ⴰⵙⴰⵀⵡⵉ - Asadlis Amazigh
Transcription
ⴰⵙⴰⵀⵡⵉ - Asadlis Amazigh
1 nagif s ils amaziv s udalif ⵏⵏⴻⵙ tfinav غ ا ز ⴰⵏⴰⴳⵉⴼ ا ////ⵜⵉⵣⵉ ⵏ ⵜⵉⵛⴽⴰ ⴰⵖⴰⵣⴰⴼ ⵎⵓⵃⵎⵎⴰⴷ ⴰⵏⴻⴱⴷⵓ ⵏ ⵓⵙⴳⴳⵯⴰⵙ 2964/2014 2 267 ⴰⵏⴻⴱⴷⵓ ⵏ 2964/2014 2014/2964 agezn inu ipuyän »ur iëi amya alley t issicy « bassu » s tvuyyit nnes : -ayyuz nnec ! han mepëa ayd tessend abrid.axxid avaras nna teÏfaëd ar isselcam s mayd igan tanila. vazaf mupemmad g wass 28/04/2010 imsasan d 11 ayersam 2960. ⵜⵉⵣⵉ ⵏ ⵜⵉⵛⴽⴰ ا n 266 uvaë ,s tazedgi n waman ,s unnirs n medden .ur illi mayd igan lutu n usegrurs n tinddam anect ad izdv ca g ugama aha isbuvlu tudert nnes s imassen t izdin d ivezwr.izunks ad izum ca vif s lumn adday imyar imassen n uzenzr(La diffusion).di ddiv ad ssemmectiv ifassen inu d twengimt inu.illa mayd iskar ca.ddiv ad smunv aselmd n wazzan d ucraz n igran nna qenna ad vferv(Louer) .tudert ur ar tteddu xas vif uvanib d ukarij ar tteddu awd vif umadir d ugelzim.cas issemmectay ca iojijn(Les menmbres)imajjeyaln d imazdarn ad yaf arasix nnes .amussu ayd igan asarig(La cause)n urasix.ddiv ad fruv aëail n umvaë.ddiv ad tterv afus n « tunaëu ».ddiv ad ssegmv arraw inu vif udalis d ils n udasil ,igan ils amaziv d udalis nna yusy.ddiv ad svudidv tigmmi nu s iselli d tallavt n tmazirt inu maca ur nniv ad ttuv ad t ssefëiqqicv s imassen n usvuded(La construction) imaynutn.ddiv ad ssetrsv tudert tutrirt(Moderne) d tasnemdant(Authentique).di ufiv araæ(L’âme) inu ujmi(Perdu).di srarv 3 4 asenkd r awn snilv tirra ddev igan aseÏÏa isman adawin d usda ,isman mennaw n iwaliwen zi mennaw n temnain nna ugmev zi mennaw n iseglalafn nev imawaln d u-nna zzerv zeg ivmisn nev tisvunin ittemukkuln s udalis amaziv .ar ssaramv ad awn tenjeq tirra nu .ar imal d ubrimal ivudan i ils d udalis amaziv. rzaf r tterzafv tirra nu i ku amevnas d tmevnast ittehuddun vif izerfan n udalis d ils amaziv di-nna illa/tella d aæ mayd iga/tga. 265 -ad ur tettud adday tsalad zi iwalifn ddev ad tekked vuë i ad ac fkev wiyya. -ar cem snimmirv vif ufus nna yi tefkid. -ur illi usnimmer ger av. 4ggufey ar ittemgulluy.illey as s ufus.temsafaä ids s uzmummey d usirm.ar ittexemmam g ugabir(Le contenu)n tebrat nnes.mayd itturu d mayd ur itturu ?imyanna d tsendubent nnes : « kud riv ad nuv taääangiwin n umizi(Le danger) s umradan n umezdi ,ur ufiv xas abrid ittawin s wabu n tmazirt nnev.ufiv dis ay-nna ur illin g uzur(La surface).di ayd tlula tudert inu .di ufiv asirm inu aha ar ttagugv i twargit.di ufiv tawengimt inu kud kkiv uckiv g tizi n ticka ger ilsawn d idalisn n imezditn.di ufiv tabaynut ur ilin atig.di luliv s uraæ amaynu.di zutfv tudert tamajjeyalt yufn ti-n wi-dda ittiviln is zedvn tibreÏ n ivezwr.di zutfv tudert izddign nna s ar ttewargan wi-lli igan imezdav n tneddam tixatarin.di zutfv is tudert ur tgi s iqaëiän nna da ismuttur ca maca s ik n tudert.ik nnes mriddi itsn imalidn yattuy s tiram nnes igamanen ,s unuddem nnes ivban ,s uälas nnes,s tizzegzewt n 264 .asseoreb nna issetres(Fonder)uwank ayd av ikkan attayn. -yuccel ad tessidf tenbaÏ ils amaziv d udalis nnes s uver6az. -hat ur illi mayd isselmadn cigan anect n ils anamay.ku asuna n uselmd issitimn ils anamay ad izgl asäs(La cible)nnes. -dva ad tzutfd mayd illan g uxdil n tmazivt. -adday srarv ils n iyyu nu hat zund is luliv tikkelt yan. 4sers aäaä nnes vif uyerri : -ttuv tawacult inu.yuccel ad as aznv yat tebrat maca ur annayv 4784 di. -hat illa di-ddag tella tinml t9:;47< (L’école centrale).g imalas ddev d-iddan ddiv ad kkev vuë unemhal(Le directeur) fki t ad ac ttaznv. -waxxa.ur nniv ad afv am; cem.ddiv ad as iniv is ufiv ultma nu di. -ad av yary ëebbi zi uganid.ddiv ac i gruv adday oaynev adabal(L’administration). -han ad çaëm qqelv .han tgid allen n ubuka. -ad ur ttinid abukaä vif wa-dda issuddan s udalis d ils n uwayÏ. -wa-nna ur issin ils anamay nnes hat zund ibuk.ard nemyafa. 5 > 4<<?@?:AB(Rôder) C?> 4Z?C::E(Les boulevards).4wpel ad isduqqer tifelwin .@i-nna s ittey udm nnes ar ittedmu idurar n tallest.fus nnes igezzul.4ls nnes ikucm.äaë nnes ar ispirjdil.(Boiter)imutl(Etre stupéfait),iäuhlla(S’ étonner) ,ur yad issin ma s itterara udm nnes.4@ @ 4<<?> 7?;ä48(La charité) ?!id ad yacr ?!id ad ibbey iberdan vif medden ?!C uzeglal ar t ittenzal(Exiter) ujahjay n tihiritin(Les voitures) tivmamayin(Très colorées) ikecmn zi beëëa n tmazirt.r iseksiw s imeprayn nsent s wassam(Avec jalousie).mer yufi ad yav aävaë nsen,ad imäey taÏfi n tudert nsen.ar ittini i tsendubent nnes : « ;F@ 4CE ; E4<E4 ?!näun ilel s umradan(:e paradis) aha zrin av necni g udvu(L’enfer) !!axxid mer da issenäw yan digsen yan usmun nnes nev yan umyisa(Le parent,le proche) nnes adyali ccarn aæ tisirikin(Les délices) n umekdan(Le paradis) !izurg(Rôder) ger tasukin alley idduhda.agli(L’horison) nnes abnabak(Sombre) ar as iregGel.r 6 263 ittezemzar( gaspiller) akud nnes.ur ittuyaqqil zi tzugi(L’immigration).tamazirt ur dis mayd ittezzer(Déplumer,récolter) ca.mec iwwet ca tamara ard innemrurey(Etre épuisé) ur ar ittekmas xas ca idrusn n uqaëiä.azref as ittesgarn(Garantir) azirew(L’emploi) ur illi g usda(La réalité) mec illa g titcert(La feuille).agerdas(Le diplôme) nna izzer s ivnan ur yad isufir(Ne pas être valable) i umya.isukl(Perdre) timpuddaz(Les efforts) nnes,akud nnes d tizzulya(La valeur) nnes.mecta ayd imuyd(Veiller) far ad imurs(Réussir) g ukayid(L’examen) ar tigira ittuyanna as is ur yaksul(N’ être égal) xas amya.ur yad igi ugerdas nnes xas arag(le permis) n wutur.mriddi anumka(La dignité) nnes ad ivëä tadupalt(La paume) nnes i medden ilan aryabbuh(La pitié).iwpel ad isnikkel(Compter) vif ivië n ibba nnes awessar.imrg(Avoir honte) ad yazä idikl(La paume) nnes i iyyu(La mère) nnes ad as tfek ma s yakka i ucbu(La cage thoracique) nnes aggu .ur as iqqimi xas ad yavey(Etouffer) aperjiä(La gorge) nnes s yan usarif(La corde au cou).irmey ad isseäwel(Exposer pour igan issemni(Le miroir) nnes.illiv t issigg yannay t tbedda dat tdala tessigga ivf i inelmadn itturarn qenyuffer.tesmuvë t s uzemummey.yav usidd g wul nnes.issigg uçençaë zi mumçëi nnes.ittu ma g illa d ma s idda.ipulfu s ifilan ar gennun içevëan nsen.dat E tdala tevëëe ivaliwn nnes alley druv ayd mmegran irbi.tessekjm t s tdala tefka as itsen iwalifn .ffevn devya s usarag.beddan ar ittemnu(Se mirer) ku yuk udm nnes g wallen n wa-yyaä. <sawl ffir E yan ifesti n usvilel : -irvud ac ëebbi alley tufid aramid. -ad ur tettud ad i tessigged yan wass mar ad ttiçiëd ik n twuri nu. -adday ur liv tawuri ad kkev-n vuë c. -yuccel ad i tawsd ad sselmdv acku ur liv <4>;4<(L’expérience) n uselmd. -ur ttuyaqqild ad ttisind i tmazivt mar ad ttemsawa. -ddiv ad ssiderv ay-nna iffern g twengimt inu. -nec hat ur djin as sellav ar di dvi hayyi ar is sawalv d medden zund is t i ÏÏeäv zeg iff n iyyu. -nec ,imarewn inu gan imazivn maca ur nelmid zi tmazivt xas itsn iwaliwn 262 7 ila ffir n tewrut,azda d uwullu,deffir imitar yusin s yiä tixenciyin n useroub,amlasay(La lutte) mgal n umepi n tagant.ur da nettezzeya akæ.id cenni ur tlim g ifassen nnun xas avanib ,alug d tismaqqalin.mayd isman ca d ca ?.hat annayv ten g tneddamt ar ttevëaän iäaën ,ar qqaën nev ar ttehnayn(Assister au spectacle) ,nev ar cemmin ,ven ar ssan,djiwnn aswunfu ur t igin.tuda av tmara d uk°eëfs acku nitni d tiram <uzdig4n ayd gan tirsal n uvurd. -tevçand walu mayd ac inna ca.ddiv ad ssiggev tinml. -asra tadegGat tuvuld s tfanalt(Le goûter) mar ad teddud s vuë umajay. -waxxa. -is tessend abrid ? -abrid ddev ger tewrirt d tinml psiv t. 4man ids alley t issenw i umazir.iskn as tanila as itettey. -mec d-idda « bassu » ini yas ad vif i ixlä. -waxxa. Fajjuy s uj9rd9.idderf ad ilkm ansa n usirm.nettat ayd as igan allen .nettat ayd issuë?ëëuyn aseæty n uzrg iççan <4I:A4J4E(Les sentiments) nnes.nettat ayd vendre) iqadicn(Les services) nnes asl(Sans) n wad isseqdec ca.merday yufi hilli xas yan uxbu di-dda itteffer udm nnes mar ad ur yannay awd yan tiweëviwin(Les signes de la honte) nnes.ikukr(Avoir honte) zeg ivf nnes.ur as iqqimi xas ad icemker(Se donner à la drogue) ard ipuyä nev imtn(Mourir).ar yakka tisila nnes i uvalad(La rue) .ar issuruf azmez nnes.izla asirm(L’ espoir) nnes.ar isemgulluy allen ger wancucn(Les lèvres) d tmiwa(Les sourcils) n tbaëavin(Les belles filles) .inyanf(Etre ouvert) ul nnes i yat tekka tama nnes.iÏfaë t ,ar issemnu(Se mirer) udm nnes g taqqayin n wallen nnes adday imnala(Affronter) d ids.ar iqqaë timitar n tudert nnes.mriddi nettat ad yavey agerjum nnes.nettat ayd as yakkan asirm n tudert nev da ittivil is ar as t i takka.mayd t iæman ?!ur illi mayd t issençmayn(Intéresser) anect asirm.netta ayd igan asafar i tudert nnes ilsan avudwu.(Le linceul)ar ittemmectay ils nnes g imi nnes maca ur ta izmir ad isiwl.ku tadgGat ar as ittebdad tama n uzeglal.dat n wad tezrey ar t i ttav tawla isemmiän.adday iola(Apercevoir) t ar ittekïiïif(Trembler) ,ar ittaylal s 8 261 igenna,ar itettu amnaä(L’entourage,l’environnement) nnes.ar ismuvr(Fixer son regard) allen nnes g udm d wallen nnes amm is ikcm afakan(Le temple).xas ad tezry dat as iÏfuë t.tadawt nnes tga as am tisit(Le miroir).idder vif usirm n wad t yannay.g Au sens figuré le lit,iliclew le tiliclut(lit pour les tapis et les couvertures) nnes ar ittewarga ad t isny i uyyis nnes nnig n tarikt n wuëv.ar ittemmectay ils nnes g uqmu nnes maca mar ad isæeræc(Murmurer) ,ad yini i uqeëëu nnes is illa ,is idder i yan uwatis(Le but),is isul ar ittenyuddu(Circuler) nnig n wacal am ca n uvn(La créature) aæ mayd iga.israr imiq n tudert s twargit d usirm nnes.tga as am titrit issiggan vif s g iä nnes azegrar(Long).tga as avbalu n usidd,tisit n tudert.g wallen nnes ar iqqaë timitar n tudert nnes as yavuln.izuzä(Au sens d’ avoir de l’espoir) ad ids iccur tawargit d usirm maca ur ta yufi ma s isawl.ils nnes izla awal.afus nnes ur ikmis xas azwu.matta ubrid ittekka mar ad ids imyafa.aäaë nnes ar izzikrir(Traîner) ahencar(Des sandales,des babouches ou des chaussures ;an alley lecmn axeëbic n umajay(Le voisin).yufa t ar aë s itteqqel.isers dat as yan icikim(Le plateau) n baddaz. ha iluvz t(Manger avidement).imenïLLa (izemummey) : -zi mayd da ttawevd i tiram nnev hat tamyard ansa. -oniv ddiv ad semsasav tawengimt inu d uvaë ddev .ur igi amalid nnes xas avas (l’isolement).ira taznat issiggin vif ivezwr(L’univers). 4qennef(Avoir l’air moussade) urgaz : -mayd trid ad ttinid ? -tusrm imassen n uzenzr(La diffusion)mar ad ttisinm inevmisn n ivezwr tannaym mayd ittemsarn g tmizar yaän. -mec ur da sawaln s ils nnev aha asin anezwum nnev mayd ten nra ?hat ur nsala asfurht(Le divertissement).da ncella tawuri.da neggan zik.nenzy div s twuri .ur nsala tipllal nev imenäiän.g unebdu ayd da nesfugul s islan d teslatin nnev .nepbibe(Conserver) taysi(Le patrimoine) nnev.mec nessekcm imassen n wi-yyaä hat ad av settun taysi nnev. -amnid yan ay-a. -cenni temyarm avejdm d uhnay g iwalifn id necni ur nessin xas amcucd ass mayd 260 9 -i matta twuri ? -msasav d uselway n tnevvawna ad sselmdv icirran nna ur ta lcimn awtay n usverbz(La scolarisation). -iil mec trid ad ac awesv s iwasn isensgamn(Proposé pour les aides pédagogiques). -ur nniv ad afv amm cem. -ad ac ëelv itsn iwalifn . -waxxa.id ur ikki « bassu » zi di ? <ettey s iggi n tewrirt yan : -hatin iqenzo di-n .adyali da çaë c itteqqel. 9r yufi xas ad ids imsafa iddev iksu zi uvadis(La mauvaise intention) : -ffir uzal ad kkev vuë m. -waxxa.ha-yyi ad aë c qqelv. -s ay-nna ttemmeclawv ad kkev vuë m mar ad i tessenod mayd skarv. 4ggufey tawrirt .ixl vif « bassu »aha icmummep ( izemummey) : -valv is veneëv (Egarer). iÏãa t « bassu » : -is tellid-n g tgemmi tumlilt.di ur illi uvenë.asanf nna tekkid ad ttafd imdukkal nnec lumn adday afin is ur dic llin imenin. -ad av yary ëebbi zi uganid. usées).anelli(Le cerveau) nnes ur ar izzaä xas ixmmimn.igGed ad iëçm i ils nnes aha taxem(Mordre) t.ar izmuçul(Avancer son pas) dat as ,tama nnes d äaë as.tga awum(L’axe) n tudert nnes.xas ad t i tenmili inzv t uçug(l’attraction) nnes.ur ar ittafa ad innaëçm.tenbä ajanig(Le corps) d uraæ(L’âme) nnes .ur yad igi dat as xas amefkan dat udakir(L’idole) nnes.ar ittentag(Au sens de sautiller) ul nnes s umdudz(Le fait d éprouver une grande joie).ur yad igi tudert nnes xas tawargit nnes.adday imyaway(Aller parallèlement) d ids ar t inezzev illif(L’odeur) nnes alley da ittivil is as isiwl.ils nnes ar ittemmectay maca ur ar ittini amya.ira ad t izul maca ictm(Ere ramené en arrière ) as ufus..ar sseflillint(Briller) wallen nnes alley qeëqcent(Eblouir) as tiÏÏawin nnes.ar isdulfu(Tâtonner) dat as ur da icettey ansa nnes ard as yatm g ubrid.yav usidd g wul nnes.indudr(Etre déclenché) waf°a g tasa nnes.xas ad as intl ivenbr g tallest.mriddi twargit adyali immuttey s ubevrar(Le fantôme).kud ittekmaä ar imÏÏey taÏfi n tayri itteyaäën(Etre mixé) s usirm(L’espoir).imyar ad iddu g 10 259 usanf nnes,ad as ipaääeë.imdudey(Etre secoué) as wul kud ar aë s itteqqel.ismuvr allen nnes g uzeglal(Le boulevard) ittumermuän(Etre très animé) s imezrayn.ur isuÏÏef(Ne pas croire) allen nnes kud t yannay tecna vif yat tevmamayt(Très colorée) n tihiritin ar ttemsawal d bab nnes.iqqen tiÏÏawin nnes day yunf tent vif usda issenäafn(Endolorir) ul.yaç ad isuqref(Crier) maca ur izmir wawal nnes ad iffev .tbedda as taseprizit(Ce qui encombre la voix) g upeëjiä(La voix /La gorge) nnes.tettel as tallest.ixsy usidd maca tendudr(Se déclencher) div takat(Le feu) g wabuä n urak° nnes.ittinäaë(Reculer).ur zmirn ifadden nnes ad asin ajanig nnes.yudy(S’adosser) yan uvrab(Le mur).ur izäaë ad iffer imÏÏawn n ubiytel(La déception).ar smiqqint wallen nnes s ifesti.izla(Perdre) tawargit d usirm. nitni ayd as igan ievëan n uzurn n tudert.nitni ayd igan izikr n timiÏ(Le cordon ombilical) t izdin d tudert.ur yufi ad isyirf(Pleurer à haute voix) dat medden.immectey as uäaë .yutm i medden,i uzeglal,i tnadamt(La ville),i usidd d iniln(Les ignugey(Dégringoler) ar azddir.imgulley aë s « bassu » : -xaë ac ad tecce. -ha-yyav vuë ëebbi. -necni nemyar ad nezrb g twada nnev. -id necni ayt uavaë hat iÏemna ubrid nnev.ur llin gis itnan. -dva ad temyard s ëebbi. 8ud izgr(Traverser) askaÏÏay nnav yufa ivf nnes g ubreqqa nna kkan medden vzan s ievëan nsen ddaw n tenbaÏ n usdarray afëanLiL.izwar t div « bassu ».adday lecmn ca n uvayan (Le virage)ur ar as ittebag aha ar iÏffuë idrizn(Les traces) alley n iffev g tinml.iola « tunaëuç »ammas n inelmadn nnes itturarn kenyuffer(Sorte de jeu pour enfant).illiv tannay allen nsen ttin s tewrirt temgulley aha tezmenzv( tezmummey) day tmun d usanf iggufin s tewrirt .illiv nmiqqiën tunf ivaliwn nnes alley druv ayd mmegran irbi.ttun ivfawn nsen : -man zac ? -ha-yyi sulv di. -mayd trid ad teskrd ? -ad iliv tawuri di. <emdudy s umdaz : 258 11 udm n « tunaëu »ger wallen nnes.idma t ar as ttirir mar ad yady acbu nnes,ad yisil i uawan n wul d tasa nnes.mer yufi ad vuë s izdv .ad ur is yaÏÏu.nettat ayd as igan taznat(La fenêtre)vif umsutey(L’entourage) ddev.nettat ayd as igan asirm .yuccel ad vuë s ikk kuy ass.tudert asl n wawal nnes ad ttemsis.ifulky wansa maca asl n tesmunt n tudert hat ur inni ad imy taÏfi nnes.imseqsa d twengimt nnes : « i mani titrit ? »irura i tsendubent nnes : « iddel t usignew.ikka uzebdar ger i ids.nedda nec ids g iberdan imsadavn(Parallèles).ur sar nemyafa.man imci dda as tteggav ad t i ssuffv zi usaris nnes nec dda mi cetmn ifassen ?!meqqaë riv ad t jjenjmv ur aë s ufiv abrid.ma mi zmerv ad t i skerv ? ».ur ikki cigan n ukud alley as ivëa usmun nnes ad incr mar ad avuln .ur yufi xas ad t iÏfuë meqqaë as inna ad ddun s urwas.ur djin ipmil ad ikk ddaw ufus n cra.maca s uulley(Par nécessité)hat iga amm udagir(L’otage) nnes.yajjuy « bassu »askaÏÏay s udraf id netta s tamhennwat(Lentement).igGed ad icce aha inneqlulley(Se renverser)day couleurs).ivebbez(Se plonger) g tallest ger isek°la n taddant(L’olivier).iëm i wugguy(La digue,le barrage).ckukän(Accélérer) imÏÏawn irzagn(Amers).isuqref ar ikkat acal s tdupalt(La paume) nnes : « ;ax ad ur iliv amur inu g tudert ?!matta ubakiä(Le péché) lli skerv mar ad ttuselquv(Etre puni) imci ddev ?max ad ur iliv arasix(Ce qu’on gagne suite à un travail) inu g tmazirt ddev ?max ad ur iliv tizzulya(La valeur) nu dis ?max ad ur iliv anumka(La dignité) nu dis ?matta uzuä(Le mal) nna skerv mar ad ur zzerv(Déplumer,récolter) xas agand(Le mal) ?max ad i iämmes(Gifler) uratim(Le destin) kud itteyanf(Au sens de s’ouvrir) wul inu ?max ad i isgunzr(Faire saigner le nez) kud riv ad cäuv illif(L’odeur) n tjeddigt d wi-n tudert ?max ad i tavy(Etouffer) tallest kud riv ad kemsev amur inu g usidd ?ur liv tizzulya nu g tmazirt inu.;a s riv ad ttiv udm inu ?ur i iqqim xas ad vzev isemäl inu.ur yad giv xas amttin iqqeln s umäal. »r isyirif alley zwant as wallen.yudy taddant ur iëi amya alley igna unudem acbabn(Les cils) nnes.ar isbuxrur.s ivnan 12 257 as yunf allen nnes vif yan uäeëwi(Le vacarme).iqqen ten div .ur ipmil ad yacy g usda ddev irzagn.issici t uäeëwi.yufa ivf nnes nneän as medden .ief(S’exclamer) imseqsa d tsendubent(L’ésprit) nnes : « mayd ran widdev ? ».iseqsa t yan urgaz : -mayd teskard di ? -is ur i tannayd ? -i max alley tgend di ? -ur ginv.ini ukan mtenv. -man imci dda temtend aha tsuld da tsawald ? -xas ujanig ayd ittemmectayn id uraæ hat issef(Extraire). -matta wawal n ipyaä ttinid ? -max is ur ipuyä wa-dda ur issin ibä ger twargit d usda ? -ncer, ncer, hat nra ad nessewu taddant. 4ola amadir g ufus n uryaz : -valv idd is da teqqazd isemäal i umttin am nec. -ncer a memmi ,ncer hat teswid ca isduhdan. -ur swiv xas imeÏÏawn. -ad ac gin anaë issemvayn anlli nnec a memmi. ucbu uvãir (Harcelé).aça(L’étendue)ddev ar ittebzar(Diffuser) tawargit. 9r yuci s umya alley idma yat uprrapru(La villa)nnig n yat tewrirt issiggan udm i ulmu.idma yan uyalas(La ferme)mi inne ufray .idma ammas nnes « tunaëuç »s uqelbus n teslit tney ayyis ar tpewwaã ger waddagn n uzenbuo.ar tesvilil imitar ugridn(Apprivoisés) .ur yuci alley islla i usgurru(Le cri de la tourterelle) d usqiqqey(Le cri de la perdrix).iffev ifesti d twargit nnes : -axxid açawan n ugama ay-a! 4sawl as “bassu”s unya azemnan(Au ton sage): -ur yaksul uçawan ddev d ueëwi n tneddamt.wa-ddev ar ismentas(Provoquer)izenzifn. 7usmn.ar svililn içiëi isetfaln(Charmer).ku yuk imsawl d twengimt nnes .ur ikki cigan n wukud alley sellan i tuqlat(L’écho) n yat tmawayt.tuzn t yat terbat zi tqissat( Le sommet de la montagne).issilew « baddu »imejjan nnes.tabrat n waraz(La tristesse)tukm abu n wul nnes.imyanna d tsendubent nnes : « adyali da teqqaë i usmun n tudert nnes ».s uperji usdid tessemmecty ul nnes.yav 256 13 .tbag as tinml.yucz « tunaëuç »ammas n twinset n inelmadn .mer yufi ad ikk vuë s kuy ass.mer yufi ad ibedd ad as yazn azan n içëi nnes .izemummey i usriz(imendi izegzawn cigan).imdudey i usbijjey n iga.yucy s ibä illan ger uçavaë d udrar.isul udrar icbber g taldrar mec as illef uçavaë nna gis ar tettinäaë(Reculer) tizzegzut dat tiweëvi.ur yufi xas ad iÏfuë asmun nnes.ur vif s ixliä alley ar ttepmimiän ifadden nnes.imyafa d usmun nnes g yat tevbalut .iqupey(iswa cigan n waman)iddev icpf as uperji aha ivejdm nnig n yan umddargu.issing allen nnes g icagagn.isfirnen (izmummey) « bassu » : -iwa mayd tufid i twada ddev ? -amcucd içiln ay-a.asafar n tudert. 4svilel idurar ibeddan amm uzebdar,ilmatn illan ammas nsen : -ur illi mayd yufn adrar.iil yuf açavaë s iiëi nnes ifjjijn .ansa ivudan i upewweã.ansa inteln i usegrurs(Le fait de produire un bruit strident) n tneddamt d imassen nnes.avaë isselasn(Rendre calme) izenzifn(Les nerfs) iÏeççemn . -han amradan(Le paradis) illa di g tmazirt nnev.ur illi mayd yufn amradan n ëebbi.ivimi amm wa ar isfewwaj vif 4zzicrir(Traîner) iwerzan(Les talons) nnes .inneocucm(Etre très épuisé).ar itteddu ur issin ma s idda.aqeëëu nnes icna.asurif nnes iay.apeëjiä nnes icpupf.timigga(La bouche de l’estomac) nnes teqqen.la ar ittaxm(Mordre) izenzifn nnes.anelli(Le cerveau) nnes ar ittelley ammas n tillas.idma ivf nnes am ubaxxu(L’insecte) nna ur pmiln medden.ar asn ittatm i ubrid.ar iregGel 4 iëi nsen.yucy is ar qqaën tifiras n ufuvl(La tristesse) d ubeytl. C ukud ddev aqmammaë(Très étroit).ioayn tigmmi n ibba nnes meqqaë ur ipmil ad isduqqeë(Frapper à le porte) tifluyt nnes.tesvuy iyyu nnes kud t i tannay aha tewwet agejdur(S’égratigner les joues ou frapper les cuisses à la main) : -ma c yavn alley bzint ac wallen ?! Futm i iëi nnes uif : -Pas muydv(Veiller) cigan. -ma adday ni tekkid ? -xas vuë yan usmun inu. -tesikkid av afus(Expression qui veut dire faire peur), valv is teddid ad tenäud ilel(Traverser la mer). -;a s riv ad t i näuv id s wafriwn n waylaln?! 14 255 4kcm agaji(La chambre),iveëëeä vif uhiÏuë issan nnig ugertil.tverbez(S’accroupir) iyyu nnes tama nnes aqeëëu nnes ger tdupalin nnes : -max alley ur i ti tennid ? -ttuv. -tezrid i g tizi n ticka ur ssinv mayd seqsav wala ma s ttedduv. -hat awd nec lliv g tizi n ticka.ur yad ssinv ma s tettiv udm inu.ur yad ssinv is dderv nev mtnv,is lsiv timelsit n ufugl mid avedwu . -matta tixnnubas(Les ruses) nla ?afus ictm. -ini yas i umvaë ad izzenz asmn(Le lot,le terrain nu) nnes mar ad afev ma s ssav ansa g uveëëabu n tzugi. <essepred tayjayt(La joue) nnes s waskarn nnes : -a ayd i yavn. !ad as t iniv ad yavy agerjum nnes.hat ur inni ad ibäu d wacal xas mec imtn.ad as t iniv ad yazzuf(Se suicider) iddu g yat tikkelt aha xas netta ayd igan igejdi n unrar ddev.mec idda ad nemtn s ufu(La famine).ur viv ad as t iniv. -heyya ur i iqqim xas ad azzufv.ur yad pmilv ad kkev ddaw umalu nnes.tamart ur asafar tama nnev .dvi mec ur ssin warraw nnev i ca hat zund ur ssuddin amya. 4lley « baddu » s uqeëë nnes : -tevçand .usun ayd igan apddim n udabu(Le savoir ou la science est le socle de l’autorité). 4cty « bassu »ma mi islla g timezgida : « id aksuln wi-dda issen d wi-lli ur issin ? ».iseksiw uselway g tifiras n « baddu » : -zeg waskka ad ttilid tawuri. -zi mantur ? -zi t<?;>4:< tis-tamt d uzgen ar attayn n tamrilt(L’heure) tis-snat ffir uzal.id nemsasa ? -awal ibbin . 4svilel « baddu »tiffelt tasggant,anegmirs d imassen yan am; uvanib d ukarij .izemummey alley yufa amak i tudert nnes.yuf ca bla ca.mecta n yuk ila tawuri s ubnnen(Gratuitement)mar ad iççençu agayyu nnes is ila tizzulya.mzuln s tiëvi.imun « baddu »d usmun nnes s tizi n imnayn .g usawn ar isarkat( Haleter) uorrim.ar ittemmeoafar ad issikl « bassu » nna t izwarn s yan usatam ur ivzzifn .aday yufa ca n ufvul ar ittebdad pma ad issigg mayd illan aë as.iger allen 254 15 -ay-nna ttelmadn warraw n medden g wansiwn yaän.nra ten ad isin ca dat n wad ddun s tinml.ay-nna gis illa ca n uvabir sselmd asnt . -id awd tafëanLiLt ? -i max uhu ? 4sawl « bassu » : -kkan id bapllutn nnev ar sgufsun akurat mar ad ur av izemmem g tinml n umugaz dvi ar nakka aqaëi mar nesselmd arraw nnev ils n umezdi ! 9r injiq wawal ddev 4 umevwan maca issenpuffer anuvjf nnes s ufernes(Le fait de faire semblant de rire): -mer av ssevëin id bba nnev nev id bapllutn nnev adyali numç tisura n tenbaÏ nnev,adyali neÏkem(Embéllir)udm n tmazirt nnev.hat ikka yan zeg imendah n umatav n ufuley ar ittekka vuë nnev ar av ittini : « wwetat vif tmazirt nnun ».adday yavul s « fas »ar ittini i imezdav nnes « ssevëat arraw nnun ».iddev ira ad amçn tisura n tenbaÏ deffir ufuly aha ssitmn av necni.hat awa kkan id bba nnev d id bapllutn nnev gan ivendifn .uma mer ssin di-dda illa uvabir(L’intérêt) nsen adyali ur nnin ad sgufsun akurat mar ad ur ittezemmam arraw nsen g uverbaz.ha-yyav dvi nk°eëfs ,nella g tmara .ur nufi awd da ttasi tamart ar isemäl.ay-a a mi lemdv zeg imi nnes. <eskukkey(Soupirer) : -ur c iqqin xas ad tfekd tidupal nnec i tilffav(Des ampoules à la paume). -mec i ÏÏafn ad i sselqun s uskurm(L’emprisonnement) iddev qenna ad i mulsn(Accuser) s usselku (Le mépris) n ugerdas n uwank(L’état).mayd riv ad skerv i uratim inu ?.acagag(Le sommet de l’horizon,l’horizon lointain) inu illas.aters g wul inu ur issin i ujjujey.ibexsa(Les fissures) n unlli inu ur ssin i tvuni.mayd riv ad skerv i uoenda(Le mauvais sort) nu ?han medden da zzenzan igran d tgemma nsen mar ad afin warraw nsen ad näun s didda tella tizzulya d unumka id di hat ur illi xas ukuo(L’infamie) d tirizza d uxub n waäu. 8ud isawal ittadr i wallen.ar teqqaë nettat g tifiras nnes utul n waäu(Expression qui veut dire être dans l’embarras). -xxan i itnan(Expression qui veut dire être dans l’embarras) zi mayd luliv.psiv ilamidn(Les leçons) alley wepelv ca ur t i xëiäv(Expression qui veut dire ne rien gagner) amm is ur vëiv.yuf i wa-dda 16 253 issanun ifassen nnes vif ugelzim.ad irar meqqaëd xas ma s ittekkes fad nnes.id nec ur yad giv xas agudey(Le tas) n uksum d tadunt.agerdas nna zzerv(Au sens de récolter) ur yad igi xas acwaw(Le mouchoir) ma s ttesfaäv imeÏÏawn d uxyul(La morve). -d ac isrirey(Faciliter) ëebbi tudert. 4774:?F <4P<: -mayd nga alley itturtem vif nnev ad netter amalu n wi-yyaä ?max ad neddu s vuë sen am iweränasn(Les serviteurs) d isemgan ?max ad neslv g tmizar yaän amm is ur nli tamazirt nnev ?max ad ur nili s unumka d tizzulya nnev g tmazirt nnev ?mayd av iæman ad nec ijanign nnev i iberslamn ?mayd av iglin(Obliger) ad neg imessuyn nnev d iperfucn(Les jouets) as ttepurjujn(Jouer) iderjajn(Les vagues,les ondes) n ilel xas aratim ?mer tufi tinigemt tagm udi i tmevëa.ur jacav(Détester) ad dderv g uburz(La fiérté) n tmazirt inu.ur nnarzv(Au sens de convoiter) ad iliv abavië(Tout ce qui porte un signe de richesse) vif ivië n ca.ur riv xas ad dderv s walik(Le salaire) inu,ad myawayv d uswir(Le niveau) amazdar n tudert s unumka d ufin ig°m4mE(Les membres) n iwanikn ijgeln(Etre en haut) ad t svin s utig unzif(Au prix cher).tudert nsen telzey(Etre en bonne santé)s tiram izeddign ,s ik(La façon,la manière) n unuddem,s waäu ustiy(Filtré) nna da sellexsiyn (Respirer),s twuri izunksn nna da tteggan.ur igi umalid nsen xas ay-ddev n usidd nna ur ta ikcim tigmma nsen.ur illi mayd yufn tudert ddev mer beddin isutar n usidd ,mer ikki ubrid azurar g mayd igan tivmeët.ur yuci d umya alley yufa ivf nnes dat tanvvawna.izul aselway nnes s uzmummey : -is temyard cwi? -ur ta viv ad aggev(Témoigner) vif ivf inu. -mer tgid asfazzaä(Le désobéissant) adyali iger c uvejbab(L’escroc) nnav g ilel nev asif.ad ur imiq ad ac iëewu wansa ard ur ttivid ad t i teffevd. -içië ëebbi mayd ittini. isegm atagir n umyanam.ddun alley ssiggan afital n uselmd.inna as uselway : -nedda ad nzemmem wi-dda ran ad vëin zi dvi. -mayd tram ad asn sselmdv ? 252 17 yan ulutim(Le tas) n wacal aquëë abelbas(Le gris) nna ittudzan vif udaris(La rangée)n ipniyn d tepniyin(Des poutres en bois).ku axeëbic issigga udm i umazir d ufray.il g yat tivmeët ay-nna mi da qqaën itsen imazivn amaylal igan asnfey(L’abri)n uctal(Le bétail)lumn (Surtout)g imir n tegrst.ila div g tivmeët yaän yan ufital dis astes i imitar(Le pluriel de amudar) am; uvyul,aserdun d uyyis.ila afital axatar n inebgawn .netta ayd igan udm n uxeëbic .afital ddev uvzif ila iseksal(Les fenêtres)d ticenba ( Trous pour aérer).xas iveëman ayd imzarayn d ixeëbicn g ik n tiski.nitni lan g ku tivmeët aweddim(La tour). ger asn llan ifital nna g tteffern medden asggiri nsen zeg imendi ,azatim(L’huile) d tamment d wudi.awd ixeëbicn lan ifital n imendi g wammas n tgemmi dda ur lin tifelwin .xas yan useksl ayd asn igan azadf.awd uswir n tudert ur immezgal cigan ger medden .ccarn awd timelsa.mriddis bäan acal ajmu ad ur ivil ca xas illa ammas n wamun unmlalay(La société socialiste).tiram nsen gant tigamanin ur ten ikcim ukruran(Le chimique).tudert nsen tella g ijjeyal.ur t ufuley(L’indépendance) d tiggurga(La liberté).ina as ad i iëäl ma s izzenza asmn ard as t fruv. -hat ipemmeq(Ne pas consentir) ad izzenz acal nnes.ad as tetterd ad issenser(Enlever) ilm nnes ur inni ad yagy id ad as tinid ad izzenz yat tardast n wacal nnes hat amm is as tennid bäu ger ujanig nnec d uraæ nnec. -id ad nessifif igidu(Le sable) mar ad nedder.han medden aæ da zzenzan igran nev tigemma nsen mar ad afin warraw nsen abrid ittawin s urasix nsen.abrimal(L’avenir lointain) n iorrimn am nec ur illi g igidu wala illa g iselli. -igidu d iselli n tmazirt ddev ayd gan tirsal d upmmaë nna xef iva(Dresser une tente) ibba nnec abergn(La tente) av igan asenfey(L’abri).netta a xef iswa auv(Le sang) nnes kud itturtes(Se blesser) s ugari(La balle d’arme) n ubeëëaniy afëanãiã.ur as yabub (Il n’est pas possible) ad izzenz meqqaëd xas yan ukeärur zi tmazirt acku dis ayd isyafa annirs(La sûreté),dis ayd ittafa aswunfu(Le repos) nnes. -d iswunfu iqqim av unezwum(Le souci) necni!.ma mi isufr ufuley mec tezla 18 251 tsuta(La génération) nnev abrimal ger uçelfeë(Le chômage) d ucemker ?ca n ufuley ur illi mec nga g tmazirt nnev ibeëëaniyn,ar nseksiw s tisirikin g tdupal n itsen neqqim necni ar nezuzzur azwu asl n awd yan uvabir(L’intérêt). -iwa mayd ac ttiniv a memmi ha cey ha netta.ini as t s udm usrid.hat mer ufiv izebyan d itlan(Les bagues) n wuëv ad ten ssefsiv mar ad thekkecd tasarut n ubrimal nnec. 4skukkey : -ssenv mayd illan.ssenv is iga wul nnem avbalu n imeÏÏawn.walu mayd nniv. 4sduqqer ca tifluyt.tseddencer(Se lever subitement) iyyu nnes mar ad ttanf.ikcm urgaz ilan tazrut(Longue barbe) tumlilt ilsan taqebbut taferqact n taäuï d ikurbin(Babouches) iweëavn.yasu dat n wad yini : -azul fellawn. 7 ivnan as as irura uorrim.yucy is umvaë aha ismuvr t s wallen umsidn(Aigus) day ivejdm mnid as nnig n tecäift yady tasumta(L’oreiller).yudr uorrim i wallen nnes,ivbbez g uzra(Le passé) nnes.g usemnu yannay udm n titrit nnes ddev.zi useksel(La fenêtre)iola tacaka(Le sommet de la montagne). 4fka asn urba alley ssirden.imgulley « bassu » s usmun nnes : -fkav tisila i ubrid. 4ncr « baddu » s ujurdu.izemummey ad izutf tamazirt ddev.ibedda dat as udm n « tunaëuç ».isawl as urgaz : -Qan imcli nnun qenna ad çaëun iqqel di. 4ttey çaë s « bassu »s uzmummey : -i mayd itsettan imecli nu ?ad ur ttasid tiremt inu vif ivië nnec. Fusy « baddu »aqeëwac nnes.isawl as urgaz : -mec ur teznnend ca zi dis zri t di.hat ur inni awd yan ad t iccenfcu(Fouiller). 9r yufi xas ad t izry mar ad issefsis agGa nnes.iÏfaë asmun nnes.issinneg allen nnes g ixerbicn.yufa is mmeswan g imc n tiski.ttuskan akk° s iselliwn icenkern ,immeslavn s tallavt tazegGavt .yannay is tabäant(Le plafond) n ku tgemmi teslv zi äaët g iggi n tewrirt nev asggisi n udrar ,is isriry ad t yacl cra.yannay vif tabant itsent tfilal(Les jarres) issufuvn aggu s igenna d itsent tnibba issekcamn asidd d waäu s ugensu.tabäant nettat ur tgi xas 250 19 bêlements)d usmuhey(Le beuglement)abu n imjjan nnes.icty tawargit nnes ifulkin.izmummey.isella i umussu n urgaz d warraw nnes.ur issin mantur ayd t iqëä unuddem.ibedd aha ifs tacäift .ur ikki umya alley yucz awal n « bassu ».zi tcenbit ivëa as aha isemdr as ,iddu yanf tifluyt nna ur iqqin s tyeffart(Le cadenas).izemummey « bassu » : -tifawin. -tifawin. -is teswanfad ? -ur uciv d ivf inu ar tiffut. ixl vif sen urgaz : -tifawin. -tifawin. -ma mec iga unuddem n di ? -iga asafar i tudert. 