Dizionario Italiano - Dialetto Garlaschese a cura di Pierluigi Rossi

Transcription

Dizionario Italiano - Dialetto Garlaschese a cura di Pierluigi Rossi
GARLASCO – IL SUO DIALETTO
GARLASCH – ÅL SO’ DIÅLÅT
I MIEI RICORDI
VOCABOLARIO ITALIANO – DIALETTO
QUALCHE PROVERBIO
GARLASCO 31 GENNAIO 2007
PIERLUIGI ROSSI
Geometra – Cavaliere dell’Ordine al merito della Repubblica Italiana
GARLASCO = IL SUO DIALET TO GARLASCH
= AL SO’ DIALET
Prima ad tùtt dèvi dì che sia me che tuti i me ascendenti e discendenti sùma gårlaschin pår nascita, ormai
i vèr gårlaschin ien poch, fòrsi puduma di ch’å suma una picula minurånsa.
Sùn sempar vivù a Garlasch in tål mè burg Trumè, cùnti no al temp che sun stai a Pavia quand studiiva da
geometra.
Pår i mè fiò Valeria e Paolo e i mè nevud
Chiara, Marta e Valentina pårchè ås ricordan che ål sò padar e nonù i pårlivan il dialåt e rarament i parlivan in italian.
Ai mè temp, parluma dal 1923 e anca prima ai temp ad mè nonu, Garlasch l’era un picul pais agricul,
gh’era una fabrica ch’la fiva al lustar di scarp, l’èra l’ASTRO e l’era in Burg Trumè.
G’heran tånti càsen : L’ariala – la scalena – la cabàsa – ål furnas – la luchina – la stråmiana – la caligara –
la valbuna – la santa Veronica
I càsenn i fivan lavurà tanta gent, cuntaden, paisan, famai, mansulè, ai mè temp i fivan dù racolt la målga
e al ris, pår cuncim i druvivan al rud di vach.
Ai mè temp, tuti i parlivan ål dialåt, gh’era una quåi familia c’la parliva in italian, ieran i siur e ånca chi
al vuriva fa al siur sensa vès, mè nona Adelaide la disiva sempar : Siur ås nàsa, ricchi as diventa.
Al pais l’era divis in cuntrà, a sicùnda dal sit; gh’era :
Burg Trumè –Burg Pavia- la Piàsa – ål Burg nov – la Cålcinera – la Stasion – ål Prò da chi – ål Prò da là
– la Cua Bèla – ål Castè vègg – la Curtàsa - ål Striasò – la Bosla e San Bias.
Frà i divers rion gh’era un po’ d’ guera, tuti i giunot i difendivan i so fiöl dai giunot d’un altar rion, mè
papà (dal rion ad la piasà) am disiva che pår fagh la corte a mè mama (Burg Trumè) al gh’iva duvù ciamagh al pårmes a cui dal burg Trumè.
Quasi tuti ier’an padron d’un po d’tera, gh’era cui che i ghivan la vigna e cui chi piantivan la målga, ål
ris e ål furment, i’eran i perdapè.
Sicuma al lavùr l’era poch, quasi tuti i famili i mandivan i so fiol a lavurà a Vigevan in tla filanda, i småtivan la scöla dop la tersa class e a nov ann indivan a lavurà a Vigevan.
Ånca mè mama a nov ann e i so surel ien andai a lavurà in filanda, i partivan a mèsa nott da Garlasch, cun
gl’ialtar fiulåt, cun un caråt e i rivivan a Vigevan pår l’ura da lavurà, pår tuta la småna i vivivan a Vigevan in una sorta ad cunvent curà dai suor, prèsa la filanda, al sabat da sira i gnivan a cà cul cåråt che al
gniva da Garlasch.
Sicuma al mangià e durmì l’era cumpres in t’la paga, mè nonù a’gh diva ai so fiol
Cinch ghei pr’una pår compras un po’ d’turta o cul chi vurivan. Che bèla vita, povår fiullen.
Mè papà e me mama, dop spusà ian mi su una lateria in burg Trumè, i vindivan ål lat, i caramel, i biscot,
ål butir e al furmagg, ål sucar e i gelati.
Ad laterii agh’nera dù d’altar, v’una dop la piàsa e un’altra in via Santa Maria, però cula ad me mama
l’era la pusè gròsa e bela.
In burgh Trumè gh’era al pråsten ad Minu,
propi in facia a la nòsa cà, pusè avanti,vers la piàsa, gh’era aål presten ad Cùnten, quasi in piàsa gh’era
cul ad Guardamagna e vers al Burg Pavia ag’nera un altar, v’un l’era cul ad la Bianchina e l’era in tla strà
ad la stasion.
Gh’era ammà una farmacia, cula ad l’Arnerio, tuti i disivan : va da l’Arnè,
i disivan no :và in farmacia, l’era in tla piàsa dadrè dal municipi.
Preså la farmacia gh’era la drugheria
Dal Frislè, supranom ad Panzarasa, quand am mandivan a cumprà i disivan : va dal frislè.
Åltar dgugherii ieran cùla d’la Furmagiona in burg Trume, iGabrielli in vè d’la Bòsla, e Gabrielli dål Cåstè vegg, la butega ad Nunsiada, in burg Trumè la vindiva la fruta e la verdura e ånca al lågn duls.
In burg Trumè gh’era ål mecanich Piin, Fornasini, ch’al vindiva ånca la bensina, la feramenta ad Cumel e
cula dal Mulita,
in burg Pavia gh’ra ål mecanich Invernizzi ch’al vindiva ånca lù la bensina.
Gh’eran tre cès e dù gisiò, dù cunfraternit, ad San Roch e d’la Trinità.
Num s’eram ad la cunfaternita ad San Roch me e mè nonu åndivam a cantà in cesa, la duminca quand
gh’era la måsa.
L’era un spetacul sintì i curista cantà in laten.
Int’al rion a’dla piàsa gh’era ål bar tabacheria ad Canita (Verlini) e la tabacheria Grossi, al cafè ad Gobi
(Gobbi), cul d’Ugolini, e al bar Italia, gh’era ånca al cafè d’la stazione al cafè ad Marten.
Gh’eran anca tanti ustarii, la pusè grosa l’era cula ad Burroni in tla via ad la Bosla
prèsa al påsagg a livel.
In tut al pais gh’eran tre o quatar automobil, mè papà l’era v’un da cui cagh’livan.
Andivam tuti in biciclåta o a pè, anca la biciclåta l’era un lusö.
I nòs giogh, da picùl, ieran i burlò, ål circuito cun i burlò e cùn i’autumubilen åd ramera, la girumela, salta cavalen, i fiulen i giughivan cun i bambul e ai quatar canton e a la ssena.
Åd sira, dop mangià, i dòn ås sitivan föra d’la porta, in tla strà, l’era ål mument di ciaciar e dal parlà d’la
gent c’la pasigiva lungh la strà, l’era ål divertiment d’la sira, cùi dål burg Trumè i partivan då la stra d’la
Bòsla e indivan fina al pro da chi, cui d’la piasa indivan da la strà d’la Bosla fin al cafè ad Marten cl’hera
in tal canton dal curs cun la strà d’la stasion, cui dal burg Pavia indivan dl cafè ad Marten fin al prò da là.
Quand andivam a scöla å’ielementar, una volta å la småna, gniva al dutur Musanti a visitas, l’unich rimèdi l’era un bel cuciaron d’oli ad fidi ad marluss, al druviva un cuciar pår tuti, sensa mai fal pulid, s’è mai
malà ninsuna.
Försi un quåi vegg garlaschin o si so discendent
ås ricordan che ai nos temp, i nos vègg e anca num, cerchivåm då pià in gir i nos amis cun c’la
fras chi “ Và dal spisiè a cumpram cinquanta ghei ad mùs påst, se agh’là no, digh cå t’la påsta” ( Và dal
droghiere a comperarmi cinquanta centesimi di muso (faccia) pesto, se non ce l’hà, di che te lo pestino)
VOCABOLARIO
Abbaiare
Abbaino
Abbandonare
Abbassare
Abbastanza
Abbondanza
Abbracciare
Abito
Abitudine
Accanto
Accarezzare
Accellerato
Accendere
Accendere la candela
Accendere il fuoco
Accerchiare
Accetta
Acchiappare
Accontentare
Accoppare
Accostato
Accovacciato
Acerbo
Aceto
Acido
Acido
Baià
Abain
Abandùnà
Sbasà
L’è a sé
Abùndansa
Brasà su
Vistì
Abitùdin
Aprèså
Cåresà
Celerà
Viscà
Viscà la candila
Viscà ål fogh
Circundà
Sgulòt
Ciapà
Cuntintà
Cupà
Mis a prèsa
In scruflon
Sèèrb
Aséd
Acìd
Brusch
VUCABULARI
Acino d’uva
Acqua
Acquazzone
Acquistare
Addormentarsi
Adoperare
Aeroplano
Affitto
Affogare
Affondare
Aglio
Ago
Agoraio
Agoraio
Aggrapparsi
Agiato o ricco
Agricoltore
Aia
Alacre
Alagna
Albero
Albicocca
Alienare
Allacciare
Allargare
Allarme
Gråna d’uga
Acqua
Sguasaròn
Cumprà
Indurmintàs
Drùvà
Riuplan
Fitt
Anià
Fundà
Ai
Gùgia
Porta gugg
Gùgiaro
Tacàs a taca
Siùr
