erovnuli saswavlo gegma
Transcription
erovnuli saswavlo gegma
erovnuli saswavlo gegma zogadsaganmanaTleblo skolebisTvis 2008-2009 saswavlo weli 2008 weli erovnuli saswavlo gegmis winamdebare da adrindel gamocemebze muSaobdnen giorgi nodia aleqsandre lomaia bela wifuria gigi TevzaZe simon janaSia dodo salayaia Tamar jayeli TaTia paWkoria zaqro giunaSvili laSa kokilaSvili eka korZaZe giorgi zeginiZe nana dalaqiSvili ani qitiaSvili nino doborjginiZe buba oCiauri rusudan TayaiSvili eka slovinski naTia saRinaZe marika kapanaZe Tea berZeniSvili Sorena saZagliSvili mzia wereTeli giorgi gaxelaZe manana ratiani gulnara CxikvaZe marika sixaruliZe ana mxeiZe iamze amiriZe mariam berZeniSvili irina samsonia maia meliqiZe Jana qoiava nika malazonia daviT lorTqifaniZe naira bepievi aleqsandre milnikovi rostom xomeriki zurab kiknaZe mama zaza TevzaZe vili grigoriani TinaTin boWoriSvili nodar ladaria nino beselia nana iaSvili levan ramiSvili ivane bokeria giulnaz agaeva gia maCabeli nino goguaZe avTandil gagniZe avTandil arabuli Tamar lomiZe mariam metreveli Tamar meifariani nino beselia amiran svimoniSvili vasil kaWarava Teo jalaRania giorgi cagareiSvili naTia daTuaSvili ivane mindaZe Tea berulava daviT malazonia eka kaWarava giorgi kvantaliani irakli lominaZe zaal saluqvaZe aleqsandre RonRaZe avTandil saginaSvili daviT natroSvili Tengiz buCukuri zaza TevdoraZe giorgi lazriSvili daviT kereseliZe nodar elizbaraSvili maia bliaZe nata surmava taras SavSiSvili nino nakudaSvili nikoloz CubiniZe ianina gigiberia giorgi gegenava besik lorTqifaniZe Tea paiWaZe Tamar jayeli nana xecuriani violeta kupreiSvili luba gogiava lamara CinCalaZe xaTuna kopaleiSvili naTia Cxenkeli Tornike erisTavi eka TaflaZe malxaz mayaSvili irine jalaRania maia inasariZe daviT gogeliZe gia nozaZe maia kiknaZe giorgi berZeniSvili vasil gabunia maia gedevaniSvili gvanca Cxenkeli lana salayaia nestan ciciSvili rusudan yifiani kaxa gabunia levan axvlediani aqve madlobas vuxdiT saqarTvelos yvela maswavlebels, gamomcemels da ganaTlebis sferoSi CarTul yvela adamians, romelmac wina redaqciebis ganxilvaSi miiRo monawileoba da sakuTari azri gagviziara! ISBN 978-9941-0-0533-6 saqarTvelos maswavleblebs giorgi nodia saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis ministri Tqvens winaSea saqarTvelos erovnuli saswavlo gegmis axali, mesame gamocema. erovnuli saswavlo gegmis damkvidreba saqarTvelos sajaro skolebSi saganmanaTleblo reformis erT-erTi qvakuTxedia. swored erovnuli saswavlo gegma adgens im miznebs, rasac skolebma unda miaRwion saswavlo procesis Sedegad, iZleva remomendaciebs, Tu ra meTodebi unda gamoiyenos skolam am miznebis misaRwevad, - magram, amave dros, sakmao avtonomias utovebs skolas da maswavlebels im mxriv, Tu saxeldobr rogor miaRwios am miznebs. saboloo jamSi am gegmas eyrdnoba saganmanaTleblo politikis iseTi sakvanZo komponentebi, rogoricaa maswavleblebis profesiuli standartebis dadgena, skolebis akreditaciis wesi, erTiani erovnuli gamocdebis programa, da prioritetebis gansazRvra skolebis infrastruqturis reabilitaciisas da a. S. erovnuli saswavlo gegmis da misi Semadgeneli sagnobrivi programebis zedmiwevniT codna saSualebas aZlevs maswavlebels, sworad dagegmos saswavlo procesi, efeqturad gamoiyenos saxelmZRvaneloebi, produqtiuli, mravalferovani da saxaliso gaxados moswavlisTvis swavla. wlevandel gamocemaSi ramdenime mniSvnelovani siaxlea. pirvelad saqarTvelos skolebis istoriaSi Semodis meTormete klasi, rac Cvens saganmanaTleblo sistemas saerTaSoriso standartebTan Tavsebads xdis. amave dros, mesame da mecxre klasebSi icvleba sagnobrivi programebi. amgvarad, sabazo da saSualo safexurebze sruldeba axal saswavlo gegmebze gadasvla; saSualo safexurze SesaZlebeli xdeba saxelobo ganaTlebis integrireba zogadsaganmanaTleblo saswavlo gegmasTan. erovnuli sawavlo gegma cocxali organizmia, romelic mudmivad zustdeba da ixveweba cxovrebis cvalebadi saWiroebebis, axali gamocdilebis, maswavlebelTa da sazogadoebis sxva warmomadgenelTa mosazrebebis gaTvaliswinebiT. Cven viciT, rom bevri siaxle, rac erovnulma saswavlo gegmam Semoitana, cxare kamaTis sagania skolebSi. magaliTad, bevri maswavlebeli mizanSewonilad ar miiCnevs sabunebismetyvelo sagnebis trimestrul ganawilebas. aseve istoriisa da geografiis integrirebul swavlebas. erovnuli saswavlo gegmis winamdebare gamocema saxelmZRvaneloa saqarTvelos skolebisTvis. magram es ar gamoricxavs, rom misi sxvadasxva komponenti farTo msjelobis sagani gaxdes maswavleblebs, moswavleebs, ganaTlebis eqspertebs Soris: aseTi msjeloba saWiroa, rom swavlebis xarisxi Cvens skolebSi rac SeiZleba miuaxlovdes qveynis saWiroebebs. gisurvebT warmatebebs! 30 maisi, 2008 weli Tbilisi sarCevi Sesavali.....................................................................................................................5 Tavi 1. swavlisa da swavlebis ZiriTadi principebi............................................ 6 saganmanaTleblo procesis organizeba............................................................... 6 saskolo saswavlo gegma....................................................................................... 10 Sefasebis principebi............................................................................................. 13 meTodikis ZiriTadi orientirebi........................................................................ 18 savaldebulo da arCeviTi sagnebi....................................................................... 21 savaldebulo sagnebis swavleba safexurebis mixedviT...................................24 sagnebis saaTobrivi ganawilebis ZiriTadi principebi....................................28 Tavi 2. 2008-09 saswavlo wels moqmedi saaTobrivi bade..................................30 Tavi 3. sagnobrivi programebi ............................................................................37 ucxouri enebi........................................................................................................37 ucxouri enebis programis Sinaarsi.................................................................. 111 franguli ena.....................................................................................................113 germanuli ena.................................................................................................... 165 inglisuri ena................................................................................................... 221 rusuli ena........................................................................................................293 Sesavali winamdebare gamocema moicavs 2008-09 wlisTvis damtkicebul erovnul saswavlo gegmas, I,II,III,VII,VIII, IX, X, XI, XII klasebis sagnobrivi programebiT. maswavleblebis, skolis direqciebisa Tu sxva dainteresebuli pirebisTvis damtkicebul nawils Tan erTvis komentarebi da SesaZlo problemebis gadaWris gzebi. erovnuli saswavlo gegma 2004 wlis zogadi ganaTlebis erovnuli miznebis dokumentis safuZvelzea Sedgenili. misi danergva saqarTvelos 2006-07 saswavlo wlidan daiwyo. am wels saswavlo gegma, pirvel, meSvide da meaTe klasebSi yvela qarTulenovan skolaSi Sevida. 2007-08 wlidan ki saqarTvelos yvela skola axali saswavlo gegmiT swavlobs. danergvas misi 100 qarTulenovan da 30 araqarTulenovan skolaSi safuZvliani Seswavla da gamocda uZRvis win. am gamocemisTvis skolis programebis 3/4 ukve axali erovnuli saswavlo gegmiT swavlobs. amave dros saxelmZRvaneloebis SemuSavebis procesi mimdinareobs. am gamocemisTvis ukve daaxloebiT 250-mde axali saxelmZRvaneloa mzad. es saxelmZRvaneloebi, rogorc erTerTi mniSvnelovani resursi, maswavlebels axali saswavlo gegmiT swavlebaSi daexmareba. axali saswavlo gegmis gamoyenebis areali izrdeba. am saswavlo gegmas maswavleblebis profesiuli standartebi, Sesabamisi sasertifikacio moTxovnebi da abiturientebisTvis umaRles saswavleblebis gamocdebis programebi efuZneba. skolebis akreditaciis umniSvnelovanesi kriteriumic swored erovnuli saswavlo gegmis moTxovnebis xarisxiani Sesrulebaa. erovnuli saswavlo gegmis safuZvelze iqmneba aseve maswavleblebis mosamzadebeli da kvalifikaciis amaRlebis programebi. sayuradRebo cvlilebebi wina redaqciebTan mimarTebaSi: saxelobo ganaTlebis integrireba meTerTmete-meToremete klasebSi SesaZlebelia arCeviT sagnebad saxelobo ganaTlebis danergva skolebSi. 2008-09 saswavlo wels aseTi swavleba saqarTvelos 40-mde skolaSi dainergeba. SemdgomSi skolebis sia kidev ufro gaizrdeba. meTormete klasi axal saswavlo gegmaSi mocemulia meTormete klasis sagnobrivi programebi. 2008-09 saswavlo wlidan saqarTvelos yvela enaze momuSave zogadsaganmanaTleblo skola daamTavrebs 12 klasiani programiT. axali saswavlo programebi me-3 da me-9 klasebSi sagnobrivi programebis nawili Sevsebulia da daemata ganaxlebuli sagnobrivi programebi me-3 da me9 klasebSi. sagnobrivi programebi logikuri gagrZelebaa Sesabamis wina klasebis gamoqveynebulis. winamdebare gamocemis forma gansxvavebulia wina gamocemebisagan. TiToeul skolas saSualeba eqneba kaTedrebis mixedviT gaanawilos sagnobrivi programebi da akinZos e.w. bainderebSi, momaval wels ki mxolod axali saswavlo programa daamatos sagnis mixedviT. Tavi 1. swavlisa da swavlebis ZiriTadi principebi saganmanaTleblo procesis organizeba zogadsaganmanaTleblo skolis safexurebi zogadi ganaTleba skolebSi iyofa sam safexurad: dawyebiT, sabazo da saSualo safexurebad. dawyebiTi safexuri gulisxmobs I-VI klasebs, sabazo – VII-IX, xolo saSualo X-XII klasebs. savaldebulo swavleba saqarTveloSi moicavs I-IX klasebs. dawyebiTi safexuris ZiriTadi amocanebia: Camoayalibebinos moswavles safuZvlebi Semdgom, sabazo safexurze efeqturad swavlisTvis; Seuqmnas moswavles pirobebi sakuTari inteleqtualuri, fizikuri Tu sulieri Tvisebebisa Tu midrekilebebis gamosavlenad da gasaviTareblad; Seuqmnas moswavles pirobebi informaciis mopovebisa da im unar–Cvevebisa da damokidebulebebis gasaviTareblad, romlebic mTeli cxovrebis ganmavlobaSi dasWirdeba. sabazo safexuris ZiriTadi amocanebia: miaRwevinos moswavleebs zogadi ganaTlebis erovnuli miznebis dokumentSi aRweril saganmanaTleblo idealebs; Camoayalibos winapirobebi moswavleebis momavali arCevanisTvis, apirebs Tu ara swavlis gagrZelebas momavalSi da Tu apirebs – ra saxiT; Seuqmnas moswavles pirobebi informaciis, unar–Cvevebisa da damokidebulebebis gasaviTareblad mTeli cxovrebis ganmavlobaSi. saSualo safexuris ZiriTadi amocanebia: Seuqmnas moswavles zogadi ganaTlebis erovnuli miznebis dokumentSi aRwerili idealebis daxvewis pirobebi; xuTi ZiriTadi siaxle erovnul saswavlo gegmaSi: •saganmanaTleblo procesis centrSi dgas TiToeuli moswavle da miRweuli Sedegi. •gaTvaliswinebulia moswavlis fizikuri da fsiqikuri SesaZleblobebi da asakTan Sesaferisi interesebi; •swavla niSnavs informaciis dagrovebas, unar– Cvevebisa da damokidebulebebis ganviTarebas; •swavlebaSi moiazreba ara erTi konkretuli gzis gavla, aramed maswavleblis da moswavlis mier erToblivad SerCeuli optimaluri variantis Zieba. •mTavari orientiri xdeba ara codnis odenoba, aramed xarisxi. Seuqmnas moswavles pirobebi saerTaSoriso standartis mqone ganaTlebis misaRebad; Seuqmnas moswavles pirobebi, raTa man sworad airCios Tavisi momavali ganviTarebis gza (gaagrZelos swavla umaRles saswavlebelSi, an Caebas SromiT saqmianobaSi). erovnuli saswavlo gegmis danergva erovnuli saswavlo gegmis gamocdisa da danergvis ganrigi: saswavlo weli dawyebiTi sabazo saSualo I II III IV V VI VII VIII IX X XI 2005-2006 A1/X X X X X X B1/X X X C1/X X 2006-2007 A/Y1 A1/X X X X X B/Y1 B1/X X C/Y1 C1/X 2007-2008 Y A/Y1 A1/X X X X Y B/Y1 B1 Y C/Y1 Y A/Y1 A1/X X X Y B/Y1 B1/C Y C/Y1 Y A/Y1 A1/X X Y B/Y1 B1/C Y Y A/Y1 A1/X Y B/Y1 B1/C Y A/Y1 A1/B Y B/Y1 Y A/Y1 A1/B Y A/Y1 A1/B Y A/Y1 A1/B Y A/Y1 A1/B Y A/Y1 A1/B Y Y1 2008-2009 2009-2010 2010-2011 2011-2012 2012-2013 2013-2014 a a a a 2014-2015 a 2015-2016 2016-2017 2017-2018 2018-2019 a XII Y a a a Y *erovnuli saswavlo gegma gamocdili da danergili unda iqnas ara ugvianes erovnuli saswavlo gegmis gamocdisa da danergvis ganrigSi miTiTebul grafaSi/ svetSi mocemuli saswavlo wlebis dasrulebisa. X - arsebuli, Zveli saswavlo gegma A1, B1, C1 - axali erovnuli saswavlo gegmis gamocda qarTulenovan skolebSi Y1- axali erovnuli saswavlo gegmis gamocda araqarTulenovan skolebSi (skolebi da seqtorebi) A, B, C -axali erovnuli saswavlo gegmis danergva qarTulenovan skolebSi (skolebi da seqtorebi) Y- axali erovnuli saswavlo gegmis danergva araqarTulenovan skolebSi (skolebi da seqtorebi) a - modificirebuli varianti araqarTulenovani swavlebis zogadsaganmanaTleblo dawesebulebebi (zogadsaganmanaTleblo dawesebulebebi da seqtorebi) erovnuli saswavlo gegmiT 12–wlian zogadsaganmanaTleblo swavlebaze srulad gadadian ara ugvianes 2009–2010 saswavlo wlis dasasrulisa. am dawesebulebebis mier sruli zogadi ganaTlebis atestati moswavlis mier me–11 klasis saganmanaTleblo programis aTvisebis safuZvelze gaicema mxolod 2007–2008 saswavlo wlis dasasruls. kalendari saswavlo weli iTvaliswinebs sam mesameds, anu sam trimestrs. es met saSualebas iZleva Sualeduri SefasebebisaTvis, rac xels Seuwyobs swavlis xarisxis amaRlebas. saswavlo weli minimum 180 saswavlo dRes (daaxloebiT 36 kviras) grZeldeba. trimestri grZeldeba 12 kviras. saWiroebis SemTxvevaSi dasaSvebia kviraSi 6 dRe swavleba, magram zogadad igulisxmeba xuTdRiani saswavlo kvira. moswavleebis raodenoba rekomendebulia, rom moswavleebis raodenoba gakveTilze ar aRematebodes 25–s, xolo maswavlebels saerTo jamSi 125 moswavleze meti ar hyavdes. moswavleebis maqsimaluri dasaSvebi raodenoba klasebSi aris 30. es ormxrivad daicavs rogorc moswavles, ise maswavlebels. moswavleebs eqnebaT saSualeba, ukeT iswavlon SezRuduli zomis klasebSi. maswavlebels ki am sistemiT eyoleba moswavleebis iseTi maqsimaluri raodenoba, romelic saswavlo procesis jerovnad dagegmvisa da ganxorcielebis saSualebas miscems. moswavleebis maqsimaluri raodenobis ganmsazRvreli wesi exeba mxolod 2005–06 saswavlo wels skolaSi mosuli pirvelklaselebis organizebas da yovel Semdgom Taobas (anu 2007–08 saswavlo wels exeba pirvel, meore da mesame klaselebs da a.S.). ufro maRal klasebSi skolebma SeiZleba SemoiRon es wesi mxolod im SemTxvevaSi, Tu am moqmedebiT ar gamoiwvevs moswavleebis an maswavleblebis skolidan daTxovas. mcirekontigentian skolebSi xSirad keTdeba klaskompleqtebi. CvenTan arsebuli saganmanaTleblo tradiciis Sesabamisad klaskompleqtebis Seqmna mizanSewonilia mxolod ori asakobrivi jgufis gaerTianebiT da isic im SemTxvevaSi Tu erToblivad moswavleTa raodenoma ar aWarbebs 20-s. klaskompleqtebi ZiriTadad keTdeba I-III, II-IV klasebis gaerTianebiT. orze meti klasis gaerTianebam klaskompleqtSi SesaZlebelia mniSvnelovnad azaralos saswavlo procesi da gamoiwvios erovnuli saswavlo gegmiT gaTvaliswinebuli Sedegebis miuRwevloba. moswavleebis gayofa siZlieris mixedviT dauSvebelia moswavleebis ganawileba klasebSi siZlieris mixedviT, iseve, rogorc dauSvebelia, rom sajaro skolam niWis an codnis mqone romelime moswavle miiRos da sxvebs uari uTxras swavlaze. sxvadasxva niWisa da codnis moswavleebi erTmaneTs avseben gakveTilebze, erTmaneTs exmarebian axali gamocdilebis SeZenaSi da, Sesabamisad, ara marto ufro mcodneebi xdebian, aramed ukeTes moqalaqeebadac yalibdebian. saerTo kulturis Camoyalibebis xelSewyoba imisTvis, rom TiToeul moswavles hqondes Sansi, ukeT gaicnos yvela Tanatoli, sasurvelia wlis bolos paraleluri klasebis moswavleebis erTmaneTSi Sereva. es xels Seuwyobs imas, rom ar Camoyalibdes moswavleTa patar–patara jgufebi, romlebic erTad yofnis SemTxvevaSi xSirad aferxeben gakveTilis msvlelobas. aranakleb mniSvnelovania isic, rom am sistemaSi moswavle maswavlebels icvlis. es ki mis sxvadasxva stilis swavlebasTan ziarebas uwyobs xels. es wesi ar aris savaldebulo, magram rekomendebulia, gansakuTrebiT ki sabazo da saSualo safexurebze. imisaTvis, rom moswavleebs hqondeT saSualeba, ukeT gaicnon sakuTari Tanatolebi, romlebic sxva jgufebSi swavloben, sasurvelia, rom skolam xeli Seuwyos sportul, saxelovnebo an saklubo aqtivobebs, sadac sxvadasxva ganayofebis moswavleebi iqnebian gaerTianebulni sadamrigebelo programa dawyebiT safexurze yvela klass Tavisi klass, aramed moswavleebis garkveul damrigebeli hyavs. Tu klasSi dawyebiT jgufs. sabazo da saSualo safexurebze safexurze 20 moswavleze meti swavlobs, damrigebeli, ukeTes SemTxvevaSi, maqsisasurvelia, klass ori damrigebeli hy- mum 15 moswavles adevnebs Tvalyurs. ar avdes. sabazo da saSualo safexurebidan aris aucilebeli, rom damrigebeli asdasaSvebia, rom damrigebeli hyavdes ara wavlides am moswavleebs. damrigebels evaleba: • moswavlis daxmareba akademiuri Tu sxva problemis gadaWraSi; • moswavles, mSoblebsa da maswavleblebs Soris Suamavloba problemebis warmoqmnis SemTxvevaSi; • mSoblebisTvis Svilis miRwevebis gacnoba minimum yoveli trimestris bolos. damrigebeli individualuri Sexve- wlis bolos Tavisi sadamrigeblo klasis drebis dros unda acnobdes mSoblebs moswavleebis niSnebis droulad da zusSvilis moswrebis sakiTxebs. dauSve- tad Setanaze saskolo niSnebis furcelbelia erTi moswavlis yofaqcevisa da Si, sadac xdeba am niSnebis aRricxva. akademiuri moswrebis Sesaxeb meoris damrigebeli moiazreba moswavlis mrCevmSobelTan an mis TandaswrebiT saubari. lad, romelic exmareba mas skolaSi ukeT Tu moswavle skolas acdens, damrigebe- moRvaweobaSi, xels uwyobs mas sakuTari li valdebulia gaigos gacdenis mizezi midrekilebebis klubebsa an wreebSi ganyoveli aseTi SemTxvevisas. yovelive amis viTarebaSi, exmareba momavali profemisaRwevad aucilebelia, rom damrige- siebis arCevaSi, konfliqtebis mSvidobeli periodulad ekiTxebodes sagnebis bianad mogvarebaSi da sxva. ZiriTadad maswavleblebs misi sadamrigeblo kla- damrigebeli awesrigebs Tavisi sadamsis moswavleebis akademiuri moswrebis, rigeblo klasis moswavleebis dokumenpirovnuli problemebisa Tu zogadi tacias. Tumca, patara skolaSi SeiZlewarmatebebis Sesaxeb. damrigebeli aseve ba es funqcia direqtoris moadgilemac pasuxismgebelia yoveli trimestris da (saswavlo nawilmac) SeiTavsos maswavleblis mier saswavlo procesis dagegmva yvela skolaSi (sadac erTze meti sagnis maswavlebelia) sasurvelia arsebobdes sagnobrivi jgufebis maswavlebelTa kaTedrebi, romlebic sagnobrivi jgufis yvela maswavlebels gaaerTianebs. kaTedra sagnobrivi jgufis yvela maswavleblis erTobliobis pirobiTi saxelia. kaTedrebis muSaobis zogierT skolaSi dawyebiTi funqciebi SeiZleba iyos: safexuris maswavleblebi sagnobrivi jgufis sagnis/sagnebis swavlebis calke kaTedraze erTiande koordinacia; bian xolme. es maT exmareba erTmaneTis gamocdilebis gaziareba, warmatebe- dawyebiT klasebSi arsebuli bis winapirobebis gansazRvra da problemebis problemebi erToblivad da gadaWris gzebis Zieba; sagnebs Soris SeTanxmebis safuZvelze SeaTanxmon. saxelmZRvaneloebis SerCeva; Sefasebis komponentebis SemuSaveba da aRwera sxva sagnobrivi jgufebis maswavleblebTan koordinirebuli muSaobis warmoeba (mag. istoriasa da qarTulSi saerTo Tematikis SeTanxmeba, eqskursiebze saer- To davalebebis mofiqreba da sxva.); profesiuli ganviTarebis gzebis dasaxva; rekomendaciebis SemuSaveba damxmare saswavlo masalebisa da biblioTekisTvis saWiro wignebis Sesaxeb; rekomendaciebis SemuSaveba axali meTodologiebisa da midgomebis Sesaxeb. kaTedris efeqturi muSaobisTvis sasurvelia Tavmjdomaris arCeva erTi wlis vadiT. sasurvelia Tavmjdomared igive maswavlebeli airCes mxolod imis Semdeg, rac sagnobrivi jgufis SesaZlebelia kaTedris Tavj- yvela wevri erTxel mainc iqneba Tavmjdomare. Tavmdomareoba skolaSi erTgvari jdomaris funqciebia: waxalisebis elementic iyos im maswavleblebisTvis, rom- regularuli Sexvedrebis organizeba (dRis we- lebic ufro metad zrunaven srigis momzadeba, saWiroebis SemTxvevaSi oqme skolisa da sakuTari Sesa- bisa da sabuTebis warmoeba); Zleblobebis ganviTarebaze. sagnobrivi jgufis sabWoebis gadawyvetilebe bis miwodeba skolis marTvis organoebisaTvis (mag. wignebis arCevis Taobaze); profesiuli ganviTarebisTvis sasargeblo (RonisZiebebis organizeba treningebis, konferenciebis da sxva mowyoba). saxelmZRvaneloebis ganxilva. winaswar unda moxdes imis ganxilva: Tu ra saWiroebebi eqnebaT maswavleblebs wlis ganmavlobaSi; ra problemebis gadaWra iqneba aucilebeli; ra resursebis gamoyeneba iqneba saWiro efeqturad swavlebisas da a.S. trimestrebis bolos kaTedris kaTedris muSaoba efeqtiani iqneba, Tu Sexvedrisas aseve unda gadaixedos samisi wevrebi regularulad Seikribebian ganmanaTleblo standartis Sesrulebis (erTxel mainc TiTo trimestrSi). sa- mimdinareoba. am droisTvis unda moxdes survelia kaTedris Sekreba wlis dasawy- problemebis gamovlena da Sefaseba, Tu isSi. am Sekrebebze sasurvelia moxdes ra xarisxiT iqneba SesaZlebeli yvela erovnuli saswavlo gegmis sagnobrivi moswavlisTvis sagnobriv programebSi programebisa da, Sesabamisad, arCeuli aRwerili Sedegebis miRweva. SesaZlebelia kaTedrebma SemoiRon TiToeul sagnobriv jgufSi saukeTeso moswavlis (safexuris an klasis mixedviT) prizi, romelic yovel wels skolis damTavrebisas saerTo Sekrebaze gadaecema. saskolo saswavlo gegma kanoni ”zogadi ganaTlebis Sesaxeb” ganmartavs, rom saskolo saswavlo gegma aris – „saswavlo gegma, romelic konkretuli zogadsaganmanaTleblo dawesebulebisTvis azustebs erovnulsaswavlo gegmaSi mocemul datvirTvas aucilebeli da maqsimaluri datvirTvis farglebSi; gansazRvravs erovnuli saswavlo gegmiT gaTvaliswinebul damatebiT saganmanaTleblo momsaxurebas da gauTvaliswinebel damatebiT saganmanaTleblo da saaRmzrdelo momsaxurebas, agreTve skolaSi mimdinare saganmanaTle- 10 blo RonisZiebebs;“ amave kanoniT, TiToeuli skola erovnuli saswavlo gegmis gaTvaliswinebiT valdebulia SeimuSavos sakuTari, saskolo saswavlo gegma. saskolo saswavlo gegmas SeimuSavebs (SesaZlebelia kaTedrebis muSaobis safuZvelze) pedagogiuri sabWo direqtoris monawileobiT. pedagogiuri sabWo amtkicebs saskolo saswavlo gegmas sameurveo sabWosTan SeTanxmebiT. saskolo saswavlo gegma unda ganaxldes yovelwliurad. saskolo saswavlo gegmis aucilebel nawilebs Seadgens: saskolo saaTobrivi bade; erovnuli saswavlo gegmiT gauT- valiswinebeli saganmanaTleblo da saaRmzrdelo momsaxureba; saxelmZRvaneloebis CamonaTvali; inkluziuri ganaTleba; Sefasebis principebi (sagnebis da klasebis mixedviT Sefasebis kom ponentebi, aucilebeli minimumi, romelic moswavlem unda daZlios klasidan klasSi gadasayvanad, Sida saskolo testirebebi Tu sxv.); sadamrigeblo programa. saskolo saaTobrivi bade saskolo saaTobrivi bade moicavs TiToeuli klasis mixedviT dazustebul gakveTilebis ganrigs, romelic azustebs, Tu kviris romel dRes da drois ra monakveTSi romeli sagani iswavleba. aqve miTiTebuli unda iyos, vin aswavlis am sagnebs. amave badeSi unda iyos aRniSnuli yvela damatebiTi saganmanaTleblo da saaRmzrdelo momsaxureba, aseve drois da pedagogis/wris xelmZRvanelis Tu sxv. miTiTebiT. yvela skolas SeuZlia, sakuTari survilisa da SesaZleblobebis farglebSi, SesTavazos damatebiTi saganmanaTleblo da saaRmzrdelo momsaxureba. es SeiZleba iyos damatebiTi sagani an wre. damatebiTi sagani SeiZleba iswavlebodes fakulsaskolo erovnuli saswavlo gegma taturi an savaldebulo saxiT. saswavlo gegma fakultatur saganze daswreba xdedamatebiTi ba moswavleebis survilis mixedviT. sagnebi savaldebulo damatebiT saganze dassavaldebulo sagnebi wreba aucilebelia yvela moswavlisTsavaldebulo fakultaturi vis. (mag. SeiZleba sagani ekonomika damatebiTi sagnebi sagnebi meSvide klasSi iswavlebodes fakultatur sagnad. am SemTxvevaSi am sagans eswrebian mxolod is moswavleebi, romlebic survils gamoTqvamen. SeiZleba igive sagani skolam SemoiRos savaldebulo sagnad. am SemTxvevaSi yvela meSvide klaseli valdebulia, iaros am saganze). imisTvis, rom skolam SesTavazos Tavis moswavleebs erovnuli saswavlo gegmiT gauTvaliswinebeli an gaTvaliswinebuli damatebiTi saganmanaTleblo da saaRmzrdelo momsaxureba, aucilebelia, rom skolam saswavlo wlis dawyebamde werilobiT ganmartos: gnobriv programebSi) romelic unda moicavdes TiToeuli sagnis Seswavlis b) unda dazustdes Tu ra saxiT iswavle- miznebs (sadac Camoyalibebuli iqneba, ba es sagnebi. aq unda ganimartos isic, Tu ra informacias, unarebis da damokiTu ramdenad aris es sagani savaldebulo debulebebis ganviTarebasa da Seswavlas an fakultaturi moswavleebisTvis; iTvaliswinebs es kursi), Sefasebis pring) damatebiTi sagnebisTvis skolam unda cipebs (iqneba Tu ara am saganSi swavla SeimuSaos TiToeuli sagnis saswavlo Sefasebuli Cveulebrivi niSnebiT an Cagegma (Tu aseTi gegma ukve ar aris mo- Tvlebis sistemiT) da saWiro saswavlo cemuli erovnuli saswavlo gegmis sa- masalis CamonaTvals (saxelmZRvaneloebi, sxva raime wignebi an rveulebi). a) aseTi saxis momsaxurebis CamonaTvali; 11 saswavlo masala aucilebelia, rom yoveli sajaro skolis pedagogiurma sabWom daamtkicos im saxelmZRvaneloebis an sxva raime wignebis nusxa, romlebsac maswavleblebi regularulad iyeneben saswavlo procesSi. saxelmZRvaneloebis SerCeva sasurvelia moxdes sagnobrivi kaTedris Sexvedraze. TiToeul klasSi unda iyos SerCeuli maqsimum erTi saxelmZRvanelo (ganayofebis CaTvliT, anu mag. mesame klasis maTematikis saxelmZRvanelo erTia mTeli skolisTvis), minimum 3 wliT (arCevanis ZalaSi yofnis xangrZlivobasTan dakavSirebiT gamonaklisi daiSveba mxolod im SemTxvevaSi, rodesac axali saswavlo gegmis danergvasTan erTad saxelmZRvanelebic icvleba. saxelmZRvaneloebis arCeva da gamoyeneba TiToeuli sagnisTvis saWiroebs seriozul dafiqrebas da Semdegi wesebis srul dacvas: TiToeuli klasis yvela ganayofSi unda iswavlebodes erTi da imave saxelmZRvaneloTi; TiToeuli saxelmZRvanelo xmarebaSi unda iyos minimum 3 wliT. (Sesabamisad, wlis ganmavlobaSic saxelmZRvanelos Secvla dauSvebelia); saxelmZRvaneloebis arCeva unda moxdes kaTedris mier; saxelmZRvaneloebis arCeva unda moxdes saswavlo wlis dawyebamde minimum erTi kviriT adre; maswavlebels aqvs ufleba swavlebisas gamoiyenos erovnuli saswavlo gegmebisa da Sefasebis centris mier rekomendebuli saxelmZRvaneloebis siaSi arSesuli wignebi an sxva saswavlo masalebi, Tu is Tvlis, rom es wigni mas gamoadgeba erovnul sas wavlo gegmaSi asaxuli miznebis miRwevaSi; arCeuli saxelmZRvaneloebis sia gamokruli unda iyos mSoblebisTvis TvalsaCino adgilas. saxelmZRvaneloebiT sargeblobisas mas- saxelmZRvaneloebis xelmisawvdomobis wavleblebs unda axsovdeT, rom saxelmZ- gazrdis mizniT sasurvelia skolam SeiRvanelo aris erT-erTi saSualeba da ara muSavos meoradi saxelmZRvaneloebis erTaderTi, romelic emsaxureba erovnu- bazrobebis an gaqiravebis sistema. aseve, li saswavlo gegmis sagnobriv progr- mniSvnelovania, rom skolam gamonaxos amebSi mocemuli Sedegebis miRwevas. aseve saxsrebi biblioTekisTvis damatebiTi unda gvaxsovdes, rom saxelmZRvanelo ar calebis sayidlad - rac daexmareba soaris TavisTavad programa - Sesabam.\isad cialurad daucvel bavSvebs im SemTxmaswavlebeli ar unda iyos saxelmZR- vevaSi, Tu wignis SeZena uWirT. vaneloSi mocemuli ”masalis gavlaze” orientirebuli, aramed aqcenti gaakeTos saxelmZRvaneloebSi mocemuli teqstebis, savarj������������������������������������������������������������������������� iSoebisa Tu ilustraciebis gamoyenebaze sagnobrivi standartebis Sedegebis misaRwevad. maswavlebeli argebs saxelmZRvanelos moswavleebis saWiroebebs da ara piriqiT, rodesac maswavlebeli cdilobs moergos saxelmZRvanelos. maswavlebels SeuZlia swavlebis process miudges SemoqmedebiTad, ar gamoiyenos romelime teqsti an aqtivoba, Secvalos drois xangrZlivoba, romelic romelime konkretul Temas eTmoba, gadaanacvlos paragrafebis Tanamimdevroba, daamatos sakuTari aqtivobebi da sxv. marTalia, skolas ufleba aqvs, gamoiyenos nebismieri wigni swavlebisas, magram maTi arCevisas aucileblad unda gaviTvaliswinoT is, rom Tu aragrifirebul wigns virCevT, ramdenad iqneba: a) misi gamoyeneba SesaZlebeli Semdegi sami wlis ganmavlobaSi, b) miRwevadi is Sedegebi, romlebsac erovnuli saswavlo gegma iTvaliswinebs da g) ramdenad iqneba es wigni xelmisawvdomi moswavleebisTvis 12 Sefasebis principebi skolam unda daadginos zogadi Sefasebis principebi, romliTac misi yvela maswavlebeli ixelmZRvanelebs. sxva sakiTxebTan erTad unda ganisazRvros: Tu ara am ukanasknelma, Tu ris mixedviT Sefasdeba, aqvs Tu ara mas gamocda, Tu moeTxoveba garkveuli naSromis warmodgena da sxv.); a) ra aris is minimaluri barieri, ro- g) rogor xdeba im moswavleebis Sefaseba, melic moeTxoveba moswavles imisTvis, romlebic xSirad acdenen skolas sapatio mizezebis gamo? skolam unda SeimuSrom klasidan klasSi gadavides? aos sakuTari wesi, romelic ganmartavs, b) ra aris is minimaluri barieri, romlis ramdenia gacdenebis dasaSvebi zRvari da daZlevac moeTxoveba moswavles imisTvis, rogor unda moiqces moswavle, romelsac rom sagnis daZleva damakmayofileblad am zRvarze meti gacdena aqvs? (mag. roCaeTvalos. aqve unda iyos ganmartebuli, gor unda aRidginos gacdenili masara alternativebs sTavazobs skola imaT, la, daWirdeba mas Tu ara damatebiTi vinc wlis damTavrebisTvis ver SeZlebs gakveTilebi da sxv.); am barieris daZlevas. Tu arsebobs e.w. „saSemodgomo“ ra igulisxmeba mis farg- d) ra komponentebiT fasdeba moswavleebi lebSi? (mag. aZlevs Tu ara maswavlebeli konkretul saganSi da TiToeuli kompokonkretul davalebas moswavles, icis nentis aRwera. saskolo Sefasebis sistemis SemuSavebisas gasaTvaliswinebeli aucilebeli midgomebi akademiuri moswrebis Sefaseba unda iyos xSiri da mravalmxrivi. unda Sefasdes ara marto informaciis floba, aramed SeZenili unar–Cvevebi, azrovnebis demonstrirebis formebi da sxva. saswavlo procesis warmatebiT warmarTvisaTvis ar aris niSnebi miRwevis doneebi sakmarisi, moswavle mxolod sakontro10 loebis da testebis Sedegebis safuZvelze Sefasdes. maswavlebeli unda afaseb9 maRali des moswavles dakvirvebis Sedegad 8 dagrovebuli monacemebis, namuSevrebis 7 krebulebis, prezentaciebis, moswavsaSualo lisave TviTSefasebis, jgufuri muSao6 bis Tu sxva tipis aqtivobebis mixedviT. 5 maswavlebelma Sefasebisas unda gaiTdamakmayofilebeli 4 valiswinos moswavlis saganmanaTleblo procesSi CarTulobis xarisxi (saxlSi 3 micemuli davalebis Sesrulebis xarisxi, 2 susti gakveTilze aqtiuroba, SemoqmedebiToba da sxva). aucilebelia moswavlem winas1 war icodes, Tu ra kriteriumebiT fasdeba misi saswavlo aqtivoba. dabali niSniT Sefaseba disciplinuri sasjelis motiviT ar aris gamarTlebuli. sagnis niSani gamoxatavs moswavlis akademiur moswrebas. moswavle arasaTanado saqcielisTvis (romelic pirdapir ar aris dakavSirebuli saswavlo procesTan) sagnis niSniT ar unda daisajos. Tu moswavle gakveTilebze arasaTanadod iqceva, es avtomaturad imoqmedebs mis akademiur moswrebaze, rac Sesabamisad niSnavs, rom moswavlis akademiuri moswreba mis SesaZleblobebTan SedarebiT dabali iqneba. 13 niSnebis weris sistema Sefasebis sistema aTquliania. 10 saukeTeso niSania, 1 ki – yvelaze dabali. aTquliani sistema met saSualebas aZlevs maswavlebels, rom akademiur moswrebaSi progresi da regresi daanaxos moswavles. dawyebiT safexurze (I-VI klasebi) moqmedebs niSnebis daweris specialuri sqema. I-IV klasebSi wliuri Sefaseba niSnebiT ar xdeba. am klasebSi trimestris bolosa da wlis bolos klasis damrigebelma TiToeul moswavles unda dauweros mokled Semajamebeli komentari teqstis saxiT, sadac daaxasiaTebs moswavlis warmatebebs da miscems rCevebs sakuTari SesaZleblobebis ukeT gamovlenisTvis. V-VI klasebSi xdeba ukve niSnebis dawera 10 quliani sistemiT. V-VI klasebsa da sabazo da saSualo safexurebze fizikur aRzrdaSi moswavle fasdeba sistemiT: ar CaeTvala, CaeTvala, warCinebiT CaeTvala. oficialuri statusi aqvs Semdeg niSnebs: sagnis trimestruli niSani – saganSi miRebuli Sefaseba TiToeul trimes- trSi; sagnis wliuri niSani – trimestruli niSnebidan gamomdinare Sefaseba sa- ganSi; saerTo wliuri niSani – niSani, romelic gamoxatavs yvela sagnis Sefasebis erTobliobas; saerTo safexuris niSani – dawyebiT, sabazo da saSualo safexurebis saerTo Sefaseba. radgan oficialuri statusi ar aqvs mimdinare, yoveldRiur niSnebs, Sesabamisad, ar aris aucilebeli, rom skolaSi yvela maswavleblisTvis arsebobdes erTi da imave tipis Jurnali, romelSic is awarmoebs yoveldRiur Sefasebas. dasaSvebia isic, rom maswavleblebma yoveldRiuri niSnebi, Sefasebebi Tu komentarebi Caiweron sakuTar ubis wignakebSi. Tu mSobels ainteresebs Tavisi Svilis moswreba, is pirvel rigSi unda daukavSirdes damrigebels da sTxovos mas informaciis Segroveba misi Svilis warmatebisa Tu warumateblobis Sesaxeb. damrigebeli valdebulia, sxvadasxva maswavlebels daekiTxos am moswavlis Sesaxeb, ris Semdegac is mSobels xvdeba da gaacnobs informacias Svilis swavlisa Tu qcevis Sesaxeb. Sefasebis ori ZiriTadi tipi skolaSi ZiriTadad misaRebia ori tipis Sefaseba: ganmsazRvreli da ganmaviTarebeli. rodesac maswavlebeli niSans uwers moswavles da mxolod amiT Semoifargleba, es niSani gansazRvravs moswavlis miRwevis dones dasaxul miznebTan mimarTebiT. maSin, rodesac maswavlebeli Sefasebis iseT formas iyenebs, romelic moswavles ara mxolod sakuTari miRwevis donis gansazRvraSi exmareba, aramed ganviTarebaSic – es ganmaviTarebeli Sefasebaa. ganmaviTarebeli Sefasebis tipuri formaa komentarebi, romelic trimestris ganmavlobaSi an bolos, an romelime davalebis Sesrulebis Semdeg iwereba da romelic aRwers namuSevris Zlier da sust mxareebs da amavdroulad Seicavs rekomendaciebs miRwevebis gaumjobesebis Taobaze. ganmaviTarebeli Sefasebis erT-erTi gavrcelebuli xerxia Sefasebis cxrilebis (rubrikebis) gamoyeneba. mniSvnelovania ganmsazRvreli da ganmaviTarebeli Sefasebis mudmivad gamoyeneba swavlis procesSi. rekomendebulia, rom ganmaviTarebeli Sefasebis wili saswavlo procesisas ufro meti iyos, vidre ganmsazRvrelis. 14 Sefasebis tipebi da maTi gamoyeneba drois mixedviT ganmsazRvreli ganmaviTarebeli mimdinare yovldRiuri davalebebis Sesruleba, gakveTilze CarTuloba, proeqtis romelime etapi an sxv. romelSic niSani iwereba. yovldRiuri davalebebis Sesruleba, gakveTilze CarTuloba, proeqtis romelime etapi an sxv. romelSic vuxsniT moswavles, rogor gaaumjobesos Sedegebi. Semajamebeli raime Temis, drois monakveTis, proeqtis bolos miRebuli niSani. raime Temis, drois monakveTis, proeqtis bolos miRebuli sityvieri Sefaseba, komentari, rubrikiT Sefaseba da sxv. trimestruli niSnis Semadgeneli nawilebi moswavlis niSani unda gamomdinareobdes mis mier sagnis Seswavlis sxvadasxva komponentisgan. moswavleebi SesaZlebelia Sefasdes Semdegi komponentebis mixedviT: a) gakveTilze CarTuloba; b) saSinao davalebebi; g) mimdinare saklaso davalebebi; d) Semajamebeli davalebebi (sakontrolo/gamocda/testireba da sxv.); e) proeqtebi; v)�������������������������������������������������������������������������� damatebiTi komponenti, romelic araumetes saerTo Sefasebis 10%-ia da romelic moswavleebis mier dgindeba (mag. organizebuloba, SemoqmedebiToba, jgufSi efeqturi muSaoba da sxva; TiToeuli sagnis swavlebisas, skola kaTedrebis meSveobiT adgens minimum sam komponents pirveli xuTidan, romelsac aniWebs procentul wonebs 90%-is farglebSi. danarCeni 10 procentis ganawileba xdeba maswavleblis mier ukve moswavleebTan SeTanxmebiT. pirvelad maswavleblebi acnoben moswavleebs kaTedris mier SemuSavebul komponentebs da uxsnian, Tu ras moelian TiToeuli komponentis Sefasebisas. amis Semdeg moswavleebTan erTad eZeben im kriteriums, romelic, maTi azriT, kargi iqneboda, rom damatebiT aTi procentis farglebSi yofiliyo gamoyenebuli. maswavlebeli SesaZlebelia exmarebodes moswavleebs am komponentis gaazrebaSi, magram mniSvnelovania, rom moswavleebma TviTon gadawyviton am komponentis raoba da Sefasebis doneebi. TiToeuli komponentis mixedviT dgeba Sefasebis doneebi erTidan aTamde, romelic ganmartavs, Tu ra qulebi iwereba sxvadasxva donis mixedviT. rekomendebulia, trimestruli Sefaseba ganmaviTarebeli formiT iyos Sedgenili. rekomendebulia komentarebis dawera trimestris bolos yvelasTvis da trimestris SuaSi imaTTvis, vinc aucileblad unda gamoasworos sakuTari swavla, raTa trimestruli Sefaseba dadebiTi hqondes. trimestris SuaSi aseve SeiZleba daiweros komentari, Tu moswavlem wina trimestrTan SedarebiT mniSvnelovnad gaaumjobesa Tavisi moswreba. amis aRniSvna mniSvnelovan stimuls miscems moswavles imisTvis, rom swavlis xarisxi trimestris bolomde SeinarCunos. 15 sagnis wliuri niSani moswavle TiToeuli trimestris bolos iRebs trimestrul Sefasebas. wlis bolos maswavlebeli am sami trimestruli Sefasebis safuZvelze saganSi saboloo niSans wers. ar aris aucilebeli, rom sagnis wliuri niSani trimestruli niSnebis zusti saSualo ariTmetikuli iyos. dasaSvebia minimaluri gadaxra saSualo ariTmetikulis Sedegis damrgvalebisas, moswavlis progresisa Tu regresis gaTvaliswinebiT. saerTo wliuri niSani saerTo wliuri niSani aris is niSani, romelic moswavlis akademiur moswrebas gamoxatavs yvela saganSi. saerTo wliuri niSani erTi niSniT unda gamoixatebodes. am niSnis gamoTvla xdeba Semdegi formuliT: viRebT yvela sagnis samive trimestrisa da wlis saboloo niSans, vajamebT da vyofT niSnebis saerTo raodenobaze. (SesaZlebelia sxvagvari gamoTvlac - TiToeuli maswavlebeli gamoiTvlis sakuTar saganSi moswavlis saSualo niSans samive trimestrisa dauSvebelia mxolod gamocdis (xSirad es damamTavrebeli testirebis saxiT xdeba xolme skolaSi) Sedegebis mixedviT moswavleebis Sefaseba konkretul saganSi. saerTo wliuri niSani SesaZlebelia iTvaliswinebdes aseTi testirebis niSansac trimestrul niSnebTan erTad skolam unda gadawyvitos Tu ras akeTebs im SemTxvevaSi, Tu romelime saganSi moswavle trimestris ganmavlobaSi ar aris Sefasebuli. SesaZlebelia moswavles am trimestrSi CaeTvalos nuli, sagnis an saerTo wliuri niSnis gamoyvanisas. SesaZlebelia skolam daavaldebulos moswavle davalebebis nawili aanazRauros, zafxulis ganmavlobaSi aRidginos da sxv. da saboloo niSnis gaTvaliswinebiT da ukve aqedan gamoiTvleba saerTo wliuri niSani) saerTo wliuri niSani mrgvaldeba Semdegi principiT: 0.5–dan 1,4–mde= 1; xolo 1.5–dan 2.4–mde=2 da a.S. (measedebis damrgvaleba xdeba imave principiT). safexuris saerTo niSani safexuris saerTo niSani gamoiTvleba imave principiT, rogorc saerTo wliuri niSani, anu vajamebT saerTo wliur niSnebs da vyofT wlebis raodenobaze, gamovTvliT saSualo ariTmetikuls. safexuris saerTo niSanic mrgvaldeba imave principiT, rogorc wlis saerTo niSani. SesaZlebelia, rom safexuris waru- safexuris saerTo niSnis gamoTvlas mateblad daZlevis SemTxvevaSi, moswav- skolebi iwyeben im moswavleebisaTvis da lem gaimeoros mxolod is sagnebi, rom- Semdgomi TaobebisTvis, romlebic 2006– lebic xels uSlis safexuris saerTo 2007 saswavlo wels me-5, me-7 da me-10 klasebSi swavlobdnen dadebiTi niSnis miRebaSi TiToeuli safexuris warmatebiT dasruleba aucilebelia imisaTvis, rom moswavles Semdeg safexurze swavlis gagrZelebis ufleba hqondes. warmatebulad CaiTvleba is moswavle, romelsac safexuris saboloo niSani 5–ze meti eqneba. 16 moswavleebis akademiuri miRwevebis aRiareba wliuri an safexuris saerTo niSani 8,9 da 10 gulisxmobs wlis an safexuris pirveli xarisxis warCinebis moswavleebi 2007-08 saswavlo wlidan jildovdebian oqrosa da vercxlis medlebiT ganaTlebisa da mecnierebis saministros mier specialurad dadgenili wesiT warCinebiT damTavrebas. 10 niSnavs pirveli xarisxis warCinebas, 9 meore xarisxis, xolo 8 mesame xarisxis warCinebas. yoveli wlis bolos TiToeuli safexurisTvis unda moewyos saerTo Sekreba, sadac warCinebul moswavleebs warudgenen skolas warCinebis xarisxis mixedviT. SesaZleblobebis mixedviT skolam SeiZleba gadawyvitos aseTi moswavleebis dajildoebac. aseTi RonisZiebebi mniSvnelovnad zrdis akademiuri moswrebisadmi pativiscemis grZnobas moswavleebSi da skolaSi zogadad. dauSvebelia yvela moswavlis qulebis sajarod gamocxadeba. skolam wlis bolos sajarod unda gamoacxados mxolod warCinebulebis vinaoba. naklebad warmatebulebis aRniSvnam saskolo masStabiT SeiZleba mniSvnelovnad daTrgunos aseTi moswavleebi da uaryofiTad imoqmedos maT momaval warmatebebze. sadamrigeblo programa TiToeul moswavles unda hyavdes skolaSi damrigebeli. sadamrigeblo programaSi, romelic saskolo saswavlo gegmis nawilia, ganmartebuli unda iyos Tu ra principiT xdeba moswavleebis jgufebis ganawileba e.w. sadamrigebloebad. aseve unda iyos ganmartebuli principi, Tu ra periodiT aris konkretuli damrigebeli moswavleebze pasuxismgebeli da ras moicavs es pasuxismgeblobebi garda imisa, rac erovnuli saswavlo gegmebis moTxovnebia. (mag. arsebobs Tu ara skolaSi dawesebuli specialuri dro, rodesac damrigebeli xvdeba sakuTar sadamrigeblos moswavles). sadamrigeblo programa unda ganmartavdes imas, Tu ra RonisZiebebs atarebs damrigebeli imisaTvis, rom mis sadamrigeblos moswavleebs gauwios saTanado daxmareba warmatebebis miRwevaSi (mag. aqvs Tu ara gamoyofili dro moswavleebTan Sesaxvedrad, xvdeba Tu ara is mSoblebs regularulad imisTvis rom problemebze an miRwevebze esaubros, agrovebs Tu ara is sagnis maswavleblebisgan informacias misi sadamrigeblo jgufis moswrebisa Tu qcevis Sesaxeb da sxv.). inkluziuri ganaTleba inkluziuri ganaTleba gulisxmobs yvela tipis specialuri saganmanaTleblo saWiroebebis moswavleebis maqsimalurad CarTvas saswavlo procesSi. skolam unda daadginos Tu vin aris pasuxismgebeli am sakiTxebis koordinirebaze (es pirovneba SeiZleba iyos direqciis wevri, momsaxure personali, maswavlebeli an mSobelic ki). am pirovnebasTan unda iyos daniSnuli Sexvedrebis dro, rodesac specialuri saWiroebebis mqone moswavleebis mSoblebi SeZleben gasaubrebas SesaZlo problemebze da maTi gadaWris gzebze. Tu skolas hyavs specialuri saWiroebebis mqone moswavle, skolam aucileblad unda gansazRvros Tu ras akeTebs imisTvis, rom am moswavlis ganaTlebisTvis adekvaturi pirobebi Seqmnas (mag. mas SeiZleba hqondes gansakuTrebuli sagakveTilo ganrigi, an specialuri sivrce sadac SeZlebs dasvenebas da sxv.) 17 mniSvnelovania, rom skolam aseT moswavles Seudginos individualuri saswavlo gegma. Tu moswavles swavlis Seferxebebi aqvs, misi Sefasebis kriteriumebi unda Sedges misi individualuri gegmidan da misi SesaZleblobebidan gamomdinare. maswavlebels ar unda moeridos ori ab- soluturad sxvadasxva SesaZleblobebis mqone moswavlisTvis erTi da imave qulis dawera, radgan SesaZlebelia es qula am ori moswavlis SesaZleblobebis realizebis dones gamoxatavdes. erTi moswavlis qulebi yovelTvis ar aris Sedarebadi meore moswavlis qulebTan. meTodikis ZiriTadi orientirebi swori leqsikis gamoyeneba mniSvnelovania swavlebis prioritetuli mxareebis saskolo leqsikaSi gaTvaliswineba. gakveTilze swori leqsikis gamoyeneba xels uwyobs moswavleebSi am prioritetebis gaTavisebas. amitom maswavlebeli xSirad unda iyenebdes iseT frazebs, romlebic Seicaven sityvebs azrovnebis Sesaxeb: „movifiqroT, amovicnoT, gaviazroT, davaxarisxoT, SevafasoT“. swavlebis procesSi xSirad unda ismebodes iseTi kiTxvebi, romelic xels uwyobs da stimuls aZlevs azrovnebas. skolam unda Camoayalibos fiqris kultura da fiqris garemo. maswavlebeli amas davalebebsa da gakveTilze gamoyenebuli leqsikiT unda uwyobdes xels. moswavles ar unda eSinodes sakuTari azris gamoTqmis, rac unda sulelurad eCvenebodes mas is an mis garSemo myofebs. sagnebis integrirebuli swavleba skolaSi miRebuli gamocdileba, codna da unar–Cvevebi adamians unda aZlevdes SesaZleblobas, samyaro mTlianobaSi aRiqvas. Sesabamisad, sagnebi, romlebic skolaSi iswavleba, unda iTvaliswinebdes erTmaneTTan mWidro kavSirs. unar– Cvevebi da sabazo codna, romelTac Cven vuviTarebT skolaSi, unda iyos imdenad farTo profilis, rom daexmaros adamians warmatebis miRwevaSi ara erT romelime, aramed nebismier sferoSi, romelSic is moRvaweobs aqcenti mravalmxriv perspeqtivaze movlenebis Sefaseba, iqneba es istoriuli, fizikuri Tu esTetikuri, unda moxdes mravali kuTxiT. saswavlo masalis mravali kuTxiT Sefaseba xels uwyobs moswavleebSi kritikuli azrovnebis Camoyalibebas, rac aucilebelia stereotipebis daZlevisTvis. saazrovno kiTxvas mravali swori pasuxi aqvs. skolis movaleobaa, daexmaros moswavleebs am swori pasuxebis aRmoCenaSi problemis sxvadasxva kuTxiT Sefasebis swavlebiT. skolam aucileblad unda Seuwyos xeli saswavlo dawesebulebaSi mravalferovnebis arsebobas, ara marto moswavleebis interesebis, enobrivi, religiuri Tu eTnikuri kuTvnilebis pativiscemis gziT, aramed sxvadasxva ideisa da aRmoCenis dafasebiT. 18 disciplina skolam unda ganuviTaros moswavleebs sakuTari movaleobebis gaazrebis da sazogadoebrivi wesrigis dacvis unar–Cvevebi. maswavleblebis magaliTi gadamwyvetia skolaSi mSvidi da saqmiani garemos Sesaqmnelad. skolaSi normaluri atmosferos dasanergad aseve gadamwyvetia moswavleebisaTvis imis Canergvac, rom skola maTia da maT ekuTvniT. mxolod amis dajerebiT SeiZleba moswavleebma uari Tqvan saskolo inventarisa Tu Senobis ganzrax dazianebaze, skolebSi uxeSi konfliqtebis wamowyebaze da sxva. administraciuli zomebi romlebsac skola iyenebs moswavleebis dasasjelad, unda iyos organizebuli mxolod ise, rom maTi Rirseba ar Seilaxos. skolaSi disciplinis mxriv mniSvnelovan saxelmZRvanelos unda warmoadgendes skolis Sinaganawesi da qcevis kodeqsi, romelsac yvela moswavle unda icnobdes. unda SevuqmnaT da gaviTvaliwinoT, rom yuradRebis gafantuloba, impulsuri qceva, hiperaqtiuroba sakmaod farTodaa gavrcelebuli bavSvebSi. zogierT moswavles ar SeuZlia didi dro dauTmos erTi saqmis keTebas, ar aqvs sxvebis mosmenis unari da gakveTilis mimdinareobis dros gamudmebiT saubrobs. qceviTi da emociuri problemebis mqone moswavleebTan urTierTobis dros maswavlebelma unda gaiTvaliswinos: Tu moswavle uars ambobs maswavleblis miTiTebebis Sesrulebaze da agresiulad iqceva, ar iqneba kargi, rom is maSinve klasidan gavagdoT an garkveuli periodiT calke movaTavsoT. pedagogi unda Seecados gamoavlinos da gaiTvaliswinos moswavlis interesebi, SeinarCunos mis mimarT keTilganwyoba. sasurvelia mTeli klasi CaerTos am procesSi; Tu moswavle TanatolebTan xSirad Cxubobs da agresiulia, pedagogma sasurveemociuri da qceviTi problemebis mqone lia ar akrZalos sxva moswavleebis aseT moswavleebis saswavlo programa da bavSvTan urTierToba, aramed misces mas swavlis meTodebi ar unda iyos gansx- damSvidebis dro da Seecados aswavlos vavebuli sxva moswavleebisaTvis gan- mas TanatolebTan urTierTobebis dakuTvnili programisagan. aseT moswav- myarebis wesebi. sasurvelia mTeli klasi leebs socialuri qcevis specifikuri CavrToT am procesSi; instruqciebi sWirdebaT. socialur Tu moswavlem xSirad ar icis gakveTili unar-CvevaTa swavleba niSnavs moswav- da swavlis unaris daqveiTebasTan gvaqvs lisaTvis adeqvaturi sakomunikacio saqme, pedagogi sasurvelia mudmivad cud Cvevis gamomuSavebas, TviTdiscipli- niSans ar uwerdes moswavles an davalebis nasa da problemaTa gadawyvetis unaris aucileblad Sesrulebas ar Txovdes mas, Camoyalibebas. moswavlis unari urT- aramed moswavlis interesebze dayrdierToba damyaros TanatolebTan, mas- nobiT adgendes davalebas. sasurvelia wavlebelTan, ojaxTan dakavSirebulia maswavlebelma aseTi moswavlis akademimisi socialuri qcevis ganviTarebasTan uri miRwevebis Sefasebis individualur da regulaciasTan. socialuri unar- meTodi SeimuSaos. Cvevebs moswavle sxvadasxva socialur Tu moswavle depresiulia gakveTilze, konteqstSi iTvisebs – saxli, skola, Sesvenebaze TanatolebTan urTierTobas Temi. skola umniSvnelovanes gavlenas ar amyarebs, pedagogma mas xSiri SeniSaxdens bavSvis emociur, socialur da vnebi ar unda misces, aramed Seecados qceviT ganviTarebaze. TanatolebTan daamegobros is. xSirad emociuri da qceviTi problemebis mqone gadamwyveti mniSvneloba skolaSi Tanamoswavleebs naklebad mkacri garemo tolis mier Tanatolis daxmarebas eni 19 Weba. im SemTxvevaSi, Tu moswavles seri- vis individualuri saswavlo gegmis Seozuli emociuri da qceviTi darRvevebi muSaveba da saTanado samedicino daxaReniSneba, maSin aseTi moswavlisaT- marebaa saWiro. aqcenti pirovnuli Rirsebis ganviTarebaze skolam gansakuTrebulad unda miaqcios yuradReba iseTi Rirebulebebis ganviTarebas, rogoricaa Rirseba, samarTlianoba, urTierTpativiscema, sxvisi azris mosmena da aRiareba. mniSvnelovania, rom skolaSi didi yuradReba eqceodes iseTi gavrcelebuli senis aRmofxvras, rogoricaa plagiatoba (anu sxvisi azrebis miTviseba). skola unda qmnides iseT atmosferos, sadac sxvisi azrebis, moswavlisa Tu maswavleblis, mecnierisa Tu mwerlis azrebis sakuTrad gasaReba sircxvilad iTvleba. moswavlem unda gaiazros, rom sxvisi naSromis miTviseba da sakuTar miRwevad gamocxadeba iseTive qurdobaa, rogorc sxvisi nivTis miTviseba. mniSvnelovania, rom maswavlebeli pirad magaliTze aCvenebdes moswavles, ras niSnavs samarTlianoba da urTierTpativiscema. gansxvavebuli SesaZleblobebisa da unarebis mqone moswavleebis maqsimaluri CarTva saswavlo procesSi skola da maswavlebeli unda ecados, rom nebismieri midrekilebis, SesaZleblobis Tu interesis mqone moswavle maqsimalurad CarTos saswavlo procesSi. amisTvis mniSvnelovania, rom gaTvaliswinebuli iqnes mravali Tavisebureba, rac moswavleebSi gvxvdeba. zogierT moswavles uWirs mkafiod metyveleba. am SemTxvevaSi pedagogi didi yuradRebiT unda moepyras moswavles, agrZnobinos, rom ainteresebs misi saubari, daukvirdes mis naazrevs; ar Seawyvetinos metyvelebis problemis mqone moswavles saubari; aqtiurad CarTos aseTi moswavle saklaso diskusiebSi, yuradRebiT unda mousmi- 20 nos mas da waaxalisos; metyvelebis problemis mqone moswavles maswavlebelma sasurvelia ar dausvas bevri SekiTxva erTdroulad, raTa mas grZeli pasuxi ar moyves. skolis asakis bavSvebs Soris caciebis raodenoba meyeobs 15-dan 29%-mde. es niSnavs, rom skolis100 mowafidan 15 mainc caciaa. cacia moswavleebTan urTierTobisas maswavlebelma unda gaiTvaliswinos rom: dawyebiTi safexuris klasebis moswavleebma, maT Soris caciebma, Tavad unda airCion, Tu romeli xeliT urCevniaT wera, xatva da sxva davalebebis Sesruleba. ca- cia bavSvisaTvis marjvena xeliT weris, xatvis da sxva socialurad mniSvnelovani moqmedebebis Sesrulebis daZalebam SeiZleba cudad imoqmedos bavSvis fsiqikur ganviTarebaze; bavSvis cacioba ar unda gaxdes arajansaRi yuradRebisa da dacinvis sagani. cacias cudi kaligrafia, weris neli tempi ar unda iyos misi akademiuri moswrebis uaryofiTad Sefasebis kriteriumi. SezRuduli SesaZleblobis mqone moswavlis Sefasebisas xdeba individualuri saswavlo gegmis gaTvaliswineba, sadac Sefaseba xdeba im sistemiT, romelic am moswavlis SesaZleblobebzea morgebuli. savaldebulo da arCeviTi sagnebi sagnebisa da jgufebis mTavari principebi qarTuli saganmanaTleblo tradiciisa da ganaTlebis mecnierebis Tanamedrove moTxovnebis gaTvaliswinebiT, I-XII klasebSi calkeuli sagnebis swavla–swavleba Semdeg ZiriTad principebs efuZneba: a. saswavlo sagnebSi gamoiyofa eqvsi ZiriTadi jgufi: 1. qarTuli ena da literatura (afxazeTis avtonomiur respublikaSi afxazuri da qarTuli); 2.maTematika; 3.sabunebismetyvelo mecnierebebi; 4. saqarTvelos istoria, saqarTvelos geografia da sxva sazogadoebrivi mecnierebebi; 5.ucxouri enebi; 6.fizikuri, SromiTi da esTetikuri aRzrda. saswavlo sagnebis jgufebad gaerTianebis mTavari mizania mravalferovani sagnobrivi programis sistematizacia. sagnobrivi jgufebi Seicavs msgavsi miznebisa da Seswavlis sferoebis mqone sagnebs. sagnobriv jgufebad sagnebis dalageba saSualebas gvaZlevs ganvsazRvroT saaTebis danawilebis principi. b. TiToeuli sagnobrivi jgufi iswavleba skolis samive safexurze moswavlis mravalmxrivi ganviTarebis uzrunvelsayofad. Tanamedrove msoflioSi warmatebis misaRwevad adamians mravalmxrivi ganviTareba esaWiroeba, rac saskolo gegmasa da sagnobrivi jgufebis saaTobriv ganawilebaze unda aisaxos. g. dawyebiT safexurze sagnobriv jgufebSi Semavali sagnebis swavleba ufro integrirebulia, vidre sabazo da saSualo safexurebze. azrovnebis ganviTarebis kvaldakval moswavleebs saSualeba eZlevaT, ufro dawvrilebiT gaecnon da Seiswavlon samyaroSi mimdinare movlenebi, Rrmad gaiazron da aqtiurad Caeban sazogadoebriv cxovrebaSi. amitom dawyebiT safexurze sagnebi metad integrirebulad iswavleba, sabazo da saSualo safexurebze ki – ufro specializebulad. saswavlo procesSi am sagnebis Seswavlis Sedegad miRebul codnasTan erTad didi yuradRe- ba eqceva unar–Cvevebis da damokidebulebebis gamomuSavebas da ganviTarebas. X-XII klasebSi moswavleTa mier sakuTari inteleqtualuri midrekilebebis gansazRvra da gaRviveba xdeba. am klasebSi moswavleebs saSualeba eqnebaT aucilebel sagnebTan erTad (qarTuli ena da literatura, saqarTvelos istoria, maTematika) airCion sabunebismetyvelo, sazogadoebaTmcodneobiTi an esTetikur–SromiTi mimarTulebis sagnebi. 21 sagnobrivi jgufebi qarTuli ena da literatura afxazeTis avtonomiuri respublikaSi _ afxazuri da qarTuli qarTuli enisa da literaturis Seswavlam unda ganuviTaros mozards ZiriTadi sakomunikacio unarebi (wera, kiTxva, mosmena, saubari) saqarTvelos saxelmwifo enaze. am sagnobrivi jgufis erT-erTi mTavari mizania, gamoumuSavos mozards literaturuli memkvidreobisadmi pativiscema, Seayvaros kiTxva, xeli Seuwyos mxatvruli nawarmoebis esTetikuri aRqmis da Sefasebis unaris Camoyalibebas. am amocanis gadaWraSi dagvexmareba qarTuli literaturis swavlebis procesSi Tematurad da Sinaarsobrivad msgavsi ucxouri literaturis gacnoba da maT Soris paralelebis Zieba. sagnobrivi jgufis erT-erTi mTavari prioritetia weriTi da zepiri metyvelebis kulturis ganviTareba. moswavles unda gamoumuSavdes sakuTari azris logikuri Tana- mimdevrobiT gamoTqmisa da sxvadasxva Sinaarsisa da daniSnulebis teqstebis weris unari. qarTuli enisa da literaturis sagnobrivi jgufi aerTianebs qarTulis, rogorc mSobliuris da qarTulis, rogorc meore enis saswavlo gegmebs. qarTuli, rogorc meore ena iswavleba ZiriTadad im moswavleebis mier, romlebisTvisac qarTuli ar aris mSobliuri ena, an romlebisTvisac qarTulenovani garemoa SezRuduli da saswavlo ena ar aris qarTuli. Tumca aqve unda gvaxsovdes, rom im moswavleebis mier, romlebic araqarTulenovan ojaxebSi izrdebian, magram romlebic qarTulenovan skolebSi swavloben, SesaZlebelia orive saswavlo gegma iyos daZlevadi. maTematika maTematikuri sagnebis swavlebis ZiriTadi mizania mozardSi kvlevis Cvevis, agreTve analitikuri, logikuri, sistemuri da simboluri azrovnebis gamo- muSaveba. maTematikis swavlam moswavles unda SesZinos is unar-Cvevebi, romelic mas daexmareba cxovrebiseuli, praqtikuli problemebis gadasaWrelad. sabunebismetyvelo mecnierebebi sabunebismetyvelo mecnierebebma mozards unda gamoumuSavos kvlevis, samyarosa da garemos Seswavlis, misi dacvisa da SenarCunebis unar-Cvevebi. moswavle gaecnoba samecniero meTodebs da Seiswavlis maTi gamoyenebis xerxebs samyaros aRqmisa da gaazrebisaTvis, agreTve, gaecnoba mecnierebaTa miRwevebs da maT kavSirs yoveledRiur cxovrebasTan. sabunebismetyvelo sagnebis swavlebis erT-erTi 22 mTavari mizania im unarebis gamomuSaveba, romelic exmareba adamians, gansazRvros Tavisi adgili bunebriv garemoSi da daakvirdes mimdinare bunebriv procesebs. am sagnobriv jgufSi Sedis Semdegi sagnebi: qimia, fizika, biologia da dawyebiT klasebSi bunebismetyvelebis kursi. am sagnobriv jgufTan erTad iswavleba fizikuri geografiis sakiTxebic. saqarTvelos istoria, saqarTvelos geografia da sazogadoebrivi mecnierebebi am sagnobrivi jgufis mTavari mizania, gamoumuSavos mozards, rogorc saqarTvelos moqalaqes, unari, gansazRvros Tavisi adgili msoflioSi geografiuli, istoriuli, religiuri, politikuri, kulturuli Tu eTnikuri realobebis gaTvaliswinebiT. codnisa da informaciis miwodebasTan erTad am sagnobrivi jgufis mizania, iseTi unar-Cvevebis gamomuSaveba, romelic moamzadebs moswavles aqtiuri da pasuxismgebeli moqalaqeobisTvis da safuZvlad daedeba sakuTari da sazogadoebrivi interesebis Secnobas, sakuTari da sxva kulturebis da maTi warmomadgenlebis mimarT pativiscemas da Semwynareblobas. am sagnobriv jgufs Seadgens: savaldebulo sagnebi – saqarTvelos istoria, saqarTvelos geografia, samoqalaqo aRzrda, arCeviTi kursebi – ekonomika, saxelmwifo da moqalaqeoba, samarTali, religiebis istoria. ucxouri enebi ucxouri enebis sagnobrivma jgufma saqarTvelos moqalaqes unda ganuviTaros saxelmwifo enasTan erTad kidev minimum or enaze komunikaciis unari. am sagnobrivi jgufis erT-erTi mTavari amocanaa, sxva enobrivi jgufebis warmomadgenlebTan werilobiT da zepirad urTierTobis unaris ganviTareba. ZiriTadi yuradReba, iseve, rogorc yvela sxva sagnobriv jgufSi, aqac SeZenili codnis praqtikulad gamoyenebis unars eqceva. erovnuli saswavlo gegma iTvaliswinebs rusulis, inglisuris, germanulis da frangulis saswavlo programas, Tumca skolebs eZlevaT ufleba, am enebis magivrad an damatebiT romelime sxva ena aswavlon. fizikuri, SromiTi da esTetikuri aRzrda am sagnobrivi jgufis miznebia jansaRi cxovrebis wesis damkvidreba, jgufuri muSaobis, urTierTdaxmarebisa da TanamSromlobis unarebis gamomuSaveba, SromiTi, praqtikuli da saxelobo unar-Cvevebis ganviTareba, am sagnobrivma jgufma unda ganuviTaros mozardebs xelovnebis nimuSebis Seqmnisa da maTi Sefasebis, Secnobis unari. am sagnobriv jgufSi Sedis musika, integrirebuli saxviTi da gamoyenebiTi xelovneba–Sromis kursi da fizikuri aRzrda. amasTan erTad, arCeviTi sagnebis saxiT saSualo safexurze am sagnobrivi jgufis nawilia agreTve Semdegi sagnebi: Teatraluri xelovneba, xelovnebis Teoriuli da praqtikuli kursebi, musika da xazva. informaciuli da sakomunikacio teqnologiebi skolebis kompiuterizaciis programis fonze sul ufro SesaZlebeli xdeba sainformacio da sakomunikacio teqnologiebis CarTva saswavlo procesSi. sainformacio da sakomunikacio teqnologiebis swavlebis prioritetia am teqnologiebis gamoyenebisTvis aucilebeli unar-Cvevebis ganviTareba moswavleebSi, sxvadasxva sagnebis swavlebisas integrirebis gziT. amitom sainformacio da sakomunikacio teqnologiebi ar aris gamoyofili calke sagnobriv jgufad da miekuTvneba egreT wodebul gamWol saswavlo prioritetebs. 23 24 qarTuli ena da literatura maTematika qarTuli ena da literatura maTematika х 9 10 x 11 x x 12 xelovneba da Sroma meore ucxo ena pirveli ucxo ena - arCeviTi sagnebi – sagnis savaldebulo swavleba fizikuri aRzrda x x x x x 8 x 7 biologia 6 x 5 x 4 fizika 3 saSualo x 2 sabazo x 1 dawyebiTi qimia esTetikuri, SromiTi da musika fizikuri aRzrda ucxouri enebi sabunebismetyvelo mecnierebebi bunebismetyveleba saqarTvelos istoria, saqarTvelos georgafia samoqalaqo ganaTleba da sazogadoebrivi mecnierebebi saqarTvelosa da msoflios geografia saqarTvelosa da msoflios istoria sagani sagnobrivi jgufebi savaldebulo sagnebis swavleba safexurebis mixedviT sqemis ganmartebebi qarTuli ena da literatura qarTuli enisa da literaturis, maTematikisa da fizikuri aRzrdis swavla savaldebuloa I-XII klasebis ganmavlobaSi. saqarTvelos istoria, saqarTvelos geografia, da sazogadoebrivi mecnierebebi saqarTvelosa da msoflios is- toria savaldebulod iswavleba 5–12 klasebSi; saqarTvelosa da msoflios geo- grafia savaldebulod iswavleba me-5–11 klasebSi; samoqalaqo ganaTleba savaldebu lod iswavleba me- 5–10 klasebSi; saqarTvelos geografiisa da samoqalaqo ganaTlebis sakiTxebi 1–6 klasebSi integrirebulia bunebismetyvelebis kursSi; saqarTvelos istoria, samoqalaqo ganaTleba da saqarTvelos geogra fia me– 5, me–6, me-7 da me-8 klasebSi iswavleba integ rirebulad, erT sagnad; me- 9, me-10 klasebSi samoqalaqo ganaTleba iswavleba calke sa gnad; me–9, me-10, me-11 klasSi saqarT velosa da msoflios geografia calke sagnad iswavleba. ucxouri enebi pirveli ucxo enis swavlas moswavle iwyebs me–3 klasSi, meorisas ki me–7 klasSi. meaTe klasidan nebadarTulia pirveli ucxo enis swavlisaTvis Tavis danebeba da mesame ucxo enis swavlis dawyeba (X-XII klasebSi). es ar gamoricxavs imas, rom mesame klasamde daiwyon skolebma ucxo enis swavleba, an meSvide klasamde aswavlon ori ucxo ena, Tu skola gadawyvets, rom mas aqvs amis saSualeba da xedavs am sagnebis SeTavazebis mniSvnelobas. Tumca pirvel or klasSi ucxo enis swavleba ar aris rekomendebuli. aseve skolas aqvs ufleba or ucxo enaze meti aswavlos Tavis moswavleebs. sabunebismetyvelo sagnebi bunebismetyvelebis integrirebuli kursi savaldebuloa 1–6 klasebSi. sabunebismetyvelo sagnebis (qimia, fizika, biologiis) swavla savaldebuloa VII-X klasebSi. VII-X klasebSi skola irCevs ori SesaZleblobidan erTs: a) TiToeuli sabunebismetyvelo sagani TiTo trimestris ganmavlobaSi iswavleba (magram ara erTdroulad. mag. meSvide klasSi SeiZleba iswavlebodes: I mesamedi qimia, II mesamedi fizika, III mesamedi biologia). b) sabunebismetyvelo sagnebi iswavleba integrirebuli kursiT samive erTad – erT sagnad. sabunebismetyvelo sagnebi, qimia fizika, biologia savaldebulod, trimestru- li saxiT iswavleba me-10 klasSi. me-11-12 klasebSi sabunebismetyvelo sagnebi dan moswavle irCevs minimum erT sagans. 25 esTetikuri SromiTi da fizikuri aRzrda xelovnebis kursi iswavleba 1-10 klasebSi rogorc savaldebulo sagani. im skolas romelsac aqvs Sesabamisi baza, yavs adamianuri resursebi da xedavs amis saWiroebas, SeuZlia Sekvecos xelovnebis swavleba mag. erTi trimestriT da nawili am sagnis dauTmos Sromis swavlebas (sadac tradiciulad aswavlidnen xelsaqmes, sxvadasxva samuSao iaraRebis gamoyenebas, kulinarias da sxv.) saSualo safexuris sqema (X-XII klasebSi) savaldebuloa me–10–12 klasebSi qarTuli enisa da literaturis, istoriis, maTematikis, ori ucxo enis da fizikuri aRzrdis sagnebis Seswavla. me–10 klasSi TiTo trimestri savaldebulod iswavleba: istoriis, geografiis da samoqalaqo ganaTlebis intensiuri kursi; sabunebismetyvelo mecnierebebis sagnobriv jgufSi: qimia, fizika, biologiis intensiuri kursi. me-11 klasSi geografia savaldebulo sagania. me–11,12 klasebSi moswavles eZleva saSualeba, savaldebulo sagnebis swavlis garda, airCios misTvis sasurveli sagnebi sami sagnobrivi jgufidan: sabunebismetyvelo mecnierebebi, saqarTvelos istoria da sazogadoebrivi mecnierebebi da esTetikuri SromiTi da fizikuri aRzrda. TiToeul arCeviT blokSi skolam unda uzrunvelyos moswavlebisTvis minimum ori sagnis SeTavazeba. mcirekontigentian skolebs, romlebsac SeiZleba ar hqondeT saSualeba, SesTavazon moswavleebs 11-12 klasSi arCvvanis farTo Tavisufleba, aqvT ufleba TviTon gansazRvron zemoTCamoTvlili arCeviTi sagnebidan romeli oTxi SeTavazon TavianT moswavleebs. saukeTeso SemTxvevaSi, es moxdeba moswavleebis interesebis maqsimaluri gaTvaliswinebiT. arCeviTi sagnebi sagnobrivi jgufebis mixedviT saqarTvelos istoria, saqarTvelos geografia da sazogadoebrivi mecnierebebi sabunebismetyvelo mecnierebebi 1. ekonomika 2. saxelmwifo da moqalaqeoba 3. samarTali 1. qimia 2. fizika 3. biologia 4. globaluri problemebis geografia (XII klasSi mxolod) 26 esTetikuri, SromiTi da fizikuri aRzrda 1. musika 2. saxviTi da gamoyenebiTi xelovneba (praqtikuli kursi) 3. xelovnebis istoria (Teoriuli kursi) 4. xazva 5. Teatraluri xelovneba TiToeuli zemoTmoyvanili sagani warmoadgens erTwlian an 2 trimestrian intensiur kurss. meTerTmete da meTormete klasebSi, TiToeul weliwads moswavlem unda airCios ori sagani sxvadasxva sagnobrivi jgufidan. saerTo jamSi me–11, 12 klasebSi moswavlem unda iswavlos minimum erTi sagani TiToeuli sagnobrivi jgufidan da maqsimum ori. Tu skolas aqvs imis SesaZlebloba rom oTxze meti saganic aswavlos, SezRudva am mxriv ar arsebobs. nebismier skolas aqvs ufleba savaldebulo minimumis garda nebismieri raodenobis sagani aswavlos, Tu moswavleebis fizikur da inteleqtualur SesaZleblobebs miiRebs mxedvelobaSi. meTormete klasis bolo trimestri unda daeTmos mxolod savaldebulo sagnebs da umaRlesi saswavleblebisaTvis misaRebi gamocdebisaTvis momzade- bas. globaluri problemebis geografia meTormete klasSi arCeviTi kursia da Ses- aZlebelia rogorc sabunebismetyvelo ise sazogadoebrivi mecnierebebis blo- kis farglebSi iswavlebodes meTerTmete-meTormete klasebSi skolam SesaZlebelia moswavles SesTavazos arCeviTi akademiuri sagnebis nacvlad saxelobo ganaTlebis kursi. saxelobo ganaTlebis kursi Sedgenili unda iyos saxelobo centrebTan da erovnuli saswavlo gegmebisa da Sefasebis centrTan konsultaciebis safuZvelze. moswavle, romelic gaivlis saxelobo ganaTlebis kurss da savaldebulo sagnebs, aiRebs skolis atestats da Tu saxelobo ganaTlebis centris komisiasTan Caabarebs gamocdas, miiRebs xelobis sertifikats. am sistemis pilotireba mimdinareobs 2008-09 saswavlo wels saqarTvelos 40-mde skolaSi. erovnul saswavlo gegmaSi gauTvaliswinebeli fakultaturi sagnebi skolas aqvs ufleba SesTavazos moswavleebs erovnuli saswavlo gegmiT gauTvaliswinebeli sagnebi. (mag. cekva, fotografia, astronomia da sxva.) am sagnebis swavleba wlis dasawyisSive unda iyos SeTanxmebuli sameurveo sabWosTan. saswavlo gegma unda moicavdes Semdeg aucilebel komponentebs: 1. sagnis miznebi da amocanebi da dasabuTeba, Tu ramdenad emsaxureba es miznebi da amocanebi zogadi ganaTlebis erovnul miznebSi mocemul idealebs. 2.sagnis organizebis formebi (sagnis maswavleblis vinaoba, sagakveTilo datvirTva, davalebebis xasiaTi da sixSire, Sefasebis kriteriumebi). 27 sagnebis saaTobrivi ganawilebis ZiriTadi principebi saaTobrivi bade saaTobrivi bade gansazRvravs moswavleTa savaldebulo da maqsimaluri datvirTvis odenobas. saaTobrivi bade gansazRvravs erovnul saswavlo gegmaSi mocemul savaldebulo sagnebis swavlebis savaldebulo xangrZlivobas. saswavlo dRis da gakveTilis xangrZlivoba mozardis fizikuri da fsiqologiuri SesaZleblobebis gaTvaliswinebiT sarekomendacio datvirTvis (gakveTilebze gatarebuli astronomiuli saaTebis) maqsimaluri raodenoba klasi 1 2 3 4–5 6–7 8 9 10–11 maqsimaluri dasaSvebi saaTebi (astronomiuli) 3 4 4 4 5 5 5–6 5–6 gakveTilebis raodenoba mozardis ganviTarebis kvaldakval izrdeba. gakveTilebis xangrZlivobaa 45 wuTi. gamonakliss warmoadgens pirveli klasi, sadac gakveTili grZeldeba 35 wuTi. Sesvenebebi grZeldeba minimum 10 wuTi. gamonaklisi SesaZlebelia daSvebul iqnes eqstremaluri pirobebis dros (yinva, gansakuTrebuli sicxeebi da a.S.) rodesac skolam SesaZloa xanmokle vadiT Secvalos gakveTilebis xangrZlivobebi saswavlo dRis Semcirebis mizniT. skolebis Tavisufleba saaTebis ganawilebisas (fakultaturi saaTebi) TiToeul klasSi skolas eZleva ufleba, savaldebulo saaTebis garda, daamatos garkveuli raodenobis saaTebi, romelsac iyenebs moswavleebis interesebidan gamomdinare fakultaturi kursebisa Tu damatebiTi gakveTilebis Casatareblad. aseTi sagnebi tradiciulad skolaSi iyo religiebis istoria, cekva, fotografia da sxv. 2007-08 saswavlo wlamde fakultaturi saaTebis raodenoba saaTobriv badeSi iyo xolme Cawerili rogorc maqsimalur da savaldeblo saaTebs Soris sxvaoba. axal saaTobriv badeSi am saaTebze konkretuli SezRudva aRar arsebobs. skolam sakuTari SesaZleblobebis farglebSi unda daamatos saaTebi fakultaturi 28 sagnebisTvis an savaldebulo sagnebis swavlebis gasaZliereblad. saaTebis damatebisas skolam unda gaiTvaliswinos saswavlo dRis da gakveTilis rekomendebuli xangrZlivoba da ecados, rom saaTebis damatebisas miaqcios yuradReba imas, rom moswavleebs hqondeT saSualeba SualedebSi saTanadod daisvenon. skolas aseve aqvs ufleba, saministros mier miwodebuli rekomendebuli saaTobrivi badis farglebSi saaTebis 25% sakuTari mosazrebebiT gadaanawilos sagnebs Soris. saaTebis gadanawilebisas SesaZlebelia aseve jamuri saaTebiT manipulireba. mag. erT-erT sagans eTmoba rekomendebul saaTobriv badeSi 4 saaTi kviraSi. es niSnavs rom jamurad weliwadSi es sagani iswavleba 4*36 (kvirebis raodenoba)=144 saaTis ganmavlobaSi. skolas SeuZlia Secvalos am sagnis saaTobrivi datvirTva ise, rom vTqvaT gazardos 150 saaTamde, an Seamciros mag. 120 saaTamde da sxv. sakuTari saWiroebebidan gamomdinare. es niSnavs imas, rom skolam kargad unda dagegmos sakuTari sagakveTilo cxrili, radgan zogierT trimestrSi SeiZleba am sagans kviraSi 4 saaTi daeTmos da zogierTSi ki 5, an 3 da a.S. iseve, rogorc adre skolas aqvs ufleba damatebiTi, fakultaturi saxiT aswavlos religiebis istoria, cekva, fotografia da a.S. konkretuli saaTobrivi SezRudva am mxriv aRar arsebobs informaciuli da sakomunikacio teqnologiebi im skolebSi, sadac arsebobs Sesabamisi kompiuteruli teqnika, TiToeul moswavles damamTavrebeli klasisTvis kompiuterebis gamoyenebis sabaziso unar-Cvevebis Sesaswavlad minimum 36 saaTiani kursi unda hqondes gavlili. Tu skolas aqvs SesaZlebloba, rom wina klasSi myof moswavleebsac gaataros msgavsi kursi, maSin maTac msgavsi wesi exebaT da a.S. (rac ufro meti SesaZlebloba aqvs skolas, miT ufro meti klasi unda moicvas). rac Seexeba am 36 saaTis gadanawilebas, aq skolas eZleva sruli Tavisufleba TviTon gadawyvitos ra sqemiT aswavlis moswavleebs. mniSvnelovania, rom moswavleebs hqondeT saSualeba garkveuli dro individualurad imuSavon kompiuterTan. amisTvis, SesaZlebelia, rom saklaso ganayofebi daiyos kidev ufro mcire jgufebad. aseve SesaZlebelia, rom moswavleebis erTma nawilma, vTqvaT, intensiurad imuSavos erTi trimestris ganmavlobaSi, momdevno trimestrSi ki moswavleebis sxva nawilma Caanacvlos. anu 36 saaTi ar aris aucilebeli, rom TiToeuli moswavlisTvis mTels weliwadze, kviraSi TiTo saaTis saxiT iyos gadanawilebuli. aseve dasaSvebia da rekomendebulic aris, rom informaciuli da komunikaciuli teqnologiebis swavleba ara calke sagnad, aramed sxva sagnebis farglebSi iswavlebodes. sabiblioTeko da sxva individualuri samuSao dro sasurvelia, rom moswavleebi mivaCvioT individualur muSaobas biblioTekaSi Tu sxvagan. amisTvis sasurvelia, rom skolam, romelsac amis saSualeba aqvs, specialuri dro gamoyos moswavleebis biblioTekaSi muSaobisTvis. aseve, mniSvnelovania, rom maswavleblebma miscen moswavleebs davalebebi, romlebic biblioTekebis gamoyenebas gulisxmobs. miuxedavad imisa, Tu ra raodenobis wignia saskolo biblioTekaSi, misi saganmanaTleblo mizniT gamoyeneba yovelTvis SesaZlebelia. aseve mniSvnelovania, rom skolam Seqmnas pirobebi imisTvis, rom moswavleebs SeeZloT gakveTilebis Semdeg darCena da garkveuli saaTebis ganmavlobaSi iq mecadineoba im SemTxvevaSi, Tu es maTTvis ufro mosaxerxebelia, vidre saxlSi mecadineoba. es SesaZlebelia moxdes saklaso oTaxebsa Tu raime saerTo darbazebSi. 29 Tavi 2. 2008-09 saswavlo wels moqmedi saaTobrivi bade axali saswavlo gegmis Sesabamisi saaTobrivi bade nebismieri profilis (qarTul da araqarTulenovani) zogadsaganmanaTleblo sajaro skolebisTvis sagani/klasi I II III VII VIII IX X XI XII qarTuli (qarTuli ena da literatura) 7 (252) 7 (252) 5 (180) 5 (180) 5 (180) 5 (180) 5 (180) 5 (180) 5 (180) qarTuli rogorc meore ena (mxolod araqarTulenovani seqtorebisTvis) 3 (108) 3 (108) 3 (108) 3 (108) 3 (108) 3 (108) 5-8 (180288) 5 (180) 5-8 (180288) 5 (180) 5-6 (180216) 4 (144) 5-6 (180216) 4 (144) 4 (144) 4-5 (144180) 5 (180) 4-5 (144180) 5 (180) 4 (144) 3 (108) 4 (144) 3 (108) 4 (144) 3 (108) 4 (144) 2 (72) 3 (108) 2 (72) 3 (108) 2 (72) 3 (108) 5 (180) 5 (180) 4 (144) 3 (108) 3 (108) 2 (72) 2 (72) 5 (60) 5 (60) 5 (60) mSobliuri ena (mxolod araqarTulenovani seqtorebisTvis) maTematika 5 (180) ucxouri enebi pirveli ucxouri ena 3 (108) meore ucxouri ena saqarTvelos istoria, saqarTvelos geografia da sxva sazogadoebrivi mecnierebebi saqarTvelos da msoflio istoria geografia samoqalaqo ganaTleba sabunebismetyvelo mecnierebebi biologia | qimia | fizika fizikuri, SromiTi da esTetikuri aRzrda 4 (144) 4 (144) 4 (144) 4 (144) 4 (144) 4 (144) 4 (144) 3 (108) 3 (108) 3 (108) 2 (72) 2 (72) 2 (72) 2 (72) 2 (72) 2 (72) 2 (72) 2 (72) 2 (72) 2 (72) 2 (72) 2 (72) 2 (72) 2 72) 2 (72) 2 (72) 2 (72) 2 (72) 3 (108) 2 (72) 2 (72) arCeviTi sagani 1 3 (108) 3 (108) arCeviTi sagani 2 3 (108) 3 (108) fizikuri aRzrda xelovneba – Sroma musika savaldebulo saaTebis raodenoba (qarTulenovani seqtorisTvis) 23 23 savaldebulo saaTebis raodenoba (araqarTulenovani seqtorisTvis) 24-27 24-27 24 31 31 34-35 34-35 * frCxilebSi miTiTebulia wlis ganmavlobaSi savaldebulo jamuri saaaTebi 34 30 29 32-33 31-32 25 ** biologia, qimia da fizika iswavleba meSvide-meaTe klasebSi TiTo trimestris ganmavlobaSi. TiToeuli sagnis saerTo jamuri saaTebis raodenoba trimestris ganmavlobaSi aris 48 saaTi. *** istoria, geografia da samoqalaqo ganaTleba meSvide da merve klasebSi iswavleba erT sagnad saerTo jamuri saaTebi wlis ganmavlobaSi aris 180 saaTi. mecxre klasSi cal-cake sagnebad iswavleba. **** istoria geografia da samoqalaqo ganaTleba meaTe klasSi iswavleba TiTo trimestris ganmavlobaSi. TiToeuli sagnis saerTo jamuri saaTebis raodenoba trimestris ganmavlobaSi aris 60 saaTi. ***** araqarTulenovan seqtorebs 2008-09 saswavlo wels exeba mxolod I,II, VII, VIII, X,XI klasebi. iq sadac miTiTebulia ori ricxvi mag. 5-8 igulisxmeba, rom skola irCevs misTvis sasurvel saaTebis raodenobas am zRvrebSi wina wlebis gamocdilebis gaTvaliswinebiT. 30 IV-VI klasebis saaTobrivi bade qarTulenovani kolebisTvis, da III-XI klasebis saaTobrivi bade araqarTulenovani skolebisTvis saaTobrivi bade qarTul enaze swavlebis zogadsaganmanaTleblo skolebisTvis klasi 1 2 3 4 mSobliuri ena mSobliuri literatura ucxouri ena (rusuli) ucxouri ena (inglisuri, germanuli, franguli, sxv.) 4 5 6 7 4 3 3 3 3 3 3 3 3 5 msoflio istoria 6 saqarTvelos istoria 7 sazogadoebaTmcodneoba 8 saqarTvelos saxelmwifosa da samarTlis safuZvlebi 9 informatika da gamoTvliTi teqnika 10 maTematika 11 fizika 12 qimia 13 astronomia 14 biologia 1 15 geografia 1 16 saqarTvelos geografia 17 bunebismcodneoba 1 1 18 xelovneba (saxviTi xelovneba) 1 1 1 19 xelovneba (musika) 1 1 1 20 xazva 21 SromiTi swavleba 1 1 1 22 ekonomika 23 dawyebiTi samxedro momzadeba 24 fizikuri aRzrda 2 2 2 21 25 25 savaldebulo datvirTva 2 2 5 4 4 31 saaTobrivi bade rusul enaze swavlebis zogadsaganmanaTleblo skolisTvis klasi 4 5 6 9 1 qarTuli ena 3 3 3 3 3 2 mSobliuri ena da literatura 10 10 8 6 5 3 ucxouri ena (inglisuri, geranuli, franguli, sxv.) 3 3 2 4 msoflio istoria 2 2 5 saqarTvelos istoria 6 sazogadoebaTmcodneoba 7 saqarTvelos saxelmwifosa da samarTlis safuZvlebi 8 informatika da gamoTvliTi teqnika 9 maTematika 10 fizika 2 11 qimia 2 12 astronomia 13 biologia 1 14 geografia 1 15 saqarTvelos geografia 16 bunebismcodneoba 1 1 1 17 xelovneba (saxviTi xelovneba) 1 1 1 1 18 xelovneba (musika) 1 1 1 1 19 xazva 20 SromiTi swavleba 21 ekonomika 22 dawyebiTi samxedro momzadeba 23 fizikuri aRzrda savaldebulo datvirTva 32 3 2 2 1 5 5 4 4 4 2 2 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 2 24 24 26 25 31 saaTobrivi bade azerbaijanul da somxur enebze swavlebis zogadsaganmanaTleblo skolebisTvis klasi 3 4 5 6 9 1 qarTuli ena 3 3 3 3 3 2 mSobliuri ena da literatura 8 8 7 6 5 3 ucxouri ena (rusuli) 2 2 2 2 2 4 ucxouri ena (inglisuri, geranul, franguli, sxv.) 3 3 2 5 msoflio istoria 2 2 6 saqarTvelos istoria 7 sazogadoebaTmcodneoba 8 saqarTvelos saxelmwifosa da samarTlis safuZvlebi 9 informatika da gamoTvliTi teqnika 10 maTematika 11 fizika 2 12 qimia 2 13 astronomia 14 biologia 1 15 geografia 1 16 saqarTvelos geografia 17 bunebismcodneoba 1 1 1 18 xelovneba (saxviTi xelovneba) 1 1 1 1 19 xelovneba (musika) 1 1 1 1 20 xazva 21 SromiTi swavleba 22 ekonomika 23 dawyebiTi samxedro momzadeba 24 fizikuri aRzrda savaldebulo datvirTva 2 2 1 5 5 4 4 4 2 2 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 2 24 24 27 27 33 33 saaTobrivi bade ucxo enebis gaRrmavebuli swavlebis zogadsaganmanaTleblo skolebisTvis klasi 3 4 5 6 9 7 7 4 3 2 3 3 2 1 mSobliuri ena 2 mSobliuri literatura 3 ucxouri ena (rusuli) 2 3 3 3 2 4 ucxouri ena (inglisuri, geranul, franguli, sxv.) 2 2 3 3 4 5 msoflio istoria 2 2 6 saqarTvelos istoria 7 sazogadoebaTmcodneoba 8 saqarTvelos saxelmwifosa da samarTlis safuZvlebi 9 informatika da gamoTvliTi teqnika 10 maTematika 11 fizika 2 12 qimia 2 13 astronomia 14 biologia 1 15 geografia 1 16 saqarTvelos geografia 17 bunebismcodneoba 1 1 1 18 xelovneba (saxviTi xelovneba) 1 1 1 1 19 xelovneba (musika) 1 1 1 1 20 xazva 21 SromiTi swavleba 22 ekonomika 23 dawyebiTi samxedro momzadeba 24 fizikuri aRzrda savaldebulo datvirTva 2 2 1 4 4 4 4 2 2 1 21 1 1 1 1 1 2 2 2 2 2 22 25 25 * mesame da mecxre klasis saaTebi ar exeba qarTulenovan skolebs 34 4 31 saaTobrivi bade rusul enaze swavlebis zogadsaganmanaTleblo skolisTvis sadac ucxouri enebi gaRrmavebulad iswavleba klasi 3 4 5 6 9 1 qarTuli ena 3 3 3 3 3 2 mSobliuri ena da literatura 9 9 8 6 5 3 ucxouri ena (inglisuri, geranul, franguli, sxv.) 2 4 4 4 4 4 msoflio istoria 2 2 5 saqarTvelos istoria 6 sazogadoebaTmcodneoba 7 saqarTvelos saxelmwifosa da samarTlis safuZvlebi 8 informatika da gamoTvliTi teqnika 9 maTematika 10 fizika–astronomia 2 11 qimia 2 13 biologia 2 2 14 geografia 2 1 15 saqarTvelos geografia 16 bunebismcodneoba 1 1 1 17 xelovneba (saxviTi xelovneba) 1 1 1 1 18 xelovneba (musika) 1 1 1 1 19 xazva 20 SromiTi swavleba 21 ekonomika 22 dawyebiTi samxedro momzadeba 23 damatebiTi saaTebi mSobliur da ucxo enebSi 24 fizikuri aRzrda savaldebulo datvirTva 2 2 1 4 4 4 4 4 2 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 2 24 26 27 28 34 35 36 ucxouri enebi Sesavali saqarTvelo, rogorc evrosabWos wevri qveyana, enobrivad da kulturulad mravalferovan sivrceSi Sevida. ucxouri enebis codnis gareSe SeuZlebelia am sivrceSi integrireba da sakuTari pirovnuli SesaZleblobebis srulfasovani realizeba. amitomac, zogadsaganmanaTleblo skolis erovnuli saswavlo gegma ori an sami ucxouri enis swavlebas iTvaliswinebs. ucxouri enis codnis damadasturebeli saerTaSoriso diplomebis mopovebis xelSesawyobad saswavlo gegmaSi gansazRvrulia saskolo standartis Sesabamisoba evrosabWos mier dadgenil doneebTan da miTiTebulia, swavlebis romeli safexuri Seesatyviseba evrostandartis ama Tu im dones. ucxouri enis swavlebis miznebi da amocanebi ucxouri ena, rogorc erovnuli saswavlo gegmis ganuyofeli nawili, saskolo ganaTlebis mTavari saxelmwifo miznis ganxorcielebas emsaxureba _ erovnul da sakacobrio RirebulebebTan naziarebi, Tavisufali pirovnebis aRzrdas, romelic SeZlebs Tavisi wvlilis Setanas samoqalaqo sazogadoebis Camoyalibebasa da ganviTarebaSi. ��������������������������������������������������������������� Cveni mizania moswavles mivceT iseTi ganaTleba, rom man SeZlos: • or an sam ucxour enaze metyveleba • warmatebuli komunikacia sxva kulturis warmomadgenlebTan •� gansxvavebuli kulturuli konteqstebis da teqstebis gageba •� nebismieri enobriv-kulturuli TviTmyofadobis dafaseba da pativis cema •� codnis damoukideblad gaRrmaveba da gamdidreba enobrivi, Tu kultu ruli TvalsazrisiT am miznebis miRweva 3 tipis amocanis gadaWras gulisxmobs: 1. moswavlem unda aiTvisos rogorc enobrivi, ise kulturuli informacia. 