Allé. S
Transcription
Allé. S
> Allé. cçlitus illuminât! Mctaphyfîca noua;&Philofophi« in Auerroiftasexpoftulatio., Vçnundantur Parrhifiis in bfficina Àfccnfiana* S .,. * ' lodocus Badi* Afcéïï*,lBêrnardo tauinethç Thebiâ ïc^feprofelTori,â:artisLullian*in£crpmiacuriin i ÉnefacisLamnetna do<aiflïme:ç[ fcintillas laminis nô pmetheia te tneritaterapti fed magno,puideri tix dono nobis cadit* demifiï,coI* figisj&vt fragmenta dnïca; refe* dlîonis ne pereant in cophinos int preflbria: artfs recipis. Bene in* qua facisiqui î Iucé emfttédas fat* agislucubrationes(li ad rem fpe* <3emus>nirificas Rçmundi LuIIt _, ^ ^ ntrepide dicere poteft Dorainus illumimtio mea & falus mea quem timebo! Sed in eo maxime oftendisingeniièuifplendorem q?ea potiiïï* itium opéra emittenda curas,în quibas înreriorfs eruditioniseft gplurimumûterquçfuntquçnuncte auipice émit tim ,metaphyficç nouç & philofophica: expoftulatiôïs fyn ragmata.qua: infinumtuum vnde emiffa funtî quia redw regeftiunnqm'nredeanRnihilimpedio. ValcE chalcographia noitrajapud Pàrrhi'fios Ad.XIIH.RafoMattias, Annoadcakulû Romand M.D.XVI. | j r v e r e 9 METAPHYSIC A LVLUANA. Dens cfî tua altiiïïma fapientia char/tate de gratia in cipit Metaphyfica noua & compendiofa, 9 | Voniâgdé intellect nîhtl gnali* enteobie<3arepôtidcirco huîus jfcjentiç côueniens fubietfum eft 'ens incjtûhmôi, Idoneûeftigit' jeum ens fie vniuerfaliffimfoeius proprietates &côdin'ôes cfi ptU cipiis artis gnalis & reguiis inue ftigare.Hacaûtcognuiôe de en ce habita potés ait ïcelleét alio»i rûhtecognitionéJntelleia em Vfi um habituât us facile ad pticularia côdefcêdit;cjcj ecôuer fo no poiïk. qmaût|)lixitate intellectus feftidit nô cft prô ptus fpeculariaftâ idcîrco feientiâ côpendiofe trademus. Principia aût artis generalis funt decem &c ofto .f. bonitas,' magnitudo,a:ternitasfiueduratio,poteftas,intelle<3us,vo luntas,virt ,veritas,& gIoria,differêtia,côcordâtia, côtra rietas,principiû,mediû,finis,maioritas,a:qualitas^iiii)or^ tas.Habetétillaarsdecéqrtiôesgnaks & tâïhisgfiupra diiftis prîcîpiîs cadit çjcçjd é.q fût iftç; Vttti eft; qd ë;de quo effcquare e&quantum eifcquale eflvquandoeft ; vbl effcqûo eft\*&cuquoeft.Sufficienteremqnniusp. iftas régulas de quocûqs nec diuerfimode gfcj querere poteft. CDe diuifione huius hbrirubricaj. Ns autem diuiditur in ens increatû & in ens créa cû.Dico autem increatum ipfû deû;creatuni vero refiduûXvniuerfum.&ideo prima diftïctioerir de Deo;fecunda çjdem de vniuerfo.Primo aût inueftigabimus de deo fuas rôesfiuepprierates fectm q? ipe habet té ôc âge? te intenfû.Et in fecunda diftinâione inueftigabim paiïicv» * nés Ôc naturasipfi étis creati fectm eciaro qp habet e^iitêtiâ A n 9 9 9 9 9 9 DE PRIMO ENTE.S.DEO. fcàg«ntiâ inrenfam ctextêfam.Etpriinoc0princîpiis;fecû docûreguïisarrisgeneralis. Déprima Diftindtione. Iftinflio prima in duasparteseft diuîfaanprima inuefligabimus pcrprincipia;fècûdoper régulas 6e dicemus in prima de bonirate in abftra<fto con ^iyderara &iftomôdemagnirudine &fiede aliis. Vf inueniamus primum ensXdeû quem ingrim 6e efirôcz fiue pprietates cû çjbus de ipfo notttil habeam 6c hoc fie. G Bonitas eft.& qusedâ bonitas eft propter;feipfam 6c talis, boniraseft in fuplatiuo gradueo q> nô habet aliudquod fit de fuo génère fupra fe 6c qa etiâ pficit oms alias boitâtes q> rû nulla eft g feipfâ; &fitalis bonitas nô eft fuû oppofitum eft:& ipa priuataoés aliçbonitates fût impfeflç 6e quia hoc eft impolïibileidcircoipfa fuma bonitas é;q cftrô ipfi entt optimo q? producat oprimû.aliter ipfk bonitas nô eét fuma in fuplatiuo gradugmanens. CMagnitudo eft q^pter feipfâ é&nôppteralicîqâ fit de9 9 fàm fàceret q>nulla magnitude eêt ppterfèipfl:q> nulla eét perfe&a qd eft îpolïlbiIe;ergo talis magnitude é 4 e .ppria propriétés prto entt deo que îqrim per qua eft imméfus 8c ipfa eft et rô q> pducat ïmêfû vt de ip& nô fit ociofus. Ipfit auté ïmenfitas eadem eft eu fumm* optimitate* vna em de alia vere pdicatMftjeaût rôes eedéfunt eflentialiter cû ente cui fût cû qb pduxtt ens optimû maximû. CAeternitas é de eft ppter feipfâ &nô|>ptef alid fupra ip fâextftens,qpficitoés duratiôes alias q fûtg iftâ 6c nulla alia per fc,&fiipfa nô eft,oïa q fût noua fût 6e contigétia:&' nulla duratioeritpermanês&rperpetuai&oîaerûtînôeflTe fcabipfo nihilofitquicqdeftjeftergoillaçternitasquâinç/ ïim 4eft rô entiçterno çj> |>ducat aiternû ab xtemoin f ter ( 9 9 9 9 X E PRIMO ENTE PER H U N O M f f l $ûm, vt ipfum ens eternû de ipfa nôfitociofum fpiâ exiftc te eadé cû optimitate & maximitate ftâtû q> de ipfis pdfca* ri pot & ecôuerfo 6e taie ens optimû tnaximû 6e çternû eft. CPoteftas infinita eft cû qua ens optimû maximû 6e çternû effe poteft &fi«ô eft ipm eus taie eé nô poteft,& quia eft,vt probatû effcergo infinita poteftas eft»îpfa auté eft ratio enti fripradiâo q> pducat poffitû infînitû;vt de ipfa nôfitocio* fum,lpfa autéeft idécû optimitate maximitate atfernitate intâtum q> vna de alia poteft praidicaru CQm'dâ intellect sft ïfinit q cû fuo ïtelUgere ïfinito îtelli git oia îtelligibilia.&fitalis ïtellecl nô eft ensoptimû maxt mû xternû potétiiïimû 6e îtelligibile îfinfte &c.nô eft ïtelle flû ratiôe fua; dtgnitatis Seficeftpl de ignorâtia g defeié tia 6efietaie ensXoptimû &c.eft in fuplatiuo gradu &*nô eft.qd e m nô é îtelligibile î fuplatiuo gradu eé nô pot vt p batû eft taie ens «fie ï fuplatiuo gradu;&fieer it côtradi&io manifefta.eft igit infinit intellect : qui eft ratio ipfi enti q» jpducat îtelleclu vt de ipo nôfieociofû ipoexiftéte eodé cû optimitateraaximitate&c, itaq> vnûdcaliopdicabileeft, CQuaedâ voluntas eft infinita q cûfuo velleinnito diJigfc o u diligibilïa; defitalis volûtas nô eft ens optimû maximû &c.q3 ratiôe fua: dignitatl diligibile eft nô diligif: 6efienô eft in fuplatiuo gradu cui oppofitû|>batû eft : defiefequit côtradictïcverit ergo volûtas in fe 6e in fuo velle infinita cû quo veile eft ratio ipienti q> j»dûcat volitû infi'nifûï& eft e» dé cû optimitate maximitate Secôc Vnû dealiopdicatur. < C Virtus ïfinita eft cû qua optimitas maximitas &c.exiftût infinité virt uofasfi auté nô eft illa exiftût vitiofae in fuplati uo gradu qâ eft ïpoflfibile. Infinita ergo virt eft neceffarie q? eft ratio ipfi enti q> pducat optimû &c.infinitevirtuofé ip*a exiftête eadé cû optimitate &c.itaq> vnû dè aliopdicatv C Veritas infinita eft quar ponit in verbo q>fitens optimû tnaximû &cfi vero nô eftfequif (j>ipfumoptimûflcc. vere A xix 9 9 9 9 9 9 9 ~ D E PRIMO E N T E FER P R I N C I P E nô eft/ed |>batû eft ï j 3 r â effe ergo Veritas eft infînitâ quç eft ratio ipiï end vero îfinitô vt jpducatrens verû mfinitû Se ea dé eft cû boni tare âccantantû q> vnû de alîo prçdicatur. CGIoria infinita eft qua: ponit q? ens optimû maximû Scci iiifinitefîtgtoriofum.cVfînôeft,îpnienspenofeeftoptiraû maximû qèt eft ïmpoflibiîe.efterg0gloria infïnita quçeft ta tiooptimo &c.vt ^ducat ens gloriofumî& eft eadé cûaliis rationibtu.Ita q> vna de alia prçdicatur* CDifferentia infinita eft quç ponit q? optimâsinfînfte |>d» cat optimatu diftirtâû a feipfo & lie de maximante &c Se fi* non eft differétia infinita ipfa £du<3io ho eft infinita Ôc dw ftî&a & in fuplatiuo gradu gmanés & lie claudicâtoptimi tas 6V caitera; oésqd eft impoflibile.eft ergo differétia infini ta qua: ponit q» optimâs |>ducat optimatu ipfis exiftentib* diftinc^îsabinuicéi&fîcderaaximante&c. * - T CGôcordâtia ïfinita eflrq ponir q» optimas maximâs & c c 5 cordâtï vna acTBôe ïfinita eifdéfibiïuicé exiftérib Se ponit q? optimal maxiroat Sec* côcordét in vna paiïïone ïfinita exiftétibusfibi inuicê eifdé.&finô eft ipfa infinita cocordâ tia côùerfio optimâtis maximâris &c,infînita nô eft necfei* optimû maximû &wnfînitura exiftere pôteftî fed quia infi nitum eft vt probatû eft ergo fèquitur q> infinita côcordan tia eft qua: ponit q> infinitû côcordanspducat infînitûcoi* cordatû ipfa eadé exiftéte cû optimitate Se maximitate &cv CCôtrarietas infinita nô eft quiafieffet ïfinita côcordâtia effê nô poflènfed quia eft vt pbatû eft; ergo ïfinita côtraric tas eflfe nô poteft;& fie fequeref q> côtrarietasfinitanon po teft impedire ïfinita côcordantiâ infînitâ optimitate maxi mitaté ôeenec poteft eflfe de gne entis ïfiniti qdinquirim?. CPrïcipiûïfînitû eft cû quo ens primitiûû prî&piait oïa prî cipiabiliaetfinôeft ipm ens primitiûû nô é prîcipiû ïfînitu producens optimatu max/matû &c qd eft impoflîbile eo q> in fuperlatiuogradu eft prpduces.eft ergo principiû infini 9 9 + f DE PRIMO ENTE PER. REGVtÀ5, tûm cum quo ens infïnitumpdadt principi'atû inRnf turâi CMedium infinitûeftXoptimare maximare aeternare cVc» fine quooptimâs nô poflet|)ducereoptimû neemaximans tnaxfmûfcceftergo mediû infînitû cû quo infinies gduxic infini tatum per totam entitatemoptimitatis.