Bulletin de printemps
Transcription
Bulletin de printemps
Women in French Newsletter Volume 23 n. 1 1st electronic issue ! President’s letter by Juliette Rogers "#$%!&'(!)*++#$,-#./! ! '0! 1$.! $! ,%#$0! 2+#$.-%#! 0*! .##! .*! 3$45! &'(! 6*++#$,-#.!$0!07#!844-$+!9-.:4#..!3##0:4,!:4! ;$4! (%$46:.6*! :4! "#6#3<#%=! &#! 7$>! $! 4:6#! .:?#>! ,%*-2/! $! +:@#+5! >:.6-..:*4/! $66*32$4:#>! <5! ,**>! A**>! $4>! $! 1*4>#%A-+! .#00:4,/! B-.0! 01*! <+*6C.! A%*3! 07#! 3$:4! DE8! 6*4@#40:*4! 7*0#+=! ! F7$4C.! 0*! )$075! G$4>#++! A*%!A:4>:4,!07:.!2#%A#60!@#4-#H!! ! &#! $+.*! #4B*5#>! 01*! A$40$.0:6! &'(! .#..:*4.! >-%:4,! 07#! IJJK! DE8/! 1:07! .0:3-+$0:4,! 2$2#%.! $4>! A*++*1L-2! M-#.0:*4.=! !"# $%&'(# (%)$# '*# +,&)()(/! *%,$4:?#>! <5! D*4:M-#! D$4*2*-+*./! :46+->#>! 2$2#%.! <5! E544! N#00+#%! O#4%*>/! 844:C! "*M-:%#! N#%.?<#%,/! )7#%5+! D*%,$4/! $4>! E:4>$! N:6C=!! ;5+@:#! P#:>L9+-3Q.! .#..:*4/! -$'(.%/0%("# 1%&"(# 2)$".3%$4/! :46+->#>! 2$2#%.! 1:07! @:>#*! 6+:2.! <5! ;$A*:! 9$<$4$LR$320*4/! S$+T%:#! N=! U%+$4>*/! $4>! V*W++#! (=! S:0:#++*=!! D$45! 07$4C.! ,*! 0*! $++! 07#! 2%#.#40#%.! A*%! .7$%:4,!5*-%!+$0#.0!%#.#$%67!1:07!-.=! ! '!1$.!>#+:,70#>!<5!07#!3$45!:40%:,-:4,! 2$4#+.! 2%*2*.#>! A*%! 07#! 01*! &*3#4! :4! (%#467! .#..:*4.! $0! 07#! IJJX! DE8! )*4@#40:*4/! 0*! <#! 7#+>! 4#Y0! "#6#3<#%! :4! O7:+$>#+27:$=! F7#! 01*! 2%*2*.$+.! 07$0! %#6#:@#>!07#!3*.0!@*0#.!1#%#!.-<3:00#>! <5!D$%:$!F%$-</!Z#-3$44!)*++#,#/![D#3*%5/! R:.0*%5/! $4>! 07#! E:0#%$%5! F#Y0/\! $4>! )*+#00#! F%*-0/! ]%.:4-.! )*++#,#/!^!P#<#++#./! 3T6%T$40#.!#0!6%:3:4#++#.!>$4.!+$!+:00T%$0-%#! ! Spring 2009 A%$46*27*4#! AT3:4:4#!_=! ! F7#! >#$>+:4#! A*%! .#4>:4,! 2$2#%! 2%*2*.$+.! 0*! 07#.#! .#..:*4! 67$:%.! :.! D$%67! `a=! ! (*%! 3*%#! >#0$:+.! $<*-0! 07#! .-<B#60! 3$00#%! *A! #$67! 2$4#+/! 2+#$.#! .##! 07#!>#.6%:20:*4.!:4!07#!6$++!A*%!2$2#%.!*A!07:.! 4#1.+#00#%/! *%! 1%:0#! >:%#60+5! 0*! <*07! 67$:%.b! 0%$-<3c4#-3$44=#>-!! *%!60%*-0!c-%.:4-.=#>-!!! ! &#!7$@#!$+.*!7$>!.*3#!67$4,#.!:4!07#! dY#6-0:@#!)*33:00##=!!&#!@*0#>!A*%!01*!4#1! %#,:*4$+! %#2%#.#40$0:@#./! $4>! '! $3! ,%$0#A-+! 0*! 07#! 3#3<#%.! 17*! %$4! A*%! 07#! 01*! *2#4! .#$0.=! ! '! 1*-+>! +:C#! 0*! 6*4,%$0-+$0#! 07#! A*++*1:4,! 1:44#%.b! N$%:4! ;671#%>04#%! e]4:@#%.:05! *A! &#.0#%4! U40$%:*f/! 17*! 1*4! 07#! .#$0! A*%! Z#1! d4,+$4>! $4>! d$.0#%4! )$4$>$/! $4>! )#6:+:$! 9#$67! e8+A%#>! ]4:@#%.:05f!$4>!Z$0$+:#!d>1$%>.!e&$,4#%! ! Contents President’s Letter 1 WIF Member Publications 4 (Accad, Bertrand-Jennings, Bourget, Dufault, Edwards, Godard, Guyot-Bender, Hawthorne, Hogarth, Ireland, Labrosse, Legault, Mistacco, Moudileno, Perry, Proulx, Ricouart) Upcoming Conferences 9 Compte Rendu PAMLA 10 WIF News and Miscellaneous 13 Bibliographie Critique 15 “Masculinités et identifications sexuelles aux XXème et XXIème siècle dans la literature francocanadienne,” par Edith Biegler Vandervoot. Past Bibliographies 29 Roster 31 "! Spring 2009 !)*++#,#f/! 17*! 0:#>! A*%! 3*.0! @*0#.! A*%! 07#! Z#1!G*%C!%#,:*4=! ! F7#5!1:++!.#%@#!0*,#07#%!0*!%#2%#.#40! Z#1!G*%C!3#3<#%.=!&#!0%-+5!$22%#6:$0#!07#! 1*%C! *A! *-0,*:4,! %#2%#.#40$0:@#! D$%,*0! '%@:4#!A*%!Z#1!d4,+$4>!$4>!d$.0#%4!)$4$>$/! $4>! $%#! 7$225! 0*! 7$@#! )#6:+:$! 9#$67! %#0-%4! A*%! $4*07#%! 0#%3=! ! )*3:4,! -2! 07:.! A$++/! 1#! 1:++! <#! +**C:4,! A*%! 4#1! %#2%#.#40$0:@#.! A*%! 07#!;*-07#%4!$4>!&#.0#%4!%#,:*4.=!!G*-!1:++! A:4>! 3*%#! :4A*%3$0:*4! $<*-0! 4*3:4$0:4,! .*3#*4#! A*%! 07#.#! 2*.:0:*4.! <#+*1/! :4! 07#! $44*-46#3#40! A%*3! 07#! Z*3:4$0:4,! )*33:00##/!844$<#++#!P#$!$4>!)*+#00#!F%*-0=! ! 80! 07#! #4>! *A! "#6#3<#%/! *-%! :46%#>:<+#! &'(! .#6%#0$%5/! d+:?$<#07! E*6#5L R$32#/!6$3#!0*!07#!>#6:.:*4!0*!#4>!7#%!0#%3! #AA#60:@#! D$%67! g`/! IJJX=! ! U4! <#7$+A! *A! 07#! #40:%#! 3#3<#%.7:2/! '! 1$40! 0*! 07$4C! 7#%! 2%*A-.#+5! A*%! 7#%! 3$45! 5#$%.! *A! >#>:6$0#>! .#%@:6#!:4!*4#!*A!07#!3*.0!:32*%0$40!%*+#.!*4! 07#! dY#6-0:@#! )*33:00##b! 07#! .#6%#0$%5! 4*0! *4+5! C##2.! 0%$6C! *A! 3#3<#%.7:2! .0$0-.! $4>! 67$4,#.! *A! $>>%#..! A*%! $++! *-%! 4#1! $4>! %#4#1:4,! 3#3<#%./! <-0! .7#! $+.*! .-22+:#.! 07$0!:4A*%3$0:*4!0*!07#!#>:0*%.!*A!07#!B*-%4$+/! 07#! 4#1.+#00#%/! 07#! >:%#60*%5/! $4>! 07#! #+#60%*4:6!+:.0=!!&#!1:++!3:..!7#%!@#%5!3-67=!'! $3! @#%5! 7$225! 0*! $44*-46#! 07$0! D$%:B4! N$2+$4/!$0!07#!]4:@#%.:05!*A!Z*%07!F#Y$./!7$.! $66#20#>! 07#! 2*.:0:*4=! ! D$%:B4! 6*L*%,$4:?#>! 1:07! D$%:#L)7%:.0:4#! N**2! 07#! 7:,7+5! .-66#..A-+! &*3#4! :4! (%#467! 6*4A#%#46#! :4! "$++$.! :4! 82%:+! IJJK=! ! 8++! A-0-%#! 6*%%#.2*4>#46#! 6*46#%4:4,! 3#3<#%.7:2! $4>!>-#.!.7*-+>!<#!.#40!>:%#60+5!0*!D$%:B4=! ! 84*07#%! 3$B*%! >#6:.:*4! 07:.! A$++! 1$.! 17#07#%! *%! 4*0! 0*! 6*40:4-#! 1:07! $! 2$2#%! 4#1.+#00#%! *%! 0*! .1:067! 0*! $4! #+#60%*4:6! @#%.:*4! *A! 07#! 5*66"3)(=! ! &:07! 4:4#05L4:4#! 3#3<#%.! @*0:4,/! 07#! A:4$+! %#.-+0.! 1#%#! :4! A$@*%! *A! $4! $++L#+#60%*4:6! @#%.:*4! e.0$%0:4,! :33#>:$0#+5f!F7:.!:.!$!.:,4:A:6$40!67$4,#!A*%! *-%! *%,$4:?$0:*4/! <-0! *4#! 07$0! :.! <*07! 6*.0! #AA:6:#40! $4>! #4@:%*43#40$++5! A%:#4>+5/! 01*! ! President’s Letter 4##>.! 07$0! 1#! $%#! 7:,7+5! $1$%#! *A! $0! 07:.! 3*3#40=!!(*%!07*.#!*A!5*-!17*!1:.7!0*!%#$>! $! 2%:40#>! @#%.:*4! *A! 07#! 4#1.+#00#%! :4! 07#! A-0-%#/!07#%#!1:++!<#!07#!*20:*4!*A!6+:6C:4,!07#! [2%:40\! <-00*4! *4! 07#! &*3#4! :4! (%#467! 1#<.:0#/! *%! :4! 07#! >*6-3#40! 07$0! 1:++! <#! >#+:@#%#>!<5!#3$:+=! ! F7#!0:3#!7$.!4*1!6*3#!0*!3$C#!$!A:4$+! >#6:.:*4! $<*-0! 07#! >$0#! $4>! +*6$0:*4! A*%! 07#! 4#Y0! &*3#4! :4! (%#467! 6*4A#%#46#/! :4! *%>#%! 0*!<#,:4!07#!2+$44:4,!2%*6#..=!!&#!7$@#!7$>! 01*! .-,,#.0:*4.! 07$0! 07#! dY#6-0:@#! )*33:00##! :.! :40#%#.0#>! :4! 2-%.-:4,=! ! F7#! A:%.0! .-,,#.0:*4! :.! A%*3! d=! Z:6*+#! D#5#%! 0*! 7*+>! $! &'(! 6*4A#%#46#! 07$0! 1*-+>! 6*:46:>#! 1:07! 07#! D:>1#.0! DE8! 6*4@#40:*4/! 17:67! :.! 6-%%#40+5!.67#>-+#>!A*%!Z*@#3<#%!hLi/!IJ`J! :4! )7:6$,*=! ! F7:.! 1*-+>! <#! $! .3$++#%! 6*4A#%#46#/! 1:07! &'(! $60:4,! $.! $4! $++:#>! *%,$4:?$0:*4!0*!07#!DjDE8!6*4@#40:*4=!!F7#! .#6*4>!*AA#%!:.!A%*3!;$%$!;0#:4#%0!9*%#++$!0*! 7$@#! $! &'(! 6*4A#%#46#! :4! E-,$4*/! ;1:0?#%+$4>! :4! ;2%:4,! IJ``/! 2%#A#%$<+5! 0*1$%>! 07#! #4>! *A! D$5! .*! 07$0! 3*.0! 3#3<#%.! *4! $! .#3#.0#%! .67#>-+#! 6*-+>! #Y0#4>! 07#:%! .0$5! :4! d-%*2#! $A0#%! 07#! 07%##L >$5! 6*4A#%#46#/! :A! .*! >#.:%#>=! ! '! %#$+:?#! 07$0! 3$45!*A!5*-!$%#!>#$+:4,!1:07!<->,#0!6-0.!$0! 5*-%! 7*3#! :4.0:0-0:*4.! $4>! 07$0! 6*4A#%#46#! 0%$@#+! :.! *4#! *A! 07#! A:%.0! :0#3.! 0*! <#! #+:3:4$0#>! >-%:4,! +#$4! 0:3#./! .*! 0%$@#+! 3$5! <#!3*%#!%#.0%:60#>!4*1=!!R*1#@#%/!:A!5*-!$%#! :4>##>! 2+$44:4,! 0*! $00#4>! 07#! 4#Y0! &'(! 6*4A#%#46#/!'!1*-+>!$22%#6:$0#!:0!:A!5*-!6*-+>! 2+#$.#! .#4>! 3#! $4! #3$:+! :4>:6$0:4,! 5*-%! 2%#A#%#46#! A*%! 07#! +*6$0:*4! $4>! >$0#=! ! '! 1:++! ,$07#%!@*0#.!$4>!.#4>!$!4*0:6#!0*!07#!+:.0!.*! 07$0!1#!6$4!2%*6##>!0*!3$C#!2+$4./!*%!A:4>!$! >:AA#%#40!+*6$0:*4!$4>!>$0#/!:A!4##>!<#=!!!!! ! F7#!#6*4*3:6!6%:.:.!7$.!07%#$0#4#>!07#! A:4$46:$+! .#6-%:05! *A! 3$45! :4>:@:>-$+.! $4>! 3$45! :4.0:0-0:*4.k! '! $3! 07#%#A*%#! M-:0#! %#+:#@#>! 0*! :4A*%3! 5*-! 07$0! *-%! F%#$.-%#%/! d:+##4! D6d1$4/! .-<3:00#>! $! .0$<+#! A:4$46:$+! %#2*%0!A*%!07#!IJJK!A:.6$+!5#$%!A*%!&*3#4!:4! #! Spring 2009 (%#467=! ! F7:.! .:0-$0:*4! :.! >-#! :4! 2$%0! 0*! 07#! A$60! 07$0! 1#! %#+5! #40:%#+5! *4! *-%! @*+-40##%.! 0*!2%*>-6#!07#!&'(!;0->:#.!B*-%4$+/!07#!&'(! 4#1.+#00#%./! 07#! D#3<#%.! ":%#60*%5/! 0*! 3$:40$:4! *-%! 1#<.:0#/! #L+:.0/! +:<%$%5! .-<.6%:20:*4./! $4>! 3#3<#%.7:2! >$0$<$.#/! $4>! 0*! *%,$4:?#! *-%! 6*4A#%#46#.! #@#%5! 01*! *%! 07%##! 5#$%./! B-.0! 0*! 4$3#! $! A#1! *A! 07#! $60:@:0:#.! *A! *-%! #Y0%$*%>:4$%5! &'(! @*+-40##%.=! ! F7$0! #4*%3*-.! $3*-40! *A! A%##! +$<*%!7$.!<##4!*4#!*A!07#!1$5.!07$0!1#!7$@#! <##4!$<+#!0*!3$:40$:4!$!+*1!3#3<#%.7:2!A##! *@#%! 07#! 5#$%.=! ! &#! $,%##>! $,$:4! $0! 07:.! 5#$%Q.!$44-$+!3##0:4,!4*0!0*!%$:.#!>-#.b!.0:++! *4+5!lhJj5#$%!*%!l`Jajg!5#$%.!A*%!8..*6:$0#! $4>! (-++! 2%*A#..*%.! $4>! lIaj5#$%! *%! lmJjg! 5#$%.! A*%! $++! *07#%.=! ! D#3<#%.7:2! :.! A*%! 07#! 6$+#4>$%! 5#$%/! $4>! 5*-! 3$5! %#4#1! 5*-%! IJJX! 3#3<#%.7:2! *4! 07#! &'(! 1#<.:0#=! d:+##4! D6d1$4! $4>! Z$465! S:%0-#/! *-%! 1#<.:0#! 3$4$,#%/! 7$@#! 6%#$0#>! $! .#6-%#! 2$53#40! 2$,#! 17#%#! 5*-! 3$5! %#4#1! 5*-%! >-#.!1:07!5*-%!6%#>:0!6$%>=!!! ! '4! 2$.0! 5#$%./! 1#! 7$@#! <#4#A:0#>! A%*3! ,%$40.! %#6#:@#>! A%*3! 07#! ;#%@:6#.! )-+0-%#+.! >#! (%$46#! $4>! 07#! D:4:.0n%#! >#.! P#+$0:*4.! '40#%4$0:*4$+#.! >-! o-T<#6/! 3$:4+5! 0*! A-4>! .2#$C#%.! A*%! *-%! 6*4A#%#46#./! $4>! A%*3! -4:@#%.:0:#.! $4>! 6*++#,#.! 17#%#! $! &'(! 3#3<#%! 7$.! .*+:6:0#>! A-4>.! e]4:@#%.:05! *A! ;$40$! )+$%$/! ]4:@#%.:05! *A! Z*%07#%4! F#Y$./! $4>! 9$0#.! )*++#,#! 07:.! 2$.0! 5#$%f=! ! &#! 0%-+5! $22%#6:$0#! 07#.#! *66$.:*4$+! ,%$40.=!! R*1#@#%/! 1#! >#2#4>! 6*32+#0#+5! *4! 5*-%! 3#3<#%.7:2!>-#.!0*!2$5!A*%!#@#%507:4,!#+.#! 07$0!1#!6$44*0!@*+-40##%!A*%b!2%:40:4,!6*.0./! 3$:+:4,!6*.0./!07#!A**>!$4>!3##0:4,!.2$6#!A*%! 07#! 9-.:4#..! D##0:4,! $0! 07#! DE8! #$67! 5#$%=!! "-%:4,! $! 6*4A#%#46#! 5#$%/! 1#! $+.*! 0%5! 0*! .#0! $.:>#! A-4>:4,! A*%! :40#%4$0:*4$+! ,%$>-$0#! .0->#40.!17*!$%#! 0%$@#+:4,!A%*3!$<%*$>=! !'4! IJJK/! A*%! #Y$32+#/! 1#! ,$@#! .3$++! 0%$@#+! ,%$40.! 0*! .#@#4! ,%$>-$0#! .0->#40.! A%*3! d4,+$4>/!(:4+$4>/!(%$46#/!;+*@#4:$/!$4>!Z#1! p#$+$4>!0*!,:@#!2$2#%.!$0!07#!&'(!6*4A#%#46#! :4! "$++$.=! ! &#! 1#%#! $+.*! $<+#! 0*! *AA#%! $! ! President’s Letter %#>-6#>! 6*4A#%#46#! %$0#! 0*! $++! ,%$>-$0#! .0->#40.! 2$%0:6:2$0:4,! $0! 07#! 6*4A#%#46#=! ! 'A! 2*..:<+#/! 1#! 1*-+>! +:C#! 0*! 6*40:4-#! 0*! *AA#%! 3*%#! *A! 07#.#! .3$++! ,%$40.! 0*! ,%$>-$0#! .0->#40.! 0*! #46*-%$,#! 07#:%! 2$%0:6:2$0:*4! $0! *-%!4#Y0!&'(!6*4A#%#46#=! ! &'(! 1:++! .$@#! .*3#! 3*4#5! <5! .#4>:4,! 07#! 4#1.+#00#%! #+#60%*4:6$++5/! <-0! 07#! *07#%! 6*.0./! %#+$0#>! 0*! 07#! B*-%4$+/! 07#! <-.:4#..! 3##0:4,/! $4>! A-0-%#! &'(! 6*4A#%#46#./! 1:++! +:C#+5! %:.#=! '! C4*1! 07$0! 3$45! *A! 5*-! 7$@#! 2%*<$<+5! A#+0! 07#! .M-##?#! *A! 07#! #6*4*3:6! >*140-%4!$+%#$>5/!<-0/!:A!5*-!6$4/!2+#$.#!>*! %#4#1!5*-%!&'(!3#3<#%.7:2!07:.!5#$%/!$4>/! 6*4.:>#%! 3$C:4,! $! 0$YL>#>-60:<+#! 67$%:0$<+#! 6*40%:<-0:*4! 0*! &'(=! ! '4! 07$0! @#:4/! '! 1*-+>! +:C#!0*!07$4C!)*+#00#!F%*-0!A*%!7#%!,#4#%*-.! >*4$0:*4!0*!&'(!:4!IJJK=! ! F*! 6*46+->#/! '! 7*2#! 07$0! 5*-! $%#! $++! 3$4$,:4,!:4!07#.#!>:AA:6-+0!0:3#./!$4>!'!.#4>! 5*-!$++!35!7#$%0A#+0!1:.7#.!A*%!$!2%*>-60:@#! $4>!2+#$.$40!.2%:4,=! ! Juliette $! Spring 2009 Member Publications ! Evelyne Accad’s!IJJiLJK!2-<+:6$0:*4.!:46+->#! $! 6*++#60:*4! *A! .7*%0! .0*%:#./! -"&&"4# 7*# 8$,/*4.*6"=! ! O$%:.b! ! EQR$%3$00$4/! IJJK!k! 01*! <**C!!67$20#%."!^!U-3!867%$A/!-4#!A#33#!#40%#! 3507#/! %q@#! #0! %T$+:0T/!_! !9)(4)43'(3":# !'# )(4)43"(3"=! "#-Y:n3#! 2$%0:#!b! E#.! 3-0$40#.jE$.! 3-0$40#./! $@#6! )"=! ! ed>:0:*4! D:67n+#! P$3*4>f!! DTY:6*jO$%:.b! ! 8>#7+! P:+3$I/! F%$@#%.#./! IJJK/! $4>! [;QeT6%:%#fb! >#.! A#33#.! A%$46*27*4#.! +:<$4$:.#./!_!;$%<6,&'3)=*"4# )7"(3)3')$"4# "3# 7)4.%*$4# 7"# 69">)6# 7'(4# 6"4# 6)33,$'3*$"4# +$'(.%/0%("4=! ! e.*-.! +$! >:%#60:*4! >#! 84:..$! F$+$7:0#LD**>+#5f! ! U00$1$!b! ! O%#..#.! >#! +Q]4:@#%.:0T! >QU00$1$/! IJJi=! ! #$%&'$&%! ()*+,-.%,/$0"! [R*4*%! %#+$0#>! @:*+#46#! $4>! 2$0%:$%675b! R*4*%! .0%*4,#%! 07$4! +:A#/\! :4! 111=2#-2+#.3*4>#=6*3b! %-<%:M-#! A#33#.! #0! 3*4>:$+:.$0:*4/! 3$%>:! `K! 3$%.! IJJK! $4>! 1:07! O$-+! S:#:++#/! ^dY0$.#! >$4.! -4! 3*4>#! >T4-T! >#! .#4.!b! ;*6:*L$407%*2*+*,:#! >#! +$! >%*,-#! $-! >T<-0! >#.! $44T#.! XJ/!_! :4! 111=2#-2+#.3*4>#=6*3b!O#-2+#.!r!D*4>#=!E#! "T<$0/! >:3$467#! X! 3$%.! IJJK/! $4>! 1'%,-+&0"! ^!F7#! '32*%0$46#! *A! D-.:6! :4! 35! &%:0:4,! $4>! sd4,$,#3#40Q/!_! ?6@A'B7'C# ?$'<# 1%&"(# 1$)3)(D# )(#E(D6)40=!!9#:%-0b!'4.0:0-0#!A*%!&*3#4!;0->:#.! :4! 07#! 8%$<! &*%+>! e'..-#! ``KL``X/! ;-33#%j($++! IJJif/! 22=! KL`g! $4>! [D*0.! #0! 67$40.! 2*-%! >:%#! +$! >*-+#-%! #0! +$! 6*+n%#/\! O-<+:6$0:*4! $60#.! >#.! .:Y:n3#.! %#46*40%#.! :40#%4$0:*4$+#.!>#.!T6%:0-%#.!>#!+Q#Y:+!^!>Qd46%#.! #0!>QdY:+!_!>-!)#40%#!O*32:>*-/!IJJi=! Chantal Bertrand-Jennings’ 2-<+:6$0:*4.! :46+->#b! tQU-%:C$Q! $4>! &*3#4u.! E:0#%$%5! F%$>:0:*4! :4! (%$46#t! :4! ?//$%'.0"4# 3%# F"'.0)(D#86')$"#7"#2*$'4G4#HI*$)J'9/!#>:0#>!<5! D$%5! d++#4! 9:%C#00! $4>! )7%:.0*27#%! P:@#%./! Z#1! G*%C/! DE8/! IJJK/! 