Agricultùr
E’ra
Svèlt
Lagna
Piånta
Mùgnaga
Vènd
Lasà
Slargà
Alarm
Allegria
Allegro
Allocco
Allodola
Alloggio – casa
Allontanare
Alloro
Allungare
Altalena
Alto
Altro
Alveare
Alzare
Amare
Amarene
Amaro
Amico
Ammaccare
Ammazzare
Ammenda
Amministratore
Ammobiliare
Amore
Amuleto
Ancora
Ancòra
Andare
Anelare
Anello
Anguilla
Anguria
Animale
Anitra
Annaffiare
Anniversario
Annoiare
Annusare
Ansare – respirare
Antico
Antipatia
Antipatico
Anulare
Anziano
Ape
Aperto
Apertura
Appassito
Applaudire
Appoggiare
Appuntamento
Aprire
Arachidi
Alegria
Alegår
Urluch
Lodùla
Cà
Mandà via
Laur
Slungà
Altalena
Grånd
Altar
Bisò
Alsà
Vurès ben
Marinen
Mar
Amis
Macà
Masà
Mùlta
Aministratur
Mubilià
Amur
Porta furtuna
Ancora
Ancura
Andà
Vurè
Anél
Ingùila
Inguria
Bèstia
Ånia
Dacquà
Aniversari
Nuià
Nasà
Tirà al fià
Antich
Antipatia
Antipatich
Anulare
Vègg
Avia
Duert
Bus
Pàs
Bat i mån
Pugià
Apuntament
Duer
Sìs
Arancia
Arare
Arcobaleno
Ardere
Arduo
Arido
Armadio
Arnia
Arrabbiarsi
Arrampicarsi
Arretrare
Arrivare
Arrivederci
Arrossire
Asciugamano
Asciugare
Ascoltare
Asino
Asparago
Assaggiare
Assassino
Asse
Assicurare
Assomigliare
Astio
Astuccio
Atrio
Attendere
Atterrito
Attività
Auto
Automobile
Avanti
Avanzare
Avanzo
Avaria
Avere
Avido
Avvampare
Avvelenare
Avversione
Avvertire
Avvicinare
Avvisare
Avviso
Avvizzire
Avvolgere
Azzurro
Baccano
Baciare
Bacio
Baco da seta
Partùgal
Arà
Arcùbalen
Brusà
Dificil
Såch
Armàdi
Bisò
Rabias
Rampià
Andà in drè
Rivà
Årvådas
Gnì rùss
Sùgaman
Sugà
Sintì
Asån
Spars
Sagià
Asåsen
A’sa
Sicurà
Smià
Rabia
Astùcc
Ingrès
Spità
Spavintà
Lavùr
Auto
Autumòbil
Avånti
Andà avånti
Rèst
Guast
Vegh
Gulus
Gnì rùss
Velenà
Antipatia
Avisà
Andà a prèsa
Avisà
Avis
Gni pàs
Fa sù
Asùr
Fracas
Basà
Basèn
Bigàt
Badile
Baffi
Bagnare
Bagno
Baita
Balbettare
Balcone
Balocco
Balzare
Bambagia – Cotone
Bambina
Bambino
Banco
Banca
Banchiere
Bancario
Banda
Bandiera
Bandito
Bara
Barattolino
Barattolo
Bargagianni
Barbellare
Barca
Barcollare
Baruffa
Basilico
Basso
Bastone
Battere
Batticuore
Bazar
Beato
Beffa
Bellezza
Bello
Benda
Benzina
Bere
Bernoccolo
Beone
Bestia
Bettola
Biada
Bianco
Biberon
Bicchiere
Bicicletta
Biglietto
Bigoncia
Bilancia
Badì
Bårbis
Bagnà
Bagn
Casòta
Tartaià
Pugiòl
Giugatul
Saltà
Cutòn
Fiùlena
Fiulen
Bånch
Banca
Banchèr
Bancari
Banda
Bandèra
Brigant
Càsa da mort
Tùlen
Tòla
Urluch
Barblà
Barca
Strambalà
Litigg
Basilì
Bàss
Baston
Batt
Batacòr
Basar
Biàt
Schers
Blåsa
Bèl
Benda
Bensina
Bèv
Bargnocla
Ciuch
Bestia
Ustaria
Biava
Bianch
Ciucion
Bicèr
Biciclätä
Biliåt
Navàsa
Pèsa
Bilia
Biscia
Bisnonna
Bisnonno
Bisogno
Bivio
Bizzarro
Bocca
Boccia
Bocconi
Boero
Bollo
Borbottare
Bordo
Borgo San Siro
Borsa
Borsellino
Borsetta
Bosco
Botta
Botte o Barile
Bottega
Bottiglia
Bottoncino
Bottone
Braccio
Brace
Brama
Bravo
Breve
Brigante
Briglie
Brillare
Brillo
Brio
Brivido
Broncio
Brontolone
Brucare
Bruciare
Brusco
Brutto
Buca
Bucare
Buccia
Bue
Buffone
Bugia
Bugiardo
Buio
Buono a nulla
Buon giorno
Burlò
Bìsa
Bisnòna
Bisnonù
Bisogn
Bivi
Matt
Bùca
Bucia
Bucon
Boero
Bùl
Burbutà
Oral
Burg S.Sir
Bùrsa
Bùrslen
Bùrsäta
Bòsch
Bòta
Bùtt
Bùtega
Bùtilia
Butùnen
Butòn
Brass
Brasca
Desideri
Brav
Cùrt
Brigant
Rådån
Brilà
Ciùch
Alegria
Tråmarola
Mùs
Malmustus
Mangià erba
Brùsà
Brusch
Brut
Bùs
Busà
Scòrsa
Bo
Bùfon
Bùsia
Bùsard
Scùr
Barlafus
Bundì
Buona notte
Buona sera
Burattino
Burattino
Burro
Busta
Buttare
Cachi
Cacio
Cadere
Caffettiera
Calabrone
Calamaio
Calamita
Calare
Calcagno
Calce
Calcolare
Calcolo
Caldaia
Caldo
Calendario
Calli
Calmo
Calore
Calpestare
Calvo
Calza
Calzoni
Cambiare
Cambio
Camera
Cameriera
Cameriere
Camicetta
Camicia
Camino
Camminare
Cammino
Campana
Campanello
Campanile
Campare
Campione
Campo
Camposanto
Canale
Canarino
Cancellare
Candela
Cane
Canestro
Buna nòt
Bunasira
Mågatè
Bùraten
Bùtir
Bùsta
Butà via
Cachi
Furmagg
Burlà in tèra
Cafìtéra
Gråvalon
Carimà
Calamita
Calà
Talòn
Calcina
Calculà
Calcùl
Cåldèra
Cald
Taquen
Càli
Càlam
Calùr
Påstà
Platà
Càlsäta
Calson
Cambià
Scåmbi
Stånså
Cameriera
Camarè
Cåmisåta
Cåmisa
Cåmen
Andà
Strà
Cämpäna
Campanen
Campanen
Scampà
Campion
Cåmp
Samitòri
Canàl
Canaren
Scancelà
Candìla
Càn
Cisten
Canna
Cannibale
Cannocchiale
Cannonata
Cannone
Cantare
Cantoniere
Capace
Capanna di paglia
Caparra
Capelli
Cappello
Capire
Capitale
Capo
Capo
Capogiro
Capovolgere
Cappello di paglia
Cappotto
Caramella
Carattere
Carbonara
Carbone
Carcere
Carezzare
Caricare
Carità
Carovana
Carpire
Carretto
Carriola
Carro
Carrozza
Carrozzino
Carrucola
Cartucce
Casa
Cascare
Cascina
Cassa
Cassapanca
Casseruola
Castagna
Castello
Castigo
Catasta di legna
Catasta
Catastrofe
Catechismo
Catenaccio
Catino
Cana
Canibal
Canuciàl
Canunà
Canon
Cantà
Cantuniè
Brav
Casòta
Capara
Cavì
Capè
Capì
Capital
Cap
Testa
Girament
Vultà
Magiustrèna
Paltò
Caraméla
Cåratår
Carbunara
Carbon
Pårson
Caresà
Cargà
Carità
Caruvåna
Ciapà
Cårått
Caräta
Cåråt
Caròsa
Carùsen
Carucula
Cartucc
Cà
Burlà in tèra
Caséna
Càsa
Casòn
Casarola
Castegna
Castél
Castigh
Még ad lägna
Mùcc
Disastår
Dùtrena
Cadnass
Càten
Cattedrale
Cattiveria
Cattivo
Catturare
Causa
Cautela
Cavalcare
Cavalletta
Cavalletto
Cavallo
Cavatappi
Caviglia
Cavità
Cavo / strada
Cazzotto
Cazzuola
Ceci
Celare
Celere
Celeste
Celibe
Cena
Cencio
Cenno
Cerchio
Cero
Certificato
Certo
Cervello
Cessare
Cetrioli
Chiacchierare
Chiacchierone
Chiamare
Chiaro
Chiasso
Chiave
Chiavi
Chicchera
Chiedere
Chierico
Coccinella
Colletto
Collina
Chiesa
Chiesetta
Chioccia
Chiodini (funghi
Chiodini (funghi)
Chiodini
Chiodini
Chiodo
Dòm
Cativeria
Cativ
Ciapà
Causa
Prudensa
Andà a caval
Salta cavalen
Cävàlät
Cåval
Tira burson
Cavigia
Bùs
Cav e strà
Sberla
Casòla
Sis
Scùnd
Svelt
Celèst
Scapùl
Sena
Strass
Sågn
Sércc
Lùmen
Certificà
Sicùr
Sårvel
Cesà
Cucùmàr
Parlà
Ciciaron
Ciamà
Ciar
Fracass
Ciav
I ciav
Chicren
Dumandà
Cirighin
Gårulen
Cùlåt
Cùlena
Cèsa
Gisiulen
Pita
Gabarò
Plàrò
Ciùden
Sminsen
Bròcla
Chiodo
Chiudere
Ciabatte
Ciambella
Ciaramella
Ciarlatano
Ciarliero
Cicatrice
Cieco
Cifra
Ciliegia
Cima
Cimice
Cioccolatino
Cioccolato
Ciottolo
Cipolla
Circo
Cisterna
Cittadinanza
Cittadino
Ciuco
Ciuffo
Clamore
Coccinella
Cocomero
Coda
Codardo
Codice
Cogliere
Cognata
Cognato
Cola pasta
Colare
Collana
Collegio
Collera
Collo
Collocare
Colmare
Colmo
Colombo
Colonna
Colorare
Colpa
Colpo di vento
Coltelli
Coltello
Coltellino
Colto
Comandare
Combattere
Ciòd
Sarà sù
Savat
Bråsadè
Girùméla
Sårlatån
Ciciaron
Cicatrice
Orb
Numår
Grafion
Sima
Simas
Cicùlaten
Ciculàt
Sass
Sigùla
Circul
Serbatoi
Citadinansa
Citaden
Asån
Ciuff
Fracass
Garùlen
Cucumår
Cua
Vigliach
Codic
Catà
Cùgnada
Cugnà
Cùla pasta
Culà
Cùläna
Cùlegg
Rabia
Col – Gula
Måt
Impinì
Pen
Puvion
Culòna
Piturà
Culpa
Stråvent
I curté
Cürté
Cùrtlen
Istruì
Cumandà
Cumbatt
Combinare
Comico
Cominciare
Commerciante
Commissione
Comò
Comodino
Comodo
Compagno
Compagno
Compassione
Compatire
Compenso
Compiere
Compito
Compleanno
Completare
Complicato
Comprare
Comprimere
Compromesso
Comune
Conca
Concime
Concime
Concorso
Condanna
Confessare
Confessione
Confetto
Confinante
Conforto
Confusione
Confuso
Congedo
Congresso
Coniglio
Conoscere
Conosciuto
