Passive smoking is an independent risk factor for

Transcription

Passive smoking is an independent risk factor for
»’µ°“πµå π—¥æ∫ ÿ¢ ·≈–§≥–
•
Sitakan Natphopsuk, et al.
π‘æπ∏åµâπ©∫—∫ • Original Article
°“√‰¥â√∫— §«—π∫ÿÀ√’∑Ë “ßÕâÕ¡‡ªìπªí®®—¬‡ ’¬Ë ߢÕß°“√‡°‘¥¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ°¢Õß µ√’‰∑¬
„π¿“§µ–«—πÕÕ°‡©’¬ß‡Àπ◊Õ
»’µ°“πµå π—¥æ∫ ÿ¢1, «√√≥¿“ ‡»√…∞’∏√√¡-Õ‘™‘¥–1*, ÿæ—™≠å ’π–«—≤πå1, ·®à¡„ ‡æ’¬√∑Õß2, æ‘ ¡—¬ ¬◊𬓫3
1
¿“§«‘™“ √’√«‘∑¬“, 2¿“§«‘™“®ÿ≈™’««‘∑¬“, 3¿“§«‘™“ Ÿµ»‘ “ µ√å·≈–π√’‡«™«‘∑¬“ §≥–·æ∑¬»“ µ√å ¡À“«‘∑¬“≈—¬¢Õπ·°àπ ®.¢Õπ·°àπ
40002 ª√–‡∑»‰∑¬
Passive Smoking is an Independent Risk Factor for Cervical
Cancer in Northeast Thai Women
Sitakan Natphopsuk1, Wannapa Settheetham-Ishida1*, Supat Sinawat1, Chamsai Pientong2, Pissamai Yuenyao3
1
Department of Physiology, 2Microbiology, 3Obstetrics and Gynecology, Faculty of Medicine, Khon Kaen
University, Khon Kaen, 40002, Thailand
Backgrounds and Objectives: Cancer of the cervix is
À≈—°°“√·≈–«—µ∂ÿ ª√– ߧå: ¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ°‡ªìπ¡–‡√Áß
∑’Ëæ∫‰¥â¡“°„π µ√’‰∑¬ ‚¥¬æ∫ª√–¡“≥√âÕ¬≈– 16.4 ¢Õß
‚√§¡–‡√Áß∑—ÈßÀ¡¥∑’Ëæ∫„π µ√’ ‚√§¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ°¡’ “‡Àµÿ
∑’Ë ´— ∫ ´â Õ π·≈–¡’ À ≈“¬ªí ® ®— ¬ ∑’Ë ‡ °’Ë ¬ «¢â Õ ß√«¡∑—È ß °“√‰¥â √— ∫
§«—π∫ÿÀ√’Ë Õ¬à“߉√°Áµ“¡ ¬—߉¡à¡’§«“¡™—¥‡®π‡°’ˬ«°—∫√–¬–
‡«≈“·≈–ª√‘¡“≥§«—π∫ÿÀ√’Ë®“°∑’ˉ¥â√—∫°“√ Ÿ∫∫ÿÀ√’Ë¢Õߧπ
„°≈♑¥ °—∫°“√‡°‘¥¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ° ß“π«‘®—¬π’È®÷ß¡ÿàßÀ“
§«“¡ —¡æ—π∏å√–À«à“ß°“√ Ÿ∫∫ÿÀ√’Ë¢Õߧπ„°≈♑¥·≈–ªí®®—¬
‡ ’ˬߙπ‘¥Õ◊ËπÊ °—∫°“√‡°‘¥¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ°¢Õß µ√’„π¿“§
µ–«—πÕÕ°‡©’¬ß‡Àπ◊Õ
«‘ ∏’ ° “√»÷ ° …“: ∑”°“√»÷°…“„πÕ“ “ ¡—§√ºŸâªÉ«¬¡–‡√Áß
ª“°¡¥≈Ÿ° 55 √“¬ ·≈–Õ“ “ ¡—§√∑’Ë¡’ ÿ¢¿“楒∑’Ë¡’Õ“¬ÿ
„°≈⇧’¬ß°—∫ºŸâªÉ«¬¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ° 55 √“¬ ‚¥¬Õ“ “ ¡—§√
∑ÿ°§π®–‰¥â∑”·∫∫ Õ∫∂“¡´÷ßË ª√–°Õ∫‰ª¥â«¬¢âÕ¡Ÿ≈‡°’¬Ë «°—∫
°“√ Ÿ∫∫ÿÀ√’Ë æƒµ‘°√√¡∑“ß‡æ» ª√–«—µ‘°“√‡®√‘≠æ—π∏ÿå ·≈–
°“√§ÿ¡°”‡π‘¥ πÕ°®“°π—Èπ¬—ß¡’°“√π”‡´≈≈å∫√‘‡«≥ª“°¡¥≈Ÿ°
¡“∑”°“√µ√«®À“¥’ ‡ ÕÁ π ‡Õ¢Õ߇™◊È Õ ‰«√— ‡Õ™æ’ «’ (human
papillomavirus) ¥â«¬«‘∏’ GP5+/6+ PCR °“√»÷°…“π’ȉ¥â√—∫
°“√√—∫√Õß®√‘¬∏√√¡°“√«‘®¬— „π¡πÿ…¬å®“°¡À“«‘∑¬“≈—¬¢Õπ·°àπ
‡≈¢∑’Ë HE 450333
the most common cancer in Thai women with an estimated
16.4% of all cancer in females. It has been proposed that
cigarette smoking among HPV positive women is one of
the co-factors which likely influence the risk of cervical
cancer progression. The association between cervical
cancer development and the duration or the dose of
cigarette smoking of the family members, however, was
still unclear. This study is determined to evaluate the
association between passive smoking as well as other
factors such as HPV infection and cervical cancer in
Northeastern Thai women.
Methods: A case-control study was undertaken with 55
cases of SCCA and 55 age-matched healthy controls. HPV
DNA was analyzed in cervical specimens with the GP5+/
6+ primers. The information regarding sexual behaviors,
reproductive history, contraceptive use, and history of
smoking were collected from all subjects. This study
was approved by the Ethics Committee of Khon Kaen
University No. HE 450333.
* Correspondening : Wannapa Settheetham-Ishida Tel/Fax [66]-43-348394, E-mail address: [email protected]
»√’π§√‘π∑√凫™ “√ 2553; 25(3)
•
Srinagarind Med J 2010; 25(3)
215
°“√‰¥â√—∫§«—π∫ÿÀ√’Ë∑“ßÕâÕ¡‡ªìπªí®®—¬‡ ’ˬߢÕß°“√‡°‘¥¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ°
•
Results: HPV infection, prolong oral contraceptive pills
º≈°“√»÷°…“ æ∫«à“°“√µ‘¥‡™◊ÈÕ‰«√— ‡Õ™æ’«’ °“√‰¥â√—∫¬“‡¡Á¥
§ÿ¡°”‡π‘¥·∫∫ŒÕ√å‚¡π√«¡‡ªìπ‡«≈“µ‘¥µàÕ°—πµ—ßÈ ·µà 5 ªï¢πÈ÷ ‰ª
°“√¡’∫ÿµ√§π·√°‡¡◊ËÕ¡“√¥“¡’Õ“¬ÿπâÕ¬°«à“À√◊Õ‡∑à“°—∫ 20 ªï
°“√¡’§ŸàπÕπ¡“°°«à“ 1 §π ‡æ‘Ë¡§«“¡‡ ’ˬߢÕß°“√‡°‘¥¡–‡√Áß
ª“°¡¥≈Ÿ° 38.74, 12.72 11.10 ·≈– 4.92 ‡∑à“ µ“¡≈”¥—∫ Õ¬à“ß
¡’π—¬ ”§—≠∑“ß ∂‘µ‘ p<0.001 ¬‘Ë߉ª°«à“π—Èπ°“√∑’Ë “¡’ Ÿ∫
∫ÿÀ√’®Ë –‡ªìπªí®®—¬‡ ’¬Ë ß∑’‡Ë æ‘¡Ë °“√‡°‘¥¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ° 4.68 ‡∑à“
Õ¬à“ß¡’π—¬ ”§—≠∑“ß ∂‘µ‘ p<0.01 ·≈–∂â“ “¡’¡’√–¬–‡«≈“
„π°“√ Ÿ∫∫ÿÀ√’¡Ë “°°«à“À√◊Õ‡∑à“°—∫ 20 ªï®–‡æ‘¡Ë §«“¡‡ ’¬Ë ߢÕß
°“√‡°‘¥¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ°„π¿√√¬“∂÷ß 3.05 ‡∑à“ Õ¬à“ß¡’π¬— ”§—≠
