt:n, wjcr
akties lot ccn vcrmindcring met 50 t.h. van hct toerismc ·
hcbben gcleid.
or
Nikita Smidovitsj leiddc de
afgclopcn twee dagen ecn VNplo~:g in ccn blikscm-inspcktic
van dric lraaksc installaties, op
zock naar belangrijke clemcnı~:n van Iraks rakcttcnprogramma.
De Rus zei dat Irak, om tc
voldoen aan de VN-resoluties,
.. volledig korrckte inforınatie"
moet verseharfen over zijn wapenprogramma's . .,Wij wetcn
dat sommige van hun vcrklaringen gewoonwcg vals warcn."
Ook zci hij dat Irak tijdcns dit jongste bezoek opnieuw stokken in de wielen
stak van de Biezondcrc Kornmissic en .. haar rcchten niet
ecrbiedigde".
PKK bed.reigt toerisme
d.
.. ık kan u zeggen dat er problemen w aren", zo zci Smidovitsj in de Golfstaat Bahrcin.
waar de Biezondere Kommissic
een rcgionaal hoofdkwartier
hecft.
MANAMA (reuter) - De
Russische lcidcr van een
VN-ploeg die net een anderzack in Irak uitvoerde.
maande Bagdad gistercn
aan op te houden met zijn
kugcns. en met de tegenwerking van de biezondcre
VN-kommissie die de verniding van aile Iraakse wapens voor massavernictiging moet kontroleren.
,, Koerden willen niet los van Irak''
(IN C}, een koepelorganizatie
van Iraaksc oppositiepartijen,
die vorig.jc1at in juni in Wencn
wcrd opgericht.
HedNC ~il een demÖki:a·tisch en federalistisch altematief bieden voor het regime van
prcsidcnt Saddam Hoessein.
En hct hoopt daarbij op steun
van hct Wcsten. ,.Saddam
Hoessein tracht het idce tc verkopcn dat cr burgeroorlog
komt als hij verdwijnt, dat er
gecn oppositic is en aile ellende
komt van intemationale agressie" aldus lebari, die craan
toevoegt dat het verwijt dat de
oppositie verdeeld is en niets
deed, niet langer meer aangaat.
.a
rs
iv
Van onze verslaggever
BRUSSEL- .,In (lraaks)
Kocl'distan leven we al twee
jaar zelfstandig, maar we
willen·;geen onafhankelijkheid. Ons lot is verbonden
mct dat van de andere delen
van het !and. Alleen zijn we
ekonornisch onleelbaar. Wij
willcn een soort fcdcratie.
De sjiletcn en de socnnitische Arabiercn willen hct
land evenmin opbrckcn."
w
w
w
Dit anrwoordt Hoshyar lebari van de Iraakse Koerdische
Demokratische Partij (KOP) op
de vraag of Irak, dat fcitelijk al
door de geallieerden in drie is
gcdeeld, zal worden opgebro.,Irak is zowel een intema~
ken, een verdeling die door
sommige Koerden zou worden tionale als een lo kale kwestie".
meent hij en er moet samennagestreefd.
werking zijn tussen de koalitie
.. Dat is een myte", zegt le- tegen Irak en de oppositie om
bari die deze week samen met tot politieke verandering te kode onafhankelijke demokraat men.
dr. Abdul Hoessein Shaban en
Op de vraag of die koalitic,
Dhiya al-Dabbass, lid van de
Opperste Raad voor de Islami- zoals bij de opstand van Koertische Revolutic in Irak, in den en sjileten twee jaar geleBrussel was om er de konferen- den, de oppositie niet zallaten
tie van de Kristendemokrati- vallen, antwoordt lebari dat de
sche lntemationale bij te wo- taestand nu anders is, dat vele
ııt:ıı.
Europese landen verbintenisDe drie waren op de konfe- sen hebben aangegaan waarop
rentic als delegatic · van het ze. volgens hem moeilijk kunIraaks Nationaal Kongres nen terugkomen .. ·. ·
Het onmiddellijkc docl van
de oppositic, valt dr. Shaban in.
is het ...komcn, ı ot cen nieuw
politiek systeem in Irak: een
demokratie ·en cen federaal
systeem ... De verkiczingen in
Koerdistan vorig jaar mci, gcvolgd door de vorming van ccn .
rcgcring bcwijzen dat het mogclijk is".
Waaraan lcbari toevoegt:
.. Als demokratizering in Jordanie kan, waarom dan niet in
Irak?". En Dhiya al-Dabass van
de Opperste Raad voor de Islamitische Revolutic zegt dat zijn
beweging niet naar een islamitische totalitaire staat streeft.
maar ook voor dcmokratie is.