Conserva
Consiglio
Consolazione
Consumare
Contadino
Contagio
Contare
Contatto
Contentare
Contento
Conto
Contorno
Contrada
Cumbinà
Comich
Cumincià
Cumerciant
Cumision
Cumò
Cifon
Comud
Amis
Cumpagn
Cumpasion
Cumpatì
Paga
Fà
Cumpit
Cumplean
Finì
Cumplicà
Cumprà
Schisà
Cumprumess
Cumun
Cùnca
Cùncim
Rud
Cuncurs
Cundåna
Cunfesà
Cùnfesiòn
Culåndår
Cunfinant
Cunfort
Cunfùsion
Cunfus
Cunged
Cungress
Cunili
Cunus
Cugnusù
Cunsérva
Cùnsìli
Cunsulasion
Cunsumà
Perdapè
Cuntagg
Cuntà
Cuntatt
Cuntintà
Cuntent
Cunt
Cuntùran
Strà
Contrario
Contrattare
Contratto
Contravvenzione
Controlla
Conversare
Convesso
Cooperativa
Coperta
Coperte
Coppa
Coraggio
Corda
Cordina
Cornamusa
Cornicione
Corno
Corniolo
Corona
Corrente
Correre
Corridoio
Corriere
Corso
Corte
Cortecce di pianta
Corteccia di pianta
Corteo
Cortese
Cortile
Corto
Corvo
Coscritto
Coscia
Costo
Costola
Costole
Costoletta
Costruire
Costume
Creare
Credere
Crema
Crepa
Crepare
Crescere
Cretino
Criminale
Criterio
Criticare
Criticato
Crivellare
Cùntrari
Cuntratà
Cuntratt
Cuntravension
Cuntrol
Ciciarà
Incavà
Cuperativa
Cùerta
I cuert
Cùpa
Curagg
Corda
Cùrden
Piva
Cùrnison
Coràn
Sånsurlèn
Curuna
Curent
Cùrr
Curidur
Curier
Curs
Curt
Taplon
Scorsa
Prucisìon
Curtes
Cùrt
Curt
Cròv
Cuscritt
Còsa
Cust
Custèna
Cùsten
Cutalåtå
Custruì
Custum
Fà
Cråd
Crema
Cråpa
Crapà
Cråss
Creten
Delinquent
Criteri
Criticà
Criticà
Sdasà
Crivello
Crollare
Crosta
Crudele
Crudo
Crusca
Costare
Cucchiaini
Cucchiaino
Cucchiaio
Cucinare
Cucina
Cuffia
Cuffia
Cuffietta
Cugina
Cugino
Culla
Cullare
Culmine
Culo
Culo
Cumulo
Cuneo
Cuocere
Cupo
Cupola
Cura
Curare
Curato (Prete)
Curiosare
Curioso
Curva
Curvare
Cuscini
Cuscino
Custode
Custodire
Cute
Dado
Damigiana
Danzare
Dare
Darsi arie
Davanti
Dazio
Debole
Debolezza
Deciso
Decorare
Decotto
Degente
Sdas
Crulà
Crùsta
Sensa cr
Crud
Crusca
Custà
I cuciaren
Cùciaren
Cuciar
Fà da mangià
Cùsena
Scùfia
Båriola
Scùfiin
Cùsena
Cùsen
Cùna
Cunà
Sima
Cù
Tafanari
Mucc
Cùni
Còs
Scur
Cùpla
Cùra
Curà
Curàt
Curiusà
Curius
Cùrva
Curvà
I cusën
Cùsën
Cùstodi
Custudì
Pell
Dad
Dåmigiåna
Balà
Dà
Fa d’la mafia
Dåvanti
Dàsi
Debùl
Dibùlåsa
Decìs
Dicurà
Dicott
Malà
Degno
Delegato
Delicato
Delinquente
Delirare
Denari
Dentro
Denuncia
Deporre
Deputato
Deserto
Desiderio
Desolato
Destare
Destino
Desto
Destro
Detonazione
Devoto
Diadema
Diario
Diceria
Difetto
Differenza
Difficile
Difficoltà
Diffidente
Digerire
Digiuno
Dignitoso
Dilazione
Diluire
Dimagrire
Dimenticare
Dimenticare
Dio
Dipingere
Dire
Diritto
Diritto-ritto
Disarmato
Disastro
Discendere
Discepolo
Discorrere
Discorso
Disegnare
Disegno
Disgrazia
Disgraziato
Disinfettante
Disonesto
Dègn
Delega
Dilicat
Delinqùent
Da fò da matt
Danè
Dentår
Denuncia
Måt sù
Deputà
Desert
Desidèri
Scùnsùlà
Svigià
Disten
Svigg
Destår
Scòpi
Divot
Curuna
Diari
Ciaciara
Difett
Diferensa
Dificil
Dificultà
Difident
Digerì
Dasùn
Dignitus
Prorùga
Slungà
Gni magar
Smintiass
Sgùrdàs
Signùr
Piturà
Dì
Diritt
Dritt
Disarmà
Disastar
Andà sù
Scùlar
Discùr
Discurs
Disegnà
Disågn
Disgrasia
Disgrasià
Disinfetant
Disunest
Disonore
Disordine
Disperato
Disperazione
Dispetto
Distacco
Distante
Distinto
Distorsione
Distratto
Disturbo
Disubbidiente
Ditale
Divano
Diventare
Diverso
Divertimento
Divertire
Divieto
Divisione
Dizionario
Dolce
Doloroso
Domandare
Domani
Donare
Dondolare
Dono
Dopo domani
Doppio
Dormire
Dorno
Dottore
Dottrina
Dovere
Dovere
Droghiere
Drogheria
Dubbio
Duello
Duomo
Duro
Ebbro
Eccellente
Eccidio
Eclissi
Eco
Economia
Economico
Economizzare
Eden
Edificio
Disunur
Disurdin
Disparà
Disperasion
Dispett
Distach
Luntan
Distint
Slùgadura
Distrat
Disturb
Disubidient
Didà
Sufà
Gnì
Diferent
Divertiment
Divertì
Pruibision
Division
Disiunari
Dùls
Dulurus
Dumandà
Dùman
Rigalà
Dundùlà
Rigal
Dòp dùman
Dupi
Durmì
Duran
Dutur
Dutrena
Obligh
Duvèr
Spisiè
Drugheria
Dùbi
Duel
Dòm
Dùr
Ciùch
Pårfett
Stermini
Ecliss
Eco
Ecunumia
Ecunomich
Risparmià
Paradis
Fabricà
Educare
Efelidi
Effetto
Egoista
Elefante
Elegante
Eleggere
Elemosina
Elevare
Elevato
Emaciato
Emergenza
Emicrania
Emorragia
Empio
Emporio
Energia
Enorme
Epoca
Eredità
Eretico
Eroico
Errare
Errare
Errore
Esame
Esattezza
Esempio
Esequie
Esercito
Esibire
Esito
Esperienza
Esperto
Esplodere
Esplosione
Esposizione
Estate
Estenuato
Estirpare
Estorsione
Esule
Eterno
Evadere
Evitare
Fabbisogno
Fabbricare
Fabbricato
Faccia
Facile
Fagiano
Fagioli
Educà
Låntigg
Efètt
Egùista
Elefånt
Elegånt
Numinà
Carità
Alsà
Alt
Smòrt
Emergensa
Mal dla testa
Emuragia
Sacriligh
Mårcà
Fòrsa
Gross
Epùca
Årdità
Eretich
Curagius
Sbaglià
Vagabundà
Erur
Esam
Precision
Esempi
Funeral
Esercit
Mustrà
Risultà
Esperiensa
Pratich
Scùpià
Esplusion
Espusision
Istài
Strach
Rancà
Ricatt
Profugh
Eterån
Scapà
Schivà
Ucurent
Fabricà
Fabricà
Fàcia
Facìl
Fasan
Fasö
Fagioli nani
Fagioli rossi
Fagioli ravioli
Fagioli rampicanti
Fagiolini dall’occhio
Fagiolini
Faina
Falce fienaia
Falce missoria
Falcetto
Falcetto
Falciare
Fallimento
Fallo
Falò
Falso
Fame
Famiglia
Famoso
Fanale
Fanciullo
Fandonia –Bugia
Fanfara
Fannullone
Fantoccio
Fare
Farfalla
Farfalla
Farmacia
Fascia
Fascina
Fastidio
Fatica
Fatto
Favola
Favoloso
Fazzoletto
Fazzoletto
Feccia
Febbre
Fede
Fedele
Federa
Fegato
Felicità
Femminile
Fenditura
Feretro
Ferita
Ferito
Fermare
Fermo
Fasö da susch
Fasö rus
Fasö raviò
Fasö da rama
Fasulen dä l’ogg
Cùrnåt
Fuen
Fèr da prà
Mìsùra
Sigàs
Misùren
Taià l’erba
Fålimènt
Sbàli
Falò
Fals
Fàm
Familia
Famùs
Fanal
Fiùlen
Busia
Bånda
Plåndròn
Magatè
Fà
Farfàla
Pårpaia
Farmacia
Benda
Fasèna
Fastidi
Fådia
Fai
Sturiela
Favulus
Fasùlåt
Pånåt
Grèpia
Frèva
Fèd
Fidel
Fudréna
Fìdi
Cuntintåså
Feminil
Cråpå
Casà da mòrt
Tai
Ferì
Fermà
Fèram
Feroce
Ferro da stiro
Ferro di cavallo
Ferrovia
Festa
Fettuccia
Fiaba
Fiacco
Fiamma
Fiammata
Fianco
Fico
Fidanzato
Fidarsi
Fiducia
Fieno
Fiera
Fifa
Figlia
Figlio
Figura
Fila
Filtro
Finalmente
Fine
Finestra
Finestra
Fingere
Finire
Fiocco
Fionda
Fiore
Fiori
Firmamento
Fisarmonica
Fischiare
Fischietto
Fischio
Fissare
Fissazione
Fitto
Flacone
Flauto
Focolare
Fodera
Fodera
Foglia
Foglia
Fondamenta
Fondare
Fondo
Fontana
Cativ
Fér da stirà
Fér da caval
Ferùvia
Festa
Frisa
Storia
Fiach
Fiama
Fiamà
Fiånch
Figh
Murus
Fidàs
Fidùcia
Fen
Marcà
Pagùra
Fiola
Fiò
Figùra
Fila
Filtàr
Finalment
Fen
Finestra
Fnestra
Fà finta
Finì
Nastàr
Tira sass
Fiur
I fiur
Cèll
Ucermonica
Suflà
Sùflaren
Sùfal
Fisà
Mania
Sciàsi
Butiglin
Flaut
Fugulà
Fodra
Fùdrena
Frasca
Fòia
Fùndamént
Fundà
Fund
Fùntana
Fonte
Forbice
Forbici
Forbicina
Forbicione
Forchetta
Forchette
Foresta
Forma
Formaggino
Formaggio
Formica
Formicone
Fornello
Forno
Foro
Forte
Fortuna
Fortunato
Forza
Foschia
Fossetino
Fosso
Fradicio
Fragole
Fragore
Frana
Frasca
Frate
Fratello
Frazione
Freccia
Freddo
Frenare
Freno
Fresco
Fretta
Friggere
Frigorifero
Frittata
Frode
Frottola
Frumento
Frusta
Frusta
Frusto
Frutto
Fucile
Fucile
Fuggire
Fuga
Fulmine
Surgent
Forbis
I Forbis
Fürbsen
Furbson
Fürslena
I furslen
Furesta
Furma
Furmagìn
Furmagg
Fùrmìa
Fùrmion
Fùrnel
Fùran
Bùs
Fòrt
Fùrtuna
Furtùnà
Fòrsa
Nèbia
Quintänia
Fòss
Bagnà
Magiùstår
Fracass
Frana
Frasca
Frà
Frådè