22=! igLiKk! tS#%.! -4#! T07:M-#! >#! +u$-07#40:6:0Tb! sE$! A#33#! %*32-#Qt/! :4! K)&%("# 7"# 5"'*L%)$# ."(3# '(4# ! Member Publications '/$M4# 4'# (')44'(."/! #>:0#>! <5! F7*3$.! ;0$->#%/! Fv<:4,#4/! w-40#%! Z$%%! S#%+$,/! IJJK/!22=!ghXLgKh= Carine Bourget! 2-<+:.7#>! [E$! %TT>:0:*4! >#! s(#33#.!>Q8+,#%!>$4.!+#-%!$22$%0#3#40Q\!:4! !9E4/$)3# 8$,'3"*$! hK=h! e&:40#%! IJJKfb! XIL `Jg!e:4!$!.2#6:$+!:..-#!*4!8..:$!"B#<$%!#>:0#>! <5! 844#! "*4$>#5f/! $4>! [(%*3! V-:AL8%$<#! 0*! V-:A.8%$<#.b! V#1.! $4>! 8%$<.! :4! (%$46#! :4! 9*->B#++$+Q.! )*3:6! 9**C.\! :4! E>/$"44)%(4# &'D0$,<)("4!i=I/!e&:40#%!IJJKf=! ! Roseanna Dufault et Janine M. Ricouart ! *40! 6*LT>:0T! N)4)%(4# 7"# O'$)"@ 86')$"# 56')4/! -4#! 6*++#60:*4! >u#..$:.! .-%! 9+$:.! 2-<+:T#! 2$%! A"&*"# O,('D"! x! D*40%T$+! #4! 8@%:+!IJJK=!! ! Natalie Edwards and Christopher Hogarth! 7$@#! 2-<+:.7#>! t].:4,! ;7*%0LF#%3! ;0->5! 8<%*$>! 0*! (-%07#%! ]4>#%,%$>-$0#! P#.#$%67=t!!8%*(.)6#+%$#P(7"$D$'7*'3"#A"4"'$.0# Q*'$3"$6R/! IXb`! e($++! IJJKf/! $4! $%0:6+#! $<*-0! $! 6*-%.#! >#@#+*2#>! A%*3! $! &:40#%! '40#%.#..:*4! .0->5!$<%*$>=!! Barbara Godard!eG*%C!]4:@#%.:05f!%#6#40+5! 2-<+:.7#>! 8'('7)'(# !)3"$'3*$"# '3# 30"# 8$%44$%'74#%+#!'(D*'D"#'(7#8*63*$"!eZ#&#.0! IJJKf! 17:67! 1$.! +$-467#>! $0! $! .532*.:-3! *4! 7#%! 1*%C/! ! ['4.2:%:4,! )*++$<*%$0:*4.\!! e111=5*%C-=6$j,*>$%>j! f=! ! ;7#! 7$.! $+.*! %#6#40+5! 2-<+:.7#>! $4! #..$5! *4! 07#! 6*40%:<-0:*4.!*A!(%#467!A#3:4:.0!07#*%:.0.!0*! .#3:*0:6.b! tF*1$%>.! $! )%:0:6$+! ;#3:*0:6.b! (#3:4:.0!'40#%@#40:*4.!:4!;#3:*0:6!F7#*%:#.t! :4! ?//$%'.0"4# 3%# 8%&&*().'3)%(C# F$"(74# )(# S6%<'6# 8%&&*().'3)%(# K3*7)"4/! #>:0#>! <5! ;-.$4! O#0%:++:! ! eD$>:.*4/! &:.6=b! 801**>! O%#../!IJJKf=!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! ! Martine Guyot-Bender $! 2-<+:T! “’Les Belles Images’ : ‘Sottisier’, roman %! Spring 2009 prémonitoire ou récit universel?, dans un numéro spécial de Lendemains’ : Le centenaire de Simone de Beauvoir, n. 132 (décembre 2008) edité par Thomas Stauder. Melanie Hawthorne! 7$.! 2-<+:.7#>! $4! $%0:6+#!*4!P#4T#!S:@:#4!#40:0+#>!tZ$0:*4$+:0T! #0! .#Y-$+:0Tb! P#4T#! S:@:#4/! 2*n0#! A%$4y$:.#zt! :4!Q*""$C#E.$)3*$"4#7"#6'#7)++,$"(."T!#>:0#>!<5! O:#%%#! p*<#%3$4/! S*+=! Ib! P#2%T.#40$0:*4.b! 8%0:.0#.! #0! 6%T$0:*4.! eO$%:.b! EuR$%3$00$4/! IJJKf/! 22! KgLXg=! F7#! $%0:6+#! #Y$3:4#.! S:@:#4u.! #Y2%#..:*4.! *A! 4$0:*4$+! $AA:+:$0:*4! $4>! :.! 2$%0! *A! $! +$%,#%! <**C! 2%*B#60=! o-##%b! d6%:0-%#.! >#! +$! >:AAT%#46#z! :.! $! 01*L@*+-3#! 6*++#60:*4!*A!#..$5.!<$.#>!*4!$!6*4A#%#46#!*A! 07#! .$3#! 4$3#! 7#+>! $0! 07#! ]4:@#%.:0T! >#! O$%:.!`g!:4!IJJa=! ! Susan Ireland and Patrice J. Proulx! 7$@#! 6*L$-07*%#>! 07#! A*++*1:4,! $%0:6+#.b! [Z#,*0:$0:4,! Z#1! '>#40:0:#.! :4! o-#<#6Q.! ,.$)3*$"#&)D$'(3"=\!8%(3"&/%$'$R#-$"(.0#'(7# -$'(.%/0%("# K3*7)"4C# K)3"4! `g=`! eV$4-$%5! IJJXfb! ggLh`=! ;2#6:$+! :..-#! *4! [o-#<#6! F*>$5/!_! $4>! tP#2%#.#40$0:*4.! *A! ]%<$4! ;2$6#!:4!;#%,:*!N*C:.u.!P(#4%*$)$"#<6)(7,!$4>! D$-%:6:*! ;#,-%$u.! 8U3"@7"4@VMD$"4=t! O)D$'(."# .%&/'$,"W8%&/'$)(D# O)D$'3)%(C# !"4#!)33,$'3*$"4#7*#8'('7'#"3#7*#Q*,<".WF0"# !)3"$'3*$"4# %+# 8'('7'# '(7# Q*,<".=! d>=! D$%:#! )$%%:n%#!$4>!)$07#%:4#!N7*%>*6=!9#%4b!O#0#%! E$4,/!IJJK/!IKiLgJh=! Marianne Legault! $! 2-<+:T! V'$$'3)%(4# 7,L)'(3"4C# !G)(3)&)3,# "(3$"# +"&&"4# 7'(4# 6G)&'D)(')$"# +$'(X')4# 7*# 7)>@4"/3)M&"# 4)M.6"=!! o-T<#6b! O%#..#.! >#! +u]4:@#%.:0T! E$@$+/! IJJK=!! Igg! 2$,#.=! ;:! +#.! %$22*%0.! :40:3#.! #40%#! +#.! A#33#.! *40! 0*-B*-%.! #Y:.0T/! 6*33#40! #Y2+:M-#%! +#-%! $<.#46#! >$4.! +#! >:.6*-%.! 6%:0:M-#! +:00T%$:%#! A%$4y$:.! 3$+,%T! +$! A*-+T#! >#.! T0->#.! %T6#40#.! .-%! +#.! A#33#./! >#.! T0->#.! ,$5.! #0! +#.<:#44#.! #0! >#.! T0->#.! M-##%.z!S*-+$40!%#3T>:#%!x!6#00#!$<.#46#/!6#! ! Member Publications +:@%#! %#0%$6#! -4#! ,T4T$+*,:#! >#! +u:40:3:0T! AT3:4:4#!>$4.!+$!+:00T%$0-%#!A%$4y$:.#!>-!>:YL .#20:n3#!.:n6+#=! ! Céline Labrosse! $! 2-<+:T! ^! ]4! 7*33#! .-%! >#-Y!#.0!-4#!A#33#z!_/!!"#2"L%)$/!`g!B$4@:#%! eIJJXf! 2=! 8i! #0! ^! E#.! >T4*3:4$0:*4.! AT3:4:4#.! x! +uUAA:6#! M-T<T6*:.! >#! +$! +$4,-#! A%$4y$:.#b! `XiXLIJJm! _/! ;{D|'UZ/! AT@%:#%! eIJJKf!2=!```L``i=! ! Vicki Mistacco’s! #..$5! #40:0+#>! [w#4+:.! x! 6*40%#L6*-%$40b! 2"# 69)(+6*"(."# 7"4# +"&&"4\! 7$.! <##4! 2-<+:.7#>! :4! O'7'&"# 7"# S"(6)4C# !)33,$'3*$"#"3#,7*.'3)%(/!#>=!(%$4y*:.!9#..:%#! $4>! D$%0:4#! P#:>! eD*40L;$:40L8:,4$4b! O-<+:6$0:*4.!>#.!]4:@#%.:0T.!>#!P*-#4!#0!>-! R$@%#/! IJJKf/! 22=! XiL``a=! F7:.! 6*++#60:*4! 6*40$:4.! .#+#60#>! #..$5.! A%*3! $! 6*++*M-:-3! *A! 07#! .$3#! 4$3#! *%,$4:?#>! <5! 07#! #>:0*%.! e1:07! "$3:#4! p$4*4#f! $4>! 7#+>! :4! O$%:.! $0! 07#! D-.T#! >#.! 8%0.! #0! DT0:#%.! :4! V$4-$%5! IJJi=! 9$.#>! *4! 1*%C! :4:0:$++5! 2%#.#40#>! $0! 07#!IJJm!&'(!6*4A#%#46#/!D:.0$66*Q.!#..$5!:.! 07#! A:%.0! 2-<+:6$0:*4! *-0! *A! 7#%! *4,*:4,! 2%*B#60!*4!1*3#4Q.!+:0#%$%5!7:.0*%5b!$!.0->5! *A! [07#! :32-+.#! 0*! $407*+*,:?#\! :4! 1*3#4! 2%*3*0:4,! (%#467! 1*3#4! 1%:0#%.! @:$! $407*+*,:#.! $4>! *07#%! 6*32#4>:$! <#01##4! `iaJ! $4>! `XiJ=! 8>>%#..:4,! 07#! %#3$%C$<+#! >:@#%.:05! *A! w#4+:.Q.! $<-4>$40! +:0#%$%5! 2%*>-60:*4/!07#!#..$5.!6*++#60#>!:4!07:.!<**C! %#2%#.#40! $4! :32*%0$40! 6*40%:<-0:*4! 0*! 07#! #3#%,#40!.67*+$%.7:2!*4!w#4+:./!$!2%#@:*-.+5! 4#,+#60#>!$-07*%!17*!:.!A:4$++5!%#6#:@:4,!07#! 6%:0:6$+!$00#40:*4!.7#!>#.#%@#.=! Lydie Moudileno! 7$.! 2-<+:.7#>! 01*! $%0:6+#.!b! [F7#! F%*-<+:4,! O*2-+$%:05! *A! &#.0! 8A%:6$4! P*3$46#! Z*@#+.\! :4! ;%4)3)L"6R# ;%/*6'$C# ?+$).'(# 8*63*$"# )(# 30"# O')(43$"'&/! .2#6:$+! :..-#! *A! A"4"'$.0# )(# ?+$).'(# !)3"$'3*$"4/! O:3! R:,,:4.*4/! d>=/! @*+! gXbh/! 22! `IJL`gI! $4>! [P#+:%#! +$! ET?$%>#b! S:60*:%#! #0! DT+$46*+:#! >#! +$! "T2$%0#3#40$+:.$0:*4\! :4! &! Spring 2009 Y(3"$('3)%('6#Z%*$('6#%+#-$'(.%/0%("#K3*7)"4/! R=!8>+$:!D-%>*67/!d>=/!@*+!``bg/!22!gKiLhJJ=! Catherine Perry! 7$.! 6*40%:<-0#>! 07#! :40%*>-60:*4! 0*! 07#! `X07! $4>! IJ07! 6#40-%5! 2*%0:*4! *A! -$"(.0# 1%&"(# ;%"34# %+# V)("# 8"(3*$)"4C# F0"# 2)43'++# '(7# 30"# ;"(=! F%$4.=! Z*%3$4! P=! ;7$2:%*=! '40%*>=! P*<#%0$! E=! N%-#,#%/! )$07#%:4#! E$A$%,#/! $4>! )$07#%:4#! O#%%5=! (*%#1*%>! P*.$44$! &$%%#4=! 9$+0:3*%#b! F7#! V*74.! R*2C:4.! ]4:@#%.:05! O%#../! IJJK=! ';9ZXiKLJLKJ`KLKKJhLaIJJK! `IgI! 2=/! $! <**C! )$07#%:4#! .0%*4,+5! %#6*33#4>.!b! ]42%#6#>#40#>! :4! .6*2#! $4>! >#207/!07:.!0*-%!>#!A*%6#!6*++#60:*4!*A!2*#0%5! <5! (%#467L.2#$C:4,! 1*3#4! 6*40$:4.! *@#%! mJJ!2*#3.!A%*3!am!>:AA#%#40!2#4./!A%*3!07#! 01#+A07L6#40-%5! 84,+*LZ*%3$4! D$%:#! >#! (%$46#!07%*-,7!.-67!4*0#>!2*#0.!*A!07#!2$.0! 6#40-%5! $.! E-6:#44#! "#.4*-#./! E:+:$4#! &*-0#%./! $4>! 8+<#%0:4#! ;$%%$?:4=! F7%*-,7! $%0A-+/! 6$%#A-+! 0%$4.+$0:*4.! 07$0! %#3$:4! 0%-#! 0*! 07#! $-07*%.Q! @*:6#./! .05+#/! $4>! $%0:.0:6! :40#,%:05/! Z*%3$4! P=! ;7$2:%*! 2%*@:>#.! $4! #Y6#20:*4$+! 1:4>*1! :40*! 07#! >#@#+*23#40! $4>! #@*+-0:*4! *A! (%#467! 2*#0%5! A%*3! 07#! D:>>+#!8,#.!-2!0*!07#!2%#.#40=!U%:,:4$+!0#Y0.! $4>! 0%$4.+$0:*4.! $%#! 2%#.#40#>! *4! A$6:4,! 2$,#./! $++*1:4,! %#$>#%.! 0*! $22%#6:$0#! 07#! @:,*%! $4>! @$%:#05! *A! 07#! (%#467! $4>! 07#! A:>#+:05!*A!07#!d4,+:.7!@#%.:*4.=! ! ":@:>#>! :40*! 07%##! 67%*4*+*,:6$+! .#60:*4.! .2$44:4,! 07#! D:>>+#! 8,#.! 07%*-,7! 07#! .:Y0##407! 6#40-%5/! 07#! .#@#40##407! $4>! #:,70##407!6#40-%:#./!$4>!07#!4:4#0##407!$4>! 01#40:#07! 6#40-%:#./! 07#! @*+-3#! :46+->#.! :40%*>-60*%5! #..$5.! <5! 4*0#>! .67*+$%.! *A! #$67! #%$Q.! 2*#0%5! $+*4,! 1:07! <:*,%$27:6$+! .C#067#.! $4>! <:<+:*,%$27:6$+! %#A#%#46#.! A*%! #$67! 2*#0=! F7:.! <:+:4,-$+! 2$4*%$3$! :.! $4! #..#40:$+! $>>:0:*4! 0*! 07#! +:<%$%:#.! *A! $++! .67*+$%.! $4>! %#$>#%.! *A! 2*#0%5/! (%#467! +:0#%$0-%#/! $4>}#.2#6:$++5}1*3#4u.! 1%:0:4,=! '0! 1:++! $+.*! :40#%#.0! .0->#40.! *A! 07#! $%0! $4>! 6%$A0! *A! +:0#%$%5! 0%$4.+$0:*4=! ! Member Publications (#$0-%:4,! 07#! 2*#0%5! *Ab! E*-:.#! 86C#%3$44/! S:60*:%#! 9$<*:./! Z$0$+:#! )+:AA*%>! 9$%4#5/! ($445! >#! 9#$-7$%4$:./! )$07#%:4#! 9#%4$%>/! )$.0#++*?$/! d+:.$<#07L;*27:#! )7T%*4/! )7%:.0:4#! >#! O:?$4/! w$<%:#++#! >#! )*:,4$%>/! E*-:.#! )*+#0/! D$%:#! "$-,-#0/! E:.#! "#7$%3#/! E-6:#! "#+$%-#LD$%>%-./! D$%6#+:4#! "#.<*%>#.LS$+3*%#/! 840*:4#00#! "#.7*-+:n%#./! E-6:#44#! "#.4*-#./! )$07#%:4#! >#.! P*67#./! D$>#+#:4#! >#.! P*67#./! ;0T27$4:#L(T+:6:0T! >#! w#4+:./! P*.#3*4>#! wT%$%>/! "#+27:4#! w$5! >#! w:%$%>:4/! d+:.$<#07! w-:<#%0/! O#%4#00#! >-! w-:++#0/! R#4%:#00#! >#! )*+:,45! >#! E$! ;-?#/! wT%$%>! >QR*-@:++#/! V#$44#!>Q8+<%#0/!D$%:#LD$>#+#:4#!V*+:@#$-!>#! ;#,%$:./! 844#LD$%:#! N#,#+./! E*-:.#! E$<T/! D$%:#L83$<+#! >#! E$! (T%$4>:n%#/! D$>#+#:4#! >#! +Q8-<#.2:4#/! D$%,-#%:0#! >#! Z$@$%%#/! D$%:#! >#! )+n@#./! D$%:#! >#! (%$46#/! 844#! >#! D$%M-#0./! d+:.$! D#%6~-%/! E*-:.#! D:67#+/! D$%:#Ld3:+:#!D$%5*4!>#!D*40$46+*./!83T+:#! D-%$0/! D$%:#! Z:?#0/! 844$! >#! Z*$:++#./! D$%:#! O$2#L)$%2$40:#%/!E*-:.$!O$-+:4/!)T6:+#!OT%:4/! D$%:#!>#!P*3:#-/!E*-:.#Lw#4#@:n@#!w:++*0!>#! ;$:460*4,#/! 8+<#%0:4#! ;$%%$?:4/! )T6:+#! ;$-@$,#/! D$>#+#:4#! >#! ;6->T%5/! ;$<:4#! ;:6$->/! 84>%T#! ;*>#4C$32/! 83$<+#! F$.0-/! D$%:#L)$07#%:4#! "#.B$%>:4.! >#! S:++#>:#-/! E*-:.#! >#! S:+3*%:4/! P#4T#! S:@:#4/! $4>! E:+:$4#!&*-0#%.=! ! Le Conseil International d'Études Francophones (CIÉF)! $! +#! 2+$:.:%! >u$44*46#%! +$! 2$%-0:*4! >-! 4-3T%*! >Q$-0*34#! IJJK! >#! .$! %#@-#! .6:#40:A:M-#/! !"#$%&&%'( )*#+%'( ,-./0"12"/%'/! $@#6! -4! >*..:#%!.2T6:$+!.-%!+$!w-5$4#/!6**%>*44T!2$%! D*4:M-#!9+T%$+>=! ! Zd(! >:AA-.#! +$! %#67#%67#! >$4.! +#.! >*3$:4#.! >#! +$! +$4,-#! A%$4y$:.#/! >#! +$! +:00T%$0-%#/!>#.!$%0./!>#.!.6:#46#.!.*6:$+#./!>#! +$! 6-+0-%#! #0! >#! +$! 6:@:+:.$0:*4! >#.! 2$5.! #0! %T,:*4.! A%$46*27*4#.=! O-<+:T#! >#-Y! A*:.! 2$%! $4/! Zd(! #.0! >:.0%:<-T#! x! 0%$@#%.! +#! 3*4>#b! $-Y! 3#3<%#.! >-! )'|(/! $-Y! <:<+:*07nM-#./! '! Spring 2009 $-Y! $..*6:$0:*4.! .$@$40#./! $-Y! *%,$4:.3#.! 2%:@T.! #0! ,*-@#%4#3#40$-Y! #0! $-Y! %#@-#.! 2+-%:>:.6:2+:4$:%#.=! !"#$%&&%'( )*#+%'( ,-./0"12"/%'"! 2/+)3&! 4564"! .)%/3$&! 4778"! .9&-! )$! :/00,&'! 0(;-,.+! 0)'! +.! <)=.$&"! -//':/$$;! (.'! >/$,?)&!@+;'.+:! >#.6%:20:*4!#4!+:,4#b! 7002bjj111=6:#A=:4A*j4#Aj$60-#+=703+f! ! ABCDECF! ! 1GD#AHEI! Paule Constant=! []4! ;*-2y*4! >Q$66#40\! e8++*6-0:*4! >Q7*44#-%! $-! II#! 6*4,%n.! >-! )'|(!x!E:3*,#.!#4!(%$46#/!+#!`#%!B-:++#0!IJJKf!! Daniel Sibony=! [O*-%M-*:! T6%:%#z\! eF#Y0#! 6*32*.T! $2%n.! -4#! 0$<+#! %*4>#! >QT6%:@$:4./! +*%.! >-! 6*4,%n.! >-! )'|(! x! E:3*,#.! #4! (%$46#/!+#!h!B-:++#0!IJJKf! ( J/00,&'!0(;-,.+!0)'!+.!<)=.$&! Monique Blérald=!O%T.#40$0:*4=! Christiane Taubira=! [E$! (%$46*27*4:#/! 2*%0#-.#! >#! 0*-0#.! +#.! 3507*+*,:#.! #0! >#! 0*-0#.! +#.! A%-.0%$0:*4.\! e8++*6-0:*4! >Q*-@#%0-%#! $-! I`#! )*4,%n.! >-! )'|(! x! )$5#44#!#4!w-5$4#/!+#!I!B-:++#0!IJJif=! ! H,%%;'.%)'&! F%*:.! |6%:@$:4.! ,-5$4$:.! 2$%+#40! +:<%#3#40! >#! +$! +:00T%$0-%#! ,-5$4$:.#b! Élie Stephenson=! [o-#+M-#.! P#2n%#.! +:00T%$:%#.=\! Serge Patient=![E$!":,+*..:#!A%$4y$:.L6%T*+#! #4!w-5$4#!A%$4y$:.#=\! André Paradis=! [;:0-$0:*4! >#! +$! +:00T%$0-%#! ,-5$4$:.#!%T6#40#=\! Rodrigo Olivencia=![E$!P#2%T.#40$0:*4!>#!+$! <•0$%>:.#! 67#?! 9#%0n4#! V-3:4#%b! w#4n.#! >Q-4#!>*-<+#!2%:.#!>#!6*4.6:#46#=\! Bill Marshall=! [)$5#44#! #0! +Q80+$40:M-#! A%$4y$:.=\! ! Member Publications Marie-Christine Rochmann=! [E#! P*3$4! 7:.0*%:M-#! ,-5$4$:.! 6*40#32*%$:4/! *-! E#.! D:%*:0#3#40.! >Q-4#! 0#32*%$+:0T! 7T0T%*,n4#=\! Gérard Police.! [E#! D*0! s6%T*+#Q! >$4.! K'$'&)(7'!>#!V*.T!;$%4#5=\! ! H,%%;'.%)'&! /'.+&! K! I/-,/+/L,&! K! 1$%M'/(/+/L,&! Monique Blérald=! [84$4.:! +Q$%$:,4T#! #4! 0#%%#! ,-5$4$:.#b! 8>$20$0:*4! #0! T@*+-0:*4! >Q-4!2#%.*44$,#!3507:M-#=\! Blaise Bitegue Dit Manga=! [EQ'32T%$0:A! 3$%%*4b! ]4! O$%$>*Y#! .*6:$+! $-! .#:4! >#! +QT6*4*3:#!>#!+$!6-+0-%#!,-5$4$:.#=\! Isabelle Hidair.! [S*5$,#! $-Y! *%:,:4#.! >-! 3507#!6*4.0%-60#-%!>#!+Q:>#40:0T!>#.!A#33#.! 6%T*+#.!,-5$4$:.#.=\! ! 1'%!L)=.$.,0! Monique Blérald=! [8.2#60.! >#! +Q$%0! #4! w-5$4#b! d40%#0:#4! $@#6! G/0&3.$! G/*,$/%/! $%0:.0#L2#:40%#=\! ! @,*+,/L'.(M,&!! Blaise Bitegue Dit Manga=![E$!E:00T%$0-%#! ,-5$4$:.#! >#! >#3$:4/! >Q*€! @:#40L#++#z\! ;-:@:! >#b! 9:<+:*,%$27:#! .-%! +$! +:00T%$0-%#! ,-5$4$:.#b! ;5407n.#! >#.! 0%$@$-Y! >#! >/$,?)&! @+;'.+:! C:.L.$/! #0! N&.$O>.',&! @,',$L.$,$&! C:.L.$/! $:4.:! M-#! 6#-Y! %T$+:.T.! 2$%! >.',&O1$$,-P! 1%%,-/%! #0! C/Q+,$.!R'.