4sers iqcucn n watay.vejjeën s ubadir(Sorte de pain) d wudi ifsiyn.s tegmimin n watay ar zzeruyn tuffaç n uvëum.ur ikki umya alley isers urba ameLkan yan ufzul (Un grand plat de terre cuite avec un pied en bas et au centre)ikkarn s uberkukc .ar ikkat « baddu » alley idjiwn.ur djin imäi uducn amm tiram icceän zi umradan nnes mar ad ttav g udvu.ispippey umvaë : -app a tudert ar takka i ca tekkes i ca. <sers tmercilt(L’épouse) nnes dat as amnnas(Le seau) d umeqëaj.teffey as aman illudan(Tiède) ad issird.isfä ifassen nnes s tsamest.ar iseksiw s uorrim zi ddaw wallen.imseqsa d tsendubent nnes : « r ;antur ittawv waddev zi udusku(Le plateau en bois) nu ?hat ila tamart ma s itteqqel ad inyuddu(Circuler) vif udasil nnes ?ar mantur ssutcev argaz ilan tamart am nec ?ar mantur tterbuv agGa isttuln am wa nnig n tadawt tuksist(Fragile) ? »4seciccey(Dire icc :hélas) : -icc !a tudert n tudmawin.nekka ar nettefëaä anrar nnev s tmira nnev mar ad naf ca n ufnuz(Grain) tveççan uvban nnev far ad neckubber( Monter en s’attachant par les mains) g tudert.ur nudji mayd nesker bac ad nedder day nepäu acal d tgemma nnev.nkeëfs,nkenfr(Confronter),nesnekmr(Subi r) bac ad afin warraw nnev acal nna ttessun.a ayd ikkan vif nnev.nekka ar nettawv i ipelfas(Les herbes) am imitar(Le pluriel de amudar) iddev illa 20 249 uzirz.ar av igelley usdarray(Le colonisateur) afëanãiã ad nesmutter iderran(Les glands) i ilf(Le porc) nnes meqqaë nesyirt(Manquer,avoir besoin) avëum nnes.isenyif(Préférer) ufëanãiã ilf nnes vif nnev.yuf av umudar nnes iddev ila azrf uggar nnev.dvi ur ar tesnimmir tsuta ddev aswir n tudert g tedder.tufa tisirikin ggudint aha tennarz g igenna.tra ad teggafy asl n tiskkilya(L’échelle).arasix illa nnig wacal xas ur t annayn medden n uyjar(La période) ddev.ar ttewargan s igenna meqqaë ur lin afriwn. r issumum uorrim ilufa irzagn.ur yufi ad as ibbey awal.isdr(Baisser) i uqeëëu nnes.iwaliwn n umvaë ar as ssavn afäaz(Expression pour dire vexer).iëçm urgaz i ils nnes bac ad icweä (Fouetter)iwi s iqunj°ellan(Qui ne s’active pas par paresse) : -u-nna iran aburz ur ar ittepeççaë(Flatter) abeëëaney nna nepuf(Chasser) zi tmazirt nnev s uldun(Le plomb).hat ur inni ubeëëaniy ikkan ar av isselku,ar av issesmg ad izrk(Respecter) wa-dda itettern aryabbuh nnes.tamazirt nnev nna nesrar s -necni hat da neggan zik mar ad nenzy.xas ad ifafa ufullus ar nettanf allen . -walu mayd yufn tamyirt ddev n unuddem.iv ira ca adawis(La santé) ad ur imuyd ard izry azgen n yiä. 4ssefë as yan uzaw n watay.yucy s taÏfi nnes.issird g tkirwant.innebdr aha iddel t urgaz s yat tecift yaän day iqqen vif s tifluyt.iylilz « baddu » g usan nnes.ilcm t usbuoluy(Le hurlement)n wuccen d ushubb n iyan.meqqaë inneocucm(Etre épuisé)ur mmesselavn wacbabn nnes.ar icëubbuc ger imzazn n twargit.izrurq dat as udm n « tunaëuç ».nin iysan ,yusy netta avanib nnes tusy nettat akarij nnes ar zziziln iysan g yat tiffelt taseggant.unfn imawn nsen .ar sukfusn ik°elwan .timeqqa n ivman ssenfelnt asggan s uzegzaw.ufan ivfawn nsen ar svililn tifelwit tamaynut ismeëvan isman mennaw n twinas n iwetman d tiwetmin .netta ilsa taqbbut nnig uqeydur d uçnnaë d ikurbiFn d utarci(Le turban).nettat telsa taqeydurt ddaw ubruv(Le caftan)d ucerbil d tsenbniyt d uoebruq.iorurn iddev mcebbarn s ifassen.ifafa aha ittu ma g insa.s wallen iäuhllan imgulley s tiynna nnes.kjemn isbihrirn (Les 248 21 azeqlao(L’habile) ad tedbend (Epargner)cigan n uqaëiä.hat di ayd igan tamal(Le fondement)n tudert nnec mec trid. -max ad ur iriv ? -mayd issen is tbeddid vif upddim(Le socle) açmammaë(Le puissant).ig tsersed aaë vif yan urahic(Toute chose fragile) han ad terdeld g yat tikkelt.ip tgid ca n ucental(Le gaspilleur)hat ur sar tbervicd(Gagner). -ad i yawes ëebbi ad snekmerv(Subir)asaris(Le statut) inu amaynu(Le nouveau). Afir watay nna mi issemra urgaz isers yan urba axatar tazzelfat n ufdduç (seksu n tumçin) ,inna as urgaz s uzmummey : -iwa zourrey (Retrousser) . 4nmala iswi yusin tazzelaft aha yusy tavenjawt n ukccuä.yav vif ufecku ar yakka i udis nnes alley ibzy aha yuvul s tattayt .iqqel s waman illuddan ad as kkesn tadunt iqquën vif iäuäan nna illev.isawl as urgaz : -snilv ac ëebbi mec ur tellivd tazzelaft. -ad ac nyigint.s ayeë inu.ur as ufiv. ivnan tra mayd t ittepäun.tamazirt nnev tga av abaynu(Le trésor),yuccel ad nepbibeä(Conserver) tasarut nnes.tamazirt nnev taäfuä am tamment meqqaë ur av tefki xas iceäëan(Bitume,goudron).tamazirt nnev tga av am ujeolallu(La balançoire) ar av tezuzun(Bercer).yuccel(Il faut) ad ur t nesyar(Evacuer) mar ad sis purjejn warraw n wi-yyaä.tamazirt nnev tla tabupricit(La valeur majestueuse) meqqaë ur tgi i itsen xas isemäl.u-nna izugn ur sar illi s tizzulya.s uuv nnev as as nevma ayrri(Le front) d udm d tadawt nnes.yuccel i tsuta tamaynut ad as tessird aqmu s tidi nnes.acku illif nna da nceÏÏu g tmazirt nnev ur ili amzund(L’homologue).aäu nnes iga av azurn(L’énergie) nna issemmectayn(Faire bouger) uraæ nnev d ijj(L’arôme) nna da yakkan i tudert nnev yan umäa(Le goût) immimn.tamazirt nnev ar tessirid udm nnes s unaë,ar ttesadad s tafuyt.ur da ittacey s umarg nnes xas amezwag.hat s fad n tudert as nzug kud ar av ineqqa uzirz zi yan waey ar av ikkat usdarray zi wa-yyaä.tanmmirt i ëebbi vif ulwa(Le présent) ddev.illa unnirs d upeäën(La paix) xas wa-nna ur irin ad 22 247 idder g uswunfu.ggudint tsirikin ur id am uluma(L’ère) lliv g ur nufi awd atay ad t nsew.ar nessumum aberoud(Le lingot) n uzucaë(Le sucre) neddu neÏfuë tawrut.ar nettawv i ipelfas cammela(Exactement) am imitar.ur yaksul wass lliv d ulwa ddev g mayd igan askkin.illa urasix nnig n wacal xas u-nna ur irin ad innermumd(S’activer trop).u-nna ur iskirn zi ca idrusn tadeggart(Le capital) nnes hat ur inni ad t isker. 8ud tsers tmercilt adusku n seksu igeffeä(Retrousser ses manches) aha inmala t : -Emili-d ad ttawevd a « baddu ». 7 ivnan as ismmectey ils nnes : -ur as viv. ief umvaë « sekku » -ma ac yavn ?is tuäned(Etre malade) ? -ur uäinv. -i ma c yavn ? -xas anuvjef(L’inquiétude) ayd nnuvjfev. -vif mi ? -vif usaris(La situation) inu. -id tufid utci d umalu d usiwi(La boisson) iwa snimmer ëebbi ard ig ay-nna ira. -r ;E<9> ? -ssenv i usiän d ils aoëab d ufëanLiL. -hat yuf ad teqqimd di wala teddid s tmazirt n umugaz.hat ur inni awd yan ac yawe s awd yuk n uganid(Le mal ».tezäaëd ad teskerd adagir nnec s usxincter(Le fait d’économiser).mec tufid ad tsevd i ca yat tewrut s uzgen n ubervic(Le gain). -ard mrarav amnid d twengimt inu. -hat ur tennid ad tesyird utci d ukccuä n tiëvi.mec testy tabuki nnec ur ttawid zi di xas ay-nna izzemdazn (Rendre joyeux). -ddiv ad armv ivf inu. -xas sverres(Patienter).ad ur tcennud tadawt nnec i uzwu qenna ad tsekkeflillid(Sillonner) abrid nnec s uvurd n ëebbi. -hat ur ta ssinv id ad sverresv mid uhu. -ctey ay-nna vif c ikkan.ma s trid ad ttuvuld ?iv twerrid s tgemmi n ibba nnec s ifassen yuran(Vides)hat qenna ad inufl.ma s inna ad ifru aëail nnes ?di tezmerd ad as trard ay-nna iëäl mec tesmutterd ivf nnec,mec tectemd afus nnec.adyali isyx(Se noyer) umvaë g umnus ar amggeë.iv tgid 246 23 yusy yat tkirwant d umeqraj d tsamst.iffey as aman illudan ad issird ifassen d udm nnes.isawl as : -s unãaf hat tgid anebgi nnev aburaz. -wadm i. 4ffer”baddu” s tdupalin nnes imi nnes kud ira ad t 4slil .inna as : -arakid nnec i ëebbi. 4ddu urba aha yavul s iqcucn n watay. 4syirt(Avoir besoin) « baddu » aswunfu.mer yufi xas ad igen.maca ur t yudji unezC°um ad isili awd aswunfu.imseqsa d tsendubent nnes vif mayd d-iddan g ubrid.idma ivf nnes ar ittejgugul ger sin udmawn :wi-n « titrit » d wi-n « tunaruç ».idma tamezwarut ar as ttental id tameggarut ar t i ttenmili.iola yan uzebdar n tagut ibdda ger as d « titrit ».issigg usirm zeg imi n « tunaruç ».ikcm urgaz aha ibbey as izikr n twargit : -wadm i hat ssinv tawrut n urba axatar. -ca n iviluf ur illi. -mayd tbukd ad t i teskerd ? -ad sselmdv arraw nnun. -i mayd trid ad asn tesselmd ? -ay-nna tram. -i ma mi tessend ad asn ti tesselmd? -ard ffev ansa ddev. 8ud ittefçça isawal,ar ismuttuy içëi nnes ger udusku d imi n iwi s : -riv ad beddev vif iäaën inu. -4J 7E488?: R4A 4A77?E EE?S. -Q< uran. -ddu kkur ten. -s mi ?id s waluä ?! -s waluä ooad.ddu qdc(Travailler) g uyalas(La ferme) n ixatarn.ddu zzer agummu(Le fruit) nsen. -i mec teyaÏÏefv g uvzzu(La prison) mayd i issufuvn ? -is ac nniv ddu acr. -hat u-nna itteyassen is ila agerdas n uwank aha imuzl(Travailler) amuzl n irgmayn(Les analphabètes) ar t i ttawin s uvezzu iddev isselka agerdas n uwank s uzirew ur imsasan d tfesna(Le degré) n usun lli isoa(Posséder). -;a c yannayn ?ma c issen ? -llan ibergagn di-nna idda ca.rnu(Ajouter) vif uy-a is ur da ittiri udabu(L’autorité) ad imun unedlalas(L’intellectuel) d umzirew(L’employé) aregmay mar ad ur t issicey(Sensibiliser) nev isgeëwel(Pousser à la révolte) t ay-nnav as ar t ittemulus 24 245 udabu s uselku n ugerdas far ad ibäu ger as d userkem azirwan(La classe ouvrière).hat ur illi mayd isvewwacn(Déranger) adabu alemsan(L’autorité centrale) d udigan(Local) anect n tamunt ger unedlalas d umzirew.tamunt am ta tga vuë udabu adasil n ugeëwel anemlalay(Socialiste). -@du ggadj(Partir) s di-nna ur c issin awdyan. -7 mi ? -d ac ëäelv. -ar mecta ? -ay-nna ac yudan ad tnid aha tensd yan iä nev sin ard ttafd azirew. -i mec ur t ufiv ? -ma x ad ur t i tafd ? -iddev ur liv tilffav g tdupal inu. -i mayd trid ad ac t i skerv? -mec trid ad iliv arasix ilan tawuri ëäl i ma s neÏÏuv ilel. 4suqëf « sekku »aha gin as ifnuzn n seksu taseprizit g upeëjiä.isew itsent teg°mimin n waman : -mayd ttinid ? 4Z>E?E(Hésiter) « baddu »,ur yad izmir ad isiwl .isvuyy ibba nnes div : -mayd trid ? aha ikka iga ansa n uknas ger usdarray d ideyyacn nnes d imzurgn . -asekka ad nemyafa di. -ddiv ac i gruv vuë unarag. -tensid as g upeën. -wala cey. Fajjuy « bassu »tawerirt mar ad iggufey ta-yya aha izry aë as « baddu » iman d urba .ica illif n tewrut tameLkant.iffev-d çaë s urgaz s uqmu izmummiyn : -s unãaf s u-nna illan. 4sawl as awd netta s ils amazivaoëab nna mi ilmd g ugadaz n tneddamt tanaragt kud ar issav ar izzenza ulli d tivÏÏen .irura as « baddu »s uzmummey : -tanmmirt iëvan .ad ac nyigint. 4bedd urgaz g umriri n tggurt n umaylal ad issin icerwan d ivejdn .illiv ismd asin ikæey tifluyt n ufital uvzif issiggan udm i umazir d ucagag.ikkes « baddu »aburks nnes aha isers aqeëwac nnes.innebdr nnig n tecift aha yudy tattayt(L’oreiller) issefriqqisn s tmuzunin.iola yan ubeckid(Le fusil)unsiy yugln .ittey s tivmeët n ufital aha yannay yan iliclew yusin ticeäfin d iheddan d itsent tattayin.ur ikki umya alley ikcm urba 244 25 izwirikn(Poème chanté par les femmes à la fête de noce). -imir ahuskay ay-a. -g unebdu ar ttilin imercidan (Les cérémonies).ar ttekkan cigan n imarrayn vuë nnev lumn imuzzar. 4lliv ssiggan vif uxerbic n « bassu »annayn-t yajjuy s uqeëwac nna irba.iqqel çaë s « baddu »alley t ilcm.ur as yaggug umeksa ameLkan.ivëa as « bassu » : -mun ids hat anebgi nnun aburaz ay-a. 4mdz urba iddev qenna ad ikk uselmad tigmmi nsen .yusy « baddu »aqeëwac nnes : -tensid as g unnirs. -wala cey.asekka ac i gruv mar ad nmun s tanvvawna day neddu s tizi n imnayn. 4svl « baddu »asatam illan ger tizi n ticka d tizi n imnayn.issing allen nnes : -ma adday ni tella tizi n imnayn ? inew umeksa iskn as t s umeoëa(Le bâton) nnes .isawl « bassu » : -ivçan ac .di-n . -i max alley ar as qqaëan tizi n imnayn ? -adday t inew ca da ittafa yan usays di dda tteggan medden taoebëawt s iyyesan -riv ad näuv s agemmaä in. -ad mi ? -ad ssarav vif urasix d wana inu. -9r vuë i mayd ac tteëäalv . 4Z?>E?E div day innaëm as ils : -xas mec ur trid . 4smuvr gis ibba nnes allen ittiqiqin s uznar(La colère) ,iqqel alley ilm(Avaler) tuffa n seksu : -max is i tannayd xeëäv(Encaisser) cigan n uqaëiä ? -igr n taddant nna tlid. -is ar isuddum s iqaëiä ifsin ?! -zzenz t. 4suqrf « sekku »s u-nna mi izäaë: -ur da zzenzav aksum inu.ku taddant ar i takka auv ma s ttebdadv nec d twacult(La famille) inu.ur nniv ad bäuv d uzurn n tudert.taddant tla avabir.ur nniv ad ids bäuv xas mec tteyasayv g 4sebdr(La civière).xas 7E488?: R4A 4vil nnec. -ini ukan ad kcemv avezzu. -ddu arm azamir(La capacité) nnec.ngit as tenäud s beëëa id ac fkin avanib ad tturud g walug(Le cahier)?! -ad i fkin imassen n uzirew. 26 243 -ha cey ur tvid i tmara d ukeëfes.id ur ac nnin is kkan ibeëëaniyn kud ran ad awin inmuzeln(Les ouvriers) zi di ar ssenfcun(Fouiller) tidupal nsen.ur da ttasin xas izenÏaën(Les robustes) imyarn azirew iqespn.u-nna ilan tilffav uwin t id wa-dda mi ilegGav (Etre mou) idicl ar t i ssitimn aha keon(Chasser) t. -hat ur illi awd yan uredzum(La solution) n uoenkrif (Le problème)ddev xas ad cev ivaliwn inu i umzaz(La vague,l’onde) n ilel.amma ad näuv nev ad av axdil(L’estomac) n yan iberceymu(Le gros poisson). -han igr ur da inezza iddev fkiv acbu nu i waf°a mar ad ur t yawy ubeëëaniy.ur nniv ad as fkev tarwa nu nev auv inu.ur pmilv ad av issefter(Prendre qqun pour esclave) .pemmeqv ad as gin waraw nev ifulayn(Indépendants) isemgan s udm anemtuta(Contemporain). -tesgurgm(Libérer) tamazirt maca qqiman warraw nnun isemgan g tmazirt nsen.yuf ad tged ismeg n ubeëëaniy wala tgid wi-n utmazirt. 4fest “sekku “lley illev iuan nnes : -ur illi mayd aæ ikkan ddaw anect ad is7eA<> ca ivf nnes. -mec trid ad ttuvuld hat ddiv ad sselmdv tafëanLiLt d usin g ca n ufital akæ ma. -i mayd ikessan tawerut ddev ?! -max is ur illi darun umeksa ? -ma ayd av ittecayan mec numç ameksa ?idrus mayd iqqaën g warraw n medden.tella twacult nna ur djin tessidf arba nnes s tinml.xas ad ixitr cwi ar iÏÏeffuë tawrut n icerwan d ivejdn.awd wi-dda da qqaën ar ttilin tawuri adday swunfun zi tvuëi.da teÏÏafn aman s yi d wazal mar ad ssewin urtan nsen nev mgern g unebdu.hatin inmala ad ikcm . -suln igran zegzawn . -cas itteddu uzmz ar ttewëivn. 4myanna « baddu» d tsendubent nnes s ifesti : « amm wudm inu dvi adyali tecid au nu ».innesrurm zeg ifesti nnes : -ur illi mayd yufn taldrar(Le printemps). -ar tessefriqqic (Rendre multicolore) udm n wacal s iledjuyn .ijj nsen ar isduhdu inella.g tefsut ar qqaënt tayderin i ifassn n medden ad tent zzern .g tefsut ar iqqaë uwetm i tewtemt ad as tirir arasal(Poème qu’on chante à la fête de noce) ,asalaw(Poème chanté par les femmes à la fête de noce) d tasukant nev 242 27 4ssing allen alley iola yan umeddargu aha ioayen t.ur yufi xas iknennayn ma s ittesfa.ar ittemgulluy s-a d s-a mar ad ur t yiçië ca.igGed zeg iyan ad vif s avn.ismutter akerbay nnes.yastaw.ur ikki umya alley ikka dat as yan urba iÏfaë tawrut nnes.ar istten iydi aha ideyyeo -d çaë s.isawl urba i uydi nnes aha yavul .izul umeksa « baddu »s uzmummey day ibedd dat as : -id ca n uselmad ayd tgid ? -mec ira ëebbi. -id da tekkad ? -uhu. -heyya ad uvulv s tinml. -hat ur giv aselmad ddaw ufus n tenbaÏ.is tekkid da teqqaëd? -kkiv maca ffev tinml. -i max ? -ar i ikkat uselmad. -ur tepmild warruz. -yah.ar av isawal s ils aoëab nna ur djin nelmid wala negza.ar av ikkat mar ad nals i wawal nnes meqqaë ur nessin mayd issamk(Signifier).ira ad av issepsu awal nnes s ivnan. 4myaway ids g twada s tibrÏ(Le sommet) n tewrirt : -matta wa-dda ittirin i ivf nnes ad ig aweëänas ? -iorrimn n uluma ddev. -mer ufan anumka nsen g tmazirt nsen ur nnin ad zugn. -llan wi-lli lan tawuri maca nnarzn g ubaynu n wi-yyaä. -ur yaksul di d di-n g izerfan.di-nnav ur illi umyawav ger medden anect n di.di u-nna yufan ca n ujeomum(Le faible) ar issumum açuv nnes.mec illa uzrf hat xas g titcar(Les feuilles,les documents) id asda(La réalité) ur igi xas abaraz n umyawav g uksum n ufgan. -Eekka nusy amrig nnev mar ad nefëä tamazirt nnev zi waras(L’ordure) n ubeëëaniy.@vi ar tteddun waraw nnev mar ad feëän timizar n ubeëëaniy zi waras nnes! -ur id aæ imezwag da ttefeëaän aras n ubeëëaniy.llan wi-dda ilan tawuri n usselmed nev n usefres(La médecine) nev n <8°uni(L’industrie). <sers « obica » tajjeëinat(La thèière) n watay vif udusku n wanas(Le cuivre).icty « sekku »azra : -idvuda(Se différencier) uzmez ddev d ukud nna gis negma s wahli d utwahli.ass 28 241 lliv da ittili am udusku ddev vuë yan ar as qqaën medden ad t d-yawy mar ad ssemrin i watay aha sersn tajjeëinat n uçëf(L’argent) ammas nnes aha suteln as inebgawn.id necni imeksawn ur av akkan xas yan uberoud n uzucaë ad t nessumum.id tisednan(Les femmes) ar asent akkan igulaz(Les restes) n watay n tmijja ad ten ssumument.atay iga isiwi n irgazn ixatarn.id dvi tanmmirt i ëebbi djiwen medden atay aha ur ar snimmirn..smenyif(Comparer) akud lliv g da nettawv i uGlim(La peau) n tegnart(L’outre) d ilammen .id g il(L’instant) ddev tufam tisirikin aha ur ar tesnimmirm.ur yudji unaruz(Au sens de la convoitise) medden ad swunfun.ur ssin xas ad mmepezwayn(Concourir) arasix. -u-nna ur ifertipn(Courir à pied nu) ad vif s kkin ikeoraÏn(Les coureurs) ar t itteoekkan(Piétiner) ar ad ig tamgGat(La pâte). -ad av yawy ëebbi g usidd.nekka da nekkat amugar (L’étranger)mar ad ur neg ikayyatn(Les esclaves) nnes dvi ar nseksiw arraw nnev avuln gan ikayyatn nnes g tmazirt nnes. 4lliv yannay « bassu »imëuëivn (Les rayons jaunes du soleil)ittey s « baddu » : -adyali da çaë c itteqqel « qessu »s imensi. 4zemummey « baddu » : -akæ ur ta eënt tillas. -necni da nettemmensaw zic iddev da neggan zic ar nettenzay.xas ad nisil i ufullus ar iskuoou ar nettanf allen ur id amm cenni ittemuydn ar azgn n yi nev uggar.mec ur telli ca n tmevëa hat ur da nettemay taÏfi n umuyd(Le fait de veiller). -hat zriv-n aqeëwac inu vuë c. -munatav çaë s. 4mgulley s umvaë : -snilv ac udm n ëebbi mec ur tegrid ad nsew atay nsiwel cwi. -s ayeë inu.ur as ufiv.ddiv ad dduv dat n wad i ÏÏafnt tillas di. -mayd is tekkid ? nes vuë nnev. -uhu.ar yan wass yan. iÏfaë umvaë asanf nnes.mun nitni s uxerbic .yucy « baddu » s wanemri n wad isyar adan nnes maca ikukr ad issefru i « bassu » mayd ira.inna as : -ha-yyi ad çaë c qqelv di. 4gza « bassu » mayd ira usmun nnes : -ddu s aët yan umddargu aha teqqimd. 240 29 -ayhayya.ur ssin mayd gan imazivn .yac ur ar nettelmad ils nnev s uvanib d wulug hat ar nettepsu tidyazin nnev ar tent nettectutuy s ururd.is tannayd ivëm nnav illan nnig n tewrirt nnav mi beddan iweddimn(Les tours) g ku tivmeët hatin ifezwe (Bombarder)t usdarray far ad issekme asggirri nnev bac ad igly imzurgn(Ceux qui refusent l’autorité de l’autre) ad xeln vif imãubeën(Ceux qui rendent leurs armes suite à une bataille).hat ur glin imzurgn ad ãubeën xas s ufçu(La famine).mriddi tixennubas(Les ruses)ur inni usdarray ad inneb g tmazirt.matta umrig illan vuë imazivn ? ca n usasbu !meqqaë iga umrig nsen unsiy hat ssewan i idyyacn (Les mercenaires)itturbebn(Etre armé) s umrig utrir(Moderne) ssewan asn tisent g itsen wansiwn.adj t ukan ad tgen .ismerret av usdarray.abreqqa ddev necni ayd t ivzan s igelzam nnev asl n awd yan urakid wala meqqard xas utci nev itsent tegmimin n waman.ibwes (Il faut)ad issikk ca cëa wussan n twuri s umulley.u-nna ur idrun(Participer) ad t issekcm umenba s uvuzzu. ikrurm(Froner les sourcils) « baddu ».ijevder(Avaler) awal n ibba nnes irzagn .ivenäë(S’égarer) g twargit nnes.ar isselwum ifilan n tratsa ur ilin tizzit(L’orifice).iga am uslem nna yavn tukaä(L’hameçon).tbedda as taseprizit g imi n uperjiä nnes.ay-nna ittini umvaë iççuçey ul nnes,ur imsasa d ucagag nnes.akud ddev ira apezwey,tavnnant(Au sens de défi),ançaç(L’intelligence) arurd(La rapidité) d urmumd.mec iqunj°ella ca ad ittudegdel(Etre éliminé).man imc ittegga ad iççençu(Convaincre) amvaë s uzenzi n igr n taddant ?taqecca(La boite craniène) nnes teqquë ,teqsp amm uslli(La pierre).meqqaë ifercex(Briser) ast ca s uzduz ur inni ad ibäu d idamimn(Les idées) nnes.netta inetta(Appartenir) s wukud izrin .mayd t izdin d ids netta dda inettan i ulwa ddev ?ur sar msasan.netta inäew tizi nnes.id « baddu »hat isul ar ittemerxuc(Se débattre) g waluä amm ugru.mayd ten izdin ?iseksiw s taääeveët(La bourse) n ibba nnes isæeræec :«merday ufiv ad t syarv .a mer ssinv is ila dis adagir(Le capital) ma s keccemv s ugadaz n ubeëëaniy ».asnf(La trace psychique) nna ila 30 239 g wabuä n uraæ nnes ur t yudji ad iswunfu.icty afavuv(Le héros) n umengal(Le romancier) arusi dustufiski ikkan invan tamapllut(La grande mère) nnes taseqëamt(L’avare) mar ad as yacr iqaëiän nna tesmutter far ad isneÏfë tavuëi d uzraw nnes aqecmal(L’étude universitaire).yuccel ad yacr i ibba nnes ay-nna yudy far ad isduqqeë tifluyt n umradan maca asl n wad t inev.icty div is umedcal(L’écrivain) arusi yaru tasekla tadugamt(La littérature symbolique) mar ad yini is yuccel i iorrimn ad geëweln(Se révolter) arendad n uwank mar ad afin ad vëin iddev ur yuwi uwank boit(Ne pas faire attention) g ussemled n iorrimn nnes.id ad igeëwel awd netta mnid uwank iddev ur yufi tawuri ?ikka ibba nnes yusy s usdarray afëanãiã abeckid(Le fusil) nnes far ad ipbibeä igr nnes igan avalan(La nation) nnes.dvi illa vif ivië nnes ad isvuy ,ad iswihhet(Protester) bac ad igly awank ad isemder(Répondre,réagir) i wanemri(Le besoin) nnes.maca yan ufus ur ar isuqus.(Applaudir)yuccel ad issicy ismun nnes.isddencer amm is igGed ad uverbaz(L’école) utrir(Moderne) nna issetres usdarray ncern itsen ssetrsen tinmal tuslihin(Privées)mar ad imnala ils aoëab d ils afëanLiL zi yan waçey d umaziv zi wa-yya meqqaë ur ili ils ddev ameggaru tiremt anect n ufëanLiL.hat ur iffiv anezwum nsen meqqaë idrus mayd t issen ar tafesna nna gis incr yan ufelzaf ar ittini g udlis nnes is ur nettuyaqqil zeg uknas (La guerre,la lutte) n ils amaziv ar t nesf iv nra tamunt n ils aoëab. 9r iffir umvaë afayl nnes : -acengu n ëebbi ay-a.wa-dda iran ad ikkes i ca n ugdud ils d udalis nnes hat ur igi xas acengu n ufgan d ëebbi.maca ur izmir awd yan ad av t ikkes.idrus mayd iqqaën g tinmal nsen zeg warraw n imazivn.han cey da tseksiwd s wallen nnec .qqiÏ is tuzn ca n twacult yan urba iddev ur da ittafa ad tessevfr ca n umeksa i tewrut nnes.tirbatin nitenti ur da tteddunt iddev ar ttawesnt i twuri n ist iyyu nsent.llan akæ wi-dda ur djin kkin tanddamt wala ssen i ils ddev iccarn ioëabn d imazivn. -hat valn is qenna ad t isefn g yan uzaun(La durée) ivezzifn ffir cëaÏ tisutiwin(Les générations) nev uggar. 238 31 ineslamn ad ur iqqim awd yan umaziv g tmazirt ddev mar ad ssudcn ixedlan nsen s umradan nnes. Funf umvaë imi s uuhllu.imseqsa « bassu »s wuçuf vif mayd illan g twengimt n uorrim.izubda « baddu »awal nnes s u-nna myarn medden g uzeglal(Le boulevard) iddev ikka umvaë mennaw n tneddam aha imyassan d mennaw n medden ur isawaln ils amaziv : -max alley issidf usdarray ils amaziv g itsent tenmal asl n wad as ttern imazivn ay-a ? 4stn as umvaë : -da ttinin medden is ira ad ismuttey tarwa nnev s usavin n umasip.hat idrus mayd çaë sent ikcm iddev ur rin imazivn ad bun d warraw nsen s usavin ddev.hat llan wi-dda sgufsen(Corrupter) akurat mar ad ur ittezemmam tarwa nsen g tadart(La liste)n wi-dda qenna ad vëin g « uçëu »nev ca n uvaë yan. -ur igi uy-a xas ticexbiyt ma s issental bab nnes imazivn zi ulmad n ils nesn iddev da ittivil is qenna ad ÏÏafn imazivn tanbaÏ adday iggadj usdarray .hat s wassam(Avec jalousie) as ar kkatn vif uvabir (L’intérêt) nsen.illiv annayn is tedrus tiremt n ils aoëab g as nfizziren idamimn nnes.iseqsa t umvaë : -s mani ? -s di-dda ttafav ca n teg°mimt n tudert. 4ççef « sekku » : -max is ur telli di ?! -r mantur ittevima uãäu(L’oisillon) g uåutf(Le nid) n ibba nnes ? 4zmummey(Sourire) « sekku » : -ddu a arba nu ad ac isrirey ëebbi tudert.u-nna ur ibeddin vif udasil nnes ur sar incir. 4ffev « baddu »aha ifek tisila(Expression qui veut dire marcher) nnes i uzeglal ,allen nnes ar tteçmunt imeÏÏawn irzagn.isyafa is as ttelnt tillas au.ger tudmawin n tibaëavin ar issara vif tisit nnes issefriqqisn(Qui refléte) içëi nnes.ar isebbircil(Rôder).imyafa d yan usmun n uçelfeë.isnivs is ila tazrut dda ur djin t ili.mzuln s tasemäi.iseqsa asmun nnes « baoou » : -ma veë teddid ? -riv-n timezgida. -teÏÏafd abrid inemn. -riv ad i isemdr ëebbi ad i yaws ad afev arasix inu ujmiä(Perdu). 32 237 -mayd ttinid mec ac nniv ad nesmun içelfaën yaän mar ad nbedd yat tubdda dat uwank,ad neswihhet. -ur nettuyaqqil zi tvuyyit.ha-yyi g ubrid nnec.xas ad ççallev ddiv ad sumrv ay-a i wi-dda ssenv. -d nemsagar g usarag n tiggurga.sedderfat av ad nesfug(Etaler les défauts) tasertit tarmadant nna teÏfaë tenbaÏ. -sertem n wamur iga tamatart n ufluls(La haute croyance) . r izzuvëuë « baddu »tisila nnes alley innemrury.ivejdem vif ililan(Les bancs) n wuzzal ar itteqqel.issing allen nnes g mayd igan tawtemt taorrimt mar ad yannay tabaëavt nnes.issefë allen i itsen ipudriyn(Les jeunes hommes) ar ssehririän(Crier à l’oreille de la femelle en parlant de mouton ou de bouc) g imejjan n terbatin amm ibëëiän(Les boucs).ar isunduc(Chercher) udm n usirm ujmiä.izgummey(Avoir l’air moussade) iddev ur yannay meqqaëd xas aoerbub nnes.tekka dat as amm yat tsaywalt(Silhouette) g ussan lliv izrin aha tentel as tadj g wul nnes tifeqqept(Brûlure) ur itteyattun.afuvl d -llan wi-dda usin div amrig maca ur msasan vif uzmz aha zgeln ass(La cible). -id ttern s wawal argiwal ad tesrar tenbaÏ aselmed n tmazivt. -ur djin sellav i uy-a.sellav i itsen bdern (Citer)izerfan maca ur ssicizn matta izerfan nna ran. -mer ncirn akæ imazivn vif tvawsa ddev adyali ar ttenyuddu tmazivt ger tisutiwin timaynutin. -ikkes t wa-dda t ikkesn ar issivil i medden is tga adriz n usdarray iran ad ibu ger imazivn d ioëabn . -ay-a ur igi xas axanid (L’excuse)nev ticexbiyt(La ruse)ma s ira ad iqqen imawn i imazivn.hat ira ad av isseoëb far ad ur qqimin imazivn.hat neffev yan usdurrey aha nav wa-yya.isul umugaz ar ittisin izerfan n ufgan uggar n ioëabn ilsan asvenudm n usavin.mer ssen wi-ddev izerfan n ufgan nna s ar sbijjign is izwar usavin nsen aselman igdudn n umaal çaë sen adyali vetsn ad sselmdn ils d udalis amaziv g tinmal imci nna da sselmadn ils d udalis aoëab nev afëanLiL .ur da tteqqeln s uswihhet n imazivn.maca ur ar ttesun xas i tuvëift nsen ad tnew.mer ufin itsen ioëabn 236 33 -iger av t ëebbi ad issekcm ca n usidd g tqecca(Le crâne) n warraw nnev.ar as qqaën « baddu ». 4zmummey umvaë s urkay : -id ca n umaziv aquëaë ayd iga ? 4seksiw « bassu » s unebgi nnes s uzmummey : -mec ira . -i max ad ur iri ? han assav nnes iga amaziv ! -ma ayd t iëan ?hat mecta n yuk ar ittekukur ad isnil atta(L’esprit) nnes s umaziv .mecta n yan issen i tmazivt aha ur idgi ad sis isawl amm is tga aouëi(L’ignominie,l’infamie). Ïççemn izenzifn n « baddu » : -hat pemmeqn wi-ddev ad saweln s tmazivt iddev ur t lmidn aha ur as ssin cigan .izunks ad sis saweln aha ar ssemrasn imugar ifëanLiLn d ioëabn .mer ufin ils azeddag imyawayn d uzmz ddev hat ur nnin ad t zrin. 4sawl umvaë : -a arba nu ikka usdarray ar t isselmad g « uru »maca zi kud numç afuley(L’indépendance)kkesn t imenban nnev. -i mayd skern imazivn ikkan usin amrig (L’arme) ? ubeytel gan tamaddit vif wul nnes.ar ismegulluy allen g mayd igan tanila.g itsent tikkal ar issefuë allen nnes 4 4wjj°4JE (Les fesses) ibzin ittekÏiÏifn ittenzaln allen n ihuntern(Les adolescents) ten iÏfaën.issefë içëi nnes i wi-lli ur baän i usyirt nsen ar smuvern tizucin(Les fesses) inezzevn ileddayn(Les baves) nsen.awd yan ur yufi ad ilcm asäs(La cible) nnes.tiorrimin ar lessant timelsa ifessusn tisuvavin(Transparentes) lumn(Surtout) g unebdu far ad isduqqeë ca zeg imezwagn idmarn nsent.içelfaën nitni ur ufin ma s sawln.vuë itsen ur illi xas asehrirä ayd issexsin tifqqept n wulaJn nsen.tizucin tizurarin ar ssedwuwusent(Faire tressaillir) anemri agaman,ar ssivint takat g icba.isella i yan ivëa i yat alley temgulley çaë s aha irgm t : « a tafunast ».trura as nettat s usuqëef(En criant) : « mec giv tafunast hat ufiv ma mi ttawv(Manger) ur id am; cey dda inva laç d up9ëä9 (La nudité).ddu ili ca n twuri i ivf nnec ad ttafd ad tekkesd taxxuct zi ucakuc nnec ».isusm uhunter ur yad yufi mayd inna.isnivs is walu xas mayd isenqujjemn(Vexer) .awd yan ur t yufi imci dda t ira.takesna(La 34 235 tragédie) teggudy alley imessus ukud.dinna as ittey cra udm nnes han amarin(La crise).agli abnabak ar as ittefertal .alavad ikkar s usemammey n ilmetrin(Les mendiants) .azirz ar isvaë izenzifn(Les nerfs).icba ar ttesuän azwu iëvan .agGu ar ittentag(Attaquer) turin.ku yan ,ku yukt ar issara ad ig°mr/<?C°mr asirm nnes.iola yan uwaëiy(Le cercle) n toerrimin inneä i yan umugar mi yav ca n ulj(La panne) tihirit nnes.isnivs is ar t i temmepezwayent s useqsi ad ur imiq ad tav tiÏ n uëumey g timiÏ n yat dig sent.udm abeëëaniy yuf wi-n tmazirt.ku yat tra ad as tsult(Servir) mar ad t issenmili çaë s.ad ig imci nna ira ur illi mayd tent issençmay ancet ad afint ca n umalu nna g ttawevnt.ur ten ismukkul(Préoccuper) ad ig aneflas(Le croyant) nev areflas(Le mécréant).udm aeoëy ila cigan n tizzulya.innerfel usirm d twargit.ur yad izrurq(Ne pas être très clair) ibä(La différence) ger atsen.icebber s yan ifili usdid.issing allen nnes g mayd igan tivmeët.isedwen(Imaginer) is imyafa d ids, is immegra irbi d ids(se prendre par les bras), is immeslav d ds alley ur -uhu. -hat ur i yabub ad ttuv azra nu acku iga tawengimt(Au sens de mémoire) inu.hat izdy uzra d ulwa(Le présent)d imal.gan akæ tiwinas n yat testawt. -tevand.walu mayd ac issufrra(Considérer comme vice) ca.agezan ur inni ad ittu timektit nnes mar ad yisin matta netta d ma s itteddu d mayd yuqs(Vouloir). Bqiman beddan vif tewrirt ar ssinnign allen nsen g akæ icagagn innen i wansa ddev .isvilel « baddu »icaqarn : -idurar gan izebdar dat uceliy(La tempête). -d unaruz n usdarray. 9r ëin amya alley ten izul yan urgaz awessar ilan tamart tumlilt.imgulley aë s « bassu »s uzemummey : -mayd iona unttay inu (Mon oncle) ?is da teshirriyd ? -ha-yyi ar ttedduv tawada n ifkr. -ad ac izzevzif ëebbi tudert nnec. 4zul t « baddu »s ufus nnes asl n wad icnu nev ad as issudn idikl nnes.iÏÏaf as umvaë afus amm is da itteqqel ad as t issudn aha imgulley s « bassu » : -mayd ims uorrim ddev? 234 35 -ay-a ur igi xas azebdar(La digue).adday temyard ansa ddev ad irdl uzebdar nnav.xas ssurf t dvi. -ha-yyi ar di-nna g n i teffev. 4suqref « bassu »s umdaz ar iqqaë i « uolibuc »amevwan dda ur ta iniwen aqqa izwan : -wa hatin idgy (Consentir). 4sella « baddu »i tevlavalt n irgazn g tizi n imnayn .ifeëfe wul nnes.isella i trarit n « uolibuc » : -mun d ids g tifawt n usekka ad isegm (Signer)atagir n umyaman. 9r igzi cigan tuqlat n wazan iddev ur ipsi g ils amaziv xas itsen iwaliwn nna kkan imarewn nnes ar ttemraran ger atsen .igë alley ur ivif g ils anamay(Le maternel) nnes.ittey « bassu » s usmun nnes : -imdudz wul inu alley tufid tawuri.ur yad tgid dvi anebgi nnev .han tgid yan zi dig nnev. -hat ur ta ssinv mayd i ipundn(Pousser) ad lessav(Accepter) . -seksiw dvi s imal .bu d uzra(Le passé). -is djin tannayd ca iba d twengimt nnes xas apyu ? yabub ad ikk ifili n taäuÏ ger ilmawn nsen.,is msadan alley issumem kuyuk araæ n wa-yyaä.ur yuci d umya alley ibedda usmun nnes dat as aha igGi t s unya(Le ton) nnes izwan : -ma veë temmuddid ? ifayl(S’exclamer) amm is yucy zeg uherbel(Le fait de voir un cauchemar) : -hem,xas di. -adyali tnid ca n twargit. 