2. moswavlem unda SeiZinos sxvadasxva kategoriis unar-Cveva: • sametyvelo unar-Cvevebi (mosmena, laparaki, kiTxva, wera) • ucxo kulturis gagebis unari • ucxouri enis swavlis unar-Cvevebi (swavlis swavla) • sasicocxlo unar-Cvevebi (TanamSromloba, Tavisufali arCevanis gakeTeba, TviTsrulyofa, SemoqmedebiToba da sxva) 3. moswavles unda Camouyalibdes sxvadasxva tipis damokidebuleba: • individualur gansxvavebaTa dafaseba da pativiscema • enobriv-kulturuli kuTvnilebis gancda • mSobliuri kulturuli garemos TviTmyofadobis, misi ganumeoreblobis dafaseba da pativiscema • pozitiuri damokidebuleba rogorc kulturuli, ise individualuri mravalferovnebis mimarT da misi, rogorc samyaros mravalferovnebis kerZo gamovlinebis aRqma • interesi ucxo samyaros mimarT • ucxouri enebis swavlis survili 39 ucxouri ena dawyebiT, sabazo da saSualo safexurze ucxouri enis swavlebas skolis sxvadasxva aRmzrdelobiTi da saganmanaTleblo miznebi aqvs. safexurze sxvadasxva ucxouri enis swavleba dawyebiT safexurze dawyebiT safexurze ucxouri enis swavlebis aRmzrdelobiTi mizania mozardis momzadeba momdevno _ sabazo safexurze warmatebuli swavlisaTvis. amisaTvis man unda uzrunvelyos: • mozardis gonebrivi da fsiqo-emociuri potencialis amoqmedeba da ganviTareba (mexsiereba, fantazia, warmosaxva, mravalgvari azrovneba* da sxva) • dadebiTi damokidebulebebis Camoyalibeba sakuTari Tavis, sxvebis, swavlis, sagnis, ucxo samyaros mimarT. • sasicocxlo unar-Cvevebis ganviTareba, romelTagan swavlis am etapze prioritetulia nebisyofa, yuradRebis mobilizeba, wesebis dacva da pativiscema, saswavlo nivTebis/saqmianobis mowesrigeba, TanamSromloba (muSaoba wyvilad, gundurad, urTierTdaxmareba), SemoqmedebiToba. rac Seexeba ucxouri enebis swavlebis saganmanaTleblo mizans, swavlis am etapze prioritetuli adgili miekuTvneba ucxour enaze zepirmetyvelebas (mosmenalaparaki) da kulturuli informaciis aTvisebas. dawyebiT safexurze swavlebis mTavari amocanaa moswavlis interesis stimulireba, motivaciis gaZliereba: mozardebma unda Seiyvaron enis swavlis procesi da TviT ucxouri ena da kultura. swavlis procesSi warumateblobis, marcxis gancda unda gamoiricxos. amisaTvis swavlebis meTodikam unda gaiTvaliswinos moswavleTa fsiqikuri ganviTarebis Taviseburebebi da gamoiyenos swavlebis Sesatyvisi xerxebi*. ucxouri enis swavleba sabazo safexurze sabazo safexuri savaldebulo swavlebis damamTavrebeli ciklia: sabazo safexuris damTavrebis Semdeg, moswavleTa erTi nawili tovebs skolas da aqtiur cxovrebaSi erTveba. am safexurze ucxouri enis mTavari aRmzrdelobiTi mizania moswavleSi moqalaqeobrivi Segnebisa da SemoqmedebiTi unar-Cvevebis ganviTareba (tolerantoba, piradi da sazogadoebrivi pasuxismgebloba, damoukidebloba, TviTganviTareba, kritikuli azrovneba, TviTgamoxatva. . . ). ucxouri enis saganmanaTleblo mizania moswavlis aRWurva bazisuri codniT, romelic mas xels Seuwyobs gza gaikvalos Tanamedrove cxovrebaSi. kerZod, am ciklis bolos moswavles unda SeeZlos: • zepiri da weriTi komunikacia or ucxour enaze yoveldRiur yofiT situaciebSi • codnis donis damoukideblad amaRleba ama Tu im mimarTulebiT (mosmena, laparaki, kiTxva, wera, kultura) •� interaqcia gansxvavebul kulturul Tu sociokulturul konteqstebSi sabazo safexurze swavlebis mTavari amocanaa moswavlis momzadeba iseTi mniSvnelovani gadawyvetilebis misaRebad, rogoricaa gezis arCeva (aqtiur cxovrebaSi Cabma, profesiuli ganaTlebis miReba, skolaSi swavlis gagrZeleba). amis uzrunvelsayofad swavlebis meTodikaSi unda dainergos iseTi strategiebi, romlebic gamoavlens moswavlis potencialis Taviseburebebs (mravalmxrivi Sefaseba). 40 ucxouri enis swavleba saSualo safexurze am safexurze ucxouri enis mTavar aRmzrdelobiT miznad rCeba moswavleSi moqalaqeobrivi Segnebisa da SemoqmedebiTi unar-Cvevebis Camoyalibeba. moswavles, ra sferoc unda airCios man profesiuli saqmianobisaTvis, ucxouri ena dasWirdeba rogorc codnis gamdidrebisa da gamocdilebis gaziarebis saSualeba. amdenad, saSualo safexurze ucxouri enis swavlebis saganmanaTleblo mizania moswavlis uzrunvelyofa iseTi codniT, rom man SeZlos erT an or ucxour enaze: •� sxvadasxva xasiaTis zepiri Tu werilobiTi teqstebis (reportaJi, saqmiani werili, interviu, referati, biografia, publicisturi werili, mxatvruli nawarmoebi da sxva) gageba, damuSaveba, gaanalizeba •� zepiri Tu werilobiTi axsna-ganmartebis, sakuTari azris, damokidebulebis gamoxatva da dasabuTeba • megobruli Tu saqmiani werilebis Sedgena • dokumentaciis Seqmna (dokumentebis mopoveba, daxarisxeba, organizeba, gamoyeneba) saSualo safexuris mTavari amocanaa moswavleTa momzadeba ama Tu im sferoSi swavlis an muSaobis gasagrZeleblad. amitom swavleba orientirebulia Sedegze da, aqedan gamomdinare, rekomendebulia sistemuri Semajamebeli Sefasebebis Catareba. ucxouri enis saswavlo gegma skolis sxvadasxva safexurze erovnul saswavlo gegma dawyebiT safexurze mxolod erTi ucxouri enis swavlebas iTvaliswinebs, sabazosa da saSualoze _ ors. Tu skolas ramdenime enis swavlebis SesaZlebloba aqvs, maSin moswavle survilisamebr airCevs erT-erTs. mag., Tu skolas aqvs saTanado adamianuri resursi franguli, rusuli da inglisuri enis swavlebisaTvis, dawyebiT safexuris moswavleTa erT jgufs SeuZlia airCios rusuli, meores – franguli, mesames - inglisuri. moswavleebi, romlebmac dawyebiTSi frangulis Seswavla daiwyes, sabazo safexurze meore enad airCeven rusuls an inglisurs da a.S. saSualo safexurze dasaSvebia moswavlem Sewyvitos pirveli ucxouris enis Seswavla da mis nacvlad mesame ucxouri enis Seswavla wamoiwyos, Tuki skolas aqvs saSualeba aseTi arCevanisa (ix. cxrili 1 da 2). cxrili 1 dawyebiTi sabazo saSualo klasi 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 ucxouri ena 1 + + + + + + + + + + ucxouri ena 2 - - - - + + + + + + 41 cxrili 2 dawyebiTi sabazo saSualo klasi 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 ucxouri ena 1 + + + + + + + - - - ucxouri ena 2 - - - - + + + + + + ucxouri ena 3 - - - - - - - + + + mesame ucxour enad rekomendebulia romel�������������������������������� ime arae������������������������ vropuli ena (sasazRvro zonebSi es SeiZleba iyos mezobeli saxelmwifos ena). savaldebulo swavlebis farglebSi orive ucxour enaSi moswavlis mier codnis Tanabari donis miRwevis uzrunvelsayofad, sabazo safexuris saaTobriv badeSi meti saaTi daeTmoba meore ucxour enas (anu - ucxour ena 2-s). saSualo safexuris saaTobriv badeSi ki iqneba alternatiuli variantebi: skola TviTon airCevs, Tu romel enas miakuTvnebs mets. ucxouri enis sagnobrivi programa sami komponentisagan Sedgeba: Sesavali, standarti da programis Sinaarsi. winamdebare dokumentSi warmodgenilia Sesavali, standarti da programis Sinaarsi oTxi enisaTvis. standarti saerToa nebismieri ucxouri enisaTvis, romelic SeiZleba skolaSi iswavlebodes. igi gansazRvravs ucxouri enis swavlebis mosalodnel Sedegebs swavlebis TiToeuli safexurisaTvis. erovnul saswavlo gegmaSi gaTvaliswinebulia ucxouri enis 3 gansxvavebuli standartis Cadeba: 1. standarti ucxour ena 1-sTvis, anu im enebisTvis, romlebic me-3 klasidan iwyeba. 2.standarti ucxour ena 2-sTvis, anu im enebisTvis, romlebic me-7 klasidan iwyeba. 3.standarti ucxour ena 3-sTvis, anu im enebisTvis, romlebic me-10 klasidan iwyeba. ase rom, skolas SeuZlia esa Tu is ena, vTqvaT franguli, aswavlos rogorc ucxouri ena 1, anu me-3 klasidan, an rogorc ucxouri ena 2, anu me-7 klasidan, an rogorc ucxouri ena 3, anu me-10 klasidan. igive iTqmis nebismieri ucxour enebis swavlebazec. sagnobrivi programis mesame nawili, sarekomendacio (da ara savaldebulo) xasiaTisaa. programis Sinaarsi warmoadgens im enobrivi masalisa da sociokulturuli Tematikis sarekomendacio CamonaTvals, romliTac SeiZleba standartiT gansazRvruli unar-Cvevebis ganviTareba. erovnuli saswavlo gegmis farglebSi programis Sinaarsi ganisazRvra oTxi ucxouri enisaTvis (franguli, germanuli, rusuli, inglisuri). skolebs, romlebTac sxva ucxouri enebis swavleba aqvT dagegmili, mxolod standartiT ixelmZRvaneleben. 42 saskolo standartis Sesabamisoba evrosabWos mier dadgenil enis codnis doneebTan evrosabWos ganaTlebis komitetisa da ucxouri enebis ganyofilebam ucxouri enebis swavla/swavlebisa da SefasebisaTvis Seadgina da gamosca saerTo evropuli sarekomendacio CarCo. am CarCos mizania Seqmnas wevr-qveynebisaTvis saerTo baza enis codnis kvalifikaciis gansasazRvrad da xeli Seuwyos maswavleblebis, programebis Semdgenlebis, sertifikatis gamcemi organizaciebisa da ucxouri enebis swavlebis administratorebis SeTanxmebul moqmedebas. sarekomendacio CarCo gansazRvravs enis codnis 3 ZiriTad dones: • A – ZiriTadi momxmarebeli (enis elementaruli codna) • B – damoukidebeli momxmarebeli (enis kargi floba) • C – specialisti (enis Tavisufali floba) es 3 done 6 ganStoebad iyofa : A1 (gasaRebi), A2 (safuZveli), B1 (zRvruli), B2 (zRvruli ganviTarebuli), C1 (maRali), C2 (srulyofili). zogadsaganmanaTleblo skolis ucxouri enis standarti miznad isaxavs B�1 (zRvruli) donis daZlevas. ucxouri ena 1 ucxouri ena 2 ucxouri ena 3 klasi ����� evrosabWos standartis done (recepcia - mosmena, kiTxva) evrosabWos standartis done (producirebalaparaki, wera) III-IV A1 A1 V-VIII A2 A2 IX-XII B1+ B1 VII A1+ A1 VIII A2+ A2 IX_XII B1+ B1 X A1+ A1+ XI A2 A2 XII A2+ A2 ucxouri enis swavlebis mimarTulebebi da maTi Sinaarsi dasaxuli miznebis uzrunvelsayofad ucxouri enis swavleba dawyebiT da sabazo safexurze 6 mimarTulebiT gaiSleba: mosmena, laparaki, kiTxva, wera, swavlis swavla, kulturaTa dialogi. saSualo safexurze am mimarTulebebs kidev erTi daemateba – mediacia. 43 mosmena, laparaki, kiTxva, wera pirveli 4 mimarTuleba (mosmena, laparaki, kiTxva, wera) emsaxureba ucxour enaze sametyvelo unar-Cvevebis Camoyalibebas. saskolo konteqstSi ucxour enaze komunikacia 2 tipis situaciaSi xorcieldeba: pirveli gaxlavT xelovnurad Seqmnili (simulaciuri) situaciebi, romlebic moswavlem unda miiRos, rogorc TamaSis wesi. moswavle daubrkoleblad rom Caebas am TamaSSi, sasurvelia, es situaciebi Tavisi SinaarsiT, personaJebiT iyos misTvis mimzidveli, misi asakobrivi Taviseburebebisa da sasicocxlo interesebis Sesaferisi. meore tipis situacia realuri sakomunikacio situaciaa, roca ena aris saSualeba (da ara mizani), romliTac xorcieldeba gakveTilis msvlelobisas wamoWrili sxvadasxva saxis problemis mogvareba. sasurveli Sedegebis misaRwevad mniSvnelovania imTaviTve mivaCvioT moswavleebi gakveTilze ucxouri enis sakomunikacio enad gamoyenebas. swavla/swavlebis sxvadasxva etapze mosmenas, laparaks, kiTxvas, weras gansxvavebuli didaqtikuri datvirTva aqvs, amitom am mimarTulebebs swavlebis etapebis mixedviT davaxasiaTebT. erovnuli saswavlo gegmis farglebSi ucxouri enis swavlebis 3 ZiriTadi etapi gamoiyofa: pirveli (sawyisi) etapi : • ucxouri ena 1 – III-IV klasebi • ucxouri ena 2 – VII klasi • ucxouri ena 3 – X klasi meore (Sua) etapi : • ucxouri ena 1 – V-VIII klasebi • ucxouri ena 2 – VIII klasi • ucxouri ena 3 – XI -XII klasi mesame (bolo) etapi: • ucxouri ena 1 – IX-XII klasebi • ucxouri ena 2 – IX-XII klasebi swavlebis pirveli etapi mosmena _ am etapze mosmenas, rogorc ucxouri enis aTvisebis mTavar arxs, prioritetuli mniSvneloba mieniWeba. sityvier jaWvSi bgerebis, sityvebis, martivi winadadebebis smeniT garCevas gansakuTrebuli mniSvneloba daeTmoba, radgan ucxouri enisaTvis damaxasiaTebel JReradobebze smenis gamaxvileba aucilebelia gagebis unarisa da swori gamoTqmis Camosayalibeblad, rac warmatebuli interaqciis safuZvels warmoadgens. fonematuri smenis ganviTareba Sinaarsian konteqstSi moxdeba. teqstebs uxvad unda axldes TvalsaCino masala (suraTebi, sagnebi, naxatebi, fotoebi da sxva) da bgeriTi indikatorebi (raime xmauri, mkafiod gamoxatuli intonaciebi da sxva), romlebze dayrdnobiTac moswavles gauadvildeba teqstis gageba. dawyebiT etapze moswavleebs arc teqstis amomwuravad gageba moeTxovebaT (sakmarisia sakomunikacio situaciisa da arsebiTi informaciis gageba) da arc gamoTqmebis destruqturizacia da lingvisturi TvalsazrisiT gaanalizeba. pirvel, iseve rogorc meore etapze mosmenili teqstebi gamoiyeneba nimuSebad 44 zepirmetyvelebisaTvis. amitom: • teqstebi ar unda iyos ucxo leqsikiTa da gramatikuli konstruqciebiT gadatvirTuli, sasurvelia moswavleebisaTvis didaqtizebuli* teqstebis SeTavazeba • teqstebis ena funqciur enas unda Seesatyvisebodes da icavdes Tanamedrove enis normebs. laparaki - pirvel etapze moswavlis alaparakeba gaWirdeba. swavlebis strategia reproducirebisken iqneba mimarTuli. reproducirebis mizania, swori gamoTqmis Camoyalibeba da leqsikuri maragis gamdidreba/ganmtkiceba. reproducirebisTvis gamoiyeneba leqsebi, gaTvlebi (patarebisaTvis), simRerebi, dialogebi, sketCebi. producireba Zalian SezRuduli saxiT mimdinareobs - moswavleebi daswavlili leqsikuri masalis gamoyenebiT dasvamen/upasuxeben kiTxvebs da nimuSebis mixedviT gaiTamaSeben martiv scenebs. kiTxva �� – sawyis etapze aucilebelia ganvasxvavoT ori unari: xmamaRali kiTxva, anu teqnikur-motoruli Cveva da Cumi kiTxva, anu wakiTxulis Sinaarsis gagebis unari. asakobrivi Taviseburebebis gaTvaliswinebiT kiTxvis unaris ganviTareba sxvadasxvagvarad moxdeba dawyebiTi (III-IV) da sabazo/saSualo (VII, X) skolis moswavleebSi. dawyebiTi safexuri (III_VI klasebi) - kiTxvis motoruli Cvevis sistemuri ganviTareba - xmamaRla wakiTxva sityvebis, winadadebebis, mokle teqstebis _ swavlebis mxolod meore wels (IVklasSi) daiwyeba, pirvel wels moswavleebs mxolod asoebisa da zepirmetyvelebaSi naswavli calkeuli sityvebis amocnoba moeTxovebaT. sabazo/saSualo safexuri (VII/X klasebi) _ ramdenadac am etapze, rogorc zemoT aRvniSneT, mosmena prioritetulia, kiTxvis unar-Cvevaze minimaluri aqcenti gakeTdeba. moswavleebi: 1. waikiTxaven mosmenil teqstebs, anu nawerSi amoicnoben mosmenils, rac gauadvilebT maT kiTxvaSi gawafvas. 2. waikiTxaven mokle teqstebs (ilustrirebuli teqstebi, savarjiSos instruqciebi, abrebi, gancxadebebi da sxva). aucilebelia es teqstebi daefuZnos zepirmetyvelebaSi naswavl leqsikuri masalas. wera – aqac swavleba mTlianad reproducirebas daefuZneba. kiTxvis msgavsad, weris unaris ganviTareba sxvagvarad warimarTeba dawyebiTi skolis III-IVklasebSi, ramdenadac moswavleebs jer kidev aqvT teqnikur-motoruli xasiaTis problemebi. amis gaTvaliswinebiT, dawyebiT safexurze swavlebis pirvel wels gansakuTrebuli yuradReba daeTmoba weris teqnikur-motoruli unar-Cvevis Camoyalibebas. moswavle gamowers asoebs, naswavl sityvebs; daeufleba asoebis gadabmis teqnikas. sawyis etapze reproducireba rom mosawyeni ar gaxdes, mniSvnelovania, mravalferovani, saxaliso da, rac mTavaria, Sinaarsiani konteqstebis SeTavazeba. (mag.: kiTxvaris Sevseba, sadac Cawers romeli saWmeli uyvars da romeli _ ara). weriTi reproducireba xels Seuwyobs rogorc kiTxvis unaris gaumjobesebas, ise enobrivi masalis damaxsovrebas. 45 swavlebis meore (Sua) etapi mosmena _ meore etapze gamoiyeneba rogorc didaqtizebuli, ise naxevrad avTenturi teqstebi, romelTa moculoba da sirTulis done aRemateba wina donis teqstebisas. odnav Semcirdeba TvalsaCinoebaTa roli. gagebis TvalsazrisiT moTxovna gaizrdeba: moswavleebs moeTxovebaT teqstis ufro amomwuravad gageba da enobrivi movlenebis Seswavla/gaanalizeba. laparaki – meore etapze prioritetuli amocanaa moswavlis alaparakeba. ufro mravalferovani xdeba sakomunikacio situaciebi, romlebSic igi monawileobs rogorc msmeneli an moqmedi piri. iwyebs enobrivi maragis ufro Tavisuflad gamoyenebas rogorc simulaciuri, ise realuri komunikaciis dros. kiTxva – meore etapze unda mTlianad dasruldes kiTxvis teqnikur-motoruli Cvevis Camoyalibeba da TandaTanobiT ganviTardes wakiTxulis gagebis unari. moswavleebs moeTxovebaT sxvadasxva tipis funqciuri teqstebis gageba. teqstebi iqneba jer kidev mcire moculobis, naxevradavTenturi* an avTenturs mimsgavsebuli didaqtizebuli. moswavleebi dasmuli amocanis Sesabamisad iswavlian kiTxvis sxvadasxva strategiisa Tu saxeobis gamoyenebas (gacnobiTi, SeswavliTi, ZiebiTi). wera – meore etapze yuradReba reproducirebidan TandaTanobiT gadadis producirebaze. moswavleebi swavloben nimuSebis mixedviT mcire moculobis funqcionaluri teqstebis Sedgenas, sadac isini iZenen ambebis, faqtebis, movlenebis Tanamimdevrulad gadmocemisa da Sefasebis unar-Cvevebs, romlebic momdevno etapze ufro metad gaiSleba da daixveweba. motivaciis asamaRleblad sasurvelia iseTi aqtivobebis SeTavazebac, sadac moswavles mouwevs, ase vTqvaT, enasTan TamaSi da enobrivi maragis SemoqmedebiTad gamoyeneba (mag.: akrostiqis SeTxzva garkveuli mocemulobebis mixedviT) swavlebis mesame (bolo) etapi mosmena - Tuki aqamde mosasmeni teqstebi gamoiyeneboda zepirmetyvelebis nimuSebad, axla metyveleba da mosmena aRar aris urTierTgadajaWvuli, urTierTdaqvemdebarebuli. amdenad, Tavisuflad SeiZleba gamoviyenoT avTenturi teqstebi da saSualeba mivceT mosmenis unars zepirmetyvelebisgan damoukideblad, ufro swrafad da Rrmad ganviTardes. am etapze moswavleebi mieCvevian teqstis gagebas mxolod akustikur xatze dayrdnobiT. laparaki – ufro mdidrdeba sakomunikacio situaciis tipebi. saklaso oTaxSi komunikacia mTlianad ucxour enaze mimdinareobs. swavlebis strategiebi mimarTulia TviTgamoxatvis unaris daxvewisa, misi dazustebisa da gamdidrebisaken. kiTxva – pirvel or etapze sametyvelo unar-Cvevebis winsvla ZiriTadad mosmenaze iyo dafuZnebuli, bolo etapze zepiri Tu weriTi metyvelebis unaris ganviTarebis mTavari wyaro kiTxva xdeba. misi saSualebiT moswavle enobriv marags amdidrebs da swavlaSi ufro damoukidebeli xdeba. moimatebs teqstebis moculoba da sirTulis done. moswavleebs moeTxovebaT avTenturi, sxvadasxva Janrisa Tu tipis, literaturuli Tu funqciuri teqstebis gageba da gaanalizeba. 46 wera – bolo etapze moswavle unda daeuflos iseTi funqcionaluri teqstebis tipebis weras, romelic mas cxovrebis asparezze gasvlisas yvelaze metad dasWirdeba (saqmiani/piradi werili, referati da sxva). moswavle isev nimuSebiT sargeblobs, Tumca odnav ufro didi moculobis teqstebs Txzavs, sadac igi Txrobis, aRweris, azris Tanamimdevrulad gadmocemis, dasabuTebis unar-Cvevebs iZens. swavlis swavla am mimarTulebis sagani Tavad saswavlo procesia. moswavleebma unda iswavlon saswavlo saqmianobis damoukideblad marTva. amisaTvis imTaviTve unda SevaCvioT saswavlo miznebisa da amocanebis gaazrebas, Sedegebis damoukideblad Sefasebas, garkveul sakiTxebTan dakavSirebiT pasuxismgeblobis sakuTar Tavze aRebas, sxvadasxva strategiebis gamoyenebas, im faqtorebis gamowvevas, romlebic dadebiTad moqmedebs saswavlo procesze da sxva. swavlis unar-Cvevis gasaviTareblad moswavleebs unda SevTavazoT sxvadasxva tipis aqtivoba: mag.: kiTxvarebi*, romlebic saSualebas miscems maT gaacnobieron sakuTari da alternatiuli midgoma konkretuli amocanis gadaWrisas, sxvadasxva Sinaarsis TviTSefasebis sqemebi*, fsiqologiuri xasiaTis testebi*, sadac gaiazrebs sxvadasxva tipis faqtors, romelic dadebiT an uaryofiT zegavlenas axdens saswavlo procesze da sxva. kulturaTa dialogi ucxouri enis swavla niSnavs ucxo samyaroSi Sesvlas, cxovrebis gansxvavebuli wesebis, tradiciebis aRmoCenas, gansxvavebuli Rirebulebebis, mentalobebis gagebas. amdenad, warmatebuli komunikacia damokidebulia ara mxolod sametyvelo unarCvevebze, aramed gansxvavebuli kulturuli konteqstebis gagebisa da pativiscemis unarzec. swored am unarebisa da damokidebulebebis Camoyalibebas emsaxureba mimarTuleba “kulturaTa dialogi”. moswavleTa yuradReba gamaxvildeba ucxo kulturis Taviseburebebze. moswavleebs saSualeba miecemaT, gamoxaton TavianTi damokidebuleba, gamoTqvan Sefasebebi, gaavlon paralelebi sakuTar kulturul gamocdilebasa Tu garemosTan. aseTi saxis aqtivobebi moswavleebs gauRrmavebs kulturuli kuTvnilebis gancdas, gaacnobierebinebs kulturul mravalferovnebas, aswavlis sakuTari da ucxo kulturis dafasebas. yuradReba unda mieqces pirovnebaTSoris urTierTobebsac. gakveTilze moswavleebs unda mieceT saSualeba isaubron sakuTar Tavze, gamoavlinon TavianTi pirovnebis sxvadasxva mxare _ iqneba es gancdebi, gatacebebi, gemovneba, Sexedulebebi, ocnebebi, sayvareli saqmianoba, sayvareli personaJebi, cxovrebiseuli istoriebi, Tvalsazrisebi Tu sxva; isini gaecnobian TanaklaselTa Tu ucxoenovan TanatolTa sulier samyaros da am gziT SeZleben ganicadon sakuTari da sxvisi individualobis ganumeorebloba, iswavlon sxva pirovnebaTa dafaseba, erTmaneTis mosmena, urTierTgageba, urTierTTanadgoma. rac xels Seuwyobs moswavleebs gaxdnen ufro Semwynarebelni erTmaneTisa da sxvebis mimarT. 47 standartSi miTiTebuli indeqsebi standartSi gaweril TiToeul Sedegs win indeqsi aqvs darTuli. mag., ucx. III.1. – pirveli niSani ucx miuTiTebs sagans (ucx = ucxouri ena), meore niSani III miuTiTebs klass (III = mesame klasi), mesame, bolo niSani 1. ki Sedegis rigs (1 = pirveli Sedegi) sareformo standartebi da sareformo gardamavali standartebi erovnuli saswavlo gegma am etapze sam standarts iTvaliswinebs: 1. dawyebiTi safexuris standarti, romelic moicavs III-VI klasebs. misi danergva dagegmilia 2008-2009 wlebSi. pirobiTad davarqvaT mas A standarti 2. sabazo safexuris standarti, romelic moicavs VII-IX klasebs. misi danergva moxda 2006-2007 wlebSi. pirobiTad davarqvaT mas B sabazo standarti 3. saSualo safexuris standarti, romelic moicavs X_XII klasebs. isi danergva moxda aseve 2006-2007 wlebSi. pirobiTad davarqvaT mas C saSualo standarti A, B, C standartebi erTmaneTisagan damoukidebelia, anu isini erTmaneTs ar efuZnebian. maTgan B sabazo da C saSualo standartebi gardamavalia, rac imas niSnavs, rom: • 2009-10 wlebSi, roca moswavleebi gaivlian B sabazo standarts da gadavlen X klasSi, C saSualo standarti gauqmdeba da moswavleebi swavlas gaagrZeleben B saSualo standartiT, romelic iqneba B sabazo standartis gagrZeleba. • 2012-13 wlebSi, roca moswavleebi gaivlian A dawyebiT standarts da gadavlen VII klasSi, gauqmdeba B sabazo standarti da moswavleebi swavlas gaagrZeleben A sabazo standartiT, romelic iqneba A dawyebiTi standartis gagrZeleba. swored am dros amoqmeddeba meore standartic ucxour ena 2sTvis. • 2015-16 wlebSi, roca moswavleebi gaivlian A sabazo standarts da gadavlen X klasSi, gauqmdeba B saSualo standarts da moswavleebi swavlas gaagrZeleben A saSualo standartiT, romelic iqneba A sabazo programis garZeleba. am dros amoqmeddeba mesame standartic ucxouri ena 3-Tvis. cxadia, igive iTqmis dawyebiTi, sabazo da saSualo safexuris programis Sinaarsebze, romlebic gardamavali standartebis moTxovnebs esabameba. 48 dawyebiTi safexuris ucxouri enis standarti III klasi wlis bolos misaRwevi Sedegebi mimarTuleba: mosmena ucx.III. 1. moswavle igebs maswavleblis miTiTebebs. ucx.III. 2. moswavle igebs leqsebs, gaTvlebs, simRerebs. laparaki ucx.III. 5. moswavle iZens metyvelebisaTvis aucilebel unar-Cvevebs. kiTxva ucx.III. 7. moswavle flobs kiTxvisaTvis aucilebel unar-Cvevebs. ucx.III. 6. moswavle monawileobs martiv interaqciaSi. ucx.III. 3. moswavle igebs ilustrirebul mikroteqsts. ucx.III. 4. moswavle Sinaarsis gasagebad iyenebs saTanado strategiebs. mimarTuleba: wera ucx.III. 8. moswavle wers. swavlis swavla ucx.III. 9.moswavle organizebas uwevs saswavlo saqmianobas. ucx.III. 10. moswavle aqtiuradaa Cabmuli saswavlo procesSi. ucx.III. 11. moswavle iyenebs arsebul resursebs da qmnis axals. kulturaTa dialogi ucx.III. 16. moswavle amoicnobs ucxoenovan informacias kulturis sferodan. ucx.III. 17. moswavle adarebs erTmaneTs ucxo da mSobliur sociokulturul garemos. ucx.III. 12. moswavles aqvs konstruqciuli damokidebuleba dabrkolebebis mimarT. ucx.III. 13. moswavle cdilobs TanamSromlobas TanaklaselebTan, maswavlebelTan. ucx.III. 14. moswavle cdilobs gundis wevrebTan TanamSromlobas. ucx.III. 15. moswavle tolerantulia sxvisi Secdomebis mimarT. 49 wlis bolos misaRwevi Sedegebi da maTi indikatorebi (mosmenis unaris gasaviTareblad gamoiyeneba didaqtizebuli* audioCanawerebi, sadac teqstebi mkafiod da nela ismis) mimarTuleba: mosmena ucx.III.1. moswavle igebs maswavleblis miTiTebebs.� Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • saTanadod reagirebs maswavleblis miTiTebebze ucx.III.2. moswavle igebs leqsebs, gaTvlebs, simRerebs. Sedegi TvalsaCinoa, rodesac moswavle: • mimikiT, JestikulaciiT, ritmuli moZraobebiT ganasaxierebs Sinaarss ucx.III.3. moswavle igebs ilustrirebul mikroteqsts. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • amoicnobs aRweril personaJs, cxovels, sagans da akavSirebs mas Sesabamis naxatTan/ JestikulaciiT ganasaxierebs/ xatavs/ miuTiTebs realur saganze. • amoicnobs personaJs, cxovels, sagans aRwerili niSan-Tvisebebis mixedviT (mag., wiTeli, mrgvali, didi, patara) da miuTiTebs/aferadebs/Semoxazavs mas. • amoicnobs da miuTiTebs maT adgilmdebareobas (mag., magidaze, rveulze, CanTaSi, yuTSi). • amoicnobs konkretul moqmedebebs da ganasaxierebs an miuTiTebs maT suraTze mimarTuleba: mosmenis strategiebi ucx.III.4. moswavle Sinaarsis gasagebad iyenebs saTanado strategiebs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • ilustraciebis, saTauris safuZvelze gamoTqvams varauds teqstis Sinaarsis Sesaxeb • Canaweris an uSualo metyvelebis mosmenisas eyrdnoba araverbalur elementebs (xmis tembri, sxvadasxva tipis xmauri, intonacia, mimika, Jestikulacia) • cdilobs ucnobi sityvebis, gamoTqmebis damoukideblad amocnobas nacnob verbalur Tu araverbalur elementebze dayrdnobiT (sxvadasxva tipis xmauri, intonacia, ilustracia . . . ) 50 mimarTuleba: laparaki reproducireba ucx.III.5. moswavle iZens metyvelebisaTvis aucilebel unar-Cvevebs (aqvs saTanado gamoTqma, icavs intonacias, ritmul segmentebs, imdidrebs/eufleba leqsikur bazas). Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • zepirad kiTxulobs leqsebs, gaTvlebs da asrulebs simRerebs • zepirad gaiTamaSebs martiv dialogebsa da scenebs; • sworad da garkveviT warmoTqvams bgerebs, sityvebs, frazebs, enis gasatexebs; • teqstebis warmoTqmisas icavs Sesabamis intonaciebs, maxvilebs, saTanado ritms • adekvaturad usadagebs araverbalur metyvelebas leqsis Sinaarss (intonacias, mimikas, Jestikulacias, ritmul moZraobebs) producireba ucx.III.6. moswavle monawileobs martiv interaqciaSi. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • pasuxobs kiTxvebs misTvis nacnob Tematikaze an reagirebs maTze araverbaluri saSualebebiT (sakuTari Tavis Sesaxeb _ ra aqvs, ra hyavs, ramdeni wlisaa, yoveldRiuri aqtivobebis Sesaxeb da sxva); • martivi nakeTobebis, TvalsaCinoebebis damzadebisas iyenebs calkeul sityvebs (maTxove, momeci, fanqari minda da sxva); • pasuxobs kiTxvebs konkretul saklaso situaciasTan dakavSirebiT (daamTavre? diax/ara); mimarTuleba: kiTxva ucx. III.7. moswavle flobs kiTxvisaTvis aucilebel unar-Cvevebs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • Tavisuflad amoicnobs nacnob da xSirad gamoyenebul sityvebs, avtomaturad akavSirebs orTografiul xats xmovan xatTan; • amoicnobs sityvebs nacnob asoebze, marcvlebze dayrdnobiT; • nacnob sityvebs Slis asoebad; • amoicnobs asoebs, marcvlebs, diftongebs; • asxvavebs mTavrul da aramTavrul asoebs; • asxvavebs beWdur da nawer asoebs; • amoicnobs mTavrul da aramTavrul beWdur asoebs, sworad warmoTqvams maT; • amoicnobs mTavrul da aramTavrul nawer asoebs, sworad warmoTqvams maT; • teqstSi poulobs nacnob sityvebs; • nacnob sityvebsa da ilustraciebze dayrdnobiT amoicnobs mikro teqstis (or-sam winadadebiani) Sinaarss. • furcelze ganarCevs sityvier da arasityvier nawilebs _ logos, ilustracias, pirobiT niSans, savarjiSos pirobas, ilustraciis warweras, ZiriTad 51 teqsts, saTaurs, qvesaTaurs; • gamoyofs teqstis, abzacis, strofis, winadadebis dasawyissa da dasasruls. • ganarCevs tipografiul miniSnebebs (msxvili, gadaxrili Srifti, xazgasma da sxva) • poulobs sasven niSnebs (tire, wertili, kiTxvis niSani) mimarTuleba: wera ucx.III.8. moswavle wers. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • xelis swori moZraobiT gamowers anbanis mTavrul da aramTavrul asoebs • naweridan an nabeWdi wyarodan gadawers sityvebs, marcvlebs • icavs asoTa gadabmis wesebs mimarTuleba: swavlis swavla ucx.III.9. moswavle organizebas uwevs saswavlo saqmianobas. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • iwers davalebebs (mSobliur enaze) da asrulebs maT • uvlis da awesrigebs saswavlo nivTebs • moaqvs saWiro nivTebi • axerxebs yuradRebis koncentrirebas • cdilobs daicvas drois limiti yvela tipis aqtivobis Sesrulebisas ucx.III.10. moswavle aqtiuradaa Cabmuli saswavlo procesSi. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • • • • cdilobs Seavsos TviTSefasebis martivi sqemebi ainteresebs maswavleblis Sefasebebi xalisiT monawileobs aqtivobebSi miuTiTebs zogierTi naklis gamosworebis SesaZlo gzebs (mag., rogor moiqces, rom aRar darCes Sin saswavlo nivTebi) da cdilobs maT gamosworebas • xvdeba da aRniSnavs sxvis da sakuTar Secdomebs ucx.III.11. moswavle iyenebs arsebul resursebs da qmnis axals. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • amoicnobs saxelmZRvaneloSi mocemul simboloebs, logoebs • iyenebs saxelmZRvanelos ilustraciebs, saklaso oTaxSi arsebul TvalsaCinoebebs • qmnis operatiul resursebs da iyenebs maT (baraTi, loto, naxati, kol���� ofi) ucx.III.12. moswavles aqvs konstruqciuli damokidebuleba dabrkolebebis mimarT. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • svams SekiTxvebs da iTxovs daxmarebas, roca siZneleebs awydeba 52 ucx.III.13. moswavle cdilobs TanamSromlobas TanaklaselebTan, maswavlebelTan. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • • • • sxvebs acdis pasuxis dasrulebas usmens Tanaklaselebs, maswavlebels Tanatols exmareba im sakiTxebSi, romlebSic TviTonaa Zlieri cdilobs mewyvilesTan erTad gadaWras dasmuli am����� ocana ucx.III.14. moswavle cdilobs gundis wevrebTan TanamSromlobas. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • asaxelebs lideris funqciebs konkretuli samuSaosTvis (mag. samuSaos da saTanado masalis ganawileba) • asaxelebs gundis wevrebis movaleobas • cdilobs sakuTari movaleobebis Sesrulebas ucx.III.15. moswavle tolerantulia sxvisi Secdomebis mimarT. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • ar dascinis\amcirebs Tanaklaselebs mimarTuleba: kulturuli dialogi (am etapze moswavleebi ver floben ucxour enaSi saTanado codnas kulturaze sasaubrod, amdenad dasaSvebia msjelobis qarTulad warmarTva) ucx.III.16. moswavle amoicnobs ucxoenovan informacias kulturis sferodan. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • akvirdeba da amoicnobs masalaSi mocemul kulturul TvalsaCinoebebs (ilustraciebSi asaxuli personaJebi, cnobili adamianebi, nagebobebi da sxva) ucx.III.17. moswavle adarebs erTmaneTs ucxo da mSobliur sociokulturul garemos. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • poulobs sociokulturul konteqstebSi gamovlenil konkretul msgavsebebsa da gansxvavebebs (dResaswaulebi, sakuTari saxelebi, Jestikulacia, bgerebi da sxva) 53 sabazo safexuris ucxouri enis standarti VII klasi wlis bolos misaRwevi Sedegebi mimarTuleba: mosmena ucx. VII 1. moswavle igebs maswavleblis miTiTebebs da savarjiSos instruqcias. ucx. VII 2. moswavle igebs dialogs. ucx. VII 3. moswavle igebs sazogadoebrivi TavSeyris adgilebSi gakeTebul gancxadebebs. ucx. VII 4. moswavle Sinaarsis gasagebad iyenebs saTanado strategiebs. laparaki kiTxva ucx. VII 5. moswavle icavs ucxouri enisaTvis damaxasiaTebel intonacias da aqvs saTanado gamoTqma. ucx. VII 9. moswavle flobs xmamaRla kiTxvis teqnikas. ucx. VII 6. moswavle Tavs arTmevs yofiT sakomunikacio situaciebs ucx. VII 7. moswavle monawileobs interaqciaSi. ucx. VII 8. moswavle iyenebs zepirmetyvelebis saTanado strategiebs. ucx. VII 10. moswavle igebs instruqciebs (savarjiSos piroba, gamafrTxilebeli warwera, rCevadarigeba). ucx. VII 11. moswavle igebs martiv korespondencias: sxvadasxva xasiaTis Ria baraTs, werils. ucx. VII 12. moswavle igebs yofiTi xasiaTis teqsts (kulinaruli recepti, katalogi, samarSruto gegma). ucx. VII 13. moswavle igebs faqtobrivi informaciis Semcvel martiv SemecnebiT teqsts sxvadasxva Temaze (kulturis, bunebismetyvelebis sferoebidan). ucx. VII 14. moswavle igebs TxrobiT teqsts/dialogs. ucx. VII 15. moswavle iyenebs kiTxvis strategiebs. 54 mimarTuleba: wera swavlis swavla kulturaTa dialogi ucx. VII 16. moswavle avsebs gakveTilebis cxrils, kviris ganrigs, anketas. ucx. VII 23. moswavle swavlobs amocanis damoukideblad gadaWras. ucx. VII 30. moswavle amoicnobs informacias kulturis sferodan. ucx. VII 17. moswavle wers Ria baraTs. ucx. VII 24. moswavle aqtiuradaa Cabmuli saswavlo procesSi. ucx. VII 31. moswavle iCens interess kulturuli Taviseburebebis mimarT. ucx. VII 25. moswavle iyenebs resursebs. ucx. VII 32. moswavle acnobierebs, rom enaSi aisaxeba samyaros Taviseburi xedva. ucx. VII 18. moswavle nimuSis mixedviT wers mcire zomis werils ucx. VII 19. moswavle wers kulinarul recepts. ucx. VII 20. moswavle modelis mixedviT wers mcire zomis aRweriT teqsts. ucx. VII 21. moswavle nimuSis mixedviT wers mcire moculobis TxrobiT teqsts. ucx. VII 22. moswavle mimarTavs weris strategiebs. ucx. VII 26. moswavle mimarTavs sxvadasxva xerxs leqsikuri maragis gasamdidreblad. ucx. VII 27. moswavle iyenebs gramatikul struqturebSi garkvevis strategiebs. ucx. VII 33. moswavle iTvisebs gansxvavebul sociokulturul garemoSi miRebul qcevis wesebs. ucx. VII 28. moswavle TanamSromlobs TanaklaselebTan, maswavlebelTan. ucx. VII 29. moswavle TanamSromlobs gundis wevrebTan. wlis bolos misaRwevi Sedegebi da maTi indikatorebi mimarTuleba: mosmena (mosmenis unaris gasaviTareblad gamoiyeneba didaqtizebuli* da naxevrad avTenturi* audioCanawerebi, sadac teqstebi mkafiod da nela ismis) ucx.VII.1. moswavle igebs maswavleblis miTiTebebs da savarjiSos instruqcias. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • saTanadod reagirebs maswavleblis miTiTebebze • asrulebs savarjiSoebs 55 ucx.VII.2. moswavle igebs dialogs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • amoicnobs sakomunikacio situacias (Tanamosaubreebi, sasaubro Tema) • amokrefs dialogidan faqtobriv informacias (vin, sad, rodis, ramdeni, romeli, rogori...) • amoicnobs intonaciiT gamoxatul emociebs (sixaruli, gakvirveba, gabrazeba. ...) • ganasxvavebs metyvelebis familarul da Tavazian formebs ucx. VII.3. moswavle igebs sazogadoebrivi TavSeyris adgilebSi gakeTebul gancxadebebs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • amoicnobs, sad aris gakeTebuli gancxadeba (supermarketSi, sadgurSi da sxva) • amokrefs faqtobriv informacias (seqcia, gamgzavrebis dro, baqani, fasi, da sxva) mimarTuleba: mosmenis strategiebi ucx.VII.4. moswavle Sinaarsis gasagebad iyenebs saTanado strategiebs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • saTauris, ilustraciebis safuZvelze gamoTqvams varauds teqstis Sinaarsis Sesaxeb • cocxali metyvelebis/Canaweris mosmenisas iSveliebs araverbalur elementebs (xmis tembri, intonacia, mimika, Jestikulacia, sxvadasxva tipis xmauri, logikuri maxvilebi . . .) • damoukideblad amoicnobs ucnobi sityvebis, gamoTqmebis, winadadebebis mniSvnelobas nacnob elementebze dayrdnobiT (konteqsti, intonacia, ilustracia . . .) mimarTuleba: laparaki ucx.VII.5. moswavle icavs ucxouri enisaTvis damaxasiaTebel intonacias da aqvs saTanado gamoTqma. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • gamoTqmiT kiTxulobs leqsebs, teqstebs • gaiTamaSebs dialogebs, sketCebs ucx.VII.6. moswavle Tavs arTmevs yofiT sakomunikacio situaciebs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • monawileobs simulaciur situaciebSi (Sexvedra, zeimi, marSrutis axsna da sxva) • interaqciis dros SearCevs sakomunikacio situaciis Sesatyvis mimarTvis formebs, gamoTqmebs, kliSeebs • saTanadod reagirebs Tanamosaubris replikebze • saubrobs telefoniT 56 ucx.VII.7. moswavle monawileobs interaqciaSi. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • svams da pasuxobs kiTxvebs nacnob Tematikaze (ojaxi, sacxovrebeli adgili, ardadegebi, aqtivobebi, amindi, sayvareli nivTi, cxoveli da sxva) • ucxour enaze gadmoscems saTqmels saswavlo procesSi warmoqmnil problemebTan dakavSirebiT (`ver gavige~; `es ras niSnavs?~; `rveuli Sin damrCa~; `SeiZleba gadavjde?~; `aqedan ar Cans~ da sxva) mimarTuleba: zepirmetyvelebis strategiebi ucx.VII.8. moswavle iyenebs zepirmetyvelebis saTanado strategiebs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • komunikaciis warmarTvisTvis iyenebs aucilebel resursebs (modelebi, winadadebebi, gamoTqmebi, kliSeebi) • sityvis daviwyebis/ar codnis SemTxvevaSi iyenebs sakompensacio saSualebebs (mag.: mimika, Jestikulacia, perifrazireba /aRwers nagulisxmev sagans an miuTiTebs raSi gamoiyeneba/ da sxva) • xvdeba da asworebs sakuTar/sxvis Secdomebs • gaugebrobis SemTxvevaSi iTxovs ganmartebas, nela da garkveviT warmoTqmas, gameorebas mimarTuleba: kiTxva (kiTxvis unaris gasaviTareblad gamoiyeneba didaqtizebuli* an naxevrad avTenturi* teqstebi) ucx.VII.9. moswavle flobs xmamaRla kiTxvis teqnikas. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • garkveviT da gamarTulad kiTxulobs nacnob teqsts • garkveviT kiTxulobs ucnob teqsts ucx.VII.10. moswavle igebs instruqciebs (savarjiSos piroba, gamafrTxilebeli warwera, rCeva-darigeba). Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • amoicnobs miTiTebebs • saTanadod reagirebs maTze ucx.VII.11. moswavle igebs martiv korespondencias: a. sxvadasxva xasiaTis Ria baraTs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: amoicnobs avtoris/adresatis vinaobas amoicnobs gagzavnis TariRsa da avtoris/adresatis misamarTs amoicnobs korespondenciis mizans (Sobis, dabadebis dRis milocva, mokiTxva, dapatiJeba da sxva) amoicnobs faqtobriv informacias (rodis, sad, vin, ratom . . .) 57 b. moswavle igebs werils. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • amoicnobs sakomunikacio situacias (avtori, adresati, korespondenciis mizani) • amoicnobs faqtobriv informacias (sad, rodis, ra, ramdeni, rogor …...) • amoicnobs emociebs ucx.VII.12. moswavle igebs yofiTi xasiaTis teqsts (kulinaruli recepti, katalogi,samarSruto gegma). a.kulinaruli recepti. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: amoicnobs calkeul ingredientebs amoicnobs ingredientTa miTiTebul raodenobas amoicnobs calkeul moqmedebebs (gafcqvna, moreva, Cayra da sxva) b.katalogi. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • amoicnobs nivTis, sagnis niSan-Tvisebebs (wona, zoma, feri, masala) • amoicnobs fass g. samarSruto gegma. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • amoicnobs pirobiT niSnebs • amoicnobs mimarTulebebs • amoicnobs daniSnulebis adgils d. ganrigi/cxrili/anketa. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • amoicnobs maCveneblebs • amokrefs konkretul informacias ucx.VII.13. moswavle igebs faqtobrivi informaciis Semcvel martiv SemecnebiT teqsts sxvadasxva Temaze (kulturis, bunebismetyvelebis sferoebidan). Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • • amoicnobs mTavar Temas/sakiTxebs amoicnobs faqtobriv informacias ucx������������������������������������������������ .����������������������������������������������� VII�������������������������������������������� .14. moswavle������������������������������ �������������������������������������� igebs������������������������ ����������������������������� ����������������������� TxrobiT���������������� ��������������� teqsts��������� /�������� dialogs�. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • • • • 58 amoicnobs amoicnobs amoicnobs amoicnobs personaJebs personaJTa damaxasiaTebel Tvisebebs moqmedebebs, movlenebs moqmedebaTa drosa da adgils mimarTuleba: kiTxvis strategiebi ucx.VII.15. moswavle iyenebs kiTxvis strategiebs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • akvirdeba teqstis agebulebas, saTaurs, sawyis/bolo frazas da amoicnobs teqstis funqciur stils • damoukideblad amoicnobs ucnobi sityvebis, gamoTqmebis mniSvnelobas nacnobi elementebis daxmarebiT (ilustraciebi, nacnobi fuZe, konteqsti, mSobliur enaSi damkvidrebuli ucxouri sityvebi /mag. telefoni, banani, transporti/ da sxva) • sxvadasxva elementebis moSveliebiT (saTauri, abzacebis dasawyisi, sakvanZo sityvebi, erT-erTi abzaci, gamoyofili sityvebi) gamoTqvams varauds teqstis Sinaarsis Sesaxeb mimarTuleba: wera ucx.VII.16. moswavle avsebs gakveTilebis cxrils, kviris ganrigs, anketas. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • wers monacemebs/aqtivobebs saTanado adgilas ucx.VII.17. moswavle wers Ria baraTs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • icavs korespondenciis formalur mxares (mimarTva, xelmowera, misamarTi, TariRi) • ayalibebs korespondenciis mizans (dabadebis dRis, Soba/axali wlis milocva da sxva). • icavs gramatikisa da orTografiis normebs ucx. VII. 18. moswavle nimuSis mixedviT swers mcire zomis werils Tanatols, axlobels (xelnawer an eleqtronul versias). Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • adresatis vinaobis gaTvaliswinebiT SearCevs mimarTvisa da damSvidobebis saTanado formulebs • agebs Txrobas a) Tanamimdevrulad gadmoscems movlenebs, faqtebs b) icavs frazebs Soris logikur kavSirs • gamoxatavs grZnobebs, ganwyobilebebs, survilebs • icavs gramatikisa da orTografiis normebs ucx.VII.19. moswavle wers kulinarul recepts. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • asaTaurebs teqsts • Camowers ingredientebis sias 59 • • • • miuTiTebs maT raodenobasa da moculobas miuTiTebs moqmedebaTa Tanamimdevrobas miuTiTebs kerZis mosamzadeblad saWiro temperaturas, xangrZlivobas icavs gramatikisa da orTografiis normebs ucx.VII.20. moswavle modelis mixedviT wers mcire zomis aRweriT teqsts. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • aRwers adamians • aRwers sagans, nivTs sxvadasxva parametris mixedviT (feri, zoma, Semadgenloba, forma, mdebareoba da sxva) • aRwers sacxovrebel adgils (mdebareoba, oTaxebis, nivTebis ganlageba da sxva) • aRwers kulturul obieqts (dasaxeleba, epoqa, adgilmdebareoba, sxvadasxva maxasiaTebeli) • iZleva martiv dadebiT an uaryofiT Sefasebebs • icavs gramatikisa da orTografiis normebs ucx. VII. 21. moswavle nimuSis mixedviT wers mcire moculobis TxrobiT teqsts (cxovrebiseuli istoria, ambavi) Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • iwyebs Txrobas • icavs gramatikisa da orTografiis normebs mimarTuleba: weris strategiebi ucx.VII.22. moswavle mimarTavs weris strategiebs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • moiZiebs da amzadebs aucilebel saswavlo resursebs (leqsikoni, nimuSi, saWiro enobrivi masala, gramatikuli cnobari . . ) da wers Sav variants • gadaikiTxavs Sav variants, saswavlo resursze dayrdnobiT amowmebs nawers da asworebs Secdomebs • aTeTrebs nawers mimarTuleba: swavlis swavla ucx.VII.23. moswavle swavlobs amocanis damoukideblad gadaWras. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • gamokveTs Sesasrulebeli samuSaos mTavar amocanas • maswavleblis daxmarebiT Sesasrulebel samuSaos yofs monakveTebad • maswavleblis daxmarebiT eZebs da asaxelebs samuSaos Sesrulebis alternatul gzas • SearCevs erT-erTs • samuSaos dawyebamde Tavs uyris saWiro codnasa da resursebs • samuSaos dasrulebisas warmoaCens arCeul gzas • akvirdeba sxvebis mier arCeul variants 60 • TanatolebTan erTad ganixilavs optimalur variants • icavs drois limits yvela tipis aqtivobis Sesrulebisas .ucx.VII.24. moswavle aqtiuradaa Cabmuli saswavlo procesSi. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • avsebs TviTSefasebis sqemebs • monawileobs TanaSefasebaSi (moswavle-maswavlebeli an moswavle-moswavle erTsa da imave naSroms erTmaneTisagan damoukideblad asworeben) • Sedegebze dakvirvebiT aRniSnavs, sad aqvs winsvla • asaxelebs faqtorebsa da mizezebs, romlebic xels uSlis winsvlas (mag. uyuradRebodaa, ar imeorebs masalas, ver bedavs SekiTxvis dasmas, eSinia Secdomis daSvebisa da sxva) ucx.VII.25. moswavle iyenebs resursebs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • iyenebs saxelmZRvanelos resursebs (leqsikoni, struqturuli nimuSebi, gramatikuli cnobari, ilustraciebi da sxva) • moiZiebs informacias skolaSi arsebuli resursebis farglebSi (TvalsaCinoebebi, leqsikoni, skolis biblioTeka, maswavlebeli da sxva) • saWiroebis SemTxvevaSi moiZiebs sasurvel informacias skolis gareT • qmnis da iyenebs operatiul resursebs (anbanuri/Tematuri leqsikoni, plakati, sqema, grafiki, cxrili da sxv.) ucx.VII.26. moswavle mimarTavs sxvadasxva xerxs leqsikuri maragis gasamdidreblad. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • sistematurad imeorebs gavlil leqsikur masalas • amokrefs cudad aTvisebul leqsikur erTeulebs • iyenebs damaxsovrebis sxvadasxva xerxs (ramdenjerme gadawera, xmamaRla gameoreba, erTi fuZis sityvebis, antonimuri/sinonimuri wyvilebis dajgufeba, asocireba, konteqstSi gamoyeneba, Tematikis mixedviT dajgufeba da sxva) ucx.VII.27. moswavle iyenebs gramatikul struqturebSi garkvevis strategiebs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • akvirdeba da amoicnobs gramatikul struqturebs • iyenebs amocnobil struqturebs • adarebs erTmaneTs ucxouri da mSobliuri enebis gramatikul struqturebs • iyenebs sqemebs, tabulebs, struqturul modelebs ucx.VII.28. moswavle TanamSromlobs TanaklaselebTan, maswavlebelTan. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • • • • • kamaTisas ismens gansxvavebul mosazrebebs koreqtulad miuTiTebs sxvebis mier daSvebul Secdomebze Sefasebisas iCens koreqtulobas mewyviles exmareba im sakiTxebSi, romlebSic TviTonaa Zlieri mewyvilesTan erTad monawileobs interaqciaSi 61 ucx.VII.29. moswavle TanamSromlobs gundis wevrebTan. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • msjelobs TanagundelebTan (rogor gadaWran problema, rogor gaanawilon funqciebi) • saTanadod asrulebs Tavis funqcias rogorc lideri an gundis wevri • iTvaliswinebs lideris, Tanagundelis rCevebs • ismens sxvebis mosazrebebs, gamoTqvams sakuTars • uTanxmoebisas cdilobs SeTanxmebis miRwevas • cdilobs Tavisi wvlili Seitanos saerTo saqmeSi mimarTuleba: kulturaTa dialogi ucx.VII.30. moswavle amoicnobs informacias kulturis sferodan. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • akvirdeba da amoicnobs ilustraciebze/teqstebSi asaxul kulturul, simbolur, sayofacxovrebo realiebs ucx.VII.31. moswavle iCens interess kulturuli Taviseburebebis mimarT. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • adarebs erTmaneTs ucxo da mSobliur kulturul garemos (dResaswaulebi, zne-Cveulebebi, droSa, dedaqalaqis istoria, cnobili istoriuli pirovneba da sxva) • koreqtulad gamoTqvams sakuTar azrs, Sexedulebas, damokidebulebas kulturul Taviseburebebze msjelobisas ucx.VII.32. moswavle acnobierebs, rom enaSi aisaxeba samyaros Taviseburi xedva. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • amoicnobs andazebis, frazeologizmebis, warmoebuli sityvebis, gamoTqmebis mniSvnelobas • poulobs maT Sesatyvisebs mSobliur enaSi • adarebs maT erTmaneTs ucx.VII.33. moswavle iTvisebs gansxvavebul sociokulturul garemoSi miRebulqcevis wesebs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • akvirdeba da aanalizebs sociokulturul Taviseburebebs • amoicnobs ucxo kulturisTvis damaxasiaTebel qcevis etikets • simulaciuri situaciebis gaTamaSebisas icavs ucxouri socio-kulturuli garemosTvis damaxasiaTebel normebs 62 VIII klasi wlis bolos misaRwevi Sedegebi mimarTuleba: mosmena laparaki ucx. VIII. 1. ������������������ moswavle igebs maswavleblis miTiTebebsa da savarjiSos instruqcias. ucx. VIII. 7. moswavle icavs ucxouri enisaTvis damaxasiaTebel intonacias da aqvs saTanado gamoTqma. ucx. VIII. 2. ������������������ moswavle igebs dialogs. ucx. VIII. 3. moswavle igebs sainformacio audioCanawerebs. ucx. VIII. 4. moswavle igebs sazogadoebrivi TavSeyris adgilebSi gakeTebul gancxadebebs ucx. VIII. 5. moswavle Sinaarsis gasagebad iyenebs saTanado strategiebs ucx. VIII. 6. moswavle gansazRvravs mosmenis mizans da iyenebs Sesabamis strategias. ucx. VIII. 8. ����������������� moswavle Tavs arTmevs yofiT sakomunikacio situacias ucx. VIII. 9. ������������������ moswavle monawileobs interaqciaSi. ucx. VIII. 10. ����������������� moswavle gabmulad laparakobs. ucx. VIII. 11. ���������������� moswavle iyenebs zepirmetyvelebis saTanado strategiebs. kiTxva ucx. VIII. 12. ������������� moswavle igebs instruqciebs (savarjiSos piroba, abra, rCeva- darigeba, gamafrTxilebeli warwera, TamaSis wesebi). ucx. VIII. 13. ������������������� moswavle igebs martiv korespondencias: sxvadasxva xasiaTis Ria baraTs, werils. ucx. VIII. 14. ���������������� moswavle ecnoba presas (interviu, reportaJi, teleprograma, qronika). ucx. VIII. 15. ������������������� moswavle igebs sareklamo xasiaTis teqsts (turistuli bukleti, afiSa, anonsi). ucx. VIII. 16. ������������������� moswavle igebs komiqss. ucx. VIII. 17. ������������������� moswavle igebs faqtobrivi informaciis Semcvel SemecnebiT teqsts sxvadasxva Temaze (kulturisa da sabunebismetyvelo sferoebidan). ucx. VIII. 18. ������������������� moswavle igebs TxrobiT teqsts (cxovrebiseuli istoria, mogoneba, dRiuri). ucx. VIII. 19. ������������� moswavle gansazRvravs kiTxvis mizans da Sesabamisad iyenebs kiTxvis sxvadasxva saxeobas (gacnobiTi, SeswavliTi, ZiebiTi). 63 mimarTuleba: wera swavlis swavla ucx.VIII. 20. moswavle nimuSis mixedviT wers sxvadasxva Sinaarsis Ria baraTs. ucx.VIII. 26. moswavle acnobierebs, rom miznis miRwevis sxvadasxva gza arsebobs. ucx.VIII. 30. moswavle amoicnobs informacias kulturis sferodan. ucx.VIII. 21. moswavle swers werils Tanatols, axlobels ucx.VIII. 27. moswavle da moukideblad marTavs saswavlo saqmianobas. ucx.VIII. 31. moswavle tolerantulia kulturuli da individualuri gansxvavebebis mimarT. ucx.VIII. 22. moswavle qmnis sareklamo xasiaTis teqsts (bukleti, afiSa). ucx.VIII. 28. moswavle marTavs resursebs. ucx.VIII. 23. moswavle adgens teleprogramas ucx.VIII. 29. moswavle TanamSromlobs gundis wevrebTan. kulturaTa dialogi ucx.VIII. 32. moswavle iTvaliswinebs gansxvavebul sociokulturul garemoSi miRebul qcevis wesebs. ucx.VIII. 24. moswavle Txzavs mcire moculobis TxrobiT teqsts ucx.VIII. 25. moswavle mimarTavs weris saTanado strategiebs. wlis bolos misaRwevi Sedegebi da maTi indikatorebi mimarTuleba: mosmena (mosmenis unaris gasaviTareblad gamoiyeneba didaqtizebuli* da naxevrad avTenturi* audioCanawerebi, sadac teqstebi mkafiod da nela ismis) ucx.VIII.1. moswavle igebs maswavleblis miTiTebebsa da savarjiSos instruqcias. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • saTanadod reagirebs maswavleblis miTiTebebze • asrulebs savarjiSoebs ucx.VIII.2. moswavle igebs dialogs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • amoicnobs sakomunikacio situacias (Tanamosaubreebi, sasaubro Tema) • amokrefs dialogidan faqtobriv informacias (vin, sad, rodis, ramdeni, romeli, rogori. . .) • amoicnobs dialogSi monawile pirTa dadebiT da uaryofiT Sefasebebs • ganasxvavebs metyvelebis familarul da Tavazian formebs 64 ucx.VIII.3. moswavle igebs sainformacio audioCanawerebs.\ Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: a. moswavle arkvevs amindis prognozs. • amoicnobs geografiul adgilebs • amoicnobs atmosferul movlenebs da temperaturas b. moswavle igebs sportis axal ambebs. • amoicnobs saxeobebs • amoicnobs gamarjvebul da damarcxebul gundebs/moTamaSeebs • amoicnobs angariSs ucx.VIII.4. moswavle igebs sazogadoebrivi TavSeyris adgilebSi gakeTebul gancxadebebs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • amoicnobs, sad aris gakeTebuli gancxadeba (supermarketSi, sadgurSi da sxva) • amokrefs faqtobriv informacias (gamgzavrebis dro, baqani, fasi, seqcia da sxva) mimarTuleba: mosmenis strategiebi ucx.VIII.5. moswavle Sinaarsis gasagebad iyenebs saTanado strategiebs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • saTauris, ilustraciebis safuZvelze gamoTqvams varauds teqstis Sinaarsis Sesaxeb • cocxali metyvelebis/Canaweris mosmenisas iSveliebs araverbalur elementebs (xmis tembri, intonacia, mimika, Jestikulacia, sxvadasxva tipis xmauri, logikuri maxvili . . .) • amoicnobs ucnobi sityvebis, gamoTqmebis, winadadebebis mniSvnelobas nacnob elementebze dayrdnobiT (konteqsti, inton��������������������������� acia, sityvis fuZe . . . ) ucx.VIII.6. moswavle gansazRvravs mosmenis mizans da iyenebs Sesabamis strategias. a. moswavle amoicnobs zogad Sinaarss. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • nacnob sityvebsa Tu gamoTqmebze dayrdnobiT amoicnobs sakomunikacio situacias,konteqsts, mTavar T�������������� emas/sakiTxebs �������������������������������������������� b. moswavle amoicnobs konkretul informacias. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: yura��������������������������������������������������������������� dRebas amaxvilebs mxolod konkretul informaciaze da amokrefs mas 65 mimarTuleba: laparaki ucx.VIII.7. moswavle icavs ucxouri enisaTvis damaxasiaTebel intonacias da aqvs saTanado gamoTqma. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • gamoTqmiT kiTxulobs leqsebs, teqstebs • gaiTamaSebs dialogebs, sketCebs ucx.VIII.8. moswavle Tavs arTmevs yofiT sakomunikacio situacias Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • monawileobs simulaciur situaciebSi (maRaziaSi, eqimTan, dapatiJeba, Sexvedris daniSvna da sxva) • interaqciisas SearCevs sakomunikacio situaciis Sesatyvis mimarTvis formebs, frazebs, gamoTqmebs, kliSeebs • saTanadod reagirebs Tanamosaubris replikebze • axerxebs telefoniT saubars • marTebulad iyenebs metyvelebis Tavazian da familarul formebs ucx.VIII.9. moswavle monawileobs interaqciaSi. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • svams da pasuxobs kiTxvebs nacnob Tematikaze (Cacmuloba, sayvareli gmiri, hobi, Tavisufali dro, skola, megobrebi da sxva) • gamoxatavs emociebs, Sexedulebebs, ganwyobilebas • afasebs movlenebs, faqtebs, adamianebs • saTanadod iyenebs mimarTvis Tavazian da familarul formebs • ucxour enaze gadmoscems saTqmels saswavlo procesSi warmoqmnil problemebTan dakavSirebiT ucx.VIII.10. moswavle gabmulad laparakobs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • saubrobs misTvis nacnob Tematikaze yoveldRiuri aqtivobebi da sxva) • yveba ambavs mimarTuleba: (ojaxi, sacxovrebeli adgili, zepirmetyvelebis strategiebi ucx.VIII.11. moswavle iyenebs zepirmetyvelebis saTanado strategiebs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • komunikaciis warmarTvisTvis iyenebs aucilebel resursebs (modelebi, sakvanZo sityvebi, frazebi, gamoTqmebi, kliSeebi) • blokirebis SemTxvevaSi iyenebs sakompensacio saSualebebs (mag.: mimika, Jestikulacia, antonimis/sinonimis miTiTeba, perifrazireba /nagul�������� isxmevi sagnis aRwera an misi daniSnulebis miTiTeba/ da sxva) 66 • xvdeba da asworebs sakuTar/sxvis Secdomebs • gaugebrobis SemTxvevaSi iTxovs gameorebas, ganmartebas, nela da garkveviT warmoTqmas mimarTuleba: kiTxva (kiTxvis unaris gasaviTareblad gamoiyeneba naxevrad avTenturi* an avTenturi* teqstebi) ucx.VIII.12. moswavle igebs instruqciebs (savarjiSos piroba, abra, rCeva- darigeba, gamafrTxilebeli warwera, TamaSis wesebi). Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • saTanadod reagirebs miTiTebebze ucx.VIII.13. moswavle igebs martiv korespondencias: a. sxvadasxva xasiaTis Ria baraTs, werils. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • amoicnobs avtoris/adresatis vinaobas • amoicnobs gagzavnis TariRsa da avtoris/adresatis misamarTs • amoicnobs korespondenciis mizans (milocva, mowveva, raimes SeTavazeba da sxva). • amoicnobs faqtobriv informacias (rodis, sad, vin, ratom������� . . .) b. moswavle igebs werils. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • amoicnobs sakomunikacio situacias (avtori, adresati, korespondenciis mizani) • amoicnobs faqtobriv informacias (sad, rodis, ra, ramdeni, rogor …...) • amoicnobs emociebs ucx.VIII.14. moswavle ecnoba presas (interviu, reportaJi, teleprograma, qronika). a. moswavle igebs intervius, reportaJs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • • • • amoicnobs amoicnobs amoicnobs amoicnobs korespondents, respondents Temas/sakiTxebs faqtobriv informacias respondentis emociebs, dadebiT da uaryofiT damokidebulebebs b. moswavle igebs teleprogramas. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • amoicnobs programis formats (kviris ganrigi, saaTebis ganrigi, gadacemis saTaurebi, arxebis logoebi) • amoicnobs gadacemis tips • amoicnobs anotaciis zogad Sinaarss • amoicnobs konkretul informacias (monawile, Semsrulebeli, dRe, dro da sxva) 67 g. moswavle igebs qronikas. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • amoicnobs saTaurs da qvesaTaurebs • amoicnobs mTavar siuJetebs sakvanZo sityvebze dayrdnobiT (sensacia, qurdoba, dajildoveba, gataceba da sxva) • amoicnobs moqmed pirebs da maT damaxasiaTebel Tvisebebs • amoicnobs movlenaTa Tanmimdevrobas • amoicnobs konkretul informacias (rodis, sad, ramdeni. . . ) ucx.VIII.15. moswavle igebs sareklamo xasiaTis teqsts (turistuli bukleti, afiSa, anonsi). Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • amoicnobs sakomunikacio situacias (avtori, teqstis mizani, teqstis formati, adresati) • amoicnobs saTaurs, qvesaTaurebs, rubrikebs, ilustraciebis warwerebs • amoicnobs faqtobriv informacias (TariRi, fasi, adgili, pirobebi, monawile da sxva) ucx.VIII.16. moswavle igebs komiqss. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • ganasxvavebs erTmaneTisgan dialoguri da TxrobiTi teqstebis dizains • erTmaneTTan akavSirebs teqstsa da naxats • amoicnobs saxviTi da tipografiuli xerxebiT gamoxatul emociebs, ganwyobebs • amoicnobs epizodis Sinaarss ilustraciebze dayrdnobiT • amoicnobs naxatebsa Tu teqstSi miniSnebul kulturul informacias (epoqa, qveyana, istoriuli movlena, ama Tu im socialuri wris tipuri warmomadgeneli da sxva) ucx.VIII.17. moswavle igebs faqtobrivi informaciis Semcvel SemecnebiT teqsts sxvadasxva Temaze (kulturisa da sabunebismetyvelo sferoebidan). Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • amoicnobs mTavar Temas/sakiTxebs • amoicnobs faqtobriv informacias ucx.VIII.18. moswavle igebs TxrobiT teqsts (cxovrebiseuli istoria, mogoneba, dRiuri). Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • amoicnobs personaJebs • amoicnobs personaJTa ganwyobilebebs, grZnobebs, damaxasiaTebel Tvisebebs • amoicnobs ambis msvlelobis mTavar etapebs (dasawyisi, ambis ganviTareba, dasasruli) • adgens movlenaTa Tanamimdevrobas 68 mimarTuleba: kiTxvis strategiebi ucx.VIII.19. moswavle gansazRvravs kiTxvis mizans da Sesabamisad iyenebs kiTxvis sxvadasxva saxeobas (gacnobiTi, SeswavliTi, ZiebiTi). a. moswavle ecnoba teqsts (gacnobiTi kiTxva). Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • gamoTqvams varauds teqstis Sinaarsis Sesaxeb sxvadasxva elementebis moSveliebiT (saTauri, qvesaTauri, ilustracia, abzacebis dasawyisi, erTerTi abzaci, gamoyofili sityvebi) • erTxel kiTxulobs teqsts • yuradRebas ar amaxvilebs ucxo sityvebze • eyrdnoba nacnob sityvebs zogadi Sinaarsis gasagebad b. moswavle guldasmiT kiTxulobs teqsts (SeswavliTi kiTxva) Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • ecnoba teqsts (ix. gacnobiTi kiTxva) • gamowvlilviT kiTxulobs teqsts 1. cdilobs ucnobi sityvebis, gamoTqmebis mniSvnelobis amocnobas nacnob verbalur (konteqsti, qarTulSi damkvidrebuli ucxouri sityvebi, sityvis nacnobi fuZe, afiqsebi) da araverbalur (teqstis agebuleba, ilustraciebi, sxvadasxvagvari Srifti, brWyalebi,) elementebze dayrdnobiT 2. ucnob sityvebs, gamoTqmebs eZebs misTvis misawvdom resursebSi (saxel mZRvanelo, leqsikoni, kompetenturi piri) • saWiroebis SemTxvevaSi xelmeored kiTxulobs teqsts an mis calkeul nawilebs g. moswavle teqstSi poulobs konkretul informacias (ZiebiTi / seleqciuri/kiTxva) Sedegi TvalsaCinoa, rodesac moswavle: • Tvalis gadavlebiT amokrefs misTvis saWiro informacias mimarTuleba: wera ucx.VIII.20. moswavle nimuSis mixedviT wers sxvadasxva Sinaarsis Ria baraTs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • icavs korespondenciis formalur mxares (mimarTvis forma, damSvidobebis formula, xelmowera, misamarTi, TariRi) • korespondenciis mizans usadagebs Sinarss (miwveva, raimes SeTavazeba, miw vevaze/SeTavazebaze daTanxmeba/uaris Tqma) • respondentis vinaobis gaTvaliswinebiT marTebulad SearCevs metyvelebis familarul da Tavazian formebs • icavs gramatikisa da orTografiis normebs 69 ucx. VIII.21. moswavle swers werils Tanatols, axlobels (xelnawer an eleqtronul versias). Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • adresatis vinaobis gaTvaliswinebiT SearCevs mimarTvisa da damSvidobebis saTanado formulebs • agebs Txrobas a) Tanamimdevrulad gadmoscems movlenebs, faqtebs b) icavs frazebs Soris logikur kavSirs • gamoxatavs grZnobebs, ganwyobilebebs, survilebs • icavs gramatikisa da orTografiis normebs ucx.VIII.22. moswavle qmnis sareklamo xasiaTis teqsts (bukleti, afiSa). Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • gansazRvravs sakomunikacio situacias (avtori, reklamis mizani, teqstis formati, adresati) • igonebs saTaurs • wers ilustraciis komentarebs • lakonurad adgens ZiriTad teqsts (anotacias) • miuTiTebs faqtobriv informacias (TariRi, fasi, adgili, pirobebi da sxva) • faqtobriv informacias daurTavs Sefasebebs • icavs gramatikisa da orTografiis normebs ucx.VIII.23. moswavle adgens teleprogramas Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • • • • SearCevs gadacemis tipebs anawilebs maT saaTebis mixedviT asaTaurebs TiToeul gadacemas wers anotacias, sadac miuTiTebs gadacemis Temas, siuJets da urTavs Sefasebas • icavs gramatikisa da orTografiis normebs ucx. VIII. 24. moswavle Txzavs mcire moculobis TxrobiT teqsts (cxovrebiseuli istoria, ambavi) Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • iwyebs Txrobas • ganaviTarebs da asrulebs siuJets • icavs gramatikisa da orTografiis normebs mimarTuleba: weris strategiebi ucx.VIII.25. moswavle mimarTavs weris saTanado strategiebs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • moiZiebs da amzadebs aucilebel saswavlo resursebs (leqsikoni, nimuSi, gramatikuli cnobari . . ) 70 • adgens Sesasrulebeli samuSaos gegmas da wers Sav variants • gadaikiTxavs Sav variants, saswavlo resursze dayrdnobiT amowmebs nawers da asworebs Secdomebs • aTeTrebs nawers mimarTuleba: swavlis swavla ucx.VIII.26. moswavle acnobierebs, rom miznis miRwevis sxvadasxva gza arsebobs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • gamokveTs Sesasrulebeli samuSaos mTavar amocanas • Sesasrulebel samuSaos yofs monakveTebad • SearCevs samuSaos Sesrulebis gzebs • samuSaos dawyebamde Tavs uyris saWiro resursebs da axdens codnis mobilzebas • samuSaos dasrulebis Semdeg ganixilavs mis mier arCeul gzas (rogori taqtika airCia, ra gauadvilda, ra gauWirda, rogor ajobebda) • akvirdeba da adarebs sxvebis mier arCeul gzas da Tanatole����������� bTan erTad msjelobs imis Sesaxeb, Tu romeli iyo optimaluri ucx.VIII.27. moswavle damoukideblad marTavs saswavlo saqmianobas. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • mimarTavs TviTSefasebas • monawileobs TanaSefasebaSi (moswavle-maswavlebeli an moswavle-moswavle erTsa da imave naSroms erTmaneTisagan damoukideblad asworeben) • Sedegebze dakvirvebiT aRniSnavs, sada aqvs winsvla, sad uWirs • asaxelebs warumateblobis faqtorebs, mizezebs (mag. saTanadod ar gamoiyena resursi, ver gamokveTa aqtivobis mTavari amocana, gamotova erTi etapi, amocana dauZleveli moeCvena, iyo ugunebod da sxva) • amCnevs da asaxelebs sakuTar xarvezebs • adgens, Tu ra zomebs unda mimarTos xarvezebis aRmosafxvrelad • sakuTari iniciativiT mimarTavs gamosasworebel zomebs ucx.VIII.28. moswavle marTavs resursebs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • moiZiebs informacias rogorc skolaSi, ise skolis gareT misawvdom resursebSi (saxelmZRvanelos TvalsaCinoebebi, leqsikoni, skolis/soflis/qalaqis biblioTeka, maswavlebeli, kompetenturi piri, interneti da sxva) • sxvadsxva maCveneblebis mixedviT axarisxebs sxvadasxva resursebSi mopovebul informacias ucx.VIII.29. moswavle TanamSromlobs gundis wevrebTan. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • msjelobs gundelebTan (problemis gadaWra, funqciebis ganawileba) • saTanadod asrulebs Tavis funqcias, rogorc lideri an gundis wevri • iTvaliswinebs lideris, Tanagundelis rCevebs 71 • ismens sxvebis mosazrebebs, gamoTqvams sakuTars • uTanxmoebisas cdilobs SeTanxmebis miRwevas • cdilobs Tavisi wvlili Seitanos saerTo saqmeSi mimarTuleba: kulturaTa dialogi ucx.VIII.30. moswavle amoicnobs informacias kulturis sferodan. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • akvirdeba da amoicnobs ilustraciebze/teqstebSi asaxul kulturul, simbolur, sayofacxovrebo realiebs ucx.VIII.31. moswavle tolerantulia kulturuli da individualuri gansxvavebebis mimarT. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • paralelebs avlebs ucxo da mSobliur kulturebs Soris da poulobs msgavsebebs/gansxvavebebs • kulturul Taviseburebebze saubrisas koreqtulad gamoTqvams sakuTar mosazrebebs, damokidebulebebs • iCens interess adamianTa gancdebis, damokidebulebebis mimarT • avlebs paralelebs, poulobs da aRniSnavs analogiebs, gansxvavebebs sakuTar da sxvaTa sulier samyaroebs Soris (gancdebi, ganwyobilebebi, damokidebulebebi) ucx.VIII.32. moswavle iTvaliswinebs gansxvavebul sociokulturul garemoSi miRebul qcevis wesebs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • akvirdeba da amoicnobs sociokulturul Taviseburebebs • simulaciur situaciebis gaTamaSebisas icavs ucxouri socio-kulturuli garemosTvis damaxasiaTebel normebs 72 IX klasi wlis bolos misaRwevi Sedegebi mimarTuleba: mosmena laparaki ucx.IX 1. moswavle igebs dialogs, intervius, reportaJs. ucx.IX 5. moswavle Tavs arTmevs yofiT sakomunikacio situacias. ucx.IX 2. moswavle igebs sazogadoebrivi TavSeyris adgilebSi gakeTebul gancxadebebs. ucx.IX 6. moswa.vle monawileobs interaqciaSi. ucx.IX 3. moswavle igebs SemecnebiTi xasiaTis teqsts sxvadasxva Temaze (istoriis, kulturis, sabunebismetyve lo sferoebidan) ucx.IX 4. moswavle gansazRvravs mosmenis mizans da iyenebs Sesabamis strategias. ucx.IX 7. moswavle gabmulad laparakobs. ucx.IX 8. moswavle moamzadebs da warmoadgens zepir gamosvlas misTvis saintereso Temaze (sakuTari kuTxe/sofeli/ubani, sayvareli msaxiobi/sporstmeni da sxva). ucx.IX 9. moswavle iyenebs zepirmetyvelebis saTanado strategiebs. kiTxva ucx.IX 10. moswavle igebs instruqciebs (savarjiSos piroba, yoveldRiuri moxmarebis sagnis instruqcia, mag., satelefono baraTi). ucx.IX 11. moswavle igebs korespondencias (megobruli werili xelnaweri an eleqtronuli versia). ucx.IX 12. moswavle ecnoba presas (interviu, reportaJi, mkiTxvelis gamoxmaureba). ucx.IX 13. moswavle igebs komiqss. ucx.IX 14. moswavle igebs SemecnebiTi xasiaTis teqsts sxvadasxva Temaze (istoriis/kulturis/sabunebismetyvelo sferoebidan). ucx.IX 15. moswavle igebs TxrobiT teqsts (moTxroba, cxovrebiseuli istoria, mogoneba, dRiuri). ucx.IX 16. moswavle kiTxulobs prozis, poeziis nimuSebs. ucx.IX 17. moswavle igebs biografias ucx.IX 18.moswavle gansazRvravs kiTxvis mizans da Sesabamisad iyenebs kiTxvis sxvadasxva saxeobas (gacnobiTi, SeswavliTi, ZiebiTi). 73 mimarTuleba: wera ucx.IX 19. moswavle wers werils Tanatols, axlobels (xelnaweri an eleqtronuli versia). ucx.IX 20. moswavle qmnis informaciuli xasiaTis buklets istoriul/ kulturul/sabunebismetyvelo sakiTxebze. swavlis swavla kulturaTa dialogi ucx.IX 24. moswavles aqvs ucx.IX 26. moswavle amoicndamoukideblad swavlis una- obs ucxoenovan informacias ri. kulturis sferodan. ucx.IX 25. moswavle xvews Sefasebis unars. ucx.IX 21. moswavle wers biografias konkretuli monacemebis mixedviT. ucx.IX 27. moswavle tolerantulia kulturuli da individualuri gansxvavebebis mimarT. ucx.IX 28. moswavle iTvaliswinebs gansxvavebul sociokulturul garemoSi miRebul qcevis wesebs. ucx.IX 22. moswavle Txzavs TxrobiT teqsts (cxovrebiseuli istoria, mogoneba, ambavi). ucx.IX 23. ������������������� moswavle mimarTavs saTanado strategiebs. wlis bolos misaRwevi Sedegebi da maTi indikatorebi mimarTuleba: mosmena (mosmenis unaris gasaviTareblad gamoiyeneba naxevrad avTenturi* audioCanawerebi, sadac teqstebi mkafiod ismis) ucx.IX.1. moswavle igebs dialogs, intervius, reportaJs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • amoicnobs Tanamosaubreebs • amoicnobs Temas/sakiTxebs • amokrefs faqtobriv informacias (sad, rodis, ramdeni, romeli, rogori, ratom. . . ) • amoicnobs TanamosaubreTa Tvalsazriss, damokidebulebas, ganwyobilebas, emociebs, Sefasebebs • ganasxvavebs metyvelebis familarul da Tavazian formebs 74 ucx.IX.2. moswavle igebs sazogadoebrivi TavSeyris adgilebSi gakeTebul gancxadebebs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • amoicnobs, sad aris gakeTebuli gancxadeba (aeroportSi, supermarketSi, sadgurSi, metroSi da sxva) • amoicnobs gancxadebis Temas/mizans (reklamireba, gafrTxileba, informireba da sxva) • amoicnobs adresats • amokrefs faqtobriv informacias (gamgzavrebis dro, baqani, fasi, dakarguli nivTi da sxva) ucx.IX.3. moswavle igebs SemecnebTi xasiaTis teqsts sxvadasxva Temaze (istoriis, kulturis, sabunebismetyvelo sferoebidan) Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • amoicnobs mTavar Temas/sakiTxebs • am����������������������������� oicnobs faqtobriv informacias mimarTuleba:mosmenis strategia ucx.IX.4. moswavle gansazRvravs mosmenis mizans da iyenebs Sesabamis strategias. a. moswavle amoicnobs zogad Sinaarss. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • nacnob sityvebsa Tu gamoTqmebze dayrdnobiT amoicnobs sakomunikacio situacias, konteqsts, mTavar Temas/sakiTxebs b. moswavle amoicnobs konkretul informacias Sedegi TvalsaCinoa, rodesac moswavle: • yuradRebas amaxvilebs mxolod konkretul informaciaze da amokrefs mas mimarTuleba: laparaki ucx.IX.5. moswavle Tavs arTmevs yofiT sakomunikacio situacias. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • monawileobs simulaciur situaciebSi (kafe, savaWro centri, sagzao SemTxveva, dajavSna, SekveTa da sxva) • interaqciis warmarTvisas SearCevs sakomunikacio situaciis Sesatyvis sametyvelo funqciebs, kliSeebs • saTanadod reagirebs Tanamosaubris replikebze • axerxebs telefoniT saubars • marTebulad iyenebs metyvelebis famila������������������������ rul da Tavazian formebs 75 ucx.IX.6. moswavle monawileobs interaqciaSi. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • • • • • • svams da pasuxobs kiTxvebs nacnob Tematikaze ama Tu im sakiTxTan dakavSirebiT gamoxatavs da ganmartavs sakuTar pozicias gamoxatavs sakuTar emociebs, ganwyobilebas afasebs movlenebs, faqtebs, adamianebs saTanadod iyenebs metyvelebis familarul da Tavazian formebs ucxour enaze mimarTavs da pasuxobs����������������������������������� maswavlebels, Tanatolebs saswavlo procesSi warmoqmnil saWiroebebTan dakavSirebiT ucx.IX.7. moswavle gabmulad laparakobs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle�: • saubrobs misTvis saintereso sakiTxze (samomavlo gegmebi, ocnebebi, megobrebi da sxva) • yveba Tavs gadamxdar, gagonil, nanax, wakiTxul ambavs • sakamaTo sakiTxebTan dakavSirebiT ga������������������������������������ moxatavs Tavis pozicias da amyarebs magaliTiT ucx.IX.8. moswavle amzadebs da warmoadgens zepir gamosvlas misTvis saintereso Temaze (sakuTari kuTxe/sofeli/ubani, sayvareli msaxiobi/sporstmeni da sxva). Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • • • • asaxelebs moxsenebis Temas saubrisas iSveliebs TvalsaCinoebebs icavs azrobriv Tanamimdevrobas gamoaqvs daskvna an gamoxatavs sakuTar damokidebulebas ganxilul TemasTan dakavSirebiT • svams/pasuxobs kiTxvebs ganxilul TemasTan dakavSirebiT mimarTuleba: zepirmetyvelebis strategiebi ucx.IX.9. moswavle iyenebs zepirmetyvelebis saTanado strategiebs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • komunikaciis warmarTvamde Tavs uyris aucilebel resursebs (modelebi, sakvanZo sityvebi, gamoTqmebi, kliSeebi) • "blokirebis" SemTxvevaSi iyenebs sakompensacio saSualebebs (mimika, Jestikulacia, antonimis/sinonimis miTiTeba, perifrazireba da sxva) • xvdeba da asworebs sakuTar/sxvis Secdomebs • gaugebrobis SemTxvevaSi iTxovs gameorebas, ganmartebas, nela da garkveviT warmoTqmas 76 mimarTuleba: kiTxva (kiTxvis unaris gasaviTareblad gamoiyeneba naxevrad avTenturi*, an avTenturi* teqstebi) ucx.IX.10. moswavle igebs instruqciebs (savarjiSos piroba, yoveldRiuri moxmarebis sagnis instruqcia, mag., satelefono baraTi). Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • saTanadod reagirebs miTiTebebze ucx.IX.11. moswavle igebs korespondencias (megobruli werili xelnaweri an eleqtronuli versia). Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • • • • amoicnobs amoicnobs amoicnobs amoicnobs avtors, adresats gagzavnis TariRs, adresatis/avtoris misamarTebs werilSi asaxul Temas/sakiTxebs faqtobriv informacias (sad, rodis, ra, ���������������������� ramdeni, rogor...) ucx.IX.12. moswavle ecnoba presas (interviu, reportaJi, mkiTxvelis gamoxmaureba). Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • • • • amoicnobs amoicnobs amoicnobs amoicnobs korespondents, respondents Temas/sakiTxebs faqtobriv informacias respondentis emociebs, damokidebule������������������� bebs, Tvalsazrisebs ucx.IX.13. moswavle igebs komiqss. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • ganasxvavebs erTmaneTisgan dialoguri da TxrobiTi teqstebis dizains • erTmaneTTan akavSirebs teqsts da naxats • amoicnobs saxviTi da tipografiuli xerxebiT gamoxatul emociebs, ganwyobilebebs (mag. gamsxvilebuli Srifti yvirilis, brazis aRsaniSnavad da sxva) • amoicnobs epizodebis Sinaarss ilustraciebze dayrdnobiT • amoicnobs naxatebsa Tu teqstSi miniSnebul informacias kulturis sferodan (epoqa, qveyana, istoriuli movlena, ama Tu im socialuri wris tipuri warmomadgeneli da sxva) ucx.IX.14. moswavle igebs SemecnebiTi xasiaTis teqsts sxvadasxva Temaze (istoriis/kulturis/sabunebismetyvelo sferoebidan). Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • amoicnobs mTavar Temas/sakiTxebs • amoicnobs faqtobriv informacias • akavSirebs teqstSi mocemul informacias sakuTar gamocdilebasTan da amis safuZvelze gamoaqvs daskvna 77 • amoicnobs teqstis sxvadasxva nawilebs Soris arsebul logikur kavSirebs (mizez-Sedegobrivi, pirobiTi da sxva) da teqstidan gamomdinare gamoaqvs daskvna • ajgufebs informacias konkretuli maxasiaTeblebis mixedviT (msgavsebagansxvaveba; mzardi-klebadi xarisxi da sxva) • gamoaqvs daskvna mTliani teqstis gaazrebis safuZvelze • ganasxvavebs faqtebs damokidebulebebisagan, Sefasebisag�� an ucx.IX.15. moswavle igebs TxrobiT teqsts (moTxroba, cxovrebiseuli istoria, mogoneba, dRiuri). Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • amoicnobs mTxrobels • amoicnobs personaJebs • amoicnobs mTxrobelis, personaJebis ganwyobilebebs, grZnobebs, damaxasiaTebel Tvisebebs • amoicnobs ambis msvlelobis mTavar etapebs (dasawyisi, ambis msvleloba, dasasruli) • adgens movlenaTa Tanamimdevrobas • amoicnobs konkretul informacias (vin, sad, ratom, ra mizniT da sxva) • amoicnobs personaJTa qcevis motivs • gamoaqvs daskvna personaJebs Soris arsebuli urTierTobebis Sesaxeb • axasiaTebs personaJebs teqstis gaazrebaze dayrdnobiT ucx.IX.16. moswavle kiTxulobs prozis, poeziis nimuSebs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • amoicnobs Temas • amoicnobs gamoxatul ganwyobilebebs, grZnobebs, damokidebulebebs • sxvadasxva parametriT paralelebs avlebs qarTul enaze gavlil poeziis/ prozis nimuSebTan (Tematika, ganwyobileba, Janri, mxatvrul xerxebi da sxva) ucx. IX.17. moswavle igebs biografias. Sedegi miRweulia, Tu moswavle: • amoicnobs pirovnebas • amoicnobs droisa da sivrcis orientirebs (TariRi, dabadebis adgili, epoqa) • amoicnobs moRvaweobis sferos, romelSic gaiTqva saxeli (istoria, xelovneba, politika, sporti da sxva) • amoicnobs pirovnul Tvisebebs • amoicnobs karieris etapebs 78 mimarTuleba: kiTxvis strategiebi ucx.IX.18. moswavle gansazRvravs kiTxvis mizans da Sesabamisad iyenebs kiTxvis s xvadasxva saxeobas (gacnobiTi, SeswavliTi, ZiebiTi). a. moswavle ecnoba teqsts (gacnobiTi kiTxva). Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • gamoTqvams varauds teqstis Sinaarsis Sesaxeb sxvadasxva elementebis moSveliebiT • erTxel kiTxulobs teqsts • yuradRebas ar amaxvilebs ucnob sityvebze • eyrdnoba nacnob elementebs zogadi Sinaarsis gasagebad b. moswavle guldasmiT kiTxulobs teqsts (SeswavliTi kiTxva). Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • pirvel etapze ecnoba teqsts (ix. gacnobiTi kiTxva) • Semdgom etapze gamowvlilviT kiTxulobs teqsts 1. cdilobs ucnobi sityvebis, gamoTqmebis amocnobas nacnob verbalur (konteqsti, ucxouri enidan Semosuli sityvebi, sityvis fuZe, afiqsebi) da araverbalur (teqstis agebuleba, ilustraciebi, sxvadasxvagvari Srifti, brWyalebi) elementebze dayrdnobiT 2. ucnob sityvebs, gamoTqmebs eZebs misTvis misawvdom resursebSi (saxelmZRvanelo, leqsikoni, kompetenturi piri) • saWiroebis SemTxvevaSi xelmeored kiTxulobs teqsts an mis calkeul nawils g. moswavle teqstSi poulobs konkretul informacias (ZiebiTi kiTxva) Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • teqstis Tvalis gadavlebiT amokrefs misTvis saWiro informacias mimarTuleba: wera ucx.IX.19. moswavle swers werils Tanatols, axlobels (xelnaweri aneleqtronuli versia) Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • icavs korespodenciis formalur mxares (TariRi, xelmowera, misamarTi) • adresatis vinaobis gaTvaliswinebiT SearCevs mimarTvisa da damSvidobebis saTanado formulebs • agebs Txrobas a) Tanamimdevrulad gadmoscems movlenebs, faqtebs b) icavs frazebs Soris logikur kavSirs • gamoxatavs grZnobebs, ganwyobilebebs, survilebs • gamoTqvams Sefasebebs • icavs gramatikisa da orTografiis normebs 79 ucx.IX.20. moswavle qmnis informaciuli xasiaTis buklets istoriul/ kulturul/sabunebismetyvelo sakiTxebze. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • • • • • • igonebs saTaurs, qvesaTaurebs amzadebs ilustraciebs ilustraciebs daurTavs warwerebs Txzavs faqtobrivi informaciis amsaxvel mokle teqstebs miuTiTebs konkretul informacias (TariRi, fasi, adgili, pirobebi da sxva) icavs gramatikisa da orTografiis normebs ucx.IX.21. moswavle wers biografias konkretuli monacemebis mixedviT. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • • • • • miuTiTebs pirovnebis dabadebis TariRs da adgils Tanmimdevrulad gadmoscems misi cxovrebis etapebs axasiaTebs personaJs gamokveTs faqtebs, romlebmac mas saxeli gauTqva icavs gramatikisa da orTografiis normebs ucx.IX.22. moswavle Txzavs TxrobiT teqsts (cxovrebiseuli istoria, mogoneba, ambavi) Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • • • • iwyebs Txrobas ganaviTarebs da asrulebs siuJets gadmoscems emociebs, ganwyobilebebs icavs gramatikisa da orTografiis normebs mimarTuleba:weris strategia ucx.IX.23. moswavle mimarTavs saTanado strategiebs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • moiZiebs da amzadebs aucilebel samuSao resursebs (leqsikoni, nimuSi, gramatikuli cnobari . . ) • adgens Sesasrulebeli samuSaos gegmas da wers Sav variants • gadaikiTxavs Sav variants, saswavlo resursze dayrdnobiT amowmebs nawers da asworebs Secdomebs • aTeTrebs nawers mimarTuleba: swavlis swavla ucx.IX.24. moswavles aqvs damoukideblad swavlis unari. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • saTanadod iyenebs kiTxvis, weris, mosmenis, zepirmetyvelebis strategiebs • gamokveTs mizans, romelsac emsaxureba esa Tu is aqtivoba • damoukideblad gansazRvravs Tu ra gziT Seasrulebs samuSaos (ix.ucx. 80 VIII.26.) • efeqtianad iyenebs resursebs (ix.ucx.VIII.27) • damoukideblad marTavs saswavlo process (ix.ucx.VIII.24) • TanamSromlobs mewyvilesTan, gundis wevrebTan ucx.IX.25. moswavle xvews Sefasebis unars. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle • ama Tu im aqtivobisTvis (maswavleblis daxmarebiT) adgens Sefasebis kriteriumebs (mag. megobruli werilisTvis: miTiTebulia TariRi, gamoyenebulia mimarTvis da damSvidobebis saTanado kliSeebi, azri gasagebadaa gadmocemuli, sworadaa gamoyenebuli zmnis droebi da sxva) • monawileobs TanaSefasebebSi da maswavlebelTan erTad msjelobs Sefasebis kriteriumebze mimarTuleba: kulturaTa dialogi ucx.IX.26. moswavle amoicnobs ucxoenovan informacias kulturis sferodan. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • akvirdeba da amoicnobs ilustraciebSi/teqstebSi asaxul kulturul, simbolur, sayofacxovrebo realiebs, RirsSesaniSnaobebs, pirovnebebs ����������� ucx.IX.27. moswavle tolerantulia kulturuli da individualuri gansxvavebebis mimarT. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • avlebs paralelebs mSobliur da ucxo kulturebs Soris, poulobs gansxvavebebs, msgavsebebs (aRmsarebloba, qveynis administraciuli wyoba, cxovrebis wesi, istoriuli epoqis Taviseburebebi da sxva) • kulturul Taviseburebebze saubrisas koreqtulad gamoTqvams sakuTar Sexedulebas, damokidebulebas • ?avlebs paralelebs, poulobs analogiebs, gansxvavebebs sakuTar da sxvaTa sulier samyaroebs Soris (gancdebi, ganwyobilebebi, damokidebulebebi) • amoicnobs stereotipul Sefasebebs (“am Taobas araferi ainteresebs”, “frangebi Zunwebi arian” da sxva) da moyavs am stereotipis sawinaaRmdego magaliTi ucx.IX.28. moswavle iTvaliswinebs gansxvavebul sociokulturul garemoSi miRebul qcevis wesebs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • akvirdeba da amoicnobs sociokulturul Taviseburebebs • simulaciur situaciebis gaTamaSebisas icavs ucxouri sociokulturuli garemosTvis damaxasiaTebel normebs 81 saSualo safexuris ucxouri enebis standarti X klasi wlis bolos misaRwevi Sedegebi mimarTuleba: mosmena laparaki ucx. X. 1. moswavle igebs maswavleblis miTiTebebs da savarjiSoTa instruqciebs. ucx. X. 6.moswavle icavs ucxouri enisaTvis damaxasiaTebel intonacias da aqvs saTanado gamoTqma. ucx. X. 2. moswavle igebs dialogs, intervius. ucx. X. 3. moswavle igebs sazogadoebrivi TavSeyris adgilebSi gakeTebul gancxadebebs. ucx. X. 4. ������������������� moswavle Sinaarsis gasagebad iyenebs saTanado strategiebs. ucx. X. 5. ������������������� moswavle gansazRvravs mosmenis mizans da iyenebs Sesabamis strategias. ucx. X. 7. moswavle Tavs arTmevs yofiT sakomunikacio situacias. ucx. X. 8. moswavle monawileobs interaqciaSi. ucx. X. 9. moswavle gabmulad laparakobs. ucx. X. 10. moswavle iyenebs zepirmetyvelebis saTanado strategiebs. kiTxva ucx. X. 11. moswavle igebs savarjiSos instruqcias. ucx. X. 12. moswavle igebs martiv korespondencias - sxvadasxva xasiaTis Ria baraTs. ucx. X. 13. moswavle ecnoba presas (interviu, reportaJi, teleprograma, qronika). ucx. X. 14. moswavle igebs sareklamo xasiaTis teqsts (bukleti, afiSa, anonsi). ucx. X. 15. moswavle igebs faqtobrivi masalis Semcvel SemecnebiT teqsts sxvadasxva Temaze (istoriis, kulturis, bunebismetyvelebis sferodan). ucx. X. 16. moswavle igebs TxrobiT teqsts (cxovrebiseuli istoria, mogoneba, dRiuri). ucx. X. 17. moswavle igebs biografias ucx. X. 18. moswavle gansazRvravs kiTxvis mizans da Sesabamisad iyenebs kiTxvis sxvadasxva saxeobas (gacnobiTi, SeswavliTi, ZiebiTi). 82 mimarTuleba: wera ucx. X. 19. moswavle nimuSis mixedviT wers sxvadasxva Sinaarsis Ria baraTs. ucx. X. 20. moswavle qmnis sareklamo xasiaTis teqsts (turistuli bukleti, afiSa). ucx. X. 21. ����������������� moswavle ayalibebs sakuTar mosazrebas. ucx. X. 22. ������������� moswavle Txzavs mcire moculobis TxrobiT teqsts (cxovrebiseuli istoria, mogoneba, ambavi) swavlis swavla kulturaTa dialogi ucx. X. 24. moswavle acucx. X. 29. moswavle nobierebs, rom miznis miRwe- amoicnobs ucxoenovan invis sxvadasxva gza arsebobs. formacias kulturis sferodan. ucx. X. 25. moswavle damoukideblad marTavs sasucx. X. 30. moswavle wavlo saqmianobas. tolerantulia kulturuli da individualuri ganucx. X. 26. ����������������� moswavle mar- sxvavebebis mimarT. Tavs resursebs. ucx. X. 31. moswavle ucx. X. 27. moswavle acnobierebs, rom enaSi TanamSromlobs Tanakaisaxeba samyaros Taviseburi laselebTan, maswavlebelT- xedva. an. ucx. X. 32. moswavle iTucx. X. 28. moswavle valiswinebs gansxvavebul TanamSromlobs gundis sociokulturul garemoSi wevrebTan. miRebul qcevis wesebs. ucx. X. 23. moswavle mimarTavs saTanado strategiebs. wlis bolos misaRwevi Sedegebi da maTi indikatorebi mimarTuleba: mosmena (mosmenis unaris gasaviTareblad gamoiyeneba didaqtizebuli* da naxevrad avTenturi* audioCanawerebi, sadac teqstebi mkafiod da nela ismis) ucx.X.1. moswavle igebs maswavleblis miTiTebebs da savarjiSoTa instruqciebs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • saTanadod reagirebs maswavleblis miTiTebebze • asrulebs savarjiSoebs ucx.X.2. moswavle igebs dialogs, intervius. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • amoicnobs sakomunikacio situacias (Tanamosaubreebs, sasaubro Temas) • amokrefs dialogidan faqtobriv informacias (vin, sad, rodis, ramdeni, romeli, rogori. . . ) • amoicnobs dialogSi monawileTa mier gamoTqmul dadebiT da uaryofiT 83 Sefasebebs • ganasxvavebs metyvelebis Tavazian da familarul formebs ucx. X. 3. moswavle igebs sazogadoebrivi TavSeyris adgilebSi gakeTebul gancxadebebs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • amoicnobs, sad aris gakeTebuli gancxadeba (aeroportSi, supermarketSi, sadgurSi, metroSi da sxva) • amoicnobs gancxadebis Temas/mizans (reklamireba, gafrTxileba, informireba da sxva) • moicnobs adresats • amokrefs faqtobriv informacias (gamgzavrebis dro, baqani, fasi, dakarguli nivTi da sxva) mimarTuleba: mosmenis strategiebi ucx.X.4. moswavle Sinaarsis gasagebad iyenebs saTanado strategiebs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • cocxali metyvelebis/Canaweris gasagebad iSveliebs araverbalur elementebs (xmis tembri, intonacia, mimika, Jestikulacia, sxvadasxva tipis xmauri, logikuri maxvilebi)… • nacnob elementebze dayrdnobiT (konteqsti, intonacia, ilustracia . . . ) amoicnobs ucnobi sityvebis, gamoTqmebis, winadadebebis mniSvnelobas ucx.X.5. moswavle gansazRvravs mosmenis mizans da iyenebs Sesabamis strategias. a. moswavle amoicnobs zogad Sinaarss. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • nacnob sityvebsa Tu gamoTqmebze dayrdnobiT amoicnobs sakomunikacio situacias, mTavar Temas/sakiTxebs b. moswavle amoicnobs konkretul informacias (seleqciuri mosmena). • amokrefs konkretul informacias mimarTuleba: laparaki ucx.X.6. moswavle icavs ucxouri enisaTvis damaxasiaTebel intonacias da aqvs saTanado gamoTqma. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • gamoTqmiT kiTxulobs teqstebs • gaiTamaSebs dialogebs, sketCebs 84 ucx.X.7. moswavle Tavs arTmevs yofiT sakomunikacio situacias. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • monawileobs simulaciur situaciebSi (sayidlebze yofna, dapatiJeba, Sexvedris daniSvna, dajavSna da sxva) • interaqciis msvlelobisas SearCevs sakomunikacio situaciis Sesatyvis mimarTvis formebs, gamoTqmebs, kliSeebs • saTanadod reagirebs Tanamosaubris replikebze • axerxebs satelefono saubars • marTebulad iyenebs metyvelebis familarul da Tavazian formebs ucx.X.8. moswavle monawileobs interaqciaSi. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • svams da pasuxobs kiTxvebs nacnob Tematikaze (moda, sayvareli gmiri, garToba, Tavisufali dro, skola, megobrebi da sxva) • gamoxatavs da ganmartavs sakuTar damokidebulebas ama Tu im sakiTxTan dakavSirebiT (momwons/ar momwons, veTanxmebi/ar veTanxmebi da sxva) • afasebs movlenebs, faqtebs, adamianebs • saTanadod iyenebs metyvelebis Tavazian da familarul formebs • ucxour enaze gamoTqvams saTqmels saswavlo procesSi warmoqmnil problemebTan dakavSirebiT (`ver gavige~, `es ras niSnavs~, `SeiZleba gaimeoroT~ da sxva) ucx.X.9. moswavle gabmulad laparakobs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • saubrobs misTvis nacnob Tematikaze (ojaxi, sacxovrebeli adgili, aqtivobebi da sxva) • yveba ambavs mimarTuleba: zepirmetyvelebis strategiebi ucx.X.10. moswavle iyenebs zepirmetyvelebis saTanado strategiebs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • saubris dawyebamde Tavs uyris aucilebel resursebs (modelebi, sakvanZo sityvebi, gamoTqmebi, kliSeebi) • `blokirebis~ SemTxvevaSi iyenebs sakompensacio saSualebebs (mag.: mimika, Jestikulacia, perifrazireba /aRwers nagulisxmev sagans an miuTiTebs mis daniSnulebaze da sxva/) • xvdeba da asworebs sakuTar/sxvis Secdomebs • gaugebrobis SemTxvevaSi iTxovs ganmartebas, nela da garkveviT warmoTqmas, gameoreba 85 mimarTuleba: kiTxva (kiTxvis unaris gasaviTareblad gamoiyeneba naxevrad avTenturi* an avTenturi* teqstebi) ucx.X.11. moswavle igebs savarjiSos instruqcias. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • amoicnobs miTiTebebs • Tanmimdevrulad asrulebs maT ucx.X.12. moswavle igebs martiv korespondencias - sxvadasxva xasiaTis Ria baraTs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • amoicnobs avtoris/adresatis vinaobas • amoicnobs gagzavnis TariRsa da avtoris/adresatis misamarTs • amoicnobs korespondenciis mizans (milocva, miwveva, raimes SeTavazeba da sxva) • amoicnobs faqtobriv informacias (rodis, sad, vin, ratom . . .) ucx.X.13. moswavle ecnoba presas (interviu, reportaJi, teleprograma, qronika). Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: a. • • • • moswavle igebs intervius, reportaJs amoicnobs korespondents/respondents amoicnobs Temas/sakiTxebs amoicnobs faqtobriv informacias amoicnobs respondentis emociebs, dadebiT da uaryofiT damokidebulebebs b. moswavle igebs teleprogramas. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • amoicnobs programis formats (kviris ganrigi, saaTebis ganrigi, gadacemis saTaurebi, arxebis logoebi) • amoicnobs gadacemis tipebs • amoicnobs anotaciis Sinaarss • amoicnobs konkretul informacias (monawile, Semsrulebeli, dRe, dro da sxva) g. moswavle igebs qronikas. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • amoicnobs saTaursa da qvesaTaurebs • amoicnobs mTavar siuJetebs sakvanZo sityvebze dayrdnobiT (sensacia, dajildoeba, gataceba, qurdoba da sxva) • amoicnobs personaJebsa da maT damaxasiaTebel Tvisebebs • amoicnobs movlenaTa Tanmimdevrobas • amoicnobs faqtobriv informacias (rodis, sad, ramdeni. . . ) 86 ucx.X.14. moswavle igebs sareklamo xasiaTis teqsts (bukleti, afiSa, anonsi). Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • amoicnobs sakomunikacio situacias (avtori, teqstis mizani, teqstis formati, adresati) • amoicnobs saTaurs, qvesaTaurebs • amoicnobs faqtobriv informacias (TariRi, fasi, adgili, pirobebi, monawile da sxva) • amoicnobs miniSnebul kulturul realiebs • amoicnobs Sefasebebs ucx.X.15. moswavle igebs faqtobrivi masalis Semcvel SemecnebiT teqsts sxvadasxva Temaze (istoriis, kulturis, bunebismetyvelebis sferodan). Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • • amoicnobs mTavar Temas/sakiTxebs amoicnobs faqtobriv informacias ucx.X.16. moswavle igebs TxrobiT teqsts (moTxroba, cxovrebiseuli istoria, mogoneba, dRiuri). Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • amoicnobs personaJebs • amoicnobs personaJTa ganwyobilebas, grZnobebs, damaxasiaTebel Tvisebebs • amoicnobs ambis msvlelobis mTavar etapebs (dasawyisi, ambis ganviTareba, dasasruli) • adgens movlenaTa Tanamimdevrobas ucx.X.17. moswavle igebs biografias. Sedegi miRweulia, Tu���������� ������������ moswavle: • amoicnobs pirovnebas • amoicnobs droisa da sivrcis orientirebs (TariRi, dabadebis adgili, epoqa) • amoicnobs moRvaweobis sferos, romelSic gaiTqva saxeli (istoria, xelovneba, politika, sporti da sxva) • amoicnobs pirovnul Tvisebebs • amoicnobs karieris etapebs mimarTuleba: kiTxvis strategiebi ucx.X.18. moswavle gansazRvravs kiTxvis mizans da Sesabamisad iyenebs kiTxvis sxvadasxva saxeobas (gacnobiTi, SeswavliTi, ZiebiTi). a. moswavle ecnoba teqsts (gacnobiTi kiTxva). Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • gamoTqvams varauds teqstis Sinaarsis Sesaxeb sxvadasxva elementebze dayrdnobiT (saTauri, qvesaTauri, ilustracia, abzacebis dasawyisi, erT-erTi abzaci, gamoyofili sityvebi) 87 • erTxel kiTxulobs teqsts • ar amaxvilebs yuradRebas ucnob sityvebze • zogadi Sinaarsis gasagebad eyrdnoba nacnob sityvebs b. moswavle guldasmiT kiTxulobs teqsts (SeswavliTi kiTxva) Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • ecnoba teqsts (gacnobiTi kiTxva) • gamowvlilviT kiTxulobs teqsts 1. cdilobs ucnobi sityvebis, gamoTqmebis mniSvnelobis amocnobas nacnob verbalur (konteqsti, qarTul enaSi damkvidrebuli ucxouri sityvebi, sityvis nacnobi fuZe, afiqsebi) da araverbalur (teqstis agebuleba, ilustraciebi, sxvadasxvagvari Srifti, brWyalebi) elementebze dayrdnobiT 2. ucnob sityvebis, gamoTqmebis ganmartebas eZebs misTvis misawvdom resursebSi (saxelmZRvanelo, leqsikoni, kompetenturi piri) • saWiroebis SemTxvevaSi xelmeored kiTxulobs teqsts an mis calkeul nawilebs g. moswavle teqstSi poulobs konkretul informacias (ZiebiTi / seleqciuri/ kiTxva) Sedegi TvalsaCinoa, Tu��������� ����������� moswavle: • Tvalis gadavlebiT amokrefs misTvis saWiro informacias mimarTuleba: wera ucx.X.19. moswavle nimuSis mixedviT wers sxvadasxva Sinaarsis Ria baraTs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • icavs korespondenciis formalur mxares (mimarTvis forma, damSvidobebis formula, xelmowera, misamarTi, TariRi) • korespondenciis mizans usadagebs Sinarss (miwveva, raimes SeTavazeba, miwvevaze/ SeTavazebaze daTanxmeba/uaris Tqma) • respondentis vinaobas gaTvaliswinebiT marTebulad SearCevs metyvelebis familarul da Tavazian formebs • icavs gramatikisa da orTografiis normebs ucx.X.20. moswavle qmnis sareklamo xasiaTis teqsts (turistuli bukleti, afiSa). Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • gansazRvravs sakomunikacio situacias (avtori, reklamis mizani, teqstis formati, adresati) • igonebs saTaurs • wers ilustraciis komentarebs • lakonurad Txzavs ZiriTad teqsts (anotacias) • miuTiTebs faqtobriv informacias (TariRi, fasi, adgili, pirobebi da sxva) • faqtobriv informacias daurTavs Sefasebebs • icavs gramatikisa da orTografiis normebs 88 ucx.X.21. moswavle ayalibebs sakuTar mosazrebas. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • miuTiTebs Temas • gamoxatavs sakuTar Sexedulebas da ganmartavs mas • icavs gramatikisa da orTografiis normebs ucx.X.22. moswavle Txzavs mcire moculobis TxrobiT teqsts (cxovrebiseuli istoria, mogoneba, ambavi) Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • iwyebs Txrobas • ganaviTarebs da asrulebs siuJets • icavs gramatikisa da orTografiis normebs mimarTuleba: weris strategiebi ucx.X.23. moswavle mimarTavs saTanado strategiebs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • moiZiebs da amzadebs aucilebel saswavlo resursebs (leqsikoni, nimuSi, gramatikuli cnobari . . ) • adgens Sesasrulebeli samuSaos gegmas da wers Sav variants • kiTxulobs Sav variants, saswavlo resursze dayrdnobiT amowmebs da asworebs nawers • aTeTrebs mas mimarTuleba: swavlis swavla ucx.X.24. moswavle acnobierebs, rom miznis miRwevis sxvadasxva gza arsebobs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • • • • • gamokveTs Sesasrulebeli samuSaos mTavar amocanas Sesasrulebel samuSaos yofs monakveTebad eZebs da asaxelebs samuSaos Sesrulebis alternatiul gzebs SearCevs erT-erTs samuSaos dawyebamde Tavs uyris saWiro resursebs da axdens codnismobilizebas • samuSaos dasrulebis Semdeg sxvebTan erTad ganixilavs SerCeul variantebs (vin rogori taqtika airCia, vis ra gauadvilda, vis ra gauWirda, ra ajobebda) • TanatolebTan erTad msjelobs imis Sesaxeb, Tu romeli varianti iyo optimaluri • icavs drois limits 89 ucx.X.25. moswavle damoukideblad marTavs saswavlo saqmianobas. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • samuSaos dawyebamde Tavs uyris saWiro resursebs da axdens codnis mobilizebas • mimarTavs TviTSefasebas • monawileobs TanaSefasebebSi (moswavle-maswavlebeli an moswavle-moswavle erTsa da imave naSroms erTmaneTisagan damoukideblad afaseben, Semdeg erTmaneTs adareben Sefasebebs da msjeloben kriteriumebze) • Sedegebze dakvirvebiT aRniSnavs, sad aqvs winsvla, sad uWirs • asaxelebs warumateblobis faqtorebs, mizezebs (mag.: saTanadod ar gamoiyena resursi, ver gamokveTa aqtivobis mTavari amocana, gamotova erTi etapi, amocana dauZleveli moeCvena, iyo ugunebod da sxva) • adgens, Tu ra zomebs unda mimarTos xarvezebis aRmosafxvrelad ucx.X.26. moswavle marTavs resursebs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • moiZiebs informacias rogorc skolaSi, ise skolis gareT misawvdom resursebSi (saxelmZRvanelo, TvalsaCinoebebi, leqsikoni, skolis/soflis/qalaqis biblioTeka, maswavlebeli, kompetenturi piri, interneti da sxva) • sxvadasxva maCveneblis mixedviT axarisxebs da ajgufebs resursebSi mopovebul informacias ucx.X.27. moswavle TanamSromlobs TanaklaselebTan, maswavlebelTan. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: •koreqtulad aRniSnavs sxvebis mier daSvebul Secdomebs • kamaTisas yurs ugdebs gansxvavebul mosazrebebs • Sefasebisas iCens koreqtulobas • Tanaklasels exmareba im sakiTxebSi, romlebSic TviTonaa Zlieri • TanaklaselebTan erTad varjiSobs interaqciaSi ucx.X.28. moswavle TanamSromlobs gundis wevrebTan. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • msjelobs gundelebTan (rogor gadaWran problema, rogor gaanawilon funqciebi) • saTanadod asrulebs Tavis funqcias rogorc lideri an gundis wevri • iTvaliswinebs lideris, gundelis rCevebs • ismens gansxvavebul mosazrebebs • uTanxmoebisas cdilobs morigebas • Tavisi wvlili Seaqvs saerTo saqmeSi mimarTuleba: kulturaTa dialogi ucx.X.29. moswavle amoicnobs ucxoenovan informacias kulturis sferodan. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • akvirdeba da amoicnobs ilustraciebze/teqstebSi simbolur, sayofacxovrebo realiebs 90 asaxul kulturul, ucxX.30. moswavle tolerantulia kulturuli da individualuri gansxvavebebis mimarT. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • avlebs paralelebs ucxo da mSobliur kulturebs Soris, poulobs msgavsebebs, gansxvavebebs • kulturul Taviseburebebze saubrisas koreqtulad gamoTqvams sakuTar mosazrebas, damokidebulebas • iCens interess adamianTa gancdebis, damokidebulebebis mimarT • avlebs paralelebs, poulobs da aRniSnavs analogiebs, gansxvavebebs sakuTar da sxvaTa sulier samyaroebs Soris (gancdebi, ganwyobilebebi, damokidebulebebi) ucx.X.31. moswavle acnobierebs, rom enaSi aisaxeba samyaros Taviseburi xedva. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • amoicnobs andazebis, frazeologizmebis, warmoebuli sityvebis, gamoTqmebis mniSvnelobas • poulobs Sesatyvisebs mSobliur enaSi • adarebs maT erTmaneTs ucx.X.32. moswavle iTvaliswinebs gansxvavebul sociokulturul garemoSi miRebul qcevis wesebs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • akvirdeba da aanalizebs sociokulturul Taviseburebebs • amoicnobs ucxo kulturisTvis damaxasiaTebel qcevis etiketis normebs • simulaciuri situaciebis gaTamaSebisas icavs ucxouri sociokulturuli garemosTvis damaxasiaTebel normebs 91 XI klasi wlis bolos misaRwevi Sedegebi mimarTuleba: mosmena laparaki kiTxva ucx.XI 1. moswavle igebs dialogs, intervius, reportaJs. ucx.XI 4. moswavle Tavs arTmevs yofiT sakomunikacio situacias. ucx.XI 2. moswavle igebs sazogadoebrivi TavSeyris adgilebSi gakeTebul gancxadebebs. ucx.XI 5. moswavle monawileobs interaqciaSi. ucx.XI 8. moswavle igebs instruqciebs (savarjiSos piroba, abra, rCeva darigeba, gamafrTxilebel warwera, yoveldRiuri moxmarebis sagnis instruqcia /mag., satelefono baraTi/ da sxva). ucx.XI 6. moswavle gabmulad laparakobs. ucx.XI 9. moswavle igebs korespondencias. ucx.XI 3. moswavle gansazRvravs mosmenis mizans da iyenebs Sesabamis strategias. ucx.XI 7. moswavle iyenebs ucx.XI 10. moswavle ecnoba presas zepirmetyvelebis saTana(interviu, gamokiTxva, mkiTxvedo strategiebs. lis gamoxmaureba). ucx.XI 11. moswavle igebs faqtobrivi masalis Semcvel SemecnebiT teqsts sxvadasxva Temaze (istoriis, kulturis, bunebismetyvelebis sferoebidan). ucx.XI 12. moswavle igebs TxrobiT teqsts (moTxroba, cxovrebiseuli istoria, mogoneba, dRiuri). ucx.XI 13. moswavle igebs biografias. ucx.XI 14. moswavle gansazRvravs kiTxvis mizans da Sesabamisad iyenebs kiTxvis sxvadasxva saxeobas (gacnobiTi, SeswavliTi, ZiebiTi). 92 mimarTuleba: wera ucx.XI 15. nmoswavle wers werils Tanatols, axlobels (xelnawer an eleqtronul versias). ucx.XI 16. moswavle wers saswavlebelSi an samuSao adgilze warsadgen sakuTar an fiqtiur biografias. swavlis swavla kulturaTa dialogi ucx.XI 19. moswavles ganviTarebuli aqvs enis damoukideblad swavlis unari. ucx.XI 21. moswavle amoicnobs ucxoenovan informacias kulturis sferodan. ucx.XI 20. moswavle xvews Sefasebis unars. ucx.XI 22. moswavle tolerantulia kulturuli da individualuri gansxvavebebis mimarT. ucx.XI 17. moswavle gadmoscems sakuTar Sexedulebas, damokidebulebas da asabuTebs maT ucx.XI 23. moswavle iTvaliswinebs gansxvavebul sociokulturul garemoSi miRebul qcevis wesebs. ucx.XI 18. moswavle mimarTavs saTanado strategiebs. wlis bolos misaRwevi Sedegebi da maTi indikatorebi mimarTuleba: mosmena (mosmenis unaris gasaviTareblad gamoiyeneba didaqtizebuli* da naxevrad avTenturi* audioCanawerebi, sadac teqstebi mkafiod da nela ismis) ucx.XI.1. moswavle igebs dialogs, intervius, reportaJs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • amoicnobs sakomunikacio situacias (Tanamosaubreebs, Temas, sakiTxebs) • amokrefs faqtobriv informacias (vin, sad, rodis, ramdeni, romeli, rogori, ratom. . .) • amoicnobs TanamosaubreTa mier gamoTqmul damokidebulebas, ganwyobilebas, Sefasebas ama Tu im sakiTxTan dakavSirebiT • ganasxvavebs metyvelebis familarul da Tavazian formebs ucx.XI.2. moswavle igebs sazogadoebrivi TavSeyris adgilebSi gakeTebul gancxadebebs. Sedegi�������������������������� TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • amoicnobs, sad aris warmoTqmuli gancxadeba (aeroportSi, supermarketSi, sadgurSi, metroSi da sxva) • amoicnobs gancxadebis mizans (reklamireba, gafrTxileba, informireba da sxva) • amoicnobs adresats 93 • amokrefs faqtobriv informacias (gamgzavrebis dro, baqani, fasi, dakarguli nivTi da sxva) mimarTuleba: mosmenis strategiebi ucx.XI.3. moswavle gansazRvravs mosmenis mizans da iyenebs Sesabamis strategias. a. moswavle amoicnobs zogad Sinaarss. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • nacnob sityvebsa Tu gamoTqmebze dayrdnobiT amoicnobs sakomunikacio situacias, konteqsts, mTavar Temas/sakiTxebs b. moswavle amoicnobs konkretul informacias (seleqciuri mosmena). Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • amokrefs mxolod misTvis saWiro informacias mimarTuleba: laparaki ucx.XI.4. moswavle Tavs arTmevs yofiT sakomunikacio situacias. S������������������������������� edegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • monawileobs simulaciur situaciebSi (sayidlebze yofna, situaciis garkveva, dajavSna, SekveTa da sxva) • interaqciis msvlelobisas SearCevs sakomunikacio situaciis Sesatyvis gamoTqmebs, kliSeebs • saTanadod reagirebs Tanamosaubris replikebze • axerxebs satelefono saubars • marTebulad iyenebs metyvelebis familarul da Tavazian formebs ucx.XI.5. moswavle monawileobs interaqciaSi. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • • • • • svams da pasuxobs kiTxvebs nacnob Tematikaze gamoxatavs sakuTar emociebs, ganwyobilebebs, Sexedulebebs afasebas movlenebs, faqtebs, adamianebs saTanadod iyenebs sametyvelo etiketis formebs ucxour enaze mimarTavs da pasuxobs maswavlebels, Tanatolebs saswavlo procesSi warmoqmnil problemebTan dakavSirebiT ucx.XI.6. moswavle gabmulad laparakobs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu ������������ moswavle: ��������� • saubrobs misTvis saintereso sakiTxebze (samomavlo gegmebi, ocnebebi, megobrebi da sxva) • yveba Tavs gadamxdar, gagonil, nanax, wakiTxul ambavs • sakamaTo sakiTxebTan dakavSirebiT gamoxatavs da ganmartavs Tavis pozicias, rasac amyarebs magaliTiT 94 mimarTuleba: zepirmetyvelebis strategiebi ucx.XI.7. moswavle iyenebs zepirmetyvelebis saTanado strategiebs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle�: • saubris dawyebamde Tavs uyris aucilebel resursebs (modelebi, sakvanZo sityvebi, gamoTqmebi, kliSeebi) • `blokirebis~ SemTxvevaSi iyenebs sakompensacio saSualebebs (mimika, Jestikulacia, antonimis/sinonimis miTiTeba, perifrazireba da sxva) • xvdeba da asworebs sakuTar/sxvis Secdomebs • gaugebrobis SemTxvevaSi iTxovs ganmartebas, nela da garkveviT warmoTqmas, gameorebas mimarTuleba: kiTxva (kiTxvis unaris gasaviTareblad gamoiyeneba naxevrad avTenturi* an avTenturi* teqstebi) ucx.XI.8. moswavle igebs instruqciebs (savarjiSos piroba, abra, rCeva darigeba, gamafrTxilebel warwera, yoveldRiuri moxmarebis sagnis instruqcia /mag., satelefono baraTis/ da sxva). Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • saTanadod reagirebs miTiTebebze ucx.XI.9. moswavle igebs korespondencias. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • amoicnobs formats (megobruli/samotivacio werilis xelnaweri an eleqtronuli versia) • amoicnobs sakomunikacio situacias (avtori, adresati, korespondenciis mizani, gagzavnis TariRi, adresatis/avtoris misamarTebi) • amoicnobs werilSi asaxul Temas/sakiTxebs • amoicnobs faqtobriv informacias (sad, rodis, ra, ramdeni, rogor …...) • amoicnobs Sexedulebebs, emociebs ucx.XI.10. moswavle ecnoba presas (interviu, gamokiTxva, mkiTxvelis gamoxmaureba). Sedegi TvalsaCinoa, Tu��������� ����������� moswavle: • amoicnobs korespondents, respondents • amoicnobs Temas/sakiTxebs • amoicnobs respondentis emociebs, Sefasebebs, Sexedulebebs ucx.XI.11. moswavle igebs faqtobrivi masalis Semcvel SemecnebiT teqsts sxvadasxva Temaze (istoriis, kulturis, bunebismetyvelebis sferoebidan). Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • • amoicnobs mTavar Temas/sakiTxebs amoicnobs faqtobriv informacias 95 ucx.XI.12. moswavle igebs TxrobiT teqsts (moTxroba, cxovrebiseuli istoria, mogoneba, dRiuri). Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavl�� e: • amoicnobs mTxrobels • amoicnobs personaJebs • amoicnobs ambis msvlelobis mTavar etapebs (dasawyisi, ambis ganviTareba, dasasruli) • amoicnobs movlenaTa Tanamimdevrobas • amoicnobs faqtobriv informacias (sad, ratom, ra mizniT da sxva) • amoicnobs mTxrobelis, personaJebis ganwyobilebas, grZnobebs, maT damaxasiaTebel Tvisebebs ucx.XI.13. moswavle igebs biografias. Sedegi miRweulia, Tu���������� ������������ moswavle: • amoicnobs pirovnebas • amoicnobs droisa da sivrcis orientirebs (TariRi, dabadebis adgili, epoqa) • amoicnobs moRvaweobis sferos, romelSic gaiTqva saxeli (istoria, xelovneba, politika, sporti da sxva) • amoicnobs pirovnul Tvisebebs • amoicnobs karieris etapebs mimarTuleba: kiTxvis strategiebi ucx.XI.14. moswavle gansazRvravs kiTxvis mizans da Sesabamisad iyenebs kiTxvis sxvadasxva saxeobas (gacnobiTi, SeswavliTi, ZiebiTi). a. moswavle ecnoba teqsts (gacnobiTi kiTxva). Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • gamoTqvams varauds teqstis Sinaarsis Sesaxeb sxvadasxva elementebis moSveliebiT (saTauri, qvesaTauri, ilustracia, abzacebis dasawyisi, erTerTi abzaci, gamoyofili sityvebi) • erTxel kiTxulobs teqsts • ar amaxvilebs yuradRebas ucnob sityvebze • zogadi Sinaarsis gasagebad eyrdnoba nacnob sityvebs b. moswavle guldasmiT kiTxulobs teqsts (SeswavliTi kiTxva). Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • ecnoba teqsts (gacnobiTi kiTxva.) • gamowvlilviT kiTxulobs teqsts 1. amoicnobs ucnobi sityvebis, gamoTqmebis mniSvnelobas nacnob verbalur (konteqsti, ucxouri enidan Semosuli sityvebi, nacnobi sityvis fuZe, afiqsebi) da araverbalur (teqstis agebuleba, ilustraciebi, sxvadasxvagvari Srifti, brWyalebi) elementebze dayrdnobiT 2. ucnob sityvebs, gamoTqmebs eZebs misawvdom resursebSi (saxelmZRvanelo, 96 leqsikoni, kompetenturi piri) • saWiroebis SemTxvevaSi xelmeored kiTxulobs teqsts an mis calkeul nawils g. moswavle teqstSi poulobs konkretul informacias (ZiebiTi / seleqciuri/kiTxva). Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • Tvalis gadavlebiT miagnebs da amokrefs konkretul informacias mimarTuleba: wera ucx.XI.15. moswavle swers werils Tanatols, axlobels (xelnawer an eleqtronul versias). Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • icavs korespondenciis formalur mxares (TariRi, xelmowera, misamarTi) • adresatis vinaobis gaTvaliswinebiT SearCevs mimarTvisa da damSvidobebis saTanado formulebs • agebs Txrobas a) Tanamimdevrulad gadmoscems movlenebs, faqtebs b) icavs frazebs Soris logikur kavSirs • gamoxatavs ganwyobilebas, survilebs, Sefasebebs • icavs gramatikisa da orTografiis normebs ucx.XI.16. moswavle wers saswavlebelSi an samuSao adgilze warsadgen sakuTar an fiqtiur biografias. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • icavs saWiro formats • lakonurad gadmoscems Sesabamis informacias ucx.XI.17. moswavle gadmoscems sakuTar Sexedulebas, damokidebulebas da asabuTebs maT Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • miuTiTebs sadiskusio Temas, romelic asaxulia presaSi (aqtualur sakiTxze Catarebuli gamokiTxva, interviu, mkiTxvelis gamoxmaureba, recenzia) • gamoTqvams sakuTar Sexedulebas da ganmartavs mas • poziciis gasamyareblad mohyavs magaliTi • icavs gramatikisa da orTografiis normebs mimarTuleba: weris strategiebi ucx.XI.18. moswavle mimarTavs saTanado strategiebs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • moiZiebs da amzadebs aucilebel saswavlo resursebs (leqsikoni, nimuSi, 97 gramatikuli cnobari . . ) • adgens Sesasrulebeli samuSaos gegmas da wers Sav variants • kiTxulobs Sav variants, saswavlo resursze dayrdnobiT amowmebs da asworebs nawers • aTeTrebs mas mimarTuleba: swavlis swavla ucx.XI.19. moswavles ganviTarebuli aqvs enis damoukideblad swavlis unari. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • • • • • • saTanadod iyenebs kiTxvis, weris, mosmenis, zepirmetyvelebis strategiebs gamokveTs mizans, romelsac emsaxureba esa Tu is aqtivoba an davaleba damoukideblad gansazRvravs, samuSaos Sesrulebis gzas (ix.ucx.X.24.) damoukideblad marTavs saswavlo process (ix.ucx.X.25) efeqturad iyenebs resursebs (ix.ucx.X26.) moswavle TanamSromlobs mewyvilesTan, gundis wevrebTan (ix.ucx.X.25-27.) ucx.XI.20. moswavle xvews Sefasebis unars. Sedegi TvalsaCinoa, Tu��������� ����������� moswavle • ama Tu im aqtivobisTvis (maswavleblis daxmarebiT) adgens Sefasebis kri teriumebs (mag. megobruli werilisTvis: miTiTebulia TariRi, gamoyenebulia mimarTvisa da damSvidobebis saTanado formulebi, azri gasagebadaa gadmocemuli, sworadaa gamoyenebuli zmnis droebi da sxva) • monawileobs TanaSefasebebSi da maswavlebelTan erTad msjelobs Sefasebis kriteriumebze mimarTuleba: kulturaTa dialogi ucx.XI.21. moswavle amoicnobs ucxoenovan informacias kulturis sferodan. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • akvirdeba da amoicnobs ilustraciebSi/teqstebSi asaxul kulturul, simbolur, sayofacxovrebo realiebs ucx.XI.22. moswavle tolerantulia kulturuli da individualuri gansxvavebebis mimarT. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • avlebs paralelebs ucxo da mSobliur kulturebs Soris, poulobs msgav sebebs, gansxvavebebs • koreqtulad gamoTqvams sakuTar mosazrebas, damokidebulebas kulturul Taviseburebebze saubrisas • avlebs paralelebs, poulobs analogiebs, gansxvavebebs sakuTar da sxvaTa sulier samyaroebs Soris (gancdebi, ganwyobilebebi, damokidebulebebi) • amoicnobs stereotipul Sefasebebs (`am Taobas araferi ainteresebs~, 98 `frangebi Zunwebi arian~ da sxva) da eZebs magaliTebs, rac ewinaaRmdegeba am stereotips ucx.XI.23. moswavle iTvaliswinebs gansxvavebul sociokulturul garemoSi miRebul qcevis wesebs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu��������� ����������� moswavle: • akvirdeba da aanalizebs sociokulturul Taviseburebebs • simulaciuri situaciebis gaTamaSebisas icavs ucxouri socio-kulturuli garemosTvis damaxasiaTebel normebs 99 XII klasi wlis bolos misaRwevi Sedegebi mimarTuleba: mosmena laparaki ucx.XII. 1. moswavle igebs dialogs, intervius, reportaJs. ucx.XII. 6. moswavle Tavs arTmevs yofiT sakomunikacio situacias ucx.XII. 2. moswavle igebs sainformacio audioCanawerebs. ucx.XII. 7. moswavle monawileobs interaqciaSi. ucx.XII. 3. moswavle igebs sazogadoebrivi TavSeyris adgilebSi gakeTebul gancxadebebs. ucx.XII. 4. moswavle igebs SemecnebiTi xasiaTis teqsts sxvadasxva Temaze (istoriis, kulturis, sabunebismetyvelo sferoebidan) ucx.XII. 5. moswavle gansazRvravs mosmenis mizans da iyenebs Sesabamis strategias. 100 ucx.XII. 8. moswavle gabmulad laparakobs. ucx.XII. 9. moswavle iyenebs zepirmetyvelebis saTanado strategiebs. kiTxva ucx.XII. 10. moswavle igebs korespondencias. ucx.XII. 11. moswavle ecnoba presas (interviu, gamokiTxva, mkiTxvelis gamoxmaureba). ucx.XII. 12. moswavle igebs SemecnebiTi xasiaTis teqsts sxvadasxva Temaze (istoriis, kulturis, sabunebismetyvelo sferoebidan). ucx.XII. 13. moswavle igebs TxrobiT teqsts (moTxroba, cxovrebiseuli istoria, mogoneba, dRiuri). ucx.XII. 14. moswavle igebs biografias. ucx.XII. 15. moswavle gansazRvravs kiTxvis mizans da Sesabamisad iyenebs kiTxvis sxvadasxva saxeobas (gacnobiTi, SeswavliTi, ZiebiTi). mimarTuleba: wera swavlis swavla kulturaTa dialogi ucx.XII. 16. moswavle swers ucx.XII. 21. moswavles ganviwerils Tanatols, axloTarebuli aqvs enis damoukibels (xelnawer an eleqtro- deblad swavlis unari. nul versias). ucx.XII. 22. moswavle xvews ucx.XII. 17. moswavle wers Sefasebis unars. gamoCenili adamianis biografias konkretuli monacemebis mixedviT. ucx.XII. 23. moswavle amoicnobs ucxoenovan informacias kulturis sferodan. ucx.XII. 18. moswavle wers fiqtiur samotivacio werils saswavlebelSi an samuSao adgilze warsadgenad. ucx.XII. 25. moswavle iTvaliswinebs gansxvavebul sociokulturul garemoSi miRebul qcevis wesebs. ucx.XII. 24. moswavle tolerantulia kulturuli da individualuri gansxvavebebis mimarT. ucx.XII. 19. moswavle gadmoscems sakuTar da sxvis Sexedulebas, damokidebulebas. ucx.XII. 20. moswavle mimarTavs saTanado strategiebs. wlis bolos misaRwevi Sedegebi da maTi indikatorebi mimarTuleba: mosmena (mosmenis unaris gasaviTareblad gamoiyeneba naxevrad avTenturi* audioCanawerebi, sadac teqstebi mkafiod ismis) ucx.XII.1. moswavle igebs dialogs, intervius, reportaJs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • amoicnobs sakomunikacio situacias (Tanamosaubreebs, Temas, sakiTxebs) • amokrefs faqtobriv informacias • amoicnobs TanamosaubreTa damokidebulebas, ganwyobilebas, Sefasebas ama Tu im sakiTxTan dakavSirebiT • ganasxvavebs metyvelebis familarul ����������������������������� da Tavazian formebs ucx.XII.2. moswavle igebs sainformacio audioCanawerebs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • amoicnobs sainformacio gadacemis rubrikebs (axali ambebi, presis mimoxilva, sporti, amindis prognozi da sxva) 101 a. moswavle igebs amindis prognozs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • amoicnobs geografiul adgilebs • amoicnobs atmosferul movlenebsa da temperaturas b. moswavle igebs sportis axal ambebs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • amoicnobs saxeobebs • amoicnobs gamarjvebul da damarcxebul gundebs/moTamaSeebs • amoicnobs angariSs/Sedegs ucx.XII.3. moswavle igebs sazogadoebrivi TavSeyris adgilebSi gakeTebul gancxadebebs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • amoicnobs sad aris warmoTqmuli gancxadeba (aeroportSi, supermarketSi, sadgurSi, metroSi da sxva) • amoicnobs gancxadebis mizans (reklamireba, gafrTxileba, informireba da sxva) • amoicnobs adresatsamokrefs faqtobriv informacias (gamgzavrebis dro, baqani, fasi, dakarguli nivTi da sxva) ucx.IX.4. moswavle igebs SemecnebTi xasiaTis teqsts sxvadasxva Temaze (istoriis, kulturis, sabunebismetyvelo sferoebidan) Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • amoicnobs mTavar Temas/sakiTxebs • amoicbobs faqtobriv informacias mimarTuleba: mosmenis strategiebi ucx.XII.5. moswavle gansazRvravs mosmenis mizans da iyenebs Sesabamis strategias. a. moswavle amoicnobs zogad Sinaarss. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • amoicnobs sakomunikacio situacias, mTavar Temas/sakiTxebs nacnob sityvebsa Tu gamoTqmebze dayrdnobiT b. moswavle amoicnobs konkretul informacias (seleqciuri mosmena). Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • amokrefs mxolod saWiro informacias 102 mimarTuleba: laparaki ucx.XII.6. moswavle Tavs arTmevs yofiT sakomunikacio situacias Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • monawileobs simulaciur situaciebSi • interaqciis dros SearCevs sakomunikacio situaciis Sesatyvis gamoTqmebs, kliSeebs • saTanadod reagirebs Tanamosaubris replikebze • saubrobs telefoniT • marTebulad iyenebs metyvelebis familarul da Tavazian formebs ������� ucx.XII.7. moswavle monawileobs interaqciaSi. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • • • • svams da pasuxobs kiTxvebs nacnob Tematikaze sakamaTo sakiTxis wamoWrisas gamoxatavs sakuTar damokidebulebas afasebs movlenebs, faqtebs, adamianebs saswavlo procesSi warmoqmnil problemasTan dakavSirebiT ucxour enaze mimarTavs da pasuxobs maswavlebels/Tanato����� lebs ucx.XII.8. moswavle gabmulad laparakobs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • yveba Tavs gadamxdar, gagonil, nanax, wakiTxul ambavs • sakamaTo sakiTxebTan dakavSirebiT gamoxatavs da ganmartavs Tavis pozicias, mis gasamyareblad mohyavs magaliTi • gadmoscems dialogis, intervius Sinaarss mimarTuleba:zepirmetyvelebis strategiebi ucx.XII.9. moswavle iyenebs zepirmetyvelebis saTanado strategiebs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • saubris dawyebamde Tavs uyris aucilebel resursebs (modelebi, sakvanZo sityvebi, gamoTqmebi, kliSeebi) • “blokirebis” SemTxvevaSi iyenebs sakompensacio saSualebebs (mimika, Jestikulacia, perifrazireba da sxva) • xvdeba da asworebs sakuTar/sxvis Secdomebs • gaugebrobis SemTxvevaSi iTxovs ganmartebas, nela da garkveviT warmoTqmas, gameorebas 103 mimarTuleba: kiTxva (kiTxvis unaris gasaviTareblad gamoiyeneba naxevrad avTenturi*, an avTenturi* teqstebi) ucx.XII.10. moswavle igebs korespondencias. Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • amoicnobs formats (araoficialuri/oficialuri werilis xelnaweri an eleqtronuli versia). • amoicnobs sakomunikacio situacias (avtori, adresati, korespondenciis mizani, gagzavnis TariRi, adresatis/avtoris misamarTi) • amoicnobs werilSi asaxul Temas/sakiTxebs • amoicnobs faqtobriv informacias (sad, rodis, ra, ramdeni, rogor...) • amoicnobs Sexedulebebs, emociebs ucx.XII.11. moswavle ecnoba presas (interviu, gamokiTxva, mkiTxvelis gamoxmaureba). Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • amoicnobs korespondents, respondents • amoicnobs Temas/sakiTxebs • amoicnobs respondentis emociebs, Sefasebebs, Sexedulebebs ucx.XII.12. moswavle igebs SemecnebiTi xasiaTis teqsts sxvadasxva Temaze (istoriis, kulturis, sabunebismetyvelo sferoebidan). Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • amoicnobs mTavar Temas/sakiTxebs • amoicnobs faqtobriv informacias • akavSirebs teqstSi mocemul informacias sakuTar gamocdilebasTan da amis safuZvelze gamoaqvs daskvna • amoicnobs teqstis sxvadasxva nawilebs Soris arsebul logikur kavSirebs (mizez-Sedegobrivi, pirobiTi da sxva) da teqstidan gamomdinare gamoaqvs daskvna • ajgufebs informacias konkretuli maxasiaTeblebis mixedviT (msgavsebagansxvaveba; mzardi-klebadi xarisxi da sxva) • gamoaqvs daskvna mTliani teqstis gaazrebis safuZvelze • mijnavs erTmaneTisgan varauds da faqts • ganasxvavebs faqtebs damokidebulebebisagan, Sefasebisagan ucx.XII.13. moswavle igebs TxrobiT teqsts (moTxroba, cxovrebiseuli istoria, mogoneba, dRiuri). Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • amoicnobs mTxrobels • amoicnobs personaJebs • amoicnobs ambis msvlelobis mTavar etapebs (dasawisi, ambis ganviTareba, dasasruli) • amoicnobs movlenaTa Tanamimdevrobas 104 • • • • • amoicnobs faqtobriv informacias (sad, ratom, ra mizniT da sxva) amoicnobs personaJebis ganwyobilebebs, grZnobebs, damaxasiaTebel Tvisebebs amoicnobs personaJTa qcevis motivs gamoaqvs daskvna personaJebs Soris arsebuli urTierTobebis Sesaxeb axasiaTebs personaJebs testis gaazrebaze dayrdnobiT ucx.XII.14. moswavle igebs biografias. Sedegi miRweulia, Tu���������� ������������ moswavle: • amoicnobs pirovnebas • amoicnobs drois da sivrcis orientirebs (TariRi, dabadebis adgili, epoqa) • amoicnobs moRvaweobis sferos, raSic gaiTqva saxeli (istoria, xelovneba, politika, sporti da sxva) • amoicnobs pirovnul Tvisebebs • amoicnobs pirovnebis karieris etapebs mimarTuleba: kiTxvis strategiebi ucx.XII.15. moswavle gansazRvravs kiTxvis mizans da Sesabamisad iyenebs kiTxvis sxvadasxva saxeobas (gacnobiTi, SeswavliTi, ZiebiTi). a.moswavle ecnoba teqsts (gacnobiTi kiTxva). Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • gamoTqvams varauds teqstis Sinaarsis Sesaxeb sxvadasxva elementebis moSveliebiT (saTauri, qvesaTauri, ilustracia, abzacebis dasawyisi, erTerTi abzaci, gamoyofili sityvebi) • erTxel kiTxulobs teqsts • yuradRebas ar amaxvilebs ucnob sityvebze • eyrdnoba nacnob sityvebs zogadi Sinaarsis gasagebad b. moswavle guldasmiT kiTxulobs teqsts (SeswavliTi kiTxva) Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • pirvel etapze ecnoba teqsts (gacnobiTi kiTxva) • Semdgom etapze gamowvlilviT kiTxulobs teqsts 1. cdilobs ucnobi sityvebis, gamoTqmebis amocnobas nacnob verbalur (konteqsti, ucxouri enidan Semosuli sityvebi, sityvis nacnobi fuZe, afiqsebi) da araverbalur (teqstis agebuleba, ilustraciebi, sxvadasxvagvari Srifti, brWyalebi) elementebze dayrdnobiT 2. ucnob sityvebs, gamoTqmebs eZebs misTvis misawvdom resursebSi (saxelmZRvanelo, leqsikoni, kompetenturi piri) • saWiroebis SemTxvevaSi xelmeored kiTxulobs teqsts an mis calkeul nawils g. moswavle teqstSi poulobs konkretul informacias (ZiebiTi / seleqciuri/ kiTxva) Sedegi TvalsaCinoa, Tu���������� ������������ moswavle: • Tvalis gadavlebiT amokrefs konkretul informacias 105 mimarTuleba: wera ucx.XII.16. moswavle swers werils Tanatols, axlobels (xelnaweri an eleqtronuli versia). Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • icavs korespodenciis formalur mxares (TariRi, xelmowera, misamarTi) • korespondentis vinaobis gaTvaliswinebiT SearCevs mimarTvisa da damSvidobebis saTanado formulebs • agebs Txrobas a) Tanamimdevrulad gadmoscems movlenebs, faqtebs b) icavs frazebs Soris logikur kavSirs • gamoxatavs ganwyobilebas, survilebs, Sefasebebs •?icavs gramatikisa da orTografiis normebs ucx.XII.17. moswavle wers gamoCenili adamianis biografias konkretuli monacemebis mixedviT. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • • • • • miuTiTebs pirovnebis dabadebis TariRsa da adgils Tanmimdevrulad gadmoscems misi cxovrebis etapebs axasiaTebs personaJs gamokveTs faqtebs, romlebmac mas saxeli gauTqva icavs gramatikisa da orTografiis normebs ucx.XII.18. moswavle wers fiqtiur samotivacio werils saswavlebelSi an samuSao adgilze warsadgenad. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • saTanado adgilze miuTiTebs avtorisa da adresatis saxelebs pirad monacemebs (gvari, Tanamdeboba, misamarTi, TariRi) • iyenebs mimarTvisa da gamomSvidobebis saTanado kliSeebs • miuTiTebs motivaciaze • saTanadod warmoaCens avtoris gamocdilebas, Tvisebebs, codnas • miuTiTebs danarTs (mag.: avtobiografia, diplomi) • icavs gramatikisa da orTografiis normebs ucx.XII.19. moswavle gadmoscems sakuTar da sxvis Sexedulebas, damokidebulebas. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • miuTiTebs presaSi asaxul sadiskusio Temas (aqtualur sakiTxTze Catarebuli gamokiTxva, interviu, mkiTxvelis gamoxmaureba, recenzia) • axdens respondentTa mier gamoxatuli emociebis perifrazirebas • gamoTqvams sakuTar Sexedulebas da ganmartavs mas • poziciis gasamyareblad mohyavs magaliTi • icavs gramatikisa da orTografiis wesebs 106 mimarTuleba: weris strategiebi ucx.XII.20. moswavle mimarTavs saTanado strategiebs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • moiZiebs da amzadebs aucilebel saswavlo resursebs (leqsikoni, nimuSi, gramatikuli cnobari . . ) • adgens Sesasrulebeli samuSaos gegmas da wers Sav variants • kiTxulobs Sav variants, saswavlo resursze dayrdnobiT amowmebs da asworebs nawers • aTeTrebs mas mimarTuleba: swavlis swavla ucx.XII.21. moswavles ganviTarebuli aqvs enis damoukideblad swavlis unari. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • • • • • • saTanadod iyenebs kiTxvis, weris, mosmenis, zepirmetyvelebis strategiebs gamokveTs mizans, romelsac emsaxureba esa Tu is aqtivoba an davaleba damoukideblad gansazRvravs samuSaos Sesrulebis gzas (ix.ucx.X.24) damoukideblad marTavs saswavlo process (ix.ucx.X.25.) efeqtianadiyenebs resursebs (ix.ucx.X.26.) moswavle TanamSromlobs mewyvilesTan, gundis wevrebTan (ix.ucx.X.25-26.) ucx.XII.22. moswavle xvews Sefasebis unars. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle • ama Tu im aqtivobisTvis (maswavleblis daxmarebiT) adgens Sefasebis kriteriumebs (mag., megobruli werilisTvis: miTiTebulia TariRi, gamoyenebulia mimarTvis da damSvidobebis saTanado formulebi, azri gasagebad aris gadmocemuli, sworadaa gamoyenebuli zmnis droebi da sxva) • monawileobs TanaSefasebebSi da maswavlebelTan erTad msjelobs Sefasebis kriteriumebze mimarTuleba: kulturaTa dialogi ucx.XII.23. moswavle amoicnobs ucxoenovan informacias kulturis sferodan. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • akvirdeba da amoicnobs ilustraciebSi/teqstebSi asaxul kulturul, simbolur, sayofacxovrebo realiebs) 107 ucx.XII.24. moswavle tolerantulia kulturuli da individualuri gansxvavebebis mimarT. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • avlebs paralelebs ucxo da mSobliur kulturebs Soris, poulobs msgavsebebs, gansxvavebebs • koreqtulad gamoTqvams sakuTar mosazrebas, damokidebulebas kulturul Taviseburebebze saubrisas • avlebs paralelebs, poulobs analogiebs, gansxvavebebs sakuTar da sxvaTa sulier samyaroebs Soris (gancdebi, ganwyobilebebi, damokidebulebebi) • amoicnobs stereotipul Sefasebas da eZebs magaliTs, romelic ewinaaRmdegeba am stereotips ucx.XII.25. moswavle iTvaliswinebs gansxvavebul sociokulturul garemoSi miRebul qcevis wesebs. Sedegi TvalsaCinoa, Tu moswavle: • ?akvirdeba da aanalizebs sociokulturul Taviseburebebs simulaciuri situaciebis gaTamaSebisas icavs ucxouri socio-kulturuli garemosTvis damaxasiaTebel normebs 108 terminologiuri leqsikoni 1. mravalgvari azrovneba - mravalgvari azrovnebis koncefcia azrovnebad miiCnevs nebismieri tipis aqtivobas, romelic mimarTulia romelime problemis gadaWris an raime produqtis Seqmnisaken. mecnieruli gamokvlevebis Sedegad dadginda 8 tipis azrovneba: sityvieri, logikur-maTematikuri, xedviT-sivrculi, musikalur-ritmuli, sxeulebriv-kinesTeturi, sabunebismetyvelo, interpersonaluri da intrapersonaluri. es koncefcia scnobs azrovnebis pluralur bunebas da Rirebulebis TvalsazrisiT, Tanabar doneze ayenebs azrovnebis yvela tips. cxadia, ama Tu im amocanis gadaWrisas adamiani kombinirebulad iyenebs azrovnebis sxvadasxva formas; swored azrovnebis tipebis individualuri kombinirebiT gansxvavdebian adamianebi erTmaneTisagan. dRes msoflios mowinave pedagogiuri sazogadoeba cdilobs saswavlo procesis dafuZnebas azrovnebis pluralur koncefciaze, rac individualur potenciaTa maqsimalur gamovlena-amoqmedebas uwyobs xels: moswavleebs saSualeba eZlevaT, erTi mxriv, mravalmxrivad ganviTardnen, da, meore mxriv, gamoavlinon da ganaviTaron individualuri midrekilebebi. azrovnebis erTganzomilebian koncefciaze dafuZnebuli skola ki (SeiZleba iTqvas rom aseTi iyo XX saukunis skola) ganviTarebis saSualebas uspobs im moswavleebs, romlebsac azrovnebis gansxvavebuli, araanalitikuri modalobebi axasiaTebT. faqtiurad, ase calmxrivad mimarTul saswavlo procesSi auTvisebeli da umoqmedo rCeba moswavleTa gonebrivi resursebis mniSvnelovani nawili. 2. aseTia multisensoruli swavleba, rac gulisxmobs iseTi tipis aqtivobaTa gamoyenebas, romelic aamoqmedebs mozardis SegrZnebebis sistemas. Tanamedrove gamokvlevebiT dadginda, rom SegrZnebebi fundamentur rols asruleben mozardis gonebriv ganviTarebaSi (sensorul-motoruli sistema aris is mTavari wyaro, romelic asazrdoebs mozardSi abstraqtul, cnebiT azrovnebas da amwifebs mas analitikuri da sityvieri azrovnebisaTvis). bavSvs, mozrdilisagan gansxvavebiT, ganuviTarebeli aqvs analitikuri da sityvieri azrovneba; amdenad, mniSvnelovania sityvier-analitikur midgomebTan erTad araanalitikuri, arasityvieri midgomebis farTod gamoyeneba, rogoric aris TvalsaCinoeba, warmosaxviTi aqtivobebi, xatovani ena, metafora, analogia, igavuri ena, masalis manipulireba, gaTamaSeba, musikis gamoyeneba da sxva. bavSvebs xSir SemTxvevaSi iseTi davalebebis Sesruleba uwevdaT da uwevT dResac, romelic maTi fsiqikuri ganviTarebis Taviseburebebs ar miesadageba; aseTi swavlebis Sedegad moswavleebi kargaven Sinagan motivacias da uxalisod, ZaliT swavloben. amis nayofs sabazo skolaSi viRebT: sanam bavSvobis fazaSia, mas ufrosisadmi morCilebis moTxovnileba akavebs. magram Sinagan motivacias moklebuli mozardi swavlaze xels iRebs. 3. mravalmxrivi Sefaseba parametrebisa da kriteriumebis, Sefasebis xerxebis farTo speqtriT xasiaTdeba da miznad isaxavs TiToeuli mowafis specifikuri unarebisa da midrekilebebis gamovlenas. (mag. rogori TviTSefasebis unari aqvs, rogoria gundur muSaobaSi, ra tipis aqtivobebi izidavs, axerxebs Tu ara konfliqtebis mogvarebas, TviTgamoxatvis romel saSualebas arCevs - sityviers, musikalurs, saxviTs da a. S.) 4. didaqtizebuli – saswavlo miznebiT Sedgenili teqsti. (SevniSnavT, rom teqstebis ena funqciur enas unda Seesatyvisebodes da icavdes Tanamedrove enis normebs 5. naxevrad avTenturi teqsti – saswavlo miznebiT gadamuSavebuli, adaptirebuli avTenturi teqsti 6. avTenturi – originaluri teqsti, romelic ar aris enis swavlebis mizniT Seqmnili 109 110 ucxouri enis programis Sinaarsi franguli, germanuli, inglisuri da rusuli enebisaTvis 111 112 franguli ena 113 114 winasityvaoba programis Sinaarsi warmoadgens im enobrivi masalisa da sociokulturuli Tematikis CamonaTvals, romliTac SeiZleba standartSi dadgenili sakomunikacio unar-Cvevebis ganviTareba (ix. ucxouri enis standarti, erovnuli saswavlo gegma). CamonaTvali ver iqneba verc amomwuravi da verc savaldebulo. igi sarekomendacio xasiaTs atarebs. dasaSvebia CamonaTvalis Secvla, gadanacvleba, Sevseba, Semcireba. mTavaria, dasaswavli enobrivi masalis da kulturuli Tematikis SerCevisas, gaTvaliswinebul iqnas: • standartSi miTiTebuli sakomunikacio amocanebi • Tanamedrove enis normebi • asakobrivi Taviseburebebi da mozardis interesTa sfero am dokumentSi gTavazobT programis Sinaarsis SesaZlebel variantebs franguli, germanuli, inglisuri da rusuli enebisaTvis. dawyebiTi safexuris franguli enis programis Sinaarsi programis Sinaarsi warmoadgens im enobrivi masalisa da sociokulturuli Tematikis CamonaTvals, romelic gamoiyeneba standartSi dadgenili sakomunikacio unar-Cvevebis gasaviTareblad. CamonaTvali ver iqneba verc amomwuravi da verc savaldebulo. igi sarekomendacio xasiaTs atarebs. dasaSvebia CamonaTvalis Secvla, gadanacvleba, Sevseba, Semcireba. mTavaria, dasaswavli enobrivi masalis da kulturuli Tematikis SerCevisas, gaTvaliswinebul iqnas: • standartSi miTiTebuli sakomunikacio amocanebi • Tanamedrove enis normebi • asakobrivi Taviseburebebi da mozardis interesTa sfero magaliTis saxiT gTavazobT programis Sinaarsis erT-erT SesaZlebel variants: III da IV klasis programis Sinaarsi panorama sametyvelo funqciebi • • • • • • • • • • • • socialuri urTierTobebi informaciis gacvla, aRwera/daxasiaTeba - adamianis garegnoba, xasiaTi, sagani gemovneba Sefaseba saWiroebis, moTxovnilebis gamoxatva grZnobebis, emociuri reaqciebis gamoxatva SegrZnebebis gamoxatva droSi orientireba sivrceSi orientireba logikuri kavSirebis gamoxatva nebarTva, valdebuleba, akrZalva interaqcia saklaso oTaxSi 115 leqsika • individi – sxeuli, garegnoba, xasiaTi, tansacmeli/aqsesuarebi, higiena, janmrTeloba/avadmyofoba, kveba, Sefaseba da emociuri reaqciebi • individis garemocva – adamianebi, ojaxi, cxovelTa samyaro, zRapris samyaro, buneba, bunebis movlenebi, geografiuli dasaxelebebi, erovneba, qalaqi, sofeli, sacxovrebeli adgili, aveji/sayofacxovrebo nivTebi, skola/personali, saskolo nivTebi, saswavlo sagnebi, savaWro obieqtebi/ personali, sursaTi, kvebis obieqtebi, transporti/personali, fosta/ personali, kulturuli obieqtebi/personali, • dResaswaulebi da zeimebi • aqtivobebi – Sin, skolaSi, sporti, dasveneba da garToba, mgzavroba/ gadaadgileba • orientirebi – dro, sivrce, maxasiaTeblebi, ricxvebi gramatika fonetika marTlwera sociokulturuli da kulturuli Tematika sametyvelo funqciebi lingvisturi realizaciis nimuSebi III klasisTvis lingvisturi realizaciis nimuSebi IV klasisTvis socialuri urTierTobi: misalmeba Salut ! Bonjour! Bonjour monsieur/ madame! Bonsoir damSvidobeba Salut ! Au revoir ! À bientôt! À demain! À lundi! mokiTxva Ça va ? Ça va bien? Comment ça va ? Pas mal! pirovnebis wardgena C’est Niko! Voilà Sandrine ! Tavaziani mimarTva Du c hocolat, s’il te plaît! Je voudrais du chocolat! J’aimerais allez à Paris! mobodiSeba Pardon ! Excusez-moi! madlobis gadaxda Merci ! Merci beaucoup! Je vous remercie! 116 milocva/ keTili survilebis gamoxatva Joyeux anniversaire! Joyeux Noël ! Bon anniversaire! Joyeuse Pâques! Bonne année! waxaliseba/Seqeba Bravo! Super! C’est bien, c’est très bien! C’est chouette! Bon courage! azris miwodeba/ SeTavazeba/mipatiJeba Tu joues avec moi? Oui, merci; Non merci D’accord; Je ne suis pas d’accord! piradi monacemebis Sesaxeb: saxeli, gvari, asaki Comment tu t’appelles ? Je m’appelle Nina et toi ? Moi, c’est Nicolas; Quel âge as-tu ? J’ai 8 ans. . . Tu t’appelles comment? Tu as quel âge, Marie? Où habites-tu ? En Géorgie, à Tbilissi. adamianebis Sesaxeb Qui est-ce ? C’est mon frère; Qui es-tu? C’est moi Qu’est-ce que tu mets aujourd’hui? Je mets . . . cxovelebis/sagnebis Sesaxeb Qu’est-ce que c’est? C’est mon stylo! Qu’est-ce qu’il y a sur la table ? Il y a des manuels! daTanxmeba, uaris Tqma informaciis gacvla Je suis malade; Elle a mal à la gorge; J’ai mal aux dents janmrTelobis Sesaxeb aqtivobebis Sesaxeb Qu’est-ce que tu fais ?Je danse, je joue au foot, je fais du vélo . . . Qu’est-ce que vous savez faire? Nous savons chanter et danser; Qu’est-ce qu’elles vont faire? elles vont apporter des glaces. Quel temps fait-il? Il fait froid; Il pleut. . . amindis Sesaxeb survilis Sesaxeb Tu veux une banane? Je veux de la glace Tu veux jouer? Qu’est-ce que tu veux? Elle ne veut pas de pomme; Nous voulons aller au zoo . . . imis Sesaxeb, Tu ra aqvs, vin/ra hyavs Tu as . . . ? J’ai . . . Tu n’as pas de stylo; Tu as des frères? Oui, j’ai un frère. Est-ce qu’il a des frères? Non, il n’a pas de frère. . . aRwera/daxasiaTeba 117 adamianis garegnoba Elle a les yeux de quelle couleur ? Elle a les yeux bruns; Elle a un pull bleu; Il est gros/ maigre/jeune . . . adamianis xasiaTi Elle est gentille . . . sagnis aRwera La trousse est rouge . . . gemovneba Qu’est-ce que tu aimes? J’aime . . . La table est grande et ronde; ma règle est longue . . . Il n’aime pas . . . ; Nous aimons jouer au foot. Je préfère aller à pied; Elle adore . . . ; Je déteste . . . Sefaseba Comme c’est beau! C’est bon! C’est super! saWiroebis, moTxovnilebis gamoxatva J’ai faim, J’ai soif. . . grZnobebis, emociuri reaqciebis gamoxatva SegrZnebebis gamoxatva Beurk! miam, miam ! Il n’a pas peur; Je suis triste; Elle est fâchée. . . Je suis fatigué; J’ai froid/ chaud ... droSi orientireba droSi lokalizeba Quelle heure est-il ? Il est 5 heures et demie. Il est minuit; Aujourd’hui, je vais au stade. Maintenant, je mange; Quel jour sommes-nous? . . . qronologia D’abord je dîne, après je fais du vélo . . . sivrceSi orientireba adgilmdebareoba interaqcia saklaso oTaxSi 118 Où est-elle? - sous/sur la table. Dans la chambre, il y a . .. maswavleblis miTiTebebi moswavlis mimarTvebi/ SekiTxvebi Lève-toi! Levez-vous! Assieds-toi! Asseyez-vous! Ouvrez vos livres à la page 6 ! Répète! Écoute et réponds! Prends! Colorie! Viens au tableau ! Vous avez compris? Découpe! Colle! Je ne comprends pas !.. . . Vous êtes prêt? Ranger vos affaires! Vous avez fini? C’est clair? Qui est absent? Essuyez le tableau! Notez les devoirs! Apporte ! C’est à toi! Attention ! Travaille avec ton voisin/ta voisine! Je n’ai pas de crayon ! Donne-moi/prête-moi ta règle. C’est à quelle page ?. . . leqsika individi magaliTebi III klasisTvis Le corps, la tête, le cou, la gorge, un œil, des yeux, le nez, les oreilles, les dents, les cheveux, une main, le bras, un pied, le ventre, une jambe.. sxeuli garegnoba magaliTebi IV klasisTvis Beau, grand, petit Joli/e, gros, maigre, jeune, vieux, les cheveux blonds, roux, brun . . . les yeux bleus, marron . . . xasiaTi gentil, méchant tansacmeli\aqsesuarebi Des vêtements, un chapeau, un pull, un short, des baskets, un pyjama, des chaussettes, une jupe, un tee-shirt, un pull, des chaussures, une veste, une robe, un jeans, une chemise. . . higiena Se laver, se brosser les dents, se peigner, prendre une douche/ bain, une brosse à dent, sale, propre... janmrTeloba/����������� avadmyofoba Être malade, avoir mal à. . . kveba (kerZebi, WurWeli) Un croissant, une tartine, une tasse, une assiette, une cuiller, un couteau . . . Sefaseba da emociuri reaqciebi Être gai, triste, joyeux, content, fâché ... 119 individis garemocva magaliTebi III klasisTvis magaliTebi IV klasisTvis adamianebi Monsieur, madame, un garçon, une fille Un homme, une femme, un copain, une copine, un ami, une amie, le magicien, le clown, le magicien, un pirate... ojaxi, naTesavebi Un frère, une sœur, la mère (maman), le père (papa)... La famille, la grand-mère (mamie), le grand-père(papi), la tante, l’oncle, les parents, le cousin, la cousine. . . cxovelTa samyaro Un ours, un éléphant, un tigre, un papillon, une tortue, un chien, un chat, une vache, un poisson, une poule... Des animaux de la ferme/ domestique/sauvage, un âne, un boeuf, un oiseau, un lion, une chèvre, un renard, une oie, un canard... zRapris samyaro Un ogre, le prince, la princesse, le monstre, un dragon, une fée, la sorcière, une baguette magique. . . buneba Le soleil, le ciel, la rivière, la forêt, la mer, la plage, la montagne, les étoiles . . . bunebis movlenebi Faire chaud/ du vent/beau/froid/ mauvais, la pluie, la neige, neiger, pleuvoir. . . geografiuli dasaxelebebi; erovneba La France, Paris, un Français, La La Russie, Moscou, un Russe, Géorgie, Tbilissi, un Géorgien l’Afrique, un Africain.... ... sacxovrebeli adgili Une maison. . . Un appartement, une chambre, la salle de séjour, la cuisine, la salle de bains, les toilettes, le cabinet, un étage, le couloir... aveji/sayofacxovrebo nivTebi/saTamaSoebi Un ballon, une poupée, des jouets, des billes, un vélo... Une chaise, une table, un lit, un poster, un jeu vidéo, les lunettes de soleil, un parapluie, un réveil, une montre ... 120 L’école, la classe, la cour, la cantine, les élèves, le professeur, le tableau, la craie, la récréation. .. skola/ skolis personali saskolo nivTebi La trousse, un crayon, une gomme, une règle, un stylo, un livre, un cahier... Le français, les maths, la géographie, la gym, le dessin, la musique... saswavlo sagnebi sursaTi La banane, une orange, un abricot, un fromage, une pomme, une pêche, une poire, du chocolat, une glace,... Une moto, une bicyclette . . . Le métro, le bus, l’avion, le taxi, le vélo, le bateau, la voiture, le train, l’auto... Le cinéma, le théâtre de marionnette, le zoo,le cirque, le clown, l’acrobate. . . kulturuli obieqtebi/ personali dResaswaulebi da zeimebi Les céréales, du pain grillé, le beurre, la confiture, le thé, le jus, le croissant, le gâteau, des fruits, des légumes, du fromage, des frites, des bonbons. . La cantine, le restaurant, le café, le MC Donald... kvebis obieqtebi transporti/personali Le globe, la carte, la calculatrice, le sac à dos, un cartable, des feutres, l’ordinateur, le Blanco, le manuel, la colle, les ciseaux. . . Le Noël, le père Noël, un cadeau, les guirlandes, le sapin décoré, les bougies... Le bal, le carnaval, le masque, Le 14 juillet, Pâques, les œufs en chocolats, les cloches, Mardi Gras, se déguiser, défiler... 121 aqtivobebi Sin Dormir, boire, manger. . . Se réveiller, se lever, se laver, faire ses devoirs, s’habiller, se disputer, regarder la télé, ranger. .. skolaSi Compter, colorier, chanter, sauter. . . Calculer, lire, écrire, dessiner, apprendre... Jouer au foot / au tennis sporti dasveneba da garToba Jouer au ballon/aux billes/à la poupée faire du vélo/ du roller. . . Prendre le métro, aller à pied/en vélo/en bus, voyager . . . mgzavroba/gadaadgileba orientirebi Se promener, danser, nager, jouer aux cartes/à un jeu vidéo, aller à l’excursion... magaliTebi III klasisTvis magaliTebi IV klasisTvis kalendari Janvier, février, mers, avril, mai, juin, juillet, août, septembre, octobre, novembre, décembre, lundi, mardi, mercredi, jeudi, vendredi, samedi, dimanche, le matin, l’après-midi, le soir, la nuit, midi/minuit, une heure, un quart, moins le quart, et quart, une minute, une seconde, aujourd’hui, maintenant, demain, après, plus tard . . . weliwadis droebi, Tveebi, kviris dReebi dRe/Ramis monakveTebi, saaTi, droSi lokalizeba sivrce Sur, sous, dans . . . Chez, ici, là . . . feri Rouge, bleu, vert, jaune, noir, blanc, brun. . Beige, marron, orange, rose, violet... zoma, forma Grand, petit, gros . . . Rond, carré, long, court. . . adgilmdebareoba maxasiaTeblebi Léger, lourd, un kilo. . . wona, raodenoba ricxvebi 122 De 1 à 10 De 11 à 100; zéro gramatika III da IV klasebisaTvis gramatikis swavleba sakomunikacio miznebs unda moemsaxuros, amitom, sasurvelia, misi konteqstSi (da ara konteqstidan mowyvetilad) swavleba. ar aris rekomendebuli gramatikis aRweriT-Teoriuli swavleba, gramatikuli wesebisa da terminebis zepirad daswavla. moswavles saSualeba unda mieces daakvirdes, amoicnos, gaiazros da konteqstSi gamoiyenos gramatikuli Taviseburebebi da konstruqciebi. amisaTvis sasurvelia: • gramatikuli masalis saxaliso, advilad gasageb zepir Tu werilobiT sakomunikacio situaciebSi miwodeba didaqtizebuli teqstebis meSveobiT, romelic koncetrirebuli iqneba mxolod da mxolod asaTvisebel enobriv masalaze • mravalferovani aqtivobebisa da savarjiSoebis SeTavazeba dawyebiT safexurze swavlebis pirvel or wels moswavleebi gramatikul konstruqciebs enobrivi nimuSebis damaxsovrebasTan erTad spontanurad, gaanalizebis gareSe aiTviseben. gramatikuli struqturebis daSla maTi gaanalizebisa da gaazrebis mizniT TandaTanobiT daiwyeba swavlebis momdevno wlebSi. • • • • • • • • • • • • • • • • ganusazRvreli artikli (un, une, des) gansazRvruli artikli (le, la, l’, les) Serwymuli artikli (au, aux, à la; à l’, du, de la, de l’, des) nawilobiTi artikli (du, de la, de l’, des) kuTvnilebiTi zedsarTavi saxelebi erTi mflobelis aRmniSvneli (mon, ma, mes, ton, ta, tes, son, sa, ses) ricxviTi zedsarTavi saxelebi zedsarTavi saxelebis mdedrobiTi sqesis warmoeba (zogadi wesi – zeds. + e, court- courte ) arsebiTi da zedsarTavi saxelebis mravlobiTi ricxvis warmoeba (zogadi wesi – ars. + s, crayon -crayons) umaxvilo piris nacvalsaxelebi (je, tu, il/elle, nous, vous, ils/elles) maxviliani piris nacvalsaxelebi damatebis funqciiT (moi, toi, nous, vous) uaryofa martiv drosTan (ne - verbe – pas/rien) kiTxvis dasma intonaciiT da mtkicebiT formaze saqcevis “ est-ce que”-s damatebiT kiTxvis dasma nacvalsaxelebiT da zogierTi kiTxviTi zmnizediT (Qui est-ce, où est le ballon?) adgilmdebareobis gamoxatva zogierTi windebulis da zmnizedi gamoyenebis (le chien est sous la table, elle est ici ) zmnis droebi – I da zogierTi III jgufis (aranacvalsaxeluri) zmnis uRleba awmyoSi (L’indicatif présent) , brZanebiTSi (l’impératif présent), uaxloes momavalSi (Le futur proche) nacvalsaxeluri zmnebis uRleba awmyoSi 123 marTlwera III da IV klasebisTvis • asomTavruli asoebis gamoyeneba; sasveni niSnebis gamoyeneba; maxvilebis dasma (blagvi, mkveTri, Semosili, trema); apostropis gamoyeneba (xmovnis Sekveca xmovnebisa da munji h-s win); nacnob sityvebSi zogierTi bgeris [k, o. . . ]-s saTanado asoebiT gamosaxva (coq, skier; il vole, l’eau . . . ); nacnob sityvebSi saTanado asoTSeTanxmebebis gamoyeneba (mag. ou, oi, ch, au, eau, ai . .); arsebiTi saxelis mravlobiTi ricxvis aRniSvna (s, x); zedsarTavi saxelis mravlobiTi ricxvis aRniSvna (s, x); arsebiTi da TvisebiTi zedsarTavi saxelis mdedrobiTi sqesis aRniSvna (e); zmnis uRlebis niSnebis dasma I, II, III jgufis zmnebSi (indicatif présent, impératif présent); zogierTi homofoni (sont – son; ses - c’est. . . ) fonetika III. IV, V, VI klasebisTvis bgerebis warmoTqma gansakuTrebulad damuSavdes is bgerebi, romelTa gamoTqma uWirT qarTulenovanebs: /є/- frère; /ә/- le, se; /y/ –une; /Ø/ – deux; /œ/ – heure; /wa /– moi, toi; /wi/– oui; /yi/ – aujourd’hui, huit; /ij/ - fille, bille; /ã/- ans; /õ/- on; /õe/ - un; /ɛÞ /main, cinq intonacia TxrobiTi, kiTxviTi, brZanebiTi kilos gamomxatveli intonaciebi; intonaciis eqpresiuli cvlilebebiT gamoxatuli emociebi: gakvirveba, sixaruli, aRtaceba, gabrazeba, yoymani, ukmayofileba. . . ritmuli jgufebi sityvebis fonetikuri SeerTeba (liaison) savaldebulo SeerTeba : artikls, zedsarTavs da arsebiT saxels Soris: un ours, huit ans, joyeux anniversaire; zmna être-is Semdeg me-3 piri: c’est un chien ; dauSvebeli SeerTeba: et kavSiris Semdeg: un chat et un chien fonemaTa Sesatyvisi grafemebi: /õ/-on,om; /u/ -ou; /ã / - an, am, en, em; /ɛÞ/ - in, im, ain, ein; /f/ - f, ph; /L- j, g; /k/ - c, qu, k; /��ε���������������� /��������������� ai, ei, è, ê; /g/ - g, gu ; /s/ - s, ss, ce, tion, sc; /z/ - s, z; /oe/ - eu, oeu 124 socio-kulturuli da kulturuli Tematika III da IV klasebisTvis • dResaswaulebi da tradiciebi (ramdenime dResaswaulis dasaxeleba da Taviseburebebi • crurwmenebi (mag.: marcxena fexze adgoma, Savi katis gadarbena, marilis dapneva da sxva) • puroba (kvebis reJimi, frangi mozardis tipiuri sauzme, ramdenime tipiuri kerZis dasaxeleba. . . ) • qcevis etiketi (gadakocnis wesi, misalmebisas pirovnebis dasaxeleba, mimarTvis formebi - madame, mademoiselle, monsieur da sxva); Jestikulacia • Tavisufali dro/garToba/dasveneba – ramdenime sabavSvo TamaSi • dawyebiTi skola - (ra sagnebi iswavleba, saskolo kviris da dRis ganrigi. . . ) • xmamibaZva (onomatopea) cxovelebis, Cveuli xmaurebis (kokoriko, atchoum, boum, toc-toc, pan, coucou, Sdr. yiyliyo, afcxi, bax, kak-kuk, bax, Wita,) • gavrcelebuli sakuTari saxelebi, kninobiTi saxelebi/mimarTva (papi, mamie, papa, maman) da sxva • saxelmwifo simboloebi – droSa • dedaqalaqi da misi ramdenime RirsSesaniSnaoba • ramdenime didi qalaqi, mdinare • ramdenime frangulenovani qveyana (dasaxeleba da rukaze miTiTeba) • sabavSvo nawarmoebebi, igav-arakebi, legendebi (ramdenime saTauri, personaJi, avtori) (sasurvelia, moswavleebi gaecnon qarTulad Targmnil zogierT nawarmoebs) • ramdenime cnobili pirovneba (istoriuli personaJi, xelovani, sportsmeni . . .) • cnobebi frangul-qarTuli urTierTobidan panorama V da VI klasis programis Sinaarsi sametyvelo funqciebi • • • • • • • • • • • • socialur urTierTobebi informaciis gacvla aRwera/daxasiaTeba gemovneba Sefaseba saWiroebis, moTxovnilebis gamoxatva grZnobebis, emociuri reaqciebis gamoxatva droSi orientireba sivrceSi orientireba logikuri kavSirebis gamoxatva nebarTva, valdebuleba, akrZalva interaqcia saklaso oTaxSi 125 leqsika • individi – sxeuli, garegnoba, xasiaTi, tansacmeli/aqsesuarebi, higiena, janmrTeloba/avadmyofoba, kveba, profesia/xeloba, Sefaseba da emociuri reaqciebi. • individis garemocva – adamianebi, ojaxi, cxovelTa samyaro, buneba, bunebis movlenebi, geografiuli dasaxelebebi, erovneba, qalaqi/sofeli, sacxovrebeli adgili, aveji/sayofacxovrebo nivTebi, skola, saskolo nivTebi, saswavlo sagnebi, savaWro obieqtebi, sursaTi, kvebis obieqtebi, transporti, fosta, kulturuli obieqtebi • dResaswaulebi da zeimebi • aqtivobebi – Sin, skolaSi, sporti, dasveneba da garToba, mgzavroba/ gadaadgileba • orientirebi - dro, sivrce, maxasiaTeblebi, niSan-Tvisebebi, ricxvebi gramatika fonetika marTlwera sociokulturuli da kulturuli Tematika lingvisturi realizaciis nimuSebi sametyvelo funqciebi V klasisTvis lingvisturi realizaciis nimuSebi VI klasisTvis socialuri urTierToba: misalmeba (voir 3-4ème classe) (voir 3-4ème classe) damSvidobeba Bonne nuit! À bientôt ! À ce soir! À tout à l’heure! À plus tard! mokiTxva Comment allez-vous ? Pas mal, merci! pirovnebis wardgena Je te présente mon meilleur ami Nicolas! -Je te présente mon frère aîné! - enchanté! Tavaziani mimarTva Du chocolat, s’il te plaît ! Est-ce que je peux vous poser quelques questions ? Pardon, monsieur, La rue de La Paix ? Est-ce que je pourrais de te demander un service? mobodiSeba madlobis gadaxda 126 Merci à vous ! De rien! Excuse-moi, je suis désolé! Pas de quoi! keTili survilebis gamoxatva, milocva Bonne journée! Bon appétit! Je te félicite! Mes compliments ! Mes félicitations! Je suis fier de toi ! Continue comme ça! waxaliseba/Seqeba azris miwodeba/ SeTavazeba/mipatiJeba Tu viens avec nous ? On y va ? Je t’invite chez moi ce soir. . . Si on allait se promener au parc ? interaqcia sufrasTan Qu’est-ce que tu prends ? Je prends . . . Tiens ! Tu en veux ? Sers-toi! Allô ! Qui est à l’appareil ? Ici Tamriko. Je voudrais parler à . . . Ne quittez pas, je vous le passe. .. telefoniT saubari Super! Avec plaisir ! C’est une bonne idée! Pas maintenant! C’est gentil, mais je n’ai pas le temps. Volontiers! piradi monacemebis Sesaxeb Quel est ton prénom ? Mon prénom c’est . . . Tu es né quand? En février. . . Tu es né quand? Quelle est ton adresse ? Quel est ton numéro de téléphone ? erovnebis da warmomavlobis Sesaxeb D’où es-tu ? Je suis de Géorgie Quelle est sa nationalité ? Il est Il vient de Géorgie. . . géorgien cxovelebis, sagnebis Sesaxeb Sesaxeb Le tigre, c’est un animal sauvage? Qu’est-ce qu’il mange? Qu’est-ce qu’il sait faire? . . . Est-ce que l’éléphant est un animal dangereux? À quoi ça sert une marque-page? profesiis\xelobis Sesaxeb Il est Quel est son métier? Elle est médecin. Je veux être pilote! Qu’est-ce que tu voudrais devenir ? janmrTelobis Sesaxeb Il va bien. Je vais mal. Je suis malade. Il a guéri. Il a de la fièvre; Elle a une grippe daTanxmeba, uaris Tqma informaciis gacvla 127 amindis Sesaxeb Il gèle; Le ciel est gris/ couvert; Il y a un arc-en-ciel Il grêle; Il fait moins 100; Il y a du brouillard; Le ciel se dégage; Il pleut fort/à verse; survilis Sesaxeb J’ai envie de . . . J’aimerais . . . fasis/Rirebulebis/ raodenobis Sesaxeb Je voudrais ce stylo, il coûte combien ? Ça coûte/fait 12 euros. Le pull, c’est combien ? Ce n’est pas cher ! C’est cher ! adamianis garegnoba Comment est-elle? Elle est blonde; Son papa a des moustaches; Cette femme est très belle; Elle porte une jupe noire et une chemise bleu marine. Sa mère est rousse; elle a des cheveux courts et frisés, elle est mince; Il a de grandes oreilles et un nez pointu. Il mesure 1m 83, il pèse 120 kilos. adamianis xasiaTi Comment est-il? Il est gentil/ méchant/timide. . . Il est sympa/amusant. . . Tu es fort en quoi ? Je suis fort en histoire. sagnis aRwera Comment est sa table ? Elle est ronde/carré ? Ma cuisine est très petite. En quoi est cette table ? Comment est l’eau ? L’eau est assez/trop/ très chaude. Ça pèse combien ? gemovneba J’aime le chocolat, il n’aime pas la salade; Je n’aime pas les maths; J’aime faire du skis; J’aime bien le Rock ! Je déteste ça ! Je préfère la musique classique; azris, STabeWdilebis gamoxatva C’est super! C’est nul ! Comme c’est joli /beau! C’est bon /mauvais ! Je trouve que c’est pas mal ! Je l’adore ! Il a l’air gentil! Ça te plaît? sakuTari poziciis gamoxatva Elle est d’accord ! Je ne suis pas d’accord ! Oui, c’est vrai/ tu as raison ! Elle a tort ! saWiroebis, moTxovnilebis gamoxatva Nous avons besoin d’un crayon; Il faut de la farine. aRwera/daxasiaTeba Sefaseba 128 Youpi ! Zut, il pleut! Je suis content/mécontent/fâché; ça m’est égal! elle est triste. . . droSi lokalizeba Tes parents arrivent quand ? – Vendredi C’est quelle date ?- Le 27 août; Mon anniversaire est en février; En été/au printemps, je vais au bord de la mer. Le train part à 21 h 27; En 1789, les Parisiens ont pris La Bastille; -Quand passes-tu chez-moi ? -Aujourd’hui !/ cet après-midi… qronologia D’abord je fais mes devoirs, après je dîne, puis je vais jouer. Tout d’abord je réfléchis, ensuite je réponds! Nous avons le français quatre fois par semaine. Le samedi, je vais à la piscine -Monsieur vous allez souvent au parc ? - Chaque samedi Je travaille de 9 heures à 6 heures. Il a vécu en France pendant 3 ans; Ça fait longtemps qu’il est parti; adgilmdebareoba Au-dessus de la table, il y a une lampe; Sa maison est près du musée; Il est chez Nina. Ta voiture est loin d’ici ?