Fråsion
Frecia
Fråd
Frenà
Freno
Fråsch
Prèsia
Fa rustì
Giasarò
Frità
Trufa
Busia
Furment
Frùsta
Scùrias
Lìs
Frùt
Fusì
Sciòpp
Scapà
Fùga
Fùlmin
Fulmine
Fumaiolo
Fumo
Fune
Funerale
Funghi
Fuoco
Furbo
Furia
Furioso
Furore
Furto
Futuro
Gabinetto
Galateo
Galera
Gallina
Gallinella
Gallinella
Gallo
Gamba
Gancio
Garage
Garlasco
Garzone
Gatto
Gazebo
Gelataio
Gelato
Gelido
Gelosia
Geloso
Gelso
Gemello
Gemito
Gemma di pianta
Gemma
Genero
Genio
Gente
Genuflettersi
Gerla
Gesto
Gettare
Ghette
Ghiacciaia
Ghiaccio
Giacca
Giallo
Ghianda
Giardiniera
Giardino
Scålmåna
Camèn
Fùm
Corda
Fùneral
Fùns
Fogh
Fùrb
Fùria
Fùrius
Furur
Rubaria
Fùtur
Cèss
Gålateo
Parsòn
Galèna
Pùlena
Pulastren
Gàl
Gämba
Gånc
Gårag
Garlasch
Garsòn
Gàt o miciù
Barsò
Gelaté
Gelato
Fråd
Gelùsia
Gelùs
Muròn
Gemèl
Lament
Bùt
Brilant
Sänär
Gèni
Gent
Snugiàss
Gèrål
Muviment
Butà
Ghéti
Giasarò
Giàs
Giaché
Giald
Giånda
Giardinièra
Giarden
Gibigiana
Gigante
Ginocchio
Giocare
Giocattolo
Giogo
Giornale
Giostra
Giovane
Giovinezza
Giovanotto
Girandola
Girare
Girovagare
Giudice
Giungere
Giuoco
Giurare
Giustizia
Gobba
Goccia
Goffo
Gola
Goloso
Gomito
Gomma
Gonfiare
Gonfio
Gonna
Gorgo
Gorilla
Governo
Gracile
Gradasso
Graffiare
Grande
Grandine
Granturco
Grasso
Grata-Inferriata
Grattugia
Grazia
Grembiule
Grembiulino
Gridare
Grigio
Gronda
Gropello Cairoli
Grosso
Groviera
Gruccia
Grullo
Fa la vègia
Gigant
Snogg
Giugà
Giugatul
Sù
Giurnal
Giùstra
Giuån
Giuvinèsa
Giunòt
Girandula
Girà
Andà a spass
Giudic
Rivà
Giògh
Giurà
Giùstisia
Goba
Gùta
Gòff
Gùla
Gùlus
Gùmi
Gùma
Sgunfià
Sgùnfi
Gùnlen
Pidåriò
Gùrila
Gùverån
Magàr
Bårlafùs
Sgrafgnà
Grånd
Timpèsta
Målga
Grass
Frà
Grataròla
Gràsia
Scùsà
Scusàlen
Vusà
Gris
Grùnda
Grupé
Gròs
Gruvèra
Stampèla
Ciùlandari
Gruppo
Guadagnare
Guado
Guanciale
Guanti
Guardare
Guardia
Guasto
Guidare
Gusto
Idiota
Idoneo
Idraulico
Ignorante
Ignoto
Ilare
Illusione
Imbarcazione
Imbecille
Imbrattare
Imbucare
Imbuto
Immagine
Immobile
Impaccio
Impaurire
Impazienza
Impazzire
Impertinente
Impianto
Importante
Importuno
Impossibile
Imposta
Improvvisamente
Imprudenza
Inanimato
Inarcare
Inattivo
Incantato
Incantesimo
Incanto
Incapace
Incassare
Incendiare
Incendio
Incerto
Inchiostro
Incinta
Incitamento
Incollare
Incolpare
Grùp
Guadagnà
Guà
Cùsèn
Gùant
Gùardà
Guardia
Gùast
Guidà
Gùst
Crèten
Adat
Tulé
Gnurant
Scùgnusù
Alègar
Ilusion
Barca
Imbècìl
Spurcà
Impùstà
Pidariò
Figùra
Fèram
Fastidi
Måt pagùra
Smania
Da fò da matt
Sfacià
Impiånt
Impurtant
Nuiùs
Impùsibil
Tàsa
Impruvisament
Imprùdensa
Mòrt
Curvà
Fagninton
Incantà
Incantesim
Magia
Bun da fà gnint
Incasà
Brusà
Incendi
Dubius
Inciostar
Incinta
Spinta
Inculà
Inculpà
Incolume
Incomodo
Incompiuto
Incontrare
Incontro
Incredibile
Incrinatura
Incrostazione
Incubo
Indicare
Indice
Indietro
Indiscreto
Indole
Indossare
Indovinare
Indovino
Inerme
Inesattezza
Infame
Infanzia
Infedele
Infermo
Infezione
Infilzare
Influenza
Informazione
Ingrandire
Ingannare
Inganno
Ingegnere
Ingerire
Inginocchiarsi
Ingoiare
Ingrato
Iniquità
Innesto
Inquinare
Insabbiare
Insaziabile
Insegna
Insegnante
Insegnare
Inseguire
Intasare
Intascare
Intendere
Interesse
Intero
Interrogare
Intesa
Intestino
Sån e Salv
Scomud
Nò finì
Incuntrà
Incuntår
Incredibil
Cråpå
Crèpia
Brùt sogn
Mustrà
Indice
Indrè
Cùrius
Cåràtår
Vistìs
Induvinà
Induven
Disarmà
Sbàli
Infàm
Infånsia
Infedèl
Malà
Infesiòn
Infilsà
Infùensa
Infùrmasion
Ingrandì
Inganà
Ingan
Ingigner
Mandà sù
Snùgiàss
Mandà sùu
Ingràt
Niquità
Inèst
Inquinà
Insabià
Ingùrdi
Mùstra
Maestra
Mustrà
Curgh a drè
Intasà
Intascà
Capì
Interès
Intrègh
Interùgà
Acordì
Intesten
Intitolare
Intonaco
Intorno
Introduzione
Intuizione
Invece
Inverno
Inviare
Invio
Invito
Involto
Ipocrita
Ira
Iroso
Irrigare
Issare
Istituto
Istruire
Istruito
Itinerario
Labbra
Labirinto
Laccio
Lacrima
Lacrimare
Lago
Lamento
Lamiera
Lamiera
Lampada
Lampadina
Lampadine
Lamponi
Lanciare
Lanterna
Lapide
Largo
Lasciare
Lassativo
Latteria
Lavagna
Lavandaia
Lavandino
Lavare
Lavorare
Lavoro
Lazzarone
Leccare
Lecito
Legare
Leggere
Leggero
Intitulà
Stabilidùra
Inturan
Intrudusion
Intuision
Invèci
Inverån
Mandà
Spedision
Invid
Fagòt
Falsòn
Rabia
Rabius
Dacquà
Alsà
Istitùt
Mustrà
Istruì
Strà
Làvar
Labirint
Gàbi
Lacrima
Piåns
Làgh
Lament
Tòla
Ràmérà
Lùm
Låmpadéna
I lampaden
Frambòs
Butà
Lucerna
Lapìd
Largh
Lasà
Purgativ
Lateria
Lavagna
Lavandèra
Làvanden
Lavà
Lavurà
Lavur
Lasaron
Bårlicà
Lècit
Ligà
Lègg
Ligèr
Legno dolce
Legno
Lente
Lenticchie
Lentiggini
Lento
Lenzuoli
Lenzuolo
Leone
Lepre
Lesto
Letamaia
Letame
Lettera
Letti
Letto matrimoniale
Letto
Lezione
Libellula
Libretti
Libretto
Libri
Libro
Lima
Limare
Limone
Limpido
Linea
Lingua
Lippa
Liquirizia
Listelli per tetto
Litigare
Litro
Ladro
Località
Lodare
Logico
Lombrico
Lontano
Lordo
Lottare
Lucciola
Luce
Luce elettrica
Lucertola
Lumaca
Lungo
Lupo
Luppolo
Lustrare
Lutto
Lägn dùls
Lågn
Lent
Låntigg
Låntigg
Lent
I linsò
Linsò
Lìon
Lègura
Svelt
Rudèra
Rud
Låtrå
I lét
Litòn
Létt
Lisìon
Siùra siurätä
I librén
Librén
I libär
Libår
Lima
Limà
Limòn
Limpìd
Riga
Lengua
Girumèla
Rigulisia
Cùdiet
Rusì
Litàr
Làdar
Sìt
Cumplimentà
Logich
Vèram
Luntan
Spurch
Lutà
Lusarò
Lùs
Lùs eletrica
Lùserta
Lùmaga
Lungh
Lù
Värtìs
Lustrà
Lùt
Macchia
Macchina per scrivere
Macellare
Macelleria
Macina
Macinare
Maestro
Magazzino
Magico
Maglia
Maglietta
Magnifico
Mago
Magro
Maiale
Maiuscolo
Malandato
Malanno
Male
Maledizione
Maligno
Malinconia
Malizia
Maltempo
Maltrattare
Mamma
Mancare
Mancino
Mancia
Mandare
Mandarino
Mandolino
Mangiare
Manica
Manico
Manicomio
Maniera
Maniscalco
Mantello
Mantice
Manuale
Marciare
Marcita
Margine
Marionetta
Marionetta
Marito
Marito
Martello
Marzapane
Maschera
Maschere
Smàgia
Machina da scriv
Masà
Maceleria
Mola
Masnà
Maestar
Magàsen
Magich
Maia
Gipùnen
Magnifich
Màgu
Magar
Pursè
Maiuscùl
Malandai
Malatia
Màl
Maledision
Malign
Malincùnia
Malìsia
Maltemp
Maltratà
Mama
Mancà
Snistår
Buna mån
Mandà
Mandaren
Armandulen
Mangià
Månia
Mànich
Manicòmi
Manèra
Fré
Mantèll
Måntus
Manual
Marcià
Marsìda
Oral
Mariunåtå
Magatè
Al me om
Spùs
Martè
Mårsàpan
Màscra
Mascar
Mastello
Masticare
Mastice
Materasso
Matita
Matrimonio
Matrimonio
Mattina
Maturare
Maturo
Meccanico
Medico
Megera
Mela cotogna
Mela
Meliga
Melma
Melograno
Melone
Memoria
Menisco
Menzogna
Mensola
Mento
Mercato
Merceria-merciaio
Merito
Merlo
Merluzzo
Mescolate
Mestolo
Metro
Mettersi a sedere
Mezzaluna
Mezzanotte
Mezzogiorno
Miele
Mignolo
Milano
Militare
Millepiedi
Minacciare
Minuscolo
Minore
Miracolo
Miseria
Mistero
Misurare
Mogio
Moglie
Mollare
Molletta
Såbår
Mastià
Mastich
Måtaras
Làpis
Matrimoni
Spusalisì
Måtena
Madurà
Madùr
Mecanich
Dùtur
Stria
Pumpidoni
Pùm
Mälgå
Malta
Pùmgranen
Amlon
Ricord
Burèla dål snogg
Bùsia
Mensula
Barbaròt
Mårcà
Frislè
Mèrit
Méral
Mårlùs
Måstùrà
Casù
Mètar
Setàs sù
Mèsa lùna
Mesanòt
Misdì
Amè
Diden
Milån
Suldà
Mila pè
Mått pågura
Minuscùl
Minùr
Miracùl
Misèria
Mistèri
Misurà
Murtificà
La mé dona
Mulà
Mùläta
Moltiplicare
Monaca
Monaca
Monaco
Mondo
Monotono
Montagna
Monumento
Mordere
More
Moribondo
Morire
Mortadella
Mortara
Morto
Mosca
Moscerino
Mostra
Mostarda
