Télécharger le pdf
Transcription
Télécharger le pdf
L’ALSACE À VÉLO alsaceavelo.fr Cycling in Alsace Radwandern im Elsass Grands itinéraires Hauptradwege Major Cycle trails lange tochten 4 Fietsen in de Elzas CANAUX DE LA SARRE ET DE LA MARNE AU RHIN Saar und Rhein-Marne Kanäle Sarre and Rhine Marne canals Saarkolen-en Marne-Rijnkanaal Sarreguemines -> Strasbourg EuroVelo 5 Via Romea Francigena 154 km - 1228 m Sarreguemines 76 km Canal Sarre PFALZ (D) Gondrexange LORRAINE 1 a Can p. S. blz. 2-5 arn l M e-au-R 2 hi Strasbourg n BAS-RHIN 88 km BADEN SCHWARZWALD (D) p. S. blz. 6-10 Colmar Fribourg (DE) Mulhouse HAUT-RHIN BÂLE (CH) L’ Eu ro Ve l o 5 e m p r u n te successivement les chemins de halage des canaux de la Sarre et de la Marne au Rhin. Le canal de la Sarre, dédié jadis au transport du charbon lorrain vers l’Alsace et l’Allemagne fut inauguré en 1866. De Sarreguemines, grande cité de la faïence, le canal arpente la magnifique vallée de la Sarre, traverse l’Alsace Bossue et le Parc Naturel Régional de Lorraine. A Gondrexange, il rejoint celui de la Marne au Rhin. Construit de manière concomitante avec la ligne de chemin de fer Paris – Strasbourg, ce dernier fut mis en service en 1853. En quittant Sarrebourg et le plateau lorrain par le plan incliné de Saint-Louis/Arzviller, ascenseur à bateaux mis en service en 1969 en remplacement d’un chapelet de 17 écluses, la véloroute s’engouffre par la vallée des éclusiers dans la vallée de la Zorn pour traverser la plaine d‘Alsace jusqu’à Strasbourg. Der EuroVelo 5 führt über die angelegten Treidelpfade der Saarund Marne-Rhein-Kanäle. Der Saar Kanal, auf dem einst Steinkohle von Lothringen ins Elsass und nach Deutschland transportiert wurde, wurde 1866 eröffnet. Ab Sarreguemines, dem bekannten Steingutzentrum, schlängelt er durch das wunderschöne Saartal, führt durch das „Krumme Elsass“ und den herrlichen Naturpark von Lothringen. In Gondrexange kommt der Saar Kanal mit dem RheinMarne-Kanal zusammen. Gebaut zur gleichen Zeit wie die Bahnlinie ParisStraßburg, wurde der Rhein-MarneKanal 1853 in Betrieb genommen. Nach Sarrebourg und die Hochebene von Lothringen über das außergewöhnliche Schiffshebewerk von Saint-Louis /Arzviller, ein Aufzug für Schiff e der eine Kette von 17 Schleusen seit 1969 ersetzt, führt der Radweg durch das Schleusental und das abschüssige Zorn-Tal über die Rheine Ebene bis nach Straßburg. The EuroVelo 5 leads along the towpaths of the Sarre and Rhine-Marne canals. The Sarre canal was once used to carry coal from Lorraine to Alsace and Germany and was inaugurated in 1866. From Sarreguemines, famous for its earthenware, it winds through the magnificent valley of the river Saar, crosses Alsace Bossue and then the Lorraine Regional Nature park. In Gondrexange the Sarre canal joins the Rhine Marne canal. Built at the same period as the Paris-Strasbourg railway line, the Marne-Rhine canal was opened in 1853. After leaving Sarrebourg and the Lorraine plateau, by the Saint Louis Arzviller inclined plane that enables the canal to bypass a set of 17 locks since 1969, the cycle trail plunges down into the valley of locks and the Zorn valley through the plain of Alsace to Strasbourg. JANVIER 2016 - www.alsaceavelo.fr / www.radfahrenimelsass.de / www.cyclinginalsace.com De EuroVelo 5 volgt de jaagpaden van het Saarkolenkanaal en het Marne-Rijnkanaal. Het in 1866 geopende Saarkolenkanaal was vroeger gewijd aan het vervoer van steenkool uit Lorraine naar de Elzas en Duitsland. Deze verbinding moest oorspronkelijk bijdragen aan de ontwikkeling van de mijnen in Lorraine en het Saarland door een verlaagd steenkooltarief per ton te hanteren voor de zware industrie van Mulhouse. Het kanaal gaat vanuit de aardewerkstad Sarreguemines door het prachtige Saardal, doorkruist de Kromme Elzas - eerste stukje Elzas langs het kanaal - en het Regionaal Natuurpark Lorraine. U ontdekt fraaie bossen, een landelijke natuur, uitgestrekte waterreserves voor waterrecreatie in allerlei vormen, en het Europese dierenpark in Rhodes. Vanaf Gondrexange kunt u boottochten maken richting Nancy of Straatsburg, of de Eurovélo 5 fietsen langs het Marne-Rijnkanaal vanaf Arzviller en het sluizendal. 1/10 L’ALSACE À VÉLO Grands itinéraires Hauptradwege Major Cycle trails lange tochten alsaceavelo.fr Cycling in Alsace Radwandern im Elsass 1 4 Fietsen in de Elzas CANAL DE LA SARRE EuroVelo 5 Via Romea Francigena Saar Kanal / Sarre canal / Saarkolenkanaal Sarreguemines -> Gondrexange 76 km - 498 m London Luxembourg Saarbrücken (D) Sarreguemines Siltzheim MOSELLE LORRAINE Herbitzheim re 4 D919 Oermingen D33 8 Canal de la Sar Sarralbe D Dehlingen 123 Butten MOSELLE LORRAINE Keskastel 06 D9 1 19 D8 D92 65 Sarre-Union D23 Waldhambach Mackwiller Rimsdorf D9 19 Weislingen 2 Altwiller Sarrewerden Burbach de Puberg Frohmuhl D919 Wingensur-Moder des Vosges du Nord Tieffenbach Adamswiller Struth 40 D3 Bettwiller D9 D55 D15 D1 Départ du circuit / Start der Tour / Start of trail / Vertrekpunt Sens du circuit / Richtung der Tour / Direction of trail / Rijrichting Route / Straße / Road / Verharde weg Voie à circulation restreinte/ Straße mit eingeschränktem Verkehr / Restricted access road / Weg met beperkt verkeer Parcours cyclables en site propre/ Radweg im Gelände / Separate cycle track / Fietspad Bandes cyclables / Radweg auf der Straße / Cycle lanes / Fietsstrook Gare SNCF / Bahnhof / Railway station / Treinstation 3 Autres tours / Andere Touren / Other trails / Andere tochten 09 D3 06 Eywiller Eschwiller Asswiller Gungwiller 40 Wolfskirchen Diedendorf Sarre 9 Rexingen Berg D3 Ca na l D55 Canal de la D23 Rosteig Durstel 4 Mittersheim D9 rre Sa ThalDrulingen D8 la Régional Diemeringen D9 Harskirchen Parc Naturel 19 Sarre Volksberg D9 A4 2 Schopperten Bissert Ratzwiller Lorentzen Domfessel D9 Hinsingen D8 Vœllerdingen D1 4 1 Ottwiller Drulingen D7 D9 14 Lohr Weyer Sarreguemines Gondrexange 0 2,5 5 km PFALZ (D) Strasbourg BAS-RHIN BADEN SCHWARZWALD (D) LORRAINE Légendes Cartographie Colmar Fribourg (DE) Diane-Capelle Mulhouse HAUT-RHIN Canal de Marne au Rhla in Nancy Réchicourt BÂLE (CH) m Gondrexange Saverne Strasbourg Basel / Roma 400 200 194 0 Sarreguemines 230 Sarre-Union Harskirchen JANVIER 2016 - www.alsaceavelo.fr / www.radfahrenimelsass.de / www.cyclinginalsace.com 277 Gondrexange 2/10 L’ ALSACE À VÉLO 4 Radwandern im Elsass Cycling in ALsace Fietsen in de Elzas 1 CANAL DE LA SARRE - EUROVELO 5 Saar Kanal / Sarre canal / Saarkolenkanaal 76 km - 498 m LE PARCOURS / DER WEG / THE ROUTE / DE ROUTE Localités Orte - Towns- Gemeentes Saarbrücken • Sarreguemines • Sarreguemines • Rémilfing • Sarreinsming • Zetting • Wittring • Herbitzheim • Sarralbe • Port de Harskirchen Ecluse N°16 Mittersheim écluse N°13 Diane-Capelle Jonction canaux Sarre et Marne-au-Rhin Partiel Total 0 km 14 km 0 km 14 km Teilabschnitt Partial PC PC PC PC PC PC PC PC PC PC PC Gesamt Total ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆◆◆ ◆ ◆ 0 ◆◆◆ ◆ 3,3 km 3,3 km◆ 1,2 km 4,5 km◆ 2,8 km 7,3 km◆ 5,7 km 13 km◆ 4 6,8 km19,8 km◆ 4 4,4 km 22,2 km ◆◆ 4 8 km30,2 km◆ ◆ 4 5,8 km 36 km◆ PC PC PC Ep-Be-Bo Ep-Be-Bo ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ Ep-Be-Bo ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ Ep-Be ◆ ◆ Ep-Be ◆ ◆ ◆ Ep-Be-Bo ◆ ◆ ◆ ◆ Ep-Be-Bo ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ 7,5 km 43,5 km ◆◆ ◆◆ 15,7 km72,2 km 4 km 76,2 km LES SERVICES PAR COMMUNE / SERVICEANGEBOTE DER GEMEINDEN / SERVICES IN EACH TOWN / DIENSTEN PER GEMEENTE • Gare SNCF / Bahnhof / Railway station / Station Office de Tourisme / Verkehrsbüro / Tourist office / VVV L ocation de bicyclettes (route, VTC) / Fahrrad-Vermietung / Bicycle hire (town & country bike) / Fietsenverhuur Réparation de bicyclettes / Fahrrad-Reparatur / Bicycle repairs / Fietsenmaker Hôtel-restaurant avec garage à bicyclette (H=hôtel, H/R=hôtel-restaurant, *,**,***,****=class. officiel, ch=nbre de chambres) / Hotel-Restaurant mit Fahrradgarage (H: Hotel, H/R: Hotel-Restaurant, *,**,***,****=offizielle Klassifizierung, ch=Zimmeranzahl / Hotel-restaurant with bicycle shed (h=hotel, h/r=hotel-restaurant, *,**,***,**** =official classif., ch=no. of rooms) / Hotel-restaurant met fietsenstalling Piscine / Schwimmbad / Swimming pool / Buitenbad Piscine couverte / Hallenbad / Indoor swimming pool / Binnenbad Petit déjeuner buffet* / Frühstücksbuffet* / Buffet breakfast* / Ontbijtbuffet* Nature de la voirie / Art der Straßen / Types of tracks / Wegsoorten : PC P arcours cyclable / Radweg / Cycle track / Fietspad BC Bande cyclable / Radweg auf der Straße / Cycle lane / Fietsstrook ICItinéraire cyclable local / Fahrrad-Strecke / Local cycle trail / Plaatselijke fietstocht RF Route forestière / Waldweg / Forest road / Bosweg C Route communale / Gemeindestraße / Local road / Gemeenteweg D Route départementale / Landstraße / "B" road / Departementale weg N Route nationale / Schnellstraße / "A" road / Snelweg Panier repas pour le déjeuner* / Lunchpaket zum Mitnehmen* / Take-away dinner* / Lunchpakket* Camping (*,**,***,****=classement, T=tourisme, L=loisirs, période d’ouverture) / Campingplätze (*,**,***,**** =Einstufung, T=Tourismus, L=Freizeit, Öffnungszeiten) / Campsite (*,**,***,****=classif, T=tourism, L=leisure, opening season) / Camping Hébergement utilisant les énergies renouvelables / Alsatian accommodation using renewable energy sources / Elsässische TourismusUnterkünfte die erneuerbare Energien benützen /Accommodatie met duurzame energie Restaurant Bistrot-café / Bistro-Cafe / Bistro-café / Bistro Outils pour petites réparations/ Werkzeuge für kleine Reparaturen / Tools for small repairs / Reparatiekit Alimentation / Lebensmittel / Food shop / Levensmiddelen (Ep : épicerie/ Lebensmittelgeschäft/grocer's/Kruidenier - Be : boulangerie/Bäcker/ baker's/ Bakker - Bo : boucherie/Metzgerei/butcher's/Slager) Transport des bagages à l’étape suivante* / Gepäcktransfer zur nächsten Etappe* / Transportation of luggage to next stop* / Bagagevervoer* Pharmacie / Apotheke / Pharmacy / Apotheek *Sur demande préalable / *auf vorige Anfrage / *on prior demand / *op aanvraag Bureau de poste / Post / Post office / Postkantoor Chambre d’hôtes / Gästezimmer / Bed and breakfast / B&B 100 Hébergement collectif (auberge de jeunesse, gîte d’étape, etc.) / Beherbergungsvereine (Jugendherbergen, Etappenunterkünfte usw.) (lits=Bettenanzahl) / Hostel-type accomodation (youth hostel, hikers' hostels, etc.) (lits=no. of beds) / Groepsaccommodatie JANVIER 2016 - www.alsaceavelo.fr / www.radfahrenimelsass.de / www.cyclinginalsace.com Guichet automatique bancaire / Geldautomat / Cash dispenser / Geldautomaat Baignade / Bademöglichkeit / Bathing / Zwemmen toegestaan 3/10 L’ ALSACE À VÉLO Radwandern im Elsass Cycling in ALsace Fietsen in de Elzas 4 1 CANAL DE LA SARRE - EUROVELO 5 Saar Kanal / Sarre canal / Saarkolenkanaal 76 km - 498 m ADRESSES UTILES / NÜTZLICHE ADRESSEN / USEFUL ADDRESSES / NUTTIGE ADRESSEN Comment s’y rendre Wie erreicht man How to get there Bereikbaarheid SNCF 36 35 (0,40 € / minute) www.sncf.fr Ligne/Linie/Line/Lijn Strasbourg-Sarreguemines Ligne/Linie/Line/Lijn Sarrebourg-Sarreguemines • Rémelfing • Zetting • Wittring • Kalhausen • Herbitzheim • Keskastel • Schopperten • Sarre-Union Où se loger Unterkünfte Where to stay Accommodatie ■■SARREGUEMINES (57200) Union ** 03 87 95 28 42 www.hotelunion.fr 2 chambres d’hôtes La Canadienne (4 épis) Chez Rachel et Thierry AREND 03 87 09 28 52 www.chambres-hotessarreguemines.fr 4 chambres d’hôtes majolique (3 clés) Chez Hubert et Loekie JAGER 03 87 95 14 54 http://www.majolique.fr À proximité, à NEUFGRANGE (57910) 2 chambres d’hôtes de Neufgrange (3 épis) Chez Josy 03 87 95 52 14 Camping St-Vit 03 87 98 13 83 www.camping-st-vit-57.fr ■■SARRALBE (57430) À proximité, à KESKASTEL (67260) Camping « Les Sapins »*** 03 88 00 19 25 ■■HARSKIRCHEN (67260) Camping de l’Etang** 03 88 00 93 65 A proximité, à SARRE-UNION (67260) À la Porte Haute H/R 9 ch. 03 88 00 22 43 Le Bockenheim H/R 5 ch. 03 88 00 11 82 À proximité, À RIMSDORF (67260) 5 chambres d’hôtes 2 à 3 épis chez Annie FORTHOFFER 03 88 00 26 14 www.aufenil.fr ■■NEUWEYERHOF / ALTWILLER 1 kota finlandais 06 30 85 69 40 ■■WOLFSKIRCHEN (67260) 2 chambres d’hôtes chez Marie WEBER 03 88 01 33 14 - 06 66 25 01 01 ■■MITTERSHEIM (57930) Escale** (13 ch.) 03 87 07 67 01 www.lescalemittersheim.fr Camping du Lac vert** 03 87 07 67 04 ■■RHODES (57810) 4 chambres d’hôtes Domaine Les Bachats (3 épis) Chez Jean-B et Véronique CORSYN 03 87 03 92 03 ■■LANGATTE (57400) Camping la Tour du Stock 03 87 03 69 90 www.langatte-tourisme.com ■■GONDREXANGE (57815) Camping Les Mouettes 03 87 25 96 47 www.otsi-gondrexange.com Où réparer une bicyclette Fahrrad-Reparaturen Where to get a bicycle fixed Fietsreparatie ■■SARREGUEMINES (57200) Cycles Redel 03 87 98 51 31 Decathlon 03 87 28 64 20 Go Sport 08 25 10 60 60 ■■SARRALBE (57430) Aux deux roues 03 87 97 81 25 ■■HARSKIRCHEN (67260) L’atelier de la roue 06 86 48 56 88 Offices de Tourisme Verkehrsämter Tourist Offices VVV ■■SAARBRÜCKEN (66133) Office de Tourisme 06 81 93 80 90 www.saarbruecken.de/tourismus ■■SARREGUEMINES (57200) Office de Tourisme 03 87 98 80 81 www.ot-sarreguemines.fr ■■LORENTZEN (ALSACE BOSSUE) (67430) Office de Tourisme 03 88 00 40 39 www.tourisme.alsace-bossue.net ■■FENETRANGE (57930) Office de Tourisme 03 87 07 53 78 ■■RHODES (57810) Syndicat d’initiative 03 87 03 94 00 www.rhodeslorraine.com ■■GONDREXANGE (57815) Syndicat d’initiative www.otsi-gondrexange.com Que visiter Besichtigungen Visits Te zien ■■SARREGUEMINES Musée des techniques faïencières / Die Bliesmühle Museum für SteingutTechnik / Mill on the Blies/ Aardewerktechniekenmuseum 125, avenue de la Blies 03 87 98 28 87 www.sarreguemines-museum.com Jardin d’hiver - Musée de la faïence / Wintergarten Steingut Museum / Museum of ceramics / Wintertuin - Aardewerkmuseum 17, rue Poincaré 03 87 98 93 50 Le Circuit de la Faïence de Sarreguemines est un circuit touristique original pour l’amateur d’art, d’histoire et de beaux objets... Il permet, en une seule journée bien remplie, de tout savoir à propos de l’une des productions faïencières les plus appréciées du monde. L’ensemble des sites est facilement accessible à tout véhicule, mais peut également se faire à pied pour les amateurs de randonnées (5 km). Au départ du Moulin de la Blies (Musée des Techniques Faïencières), un sentier court le long des berges de la Blies et de la Sarre. Le Circuit de la Faïence de Sarreguemines est une balade qui retrace deux siècles d’ingéniosité, de savoir-faire et de talent. En fin de parcours, le magasin de vaisselle des faïenceries propose un choix d’objets modernes et de copies d’anciens... Der Saargemünder Keramik-Rundgang ist eine touristische Attraktion für Kunstund Geschichtsinteressierte sowie Liebhaber schöner Ausstellungsgegenstände… In gut einem Tag erhält man einen umfassenden Einblick in eine der weltweit wichtigsten Produktionsstätten für Steingut. Das Gelände der Bliesmühle, an der sich das Museum für Keramiktechnik und ab Juni 2009 der Keramikgarten befi ndet, ist mit unterschiedlichen Verkehrsmitteln gut zu erreichen. Für Naturliebhaber empfehlen wir einen Spaziergang entlang der Blies, vom Stadtzentrum bis zur Bliesmühle JANVIER 2016 - www.alsaceavelo.fr / www.radfahrenimelsass.de / www.cyclinginalsace.com sind es ca. 30 Min. zu Fuß und ca. 15 Min. mit dem Rad. Auf dem charmanten Keramik- Rundgang entdecken Sie Erfindergeist, Talent, Wissen und Können so wie eine zwei Jahrhunderte alte Tradition… Am Ende des Rundgangs befi ndet sich ein Verkaufsladen mit modernen Keramik- Erzeugnissen und Kopien noch heute hergestellter Saargemünder Keramikobjekte, wie das berühmte Geschirr Obernai oder Papillon. The Ceramic trail in Sarreguemines is an original tourist route, which will please lovers of art, history and the fi ne arts. In one full day, you can learn all about one of the most important Earthenware producers in the world. The sites can easily be reached by car, starting at the Mill on the Blies (Museum of Faience Techniques). The Ceramic tour in Sarreguemines is a journey back time, tracing the steps of skill and talent through two centuries. At the end of the tour, you can buy a wide range of crockery, a selection of modern objects and reproductions of former designs, in the gift shop. Het Aardewerkcircuit van Sarreguemines is een originele toeristische tocht voor liefhebbers van kunst, geschiedenis en mooie voorwerpen. In één goed gevulde dag komt u alles te weten over een van de meest gewaardeerde aardewerkproducenten ter wereld. De te bezoeken locaties zijn gemakkelijk bereikbaar met elk vervoermiddel, maar u kunt het circuit ook lopen (5 km). Vanaf de Molen van de Blies (Aardewerktechniekenmuseum) gaat een pad langs de Blies en de Saar. Het Aardewerkcircuit van Sarreguemines is een tocht waarin twee eeuwen vindingrijkheid, vakkennis en talent aan de orde komen. Stop aan het eind van de tocht even in de servieswinkel van de aardewerkfabriek, waar prachtige moderne serviezen en kopieën van oude serviezen verkocht worden. ■■SARREINSMING Ancien moulin (1727) / alte Mühle (1727) / old mill (1727)/ / oude molen (1727) ■■ZETTING Vitraux de l’église (15e s.) / Kirchenfenster (15 Jh.) / Stained glass windows of the church (15th c.) / Glas-inloodramen kerk (15e eeuw) ■■WITTRING Miellerie Lorabeille / Imkerei / beekeeping / Imkerij ■■SILTZHEIM Les clématites – jardin anglais / englischer Garten / English garden/landschapstuin 03 87 98 11 72 ■■SARRALBE Cathedrale Saint-Martin / Kirche / Church /kerk ■■HARSKIRCHEN Moulin de Willer / Mühle von Willer / Mill of Willer / Molen van Willer Dernier moulin du bassin de la Sarre fonctionnant au moyen de la force hydraulique – Vente de farine et visite du moulin Letzte hydraulisch betriebene Mühle an der Saar - Verkauf von Mehl und Besichtigung Last mill using hydraulic force along the Sarre - Retail of fl our and visit Laatste molen van het Saardal die op waterkracht draait - verkoop van meel en rondleiding ■■SARRE-UNION Temple Réformé / Reformierte Kirche / Reformed Church/ Hervormde kerk Rue des Églises 03 88 00 36 15 Exemple typique des églises protestantes construites au XVIIIe s. sous l’impulsion de l’architecte Stengel, directeur de l’office des constructions des Princes de Nassau- Saarbrücken, le temple restauré abrite une exposition permanente sur l’architecture religieuse en Alsace Bossue et sur la Ville- Neuve de Sarre-Union, ensemble baroque du début du XVIIIe s. Die restaurierte Kirche ist ein typisches Beispiel des evangelischen Kirchenbaus im 18. Jh. unter dem Einfl ußdes nassauischen Hofarchitekten Stengel. Sie beherbegt eine Dauerausstellung über die Kirchenbaukunst im «Krummen Elsass» und über die «Neu-Stadt» von Sarre-Union, das frühere «Neu-Sarrewerden», barocke Stadt geplant und erbaut vom Fürstlich-Nassauischen Bauamt in Saarbrücken. Church built in the 18th c. by Stengel, architect of the Princes of the Nassau-Saarbrücken family, presenting an exhibition about the religious architecture of the «Alsace Bossue» and the «VilleNeuve» of Sarre-Union, part of the city built in the baroque style at the beginning of the 18th c. by the Princes of Nassau. Typisch voorbeeld van een achttiende-eeuwse protestante kerk in de stijl van architect Stengel, directeur van het bouwkantoor van de Prinsen van Nassau-Saarbrücken. De gerestau reerde kerk herbergt een permanente 4/10 L’ ALSACE À VÉLO Radwandern im Elsass Cycling in ALsace Fietsen in de Elzas expositie over religieuze architectuur in de Kromme Elzas en de Ville-Neuve van Sarre-Union, barokwijk uit het begin van de 18e eeuw. Eglise St-Georges (16 s.) / St-Georges Kirche (16 Jh.) / St-Georges Church (16 c.)/ Kerk St-Georges (16e) Chapelle des Jésuites (18 s.) / Jesuiten Kapelle (18 Jh.) / Jesuit Chapell (18 c.)