Dizionario Italiano - Dialetto Garlaschese a cura di Pierluigi Rossi
Transcription
Dizionario Italiano - Dialetto Garlaschese a cura di Pierluigi Rossi
GARLASCO – IL SUO DIALETTO GARLASCH – ÅL SO’ DIÅLÅT I MIEI RICORDI VOCABOLARIO ITALIANO – DIALETTO QUALCHE PROVERBIO GARLASCO 31 GENNAIO 2007 PIERLUIGI ROSSI Geometra – Cavaliere dell’Ordine al merito della Repubblica Italiana GARLASCO = IL SUO DIALET TO GARLASCH = AL SO’ DIALET Prima ad tùtt dèvi dì che sia me che tuti i me ascendenti e discendenti sùma gårlaschin pår nascita, ormai i vèr gårlaschin ien poch, fòrsi puduma di ch’å suma una picula minurånsa. Sùn sempar vivù a Garlasch in tål mè burg Trumè, cùnti no al temp che sun stai a Pavia quand studiiva da geometra. Pår i mè fiò Valeria e Paolo e i mè nevud Chiara, Marta e Valentina pårchè ås ricordan che ål sò padar e nonù i pårlivan il dialåt e rarament i parlivan in italian. Ai mè temp, parluma dal 1923 e anca prima ai temp ad mè nonu, Garlasch l’era un picul pais agricul, gh’era una fabrica ch’la fiva al lustar di scarp, l’èra l’ASTRO e l’era in Burg Trumè. G’heran tånti càsen : L’ariala – la scalena – la cabàsa – ål furnas – la luchina – la stråmiana – la caligara – la valbuna – la santa Veronica I càsenn i fivan lavurà tanta gent, cuntaden, paisan, famai, mansulè, ai mè temp i fivan dù racolt la målga e al ris, pår cuncim i druvivan al rud di vach. Ai mè temp, tuti i parlivan ål dialåt, gh’era una quåi familia c’la parliva in italian, ieran i siur e ånca chi al vuriva fa al siur sensa vès, mè nona Adelaide la disiva sempar : Siur ås nàsa, ricchi as diventa. Al pais l’era divis in cuntrà, a sicùnda dal sit; gh’era : Burg Trumè –Burg Pavia- la Piàsa – ål Burg nov – la Cålcinera – la Stasion – ål Prò da chi – ål Prò da là – la Cua Bèla – ål Castè vègg – la Curtàsa - ål Striasò – la Bosla e San Bias. Frà i divers rion gh’era un po’ d’ guera, tuti i giunot i difendivan i so fiöl dai giunot d’un altar rion, mè papà (dal rion ad la piasà) am disiva che pår fagh la corte a mè mama (Burg Trumè) al gh’iva duvù ciamagh al pårmes a cui dal burg Trumè. Quasi tuti ier’an padron d’un po d’tera, gh’era cui che i ghivan la vigna e cui chi piantivan la målga, ål ris e ål furment, i’eran i perdapè. Sicuma al lavùr l’era poch, quasi tuti i famili i mandivan i so fiol a lavurà a Vigevan in tla filanda, i småtivan la scöla dop la tersa class e a nov ann indivan a lavurà a Vigevan. Ånca mè mama a nov ann e i so surel ien andai a lavurà in filanda, i partivan a mèsa nott da Garlasch, cun gl’ialtar fiulåt, cun un caråt e i rivivan a Vigevan pår l’ura da lavurà, pår tuta la småna i vivivan a Vigevan in una sorta ad cunvent curà dai suor, prèsa la filanda, al sabat da sira i gnivan a cà cul cåråt che al gniva da Garlasch. Sicuma al mangià e durmì l’era cumpres in t’la paga, mè nonù a’gh diva ai so fiol Cinch ghei pr’una pår compras un po’ d’turta o cul chi vurivan. Che bèla vita, povår fiullen. Mè papà e me mama, dop spusà ian mi su una lateria in burg Trumè, i vindivan ål lat, i caramel, i biscot, ål butir e al furmagg, ål sucar e i gelati. Ad laterii agh’nera dù d’altar, v’una dop la piàsa e un’altra in via Santa Maria, però cula ad me mama l’era la pusè gròsa e bela. In burgh Trumè gh’era al pråsten ad Minu, propi in facia a la nòsa cà, pusè avanti,vers la piàsa, gh’era aål presten ad Cùnten, quasi in piàsa gh’era cul ad Guardamagna e vers al Burg Pavia ag’nera un altar, v’un l’era cul ad la Bianchina e l’era in tla strà ad la stasion. Gh’era ammà una farmacia, cula ad l’Arnerio, tuti i disivan : va da l’Arnè, i disivan no :và in farmacia, l’era in tla piàsa dadrè dal municipi. Preså la farmacia gh’era la drugheria Dal Frislè, supranom ad Panzarasa, quand am mandivan a cumprà i disivan : va dal frislè. Åltar dgugherii ieran cùla d’la Furmagiona in burg Trume, iGabrielli in vè d’la Bòsla, e Gabrielli dål Cåstè vegg, la butega ad Nunsiada, in burg Trumè la vindiva la fruta e la verdura e ånca al lågn duls. In burg Trumè gh’era ål mecanich Piin, Fornasini, ch’al vindiva ånca la bensina, la feramenta ad Cumel e cula dal Mulita, in burg Pavia gh’ra ål mecanich Invernizzi ch’al vindiva ånca lù la bensina. Gh’eran tre cès e dù gisiò, dù cunfraternit, ad San Roch e d’la Trinità. Num s’eram ad la cunfaternita ad San Roch me e mè nonu åndivam a cantà in cesa, la duminca quand gh’era la måsa. L’era un spetacul sintì i curista cantà in laten. Int’al rion a’dla piàsa gh’era ål bar tabacheria ad Canita (Verlini) e la tabacheria Grossi, al cafè ad Gobi (Gobbi), cul d’Ugolini, e al bar Italia, gh’era ånca al cafè d’la stazione al cafè ad Marten. Gh’eran anca tanti ustarii, la pusè grosa l’era cula ad Burroni in tla via ad la Bosla prèsa al påsagg a livel. In tut al pais gh’eran tre o quatar automobil, mè papà l’era v’un da cui cagh’livan. Andivam tuti in biciclåta o a pè, anca la biciclåta l’era un lusö. I nòs giogh, da picùl, ieran i burlò, ål circuito cun i burlò e cùn i’autumubilen åd ramera, la girumela, salta cavalen, i fiulen i giughivan cun i bambul e ai quatar canton e a la ssena. Åd sira, dop mangià, i dòn ås sitivan föra d’la porta, in tla strà, l’era ål mument di ciaciar e dal parlà d’la gent c’la pasigiva lungh la strà, l’era ål divertiment d’la sira, cùi dål burg Trumè i partivan då la stra d’la Bòsla e indivan fina al pro da chi, cui d’la piasa indivan da la strà d’la Bosla fin al cafè ad Marten cl’hera in tal canton dal curs cun la strà d’la stasion, cui dal burg Pavia indivan dl cafè ad Marten fin al prò da là. Quand andivam a scöla å’ielementar, una volta å la småna, gniva al dutur Musanti a visitas, l’unich rimèdi l’era un bel cuciaron d’oli ad fidi ad marluss, al druviva un cuciar pår tuti, sensa mai fal pulid, s’è mai malà ninsuna. Försi un quåi vegg garlaschin o si so discendent ås ricordan che ai nos temp, i nos vègg e anca num, cerchivåm då pià in gir i nos amis cun c’la fras chi “ Và dal spisiè a cumpram cinquanta ghei ad mùs påst, se agh’là no, digh cå t’la påsta” ( Và dal droghiere a comperarmi cinquanta centesimi di muso (faccia) pesto, se non ce l’hà, di che te lo pestino) VOCABOLARIO Abbaiare Abbaino Abbandonare Abbassare Abbastanza Abbondanza Abbracciare Abito Abitudine Accanto Accarezzare Accellerato Accendere Accendere la candela Accendere il fuoco Accerchiare Accetta Acchiappare Accontentare Accoppare Accostato Accovacciato Acerbo Aceto Acido Acido Baià Abain Abandùnà Sbasà L’è a sé Abùndansa Brasà su Vistì Abitùdin Aprèså Cåresà Celerà Viscà Viscà la candila Viscà ål fogh Circundà Sgulòt Ciapà Cuntintà Cupà Mis a prèsa In scruflon Sèèrb Aséd Acìd Brusch VUCABULARI Acino d’uva Acqua Acquazzone Acquistare Addormentarsi Adoperare Aeroplano Affitto Affogare Affondare Aglio Ago Agoraio Agoraio Aggrapparsi Agiato o ricco Agricoltore Aia Alacre Alagna Albero Albicocca Alienare Allacciare Allargare Allarme Gråna d’uga Acqua Sguasaròn Cumprà Indurmintàs Drùvà Riuplan Fitt Anià Fundà Ai Gùgia Porta gugg Gùgiaro Tacàs a taca Siùr