Mostrare
Mostro
Motivo
Moto
Movimento
Mucca
Mulino
Mulo
Mungere
Municipio
Muovere
Muro
Muschio
Mutande
Mutare
Narrare
Nascere
Nascondere
Nascosto
Nastro
Natale
Nave
Nazione
Neanche
Nebbia
Necessario
Negare
Negozio
Nemmeno
Nero
Nervoso
Nessuno
Netto
Multiplicà
Suora
Monica
Frà
Mund
Sempar istèss
Muntagna
Munument
Mòrd
Mùr
Muribund
Murì
Murtadèla
Mùrtara
Mòrt
Mùsca
Mùschin
Mustra
Mù starda
Mustrà
Mùstar
Mutiv
Moto
Muviment
Vàca
Mùlen
Mùl
Mùns
Mùnicipi
Mòv
Mùr
Tåpå
Mùdant
Cambià
Cùntà
Nass
Scùnd
Scùs
Nastar
Nadàl
Nav
Nasion
Gnånca
Nèbia
Necesàri
Negà
Negòsi
Nånca
Negàr
Nervùs
Ninsuna
Nått
Neve
Nevicare
Nido
Niente
Nipote
No
Nobile
Nocciola
Nocciolo di pesca
Nocciolo d’uva
Noce
Nodo
Noia
Noioso
Nonna
Nonno
Norcino
Notaio
Notizia
Novella
Novità
Nozze
Nudo
Nulla
Numero
Nuora
Nuotare
Nutrire
Nuvola
Obbediente
Obbedire
Obbligare
Obbligo
Obeso
Obliquo
Oblò
Obolo
Occhiali
Occhio
Occorrente
Occorrere
Occupare
Odiare
Odioso
Odoroso
Offendere
Offensivo
Offerta
Offesa
Offrire
Oggetto
Oggi
Név o fiòca
Fiucà
Nen
Gninta
Nevud
Nò
Nòbil
Nìnsola
Gåndùla
Gåndùlen d’uga
Nùs
Grùp
Noia
Nuius
Nòna
Nònu
Masùlar
Nudàr
Nutìsia
Nuvèla
Nuvità
Matrimoni
Biutt
Gnint
Nùmär
Nòra
Nudà
Dag da mangià
Nuvla
Ubidient
Ubidì
Ubligà
Obligh
Grass
Stort
Finistren
Carità
Uciai
Ogg
Ucurent
Vègh bisogn
Ucupà
Udià
Udius
Prufumà
Ufènd
Ufensiv
Uferta
Ufèsa
Dà
Ròba
Incò
Oleandro
Olio
Ombelico
Ombrello
Ombrellone
Onda
Onestà
Onesto
Onore
Opaco
Operaio
Operazione
Opinione
Ora
Oratorio
Orbettino
Ordinare
Ordinario
Ordine
Orecchini
Orecchio
Orefice
Origano
Originale
Origine
Origliare
Orlare
Orlo
Ornamento
Orologi
Orologio
Orrore
Orso
Orto
Orzo
Orzaiolo
Oscillare
Oscuro
Ossessione
Ossia
Osteria
Ostia
Ostinato
Ottenere
Ottomana
Ovale
Oziare
Pacco
Pacifico
Paese
Paga
Pagamento
Leandår
Olì
Bùtanen
Umbrèla
Umbrelon
Unda
Unestà
Unest
Unur
Smort
Uperari
Uperasion
Upinion
Ura
Uratòri
Urbisò
Cumandà
Urdinari
Urdin
Urgìn
Urågia
Urefis
Erba pévra
Uriginàl
Urigin
Spià
Urlà
Oral
Urnament
Gl’iurlogg
L’urlogg
Urur
Urss
Ort
Orso
Urbisò
Dundulà
Scùr
Mania
Ciuè
Ustaria
Ostia
Ustinà
Avègh
Utumana
Uval
Fà gnint
Pàch
Pacifich
Pais
Pàga
Pagament
Pagare
Paiolo
Palazzo
Palla
Pallido
Pallone
Palombaro
Palpare
Palude
Panca
Panchina
Pancia
Pane
Panetteria
Panettiere
Panìco
Panico
Panorama
Pantaloni
Papà
Paracqua
Paradiso
Parafulmune
Paragone
Parapetto
Parare
Parasole
Parente
Parlare
Parrucca
Partecipare
Partenza
Partigiano
Partire
Passaggio
Passare
Passeggiare
Passero
Passione
Passo
Pastelli
Pastore
Patata
Patata
Patibolo
Patire
Paura
Pavia
Pazienza
Pazzo
Peccato
Pecora
Pagà
Càldren
Palàsi
Bàla
Smòrt
Balon
Palumbàr
Tucà
Pålùd
Banca
Banchina
Pånsa
Pän
Prästen
Prastinè
Påbi
Pagura
Panurama
Calsòn
Papà
Umbrèla
Paradis
Para fulmin
Paragòn
Parapett
Parà
Parasù
Parent
Dì
Parùca
Partecipà
Partensa
Partigian
Partì
Påsàgg
Påsà
Påsegià
Pasären
Pasion
Pàss
Pitùren
Pastùr
Patàt
Pùm da téra
Furca
Patì
Pagura
Pavia
Pasiensa
Màtt
Pecà
Båcia
Pelare
Pellicina
Pendere
Penitenza
Penna
Pennino
Pensare
Pentimento
Pentola
Pentolino
Penzolare
Peperonata
Peperoncino
Peperone
Pera
Perdere
Perdonare
Perdono
Perenne
Perfido
Pergolato
Permaloso
Pernice
Però
Perquisire
Persona
Personale
Persuadere
Pesante
Pesare
Pesca
Pese
Pescare
Pescare
Pesche della vigna
Peso
Petrolio
Pettegolo
Pettine
Pettinato
Pettinarsi
Pezzo
Piacere
Piaga
Piangere
Piantare
Pianura
Piasà
Piastrella
Piatti fondi
Piatti
Piattini
Plà
Pùvia
Pend
Penitensa
Päna
Pinen
Pinsà
Pentimènt
Pugnata
Pùgnaten
Pend
Puvrùnà
Puvrùnen
Pùvron
Pèr
Perd
Pardunà
Pardon
Eteran
Perfid
Tupion
Permalùs
Pärnisa
Mà
Perquisì
Parsuna
Parsunal
Pårsuad
Pesant
Pesà
Pèrsi
Pås
Ciapà i pås
Påscà
Pèrsi d’la vigna
Pès
Petroli
Pitegùl
Pètin
Pitnà
Pitnàs
Toch
Piasè
Piaga
Piåns
Piantà
Pianùra
Piàsa
Piastrela
I funden
I piatt
I piatlen
Piattino
Piatto fondo
Piatto
Piazza
Picchiare
Piccino
Picciolo
Piccione
Piccolo
Piede
Pidocchio
Piega
Piegare
Pieno
Pietà
Pietanza
Pietra
Pigiare
Pigione
Pignatta
Pigrizia
Pigro
Pilastro
Pillola
Pince nez
Pinza
Pioggia
Piombare
Piovere
Pipistrello
Pipita
Pirata
Pitale
Pittore
Piuttosto
Pizzicare
Pizzo
Plurale
Podere
Podestà
Polacchette
Pollaio
Politica
Pollice
Pollaio
Pollo
Polsini
Poltrona
Polvere
Pomeriggio
Pomodori
Pompa
Piatlen
Fündena
Piatt
Pìasa
Bàtt
Picùl
Plùc
Puvion
Picùl
Pé
Pogg
Piga
Piegà
Pen
Pietà
Pitansa
Préia
Schisà
Fitt
Pugnata
Pirgrisia
Pigar
Pilàstar
Pilùla
Lurgnett
Pensa
Pioggia
Piumbà
Piòv
Ràtavùla
Pùvia
Pirata
Urinari
Pitùr
Putost
Splisià
Piss
Pluràl
Cåsèna
Pùdestà
Pulachin
Pulè
Pulitica
Didon
Pulè
Pulastar
Pulsen
Pultrona
Pulvàr
Dop misdì
Tumatich
Pumpa
Pompa
Pompiere
Ponte
Popolare
Popolo
Porcile
Porco
Porcospino
Poroso
Porta
Portafoglio
Portare
Portasigarette
Portasigari
Portento
Portone
Portulaca
Posare
Possedere
Possibile
Posta
Posta
Postino
Posto
Potare
Potare
Potente
Povero
Povertà
Pozzanghera
Pozzo
Praticare
Prato
Precipizio
Preciso
Predica
Preferenza
Preferire
Pregare
Premere
Premiare
Premura
Prendere
Prendere
Prendere in giro
Prenotare
Preparare
Prepotente
Presagio
Presenza
Pressione
Presto
Trumba
Pumpier
Punt
Pupular
Popul
Ståbi
Pursè
Risfùrchin
Purus
Uss
Portafoi
Purtà
Porta sigårät
Porta tuscan
Miràcul
Purtòn
Erba purslåna
Mått
Avègh
Pusibìl
Misa
Posta
Pusten
Sit
Pudà
Scarvà
Putent
Pòvàr
Puvertà
Sguàs
Pùss
Praticà
Prà
Precipisi
Precis
Prèdica
Preferensa
Preferì
Pregà
Schisà
Premià
Premùra
Ciapà
Pià
Pià in gir
Prenutà
Preparà
Preputent
Presentiment
Presensa
Presion
Pråst
Prete
Prevedere
Prevedere
Prevosto
Prezzemolo
Prigione
Primo
Principio
Privare
Probabile
Probità
Processo
Prodigio
Professione
Professore
Profezia
Profilo
Profondo
Progetto
Proibire
Prole
Promessa
Promuovere
Pronto
Propaganda
Proposito
Proposta
Proprietà
Prorogare
Prosciutto
Prospettiva
Prossimo
Protagonista
Protettore
Pròva
Provare
Prode
Provenienza
Proverbio
Provvedere
Provvedimento
Provvisorio
Prudente
Prugna S.Giovanni
Prudenza
Prugna
Pubblicare
Pulce
Pulcino
Pulire
Pulito
Pungere
Prévi
Induvinà
Pråvåd
Prevost
Arbùlent
Parsoon
Prim
Principì
Purtà via
Prubabil
Unestà
Prucess
Miracùl
Prufesion
Prufesur
Prunostich
Prufil
Prufund
Prugett
Pruibì
Fiò
Prumèsà
Prumov
Prunt
Prùpaganda
Pruposit
Pruposta
Prùprietà
Prurugà
Giambon
Pruspetiva
Pròsim
Prutagunista
Prutetur
Prova
Pruvà
Valurus
Pruveniensa
Prùvèrbi
Pruvåd
Pruvediment
Pruvisori
Prudent
Brùgn ad san Giuan
Prùdensa
Brùgna
Publicà
Pùlia
Pulastren
Fa nåt
Pulid
Spung
Punire
Punizione
Puntare
Punto
Puntuale
Puntura
Purgante
Purtroppo
Puzzare
Puzzo
Puzzolente
Quaderno
Quadrato
Quadro
Quaglia
Qualità
Quando
Quercia
Questione
Quieto
Quotidiano
Rabbia
Rabbioso
Raccattare
Raccogliere
Raccomandare
Racconto
Raddrizzare
Radere
Radersi
Radice
Rafforzare
Raffeddore
Raffreddore
Raganella
Ragazza
Ragazzo
Raggiro
Ragionamento
Ragioniere
Ragnatela
Ramarro
Rametti secchi di vite
Rammendare
Rampino
Rana
Rancore
Rancore
Randello
Rapido
Rapire
Rapire
Castigà
Castigh
Puntà
Punto
Precis
Pùntura
Pùrgant
Purtropp
Spusà
Brut udur
Spùsulènt
Quaderan
Quadrà
Qùadar
Qùaia
Qualità
Qùand
Arùr
Quistion
Chiet
Tùt i dì
Ràbia
Rabiùs
Catà su
Catà
Racùmandà
Sturièla