$S/,0=!! ( 3-*40&%'(1&#-45*267.*48#%'( 1T',?)&!! Maryse Bray et Hélène Gill=! [?<%*('! >#! D$7$3$0L;$+#7! R$%*-4b! )+$..:6:.3#! *-! Z*-@#++#! S$,-#! >$4.! +#! 6:4T3$! $A%:6$:4! A%$46*27*4#z\! Christophe Konkobo=! [d.2$6#.! 6*40#32*%$:4./! R:.0*:%#! 6*+*4:$+#b! ;)M."4# 79)7"(3)3,4!>#!D1#?#!Z,$4,-%$=\! (! Spring 2009 Philip A. Ojo=! [EQd.07T0:M-#! >#! +$! .$0:%#! #0! >#!+$!.-<@#%.:*4!>$4.!!'#;'$"(30M4"#7"#4'(D! >#!;*45!E$<*-!F$4.:=\! Sathya Rao.! [)*%2./! #Y:+.! #0! 0#32*%$+:0T.! >$4.!!9?&'(7"!>#!Z#>B3$=\! A.'.U*&! Ayelevi Novivor.! [E#.! P#+$0:*4.! x! +Q8-0%#! >$4.!+#!%*3$4!$40:++$:.!6*40#32*%$:4=\! Jean-Paul Pilorget=! ["#4.:A:#%! +#! +:#-b! d4B#-Y! >#! +Q:40#%0#Y0-$+:0T! >$4.! 5)<6)=*"# 7"4# 7"$()"$4#D"43"4!>#!O$0%:6C!)7$3*:.#$-=\! Nadège Veldwachter.! [E#.! Z*-@#++#.! dY2*.:0:*4.! 6*+*4:$+#.b! o-$4>! +#.! 6*-@#%0-%#.! .#! >T@*:+#40! eD$%5.#! )*4>T! #0! O$0%:6C!)7$3*:.#$-f=\! ( 30*#.&4*6'(&4**6-.4-%'( 860-$+:0T.! +:00T%$:%#.! >#! +$! A%$46*27*4:#! eV#$4! E#@$..#-%f/! >#! +Qd-%*2#! 6#40%$+#! #0! *%:#40$+#! e8+$:4! S-:++#3:4f/! >#! +ud-%*2#! >#! +u*-#.0! e9%-4*! F7:<$-+0f/! >-! D$,7%#<! e8+#C! 9$5+##!F*-3:f/!>-!o-T<#6!eV#$4!E#@$..#-%f! ( 9"71*%'(-%/+#'(0-4*48#%'( e@*:%! T,$+#3#40! +$! 2$,#! 3*40%$40! +#.! 0:0%#.! A$:.$40! +Q*<B#0! >Q-4! 6*320#! %#4>-! >$4.! +#.! >#%4:#%.!4-3T%*.f! Engélibert, Jean-Paul, et Yen-Maï Tran-Gervat/!6**%>.=!!'#!)33,$'3*$"#7,/6),"[# A"/$)4":# $,/,3)3)%(:# $,,.$)3*$"=! e'.$<#++#! P*-..#+Lw:++#0f! Gontard, Marc/! 6**%>=! !"# A,.)3# +,&)()(# '*# O'$%.=!e873#>!9*-,-$%67#f!! Lacoursière, Jacques=! \)43%)$"# /%/*6')$"# 7*#Q*,<".#]^_`a#b#^_cad=!eV#$4!E#@$..#-%f!! Pestre de Almeida, Lilian.! ?)&,# 8,4')$"[# 8'0)"$# 79*(# $"3%*$# '*# /'R4# ('3'6=! e)#+:4$! ;67#:4*1:0?f! ! S*:%!T,$+#3#40!+#.!';0)3;0!:&0!.'%,-+&0!#4! +:,4#! eA:67:#%! 2>Afb! 7002bjj111=6:#A=:4A*j4#AjIgLI•%#.-3#.=2>A!! ! )$07#%:4#!O#%%5/!%T>$60%:6#!#4!67#A! ! Member Publications "#20=!*A!P*3$46#!E$4,-$,#.!r!E:0#%$0-%#.!! ghg!Uu;7$-,74#..5!R$++!! ]4:@#%.:05! *A! Z*0%#! "$3#! Z*0%#! "$3#/! 'Z! hmaam/!];8! ! )! Spring 2009 ! Conferences ! Upcoming Conferences ••••••••••••••••••••••••••••! 23e Congrès du Conseil International d’Études Francophones Contemporary Women’s Writing in French Seminar, Institute of Germanic & Romance Studies, University of London, U.K. ! LA NOUVELLE-ORLÉANS 21 juin-28 juin 2009 ! ! E#!)*4.#:+!'40#%4$0:*4$+!>Q|0->#.!(%$46*27*4#.! e)'‚(f!@*-.!:4@:0#!x!2$%0:6:2#%!x!.*4!Ig#!6*4,%n.! 3*4>:$+/!M-:!$-%$!+:#-!x!E$!Z*-@#++#LU%+T$4./!#4! E*-:.:$4#/! >-! I`!$-! IK! B-:4! IJJX=! ! U%,$4:.3#! x! <-0! 4*4! +-6%$0:A/! +#! )'‚(! $! 2*-%! *<B#60:A! +#! >T@#+*22#3#40!>#.!T0->#./!>#!+$!%#67#%67#/!>#.! 2-<+:6$0:*4.! #0! >#.! 2%*>-60:*4.! 2*%0$40! .-%! +$! +:00T%$0-%#! #0! +$! 6-+0-%#! >Q#Y2%#..:*4! A%$4y$:.#! >$4.!+#!3*4>#=! ! D')RdE! FPdD9E8G/! A:,-%#! #3<+T3$0:M-#! >#! +$! +:00T%$0-%#! M-T<T6*:.#/! .#%$! +Q:4@:0T! >Q7*44#-%! $-! 6*4,%n.! >-! )'‚(! 6#00#! $44T#=! d4! 2+-.! >#! 4*3<%#-.#.! .#..:*4.! #0! >#! 6*33-4:6$0:*4.! 2+-%:>:.6:2+:4$:%#./! +#! 6*4,%n.! 2%*2*.#%$! >#.! 0$<+#.! %*4>#.! #0! >#.! .T$46#.! >#! +#60-%#!>QT6%:@$:4./!-4#!+:<%$:%:#/!>#.!%T6#20:*4./! >#.!.*:%T#.!6-+0-%#++#.!#0!>#.!#Y6-%.:*4.=!! 82%n.!5!$@*:%!0#4-!.*4!6*4,%n.!$44-#+!#4!IJJg/! +#! )'‚(! %#@:#40! x! +$! Z*-@#++#L! U%+T$4.! #4! IJJX/! 2+#:4! >#! .*-@#4:%.! x! %#@:@%#! *-! x! %#4*-@#+#%/! 3$:.! .-%0*-0! 2*-%! %#4>%#! 7*33$,#! x! 6#00#! 5)D# E'4R!M-:!.#!%#+n@#!>#!.#.!T2%#-@#.!$@#6!0*-0#!+$! @:0$+:0T! >*40! #++#! #.0! 6$2$<+#=! EQ$:%! >-! S:#-Y! )$%%T!5!@:<%#!0*-B*-%.!$-!.*4!>-!B$??/!+#.!$%ƒ3#.! 6-+:4$:%#.! 6*40:4-#40! >Q5! $22#+#%! +#.! 2%*3#4#-%./! +#.! 67q4#.! 6#40#4$:%#.! 5! *AA%#40! +Q*3<%#! >#! +#-%.! <%$467#./! #0! +#.! A#%.! A*%,T.! 5! %$6*40#40!+#-%!7:.0*:%#!2*-%!+#!2+$:.:%!>#.!5#-Y=!!! ! O*-%! *<0#4:%! >#.! %#4.#:,4#3#40.! .-%! +#! )'‚(/! .*4! 6*4,%n.# #0! .$! %#@-#! V%*L"66"4# e3*7"4# -$'(.%/0%("4# eZd(f/! 6*4.-+0#?! 4*0%#! .:0#! x!b! M%%(VWWXXX6-,&T6,$T/W! ! ! Saturday 27 June 2009 Study day on Marie Darrieussecq Co-ordinator: Helena Chadderton (Lancaster) 8++! 1#+6*3#=! ! Z*! %#,:.0%$0:*4! A##=! ! O+#$.#! 6*40$60! R#+#4$! )7$>>#%0*4! 0*! 6*4A:%3! $00#4>$46#b!7=67$>>#%0*4c+$46$.0#%=$6=-C! ! •••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••! ! Contemporary Women’s Writing in French 20 November 2009, IGRS, University of London, UK ! )*4A#%#46#! *4! 07#! 1*%C! *A! ;5+@:#! w#%3$:4/! 1:07! $00#4>$46#! *A! $4>! %#$>:4,! <5! 07#! $-07*%! ! )*L*%>:4$0*%b!84$!>#!D#>#:%*.!eN#40f! ! (*%! #4M-:%:#.! $<*-0! $45! )&&(! $60:@:0:#./! 6*40$60!w:++!P5#!e'wP;f/!,:++=%5#c.$.=$6=-C ! ! ! ! ! ! ! *! Spring 2009 Conferences ! Call for papers Nouveaux mondes, nouveaux espaces // New Worlds, New Spaces Toronto, Canada %#2%#.#40#>!<5!$!`aJLIJJ!1*%>!$<.0%$60!$4>! :46+->#! 07#! $-07*%Q.! 6*40$60! :4A*%3$0:*4! A*%! ($++! IJJX=! ! (-%07#%! :4A*%3$0:*4! :.! $@$:+$<+#! $0!$%0.=-*,-#+27=6$j#.2$6#.IJ`Jj! ! U%,$4:?#%.b! ! "$14! )*%4#+:*/! (%T>T%:M-#! 8%%*5$./!V*-<#%0!;$05%#! e#.2$6#.c-*,-#+27=6$f! ! Comptes rendus March 25, 26, 27, 2010. ! F7#!]4:@#%.:05!*A!w-#+27!ew-#+27/!U40$%:*/! )$4$>$f!:.!2%*->!0*!1#+6*3#!07#!IJ07!$4>! I`.0!)#40-%5!(%#467!$4>!(%$46*27*4#! ;0->:#.!'40#%4$0:*4$+!)*++*M-:-3! F7#!)*-%05$%>!<5!D$%%:*00/!:4!F*%*40*/! U40$%:*! ! F7#! #@#40! 1:++! <#! 0$C:4,! 2+$6#! >-%:4,! 07#! 6:05Q.! $44-$+! ;#3$:4#! >#! +$! (%$46*27*4:#=!! 83*4,!*-%!$40:6:2$0#>!C#54*0#!.2#$C#%.!$%#! O$-+! U067$C*@.C5LE$-%#4./! )dU! *A! |>:0:*4.! OUEk! Z:6**+#! 9%*..$%>/! o-T<#6*:.#! 1%:0#%! $4>! 6%:0:6k! $4>! (%$4y*:.! O$%T/! +:0#%$%5! 6%:0:6! .2#6:$+:?:4,!:4!6"4#6)33,$'3*$"4#7"#69">)D*B3,=! ! F7#! IJ`J! )*4A#%#46#! 1:++! .##C! 0*! #Y2+*%#! 4#1! 1*%+>.! $4>! 4#1! .2$6#.! :4! (%#467! $4>! (%$46*27*4#! +:0#%$0-%#/! :4! 07#! .*6:$+! .6:#46#.! $4>! 07#! $%0.! :4! 07#! 01#40:#07! $4>! 01#405LA:%.0! 6#40-%:#.=! ;*3#! 2*..:<+#! A:#+>.! *A! .0->5! :46+->#b! 0%$4.+$0#>! .2$6#k! >#0#%%:0*%:$+:?$0:*4b! +$4,-$,#/! :33:,%$0:*4/! 07#! .2$6#! *A! 07#! *07#%k! 65<#%.2$6#b! 752#%L A:60:*4!$4>!>:,:0$+!+:0#%$0-%#k!2#%.*4$+!.2$6#b! $-0*<:*,%$275/! $-0*A:60:*4k! .53<*+:6! $4>! 3#40$+! .2$6#k! 2#%A*%3$46#! $%0k! :40#%3#>:$+:05k!67%*4*0*2#.k!0*2*„k!.2$0:$+:05! $4>! +#00%:.3k! 07#! <**C! $.! 3$0#%:$+! .2$6#! k! :++-.0%$0:*4.=! ! O%*2*.$+.! A*%! 6*32+#0#! 2$4#+.! $4>! :4>:@:>-$+! 2$2#%.! .7*-+>! <#! .#40/! :4! (%#467! *%! d4,+:.7! 0*! #.2$6#.c-*,-#+27=6$! <#A*%#! 8-,-.0! g`/! IJJX=! d$67! 2$2#%! .7*-+>! <#! ! ! WIF SESSIONS PAMLA CONFERENCE 2008 November 7-9, 2008 O*3*4$!)*++#,#/!)+$%#3*40/!)$+:A*%4:$ E#! A%$4y$:.! #0! +$! A%$46*27*4:#! *40! >#! 4*-@#$-! A$:0! <*44#! A:,-%#! $-! 6#40! .:Y:n3#! 6*4,%n.! >-! O8DE8! 0#4-! .-%! +#! 6$32-.! >#! O*3*4$! )*++#,#! #4! )$+:A*%4:#=! ! )$07#%:4#! D*40A*%0!$!*%,$4:.T!0%*:.!.#..:*4.!&'(/!#0!:+!5! $! #-! $-..:! >#-Y! $-0%#.! .#..:*4.! .-22+T3#40$:%#.! 6*4.$6%T#.! x! +$! 6-+0-%#! A%$46*27*4#=!!E#.!.#..:*4.!&'(!2*%0$:#40!.-%! >#.! 07n3#.! @$%:T.!b! ^!P#2%T.#40$0:*4! >#! +$! @:*+#46#! >$4.! +#.! 0#Y0#.! AT3:4:4.!_/! ^!P#+:,:*4! #0! 0#Y0#.! >#! A#33#.!_/! #0! ^!Eu:33:,%$0:*4!#4!(%$46#!_=!E#.!>#-Y!$-0%#.! .#..:*4.! $@$:#40! 6*33#! .-B#0.! +#.! sA%*40:n%#.Q! #0! +$! +:00T%$0-%#! A%$46*27*4#/! #0! +#!6:4T3$!A%$46*27*4#=! ! ! "$4.! +$! 2%#3:n%#! .#..:*4! &'(! 2%T.:>T#! 2$%! )$07#%:4#! D*40A*%0/! G&(';0&$%.%,/$! :&! +.! 9,/+&$-&! :.$0! +&0! %&Y%&0! :&! T&33&0/! S#%$! N+#C*@C:4$! e]4:@#%.:05! *A! ;*-07#%4! )$+:A*%4:$f! .Q#.0! 2#467T#! .-%! +#! %ƒ+#! >#! +$! @:*+#46#! >$4.! +#.! %*3$4.! >Q83T+:#! Z*07*3<=! "$4.! .*4! T0->#! :40:0-+T#/! ^!S:*+#46#! %*3$4#.M-#! *-! B*-:..$46#!.6*2:M-#!67#?!83T+:#!Z*07*3<!_/! #++#!$!#4!2$%0:6-+:#%!$4$+5.T!?.)7"#K*6+*$)=*"! $A:4! >#! >T3*40%#%! 6*33#40! +Q*<B#0! >-! >T.:%! %*3$40:M-#!#.0!.*-@#40!+$!@:60:3#!>-!%*3$4! "+! Spring 2009 >*40! +#! 6*%2.! *-! +Q#.2%:0! #.0! .*-3:.! x! +$! @:*+#46#=! ! ! E$! A*460:*4! >#! +$! @:*+#46#! T0$:0! $-..:!6#40%$+#!x!+$!>#-Y:n3#!2%T.#40$0:*4!>#! Z:6*+#! 9-AA$%>! e)$+:A*%4:$! ;0$0#! ]4:@#%.:05/! ;$6%$3#40*f/! ^!S:*+#46#! #0j>$4.! +QT6%:0-%#! 67#?! ET*4*%$! D:$4*! _=! ! "$4.! .*4! %*3$4! 2%:3T/! 8%(3%*$# 7*# f%*$# =*)# L)"(0! eIJJmf/! D:$4*/! -4#! )$3#%*-4$:.#/! ! 4*-.! +:@%#! -4#! 7:.0*:%#! <%-0$+#! >$4.! -4! 2$5.! $A%:6$:4=!! 9-AA$%>! $! >T3*40%T! 6*33#40! 6#00#! @:*+#46#! *€! 0*-0! #.0! 2#%3:.! %:.M-#! >#! 6%T#%! -4! A-0-%! $..$..:4T! 3$:.! #4! 3q3#! 0#32.! 6*33#40! +#! %T6:0! >-! 2$..T! 6%-#+! %#>*44#! +$! 2*..:<:+:0T! >Q-4! $@#4:%=! ! E$! 0%*:.:n3#! 2%T.#40$0:*4! >#! E*%:#! ;$-<+#LU00*! e]4:@#%.:05! *A! Z*%07#%4! )*+*%$>*f! $! #Y$3:4T! >#.! $60#.! >#! %T<#++:*4! #Y0%q3#.!#0!+$!%7T0*%:M-#!>#!+$!@:*+#46#!67#?! >:@#%.#.! $-0#-%#.! >#! .6:#46#! A:60:*4! 5! 6*32%:.! 83T+:#! Z*07*3</! D*4:M-#! &:00:,/! E*-C5!9#%.:$4:C!#0!d.07#%!P*67*4=!!d4!$++$40! >Q-4#! @:*+#46#! +T,n%#! *-! .53<*+:M-#! x! -4#! 6%-$-0T! .$-@$,#/! ;$-<+#LU00*! $! >*44T! -4! T@#40$:+! >#! 3#..$,#.! 2*..:<+#.! >$4.! -4#! @$%:T0T!>Q~-@%#.!=! ! Z:6*+#!9-AA$%>!$!2%T.:>T!+$!.#..:*4!>#! &'(! .-:@$40#/! G&+,L,/$! &%! %&Y%&0! :&! T&33&0=! ! ;$%$7! V$4#! ;3:07! e67#%67#-.#! :4>T2#4>$40#f! $! 2*%0T! 4*0%#! $00#40:*4! .-%! +#.! Z*43)+).'3)%(4! e`mXhf! >#! D$>$3#! V#$44#! w-5*4=! ! w-5*4! $! T6%:0! .*4! ~-@%#! 2*-%! .#! >TA#4>%#! 6*40%#! >#.! $66-.$0:*4.! >#! M-:T0:.3#=! ! ;3:07! 4*-.! $! >T2#:40! 6*33#40! w-5*4! .#! .#%@$:0! >Q-4! >:.6*-%.! x! >#-Y! @*:Y!*€! +Q#6%:@$:4#! $! -0:+:.T! +#.! 4*0#.! #4! <$.! >#! 2$,#! 2*-%! 2$%+#%! >Q-4#! @*:Y! $..#%0:@#=!! O$%!+$!.-:0#/!)#6:+:$!9#$67!e8+A%#>!]4:@#%.:05f! $!$4$+5.T!+#.!6%:0:M-#.!M-#!2*%0$:0!84>%T!ET*! .-%!+#.!:4.0:0-0:*4.!%#+:,:#-.#.!#0!+#!%ƒ+#!>#!+$! %#+:,:*4! >$4.! +$! .*6:T0T! A%$4y$:.#=! ! "$4.! ^!840:6+#%:6$+:.3! :4! 07#!Z*@#+.! *A!84>%T! ET*! e`KIhL`XJJf!_/! 9#$67! $! #Y$3:4T! 6*33#40! 6#00#! %*3$46:n%#/! >*40! +#! 4*3! >#! 2+-3#! 4Q$@$:0!2$.!>#!^!#!_!2*-%!+#!AT3:4:.#%/!.*-+n@#! >#.! M-#.0:*4.! 6*33#! +$! .*:L>:.$40! :32*%0$46#!>#!+$!%#+:,:*4!2*-%!+#.!A#33#.!#0! +#.! 0%$@$:++#-%./! +#! %ƒ+#! 4-:.:<+#! >#! +QT,+:.#! ! Conferences >$4.! +QT6*+#! 2-<+:M-#/! +Q:4.-AA:.$46#! >#! +QT>-6$0:*4! >$4.! +#.! T,+:.#.! 6$07*+:M-#./! #0! +Q752*6%:.:#!>#!+$!3*%$+:0T!6$07*+:M-#=!!;*4:$! 8..$! e;]ZG/! U+>! &#.0<-%5f! $! 6*40:4-T! +$! >:.6-..:*4! >$4.! -4#! 2%T.#40$0:*4! .-%! +$! 2*T.:#! >#! D$%6#+:4#! "#.<*%>#.LS$+3*%#/! ^!;#4.-$+:0T! #0! 2:T0T! .T%$27:M-#! >$4.! +$! 2*T.:#! >#! D$%6#+:4#! "#.<*%>#.LS$+3*%#!_=!! 8..$!$!T0->:T!+Q$..*6:$0:*4!>Q^!$4,#+:.3#!_!#0! >#! .#4.-$+:0T! >$4.! +Q*#-@%#! >#! +$! 2*T0#..#! M-:! T6%:@$:0! x! -4#! T2*M-#! *€! +$! %T@*+-0:*4! %*3$40:M-#! %#4>$:0! 2*..:<+#! -4#! ,+*%:A:6$0:*4! >#.! >T.:%.! #0! +Q:>#40:A:6$0:*4! >-! .-B#0! $@#6! .*4! 6*%2./! $+*%.! M-#! +$! 6*40%#L *AA#4.:@#! 6$07*+:M-#! 2%q67$:0! -4#! %#+:,:*4! .#40:3#40$+#! #0! :40%*.2#60:@#=! ! N#@:4! d+.0*<! e)$+:A*%4:$! ;0$0#! ]4:@#%.:05/! ;$6%$3#40*f! $!! 2%:.! -4! 2*:40! >#! @-#! 6*40#32*%$:4! .-%! +$! M-#.0:*4! >#.! 0#Y0#.! >#! A#33#.! #0! >#! +$! %#+:,:*4! #4! >:.6-0$40! +#! 6:4T3$! >#! "$4:n+#! F7*32.*4=! ! "$4.! ^! s;$! 3n%#! T0$:0! B-:@#! 2*+*4$:.#Qb! R:.0*:%#.! A%$,3#40$:%#.! #0! A%$,3#40T#.! >#! "$4:n+#! F7*32.*4!_/! d+.0*<! .Q#.0! 6*46#40%T! .-%! -'*3"*)64# 79%$.0"43$"!eIJJmf! 2*-%! 3*40%#%! 6*33#40! -4#! .*%0#! >#! 3:6%*! 7:.0*:%#! >#.! V-:A.! #4! (%$46#!T3#%,#!>#!+Q~-@%#!>#!F7*32.*4!4*4! 2$.!x!2$%0:%!>Q-4#!>#.!:40%:,-#.!*-!3q3#!>#! +Q$60:*4/! 3$:.! 2+-0ƒ0! x! 2$%0:%! >#! 6#! M-:! .Q#.0! A-%0:@#3#40! #4%#,:.0%T! >$4.! +#.! *<B#0./! +#.! .*-%6#./!#0!+#.!2$%*+#.!>-!A:+3=! ! "$4.! +$! 0%*:.:n3#! .#..:*4! &'(/! +#.! 2%T.#40$0:*4.! *40! T@*M-T! >:AAT%#40.! $.2#60.! >#! HZ,33,L'.%,/$! &$! R'.$-&=! ! D$%:$44#! w*+>:4,! ! e;*-07#%4! U%#,*4! ]4:@#%.:05f! $! 2$%+T!>-!%ƒ+#!>#!+$!%T-..:0#!.6*+$:%#!67#?!+#.! :33:,%T.! #4! 3#00$40! 6ƒ0#! x! 6ƒ0#! +#.! %#2%T.#40$0:*4.! 6:4T3$0*,%$27:M-#.! #0! +:00T%$:%#./! #0! +#.! %T.-+0$0.! .6*+$:%#.! %T#+.=!! "$4.!^!"#!9#,$,!x!D$7$45b!+uT>-6$0:*4!>$4.! +uT6%:0-%#!#0!+#!6:4T3$!<#-%.!_/!#++#!$!$4$+5.T! x!2$%0:%!>#!A:+3.!0#+.!M-#!!"#D%("#7*#80'g<'/! K'&)'/! #0! O,&%)$"4# 79)&&)D$,4/! 6*33#40! +#! 3:+:#-! .*6:$+/! +$! A$3:++#/! #0! +#.! %$6:4#.! :33:,%T#.! :4A+-#46#40! +$! %T-..:0#! #0! +QT67#6! .6*+$:%#.=! ! d4! 2%#4$40! -4#! $-0%#! >:%#60:*4/! ""! Spring 2009 Z$0$+:#! d>1$%>.! e&$,4#%! )*++#,#f! $! #Y$3:4T! 6*33#40! +Q$-0#-%#! A%$46*L $+,T%:#44#/! RT+n4#! ):Y*-./! 