∑“ß ∂‘µ‘ p<0.5 πÕ°®“°π’Ȭ—ßæ∫«à“°“√¡’§ŸàπÕπÀ≈“¬§π
“¡“√∂‡æ‘Ë¡§«“¡‡ ’ˬ߄π°“√µ‘¥‡™◊ÈÕ‰«√— ‡Õ™æ’«’ 4.09 ‡∑à“
p<0.01
√ÿª: ®“°º≈°“√»÷°…“· ¥ß„Àâ‡ÀÁπ«à“ °“√µ‘¥‡™◊ÈÕ‰«√— ‡Õ™æ’«’
°“√√—∫ª√–∑“𬓇¡Á¥§ÿ¡°”‡π‘¥ ·≈–°“√¡’∫ÿµ√‡¡◊ËÕÕ“¬ÿπâÕ¬
¡’§«“¡ —¡æ—π∏å°—∫°“√æ—≤𓇪ìπ¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ° πÕ°®“°π’È
√–¬–‡«≈“„π°“√ Ÿ∫∫ÿÀ√’Ë¢Õß “¡’ ¡’§«“¡ —¡æ—π∏å°—∫°“√
‡°‘¥¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ°¢Õß¿√√¬“ ‡ªìπ∑’Ëπà“ —߇°µ«à“°“√‰¥â√—∫
§«—π∫ÿÀ√’®Ë “°§π„°≈♥‘ Õ“®®–¡’º≈‚¥¬µ√ßµàÕ°“√‡ª≈’¬Ë π·ª≈ß
¢Õ߇´≈≈å∑’˪“°¡¥≈Ÿ°Õ—π𔉪 Ÿà°“√‡°‘¥¡–‡√Áß∑’˪“°¡¥≈Ÿ°
‰¥â‚¥¬µ√ßÀ√◊Õ√à«¡°—∫°“√µ‘¥‡™◊ÈÕ‰«√— ‡Õ™æ’«’ ¥—ßπ—Èπ°“√„Àâ
§«“¡√Ÿ§â «“¡‡¢â“„®‡°’¬Ë «°—∫°“√µ‘¥‡™◊ÕÈ ‰«√— ‡Õ™æ’«’ 惵‘°√√¡
∑“ß‡æ» ·≈–º≈¢Õß∫ÿÀ√’Ë∑—Èß∑“ßµ√ß·≈–∑“ßÕâÕ¡ √à«¡°—∫
°“√µ√«®§—¥°√Õ߇´≈≈媓°¡¥≈Ÿ°∑’˺‘¥ª°µ‘ ·≈–µ√«®™π‘¥
¢Õ߇™◊ÕÈ ‰«√— ‡Õ™æ’«’ ®–‡ªìπªí®®—¬ ”§—≠„π°“√ªÑÕß°—π°“√‡°‘¥
¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ°¢Õß µ√’„π¿Ÿ¡‘¿“§π’È Õ¬à“ß¡’ª√– ‘∑∏‘¿“æ
§” ”§—≠: ¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ° §«—π∫ÿÀ√’Ë∑“ßÕâÕ¡ ªí®®—¬‡ ’ˬß
‡Õ™æ’«’
»√’π§√‘π∑√凫™ “√ 2553; 25(3): 215-22
use, age at first delivery, number of sexual partners and
smoking status of partners revealed statistical different
increase risk for cervical cancer with the odds ratio of 38.74,
12.72, 11.10 and 4.92-fold respectively with p<0.001.
Statistical higher risk for cervical cancer was observed in
present smoker 4.68-fold (p<0.01). Smoking duration more
than 20 years of partners increased the risk of cervical
cancer 3.05 with p<0.05. Multiple sexual partners showed
4.09-fold increased in the risk for HPV infection with p<0.01.
Conclusions: The data suggest that HPV infection,
oral contraceptive pills use, age at first delivery were
associated with cervical carcinogenesis among
Northeastern Thai women. Moreover, smoking status and
duration of smoke of partners also affect on cervical
cancer. This indicated that, passive smoking may affect
cervical cells abnormality, consequently cervical cancer
development directly in this population. Therefore,
to prevent cervical cancer or HPV infection, administration
of knowledge on sexual behaviors and effects of smoking
into public health program is important and, at the same
time, a nation-wide screening scheme for the cervical
abnormalities including HPV-typing is awaited in Thailand.
Keywords: Cervical cancer, Passive smoking, Risk
factor, HPV
•
∫∑π”
»√’π§√‘π∑√凫™ “√ 2553; 25(3)
Srinagarind Med J 2010; 25(3): 215-22
∫à ß ™’È «à “ 欓∏‘ °”‡π‘ ¥ ¢Õß¡–‡√Á ß ª“¥¡¥≈Ÿ ° à « π„À≠à πà “ ®–
—¡æ—π∏å°∫— °“√µ‘¥‡™◊ÕÈ ‰«√— ‡Õ™æ’«’ (human papillomavirus À√◊Õ
HPV) ´÷Ë߇ªìπ‰«√— ∑’˵‘¥µàÕºà“π∑“ß°“√ —¡º— ‚¥¬ à«π„À≠à
µ‘¥µàÕ‰¥â®“°°“√¡’‡æ» —¡æ—π∏å °“√ —¡º— ∫√‘‡«≥º‘«Àπ—ß
À√◊Õ‡¬◊ÕË ∫ÿ∫√‘‡«≥Õ«—¬«–‡æ»À√◊Õ∑’ªË “°¡¥≈Ÿ° ‡¡◊ÕË ¡’√Õ¬∂≈Õ°
À√◊Õ·º≈ ∑”„À⇙◊ÈÕ‰«√— π’Ⱥà“π‡¢â“‰ª„π√à“ß°“¬‰¥â ‚¥¬‡©æ“–
‡™◊ÈÕ‰«√— ∑’ËÕ¬Ÿà„π°≈ÿࡧ«“¡‡ ’Ë¬ß Ÿß (high-risk HPV) Õ¬à“߉√
°Áµ“¡¡’ºŸâµ‘¥‡™◊ÈÕ‰«√— ‡Õ™æ’«’§«“¡‡ ’Ë¬ß Ÿß‡æ’¬ß√âÕ¬≈– 1
‡∑à“π—Èπ∑’Ë¡’æ—≤π“°“√‰ª®π‡°‘¥¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ° ·≈–¢—ÈπµÕπ
π’ȵâÕßÕ“»—¬√–¬–‡«≈“π“πÀ≈“¬ªï3 ¢âÕ¡Ÿ≈¥—ß°≈à“«™’È„Àâ‡ÀÁπ
«à“°“√µ‘¥‡™◊ÕÈ ‰«√— ‡Õ™æ’«§’ «“¡‡ ’¬Ë ß Ÿß‡ªìπ‡æ’¬ß°√–∫«π°“√
‡∫◊ÕÈ ßµâπ‡∑à“π—πÈ °“√∑’®Ë –‡°‘¥¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ°‰¥â ®–µâÕßÕ“»—¬
ªí®®—¬‡ √‘¡Õ◊ËπÊ ‡¢â“¡“°√–µÿâπ„À⇰‘¥°√–∫«π°“√¿“¬À≈—ß
¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ°‡ªì𠓇Àµÿ°“√µ“¬∑’Ë ”§—≠¢Õß µ√’
‚¥¬‡©æ“–Õ¬à“߬‘Ëß„πª√–‡∑»°”≈—ßæ—≤π“√«¡∑—Èߪ√–‡∑»
‰∑¬ ®“° ∂‘µ‘¢Õß ∂“∫—π¡–‡√Áß·Ààß™“µ‘ æ∫«à“‚√§¡–‡√Áß
ª“°¡¥≈Ÿ ° ‡ªì 𠓇Àµÿ ° “√µ“¬Õ— π ¥— ∫ ∑’Ë ÕߢÕß µ√’ ‰ ∑¬1
‚¥¬‡©æ“–„π¿“§µ–«—πÕÕ°‡©’¬ß‡Àπ◊Õ æ∫Õÿ∫—µ‘°“√≥å¢Õß
°“√‡ªìπ¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ°§àÕπ¢â“ß Ÿß ®“°√“¬ß“π¢ÕßÀπ૬
¡–‡√Áß ¡À“«‘∑¬“≈—¬¢Õπ·°àπ æ∫«à“¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ°‡ªìπ
Õ—π¥—∫Àπ÷Ëß„πÀâ“ “‡Àµÿ¢ÕߺŸâªÉ«¬¡–‡√Áß ∑’ˇ¢â“√—∫°“√√—°…“
„π‚√ß欓∫“≈»√’π§√‘π∑√å2 ®÷ß®—¥‰¥â«à“¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ°‡ªìπ
ªí≠À“ ÿ¢¿“æ∑’Ë ”§—≠¢Õß µ√’„π¿“§µ–«—πÕÕ°‡©’¬ß‡Àπ◊Õ
¢Õ߉∑¬ ªí®®ÿ∫—π¡’À≈“°À≈“¬ß“π«‘®—¬ ∑’Ë∑”°“√»÷°…“∂÷ß
“‡Àµÿ∑πË’ ”‰ª Ÿ°à “√‡°‘¥¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ° ‚¥¬¢âÕ¡Ÿ≈„πªí®®ÿ∫π— π’È
216
Passive Smoking is an Independent Risk Factor for Cervical Cancer
•
Srinagarind Med J 2010; 25(3)