Drisà
Rasà
Fàs la barba
Radìs
Rinfùrsà
Råfredùr
Infargiù
Raina ad St. Giuan
Fiòla
Fiò
Ingann
Ragiùnament
Ragiunier
Ragnà
Aliò
Pùdasen
Cusì
Rampen
Ràina
Rùsna
Rancù
Bastòn
Svelt
Purtà via
Rapì
Rappresentante
Rasare
Rasente
Raspare
Rastrello
Razza
Razzia
Reale
Recapitare
Recidere
Recitare
Reclamare
Reclamo
Reddito
Redini
Regalare
Regalo
Reggere
Regime
Regola
Regolamento
Regolare
Religione
Religioso
Remare
Remo
Rendere
Rendita
Repubblica
Requisire
Residenza
Resistere
Respirare
Resto
Rete
Retto
Retto
Riarso
Ribasso
Ribes
Ricambiare
Ricchezza
Riccio
Riccioli
Ricciolo
Ricco
Ricevuta
Ricordare
Ricordare
Ricorso
Ricovero
Ridere
Rapresentant
Rasà
Aprèsa
Raspà
Rastè
Ràsa
Man bàsa
Rial
Purtà
Taià
Recità
Reclamà
Reclàm
Rèdit
Rådån
Rigalà
Rigàl
Rèsh
Guverån
Regula
Regùlament
Regular
Religion
Religius
Remà
Rèm
Dà in drera
Rendita
Repùblica
Requisì
Cà
Risist
Respirà
Rèst
Rèd
Dritt
Unest
Såch
Ribàss
Üghäta
Ricambià
Ricåså
Risfùrchin
Risùlen
Risùlen
Siur
Ricevuda
Ricurdà
M’arcord
Ricurs
Ricovår
Rìdd
Riepilogare
Riferire
Riforma
Rifugio
Rigare
Rigettare
Rigido
Riguardo
Rilievo
Rimandare
Rimanere
Rimedio
Rimorchiare
Rimorso
Rimprovero
Rincorrere
Ringraziamento
Rinnovare
Rinunciare
Ripagare
Ripetere
Ripicco
Riposare
Ripostiglio
Rischiare
Rischio
Riscuotere
Risotto
Risparmiare
Rispettare
Rispetto
Rissare
Ritornare
Ritratto
Ritto
Riuscire
Riva
Rivale
Robinia
Robusto
Roggia
Roma
Romanzo
Rompere
Rompiscatole
Roncola
Roncolino
Rondine
Rondone
Rospo
Rossetto
Rosso
Riasùm
Ripurtà
Rifùrma
Ripàr
Rigà
Trà sù
Dùr
Riguard
Spùrgensa
Rimandà
Stà
Rimèdi
Rimurchià
Rimors
Ramansèna
Cùrgh a drè
Ringrasiament
Rinuvà
Rinuncià
Ripagà
Ripèt
Dispèt
Ripusà
Ripùstili
Risgà
Risigh
Incasà
Risòt
Risparmià
Rispetà
Rispett
Rusì
Gnì indrè
Ritratt
Dritt
Riusì
Spunda
Cuncurent
Rùben
Rubùst
Rùsa
Rùma
Rumans
Rump
Rumpa scatùl
Pùdarö
Pudarlen
Rundanena
Rùndon
Sàtòn
Rùsätt
Rùss
Rottamaio
Rottame
Rotto
Rovescio
Rovina
Rovinato
Rubare
Rubinetto
Ruga
Ruggine
Rugiada
Rumore
Ruscello
Ruzzolare
Sabbia
Sacco
Sacrificio
Sacro
Saetta
Saggio
Sagoma
Salato
Sale fino
Sale grosso
Salice
Salire
Saltare
Salto
Salumiere
Salute
Salvagente
Salvo
Sanguinare
Sanguisuga
Sanguisughe
Sannazzaro
Santo
Sapere
Sapientone
Sapone
Sapore
Sasso
Savio
Sbadato
Sbarcare
Sbilenco
Sborsare
Sbranare
Sbucare
Scrupolo
Scadenza
Scaffale
Strasè
Rutàm
Rùt
Invèrs
Ruena
Ruvinà
Rubà
Rùbinåt
Rùga
Rùsna
Rusà
Fracass
Rùsena
Rutulà
Sàbia
Sàch
Sacrifisì
Sacår
Fulmin
Sapient
Saguma
Salà
Sàl fen
Sàl gròs
Sàläs
Andà sù
Saltà
Sàlt
Salumé
Salùd
Salvagent
Salv
Sånguanà
Sanguåtå
Sånguett
Sanasar
Sånt
Savè
Bùfa libron
Savòn
Gùst
Sàss
Sàvi
Distràt
Sbarcà
Stort
Sbursà
Sbranà
Saltà fòra
Scrupul
Scadensa
Scansia
Scagliare
Scaldaletto
Scaldino
Scaldasole
Scalino
Scalpello
Scambio
Scappare
Scarabocchio
Scaricare
Scarpa
Scarpe
Scatola
Scattare
Scavalcare
Scegliere
Scemo
Scendere
Scherzare
Scherzo
Schiacciasassi
Schiaffo
Schiamazzo
Schiena
Schifiltoso
Schifo
Schioppo
Scimmia
Scimmione
Sciocco
Scoccorrere
Scodella
Scodelle
Scodellina
Scodelline
Scolaro
Scolpire
Scomodo
Scomparire
Scontare
Scontento
Sconto
Scopa
Scoppiare
Scoppio
Scoraggiare
Scoreggia
Scoreggiare
Scorrere
Scossa
Scottare
Scottatura
Butà
Scaldalet
Scålden
Scaldasù
Scalen
Scupè
Scåmbi
Scapà
Sgarbòcc
Scargà
Scarpa
Scarp
Scatùla
Scatà
Scavalcà
Sårnì
Stupìd
Andà ssù
Schersà
Schers
Schisasàss
Sgiàfa
Fracass
Schena
Smòrbi
Schìvi
Sciòp
Sumia
Sumion
Stupìd
Sucurr
Scùdela
I scùdel
Scudlena
I scudlen
Scùlar
Sculpì
Scomud
Scumparì
Scuntà
Scuntent
Scùnt
Scùa
Scupià
Scòpi
Scuragià
Scùråså
Scursà
Scurr
Scòsa
Scutà
Scùtadura
Scrittura
Scrivania
Scrivanie
Scrivere
Scrofa
Scucire
Scuola
Scure
Scusare
Sdrucciolare
Secchi
Secchielli
Secchiello
Secchio di legno
Secchio
Secco
Secondo
Sedersi
Sedere
Sedere
Sedia
Sedie
Sega
Segale
Segare
Segatura
Seggiola
Seggiolini
Seggiolino
Seggiolone
Seggioloni
Segnale
Segnare
Segno
Sego
Segreto
Seguire
Sella
Selvatico
Sembrare
Semi di frutti
Sempre
Sentiero
Sentimento
Sentiero
Sentierino
Sentire
Separare
Seppellire
Sera
Sereno
Serio
Scritùra
Scrivania
Scrivanii
Scriv
Lògia
Scùsì
Scòla
Sgulòt
Scusà
Sghià
I sidel
I sidlen
Sidlen
Sgiòna
Sidel
Såch
Sicùnd
Setàss
Cù
Tafanari
Cadrega
I cadregh
Rèsia
Ségla
Resià
Bùla
Cadrega
I cadrighin
Cadrighin
Cadrigon
I cadrigon
Sågn
Sgnà
Sågn
Sèv
Segret
Andagh a drè
Séla
Sarvadì
Smià
Gàndùlen
Sempar
Sintè
Sintiment
Sintè
Sintarulen
Sintì
Divid
Sutrà
Sìra
Sren
Sèri
Serpente
Serratura
Servire
Servizio
Setaccio
Setaccio
Sfacciato
Sfarzo
Sfoderare
Sfortuna
Sforzo
Sfuggire
Sgabello
Sgabello
Sgabello
Sgarbato
Sgocciolare
Sgombrare
Sgorbia
Sibilo
Singolare
Siepe
Siepe
Sigaretta
Sigaro
Sigillo
Signore
Silenzio
Silenzioso
Sincero
Sindaco
Singhiozzo
Singolo
Singolare
Sinistra
Sipario
Slegare
Slittare
Smarrire
Smilzo
Snello
Snodato
Soccorso
Socio
Sofà
Soffiare
Soffiare il naso
Soffitta
Soffitto
Soffrire
Sognare
Sogno
Sarpènt
Saradura
Sårvì
Sårvìsi
Sdass
Cribi
Sfacià
Lùsö
Sfudrà
Sfurtuna
Sfòrs
Scapà
Scagnin
Sgablen
Bånchin
Vìlån
Sgutà
Sgumbrà
Sgùrbia
Sùfal
Singulàr
Buslà
Ciùenda
Sigaråtå
Sigàla
Sigill
Siùr
Silènsi
Mùt
Sincèr
Séndich
Stringuion
Sìngul
Sìingùlar
Snistra
Sipari
Sligà
Slità
Pèrd
Magar
Snell
Snudà
Sùcurs
Sociù
Sufà
Sufià
Sufià ål nas
Sulè
Plafon
Patì
Sugnà
Sogn
Solaio
Solco
Soldi
Soldo
Sole
Sollevare
Solo
Solo
Somaro
Somigliare
Sommità
Sonoro
Soprabito
Soprannome
Sordo
Sorella
Sorgente
Sorpresa
Sorridere
Sorriso
Sospeso
Sospeso
Sospiro
Sostanza
Sottana
Sottile
Sottopiedi
Sottotetto
Sottoveste
Spaccare
Spago
Sparare
Sparire
Sparlare
Sparo
Sparpagliare
Spasimare
Spavento
Spazio
Spazzacamino
Spazzatura
Spazzola
Specchio
Spedire
Spegnere
Spegnere la candela
Spegnere il fuoco
Spellare
Spellare
Speranza
Sperare
Spesa
Sulè
Sùlch
Sòld
Sòld
Sù
Alsà
Sùl
Ammà lù
Asan
Smià
Sima
Sùnor
Suprabit
Supranòm
Sùrd
Surèla
Surgent
Surprèsa
Sùrid
Sùris
Tacà su
Suspes
Sùspir
Sustansa
Gùnlèn
Sutìl
Sutpedan
Sulé mort
Sutanen
Rùmp
Spàgh
Sparà
Sparì
Truvà da dì
Spar
Sparpaià
Spasimà
Spavent
Spàsi
Spàsa camen
Rùd
Spåsåta
Spèg
Mandà
Smursà
Smùrsà la candila
Smursà ål fogh
Cavà la pell
Splà
Sperånsa
Sperà
Spésa
Spessore
Spettegolare
Spettinato
Spettinato
Spezzato
Spiare
Spiegare
Spilla
Spillino
Spina
Spinaci
Spingere
Spirare
Spirare
Spirito
Splendore
Sporcare
Sporta
Sporta
Sportello
Sposalizio
Sposato
Sprecare
Spremere
Sproposito
Sputare
Sradicare
Staccio
Stagno
Stalla
Stamattina
Stancare
Stanco
Stanotte
Stasera
Statura
Stazione
Stella
Stile
Stimare
Stipendio
Stirare
Stivaletti
Stivali
Stizza
Stomaco
Stonare
Storpio
Stracciare
Straccio
Straccio
Straccivendolo
Spesùr
Ciaciarà
Spitnà
Scavià
Rùt
Spià
Spiegà
Spìla
Gùgin
Spèna
Spinàs
Puntà
Murì
Spirà
Spirit
Spendùr
Spurcà
Bùrsa
Sporta
Spurtèll
Spùsalisi
Spusà
Butà via
Schisà
Spruposit
Spudà
Rancà
Cribi
Stagn
Stàla
Ståmaåtèna
Stracà
StrachStangaStångå
Stanòt
Stasira
Altåsa
Stasion
Ståla
Manèra
Stimà
Stipendi
Stirà
Cutùrnen
Cuturan
Ràbia
Stòmi
Stunà
Strupì
Strasà
Stràs
Sbùrc
Strasè
Strada
Stradina
Stradina
Strambo
Strappare
Stravagante
Strega
Stregone
Strenna
Stretto
Strillare
Stringere
Strofinare
Studente
Studiare