0#40#! >#! .#! A$:%#! -4#! 2+$6#! x! +$! A*:.! #4! (%$46#! #0! #4! 8+,T%:#=!! d4!2%#4$40!6*33#!<$.#!>#-Y!%T6#40.!0#Y0#.! .#3:L$-0*<:*,%$27:M-#./! ;0%3%4# 7"# $'.)("! #0! !"4#AhL"$)"4#7"#6'#+"&&"/!d>1$%>.!$!0%$6T!-4! 0$<+#$-! >#! +Q:33:,%$0:*4! >#! ):Y*-.=!! (:4$+#3#40/! D*4:M-#! D$4*2*-+*.! e)$+:A*%4:$! ;0$0#! ]4:@#%.:05! d$.0! 9$5f! $! #Y2+*%T! +#! 07n3#! >#! ^!D$%.#:++#/! e'3f3:,%$0:*4! #0! 2%*>-60:*4! $%0:.0:M-#!_=! d4! >*44$40! >#.! #Y#32+#.! 6*33#! 873#>! p:0*-4:! T6%:@$:4! >Q*%:,:4#! $+,T%:#44#/! D:44$! ;:A!$-0#-%#!>#!O,.0'&&"(3#5"$<M$"/!#0!844$! R#+#4$!P*..:!2*n0#!<%T.:+:#44#/!D$4*2*-+*.! $! 4*0T! 6*33#40! +$! @:++#! >#! D$%.#:++#! :4A+-#46#!+$!6%T$0:*4!>#.!$%0:.0#.!#0!T6%:@$:4.! M-:!.Q5!:4.0$++#40=!!! ! "#-Y! $-0%#.! .#..:*4.! 4*4L1:A! *40! 2*%0T! .-%! +$! 6-+0-%#! A%$46*27*4#/! +$! 2%#3:n%#! 2%T.:>T#! 2$%! )+$->:$! Z$>:4#! eE#1:.! $4>! )+$%C! )*++#,#f! T0$:0! :40:0-+T#! ^!(%#467! $4>! (%$46*27*4#! E:0#%$0-%#!b! O-.7:4,!07#!9*%>#%.!/!*%!D507!$4>!s+#!@*5$,#! >#!+QT6%:0-%#Q!_=!!'+!5!$@$:0!0%*:.!2%T.#40$0:*4.!b! E*%#4?*!w:$67#00:!e;0$4A*%>!]4:@#%.:05f!^!E#! +$4,$,#! >#.! A+#-%.! #0! >#.! 67*.#.! 3-#00#.! b! 9$->#+$:%#u.! S*5$,#! $.! (*%3$+! 2,3%*$("&"(3!_!k! ! P:3$! V*.#27! e;0$4A*%>! ]4:@#%.:05f!^!D*>#%4:?:4,!D507/!P#:4@#40:4,! w#4%#!:4!E$A*%,-#u.!O%$'6)3,4#!,D"(7')$"4!_!k! #0! Z$B:<! P#>*-$4#! e)$+:A*%4:$! ;0$0#! ]4:@#%.:05/! E*4,! 9#$67f! ^!"#! +$! M-q0#! >-! Z*%>! x! +u#%%$46#! 3#-%0%:n%#! b! Z*-@#$-Y! #4B#-Y! +:00T%$:%#.! >$4.! +#! 0#Y0#! A%$46*27*4#! 3$,7%T<:4!_=! ! E$! >#-Y:#3#! .#..:*4/! 2%T.:>T#! 2$%! D$%:#LD$,>#+#:4#! )7:%*+! e&7:00:#%! )*++#,#f! 2*%0$:0! .-%! +#! 6:4T3$=! ! 873#>! 9*-,-$%67#!! e)$+:A*%4:$! ;0$0#! ]4:@#%.:05/! Z*%07%:>,#f! 4*-.! $! 2%*2*.T! ^!(#33#.! #0! @:*+#46#.! >$4.! +#! A:+3! 0-4:.:#4! O)"6# "3# ."(7$"4!_=! ! "$274#! O*00.! e]4:@#%.:05! *A! )$+:A*%4:$/! "$@:.f! $! 2%T.#40T!^!8!":.+*6$0#>!8+,#%:$!D$22#>!*40*! (%#467! )*4.6:*-.4#..b! 8! )*32$%:.*4! *A! ! Conferences V#$4LE-6! w*>$%>Q.! !"# ;"3)3# K%67'3! $4>! )+$:%#! "#4:.Q! 5"'*# F$'L')6!_=! D*4:M-#! ;$:,$+! eO*3*4$! )*++#,#f! $! 0#%3:4#! +$! .#$46#! $@#6! ^!V*.#27:4#! 9$C#%/! -4#! A#33#! #4! PT.:.0$46#!_=! ! "#! Spring 2009 ! WIF News and Miscelleneous 1. Electronic Newsletter. ! F7$4C! 5*-! 0*! $++! *-%! 3#3<#%.! 17*! %#.2*4>#>! 0*! *-%! .-%@#5! $<*-0! 07#! Z#1.+#00#%=! &#! 7#$%>! A%*3! *4#! 7-4>%#>! 3#3<#%./!A*%05L4:4#!ehXf!*A!17*3!@*0#>!A*%! #+#60%*4:6! @#%.:*4!k! 07:%05LA*-%! eghf! 0*! C##2! 07#! 2$2#%! @#%.:*4/! $4>! .#@#40##4! e`if! 0*! 7$@#! <*07! @#%.:*4.! $@$:+$<+#=! ;*/! 07:.! :.! :0!H! 5*-%! A:%.0! #+#60%*4:6! :..-#! *A! 07#! &'(! Z#1.+#00#%=!80!07:.!0:3#/!07#!#>:0*%.!7$@#!4*0! 7$>!$!67$46#!0*!#Y2+*%#!@$%:*-.!A*%3$0.!$4>! 7$@#!*20#>!A*%!$!.:32+#!2>A!A*%3=!R*2#A-++5/! 17#4! .-33#%! 6*3#./! 07#5! 1:++! <#! $<+#! 0*! $>$20! 07#! Z#1.+#00#%! 0*! $! A%:#4>+:#%! A*%3$0!=! ;-,,#.0:*4.!$%#!1#+6*3#!b!! e3,-5*0<c7$3:+0*4=#>-!$4>!! 63*%,$4c7$3:+0*4=#>-f=!! 2. Call for nominations. )*+#00#! F%*-0! e60%*-0c-%.:4-.=#>-f! $4>! 844$<#++#! P#$! e%#$c*Y5=#>-f! $%#! 4*1! $66#20:4,! 4*3:4$0:*4.! A*%! 07#! IJJX! &'(! #+#60:*4.=! ! F7#! A*-%! *AA:6#.! *2#4b! O%#.:>#40/! S:6#LO%#.:>#40/! $4>! ! 01*! P#,:*4$+! P#2%#.#40$0:@#.b! `=! ;*-07! $4>! I=! &#.0#%4! ]=;=!$4>!&#.0#%4!)$4$>$=!G*-!3$5!4*3:4$0#! 5*-%.#+A! *%! $4*07#%/! $A0#%! .##C:4,! 07#! 2#%3:..:*4!*A!07$0!2#%.*4=!!&#!$.C!07$0!5*-! .#4>! 5*-%! .0$0#3#40./! *-0+:4:4,! 5*-%! M-$+:A:6$0:*4.! $4>! 5*-%! ,*$+.! A*%! &'(/! A*%! 2-<+:6$0:*4! :4! 07#! ($++! V"i46"33"$/! 0*! <*07! 3#3<#%.! *A! 07#! Z*3:4$0:4,! )*33:00##/! $0! 07#!+$0#.0!<5!N)+=![\"!477]6!!O+#$.#!4*0#!07$0! 07#%#! :.! $! `JJL1*%>! +:3:0! A*%! 6$4>:>$0#! .0$0#3#40.!e07:.!:.!$4!*@#%$++!+:3:0/!:46+->:4,! <*07!M-$+:A:6$0:*4.!$4>!,*$+.f=! ! F7#!O%#.:>#40!$4>!S:6#LO%#.:>#40!1:++! .#%@#! 01*L! 5#$%! 0#%3.k! P#,:*4$+! ! WIF News P#2%#.#40$0:@#.! %#3$:4! :4! 2+$6#! A*%! 07%##! 5#$%.=! 0%$>:0:*4$++5! %#.2*4.:<+#! A*%! %#6%-:0:4,! 07#! 6%:0:6$+! <:<+:*,%$27:#.! 2-<+:.7#>!:4!07#!<:L$44-$+!4#1.+#00#%!$.!1#++! $.!.#00:4,!-2!07#!DE8!<-.:4#..!3##0:4,!$4>! %#6#20:*4=!!F7#!S:6#LO%#.:>#40!1:++!4*%3$++5! .-66##>! 07#! O%#.:>#40! $0! 07#! #4>! *A! 7#%j7:.! 0#%3!*A!*AA:6#=! ! P#,:*4$+! P#2%#.#40$0:@#.! .#%@#! $.! +:$:.*4.!1:07!07#!P#,:*4$+!DE8./!*@#%.##:4,/! :4! 2$%0:6-+$%/! 07#! &'(! .#..:*4.! $4>! .*6:$+! #@#40.=!!F7#5!2-<+:6:?#!&'(!$4>!:0.!$60:@:0:#.! 0*! 6*++#$,-#.! :4! 07#:%! %#.2#60:@#! %#,:*4.! 0*! %#6%-:0! 4#1! 3#3<#%.=! )*40$60! 07#! 4*3:4$0:4,!6*33:00##=! ! G&0(/$0,*,+,%,&0!/T!%M&0&!/TT,-&0! ! The President! .#%@#.! $.! +:$:.*4! 1:07! 07#! DE8! $4>! 2%#.:>#.! *@#%! 07#! &'(! 9-.:4#..! D##0:4,! $4>! 07#! &'(! dY#6-0:@#! )*33:00##! 3##0:4,! 7#+>! >-%:4,! 07#! DE8! 844-$+! D##0:4,=! ;j7#! 6*%%#.2*4>.! 1:07! 07#! dY#6-0:@#! )*33:00##! 6*46#%4:4,! :0#3.! *A! <-.:4#../! $4>! 1:07! 07#! 3#3<#%.7:2/! $.! M-#.0:*4.! $%:.#=! ! ;j7#! 6**%>:4$0#.! $++! &'(! $60:@:0:#.=! ! The Vice-Presiden%! $..:.0.! 07#! O%#.:>#40k! 0*,#07#%/! 07#5! >#6:>#! 07#! $++*6$0:*4! *A! %#.2*4.:<:+:0:#.!<#01##4!07#3=!'4!$>>:0:*4!0*! $..:.0:4,!07#!O%#.:>#40/!07#!S:6#!O%#.:>#40!:.! 0%$>:0:*4$++5! %#.2*4.:<+#! A*%! %#6%-:0:4,! 07#! 6%:0:6$+! <:<+:*,%$27:#.! 2-<+:.7#>! :4! 07#! <:L $44-$+! 4#1.+#00#%! $.! 1#++! $.! .#00:4,! -2! 07#! DE8! <-.:4#..! 3##0:4,! $4>! %#6#20:*4=! ! F7#! S:6#LO%#.:>#40! 1:++! 4*%3$++5! .-66##>! 07#! O%#.:>#40!$0!07#!#4>!*A!7#%j7:.!0#%3!*A!*AA:6#=! ! G&L,/$.+!G&('&0&$%.%,9&0!.#%@#!$.!+:$:.*4.! 1:07! 07#! P#,:*4$+! DE8./! *@#%.##:4,/! :4! 2$%0:6-+$%/! 07#! &'(! .#..:*4.! $4>! .*6:$+! #@#40.=!!F7#5!2-<+:6:?#!&'(!$4>!:0.!$60:@:0:#.! 0*! 6*++#$,-#.! :4! 07#:%! %#.2#60:@#! %#,:*4.! 0*! %#6%-:0!4#1!3#3<#%.=!! "$! Spring 2009 ! 3. Changes in call for reviews : ! e$>$20#>! A%*3! $4! #3$:+! A%*3! ;$%$! ;0#:4#%0L 9*%#++$f!b D#3<#%.!:40#%#.0#>!:4!1%:0:4,!$!%#@:#1!1:++! 7$@#!$!1##C!0*!%#2+5!0*!07#!6$++!A*%!%#@:#1#%.! 0*! 07#! A*++*1:4,! $>>%#..b! 1:A<**C%#@:#1.cA6=#>-=! )$4>:>$0#.! 3-.0! :46+->#! $! +:4#! *%! 01*! #Y2+$:4:4,! 175! 7#! *%! .7#! :.! :40#%#.0#>! $4>! M-$+:A:#>! 0*! >*! 07#! %#@:#1!:4!M-#.0:*4!$.!1#++!$.!2%*@:>#!6*40$60! :4A*%3$0:*4=! eO+#$.#! >*! 4*0! $00$67! 6@.=f! 8++! 6$4>:>$0#.! 1:++! %#6#:@#! $4! $-0*3$0:6! %#2+5! 6*4A:%3:4,! %#6#:20! *A! 5*-%! %#M-#.0=! 80! 07#! #4>! *A! 07#! 1##C/! ;$%$! 1:++! <#,:4! %#@:#1:4,! %#M-#.0.! $4>! 07#4! 67**.#! %#@:#1#%.! :4! $! 0:3#+5!3$44#%=!8.!:4!07#!2$.0/!:4!$>>:0:*4!0*! .-<B#60! #Y2#%0:.#/! 2%:*%:05! 1:++! <#! ,:@#4! 0*! 3#3<#%.!17*!7$@#!4*0!%#6#40+5!6*40%:<-0#>! <**C! %#@:#1.=! F7#! 2%*6#..! 1:++! 4*! +*4,#%! >#2#4>!*4!7*1!M-:6C+5!3#3<#%.!%#.2*4>!0*! 07#!6$++=!! ! 4. WIF sessions for the 2009 MLA. `=!D#3*%5/!R:.0*%5/!$4>!07#!E:0#%$%5!F#Y0=!! ! )*40#32*%$%5! (%$46*27*4#! 1%:0#%.! 7$@#! 2%*>-6#>! 3$45! 1*%C.! >#2:60:4,! 07#! .-AA#%:4,/!7$%>.7:2./!$4>!:4>:,4:0:#.!#4>-%#>! <5! 1*3#4! $%*-4>! 07#! ,+*<#/! 6$-.#>! <5! A$3:+5/! .*6:*L6-+0-%$+/! *%! 2*+:0:6$+! ! ! ! ! ! ! ! ! WIF News *22%#..:*4=! &*%C.! 07$0! $%#! $66*-40.! *%! 0#.0:3*4:#.!*A!+:A#!67$4,:4,!#@#40./!>%$1!07#! %#$>#%!0*!0%-07.!*A!07#!7-3$4!6*4>:0:*4!$4>! 0*! 4#1! @:.:*4.! *A! %#+$0:*4.7:2! 1:07! *07#%.=! F7#!2$4#+!1:++!#Y$3:4#!4*@#+.!07$0!:++-.0%$0#! 07#!67$++#4,#.!A$6#>!<5!1*3#4!17*!1:.7!0*! #.0$<+:.7! 07#:%! :4>:@:>-$+! $4>! 6*++#60:@#! 1*%07=! D$%:$!F%$-</!Z#-3$44!)*++#,#k! !30%$-<c4#-3$44=#>-! ! I=! P#<#++#./! 3T6%T$40#.! #0! 6%:3:4#++#.! >$4.! +$!+:00T%$0-%#!A%$46*27*4#!AT3:4:4#=! )#00#! .#..:*4! @:.#%$! x! $4$+5.#%! +#.! %#2%T.#40$0:*4.! >#! A#33#.! >T@:$40#.! 2$%! >#.!T6%:@$:4#.!x!0%$@#%.!+#.!.:n6+#.=!!o-#+M-#.! .-B#0.! >#! %TA+#Y:*4!2*..:<+#.b!+#.! %$:.*4.!M-:! $3n4#40! 6#.! 2#%.*44$,#.! x! >TA:#%! +#.! 4*%3#.! >#! +$! 6*4>-:0#! >:0#! ^! AT3:4:4#! _z! o-#++#! #.0! +$! A%*40:n%#! #40%#! %T<#++:*4! #0! 6%:3:4$+:0T!>$4.!6#%0$:4.!6$.!z!!)*33#40!#.0! %#2%T.#40T#! +$! @:*+#46#! $-! AT3:4:4! z! 8! 0%$@#%.! +#-%.! .0%$0T,:#.! 4$%%$0:@#./! +#.! T6%:@$:4#.! T+:6:0#40L#++#.! ! 4*0%#! 6*32$..:*4/! 4*0%#! %T@-+.:*4! *-! %#.0#40L#++#.! 4#-0%#.! z!! V-.M-ux! M-#+! 2*:40! 6#%0$:4#.! T6%:@$:4#.! -0:+:.#40L#++#.! +#-%! 2#%.*44$,#! 2*-%! A$:%#! -4#!6%:0:M-#!>#!+$!.*6:T0Tz! )*+#00#! F%*-0/! 60%*-0c-%.:4-.=#>-! ]%.:4-.! )*++#,#k! "%! Spring 2009 ! Bibliographie Critique 2$%!d>:07!9:#,+#%!S$4>#%@**0! Masculinités et identification sexuelle au XXème et au XXIème siècles dans la littérature franco-canadienne1 Aperçu historique ! 8-! >T<-0! >-! ……n3#! .:n6+#/! +#! o-T<#6! T0$:0! >*3:4T! 2$%! +$! %:67#! 2*2-+$0:*4! $4,+*27*4#! #0! +Q|,+:.#! 6$07*+:M-#/! 6#! >#%4:#%!B*-$40!#4!,%$4>#!2$%0:#!+#!%ƒ+#! $00%:<-T! $-! ,*-@#%4#3#40! >$4.! +#.! .*6:T0T.! 3*>#%4#.=! "#2-:.! +#! 3:+:#-! >-!…S'''n3#!.:n6+#!B-.M-ux!<:#4!$2%n.!+$! ;#6*4>#! w-#%%#! D*4>:$+#/! +#! 2*-@*:%! 2*+:0:M-#! #0! T6*4*3:M-#! %#.0$:0! #40%#! +#.! 3$:4.! >#! +QT+:0#! <%:0$44:M-#=! E#! o-T<#6! T0$:0! #..#40:#++#3#40! -4! 2$5.! <%:0$44:M-#! $@#6! -4#! 6*32*.$40#! A%$46*27*4#!M-:!*66-2$:0!x!+$!A*:.!-4#! 2+$6#! -4:M-#! #0! .#6*4>$:%#=! EQ:32*%0$40#! :33:,%$0:*4! >Q$2%n.! ,-#%%#! @#4$40! >-! P*5$-3#L]4:! 4Q$! M-#! %#4A*%6T! 6#.! 6$%$60T%:.0:M-#.!! eD#:.#+!`agf=!E#!2*-@*:%!4Q$22$%0#4$:0! 6+$:%#3#40! 2$.! x! +$! 2*2-+$0:*4! A%$46*27*4#/! 6$%/! 6*33#! +Q|,+:.#! 6$07*+:M-#! 6*40%ƒ+$:0! +QT>-6$0:*4/! #0! T0$40!>*44T!M-#!+$!0%$>:0:*4!>#!+Q|,+:.#! T0$:0! >#! 2%*3*-@*:%! +$! %#+:,:*4! #0! +$! 2#4.T#! 2+-0ƒ0! M-#! +#! 6*33#%6#! #0! +$! †Z*-.! %#3#%6:*4.! @:@#3#40! ;0#27$4:#! )*Y! #0! P#?$! P$74#3$! >#! +#-%.!2%T6:#-Y!6*4.#:+.=! 1 ! Bibliography A:4$46#!x!+Q:3$,#!>#!+#-%.!7*3*+*,-#.! 2%*0#.0$40.! #0! $4,+*L.$Y*4./! +#.! )$4$>:#4.! A%$4y$:.! 0%$@$:++$:#40! 3$B*%:0$:%#3#40! #4! 0$40! M-Q#32+*5T.! >$4.! +Q:4>-.0%:#/! >$4.+Q$,%:6-+0-%#/! >$4.!+#.!2%*A#..:*4.!+:<%#.!#0!x!+QT,+:.#=! E#! ,*-@#%4#3#40/! +Q|,+:.#! 6$07*+:M-#! #0! +#.! >:%:,#$40.! 6$4$>:#4.L$4,+$:.! .Q*22*.n%#40!x!0*-.!#AA*%0.!@#4$40!>#.! .54>:6$+:.0#.! T0%$4,#%.! 2*-%! +$! 6%T$0:*4! >Q-4! .54>:6$0! *-@%:#%! M-:! 3:+:0#%$:0! 2*-%! >#! 3#:++#-%.! .$+$:%#.=! D$+,%T! +#.! ,$:4.! T6*4*3:M-#.! >#! +$! 2%#3:n%#! 3*:0:T! >-! .:n6+#/! +$! 2$%0! >#.! )$4$>:#4.L(%$4y$:.! >$4.! +#! .#60#-%! :4>-.0%:#+! >#3#-%$! A$:<+#! eF7*3.*4! af=! "#! 2+-./! 3$+,%T! +$! 27:+*.*27:#! >-! O$%0:! E:<T%$+/! >*40! +#.! 0%*:.! 2%#3:#%.! .#6%T0$:%#.!‡!;=Z=!O$%#40/!E*3#%!w*-:4! #0! 8+#Y$4>%#! F$67#%#$-! ‡! ,*-@#%4n%#40!.-66#..:@#3#40!>#!`XJa! x! `Xgm/! +$! <$.#! T+#60*%$+#! .Q$22-5$:0! .-%! 0%*:.! 2%:46:2$-Y! ,%*-2#./! +$! 2*2-+$0:*4! %-%$+#/! +#! 6+#%,T! #0! +#! 2$0%*4$0! $4,+*27*4#! >#! D*40%T$+! eF7*3.*4!hLaf=! 8A:4! >#! 3$:40#4:%! -4#! A*%0#! 2%T.#46#! A%$46*27*4#/! +$! 2*+:0:M-#! >#! 6'# 4*$L)L'(."! *-! >#! # 6'# $"L'(.0"# 7"4# <"$."'*># A-0! 3:.#! #4! 2+$6#=! )%TT! @#%.! +$! A:4! >-! …'…n3#! .:n6+#! >$4.! +#! <-0! >#! 3$:40#4:%! +#.! )$4$>:#4.L(%$4y$:.! $00$67T.! $-Y! ?*4#.! %-%$+#.! #0! +*:4! >#! +Q:4A+-#46#! 6*%%-20%:6#! >#! +#-%.! 6*46:0*5#4.! $4,+$:.! >#.! ?*4#.! -%<$:4#./! 6#! 2%*,%$33#! T0$:0! 6*4y-! 6*33#! -4! 3$4>$0! 2*+:0:M-#! 2*-%! 67$4,#%! +$! 7:T%$%67:#! >T3*,%$27:M-#! >$4.! -4! <-0! T+#60*%$+/! >Q-4#! >*3:4$46#! $4,+*27*4#! x! -4#! >*3:4$46#! A%$46*27*4#! ew%##4/! [F-%4:4,\!`Kf=!)#2#4>$40/!+#!.$+$:%#!>#! 4*3<%#-Y! o-T<T6*:.! 4#! 2#%3#00$:0! 2$.! >#! .-<@#4:%! $-Y! <#.*:4.! >#! +#-%.! A$3:++#.!4*3<%#-.#.=!!! !!!!!!!E#! 0$-Y! T+#@T! >#! 2$-@%#0T! #0! >#! 3*%0$+:0T! :4A$40:+#! $:4.:! M-#! +#.! "&! Spring 2009 3$-@$:.#.! 6*4>:0:*4.! >#! @:#! T0$:#40! $,,%$@T#.! 2$%! -4#! T6*4*3:#! A$:<+#/! #0! -4! 67$4,#3#40! >#! 2*+:0:M-#! T0$:0! 4T6#..$:%#! 2*-%! .-<@#4:%! $-Y! <#.*:4.! >#! 6#.! A$3:++#.=! "#! `KXJ! x! `XIJ/! x! 6$-.#! >#! +$! >T0T%:*%$0:*4! >#.! 6*4>:0:*4.!>#!@:#!>$4.!+#.!?*4#.!$-..:! <:#4! -%<$:4#.! M-#! %-%$+#.! #0! >#! +$! 2%*2$,$0:*4! >#! +Q:>T*+*,:#! .*6:$+:.0#! $22*%0T#! $-! )$4$>$! 2$%! +#.! 4*-@#$-Y! :33:,%T./! +#! )$4$>$! 6*33#4y$! x! 3#00%#! #4! 2+$6#! -4#! 2*+:0:M-#! .#3<+$<+#!x!+QT0$0!2%*@:>#46#!$2%n.!+$! w%$4>#! "T2%#..:*4! >$4.! +#.! $44T#.! gJ=!D$+,%T!+Q*22*.:0:*4!>-!2$0%*4$0!#0! >#.! A:4$46:#%./! +$! >*3:4$46#! >#! +Q:>T*+*,:#! +:<T%$+#/! +#.! A$:<+#..#.! >#! +Q|0$0! +-:L3q3#! #0! +Q$<.#46#! >Q-4#! 2*+:0:M-#! T6*4*3:M-#! %T-..:#/! -4! .5.0n3#! >#! .T6-%:0T! .*6:$+#! A-0! 6%TT! x! 6$-.#! >-! ,%$4>! 4*3<%#! >#! 67ƒ3#-%.! M-:! 4#! 2*-@$:#40! 2+-.! .-%@:@%#! $@#6! +Q$:>#! >Q~-@%#.! 6$%:0$0:@#.! 