»’µ°“πµå π—¥æ∫ ÿ¢ ·≈–§≥–
•
°“√µ‘¥‡™◊ÈÕ‰«√— ‡Õ™æ’«’ ®π°≈“¬‡ªìπ¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ°„π∑’Ë ÿ¥
´÷ßË ªí®®—¬‡ √‘¡¥—ß°≈à“«π’ÕÈ “®‡ªìπ‰¥â∑ß—È ªí®®—¬∑“ߥâ“π ‘ßË ·«¥≈âÕ¡
‡™àπ °“√ Ÿ∫∫ÿÀ√’4Ë æƒµ‘°√√¡∑“ß‡æ» °“√„™â¬“‡¡Á¥§ÿ¡°”‡π‘¥5
‡ªìπµâπ À√◊ÕÕ“®‡ªìπªí®®—¬¿“¬„π√à“ß°“¬¢ÕߺŸâµ‘¥‡™◊ÈÕ·≈–
§ÿ≥ ¡∫—µ‘‡©æ“–¢Õ߇™◊ÈÕ‰«√— 6, 7
¢âÕ¡Ÿ≈®“°ß“π«‘®—¬∑’˺à“π¡“ æ∫«à“∫ÿÀ√’Ë¡’º≈µàÕ°“√‡°‘¥
¡–‡√ÁßÀ≈“¬™π‘¥ ‡™àπ ¡–‡√Áߪե ¡–‡√ÁßÀ≈Õ¥Õ“À“√ ¡–‡√Áß
°√–‡æ“–ªí “«– ¡–‡√Áß°√–‡æ“–Õ“À“√8,9 ”À√—∫°“√»÷°…“
„π¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ°¡’√“¬ß“π«à“°“√ Ÿ∫∫ÿÀ√’Ë¡’º≈µàÕ°“√‡°‘¥
¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ°10,11 ´÷Ëß à«π„À≠৫—π∫ÿÀ√’Ë∑’Ë µ√’‰∑¬‰¥â√—∫
®–‰¥â¡“®“°∫ÿ§§≈Õ◊πË À√◊Õ‚¥¬∑“ßÕâÕ¡ (passive smoke) ¡“°
°«à“°“√ Ÿ∫‚¥¬µ√ß (active smoke) ¥—ßπ—Èπ°“√»÷°…“‡°’ˬ«°—∫
º≈¢Õß°“√‰¥â√∫— §«—π∫ÿÀ√’®Ë ß÷ πà“®–𔉪 Ÿ§à «“¡‡¢â“„®‡°’¬Ë «°—∫
ªí®®—¬‡ ’¬Ë ß·≈–°“√ªÑÕß°—π°“√‡°‘¥¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ° ‚¥¬‡©æ“–
Õ¬à“߬‘Ëß„π¿“§µ–«—πÕÕ°‡©’¬ß‡Àπ◊Õ¢Õߪ√–‡∑»‰∑¬ ∂÷ß·¡â
®–‡§¬¡’°“√∑”«‘®—¬‡°’ˬ«°—∫ªí®®—¬‡ ’ˬß∑’ˇ°’ˬ«¢âÕß°—∫°“√
‡ªìπ¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ°¢Õß µ√’„π¿“§µ–«—πÕÕ°‡©’¬ß‡Àπ◊Õ12
·≈–º≈¢Õß∫ÿÀ√’°Ë ∫— °“√‡°‘¥¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ° ·µà¬ß— ¢“¥¢âÕ¡Ÿ≈
∫“ߪ√–°“√∑’Ë ”§—≠ ‡™àπ √–¬–‡«≈“„π°“√‰¥â√—∫§«—π∫ÿÀ√’Ë
ª√‘¡“≥°“√ Ÿ∫∫ÿÀ√’Ë ‡ªìπµâπ ∑”„À≥⧫“¡√Ÿâ‡°’ˬ«°—∫º≈¢Õß
°“√‰¥â√—∫∫ÿÀ√’˵àÕ°“√‡°‘¥¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ°‰¡à§√Õ∫§≈ÿ¡‡∑à“∑’Ë
§«√ ¥—ßπ—Èπ®“°°“√»÷°…“∂÷ßªí®®—¬‡ ’ˬß∑’Ë®–∑”„À⇰‘¥¡–‡√Áß
ª“°¡¥≈Ÿ°π’È ®–™à«¬„À⇢Ⓞ®∂÷ßªí®®—¬∑’Ë¡’Õ‘∑∏‘æ≈∑”„À⇰‘¥
¡–‡√Áß À√◊Õ à߇ √‘¡§«“¡ “¡“√∂„π°“√æ—≤𓉪‡ªìπ¡–‡√Áß
„πºŸâ∑’˵‘¥‡™◊ÈÕ‰«√— ‡Õ™æ’«’Õ¬Ÿà·≈â«√«¡∑—Èߺ≈¢Õß°“√‰¥â√—∫§«—π
∫ÿÀ√’Ë∑“ßÕâÕ¡°—∫°“√æ—≤π“¢Õß¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ° ´÷Ëß®–™à«¬
„Àâ “¡“√∂À≈’°‡≈’Ë¬ß ·≈–ªÑÕß°—πªí®®—¬‡ ’ˬߢÕß°“√‡°‘¥¡–‡√Áß
ª“°¡¥≈Ÿ°‰¥âÕ¬à“ß∂Ÿ°µâÕß·≈–‡À¡“– ¡ ·≈–§√Õ∫§≈ÿ¡¬‘Ëߢ÷Èπ
Sitakan Natphopsuk, et al.
°“√»÷°…“π’ȉ¥â√—∫°“√√—∫√Õß®√‘¬∏√√¡°“√«‘®—¬„π¡πÿ…¬å®“°
¡À“«‘∑¬“≈—¬¢Õπ·°àπ ‡≈¢∑’Ë HE 450333
·∫∫ Õ∫∂“¡
Õ“ “ ¡—§√∑—Èß Õß°≈ÿà¡®–‰¥â√—∫·∫∫ Õ∫∂“¡ª√–°Õ∫
¥â«¬¢âÕ¡Ÿ≈∑—Ë«‰ª ·≈–ªí®®—¬µà“ßÊ ∑’Ë¡’º≈µàÕ°“√‡ªìπ¡–‡√Áß
ª“°¡¥≈Ÿ° ´÷Ëß·∫àßÕÕ°‡ªìπ 6 à«π‰¥â·°à¢âÕ¡Ÿ≈∑—Ë«‰ª ª√–«—µ‘
§√Õ∫§√—« ª√–«—µ‘°“√‡®√‘≠æ—π∏ÿå ª√–«—µ‘∑“ß‡æ» —¡æ—π∏å
ª√–«—µ‚‘ √§ª√–®”µ—«ª√–«—µ°‘ “√ Ÿ∫∫ÿÀ√’·Ë ≈–°“√ —¡º— °—∫§«—π
Õ“∑‘ ª√–«—µ°‘ “√ Ÿ∫∫ÿÀ√’¢Ë Õßµ—«Õ“ “ ¡—§√‡Õß ª√–«—µ°‘ “√ Ÿ∫
∫ÿÀ√’Ë¢Õß “¡’ ·≈–ª√–«—µ‘°“√ Ÿ∫∫ÿÀ√’Ë¢Õß∫ÿ§§≈„°≈♑¥
°“√‡°Á∫‡´≈≈媓°¡¥≈Ÿ°·≈–µ√«®À“‡™◊ÈÕ‰«√— ‡Õ™æ’«’
‡°Á∫‡´≈≈媓°¡¥≈Ÿ°‚¥¬„™â‰¡â Pap °«“¥‡Õ“‡´≈≈å∫√‘‡«≥
√Õ∫ª“°¡¥≈Ÿ°≈–≈“¬≈ß„π¢«¥ ∑’Ë¡’ “√≈–≈“¬ PBS ®“°π—Èπ
𔉪ªíò π ‡À«’Ë ¬ ß·≈–π”µ–°Õπ∑’Ë ‰ ¥â ‰ ª °— ¥ ¥’ ‡ ÕÁ π ‡Õ‚¥¬„™â
Genomic DNA Mini Kit (Geneaid) °“√µ√«®À“¥’‡ÕÁπ‡Õ¢Õß
‡™◊ÈÕ‰«√— ‡Õ™æ’«’ „™â‡∑§π‘§ PCR (polymerase chain reaction)
‚¥¬„™â primer GP5+/6+ ´÷Ëß¡’§«“¡®”‡æ“–°—∫ à«π L1 ∫π®’‚π¡
¢Õ߇™◊ÈÕ‰«√— ‡Õ™æ’«’
°“√«‘‡§√“–Àå¢âÕ¡Ÿ≈∑“ß ∂‘µ‘
ª√–¡«≈º≈·≈–«‘‡§√“–Àå¢Õâ ¡Ÿ≈∑“ß ∂‘µ‘ ¥â«¬ chi-square
test ‡æ◊ËÕÀ“§«“¡·µ°µà“ߢÕßªí®®—¬‡ ’ˬ߰—∫°“√‡°‘¥¡–‡√Áß
ª“°¡¥≈Ÿ° ·≈–«‘‡§√“–ÀåÀ“§à“§«“¡‡ ’¬Ë ß —¡æ—∑∏奫⠬°“√À“
§à“ odd ratio (OR) ∑’√Ë –¥—∫§«“¡‡™◊ÕË ¡—πË 95% (95% Confidence
interval; CI) ·≈–∂â“ p ¡’§à“πâÕ¬°«à“ 0.05 · ¥ß«à“¡’§«“¡
·µ°µà“ßÕ¬à“ß¡’π—¬ ”§—≠∑“ß ∂‘µ‘
«‘∏’°“√»÷°…“
º≈°“√»÷°…“
°“√‡°Á∫µ—«Õ¬à“ß
°“√«‘®—¬π’ȇªìπ°“√»÷°…“·∫∫ case-control study ‚¥¬
§—¥‡≈◊Õ° µ√’°≈ÿࡵ—«Õ¬à“ß®“°Õ“ “ ¡—§√ ‚¥¬·∫àßÕÕ°‡ªìπ
Õß°≈ÿࡧ◊Õ °≈ÿࡺŸâªÉ«¬¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ°∑’Ë¡“√—∫°“√√—°…“∑’Ë
‚√ß欓∫“≈»√’π§√‘π∑√å ¡À“«‘∑¬“≈—¬¢Õπ·°àπ ∑’ˉ¥â√—∫°“√
«‘π‘®©—¬«à“‡ªìπ¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ°™π‘¥ ‡‡§«¡— (squamous cell
cervical carcinoma; SCCA) ·≈–°≈ÿࡧ«∫§ÿ¡´÷Ëߧ—¥‡≈◊Õ°®“°
°≈ÿà¡Õ“ “ ¡—§√∑’Ë¡’ ÿ¢¿“楒 ‰¡à¡’ª√–«—µ‘°“√‡ªìπ¡–‡√Áß·≈–
§«“¡º‘ ¥ ª°µ‘ ¢ Õߪ“°¡¥≈Ÿ ° √«¡∑—È ß ¡’ º ≈°“√µ√«®∑“ß
欓∏‘«‘∑¬“¢Õߪ“°¡¥≈Ÿ°ª°µ‘ °≈ÿà¡≈– 55 §π ∑’Ë¡’Õ“¬ÿÕ¬Ÿà
„π™à«ß‡¥’¬«°—π (age matched 5-years interval) ´÷ËßÕ“ “ ¡—§√
∑—ßÈ Õß°≈ÿ¡à ®–‰¥â≈ß™◊ÕË ¬‘π¬Õ¡„π·∫∫øÕ√塬‘π¬Õ¡„Àâ∑”°“√
»÷°…“·≈–§”™’·È ®ß‡°’¬Ë «°—∫«—µ∂ÿª√– ß§å ·≈–¢—πÈ µÕπ°“√»÷°…“
®“°°“√»÷°…“ªí®®—¬∑’ËÕ“®‡°’ˬ«¢âÕß°—∫°“√‡°‘¥¡–‡√Áß
ª“°¡¥≈Ÿ° (µ“√“ß∑’Ë 1) æ∫«à“ µ√’∑’Ë¡’°“√µ‘¥‡™◊ÈÕ‰«√— ‡Õ™æ’«’
¡’§«“¡‡ ’ˬ߄π°“√‡ªìπ¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ°‡æ‘Ë¡¢÷Èπ 38.74 ‡∑à“
‡¡◊ËÕ‡ª√’¬∫‡∑’¬∫°—∫ µ√’∑’ˉ¡à¡’°“√µ‘¥‡™◊ÈÕ‰«√— ‡Õ™æ’«’ (95%