Stufa
Stupido
Subito
Succedere
Successo
Succhiare
Succhiello
Succhiotto
Sudare
Sudato
Sugo
Suonare
Superbo
Succhiello
Succhiello
Succhiellino
Supporre
Susina
Sussiego
Sussulto
Svago
Svago
Svanire
Svegliare
Sveglio
Sventura
Sviluppo
Svoltare
Svuotare
Tabaccaio
Tabarro
Taccagno
Tacchino
Taccuino
Tacere
Tagliare
Tagliente
Strà
Stradena
Striasò
Stråvagånt
Rùmp
Stråvagånt
Stria
Strion
Rigal
Strått
Vusà
Strèng
Fa pulìd
Studènt
Studià
Stiva
Stùpid
Subit
Sucèd
Sucèss
Ciucià
Tånavlen
Ciucion
Sudà
Sudà
Sùgh
Sunà
Sùperbi
Trapan
Tanavela
Tanavlen
Pinsà
Brugna
Boria
Scòsa
Divertiment
Svagh
Svanì
Svigià
Svig
Disgrasia
Svilùp
Svultà
Vudà
Tabachin
Mantèl
Avàr
Pòla
Taquen
Tasè
Taià
Taient
Tagliere in legno
Tamburo
Tana
Tappo
Tara
Tartaruga
Tasca
Tasca
Taverna
Tavoli
Tavolini
Tavolino
Tavolo
Tazzina
Tazzine
Teatro
Tegola
Tegole
Telefono
Televisione
Temerario
Tempera matite
Temperino
Tempesta
Tempio
Tempo
Temporale
Tenaglia
Tenda
Tendina
Tenere
Tenore
Tentare
Tentazione
Tentennare
Terminare
Termine
Terra
Terrazza
Terremoto
Terreo
Tesoro
Testamento
Tetto
Tettoia
Tifoso
Timido
Timore
Tirare
Toccare
Tomba
Tombino
Amsen
Tambùran
Tana
Stuplòn
Tara
Tartaruga
Sacocia
Gaiofa
Uståria
I tavul
I tuvlen
Tuvlen
Tavul
Chicren
I chicren
Teatar
Cùpa
Cùpp
Telefono
Television
Curagius
Gùsa lapis
Curtlen
Timpèsta
Cèsa
Temp
Timpural
T’naia
Tenda
Tindéna
Tegn
Tenùr
Tintà
Tentasion
Dundulà
Finì
Termin
Tèra
Teràsa
Teremòt
Smòrt
Tesòr
Testament
Tåcc
Tetòia
Tifùs
Timid
Pagùra
Tirà
Tucà
Tùmba
Tùmben
Tonaca
Topo
Torcere
Torchio
Torino
Tormento
Tornare
Tornare
Torrente
Tosare
Tosse
Tossire
Tovagliolo
Tradimento
Tradire
Tradurre
Trafficare
Traghetto
Tragico
Traguardo
Tramare
Tramezza
Tranello
Trascurare
Trasloco
Trasognato
Trasporto
Trave
Travetti
Tremare
Tremare
Tremito
Trinciapolli
Triste
Tromba
Tromello
Troppo
Trucco
Trucioli di legno
Truffare
Tubercoloso
Tumore
Turacciolo
Turare
Turbine
Tutolo
Tutto
Ubbidiente
Ubriaco
Uccello
Uccellino
Uccidere
Sùtåna
Rat
Storg
Tòrcc
Turén
Turment
Gnì indrè
Turnà
Turent
Tusà
Tùs
Tusì
Mànten
Tradiment
Tradì
Tradùs
Traficà
Tråghått
Tragich
Traguard
Machinà
Stramesa
Trapula
Trascurà
Sån Mårtèn
Sugnadur
Traspòrt
Traul
Travätt
Tråm
Barblà
Brivid
Furbsòn
Malinconich
Trùmba
Trumé
Trop
Truch
Risùlen
Trufà
Tisìch
Tùmur
Stuplòn
Stupà
Trùmba d’aria
Gråvisen
Tùtt
Ubidient
Ciùch
Usè
Uslèn
Masà
Udire
Ufficio
Uguale
Ultimo
Umano
Umile
Uncino
Uncinetto
Unghia
Unghie
Unico
Unione
Unire
Unto
Uomo
Uovo
Upupa
Urgenza
Urlare
Uscio
Usignolo
Ustione
Usuraio
Utile
Utilizzare
Uva
Vacanza
Vacillare
Vagabondo
Vagare
Vagire
Valigia
Valutare
Vanitoso
Vantaggio
Vantare
Vascello
Vaso
Vaso da notte
Vassoio
Vasto
Vecchio
Vedere
Veduta
Vegliare
Velo
Vendemmia
Vendere
Venezia
Venire
Vento
Ventre
Sintì
Ufisì
Iståss
Ultim
Uman
Umil
Gånc
Crusè
Ungia
Ungg
Unich
Union
Måt insèma
Vùncc
O’m
Ov
Pupla
Urgensa
Vusà
Uss
Rusgnò
Scutadura
Strusen
Utìl
Utilisà
Üga
Våcånza
Undegià
Vagabùnd
Vagabundà
Piåns
Vålisa
Stimà
Vanitus
Vantàgg
Vantà
Bastiment
Vàs
Urinari
Båsila
Grånd
Vègg
Vådd
Vista
Durmì nò
Vål
Vindämia
Vend
Venesia
Gnì
Vent
Pånsa
Venuto
Verde
Verdura
Vergogna
Verità
Verme
Vemrme ciliegie
Verro
Verruca
Versare
Verso
Vertigine
Vespa
Vessillo
Vestire
Vestito
Vetrina
Vetro
Vetta
Via
Viaggiare
Viale
Viavai
Vicino
Vicolo
Vigevano
Vigna
Vigore
Villoso
Vimine
Vincere
Vino
Violino
Viottolo
Vipera
Virare
Visione
Visitare
Visto
Vita
Viti
Vivere
Viziare
Vizio
Vizioso
Vocabolario
Vociare
Volare
Volontà
Volpe
Voltare
Volume
Gnù
Vèrd
Verdùra
Vårgogna
Vrità
Vèram
Giånen
Vèr
Pòrr
Vudà
Vèrs
Girament ad testa
Mårtinè
Bandèra
Vistì
Vistì
Vidrena
Védar
Sima
Strà
Viagià
Viàl
Andà e gnì
A’vsen
Vicùl
Vigevàn
Vigna
Fòrsa
Pelùs
Sàlas
Vènc
Ven
Viùlen
Sintè
Vipra
Girà
Visiòn
Visità
Vìst
Vita
Vìd
Vìv
Visià
Vìsi
Visiùs
Vucabulari
Vusà
Vulà
Voia
Vulp
Vultà
Libår
Vuotare
Zabaglione
Zabaglione
Zafferano
Zaino
Zampa
Zanzara
Zappa
Zelo
Zerbino
Zia
Zio
Zitella
Zittire
Zoccolaio
Zoccolo
Zoccoli
Zolfanello
Zoppo
Zucca
Zucchero
Zucchine
Zuccone
Zufolare
Zufolo
Zuppa
Zuppo
Vudà
Sambaion
Ursumà
Såfrån
Ssaino
Såmpa
Sansòsla
Sàpa
Pasion
Ssärben
Ssia
Ssiù
Sìitèla
Fà tasè
Suclè
Sòcla
Socàl
Sùfranèli
Sòp
Sùca
Sùcar
Sùchin
Sùcon
Suflà
Sùfal
Sùpa
Bagnà
MONETE
Quattrino
Quattrino
Cinque centesimi
Dieci centesimi
Venti centesimi
Cinquanta centesimi
Una lira
Due lire
Due lire
Cinque lire
Dieci lire
Dieci lire
Quindici lire
Quindici lire
Venti lire
Venti lire
Cento lire
Cinquecento lire
Mille lire
NUMERI
Quatren
Un ghei
Cinch ghei
Dès Ghei
Vent ghei
Cinquanta ghei
Un frånch
Dù frånch
Un cavuren
Cinch frånch
Des frånch
Des lìr
Quindas lìr
Quindas frånch
Vent lìr
Vent frånch
Cent frånch
Cinchcent frånc
Mìla lìr
Uno
Due
Tre
Quattro
Cinque
Sei
Sette
Otto
Nove
Dieci
Undici
Dodici
Tredici
Quattordici
Quindici
Sedici
Diciassette
Diciotto
Diciannove
Venti
Ventuno
Ventidue
Ventitre
Ventiquattro
Venticinque
Ventisei
Ventisette
Ventotto
Ventinove
Trenta
Trentuno
Trentadue
Trentatre
Trentaquattro
Trentacinque
Trentasei
Trentasette
Trentotto
Trentanove
Quaranta
Quarantuno
Quarantadue
Quarantatre
Quarantaquattro
Quarantacìnque
Quarantasei
Quarantasette
Quarantotto
Quarantanove
Cinquanta
Cinquantuno
Vùn
Dù
Trì
Quatàr
Cinch
Ses
Sét
Vòt
Nov
Dés
Vundas
Dudàss
Trädäs
Qùatordàs
Quindas
Sädas
Darsét
Dasdòtt
Dasnòv
Vént
Ventùn
Ventidù
Ventitrì
Ventiquatàr
Venticinch
Ventisés
Ventiset
Ventòt
Ventinov
Trenta
Trentùn
Trentadù
Trentatrì
Trentaquatàr
Trentacìnch
Trentasés
Trentasèt
Trentòt
Trentanòv
Quaranta
Quarantùn
Quarantadù
Quarantatrì
Quarantaquatar
Quarantacìnch
Quarantasés
Quarantasèt
Quarantòtt
uarantanòv
Cinquanta
Cinquantùn
Cinquantadue
Cinquantatre
Cinquantaquattro
Cinqantacinque
Cinquatasei
Cinquantasette
Cinquantotto
Cinquantanive
Sessanta
Sessantuno
Sessantadue
Sessantatre
Sessantaquattro
Sessantacinque
Sessantasei
Sessantasette
Sessantotto
Sessantanove
Settanta
Settantuno
Settantadue
Settantatre
Settantaquattro
Settantacinque
Settantasei
Settantasette
Settantotto
Settantanove
Ottanta
Ottantuno
Ottantadue
Ottantatre
Ottantaquattro
Ottantacinque
Ottantasei
Ottantasette
Ottantotto
Ottantanove
Novanta
Novantuno
Novantadue
Novantatre
Novantaquattro
Novantacinque
Novantasei
Novantasette
Novantotto
Novantanove
Cento
Mille
Duemila
Tremila
Cinquantadù
Cinquantatri
Cinquantaquatàr
Cinquantacinch
Cinquantases
Cinquantaset
Cinquantatott
Cinquantanov
Sesanta
Sesantùn
Sesantadù
Sesantatrì
Sesantaquatar
Sesantacinch
Sesantases
Sesantaset
Sesantòt
Sesantanòv
Setanta
Setantùn
Setantadù
Setantatrì
Setantaqùatar
Setantacinch
Setantases
Setantaset
Setantot
Setantanov
Utanta
Utantùn
Utantadù
Utantatrì
Utantaquatar
Utantacinch
Utantases
Utantaset
Utantot
Utantanov
Novanta
Nuvantùn
Nuvantadù
Nuvantatrì
Nuvantaquatàr
Nuvantacinc
Nuvantases
Nuvantaset
Nuvantòt
Nuvantanov
Cent
Mila
Dù mila
Tri mila
Quattromila
Quasar mila
Cinquemila
Cinch mila
Così di seguito anteponendo il numero
unitario
Tu avevi
Lui aveva
Noi avevamo
Voi avevate
Loro avevano
Te d’ ghìva
Lù l’ ghiva
Nùm ghivàm
Vialtàr ghìvav
Lur i ghìvan
VERBI - CONIUGAZIONI
Futuro
ESSERE
Véss
Presente
Io sono