Agricultùr E’ra Svèlt Lagna Piånta Mùgnaga Vènd Lasà Slargà Alarm Allegria Allegro Allocco Allodola Alloggio – casa Allontanare Alloro Allungare Altalena Alto Altro Alveare Alzare Amare Amarene Amaro Amico Ammaccare Ammazzare Ammenda Amministratore Ammobiliare Amore Amuleto Ancora Ancòra Andare Anelare Anello Anguilla Anguria Animale Anitra Annaffiare Anniversario Annoiare Annusare Ansare – respirare Antico Antipatia Antipatico Anulare Anziano Ape Aperto Apertura Appassito Applaudire Appoggiare Appuntamento Aprire Arachidi Alegria Alegår Urluch Lodùla Cà Mandà via Laur Slungà Altalena Grånd Altar Bisò Alsà Vurès ben Marinen Mar Amis Macà Masà Mùlta Aministratur Mubilià Amur Porta furtuna Ancora Ancura Andà Vurè Anél Ingùila Inguria Bèstia Ånia Dacquà Aniversari Nuià Nasà Tirà al fià Antich Antipatia Antipatich Anulare Vègg Avia Duert Bus Pàs Bat i mån Pugià Apuntament Duer Sìs Arancia Arare Arcobaleno Ardere Arduo Arido Armadio Arnia Arrabbiarsi Arrampicarsi Arretrare Arrivare Arrivederci Arrossire Asciugamano Asciugare Ascoltare Asino Asparago Assaggiare Assassino Asse Assicurare Assomigliare Astio Astuccio Atrio Attendere Atterrito Attività Auto Automobile Avanti Avanzare Avanzo Avaria Avere Avido Avvampare Avvelenare Avversione Avvertire Avvicinare Avvisare Avviso Avvizzire Avvolgere Azzurro Baccano Baciare Bacio Baco da seta Partùgal Arà Arcùbalen Brusà Dificil Såch Armàdi Bisò Rabias Rampià Andà in drè Rivà Årvådas Gnì rùss Sùgaman Sugà Sintì Asån Spars Sagià Asåsen A’sa Sicurà Smià Rabia Astùcc Ingrès Spità Spavintà Lavùr Auto Autumòbil Avånti Andà avånti Rèst Guast Vegh Gulus Gnì rùss Velenà Antipatia Avisà Andà a prèsa Avisà Avis Gni pàs Fa sù Asùr Fracas Basà Basèn Bigàt Badile Baffi Bagnare Bagno Baita Balbettare Balcone Balocco Balzare Bambagia – Cotone Bambina Bambino Banco Banca Banchiere Bancario Banda Bandiera Bandito Bara Barattolino Barattolo Bargagianni Barbellare Barca Barcollare Baruffa Basilico Basso Bastone Battere Batticuore Bazar Beato Beffa Bellezza Bello Benda Benzina Bere Bernoccolo Beone Bestia Bettola Biada Bianco Biberon Bicchiere Bicicletta Biglietto Bigoncia Bilancia Badì Bårbis Bagnà Bagn Casòta Tartaià Pugiòl Giugatul Saltà Cutòn Fiùlena Fiulen Bånch Banca Banchèr Bancari Banda Bandèra Brigant Càsa da mort Tùlen Tòla Urluch Barblà Barca Strambalà Litigg Basilì Bàss Baston Batt Batacòr Basar Biàt Schers Blåsa Bèl Benda Bensina Bèv Bargnocla Ciuch Bestia Ustaria Biava Bianch Ciucion Bicèr Biciclätä Biliåt Navàsa Pèsa Bilia Biscia Bisnonna Bisnonno Bisogno Bivio Bizzarro Bocca Boccia Bocconi Boero Bollo Borbottare Bordo Borgo San Siro Borsa Borsellino Borsetta Bosco Botta Botte o Barile Bottega Bottiglia Bottoncino Bottone Braccio Brace Brama Bravo Breve Brigante Briglie Brillare Brillo Brio Brivido Broncio Brontolone Brucare Bruciare Brusco Brutto Buca Bucare Buccia Bue Buffone Bugia Bugiardo Buio Buono a nulla Buon giorno Burlò Bìsa Bisnòna Bisnonù Bisogn Bivi Matt Bùca Bucia Bucon Boero Bùl Burbutà Oral Burg S.Sir Bùrsa Bùrslen Bùrsäta Bòsch Bòta Bùtt Bùtega Bùtilia Butùnen Butòn Brass Brasca Desideri Brav Cùrt Brigant Rådån Brilà Ciùch Alegria Tråmarola Mùs Malmustus Mangià erba Brùsà Brusch Brut Bùs Busà Scòrsa Bo Bùfon Bùsia Bùsard Scùr Barlafus Bundì Buona notte Buona sera Burattino Burattino Burro Busta Buttare Cachi Cacio Cadere Caffettiera Calabrone Calamaio Calamita Calare Calcagno Calce Calcolare Calcolo Caldaia Caldo Calendario Calli Calmo Calore Calpestare Calvo Calza Calzoni Cambiare Cambio Camera Cameriera Cameriere Camicetta Camicia Camino Camminare Cammino Campana Campanello Campanile Campare Campione Campo Camposanto Canale Canarino Cancellare Candela Cane Canestro Buna nòt Bunasira Mågatè Bùraten Bùtir Bùsta Butà via Cachi Furmagg Burlà in tèra Cafìtéra Gråvalon Carimà Calamita Calà Talòn Calcina Calculà Calcùl Cåldèra Cald Taquen Càli Càlam Calùr Påstà Platà Càlsäta Calson Cambià Scåmbi Stånså Cameriera Camarè Cåmisåta Cåmisa Cåmen Andà Strà Cämpäna Campanen Campanen Scampà Campion Cåmp Samitòri Canàl Canaren Scancelà Candìla Càn Cisten Canna Cannibale Cannocchiale Cannonata Cannone Cantare Cantoniere Capace Capanna di paglia Caparra Capelli Cappello Capire Capitale Capo Capo Capogiro Capovolgere Cappello di paglia Cappotto Caramella Carattere Carbonara Carbone Carcere Carezzare Caricare Carità Carovana Carpire Carretto Carriola Carro Carrozza Carrozzino Carrucola Cartucce Casa Cascare Cascina Cassa Cassapanca Casseruola Castagna Castello Castigo Catasta di legna Catasta Catastrofe Catechismo Catenaccio Catino Cana Canibal Canuciàl Canunà Canon Cantà Cantuniè Brav Casòta Capara Cavì Capè Capì Capital Cap Testa Girament Vultà Magiustrèna Paltò Caraméla Cåratår Carbunara Carbon Pårson Caresà Cargà Carità Caruvåna Ciapà Cårått Caräta Cåråt Caròsa Carùsen Carucula Cartucc Cà Burlà in tèra Caséna Càsa Casòn Casarola Castegna Castél Castigh Még ad lägna Mùcc Disastår Dùtrena Cadnass Càten Cattedrale Cattiveria Cattivo Catturare Causa Cautela Cavalcare Cavalletta Cavalletto Cavallo Cavatappi Caviglia Cavità Cavo / strada Cazzotto Cazzuola Ceci Celare Celere Celeste Celibe Cena Cencio Cenno Cerchio Cero Certificato Certo Cervello Cessare Cetrioli Chiacchierare Chiacchierone Chiamare Chiaro Chiasso Chiave Chiavi Chicchera Chiedere Chierico Coccinella Colletto Collina Chiesa Chiesetta Chioccia Chiodini (funghi Chiodini (funghi) Chiodini Chiodini Chiodo Dòm Cativeria Cativ Ciapà Causa Prudensa Andà a caval Salta cavalen Cävàlät Cåval Tira burson Cavigia Bùs Cav e strà Sberla Casòla Sis Scùnd Svelt Celèst Scapùl Sena Strass Sågn Sércc Lùmen Certificà Sicùr Sårvel Cesà Cucùmàr Parlà Ciciaron Ciamà Ciar Fracass Ciav I ciav Chicren Dumandà Cirighin Gårulen Cùlåt Cùlena Cèsa Gisiulen Pita Gabarò Plàrò Ciùden Sminsen Bròcla Chiodo Chiudere Ciabatte Ciambella Ciaramella Ciarlatano Ciarliero Cicatrice Cieco Cifra Ciliegia Cima Cimice Cioccolatino Cioccolato Ciottolo Cipolla Circo Cisterna Cittadinanza Cittadino Ciuco Ciuffo Clamore Coccinella Cocomero Coda Codardo Codice Cogliere Cognata Cognato Cola pasta Colare Collana Collegio Collera Collo Collocare Colmare Colmo Colombo Colonna Colorare Colpa Colpo di vento Coltelli Coltello Coltellino Colto Comandare Combattere Ciòd Sarà sù Savat Bråsadè Girùméla Sårlatån Ciciaron Cicatrice Orb Numår Grafion Sima Simas Cicùlaten Ciculàt Sass Sigùla Circul Serbatoi Citadinansa Citaden Asån Ciuff Fracass Garùlen Cucumår Cua Vigliach Codic Catà Cùgnada Cugnà Cùla pasta Culà Cùläna Cùlegg Rabia Col – Gula Måt Impinì Pen Puvion Culòna Piturà Culpa Stråvent I curté Cürté Cùrtlen Istruì Cumandà Cumbatt Combinare Comico Cominciare Commerciante Commissione Comò Comodino Comodo Compagno Compagno Compassione Compatire Compenso Compiere Compito Compleanno Completare Complicato Comprare Comprimere Compromesso Comune Conca Concime Concime Concorso Condanna Confessare Confessione Confetto Confinante Conforto Confusione Confuso Congedo Congresso Coniglio Conoscere