D~tSt~daardi! :);Ç>onde~dag 4 })l~a~J993j
-·- -.
~
(PVB)
.
04.02.93 PM
Oraft for PXInt
MITHiiLANDS IUiDISTAN SOCIETT
205, Waterlooplein, 1011 PG Aa1terdaa
T•l. (20) 62ll305 Faz (20) 6388345
IAtervantion by Pax Chrioti International at the 49th a•••ion ot the
Co.aiasion on Buaan Rioh.ta (United JlationB, Pebruary-Karcb 1993, Geneva)
VIOLATIONS OF HUMAN RIGRTS OF THE XURDS
g
or
•
Furth•r to previous communication~ eubmitted to the forty-eiqhth see8ion
of the Commission of Human Right&, Pax Christi International wishee
to pr~~•nt the tollowing conaideratıone and requeets .
T.ur.ku
rs
iv
ak
ur
d.
1. In Octoh~r 1991. ::he new Tur'kish Governınent uoder Hr. Demirel proıniaed
that th~ Kurdish ia~ue would be ~&alt with in &n open and democrati~
way. One ye~r later it ~s found that thie Government i~ violatinç the
human riQhts of th• Kurdieh people in Turkay on a much breader sc•le
and in a more viclent way than the previoue one. It should be noted
th•t the 1991 Law againet: Terrorıem which cootaina a ınuch breader definitiorı
cf terrori5ta than the usual one (including, for instance, r.hoee who
'are involved in', 'render eervices to' or 'propagate' an orqanieation
which 'aims at committing terror', for instence by 'actin9 •cıainet the
exieting order or aiming at w•akeniog the unity ot the etate').
B•sidee thera are strong indicatione th•t the Turkish authoritiee support
or protect organisations perpe~rating unlawful acte aqaio~t Kurdiah
civilians (eee below).
·
2. Leqialation recent:ly adopted by Turldeh parliament !.mprovinq
ı::ertain
judicial procedures, for inetance with raqard to arr•ets, ie not applieable
in the Kurdiah provitıcea, which are still un~er m•rtial l~w. Thie impliea
that deci!ıonıs of the military cverrule thosa of the civil authoritiee.
Moreover, unlawful acte r:omm.itted under milit~ıry order are not subject
to control either by the civil adminiatration or the courts. In lin•
with this, the deregation of certain essential articles of the European
Conven t i en on Human Riçhts is stil 1 in for ce with regard to the Kur di ah
provinces.
w
w
.
w
.a
3. The fallawing violations of human riQhts arg raportedly continuinq
on a large acala in the Kurdi~h provinces:
- srbitrary arrasta., includin9 thousands of civilian~:
- mass detention, widespread tortura and axtrajudicial executiona
- disappeaı:ancea, which remain unclarifiad due to unwillinqness of the
authoritiee to investiqate the matter
- killings of prominent Kurda, for inetance of journalists, politicians,
taachere. trade union lsaders and intellectualıs, by membere of s~eret
organieation• which ap~arently have linka with the state aecurity
and/or are protected by the latter.
Complaintı; against these violations of hwuen righte iir• reportedly disr•cıe.rded
~nd investiqatioob officially refused.
4. Un~er the prete)(t that Kuı-dish armed reeiat:ance ehould be wiped out,
the mili~ary bombed and ehelled, durinq the Kurdiah New Year festivities,
a number of Kurdish towns and villagee c&using many victims, almost
exclueively among the civil populatioo. Several townshi~e were coapletely
deetroy~d. their population fleein~ by the thousand~ to other places
in the ra9ion or evan to Csntral and Weet-Turkey. Othera were forcibly
evicted fom their properties and deported bV the authoritiee. Turkish
authoritiea confirmed that it was their policy to have thase towns and
villaoe• depopulated.
10/82/1993
B3:4B
31-28-6388345
SNK
PAGE
B3/B4
g
5. The military operation~, carried out with artillery, tank.!S and airplaoea,
were repeated eeveral times in 1992 causin9 numeraus victims and wide-scalP.
d.ımaQe to or even tot•l deetruction of i.a. Sirnak, Kulp and surraunding
vill•ges. The area -!ffected by thesıe operatione COVII!Hed alınoet all the
Kurdiah provincee. Deportat:ion:t continı.ıvd on a wide scalo as well. Given
the reqular P~ttern ~f the~e ar.tivitiee they s••m indeed to have the
aim of forcin~ the Kurdish popul~tion out of their habitat.
d.