2%:@T#.! *-! >#! +Q|0$0! eP*67#%! ``aL`if=! 9:#4! M-Q:+! .*:0!T@:>#40!M-#!+Q|,+:.#!6$07*+:M-#!$:0! B*-T! -4! %ƒ+#! 6#40%$+! >$4.! +$! .*6:T0T! M-T<T6*:.#/! +*%.! >#! +$! 6%T$0:*4! >#! 6#0! T0$0! 2%*@:>#46#/! +Q|,+:.#! .Q5! *22*.$! #0! 3#4$y$! +#! >T@#+*22#3#40! >#! 2*+:0:M-#.! .*6:$+#.! >$4.! 6#00#! 2%*@:46#=! "#2-:.! +*4,0#32./! +#! 6+#%,T! .#! 67$%,#$:0! >Q*%,$4:.#%! +#.! :4.0:0-0:*4.! .$4:0$:%#.! #0! .*6:$+#.! >-! o-T<#6!k! +$! 2$%0:6:2$0:*4! >-! ,*-@#%4#3#40! 4QT0$:0! >*46! 2$.! 4T6#..$:%#/! *-! <:#4/! >$4.! 6#%0$:4.! 6$./! +#! ,*-@#%4#3#40! .*-0#4$:0! 3:4:3$+#3#40! +#.! $60:@:0T.! #0! +#.! :4.0:0-0:*4.! >#! +Q|,+:.#=! "#! 2$%! +Q$-0*%:0T! >#! +Q|,+:.#! 6$07*+:M-#/! +#! ,*-@#%4#3#40! AT>T%$+! %#.2#60$:0! +$! >*60%:4#!.*6:$+#!67*:.:#!2$%!+Q|,+:.#=!"#! 2+-./! +#! ,*-@#%4#3#40! -+0%$6*4.#%@$0#-%! >#! "-2+#..:.! #0! +Q|,+:.#! 6$07*+:M-#! 4#! @*-+$:#40! 2$.! >Q:40#%AT%#46#! @#4$40! >QU00$1$/! 6$%! +Q:40#%@#40:*4! >#! +Q|0$0! 3#4$6#%$:0! ! Bibliography +#-%! A*4>#3#40! :>T*+*,:M-#=! O$%! 6*4.TM-#40/! >#! `Xhh! x! `XaX! +Q$>3:4:.0%$0:*4! >#.! 2%*,%$33#.! .*6:$-Y! T0$:0! .*-.! +#! 6*40%ƒ+#! 2$0%:$%6$+! >#! 6#.! >#-Y! *%,$4:.3#.! 2%*0#60#-%.=! )#! 6*40%ƒ+#! .Q$67#@$! #4! `XaX! $@#6! +$! 3*%0! >#! "-2+#..:.! #0! +#! >T6+:4! >#! +Q$-0*%:0T! >#! +Q|,+:.#! >ˆ! x! +Q$@n4#3#40! >#! +$! PT@*+-0:*4! 0%$4M-:++#! eP*67#%! ``KL`IJf=! 8:4.:! wT%$%>!&=!9*567-C!T6%:0/!^!+Q$..-%$46#! 3$+$>:#/! 2$%! #Y#32+#/! $-%$:0! 2-! q0%#! T0$<+:#! >#.! >T6#44:#.! 2+-.! 0ƒ0! #0! .-%! -4#! <$.#! 2+-.! 6*32%T7#4.:@#! .:! 6#! 4QT0$:0! 2$.! 2*-%! +Q*22*.:0:*4! >-! ,*-@#%4#3#40!o-T<T6*:.!_!e``if=!! )#00#! <:<+:*,%$27:#! >#.! 3$.6-+:4:0T.! #0! >-! %ƒ+#! >#.! .#Y#.! $-! o-T<#6! 2#4>$40! 6#00#! 2T%:*>#! 67$%4:n%#!#.0!>:@:.T#!#4!0%*:.!2$%0:#.!b! +#! 0%$@$:+! #0! +#! %*3$4! >-! 0#%%*:%/! +$! PT@*+-0:*4! 0%$4M-:++#/! #0! +$! 3*4>:$+:.$0:*4! #0! +Q:33:,%$0:*4! *-! +$! 2T%:*>#! 2*.0LPT@*+-0:*4! 0%$4M-:++#=! )#00#!2T%:*>#!2*.0L%T@*+-0:*44$:%#!A-0! 3$%M-T#! 2$%! +$! 6%*:..$46#! T6*4*3:M-#/!+Q$66*%>!>#!+:<%#LT67$4,#! 4*%>L$3T%:6$:4/! #0! +$! 7$-..#! >#! +$! >:@#%.:0T! #074:M-#! >$4.! +#.! ?*4#.! -%<$:4#.=!'+!#.0!:32*%0$40!>#!4*0#%!M-#! 6#00#! <:<+:*,%$27:#! #.0! +:3:0T#! $-Y! 0#Y0#.! .T+#60:*44T./! 2$.! 4T6#..$:%#3#40! 2$%6#! M-Q:+.! .*40! +#.! %*3$4.! +#.! 2+-.! 6*44-.! >#! 6#! .:n6+#/! 3$:.! 2+-0ƒ0! 2$%6#! M-Q:+.! %#2%T.#40#40! >#.! 07n3#.! 6+$:%#3#40! >TA:4:.! M-:! #Y2+*%#40! +QT0->#! >#.! 3$.6-+:4:0T.! #0! >#! +Q:>#40:0T! >#.! ,#4%#./! 0#+! M-#! +#! 0%$@$:+/! +#! ,#4%#/! +$! ,-#%%#/! +$! .-<@#%.:*4/! +Q:33:,%$0:*4/! +#! .2*%0/! +$! 67$..#/! +#! 6%:3#! #0! +Q:>#40:0T! .#Y-#++#=! V#!@*->%$:.!T,$+#3#40!%$B*-0#%!M-#!BQ$:! +:3:0T! 6#00#! <:<+:*,%$27:#! x! +$! +:00T%$0-%#! T6%:0#! 2$%! >#.! 7*33#.=! 9:#4! M-Q$-! o-T<#6! +$! +:00T%$0-%#! AT3:4:4#! .*:0! #Y0%q3#3#40! <:#4! T0$<+:#! #0! M-#! <#$-6*-2! >#! 0#Y0#.! "'! Spring 2009 T6%:0.! 2$%! -4#! A#33#! *40! -4! 2#%.*44$,#! 3$.6-+:4! A*%0/! 6#! M-:! %#4A*%6#! +$! M-$+:0T! 4$%%$0:@#! >-! 0#Y0#/! +$! >:.6-..:*4! .-%! +$! 3$4:n%#! >*40! +#.! 7*33#.! .*40! %#2%T.#40T.! >$4.! 6#.! ~-@%#.! .#%$:0! -4! +*4,! 0%$@$:+! M-:! #.0! $-! >#+x! >#! +$! 2*%0T#! >#! 6#! 2%*B#0=! E$! +:.0#! >#.! ~-@%#.! +:00T%$:%#.! #.0! .-:@:#! 2$%! -4#! <:<+:*,%$27:#! >#.! T0->#.! .-%! +$! 3$.6-+:4:0T/! $@#6! T,$+#3#40! -4#! +:.0#!>#.!0%$@$-Y!6:0T.!2$%!6#00#!T0->#=!! I. Le travail et le roman du terroir! !E#! 07n3#! >-! 2:*44:#%! #0! .#.! >:AA:6-+0T.! x! .-%3*40#%! #4! .Q:4.0$++$40! >$4.! >#.! 6*40%T#./! B-.M-#L+x! :47$<:0T#./! #.0! 0%n.! :32*%0$40! >$4.! +$! +:00T%$0-%#! M-T<T6*:.#/! #0! 6#.! %*3$4.! %#2%T.#40#40!+Q7:.0*:%#!>#!+$!3:,%$0:*4! $-! 4*%>! >-! o-T<#6! #0! >#.! 2*+:0:M-#.! #46*-%$,#$40! 6#! 3*-@#3#40! 3:,%$0*:%#=!8-!>T<-0!>-!……n3#!.:n6+#/!+$! @:#! 0%$>:0:*44#++#! 6$4$>:#44#! T0$:0! 3#4$6T#!2$%!+#!3*>#%4:.3#!#-%*2T#4! #0! +#.! 67$4,#3#40.! .*6:$-Y! M-:! +Q$66*32$,4n%#40! 0#++#.! M-#! +Q:4>-.0%:$+:.$0:*4/! +$! +$„6:0T/! #0! +$! +:<%#! 6:%6-+$0:*4!>Q:>T#.=!O$%!6*4.TM-#40/!+#.! ,%$4>#.! @:++#.! >#@:4%#40! 2+-.! $00%$60:@#.!#0!.#!>T@#+*22n%#40/!6#!M-:! $,,%$@$! +$! 3#4$6#! #4@#%.! +$! @:#! 0%$>:0:*44#++#! A*%0#3#40! +:T#! x! +Q$,%:6-+0-%#! eE#3:%#/! Y:@f=! E$! 4T6#..:0T! >#! 2%*3*-@*:%! +#! 3*>#! >#! @:#! %-%$+#! >#@:40! -4#! 2%:*%:0T! 2*-%! +#! ,*-@#%4#3#40! M-T<T6*:.=! )#2#4>$40/! x!6$-.#!>#.!A$3:++#.!4*3<%#-.#.!>$4.! +#.! A*5#%.! 0%$>:0:*44#+.! M-T<T6*:./! :+! >#@:40! >#! 2+-.! #4! 2+-.! >:AA:6:+#! >#! .-<@#4:%! $-Y! <#.*:4.! >Q-4#! A$3:++#! >$4.!-4#!T6*4*3:#!>#!.-<.:.0$46#=!"#! 4*3<%#-.#.! A$3:++#.! T3:,%n%#40! >*46! $-Y!|0$0.L]4:.!*€!:+.!0%$@$:++n%#40!>$4.! >#.! -.:4#.! >$4.! +#! <-0! >#! ,$,4#%! -4! .$+$:%#! 2+-.! T+#@T=! E#! ,*-@#%4#3#40! ! Bibliography M-T<T6*:.! 0#40$! >#! .Q*22*.#%! x! 6#00#! 3:,%$0:*4! #4! #46*-%$,#$40! +$! 6*+*4:.$0:*4/!A$:.$40!>#!6#00#!2*+:0:M-#! .$!2%:*%:0T=!U4!#40%#2%:0!$+*%.!>Q$-0%#.! :4:0:$0:@#./! 6*33#! +$! 6*4.0%-60:*4! >#! %*-0#.! @#%.! 6#.! 4*-@#++#.! %T,:*4.! x! 6*+*4:.#%/! >$4.! +#! <-0! >#! %T.*->%#! +#! 2%*<+n3#! >#! +QT3:,%$0:*4/! 3$:.! .$4.! ,%$4>!.-66n.!eE#3:%#!Y:@LY@f=!! )*33#! +#! ,*-@#%4#3#40! 6$4$>:#4! >T6*-%$,#$! +Q:33:,%$0:*4! >#.!o-T<T6*:.!@#%.!>#.!%T,:*4.!3*:4.! 2#-2+T#.! >#.! $-0%#.! 2%*@:46#./! +#.! )$4$>:#4.!A%$4y$:.!4#!2*-@$:#40!$+*%.! 6*+*4:.#%! M-#! +#! %#.0#! >-! o-T<#6! #0! 2$%! 6*4.TM-#40! :+.! .Q:>#40:A:n%#40! >#! 2+-.!#4!2+-.!x!+#-%!2%*@:46#=!E$!27%$.#! >#! E->,#%! "-@#%4$5/! ^!d32$%*4.L 4*-.! >-! .*+/!_! .53<*+:.#! +$! ,%$4>#! A:#%0T! >#! +$! 2*2-+$0:*4! A%$46*27*4#! 2*-%! +#! o-T<#6/! 6#! M-:! 6*4A:%3#! +#-%! +:#4!x!+$!0#%%#!#++#L3q3#!#0!+$!2%*@:46#! 6*33#!+#-%!>*3$:4#!#Y6+-.:A!eE#3:%#! Y@f=!)#2#4>$40/!+#!>%*:0!>#!2*..#..:*4! 0#%%:#44#! T0$:0! #46*%#! A$:<+#/! 6$%! +#.! 2%*2%:T0T.! A*46:n%#.! :,4*%$:#40! *AA:6:#++#3#40!+#.!>%*:0.!>#.!)$4$>:#4.! A%$4y$:.! #0! 6#! M-:! +:3:0$:0! +#-%.! 0:0%#.! >#! 2%*2%:T0T! 0#%%:#44#! x! +Q:4>-.0%:#! 75>%*T+#60%:M-#! #0! A*%#.0:n%#! eE#3:%#! Y@f=!! "#! 4*3<%#-.#.! ~-@%#.! +:00T%$:%#.! M-T<T6*:.#.! >T6%:@#40! $:4.:! +$! ,%$4>#-%! >#! 6#00#! @:#! >:AA:6:+#! >$4.! +#!,%$4>!Z*%>!6#!M-:!@$-0!x!6#%0$:4.!>#! 6#.! %*3$4.! >Qq0%#! 6+$..:A:T.! 6*33#! >#.! $%&'(4# 7*# 3"$$%)$/! *€! +$! 0#%%#/! .53<*+#!>#.!0%$>:0:*4.!>#.!o-T<T6*:./! #.0! +T,-T#! >#! 2n%#! #4! A:+./! +#! A:+.! T0$40! 6#+-:! M-:! >*:0! 3$:40#4:%! +#.! 0%$>:0:*4.! #0! 2$..#%! +$! 0#%%#! x! +$! 2%*67$:4#! ,T4T%$0:*4!ew%##4/!^!Z*@#+!_!`iKf=!)#.! %*3$4.! >T6%:@#40! >#.! 6*4>:0:*4.! >:AA:6:+#.! ‡! T0T.! 67$->./! #..$:3! >#! 3*-.0:M-#./! .T67#%#..#/! 0#32q0#! >#! 4#:,#/! :.*+#3#40/! #0! >$4,#%! >#.! $4:3$-Y! .$-@$,#.! ‡! >#! +$! @:#! %-%$+#! "(! Spring 2009 >$4.! 6#.! 6*40%T#.! T+*:,4T#.=! O$%! 6*4.TM-#40/! 6#! ,#4%#! +:00T%$:%#! 0%$:0#! .*-@#40! >#.! +*-%>.! .$6%:A:6#.! 2#%.*44#+.! 4T6#..$:%#.! $A:4! >#! >TA%:67#%!+$!0#%%#/!2%T2$%#%!+$!3*:..*4! #0! T+#@#%! +#! <T0$:+/! .$4.! 2*-@*:%! 2*-%0$40! @#4:%! x! <*-0! >#.! <#.*:4.! >#! ,%$4>#.!A$3:++#.!%-%$+#./!#0!>*46!>#!+$! >-%#! >T6:.:*4! >#! M-:00#%! +$! 3"$$"# /'3"$("66"! $A:4! >#! 3:,%#%! @#%.! +$! @:++#=! )#2#4>$40/! +$! 6*+*4:.$0:*4! >-! 4*%>! $00:%#! 3*:4.! +#.! o-T<T6*:.! M-#! +#.! @:++#.! :4>-.0%:$+:.T#.! >#.! |0$0.L]4:./! M-:! *AA%$:#40! :33T>:$0#3#40/! 3q3#! $-Y!*-@%:#%.!4*4LM-$+:A:T./!+#.!3*5#4.! >Q$3T+:*%#%! +#-%.! 6*4>:0:*4.! >#! @:#! eE#3:%#! Y@f=! EQ$66%*:..#3#40! >#! +$! 3:,%$0:*4! @#%.! +#.! @:++#.! #-0! 2*-%! 6*4.TM-#46#! +#! >T6+:4! >-! $%&'(# 7*# 3"$$%)$/! 6$%! >-%$40! +Q#40%#L>#-YL ,-#%%#./! +#! o-T<#6! >#@:40! 2%#.M-#! #40:n%#3#40! :4>-.0%:$+:.T! #0! -%<$4:.T=! 9:#40ƒ0/! 2%#.M-#! +#.! 0%*:.! M-$%0.! >#! +$! 2*2-+$0:*4! M-T<T6*:.#! @:@$:#40! >$4.! +#.! @:++#.! #0! -4! 3:++:*4! >Q#40%#! #-Y! >$4.!+Q$,,+*3T%$0:*4!3*40%T$+$:.#=!E$! .*6:T0T! 0%$>:0:*44#++#/! %-%$+#! #0! A*+C+*%:M-#! >-! o-T<#6! T0$:0/! 2$%! 6*4.TM-#40/! #4! 2+#:4! >T6+:4! eR$54#! `amf=!! ! Brunet, Berthelot.! !"4# \R/%.$)3"4=! `Xha=! D*40%T$+!b! E#.! R#%<#.! P*-,#./! `XKX=! "$4.! 6#! %*3$4/! +#! 2%*0$,*4:.0#! O7:+:22#! 67#%67#! x! 6*4@$:46%#! +#.! $-0%#.! >#! .$! .-2T%:*%:0T=! ! ]4! :40#++#60-#+!%$AA:4T/!:+!3n4#!-4#!@:#!>#! 2+$:.:%/! 3$:.! -4! 2+$:.:%! $%0:A:6:#+/! #4! A%TM-#40$40! +#.! A:++#.! >#! B*:#! #0! #4! .#! 4*5$40!>$4.!+u$+6**+=!‰!+$!A:4!>-!%*3$4/! :+! A+:%0#! $@#6! +$! ,%•6#! >:@:4#! 2*-%! %#0%*-@#%!+$!A*:=! ! ! ! ! Langevin, André.! !"4# F"&/4# 7"4# 0%&&"4[#D*40%T$+!b!)#%6+#!>-!E:@%#!>#! (%$46#/! `Xa`=! )#! %*3$4! >T2#:40! +$! ! Bibliography %T,:*4! .$-@$,#! >-! o-T<#6! #0! +$! .:0-$0:*4! >:AA:6:+#! >#.! *-@%:#%.=! U4! 5! %#0%*-@#! B-Y0$2*.T.! $-! 0%$@$:+! >#! <ˆ67#%*4.! #4! %T,:*4! :.*+T#/! $-Y! 2%*<+n3#.!.*6:$-Y!M-Q#40%$Š4#!6#!052#! >#!0%$@$:+/!$-Y!<q0:.#.!>#.!7*33#.!M-:! 67#%67#40! x! 3#4#%! -4#! @:#! +*:4! >#! +$! .*6:T0T! #0! >#! +#-%! A$3:++#/! #0! x! +Q:4>:AAT%#46#!>#.!2$0%*4.!>#.!,%$4>#.! #40%#2%:.#.! $4,+*L6$4$>:#44#./! +#! 6*4A+:0! >-! 6-%T/! -4! >#.! *-@%:#%./! M-:! 3#0!#4!>*-0#!.*4!%$22*%0!$@#6!":#-=! LLL=! !9e6'(# 79?&,$)=*"=! D*40%T$+!b! E#! )#%6+#! >-! +:@%#! >#! (%$46#/! `XiI=! 8-! +:#-! >#! 67$..#%! 2*-%! .#! 4*-%%:%/! :+! .Q$,:0! >$4.! 6#! %*3$4! >Q-4! .2*%0! 2%$0:M-T! >u-4! $@:*4! 2$%! +#.! %:67#.! 83T%:6$:4.=! E#.! 07n3#.! b! +$! 6-+0-%#! M-T<T6*:.#! #4%$6:4T#! >$4.! .*4! >T.:%! >#! 2+$:%#! x! +uT0%$4,#%/! +#! 6*4A+:0! 3507:M-#! >#! +Q7*33#! M-:! %#@#4>:M-#! +#! >%*:0! >#! 0-#%! $A:4! >#! 2%*-@#%! M-Q:+! >*3:4#! +$! 4$0-%#! $:4.:! M-#! +#! <#.*:4! >#!2*-%.-:@%#!-4#!<q0#!AT0:67:.T#=! ! ! Leblanc, Bertrand B=! O%):# I.3'L"# !"<6'(.:# f9')# /%*$# &%(# 7)$"[[[# `Xim=! D*40%T$+b! E#3T$6/! `XKm[! )#! %*3$4! %$6*40#! +$! 6-+0-%#! >#.! <ˆ67#%*4.! #0! >#.! >%$@#-%.! M-:! 3n4#40! -4#! @:#! >$4,#%#-.#! $+*%.! M-Q:+.! >#.6#4>#40! >#.!%:@:n%#.!.$-@$,#.=!!! ! Pelot, P.! !'# 2$'L"=! O$%:.b! |>:0:*4.! w=O=/! `XiJ=! o-$4>! +#! 2%*0$,*4:.0#! P*#! .uT67$22#! >#! 2%:.*4/! *€! :+! $@$:0! T0T! :4B-.0#3#40! #32%:.*44T/! :+! 4#! .$:0! 2+-.!6*33#40!6*40:4-#%!x!@:@%#=!!'+!.#! .$-@#! #4! 0%*-@$40! -4#! TM-:2#! >#! <ˆ67#%*4.! >%$@#-%./! 3$:.! #4! 2+-.! >#! .-%@:@%#! 6#! 0%$@$:+! >$4,#%#-Y/! :+! >*:0! $-..:! T@:0#%! 9#40+#5/! +u7*33#! M-:! +u$! 6*4>$34T=! ! Ringuet (Philippe Panneton).! F$"(3"# ?$/"(34=! ! D*40%T$+!b! (:>#./! `XgK=! ")! ! Spring 2009 P:4,-#0! 2%*B#00#! .-%! +Q#Y:.0#46#! >Qd-67$%:.0#! D*:.$4! -4! $0$@:.3#! >#! 2$5.$4! >T.$66*%>T! #0! #Y2%:3#! -4#! 27:+*.*27:#!>#!.*-3:..:*4!2$..:@#!M-:! A$:0! 2$%0:#! >#! +$! .*6:T0T! %-%$+#! M-T<T6*:.#=!!82%n.!-4#!@:#!>T>:T#!x!+$! 0#%%#! #0! .#.! +$<#-%./! d-67$%:.0#! 6*4.0$0#! M-Q$@#6! 2#-! >#! 0#32.! -4#! 0%$>:0:*4! >#! @:#! >:.2$%$Š0! #0! M-#! .*4! $00$67#3#40! x! +$! 0#%%#! >#@:#40! -4#! >T2#4>$46#! .$4.! %T6*32#4.#=! ]4#! 3$-@$:.#! 3*:..*4! *-! -4#! 3$-@$:.#! .$:.*4! #4! 2+-.! >Q-4#! 67:6$4#! $@#6! +#! @*:.:4!#0!+#!A:+.!$Š4T/!#0!+#!@:#-Y!A#%3:#%! 6n>#%$! x! 6*40%#6~-%! x! +Q:33:,%$0:*4! $-Y!d0$0.L]4:.=! ! ! ! ! Savard, Félix-Antoine6! O"('*7:# &'j3$"@7$'L"*$[! D*40%T$+!b! 9:<+:*07nM-#! )$4$>:#44#L(%$4y$:.#/! `Xgi=! )#! %*3$4! .#! 2$..#! >$4.! +#! )7$%+#@*:Y! #0! 2*%0#! >#.! .:3:+$%:0T.! $@#6# O'$)'# 80'/7"6')("[! ! )#.! >#-Y! %*3$4.! %#2%T.#40#40! +$! ,%$4>#-%! >-! %ƒ+#! >-! >T@#+*22#3#40! $,%:6*+#! #0! +#! >T.:%! >#! 6*40:4-#%! +#.! 0%$>:0:*4.! >#.! $46q0%#.! 6$4$>:#4.! A%$4y$:.=! D#4$->/! -4!>%$@#-%!@:#:++:..$40/!@#:++#!x!6#!M-#! .$! A:++#! D$%:#! A$..#! +#! <*4! 67*:Y! >#! 3$%:! #0! .#3<+#! #40#4>%#! +#.! 3q3#.! @*:Y! >-! o-T<#6! M-#! D$%:$! )7$2>#+$:4#! #0! #4! A$:0! .$! @:.:*4! 2#%.*44#++#=! ! E$! @:#! >#! D#4$->! A:4:0! 2$%! -4#! 0%$,T>:#!b! #4! +-00$40! 6*40%#! +#! 2*-@*:%! $-,3#40$40! >#.! )$4$>:#4.! $4,+$:./!:+!.-66*3<#!x!.*4!*<.#..:*4!#0! x!.*4!#40q0#3#40=! ! Soucy, Jean-Yves.! P(# 2)"*# .0'44"*$=!`Xim=!D*40%T$+!b!|>:0:*4.!E$! O%#..#!b! `XKI=! )#! %*3$4! 2%*2*.#! +$! 07T3$0:M-#! >-! 3507#! >-! Z*%>! #0! +$! @:*+#46#! M-:! $66*32$,4#! +$! 67$..#=!! D$07:#-! 9*-67$%>/! +#! 7T%*.! #0! .*4! A:>n+#! 6*32$,4*4/! -4! 83T%:4>:#4/! 7$<:0#40! -4#! @:#! 3$%M-T#! 2$%! +$! ! Bibliography @:%:+:0T! >Q-4! 67$..#-%! #0! +u$3:0:T! >#.! 7*33#.! M-:! *40! +#.! 3q3#.! :40T%q0.=! EQ-4:@#%.! 4*3$>#! >#.! 7*33#.L 67$..#-%.!#.0!3#4$6T!+*%.M-#!D$07:#-! $3n4#!-4#!A#33#!>$4.!+$!3$:.*4!M-:! %#2%T.#40#! +u-4:@#%.! AT3:4:4/! A$3:+:$+! #0!.T>#40$:%#!>#!+u$,%:6-+0-%#=!!! ! Theriault, Yves=! ?D*D*J=! o-T<#6!b! '4.:0-0!E:00T%$:%#!>-!o-T<#6/!`XaK=!! LLL=F'R'%*3:# +)64# 79?D'D*J=! D*40%T$+!b! |>:0:*4.!