&c. CFinisXvlrim^fîm'tSinquoinfiiiiés infihicatû & infinité funt quietata & per côfequens optimans optimarû optima re dcC.Scfinô eft in primo ente nulla quies eft qct eft fpoffibi le.ergo eftfinisinfînitus in quo prima ens cû fuis racionib eft quietatum Se propter fe agens. CMaioritas ïfinita é cû minorirate nô relata naturalii cfi q ' primû ensconfiftit in fuplatiuo gradue] adfuâ optimitaté maximitaté &c.in q gradu nô poffet exifterefiipa maior {ta te qd poflet eé mai ,é ergo maioritas ifînita q pôit q> primû ensfitmai cj aliqct alict és exiftédo de agédo;& é qdâ ecjlitas ifînita q ponit q? rônes primi ent[ fût çqles eéndo 9c agédo. fine çqlitate ïfi'nita nô poflent eé «eqles eo qp qlibet eft ifînita eftendo Se agédo q çqlitas ponit q? nulla ïçqlitasfitiprirao ente.ipfa em eft infini'ta Se non côpatiî fecû inarçualitatem. CNulla mïoritas é ifinita»rô hui é q? maioritas é îfinita q é ei oppofitû Sefieptj q> mïoritas nullo° pt côpetere prïo éti. CVenati fum primû ens Se ipm ïuenim?;& habem ei Jno titiâp fuas rônes:p. ea aut q dixim vnufçjfq? bene intués ad qétlibet qfitû de deo refpôdere pt vt patebit in fecta gte vbi g pdicTa aliqs qftiones (bluem &fieetiâ aliac folui poflunt« CDe feda pte q eft de prïo ente g régulas Se prïo g vtrû* l Vxtit vtrûfitprimû ens Se vtrûfitvnû, trinû,&fimplex,vnûSe neceffariû & fini | pliciter infinitû,pfcclû,& vtrûfitimmu* cabile Se vtrûfitcorpusfiuepotécia î cor porejftas decé qftiones facim vt de ipfo notitiâ habeam ;& prïo de pria dicem » CQzfitprimûenspt?phoc qctdixim .$.bôitatis & , $ . m a i * jgnitu.&c.qmfié boitas ppi fe q fàrft oês boitâtes é és pmtf .Aini 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 D T O 1 M 0 . E N T E PER'REGVLAS. I € Q zfifiynura &nô plures;patetp hoc $ elt de bôi'tateî fil perjatiuo gradu & ficde magnitudîe éVcqm fi optiniâs p» duxit optimatû de maximâs maxîatu ç ternâs ç ter natû &c* & optimitas maximiras &c.funt idé neceffario fegtUr $ fit Vnu5a(3ustinraodooptim9immenfa$çtefnus&c quine4 ceflïtat q>fîtvnura ens tmmodo de non plura. * CC^ipm ensfittrinumparerperhocqê in prima ptedidiï eftqmoptïrais,maximâs,çternans,& c.neceIÏÏtâtvnû fup pofitum optimatû maximar um œterrtatum &c, neceffitât etiam vnû fuppofitum optimare maximare,ôcc. de ifta tria •correlatiua fiue fuppbfita conftituuiitr vnam eflêntiâ & na) turam,qdeftpriraumens. ; ' c : ' ' C Qz primû ens fit fimplexpatet p hoc q?côpofirio nô pô# exiftere in fubiedto aliquo ficut optimâs maximas xtemH &c.qptimatûraaximatû çternatû Sccbptimare maximare çternare.&c.qm côpofitio nôfitnifi ex plurib diuerfis efle tiis cd quantitate exiftentib de cû tempère. • CQz «n« prîmfi fit vnû ondifp hoc qâ ditfû eft ïpagraphrf intellects voluntatisqui in fubieclo exiftere non pnt nt fifitvnumilhidfubieftum. GQz'és primûfitneceffari&pbat'phoc q3 ï pria pte diclfi eft,qm vbicûgp eft optimare maximare Se çternare eft necef Ctareintmq? aliter nôièpoflèthabere, ' t ? f 9 9 CQzpr imû ensfitfimpliciterïfînitû oftédif ï hoc q> optimi tas maxîtas çternitas &c.vna de alia pdicari pôt q pdicati© eét difcôtinuata nifi primû ens effetfimpliciterinfinitunu CQî primû esfitpfeaû ondif ï hoc q3 ï pria pte diftû e qm fubieflûïquoéoptimitas maximitas çternitas &C.nullam imperfetfionempoteftpati. C Q 2 primû ésfitïmutabile patet p hoc q^îfijbiedlo î quo ë optîare maximareçternare &c.rjulla nouîtas pôt repiri. CQ* aût primû ens nôfitcorp nec potétia ï corpe ondiff* hoc q> oé corp é fubftâtia gta qlis &fiede ali/s qâ é côpofi tu ex ipis Se taie fubîetfû nô pôt patîoptîaremaxîare çter* 9 9 DE PRIMO ENTE PER REG VL AS» ' nare &c,& taie ens nô hét potériâ adfducédû optîatu ma* ximatum «ternatum Ac. jEDequideft. CQugrtë gd éprimû ensfRefpondédum é q> éens î quofuç rattôes de feipis inuicé 8c de ipo côuertibilitcr pdic⣠vtpiï' ta qh df optimitas ê maxîitas çternitas &fiede alijs Se ecâ uer fo. Alîo aût mô diffinir i pôtfic;primû2s é primitiua éti tas eflfentiafubftâtia necefl*itas.nâqd extrafenihil eft indii* gçs de é tm jppter fui agétiâ ïtrïfecâ cjtû ppter fuâ exiftétiâ? Se eft vnitas Se vnitiuû ab omni accidéte fegatû. CQueri£ qd hét primû és îfeîpofibicoeffétïale 8e naruralef Refpôdendû é q> hét fua primitïa vera 8e necelfar ia correla*» tiua cû qb eft id qd eft 8e cû gb habet ita primitiua verâ 8c neceiTarja agétiâficutexntiâ vt patetp fuâ optimiraté Secu hnsin fe ipa optimâsoptimatû optïare. CQvxtit gdeft primûens î alioîRefpôdédû éq>ifta petm'o cppetitnafoliqcjritdemobili, &ficrefpôdédûq>primûens eft in vniuerfoagés ipm deducédo de nôeffé i eé;caufansgu bernas ordinâs îpans dnansbtïfîcâs côdénâs 8e huiufmodû CQnaaii qd Jiét prima ens inente fcdarioX i vniuerib/Re tpôdendûéo^hétïipodominiû ficut caufai fuoeffe<ftu.ha betét feruitiû;hétlaudes,bonores^iététqjeft obiecSatûin telligédo diligédo recolendo.habet etiâ a&us extrinïccos ia dicandomiferando Se huiufmodi. Dequoeft_ i CQHÇritur de quo eft prîmum ens &dicoq? eft de feipfo eo q> nullumenseftfibipraeiacés&hocpatet pprïcipfafupra dicHa p qua: notâdû eft q» ipm é ï fupçrlatiuo gradu exns, VIterius refpôdêdû eft q>eft de fuis ^prietatib 8e rôib in prima ptetadtis&r hoc éformaliterab omimateria remotfi quoniam ens primû quo ad fuam bonitaté magnitudinem &c.non poteft pati materiâ cumfitformafimplexab omni materiadenudata. ^ Dequarèeft» A.v. 1 9 9 9 9 DE FR1M0 ENTE FER REGVLAST CQ^xtitiptimûens quare eft/Refpondédû eft q> eft ppteï hoc ga eft ens prima bonum &neceflâriû non ab aliquo de* pédens. CVlterius eftp fe qm ép fuû îtrfnfecû agere vt in prima g* te traàarum eft. cDe quantitate. CQy*ritur primû* ens quantû eft/ Refpondldû é g* ipfum nô eft gtû quo ad gtitaté pûiftualê eo <j>fimpliciterimméfiï & çternû é.Bn tn dici pôt g? eft tr inû Vt p fua correlaïiua di ftfctapatetetiâgfuas rôesqfût nûerales pfeexnteshntes aftusproprios. CDe qualitate. CQuacriE primû ens quafc cfKRefpondédû eft duobus ma dis.vno mô quo ad metaphyficû alio mô quo ad naturalem, qm metaphyficû côfiderat ipfû quo ad fuâ ppriâ bonitaté propter quâ eft bon ;quo ad fua magnitudiné ppter quâ eft niagnus.Et naturahs confiderat quo ad mobilefiuequo ad aclû extrïfecû. Dico igitur ipfû eflê bonû quia créât bonas creaturas:magnû qa créât magnas creaturas ôcc* CDeqnJ CQuçritur primû ens quâdo fuit.Vlterius quasitur vrrâ nunc fuit in ipfo primo ente ab çterno in potentia an in acla Refpôdédûeft g> femperfaiteft &erit î eog>eft ens «ternu* aliter non effet ita primitiuum'per entfcatemficuteftfinv pliciter primitiuû perbonitatem» CVlterius dico q>nûcVttps non fuitfnpotétfa inprïo em* teqmprimumfiepcedit nunc p fuâ çternitatemficut pras cedit cjtitatem per fuam imméfitatem. 6c mobile per immo bilitatem &huiufmodi. CAdhuc autem dkrcfq? nunc tépus ab çterno non fuit afttt quoniam primû ensficutpcedit temp p fuâ atternitatem ficpceditfuam fucceflïonem per «ternitatemjaliter immo bilenôpcederetmobiIequodeftimpoflibiIe.fiiitergoNûc quandocreatum fuit. CDevbi» CQuîtriturprimumensvbieftflRefpondendumeft q> vM non eft dégénère primientis cum Iocusfiecâ in si ens fecun 9 9 * DESECVNDOENTE, dariû eft locat tanin îpfô loco exiftente vna parte vnfuerfl creata quando alia; partes creata; fuerunt Se in ipfo loco col Iocatç.