Conosciuto Conserva Consiglio Consolazione Consumare Contadino Contagio Contare Contatto Contentare Contento Conto Contorno Contrada Cumbinà Comich Cumincià Cumerciant Cumision Cumò Cifon Comud Amis Cumpagn Cumpasion Cumpatì Paga Fà Cumpit Cumplean Finì Cumplicà Cumprà Schisà Cumprumess Cumun Cùnca Cùncim Rud Cuncurs Cundåna Cunfesà Cùnfesiòn Culåndår Cunfinant Cunfort Cunfùsion Cunfus Cunged Cungress Cunili Cunus Cugnusù Cunsérva Cùnsìli Cunsulasion Cunsumà Perdapè Cuntagg Cuntà Cuntatt Cuntintà Cuntent Cunt Cuntùran Strà Contrario Contrattare Contratto Contravvenzione Controlla Conversare Convesso Cooperativa Coperta Coperte Coppa Coraggio Corda Cordina Cornamusa Cornicione Corno Corniolo Corona Corrente Correre Corridoio Corriere Corso Corte Cortecce di pianta Corteccia di pianta Corteo Cortese Cortile Corto Corvo Coscritto Coscia Costo Costola Costole Costoletta Costruire Costume Creare Credere Crema Crepa Crepare Crescere Cretino Criminale Criterio Criticare Criticato Crivellare Cùntrari Cuntratà Cuntratt Cuntravension Cuntrol Ciciarà Incavà Cuperativa Cùerta I cuert Cùpa Curagg Corda Cùrden Piva Cùrnison Coràn Sånsurlèn Curuna Curent Cùrr Curidur Curier Curs Curt Taplon Scorsa Prucisìon Curtes Cùrt Curt Cròv Cuscritt Còsa Cust Custèna Cùsten Cutalåtå Custruì Custum Fà Cråd Crema Cråpa Crapà Cråss Creten Delinquent Criteri Criticà Criticà Sdasà Crivello Crollare Crosta Crudele Crudo Crusca Costare Cucchiaini Cucchiaino Cucchiaio Cucinare Cucina Cuffia Cuffia Cuffietta Cugina Cugino Culla Cullare Culmine Culo Culo Cumulo Cuneo Cuocere Cupo Cupola Cura Curare Curato (Prete) Curiosare Curioso Curva Curvare Cuscini Cuscino Custode Custodire Cute Dado Damigiana Danzare Dare Darsi arie Davanti Dazio Debole Debolezza Deciso Decorare Decotto Degente Sdas Crulà Crùsta Sensa cr Crud Crusca Custà I cuciaren Cùciaren Cuciar Fà da mangià Cùsena Scùfia Båriola Scùfiin Cùsena Cùsen Cùna Cunà Sima Cù Tafanari Mucc Cùni Còs Scur Cùpla Cùra Curà Curàt Curiusà Curius Cùrva Curvà I cusën Cùsën Cùstodi Custudì Pell Dad Dåmigiåna Balà Dà Fa d’la mafia Dåvanti Dàsi Debùl Dibùlåsa Decìs Dicurà Dicott Malà Degno Delegato Delicato Delinquente Delirare Denari Dentro Denuncia Deporre Deputato Deserto Desiderio Desolato Destare Destino Desto Destro Detonazione Devoto Diadema Diario Diceria Difetto Differenza Difficile Difficoltà Diffidente Digerire Digiuno Dignitoso Dilazione Diluire Dimagrire Dimenticare Dimenticare Dio Dipingere Dire Diritto Diritto-ritto Disarmato Disastro Discendere Discepolo Discorrere Discorso Disegnare Disegno Disgrazia Disgraziato Disinfettante Disonesto Dègn Delega Dilicat Delinqùent Da fò da matt Danè Dentår Denuncia Måt sù Deputà Desert Desidèri Scùnsùlà Svigià Disten Svigg Destår Scòpi Divot Curuna Diari Ciaciara Difett Diferensa Dificil Dificultà Difident Digerì Dasùn Dignitus Prorùga Slungà Gni magar Smintiass Sgùrdàs Signùr Piturà Dì Diritt Dritt Disarmà Disastar Andà sù Scùlar Discùr Discurs Disegnà Disågn Disgrasia Disgrasià Disinfetant Disunest Disonore Disordine Disperato Disperazione Dispetto Distacco Distante Distinto Distorsione Distratto Disturbo Disubbidiente Ditale Divano Diventare Diverso Divertimento Divertire Divieto Divisione Dizionario Dolce Doloroso Domandare Domani Donare Dondolare Dono Dopo domani Doppio Dormire Dorno Dottore Dottrina Dovere Dovere Droghiere Drogheria Dubbio Duello Duomo Duro Ebbro Eccellente Eccidio Eclissi Eco Economia Economico Economizzare Eden Edificio Disunur Disurdin Disparà Disperasion Dispett Distach Luntan Distint Slùgadura Distrat Disturb Disubidient Didà Sufà Gnì Diferent Divertiment Divertì Pruibision Division Disiunari Dùls Dulurus Dumandà Dùman Rigalà Dundùlà Rigal Dòp dùman Dupi Durmì Duran Dutur Dutrena Obligh Duvèr Spisiè Drugheria Dùbi Duel Dòm Dùr Ciùch Pårfett Stermini Ecliss Eco Ecunumia Ecunomich Risparmià Paradis Fabricà Educare Efelidi Effetto Egoista Elefante Elegante Eleggere Elemosina Elevare Elevato Emaciato Emergenza Emicrania Emorragia Empio Emporio Energia Enorme Epoca Eredità Eretico Eroico Errare Errare Errore Esame Esattezza Esempio Esequie Esercito Esibire Esito Esperienza Esperto Esplodere Esplosione Esposizione Estate Estenuato Estirpare Estorsione Esule Eterno Evadere Evitare Fabbisogno Fabbricare Fabbricato Faccia Facile Fagiano Fagioli Educà Låntigg Efètt Egùista Elefånt Elegånt Numinà Carità Alsà Alt Smòrt Emergensa Mal dla testa Emuragia Sacriligh Mårcà Fòrsa Gross Epùca Årdità Eretich Curagius Sbaglià Vagabundà Erur Esam Precision Esempi Funeral Esercit Mustrà Risultà Esperiensa Pratich Scùpià Esplusion Espusision Istài Strach Rancà Ricatt Profugh Eterån Scapà Schivà Ucurent Fabricà Fabricà Fàcia Facìl Fasan Fasö Fagioli nani Fagioli rossi Fagioli ravioli Fagioli rampicanti Fagiolini dall’occhio Fagiolini Faina Falce fienaia Falce missoria Falcetto Falcetto Falciare Fallimento Fallo Falò Falso Fame Famiglia Famoso Fanale Fanciullo Fandonia –Bugia Fanfara Fannullone Fantoccio Fare Farfalla Farfalla Farmacia Fascia Fascina Fastidio Fatica Fatto Favola Favoloso Fazzoletto Fazzoletto Feccia Febbre Fede Fedele Federa Fegato Felicità Femminile Fenditura Feretro Ferita Ferito Fermare Fermo Fasö da susch Fasö rus Fasö raviò Fasö da rama Fasulen dä l’ogg Cùrnåt Fuen Fèr da prà Mìsùra Sigàs Misùren Taià l’erba Fålimènt Sbàli Falò Fals Fàm Familia Famùs Fanal Fiùlen Busia Bånda Plåndròn Magatè Fà Farfàla Pårpaia Farmacia Benda Fasèna Fastidi Fådia Fai Sturiela Favulus Fasùlåt Pånåt Grèpia Frèva Fèd Fidel Fudréna Fìdi Cuntintåså Feminil Cråpå Casà da mòrt Tai Ferì Fermà Fèram Feroce Ferro da stiro Ferro di cavallo Ferrovia Festa Fettuccia Fiaba Fiacco Fiamma Fiammata Fianco Fico Fidanzato Fidarsi Fiducia Fieno Fiera Fifa Figlia Figlio Figura Fila Filtro Finalmente Fine Finestra Finestra Fingere Finire Fiocco Fionda Fiore Fiori Firmamento Fisarmonica Fischiare Fischietto Fischio Fissare Fissazione Fitto Flacone Flauto Focolare Fodera Fodera Foglia Foglia Fondamenta Fondare Fondo Fontana Cativ Fér da stirà Fér da caval Ferùvia Festa Frisa Storia Fiach Fiama Fiamà Fiånch Figh Murus Fidàs Fidùcia Fen Marcà Pagùra Fiola Fiò Figùra Fila Filtàr Finalment Fen Finestra Fnestra Fà finta Finì Nastàr Tira sass Fiur I fiur Cèll Ucermonica Suflà Sùflaren Sùfal Fisà Mania Sciàsi Butiglin Flaut Fugulà Fodra Fùdrena Frasca Fòia Fùndamént Fundà Fund Fùntana Fonte Forbice Forbici Forbicina Forbicione Forchetta Forchette Foresta Forma Formaggino Formaggio Formica Formicone Fornello Forno Foro Forte Fortuna Fortunato Forza Foschia Fossetino Fosso Fradicio Fragole Fragore Frana Frasca Frate Fratello Frazione Freccia Freddo Frenare Freno Fresco Fretta Friggere Frigorifero Frittata Frode Frottola Frumento Frusta Frusta Frusto Frutto Fucile Fucile Fuggire Fuga Fulmine Surgent Forbis I Forbis Fürbsen Furbson Fürslena I furslen Furesta Furma Furmagìn Furmagg Fùrmìa Fùrmion Fùrnel Fùran Bùs Fòrt Fùrtuna Furtùnà Fòrsa Nèbia Quintänia Fòss Bagnà Magiùstår Fracass Frana Frasca Frà