>#!+QR*33#/!`XmX=! LLL=! ?D%'J:# 69\,$)3'D"# 79?D'D*J:# F*%*40*!b!o-:4?#/!`Xia=!E#.!%*3$4.!>#! 6#00#! 0%:+*,:#! >T2#:,4#40! +#.! '4-:0.! 6*33#! >#.! ,-#%%:#%./! 0%$22#-%.! #0! 67$..#-%.! M-:! >T2#4>#40! >#! +$! 4$0-%#! #0! M-:! >*:@#40! +-00#%! >#! 3$4:n%#! $,,%#..:@#! 2*-%! .-%@:@%#! #0! ,$%>#%! +#-%! 0#%%:0*:%#=! E#.! 07n3#.! >*3:4$40.! >$4.! 6#00#! 0%:+*,:#! .*40! +u:32*%0$46#! >#! +u#4@:%*44#3#40! 4$0-%#+! >-! Z*%>/! +#.! 6*4A+:0.! #40%#! +#.! 3#3<%#.! >#! +$! 2*2-+$0:*4! :4-:0! #0! +$! 3#4$6#! >#.! 0%$>:0:*4.! #-%*2T#44#.! $-! 3*>#! >#! @:#! >#! 6#! 2#-2+#=! "$4.! 6#! %*3$4/! *4! @*:0! +$! 3$4:A#.0$0:*4! >#.! %ƒ+#.! >#.! 7*33#.! #0! >#.! A#33#.! >$4.! +$! 0%$>:0:*4! :4-:0=! E$! A#33#! >u8,$,-C/! >$4.! +#! 2%#3:#%! %*3$4/! 67#%67#! x! 67$4,#%! 6#.! 0%$>:0:*4.! .*-@#40! <%-0$+#.=! ! Vac, Bertrand (Aimé Pelletier).! 2"*># ;%$3"4[[[*("# '7$"44":# D*40%T$+!b! )#%6+#! >-! E:@%#! >#! (%$46#/! `XaI=! )#! %*3$4! %$6*40#! +#.! 7*%%#-%.! >#! +$! >#-Y:n3#!,-#%%#!3*4>:$+#!#0!+#!%#0*-%! >Q-4! .*+>$0! >T.:++-.:*44T! 2$%! +$! @:#! M-*0:>:#44#! $@#6! .$! A#33#! M-Q:+! 4Q$:3#! 2+-.! #0! .#.! >#-Y! #4A$40.=! ! )#! %*3$4! #.0! -4#! >#.! %$%#.! ~-@%#.! M-:! 0%$:0#40! >#.! 2%*<+n3#.! >-! %$2$0%:#3#40! $2%n.! -4#! #Y2T%:#46#! @:*+#40#!#0!2T4:<+#=! "*! Spring 2009 II. La Révolution tranquille "n.! `XI`/! +#.! 67:AA%#.! >#.! %#6#4.#3#40.! 3*40%#40! M-#! +$! 2*2-+$0:*4! A%$46*27*4#/! >*40! +$! 3$B*%:0T! @:@$:0! >$4.! +#.! ?*4#.! -%<$:4#.! $2%n.! +Q:4>-.0%:$+:.$0:*4/! $@$:0!2#-!67$4,T!#0!,$%>$:0!+#.!3q3#.! @$+#-%.! 6-+0-%#++#.! M-#! +#-%.! $46q0%#.! M-:! $%%:@n%#40! $-! )$4$>$! eF7*3.*4! gf=! EQ$22#+! $-! 67$4,#3#40/! $-! >T<-0! >#! +$! PT@*+-0:*4! 0%$4M-:++#/! $-%$:0! >ˆ! $%%:@#%!<:#4!$-2$%$@$40=!d4!%T$60:*4!x! +$! 2*+:0:M-#! .*6:$+#! #0! T6*4*3:M-#! >#! ,%*-2#.!0#+.!M-#!+Q|,+:.#!6$07*+:M-#!#0! +#! ,*-@#%4#3#40! 6*4.#%@$0#-%! >#! "-2+#..:./!0*-.!>#-Y!%#.2*4.$<+#.!>#.! :>T$-Y! >*3:4$40.! #0! >#.! A*%6#.! :40#++#60-#++#./!-4#!/$)4"#7"#.%(4.)"(."! #-0! +:#-! #0! #40%$:4$! -4! 3*-@#3#40! 2%*,%#..:.0#!M-:!+:<T%$+:.$!+QT>-6$0:*4/! %T>-:0! +$! 3$:4! 3:.#! T6*4*3:M-#! >#.! )$4$>:#4.! $4,+$:.! #0! >:3:4-$! +#! 0$-Y! >#! 4$0$+:0T! eE#1:.! af=! E#! <-0! >#! 6#! 3*-@#3#40!2$6:A:M-#/!M-:!>T<-0$!$@#6! +QT+#60:*4! >#! V#$4! E#.$,#! #0! >-! O$%0:! E:<T%$+!#4!`XmJ!eP*67#%!IJhf/!T0$:0!>#! %#>TA:4:%! +#.! @$+#-%.! >#! +$! .*6:T0T! M-T<T6*:.#! #4! 0$40! M-#! 0#++#/! >$4.! +#! <-0!>#!6%T#%!>#.!:4.0:0-0:*4.!3*>#%4#.! #0! >QT0$<+:%! >#.! 2*+:0:M-#.! .*6:$+#.! e'3<#%0! `mKf=! "Q$-0%#.! 67$4,#3#40.! .*6:$-Y/! 0#++#! M-#! +Q:4A+-#46#! >-! 3*-@#3#40! AT3:4:.0#! :40#%4$0:*4$+/! #-%#40! T,$+#3#40! +:#-=! E#.! A#33#.! M-T<T6*:.#./! M-:/! $-! >T<-0/! $@$:#40! .*-0#4-! +#-%.! 6*4A%n%#.! 3$.6-+:4./! .#! .*-+#@n%#40! 4*4! .#-+#3#40! 6*40%#! +#.! :4.0:0-0:*4.! >*3:4$40#.! >#.! )$4$>:#4.! $4,+$:./! 3$:.! T,$+#3#40! 6*40%#! +#! 2*-@*:%! 2$0%:$%6$+! >#.! )$4$>:#4.!A%$4y$:./!#0/!>$4.!+#.!$44T#.! iJ! #0! KJ/! #Y:,n%#40! >#! 4*-@#++#.! +:<#%0T.=!E#!4*3<%#!>Q$-0#-%.!AT3:4:4.! :++-.0%#!+#-%!%T-..:0#!>$4.!+$!+:00T%$0-%#! M-T<T6*:.#! eE#1:.! af=! E#! <#.*:4! >#! ! Bibliography +:<#%0T! 6%T$! T,$+#3#40! -4! 4*-@#$-! .#40:3#40! >#! 6*4.6:#46#! 4$0:*4$+#! #0! >#! 4*-@#++#.! +*:.! M-:! $..-%n%#40! +$! 2%T.#46#! A%$4y$:.#! $-! o-T<#6/! 0#++#! M-#!+$!+*:!`J`=!)#00#!+*:!>T6+$%#!M-#!+$! +T,:.+$0:*4! >*:0! q0%#! T6%:0#! #4! A%$4y$:.! #0!M-#/!.:!+$!3$B*%:0T!>#.!-.$,#%.!.*40! A%$46*27*4#./! +$! +$4,-#! *AA:6:#++#! >#.! 0%:<-4$-Y! #.0! +#! A%$4y$:./! #0! M-#! +#.! :4.0:0-0:*4.! 2-<+:M-#.! #0! +*6$+#.! >*:@#40!A*460:*44#%!#4!A%$4y$:.=!E$!+*:! :32*.$! $-..:! $-Y! :4.0:0-0:*4.! 6*33#%6:$+#.! >QT6%:%#! +#-%.! 3#..$,#.! #4! A%$4y$:.=! E#.! #32+*5T.! A-%#40! $:4.:! 2%*0T,T.! 6*40%#! +#.! >:.6%:3:4$0:*4.! +:4,-:.0:M-#.=! "#! 4*-@#++#.! +*:.! +:3:0n%#40! T,$+#3#40! +#! 4*3<%#! >QT0->:$40.! 2*-@$40! .Q:4.6%:%#! >$4.! >#.! :4.0:0-0:*4.! $4,+*27*4#./! :4>:M-$40! M-Q-4! #4A$40! 2*-@$:0! .#-+#3#40! .Q:4.6%:%#! >$4.! -4#! T6*+#! $4,+$:.#!.:!+Q-4!>#!6#.!2$%#40.!$@$:#40! %#y-!-4#!T>-6$0:*4!.:3:+$:%#!>$4.!-4#! :4.0:0-0:*4! $4,+*27*4#/! *-! .:! +Q#4A$40! $@$:0! -4! A%n%#! *-! -4#! .~-%! M-:! T0$:0! >TBx! :4.6%:0e#f! >$4.! -4#! >#! 6#.! :4.0:0-0:*4.=! "#! 2+-./! +#.! :33:,%T.! $%%:@$40!$-!o-T<#6!$@$:#40!.#-+#3#40! $66n.! $-Y! T6*+#.! A%$46*27*4#.! e'4.0:0-0#! Ig`f=! E#.! )$4$>:#4.! $4,+$:.! T0$:#40! A$@*%$<+#.! x! +$! PT@*+-0:*4! 0%$4M-:++#! #0! x! .*4! <-0! >#! >#@#4:%! ^!3$Š0%#! 67#?! .*:!_=! )#2#4>$40/! :+.! $@$:#40! >#.! :4M-:T0->#.! B-.0:A:T#.! T0$40! >*44T! M-#! +#.! 67$4,#3#40.! 6%TT.!2$%!+#!3*-@#3#40!$++$:#40!x!+#-%! #46*40%#! #0! 3*>:A:n%#40! >#! 3$4:n%#! .:,4:A:6$0:@#!+#!2$5.$,#!.*6:$+/!6-+0-%#+! #0!T6*4*3:M-#!eP*67#%!IJmf=!! E#.! %*3$4.! #0! +#.! 2:n6#.! >#! 07T•0%#! >T6%:0.! >$4.! 6#00#! 2$%0:#! #Y2%:3#40! +#.! :4B-.0:6#.! >#! +$! >*3:4$0:*4! >#.! )$4$>:#4.! $4,+$:./! #0! :++-.0%#40!+#.!07n3#.!>#!+$!.-<@#%.:*4/! >#! +$! %T@*+-0:*4! #0! >-! 3T6*40#40#3#40! #4@#%.! +#.! :4.0:0-0:*4.!2$0%:$%6$+#.=!! #+! Spring 2009 ! Aquin, Hubert.# ;$%.0')(# e/)4%7"[# D*40%T$+!b! )#%6+#! >-! E:@%#! >#! (%$46#/! `Xma=! ! "Q$2%n.! +#! ,#4%#! >#! S+$>:3:%! Z$<*C*@!#0!>#!V*%,#!E-:.!9*%,#./!6#00#! 7:.0*:%#! 0%$:0#! >Q-4! 7*33#! M-:! %$0#! -4#!0#40$0:@#!>Q$..$..:4$0!$:4.:!M-Q-4#! %#+$0:*4!$3*-%#-.#!$@#6!+$!A#33#!M-:! +-:! $! >*44T! 6#00#! 0•67#! $-! 4*3! >#! +$! 6$-.#!.T2$%$0:.0#=!! ! Bessette, Gerard.! ! !'# 5'D'$$"[! D*40%T$+!b! E#! 6#%6+#! >-! +:@%#! >#! (%$46#/! `XaK=! ! E#! 2%*0$,*4:.0#/! -4! T0->:$40! #0! *-@%:#%! >#! @:4,0L4#-A! $4.! 3n4#! -4#! @:#! M-:! 4#! 6*%%#.2*4>! 2$.! >-! 0*-0! x! .#.! $.2:%$0:*4.! >QT6%:@$:4=!! "$4.! 6#! %*3$4/! :+! #..$:#! >Q$:>#%! .#.! 6$3$%$>#.!>#!0%$@$:+/!>#.!*-@%:#%.!M-:! 4#00*:#40! +#.! 0%$31$5.=! ! EQ*%:,:4$+:0T! >#!6#00#!~-@%#!.#!0%*-@#!>$4.!+$!A$y*4! >*40! +Q$-0#-%! 3*40%#! +$! 6#4.-%#! #0! +$! %T2%#..:*4! M-:! .Q#Y#%6#40! .-%! +$! 2*2-+$0:*4/! .-%0*-0! .-%! +#.! :4>:@:>-.! T6*4*3:M-#3#40! >TA$@*%:.T.! #0! +$! >:AA:6-+0T!>Q$66n.!x!+QT>-6$0:*4!2*-%!+#.! 2#%.*44#.!:..-#.!>Q-4!3:+:#-!2$-@%#=! LLL!"# !)<$')$"=! D*40%T$+!b! E#! 6#%6+#! >-! +:@%#!>#!(%$46#:!`XmJ=!!R#%@T!V*>*:4/!+#! 2%*0$,*4:.0#! 654:M-#! #0! >T.$<-.T/! T6%:0! -4! B*-%4$+! 4*4! 2$.! 2*-%! 6*33-4:M-#%!$@#6!-4!+#60#-%!:46*44-! 3$:.!2*-%!$@*:%!M-#+M-#!67*.#!x!A$:%#! +#! >:3$467#! M-$4>! +#.! 0$@#%4#.! .*40! A#%3T#.=! ! )#! 7T%*.! .*+:0$:%#! 3*40%#! 6*33#40! +#.! 7$<:0$40.! >-! @:++$,#! ;$:40LV*$67:4! .*40! .*-3:.! x!+Q|,+:.#! #0! x! .*4! 6-%T/! M-:! :40#%>:0! +$! +#60-%#! >#! +:@%#.! :33*%$-Y! @#4>-.! x! +$! +:<%$:%:#! *€!V*>*:4!0%$@$:++#=! ! Brassard, André et Michel Tremblay.! !R4)43$'3'=! U00$1$!b! E#.! |>:0:*4.!E#3T$6/!`XmX=!)#00#!2:n6#!>#! 07T•0%#!#.0!-4#!$>$20$0:*4!+:<%#!>Q-4#! >#.! 6*3T>:#.! >Q8%:.0*27$4#=! ! E#.! ! Bibliography A#33#./! .#! 0%*-@$40! .#-+#.! 2#4>$40! -4#!,-#%%#!#40%#!807n4#.!#0!;2$%0#/!.#! >T6:>#40!x!.#!%#A-.#%!x!+#-%.!T2*-Y!*-! $3$40.! B-.M-Qx! 6#! M-#! +#.! .*+>$0.! 0#%3:4#40! +$! ,-#%%#=! ! E#.! 07n3#.! >T6%:0.! .*40! +Q:4-0:+:0T! >#! +$! ,-#%%#! $:4.:!M-#!+Q:32*..:<:+:0T!>#!+Q7$%3*4:#! #40%#!+#.!.#Y#.=! ! Carrier, Roch.! !'# S*"$$":# R"4# 4)$k! D*40%T$+!b! |>:0:*4.! >-! V*-%/! `XmK=! Z*-.! %#0%*-@*4.! :6:! +QT2*M-#! >#! +$! 6*4.6%:20:*4! 2#4>$40! +$! >#-Y:n3#! ,-#%%#! 3*4>:$+#/! 2#4>$40! +$M-#++#! +#! o-T<#6! #.0! A*%6T! >Q#4@*5#%! .#.! A:+.! x! +-00#%! 2*-%! -4! 2$5.! M-:! +#! 6*+*4:.#=! o-$4>!)*%%:@#$-/!-4!.*+>$0!M-T<T6*:./! #.0! 0-T/! +#.! .*+>$0.! $4,+$:.! %$2$0%:#40! .*4! 6*%2.! x! .*4! @:++$,#! 4$0$+! #0! 3*40#40! +$! ,$%>#! 2#4>$40! +$! @#:++T#/! M-:!%#..#3<+#!x!-4#!Aq0#!052:M-#!>#!6#! @:++$,#=! ! ]4#! <$,$%%#! T6+$0#! #0! -4! >#-Y:n3#!.*+>$0!3#-%0=!!)#00#!7:.0*:%#/! %$6*40T#! >#! A$y*4! 0%$,:M-#! #0! 7-3*%:.0:M-#/! >T6%:0! -4#! ,-#%%#! :4.#4.T#!M-:!A$:0!#Y2+*.#%!+#.!2$..:*4.! #0! +#.! 0#4.:*4.! >#! +Q7:.0*:%#! >$4.! -4! @:++$,#=! ! ! Cloutier, Eugène.! !"4# Y(*3)6"4=! D*40%T$+!b! )#%6+#! >-! +:@%#! >#! (%$46#/! `Xam=! ]4! >#! >#-Y! %*3$4.! M-:! %$6*40#40! +QT3#-0#! >-! (*%-3! x! D*40%T$+/!6#!%T6:0!0%$6#!+#!.*%0!>#!0%*:.! $3:.! M-:! A-%#40! .TM-#.0%T.! >$4.! -4! 7ƒ2:0$+! 2.567:$0%:M-#! 2*-%! $@*:%! %#A-.T! +$! 6*4.6%:20:*4! >#! `Xhh=! ! "$4.! 6#! %*3$4! .$0:%:M-#! +Q$-0#-%! >T6%:0! +#! 3$0T%:$+:.3#! >Q-4! $3:! #0! +Q7-3$4:0T! >#!.#.!>#-Y!$46:#4.!$3:.=!EQT3#-0#!>-! (*%-3! >#@:#40! -4! .53<*+#! >Q-4#! .*6:T0T! 2+-.! 2%T*66-2T#! 2$%! +#! .2*%0! M-#!2$%!+#.!2%*<+n3#.!7-3$:4.=!! ! Desbiens, Jean-Paul.!!"4#Y(4%6"(."4# 7"# -$M$"# P(3"6=! D*40%T$+!b! |>:0:*4.! >#! #"! Spring 2009 +QR*33#/!`XmJ=!!)#!%*3$4!#Y2%:3#!+$! A%-.0%$0:*4! >#! +Q$-0#-%! $@#6! +Q:46*32T0#46#! #0! +#! 3$4M-#! >#! %#.2*4.$<:+:0T! >#! +$! .*6:T0T! M-T<T6*:.#=! EQ$-0#-%! $4$+5.#! +#.! :4.-AA:.$46#.! >#! +$! +$4,-#! A%$4y$:.#! T6%:0#!#0!2$%+T#!$-!o-T<#6!#0!>T4*46#! +#.! T67#6.! >#.! :4.0:0-0:*4.! T>-6$0:@#.! #0!%#+:,:#-.#.=!! ! ! Gagnon, Alain.!F$)/3R=*"#7"#690%&&"# "(# =*h3"=! D*40%T$+!b! E#! )#%6+#! >-! +:@#! >#! (%$46#/! `Xi`=! "$4.! -4! .#4.! .$6%T! 3T0$275.:M-#! #0! >$4.! +#! 6*40#Y0#! >#.! )7#@$+:#%.! >#! +$! F$<+#! P*4>#/! 6#! %*3$4! %$6*40#! 6*33#40! +#! 7T%*.! E$46#! #0! .*4! A:+.! w$+$$>! 67#%67#40! x! %#0%*-@#%! -4! $4:3$+! A$40$.0:M-#! M-:! %#2%T.#40#!+#!.53<*+#!>-!w%$$+=!! ! Gélinas, Pierre.! !"4# N)L'(34:# 6"4# &%$34# "3# 6"4# '*3$"4=! D*40%T$+!b! E#! )#%6+#!>-!E:@%#!>#!(%$46#/!`XaX=!)#00#! ~-@%#! >T6%:0! +#.! :4B-.0:6#.! .*6:*L T6*4*3:M-#.! #0! :>T*+*,:M-#.! >#! +u$2%n.L,-#%%#/! +u$+:T4$0:*4! >-! 0%$@$:++#-%! #0! +$! 6%:0:M-#! >#! +$! <*-%,#*:.:#=! '+! %T-..:0! 2$%0:6-+:n%#3#40! x! >T6%:%#! +#! 0%$@$:+! x! +$!67$Š4#!#0/!>#!A$y*4!$407%*2*+*,:M-#/! +uT3#-0#! >-! (*%-3! x! D*40%T$+! +#! `i! 3$%.!`Xaa=!! ! Godbout, Jacques.! K'6*3# S'$6"("'*[# O$%:.!b! ;#-:+/! `Xmi=!! O%*2%:T0$:%#! >Q-4! .0$4>! >#! 7*0! >*,/! (%$4y*:.! w$+$%4#$-/! $2%n.! $@*:%! T0T! >*-<+#3#40! 0%*32T! 2$%! .$! 6*2:4#! #0! .*4! A%n%#/! .Q#40#%%#! >$4.! -4#! 6+ƒ0-%#! 2*-%! 0%*-@#%! >#! +Q:4.2:%$0:*4! $A:4! >QT6%:%#!.#.!3T3*:%#.=!!d4!+#!A$:.$40!:+! 0%*-@#!+$!A*%6#!>#!2$%>*44#%!.#.!>#-Y! $46:#44#.! 6*2:4#.! #0! >#! 2#4.#%! x! .#.! %#+$0:*4.! A$3:+:$+#.=! ! Ex/! :+! :4@#40#! +#! 0#%3#! L,.$)$"/! *<B#60:A! 27:+*.*27:M-#! >#!@:@%#!2$%!+QT6%:0-%#=! ! Bibliography LLL=! ! P("# \)43%)$"# '&,$).')("[# O$%:.!b! ;#-:+:`XKm=! ! E#! 2%*0$,*4:.0#/! -4! 2%*A#..#-%! M-T<T6*:.! M-:! $! %T6#33#40! >T<$%M-T! $-Y! |0$0.L]4:./! #.0! #32%:.*44T! 2$%6#! M-u:+! #.0! $66-.T! >#! @*+! #0! >u:46#4>:#! @*+*40$:%#=! ! O*-%! 2%*-@#%!.*4!:44*6#46#/!:+!T6%:0!-4!%T6:0! >T0$:++T! >#! .#.! A$:0.! #0! ,#.0#.! >#2-:.! .*4! >T<$%M-#3#40/! 3$:.! .*4! %T6:0! >#@:#40! -4! %T6:0! :32#%.*44#+/! .$4.! 0*-0#A*:.! .#! .-<.0:0-#%! 6*32+n0#3#40! x! +-:=! ! "$4.! 6#! %*3$4! >u$@#40-%#! .$0:%:M-#/! +#! 7T%*.! >T4*46#! +$! .*6:T0T! $3T%:6$:4#! :40*+T%$40#/! T,*„.0#! #0! $,%#..:@#!#0!%TA+T67:0!.-%!+u$@#4:%!>#!+$! .*6:T0T!M-T<T6*:.#=! ! ! Poulin, Jacques.! N%6J4i'D"(# 56*"4[# `XKh=! o-T<#6!b! E#3T$6! |>:0#-%/! `XKK=!! )#! %*3$4! x! +$! 0%$>:0:*4! >#! V$6C! N#%*-$6/! %$6*40#! +Q*>5..T#! >#! V$6C! &$0#%3$4! M-:! 0%$@#%.#! 0*-0#! +Q83T%:M-#! >-! Z*%>! x! +$! %#67#%67#! >#! .*4!A%n%#!F7T*/!M-:!.53<*+:.$:0!+Q#.2%:0! >#! +Q$@#40-%#/! +Q$60:*4/! 6#! M-:! >TA:4:0! 2*-%! +#.! o-T<T6*:.! +Q#.2%:0! 4*%>L $3T%:6$:4=! d4! @*5$,#$40! #4.#3<+#/! V$6C! #0! O:0.T3:4#/! -4#! B#-4#! 3T0:..#! M-Q:+! %#46*40%#! x! w$.2T/! ,+$4#! 0*-0! +#! +*4,! >#! +#-%! 67#3:4! -4#! 3#:++#-%#! 6*44$:..$46#! >#! +Q7:.0*:%#! 4*%>L $3T%:6$:4#! 2*.0L6*+*4:$+#! $:4.:! M-#! +#-%!:>#40:0T!:4>:@:>-#++#=! ! ! ! Tremblay, Michel.! \%4'(('[# D*40%T$+!b!E#.!|>:0:*4.!E#3T$6/!`Xig=! E#! 2%*0$,*4:.0#! >#! 6#00#! 2:n6#! >#! 07T•0%#! #.0! )+$->#! E#3:#-Y/! .*-.! +Q$+:$.!R*.$44$/!6*:AA#-%!>#!2%*A#..:*4! #0! 7*3*.#Y-#+! 0%$@#.0:/! M-:! #.0! +$! 2$%0:#! AT3:4:4#! >Q-4! 6*-2+#=! ;*4! 6*2$:4! P$53*4>/! .*-.! +Q$+:$.! )-:%#00#/! #.0! -4! $46:#4! 2#:40%#/! 3*0$%>! #0! 67ƒ3#-%=! R*.$44$! .Q7$<:++#! 6*33#! .*4!:>*+#!|+:.$<#07!F$5+*%!>$4.!+#!A:+3! 86,%/g3$"!2*-%!-4#!Aq0#!>#!R$++*1##4/! ##! ! Spring 2009 Bibliography 3$:.! 3$+7#-%#-.#3#40/! x! +$! Aq0#! 0*-.! +#.! :4@:0T.! *40! 3:.! +#! 3q3#! 6*.0-3#! #0/! >#! 2+-.! #.0/! +#.! >T,-:.#3#40.! T0$:#40! 0*-.! 2+-.! %T-..:.! M-#! +#! .:#4=!! E#! .*:%! >#@:#40! -4#! 0%$,:M-#! >T.:++-.:*4/! 6$%! :+! 2%#4>! >*-+*-%#-.#3#40! 6*4.6:#46#! >#! +Q$3<:,-„0T!>#!.$!@:#!#0!