/ Jezuïetenkapel (18e) ■■SARREWERDEN Collégiale St-Blaise (15 s.) Stiftskirche St-Blaise (15 Jh.) / Collegiate-church St-Blaise (15th c.) / Collegiale kerk St-Blaise (15e) Circuit de découverte du patrimoine historique (45 min) / Entdeckungsrundweg des Dorfes Sarrewerden (45 Min.) Discovery trail of the village of Sarrewerden (45 min) /Monumentenpad van Sarrewerden (45 min.) ■■DIEDENDORF Château de Diedendorf / Schloß / Castle / Kasteel 51, rue Principale 03 88 01 01 96 www.chateau-de-diedendorf.com Le château construit par Jean Streiff de Lauenstein, bailli du comté de Nassau-Sarrewerden, fut achevé vers 1580. Il était entouré d’une enceinte fortifi ée dont une grande partie subsiste. Les restaurations ont révélé un décor presque entièrement préservé de peintures murales représentant des architectures en trompe l’oeil et de plafonds à la française dont les poutres principales en chêne sont sculptées de motifs d’entrelacs et de cordelette. Das Schloß wurde von Johann 4 1 CANAL DE LA SARRE - EUROVELO 5 Saar Kanal / Sarre canal / Saarkolenkanaal 76 km - Streiff von Lauenstein, Landvogt der Grafschaft Nassau-Saarwerden, gebaut und gegen 1580 vollendet. Das Hauptgebäude war von Befestigungen umgeben, die zum großen Teil erhalten geblieben sind. Die Restaurierungsarbeiten haben ein sehr gut erhaltenes Freskendekor freigelegt, das architektonische Elemente in „Trompe-l’oeil“-Stil darstellt. Ebenfalls wurden Decken, à la française“ entdeckt, dessen eichene Trägerbalken mit einem geschnitzten Flechtwerkmotiv verziert sind. The castle was built around 1580 by Johann Streiff of Lauenstein, bailiff of the county of Nassau- Saarwerden. The main building was surrounded by a fortifi ed enclosure, a large part of it is preserved. The inner restorations revealed a very well preserved decoration of wallpaintings consisting of trompe l’oeil architectural elements in Renaissance style and ceilings “à la française” with oak main beams sculpted with knot work and rope patterns. Gebouwd door Jean Streiff von Lauenstein - baljuw van het graafschap Nassau-Sarrewerden - en gereed tegen 1580. Omgeven door vestingmuren die voor een groot deel nog bestaan. Tijdens de restauratie kwamen een vrijwel geheel bewaard gebleven muurschildering met trompe-l’oeileffecten en een balkenzoldering tevoorschijn. De eiken draagbalken zijn voorzien van lofwerk en touwmotieven. ■■FÉNÉTRANGE Château de Fénétrange / Schloß / Castle/ Kasteel Office de Tourisme - Au Château 03 87 07 53 78 Demeure des riches seigneurs de Croÿ, Salm et Rhingrave au 16ème s., ce château fut remanié 498 m au 18ème s., époque à laquelle il fut harmonisé et agrémenté de corps de logis en fer à cheval qui donnent à la Cour d’Honneur sa forme si particulière. Le Château en demi-cercle abrite une originale chapelle gothique du 16ème s. (M.H.), un rare exemplaire d’escalier hélicoïdal (M.H.), ainsi que la cuisine seigneuriale avec sa majestueuse cheminée. Das Schloss, Sitz der Gutsherren von Croÿ, Salm und Rhingrave im 16. Jh., wurde im 18. Jh. umgebaut, harmonischer gestaltet und mit einem Haupttrakt in Hufeisenform ausgestattet, der dem Wirtschaftsteil seine besondere Form verleiht. Das Schloss in Halbkreisform enthält zudem eine gotische Kapelle aus dem 15. Jh. (K.D.), eine der damals seltenen Wendeltreppen (K.D.) und eine herrschaftliche Küche mit imposanten Kamin. Residence of the rich lords of Croÿ, Salm and Rhingrave in the 16th c., this castle was reshaped in the 18th c., an epoch during which it was harmonized and adorned with a horseshoe shaped central building which gives its distinctive form of the main courtyard. The half circle castle shelters an original gothic chapel from the 16th c. (A.M.), a rare example of an helical staircase (A.M.) as well as the seigniorial kitchen with its majestic fi replace. Eigendom van de heren van Croÿ, Salm en de Rijngraven in de 16e eeuw en in de 18e eeuw verbouwd. De woonvertrekken kwamen in hoefijzervorm rond het middenplein te liggen, waaraan het plein zijn eigenaardige vorm dankt. Het kasteel herbergt een spiraalvormige stenen trap (H.M.) en de originele keuken met een enorme haard. Tussen de voormalige werkplaatsen JANVIER 2016 - www.alsaceavelo.fr / www.radfahrenimelsass.de / www.cyclinginalsace.com en het kasteel ligt een gotisch kapelletje uit de zestiende eeuw (H.M.). Collégiale gothique (XVe s.) Gotische Stiftskirche (15. Jh.) / Gothic collegiate-church (15th c.)/ Gotische collegiale kerk (15e) ■■RHODES Parc animalier de Sainte-Croix / Tierpark / Animal park/ Dierenpark Sainte-Croix 03 87 03 92 05 www.parcsaintecroix.com Sur la piste des animaux d’Europe, vivez une fabuleuse journée d’aventures et de découvertes à travers forêts, étangs et prairies ! Niché au cœur d’un écrin de verdure de 100 hectares, le Parc Animalier de Sainte-Croix situé à Rhodes, offre aux visiteurs la chance de percer les mystères de la faune européenne. 800 animaux de 80 espèces différentes y évoluent en semi-liberté. A travers une promenade ludique et instructive vous découvrirez entre autres, la forêt des loups, la plaine des cerfs, le monde aquatique avec ses oiseaux sauvages, la hutte du castor ou bien encore la ferme des enfants. Auf den Spuren der Tierwelt Europas. Entdecken Sie auf dem 120 Hektar großen Parkgelände mehr als 1 200 Exemplare der europäischen Tierwelt (Wölfe, Hirsche, Bären, Luchse …). Nicht zu vergessen der Bauernhof und das Haus der Natur: 1 000 m2 stehen ganz im Zeichen der Natur und der ökologischen Bauweise (Erdmauer, Totem der Artenvielfalt, Ausstellungsbereiche …). On the trail of European wild animals. Come and discover over 1,200 European wild animals (wolves, deer, bears, lynxes, etc.) on a site with 120 hectares open to the public. Not forgetting the farm and the Maison de la Nature, 1,000 m2 devoted to nature and an environmentally-friendly house (earth walls, totem of biodiversity, exhibition space...). In de sporen van de oorspronkelijke wilde dieren uit Europa: beleef een dag vol avonturen en ontdekkingen in het bos, aan het water en op de velden! Het Dierenpark van Sainte-Croix beslaat een natuur lijk terrein van 120 hectaren, op steenworp afstand van het dorpje Rhodes. De bezoekers ontdekken de geheimen van de Europese fauna: 1500 dieren van 100 verschillende soorten leven in afgebakende vrijheid. Een leuk en instructief leerpad gaat langs de wolven in het bos, de weide met de herten, het water met diverse vogelsoorten, het huis van de bever en de kinderboerderij. ■■GONDREXANGE Créé au Moyen-âge par les moines pisciculteurs, l’étang de Gondrexange, qui s’étend sur 700 hectares, est un haut lieu de pêche réputé pour la richesse de ses eaux en sandre, brochet et perche. Der 700 Hektar berühmte Gondrexange Weiher wurde im Mittelalter von Mönche die fi schzüchteten entworfen. Seine Gewässer sind von den Anglern berühmt für Zander, Hechte und Barsche. The 700 hectare large Gondrexange lake was created in the Middle Ages by fi sh-farming monks. It is a famous fi shing place for pike-perches, pikes and perches. Het meer van Gondrexange werd in de middeleeuwen aangelegd door monniken. Deze plas van ruim 700 hectaren is een paradijs voor vissers: snoekbaars, karper, snoek en baars. 5/10 L’ALSACE À VÉLO Grands itinéraires Hauptradwege Major Cycle trails lange tochten alsaceavelo.fr Cycling in Alsace Radwandern im Elsass 2 4 Fietsen in de Elzas CANAL DE LA MARNE AU RHIN EuroVelo 5 Rhein-Marne Kanäl / Rhine Marne canal Via Romea Francigena Marne-Rijnkanaal Gondrexange -> Strasbourg 88 km - Bouxwiller Haguenau Kaltenhouse Oberhoffensur-Moder 40 N3 Marienthal 19 D4 ud l du S Zinse A4 e or n d é pa rtemen tale ite L im Château du Haut-Barr Weyersheim Gambsheim Mainz / Rotterdam Karlsruhe A35 D1063 K O C H E R S B E R G Marmoutier Hœrdt 2 EV 15 2 Mundolsheim Wasselonne D10 Souffel 04 Marlenheim Ittenheim Oberschaeffolsheim Bandes cyclables / Radweg auf der Straße / Cycle lanes / Fietsstrook Gare SNCF / Bahnhof / Railway station / Treinstation 12 Achenheim he uc Br Hangenbieten Holtzheim Parc de l’Orangerie Place de l’Étoile I ll Lingolsheim Molsheim Duppigheim Entzheim Passerelle des Deux Rives Dr ei Tä le r Ra d weg 3 Ostwald Autres tours / Andere Touren / Other trails / Andere tochten ALLEMAGNE Praha (CZ) Kehl / Offenburg (D) Strasbourg Wolfisheim Eckbolsheim 5 Bru che in Rh Hœnheim Schiltigheim Piscine Wacken Oberhausbergen D1004 A351 Breuschwickersheim Le Ill 2 Bischheim A3 3 1 Reichstett Souffelweyersheim Départ du circuit / Start der Tour / Start of trail / Vertrekpunt Sens du circuit / Richtung der Tour / Direction of trail / Rijrichting Route / Straße / Road / Verharde weg Voie à circulation restreinte/ Straße mit eingeschränktem / Verkehr / Restricted access road / Weg met beperkt verkeer Parcours cyclables en site propre / Radweg im Gelände / Separate cycle track / Fietspad Kilstett La Wantzenau Vendenheim A4 Sar re de la Z Forêt de Brumath Rhin Canal Ca na l 2 Otterswiller e au arn la M Hertzing Stambach Lupstein Herrlisheim Brumath de Hesse Arzviller Saverne Gries 1 Waltenheimsur-Zorn Zorn 004 Niderviller Schneckenbusch 2 n Zornhoff sel Mos Schwindratzheim D42 D1 Gondrexange 4 d 2 Héming 00 l na Ca Bébing r Zo 1 D42 Rohrwiller Weitbruch D263 D1 Lutzelbourg Rhin M la ar n e au Château des Rohan 3 D1 Réchicourt Nancy London Luxembourg Saarbrücken (D) Sarreguemines Hochfelden Dettwiller Monswiller Ottersthal Bischwiller A4 Steinbourg MOSELLE LORRAINE 729 m EV 15 Basel / Andermatt Roma / Brindisi 0 2,5 5 km Légendes Cartographie PFALZ (D) m 400 200 0 Strasbourg BAS-RHIN Gondrexange 277 140 BADEN SCHWARZWALD (D) LORRAINE Colmar Gondrexange Arzviller Saverne Hochfelden Brumath Strasbourg Fribourg (DE) Mulhouse HAUT-RHIN BÂLE (CH) JANVIER 2016 - www.alsaceavelo.fr / www.radfahrenimelsass.de / www.cyclinginalsace.com 6/10 L’ ALSACE À VÉLO Radwandern im Elsass Cycling in ALsace Fietsen in de Elzas 4 2 CANAL DE LA MARNE-AU-RHIN - EUROVELO 5 Rhein-Marne Kanal Radweg / Rhine Marne canal / Marne-Rijnkanaal 88 km - 729 m LE PARCOURS / DER WEG / THE ROUTE / DE ROUTE Localités Orte - Towns- Gemeentes Partiel Teilabschnitt Partial Total Gesamt Total Passerelle Jonction canaux PC 0 km 0 km Ep-Be-Bo ◆ ◆ ◆ ◆ Gondrexange PC 2 km 2 km◆ ◆ ◆ Ep-Be ◆ Hertzing RC 2,5 km 4,5 km Héming D89 1,4 km 5,9 km◆ ◆ Be◆ Bébing D104D 3,5 km 9,4 km Hesse RC/D42/PC 4,5 km13,9 km◆ ◆ Be Schneckenbusch PC/CC 3,7 km17,6 km◆ Niderviller D96b 2,6 km 20,2 km ◆ ◆◆◆ ◆ Ep-Be ◆ ◆ ◆ Arzviller RC/PC 5,7 km25,9 kmEp◆ Entrée Est du tunnel D98 1,5 km27,4 km Lutzelbourg PC 6,7 km 34,1 km ◆ ◆◆ ◆ ◆ Ep-Be ◆ ◆ ◆ 2 5,4 km39,5 km Stambach PC 2 Saverne • PC 4,6 km 44,1 km ◆ ◆ ◆◆ ◆ ◆ ◆ Ep-Be-Bo ◆ ◆ ◆ ◆ 2 2,4 km46,5 km Zornhoff - Monswiller • PC ◆ ◆ Ep-Be-Bo ◆ ◆ ◆ 2 Steinbourg • PC 2,6 km 49,1 km ◆◆ ◆ Ep-Be ◆ ◆ 2 4,3 km53,4 km Dettwiller • PC ◆ ◆ Ep-Be-Bo ◆ ◆ ◆ 2 Lupstein PC 3,4 km 56,8 km ◆◆ Ep-Be 2 Hochfelden • PC 4,8 km 61,6 km ◆◆◆ ◆ Ep-Be-Bo ◆ ◆ ◆ ◆ 2 2,6 km64,2 km Schwindratzheim • PC ◆ ◆ Ep-Be-Bo ◆ ◆ 2 Waltenheim-sur-Zorn PC 2,2 km 66,4 km ◆ ◆◆ ◆ 2 Brumath • PC 5,8 km 72,2 km ◆◆ ◆ Ep-Be-Bo ◆ ◆ ◆ ◆ 2 Vendenheim • PC 5,2 km 74,4 km ◆◆ ◆◆ ◆ Ep-Be-Bo ◆ ◆ ◆ 2 3,7 km81,1 km Reichstett PC ◆ ◆ Ep-Be-Bo ◆ ◆ ◆ ◆ 2 1,3 km82,4 km Souffelweyersheim PC ◆ ◆ Ep-Be-Bo ◆ ◆ ◆ 2 Hoenheim PC 1,0 km 83,4 km ◆◆ ◆ Ep-Be-Bo ◆ ◆ ◆ 2 1,5 km84,9 km Bischheim • PC ◆ ◆ Ep-Be-Bo ◆ ◆ ◆ ◆ 2 Schiltigheim PC 0,7 km 85,6 km ◆◆◆ ◆ Ep-Be-Bo ◆ ◆ ◆ ◆ 2 Strasbourg PC 2,4 km 88 km ◆ ◆ ◆◆ ◆ ◆ ◆ Ep-Be-Bo ◆ ◆ ◆ ◆ Jonction EuroVelo15◆ ◆ ◆ LES SERVICES PAR COMMUNE / SERVICEANGEBOTE DER GEMEINDEN / SERVICES IN EACH TOWN / DIENSTEN PER GEMEENTE • Gare SNCF / Bahnhof / Railway station / Station Office de Tourisme / Verkehrsbüro / Tourist office / VVV L ocation de bicyclettes (route, VTC) / Fahrrad-Vermietung / Bicycle hire (town & country bike) / Fietsenverhuur