Frådè Fråsion Frecia Fråd Frenà Freno Fråsch Prèsia Fa rustì Giasarò Frità Trufa Busia Furment Frùsta Scùrias Lìs Frùt Fusì Sciòpp Scapà Fùga Fùlmin Fulmine Fumaiolo Fumo Fune Funerale Funghi Fuoco Furbo Furia Furioso Furore Furto Futuro Gabinetto Galateo Galera Gallina Gallinella Gallinella Gallo Gamba Gancio Garage Garlasco Garzone Gatto Gazebo Gelataio Gelato Gelido Gelosia Geloso Gelso Gemello Gemito Gemma di pianta Gemma Genero Genio Gente Genuflettersi Gerla Gesto Gettare Ghette Ghiacciaia Ghiaccio Giacca Giallo Ghianda Giardiniera Giardino Scålmåna Camèn Fùm Corda Fùneral Fùns Fogh Fùrb Fùria Fùrius Furur Rubaria Fùtur Cèss Gålateo Parsòn Galèna Pùlena Pulastren Gàl Gämba Gånc Gårag Garlasch Garsòn Gàt o miciù Barsò Gelaté Gelato Fråd Gelùsia Gelùs Muròn Gemèl Lament Bùt Brilant Sänär Gèni Gent Snugiàss Gèrål Muviment Butà Ghéti Giasarò Giàs Giaché Giald Giånda Giardinièra Giarden Gibigiana Gigante Ginocchio Giocare Giocattolo Giogo Giornale Giostra Giovane Giovinezza Giovanotto Girandola Girare Girovagare Giudice Giungere Giuoco Giurare Giustizia Gobba Goccia Goffo Gola Goloso Gomito Gomma Gonfiare Gonfio Gonna Gorgo Gorilla Governo Gracile Gradasso Graffiare Grande Grandine Granturco Grasso Grata-Inferriata Grattugia Grazia Grembiule Grembiulino Gridare Grigio Gronda Gropello Cairoli Grosso Groviera Gruccia Grullo Fa la vègia Gigant Snogg Giugà Giugatul Sù Giurnal Giùstra Giuån Giuvinèsa Giunòt Girandula Girà Andà a spass Giudic Rivà Giògh Giurà Giùstisia Goba Gùta Gòff Gùla Gùlus Gùmi Gùma Sgunfià Sgùnfi Gùnlen Pidåriò Gùrila Gùverån Magàr Bårlafùs Sgrafgnà Grånd Timpèsta Målga Grass Frà Grataròla Gràsia Scùsà Scusàlen Vusà Gris Grùnda Grupé Gròs Gruvèra Stampèla Ciùlandari Gruppo Guadagnare Guado Guanciale Guanti Guardare Guardia Guasto Guidare Gusto Idiota Idoneo Idraulico Ignorante Ignoto Ilare Illusione Imbarcazione Imbecille Imbrattare Imbucare Imbuto Immagine Immobile Impaccio Impaurire Impazienza Impazzire Impertinente Impianto Importante Importuno Impossibile Imposta Improvvisamente Imprudenza Inanimato Inarcare Inattivo Incantato Incantesimo Incanto Incapace Incassare Incendiare Incendio Incerto Inchiostro Incinta Incitamento Incollare Incolpare Grùp Guadagnà Guà Cùsèn Gùant Gùardà Guardia Gùast Guidà Gùst Crèten Adat Tulé Gnurant Scùgnusù Alègar Ilusion Barca Imbècìl Spurcà Impùstà Pidariò Figùra Fèram Fastidi Måt pagùra Smania Da fò da matt Sfacià Impiånt Impurtant Nuiùs Impùsibil Tàsa Impruvisament Imprùdensa Mòrt Curvà Fagninton Incantà Incantesim Magia Bun da fà gnint Incasà Brusà Incendi Dubius Inciostar Incinta Spinta Inculà Inculpà Incolume Incomodo Incompiuto Incontrare Incontro Incredibile Incrinatura Incrostazione Incubo Indicare Indice Indietro Indiscreto Indole Indossare Indovinare Indovino Inerme Inesattezza Infame Infanzia Infedele Infermo Infezione Infilzare Influenza Informazione Ingrandire Ingannare Inganno Ingegnere Ingerire Inginocchiarsi Ingoiare Ingrato Iniquità Innesto Inquinare Insabbiare Insaziabile Insegna Insegnante Insegnare Inseguire Intasare Intascare Intendere Interesse Intero Interrogare Intesa Intestino Sån e Salv Scomud Nò finì Incuntrà Incuntår Incredibil Cråpå Crèpia Brùt sogn Mustrà Indice Indrè Cùrius Cåràtår Vistìs Induvinà Induven Disarmà Sbàli Infàm Infånsia Infedèl Malà Infesiòn Infilsà Infùensa Infùrmasion Ingrandì Inganà Ingan Ingigner Mandà sù Snùgiàss Mandà sùu Ingràt Niquità Inèst Inquinà Insabià Ingùrdi Mùstra Maestra Mustrà Curgh a drè Intasà Intascà Capì Interès Intrègh Interùgà Acordì Intesten Intitolare Intonaco Intorno Introduzione Intuizione Invece Inverno Inviare Invio Invito Involto Ipocrita Ira Iroso Irrigare Issare Istituto Istruire Istruito Itinerario Labbra Labirinto Laccio Lacrima Lacrimare Lago Lamento Lamiera Lamiera Lampada Lampadina Lampadine Lamponi Lanciare Lanterna Lapide Largo Lasciare Lassativo Latteria Lavagna Lavandaia Lavandino Lavare Lavorare Lavoro Lazzarone Leccare Lecito Legare Leggere Leggero Intitulà Stabilidùra Inturan Intrudusion Intuision Invèci Inverån Mandà Spedision Invid Fagòt Falsòn Rabia Rabius Dacquà Alsà Istitùt Mustrà Istruì Strà Làvar Labirint Gàbi Lacrima Piåns Làgh Lament Tòla Ràmérà Lùm Låmpadéna I lampaden Frambòs Butà Lucerna Lapìd Largh Lasà Purgativ Lateria Lavagna Lavandèra Làvanden Lavà Lavurà Lavur Lasaron Bårlicà Lècit Ligà Lègg Ligèr Legno dolce Legno Lente Lenticchie Lentiggini Lento Lenzuoli Lenzuolo Leone Lepre Lesto Letamaia Letame Lettera Letti Letto matrimoniale Letto Lezione Libellula Libretti Libretto Libri Libro Lima Limare Limone Limpido Linea Lingua Lippa Liquirizia Listelli per tetto Litigare Litro Ladro Località Lodare Logico Lombrico Lontano Lordo Lottare Lucciola Luce Luce elettrica Lucertola Lumaca Lungo Lupo Luppolo Lustrare Lutto Lägn dùls Lågn Lent Låntigg Låntigg Lent I linsò Linsò Lìon Lègura Svelt Rudèra Rud Låtrå I lét Litòn Létt Lisìon Siùra siurätä I librén Librén I libär Libår Lima Limà Limòn Limpìd Riga Lengua Girumèla Rigulisia Cùdiet Rusì Litàr Làdar Sìt Cumplimentà Logich Vèram Luntan Spurch Lutà Lusarò Lùs Lùs eletrica Lùserta Lùmaga Lungh Lù Värtìs Lustrà Lùt Macchia Macchina per scrivere Macellare Macelleria Macina Macinare Maestro Magazzino Magico Maglia Maglietta Magnifico Mago Magro Maiale Maiuscolo Malandato Malanno Male Maledizione Maligno Malinconia Malizia Maltempo Maltrattare Mamma Mancare Mancino Mancia Mandare Mandarino Mandolino Mangiare Manica Manico Manicomio Maniera Maniscalco Mantello Mantice Manuale Marciare Marcita Margine Marionetta Marionetta Marito Marito Martello Marzapane Maschera Maschere Smàgia Machina da scriv Masà Maceleria Mola Masnà Maestar Magàsen Magich Maia Gipùnen Magnifich Màgu Magar Pursè Maiuscùl Malandai Malatia Màl Maledision Malign Malincùnia Malìsia Maltemp Maltratà Mama Mancà Snistår Buna mån Mandà Mandaren Armandulen Mangià Månia Mànich Manicòmi Manèra Fré Mantèll Måntus Manual Marcià Marsìda Oral Mariunåtå Magatè Al me om Spùs Martè Mårsàpan Màscra Mascar Mastello Masticare Mastice Materasso Matita Matrimonio Matrimonio Mattina Maturare Maturo Meccanico Medico Megera Mela cotogna Mela Meliga Melma Melograno Melone Memoria Menisco Menzogna Mensola Mento Mercato Merceria-merciaio Merito Merlo Merluzzo Mescolate Mestolo Metro Mettersi a sedere Mezzaluna Mezzanotte Mezzogiorno Miele Mignolo Milano Militare Millepiedi Minacciare Minuscolo Minore Miracolo Miseria Mistero Misurare Mogio Moglie Mollare Molletta Såbår Mastià Mastich Måtaras Làpis Matrimoni Spusalisì Måtena Madurà Madùr Mecanich Dùtur Stria Pumpidoni Pùm Mälgå Malta Pùmgranen Amlon Ricord Burèla dål snogg Bùsia Mensula Barbaròt Mårcà Frislè Mèrit Méral Mårlùs Måstùrà Casù Mètar Setàs sù Mèsa lùna Mesanòt Misdì Amè Diden Milån Suldà Mila pè Mått pågura Minuscùl Minùr Miracùl Misèria Mistèri Misurà Murtificà La mé dona Mulà Mùläta Moltiplicare Monaca Monaca Monaco Mondo Monotono Montagna Monumento Mordere More Moribondo Morire Mortadella Mortara Morto Mosca Moscerino Mostra