CI = 9.94-211.4, p< 0.0001) °“√‰¥â√—∫¬“‡¡Á¥§ÿ¡°”‡π‘¥™π‘¥
ŒÕ√å‚¡π√«¡π“π¡“°°«à“ 5 ªï ‡æ‘Ë¡§«“¡‡ ’ˬ߄π°“√‡ªìπ
¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ° 12.72 ‡∑à“ ‡¡◊ËÕ‡∑’¬∫°—∫ µ√’∑’ˉ¡à‡§¬‰¥â√—∫
¬“‡¡Á¥§ÿ¡°”‡π‘¥ (95% CI = 2.51-120.74, p = 0.0002) µ√’∑’Ë
¡’∫ÿµ√§√—Èß·√°‡¡◊ËÕÕ“¬ÿπâÕ¬°«à“À√◊Õ‡∑à“°—∫ 20 ªï ¡’‚Õ°“ ‡ ’ˬß
„π°“√‡ªìπ¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ°‡æ‘Ë¡¢÷Èπ 11.10 ‡∑à“ ‡¡◊ËÕ‡∑’¬∫°—∫
µ√’∑’Ë¡’∫ÿµ√§√—Èß·√°‡¡◊ËÕÕ“¬ÿ¡“°°«à“ 20 ªï (95% CI = 3.93 33.79, p< 0.0001) ·≈– µ√’∑’Ë¡’®”π«π§ŸàπÕπ¡“°°«à“ 1 §π
¡’ ‚ Õ°“ ‡ ’Ë ¬ ß„π°“√‡ªì π ¡–‡√Á ß ª“°¡¥≈Ÿ ° ¡“°°«à “ µ√’ ∑’Ë
»√’π§√‘π∑√凫™ “√ 2553; 25(3)
•
Srinagarind Med J 2010; 25(3)
217
°“√‰¥â√—∫§«—π∫ÿÀ√’Ë∑“ßÕâÕ¡‡ªìπªí®®—¬‡ ’ˬߢÕß°“√‡°‘¥¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ°
•
¡’§ŸàπÕπ‡æ’¬ß 1 §π À√◊Õ‰¡à¡’§ŸàπÕπ 4.92 ‡∑à“ (95% CI = 3.93 33.79, p=0.0006) à«πªí®®—¬‡°’ˬ«°—∫Õ“¬ÿ∑’Ë¡’ª√–®”‡¥◊Õπ
§√—Èß·√° Õ“¬ÿ∑’ˇ√‘Ë¡¡’‡æ» —¡æ—π∏å ®”π«π§√—ÈߢÕß°“√µ—Èߧ√√¿å
°“√§≈Õ¥∫ÿµ√·≈–°“√·∑âß∫ÿµ√æ∫«à“‰¡à‡æ‘Ë¡§«“¡‡ ’ˬ߄π
°“√‡ªìπ¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ°Õ¬à“ß¡’π—¬ ”§—≠∑“ß ∂‘µ‘ (p >0.05)
‡¡◊Ë Õ æ‘ ® “√≥“ªí ® ®— ¬ ‡ ’Ë ¬ ߢÕß°“√µ‘ ¥ ‡™◊È Õ ‰«√— ‡Õ™æ’ «’
æ∫«à“¡’‡©æ“–ªí®®—¬°“√¡’∫ÿµ√§√—Èß·√°‡¡◊ËÕ¡’Õ“¬ÿπâÕ¬°«à“
À√◊Õ‡∑à“°—∫ 20 ªï ·≈–°“√¡’§ŸàπÕπ¡“°°«à“ 1 §π ‡∑à“π—Èπ
∑’ˇæ‘Ë¡§«“¡‡ ’ˬߢÕß°“√µ‘¥‡™◊ÈÕ‰«√— ‡Õ™æ’«’Õ¬à“ß¡’π—¬ ”§—≠
∑“ß ∂‘µ‘ ‚¥¬®–‡æ‘Ë¡§«“¡‡ ’ˬߢ÷Èπ‡ªìπ 4.71 ‡∑à“ ¢Õß µ√’∑’Ë
¡’∫µÿ √§√—ßÈ ·√°‡¡◊ÕË Õ“¬ÿ¡“°°«à“ 20 ªï ·≈–‡æ‘¡Ë §«“¡‡ ’¬Ë ß 4.09
‡∑à“‡¡◊ËÕ‡ª√’¬∫‡∑’¬∫°—∫ µ√’∑’Ë¡’§ŸàπÕπ‡æ’¬ß 1 §π (µ“√“ß∑’Ë 2)
Passive Smoking is an Independent Risk Factor for Cervical Cancer
·≈–‡¡◊ËÕ»÷°…“§«“¡ —¡æ—π∏å√–À«à“ߪ√–«—µ‘°“√ Ÿ∫∫ÿÀ√’Ë¢Õß
“¡’°—∫°“√‡ªìπ¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ°æ∫«à“ µ√’∑’Ë¡’ “¡’¬—ß§ß Ÿ∫
∫ÿÀ√’ËÕ¬Ÿà¡’§«“¡‡ ’ˬ߄π°“√‡ªìπ¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ°‡æ‘Ë¡¢÷Èπ 4.68
‡∑à“ ‡¡◊ËÕ‡∑’¬∫°—∫ µ√’∑’Ë¡’ “¡’‰¡à ∫Ÿ ∫ÿÀ√’Ë (95% CI = 1.61-13.84,
p= 0.001) πÕ°®“°π’È√–¬–‡«≈“„π°“√ Ÿ∫∫ÿÀ√’Ë¢Õß “¡’ (ªï)
¬—ß¡’§«“¡ —¡æ—π∏å°—∫°“√‡°‘¥¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ° ‚¥¬æ∫«à“
µ√’∑’Ë¡’ “¡’ Ÿ∫∫ÿÀ√’Ë¡“°°«à“ 20 ªï ®–¡’§«“¡‡ ’ˬߢÕß°“√
‡°‘¥¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ°‡æ‘Ë¡¢÷Èπ 3.05 ‡∑à“ (95% CI = 1.17-8.02,
p= 0.011) ·µà‰¡àæ∫§«“¡ —¡æ—π∏å√–À«à“ß√–¬–‡«≈“∑’ˇ≈‘° Ÿ∫
∫ÿÀ√’Ë¢Õß “¡’°—∫°“√‡°‘¥¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ° (µ“√“ß∑’Ë 3)
µ“√“ß∑’Ë 1 §«“¡ —¡æ—π∏å√–À«à“ßªí®®—¬∑’Ë»÷°…“°—∫°“√‡°‘¥¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ°
ªí®®—¬∑’Ë»÷°…“
Õ“¬ÿ‡¡◊ËÕ¡’ª√–®”‡¥◊Õπ§√—Èß·√°
>14 ªï
<14 ªï
®”π«π§Ÿπà Õπ
1 §π
>1 §π
Õ“¬ÿ‡¡◊ËÕ¡’‡æ» —¡æ—π∏å§√—Èß·√°
>17 ªï
<17 ªï
Õ“¬ÿ‡¡◊ËÕ¡’∫ÿµ√§π·√°
>20 ªï
<20 ªï
®”π«π°“√µ—ßÈ §√√¿å
<3 §√—Èß
>3 §√—Èß
®”π«π°“√·∑âß∫ÿµ√
‰¡à‡§¬
1 §π
>1 §π
®”π«π°“√§≈Õ¥∫ÿµ√
<3 §π
>3 §π
°“√„™â¬“‡¡Á¥§ÿ¡°”‡π‘¥
‰¡à‡§¬„™â
<5 ªï
>5 ªï
°“√µ‘¥‡™◊ÈՇՙ撫’
‰¡àµ‘¥‡™◊ÈÕ
µ‘¥‡™◊ÈÕ
218
°≈ÿࡺŸâªÉ«¬¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ°
(n=55)
°≈ÿ¡à §«∫§ÿ¡
(n=55)
OR [95%CI]
p-value
37
18
28
27
1
0.50 [0.21-1.16]
0.081
32
23
48
7
1
4.92 [1.75-15.04]
0.0006
44
11
51
4
1
3.18 [0.85-14.56]
0.052
21
34
48
7
1
11.10 [3.93 - 33.79]
0.001
21
34
30
25
1
1.94 [0.84-4.46]
0.085
31
18
6
38
15
2
1
1.47 [0.58- 3.68]
3.67 [0.59-39.10]
0.363
0.107
31
24
36
19
1
1.46 [0.63-3.40]
0.329
22
17
16
35
18
2
1
1.50 [0.58-3.83]
12.72 [2.51-120.74]
0.347
0.0002
3
52
38
17
1
38.74 [9.94-211.49]
0.001
»√’π§√‘π∑√凫™ “√ 2553; 25(3)
•
Srinagarind Med J 2010; 25(3)
»’µ°“πµå π—¥æ∫ ÿ¢ ·≈–§≥–
•
Sitakan Natphopsuk, et al.
µ“√“ß∑’Ë 2 §«“¡ —¡æ—π∏å√–À«à“ßªí®®—¬‡ ’ˬ߰—∫°“√‡ªì𵑥‡™◊ÈՇՙ撫’
°“√µ‘¥‡™◊ÈՇՙ撫’
‰¡àµ‘¥‡™◊ÈÕ (n=41) µ‘¥‡™◊ÈÕ (n=69)
ªí®®—¬‡ ’ˬß
Õ“¬ÿ‡¡◊ËÕ¡’ª√–®”‡¥◊Õπ§√—Èß·√°
>14 ªï
<14 ªï
®”π«π§Ÿπà Õπ
1 §π
>1 §π
Õ“¬ÿ‡¡◊ËÕ¡’‡æ» —¡æ—π∏å§√—Èß·√°
>17 ªï
<17 ªï
Õ“¬ÿ‡¡◊ËÕ¡’∫ÿµ√§π·√°
>20 ªï
<20 ªï
®”π«π°“√µ—ßÈ §√√¿å
<3 §√—Èß
>3 §√—Èß
®”π«π°“√·∑âß∫ÿµ√
‰¡à‡§¬
1 §π
>1 §π
®”π«π°“√§≈Õ¥∫ÿµ√
<3 §π
>3 §π
°“√„™â¬“‡¡Á¥§ÿ¡°”‡π‘¥
‰¡à‡§¬„™â
<5 ªï
>5 ªï
¿“«–°“√ Ÿ∫∫ÿÀ√’Ë
‰¡à‡§¬ Ÿ∫
¬—ß Ÿ∫Õ¬Ÿà
‡§¬ Ÿ∫
OR [95%CI]
p-value
20
21
45
24
1
0.50 [0.210-1.20]
0.090
36
5
44
25
1
4.09 [1.33-14.90]
0.006
37
4
58
11
1
1.75 [0.47-8.08]
0.361
34
7
35
34
1
4.71 [1.72-14.17]
0.0007
20
21
31
38
1
1.16 [0.50-2.72]
0.695
28
11
2
41
22
6
1
1.36 [0.53-3.63]
2.04 [0.33-21.99]
0.481
0.392
25
16
42
27
1
1.00 [0.42-2.40]