Tu sei
Lui è
Noi siamo
Voi siete
Loro sono
Me sùn
Te tsé
Lù l’è
Nùm sùma
Vialtar sì
Lùr ién
Io avrò
Tu avrai
Lui avrà
Noi avremo
Voi avrete
Loro avranno
Me gàvro
Te d’ gavré
Lu l’ gavrà
Nùm gavrùma
Vialtàr gavrì
Lùr i gavran
DIRE
Dì
Passato
Presente
Io sono stato
Tu sei stato
Lui è stato
Noi siamo stati
Voi siete stato
Loro sono stati
Me sun stài
Te ad sé stài
Lù l’è stài
Nùm sùma stài
Vialt¨àr sì stài
Lùr ien stàì
Io dico
Tu dici
Lui dice
Noi diciamo
Voi dite
Loro dicono
Me dìsi
Te dìsi
Lù l’ dìsa
Nùm disùma
Vialtàr disé
Lùr i dìsan
Futuro
Passato
Io sarò
Tu sarai
Lui sara
Noi saremo
Voi sarete
Loro saranno
Me sarö
Te ad saré
Lù al sarà
Nùm sarùma
Vialtar sarì
Lùr i sàran
AVERE
Végh
Io dissi
Tu dicesti
Lui disse
Noi dicemmo
Voi diceste
Loro dissero
Me ö dìt
Te tè dìt
Lù la dìt
Nùm uma dit
Vialtàr i dit
Lùr ian dìt
Futuro
Presente
Io ho
Tu hai
Lui ha
Noi abbiamo
Voi avete
Loro hanno
Me gò
Te ad ghé
Lù al gà
Nùm gùma
Vialtàr ghì
Lùr i gàn
Passato
Io avevo
Me ghìva
Io dirò
Tu dirai
Lui dirà
Noi diremmo
Voi direte
Loro diranno
Me disarö
Te d’ disaré
Lù l ‘disarà
Nùm disarùma
Vialtàr disarì
Lùr i disaran
PARLARE
Parlà
Presente
Io parlo
Tu parli
Lui parla
Noi parliamo
Voi parlate
Loro parlano
Me parli
Te d’ parli
Lù l’ parla
Nùm parlùma
Vialtàr parlé
Lùr i parlan
Passato
Io parlai
Tu parlasti
Lui parlò
Noi parlammo
Voi parlaste
Loro parlarono
Lù l’ giugarà
Nùm giugarùma
Vialtàr giugarì
Lùr i giugarän
COMPERARE
Cumprà
Presente
Me ö parlà
Te a tè parlà
Lù l’a parlà
Nùm ùma parlà
Vialtàr ì parlà
Lùr ian parlà
Futuro
Io parlerò
Tu parlerai
Lui parlerà
Noi parleremo
Voi parlerete
Loro parleranno
Lui giocherà
Noi giocheremo
Voi giocherete
Loro giocheranno
Io compero
Tu comperi
Lui compera
Noi comperiamo
Voi comperate
Loro comperano
Me cumprì
Re d’ cumprì
Lù l’ compra
Nùm cumprùma
Vialtàr cumpré
Lùr i cumpran
Passato
Me parlarò
Te ad parlarè
Lù al parlarà
Nùm parlarùma
Vialtàr parlare
Lùr i parlàrän
Io ho comperato
Tua hai comperato
Lui ha comperato
Noi comprammo
Voi compraste
Loro comprarono
Me o cumprà
Te tè cumprà
Lù l’ha cumprà
Nùm ùma cumprà
Viàltar ì cumprà
Lùr i’an cumprà
Futuro
GIOCARE
Giugà
Presente
Io gioco
Tu giochi
Lui gioca
Noi giochiamo
Voi giocate
Loro giocano
Me gioghi
Te d’ gioghi
Lù l ‘gioga
Nùm giugùma
Vialtàr giughè
Lùr i giogan
Io comprero
Tu comprerai
Lui comprerà
Noi compreremo
Voi comprerete
Loro compreranno
Me cumprarò
Te d’ cumpraré
Lù l’ cumprarà
Nùm cùmpraruma
Vialtàr cùmprarì
Lùr i cùmprarän
VENDERE
Vénd
Presente
Passato
Io giocai
Tu giocasti
Lui giocò
Noi giocammo
Voi giovaste
Loro giocarono
Me ö giugà
Te tè giugà
Lù l’ha giugà
Nùm ùma giugà
Vialtàr i giugà
Lur ian giugà
Io vendo
Tu vendi
Lui vende
Noi vendiamo
Voi vendete
Loro vendono
Me véndi
Te d’ véndi
Lù l’ vénda
Nùm vindùma
Vialtàr vindè
Lùr i véndàn
Passato
Futuro
Io giocherò
Tu giocherai
Me giugarö
Te d’ giugaré
Io ho venduto
Tu hai venduto
Lui ha venduto
Me ho vindù
Te tè vindù
Lù l’ha vindù
Noi abbiamo venduto Nùm ùma vindù
Voi avete venduto
Vialtàr ì vindù
Loro hanno venduto Lùr ian vindù
Voi bevete
Loro devono
Vialtar bivè
Lur i bevan
Passato
Futuro
Io venderò
Tu venderai
Lui venderà
Noi venderemo
Voi venderete
Loro venderanno
Me vindarò
Te d’ vindarè
Lù l’ vindarà
Nùm vindarùma
Vialtàr vindarè
Lùr ì vindàran
Io ho bevuto
Tu hai bevuto
Lui ha bevuto
Noi abbiamo bevuto
Voi avete bevuto
Loro hanno bevuto
Me ò bivù
Te tè bivù
Lù l’à bivù
Num uma bivù
Vialtar i bivù
Lù i’an bivù
Futuro
MANGIARE
MANGIA’
Presente
Io mangio
Tu mangi
Lui mangia
Noi mangiamo
Voi mangiate
Loro mangiano
Me mängi
Te d’ mångi
Lù l’ mångia
Nùm mangiuma
Vialtàr mångè
Lur i mångian
Passato
Io ho mangiato
Me ò mangià
Tu hai mangiato
Te tè mangià
Lui ha mangiato
Lù l’ha mangià
Noi abbiamo mangiato Nùm ùma mangià
Voi avete mangiato Vialtar ì mangià
Loro hanno mangiato Lùr ian mangià
Futuro
Io mangerò
Tu mangerai
Lui mangerà
Noi mangeremo
Voi mangerete
Loro mangeranno
Me mångiarò
Te d’ mångiarè
Lù l’ mångiarà
Nùm mångiarùma
Vialtar mångiarì
Lùr i mångiaran
BERE
Io berrò
Tu berrai
Lui berrà
Noi berremo
Voi berrete
Loro berranno
Me bivarò
Te ad bivarè
Lù al bivarà
Num bivaruma
Bialtar bivarè
Lur i bivaran
I GIORNI DELLA SETTIMANA
Lunedì
Martedì
Mercoledì
Giovedi
Venerdì
Sabato
Domenica
Lunidì
Mårtidì
Måarculdi
Giuvidì
Vånardì
Sàbat
Duminca
I MESI DELL’ANNO
Gennaio
Febbraio
Marzo
Aprile
Maggio
Giugno
Luglio
Agosto
Settembre
Ottobre
Novembre
Dicembre
Ginàr
Febrar
Mars
April
Magg
Giugn
Lùi
Agust
Setembar
Utubar
Nuvembår
Dicembar
PROVERBI
PRUVERBI
Presente
Io bevo
Tu bevi
Lui beve
Noi beviamo
Me bèvi
Te d‘bèvi
Lù al bèva
Num bituma
Quand piöva vèra l'umbrela
Quando piove apri l’ombrello
Mångia nò löv in tal cù d'la galena
Non mangiare l’uovo nel culo della gallina
Cåmpa caval che l’erba la cråsa
Campa cavallo che l’erba cresce
A cùl ch'lèn ben vist tùti a'gh fån credit
Ai bene visti tutti fanno credito
Cul che a vent’ann ål g’ha no giudisi ca la
speta no a trenta
Chi a ventanni non ha giudizio non l’aspetti
a trenta
Quand piöva e tira vent sùmena nò ål furment
Quando piove e tira vento non seminare il
frumento
A dåsùn ås cånta nò
A digiuno non si canta
Ai difidènt cùntagh gnint
Ai diffidenti non raccontare niente
A lavurà as sùda
A lavorare si suda
A cuntintas l'è mei che ves siur
Accontentarsi è meglio che essere ricchi
Tut i pùgnat i ghan ål sò querc
Tutte le pentole hanno il loro coperchio
Quand g’hé scùr la crusca la par farena
Quando è buio la crusca sembra farina
Ål caval magar al tira i nusch
Il cavallo magro attira le mosche
Sùch e amlon å la so stagion
Zucche e meloni alla loro stagione
Pån e pårnisa cù c’ha smangia a tavula nò å
disa
Pane e pernice quel che si mangia a tavola
non si dice
Grånd e gros ciula e baloss
Grande e grosso tonto e balosso
Åpril ål fa i fiur, magg i’a culura
Aprile fa i fiori, maggio li colora
Cul ch’al cùra trop ål turna sòp
Chi corre troppo torna zoppo
La bùca muta la pö no di ad no
La boca muta non puo dire di no
Cùl ch’al parla tròp ål pensa poch
Chi parla troppo pensa poco
Cùl ch’al gà al casù ål fa la minestra mach
al vö lù
Chi ha il mestolo fa la minestra come vuole
lui
Cùl ch’al pensa pòch ål sbaglia trop
Chi pensa poco sbaglia troppo
Cùl ch’al sùmena ben al fa un bel racolt
Chi semina bene fa buon raccolto
Cùl ch’al vö trop ål gà gninta
Chi troppo vuole nulla ha
Cùl ch’at fè at truvarè
Quello che fai lo ritroverai
Cun gnint as fa gnint
Con niente non si fa niente
Cùnsiliat cun i vegg e fat iutà dai giun
Cosigliati coi vecchi e fatti aiutare dai giovani
Cùn poch l’ingegnus al fa tant
Con poco l’ingegnoso fa tanto
Da ròba nasa ròba
Ca cosa nasce cosa
I sold i ciaman sold
I soldi chiamano soldi
Parla poch pår parlà ben
Parla poco per parlare bene
In’dua chè ål sù g’he no al dutur
Dove c’è il sole non entra il dottore
Dål trop ripusà gh’è mai mort ninsuna
Dal troppo riposo non è mai morto nessuno
Un grafion al tira l’altar
Una ciliegia tira l’altra
Una mån la lava l’altra
Una mano lava l’altra
Garlasch 31 gennaio 2007
PierLuigi Rossi

Documents pareils