Mostarda Mostrare Mostro Motivo Moto Movimento Mucca Mulino Mulo Mungere Municipio Muovere Muro Muschio Mutande Mutare Narrare Nascere Nascondere Nascosto Nastro Natale Nave Nazione Neanche Nebbia Necessario Negare Negozio Nemmeno Nero Nervoso Nessuno Netto Multiplicà Suora Monica Frà Mund Sempar istèss Muntagna Munument Mòrd Mùr Muribund Murì Murtadèla Mùrtara Mòrt Mùsca Mùschin Mustra Mù starda Mustrà Mùstar Mutiv Moto Muviment Vàca Mùlen Mùl Mùns Mùnicipi Mòv Mùr Tåpå Mùdant Cambià Cùntà Nass Scùnd Scùs Nastar Nadàl Nav Nasion Gnånca Nèbia Necesàri Negà Negòsi Nånca Negàr Nervùs Ninsuna Nått Neve Nevicare Nido Niente Nipote No Nobile Nocciola Nocciolo di pesca Nocciolo d’uva Noce Nodo Noia Noioso Nonna Nonno Norcino Notaio Notizia Novella Novità Nozze Nudo Nulla Numero Nuora Nuotare Nutrire Nuvola Obbediente Obbedire Obbligare Obbligo Obeso Obliquo Oblò Obolo Occhiali Occhio Occorrente Occorrere Occupare Odiare Odioso Odoroso Offendere Offensivo Offerta Offesa Offrire Oggetto Oggi Név o fiòca Fiucà Nen Gninta Nevud Nò Nòbil Nìnsola Gåndùla Gåndùlen d’uga Nùs Grùp Noia Nuius Nòna Nònu Masùlar Nudàr Nutìsia Nuvèla Nuvità Matrimoni Biutt Gnint Nùmär Nòra Nudà Dag da mangià Nuvla Ubidient Ubidì Ubligà Obligh Grass Stort Finistren Carità Uciai Ogg Ucurent Vègh bisogn Ucupà Udià Udius Prufumà Ufènd Ufensiv Uferta Ufèsa Dà Ròba Incò Oleandro Olio Ombelico Ombrello Ombrellone Onda Onestà Onesto Onore Opaco Operaio Operazione Opinione Ora Oratorio Orbettino Ordinare Ordinario Ordine Orecchini Orecchio Orefice Origano Originale Origine Origliare Orlare Orlo Ornamento Orologi Orologio Orrore Orso Orto Orzo Orzaiolo Oscillare Oscuro Ossessione Ossia Osteria Ostia Ostinato Ottenere Ottomana Ovale Oziare Pacco Pacifico Paese Paga Pagamento Leandår Olì Bùtanen Umbrèla Umbrelon Unda Unestà Unest Unur Smort Uperari Uperasion Upinion Ura Uratòri Urbisò Cumandà Urdinari Urdin Urgìn Urågia Urefis Erba pévra Uriginàl Urigin Spià Urlà Oral Urnament Gl’iurlogg L’urlogg Urur Urss Ort Orso Urbisò Dundulà Scùr Mania Ciuè Ustaria Ostia Ustinà Avègh Utumana Uval Fà gnint Pàch Pacifich Pais Pàga Pagament Pagare Paiolo Palazzo Palla Pallido Pallone Palombaro Palpare Palude Panca Panchina Pancia Pane Panetteria Panettiere Panìco Panico Panorama Pantaloni Papà Paracqua Paradiso Parafulmune Paragone Parapetto Parare Parasole Parente Parlare Parrucca Partecipare Partenza Partigiano Partire Passaggio Passare Passeggiare Passero Passione Passo Pastelli Pastore Patata Patata Patibolo Patire Paura Pavia Pazienza Pazzo Peccato Pecora Pagà Càldren Palàsi Bàla Smòrt Balon Palumbàr Tucà Pålùd Banca Banchina Pånsa Pän Prästen Prastinè Påbi Pagura Panurama Calsòn Papà Umbrèla Paradis Para fulmin Paragòn Parapett Parà Parasù Parent Dì Parùca Partecipà Partensa Partigian Partì Påsàgg Påsà Påsegià Pasären Pasion Pàss Pitùren Pastùr Patàt Pùm da téra Furca Patì Pagura Pavia Pasiensa Màtt Pecà Båcia Pelare Pellicina Pendere Penitenza Penna Pennino Pensare Pentimento Pentola Pentolino Penzolare Peperonata Peperoncino Peperone Pera Perdere Perdonare Perdono Perenne Perfido Pergolato Permaloso Pernice Però Perquisire Persona Personale Persuadere Pesante Pesare Pesca Pese Pescare Pescare Pesche della vigna Peso Petrolio Pettegolo Pettine Pettinato Pettinarsi Pezzo Piacere Piaga Piangere Piantare Pianura Piasà Piastrella Piatti fondi Piatti Piattini Plà Pùvia Pend Penitensa Päna Pinen Pinsà Pentimènt Pugnata Pùgnaten Pend Puvrùnà Puvrùnen Pùvron Pèr Perd Pardunà Pardon Eteran Perfid Tupion Permalùs Pärnisa Mà Perquisì Parsuna Parsunal Pårsuad Pesant Pesà Pèrsi Pås Ciapà i pås Påscà Pèrsi d’la vigna Pès Petroli Pitegùl Pètin Pitnà Pitnàs Toch Piasè Piaga Piåns Piantà Pianùra Piàsa Piastrela I funden I piatt I piatlen Piattino Piatto fondo Piatto Piazza Picchiare Piccino Picciolo Piccione Piccolo Piede Pidocchio Piega Piegare Pieno Pietà Pietanza Pietra Pigiare Pigione Pignatta Pigrizia Pigro Pilastro Pillola Pince nez Pinza Pioggia Piombare Piovere Pipistrello Pipita Pirata Pitale Pittore Piuttosto Pizzicare Pizzo Plurale Podere Podestà Polacchette Pollaio Politica Pollice Pollaio Pollo Polsini Poltrona Polvere Pomeriggio Pomodori Pompa Piatlen Fündena Piatt Pìasa Bàtt Picùl Plùc Puvion Picùl Pé Pogg Piga Piegà Pen Pietà Pitansa Préia Schisà Fitt Pugnata Pirgrisia Pigar Pilàstar Pilùla Lurgnett Pensa Pioggia Piumbà Piòv Ràtavùla Pùvia Pirata Urinari Pitùr Putost Splisià Piss Pluràl Cåsèna Pùdestà Pulachin Pulè Pulitica Didon Pulè Pulastar Pulsen Pultrona Pulvàr Dop misdì Tumatich Pumpa Pompa Pompiere Ponte Popolare Popolo Porcile Porco Porcospino Poroso Porta Portafoglio Portare Portasigarette Portasigari Portento Portone Portulaca Posare Possedere Possibile Posta Posta Postino Posto Potare Potare Potente Povero Povertà Pozzanghera Pozzo Praticare Prato Precipizio Preciso Predica Preferenza Preferire Pregare Premere Premiare Premura Prendere Prendere Prendere in giro Prenotare Preparare Prepotente Presagio Presenza Pressione Presto Trumba Pumpier Punt Pupular Popul Ståbi Pursè Risfùrchin Purus Uss Portafoi Purtà Porta sigårät Porta tuscan Miràcul Purtòn Erba purslåna Mått Avègh Pusibìl Misa Posta Pusten Sit Pudà Scarvà Putent Pòvàr Puvertà Sguàs Pùss Praticà Prà Precipisi Precis Prèdica Preferensa Preferì Pregà Schisà Premià Premùra Ciapà Pià Pià in gir Prenutà Preparà Preputent Presentiment Presensa Presion Pråst Prete Prevedere Prevedere Prevosto Prezzemolo Prigione Primo Principio Privare Probabile Probità Processo Prodigio Professione Professore Profezia Profilo Profondo Progetto Proibire Prole Promessa Promuovere Pronto Propaganda Proposito Proposta Proprietà Prorogare Prosciutto Prospettiva Prossimo Protagonista Protettore Pròva Provare Prode Provenienza Proverbio Provvedere Provvedimento Provvisorio Prudente Prugna S.Giovanni Prudenza Prugna Pubblicare Pulce Pulcino Pulire Pulito Pungere Prévi Induvinà Pråvåd Prevost Arbùlent Parsoon Prim Principì Purtà via Prubabil Unestà Prucess Miracùl Prufesion Prufesur Prunostich Prufil Prufund Prugett Pruibì Fiò Prumèsà Prumov Prunt Prùpaganda Pruposit Pruposta Prùprietà Prurugà Giambon Pruspetiva Pròsim Prutagunista Prutetur Prova Pruvà Valurus Pruveniensa Prùvèrbi Pruvåd Pruvediment Pruvisori Prudent Brùgn ad san Giuan Prùdensa Brùgna Publicà Pùlia Pulastren Fa nåt Pulid Spung Punire Punizione Puntare Punto Puntuale Puntura Purgante Purtroppo Puzzare Puzzo Puzzolente Quaderno Quadrato Quadro Quaglia Qualità Quando Quercia Questione Quieto Quotidiano Rabbia Rabbioso Raccattare Raccogliere Raccomandare Racconto Raddrizzare Radere Radersi Radice Rafforzare Raffeddore Raffreddore Raganella Ragazza Ragazzo Raggiro Ragionamento Ragioniere Ragnatela Ramarro Rametti secchi di vite Rammendare Rampino Rana Rancore Rancore Randello Rapido Rapire Rapire Castigà Castigh Puntà Punto Precis Pùntura Pùrgant Purtropp Spusà Brut udur Spùsulènt Quaderan Quadrà Qùadar Qùaia Qualità Qùand Arùr Quistion Chiet Tùt i dì Ràbia Rabiùs Catà su Catà