4zmummey : -xas ad ur tseqsad.tawengimt ar ttaylal meqqaë ur tli afriwn. -;riddi twargit ad nazzuf akæ.nettat ayd av igan wan ugza(Le vaccin). -ad t ismuttey ëebbi s usda. -ha-yyav ddaw ufus nnes.adday yiri hat ca ur inni ad t ig°dl. -is temyafad d ca ? -msasav d idsen.bukn(Avoir l’intension) ad swihheten maca yan dig sen itter ad nesgidey içelfaë ,ad nesmdawas(Le fait d’unir les gens dans un sens ou un but) akæ mayd igan açelfaë g tmazirt nnev. -man imc nettega hat ira usemdawas asagiz(Le budget) ilan tawuri aha tura(Etre vide) tkeccit(La poche) nnev. 36 233 -ddiv ad sumerv ad neddu s ma s nella nbedd g ca n usarag mnid <EZZ>A (Le parlement) aha nesvuyy.adday di-ddun inevmasn çaë nnev ad ssiweän azan nnev s içelfaën s di-nna llan. -wd ay-a asumar ivudan.yuccel ad nessedref.mec nufa ad neddu zi wasekka. -tevçand.ddiv dvi nnit ad vif sen xeläv(Rejoindre) mar ad asn t iniv. -ad ic munv. Zmuçeln s ururd.ar gnnun asanf(Le sentier) nsen ger imezrayn ar ttafan tificay(Les obstacles), ar asent ttatmen .allen n « baddu » ar zzaänt içiëitn(Les théories).s wazzaz(Rapidement) ar ismuttuy tiÏ nnes ger tifiras n tibaëavin mar ad iolu udm n ta-dda izrin g wul nnes asnf ur itteyakkasn.ifqqep ur sar ittu azmul nnes g wul nnes.di-nna ival is yufa tifilla(La lueur) nnes ar ittebdad ard iççençu tawengimt nnes.iseqsa t usmun nnes : -ma xef da tessarad ? -vif yan usmun. -id yusy anezwum nnev awd netta ? -uhu,yusy wa-yyaä. -ur illi g uzmz nnev xas mayd isxuxxun tanugimt(Expression pour dire rendre amer). -s ayer inu hat ur as ufiv.ar yan wass yan g ufiv akud. 4dda iman d usanf nnes yajjuy tawerirt mar ad iggafey ta-yya di dda iqenzo uzadav n tnevvawna n uyetmi.imgulley « bassu » s usmun nnes : -ur tennid ad ttafd amm usalaf(L’occasion) ddev. -ddiv ad mxammav d twengimt inu. -ur tennid amalid.maca hat u-nna ittexemmamn ur inni ad inew asif.hat ira uzmz abendg(Le fait de s’aventurer). -hat mutlv cigan .beddiv g ugersif.ur yad ssinv matta wasif neÏÏuv . -yuf ad tged utmazirt wala tgid azrazav(Le réfugier). -adj i ard zumv g yat tevmeët day swingmv g ulas. -wan trid.hat ur tennid ad ttasid anezwum n tiram wala wi-n uzadav .qenna ad tesserfd(Epargner) cigan n idrimn iddev ur tennid ad tsevd xas ioban(Les vêtements) nnec. -ssenv is tgam udmawn n uxsam maca hat izunks ad dderv ger idurar.da ttivilv is lliv g uvezzu. 232 37 wayyur,ad ac igl (Assurer)tiram d uzadav d ufital n twuri d imassen nnes. iewa usamar ddev « baddu ».yudr i uqeëëu nnes.imutl ger sin iberdan .ur yad issin id ad iÏfuë avaras n twargit mid abrid n usda(La réalité). -iwa mayd tennid ? -adj i yan umundar(Le délai)ad gis swingmv. -giv ac ar imalas ddev di-iddan adday -n tekked tigmmi nu. -ddiv ad rarv tararit inu zeg waskka. -mec trid mun d « bassu » taf ad nessetger (Documenter)amyaman nnev day senodv ac afital n twuri d imassen nna gis illan. -waxxa. -ha-yyi ddiv ard nemyafa. 4cebber « bassu » g urgaz : -i ëebbi mec ur tqqimid ad tsud ca n watay. -ur as ufiv .ddiv ad sgemv (Signer) itsen itagirn (Les documents). -mayd dis tekkid .ur nniv ac i senbuttelv(Retarder). -awa hat zerbv.hat ur igi aaë s di xas ad iiëv aoerrim ddev. -snilv ac udm n ëebbi mec ur teqqimid. -ad vif nnev ifaja ëebbi. -netter as ad av-d isemdr. C yat tivmeët myafan d tarrebiot n ismun nsen.mzuln aha isawl asn usmun nnes : -mayd ttinim mec nedda asekka zic s tzuzzent(La capitale) tadeblant(Administrative).llin akæ s iqeëëa nsen.isawl yan dig sen : -yuccel ad nawey ioetlan(Les couvertures) d usan nnev. 4sawl « baddu »s umumey(Fermement) : -ay-a iga aäulley(La nécessité).hat ur nenni ad naf amÏalsu.(La soie)ay-nna qenna ad isyirt ca ad t yawy. 4näew yan : -ad nemyafa g tayelgi(L’aube) g tnarzft(La gare) n ilalniyen(Proposé pour les moyens de transport). 8uyan iÏfaë asanf nnes.tezwar ten twargit .asirm ikka asn idis(Expression pour dire passer de côté).iga asn amm ufriw..azeglal ar ittar.ur qqimin dis xas itsen nna da zzikrirn idasiln nsen innemrurin.ur iri ad ibäu d usays ddev ittumermuän s udmawn isseflillin s ikelwan d isadden.ur yad issin tifiras n wudm nnes iddev teëça tisit nnes.tallin n 38 231 tibaëavin ar smermipent(Briller) maca ur ar ssefriqqisent(Refléter) udm nnes.ur illi xas nettat maca mani abrid ittawin çaë s.g tiliclut(Le lit) nnes iveëëeä vif tadawt ar ittexemmam.ur yufi xas imÏÏi ayd as issexsin imiq n tifeqqept.ur içëi amya alley vif s tbedda iyyu(La maman,la mère) nnes : -max alley tzumd(Etre solitaire) di ? 4nzv t useqsi nnes zeg wammas n tratsa(Le réseau) n twargit d usirm aha imdudey : -hem.xas nnemruriv.riv ad swunfuv mar ad dduv asekka s tzuzzent. <ezmummey aha tebbey as izikr n wawal : -is tufid ca n twuri ?! -mani t ? -valv is t i tufid . -ay apyyana(Hélas).abrid çaë s iqmumë(Etre très étroit). <esmutter ixemmuyn(Les lèvres) nnes aha tesxuccen(Avoir l’air moussade) : -ad ac isrirey ëebbi tudert nnec. -tufid i ar txemmamv g uqaëiä ma s ttebbiv tanfult n umuddu. -ar mecta ? -snat timaä n iderhamn. -xas ini ay-nna trid. 4zemummey umevewan(Le membre de la commune)s urkay (Largement) -gGedv ac i sselkuv s u-nna riv ad ac t iniv. -xas sawl hat ar ttuëuëv g ukeëuë. 4mdudey « bassu » d umevewan g yat tikkelt.isseqjer « bassu » anya nnes : -matta ukeëuë ? Fucy « baddu » is gzan ay-nna ur iwettis : -riv ad iniv is kud ur av tufi tenbaÏ nnev tawuri hat zund is ar tessuëuën imsummern g ibenveë d walu. Zemummin irgazn s sin idsen sawln g yat tikkelt : -zziv ay-ddev ayd trid ad t i tinid. -ad ur ttegzum ay-nna ixxan . 4nzv umevwan awal s imi nnes : -ad isserky ëebbi tiwengimin mar ad ur gzunt ay-nna ur iwettis umsawl. -arad mayd trid ad i t i tinid. -dar i yan usamar(L’idée proposée) ad ur imiq ad ac injq. -xas sawl . -mec trid ad tesselmd arraw nnev ay-nna mi tessend ad ac tfek tnevvawna yan urakid n mraw n igiman n tarreyalin i 230 39 -ayyuz nnem vif uvnas nnem.han tufd itsen irgazn ur izmirn ad myamann d usektul(L’environnement) -s imiq s imiq as da ittemyar ca ansa amaynu. 4mmecty .izul « bassu »taselmadt s wuluy n ufus nnes aha man d usanf iggufin.zrin t tbedda ar tesvilil acagag amaynu.id « baddu » ur izaë ad imgulley iddev mec as yu iëi hat ad as ivë tadupalt taf ad gis tveë tararit lli ur izmir ad t issufv zeg imi nnes.izunks ad irar vif wazan arusrid(Le message indirect) n « bassu » .ur ggufin tawerirt alley issigg ten yan urgaz ilsan taqbbut tumlilt.myazan iëi.mzuln.msadan ifassen .iskn « bassu » argaz izullemn « baddu » : -han aselway n uvawan afevlal ay-a. 4sawl urgaz s uzemummey : -ar ci nettenãaf g tmazirt ddev s u-nna mi nezmr.han ptiyn i itsen medden mayd ac imsarn .dvi hat yuzn c id ëebbi s vuë nnev mec av trid. -max ad ur cen iriv ? -nepya -n ay-nna riv.riv ad ac iniv yan wawal maca da ac tetterv ad i twadmed(Pardonner)iv necgelv (Commettre une erreur). -aqq !(Interjection d’exclamation)akæ ay-a ? -tenzf(Etre trop chere) tudert .walu xas mayd isxubn aäu.xxan av itnan zi mayd nelula. -mayd trid ad teskrd ay-a iga aserken(Le destin) iccarn.akæ medden swan zeg yan uvenja. -uhu.ur id akæ medden .llan wi-dda mi iÏerrep waäu(Expression pour dire être à l’aise). -adyali da ten allan. -ur yaksul uxiti n inebvavaën(Les Richards) d wi-n imkucern(Les misérables).aoakim(Le fardeau) n imeggura ddev idvuda s wahli d wi-n imezwura.ur yaksul wa-nna yusin nnig ivië nnes ameddargu(Le rocher) d wa-dda yusin tisellit(La petite Pierre). -mayd ac ttiniv?.ay-nna sxinctirv(Economiser) mennaw n iyyirn ad ac t i fkev. -ad am t id rarv adday afev. -ad ur i täeëëad amya.mayd riv ad skerv s uqaëiä mec ur sriv akaris(Le problème) amm wa.hat i am ilaÏÏen(Les problèmes) ddev as ar ssepçuiv(Economiser).ay-nna yavn tadupalt inu ar t i ggarv g yat tqelluct. 40 229 -hat ur riv ad awiv idrimn nnem maca ur ttuyaqqilv zi twada. -i mecta a mi tbuked ad ti tekked di-n ? -ur ssinv.hat nedda s tribbut. -ad mi ? -ad netter tawuri. -xaë ac ad teskerd ca n utray(Le chaos). -ur bukv xas ad iniv : « bibiw mesvuy(Expression pour déclarer la crise,la auvaise situation),hat ittel av waäu,ur yad nezmir i usverres(Au sens figuré patienter),is ur av iqqin xas ad nazzuf » -gGedv zi uäarip(Le bruit) nnun ad issiv ca n ufergig(La flamme) issekmaän ievëan(Les veines) nnun.gGedv ad ten sselfufpen(Déraciner) g yat tikkelt.han tiÏ nna s ar allav vifun. -ur nettuyaqqil ad nesvuyy.tavuyyit ayd isselcamn azan(Le message) nnev s imejjan n iqeëmammepn(Les puissants).mec ur neqqis(Piquer) izenzifn nsen ur nnin ad asin anezwum nnev.mec nfesta ifesti n umttin(Le mort) ad iviln is ur ittil waäu i medden.tvuyyit ayd izellezdin(Secouer) imenbaä. -gGedv ad awn avin ipeëjaä dat n wad tesk°eræcem. ugezn nnes.iseksew s uyrri n tselmadt yannay yan ucagag abnabak.isvilel t.udm nnes imellul tamlli n udfl.allen nnes ar sseflilliynt.yudr s ururd i tiÏÏawin nnes iddev igGed ad ur isemdr i iseqsi nnes.isusm « baddu »aha inzv div awal vif uselmd : -id xas cemmin ayd isselmadn di ? -xas nec. -i mecta n iswirn ayd ar tesselmad ? -cëa. -i man imci dda tteggad ? -ar smulluyv aselmd.biv inelmadn vif cëa iguzdiyn .ku aguzdey da as akkav yat tiremt n ukud. iwa(Surprendre) t wawal nnes : -agGa iayn ay-a !!llan ievëan yuran aha ur tri tenbaÏ ad tessewr medden !! -da ttini is ur tli asagiz(Le budget). -ur tli aqas ayd ttinid. <fest aha tuder i ivf nnes.ur tufi ad as tveë ad ikk taxerbict nnes.awd netta ur yufi xas ad itter i usmun nnes ad ids imun s usirm n wad t yiië g yat tmelda : -id ad neddu ? -u-nna trid. yu”6@@9” afus nnes i tselmadt s uzmummey : 228 41 iselmadn d tiselmadin.ur djin tusi akuray vif warraw nnev.yafu as wawal. ibz « baddu » allen nnes g udm n tselmadt.ief zi uwarik(La personnalité)nnes.ar ttexitir g udawin nnes.izubda « bassu » tugga nnes : -aulig(La personnalité) nnes imummeë(Etre puissant)iddev tezwa(Au sens de traverser)tificay s waqas(La volonté) n wuzzal aha temyaman d medden n taymi(Le clan).ur djin annayv amm nettat.meqqaë tedjiwn imÏÏawn g tizwiri maca zwant as wallen kud temyar tudert n uvnayn(Les cimes).ad ur ttinid xas tessenser ilm nnes mar ad tili wi-n tmazirt.adday da tsawal s ils aoëab ad ttivild is taoëabt ayd tga .asag tsawl tamazivt ar ttivild is tga tamazivt iddev s ururd (Rapidement)tesoa avdebbu(L’accent)n ils amaziv.tedder tudert tasnemdant(Authentique) zzemaoendrik(Magnifiquement). 4gza « baddu » azan .imseqsa d twengimt nnes is ad izmr ad imyanam d imezdav n di.ival is as izunkes ad ipuf tawargit nnes,ad igzm izikr n usirm nnes.ur as yudji mayd ittini.isusm.mmeÏfaënt tmitar n useqsi g -ur nenni ad nuvul awal nnev ar di-nna g ni teffev tenbaÏ(Au sens de l’affaire).mayd av iæman i tvuyyit mer numi amur nnev g twuri? -päu ivf nnec ad ur ttilid g imezwura wala tellid g imggura ili d inammasn amm ay-nna tenna tavaÏ i memmis igan ivejd kud ar as tferreä.hat a iwi nu ur zmirv ad isilv i ugand(Le mal).yuda(Suffir) yi ayddev n unezwum av issikeln tadawt. -ur nli aÏavië(Le choix).ur illi xas mayd isenqujjemn.ur illi xas amxeëfef(La lutte).hat nettugley vif s.ad ifest ca hat ad imtn.ad iwejjev hat ad idder. -xaë awn azwaä .xaë awen ad teskrm ma xef tteddum s uvezzu(La prison). -nniv am nedda far ad nesvuyy,ad netter amur nnev g twuri. -ncer ad temmensud. -mayd am ttiniv ?teqqen timigga nu itsen wussan ay-a. -i max ? -s unezwum n tudert. -id xas cey ayd t ilan ? -ku yan d wagGa nnes. -awd dvi.iwa ncer meqqaë ur teswid xas itsent teg°mimin n uskkif. 42 227 -mayd am ttiniv.xas ur riv ad am ëev agana(Le tempérament) nnem. -Ïunnec(Sois prudent).hat ur inni ac yisin awd yan mec tavd ammas n uvezzu.akud ixxa ar issiwid. -ad ur tessevlafd(Faire un testament) agujil vif tullut nnes.ssenv di-dda ggarv adasil inu. -xaë ac ad tecceä. -ddiv ad snekkemv aäaë inu. -han ul inu ar ittekÏiÏif.ur nniv ad swunfuv ard ttuvuld. -ttegëa i alley am; t i nniv.mer ssinv id a cem sserfufnv ur nniv ad m t iniv.gGedv ad dduv u> am t i nniv aha tennuvjefd vif i. -tessend is ul inu 4Q>?>(Etre fragile) .ur izmir ad isverres i am tassast ddev. -id ur turimd asnekmer kud yusy ibba nu amrig(L’arme) n ubellen(La lutte,la résistance). -a ayd ikkan vif nnev !ar nekkat agejdur adday nisil i unevmis n ca uxafir(Le martyr) n tmazirt iggezn acal nev ittucerfn amm umudar g tkurmut(La prison). -ur illi g tmazirt ddev xas utul n waäu. is ar sawalv i iselliwn(Les pierres) .ur nemsawa alley lemdv i tmazivt.dvi ur ttuyaqqilv ad ssewrv tamazivt mar ad gzun mayd riv ad iniv . g tizwiri n twuri nu ar allav iddev ur myarv ansa meqqaë gan imezdav nnes inexsasamn(Très généreux) .dvi ur yad pmilv ad buv d uvaë ddev.myarv t alley ur yad pmilv ad t i ffev.medden nnes gan isuvav(Transparents) .ur lin tadvust.ar i ttezrakn(Respecter) .ar ten ttezrakv.ur djin sellav i ca n umalid .ad asn ikkur ëebbi tigmma s mayd iëwan. <emgulley s « bassu » izmummin s tugga nnes aha inzv awal s imi nnes : -awd necni ur djin nannay ca dda ixxan vif s.da tteddu ad tezdm nettat d tsednan nnev ,ar ttagm aman itsent tikkal vif tadawt nnes.teccar d tiwetmin nnev ivfawn n wavan d wulli.tla adagir(Le capital) nnes.tedder tudert nnev .tavul telmd i tmazivt.ar ttirir izewirikn(Les chants de noce).walu mayd as inna ca.ur djin tkki ca n tselmadt amm nettat.mer gin iselmadn amm nettat adyali ur ss mayd nnan ad awen warraw nnev.ku asegGas ar nettepawal iselmadn ad vuë nnev qqimin maca ur ar ttirin.xas nettat ayd igan amedya i 226 43 4ffev s uniri aha teÏfuë t s usarag mar ad ur yivil « bassu » is as tefëv tbuki(L’intention).beddan tama n wa-ddev ivejdmn nnig n yat tnegmit(Le rocher).izubda « baddu »awennit(Le commentaire) nnes : -kkiv vëiv is isttes yan usensgam(Proposé pour le pédagogue)inelmadn n yat tdala aha ibu ten vif sin iguzdiyn day ifek i yan ict n tedyazt(Le poème) mi myarn iwaliwen nsen ifek i wayya tadyazt mi zunksen(Etre difficile) iwaliwn aha itter asen ad psun ,icfa asn tiremt nna mi ival is asen tuda i tipsi.illiv semden aramid nsen izutf is ipsa aguzdiy ittusektern(Etre chargé) s uëis yusin iwaliwn inemyirn g yan wukud igzzuln id wa-dda ittusektern s uëis isettuln s iwaliwn iremyirn(Inhabitués) izunksen ur ipsi amya.igry(Conclure) zi waram ddev is ur ar ittectutuy(Mémoriser)unelmad xas ay-lli mi da ittisil kuy ass d uy-lli innefesusn d u-nna inmalan amsutey(L’entourage) nnes. -a mer tannayd mayd vif i ikkan kud mepra ayd di-ddiv s di ?ar asn sawalv s ils aoëab aha ur ar ttegzun amya zund 7 ivnan as iswa itsent teg°mimin n uskkif.issefë asent atay d imiq n uvëum nna isuy(Tremper) g uzatim(L’huile) n taddant.iqmë as upersi(L’oesophage) ,teqqen as timigga ,tbedda as tseprizit g imi n upeëjiä.iskukey aha ittinäaë(>eculer),yudy tadawt nnes i ugadir.ismuvr allen nnes g ugdil(L’écran) ameeyan ur ilin xas sin ikelwan amellal d usggan.islemmes allen(Axer le regard) nnes vif ufasir(L’ édition) n unezwi.ur llint xas timitar n uzirz(La sécheresse).qquën izenzifn ,ar sxuzzurn wallen n medden.ar issiwid ukud s utraF ur ilin atsa(La limite).ur yad iqqimi xas ad myawavn medden ger atsen.ivebbez g ifesti nnes meqqaë ar svuyyun ayt ma s d ist ma s ,ar ttemmepezwayn ad suyn ifendar n uvëum g uzatim .iggadj as udawin s udm issiggan vif ucbu nnes.ictutey(Se rappeler bien) iëi nnes,tawada nnes,awal nnes usdid yaäfuän am; tamment.ya ad iwwet tadupalt vif tdupalt s tguäi.tekka dat as am; umurmu(Le mirage).ur ikkis fad nnes wala yufa t div.yucy s ibä ikkan ger ujanig nnes d uraæ nnes.tezry tasayewalt nnes ibexsa(Les fissures) g mayd igan aseknaf(L’organe) 44 225 nnes.adariz(La trace) nnes ur inni ukud ad t isfä.isellla i iyyu nnes ar twejjav : -tcat ivfawn nnun.ur awn iqqim xas ad tveem talmiÏ(Le bol). <suqëef ultma s taxatart : -hat ur av issedjiwn uy-a. -i mayd trid ad am t gev.ar veëëefv ard weplv ca ur t i xëiäv(Ne rien gagner) izebbaä(Les gros ventres) nnun ugern wi-n imitar(Les animaux).ur tessinm xas ad ttawevm. 4sduqqeë « sekku »tifluyt festin akæ aha ttinäaën ar seksiwn s ugdil isawaln s ufuperru(En se vantant) vif uhil n uggguyn(Les barrages) nna ur ta ismidn.illiv ikcm s ugaji(La chambre) ivejdm nnig uhiÏuë issan vif tecäift aha iëm i ils nnes : -Qat xas s iwes(L’assistance) n ëebbi as nedder.llan ugguyn ar sedgarn(Distribuer) aman vif imeçvaën(Les habitants de la plaine) qqimin imedrarn ur ufin awd aman n tessi ad ten swin. wd yan ur isawil. « baddu »ur iffiv tawargit nnes.id ayt ma s d ist ma s ar tteqqeln s usaru ittuvetsen(Décidé) g umuyd(Le fait de veiller) n yiä ddev.id iyyu nsen tsers -ur riv ad tezry tserbubt(La longue queue) inu ca n ibenveë(La poussière) di(Expression pour dire faire un scandale). -waxxa ad dic munv.necrav-n dvi. swizn(Se diriger) tinmel.ur teëi tselmadt amya alley beddan tama n tdala.ur ikcim xas « baddu »iddev ur iri « bassu »ad yakm.iggiwr unebgi g ililan ar ittannay armad n inelmadn ijerdadn(Enthousiastes) iran ad sneoden is sselhwan (Etre habile).kud ar asen tessepsu tselmadt tizlit taoëabt ittinin : « aydi aydi aydi..laoiba bi al aydi »isella i yan unelmad ickn g umeuv n usmun nnes : « is tra ad nurar s uydi ? ».yannay is ar ttalsen i wawal nna mi ur ssin amak nnes.ar tigira tessufv tselmadt aguzdiy(Le groupe) aha tezmummey i « baddu »yufan ivf nnes dat umaynu as isettun akrus nnes.tseqsa t : -iwa mayd tannayd g inelmadn ? -mec trid tawalt targiwalt (Franche). tebbey as awal : -ur riv xas awal argiwal. -zund is annayv is ar ttepsun iwaliwn mi ur ssin amak nsen. -hat ay-nna ayd kkan myarn g tmezgida.ar ttepsun timitar asl n wad isinn amak nsent. 224 45 -i max ? -ur as ufiv .ddiv ad ffev s uniri. -hat ur nli ajamar (Les toilettes).ddu ar art ca n umddargu day teqqimd. -ur id ay-nnav ayd riv.xas riv ad kkev afital n tinmel ad iiëv aswir n inelmadn . 4zmummey « bassu » : -axs ur trid ad tesseveëd arraw nnev? -ddiv ad ten settesv(Tester),ad armv ad ten sselmedv . -hat tekka vuë nnev yat tselmadt n uwanik maca ur tri ad teqqim vuë nnev iddev tercl aha tra ad texl vif umercal nnes.meqqaë inna as uselway n uvawan afevlal (Le président de la commune rurale)ad as irnu semmus tima n iderhamn nnig n urakid nna da ttam maca tpetten(Insister)ad tteddu. -id ad id i temund s vuë tselmadt ? -yac tevëa ac ? -ur zmirv ad dduv i wul inu. -is illa dic ukukr ? -uhu.maca ur riv ad iviln medden is ddiv s vuë s uvdas(A la mauvaise intention). -tevand .argaz ur t igi xas wa-lli ittesvaln asatam n ipurifn nnes. iswi yusin tilmiÏ n uskkif d ti-n uzatim dat umercal(Le mari) nnes.isgutta(Boire à petite gorgée) wa-ddev azaw(La tasse) n watay.issefë as tilmiÏ n uskkif nna iskf s temhennawt(Doucement).Zeg 9FU>(La période) > J-FFä ar isnimmir ëebbi vif mayd as irsx(Donner comme gain).incer « baddu » aha iseqsa t ibba nnes : -veë ma ani ? -s tiliclut ,riv ad genv. <ennemzeg(Intervenir) iyyu nnes : -hat ibuk(Avoir l’intention) ad iggadj s tamanavt(La capitale). 4bedd « baddu » ar itteqqel s ibba nnes ad t iseqsa.imgulley wa-ddev div aë s : -ad mi ? 4rura as « baddu »s umumey : -ad neswihhet(Protester) vif uwank mar ca n twuri. -ini ukan mar ca n ucwaä(Le fait de fouetter). -yuf wawal ifesti. -xas ddu ukan .ittug umecpaä nnig tidiwa nnev zi mayd nucz tudert.a aoenda nnun d uzmez nnun.tevëam alley teweplm aha ur tufim tizzulya nnun g ugadaz .gan ken d 46 223 ihaqqaën(Les corbeaux) ar awn sselmadn tawada n utbir aha ur yad telmidm taddev wala tavulm s ti-n uhaqqaë.tuckam g tizi n ticka.xas ddu ukan ,ad ur takkad udm nnec i uzfl ad ur ac ëin imargasn fek tadawt nnec.xxan awn itnan a ken yary ëebbi zi uxnif(Au sens du mal) n imttillesn(Les malfaiteurs). 4mmecty(Bouger) aha isbedda t ibba nnes : -i ma s trid ad tebbid tanfult n umuddu ? <seksiw dis iyyu nnes s umdudey.tegGed ad t isfug dat as.igza(Comprendre) « baddu »mayd tra ad as tini : -ëäelv ca zi vuë yan usmun inu. Funf taääevët nnes inzv snat timaä n iderhamn : -ha-yyi awd nec ëäelv ac tent ard tilid tawuri. -ad t yawy ëebbi zi dvi mar ad ken sduv(Soutenir). -hat xas kkesv tent zeg imawn n ayt ma c d ist ma c. -ssenv mayd illan .ad ac nyigint. yum titecrin day iggufey s uzur di-dda tella yat txendaccut n uqezdir ar dis iggan aha izum dis amm ubellarj.g umcucd (Le mouvement)ur tennid ad ttawevd i tiram s wuduc.adday iqqim ca g yan uvaë amm ugudy n uksum hat ur inni ad ig xas amm wa-dda igurreon(Qui est incapable de se lever).tudert tbedda vif wadday(La base)n umcucd aha tattuy s tqiccit(Le sommet)n tudect.ur sar innevbir uqenjlal(Qui ne manifeste aucun mouvement).ad ur ttivild is tudert tesrirey.kud ittemerrat cra ittemay taÏfi nnes .ad ur ttinid is iga ufus nnec wi-n uvanib mar ad ur ttasid agelzim .asey g yan idicl avanib tasid g wa-yya agelzim nev ca imis yan zund ulgun .ad ur innefs(Se plier)cra aha innevmë day intl i medden.yuccel ad ikcm ammas n ugdud.ad imyawas d ids.ad ids iccur tiram,ad ids ibu idamimn(Les idées) d upulfu(La sensation).ay-nna yavn medden ac yav. 4lley « badd »s ivf : -ay-nnav ayd ira wukud. Fannay « bassu » is iay ils n unebgi nnes : -is tewpeld ? -mecta ay-ddev ayd ur ddiv tawada amm ta. -iwa gen ad teswunfud. -ur da gganv dvi. 222 47 zi kud isul imeey aha iseæfel ar ijjeyal alley ar ittepurjuj(Jouer)s idrimn ,alley yuf wi-lli iÏfaën tavuëi .dvi awd yan ur issin ma adday-n illa urasix nnes.yac tgid ivf nnec zeg wi-dda inun imzazn n ilel s uniri maca kud ur ac iri ëebbi ad ttawevd g tmazirt nnav ismunne c ubervaz aha iger c di.ad ur imiq ad ac yili urasix di.sverres .anf acbu nnec.snimmer ëebbi alley ur c igir i uberselm ad yawv i uksum nnec imci nna da ttawevn imezdav n tneddamin i tfiyyi n iselman .hat iba ëebbi arasix vif aynna ivna.ku yuk d il(La part) nnes.mseqsa d ivf nnec vif mayd nra ad nelcem zi tudert ddev.yac adasis(La limite) nnes iga t tamtant ?yac ad ig umessuy nnev tiremt i iwekkiwn (Les vers) ?.ma xef da ineqqa ca ivf nnes ?.rem i tudert.hat ur inni ad innevber(Bénéficier) ca zi dis xas ay-nna itca d uy-lli iswa. -ur taksul(Etre égale) tudert g tallest d ti-n usidd,ti-n uk°eëfs d umerret d ti-n uswunfu. -ur djin illi uswunfu mec ur illi umerret d uk°eëfs.wa-dda iqqunjellan ad yan.azirew n tmara iga asafar n umessuy.han un n uy-a turemd t .mriddi tallest ar issuëeëëuy allen nnes.mcebbarn s ivaliwn gan afray dat taribbut n ibevlasn(Proposé pour dire les policiers) ar stillin(Avancer) ,ar ttergigin izenzifn nsen .tger asen taribbut n ibevlasn itnan(Expression pour dire intercepter) .tessuffev izeflan(Les fouets).ar tekkat ivaliwn nsen far ad ssefrukuyn azbdar(La digue) nna gan .kud ur ufin ibevlasn ad ten bäun ,ad ten senfiiën ceoän(S’énerver) ar ten ttecwaän(Fouetter) imc nna ran .icactep uuv zeg itersan amm ibzä iÏewwecn.ar ttiqiqen izenzifn nnes.ijenwet(Perdre conscience).ur yad yuci s umya.kud yunf allen nnes iäuhlla.udm nnes issigga vif s !!ar as tezmummuy.yucy s tiëvi n tudert ar ttenyuddu g ievëan nnes.ittu itersan nnes.ittu aengig(La douleur) nnes.qeëqecnt wallen(Eblouir) nnes s içenaën n mumëi nnes.ismuvë allen g ugli(L’horison) isseflilliyn(Qui brille).ilula usirm zi uxdil n tallest.imdudez(Sentir une grande joie) .ar ittennuëum mar ad t iobbe(Serrer),ad issu acbu nnes i tabbuct nnes.da ittiri ad as yazä afus ar ittafa amessuy(Le corps) nnes ittucrf s tiliclut.r 48 221 4<<?F:4:4Z(Se tourner sur le lit sans pouvoir dormir) C <4:4S:9< 4CE ;m 97?6@>(La civière).r as ittental wudm nnes.ur iri ad ids tebäu.ttelnt(Enrouler) as tillas aäu.ar tettinäaë(Reculer).ya uraæ nnes ad issef(Extraire).idehcë kud yannay yan uulig(Un individu)inzv t s idicl nnes.izummey(iprq)amm teäëant (Le nourrisson)nna tebäa iyyu nnes d iff nnes.ishirf(Pleurer à haute voix).4suqëf.> 47A9ë9 ;?BBë 9> 4Z;4> @ 466?F 47?8>A EE?7.<?Z>F @47 7EA.ipmmeq(Ne pas se contenter)ad tmun d udendum(Le fantôme) nnav.yusm(être jaloux) bahra.da ittiri ad isawl ar as iregGel wawal.ur izäaë ad isselkem azan nnes s imjjan nnes.tfel t ar icëubbuc(Se débattre) g tallest amm wazzan dda ur issin ad iccef g ilel .yuvy as ca apeëjiä alley ur izmir ad isellexsey(respirer).4cddencer(Se lever rapidement).imry allen nnes.imgulley s mayd igan tivmeët.ur t yufi g idis(Le côté) nnes.ur yannay awd tasayewalt nnes.ifrk(Etre conscient) is ikka iherbel(Délirer).ispippey .imsawal d tsendubent nnes amm upyuä : « matta timitar n ixilban(Les mauvais ur ufiv awd iceëan ad ten llev g tmazirt ddev !! » 4lliv yannay « bassu » is isusm s ukukm yudja t ad imexamma d twengimt nnes.yuf is yufa arudzm i ukrus nnes s tuvmas d waskarn nnes.ur tgi tudert xas itn ffir wa-yya.iv inw cra yan nev sin nev uggar hat suln dat as mennaw.ur inni ad imurs(Réussir)kra ard iggez akal.tamtant ayd igan i ufgan itn ameggaru n tudert.iskurrem(Se recroqueviller) « baddu ».issemvujje(Tor dre) wawal ddev tawargit nnes,yuvy(Etouffer) asirm nnes.issemmecty tasendubent nnes.isddirn(Désirer) ad issird iqezzuyn(Les os)nnes s imeÏÏawn nnes.ay-nna n usidd yavn g ucbu nnes ixsy.ay-nna n ilekmim ixsy awd netta.walu ma s issenwa tiram nnes g udawin nnes.ma mi ittengaf(Raconter,relater)anagif nnes ?!.ur as iqqimi xas umevzi n iseml nnes.ar mantur issenkmar(Subir)asaris nnes. ?ar mantur ittegga amekouc(Celui dont le sort est toujours mauvais) ?.issevjf « bassu »s ususm nnes.ival is iprq (Bouder).isawl as s unya undid : -ad ur ttepraqd hat ur inni ad yili xas ay-nna ira ëebbi.mecta n yuk ifel tinmel 220 49 -arm ad ttasid agelzim g yan ukud ard ac bbeint tleffav(Les ampoules). -ur myarv xas avanib(Le stylo) d ukarij(Le crayon). -aha ar ttewargad ad teggajd s uniri n tmazirt !mayd trid ad teskerd di-nnav mec ur ac iqquë idicl.hat ur nnin ifernayn ad usern(Avoir besoin)xas wa-lli yusin asmam(Le balai).id wa-lli ur issin xas ad yasy avanib hat ur isufir i umya.ran mayd asn ismuttern arrasn(Les ordures) nsen. 4mdudey « baddu ».ur as injiq(Plaire) wawal.ioeëëem(Blesser) t g wul d tasa nnes.isusm.,ilm(Avaler) ils nnes .imsawl d twengimt nnes : « awal acrarad(Véridique) ay-di inna.ur djin mseqsav vif twuri nna yuccel ad t skerv di-nnav !ur ar twargav xas ad nuv ,ur ar seksiwv s mayd ittilin ffir tnewa.akæ ngit as ufiv tasdent ur ittagin ad i tercl mayd riv ad as gev bac ad fewwetv(Dépenser) vif tgemmi d twacult(La famille) n imal ?id ad ac cnuv tadawt inu ad vif i tney aha tessudu i s idrimn nnes amm uyyis nnes ?ma ani unumka g amm tudert ddev ?!is ur ufn iceëan n tmazirt inu tamment n tmizar yanin ?!hat sorts) ?!!.ixub i wau awd g twargit !a aoenda nu d tuxxut n itnan(Les obstacles) !ur ufiv ad swunfuv awd meqqaëd xas g twargit ! ».ismutter ioetlan(Les couvertures) d usan nnes amm userdas(Le soldat ).yusy agGa nnes nnig ivië nnes day iffev.teÏfaë t iyyu nnes ar as ttini s wawal nna prin imeÏÏawn nnes irzagn : -ddu a memmi ac yary ëebbi zi uxnif,ac israr ëebbi s uvbalu immimn. 9r izaë ad imukn zeg wacbabn(Les cils)nnes azebdar dat imeÏÏawn nnes.iman d tallest.udm nnes ikrurm(Crisper)).acagag ibnubek cigan(être sombre).irgm aratim nnes lli t igliyn ad idder gar tudert.idma(Concevoir) ajanig (Le corps)anect n wi-n ugezlal(Le nain).imseqsa d tsendubent nnes s ubeytel.ickn (Murmurer) : « ; ;4 479A> 9C?>@7 4E9 ?!.akæ ur ili tizzulya g ugadaz n twuri !ddant timpadzin (Les éfforts)mant d walim !akæ ay-lli sseknunfv n ukud g umuyd ijm(être perdu).agerdas n ku n usegGasn n uzraw aqecmal(L’étude universitaire) ur yad isufir i umya g ukud nna gis yattuy unck n aregmumey(L’analphabétisme) g tmazirt nnev.axxid merday vëin akæ medden n wamun 50 219 nnev ad iniv ugrn iferdasn n wamun nnev izuba idemsanen(Les possibilités économiques) !!.zi tmii n inelmadn yukmen s uverbaz amenzu ur ar ittawe s uqecmal xas semmus aha ur ufin ansa nsen g wamun d tmazirt nsen !!id ur id tunant(Le mauvais sort) ay-a ittevisan agdud nnev.a aryabbuh(La pitié) nnec a ëebbi anf av ca n usanf(Le sentier)hat akmurn wulawn nnev ad bbein(Exploser) s tifqqept ». C tnarust taberdant (La gare routière ) inmiqqeë d ismun n urfufn(La torture).mzuln s tasemi.meqqaë zmummin itsen ,meqqaë ar tfernasn(Faire semblant de rire) ucin s utul n wau nna g nekn(Se noyer) ar ameggeë.iggiwer tama n usmun nnes izzevzifn tamart.igna ifesti ancucn(Les lèvres) nsen.syafan s uvezzu nna g llan .avezzu(La prison) ittennepumeccuyn(Se déplacer) s ticcekëaë(Les roues)s ucagag ur ilin timitar tizraraqin(Trop claires).isxixxey « baddu » : -ixx ,matta wukud ddev aqmammaë(Très étroit) ?! 4skukkey(Au sens de soupirer) bab n tezrut(La longue barbe) : -aratim nnev ay-a.yuccel ad vif s nesnimmer ëebbi. -ur as viv s ayeë inu ad ac nyigint. r ittegerrao .ismutter « bassu » ifecka nnes aha yawi-d amennas(Le seau)d umeqraj ikkarn s waman illuddan(Tiède).iffey as aman aha ifka as ilyan(Le savon) alley issird day ifka as tasamest(La serviette ).iddu div mar ad yuvul s iqcucn n watay.issemr as i usaën(Le vin)ur isduhdun .illiv imy itsent tegmimin yucy s tudect n tiram ddev. -mecta ay-ddev ayd ur tciv anect ddev n utci ! -ac issenfu uy-nna tetcid.hat mriddi umcucd ur nnint tiram ddev ad ac ttuvrant. Fucy s izenzifn nnes ar tennevëuëun : -utci iga asafar. -is tesyafad taÏfi n tmazirt ddev ?. -gGedv ad gev aderdad(Le gourmand). 4cmummep “bassu” s urkay : -is tegGed ad tzurd? -hima ! -mec tlid tawuri ur tegGid i umya. -amm mi ? -amm tvuzi d ucraz d umgar d usmirey(ukus n iëan zeg igran). -han tidupal inu ur djin ssint tilffav. 218 51 vif tmerrut(L’axe de meule) nnes?ar isarkat(Haleter)adday iggufy tamadla.ar t izeggur « bassu »day ivejdm vif ca n ifengr ar aë s itteqqel ard vif s ixl(Rejoindre).ur ilcim tigmmi iqenzon vif tewrirt alley innemrury.xas ikcm izlÏ vif tecift(Le tapis).iddu « bassu »s umaylal(L’abri pour les animaux)aha yuvul-d s tendust yusin tazzelaft n seksu d usawar d tkerdasin aha isers t dat as .izmummey : -is djin tetcid seksu s tkerdasin ? 4zemummey as : -mecta ayd tciv dis ! -iwa nexxeë s ufus nnec. -hat ur myarv ad tcev s ufus inu. -ad ac d-awiv tavenjawt. 4ddu aha yau-d s tvenjawin d tibiqqit n imeëvan d ti-n uvvu.ar as issumur zi tikkelt ar ta-yya ad as iffey imeëvan dat as.ar isehrubbut(Manger avidement) « baddu »..yiwv i ucedlup(La viande séchée).kud ur qqimin xas itsen ifnuzn n seksu inna as « bassu » : -i ëebbi prey ay-nnav . r ittellev « baddu »iuan nnes,ar issumum tadunt ten iselvn : ief « baddu » : -i ma xef di teddid s di ?!! -aqq ! is ur tessind ma xef di ddiv !? -annayv c ar ttinid iga uy-a aratim nnev ! 4smuvë bab n tezrut allen umsidn (Aigus)g udm n “baddu” : -is ur teflisd(Croire) g uratim ? -;ayd t igan ? -iga asakir lli ur neÏvië(Choisir). -maca ur tennid mayd igan avbalu nnes ? -allah ayd t igan is ur t i tessind ? -mayd ac innan ur t ssinv. -civ ay-a zeg iseqsi nnec. -akz mayd riv ad iniv. -i mayd twettesd ? -hat ur ssinv ib(La différence)ger ivbula n uratim. -aratim ur ili xas yan uvbalu allah aqeëmammap (Le puissant). -heyya trid ad tesvuyd vif s !! -uhuy.riv ad cciciv(Sensibiliser) imseggarn s usaris(La situation) nnev . -id nitni ayd igan avbalu n uratim mid allah ? -allah ayd isemsen(Imposer un service à quelqu’un) wi-ddev far ad av ssitmen mar ad yarm is nezmer ad nesseëeë(Déclarer) tavamt(Le droit)nnev n 52 217 wad nili tawuri.ay-a iga akayid(L’examen) n ëebbi.aneflas aselman ad ur isusm vif izerfan nnes.ad ten issuter s wawal yattuyn 6ahra.nla akæ azrf n wad nili tawuri g tmazirt nnev.ma xef nettemuddu s beëëa is ur tli tmazirt nnev tisirikin(Les délices) nnes ? -tla tent g iyulis (Les fermes)illan ddaw waman.id igran itteqqeln s timeqqit n igenna hat ur ar gisn ssififn imecrazn xas akeëuë(La poussière)iddev illa uzirz.rnu vif uy-a amarin(La crise) n tanezruft tamevëibiyt. -mayd neskar id ad nuvul awal nnev ? -nevts ad neswihhet maqqaë bbin av ils aha kkesn av uxsan. -tavuyyit ar tessiciy. -ur da ittefesta xas umttin. -nev ametcils(Le silencieux). 