&iicdico q> primû ens £ceditfievbi per fuâ ïmenfita temficuttempos p fui aeternitatem. Veruntamen dici po4 teft.quod eft in loco tang agens fuum eflfeclum producens etiâeft ybig? quia ens infinitum eft. CDequomodo. G Qyxtit primû ens quofliodo eft/Refpôdendum eft duo bus modis primo quo ad metaphyficû qui côfiderat ipfum quoadfuummodumintrinfecumexiftendo Se agendove in prima partefignatumeftffecûdo aût modo quo ad natu , ralemqconfideratipfumquoadmobilefiuequoad aâutn extrinfecû.inquomobilirationesillius habent modûcum aelibus extrinfecis mouêdo caufando gubernando «Sec» • CDecumquo» CQua;riturcûquo eft primû ens/Refpondendum eft duo bus modisficutfupra diclum eft;quoniam eft cum feipfo 5c cum fuisaftibus intrinfecis fecundum q> mecaphyficus cô fiderarepoteft.SecundusmoduseuVfecûdûnaturalêquiip fum côfiderat îgtum eft prima caufa caufans omniamobisi lia cum fuis rationibus Se earumacHibus» CDiximus de primoente deductoper primam partem Se fe cundam&pereaqua: dtàa funtdeipfbpoteftmetaphyfi* eus habere notitiam de eiuseflentia exiftentiafieintrinfeca agétia;ôe naturalis poteft habere notitiâ qûo ipmprimum ens fe habet ad mobilia & per quera mode fecundariû ens. poteft recipere palïïones a primo ente.Et hoc primum ens inquifitum deum benedidtum vocamus» CDefecundoertte, Ecûdû és dicim totû vniuerfû creatû.cV df fedm I S ^ I q? depédet a prïo, ôc fedm q> de prîo determinauw ^ ^ ^ f m intédim venari fedm cûfitfimilitudoeius fi* eut caufa bona qaçcaufat fuû effeftû ppterfe taliter ytper ipfumfintcognit* fua bonitas magnitudo&c. 9 9 9 DE AKGELQl I C^ntcndfmus auté tracîare fecundûemdiufdédo ipfùm in octopartes videlicet angelicû.cailefte.hunîanû;8c in ens qd eft imaginatio & qd eft fenfitiua,vegetatiua,elementati ua 6c qct eft inftr umératiua. Et quodlibet iftorû fuo modo tra «are intédimus per principia & regulasartis generalis. CMetaphyficus confiderat ens inquatum ens;& naturalis côfiderat mobilia qua: ab ipo ente in agendo 6c mouédo fe? quûtur.cVadiftasduascôfideratiôesreducif: maxïe gcqd eft:cû gcqd eftfitexiftédo vFagédo;& qa vnû cognofci£per aliud • Alio modo in tfto fecûdo ente intendimus descende re ad mobilia. CDe ente angelicp. j B ^ ^ Î Ngefus eft ens pet fe exiftés eo q? fubftâtia eft qct*. flgPPIS i Iibet fuorû prïcipiorû innatorû.etiâ eft per fe exi* ^^^^,ftésficut fua fubftâtialisbonitasmagnitudo&c. excepta côtrarietate quâ nô îcluditçja iâ eétcorruptibilis. CAngelus eft bon per fuâ bonitaté,magn per fuâ magmV tudiné. ipe autem eft côpofitus ex fuis prïcipifs innatis dif, ferentibus. vnû enim de alio prçdicari non poteft quiafifie plura eifent prima entia qct eft impoflïbile. Clnangelo fuabonitaseft magna gmagnitudiné;darabilis p durarioné;éV ecôuerfo.fic aût eft de aliis prîcipiis ideo ne ceifario fequif in ipfo efle qctfitaccidés ortû habés efubftâ tiali.qm bonitatis qua: eft magna p magnitudiné eius nw» gnitudoeft quanta;& magnitudo quç eft magna q eft bona P bonitaté ei & bonitas eft quanta 8cfiede aliis principiis. CEtficutdiaû eft de quâtitate ita dici poteft de aKispredî camentisaccidédum&ficpatet per que modû angélus in fua côpofitione fubftantiâ includitfitaccidens. CAngelus eft ens infenfibtle & imaginabile; qm eft fpûs nô côiuncl .eft em p fe id qct eft nô vt cû quodâ ali'bfitterrenû ficut eft aîa hoïsvt fit homo,&fiefequi£cj> fua fubftâtia nô fit extéfa quiafifieiam effet obieclû imaginationis. Angel eftensîmobile,dicoeû ïmobilécûfit ïcorruptibilis 9 9 9 9 9 DE ANGELO PER.REGVl AS DEDVCTCv inecpfe mobilis élocaliter,gafificregreretmediû&eétob ieâam imaginationis,nûcaûthicnûcaIibinonfacitmediû. non em habet p. tes anteriores Se pofteriores neceft lineatus. £ Angélus non crefcitnecdecrefcit,qafifie,effet in motu,.' nec influit nec recipit fubiectiue.&fieappet g? angélus é en*" tiû inimaginabilium &infenfibilium;qm angel eft créât perprimumens&non|)pterfe.oïaei principia innata ad trespotéfiasordii]âturqfuntintelIecT! voluntas&méoria ideircofuabonitas efteirôgphabeat bonû intelligere attuw re Se recolere erga fuû obieclû; 5c magnitudo eft rô q> habe at magnû intelligere amare 5c recolere erga primû;&fiede aliis.Ratio huius eft ga primû dignû eft vtfitïtelletfû cum bono magno 5cfiede alu's intelligere amare 5c recolere ; Se in hoccôfiftittotaei fimilitudo. CAngel beat qcgd inrelligit intelligit in primo enteqèt eft eius obieaum 8c p hoc intelîigit feipm Se nôficutintellecl* hûan g acgritfpeciesperegrinasapotentiainferiori Se fie intelligit feipm.Etficutdiclium eftdeïtellectuangelico ita poteft dici de volûtate Se memoria* CAngeluspeacjcôfideratinprîoobieclo côfiderat in alio angelo.&fietaies intellecT: iones volitiones mêbrationes fût locutiones fpirituales angelorû, Multa gdéalia de angelis dicipoffent:fedpereaqditfafûtbeneintuéti patere poffiit Se fatis fufficienter haberi ea cj deprincipiis innatis angelc* rumiuntdicenda. CDe angelo per régulas dedutfto. |Trumfinrangeh/Dicoq>fie.aliter ens in côi pate rerur vacuû.qm decem funt entia côftituentia vni* IJuerfû necplura nec Fauciora.f,de ,angel ,cçIû,hô imagin4tio,(efi ti ua; vegetatiua;elemétatiua^op naturale, &artificïum.Ex iftis decem totumens plenarie eft perfe* âum.Si autem plus effet eét fupfiuum fiautéminus vacuô effet. Sûtergoangeli vt in ente in communinôfitvacuiim 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 DE ANGEIO PER REGVM& CVtrum angelifintçferniïdico<j>nô;Rariohuiaselîqûfi «terniras deifieprçcedit têpus ab «ternoficutdiujna bet* nitas cum infînitateprsecedît bpnîtaté finitâ ^iraméfitas deî omnem qultitatem. CQuairitur vtrû angélusfitcorpus i Refpondédum eft q» non vt patet per ea qua: dtàa funt in prima quçftiôe videli cet q>fintentia fpiri tualia non conuindla. CV tr um angeiusfitcôpofit .' dico q>fic.vtpatet in prima partccôpomnir enim ex fuis principiisinnatis, CVtrum angeius habet materiamf Refpondendû eft ha fcctmateriam fpiritualéex principiis innatisbilibus confti tutainqua materia angeius beat us recipitbeatitudinêôc malus pcenam. CVtrum angeius habeat quantitateï dico q>fiede quatita ce nô txcenia led intéfa cû qua eft terminatus & finitus. C V tr um angeius habeat vitâ/Refpôdédum eft q> licaliter non eifet deus per ipfum obieclabilis, CVtrum angeiusfitcorruptibilis.dicoq>nôeoq>eft fpiri*» tusingenitus. CVtrû vnus angeius pofl"ircrearealiû/dicoqjnô,ganimis eflerfifisdeo 6c haberet porte in nô ente ex quo eft deduft , C Vtrû deus poflit perpetuare angelû cûfitcreatus/Refpô dédum eft q>fic,qmqui potuit eum deducere de nô eflê in eife,poteft eum perpetuare. CQuar îtur gd eft angelus/dico q? eft fpiritus ctearas non conunictus. CQuatritur quid habet angeius in fefibicoeffentialc i dw co q? fua correlatiua innata.per vnû vero correlatmorûeft aftiuus per alterû vero pafîiuus 6c per alterû conuinaiuus & hocfignificatumper fua principia innata qua: finecorre latïs non poflfent côftituere ens angelicum. CQuaeritur quid eft angel inalio/dico q? inobiecïoeft bon nusmagnus obteftando 6c eft mfaferwnb agésgaccidés 9 , 9 9 9 ; DE ANGELO PER REGVIAS, CQuetitur quid habet angélus fn alioidko çp in deo habet Ixaritudînem&habetiniftisînferionb^poteftatéfecundû g> a deo eft limitatus. CQuatfitur de quo eft angelusJRefpondendû eft q> înquâw tum eft creatus nô eft de aliquofibimaterialiter prçiacenri 6c eft de fuis principes innatis vtfitens taie quale eft* CEtfiqaxtitur cuius eft/ Refpondendû eft g? eft dei, CQuarritur angélus quare efHcV dico q? eft forraaliter quia eft ex principes innatis côftitutus;&finalitereft vt deû in* telligat diligat 6c recolat 6c hax principa!iter.Secûdario au tem vtficbcarus. CQuœritur angélus quâtus clHRefpôdédu eft çp angel eft côtmuus quia ex fuis prîcipiis côtinue eft côftitut indiui ftfs.habet auté quâtitaté difcretâquia vnû pricipia diffère ab aiio 6c etiâ. fua correlatiua habét quâtitaté difcretam. CQuarritur qualis eft angel {Re(pôdédû eftq> talis quale* funt fuç pprierates q non funt pdicamétales quia funt fua pricipia innata;âc etiâ talis qualis dici£ per fuas pprietates prçdicamétales videlicet bonus p bonitaté moralem. CQuçritur de angelo quâdo fuit/Refpondendû eft q? tune quando fuit creatus id qd eft.& eft in fuceflTôe per accidés eo q> multom annorum eft per accidés & in vnoloco eft in Vno tépore alibi vero in aiio tempore» ' C ^ a ^ i f angel vbieft/Refpôdédû eft çp eft in feipo&irt fuis prîcipiis înatis ex qb côftitut eft 8c eft i loco g accidés gnô é de fua eentia et eftîrpo loco nô collocas nec collocat CQusriE angel qûo eiHRefpôdédû eft q? eft p illû modûg que haberfua pricipia înatafibiinuicé in côponédo ipfum* lEQvxriï angel eu quo eft.'Refpôdédû eft q> eft cû fuis pri cipiis innatis et cû fuis correlatiuisfineqbus eue nô poteffc et é cû fua caufa q ipm creauït et gubernat.Dixim de ente angelico et per id quod diâû eft poteft metaphyficus facere? fiaentiâ et naturalis pôt cognofeere ei naturâ et oparioné* 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 DE PRIMO ENT&S.DEO. CDe ca;!o per prîncfpia dcducîo. j, Aelum eft ens per fe exiftens. Pater âme hocpeius prîncîpia innataîhecem per fe exiftunt: fciliceteius fubftâtialis bonitas magnitude duratio Sec* Seficutper fe eft fie habet etiâ motû vt per fua prîcipia ha beat nature" Se motû Se per motumfe ha*» ''beat adfine:videlicet ad mobilia ifta. CPri'ncipiorû carli vnûqctgj differt abalio;qmfiiprincipia înnata angelorû Se principia cçli multo magis,Principia ex li inuicé côponût tertiû/ficut bonitas qua: bonificâdo fàcie magnitudinë durationem &c. Se magnitude magnifîcâdo bonitaré durationem Sec* Sefiecôueniunt inter fe in tertio ex iis côftituto;qm bonitas bôi'ficat magnitudinë Se magni tudo magnificat bonitaté.Oriuntur accidentia prïcipiabi lia quçinrrâtcôpofitioné Se cfi iftis principiis côponût vnû tcttiumiSefieeft in ipfo ca:Io;qm bonitas eft magna pacci* dens Se magnitudo bona eft p accidés;&fiede aliis excepta côtrarietate quç nô intratillâcôpofitionë.ficem eflet cow ruptibile, Verûtamécum diuerfitate motuû côtra côtra* tietatesin iftis inferiorih ;ficutgrâdines pfirigidûSeficcû &rorépercalidû& humidû& fufgur p'calidû&ficcum, CPrîcipia cçli funt cauGe q ualitatû elemétorûiper motû.fi eut bonitas ca:li quas mouet bonitates f nferiores ter calidû aut p frigidû p humidû aut perficcûfecundû qj âccôftellai* tiOf Etfiede magnitudinë qua; p motum caufat magnitu* dinem,caliditaté Sefiede aliis.