0.991
25
13
3
32
22
15
1
1.32 [0.51-3.44]
3.90 [0.93-22.97]
0.525
0.038
19
9
13
22
28
19
1
1.26 [0.92-8.06]
1.26 [0.44-3.57]
0.043
0.625
»√’π§√‘π∑√凫™ “√ 2553; 25(3)
•
Srinagarind Med J 2010; 25(3)
219
°“√‰¥â√—∫§«—π∫ÿÀ√’Ë∑“ßÕâÕ¡‡ªìπªí®®—¬‡ ’ˬߢÕß°“√‡°‘¥¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ°
•
Passive Smoking is an Independent Risk Factor for Cervical Cancer
µ“√“ß∑’Ë 3 §«“¡ —¡æ—π∏å√–À«à“ߪ√–«—µ‘°“√ Ÿ∫∫ÿÀ√’Ë¢Õß “¡’°—∫°“√‡°‘¥¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ°
ª√–«—µ‘°“√ Ÿ∫∫ÿÀ√’Ë¢Õß “¡’
°≈ÿࡺŸâªÉ«¬¡–‡√Áß
ª“°¡¥≈Ÿ° (n=55)
¿“«–°“√ Ÿ∫∫ÿÀ√’Ë
‰¡à‡§¬ Ÿ∫
15
¬—ß Ÿ∫Õ¬Ÿà
27
‡§¬ Ÿ∫
13
√–¬–‡«≈“„π°“√ Ÿ∫ (ªï)
‰¡à‡§¬ Ÿ∫
15
0-9 ªï
1
10-19 ªï
9
>20 ªï
30
®”π«π∑’Ë Ÿ∫ (¡«π/«—π)
‰¡à‡§¬ Ÿ∫
15
<9
23
10-19
9
>20
8
√–¬–‡«≈“∑’Ë —¡º— §«—π∫ÿÀ√’Ë®“° “¡’ (™¡./«—π)
‰¡à‡§¬ —¡º— 20
<5
33
>5
2
√–¬–‡«≈“∑’ˇ≈‘° Ÿ∫ (ªï)
‰¡à‡§¬ —¡º— 42
<5
7
>5
6
«‘®“√≥å
»√’π§√‘π∑√凫™ “√ 2553; 25(3)
OR [95%CI]
p-value
26
10
19
1
4.68 [1.61-13.84]
1.18 [0.41-3.40]
0.001
0.725
26
3
9
17
1
0.57 [0.01-8.05]
1.73 [0.48-6.15]
3.05 [1.17-8.02]
0.644
0.334
0.011
26
13
8
8
1
3.06 [1.09-8.64]
1.95 [0.53-7.16]
1.73 [0.45-6.52]
0.017
0.250
0.354
32
21
2
1
2.51 [1.07-5.92]
1.6 [0.10-23.51]
0.020
0.649
38
8
11
1
0.79 [0.22-2.77]
0.67 [0.17-2.47]
0.678
0.506
‚Õ°“ „π°“√‰¥â√—∫‡™◊ÈÕ‰«√— ‡Õ™æ’«’®“°§ŸàπÕπ ´÷Ëß Õ¥§≈âÕß
°—∫°“√»÷°…“∑’˺à“π¡“12, 14
πÕ°®“°π—Èπ°“√»÷°…“π’Ȭ—ß· ¥ß„Àâ‡ÀÁπ«à“ µ√’∑’Ë¡’∫ÿµ√
§√—Èß·√°‡¡◊ËÕÕ“¬ÿπâÕ¬°«à“À√◊Õ‡∑à“°—∫ 20 ªï ¡’‚Õ°“ ‡ ’ˬ߄π
°“√‡ªìπ¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ°¡“°°«à“ µ√’∑¡’Ë ∫’ µÿ √§√—ßÈ ·√°‡¡◊ÕË Õ“¬ÿ
¡“°°«à“ 20 ªï ∂÷ß 11.10 ‡∑à“ ∑—Èßπ’ȇπ◊ËÕß®“°„π µ√’∑’ËÕ“¬ÿ
¬—ßπâÕ¬ ‡π◊ÈÕ‡¬◊ËÕ∫√‘‡«≥ª“°¡¥≈Ÿ°¬—ß¡’°“√æ—≤π“‰¡à ¡∫Ÿ√≥å
à ß º≈„Àâ ¡’ ‚ Õ°“ ‡ ’Ë ¬ ß„π°“√µ‘ ¥ ‡™◊È Õ ‰«√— ‡Õ™æ’ «’ ‰ ¥â ßà “ ¬15
‡™àπ‡¥’¬«°—∫°“√√—∫ª√–∑“𬓇¡Á¥§ÿ¡°”‡π‘¥ ∑’Ë¡’ŒÕ√å‚¡π
‡Õ ‚µ√‡®π (estrogen) ‡ªìπÕߧåª√–°Õ∫ ŒÕ√å‚¡π‡Õ ‚µ√‡®ππ’È
®–¡’º≈„π°“√‡æ‘Ë¡Õ—µ√“°“√·∫à߇´≈≈å„π√–¬– S (S-phase)16
·≈– àߺ≈°√–µÿâπ°“√‡æ‘Ë¡®”π«π¢Õß stratified squamous
epithelium ∫√‘‡«≥ª“°¡¥≈Ÿ°¥â“ππÕ° (ectocervix) ´÷ËßÕ“®
∑”„Àâ ‡ ´≈≈å ∫ √‘ ‡ «≥π—È π ‡°‘ ¥ °“√‡ª≈’Ë ¬ π·ª≈߉ª‡ªì π ‡´≈≈å
¡–‡√Á߉¥âßà“¬¢÷Èπ πÕ°®“°π’È¡’ß“π«‘®—¬®”π«π¡“°∑’Ë π—∫ πÿπ
¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ°‡ªì𠓇Àµÿ°“√µ“¬¢Õß µ√’∑’Ë ”§—≠
‚¥¬‡©æ“–Õ¬à“߬‘ßË „πª√–‡∑»°”≈—ßæ—≤π“√«¡∑—ßÈ ª√–‡∑»‰∑¬
´÷Ëß®“°À≈“¬ß“π«‘®—¬ π—∫ πÿπ«à“°“√µ‘¥‡™◊ÈÕ‰«√— ‡Õ™æ’«’
™π‘¥∑’Ë¡’§«“¡‡ ’Ë¬ß Ÿß (high-risk HPV) “¡“√∂𔉪 Ÿà°√–∫«π
°“√‡°‘¥¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ°‰¥â13 ´÷Ëß Õ¥§≈âÕß°—∫ß“π«‘®—¬π’È∑’Ë
æ∫«à“°“√µ‘¥‡™◊ÈÕ‰«√— ‡Õ™æ’«’‡æ‘Ë¡§«“¡‡ ’ˬ߄π°“√‡°‘¥¡–‡√Áß
ª“°¡¥≈Ÿ° Ÿß∂÷ß 38.74 ‡∑à“ ‡¡◊ËÕ‡ª√’¬∫‡∑’¬∫°—∫ µ√’∑’ˉ¡à¡’
°“√µ‘¥‡™◊ÈÕ‰«√— ‡Õ™æ’«’ (95% CI = 9.94-211.4, p < 0.0001)
πÕ°®“°π’Èªí®®—¬‡ ’ˬߙπ‘¥Õ◊ËπÊ ‡™àπ ®”π«π§ŸàπÕπ Õ“¬ÿ‡¡◊ËÕ
¡’∫ÿµ√§√—Èß·√° ·≈–°“√°‘𬓇¡Á¥§ÿ¡°”‡π‘¥ ¬—ß¡’º≈„π°“√
‡æ‘¡Ë §«“¡‡ ’¬Ë ß„π°“√‡°‘¥¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ°¥â«¬‡™àπ°—π ´÷ßË ®“°
°“√»÷°…“π’Èæ∫«à“ µ√’∑’Ë¡’§ŸàπÕπ¡“°°«à“ 1 §π ‡æ‘Ë¡‚Õ°“ ‡ ’ˬ߄π°“√‡ªìπ¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ°¡“°°«à“ µ√’∑’Ë¡’§ŸàπÕπ‡æ’¬ß
1 §π À√◊Õ‰¡à¡’§ŸàπÕπ 4.92 ‡∑à“ ´÷ËßÕ“®‡ªìπº≈¡“®“°°“√‡æ‘Ë¡
220
°≈ÿ¡à §«∫§ÿ¡
(n=55)
•
Srinagarind Med J 2010; 25(3)
»’µ°“πµå π—¥æ∫ ÿ¢ ·≈–§≥–
•
°“√æ—≤𓧫“¡º‘¥ª°µ‘π—Èπ‰ª Ÿà°“√‡ªìπ¡–‡√Áß19 ·µà‰¡àæ∫
§«“¡ —¡æ—π∏å√–À«à“ß√–¬–‡«≈“∑’ˇ≈‘° Ÿ∫¢Õß “¡’°—∫°“√‡°‘¥
¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ° ”À√—∫¢âÕ¡Ÿ≈∑’ˇ°’ˬ«¢âÕß°—∫®”π«π∫ÿÀ√’Ë∑’Ë
“¡’ Ÿ∫µàÕ«—π ·≈–√–¬–‡«≈“ (™—Ë«‚¡ßµàÕ«—π) ∑’ˉ¥â√—∫§«—π∫ÿÀ√’Ë
®“° “¡’ π—È π §ßµâ Õ ßÕ“»— ¬ °“√»÷ ° …“∑’Ë ¡’ ° ≈ÿà ¡ ª√–™“°√
¡“°°«à“π’È®÷ß®– “¡“√∂ √ÿªº≈‰¥â·πàπÕπ«à“ªí®®—¬¥—ß°≈à“«
‡æ‘Ë¡§«“¡‡ ’ˬߢÕß°“√‡°‘¥¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ°À√◊Õ‰¡à
°“√»÷°…“π’ȉ¥â∫àß™’È„Àâ‡ÀÁπ¢âÕ¡Ÿ≈∑’Ë ”§—≠«à“°“√‰¥â√—∫
§«—π∫ÿÀ√’Ë∑“ßÕâÕ¡´÷Ëß¡“®“°§π„°≈♑¥ ‡™àπ “¡’ “¡“√∂
‡æ‘Ë¡§«“¡‡ ’ˬ߄π°“√‡ªìπ¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ°„Àâ°—∫¿√√¬“‰¥â
‡™àπ‡¥’¬«°—π°—∫°“√∑’˺ŸâªÉ«¬‡ªìπºŸâ Ÿ∫∫ÿÀ√’˥⫬µπ‡Õß ¥—ßπ—Èπ
°“√À≈’°‡≈’¬Ë ߧ«“¡‡ ’¬Ë ß„π°“√‡ªìπ¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ°∑’¡Ë ª’ ®í ®—¬
¡“®“°°“√‰¥â√—∫§«—π∫ÿÀ√’Ëπ—Èπ§«√®–À≈’°‡≈’ˬß∑—Èß∑“ßµ√ß·≈–
∑“ßÕâÕ¡ ´÷ßË „πª√–‡¥Áπ¥—ß°≈à“«°“√»÷°…“π’®È ß÷ ¡’§«“¡·µ°µà“ß
®“°°“√»÷°…“Õ◊πË ∑’¡Ë ßàÿ ‡πâπ‡©æ“–ªí®®—¬°“√ Ÿ∫À√◊Õ‰¡à ∫Ÿ ∫ÿÀ√’Ë
¢ÕßÕ“ “ ¡—§√‡Õß´÷ßË µ√’„π¿“§µ–«—πÕÕ°‡©’¬ß‡Àπ◊Õ¡—°æ∫