7usmen,smuvën udm n yan ulmetri(Le mendiant)isnirizn : -Eec a ayt ma nu kkiv liv tayla nu g tmazirt tamajayt alley i ik°o(Renvoyer) uwank iddev giv utmazirt nnun,yan zi digun.ha-yyi dat un lqiv(Plonger) g tmara d ukeëfs ar apengi(Le cou).ur ufiv xas ad azv(Tendre) tadupalt inu i usemik(La charité)taf ad ssutcev tarwa idrimn n wuëv ,igummutn (Les fruits)issetqafn(Donner de l’énergie) amm umessuy nnes. 4ttey aë s « bassu »s uzmummey : -adyali inwa imecli. -merday nufa mayd netca di. -ar yan wass g navul nawi-d utci.necrav-n. 9r yufi xas ad as isged(Obéir)meqqaë ur izmir ad ibu d wansa ddev iddev yufa dis yan ifili n usirm.ad ur imiq ad imyafa d yat toerrimt as ittanfn ul nnes, as ittan afus far ad t i tenzv s uniri n tmazirt.ad ur imiq ad imyassan d tadda issaran vif usmun n tudert.ila ils n ufernay(L’étranger).ila agardas g tsekla tafëanLiLt .ur ikkul ad ildy avaf(L’attention) n ca n toerrimt issaran vif tayri iseqqan(Pure).ar itteddu ar ittewarga is yufa g imuzzar asirm axatar g tudert n uburz d unumka.ar mantur ittawv g udusku(Le plateau) n medden ddev isemcann?yuf ad issumum tidi nnes wala iswa aman zi tdupalt n wi-yya.kud itteddu ittepsu timirit(Le repère)n uvaras ittawin s imuzzar.man tur ittafa aseæty(La manivelle de meule)ma s issuëeëëuy azrg 216 53 « titrit »ijjunyern(Etre défiguré).idma t ar ttemoafar d tayyuvt as isdern aqeëëu.ur yad igi ilm nnes xas ixba izurarn nna da ssuddumn arakis n umÏÏi ,uuv(Le sang) d ulayi(Le venin,le poison).imyanna d tsendubent nnes : « a aoenda t adday ur da tnezzev allen n ifddamn !ur tenni temcumt ad ttaf mayd as yakkan yat tegmimt n waman .mer ssinv ad afv ca n twuri di ad as sumrv ad id i tmun veë di day nesku amm iga aGtef nnev g yat tefrit aha nedder tudert tubzint d tuorint(Simple et heureuse).maca ur tenni ad ttiri tudert iqespn amm ta.adyali ur tgi dvi xas amm tappuyt(La poupée)ger ifassen n imsavn n tudect( tout ce qui donne du plaisir).ku yan ar t itteobba asl n unhav (La clémence) ».issing allen nnes g mayd igan tivmeët.mer yufi ad irwl zi mayd isenqujjemn (Vexer)maca aters (La blessure)iv ifesta g yan ulextu ar ittav g wa-yya,ar ittiqiq iga wan ilkmim.awd g wansa n umlemmet(La tranquilité) ur izmir ad ittu itersan nnes.ip iga usirm aterku(une chaîne de roseau qui entoure l’organe fracturé) i uters da t issenaf ubiytl.aters nsen ur ili asafar xas g nu.a aryabbuh nnun ad ur ttaderm i wallen nnun. issemvujje(Tordre)ifesti ilsawn.idrus mayd issufvn ca n idrimn zi tkeccit(La poche) nnes nev takmmist nnes.idrus mayd itteflasn g ulmetri iddev iggut mayd itteggan zeg wutur tawuri nnes g uzmez nna dis ar ttegadayn ielfaën .xas ifelluzn(Les naifs) ayd yakkan cra akæ ma. 9r ikki umya alley ggufin sin s umezgun ittemuttuyn,yan yusy agenbir nnes,wa-yyaabendir nnes.ar ttirirn vif tasdent(La femme)n wusun(Le village)s timi (Avec moquerie).illiv semdn ivë ubendar tallunt nnes ar issutur i ëebbi ad yaws i wa-dda as yiwsn ,ad iddel s uryabbuh nnes wa-nna ten iddeln.xas ggezn iggufey yan aha isenod i imnayn aterku nna ila g ivil nnes day ismammey : -nec a ayt ma mepëa ayd ffev zi tnanjft(L’hôpital) ur ufiv ma s ddiv s tawja nu.ur ufiv awd asafar ad t i sev.maëawat d idi hat mriddi umaëa nnun ad nemtn s la.mayd i yakkan ca ad as ikkur ëebbi tackk°aët nnes s idrimn. ikk ger imnayn nna ttin udmawn nsen s tesga yan.iffev ar ittebergim amm is ar 54 215 itterba(Insulter)medden.xas yav acal tuly yat twessart ar tbendar ar teqqaë i iåerramn ad arin ayt uzmz ddev zi uxnif.tessevëa aë uåerram nnes ad ipbibe ddaw waf>iwn nnes ijeona(Les faibles).ur yav g ubendir nnes xas imiq n udrim zi vuë itsent tsednan.ur teggiz alley 7sencern itsen taqquët g imi n teggurt.ar ttemmepezwayn(Se rivaliser mutuellement) ad alin .mmergamn.4ttinaë yan dig sen ar isxixxiy mennaw< n tikkal.aderval isnikkeln(S’ appuyer sur) vif usekkatu nnes ayd izwarn : -nec a tawmat v ik lli teëam ur ssuddiv abrid wala agli.ar ttempufv d tallest.ur liv asmun xas asekkatu ddev d umy4ttay nnun (Le soutien).mec tgam iseqramn hat ur sar ufiv asanf s tudert inu.neo@at i avaras s timitar n idrimn nnun. 4kk ur ikmis xas ca idrusn : -ad av yary(Protèger) ëebbi zi useqrem(L’avarice). <9wen yat taytect(La femme)ivenbern udm nnes s uoebëuq aseggan : -nec a ayt ma d ist ma nu tamallaft(La divorcée) n yan urgaz nna ik°o ukerwa nnes(Son patron )aha iddu s di-nna ur tuvëift.ikcm s di-dda izlÏ(S’allonger)usmun nnes.iddev itteyassen s ⵓⵅⵙⴰⵎ(La générosité)iba ids tuvëift nnav.kud iwevn as inna as usemcan (Le généreux) : -is tannayd ?mridd is ffev ur nniv ad afv arasix ddev. 4zemummey usmun nnes : -is ur tannayd is meqqaë ur mmectiv ilcm id urasix inu ar imi inu. Ïãan aha festin .adjin anagif (L’histoire)nnav .isawl “baddu”: -hat mriddi usemci d uzeolz n yan ur inni ad idder wa-yya. -hat s umdiwal(amyawaz) ooad as yusy ubuka afukal.mriddi umyittay (Le fait de se soutenir mutuellement) adyali iokken ca cra aha inev t. 7usmn.aawan n ugama imyanam (Etre en harmonie)d usbijjey n iga.ar ttesvadn i tlawt(La mélodie)n waylaln nna meqqaë ur lin xas ivenba igezzuln ar tteskun iGetfan nsen ,ar tgerrun arasix nsen di-nna t ufan ,ar ttaylaln s tiggurga(La liberté) d ufuly(L’indépendance),ar akkan i iwdan imurig n tudert.is illa mayd yufn amradan ddev ?imgulley « baddu » s txerrart yannay div udm n 214 55 -is tannayd afulkey n tmazirt nnev ?hat kuy ass da ttekkan inejda ansa ddev. -ur zrurtv (Nier,désavouer)ahusky nnes maca itas(Quand)yar idicl ad ibuk içëi . -tevçand.idrimn ayd yakkan içençaën i wallen . -ametlao amm nec ur sar yannay asidd g ubrid nnes iddev ur ili asnfey(L’abri).xas adj t ukan ad tgen ti-nu ur da ttuptay ar dat umevzi n iseml.ur llin xas iowwidn(Ce qui vexe).ur igi wi-nu xas ad zdev g yan ifri zeg ifran nnav aha zumv dis ard mtenv. -ad ur tebbid azuz(Au sens de l’espoir).hat ur teçëid ma adday çaë c ittekka urasix.ar ttinin medden imezwura is llan sin moasaqn(Polémiquer) .yan ar ittini is ad ilcm urasix s imi n ca ar as itterara wa-yya is ur ittuyaqqil ufgan zeg umussu mar ad izzer arasix nnes.illiv ur yufi awd yan ad izzenu wayya msasan ad armn awal nsen aha ddun s yat tgemmi day qqen vif sen .clan dis ar tadgGat inuvjef wa-lli innan is umussu ayd igan amentil n urasix aha iffev s imi n teggurt day ibedd.ur ikki umya alley ikk vif s yan aha ifka as yat ssinv.ivenë (S’égarer)aha ifel i rbiv araw nnes suln gan tazzanin ur ssinv ma s tettiv udm inu xas aëun .ur ëiv amya alley i yuzn tabrat n Juluf(Le divorce).hayyi dat un s udm iprukden(Avoir honte).mayd ittinin hat xxan i itnan aha ikkes imiq i tarwa nnes far ad issuddem timeqqit n tudert g imawn n tarwa nu ad t iddel ëebbi s uryabbuh nnes. 9r tenziv xas ca idrusn . ffir yan ulextu(Un instant) yuly yan ugujdad(Le manchot)d usmun nnes nna yuzn idicl nnes asl(Sans) n wad sawln.ur yav xas imip g tdupalt n ulmetri .ur immectey usakac(Le car)alley nmalan wulawn ad bbaqqin .s ivnan as ipenkrurey(Rouler).ticcekëaë nnes imry tent umeëaë n uvaras.amepray ar icemmey girru art wa-yya.zgummin imnayn.nnemrurin s uderdef n usakac.kerfn asen iaën s unyima illan ger ililan (Les chaises).issilew « baddu »imejjan nnes far ad yisil i snat n terbatin ar ttemmesawalent.tenna yat i ta-yya : « yat ssenv t ifka as yan ubeëëaniy tazzenbilt(Une caisse) n wuëv.mayd inna ad am ifek umevëabiy xas utul n wau ?! ».trura as ta-yya : « walu mayd 56 213 vuë s xas ivujban(Escroqueries).ar am ittefernas,ar ittesepfa ar ttivild is ur iri xas tamunt n tnumi(La droiture)xas ad issiwen anemri nnes(Satisfaire son besoin) ioiwerd(Ne pas tenir sa promesse) ».ya ad isuqëef s u-nna mi izmr maca icty is ur as d yusi ad isawl dat medden vif uëan(La prostitution).yuë (Réprimer)tavuyyit nnes g wabu n ucbu nnes.ickn : « ar mantur tesgurgemt(Libérer) tayazilt(L’ esprit) nnunt zeg tidmi n uëan kent izdudven(Demeurer) ?!.ar mantur ttilimt s unumka nnunt ?!ar mantur ttazzelamt aët idrimn amm uneffadu deffir inegniwen(Les mirages) ?!is ur tessinmt mayd igan apruked ?!allen nnunt ar smuvuënt imeprayn n tisvrrayin tivmamayin(Les voitures très colorées).ur tessinmt is amepray iga amekkeoyus(Escros).r kent sseknaden idrimn aha tettumt idamimn(Les idées) !id ur djin tesyafamt taserpest(La honte) ?!.nval kud tevëamt is ra ad tessexrermt(Libérer) tiwengimin(Les raisons) nnunt zziv ur tessenfilemt xas aqelbus(Le costume) unsiy(Traditionnel) s unemtuta(Contemporain) .9r tgimt xas udm n tirizza(L’infamie) »yucy d igayyu nnes -is tgid aeëval ?! -giv aeëval n wul iddev ur liv tawuri wala liv idrimn ma s ttemayv tisirikin n umradan ddev.meqqaë liv agerdas aqecmal ur ufiv tawuri g tmazirt mi ggudin irgemmayn ! -tamazirt inu tedjiwn imezda.ur yad tunif iflew nnes i imezwagn .hat ilula yan umatav(Le parti)isvuyyun taf ad tekço tenbaÏ imezda iddev gan isdarrayn.amatav ddev ar ittezur s imeltav nnes ar ittevnas ad ikcm s tnezzarfa(Pour le parlement)far ad ivnu yan uzrf itteççeon imezda.abrid s tmazirt inu iqmumë.yuf is tettid udm nnec s yat tnila yan. 4sqinfd(soupirer) ,issekrurm timiwwa nnes : -mer ufiv ad myawalv d ca n terbat amm cem far ad kcemv s tmazirt nnem vif ubrid asefan . -tefrk tenbaÏ nnev s amm ivujban ddev xas ddu s yat tnila yan. 4sxuccen kud ur yufi asttif nna s ijjenjem ivf nnes zi umarin ddev.telley as s ufus aha texl vif ismun nnes iggufin s ubreqqa.yavul netta ansa nnes tama n « bassu » : 212 57 acermi(L’appareil).issing tiÏ n imis nnav.iserra zi yat tivmeët ,yumç imuzzar d usutay nnes d twacult tabeëëaniyt.kud ismd tawuri nnes.ifka acermi i lal nnes nna as innan : -axxid amradan ay-a ! 4zmummey s urkay -awd tmazirt nnem tga amradan . -maca ur id ugaman amm ulçiy. -ku udm ila timitar n uhuskey nnes. -amradan ur t igi xas wa-nna gis isyafa ufgan alas .ur id amm umradan nna dis ittisil i ueëwi ,nna mi iberbez(Etre pollué)uzwu.ur illi amm ugaman mi izeddig ubehri(L’air).annay acka(Le sommet de la montagne sous forme de dent à cause de l’érosion)nnav.annay agisl (Le haut de torrent).içië aqeyyup(La crête) nnav.içië immel(La source en haut de la montagne) nnav.akæ iferdasn (Les éléments)gan timitar n yat tfelwit n iniln d ivman inezzevn uraæ zi wabu n umessuy.mer ufiv ur nniv ad ffev ansa ddev. -addud ad nemssenfal ievëan nnev neccin d cem. -max is ur tucid d umradan illan di ? -walu vuë i allen ma s t i seksiwv. <eççef : is ur ar isawal xas i tsendubent nnes.ima ancucn nnes alley druv ayd ten yuxm(Mordre).imgulley s usmun nnes yufa t ar iqqaë adlis afuzal(Le sacré).ittey div s di-dda ikka ubrid.iseksiw s usun issefran udm n ugunu(Le sousdéveloppement).imseqsa d tsendubent nnes s ifesti : « ar mantur nettesfa timitar n ugunu ?iwunak lli ur kcimen tifrekt(L’étape)n ufuley(L’indépendance)ar aë av s mennaw n isegGasn zwarn av neqqim necni ar nezzikrir idasiln nnev g walu !!axxid azmz ay-a n ixilban d ivujban !!. » C usawn ar ispirrey(Respirer péniblement)usakac.ival « baddu »is ya ad as ibbey isicke(L’accélérateur).iskukkey mennaw n tikkal dat n wad ikcm usakac s tneddamt(La ville)igan tamanvet.illiv iggez ur yufi ifadden ma xef isnikkel.iggawer alley t i teffev tuccent.ig amm uwessar iuëëeon (Ne pas pouvoir marcher ou se mettre debout).issefë allen i ioerbab n wagGu ittemhuddun zeg ilalniyn(Proposé pour les moyens de transport).ar ttubelbu(Etre très animé) tnarust s medden d ivuyyan n ibervazn (Les 58 211 courtiers).suteln as ismun n unezg°um.ar tteqqeln ad incr.yucy (Au sens de sentir) s iweÏfan ar ttawevn g ilm nnes.da ittiri ad issemmectey yan uaë ar ittesyafa(Sentir) is ur yad igi aseknaf(L’organe) nnes.s tdupal nnes ar ittawe (Masser)i ifadden nnes far ad inyuddu (Circuler)uuv(Le sang) nnes g ievëan nnes.kud israr azamir(La capacité) nnes incr day imun d ismun nnes.ku yuk yusy agGa nnes vif ivië nnes.man d uzeglal alley lecmn mnid n tnezzarfa(Proposé pour le parlement).g usarag illan mnid as ssan igertal nsen d iheddan nsen.iwejjev bab n tezrut : -netter awn anebgi n ëebbi. Zemummin ismun nnes d itsen imezrayn .u-nna ikkan data sen ar aë sen iseksiw s uryabbuh.llan wi-dda gern asen itsen idrimn .ddan itsen alley svan utci ur igin xas avëum vif wudm n ugeÏÏum(La baguette) mi itteyaë (Mixer,mélanger)7 47?:;E 4<<9I?bE(Conservés).ZZ?>4E F-EE E 9Rë9; 7 J;E .>9E R4A <4<S> <4Z9>>4E tizugayin(Les slogans) nsen :«ar nessutur amur nev g twuri », « yudawn(ça suffit) zi 9çelfeë ».ur ikki umya alley beddan vif sen iserdasn d ibevlasn d umuzr(Le s’exclamer).yannay udm n « titrit »nnig n txerrart(Le remous).irwi t ca aha ur yad izmir ad iffev ammas nnes.ikniwe(Faire demi -tour à droite et à gauche).tifiras nnes zlant ikelwan nsent.ikernunnec(Se rider) udm nnes innuqë(Avoir les joues maigres).tenk(Se noyer) teddu tman d imzazn(Les vagues) s di-nna ur issin.udm nnes ulçiy (Artificiel)ur ili ansa nnes di.ger udmawn nna ihzÏ(Embellir)ugama s iniln(Les couleurs) d tfilla(La lueur) nnes.ur ikki cigan n ukud alley iola itsen ibeëëaniyn dat as.tettey çaë s yat tegçiwt ,tezmummey as.iççef ,ur yuci d ivf nnes alley izmummey.iççef ,ibedd ,tsawl as s tefëanLiLt : -is ur tennid ad av tasid yan uwalif? -s wuduc(Avec plaisir). tuç as abersilf(Proposé pour la caméra).tsenod as man imc ittegga ad t issemrs.ur yugi.ivf cigan i isisfiwn nnes mar ad ur izgl(Rater)ass.ar ittekÏiÏif iddev igGed ad ur ilcm awatis nnes.tuls as azmazzev mar ad ictutey mayd iskar.teskn as di-dda ittesrus tiÏ nnes,abra nna qenna ad issikl s ua nnes.illiv yumç 210 59 -« bassu ».wa « bass ». 4semdr as « bassu » : -ha-yyi aë ac . 4mgulley day iola t iffev ammas n itsen iseæla .izmummey : -xas utmv ad sbizzev. -valv is i tezrid di. -ssikkev c afus(Expression pour dire éffrayer). -ksuv ca n imik. -dva ad teswunfud dat imuzzar. -is oeëqen (Etre très loin) ? -ur av iqqimi xas yan usatam(La distance) igezzuln. 4zwar t g twada idderfn .ar itteddu « baddu »,ar ittirftil maca ur dju iknuny.ar ittady s ifassn ifengar (Les roches).ar ittebdad g itsen ilexta far ad isvilil aqliw.innaëçm as wul ,ar ittaylal g igenna n twargit nnes.ihb(Etre hors de lui)kud icayf vif imuzzar.ulman n uçëf zdin igenna d uguttu(Le fond) n wacal.uwin t timlellay.yannay ajajou(La lumière) nnig waman izegzawn ar ittaylal.ivejdm nnig yan umddargu(Le rocher)ar isvilil anucceg(Le mouvement) n waman d uckuk nsen .ar isseflid i uherher nsen .isusm,izuzn(Au sens de chef) n uqarid adigan(L’autorité locale).isxuzzer dig sen umeggaru ddev aha iseqsa ten s wawal umsid: -mayd teskarm di ? rekkekn (Hésiter)akæ aha iwejjev : -mayd teskarm di ? 4mhudda(Se précipiter) « baddu » : -ar neswihhit(Protester) vif usitm(La marginalisation) n tenbaÏ. -ad mi ? -ad av trar tizzulya d timmuzwa(La dignité). -s mi ? -s twuri.. -matta umatav(Le parti) awen innan ad teswihhetm? -ur neltiv(Adhérer) s awd yan n umatav. -is tlam ca n uragin(L’autorisation). 4mdudey « baddu » : -uhu. -i ma s di teddam s di ? -nedda-d ad neswihhet. -is ur tessinm asaif ? -meqqaë nessen t nettu t g umarin nnev . 9r iffiv umuzr n uqarid adigan anya nnes(Son ton) uqjië(Sévère) : -dvi ur ttuyaqqilm ad ttuvulm s ivbula nnun mec tram ad ttarim iguyya nnun zi 60 209 tkurmut(La prison)acku ay-ddev tgam iga arusif(Illégal).dat n wad teswihhet tarrebiot yuccel ad tetter aragin n uqarid adigan .ad teswihhetm asl n ususl iga asakir ikleln(Mériter)aselqu(La punition)s uskurm (L’ emprisonnement). 4ttey « baddu » ar ittekÏiÏif (Trembler)s ismun nnes : -is tsellam i mayd awn inna umuzr ?inna awn ad teffevm ansa ddev v il-ad. 7uqeëfn akæ g yat tiklit : -uhuy. 6ejqelnt(Etre sur le bout de quitter les orbites) tiÏÏawin n umuzr d udefrir(L’escadron) nnes n iserdasn d ibevlasn .iwejjev,ar ittelley s ivaliwn nnes : -hat qenna ad awn ti tegra.ffevat ansa ddev.han anugded (Le rasseblement) nnun iga arusif hat qa ad ken necbub(Arrêter)aha nazn ken s tnessaëäa(Proposé pour le tribunal). 7vuyyen akæ s yat tmija tazevlant(Chaleureuse) : -uhuy.uhuy.ad nili nev nemtn. 4suqëef « baddu » : agnu(Le problème) nnes.yunf allen nnes ad isduc(Faire plaisir) ivf nnes s ukliw(La nature superbe).illiv lcemn akrays(La terre plate) man d teqmut(Le sentier qui passe auprès de la vallée).isvilel « baddu » acaqaë (La montagne dont le sommet est une crête)ibeddan g ugmma -in n wasif.imyanna d tsendubent nnes s ifesti : « ar ssarav vif umradan n beëëa tta illa di aha ur t i ssinv ! ».kud itteddu ffir « bassu » iseksiw s igenna d wacal.iççef illiv yannay yan ivejd (Un chevreau)ickubbern g içuway(Des petites branches sans feuillage),yusey tazemni(La sagesse) nnes.imyanna d twengimt nnes : « awd ivejd ameLkan ickubber di -nnav mar ad izzer arasix nnes d accen nec ilan amessuy t yugrn !! ».iola yan urgaz nnig ifvel(Le point culminant)issigga ivf i wasif ingin s ulas (Calmement).kud itteddu izutf ca.iola aknul(Haut lieu de garde).imyanna d ugezn nnes : « adyali da çaë s tteddun imepan mar ad nveën qqap iberdan ittawin s uyetmi ».ur yuci d tsendubent nnes alley yufa amessuy nnes izum g wansa ddev .ipmime aha imseqsa d twengimt nnes : « aqq axs ur iri waddev ad i ijlu di ? »isuqëef : 208 61 ivs(Etre isolé) ihuskey(Etre beau) dis ugama alley da inzzev allen n imallayn ibeëëaniyn.mecta n umezdi(L’étranger) ikka di .ikka umarikan ittusektern s uzraw.nefka as yat txeëbict izdv dis ar isnubbuc alley ismd asnubbec nnes aha iddu . -i ma s ar awn isawal ? -s ils nnev amaziv. 4ççef « baddu » : -i mayd as isselmden tamazivt ?! -mayd t içëan ?netta ayd issen . -is terwas tmazivt i tneglizit ? -ëebbi ayd issen.iseqsa av s ils nnev.nemmegza(Se comprendre mutuellement) d ids asl n awd yan unjug(L’obstacle). -axs ur iwettis ad isdurrey tamazirt amm ay-lli kkan ifëanLiLn skern t. -ëebbi ayd issen tabuki nnes.hat idda-d ddaw wufus n tenbaÏ.mer telli vuë tenbaÏ nnes ca tbuki iderfeln adyali ikço(Renvoyer) t umuzr(Le chef). ar isalka(Haleter) « baddu »g tmadla id « bassu » ar itteggafy(Monter) amm is ar itturgu(Descendre). Zi nnig n yat tizi ssiggan vif imuzzar cayfn vif ukliw.ajjuyn çaë sen .ittu « baddu » -aweyat av s isemal iv tram.hat ur yad ngi xas izenqiqn (Les cadavres)ittemmectayn am idendam(Les fantômes). inw bab n tezrut : -nvat av ip tram hat ur yad nli anaruz(Au sens de la convoitise) v gar tudert.nvat av hat tuf av tamtent tudert n tirizza.walu dar nnev mayd nsukl(Perdre). 4nzv « bari »tawalt : -nezrew alley nmalan inellitn(Les cerveaux) nnev ad dduqzen(Exploser) neddud ad neccicey(Sensibiliser) tanbaÏ s usaris nnev aha ar av tesdiddim(Menacer)s uskurm.ur av iqqimi xas ad av tbercem(Ecraser)tiqecca(Les boîtes crâniènes) nnev mar ad neswunfu zi unezg°um n gar tudert. 4lley umuzr s umllev nnes : -ad ur i ttinim iwaliwen ddev .ur liv imejjan isseflidn i usmammey.u-nna iran ad isnirz ad iddu s tnessaëäa ur id ad issegded inamurn dat tnezzarfa.hat u-nna ur iffivn s ugana nnes ad iffev s ivnan(Obligatoirement).hat ad vif un yav udefrir ddev s uzfl.iwa veÏrat ger sin iberdan wi-n warruz(La violence)nev wi-n uplipel.sedderfat av. 7vuyyn akæ g yat tikkelt : 62 207 -tamtant tuf gar tudert. 4mgulley umuzr ar as ttergigin izenzifn, iskn i udefrir ad ideyyeo(Attaquer). ldin iferdasn n udefrir izeflan nsen zi titar(Les gaines) nsen aha avn vif sen.llan wi-dda da seksiwen di dda kkatn ilin wi-lli ur ssin xas ad wweten .ad ssivn tiÏ nev aqeëëu ur kkuln .lecmnt tuqlatin (Les échos)n ueëwi(Le bruit strident)ul n ignna d wabu n wacal.tavuyyit n uengig terdv(Eventrer) ulawn n itsen inamurn dda ur ufin xas ad snirzn s uckan.ar zzicrirn ibevlasn widda iswihhetn amm is da nezzevn izenqiqn.ar tteggan tamaddit vif ku yan mar ad t ssiwen tasverrayt ivman s tmitar n uvlas.g tanvvalsa(Pour le commissariat de police)ur ssin imevnasn (Les militants)xas igertal ibbin .ar ssan zi waman n ujamar(Les toilettes).ar asen akkan yat tuvëift i wass.msasan imevnasn vif wad ur ttesfan timitar n ujendx (La violence)zi wudmawn nsen.clan ass mayd ila .nsin yan yi.s asekka kkan akæ dar uneväaä(Pour le commissaire)alley izemmem aaëië nsen .ufan ivfawn nsen beëëa n tnevvalsa .ur suÏÏefn iguya nsen .kkan dman ad kkin axajan(La prison).ur ufin xas ad tifiras n tesdent.izutf dig sent timitar n ufulkey.ismuvë allen g wancucn nnes.yunf imjjan nnes s urkay dat uawan amaynu lli izutf.iola asidd g taqqayin n tiÏÏawin nnes.ur immectey alley t igGey « bassu » : -Ïfuëat av asanf s imuzzar(Les cascades). ur yufi xas ad izmuçl deffir n « bassu »aha imgulley s tesdent ilsan tabanca tumlilt : -ard div nemyannay. <elley s ufus.tunf imi nnes s urkay 4 usfirnen : -kke-n vuë i tadegGat ddev ad tannayd aswir n inelmadn. 9r imzaray d ids alley isawl « bassu » : -is tannayd tasdent(La femme) ddev ? -mayd t yavn ? -kud mepëa di tedda s vuë nnev ur zwint wallen nnes zi imÏÏawn.nbedda d ids alley tenw tificay(Les obstacles) nnes.nekka ar vif s nettegga amulley g utci.ar tnessa dar tiwetmin nnev alley temyar ansa nnev.avaë nnev iddev nnen as idurar ar issiwid imerzafn(Les visiteurs) nnes maca ur da ttekkan xas itsen imalasn ard myarn tudert nnes.ansa nnev meqqaë 206 63 mutuellement le cou par les bras).tezmummey maca ur izmir netta ad as irar asfirnen nnes s amm netta.ur as yufi iddev ur ta ijji zeg unaf.tenna as s yan unya undid ,usdid anafa : -ma ayd teonid ? 9r izmir ad as irar iddev ur yufi ma s isen .mtenn iwaliwn g ugerjum(La gorge) nnes.ma ayd ira ad yini ?walu mayd as inna .tseqsa t : -is tgid ca n umwar amaynu? -uhu ur giv xas aelfaë ijemn abrid nnes s umradan. <esmuvë t s wallen icmummepn (isfirnenn): -hat awd nec kkiv giv tamsummert mennaw n isegGasn mnid ad afv tawuri ddev. -ayyuz nnem iddev tcebberd g wansa ddev aquëaë azumam(Très isolé). -myarv t alley iga vuë i amradan. -ba nnem !mayd tufid dis ? -ay-nna ur ufiv g usun inu illan g uavaë. 4bedd « bassu » ar isemgulluy allen nnes ger asn .mec igza ca n wawal ur ar ittegzu wa-yya iddev ar ttemmesawan s ils ur igin aoëab iseqqan wala inmala ils n uzeglal n tinddam.igger i « baddu »mar ad immecty maca ur as isemdir.ittu is iman d ids.ivëa uvuln s ivbula nsen.ar asn ttiqiqn itersan(Les blessures) .di-nna kkan ar ten seksiwn medden s ufayl(En s’exclamant)..auv iqquën nnig iyerra(Les fronts) nsen iga tamatart n warruz dda ur rin ad t sefn..s uburz(La fierté) ssedkeln ivfawn nsen.ar tteddun s isurifn ulkin(Fixes).usin agGa nsen isettuln(Pesant)).oayenn tanarust n usakac.nin t.ssiggen vif umsutey(L’environnement) ar seksiwn s ubeytel d ufuvl s imnayn itteqqeln s unuvjef.iëi n medden ar issiwid ar itteskan acagag abnabak.idrus mayd izemummiyn d mayd iÏÏessan .ur immectey usakac alley an ulawn ad bbein .izriran n uuv gan idalign(Les décorations) n uburz.issemmectey bab n tezrut ixemmuyn(Les lèvres) nnes s ivnan ,isawl i « baddu » : -ku tavuyyit n tavamt s tufdict(Le coup de poing). -hima.ur illi xas umlasay(La lutte). -u-nna iran tavamt nnes ad vif s immav. -u-nna ur ittemmavn ur inni ad ikkes amur nnes n tudert. 64 205 7usmen .innaëm udawin nsen.isnirizn n ilmetritn ar ttegbun tallunt n imejjan nsen d wulan nsen.isawl « baddu » : -ur yad iqqimi xas ad myawavn medden ger atsen. -amarin ademsan(La crise économique) ar ittexitir ad av yary ëebbi zi tidura(Les conséquences)nnes. -ur yad nessin ma s da tteddu tmazirt nnev.mecta n yan iga uzenqiq nnes tiram i uberslem ! -ur yad ufin ioerrimn xas ad fkin ivfawn nsen i tiangiwin(Les vagues) n ugaryu (L’océan). -ay-nnav ayd av iqqen.mayd nra ad neskr.avezzu ffir av ilel dat av ,la d fad g tiyenna nnev.nella g trakcult(Le piège).amarin ily(Au sens de étouffer) av ipeëja.ittel av wau,xxan av itnan.ur av iqqimi xas ad nazzuf. -uhu i wazzuf hat ig°del t ëebbi. -mayd nra ad neskr ?mec neffev ad nili tawuri g iy9l4s ur nnin ibylasn(Proposé pour les fermiers) ad av asin iddev tidupal nnev ur lint tilffav n tmara.mec aæ nla azirew(L’emploi)aha ycy ukurat ad av icbub umuzr s ulafin(La motive) n usselku(Le mépris) n ugardas n uwank.id -ad iddu s tkurmut ad is issik itsen wussan aha imuzl(Travailler) g tagant s wubbuy n waddagn d usekry n n useroub(Le charbon). -heyya inp irwel cra zi tmeqqit ad yav amda. -cammela ,vçan imezwura.ur udjin i imggura mayd ttinin. 4ola « baddu » yan usku(L’édifice)ar as itteferfiä ucenyal azegGav mi tla titrit tazegzawt g tuççumt nnes. -ma atta usku nnav ? -tinmel.ha-yyav nedda çaë s ad tzutfed mayd dis illan. 4ttu anezwum nnes g ulextu ddev.ismuvë tinml illan g yan usays.snat tdaliwin nev akæ ur llint.kud t i nmalan ufan yat tesdent tessigga ivf i icirran ibeddan g tsaragt.izul t « bassu »s tiëvi aha isnil(Présenter) as « baddu » : -ha yan unebgi amaynu iger t ëebbi çaë nnev. <ezmummey tesdent : -s userhu(L’honneur) d unãaf. tuç afus .myaggarn tidupal nsen.idma « bassu »is immegra d ids irbi(Expression pour dire se serrer 204 65 rwelv zi umalu n umvaë av-n wi-n wi-yyaä.a aoenda nu !. »g umazir bäan medden .ku yuk iÏfaë asanf nnes.issing « baddu » allen nnes g tiwririn nna vif sent qenzoent(Etre perchées) tgemma d idurar inneän i ilmatn .yucy(Au sens de sentir) is yav takurmut.gan idurar ddev amm ufray ittebbin iberdan vif tivmeët ddev illasn s yiä.iddirz yan urgaz mar ad as yini s wawal irebbejn : -askka han imecli d tfanalt(Le goûter) d imensi d uvajir(Le petit déjeuner) nnec vuë i.hun tigmmi nu tella-n afella n tewrirt nnav.mun d « bassu »ad ac isenod asanf ittawin s uzadav inu.ar ci ttenãafv. igGed ad yagy aha tegraç t iddev ur issin ma s itettey udm nnes.iggufy timadliwin deffir « bassu ».kkan abreqqa(La piste).isawl « bassu » s usfirnen (s uzmummey) : -is tannayd abreqqa ddev hat necni ayd t ivzan s igelzam nnev ddaw n tenbaÏ n usdarray .ikka ar av itteglay ad nvez abrid g cëaä wussan immeÏfaën . -id ar awn yakka ca n urakid ? -uhu.awd utci vif ivaëiwn nnev. -i u-nna ur izmirn ad yili tawuri ddev mayd iskar? mec neqqima ddaw umalu n id bba nnev hat ur sar nli tavnnabut(La dignité) nnev.id ad neqqel s umurmu(Le mirage)ddaw wafriwn n ist iyyu nnev(Nos mères)ard mtent zrint av am ikeyyawen(Les poussins) ur izmirn ad snikkeln vif ivenba nsen !mayd av yakkan mayd itekkurn ixedlan(Les estomacs) nnev ?mec netter asemik(La charité) ad av icbub umuzr.ur av iqqimi xas ad neqqel s um<n, s wazzuf s imc yan. -ad av yary ëebbi zi usgenë(La fureur) nnes. 7usmen .ar vif sen ttekkan ifassen ihermun(Les maigres).s ivnan as ipenkrurey usakac.zi <E>97< ar ta-yya ar ittebdad mar ad izzugez aha issiley.ur ufin imnayn abehri(L’air)ad t i sellexsiFn .ikk°ar usakac s imnayn ibeddan g ugnir(Le couloir).idma « baddu »ticcekëë n usakac nmalant ad dduqzent.imgulley aë s bab n tezrut : -ur yad ssinv ma s nedda s udalis(La culture) ddev n usekter arulgim(Qui dépasse les normes).di-nna s nedda ha asffuktey(L’exagération) g usekter. -hat ar ttinin medden ay-nna tsettan sin tcint ku,ay -nna ittasin yan 66 203 ugmim(L’organe) ad yasy sin.kud tteggadin imxixn(Les accidents) g iberdan nnev ar ttinin ad <?A>9 <E77C>(La société d’assurance);Q47 E <A78.afgan ur yad igi vuë itsen imeprayn xas am; izi. -hat awd dvi ur ngi xas izan.mer nli tizzulya ur inni uwank ad av ihermek.awank ikkatn igerdisn (Les diplômés)nnes ur iklel azrak(Ne mérite pas le respect). -ijm asagiz(Le budget) ixatern far ad av isselmd ,ad av issegm ar tigira aha ijme av awd necni.ma mi nesniriz ?. 7usmen ar seksiwn s tiyenna n <E>97< 4RZE(Creusé).afuvl ar issiggi zi yat tiÏ,abeytel zi ta-yya.iskukkey « baddu »aha imgulley s usmun nnes : -meqqaë nevëa alley nessupl inllitn nnev ur ngi vuë uwank xas igettimn(Sans raison). -hat awd dvi mer nessin i ca adyali nufa arasix nnev. -ur nsufir i umya.ca ur nenni ad t i nexë xas ddu ukan.nav tinirfelt(La grille) nga wan ikectmurn(Les animaux faibles).mec ur av invi ca s ugari n ugluln(La clémence) hat ad av islv ilm g wacal. -ad yanf ëebbi yat tifluyt n urasix . -iddev ur illi ay-ddev n ukruran(Le chimique)g ucraz nnev. -zi waçey ddev tevçand maca tsul tallest tettel awn. -tella tlefettact nev trika as da nettesadad. -id wa-dda imyarn isadden iman d iniln ad iqqim di ? -i mec yiwid wukud ad izdv ca di vif urasix nnes id ad iddu aha izri t ? -iv illa ma xef ittekeëfas ca agayyu nnes ad iqqim s ivnan. -di-nna idda ca ad ig argaz. -yah.ur tennid amalid(Le vice). 4smutter « bassu »iqcucn(Les ustensiles) nnes.gzan inaragn nnes is iäulley ad ffevn s beëëa.ncern lsin ikurbiyn nsen .ibedd « baddu »aha irbu aqeëwac nnes.illiv t yannay bab n tgemmi inna as s ils n uzeglal isman iwaliwn imazivn d ioëabn : -sers aqeëwac nnec hat walu ma s teddid. 9r yufi xas ad t isers .imyanna d tsendubent nnes : « tevçand walu ma s ddiv .ur giv xas aheddaw(Le vagabond).di-nna ufiv ca n uxbu ad gis nnevmeëv(Se mettre dans un coin).riv ad 202 67 isew tisent.ma s itterara udm nnes ? .meqqaë ivëa ivendef t uvejbab !ma mi itteptay (Raconter) tasisawt(La nouvelle) nnes ?ma s itteddu ?id ad yazzuf (Se suicider) mid ad ifek tisila nnes i uzeglal ?matta udm as ittemnala d ibba nnes ittiviln is yucl amradan ?ma mi isniriz (Plaindre(se)) ?kud ival is isry akrus nnes yufa ivf nnes g usarif(La corde au cou).ur yad izmir ad iseksiw awd g medden ddev iveëëeän iäaën tama nnes,ismuveën allen nsen g tfiras nnes ar qqaën tiweëviwin tent ivman.ffir yan ulextu n ifesti isawl as bab n tgemmi : -s wul azeddag ar ci ttenãafv (Dire à qqn qu’il est le bienvenu).ass-a vuë i asekka vuë umajay inu d nnif n usekka vuë wa-yyaä. -ar man tur ? -ard yiri ëebbi. -ur zmirv ad qqimv di. -i max ? -ur myarv asun . -dva ad t i temyard.dva ad tzutfd taÏfi d tazedgi nnes.hat tudert nnev g waçey n utci ur t ufin ibeëëaniyn ad t svin s watig yattuyn. -s mi ? Aestan ifesti n uzemnan(Le sage).isttul ifesti vif ulawn ikk°arn s tixt d tifeqqept.ran ad ttun adummev ten isdummev userdas n usun(Le soldat d’ordre)maca suln itersan nsen ar ttiqiqn(S’enflammer).ar ttagmn anuvjef nsen zi uvbalu n ulka(L’instabilité).abrid nsen ikk°ar s tificay(Les obstacles) d isennan.itersan nsen ad zrin azmul g ilm nsen,asnf g ulJE nsen.mec ur ssirden izriran n Juuv s imeÏÏawn nsen hat ur nnin ad ten sefn.ger twargit d usda(La réalité)ar ttejguguln.ibag(Paraître) udm nnes ger wallen nnes.udm aruzriq(Qui n’est pas clair)ikencern.imseqsa d tsendubent nnes : « ma ani cem a asirm n tudert inu?.may-n tuckid ?matta ubrid tumd ?a mer ufiv ad ttesadadv asanf inu s usidd n wallen nnem .a mer ufiv ad skuttev(S’appuyer) vif ivil nnem.cemmin ayd i itteraran s tudert g uzmez nna gis ur ttannayv xas adendum n umatin.cemmin ayd igan asidd ittepufn tallest zi ucbu nu.ma adday-n cem ttafav meqqaëd xas ad veëv tifiras nnem,ad mnuv(Se mirer)uraæ inu g mumëi nnem ?.ma ani cem ad i tesf izmuln n userfufn d ukeëfes ?ma ani cem ad i tegnud iceëwin 68 201 n twargit inu,ad tevmud asda nu s inilan n tudert ?ma ani cem ad i tedmend(Raconter)adamin n imal d ubrimal ujmin ?manza cem ad i tawsed uxub n wau ,ad vif i tasid agGa isettuln nnig ivaëiwn inu. ?!hat s wallen nnem as da ttiiëv asidd.mriddi tsayewalt nnem adyali uviyv (Etrangler)apeëji inu.mani cem ad tannayd mayd i yavn g uzmz n udelqem.(L’opression) ?.mani cem ad tannayd idalign n tirizza vif ugenzi (Le front) nu ?!mani cem ad tannayd mayd ittavn u-nna issutern tavamt nnes ?mani cem ad tannayd tarakcult nna nav aha nettemra(Etre coincé) dis amm iga ?.ur yad ngi ihaqqaën wala nga itbirn .ur yad nelmid tawada n utbir wala necty ti-n ugaywaë(Le corbeau).ur yad tufi tenbaÏ ma s tsemdar(Répondre,réagir) i umur nnev xas s uhermek.netca akuray aha nuvul ar nettellev itersan d wuuv nnev!! » 4bedd usakac ,ggufin ilmetrin.ku yuk dig sen d man imc dda isniriz.zi tnarust ar ta-yya ur illi xas utul n wau.ur lcimn tanarust tameggarut alley kerfen asn iaën.tum tuccent ifadden n « baddu ».ur immectey alley israr uuv nnes anyuddu nnes anemyir.iwettes azadav n ukukm(L’inquiétude).kud yavul s tattayt nnes inãf t bab n tgemmi s tiëvi : -i ëebbi mec ur tetcid. -s ayeëä inu tciv ay-nna mi viv. r itterbbaj umessegbi(L’hôte)awal iddev issen i imiq n wawal ittenyuddun g ugadaz aha isman iwaliwn imazivn d ioëabn.iseqsa t : -ma ac yavn alley teknunnid(Tomber par terre). 