*qm cslum eft primû mobile caufat mafculinitatcs,fœmineitates,neutralitates,diurnw tates,nocïurnifates,& huiufmodi vt p"cedat fuomotu ptt> mitiuo ifta generabilia» CMulta ah'a dici poiTent de prïcipiis cxli fuffîcfût aût hçc. qmqua:dici portent implicantur in his, CQuaeritur vtrû c*lûfit«ternû/Refpôdendû eft çj> nô.ra 9 5 DE CAÊIQ PER PRINCIPIA. Ho hui'eft ga diuina «ternirasfiepcedit tép in corpore fil fteomû ficut î fubftâtia fpûalùvt i captb de âgelo di<ftû eft. C Vtrû c*lûfitcorruptibile^Relpôdédu eft <j> nô;vc patet; quia fua principia innata funt incorruptibilia. nôem funt cumcôtrarierateconuinâa. - v >t » CCû cçlûfithouû vtrû pp;tuabile{Refpôdédû q>fic,fîdïui lia volûtas vult cûfitidé cû diuina poteftate q poteft oïa. '• £Vtruni ca;lû habeat naturamJRefpôdédûcft q?fiealiter fubftâtia eius nô effet mobilis nec fua prïcipia innata habe* rentaâionemnecpaffioneminrraneani. » λ» < ^ CVtrum cfelumfitin continuo motuiDico <j>fic,aliternô effet primitiuum in motu. CVtrum oftaua iphera poflït mutate totû locumJRetpô* dendum eft q? non,quia<nô habet naturâ graué nec,leuenu CVtrum cxluni poflît diuidùRefpondendu eft q>nô,quia fie gnaret: nou loc Se vacuû Se corrûperef mot côtinuus. C Vtrû ca:Iûfitcorpus fphericû; Refpondédum eft q> non, quia côcauum eft vbi funt eleméta qua; elementa côponût cumipfocxlovnûcôtiguunifphericum. • » CVtrum ckIû fufeipiat aliquid extrinfecû ad eins fuftéca^ rionéficutaïal recipuïdico q> non,eo gjfua principia inna* ta funt incorruptibilia. C Vtrû cçlûfitaîatû afa motiualdico q?fiegafinô haberet anima motiuâ nô moueret naturaliter ifta tnferiora nec le* ipfum &fienô effet primû mobile,nec fua principia innata haberentnaturamperfe,quodeftimpoiTibile« ' , ij CQuaeritur gd eft cçlû/Refpôdédû eft q> cçlû eft primû ma bile,cadû eft corp magis magnû oîa alia corpora côtinés Se oïa aliamobtliamouens,inmaiori motu exiftens. i ^ CQuçriÉqd hét cçlûîfe ipo/Rndédû eft q> hét fua correlati ua inata cçleftiatiuû,cçleftiabile;& cçleftiare,Ex fuis princî piisïnat{côftitutabôificatiuûbôificabi 8cbôificare.magni ficatiuûîmagnificable Se irfagnificare &fiede aliis.Et ga oîa îftaapfctût agerepmotû;& vnû prïcipiû circulare eft i alio 9 9 9 9 9 1 B .DE* CAELO PER REGVLAS. * " * • vôfeqt aïa mdtiua,cîrcularfs,c«kftîatma a 2j casliï é aïarfS CQuxrif quid é ca;Iû in alio.'Refpondendû qj eft rnouens corporeû qct mouet oîa elementa & elementata.CQu,ertf gd hét cçlû Îalio/Rndédû eft cj» hét ï elemét{ & ele métat[virtuté Se acîionéficut ariesçj eft decôplexiôeignis «ffectiue Se ëdiurn mafculin mobilis Seei planera é Mars Saturn aût eft de côplexiôe terrç maJ ,plûbe cm'9 dies eft *• diesfabbatiïdc ideo qn aliqd ïferi eft côftellatû p Arieté Se Saturnû ei fortûa ftat ï die & ï reb ûccis,mobilih Se ï maf culinitatib Se aureis Se i reb calidis ei ïfbrtuniû ftat p frî gidû n«aurnfi,plûbeû.& maxïe ï die fabbati fm aftrologos. CQuœrif: caclû de quo eft?Rndendû eft q* é creatû ex nihflo &fiedé feipfoéftettam de fuis priacipiisiniutisôt eft fub folo deo cûfitper fe mobile vt probatum eft* CQuçnïcçlû qre é?Rn.eft q? fcéilif p feipj eo q>é ex fuis pri cipiis inatis*éaûtfinafrvt oïa iftafintmobiliaab ipop ipnj* CQuçriturcxlûgtumeft/Refpôdendûeftqjefttantûgtûi eft fua fubftâtia quâta p côtinuâ quâtitaté,difcretiua auté eft numer?oâonari vtputa ocUua (pliera âc.fepté planetç* CQijçrtf cçlû qleeftiRn. eft bonûmagnfi,&c.&hocnataK? qp aût caulàt bonos Se magnos & cçfas mobî.é bonû p acens CQya:ri£ cçlû qn fuit?Rndédû eft qp fait tûc qn cû fuo nûc creatû in quo eft modo in quo etiâeft fucceflïue creâdo mométa horas dies ânos Se oïa q in motu habét eé Se agere* CQyxrituz ceîamvbi eitfRefpôdendû eft q> eft in fuo Joco cû quo & in quo fuit creatû Se eft effectue ï iftis mobilibus. COgsritutrcaîIâ quomodo eft/Refpondédû eft q^pillû ma dura quem habent eius prîneipia innatain côponédo ipm.. GQyxxit cxlâ cû quo eft Se cû quo agit in ïferiorib ?Refp5» deiidû eft q? eft cû fua caufa prima ôc çû fuis prïcipiis ïnat/s Se cum iftis médiate motu agit Se mouet ifta inferiora.i GD/ximus de cçlo Se per ea qua; diximus poteft. metaphyiï eus cognofeere fuum ens;& naturalis qua: eius funt*. f. i i Cï^hçmirteDerprnKipûçledu^Q., ; „ , ;., s eft 9 9 prima 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 fuit 9 w DE HOMINE PER PRINCIPE Ominis îdiuiduû é p fe exittés &dîq> ég fe exiftês eo çp ei pricipia ïnata funt fubftâtiaus boitas, ma gnùudo^«Quçpfeexi(hîtiiioîefûtdupliciapri çipu inata;alia quo adaxam 6c alia q ad corp ;quo ad corp aûtfûtcjdruDlicia4dâc]adekmétatiuâ^dâc)advegetatf uâ,qdâ q ad knfiriuâ 6c qdâ quo ad îmaginanuâ.Et ex ordt nata iftorû côpofitiôe ad receptioné ai* 6c aîa ihis recepta fit hô çp é indmiduûjn hoïç qèthbet iftoç pricipioç mnato tû hét lua correlatiua/icut boitas aîac hét ijôihcatiuû boni ficabile 6c bôifîcare 6c boitas imaginations hét bonificatiuû bonifiicabile & bôifîcare &ficdealiis;bôificatiuûaûtaîa; cû bonificatiuo imaginatiôis 6cc* côftituût forma hoïs 6c g cô pofitionéearû côftituûtmateriâ hoïsvtbonificareaifccfi bonificare imaginatiôis &fiede a lus q funt natura; côiûtfi oç côfti tuût tertiû correlariuû t d é natura côiûâiua gquâ iiaturâ fofa âcmatiafut côiûdtae;cVilla çôiûâio durât tâdiu cjdiu hûidû radicale reftaurari pôt p hûidû nutnmétale 6c ga i taJi côpofitiôe eft côtrarietas ekmentor û;corrûpi£ em humidû nutrimérale; 6c p côfequés radicale eo q> nô eft qui recipiat bénéficia ab extra per cibum & potû,ficutflâmain lampade qua; corr umpitur déficiente oleo* «, i h t ; Cln pdfôa côpofiJrrât accidétia.fc j qtitas qlitas ôreppria cuilj poté,atînata;&ficfeq£corp côftitutû ex fba 6c acente CHôfiecôpofir hét aiam rôalé j> fofa 6c aliç poré.drnr ma teria,aïa aût rôaliadueniéte eé hûanû &c vmere cetiscôfert ita q>cç&potë.agût i virtute ipfi q pri du" erât ï embrios ne nô agebât rang potétia: bois qa phus nô erathomo* CHô qn agit cû potétiis fuis aâiuâdoX ïtellîgit p îtellectâ 6c eodèmô p tmaginatiuâ imaginai 6c fentitp félitiuâ ietié té viuere agéré: aliter pdere£ aâio correlatiuoç. ïnatoj§& qct eft ïpoflïbile;& pt ïtelligi de pafliôeficutde acliôe dietâ eft* CHô qnq» agit itelleaû extra féfitiuû imaginatiuû vtputa qnïteliigitfubftâtias fegatas&entia abftracTaî&illaadtio yocat" ïteltaaiaqnqî ïtelligitp imagination&vtputa qn in* telltgit obieaû imaginatû • % illâ adioné voco cogitation*? t 9 9 9 â ( 9 9 9 9 / . * '£>EHOMÏNEPERREGVLA$ cu%fttfeîi fefpecT:ufrelk^ 9 fma gîaHôepf?fdagitîvtputaïqflaclualitvîdefîtdlccl9aIigdî telligereillo! pôtfineopatîôe frnaginatiôfs&taléïtelleaiV oné voco fènfualé âc é îferior gcogitatio h ui rô é qa imagt riariûctffit |>pïnquio^ : . 3 cDe4ïômineperregula$dedu<flo. i ; . ' < i |lîriS îreJIed fit côiûc^fcdm eé cû corpe hûanonra q?fit footia fua dâs ei eé fubftâtiale&uco q>fievt pa |retppn'mâqftionéqdeâgelodi<ftaéqa fi nô vni* uèr f û pateréf vaéuû & eêt magis pfecîû p brUtûgfchoîem &^tferiipp!âtâ» J * " •.'..>. i ' i ^ , te" CVf fû hô fit fâîbîîis'Refpondendû ê $ nôfimpîicifcfccïra quid aûcfic:qniafa rationalis non eft obiedum fenfus." • CVtrum homofitmortalisf Dicôq? nonfimpliciter:quo n i a ^ n i t e a t iomlistton moritur. - i in ui *. • i -. j ô i - wr CVtrunltorptrëhumàrram acqufcat méritumf/Diéôqjfid coqjflôiuftûscû^ïbbspdicamentahb^ptib^feruit'ded. J CVtrû c6rruptisoîb ïdiuiduïs hoïs remâerét fpês hûana Dicoq* remâeret id qdefat côeipisî& appetit naturç ficût III P O T É T I A prîç materiçAficnô Jremanerer fpês fed appeti* tusadipfam. > - *" *' ^ ' J I V : 1 1 , 1 . 