-Non, tout près .. . mimarTuleba/ daniSnulebis adgili Je vais au Canada/en France; Je viens de France. Il va à Paris; Je vais au nord de Paris. Pour allez à la place de la mairie, s’il vous plaît ? - Tournez à gauche; Continuez tout droit! Prenez la deuxième rue à droite! Va vers le sud … mizezi/Sedegi/opozicia Pourquoi es-tu triste ? Parce qu’il pleut. Puisque tu ne viens pas, j’y vais seul. Il est gros, mais il court très vite. Grâce à vous il a bien appris le français; J’ai mal dormi à cause du bruit; Il n’est pas venu, car il est malade; nebarTva, valdebuleba, akrZalva Il faut venir à l’école à 9 heures; Nous devons partir à 9 heures; Il est nécessaire de . . . Je te permets/interdis de . . . Il est obligatoire de . . ; Il est défendu de . . . grZnobebis, emociuri reaqciebis gamoxatva droSi orientireba sixSire xangrZlivoba sivrceSi orientireba logikuri kavSirebis gamoxatva interaqcia saklaso oTaxSi 129 maswavleblis miTiTebebi moswavlis mimarTvebi/ SekiTxvebi Fermez vos livres/cahiers ! Va au tableau ! Essuyer le tableau ! Travaille avec ton voisin/ta voisine! Qui est absent/présent ? Vous êtes prêts ? Vous avez fini ? Regardez ! Écoutez ! Ça s’écrit comment, s’il vous plaît ? Vous pouvez répétez, s’il vous plait ? Je ne comprends pas ! J’ai compris ! Je ne sais pas ! Barrez les lettres qui ne se prononcent pas! Ecris en français! Rédigez les réponses! Rédige une lettre! Jouez les scènes! Conjuguer le verbe ! C’est clair ? Est-ce que vous pouvez traduire ? Ça ce dit comment en français ? Comment on prononce ? Vous pouvez épeler, s’il vous plaît ? leqsika individi magaliTebi V klasisTvis magaliTebi VI klasisTvis sxeuli Le corps, le dos, un genou, l’ épaule, les coudes, les moustaches... Le visage, les cils, les sourcils, la cheville, la poitrine, la peau, le sang, les ongles . . . garegnoba Petit, mince, joli, très sportif, élégant, âgé . . . Un homme roux, musclé, ventru, robuste, elle est brune, châtaigne, noire, bronzée, des cheveux frisés, court, long … xasiaTi Timide, capricieux, calme, bruyant. . . Intelligent, drôle, sympathique, dynamique, distrait, aimable, amusant … tansacmeli/aqsesuarebi Une veste, un bonnet, les habits, un costume, un imperméable, un pantalon, un maillot de bain, des baskets... Un veston, un complet, un pardessus, un chandail, une écharpe, une ceinture, une doudoune, des lunettes (de soleil), des gants, une bague, un bijou, collier, un bracelet … higiena Se brosser, se peigner, prendre le bain, se doucher, se coiffer. . . S’essuyer, se raser, se sécher, se savonner, se frotter, se couper les ongles, se regarder dans la glace... 130 janmrTeloba/avadmyofoba Etre malade, être en bonne santé, le docteur, le médecin, la grippe … La pharmacie, l’hôpital, la maladie, le dentiste, examiner, guérir, avoir de la fièvre, être enrhumé … kveba (kerZebi, WurWeli) Déjeuner, dîner, la soupe, les frittes, la salade, un dessert, sucré, un saladier, une casserole . . . Le plat chaud, l’entrée, le sandwich, les frites, une saucisse, un pain au chocolat, une tarte, la cuillère à soupe/ à café, une carafe, une bouteille, la cafetière, une théière... Un journaliste, un ingénieur, un ouvrier, un garagiste, un pompier, un paysan . . . profesia/xeloba/ saqmianoba Sefaseba da emociuri reaqciebi individis garemocva Adorer, aimer, détester, pleurer, rire. . . magaliTebi V klasisTvis Se fâcher, se calmer, s’énerver, sourire, trouver intéressant, être mécontent/triste /joyeux/satisfaits/ fâché… magaliTebi VI klasisTvis adamianebi Une fille, un fils, un garçon, un monsieur, une dame. . . Les gens, le monde, un adolescent, une personne, un adulte, un bébé, un adolescent, une personne âgée … ojaxi, naTesavebi Les parents, le fils, la fille, le frère, le frère aîné, la sœur cadette... Le neveu, la nièce, le mari, la femme, un époux, une épouse, épouser, frères jumeaux, le fils adoptif, la fille unique, le gendre, la belle fille, se marier, mourir, naître. . . cxovelTa samyaro Un veau, une girafe, un chameau, un singe, la mouche, un papillon, un pigeon, un moineau, un corbeau, un lion, un loup, un renard … Une bête, un insecte, sauvage, aboyer, miauler, ronronner, roucouler, mugir… buneba L’arbre, la fleur, l’étoile, des plantes, l’herbe, la montagne, le lac, la vague, le paysage, la forêt, le bois, le champ, la rivière. . . La nature, le fleuve, un continent, l’océan, l’équateur, l’étoile polaire, une île, un mont, des rochers, une chaîne de montagne, un massif, un désert, une cascade… 131 bunebis movlenebi Un temps chaud/ froid, neiger, pleuvoir, le vent souffle, geler, un arc-en-ciel ... Degré, la température, la brume, le brouillard, le ciel se couvre/ se dégage . . . geografiuli dasaxelebebi, erovneba L’Angleterre, un Anglais, la Suisse, un Suisse, la Belgique, un belge, la Bretagne, un breton. . Marseille, un marseillais, les alpes, les Pyrénées, la côte d’azur, les pays francophones, la Côte d’Ivoire, le Sénégal. .. qalaqi/sofeli La capitale, le centre, la mairie, le trottoir, une avenue, une rue, un quartier, un arrondissement, un édifice, un immeuble, une statue. . . Une autoroute, un café, une publicité, une tour, un château, la campagne, la ferme, une église, un cimetière, le pays, le chemin, la route, la région, le moulin, un chemin, une fontaine. . . sacxovrebeli adgili L’étage, le rez-de-chaussée, la maison de campagne, le toit, le mur, une pièce, la fenêtre, la porte, une chambre, un jardin. . . Le plancher, le plafond, le couloir, la cuisine, la salle à manger, le salon, le bureau, les toilettes, l’escalier, l’ascenseur, l’échelle, le balcon … aveji, sayofacxovrebo nivTebi Un bureau, un fauteuil, un lit, un coussin, une couverture, une lampe, une armoire, une radio, la télé, un album... Un aspirateur, un frigo, une machine à laver, un aquarium, une pendule, un tapis, un placard, un CD, une cassette, un disque, une vidéo, un magnétophone... skola/ skolis personali Le tableau, la craie, les affaires scolaire, l’éponge, le pupitre, l’alphabet, un professeur, un écolier, la maîtresse, une leçon . . . La sonnerie, la salle de classe/de gym, la salle de dessin, la salle de musique, la bibliothèque, la piscine, le surveillant… saswavlo sagnebi L’algèbre, la géométrie, l’écriture, la lecture, l’atelier… Le chant, l’orthographe, la dictée, l’instruction civique, l’histoire, les sciences. . . savaWro obieqtebi/ personali Un marché, un supermarché, un marchand un magasin, le vendeur, le client. . . La pharmacie, le pharmacien, L’épicerie, l’épicier, le poissonnier, la papeterie, la boucherie, le boucher, la librairie, la caisse, le caissier . . . sursaTi Le yaourt, la viande, le miel, la salade, la carotte, le raisin, la tomate, les concombres, un coca, une limonade, un jus d’orange . . . les prunes, la pastèque, le melon, la fraise, le citron, les mandarine, la cerise, le chou, un oignon, une pomme de terre, l’aubergine, des fruits de saison, les haricots. . . 132 kvebis obieqtebi, personali Le réfectoire, le café, le restaurant, le menu, le serveur... La terrasse de café, une table réservée, la commande, le garçon, le cuisinier … transporti/personali Le billet, la carte orange, le garage, l’aéroport, une station, l’arrêt, le passager, le chauffeur, ... Le RER, le TGV, le car, un bateau, un ticket, la circulation, l’embouteillage, le voyageur une valise, des bagages... fosta/personali La poste, la lettre, le facteur, le timbre, une enveloppe... Le PTT, le guichet, le courrier, le colis, un employer de poste, un paquet… kulturuli obieqtebi L’opéra, la salle de spectacle, le concert, La Villette ... La galerie, une exposition, une affiche, un film, une pièce, la comédie musicale, un acteur, une actrice, comédien … magaliTebi V klasisTvis dResaswaulebi da zeimebi Le jour des rois, l’Épiphanie, tirer le roi, cacher la fève, la galette, coiffer le roi, la renne d’une couronne, la fête des mères, une carte postale, faire la fête . . . magaliTebi VI klasisTvis Le jour de l’an, le réveillon, la branche de gui, échanger des vœux, la fête de la musique, la Pentecôte, le poisson d’avril, une fête religieuse/civile/nationale, la 14 juillet, un feu d’artifice, un défilé militaire, un banquet, un cocktail, un jour férié . . . yoveldRiuri aqtivobebi Sin Faire sa toilette, s’amuser, obéir, désobéir, raconter, parler, rester, aider, couper en morceau, ajouter, mélanger, verser... Se coucher, se reposer, faire la chambre/son lit, faire la cuisine apporter, oublier, mettre le couvert, cuire, saler, poivrer se parfumer, se maquiller... gareT Venir, aller, sortir, entrer, monter, descendre, partir, tomber . . . Amener, emmener, marcher, acheter, vendre, entendre, attendre, se dépêcher, grimper, glisser, lancer, attraper. . . 133 skolaSi Écouter, copier, répéter, poser/répondre aux questions, réciter sa leçon, effacer le tableau, découper, coller, colorier... Recevoir une bonne/mauvaise note, la recréation, commettre/ corriger les fautes, expliquer, comprendre, commencer, terminer aller à la cour/la cantine, la narration, la révision, la correction sporti Gagner/perdre un match, faire du sport/du tennis La compétition, le médaille d’or/d’argent/de bronze, les jeux olympiques, le champion, le championnat, la piscine, le stade, remporter la victoire, une équipe, marquer le but / panier… ardadegebi/dasveneba da garToba Aller en vacances, se déguiser, aller au zoo, au parc d’attraction, faire des tours de magie… Les vacances d’été/d’hivers, décorer, fabriquer qqch, visiter un musée, faire une collection, participer à un jeu, à un concours mgzavroba/gadaadgileba Se garer, stationner, freiner, rouler . . . S’acheter des billets/tickets, prendre un billet aller-retour, l’arrivée, le départ ... orientirebi magaliTebi V klasisTvis magaliTebi VI klasisTvis dro Hier, avant-hier, demain, après-demain, tôt, tard. . . Près, puis, être en avance, être en retard, être à l’heure, plus tard, jamais, toujours, souvent, bientôt. .. qveynis mxareebi Le nord, le sud, l’est, l’ouest Nord-est, nord-ouest, sud-est, sudouest adgilmdebareoba Devant, derrière, là-bas, près de, loin de, chez, à droite/ gauche ... À coté de, au-dessous, au -dessus, en haut, en bas, en face, dehors, dedans, partout …. feri Bleu ciel, une couleur foncé/ clair, ... Grisâtre, verdir, rougir, jaunir... zoma, forma Court, haut, rectangulaire, large, étroit . . Immense, énorme, minuscule, rectangulaire, triangulaire, plat, ovale droSi lokalizeba sivrce maxasiaTeblebi 134 wona, raodenoba, temperatura Semadgenloba Un kilo, peser, beaucoup de..., peu de.., assez de ... En bois, en fer, en verre, en papier, en cuire, en étoffe… une tonne, un gramme, mesurer. . . niSan-Tvisebebi Vieux, chaud, froid, tiède, lourd, léger, bien, mauvais, belle, très petit Nouveau, ancien, assez bien, trop chaud, démodé, chic, branché... ricxvebi Des ordinaux ; premier, deuxième, (second), troisième,… de 100 à 1000, pair, impair. une dizaine, une quinzaine…. des fractions : 1/2, 1/3, ¼ gramatika V da VI klasebisTvis gramatikis swavleba sakomunikacio miznebs unda moemsaxuros. amitom, sasurvelia, misi konteqstSi (da ara konteqstidan mowyvetilad) swavleba. ar aris rekomendebuli gramatikis aRweriT-Teoriuli swavleba, gramatikuli wesebisa da terminebis zepirad daswavla. moswavles saSualeba unda mieces daakvirdes, amoicnos, gaiazros da konteqstSi gamoiyenos gramatikuli Taviseburebebi da konstruqciebi. amisaTvis sasurvelia: •����������������������������������������������������������������� gramatikuli masalis saxaliso, advilad gasageb zepir Tu werilobiT sakomunikacio situaciebSi miwodeba, didaqtizebuli teqstebis meSveobiT, romelic koncetrirebuli iqneba mxolod da mxolod asaTvisebel enobriv masalaze • m������������������������������������������������������ ravalferovani aqtivobebisa da savarjiSoebis SeTavazeba 135 sabazo safexuris franguli enis programis Sinaarsi sametyvelo funqciebi socialuri urTierTobebi - misalmeba, damSvidobeba, mokiTxva, pirovnebis wardgena, Tavaziani mimarTva, mobodiSeba, madlobis gadaxda, keTili survilebis gamoxatva /milo- cva, waxaliseba /Seqeba, SeTavazeba, dapatiJeba, daTanxmeba, uaris Tqma, Sexvedris daniSvna, daTanxmeba, uaris Tqma, interaqcia sufrasTan, interaqcia savaWro obieqtebSi, interaqcia mgzavrobisas, mimowera (mimarTvis, gamomSvidobebis kliSeebi), poziciis gamoxatva, sxvisi azris gaziareba an uaryofa, satelefonio saubari. informaciis gacvla - piradi monacemebis Sesaxeb; saxeli, gvari, asaki, misamarTi, erovnebisa da warmomavlobis Sesaxeb, Tavisufali drois gatareba, profesiis /xelobis Sesaxeb, janmrTelobis Sesaxeb, amindis Sesaxeb, survilis, saWiroebis, moTxovnilebis Sesaxeb. aRwera, daxasiaTeba - adamianis garegnoba, Cacmuloba, xasiaTi, sagnis aRwera, dadebiTi da uaryofiTi Sefasebebi. emociuri reaqciebis gamoxatva - sixaruli, kmayofiloba, brazi, ukmayofileba, sinanuli, gakvirveba, interesi, indiferentuloba. droSi orientireba - droSi lokalizeba (saaTi, dRe-Ramis monakveTi, TariRi, weliwadis dro, qronologia, sixSire, Tanadrouloba, xangrZlivoba. sivrceSi orientireba - adgilmdebareobis miTiTeba, gzis, mimarTulebis, daniSnulebis adgilis miTiTeba. nebarTva, valdebuleba, akrZalva logikuri kavSirebi - mizezi, Sedegi, opozicia, pirobiToba interaqcia saklaso oTaxSi leqsika individi - sxeuli: garegnoba, xasiaTi, tansacmeli, aqsesuarebi, higiena, janmrTeloba/avadmyofoba, Sefaseba da emociuri reaqciebi, profesia, xeloba. aqtivobebi - aRqma da inteleqtualuri aqtivobebi, fizikuri aqtivobebi, yoveldRiuri aqtivobebi (Sin, gareT), skolaSi, telefoniT sargebloba, dasveneba, garToba, sporti, mgzavroba, gadaadgileba, safinanso operaciebi. individis garemocva - adamiani, ojaxi, sazogadoeba da saxelmwifo, masmedia, buneba, bunebis movlenebi, geografiuli dasaxelebebi/ erovneba da warmomavloba, sofeli, qalaqi, sacxovrebeli, adgili/personali, aveji, sayofacxovrebo nivTebi, skola, saswavlo sagnebi, personali, savaWro obieqtebi, personali, sportuli inventari, personali, sursaTi, kvebis obieqtebi, personali, kerZebi, transporti, personali, kulturisa da garTobis obieqtebi, fosta, personali, telefoni. dResaswaulebi da zeimebi orientirebi dro - saaTi, dRis monakveTebi, kviris dReebi, Tveebi, weliwadis droebi, weli... awmyo, warsuli, momavali, winamavloba, mermindeloba, siswrafe, sixSire, xangrZlivoba, sivrce/adgilmdebareoba maxasiaTeblebi - feri, zoma, wona, Semadgenloba, raodenoba gramatika kultura 136 sametyvelo funqciebi lingvisturi realizaciis nimuSebi VII klasisTvis lingvisturi realizaciis nimuSebi VIII klasisTvis lingvisturi realizaciis nimuSebi IX klasisTvis socialur urTierTobebi: misalmeba Salut ! Bonjour ! Bonjour madame ! Bonsoir ! damSvidobeba Salut ! Au revoir monsieur ! Á bientôt ! Á demain ! Bonne nuit! mokiTxva Ça va ? Comment allez-vous ? Comment ça va ? Pal mal. pirovnebis wardgena . . C’est l’ami de . . . Voilà ma sœur. Tavaziani mimarTva S’il vous plaît . . . Pardon . . . Je voudrais ... mobodiSeba Pardon! Excusez-moi! Je vous demande pardon! Je suis désolé! Veuillez m’excuser! madlobis gadaxda Merci! Merci beaucoup ! Non merci ! De rien! Merci pour ... Je vous remercie! Pas de quoi! Je vous remercie sincèrement! Je vous en prie! Je te souhaite une bonne fête! Bon courage! Je te félicite ... Mes meilleurs voeux! Tous mes compliments! Mes félicitations pour... keTili survilebis Joyeux anniversaire ! Joyeux Noël ! Joyeuse gamoxatva / miloPâques ! Bonne année ! cva Je te /vous présente. . . Enchanté de faire votre connaissance waxaliseba /Seqeba Bravo! Super! C’est très bien! Continue comme ça ! gafrTxileba, damSvideba, rCeva-darigeba Attention! Fais attention! Je te conseille de . . . Sois prudent ! Ne te fais pas de souci . . . ne t’en fais pas. . . SeTavazeba, dapatiJeba, daTanxmeba, uaris Tqma Tu viens à . . . On y va ? Pourquoi pas? Avec joie! D’accord ! Oui, merci (c’est gentil) C’est une bonne idée. Chouette! Chic! Super! ça me ferait plaisir. Zut alors! je ne peux pas! Je te propose de... Si on allait... Vous pouvez venir. . . Si tu es libre... C’est parfait! C’est très bien! ... J’aimerais bien, mais.....Je n’ai pas le temps! Volontiers! Vous êtes libre pour venir. . . Si tu es d’accord, je te propose de... C’est avec plaisir que je t’invite/ te propose de... J’accepte avec joie ton invitation/ ta proposition! 137 Sexvedris daniSvna, On peut se voir quand ? Je voudrais un rendezOn se voit à 4 heures? vous avec .... Ce n’est daTanxmeba, uaris D’accord ! C’est pas possible! Désolé, Tqma J’aimerais vous rencontrer. Lundi à 4 heures ça vous convient? Ça me convient! Ça me va parfaitement! parfait! Je ne peux pas. Je suis occupé! mais j’ai déjà un rendez-vous. interaqcia sufrasTan Qu’est-ce que tu prends/tu veux ? Je prends . . . ! Est-ce que vous voulez . . . Tu en veux ? Tiens ! Sers-toi ! Non merci, c’est assez! Passe-moi le menu, s’il te plaît! Et comme boisson, je prends du ...! Je peux goûter? Je vous sers encore? Est-ce que je peux en reprendre? Nous pouvons commander... interaqcia savaWro obieqtebSi Vous désirez ? Je voudrais ce stylo, il coûte combien ? Je cherche. . . Le pull, c’est combien ? Ça coûte/fait 12 euros. C’est cher ! Ce n’est pas cher ! Vous n’avez pas moins cher? Quel est le prix de...? Combien je vous dois? Vous payez comment? par chèque? Non, par la carte bancaire. interaqcia mgzavrobisas Vous descendez à la prochaine station. Je prends le métro. Mon train n’était pas direct, j’ai dû changer deux fois! Pour aller à Port Doré, il y a un changement (une correspondance). Je voudrais commander/ réserver des billets pour ... Le train en provenance de Saint- Nazaire en entre en gare, voie 9. mimowera (mimarTvis, gamomSvidobebis kliSeebi) Salut Lucas! Bonjour Françoise! Á bientôt! Cordialement... Amicalement . . . Cher Daniel.... Chère madame... Ma chère........Je t’embrasse... Amitiés... Salutations, Avec mes meilleures salutations... Madame ... Monsieur ... Mes meilleurs amitiés/ voeux. Grosses bises.... Bisous... axsna-ganmarteba Expliquez-moi. . . . Cela veut dire. . . Cela signifie . . . C’est-à-dire. . . poziciis gamoxatva, sxvisi azris gaziareba an uaryofa Je suis d’accord ! Je ne suis pas d’accord ! Oui, c’est vrai/ tu as raison ! Elle a tort ! . . . Oui, mais .... à mon avis . . .Pour moi. . . Je suis sûr que ..... Moi, je pense/ crois que... Je trouve qu’il a raison!. . . En ce qui me concerne. . . Je partage l’avis de.... Selon moi... Je ne dis pas que..., mais/ cependant...Voici un exemple de cela... satelefono saubari Je t’appelle ce soir. Qui est à l’appareil ? Ici Marie ! Allô, je voudrais parler à . . Ne quittez pas, je vous la passe. . . Vous avez fait un mauvais numéro. Vous vous êtes trompé de numéro. C’est de la part de qui? . . . Laissez le message après le bip sonore. On peut me contacter au .... Je peux vous rappeler un plus tard..... Patientez, s’il vous plaît !. . . informaciis gacvla 138 piradi monacemebis Sesaxeb; saxeli, gvari, asaki, misamarTi Quel est votre prénom? Votre âge, s’il vous plaît. Votre date/ lieu de naissance. Votre domicile. erovnebisa da war- D’où es-tu ? D’où momavlobis Sesaxeb viens-tu ? Tu es de quel pays ? Je suis/viens de . . . Vous êtes marié? Votre situation de famille… Quelle est sa nationalité? Il est . . . . Quelle est sa nationalité d’origine? ... Tavisufali drois gatareba Qu’est-ce que tu aimes faire ? . . . Comment passes-tu ton temps libre? Quels sont tes loisirs? Quel est ton passetemps favori?. . . profesiis /xelobis Sesaxeb Quelle est sa profession? Qu’est-ce qu’il fait ?. .. Qu’est-ce que tu veux devenir? Quel est son métier?.. . . Qu’est-ce que vous faites dans la vie? Où travaillez-vous?. . . janmrTelobis Sesaxeb Il va bien. Je vais mal. Je suis malade. J’ai mal à. . . Il a guéri. . . Il se porte bien. Tu as pris ta température? . . . Comment tu te sens? Je me sens mal/ mieux. ... amindis Sesaxeb Quel temps fait-il ? Il fait . . . Il y a de . . . La météo a annoncé … survilis, saWiroebis, moTxovnilebis Sesaxeb Je veux . . . Je suis fatigué . . . J’ai faim/soif, J’ai besoin de. . . J’ai envie de... Je souhaiterais .... Que désirez-vous? Il me faut.... Je rêve de... Je désire de ... Je désire que... adamianis garegnoba, xasiaTi Comment est-elle ? Elle est . . . Il a des yeux de quelle couleur ? Il mesure 2 mètres, il pèse 120 kilos. Elle est assez sympa, très drôle... Il a l’air sérieux ... Elle a un bon caractère. . . Elle est pleine de bonté. . . sagnis aRwera En quoi est ... De quelle couleur est ... Comment est ... À quoi ça sert ce truc ? Comment ça fonctionne... En quel état est... Il est en bon / mauvais état. aRwera /daxasiaTeba 139 C’est bon/ super .......! C’est nul ! J’aime... Je n’aime pas..... Je déteste...Je préfère. . Comment tu trouves ...? Vous avez aimé . . . ? pas tellement . . . J’aime bien/ beaucoup ce film ! Ça te plaît? pas trop/......! J’ai horreur de cette musique. sixaruli, kmayofileba, aRfrTovaneba Sveba Super! Génial! Extraordinaire . . . Quelle chance! Quelle surprise! Sensationnel! Quel bonheur ! C’est admirable! Je suis plein d’admiration. . Quel soulagement . . . gaRizianeba, brazi, aRSfoTeba, ukmayofileba, sinanuli Ça suffit ! Arrête ! C’est assez! C’est dommage.... Je regrette beaucoup de... Laisse-moi tranquille ! Je suis vraiment désolé /déçu ... C’est monstrueux… C’est inadmissible… Je n’en peux plus ! C’est scandaleux. . C’est une honte. . Je suis scandalisé. . gakvirveba C’est étonnant! Mon Dieu! C’est incroyable! C’est curieux/bizarre ! Ah, la vache! Ce n’est pas vrai! ça alors! interesi C’est intéressant! Je suis vraiment curieux... Ça m’intéresse vivement ... indiferentuloba Ça m’est égale ! Ça ne m’intéresse pas ! Comme tu veux! Tant pis! Je suis neutre. Ça me laisse indifférent. droSi lokalizeba (saaTi, dRe-Ramis monakveTi, TariRi, weliwadis dro Tu y vas à quelle heure ? C’est quelle date ? On est quel jour, aujourd’hui ? On rentre en mars... Tu n’as pas l’heure? Il est en retard. Je passerai dans la soirée. A présent, il est en . . . qronologia D’abord, je fais mes devoirs, après je dîne, puis je regarde la télé. En premier lieu/ tout d’abord il faut cueillir des olives, ensuite les laver et à la fin les presser pour obtenir l’huile. Auparavant, il y avait une forêt ici, maintenant on a coupé presque tous les arbres. Ta voiture est loin d’ici ? -Non, tout près. Devant l’école, il y a ... Au-dessous du lavabo, il y a ... Au bout de cette rue, il y a ... Sefaseba emociuri reaqciebis gamoxatva droSi orientireba sivrceSi orientireba adgilmdebareobis miTiTeba 140 gzis, mimarTulebis, daniSnulebis adgilis miTiTeba Pour allez à . . . Tournez à gauche, continuez tout droit ! Prenez la deuxième rue à droite ! Où se trouve le parking le plus proche? à deux pas d’ici! Il est parti à destination de Rome. Le train en provenance de Nice a dix minutes de retard. nebarTva, valdebuleba, akrZalva Il faut . . . Nous devons ... Il est nécessaire/ obligatoire de. . . Je te permets/interdis de . . . Défense de .... Il est interdit/défendu de ..... Il est permis de .... Il est nécessaire que . . . Il faut que. . Je suis obligé de. . Vous êtes prié de. . logikuri kavSirebi mizezi, Sedegi Pourquoi . . . Parce que Car . . . grâce à ..... . . . Pour quelle raison? C’est pour cela... C’est À cause de . . pourquoi... Comme . . . Puisque . . . Par conséquent. . si bien que. . Ainsi opozicia Mais . . . Pourtant. . . Au contraire. . Cependant. . Or. . Par contre. . . Sans doute. . Peut-être. . Il est possible . . . Probablement Conjuguez le verbe ! C’est clair ? Ecris en français ! Rédigez les réponses ! Vous pouvez répétez, s’il vous plaît ? Je ne comprends pas ! J’ai compris ! Est-ce que je pourrais sortir? Excusez-moi/ pardonnez-moi, je suis en retard !. . . Est-ce que vous pouvez traduire, s’il vous plaît? Vérifiez vos réponses! Qu’en pensez-vous! Réfléchissez bien et répondez! Cochez la bonne réponse! Justifiez votre réponse! Comment dire en français. . . varaudi interaqcia saklaso oTaxSi maswavleblis miTiTebebi moswavlis mimarTva/SekiTxva Fermez vos cahiers ! Ouvrez vos livres à la page 9! Rangez vos affaires ! Lève-toi ! Notez les devoirs! Asseyez-vous ! Va/viens au tableau ! Essuyez le tableau ! Travaille avec ton voisin/ta voisine ! Qui est absent ? Vous êtes prêts ?. . . 141 leqsika individi VII VIII sxeuli La tête, le cou, le visage, le front, les yeux, le nez, la langue, les cheveux, les oreilles, les dents, la bouche, les lèvres, les bras, la main, les jambes, le dos, le pied . . Le corps humain, la colonne vertébrale, l’estomac, le ventre, le cœur, le foie, le sang , la poitrine... garegnoba Avoir des cheveux longs/ frisés, être moustachu, chauve, blond, brun, roux, être maigre/ mince/ronde//jolie/laide/ grosse un visage rond/allongé/ carré, des yeux bleus, marrons, noirs. . . Avoir la taille fine, être mignon/ ravissant/ superbe/ magnifique/ séduisante... xasiaTi Gentil, sévère, méchant intelligent, timide, souriante, bête, sympathique, drôle, doux, amusant, calme, bruyant, nerveux, amical, chaleureux, poli, impoli, agressif, bavard... Le pantalon, la jupe, la tansacmeli, robe, le pull-over, le Taqsesuarebi shirt, le jean, le costume, la veste, la chemise, l’imperméable, le manteau, le blouson, le maillot de bain, la chemise de nuit, le chapeau, la casquette, des lunettes, des gants, la montre, les sandales, les pantoufles, les bottes, les baskets... la chemise à fleur/ à carreaux/ à rayures/ à pois, le chemisier, le noeud papillon, la ceinture, les bretelles, le sac à main, le parapluie, les bijoux, la boucle d’oreille, le collier, la bague, le bracelet, la broche,... Le savon, la brosse, un peigne, se savonner, se brosser, se rincer, s’essuyer, se sécher, prendre une douche/un bain, la brosse à dents, une serviette de toilette, le champoing, le dentifrice... Se maquiller, se démaquiller, le lait démaquillant, la mousse à raser, se raser, l’après rasage, le coupe-ongle, le parfum, l’eau de toilette, le rasoir, le gel de douche, la crème, se coiffer... higiena 142 IX Assidu, autoritaire, calme, créatif, curieux, entreprenant, conformiste, cultivé, organisé, sociable, dépensier, ignorant, passif, fou, généreux, prétentieux, réaliste, rêveur, obéissant, féminine,... janmrTeloba/ avadmyofoba Sefaseba da emociuri reaqciebi Avoir mal à... être malade/en bonne/ excellente santé; tousser... Examiner, ausculter, avoir de la fièvre/ une douleur/ mauvaise mine/ transpirer, garder le lit... Avoir une mine superbe, se casser… être en forme; se sentir fatigué/crevé, être en convalescence, aller mieux... Aimer, détester, être triste/ fâché/content, avoir peur de, trouver facile/difficile/ mauvais/ nul/beau...... Rire, pleurer, se fâcher, se calmer, s’énerver, sourire, être joyeux/ gai/ satisfait/ heureux/ triste/ étonné/ mécontent/en colère, se sentir heureux, se réjouir, aimer bien/ beaucoup, adorer, préférer, trouver splendide/magnifique/ beau/ nul/ horrible . . . S’irriter, craindre, s’en ficher, s’en foutre, plaire (ça me plaît), déplaire, être irrité/ furieux/ surpris/ déçu/ ravi, trouver pas mal/ excellent/ agréable/ désagréable/ original/ banal/ intéressant, aimer pas tellement/ pas beaucoup/ pas trop/pas du tout/ assez/ vraiment beaucoup, avoir horreur de ... Le musicien, le vendeur, le jardinier, le pompier, le chauffeur, le peintre, le cordonnier, le metteur en scène,le chirurgien... Gagner sa vie, un interprète, le plombier, le mécanicien, l’employé, l’ouvrier, l’artisan, le commerçant, l’agriculteur, le fonctionnaire, le PDG, le réalisateur, le secrétaire, le traducteur, l’électricien . . . profesia, xeloba aqtivobebi aRqma da inteleqtualuri aqtivobebi fizikuri aqtivobebi Etudier, raconter, demander, comprendre, apprendre, savoir, expliquer, penser, toucher, goûter, entendre, parler, écouter, savoir, connaître, choisir, réfléchir, s’intéresser à . . . Discuter, contempler, se souvenir, oublier, se rappeler, saisir, dialoguer, comparer, reconnaître, découvrir, faire un choix, conseiller, donner des conseils, décrire, s’exprimer, faire des hypothèses... S’informer, vérifier, estimer, justifier, affirmer, déclarer, désigner, retenir, reformuler, sélectionner, approuver, présenter, donner son avis, résumer, percevoir, argumenter, défendre son point de vue... Lancer, attraper, glisser, ramasser, monter, descendre, amener, emmener, grimper, sauter, marcher, apporter, emporter, grimper… 143 yoveldRiuri aqtivobebi (Sin, gareT) S’habiller, se déshabiller, se réveiller, faire sa toilette, mettre, enlever (un pantalon), prendre son petitdéjeuner, déjeuner, dîner, cuisiner, verser, mélanger, éplucher, ajouter, saler, cuire .... telefoniT sargebloba dasveneba, garToba Aller au cinéma/ au musée/ au théâtre, regarder la télé, écouter de la musique/ la radio, passer ses vacances au bord de la mer/ dans les montagnes, se baigner, se bronzer, jouer à la balle ... sporti mgzavroba, gadaadgileba fulis aReba/gacema 144 Prendre le train/le métro/ le bus/le bateau/un taxi, voyager en avion, à pied, à vélo, à cheval, descendre à la station ... Faire des courses, cuisiner, mettre la table, se mettre à table, servir le dîner, être à table, acheter, nettoyer, passer l’aspirateur, éteindre, allumer... Enregistrer, faire marcher, ranger, vendre, acheter, réparer, bricoler, casser, zapper (changer de chaîne)... Appeler, rappeler, composer le numéro, faire un mauvais numéro, décrocher, raccrocher, se tromper de numéro, passer un coup de fil, patienter... Introduire/insérer la carte de téléphone, envoyer/laisser un message, recharger, éteindre, avoir la communication, verrouiller, activer, être en ligne, introduire le code personnel... Regarder sa chaîne/ son émission préférée, jouer aux échecs/ aux cartes, lancer les dés, faire une partie de ..., fabriquer, peindre, dessiner, tricoter, collectionner, faire du ski. .. Fêter/célébrer la victoire de son équipe préférée, sortir le soir, voyager, se promener, faire de l’escalade/ de la randonnée/ de l’alpinisme/des sports nautique/ le VTT, filmer, se balader, aller au sport d’hiver... Gagner/perdre un match, pratiquer/ faire du sport/ du tennis/du football, remporter la victoire/le championnat, vaincre son adversaire... S’exercer, attaquer, s’entraîner, arbitrer, donner un coup de sifflet, marquer (un but, un panier), passer (le ballon) participer à un tournoie d’échecs, S’acheter des billet/ des tickets/, un carnet de ticket, composter son billet, changer de ligne/ de direction, avoir une correspondance... Réserver, enregistrer (le bagage), embarquer, débarquer, démarrer, accélérer, ralentir, manquer/ rater son train, freiner, tourner, croiser, doubler, dépasser, se garer... Payer par la carte de crédit/par chèque/ en espèce Retirer/changer de l’argent, dépenser, rendre la monnaie, avoir des dettes, être fauché, remplir le chèque, insérer la carte bancaire/ bleue/de crédit, entrer le code, valider... individis garemocva adamiani L’enfant, les gens, le voisin, la femme, l’ homme, le garçon, la fille. . . L’ habitant, le piéton, le voyageur, une personne, l’adolescent, l’adulte, une personne âgée, le monde, un étranger, un citoyen, la vieillesse, l’enfance,l’adol escence... Mineur, majeur, un clochard, un riche, un pauvre, un chômeur, un aveugle, un sourd, un vieux, un handicapé, un SDF, un malentendant... ojaxi Les parents, le père, la mère, le mari, la femme, le fils, la fille, le frère, la soeur, les petits-enfants, le petit-fils, la petite-fille, les grands-parents, la grand-mère, le grandpère, la tante, l’oncle, la nièce... Le beau-frère, la bellemère, la belle-soeur, le beau-père, la belle-mère, le gendre, la belle fille, se marier, un mariage, les jumeaux, la fille adoptive... Le fils aîné, la fille cadette, une famille nombreuse, épouser, l’enfant unique, les noces, le bébé, le nouveau-né, la naissance, naître, la mort... La république, le drapeau (tricolore), le hymne- “La Marseillaise”, la devise de la république (Liberté, Egalité, fraternité), la langue nationale, l’Etat, l’euro, la constitution, le président, le premier ministre, le pouvoir, le gouvernement, le parlement, la mairie, l’hôtel de ville, l’économie, l’industrie, l’agriculture, la Déclaration de droits de l’homme et du citoyen, la frontière, la superficie, la douane... L’Assemblée nationale, le Sénat, le député, le sénateur, le Conseil d’Etat, un partie politique (de gauche/ de droite), la société, l’élection, la carte électorale, (voter), la campagne électorale, l’administration, le fonctionnaire, le département, la capitale régionale, le canton, la commune, la région, la loi, la décentralisation, le Code pénal/ civil, l’armée, la monnaie unique européenne, la grève, le gréviste, le syndicat, la manifestation... Un journal, une revue, un article, un titre, la publicité, un fait divers, un chapeau, une émission, un journal télévisé, un interview, un programme, les infos, la météo, un logo, une chaîne, M6, France3, La 5 - ARTE, un documentaire, un téléfilm, en direct, le jeu télévisé, la distribution de prix, le concours, la nomination, le vol, l’enlèvement, une nouvelle sensationnelle, le cambriolage... Un présentateur, l’envoyé spéciale, un reportage, le magazine télévisé (scientifique, sur l’histoire), la série, le sous-titrage, le film (en v.o. où doublé)... sazogadoeba da saxelmwifo masmedia 145 Un pays, la campagne, buneba, bunebis movle- un paysage, les bois, l’horizon, une forêt, la nebi Pleuvoir fort/ à torrent/ à verse . . . il y a du vent/du soleil/de la pluie, une journée ensoleillé, une pluie battante, une goutte, une tempête, le déluge, l’ouragan, la tornade, un coup de tonnerre, la foudre, grêler, faire moins 10°, faire trop chaud (+35° à l’ombre), un arc-en-ciel, l’inondation, l’avalanche, la sécheresse, le tremblement de terre, la désertification, l’érosion, le réchauffement, la pollution... Le lac, un océan, le rocher, une île, une chaîne de montagne, un massif, le gorge, la plaine, la vallée, le sommet, l’équateur, les régions tempérées/ tropicales, le pôle Nord/ Sud, un climat sec/ humide/ tempéré/ tropical/ doux/ rude/ continentale/ méditerranéen/ atlantique, la végétation, la fraîcheur, la chaleur... L’Angleterre, un Anglais, la Suisse, un Suisse, la Belgique, un belge, la Bretagne, un breton, la Colombie, le Maroc, les Pays-Bas, les Etats-Unis, Paris, un Parisien. . . L’Hexagone, l’Amérique du nord, l’Amérique du sud, l’Europe, l’Asie, l’Océanie, l’Antarctique, l’Afrique, l’Australie, l’Egypte, l’égyptien, le Mexique, le mexicain, le Japon, le japonais, le Brésil, le brésilien... La Bretagne, le breton, la Bourgogne, le bourguignon, l’Alsace, l’alsacien, les pays de la Loire, le Midi, les Pyrénées, les Alpes, la Côte d’Azur, l’Île de France, l’Aquitaine, la Normandie... La capitale, une ville, la rue, l’avenue, le parc, le pont, la gare, la campagne, le village, l’église, le champ, la ferme, le sentier, le chemin, le potager, le cimetière, le hangar, les machines agricoles, le bétail, les volailles, l’étable, l’écurie le pommier, le cerisier, la vigne, les vendanges... Le centre-ville, l’immeuble, le gratte-ciel, le quartier, l’arrondissement, la banlieue, le faubourg, le quai, le parking, le square, la statue, le bassin, la fontaine, une boutique, l’éclairage, la cathédrale.. Le chantier, le bureau, une usine, un atelier, l’hôpital, l’allée, la pelouse, le gazon, l’illumination, la publicité, le passage souterrain, l’édifice, un monument, un banc… La maison, le toit, la porte d’entrée, la boîte aux lettres, l’ascenseur, la chambre, l’escalier, le rez-de-chaussée, la cuisine, un étage, le balcon, le plafond, la salle de séjour, la pièce, la salle à manger, le mur, le couloir... Le garage, la salle de bain, une baignoire, une douche, un lavabo, le palier, les marches, l’appartement, un studio, le grenier, la clé, la concierge... La clôture, le portail, la cheminée, le bureau, le chauffage central, l’appartement à trois pièces, le locataire, le loyer, le propriétaire. . . colline, la plaine, le soleil, la Lune, la mer, le Nord, le Sud, l’Est, l’Ouest, la plage, la rivière, la montagne, le sable, le bord de la mer, faire beau/ mauvais/frais/ chaud/ froid/ gris, un temps pluvieux, glacial, magnifique, orageux, une chaleur insupportable, la brume, un brouillard, le ciel gris/ couvert/ nuageux/ noir... geografiuli dasaxelebebi/ erovneba da warmomavloba sofeli, qalaqi sacxovrebeli adgili/personali 146 aveji, sayofacxovrebo nivTebi Un meuble, un canapé, un fauteuil, la table, le rideau, une bibliothèque, une armoire, une commode, une chaise, un tiroir, une lampe, un oreiller, un tapis, une assiette plat/creuse, une fourchette... La télévision, le radiateur, le lave-vaisselle, un torchon, le portemanteau, une éponge, un aspirateur, un balai, une serpillière, un matelas, des coussins... Un téléphone, le portable, la chaîne hi-fi, un CD, un magnétophone, une cassette, les casques, le magnétoscope, une cassette vidéo, la console, le jeu vidéo, une caméra vidéo. . . skola, saswavlo sagnebi, personali Le tableau, la cour, la salle de classe, la bibliothèque, le centre de ressource, un terrain de sport, la cantine, le maître, la maîtresse, un écolier, l’élève, la récréation, la rentrée, les vacances, la fin de l’année scolaire... Les disciplines scolaire, l’instruction civique, les sciences, l’histoire, l’atelier, l’ itinéraire de découverte, le brevet scolaire, le baccalauréat (le bac), le professeur, l’enseignant, un lycéen, un collégien, échouer à un examen, être collé... La crèche, la maternelle, l’école primaire/secondaire, le conseiller principal d’éducation, la vie scolaire, l’intolérance, les conflits scolaires, associations des parents d’élèves, évaluation nationales ... Un marché, un magasin, un supermarché, le chariot, le rayon, la boucherie, la charcuterie, la boulangerie, la pâtisserie, l’épicerie, la pharmacie, la librairie, le vendeur, le boucher, le charcutier, le boulanger, le pâtissier, l’épicier, le pharmacien, le libraire. . . La grande surface, la boutique, la papeterie, la poissonnerie, le poissonnier, la fromagerie, le fromager, la bijouterie, le bureau de tabac, le fleuriste, le coiffeur, la caisse, la caissière, la réduction, les soldes... Le stade, la piscine, la patinoire, les jeux olympiques, le champion de l’Europe, basket-ball, football, rugby, volleyball, le tennis. . . La station de sports d’hiver, une coupe, une compétition, un sportif, une médaille, le record, un match nul, l’équipe gagnante, l’arbitre, un entraîneur, un joueur, un athlète, le match, le cycliste, le gardien de but, l’adversaire...... les sports de combat (boxe, judo, karaté), les sports individuels (alpinisme, cyclisme, tennis), les sports d’équipes (basket-ball, football, rugby, volley-ball)... Le pain, la baguette, les fruits, la tomate, le concombre, la pomme de terre, la carotte, le melon, la fraise, les prunes, les légumes, la viande de boeuf/ d’agneau/ de veau/ de porc, du poulet, du poisson... Un rosbif, un bifteck, une entrecôte, un steak, la confiture, le miel, le jus de fruit, le concombre, la tomate, une orange, la banane, la salade, l’haricot, la fraise, le raisin… Le camembert, le roquefort, le fromage de chèvre, du saucisson, du pâté, de la saucisse, le jambon cuit/fumé, des fruits de mer, des cornichons... savaWro obieqtebi, personali sporti, sportuli inventari, personali sursaTi 147 kvebis obieqtebi, personali, kerZebi transporti, personali kulturisa da garTobis obieqtebi fosta, personali telefoni 148 Un café, un restaurant, une cafeteria, un bistro, la crêperie, le buffet, les frittes, la salade, une tarte, une glace, un croissant, un gâteau, une omelette un pain au chocolat... La table réservée, le serveur, le garçon, le cuisinier, le chef cuisinier, la carte, le menu, une entrée, le plat principal, le plat du jour, le dessert, la boisson...... Le croque-monsieur, la pizza, le fois gras, un hors d’œuvre, les crudités, le boeuf bourguignon, les escargots, les cuisses de grenouille, les moules ... Un taxi, le tramway, le bus, le train, l’avion, la gare, un ticket, un train, l’horaire, le départ, l’arrivée, avoir du retard, la voie, le vol, la destination, le TGV, la SNCF, le RER... Le train en provenance de.../à destination de... l’aéroport, le voyageur, à bord, une piste, le décollage, un billet, la carte orange, l’atterrissage, le port, le métro, la ligne, la direction, direct, un changement/ une correspondance, un guichet, le wagon, la voiture… La réservation, un allerretour, un allez simple, une place assise/ fumeurs/ non-fumeurs, une première/ seconde classe, une amande, le contrôleur, l’équipage, le passager, l’employé... Le cinéma, le cirque, le musée, un monument, le château, la forteresse, la discothèque, le cinéma, l’opéra, le théâtre, la bibliothèque, la salle de concert, une affiche, un film, une pièce, un acteur, une actrice, un comédien, le parc d’attraction, le théâtre de guignols... La galerie, le spectacle, une pièce de théâtre, le décor, la philharmonie, l’amphithéâtre, la comédie musical, le cybercafé, le jardin botanique, le bateau-mouche… L’exposition, entrée gratuite/ libre, un billet à plein tarif/ à prix réduit, la comédie française, le centre culturel, le musichall, le concert de jazz/ rock/ musique classique, la boîte de nuit, la Fnac… Le bureau de poste, le PTT, le timbre, un employé de poste, l’enveloppe, la carte postale, un colis, le facteur, une carte postale, le courrier, le colis, un paquet, un employer de poste... La cabine téléphonique, la carte téléphonique, le message, une carte à 50 unités, une ligne occupé/ libre/mauvaise... Le fixe, le portable, batterie, la puce, le répondeur, le chargeur, appel en absence, la sonnerie, le vibreur, la messagerie, le bip sonore... dResaswaulebi da zeimebi La fête de Noël, le père Noël, l’Arbre de Noël, un cadeau, les guirlandes, e bal, le carnaval, le masque, l’anniversaire, Pâques, les œufs en chocolats, les cloches, le Mardi Gras, se déguiser, défiler, le jour des rois, l’Épiphanie, tirer le roi, cacher la fève, la galette, coiffer le roi, la renne d’une couronne, une carte postale, faire la fête . . . Le jour de l’an, le réveillon, la branche de gui, le poisson d’avril, le 14 juillet, un feu d’artifice, un défilé militaire, la Fête de la Musique, la Pentecôte, le Noël, Paques, la Fête du travail, l’Ascension, la Pentecôte, la Fête des mères... La Fête nationale, l’assomption, le Toussaint, l’Armistice, la fête religieuse/ fixe/ mobile, la fête civile/ nationale, une soirée, un pot, un cocktail, un cadeau, féliciter, des voeux, le souhait, recevoir/ offrir un cadeau,un banquet, un jour férié, organiser, souhaiter, porter un toast... orientirebi dro saaTi, dRis monakveTebi, kviris dReebi, Tveebi, weliwadis droebi, weli... Une minute, une heure, une demie heure, un quart d’heure, trois quart d’heure, midi, minuit, la semaine, les saisons, le soir, la nuit, l’été, l’année, le printemps… Tôt, tard, de bonne heure, à temps, être en retard/en avance/ à l’heure, la journée, la matinée, la soirée, le trimestre, la décade... awmyo Aujourd’hui... Maintenant... A présent... warsuli Hier, mercredi dernier/ passé, avant-hier . . . A cette époque, autrefois, avant . . . Jadis, naguère, tout à l’heure... 149 Ggramatika VII, VIII, IX klasisTvis gramatikis swavleba sakomunikacio miznebs unda moemsaxuros. amitom, sasurvelia, misi konteqstSi (da ara konteqstidan mowyvetilad) swavleba. ar aris rekomen debuli gramatikis aRweriT-Teoriuli swavleba, gramatikuli wesebisa da terminebis zepirad daswavla. moswavles saSualeba unda mieces daakvirdes, amoicnos, gaiazros da konteqstSi gamoiyenos gramatikuli Taviseburebebi da konstruqciebi. amisaTvis sasurvelia: • gramatikuli masalis saxaliso, advilad gasageb zepir Tu werilobiT sakomunikacio situaciebSi miwodeba didaqtizebuli teqstebis meSveobiT, romelic koncetrirebuli iqneba mxolod da mxolod asaTvisebel enobriv masalaze • mravalferovani aqtivobebisa da savarjiSoebis SeTavazeba • ganusazRvreli artikli (un, une, des) • gansazRvruli artikli (le, la, l’, les) • Serwymuli artikli (au, aux, à la; à l’, du, de la, de l’, des) • nawilobiTi artikli (du, de la, de l’, des) • kuTvnilebiTi zedsarTavi saxelebi erTi da erTze meti mflobelis aRmniSvneli (mon, ma, mes, ton, ta, tes, son, sa, ses, notre, votre, leur, nos, vos, leurs) • kuTvnilebiTi zedsarTavi xmovniT da munji "h» dawyebuli mdedrobiTi saxelebis win • kuTvnilebis gamoxatvis sami forma: • à + saxeli (c’est à ma sœur) • à + maxviliani piris nacvalsaxeli • arsebiTi saxeli + de • CvenebiTi zedsarTavi saxelebi (ce, cet, cette, ces) • raodenobiTi ricxviTi zedsarTavi saxelebi • rigobiTi ricxviTi zedsarTavi saxeli • ganusazRvreli zedsarTavi saxeli tout • zedsarTavi saxelebis mdedrobiTi sqesis warmoeba • zogadi wesi – zeds. + e, court- courte. . . • ar icvleba – jaune/jaune. . . • icvleba daboloeba – er-ère; if-ive; eux-euse. . . • calkeuli SemTxvevebi – beau-belle . . . • zedsarTavebi, romelTac ori forma aqvT mamrobiT sqesSi (nouveau-nouvel) • arsebiTi da zedsarTavi saxelebis mravlobiTi ricxvis warmoeba • zogadi wesi – ars. + s, crayon –crayons. . . • ar icvleba – vieux/vieux . . . • calkeuli SemTxvebi – al-aux; eau+x . . . • Sedareba – SedarebiTi da aRmatebiTi xarisxebi (plus/moins/aussi . . que ; autant . . que, le plus, le moins. . .); SedarebiTi xarisxis arawesieri formebi (meilleur da sxva); • umaxvilo piris nacvalsaxelebi (je, tu, il/elle, nous, vous, ils/elles) • maxviliani piris nacvalsaxelebi qvemdebaris da damatebis funqciiT (moi, toi, lui/elle,nous, vous, eux/elles) • piris nacvalsaxelebi pirdapiri da iribi damatebis funqciiT • piris nacvalsaxeli on • nacvalsaxeli y da en • adgilmdebareobis gamoxatva windebulebis da zmnizedis gamoyenebiT (le chien est sous la table, elle est ici) • raodenobis gamoxatva zmnizedebis gamoyenebiT (beaucoup, assez, trop. . . ) • drois gamoxatva windebulebis da zmnizedebis gamoyenebiT (avant, après, maintenant. . . ) • I, II da III jgufis zmnebi • ukuqceviTi zmnebi • zmnebi, romlebic être-iT iuRvlis • damxmare zmnebi avoir da être • naxevrad damxmare zmnebi (devoir, pouvoir, sembler, être en train de) 150 • zmnis pasiuri forma • zmnis kilo da dro – awmyo ( L’indicatif présent) , brZanebiTi (l’impératif présent), uaxloesi momavali (Le futur proche), uaxlesi warsuli (passé récent), wyvetili (passé composé), namyo uwyveteli (imparfait), momavali (futur simple), winare warsuli (plus-que-parfait), martivi warsuli (passé simple), mimReoba (participe), gerundivi (gérondif), pirobiTi awmyo (conditionnel présent), kavSirebiTi (aucileblobis, survilis gamoxatva) (subjonctif présent avec les constructions exprimant la nécessité, le souhait- il faut que .. ., je souhaite que . . . ) • uaryofa martiv da rTul drosTan (ne - verbe – pas/rien/jamais/plus/ni … ni, que...) • kiTxvis dasma • intonaciiT • mtkicebiT formaze saqcevis "est-ce que»-s damatebiT • inversiiT • kiTxvis dasma nacvalsaxelebiT, kiTxviTi zedsarTavebiT da kiTxviTi zmnizediT (Qui est-ce, comment est ta voiture? quelle robe veux-tu?) • rTuli Tanwyobili winadadeba Semdegi kavSirebiT: et, ou, mais, ni, car, donc, cependant, en effet, c’est pourquoi, par conséquent, en revanche, cependant, d’une part . . d’autre part • rTuli qvewyobili winadadeba Semdegi kavSirebiT: qui, que, si, quand, lorsque, puisque, parce que, • SeTanxmebis wesebi • zedsarTavi saxelis arsebiTTan SeTanxmeba ricxvsa da sqesSi • avoir – iT nauRlebi zmnebis namyo mimReobis SeTanxmeba damatebasTan • être-iT nauRlebi zmnebis namyo mimReobis SeTanxmeba qvemdebaresTan (elle est venue) • droTa SeTanxmeba • pirobiTi daqvemdebarebuli winadadebis zmnis SeTanxmeba mTavari winadadebis zmnasTan, roca es ukanasneli TxrobiT kiloSia (si tu veux, tu peux; si tu termines à temps, nous irons au cinéma.) • iseTi moqmedebis gamoxatva, romelic • mocemuli moqmedebis Tanadroulia, (simultanéité- je savais qu’il luttait) • win uswrebs moqmedebas (antériorité- je savais qu’il avait lutté) • mosdevs moqmedebas (postériorité- je savais qu’il lutterait) sociokulturuli da kulturuli TematikaVII, VIII, IX asisTvis (sanam moswavleebi ucxour enaSi codnis dones aimaRlebdnen, dasaSvebia informaciis qarTulad miwodeba) •tradiciebi, zne-Cveulebebi •ganaTleba •axalgazrdebis cxovreba (Tavisufali dro/garToba/dasveneba; monawileoba sazogadoebriv cxovrebaSi; urTierTobebi; gatacebebi; axalgazrduli presa/ gadacemebi da sxva) •frankofonia •evropis kavSiri (zogadi cnobebi) •saerTaSoriso humanitaruli organizaciebi (wiTeli jvari, eqimebi sazRvreb gareSe da sxva) •geografiuli cnobebi qveynis Sesaxeb •qveynis politikuri wyoba, administraciuli mowyoba •dedaqalaqi, misi istoria, misi RirSesaniSnaobebi •cnobili adamianebi (mecnieri, momRerali, sportsmeni) •istoria - mniSvnelovani istoriuli epoqebi/movlenebi, cnobili istoriuli pirebi •xelovnebis sxvadasxva dargis warmomadgenlebi •literatura – sxvadasxva literaturuli mimdinareobis warmomadgenlebi da nawyvetebi maTi nawarmoebebidan •regionaluri Taviseburebebi •cnobebi safrangeTisa da saqarTvelos urTierTobebidan 151 saSualo safexuris franguli enis programis Sinaarsi X, XI, XII klasis programis Sinaarsi panorama sametyvelo funqciebi socialuri urTierTobebi – misalmeba, damSvidobeba, mokiTxva, pirovnebis wardgena, Tavaziani mimarTva, mobodiSeba, madlobis gadaxda, milocva, keTili survilebis gamoxatva, waxaliseba/Seqeba SeTavazeba, dapatiJeba, daTanxmeba, uaris Tqma, Sexvedris daniSvna, daTanxmeba, uaris Tqma, interaqcia sufrasTan, interaqcia savaWro obieqtebSi, dajavSvna, interaqcia mgzavrobisas, mimowera (mimarTvis, gamomSvidobebis kliSeebi, poziciis gamoxatva, sxvisi azris gaziareba an uaryofa, satelefono saubari. informaciis gacvla - piradi monacemebis Sesaxeb; saxeli, gvari, asaki, misamarTi erovnebisa da warmomavlobis Sesaxeb, Tavisufali drois gatareba, profesiis /xelobis Sesaxeb janmrTelobis Sesaxeb, amindis Sesaxeb, survilis, saWiroebis, moTxovnilebis Sesaxeb aRwera, daxasiaTeba - adamianis garegnoba, Cacmuloba, xasiaTi, sagnis aRwera, dadebiTi da uaryofiTi Sefasebebi emociuri reaqciebis gamoxatva - sixaruli, kmayofileba, brazi, ukmayofileba, sinanuli, gakvirveba, interesi, indiferentuloba droSi orientireba - droSi lokalizeba (saaTi, dRe-Ramis monakveTi, TariRi, weliwadis dro) qronologia, sixSire, Tanadrouloba, xangrZlivoba sivrceSi orientireba - adgilmdebareobis miTiTeba, gzis, mimarTulebis, daniSnulebis adgilis miTiTeba nebarTva, valdebuleba, akrZalva logikuri kavSirebi - mizezi, Sedegi, opozicia, pirobiToba leqsika individi – sxeuli, garegnoba, xasiaTi, tansacmeli, aqsesuarebi, higiena, janmrTeloba avadmyofa, Sefaseba da emociuri reaqciebi aqtivobebi- aRqma da inteleqtualuri aqtivobebi, telefoniT sargebloba, dasveneba, garToba, sporti, mgzavroba, gadaadgileba, safinanso operaciebi individis garemocva - adamiani, cxovrebiseuli etapebi, ojaxi, sazogadoeba da saxelmwifo, ganaTleba, kvebis obieqtebi, personali, transporti, personali, banki, personali, kulturis obieqtebi, sporti media - televizia/radio, presa, interneti orientirebi - dro (saaTi, dRis monakveTebi, kviris dReebi, Tveebi, weliwadis droebi, weli... awmyo, warsuli, momavali, winamavloba, mermindeloba, siswrafe, sixSire, xangrZlivoba) sivrce, maxasiaTeblebi (feri, zoma, wona, Semadgenloba), raodenoba interaqcia saklaso oTaxSi 152 gramatika kultura sametyvelo funqciebi lingvisturi realizaciis nimuSebi X lingvisturi realizaciis nimuSebi XI lingvisturi realizaciis nimuSebi XII socialuri urTierTobebi misalmeba Salut ! Bonjour ! Bonjour madame (monsieur)! Bonsoir ! damSvidobeba Salut ! Au revoir ! Au revoir monsieur ! A bientôt ! A demain ! Bonne nuit! mokiTxva Ça va ? Ça va bien ? Comment allez-vous ? Comment ça va ? Pas mal. pirovnebis ward- Je vous présente ... C’est l’ami de . . . Voilà gena ma sœur. C’est George ! Vous êtes bien monsieur Dupont ? Tavaziani mimarTva Du chocolat, s’il te plaît ! Pardon, monsieur, la rue de La Paix ? Je voudrais ...! Excusez-moi, monsieur, pourriez-vous me dire ... J’aimerais. . . mobodiSeba Pardon! Je suis désolé! Je vous demande parExcusez-moi! Pardonnez- don! moi ! Veuillez m’excuser! madlobis gadaxda Merci! Merci beaucoup ! Non merci ! Je vous remercie! De rien! Merci pour ... C’est n’est rien! Pas de quoi! Je vous en prie! J’en suis reconnaissant! Je vous remercie sincèrement! Merci à vous ! milocva, keTili survilebis gamoxatva Joyeux anniversaire ! Joyeux Noël ! Bon anniversaire ! Joyeuse Pâques ! Bonne année ! Je te souhaite une bonne fête! - Bon après-midi! - Á vous de même; Mes meilleurs voeux! Je te félicite ... Mes félicitations pour... Mes compliments. . . waxaliseba/Seqeba Bravo! Super! C’est bien! Continue comme ça ! Chapeau ! Bon courage ! 153 SeTavazeba, dapatiJeba, daTanxmeba, uaris Tqma Tu viens avec nous ? On y va ? Pourquoi pas? Avec joie! D’accord ! Chic! Super! Oui, merci (c’est gentil) C’est une bonne idée. Je ne peux pas! Volontiers! Chouette! Vous pouvez venir? J’aimerais bien mais.....Je te propose de... Si tu es libre... Je n’ai pas le temps! Si on allait …Une autre fois ! C’est avec plaisir que je t’invite/ te propose de... J’accepte avec joie ton invitation/ ta proposition! ça me ferait plaisir. C’est vraiment trop gentil mais... Sexvedris daniSvna, daTanxmeba, uaris Tqma On peut se voir quand ? On se voit à 4 heures? D’accord ! C’est parfait! Je ne peux pas. Je suis occupé! J’aimerais vous rencontrer. Si tu es d’accord, je te propose de... Je voudrais un rendez-vous avec .... Lundi à 4 heures, ça vous convient? ça me convient! ça me va parfaitement! interaqcia sufrasTan Qu’est-ce que tu prends ? Je prends ... Est-ce que vous voulez…Qu’estce que tu veux ? Tu en veux ? Tiens ! Non, merci, c’est assez! Prenez encore un peu de . . . Est-ce que je peux en reprendre ! Goûtez ce . . ., c’est excellent ! Sers-toi ! Je peux goûter? Et comme boisson, je prends ...! Passe-moi le menu, s’il te plaît!Je vais choisir le dessert! interaqcia savaWro obieqtebSi Vous désirez ? Je voudrais .../ Je cherche ... Ça coûte/fait 12 euros. C’est cher ! Ce n’est pas cher ! Vous n’avez pas moins cher? Le pull, c’est combien ? Quel est le prix de...? Est-ce que je peux essayer ? Combien je vous dois? Cette veste est soldée. Vous payez comment? par chèque? Non, par la carte bancaire. - Je voudrais commander/ réserver une table pour 4 personnes/ deux billets/ places (un allez- retours) pour ... - - N’oubliez pas de confirmer et retirer vos billets une demie heure avant le spectacle. Une place pour fumeur ou non-fumeur ? Coté fenêtre ou coté couloir ? dajavSvna 154 Est-ce qu’il est possible de prendre un rendezvous avec... Ce n’est pas possible! Désolé, mais j’ai déjà un rendez-vous. interaqcia mgzavrobisas Vous descendez à la prochaine station. Je prends le métro. Pour aller à Port Doré, il y a un changement (une correspondance). N’oublier pas de composter votre billet. Je prends la direction Créteil, c’est direct! Mon train n’était pas direct, j’ai dû changer deux fois! Si on voyageais en/à.... mimowera (mimarTvis, gamomSvidobebis kliSeebi) Salut Lucas! Bonjour Françoise! Madame ... Monsieur ... Cher Daniel.... Ma chère.... A bientôt! Cordialement... amicalement.... Avec mes meilleures salutations... Je vous embrasse. Bien affectueusement, Bien à toi... Je t’embrasse...Grosses bises.... Bisous... Amitiés.... Dans l’attente de. . . En vous remerciant par avance. . . Je vous prie d’agréer, M Salutations distinguées,Monsieur, mes salutations les meilleures. Veuillez agréer, Madame, mes salutations distinguées. poziciis gamoxatva, sxvisi azris gaziareba an uaryofa Je suis d’accord ! Je ne suis pas d’accord ! Oui, c’est vrai/ tu as raison ! Elle a tort ! A mon avis ... D’après moi... Vous n’êtes pas d’accord ? Oui, mais..., Je crois que..... , Moi, je pense que...Je trouve qu’il a raison! Selon moi... Voici un exemple de cela... Je suis sûr(e) que ...... Il y a une autre explication; Cette idée me semble inacceptable ! Je partage l’avis de.... Je ne dis pas que... mais cependant... Je t’appelle ce soir. Qui est à l’appareil ? Ici Marie ! Allo, je voudrais parler à ... C’est de la part de qui? De la part de . . . Ne quittez pas, je vous la passe. Bonjour, je suis bien au 01 45 67 34 09 ? Vous avez fait un mauvais numéro. . On peut me contacter au ....Vous vous êtes trompé de numéro. Patientez, s’il vous plaît ! Laissez le message après le bip sonore. Je peux vous rappeler un peu plus tard..... Quelle est votre adresse? J’habite 1, avenue Kazbeg, deuxième entrée, deuxième étage, appartement 37. Ton numéro fixe/portable? . . . Votre date/ lieu de naissance. Votre domicile. Votre situation de famille… D’où es-tu ? D’où vienstu ? Tu es de quel pays ? Je suis/viens de . . . Quelle est sa nationalité ? Vous êtes originaire de quel pays ? Vous êtes de quelle nationalité ? satelefono saubari informaciis gacvla piradi monacemebis Sesaxeb; saxeli, gvari, asaki, misamarTi erovnebisa da warmomavlobis Sesaxeb 155 Comment passes-tu ton temps libre ? Quel est ton passe-temps favori ? Quel est ton loisir ? Où passes-tu ton week-end? Tavisufali drois gatareba profesis /xelobis Sesaxeb Quelle est votre profession? Quel est votre métier? Qu’est-ce que tu voudrais faire/devenir ? Qu’estce qu’il fait dans la vie? janmrTelobis Sesaxeb Il va bien. Je vais mal. Je suis malade. J’ai mal à . . . . Il a guéri. Il faut que tu consultes le médecin. Que ressentez-vous? amindis Sesaxeb Quel temps fait-il ? Il fait/ il y a . . . La météo annonce... survilis, saWiroebis, moTxovnilebis Sesaxeb Je veux/ voudrais partir. J’ai envie de .... J’ai faim, J’ai besoin de. . . Elle a envie de . . . De quoi souffrez-vous? Quels sont les symptômes? Je souhaiterais/ aimerais que tu partes. Je désire de/que... Je rêve de /que... aRwera /daxasiaTeba adamianis garegnoba, Cacmuloba, xasiaTi Comment est-elle ? Elle est . . . Il a des yeux de quelle couleur ? Elle porte . . . Comment est-il physiquement ? Elle est habillée à la mode... sagnis aRwera En quoi est . . . ? Comment est . . . ? À quoi ça sert ce truc ? Comment ça fonctionne . . . Sefasebebi C’est bon! Comme c’est beau ! J’aime/ adore ce film! J’ai détesté. . . Je n’aime pas du tout! Ça ne m’a tellement Comment tu trouves ce plu! spectacle? C’est parfait! Qu’en dites vous? Qu’en pensez vous? C’était fort original! emociuri reaqciebis gamoxatva sixaruli, aRfr- Quel bonheur ! Génial! Extraordinaire! Tovaneba kmayofileba, 156 Enfin! Quelle chance! Sensationnel ! C’est admirable ! Je suis plein d’admiration ! brazi, ukmayofileba, sinanuli, aRSfoTeba, gaRizianeba Ça suffit ! Arrête ! À quoi ça ressemble! Je n’en peux plus ! C’est inadmissible! laisse-moi tranquille ! Je suis vraiment désolé /déçu ... Je regrette beaucoup de... Je suis scandalisé/indigné!...C’est une honte! Je n’en peux plus ! Laissez-moi tranquille! c’est monstrueux! gakvirveba C’est étonnant ! Ce n’est pas vrai! C’est incroyable! Ça alors ! C’est bizarre! Je n’en reviens pas ! interesi Cela m’intéresse beauÇa me passionne! Je coup ! C’est passionnant ! suis vraiment curieux de savoir... ça m’intéresse vivement ... indiferentuloba Ça m’est égal ! Ça ne m’intéresse pas ! Comme tu veux! Tant pis! Je m’en fous! Je suis neutre. Ça me laisse indifférent. qronologia D’abord je fais mes devoirs, après je dîne, puis je regarde la télé. En premier lieu/ tout d’abord, il faut cueillir des olives, ensuite les laver et à la fin les presser pour obtenir l’huile. Auparavant, il y avait une forêt ici, maintenant on a coupé presque tous les arbres. sixSire -Monsieur, vous prenez souvent le train ?- chaque samedi. Elle travaille 4 jours par semaine. Il vient chez nous assez fréquemment. Tanadrouloba Quand il se lave, il fredonne. Il coupait l’oignon en sifflotant. Pendant qu’il voyageait, nous avons terminé la construction de sa maison. Il parlait et en même temps il regardait la télé. Il s’est baigné dans la mer, tandis que/alors qu’il pleuvait très fort. xangrZlivoba Il a vécu en France pendant 3 ans. Elle travaille de 9 heures à 6 heures ça fait longtemps qu’il est parti. Durant cette période, il faisait son boulot. adgilmdebareobis miTiTeba Ta voiture est loin d’ici ?Non, tout près. Devant l’école, il y a . . . Où se trouve . . . ? Á deux cents mètres d’ici! Au-dessous du lavabo, il y a ... gzis, mimarTulebis, daniSnulebis adgilis miTiTeba Pour aller à la place de la mairie, s’il vous plaît ? - Tournez à gauche, Continuez tout droit ! Prenez la deuxième rue à droite ! Au bout de cette rue, il ya.. Il est parti à destination de Rome. droSi orientireba sivrceSi orientireba 157 leqsika individi garegnoba janmrTeloba, avadmyofoba xasiaTi Sefaseba da emociuri reaqciebi 158 Avoir des cheveux longs/ Avoir la taille fine, être miondulés/frisés/ en queue gnon/ ravissant/ superbe/ made cheval, être moustagnifique/ séduisante... chu, chauve, blond, brun, roux, être maigre/ mince/ronde/joli/ laid/gros un visage rond/allongé/ carré, des yeux bleu, marron, noir. Avoir mal à... être malade/ avoir de la fièvre/ une douleur, tousser, examiner, ausculter, transpirer, garder le lit, aller mieux... Être en bonne/ excellente santé. . . Avoir mauvaise mine/ une mine superbe, avoir une angine/un rhume/une otite, être en convalescence, se sentir fatigué/ crevé... Un anti-inflammatoire, un somnifère, avoir la diarrhée/la nausée, se faire une entorse Gentil, intelligent, timide, souriante, drôle, sévère, bête, sympathique, doux, fou, amusant, calme, bruyant, nerveux, poli, impoli, bavard, travailleur, curieux, généreux, réaliste, rêveur, orgueilleux, ambitieux avoir un bon/ mauvais caractère. . . Chaleureux, agressif, dynamique, féminine, imprudent, maladroit, organisé, prétentieux, cultivé, créatif, amical, agressif, optimiste, Assidu, entreprenant, ignorant, sociable, dépensier, libéral, conformiste, autoritaire, avoir le sens de l’humour, stressé, hypocrite... Sourire, rire, pleurer, se fâcher, être fâché/ content/ mécontent/ heureux, préférer, plaire (ça me plaît), trouver facile/ difficile/ mauvais/ beau, trouver excellent/ intéressant, aimer, adorer, détester, préférer avoir peur de ... Se calmer, s’énerver, se sentir heureux, être surpris/ ravi/ joyeux/ satisfait/ triste/ étonné, trouver pas mal/ agréable/ désagréable, aimer bien/ beaucoup/ déplaire. . . Se réjouir, s’irriter, s’en foutre, craindre, être irrité/ furieux/ en colère/ déçu/ gai, trouver banal/original, aimer pas trop/pas du tout /pas tellement/ pas beaucoup, avoir horreur de ... aRqma da inteleqtualuri aqtivobebi Etudier, raconter, comprendre, penser, apprendre, décrire, expliquer, toucher, connaître, choisir, exprimer son point de vue, argumenter, s’intéresser... Goûter, entendre, discuter, prendre part à une discussion, se rappeler, réfléchir, dialoguer, découvrir, faire un choix, se souvenir, conseiller, donner des conseils, s’exprimer, affirmer... Contempler, saisir, percevoir, comparer, reconnaître, renseigner, juger, faire des hypothèses, faire des comparaisons... telefoniT sargebloba Appeler, rappeler, composer le numéro, faire un mauvais numéro, se tromper de numéro décrocher, raccrocher. . . Envoyer/laisser un message, éteindre, Introduire/ insérer la carte de téléphone, avoir la communication.... . . recharger, verrouiller, activer, être en ligne, introduire le code personnel, passer un coup de fil... avoir quelqu’un au téléphone... dasveneba, garToba Aller au cinéma/ au musée/ au théâtre, regarder la télé, écouter de la musique/ la radio, passer ses vacances au bord de la mer/ dans les montagnes... Regarder sa chaîne/ son émission préférée, jouer aux échecs/ aux cartes, lancer les dés, faire une partie de... bricoler, fabriquer, sortir le soir, peindre, filmer, se balader, aller au sport d’hiver... Fêter/célébrer la victoire de son équipe préférée, voyager, faire de l’escalade/ de la randonnée/ de l’alpinisme ... sporti Gagner/perdre un match, pratiquer/ faire du sport/du tennis/du football, remporter la victoire/le championnat... S’exercer, attaquer, s’entraîner, arbitrer, donner un coup de sifflet, marquer (un but, un panier), passer (le ballon)... Devenir le champion de l’Europe, vaincre son adversaire, battre le record, participer à un tournoie d’échecs... mgzavroba, gadaadgileba Prendre le train/le métro/ le bus/le bateau/un taxi, voyager en avion, à pied, à vélo, à cheval, descendre à la station, avoir une correspondance, manquer/rater son train... S’acheter des billet/ des tickets/, un carnet de ticket, changer de ligne/ de direction, composter son billet, se garer, stationner... fulis aReba da gacema Payer par chèque/ en espèce/ en liquide, régler la consommation, toucher son salaire... Changer d’argent, convertir, rembourser, prêter, prendre le crédit, être fauché... Être ruiné, payer la dette, faire faillite, emprunter, recevoir des intérêts, investir... 159 individis garemocva adamiani Le voisin, un habitant, le piéton, le voyageur, l’enfant, la personne, les gens, le monde, le vieux, l’étranger... Un riche, un pauvre, un aveugle, un sourd, un citoyen, l’adolescent, l’adulte, une personne âgée, le bébé, le nouveau-né... cxovrebiseuli etapebi L’enfance, l’adolescence, l’âge adulte, la vieillesse... La naissance, le troisième âge, la mort, le décès... ojaxi Les parents, les grands-parents, le mari, la femme, le fils aîné/ unique, la nièce, le neveu, le cousin . . . Les beaux-parents, le gendre, la belle fille, les jumeaux, la fille adoptive, un mariage, les noces... sazogadoeba da saxelmwifo La république, le drapeau (tricolore), le hymne- “La Marseillaise”, la devise de la république (Liberté, Egalité, Fraternité), la langue nationale/régionale, l’Etat, la Constitution, le président, le premier ministre, le pouvoir, le parlement, la mairie, l’hôtel de ville, la superficie... La Déclaration de droits de l’homme et du citoyen, la frontière, Conseil d’Etat, la société, l’élection, l’administration, le fonctionnaire, le département, la capitale régionale, l’arrondissement, le canton, la commune, la région, la loi, l’armée, la guerre, la monnaie unique européenne, l’économie, l’industrie, l’agriculture, le gouvernement, le patrimoine national/mondial L’assemblée nationale, le Sénat, le député, le sénateur, le pouvoir exécutif/législatif, la grève, le gréviste, le syndicat, la manifestation, la douane, un partie politique (de gauche/ de droite), la carte électorale, (voter), la campagne électorale, le Code pénal/ civil, la décentralisation... l’école primaire/secondaire, passer un examen, le redoublement, le baccalauréat (le bac), l’élève, le collège, le lycée, le collégien, le lycéen, échouer à un examen, être collé, le brevet scolaire ... l’enseignements secondaire, l’apprentissage, le collège professionnel, une épreuve, les études supérieures, l’université, l’institut, le conseiller principal d’éducation, la vie scolaire, l’intolérance, les conflits scolaires, associations des parents d’élèves,l’ évaluation nationales ... Le premier cycle, le second cycle, Bac+3, BTS, DEUG, DEA, DESS, l’Ecole supérieure, les Grandes écoles (ENA, HEC, Sciences Po, Normale sup), l’année universitaire, la faculté (fac)... La cantine, le restaurant, une cafétéria, le café, le chef cuisinier, le garçon de café, le menu, la carte, le dessert, un plat, le plat du jour... Un bistro, la crêperie, une entrée, un hors d’œuvre, les frittes, la serveuse, l’apéritif, le croque-monsieur, la pizza, la choucroute, le couscous.... ganaTleba kvebis obieqtebi, personali, 160 Mineur, majeur, un clochard, un chômeur, un handicapé, un SDF, un intellectuel, un malentendant... transporti, personali Le voyageur, la station, l’arrêt, le wagon, le quai, l’horaire, un guichet, un billet, un ticket, le car, un train, le TGV, le RER, la voiture, la SNCF, le contrôleur, bureau de renseignement, la sortie l’entrée... la ligne, la voie, le quai, une correspondance, une amande, un aller-retour, un allez simple, une place assise, une première/ seconde classe, fumeurs/ non-fumeurs, la direction, le composteur... kulturis obieqtebi/ personali Le cinéma, le musée, la discothèque, l’opéra, une affiche, un film, le théâtre, la salle de concert/d’exposition, un comédien, une actrice... Le rap, le groupe de musique pop, le rock, le décor, le réalisateur, le metteur en scène, une pièce, la boîte de nuit, le tub, la Fnac, centre culturel/scientifique, jardin de plantes, médiathèque, festival de Canne.. Le match nul, un joueur, la deuxième mi-temps, l’équipe gagnante, le gardien de but, la victoire, un entraîneur, la compétition, le championnat, le champion. . . Les sports de combat (boxe, judo, karaté), les sports individuels (alpinisme, cyclisme, tennis), les sports d’équipes (basket-ball, football, rugby, volley-ball), un adversaire.. . sporti media televizia/ radio • Une émission, un guide de programme, les infos, la météo, un reportage, un présentateur, la station de radio, une audience, la RFI, la publicité, une pièce radio, le plateau de télévision, le bulletin d’information/météo ... • Une chaîne, un logo, France 3, La 5 - ARTE, M6, un documentaire, un téléfilm, la télé par satellite (TPS), le canal satellite, les chaînes thématiques, genre d’émission, magazine télévisé (scientifique, sur l’histoire), film, fiction, sport, documentaire, divertissement, le jeu télévisé, le courrier de lecteurs, l’envoyé spéciale, le JT (journal télévisé). . . • Le sous-titrage, le film diffusé en v.o. où doublé, le scénario, rediffusion d’une émission,le forum, sagas familial, une série policière, une équipe rédactionnelle, monter des actualités/des débats/des entretiens... • Un journal, une revue, un article, un titre, un sous- titre, un chapeau, publier, la rubrique, à la Une, le mensuel, l’hebdomadaire, le journalier, le quotidien, les faits divers, le vol, le cambriolage, l’accident, l’assassinat, la victime, l’enlèvement, l’incendie, distribution de prix, la nomination ... • La publication, le journal d’actualité/ sportif, dossier actu, enquête, l’écologie, la pollution industrielle/ de l’air/ de l’eau/du sol, préserver/ protéger l’environnement, l’inondation, la sécheresse, le tremblement de terre, les catastrophes terrestres, l’éruption de lave, les dangers, Okapi, Phosphore... • Des grands journaux nationaux, la presse régionale/ locale/ nationale, la presse féminine, Le Monde, le Figaro, Le Télérama, la catastrophe écologique, les gaz d’échappement, la marée noire, une décharge, les changements climatique, le réchauffement planétaire, des déchets ménagers, industriels, radioactifs... presa 161 interneti • L’ordinateur, le clavier, la touche, le moniteur, la souris, le modem, le logiciel, la disquette, le CD, démarrer, le dossier, le fichier, se connecter, le site, surfer, rechercher, télécharger, le mèl, le courriel, la pièce jointe, @ (arobase), la boîte de réception, le forum sur Internet, copier, coller, le destinataire, l’expéditeur, les internautes, le virus... • Des données, des options, une échelle, la barre d’outils, supprimer, renommer, l’installation, le menu, le bouton, imprimer, la case, formater, sélectionner, le pointeur, la gestion, les classeurs, l’affichage, personnaliser, enregistrer, verrouiller... orientirebi dro awmyo Aujourd’hui... Maintenant, actuellement... A présent... warsuli Hier, mercredi dernier/ passé, avant-hier. . . A cette époque, autrefois, avant. .. Jadis, naguère, dans le temps. . . Demain, après-demain, bientôt. . Le mois prochain/suivant, dans quelques jours, dans un proche avenir. . À l’avenir, d’ici-là... Avant, d’abord... Depuis, jusque-là, en premier lieu... Auparavant, Il y a 3 jours, ce jour-là, 10 jours plus tôt, la veille, l’avant-veille, ce matin-là, à ce moment là... Après, ensuite, puis... Par la suite, dans la suite, dans 5 jours, à la fin... 9 jours plus tard, le lendemain, le surlendemain... Aussitôt, tout de suite... Immédiatement, tout à coup... Soudainement Souvent, rarement, chaque matin... De temps en temps, 2 jours par semaine/ mois, fréquemment... De... à...., longtemps, tout le temps, pendant... Depuis, en même temps, à partir de, 7 jours sur 7, 24 heures sur 24, durant, tandis que..., alors que..., entre-temps... momavali winswreba mermindeloba myisiereba sixSire xangrZlivoba 162 gramatika X, XI, XII klasisTvis gramatikis swavleba sakomunikacio miznebs unda moemsaxuros, amitom, sasurvelia, misi konteqstSi (da ara konteqstidan mowyvetilad) swavleba. ar aris rekomendebuli gramatikis aRweriT-Teoriuli swavleba, gramatikuli wesebisa da terminebis zepirad daswavla. moswavles saSualeba unda mieces daakvirdes, amoicnos, gaiazros da konteqstSi gamoiyenos gramatikuli Taviseburebebi da konstruqciebi. amisaTvis sasurvelia: • gramatikuli masalis saxaliso, advilad gasageb zepir Tu werilobiT sakomunikacio situaciebSi miwodeba didaqtizebuli teqstebis meSveobiT, romelic koncetrirebuli iqneba mxolod da mxolod asaTvisebel enobriv masalaze • mravalferovani aqtivobebisa da savarjiSoebis SeTavazeba • ganusazRvreli artikli (un, une, des) • gansazRvruli artikli (le, la, l’, les) • Serwymuli artikli (au, aux, à la; à l’, du, de la, de l’, des) • nawilobiTi artikli (du, de la, de l’, des) • kuTvnilebiTi zedsarTavi saxelebi erTi da erTze meti mflobelis aRmniSvneli (mon, ma, mes, ton, ta, tes, son, sa, ses, notre, votre, leur, nos, vos, leurs) • kuTvnilebiTi zedsarTavi xmovniT da munji "h» dawyebuli mdedrobiTi saxelebis win • kuTvnilebis gamoxatvis sami forma: • à + saxeli (c’est à ma sœur) • à + maxviliani piris nacvalsaxeli • arsebiTi saxeli + de • CvenebiTi zedsarTavi saxelebi (ce, cet, cette, ces) • raodenobiTi ricxviTi zedsarTavi saxelebi • rigobiTi ricxviTi zedsarTavi saxeli • ganusazRvreli zedsarTavi saxeli tout • zedsarTavi saxelebis mdedrobiTi sqesis warmoeba • zogadi wesi – zeds. + e, court- courte. . . • ar icvleba – jaune/jaune. . . • icvleba daboloeba – er-ère; if-ive; eux-euse. . . • calkeuli SemTxvevebi – beau-belle . . . • zedsarTavebi, romelTac ori forma aqvT mamrobiT sqesSi (nouveau-nouvel) • arsebiTi da zedsarTavi saxelebis mravlobiTi ricxvis warmoeba • zogadi wesi – ars. + s, crayon –crayons. . . • ar icvleba – vieux/vieux . . . • calkeuli SemTxvevebi – al-aux; eau+x . . . • Sedareba – SedarebiTi da aRmatebiTi xarisxebi (plus/moins/aussi . . que ; autant . . que, le plus, le moins. . .); SedarebiTi xarisxis arawesieri formebi (meilleur da sxva); • umaxvilo piris nacvalsaxelebi (je, tu, il/elle, nous, vous, ils/elles) • maxviliani piris nacvalsaxelebi qvemdebaris da damatebis funqciiT (moi, toi, lui/elle, nous, vous, eux/elles) • piris nacvalsaxelebi pirdapiri da iribi damatebis funqciiT • piris nacvalsaxeli on • nacvalsaxeli y da en • adgilmdebareobis gamoxatva windebulebis da zmnizedis gamoyenebiT (le chien est sous la table, elle est ici) • raodenobis gamoxatva zmnizedebis gamoyenebiT (beaucoup, assez, trop. . .) • drois gamoxatva windebulebis da zmnizedebis gamoyenebiT (avant, après, maintenant. . .) • I, II da III jgufis zmnebi • ukuqceviTi zmnebi • zmnebi, romlebic être-iT iuRvlis • damxmare zmnebi avoir da être • naxevrad damxmare zmnebi (devoir, pouvoir, sembler, être en train de) • zmnis pasiuri forma • zmnis kilo da dro – awmyo ( L’indicatif présent) , brZanebiTi (l’impératif présent), 163 • • • • • • • • • • • • • • • • uaxlesi momavali (Le futur proche), uaxlesi warsuli (passé récent), wyvetili (passé composé), namyo uwyveteli (imparfait), momavali (futur simple), winare warsuli (plus-que-parfait), martivi warsuli (passé simple), mimReoba (participe), gerundivi (gérondif), pirobiTi awmyo (conditionnel présent), kavSirebiTi (subjonctif présent avec les constructions exprimant la nécessité, le souhait, l’hésitationil faut que .. ., je souhaite que . . .je ne pense/crois pas que ) survilis da saWiroebis gamoxatva uaryofa martiv da rTul drosTan (ne - verbe – pas/rien/jamais/plus/ni … ni, que. ..) kiTxvis dasma (intonaciiT; mtkicebiT formaze saqcevis «est-ce que»-s damatebiT; inversiiT) kiTxvis dasma nacvalsaxelebiT, kiTxviTi zedsarTavebiT da kiTxviTi zmnizediT (Qui est-ce, comment est ta voiture? quelle robe veux-tu?) rTuli Tanwyobili winadadeba Semdegi kavSirebiT: et, ou. mais, ni, car, parce que, donc, cependant, en effet, c’est pourquoi, par conséquent, en revanche, cependant, d’une part . . . d’autre part rTuli qvewyobili winadadeba Semdegi kavSirebiT: qui, que, si, quand, lorsque, puisque, parce que, SeTanxmebis wesebi zedsarTavi saxelis arsebiTTan SeTanxmeba ricxvsa da sqesSi avoir – iT nauRlebi zmnebis namyo mimReobis SeTanxmeba damatebasTan être-iT nauRlebi zmnebis namyo mimReobis SeTanxmeba qvemdebaresTan (elle est venue) droTa SeTanxmeba pirobiTi daqvemdebarebuli winadadebis zmnis SeTanxmeba mTavari winadadebis zmnasTan, roca es ukanasneli TxrobiT kiloSia (si tu veux, tu peux; si tu termines à temps, nous irons au cinéma.) iseTi moqmedebis gamoxatva, romelic mocemuli moqmedebis Tanadroulia, (simultanéité- je savais qu’il luttait) win uswrebs moqmedebas (antériorité- je savais qu’il avait lutté) mosdevs moqmedebas (postériorité- je savais qu’il lutterait) iribi naTqvami (discourt rapporté) – droTa SeTanmxmeba; drois aRmniSvneli sityvebis saTanadod gamoyeneba pirdapiri naTqvamis iribSi gadayvanisas (mag. demain - le lendemain; hier - la veille da sxva) sociokulturuli da kulturuli Tematika • • • • • • • • • • • • • • • • • • 164 X, XI, XII klasisTvis tradiciebi, zne-Cveulebebi �������������� ganaTleba axalgazrdebis cxovreba (Tavisufali dro/garToba/dasveneba; monawileoba sazogadoebriv cxovrebaSi; urTie���������������������������������� r��������������������������������� Tobebi; gatacebebi; axalgazrduli presa/gadacemebi sxva) fra�������� nkofonia evropis kavSiri (zogadi cnobebi) saerTaSoriso humanitaruli organizaciebi (wiTeli jvari, `eqimebi sazRvreb gareSe~ da sxva) geografiuli cnobebi qveynis Sesaxeb qveynis politikuri wyob�������������������������� a, administraciuli mowyoba dedaqalaqi�������������������������������������� , misi istoria, misi ���������������������� RirSesaniSnaobebi cnobili adamianebi (mecnieri, momRerali, sporstmeni) istoria - mniSvnelovani istoriuli epoqebi/movlenebi, cnobili istoriuli pirebi xelovnebis sxvadasxva dargi����������������� s warmomadgenlebi literatura – sxvadasxva literaturuli mimdinareob warmomadgenlebi da nawyvetebi maTi nawarmoebebidan regionaluri Taviseburebebi socialuri problemebi Tanamedrove sazogadoebaSi samecniero da teqnikuri miRwevebi ekologia cnobebi safrangeTisa da saqarTvelos urTierTobebidan germanuli ena 165 166 germa nu li ena dawyebiTi safexuris germanuli enis programis Sinaarsi III-IV-V-VI klasi programis Sinaarsi warmoadgens im enobrivi masalisa da sociokulturuli Tematikis CamonaTvals, romelic standartSi dadgenili sakomunikacio unarCvevebis gasaviTareblad gamoiyeneba. CamonaTvali verc amomwuravi iqneba da verc savaldebulo. igi sarekomendacio xasiaTs atarebs. dasaSvebia CamonaTvalis Secvla, gadanacvleba, Sevseba, Semcireba. mTavaria, dasaswavli enobrivi masalis da kulturuli Tematikis SerCevisas gaviTvaliswinoT: • standartSi miTiTebuli sakomunikacio amocanebi • Tanamedrove germanuli enis normebi • asakobrivi Taviseburebebi da mozardis interesTa sfero magaliTis saxiT gTavazobT programis Sinaarsis erT-erT SesaZlebel variants panorama 1. sametyvelo funqciebi (intenciebi) 2. leqsika 3. gramatika 4. fonetika 5. orTografia 6. sociokultura da kultura 1. sametyvelo funqciebi (intenciebi) 1.1. socialuri urTierTobis damyareba 1.2. informaciis gacvla 1.3. aRwera\daxasiaTeba 1.4. gemovnebis gamoxatva 1.5. Sefaseba 1.6. saWiroebis\moTxovnilebis gamoxatva 1.7. grZnobebis\emociuri reaqciebis gamoxatva 1.8. SegrZnebebis gamoxatva 1.9. droSi orientireba 1.10. sivrceSi orientireba 1.11. logikuri kavSirebis gamoxatva 1.12. nebarTva-valdebuleba\akrZalva 1.13. interaqcia saklaso oTaxSi 1.14. sxvadasxva 167 germa nu li ena germa nu li ena 1.1. socialuri urTierTobebi enobrivi realizaciis nimuSebi III klasisaTvis enobrivi realizaciis nimuSebi IV klasisaTvis misalmeba •Guten Tag! •Hallo! •Guten Morgen! •Morgen! •Tag! •Guten Abend! damSvidobeba • Auf Wiedersehen! • Tschüs! •Wiedersehen! • Bis morgen! • Gute Nacht! • Wie geht’s? • (Danke)Gut! • Wie geht es dir? •Es geht. • Mir geht es gut\ schlecht. • Bitte, . . . • Herr... • Frau... • Was möchten Sie? • Trinkst du (vielleicht) eine Cola? • Spielst du mit? • Wollen wir ins Kino gehen? • Komm, wir spielen Karten! mokiTxva Tavaziani mimarTva SeTavazeba enobrivi realizaciis nimuSebi V klasisaTvis enobrivi realizaciis nimuSebi VI klasisaTvis • Mach’s gut! • Hast du Lust auf Kuchen? • Kommst du mit? mobodiSeba •Entschuldigung! • Verzeihung! •Entschuldigen Sie, bitte! madlobis gadaxda • Danke! • Danke schön! •Vielen Dank! •Nichts zu danken! •Danke sehr! •Keine Ursache! keTili survilebis gamoxatva\ milocva • Frohe ihnachten! • Ein Glückliches Neues Jahr! •Schlaf schön\ gut! •Frohe Ostern! •Alles Gute zu... • Gute Besserung! • Herzlichen Glückwunsch zum Geburtstag! • Viel Spaß! • Schönes Wochenende! waxaliseba\Seqeba • Gut! • Sehr gut! • Warum nicht?! • Schon besser! • Prima! • Super! • Cool! • Ausgezeichnet! • Toll! • Geil! 168 • Haben Sie schon bestellt\gewählt? • Herr Ober! • Bitte die Speisekarte! • Hallo! • Hier Christian Maurer! • Kann ich, bitte (mit) Erika sprechen? • Ich sage ihm\ihr Bescheid! • Ruf (rufen Sie) später an. • Auf Wiederhören! telefoniT saubari • Doch. • Natürlich. • Sicher. • Also gut. • Ok. • Na ja! • Na gut. • Nein, tut mir Leid. • Ach ja! damSvideba • Macht nichts! • Kein Problem! • Keine Sorge! gafrTxileba • Vorsicht! • Pass auf! •Achtung! daTanxmeba\ uari • Ja. • Ja, bitte. •Ja, gut. • Nein. •Nein, danke. • Ja, gerne. • Ja, klar. • Doch. • Na gut. • Gar nicht! 