Réparation de bicyclettes / Fahrrad-Reparatur / Bicycle repairs / Fietsenmaker Hôtel-restaurant avec garage à bicyclette (H=hôtel, H/R=hôtel-restaurant, *,**,***,****=class. officiel, ch=nbre de chambres) / Hotel-Restaurant mit Fahrradgarage (H: Hotel, H/R: Hotel-Restaurant, *,**,***,****=offizielle Klassifizierung, ch=Zimmeranzahl / Hotel-restaurant with bicycle shed (h=hotel, h/r=hotel-restaurant, *,**,***,**** =official classif., ch=no. of rooms) / Hotel-restaurant met fietsenstalling Piscine / Schwimmbad / Swimming pool / Buitenbad Piscine couverte / Hallenbad / Indoor swimming pool / Binnenbad Petit déjeuner buffet* / Frühstücksbuffet* / Buffet breakfast* / Ontbijtbuffet* Nature de la voirie / Art der Straßen / Types of tracks / Wegsoorten : PC P arcours cyclable / Radweg / Cycle track / Fietspad BC Bande cyclable / Radweg auf der Straße / Cycle lane / Fietsstrook ICItinéraire cyclable local / Fahrrad-Strecke / Local cycle trail / Plaatselijke fietstocht RF Route forestière / Waldweg / Forest road / Bosweg C Route communale / Gemeindestraße / Local road / Gemeenteweg D Route départementale / Landstraße / "B" road / Departementale weg N Route nationale / Schnellstraße / "A" road / Snelweg Panier repas pour le déjeuner* / Lunchpaket zum Mitnehmen* / Take-away dinner* / Lunchpakket* Camping (*,**,***,****=classement, T=tourisme, L=loisirs, période d’ouverture) / Campingplätze (*,**,***,**** =Einstufung, T=Tourismus, L=Freizeit, Öffnungszeiten) / Campsite (*,**,***,****=classif, T=tourism, L=leisure, opening season) / Camping Hébergement utilisant les énergies renouvelables / Alsatian accommodation using renewable energy sources / Elsässische TourismusUnterkünfte die erneuerbare Energien benützen / Accommodatie met duurzame energie Restaurant Bistrot-café / Bistro-Cafe / Bistro-café / Bistro Outils pour petites réparations/ Werkzeuge für kleine Reparaturen / Tools for small repairs / Reparatiekit Alimentation / Lebensmittel / Food shop / Levensmiddelen (Ep : épicerie/Lebensmittelgeschäft/grocer's/Kruidenier - Be : boulangerie/ Bäcker/baker's/ Bakker - Bo : boucherie/Metzgerei/butcher's/Slager) Transport des bagages à l’étape suivante* / Gepäcktransfer zur nächsten Etappe* / Transportation of luggage to next stop* / Bagagevervoer* Pharmacie / Apotheke / Pharmacy / Apotheek *Sur demande préalable / *auf vorige Anfrage / *on prior demand / *op aanvraag Bureau de poste / Post / Post office / Postkantoor Chambre d’hôtes / Gästezimmer / Bed and breakfast / B&B 100 Hébergement collectif (auberge de jeunesse, gîte d’étape, etc.) / Beherbergungsvereine (Jugendherbergen, Etappenunterkünfte usw.) (lits=Bettenanzahl) / Hostel-type accomodation (youth hostel, hikers' hostels, etc.) (lits=no. of beds) / Groepsaccommodatie JANVIER 2016 - www.alsaceavelo.fr / www.radfahrenimelsass.de / www.cyclinginalsace.com Guichet automatique bancaire / Geldautomat / Cash dispenser / Geldautomaat Baignade / Bademöglichkeit / Bathing / Zwemmen toegestaan 7/10 L’ ALSACE À VÉLO Radwandern im Elsass Cycling in ALsace Fietsen in de Elzas 2 4 CANAL DE LA MARNE-AU-RHIN - EUROVELO 5 Rhein-Marne Kanal Radweg / Rhine Marne canal / Marne-Rijnkanaal 88 km - 729 m ADRESSES UTILES / NÜTZLICHE ADRESSEN / USEFUL ADDRESSES / NUTTIGE ADRESSEN Comment s’y rendre Wie erreicht man How to get there Bereikbaarheid SNCF 36 35 (0,40 € / minute) www.sncf.fr Ligne/Linie/Line/Lijn Strasbourg-Saverne • Saverne • Zornhoff-Monswiller • Steinbourg • Dettwiller • Wilwisheim • Hochfelden • Schwindratzheim Lignes/Linien/Line/Lijn Strasbourg-Saverne Strasbourg-Mommenheim Strasbourg-SarregueminesSaarbrücken • Mommenheim Lignes/Linien/Line/Lijn Strasbourg-Saverne Strasbourg-Mommenheim • Brumath • Stephansfeld • Vendenheim Où se loger Unterkünfte Where to stay Accommodatie ■■SAVERNE (67700) Villa Katz *** H/R 8 ch. 03 88 71 02 02 www.villakatz.com Chez Jean *** H/R 23 ch. 03 88 91 10 19 www.chez-jean.com Europe*** H 28 ch. 03 88 71 12 07 www.hotel-europe-fr.com Auberge de Jeunesse (87 lits) 03 88 91 14 84 www.aj-saverne.com Camping municipal *** T (1/4 -> 30/9) 03 88 91 35 65 www.campingsaverne.com ■■LUPSTEIN (67490) 2 chambres d’hôtes 3 épis chez Mme Francine HUBER-VANDELOISE 03 88 91 49 96 - 06 26 83 59 13 ■■HOCHFELDEN (67270) 3 chambres d’hôtes 2 et 3 clés Villa Béatrice 03 88 71 97 72 www.villa-beatrice.fr 3 chambres d’hôtes 2 épis Ferme auberge chez M. Alain FUCHS 03 88 51 64 57 www.ferme-auberge-fuchs.com À proximité, à Offices de Tourisme Verkehrsämter Tourist Offices VVV ■■SAVERNE** MITTELHAUSEN (67170) 03 88 91 80 47 www.ot-saverne.fr A l’Etoile *** H/R 24 ch. 03 88 51 28 44 www.hotel-etoile.net 03 88 52 28 28 www.otstrasbourg.fr ■■VENDENHEIM (67550) Argos ** H/R 50 ch. 03 88 81 86 36 www.hotel-argos-strasbourg.com Auberge de la Forêt H/R 8 ch. 03 88 20 01 15 www.aubergedelaforet.fr À proximité, à BERSTETT (67370) 3 chambres d’hôtes 3 épis chez M. Jean-Daniel FREYSZ 03 88 69 54 33 www.freysz.com ■■SCHILTIGHEIM (67300) Kyriad *** H/R 66 ch. 03 88 81 24 44 www.kyriad.com ■■STRASBOURG (67000) voir / siehe / see : TOUR CYCLO 7 Où réparer une bicyclette Fahrrad-Reparaturen Where to get a bicycle fixed Fietsreparatie ■■SAVERNE (67700) Ohl Cycles 03 88 91 17 13 ■■HOCHFELDEN (67270) JMP FISCHER Cycles 03 88 91 50 51 ■■VENDENHEIM (67550) DECATHLON 03 88 81 99 81 ■■SCHILTIGHEIM (67300) CYCLES XAV 09 52 05 41 38 ■■STRASBOURG (67000) voir / siehe / see / zie : TOUR CYCLO 7 Où louer une bicyclette Fahrrad-Vermietung Where to rent a bicycle Fietsverhuur ■■STRASBOURG**** Que visiter Besichtigungen Visits Te zien ■■GONDREXANGE Syndicat d’initiative 4, rue de Diane-Capelle www.otsi-gondrexange.com Café Restaurant de la Plage rue de l’Etang 03 87 25 09 60 Créé au Moyen-âge par les moines pisciculteurs, l’étang de Gondrexange, qui s’étend sur 700 hectares, est un haut lieu de pêche réputé pour la richesse de ses eaux en sandre, brochet et perche.. Der 700 Hektar berühmte Gondrexange Weiher wurde im Mittelalter von Mönche die fi schzüchteten entworfen. Seine Gewässer sind von den Anglern berühmt für Zander, Hechte und Barsche. The 700 hectare large Gondrexange lake was created in the Middle Ages by fish-farming monks. It is a famous fi shing place for pike-perches, pikes and perches. Het meer van Gondrexange werd in de middeleeuwen aangelegd door monniken. Het meer van ruim 700 hectaren is een paradijs voor vissers: snoekbaars, karper, snoek en baars. ■■HESSE L’église de Hesse témoigne admirablement de l’architecture du Moyen Age en Lorraine. Die Kirche von Hesse ist Zeuge der Mittelalterlichen Architektur in Lothringen. The church of Hesse illustrates wonderfully the architecture of the Middle Ages in Lorraine. De kerk van Hesse is een fraai voorbeeld van middeleeuwse architectuur in Lorraine. Syndicat d’initiative www.otsi-gondrexange.com ■■SAVERNE (67700) ■■NIDERVILLER ■■WALTENHEIM-SUR-ZORN (67670) Ohl Cycles Sàrl 03 88 91 17 13 1 chambre d’hôtes 2 épis chez Mme Marguerite SCHEHRER 03 88 51 64 79 voir / siehe / see / zie : Faïenceries de Niderviller 03 87 23 80 04 www.terredest.fr La manufacture de Niderviller a été érigée en 1735. Elle est célèbre pour ses faïences et ses porcelaines. Magasin d’usine. ■■STRASBOURG (67000) TOUR CYCLO 7 JANVIER 2016 - www.alsaceavelo.fr / www.radfahrenimelsass.de / www.cyclinginalsace.com Die Manufaktur von Niderviller ist in 1735 errichtet worden. Sie ist berühmt für ihr Steingut und ihre Porzellane. Verkaufstelle. The manufacture of Niderviller, erected in 1735, is famous for its earthenware and porcelains. Factory outlet. De aardewerk- en porseleinfa briek van Niderviller werd opgericht in 1735. Met outlet. ■■ARZVILLER Plan Incliné / Schrägaufzug / Shiplift / Scheepslift 03 87 25 30 69 www.plan-incline.com Situé sur le canal de la Marne au Rhin, entre Lutzelbourg et Dabo, cet ascenseur à bateaux fut mis en service le 27 janvier 1969. Il remplace un chapelet de 17 écluses se succédant sur 4 km. C’est le seul ouvrage en Europe de type transversal. Lage: auf dem Rhein-MarneKanal, zwischen Lutzelbourg und Dabo. Der Schrägaufzug für Lastkähne wurde am 27. Januar 1969 eingeweiht. Er ersetzt eine sich 4 km hinziehende Kette von 17 Schleusen. Dieses Bauwerk ist das einzige in Europa, in Querbauweise errichtet. Located on the Marne-Rhine canal, between Lutzelbourg and Dabo. The shiplift entered into service on January 27th, 1969. It bypasses a succession of 17 locks covering a distance of 4 km. It is the only shiplift in Europe of a transversal type. De Scheepslift ligt aan het Marne-Rijnkanaal, tussen Dabo en Lutzelbourg. Deze lift voor binnenschepen werd op 27 januari 1969 in gebruik gesteld. De Scheepslift vervangt een reeks van 17 sluizen op een traject van 4 kilometer. Het is de enige dwarsgebouwde scheepslift in Europa. ■■LUTZELBOURG Lutzelbourg est connu pour son château médiéval (en cours de rénovation) qui domine le village. Lutelbourg ist bekannt für seine mittelalterliche Burg (z.Z. in Restaurierung), die das Dorf überragt. Lutzelbourg is well known through its medieval stronghold (actually being restored) that overlooks the village. Het dorp Lutzelbourg staat bekend om de ruïnes van de mid deleeuwse burcht. Syndicat d’initiative 03 87 25 30 19 ■■SAVERNE Musée de la ville de Saverne / Museum der Stadt Saverne / Museums of the city of Saverne / Musea van de stad Saverne 03 88 91 06 28 www.ot-saverne.fr Musée d’art et d’histoire (sculptures religieuses des XVe et XVIe s., mobilier et arts décoratifs du XIXe s., peintures des XVIIIe et XIXe., lapidairie du XIIe au XVIIIe s., etc.) et musée archéologique (monuments funéraires, stèles votives gallo-romaines, etc.). Salles consacrées à la journaliste Louise Weiss qui a œuvré pour l’idée européenne. Museum für Kunst und Geschichte (religiöse Skulpturen der 15. und 16. Jh. Mobiliar und Kunstgewerbe des 19. Jh., Gemälde der 18. und 19. Jh., Steinschneidekunst vom 12. bis zum 18. Jh., usw.) und archäologisches Museum (gallo-römische Grabdenkmäler und Votivtafeln, usw.). Säle über Louise Weiss, Journalistin die für das Ideal von Europa kämpfte. Art and history museum (religious sculptures from the 15th and 16th c., furniture and decorative arts from the 19th c., paintings from the 18th and 19th c., lapidaries from the 12th to the 18th c., aso…) and archeological museum (Gallo-Roman funeral monuments and votive stelae, etc…). Louise Weiss’ exhibition rooms who dedicated her life as a journalist to the building of Europe. Kunst- en historisch museum (religieuze beelden - 15e en 16e eeuw, meubels en sierkunst - 19e eeuw, schilderijen - 18e en 19e eeuw, edelsteenslijperij - 12e et tot 18e eeuw, enz.) en Archeologisch Museum (grafmonumenten, Gallo-Romeinse votiefstenen, enz.). Zalen gewijd aan de journaliste Louise Weiss, actief voorstandster van een verenigd Europa. Roseraie / Rosengarten / Rosegarden / Rosarium 03 88 71 83 33 www.roseraie-saverne.fr Jardin de 1,5 ha avec 8800 rosiers de 450 variétés différentes. Garten von 1,5 ha mit 8800 Rosensträuchern von 450 verschiedenen Spielarten. Garden of 4 acres with 8,800 rose-trees of 450 different varieties. Tuin van 1,5 hectaren met 8.800 rozenstruiken van 450 verschillende soorten. Tour de l’Ancien Télégraphe Chappe / Turm des ehemaligen Chappe Telegrafen / Chappe Telegraph Tower / Semafoor van Chappe 03 88 52 98 99 www.shpta.com Cette tour s’élève au pied du rocher du Haut-Barr, 200 m avant d’arriver au château. Elle faisait partie de la ligne qui joignit Paris à Strasbourg de 1798 à 1852. Ce site permet la découverte de la télégraphie Chappe qui fut le premier réseau de télécommunications au monde. Am Fusse des Felsens des HautBarr, 200 Meter von der Burg, erhebt sich der Turm. Er war ein Teil der Telegraphielinie, welche, zwischen 1798 und 1852 Paris mit Strasbourg 8/10 L’ ALSACE À VÉLO Radwandern im Elsass Cycling in ALsace Fietsen in de Elzas verband. Entdeckung der ChappeTelegrafentechnik, die das erste Fernmeldenetz der Welt darstellte. At the foot of the crag on which stands the Haut-Barr castle, 200 meters before one reaches the castle itself, stands the tower. It was part of the line linking up Paris and Strasbourg between 1798 and 1852. This site gives visitors the opportunity to discover the Chappe telegraphy system, the first telecommunications network in the world. Deze toren staat aan de voet van de rots van Haut-Barr, 200 meter van de burcht. De semafoor stond van 1798 tot 1852 op de telegraaflijn Parijs-Straatsburg. U ontdekt er het functioneren van de optische telegraaf van Chappe, het eerste telecommunicatienetwerk ter wereld. Jardin Botanique / Botanischer Garten / Botanical garden / Botanische Tuin 03 88 91 80 47 Jardin de 2,5 ha situé à 3 km du centre-ville, en bordure de la RN4, dans le Col de Saverne. Rocailles fleuries, prairie avec orchidées, tourbière avec plantes insectivores, arboretum, collection de fougères, etc. Garten von 2,5 ha., 3 km vom Stadtzentrum entfernt, am Rande der RN4 Strasse, im Paß von Saverne. Steine mit Blumen geschmückt, Orchideenwiese, Torfmoor mit Insektenfressende Pflanzen, Arboretum, Farn Sammlung, usw. Garden of 6 acres located 3 km away from downtown, along the RN4 road, in the Saverne Pass. Flowery rock-garden, grass-land with orchids, turf-moor with insect-eater plants, arboretum, collection of ferns, etc… Tuin van 2,5 hectaren op 3 kilometer afstand van de binnenstad langs de N4 bij de pas van Saverne. Rotstuinen met bloemen, orchi deeënveld, veen met insectenetende planten, arboretum, varencollectie. Marchés du terroir : Jeudi, / Märkte mit regionalen Produkten : Donnerstag / Regional produce market : Thursday / Streekmarkt: donderdag 3e dimanche de juin : Fête des roses / 3. Sonntag im Juni : Rosenfest / 3rd Sunday of June : Rose festival / 3e zondag van juni: Rozenfeest ■■STEINBOURG 1er week-end d’août : Festival Indien « Pow-Wow » 1. Wochenende im August : Indisches Fest 1st week-end of August : Indian festival 1e weekend van augustus: Indianenfestival 4 2 CANAL DE LA MARNE-AU-RHIN - EUROVELO 5 Rhein-Marne Kanal Radweg / Rhine Marne canal / Marne-Rijnkanaal 88 km - ■■HOCHFELDEN Musée du Pays de la Zorn / Museum des “Zorn” Gebiets / Museum of the “Zorn” area / Museum Land van de Zorn 12, place du Général Koenig 03 88 89 04 52 Le site comprend une synagogue, une école et un bain rituel. La synagogue abrite le musée d’histoire locale et d’arts et traditions populaires qui organise des expositions temporaires et permanentes (archéologie, histoire, tuileries, four à chaux, poteries, bière et houblon). Das Museum umfaßt eine Synagoge, eine Schule und ein rituelles Bad. In der Synagoge befindet sich ein Volkskundemuseum mit Wanderausstellungen und festen Ausstellungen (Archäologie, Geschichte, Ziegeleien, Kalkofen, Töpferei, Bier und Hopfen) The site includes a synagogue, a school and a ritual bath. The synagogue houses the local history and popular traditions museum, which organises temporary and permanent exhibitions (archaeology, history, tilery, lime kiln, pottery, beer and hops). Op de locatie vindt u een synagoge, een school en een ritueel bad. In de synagoge is het museum voor plaat selijke historie en volkskunst en -tradities gevestigd, dat tijdelijke en permanente exposities organiseert (archeologie, historie, pannenbakkerijen, kalkoven, pottenbakkerijen, bier en hop). Brasserie METEOR / Braüerei / Brewery/Brouwerij 03 88 02 22 22 www.brasserie-meteor.com Créée en 1640 à Hochfelden, la brasserie Météor est la dernière grande brasserie familiale et indépendante d’Alsace. La visite du site de production permet de mieux comprendre le processus de fabrication de la bière. Météor ist die älteste Brauerei Frankreichs und befi ndet sich seit 1640 am selben Standort. Bei einer Brauereibesichtigung können Sie den Produktionsweg des Biers besser kennen lernen . Founded in 1640 in Hochfelden, the Météor brewery is Alsace’s sole surviving independent family brewer. A visit to the factory provides a great opportunity to see at fi rst hand how beer is brewed. Opgericht in 1640 in Hochfelden. Météor is de laatste grote zelfstandige familiebrouwerij van de Elzas. Ontdek de vervaardiging van bier in een bezoek aan de productieafdeling. Centre aquatique ATOO-O / Erlebsnisbad / Aquatic center/ Zwempaleis 03 88 02 20 40 www.payszorn.com 729 m Marché du terroir : Mardi matin Markt mit regionalen Produkten: Dienstag Vormittag Regional produce market : Tuesday morning Streekmarkt: dinsdagochtend ■■MOMMENHEIM ■■BRUMATH Parc d’Aventures de Brumathplage / AbenteuerparkHochseilgarten / High wire forest adventure / Klimpark 03 88 59 36 27 www.brumath-aventure.fr Situé dans une belle forêt mêlée (chênes, hêtres et sapins) en bordure immédiate de la baignade aménagée de Brumath, le parc compte 3 ha et propose 8 parcours avec des ateliers pour les 3/8 ans, la famille et les sportifs confirmés. Programme multi-activités (plongée, canoë, équitation, soirées à thème (animation, musique, sur demande. Der Park erstreckt sich auf 3 Hektar mitten in einem schönen Mischwald (Eichen, Buchen und Fichten) gleich neben dem Badesee von Brumath. Er bietet 8 verschiedene Strecken und sogar Ateliers für 3 bis 8-jährige Kinder. Er ist für die ganze Familie und geübte Sportler gedacht. Located in a beautiful mixed forest (oak, beech and fir trees) on the edge of the Brumath lake site, the park covers 3 hectares and offers 8 trails with a few workshops for 3 to 8 year olds, families and high level sports enthusiasts. A number of activities are on offer (diving, canoeing, riding etc.), with theme evenings (entertainment, music) on request. In een prachtig gemengd bos (eiken, beuken, naaldbomen) tegen het recreatiemeer van Brumath. Park van 3 hectaren met 8 verschillende routes: voor kinderen van 3 tot 8 jaar, gezinnen en sportieve waaghalzen. Programma met diverse activiteiten (duiken, kanovaren, thema-avonden (entertainment, muziek, op aanvraag). Jardins de l’Escalier / Garten / Garden / Tuin 10, rue de Pfaffenhoffen 03 88 51 99 14 www.a-lescalier.com Différentes ambiances se succèdent entre l’espace méditerranéen et le jardin d’ombre, la pelouse cernée d’arbres et d’arbustes d’ornement, le potager en carrés, le verger de rosacées, le jardin zen bordé de bambous. Des points d’eau agrémentent le parcours, des aires de repos invitent à la détente. JANVIER 2016 - www.alsaceavelo.fr / www.radfahrenimelsass.de / www.cyclinginalsace.com Ein Wechsel verschiedener Gestaltungen- vom Mittelmeerflair zu Schattenpflanzen über einen Rasen mit angrenzenden Bäumen und Ziersträuchern, quadratische Gemüsebeete, den Rosenhain und einen bambusumgebenen ZenGarten. This garden is composed of a diverse selection of ambiences, from the Mediterranean space and shade garden, to the lawn encircled with trees and ornamental shrubbery, the chequered kitchen garden, the Rosaceae orchard, and the zen garden bordered with bamboo plants. Tuin met verschillende sferen: mediterrane ruimte, schaduwtuin, met bomen en sierheesters omzoomd gazon, moestuin, rozengaard, zentuin met bamboehaag. Fonteinen en zithoekjes langs het pad. Musée Archéologique / Archäologisches Museum / Archeological Museum / Archeologisch Museum 03 88 51 07 61 03 88 51 05 15 Dans les caves voûtées de l’ancien château des HanauLichtenberg (1720), aujourd’hui église protestante, exposition du passé gallo-romain de la ville (éléments lapidaires, bronzes, céramique, etc.) In den gewölbten Kellern des ehemaligen Schlosses von Hanau-Lichtenberg (1720), heute protestantische Kirche, Ausstellung der gallo-römischen Vergangenheit der Stadt (Steinskulpturen, Bronzegegenstände, Keramik, usw.). In the vaulted cellars of the former Hanau-Lichtenberg residence (1720), a protestant church today, exhibition of the Gallo-Roman past of the town (lapidary, Bronze age metalwork, ceramics, etc…). Expositie over het GalloRomeinse verleden van de stad (stenen, bronzen beelden, keramiek, enz.) in de overwelfde kelders van de oude burcht van Hanau-Lichtenberg (1720), nu protestante kerk. Mini-Golf 03 88 59 36 87 www.brumath-aventure.fr Marché du terroir : Mercredi matin Markt mit regionalen Produkten : Mittwoch Vormittag Regional produce market : Wednesday morning Streekmarkt: woensdagochtend 4e dimanche de septembre : Foire aux oignons 4. Sonntag im September : Zwiebelfest 4th Sunday of September : Onion festival 4e zondag van september: Uienmarkt ■■VENDENHEIM Marché du terroir : samedi matin Markt mit regionalen Produkten : Samstag Vormittag Regional produce market : Saturday morning Streekmarkt: zaterdagochtend ■■SOUFFELWEYERSHEIM ■■REICHSTETT Le Parc de la Maison Alsacienne / Elsässische Häuser Park / Alsatian House Park / Park van de Huizen uit de Elzas 34, rue Courbée 03 88 20 59 90 http://parc.alsace.free.fr «Ecorue» de différents types d’habitats traditionnels : maison qui reconstitue dans le détail la vie autour de 1900 (intérieurs, mobilier), grange regroupant du matériel agricole des XIXe et XXe siècles et servant de cadre à deux expositions sur la paille et le grain, maison du XVIIe siècle (extérieurs uniquement). Kleines Freilichtmuseum mit Häusern von damals. Das