4sqinfd « baddu »(Soupirer) -tav i ta-dda ur yavn awd yuk.vëiv alley zzerv yan ugardas zeg imajjeyaln maca kud ar ssarav vif twuri ur t ufiv pemmeqv s uxiti n uçelfeë.ar twargav ad nnesrurfv (s’esquiver)s beëëa alley ufiv yan ubervaz issenäawn aha itter i sin igendad n isentimn .snikkelv vif uqaëiä lli iëäl ibba nu zi tneddarma .iägam fkiv as adagir inu aha isny i g tesvrrayt.s dvi sulv ar ttemmeseqsav d tsendubent vif mayd i iskr netta d usmun nnes issudun tasvarrayt taxercact . -ur gin xas ivejbab(Les escros). -ineptifn(Les bâtards). Fudr i ivf nnes .mer yufi ca n uviva(Le gouffre) ad t yav.mer yufi ad 200 69 vif usmas alley inwa watay day irar afecku nnav nnig n tzuäa aha iger dis umajay(Le voisin)yat tuttilt n imijj(La menthe)aha isemrara atay alley itteyaë(Etre mixé) uzucaë.illiv iffey umesmar atay g izawn yuçä yan i « baddu » aha yini as : -s wassav n ëebbi mäey taÏfi n tiram nnev. 9r izmir ad as t irar.iqqel alley ismiä day ijvm yan ujavim zi dis maca tuger tamssi n ils d wabuä nnes taÏfi n watay s waman izddign d umijj n urti adigan(Le local).taseprizit tuvy as apersi.s ivnan as ar izzeruy avëum iëvan nna isuy g uzatim n taddant(L’olivier) d udi ampayl.isawl as bab n tgemmi : -ad ur tkukerd han tgid anebgi nnev iburzn mec trid ad teqqimd vuë nnev hat ur tennid ad tged imezzi(L’étranger). 9r izäaë unãaf ad isfä iratifn (Les taches)n taserpest(La honte)ivman ayrri nnes.ismuvy as ubeytl ul alley ival is qenna ad isouqqey açuv(Le sang) nnes.isdr ivf ar icëubbuc g tallest.allen n irgazn ur djiwenent zi usvilel n udm ddev ur iklaln akeëfes, udm ivman s timitar n ibba nnes.xas tannay t iyyu nnes tgejder aha tesvuyy.isken as s ua nnes ad teqqen imi nnes. -ad ur tteksu ur i yav umya zi mayd sulv dderv. -mayd ac ikkan attayn i uy-a ?! -iserdasn n uvlas(La sûreté). <iwes as alley izzugz ioetlan d usan d iqcucn nnes.kud innebdr vif tecift tverbez dat as ar tesmuvuë udm nnes ivman : -axs ur asen tessivm afaz(Expression pour dire vexer), ? -tternav ad neffev asarag nna gis neswihhet alley ur nri aha avn vif nnev ar av zzicrirn ar av thermakn alley an ad ssebin ulawn nnev. -ad asn t ig ëebbi d gar abrid.nvan cen imxibn n ëebbi.is ur ssin mayd igan amersel(La clémence). -llan wi-dda ur ssin xas ad axmn amm is ten yav isi(La rage). <encr : -swunfu imiq s ay-nna ëeqqan waman mar ad tessird udm nnec. -uhu,ur da ssiridv. -i max ? -riv ad yiië mayd ittavn wa-nna ittern amur nnes g uwank n uzrf d usaif. 70 199 7 ufçay (Subitement) tebbeey ar talla. ur ufin imeÏÏawn ad ssuddemn zi tallenin nnes.awd tavuyyit nna tdelqem tavul s udis nnes kud as iskn ad tsusm.tval is t Ïfaën wi-dda mi illa usvenmi g ufus.tedma imeÏÏi nnes ar ittezwiv amm wuuv.s uca n uqeydur nnes ar ttesfa axyul nnes.ink(Se noyer) « baddu » g ufuvl.isdr ivf .mer yufi ad yav ca n uviva(Le gouffre)ad gis izum(Etre solitaire).mant wallen nnes itsent tmeqqa n imeÏÏawn irzagn imaëvn iëvan.s ivaliwn nnes iffer allen nnes.ur ipmil ad imrara imÏÏawn d iyyu nnes mi zrin iuan nnes itsen idrizn izegGavn nnig n tayjayin(Les joues) nnes.tvebbez(Plonger) twargit g wabu n ifesti.yannay udm nnes ivma s ufuvl d ubeytel.ar ssiggint tmeqqa n imeÏÏawn zi tiÏÏawin nnes.ya ad isyirf maca icty is ur izum g uviva.s timeqqa n wul nnes as ar issirid izmuln nnes,as ar ittesfa asnf n tsendubent nnes.timeqqa nnes ar ssexsint tifqqept d tkui n wul nnes .timeqqa nnes ar ssewunt tasa nnes lli yuzvn(Etre sec).udm nnes afuval iga tamatart n tpalfa(Le sentiment) nna ccarn s ususm,nna mi ur izmir ils nnes ad as t issefru,nna ur izmir awd yan wawal ad t ttelnt as tillas.acagag(Le sommet de l’horizon) nnes isenpuffer timitar nnes.isdr axcac(La tête) nnes.ar ittepuruf apurif iççayn.ar as ittiqiq wul mer yufi ad isew tisent.icty udmawn n uganid(Le mal) nna d idsen iman.isul ujahjay n tesvrraytt nsen ar isduqquë tallunt n imjjan nnes.awd wagg°u nnes yuvy acbu nnes.yucy s uçaça n uqeëwac lli yusy nnig uorur(Le dos) nnes.meqqaë inãf is bab n uxeëbic ur as izmummi iddev ur izmir ad issectp ancucn nnes immeslavn s ilufaç iqquën.innebdr vif tecäift aha yudy tattayt issefriqqisn s tmuzunt.ur izmir ad iseksiw s udmawn isvililn(Méditer) s uëoab tifiras nnes.yuwi-d bab n uxeëbic tazuäa n wanas(Le cuivre) d tajjeëinat n uçëf(L’argent) d izawn n usmmev(Le verre)d tazzenbilt n ukeccuä nna yusin iberoad n uzucaë(Les lingots de sucre)d tin uqezdir nna ittusektern s watay d umeqëaj n wanas isruggutn .isers ifecka dat yan unarag(Le voisin) nnes aha iffey as aman g tajjeëinat alley islil ifnuzn n watay day iffey div aman nnig iberoad n uzucaë lli isers nnig n ifnuzn n watay day yusy tajjeëinat isers t nnig n tirgin 198 71 -ma veë teddid ? 4dderf ad irar zund is yufa taraft(Des fils enroulés sous forme d’une balle) n tirariwin : -ddiv s beëëa ,s iÏalya nev isbanya ven fëansa .nec « baddu »amsummer . 4nna as yan n unya undid(Doux) : -irvud ac ëebbi alley tectid tumast nnec uma hat alley nval is tedduhdid. 4sawl as wa-yyaä : -assav nnec wi-n imazivn aha ur tessind ils amasiv !! -ur myarv ad s is sawlv.ur ucizv awal nnun iddev isnunney unlli nu aha dehcerv s warim nna g ufiv aqeëëu nu. 4sawl as div wa-yyaä day yuçä as afus : -ncer ncer.ffev ibenvë. -s mani ? -s tgemmi nu. ibedd ar izzuvëuë idasiln n ubeytel.icty mayd t yavn.icejjeë udm nnes.ixsy as usidd uzuzä(Au sens de l’éspoir).izgummi(Avoir l’air moussade).ar itteddu ar ittaxm wancucn nnes s tuvmas nnes s unäaf n wul.yucka ubrid n umradan.ar itteddu tawada nna ur ipmil s udvu(L’enfer).meqqaë issudda wass izmazv.tapalfa tafuzalt dda ur izaë ad as t izutf(Découvrir) s imÏÏi wala s wuuv.walu xas asidd n wallen ayd ittaznen tapalfa zi tiÏ ar ul.udm nnes abeytil(Déçu) ar issenoad is s içenaën as igna uraæ nsen.ya ad isvuyy maca icty is illa wul ittekÏiÏifn dat as.yucy zi twargit nnes kud tesf allen d tiyenzar nnes aha ar tespippey.tencr : -adyali igåey la wadan nnec. -ur dig i mayd ittawven.xas qqim. <eskukkey : -kud nserrey tidi nessedrurey imeÏÏawn. -kud tessirid tidi amessuy nnev zeg ulayi(Le venin,le poison) ssiridn imeÏÏawn uraæ zi usnf issenafn(Endolorer). -walu mayd vuë umezlu xas imeÏÏi d tidi. -hat gan isufir n umessuy d uraæ. -adday iggadey usafar ur illi ma mi isufr.ur yad tgi tudert nnev xas axub n wau. -ad av yary ëebbi zi wutul nnes. 9r ismid awal nnes alley isduqqeë ca tifluyt.teffev iyyu nnes ad as teëem.ur ikki umya alley isella i umvaë ar isawal : -ma cem isselan ? 72 197 -aters nna ittutres « baddu ». Fucy d ibba nnes is izaylel(S’ étonner)zi unya nnes ur iffirn uuf nnes : -is innav d ca ?!ma ani t ? -hatin g ufital ar issumum aengig nnes. 4sedderf « sekku » s ukukm(L’inquiétude).ikcm s ufital s wudm nnes iqennefn(Avoir l’air moussade).avent wallen nnes vif uyerri n iwi s amm is ira ad izutf ca n umaynu(Le nouevau) .inf as wul illiv yannay idarizn n wuuv. -matta uy-a ? ifafa« baddu » ivëa g tifiras n ibba nnes timitar n ukruru(Le mécontentement) : -mayd ac iskern ay-a? -tanbaÏ nnev. 4gger as i ugenzi nnes ar as ittekkes izwawan(Les lignes)iquëaën n wuuv. -is as tgam ca n utray(Le cahos) ? -neswihhet asl n wad netter uragin n uqaridn adigan. -ini yi cenni ayd inun idasisn(Les limites) nnun. ittinaë « sekku »kud yannay is ur iri « baddu » ad as isf timitar n ujendx.iverbez(S’accroupir ) mnid as.yudr -di-nna s idda umaziv ar is ttemun tmazivt. 4smuvë “baddu” allen nnes imuteln g udmawn ikenfern as innen : -ma g lliv ?! 4sawl as wa-yyaä : -han tellid g tmazirt nnec. 7siggant timitar n uäuhllu zi taqqayin n wallen nnes : -mayd i yavn ?! 4näw div yan yaäinin : -seqsa ivf nnec. 4smuvë div allen nnes g tfiras n ku udm icnan vif s : -id ur tgim isbaniyn ? ;mefcan içëi n uranway(L’étonnement).igunåz yan g umeççuv n uwayÏ : -waqila ipuyä wa-ddev. 4rura as s ukuræc : -adyali idehcr. 4svilel yan dig sen udm nnes dat n wad ad t iseqsa : -mayd temsed ? 9r as iruri .ibag is ar issara vif wassav nnes.izubda wa-yyaä iseqsi : -ma ani tekkid ? 4fest.is ur yufi tararit .ilula useqsi yaän zeg imi n yan zeg imcayfn : 196 73 ittarm ad izmk tifiras n imal nnes.ticcekëaë (Les roues)penkrurint(Rouler)s ivnan g usawn .ur imseqsa vif matta tnila ioayn umepray iddev issen is akæ iberdan ar ttawin s umradan.ur ixxi xas wa-dda ittawin s uzerdab.ggudint tillas.ar as ittelley ivf.isnunney (Avoir le vertige).ifëv ubrid iqmë.ur yad da ittacz amya.inneqmë wul nnes. -ncer a aorrim.ncer a afddam. Funf allen nnes s ivnan.yucz itsen udmawn nna ur djin yannay : -ma g lliv ?id sbanya mid iÏalya. ;essenfaln wudmawn içëi n umutl .irura as yan : -hat tellid g tmazirt nnec. 4ssilew « baddu » imjjan mar ad yacz mayd ttinin : -id da tsawald s ils asbaniy mid aÏalyan ? 4näw yan zi wi-dda t issiggan : -aqq is ur tessind ils amaziv ?! 4mgulley « baddu » s akæ idisan nnes,imry allen nnes aha yunf ten : -is tella tmazivt g isbanya nev iïalya? ëeobn g iseqsi nnes.irura as yan : « baddu »i wallen nnes.isawl ibba nnes s unya undid(Doux) : -sverres ,sverres (Sois patient)ad yanf rebbi ca n tifluyt akæ ma.awank ur ilin aryabbuh ay-a.meqqaë tessurfm asaif yuccel ad cen peççeën ard asn teffevm ansa.yuccel ad isin is ur tlim aqaëi nna sis tedderm ard awn suseln , wala akud nna gis tteqqelm ad awn fkinaragin.yuccel ad isin is mriddi uxiti nnun issenvan ul ur tennim ad tesvuym s ipeëja nnun umsidn . 4skukkey « baddu » : -mayd ittisin ay-a ?mec trid amãaraf ivudan ddu s tmazirt n umugar.id di hat ur illi xas umyawav ger medden.xas u-nna yufan ca n uveëay ar as ittebbey awejjim nnes (Sa queue). -ayhayya awd umezdi s umalid(Le vice) nnes.mer tannayd mayd vif nnev isikka ad teëoebd(S’ exclamer). -ur yaksul uxiti(L’état )n dvi d wi-n ukud n usdurrey(La colonisation). -ma s idvuda ulwa(Le présent) ddev d uluma(L’époque) lliv ? -aluma lliv ittuyassen s uknas(La guerre). -max is ur isul uknas dvi ? 74 195 -meqqaë isul g itsent tvemëin maca ur iqqimi imci-lliv ikka ger mennaw n iwunak.ibag urkawal(La charte)n izerfan n ufgan .avuln iwunak usin t ha sensen(Appliquer) t. -mec ssen izerfan n ufgan hat i inamurn nsen. -axxid adday da nettafa ca n uwank ar ittezrak inamurn nnes,ara sen yakka izerfan nsen asl n udelqem d warruz.awd imugar da ttafan izerfan nsen g tmizar n beëëa .ad imuzl(Travailler) ca ad yam arakid (Le salaire) nnes,ad inneocucm(Etre épuisé) ad iswunfu aha yam arakid nnes n urayya(La retraite).ur id amm di da ttafad azrf itteyara vif utagir (Le document) ad vif s tecnubbucd g usda ur ar t i ttafad.hat mani t ?am ugurdu.azrf nnev cammela(Exactement) amm ugurdu.ur ar ittezzeya g yan uävaë -ad av yary ëebbi zi uxnif n imttillesn. 4susm « sekku ».isdr agayyu nnes.igza azan n iwi s.ira ad iffev s beëëa n tmazirt.maca man imc ittegga ad t yazn ?!.igr n taddant nna ila iga uraæ nnes.mec t izzenz hat ad imtn meqqaë isul umessuy nnes ar ittemussu.imsawal d tsendubent nnes s ifesti : « matta tunant tevbalut n userdun.tanddamt mi illa usarag n tiggurga ammas nnes.tanddamt n ayt umllal mi imllul udm nnes s udfl lumn(Surtout) g tagrest aha izegzaw nev iferqec(Etre multicolore) g taldrar.ur ikki umya alley avn idrimn tadupalt nnes.ar ittaylal g twada nnes.ioayn abervaz .isni t wa-ddev g yat tesvrrayt nna da iperrey yan usmun nnes.ilula usirm maca ittuzrir(Etre influencé) s imÏÏi n iyyu nnes.kud irba aqeëwac(Le sac) n tadawt teshirf temcumt.ur tezmir ad ids tebäu.iddel usignew n ufuvl udmawn nsen.isawl ibba nnes : -ad ur as tesxubd aäu uggar n uxub.hat amm netta amm izuya nnes.ur nettuyaqqil zi tibäi.arasix ar yaÏÏu medden. 4mmecty.ur izmir ad çaë s imgulley .islla i ibba nnes ar as ittini : -ad ac isriry ëebbi tawada nnec. 4ffer timeqqa n imeÏÏi irzagn .isfä ten s uäaä nnes.meqqaë izäay wagGa nnes ur is yuci.izmuçl s dat g ubrid n usirm.isedderf ad ilcm ansa n usihar(Le rendez-vous).ar as itteferfiä wul nnes.ur as iqqimi xas ca n ukud ifessusn aha yaf-n ivf nnes nnig n umradan.ger taääangiwin n tallest ar 194 75 -ur da ssevëaëv awal(Expression qui veut dire parler trop pour ne rien dire ).id ad tefrud nev ddu iberdan nnec. -ddiv ard uvulv.yac da ttilid di ? -mec ur i tufid di seqsa vif i g umeãëiy n « tezmimmiyt ». -ad av izmummey imal d ubrimal mec ira ëebbi. 4zmuçl « baddu » g ubrid issuddan.mer yufi ad yayl s ivaliwn nnes.tezwar t twargit nnes.idma ivf nnes yucl amradan .ar ittemsafaä d tmazirt maca ur ittu « titrit »n wul nnes.mer yufi izubaç (Les possibilités)ad ids imun.mer yufi ad t issenäw i tayyuvt (La vague).issigg uzmummey zi wallen nnes.izenzifn nnes vëuëän(Etre très étendus).acbu nnes innurky (Etre large).ul nnes innaëçm.isekraf nnes bbin.dva ad iffev takurmut(La prison).adday yunf ibba nnes taeveët nnes dat as.ikka tivemëin nna ur tent ikki mecta aya amm is ar ittemsafaä d tneddamt nna ipml cigan.tanddamt tanammast mi fjjijn izeglaln nnes aha gan timaddeliwin iggufin s tibëeÏ(Le sommet)n iwerirn ,yajjuyn s uçavaë .tanddamt nna ar vif s issiggi udrar n « tasmmiÏ »,ar t tessirid ay-a ?nval is nesgurg tamazirt nnev zi usdurrey tta ar inezzv allen n tarwa nnev.mayd ittesultn(Servir)i tmazirt nnev mec ddan akæ ifeddamn nnes s beëëa ?ma xef inna uwank ad isnikkel mec zugn akæ ioerrimn n tmazirt ?mayd t ittemzavn iv ur qqimin xas iwessarn d twessarin ?!qa ad yacl ca n umezdi akæ matta netta tamazirt nnev aha ur inni ad yaf mayd ishuyn (Dire non) !!is ur teswingm tenbaÏ nnev g ukaris ddev ?mid is igezzul as ufus ,iqmumë as idipl ?!.man imc tteggav ad sriv amarin ddev ?mayd vuë i illan ad t skerv ?ur i iqqim i xas ad zzenzv ivf ini.ur nedmi ad nav tunant yan .nval id adday iggadj (Partir)usdarray ad tbuvlu tmazirt nnev ard teg amradan(Le paradis)ittepbubn(Conserver) araw nnes alley ur yad tgi xas ivirfir(La poubelle)ittumermun s ubiba ,izi d izuzao(Des insectes de petite taille,par extension des microbes).di- nna as tettid udm nnec ha uzamma issehÏiÏÏin ismuviyn ulawn.kud ur ta iffiv usdarray ar av ttinin is g ufarik(L’étape)n ufuley(L’indépendance)ad yam ku aferfan (Le patriote)mraw n iderhamn ku tifawt(Au sens du matin).mani t dvi ?ur igi uy-a xas 76 193 ixedad(Le gros mensonge).v il -ad ur nufi ma s nettesfa tiweëviwin(L’état de honte) nnev.mayd neskar ad nessird udmawn nnev zi idarizn n uprukd(La honte) ?id ad ëelv zi tneddarma(Proposé pour la banque) ?! ». issedkel aqeëëu nnes iola iwi s igen .imseqsa div d tsendubent nnes s ifessi : « ar mantur ttiiëv iwi nu g ixiti ddev issenvan ul d tasa ?id ad ioey dat i ,ad iwessir s unezgum nna ur yuru s ifassen nnes ?id ad ijm asmmuder(L’âge) nnes g ixmmimn ur ilin tawuri ?ar mantur ittexub as wau ?ur ttuyaqqilv ad mmectiv.ad snuccegv taääeveët inu ,ad t i wwetv s u-nna illan mar cra n tinifect(L’orifice pour évacuer de l’eau,au sens figuré l’issue) i umarin ddev isettuln ? ».ur iëi amya alley vif sen tekcm lal n tgemmi s uswi yusin avëum ilegGavn innen i yat tqeãriyt(Le bol) n uzatim n taddant.xas yannay umvaë azatim ispippey : -app !mriddi uzatim n taddant adyali ifest av wul. <seksiw s udm n « baddu » iweëavn innuqern(Etre maigre)aha tespippey awd nettat : -ad ac t snekferv. -xaë ac aoiwerd. -xas sneod i abervaz. 4skn as tivmeët n umeãëiy (Le salon)n usiwi(La boisson) : -hatin innevmë di-nnav amm uhaqqaë(Le corbeau). illiv iger allen nnes vif wudm n urgaz tenna as ufgam(l’intuition) : « waqila imdy i ca n waylal ad t igmr ».isurf çaë s asurif isaniyn(Oblique).ibedd dat as ,ar as ttepmimiän(Trembler) izenzifn : -id cey ayd issenäawn s ugmmaä-in ? -mayd temsd ? -açelfaë izuzän(Au sens de chercher en vain). -matta umsummer ger imsummern hat ggudin ?! -nec « baddu ». -mayd trid ? -riv ad näuv s umradan n ubeëëaniy. -mayd ac innan da ssenäawv ? -inna it umejway n uburks(Le cireur). -id trid abrid aseäfan mid urC°47(Clandestin). -ur vuë i azamir n useäfan. -is tlid sin igendadn n isentimn ? -id ur id bezzaf ay-a.? 192 77 incr imrey allen nnes ittiqiqn .ur issuddi dat as alley ibäa acbabn nnes s umray.xas issird ifek tisila(Expression pour dire marcher) nnes i uzeglal.ur yad issin xas ad idelfeq.anlli nnes ur isala tavuëi.da ittiri ad issig ca n udlis maca ur izmir ad islemmes(Axer) agezän nnes vif wamak .isyafa akucm n unlli nnes.ur izäaë ad izmk (Déchiffrer)mayd illan ger twinas n iwaliwn.ur yad ictuti(Mémoriser)ay-lliv ikka ivëa.ar isbbircil g uferdu(Au sens figuré de l’impasse).ioayn di-dda ttilin ibervazn .ibedd dat yan uselfav n iburksen : -id ac i seqsav ? -vif mi ? -is tessend ca n ubervaz issenäawn s beëëa? -ma acta ayd i takkad ad ac t i sneodv . -ur vuë i mayd ac akkav. -i ma s trid ad tenäud s beëëa id s uzwu ?! -adday iliv adagir (Le capital)ad ac rezfv ca n urazif(Le cadeau)ifulkin. -id ad i teskenferd(Promettre) ad i tazned yan ukamis n uzirew.(Le contrat d’emploi) -app !mani c a udm izegGavn ? ,iffev c id uuv.ncer a « baddu ». 4nnumzeg umvaë : -adj t ad igen adyali inneojujm(Etre épuisé). -hat ur itci xas akuray. <egger as s ufus nnes 4 ivië nnes ar t i tegGey alley ifafa. 7 ivnan as yunf(Au sens d’ouvrir) allen nnes .ur yuciz ma ani g illa alley ismuvë allen g udm n iyyu nnes aha yisil as ar as ttini : -ncr ad ttawevd,ncr ad ttawevd. 4lley s ugayyu nnes.tegza is ur iri ad yawv,is ur as ittuvrat(Ne pas avoir de l’appétit) utci. 4ckn « sekku » : -adj t ad igen adday t yaxm la ur inni ad igen ,qa ad issara vif uvëum. tettinaë aha teckn awd nettat : -is ur tannayd udm nnes azawëav(Le pâle) ? -ca ur t ucizv.is ur tessind is ar i ittedrus iëi.<eskukkey aha tekeræec : -cey idrus ac iëi netta iqquë as uqeëëu id nec ar ttejgugulv ger atun ar ssumumv abeytel.ur iqqimi xas ad xbubcv(S’égratigner) tayjayin inu zeg izdar ar ijjeyal. 78 191 iuhlla(Etre stupéfait) « sekku » s unya nna as tsawl : -aqq !!is am imtn ca ? -max is ur yavul ufddam ikkan wudm nnes ar isseflilliy amm umttin isuln da itteferkal.hat iherme amm tixsi tawessart.mayd is iqqiman xas ivãan ? -dva ad yawv. -mantur ? -adyali ipemmeq(Ne pas se contenter) ad yawv dat i. 4suy « sekku » avëum g uzatim.izubda(Continuer) awal nnes : -u-nna ur ikeëfisn ur inni ad yisin tizzulya n tudert.arraw n ukud ddev ran tudert zeg ijjeyal.ur ssin is tga wan tiskkilya ad iggafey ca s tibreÏ(Le sommet ) nnes s taseæfelt aët ta-yya. -mer ufin hilli xas ad sgern(Assurer) utci d timelsit nsen. Fannay is ur ar ttawev : -ma s tteqqeld ad ur ttawevd ? -tekka yi taseprizit ger uxdil d imi .iga yi unezg°um yan uzebdar ur t issin xas ëebbi. -iwa qqimat imc ddev ard cen inev la. -hat ar av ineqqa yad. <eddu teffev .ur ikki umya alley tau s tzua nna vif s tusey tajjerinat n watay ususm : « axs ur tgi « tislislemt »(tislit mi da ttiviln itsen medden is tla udm n tawtemt n ufgan d uwejjim n teslemt mi da ttinin ioëabn tislit n ilel)agabib n tbaëavt inu igman g ivirfir(La poubelle) ?axs ur gin imargasn n uberslem itnan (Les obstacles)n uratim(Le destin) ?!! oniv ur i iqqin xas utul n waäu.tislit ar tregGel zi dat i.ur yad nniv ad t lcemv id tayyuvt innujgeln(Se hausser)alley tga anect n uwerir ur tgi xas azebdar (La digue) dat uzatil(L’ambition) inu.xxan i itnan(Expression pour dire n’avoir que du mal) .ar ttedduv vif uqeëëu nu.ur nniv ad lcemv isuvad(Les objectifs) inu.ixx !! ad munneäv di ard mtenv s uspirrey(Le fait de respirer péniblement).a aoenda(Malheur) nu nec dda mi ixub waäu.ca ur nniv ad t i xeëäv.ur sufirv i umya.ur giv xas tiximmut.yuf i umttin iswanfan .ur yad ddirv wala mtenv.icc ! tman tudert inu d walim.xas da stterfusv amm ubukaä mar ca n igulaç(Les restes) n wi-yyaä.a aoenda nu d uratim inu ,d ixilban (Les mauvais présages)».ur yad issin mantur ayd t iqëä unuddem .ar itteyliliz g usu nnes amm is da t ittarf ca g tafant.illiv 190 79 taãkæa n wuëv ad am zäev zi wazzar inu ticäift n uburz ! »yucey is inmala ad inäew tilgGit illan ger ugezän d unufl.iqqen aqmu nnes.ifest .ar as icëubbuc unlli ger imzazn n uçawan .tzuzn (Au sens de bercer)t twargit d usirm alley igna unuddem acbabn nnes s ifili n idamimn.ilvey g taääangiwin.ar ittekÏiÏf. 4lliv yannay udm nnes ar as ittental ,ar ittevebbaz aha ibag as uwejjim nnes .iëouob iddev iga wan teslemt.ar tëeÏÏa mnid as zund is ar as teqqaë.ar ittempuf d taääangiwin ittexitirn dat as amm iwerirn (Les collines).ixlulo iddev yufa ivf nnes inneqluley(Se renverser).ur yad izmir ad isellexsey(Respirer) au(L’air).ar isfuëuä s iäaën.ar iseonaqquë.iola imargasn(Les mâchoires) ixatarn ar t i ttenmilin .yaç ad isouqqey(Vomir) ul nnes.isuqëef aha uvin as waman irzagn apeëjiä.yucy aha imgulley s idisan nnes mar ad inçu is ar itteherbal.imyanna d tsendubent nnes : « ixx ma atta twargit ddev n umceëäul !! ma atta ujajaf ddev issexlaon ?!! awd g unuddem inu ur ufiv ad swunfuv ».yurm ad izmazzev tawargit nnes.imyanna d twengimt nnes s d mennaw n uzaw.tsers t dat as.iffey atay iëvan isruggutn .ifka as yan uzaw.ur tugi iddev s timijja ar isselas(Calmer)izenzifn.isgutta “sekku”azaw nnes : -tanmmirt i ëebbi zi mayd nsul da nessa atay d uzatim.hat nitni ayd ittemun d uuv nnev. -ar mantur cellan medden aha nsin vif watay d uzatim ?dva ad icactp watay nev uzatim zeg ievVan adday nettutres. iÏsa t meqqaë ikkar as wul nnes s tlufi.aha yini : -agudey n umnus(Le souci) ar isseÏsa. 9r tufi xas ad tezmummey : -iwa Ïes cey dda izzerin tudert nnec s u-nna illan id i amm « baddu » ur tenni taÏãa ad ttaf abrid aë ul nnes. -hat awd yan ur ittisin mayd ittaru ukud.mecta ayd ikkan vif nnev!.yam ur nedmi ad nedder g uswir ddev?.usiv tabarda n uëumey ddiv s di-dda valv is ur nniv ad uvulv. 9r illi xas udida n ugari d ueëwi n ufezwe(Le bombardement).awd yan ur isgir tudert nnes g yan ucebneq n tiÏ.mecta ayd ittutersen ! mecta ayd imtn ! mecta ayd injemn ! ha-yyi mnid am sulv ar sellexsiv abehri n tudert.awd yan ur 80 189 issin madday n illa urasix nnes .da tetterv i ëebbi ad ur av ivmu udmawn s tiweëviwin .xas mer ufiv ad ur ibueo(Etre très parresseux),ad imxerfaf(Lutter)d ukud.ay-nna yufa iskr t.hat ur id xas netta ayd tav tunant.anezg°um nnes iga wi-n tsuta.ssenv is iga timpadzin alley ilcm tafesna(Le degré)taxatart (Au sens d’ importante)mac asag iqurrem(Etre très parresseux) cra hat ad as xxun itnan(Les obstacles). -hat ifulla(Compter sur soi) xas ur yufi mad t ipundn (Pousser). -ssenv id ira tadeggart macE zi matta tbaynut as riv ad as t id awiv.han cem tessend mayd illan g 9>84@ n urayya, idrus umad n igr n taddant ur izri anemri nnev.i ma s riv ad ids maëav ?id ad zzenzv taxendaccut ddev nna g nezdv aha nemp g ugmey(Le bord ) n ubrid mid ad zzenzv igr nnav av yakkan afaris(Le produit) n tudert izzelzin(ilzey : Etre en bonne santé)?. -ur c iqqin xas ad teëeld zi <E?@@>;. -aëal ira adgar(L’hypothèque). -i mayd trid ad teskerd ?mer sufirn izebgan n uëf(L’argent)i ca n tizzulya d tzumi d tguäi.innebder (S’allonger)vif tiliclewt nnes.iëçm i ixmmimn nnes .issigga t udm nnes d tuqlat(L’écho) nnes.idma ivf nnes kud ibedda dat as.ur ittu tifiras nnes d unya nna s as tsawl.ivza wawal nnes abuä n twengimt nnes s tzemni.ur as tbbiy apenjif.ur as teffir amya.ay-nna ikk°arn ul nnes ikecta vif ils nnes.tezrurq am; tafuyt.walu mayd as inna.walu mayd as isufrra(Reprocher à qqn ses vices ).tav temcumt taraksult(Le piège) n wamun.ur tufi ad tessufv amessuy nnes zeg ugadaz n ilazizn.tefrk temcumt s tizzulya nnes izdudrn (Etre au plus bas).tessen is tejmä tabupricit(La valeur majestueuse) nnes zi kud ar tesseäwal amessuy nnes g ugadaz n ivë(La sexualité).adyali tessen temcumt is ur sar tekcim ul n awd yan urgaz iddev ur tesoi (Posséder)anumka nnes,iddev ur tgi xas taweränast isducn irgazn s tamnnida n uqaëiä.teklal aryabbuh.teklal ad as issu cra acbu nnes,ad yanf dat as imjjan n wul nnes.teklal ad isseflid ca i usnirz nnes.yaç ad isuqëef mar ad yini : « merday liv issegni n wuëv ad am gnuv zeg içevëan inu timels4t n us9rhu(L’honneur).merday liv 188 81 ngi g tudert nnev xas tisaywalin(Les silhouettes). <eskukkey div : -ma yd ac ttiniv.yuf is tqqimid di ad ttawevd meqqaëd xas i iceäëan wala tiwevd i tamment ar c i tteqqesnt tzizwa n içevçaë(Les racistes). -id ad awev i ulayiä(Le poison)mar ad dderv ?!hat ar neqqan iceäëan ,ur ar ssidirn. -xas civ ac iceäëan am umedya(L’exemple). -mer ufiv ca n twuri s ulik idrusn ur nniv ad av taxëëaët(Le remous) n beëëa.mer ufiv g tmazirt inu timqqit n tudert ur nniv ad zi dis rwelv mar ad av amda n umezdi.pmumlv tamazirt inu.maca itsen medden nnes uvzidn ayd t isderfeln(Rendre mauvais).ma yd neskar i usaris nnev d uratim nnev?! -ay-ddev ayd ifka ëebbi. -ur djin ipmil ëebbi aderfal (Le mauvais).ur ar ittipmil xas ahuskay(Le beau) ,uvdim(Le juste) d uzeolaz (Le bienfaiteur). <susm.tesmutter iqcucn day tuwi ten s unwal.ibedd netta ad ioayn agaji n tzumi di-nna isseflid i uçawan n ubäaä d tzugi ad ten zzenzv.hat medden a8æ ar zzenzan acal n tigemmi nsen bac ad azn araw nsen s beëëa. 4skukkey : -a apeyyana ,apyyana tamazirt nna nrar s uuv nnev ad nezzenz.aaoenda nnev.asdarray lli neeo s ubvas(Le courage)ar as nakka tisura ma s t ittamd(Exploiter).ar neqqaë i 9;?Z@4 (L’étranger)ad av isry(Défaire) akaris nnev.i mec zzenzan akæ medden igran nsen mayd itteviman dis ?mayd ittasin agelzim i wacal nnev ad zi dis issufv arasix nnes ?a aoenda nnev asdarray lli neko zi tifluyt ar as nettanf taggurt ,ar t i nettepeaë ad yuvul aë nnev ad issimd tadeggart nnes g wacal d tarwa nnev !!.ad zzenzv acal d tgemmi aha ffev s uzeglal ad azv idicl i usemik,aha qqelv s iwi nu ad izzer ca g tmazirt n umugar far ad i yazn ay-nna icayn vif s.ay-a as issegra ubellen(La résistance) !man igusifn n uuv d imeÏÏi alley nval is nessird tamazirt nnev zeg imezdi .ur ikki umya alley nsella i mayd issebayn ulawn nnev.nzutf is ar ikeccem usdarray s uzref d usaif nna ar as nakka s twengimt d ifassen nnev.ad av yawy ëbbi g usidd nnes.id ay-ddev ttiiëv ur ar izzemdaz(Rendre 82 187 joyeux).yuf ad ibuk(Etre aveugle)cra aha iÏÏuëë mar ad ur yannay wala isella i mayd ittevisan medden g wannaz nnev. -mayd ira cra ad iskr id ad yazzuf ?ad iskr cra ay-nna da tteggan medden ard yanf ëebbi ca n tifluyt. -ad ilqy(Se plonger) uggar n ulqay. -id ad tsenkemerd(Subir)anufl nnes ? -ayd ur iëi.ddiv ad ssedgerv igr mar ad amv aëail. tessili tavunfitt(Expression pour dire se soulager) : -ad awn isrirey ëebbi tisurifin nnun. 4smussu « baddu » aqeëëu nnes.avent wallen n imarewn nnes nnig ugenzi nnes.smuveën t s ususm d unuvjef.ar tteqqeln ad yanf allen nnes maca ibag is ivebbez g unuddm.tsawl iyyu nnes i « sekku » s uckan : -id ad t i ssencerv ? -uhu,adj t ad iswunfu.adyali innemrurey. -ad isbedd ëebbi tirsal nnes. -g uzmez n udeway(L’ aventure)ur inni ad isgr cra tudert nnes xas s ivnan. -ur da netteffev yat tunant ard nav tayya. -abrid nnev ikk°ar s itnan.ur inni awdyan ad iswunfu xas mec iggez acal. uvenbu.ma s riv ad ttiv udm mec ur näuv s beëëa ?hat ur giv xas amm ufgan itteddun nnig n yan ifili izdin azerdab(L’enfer) d umradan.isul uGlim(La peau) inu ar ittiqiq s ipmudja n udvu(L’enfer)nna ur as agugv mar ad afv ca n usafar g umradan(Le paradis).hat nums ivd g tmazirt nnev ay-nnav as da nessara ad nessird imessuyn nnev meqqaë xas s ibezäan n wi-yyaä.ssenv is qenna ad nzurref (Tacher) uraæ nnev s ilufaç(Les salives)n ubeëëaniy.ssenv is ur av pmiln içevçaë n beëëa.is ar ttepufn imezdi(L’étranger)s warruz g uswir n titi nev n uselku ven n urbaä(Le fait d’insulter) mayd viv ad t i skerv di aha ur t i skirv ?di -nna s nettiy udm ha ajendx ( arruz ) ar av iggar itnan.mer ssellehwan(Etre habile) imenbaän adyali ufan av asttif.ha-yyav ger ifassen n ëebbi ar di-nna ni teffev.id ak°eëfs hat nedjiwn t,id arfufn hat ismuvy av ulawn,id amerret hat isselkek(Affaiblir)amessuy d uraæ nnev,id amarin hat yuvey av ipeëjaä alley ur yad da itteffev wawal nnev,id azmz nnev hat iqmumë alley da zi dis nregGel.ur yad 186 83 compliquer).qquën wulawn.ku yuk ar issara ad ijjenjm ivf nnes i warim ddev xas ad av yaws ëebbi .uma hat ur illi xas mayd isnbuttuln tawada.ad ig ëebbi i icenga nnev d agarbrid(abrid ifeëvn) acku ur av udjin ad neswunfu g tmazirt nnev.mriddi nitni adyali ur nettezennan ad nezlleo tarwa nnev beëëa n unrar nnev.nitni ayd av ikkan attayn alley nmerret g umarin ddev.ssavn av afäaz(Expression pour dire vexer).mriddi icenga nnev adyali iÏëëep av waäu.hat adday iddu ca n waraw s beëëa hat amm is ibäa ca amessuy d uraæ inu.ur sar innirs wul ard t içiëv dat i .qenna ad irkikä(Frémir)wul inu asag trid ad tewçeld(Abandonner) tigmmi.idda ad ivus amm uvëum nnig n ufellun. -addud dvi mayd neskar i uratim nnev.hat awd neccin ur pmilv ad dduv s tmizar n wi-yyaä ad çaë i seksiwn s gar tiÏ zund is giv asevtay(Le criminel).di -nna kkiv ar i izullum ca ,ar i isselfan(Accuser) s uganid(Le mal)amm is giv aseklul(Le démon).hat is ur ufiv awd yan usttif (L’issue)) i umarin inu.hat liv tavnnabut(La dignité) n ugäiä issaran vif urasix nnes meqqaë ur ili xas yan -ad av isrirey ëebbi akaris.cas tteddu tudert texxu. -ar ttexxu zeg yan way ,ar tteëwu zi wa-yya.smenyif aluma ddev d wannaz lliv g isul usdarray.mayd yufn ? -mec di teddid s yan uskkin yuf ukud ddev wa-lliv.sulv ctutivass-lliv g da ngerru adern mar ad nesmutter i ilf n umenqad (Le contrôleur) afëanëië meqqaë nesyirt avëum n udurru(addag yakkan adern).tekka vif nnev g uzmz n ufu(La famine)ar nettawv i ipeclafn(Les herbes) amm imitar(amnnaw n umudar). -dvi ur inni ad imtn ca s la xas mec iqquj°ella.xas ad isemmectey ca ifassen nnes ad yaf ma mi ittawev.mridd is ddiv s 98E7 (La guerre)ur nniv ad zzerv arakid ddev n urayya waxxa idrus hat ad iqqen yan imi. -ur inni ad as ikkes fad d accen ad t iqqen.tzunkes(Etre difficile) tudert.tasuta ddev tra cigan n tfadiwin(Les conditions).ar tseksiw s igenna .iggudey dis unaruz(Au sens de la convoitise). @uyn kud sellan i « baddu » iwejjev : -uhu,ur id nec ad ur i tneqqam. 84 185 <ceddencr iyyu nnes .ar isfuru(Se débattre).yucz « sekku »is ar isbertu(Divaguer).ur tufi iyyu nnes xas ad t tessicey.ar as teqqaë : -« baddu ».a « badd ».ncr hat ar tesheyucuëd(Délirer). s ivnan as yunf allen .semternt (Marquer)timitar n useqsi : -ncr hat tellid g tgemmi nnec. 4mgulley s tiyenna nnes.iola ibba nnes.yucey is ikka ar itteherbal(Délirer). -ncr ad ttawevd.. -ur digi mayd itsettan. -ur ttuyaqqild ad tezzerid ca akæ ma s uxdil nnec. -tella yi tseprizit g imi n upersi. -ar mantur ttevimad s la ? -ur is uciv. -ncr zzery avëum s watay d uskkif.. -hat nniv am tqqen tmigga(La bouche de l’estomac) nu. 4ssedkel ivf nnes,yudy tattayt(L’oreiller).yudr i wallen .ismuvë t ibba nnes s uryabbuh : -xas awv hat ur ittili xas ay-nna ira ëebbi.ad ur txemmemd cigan hat ixemmimn ayd ac igan tiseprizit g upersi. -ad ac isrirey ëebbi itnan. ;eqqaë ur riv ad teggadjed(Partir) s beëëa.hat ur da tëeçça tfullust tiglay nnes. -ssenv mayd illan.mer ufiv ur ttagmv xas g wanu n tgemmi ddev maca ma yd nra ad neskr i uratim nnev ? -sverres a iwi nu dva ad yanf ëebbi ca n teggurt a8æ ma. -netter i ë?bbi ad av isemdr. 4ncr .tsbedd t iyyu nnes : -aha ma s teddid? -ad ggafiv s ugaji nu. -iwa qqim cwi ad nemsawal dva ad teddud s yan wansa aha tetca v tvufi nnec. 4skkus g uvaë nnes.iseksiw çaës.isvilel ibençaën nnes issiggan zi ddaw ilbä(Le foulard)nnig uyrri(Le front) nnes d inekjäiän (Les rides) iäefsn (Plier)ilm n upengi(Le cou) nnes.ar telley s tbiqqit mar tessemiä taprirt i waraw nnes. -terwey tudert ur yad nssin ma s tedda a iwi nu xas ad av yarey ëebbi zi umalid(Le vice) nnes.zwant wallen n itsent temvaëin iddev ur yad ssint mayd imsarn i tarwa nsent yuckan.u-nna ur imtin ur inni ad iswunfu zi itnan n tudert.ca s testilley(Avancer)tennekmums(Se 184 85 -uvul agayyu nnec hat cey a mi da sawalv. 4lliv as iväf ishm(inna him)amm is yucy zi twargit : -ma adday-ni tuckid ? -g unezwum inu d wi-n wa-dda ccarv d wiyyaä. <esseqmeë “obica”allen nnes : -ma tta wi-yyaä? -win imeLkan ddev dda ur issin ma g illa umalu nsen. -gan wi-n ëebbi .netta ayd asn ivin.ad ur tekkad aäan (Au sens de compte) n awd yan.arasix nsen illa vif ivië n ëebbi.awd yan ur issin aratim(Le destin) ëaskkif nnec hat idda ad ismiä. 