>#!+$!>-$+:0T!>#! .*4!$3*-%!2*-%!)-:%#00#=! III. La Mondialisation l’immigration et "#2-:.!+$!PT@*+-0:*4!0%$4M-:++#/! +$! .*6:T0T! M-T<T6*:.#! $! T4*%3T3#40! 67$4,T=! E#! o-T<#6! #.0! >#@#4-!^!+Q#4>%*:0! +#! 2+-.! +$„M-#/! .*6:$+#3#40! 2%*,%#..:.0#! #0! 2*+:0:M-#3#40! $60:A! >#! +Q83T%:M-#! >-! Z*%>!_! *€! .#-+#3#40! `a‹! >#.! A*5#%.! M-T<T6*:.! 2#4.#40! M-#! ^!+#! 2n%#! >*:0! q0%#! +#! 67#A! >#! A$3:++#!_! e8>$3.! agL ahf=! "#! 2+-./! ,%•6#! x! -4#! .*6:T0T! >#! 2+-.!#4!2+-.!+$„M-#/!+#!%ƒ+#!>#!+$!A#33#! $! T,$+#3#40! 67$4,T=! "#! 4*.! B*-%./! +#.! A#33#.! .*40! 2+-.! 4*3<%#-.#.! x! 0#%3:4#%!+#-%.!T0->#.!M-#!+#.!7*33#.! e;%#<%4:C! #0! F7*3.*4! m`f=! 8@#6! +$! 6%T$0:*4! >-! )*++n,#! >Q#4.#:,4#3#40! ,T4T%$+! #0! 2%*A#..:*44#+! e+#! )T,#2f/! M-:! 2%T2$%#! +#.! T0->:$40.! $-Y! T0->#.! 2*.0.#6*4>$:%#.! >#! +Q-4:@#%.:0T/! >$4.! >#.! 2%*,%$33#.! 0#674:M-#.! *-! >$4.! >#.!,%$4>#.!T6*+#.!M-:!>T2#4>#40!>#.! A*4>.! 2-<+:6./! -4#! @$%:T0T! >QT0->#.! .-2T%:#-%#.! .*40! 2+-.! $<*%>$<+#.! eZ$0:*43$.0#%/! ;%#<%4:C! #0! F7*3.*4! mh/!ihf=!!! "#2-:.! +$! 6%T$0:*4! >#! +Q$66*%>! >#!+:<%#!T67$4,#!6$4$>*L$3T%:6$:4!#4! `XKiL`XKK! #0! +Q$66*%>! >#! +:<%#! T67$4,#! 4*%>! $3T%:6$:4! #4! `XXg/! +#! 6*33#%6#! #40%#! +#.! d0$0.L]4:.! #0! +#! )$4$>$!$!T4*%3T3#40!$-,3#40T/!Ka‹! >#.! 2%*>-:0.! 6$4$>:#4.! .*40! #Y2*%0T.! $-Y!d0$0.L]4:.!e9*567-C!`Ig/!F7*3$.! ! #0! F*%%#5! `af=! )#2#4>$40/! <:#4! M-#! +$! .*6:T0T! M-T<T6*:.#! .#! .*:0! #4%:67:#! >#2-:.!+$!PT@*+-0:*4!0%$4M-:++#/!#++#!.#! >:.0:4,-#! M-#+M-#! 2#-! >-! %#.0#! >-! )$4$>$! #0! >#.! d0$0.L]4:.! 2$%! .*4! $00:0->#! 4*4! 3$0T%:$+:.0#=! O$%! #Y#32+#/!+$!%:@$+:0T!#40%#!+#-%.!@*:.:4.! $-!.-B#0!>#!+$!M-$40:0T!#0!>#!+$!M-$+:0T! >#! +#-%.! 3*<:+:#%.! 4Q#.0! 2$.! +$! 4*%3#=! '+! #.0! T,$+#3#40! 3*:4.! 6*-%$40! 2*-%! +#.! o-T<T6*:./! ^!>#! @*:%! +#-%! @*:0-%#! 6*33#! -4#! %TA+#Y:*4! >#! +#-%! 2#%.*44$+:0T!_! e8>$3.! ahLaaf=! E#.! o-T<T6*:./! 6*33#! +#.! $-0%#.! )$4$>:#4./! *40! +$! 4*0:*4! >#! +Q:40T,%$0:*4!.*6:$+#!#0!>#!+Q$-0*,#.0:*4! e8>$3.!amf=!D:67#+!8>$3.!T6%:0!b!^!E#.! )$4$>:#4./!3$:40#4$40/!.*40!<:#4!0%*2! *-@#%0.!#0!A+#Y:<+#.!>$4.!+#-%.!@$+#-%.! 2*-%! %T,%#..#%! >$4.! -4#! 2*.:0:*4! >#! 2-%#! YT4*27*<:#!_! eaKf=! d4! #AA#0/! +Q$00:0->#! +:<T%$+#/! M-:! .Q*22*.#! x! +Q:>T*+*,:#! 6*4.#%@$0%:6#! #0! %#+:,:#-.#/! #.0! .*-@#40! >T6%:0#! >$4.! +$! +:00T%$0-%#! >Q$2%n.! +$! PT@*+-0:*4! 0%$4M-:++#=! "#.! 07n3#.! 0#+.! M-#! +Q7*3*.#Y-$+:0T/! +Q:4A:>T+:0T! #0! +$! 2%*3:.6-:0T! .#Y-#++#! %#A+n0#40! 6#00#! $00:0->#! +:<T%$+#! $-! )$4$>$! .#+*4! 8>$3.! M-:! $AA:%3#! M-Q-4#! 0#++#! $00:0->#! #.0! 052:M-#! 67#?! +#.! )$4$>:#4.=!'+! #Y2+:M-#!b! ^!E#.! )$4$>:#4./! T0$40! >*44T! +#-%! .0$<:+:0T! %#+$0:@#/! Œ! .#! .*40! T+*:,4T.! >#! +$! %#+:,:*4! 0%$>:0:*44#++#/! *40! %#3:.! #4! M-#.0:*4! +#! 3*>#+#! A$3:+:$+! 0%$>:0:*44#+/! #0! #4! ,T4T%$+! .*40! >#@#4-.! 3*:4.! 7:T%$%67:M-#.! #0! 2+-.! A+#Y:<+#./! •6#! M-:! #.0Ž! >T3*40%T! Œ! 2$%! -4#! A+#Y:<:+:0T! >#! +Q:>#40:A:6$0:*4! .#Y-#++#! e>*40! +Q7*3*.#Y-$+:0T/! +#.! #32+*:.! 4*4! 0%$>:0:*44#+.! 2*-%! +#.! A#33#.! #0! +#.! 7*33#./! +$! 2$%:0T!>#.! $00#40#.! $-! .-B#0! >#! +QT>-6$0:*4! >#.! #4A$40.! #0! >#.! 0•67#.! 3T4$,n%#.Œf! #0! 2$%!-4!67$4,#3#40!>$4.!+$!>54$3:M-#! >#.! +:#-Y! >#! 0%$@$:+! #0! +$! ,#.0:*4! >#.! %#..*-%6#.!7-3$:4#.=!ehXf!! #$! Spring 2009 ! E#.! 67$4,#3#40.! >-.! x! +Q$@n4#3#40! >#! +uT6*4*3:#! 3*4>:$+#! 6*33#46#40! x! 2$%$Š0%#! >$4.! +$! +:00T%$0-%#! M-T<T6*:.#! x! 2$%0:%! >#.! $44T#.! KJ=! "#2-:./! +#! 6*46#20! >#! +Q:>#40:0T! $! 6*44-! -4! 4#0! 67$4,#3#40=! D$%5! V#$4! w%##4! #Y2+:M-#! M-#/! 2+-0ƒ0! M-#! >#! .#! 6*46#40%#%! .-%! +$! >TA:4:0:*4! >-! 3*0! Q*,<,.%)4/! 6*33#! >$4.! +#.! $44T#.! mJ/! :+! #.0! T@:>#40! M-#/! >$4.! +$! 6%:0:M-#! >#! +$! +:00T%$0-%#! M-T<T6*:.#! >#.! $44T#.! KJ! #0! XJ/! +#.! $-0#-%.! $<$4>*44n%#40! +Q:>T#! >#! >T6%:%#! #..#40:#++#3#40! +#.! # lQ*,<,.%)4# 7"# /*$"# 6')("!_/! 6#.! )$4$>:#4.! A%$4y$:.! <+$46.!#0!7T0T%*.#Y-#+.!>*40!+Q7:.0*:%#! .#! 2$..#40! x! +$! A%*40:n%#! >-! o-T<#6! e^!P*3$4! M-T<T6*:.!_! XIg/XIaf=! )#! 4Q#.0!2$.!.#-+#3#40!+QT3#%,#46#!>#!+$! +:00T%$0-%#! AT3:4:.0#! M-:! 6*40%:<-#! x! 6#.! 67$4,#3#40./! 3$:.! T,$+#3#40! +$! +:00T%$0-%#!>#.!:33:,%T./!0T3*:4!>#!+$! 4$0-%#! 3-+0:6-+0-%#++#! >#! D*40%T$+/! $:4.:! M-#! +$! +:00T%$0-%#! M-:! >T6%:0! *-@#%0#3#40! +Q7*3*.#Y-$+:0T! ew%##4/! ^!P*3$4!!M-T<T6*:.!_!XIg/!XIm/!XIhf=!! ! Barcelo, François.! N)66"@2)"*[# D*40%T$+!b! E:<%#! dY2%#..:*4/! `XKI=!! ]4#! .$0:%#! M-:! %$6*40#! +#.! >:AA:6-+0T.! >Q-4! B*-#-%! >#! 7*6C#5! M-:! #.0! >#@#4-! 7$4>:6$2T! $2%n.! -4#! 3:.#! #4! T67#6=!! E#!2%*0$,*4:.0#!.#!6*-2#!+-:L3q3#!+#.! B$3<#.! #0! +#! 2T4:.! 2$%6#! M-Q:+.! 4#! .#%@#40! 2+-.! .$! 2$..:*4! >#! 7*6C#5/! .$! @%$:#!%$:.*4!>#!@:@%#=!!)#!%*3$4!%#3#0! #4!M-#.0:*4!+$!@:*+#46#!>-!7*6C#5/!+#.! $<-.!#0!+$!@:%:+:0T!M-:!A*40!2$%0:#!>#!6#! .2*%0!<%-0$+=! ! Bouchard, Michel Marc.! !"4# -"6*"33"4# %*# !'# A,/,3)3)%(# 79*(# 7$'&"# $%&'(3)=*"=! D*40%T$+b! E#3T$6/! `XKi=! )#00#! 2:n6#! >#! 07T•0%#! %T@n+#! -4! ,%*-2#! >u#YL2%:.*44:#%.! M-:! 3#00#40! #4!.6n4#!>#.!T@T4#3#40.!$5$40!#-!+:#-! ! Bibliography M-$%$40#! $4.! $-2$%$@$40! M-$4>! +#! 6*4>$34T/! ;:3*4/! A-0! $66-.T! >u$@*:%! 0-T! .*4! $3$40! S$++:#%=! ;#+*4! +#.! 6%:0:M-#./! 6#00#! 2:n6#! >#! 07T•0%#! #.0! 6*44-#!2*-%!+#!+5%:.3#!>#.!.#40:3#40.! #0! .*4! :40#4.:0T! <*-+#@#%.$40#! #0! 0%*-<+$40#=! ! Daoust, Jean-Paul! ^^^:# 1%%43"$# K3$""3[# O%(3$,'6#C# SE9! |>:0#-%:! `XXm=! )#00#! 6*++#60:*4! >#! 2*T.:#! 0%$:0#! >#! +Q7*3*.#Y-$+:0T!#0!>#!+Q#.2$6#!-%<$:4=! Garneau, Richard.! F$')(# 7"# (*)3# /%*$#6'#D6%)$"[#D*40%T$+!b!;0$4CT/!`XXa=!! "Q-4! 6*33#40$0#-%! >#! .2*%0! <:#4! 6*44-/! 6#! %*3$4! %#2%T.#40#! >#! A$y*4! %*3$46T#! +#.! A$:0.! @T6-.! >$4.! +$! @:#! >#.!7*6C#5#-%.!>#.!$44T#.!.*:Y$40#=! ! Gauthier, Serge.! !9'.$%/%6"# 7"4# 7$'L"*$4[# ;%*$# +')$"# 4*)3"# b# O"('*7:# &'j3$"# 7$'L"*$=! o-T<#6!b! |>:0:*4.! >-! o-T<#6*:./!IJJi=!d4!.-:@$40!+#.!0%$6#.! +$:..T#.! 2$%! +uT6%:@$:4! (T+:YL840*:4#! ;$@$%>!>$4.!+#!%*3$4!O"('*7:#&'j3$"# 7$'L"*$/!-4!B#-4#!>#!+$!%-#!>#!`i!$4./! 0%*-@#! .*4! :>#40:0T! #4! .#! %#4>$40! x! )7$%+#@*:Y/!*€!:+!#.0!4T=! ! Hamelin, Louis.! 8%i<%R=! D*40%T$+!b! …Gp/! `XXI=! ]4! B#-4#! 3*40%T$+$:.! >T.$<-.T! 2$%0! 0%$@$:++#%! >$4.! +#! 4*%>! T+*:,4T#! *€! :+! %#46*40%#! )*1<*5/! -4! B#-4#! $3T%:4>:#4=! '+! 5! >T6*-@%#! >#.! 0#4.:*4.! 7T%:0T#.! >#! +Q7:.0*:%#! #0! >#.! 6*4A+:0.! 4*4L%T.*+-.! #40%#! +#.! o-T<T6*:./! +#.! 0*-%:.0#.! $3T%:6$:4.! #0! +#.! 83T%:4>:#4.! >$4.! -4#! $3<:$46#! >#! 3TA:$46#! #0! >#! <%-0$+:0T! .:+#46:#-.#=!!! ! Kokis, Sergio.!!"#;'L)66%(#7"4#&)$%)$4=! D*40%T$+!b! …Gp! T>:0#-%/! `XXa=! "$4.! 6#! %*3$4! +$! 3$.6-+:4:0T! #.0! 3:.#! $-! #%! ! Spring 2009 2%#3:#%! 2+$4! 2$%! .$! A%$,:+:0T/! .$! @:*+#46#/!.*4!>T0$67#3#40!T3*0:*44#+! #0! .$! .#Y-$+:0T! 6*33#! -4#! .*-%6#! >#! @-+4T%$<:+:0T! #Y0%q3#=! E#! 2#%.*44$,#! 2%:46:2$+/! >*40! +Q7T%:0$,#! .#! 2$%0$,#! #40%#!+Qd-%*2#!#0!+#!9%T.:+/!%$6*40#!.*4! 2$%6*-%.! B-.M-Qx! D*40%T$+! 2$%! -4#! 4$%%$0:*4! M-:! 6*4A%*40#! 0*-.! 6#.! #.2$6#.!#0!+#!0#40#!x!+#.!+:#%!x!+Q$:>#!>#! +$! 2#:40-%#=! 8%0:.0#L2#:40%#! #0! 2.567*+*,-#/!N*C:.!:4@#.0:0!6#!2%#3:#%! %*3$4! >#! .*4! 2%*B#0! >Q#Y2%:3#%! +#! 0%$-3$0:.3#!2$%!+Q$%0=! Laferrièrre, Dany.! 8%&&"(3# +')$"# 69'&%*$#'L".#*(#(MD$"#4'(4#4"#+'3)D*"$[# D*40%T$+!b!SE9:#`XKa=!!E#!4$%%$0#-%!#0! .*4! $3:! 9*-<$/! >#-Y! 67ƒ3#-%.! 4*:%./! 7$<:0#40! #4.#3<+#! #0/! 2$%0$,#$40! -4#! @:#! M-*0:>:#44#! 3$%M-T#! 2$%! +$! 2$-@%#0T! #0! @:@$40! $-! .#:4! >Q! -4#! .*6:T0T! #32%#:40#! >#! 2%TB-,T./! :+.! 67#%67#40! #0! 0%*-@#40! %T,-+:n%#3#40! +#.! A#33#.! <+$467#.! 2*-%! .$0:.A$:%#! +#-%! A$:3! .#Y-#++#=! '4.2:%T! >#! B$??! #0! >#.! +#60-%#.! >-! )*%$4! >#! .*4! 6*+*6$0$:%#/! +#! 2#%.*44$,#! 2%:46:2$+! 2%*2*.#! -4#! >T6*4.0%-60:*4! >#.! %$22*%0.!2*.06*+*4:$-Y!#40%#!+Q7*33#! #0! +$! A#33#=! )Q#.0! -4! %*3$4! >#! A$40$.3#.! >$4.! +#M-#+! :+! 2%*B#00#! .-%0*-0! +#! <#.*:4! >Qq0%#! %#6*44-! 6*33#!:4>:@:>-!>*40!6#!3$4-.6%:0!#.0! +$! @*:Y=! EQ$-0#-%! 4*-.! 2%*2*.#! -4! D*40%T$+!3-+0:6-+0-%#+!#0!0%*2:6$+:.T= }!'#80')$#7*#&'j3$"=!O$%:.b!;#%2#40!x! 2+-3#./! IJJJ=! ]4! B#-4#! R$„0:#4! .#! 0%*-@#! 2%*A*4>T3#40! $AA#60T! 2$%! +$! >:60$0-%#! 7$„0:#44#! x! +uT2*M-#! >#! (%$4y*:.!"-@$+:#%!$-!>T<-0!>#.!$44T#.! .*:Y$40#=! ‰! 6#! 0#32.! :+! #Y:.0$:0! -4#! 6-+0-%#! >#! 2#-%! M-$4>! +#.! 7*33#.! $++n%#40! #4! #Y:+! *-! :+.! A-%#40! B#0T.! #4! 2%:.*4=!E#-%.!A#33#.!#0!+#-%.!#4A$40.! .#!.*40!0%*-@T.!x!+$!3#%6:!>-!>:60$0#-%=!! "$4.! 6#! %*3$4! >-! >T.:%/! +u$-0#-%! ! Bibliography 3T+$4,#!+u:40:3#!$@#6!+#!2#%.*44#+!#4! >T6%:@$40! +$! 2%*.0:0-0:*4! #0! +$! >%*,-#! M-:! A$:.$:#40! 2$%0:#! >#! +$! @:#! M-*0:>:#44#=! ! Mistral, Christian.! N'&/[# S:#-YLD*40%T$+b! o-T<#6j83T%:M-#/! )*++#60:*4! E:00T%$0-%#! >Q83T%:M-#/! `XKK=! ! LLL! N'*3%*$=! D*40%T$+b! …Gp/! P*3$4:67#+./!`XXJ! LLL! N'6)*&! ! D*40%T$+b! …Gp/! P*3$4:67#+./! IJJJ=! ! )#.! %*3$4.! A*40! 2$%0:#! >Q-4#! 0%:+*,:#! M-:/! $-! 0%$@#%.! >Q-4! 2%*0$,*4:.0#! 3$.6-+:4! #0! >#! .#.! %#+$0:*4./! 3#0! #4! M-#.0:*4! +$! @$+*%:.$0:*4! #0! +$! .-<+:3$0:*4! >#.! %$22*%0.! #40%#! 7*33#.=! ! EQ$-0#-%! >T6%:0!+#!%$22*%0!#40%#!+#!7T%*.!#0!>#.! 2#%.*44$,#.!AT3:4:4./!+#.!#Y2%#..:*4.! @$%:T#.! >#! +$! .#Y-$+:0T! #0! +Q:>#40:0T! 3$.6-+:4#! -4#! @:4,0$:4#! >Q$44T#.! $2%n.!+$!%T@*+-0:*4!AT3:4:.0#=! ! Tremblay, Michel.!!8%"*$#7,.%*L"$3#C# A%&'(#79'&%*$4[#U00$1$b!E#.!|>:0:*4.! E#3T$6:! `XKm=! )#! %*3$4! #4! 2$%0:#! $-0*<:*,%$27:M-#! %#2%T.#40#! +Q#Y2T%:#46#! 2#%.*44#++#! >Q-4! 7*33#! M-:! $..-3#! 6*32+n0#3#40! .$! 6*4>:0:*4! >#! o-T<T6*:.! #0! >#! 3:4*%:0$:%#!.#Y-#+=!V#$4LD$%6/!T6%:@$:4! #0! 2%*A#..#-%! $-! 6T,#2/! 0*3<#! $3*-%#-Y! >#! D$07:#-/! ! B#-4#! 6*3T>:#4! #0! 2n%#! >Q-4! #4A$40! >#! M-$0%#! $4.=! ! '+.! >T6:>#40! >#! @:@%#! #4.#3<+#! #4! >T2:0! >#.! 2%TB-,T.! >$4.! +#-%!#40*-%$,#=! LLL!"# 8%"*$# ,.6'3,[# U00$1$b! E#3T$6! |>:0#-%:# `XXg=! ! "$4.! 6#00#! ~-@%#/! +$! .-:0#! >#! 8%"*$# 7,.%*L"$3/! *4! +:0! M-#! V#$4LD$%6! .#! 0%*-@#! .#-+! $2%n.! +$! %-20-%#! >#! .$! +*4,-#! %#+$0:*4! $3*-%#-.#! $@#6! D$07:#-=! ! ‰! 6$-.#! >#! .*4! >T.#.2*:%/! V#$4LD$%6! .TB*-%4#! x! N#5! &#.0/! *€! :+! %#46*40%#! +$! #&! Spring 2009 6*33-4$-0T! 7*3*.#Y-#++#=! ! EQ$3:0:T! 2%*67#! 2$%3:! +#.! 7$<:0$40./! +#! 3:+:#-! >#! N#5! &#.0! #0! -4#! T2*M-#! 6$4$>:#44#! #0! $3T%:6$:4#! M-:! :,4*%#! +QT2:>T3:#! >-! .:>$! .*40! >T2#:40.! $@#6! 0#4>%#..#!#0!#.2T%$46#=! LLL=! [E#! R*6C#5=\! 2%*m"# 8%*/4# 7"# F0,g3$"=!D*40%T$+b!E#3T$6/!`XXI=!`K`L IJJ=!!)#!6*40#!$-0*<:*,%$27:M-#!.:0-T! $-! >T<-0! >#.! $44T#.! `XaJ! %#+$0#! -4! T@T4#3#40! 2#4>$40! +#M-#+! +#! 2n%#! >#! +Q$-0#-%!:4@:0#!.*4!A:+.!x!$..:.0#%!x!-4#! 2$%0:#! >#! 7*6C#5! $@#6! +-:=! ! F%#3<+$5! .Q#4>*%3:0!2#4>$40!+#!3$067/!-4!,#.0#! M-:/! 2*-%! +#.! 7*33#.! >#! +$! 2$%0:#/! 3*40%$!-4!3$4M-#!>#!3$.6-+:4:0T=! ! Vigneault, Gilles.! 8'$("34# 7"# ('*+$'D"=!D*40%T$+b!9*%T$+/!IJJJ=!!!! @@@80"$.0"$# 6"# L"(3=! D*40%T$+b! 9*%T$+/! IJJ`=! ! )#.! >#-Y! %*3$4.! >#! S:,4#$-+0! 3#00#40! #4! .6n4#! >#-Y! ! 7*33#.! 3$%:T.! M-:! 2%#44#40! +$! >T6:.:*4! >#! %*32%#! +#-%.! 3$%:$,#.! x! 6$-.#! >Q-4! $<$4>*4! 2$%! +$! A#33#! e>$4.! +#! 2%#3:#%! %*3$4f! #0! +$! 3*%0! >Q-4! <T<T! M-#! +$! A#33#! $! 2*%0T! e>$4.! +#! >#-Y:n3#! %*3$4f=! ! PT2%#.#40$40! >#! <*4.! #0! >#! 3$-@$:.! .0T%T*052#.! 3$.6-+:4./! 6#.! 7*33#.! .-<:..#40! -4#! 0%$4.:0:*4!6*4B-,$+#!#0!-4!67$4,#3#40! :>#40:0$:%#=! ! IV. Études sur les masculinités et l’homosexualité ! Boisclair, Isabelle et Carolyne Tellier.! V%*L"66"4# &'4.*6)()3,4T# !9)7"(3)3,# &'4.*6)("# "3# 4"4# &)4"4# "(# =*"43)%(#7'(4#6'#6)33,$'3*$"#=*,<,.%)4"=! o-#<#6b!|>:0:*4.!Z*0$!<#4#/!IJJK=! ! Brod, Harry et Michael Kaufman=! F0"%$)m)(D# O'4.*6)()3)"4[! F7*-.$4>! U$C./!)8b!;$,#!O-<+:6$0:*:4./!`XXh=! ! Bibliography ! Coleman, Daniel.! O'4.*6)("# O)D$'3)%(4[# A"'7)(D# 30"# ;%43.%6%()'6# O'6"# )(# 30"# nV"i# 8'('7)'(o# V'$$'3)L"4[!]O!F*%*40*/!`XXK=! ! Craig, Steve, Éd.! O"(:# O'4.*6)()3R:# '(7#O"7)'[!Z#1<-%5!O$%Cb!;$,#/!`XXI=! ! Dickenson, Peter.! \"$"# )4# Q*""$[# V'3)%('6)4&4:# K">*'6)3)3"4# '(7# 30"# !)3"$'3*$"4# %+# 8'('7'=! F*%*40*b! ]O! F*%*40*/!`XXX=! ! Kimmel, Michael, Jeff Hearn et R. W. Connell,! #>.=! \'(7<%%J# %+# K3*7)"4# %(# O"(# p# O'4.*6)()3)"4[## E*4>*4b!;$,#/!IJJa=# # ! Knights, Ben=! 1$)3)(D# O'4.