1.2. informaciis gacvla piradi monacemebi: gvari, saxeli, asaki, misamarTi, telefonis nomeri, dabadebis dRe • Wie heißt du ? • Ich heiße Paul! • Wie alt bist du? • Ich bin neun (Jahre alt). •Woher kommst du? • Ich komme aus... dentificireba adamianis\sagnis • Wer ist das • Das ist ein Junge. • Was ist das? •Das ist ein Heft. •Ich wohne in der Kirchenstraße. • Ich wohne in Berlin. • Meine elefonnummer ist... • Wann hast du Geburtstag? • Am 20.Mai. 169 germa nu li ena • Guten Appetit! • Etwas mehr, bitte! • Lecker! •Schmeckt’s? • Greif zu! • Möchtest du noch...? interaqcia sufrasTan germa nu li ena • Was fehlt dir? • Was tut dir weh? • Ich habe Fieber. • Mir tut der Kopf weh. • Ich bin krank. • Ich habe auchschmerzen. janmrTelobis Sesaxeb saqmianobis Sesaxeb • Was machst du? • Ich schwimme. amindis Sesaxeb • Wir machen die Aufgaben. • Tue das nicht! • Wie ist das Wetter heute? • Es regnet/schneit. • Die Sonne scheint. • Ist es heute windig\neblig. . . ? • Wie macht man das? • Was kostet . .? • Wieviel kostet. .? • Bitte, ein Kilo. . .? • Wiegt das ein Pfund? • Wünschen Sie ...? • Wieviel macht das? • Das ist preiswert\ günstig! interaqcia savaWro obieqtze 1.3. aRwera\ daxasiaTeba adamianis gare- • Peter ist blond. • Heike ist hübsch. gnoba • Er hat blaue Augen. • Sie hat schwarzes Haar. • Ist Peter nett? • Paul ist frech. adamianis xasiaTi sagnis aRwera 170 •Das Haus ist groß. • Der Hof ist klein. • Wie ist das Zimmer? • Das Zimmer ist hell. • Die Jacke ist braun. • Mein Fahrrad ist kaputt. • Der Teppich ist bunt. • Das Gebäude ist hoch\niedrig. • Er ist langweilig. • Sie ist höflich. • Ich mag Tiere. • Ich liebe meine Eltern. • Das mag ich gar nicht. •Das ist mein Lieblingsbuch. • Ich hasse es. • Er trinkt lieber Cola. •Am liebsten esse ich Kuchen. • Richtig! • Falsch! • Stimmt! •Stimmt nicht! • Völlig richtig! • Du hast recht. 1.5. Sefaseba dadebiTi\uaryofiTi • Ich brauche Hustentropfen. • Wir wollen heute ins Kino! • Ich möchte eine Tasse Tee, bitte! 1.6. saWiroebis\ moTxovnilebis\survilis gamoxatva 1.7. grZnobebis\emociuri reaqciebis gamoxatva sixaruli Wie schön! Wunderbar! • Das ist ja toll! brazi/ukmayofileba • Blödsinn! • Dummes Zeug! • Furchtbar! • Schrecklich! • Na so was! • Was soll das? • Auf keinen Fall! • Bist du verrückt? gakvirveba • Warum? • Wirklich? • Wieso. .? • Echt? • Ehrlich? • Unmöglich! sinanuli • Schade! • Tut mir Leid! • Leider. . . • Schade, daß. . . interesi • Das ist interes- • Das interessiert sant. mich. • Ich habe keine Lust. indeferentuloba 1.8. SegrZnebebis gamoxatva • Ich bin müde. • Ich habe Hunger\Durst. • Ich interessiere mich für... • Das ist mir egal. • Das interessiert mich nicht. • Mir ist es kalt\ schlecht\ gemütlich. 171 germa nu li ena 1.4. gemovnebis gamoxatva germa nu li ena 1.9. droSi orientireba droSi ganTavseba qronologia • Wie spät ist es? • Wieviel Uhr ist es? • Es ist halb acht. • Es ist genau elf. • Es ist Viertel vor\nach sieben. • Um wieviel Uhr kommt der Bus? • Gleich! • Moment (mal)! • Nach dem Regen scheint die Sonne. sixSire • Welcher Tag ist heute? • Was haben wir heute? • Heute ist der 1. Januar. • Am Samstag fahren wir weg. • Im März beginnt der Frühling. • Plötzlich... •Nachmittags gehen wir spazieren. • Sonntags sind wir alle frei. • Am Vormittag trinken wir zusammen Tee. • Das wollte ich gerade sagen. • Einen Augenblick, bitte! • Endlich bist du da. • Die kommende (nächste) Woche fangen die Ferien an; •Vor dem Mittagessen wäscht man die Hände. • Am nächsten Tag schreiben wir eine Mathearbeit; • Wie oft spielst du Fußball? • Es regnet selten. • Manchmal geht er spazieren. • Ab und zu ruft sie mich an. • Wie lange dauert das Konzert? • Bleibst du lange daheim? xangrZlivoba 1.10. sivrceSi orientireba adgilmdebareoba mimarTuleba 172 • Hier! • Da! • Dort. • Rechts\links. • Oben\unten. • Vorn\hinten. •Wo ist de Tasche? • Wo liegt das Rathaus, bitte? • Geradeaus und rechts. • Hierher! • Wohin fährt der Bus? • Nach vorne. • Nach hinten. • Fahren Sie die Straße entlang! • Biegen Sie um die Ecke! mizezi\Sedegi\ opozicia Es ist kühl, aber nicht kalt. • Ich esse, weil ich Hunger habe. 1.12.nebarTva\ valdebuleba\ akrZalva • Darf ich anfangen? • Wir müssen uns beeilen. • Du darfst Eis essen. • Das darf man nicht! • Rauchen verboten! • Soll ich anfangen? • Hör, bitte, auf! • Hör zu! • Das weiß ich! • Ich kann. . . • Ich verstehe nicht! • Sprich, bitte, lauter! • Setz dich! •Nimm Platz! • Setzt euch! • Das kann ich! • Hilf mir, bitte! • Ergänze, bitte... • Bist du so weit? • Ist das korrekt? • Keine Ahnung! • Kann jemand helfen? • Wiederholen Sie, bitte! • Wie schreibt man das? • Wie sagt man...? • Was ist los? • Also. . . • Na also! • Alles klar! • Nicht wahr? • Gott sei Dank! 1.13. minteraqcia saklaso oTaxSi maswavleblis miTiTebebi/ moswavlis mimarTvebi 1.14. sxvadasxva • Wer fehlt? • Du bist dran! • Bist du fertig? • Wie, bitte? • Noch einmal, bitte! 173 germa nu li ena 1.11.logikuri kavSirebis gamoxatva germa nu li ena 2. leqsika 2.1. individi 2.2. individis garemocva 2.3. yoveldRiuri aqtivobebi 2.4. individis orientirebi 2.5. dResaswaulebi da zeimebi rubrika magaliTebi III klasisaTvis magaliTebi IV klasisaTvis magaliTebi V klasisaTvis magaliTebi VI klasisaTvis • das Gesicht; die Stirn; das Auge; die Nase, das Ohr; die Wange; der Mund; die Lippe; der Zahn; das Haar; • der Rücken; die Schulter; die Brust; der Arm; die Hand; der Finger; der Bauch; das Bein; der Fuß; •hübsch; schön; komisch; groß; klein; • dick; kräftig; schlank; stark; schwach; • blaue\schwarze\ grüne Augen haben; • Brille tragen; glattes\ lockiges\ blondes\ rotes\ braunes\schwarzes\ Haar haben; • klug; dumm; faul; nett; frech; böse; lustig; • höflich; unhöflich; mutig; schüchtern; vorsichtig; ruhig; freudig; gut gelaunt; • ärgerlich; unterschiedlich; ähnlich; • das Kleid; das Hemd; der Rock; die Bluse; die Hose; die Jeans; die Schuhe; die Tasche; • der Anzug; die Weste; die Jacke; der Mantel; der Regenmantel; der Gürtel; die Mütze; der Knopf; • der Schmuck; die Kette; die Halskette; der Ring; das Armband; der Ohrring; • die Seife; das Handtuch; die Zahnpasta; die Zahnbürste; das Waschbecken; die Dusche; der Kamm; • der Fön; der Rasierer; der Spiegel; das Parfüm; das Make-up; der Lippenstift; 2.1. individi sxeuli garegnoba daxasiaTeba tansacmeli\aqsesuarebi higiena 174 • lachen; weinen; • gefallen; lieben; mögen (mag); lächeln; adamianebi • der Junge; das Mädchen; das Baby; das Kind; •der Mann; der Herr; die Frau; der Nachbar; die –in; der Freund; die –in; ojaxi, naTesavebi • die Mutter; der Vater; die Eltern; der Bruder; die Schwester; die Großmutter; der Großvater; • der Ehemann; die Ehefrau; die Oma; der Opa; der Onkel; die Tante; die Kusine; der Neffe; cxovelTa samyaro • das Tier; der Hund; die Katze; das Pferd; der Esel; die Kuh; die Gans; die Ente; der Vogel; • der Wolf; der Hase; der Igel; der Löwe; der Affe; der Elefant; der Bär; der Pinguin; der Adler; zRapris samyaro da saTamaSoebi • der Ball; die Puppe; der Teddybär; die Spielkiste; • das Märchen; die Sage; der Gnom; der König; die –in; der Prinz; die -in; der Zauberer; die Fee; der Elf; die Hexe; emociuri reaqciebi • der Arzt; das Fieber; der Schnupfen; der Husten; das Rezept; die Arznei; • das Krankenhaus; die Wunde; der Unfall; der Verletzte; der Chirurg; die Krankenschwester; der Verband; • Lust haben; gern haben; • sich freuen; enttäuscht sein; 2.2.individis garemocva • das Krokodil; die Eidechse; die Schlange; die Schildkröte; der Frosch; die Mücke; die Spinne; die Ameise; der Käfer; 175 germa nu li ena janmrTeloba\ avadmyofoba germa nu li ena buneba • der Himmel; die Sonne; der Mond; der Stern; der Baum; die Blume; bunebis movlenebi • das Meer; der Fluß; der Bach; der See; der Wald; das Blatt; das Gras; das Feld; der Berg; die Wiese; • das Wetter; der Regen; der Donner; der Blitz; die Wolke; der Regenbogen; die Hitze; regnen; scheinen; • der Frost; der Schnee; der Schneemann; der Nebel; der Wind; das Wetterbericht; schneienen; frieren; tauen; dedamiwa (geografia) • georgisch; deutsch; • Deutschland; Georgien; Österreich; die Schweiz; Berlin; Wien; • die Welt; das Land; der Erdteil; Europa; Afrika; Australien; Nordamerika; Südamerika; Donau; der Deutsche; der Georgier; der Franzose; • die Wüste; der Äquator; der Dschungel; der Nordpol; der Südpol; Japan; China; Kanada; Frankreich; die USA; die Niederlande; qalaqi • die Stadt; die Straße; • das Gebäude; das Rathaus; der Dom; die Kirche; der Platz; das Denkmal; die Brücke; • die Großstadt; der Stadtteil; der Marktplatz; der Bürgersteig; die Ampel; • die Unterführung; die Fußgängerzone; die Fabrik; sofeli • das Dorf; der Garten; • der Bauer; die Bäuerin; die Landschaft; der Weg; die Wiese; der Bauernhof; der Weinberg; • das Getreide; der Apfelbaum; das Blumenbeet; das Gemüsebeet; die Mauer; die Scheune; die Mühle; sacxovrebeli adgili • das Haus; die Wohnung; das Zimmer; • die Wand; die Tür; das Fenster; der Fußboden; die Treppe; der Aufzug; • die Küche; das Badezimmer; die Toilette; das Schlafzimmer; der Keller; die Garage; der Dachboden; 176 der Stuhl; der Tisch; der Sessel; das Sofa; das Bett; der Schrank; • die Lampe; die Glühbirne; der Teppich; der Vorhang; der Fernseher; • der Topf; die Pfanne; das Geschirr; das Besteck; der Besen; der Heizkörper; der Computer; •die Ferie ; die Osterferien; die Sommerferien; der Ausflug; das Ferienlager; skola\personali • die Schule; der Schüler; die Schülerin; der Lehrer; die Lehrerin; der Mitschüler; das lassenzimmer; • das Schuljahr; der Unterricht; die Pause; der Pausenhof; die Turnhalle; das Schwimmbad; saskolo nivTebi •das Buch; das Heft; die Tafel; die Kreide; der Bleistift; • die Schultasche; das Etui; das Lineal; der Kugelschreiber; saskolo sagnebi • Deutsch; Georgisch; mathematik(Mathe); Musik; savaWro obieqtebi\personali sursaTi • das Brot; das Wasser; der Tee; der Käse; die Pizza; der Saft; • das Fleisch; der Schinken; das Kotelett; der Fisch; die Wurst; das Würstchen; die Salami; die Cola; der Quark; die Butter; das Ei; die Milch; • der Kühlschrank; der Gasherd; der Backofen; der Staubsauger; die Wäsche; die Waschmaschine; • das Fach; Geschichte; Erdkunde; Sport; • die Sprache; das Alphabet; das Wort; der Satz; die Grammatik; die Übung; • der Laden; das Geschäft; der Markt; der Supermarkt; das Kaufhaus; die Apotheke; der Blumenladen; die Buchhandlung; die Boutique; das Kaufhaus; das Geld; •die Theke; die Kasse; der Kassierer; die -in; der Verkäufer; die -in; die Flasche; die Dose; die Packung; das Sonderangebot; • das Gemüse; die Kartoffel; die Tomate; die Zwiebel; das Obst; der Apfel; die Kirsche; die Banane; die Pflaume; die Erdbeere; • das Öl; der Pfeffer; das Mehl; der Senf; der Zucker; der Honig; das Mehl; der Essig; die Sahne; der Kaffee; 177 germa nu li ena s a y o f a c x o v - • das Bild; die Uhr; rebo nivTebi germa nu li ena • der Teller; das Messer; die Gabel; der Löffel; die Serviette; das Glas; die Teekanne; die Tischdecke; kveba da kvebis obieqtebi • das Frühstück; das Mittagessen; das Abendessen; die Suppe; der Braten; der Kuchen; die Vorspeise; das Hauptgericht; die Nachspeise; • das Cafe; das Restaurant; die Speisekarte; die Vorspeise; das Hauptgericht; die Nachspeise; das Getränk; der Kellner (der Ober); das Trinkgeld; • das Postamt; die Post; der Brief; der Briefumschlag; der Briefträger; der Briefkasten; die Adresse; die Postleitzahl; die Briefmarke; fosta\personali transporti\ personali • das Fahrrad; das Motorrad; der Bus; das Auto; das Taxi; der Fahrer; die Straßenbahn; die U-Bahn; • der Zug; der Sitzplatz; der Bahnhof; die Eisenbahn; die Fahrkarte; der Fahrplan; das Gleis; • das Flugzeug; der Flughafen; die Ankunft; das Ticket; der Pass; der Pilot; kulturis obieqtebi\personali • der Park; das Karusell; die Rutschbahn; die Schaukel; das Picknick; der Zoo; der Käfig; der Zoowärter; • das Kino; die Eintrittskarte; die Leinwand; der Film; der eichentrickfilm; der Schauspieler; der Star; der Regisseur; • das Theater; die Bühne; das Theaterstück; die Oper; der Sänger; das Ballett; • die Disco; der Disc-Jockey;die Tanzfläche; • leben; schlafen; sitzen; liegen; stehen; kochen; suchen; kaufen; verkaufen; einkaufen; anbieten; wiegen; zahlen; tragen; • träumen sich setzen; sich hinlegen; aufstehen; sich waschen; sich duschen; baden; sich anziehen/ausziehen; sich befinden; legen; helfen; telefonieren; anrufen; auflegen; wählen; sich melden; treffen; warten; bestellen; wünschen; bezahlen; yoveldRiuri aqtivobebi Sin da gareT 178 • sein; haben; machen; wohnen; essen; trinken; gehen; laufen; rennen; • fahren; fliegen; reisen; • bremsen; halten; überholen; parken; • sich beeilen; sich verspäten; abfahren; abholen; einsteigen; aussteigen; umsteigen; • reservieren; sich beeilen; starten; landen; überholen; skolaSi • lernen; lesen; schreiben; sprechen; hören; • sagen; geen; nehmen; fragen; antworten; • rechnen; denken; erzählen; unterrichten; • sich interessieren; sich erinnern; studieren; sporti • turnen; werfen; fangen; • Sport treiben; Fußball spielen; ein Tor schießen; Tennis spielen; schwimmen; tauchen; • Schi (Ski) laufen (fahren); • Schlittschuh laufen; • am Wettbewerb teilnehmen; gewinnen; verlieren; dasveneba da garToba • spielen; Musik hören; basteln; singen; tanzen; • fernsehen; fotografieren; Karten spielen; Schach spielen; Klavier spielen; • sich verstecken; bauen; reparieren; nähen; stricken; • Zeit verbringen; Spaß haben; klatschen; sich unterhalten; sich amüsieren; • die Zeit; die Stunde; die Minute; die Sekunde; spät; früh; vor; nach; (ein\drei) Viertel; halb; • heute; morgen; tern;vorgestern; übermorgen; damals; heutzutage; • damals; heutzutage; die Vergangenheit; die Gegenwart; die Zukunft; 2.4. orientirebi dro sezonebi • der Winter; der Frühling; der Herbst; der Sommer; Tveebi • Januar; Februar; März; April; Mai; Juni; Juli; August; September; Oktober; November; Dezember; • der Kalender; das Jahr; der Monat; 179 germa nu li ena mgzavroba • die Woche; das Wochenende; Montag; Dienstag; Mittwoch; Donnerstag; Freitag; Samstag; Sonntag; germa nu li ena kviris dReebi dRe\Rame • der Tag; die Nacht; der Morgen; der Abend; • der Mittag; der Nachmittag; die Mitternacht; • der Norden; der Süden; der Osten; der Westen; nördlich; südlich; westlich; östlich; qveynis mxareebi adgilmdebareoba • in; • rechts; links; auf; an; • oben; unten; hinaus; neben; daxasiaTeblebi • gut; schlecht; alt; neu; • offen; geschlossen; voll; leer; allein; zusammen; frisch; sauber; schmutzig; klar; • modisch; altmodisch; hart; weich; bitter; köstlich; billig; preiswert; süß; lecker; sauer; ferebi • die Farbe; weiß; schwarz; rot; gelb; blau; grün; grau; braun; • rosa; lila; orange; dunkel; hell; leuchtend; •gestreift; gepunktet; geblümt; kariert; zoma\forma\ wona\ temperatura\tSemadgenloba • riesig; winzig; schwer; leicht; • hoch; niedrig; rund; dreieckig; viereckig; • eng; breit; heiß; warm; kalt; kühl; • aus Holz; aus Plastik; aus Gold; aus Silber; aus Metall; raodenoba • viel; • wenig; alles; nichts; • mehr; bißchen; • ganz; etwas; ricxvebi • eins; zwei; drei; vier; fünf; sechs; sieben; acht; neun, zehn, elf, zwölf; • dreizehn;... zwanzig; dreißig; vierzig;... einundzwanzig; zweiundzwanzig, neunzig; (ein)hundert; • zweihundert; dreihundert. ... (ein)tausend; • der erste; der zweite; der dritte; der zwanzigste; • zweitausend...; zehntausend ...; achtzigtausend...; eine Million; 180 • gemütlich; bequem; langweilig; interessant; • Weihnachten; das Neujahr; • der Advent; der Adventskranz; die Kerze; der Nikolaustag; das Fest; • das Neujahr; der Silvester; der Neujahrstag; • Weihnachten; der Heilige Abend; das Christkind; der Weihnachtsbaum; • Ostern; der Osterhase; das Osterei; die Osterglocke; • der Geburtstag; die Party; der Gast; die Torte; die Kerze; das Geschenk; der Zettel; • die Heiligen Drei Könige; das Dreikönigslied; die Süßigkeit; 3. gramatika gramatikis swavleba konteqstSia sasurveli da ara konteqstisagan mowyvetilad, rac sakomunikacio miznebs unda emsaxurebodes. wesebisa da terminebis zepirad swavleba ar aris rekomendebuli. moswavles saSualeba unda mieces daakvirdes, amoicnos, gaiazros da konteqstSi gamoiyenos gramatikuli Taviseburebebi da konstruqciebi/ movlenebi. amisaTvis sasurvelia: • asaTvisebel enobriv masalaze agebuli didaqtizebuli teqstebis meSveobiT gramatikuli masalis saxaliso, advilad gasageb zepir Tu werilobiT sakomunikacio situaciebSi miwodeba. • mravalferovani aqtivobebisa da savarjiSoebis SeTavazeba. dawyebiT skolaSi swavlebis pirvel or wels gramatikis aRweriT-Teoriuli swavleba ar aris rekomendebuli. III da IV klasebSi moswavleebi gramatikul konstruqciebs enobrivi nimuSebis damaxsovrebasTan erTad spontanurad, gaanalizebis gareSe iTviseben. gramatikuli struqturebis gamoyofa maTi gaazrebis mizniT TandaTanobiT swavlebis momdevno wlebSi daiwyeba. 3.1. arsebiTi saxeli da artikli 3.2. nacvalsaxeli 3.3. zedsarTavi saxeli 3.4. ricxviTi saxeli 3.5. windebuli 3.6. zmna 3.7. zmnizeda 3.8. kavSiri 3.9. nawilaki 3.10. rTuli sityvis warmoeba 3.11. winadadeba 181 germa nu li ena 2.5. dResaswaulebi da zeimebi germa nu li ena III-IV klasebi 3.1. arsebiTi saxeli da artikli 182 V-VI klasebi • arsebiTi saxelis mam- • arsebiTi saxelis mamro- robiTi, mdedrobiTi da saSualo sqesi; • gasazRvruli artikli: der, die, das; • ganusazRvreli artikli: ein; • mxolobiTi da mravlobiTi ricxvi Singular\Plural; • arsebiTi saxelis uaryofa (uaryofiTi artikli): kein; biTi, mdedrobiTi da saSualo sqesi; • gasazRvruli artikli: der, die, das; • ganusazRvreli artikli: ein; • arsebiTi saxelis uaryofa (uaryofiTi artikli): kein; • nulovani artikli der Nullartikel; • arsebiTi saxelis kninobiTi formebi: “chen”\ ”lein”; • sakuTari saxelebis bruneba (agreTve von+Dativ forma); • bruneba gansazRvrul artiklTan erTad (Nominativ\Akkusativ; 1 Dativ, Genitiv); • bruneba ganusazRvrel da uaryofiT artiklTan erTad (Nominativ\Akkusativ;1 Dativ, Genitiv); • susti bruneba ganusazRvrel da uaryofiT artiklTan erTad (Nominativ\Akkusativ; 1 Dativ, Genitiv); • sakuTari saxelebis bruneba (agreTve von+Dativ forma); • mravlobiTi ricxvis warmoebis ZiriTadi tipebi Pluralformen; • geografiuli dasaxelebebi da maTi artiklebi (mag. Frankreich; die Schweiz); • piris nacvalsaxelebi Personalpronomen saxelobiT brunvaSi; • kuTvnilebiTi nacvalsaxelebi Possesivpronomen; • kiTxviTi nacvalsaxeli Fragepronomen; • CvenebiTi nacvalsaxelebi Demonstrativpronomen; • piris nacvalsaxelebi Personalpronomen saxelobiT brunvaSi; • kuTvnilebiTi nacvalsaxelebi Possesivpronomen; •kiTxviTi nacvalsaxeli Fragepronomen; • CvenebiTi nacvalsaxelebi Demonstrativpronomen; • pirnakli nacxalsaxeli es; • ganusazRvreli nacvalsaxelebi Indefinita; • ukuqceviTi nacvalsaxelebi Reflexivpronomen; • mimarTebiTi nacvalsaxelebi Relativpronomen; 3.3. zedsarTavi saxeli • zedsarTavi saxeli winadadebaSi: Das Buch ist interessant; • zedsarTavi saxeli Sedarebis xarisxebi: der Positiv; der Komparativ; der Superlativ; • zedsarTavi saxelis bruneba gansazRvrul artiklTan erTad (Nominativ\Akkusativ; 1 Dativ, Genitiv); • zedsarTavi saxelis bruneba ganusazRvrel artiklTan erTad (Nominativ\Akkusativ;1 Dativ; Genitiv); • zedsarTavi saxelis bruneba uartiklod (Nominativ\Akkusativ;1 Dativ, Genitiv); • zedsarTavi saxelis Sedareba so+Adjektiv+wie; ricxviTi saxeli • raodenobiTi ricxviTi saxeli Kardinalzahlen; • rigobiTi ricxviTi saxeli Ordinalzahlen; • TariRi das Datum; 183 germa nu li ena 3.2. nacvalsaxeli • in (im); auf; an; • drois aRmniSvneli windebulebi Präpositionen mit Zeitangaben: um, an, in, vor, nach, bis, von, zwischen; • micemiTi da braldebiTi brunvebis saerTo windebulebi Wechselpräpositionen: in, an, auf, über, unter, vor, hinten, neben, zwischen; • braldebiTi brunvis windebulebi Präpositionen mit Akkusativ:bis, durch, für, ohne, gegen, um; • micemiTi brunvis windebulebi Präpositionen mit Dativ: mit, zu, nach,bei, an, auf, in, von, aus; • artiklis Serwyma windebulTan; zmna • awmyo dro Präsens; • sein da haben damxmare zmnebi; • zmnis uaryofa: nicht; • zmnis fuZe da daboloeba Verbstamm und Verbendung; • susti, Zlieri, Sereuli, damxmare (sein/haben), modaluri (können; dürfen; müssen; sollen; mögen (mag); wollen), ukuqceviTi, TavsarTmocilebadi da Sedgenili (TavsarTmoucilebadi) zmnebi da maTi uRleba; • zmnis ZiriTadi formebi; • awmyo dro Präsens; • namyo warsuli Präteritum;2 • namyo sasaubro dro Perfekt;2 • brZanebiTi kilo Imperativ; germa nu li ena windebuli 184 • zmnizeda winadadebaSi: Der Junge läuft schnell. • adgilis, viTarebis da drois garemoebis zmnizedebi Adverbien des Ortes, der Art und Weise, der Zeit; • zmnizedis Sedarebis xarisxebi Komparation der Adverbien; kavSiri • und; aber; oder; • daß; weil; wenn; als; nawilaki • ja; nein; nicht; noch; nur; auch;doch; rTuli sityvis warmoeba • nawarmoebi sityva Komposita (die Schule+die Tasche=die Schultasche); • nawarmoebi sityva Komposita; • -in, un-, -isch TavsarTebi da bolosarTebi; • -er\-erin;-e\-in bolosarTebi; • -ich, -ig, -ung bolosarTebi; winadadeba • TxrobiTi winadadeba: die Aussage; • kiTxviTsityviani winadadeba die Wortfrage (W-Frage ); • arakiTxviTsityviani winadadeba die Satzfrage (Ja\Nein-Fragen); • mtkicebiTi winadadeba: die Aussage; • kiTxviTsityviani winadadeba die Wortfrage (W-Frage ); • arakiTxviTsityviani winadadeba die Satzfrage (Ja\Nein-Fragen); • brZanebiTi winadadeba der Imperativsatz; • mTavari da damokidebuli winadadeba Hauptsatz und Nebensatz; • daß kavSiriani damokidebuli winadadeba; • weil kavSiriani damokidebuli winadadeba; • wenn kavSiriani damokidebuli winadadeba; • als kavSiriani damokidebuli winadadeba; • ganz; gar;mal; denn; einfach; bestimmt; 185 germa nu li ena zmnizeda arsebiTi/zedsarTavi saxelis brunebis swavlebisas 4 brunvidan saxelobiTi da braldebiTi Nominativ/Akkusativ brunvis swavleba Tavdapirvelad erTadaa rekomendebuli, Semdgom micemiTi brunvis Dativ, xolo sul bolos naTesaobiTis Genitiv. germa nu li ena 1 miuxedavad imisa, rom mocemul saswavlo gegmaSi meTodikis sakiTxebi ar ganixileba, swavlebis Tanamedrove sakomunikacio meTodebis gaTvaliswinebiT dasaSvebia/rekomendebulia namyo sasaubro drois Perfekt namyo warsulze Präteritum adre swavleba. 2 4. fonetika • • • • • • • • • • • • • • • • • sityvis maxvili winadadebis maxvili intonacia: aRmavali, daRmavali, ucvleli aso_bgera_diftongi grZeli da mokle xmovnebi Tanxmovnebi: b,d,g,z da p,t,k,s winadadebis maxvilebi Hauptakzent, Nebenakzent kiTxviTi winadaebis intonacia Sedgenili sityvis Komposita maxvili umlautebi öä, ü, ö ch, sch, st, sp, ck ng da cxvirismieri n ng rogorc nk ch rogorc ich da ach mJReri r h rogorc xmovnis savrcobi eu, ei, äu 5. orTografia • • • • • • • • • • • anbani: mTavruli da aramTavruli asoebi punqtuaciis wesebi ß sityvis SuaSi an bolos s, ss da ß ormagi Tanxmovnebi v rogorc f i – ie, ih, ieh daboloeba ich da ig gansakuTrebuli SemTxvevebi: Mai, Kaiser . . . ph rogorc f inlisurenovani da frangulenovani sityvebi (mag. Jeans, Baby, Café da sxva) 6. sociokultura da kultura sanam moswavleebi ucxour enaSi codnis dones aimaRlebdnen, dasaSvebia mocemuli informaciis qarTulad miwodeba 186 III/IV klasebisaTvis V/VI klasebisaTvis • dResaswaulebi da tradiciebi: ramdenime dResaswauli, maTi Taviseburebebi, dekoraciebi, tradiciuli kerZebi, personaJebi da sxva; • puroba: kvebis reJimi, germaneli (germanulenovani) mozardis tipuri sauzme, ramdenime tipuri kerZis dasaxeleba da sxva; • momsaxureba: transportis saxeobebi, sazogadoebrivi TavSeyris adgilebi; • Tavisufali dro/garToba/dasveneba: ramdenime tradiciuli sabavSvo TamaSi da wesi, sabavSvo simRerebi da leqsebi; • dawyebiTi skola: saswavlo sagnebi, swavlis xangrZlivoba, saskolo kviris da dRis ganrigi, ardadegebis raodenoba da vadebi; • xmamibaZva (onomatopea): cxovelebi, Cveuli xmaurebi (yiyliyo, bax, kak-kuk); • sakuTari saxelebi da kninobiTi formebi; • saxelmwifo simboloebi: droSa; • dedaqalaqi da misi ramdenime RirsSesaniSneoba; • germanulenovani qveynebi da maTi dedaqalaqebi: germania, avstria, Sveicaria (germanulenovani nawili); • ymawvilTa cxovreba: dRis reJimi, Tavisufali dro/garToba/dasveneba; monawileoba sazogadoebriv cxovrebaSi; urTieTobebi; gatacebebi; saymawvilo Jurnalebi/ gadacemebi; kulturis/ mecnierebis sabavSvo centrebi da sxva; • geografiuli cnobebi germanulenovani qveynis Sesaxeb; • zogadi cnobebi germaniis politikuri wyobis Sesaxeb; • ramdenime istoriuli movlena • regionaluri Taviseburebebi • ramdenime didi qalaqi, mdinare da federaciuli miwa; • sabavSvo nawarmoebebi, zRaprebi, igav-arakebi da legendebi; • cnobili adamianebi germanulenovani samyarodan: ramdenime istoriuli piri, xelovani, sportsmeni, politikosi; •cnobebi germanulqarTuli urTierTobebidan; 187 germa nu li ena socio-kulturuli da kulturuli Sinaarsi sabazo safexuris germanuli enis programis Sinaarsi germa nu li ena VII_VIII_XI klasi panorama 1. sametyvelo funqciebi (intenciebi) 2. leqsika 3. gramatika 4. socoikultura da kultura 1. sametyvelo funqciebi (intenciebi) 1.1. socialuri urTierTobebi 1.2. informaciis gacvla 1.3. aRwera\daxasiaTeba 1.4. gemovneba 1.5. Sefaseba 1.6. saWiroebis\moTxovnilebis\survilis gamoxatva 1.7. grZnobebis\emociuri reaqciebis gamoxatva 1.8. SegrZnebebis gamoxatva 1.9. droSi orientireba 1.10. sivrceSi orientireba 1.11. logikuri kavSirebis gamoxatva 1.12. nebarTva\valdebuleba\akrZalva 1.13. interaqcia saklaso oTaxSi 1.14. sxvadasxva 1.1. socialuri urTierTobebi misalmeba damSvidobeba mokiTxva Tavaziani mimarTva 188 enobrivi realizaciis nimuSi VII klasisaTvis • Hallo! • Guten Morgen (Morgen)! • Guten Tag (Tag)! • Guten Abend! • Tschüs! • Auf Wiedersehen (Wiedersehen)! • Gute Nacht! • Wie geht’s? • (Danke)Gut! • Bitte, . . . • Herr. . . • Frau. . . enobrivi realizaciis nimuSi VIII klasisaTvis • Bis morgen! • Bis bald! enobrivi realizaciis nimuSi IX klasisaTvis • Wie geht es dir\Ihnen? • Es geht. • Mir geht es gut\ schlecht. mobodiSeba • Entschuldigung! • Verzeihung! • Entschuldigen Sie, bitte! • Danke! • Danke schön! • Danke sehr! • Bitte schön! • Danke sehr! • Vielen Dank! • Nichts zu danken! • Danke für ...! • Keine Ursache! • Frohe Weihnachten! • Ein Glückliches Neues Jahr! • Gute Reise! • Willkommen! • Frohe Ostern! • Schönes Wochenende! • Gute Besserung! • Alles Gute zum Geburtstag! • Herzlichen Glückwunsch zum Geburtstag! • Viel Spaß! • Wo treffen wir uns? • Hast du einen Termin? waxaliseba\Seqeba\Sefaseba • Gut! • Sehr gut! • Stimmt! • Stimmt nicht! • Falsch! • Richtig! • Schon besser! • Prima! • Super! • Warum nicht? • Ausgezeichnet! • Toll! • Du hast recht. interaqcia sufrasTan • Guten Appetit! • Etwas mehr, bitte! • Lecker! • Schmeckt’s? • Greif zu! • Haben Sie schon bestellt\gewählt? • Herr Ober! • Wünschen Sie noch ein Glas...? • Bitte die Speisekarte! • Bitte, die Rechnung! • Hat es Ihnen geschmeckt? interaqcia mgzavrobisas • Bitte anschnallen! • Fahren Sie, bitte, geradeaus und dann rechts! • Wo liegt die nächste Haltestelle? • Wann fährt der Zug ab? • Darf ich ihre Fahrkarte sehen? • Der Zug ist aber pünktlich! madlobis gadaxda keTili survilebis gamoxatva\milocva Sexvedris daniSvna • Trinkst du (vielleicht) eine Cola? • Hast du Lust auf Kuchen? • Darf ich Ihren Paß sehen? •Das ist meine Bordkarte. 189 germa nu li ena SeTavazeba • Wollen wir ins Kino gehen? • Komm, wir spielen Karten! • Was kostet . .? • Was wünschen Sie? • Welche Größe brauchen Sie? • Das ist aber preiswert\günstig! germa nu li ena interaqcia savaWro obieqtze telefoniT saubari mimowera (mimarTvis\damSvidobebis kliSeebi) daTanxmeba\uari damSvideba gafrTxileba poziciis\azris gamoxatva • Hallo! • Hier (ist) Christian Maurer! • Auf Wiederhören! • Ruf (rufen Sie) später an. • Liebe(r). . . • Herzliche Grüße! • Dein\Deine. . . • Ja. • Ja, bitte. • Nein. • Nein, danke. • Ja, gerne. • Ja, klar. • Doch. • Na gut. • Gar nicht! • Nein, leider kann ich nicht. • Natürlich. • Sicher. • Also gut. • Ok. • Na ja! • Nein, tut mir Leid. piradi • Wie heißt du? • Wie alt bist du? • Ich bin ... (Jahre alt). • Ich wohne in der Kirchenstraße. • Ich wohne in Berlin. • Meine Telefonnummer ist... • Wann hast du Geburtstag? • Am 20.Mai. 190 1.2. informaciis gacvla monacemebi: gvari, saxeli, asaki, misamarTi, telefonis nomeri, dabadebis TariRi • Darf ich, bitte (mit) Erika sprechen? • Ich sage ihm\ihr Bescheid. • Wieviel kostet. . ? • Bitte, ein Kilo. . .? • Wiegt das ein Pfund? • Wieviel macht das? • Das ist ja teuer! • Sonst noch etwas? • Kein Problem! • Keine Sorge! • Das macht nichts! • Achtung! • Vorsicht! • Pass auf! • Ich denke. . . • Ich meine. . . erovnebis\warmomavlobis Sesaxeb • Woher kommst du? • Wo bist du her? • Ich komme aus Georgien. • Er kommt aus Mailand. • Dieser Mann ist ein Deutscher. • Sie ist eine Engländerin. identificireba: adamianis\sagnis • Wer ist das? • Was ist das? • Das ist ein Junge. • Das ist ein Heft. janmrTelobis Sesaxeb saqmianobis Sesaxeb • Was machst du? • Wie machst du das? • Ich schwimme. • Wie macht man das? • Tue das nicht! • Mein Vater ist ein Lehrer. • Sie ist Krankenschwester von Beruf. • Er arbeitet in einem Büro. • Es regnet/schneit. • Die Sonne scheint. • Wie ist das Wetter heute? • Ist es heute windig\ neblig? 1.3. aRwera\daxasia- Teba adamianis garegnoba • Peter ist groß. • Was fehlt dir? • Was tut dir weh? • Ich habe Fieber. • Ich bin krank. • Ich habe Bauchschmerzen. • Haben Sie Zahnschmerzen? • Tut das weh? • Ich lasse mir den Zahn plombieren. germa nu li ena profesiis Sesaxeb amindis Sesaxeb • Heike ist hübsch. • Er hat blaue Augen. • Sie hat blondes Haar. adamianis Cacmuloba • Er trägt eine braune Jacke. • Sie zieht den Mantel an. • Die Bluse steht dir gut. adamianis xasiaTi • Ist Peter nett? • Paul ist frech. • Er ist langweilig. • Sie ist höflich. 191 germa nu li ena sagnis aRwera • Wie ist das Zimmer? • Das Zimmer ist hell. • Mein Fahrrad ist kaputt. • Die Tasche ist braun. • Das Gebäude ist hoch\ niedrig. 1.4. gemovnebis gamoxatva • Ich mag Tiere. • Ich liebe meine Eltern. • Das mag ich gar nicht. • Das ist mein Lieblingsbuch. • Ich hasse es. • Er trinkt lieber Cola. • Am liebsten esse ich Kuchen. • Der Schüler braucht Taschengeld. • Er braucht das gar nicht. • Wir wollen heute ins Kino. • Ich möchte eine Tasse Tee, bitte! • Das ist ja toll! • Echt super! • Ach Quatsch! • Furchtbar! •Verdammt (noch mal)! • So ein Pech! • Na so was! • Unverschämt! • Wieso. .? • Wirklich? • Echt? • Ehrlich? • Unmöglich! • Das gibt’s doch gar nicht! sinanuli • Schade! • Leider. . . • Tut mir Leid! • Schade, daß. . . interesi • Das interessiert mich. • Das ist interessant. • Ich interessiere mich für... indeferentuloba • Ich habe keine Lust. • Das ist mir egal. • Das interessiert mich nicht. 1.9. SegrZnebebis gamoxatva • Ich bin müde. • Ich habe Hunger\ Durst. • Mir ist es kalt\ schlecht\ gemütlich. 1.10. droSi orientireba 1.7. saWiroebis\ mo- Txovnilebis\ survilis\ gamoxatva 1.8. grZnobebis\emociuri reaqciebis sixaruli\aRtaceba •Wie schön! •Wunderbar! gaRizianeba\ ukmayofileba gakvirveba 192 droSi ganTavseba sixSire xangrZlivoba siswrafe 1.11. sivrceSi orientireba adgilmdebareoba mimarTuleba • Welcher Tag ist heute? • Was haben wir heute? • Heute ist der 1. Januar. • Am Montag fahren wir weg. • Im März beginnt der Frühling. • Gleich! • Nachmittags gehen wir spazieren. • Sonntags sind wir alle Frei. • Einen Augenblick, bitte! • Moment mal! • Im Moment bin ich beschäftigt! • Nach dem Regen scheint die Sonne. • Vor dem Mittagessen wäscht man die Hände. • Endlich bist du da. • Nächste Woche schreiben wir eine Mathearbeit. • Seit wann spielst du Schach? • Wie oft spielst du Fußball? • Manchmal geht er spazieren. • Es regnet selten. • Wie lange dauert das Konzert? • Bleibst du lange zu Hause? • Wie schnell fährt das Auto? • Mach, bitte, schneller! • Sprechen Sie, bitte, langsam! • Hier! • Da! • Rechts\links. • Oben\unten. • Vorn\hinten. • Wo liegt das Rathaus, bitte? • Geradeaus und links. • Hierher! • Wohin fährt der Bus? • Nach vorne\hinten. • Biegen Sie um die Ecke! • Gehen Sie die Straße entlang. 193 germa nu li ena qronologia • Wie spät ist es? • Wieviel Uhr ist es? • Es ist halb acht. • Es ist genau elf. • Um Viertel vor sieben... • Jetzt machen wir Pause. • Wann habt ihr Ferien? germa nu li ena 1.12. logikuri kavSirebis gamoxatva mizezi\Sedegi 1.13. nebarTva\ valdebuleba\ akrZalva • Wir essen, weil wir Hunger haben. •Ich trinke den Saft, weil ich Durst habe. • Darf ich. . . ? • Soll ich anfangen? • Ich muß gehen. • Wir müssen uns beeilen. • Das darf man nicht! • Das ist verboten. • Sprich, bitte, lauter! • Ergänze, bitte den Satz! • Hör, bitte, auf! • Wer fehlt? • Du bist dran! • Keine Ahnung! • Kann jemand helfen? • Was stimmt und was stimmt nicht? • Ich verstehe nicht! • Was soll ich lesen? • Wiederholen Sie, bitte! • Wir schaffen es noch! • Das weiß ich! • Was ist los? • Gib mir\her! • Guck mal! • Nicht wahr? • Gott sei Dank! maswavleblis miTi- • Setzt euch! • Steh, bitte, auf! Tebebi/ moswavlis • Hör zu! mimarTva • Wie schreibt man das? • Wie sagt man...? • Wie, bitte? • Hilf mir, bitte! • Noch einmal, bitte! 1.14. sxvadasxva • Also. . . • Alles klar! • Warte mal! 2. leqsika 2.1. individi 2.2. individis garemocva 2.3. yoveldRiuri aqtivobebi 2.4. individis orentirebi 2.5. dResaswaulebi da zeimebi magaliTebi VII klasisaTvis rubrika magaliTebi VIII klasisaTvis magaliTebi IX klasisaTvis 2.1. individi sxeuli • das Gesicht; das Auge; die Nase; das Ohr; der Mund; der Körper; der Rücken; die Schulter; die Brust; der Arm; garegnoba • Brille tragenglattes\ • hübsch; kräftig; blondes\ rotes\ braunes\ schlank; stark; schwach; schwarzes\ lockiges Haar blaue\schwarze\grüne haben; Sommersprossen Augen haben; haben; 194 daxasiaTeba • das Kleid; das Hemd; der Rock; die Bluse; die Hose; die Tasche; die Jacke; der Mantel; die Mütze; der Knopf; • der Pullover; der Gürtel; das T-Shirt; das S-Shirt; die Unterhose; die Socke; aus Baumwolle; aus Wolle; der Reißverschluß; • die Seife; das Handtuch; die Zahnpasta; die Zahnbürste; das Waschbecken; die Dusche; der Kamm; • der Rasierer; der Rasierschaum; der Fön; der Lippenstift; das Parfüm; die Wimpertusche; janmrTeloba\avadmyofoba • der Arzt; Schnupfen haben; das Rezept; die Arznei; die Medizin; die Pille; die Grippe; krank\ gesund sein; Fieber haben; niesen\husten; Temperatur messen; • der Zahnarzt; das Wartezimmer; Zahnschmerzen haben; den Zahn plombieren; der Zahnarztbesucht; die Praxis; Sefaseba\emociuiri reaqciebi • gut; schlecht; interessant; richtig; falsch; langweilig; lieben; lachen; mögen (mag); • Lust haben; sich freuen; langweilig sein; lächeln; • recht haben; gern haben; stolz sein; tansacmeli\aqsesuarebi higiena profesia\xeloba • der Architekt; das Fotomodell; der Matrose; der Polizist; der Richter; der Angestellte; die Sekretärin; der Feuerwehrmann; 2.2. individis garemocva • der Freund; die –in; der Junge; das Mädchen; der Herr; die Frau; das Kind; der Mensch; • der Freund; die –in; der Nachbar; die –in; der Erwachsene; der Fußgänger; die –in; der Einwohner; die –in; • das Leben; die Geburt; die Kindheit; die Jugend; die Erziehung; die Erwachsenheit; die Ausbildung; die Arbeit; • die Eltern; die Geschwister; die Großmutter (die Oma); der Großvater (der Opa); der Onkel; die Tante; der Neffe; die Nichte; adamianebi ojaxi\naTesavebi 195 germa nu li ena • klug; nett; frech; böse; lustig; höflich; unhö flich; mutig; schüchtern; vorsichtig, ruhig; germa nu li ena buneba da bunebis movlenebi (amindi) • das Wetter; der Regen; die Wolke; der Blitz; der Donner; die Pfütze; der Regenbogen; das Gewitter; • das Wetterbericht; der Schnee; der Frost; der Wind; der Eiszapfen; der Nebel; die Hitze; das Klima; windig; neblig; dedamiwa (geografiuli dasaxelebebi) • das Land; Deutschland; der Deutsche; die Schweiz; Österreich; der Franzose; Japan; die Vereinigten Staaten; die Niederlande; • Bundesrepublik Deutschland; Berlin; Hamburg; Köln; München; die Elbe; die Donau; Saarland; Bayern; Sachsen; • die Welt; der Erdteil; die Insel; die Wüste; der Dschungel; der Atlantik; der Pazifik; der Nordpol; der Südpol; erovneba\warmomavloba • der Deutsche; der Franzose; aus Österreich; aus Kanada; der Engländer; die –in; der Chinese; chinesisch; • das Gebäude; das Rathaus; der Dom; die Kirche; der Platz; das Denkmal; die Brücke; die Großstadt; • der Stadtteil; der Marktplatz; die Ampel; der Bürgersteig; das Bürogebeude; die Polizeiwache; die Feuerwache; der Wolkenkratzer; qalaqi sofeli • das Dorf; der Bauer; die Bäuerin; die Landschaft; der Bauernhof; die Scheune; der Weinberg; der Garten; der Apfelbaum; sacxovrebeli adgili • das Zimmer; das Fenster; der Fußboden; die Küche; das Badezimmer; die Toilette; das Schlafzimmer; der Keller; die Garage; • das Erdgeschoß; der Stock; der Aufzug; die Klingel; der Briefkasten; die Treppe; der Balkon; die Nachbarschaft; die Straße; • die Miete; der Mieter; die –in; der Hausmeister; der Eigentümer; die –in; die Wohnfläche; die Nebenkosten; der Strom; die Heizung; aveji\sayofacxovrebo nivTebi • der Tisch; der Sessel; das Bett; der Teppich; das Sofa; der Vorhang; der Kamin; der Fernseher; • der Kühlschrank; der Backofen; das Geschirr; das Besteck; die Wäsche; der Topf; das Geschirrtuch; • die Steckdose; die Waschmaschine; der Staubsauger; der Computer; der Heizkörper; skola • Deutsch; Georgisch; Mathematik(Mathe); das Fach; die Geschichte; das Schuljahr; die Erdkunde; der Stundenplan; • der Unterricht; die Pause; der Pausenhof; die Turnhalle; das Schwimmbad; die Prüfung; • die Sprache; das Alphabet; das Wort; der Buchstabe; der Satz; das Gedicht; die Erzählung; die Grammatik; die Rechtschreibung; die Übung; 196 sursaTi kveba da kvebis obieqtebi • das Kaufhaus; die Bäckerei; die Metzgerei; der Kassierer; die -in; der Verkäufer; die -in; das Geld; die Apotheke; • der Kunde; die Kundin; der Preis; die Quittung; das Sonderandebot; die Größe; der Schlussverkauf; • die Lebensmittel; die Qualität; die Theke; die Dose; die Packung; der Einkaufswagen; der Eingang; der Ausgang; • das Brot; das Brötchen; der Tee; das Joghurt; der Zucker; die Wurst; die Butter; die Cola; das Ei; • das Obst; die Zitrone; die Birne; die Banane; der Apfel; das Gemüse; der Salat; die Tomate; der Blumenkohl; • das Steak; der Schinken; das Kotelett; der Fisch; der Kaffee; der Saft; der Käse; das Bier; • das Frühstück; das Mittagessen; das Abendessen; der Löffel; die Tasse; die Gabel; das Messer; der Teller; das Besteck; • das Cafe; das Restaurant; die Speisekarte; die Kantine; der Kellner (der Ober); das Trinkgeld; die Rechnung; • die Vorspeise; das Hauptgericht; die Nachspeise; das Getränk; • das Postamt; die Post; der Brief; der Briefumschlag; der Briefträger; der Briefkasten; die Adresse; die Briefmarke; • der Zug; der Bahnhof; die Eisenbahn; die Fahrkarte; der Fahrplan; das Gleis; der Kontrolleur; der Bahnsteig; • das Flugzeug; der Flughafen; der Zoll; der Koffer; der Paß; der Pilot; fosta\personali transporti\perso- • das Auto; der Bus; das Taxi; der Ferkehrsstau; nali die Haltestelle; der Fahrer; der Fahrschein; die U-Bahn; die Station; kulturis obieqtebi\personali • das Kino; die Leinwand; der Film; der Schauspieler; die –in; der Star; der Regisseur; • die Disco; der DJ; die Tanzfläche; die Eintrittskarte; die Pop – Musik; der Jazz; das Konzert; der Applaus; • das Theater; das Ballett; die Oper; die Bühne; der Sänger; die –in; der Tänzer; die –in; das Publikum; dasveneba\ardadegebi\mogzauroba • die Winterferien; das Skigebiet; der Gipfel; der Sessellift; die Skier; der Skistock; der Skilehrer; die Aussicht; • die Sommerferien; das Zelt; der Schlafsack; der Campingplatz (Zeltplatz); der Ausflug; das Ferienlager; die Mannschaft; der Wettbewerb; • das Hotel; das Einzellzimmer; das Doppelzimmer; das Meer; der Sand; der Tourist; die –in; die Welle; der Strand; sakomunikacio saSualebebi • die Nummer; die Vorwahl; der Hörer; die Telefonzelle; die Notrufnummer; die Auskunft; der Anrufbeantworter; • das Mobiltelefon (das Handy); die Sim-Karte; der Akku; die Textnachricht; die Tastenfunktion; das Telefonbuch; • der Computer; die Tastatur; das Internet; die e-mail (das Email); die e-mailadresse; der InternetZugang; die Internetseite (Internet-Seite); 197 germa nu li ena savaWro obieqtebi (personali\inventari) germa nu li ena media 2.3. yoveldRiuri aqtivobebi Sin • die Presse; die Zeitung; die Zeitschrift; die Schlagzeile; das Comicalbum; die Sensation; die Werbung; • die Massmedien; das Fernsehen; die Sendung; das Programm; der Moderator; der Reporter; die –in; die Nachricht; das Interview; • sitzen; liegen; stehen; machen; wohnen; leben; essen; trinken; schlafen; träumen; • sich waschen; sich duschen; baden; sich kämmen; sich anziehen; sich ausziehen; • legen; suchen; ziehen; drücken; holen; • sehen; beobachten; sich befinden; tragen; • kaufen; verkaufen; einkaufen; anbieten; wiegen; zahlen; bestellen; servieren; wünschen; bezahlen; • sich beeilen; warten; treffen; • lernen; lesen; schreiben; sagen; geben; nehmen; sprechen; hören; fragen; • antworten; rechnen; denken; erzählen; unterrichten; zeigen; • zusammenzählen; abziehen; malnehmen; teilen; • turnen; Sport treiben; Fußball spielen; ein Tor schießen; Tennis spielen; gewinnnen; verlieren; schwimmen; Ski laufen (fahren); • der Fitnessraum; Gymnastik treiben; das Schwimmbad; in Form sein; joggen (das Jogging); • anrufen; telefonieren; wählen; auflegen; abnehmen; Nachricht lassen; • speichern; navigieren; • Musik hören; basteln; singen; tanzen; fernsehen; fotografieren; Karten spielen; • Schach spielen; Klavier spielen; Zeit verbringen; Spaß haben; sich unterhalten; • überholen; parken; tanken; fliegen; reisen; sich verspäten; starten; landen; sonnenbaden; • buchen; reservieren; • heute; morgen; gestern; vorgestern; übermorgen; gleich; jetzt; • die Vergangenheit; die Gegenwart; die Zukunft; damals; heutzutage; gareT skolaSi sporti telefoniT sargebloba dasveneba\garToba mgzavroba\gadaadg• gehen; laufen; fahren; ileba einsteigen; aussteigen; umsteigen; bremsen; halten; 2.4. individis ori entirebi dro 198 • die Zeit; die Stunde; die Minute; die Sekunde; spät; früh; vor; nach; (ein, drei) Viertel; halb; sezonebi kviris dReebi dRe\Rame • Januar; Februar; März; April; Mai; Juni; Juli; August; September; Oktober; November; Dezember; • die Woche; das Wochenende; Montag; Dienstag; Mittwoch; Donnerstag; Freitag; Samstag; Sonntag; • der Tag; die Nacht; der Morgen; der Abend; der Mittag; der Nachmittag; die Mitternacht; qveynis mxareebi adgilmdebareoba maxasiaTeblebi feri zoma\forma\wona\ temperatura Senadgenloba raodenoba ricxvebi germa nu li ena Tveebi • der Winter; der Frühling; der Herbst; der Sommer; der Kalender; das Jahr; der Monat; • der Norden; der Süden; der Osten; der Westen; nördlich; südlich; westlich; östlich; • rechts; links; oben; unten; weit; nah; • hinaus; hinein; hinauf; hinunter; hinter; neben; zwischen; vor; • süß; lecker; frisch; bitter; köstlich; alt; neu; frech; nett; höflich; unhöflich; fleißig; faul; • offen; geschlossen; voll; leer; modisch; altmodisch; billig; preiswert; teuer; • frei; beschäftigt; besetzt; schwierig; wirklich; anders; zufrieden; ruhig; • die Farbe; weiß; schwarz; rot; gelb; blau; grün; grau; braun; • rosa; lila; orange; dunkel; hell; leuchtend; gestreift; gepunktet; geblümt; kariert; • klein; groß; riesig; hoch; ein Kilo/Pfund; • rund; dreieckig; viereckig; eng; breit; flach; schwer; • mittel; niedrig; leicht; heiß; warm; kalt; • aus Holz; aus Plastik; aus Gold; aus Silber; aus Metall; • viel; mehr; wenig; alles; nichts; • eins-(ein)tausend; • (ein)tausend-eine Million; 199 germa nu li ena 2.5. dResaswaulebi da zeimebi • der Advent; der Adventskranz; die Kerze; der Nikolaustag; das Fest; • Weihnachten; der Heilige Abend; der Weihnachtsbaum; das Geschenk; • das Neujahr; der Silvester; der Neujahrstag; • der Geburtstag; die Party; der Gast; die Torte; die Kerze; • der Fasching; • Ostern; der Osterhase; das Osterei; die Osterglocke; • das Pfingsten; 3. gramatika gramatikis swavleba konteqstSia sasurveli da ara konteqstisagan mowyvetilad, rac sakomunikacio miznebs unda emsaxurebodes. wesebisa da terminebis zepirad swavleba ar aris rekomendebuli. moswavles saSualeba unda mieces daakvirdes, amoicnos, gaiazros da konteqstSi gamoiyenos gramatikuli Taviseburebebi da konstruqciebi/ movlenebi. amisaTvis sasurvelia: • asaTvisebel enobriv masalaze agebuli didaqtizebuli teqstebis meSveobiT gramatikuli masalis saxaliso, advilad gasageb zepir Tu werilobiT sakomunikacio situaciebSi miwodeba. • mravalferovani aqtivobebisa da savarjiSoebis SeTavazeba. 3.1. arsebiTi saxeli da artikli 3.2. nacvalsaxeli 3.3. zedsarTavi saxeli 3.4. ricxviTi saxeli 3.5. windebuli 3.6. zmna 3.7. zmnizeda 3.8. kavSiri 3.9. nawilaki 3.10. rTuli sityvis warmoeba 3.11. winadadeba 200 • bruneba gansazRvrul\ganusazRvrel\uaryofiT artiklTan erTad (Nominativ\Akkusativ;1 Dativ; Genitiv); • geografiuli dasaxelebebi da maTi artiklebi (mag. Frankreich; die Schweiz; die Türkei); • mravlobiTi ricxvis warmoebis ZiriTadi tipebi Pluralformen; 3.2. nacvalsaxeli • piris nacvalsaxelebi Personalpronomen; • kuTvnilebiTi nacvalsaxelebi Possesivpronomen; • CvenebiTi nacvalsaxelebi Demonstrativpronomen; • kiTxviTi nacvalsaxelebi Fragepronomen; • ganusazRvreli da uaryofiTi nacvalsaxelebi Indefinita, Negativpronomen; • pirnakli nacvalsaxeli es; • ukuqceviTi nacvalsaxelebi Reflexivpronomen; • mimarTebiTi nacvalsaxelebi Relativpronomen;; 3.3. zedsarTavi saxeli • zedsarTavi saxeli Sedarebis xarisxebi: der Positiv, der Komparativ, der Superlativ; • zedsarTavi saxelis bruneba gansazRvrul\ganusazRvrel\uaryofiT artiklTan erTad (Nominativ\ Akkusativ; 1 Dativ; Genitiv); • zedsarTavi saxelis bruneba arsebiTTan erTad uartiklod (Nominativ\Akkusativ;1 Dativ; Genitiv); • zedrsarTavi saxelis gaarsebiTeba (Substantivierung von Adjektiven); 3.4. ricxviTi saxeli • raodenobiTi ricxviTi saxeli Kardinalzahlen; • rigobiTi ricxviTi saxeli Ordinalzahlen; • TariRi das Datum; 3.5. windebuli • drois aRmniSvneli windebulebi Präpositionen mit Zeitangaben: um, an, in, vor, nach, bis, von, zwischen; • braldebiTi brunvis windebulebi Präpositionen mit Akkusativ:bis, durch, für, ohne, gegen, um; • micemiTi brunvis windebulebi Präpositionen mit Dativ: zu, nach, bei, an, auf, in, von, aus; • micemiTi da braldebiTi brunvebis saerTo windebulebi Wechselpräpositionen: in, an, auf, über, unter, vor, hinten, neben, zwischen; 3.6. zmna • susti, Zlieri, Sereuli, damxmare, modaluri, ukuqceviTi, TavsarTmocilebadi da Sedgenili (TavsarTmoucilebadi) zmnebis uRleba; • awmyo dro Präsens; • namyo warsuli Präteritum;2 • namyo sasaubro dro Perfekt;2 • namyo winare drois Plusquamperfekt warmoeba; 201 germa nu li ena 3.1. arsebiTi saxeli da artikli germa nu li ena • myofadi drois Futur warmoeba; • brZanebiTi kilo Imperativ; • zmnis gaarsebiTeba; • zmnis gardamavloba; • zmnuri marTva; • infinitivuri konstruqciebi Infinitiv + zu; haben + zu + Infinitiv; um/ohne...zu + Infinitiv; 3.7. zmnizeda • adgilis, drois da viTarebis garemoebis zmnizedebi Adverbien des Ortes: dort, hinten, daneben, links, rechts da sxva; • drois garemoebis zmnizedebi Adverbien der Zeit: damals, einmal, irgendwann, neulich, oft, immer da sxva; • viTarebis garemoebis zmnizedebi Adverbien der Art und Weise: sehr, ganz, bestimmt, genug, wirklich, überhaupt da sxva; • zmnizedis Sedarebis xarisxebi Komparation der Adverbien; • Pronominaladverbien kiTxviTi da CvenebiTi nacvalsaxeluri zmnizedebi; 3.8. kavSiri • und; auch; aber; oder; daß; weil; wenn; als; denn; deshalb; sondern; obwohl; 3.9. nawilaki • nawilakebi: ja; doch; nein; nicht; noch; nur; auch; gar; denn; fast da sxva; 3.10. rTuli sityvis warmoeba • Sedgenili sityvebi Komposita; • un- TavsarTi; • -in; un-;-isch; -er\-erin;-e\-in; -ich, -lich; -ig, -ung; -tät bolosarTebi; 3.11. winadadeba • mtkicebiTi winadadeba die Aussage; • arakiTxviTsityviani winadadeba die Satzfrage (Ja\ Nein-Fragen); • kiTxviTsityviani winadadeba die Wortfrage (WFrage ); • brZanebiTi winadadeba der Imperativsatz; • winadadebis wevrebi: Subjekt, Verb (Prädikat), Ergänzung; • rTuli qvewyobili winadadeba das Satzgefüge: mTavari da damokidebuli winadadeba Hauptsatz und Nebensatz; 1 arsebiTi/zedsarTavi saxelis brunebis swavlebisas (gameorebisas) 4 brunvidan saxelobiTi da braldebiTi Nominativ/Akkusativ brunvis swavleba Tavdapirvelad erTadaa rekomendebuli, Semdgom micemiTi brunvis Dativ, xolo sul bolos naTesaobiTis Genitiv. 2 miuxedavad imisa, rom mocemul saswavlo gegmaSi meTodikis sakiTxebi ar ganixileba, swavlebis Tanamedrove sakomunikacio meTodebis gaTvaliswinebiT dasaSvebia/rekomendebulia namyo sasaubro drois Perfekt namyo warsulze Präteritum adre swavleba (gameoreba). 202 203 germa nu li ena 4. sociokultura da kultura (sanam moswavleebi ucxour enaSi codnis dones aimaRlebdnen, dasaSvebia mocemuli informaciis qarTulad miwodeba) • dResaswaulebi da tradiciebi: ramdenime dResaswauli, maTi Taviseburebebi, dekoraciebi, tradiciuli kerZebi, personaJebi da sxva; • puroba: kvebis reJimi, germaneli (germanulenovani) mozardis tipuri sauzme, ramdenime tipuri kerZis dasaxeleba da sxva; • momsaxureba: transportis saxeobebi, sazogadoebrivi TavSeyris adgilebi; • sakuTari saxelebi da kninobiTi formebi; • germanulenovani qveynebi da maTi dedaqalaqebi: germania, avstria, Sveicaria (germanulenovani nawili); • ymawvilTa cxovreba: dRis reJimi; Tavisufali dro/garToba/dasveneba; monawileoba sazogadoebriv cxovrebaSi; urTieTobebi; gatacebebi; • geografiuli cnobebi germanulenovani qveynis Sesaxeb; • zogadi cnobebi germaniis politikuri wyobis Sesaxeb; • ramdenime istoriuli movlena�; • regionaluri Taviseburebebi; • ramdenime didi qalaqi, mdinare da federaciuli miwa; • sabavSvo nawarmoebebi, igav-arakebi da legendebi; • cnobili adamianebi germanulenovani samyarodan: ramdenime istoriuli piri, xelovani, sportsmeni, politikosi; • cnobebi germanul-qarTuli urTierTobebidan; germa nu li ena saSualo safexuris germanuli enis programis Sinaarsi X-XI-XII klasi panorama 1. sametyvelo funqciebi (intenciebi) 2. leqsika 3. gramatika 4. sociokultura da kultura 1. sametyvelo funqciebi (intenciebi) 1.1. socialuri urTierTobebi 1.2. informaciis gacvla 1.3. aRwera\daxasiaTeba 1.4. grZnobebis\emociuri reaqciebis gamoxatva 1.5. droSi orientireba 1.6. sivrceSi orientireba 1.7. nebarTva\valdebuleba\akrZalva 1.8. logikuri kavSirebi 1.9. interaqcia saklaso oTaxSi 1.10. sxvadasxva 1.1. socialuri urTierTobi enobrivi realizaciis nimuSi X klasisaTvis enobrivi realizaciis nimuSi XI klasisaTvis misalmeba • Hallo! • Guten Tag (Tag)! • Guten Morgen (Morgen)! • Guten Abend! • Grüß Gott! • Grüß dich! damSvidobeba • Tschüs! • Auf Wiedersehen (Wiedersehen)! • Bis morgen! • Bis bald! • Bis dann! • Mach’s gut! gacnoba\wardgena • Wie heißt du? • Wie heißen Sie? • Wie ist dein (Ihr) Name? • Ist Bernard dein Vorname? • Bernard ist mein Nachname. 204 • Das ist Peter. • Darf ich Ihnen meinen Freund vorstellen? • Darf ich vorstellen – Herr Braun – Frau Schmidt. enobrivi realizaciis nimuSi XII klasisaTvis • Entschuldigen Sie, bitte, wie ist Ihr Name, noch einmal? • Freut mich sehr (Sie kennenzulernen)! mokiTxva Tavaziani mimarTva • Bitte... • Herr... • Was möchten Sie? mobodiSeba • Entschuldigung! madlobis gadaxda • Danke! • Danke schön! • Danke sehr! • Gute Reise! keTili survilebis gamoxatva\ • Herzlichen Glückwunsch zum Geburtsmilocva tag! • Alles Gute zum Geburtstag! • Zum Wohl! • Prosit Neujahr! • Was kann ich für Sie tun? • Ich hätte gerne... • Entschuldigen Sie bitte! • Verzeihung! • Danke für ... • Vielen Dank! • Bitte sehr (bitte)! • • • • • • • Willkommen! Herzlich Willkommen! Viel Glück! Viel Erfolg! Viel Spaß! Gute Fahrt! Guten Flug! SeTavazeba\dapatiJeba • Wollen wir. . . ? • Darf ich dich (Sie) einladen? • Kommst du (viellecht) vorbei? • Ich schlage vor, wir spielen Tennis! daTanxmeba\uaris Tqma • • • • • • • • Ja\nein. Na gut. Ok. Gar nicht. germa nu li ena • Wie geht’s (dir, Ihnen)? • (Danke) Gut! • Nicht gut. • Es geht. Sicher. Na ja! Also gut. Nein, tut mir leid • Herzlichen Dank! • Nichts zu danken! • Ich danke dir (Ihnen)! • Schönes Wochenende! • Gleichfalls! • Ebenfalls! • Einverstanden! • Selbstverständlich! • Geht nicht! dapireba • Ich verspreche es dir. • Ich verspreche, daß ... • Das passiert nicht mehr. gafrTxileba • Vorsicht! • Sei vorsichtig! • Pass auf! • Achtung! damSvideba • Das macht nichts! • Kein Problem! • Keine Sorge! • Keine Ursache! • Nicht schlimm! • Nimm dir Zeit! Sexvedris daniSnva • Wo treffen wir uns? • Hast du einen Termin? • Wo ist der Treffpunkt? 205 germa nu li ena interaqcia sufrasTan • Guten Appetit! • Prosit Mahlzeit (Mahlzeit)! • Lecker! • Greif zu! • Darf ich für heute Abend einen Tisch reservieren? • Alles ausgebucht! • Möchten Sie ... reservieren? dajavSna interaqcia savaWro obieqtze interaqcia mgzavrobisas • Was möchten Sie trinken? • Was wünschen Sie? • Ein Glas Mineralwasser, bitte! • Herr Ober, bitte die Rechnung! • Getrennt oder zusammen? • Was kostet . . .? • Wieviel kostet? • Wünschen Sie...? • Welche Größe ist das? • Das ist ein Sonderangebot. • Das ist preiswert\günstig! • Bitte ein Pfund\Kilo... • Sonst noch etwas? • Wie komme ich nach...? • Hier steigen wir aus! • Wir müssen uns beeilen! • Darf ich Ihren • Der Zug fährt gleich ab! Paß sehen? • Ich habe nichts zu verzollen! mimowera (mimarTvis, damSvidobebis kliSeebi) • Liebe(r). . . • Mit freundlichen Grüßen. . . • Herzliche Grüße. . . • Dein\Deine. . . • Sehr geehrte(r) Frau\ Herr... • Sehr geehrte Damen und Herren. poziciis gamoxatva\sxvisi azris gaziareba an uaryofa • Ich denke. . . • Ich meine. . . • Ich finde... • Meiner Meinung nach... • Das finde ich (nicht) wichtig. • Da bin ich nicht einverstanden. 206 • Das ist bißchen anders. • Es sieht so aus, daß. . . • Sagen wir mal so, ... • Das kann ich nicht akzeptieren. • • • • • • Gut! Sehr gut! Stimmt! Stimmt nicht! Falsch! Richtig! azris kiTxva\ rCevis micema • Was soll ich tun? • Wie soll ich das machen? • • • • • Schon besser! Prima! Super! Geil! Warum nicht? • Was kannst du mir empfehlen? • Das rate ich dir. • • • • • Ausgezeichnet! Toll! Cool! Spitze! Du hast recht. • Tu’ das lieber nicht. • Was sagst du dazu? • Hallo! • Hier Richard Schwarz! • Kann (könnte) ich, bitte (mit) Frau Wagner sprechen? • Meine Nummer ist... • Ich sage ihm\ihr Bescheid! • Ruf (rufen Sie) später an. • Darf ich zurückrufen? • Auf Wiederhören! telefoniT saubari 1.2. informaciis gacvla piradi monacemebis\erovnebis\ warmomavlobis Sesaxeb • Ich wohne in Paris. • Meine Anschrift ist... • Wann hast du Geburtstag? • Meine Familie wohnt in Wien. • Sind Sie verheiratet? • Sie ist ledig\geschieden. • Woher kommst du? • Sind Sie aus Graz? • Ich komme aus Wien. • Wo kommst du ursprünglich her? Tavisufali drois gatareba (hobi) • Meine Mutter geht oft in die Oper. • Er ist ein echter Fußballfan. • Wollen wir ins Kino? • Heute läuft ein Krimi. 207 germa nu li ena Sefaseba germa nu li ena • Was willst du werden? • Wissenschaftler\Journalist \Arzt\Lehrer. • Was machst du beruflich? • Was ist dein Vater von Beruf? profesiis\xelobis Sesaxeb janmrTelobis Sesaxeb • Was fehlt dir (Ihnen)? • Was tut dir (Ihnen) weh? • Wie fühlst du dich? • Mir tut der Kopf weh. • Er fühlt sich besser. • Er hat sich das Bein gebrochen. • Gute Besserung! saqmianobis Sesaxeb • Bist du fertig? • Wie machst du das? amindis Sesaxeb • Es ist windig\neblich. • Wie war das Wetter in Berlin? • Das Wetter ist wirklich angenehm. • Das Gewitter ist vorbei. • Bist du soweit? • Ich bin schon fertig. • Ich habe viel zu tun. 1.3. aRwera\daxasiaTeba adamianis garegnoba\Cacmuloba\xasiaTi • Er ist groß und kräftig. • Sie trägt eine Brille. • Die Schuhe passen mir gut. • Er sieht aus wie ein Partylöwe. • Sie ist wirklich sehr nett. gemovnebis gamoxatva\Sefaseba • Das finde ich schön. • Das mag ich. • Das mag ich gar nicht. • Am liebsten spiele ich Tennis. • Das ist mein Lieblingsbuch. • Ich hasse es. • Er trinkt lieber Cola. • Ich brauche Hustentropfen. • Der Schüler braucht Taschengeld. • Ich möchte.... • Ich hätte gerne... saWiroebis\ moTxovnilebis gamoxatva 208 • Sind Sie als Lehrerin tätig? • Die Leute im Büro sind beschäftigt. • Wie viele Stunden arbeitet man pro Monat? 1.4. grZnobebis\ emociuri reaqciebis gamoxatva • Das ist ja toll! sixaruli\kmayo• Ausgezeichnet! fileba • Wunderbar! gaRizianeba\ukmayofileba\brazi • Quatsch! • Laß mich in Ruhe! • Blödsinn! eWvi\varaudi\ imedi gakvirveba • • • • Wieso? Echt? Ehrlich? Unmöglich! interesi • Das interessiert mich sehr. • Ich interessiere mich dafür. • Das finde ich interessant. indeferentuloba • Das ist mir egal. • Das interessiert mich nicht. sinanuli • Schade! • Schade, daß. . . • Echt super! • Phantastisch! • So etwas von Dummheit! • Na, so etwas! • Verdammt (noch mal)! • Schon ziemlich gut! • Nicht schlecht! • Wahnsinn! • Bist du verrückt? • Unverschämt! • Vielleicht hast du Hunger? • Hoffentlich... • Ich hoffe... • Wahrscheinlich... • Ich bin nicht sicher. • Ich zweifle daran. • Bist tu überzeugt? • Weißt du Bescheid? • Da bin ich überrascht! • Das gibt’s nicht! • Das gibt’s doch gar nicht! • Schade! • Tut mir Leid! • Leider. . . 1.5. droSi orientireba 209 germa nu li ena • Ich bin müde. fiziologiuri mdgomareobis ga- • Mir ist es kalt\schlecht. • Ich habe Hunger\Durst. moxatva germa nu li ena droSi lokalizeba (saaTi,DdRe-Ramis monakveTebi, Tve, TariRi, weliwadis dro, epoqa) • Wie spät ist es? • Wieviel Uhr ist es? • Es ist halb acht. • Er kommt so um vier. • Neulich waren sie bei uns. • Jetz bist du dran. • Bald kommt der Frühling. • Es ist im 20. Jahrhundert geboren. • Einen Augenblick, bitte! • Gleich! • Moment! • Neulich waren sie bei uns. qronologia • Endlich bist du da. • Vor allem, es ist zu spät! • Du verspätes dich jedes Mal! • Erstens, hast du heute keine Zeit. • Zweitens, wir sind müde. • Ich habe ihn seit langem nicht gesehen. • Die kommende (nächste) Woche fangen die Ferien an. sixSire • Wir spielen Tennis oft. • Manchmal geht er spazieren. • Wir spielen Schach selten. • Ab und zu ruft sie mich an. • Das probiere ich zum ersten Mal. xangrZlivoba • Wie lange dauert das Studium? • Die Ferien sind kurz. • Bleibst du lange in Berlin? siCqare • Wie schnell fährt das Auto? • Mach, bitte, schneller! • Sprechen Sie, bitte, langsamer! 1.6. sivrceSi orientireba adgilmdebareoba 210 • Wo liegt das? • Die Stadt liegt im Westen. • Ungefähr vierzig Kilometer südlich von Stuttgart. • Wie weit ist es von Berlin? • Bald darauf kam er nach Hause. • Vor kurzem waren wir da. • Es ist im 20. Jahrhundert geboren. • Dieses Datum ist unserer Zeitrechnung. • Wohin fährt der Bus? • Hierher! • Nach vorne. • Nach hinten. • Fahren Sie durch die Straße! • Biegen Sie um die Ecke! 1.7. nebarTva\ valdebuleba\ akrZalva • Darf ich anfangen? • Wir müssen . . . • Soll ich? germa nu li ena mimarTuleba • Das darf man nicht! • Rauchen verboten! • Darf man...? 1.8. logikuri kavSirebi mizezi\Sedegi mizani • Warum spielst du Klavier? • Wir spielen Schach, weil wir Lust haben! • Wozu brauchst du das? • Er braucht Seife um Hände zu waschen. 1.9. interaqcia saklaso oTaxSi maswavleblis miTiTebebi/ moswavlis mimarTva 1.10. sxvadasxva • • • • Hör auf! Darf ich anfangen? Noch einmal, bitte! Ich verstehe nicht! • • • • • • Das schaffen wir. Ich versuche es. Das klappt nicht. Darf ich anfangen? Noch einmal, bitte! Ich verstehe nicht! • Was ist los? • Alles klar! • Ach so! • Bitte, lauter! • Was stimmt und was stimmt nicht? • Du bist dran! • • • • Das schaffen wir. Ich versuche es. Das klappt nicht. Ergänze, bitte…E • Pech gehabt! • Glück gehabt! • Um Gottes Willen! • Typisch! • Mach schon! • Wie peinlich! 211 2. leqsika germa nu li ena 2.1. individi 2.2. individis garemocva 2.3. individis aqtivobebi 2.4. individis orentirebi 2.1. individi garegnoba magaliTebi X klasisTvis magaliTebi XI klasisTvis • blaue\schwarze\grüne Augen haben; glattes\blondes\rotes\ schwarzes\graues Haar haben; Brille tragen; aRwera\daxasiaTeba • kräftig; schlank; modern; altmodisch; fröhlich; gleich; unterschiedlich; mutig; schüchtern; ähnlich; janmrTeloba da avadmyofoba • krank\gesund sein; Schmerzen haben; die Temperatur messen; der Arzt\die Ärztin; Fieber haben; die Tablette/die Pille einnehmen; • das Krankenhaus; die Krankheit; die Gesundheit; die Wunde; der Verletzte; der Unfall; der Verband; der Chirurg; der Patient; sich das Bein brechen; • der Beruf; der Rechtsanwalt; der Richter; die Sekretärin; der Chef; die –in; der Angestellte; das Büro; die Büroarbeit; profesia\xeloba 2.2. individis garemocva adamiani (cxovre- • das Leben; der Lebenslauf; die Geburt; die Kindbis etapebi) heit; die Jugend; die Erziehung; der Traum; ojaxi 212 • die Erwachsenheit; der Plan; das Ziel; die Ausbildung; die Arbeit; die Karriere; das Alter; die Rente; • die Hochzeit; das Hochzeitskleid; die Hochzeitreise; die Braut; der Bräutigam; die Ehe; der Ehering; die Trauung; die Flitterwochen; die Schwiegermutter; der Schwiegervater; magaliTebi XII klasisTvis • die Miete; der Hausmeister; der Eigentümer; die –in; die Wohnfläche; die Nebenkosten; der Strom; die Heizung; • der Staat; die Gesellschaft; der Bürger; die –in; die Regierung; der Präsident; der Bundeskanzler; der Bürgermeister; • die Politik; die Partei; das Mitglied; die Wahl; liberal; konservativ; demokratisch; das Parlament; der Abgeordnete; die -; das Gesetz; • der Lohn; die Steuern; die Versicherung; die Gewerkschaft; das Recht; die Arbeitslosigkeit; der Arbeitgeber; die –in; der Arbeitgeber; die –in; • das Fach; das Wahlfach; das Schuljahr; der Stundenplan; die Geschichte; die Fremdsprache; • der Kindergarten; die Grundschule; die Fachschule; die Hochschule; das Gymnasium; die Ausbildung; das Abitur; • die Universität (die Uni); das Studium; der Student; die –in; die Klausur; die Prüfung; der Professor; die –in; kvebis obieqtebi\ personali\kerZebi • die Suppe; der Braten; der Salat; das Bier; das Frühstück; das Mittagessen; das Abendessen; der Tee; der Kaffee; • das Cafe; das Restaurant; die Kantine; die Mensa; die Speisekarte; die Vorspeise; das Hauptgericht; die Nachspeise; das Getränk; der Kellner (der Ober); die –in; • die Lebensmittel; die Meeresfrüchte; das Gemüse; das Obst; die Teigwaren; die Linsen; die Tiefkühlkost; die Zutaten; die Kräuter; savaWro obieqtebi • der Kunde; die -in; der Preis; die Quittung; die Lebensmittel; die Qualität; die Theke; das Kaufhaus; die Bäckerei; • die Apotheke; die Buchhandlung; die Boutique; die Größe; der Schlussverkauf; der Markt; der Supermarkt; transporti\personali • der Bus; die Bushaltestelle; der Fahrschein; das Taxi;das Auto; der Verkehr; der Verkehrstau; die Autopanne; • der Bahnhof; die Fahrkarte; die Monatskarte; das Gleis; der Schnellzug; der Intercity(Zug); • das Flugzeug; der Flughafen; der Pilot; die Stewardess; der Zoll; der Paß; der Koffer; das Handgepäck; • das Telefon; der Hörer; die Nummer; die Vorwahl; die Telefonzelle; die Notfallnummer; das Telefonbuch; die Auskunft; • das Mobiltelefon (Handy); die SimKarte; der Akku; die Textnachricht; die Tastenfunktion; das Telefonbuch; sazogadoeba da saxelmwifo ganaTleba telefoni 213 germa nu li ena sacxovrebeli adgili germa nu li ena kulturis obieqtebi • das Kino; die Leinwand; der Film; der Schauspieler; die –in; der Star; der Regisseur; das Theater; • die Disco; der DJ; die Tanzfläche; die Eintrittskarte; banki\personali media (televizia/presa/interneti) • die Presse; die Zeitung; die Zeitschrift; das Magazin; die Schlagzeile; das Interview; die Sensation; der Überfall; das Opfer; • der Computer; das Internet; das Web; die Seite; • das Theater; das Theaterstück; das Ballett; die Oper; die Bühne; der Sänger; die –in; der Tänzer; die –in; das Publikum; • das Museum; die Ausstellung; das Gemälde; die Kunstgalerie; der Künstler; die –in; der Maler; die –in; das Meisterwerk; • die Bank; das Geld; das Kleingeld; der Geldschein; der Kassierer; die -in; das Geldbeutel; das Konto; der Bankangestellte; • der Geldautomat; die Kreditkarte; Geld einzahlen/abheben/ überweisen; der Wechselkurs; die Wechselstube; • das Fernsehen; die Sendung; das Programm; das Thema; die Naturkatastrophe; die Überschwemmung; das Erdbeben; die Werbung; die Nachricht; der Reporter; der Moderator; die –in; • das Reisebüro; das Hotel; die Jugendherberge; der Empfang; das Einzelzimmer; das Doppelzimmer; die Pension; dasveneba\mogzauroba 2.3. individis aqtivobebi aRqma da inteleqtualuri aqtivobebi dasveneba\garToba\sporti 214 • erzählen; glauben; ken• erklären; denken; sich nen; lesen; schreiben; versteerinnern; sich interessiehen; rechnen; vergessen; ren; antworten; • studieren; eine Prüfung bestehen\ durchfallen; diskutieren; besprechen; • ausgehen; tanzen; Spaß haben; singen; Schlagzeug\ Gitarre\Klavier spielen; sich amüsieren; gewinnen; verlieren; • der Fitnessraum; Gymnastik treiben; das Schwimmbad; in Form sein; joggen (das Jogging); • besichtigen; betrachten; sammeln; reparieren; sich unterhalten; springen; schwimmen; sich unterhalten; am Wettbewerb teilnehmen; • reisen; fliegen; starten; landen; buchen; reservieren; dro • die Zeit; die Stunde; die Minute; die Sekunde; spät; früh; vor; nach; (ein, drei) Viertel; halb; heute; morgen; gestern;vorgestern; übermorgen; • damals; heutzutage; die Vergangenheit; die Gegenwart; die Zukunft; raodenoba/ zoma/wona/ forma/ferebi • viel; wenig; genug; mehr; groß; klein; winzig; riesig; leicht; schwer; • schwarz; grau; orange; • heiß; warm; kalt; dunkel; hell; leuchtend; kühl; rund; dreiecgestreift; gepunktet; kig; rund; viereckig; kurz; lang; eng; breit; maxasiaTeblebi • lustig; klar; schwierig; leicht; frisch; süß; lecker; • laut; leise; glücklich; unglücklich; wichtig; nett; ledig; verheiratet; verwitwet; • fliegen; starten; landen; 2.4. individis orientirebi • zufrieden; unzufrieden; enttäuscht; toll; freundlich; unterschiedlich; 215 germa nu li ena • fahren; parken; einsteigen; aussteigen; den Bus nehmen; ein Taxi rufen mgzavroba\gadaadgileba\mogzauroba germa nu li ena 3. gramatika gramatikis swavleba konteqstSia sasurveli da ara konteqstisagan mowyvetilad, rac sakomunikacio miznebs unda emsaxurebodes. wesebisa da terminebis zepirad swavleba ar aris rekomendebuli. moswavles saSualeba unda mieces daakvirdes, amoicnos, gaiazros da konteqstSi gamoiyenos gramatikuli Taviseburebebi da konstruqciebi/ movlenebi. amisaTvis sasurvelia: • asaTvisebel enobriv masalaze agebuli didaqtizebuli teqstebis meSveobiT gramatikuli masalis saxaliso, advilad gasageb zepir Tu werilobiT sakomunikacio situaciebSi miwodeba. • mravalferovani aqtivobebisa da savarjiSoebis SeTavazeba. 3.1. arsebiTi saxeli da artikli 3.2. nacvalsaxeli 3.3. zedsarTavi saxeli 3.4. ricxviTi saxeli 3.5. windebuli 3.6. zmna 3.7. zmnizeda 3.8. kavSiri 3.9. nawilaki 3.10. rTuli sityvis warmoeba 3.11. winadadeba 3.1. arsebiTi saxeli da artikli • bruneba gansazRvrul\ganusazRvrel\uaryofiT artiklTan erTad (Nominativ\Akkusativ;1 Dativ; Genitiv); • geografiuli dasaxelebebi da maTi artiklebi (mag. Frankreich; die Schweiz; die Türkei); • mravlobiTi ricxvis warmoebis ZiriTadi tipebi Pluralformen; 3.2. nacvalsaxeli • piris nacvalsaxelebi Personalpronomen; • kuTvnilebiTi nacvalsaxelebi Possesivpronomen; • CvenebiTi nacvalsaxelebi Demonstrativpronomen; • kiTxviTi nacvalsaxelebi Fragepronomen; • ganusazRvreli da uaryofiTi nacvalsaxelebi Indefinita, Negativpronomen; • pirnakli nacvalsaxeli es; • ukuqceviTi nacvalsaxelebi Reflexivpronomen; • mimarTebiTi nacvalsaxelebi Relativpronomen;; 216 3.3. zedsarTavi saxeli 3.4. ricxviTi saxeli • raodenobiTi ricxviTi saxeli Kardinalzahlen; • rigobiTi ricxviTi saxeli Ordinalzahlen; • wiladi ricxviTi saxelebi da aTwiladi Bruchzahl; 3.5. windebuli • braldebiTi brunvis windebulebi Präpositionen mit Akkusativ; • micemiTi brunvis windebulebi Präpositionen mit Dativ; • micemiTi da braldebiTi brunvebis saerTo windebulebi Wechselpräpositionen; • naTesaobiTi brunvis windebulebi Präpositionen mit Genitiv; 3.6. zmna • susti, Zlieri, Sereuli, damxmare, modaluri, ukuqceviTi, TavsarTmocilebadi da Sedgenili (TavsarTmoucilebadi) zmnebi, maTi uRleba; • awmyo dro Präsens; • namyo warsuli Präteritum;2 • namyo sasaubro dro Perfekt;2 • namyo winare dro Plusquamperfekt; • myofadi drois Futur I; • brZanebiTi kilo Imperativ; • mimReoba Partizip I ; • mimReoba Partizip II; • zmnis gaarsebiTeba; • zmnis gardamavloba; • zmnuri marTva; • infinitivuri konstruqciebi Infinitiv + zu; haben + zu + Infinitiv; sein + zu + Infinitiv; um/ohne...zu + Infinitiv; lassen + sich + Infinitiv; brauchen + zu + Infinitiv; • Passiv Präsens awmyo drois vnebiTi gvaris warmoeba; • Passiv Präteritum namyo TxrobiTi drois vnebiTi gvaris warmoeba; • Passiv Perfekt namyo sasaubros vnebiTi gvaris warmoeba; • vnebiTi gvaris Passiv warmoeba modaluri zmnis meSveobiT; • kavSirebiTi kilo Konjunktiv II (hätte; wäre; könnte; möchte; würde + Infinitiv); 217 germa nu li ena • zedsarTavi saxeli Sedarebis xarisxebi: der Positiv, der Komparativ, der Superlativ; • zedsarTavi saxelis Sedareba so+Adjektiv+wie; • zedsarTavi saxelis Sedareba Komparativ+als; • zedsarTavi saxelis bruneba arsebiT saxelTan erTad: gansazRvruli\ganusazRvreli\uaryofiTi artikliT da uartiklod (Nominativ\Akkusativ;1 Dativ; Genitiv); • zedsarTavi saxelis gaarsebiTeba; germa nu li ena 3.7. zmnizeda • adgilis, drois da viTarebis garemoebis zmnizedebi; • zmnizedis Sedarebis xarisxebi Komparation der Adverbien; • kiTxviTi da CvenebiTi nacvalsaxeluri zmnizedebi Pronominaladverbien (Präpositionalpronomen); 3.8. kavSiri • und; doch; auch;aber; oder; daß; weil; wenn; als; bevor; bis; ob; nachdem; seit; damit; deshalb; trotzdem; entweder... oder; weder...noch; um...zu; ohne...zu; je...desto; da sxva; 3.9. nawilaki • ja; doch; nein, nicht; noch; nur; auch; ganz, gar; mal; denn; einfach; eben; sowieso da sxva; 3.10. rTuli sityvis warmoeba 3.11. winadadeba • arsebiTi saxelis sufiqsebi (mamrobiTi sqesi): der – ig, ing, or, är, e, ier; • mdedrobiTi sqesis sufiqsebi: die - ung, keit, heit, schaft, ei, in, ie, ur, tät, ik, age, ion, tion, ee; • saSualo sqesis sufiqsebi: das - chen, lein, um, -en; • mtkicebiTi winadadeba: die Aussage; • arakiTxviTsityviani winadadeba die Satzfrage; • kiTxviTsityviani winadadeba die Wortfrage; • brZanebiTi winadadeba der Imperativsatz; • mTavari da damokidebuli winadadeba Hauptsatz und Nebensatz; • drois garemoebiTi damokidebuli winadadeba der Temporalsatz; • mimartebiTi damokidebuli winadadeba der Relativsatz; • miznis gareemoebiTi damokidebuli winadadeba der Finalsatz; arsebiTi/zedsarTavi saxelis brunebis swavlebisas (gameorebisas) 4 brunvidan saxelobiTi da braldebiTi Nominativ/Akkusativ brunvis swavleba Tavdapirvelad erTadaa rekomendebuli, Semdgom micemiTi brunvis Dativ, xolo sul bolos naTesaobiTis Genitiv. 