4ssukf t s ururd aha isers tibiqqit.ternu as tis-snat ur t yugi.isseëva axdil d wadan(L’intestin) nnes.isew atay s flayyu d timijja aha yucy(Au sens de sentir)s izenzifn nnes ar tennevëaän (Se détendre).iswa azaw äaët wa-yyaä.iseqsa iyyu nnes : -ma veë idda umvaë? -ivëa as ca s imensi. -mayd yad iskr g uräal. -ur ssinv ma s t issegra. -hat ur illi ca n urudzm i umarin ddev xas aëäal. <eskukkey : -man imc tteggav ad ur xemmemv .akud ar ittefertal zi usmmuder inu.acal ar ittenvas(Se retirer)ddaw iaën inu. -ar ttinin imezwura lliv : « u-nna ittexemmamn ur inni ad inw asif ». -mayd riv ad gev mec ur xmmimv ?hat ttugliv (Etre obligé)vif uxmmem.adday yili uoenkrif(Le problème) ad iswingem ufgan mar ad t isry.iulley ad iswingem mar ad yaf ca n usttif (L’issue de secours discrète). -ad yanf ëebbi yat teggurt n urasix. <essedkel iyyu nnes tidupal nnes s igenna : -da c qqaëv a ëebbi ad av tarid zi umarin ddev.da netteqqel s usemdr nnec(La réaction) <effev far ad tessemr div i watay.imessenfal « baddu »d ibba nnes itsen uolan(Les aperçus)s ususm.imiq isawl « sekku » : -kkiv igenna kkiv acal ha-yyi da ttawev i uy-nna irtm ëebbi.mayd idman ad buv g unsa nna g luliv ?mayd idman ad lekmv aswir ddev n tudert.mer qqimiv g uyetmi(La tribu,le clan) adyali da tekssad dvi.snimmer ëebbi iddev ssevriv c s fad n tudert alley tessend ay-nna ur 86 183 ssinv.zuze ad ttafd ansa nnec g tmazirt nnec. ya ad iwejjev maca ittinaë : -tamazirt nnev ur ar takka i warraw nnes.ar takka 4 imezdi. ief « sekku » : -matta wawal ddev mi da ttisilv s imejjan inu ?! -awal acrarad(Véridique) ay-a. -heyya yuf umugar utmazirt. ya ad as issectey mayd tenna yat tmecnayt(La chanteuse)kud tsuqëef aha tini : « a wa mayd teonid a wi-n tmazirt inu a wa yuf c ubeëëaniy »maca s upruked yuxm ils nnes. -ur telli ca n tmazirt yufn ti-nnev xas itsen medden nnes ayd ur itteneddamn i uvabir amatan(L’intérêt général). -idrus mayd ittemukkuln(Se préoccuper) s uy-a. -ad av indh(Guider) ëebbi. <ekcm iyyu nnes s tazua n watay isruggutn.tsers t dat « baddu »aha tesfirnen (Sourire) : -iv ur teswid itsent teg°mimin n watay ur sar ac sawilv. 9r yufi xas ad as yaz afus. 4lliv ijvm tag°mimt tamezwarut yucy is xas awalif isseldayn aväaf nsen.netta a mi illa nnig ivië agGa isettuln.netta ayd igan axfeddi(Le fils aîné) n ibba nnes d iyyu nnes, netta ayd innan ad issefsis agGa nsen.asaris nnes immeswn (Etre semblable) d wi-n tupmilt nnes(Sa bienaimée).nitni s ssin lan tarwa lli ur urun .nitni s ssin kkusan anezg°um.adyali awd nettat tga taxefddit n imarewn nnes.mayd ittisin tizzulya n usf9sk9(Le sacrifice) nnes ?ur tgi vuë medden xas yan uberknnis(La chose sans valeur).a aoenda t d içëi n medden.di-nna as tedda iÏfaë t uselku.ur sa> tessedkil aqeëëu nnes dat medden.tebrx (Etre moins chère)iddev ur tgi xas tameëäunt.s ucrad(Vraiment)ur id nettat ayd iëän ,asaris amunan ayd igan avbalu n uëäan d uvzad.mer tufi tudert n uburz d unumka ur tenni ad t tagey.mer ur tufi agGa n imarewn nnes da çaë s itteqqel ur tenni ad t i tasey s up9ëä9 (Le fait d’être nu).mer tufi ur da tekkes aoebruq n usedha(La pudeur).ur as ikki attayn(Expression qui veut dire être la cause de) xas amun nna g tufa ivf nnes. -asey tibiqqit nnec a « badd ». <ucey is ar as ittelley unlli vif yan w9g°um yaän : 182 87 -i max alley bzint is ar tallad ? -mayd i isselan ? -is çëiv ca ? -ur illi xas umuyd d tadersi n unuddem d uxmmem. -ad ur txemmamd.ay-nna ittegga ëebbi ayd illan. -hat ur ttuyaqqilv ad xemmemv.adday yili ugnu iäulley ad t nesry.asray nnes ar ittezennan(Avoir besoin) axemmem. -xas ëçem i unezg°um hat da tneqqad adawis(La santé) nnec.ma xef da tneqqad ivf nnec dvi ?.sverres a iwi nu dva ad yanf ëebbi ca tifluyt n uoaliz(Le bien). -hat ur i yabub (Il n’est pas possible)ad ssefv (Extraire)amnus zeg wabuä n uraæ inu.ur ttuyaqqilv ad demmemv ard afv ca n urudzem i warim (La catastrophe)inu. -han imensi da çaë c itteqqel. -ha-yyi ddiv-n. 9r iri ad as iëeç agana(Le tempérament) nnes.iggez tiseæfal äaë as.iverbez nnig n yan uhiÏuë tama n ayt ma s d ist ma s.iseksiw dig sen nitni dda ur ta ssin mayd ten ittegannan.smuveën allen nsen g ugdil ameLkan.inzv uwalif allen nsen alley ttun asutay (L’entourage)nsen .imcumn ur frikn s umya.amaäal vuë sen ur igi ar tserrey izenzifn nnes ukrisn.ur yugi azaw wis-sin wala wis-cëa d wisku.ur yugi askkif d uvëum nna isuy g uzatim n taddant.ar ikkat adis nnes s tiremt ddev alley idjiwen aha ar ittegerrao.tsawl as iyyu nnes s uzmummey : -han cey trard avurd nnec alley ar tezzemdazd. udm nnec ur yad igi azawëav am; umuin ameëouc(Le malade qui a perdu l’espoir d’être guéri ).ddu dvi mcucd(Se mouvementer). 4ncr iddev isyirt ad yiië udm n ta-dda ikemsn ul nnes s iuan nnes.issird timitar n udelqem.iddu iffev.g uzeglal yannay ikelwan ar sseflillin.izutf ahuskey(La beauté)n tneddamt(La ville)nna g ilula aha igma alley ibedda vif udasil nnes.g usarag n tuggurga ivejdm nnig ililan n ukeccu ar isvilil(Contempler)yan ujddig aferqaqqac(Multicolore).ivëa dis igabibn(Les symboles)n tudert.ar iceÏÏu ijj nnes.idma t dat as s udm igan avbalu n usidd,s wallen igan amm itran ismermipn(Briller).yaz afus ad issukf ajddig far ad as t irzf maca tesfafa 88 181 t tavuyyit n umepi zi twargit nnes ivudan.iduy alley inw wul nnes : -ur igi ujddig nnav wi-n wukuf.. izernen,ur yufi mayd inna.ira ad as irar awal nnes maca ils nnes innukres.s unya n ukruru izubda umepi awal nnes : -mer issukf ku yan yan ujddig mayd itteviman g wansa ddev ivudan ? 4nnusrey ukamis (Le nœud)n ils nnes : -ur bukv ad t ssukfv. -ad ur tespilleld(Mentir).hat annayv afus nnec itteyaz(Etre tendu) -xas riv ad as ggerv s iuan inu. -hat yuccel ad nepbibe asektul(L’environnement). -id i nec a mi ttinid awal ddev ?. hat vëiv t aha psiv t. -tavuëi mec ur tman d usnas(La pratique,l’application)hat ur sar tli avabir.mecta n yan ivëa bezzaf g yan usun akæ ma maca xxan as irafisn nnes (Les qualités morales). -hat a wa ur riv ad t ssukfev. -mridd is da ttepuv ay-a adyali ur inni ad iqqim amm uqliw.(Endroit naturel très attirant). -ssenv mayd ttinid. plafond)mar ad ur yannay awd yan imÏÏawn nnes.ar itteru vif s iddev tga tadyalt ur djin irciln.tkkusa tgellint tarwa n ibba nnes s uzda n taymat.tger amessuy nnes s uvzad taf ad tejjenjm ayt ma s d ist ma s.irefsan nnes attuyn.u-nna ur t issin ad yivil is ur tli irefsan.tegëaç t alley t izizdr,alley ikkes as tizzulya nna tekka tla g ul nnes.a mer yufi ma s t ijjenjm ?tamcumt ur teklal ak°eëfs ddev.udm nnes ahuskay(Le beau)ur igi wi-n ad as t ivmu cra s tirizza.tabaëavt iklaln ad tedder tudert n ijjyal tettutey(Tomber)ar izdar.ar t itteokkan (Piétiner) ku imesvi.ur yad tgi temcumt xas alaziz(La marchandise)nna da issumum ca aha iger is.ar tigira ur tenni ad ttaf mayd as yakkan timqqit n waman adday ikernunc uksum nnes.ur teklal asaris ddev n ukuo(L’infamie).mecta n yuk yufa ivf nnes g u-nna ur ipmil.ma atta wadda t yufan imci dda t ira ?isfä allen .islla i usduqqeë n tifluyt.issen is iyyu nnes ayd iran ad as iveë i imensi.yunf tifluyt.kud tav tiÏ nnes vif allen n « baddu »tsers iäuäan nnes vif tayjayt nnes : -max alley zegGavnt ac wallen ? -s umuyd d tadersi n unuddem. 180 89 Futm as i ubrid nnes s wul isettuln s tixt d uryabbuh.ur idmi ad izutf tazmni(La sagesse) nnes.ar itteddu,ivnuçë(Réviser)awal nna ccarn.ar itteddu amm is ar icëubbuc g tallest.timitar n wudm nnes zrurqent(Etre très clair)dat as.ur sar ittu udm nnes arfafan(Torturé).imeqqes(Etre gravé)g tmektit nnes .ul nnes ar ittiqiq(S’enflammer).ur yuci alley iwwet tadupalt s ta-yyaä.imsawl d tsendubent nnes amm is da isawal i ca n usmun n ubrid : « a mer ufiv ad ids ayllev s di-nna ur av ittisin awdyan !a mer ufiv idrimn ad as rarv ul d uraæ nnes. »mgullin çaë s imezrayn aha yucey d ivf nnes day innebä g wancucn nnes.ar itteddu tawada n udehdid(wa-dda idduhdan).s wawal nnes azemnan(Sage)tessiv ilekmimç(La braise sous la cendre ).yuks(Maudire) asaris ddev lli t ibäan d ids.ifrk is t isselka iddev ival is nettat ayd iran abrid n uvzad.kud ilcm tigmmi n ibba nnes innevmeë(S’isoler dans un coin ).isddirn ad div yall.ur izmir ad ig ca n uzebdar i imÏÏawn nnes.ikka iqqen vif s tifluyt n ugaji illan nnig n tebäant (Le -mer t i tessind ur tennid ad as tazned afus far ad ttavd ievëan nnes. 4pemmeq s wawal nnes aha isseqjeë anya nnes : -max alley ur ar tteflasd ?hat xas annayv dis udm n tejëuï inu(Ma bienaimée) ? 4cmummep (izmummey) umepi : -ini ukan as ar ttewargad.ad ur isäar ëebbi ul nnec vif yan uëu. -hat mriddi tvuyyit nnec ur nniv ad fafav zi twargit inu iiln. -ha-yyi ddiv mar ad c adjv i twargit nnec. 4mmectey umepi aha immuttey s yat tnila maca ur ittu ad aë s imegulley taf ad yannay mayd ira ad iskr.ur ikki umya alley ibedda dat as bab n tezrut : -azul a asmun. -azul.ha cey. -ha-yyi dat ac. 4skkus tama nnes .imgulley aë s « baddu » : -mayd teonid d itersan n ië(adelqem) ? -suln da ttiqiqn . -id illa ca n umaynu( Le nouveau) ? 90 179 -ur illi xas utul n wau.ur illi xas mayd issebayn ulawn d mayd izluzzun(Déchiqueter) tasa. -ma s nserrey akaris ddev ?ur illi xas ad nzug. -mec nenw itnan s beëëa hat ad nsukl asavin(La religion) d udalis(La culture) nnev. -max is ur telli tmezgida beëëa n tmazirt nnev?!. -meqqaë tella ad nettuzrir(Etre influencé)s usektul adelsan aha nettu tirsal nnev. -ur inni ad tent ittu xas wa-nna ur gisnt iflis. -nec ur bukv ad dduv s ddaw n tenbaÏ n ureflas(Le mécréant).u-nna ikcemn ddaw as hat ur igi xas am netta. -hat igly usaris medden ad feln timizar nsen .max is illa mayd yufn tamazirt n ca ?is riv nec ad ids buv.rnu vif u-ya is nekka ddaw n tenbÏ n usdarray swa iga areflas nev aneflas alley astawn iferfan ad t i keoen. -ur t eon xas valn is asn iffev tamazirt uma hat tsul tsaywalt nnes tedder ger av.hat ur issensir xas aqelbus nnes.annay medden d timelsa nsen .ikka tin ugdud nnev ar isselku wa-nna nev -ameççuv d wul nnec ur nnin ad srin akaris inu.anf taevët nnec mec t i tlid. -ur kmisv xas azwu. -ddu su t mec iga wi-n tessi.ffev abrid inu hat ur salav imenäiän. -ttuv is ar ttusav tayri. -ur illi xas afus ayd issenoadn mayd illan g ul.arad iqaëiän nnec nev atm i ubrid inu.yan wawal ayd illan ur id sin. -idrimn ayd igan awal n wul.ur ten liv heyya awal d ugabir n wul inu ur lin tizzulya. -iwa ffev abrid adj i ad ssarav vif urasix n igujiln lli rbiv nnig n tadawt inu hat ur vuë i azrf n wad syafav abäaä(L’amour).ur giv xas amessuy war uraæ. -i mani uraæ nnem ? -jemäv t g ukucr lli kkusav.ur vuë i mayd ac akkav iddev ur liv ul nna trid.xas ttu is tlid ul.azmz ddev ur issin awal n wul.azmz ddev ur igi xas wi-n ubariq n ufus ikkarn s idrimn.ur ar nssara vif tudert n wul.ur da nessara xas vif tudert n uxdil. -walu mayd am nniv yuf is tciv ul inu.iberdan nnev mmezgaln g tizi n ticka.ur sar nemyafa. 178 91 bonheur).teccar ids axub n waäu.timitar n wutul n waäu nezvent allen nnes.ur yuci alley ibedda dat as.açuv nnes ar ittefluful.ul nnes ar ittaylal amm ugäiä ittuglin s ilemtak n wuzzal.isbedd t .ismuvr allen g mumçëi nnes.tra ad as tatm maca issikl t.ur yad innebiä g iäaën nnes.teef : -mayd trid ? -riv ad am sawlv awal n wul. -ur t i salav. -i max ? -liv tawuri. -i ma atta twuri ? -arad afus nnec aha tisind. Fuçä as tadupalt nnes s umdaz.teef : -ma mi isufr idicl yuran ?id ad i issutc igujiln n ibba nu ? 4gza is tra idrimn : -ur vuë i xas ul. -ara tid ad cenfv i ayt ma. -riv ad am snirzev angaç n wul inu. -awd ul inu ikkar s ugzar(La souffrance)aha ur ufiv ma mi snirzv. 4ssilew ameççuv d wul nnes 4 usmummey. -ha-yyi da m sseflidv s wul inu. ta-nna ilsan timelsit n umugar .ikka tin ar ittepemmaq urgaz ad as ikkes ca yan inz nevd akæ ad as igger ca n tveãmart nnes .dvi mecta n yuk ikkes tamart.mecta n tesdent ar tlessa timelsa n urgaz meqqaë ssent is yuks(Maudire) ëebbi ti-dda itteswaent(Imiter) irgazn g ik(La façon,la manière) n tlusi.mani ipruyn(Les vêtements) nnev unsiyn(Traditionnels) ?ur ar lessan medden tiqebba ,iennaën ,ikurbiyn , atarci(Le turban)d ugeÏÏay (Le bonnet) xas adday irin ad ddun s timezgida.ioey(Etre abîmé) wamun nnev.tirbatin ur yad ssinent i usedha(La pudeur).ur ar lessant lumen g unebdu xas ay-nna ifessusn igan asuvav(Transparent) mar ad ssegelgaent(Chatouiller) iorrimn amm is da ssewalnt(Exposer pour vendre) afulkey n umessuy nsent far ad tent isev wa-nna ilan azamir n tsuvi(Le pouvoir d’achat).mani timitar n usedha ?!tabbucin ar ssiggint zi usveniff(Proposé pour le soutien-gorge) zund is ar ttenzavent ifassen ad tent zzern .id ur id s ik ddev n tlusi nev wi-n twada as ar tessewal nev ar tdellal (Faire la publicité) taytect(La femme) ivf nnes ?! 92 177 -ur ac nniv uhu.maca hat suln medden icebbern s ioban unsiyn amm ay-lli tebderd.ddu s iyetman d isunn. -awd ifeddamn g wansiwn ddev avuln ar lessan ikerbayn(Les pantalons) uvzifn.ur yad iqqimi wamun nnev imci lliv ikka.yuccel ad nuvul s timitar nnev n tivuëëma(La civilisation)mec nra ad nesbijjeg(Etre fièr) s usexëeë (La libération) n tmazirt nnev zi usdurrey. -ur ac nniv uhu.maca hat ur nnin medden ad mun g yan ubrid.ku yun d mayd ira. -max alley ikka wamun nnev aselman iman g yan uvaras ? -max is kkan ineslamn man akæ g isunaf (Les sentiers) ?yac ban vif mennaw n isakidn(Les sectes) ?ha asakid apenbal,ha acefoan ,ha amelkan ,ha icioiyn ha isunnin,ha ibaiyn,ha ixarijiyn,ha iwehhabiyn d wi-yya atg(Ext).ca da ittealla s uctam n ivaliwn cra s uvëa nsen. -illa uy-a maca isman ten ëebbi d umazan nnes. -hat ur ar ttesnasn ineslamn akæ isaäifn n ëebbi.is djin tsellad g tmazirt nnev is ibbey ca n uyetmi ifassen n ca n imicr ?hat s izmaz as ar ferrun asäs(La cible)n içëi nsent.tasverrayt ibzern isadden d iniln d imzaz n uçawan, igan ibergemmi n wuduc ittemuttuyn vif ticcekëaë(Les roues) »ur ifafa alley yannay tasaywalt nnes tekka idis nnes.allen nnes bzint.ar ssefrunt timitar n ufuvl d unuvjf.adyali tegraç t.iÏfaë t .isdderf ad ikk idis nnes mar ad ids imnala taf ad as iveë tifiras n wudm nnes.imseqsa d twengimt nnes s ifesti:”max alley tfuvl ?axs ur id vif i ?”ingy wul nnes s uryabbuh.idma t vif udmr nnes ar teshirif.s ivaliwn nnes iobbeç t(Serrer) amm is igGed ad tennesrurm amm teslemt nna yav-n g uwesi n wa-yyaä.udm nnes ar ittini is ur tdekka(Consentir)s usaris nnes.imseqsa d tsendubent nnes:”mayd tra ad i tesker ?id ad ttayl aha tav-n nnig ugayyu nu nec dda ur izäaën ad isawl,nec lli igan dat as amm umetcils(Qui ne manifeste aucune réaction,aucune position,qui garde toujours le silence)?!”.izutf(Découvrir) is netta ayd t ijemän acku ur as isawil,ur as issefri tayri nnes,ur as isris ul nnes g tdupalt nnes.ur as irzif awal nnes.netta ayd t izlan.udm nnes ur ar issefru is tedder g umdaz(La joie) d uoran (Le 176 93 mseqsa d twengimt nnec vif man imc dda gan imazivn alley vnan avëum s wamak nnes uslih d wamak nnes amatan mar ad ttafd tufert n tivvuëma tamazivt -tawuri ayd i izwarn .ma s ttebdadv ayd i izwarn.zi nnig as ad ÏÏafv abrid s ivbula nu. -id ad skuttv(S’appuyer) vif wawal nnec.? -fkiv ac askenfr(La promesse) ur issin i uoiwerd(Le fait de ne pas tenir ses paroles). -ad av isrirey(Faciliter)ucaman(Dieu)abrid s tizi n tumast d tnettit. 4dda « idir »iberdan nnes aha izry « baddu »ar ittemseqsa d tsendubent nnes : « matta nec ?zi mani kkiv ?mayd skarv ?ma ayd riv ?mani riv ?.iseqsitn ismutln ay-a!.giv awersav(L’anonyme).kkiv avbalu n ukucr(La misère).riv amradan n wacal nna issetres usdarray g tmazirt nnes meqqaë ur giv xas aweëänas(Le serviteur)nnes.ur ar skarv amya xas da ttewargav.tawuri nu tella g twargit inu.ur riv ad aciv zi twargit inu.tfulky twargit.nettat ayd igan utci n uraæ illuçn.tasverrayt tavmamayt inezzevn allen n tbaravin(Les belles filles)mi tga tisi isaëin nsen .u-nna yucrn tixsi ad isgall s umedya mraw n inigi vif tmelsi(L’ innocence)g yan udebni(Le mauselée).mec ur izmir ad ten isemdawas(Unir dans un sens) ad ifru atig n tixsi. 4d u-nna invan ur ittuyaqqil ad izug xas mec imsasa d twacult(La famille)n tfaska nnes vif tamegridt(Somme d’argent à payer à la famille de la victime pour ne pas être la cible des représailles).mec izug imenvi ad ig imezdi vuë ca n uyetmi.ar issevëa çaë ca n unebvavas(Le brave)far ad as ig amsÏÏe nnes.ad t imzv(Défendre).hat s uzrf amaziv as ar ttemmesaëan medden g ivëm amazdar nev g ivëm amajjeyal.ag°;4; E <E?77ëä (Proposé pour le tribunal) g umazdar 4C amvaë n uyetmi d utaa n ku iveãã.id g umajjeyal da tteggan imvaën n iyetman imyaan 4C°;4;E n <E?77ëä. -ay-nnav as da ttiniv is asavin aselman ur ar ittusnas .max ad ur bbin ifassn n walli yucrn ?max ad ur nvin anebal nev tanbalt s uzwa s uknennay ar tanuvi nev s ukacda(Le fait d’interdire le mariage) ?!.;ani is4fE n usavin ?!asavin nnev ur igi xas taallit d Juum d 9>ZA afuzal (La visite sacrée) d usemek. 94 175 -mec ggudin imacrn aha nebbey asn ifassen hat ad ggadin ilmetrin igejdad(Les manchots).iv nezwe tanebalt (Celle qui a commis l’acte abominable)hat ad t nesserfufn.inp nekcd tanebalt hat ad t npund(Pousser,stimuler)ad tenn9ën (Se prostituer). -ad ig imicr amezwaru nna mi nebbey ifassen amedya(L’exemple)i wi-yya ard ur izmir awd yan ad yacr meqqaë xas tiglay. -adday ittugl+y cra s la ad yacr hat ur inni ad ineddem i tidura(Les conséquences)n usakir nnes.la nev afu ad isbuke bab nnes.id azwa nev akcad ar sserfufunE cigan. -azwa nev akcad n imezwura ad sbeddin azebdar da< wi-lli mi xxan irafisn .mer nesseltiv(Appliquer,pratiquer) ay-a s ugraz (Rigoureusement)ur nenni ad naf g wamun nnev tameëint (La prostituée)d umhegges(L’adultère). -hat ur id s uselqu (Le fait de punir)as qa ad ittuzizdeg wamun.yuccel ad ikkes ca imentiln (Les causes)n ubal d uhegges far ad izeddig wamun.acku adday ur tufi t?sdent ma g tiwev hat ad tezzenz amessuy nnes i umhegges.asag ur tufi -zi mantur ayd ila uçelfaë assav ?ur igi vuë medden xas tiximmut.yuf t umttin .ur igi xas yan umddercucu(wa-dda mi imtn wul). -ma ay d ac ttiniv tufid tararit vif iseqsitn nnec.ur tgid xas imicki swa v ugens n tmazirt wala beëëa nnes.yuck ac ugezän ,ivtr(S’égarer) ac içëi.ac yary ëebbi zi tipiÏ. -hat nettat ayd av iqqen mec ur nufi ca n usanf(Le sentier) s twuri.zeg yan waçy yuf ad ig ca apyuä wala iga açelfaë agezäan.ar ssexnadn medden apyuä. -ad av isrirey ëebbi itnan.ddiv ac i zriv i unezwum nnec maca ad ur tettud anezwum n usidr n uvaëim nnev. -adday as afv akud d tmelda ddiv ad snubbecv. -hat ur id xas s uvëum as ittedder ca amm ay-nna inna umazan oessu umasip. -adday idjiwn uxdil ad irmumd(S’activer trop) ugezän.asag yav laç cra hat ur inni ad ixmmem xas g uvëum. -awd dvi asag yucca ca ur inni ad idemmem (Penser)xas g usanf t itteraran s uvaë nnes.yac tuckid iwa ssara vif tnettit d tumast nnec imci nna da tessarad vif twuri nnec.ssara vif uvëum d uvaëim.adday tafd avëum 174 95 ddev i wa-lli ur vuë s anezg°um n twuri,wa-nna isalan ad issiggel. -mec iväf ku yan s yan udensir meqqaë ur yufi cigan n wukud ad nssicz s uvaëim nnev.aya-a ira amyawas(L’ entraide) d ujurdu (L’enthousiasme),ira aqas(Le vouloir). -da ittiri ad t isala ca,da ittiri akud. -mec ur icqiëëew(Défier) ca ukud hat ur inni ad iskr amya. -nec dvi ur igi unezwum inu xas ad afv ca n ubervaz issenäawn s agmmaä -in. -mar ad tettud g yat tikkelt ay-nna n timitar nna tuk°zed. -i mayd riv ad skerv.arad is tella ca n twuri di ad t i skerv.idd ad qqimv ddaw n umalu n umvaë ard jemäv anumka nu ?! -xas ad ur tettud ay-nna ac sumrv. -ddiv ad seqsav agezän inu vif matta nec ,mayd riv d ma s ddiv aha rarv vif iseqsitn s imci is : « giv imicki g tizi n ticka,riv tawuri i itteraran timmuzwa(La dignité) nu tasukalt(Perdue),ddiv s beëëa n tmazirt mar ad afv assav inu » ief “idir”: -heyya ur tlid assav! tawuri as ttesgar tudert nnes hat ad tebl.ur id ifassen ayd nenna ad nebbey nev ievëan n tudert mac imentiln n umarin.id ur inni umazan n ëebbi taallit d tzuli n ëebbi vif s : « ya ukucr (La misère)ad ig arefles » ? -ivan umazan n ëebbi maca awd uselqu ila adariz nnes g wamun.mriddi usa4f d usëa d uskurm adyali da ttemmeyakkasn irgazn tisednan s ivnan.ur inni ujeoni(Le faible) ad yaf ad imun d tmercilt(La mariée) nnes .hat s ussermev (Le fait de terroriser)as ur da izerrey ufgan iwetta nnes. -maca ad div ur nettu is llan medden iÏÏafn irafisn iiln. -mec llan hat drusn. -max is ten tessiend ? -ur ufiv ad ten ssinv.maca ha azeglal dat av.anf allen ad ttannayd ioerrimn issehririn(Crier à l’oreille de la chèvre ou de brebis pour l’accouplement en parlant de bouc ou de mouton) g imejjan n terbatin am; ibeëëin(Les boucs). iÏãa t « baddu » aha izemummey bab n tezrut. -is ur da tannayd udm n uoay g wamun nnev ? 96 173 -annayv t mecta n tikkelt.maca hat akucr ayd igan ugtef(Le nid)n uvzad(Le fait d’être abîmé).ur telli awd yat taytect ittepmaln aëan acku ar itterdav(Eventrer) anumka nnes.hat amarin n twuri d uçiëw(L’emploi)d umuzl(Le travail)d tinunnucin(Les métiers) ayd ikkan attayn (Expression qui veut dire être la cause de)i umarin n urcal(Le mariage) lli igan s umulley nnes (à son tour) tafada n uvzuzd. -llant ti-dda innuëent meqqaë ur syirtent aqaëi.llant ti-dda isenyifent(Préférer) aëan vif urcal akd umkucr(Le mariage avec le misérable). -mayd ac innan awal ddev ? -sellav as zeg imi n yat tmeëunt ar t ittini i yat tesmunt n uramid (L’activité)nnes. -xas s upenjif as da tsawal.mer tufi mayd ittern afus nnes ur tenni ad ttagy(Refuser).ur dju telli ta-lli ur ittirin ad tedder ddaw umalu n urgaz akæ mayd iga.hat llant ti-dda itettern i urgaz azla mar ad teswunfu zi unezg°um n Juluf.hat ur ar teggan s tivbi mec iÏrrep urgaz nnes iddev da ttegGed ad vif s issekcem tacna nnes g yan wass.da ttiri ad testy (Au sens de s’isoler)d -uhu.llant tareksin d taëviwin ayd imsasan d uzmz n udfl. -mayd issen akæ ay-a ?necni ur yad nessin xas ad nles s ik lli lessan inegga nnev.idda usdarray izry timlsa nnes.hayyav da ten nlessa. -ur id akæ iorrimn da lessan timelsa n umugar. -llan wi-dda ar ten smulluyn. -wi-dda ittinin s usenmd(L’authenticité) d titturra(La modernité).hat ur ttun timelsa nsen tunsiyin(Traditionnelles). -adday nesrr akæ timitar n uvaëim(La civilisation) nnev nezäaë ad nini is nfuly. -ad nuvul s uvaëim nnev iga asgurg(La libération) zeg usdurrey(La colonisation). -heyya ur nenni ad nfugl s ufuly ard niçië amun nnev icebber s timitar nnes. -yuccel ad nasy avanib mec sersn id bba d ist iyyu nnev amrig nsen. -yuccel(Il faut) ad nesnubbec vif timitar ddev ad ten nessusn aha nezmazzv t i tsuta tamaynut mar ad ur ackint. 4skukkey”badd”: -hat ur nsala asnubbec.nec dda ittewargan ad iggadj (Partir))s beëëa n tmazirt ma adday-n ttafav akud n usnubbec ?ini awal 172 97 -is ur kkin imazivn ar ttururdn s timelsa nsen alley ar ttinid is ipruyn nsen ar sserftaln ,ar senbuttuln ? -mayd ten içëan.ur djin annayv amvaë inu ar ittazzela s tqebbut d uçnnaë d idukan(ikurbiFn) . -oniv ,ur ssin amussu aE?dr>af(Très rapide).ar tteddun tawada n ifkr.gan iqej°laln (Des paresseux de haute qualité).ur ssin akeëfes d umerret g twuriwin nsen.gan wi-lli itteqqeln s tukki n inermamadn(Les activistes). -ur ac nniv a8æ ay-a ad ur i tesserbud ay-nna ur nniv. -ur tennid a8æ ay-a iddev ur tufid ad t i tinid s ik usrid.ay-a vëiv t ger iwaliwn nnec.is vuë i azrf n wad gzuv aynna ur tennid s wawal usrid ? -ur ac ikkis awd yan ad tegzud ugz nna trid. -ini yi adday da isbeloic udfl id ar ittezmar ca ad yazzel vif ugris nev adfl ? -uhu. -hat timelsit ddev tga ti-n uqarif(Le froid). -awd ikurbiFn? 4fest “idir”cwi alley ixmmem : umercal nnes,ad tesgr tudert d ids asl (Sans)n umnus.hat sellav i yat tmeëunt ar tterba(Insulter)tasmunt nnes s uëan!!.sellav div i yat ar ttemmesawal d twengimt EE?7 ar ttemmeseqsa d ids : « i mayd giv nec xas tameëunt ijj°an ?! ».ur illi mayd akæ ikkan ddaw anect ad izzenz ca amessuy nnes. 4äuvms (4zmummey) bab n tezrut : -tgid amesÏa(Au sens figuré proposé pour l’avocat)n tmeëan iddev tsuld tennarzd digsent. -max is da akkant udduc s ubennen(gratuitement) ?.hat ur da sawalv xas vif usaris nsent . -ini yi ukan inva ac umarg n uvedjaj (Le plaisir)nsent.ur tepmild ad yar uzeglal zi tmeëan ac inezzevn ilddayn. 4zmummey « baddu » : -adjav zi temlavit nnec.hat da sawalv s ugezen (La raison)ur id s wul. -ncr ad neddu s timezgida ad neççal. 4ttufçey « baddu » s unazi(L’ordre)n usmun nnes : -him.hat ur ta ufiv ad ççallev. -max is tsuld tmeççid ?ncr ëçm i inzan n tamart nnec ad vezzifn ,telsd aqeydur 98 171 d tgeÏÏayt d ikurbiyn mar ad tged aneflas acrarad. -nnan imezwura nnev : « tamart ur da ttegga argaz ». ikrurm wudm n bab n tezrut : -riv ad tged aneflas ad tged argaz nev uhu ur i ismukl. -heyya mec riv ad smuttiv amessuy inu s wi-n tesdent ur tennid ad ttinid uhu. -max ad ur iniv uhu ?hat inna umazan n ëebbi : « yuks rebbi argaz immeswan(Qui ressemble) d tasdent d taytect immeswan d urgaz ».mec telsa tesdent timelsa n urgaz hat yuks t ëebbi d accen adday tessenfel aseknaf(L’organe) nnes n umyarew.ku yuk nev ku tukt ad iqqim nev ad teqqim g wansa nnes. -i man imci dda trid ad ççallev meqqaë ur ta rcilv mar ad gev argaz iseqqan(Pur) ? -hat inna umazan n ëebbi : « u-nna ur ilin azamir n urcal ad yuçum » -i mec ur zmirv i wuçum ma yd skarv ? -hat inna taçallit n ëebbi vif s : « mec ttusavm senpufferat (Dissimuler) »(asakir nnun)ayd iwettes. -i ma xef da tessarad ? -hat s tçallit ad ttatmed i uçabil. uburkes(La chaussure).lsiv imci dda ar lessan inegga nu.timelsit n ibba nev ti-n iyyu ssitmev t iddev qenna ad mzarayv d izuya (inegga)nu mec ten lsiv.rnu vif uya mec lsiv taqebbut d uçnnaë d ikurbiyn aha usrv ad azzelv hat ur nniv ad rurdv g(Etre rapide) tazzela .is tekkid tannayd ca nna ilsan ikurbiyn ar ittazzela s uckukä(En accélérant) ?mecta n yuk ittugly ad yazzel s ikurbiyn aha ar ittefertap(Courir à pied nu)iddev ar ittirftil (Trébucher)g ikurbiyn(Les babouches) nnes.mec ur yastaw aha issiley icäaä n tqebbut nev açnnaë s nnig n ifadden nnes ur inni ad yaf ad yazzel. -trid ad i tinid is timelsa timazivin ur msasan d usaäif n ururd nna igan adasil n wannaz(L’époque) ddev ? -arm ipruyn ddev aha tesyafad asenbuttel(Le fait de retarder) nna da tteggan i bab nsen. -trid ad i tinid is ur gin xas udm n ugunçu (Le sous-développement) ? -ur wettisv ad iniv ay-a.ad ur i tessinid ay-nna ur nniv.mec neqãf taqbbut nezäaë ad nazzel.iv nussa ikurbiFn vif tiwelçit nezmr ad nessedrf tawada nev aha nerwel(Au sens de marcher rapidement). 170 99 -tasarut isuln iÏÏafn azurn nnes,ittezbun (Résister)d wukud ,ibeddan dat iÏg (La conquête)adelsan zi bisemdi ur t i tgi xas ti-n tmazivt.adday nesgifey tamazivt s uzur(La surface) d tibëeÏ(Le sommet) n tmazirt ad isseflilliy wudm nnes s iniln . -id ad qqeln imelluça d ineffudda ad afin tasarut s ids (Par coincidence)mar ad afin mayd asn itteÏÏafn tawant (Rassasier) ? -kud issara ca vif ti-n uxdil nnes ad issara vif ti-n ils nnes.mec yufa avëum ad yisin assav nnes.is da ittawv ufgan i ca nna mi ur issin assav nnes ?is da ilessa timelsit nna mi ur issin assav nnes ?mec telsid açennaë d ikurbiyn is tessend mayd gan wassavn nsen ? -ssenv mayd igan açnnaë iddev da t ilessa ibba nu.awd ikurbiyn d tqebbut d uqeydur iddev gan iferdasn n ipruyn(Les vêtements) illan g tkafut nnev. -is ur tseqsad ibba nnec vif ivbula n waoban(Les vêtements) ddev ? -ur djin veäfv s uy-a.netta ar ten ilessa.nec zi kud luliv unfv allen vif tqeydurt(La chemise) d ukerbay(Le pantalon) d udgag(La culotte)d -yac arcal iga azgen n usavin ? -yah. -mapedd ur ta rcilv hat ca n tçallit ur telli vuë i.hat amhegges ayd giv meqqaëd xas s wallen.adday ssefeëv tiÏ i ca n uwejj°a ittergigin aha ë?çmv i ilddayn inu hat 9S4R 7 yan uswir n [email protected] ar i ittuvrat F-EE nnayv zi umessuy n tewtemt hat heggesv.i man imc tteggav ad uçumv? -mer turimd taçallit ur tennid ad txemmemd g uvedjaj. -ay apeyyana.meqqaë giv abuka ur nniv ad ttuv tawetemt.is ur inni usavin aselman is ku awtem nev ku tawtemt iga niv tga timelsit i wa-yya nev i ta-yya ? -inna t ooad. -hat ur as ufiv. -i max alley ufiv çaë s abrid ? -ku amessuy d tfesna n uzurn nnes.myallan medden g uzurn n tudert. -teggudey tallest g uzmz nnev .xas u-nna mi tsaweld vif tçallit ar ittennesrurum. 4cenker udm n « baddu » : -ad ur i tmulsed (Accuser)s unnesrurm.hat ur ssinv awal ifeëven.yan wawal ayd liv ha-yyi bbiv ac t.ini i uwank ad i issewer mar ad afev ca n urakid as ttawelv aha dduv s 100 169 timezgida.yac tga afakan izeddign ?iwa hat arcal ayd izzizdgen argaz nev tasdent.argaz ar tasdent ur t igi .tasdent tar argaz ur t i tgi ayd nnan imezwura lli-v. -ur yad iqqimi mayd ttannayv g tudert ddev illasn . -arad mayd trid ad teskrd ? -ur igi wi-n tudert ddev xas ad zi dis izug cra. Fannay « baddu » timitar n usxuccen(Avoir l’air moussade) g udm nnes.issigg-d ubiytel zi tallenin nnes : -s wazzuf ? -tessend is ig°dl ëebbi azzuf. -s mi ? -ur igi wi-nnes xas ad issufv ca tafrut nnes zi titar nnes. -ini ukan trid ad tnevd medden. -ireflasn dda ur ssin iwetta n ëebbi. -i ma ac iæman cey ? -hat riv i medden ad kcemn amradan . -id s tnuvi as trid ad asn tanfed tifluyt nnes ? 4sseqjeë awal nnes : -mayd ac innan riv ad ssekcemv izenqiqn n ireflasn s umradan ? -adday ur asn trid amradan n wacal hat trid asen wi-n igenna ! -hat amarin ayd ismentasn iseqsi.iseqsi s umulley nnes ar ismentas agezn mar ad yaf arudzm. -hat nella g ugersif.ur nessin matta wasif nna g nettafa timitar n tudert.id asif ittawin s beëëa n tmazirt mid asif ilan uguy yakkan aman aha isedgr(Distribuer) ten vif tmazirt.itsn ar crubbucn(Se débattre) ger imzaz(Les vagues) n wasif nna ur ssin ma s issegra. -amm cey oniv (Peut-être). -amm nec d cey d wi-yyaä. 4sfirnen uorrim : -uhu nec ssenv ma xef da kkatv. -amarin ademsan izubda.ca ar itteqqel s ubeëëaniy ad yuvul s tmazirt ad t isry,ad issum açuv n içelfaën nnes.ca yugl tasarut nnes vif usray n umarin n tnezruft ,ca yannay tasarut g tbaynut n id bapllu d ist mapllu nnes izaykutn ilsan timelsit n usavin aselman,cra iola tasarut g tbaynut n izaykutn imazivn ,cra yannay t g ugeëwel anemlalay,ca ur ta t yuciz iddev isbukä umarin allen n ugezän nnes ur ar ittewarga xas ad iggadj s tmizar n ubeëëaniy .matta wa-dda yufan tasarut nna ur tetci tanikt ? 168 101 imazivn ineslamn imezwag ioëabn ineslamn .sguccel(Déterminer) tumast nnec. -ur djin mseqsav d tsendubent inu vif tnettit inu. -adday c iseqsa ca mayd trid ad as tinid ?id ad as tinid afgan ijemn tawengimt(Au sens de mémoire) nnes. ? -isttu av umarin ademsan ad nemseqsa vif tumast d tnettit nnev. -tgid amm wa-dda yav yan unagis (L’accident)aha ijmeä(Perdre)tawengimt nnes aha ar itteddu ur issin ma s idda wala mayd ira zi tudert nnes.ar isbbircil(Aller dans tous les sens sans savoir quoi faire),ar isberdig(Dire n’importe quoi). -ini ay-nna trid.ur userv xas ad i issenf ca ul uggar n unäaf. -ssenv is ittel av wau s umarin av yuvin ipeëjaä.maca ay-a ur inni ad av isettu asaëi adelsan .ma s iga ufgan afgan xas s uswingm .akæ mayd igan adensir n tudert yuccel ad isments(Provoquer)iseqsi nnev.adday nseqsa agezn nnev vif matta necni,mayd nga,mayd nra nezaë ad nekrj(Déssiner)abrid nnev. -ikucm av ugezn s umarin. 4ëob bab n tezrut g Jawal n « baddu » : -annayv c da tesberigd(Dire des propos insensés). -s mi ? -is djin tannayd da keccemn ireflasn s umradan ? -annayv ten ar tteskun amradan nsen. Faç ad iwejjev imiq yavul awal nnes : -hat ur da sawalv vif wi-n wacal. -ur ëiv amya.