*6)()3)"4C# O'6"# V'$$'3)L"4# )(# Fi"(3)"30@8"(3*$R# -).3)%(=!ZGb!;0=!D$%0:4Q./!`XXX=! ! Murphy, Peter F., Éd.! -"&)()4&# '(7# O'4.*6)()3)"4=! ZGb! ]O! UYA*%>/! IJJh=! ! LLL/!|>=!-).3)%(4#%+#O'4.*6)()3R[#8$%44)(D# 8*63*$"4:# 8$%44)(D# K">*'6)3)"4[! ZGb! ]O! Z#1!G*%C/!`XXh=! ! Sedgwick, Eve Kosofsky=! ['40%*>-60:*4=\! 5"3i""(# O"([# E(D6)40# !)3"$'3*$"#'(7#O'6"#\%&%4%.)'6#2"4)$"=! Z#1!G*%Cb!]O!)*+*3<:$/!`XKa=!`LIJ=! ! Suhonen, Katri.! ;$h3"$# 6'# L%)>[# !'# .%(7)3)%(# &'4.*6)("#"3# 6"4#$%&'(.)M$"4# =*,<,.%)4"4=! o-#<#6b! |>:0:*4.! Z*0$! <#4#/!IJJi=! ! Tremblay, Victor-Laurent=! [D$.6-+:4:0T! #0! 7*6C#5! >$4.! +#! %*3$4! M-T<T6*:.=\! F0"# -$"(.0# A"L)"i=! iK=m! eIJJafb!```hL`m=! ! #'! Spring 2009 Weeks, Jeffrey=! ! ['40%*>-60:*4! 0*! w-5! R*6M-#4,7$3Q.! R*3*.#Y-$+! "#.:%#[o#!)3"$'$R#F0"%$RC#?(#?(30%6%DR=! |>=! V-+:#! P:@C:4! #0! D:67$#+! P5$4=! D$+>#4/!D8b!9+$6C1#++/!`XXK=! V. Références annexes : ! Adams, Michael.! [)$4$>:$4! $4>! 83#%:6$4! S$+-#.=\! 8'('7'# '(7# 30"# P()3"7# K3'3"4[# 2)++"$"(."4# 30'3# 8%*(3[! |>=!"$@:>!D=!F7*3$.!#0!!9$%<$%$!9*5+#! F*%%#5=!O#0#%<*%*-,7/!UZb!9%*$>@:#1/! IJJK=!haLmJ=! ! Boychuk, Gerard W.! [P$6#/! F#%%:0*%:$+! '40#,%$0:*4/! $4>! O-<+:6! O*+:65! :4! 07#! ]4:0#>! ;0$0#.! $4>!!!! )$4$>$=\!)$4$>$!'(7#30"#P()3"7#K3'3"4[# 2)++"$"(."4# 30'3# 8%*(3=! |>=! "$@:>! D=! F7*3$.! #0! 9$%<$%$! 9*5+#! F*%%#5=! O#0#%<*%*-,7/! UZb! 9%*$>@:#1/! IJJK=! ```Lgh=! ! Green, Mary Jean.! [F7#! Z*@#+! :4! o-#<#6b! F7#! ($3:+5! O+*0! $4>! 07#! O#%.*4$+! S*:6#=\! ! 8'('7)'(# !)3"$'3*$"=! |>=! 8%4*+>! d=! "$@:>.*4=! Z#1! G*%Cb! D*>#%4! E$4,-$,#! 8..*6:$0:*4/! `XXJ=! `iKLXI=! LLL=![F7#!o-#<#6!Z*@#+!F*>$5b!D-+0:2+#! O#%.2#60:@#.=\!F0"#-$"(.0#A"L)"i=!mi=m! e`XXhfb!XIILIX=! LLL=! [F-%4:4,! F%$>:0:*4! *4! '0.! R#$>b! ]4#! .$:.*4! >$4.! +$! @:#! >Qd33$4-#+=\! O'$)"@86')$"# 56')4[! |>=! "$@:>! w%##4=! ZGb!F1$54#/!`XXa=`aLIm=! Imbert, Patrick=![($.6:.3/!D$%Y:.3/! E:<#%$+! "#3*6%$65b! (:A05! G#$%.! *A! o-#<#6! E:0#%$0-%#=\! 8'('7)'(# !)3"$'3*$"[# Y(3$%7*.3%$R# '(7# 8$)3).'6# E44'R4[! |>=! 8%4*+>! d=! "$@:>.*4=! ZGb! DE8/!`XXJ=!`mhLii=! ! ! Bibliography The Institute for Research on Public Policy.! [o-#<#6Q.! E$4,-$,#! E$1.! e`XmXL`XXhf=\! ?4# Y# A".'66=! D*40%#$+b!'POO/!`XXX=!IIXLgX=! ! Lemire, Maurice.! ['40%*>-60:*4=\!! 2).3)%((')$"# 7"4# q*L$"4# 6)33"$')$"4# =*,<".%)4"4=!I#!T>=/!@*+!I=!Y:L+Y:Y=! ! Lewis, Paula Gilbert.! ['40%*>-60:*4=\! F$'7)3)%('6)4&:# V'3)%('6)4&:# '(7# -"&)()4&=! |>=! O$-+$! w:+<#%0! E#1:.=! E*4>*4b! w%##41**>/! `XKa=!gL`J=! ! Meisel, John.! ["#A:4:4,! 07#! )$4$>:$4!'>#40:05=\!?4#Y#A".'66=!|>=!F7#! '4.0:0-0#!A*%!P#.#$%67!*4!O-<+:6!O*+:65=! D*40%#$+b!'POO/!`XXX=!`agLai=! ! Nationmaster.com.! I`! V$4-$%5! IJJX=!! •7002bjj111=4$0:*43$.0#%=6*3j#465 6+*2#>:$j)dwdO•=! ! Rocher, Guy.! [F7#! D$C:4,! *A! 07#! &#+A$%#! ;0$0#=\! ?4# Y# A".'66[! |>=! F7#! '4.0:0-0#!A*%!P#.#$%67!*4!O-<+:6!O*+:65=! D*40%#$+b!'POO/!`XXX=!``aLIJ=! LLL=![9#5*4>!07#!o-:#0!P#@*+-0:*4=\!?4#Y# A".'66[! |>=! F7#! '4.0:0-0#! A*%! P#.#$%67! *4! O-<+:6! O*+:65=! D*40%#$+b! 'POO/! `XXX=!IJgLK=! ! Srebrnik, Henry and David M. Thomas.![(**0<$++/!(%$0./!$4>!(-4!@.=! )*33-0#%./! )*+>! $4>! )$%2:4,b! F7#! ;*6:$+! $4>! O.567*+*,:6$+! )*40#Y0! *A! R:,7#%! d>-6$0:*4! :4! )$4$>$! $4>! 07#! ]4:0#>! ;0$0#.[o# 8'('7'# '(7# 30"# P()3"7# K3'3"4[# 2)++"$"(."4# 30'3# 8%*(3[! |>=! "$@:>! D=! F7*3$.! #0! 9$%<$%$! 9*5+# F*%%#5=!O#0#%<*%*-,7/!UZb!9%*$>@:#1/! IJJK=!m`LKm=! ! #(! Spring 2009 Thomson, Dale C=! Z"'(# !"4'D"# '(7# 30"# Q*)"3# A"L%6*63)%([! F*%*40*b! D$63:++$4!*A!)$4$>$/!`XKh=! ! Thomas, David M. et Barbara Boyle Torrey.! ['40%*>-60:*4=\! 8'('7'# '(7# 30"# P()3"7# K3'3"4[# 2)++"$"(."4#30'3#8%*(3[!|>=!! `i=! ! ! Bibliography "$@:>! D=! F7*3$.! $4>! 9$%<$%$! 9*5+#! F*%%#5=!O#0#%<*%*-,7/!UZb!9%*$>@:#1/! IJJK=! XL #)! Spring 2009 Past Bibliographies Past Bibliographies Published in the WIF Newsletter: 1993-2008 Les écrivaines québécoises de la relève: Bibliographie partielle (Lucie Lequin) Vol. 7 : 1 Spring 1993 Franco-Ontarian Women Writers (Barbara Godard) Vol. 7 : 2 Fall 1993 Franco-Caribbean Women Writers (Susanne Rinne) Vol. 8 : 1 Spring 1994 Les Françaises: Civilisation contemporaine (Supplement) (Colette Hall –Trout--) Vol. 8 : 2 Fall 1994 Franco-Caribbean Woman Writers (Supplement) (Susanne Rinne) Vol. 9 : 1 Spring 1995 Women’s Autobiography Bibliography (Nicole Meyer) Vol. 9 : 1 Spring 1995 Senegalese Women Writers (Annabelle Rea, Judy Schaneman, Deirdre Bucher Heistad, Frances Novac and Thérèse O’Connell) Vol. 9 : 2 Fall 1995 Romancières québécoises des années soixante (Anne Brown) Vol.10 : 1 Spring 1996 Les femmes écrivains de Suisse Romande (Françoise Fornerod) Vol. 10 : 2 Fall 1996 Auteures francophones de Belgique (Renée Linkhorn) Vol. 11 : 1 Spring 1997 Tunisian Women Writing in French (Cynthia Hahn) Vol. 11 : 2 Fall 1997 Southeast Asian Women Writers (Jack Yaeger) Vol .12 : 1 Spring 1998 Femmes-poètes (Michael Bishop) Vol. 12 : 2 Fall 1998 Southeast Asian Women Writers (Supplement) (Jack Yeager) Vol. 12 : 2 Fall 1998 Femmes écrivaines camerounaises (Cheryl Toman) Vol. 13 : 1 Spring 1999 Auteures françaises issues des immigrations maghrébines Vol. 13 : 2 Fall 1999 (Frédérique Chevillot and Susan Ireland) Femmes écrivaines haitiennes (Joelle Vittiello)2 Vol. 14, Spring 2000 Écrivaines algériennes (Yolande Helm) Vol. 14 : 2 Fall 2000 Écrivaines lesbiennes (Janine Ricouart) Vol. 15 : 1 Spring 2001 Écrivaines calédoniennes (Yzabelle Martineau) Vol. 15 : 2 Fall 2001 Auteures acadiennes Vol 16 : 1 Spring 2002 2 ! (Monika Boehringer) Joelle’s bibiography was accidently dropped from the last three bibiographies. #*! Spring 2009 Past Bibliographies L’amitié (Nicole Simek and Zahi Zalloua) Vol. 16 : 1 Spring 2002 Les poètes femmes de l’Afrique centrale (Karen Bouwer) Vol. 16 : 2 Fall 2002 Les femmes et la création de l’humour (partie I) (Cheryl A. Morgan) Vol. 17 : 1 Spring 2003 L’imaginaire musical au féminin (1950 à nos jours) (Frédéric Arroyas) Vol. 17 : 2 Fall 2003 Mère et fille (Christine Makward) Vol. 18 : 1 Spring 2004 Écrivaines francophones issues des pays balkaniques (Vassiliki Lalagianni) Vol. 18 : 1 Spring 2004 Romancières aujourd’hui : 1990-2004 (Martine Guyot-Bender) Vol. 18 : 2 Fall 2004 Écrivaines pour la jeunesse (Bénédicte Monicat and Daniela Di Cecco) Vol. 19 :1 Spring 2005 Ananda Nirsimloo-Anenden [Ananda Devi] (Rohini Bannerjee) Vol. 19 : 1 Spring 2005 Écrivaines médiévales (Sarah Gordon) Vol. 19 : 2 Fall 2005 Écrivaines de l’ouest canadien (Marie-Noëlle Rinne) Vol. 19 : 2 Fall 2005 Female Recipients of Major French Literary Prizes (1903-2004) (Margot Irvine) Vol. 20 : 1 Spring 200 La Nouvelle (Jean Anderson) Vol. 20 : 1 Spring 2006 Les Femmes dans la société française (ouvrages depuis 1995) (M-C Weidmann Koop) Vol. 20 : 2 Fall 2006 Ecrivaines insulaires de Maurice (Christine Duvergé) Vol. 21 : 1 Spring 2007 Eighteenth-Century Women Novelists (Marijn S. Kaplan) Vol. 21 : 1 Spring 2007 Animation and Anime by Francophone Women Artists (Janis Pallister) Vol. 21 : 2 Fall 2007 Sur la féminisation (Fabienne Bauder) Vol.22 :1 Spring 2008 Ecritures et études de l’endurance: L’extreme contemporain Vol. 2: 2 Fall 2008 (Simona Pruteanu et Karin Schwerdtner) ! $+! Spring 2009 Roster March 2009 ! WIF Roster –updated March 2009 Email address (WIF list): [email protected] NEW ADDRESS Site Internet de WIF : http://users.ipfw.edu/virtue/WIF/default.htm President: Juliette [email protected] M.Rogers, University of New Hampshire. Email: Past President: Mary Rice-DeFosse, Bates College. Lewiston, ME 04240. 207/786-6279. Email: [email protected] Tel: Vice-President: Cathy Yandell, French and Francophone Studies Department, Languages and Dining Center, 1 North College St., Carleton College, Northfield, MN 55057. Tel: 507/222/2445. Email: [email protected]. Secretary (Membership): Marijn Kaplan (from April 1, 2009), "#2$%03#40! *A! (*%#:,4!E$4,-$,#.!$4>!E:0#%$0-%#./!]4:@#%.:05!*A!Z*%07!F#Y$./!O=U=!9*Y!g```Ii/!"#40*4/! F…!imIJgL``Ii=!d3$:+!b!D$%:B4=N$2+$4c-40=#>-! Past secretary (until March 31, 2009) Elizabeth Locey Hampe, Modern Languages and Literature, Campus Box 4024, Emporia State University, Emporia, KS 66801. Tel: 620/341-5520. Email: [email protected] Treasurer: Eileen (Ketchum) McEwan, Department of Languages, Literatures, and Cultures, Muhlenberg College, 2400 Chew St, Allentown, PA 18104. Tel.: 484/664-3344. Email: [email protected] WIF Studies Executive Editor: Catherine R. Montfort, Department of Modern Languages and Literatures, Santa Clara University, 500 El Camino Real, Santa Clara, CA 95053. Tel: 408/554-4056. Fax 408/554 4887. Email: [email protected] Production Editor: Dawn Cornelio, School of Languages and Literatures, University of Guelph, Guelph, ON N1P 1A3. Tel: 519/824 4120, ext 53186. Email: [email protected] Past Editor: Frédérique Chevillot, Department of Languages and Literatures, French, University of Denver, Sturm Hall 346, 2000 E. Asbury Ave Denver, CO 80208. Tel: 303/871-2171. Email: [email protected] Book Review Editor: Sara Steinert Borella, of Franklin College in Sorengo-Lugano, via Ponte Tresa 29, 6924 Sorengo (Lugano), Switzerland. Email: [email protected] Library Circulation and Back Issues: Maureen Perry, c/o Library, University of Southern Maine, 51 Westmister st., Lewiston Auburn, Lewiston, Maine 04240. Email: [email protected] Newsletter Editors: Martine Guyot-Bender and Cheryl A. Morgan Department of French, Hamilton College, 198 College Hill Road, Clinton NY 13323. Emails: Martine: [email protected]. Cheryl: [email protected] ! $"! Spring 2009 Roster March 2009 Directory Editors: Roseanna Dufault, Ohio Northern University. P.O. Box 240 Ada, Oh 45810. Tel: 419/772-2116. E-mail: [email protected]; Antoinette Sol, University of Texas at Arlington, Department of Modern Languages, P.O. Box 19557, Arlington, TX 76019. Tél : 817/272 3161. Email : [email protected]. Website Manager: Nancy Virtue, Indiana University Purdue University at Fort Wayne, 1832 California Ave., Fort Wayne, IN 46805. Email: [email protected]. WIF Electronic [email protected]. List Manager: Gay Rawson, Concordia College. Email: Nominating Committee Co-Chairs: Annabelle Rea and Colette Trout. Annabelle: SFLS, Occidental College, 1600 Campus Rd, Los Angeles, Ca. 90041. Tel: 818/244-0487. Email: [email protected]; Colette: Ursinus College, Collegeville, Pa. 19426. Tel: 610/489-4111. Email: [email protected]. Representatives (regional and graduate): New England and Eastern Canada: Karin Schwerdtner, Professeure adjointe, French Studies, Université Western Ontario / The University of Western Ontario University College London (Ontario), Canada N6A 3K7, [email protected] http://www.uwo.ca/french/profs/schwerdtner.htm New York State (co-representatives) : Cecelia Beach, Alfred University. 4671 Crandall Rd. Belmont NY 14813. Tel: 607/871-2883. Email: [email protected]. Natalie Edwards, PhD. Assistant Professor of French and Italian, Coordinator of French Studies, Wagner College, One Campus Road, Staten Island, NY 10301, Tel: 718 390 3371 Mid-Atlantic: Florence Ramond Jurney, Department of French and Italian, McKnight Hall, Gettysburg College, 300 N. Washington St., Gettysburg, PA 17325. Tel. 717/337-6870. Email:[email protected] Great Lakes: Ruth A. Hottell, University of Toledo, University Hall 5210-D, Toledo, OH 43606-3390. Tel: 419/530-465. Email: [email protected] South: Jeanne Garane, Dept. of Languages, Literatures, and Cultures, University of South Carolina, Columbia, S.C. Tel: 803/777-4881. Email: [email protected] Central and Rocky Mountain: Frédérique Chevillot, Department of Languages and Literatures, French Program, University of Denver, Sturm Hall 346, 2000 E. Asbury Ave, Denver, CO 80208. Tel: 303/871-2171. Email: [email protected]. Western U.S. and Western Canada: Karen McPherson, Department of Romance Languages, University of Oregon, Eugene, OR 97403. Tel.: 541/346-4048. Email: [email protected]. Graduate Student: Arline Cravens, Department of Romance Languages and Literatures, Campus Box 1077, Washington University at Saint Louis, Saint Louis, MO 63130. Tel: 314/935-5175. Email: [email protected]. ! ! $#!