or
6. It should be note~ that in epite of the official announcement by
the Turki~h Government that the Kurdieh p~ople in Turkey would have
the ri;ht of cultural expressian in books and music, the a~thoritisa
continue to hindar their publication and production to an extent coming
near to prohibition. Edur.ation in Kurdish ie etill not allowed, the
uee of the Kurdish language continuee to be prohibited in public plııcee.·
ur
1. In an app~rent attempt to ~uppre~5 the freedam of the media giving
informat1on on the eıventa in S.E.Turkey, the authorities contioue their
policy of confiscating new~papers and periodicals. of intimidating jouraaliet~
and editors; (&e mentioned before, many Kurdish journaliste anc:ı e(1itor5·
'di3•PP••red' or 'ıfere victims of attackıs by 'unknown' groupe). Lately,
one ne~spaper reporting on theae eveats had to close down when several
of its di8tributors were at first threatened, then killed.
rs
iv
ak
8. The &c:tivitiee mentioned before were atepped lJP during the year 1992
in view of the !o~called 'internal operation' ~ounced by the Government.
This operation has the aim of crushing the armed Kurdiah reaıetance
in Turkey. Increasinqly it: 1~ underetood however, that thef.'e oporationııı
rı.eceaea ri ly 1 .aad to 'overki ll' . i. •. wide- ac~la human r ight s vi ol~ tions
of th• civil populations, aa all peraons believed to aupporting a~y
Kurdish party or organisation a~e suepect•d of 'terroriam'.
9. It should be noted that the·Turkish and foreign media, asa reeult.
of an apparently deliberat~ campQign arran;ed by a semi-official newa.
a~ency, are subject to ayatematic dasinformation with reQard to the
evente in S.E.Turkey. This ia aQgravated by the fact that the 'free
w
.a
press' has b••n forced to cloae down or i• on the verQe of doin9 so.
Asa reeult. public opinion and opinion l•~d•res, including politiciarıe,
are no lono•r aware of the extent human righte are heing viol&ted in
Tu~key and. in particular. in the Kurdish provinces. For this reason
apecial •ttention should be given to the ınformation provided by the
Turkiah and Kurdish Ruman RiQhts Assoçi•tione ae well as by other independent
(NGO) information channels.
w
w
10. Pax Christi International calls upon the Membera of this CoıNniesion
to reeolve:
- that a committAe of inquiry into human righte violation• perpetrated
against the Kurdish people in Turkey be eatablished
~ that the use of torture againat ~ll prisoner~ be condemned and abandoned
that the indisı:riminat:e bom.bing and shellinçı of Kurdi!lh towna 4lnd
villaQee be immediately terminated
that the-eviction or Kurda from their lande ~nd their forcible deportation
be brought to a halt
- that all Kurda who have been deported be allowe~ to return to their
home areae
that the Kurdiah people in the Kurdi~h provinces be guaranteed the
full enjoyment of the riQhts of cultural s•lf-expreseion, the right
of ııaducation in K'urdish, the right of oro~nisation aa Kurde. the rioht
of acceaa to the media, full civic ri9hts and the rioht of political
self-determination .
..
.
~r .i.;ı
or
g
ll. In Syria. Kurdieh activities are not formally forbidden ae in Turkey.
and semi-clandestine book8 and caeeette tapea containinQ matarial in
Kurdiehere moetly tolerat•d. Howaver, the aecurity torcea will take
h«rsh me~aur•• ag•ınst anybody protestinQ Qov•rnment policies. Thaaa
policiee ar~ clearly discriminatory tow•rde the Kurda: for on• thin~.
I<urds are not allawed to teach their children intheir oative languaçe,
unlike Christian minority groups such •• the Armeniana. For another,
in 1962 more than 100,000 Kurds w$re deıprived of the Kurdi•h ı:itizenship,
• becauae they h~d alleqedly entered the country illeg~lly during the
1920s en 30e; although Arıneniana and Aeeyrian Chrietianeı had entered
. tha country in the same manner in that period. no auch ••~surea were
taken egainat them. The .!!tateleas Kurda. and their children, ~r• denied
the right to posaessions like land or housaa, aod the uee of atate facilitiee
like hospitala and universitiee.
d.
12. In th• 1960s. th•r• were plans for creatin9 an Arabised eecurity
ur
zone in the predominantly Kurdish Jazirah alono the border with Turkey
ano Iraq. an~ to deport the Kurda living there. The deportations ~id
not take plar.e, but much Kurdieh land was •xpropriated and given to
Araba. Arab villagP.s were created in betwaen the Kurdish onee.
iv
ak
13. The present Syrian government lin power aince 1970) has never forınally
renounced these di ser iminatory pol icies towarde Kurde. In fact, in October
1992 the security forces arrasted more that 200 Kurds, including one
R'\cmber of parliament. for peacefully proteet:inı; ~ı;ainst the continuınçr
refusal to grant eeveral hundrede of thou&and• of Kurda Syrian citizenship.