1 1 ^ 1 j d ->hi;-i't ul CVtrûhôgnetftdmfrié/Dicoqjnôfimpliciter- { T D M S I X À  partes oësqm anima rationalis non eft generabilis. <. ^ CVïiïimhûanitasfitenspfeexns^Dicd q> fie naturafite* fednotîrefpectufitïi«qubniamadeôdepender.;^ ' j » t^s CVtrû hô pôi&tîùdiça're pfeïû pbfittrç> n éêt ïgê's?Re fpôdédûéftqïîiôîVtpatetqmpfenfumfentit.:''' >'» CVtrû hô poflet imaginari pofïto q> imagîatto nô eétaclii* ua?Dico g> nô,eocp non hfet cû quo effet aétiu î ïtelligédo îma-giiiâbilia^: ' ^ » ; m » ^ 7 . i > ! ' . ; / v ;t n/,: CVtrû hô mouea£ ab ébieflô Vel moueat fe cû obieÀO Î Rè fpôdédûq> mouef fe cû obieclo.Excludo tn primû.'fî ïnatalï obietfû nihil ponit nifi difpofif ionê cû qua agé$ A G I T P P T E T rïnealiterobieclûageretppfi^é & nôpqtéria qdéïpolïïbile; C Q ï ï ^ t gd efthôf RiidcdS qieftens eut ppriû bfcuufêcàre 9 : 9 9 9 J c 9 ] DE HOMINE :PER/ RÊGVLÀS; ' " î& ênsqcî médiate fenfu îtelligit ens magi's côpofîtû Se e ens pqd oïa alia corporalia deo feruiût Se ei mter oïa alla corpa lia magts feruiût zter corpa Se è ens politicû Se huiufmodû CQuatritur quid habet homo in fefibicoeflèntiale?Refpô dédum eft q> fuam formam per quam eft homo. CEtiam quxxii quid eft homo in alio? Refpondédum eft çj> in iuftitia iuftus Se in cappa cappatus. CEtiam quarif qd habet homo in aliottiabetin feientia mé ritum Se in ligno arcâ in potétia Se habet ï iniuria culpam. CQuçriÉde quo é hô/Rndédû eft q» de fuis prîcipiis ïnatis» CQuaariÉ quareeft homo? Refpôdendû eft q?formaliterex fuaformaSe materia eft côftitut &finaliivt deû recordef, intdligat,diligat,& vt vniuerfû nôfîtvacuû Se vt fînt fcïç Se Vt médiate ipfo oïa alia corpalia eidé feruiétia deo £ mari CQxjçri£ de quâtitate hoîs?Rndêdû eft diferetiue <p eft tôt quot ei ïdiuidua fut Se eft côtinue in hoc ïdiuiduo Si i illo. CQuaerif; homo qualis eft? Refpôdendû eft q> homo qualis eft p propriâ qualitaté vtputa rifibilis. p appropriatâ auté qualitatem vtputa per iuftitiam eft iuftus. ' 9 9 9 CQsxr itur homo quâdo fuit/ Refpôdédû q> tûc qn créât fuitetruithichomopofteaalrasvtfiliUspoftpatrem.f! *• CQuçrif hô vbi eft?Refpôdédû eft dupfr fleut eft vbi intr! fecû Se extrïfecû aliud.Sc eft i fuo vbi intrîfecoficutetiâ eft in fua quâtitate qualitaté Scc.Sc extrinfece eft hic vel illic. * CQuaeritur homo quomodo eft?Refpondendum eft qp per illum modû per que côftitutus eft,vt patet in fupradictrs* » CQuçriî hô quo ïtelIigit?Refpondendû eft q> mouédo fuû inteiletfû ad agédum ad intelligendû intelligible peregri* num reponédo ipm in fuo intelligibili intrinleco. CQuxnf quomodo fentit homo?Refpondédû eft ep itimoi uendo fuâ potentiâfenfitiuâ acîiuâ ad fentiendum vrputa porentiam vifiuam ad videndum coloratum. CQuaritur quomodo homo mouet feipfum? Refpondëdû eft qo redocédoaaionf quâ habet in potétia ad aâû per qui B ïii 1 D E IMAGINATIONS PER P R I N C I P E rnouet fcîpfum vt paret quâdo în eundo mouet fe pedibus Etiam mouet fe cum naue mouente &c. CQuçritur cû quo eft homo.'Refpondendû eft q> eft cû fuis principiis innatis ex quibus compomtur. CQuxrit cû quo horao intelligit 6c (entitî Refpondédû eft $fuointelleftu intelligéte&tuofenfulentiente. CDe Imaginatione per principia deducla. ^ g ^ - ^ ^ - ^ ^ M a g i n a t i o eft ens per feexiftens.& eft per l ^ ^ ^ ^ ^ ^ w | f e exiftés quia qctlibet fuotû prïciptorum l l l f i i ^^^imagimatiuorûpfeexiftentium habet. » ^ ^ ^ o ^ O ^ ^ I m a g i n a t i o e f t bona,deferuitem nobis taA<y§ iudicâdû de fenfibilib in eo$ abfentia KgtglJsjjfëM&fà b°na eft vt p ipfatti ïtelleft fociatfcw i ^ ^ ^ y a a i e n t i â quafineipa ntrilaten* tacere poflêt, Clrtiaginatio eft magna; vt pater,qa fupfenfusexterioresi eorurrtabfentia fenfibitiû potens eft imagmarî. Clmaginatio eft dtirabilts ga adû fuû diu côtinuare pot $ p ipam fpés diuturne î memoria referuanf;&ficut médiate ipaintelligim9fic&habem memoriçoperationé.Ipfaauté defîckntedeiènfibihbusmemon'ânontwbemus.. / _ Clmaginatio eft valde pâtés qmaïal p ipaj, excitafadcoitû atq? ca lefacit le totû 6c p ipfàm gaUdec 6c tïiftatur* Clmaginatio habet prôptum inftincYumquo vocatur çfti rnatiuafiueperceptiua.. Clmaginatiua habet appetitû côcupifcibilé & elecTsmmu Clmaginatiohétviftutéqua mouet poteJferiorés& fpés; ab îpis abftrahit:& p virtuté imagina.mtelka: easrecipif* Clmaginatiua eft potétia vera qua âgés verasfpecies facuy yerûtamen fenfu infectefimpliciterrepentante fàlfas fpe* cies facit, ludicat enim imaginatiofcbricitantisdulciaefc fe amara 6craelelfe sucarum, Clmaginatio caufat deleétatiôes 8c caufat txiûitks quâda eft impedita ad habendum deleâationes* n Irzsljad 9 9 9 9 e e ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^^ ^*^ B^'^^ c e !^---^ DE IMAGINATIONS PËR RËGVfcAS ? Hïmagi ,hér côcordâriâ p quâ plura vna obîeâioe côuertff• C/magiiiatitia ê deduéta fuccelîï ue deekmcratiua rône eu tus p. accîdé^ é corr uptibilis. qa eleméta côtrarietaté hnt.& obqd alignés é puerlâ ga pparat ad fàliàs opim'ôes habédas & indebite iaimieftias:âc qct bonû eft iudicateflé malunv » Clmaginatiua eft prïcipjû quo imaginas imaginai A<3iu» auté eft in no habétib^intidiectâ^aifïua vero in habentib * Clnwgiiîatiuacôfiftitïmediointellea &féfus;&ficaltïoi: potétia e g féfus exteriores;& etiâ alti obieâum attingir. ÏCIraaginatïa çjefeie ï obie$o irmgïato.rpm em é «9 finisaiô aûtgefcit vlti obieââdofupi?g'fieimagïatû nec etiâ ïferi ï fenfus aût pticulares in ïferion gefeût gfitimagina tiôis ob ietfuutelle<a aû't trâfcédit ad qcfcédû fupi'f totalit fepatisv Clmaginatiua é maior g fenfus pticulares eo ga é fupi & é fimpfr maior poten,q lit î brutfcâc é maior I hoie g Ht î brin tis ga îcogitariua pticipat cû ftellecm.Et hoc idê pt dici de fftîatîa.pt? h*âtp adgfirionéartiûliberaliû âcmechanicaçc, Clmaginatiua çqliter eft côœunicatiua i hoîe intelletfui Se memoria: Se voIuntati;& «qualiter defenfibilib particula rium fenfuû cfî fenfu cômuni ip*a imaginatiua iudicat. Clmaginatiuaminoreftin hoc fubieaoginillovtpura in aialib vîuentib de hasrbis g in ïllt's qua: viuunt derapina. COelmaginationeper régulas deduâa* |TrÛ imaginatiuafitpotétiacorporeaf Refpon* Edéduqjficvt patec quiaagensnôpoteftmouerc 'ipfara extrafimilitudinesobieéttuO fenfuû par* ticularium, vtputa lineatum coloratum Ace, * CYtrûimaginatioficpotc.extéfa^dicoq3fictmpaccid«s,f, P quâtitaté poterie, elemétatiuç cuî pprie côpetit extefitas, C Vtrû potétia imaginatiuafitpotétia diuifibilisJRndédû ç quodâ mô fiaalio auté nô.*eft em diuifibilis ga qdâ modo vna eft in oïb aîalibusifed nô eft diuifibilis in iftoaïalitali, CVtrum imaginationis fit materia{Dicog?fic,eo $ inj fua propria paflîoge imaginabilitw reponit Ipecjes iuuà ~" " B i u i """" 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 PEIM AGINATI VA PER REGYIAS. » gmabilesgbusïmaginaturobiecluttn " CVtrû imaginatio fitaaiua&paffiua/Dico c*)fic.éefa<aw «a ingtu imaginai obieftû>& é pafliua inqtû agéi.f.totû cô pofltûrnouet îpfam ad imaginâdum. CVtrûimagînatiuafitforma/Dicoçfîc,îngt0 imaginai pbietfum adtiuâdo nô tn eft forma îngtû eft potétia mota« C Vtrumfîtaugmétabilîs/Dîco q> nô p fe,fed tm p accidés perfubieclû in quo eft. C Vtrû imagi occupat locûïdico q> nô p fe,qafifieeét corp* , Vtrû imaginatiofitfucceftîua iOico q> nô qtô ad fuû efle fedtmeftfucceflluaqtûadfuâopationem. ' , . , ' C Vtrû imaginatiofitaïa/Dico q?fieqmfivegetatiua 8e le fitiua funtaïç qfut ïferiores,multomagis imaginatio. CQuçriïqd iimaginatiofRefpôdédûq» potétia, cui jjprie côpetit imaginari» . . - ; f CQuadëgdhétïfefibicoerèm^ latiua ïnata qb caufat/maginabilitatesperegrinas« . CQu^rii: qd é ï alio?Refpôdédû é q> ï ïtelleclu é potétia ôçl fenfu forma, > . CQ^xriîqdhabetîmagina.tioinaîio/Dicédfî q> in brutis habet ïnduftriaperquamfduntcauteviuere. ''"J CQuairitur imaginatio de quo eftiRefpohdédû q» inqtfî ê primitiuanôédealiquoqmécreataïfed inqtû imaginât» in hoc anfmali éde fuis prîcipiis primitiuis. CQuçriï cuius é:df q> eft fubieai in quo eft. CQuxri£ imaginatio qreeftfRefpôdédâéphoc q>fuaprï cipia innata côftituût ipfa &fîualitervt in eifentia fcfibiliu ipis imaginas poflîtvti. » * GQvxtii imaginatio gta eft/Refpôdédd q> tâta gtû fubie cT:um in quo eft potens eft per ipfam habere aétionenu i . . CQvtaât imaginatio q"Iis eiHRefpôdédû q> talisqualis paf ,fa eft fub inteIIecT:u & qlis éagés fup fenfus exteriores. CQuairii; qn fuit imaginatiof Refpôdédû in illo tûc in quo /uitcreatacVeftnûcinfuccçnlfone. y 4 9 ( , DESENSITÎ VA PJER PRINCIPIA. CQijçri'tur imaginatio vbi eft/Refpô Jédû eft ï vniuerfo in qtû tft vna ei ps eft etiâ in pricularib iqtû pars eorû" eft. CQiJatfit'quô hô imaginai obie<aû /Refpôdédû q>gillun» modû que hét ïtcllecî in mouédo ipam,qrâei éîftr umétû 6c etiâ p illûraodûque habet ï abftrahédo a pticularib fen* fibus imaginabilitates pegrinas reponédo ipas in fua |>pria îmaginabiiitate. CQtjçriÉ cûquoeft imaginatiofRefpôdédum é q> cû fua câ & cû fuis prïcipiis innatis ex qb eft çôftituta 6c cû fubieaa in quo eft. CDe Senfitiua per principia dedu&a „ p^gSEnntfuaéensp feexns ôc é fubftantialis qap feprî IJ&Jl cipia fubftâtialia hét ex qb é côpofita q fut fubftâ ' j§f?