Racùmandà Sturièla Drisà Rasà Fàs la barba Radìs Rinfùrsà Råfredùr Infargiù Raina ad St. Giuan Fiòla Fiò Ingann Ragiùnament Ragiunier Ragnà Aliò Pùdasen Cusì Rampen Ràina Rùsna Rancù Bastòn Svelt Purtà via Rapì Rappresentante Rasare Rasente Raspare Rastrello Razza Razzia Reale Recapitare Recidere Recitare Reclamare Reclamo Reddito Redini Regalare Regalo Reggere Regime Regola Regolamento Regolare Religione Religioso Remare Remo Rendere Rendita Repubblica Requisire Residenza Resistere Respirare Resto Rete Retto Retto Riarso Ribasso Ribes Ricambiare Ricchezza Riccio Riccioli Ricciolo Ricco Ricevuta Ricordare Ricordare Ricorso Ricovero Ridere Rapresentant Rasà Aprèsa Raspà Rastè Ràsa Man bàsa Rial Purtà Taià Recità Reclamà Reclàm Rèdit Rådån Rigalà Rigàl Rèsh Guverån Regula Regùlament Regular Religion Religius Remà Rèm Dà in drera Rendita Repùblica Requisì Cà Risist Respirà Rèst Rèd Dritt Unest Såch Ribàss Üghäta Ricambià Ricåså Risfùrchin Risùlen Risùlen Siur Ricevuda Ricurdà M’arcord Ricurs Ricovår Rìdd Riepilogare Riferire Riforma Rifugio Rigare Rigettare Rigido Riguardo Rilievo Rimandare Rimanere Rimedio Rimorchiare Rimorso Rimprovero Rincorrere Ringraziamento Rinnovare Rinunciare Ripagare Ripetere Ripicco Riposare Ripostiglio Rischiare Rischio Riscuotere Risotto Risparmiare Rispettare Rispetto Rissare Ritornare Ritratto Ritto Riuscire Riva Rivale Robinia Robusto Roggia Roma Romanzo Rompere Rompiscatole Roncola Roncolino Rondine Rondone Rospo Rossetto Rosso Riasùm Ripurtà Rifùrma Ripàr Rigà Trà sù Dùr Riguard Spùrgensa Rimandà Stà Rimèdi Rimurchià Rimors Ramansèna Cùrgh a drè Ringrasiament Rinuvà Rinuncià Ripagà Ripèt Dispèt Ripusà Ripùstili Risgà Risigh Incasà Risòt Risparmià Rispetà Rispett Rusì Gnì indrè Ritratt Dritt Riusì Spunda Cuncurent Rùben Rubùst Rùsa Rùma Rumans Rump Rumpa scatùl Pùdarö Pudarlen Rundanena Rùndon Sàtòn Rùsätt Rùss Rottamaio Rottame Rotto Rovescio Rovina Rovinato Rubare Rubinetto Ruga Ruggine Rugiada Rumore Ruscello Ruzzolare Sabbia Sacco Sacrificio Sacro Saetta Saggio Sagoma Salato Sale fino Sale grosso Salice Salire Saltare Salto Salumiere Salute Salvagente Salvo Sanguinare Sanguisuga Sanguisughe Sannazzaro Santo Sapere Sapientone Sapone Sapore Sasso Savio Sbadato Sbarcare Sbilenco Sborsare Sbranare Sbucare Scrupolo Scadenza Scaffale Strasè Rutàm Rùt Invèrs Ruena Ruvinà Rubà Rùbinåt Rùga Rùsna Rusà Fracass Rùsena Rutulà Sàbia Sàch Sacrifisì Sacår Fulmin Sapient Saguma Salà Sàl fen Sàl gròs Sàläs Andà sù Saltà Sàlt Salumé Salùd Salvagent Salv Sånguanà Sanguåtå Sånguett Sanasar Sånt Savè Bùfa libron Savòn Gùst Sàss Sàvi Distràt Sbarcà Stort Sbursà Sbranà Saltà fòra Scrupul Scadensa Scansia Scagliare Scaldaletto Scaldino Scaldasole Scalino Scalpello Scambio Scappare Scarabocchio Scaricare Scarpa Scarpe Scatola Scattare Scavalcare Scegliere Scemo Scendere Scherzare Scherzo Schiacciasassi Schiaffo Schiamazzo Schiena Schifiltoso Schifo Schioppo Scimmia Scimmione Sciocco Scoccorrere Scodella Scodelle Scodellina Scodelline Scolaro Scolpire Scomodo Scomparire Scontare Scontento Sconto Scopa Scoppiare Scoppio Scoraggiare Scoreggia Scoreggiare Scorrere Scossa Scottare Scottatura Butà Scaldalet Scålden Scaldasù Scalen Scupè Scåmbi Scapà Sgarbòcc Scargà Scarpa Scarp Scatùla Scatà Scavalcà Sårnì Stupìd Andà ssù Schersà Schers Schisasàss Sgiàfa Fracass Schena Smòrbi Schìvi Sciòp Sumia Sumion Stupìd Sucurr Scùdela I scùdel Scudlena I scudlen Scùlar Sculpì Scomud Scumparì Scuntà Scuntent Scùnt Scùa Scupià Scòpi Scuragià Scùråså Scursà Scurr Scòsa Scutà Scùtadura Scrittura Scrivania Scrivanie Scrivere Scrofa Scucire Scuola Scure Scusare Sdrucciolare Secchi Secchielli Secchiello Secchio di legno Secchio Secco Secondo Sedersi Sedere Sedere Sedia Sedie Sega Segale Segare Segatura Seggiola Seggiolini Seggiolino Seggiolone Seggioloni Segnale Segnare Segno Sego Segreto Seguire Sella Selvatico Sembrare Semi di frutti Sempre Sentiero Sentimento Sentiero Sentierino Sentire Separare Seppellire Sera Sereno Serio Scritùra Scrivania Scrivanii Scriv Lògia Scùsì Scòla Sgulòt Scusà Sghià I sidel I sidlen Sidlen Sgiòna Sidel Såch Sicùnd Setàss Cù Tafanari Cadrega I cadregh Rèsia Ségla Resià Bùla Cadrega I cadrighin Cadrighin Cadrigon I cadrigon Sågn Sgnà Sågn Sèv Segret Andagh a drè Séla Sarvadì Smià Gàndùlen Sempar Sintè Sintiment Sintè Sintarulen Sintì Divid Sutrà Sìra Sren Sèri Serpente Serratura Servire Servizio Setaccio Setaccio Sfacciato Sfarzo Sfoderare Sfortuna Sforzo Sfuggire Sgabello Sgabello Sgabello Sgarbato Sgocciolare Sgombrare Sgorbia Sibilo Singolare Siepe Siepe Sigaretta Sigaro Sigillo Signore Silenzio Silenzioso Sincero Sindaco Singhiozzo Singolo Singolare Sinistra Sipario Slegare Slittare Smarrire Smilzo Snello Snodato Soccorso Socio Sofà Soffiare Soffiare il naso Soffitta Soffitto Soffrire Sognare Sogno Sarpènt Saradura Sårvì Sårvìsi Sdass Cribi Sfacià Lùsö Sfudrà Sfurtuna Sfòrs Scapà Scagnin Sgablen Bånchin Vìlån Sgutà Sgumbrà Sgùrbia Sùfal Singulàr Buslà Ciùenda Sigaråtå Sigàla Sigill Siùr Silènsi Mùt Sincèr Séndich Stringuion Sìngul Sìingùlar Snistra Sipari Sligà Slità Pèrd Magar Snell Snudà Sùcurs Sociù Sufà Sufià Sufià ål nas Sulè Plafon Patì Sugnà Sogn Solaio Solco Soldi Soldo Sole Sollevare Solo Solo Somaro Somigliare Sommità Sonoro Soprabito Soprannome Sordo Sorella Sorgente Sorpresa Sorridere Sorriso Sospeso Sospeso Sospiro Sostanza Sottana Sottile Sottopiedi Sottotetto Sottoveste Spaccare Spago Sparare Sparire Sparlare Sparo Sparpagliare Spasimare Spavento Spazio Spazzacamino Spazzatura Spazzola Specchio Spedire Spegnere Spegnere la candela Spegnere il fuoco Spellare Spellare Speranza Sperare Spesa Sulè Sùlch Sòld Sòld Sù Alsà Sùl Ammà lù Asan Smià Sima Sùnor Suprabit Supranòm Sùrd Surèla Surgent Surprèsa Sùrid Sùris Tacà su Suspes Sùspir Sustansa Gùnlèn Sutìl Sutpedan Sulé mort Sutanen Rùmp Spàgh Sparà Sparì Truvà da dì Spar Sparpaià Spasimà Spavent Spàsi Spàsa camen Rùd Spåsåta Spèg Mandà Smursà Smùrsà la candila Smursà ål fogh Cavà la pell Splà Sperånsa Sperà Spésa Spessore Spettegolare Spettinato Spettinato Spezzato Spiare Spiegare Spilla Spillino Spina Spinaci Spingere Spirare Spirare Spirito Splendore Sporcare Sporta Sporta Sportello Sposalizio Sposato Sprecare Spremere Sproposito Sputare Sradicare Staccio Stagno Stalla Stamattina Stancare Stanco Stanotte Stasera Statura Stazione Stella Stile Stimare Stipendio Stirare Stivaletti Stivali Stizza Stomaco Stonare Storpio Stracciare Straccio Straccio Straccivendolo Spesùr Ciaciarà Spitnà Scavià Rùt Spià Spiegà Spìla Gùgin Spèna Spinàs Puntà Murì Spirà Spirit Spendùr Spurcà Bùrsa Sporta Spurtèll Spùsalisi Spusà Butà via Schisà Spruposit Spudà Rancà Cribi Stagn Stàla Ståmaåtèna Stracà StrachStangaStångå Stanòt Stasira Altåsa Stasion Ståla Manèra Stimà Stipendi Stirà Cutùrnen Cuturan Ràbia Stòmi Stunà Strupì Strasà Stràs Sbùrc Strasè Strada Stradina Stradina Strambo Strappare Stravagante Strega Stregone Strenna Stretto Strillare Stringere Strofinare Studente