Robot et être humain : la grande cohabitation

Transcription

Robot et être humain : la grande cohabitation
TamaraEscoriza
TélécomEcoledeManagement
23ans
Robotetêtrehumain:lagrandecohabitation
Yaurait-ilcommeungoûtd’obsolescencedanslemot
homme,aupointquelarobotiqueetl’IntelligenceArtificielle(I.A)semblentdésormaisplusprometteuses?Ce
quifaitaujourd’huidel’hommeunêtrecomplexeetmystérieuxsemblesetransformerpeuenpeuenalgorithmes
imputablesàlamachine.
C’estbienlàl’enjeudel’intelligenceartificielle,reproduirelefonctionnementducerveauhumain,maisà
quellesfins?
Larobotiqueauservicedel’homme:lenouveleldorado
DelacommercialisationdupremierrobotindustrielUnimateen1961àl’inaugurationdelapremièreligned’assemblage100%robotiséeen2013,larobotiqueindustrielleaparcouruunlongchemin,ôtantàl’ouvrierlapénibilitédecertainestâchesainsiquesonexpositionau
danger.SilaFrancerestequelquepeuenretardparrapportàsesconfrères,ilexisteunmarchéregorgeantde
possibilités.
C’estducôtédelarobotiquedeservicequelepotentiel
etlesespérancessemblentlesplusfortespuisqu’ellene
cessedes’immiscerdansnotrequotidien.Lescamérasde
surveillanceàdistanceoulesrobotsaspirateursensont
déjàunbonexemple.
Cecin’estpourtantrienàcôtédeNaoetPepper,robots
humanoïdesdéveloppésparlasociétéAldebaranquiinteragissentdefaçonludiqueavecleurentourage.“Pepperestunrobotdeformehumanoïde,bienveillant,attachantetsurprenant”sil’onencroitladescriptionqu’en
faitlasociétésursonsite.Envoilàdesqualitésbienhu-
mainespourunrobot!Desoncôté,NaoestdéjàenexpérimentationdanscertainesgaresdeFranceafind’évaluerlasatisfactiondesclients.
Nouspourrionsnouscontenterdedirequ’ils’agitde
jouetsgrandeurnature.Maisenregardantdeplusprès
Romeo,ledernierdelaprogéniture,lerobotsefaitplus
humaindanslebutfuturd’assisterdespersonnesen
perted’autonomie.Qu’endirontnosaides-soignants?
Entredélégationetsubstitution
Nosordinateursetsmartphonesnousfontdéjàofficede
mémoire.Simpleassistantouréelsubstitut,ladistinction
sembleplusdifficileàmesurequelamachinegagneen
autonomie.C’estnotammentgrâceaudeeplearning,I.A
quis’apparenteàunréseaudeneurones,quelamachine
estdésormaiscapabledereconnaîtredesimagespar
elle-mêmeens’inscrivantdansunelogiqued’auto-apprentissage.C’estlecasdeTensorFlow,deuxièmegénérationdesystèmed’intelligenceartificiellemisaupoint
parGoogle.Acestade,lamachineseraitcommeunenfantenbasâgequitentedereconnaîtrecequil’entoure.
Aforcederépéterilfinitparretenir.
Contrairementàl’homme,lescapacitésdel’I.Asemblent
infiniesaupointdeserapprocherd’unelogiquedécisionnellequisembleraitsansfailles.Elleremplacedéjà
l’hommedansdiversprocessusdedécision.ChezMicrosoft,lespremièresétapesdurecrutements’effectuent
grâceàunalgorithmequirepèrelecandidatidéalparmi
desmilliersdeCV.Etlasélectionpeutserévélerpluspertinentequecelleeffectuéeparunhumain.
1
Toutcelarestebienentendud’unelogiquemathématiquetrèsrationnelle,riennenousditqu’unprocessusde
recrutementseraintégralementgéréparuneI.A,àmoins
quel’onrecherchedescandidatstotalementformatés.
Cequiestcertain,c’estquel’hommeentredeplusen
plusenconcurrenceaveclamachine.Unesociétédela
performancequin’enfinitplus.
Pepper,robotconçuparAldebaran–Adebaran.com
Uneconfianceaveugleenl’IntelligenceArtificielle?
Lerisqueseraitdoncdefinirparcroirequelamachine
estcapabledefairemieuxquel’hommetoutenluiaccordantunetropgrandeautonomie.Celasignifieraitnotammentquelaplupartdesproblématiquessociétalespourraientêtremisesàl’écart.C’estd’ailleursl’objetdelapétitionrédigéepardesgrandsnomstelsqueStephen
4706caractères
Hawking,astrophysicienbritanniqueetSteeveWozniak,
co-fondateurd’Apple,quis’inquiètentdesdérivesliéesà
l’I.Anotammentdepuisl’apparitiondes«robots
tueurs».
Noussommestrèsbienplacéspourlesavoir,chaquedécisionàsesconséquences,positivesounéfastes.Pourtant,aucunemachinenepeutrépondredesesactescar
d’unepart,elleestcenséeêtreguidéeparl’hommeet
d’autrepart,êtredénuéedetouteconscience.Peut-être
allonsnousdevoirenvisagerd’appliquerlesfameuseslois
delarobotique(1)d’IsaacAsimovquijusquelàn’étaient
quedel’ordredelafiction.
L’IntelligenceArtificielleprésenteunfortpotentiel,particulièrementdansl’assistancequ’elleestcapabled’apporteràl’homme.Maisilnefaudraitpasenperdrelecontrôle
encherchantàpoussertroploinsescapacitésetsonautonomie au risque d’en faire le produit de substitution de
l’homme.
2
NOTES
(1)LES3LOISDELAROBOTIQUESELONISAACASIMOV
«UNROBOTNEPEUTPORTERATTEINTEAUNETREHUMAIN,NI,RESTANTPASSIF,PERMETTREQU’UNETREHUMAINSOITEXPOSEAUDANGER.»
«UNROBOTDOITOBEIRAUXORDRESQUELUIDONNEUNETREHUMAIN,SAUFSIDETELSORDRESENTRENTENCONFLITAVECLAPREMIERELOI»
«UNROBOTDOITPROTEGERSONEXISTENCETANTQUECETTEPROTECTIONN’ENTREPASENCONFLITAVECLAPREMIEREOULADEUXIEMELOI»
SOURCES
• «LESROBOTSARRIVENT,COMMENTALLONS-NOUSVIVREENSEMBLE»,TABLERONDEFRANCECULTURE,FEVRIER2015
• «QUELAVENIRPOURLAROBOTIQUEDESERVICE?»,AURELIESOBOCINSKI,LEJOURNAL.CNRS.FR,28/07/2014
• ALDEBARAN.COM
• «VA-T-ONVERSUNETRE100%CONNECTEETARTIFICIEL»,LAREVUEDELASCIENCE,TRIMESTRIELN°4
• PETITION«AUTONOMOUSWEAPONS:ANOPENLETTREFROMAI&ROBOTICSRESEARCHES»,FUTUREOFLIFEINSTITUTE
3

Documents pareils