§||§ tialis bonitas Sec. Séfatûbnfentitpbôitatê&ma^îepm?gnitudiné&c,&qn fentitmaleîacl bonitatis îfçdif afuocôtrario &ficïaliisé. CSentire dorât p aclû durationis^ioc aut nô poflet durare nifiipfaduratioeétdeeftentiafenfus. ' ' CPtas fenfus y tg ipam fenfus fentiat 6c fie fua ptâs duplici ter eft.n.afl:iua y t fenfusg ipamfîtâgés &eft palïîua vt féC* cûtalipoteftatefitpat)és,3literfenfusfîne iftis nô poflet î fuaeffentia fentire. - - ' • . , CSéfushabet ïftjelû, p quem yno môfëtit p calorena alio aût mô pfrigiditaté &aliomôpîcifione carnis,alio per calorem & alio pet fonû Ôc huiufmodi. • ' CSéfus hét appetitû fentiédi 6c hét appetitû aftt'uû vt a<3i* uçfçntjat 6c paflïaû vt in fua effentia poflît pati fentire. J CSenfus hét vir tutéatfiuâ ôc paffiuam vt fentiat 6c vt ex* tra fua effentia nô fentiat fed intra. CSéfatÛ fétit vere cû veritate fenfitiuçfîcutvifus g vere vi det coloré in colorato & g audit fonû audit in ipnato. v CSenfus hétdeleçaationé i agédo ôc patiédo i vt fua forma agatinfuamateriamateria in fentiédo. CDifferentia eft ptincipiû fenfus vt p fuâ propria differen tiâ habeat fua çorrelatiua diftinflafineqb nô poffet n feip B.y. 9 9 9 9 9 9 ( 9 9 ? 9 DESENslTÎVAPËR R E C M A S fo habereagétiâ in caufando fenfibilitatcsgegrinas^ CSenfus bit g fe côcordâtia cj eft de fuo gne cumqua con»* cordâtota fua prîcipia înata ad (entiédû intrinfece & exttï fece.lntrftêce quo ad fenfu côem.extrinfece quoad gticula* res fenfus ôc exteriores. CSélît/ua émixta cû vegetatiua & efcmêrariaa,&relerfléra* tiua cât côplexiôes côtrarias in fènfitiua:rôe cui fenfitiua recîpir contrarietarcs g calidû &frigidûdulce& amarû" & hmôi.qn aûrcôtrarietares nimis ïntédût it5a fenfitiua é infe «a & falfe fuos fenfus particulares iudicar* ©S'enfitiua eft principium fetiendi motû a fenfato vt poJÏÏt fendre & pricipiare fenfibilitates, CSentire eft mediâ inter fentiés & fenfibile;fine quo feues rionpoffetagere in fenflbile» CHnis fenfiti uç eft aclio & paflïo fentféndî cfi quib gerc(r« CSenfîtiua maior eft p_ forma cfp materiam.hui aûc rô eft quia materia cfi côtrarietate eft principiû defeAus* CSenfitiuajcquaUtereftexprincipiisinnatis. • CSenfitiua minor eftp accidétia;fîcut îmiitoritateép fub# ftantiâ ôV adhuc min câ vna côplexione cj cû alia. CDe Senfitina per régulas dedufla, jj^gf^iTrû"fitfenfus côisfRefpôdet; q?fic,qrâeftnecefllw f l ^ f m r i û Vt lit vna potentia côis aâiua a CJ deriuât; adio ^sfM^ms pticulares in fenfibus exteriorib ;& vna potê> cia côis paffma a quaderiuanfpafliones fenfuff pticulariû". Et qjfitetiâ vna operatio qfitmediû côifiaiufi iftarû dua# rû a qua derîuétur oès opatiôes fenfufi gticulariû; vt fenfiti uû côe de fenfibile côe & fentire côecôftituât fenfû côem Si Vt talisfenfus faciatiudiciû de fenfibilib pegrinis acgfitis inparticularibusfenfibusexterioribus. CVtrû fentiés féntiat extra effétiâ fenfus{Dicoçnô,rôfca ius eft quia fenfitiuûnôpôtcaufare fenfibilitates peregîas raiîinfuappriapalïïone» . CVrrûfenfusagcs&fenfuspaffiuusfinti'uafçcffennarf 9 9 9 9 } 9 9 'DB5ENSITIVA PERREGVLAS. * D i c o <J> nô;ga fi flc fendre c $ e effet d i l ï ï m i l e q d e f t f m p o f f i b î I c , c û i p r a fitnatuM côuîcliuafenfitiuiôc feufibilismcadé effentia. C V t r û f e n f u s f e n t î a t f e i ' p " m ? D i c o q > n ô , q a n 5 c â t m'fi f p é s p e g r i n a s q u a s facic f e n f i b i l e & a l i t e r e î e f f e t ç q u a l i s î t e l l e f t u i q u i cura fpecieb 9 recepris intelligir f e i p f u m . , CVtrûfenfusfitmagispotensfentireppotétiâ affàtiuâ § 9 perpotériâ auditîuâ{Dîcoqjfic,qmaffat côtrahitfonûad 9 voc«;audit aûtfolâraodorecipit. 9 C V l t e r P g a n i f i a f f a t u s e f f e t n o n e f f e t v < w . & fie a u d i t reciperetvocem. « o n r J C V t r û potétia affatiua fehéat adaîtiorêfïnê jjodbratiua* D i c o $ 0 c , q m affatuseft prïcîpali 9 îftrumenrû adeandâ f c i e n t i a s l i b é r a l e s p q u a s d e ? c o g n o f c i f & a m a f ; & e t ad eau f a n d u m a r t e s m e c h a i i i c a s ; cj fit o d o r a t u s , C V t r û p o t e n t i a g u f t a t i u a l i t r m neceffarfa q t û aftâtiua£ D i c o q > fie i n b r u t i s , n ô a û c i n h o m ï e ; q u i a e f t v t d e û cogna fcat&diliganfkitautexnhocmagispaffatumgpgurtuni C V t r u m p o c e n t i a t a d i u a fit t n a g i s g n a l i s ç j p o t â i a v i f i u a t * D i c o q? fic,qrâ i n ïftiti f e n t i t ptfi d j u e r f a f é f i b i l i a î v t p u u ca I i d ( 3 , f r i g i d u V d u r u V n o l l e ^ a f p e r u , ! e u e & c » V i f u s a â t f t tôt*. C V t r û fenfus palûuusrecipiêdo lici'ériés/Dicoq?nô;quk 9 fie e f f e t a e l i u . CVrrûimaginatiuapîorad«ueriàimaginet*ptacliuâgnje d i a n t e a f f a t i u a O ï c o q> n o n , q u o n i a m p J u r a v o c a b u l a i m a * g i n a t u r 8c m u l t a a l i a p e r a f f a r i u a t n c j t a n g i b i l i a p taâiuant C Q u * r i t u r q d e f t f e u f i r i u a J D i c o g> e f t p o t e n t i a p e r quaia ( e n f a t u s eft f e n t i e n s . C Q u * r i f q d hét féfitiua î f e fibi c ô f u b f t â t î a l e f R n d é d û ê* q * fuacorrelatiuaexqbuseftcôftitura.f.fenfîtiuû fendre fenfibile 8c i c u m q b u s e t i a m eft p e r ( ë e x i f t e n s . C Q u x n t u r q d e f t f e n f i t i u a inalio/Refpondédfi eftq»invf fuelt vidés & i n a u d i t u audiens«ufàndoyifijbilttate&aodi tibitatesScûcinaliis. DE VEGETATIVA PER PRINCIPE CQyxtit gd habet fenfitiua ï alioi Rfîdédâ q>hét ïobieflô atfioné în fentiédo ip'mjpaflioné autâi recipiendo ipfum. CQ^xrii de quo eft fenfitiua/ Refpôdendû g? de feipfa eft, cûfievna pars gnali's vniuerfi de é de fua ipecifïcaforma&> ma£iacÉfgb fpcdficâhabeta(aioné^efl:fuppofitiïquoefl:.. CQxjçrif q"re éfenfitiua/Rndédu é $ fofaliï ga ex fuis prïci piis înatis écôftituta & eftfînalifvt g îpfâresfintfènfibiles» CQy âta eft fenfitiua/Refpôderidû g? eft tâta quâcû per fua prïcipia ïnata îgradu pfeâiôîs entitatfs reponif &hoc qua tû ad quâtitaté côtinuâ & eft diferetiue vna pars vnîuerfi & eft plures quia tôt quot funt eius fuppofita. * CQuîcritur qualis eft fenfitiua? Refpôdendû g? eft fentieni proprie & appropriate magna vel bona &c. CQvxrii quâdo fuit fenfitiua? Refpôdendûg? tune quâdo creata fuit & eft tunequando eft genita. '» • CQuçritur vbi eft fenfitiua/Refpôdendû qVeft in vnîuerfo înquâtum efteius pars ôc etiâ eft in fuppofitofentiente. CQuaeritur quoraodo fenfîtiua fentit* Refpondeï; g> aeliue iudicando ôc paflJue recipiendo* CQuacritur p gd fenfitiua fentit/Refpodendû q> p fua prî* çipia innata qux caufantomné ei? a&ioné iècundu q> qux* dam aâiua funt Se omné potétil feelm g> alia funt paifiua;" ^^^^ CDe Vegetatiua. WIÈÊ% Egetatiua eft ens fubftâtiale habens fubftantialia ^ M ^ ^ principia innata ex quib eftcôftituta.f.fubftan*» ^ ^ ^ i i t i a k m bonitaté magnitudinem ôcc* Côonitas vegetatiua: eft fuftétatainbonitate elemétatiuç côuertit enim in fe ipfam id qâ indïget de bonitate eleméta ti'uç ad vegetandû bonum odorem faporem & huiufmodû C Vegetatiua requirit hâc extenfioné vt poffit efle magna Sefieattrahît ad fe magnitudinêelemétatiuç Se fubintrat ï ipam Iineal'r angfarii figurait Ôe extéfîue vt plâtafitmagna 6c mot vere eaceat i magno fapore ôe calore Ôe huiufmodi. G Veg, hit g fe jjpriâ durationé g durât ïplâta cû duratiôe 9 9 9 DE VEGETATIV A PER PRINOPIA derçétatiufcexquarecipitnutrimérû &augmécum ficut' flânw et jâ de oleo in Iâpade. CVegetatiuahetptâtépfe&;ppterfeïpIâta& etiâ demi tatiua hét ptâré pfef? çja é ï plâta p vegetatiuâ ptâs végéta tiuçeftpdnans&êleraétatiuçeftferuiens.Exiliisduab p(ï teftatîb orit'mot naturaiis côpofit