惵‘°√√¡°“√ Ÿ∫∫ÿÀ√’ˉ¥âπâÕ¬ À√◊Õ»÷°…“‡©æ“–惵‘°√√¡
°“√ Ÿ∫∫ÿÀ√’Ë¢Õß “¡’ ·µà‰¡à¡’°“√√–∫ÿ∂÷ß√–¬–‡«≈“„π°“√
Ÿ∫∫ÿÀ√’Ë ª√‘¡“≥ ·≈–√–¬–‡«≈“∑’ˉ¥â√—∫§«—π∫ÿÀ√’Ë∑“ßÕâÕ¡
Õ¬à“ß™—¥‡®π12 ∑”„Àâ‰¡à “¡“√∂√–∫ÿ‰¥â«à“°“√‰¥â√—∫§«—π∫ÿÀ√’Ë
ª√‘ ¡ “≥À√◊ Õ ¢π“¥‡∑à “ „¥®÷ ß ®–‡æ‘Ë ¡ §«“¡‡ ’Ë ¬ ß„π°“√‡°‘ ¥
¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ°‰¥â ´÷Ë߇ªìπ¢âÕ¡Ÿ≈∑’ˇªìπª√–‚¬™πå„π°“√„Àâ
§«“¡√Ÿâ·≈–§”·π–π”°—∫ µ√’‡æ◊ËÕÀ≈’°‡≈’ˬ߰“√ —¡º— ªí®®—¬
‡À≈à“π’È ·≈–™’È„Àâ‡ÀÁπ∂÷ßÕ—πµ√“¬®“°°“√‰¥â√—∫§«—π∫ÿÀ√’Ë∑—Èß
∑“ßµ√ß·≈–∑“ßÕâÕ¡ ´÷Ëߙ૬ π—∫ πÿπ∂÷ߧ«“¡ ”§—≠„π°“√
À≈’°‡≈’ˬ߰“√‰¥â√—∫§«—π∫ÿÀ√’Ë·≈–≈¥æƒµ‘°√√¡°“√ Ÿ∫∫ÿÀ√’Ë
„π —ߧ¡‰∑¬≈߉¥âÕ¬à“ß™—¥‡®π¡“°¢÷Èπ
º≈°“√»÷°…“π’È· ¥ß„Àâ‡ÀÁπ«à“°“√µ‘¥‡™◊ÈÕ‰«√— ‡Õ™æ’«’
°“√‰¥â√—∫¬“‡¡Á¥§ÿ¡°”‡π‘¥™π‘¥ŒÕ√å‚¡π√«¡‡ªìπ‡«≈“µ‘¥µàÕ
°—πµ—Èß·µà 5 ªï¢÷Èπ‰ª °“√¡’∫ÿµ√§π·√°‡¡◊ËÕÕ“¬ÿπâÕ¬°«à“À√◊Õ
‡∑à“°—∫ 20 ªï °“√¡’§ŸàπÕπ¡“°°«à“ 1 §π ®—¥‡ªìπªí®®—¬∑’Ë¡’
º≈‡æ‘Ë¡§«“¡‡ ’ˬߢÕß°“√æ—≤𓉪‡ªìπ¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ°„π
µ√’‰∑¬„π¿“§µ–«—πÕÕ°‡©’¬ß‡Àπ◊Õ πÕ°®“°π’È√–¬–‡«≈“
„π°“√ Ÿ∫∫ÿÀ√’Ë¢Õß “¡’ ¬—ß¡’º≈°—∫°“√‡°‘¥¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ°
„πÕ“ “ ¡—§√∑’¡Ë ’ “¡’ ∫Ÿ ∫ÿÀ√’Ë ´÷ßË ®“°°“√»÷°…“∂÷ßªí®®—¬‡ ’¬Ë ß
∑’Ë®–∑”„À⇰‘¥¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ° π’È®–™à«¬„À⇢Ⓞ®∂÷ßªí®®—¬∑’Ë
¡’Õ‘∑∏‘æ≈∑”„À⇰‘¥¡–‡√Áß À√◊Õ à߇ √‘¡§«“¡ “¡“√∂„π°“√
æ—≤𓉪‡ªìπ¡–‡√Áß„π§π∑’˵‘¥‡™◊ÈÕ‰«√— ‡Õ™æ’«’Õ¬Ÿà·≈â« ¥—ßπ—Èπ
°“√„À⧫“¡√Ÿâ§«“¡‡¢â“„®‡°’ˬ«°—∫°“√µ‘¥‡™◊ÈÕ‰«√— ‡Õ™æ’«’
惵‘°√√¡∑“߇滷≈–º≈¢Õß∫ÿÀ√’Ë∑—Èß∑“ßµ√ß·≈–∑“ßÕâÕ¡
®–‡ªìπªí®®—¬ ”§—≠ „π°“√ªÑÕß°—π°“√‡°‘¥¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ°
¢≥–‡¥’¬«°—𠧫√®–¡’°“√µ√«®§—¥°√Õ߇´≈≈å¡¥≈Ÿ°∑’ºË ¥‘ ª°µ‘
·≈–µ√«®™π‘¥¢Õ߇™◊ÈÕ‰«√— ‡Õ™æ’«’ √à«¡¥â«¬
º≈¢Õ߬“‡¡Á ¥ §ÿ ¡ °”‡π‘ ¥ °— ∫ §«“¡‡ ’Ë ¬ ß„π°“√‡°‘ ¥ ¡–‡√Á ß
ª“°¡¥≈Ÿ°‡π◊ËÕß®“°æ∫«à“‡Õ ‚µ√‡®π¡’§«“¡ —¡æ—π∏å°—∫
°“√· ¥ßÕÕ°¢Õ߬’π E6/E7 ¢Õ߇™◊ÈÕ‰«√— ‡Õ™æ’«’ ‚¥¬æ∫«à“
‡¡◊ÕË „Àâ 17 β-estradiol °—∫ SiHa cells ®–‰ª°√–µÿπâ ∑—ßÈ °“√‡®√‘≠
·≈– transcription ¢Õß E6/E7 viral oncogenes ´÷Ëß à߇ √‘¡
§«“¡ “¡“√∂„π°“√æ—≤𓉪‡ªìπ¡–‡√Áß„π§π∑’˵‘¥‡™◊ÈÕ‰«√— ‡Õ™æ’«’Õ¬Ÿà·≈â«5, 17 ·µà„πß“π«‘®—¬π’ȉ¡àæ∫§«“¡ —¡æ—π∏å¢Õß
°“√√—∫ª√–∑“𬓇¡Á¥§ÿ¡°”‡π‘¥°—∫°“√‡æ‘Ë¡§«“¡‡ ’ˬ߄π
°“√µ‘¥‡™◊ÈÕ‰«√— ‡Õ™æ’«’ ·µà¡’·π«‚πâ¡«à“ µ√’∑’ˉ¥â√—∫¬“‡¡Á¥
§ÿ¡°”‡π‘¥™π‘¥√—∫ª√–∑“π·∫∫ŒÕ√å‚¡π√«¡¡“°°«à“ 5 ªï
¡’‚Õ°“ ‡ ’ˬ߄π°“√µ‘¥‡™◊ÈÕ‰«√— ‡Õ™æ’«’¡“°°«à“ µ√’∑’ˉ¡à‡§¬
‰¥â√—∫¬“‡¡Á¥§ÿ¡°”‡π‘¥ ‡¡◊ËÕæ‘®“√≥“ªí®®—¬∑’ˇ°’ˬ«¢âÕß°—∫
°“√‡æ‘Ë¡§«“¡‡ ’ˬ߄π°“√µ‘¥‡™◊ÈÕ‰«√— ‡Õ™æ’«’ æ∫«à“¡’‡©æ“–
ªí®®—¬°“√¡’∫ÿµ√§√—Èß·√°‡¡◊ËÕ¡’Õ“¬ÿπâÕ¬°«à“À√◊Õ‡∑à“°—∫ 20 ªï
·≈–°“√¡’§ŸàπÕπ¡“°°«à“ 1 §π ‡∑à“π—Èπ∑’ˇæ‘Ë¡§«“¡‡ ’ˬߢÕß
°“√µ‘¥‡™◊ÈÕ‰«√— ‡Õ™æ’«’Õ¬à“ß¡’π—¬ ”§—≠∑“ß ∂‘µ‘ ‚¥¬®–‡æ‘Ë¡
§«“¡‡ ’ˬߢ÷Èπ‡ªìπ 4.71 ‡∑à“¢Õß µ√’∑’Ë¡’∫ÿµ√§√—Èß·√°‡¡◊ËÕÕ“¬ÿ
¡“°°«à“ 20 ªï [ (95% CI = 1.72-14.17, p = 0.0007) ‡π◊ËÕß®“°
°“√¡’∫ÿµ√µ—Èß·µàÕ“¬ÿπâÕ¬∫àß™’È«à“ µ√’ºŸâπ—Èπ‡√‘Ë¡¡’°‘®°√√¡∑“ß
‡æ»‡¡◊ËÕÕ“¬ÿ¬—ßπâÕ¬ ´÷Ëß„π™à«ß·√°¢Õß°“√‡¢â“ Ÿà«—¬‡®√‘≠æ—π∏ÿå
π—πÈ °“√æ—≤π“¢Õ߇´≈≈å∫√‘‡«≥ª“°¡¥≈Ÿ°·≈– transformation
zone ¬—߉¡à ¡∫√Ÿ≥å ∑”„À⇴≈≈å¡’ ¿“æÕàÕπ·Õ·≈–µ‘¥‡™◊ÈÕ
‰«√— ‡Õ™æ’«’‰¥âßà“¬ ®÷ß àߺ≈„Àâ‡æ‘Ë¡§«“¡‡ ’ˬߢÕß°“√‡°‘¥
¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ°π—Èπ¥â«¬„π√–¬–¬“«15 à«πªí®®—¬¥â“π°“√¡’
§Ÿπà Õπ¡“°°«à“ 1 §π ‡æ‘¡Ë §«“¡‡ ’¬Ë ß 4.09 ‡∑à“‡¡◊ÕË ‡ª√’¬∫‡∑’¬∫
°—∫ µ√’∑’Ë¡’§ŸàπÕπ‡æ’¬ß 1 §π · ¥ß„Àâ‡ÀÁπ«à“°“√¡’§ŸàπÕπ
À≈“¬§π “¡“√∂‡æ‘Ë¡§«“¡‡ ’ˬ߄π°“√‰¥â√—∫‡™◊ÈÕ‰«√— ®“°
§ŸàπÕπ‰¥â¡“°°«à“°“√¡’§ŸàπÕπ‡æ’¬ß§π‡¥’¬«
惵‘ ° √√¡°“√ Ÿ ∫ ∫ÿ À √’Ë ¢ Õß “¡’ ¡’ º ≈ à ß ‡ √‘ ¡ °“√‡°‘ ¥
¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ°„π µ√’∑’Ë¡’ “¡’¬—ß§ß Ÿ∫∫ÿÀ√’ËÕ¬à“ßµàÕ‡π◊ËÕß
‚¥¬æ∫«à“ µ√’∑’Ë¡’ “¡’ Ÿ∫∫ÿÀ√’Ë¡’§«“¡‡ ’ˬ߄π°“√‡°‘¥¡–‡√Áß
ª“°¡¥≈Ÿ°¡“°°«à“ µ√’∑’Ë “¡’‰¡à Ÿ∫∫ÿÀ√’Ë 4.68 ‡∑à“ (95% CI =
1.61-13.84, p= 0.001) Õ¥§≈âÕß°—∫ß“π«‘®—¬®”π«π¡“°∑’Ë
∫àß™’È«à“ “√®“°§«—π∫ÿÀ√’Ë “¡“√∂‡¢â“‰ª Ÿà√à“ß°“¬ µ√’∑’Ë¡’
“¡’ ∫Ÿ ∫ÿÀ√’∑Ë ßÈ— ®“°°“√ Ÿ¥¥¡ ·≈–®“° “√§—¥À≈—ßË ¢ÕߧŸπà Õπ
∑’Ë¡’ “√°àÕ¡–‡√Áß18 ´÷Ë߇ªìπº≈„Àâ‡æ‘Ë¡§«“¡‡ ’ˬ߄π°“√‡ªìπ
¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ°∑—Èß∑’Ë¡“®“°ªí®®—¬¢Õß∫ÿÀ√’ˇÕß·≈–√à«¡°—∫
à߇ √‘¡§«“¡ “¡“√∂¢Õ߇™◊ÈÕ‰«√— ‡Õ™æ’«’„π°“√‡°‘¥¡–‡√Áß10
∑—Èßπ’È√–¬–‡«≈“„π°“√ Ÿ∫∫ÿÀ√’Ë¢Õß “¡’ (ªï) ¬—ß¡’§«“¡ —¡æ—π∏å
°—∫°“√‡°‘¥¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ°‚¥¬‡æ‘Ë¡§«“¡‡ ’ˬ߄π µ√’∑’Ë¡’
“¡’ Ÿ∫∫ÿÀ√’Ë¡“°°«à“ 20 ªï · ¥ß„Àâ‡ÀÁπ«à“°“√ Ÿ∫∫ÿÀ√’ˇªìπ
‡«≈“π“π∑”„À⇰‘¥°“√ – ¡§«“¡º‘¥ª°µ‘∑’ˇ°‘¥®“°°“√
‰¥â√—∫ “√°àÕ¡–‡√Áß ‡ªìπº≈„Àâ‡æ‘Ë¡§«“¡‡ ’ˬ߄π°“√𔉪 Ÿà