ëebbi ayd issen mayd issekcam çaë s.nec ur zutfv mayd illan ammas n icba.timelsit ur tgi tamatart n uflas.mecta n yuk ur ar ilessa xas timelsa n 9;?Z@4 maca ul nnes ikk°ar s uflas.mecta n yuk ar ilessa timelsa n uneslam n usirt(Le golfe) aoëab aha ur igi xas axendallas di-nna ikka ar tzerrey tserbubet nnes akerur(Expression pour dire faire le scandale).mec idda s lubnan ar itteddukl tagçiwt(Jeune fille à l’âge de mariage) ard as turew ifka as yat tuttilt n idrimn aha iddu izri t d waraw nnes ddaw uryabbuh n uratim.imci nnav ayd da ittegga adday iddu s miçëa nev tunes nev tamazirt nnev <4-FFä.ila tamart ar ittebdar ëebbi ku tikkelt aha ur issin 102 167 xas ad izemzr (Gaspiller)iqaëin, ar issav avedjaj n taydeji(L’hymen).id am wa iga aneflas ? -hat di-nna as idda ar ittawel aha illef. -yac ur ipmil ëebbi uluf ? -yah.maca arcal nnes iga wi-n wuduc. -ini ukan wi-n uëan asefan(Loyal). 4sxuzzer bab n tezrut : -ad ur tesseqlullid(Renverser) amak .is ig°dl ëebbi arcal n wuduc ? -uhu,ur t ig°dil maca ur ipmil uluf.id ur igi asevtey(Le délit,le crime) ad irwl urgaz zi tarwa nnes ?is da ittiri ëebbi ad iger ca araw nnes s uzeglal aha iddu ad issara ad izup g yan wansa yan iddev ila cigan n idrimn ?is ur igi asevtey ad isev avedjaj g yan uzmz aha iger s uveëmi(Le noyau de fruit) g ivirfir(La poubelle) n uzeglal ?! -iga t.maca llant tisednan ittafan agudey n udrim aha da ttirint ad selvent g inebvavaën (Les richards)aha ar ssarant ad arunt.da ttivilnt id s waraw as inna urgaz ad vuë sent iqqim ali(Toujours). -i g uzmz lli g ur ittenba ufgan g irew mayd ar iskar urgaz anebvavaë?id ur ar iggar s waraw nnes beëëa n ugtf nnes ?is ur ar ittarew amm umudar ?! -acku ur igi unezwum inu xas ad afv tawuri nu. -is da teswingimd ? -ur ar swingimv xas g iberdan ittawin s twuri. -ma s inapya ufgan d umudar ? -s uswingm ,s usenflel(La créativité),s usmuynu(L’innovation). -i ma s da issentay cra aswingm nnes ? -s useqsi ? -i max ad ur tmseqsad d ugezn nnec ? -vif mi ? -vif mayd tgid . -hat ssenv mayd giv.giv afgan s ugama. -matta ufgan nna tgid ? -afgan iddern . -s mi ? -aqq !!is ur tessind s mi ? -ngit as ur ssinv.ssiæz i mayd tgid. -ar mantur ttalsv i ugalim(L’adjectif) ?giv afgan iddern iïkkan(Appartenir) s uwank n « a;?Rë46 » -id aoëab mid afëanLiL mid asbaniy mid anegliziy mid amaziv ? -giv amevëabiy. -imevëabin zaën ad gin imazivn ,imazivn ittusoeëëebn,ioëabn ,iorabn ittusmezzevn, udayn isawaln s tmazivt nev ils amaziv-aoëab ilulan zi kud remsen 166 103 -ur ac nniv uhu.maca s umarin ddev a g nella ar tettun medden ad muklen s udalis nsen. -xas da ttivild. -yac da neqqaë ils aoëab g uverbaz hat idrus mayd is ittemukuln iddev s ugerdas aqecmal (Universitaire) g tsekla taoëabt ur tennid ad ttafd tawuri issetcan awd xas avëum aquëaë.adday ur ili ca n udalis ansa nnes g ugadaz hat ur inni ad inezzev aväaf n inelmadn d imezrawn.s usval vif ils aoëb mayd itteggan asaris n ils amaziv mec ikcm averbaz ?hat ur inni ad is imukl awd yan iddev ur yakka avëum. -ad ur tsemzazald(Comparer) ils amaziv illan aha idder g tmazirt nnes d ils aoëab igan wi-n unebgi lli ikka irms(Recevoir) ugdud amaziv ffir uflas nnes g usavin aselman.illa ib ger ils anamay(Le maternel)d umugar (L’intrus).@@F 4:;@ S 7 4:7 EE?7 E;F @ 7 47>4>?F 9:;;9@ 9> 4@ ;; 7C @ 4<<?:;@ 7 4:7 EE 9> 4ÏÏ4 Z?C 4AA E 4FF9 EE?7.7C 4I646ä S> 4:7 @ 9@:47 EE?7 > 477474E 7 <9;7< @ <E?<<4<(L’identité) EE?7 . -ur djin mseqsav vif tnettit inu. -i max ? -hat ilcm ukud n tçallit. -mec trid ad nesmed amoasaq(Le fait de discuter sans pouvoir convaincre l’autre) nnev ha-yyi di. -ddiv ad uvulv çaë c. 4ssing « baddu » allen nnes g mayd igan tivmeët n usarag n tiggurga.ur isuÏÏef allen nnes kud t yannay ar tsebbircil(Aller dans tous les sens).irdk (Palpiter) as wul .izevdn (Rougir) as wudm.imyanna d tsendubent nnes : « adyali da vif i testara ! ».ioayen t(Se diriger vers elle).ikka as tiynnit .iddu alley as intl aha yuvul mar ad ids imnala(Confronter) .ar ittekÏiÏif .izmuçal nnes mmezgaln .ar itteddu tawada n uäeëval.ar t ittenmili.ar isemmectay ils nnes taf ad t yarm is izmr ad as isiwl.ikucm as g uävaë kud t yannay tsemder i yan umepray n yat tsevrrayt tavmammayt aha tney.vëuëint wallen nnes s imeÏÏawn.iprukd.ar isnissit ugenzi nnes s tidi.vmant tiweëviwin udm nnes s uklu azawëav.ur yad izmir ad ibedd vif ifadden nnes .yudy afray n ujimi(Le jardin).ivejdm vif ililan n uLalin(Le ciment) .idma udm nnes isseflilliyn s uvmencuc(Proposé pour le rouge à lèvre).ar 104 165 ittesfa allen nnes s ifassen nnes.inça(Etre certain) zi uramid nnes aëenan .ur icbi(Douter) g mayd teskar.tawada nnes ar tteskan is ar tessara vif usevlaä (Proposé pour le client)as yakkan atig n wuduc.tabupricit(La valeur majestueuse) nna tekka tumç g wul d twengimt nnes tettuttey(Chuter).ur yad tgi xas tiximmut(Homme ou femme sans valeur).maca azml n uters nnes izdv ul nnes.ur sar ittu udm nnes nna s igan tifelwit n uvman d iniln(Les couleurs) n tudert s ma s llan.ur sar ittu asirm(L’espoir) issiggan zi tallenin nnes vif ifri abnabak nna g izdv ul nnes.isddirn(Désirer) ad yanf ugguy dat wallen nnes ad ngin s mayd iffer zeg imÏÏawn.iktar wul nnes s tixt(Le chagrin).imseqsa d tsendubent nnes : « ma mi suferv neccin dvi ?açulig asl n usirm zund udendum.ma s riv ad dderv ?ar ttedduv meqqaë ur ssinv ma s ddiv.ar ttedelfaqv ar zellav azmz inu g uzgezf(L’ illusion).ar ÏÏeffuëv amurmu wan unffaddu.ar jgugulv ger umiy d wa-yya amm wazzan.ca s ttedduv ar zellav yan ufasin zi tzaxma (La -mecta n yuk ur yad igi anezwum nnes xas ad yaf mayd iggar g uxdil nnes.id ils nnes hat ur dis t yiwi.ils nnes ur igi xas aseknaf isselcamn utci s uxdil nnes.kuyuk ar ittesu i tuvëift nnes ad tnew. -mayd av izwarn id tumast(L’essence) nnev mid axdil nnev ? -axdil ayd av izwarn.ma s ittebdad ca mec ur yufi ad yawev ? -heyya ad yawev ca meqqaë gelmn(Décrire) t wi-yya s userdun nev s uvyul. -uhu.yuccel ad idder ca s urafis nnes n ufgan. -i mec trid ad tged afgan iqqen ad tilid awal nnec. -hat awd umudar ila awal nnes d accen afgan. -heyya ur ittuyaqqil ufgan ad idder s udalis nnes. -ku afgan ila t. -hayya ur ittuyaqqil ad t ipbib. -mec ur t isdiddey laç s temtant. -meqqaë ur itci ufgan xas avëum aquëaë aha izzeri t s waman iulley ad imukl s ils d udalis nnes.hat ur id xas s uvëum as ittedder cra amm ay-lli inna umazan oessu umasip.tudert ur telli xas g uxdil tella awd g twengimt. 164 105 nnev vif iaën nnes ad tesbuvlu udm nnes ard teg aåum n tarwa nnes,ad ur tack ger tnila d ta-yya,ad nemsafa d tizi n ticka.,day nesrar ivfawn nnev nna neffev aha ur is nuci. -is trid ad i tinid is qa ad tesbuvlu tmazirt nnev ivf nnes adday tessidr adalis nnes ? iZemummey « idir » s urkay (Largement) : -cammla(Exactement)ay-nnav ayd riv ad iniv. -id ad gzuv is arudzm n umarin ademsan illa g usidr n udalis amaziv ? -riv ad iniv is yuf ad imyaway usbuvlu adelsan d udemsan.riv ad iniv is asbuvlu n tmazirt ittusfada(Etre condionné) s usbuvlu n tmazivt.riv ad iniv is ur nettuyaqqil ad nesbuvlu adensir adelsan.adday da isawal idsi (Pour l’organisation)amunan nev wi-n tenbaÏ awal nna da ittegzu ugdud hat ad isbuvlu tamazirt.s umedya mecta n yuk iddev ur issin xas ils amaziv ur ar ittemmeãaraf d tneddarma ittemsawan d usevla (pour le client)nnes s ils afëanLiL nev aoëab ignan s ufëanLiL.mecta n yuk ur da ittisin inevmisn n uwank iddev ar as ttufkan s ils ur igin wi-nnes. dignité)nu.mayd ittisin tabupricit inu nec dda mi yura idicl ?mayd ittisin awanil (La valeur)inu nec dda ur ilin xas idamimn(Les idées) g ugezn.ma mi sufern iswingmen mec ur ten smuttiv s udarim ?idamimn ammas n tqecca nu ur gin xas iga ittukerfn.g uzmz n uqaëi d umaliä (La matière) ur sar ili ca tizzulya xas mec ila taääeveët(La bourse) ikkarn s wuëv.ur giv xas tiximmut »incr ira ad iddu s tivmeët illasn n txendaccut(La vieille maison) n ibba nnes mar ad yaf ad issird ul nnes s imÏÏawn maca icty asnekfir(La promesse) lli ifka i bab n tezrut.ur izmir ad ioiwerd(Ne pas tenir sa promesse).ur ikki umya alley ibedda dat as aha yannay timitar n usxuccen : -mac yavn ? -yav i ay-nna av yav-n akæ. 4skukkey bab n tezrut : -ur av iqqin xas asverres han ëebbi da ittemun d isverrasn . -mapedd ur uviyv apeëji inu hat sverresv. -hat ig°dl ëebbi wazzuf. -ssenv is t ig°dl. 106 163 -axxid merday yazzuf ca aha inev mennaw n medden mar ad issexleo wi-dda suln ddern ad uvuln ivfawn nsen . -man imc ? -ad yastaw ca s tasmert yusin ifexsayn(Les explosifs) aha isduqqez(Exploser) ten g uzeglal ittumermun s iwdan far ad yav yan ueëwi izellezdin(Secouer) tirsal n tenbaÏ. -ay-a ur igi xas asevtey n unufal.max matta ubaki(Le péché) skern medden ddev itteddun ad ten tnevd ? -is ur tannayd mayd skarn .hat ddan g ubrid n uhmic(Le satan)aha atmen i wi-n ëebbi. -ay-a ur igi xas titi nna da ikkat unufal dda ur issin asmun nnes zi ucengu nnes(L’ennemi).mec tgid aneflas acrarad ad ur tmund d ubrid n unermamav(Le terroriste).acku ur ikki ddaw ugand(Le mal)xas adday da ineqqa ca amm uäeëval ikkatn s usekkatu nnes mevaë ur issin mayd da ikkat.aneflas acrarad ur da ineqqa tasendubent xas s uzrf.is ur av issevlif ëebbi ad ur nebbey addag,ad ur nessekme tigemma n ucengu,ad ur newwet s umrig nnev wa-nna ur t yusin ,ad ur neqqa yad uwin boit g mayd kkusan zeg imezwura. -da tsawald s içiëi (La théorie ) n umezdav n tneddamt ittiviln is asuty nnes ur t igi xas ugdil ameLkan( Le petit écran) isawaln s ils afëanLiL nev asbaniy nev anegliziy ven aoëab.mer terzifd(Visiter) idurar n ufazaz ameççeyan d unammas d umeqëan ad ttisild i wul n tmazirt isul idder.idurar ddev nna ur ikcim ugdil ameLkan cigan suln psan adalis nsen asnemdan(Authentique) .iddev idrus mayd ikecmn averbaz(L’école) ger imezdav nnes.idrus mayd ittusavn s usseoëeb nev ufeënLeL.suln imezdav ur issin xas ils nsen asnemdan igan ils amaziv.tamazirt hat ur tgi xas tinddam nna gisnt ttisild i ils isman amaziv d uoëab d ufëanLiL d usbaniy d wi-yya .idurar n ufazaz gan tabaynut nna mi tella tsarut ger ifassen n imenban .mec nla tsarut ddev ger ifassen nnev ad neëçm i tifluyt nnes dat akæ imezdav n tmazirt nnev ad tesrar tmazirt nnev tirsal nnes.ad tnupyu(Exceller) s tmitar nnes inezzevn allen n utaram(L’occident) d iming(L’orient).adday nessusn s udalis nnev s akæ iniln nnes ad tbedd tmazirt 162 107 -manza c ? -ha-yyi tama n uzeglal.mani c ? -ha-yyi amm cey ar ttedduv tawada n upyu. -ar nettejgugul ger ugezn d tipiÏ.ur yad ngi igezan wala nga ipya. -tedda tmazirt nnev iddev teba.tarwa nnes tzelleo.ca iÏfaë iming ca iÏfaë ataram.ca iga zi iming aåum d ulamas(Le centre) n twargit nnes.iga iming vuë s amedya n usenflel g ucnay(Le fait de chanter),uçawan d tsekla d tçuëi akæ mayd tga.cra iga zi utaram aåum n mayd igan udm n tudert.idrus mayd icbbern g wabu n tmazirt. -ttusavn itsen iferdasn n ugdud nnev s uslekmen(L’auto-humiliation)d usxitr n ubeëëaniy. -ur illi usafar n uy-a xas ad nessufv mayd illan g wabu n udalis nnev. -matta udalis. -amaziv ayd igan adasil n udalis.yuccel ad nessetres ageëwel adelsan.ad nessidr adalis amaziv ad t nejjenjm i tuttut(L’oubli) d usitm (La marginalisation). -tumçd abrid ivezzifn .medden n uzmz ddev ur ar ttemukkuln xas s uvëum.ur tasdent d uwessar d icirri ?u-nna izrin iwetta ddev hat ur igi xas areflas.yuccel mec tuczed acengu nnec aha tirid ad ids temmeknasd ad tesseëeëd azmz n umãeyyeo(La guerre) far ad ipeyyel(Se préparer) i uhuddu(La défence) nev i untag(L’attaque).mec yav uknas ad inzv ku yuk tiqjjifin nnes ard irru nev inexxa(Vaincre) t ucengu nnes.yuccel ad imãeyyeo ca d wa-yya aãeyyeo n usurhu(L’honneur).id adday da tessehwud ca mar ad t i tewwed hat ur tgid xas amrum(Le traître).titi g udm ayd ibvuvsen (Etre très courageux)ur id amm titi n tadawt ur igin xas tamatart n ulkak(La faiblesse).ik ddev n uãyyeo ur ar isxitir bab nnes, s umgal(Au contraire) ar t izzizdir. 4susm bab n tezrut imiq innaëçm as ils : -ad i tinid ur ucizv acengu nu hat tespilleld iddev wa-dda ur izzevzifn tamart ,ur ilsin aqeydur .. 4bbey as « baddu » awal : -n imezdav n usirt aoëab. -i max uhu hat ur igi aneslam .d wa-dda ifestan vif uçabil ,ur ar isniriz ,ur 108 161 ar isvuyyu,ur ar ittendah s wawal hat iman d useklul(Le satan). -hat kkiv nniv ac mayd nnan imezwura nnev : « tamart ur da ttegga argaz ».ar ttinin imezwura n ifëanãiãn : « timelsit ur ar ttegga amesvan (Le religieux) »is ur tannayd is da tteddun iwaliwn ddev izemnan g yan udensir(Le sens) ?tamart d tmelsit ur nnin ad muknen(Fabriquer) argaz asevnan.;?S< E yan izzevzif tamart aha iffev-d iga axendallas(Malhonnête). -ad ur ttinid itsen ixitn (Les cas)unfiln(Particuliers).akæ matta amun as teddid ar ttafad ineflasn icraradn d izballavn (Les hypocrites).u-nna ifestan vif uçabil hat ur igi xas asmun n useklul d ucengu n ëebbi.u-nna igan amellagu(L’ennemi) n ëebbi hat iga azengu(L’ennemi) n ineflasn amm nec,hat ur iklil xas tanuvi. -mayd ittisin mayd illan g icba xas ëebbi ? -ur illi xas netta maca ibag uneflas is ur ar ittehuddu vif uçabil zund ureflas.mayd yusin akuray s tirbatin nna ur asent iqqimi xas ad ddunt s upuëu (La nudité). -u-nna ur as injiq(Plaire) uy-a yuf as ad iqqen allen nev ad izum(S’isoler).myallan uxdil.ar ikkat alley ar ittegerrao aha isf imi nnes day ibedd : -ddiv ad ssarav vif inevmisn n ibervazn . -snubbec mezyan .xaë ac ad ttavd ca n umda ur ilin abu(Le fond). -xas ad ur tessevlafd agujil vif imeÏÏawn . 4lula usirm g wallen nnes.ila asuvad.ur yuwi boit(Ne pas faire attention) g uzeglal.ur içëi amya alley imyafa d ids dat as.inew as wul aha yav tasa nnes.yucy s wuçuv nnes iëva ,ar ittenyuddu(Circuler) g içevëan nnes s ururd(Rapidement).idma t ger ivaliwn nnes tudy admr nnes ar vif s talla,ar tesniriz,ar as tetter ad t issexned(Excuser).mmeslavn ivaëiwn nsen .imun d tnila nnes.ur çaë s imgulley.ipry yat tevmammayt n tisvrrayin issefriqqisn(Refléter) asidd d unil.ikk tama nnes.tesmuvr allen nnes dis.izri t g ibenvë aha yusy yat itteddun dat as.izri t terdb(Se baigner) g imeÏÏi n ubeytl.yucy zi twargit illiv t yumç yan usmun s ufus nnes g wayr nnes : -id cey ay-ddev ? -nec s udm inu. 160 109 ur ittebendagn (S’aventurier)ur inni ad ig xas yan n ugudey n uksum ur isufirn i umya.isvilel ibba nnes lli iverbzen far ad yady ifadden nnes.deffir itsen ilexta n ususm isawl umvaë : -i mecta as da neÏÏun imezwagn s beëëa? -ku akamis d utig nnes.ku abervaz d mayd itetter. -ar mecta ? -illa bu sin igendadn(Les millions) nev cëa nev kuç d uggar. -hat ddiv s tneddarma aha tterv aëail maca ur ta iffiv. 4zemummey « baddu »s unevmis : -ad ac t id rarv s ukfad (Avec multiplication)adday nuv. -netter i ëebbi avlas d ulas(Au sens de calme). <sers « obica » iswi n uëaxsis d uzatim n taddant d tzua yusin tajjerinat d mennaw n uzawn n usmmev (Le verre).inmala ten « baddu » s uvrat(L’appétit).isuy avëum g uzatim.ar izzeruy s tegmimin n watay.iccur ids ibba nnes atay.tercq as i « baddu »iddev ivts umvaë ad yanf dat as imi n taevët.itteyanf as upersi d iwedan .tihuntrin (Les adolescentes)ar ttirint ad ssewalent amessuy nsent id tixatarin hat ar lessant timelsa n usedha i mayd trid ? -riv ad lsint akæ aqelbus n usedha amm g tmazirt n ifarisin.ad venbernt udmawn nsent. -adday tvenber tesdent udm nnes hat qenna ad teskr ay-nna tra iddev awd yan ur issin tifiras nnes.qenna ad tekcm g wansa n ca n tmercilt s tnessaëäa mar ad tetter uluf dda ira umercal amm is tga nettat s tyazilt nnes tamercilt nnes tacrarat. Faç ad iswihhet maca yavul awal nnes : -adj av zeg iwnan(Les cas)uslign. -g uluma(L’ère) n iwis n tumert kkant tisednan ar lessant timelsa ur igin ti-n usedha d accen g uluma ddev. -ikka incr çaë sent s ukuray ar tent ikkat mar ad issenfel ixiti nsent uxcin.ma ani dvi amm iwi s n tumert ?;ayd ittendahn tarbat ad ttuvul s irafisn iëeãliyn ?mayd ikkatn anfa g ta-dda yuckan ger iberdan n useklul ? -hat awa ur id s titi as nenna ad nesselfeg(Changer)asaris ddev .hat awa mer ufint ad awelnt adyali zrint timelsa 110 159 issewaln amessuy nsent aha asint ti-dda ittepbun aouri(L’infamie) nsent.hat arudzem(La solution)n umarin ddev illa ger ifassen n inedmamasn (Les économistes).hat adelqem s uzfl ur sar izmir ad issiley azebdar dat uvzuzd.han agufsu ila timental isuvad (Les raisons objectives).adday tent isselfufp (Déraciner) ca ad issird udm n wamun zi ijllixn(Les taches) n tirizza. -is ur djin tsellad i mayd inna umazan n ëebbi kud inna : « wa-nna iolan ca n uçabil ad t isselfeg s ufus nnes,mec ur izmir ad t iskel s ils nnes ,iv ur as izaë ad t issenfl s wul nnes.aha ur igi uy-a xas aflas ilemumn(Etre très faible) » ? -sellav as mennawt n tikkal.ar izzewur umazan n ëebbi arruz vif uçunçu(Le fait de convaincre) s umoasaq(Le débat).iv imyabbay ca d ineçbaln aha yudja ten ar ttermadn imci nna ran hat ilkek as uflas.aneflas açemammaë(Le fort,le puissant)ad issufv asegtur(Le sabre) nnes mar ad ibbey iqeëëa i ineÏfaën n useklul. -max alley ur issekmi ëebbi aseklul kud ur isgid i unazi nnes illiv as itter ad innez(Se prosterner) i wadam ?! -ufiv t maca ca ur t xëiv.ddiv ad uruv tibratin i iregmmayn maca awd yan ur i ifri tivëa inu.aha ufiv-n ivf ger waxbacn (Les griffes)n « ibevlasn ». -is teskerd ca n usevtiy(Le crime). -ur sevtiv .ur wettisv asevtey(La criminalité). -is ar ttecbubun (Arrêter)iresevtayn(Les gens qui ne sont pas criminels) ? -tteyaÏfev vif u-nna ur bukv(Avoir l’intention).xas adj t ukan ad tgen. -mayd av igan ?irvudav ëebbi alley teffevd aracib(Le piège). 4nnemzeg(Intervenir) « sekku » : -ad asn isrirey ëebbi tudert nsen ayd ttinid ukan .hat ikæar ubrid nsen s itnan. <eoayn anwal .tfel « baddu »isdr ivf nnes.ar iseksiw zi ddaw wallen udm n ibba nnes ikernuncn(Se rider) s ioenkrifn(Les complications).tasarut tella g taeveët(La bourse) nnes.mec ur as iëil tadeggart hat ur sar issedkil agayyu nnes.ur ittuyaqqil ad imry tikccit(La poche)amm inegga nnes.han mecta n yuk izzenza igr nev asmen (Le lot)bac ad isev akamis (Le contrat)n uzirew(L’emploi).max ad ur immecty.u-nna 158 111 -xaë ac ad ttenmilid iwetta n uwank.ddu iberdan nnec.han afus n uwank ivezzif.han idicl nnes wi-n wuzzal. -nniv am hat ur dmiv ad av tazqquët(Le piège) nnes . -mer tannayd mayd yavn ul inu ur sar tenmilid iwetta n uwank.ar ittefeëfi wul inu alley valv is ira ad yafru beëëa n ucbu nu.awd wawal ur iri ad iffev zi upeëji inu.ar ttepmimiv(Trembler)alley valv id tigira n tudert inu. -xas nnirs(Rassure toi), ddiv ad puv ivf inu uggar n uy-nna izrin.u-nna iqqes ubenkal ad iksu izikr.ta-nna ikkan vif ugayyu ar teccicey(Sensibliser).ur igi unezwum inu xas ad afv ca n twuri akæ matta nettat. -ha-yyi ddiv ad ssemerv i watay d ca n uëaxsis(Pain sans levure)adyali inva c laç. -ur ikki i umya zi tifawt n ëebbi. -awd avujjer(Le petit déjeuner) ur t i tvejjird .kud wwetv anfa d ic ur c ufiv g tiliclewt nnec. -u-nna iran tizi(Le col de la montagne) inzy(Se lever tôt) imci lliv nnan imezwura lliv. -valv is tufid ca n twuri. -netta ayd issen . -is as ifka tamelda(L’occasion) n wad yuvul ivf nnes.hat imci nnav ayd yuccel ad nemãaraf d ineçbaln d tneçbalin ard mugzen(Repentir) .mecta n yuk ikka ar issa asaën(Le vin) alley ur izmir ad ids ibu yavul ar itteçalla,yavul imugz.hat walu mayd yufn tarrayt(La méthode) n açunçu. -maca isenyif umazan n ëebbi ajendx. -iwa ddu emmes asent dvi nnit.ma asnt tteqqeld ? 4zmummey bab n tezrut : -yan ufus ur ar isuqus.yuccel ad nili s taribbut iddev ggudint tneçbalin . -iwa ssufv ils nnec.ddu sbedd tent far ad tent tendehd s irafisn ivudan. -hat ur nnint ad beddint.hat ad ivilent is ur riv xas avedjaj. -iwa çunçu ultma c far ad tent tsemdawas ard munt s tgemmi nnec day tsaweld asent. -ur zmirv ad annayv udmawn nsent ivman . -iwa ddu zum g yan ifri wan unefkakan aha tedderd vif tçallit s wazal mayd ila d i ,tetterd i ëebbi ad indh mayd ivna.,tesnimmerd t kud c issentel zi uxnif d uçabil . -i mayd xeëv mec udijv inefkan n useklul ad nnirsen ?yuccel ad zellezdiv acal 112 157 ddaw asn d ignna nnig asn.yuccel ad isin is suln ineflalasn ddern mar ad asn inin uhu i uxnif nnun. -idd is tezmerd ad tvezd adrar s waskarn nnec ? -s uçamië(La force) n ëebbi zaëv ad veççev awd iselliwn. 4ççef « baddu » maca ur iÏãi iddev tezdv taseprizit apeëji nnes.id bab n tezrut izubda s unya n unzar(Avec le ton de défi) : -s uçamië n ëebbi zmerv ad sseqlulliv adrar. -ad div ur tespilleld vif ivf nnec.ad ur takkad i ugayyu nnec azurn nna ur tlid. 6ejqelnt wallen n bab n tezrut : -hat nniv ac s iws n ëebbi.hat ur id s usnikkel vif ivil inu. -i mayd trid ad teskerd ?mayd vuë c illan ad t i teskerd ?yan ufus ur da ikkat abariq.ur ac d-yusi xas ad teqqend allen d imi nnec aha tetterd aryabbuh.ddu s umalu mayd trid didda illa uzerdab (L’enfer).yuf ac ad teÏveëd aÏavië(Le choix) ameggaru n wawal n umazan n ëebbi,ad ttemeyabbayd d wi-dda ur tepmild day tennirsed.isin is ëebbi a mi illa g ufus ad issivd(Rendre droit) medden . isrirriyn (Faciliter)isenfar(Les projets).ar ten ittepawal ad ssetresn imassen n umukn(Le fait de fabriquer),ad ur tãennakn i uwank attayn n semmus n isegGasn nev uggar taf ad afin içelfaën amm nec ma g ttawevn i uvëum. -ad av yawey ëebbi g usidd nnes .ikka ixub av wau nsul s dvi ittel awn wau.medden ban vif mennaw n iderba(Sentiers qui ne sont pas clairs).ur yad man vif yan usuvad(L’objectif).ad av yarey ëebbi . <ekcem iyyu nnes s tayjayin isuln yusin icttin izegGavn n ugejder (La lamentation): -irvud ac ëebbi alley teffevd avezzu . -hat ur ta t i kcimv. -tesikkid i afus.valv is ur sar teçrid içençaën n tafuyt. -ur giv ma xef itteqqen ca allen inu. <sers aa nnes ddaw tiÏ nnes : -han tiÏ nna as ar allav vif c ad ur tturard d uwank han ad ac iseëvl allen.bu d wawal. -hat ur ssenkirv tafullust vif tiglay nnes. 156 113 -id tellid d wi-dda ikkatn ad israr afuley i tmazirt. -nniv ac yad kud ur ifiv cigan n ismunn n ubrid ur yad igi unezwum inu xas ad afv mayd tsettav ,ad ur dderv g umalu nnec, ad ur tteggav xas tiximmut (Personne sans valeur)dat medden.tezgelm tamelda(L’occasion) kud tpufm asdarray aha ur trarm asuna nnun ademsan.mer tesmanm ay-nna tebam n igran nev ujman adyali imyaway usuna anemlalay d umedgagar g tmazirt nnev ard ittugley udm ddev ad iselfeg inil nnes. -man imc dda nettegga ?hat ca izzenza iger nnes ca ismuttey timaryin nnes s uqari alley myallan medden .izunkes(?tre difficile) ad tekkesd i wa ay-nna isva s idrimn nnes.idda ukud lliv .ttun medden mayd ikkan .uggar n kramra(30)n usegGas ay-a as iffev usdarray tamazirt.mayd icttin udm ademsan lli ikka vuë nnev ?iorrimn d ihuntern n uzmez ddev ur as d-uwin acpal(Ne pas se rendre compte). -han asdarray ur issenfil xas asvenudm(Le masque) nnes .iffev tamazirt zi tifluyt nnes mar ad çaë s yuvul zi tcenbit nnes s uçamië n usaif.han uwank nnev ar iqqaë i ibeëëaniyn ad ilin imassen n ufars g tmazirt nnev s tfada -is ur djin tsellad i wazan nnes ittinin is ur inni ad iselfeg ixiti n medden ard sselfegn tiyazilin nsen ? -psiv t ur id xas sellav as. -i mayd dis tegzid ? -gziv is illa uselfeg ger ifassen n medden .is ar asen ittaws ëebbi adday irin aselfegmen(L’autochangement). -iwa max alley trid ad i teg°deld zi tirmit n uselfeg ? -ur c g°dilv mec as tvid.xas ukan ufiv c trid abendg(L’aventure). -abendC ayd ira uxiti s uulley. -mayd tbukd ? -ad asn vmuv udmawn s uuv. -heyya tbuked tanuvi.trid ad tessufved tafrut nnec zi titar nnes. -ur illi xas umlasay. -uvul ivf nnec. -max is t i ffev ? -ad ur ttinid xas teffevd ivf nnec. -ssenv mayd skarv.ferkv s umulley inu g tudert.ur da ttedduv vif udis inu Z9E@ ifivë.riv ad ssenmv (Rendre droit)amun nna dderv ammas nnes.ferkv is ifë9ëv ubrid nnes .ur ttuyaqqilv ad ssebiv(Eclater,exploser) awal inu jaj n twengimt nnes mar ad yacz ma g illa d ma s idda d mayd ira. 114 155 -da ttinin imezwura is ar tfeëëe tavaÏ i ivjd igan memmi s ar as ttini : « ad ur tzeggurd ,ad ur teddirzd ddu g wammas » -awal ddev wi-n wi-dda ur ssin mayd igan aguzl(Le courage). -awal azemnan imsasan d tanila nna isewiz usavin aselman .id ur inni umazan n ëebbi : « iskkin nna yufn wi-yya ur gin xas inammasn » ?id ur inni is ur illi usffuktey(Le fait d’exagérer) g usavin ? -inna a8æ ay-a.maca hat ixiti nnev ur igi wi-n usverres.ixiti ddev uvzid ar issenaf ul,ar isäëval allen ,ar isderfal(Rendre mauvais)tudert.ur yad nnarzv i gar tudert. cku tuf t t?mtant. -ddu awa neddem g tidura n usakir nnec hat ur djin igly warruz medden vif wad ddun g ubrid lli trid.mer ur yunif ëebbi tifluyt n umugz d uryabbuh adyali issekme aseklul kud ur as isgid aha ur 4EE4Z 4 Jadam.yac iga asfazza(Le désobéissant) amezwaru ?i max alley ur t isselqu ëebbi s tnuvi ?is ur as izmir ?uhuy.ur F696(Il n’est pas possible) i useklul ad yili aamië yugrn J4-E wa-lli t ivnan. -annayv t s wallen inu.annayv is ikka wamun nnev iga s umata anemlalay zi bisemdi(Depuis jadis).hat ikka ufelzaf « Carl Marx » inna mer irzif ansa n izwawin ad iselfeg cigan g udlis nnes « tadeggart ».hat ar ittini uswingm anemlalay is ur igi usuna anemlalay xas uvul s udm anemlalay amezwaru maca s ik ukmis(De façon compliquée). -hat nekka nga inemlalayn mriddi usdarray afëⴰⵏLⵉL ayd av iglin ad neg imedgagarn. -heyya mec ur navul s udm nnev ademsan han ca n ufuley(L’indépendance) ur illi g tmazirt nnev. -maca ad div ur nettu is illa udm amedgagar zi tizwiri lliv lumn g tneddam maca ur izur anect n wi-n unemlalay iddev ggudin iyetman vif tinddam(Les villes),iddev kkan imezdav n iyetman ugern wi-n tneddam. -tevçand.hat ur igi uswingm anemlalay xas wi-n « kaël maëks »d injelz » d « linin »d « stalin »d « truteski » d wiyya maca iga wi-n imazivn d itsen igdudn yan nna ur issin tayla tusligt n imassen n ufars zi bisemdi. 154 115 production).ad ur ttili tayla tusligt(La propriété privée)n imassen ddev. -hat nekka nessen asuna ddev.igran gan wi-n uyetmi (Le clan,la tribu),gan ijmutn .nekka ar nettegga mulley vif sen .ku iveãã da icerrez yan waçey .ar nettemyawaz g twuriwin.hat ur telli tayla tusligt xas g tgemma d imitar(Les animaux).ur illi usesleg (La privatisation)alley yucl usdarray afëanLiL idasisn n iyetman iddev gåedn iyetman ad asn yawey igran .ku ayetmi ila tagant nnes.ar ittegdal takessa g yan wansa ard muçn imvan.ku ayetmi ar ittepbibi(Au sens de conserver)asektul(L’environnement) nnes.id dvi tavul tagant tga tayla ti-n uwanik.ar t ittamd meqqaë ur ufin medden ivbula n urasix.asl n uragin llan wi-dda ttacern akeccu aquëaë s tadegGat nev i mar ad afin ad ssilin takuct n seroub (Le charbon)taf ad t ssisiyn ddaw tallest s tneddam mar ad t zzenzin s tufra bac ad svin atay d uzucar(Le sucre) d ilyan(Le savon).ar tmexeëÏÏafn iorrimn d udabal n waman d tagant taf ad zzern ca n idrimn.is tannayd amlasay(La lutte)n iorrim mgal udabu(L’autorité) ?! -u-nna iran amradan n ëebbi yuccel ad yasy alaf (L’arme)nnes dat ireflasn . -ur illi ca n umrig ilan tawuri anect ils d ugezn.hat s umoasaq as da enun ineflasn ireflasn . -medden s umata ur lin agezn.xas ar tteddun ,ar ÏÏeffuën tisirikin d iseddirn nsen wan imitar,ur ssin ib ger upalic(L’illicite)d u-nna ur t igin.usern mayd ittebdadn dat asen ad isehuy.ad ten isbedd vif udasil amammaë. -id anaruz n umradan ayd isnuccugn ifassen nnec mid ca n usuvad(L’objectif) yan ? -riv ad kcemv s umradan n ëebbi.netta ayd ivleln (Etre perpétuel).id tudert nnig wacal hat ur tgi xas tazemzant(Provisoire) . -ad ur tekrajd(Déssiner) timitar n ubrid ittawin s umradan s uuv n imelsitn(Les innocents) . -mayd ac innan gan imelsitn ? -u-nna ittunvan s uëum hat amelsi ayd iga. -i mayd ac innan giv amëum ? -ur tbukd ad tesseëeëd aknas 4 icenga nnec. -man imc tteggav hat senpuffern udmawn nsen aët usvenudm(Proposé pour le masque) 116 153 n useklul.ur ar tteyacazn acku ar tteggan iabiln nsen g tvemëin illasn nev g iverfirn. -yuccel ad ttisind acengu nnec.ad ur tekkad titi n uäeëval. -ur sar nemsasa .da c ttiniv ha ssum ar i ttinid ha feçç(Expression pour manifester le désaccord). 4skukkey « baddu »aha izmummey : -myabbayn iberdan nnev .axs ur giv acengu nnec ?! -hat ar tteddud g ubrid n icenga nu. -ur ac iqqimi xas ad teldid tafrut nnec ad i terdevd aplig. -xas ukan annayv c issudda ac ugezn.ur riv ad isukl usavin yan issuddan imiq amm cey. -ëebbi ayd issen mayd illan g icba n medden .ad ur tsenyifd aqeëëu nnec vif wi-yya. -max is ur yuf uneflas areflas ? -dat ëebbi yuf umezwaru ameggaru. ;aca ma s ttaczed cey areflas zi uneflas. 4cvb (S’étonner)bu tezrut : -llant timitar n uflas !.is ur tent tessind !? -ad ur i ttinid taçallit d wuçum.hat llan imçillitn igan izeballavn d ixendallasn .mecta n yuk ar ittebdar ëebbi g ku anemlalay.kkan waåumn ddev ar ttemmeãeyyaon s ik arusrid(De façon indirecte).mec tencer taçiÏ g yat tivmeët ar issiv wa-yya takat g tivmeët yan.ar ttenavn imeÏfaën nsen ,nitni ar ggarn tifersa(Les bûches) g ivd. -ma atta nitni ? -iwanikn iman d imiricanin d tamunt tasufyat.tawwungt(L’état)tamezwarut ar tgensas amaal amedgagar id tis-snat anemlalay.ku yuk ila azreg nnes ar dis izza ineÏfaën nnes,ar issuëeëëuy aseætey(La manivelle)n uzreg n imenvi ittenvadn ivãan n igeëwaln(Les révoltés) ur ufin abrid s tudert xas ad asin amrig n takat.(L’arme à feu).hat ay-a a mi da ttinin imenvi isemmin nna ur yad iqqimi dvi iddev ittesrey waåum anemlalay. -i cey ma adday -n tgid ivf nnec ? -ur igi unezwum inu xas ad afv ca n uxbu di-dda g tsettav avëum.kkiv ar ttewargav s ugeëwel anemlalay maca ufiv is drusn ismun g ubrid ddev aqmammaë(Trop étroit) aha cetmv ils inu. -i mayd ittini unemlalay ddev. -ar ittini ad neccur igran d i yulisn(Les fermes) d akæ mayd igan imis n ufars(La 152 117 tawid yan ueëwi (Le grand bruit)amm waddev.mer ssinv is teddid s uzizar vif udlis ddev ad ac gerv itnan (Les obstacles). 4ttey umvaë « qessu » s « sekku » : -is tannayd ma g vebbezn ivfawn nsen iëvan.ur ssin is necni a mi udern iguyya g mceëul.kud neqqaë i mayd av ittawsen ad av issefsis agGa ar av ççuççin s uggar nnes.ur ufin mayd asn itteqdn inella s tisussar izegGavn s takat.ran ad mnalan d uwanik s waskarn !!id ur puyn ? ;dudiyn iorrimn.ur asn injiq (Plaire)wawal ddev maca ur yad ufin xas ad susmn.adyali aters izdevn tasa nnes ayd imesdn ils nnes.man ar di-nna g ban iberdan aha imun ku yuk d tanila nnes.g tgemmi mnid n « baddu »isvilel umvaë udm n iwi s : -druv ayd dis tvebbezm ar amggeë. -ur dmiv ad i teffev imci is. -axs ur da teqqaëd amm idlisn ddev ? -kkiv vëiv ca digsen.hat ur ittuyaqqil imizrew(L’étudiant) ad yisin akæ ivbula n udalis(La culture).ikka umaal dat n wad tennesdm tamunt tasufyat iba vif sin waåumn (Les axes) :aåum amedgagar d uåum alextu (L’instant)xas mar ad isepnuffer açabil nnes !g uluma ddev yuf ad ipu ca ivf nnes aha innirs.,ad izizdeg tasendubent day iswunfu,ad intl i tvemëin tibnabakin,ad yannay idis(Le côté)ifawn aha itter aryabbuh n ëebbi,ad yisin is as igezzul ufus,is as ceÏnent (Etre court)tsurifin aha itter ad ifel tudert ffir n wad ismd amulley nnes ddaw umalu n ëebbi. -içiëi nnec wi-n wa-lli iãubeën (Céder). -içiëi nu wi-n wa-lli issen azamir d uçamië n ivil nnes. -ur djin ipmil ëebbi aneflas ulkik. -ur da ittiri usavin aseffuktey .asavin nnev iga wi-n inammasn.aneflas acrarad iga t wa-lli inyamsen (Etre au centre)g mayd igan adensir n tudert g utci d tlusi d iramidn yan. -ur sar nemsasa.meqqaë nugm zi yan uvbalu ku yuk d mayd iswa. -ad nesnimmer ëebbi iddev ifka av mayd nessa xas hilli mer nufi mayd netca ad tbuvlu tudert nnev .merday nufi hilli mayd iserrin amarin n twuri taf ad inyanf (Etre ouvert)uvaras nnev vif mayd inemn(Etre droit).skenv ac avbalu n umarin n irefsan nna g nedder.yuccel ad nesvilel 118 151 avbalu ddev mar ad naf arudzem acku adday ittusrey ugnu nnev hat ad ttau tudert nnev s mayd ivudan. -ar tecnubbucd vif tsarut ikk°arn s tanikt(La rouille). -tsul tsarut iktarn s tanikt ad ttanf tifluyt n tbaynut(Le trésor)ur t i tunif tafrut(L’épée) nev tacebbawwut (La grenade) . -iwa ddu vez acal ard ttafd tasarut ur isufirn i umya.tayffart ur t ittanf xas ufexsay . -max is tga ti-n uçëu mid ? -nniv ac ur illi mayd isnuccugn tirsal anect n ufexsay.mec trid ad nemyawas munat av g ubrid ddev .idd is ur trid han avaras nnec Ïfuët han wi-nu ad ids munv ar di-nna i -ni teffev. -walu mayd yad nniv xas ad festv. -ifesti n umãubë. -yuf ifesti gar awal. 4pemmeq “bu tezrut”aha isxuzzer @4R: -heyya ur da ttiniv amya. -tuf tusut awal nnec. ismuvë “bab n tezrut”allen n igidr g « baddu » : -mayd trid ad ttinid ? -riv ad iniv uvul awal nnec hat ur iman d u;C4E (La logique)wala d usavin. ugudy n idlisn.ur ikki umya alley beddan vif nnev « ibevlasn » aha prin av stnevvalsa.zi di-nnav s tnessaëäa. -s ma atta usaëi ? -nnan av nra ad nessetres yan umatav amenkas anemlalay isdiddiyn avlas n uwanik. ëeoben imvaën ,messenfaln içëi imuteln,idduhdan : -aqq !!ar afasin(Le degré) ddev ? -yah. inew ibba n “cerru” : -s ma atta unç ? -iddev ifser cerru mennaw n idlisn izdin s uswingem anemlalay sselfen av s ulafin ddev axatar. 