Ttloae arrested wera quaation•d at Length and severely tortured; •ome
of them are still held incommunicado in priaon.
w
.lın
.a
rs
14. Pa'< Chriati Intarn~tional cal la upon the Hembere of thie Coınmieaion
to resolve:
- that the use of torture a9ainst all prisoners be condemned and abandoned
that those Kurda who eofar have heen denied Syri~n citizenzenship
are granted thia with ~ıı the riqhts pertaining to it
that the Kurdi•h people be guaranteed the full enjoyment of the riqhts
of cultural self-expreesion, the riqht of educ~tion in Kurdish, the
right of educatioo in Kurdish. the riqht of or~anisation as Kurda,
th• right of ~ccess to the media, ~ull civic righta and th• right
of political eelt~~etermination .
w
w
15. Little ie known about the situation in Iran, which is in it!elf
a telling fact about tha fraedom of opinion people enjoy. There see~
to be aome minor opportunities for publiahinq and bro~dcastinQ in Kurdieh,
but che~e are under strict ~overnmental control. In 1992. government
ter ror i am aQainst Iranian Kurda continued even abroad: af ter Dr Abdul rahman
Qaasemlou, the secretary general of the Kurdiatan Demecratic Party of
Iran had been as~assinated by Iranian 4Qenta in Vienna in 1989, his
succ~asor. Dr. Said Sherefkendl. met th~ aaae fate in September 1992.
Together with three other•. he w«:& kill•d while ina Berlin restaurant.
There are clear traces pointinq to the Iranian embassy io G•rmany, but
the German authori tiea se em to be rel uc:tant to undertake serious action
against Iranian au~pects.
16. Pax Christi International cal le upon the M•mbara of th1e Col'l'IJilieeion
to re sol ve that the Kurdieh ~eople in I ran be ı;ıuaranteed the full enjoyınent
of their righte ae regards culture. education, aelf·organieation and
politıcal selt-aetermination.
KUROi
YA
BRUKSELE
ur
d.
or
ln!;tituya Kurdi ya Bruksele rexlstrneke clvaki u çandi ye . Ew
ne giredayi tu partiyeke siyasi ye. Di Criya 1978 de. bl nova
Tekaser. Yekitlya Karker u Xwendekarerı Kurd lı Beljika. ü pase
di Gulana 1989 de. bi nave Enstltuya Kurdi ya Bruksele ava büye.
Ew alikariye maddi ji Wezareta Cande ya Beljiki dlstine. Du
arrıancen we hene: Jı al iki alikirina Kurden ku ll Bel]ikarudlnen.
ji bo ku k aribin di civaka beljikide bo~ bijin "integratlon", be ku
zaııava xwe ya çandi hunda bfkln. ü ]i al iki din ji agahdark irina
Bel]iki. Ewropi ü kesen din ll ser direk u çanda kurdi.
g
ENSITITUY A
ak
XEBATA ROJANE (]1 1983 de) : Ji Ousem hetıa Ini. saet 9-17:
.a
r
si
v
Feren zirnen.
Alikariyo civak i.
Wusan : Bultane agahdarlye. dosya u pirtük bi zlmanen cihe.
Pirtük xane : Ce nd sed pi r tük ü kovar bl zimanen clhe.
Medyatek : Filmen video. diyapozitiv. se lik ü keseten muzika kurdi.
Pekanina konferans. seven çandi ü raberlyan.
Hevkari b ı zaningehen c i he re.
Hevkari bi rexistlnen demokratik en ku bi pirsen derhatiyan,
mafen mirov Lı gelen xerik dibin re.
....
....
w
ENOAMEN SEREFE :
w
w
ALALOUF Mateo. ANC IAUX Robert. BASTEN lER Albert. COPP IETE .~S Maurits. CREUZ Serge. DASSETTO Felice. DE KOCK Marc.
DEL VAUX Andre. E ISEN DRA TH Henri. HOUT ART François.
HUMBLET Jean-Ernile. JOSPA Yvonne. LEF IN Paul. MARTENS
A Ib ert. MERTENS Pferre. ROOSENS Eu gene. SCHE IN ERT David.
SOMV ILLE Roger. THOMAS Rene. VAN BRU INESSEN Martin.
VAN PAEMEL Monika. ZANDERS Jean PascaL