Haupthaus ist wie in 1900 eingerichtet. In der Scheune befinden sich Landwirtschaftsgeräte aus dem 19. und 20. Jh. Zwei Ausstellungen über Heu und Getreide, sowie ein Haus aus dem 17. Jh., das nur von außen erhalten ist. A “heritage street” with different types of traditional houses: house with a detailed reconstruction of life around 1900 (interior, furniture), barn displaying agricultural equipment from the 19th and 20th century and housing two exhibitions on straw and cereals, 17th century house (exterior only). Klein openluchtmuseum met traditionele woningen uit de Elzas: huis dat waarheidsgetrouw het leven van rond het jaar 1900 weergeeft (interieur, meubilair), schuur met landbouwgereedschap uit de 19e en 20e eeuw waar ook twee exposities ondergebracht zijn over stro en graan, huis uit de 17e eeuw (alleen buitenkant te bezichtigen). Fort Rapp / Festung Rapp / Fort Rapp / Fort Rapp 03 88 20 06 02 Fax 03 88 81 92 85 Le Fort Moltke, rebaptisé Rapp en 1918, a été construit de 1872 à 1874. Il faisait partie de la ceinture de forts avancés, à quelques kilomètres de Strasbourg, pour mettre la ville hors de portée de l’artillerie de l’époque. Le circuit de visite passe par la caserne, la casemate, la poudrière, les monte-charges, les systèmes de caponnière, l’infirmerie, la cuisine, la boulangerie… 9/10 L’ ALSACE À VÉLO Radwandern im Elsass Cycling in ALsace Fietsen in de Elzas Die Moltke-Festung, 1918 in Rapp-Festung umbenannt, stammt aus den Jahren 1872-1874. Sie war Teil der vorgelagerten Festungsmauern nahe Strasbourg und brachte sie Stadt außer Reichweite fremder Artilleriegeschütze. Die Besichtigung führt durch die Kaserne, die Kasematten, das Munitionslager, die Lastenheber, die Festungsgräben, das Lazarett, die Küchen und Bäckereien und vieles mehr. Moltke Fort, renamed Rapp Fort in 1918, was built between 1872 and 1874. It was part of the belt of advanced forts lying a few kilometres from Strasbourg to place the city out of the range of the artillery at this period. The trail takes you through the barracks, the blockhouse, the gunpowder room, goods lifts, sheltered walkways, medical post, kitchen and bakery… Fort Moltke, vanaf 1918 Rapp genoemd, dateert van 1872-1874. Het fort maakte deel uit van de linie vooruitgeschoven forten op enkele kilometers van Straatsburg, om de stad buiten bereik van de artillerie te houden. De rondleiding gaat door de kazerne, de kazemat, het kruitmagazijn, de goederenliften, het grachtensysteem, het hospitaal, de keuken, de bakkerij... ■■BISCHHEIM Bain rituel et musée local du Judaïsme / Rituelles Bad und Jüdisches Heimatmuseum / Ritual bath and museum of local Jewish history / Mikwe en streekmuseum over het jodendom «Cour des Boecklin» 17, rue Nationale 03 88 81 49 47 www.brumath-aventure.fr 4 2 CANAL DE LA MARNE-AU-RHIN - EUROVELO 5 Rhein-Marne Kanal Radweg / Rhine Marne canal / Marne-Rijnkanaal 88 km - Bain rituel juif (mikvé) le plus exceptionnel d’Alsace avec son escalier en vis à noyau creux du XVIe s. entièrement restauré. Salle David Sintzheim consacrée à l’histoire de la communauté juive de Bischheim (longtemps une des plus importantes du Bas-Rhin ; des personnages célèbres en ont fait partie), exposition d’objets rituels. Jüdisches rituelles Bad (Mikvé), das alleraußergewöhnlichst im Elsaß mit seiner retaurierten Wendeltreppe aus dem 16. Jh. Im David Sintzheim Saal, der der Geschichte der jüdischen Gemeinschaft von Bischheim (während langer Zeit einer der erheblichsten im BasRhin - Unterelsaß -, die berühmte Persönlichkeiten zählte) gewidmet ist, sind rituelle Gegenstände ausgestellt. Jewish ritual bath (mikvé), the most exceptional one in Alsace with its restaured spiral staircase of the 16th c. The David Sintzheim Hall is dedicated to ritual items as well as to the history of the Jewish community of Bischheim (for a long time, one of the largest of Bas-Rhin-Lower Alsace amidst which used to live many famous people). Meest opmerkelijke mikwe (ritueel bad) in de Elzas met volledig gerestaureerde wenteltrap met holle spil uit de 16e eeuw. Zaal David Sintzheim, gewijd aan de geschiedenis van de joodse gemeenschap van Bischheim (lange tijd een van de belangrijkste van de Bas-Rhin, telde enkele beroemde leden), expositie over rituele voorwerpen. ■■SCHILTIGHEIM Roseraie / Rosengarten / Rosegarden / Rosarium Rue Contades 03 88 33 29 67 Jardin de 30 ares avec 5 000 rosiers de 390 variétés différentes. 729 m Garten von 30 Aren mit 5000 Rosensträuchern in 390 verschiedene Arten. Garden of 3 000 square meters with 5000 rose trees of 390 different varieties. Tuin van 3 km² met 5.000 rozenstruiken van 390 verschillende soorten. 1er ou 2e week-end d’août : Fête de la bière 1. oder 2. Wochenende im August : Bierfest 1st or 2nd week-end of August : Beer festival 1e of 2e weekend van augustus: Bierfeest ■■STRASBOURG Eglises / Kirchen / Churches / Kerken : Cathédrale - St Pierre le Jeune - St Thomas Terrasse panoramique du Barrage Vauban / Aussichtsterrasse des Vaubandams / Panoramic terrace of the Vauban dam / Terras met uitzicht op de Dam van Vauban Centre de l’Illustration Tomi Ungerer 03 88 52 50 04 www.musees-strasbourg.org Musée Alsacien / Elsässisches Museum / Alsatian Museum / Elzasmuseum 03 88 52 50 04 www.musees-strasbourg.org Musée Historique / Historisches Museum / Museum of History / Historisch Museum 03 88 52 50 04 www.musees-strasbourg.org Musée de l’Œuvre Notre Dame / Œuvre Notre-Dame Museum / Œuvre Notre-Dame museum / Museum Oeuvre Notre Dame 03 88 52 50 04 www.musees-strasbourg.org Musée des Arts Décoratifs / Museum für Kunstgewerbe JANVIER 2016 - www.alsaceavelo.fr / www.radfahrenimelsass.de / www.cyclinginalsace.com / Decorative Arts Museum / Sierkunstmuseum 03 88 52 50 04 www.musees-strasbourg.org Musée des Beaux-Arts / Kunstmuseum / Fine Arts Museum / Museum voor Schone Kunsten 03 88 52 50 04 www.musees-strasbourg.org Musée Archéologique / Archäologisches Museum / Archeological Museum / Archeologisch Museum 03 88 52 50 04 www.musees-strasbourg.org Musée d’Art Moderne et Contemporain / Museum der Modernen Kunst / Museum of modern and contemporary art / Museum voor Moderne en Hedendaagse Kunst 03 88 23 31 31 www.musees-strasbourg.org Musée Zoologique / Zoologisches Museum / Zoological Museum / Zoölogisch Museum 03 88 35 85 35 www.musees-strasbourg.org Musée de Sismologie et Magnétisme / Museum für Seismologie und Erdanziehung / Museum of Seismology and Geomagnetism / Seismologieen Aardmagnetismemuseum Planétarium / Planetarium / Planetarium / Planetarium 03 88 21 20 40 http://planetarium.u-strasbg.fr Le Vaisseau / Wissenschafts - und Technikzentrum / Science and technology discovery centre / Wetenschaps- en Techniekcentrum +33 (03) 88 44 44 00 www.levaisseau.com Jardin Botanique / Der botanische Garten / The botanical garden / Botanische Tuin 03 88 35 83 67 Visites en bâteaux / Schiffsrundfahrten / Visits of Strasbourg by boat / Rondvaarten 03 88 84 13 13 Visites en mini-train / Die Altstadt mit dem Mini-Zug / The old town by minitrain / Stadsrondleidingen in treintje 03 88 77 70 03 Marchés hebdomadaires : - boulevard de la Marne : Mardi, Samedi matin - place Broglie : Mercredi, Vendredi toute la journée - place du marché aux poissons : marché paysan le samedi matin - place du marché neuf : marché de la montagne le samedi toute la journée Wochenmärkte : - boulevard de la Marne : Dienstag, Samstag Vormittag - place Broglie : Mittwoch, Freitag den ganzen Tag - place du marché aux poissons : Bauernmarkt am Samstag Vormittag - place du marché neuf : Bergprodukte Markt am Samstag den ganzen Tag Weekly Markets : - boulevard de la Marne : Tuesday and Saturday morning - place Broglie : Wednesday and Friday - place du marché aux poissons : Country market on Saturday morning - place du marché neuf : Mountain products’ market on Saturday all day long Wekelijkse markten: - boulevard de la Marne : di. en za. ochtend - place Broglie : wo., vr. hele dag - place du marché aux poissons : boerenmarkt op za. ochtend - place du marché neuf : markt met producten uit de bergen, hele za. 10/10 Grands itinéraires Hauptradwege Major Cycle trails lange tochten alsaceavelo.fr Cycling in Alsace Radwandern im Elsass Fietsen in de Elzas LE LONG DE LA BRUCHE ET DE SON CANAL 5 An dem Fluss Bruche und seinem Kanal entlang Along the river Bruche and its canal Mundolsheim Langs de Bruche en zijn kanaal D1 Reichstett 00 4 Wasselonne MOSELLE Souffel Hœnheim 1 Schiltigheim Oberhausbergen Ittenheim D1004 VVA EV 15 A351 Oberschaeffolsheim D30 30 D218 Urmatt Lutzelhouse D3 la Broque 0 31 Rosheim Bischoffsheim Russ VVA Barembach Lipsheim Fegersheim 3 EV 15 Krautergersheim ALL. Eschau Obernai Br uc he Voie à circulation restreinte/ Straße mit eingeschränktem Verkehr / Restricted access road / Weg met beperkt verkeer Parcours cyclables en site propre/ D426 / Separate cycle track / Fietspad Radweg im Gelände lau nd Andlau Andlau Kertzfzeld D20 Bandes cyclables / Radweg auf der Straße / Cycle lanes / Fietsstrook Westhouse 3 D468 A35 Valff Route / Straße / Road / Verharde weg D488 D1 420 Sens du circuit / Richtung der Tour / Direction of trail / Rijrichting Meistratzheim 5 km Légendes Cartographie Plobsheim Hindisheim Départ du circuit / Start der Tour / Start of trail/ Vertrekpunt Ottrott Barr 2,5 N353 Blaesheim Innenheim Bœrsch Schirmeck Rothau 0 IllkirchGraffenstaden Geispolsheim A352 Griesheimprès-Molsheim Mollkirch Ostwald Entzheim Duppigheim Duttlenheim Dorlisheim D142 Muhlbachsur-Bruche 5 D422 0 Passerelle des 2 rives Ill Lingolsheim Ze mb s D392 42 we g N83 33 Wackenbach D1 D500 Grandfontaine Wisches Gresswiller Kehl 5 Hersbach 33 Molsheim 33 Holtzheim 12 A Col du Donon 92 Mutzig 12 Hangenbieten Dachstein A3 le Donon 92 D3 D30 D392 Heiligenberg Wolfisheim Eckbolsheim e a Bruche el h uc Br Drei Täler Rad Strasbourg A3 0 D3 ErnolsheimBruche Kolbsheim d D45 Avolsheim Dinsheimsur-Bruche Achenheim Canal Ergersheim Still 590 m Bischheim A4 Marlenheim Oberhaslach l 67Ilkm - Souffelweyersheim Le Rhin L’ALSACE À VÉLO Gare SNCF / Bahnhof / Railway station / Treinstation Autres tours / Andere Touren / Other trails / Andere tochten PFALZ (D) Offenburg Strasbourg Baccarat (54) BADEN SCHWARZWALD (D) LORRAINE Colmar Mulhouse BÂLE (CH) Cet itinéraire transfrontalier en provenance d'Offenburg quitte Strasbourg en direction du Sud par une piste cyclable aménagée le long de l'Ill, rivière qui arrose la métropole alsacienne. Arrivé au confluent de l'Ill et du canal de la Bruche, un autre parcours cyclable suit les berges ombragées