1 miuxedavad imisa, rom mocemul saswavlo gegmaSi meTodikis sakiTxebi ar ganixileba, swavlebis Tanamedrove sakomunikacio meTodebis gaTvaliswinebiT dasaSvebia/rekomendebulia namyo sasaubro drois Perfekt namyo warsulze Präteritum adre swavleba (gameoreba). 2 218 4. sociokultura da kultura (dasaSvebia informaciis qarTulad miwodeba) 219 germa nu li ena • tradiciebi, zne-Cveulebebi; • ganaTleba; • axalgazrdebis cxovreba (Tavisufali dro, garToba, dasveneba; sazogadoebriv cxovrebaSi monawileoba; urTieTobebi; gatacebebi; axalgazrduli presa/gadacemebi da sxva); • evropis kavSiri (zogadi cnobebi)�; • geografiuli cnobebi germanulenovani qveynebis Sesaxeb; • Sesaswavli qveynis politikuri wyoba, administraciuli mowyoba; • germanulenovani qveynebis dedaqalaqebi, maTi istoria, RirsSesaniSnaobebi; • cnobili adamianebi (mecnieri, politikosi, sporstmeni); • istoria - mniSvnelovani istoriuli epoqebi/movlenebi, cnobili istoriuli pirebi; • xelovnebis sxvadasxva dargi����������������� s warmomadgenlebi; • literatura – sxvadasxva literaturul mimdinareobaTa warmomadgenlebi da nawyvetebi maTi nawarmoebebidan; • regionaluri Taviseburebebi; • cnobebi���������������������������������������������������������� germanulenovani������������������������������������������ ��������������������������������������������������������� qveynebisa������������������������������� ����������������������������������������� da���������������������������� ������������������������������ saqarTvelos���������������� ��������������������������� urTierTobebidan; ��������������� 220 inglisuri ena 221 222 inglis u ri ena dawyebiTi safexuris inglisuri enis programis Sinaarsi programis Sinaarsi warmoadgens im enobrivi masalisa da sociokulturuli Tematikis CamonaTvals, romelic gamoiyeneba standartSi dadgenili sakomunikacio unar-Cvevebis gasaviTareblad. CamonaTvali ver iqneba amomwuravi, verc savaldebulo. igi sarekomendacio xasiaTs atarebs. dasaSvebia CamonaTvalis Secvla, gadanacvleba, Sevseba, Semcireba. mTavaria, dasaswavli enobrivi masalis da kulturuli Tematikis SerCevisas, gaTvaliswinebul iqnas: • standartSi miTiTebuli sakomunikacio amocanebi • Tamanedrove enis normebi • asakobrivi Taviseburebebი da mozardis interesTa sfero magaliTis saxiT gTavazobT programis Sinaarsis erT-erT SesaZlebel variants: panorama 1. sametyvelo funqciebi 1.1. socialuri urTierTobebi 1.2. informaciis gacvla 1.3. aRwera / daxasiaTeba 1.4. gemovneba 1.5. Sefaseba 1.6. saWiroeba / survili 1.7. grZnobebi / emociuri reaqciebi / SegrZnebebi 1.8. droSi orientireba 1.9. sivrceSi orientireba 1.10. logikuri kavSirebi 1.11. nebarTva / valdebuleba / akrZalva 1.12. interaqcia saklaso oTaxSi 2. leqsika 2.1. individi 2.2. individis garemocva 2.3. aqtivobebi 2.4. individis orientirebi 3. gramatika 4. fonetika 5. orTografia 6. sociokultura da kultura 223 inglis u ri ena III-VI klasi inglis u ri ena 1. sametyvelo funqciebi enobrivi realizaciis nimuSi III klasisaTvis enobrivi realizaciis nimuSi IV klasisaTvis enobrivi realizaciis nimuSi V klasisaTvis enobrivi realizaciis nimuSi VI klasisaTvis misalmeba / mokiTxva -Hello! -Hi! / Hi Nick! -Good morning / afternoon / evening! -Morning mum / dad! -How are you? -Fine, thanks. -I’m fine. -Hello everybody! -I’m fine, and you? -Not very well. -Welcome to. -You are welcome. -Nice to see you. damSvidobeba -Good-bye! -Bye-bye! -Bye! -Good night! -See you! -Say hello to your sister. -See you soon / later! -Hello, I’m Nick. -This is / It’s John. -My name’s Jane. -Do you know Kate? -Nice to meet you. -He is my neighbor. -He is from Gori. -It’s nice to meet you. -Meet my friend John. -He’s from Britain. -How do you do? mimarTva (Tavaziani / familaruli) -Please… -Honey! -Sir / Madam… -Mr. / Mrs. / Miss. Thomson… -Can / Could you…? -My dear…! -Would you like …? mobodiSeba -Sorry! / I’m sorry! -Excuse me. -Excuse me, please! -That’s / It’s OK. -I’m sorry for being late. -I’m so / very sorry for… -I’m awfully / terribly sorry. -Sorry about that. madlobis gadaxda -Thanks. -Thank you. -Thank you so much. -Thank you very much. -That’s so kind of you. -Not at all. -Thanks a lot. -You’re welcome. milocva / keTili survilebi -Happy Birthday! -Happy New Year! -Merry Christmas! -Happy / Merry Easter! -The same to you. -Have a good time. -Congratulations! -Enjoy the day. -Bless you! -Good luck! -Many happy returns (of the day) Bill! -Happy name-day, Nino! -Have a pleasant / nice day! rubrika 1.1. socialuri urTierTobebi wardgena / gacnoba 224 -Good for you! -Oh! Yes! - Great! - Fine! -Excellent! -Super! -Good / Excellent work / job! -It sounds interesting. SeTavazeba -Can / May I help you? -Shall we…? -Can / Could you…? -Will you come with me? -What about…? -Let’s join the chess club. -I’ll give you a better idea. -I know better place to go. daTanxmeba / uari -Yes! / No! -Oh, Yes / No. -Yes, please. -No, thank you. -Yes, I am / do / did / can… -No, he isn’t / doesn’t / didn’t / can’t… -OK. -I agree / I don’t agree. -I don’t agree with you. -Lovely! -Yeah! -I disagree. -I don’t quite agree with you. -With pleasure! -Help yourself, please. -Pass me…, please. -Here you are. -Would you like tea or juice? -What about dessert? -What do we have for lunch? -Have some more… -Would you like some…? -Just a little, please. -I’ll have some ice-cream / apple pie. interaqcia sufrasTan -Call / Phone me! -Hello. -Who is speaking? -May / Could I speak to…? -Hold on please. I’ll call her / him. -What’s your telephone / phone number? -My phone number is… telefoniT saubari damSvideba -Don’t worry! -Calm down! -No problem! -Take it easy! gafrTxileba -Attention! -Look out! -Be careful! -Watch the stairs! 1..2. informaciis gacvla 225 inglis u ri ena waxaliseba / Seqeba inglis u ri ena piradi monacemebi: gvari / saxeli / asaki / misamarTi / dabadebis dRe / ojaxi / saqmianoba identificireba (adamianis / sagnis) -What’s your name? -How old are you? -I am 9. -Where do you live? -I live in Tbilisi. -What form are you in? -What’s your mother’s / father’s name? -What’s his / her family / second / pet / nick name? -Can you spell it out? -What school do you go to? -What’s your address? -I live at 15 Main Street. -I live with my parents. -Is your family large? -How are you? -Fine, thanks. -Not bad. -How do you feel? -I feel bad. -I don’t feel well. saqmianoba -What do you do every day? -What are you reading now? -What do you do after classes? -I go swimming. -Can you play the piano? -The weather is fine. -It’s cold / hot. -It’s warm / sunny / windy. -The sun is shining brightly. -It’s snowing. It’s a very cold day. interaqcia savaWro obieqtebSi 226 -When were you born? -On May 1, 1995. -When is your birthday? -I’m older / younger / than my brother. -My aunt and cousins live in Europe. -I’m getting better. -Very well thanks, and you? -I’ve got flu / temperature. -Are you healthy? -I’ve got a headache/ toothache / stomachache. -Who’s he / she? -He’s Mr. / She’s Miss. / Mrs. Thomson. -What is this? It’s my hat. janmrTeloba amindi -Where are you from? -S/he is / comes from England / Georgia. -S/he is English / Georgian. -What are you? -I’m a student. -I’m the youngest in my family. -How much is…? -How many…. would you like? - What’s the weather like today? -What’s the temperature today? -It’s a wet, rainy day. - How much does it cost? -Could you show me the…? -Do you like the color of this sweater? -What shop do you go to..? -Do you think it will snow / rain? -It looks like rain, take an umbrella. -The climate is dry in Kakheti. -These books are on sale. -I’m looking round. -What size do you wear? -What’sthe price? -10 Laris. -It’s very cheap /expensive. -I like dancing. -Do you like to play football / soccer? -I watch TV in the evening. -I enjoy reading comics. -What musical instrument do you play? -We often share diaries. -What’s your hobby? -How often do you play sports? -We are going hiking / on a picnic this weekend. -What does she look like? -What a nice coat you have on! -She is wearing glasses. 1.3. aRwera / daxasiaTeba adamianis garegnoba / Cacmuloba -She is beautiful / pretty /nice. -She is tall / short/ ugly. -She’s got a nice straight nose and golden wavy hair. -I like your shoes. Are they new? -She is pleasant / good-looking. -S/he is fat / thin / plump. -She is slim / blond. adamianis daxasiaTeba -She is very kind / clever. -Is Nick friendly / unfriendly? -He is cheerful / serious. -She’s nice / pretty. -S/he is so smart. -I think he / she is absent-minded / selfish. -We’ve got a square/ oval / round table in the kitchen. -What kind of cake is it? -It’s a chocolate cake. -What does it look like? -What a funny story! -How large is your room? -The road is too narrow -The man is carying a heavy box on his shoulder. -Let’s clean up the room. It’s ����� messy. -I like it. -I don’t like it. -It was great! -I hate it. -How do you like it? -I didn’t like it at all. -I’m fond of… -I enjoyed the party. -It was boring. -I prefer… -It’s good! -It’s bad! -That’s right! -It’s not right! -Right! -It’s wrong! -That’s true. -That’s false. sagnis aRwera -It’s big / small / clean / dirty / strong / long. -What color is the flower? 1.4. gemovneba mowoneba / ar mowoneba 1.5.Sefaseba dadebiTi / uaryofiTi 1.6. saWiroeba /survili / moTxovnileba 227 inglis u ri ena Tavisufali dro inglis u ri ena -What do you want to do? -I want to… -I wish… -I need … -I’d like to… -What do you need? -I’d love to… -I am glad. -I’m happy. -I’m so / very happy / glad! -I’m so excited. -I am impressed. -I’m delighted. -I’m angry. -I’m so angry! -I got angry. -Such a shame! -Don’t be / get angry! -I’m not sure. -I doubt… -I’m not quite sure. -Really?! -How strange! -I’m so much surprised! -Sorry. -I’m so sorry. -What a pity! -Sorry to hear (that)..! -I regret… -I’m afraid of snakes. -I’m (so) scared. -I’m frightened. interesi -It’s interesting. -I’m interested in… -I like doing… indiferentuloba -It doesn’t matter. -I don’t care. -I don’t mind. -I’m not interested in... -As you like. -I’m tired / busy. -We’re hungry / thirsty. saWiroeba / survili / moTxovnileba 1.7. grZnobebi / emociuri reaqciebi / SegrZnebebi sixaruli brazi eWvi / varaudi gakvirveba -I have a robot. –A robot? sinanuli SiSi SegrZnebebi 1.8. droSi orientireba 228 -I’m hot / cold. I’m sleepy. droSi ganTavseba -Once upon a time there was… -What time is it? -What’s the time? -It’s 5 o’clock. -It’s half past three. -Wait a minute, please! -What’s the date today? -October 25, 2004. -When do you have lunch? -In the afternoon. -A moment / second, please. -After a while. -Just a moment / second, please. -When / what time does your train leave? -At 10 a.m. / p.m. -What’s on Channel Five at two-thirty? –The News. qronologia -After that… -Afterwards… -Finally… -Lately… -In the end… -From beginning to end… sixSire -I often / sometimes / usually visit them. -Regularly… -Once a week… -Twice a month… -From time to time we…. -Every now and then… -Every four years… xangrZlivoba -During the lesson… -How long does your lesson last? -It lasts 45 minutes. -He was working all day long. -How long are you going to stay? -For an hour. -The shop is open from Monday through Saturday. -It’s here / there. -My school is far from my house. -The wardrobe is on the left / right / next to… -Where is the car park? It’s on the opposite side. -The theatre is in the centre of the city. -Where is the supermarket, Ann? –It’s over there. -Go straight… -Turn left / right. -Tell me please, how I can get to the station? -It’s near, in a walking distance. 1.9. sivrceSi orientireba adgilmdebareoba mimarTuleba -Where is he/ she / it? -In the room. -There is / are… 229 inglis u ri ena -Today. -It’s morning / afternoon now. -What day is it today? -It’s Monday… inglis u ri ena 1.10. logikuri kavSiris gamoxatva -Sue is wet, because she fell into the river. -He was sick that’s why he lost the game. -Is it a boy or a girl? -John was smart but he was lazy. -Why is he so sad? -May I…? -Can I borrow your pen? -Don’t feed the animals in the zoo! -Will you allow me...? -Don’t drop litter! -Do you mind…? -You must obey the school rules. -You ought to listen to each other. -Keep off the grass! -Sit down, please! -Open / close your books! -Come to the blackboard! -Let’s play! -Hurry up! -Turn the page over … -Listen to the tape! -Be quiet! -Shall I read? -May I clean the board? -Can you help me? -Can you correct / describe…? -What do you mean? -That will do! -It’s not clear. -I don’t understand. -Can you explain again, please? -Let’s work in pairs! -Get into the group of three / four! -Who will make a presentation? We’re running out of time. -What’s the Georgian / English for…? -I haven’t finished. mizezi / Sedegi / opozicia 1.11. nebarTva /valdebuleba /akrZalva nebarTva / valdebuleba /akrZalva 1.12. interaqcia saklaso oTaxSi maswavleblis miTiTebebi /moswavlis mimarTvebi 230 2. leqsika magaliTebi III klasisaTvis magaliTebi IV klasisaTvis sxeuli • body; head; hair; face; eye; ear; leg; mouth; nose; hand; toe; garegnoba daxasiaTeba rubrika magaliTebi V klasisaTvis magaliTebi VI klasisaTvis • lip; tooth / teeth; back; tongue; shoulder; arm; finger, knee; foot/feet; • forehead; cheek; chin; wrist; palm; nail; bone; thumb; neck; stomach; • eyelid; eyebrow; blood; elbow; fist; waist; breast; hip; chest; heart; heels; • pretty; tall; short; young; old; large / blue eyes; long nose; black hair; big mouth; small ears; • beautiful; lovely; dark / blond hair; straight/ curly / wavy hair; long fingers; fat; ugly; slim; plump; • good-looking; pleasant-looking; round / oval face; thin fingers; thin/ thick brows; turned-up nose; strange; charming; medium, cute; high forehead; attractive; gracious; handsome; pale; wrinkled; • bad; good; happy; glad; mad; silly; slow; kind; clever; strong; busy; • friendly; honest; strict; naughty; clumsy; shy; frightened; ashamed; sleepyhead; calm; • noisy; scared; brave; polite; devoted; stupid; bright; useful; worried; hard-working; •gloomy; citing; delighted; rious; humorous; rude; impressive; nervous; active; energetic; • pyjamas; pants; jackets; sneakers; tights; scarf; suit; mittens; gloves; raincoat; watch; belt; hood; umbrella; • blouse; slippers; night-gown; sweater; trainers; sandals; collar; brooch; sun-glasses; handbag; bracelet; earrings; • pullover; swimming-suit; waistcoat; suit; fur coat; national clothes; tie; buttons; necklace; fan; • tooth paste / brush; hair brush; • shampoo; perfume; sponge; • gel; make up; nail polish; 2.1. individi tansacmeli / •clothes; dress; skirt; trousers; Taqsesuarebi shirt; cap; jeans; shirt; shoes; boots; socks; hat; coat; higiena • soap; towel; comb; 231 inglis u ri ena 2.1. individi: 2.2. individis garemocva: 2.3. aqtivobebi: 2.4. individis orientirebi: inglis u ri ena •dentist; patient; ill; weak; doctor; hospital; • medicine; cough; pain; sneeze; druggist; pills; drug store; tooth / head / stomach ache; • fever; sore throat; upset stomach; runny nose; disease; prescription; nurse; healthy; sick; flu; • like; love; cry; • laugh; smile; hate; • be pleased; get angry; • be surprised; get cross; adamianebi • girl; boy; kid; man; woman; friend; pet; child / children; • person; people; baby; teenager; adult; toddler; neighbor; • neighborhood; crowd; Madam; Sir.; Ms./ Mrs. ./Miss.; ojaxi / naTesavebi • family; mother/ mum; father / dad; sister; brother; grandpa; grandma; parents; grandparents; • wife; husband; son; daughter; aunt; uncle; cousin; step mother/ father; grandchildren; grandson / daughter ; • relatives; nephew; niece;twins; an only son / daughter; • Mother / father / brother / sister in law; distant relative; Godmother / father; cxovelTa samyaro • farm animals; dog / puppy; cat; mouse; sheep; pig; horse; cow; goose; fly; bird; hen; duck; wild animals; fox; wolf; bear; snake; elephant; monkey; • crocodile; tail; jungle animals; lion; tiger; hedgehog; spider; bee; trunk; butterfly; ant; parrot; crow; turkey; parrot; swallow; • reptile; lizard; toad; snail; wing; beak; paw; turtle / tortoise; feather; claws; fang; cave; pouch; den; kangaroo; grasshopper; beetle; insects; dolphin; • sea animals; polar bear; penguin; sea gull; whale; shark; seal; sea turtle; starfish; cricket; eagle; nightingale; zRapris samyaro • toys; fairy tale; king; queen; prince; fairy; princess; castle; giant; • wicked witch; ghost; monster; magician; magic wand; country; skeleton; scarecrow; • mermaid; dream; magic show; elf; fantasy world; dwarf; magic mirror/ lamp; UFO; evil spirits; • science fiction; Time Machine; Spaceship; Batman; Spiderman; • sky; sun; moon; stars; tree; flower; wood; leaves; • river; mountain; sea; field; forest; hill; lake; stone; • earth; nature; planets; ocean; plant; rock; arctic; land; desert; • air pollution; smog; environment; smoke; waterfall; coast; sea shore; Solar System; janmrTeloba /avadmyofoba emociuri reaqciebi 2..2. individis garemocva buneba 232 • heat / cold; rain; snow; sunshine; ice; cloud; wind; water; geografiuli dasaxelebebi • ground; temperature; fog; frost; weather; snowflakes; storm; • weather forecast; sun set / rise; lightning; shower; hail; rainbow; climate; • earthquake; flash; mist; flood; below zero; thunderstorm; • Georgia; England; The USA; town; city; London; Tbilisi; The Mtkvar; The Thames; • country; Britain; Germany; island; capital; Washington D.C.; The Black sea; Australia; America; Africa; Pole; • The British Isles; Asia; The United Kingdom; continent; Europe; The Atlantic Ocean; North; South; • factory; motorway; street; district; apartment building; suburb; road; roundabout; billboard; underground; car park; advertisement; square; • city center; rush hour; pavement; pedestrian; citizen; skyscraper; City Hall; The Houses of Parliament; Mayor’s Office; cathedral ; • village; fire-place; farm-house; roof; chimney; forest; field; barn; two-storey building; attic; path; well; axe; • vegetable garden; orchard; harvest; vineyard; festival; fair; greenhouse; vintage; stable; stream; hammer; • furniture; cooker; sink / bath / tub; tap; kettle; iron; mug; broom; saucepan; phone; book-case; tray / ashtray; • coffee grinder; tin opener; shovel; dishwasher; mixer; fridge; mop; vacuumcleaner; central heating; camera; freezer; qalaqi • country; farm; gate; fence; pond; flower-bed; grass; hay; farmer; spade; sofeli sacxovrebeli adgili • house; flat; room; floor; ceiling; wall; window; door; study; bedroom dining-room; • sitting room; kitchen; down/up stairs; lift; bathroom; key/lock; stairs; toilet; cottage; cellar; garage; native town / country; hotel; sayofacxovrebo nivTebi • table; chair; sofa; TV set; lamp; picture; shelf; armchair; curtains; photo album; cupboard; wardrobe; carpet / rug; bed-side table; pillow; blanket; bed-cover; video recorder; computer; 233 inglis u ri ena bunebis movlenebi inglis u ri ena skola / personali • school; student; gym; teacher; classroom; schoolgirl /boy; yard; bell; textbook; saskolo niv- • bag; book; pen; map; pencil box; Tebi notebook; blackboard; crayon / marker; rubber/eraser; chalk; ruler; saswavlo sagnebi • English; Georgian; Math; momsaxurebis obieqtebi/ personali sursaTi • fruit; peach; orange; banana; vegetable; bread; butter; cheese; eggs; tea; a bottle of milk; coffee; kveba da kvebis obieqtebi fosta / personali 234 • letter; postcard; • cafeteria; staffroom; library; librarian; class / schoolmate; sports ground; break; • lab; team; club; principal/ head teacher; watchman; corridor; head teacher’s office; group; colleague; • tape recorder; flash cards; poster; musical instruments; diary; cassettes; time-table; pencil sharpener; globe; • Drawing; Music; Nature; Physical Education; • Foreign languages Russian ; German; French; Spanish; • History; Geography; Grammar; Alphabet; Science; • supermarket; shop assistant; bookstore; shopping; baker’s; clothes store; cashier; cash desk; butcher’s; • houseware; on sale; grocery; dairy; counter; scales; weight; magazine; newspaper; customer; • candy store; mall; stationery; cash; plastic card; bill; package ; music shop; • tomato; cucumber; cabbage; orange; lemon; watermelon / melon ; meat; cookies; jelly; salt; • pineapple; grapes; cherry; berries; onion; pumpkin; beet; a bar of chocolate; cornflakes; • beef; pork; poultry; cereal; cauliflower; sunflower seeds; fish; nuts; • meals; breakfast; lunch; dinner; spoon; plate; napkin; pizza; cafe; table cloth; • McDonalds; dishes; burger; hot dog; chips; cake; sandwich; recipe; cook; ingredients; pub; • restaurant; menu; fried chicken; soft drinks; dessert; first / second course; healthy eating; tip; waiter / waitress; roast meat; junk food; • envelope; letterbox; stamp; • post office; pen friend; post man; • mail; e-mail; parcel; telegram; form; address; • bicycle; car; trolleybus; bus; • tram; train; driver; tube / subway; taxi; boat; • motor-cycle; suitcase; railway; traveler; cab; air plane; stewardess; • ship; sailor; captain; journey; luggage; pilot; conductor; passenger; voyage; kulturis / sportis obieqtebi / personali • puppet show; zoo; zookeeper; clown; acrobat; circus; • theatre; movie theatre; stadium; sportsman; actor/actress; film star; • Opera House; singer; cartoon film; museum; scientist; concert hall; composer; swimming pool; trainer; stage; • msical theatre; musician; picture gallery; painter/ artist; exhibition; sculptor; monument; dResaswaule-bi da zeimebi • Holidays; birthday party; presents; tree; Santa Clause; New Year; • Christmas party / carols / pudding ; Candles; gifts; decorations; costumes; masks; • celebration; Halloween; pumpkin; Thanksgiving; jack- o’-lanterns; day off; congratulations; • Independence day; Mother’s day; Easter; Color eggs; Folk music; Valentine’s day; masquerade; Sin / gareT • be; have; take; put; give; live; get up; go to bed; eat; wash; put on; take off; come; hear; see; speak; kiss; bring; comb; drink; phone; dig; look; say; • brush; walk; rest; get angry; advise; find; hope; meet; dine; greet; bark; bite; work; bake; have a shower; watch; take a picture; get; play the violin; break; • feel; taste; smell; boil; be sure; wish; forgive; help; worry; hug; lock; carry; keep; build; dial; phone; visit; spend; cut; buy; add; forget; need; switch on/off; peel; mix; • look after; shave; expect; recognize; joke; sleep; refuse; congratulate; lie; introduce; quarrel; shake; warn; drop; damage; relax; advice; fill; stay; rob; catch; roast; skolaSi • listen; write; correct; stand up; learn; sit down; talk; say; ask; answer; describe; show; teach; count; do exercises; • compare; remember; forget; understand; try; spell; turn on / off; know; spell out; play; translate; take part; make; ring; agree; find; forget; • test; miss; borrow; manage; notice; inform; start; explain; think; decide; quarrel; win; obey the rules; finish; sing; express; • realize; believe; seem; fancy; share; argue; encourage; improve; agree; disagree; prove; protect; repair; sporti • swim; play football / soccer / basketball; • ski; skate; ride; tennis, jog; take part; run; • win; lose; reach; climb; compete; score; train; 2.3. aqtivobebi 235 inglis u ri ena transporti /personali inglis u ri ena dasveneba / garToba • play games; dance; go to the zoo; plan; watch TV; dream; water the flowers; color the pictures; • take pictures; have fun; play computer; make snowballs; play hide and seek; fly a kite / balloon; see the film; enjoy; • go to concert hall / opera; do gardening; read a comic; ride on a merry-go-round; draw; cartoons; have a good time; • watch video; knit; listen to music; go to the concert; play a guitar / the piano; play the cards; do puzzles/ crosswords; momsaxureba • buy; sell; send; get on / off; close; open; • go shopping; do the shopping; pay money; deliver; receive; • hire a taxi; order; weigh; choose; address; call a doctor; examine; mend; fix; • wrap; cost; serve; register; prescribe; fit; make a doctor’s appointment; repair; mgzavroba / gadaadgileba • go; ride; wait; walk; • leave; drive; arrive; sail; park; move; • travel; book tickets; hurry; stay at a hotel; go on a trip; have a journey; • depart; catch the train; miss the train; see off; cancel; check in / out; land; travel; dro • time; clock; o’clock; today; then; yesterday; • watch; face; hands; early; late; second; minute; tomorrow; • half; quarter; past / to; hour; often; always; next day; calendar; fortnight; usually; • millennium; a.m./p.m.; century; the day after tomorrow; the day before yesterday; the other day; on the following day; weliwadis droebi / kviris dReebi /Tveebi • year; seasons; winter; spring; summer; fall; autumn; • week days; Sunday; Monday; Tuesday; Wednesday; Thursday; Friday; Saturday; weekend; • months; January; February; March; April; May; June; July; August; September; October; November; December; dRe / Rame • day; morning; afternoon; evening; • noon; midnight; midday; night; 2.4. individis orientirebi qveynis mxareebi 236 • North; South; West; East; • Western; Eastern; Northern; Southern; • North East; South West; South East; central; • here; there; in / on /under; • near; far; down; up; into; • place; space; meter; mile; inside; opposite; away; across; along; middle; inch / foot; centimeter; maxasiaTeblebi • old; young; pretty; ugly; • full; empty; sour; salty; sweet; • fresh; hard; bitter; modern; heavy; light; • delicious; convenient; uncomfortable; fashionable; oldfashioned; comfortable; feri • red; blue; brown; yellow; green; black; white; • purple; violet; grey; rosy; dark; light-blue; shiny; zoma • little; big; large; small; • tiny; great; • enormous; huge; forma • figure / shape; round; oval; • square; wide; narrow; • triangle; flat; deep; wona • heavy; light; • 100 kg; square; • pound (0.45 of a kilogram); temperatura • hot; cold; • cool; warm; • high / low; temperature; • Celsius; scale; egree; • wooden; • silk; velvet; cotton; • silver; woolen; iron; Semadgenloba • gold / golden raodenoba • many; few; some; • much; little; a lot of; • great number of; ricxvebi • numbers; onetwenty; first; second; third; • odd; even; thousand; million; billion; • tenths; twenty-one hundred; fourth- nineteenth; • one half; two thirds; one quarter; 3.gramatika gramatikis���������������������������������������������������������������� swavleba������������������������������������������������������� ��������������������������������������������������������������� sakomunikacio����������������������������������������� ������������������������������������������������������ miznebs��������������������������������� ���������������������������������������� unda���������������������������� �������������������������������� emsaxurebodes�������������� ��������������������������� . ������������ yvela������� saxis� ������ gramatikuli�������������������������������������������������������������� movlenis����������������������������������������������������� ������������������������������������������������������������� ganxilva�������������������������������������������� ���������������������������������������������������� konteqstSia�������������������������������� ������������������������������������������� sasurveli���������������������� ������������������������������� da������������������� ��������������������� ara��������������� ������������������ konteqstisgan� �������������� mowyvetiT����������������������������������������������������������������� . wesebisa������������������������������������������������������� ��������������������������������������������������������������� da���������������������������������������������������� ������������������������������������������������������ terminebis����������������������������������������� ��������������������������������������������������� zepirad��������������������������������� ���������������������������������������� swavleba������������������������ �������������������������������� ar��������������������� ����������������������� aris���������������� �������������������� ��������������� rekomendebuli��. moswavles��������������������������������������������������������������������� �������������������������������������������������������������������� saSualeba����������������������������������������������������������� unda������������������������������������������������������ ���������������������������������������������������������� mieces����������������������������������������������� ����������������������������������������������������� daakvirdes������������������������������������ ���������������������������������������������� , amoicnos�������������������������� ���������������������������������� ������������������������� da����������������������� konteqstSi������������ ���������������������� gamoiyenos� ����������� gramatikuli��������������������������������������������� Taviseburebebi������������������������������ �������������������������������������������� da��������������������������� ����������������������������� konstruqciebi������������� �������������������������� . sasurvelia� �����������: • gramatikuli����������������������������������������������������� masalis��������������������������������������������� ���������������������������������������������������� miwodeba������������������������������������ �������������������������������������������� saxaliso��������������������������� ����������������������������������� , advilad������������������ ������������������������� gasageb���������� ����������������� zepir���� ��������� ��� Tu� werilobiT����������������������������������������������������� sakomunikacio��������������������������������������� ���������������������������������������������������� situaciebSi��������������������������� �������������������������������������� , ������������������������� enobriv������������������ masalaze��������� ����������������� agebuli� �������� 237 inglis u ri ena adgilmdebareoba inglis u ri ena didaqtizebuli���������������������� teqstebis������������ ��������������������� meSveobiT��. ����������� • mravalferovani������������������������������������������ aqtivobebisa����������������������������� ����������������������������������������� da�������������������������� ���������������������������� ������������������������� savarjiSoebis������������ SeTavazeba�. ����������� ���������������������������������������������������������������������� dawyebiT�������������������������������������������������������������� skolaSi������������������������������������������������������ ������������������������������������������������������������� swavlebis�������������������������������������������� ����������������������������������������������������� pirvel������������������������������������� ������������������������������������������� or���������������������������������� ������������������������������������ ��������������������������������� wels����������������������������� gramatikis������������������ ���������������������������� ����������������� aRweriT���������� -��������� Teoriuli� swavleba������������������������������������������������������������������ ar��������������������������������������������������������������� ����������������������������������������������������������������� aris���������������������������������������������������������� �������������������������������������������������������������� rekomendebuli�������������������������������������������� ��������������������������������������������������������� . III��������������������������������������� ������������������������������������������ �������������������������������������� da������������������������������������ IV��������������������������������� ����������������������������������� klasebSi������������������������ �������������������������������� moswavleebi������������ ����������������������� gramatikul� ����������� konstruqciebs��������������������������������������������������������� enobrivi������������������������������������������������ �������������������������������������������������������� nimuSebis�������������������������������������� ����������������������������������������������� damaxsovrebasTan��������������������� ������������������������������������� erTad��������������� �������������������� spontaniurad�� ��������������, gaanalizebis�������������������������������������������������������������������� gareSe������������������������������������������������������������� ������������������������������������������������������������������� iTviseben��������������������������������������������������� ������������������������������������������������������������ . gramatikuli�������������������������������������� ������������������������������������������������� struqrurebis������������������������� ������������������������������������� gamoyofa���������������� ������������������������ maTi����������� ��������������� gaazrebis� ���������� mizniT����������������������� ���������������������� TandaTanibiT���������� swavlebis ��������� momdevno����������������� wlebSi���������� ���������������� ��������� daiwyeba�. 3.1. arsebiTi������� ��������������� saxeli ������ 3.2. artikli ������� 3.3. zedsarTavi������� ����������������� saxeli ������ 3.4. ricxviTi������� ��������������� saxeli ������ 3.5. nacvalsaxeli ������������ 3.6. zmna ���� 3.7. zmnizeda �������� 3.8. windebuli ��������� 3.9. kavSiri ������� 3.10. nawilaki �������� 3.11. winadadeba ���������� 3.12. winadadebis�������� ������������������� wevrebi ������� III������������������� ���������������������� – IV�������������� ���������������� klasebisaTvis ������������� 3.1. arsebiTi saxeli Noun Tvladi / uTvladi arsebiTi saxelebi - Countable / Uncountable Nouns; kuTvnilebiTi brunva - Posessive Case; mxolobiTi / mravlobiTi ricxvi – Singular / Plural Number; (wesieri da arawesieri formebi;) 3.2. artikli Article • gansazRvruli artikli - Definite Article; • ganusazRvreli artikli - Indefinite Article; • nulovani artikli - Zero Arti���� cle; (gansazRvruli, ganusazRvreli, nulovani artiklebis gamoyenebis zogadi Taviseburebebi;) 3.3. zedsarTavi saxeli Adjective 3.4. ricxviTi saxeli Number 238 • Sedarebis xarisxebi - Comparison of Adjectives; wesieri da arawesieri formebi; • raodenobiTi ricxviTi saxelebi - Cardinal Numerals (1100); • rigobiTi ricxviTi saxelebi - Ordinal Numbers (1-19) ; • TariRi - Date (using numbers to write dates); 3.6. zmna Verb 3.7. zmnizeda Adverb 3.8. windebuli Preposition • piris nacvalsaxelebi – Personal Pronouns (subject /object forms); • CvenebiTi nacvalsaxelebi - Demonstrative Pronouns; • kuTvnilebiTi nacvalsaxelebi - Possessive Pronouns; • kiTxviTi nacvalsaxelebi – Interrogative Pronouns; • ganusazRvreli nacvalsaxelebi - Indefinite Pronouns; • wesieri / arawesieri zmnebi – Regular / Irregular Verbs; • damxmare zmnebi - Auxiliary Verbs; • modaluri zmnebi - Modal Verbs; • dro – Tenses; moqmedebiTi gvari –Active voice: Present / Past / Future Simple; Present Progressive • drois / adgilis / xarisxis / mimarTulebis / sixSiris zmnizedebi – Adverbs of Time / Place / Degree / Direction / Frequency; •adgilis / drois / mimarTulebis aRmniSvneli windebulebi – Prepositions of Place / Time / Direction; 3.9. kavSiri Conjunction •and, or, so, but etc.; 3.10.. nawilaki Particle •no, not, too etc.; 3.11. winadadeba Sentence Types • martivi winadadebebi – Simple Sentences (mtkicebiTi, kiTxviTi da uaryofiTi formebi); • rTuli Tanwyobili winadadebebi - Compound Sentences; • TxrobiTi / kiTxviTi /brZanebiTi winadadebebi – Declarative / Interrogative ��������������� (Yes/ No, WH, questions) / Imperative Sentences; • qvemdebarisa da Semasmenlis SeTanxmeba ricxvSi Subject Verb ���������� Agreement; 239 inglis u ri ena 3.5. nacvalsaxeli Pronoun inglis u ri ena V –VI klasebisaTvis 3.1. arsebiTi saxeli Nouns 3.2. artikli Article kuTvnilebiTi / konkretuli / abstraqtuli / arsebiTi saxelebi – Proper/ Common / Abstarct / Material Nouns; Tvladi / uTvladi arsebiTi saxelebi - Countable / Uncountable Nouns; kuTvnilebiTi brunva – Possessive Case; mxolobiTi / mravlobiTi ricxvi – Singular / Plural Number; ( wesieri da arawesieri formebi) • gansazRvruli artikli - Definite Article;A • ganusazRvreli artikli - Indefinite Article; • nulovani artikli - Zero Arti���� cle; (gansazRvruli, ganusazRvreli, nulovani artiklebis gamoyenebis zogadi Taviseburebebi) 3.3. zedsarTavi Adjective • Sedarebis xarisxebi - Comparison of Adjectives; ( wesieri da arawesieri formebi ) 3.4. ricxviTi saxeli Number • raodenobiTi ricxviTi saxelebi - Cardinal Numerals; • rigobiTi ricxviTi saxelebi - Ordinal Numbers; • wiladebi – FFractions; 3.5. nacvalsaxeli Pronoun • piris nacvalsaxelebi – Personal Pronouns (subject /object forms); • CvenebiTi nacvalsaxelebi - Demonstrative Pronouns; • kuTvnilebiTi nacvalsaxelebi - Possessive Pronouns /Possessive Adjectives; • kiTxviTi nacvalsaxelebi – Interrogative Pronouns; • ganusazRvreli nacvalsaxelebi - Indefinite Pronouns; • mimarTebiTi nacvalsaxelebi – Relative Pronouns; 3.6. zmna Verb • wesiri / arawesieri zmnebi –Regular / Irregular Verbs; • damxmare zmnebi - Auxiliary Verbs; • modaluri zmnebi - Modal Verbs; •dro – Tenses; moqmedebiTi gvari – AActive Voice: Present / Past / Future Simple; Present / Past Progressive; Present Perfect; vnebiTi gvari – Passive Voice: Present / Past Simple; 240 • drois / adgilis / xarisxis, / mimarTulebis / sixSiris zmnizedebi – Adverbs of Time / Place / Degree / Direction / Frequency; • Sedarebis xarisxebi – Comparisons of Adverbs; 3.8. windebuli Prepositions • adgilis / drois / mimarTulebis aRmniSvneli windebulebi – Prepositions of Place / Time / Direction; 3.9. kavSiri Conjunction • and, or, so, but, that, which,when etc.; 3.10. nawilaki Particle • no, not, too, only, almost etc.; 3.11. winadadeba Sentence types • martivi winadadebebi – Simple Sentences (dadebiTi, kiTxviTi da uaryofiTi formebi); • ����������������������������� rTuli Tanwyobili winadadebebi - Compound Sentences; • rTuli qvewyobili winadadebebi (kavSirebiT: that, when, so, that’s why etc.) Complex Sentences; • TxrobiTi / kiTxviTi /brZanebiTi winadadebebi – Declarative / Interrogative (Yes/ No, WH, Or, Tag questions) / Imperative Sentences; 3.12. winadadebis wevrebi Parts of the Sentences •qvemdebare / Semasmeneli / damateba – Subject / Verb (Predicate) / Object; 241 inglis u ri ena 3.7. zmnizeda Adverb inglis u ri ena 4. fonetika fonetika III-VI klasebisaTvis inglisuri������������������������������������������������������ ��������������������������������������������������������������� ����������������������������������������������������� enis������������������������������������������������� ������������������������������������������������ swavlebisas������������������������������������� ������������������������������������ gansakuTrebuli���������������������� ��������������������� yuradReba������������ ����������� unda������� ������ gamaxvildes������������������������������������������������������������� ����������������������������������������������������������� qarTuli���������������������������������������������������� enisagan������������������������������������������� ��������������������������������������������������� gansxvavebul������������������������������ ������������������������������������������ bgerebze��������������������� ����������������������������� da������������������ �������������������� bgeraTSeTanxmebe����������������� bze�������������������������������������������������������������� , ����������������������������������������������������������� rac�������������������������������������������������������� ������������������������������������������������������� moswavles���������������������������������������������� ��������������������������������������������� xels����������������������������������������� ���������������������������������������� Seuwyobs�������������������������������� ������������������������������� sworad������������������������� ������������������������ warmoTqvas�������������� ������������� da����������� ���������� gaimeoros� mosmenili����������������������������������� bgerebi��������������������������� ���������������������������������� , ������������������������� sityvebi����������������� da�������������� ���������������� winadadebebi�. ������������� A bgerebis warmoTqma: • anbani • qarTuli����������������������������������������� enisagan�������������������������������� ���������������������������������������� gansxvavebuli������������������ ������������������������������� ����������������� xmovani���������� bgerebi�� ���������-/�� e�/ �pen�; /��� i�� :/ �see�; /�� a�:/� arm�; /ж/ hat�; /��� u�� :/too�; /:/ � more�; /ә:/ �her�; / e�I /- �� play������� ;/����� ai��� / - �fine; ����� /�� oi / boy� ����; / i�ә/ here�; /υә/ s�ure���� ;/ eә /�� chair���� ; /� aυ /� now�;/әυ���/ home�; ������� /������ ju���� :/ u �nion�; /Λ /�cut� … • qarTuli������������������������������������������ enisagan��������������������������������� ����������������������������������������� gansxvavebuli������������������� �������������������������������� ������������������ Tanxmovani�������� bgerebi ������� - /f /– flat�; /θ��/ – thank��� ;/ р /– this��� ; /η� �/ – ����� playing; / w��/ – ������ we���� ; / j /- yes�� … • maxvili sityvis dasawyisSi, SuaSi, bolos - ‛mother; a‛gain; sham‛poo; • maxvili rTul sityvebSi : a) arsebiT saxelebSi - erTi maxvili – ‛tea -pot, ‛sea-side; b) zedsarTav saxelebSi - ormagi maxvili - ‛well -‛known; (rTul sityvebSi maxvili ZiriTadad daesmis funqciurad ufro mniSvnelovan nawils). • maxvili winadadebaSi: a) damxmare, modaluri da makavSirebeli zmnebis Semoklebul formebTan; ‛isn’t; ‛hasn’t; b). damxmare zmnaze, rodesac is cvlis srulmniSvnelovan zmnas; magaliTad: Have you seen him? Yes, I ‛have. g). winadadebis bolos mdgom Tandebulebs – Who are you speaking ‛with ? • intonacia – sxvadasxvagvari emociis gamoxatva intonaciiT (gaoceba, gabrazeba, sixaruli, ukmayofileba. . . ) intonacia mtkicebiT, kiTxviT, brZanebiT winadadebebSi (aRmavali, daRmavali, daRmaval-aRmavali intonacia) • fonemaTa Sesatyvisi grafemebi x - [gz] an [ks]school , chair; s - [z] an [s], bags, sister ; e+re - [Iә] - here 242 exam, text ; ch - [k] an [t∫]- 5. orTografia • anbani – mTavruli����������������������� ������������������������������� da�������������������� ���������������������� aramTavruli�������� ������������������� asoebi� �������; • sityvebSi��������������������������������������������������������� bgerebis������������������������������������������������ �������������������������������������������������������� saTanado��������������������������������������� ����������������������������������������������� asoebiT������������������������������� �������������������������������������� / asoTSeTanxmebebiT����������� ���������������������������� ���������� gamosaxva�: ck [k ] sick; sh [ ∫ ] fish; ew [ ju:] new ; wh [w ] when ;qu [kw ] quick ; er, ����� or sityvis bolos - [ә] - singer, teacher;-sure [Lә] pleasure ; -ture [t∫ә] picture; igh [ai ] high; wr [r ] write; kn [n ] (sityvis dasawyisSi) know; -tion [∫n ] nation; -ssion [∫n] session; war [w O] warm; wa [wO] wash; ph [f] photo; e-sityvis bolos ar warmoiTqmis love, have, come; • punqtuacia: wertili – Period / Full stop ; mZime – Comma ; ori wertili – Colon; apostrofi – Apostrophe; kiTxvis niSani – Question mark; Zaxilis niSani – Exclamation mark; brWyalebi – Quotation marks; frCxilebi – Bracket (Parentheses); • arsebiTi saxelis mravlobiTi ricxvis warmoebis Taviseburebebi; • zedsarTavi saxelis Taviseburebebi; SedarebiTi xarisxebis warmoebis • arawesieri zmnebis formebis warmoeba; • omofonebi homophones – here-hear, I-eye, our-hour, dear-deer, son-sun; 243 inglis u ri ena marTlwera III-VI klasebisaTvis inglis u ri ena 6. sociokultura da kultura (dasaSvebia informaciis qarTulad miwodeba) III, IV klasebisaTvis dResaswaulebi da tradiciebi: ramdenime dResaswauli da maTi Taviseburebebi-morTulobebi, tradiciuli kerZebi, personaJebi da sxva puroba: kvebis reJimi, inglisurenovani mozardis tipiuri sauzme, ramdenime tipiuri kerZis dasaxeleba da sxva. momsaxureba: transportis saxeobebi, sazogadoebrivi TavSeyris adgilebi; Tavisufali dro/garToba/dasveneba: ramdenime sabavSvo TamaSis saxeli da wesi dawyebiTi skola: ra sagnebi iswavleba, ramden wliania, saskolo kviris da dRis ganrigi, ardadegebis raodenoba da vadebi... xmamibaZva (onomatopea) cxovelebi, Cveuli xmaurebi (yiyliyo, kak-kuk, ) sakuTari saxelebi, kninobiTi formebi; saxelmwifo simboloebi: droSa inglisurenovani qveynebi da maTi dedaqalqebi; 244 V, VI klasebisaTvis ymawvilTa cxovreba: dRis reJimi, Tavisufali dro/garToba/dasveneba: monawileoba sazogadoebriv cxovrebaSi; urTierTobebi; gatacebebi; saymawvilo Jurnalebi/gadacemebi; kulturis/mecnierebis sabavSvo centri da sxva; geografiuli cnobebi inglisurenovani qveynis Sesaxeb zogadi cnobebi didi britaneTis da aSS-s politikuri wyobis Sesaxeb; ramdenime istoriuli movlena; regionaluri Taviseburebebi; ramdenime didi qalaqi, mdinare da federaciuli teritoria; sabavSvo nawarmoebebi, zRaprebi, igav-arakebi da legendebi; cnobili adamianebi inglisurenovani samyarodan: ramdenime istoriuli piri, xelovani, sportsmeni, politikosi. sabazo safexuris inglisuri enis programis Sinaarsi inglis u ri ena VII-VIII-IX klasi panorama 1. sametyvelo �������������������� funqciebi 2. leqsika 3. gramatika 4. sociokultura da kultura 1. sametyvelo funqciebi 1.1. socialuri urTierTobebi 1.2. informaciis gacvla 1.3. aRwera / daxasiaTeba 1.4. gemovneba / Sefaseba 1.5. saWiroeba / survili / moTxovnileba 1.6. grZnobebi / emociuri reaqciebi 1.7. droSi orientireba 1.8. sivrceSi orientireba 1.9. nebarTva / valdebuleba / akrZalva 1.10. logikuri kavSirebi 1.11. interaqcia saklaso oTaxSi 1.12. sxvadasxva 1. sametyvelo funqciebi enobrivi realizaciis nimuSi VII klasisaTvis rubrika enobrivi realizaciis nimuSi VIII klasisaTvis enobrivi realizaciis nimuSi IX klasisaTvis 1.1. socialuri urTierTobebi misalmeba / mokiTxva -Hello /Hi / Hi Nick! -Good morning / afternoon / evening! -Morning mum / dad! -How are you? Fine, thanks. -You are welcome. -Is everything O.K.? -I’m fine and you? -Not very well. -Hello everybody! -Welcome home! -Welcome to… -How are things with you, Bill? -It’s nice to see you again! damSvidobeba -Good-bye! -Bye-Bye! – Bye! -See you! -So long! -Good night! -It was nice to see you again! -Hope to see you soon / later! -I’d like to say good-bye to you all. -Say hello to your sister. -Good- bye! I’ll really miss you. -See you on Monday / Thanksgiving Day! -Enjoy your day / weekend! 245 inglis u ri ena wardgena / gacnoba -Hello, my name is Tom. -What’s your name? -Could you tell me your name, please? -This is John! -Nice / Happy to meet you! -Do you know Natia? -Meet Roger, he is my guest / a friend of mine! -How do you do! -Meet my friend Nino! -Hello. -Aren’t you going to introduce your friend to me? -Let me introduce you to Ann. -Let me present today’s speaker. -I’m very pleased to meet you. mimarTva Tavaziani (familaruli) -Miss / Ms. /Mrs. Taylor! -Sir / Madam! -Could you tell me…? -Excuse me, please… -Oh, don’t worry about that / it! -Would you like to dance? -Could you speak louder, please? -Sorry, I can’t hear you well! -My dear! -Is it all right / OK. if …? -Oh, no! Only after you! -Would you mind seeing me off? -Hey, Tom! -My darling! mobodiSeba -Sorry! -I’m sorry (about)! -Excuse me (for) … -No problem! -I’m really / terribly sorry about that. -Please, forgive me. -I’m afraid I can’t. -Sorry, that was my fault. -Did I do anything wrong? -Forget it! -I’m sorry. I can’t talk right now. I’m in a hurry. madlobis gadaxda -Thanks for helping me! -Thank you! -That’s so / very kind of you! -Thank you very much! -You’re welcome. -That’s very nice of you! -Thank you ever so much! -Thanks a lot! -Million thanks! -I’m very grateful / thankful (to you). -Thank you for the wonderful present! milocva /keTili survilebi -Happy Birthday (to you)! -Happy New Year! -Merry Christmas! -Happy / Merry Easter! -Good luck! -Have a nice day / journey /trip! -Enjoy yourself / the day / the party! -Happy Valentine’s Day! -I wish you good luck! -Good luck and good health! -I hope you’ll feel better soon! -Happy name-day, Nino! -Congratulations on…! -Safe journey! -Bless you! waxaliseba / Seqeba -Good for you! -Very good! -Oh! Yes! -Excellent! / Super! / Great! / Fine! -Right! -That’s interesting! -That’s (quite) a good idea. -Well done! -I’m glad you did it. -I like that! -Go ahead! -You are right! -That was nice / clever! -You did a very good job! -Good / Excellent work / job! -That’s exactly the point! -Not bad! -That’s it! 246 -What can I do for you? -Let me help you. -Can / Could we…? -It will be fine. -I’d love to… -I want to invite you to… -It will be a pleasure. -Will you come to the party tomorrow? -With pleasure. -Do you need my help? -How about…? -You can have / keep the book. -Do you feel like going out? -Take my advice. -I hope you’ll be able to visit us. -Thank you but I’m afraid I can’t. -Would you like to join us? -Sorry, I’m very busy tonight. -Thank you for the invitation! Sexvedris daniSvna / daTanxmeba / uaris Tqma -Let’s meet at 5 o’clock. -OK. That’s fine! -Shall we meet on Sunday? -What a pity! I can’t. -What about Monday? -Monday is / will be fine. -Our group is meeting at 4 p.m. Will you come ? -No, I’m afraid I’ll be busy by that time. -I’ll meet you in front of the theatre. interaqcia sufrasTan -Help yourself… -Here you are! -Would you like tea or coffee? -What would you like to drink? -Coke, please. -No, thanks. I’ve had enough. -What do we have for lunch? -Mum, can I have some more chocolate? -Just a little, please. -Pass me …, please. -Would you have another piece of meat-pie? -Yes, it’s tasty. -I am so glad you like it. -Dinner is ready and I have laid / set the table. -Dinner is served. -I’m rather hungry. -We’ll have a lot of delicious food for dinner. -What about / if…? -Can I pick you up? -Yes, I’m in a hurry. -No thanks. I’d probably walk. -Do you fancy going to the cinema? -That’s a good idea. -Won’t you have anything to drink? -You are invited to… -I would like you to come… -What a delicious meal! -Do you like eating out? -McDonalds is OK, but I prefer a restaurant. -I’d like to be served by a waiter. -What did you order? -A well-done steak with baked potato. -What / How about dessert? -I want some ice cream. 247 inglis u ri ena SeTavazeba / miwveva / daTanxmeba / uaris Tqma inglis u ri ena interaqcia savaWro obieqtebSi interaqcia mgzavrobisas mimowera (mimarTvis / gamomSvidobebis kliSeebi) 248 -Are you going shopping ? -Yes, I wanted some bread, that’s all. -Are the cakes fresh? -How many / much… would you like? -How much is it / does it cost? What’s the price of…?10 dollars / pounds / laris. -It costs two dollars a pound /kilo. -Could you show me the…? -Do you like the color of …? -It’s very cheap / expensive. -Did you manage to find what you were looking for? -I want something less expensive. -I’m just looking round / for... -The dress looks nice. -Oh, yes it suits you. -She looks awful / pretty / lovely in this blue dress. -Are these shoes on sale? -What size do you wear? -I would like to get some medicine. I have a prescription here. -OK. Good. -Can I change dollars here? -Thank you. Take your change. -Would you like to try these jeans on? -Sure, the changing rooms are over there. -These are the things I need. -Shall we take a bus or a taxi ? -Which bus shall we take for the...? -What’s the bus / taxi / subway fare? -You can keep the change. / It’s your tip. -The bus fare in Tbilisi is 20 tetris. -Could you tell me where to get off ? -It’s the next stop. -The traffic is heavy. -We are going to be late. -He takes the bus to work. -Porter! Take these bags to a taxi, please. -I took the wrong train. -What time is the train to …? -Which platform? -How much is a ticket to… -Single or return? -I’m waiting for the plane from… -Your ticket, please. -Here it is! -How often do the buses run? -I am on a visit / on holiday. -I am on a business trip. -When is your flight? -Your passport, please… -When will the plane land / take off ? -It will land / take off at 8 sharp. -I have to check in / out. -What’s the flight number? -Dear Helen… -I hope to hear from you soon… -I’m looking forward to seeing you soon. -It was great to get your letter. -All the best… -Love / Love from... -Lot’s of love... -Dear Sir / Madam / Mr. / Mrs.. Piterson... -I am looking forward to your answer. -Yours / Sincerely / Sincerely yours... -Best wishes... -With great love... -It was so nice to hear from you. -Thank you for your letter. -I am writing to you because … -I’d like to inform you… -I’m sorry, I haven’t written for a long time… -Write me soon. -Say hello to… -Wrong number. -She is out at the moment. -Call / Phone me! Can you call later? -Hello! -Could you tell her Bill -Who is speaking? called? -I’ll call back later. -I’ll give you my number. -Can I use your phone, -I had a call from Bill. please? -Hello Emma, is that you? -Can I take a message? -It’s Randy. -Randy who? -Will you give her a mes- -Hi Maggie. It’s me. sage, please? -Can you leave your phone number? -Hello, I’m phoning about… -Do you want to make a long distance call, sir? -A phone call is 25 cents. -Hold the line, please. -Are you going to dial the number? -You are through. -I’ve made a few phone calls today. daTanxmeba / uari -Yes! / Oh, yes! -No! / Oh, no! -Good! -Yes, I do / did / have… -No, I don’t / didn’t / haven’t… -Yeah! -All right! -OK. -Sure! -Never! -Not at all. -Not yet. -Yes, please. -No, thanks. damSvideba -Calm down, please! -Take it easy! -Don’t worry! Everything will be all right. -Cheer up! -Oh, dear. What am I going to do? -Don’t panic! -Try not to worry about it too / so much. -Don’t bother about it. -There is no need to… -Be patient, please! -It doesn’t matter. -Don’t get upset! -Relax! gafrTxileba -Be more attentive / careful! -Look out! -Be on time! -Look right / left! -Look at the traffic light, it’s red! -Watch the stairs / steps! -Children mustn’t play with guns / matches. -Don’t eat so much candy! It’s bad for your teeth. -I’m sorry, sir. You can’t park here. You’ll be fined. -You must obey the rules! -Keep the medicine far from children! 1.2. nformaciis gacvla 249 inglis u ri ena satelefoniT -May / Could I speak to…, please? saubari inglis u ri ena -Who / What are you? -I’m a schoolboy / girl / student. -Where do you live? -I live on Kostava Street. -How old are you? - I am 12. -I live in London / Washington D.C. -What school do you go to? -What form are you in? -What’s your telephone / cell / phone number? -My phone number is 33-4-5-4-5. -When were you born? -I was born on April 9, 1995. -I’m the youngest in my family. -Your first / second / middle / family name, please? -How do you spell it? -Do you have a pet / nick name? -What month / year were you born in? -What’s your address? -My zip code is 0160. -What day was Sally born on? -I live at 22 Rustaveli Avenue. -What floor does Mark live on? -Do you have siblings? -I’ve got twin sisters. erovneba / warmomavloba -Where are you from? I’m from Europe. -I’m Georgian / Italian /Russian. -Where does he come from? -S/he is / comes from England. -S/he is English / Greek / French… -What’s your nationality? -What is your native country? -My father is a native of France. -I’m French by origin. -They are Native Americans. janmrTeloba -How are you? -How are you feeling today? -Fine, thanks. -S/he felt bad yesterday. -I don’t feel well. I think I’ve got flu / a cold. -I’ve got a tooth / stomach ache / sore throat. -I’m getting better. -Are you better today? -I’ve got an awful headache. -Poor you, I’ll get you some aspirin. -How is she? -Much better. -Not bad. -I feel sick doctor. I got wet in the rain. -Your son is allergic to cats / chocolates, isn’t he? piradi monacemebis Sesaxeb: saxeli /gvari / asaki /misamarTi / saqmianoba / dabadebis TariRi /ojaxi 250 -What’s your hobby? -Have you got any hobbies? -I like… -I collect… -What musical instrument do you play? -Can you ski? -What do you like to do? -Do you play football / basketball…? -I go swimming once a week. -Do you do a lot of reading? - How do you usually spend your weekend? -We’re going hiking / on a picnic / on an excursion this weekend. -Did you use to play chess in elementary school? -Are you interested in…? -I have an interesting collection of… -I enjoy reading comics / playing computer. profesia / xeloba -What’s your brother / father / mother? -My father is an architect. He plans and designs buildings. -My mother is a housewife. -He wants to be a pop star. -My brother is studying law. He’ll be a lawyer. -What’s the profession of…? -My neighbor is a stylist / nurse / plumber / shoe-maker / hair dresser. -Few cosmonauts were lucky to step on the moon. -My parents want me to become a computer-programmer. -I would like to be an airline pilot. amindi -What’s the weather like today? -It’s freezing cold / hot / warm / chilly cool. -It is sunny / cloudy / windy / rainy. -The sun is shining brightly. -The days are often foggy in England. -What’s the temperature today? -It’s 35 degrees Celsius. -Do you think it will snow / rain? -It often rains in Georgia. -The climate is dry in Kakheti. -Nice day, isn’t it? -It looks like rain, take an umbrella. inglis u ri ena Tavisufali dro -There might be a few showers… -The forecast for tomorrow isn’t good. -The weather is very changeable / mild here. -Let’s hope it keeps fine for the weekend. -It’s 70 degrees Fahrenheit. / It is seventy. -How is the weather today / tomorrow? -It rains more often in the fall than in the spring. -It rains in all four seasons. 251 inglis u ri ena 1.3. aRwera / daxasiaTeba adamianis garegnoba -She is beautiful / pretty / nice / ugly… -She is tall / short / slim… -She’s got a nice straight nose and golden wavy hair. -What does she look like? -Do you wear glasses? -She has a round / an oval face. -He is broad-shouldered. -She has a square chin. -My weight is… -I’m 5 feet tall. -Oh, I looked awful. Really ugly! -I was fat and had freckles until I was twelve. -Everybody says I look like my mother but I think I look more like my father. -I like her appearance. -Is this picture of you as a baby? -You looked quite cute then. -Why don’t you wear make up? adamianis Cacmuloba -I like your shoes, are they new? -What nice jeans you have on! -Have you seen my new hat / scarf / gloves? -You look like a scarecrow in this suit. -She has a size 36 in clothes. -The navy blue looks very good on me, doesn’t it? -What type of shoes do you wear when you train? -Jogging shoes. -I like your fur coat, Helen. -Oh, you do. Thank you! -That suits you marvelously! -I saw a beautiful dress on sale at the store. -Did Barbara knit this sweater herself? -You look smart in that new coat and I like the color. adamianis xasiaTi -She is kind / sad / clever / friendly / unfriendly. -He is cheerful / serious. -Our teacher of English is very strict. -I like easy-going people. -S/he is absent-minded / selfish. -He is a sleepy-head. He often oversleeps. -Sally is an outgoing person. -S/he is a chatterbox / too chatty. -He’s unreliable. He never arrives on time. -She has got a charming personality. -His / Her stepmother was wicked / cruel / heartless / vicious. -She always treats everybody with respect. -S/he is very ambitious. sagnis aRwera -It’s big / small / clean / dirty / strong /long. -What kind of ball do you play baseball with? -How large is your classroom? -What does your room look like? -What’s the length / width / depth/ breadth of…? -It’s narrow / wide / broad / square… -The knife’s sharp. -The room is tidy / messy. -It’s tiny / huge / gigantic. 1.4. gemovneba / Sefaseba mowoneba / ar mowoneba 252 -I like it. -I don’t like this idea... -That’s a good idea. -I enjoyed the party. -I didn’t like it at all. -I’m fond of… -Do you like jazz? -It’s OK. /fun /good /great / wonderful. -I like neither…nor… -I don’t like it either. -I’m crazy about … -I like both. -Do you like cooking? -No, I don’t. I can’t even make coffee. -Neither can I. -The film was boring. -That’s a good plan. Let’s carry it out together. -That’s right / wrong! -It’s not right! -In my opinion… -I’m sure about it. -What’s your idea about…? -I think so. -I prefer… -I agree / quite agree / disagree / don’t agree. -Right! You are (quite) right / wrong. -I don’t believe it’s true. -I’d like to say… -That’s my opinion. -To my mind… -I think we’d better... -I prefer playing chess to cards. -I’m afraid I can’t agree with you. -I think the opposite. -Are you kidding? -I’d probably… -It sounds quite likely / true / fine / wonderful. -What do you think of…? -Magnificent! -Your task is as difficult as mine. -I doubt about it. -I wish… -I’d like to… -I need … -I’m willing to… -I’d rather…. -What should I do? -What do you think I should do? -You should / ought to… -I wish I lived in a big city. -I would recommend… -Do you have to leave early? -He is used to living alone. -You need to take this course. -I suggest you apply for the Exchange Program. -What do you want me to do? -He loves talking to elderly people. -He made me … -I’m so / very happy / glad! -Oh, how happy I am! -I feel so excited! -I could not even think about it. -Really? I can’t believe it! -He was pleased. -How nice of you to come and see me! -I’m so delighted! -It was great / wonderful. -All these made me extremely happy. -I’m willing to… -I am / feel impressed. -Yes, I was greatly impressed. -I’m a little annoyed. -Rather poor! -She was so disappointed. -What are you worried about? -What a shame! -What’s everybody so angry about? -You always try to find some excuse! -He was furious at… 1.5. saWiroeba / moTxovnileba / survili saWiroeba / survili /moTxovnileba 1.6. grZnobebi /emociuri reaqciebi sixaruli / kmayofileba ukmayofile- -I am / got (so) angry. ba / gabrazeba -Don’t be / get angry at… -It’s so selfish / boring! -I expected better. sinanuli -Sorry, to hear that. -I’m so sorry. -It makes me feel so sad. -What a pity! -I feel very sad about it. -I greatly regret what I said. SiSi -I’m so frightened. -I’m afraid of … -I’m so scared. -It was a scary story! -Sorry, I didn’t mean to frighten you. -S/he was trembling /shaking all over with fear. 253 inglis u ri ena azris / STabeWdilebis / poziciis gamoxatva -I doubt about it. -Maybe / Perhaps… -I’m not (quite) sure. -It seemed to me… -I suppose… -Who knows? -What happens if…? -Are you sure? -He could / might / must be… -I wonder… -Really?! -How / very / so strange! -I’m so much surprised! -Is that so? -What a surprise! -What’s the matter? -Wow. -Oh, come on! -You must be joking? -Very strange indeed! -What exactly do you mean? -Really? I can’t believe it -Is that so? -Why? interesi -I like doing… -I’m good at… -I’m fond of… -I’m interested in… -I feel like… -I’m keen on… indeferentuloba -I don’t mind. -Who cares? -I don’t care. -I’m not interested in... -It makes no difference. -As you like. -Nothing special. -I’m sleepy. -I’m tired / hungry / thirsty / full. -I’m hot / cold. -I’m sick / miserable. -I feel happy / sad. -I’m lonely. droSi lokalizeba (saaTi / dRe-Ramis monakveTi /TariRi / weliwadis dro) -It’s morning / afternoon / evening / night now. -In the morning / afternoon / evening; -At night. -What time is it / What’s the time? -It’s 5 o’clock / 5 to six / half past three. -What’s the date today? -It’s May 1, 2005. -What day is it today It’s Monday. -Which season do you like best? -I like winter / spring… - What time / When does your train leave? -At 10 a.m / p.m. -By 12 o’clock / hat time… -Not long / Long ago… -In those days… -In a fortnight… -In a week / month. -Just a moment / second, please… -At the same time. -How early do you get up? -In a couple of days. -Next spring. -By the end of the XX century… - In…B.C. /A.D. -Nowadays… -Quite recently… -In the leap year… -Yesterday / the day before. -What is today’s / tomorrow’s date? -Today’s / omorrow’s date is … qronologia -Then -After / efore that… -First…then… -Firstly / Secondly… -At first… -The first step / the second step… -From beginning to end… -Next month / year… -Now…then… -On the following day. -In / at the end… -Finally… -Last / At last… -Lately / Lastly… inglis u ri ena eWvi/varaudi gakvirveba SegrZnebebi 1.7. droSi orientireba 254 -Once a week / twice a year / three times a day / per day. -Every day / week / month / year... -How often? -Every now and then… -Every four years… -Every other day /week. -Hardly ever… -How long does it take you to…? -It takes me 20 minutes to… -During the lesson… -How long are you going to stay? -For a second / while… -Forever… -All day long… -I’ve been here since Tuesday. -For a long time. -S/he is still here. -He was working all night. -While reading… -The whole day / night evening… -All the year round… -From early in the morning till late at night. -I don’t like driving fast / slowly. -The car stopped too suddenly and turned too quickly. -Hurry up! We are late. -You are as slow as a tortoise. -S/he learns languages surprisingly quickly. -How fast does he run? -He usually drives fast but carefully. adgilmdebareoba -The piano is / next to / in the middle of the … -It’s here / there… -On the left / on the right. -On the ground / first floor… -Is it in front of / behind the … -How far / near is the train station from here? -It’s on the third floor. -At the top / the bottom… -Above / below… -The escalator is over there. -I’m looking for… -Where is the car park? It’s on the opposite side. -Do you know where she is? -In the centre /l eft / right hand corner… -Georgia is a republic in the Caucasus. -Could you tell me where…is? -There is a beautiful lake very close to the hotel. mimarTuleba -Can you read the road map? -Tell me please how I can get to...? -Go straight ahead / turn left / right… -Which way? -This way, please! -Do you know how to get to…? -Is this way to…? -If you want to cross the road use the footpath. -It’s near, in a walking distance. -My house is at the end of the road. -Excuse me. How do I get to the nearest post office, please? xangrZlivoba siCqare 1.8. sivrceSi orientireba 255 inglis u ri ena -I often / sometimes / usually / always regularly / generally /never… -From time to time …. -Once more… -Again… sixSire inglis u ri ena 1..9. nebarTva / valdebuleba / akrZalva nebarTva / valdebuleba / akrZalva - May / Can I borrow your pencil? -Will you allow me...? -Do you mind…? -You must obey the school rules. -Don’t feed the animals in the zoo! -No smoking! / No entry! -Cross now! / Look left! -One can’t park here. -Be careful! -You’ll get hurt. -Don’t get lost! -You ought to listen to the instruction. -Keep off the grass! -Don’t drop litter on the floor! -Fire exit. Danger! -If you hear the fire bell / alarm, walk down the stairs, don’t use lifts / elevators. -He can’t speak German, so he can’t understand me. -He felt sick, that’s why he lost the game. -He hurt his leg because he slipped on the wet floor. -If I have much money I’ll… -I was born in England but grew in Egypt. -Because of the rain we missed the picnic. -S/he came here to / in order to learn English. -I know this must be true because … -Tom was so lazy that he lost his job. -If I were you I would… -The sun was shining but it was cold. -S/he opened the window in order to get some fresh air. -The car was too expensive for him to buy. -S/he is always late because… -She is upset because her car is stolen. -If I didn’t like my job I’d give it up. -I wanted to calm him down, but I couldn’t. -The faster was the wind, the louder was the noise. -I need to get a part-time job in order to earn money. -He is so careful that he never makes mistakes. 