ad poflificâdû iâporé coloré,odoré,caIorë,ff igtditaté Se huiufmodi. C Vegetatiuâ habetfouinftîclû p ù Se ppter ff ipam ad ve* getâdû taIéfaporé,odoréxoIoré,& talem ftguram battra hit ad feîftïttu ekmêtaciuç cfi quofe hét àdialé copierions fitiefiguram." '! . ; j s > ' i . - . ' - • } , ! • * ». CVegetatiuahctappetitûadvegetâdfi& ad mftiplicâdû fuâ fpéj & elemétatiuahétappetitû ad elementâdû comple xionâdû Se hmôn& ab vtraq? ori£ mot naturçqappetitus digerir,expellit,&,retinetveget5doelementando.' i ^ CV^gétaduaniétfua|jprïâvirtuté & életnétatiua fuâ & ab vtraqjor if mût virtuofus nature, diuetfus ôc diffufusî plutibusfpecieb plâtarum« , * CVegetatiuaévera p foâveritaté&elèmétatiua pfuââff exhis duab oriï vërus mot^riaturalis addemérâd&ad ve* getandfi vcro nô;qm vegetatiuâ naturaliter é actiua ôc po* tétia p fe Se étpeleméciuâ ï plâtis ôri£ delectm'o earu" plâtinV cartdôVegetâdo&elemétâdocjdeledtatib éejesmot natu fçearum*''*i> v ' ^ 6 f • • : . , » J o - > . . > • " • » ùl i CDifilerentfa é vnlï ptîcipiûïnnatfî vegetâriuç ôc aliadiffe rétia eft prîdpiû* ïnatfi etemétatîuç Se hç dffferentiç caufâc dîuetfumotu naturalé in plâta eo q> natura quo ad elemen tatiuâcaufatcaloréhûiditatl&huiufinodificquoadvege tatiuâ odoré^raporé,coIdre,&; huiufmodi. i ' u CÎnplâtâ concordât elemétatiua Se vegetatiuâ in cpponé* doVnâ fubftâtiâ,vna plâtâ vegetatâ,elementatâ,& côcor* dât in accidëtalib? pdicamétahb finequib*non pofléntccî cordareinmotunaturalf. * ' /> C Vegetatiuâ aûtcorrôpifp calidûfrfgidû & c. qua; fune 9 9 9 9 1 9 9 9 9 9 9 1 «Icraenfâtiuç.-ï^ 1 *uf »• 'J - J '" ; • • > DE VEGETAT IVA PER REGVIA5 CVcgctariaaafîcappetkr^fcvcgetarè&pGÔfcqu&gni re,fcctm aût q>raotasçx\i coadmuar, fegtur gnatio ,ipio aûtadoppofitfîfehntcfeg£œrruptio;&pcôfec]nspriaatio CVegetatiuaeftprîcipiûcûquo vegetâsagit vegetâdofc elementatiuaeftprincipiûcû quoelemétâsagic elementart. àotSc ga funt côiûcTîç refultaht vnum princi'pium vn mo* tusnaruralis vtpatetîguftupcr quépcipiHaporp végéta tiuam Se calidû fngîdû & hmôi p elemétatiua. CVegetatiuahabetifemediûïnatû vegetaf exiftés îter V« getanté 8c vegetabilem 8c elemétatiua etiâ hét mediûX ele mentare exiftens inter elementâté 8c ekmentabilc.gt ga ifta duo média hrlt naturâ côiûaiuâ coniûgût fe ï plâta & p cô fequens côiungun?extremirates:côiûâione aût ifta extan* teviuitplanta,difficienteaûtcorrumpitur.. CFinisfiuegesfiueobi&aûeftvnûpricipiûïnatûvegetati uç Se aliud prîcipiû elemétatiuç & ga fût côiûâç fimfelemé ratiua 8e vegetatiua fe hnt ad vnû fine vegetâdo Se elemen tando in planta. C Vegetatiua iîrai*'pric{pî(ï eft g elemétatiua, altior eî é pQ tétiaA dicifq? eft maior potétia ga elemétatiua «ftproptet îpiâm 8e non econuerfo 8cfievegetatiua tang altiof poten* tia 8c p côfeejns eft aîa plâta; cum qua agit Se viuit» • C Vegetatiua & elemétatiua hnt arqualitaté in plâta quo ad iuititiâ Se pportioné nô aût quo ad pôd%cû vegetatiua; fit p prius illa aût ppofteriusjn plâta elemétatiua eft mïor quo ad virtutéfedmaioreftg vegetatiua quo ad materiâ &fievegetatiua eftmaior quoadformam 8c minor quo ad mater iam. CDe vegetatiua p régulas deducTa, S?^^||Trumvegetatiuafitfubftantia{ Dtçoq>fic.qmoé I)&ff>ra caufansplura diuerfa accidétia eft fubftantia ; fed ËùM^lvegetatiuacaufatïfucarodulcedinem afin abfyn thio amaritudiné ôcficdealiisergo&c ' CVtrum vegetatiua habeat accidétia fpecifica?Dicog> fie. Imputa gtjtatédefmïatâ dulcedinisdiftïclâa gtitatecalorj CVtrum vegeta.fit in alnorigraduïbrutis g inplâtis^Dj 9 t DS VEGETATIV APERREGVLAS co <J>fic,eoçp in brucoeft côiuncïa cû imàginatiua Se elemé canua in plantaaût nô nificûekmentatiua. CVtrum vegetatiuaï eodem fubiectofit afliua Se pafïïuaî dico $fic«qminfaporeeftacliua & in caliditatepaflïua» C Vtrû vegetatiuafitin ita magna fuccefîione per élément tatiuâfientp vegetatiuâ.'Dico q»fieSe in maiori:qm p vege tatiuâ eft in termine' pelemétatiuâ aût eft in difpofitiôe ad rerminum* CVtrum VegetatiuafîtfenfibihVDico çp nô in fe,fed ï foo effeétu vrqpanieftinfapore&odore Ôcficinmultis. CVtrû corrupto vegetatiuç fubiecT» refoluaf i£a vegetati ua vfq» ad prima materiâ/Dico çp nô:fed in mafîts quatuor elemétorû in qbus confiftit in potétia vt reducaf in végéta tiuis ad actum;oîb rofis Se earûarborib corruptis. CVtrû corrûpa£côitas vegetatiuçp quacôueniebâtïfpe* cie{ Dicoq>nôfedremanétï qtuorroaflïs elementoç*fitn natura rofarûfàceret necefTario effet ex illisqtuormafïïs. CVtrû in gnatiôeplâra: vegetatiuafitmagisactiua g ekf* ,mentatiua/Dicoq?fic,qmelementatiua eftppter végétai» riuam Se nô ecôuerfo Se eiemétatiua nô intrat fpecié fed ve getatiua mu tat qm qn in porno infer ii pyr us funt ibi vege tatiuâ; diuerfç inipecie,ekmétatiua vna Se eadé exiftéte* CVtrû vegetatiuafitmaximû prîcipiûgnatiôiscuiuflibet vegetattVDico çpfieqm vegetatiua plate trâfmutat elemé ta ï ièipfa Se îaïali cibû;& ét vegetatiua (permatîingnatiôe GQyxnt qdeft vegetatiua^ q> eft potétia cui j>prie cô* petit vegetare Se magis q alteri potétia; akerare. CQjjajritur qd habet in feipa/Relpôdédûeftçj>fixa correla tiua.f. vegetatiuû vegetabile Se vegetare. CQu.*:riÉqd é in alio{Refpondendû tçp in faporeé câî[re linfitiuapcipit&fïcdeodoreâfhuiufmodi. , CQ^xdi qd habet in alio/Dico q> in elementatiua habet fuftétationé& p ipam habet côpkxionem. CQuçrifdecjeft vegetatiua? Rndeo de feipa ïquânaneft gfïalis & ïquâtû eft î ekmétato &/ etiâ de fua fpecifîca fc% 9 9 DE ELEMENTATÏVA PER. PRINCIPE & materia g elemé tatiua fub illa elemétat ï diueriïs ipébus CQ^œntur cuius eft/dico $ plantç lu qua eft. CQuçrif yegemim qre eft/ Rndédû eftformalifex hoc ga de fuis prïcipiis çôftituta &fînafrvtfintvegetabïia p ipa?. CQuçrit" elemétatiua quâta eft/ Rndédu g> tâta quâta fûe fua prîcipia înatajdifcrçtiue aût tôt quotfût fua fuppofita CQuseritur vegetatiua qiis eft/Refpôdédû q> ralis q7is per fuas^priasqlirates dénotai q funt iâpor odor 6c huiufmo* di,Et etiâ taiis eft qualis dicit p fuas jpprias qlirates psregri nas que. funt côplexiones quas per elementatiuâ habet. CQuarrif vegetatiua qnfi.it/dicoq> tûc quâdo creata fuit inquâtû eft genus & fuit vfçj» nunc in fucceifione. CQuçritur vegetatiua vbi eft/dico g? in vniuerlb cuius eft pars & in quolibet vegetato. CQuseritur vegetatiua quomodo végétât; dico q> p modû quem habet vegetans in vegetando cum ipfa tranfmutani* do elementatiuâ de vna fpecie in aliam. CQvxtit vegetatiua cû quo eft/Refpôdedû eft ctï fuis eau fis ôc ptïcipiis ïnatis 6c cû fuis |>priis accidétib cû gbus ha bet|>priâa<3ioné. CDeelemétat/ua p prîcipia dedufta. t Lementatiua eft ens per fe exiftés eo q> eft |ex fubttâtiis elementatorû çôftituta;&eft ens mobile fub quo eleméta mouent fe ad 'elementandûgenerâdum 6c cprrûpendû. CBonitas eft principiû innatû ekmétorû Wl iftaautébonitaseftprincipiûcômujieoni gjLI» „ ...^dj^ihus elemétis fub quo habéreaufare alias boitâtes elemëfatas vt bonâ rofâ bonû equû 6c huiufmodf. CQuodîibeteîementû eftpfemagnû eoqa fua magnitudo eftei prïcipiû fpecificûinnatû.etfieextiïfeceçaufât magna elemétata puta magnû equum,magnâ plâtam. CQdlibet elemétû habet fuam durationé fpecifîcâfc inna* tam per qu â durât hoc quod eft 6c fit. CQdlîele.exft«ïmixtod 9 ^lÉl*!! DE ELEMENTATTVA PER PRINCIPE: tas infeparabilisjfie quâdo elemétatura corrumpitV eleméj* ta nô corrûpunfcvt eleméta générât aliud elemétû; vt du* tct eorû mot fuceeffiue;fub quo funt mouétia ôc mota vt natura nôfitociofa per defeftum motus* "CQuodlibet elementum habet fuam pprîam poteftaté cfi qua poteft exiftere ôc agere;fed nullû poteft agerefinealioî ôcfieîplà înufcê caufant motum in mifcédo ôc elemétâdo* COme elemétura habet fuû inftinctû fpecificum;& ex om nib ori£ vnus inftincî in ipfis elemétatis mobilis ôc diffus* fus per diuerfas fpecies, vtputa talis in leone,& alius in ro fa;&fiefuftentatur in diuerfis multif$ ôc motis. CQuodlibet elemétû habet fuû fpecificû appetitû cû quo appétit agere vt fua naturafitinmotu;fieficquodlibetele metum appétit efle in alïo,vt vnû cû alio polïït effe in mot tuelemétâdo;&qn elementatû nô poteft ampli fuftinere motû eorû corrûpif,& ipfa générât aiiud elemétatû nouûî Vt appetitus eorû fuccefftue fit mobilis* COmnia eleméta fubfiftût fub vna virtute côi ipfa dîffufa ôc diuerfimode in quolibet fuftétataun tantû q> qdlibet ele mérû habet fuâ jspriâvirtutéper fe:&fiequodlibet elemë tû p fuâ virtuté eft moués,& motû in elemétatis mobilib . CQuodlibet elemenrû eft ens verunuôt