»√’π§√‘π∑√凫™ “√ 2553; 25(3)
Sitakan Natphopsuk, et al.
•
Srinagarind Med J 2010; 25(3)
221
°“√‰¥â√—∫§«—π∫ÿÀ√’Ë∑“ßÕâÕ¡‡ªìπªí®®—¬‡ ’ˬߢÕß°“√‡°‘¥¡–‡√Áߪ“°¡¥≈Ÿ°
•
°‘µµ‘°√√¡ª√–°“»
‚§√ß°“√π’ȉ¥â√—∫°“√ π—∫ πÿπ‡ß‘π«‘®—¬ ®“°‚§√ß°“√«‘®—¬
Invitation research ß∫ª√–¡“≥‡ß‘π√“¬‰¥âª√–®”ªï 2552 §≥–
·æ∑¬»“ µ√å ¡À“«‘∑¬“≈—¬¢Õπ·°àπ ‡≈¢∑’Ë‚§√ß°“√ F52225
10. Kapeu AS, Luostarinen T, Jellum E, Dillner J, Hakama M,
Koskela P, et al. Is smoking an independent risk factor for
invasive cervical cancer? A nested case-control study within
Nordic biobanks. Am J Epidemiol 2009; 169:480-8.
11. Fujita M, Tase T, Kakugawa Y, Hoshi S, Nishino Y, Nagase S,
et al. Smoking, earlier menarche and low parity as
independent risk factors for gynecologic cancers in Japanese:
a case-control study. Tohoku J Exp Med 2008; 216:297-307.
12. Ishida WS, Singto Y, Kanjanavirojkul N, Chatchawan U,
Yuenyao P, Settheetham D, et al. Co-risk factors for HPV
infection in Northeastern Thai women with cervical carcinoma.
Asian Pac J Cancer Prev 2004; 5:383-6.
13. De Vuyst H, Clifford G, Li N, Franceschi S. HPV infection in
Europe. Eur J Cancer 2009; 45:2632-9.
14. Lenselink CH, Melchers WJ, Quint WG, Hoebers AM, Hendriks
JC, Massuger LF, et al. Sexual behaviour and HPV infections
in 18 to 29 year old women in the pre-vaccine era in the
Netherlands. PLoS One 2008; 3:e3743.
15. Louie KS, de Sanjose S, Diaz M, Castellsagué X, Herrero R,
Meijer CJ, et al. Early age at first sexual intercourse and early
pregnancy are risk factors for cervical cancer in developing
countries. Br J Cancer 2009; 100:1191-7.
16. Bhattacharya D, Redkar A, Mittra I, Sutaria U, MacRae KD.
et al. Oestrogen increases S-phase fraction and oestrogen
and progesterone receptors in human cervical cancer in vivo.
Br J Cancer 1997; 75:554-8.
17. Gariglio P, Gutiérrez J, Cortés E, Vázquez J. The role of
retinoid deficiency and estrogens as cofactors in cervical
cancer. Arch Med Res 2009; 40: 449-65.
18. Tokudome S. Semen of smokers and cervical cancer risk.
J Natl Cancer Inst 1997; 89:96-7.
19. Pratt MM, Sirajuddin P, Poirier MC, Schiffman M, Glass AG,
Scott DR, et al. Polycyclic aromatic hydrocarbon-DNA adducts
in cervix of women infected with carcinogenic human
papillomavirus types: an immunohistochemistry study. Mutat
Res 2007; 624:114-23.
‡Õ° “√Õâ“ßÕ‘ß
1. ∂“∫—π¡–‡√Áß·Ààß™“µ‘, ¿—∑√«‘π±å Õ—µµ– “√–, √—ß ‘¬“ ∫—« â¡.
√“¬ß“π∑–‡∫’¬π¡–‡√Áß√–¥—∫‚√ß欓∫“≈ ∂“∫—π¡–‡√Áß
·Ààß™“µ‘. æ‘¡æå§√—Èß∑’Ë 1. °√ÿ߇∑æ; 2551.
2. Cancer unit KKU. Hospital-Based Tumor Registry: statistical
report 2008 Srinagarind Hospital Khon Kaen University. 1st ed.
Khon Kaen, 2008.
3. Tsuda H, Hashiguchi Y, Nishimura S, Kawamura N, Inoue T,
Yamamoto K. Relationship between HPV typing and
abnormality of G1 cell cycle regulators in cervical neoplasm.
Gynecol Oncol 2003; 91:476-85.
4. Roteli-Martins CM, Panetta K, Alves VA, Siqueira SA, Syrjänen
KJ, Derchain SF. Cigarette smoking and high-risk HPV DNA
as predisposing factors for high-grade cervical intraepithelial
neoplasia (CIN) in young Brazilian women. Acta Obstet Gynecol
Scand 1998; 77:678-82.
5. Moodley M, Moodley J, Chetty R, Herrington CS. The role
of steroid contraceptive hormones in the pathogenesis of
invasive cervical cancer: a review. Int J Gynecol Cancer 2003;
13:103-10.
6. Agodi A, Barchitta M, Cipresso R, Marzagalli R, La Rosa N,
Caruso M, et al. Distribution of p53, GST, and MTHFR
polymorphisms and risk of cervical intraepithelial lesions in
sicily. Int J Gynecol Cancer 2010; 20:141-6.
7. Zehbe I, Voglino G, Wilander E, Genta F, Tommasino M.
Codon 72 polymorphism of p53 and its association with
cervical cancer. Lancet 1999; 354:218-9.
8. La Torre G, Chiaradia G, Gianfagna F, De Lauretis A, Boccia
S, Mannocci A, et al. Smoking status and gastric cancer risk:
an updated meta-analysis of case-control studies published in
the past ten years. Tumori 2009; 95:13-22.
9. Siemiatycki J, Krewski D, Franco E, Kaiserman M. Associations
between cigarette smoking and each of 21 types of cancer:
a multi-site case-control study. Int J Epidemiol 1995;
24:504-14.
222
»√’π§√‘π∑√凫™ “√ 2553; 25(3)
Passive Smoking is an Independent Risk Factor for Cervical Cancer
•
Srinagarind Med J 2010; 25(3)