1.10. logikuri kavSirebi mizezi / Sedegi / pirobiToba / mizani 1.11. interaqcia saklaso oTaxSi 256 1.12. sxvadasxva -You’ll find the exercise at page… -Turn the page over, please. -Read the text to yourselves. -Let’s play bingo... -Can you correct / describe…? -What do you mean? -Let’s work in pairs! -Get into the group of three / four! -Hurry up! -Shall I read? -Listen to the tape, please. -May I clean the board? -Can you help me? -It’s not clear. -I don’t understand. -What’s the Georgian / English for…? -I’ve not finished yet. -Let’s move on to the next page… -Who will make a presentation? -Would you like to start Ann? -Is there any word you are unfamiliar with? -That will do, thank you. -Take your time. There is no rush. -Let’s work in teams. -Put the sentences in the right order. -Let’s get started. -You will easily get it. -Sorry, I didn’t know anything about it. -I didn’t get it / I don’t know the answer. -Shall I do it alone or work with my partner? -I want you all to attend the meeting tomorrow. -Let’s move on to the next point. -As we are short of time… -Take a while before you get familiar with the instructions. -You’ll have several assignments. -You don’t have to rush. -You needn’t rush. -If I fail the test will I have to take it again? -Can I use the dictionary? -I need to be at the doctor’s office at ten, can I go? -Am I right? -Can you explain it again, please? -Well… -Luckily… -Oh! I see… -Unfortunately… -I mean… -So… 257 inglis u ri ena maswavleblis miTiTebebi / moswavlis mimarTvebi 2. leqsika inglis u ri ena 2.1. individi 2.2. individis garemocva 2.3. aqtivobebi 2.4. orientirebi 2.5. dResaswaulebi da zeimebi magaliTebi VII klasisaTvis rubrika 2.1. individi magaliTebi VIII klasisaTvis sxeuli • forehead; cheek; chin; wrist; palm; nail; neck; bone; finger, tongue; toes; back; ankles; skin; eye-lid; eyebrow; brain; heart; shoulder; lungs; liver; scull; knee; stomach; blood; garegnoba • appearance; slim; round / oval face; ugly; thin / long fingers; fat; turned-up nose; pale; thick/thin brows; beautiful; lovely; plump; dark / straight / curly / wavy hair; • good / pleasant-looking; blond plaited hair; handsome; dimpled chin; freckled face; tall; short; bearded; mustached; masked; bald; wrinkled forehead; daxasiaTeba • polite; good-mannered; devoted; bright; honest; educated; rude; nervous; evil; curious; shy; wise; careful; strange; stupid; slow; mean; greedy; cross; powerful; noisy; careless; funny; • hard-working; sociable; brave; patient / mpatient; responsible; practical; witty; perfect, honey-tongued , gentle, good-humored; poor; tactful; diplomatic; guilty; shocked; talkative; tactical; tansacmeli / aqsesuarebi • raincoat; pullover; jacket; suit; blouse; pants; tights; slippers; pyjamas; trainers; sandals; ring; sneakers; scarf; mittens; dress; handbag; umbrella; brooch; • overcoat; fur coat; gloves; skirt; sweater; nightgown; underwear; undershirt; socks; shoes; cloak; swimming-suit; belt; bracelet; chain; earrings; sun-glasses; higiena 258 • shampoo; comb; sponge; hair brush; soap; towel; gel; tooth paste / brush; magaliTebi IX klasisaTvis vanishing / hand cream; hair / body care; perfume; make up; toilet paper; • medicine; cough; sneeze; ill; appointment; doctor; injection; sharp pain; hospital; weak; pills; high temperature; prescription; soar throat; disease; patient; dentist; injured; fever; sick; virus; blood test / pressure; ambulance; healthy; pulse; infection; symptom; wound; Sefaseba / emociuri reaqciebi • good; bad; interesting; funny; awful; cry; laugh; hate; feel; smile; love; be/ get angry; get pleasure; like; be astonished; • amazing; tremble; wonder; sob; get cross / excited; be surprised; shout; weep; get upset; stand something; suffer; feel pity; • architect; attendant; movie star; policeman / woman; lawyer; detective; plumber; journalist; artist; carpenter; explorer; profesia / xeloba 2.2. individis garemocva adamiani • Ms./ Mrs./ Miss…; child; man; woman; guest; person; baby; people; toddler; fellow queen; king; prince; princess; • Madam; Sir; adult; crowd; neighborhood; kid; foreigner; partner; school /class mate; teenager; friend; ojaxi / naTesavebi • grandson / daughter / children; family; twins; cousin; aunt; uncle; niece; nephew; parents; • wife; an only son / daughter; child; close / distant relatives; an adopted child; husband; step mother… erovneba / warmomavloba • Georgian; Irish; from Spain / Australia; African by origin; European; Native American; sazogadoeba / saxelmwifo • democracy; Royal; President ; Monarchy ; Mayor; Republic; Parliament; kingdom; citizen; constitution; law; revolution; flag; EU; refugee; hostage; • lady; gentleman; traveler; hero / heroine; visitor; host; boy / girlfriend; male / female; the old / young; • goverment; public ; MP; emblem ; human /children’s rights; immigrant; culture ; The Houses of Parliament ; society; politics; problem ; 259 inglis u ri ena janmrTeloba inglis u ri ena dedamiwa / geografiuli dasaxelebebi • land; island; Europe; America; country; Georgia; Tbilisi; Great Britain; London; the USA, Washington D.C.; state; the Thames; capital; Africa; • continent; The British Isles; Australia; Asia; The United the Atlantic Ocean; coast; city; the Black Sea; valley; territory; peninsular; mainland; • South /North Pole; jungle; plain; border; port; harbor; shoreline; Sahara; Arctic; North / South sea shore; Japan; Antarctic; gulf; population; buneba /bunebis movlenebi (amindi) • sky; sun; moon; stars; cloud; hill; mountain; wood; forest; weather; field; plant; sea; lake; shells / stone; air; water; rain; wind; fog; snow; sunshine; ice; ground; cold; • earth; nature; sun set / rise; rock; ocean; pond; beach; climate; heat / frost; mist; hail; rainbow storm; lightning; shower; still weather; snowflakes; cloudy / clear sky; mine; • cave; solar system; rainfall; dry air; natural resources; current; river; ecology; minerals; stream; space; flood; disaster; fauna; waterfall; axis; meadow; desert; coal; pole; wildlife; storm; • town; street; traffic-lights; motorway; roundabout; park; pedestrian; suburb; sidewalk; traffic jam; airport; railway station; shop-windows; car park; • road; crossing; avenue; square; rush hour; district; monument; cemetery; escalator; prison; parking lot; downtown; Police Station; highway; sightseeing; qalaqi • countryside; vegetable garden; orchard; farm; stable; well; gate; fence; fire-place; vine-yard; mill; harvest; path; stream; vintage; sofeli sacxovrebeli adgili • house; flat; bed / dining / sitting room; study; kitchen; dishes; bathroom; key / lock; down / up stairs; garage; cellar; hotel; brick; cottage; • apartment; attic; lift / elevator; tiled roofs; chamber; closet; urban / rural area; camp; hut; floor / storey; villa; inn; rancho; • block of apartments; hotel; landlord; maid; skyscraper; residence; cabin; abroad; estate ; campus; terrace; motel; rent; hostel; aveji / sayofacxovrebo nivTebi • furniture; cupboard; wardrobe; bed-side table; photo album; carpet / rug; bed-cover; cooker; kettle; sink / bath / tub; broom; iron; coffee grinder; fridge; mixer; mug; TV set; hammer; • cradle; cot; houseware goods; pail; wine-glass; tray /ashtray; plug; couch; aquarium; lamp; bulb; linen; blanket; saucepan; stove; rope; cash book; mat; looking glass; screwdriver; nail; dish- washer; computer; • air-conditioner; electric heater; curtains; phone; kitchen equipment; garbage bin / can; cork-screw; bedspread; sheet; pillow case; cushion; bucket; suitcase; tools; microwave; • pliers; toaster; drill; 260 • school; teacher; student; bell; English; Georgian; Math; gym; Physical Education; break; group; schoolgirl / boy / mate; register; watchman; overhead projector; flash cards; folder; binder; time-table; beginning; end; • Civics; semester; schedule; team; lab; foreign languages; grammar; literature / debate club; poem; novel; conference hall; head-teacher’s office; certificate; future plans; story; main idea; • supermarket; book-store; clothes store; cash desk; newspaper; money; line; check; customer; shop assistant; counter; scales; stationery; bookstall; • grocery; dairy; baker’s; weight; candy store; mall; musical shop; druggist; drug store; queue; bookingoffice; bill; label; shop keeper; price; shopping centre; • tea; sugar; sausage; rice; milk; bread; spaghetti; egg; mineral / fizzy water; coke; jam; jelly; marmalade; cookies; apples; tomatoes; flour; ingredients; • fruit; pineapple; carrot; beet; juice; veal; bacon; beef; oil; mutton; cheese; ketchup; butter; vanilla icecream; pumpkin; • chicken; pork; whisky ; wine; soft / alcohol drink; champagne; ham; yogurt; doughnuts; fish; kveba / kvebis obieqtebi / kerZebi / personali • café; McDonalds; menu; meals; breakfast; lunch; dinner; dish; supper; dessert; recipe; cook; chips; sandwich; hamburger; steak; soup; pizza; roast meat; scrambled eggs; fried chicken; Christmas pudding; roll; soup; • fast food; coffee-house; room service; vacant table; healthy / junk food; first / second / main course; fish and chips; hot dog; pancakes; fried potatoes; tart; delicious food; • restaurant; waiter / waitress; night bar; refreshments; wine; hot /cold cereal with milk; fresh / frozen food; lamb; tasty / disgusting food; chops; transporti / personali • car; bus; trolleybus; taxi; underground; motor-cycle; bicycle; train; railway; air plane; boat; pilot; bus stop; lorry; traveler; driver; railway; airport; • cab; on board the ship / plane; railroad; carriage; platform, compartment; passenger; porter; air hostess / stewardess; journey; ship; sailor; captain; vacant seat; • vehicle; gas / petrol station; wheel; breaks; baggage; van ; yacht; truck; tram; conductor; air-liner; waiting room; ticket collector; helicopter; savaWro obieqtebi (personali / inventari) sursaTi 261 inglis u ri ena • Geography; Biology; science; staffroom; library; librarian; diary; poster; register; musical instruments; principal / head teacher; sports ground; printer; time-table; copier; team member; diary; skola inglis u ri ena • musical theatre; film director / producer; screen; cinema-goers ; audience; picture gallery; judo; world cup; trainer; competitor; karate; skiing; fencing; stadium; wrestling; Olympic Games; gold / silver / bronze medal; • Opera House; concert hall; singer; musician; composer; ballet; first night performance; spectator; painter / artist; temple; exhibition; sculptor; winner; loser; baseball; coach; fosta / personali • stamp; envelope; postman; letter / mail-box; post office; postcard; mail / air mail; address; parcel; postcard; telegram form; • paper boy; insured letter; postmark; express mail; special delivery; zip / area code; post / greeting card; sakomunikacio saSualebebi • phone / telephone; mobile / cell phone call / ring / number; • phone-card; receiver; phone box / booth; phone-book; fax; fax machine; e-mail; • media; press; newspaper; article; journalist; interview; logo; news; gossip column; crime; report; radio / television companies; • magazine; booklet; robbery; • latest news; studio; radio / television; channel; publisher; show; review; advertisement; headline; program; reporter; information; kidnapping; • help; taste; smell; forgive; worry; hug; lock; wish; need; visit; spend; cut; have meals; work; have a bath; watch; put on; take off; bring; speak; play; cook; boil; fry; peel; shave; mix; roast; • look after; take care; joke; build; sleep; refuse; lie; quarrel; relax; expect; behave ; work; tidy up; feed; wear; advise; find; hope; get together; turn on / off; buy; express one’s opinion / attitude; • take care off; make the bed; warm up; gather; avoid; blame; complain; complete; fix; allow; announce; quarrel; hesitate; mend; damage; destroy; digest; gossip; react; feel; • test; miss; borrow; manage; obey; inform; start; explain; think; participate; know; try; predict; understand; agree; listen; write; • answer; teach; count; compare; translate; improve; argue; talk; realize; share; correct; discuss; describe; calculate; • analyze; remember; debate; guess; get interested in; solve problems; respond; question; predict; imagine; • dial; phone; hang up; hold on; answer; redial; send / receive a message; • engaged / busy line; to make a local / international call; to leave a local message; kulturis / sportis obieqtebi / personali • movie theatre; cinema; cartoon film; theatre; actor; actress; puppet show; stage; circus; clown; acrobat; museum; guide; match; swimming pool; ring; sportsman; tennis court; media 2.3. aqtivobebi yoveldRiuri aqtivobebi (Sin / gareT) skolaSi telefoniT sargebloba 262 • have a holiday; go to a concert hall / pera; ride on a merry-go-round; see the film; dance; play games; do gardening; relax; take pictures; watch TV; hike; • enjoy; have a good time; do puzzles / crosswords; dream, fish; play computer; listen to the music; relax; decorate / celebrate; enjoy; hunt; entertain; sporti / fizikuri aqtivobebi • win; lose; reach; climb; jump; compete; score; roller-blade; jog; play football / basketball / soccer; ride; • swim; do exercises; train; run; climb; ski; skate; ride; reach; take part in; score; cycle; become a champion; • hire a taxi; order; weigh; sell; choose; call a doctor; examine; go / do the / shopping; deliver; send; get on / off; pay money; • receive; close; open; wrap; serve; register; prescribe; get a haircut; mend; cancel; serve; order; book a ticket; make a reservation; • reserve; stay at a hotel; insure the house; cash a check; get a loan; fill the application form; send a fax / e-mail; sigh; cancel; • travel; book tickets; hurry; leave; sail; go on a trip; have a journey; ride; drive; arrive; • park; take / catch the train; miss the train; land; wave good bye; travel around the world; • wish a pleasant journey; stroll; wander; hitchhike; climb; have an accident; • time; watch; clock; half / quarter of an hour; past / to; calendar; usually; late; early; a.m./ p.m.; last night / week; present; past; • century; today; the day after tomorrow; now; the day before yesterday; soon; at present; tomorrow; the other day; • age; just; the whole time; period; daytime; while; long time ago; recently; suddenly; momsaxureba mgzavroba / gadaadgileba 2.4. orientirebi dro weliwadis droebi • seasons; autumn; fall; winter; spring; summer; Tveebi • months; January; February; March; April; May; June; July; August; September; October; November; December; kviris dReebi • week days; fortnight; Sunday, Monday; Tuesday; Wednesday; Thursday; Friday; Saturday; weekend; 263 inglis u ri ena dasveneba / garToba inglis u ri ena dRe / Rame • day; morning; afternoon; noon; evening; midnight; midday; night; tonight; qronologia • first of all; at first; now …then; firstly… secondly; then; before; day by day; at/in the end; siCqare • fast; quick / quickly; slow / slowly; speed; frequently; sixSire • sometimes; seldom; rarely; often; always; never; from time to time; occasionally; xangrZlivoba • forever; from now on; all day long; for a long time; • West; East; North; South; Northern; Southern; Western; North East; South West, South East; central; qveynis mxareebi adgilmdebareoba • place; space; in two meters’/ miles’ distance; near; far; left; right; down; up; into; inside; opposite; close; next to; maxasiaTeblebi • full; empty; fresh; hard; bitter; modern; delicious; sharp; free; comfortable; uncomfortable; fashionable; old-fashioned; zoma / feri / forma / wona / Semadgenloba • large; small; red; blue; great; brown; wide; dark; light-blue; round; oval; triangle; figure; narrow; weight; iron; gold; temperatura 264 • huge; tiny; jumbo; shiny; flat; deep; square; pound; bronze; velvet / cotton; shape; heavy; light; milky; kilogram; silk; • high / low temperature; below / above zero; Celsius / Fahrenheit; • Many; much; few; little; numerous; great number of; ricxvebi • odd; even; thousand; million; billion; tenth; twenty-fifth; figures; two-thirds; • two and a half; two thirds; quarter; addition; multiplication; division; one point four; • celebration; congratulations; holidays; Halloween; presents; New Year; decorations; Birthday / Christmas party; Santa Clause; Christmas carols /tree; • festival, Mother’s / Valentine’s Day; Easter; gift; color eggs; a day off; candles; Tbilisoba; Thanksgiving; costumes / masks; carnival ; occasion ; habit; April Fool’s day; inglis u ri ena raodenoba 2.5. dResaswaulebi da zeimebi dResaswaulebi da zeimebi • Independence Day; Folk music; coronation; cultural / moral values; Royal tradition; inauguration; souvenirs; custom ; cultural diversity ; 265 inglis u ri ena 1. gramatika gramatikis swavleba sakomunikacio miznebs unda emsaxurebodes. yvela saxis gramatikuli movlenis ganxilva konteqstSia sasurveli da ara konteqstisgan mowyvetiT. wesebisa da terminebis zepirad swavleba ar aris rekomendebuli. moswavles saSualeba unda mieces daakvirdes, amoicnos da konteqstSi gamoiyenos gramatikuli Taviseburebebi da konstruqciebi. sasurvelia: •gramatikuli masalis miwodeba saxaliso, advilad gasageb zepir Tu werilobiT sakomunikacio situaciebSi, enobriv masalaze agebuli didaqtizebuli teqstebis meSveobiT. •mravalferovani aqtivobebisa da savarjiSoebis SeTavazeba. 3.1. arsebiTi saxeli 3.2. artikli 3.3. zedsarTavi saxeli 3.4. ricxviTi saxeli 3.5. nacvalsaxeli 3.6. zmna 3.7. zmnizeda 3.8. windebuli 3.9. kavSiri 3.10. nawilaki 3.11. rTuli sityvebis warmoeba 3.12. winadadeba 3.13. winadadebis wevrebi 3.14. pirdapiri da iribi nTqma 3.15. struqturebi 3.1. arsebiTi saxeli Noun • Tvladi / uTvladi arsebiTi saxelebi – Countable / Uncountable Nouns; • kuTvnilebiTi brunva – Possesive case; • mxolobiTi / mravlobiTi ricxvi – Singular / Plural Number; (wesieri da arawesieri formebi) • gaarsebiTebuli zedsarTavi saxeli – (the old, the poor); 3.2. artikli Article • gansazRvruli artikli - Definite Article;A • ganusazRvreli artikli - Indefinite Article; • nulovani artikli - Zero Article; (gansazRvruli, ganusazRvreli, nulovani artiklebis gamoyenebis zogadi Taviseburebebi) 266 • Sedarebis xarisxebi - Comparison of Adjectives; (wesieri da arawesieri formebi) • Sedarebis konstruqciebi - (as+adj.+as, so(as)+adj+as, less+adj.+than), etc.; • arsebiTi saxeli zedsarTavis funqciiT - Using Nouns as Modifiers (office building, friend’s house; vegetable soup); 3.4. ricxviTi saxeli Number • raodenobiTi ricxviTi saxelebi - Cardinal Numerals; • rigobiTi ricxviTi saxelebi - Ordinal Numbers; • TariRi - Date (using numbers to write dates); • wiladebi / aTwiladebi – Fractions / Decimal Fractions; 3.5. nacvalsaxeli Pronoun • piris nacvalsaxelebi – Personal Pronouns (subject / object forms); • ganusazRvreli nacvalsaxelebi - Indefinite Pronouns; • kuTvnilebiTi nacvalsaxelebi - Possessive Pronouns / Possessive Adjectives; • CvenebiTi nacvalsaxelebi - Demonstrative Pronouns; • ukuqceviTi nacvalsaxelebi - Reflexive Pronouns; • mimarTebiTi nacvalsaxelebi – Relative Pronouns; • upiro nacvalsaxelebi - Impersonal Pronouns (you, one, they); 3.6. zmna Verb • wesiri / arawesieri zmnebi – Regular / Irregular Verbs; • damxmare zmnebi - Auxiliary Verbs; • gardamavali / gardauvali zmnebi – Transitive / Intransitive Verbs; • modaluri zmnebi / frazebi - Modal Verbs / Phrasal Expressions; (can, may, must, need, should, ought to, to be able to; to have to; to begin to; had better; would rather); • frazuli zmnebi – Phrasal Verbs (look at, for, after; take care of); • dro –Tenses; • moqmedebiTi gvari – Active Voice: • Present / Past / Future Simple; • Present / Past /Progressive; • Present / Past Perfect; • Different ways of expressing future action (to be going to, Present Continuous; Present ���������������� Simple); • vnebiTi gvari – Passive Voice: • ������������������������������� Present / Past / Future Simple; 3.7. zmnizeda Adverb • drois / adgilis / sixSiris / xarisxis zmnizedebi - Adverbs of Time / Place / Quantity / Quality; • Sedarebis xarisxebi – Comparison of Adverbs; • Sedarebis konstruqciebi - as+adv.+as, so(as)+adv.+as, etc.; inglis u ri ena 3.3. zedsarTavi saxeli Adjective 267 inglis u ri ena 3.8. windebuli Preposition • drois / adgilis / mimarTulebis aRmniSvneli windebulebi - Prepositions ��������� of Time / Place / Direction; 3.9. kavSiri Conjunction • and, but, or, for, either…or, neither… nor, both, if, because, when, which, who, as soon as, until; so…that, etc.; 3.10. nawilaki Particle • not, even, just, still, almost, too, either, as well as, etc.; 3.11. rTuli sityvebis warmoeba Word building • warmoebuli sityvebi - Using affixes • -er, -ian, –es, -ion, -ness, -ly, -y, -ness, -able, -ful, -ish, -al, -ic, • -less, -y, etc.; • un-, ir-, dis-, im-, ir- , ly- un-, dis- etc.; • Sedgenili sityvebi – Compound Words (looking-glass, twentytwo); 3.12. winadadeba Sentence Types • martivi winadadebebi - Simple Sentences; • rTuli Tanwyobili winadadebebi – Compound Sentences; • rTuli qvewyobili winadadebebi (kavSirebiT: that, when, so, that’s why etc.) – Complex Sentences; • pirobiTi winadadebebi - Conditional Sentences and Wishes; • (Cond. I, II) • TxrobiTi winadadebebi – Declarative Sentences; • brZanebiTi winadadebebi – Imperative Sentences; • kiTxviTi winadadebis tipebi - Forms of Questions (Yes/NO, WH, Tag, Or questions); • uqvemdebaro winadadebebi - It ( you, they, one) - as a subject; 3.13. winadadebis wevrebi Parts of the Sentence • qvemdebare - Subject; • Semasmeneli - Verb (Predicate); • damateba - Object; • rTuli damateba – Complex Object • qvemdebaris SeTanxmeba SemasmenelTan – agreement; 3.14. pirdapiri da iribi Tqma Direct and Indirect (reported) Speech • pirdapiri da iribi Tqma mtkicebiT / kiTxviT / uaryofiT winadadebebSi – Statements / Questions / Commands / Requests in Direct and Indirect Speech; • droTa Tanmimdevroba – Sequence of Tenses; 3.15. struqturebi Structures • There is /There are, Let me…, etc. 268 Subject -Verb 4. sociokultura da kultura • dResaswaulebi da tradiciebi: ramdenime dResaswauli, maTi Taviseburebebi, dekoraciebi, tradiciuli kerZebi, personaJebi da sxva; • puroba: kvebis reJimi, inglisurenovani mozardis tipiuri sauzme, ramdenime kerZis dasaxeleba da sxva; • momsaxureba: transportis saxeobebi, sazogadoebrivi TavSeyris adgilebi; • sakuTari saxelebi da kninobiTi formebi; • inglisurenovani qveynebi da maTi dedaqalaqebi: (didi britaneTi, aSS, avstralia); • ymawvilTa cxovreba: dRis reJimi, Tavisufali dro / garToba / dasveneba; monawileoba sazogadoebriv cxovrebaSi; urTieTobebi; gatacebebi; • geografiuli cnobebi inglisurenovani qveynebis Sesaxeb; • zogadi cnobebi inglisis / aSS politikuri wyobis Sesaxeb; • ramdenime istoriuli movlena; • regionaluri Taviseburebebi; • ramdenime didi qalaqi, mdinare; • sabavSvo nawarmoebebi, igav-arakebi da legendebi; • cnobili adamianebi inglisurenovani samyarodan: ramdenime istoriuli piri, xelovani, sportsmeni, politikosi; • cnobebi inglisurenovani qveynebisa da saqarTvelos urTierTobebidan; 269 inglis u ri ena (dasaSvebia mocemuli informaciis qarTulad miwodeba) inglis u ri ena saSualo safexuris inglisuri enis programis Sinaarsi panorama 1. sametyvelo funqciebi 2. leqsika 3. gramatika 4. sociokultura da kultura 1. sametyvelo funqciebi 1.1. socialuri urTierTobebi 1.2. informaciis gacvla 1.3. aRwera / daxasiaTeba 1.4. grZnobebi / emociuri reaqciebi 1.5. droSi orientireba 1.6. sivrceSi orientireba 1.7. logikuri kavSirebi 1.8. nebarTva / valdebuleba / akrZalva 1.9. interaqcia saklaso oTaxSi 1.10. sxvadasxva rubrika enobrivi realizaciis nimuSi X klasisaTvis enobrivi realizaciis nimuSi XI klasisaTvis 1.1. socialuri urTierTobebi misalmeba / mokiTxva -Hello! Hi! -It’s nice to see you again! -How are you doing, Tom? -Hi Annie! Haven’t seen you for ages! - How do you do ladies and gentlemen? -How are you getting on Bob? -I haven’t heard from you for ages. -How are things with you, Bill? damSvidobeba -See you soon / later! -I’d like to say good-bye to you all. -Take care! -Let’s keep in touch! -I’ve got to rush now. Bye! -Let’s wave him good-bye. -I’m sorry but I must be off now. -I’m glad to have talked to you. -So am I. -Bye, till we meet again! -Good-bye! Please, get in touch if you have any problem. 270 enobrivi realizaciis nimuSi XII klasisaTvis -It’s nice to meet you! -You must be Peter Danis! -Haven’t we met before? -Meet Roger, he’s a friend of mine. -I’m … Here’s my visit card! -I’d like to get acquainted with him. -I expect you know Peter, don’t you? -Let me introduce you to… / myself. mimarTva (Tavaziani / familaruli) -Sir. / Madam… -Miss. / Ms. / Mrs. / Mr. Simpson.! -Do you mind if… -Excuse me… -My dear /darling! -Hey! -Sorry to disturb you, but… -Could you (possibly) do me a favor? -Sure, I’ll be happy to… -Would you mind opening the window? mobodiSeba -Excuse me… -I’ m afraid I can’t… -Don’t worry about that. -Forget it! -Pardon (me)! I didn’t hear you. -I’d love to help you but I can’t. -I’m sorry I’m late. -I’m sorry for being late. madlobis gadaxda -Thank you for… -That’s so kind / nice of you. -Never mind! -A thousand / Million thanks! -Thanks a lot! -Thank you anyway! -I was so grateful to Ann. -My pleasure / It was a pleasure… keTili survilebi / milocva -All the best for the New Year! -Thanks, the same to you! -Congratulations (on)… -Wish me luck! -I wish you the best… -Hope for the best! -I wish you a fruitful season. -God bless you! inglis u ri ena pirovnebis wardgena - Good luck with the interview! - Congratulations and the best wishes! -Have happy and blessed Easter! 271 inglis u ri ena SeTavazeba / miwveva -What if . . . ? -Why don’t you / we…? -Don’t you think we could…? -May I suggest / offer…? -If I were you… -It’s my pleasure to invite you. -Thanks for your kind invitation. -Shall I come with you? -I think you’d better… -We can give /offer you a lift. -Oh, that would be great. Thank you. -Do you feel like going out? -I’d like you to come to my place. daTanxmeba / uaris Tqma -Yes, I can do it. -Certainly! -I’ll do it! -Never! -So do I! -Neither do I! -Surely I will! / Surely not! -I might, but I’m not sure! -I don’t either! -I absolutely agree / disagree. -Of course! -Not at all! gafrTxileba -Attention please! -Be careful not to fall over! -Look / Watch out! -Be more attentive! -Remember to lock all the doors! -Do be careful! -Make sure to water the plants every day. -Take care! damSvideba dajavSna 272 -Look, we must get together, all of us. -If the lunch is too much we can share the cost. -We invite you to our housewarming party. -I’d love to come but I’m busy. -You’ll be fined if you park here. -Why didn’t you warn them about it? -You should / must / have to / ought to… -You needn’t worry -Take it easy! about it. -Calm down, please! -You’ll be fine. Just -Never mind! don’t panic! -Don’t bother about it! -Relax! -Cheer up! -Let’s book the ticket. -I’ve reserved a room -Can I order the tickets for two? at the hotel. -I’m sorry, this seat is reserved. -Sorry, I want to cancel the reservation. -I’ve already made a reservation… -It’s a very popular restaurant – we should book a table. -Oh, that’s delicious! -Can I offer you the cake? -Thanks, I’ve already had / tasted that. -No, thanks really. I’m fasting. -I’m on a diet. -I’ll have … -Please, have some more… -Would you like some…? -No, thank you. I’ve had too much already. -Have you decided on something sir / madam? -I’m a vegetarian. interaqcia savaWro obieqtebSi -How much is it / does it cost? -What’s the price of…? -Sorry, I don’t have any change. -Can I help you? -I’m just looking round. -Are you going to pay by credit card or cash? interaqcia mgzavrobisas -What’s the bus fare? -The bus fare in New York is $1.5. -The traffic is always too heavy on this road from 6-8 p.m. -What time does the train leave / arrive? -How much is the ticket to… -Single or return? -What time are you leaving / arriving? -When will the plane land / take off ? -The trains are running behind schedule. What about the buses? -Fasten your seatbelts, please. -I have to check in / out. mimowera (mimarTvis / gamomSvidobebis kliSeebi -Dear Tom / Sir /Madam... -Thank you for your letter… -I’m looking forward to seeing you soon. -I’m writing to you because... -Sincerely, Nino. -I’m writing to ask you for the information about… -Give my best wishes to… -Thank you in advance… -Love… -Best Regards… inglis u ri ena interaqcia sufrasTan 273 inglis u ri ena poziciis gamoxatva / sxvisi azris gaziareba an uaryofa In my opinion… -To my mind… -I don’t feel the same way. -That’s a good point. -I agree / don’t agree with you. -I know for sure. -It may be true…however… -Who do you think is responsible for this? -Many people think so, but in fact… -That’s a good / strong argument. -Personally, I think… -The problem / difficulty is in… -I object! -Don’t argue about this! -I agree to this point, however… -What I suggest as a solution is… -I strongly believe that… -Oh, come on. Sefaseba -Good / Excellent work / job! -I appreciate that! -How extraordinary! -Fantastic! -You’ve made great progress / improvement. -It’s incredible! -Cool! -Wonderful! -It’s gorgeous! -Perfect! azris kiTxva / rCevis micema -What’s your idea about... ? -I think you’d better... -You’d rather... -Can / Could you tell me, please... -You should... -I advise you… -What about going out? -Take my advice! -What do you think of… satelefono saubari- -Hello. Kathy? -You’re wanted on the phone. -The line is engaged / busy. -Hold on please, I’ll call her. -Speaking / John’s here… -I am calling about / because… -Don’t call me at 5 o’clock. I’ll be busy. -Can I take a message? -You’ve dialed wrong number. -Give me a ring. -I’d like to speak to… -Would you like to hold on or leave a message? -Mum! It’s Tom. -Hello Tom! Where on earth are you? -It’s an urgent / a personal call. 1.2. informaciis gacvla piradi monacemebi 274 -Where are you from? -He is of German origin. -When were you born? -Do you live by yourself? -My family lives in London. -My brother graduated from… -What’s your hobby? -I’m a student of… -What is her job? -Where do you work? -What do you do in your spare / at your leisure time? -He seems to like jazz. -Are you interested in…? -I thought about… -He has a valuable collection of stamps. -I go to disco / internet café once a week. -What’s your profession? -What do you do? -What are you? -My neighbor is a chef / electrician / vet / firefighter. -He is a successful businessman. -I’ve got a full / part time job. profesia / xeloba janmrTeloba -I like to lie in the sun and get tanned. -I always stay at home at Christmas. It’s our family tradition. -My granny enjoys watching soap operas. -Have you got anything planned? -They’ve started a new company together. -I’m going to apply for a job. -I prefer to be a fashion designer. -What do you do for a living? -I’ve left my job recently. -How do you feel? -Very well thanks, and you? -Not bad. -I hope you’ve recovered from your cold, Bill. -He is in bed with flu / a cold / a high temperature. -Take this pill. It will relieve / kill your pain. -The operation will be performed on Monday. -I was unconscious for some seconds. 275 inglis u ri ena Tavisufali dro (hobi) inglis u ri ena amindi -The weather is very changeable. -It’s very humid in the summer. -Let’s hope it keeps fine for the weekend. -It seems to be clearing up. -It’s too foggy to see the road. -What’s the temperature today? -It’s 30 degrees Celsius. -It’s 80 degrees Fahrenheit. / It is eighty. -According to the forecast… 1.3. aRwera / daxasiaTeba adamianis garegnoba -Does he look like his father? -He’s handsome / good –looking… -She’s attractive / unattractive. -We are really alike. -You look great / nice! -So do you! -What does he look like? -My dad’s hair is thinning a bit now. adamianis Cacmuloba -What size do you wear? -What do you think of my new coat? -At Christmas my parents bought me a new leather jacket. -She had a sports suit on at the fashion show. -What type of shoes do you wear when you train? -Jogging shoes. -These shoes don’t fit me. They are tight / loose. adamianis daxasiaTeba -S/he’s got a good sense of humor. -S/he is honest / smart / optimistic / sociable / talkative / selfconfident. -S/he has a great feeling of responsibility. -S/he is strict /easy going /absentminded / selfish / outgoing. -He is extremely cruel / stubborn / obstinate … -He is unreliable. He never arrives on time. 276 -I wish… -I’d like to… -I need to… -I’m willing to… -I don’t want… -Neither do I. -There is no need to… -I’m looking forward to… -It’s necessary / unnecessary! -No necessity... -You need / needn’t… -I’d love to… -So would I. -What do you have to do? gemovneba -It’s difficult to say anything definitely. -I was greatly impressed. -Don’t judge other people’s taste! -He is tasteless. -The food was disgusting. -She was dressed elegantly in a good taste. -I love / adore / worship / favor it. -Tastes differ. -I prefer fish to meat. -I’m crazy about… sixaruli / kmayofileba -I really enjoy studying English. -I’m pleased / delighted / extremely happy. -Splendid! -Super! -It’s just what I expected. -That sounds good / all right to me. -To his amazement / astonishment… -How nice! -Marvelous! -How sweet of you to… -Magnificent! -In high spirits / mood. -It was absolutely wonderful! ukmayofileba / gabrazeba -I’m furious. -He was mad / crazy. -He was very upset / frustrated. -She was / went mad. -It makes me feel so sad. -He lost his mind in anger. -We are extremely disappointed. -Stop it! -I doubt about it. -I’m not (quite) sure. -Maybe / Perhaps… -It seemed to me… -I wonder /suppose… -I hope so! -Who knows? -No doubt! -What happens if…? -He could / might / must have… -As far as I know… -I’m hopeful. inglis u ri ena s��������� urvili / saWiroeba / moTxovnileba 1.4. grZnobebi / emociuri reaqciebi eWvi /varaudi / imedi 277 inglis u ri ena sinanuli -Such / What a shame! -If only… -What a pity! -Sorry to hear that! -I regret… SiSi -I’m so frightened. -It was a scary / horror film. -I’m so shocked / horrified. -He was trembling all over. gakvirveba -It sounds interesting / strange / unbelievable. -Really? I can’t believe it. -Why?! interesi -I love studying English. -He showed great / lack of interest in… -He is eager to… -He took no interest in… -I’m keen on… -I’m good at… indiferentuloba -It doesn’t make any difference. -It doesn’t matter. -I don’t care about… -Who cares? -Nothing special. -I don’t mind. -Sorry about it! -I wish I could do it. -I wish I’d known about it beforehand. -If only I’d been there. -How / Very strange! -Oh, come on! -I’m so astonished / surprised... -That can’t be true! -It’s incredible / so amazing. -Oh, dear, what’s wrong? -You must be joking. -Are you kidding? -What’s today’s / tomorrow’s date? -6 A.M. / P.M. -At sunrise / sunset / dawn… -Not long / Long ago… -In a week / month. -Just a minute! -Be on time…! -Yesterday / the day before. -Tomorrow / the day after tomorrow. -In… B.C. / A.D. -In the leap year… -At the same time… -Next / Last autumn… 1.5. droSi orientireba droSi lokalizeba (saaTi, dReRamis monakveTi, TariRi, weliwadis dro) 278 -What time is it / What’s the time? -It’s 5 o’clock / 5 to six / half past 5. -What’s the date today? March 11, 2005. -It’s morning / afternoon / evening / night now. -Be in time for dinner! -Gradually… -Step by step… -Day by day… -After some time... -Soon… -Afterwards… -Firstly / Secondly… -Eventually… -At last… -At once… sixSire -Occasionally / rarely / seldom. -Every other day / week / year…. -Per day / week… -Five times a day… -Most days… xangrZlivoba -The shop is open from Monday through / to Saturday. -It takes me an hour to… -How long does it take you to…? -During the lesson… -For a week / a fortnight / month long time… -Forever… -Since Monday… -While playing… siCqare -How fast can you drive here? -You are as slow as a tortoise / snail. -Be quick! We are late! -It’s a rapid train. -Slow down please! -The eagle flew swiftly into the air. -First…then… -As soon as… -Immediately… -At the end of... -In the end … -Regularly… -Once in a while… -Every four years… -Every other day… -From time to time… 1.6.sivrceSi orientireba adgilmdebareoba -We live close to the church / nearby. -There are English books on the bottom / top shelf. -It’s downstairs in the basement. -Inside / outside… -It’s located by the river. mimarTuleba -Can you show me the way to…? -Go straight ahead. -On my way home… -In that direction… -Which way shall I go? -This way, please. -Excuse me; is the bus station anywhere here? 1.7. logikuri kavSirebi 279 inglis u ri ena qronologia inglis u ri ena mizezi / Sedegi / pirobiToba / mizani -Although it was snowing heavily it was not cold. -Because of the earthquake our school was seriously damaged. -If you touch it you’ll burn yourself. -As it was a public holiday all the shops were shut. -I’ll take my umbrella, so that I won’t get wet. -We’ll be late unless we hurry. 1.8. nebarTva / valdebuleba / akrZalva nebarTva / valdebuleba/ akrZalva -You aren’t allowed to travel without a ticket on the bus. -You ought to serve in the army. -Danger! -No smoking! -No entry! 1.9. interaqcia saklaso oTaxSi maswavleblis m���������� iTiTebebi / moswavlis mimarTvebi -I just want to ask you … -If everybody is ready can we get started? -That was rather careless of you Ann. - Sorry, but we’re running out of the time. -I’m ready whenever you are! -Speak up! I can’t hear you. -Can I have your point of view about…? -I’d like to talk to you about my essay. -You can work in pairs / groups. -No cheating! -Is there any word you are unfamiliar with? -So, what went wrong Tom? -Excuse me, I haven’t finished yet. -Put your papers face down. / Turn your papers over. -Could you help me with my project, please? -How am I supposed to do this exercise? -What’s my total score / grade? -By the way… -I mean… -Actually -Anyway… -To say / tell the truth… -To be frank… -So far… -Just… 1.10. sxvadasxva 280 -That reminds me… -So…/ I see… -Well… -Definitely! 2. leqsika inglis u ri ena 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. individi individis garemocva aqtivobebi orientirebi rubrika magaliTebi X klasisaTvis magaliTebi XI klasisaTvis magaliTebi XII klasisaTvis 2.1. individi garegnoba • charming; bearded; lame; handsome; fatty; attractive/ unattractive; overweight; cute; crippled; sun-burnt; well-built; wrinkled; with a cropped / plaited hair / scar/ moustache; /dimple; daxasiaTeba • tolerant; thoughtful; curious; humorous; ambitious; excited; confident; impatient; sincere; impressive; communicable; reliable; objective; successful; professional; extraordinary; responsible; mute; higiena • gel; make up; nail polish; lipstick; perfume; scent; body lotion; baby oil; massage; hair conditioner; cosmetics; face / baby powder; manicure; suntan lotion; sun protection cream; 281 inglis u ri ena janmrTeloba / avadmyofoba • fever; nurse; bandage; feel the pulse; blood test; first aid; drug / alcohol abuse; drug free; chronic disease; treatment; light / serious disease; X-ray; upset stomach; painkiller; epidemics; • sharp pain; recovery; hospitalize; loss of memory; suffer; emergency; wasp sting wound; injection; one-use syringe; prescription; pregnant/ pregnancy; blood pressure; Sefaseba / emociuri reaqciebi • impressive ; disturbed; relaxed; be furious / cross / mad / crazy/ pleased; wonderful; enchanted; confused; annoyed; calm; • amazing; adore; accuse; blame ; shiver; anxious; irritable; appreciate; can’t help crying / laughing; emphatic; tense; frustrated; • inspired; stimulated; thrilled; offended; insulted; panic-stricken; nervous; alarmed; emotional; emotionless; sympathetic; impressive; confused; incredible; profesia / xeloba • business man / woman; surgeon; photo model; stylist; economist; fire man; designer; builder; shoe /dress-maker; judge; air hostess; • astronaut; merchant; dealer; pilot; operator; miner; receptionist; photographer; fashion designer; stableman / cowboy; office worker; mechanic; mathematician; • navigator; trader; worker; chef; psychologist, physicist; lawyer; patrol / safety officer; custom’s officer; personal assistant; programmer; philosopher; • individual; human being ; boy / girl friend; family doctor; close / distant relative; mankind; birth ; newborn; childhood; dream ; aim ; education; fellow / chap; autobiography; award ; • partner; roommate; fellow man; youngsters; colleague; infant; infancy; generation; acquaintance; companion; creature; teenager; goal; lifestyle; death; memory; life history; • population ; change / growth; inhabitants; the old; pension; adult; career; future plan; life; dream; beginning; end; ambition; progress; success; achievement; job occupation; the youth; 2.2. individis garemocva adamiani (cxovrebis etapebi) 282 • step mother / father; sister / brother in law; single; sibling; engaged; godmother / father; newly-wed; single mother; sacxovrebeli adgili • residence; campus; dormitory; accommodation; lodge; lodging; rent; Essential service; water; electricity; rooms to let; sazogadoeba da saxelmwifo • best man, bride; groom; marriage; divorced; widow / widower; separated; fiance/e; bachelor; grave; death; funeral; guardian; inglis u ri ena ojaxi • constitutional monarchy; state; senate; senator; EU; congress; freedom; equality; democratic /civil society; goodwill ; UN; immigrant; citizenship; Human Right; volunteer; election; administration; • government structure; embassy; ambassador; consul ; electoral system; legal / illegal; freedom of speech; social / health / life insurance; income; taxes; law; community; refugee; civil war; crime; NATO; poverty; international / lobal problem; terrorism; politics; • Education Department; knowledge; score; faculty; basic education; tutor; mentor; certificate; award; conservatoire; license; exam; international olympiad / conference; competition; ganaTleba • primary / elementary/ secondary / high school institute; schedule; university; a preparatory school; scientist; time-table; • skills; material; mul tiple choice; academy ; education/ educators; didactic; literacy; pedagogical; revision; test; diploma of achievement; state / private college; future plans; savaWro obieqtebi / personali • supermarket; pet / shoe shop; service center, home delivery, candy store; cash desk; cashier; shopper / customer; • market; goods; service; price tag; department; store; gift shop; bookstall; gas station, sales clerk; shop keeper / manager; mall; 283 inglis u ri ena kvebis obieqtebi /personali / kerZebi • fast food restaurant, pizza hut, snack bar ; cafeteria; appetizer; ingredients; tip; pub; manager; waiter; waitress; menu; item; low fat; canned / frozen / fresh food ; calories; the main course; salmon with rice; side dish; • tea / coffee shop / house; steak house; cafeteria; snack bar; typical dish /snack; meals on wheels; sliced meat; freshly cooked; fish and chips; delivered meal; lamb chops; Yorkshire pudding; reasonable prices; barbecue; transporti / personali • engine; taxi; garbage truck; van; subway; porter; helicopter; ocean liner; parking lot; pilot; conductor; passport control; customs officer; • express train; rapid; transit; transportation; car crash; accident; traffic warden; mode of transportation, connection plane; vehicle; patrol officer; aircraft; jet; bulldozer; excavator; fosta / perso nali • post; mail; insured letter; telegram form; package; parcel; postage; post code; post /mail; air-mail, post man / woman; • mail service; telegraph; postal order; postmark; correspondence; post bag; paper boy; telefoni • phone; mobile / cell phone; receiver; phonecard; local / international / emergency call; • telephone box /book; phone card; message; call / phone box; phone booth / book; banki / personali • bank ; manager; loan; bill; operator; cashier; money; bank accountant; cash; dollar; pound; lari; salary; • broker ; client; small loans; exchange rate; local banks; credit / plastic card; cashmachine; check book; wages; 284 • board of directors; borrower; investment; make profit ; income tax; rate of exchange; nflation; short / long term credit; financial operation; national / foreign currency; • film; movie; orchestra; rehearsal; premiere; show business; music hall; operetta /musical comedy; marionette theatre; ancient /modern civilization; musician; actor; /actress; producer; • folklore festival; Art gallery /exhibition; culture; scientific /historical/ museum; Ancient culture gap/ shock; disco; club; first night performance/ play; audience; composer; script writer; spectator; sporti • Olympic Games; competition; champion; sportsman; trainer; coach; stadium; • Winter /Summer Sports; World cup; match; ring; quarter /semi final; team; • Gold /silver /bronze medal; outdoor /indoor games; swimming pool; dasveneba / ardadegebi / mogzauroba • rest area; hotel; page /bell boy; single /double room; holidays; vacation; reservation; trip; beach; hiking; • recreation center; city tour; sea /mountain resort; motel; climbing; traveler; excursion; tour guide/ operator ; guide book; voyage; • sightseeing; tourist attraction; tourist information center / agency; hippie music; route; discotheque club; entertainment; relaxation; luxurious hotel; travel agent; televizia / radio • source of information; channel; advertisement; commercial; CNN; BBC; weather forecast; documentary; • telecommunication system; program; censorship /control; reporter; announcer; specific information; commentator; screen version; newsreel; • mass media; telecast; logo; Broadcast / TV Program;. propaganda; bulletin; talk show; journalist; clip /video; video camera; world news; presa • interview; interviewer; press; newspaper; magazine; cover; disaster; earthquake; comics; • front page / headline / latest news; scientific journal; sensation; robbery; flood; crime; • copy editor; columnist; print; editor; multimedia; issue; bestseller; sensational news / story; kidnapping; media 285 inglis u ri ena kultura da kulturis obieqtebi inglis u ri ena interneti • means of communication ; e-mail /web address; internet; database; network; • CD-Rom; disc; hard disc /drive; hacker; virus scan; download; information; spell check; technology; • play music; recite; argue; communicate; play video games; obtain; acquire; be aware of; find out; • reveal; evaluate; assess ; comprehend; be conscious of; estimate; explain; clarify; analyze; research; compare; comment ; fail ; combine; transfer; predict ; criticize ; interpret ; qualify ; 2.3. aqtivobebi aRqma da inteleqtualuri aqtivobebi • recognize; realize; discuss; debate; identify; recall ; make conclusions; make a speech/ presentation /report ; • dial ; hold on ; press the button ; use the calling card ; to make a call / disconnect; answer the phone machine; telefoniT sargebloba dasveneba / garToba / sporti • rest ; play cards ; go swimming / dancing ; knit ; ride a bicycle/ bike / horse ; • hike, go on an excursion ; camp ; go skiing /skating ; stay in a hotel ; enjoy; • take a voyage; travel; play games; watch gardening program; gamble ; long walk tours ; race; take photos ; mgzavroba / gadaadgileba • pack / unpack; carry ; take a visa ; travel abroad ; to leave for ; • miss / catch the train ; check in / up ; fasten / unfasten ; to see off ; cancel ; • go on foot / horseback; fly; hitchhike; gallop; sail; land; safety / seat belt ; arrive ; start ; safinanso operaciebi • exchange money ; pay bill ; • pay dividends; put money into a bank / account; • pay cash by credit card / to cash a cheque ; 286 promote; • charge; justify; discriminate; join; choose; support; elect ; volunteer ; respect; give a speech; obey the law; • be involved in volunteer activities; keep the peace; become a member of a political party / charity organization; lobby ; protect; • quarter ; a great deal/ number of; three point five ; many ; much ; equal / unequal ; • half a dozen ; twice as much / many; odd / even ; double ; numerous ; 2.4. orientirebi dro • century; millennium; decade; meanwhile; at dawn; at sunset / sunrise; time zone; the other day; on the following day; at nine sharp; B.C.;the previous / following / next day; A.D.; sivrce • space; deep; centre; top; bottom; away; across; along; whole; through; area; flat ; length and breadth; place ; room; boundless; vast ; worldwide, maxasiaTeblebi • loud / low; oval; round; great, tiny; cotton; silver; modern; colorful; shiny; convenient; raodenoba • plenty of ; numerous ; great number of ; million ; billion ; one half ; nine out of ten ; 287 inglis u ri ena • vote ; debate; violate / sazogadoebrivi samoqalaqo aqti- protect ; pay taxes ; participate ; protest ; develop; vobebi inglis u ri ena 3. gramatika gramatikis swavleba sakomunikacio miznebs unda emsaxurebodes. yvela saxis gramatikuli movlenis ganxilva konteqstSia sasurveli da ara konteqstisgan mowyvetiT. wesebisa da terminebis zepirad swavleba ar aris rekomendebuli. moswavles saSualeba unda mieces daakvirdes, amoicnos da konteqstSi gamoiyenos gramatikuli Taviseburebebi da konstruqciebi. sasurvelia: • gramatikuli masalis miwodeba saxaliso, advilad gasageb zepir Tu werilobiT sakomunikacio situaciebSi, enobriv masalaze agebuli didaqtizebuli teqstebis meSveobiT. • mravalferovani aqtivobebisa da savarjiSoebis SeTavazeba. 3.1. arsebiTi saxeli 3.2. artikli 3.3. zedsarTavi saxeli 3.4. ricxviTi saxeli 3.5. nacvalsaxeli 3.6. zmna 3.7. zmnizeda 3.8. windebuli 3.9. kavSiri 3.10. nawilaki 3.11. rTuli sityvebis warmoeba 3.12. winadadeba 3.13. winadadebis wevrebi 3.14. pirdapiri da iribi nTqma 3.15. struqturebi 288 inglis u ri ena 3.1. arsebiTi saxeli Noun • Tvladi / uTvladi arsebiTi saxelebi – Countable / Uncountable Nouns; • kuTvnilebiTi brunva – Possesive Case; • mxolobiTi / mravlobiTi ricxvi – Singular / Plural Number; (wesieri / arawesieri formebi) 3.2. artikli Article • gansazRvruli artikli - Definite Article; • ganusazRvreli artikli - Indefinite Article; • nulovani artikli - Zero A������� rticle; ( gansazRvruli, ganusazRvreli, nulovani artiklebis gamoyenebis ZiriTadi xerxebi) 3.3. zedsarTavi saxeli Adjective • zedsarTavi saxelis Sedarebis xarisxebi – Comparison of Adjectives; ( wesieri da arawesieri formebi) • Sedarebis konstruqciebi - (as+sdj.+as, so(as)+adj.+as; less+adj.+than); • zedsarTavi saxelebis wyoba winadadebaSi • Adjectives - Word Order (adjectives - opinion, size, age, color, nationality, material); ���������� • raodenobiTi ricxviTi saxelebi – Cardinal Numerals; 3.4. ricxviTi saxeli • rigobiTi ricxviTi saxelebi – Ordinal Numbers; Number • wiladebi / aTwiladebi – Fractions / Decimal Fractions; 3.5. nacvalsaxeli Pronoun • piris nacvalsaxeli - Personal Pronouns ( subject / object pronouns); • kuTvnilebiTi nacvalsaxelebi- - Possessive Pronouns / Possessive Adjectives; • mimarTebiTi nacvalsaxelebi – Relative Pronouns; • ukuqceviTi nacvalsaxelebi - Reflexive Pronouns; • urTierTobiTi nacvalsaxelebi - Reciprocal Pronouns; • upiro nacvalsaxelebi - Impersonal Pronouns (you, they; one; it); 289 inglis u ri ena 3.6. rTuli sityvebis warmoeba Word building • warmoebuli sityvebi - Using Affixes: • -er, -or, -ian, –es, -ion, -ness, -ly, -y, -ness, -able, • - ful, -ish, -al, -ic, -less, -y, -est, -ist, -ship, • - ment, -ism, -ical, etc.; • un-, - ir-, dis-, im-, ir- , ly- un-, dis-, etc. • Sedgenili sityvebi - Compound Words (looking-glass, postman); 3.7. zmna Verb • wesieri / arawesieri zmnebi - Regular / Irregular Verbs; • srulmniSvnelovani / damxmare zmnebi -- Main / Auxiliary verbs; • gardamavali / gardaubali zmnebi – Transitive / Intransitive Verbs; • modaluri zmnebi da frazebi - Modal Verbs and Phrasal Expressions (can, may, must, need, should, ought, to be able to, to have to, to have got to, had better, would rather etc.); • frazuli zmnebi – Phrasal Verbs (care for, complain to/ about); • dro –Tenses; • moqmedebiTi gvari – Active Voice: • Present / Past / Future / Future in the Past Simple; • Present / Past / Progressive; • Present / Past Perfect; • Present Perfect Progressive; • Ways of expressing future action (to be going to, Present progressive; Present Simple); • vnebiTi gvari - Passive Voice; • Present / Past / Future Simple; • Present / Past Progressive; • Present / Past Perfect; 3.8. zmnizeda Adverb • Sedarebis xarisxebi – Comparison of Adverbs; • Sedarebis konstruqciebi - (as+adv.+as, so(as)+abv.+as); 3.9. windebuli Preposition • drois / adgilis / mimarTulebis aRmniSvneli windebulebi - Prepositions of Time / Place / Direction; 3.10. kavSiri Conjunction • and, but, or, for, either…or, neither… nor, both, if, whether, after, because, as soon as until, which, who, when etc.; 3.11. nawilaki �������� Particle • not, even, just, still, almost, hardly, too, either, as well as; etc.; 290 • martivi winadadeba - Simple sentence; • rTuli qvewyobili winadadebebi - Complex Sentences; • pirobiTi winadadebebi - Conditional Sentences (Cond. I, II) and Wishes; • TxrobiTi winadadeba – Declarative Sentence; • brZanebiTi winddeba - Imperative Sentences; • kiTxviTi winadadebis tipebi - Forms of Questions (Yes/No, WH, Tag, Or questions); • uqvemdebaro winadadebebi - Impersonal Sentence (It you, they, one as a subject); 3.13. winadadebis wevrebi Parts of the sentence • qvemdebare - Subject; • Semasmeneli - Verb (Predicate); • damateba - (pirdapiri / iribi) - Direct/ Indirect Object; • rTuli damateba – Complex Object;�\ 3.14. pirdapiri / iribi Tqma Direct / Iindirect (reported) Speech • pirdapiri / iribi Tqma mtkicebiT / kiTxviT / uaryofiT winadadebebSi – Statements / Questions / Commands / Requests in Direct and Indirect Speech; • droTa Tanmimdevroba – Sequence of Tenses; 3.15. struqrurebi Structures • There is/There are, Let me…, make smb. do…, get used to…, etc.; 291 inglis u ri ena 3.12. winadadeba Sentence Types sociokultura da kultura (dasaSvebia informaciis qarTulad miwodeba) • tradiciebi, zne-Cveulebebi; • ganaTleba; • axalgazrdebis cxovreba (Tavisufali dro, garToba, dasveneba; sazogadoebriv cxovrebaSi monawileoba; urTieTobebi; gatacebebi; axalgazrduli presa / gadacemebi; da sxva); • evropis kavSiri (zogadi cnobebi); • geografiuli������������������������������������������� cnobebi����������������������������������� ������������������������������������������ inglisurenovani������������������� ���������������������������������� ������������������ qveynebis��������� �������� Sesaxeb�; • inglisurenovani qveynebis politikuri wyoba, administraciuli mowyoba; • inglisurenovani qveynebis dedaqalaqebi, maTi istoria, maTi RirsSesaniSnaobebi; • cnobili adamianebi (mecnieri, momRerali, sporstmeni) • mniSvnelovani istoriuli epoqebi / movlenebi, cnobili istoriuli pirebi; • xelovnebis sxvadasxva dargis warmomadgenlebi; • sxvadasxva literaturul mimdinareobaTa warmomadgenlebi da nawyvetebi maTi nawarmoebebidan; • regionaluri Taviseburebebi; • cnobebi����������������������������������������������������� didi������������������������������������������������ ���������������������������������������������������� britaneTis������������������������������������� ����������������������������������������������� , ����������������������������������� aSS�������������������������������� da����������������������������� ������������������������������� saqarTvelos����������������� ���������������������������� urTierTobebidan� ����������������; 292 rusuli ena 293 294 ru s u li ena dawyebiTi safexuris rusuli enis programis Sinaarsi magaliTis saxiT gTavazobT programis Sinaarsis erT-erT SesaZlebel variants: III, IV , V, VI klasis programis Sinaarsi panorama sametyvelo funqciebi • socialuri urTierTobis damyareba – misalmeba, damSvidobeba, mokiTxva, pirovnebis wardgena, Tavazianad mimarTva , mobodiSeba, madlobis gadaxda, milocva, mipatiJeba, interaqcia sufrasTan,waxaliseba, Seqeba, telefoniT saubari, damSvideba, Txovna, daTanxmeba, uaris Tqma, gafrTxileba, keTili survilebi, • informaciis gacvla----piradi monacemebis Sesaxeb( gvari, saxeli, misamarTi, telefonis nomeri) , saqmianobis\ profesiis Sesaxeb, erovnebisa da warmomavlobis Sesaxeb, cxovelebis\ sagnebis Sesaxeb, janmrTelobis Sesaxeb, mgzavrobis Sesaxeb, amindis Sesaxeb, fasis\Rirebulebis\raodenobis Sesaxeb, survilis Sesaxeb, vinmes yola\ raimes qona • aRwera/daxasiaTeba --- adamianis garegnoba, xasiaTi, sagnis aRwera, cxovelis aRwera • gemovnebis gamoxatva • Sefaseba \damokidebuleba--- azris, STabeWdilebis gamoxatva • nebarTva, valdebuleba, iZuleba, akrZalva • grZnobebis, emociuri reaqciebis gamoxatva • SegrZnebebis gamoxatva • droSi orientireba --–droSi lokalizeba, qronologia, sixSire, xangrZlivoba • sivrceSi orientireba – adgilmdebareoba, mimarTuleba • logikuri kavSirebis gamoxatva ----opozicia • nebarTva, valdebuleba, iZuleba, akrZalva • interaqcia saklaso oTaxSi leqsika • individi - sxeuli, garegnoba, xasiaTi, tansacmeli/aqsesuarebi, higiena, janmrTeloba/avadmyofoba/ aqtivobebi, kveba/aqtivobebi, Sefaseba da emociuri reaqciebi • individis garemocva – adamianebi, ojaxi, naTesavebi, cxovelTa samyaro, zRapris samyaro, buneba, geografiuli dasaxelebebi, erovnebebi, saxelmwifos atributebi, qalaqi da sofeli, sacxovrebeli adgili, aqtivobebi, aveji/ sayofacxovrebo nivTebi/aqsesuarebi, skola/ infrastruqtura/personali/ 295 ru s u li ena programis Sinaarsi warmoadgens im enobrivi masalisa da sociokulturuli Tematikis CamonaTvals, romelic gamoiyeneba standartSi dadgenili sakomunikacio unar-Cvevebis gasaviTareblad. CamonaTvali ver iqneba verc amomwuravi da verc savaldebulo. is sarekomendacio xasiaTs atarebs. dasaSvebia CamonaTvalis Secvla, gadanacvleba, Sevseba an Semcireba. mTavaria, dasaswavli enobrivi masalis da kulturuli Tematikis SerCevisas, gaviTvaliswinebul iqnes: • standartSi miTiTebuli sakomunikacio amocanebi • Tamanedrove enis normebi • asakobrivi Taviseburebebi da mozardis interesTa sfero ru s u li ena • • • • • • saskolo aqtivobebi, saskolo nivTebi, saswavlo sagnebi, maRazia, sursaTi, kvebis obieqtebi, transporti/personali/aqtivobebi, kulturuli obieqtebi/ personali/aqtivobebi gasarTobebi\ Tavisufali dro sporti\ aqtivobebi dResaswaulebi da zeimebi orientirebi��� – dro������������������������������������������������������� -- sezonebi������������������������������������������� ��������������������������������������������������� , Tveebi����������������������������������� ����������������������������������������� , ��������������������������������� kviris��������������������������� dReebi�������������������� �������������������������� , dRis�������������� ������������������ monakveTebi��, ������������� drois������������������������������������������������������������� gansazRvra�������������������������������������������������� ������������������������������������������������������������ , drois������������������������������������������� ������������������������������������������������ sixSire����������������������������������� ������������������������������������������ sivrce���������������������������� ���������������������������������� ---������������������������� adgilmdebareoba���������� , qveynis� �������� mxareebi� ������������������� maxasiaTeblebi---- feri, forma, zoma, wona, raodenoba, temperatura, Semadgenloba ��������� ricxvebi gramatika fonetika da orToepia marTlwera sociokulturuli da kulturuli Tematika sametyvelo funqciebi lingvisturi realizebis nimuSebi lingvisturi realizebis nimuSebi lingvisturi realizebis nimuSebi III klasisTvis IV klasisTvis V klasisTvis Здравствуй������ (����� те��� )! Привет��! Доброе утро (вечер, день)! С добрым утром! lingvisturi realizebis nimuSebi VI klasisTvis 1. socialuri urTierTobis damyareba : misalmeba damSvidobeba mokiTxva 296 До����������� свидания��! ���������� Пока�! До завтра! До вечера! До встречи! Как дела? Хорошо, плохо, нормально. Как дела? Ничего, отлично. Как успехи? Неплохо. Так себе. Это... Это мой (моя...)... Это Нина. Она ученица. Это мой брат Виктор. Познакомься (тесь), это мой друг. Его зовут Павел. Tavazianad mimarTva Вы ( имя, отчество) Ирина Константиновна (Павел Андреевич), вы учительница (учитель)? Скажите, пожалуйста... mobodiSeba Извини(те), (пожалуйста). Прости(те), (пожалуйста) madlobis gadaxda Спасибо\ Большое спасибо. Пожалуйста. Я хочу извиниться. ru s u li ena pirovnebis wardgena Прошу прощения! Спасибо тебе за книгу (за поздравление). milocva Поздравляю! С праздником! Нина, с праздником! С Новым годом! Поздравлять с ... Поздравляю тебя (вас) с днем рождения (праздником)! Поздравляю с 8ым марта (с Женским днем, с Днем матери)! От всей души\ всего сердца поздравляю с именинами (с Рождеством, с Пасхой). Христос воскрес! Воистину! mipatiJeba Приходите в гости! Добро пожаловать! Приглашать... на... Приглашаю (тебя) вас на мой день рождения (обед). Приглашать в кино (театр, кафе...). Попробуйте,очень вкусно. Вам (тебе) положить (налить)? Да(нет),спасибо. Большое спасибо\ На здоровье. Налей (хочу) добавки. Не хочешь доба вки?Принесит е,пожалуйста 2 пирожных и 5 стаканов сока. Передайте\возьмите. Угощайтесь. Принесите счёт, пожалуйста. interaqcia sufrasTan 297 ru s u li ena waxaliseba/ Молодец(цы)! Seqeba Умница! Очень хорошо! Алё? Алё! Здравствуйте. Попросите, пожалуйста, Нину. Я слушаю. Привет, это Антон. Пока. telefoniT saubari Успокойся(тесь), не бойся(тесь). Не плачь! Ты исправишь. Всё хорошо. damSvideba Txovna daTanxmeba, uaris Tqma Пожалуйста, дай тетрадь. Пожалуйста, возьми книгу. Всё будет хорошо. Всё устроется. Не волнуйся. Прошу тебя (вас)... Да, конечно. Нет, что ты (вы). Да\Нет (спасибо) Стоп! Осторожно! Будьте внимательны! Перерыв. Посторонним вход воспрещен. Не курить. Не прислоняться. gafrTxileba keTili survilebi 2. informaciis gacvla 298 Спокойной ночи! Приятного аппетита! Будь(те) здоровы! Желаю счастья, успехов, здоровья! Приходите ещё! Счастливого пути! Как тебя зовут? Меня зовут Анна. Моя фамилия Мгеладзе. Сколько тебе ( ему, ей) лет? Мне 7 лет. В каком классе ты учишься? Я учусь в школе, в четвертом классе. Этот мальчик мой брат. Его зовут Вася. А эта девочка моя подруга. Как её фамилия? Её фамилия Мгеладзе. saqmianobis/ profesiis Sesaxeb Где ты живешь? Я живу в Грузии. Я из Батуми. erovnebis da warmomavlobis Sesaxeb Мой адрес ул.Барнова 32. Мой телефон 2937-72 Это моя подруга. Ей 10 лет. Её адрес проспект Мира 12, её телефон 129-37-72 Сколько лет твоей сестре? Моему другу 13 лет. Моя бабушка пенсионерка. Мой друг студент. Мой отец работает в полиции (школе...). Он полицейский. Моя мама инженер. Он(она) работает програмистом (врачом, учительницей...). Она из Москвы (России, Грузии, Зугдиди...). cxovelebis/sagnebis Это... Это книга. Этот, эта,эти... Это кот. Эта книга моя. Sesaxeb Этот кот ваш? Эти книги наши. janmrTelobis Sesaxeb У меня(тебя) болит голова(рука, зуб....) У него болит голова? У тебя температура? Поставь градусник! Измерь температуру ! Я (ты,она...) заболел(а). Я простудился (лась). Я болею. У меня был грипп. Мама вызвала врача. Вызови врача. Доктор прописал лекарство. Дыши! Открой рот! Горло болит? Я ложусь в больницу. Ему сделали (легкую, трудную) операцию. Покажи язык! Измерь температуру! Я больна (-ен). Вам ( тебе) больно? Где болит? 299 ru s u li ena piradi monacemebis Sesaxeb : saxeli, gvari, asaki, misamarTi, telefonis nomeri На чём ты едешь в деревню? На машине (автобусе, поезде...) Лететь на самолете. Иди по этой тропинке. Идти пешком. Ехать (идти) по (шоссе, дороге, улице...) По морю плыл катер. Какая сегодня погода? Какая (была вчера, будет завтра) погода? Вчера шел дождь. Дует холодный ветер. Будет дождь. Сегодня хорошая погода(жаркий день) Сегодня облачно (солнечно). В этом году была самая тёплая зима. По радио объявили сильный мороз. Температура воздуха минус 15 градусов. Дайте, пожалуйста, кило муки, пачку масла, два литра молока. Спасибо. Скажите, пожалуйста, сколько стоит колбаса? Вы не скажите, сколько стоят эти джинсы? Где можно примерить? Уплатите (заплатить) в кассу... Я хочу домой. Я хочу яблоко. Хочешь яблоко? Он (она) хочет пирожок? Хочешь поиграть? Я хочу играть (смотреть телевизор...) Ты хотела купить эти джинсы? Она хочет отдохнуть. У меня (тебя...) одно яблоко (одна книга, один карандаш...) У меня два брата (альбома). У нее две сестры (кошки, тетради). У меня (у нее, него) три,четыре брата/сестры (альбома, кошки, тетради). У Елены нет брата (собаки, альбома). У меня (него...) 5-20..., много, мало, немного, несколько... У меня двадцать марок. У тебя много друзей? ru s u li ena mgzavrobis Sesaxeb Сегодня холодно (тепло,жарко ). Дует ветер, идет дождь\снег, светит cолнце amindis Sesaxeb fasis/Rirebulebis/ raodenobis Sesaxeb survilis Sesaxeb vinmes yola, raimes qona 3. aRwera/ daxasiaTeba 300 У меня ( тебя, него, нее) одна ( один) сестра (брат). У меня ( тебя, него, нее) есть собака (велосипед). Нина красивая. Он высокий/ низкий. adamianis xasiaTi Это Дима. Он добрый мальчик. Она хорошая девочка. Антон умный. sagnis aRwera У Нины зелёные глаза . У Антона тёмные волосы. У него (неё, тебя...) спортивная фигура. У него короткая стрижка (красный пиджак...) Он весит 90 килограмм. Какого ... роста? Какого... веса? Она (он) высокого (среднего, низкого) роста. Сколько ты весишь? Какой у тебя рост? Его рост 190 сантиметров. Его вес 90 килограмм. У меня легкий характер. Какой у него характер? Какой он человек? Цветные карандаши, тонкие тетради, высокие деревья... Это красное пальто. У меня цветные карандаши. Этот стол низкий. Какая форма? Какой цвет? Какой размер? Пояс широкий, красный. Стол маленький и легкий. Из чего он(-а,-о,и) сделан(-а, -о,-и)? Какого цвета (формы, размера) этот(эта, это) ...? Это маленький круглый столик из дерева. Корова и свинья - домашние животные, а лев и тигр – звери. Здесь белый (бурый) медведь (чёрная собака). У медведицы два медвежонка (щенка). Какие смешные медвежата! Где живёт...? Что ест ... ? Тигр живёт в тайге (зоопарке). Он ест мясо. Он жёлтый. У него чёрные полоски Где обитает...? Чем питается ...? Какой окраски...? Тигры обитают в тайге. Они питаются мясом. Тигр очень красивой окраски: жёлтый , полосатый. 4. gemovnebis gamoxatva Я люблю фрукты. Что ты /не/любишь? Ты любишь вишню? Нет,я люблю персики. Я ненавижу манную кашу. Брат любит плавать. Что ты любишь делать? Я люблю петь (думать, танцевать, играть...) Мне (не) нравится(-ятся) это платье (эта юбка, этот шарф, эти джинсы.…) 5.Sefaseba\ damokidebuleba Хорошо/плохо Правильно\неправильно Я уважаю нашу учительницу. Ненавижу! Обожаю эту рокгруппу! cxovelis aRwera 301 ru s u li ena adamianis garegnoba ru s u li ena azris, STabeWdilebis gamoxatva 6 .grZnobebis, emociuri reaqciebis gamoxatva Moлодец! Здорово! Ой! Ай! Ух! Прекрасно! Верно? Неверно! Прекрасно! Ужас! Глупости! Как интересно ! Как глупо! Как здорово! Как легко! Просто ужас! Я люблю маму и брата. Фу! Кошмар! Как тебе не стыдно! Тебе не стыдно?! Я(ты,он...) рад(а). Очень жаль! Мне страшно (грустно, весело, интересно...) Я боюсь! Я устал(а), я голодный ( голодная) Я(ты,она...) голоден(на). Мне тепло (холодно, хорошо, жарко, больно, не\приятно...) В среду у меня танцы. В марте я еду в Боржоми Который час? Час, два (три,четыре) часа В прошлом году я отдыхал в Батуми. На той неделе у меня экзамен. Скажите, пожалуйста, который час? Пять часов, двадцать минут. Сначала я мою руки, потом иду завтракать. Я зашёл в магазин,а затем к другу. Иногда я хожу в театр. Ребёнок всё время плачет. Он никогда не был в цирке. Я хожу на музыку каждый день. (Не\очень) быстро, долго Фильм шёл долго. Я быстро сделал уроки. За час( неделю, год...) За полчаса я был дома. 7.SegrZnebebis gamoxatva 8.droSi orientireba droSi lokalizeba Сейчас я сижу (слушаю...) Сегодня я в школе(дома...) Сегодня –понедельник... Вчера я читал интересную книгу. Когда у тебя тренировка? Когда ты идешь на трениров-ку? Утром. Осенью брат пошёл в школу qronologia sixSire xangrZlivoba 9.sivrceSi orientireba 302 Я всегда (часто) делаю уроки вечером. adgilmdebareoba Далеко\близко. Где ты живешь? Дом близко? Нет, далеко. Дедушка в комнате. mimarTuleba Слева школа, а справа магазин. Позади нас было море. Мой чемодан наверху, на полке. Магазин за школой. Кошка под столом. На севере суровый климат. Мой старший брат живёт и работает в Петербурге. Куда ты идешь? Иди прямо(сюда). В, на... Я иду в школу. Куда идет мама? На работу. Скажите, пожалуйста, как пройти к магазину( к школе)? Идите направо, магазин у школы . Я люблю яблоки, а мой брат груши. Мы хотели поехать на экскурсию, но пошёл дождь. 10.logikuri kavSirebis gamoxatva opozicia 11. nebarTva, valdebuleba, iZuleba, akrZalva Можно? Hельзя! Можно войти ( передать...) Нельзя переходить ( ломать...) Разрешите войти (передать …) Не надо брать (покупать...) Надо/нужно сделать (нарисовать, написать...) Я должен сделать уроки. Мне надо купить хлеб в магазине. 12.interaqcia saklaso oTaxSi Садись(тесь), смотри(те), слушай(те), внимание, подними руку, показываем, играем, по парам, по командам, говорим все вместе, по группам, слушаем и рисуем, слушаем и изображаем... Кого сегодня нет? Кто дежурный? Сотри с доски, пожалуйста. Открой(те) книгу(и) (тетрадь(и) , иди к доске, слушаем,читай(ем), смотрим на доску(в книги), переписываем с доски( с книги), будьте внимательны, читай(ем) задание, достали ручки и тетрадки, подумай(те), вспомни (те), как будет по-русски...,что мы видем на картинке (в книге...), домашнее задание... Я (не) знаю... Можно я! Читаем и находим нужную картинку, читаем и раскладываем по порядку, прочитайте и угадайте, прочитайте и ответьте, правильно или нет, прочитайте и обведите правильный ответ... Я (не) могу, я забыл(а), я закончил(а), я знаю ответ... Читаем диалог (текст), разыгрываем сценку, пишем сегодняшнее число, пишем под диктовку... У меня получилось, у меня не получается... Анна Ивановна, я не понял(а), повторите , пожалуйста... 303 ru s u li ena Где...? В, на... Здесь \там Книга лежит на полке. Книга в сумке. Где книга? Там, на столе. leqsika ru s u li ena individi nimuSebi III klasisTvis sxeuli Руки, ноги, глаза, нос, голова... garegnoba Большой\ маленький, (не)красивый.. xasiaTi Добрый \злой, хороший\плохой... tansacmeli\ aqsesuarebi higiena janmrTeloba/ avadmyofoba/ aqtivobebi 304 nimuSebi IV klasisTvis Лицо(чико), брови, щёки(чки), тело, живот(ик)... nimuSebi V klasisTvis nimuSebi VI klasisTvis Сердце, кровь, пальцы, мозг, шея... Ладонь(и), ногти, позвоночник, плечо(и)... Длинные ноги, прямой нос, модная причёска, короткая стрижка... Широкие плечи, курносый, веснушки... Умный\глупый, весёлый\ грустный... Смелый\храбрый \ трусливый, вежливый\ грубый, (не)аккуратный... Дурак(чок), умница Симпатичный, честный, гордый, обманщик... Платье, брюки, куртка, майка, трусы,туфли, сумка... Красное платье, новые брюки, синий пояс, носки, колготки, шлёпанцы... Одежда, обувь, новое пальто... Потерять(порвать, постирать, почистить, выгладить зашить...) носок(чек), платок(чек)... Снять\надеть чтолибо Мыло, полотенце, шампунь, расчёска, щётка... Мыть лицо, руки,чистить зубы... Утром (вечером) мыть лицо, открыть окно... Зубная щётка, детское мыло, детский крем (шампунь)... Причёсываться, умываться, стричься... Чистюля\ грязнуля, чумазый... Мыть руки перед едой... Делать зарядку, вечером (перед сном) проветрить комнату, закаляться.... Болит, доктор… Здоровый\ больной, пациент(ка)... Заболеть, лечить, грипп, простуда, лежать в постели, пить лекарство... Простудиться, лечиться, вызвать врача... Худой\полный, высокий\низкий … Зелёные глаза(глазки), тёмные волосы, широкий лоб... Пуловер, свитер, футболка, фартук, зонтик... Одеться(ваться), обуться(ваться) Одеть (кого-либо)\ надеть (что-либо)... Хорошо/плохо, молодец... Очень хорошо, очень плохо, здорово... Прекрасно, интересно, глупо, легко... (Ис)пугаться, смеяться, (об)радоваться, удивляться... ru s u li ena Sefaseba da emociuri reaqciebi individis garemocva nimuSebi III klasisTvis nimuSebi IV klasisTvis nimuSebi V klasisTvis Человек, мужчина, женщина, девочка, мальчик, дети, друзья, мужик, баба... Ребята (дети), ребёнок, старик, старуха(шка),... Человек\люди, девушка, парень, сосед(ка, ди)… Взрослые, подросток, знакомые, одноклассник... ojaxi, naTesavebi Мама, папа, сын, дочь(ка), брат, сестра, бабушка, внук... Отец, мать, сестричка... Родители, тётя, племянник(ца), младший братик, старый дедушка... Родственник(ца,и), родные, близкие... cxovelTa samyaro Домашние\дикие животные, звери, собака, кошка, лиса, медведь, муха, пчела, лягушка... Жучка, Мурка, Шарик... Собака\ щенок(ки), кошка\ котёнок(ята), корова\телёнок (ята), волк\ волчонок(ата)... Собака лает, медведь ревёт, муха жужжит, лягушка квакает... Бурый(белый) медведь, конь\ лошадь(ка), большой пёс... Рога, лапы, копыта, хвост, перья, крылья, шкура, шерсть... Воробей, гусь, утка, голубь, орёл... Мелкий/ крупный зверь, лесной,пушистый зверь... Обитает, питается, окраска, пёстрая корова, соловей, канарейка... Нора, берлога, гнездо, следы... zRapris samyaro Сказка, Колобок, курочка Ряба… Жили- были... Я там был, мёдпиво пил... Лиса Патрикеевна,... Иванушка -дурачок, Иван- царевич, Марья-царевна, Баба Яга, Кощей... Золотая рыбка, Царевна-лебедь, Конёк-горбунок... Ковёр-самолёт, шапка-невидимка, скатерть-самобранка, сапогискороходы... adamianebi nimuSebi VI klasisTvis 305 Земля, небо, звёзды , море... Солнце (солнышко) светит, река (речка) течёт, трава(ка), дерево растёт, камень лежит... Ёлка, яблоня, роза, ромашка, грибы... Синее небо, круглая луна, высокие горы... Идёт дождь(снег), дует ветер, плывут облака... Ручей, родник... Дуб, берёза, кусты, малина... Капает(льёт) дождь(ик), выпал снег, собирать грибы (ягоды)... Защищать природу, посадить дерево, сломать ветку, сорвать цветок... geografiuli dasaxelebebi \ erovnebebi\ saxelmwifos atributebi Грузия, Тбилиси, река Кура, Сухуми, Россия, Москва, река Москва.... Грузин(ка), русский (ая) Петербург, Нева, Волга... Кахети, Имерети... Чёрное море, Кахетинец, имеретинец... Северный Кавказ, Терек, Каспийское море... Азербайджан, Армения, Турция... Азербайджанец(ка), армянин(ка)... Христиане, мусульмане qalaqi da sofeli Город, шоссе, улица, проспект, парк, магазин, транспорт, машина... Деревня, сад, лес, поле, дорога... Высокие дома, широкая улица(шоссе), детский сад, зоопарк, цирк... Дача, гамак, фруктовый сад, огород, колодец, изба, телега... Рынок, поликлиника, парикмахерская, кинотеатр,.. рестьянин(янка), лодка, ловить рыбу, охотиться, пастух... Мэрия, университет, професор, студент, площадь, здание, полиция, полицейский, вокзал, порт, корабль... Посёлок\село, урожай, полевые работы, хлев, коровник, конюшня, трактор... sacxovrebeli adgili/ aqtivobebi Дом, комната, кухня, туалет, двор, стена, дверь... Сидеть, стоять, кушать, отдыхать... Наша квартира, моя комната, микрорайон, лифт, лестница, гараж, скамейка, балкон, потолок... Жить, есть(кушать), убирать, помогать, готовить, подметать... Прихожая, гостиная, ванная, спальня, детская, кабинет... купаться, умываться, готовить завтрак, ужинать, одеваться, причёсываться, торопиться... Переулок, лавочка, детская площадка, песочница, на первом этаже, железная дверь... Встретить, поздороваться, гладить, мыть посуду, подметать, чистить картошку, вытирать пыль... aveji/sayofacxovrebo nivTebi/ aqsesuarebi Стол(ик), стул(ья), диван, кресло, картина, телевизор, компьютер... Тарелка, вилка, нож, стакан... Полки, кровать, лампа... Чашка, чайник, кофейник, ложечка, ножик... Книжные полки, мягкий диван, ночник, цветной телевизор, вешалка, журнальный столик... Глубокая тарелка, столовый нож, кофейная чашка, миксер... Ковер, плита, ванна, раковина, унитаз, веник, совок, зеркало... Холодильник, утюг, музыкальный центр... Кастрюля, сковорода(ка), хлебница, солонка... Одеяло, подушка... ru s u li ena buneba 306 saskolo nivTebi/ saswavlo sagnebi Школа, класс, ученик, ученица, урок, учитель(ница), перемена, экскурсия, каникулы... Слушать, читать, писать, поднять руку... Школьный двор (сад), школьник, спортивная (ый) площадка (зал), корридор, буфет, буфетчица, педагог, директор, сторож ... Отвечать, думать, запомнить, понять... Музыкальная студия, учительская, кружок, одноклассник, контрольная,... Решить задачу, написать сочинение, задавать вопросы... Кабинет русского языка, педагог иностранного языка, легенда... Читать про себя, пересказывать, подсказывать... Парта, доска, тетрадь, ручка, книга, карандаш, журнал, песенка, считалочка... Первый (последний) урок, большая перемена, звонок на урок, глобус, учебник, линейка, стихи... Задание, упражнение, пословица... Плакаты, географические карты... Иностранный (русский) язык, математика, рисование, пение... Точка, запятая, большая буква, упражнение... Тесты, анкета, указка, учебник русского языка... Супермаркет, рынок, продавец, купить, заплатить... Примерить, взвесить, отрезать, завернуть... Касса, кассирша, сдача... Винегрет, борщ... Нарезать, сварить, перемешать, зажарить... Зажарить мясо, приготовить салат, сварить суп(яйцо)... Жареное мясо, варёное яйцо, свежий хлеб, овощной салат, фруктовый компот, шоколадное мороженое, подсолнечное масло... maRazia sursaTi kvebis obieqtebi Продукты, хлеб, масло, сахар, мясо... Овощи, огурец, морковь (ка)... Фрукты, яблоко, груша... Белый (чёрный) хлеб, масло... Горький огурец, спелый помидор... Зелёное яблоко, спелая вишня, бутерброд... Кафе, столовая, меню, чашечка кофе, холодное блюдо, десерт, напитки... Официант(ка) Попросить счёт 307 ru s u li ena skola/infra-struqtura/ personali/ saskolo aqtivobebi ru s u li ena transporti/personali/ aqtivobebi Ехать, идти Машина, такси, автобус, тролейбус... Лететь, плыть,подняться в автобус, сесть в машину (такси...), взять билет,сходить, заплатить за проезд Самолёт, поезд... Остановка автобуса (тролейбуса...),следу ющая остановка, уступить место, платный, бесплатный проезд, спускаться в метро, эскалатор... Водитель автобуса, личный шофёр, машинист (поезда...) kulturuli obieqtebi/ personali/ aqtivobebi Театр, цирк Артист, клоун, выступать... Песня, танец... Кукольный театр, спектакль, концерт... Петь песню, рисовать картину... Пианино (рояль), гитара, труба, барабан, картины... Опера, музей, филармония, галерея, оркестр, ансамбль, краски, кисти... Художник,певец, артист... Декорация, поставить пьесу, сыграть главную роль, экспонат,портрет, пейзаж, писать масляными красками... gasarTobebi\Tavisufali dro\ sporti\aqtivobebi Игрушки, кукла, мишка, конструктор, лото, мяч, карандаши, краски, картинки... Играть, рисовать, гулять, танцевать... Большая кукла, жёлтая машинка, круглый мяч... Играть в мяч (в снежки), рисовать в альбоме(на доске), гулять во дворе... Лепить снеговика, кататься на санках, играть в жмурки (в шахматы)... Заниматься спортом (теннисом), ходить на плавание (танцы), тренироваться, команда, победа, выиграть\ проиграть, гол... Спортсмен, тренер, тренировка, чемпион, судья... Дискотека, кино, кафе, интернеткафе... Выигрыш, проигрыш, ничья, фигурное катание, лыжный спорт, художественная гимнастика, завоевать золотую медаль... Футболист, теннисист(ка), фигурист(ка), лыжник(ца)... dResaswaulebi da zeimebi Новый год, ёлка, хлопушка, Дед мороз, Снегурочка, праздник, подарки... Новогодняя (пушистая, нарядная) ёлка, (игрушка, песня...), праздновать, справлять, карнавал, читать стихи, отгадать загадку... Восьмое марта, Женский день... Подарить цветы, получить открытку... Отмечать Рождество, справлять именины, красить яички, покупать вербу, печь кулич, День учителя ... 308 orientirebi nimuSebi me-4 klasisTvis nimuSebi me-5 klasisTvis nimuSebi me-6 klasisTvis dro Зимой ,весной ,летом, осенью Зимний (весенний...) сезон Tveebi Январь, февраль В январе, в феврале... kviris dReebi Неделя, понедельник, вторник.... В пондельник, во вторник, в среду... Рабочие дни, выходные Утро, день, вечер, ночь Утром, днём, вечером, ночью Сутки Сейчас, сегодня Вчера, завтра, всегда,часто... Час, два, три, четыре часа Пять,шесть,.... двенадцать часов Иногда, долго, недолго (быстро)... Никогда, каждый день (месяц,год)... sezonebi dRis monakveTebi drois gansazRvra Зима, весна, лето, осень drois sixSire На той (на прошлой, будущей) неделе... sivrce adgilmdebareoba qveynis mxareebi В школе (сумке...), на столе (стене...), там, здесь... Далеко, близко Около (у) дома, (школы...) Слева, справа, впереди, позади наверху, рядом... Север, юг, восток, запад На север,..., с севера... на севере,на юге... maxasiaTeblebi 309 ru s u li ena nimuSebi me-3 klasisTvis ru s u li ena feri Красный, зелёный, чёрный... forma zoma Красного, зеленого... цвета Большой, маленький... Холодно, тепло, жарко Средний, не очень крупный... Огромный, самый большой, самый маленький... Один\одна, два\ две 1,21,41... килограмм ( литр, метр),2,3,4, 23, 54.... килограмма (литра, метра) Холодный, жаркий, тёплый... 1,21,41... градус, 2,3,4 …23,54... градуса плюс\минус 5...20,37,88.. килограмм ( литров,метров) 5...20,37,88... градусов Самый тёплый, жаркий... ... градусов по Цельсию Из пластмассы, из дерева, из бумаги... Semadgenloba ricxvebi Бледно-голубой, тёмно-синий... Треугольный, круглый,������ ����� квадратный... wona, raodenoba temperatura Красная, зелёные, тёмный(ая), светлый(ая)... 1-10 10-20 , 0 20-100 сотня, тысяча, миллион. Первое, третья, двенадцатый... gramatika gramatikis����������������������������������������������������������������������� swavleba�������������������������������������������������������������� ���������������������������������������������������������������������� sakomunikacio������������������������������������������������ ������������������������������������������������������������� miznebs���������������������������������������� ����������������������������������������������� unda����������������������������������� ��������������������������������������� emsaxurebodes��������������������� ���������������������������������� . amitom������������� ������������������� , sasurvelia� ����������� misi������������������������������������������������������������������������� ������������������������������������������������������������������������ konteqstSi�������������������������������������������������������������� (������������������������������������������������������������ da���������������������������������������������������������� ara������������������������������������������������������ ��������������������������������������������������������� konteqstidan����������������������������������������� ����������������������������������������������������� mowyvetilad����������������������������� ���������������������������������������� ) swavleba������������������� ��������������������������� . ����������������� rekomendebuli���� ar� ��� aris�������������������������������������������������������������������������� gramatikis��������������������������������������������������������������� ������������������������������������������������������������������������� aRweriT������������������������������������������������������� �������������������������������������������������������������� -������������������������������������������������������ Teoriuli���������������������������������������������� swavleba������������������������������������� ��������������������������������������������� , gramatikuli������������������������ ����������������������������������� wesebisa��������������� ����������������������� da������������ �������������� terminebis� ����������� zepirad���������������������������������������������������������������������� daswavla������������������������������������������������������������� ��������������������������������������������������������������������� . moswavles�������������������������������������������������� ����������������������������������������������������������� saSualeba���������������������������������������� ������������������������������������������������� unda����������������������������������� ��������������������������������������� ���������������������������������� mieces���������������������������� , rom����������������������� �������������������������� daakvirdes������������ ���������������������� , ���������� amoicnos��, gaiazros���� da� konteqstSi �������������������������������������������������������� ��� gamoiyenos���������������������������������������������� gramatikuli���������������������������������� ��������������������������������������������� Taviseburebebi������������������� ��������������������������������� ������������������ da���������������� konstruqciebi��. ��������������� amisaTvis������������� sasurvelia��: ������������ • gramatikuli������������������������������������������������������ masalis���������������������������������������������� ����������������������������������������������������� ��������������������������������������������� saxaliso������������������������������������� , ����������������������������������� advilad���������������������������� ��������������������������� gasageb�������������������� zepir�������������� ������������������� Tu����������� ������������� werilobiT� ���������� sakomunikacio��������������������������������������������������������� situaciebSi��������������������������������������������� �������������������������������������������������������� miwodeba������������������������������������ �������������������������������������������� didaqtizebuli���������������������� ����������������������������������� teqstebis������������ ��������������������� meSveobiT��, ����������� romlebic����������������������������������������������������� SerCeuli������������������������������������������� ��������������������������������������������������� iqneba����������������������������������� ����������������������������������������� ���������������������������������� mxolod���������������������������� da������������������������� ��������������������������� mxolod������������������ ������������������������ enobrivi��������� ����������������� masalis� �������� asaTviseblad� 310 metyvelebis nawili arsebiTi saxeli Имя������� сущес������ твительное zedsarTavi saxeli Имя������� прила������ гательное III klasi 1. arsebiTi saxeli saxelobiT brunvaSi: ( ����� стол�столы������������� , ����������� окно������� -������ окна��, ребёнок����������� -��������� дети����� ...) 