vere p fe eft mobi* le in alio ipfo in fua eflêntia remanéte îmmutabili ôcfiefût verç caufç elemétatorûrcfementa habent deleâationem in agendo ôcfienaturaliter acquirût illâ deleâationem in ele mentando elemétata;& qn priuâtur delecDatiôe in illo efôi cnétato antique requirût habere in alio nouo* CQ&libet elemétû habet in,fe differétiâ; vtputa ignis p fa am forma ôc materiâ & p fua fpecifica aeddétia;fiefieqdlw bet elemétû întrat in mixtûcû fua diffcrétiaî&caufant in aftib exteriorib .vtputa in elemétatis differétias mobiles* vt naturafitmota ab intra ad extra* CQâhbeteloiictû habet côcordâtiâcû alio elcmto ail quo 9 9 9 9 9 9 9 c DE ELEMENTATIVÀPER PR1NC1PIAÏ , tnodo ficut ignis habet côcordâtiâ cû aere in influédo in fp fum calidiraréïvt aer recipiédo,& terra cû igne ï dâdo ficci tate,& ignis in recipiedo 6cfiede aliis;&fiecôcordâdo itw trât mixtioné,&r ex mixtione in côpofitioné ekmétorû in g bus habent côcordâtiam pa côcordâtes complexiones. < CNuIlû ekmétû in fui effentia includit côtrarietaté; ratio hufîett ga côcordâtiâ côcordat ota fua prîcipfa ïnata;vt ex ipfisfitipm ekmétû ; 8cfieipm ekmétû îquâtû hj eé;tak g fua eéntiâ é ïcorruptibik &îgnabik;& p côfeqns quo ad fe eft îmobifoSed qa ignis eft calid p fe,& aquafirigidap fe;& fie de aliis; qn funt ïraixto, otii côtrarietas inter ipfa,& ta lis côtrarietas eft p accidés,& eft câ corruptionis ekméta* t o ç nô caufa ekmétoç câ qdlibet per fe eft incorruptible» CQctlibet ekmétû eft prima p fe,câ p fe habeat fua prinew pia înatafibiattributa;& qa nullû ekmétû pôt priuare fe* ipfumîcV qdlibethabet naturâ priuâdi, ipfa adkiuicéprw uatekméta;Vt natura cjeiscôis,fit in mota&in quietein ipfoekmétato.qn aût ekmétatûnô pôt fuftinere illû motû naturacû ipfisekmétis priuat aliud elementatutïuvt fuus, motusfiteiquies». . , CQuâtû adfitûfpherar(îeremétatoç:aer côflftit îter igne 6c aquâ.âc aq in medio aeris 8c tettç8c talisfituationô fufi» ficit motui nature, qfimplicitermobilis^mfiignis eét pu?» rû ekmétû 6c etiâ alia,ignis nô pofïét trâfirep aeré Se aqua vf<$ ad terrâmec aer p aquâ vfq» ad terrânec aq poffet frw gefacere totâ terrâ,neqj terra q grauis é poffet afcédere ad deficcâdû totâ fpherâ ignis. Et qa natura ekmétoç ponit q> ipfafintmobiîiaîVt p ipfa ekméta naturafitHtmotu; ne ceffarius eft fccîari fitus ia quo oîa elementafintmixta 6s in ekmentatis compofita. C Vnû ekmétû é mai aliofccîmq> é magis ppinquû ad prf mû mobik,vtputa ignis g aer,& aer g aq,& aq mag( g tra» CEt ipfo maioritas côfiftit p principia innata c[ maior-a fus. 9 9 9 DE ELEMENTAÏlVA PERREGVIAS? fn/gneçjinaqua&c. CEIeméta nô funt çqlia fcctm pôdus vt fupra diétû eft; fed fccfm iuftitiâ ôc |>portioné habét çqlitatéï mixto,& in ete* métatô in quo fûtû mixto aût vt in ipfofintfratfa Se remif fa & téperata etiâ diipofitaîvtputa in qtuor maffïs; vt âgés naturale poflït gnare elemétatû naturale côpofitû ex ipfis,. C Vnû elemétû min eft altero vt fupra il tacTtf efhrône eu ius minoritatiseleméta caufant corruptions q eft circa nU hilficutcaufant gnatione rôe maioritatis cj eft circa efle,(î eut aût mot naturalis tnphciter confiftit videlicet in ma îoritate/çqualitate/ ôc minoritate. De elementatiua per régulas deducla. vtrfi elemétû î quâtû elemétû crefeat ôcdei 'ajerefeaddicoq» nô,Ratio huius eft quia fua prind innata funt inipo determinata ôc fpecîfîcata. C Vtrû ignis in quâtûfimplexrecipiatficcitatéa terra?Dî co qj nô, rô hui cft,qa cû terra deficcat igné iâ ïtrat ! côpo fitioné cfi ipo igne cûficcitasnô dimittat terram q eft eius fubieclwm proprium» , CVtrû oîa elemétafintmi'xta.Dico q?ficœliterelemétatw ua nô côponeref ex ipfis nec effet in motu continue. CVtrû eleméta habeât a<2 intrinfecos ôc extrinfecos;dfco q>fic.Intrinfece,vtputaignis calefacit aeré;& terra qdefic cat igné:& ignis agit alia eleméta in fua ignifîcabilitate nô quâtû ad fubftâtiâ;fed quâtû" ad côpofitioné vel mjxtioné. Extrinfece aût habent atftioné vtputa in elementatis. CVtrû potêtia elemétatiuafitmoues 6c motaîDico q> fie, eo q» elementa fub ipfa habét motû in elemétâdo ôc ipfa mo uetur ab ipfis inquâtû côftituitur ab ipfis. CVtrum ignishabeat maiorem aaionem in pipere,<| incô burendoftupasfDico5 »fic,induratione ôc generatione & fine hominis adminiftratione/ed quâtum ad motuni vio* ïentum non habet maiorem aftionem. — """ " ' " C.ii. 9 9 §?ftif t^liSsdpia 9 9 1 D E ELËMENTATIV A PER REG V I AS D E D V , ^ C Vtrû ignis habeat maioré aaioné in calefaciendo aerem g în defîccando ipnifdfcoq?fie;qm orane agens magis agle qualitatc ppria g approprfata. C Vtrfî ignis habeat maîoré adtionem în aere cafefaâso c[ în aqua calida/dico $ fie î côcordâtia;nô auté în côtrarietate. C Vtrura ignisfimplexfitfenfibilis & imaginabiiis/dico q> non.Ratio huius eft quia quatuor mafia: impediût; cû fen fus Se imaginatio nô poffïnt obieftare vitra ipas. C Vtrû ignisfitmagîs leuis g* terra grauisfdico q>fienato • raliter cumfitaltior fphçra ; qmignis habet maiorem afee fum g terra defeenfum. CQuertëgd eft elemétatiua(dicoq>ê potétia, qua elemeta démentant elementata. CQnxtii quid habet elemétatiua in fe ip"afibicoeflentiale Se naturaMRefpôdendfî eft q> tua correlatiuaXelemétatw uum elefnétale & elementare. CQuçriï gd é elemëtatiuaj in alio i Rndédû q> eft in mora fucceflîua&in gtitategta&in qualitatequalis& hmôî. CQuarrif quid habet elemétatiua in âliof Refpondendû q> habet in elemetatis aâioné generando & paflîonem corru> pendo. CQuçrif de quo eft elemétatiua.Refpôdédû' q> eft ejt quae tuor elementis ôe ex fuis prmcipiis innatis & in elemétatis eft exeorûpotentia. CQuçrit quare eft potétia elemétatiuaîRefpondenduni q> formaliter eifcquia eft ex fuis principes conftitutaîSc fînalt ter vt fint elementata. CQuçrtfquâta eft potétia elemétatiua, Refpôdendfîq* tâ ta gtafuntfua principia innata &difcre«ue efttotquot funt fua fuppofita in quibus eft fuftentata* CQuaa-itur qualis eft elementatiua^Refpôdendu qp |>pria eius qualitas é elemétarefiuegenerare ; & appropriata cor rumpere. ( DE ENTE. ART1FICIAT0. do cû îpfo nunc creata fuie; Se ex tûc iÛo vfgj nue fuît in fuc ceflïone. CQuçritur dementatiua vbi eft/Refpôdendû q> in demen tis de eleraetatis de in fucceffionc eorum. CQuçrii: quomodo elementa démentant per dementati* uam^Refpondendû q? per illum modû que habét immifeé* docôponendoôcgenerandoeleméta. CQuxtii elemétatiua cû quo etki Refpôdendû q? cû omm bus fuis caufîs. Iximusde ente ïcommunnôc de ente côtracto ad octo fubiectaprçdererminataperquémodû fcia^> mus rcfpôdere omnib quçfitis de ipisfiuein gra entia funtîfiue in cjtû naturalia funtjmodo aût de ente aw tifîciali perquîrere eft intentio. 9 CDeenteartifîciato. Titulusvltimus. Vpliciter autem eft côfideratio entis ar tificiati,quoddâ em eft pparamentû en tis naturaIis,quoddâ aûtfimpliciterar tificiatum.Et primo de membre primo Agricola feminando difponit Î vt id qct eft in potétia feminis ad effeétû reducaë vt natura habeat fuum motum,vtputa planta de qua:rcus;quç diiponit cibum vt natura fumentis faciliusnutriatur. Similiter medicus motum natura: difponit ad fanitatem: & artifexqui difponit fcientiairuvt intellects naturaliter intelligat;& lingua quç artifîcialiter difponit fonum;vt af fatus naturaliser caufet vocem de habeat fubiecTjum ôc àba ieaum;&fiede auicula qu* a£tifcwlit« fodt nidû vt feci " ' * •" ciii. DE ENTE ART1HCIAT0. ârpdlos quod eft ei naturale;&fiede aliis fuo modo.' * C Motus aurem qui fimplicitereftper artificium patetfn hocjficut Carpentator qui racit de ligno arcanucV fartor g fecit depâno cappam.&arithmetic quicaufat motttm in numerando;& Geomctricus in menfurando &fiede aliis* Et etiâ deus caufat motu" in mirriculo faciendo. COmnia illa entia funt extra naturam mota. Ifta afit entia mobilia cognofci poflunt per modu p inftin<3G 6c habitG in dilcurrido ocl:o pdiâa fubietfa; vt patet fubtiliter intulti. CPoterit afit faciliter quisfacere difeurfum huius entis ar tificiati per principia & regulas:fi quç prçdeterminata fût de ofto fubie&is memoria; débit* cômendauit. CSufficiant aût hec q dicla fmitfpter breuitatem ne |tlfxi tate faftidium generemus. 9 Ad laudem& honorem deifîmuit Ra:mfidus iftamarte pradntitulatam quae etiam poteft dici de Entemobiltf Parifii menfe ïanuanïAnno.M.CCCIX.Ïncarnationis domini noftri Iefu Chriflï. ïmpreffit autêïodoçusBadius Afceniîus Parrhifiisad Decimum kalendas Martias.anno eiufdé falutis ad fuppu tatfonéRomana. MD.X VI. r i I r