Studiare Stufa Stupido Subito Succedere Successo Succhiare Succhiello Succhiotto Sudare Sudato Sugo Suonare Superbo Succhiello Succhiello Succhiellino Supporre Susina Sussiego Sussulto Svago Svago Svanire Svegliare Sveglio Sventura Sviluppo Svoltare Svuotare Tabaccaio Tabarro Taccagno Tacchino Taccuino Tacere Tagliare Tagliente Strà Stradena Striasò Stråvagånt Rùmp Stråvagånt Stria Strion Rigal Strått Vusà Strèng Fa pulìd Studènt Studià Stiva Stùpid Subit Sucèd Sucèss Ciucià Tånavlen Ciucion Sudà Sudà Sùgh Sunà Sùperbi Trapan Tanavela Tanavlen Pinsà Brugna Boria Scòsa Divertiment Svagh Svanì Svigià Svig Disgrasia Svilùp Svultà Vudà Tabachin Mantèl Avàr Pòla Taquen Tasè Taià Taient Tagliere in legno Tamburo Tana Tappo Tara Tartaruga Tasca Tasca Taverna Tavoli Tavolini Tavolino Tavolo Tazzina Tazzine Teatro Tegola Tegole Telefono Televisione Temerario Tempera matite Temperino Tempesta Tempio Tempo Temporale Tenaglia Tenda Tendina Tenere Tenore Tentare Tentazione Tentennare Terminare Termine Terra Terrazza Terremoto Terreo Tesoro Testamento Tetto Tettoia Tifoso Timido Timore Tirare Toccare Tomba Tombino Amsen Tambùran Tana Stuplòn Tara Tartaruga Sacocia Gaiofa Uståria I tavul I tuvlen Tuvlen Tavul Chicren I chicren Teatar Cùpa Cùpp Telefono Television Curagius Gùsa lapis Curtlen Timpèsta Cèsa Temp Timpural T’naia Tenda Tindéna Tegn Tenùr Tintà Tentasion Dundulà Finì Termin Tèra Teràsa Teremòt Smòrt Tesòr Testament Tåcc Tetòia Tifùs Timid Pagùra Tirà Tucà Tùmba Tùmben Tonaca Topo Torcere Torchio Torino Tormento Tornare Tornare Torrente Tosare Tosse Tossire Tovagliolo Tradimento Tradire Tradurre Trafficare Traghetto Tragico Traguardo Tramare Tramezza Tranello Trascurare Trasloco Trasognato Trasporto Trave Travetti Tremare Tremare Tremito Trinciapolli Triste Tromba Tromello Troppo Trucco Trucioli di legno Truffare Tubercoloso Tumore Turacciolo Turare Turbine Tutolo Tutto Ubbidiente Ubriaco Uccello Uccellino Uccidere Sùtåna Rat Storg Tòrcc Turén Turment Gnì indrè Turnà Turent Tusà Tùs Tusì Mànten Tradiment Tradì Tradùs Traficà Tråghått Tragich Traguard Machinà Stramesa Trapula Trascurà Sån Mårtèn Sugnadur Traspòrt Traul Travätt Tråm Barblà Brivid Furbsòn Malinconich Trùmba Trumé Trop Truch Risùlen Trufà Tisìch Tùmur Stuplòn Stupà Trùmba d’aria Gråvisen Tùtt Ubidient Ciùch Usè Uslèn Masà Udire Ufficio Uguale Ultimo Umano Umile Uncino Uncinetto Unghia Unghie Unico Unione Unire Unto Uomo Uovo Upupa Urgenza Urlare Uscio Usignolo Ustione Usuraio Utile Utilizzare Uva Vacanza Vacillare Vagabondo Vagare Vagire Valigia Valutare Vanitoso Vantaggio Vantare Vascello Vaso Vaso da notte Vassoio Vasto Vecchio Vedere Veduta Vegliare Velo Vendemmia Vendere Venezia Venire Vento Ventre Sintì Ufisì Iståss Ultim Uman Umil Gånc Crusè Ungia Ungg Unich Union Måt insèma Vùncc O’m Ov Pupla Urgensa Vusà Uss Rusgnò Scutadura Strusen Utìl Utilisà Üga Våcånza Undegià Vagabùnd Vagabundà Piåns Vålisa Stimà Vanitus Vantàgg Vantà Bastiment Vàs Urinari Båsila Grånd Vègg Vådd Vista Durmì nò Vål Vindämia Vend Venesia Gnì Vent Pånsa Venuto Verde Verdura Vergogna Verità Verme Vemrme ciliegie Verro Verruca Versare Verso Vertigine Vespa Vessillo Vestire Vestito Vetrina Vetro Vetta Via Viaggiare Viale Viavai Vicino Vicolo Vigevano Vigna Vigore Villoso Vimine Vincere Vino Violino Viottolo Vipera Virare Visione Visitare Visto Vita Viti Vivere Viziare Vizio Vizioso Vocabolario Vociare Volare Volontà Volpe Voltare Volume Gnù Vèrd Verdùra Vårgogna Vrità Vèram Giånen Vèr Pòrr Vudà Vèrs Girament ad testa Mårtinè Bandèra Vistì Vistì Vidrena Védar Sima Strà Viagià Viàl Andà e gnì A’vsen Vicùl Vigevàn Vigna Fòrsa Pelùs Sàlas Vènc Ven Viùlen Sintè Vipra Girà Visiòn Visità Vìst Vita Vìd Vìv Visià Vìsi Visiùs Vucabulari Vusà Vulà Voia Vulp Vultà Libår Vuotare Zabaglione Zabaglione Zafferano Zaino Zampa Zanzara Zappa Zelo Zerbino Zia Zio Zitella Zittire Zoccolaio Zoccolo Zoccoli Zolfanello Zoppo Zucca Zucchero Zucchine Zuccone Zufolare Zufolo Zuppa Zuppo Vudà Sambaion Ursumà Såfrån Ssaino Såmpa Sansòsla Sàpa Pasion Ssärben Ssia Ssiù Sìitèla Fà tasè Suclè Sòcla Socàl Sùfranèli Sòp Sùca Sùcar Sùchin Sùcon Suflà Sùfal Sùpa Bagnà MONETE Quattrino Quattrino Cinque centesimi Dieci centesimi Venti centesimi Cinquanta centesimi Una lira Due lire Due lire Cinque lire Dieci lire Dieci lire Quindici lire Quindici lire Venti lire Venti lire Cento lire Cinquecento lire Mille lire NUMERI Quatren Un ghei Cinch ghei Dès Ghei Vent ghei Cinquanta ghei Un frånch Dù frånch Un cavuren Cinch frånch Des frånch Des lìr Quindas lìr Quindas frånch Vent lìr Vent frånch Cent frånch Cinchcent frånc Mìla lìr Uno Due Tre Quattro Cinque Sei Sette Otto Nove Dieci Undici Dodici Tredici Quattordici Quindici Sedici Diciassette Diciotto Diciannove Venti Ventuno Ventidue Ventitre Ventiquattro Venticinque Ventisei Ventisette Ventotto Ventinove Trenta Trentuno Trentadue Trentatre Trentaquattro Trentacinque Trentasei Trentasette Trentotto Trentanove Quaranta Quarantuno Quarantadue Quarantatre Quarantaquattro Quarantacìnque Quarantasei Quarantasette Quarantotto Quarantanove Cinquanta Cinquantuno Vùn Dù Trì Quatàr Cinch Ses Sét Vòt Nov Dés Vundas Dudàss Trädäs Qùatordàs Quindas Sädas Darsét Dasdòtt Dasnòv Vént Ventùn Ventidù Ventitrì Ventiquatàr Venticinch Ventisés Ventiset Ventòt Ventinov Trenta Trentùn Trentadù Trentatrì Trentaquatàr Trentacìnch Trentasés Trentasèt Trentòt Trentanòv Quaranta Quarantùn Quarantadù Quarantatrì Quarantaquatar Quarantacìnch Quarantasés Quarantasèt Quarantòtt uarantanòv Cinquanta Cinquantùn Cinquantadue Cinquantatre Cinquantaquattro Cinqantacinque Cinquatasei Cinquantasette Cinquantotto Cinquantanive Sessanta Sessantuno Sessantadue Sessantatre Sessantaquattro Sessantacinque Sessantasei Sessantasette Sessantotto Sessantanove Settanta Settantuno Settantadue Settantatre Settantaquattro Settantacinque Settantasei Settantasette Settantotto Settantanove Ottanta Ottantuno Ottantadue Ottantatre Ottantaquattro Ottantacinque Ottantasei Ottantasette Ottantotto Ottantanove Novanta Novantuno Novantadue Novantatre Novantaquattro Novantacinque Novantasei Novantasette Novantotto Novantanove Cento Mille Duemila Tremila Cinquantadù Cinquantatri Cinquantaquatàr Cinquantacinch Cinquantases Cinquantaset Cinquantatott Cinquantanov Sesanta Sesantùn Sesantadù Sesantatrì Sesantaquatar Sesantacinch Sesantases Sesantaset Sesantòt Sesantanòv Setanta Setantùn Setantadù Setantatrì Setantaqùatar Setantacinch Setantases Setantaset Setantot Setantanov Utanta Utantùn Utantadù Utantatrì Utantaquatar Utantacinch Utantases Utantaset Utantot Utantanov Novanta Nuvantùn Nuvantadù Nuvantatrì Nuvantaquatàr Nuvantacinc Nuvantases Nuvantaset Nuvantòt Nuvantanov Cent Mila Dù mila Tri mila Quattromila Quasar mila Cinquemila Cinch mila Così di seguito anteponendo il numero unitario Tu avevi Lui aveva Noi avevamo Voi avevate Loro avevano Te d’ ghìva Lù l’ ghiva Nùm ghivàm Vialtàr ghìvav Lur i ghìvan VERBI - CONIUGAZIONI Futuro ESSERE Véss