2. arsebiTi saxeli windebulian brunvaSi: ������ Книга� на�������� �������. �������� столе�� Дедушка� в��������� комнате� �������� … 3. ge��������� ografiuli saxelebi –ия daboloebiT saxelobiT brunvaSi - Россия , Грузия 4. adamianis aRmniSvneli sakuTari da sazogado arsebiTi saxeli zedsarTavTan erTad saxelobiT brunvaSi: Это���� ма��� ленькая����������� девочка��( ��������� хорошие��������� �������� ребята�� ). Виктор��������� хороший� �������� мальчик��� ... 5. sazogado arsebiTi saxeli zedsarTavTan erTad mr. ricxvis saxelobiT brunvaSi: большие� столы������������ , ���������� маленькие� книги������������ , ���������� белые����� мед���� веди����� ... IV klasi 1. arsebiTi saxeli zedsarTavTan erTad saxelobiT brunvaSi: жаркое������� лето��, ������ вкусные������ фрук����� ты��������������� , ������������� злая��������� собака��, �������� тёплый�������� день��� ������� ... 2. arsebiTi saxeli braldebiT brunvaSi a) windebulis gareSe: читать�������� книгу�� �������, слушать������ пере����� дачу��\ �������� учительницу����������� , ��������� смотреть� телевизор��� ... b���������� ) windebu�������� lebiT В, НА: идти в школу , ехать на работу( на экскурсию), лететь в Петербург... 3. arsebiTi� ��������� saxeli���� na��� TesaobiT� brunvaSi����� win���� debuliT� Из: Из Москвы, из Петербурга, из школы , из России... MV klasi MVI klasi • arsebiTi saxeli: a) naTesaobiTi brunvis mx. ricxvSi -������������ uwindebulod�: нет журнала\книги, пиджак брата\мамы, пачка масла\ кусок(чек) торта... - У, С wi������� ndebulebiT: у бабушки\ у мальчика, у дома\у школы, с крыши\ со стола ... b) micemiT brunvaSi -������������ uwindebulod�: передать брату\ сестре\ друзьям... -К wi�������� ndebuliT: к брату\к сестре\к друзьям... g������������� ) moqmedebiT brunvaSi -������������ uwindebulod�: резать ножом, пилить пилой, вытирать тряпкой... -С, ПЕРЕД, ПОД, НАД �������� Tandebule-biT�: с мамой, с друзьями, под креслом, над домом... d�������������� ) Tandebulian brunvaSi -О wi�������� ndebuliT : о друге, о книге, о животных... • arsebiTi�������� saxeli� ������� a) mx��������� . ������� ricxvis naTesaobiT brunvaSi win��������� debulebiT ОТ, ДО, ИЗ: от школы, до дома, из дерева,из пластмассы... mr��������� . ������� ricxvSi: журналов, книг, окон, девочек, мальчиков, родителей, дверей... b) mr�. ricxvis� BbraldebiT� brunvaSi: девочек, мальчиков, родителей, столы, стулья, окна... g) mx������� ��������� . ricx����� vis������������� moqmedebiT brunvaSi: работать врачом, строителем... 311 ru s u li ena • mravalferovani aqtivobebisa da savarjiSoebis SeTavazeba dawyebiTi skolaSi swavlebis pirvel or wels moswavleebi gramatikul konstruqciebs enobrivi nimuSebis damaxsovrebasTan erTad spontanurad, gaanalizebis gareSe aiTviseben. gramatikuli struqturebis daSla maTi gaanalizebisa da gaazrebis mizniT TandaTan daiwyeba swavlebis momdevno wlebSi. ru s u li ena zmna Глагол nacvalsaxeli Местоимение 312 1. zmnis uRleba mxolobiTi da mravlobiTi ricxvis piris nacvalsaxelebTan da arsebiT saxelebTan erTad erTad: Я� пишу�������������� , ������������ вы���������� читаете��, ��������� дедушка�������� сидит��, ������� книга��������� лежит��� �������� ... 2. zmnis brZanebiTi kilo etiketis formebTan Дай�������������� (������������� те����������� ), �������� пожалуйста������������ , ���������� карандаш��! Возьми�������� мел���� ������� !... 3. ������ Хотеть zmna I da II piris mx. ricxvis arsebiT saxelTan an zmnizedasTan erTad: Ты�������� хочешь� ������� яблоко��������� ? Я� ������� хочу� ����� домой���� .... 1. moZraobis aRniSvna: ехать����������� , ��������� идти����� , ��� лететь���������� , �������� плыть��� ... 1. CvenebiTi� nacvalsaxeli� Это tipur����� fra���� zebSi Это девочка (мальчик, стол, книги...) 2. mx. ricxvis piris nacvalsaxelebi naTesaobiT brunvaSi a������������� ) TandebuliT ���������� У: У меня (тебя, него, неё ) есть.. b) Tandebulis���� ga��� reSe��: Меня (тебя, его, её) зовут... 3. mx���������� . �������� ricxvis� piris���������� nacvalsa��������� xelebi��������� �������� micemiT� brunvaSi�: Мне (тебе, ему, ей) ... лет 1. piris nacvalsaxelebi mr. ricxvis naTesaobiT brunvaSi TandebuliT У: У них (нас,вас)... 2. I������������� da���������� ������������ II������� ��������� piris� ������ kuTvnilebiTi� nacvalsaxelebi������������� arsebiTTan� ����������� erTad�������� mx����� ������� . da� ��� mr���������� . ricxvis� �������� saxelobiT� brunvaSi��� .: моя книга, твоё окно, наши друзья, ваш карандаш ... 3. kuTvnilebiT� -kiTxviTi� nacvalsaxelebi� чей, чья, чьё, чьи 2. warsuli �������� dro 3.������ Хотеть da любить modaluri zmnebi infinitivTan erTad: Ты хочешь спать? Я хочу играть в футбол.Они хотят читать сказки... 1.��� 1. formis����� , ��� gemovnebis�������� , feris� ������ aRmniSvneli� zedsarTavi������ saxe����� lebi����������� arsebiTTan ���������� erTad�������� saxelo������� biT����������� brunvaSi��: ���������� Низки���������� e��������� стулья, сладкий чай, ароматный кофе... 2.��� 2. zedsarTavi� saxeli��������� arsebiT�������� Tan����������� erTad����� ���������� mx��. ���� ricxvis��������� naTesao�������� biT����������� da�������� ���������� bralde������� biT����������� brunvebSi�: ���������� в большой зал, старую(енькую) бабушку, умной(ного) собаки(кота)... 1.ukuqceviTi� zmnis�������� uRleba�: Я ������� учусь, ты учишься, она умываеся, он занимается... 2. rTuli������� moma����� vali����� dro� ����: буду заниматься, будете танцевать, будет плавать... • zmnis martivi�� ��������� momavali����� dro� ����: я поиграю, он позанимается,ты напишешь... ricxviTi saxeli Имя������� числи������ тельное . 4. CvenebiTi� nacvalsaxelebi этот, эта, это, эти arsebiTTan������� erTad� ������ saxelobiT� brunvaSi�: этот стол, эта девочка, это пальто, эти книги... 1.Tvla da ukuTvla aTis farglebSi 1. Tvla da ukuTvla ocis farglebSi 2. ricxviTi saxeli Один����� \���� Одна adamianis aRmniSvnel arsebiTTan erTad: один� ����� брат���������������� , �������������� одна���������� сестра��� ��������� ... 2. ���������� Один������ \����� Одна�\ Одно ricxviTi saxeli arsebiTTan erTad: один� карандаш������� , ����� одна� книга������� , ����� одно� окно��� ... 3. �������� Два-Две ricxviTi� saxeli arsebiTTan������ erTad: ����� два брата , две сестры... ru s u li ena 4. I������������� da���������� ������������ II������� ��������� piris� ������ kuTvnilebiTi� nacvalsaxelebi�������������� da����������� ������������� adamianis� ���������� aRmniSvneli���� ar��� sebiTi���������� saxelebi� ��������� saxelobiT������ brun����� vaSi�: моя подруга, мои друзья, твой брат... 5. I������������� ������������ da���������� II������� ��������� piris� ������ mr������������� . ricxvis���� ����������� da� ��� III����������� piris����� ���������� mx�� ����. ricxvis�������� kuTvni������� lebiTi�������� nacval������� saxelebi�������� usulo� ������ sagnis��������� aRmniSv�������� nel arsebiT� saxelebTan������ saxe����� lobiT���������� brunvaSi� ��������� - мои яблоки, твои уроки, его книга, её собака... • piris�������� nacval������� saxelebi����� mx��. ���� r������������ icxvis������ mice����� miT����������� da�������� ���������� bralde������� biT����������� brunvebSi� ���������� –к тебе, к нему... тебя, его.... • 1-��������������� li������������� da���������� ������������ me������� ��������� -2 pi��� ris������������� mx���������� ������������ . �������� ricxvis� kuTvnilebiTi� nacvalsaxelebis� bruneba�: у моего брата,у твоей бабушки, к моему врачу... 313 • drois da adgilis aRmniSvneli zmnizedebi сейчас����������� , ��������� сегодня��, здесь����������� , ��������� хорошо��� ... • drois, adgilis da xarisxis aRmniSvneli zmnizedebi: утром��������� , ������� зимой��, далеко�,быстро�, медленно���� ...� 1. angariSi 100-is farglebSi 2. � ��������������� Два\Две , три, четыре ricxviTi� saxelebi� arsebiTTan�: два карандаша, две книги, два окна, три поросёнка, четыре кошки .. 3. rigobiTi� ricxviTi� saxelebi��: 1-ое января, 4-ое мая... 1.5-20 ricxvebi� ��������� arsebiTTan�������� erTad��: ������� пять мальчиков, шестнадцать журналов, двадцать дверей... 2. rigobiTi ricxviTi��������� saxeli�� �������� arsebiTTan� erTad saxelobiT brunvaSi: первый ряд, пятая парта, третье окно ... kiTxviTi� winadadebebi� da���������� ��������� kiTxviTi� sityvebi Вопросы и вопросительные слова •kiTxviTi���� si��� tyvebi������� tipur� ������ frazebSi: Это кто? Что это? Какой(ая,ие)? Где? Куда? Что делает? da sxva • kiTxviTi sityvebi martiv winadadebaSi� • drois������� , adgi����� lis������������� da���������� ������������ ��������� xarisxis� aRmniSvneli���� zm��� nizedebi��: часто, справа, редко, иногда... • drois���������� , adgilis� �������� da�������������� xarisxis����� ������������� aRm���� niSvneli�������� zmnize������� debi��: никогда, всегда, каждый день, на севере... • ���� И, А kavSiri da� Ах, Ой, Ух, Ох, Sorisdebuli • ���������������� Ай Союз и междометие • ������� И, ИЛИ • ������������ Ах, Ой, Ух, Ох, Ай • ������������� А, И, ИЛИ,ЧТО • ������������� А,И.ИЛИ, НО, ЧТОБЫ nawilaki Частица • ������������ НЕ,ТОЖЕ ru s u li ena zmnizeda Наречие sityvawarmoe baСловообраз ование 314 1. kninobiTi sufiqsebi arsebiT saxelebSi: ������� старушка������������� , ����������� старичок���, домик������� , ����� книжка��� ... 2. sufiqsebiT nawarmoebi cxovelTa naSierebis aRmniSvneli arsebiTi saxelebi: котёнок��\ котята�������� , ������ медвежонок��\ медве������ жата��� ... • nawilaki лиs gamoyeneba kiTxviT winadadebebSi: Сделает (напишет, откроет....) ли он (она, они...) ...? • sufiqsebiT nawarmoebi erovnebis aRmniSvneli saxelebi • sufiqsebiT nawarmoebi profesiis an saqmianobis aRmniSvneli arsebiTi saxelebi 1. martivi kiTxviTi winadadeba. martivi TxrobiTi winadadeba 2. rTuli Tanwyobili winadadeb��a 1. winadadebis�� � • martivi da erTgvari werTuli���������� Tan������ wyobivrebi li������������� winadadebebi ������������ 2. rTuli Tanwyobili winadadebebi • martivi da rTuli�������� Tan���� wyobili���������� winadade��������� bebi orTografia da punqtuacia 1. mTavruli aso winadadebis dasawyissa da sakuTar saxelebSi 2.� И–s marTlwera Ж, Ш, Г, К, Х-s Semdeg 3.��� Ы�� -� И–s marTlwera Ц�-s Semdeg 4. Э-s marTlwera sityvis dasawyisSi 5. Ъ marTlwera zogierT sityvaSi 6. rbili niSani����� s - Ь marTlwera 7. gamyofi rbili niSani – Ь 8. windebulebis da TavsarTebis marTlwera 9. Sesamowmebeli umaxvilo xmovani sityvis ZirSi 10.������������������������������������������� Seumowmebeli umaxvilo xmovani sityvis ZirSi 11.-��� ОРО-,-���������������� ОЛО������������� -,-���������� ЕРЕ������� -,-���� ЕЛЕ�-s 12.marTlwera profesiis aRmniSvneli sufiqsebis marTlwera:-�������������� тель���������� \(-������� ница��� ),- ник����������������������������� \(-�������������������������� ница���������������������� ),-������������������� чик���������������� (��������������� ца������������� ),-���������� к��������� ,-������� ист���� (��� ка�) 13.erovnebis aRmniSvneli sufiqsebis marTlwera:-ец��������������������������� \�������������������������� анка���������������������� , -������������������ янка�������������� ,-������������ ин���������� \��������� ка������� ,-����� к���� (��� а�� ). 14.zedsarTavi saxelis sufiqsebis marTlwera -������������������������� ск����������������������� ,-��������������������� н�������������������� , -����������������� енн�������������� (������������ онн��������� ),-������ ан���� (��� ян�) 15.infinitivis marTlwera 16.rbili niSnis -Ь� marTlwera mxolobiTi ricxvis meore piris zmnebSi 17.��������� nawilaki НЕ-s marTlwera zmnebTan 18.sityvis gadatanis wesebi 19.�������������������������������� sasvis niSnebi winadadebis bolos 20.mZime А, НО, ЧТО, ЧТОБЫ kavSirebis win 21.abzaci������� s dacva fonetika da orToepia zepiri metyvelebis dros, anu sityvebis warmoTqmisas, yuradReba unda mieqces: -rusuli maxvilis Taviseburebas ( ����������������������� подвижность������������ ударения��) da masTan ���������� dakavSirebul umaxvilo xmovnebis JReradobas; - yru da mJReri Tanxmovnebis opozicias ( ����������������������������� звонкие���������������������� и�������������������� ��������������������� глухие������������� ������������������� согласные���) da maT ������������ adgils sityvis SuaSi an boloSi; -magari da rbili Tanxmovnebis opozicias ( ��������������������������� мягкие��������������������� и������������������� �������������������� твёрдые����������� ������������������ согласные�); ���������� -iotirebuli xmovnebis warmoTqmas ( е�������� , ё����� ������ , ю�� ���, �� я�) 315 ru s u li ena tipuri frazebi. winadadebis tipebi Типы предложений ru s u li ena sociokulturuli da kulturuli Tematika (sanam moswavleebi ucxour enaSi aiTviseben codnis garkveul marags, dasaSvebia informaciis qarTulad miwodeba) dResaswaulebi da tradiciebi (ramdenime dResaswauli da maTi Taviseburebebi--morTuloba, tradiciuli kerZi, personaJebi da sxva) CvevaSi gamjdari crurwmenebi (mag.: marcxena fexze adgoma, Savi katis gadarbena, marilis dapneva da sxva) puroba- (kvebis ganrigi, rusi mozardis tipuri sauzme, sadilis, vaxSmis komponentebi, ramdenime tipuri kerZi. . . ) qcevis etiketi (mag. : ufrosisadmi mimarTvis formebi mamis saxelis gamoyenebiT, situaciis Sesaferisi keTili survilis gamoxatva da sxva momsaxureba – (transportis saxeobebi. . . ) Tavisufali dro/garToba/dasveneba – ramdenime tradiciuli sabavSvo TamaSis saxeli da wesebi dawyebiTi skola - (ra sagnebi iswavleba, ramdenwliani swavlebaa, saskolo kviris da dRis ganrigi, ardadegebis raodenoba da dro . . . ) cxovelebis, Cveuli xmaurebis xmabaZviTi elementebi (кукареку������������������� ,������������������ апчхи������������� ,������������ тук��������� -�������� тук����� ,���� кап�кап���������� ,��������� ку������� -������ ку���� ... Sdr. yiyliyo, afcxi, kak-kuk, Wita da a. S.) gavrcelebuli sakuTari saxelebi, moferebiTi saxelebi/mimarTva (мамочка������� ,������ мама�� ,� п апочка��������� ,�������� папа���� ...) da sxva saxelmwifo simboloebi – droSa dedaqalaqi da misi ramdenime RirsSesaniSnaoba ramdenime didi qalaqi, mdinare sabavSvo nawarmoebebi, igav-arakebi, legendebi (ramdenime saTauri, personaJi, avtori) (sasurvelia, moswavleebi gaecnon qarTulad Targmnil zogierT nawarmoebs) ramdenime cnobili pirovneba (istoriuli personaJi, xelovani, sportsmeni . . .) cnobebi rusul-qarTuli urTierTobidan 316 sabazo safexuris rusuli enis programis Sinaarsi VII-IX klasi sametyvelo funqciebi • socialuri urTierTobis damyareba –misalmeba, damSvidobeba, mokiTxva, pirovnebis wardgena, Tavaziani mimarTva, mobodiSeba, madlobis gadaxda da saTanado pasuxi, Txovnis gamoxatva, gafrTxileba, cudad gagebulis garkveva, keTili survilebis gamoxatva, waxaliseba\ Seqeba, milocva, SeTavazeba, dapatiJeba, daTanxmeba, uaris Tqma, interaqcia sufrasTan( saxlsa da sazogadoebrivi kvebis obieqtebSi), interaqcia savaWro obieqtebSi, interaqcia mgzavrobisas, kamaTisas poziciis gamoxatva, dasabuTeba, sakuTari poziciis dacva, sxvisi azris gaziareba an uaryofa, satelefono saubari, araoficialuri\ oficialuri werili • informaciis gacvla _sakuTar Tavze an pirovnebaze piradi monacemebis Sesaxeb (saxeli, gvari, asaki, misamarTi, telefonis nomeri), erovnebisa da warmomavlobis Sesaxeb, Tavisufali drois gatareba, profesiis\xelobis Sesaxeb, janmrTelobis Sesaxeb, amindis Sesaxeb, survilis Sesaxeb, • aRwera/daxasiaTeba _ adamianis garegnoba, Cacmuloba, xasiaTi; sagnis, cxovelis Sesaxeb • Txovnis gamoxatva • gemovnebis gamoxatva\ gatacebebi • emociebis, grZnobebis gamoxatva _ brazi, ukmayofileba, sinanuli, gaRizianeba, gakvirveba, interesi, indeferentuloba, sixaruli, aRfrTovaneba, kmayofileba • SegrZnebebis gamoxatva • damokidebulebebis\ Sefasebebis gamoxatva • droSi orientireba _ lokalizeba, sixSire, xangrZlivoba, qronologia, • sivrceSi ganTavseba _ adgilmdebareobis miTiTeba, gzis, mimarTulebis , daniSnulebis adgilis miTiTeba, • logikuri kavSirebi – opozicia, iribi naTqvami • nebarTva, valdebuleba, akrZalva, rCevis micema • interaqcia saklaso oTaxSi leqsika • individi – garegnoba, xasiaTi, , higiena \aqtivobebi, janmrTeloba/avadmyofoba/ aqtivobebi, Sefaseba da emociuri reaqciebi • aqtivobebi – aRqma da inteleqtualuri aqtivobebi, telefoniT sargebloba • individis garemocva – adamianebi, ojaxi, sazogadoeba da saxelmwifo, ganaTleba, ena, sacxovrebeli adgili\ aqtivobebi, aveji/sayofacxovrebo nivTebi/aqtivobebi, savaWro obieqtebi/personali/aqtivobebi, sursaTi, kvebis obieqtebi/aqtivobebi, mgzavroba-gadaadgileba, kulturuli obieqtebi/ personali/aqtivobebi, banki\personali\aqtivobebi, media, gasarTobebi\ Tavisufali dro\aqtivobebi, • orientirebi – dro: sezonebi, Tveebi, kviris dreebi, dRis monakveTebi, saaTi sivrce: qveynis mxareebi, adgilmdebareoba. maxasiaTeblebi: feri, forma, zoma,qona, raodenoba, temperatura, Semadgenloba, masala ricxvebi 317 ru s u li ena panorama gramatika orToepia ru s u li ena sociokulturuli da kulturis sferos Tematika sametyvelo funqciebi lingvisturi realizebis nimuSebi VII klasisTvis lingvisturi realizebis nimuSebi VIII klasi lingvisturi realizebis nimuSebi IX klasi socialuri urTierTobis damyareba misalmeba Здравствуй(-те) ! Привет! Доброе утро! Добрый день! Добрый вечер! Какая встреча! Рад(а) вас (тебя) видеть! damSvidobeba До свидания! Пока! До встречи. До встречи в Новом году! Всего доброго! Увидимся. Прощайте! mokiTxva Как дела? Хорошо. Неплохо. Так себе. Нина, как твои дела? Как успехи? Что нового? Как ваше (твое) здоровье? Как поживаешь(ете)? Как жизнь? pirovnebis wardgena (По)знакомьтесь (-ся) , это мой (-я) друг( сестра)! Познакомьтесь с моим другом (моей сестрой)! Очень приятно. Приятно (с вами) познакомиться! Мы уже встречались. Вы(ты) меня не узнаёте(-ёшь)? Tavaziani mimarTva Ирина Константиновна, вы что-то сказали? Скажите, пожалуйста,... Молодой человек,... Девушка,... Извините, вы не (под)скажете,...? Будьте добры, ... mobodiSeba Извини(-те), где Виктор? Простите, я (не) хотела бы... Простите, пожалуйста... Извини(те) за беспокойство. Прости(те) за... madlobis gadaxda da saTanado pasuxi Спасибо. Большое спасибо. Пожалуйста. Спасибо тебе \ вам за... Не за что. Спасибо за то, что ты помог мне. Не стоит благодарности. Txovnis gamoxatva Дай(-те)(возьмите), пожалуйста, этот журнал... Прошу тебя... Ты мне поможешь? Ты не мог(ла) бы мне помочь? У меня к тебе ( к вам) (не)большая просьба. 318 Осторожно! Будь осторожен(на)! Хочу тебя предупредить. Хочу тебе напомнить о... Предупреждаю, это опасно. cudad gagebulis garkveva Прости(те), я не понял(а). Повтори(те), пожалуйста. Не понял (-а), что? Вы не могли бы повторить? Извини(те), что ты (вы) сказал(-и)? Кажется, я вас(тебя) неправильно понял. Я не совсем тебя понял. Повтори, пожалуйста, я не расслышал. keTili survilebis gamoxatva Приятного аппетита! Спокойной ночи! Будьте здоровы! Приходите ещё! Желаю счастья, успехов, здоровья! Добро пожаловать! Счастливого пути! Ни пуха ни пера! damSvideba Успокойся, не плачь. Всё будет хорошо. Не волнуйся (не волнуйтесь). waxaliseba \ Seqeba Молодец! Ты здорово придумал! Хорошая (отличная) идея! Ты (вы ) отлично выглядишь(ите). Ты в отличной форме! milocva Поздравляю! Поздравляю вас (тебя) с праздником! (С Новым годом! С Рождеством, с Женским днем , с Днем матери, с 8-ым марта, с днем рождения) Поздравляю от всего сердца \ от всей души! Разреши( те) поздравить тебя (вас) с победой на конкурсе. SeTavazeba, dapatijeba, daTanxmeba, uaris Tqma Пожалуйста, возьми... Вот, возьми. На, держи. Спасибо, с удовольстви ем. Конечно. Спасибо уже не нужно. Приглашаю тебя\ вас на мой день рождения. Можно тебя пригласить (на..., в...) ? Жду вас в семь у себя дома. С удовольствием (с радостью, охотно.) У меня встреча с ребятами. Я не приду, у меня дела. Ладно, я приду. Давайте встретимся у стадиона (в парке, на станции...)… в 5.... вечера. Договорились. Согласен(-сна). Попробуй(-те) вот это. Угощайся (-тесь). Приятного аппетита. Очень вкусно! Вам\тебе еще добавить \ налить кокаколу? Спасибо, нет . Я проголодался(лась). На первое ( на второе, на десерт) у нас .... Не хотите попробовать? У тебя нет аппетита? Почему ты ничего не ешь? Sexvedris daniSvna, daTanxmeba, uaris Tqma interaqcia sufrasTan (saxlSi da sazogadoebrivi kvebis obieqtebSi) Передай(-те), пожалуйста, салат с майонезом. Возьмите. Спасибо. На здоровье. Принесите, пожалуйста, чашечку кофе \ 3 порции сливочного мороженого... 319 ru s u li ena gafrTxileba Сколько стоит...? Дайте \ взвесьте, пожалуйста, пачку (2 килограмма ) муки, (полкило сливочного масла\ сыра...) Заплатите в кассу. Мне надо( нужно) выбрать подарок. Я хочу купить обувь (открытку, сувениры...) Вы не скажете, сколько стоят эти джинсы? Где можно примерить? Платить здесь или в кассу? Хочу выбрать подарок для мамы (друга,...). Я хочу приобрести новый (новую) видеомаг-нитофон ( кассету...). Какой это размер ? Какого размера этот свитер ? Цена и размер на этикетке. Сколько с меня? С вас 50... рублей. interaqcia���� mg��� zavrobisas На чем ты едешь...? Я еду домой на такси (автобусе, метро...) Мой дедушка всегда ходил на работу пешком Мы поехали в деревню на машине,... Вы выходите? Я выхожу на следующей (остановке). Предъявите билет. Передайте билет, пожалуйста. Поезд отходит (прибы-вает) вечером ( в 7 .... часов). Можно заказать два билета на 15-ое число? Такси свободно? Я хочу заказать такси. poziciis gamoxatva kamaTisas, dasabuTeba, sakuTari azris dacva, sxvisi azris gaziareba an uaryofa Я тоже так думаю. Я так не думаю. Ничего подобного. Я уверен. По-моему (по-твоему),... Мне кажется, ... Я с тобой (с вами ) (не) согласен. По моему мнению... Я думаю,что (это)... Может, я ошибаюсь. Я (не) верю, что... (Не) сомневаюсь,что... satelefono saubari Алло! Здравствуй(-те)! Попросите, пожалуйста, (к телефону) Нину (Виктора Николаевича). Кто говорит? Его (ее) нет дома. Извините за беспокойство. Не стоит. Да, слушаю! Кто говорит? Это квартира Ивановых? Говори, пожалуйста, медленно ( громче), плохо слышно. Будьте любезны, попросите, Нину. Её нет. Перезвоните попозже. Здравствуй, мамочка (...)! Целую. Твой сын (...)! Уважаемый ...! С уважением.... Дорогой Дима (Милая Маша)! ru s u li ena interaqcia savaWro obieqtebSi piradi werili informaciis gacvla 320 erovnebisa da warmomavlobis Seasaxeb Познакомьтесь, это моя подруга. Моему брату \ моей сестре 21 \24 год\ года... Я (он...) старше (младше)... на.... года (лет) Я грузин. Я живу в Батуми. Она русская, из Москвы. В свободное время я много читаю. Tavisufali drois gatareba Я люблю проводить свободное время на дискотеке. Кем ты (он\она ) хочешь (хочет) стать? Он (она )хочет стать врачом (юристом, экономистом, балериной...). profesiis /xelobis Sesaxeb janmrTelobis� Sesaxeb amindis�������� Sesaxeb ������� ru s u li ena monacemebi sakuTar Tavze an pirovnebis Sesaxeb: saxeli, gvari, asaki, misamarTi, telefonis nomeri, Кто это? Это моя соседка. Вас зовут Нина \Нина? Очень приятно. Моя фамилия Иванов. Мне 14 лет. (А) сколько тебе лет Она учится в 7-ом классе ( в школе\ университете, в России, в Москве...) Мой (Ваш\ твой) номер телефона... Мой (твой, ...) адрес... Какая сегодня погода? Сегодня тепло. Дует\ дул сильный\ холодный ветер. Сегодня облачно. У меня ( него\неё) болит... У тебя (неё...) температура? Дыши. Открой рот. Горло болит? Покажи язык. Измерь температуру. Я(ты, он...) заболел(а). Вам( тебе) больно? Что у тебя болит? Где болит? Я простудилась (у меня был грипп). Мне плохо. У меня кружится голова. Меня знобит. Кажется, поднимается температура. Надо вызвать врача. Доктор прописал лекарство. Надо уметь оказать первую помощь. Вызови «скорую (помощь)»! Надо лечь в больницу на операцию. Какая погода (какой день) был(а) вчера (будет завтра)? Вчера было облачно. В этом (прошлом) году была самая теплая (холодная) зима . Какой прогноз погоды на сегодня (на неделю)? По радио (телевизору) объявили облачную погоду. Температура воздуха минус 28 градусов. 321 ru s u li ena survilis Sesaxeb Что ты хочешь? Я хочу яблоко (конфету...) Хочешь, пойдем в кино? Я хочу надеть (купить...) этот свитер (эти туфли...) Я хочу (можно) посмотреть (примерить) эту обувь. Чего тебе\ему\ей хочется? Мне хочется купить этот диск ( посетить Петродворец...) Как он\она выглядит? Какого он\она роста? Высокий (ая)(среднего роста). Его (ее) рост 172. Сколько ты весишь? Какие у него( нее) волосы\глаза ? . Какое лицо? Какая улыбка ? aRwera - daxa����� siaTeba adamianis������ gare����� gnoba�, Cacmuloba����� , xa��� siaTi sagnis�, cxovelis�������� Sesaxeb Это мебель ( книга(-и), лев...) Это что ?\ Что это? Это кто? \ Кто это? Какой он формы? Стол круглый Какого цвета (какой это цвет)? Какого размера (какой это размер?) Из какого материала (это сделано)? Из чего это сделано? Это (сделано) из дерева ( металла ...). Txovnis gamoxatva Пожалуйста,... Прошу тебя (вас)... Если можно (пожалуйста), передайте деньги водителю. Если вам не трудно,... gemovnebis���� ga��� moxatva \gatacebebi Какие фрукты вы (ты) любите (-ишь) ? Я (очень) люблю (не люблю) фрукты. Ненавижу\ обожаю Какие клипы тебе нравятся ? Что ты (он) любишь(ит) делать? Виктор любит играть в шахматы (плавать...) Мне нравится этот торт\гамбургер. Тебе нравится это платье (этот костюм)? Фу! Какой кошмар (ужас)! Глупости! Очень жаль! Просто ужас! Как тебе (вам) не стыдно! Тебе (вам ) не стыдно? Довольно! Хватит! Прекрати! Вот это да! Разве?! Что вы говорите?! Не может быть! Откуда мне знать! Откуда я знаю! emociebis, grZnobebis gamoxatva brazi, ukmayofileba, sinanuli, gaRizianeba gakvirveba 322 Правда?! Удивительно! Неужели?! Что это значит? Откуда ты знаешь? Каким образом? Почему ...? Зачем ...? В чем причина? Вам (тебе ) не скучно? Мне скучно. indeferentuloba sixaruli, aRfrTovaneba, kmayofileba Отлично! Здорово! Прекрасно! Это прекрасно! Как я рад(а)! Я очень доволен(а)! Мне весело. SegrZnebebis���� ga��� moxatva Я хочу пить ( есть, спать...) Мне жарко. Здесь так холодно (тепло). Тебе не холодно? damokidebulebis������������ \���������� Sefasebis� gamoxatva Правильно (неправильно)! Верно\ неверно! Здорово! Это хорошо (плохо)! Глупости! Это (очень) интересно! Очень оригинально ! Как это неприятно! Это так легко! Я обожаю\ ненавижу ( мне очень нравится) эту рок-группу (эта певица...)! Уважаю нашу (-его) учительницу (соседа....). lokalizeba (saaTi, dRe, dRe-Ramis monakveTi, Tve, TariRi, weli, weliwadis dro) Когда ? Вчера мы были на экскурсии. Утром вся семья завтракает. Зимой в Москве очень холодно. В понедельник у меня тренировка. В январе у нас каникулы. В начале/ конце месяца ( семестра)... В прошлом ( в будущем) году мы отдыхали ( будем отдыхать) в Батуми. sixSire�, Всегда. Часто. Иногда. Редко. Никогда. Каждый час (день\ месяц \год). Постоянно. Периодически родители проверяют мой дневник. Я несколько раз тебе звонил. xangrZli���� v��� oba Долго. Не очень долго. Быстро. Целый день идет (шел) дождь...) Я занимался вольной борьбой целый год. Во время урока... За час ( за неделю\ за месяц\ за год )... За это время... qronologia До – после. До обеда я пойду на тренировку, а после сделаю уроки. Сначала - потом. Сначала я иду на тренировку, а потом на день рождения. Сначала – затем. Сначало было тепло, а затем погода испортилась. droSi������� orien������ tireba sivrceSi������� ganTa������ vseba 323 ru s u li ena Это что ( кто, какой, который... )? Как это называется? Что происходит (произошло)? Что случилось? Как это случилось? interesi ru s u li ena adgilmdebareobis miTiTeba Скажите, пожалуйста, где сейчас Антон? В школе, на работе. Он здесь? Там. Вы не скажите, где находится ... Это далеко? Нет, совсем близко. У \ около (дома...). Слева (справа) от... Позади (впереди) кого-нибудь. Позади дома (перед школой) На правой стороне... Наверху\Внизу. gzis, mimarTulebis, daniSnulebis adgilis miTiTeba (mimarTuleba) Нам туда? Иди сюда. Выйти вперед. Я вернулся назад. Скажите, пожалуйста, как пройти к ....? Это здесь (направо\ налево). Скажите, пожалуйста, куда идёт этот автобус? На площадь, к базару,.... Идите по правой\левой стороне. Я опоздал на автобус, потому что проспал. Из-за дождя мы не поехали на экскурсию. Я спросил, который час. Мама напомнила мне, чтобы я не забыл зайти в магазин. logikuri kavSirebi mizezi, Sedegi opozicia Мои одноклассники пошли в кино, а я домой. Погода плохая, но мы пойдем гулять. iribi naTqvami nebarTva, valdebuleba, akrZalva, rCevis micema Разрешите войти (выйти\ сесть\ позвонить\ передать\положить...) Можно войти? Можно ещё одно яблоко? Я должен (обязан) помочь (написать, подумать...) Надо/нужно сделать (нарисовать, написать...) Можно мне сказать (позвонить\ принести..)? interaqcia� saswavlo������ oTax����� Si� Составьте вопросы к тексту, читайте текст про себя, просмотрите текст и найдите в нём ..., подумайте, как можно назвать текст, читайте следующий абзац... Обратите внимание на заголовок и ключевые слова, озаглавьте части текста, составьте план к тексту... Можно я повторю? Что значит ...? Как будет по-русски ...? В тексте много (мало) незнакомых слов... Докажите свою точку зрения, старайтесь пересказать своими словами..., напишите коротко о... План может состоять из 3-х вопросов? Сколько пунктов олжно быть в плане? Я не поняла,что нужно сделать в упражнении. Можно мне ответить потом? Я не готов(а) сегодня. Я забыла тетрадь. 324 leqsika individi VIII klasi sxeuli Голова, рука, нога, ухо, глаз, живот, грудь, c���������������������� ердце, кровь, пальцы, шея, горло, ногти... garegnoba Высокий, широкие\ узкие плечи, прямой нос... Модная причёска, короткая стрижка... xasiaTi Смелый\ храбрый\ трусливый, вежливый\ грубый, честный, гордый, (не)аккуратный, симпатичный... Внимательный, скромный, принципи-альный, рассеянный, справедливый, мужественный, упрямый, большая умница... Одежда, обувь, колготки, новое пальто, туфли, пуловер, свитер, платье, пальто, зонтик... Потерять(порвать, постирать, зашить...) носок(чек), носовой платок... Снять\надеть, почистить, погладить что-либо Одеться(ваться), обуться(ваться) tansacmeli\ aqsesuarebi \aqtivobebi higiena�\ aqtivobebi Причёсываться, умываться, закаляться, проветривать комнату перед сном... Расческа, мыло, мочалка, крем... ru s u li ena VII klasi IX klasi Спортивный костюм, джинсовая куртка, кожаный пояс... Домашняя одежда, одеваться не по сезону... Одеть (кого-либо) \надеть (что-либо)... Шампунь для ..... волос, мыло, шариковый дезадорант, крем для бритья... Соблюдать личную гигиену, принимать душ... janmrTeloba�\ avadmyofoba \���������� aqtivobebi Заболеть, грипп, пить лекарство, простудиться, лечиться, вызвать врача, лежать в постели... Прописать (принимать) лекарство, сделать укол, заболеть ангиной, кашель, сломать руку... Больница, медсестра, нянечка, поликлиника, вызвать «скорую помощь», перелом руки, жар, озноб, жаловаться на боль в спине... Sefaseba da emociuri reaqciebi Прекрасно, интересно, глупо, легко... Очень, не очень... (Ис)пугаться, смеять-ся, (об)радоваться, удивляться... Радость, стыд, страх, удивление, обида... Оригинально, сложно... Не особенно, так себе, совсем, чуть-чуть... Расстроиться, переживать, волноваться... 325 ru s u li ena aqtivobebi nimuSebi VII klasisTvis aRqma da inteleqtualuri aqtivobebi Увидеть, услышать, вспомнить, понять, подумать, посчитать, придумать, составить... telefoniT sargebloba nimuSebi VIII klasisTvis nimuSebi IX klasisTvis Проанализировать, вычислить, чувствовать, успокоиться, волноваться ... Вникнуть, продумать, предвидеть, отвлечься, переосмыслить... Позвонить, взять трубку, слушать, ответить, набрать номер, попросить к телефону... Телефонная книга (кабина), опустить жетон, созвониться, перезвонить, бросить (положить) трубку, занято, короткие гудки, телефон на автоответчике... individis garemocva nimuSebi VII klasisTvis adamianebi\ cxovrebis etapebi nimuSebi VIII klasisTvis nimuSebi IX klasisTvis Мужчина, женщина, дети, старушка, старик(ок)... Родился, умер Человек\люди, парень, Взрослые, подросток, сосед(-ка, -ди), знакомые, одноклассник(ница)... Рождение, смерть, детство... ojaxi, naTesavebi Родители, дети, мать(мама), отец( папа), сын, дочь, брат, дедушка, тётя... Родственник(-ница), родные, близкие, племянник(-ница), младшая сестра... Муж, жена, супруги, двоюродный брат(сестра)... Свадьба, женился, вышла замуж, венчание... buneba da bune����� bis������������ movlenebi�� �����������\ aqtivobebi Дерево, лес, река, гора, ветер, луна, солнце, собирать грибы (ягоды)... Капает(идет) дождь(ик), выпал снег, дует ветер... Животные, звери, рыбы, птицы... Ручей, родник, берёза, кусты, малина... Пустыня, материк, остров, океан, побережье... Защищать природу, посадить дерево... Насекомые, мелкий/ крупный зверь,... Ботаник, зоолог, биолог... Прогноз погоды... Космос, планеты, Млечный путь, созвездие... Листопад, снегопад, осадки, метель, оттепель, заморозки ... 326 Россия, Грузия, Москва, Санкт-Петербург, Кура, Нева... Кахетинец, имеретинец... , армянин(-ка), азербайджанец (-ка)... s����������� azogadoeba da saxelmwifo Чёрное море, Каспийское море, Северный Кавказ, Терек, Сибирь, река Волга, озеро Байкал, Франция, Кахети... Француз, англичанин, американец... Христиане, мусульмане * Страна, столица, герб, гимн, флаг, президент, экономика, политика, война, деньги, рубль, заработная плата (зарплата), стипендия, пенсия... Студент, пенсионер... Правительство, политическая партия, парламент, суд, армия, полиция, министерство, министр, департамент... Парламентарий, чиновник ... qalaqi da sofeli\ aqtivobebi Город, шоссе, улица, проспект, парк, магазин, транспорт, машина, ехать, покупать, работать... Деревня, сад, лес, поле, дорога, урожай, фруктовый сад, огород, колодец, изба, пастух, стадо, телега, лодка, крестьянин(янка), ловить рыбу, охотиться... Высокие дома, широкая улица(шоссе), детский сад, зоопарк, цирк, рынок, поликлиника, университет, кинотеатр, храм, площадь, строить... Мэрия, здание, городской житель, полиция, тюрьма, патрулировать, аэропорт, вокзал, порт, корабль, торговать, разгружать, арестовать... sacxovrebeli adgili/ aqtivobebi Наш дом, твоя квартира, моя комната, кухня, туалет, двор, стена, дверь, микрорайон, лифт, лестница, гараж, скамейка, балкон, потолок... Жить, есть(кушать), убирать, помогать, смотреть, готовить, подметать, резать... Переулок, лавочка, детская площадка, ванная, спальня, гостиная, на первом этаже ... Просыпаться, умываться, готовить завтрак, ужинать, мыть посуду... Домохозяйка Прихожая, гостиная, железная дверь... Встретить, поздороваться, гладить, подметать, чистить картошку, вытирать пыль... aveji/ sayofacxovrebo nivTebi/ aqsesuarebi Стол, стул, кровать, диван, кресло,телевизор, радио, шкаф, тумбочка... Стакан, тарелка, чашка, блюдце, миксер... Книжные полки, цветной телевизор, вешалка... Глубокая тарелка, столовый нож, кофейная чашка, столовый прибор, кастрюля, сковорода(ка), хлебница, солонка... Одеяло, подушка... Ковер, плита, ванна, раковина, унитаз, веник, совок, зеркало... Холодильник, утюг, музыкальный центр, кухонный комбайн, соковыжималка, пылесос... Постельное белье, простыня, наволочка... 327 ru s u li ena g������������ eogra-fiuli dasaxe-lebebi \erovnebebi\ religiuri mwarmsi ru s u li ena skola/ infra-struqtura/ personali/ saskolo nivTebi/ saswavlo sagnebi�/ saskolo������ aqti����� vobebi Учитель(-ница), ученик(ница) ... Класс, урок, перемена, спортивный зал, буфет... Иностранный (русский) язык, алгебра,физика, химия, география, история... Задание, упражнение, расписание, текст, тесты, вопросник, анкета, учебник русского языка (геометрии), тетрадь, ручка, дневник... Читать вслух, писать, отвечать, спрашивать, выучить... savaWro obieqtebi/ personali/ aqtivobebi Педагог иностранного языка, завуч, организатор, секретарша, классный руководитель, сторож, лаборант, уборщица... Решить задачу, контроль-ная, написать сочинение, задавать вопросы, читать про себя, пересказывать, подсказывать, рассказ стихотворение, роман... Плакаты, географические карты, наглядные пособия, компьютер... Учительская, актовый зал, кабинет директора (математики, биологии, рисования), музыкальная студия, лаборатория, спортплощадка, раздевалка, мастерская, школьный музей... Педсовет, открытый урок, хор, литературный кружок, музыкальные инструменты, живой уголок... Супермаркет, вход, выход, прилавок, рынок, сдача, касса ... Примерить, взвесить, заплатить, отрезать, купить,упаковать, завернуть, выбить чек... Продавец(-щица), кассир(-ша)... Продуктовый (книжный) магазин, универмаг, гастроном, получить товар, обеденный перерыв, отдел электротоваров, распродажа, булочная, пекарня, печь булки, пекарь... sursaTi�\ aqtivobebi� Продукты, хлеб, масло, сыр, колбаса... Овощи, капуста, морковь, зелень... Фрукты, яблоко, персики, виноград... Напитки, чай, кофе, лимонад... Сварить сосиски (суп, яйцо...), приготовить салат(кофе)... Жареное мясо, свежий сыр, овощной салат, фруктовый компот, шоколадное мороженое... Зажарить мясо, рыбные (мясные) консервы, маринованные(-ая) огурцы (капуста), нарезать говядину, бутерброд, заварить чай, подсолнечное (оливковое) масло, испечь пирог (торт...)... * kvebis obieqtebi\ personali\ aqtivobebi Кафе, столовая, меню, чашечка кофе... Официант(ка)... Попросить счёт Кафе-бар, пицерия, шоколадная, ресторан... Пицца, коктейль, первое блюдо, десерт, порция, национальная кухня, уха, окрошка... Заказать фирменное блюдо, взять прибор(нож, вилку, ложку)... Бармен, повар, посудомойка... Праздничный обед, холодные и горячие закуски, напитки, блинчики с мясом, пирожки с мясом, расстегаи, пироги с начинкой, пельмени, черная икра, восточные сладости, пирожное... Заведующий, управляющий... 328 Транспорт, светофор, правила уличного движения, подняться в автобус (маршрутку...), сходить, заплатить за проезд, конечная (следующая) остановка, уступить место … Водитель автобуса( такси...), шофёр, таксист... Платный\ бесплатный проезд, метро, «Кольцевая», оштрафовать нарушителя, «час пик», «проездной», приезжий, прохожий, пешеходная дорожка, взять( поймать) такси... Машинист (поезда), дежурный полицейский... kulturuli obieqtebi/ aqtivobebi/ personali Опера, декорация, ан* тракт, пьеса, занавес, главная роль, талант, аншлаг, музей, оркестр, галерея, выставка, портрет, масляные (акварельные) краски, монумент, шедевр ... Выйти на бис, поставить пьесу, писать красками, Пианист, гитарист, трубач, композитор, архитектор, скульптор, художник-декоратор, дирижер, гардеробщик... momsaxurebis obieqtebi/ personali/ aqtivobebi Аптека, почта, переговорный пункт, баня, ателье, парикмахерская, жэк (жилищно-эксплуатационная контора)... Отдать в починку, починить, постричься, сделать прическу (маникюр), получить (отправить) письмо (телеграмму, бандероль), обратный адрес, наклеить марку... Сапожник, оператор, фармацевт, парикмахер, маникюрша, косметолог, массажист, аптекарь, электрик, сантехник... Почтовая корреспонденция, почтовый бланк, почтовая квитанция, заказное письмо, письмо до востребования, предъявить документ (при получении), деловая переписка, почтовый индекс, расписаться в получении, абонентный ящик... Легковая машина, бензозаправка, залить полный бак, скорый поезд, вокзал, камера хранения, спускаться по эскалатору, загородная электричка... Проводник(-ница), контролер, заправщик, мойщик стёкол, матрос... * 329 ru s u li ena transporti/ aqtivobebi��/ personali� ru s u li ena media gasarTobi|\ Tavisufali dro\sporti\ aqtivobebi dResaswaulebi da zeimebi 330 Отмечать Рождество, Восьмое марта, Женский день, подарить цветы, справлять именины, красить яички, покупать вербу ... Пресса, газета, журнал, статья, заголовок, заметка, интервью, репортаж, хроника, награждение, сенсация, преступление... Журналист, учёный, корреспондент, респондент... Переодика, публицистика, «желтая пресса», гороскоп, знаки Зодиака, письма читателей, общественно-политические (научные, финансовые...) издания, «Аргументы и факты», «Независимая газета», «Юность», «Наука и жизнь»... Внештатный (собственный...) корреспондент, следователь... Пойти на дискотеку (в кино, театр...), поболтать в кафе с подругой, интернет-кафе... Теннис, футбол, волейбол, городки... Заниматься спортом (теннисом), ходить на плавание, тренироваться, команда, победа, тренировка, гол, выиграть\ проиграть, завоевать золотую медаль, занять второе место... Спортсмен, тренер, чемпион, футболист, теннисист(ка), судья... Ходить в походы, ночевать в палатках, разжечь костёр, походные песни, КВН, репетиции... Выигрыш, проигрыш, ничья, фигурное катание, лыжный спорт, художественная гимнастика... Фигурист(ка), лыжник (-ница), турист... Семейный (церковный) праздник, праздничное угощение, встречать гостей, подготовка к празднику, гостить, иллюминация, народное гулянье, в кругу друзей... Первоапрельская шутка, проводы зимы, всенародный праздник, катание на тройке, Масленица, гостеприимство, День Победы, военный парад, ветераны, отмечать совершеннолетие, традиционный праздник... orientirebi VIII klasi IX klasi ru s u li ena VII klasi dro sezonebi Зима, весна, лето, осень, Зимний (весенний...) зимой, весной, летом, сезон осенью Tveebi Январь,февраль... В январе, в феврале... kviris dReebi Неделя,понедельник, вторник.... В понедельник, в среду, рабочие дни, выходные... dRis monakveTebi�\ dRe-Rame Утро, день, вечер, ночь, утром , днём, вечером, ночью Сутки, полдень... saaTi Час, два, три, четыре часа Пять,.... двенадцать часов drois gansazRvra Сейчас,сегодня, вчера, завтра, начало, продолжение, конец Иногда, долго, всегда, часто, недолго (быстро)... Никогда, каждый день (месяц,год)... На той (на прошлой) неделе, в прошлом (будущем) году (месяце) ... sivrce Север, юг, восток, запад Северный (южный) полюс, экватор... На север..., с севера..., на севере, на юге... qveynis mxareebi adgilmdeba������ -����� reoba В школе(сумке...), на столе (стене...), там, здесь, далеко, близко... Около (у) дома (школы...), слева, впереди, наверху, рядом... На расстоянии ... метров (километров...), на высоте ... метров, на глубине... Красный(ая), зелёный (ые)...., тёмный(ая), светлый(ая)... Пёстрый, красного цвета, бледно-голубой, тёмно-синий... В клетку, в полоску, в горошек, бежевый... maxasiaTeblebi feri Треугольный, круглый, квадратный, овальный... forma zoma Большой,маленький, длинный, короткий, высокий, низкий... Огромный, самый большой, самый маленький... Выше, ниже, тоньше,... Высочайший, наивысший... 331 ru s u li ena wona, raodenoba, Один/одна/ одно/одни, два/две, трое, четверо... Килограмм, литр, метр ... Полкило, пол-литра... 1,21,41... килограмм( литр,метр), 2,3,4 , 23,54.... килограмма (литра,метра) 5...20,37,88.. килограммов ( литров,метров) temperatura Холодно, тепло, жарко, мороз... 1,21,41... градус , 2,3,4 , 23,54... градуса 5...20,37,88... градусов Самый тёплый,жаркий, плюс\минус ... градусов по Цельсию Semadgenloba�/ masala Из пластмассы, из дерева, из бумаги, из меха, из ткани... Пластмассовый, деревянный, бумажный... ricxvebi 1-10 20-100 Сотня, тысяча, миллион Первое, третья, двенадцатый... gramatika gramatikis swavleba sakomunikacio miznebs unda moemsaxuros. amitom, sasurvelia, misi konteqstSi (da ara konteqstidan mowyvetilad) swavleba. ar aris rekomendebuli gramatikis aRweriT-Teoriuli swavleba, gramatikuli wesebisa da terminebis zepirad daswavla. moswavles saSualeba unda mieces daakvirdes, amoicnos, gaiazros da konteqstSi gamoiyenos gramatikuli Taviseburebebi da konstruqciebi. amisaTvis sasurvelia: • gramatikuli masalis saxaliso, advilad gasageb zepir Tu werilobiT sakomunikacio situaciebSi miwodeba, didaqtizebuli teqstebis meSveobiT, romelic koncetrirebuli iqneba mxolod da mxolod asaTvisebel enobriv masalaze • mravalferovani aqtivobebisa da savarjiSoebis SeTavazeba dawyebiTi skolaSi swavlebis pirvel or wels moswavleebi gramatikul konstruqciebs enobrivi nimuSebis damaxsovrebasTan erTad spontanurad, gaanalizebis gareSe aiTviseben. gramatikuli struqturebis daSla maTi gaanalizebisa da gaazrebis mizniT TandaTanobiT daiwyeba swavlebis momdevno wlebSi. Морфология и орфография Самостоятельные части речи Имя существительное Род Число Склонение Правописание падежных окончаний Согласование с определяемыми словами 332 ru s u li ena Имя прилагательное Склонение Степени сравнения Правописание падежных окончаний прилагательных с мягкой и твердой основой Правописание притяжательных прилагательных Имя числительное Склонение количественных и порядковых имен числительных Правописание количественных и порядковых числительных Сочетание количественных числительных с существительными Местоимение Склонение местоимений Правописание неопределенных и отрицательных местоимений Глагол Вид глагола Времена глагола Лицо и число глагола Возвратные глаголы Спряжение глаголов Правописание личных окончаний глаголов Правописание мягкого знака в глагольных формах. Наречие Сравнительная степень наречий sociokulturuli da kulturuli Tematika VII, VIII, IX klasisTvis (sanam moswavleebi ucxour enaSi codnis dones aimaRlebdnen, dasaSvebia informaciis qarTulad miwodeba) •tradiciebi, zne-Cveulebebi •ganaTleba •axalgazrdebis cxovreba (Tavisufali dro/garToba/dasveneba; monawileoba sazogadoebriv cxovrebaSi; urTierTobebi; gatacebebi; axalgazrduli presa/ gadacemebi da sxva) •frankofonia •evropis kavSiri (zogadi cnobebi) •saerTaSoriso humanitaruli organizaciebi (wiTeli jvari, eqimebi sazRvreb gareSe da sxva) •geografiuli cnobebi qveynis Sesaxeb •qveynis politikuri wyoba, administraciuli mowyoba •dedaqalaqi, misi istoria, misi RirSesaniSnaobebi •cnobili adamianebi (mecnieri, momRerali, sportsmeni) •istoria - mniSvnelovani istoriuli epoqebi/movlenebi, cnobili istoriuli pirebi •xelovnebis sxvadasxva dargis warmomadgenlebi •literatura – sxvadasxva literaturuli mimdinareobis warmomadgenlebi da nawyvetebi maTi nawarmoebebidan •regionaluri Taviseburebebi •cnobebi ruseTis da saqarTvelos urTierTobebidan 333 saSualo safexuris rusuli enis programis Sinaarsi ru s u li ena panorama sametyvelo funqciebi • socialuri urTierTobis damyareba –misalmeba, damSvidobeba, mokiTxva, pirovnebis wardgena, Tavaziani mimarTva, mobodiSeba, madlobis gadaxda, Txovnis gamoxatva, gafrTxileba, cudad gagebulis garkveva, keTili survilebis gamoxatva, waxaliseba\ Seqeba, milocva, SeTavazeba, dapatiJeba, daTanxmeba, uaris Tqma,Sexvedris daniSvna, daTanxmeba\uaris Tqma, interaqcia sufrasTan( saxlsa da sazogadoebrivi kvebis obieqtebSi), interaqcia savaWro obieqtebSi, interaqcia mgzavrobisas, kamaTisas poziciis gamoxatva, dasabuTeba, sakuTari poziciis dacva, sxvisi azris gaziareba an uaryofa, satelefono saubari, araoficialuri\ oficialuri werili • informaciis gacvla��� _ sakuTar Tavze an pirovnebaze piradi monacemebis Sesaxeb (saxeli, gvari, asaki, misamarTi, telefonis nomeri), erovnebisa da warmomavlobis Sesaxeb, Tavisufali drois gatareba, profesiis\xelobis Sesaxeb, janmrTelobis Sesaxeb, amindis Sesaxeb, survilis Sesaxeb • aRwera/daxasiaTeba - adamianis garegnoba, Cacmuloba, xasiaTi; sagnis, cxovelis Sesaxeb • Txovnis gamoxatva • gemovnebis gamoxatva\ gatacebebi • emociebis, grZnobebis gamoxatva _ brazi, ukmayofileba, sinanuli, gaRizianeba, gakvirveba, interesi, indeferentuloba, sixaruli, aRfrTovaneba, kmayofileba • SegrZnebebis gamoxatva • damokidebulebebis\ Sefasebebis gamoxatva • droSi orientireba _ lokalizeba, sixSire, xangrZlivoba, qronologia • sivrceSi ganTavseba _ adgilmdebareobis miTiTeba, gzis, mimarTulebis, daniSnulebis adgilis miTiTeba • logikuri kavSirebi – opozicia, iribi naTqvami • nebarTva, valdebuleba, akrZalva, rCevis micema • interaqcia saklaso oTaxSi leqsika • individi – garegnoba, xasiaTi, higiena \aqtivobebi, janmrTeloba/avadmyofoba/ aqtivobebi, Sefaseba da emociuri reaqcieb • aqtivobebi – aRqma da inteleqtualuri aqtivobebi, telefoniT sargebloba • individis garemocva – adamianebi, ojaxi, naTesavebi, sazogadoeba da saxelmwifo, ganaTleba, ena, sacxovrebeli adgili\ aqtivobebi, savaWro obieqtebi/personali/aqtivobebi, kvebis obieqtebi, personaliaqtivobebi, mgzavroba-gadaadgileba, kulturuli obieqtebi/personali/aqtivobebi, banki\ personali\aqtivobebi, media, gasarTobebi\ Tavisufali dro\aqtivobebi • orientirebi – dro: sezonebi, Tveebi, kviris dreebi, dRis monakveTebi, saaTi, drois gansazRvra. • sivrce: qveynis mxareebi, adgilmdebareoba. maxasiaTeblebi: feri, forma, zoma,qona, raodenoba, temperatura, Semadgenloba, masala. • ricxvebi 334 gramatika orToepia sametyvelo funqciebi lingvisturi realizebis nimuSebi X klasi lingvisturi realizebis nimuSebi XI klasi lingvisturi realizebis nimuSebi XII klasi socialuri urTierTobis damyareba misalmeba Доброе утро! Добрый день! Добрый вечер! Какая встреча! Рад(а) вас (тебя) видеть! damSvidobeba До встречи. До встречи в Новом году! mokiTxva Как дела? Хорошо. Неплохо. Так себе. Нина, как твои дела? Как успехи? Что нового? Как ваше (твое) здоровье? pirovnebis������ ward����� gena Познакомьтесь с моим другом (моей сестрой)! Очень приятно. Приятно с вами познакомиться! Мы уже встречались. Вы(ты) меня не узнаёте (-ёшь)? Tavaziani mimarTva Ирина Константиновна, вы что-то сказали? Скажите, пожалуйста,... Молодой человек,... Девушка, ... Всего доброго! Прощайте! Извините, вы не (под)скажете,...? Будьте добры, ... mobodiSeba Извини(-те), где Виктор? Извини(те) за беспокойство. Простите, я (не) хотела Прости(те) за... бы... Простите, пожалуйста... madlobis gadaxda Спасибо тебе \ вам за... Не за что. Пожалуйста. Спасибо за то, что ты помог мне Благодарю вас. Не стоит благодарности. Txovnis gamoxatva Дай(-те) (возьмите), пожалуйста, этот журнал... Ты мне поможешь? Ты не мог(ла) бы мне помочь. У меня к тебе( к вам ) (не)большая просьба. gafrTxileba Осторожно! Будь осторожен(на)! Хочу тебя предупредить о... Хочу напомнить о... cudad gagebulis garkveva Простите, я не понял(а). Кажется, я вас(тебя) Повторите пожалуйста. неправильно понял. Я не совсем тебя понял. keTili survilebis gamoxatva Приятного аппетита! Спокойной ночи! Будьте здоровы! Приходите ещё! Желаю счастья, успехов, здоровья! Добро пожаловать! Счастливого пути! Ни пуха ни пера! 335 ru s u li ena sociokulturuli da kulturis sferos Tematika ru s u li ena waxaliseba�������� | Seqeba ������ Молодец! Ты здорово придумал! Отличная идея! Ты хорошо выглядешь. milocva Поздравляю вас (тебя) с праздником! ( С Новым годом, с Рождеством, с Женским днем , с Днем матери, с 8-ым марта, с днем рождения) Поздравляю от всего сердца \ от всей души! Разреши( те) поздравить тебя (вас) с победой на конкурсе. SeTavazeba, dapatijeba, daTanxmeba, uaris Tqma Пожалуйста, напиши (принеси, возьми...) С удовольствием. Конечно. Приглашаю тебя\ вас на свой день рождения. Жду вас в семь у себя дома. С удовольствием (с радостью, охотно) Предлагаю собраться вечером у меня. Жаль, что я не смогу. Sexvedris daniSvna, daTanxmeba, uaris Tqma У меня встреча с ребятами. Ладно. Я не приду, у меня дела. Давайте встретимся у стадиона (в парке, на станции...). Не опаздывай! Давай встретимся у метро «Площадь Свободы» в 5 вечера. Договорились. Согласен(-сна). interaqcia sufrasTan (saxlSi da sazogado-ebrivi kvebis obieqtebSi) Передай(-те), пожалуйста, салат с майонезом. Возьмите. Спасибо. На здоровье. Принесите, пожалуйста, 2 чашечки кофе \ 3 порции сливочного мороженого... Попробуй(-те) вот это. Угощайся (тесь). Приятного аппетита. Очень вкусно! Вам\тебе еще добавить \ налить кокаколы? Я проголодался(лась). На первое ( на второе, на десерт). Не хотите попробовать. У тебя нет аппетита? interaqcia savaWro obieqtebSi Сколько стоит...? Дайте \ взвесьте, пожалуйста, пачку( 2 килограмма )муки, (полкило сливочного масла\ сыра...) Заплатите в кассу. Мне надо( нужно) выбрать подарок. Я хочу купить обувь (открытку, сувениры...) Вы не скажете, сколько стоят эти джинсы? Где я могу примерить? Платить здесь или в кассу? Какой это размер ? Какого размера этот свитер ? Цена и размер на этикетке. Сколько с меня? С вас 50 рублей. Я хочу приобрести новый (новую) видеомагнитофон ( кассету...). interaqcia mgzavrobisas На чем ты едешь...? Я еду домой на такси (автобусе, метро...) Мой дедушка всегда ходил на работу пешком Мы поехали в деревню на машине... Вы сходите? Я схожу на следующей (остановке). Предъявите билет. Передайте билет, пожалуй-ста. Поезд отходит (прибывает) вечером (в 7 часов). Они плыли по реке (на лодке...). Можно заказать два билета на 15-ое число? Такси свободно? Я хочу заказать такси. 336 Я с тобой (с вами ) (не) согласен. Я тоже так думаю. По-моему (по-твоему), ... Я думаю,что (это)... Мне кажется, ... satelefono saubari Алло! Здравствуй(-те)! Попросите, пожалуйста, (к телефону) Нину (Виктора Николаевича). Его (ее) нет дома. Извините за беспокойство. Не стоит. Да, слушаю! Кто говорит? Это квартира Ивановых? Говори, пожалуйста, медленно ( громче), плохо слышно. Будьте любезны, попросите, Нину. Её нет. araoficialuri |oficialuri werili Здравствуй, мамочка (...)! Жду ответа. Целую. Твой сын (...)! Уважаемый ...! С уважением.... Дорогой Дима (Милая Маша)! Передавай привет Диме. С приветом. Крепко вас обнимаю. Кто это? Это моя соседка. Вас зовут Нина? Очень приятно. Моя фамилия Иванов. Мне 14\ 15 лет. (А) сколько тебе лет? Где ты учишься? Она учится в 7-ом классе ( в школе\ университете в России, в Москве...) Мой (Ваш\ твой) номер телефона... Мой (твой, ...) адрес... Познакомьтесь, это моя подруга. Моему брату \ моей сестре 21 \24 год\ года... Я (он...) старше (младше)... на.... года (лет) informaciis gacvla sakuTar���������� Tavze���� ��������� ��� an� pirovnebaze���� pi��� radi������������� ������������ monacemebis� Sesaxeb���������� ; saxeli�� ��������, gvari�������������� , ������������ asaki������� , misa����� marTi������������ , telefonis� ���������� nomeri�, erovnebisa da warmomavlobis Seasaxeb Tavisufali drois gatareba Я грузин. Я живу в Батуми. Она русская, из Москвы. В свободное время я много читаю. Я люблю проводить свободное время на дискотеке. У меня мало свободного времени. 337 ru s u li ena kamaTisas������ pozi����� ciis������������ gamoxatva��, ����������� dasabuTeba������� , ����� sakuTari�������������� azris�������� ������������� ������� dacva��, sxvisi������������ azris������ ����������� gazi����� areba����������� an�������� ���������� uaryofa ������� Она кто? Переводчица. Он\она уже юрист ru s u li ena profesiis / xelobis Sesaxeb janmrTelobis���� Se��� saxeb У меня ( него\неё) болит... У тебя (неё...) температура? Дыши! Открой рот! Горло болит? Покажи язык! Измерь температуру! Я(ты,он...) заболел(а). Я простудилась (у меня был грипп). Мама вызвала врача. Доктор прописал лекарство. amindis Sesaxeb Какая сегодня погода? Сегодня тепло. Дует\ дул сильный\ холодный ветер. Сегодня облачно. Какая погода (какой день) был(а) вчера (будет завтра)? Вчера было облачно. В этом (прошлом) году была самая теплая (холодная) зима . survilis Sesaxeb Что ты хочешь? Я хочу яблоко (конфету...) Хочешь, пойдем в кино? Я хочу надеть (купить...) этот свитер (эти туфли...) Я хочу (можно) посмотреть (примерить) эту обувь. Кем ты (он\она ) хочешь (хочет) стать? Он (она )хочет стать врачом (юристом, экономистом, балериной...). Он работает врачом (юристом, экономистом...). Какой прогноз погоды на сегодня (на неделю)? По радио (телевизору) объявили мороз (облачную погоду). Температура воздуха минус 28 градусов. Сегодня теплее, чем вчера. aRwera��������� daxasia�������� Teba adamianis������ gare����� gnoba�, Cacmuloba����� , ��� xasiaTi 338 Как он\она выглядит ? Какого он\она роста? Высокий (ая)(среднего роста). Его (ее) рост 172. Какие у него( нее) волосы\глаза ? . Какое лицо? Какая улыбка ? Это мебель ( книга(-и), лев...) Это что ?\ Что это? Это кто? \ Кто это? Какого цвета (какой это цвет)? Какого размера (какой размер?) Из какого материала? Из чего это сделано? Это кожаный (ая ) костюм (сумка). Это сделано из дерева (металла ...). Txovnis gamoxatva Пожалуйста,... Прошу тебя (вас)... Если можно (пожалуйста), передайте … Если вам не трудно,... gemovnebis�������� gamoxa������� tva \gatacebebi Что вы (ты) любите (ишь) ? Я (очень) люблю (не люблю) фрукты Ненавижу кашу! Что ты (он) любишь(ит) делать? Виктор любит играть в шахматы( плавать...) Что тебе нравится? Мне нравится этот торт\гамбургер. Тебе нравится это (этого) платье (этот костюм)? brazi, ukmayofileba, sinanuli, gaRizianeba Очень жаль! Фу, какой кошмар (ужас)! Глупости! Просто ужас! Как тебе (вам) не стыдно! Тебе (вам ) не стыдно? Чепуха! Какая ерунда! gakvirveba Удивительно! Неужели?! Вот это да! Не может быть! interesi Это (очень) интересно! Это не интересно! Что случилось? Что происходит ( произoшло)? А это что ( кто, который)? Как это случилось? emociebis, grZnobebis gamoxatva А как это называется? Откуда ты знаешь? Вам (тебе ) не скучно? Мне скучно. Какая скука! indeferentuloba sixaruli������� , aRfr����� Tovaneba, kmayofileba Отлично! Здорово! Прекрасно! Это прекрасно! Как я рад(а)! Я очень доволен(а)! Мне весело. SegrZnebebis���� ga��� moxatva Я хочу пить ( есть, спать...) Мне жарко. Здесь так холодно (тепло). Тебе не холодно? Мне (это) неприятно. damokidebulebis� \����������������� Sefasebis�������� ������� gamoxatva Правильно (неправильно)! Глупости! Верно! Очень хорошо! Это интересно! Глупо! Здорово! Легко! 339 ru s u li ena sagnis�, cxovelis� Sesaxeb ru s u li ena droSi orientireba lokalizeba (saaTi, dRe, dReRamis monakveTi, Tve, TariRi, weli, weliwadis dro) Когда ? Вчера мы были на экскурсии. Утром вся семья завтракает Зимой в Москве очень холодно. В понедельник у меня тренировка. В январе у нас каникулы. В прошлом ( в будущем) году они отдыхали ( будут отдыхать) в Батуми. sixSire�, Всегда. Часто. Иногда. Редко. Никогда. Каждый час (день\ месяц \год). Периодически родители проверяют мой дневник. Я несколько раз тебе звонил. xangrZli���� v��� oba Долго. Не очень долго. Быстро. Целый день идет (шел) дождь...) Я занимался вольной борьбой целый год. За час ( за неделю\ за месяц\ за год ) qronologia До – после. До обеда я иду на тренировку, а после сделаю уроки. Сначала - потом. Сначала я иду на тренировку, а потом на день рождения. Сначала – затем. Сначалa было тепло, а затем погода испортилась. adgilmdebareobis miTiTeba Скажите, пожалуйста, где сейчас Антон? В школе (на работе...). Здесь\ Там. Далеко\Близко. У (дома\около дома...). Слева\Справа. Позади\Впереди. Наверху\Внизу. gzis, mimarTulebis, daniSnulebis adgilis miTiTeba (mimarTuleba) Туда\Сюда. Вперед\Назад. Скажите, пожалуйста, как пройти к Третьяковке? Это здесь (направо\ налево). Скажите, пожалуйста, куда идёт этот автобус? На Дворцовую площадь. sivrceSi�������� ������� ganTavseba logikuri kavSirebi mizezi, Sedegi 340 Я опоздал на автобус, потому что проспал. Из-за дождя, мы не поехали на экскурсию opozicia iribi naTqvami Я спросил, который час. Мама напомнила мне, чтобы я не забыл зайти в магазин. nebarTva, valdebuleba, akrZalva, rCevis micema Разрешите, войти (выйти\сесть\ позвонить\ передать\положить...) Можно войти? Можно ещё одно яблоко? Я должен (обязан) помочь (написать, подумать...) Надо/нужно сделать (нарисовать, написать...) Можно мне сказать (позвонить\ принести..)? interaqcia saklaso oTaxSi Составьте вопросы к тексту, читайте текст про себя, просмотрите текст и найдите в нём ..., подумайте, как можно назвать текст, читайте следующий абзац... Я не готов(а) сегодня. Я забыла тетрадь. Можно мне ответить в другой раз? Обратите внимание на заголовок и ключевые слова, озаглавьте части текста, составьте план к тексту... Можно я повторю? Что значит ...? Как будет по-русски ..? ... В тексте много незнакомых слов... Докажи(-те) свою точку зрения, напишите коротко о..., постарайтесь пересказать своими словами... План может состоять из вопросов? Сколько пунктов в плане? Я не понял(а), что нужно сделать в упражнении. 341 ru s u li ena Мои одноклассники пошли в кино, а я пошла домой. Погода плохая, но мы пойдем гулять. leqsika ru s u li ena individi X klasi XI klasi garegnoba Высокий, худой, широкие плечи, прямой нос, модная причёска, модно одетый, короткая стрижка, стриженый, кудрявый, лысый... * xasiaTi Смелый\храбрый\ трусливый, вежливый\ грубый, честный, гордый, (не)аккуратный, симпатичный, внимательный, справедливый, большая умница... * higiena�������� \������� aqtivobebi Причёсываться, умываться, закаляться, проветривать комнату перед сном, соблюдать личную гигиену, принимать холодный душ... Расческа, мыло, мочалка, крем, шампунь для сухих волос, туалетное мыло, шариковый дезодорант, крем для бритья... * janmrTeloba\ avadmyofoba \aqtivobebi Заболеть, грипп, пить лекарство, простудиться, лечиться, вызвать врача, лежать в постели,беспокоит кашель (боль в спине, насморк...), перелом... Регистратура, жар, озноб, перелом, записаться на прием к врачу, медсестра, санитарка, направление на анализ, жаловаться на боль (сыпь, кашель...)... 342 XII klasi * Sefaseba da emociuri reaqciebi Радость, стыд, страх, удивление, обида... Оригинально, сложно... Не особенно, так себе, совсем, чуть-чуть... Расстроиться, переживать, волноваться, замкнуться... Прыгать от радости, плакать от жалости, обидно до слёз... Ни капельки, очень даже, не совсем так, точно ... Легче, проще, сложнее, сложнейший, простейший, самый сложный... Духовный мир человека aqtivobebi nimuSebi X klasisTvis nimuSebi XI klasisTvis nimuSebi XII klasisTvis aRqma da inteleqtualuri aqtivobebi Увидеть, услышать, слушать, вспомнить, забыть, понять, подумать... Проанализировать, чувствовать, волноваться, успокоиться, отвлечься, мечтать, строить планы на будущее... Вникнуть, продумать, предвидеть, отвлечься,... Слух, зрение, обоняние, осязание, слух telefoniT sargebloba Позвонить, взять трубку, слушать, ответить, набрать номер, попросить к телефону... Телефонная книга (кабина), опустить жетон, созвониться, перезвонить, бросить (положить) трубку, занято, короткие гудки, телефон на автоответчике... Мобильный (сотовый), отключить мобильный, абонент, абонентская плата, входящие (исходящие звонки), перезарядить батарею, батарея села, отключили за неуплату... 343 ru s u li ena Прекрасно, интересно, глупо, легко... Очень, не очень... (Ис)пугаться, смеяться, (об)радоваться, удивляться... ru s u li ena individis garemocva X klasi XI klasi XII klasi adamianebi Мужчина, женщина, мальчик, девочка, старушка, старик(-ок)... Родился, умер Человек\люди, парень, Взрослые, подросток, сосед(-ка), знакомые, одноклассник (-ница)... Рождение, смерть, детство... Гражданин(-ка), приятель(-ница), иностранец(-ка), народ... Детство, юность молодость, старость, состарился, скончался, соболезнование... ojaxi, naTesavebi Родители, дети, мать(мама), отец( папа), сын, дочь, брат, дедушка, тётя, родственник(-ница), родные, близкие... Муж, жена, супруги... (Не)женат\ (не) замужем, выйти замуж, невеста... Свадьба, венчание, похороны... * Страна, столица, герб, гимн, флаг, президент, экономика, политика, война, промышленность, сельское хозяйство, торговля, доход, прибыль, мирный договор, деньги, рубль, пенсия, заработная плата (зарплата), стипендия,... Студент, пенсионер... Правительство, пресса, политическая партия, парламент, суд, армия, вооружение, миротворческие войска, полиция, министерство, министр, департамент... Парламентарий, чиновник ... Педагог иностранного языка, завуч,организатор, секретарша, классный руководитель, сторож, лаборант... Учительская, актовый зал, кабинет директора (математики, биологии, рисования), музыкальная студия, лаборатория, спортплощадка, раздевалка, мастерская, школьный музей... Педсовет, открытый урок, хор, литературный кружок, музыкальные инструменты, живой уголок... Выбор профессии, среднее образование, профессиональное образование, высшее образование, единый госэкзамен, заочное обучение, аттестат о среднем (о неполном среднем) образовании... Начальная школа, базовая школа, средняя школа, колледж, лицей, гимназия, ВУЗ, институт, университет... Студент, лектор, преподаватель... sazogadoeba���� da� ��� saxelmwifo ganaTleba 344 Класс, урок, перемена, спортивный зал, буфет... алгебра,физика, химия, география, история... Задание, упражнение, текст, тесты, вопросник, анкета, тетрадь, ручка, дневник... Иностранный (русский) язык, учебник русского языка, читать вслух, читать про себя, пересказывать, писать, буква, точка, запятая, знаки препинания, слово, предложение, словарь, переводить, значить, диалог, разговорник, ошибка, выучить наизусть, понятно, текст, воспоминание, личный дневник, биография, рассказ, писатель, поэт, читатель... sacxovrebeli adgili/ aqtivobebi Наш дом, твоя квартира, моя комната, кухня, прихожая, гостиная, железная дверь... туалет, двор, стена, дверь, микрорайон, лифт, лестница, гараж, скамейка, балкон, потолок... Жить, есть(кушать), убирать, помогать, смотреть, готовить, подметать, резать просыпаться,умываться, готовить завтрак, ужинать, мыть посуду... ... Переулок, лавочка, детская площадка, ванная, спальня, гостиная, на первом этаже... Встретить, поздороваться, гладить, подметать, чистить картошку, вытирать пыль... Домохозяйка savaWro obieqtebi/ personali/ aqtivobebi Супермаркет, отдел одежды, магазин, вход, выход, прилавок, рынок, сдача, касса ... Примерить, взвесить, заплатить, отрезать, купить,упаковать, завернуть, выбить чек... Продавец(-щица), кассир(-ша)... Продуктовый (книжный) магазин, универмаг, гастроном, получить товар, обеденный перерыв, отдел электротоваров, распродажа, булочная, пекарня, печь булки, пекарь... ru s u li ena ena 345 ru s u li ena kvebis obieqtebi\ personali\ aqtivobebi Кафе, столовая, меню, чашечка кофе... Блюдо, закуски, напитки, вкус, порция... Жареное мясо, свежий сыр, овощной салат, фруктовый компот, шоколадное мороженое... Официант(ка)... Попросить счёт Кафе-бар, пицерия, шоколадная, ресторан... Пицца, коктейль, десерт, нацональная кухня, уха, окрошка, мочёные яблоки... Заказать фирменное блюдо, взять прибор (нож, вилку, ложку)... Бармен, повар, посудомойка... Праздничный обед, холодные и горячие закуски, блинчики с шоколадом, пирожки с мясом, расстегаи, пельмени, черная икра, восточные сладости, пироженое... Заведующий, менеджер... mgzavrobagadaadgileba Транспорт, светофор, правила уличного движения, подняться в автобус (маршрутку...), сходить, заплатить за проезд, конечная (следующая) остановка, уступить место, припарковать, парковка, затормозить, забронировать билет на Москву... Водитель автобуса (такси...), личный шофёр, проводник (-ница)... Легковая машина, бензозаправка, залить полный бак, скорый поезд, вокзал, перрон, аэропорт, камера хранения, спускаться по эскалатору, загородная электричка,отпуск, путешествие, агентство, достопримечательности... Проводник(ца), контролер, заправщик, мойщик стёкол, матрос, туроператор, гид,... Места для детей и инвалидов, держаться за поручень, пользоваться услугами Аэрофлота, припарковать, парковка, затормозить, таможен-ный контроль, соблюдать визовый режим, продлить визу в посольстве, остановиться в гостинице, заказать обед в номер... Дежурная по этажу, горничная, таможенник, охранник, носильщик, бортпроводница... kulturuli obieqtebi/personali/ aqtivobebi Музей, редкий экспонат, художественная галерея, монумент, живопись, искусство, портрет, писать красками, масляные (акварельные) краски, выставка-продажа современная эстрада... Художник, пианист, гитарист, скульптор ... Кинофестиваль, жюри, эпизод из фильма, сыграть спектакль (в спектакле), главная роль, опера, оркестр под руководством..., балет... Балерина (балерон), оперный певец... Художественный театр, концертный зал, билеты в партер, новая постановка,дебют, шедевр, декорация, поставить пьесу, антракт, оркестр... Композитор, архитектор, скульптор, декоратор... banki/personali/aqtivobebi Обмен валюты, курс доллара (рубля), обменная форточка, информация о валютном курсе... Пользоваться услугами банка, обналичить чек, наличные, банкомат, набрать код, кредитная карточка... Управляющий банком, служащий, кассир... Вынести из банка кредит, целевой кредит, положить на книжку деньги, срочный вклад, внести деньги в сберкассу... Инкасатор... 346 Пресса, газета, журнал, бюллетень, статья, заметка, интервью, репортаж, хроника, уголовная хроника, авария, дорожно-транспортное происшествие, преступление, убийство, организованная преступность, переодика, реклама, публицистика, «желтая пресса», письма читателей, общественно-политические (научные, финансовые...) издания, «Аргументы и факты», «Независимая газета», «Юность», «Огонек», «Наука и жизнь», художественный фильм, реклама... Журналист, учёный, историк, популярный артист, режиссер, сценарист, оператор, юморист, спортивный комментатор, эстрадный певец... Телевидение, радио, теле- и радиовещание России, канал, программа телепередач, программа теленовостей, экстренные сообщения, стихийные бедствия, экологическая катастрофа, научно-популярная (публицистичесская) передача, сериал, концерт, выступление президента, студия-диалог, телемост... Ведущий, тележурналист, эколог, внештатный (собственный...) корреспондент... Интернет, электронная почта, имейл («емеля»), онлайн, пользоваться интернетом, завести себе имя, региональный поиск, беспроводный доступ в интернет... gasarTobebi\Tavisufali dro\ sporti\aqtivobebi Пойти на дискотеку (в кино, театр, интернеткафе...) Теннис, футбол, волейбол, городки... Заниматься спортом (тенниссом), ходить на плавание, тренироваться, команда, победа, тренировка, гол, выиграть\ проиграть,увлекаться туризмом, туристический буклет ... Спортсмен, тренер, чемпион, судья... Ходить в походы, ночевать в палатках, разжечь костёр, походные песни, КВН, репетиции... Выигрыш, проигрыш, ничья, фигурное катание, лыжный спорт, художественная гимнастика, завоевать золотую медаль, занять второе место... Футболист, теннисист (ка), фигурист(ка), лыжник(-ница), турист... Провести свободное время, поболтать в кафе с подругой, массовый вид спорта, выступать на олимпиаде (на соревнованиях), участвовать в Олимпийских играх... 347 ru s u li ena media ru s u li ena orientirebi X klasi XI klasi XII klasi dro sezonebi Зима, весна, лето, осень, зимой, весной, летом, осенью Зимний (весенний...) сезон Tveebi Январь,февраль... В январе, в феврале... kviris dReebi Неделя, понедельник, вторник.... В понедельник, в среду, рабочие дни, выходные, dRis monakveTebi\ dRe-Rame Утро, день, вечер, ночь, утром, днём, вечером, ночью Сутки, полдень... saaTi Час, два, три, четыре часа Пять,.... двенадцать часов drois gansazRvra Сейчас,сегодня, вчера, завтра Иногда, долго, всегда, часто, недолго (быстро)... Никогда, каждый день (месяц,год)... На той (на прошлой) неделе, в прошлом (будущем) году (месяце), в течение недели (дня...)... sivrce Север, юг, восток, запад На север,с севера... на севере,на юге... qveynis mxareebi adgilmdebareoba В школе(сумке...), на столе (стене...), там, здесь, далеко, близко... Около (у) дома (школы...), слева, впереди, наверху, рядом... На расстоянии ... метров (километров...), на высоте ... метров, на глубине... Красный(ая), зелёный (ые)...., тёмный(ая), светлый(ая)... Пёстрый, красного цвета, бледно-голубой, тёмно-синий... В клетку, в полоску, в горошек, в крапинку, бежевый... maxasiaTeblebi feri forma 348 Треугольный, круглый, квадратный, овальный, треугольный... Большой, маленький... Огромный, самый большой, самый маленький... wona, raodenoba, Один/одна/ одно/ одни, два/две, трое, четверо... Полкило, поллитра... 1,21,41... килограмм (литр,метр), 2,3,4 , 23,54.... килограмма (литра,метра) 5...20,37,88.. килограммов (литров,метров) temperatura Холодно, тепло, жарко 1,21,41... градус , 2,3,4 , 23,54... градуса 5...20,37,88... градусов Самый тёплый,жаркий, плюс\минус ... градусов по Цельсию Из пластмассы, из дерева, из бумаги... Пластмассовый, деревянный, бумажный... Semadgenloba/masala ricxvebi Выше,ниже, тоньше, самый высокий, самый тонкий, высочайший, наивысший... 1-100 100-1000 Сотня, тысяча, миллион Первое, третья, двенадцатый... 349 ru s u li ena zoma ru s u li ena gramatika gramatikis swavleba sakomunikacio miznebs unda moemsaxuros. amitom, sasurvelia, misi konteqstSi (da ara konteqstidan mowyvetilad) swavleba. ar aris rekomendebuli gramatikis aRweriT-Teoriuli swavleba, gramatikuli wesebisa da terminebis zepirad daswavla. moswavles saSualeba unda mieces daakvirdes, amoicnos, gaiazros da konteqstSi gamoiyenos gramatikuli Taviseburebebi da konstruqciebi. amisaTvis sasurvelia: • gramatikuli masalis saxaliso, advilad gasageb zepir Tu werilobiT sakomunikacio situaciebSi miwodeba, didaqtizebuli teqstebis meSveobiT, romelic koncetrirebuli iqneba mxolod da mxolod asaTvisebel enobriv masalaze • mravalferovani aqtivobebisa da savarjiSoebis SeTavazeba Морфология и орфография Самостоятельные части речи Имя существительное Род Число Склонение Правописание падежных окончаний Согласование с определяемыми словами Имя прилагательное Склонение Степени сравнения Правописание падежных окончаний прилагательных с мягкой и твердой основой Правописание притяжательных прилагательных Имя числительное Склонение количественных и порядковых имен числительных Правописание количественных и порядковых числительных Сочетание количественных числительных с существительными Местоимение Склонение местоимений Правописание неопределенных и отрицательных местоимений Глагол Вид глагола Времена глагола Лицо и число глагола Возвратные глаголы Спряжение глаголов 350 Правописание личных окончаний глаголов Правописание мягкого знака в глагольных формах. ru s u li ena Наречие Сравнительная степень наречий Причастие Действительные и страдательные причастия настоящего и прошедшего времени Краткие страдательные причастия Склонение socio-kulturuli da kulturuli Tematika X, XI, XII klasi • tradiciebi, zne-Cveulebebi • ganaTleba • axalgazrdaTa cxovreba (Tavisufali dro/garToba/dasveneba; monawileoba sazogadoebriv cxovrebaSi; urTieTobebi; gatacebebi; axalgazrduli presa/ gadacemebi; sxva) • evropis kavSiri (zogadi cnobebi) • geografiuli cnobebi qveynis Sesaxeb • qveynis politikuri wyoba, administraciuli mowyoba • dedaqalaqi, misi istoria, misi RirsSesa-niSnaobebi • cnobili adamianebi (mecnieri, momRerali, sporstmeni) • istoria - mniSvnelovani istoriuli epoqebi/movlenebi,, cnobili istoriuli pirebi • xelovnebis sxvadasxva dargis warmomadgenlebi • literatura – sxvadasxva literaturul mimdinareobaTa warmomadgenlebi da nawyvetebi maTi nawarmoebebidan • regionaluri Taviseburebebi • cnobebi ruseTisa da saqarTvelos urTierTobebidan 351 ru s u li ena