4mgulley ibba n « cerru »s iwi s : -i mayd yiwin idlisn ddev s dar i ? 4huf “cerru” dat n wad as innaëm ils : -kkiv ar ten ssav kud giv imizrew g uzizar (L’université). -mer ssinv is kcemn tigmmi nu ad asn gerv takat(Le feu). -hatn awd dvi ddaw ifassen n uselway(Le président) n tnessaëäa . -is teddid ad tveëd ay-nna itteraran ca n uvabir(L’intérêt)mid teddid ad av di 150 119 ittacr aarakid nsen,ad ur asn ittekkes amur nsen ,ad ur ten isseknd,ad ur izbullev,ad ur ifuprru,ad asn yiri aylli ira i ivf nnes,ad ur isnupyu ger medden .ad ur iseksiw s medden s içëi n uçevçaë (Le raciste),ad ur ittaxm(Mordre)asurhu(L’honneur)n awdyan,ad ipu iwetta nnes. -mani awalif(La photo) n uneslam acrarad amm wa ?idrus ad ttafd amm uulig(L’individu) ddev. 9r ikki cigan n wukud alley nnaëçmen.imyafa kuyuk d ibba nnes g usarag n tnessaëäa.udmawn n imvaën cejjeën (Avoir l’air moussade).mzuln s tsemi .man ar iflew(Le portail)n tnessaëäa.imgulley « sekku » s iwi s : -mayd awn imsern alley tavm tazqqurt n uwanik ?! -g tiffut ddev myannav d tsendubent inu ad ssarav vif ca n twuri.ur ufiv xas ad uruv tibratin i iregmmayn .illiv uruv yat tebrat ur xëiv amya(ixëe :Mettre dans une outre,ici l’expression veut dire ne rien gagner).ffir yan ulextu ikk vif i « cerru »aha nemsawal vif usaras nnev.imiq sumrv as ad izzenz idlisn iqebëan .iddu s tgemmi nnes yawi-d yan -amC4E ayd tlid g twengimt nnec,asavin nna tlid g wul nnec! -amC4E d usavin nna soan medden a8æ s umata(En général). -u-nna iran asavin acrarad ad as ibbeey wul. -u-nna t iran ad imsawal d medden ,ad issufv avanib nnes ur id asegtur nnes.hat s uunçu as da itteflas ufgan ur id s warruz.unç (La preuve)n uy-a « andunisya » lli ikcm t usavin aselman s uunu hat isul dis s dvi.id « andlus » lli t ikjm s tefrut hat iffev t.ssufv ils nnec tectemd(Replier) afus nnec . -afus ayd izwarn ils d wul mec riv ad sselfgev anabil(Ce qui est nié) d uabil. -ur nemsasa. -hat ur nniv ad uvulv awal inu. -qenna ad c ti tegraç. -ur ksuv tamtent. -han abrid n isemal tessend t. -hat netta ayd ittawin s umradan. -mun ids. -ur ar ikccem s umradan xas uxafir(Le martyr). -id wa-nna ur t igin hat ad iddu s uzerdab. -ëebbi ayd issen.maca ur yaksul uxafir d wa-dda ur t igin. 120 149 -ur yaksul wa-nna yazzufn s wamak n wa-lli ifkan tamtant i tsendubent nnes d wa-nna imtn s uratim n ëebbi.wa-nna yazzufn ad iddu s uzerdab iddev s usakir nnes iskn is ur ideggi(Consentir) s uratim n ëebbi. -is iga unabil d uçabil d uvazid aratim n ëebbi mid aÏavië n ufgan ? -mapedd yuzn ëebbi azan nnes i ufgan mar ad iskn avaras inemn hat ur inni ad vif s irtm ay-nna ixxan .akæ irafisn ixxan gan iÏaviën n ufgan. -heyya iklel aselqu. -ddaw ifassen n ëebbi ur id s ifassen n ufgan igan amm netta. -ur mmeswan (Ne pas se ressembler)wi-dda iÏfaën abrid n useklul d wi-nna Ïfaën wi-n ëebbi.nec giv aserdas(Le soldat) n ëebbi.liv azrf n wad wwetv icenga nnes s u-nna mi zaëv. -i mayd ac innan is tgid aserdas nnes ?. -inna yit wul inu iktarn s uflas nnes. -cey ayd issen mayd illan g wabu n twengimt nnec.hat ur c içëi awd yan xas ëebbi.hat cey ayd innuzty (S’engager)s userdes. -hat riv ad nmiliv (S’approcher) ëebbi. -u-nna ineqqan ivf nnes hat ar ittental(Au sens de s’éloigner) i ëebbi. wassav n umatav anemlalay max ad ur ten kkisn zi ugadaz n udalis ?xas ran ad av ssermevn (Terroriser). -mec i ruran idlisn inu ddiv ad ten jderv. -ad ur ten tejderd.ur illi mayd akæ ikkan ddaw anect ad issekme idrizn itteyaran n ca uswengam(Le penseur)imci nna ira ad t ig.fki ten ad ten pbibev g yat tivmeët g tigmmi n umvaë ard afv azadav inu.idlisn gan isalatn ilan cigan n tizzulya.mec ufan iwunak inemlalayn unjugn data sen ay-a ur ar issimik(Signifier) is izla uswingm anemlalay amaçil(La logique) nnes.mec llan iwunak inemlalayn g umarin hat awd iwunak imedgagarn ur njimn i umarin.id mec ur gzin ineslamn asavin aselman ad t nesselfen s urevdem(L’injustice) ? -uhu.illa ibe ger uneslam d usavin aselman .mec ur issin uneslam g usavin xas ik n tçallit d wuçum d uãemk hat ur inni ad igenses(Représenter) asavin.iddev asavin iga amãaraf ger medden.yuccel ad imyaway uzda ger uneflas d ëebbi d uzda ger as d iwedan yan.ad ur ten isselku,ad ur ten ittegunfu(Profiter),ad ur ten iwwet,ad ur 148 121 -man imc nettegga necceni illan ger ifassen nnun?! -ad nazn i twacult nnun.ffev at. uhllan s uvatis(La décision) nnes.iseqsa t « baddu » : -ma s nra ad neffev ? -s iqli. 4ssikl azerzal nn ugllid yan ubra aha ikcem ubevlas nna isman imelfin s didda ttebdadn ard d-iddu mayd iferrun aretby n ukunser nsen azemzan .ssilin tavunfitt.ikeræc « baddu » g umeççuv n « cerru » : -ssikkan av afus. -alley valv is nvebbez g uvezzu ar ayeë. -xas ran ad av ssikkin xermaza( expression pour dire terrifier) uma hat ur vuë sen illi awd yan n unigi n uselken .asari nsen yura zeg unçan .ssen is da ssevëaën awal af ad iviln is lan tawuri nsen .max alley ur av nvirn(Contrôler) s ifesti ard vif nnev sselken asetres n umatav amenkas(L’opposant)urkis.id xas wa-dda izzenzan yan uzrat n idlisn ibuk ad issetres amatav urkis.?!max ad ur kkesn idlisn ur imsasan d udalis amersan(La culture officielle)zi tkezwaÏ(La librairie) ?yac da ttunzan ivmisn isawaln s -ur yaksul wa-nna invan ivf nnes aha inev wi-yya mar ad issiwed medden far ad avuln isakirn nsen ixxan d wa-dda invan ivf nnes iddev ur ideggi s uratim n ëebbi.nec usiv apenrir(Expression pour dire soutenir) s wi-dda ran azizdeg n wamun nnev swa s imc n usermv nev s ik n upawl.is ur da nettafa iberdan ddev g wazan n ëebbi ?is ur igi ëebbi agabib(Le symbole) n uryabbuh d uqjujë(Le fait d’être très sévère) g yat tikkelt. -seksiw s tasga n uryabbuh adj t i-n usenfufd.iddev ur tgid ëebbi ad temsiend d medden .mun d idsen s taÏfi n wawal hat ëebbi ayd issen mayd illan g ulawn nsen ur id cey. -han anabil ,açabil,avazid lan udmawn d ifassen d iaën .ur izennen (Avoir besoin)awd yan tismaqqalin (Les lunettes)mar ad ten yacz.bagent timitar nsent.ifesti vif sen iga akirres(Trahison). -ur ac nniv fest maca ar ac ttiniv ntel i warruz,nzev ils nnec hat s taÏfi n wawal ad telcemd ay-lli trid id s ivnan hat ur tennid ad tbeëced(Ecraser)xas ivf nnec. 122 147 -ur sar nemsasa nec ar nezzev agayyu nu s iming(L’orient) cey s utaram(L’occident). -mayd ac innan ttiv udm inu s utaram ? -ar ttalsed i iswingimn n inetraramn(Les occidentalistes). -ad ur i tesserbud ay-nna ur nniv.ur giv zi inetraramn wala giv zi inegmaman(Les orientalistes).ur giv xas utmazirt issaran vif urasix nnes. -i max alley trid ad tzugd s beëëa n tmazirt ? -is ur ufiv avëum n uburz ad as awev di ! -ar nessevëaë(Encaisser) awal(Expression pour dire exagérer pour rien) s ubennen(Gratuitement). -ur sar nufi nec d cey abrid azraraq(Très clair). -amm ay-nna inna umazan n ëebbi taçallit d tzuli n ëebbi vif s : «tlam asavin iliv asavin ». -ini ukan : « tlid asakid n usavin liv asakid n usavin ». -sin iberdan msadavn(Etre parallèle) ur sar man wi-n usermev d wi-n upawl.ddiv ad dduv iberdan inu. -awd nec ddiv ad Ïfuëv wi-nu. far ad nessersl tinnalin (Les supports)n uvdam(La justice). inew div « baddu » : -da tetterv zi digun ad teccenfcum(Fouiller) ivisi n tebratin vif ti-dda uruv g tiffut ddev i yan urgaz awessar d yat tesdent mec ur tufim is vçanv g mayd ttiniv avyat i apeëji.da tetterv ad tseqsam wa-dda d ta-dda mi uruv tibratin nsen vif mayd nemyanna.da tetterv ad tseqsam inaragn n tnessaqda is djin annayn ca n wudm amm wudmawn nnev zi dat tiffut ddev.hat ur nezrurt(Nier)is neccar aramid ddev meqqaë ur ta iserra.maca nra inigan isselkan alafin ddev ixatern mi ur zmirn ivaëiwn nnev ad t asin. -zaëv ad cen kunserv s s uretby(La caution).mec nufa alafin ddev ivçan hat a cen necbub.xaëawn ad terwelm. ;essenfaln aseksew amm is ar temmeslayn(Echanger le conseil) s usakin(Le geste).isawl « cerru » : -qqenat vif nnev di-nna tram ard tençum zeg umlas(L’innocence) nnev. -yuccel ad tefrum i tnessaëäa atig ma s ttegalm is ur tennim ad trewelm. 146 123 ikki cigan n wukud alley yav vif nnev ubevlas aha ipry av s di s ulafin dda ur djin nedmi.netta ira ad isfs(Se débarrasser)zeg idlisn nnes far ad yaf yat tdeggart ma s issav wi-yya aha issuëeëëey aseætey n tudert s u-nna mi izmer uzurn nnes.nec ad zzerv zi tibratin ma s tterarav aman i wudm inu.igerdasn nnev n tsekla tafëanLiLt d udayin (Pour l’Histoire)ur yad sufirn i umya g ugadaz n twuri d uzirew.i mayd neskar i uratim nnev.mec illa xas yan inigi ittinin is ar nettermad vif wad nesseltev medden g umatav anemlalay ha iperja nnev bbeyat n . -idlisn nna d-uwin ibevlasn gan unçan .rnu at vif sen aaëië(La déclaration) nnun g tanvvalsa d tanssaëäa udan mar ad cen nesselqu(Punir). inew « cerru »s unya ilegGavn : -ha-yyav v il -ad ger ifassen nnun d iaën.sekrat ay-nna tram.bbeyat av ilsawn nev iojijn(Les membres)imajjeyaln d imazdarn nev akæ Ïurqmat av mar ad neswunfu zi unezå^^um ddev. -di ur ar neskar ay-lli nra.di ar nettenba vif imelfin s usaif d unçan 4man ku yuk d uderbu nnes (Le sentier qui n’est pas clair).ar itteddu « baddu » ur ar ittiçië xas tillas meqqaë issudda uzeglal s mennaw n iniln(Les couleurs).taseprizit(Ce qui encombre la voix) tezdev as iggi n upersi.tixt tektar as ul.ar snissint wallen nnes s imÏÏi.xas ikcm iddu izum g yan ubertuc(La petite chambre)aha ibbey ar yalla.yaç ad isyirf mriddi is ur iri ad s is tacy iyyu nnes.idelqem imi nnes mar ad ur issufv tavuyyit n ungaç(La souffrance).s imÏÏawn irzagn issird ul nnes.ur isfi allen nnes alley zwant ,zegGavent, aha bzint.isusm imsawl d tsendubent nnes : « ur liv anaç(La chance)awd g tayri !ma s riv ad ttiv udm inu ?ay-nna n usirm ikkan abu n uraæ inu yazzuf ma s riv ad ssaddev tudert inu?!.ikka usirm dat i amm umurmu dat unffadu ».innebder(S’allonger) ar isvilil (Contempler)tillas.iëçm i iseqsitn nnes : « ar mantur ttafav asirm inu? akæ tfelwin d ticenba qqenent!.ma s riv ad dduv ?ma s ttedderv ?matta wassav ttasiv vif uyerri nu ?ma s riv ad cebberv nec dda ivbbezn g ubeytel ar ayeë.ar mantur ttedduv asl n wad isinv 124 145 ma s ddiv ?akuray nnig ugayyu nu,aters g wul inu,afus yura,aaë ifëv,tiÏ ur tessuddi xas acagag abnabak.ar mantur ttedduv s uxiti(L’état) ddev ?!is ur liv amur inu g tudert ?!ur yad giv xas tiximmut.awal inu ur ili awd yan n utig.tadupalt yuran zeg idrimn meqqaë tekkar s iswingimn ur tsufir i umya.mayd riv ad skerv s ugerdas ur ilin tizzulya g ugadaz n twuri d uçiëew ?max ad ur uruv tibratin i iregemmayn(Les analphabètes) ?!adamim ivudan ay-a !max alley ur djin xemmimv g uy-a ?ad uruv meqqaë ur fkin xas yan uderham mar ad ssivilv i twengimt inu is liv tawuri,is soiv awatis g tudert inu !zeg wasekka ad asiv avanib aha oaynev tankkaya(Proposé pour la poste). »iferfe(Palpiter)wul nnes kud isduqqeë ca taggurt.iceddencer .tavëa as iyyu nnes : -« badd » a « badd ». 4dderf ad yanf : -is ur da temmensawd ? 4ssudda udm n iyyu nnes nna vzan t inkejin (Les rides)ddaw içençaën nna ibzr wayyur : -hat sulv djiwenv. -ur zrurtv(Nier) is ten fserv maca is ur ufiv mayd zzenziv ssuffev idlisn inu.hat ur id is riv ad bzerv(Répandre) aswingem anemlalay. -mapedd da ten tezzenzad hat ar ttebzard aswingm anemlalay,hat trid ad tsertld amatav asl n urgan n uwank.mer tezzenzid idlisn isawaln vif usavin aselman ur inni awd yan ac icbub(Arrêter) meqqaë tevlm ansa n uwank mar ad tezzenzim asl n urgan,meqqaë da tekkatm avabir n ukezwa ilan azadav nnes,itteãnnakn,ifrrun amur n uwank g tizzulya itturnan.hat tewwetm iqëëa nnun s ifassen nnun. inew « baddu » s unya undid(Doux) : -hat iddev nga içelfaën aha ur nufi mayd neskar myannav d tsendubent inu : « max ad ur armv ad uruv tibratin i iregmmayn mar ad zzerv ca n idrimn .nziv g tiffut ddev dattnekkaya.illiv semdv tabrat tamezwarut s ubnnen iger-d ëebbi asmun ddev day nemsawal vif ukaris nnev aha sumrv as ad izzenz idlisn day nemyawas aramid ddev adday ur yufi ad issewl idlisn.ur ikki umya alley yuvul zi tgemmi n ibba nnes s yan ugudey n idlisn nnes aha ifsr ten nnig n yat tgertilt.ur 144 125 -aqq !akæ ay-a. ? -segmä ma s tteqqeld ? -yuccel ad veëv alafin. -hat zerbv.segmä. 9r yufi « baddu » xas ad isegmä aha iÏfuë t « cerru ».ibedd ucenfac aha isny asn amawus day ipund ten s tesvrrayt.ipry ucenfac d umiws nnes tasvrrayt s tnessaëäa.g iqli(La salle d’attente)beddan ar tteqqeln s umulley nsen.g umaris n uzerzal (Proposé pour le procureur)beddan dat urgaz iqqaën akarim nsen .illiv issedkel aqëëu nnes iseqsa ten s unya izwan : -matta wa-dda igan « baddu » ? 4skn « baddu »s ua nnes admr nnes : -nec. 4smuvë t uzerzal : -mayd ttinind g ulafin ddev ? -ixater vif i .ur djin dmiv ad sexbv asunaä n uwank(Perturber l’ordre de l’état). 4ttey s « cerru » : -cey ayd igan « cerru » ? -yah. -mayd ttinid g ulafin ddev. -ayd ur djin dmiv. -id tefserm idlisn n uswingem anemlalay ? <essik iuan nnes nnig tayjayin,tunf allen nnes s wuçuf : -mayd yavn allen nnec alley bzint ? 4zellezdi t useqsi nnes aha izernen(Hésiter)dat n wad inhuddu : -hem.xas iddev kercexv(ikercex :Dormir profondément). <esmuvë allen nnes g waqqayn n tiÏÏawin n « baddu » : -annayv tent zegGavnt ! -s ukercx. -mec ur da ttemmensawd ggez s uzddir ad temsawald d ibba nnec. -sulv nnemruriv .ur viv i ussevëeë n iwaliwn.ay-nna n wawal ilan tawuri hat nemyanna t.walu mayd nttini xas ad i iskerml (Financer)mec ira ad nsawl g imal awal yafun. -i max alley ur tessivd asidd ? -ur riv ad jemv asidd vif umya. -ggez ad temsawald d ayt ma c d ist ma c. -ur dig i mayd isawaln. -id ad teqqimd i wul nnec ? -hat tufid i ar ttenuddumv. -i wa mayd riv ad ac iniv ?nniv ad tmuyded (Veiller)d id-nnev alley ur trid walu mayd ac nniv. 126 143 -mridd is nneocucmev(Etre épuisé) ad d idun muydv. -udjiv c g uswunfu. -tensid as g ulas(Le calme). Favul s tiliclewt nnes n wuzzal aha innebder day ifek tawengimt nnes i udawin(L’imaginaire) .idma t dat as ar as tezmummuy.tuvmas nnes ar sseffelilliynt am içençaë n tafuyt .yav usidd g wallen nnes.israr ils nnes tiëvi n tudert d umussu,isawl maca ca ur t inni.ingy wawal asl n wamak ,awal iëkkiçn ur isufirn i umya.awal aruzriq ur itteyacazn .ur izmir ad izmk(Déchiffrer)awal nnes.tallunt n imjjan nnes ur tezaë ad t i tessifif.isawl ayd icty.mayd inna ?ur issin.isemmecty ixmmuyn nnes.tugga twengimt nnes vif ca n umussu g imi nnes maca ur yuciz agabir nnes.matta netta ?matta nettat ?tifiras nnes ur furgent(ifurg :Etre clair).yuç as tadupalt nnes.tav nnig as yat tmeqqit n imeÏÏi n tbaëavt(Belle femme)nnes.ar as ttiqiq tdupalt nnes amm is ttusav s uvism(L’alcool).tenw tmeqqit nnav s tiÏ nnes ar as ttiqiq.tettuttey zi tiÏ nnes aha tav imi nnes.imy arzag nnes ar as ittiqiq ils nnes.tav div apeëji nnes aha -prey wi-ddev s dar ucenfac(L’inspecteur) mar ad ten yawy s tnessaëäa. <telnt tillas i udawin n ismun n ixilban.g ugnir ar tteddun dat ubevlas amm is ggezn s yan uviva(Le gouffre).dat umaris beddan .yunf ucenfac yan ukarim(Le dossier) aha itter asen tifernettit(Proposé pour la carte d’identité).ildy kuyan ti-nnes aha isers ast dat as.izemmem ubevlas ay-nna ira day irura asn itagirn(Les documents) nsen.isers titcrt (La feuille) dat asen : -sgemäat (Signer) di. 8u yuk issuëeëëey allen nnes.zernenn .s unya uqjië isawl asn ucenfac : -ma s tteqqelm ?sedderfat av. ;messenfaln içëi imuteln(Stupéfait) .mseqsan s wallen .inew « baddu » : -ma xef nessegmaä? 4suqëef ucenfac : -vif ay-nna itteyaran g titcert. -i mayd ttarud dis ? -ay-nna tgam is ur tessind? -i mayd neskr ? -tefsrm idlisn n uswingm anemlalay mar ad tsursem medden vif ugerwel,vif usdiddey n uvlas n uwank. 142 127 urkis iwettesn ad igerrej isulam (Les racines profondes)n usuna amedgagar.iqqen awn uçelfeë allen alley da ttewargam ad ils umadan aderbal .is ur djin tessinm is ur ccarn inemlalayn xas ihedrurucn (Les haillons)d ubazin ?ar twargam a imcumn s twargit n ipya. -yac nga ipya i max alley av teÏÏafm ? 4wwet adacal (Bureau) nnes alley an ulawn nsen ad skulleon(Survoler): -hat nec ayd iseqsan ur id cey.ctem ils nnec.qqen imi nnec ad ur ac ikk ca n uzwu apeëji aha iqqen ac t. -xas ukan riv ad isinv aävaë inu g uzerdab(L’enfer). -Cer ipmudja(Les flammes) nnes s ugama(Naturellement). -zi kud nlula ayd nessen is ur nli tisura n umradan. -tsuld tennarzd a amcum g umradan ?! -ssenv is ur yad ngi xas idendumn. -aävaë nnun illa g uvzzu. -merday illi g isemal. -zeg uvzzu ar iseml. 4ssikl umeväaä yan ubra nnig udacal nnes aha issigg yan ubevlas nna isman iaën nnes aha ivë idicl nnes tama n uzafç nnes mar ad as iskn asgad nnes : icpf as day indudr wafa(Le feu).ivus as wul d tasa.iylilz g tiliclewt nnes amm is da t ittarf ca nnig tirgin.ingegç(Souffrir trop).yucy,yunf allen nnes,imseqsa d tsendubent nnes vif mayd t yavn.kud ifrk is iherbel igunåz(Murmurer) zund is da isawal i cra n usmun nnes : « awd g unuddem ur ufiv ad swunfuv zi ungugç !!matta tunant ddev yavn vif i ?!mantur tteswunfuv zi urfufn ?!!ar mantur ttasiv arim(La catastrophe)ddev nnig ivië inu aleqqaq(Le fragile) ?is ur klalv tamersalt(La pitié)d ugluln(La clémence) ?!mayd i yakkan yat tmqqit n tudert ur irzagn ,ur ittiqiqn ?!mayd i yakkan yan ulextu(Un instant)n uswunfu meqqaëd(Au moins) xas g unuddem ?!mayd ittekkesn talufi zi nnig wul inu ?!mayd issuddumn vif i imeÏÏi n tmersalt ?! »imry allen nnes.ismuvë tallest.yugy unuddem ad asent ignu acbabn(Les cils).ar as ittaylal ugezn g igenna n udawin s wafriwn innemrurin.mer yufi hilli xas ad igen ,ad ur immecty,ad ijm apulfu(La sensation)s uswir amazdar n tudert.mer yufi ad imtn ,ad ur ittacey akæ.ur illi mayd yufn gar tudert xas aswunfu uvlil(Le repos éternel).irmumey(Etre 128 141 trop fatigué) zi unezg°um n tudert.ur yad gis iqqimi mayd ittasin meqqaëd xas imiq.yaç ad isouqqey(Vomir) ixcafn(Les entrailles) nnes.iylilz cigan.imry div allen.ur yad yufi xas ad incr.issird udm nnes mar ad yacy.iqqel ad issadd wass aha yasy avanib nnes iddu iffev,ioayn <E88F day ivejdm ar itteganna iregmmayn ad ackin.issefë allen i ku yan ik?cmn <E88F.ur içëi amya alley ibedd vif s yan urgaz awessar : -id ad i turud yat tebrat. 4zmummey : -s unãaf(Soyez le bienvenu). idderf ad yanf alug (Le cahier).isekkus uwessar tama nnes : -ma mi trid ad ttazned tabrat nnec ? -i iwi nu illan beëëa n tmazirt.zul t tinid as han irdn lli tudjid g tgemmi ur yad udan(Ne pas suffir) xas i iga.ini as div han iyyu nnec da çaë c tteqqel ad as tesrid akaris nnes adewsan(Le problème sanitaire). s updaq(Sérieusement)yaru azan day iger titcert(La feuille) g ulessi(L’enveloppe) nnes aha isny as anadil(Le timbre)aha iger tabrat g zi kud tennesdm(S’écrouler) tamunt tasufyat. -is tezzenzid ca n udlis mid uhu ? -ur zzenziv amya. -is tlid ca n uragin? -ur t liv. -is ur tessind is ar txennafd(S’opposer dans le mauvais sens) i ukezwa(Le libraire)nna ar itteãnnakn i uwank ?is ur tessind is ar as tëeççad agadaz ?is ar ifrru i tbaynut amur n uwank g tizzulya itturnan(La valeur ajoutée)lli izzer ?! -ur av yudji uçelfeë ad nisin iwetta nnev.mer ufiv ur da ttessuv g ugmy n uzeglal ar tteqqelv s tukki n medden wan ulmetri.matta wa-dda iran i ivf nnes tawuri n tiweëviwin lumn adday yili s ugerdas aqecmal(universitaire) ?!mer tufi tnigemt tagm tamment i tmevëa ur id xas aman zund ay-nna nnan imezwura.iqqen av uçelfeë allen . -alley ur tufid asttif (L’issue de secours discrète)xas ad tessidrd aswingem anemlalay.trid ad ttinid i iwedan hat ur illi mayd yufn asuna anemlalay acku netta ayd igan asray n ukaris d umarin.tram cenni s sin ad ttanfm tifluyt n umatav 140 129 -nna gGiv s ifassen inu d tidi nu. -utci inwan g nnig inyan n uswingm anemlalay. -hat s utig n idlisn as riv ad dderv. 4suqref umeväaä aha duyn div: -ini ukan is trid ad tsursd(Inciter)iwedan ad sseqlulin asuna anedgagar(Capitaliste)mar ad sertln (Fonder) asuna anemlalay.iddev g udawin(L’imaginaire) nnec asuna ameggaru ayd ittegaln tudrt n uburz d unumka,tudrt nna g ur illi umarin(La crise),tudrt ur issin amak n unupyu(La discrimination) ,açvuçë(Le racisme) d useftr (L’esclavage). -mayd yuwin acpal i usuna zi kud tettusray tamunt n iwanikn isufyat ? -i max alley ur ten tbbid nev tessekm.yac ur sufirn i umya? -hat is ur ufiv mayd giv as ten ssuffev iddev ur liv adagir(Le capital) ma s ssav ca n ulaziz(La marchandise) yan ma s ssenyudduv iqaëin ,ma s smulluyv akud ard afv ca n uxbu ma g tekæiv(Pousser) ivf.ur ismukl(Intéresser) ad fserv aswingem anemlalay iddev ur yad da ittelday igezan .ittinaë (Reculer)umizi(Le danger) n usuna anemlalay ivisi nnes.isnimmer t uwessar aha yini as : -ad isseglen ëebbi imarewn nnec a iwi nu. 4ddu,issefë as içëi n ubeytl .ikeræc : -ad i isseglen ëebbi nec dda ittemtatn isul iveãã inu iga aleqqaq.id ad iniv i umvaë inu ac isseglen ëebbi adday issiwv i.axxid tawuri n ubennen aya !.ass uorin(Heureux) ay-a ! 4kk vif s yan usmun n uswihhet aha isvilel t day inmala t.issedkel allen nnes dis .ur t yuciz.ival usmun is ipuy iddev iola t ar issemmectay ancucn nnec : -manza c a asmun n unezg°um ? -id cey ay-ddev ay udm n ixilban (Les mauvais présages). yuç as afus.mzuln s tiëvi : -valv idd is tezlid tawengimt nnec iddev annayv c ar ttemmesawald d tsendubent nnec. -ur av ibi d unufl xas yan ifili.g itsent tikkal ar ttecbuv g ugezn inu.ar ttemmeseqsav d twengimt ar ttemmeyannav d ids : « is lliv mid uhu ?is dderv mid mtenv ?»ur ar ttaciv d uferfe n wul inu ard ivilv is mtenv ,ard as ggerv s tdupalt inu mar ad nçuv(Etre certain) zi tudert inu.g itsen ilextan ar ttelliv s 130 139 ugayyu nu mar ad srarv tawengimt inu ,ad iniv i uqeëëu nu s udmay (En affirmant)is ur ffiv axsas(La tête) inu. -ad av yary ëebbi.hat ur ar ittesday(Se produire)xas ay-nna ispuyn.mecta n yuk yuAC as ugezn alley ikk°ar uzeglal s ipya ,ilmetrin,içelfaën d timeran .ad av yary ëebbi zi uxnif. -mepëa tufid i giv yat twuri aha ur kmisv xas azwu.nniv ad aruv tibratin i irgemmayn s tamnnida n ca n idrimn .illiv uruv i yan urgaz awessar azan nnes ifra yi s useglen n imarewn inu. 4seqsa t usmun nnes s uEF n timi : -i mayd tsuld trid ?is illa mayd yufn asegln n imarewn nnec? iÏãa t usmun nnes.ur yufi « baddu » xas ad as izemummey s iml (Par courtoisie). -s useglen n imarewn as riv ad gelv(Assurer) tudert inu . -ad ac d-yawy ëebbi ca n urasix yan. -ar tetterv ad av isemdr ëebbi.i mayd da tteggad dvi ? -ar ttedelfaqv.ur piv xas ad Ïfuëv tirbatin. -rant iqaëin.allen nsent ar ssarant vif waynun mugar E <7?R>>F4E.rant ad nint s beëëa. (Publique)mar ad dis tilid tawuri asl n uragin ? -agerdas inu ur igi wi-n usaif iga wi-n tsekla tafëanãiãt.ur wala ssinv g usaif xas ca idrusn. -g uvzzu ad t i tisind mar ttamçd agerdas n tudrt.hat ur ar ittussexnad awd yan mec ur issin asaif. -i mec iga aregmmay ? 4suqref(Crier) aha iduy “baddu”d usmun nnes: -ur id cey ayd iseqsan hat nec.ad ur ttanfd imi nnec ard ac suslev is tegzid ? -gziv. 4ttey umeväaä s « cerru » : -i cey mayd temsd ? -« cerru »açelfaë. -mayd ar tteggad tama n tankkaya ? -ssuffev idlisn inu iqebëan mar ad ten zzenzv. -ad mi ? -far ad afv ma mi ttawev. -is ur tufid mayd tsettad g tgemmi nnun ? -illa utci maca imessus. -s mi ? -iddev ur as ssemirv s ufus inu. -ini trid utci yafun. 138 131 -cey mayd temsd ? -nec « baddu »açelfaë. -mayd da tteggad dvi ? -ar zzenzav asalat(Le service) inu. -sawl s usrad ? -ar tturuv tibratin i iregemmayn . 4ssumm aggu awëav aha isufs ioerbab nnes vif wudm n “baddu” : -zi mantur ? -zi tiffut ddev. -is tlid ca n uragin(L’autorisation) ? -aragin n umi ? -n uvawan(La commune) is ur tessind asaif ? -ur t liv. -heyya da ttacrd. ief « baddu » : -mayd ucrv ? -da ttacrd awank. -ur djin ucirv idrimn n ca n tneddarma(Pour la banque) n uwank wala uslig(privé). -is ur tessind is wi-nna ittarun i medden ar tãennakn(Payer des impôts,taxes) vif twuri nsen ?is ur tessind is lan azadav nsen di-dda ttilin tawuri nsen ?is teveld(Occuper par force) ansa azeyzan -matta wa-dda ur igin anezwum nnes ad ikms idrimn ?nitni ayd igan azenzif n tudert.ur yad igi 9mnus n iorrimn d toerrimin xas ad zugn s beëëa n tmazirt.matta wa-dda nev ta-nna ur ittewargan ad iney nev ad tney yat tevmamayt n <?7R?>>F4E aha yayl nev tayl s ijjeyal amm is iney nev tney asafg(L’avion) ?asda(La réalité) nnev ittuska vif twargit d uzgezf(L’illusion).ku yuk ar ispillil vif uqeëëu nnes d vif wi-yya.ar ttejjeguguln medden ger ipya d 4wengmE(Les raisonnables).mecta n yuk ayd itca uberslem iddev ur isvil(Mesurer) abrid nnes s usavil n ugezn .tiwe tipiÏ n medden alley ar seksiwn s tabant (Le plafond)asl n wad vefn(Faire attention) s tiskkilya(L’échelle) d tiseæfal(Les marches).ar ttewargan s umradan asl n wad ad as anfn abrid.ar ttenhuddun asl n wad neddemn g tidura . -yuccel ad ten nessexned (Excuser).mer tteyanf tbaynut n tmazirt nnev dat asn ur nnin ad bendgen (S’aventurier).hat llan widda ttinin : « amma ad nuv itnan aha dderv nev av-n amda aha nekv(Se noyer).amma tudert amm tamtant ». 132 137 4skukkey « baddu » : -a aoenda nnev d usda nnev! -ur illi xas uxub n wau.ar nesseknunf ussan nnev ur nessin ma s nedda .illas ucagag xas ad av yary ëebbi.timitar n tudert nnev ur yad gint xas abeytl d unuvjef d ufuvl. -izikr n uzuz ilqqaq. -ma veë teddid ? -ur ssinv ma s ddiv. -ur txemmimd g ca n twuri. -matta twuri xas mec trid ad açv idicl n ukukr. -mer nufi ad nezzenz idlisn uqbiën d tisvunin. 4sers « cerru »iuan nnes nnig ugenzi nnes : -mayd ac ttiniv tessectid i idlisn lli kkiv ar ssav mectida ay-a.ddiv ad ten ssuffv aha fserv ten g ugmey(Le bord) n uzeglal mar ca n udrim. -awey ten s di mar ad ten nesmun d winu.kud tturuv tibratin nemyawas tipi nsen aha ar nezzenza s imiq s imik ad nili tadggart nnev.mayd ttannayd g uy-a ? -adamim ivudan ay-a.ddiv dvi ad çaë c auv . 9r ikki cigan n ukud alley yavul « cerru » s yan ugudy n idlisn .ifsr yat -i matta twuri nna da tteggad cey di ? -ar tturuv tibratin i iregmmayn. -ini ukan ar ten tessefrakd s uswingem anemlalay.ar asen teqqaëd ad letvn(Adhérer) g umatav(Proposé pour le parti) nnun urkis. -asaëi d ufalin (L’accusation)ixatrn ay-a nna ur nedmi(Concevoir).mer nufi tawuri imyawayn d ugerdas nnev ur nenni ad npawl medden ad av frun arakid nnev amm ilmetrin.tram ad av tesserbum ay-lli ur as nezmir.man imc tteggav ad sseferkev aregemmay s uswingem anemlalay nec dda ur yufin xas itsn idrimn ma s ssav avëum.mepëa ayd aruv snat n tebratin s ubennen.ur i frin medden xas s tireggim . -awal ddev ad t i tinid i umeväaä (Proposé pour le commissaire). -di-nna tram ad çaë s neddu.ur av iqqimi xas avezzu(La prison) ad gis naf arasix nnev. 9r ikki cigan n wukud alley tbedda tasvrrayt ivman s icttin azegGav d uzegzaw.snin ten ibevlasn.ar ttekÏiÏifn izenzifn nsen.illiv lecmn tanvvalsa kecmn s umaris n umeväaä.yan urgaz ilan içëi n igidr,anya n iggig .izullem ten aha iskn s ua igan amm ibackarn n tãugant « baddu » : 136 133 tevçand maca ur tefsird xas idlisn n uswingem anemlalay .ay-a iççença av s uwatis nnec aruëië(Non-déclaré)d usddirn(Le désir) nnec g usertl(La fondation)n umatav(Le parti)urkis(Secret)iwettesn ad isgunta(Renverser)asuna(Le système). -akæ ur as vin iwunak igdadan(Les états républicains) inaragn(Voisins) d accen nec mi ictm ivil. -s timqqit d timqqit as da ittengugey(Inonder) wasif. inw div umezwaru s unya uqjië : -smutter ay-a aha teÏfuëd av s tanvvalsa(Proposé pour le commissariat de police). inw « baddu » s unya n usgenë(La fureur) : -ad mi ? -ad t yiçië umeväaä (Proposé pour le commissaire) . 4mgulley wis-sin s « baddu » : -addud cey ma c iæman alley tuneyd(Pousser)ils nnec is is teccard ? -hat nec ayd as isumrn ad izzenz idlisn,nec ayd as isumrn ad neccur nesmun tiwuriwin nnev mar ca n urasix as netterara açuv s içevëan nnev. tgertilt aha isttef idlisn d tesvunin.sverresn asverres n uneg°mar igern tuka(L’hameçon) g wasif.illiv iola « baddu » yat tesdent issaran vif mayd as ittarun illey as s ufus : -ad am aruv tabrat .nmilid. 4ssilew « cerru » i imjjan(Les oreilles) nnes ira ad yisin anezg°um n medden .tgenåz tesdent g umeççuv n « baddu » : -riv ad uruv tabrat i illi nu illan g tnezruft tatermant d umercal nnes aserdas.riv ad as tterv ad i teël ca n idrimn ma s ssav yat tfunast.zul t tinid as hat tetca yi tvufi nnem.ad ur tettud ad i terzefd(Au sens de visiter)hat usrv ad cem annayv(a cem) ,ad isilv i usÏerinney(Le son) n uqaëi nnem.ini as hat riv ad ssaddv tudert inu s wallen nnem ,ad miv tiram nnes s ils nnem. Fudr « baddu » i uqeëëu nnes ar itturu ay-nna as tenna tesdent alley ismd tirra.tenna as ad vif s iveë azan .yunf imi nnes ad iveë.tesken as s ua ad ikeræc.issenmala wancucn nnes i umeççuv nnes aha iveë.illiv ismd isselsa i tebrat alessi nnes,isselv as anadil nnes day iddu iger t g tizzit n ufniq(L’orifice de la caisse).tessefë as 134 135 tesdent allen nnes day temun d ubrid nnes ar ttini : -ddu a arba nu ad ac isrirey ëebbi tudert. <ezry deffir as allen n ubeytl.yaç « baddu » ad 4sgenë ,ad isvuyy,ad iseqsa igenna vif 9mur nnes g tudert.imgulley s « cerru » : -is tannayd tamara nu ? -sverres a asmun n ubeytl.walu mayd tgid hat ur tesfadad(Conditionner) >84@ nnec zi tizwiri.hat tval is t i tsultd(Servir)s ubennen(Gratuitement). -u-nna iprukden ad t yawy g umessuy(Le corps) nnes,ad as ëçin iqezzuyn(Les os). -amarin yuvy cigan n medden.ur yad iqqimi xas ad myawavn.meqqaë lecmen aswir ddev walu mayd isgenën.mriddi umaëa ger iferdasn n yat twacult adyali ad yagr uzmannaz(Le vagabond) amezdav ilan asenfey(L’abri) nnes. -hatn awd dvi ggudin.mer ten nessin ad naf yan udefrir(Le bataillon) axatar ar iggan vif wacal ard ijm umussu nnes.mecta n yuk itteyafa uzenqiq(Le cadavre)nnes nnig wacal. 9r ikki cigan n wukud alley beddan sin içenÏaën(Gigantesques) dat asen.smuvën idlisn s usxuzzer aha msawaln s timi : -is tannayd ur illi di xas uswingm anemlalay(La pensée socialiste) ! ! -is da izzenza wa-ddex idlisn mar ad ikms arasix nnes mid ar issewal azrat(L’espèce) ddev n uswingm ? iqennef « cerru »aha idderf ad istn meqqaë ur as uzin iseqsi nsen s usrad(Directement).issefëas”baddu”allen nnes s unuvjef : -xas ur ufiv mayd zzenziv aha ssuffv idlisn inu. -trid ad tewwed sin iga s yat tkenennayt.ad tefserd aswingm anemlalay ,ad tedderd s ufsusr nnes ddaw uryabbuh n wi-dda usin aswingem ddev. -ur riv xas ad zzenzv.uma zi kud tettusray tamunt tasufyat ay- d ur yad da inezzev uswingem anemlalay allen n imedlalas(Proposé pour :Les intellectuels). inw wis-sin : -i max alley ur ten tejderd(Brûler) ?yac tessend is ur yad sufirn i umya ! -nec ur xemmimv xas g urasix kud ten ssuffv s beëëa.ur ufiv mayd skerv aha ssuffv ten . -mer tessufivd idlisn isawaln vif usavin aselman d wi-yya ad nivil is