Presente Io sono Tu sei Lui è Noi siamo Voi siete Loro sono Me sùn Te tsé Lù l’è Nùm sùma Vialtar sì Lùr ién Io avrò Tu avrai Lui avrà Noi avremo Voi avrete Loro avranno Me gàvro Te d’ gavré Lu l’ gavrà Nùm gavrùma Vialtàr gavrì Lùr i gavran DIRE Dì Passato Presente Io sono stato Tu sei stato Lui è stato Noi siamo stati Voi siete stato Loro sono stati Me sun stài Te ad sé stài Lù l’è stài Nùm sùma stài Vialt¨àr sì stài Lùr ien stàì Io dico Tu dici Lui dice Noi diciamo Voi dite Loro dicono Me dìsi Te dìsi Lù l’ dìsa Nùm disùma Vialtàr disé Lùr i dìsan Futuro Passato Io sarò Tu sarai Lui sara Noi saremo Voi sarete Loro saranno Me sarö Te ad saré Lù al sarà Nùm sarùma Vialtar sarì Lùr i sàran AVERE Végh Io dissi Tu dicesti Lui disse Noi dicemmo Voi diceste Loro dissero Me ö dìt Te tè dìt Lù la dìt Nùm uma dit Vialtàr i dit Lùr ian dìt Futuro Presente Io ho Tu hai Lui ha Noi abbiamo Voi avete Loro hanno Me gò Te ad ghé Lù al gà Nùm gùma Vialtàr ghì Lùr i gàn Passato Io avevo Me ghìva Io dirò Tu dirai Lui dirà Noi diremmo Voi direte Loro diranno Me disarö Te d’ disaré Lù l ‘disarà Nùm disarùma Vialtàr disarì Lùr i disaran PARLARE Parlà Presente Io parlo Tu parli Lui parla Noi parliamo Voi parlate Loro parlano Me parli Te d’ parli Lù l’ parla Nùm parlùma Vialtàr parlé Lùr i parlan Passato Io parlai Tu parlasti Lui parlò Noi parlammo Voi parlaste Loro parlarono Lù l’ giugarà Nùm giugarùma Vialtàr giugarì Lùr i giugarän COMPERARE Cumprà Presente Me ö parlà Te a tè parlà Lù l’a parlà Nùm ùma parlà Vialtàr ì parlà Lùr ian parlà Futuro Io parlerò Tu parlerai Lui parlerà Noi parleremo Voi parlerete Loro parleranno Lui giocherà Noi giocheremo Voi giocherete Loro giocheranno Io compero Tu comperi Lui compera Noi comperiamo Voi comperate Loro comperano Me cumprì Re d’ cumprì Lù l’ compra Nùm cumprùma Vialtàr cumpré Lùr i cumpran Passato Me parlarò Te ad parlarè Lù al parlarà Nùm parlarùma Vialtàr parlare Lùr i parlàrän Io ho comperato Tua hai comperato Lui ha comperato Noi comprammo Voi compraste Loro comprarono Me o cumprà Te tè cumprà Lù l’ha cumprà Nùm ùma cumprà Viàltar ì cumprà Lùr i’an cumprà Futuro GIOCARE Giugà Presente Io gioco Tu giochi Lui gioca Noi giochiamo Voi giocate Loro giocano Me gioghi Te d’ gioghi Lù l ‘gioga Nùm giugùma Vialtàr giughè Lùr i giogan Io comprero Tu comprerai Lui comprerà Noi compreremo Voi comprerete Loro compreranno Me cumprarò Te d’ cumpraré Lù l’ cumprarà Nùm cùmpraruma Vialtàr cùmprarì Lùr i cùmprarän VENDERE Vénd Presente Passato Io giocai Tu giocasti Lui giocò Noi giocammo Voi giovaste Loro giocarono Me ö giugà Te tè giugà Lù l’ha giugà Nùm ùma giugà Vialtàr i giugà Lur ian giugà Io vendo Tu vendi Lui vende Noi vendiamo Voi vendete Loro vendono Me véndi Te d’ véndi Lù l’ vénda Nùm vindùma Vialtàr vindè Lùr i véndàn Passato Futuro Io giocherò Tu giocherai Me giugarö Te d’ giugaré Io ho venduto Tu hai venduto Lui ha venduto Me ho vindù Te tè vindù Lù l’ha vindù Noi abbiamo venduto Nùm ùma vindù Voi avete venduto Vialtàr ì vindù Loro hanno venduto Lùr ian vindù Voi bevete Loro devono Vialtar bivè Lur i bevan Passato Futuro Io venderò Tu venderai Lui venderà Noi venderemo Voi venderete Loro venderanno Me vindarò Te d’ vindarè Lù l’ vindarà Nùm vindarùma Vialtàr vindarè Lùr ì vindàran Io ho bevuto Tu hai bevuto Lui ha bevuto Noi abbiamo bevuto Voi avete bevuto Loro hanno bevuto Me ò bivù Te tè bivù Lù l’à bivù Num uma bivù Vialtar i bivù Lù i’an bivù Futuro MANGIARE MANGIA’ Presente Io mangio Tu mangi Lui mangia Noi mangiamo Voi mangiate Loro mangiano Me mängi Te d’ mångi Lù l’ mångia Nùm mangiuma Vialtàr mångè Lur i mångian Passato Io ho mangiato Me ò mangià Tu hai mangiato Te tè mangià Lui ha mangiato Lù l’ha mangià Noi abbiamo mangiato Nùm ùma mangià Voi avete mangiato Vialtar ì mangià Loro hanno mangiato Lùr ian mangià Futuro Io mangerò Tu mangerai Lui mangerà Noi mangeremo Voi mangerete Loro mangeranno Me mångiarò Te d’ mångiarè Lù l’ mångiarà Nùm mångiarùma Vialtar mångiarì Lùr i mångiaran BERE Io berrò Tu berrai Lui berrà Noi berremo Voi berrete Loro berranno Me bivarò Te ad bivarè Lù al bivarà Num bivaruma Bialtar bivarè Lur i bivaran I GIORNI DELLA SETTIMANA Lunedì Martedì Mercoledì Giovedi Venerdì Sabato Domenica Lunidì Mårtidì Måarculdi Giuvidì Vånardì Sàbat Duminca I MESI DELL’ANNO Gennaio Febbraio Marzo Aprile Maggio Giugno Luglio Agosto Settembre Ottobre Novembre Dicembre Ginàr Febrar Mars April Magg Giugn Lùi Agust Setembar Utubar Nuvembår Dicembar PROVERBI PRUVERBI Presente Io bevo Tu bevi Lui beve Noi beviamo Me bèvi Te d‘bèvi Lù al bèva Num bituma Quand piöva vèra l'umbrela Quando piove apri l’ombrello Mångia nò löv in tal cù d'la galena Non mangiare l’uovo nel culo della gallina Cåmpa caval che l’erba la cråsa Campa cavallo che l’erba cresce A cùl ch'lèn ben vist tùti a'gh fån credit Ai bene visti tutti fanno credito Cul che a vent’ann ål g’ha no giudisi ca la speta no a trenta Chi a ventanni non ha giudizio non l’aspetti a trenta Quand piöva e tira vent sùmena nò ål furment Quando piove e tira vento non seminare il frumento A dåsùn ås cånta nò A digiuno non si canta Ai difidènt cùntagh gnint Ai diffidenti non raccontare niente A lavurà as sùda A lavorare si suda A cuntintas l'è mei che ves siur Accontentarsi è meglio che essere ricchi Tut i pùgnat i ghan ål sò querc Tutte le pentole hanno il loro coperchio Quand g’hé scùr la crusca la par farena Quando è buio la crusca sembra farina Ål caval magar al tira i nusch Il cavallo magro attira le mosche Sùch e amlon å la so stagion Zucche e meloni alla loro stagione Pån e pårnisa cù c’ha smangia a tavula nò å disa Pane e pernice quel che si mangia a tavola non si dice Grånd e gros ciula e baloss Grande e grosso tonto e balosso Åpril ål fa i fiur, magg i’a culura Aprile fa i fiori, maggio li colora Cul ch’al cùra trop ål turna sòp Chi corre troppo torna zoppo La bùca muta la pö no di ad no La boca muta non puo dire di no Cùl ch’al parla tròp ål pensa poch Chi parla troppo pensa poco Cùl ch’al gà al casù ål fa la minestra mach al vö lù Chi ha il mestolo fa la minestra come vuole lui Cùl ch’al pensa pòch ål sbaglia trop Chi pensa poco sbaglia troppo Cùl ch’al sùmena ben al fa un bel racolt Chi semina bene fa buon raccolto Cùl ch’al vö trop ål gà gninta Chi troppo vuole nulla ha Cùl ch’at fè at truvarè Quello che fai lo ritroverai Cun gnint as fa gnint Con niente non si fa niente Cùnsiliat cun i vegg e fat iutà dai giun Cosigliati coi vecchi e fatti aiutare dai giovani Cùn poch l’ingegnus al fa tant Con poco l’ingegnoso fa tanto Da ròba nasa ròba Ca cosa nasce cosa I sold i ciaman sold I soldi chiamano soldi Parla poch pår parlà ben Parla poco per parlare bene In’dua chè ål sù g’he no al dutur Dove c’è il sole non entra il dottore Dål trop ripusà gh’è mai mort ninsuna Dal troppo riposo non è mai morto nessuno Un grafion al tira l’altar Una ciliegia tira l’altra Una mån la lava l’altra Una mano lava l’altra Garlasch 31 gennaio 2007 PierLuigi Rossi