Documents pareils

§≈`π`°æàÕ ·¡à§ π‡°àß „π‚√ß欓∫“≈ àß ‡ √`¡ ÿ¢ ¿“æ ®.™≈∫ÿ√`

§≈`π`°æàÕ ·¡à§ π‡°àß „π‚√ß欓∫“≈ àß ‡ √`¡ ÿ¢ ¿“æ ®.™≈∫ÿ√` entire study got post-test knowledge and attitude scores 16.3 and 17.9 respectively, which were significant higher than pretest score (11.3 and 12.8 respectively). The satisfaction score was in hig...

Plus en détail

Kikuchiûs Disease : √“¬ß“πºŸâªÉ

Kikuchiûs Disease : √“¬ß“πºŸâªÉ over a period of several weeks to 3 months, rarely to 6 months. Cervical lymphadenopathy is the most prominent symptom and should be differentiated from lymphoproliferative, autoimmune and postinfe...

Plus en détail

π - ThaiScience

π - ThaiScience of robot have been built. Each one has a compact size which can move easily on rough area. The robot is powered by two DC motors with a controller which can withstand 30 Ampere current. Different t...

Plus en détail

Unilateral Blindness as a First Sign of Bronchogenic Carcinoma

Unilateral Blindness as a First Sign of Bronchogenic Carcinoma patients, especially who have another neurologic deficits or known cancer should bring to mind the diagnosis of meningeal carcinomatosis. Thai J Ophthalmol 2008; January-June 22(1): 77-81.

Plus en détail

How Experts Do It Unimproved GERD After PPI Treatment

How Experts Do It Unimproved GERD After PPI Treatment μÕ∫ æ∫‰¥â§Õà π¢â“ß∫àÕ¬ ∂ⓇªìπºŸªâ «É ¬∑’¡Ë “¥â«¬Õ“°“√ heartburn, regurgitation ¡—°μÕ∫ πÕßμàÕ PPI ¥’ ·μà∑’ˉ¡àμÕ∫ πÕß¡—°‡ªìπæ«°∑’Ë¡’Õ“°“√∑“ß ENT À√◊Õ¡’ ·§àÕ“°“√≈¡μ’¢÷ÈπÕ°À√◊Õ§Õ ·μà∂Ÿ°«‘π‘®©—¬º‘¥«à...

Plus en détail

OriginalArticle

OriginalArticle  “¡“√∂¢ÕßÀâÕߪؑ∫—µ‘°“√„π°“√µ√«® HPV-DNA¬—ß¡’πâÕ¬ Ferency ·≈–§≥– æ∫«à“„π°≈ÿ¡à ºŸ∑â ¡’Ë º’ ≈µ√«® HPV-DNA test ‡ªìπ∫«° (high risk) ®–¡’‚Õ°“ ‡ªìπ advance grade ¢Õß CIN ‰¥â13 ·≈– Levi JE ·≈–§≥– æ∫«à“¡’...

Plus en détail