de ce petit canal et rallie le piémont des Vosges à Molsheim. Après un bref passage à travers les vignes, la route serpente dans la longue vallée de la Bruche qui se resserre progressivement jusqu'à Schirmeck avant d'entamer l'ascension du col du Donon. La randonnée se prolonge en Lorraine à travers la vallée de la Plaine en direction de Baccarat, capitale du cristal. Après Strasbourg, sa cathédrale, ses musées et ses rues pleines de charme, l'itinéraire emprunte les berges du canal de la Bruche. L'ouvrage fut construit par Vauban pour acheminer les pierres en grès des Vosges destinées à l'édification des fortifications de Strasbourg. Sur la route du piémont des Vosges, Molsheim regroupe un nombre important de monuments autour de la place de l'Hôtel de Ville. La vallée de la Bruche invite à découvrir de nombreux villages vivant notamment de l'exploitation forestière. Le Donon, point culminant des basses Vosges (1009 m), est un ancien lieu de culte celtique. Le sommet offre un superbe panorama sur les Vosges. Diese grenzüberschreitende Fahrradstrecke führt von Offenburg zunächst bis nach Straßburg, und verläßt anschließend die an der Ill gelegene elsässische Metropole auf einem in südlicher Richtung entlang dieses Flusses angelegten, idyllischen Fahrradweg. Anschließend führt die Strecke entlang des Bruche- Kanals, den Vauban seinerzeit anlegen ließ, um den Transport des Sandsteins für den Bau der Straßburger B e fe s t i g u n g s a n l a g e n z u g e w ä h r l e i s t e n . Anschließend führt der Weg nach Molsheim, dessen Rathausplatz eine Reihe herrlicher Bauwerke vorzuweisen hat. Hinter Molsheim schlängelt sich der Weg durch das langgestreckte Tal der Bruche. In diesem Tal kann man eine Reihe von Dörfern besichtigen, die hauptsächlich von der Forstwirtschaft leben. In Richtung Schirmeck verengt sich das Tal zunehmend, bis man an den Paß «Col du Donon» gelangt. Am Gipfelpunkt des Passes angelangt, genießt man eine wundervolle Aussicht über die Vogesen. Die letzte Etappe führt durch das Plaine-Tal in Lothringen bis nach Baccarat, der Hauptstadt der Bleikristallhütten. This cross-border trail which arrives from Offenburg leaves Strasbourg to go south along a cycle track laid out along the river Ill, which flows through the Alsatian capital. The trail then follows the Bruche canal, which was built by Vauban to transport the red sandstone of the Vosges for the construction of the fortifications of Strasbourg. It JANVIER 2016 - www.alsaceavelo.fr / www.radfahrenimelsass.de / www.cyclinginalsace.com comes out at Molsheim, whose Town- Hall square features a large number of monuments. The route then winds its way along the long Bruche valley and takes you through a large number of villages whose main source of income is forestry. It gradually tightens up as far as Schirmeck before beginning to ascend the Donon pass. At the top there is a superb panoramic view over the Vosges. The route then goes on into Lorraine through the valley of the Plaine towards Baccarat, capital of the crystal industry. Deze grensoverschrijdende tocht die in het Duitse Offenburg begint, verlaat Straatsburg in zuidelijke richting via een bijzonder fietspad langs de Ill. Vervolgens rijdt u over de schaduwrijke oevers van het kanaal van de Bruche, aangelegd door Vauban om de nodige zandsteen voor de bouw van de versterking van Straatsburg aan te voeren uit de Vogezen. Het uiteinde van het kanaal verbindt de uitlopers van de Vogezen met Molsheim, een stadje met een aantal belangrijke monumenten rond het plein van het stadhuis. Na Molsheim gaat de tocht door kleine dorpen die voornamelijk van de bosbouw leven. De route slingert door het lange dal van de Bruche dat geleidelijk aan smaller wordt tot bij Schirmeck, waar de klim naar de Donon begint. Vanaf deze pas hebt u een fraai uitzicht over de Vogezen. U duikt Lorraine in en rijdt via het dal van de Plaine naar de kristalstad Baccarat. 1/5 L’ ALSACE À VÉLO 5 Radwandern im Elsass Cycling in ALsace Fietsen in de Elzas LE LONG DE LA BRUCHE ET DE SON CANAL An dem Fluss Bruche und seinem Kanal entlang / Along the river Bruche and its canal Langs de Bruche en zijn kanaal / 67 km 590 m LE PARCOURS / DER WEG / THE ROUTE / DE ROUTE Partiel Localités Teilabschnitt Partial Orte - Towns - Gemeentes Offenburg (D) Strasbourg Pont Europe - PC 0 km 18,5 km Total Gesamt Total 0 km 18,5 km Strasbourg • PC 0 km 0 km ◆ ◆ ◆◆ ◆ ◆ ◆ Ep-Be-Bo ◆ ◆ ◆ Pont Europe◆ ◆ Eckbolsheim PC 11,3 km11,3 km◆ ◆ Ep-Be-Bo ◆ ◆ ◆ 12 Wolfisheim PC 1,6 km12,9 km◆ ◆ Ep-Be-Bo ◆ ◆ ◆ 12 Oberschaeffolsheim PC 1,6 km 14,5 km ◆◆ ◆ Be 12 Achenheim PC 1,6 km16,1 km◆ Ep-Be-Bo ◆◆ 12 Hangenbieten PC 2,5 km18,6 km◆ ◆ Ep-Be 12 Kolbsheim PC 2,2 km20,8 kmEp 12 Ernolsheim-sur-Bruche PC 1,9 km 22,7 km ◆◆◆Ep-Be ◆ ◆ 12 Ergersheim PC 3,2 km25,9 km◆Ep-Be ◆ Dachstein PC 1,0 km26,9 km◆ ◆ Be Molsheim • PC 4,7 km 31,6 km ◆◆◆ ◆ ◆ Ep-Be-Bo ◆ ◆ ◆ Mutzig • PC 33 3,2 km 34,8 km ◆ ◆◆◆ ◆ Ep-Be-Bo ◆ ◆ ◆ Gresswiller PC 33 2,5 km37,3 km Ep-Be ◆ ◆ Heiligenberg Vallée • PC 33 3,1 km40,4 km◆ ◆ Urmatt • D392 6,0 km 46,4 km ◆◆ ◆ Ep-Be-Bo ◆ Lutzelhouse • D392 2,9 km49,3 km◆ Ep-Be-Bo ◆ ◆ ◆ Wisches • D392 2,0 km51,3 km◆ ◆ Ep-Be ◆ ◆ Hersbach • D392 2,1 km53,4 km Ep-Be Schirmeck • PC 33 3,5 km 56,9 km ◆◆◆ ◆ ◆ ◆ Ep-Be-Bo ◆ ◆ ◆ Wackenbach D392 3,2 km 60,1 km Grandfontaine D392 2,0 km62,1 km Ep-Be Col du Donon D392 4,6 km 66,7 km ◆◆ ◆ Col du Donon Baccarat (54) - D392/D158 0 km 38 km ◆ ◆ ◆ 0 km 38 km LES SERVICES PAR COMMUNE / SERVICEANGEBOTE DER GEMEINDEN / SERVICES IN EACH TOWN / DIENSTEN PER GEMEENTE • Gare SNCF / Bahnhof / Railway station / Station Office de Tourisme / Verkehrsbüro / Tourist office / VVV L ocation de bicyclettes (route, VTC) / Fahrrad-Vermietung / Bicycle hire (town & country bike) / Fietsenverhuur Réparation de bicyclettes / Fahrrad-Reparatur / Bicycle repairs / Fietsenmaker Hôtel-restaurant avec garage à bicyclette (H=hôtel, H/R=hôtel-restaurant, *,**,***,****=class. officiel, ch=nbre de chambres) / Hotel-Restaurant mit Fahrradgarage (H: Hotel, H/R: Hotel-Restaurant, *,**,***,****=offizielle Klassifizierung, ch=Zimmeranzahl / Hotel-restaurant with bicycle shed (h=hotel, h/r=hotel-restaurant, *,**,***,**** =official classif., ch=no. of rooms) / Hotel-restaurant met fietsenstalling Piscine / Schwimmbad / Swimming pool / Buitenbad Piscine couverte / Hallenbad / Indoor swimming pool / Binnenbad Petit déjeuner buffet* / Frühstücksbuffet* / Buffet breakfast* / Ontbijtbuffet* Nature de la voirie / Art der Straßen / Types of tracks / Wegsoorten : PC P arcours cyclable / Radweg / Cycle track / Fietspad BC Bande cyclable / Radweg auf der Straße / Cycle lane / Fietsstrook ICItinéraire cyclable local / Fahrrad-Strecke / Local cycle trail / Plaatselijke fietstocht RF Route forestière / Waldweg / Forest road / Bosweg C Route communale / Gemeindestraße / Local road / Gemeenteweg D Route départementale / Landstraße / "B" road / Departementale weg N Route nationale / Schnellstraße / "A" road / Provinciale weg Panier repas pour le déjeuner* / Lunchpaket zum Mitnehmen* / Take-away dinner* / Lunchpakket* Camping (*,**,***,****=classement, T=tourisme, L=loisirs, période d’ouverture) / Campingplätze (*,**,***,**** =Einstufung, T=Tourismus, L=Freizeit, Öffnungszeiten) / Campsite (*,**,***,****=classif, T=tourism, L=leisure, opening season) / Camping Hébergement utilisant les énergies renouvelables / Alsatian accommodation using renewable energy sources / Elsässische Tourismus-Unterkünfte die erneuerbare Energien benützen / Accommodatie met duurzame energie Restaurant Bistrot-café / Bistro-Cafe / Bistro-café / Café Outils pour petites réparations/ Werkzeuge für kleine Reparaturen / Tools for small repairs / Reparatiekit Alimentation / Lebensmittel / Food shop (Ep : épicerie/Lebensmittelgeschäft/grocer's/Kruidenier - Be : boulangerie/Bäcker/baker's/ Bakker - Bo : boucherie/Metzgerei/butcher's/Slager) Transport des bagages à l’étape suivante* / Gepäcktransfer zur nächsten Etappe* / Transportation of luggage to next stop* / Bagagevervoer* Pharmacie / Apotheke / Pharmacy / Apotheek *Sur demande préalable / *auf vorige Anfrage / *on prior demand / *op aanvraag Bureau de poste / Post / Post office / Postkantoor Chambre d’hôtes / Gästezimmer / Bed and breakfast / B&B 100 Hébergement collectif (auberge de jeunesse, gîte d’étape, etc.) / Beherbergungsvereine (Jugendherbergen, Etappenunterkünfte usw.) (lits=Bettenanzahl) / Hostel-type accomodation (youth hostel, hikers' hostels, etc.) (lits=no. of beds) / Groepsaccommodatie JANVIER 2016 - www.alsaceavelo.fr / www.radfahrenimelsass.de / www.cyclinginalsace.com Guichet automatique bancaire / Geldautomat / Cash dispenser / Geldautomaat Baignade / Bademöglichkeit / Bathing / Zwemmen toegestaan 2/5 L’ ALSACE À VÉLO Radwandern im Elsass Cycling in ALsace Fietsen in de Elzas 5 LE LONG DE LA BRUCHE ET DE SON CANAL An dem Fluss Bruche und seinem Kanal entlang / Along the river Bruche and its canal Langs de Bruche en zijn kanaal / 67 km 590 m ADRESSES UTILES / NÜTZLICHE ADRESSEN / USEFUL ADDRESSES / NUTTIGE ADRESSEN Comment s’y rendre Wie erreicht man How to get there Bereikbaarheid SNCF 36 35 (0,40 € / minute) www.sncf.fr Lignes/Linien/Lines/Lijnen Strasbourg-Molsheim-Sélestat Strasbourg-Saales-St Dié • Molsheim Ligne/Linie/Line/Lijn Strasbourg-Saales-St Dié • Mutzig • Gresswiller • Heiligenberg• Mollkirch • Urmatt • Mullerhof • Lutzelhouse • Wisches • Russ-Hersbach • Schirmeck Maison d’accueil des Sportifs (32 lits) 03 88 84 78 93 À proximité, à GRESSWILLER (67190) L’Écu d’Or*** H/R 25 ch. 03 88 50 16 00 www.lecudor.fr Alsace Camping *** (12/06 -> 05/09) 03 88 84 78 93 ■■URMATT (67280) Clos du Hahnenberg *** H/R 42 ch. 03 88 97 41 35 www.clos-hahnenberg.fr A la Poste ** H/R 14 ch. 03 88 97 40 55 www.hotel-rest-laposte.fr ■■SCHIRMECK (67130) À proximité, au lieu-dit Où se loger Unterkünfte Where to stay Accommodatie ■■STRASBOURG (67000) voir / siehe / see / zie: : TOUR CYCLO 7 ■■WOLFISHEIM (67202) À proximité, à HOLTZHEIM (67810) 1 chambre d’hôtes 3 épis chez GLASSNER 03 69 06 86 73 - 06 85 20 03 94 ■■ OBERSCHAEFFOLSHEIM (67203) 5 chambres d’hôtes 2 et 3 épis, chez Mme Frédérique MEY 03 88 78 33 02 http://meygites.free.fr ■■ACHENHEIM A proximité, à BREUSCHWICKERSHEIM 1 chambre d’hôtes 2 épis chez Bernard MEPIEL 03 88 96 08 19 ■■MOLSHEIM (67120) Diana **** H/R 64 ch. 03 88 38 51 59 www.hotel-diana.com Bugatti *** H 59 ch. 03 88 49 89 00 www.hotel-le-bugatti.com Centre ** H 26 ch. 03 88 38 54 50 www.hotelducentre-alsace.fr Camping L&M ** T (avr. -> oct) 03 88 49 82 45 ■■MUTZIG (67190) L’ours de Mutzig *** H/R 47 ch. 03 88 47 85 55 www.loursdemutzig.com Petit Dragon ** H/R 17 ch. 03 88 38 38 38 hostelleriepetitdragon.e-monsite. com LES QUELLES Neuhauser *** H/R 17 ch. 03 88 97 06 81 www.hotel-neuhauser.com À proximité, à ROTHAU (67570) La Rubanerie *** H/R 16 ch. 03 88 97 01 95 www.larubanerie-hotel.com Gîte d’étape 2 épis Centre international de séjour de la Vallée de la Bruche (80 lits) 03 88 97 06 08 http://cisvb.bruche.free.fr Camping au bord de Bruche** 03 88 97 07 50 www.au-bord-de-bruche.fr ■■COL DU DONON GRANDFONTAINE (67130) Donon *** H/R 20 ch. 03 88 97 20 69 www.ledonon.com Velleda *** H/R 22 ch. 03 88 97 20 32 www.restaurant-velleda.com Où réparer une bicyclette Fahrrad-Reparaturen Where to get a bicycle fixed Fietsreparatie ■■STRASBOURG voir / siehe / see / zie: TOUR CYCLO 7 ■■ERNOLSHEIM SUR-BRUCHE (67120) ESPACE 2 TEMPS 03 88 96 53 03 ■■MOLSHEIM (67120) CTT 03 88 38 23 76 Garage KRANTZ 03 88 38 11 57 ■■SCHIRMECK (67130) TTEC MOTO - BURGER La Broque (67130) 03 88 97 13 01 ■■ROTHAU (67570) Well’ Bike 09 81 16 59 42 www.well-bike.fr Où louer une bicyclette Fahrrad-Vermietung Where to rent a bicycle Fietsverhuur ■■STRASBOURG (67000) Esprit Cycles 47, rue du Faubourg de Pierre 03 88 38 49 75 www.espritcycles.com ■■MUTZIG (67190) Station Outdoor 03 88 38 10 11 www.station-outdoor.com ■■ROTHAU (67570) Well’ Bike 09 81 16 59 42 www.well-bike.fr Offices de Tourisme Verkehrsämter Tourist Offices VVV ■■STRASBOURG **** 03 88 52 28 28 www.otstrasbourg.fr ■■MOLSHEIM ** 03 88 38 11 61 www.ot-molsheim-mutzig.com ■■SCHIRMECK 03 88 47 18 51 www.valleedelabruche.fr Que visiter Besichtigungen Visits Te zien ■■STRASBOURG Eglises / Kirchen / Churches : Cathédrale - St Pierre le Jeune St Thomas Terrasse panoramique du Barrage Vauban / Aussichtsterrasse des Vaubandams / Panoramic terrace of the Vauban dam Centre de l’Illustration Tomi Ungerer 03 88 52 50 04 www.musees-strasbourg.org Musée Alsacien / Elsässisches Museum / Alsatian Museum / Elzasmuseum 03 88 52 50 04 www.musees-strasbourg.org Musée Historique / Historisches Museum / Museum of History / Historisch Museum 03 88 52 50 04 www.musees-strasbourg.org Musée de l’Œuvre Notre Dame / Œuvre Notre-Dame Museum / Œuvre Notre-Dame museum / Museum Oeuvre Notre-Dame 03 88 52 50 04 www.musees-strasbourg.org Musée des Arts Décoratifs / JANVIER 2016 - www.alsaceavelo.fr / www.radfahrenimelsass.de / www.cyclinginalsace.com Museum für Kunstgewerbe / Decorative Arts Museum / Sierkunstmuseum 03 88 52 50 04 www.musees-strasbourg.org Musée des Beaux-Arts / Kunstmuseum / Fine Arts Museum /Museum voor Schone Kunsten 03 88 52 50 04 www.musees-strasbourg.org Musée Archéologique / Archäologisches Museum / Archeological Museum / Archeologisch Museum 03 88 52 50 04 www.musees-strasbourg.org Musée d’Art Moderne et Contemporain / Museum der Modernen Kunst / Museum of modern and contemporary art /Museum voor Moderne en Hedendaagse Kunst 03 88 23 31 31 www.musees-strasbourg.org Musée Zoologique / Zoologisches Museum / Zoological Museum /Zoölogisch Museum 03 88 35 85 35 www.musees-strasbourg.org Musée de Sismologie et Magnétisme / Museum für Seismologie und Erdanziehung / Museum of Seismology and Geomagnetism /Seismologieen Aardmagnetismemuseum Planétarium / Planetarium / Planetarium 03 88 21 20 40 http://planetarium.u-strasbg.fr Le Vaisseau / Wissenschafts - und Technikzentrum / Science and technology discovery centre /Wetenschaps- en Techniekcentrum 03 88 44 44 00 www.levaisseau.com Jardin Botanique / Der botanische Garten / The botanical garden / Botanische Tuin 03 88 35 83 67 Visites en bâteaux / Schiffsrundfahrten / Visits of Strasbourg by boat /Rondvaarten 03 88 84 13 13 Visites en mini-train / Die Altstadt mit dem Mini-Zug / The old town by minitrain /Stadsrondleidingen in treintje 03 88 77 70 03 Marchés hebdomadaires : - boulevard de la Marne : Mardi, Samedi matin - place Broglie : Mercredi, Vendredi toute la journée - place du marché aux poissons : marché paysan le samedi matin - place du marché neuf : marché de la montagne le samedi toute la journée Wochenmärkte : - boulevard de la Marne : Dienstag, Samstag Vormittag - place Broglie : Mittwoch, Freitag den ganzen Tag - place du marché aux poissons : Bauernmarkt am Samstag Vormittag - place du marché neuf : Bergprodukte Markt am Samstag den ganzen Tag Weekly Markets : - boulevard de la Marne : Tuesday and Saturday morning - place Broglie : Wednesday and Friday - place du marché aux poissons : Country market on Saturday morning - place du marché neuf : Mountain products’ market on Saturday all day long Wekelijkse markten: - boulevard de la Marne : di. en za. ochtend - place Broglie : wo., vr. hele dag - place du marché aux poissons : boerenmarkt op za. ochtend - place du marché neuf : markt met producten uit de bergen, hele za. ■■WOLFISHEIM Fort Kléber Association des Amis du Fort Kléber (AAFK) [email protected] Sur la route de Paris, le fort Fürst Bismarck. - Gardien de la route de Saverne, le fort n°VI, construit de 1872 à 1875, est implanté au nord ouest du village de Wolfisheim. Il prend le nom du chancelier Otto von Bismarck (1815-1898), instigateur de la guerre de 1870-1871 et artisan de l’unité allemande. Il s’agit d’un fort à fossé sec de grande taille armé de 42 pièces d’artillerie, comme la Veste Kronprinz (fort IV) à Niederhausbergen et le fort Großherzog von Baden (fort V), ses canons battent également le canal de la Bruche. Après la Première Guerre mondiale, le fort est rebaptisé fort Kléber, en hommage au général strasbourgeois Jean-Baptiste Kléber (1753-1800) qui s’est illustré lors des guerres de la Révolution, notamment en Vendée et en Egypte où il meurt assassiné. Dans le fort sont installés un parcours sportif, une mini ferme avec une mare et une aire de jeux pour enfants. Auf der Straße nach Paris. Das Fort Fürst Bismarck. - Wächter der Straße nach Zabern, liegt das Fort n°VI, erbaut von 1872 bis 1875, im Nordwesten des Dorfes Wolfisheim. Es trägt den Namen des Kanzlers Otto von Bismarck (1815-1898), der Anstifter des Krieges von 1870-1871 und Schöpfer der deutschen Einheit. Es handelt sich um ein Fort mit trockenen Graben von großen Maße, bewaffnet mit 42 Geschützen, so wie die Veste Kronprinz (Fort IV) in Niederhausbergen und das Fort Großherzog von Baden (Fort V), seine Kanonen decken ebenfalls den Breuschkanal. Nach dem ersten Weltkrieg, wird das Fort in Fort Kléber umgetauft, in Andenken an den 3/5 L’ ALSACE À VÉLO Radwandern im Elsass Cycling in ALsace Fietsen in de Elzas Straßburger General Jean-Baptiste Kléber (1753-1800) der sich während der Kriege der französischen Revolution, unteranderem in der Vendée und in Ägypten, wo er ermordet wird, auszeichnete. Im Fort sind ein Trimm-dich-Pfad, ein Mini Bauernhof mit Teich und ein Kinderspielplatz eingerichtet. On the Paris road. Fort Fürst Bismarck. - Guarding the Saverne road, Fort n° VI, constructed from 1872 to 1875, lies to the northwest of the village of Wolfisheim. It took the name of Chancellor Otto von Bismarck (1815-1898), instigator of the 1870-1871 Franco-Prussian War and architect of German unification. This is a large fort with a dry moat and armed with 42 artillery pieces, just like the Veste Kronprinz (Fort IV) at Niederhausbergen and Fort Großherzog von Baden (Fort V). Its guns also cover the Bruche Canal. After the First World War, the fort was renamed Fort Kléber in honour of the Strasbourg general JeanBaptiste Kléber (1753-1800) who distinguished himself during the Revolutionary Wars, most notably at Vendée and in Egypt, where he was assassinated. In the fort are installed a wellness path, a mini farm with a pond and a children playground. Niet ver van de weg naar Parijs ligt Fort Fürst Bismarck (fort VI). Het in 18721875 gebouwde fort ligt ten noordwesten van het dorp Wolfisheim en waakt over de weg naar Saverne. Het kreeg de naam van kanselier Otto von Bismarck (1815-1898), aanstichter van de FransDuitse oorlog van 1870-1871 en smid van de Duitse eenheid. Het is een groot fort met droge gracht, bewapend met 42 stuks artilleriegeschut, zoals de Feste Kronprinz (nu Fort Foch) in Niederhausbergen en Fort Grossherzog (nu Fort Frère). Zijn kanonnen reikten tot het kanaal van de Bruche. Na de Eerste Wereldoorlog wordt het fort naar de in Straatsburg geboren generaal JeanBaptiste Kléber (1753-1800) genoemd, die zich onderscheidde tijdens de oorlogen van de Revolutie (met name in de Vendée) en in Egypte, waar hij vermoord werd. In het fort is een sportief parcours uitgezet, en een kindboerderij met een vijver en een speeltuin voor kinderen. Marché aux puces – 1er ou 2e week-end de juin Flohmarkt – 1. oder 2. Wochenende in Juni Flee market – 1st or 2nd weekend Vlooienmarkt: 1e of 2e weekend van juni Festival de Jazz - dernier weekend de juin Jazz Festival – letztes Wochenende in Juni Jazz Festival – last weekend of June Jazzfestival : laatste weekend van juni Feux d’artifice et bal populaire - 13 juillet 5 LE LONG DE LA BRUCHE ET DE SON CANAL An dem Fluss Bruche und seinem Kanal entlang / Along the river Bruche and its canal Langs de Bruche en zijn kanaal / 67 km 590 m Feuerwerk und Ball – 13. Juli Fireworks and dance – July 13th Vuurwerk en dorpsfeest : 13 juli ■■KOLBSHEIM (67120) Jardins et parc du château / Gärten und Park des Schlosses / Gardens and park of the castle / Tuinen en park van het kasteel 21, rue de la Division Leclerc 06 20 71 53 73 [email protected] Le château de Kolbsheim a été construit vers 1703. Les jardins à la française en terrasse et le parc paysager le long du canal de la Bruche ont été créés à partir des années 1920. L’ensemble est le témoignage de l’aventure spirituelle des Grunelius, liés au philosophe Jacques Maritain. Das Schloss ist um 1703 erbaut worden. Ein einzigartiger Ort aufgrund des herrlichen Blicks auf der elsässischen Ebene und der terrassenförmig angelegten französischen Gärten. The castle of Kolbsheim was built around 1703. This site is exceptional for its view of the Alsatian plain and its French garden terraces. Het kasteel van Kolbsheim werd gebouwd rond 1703. De Franse tuinen in terrassen en het landschapspark langs het kanaal van de Bruche werden aangelegd in de jaren 20. Het kasteel getuigt van de spirituele levensinstelling van de familie Grunelius, bevriend met de filosoof Jacques Maritain. ■■ERGERSHEIM Visite de cave voir / Weinkellerbesichtigung siehe / Visit of wine-cellar see / Bezoek aan wijnkelder : www.vinsalsace.com ■■DACHSTEIN Marché paysan : 1er mercredi du mois Bauernmarkt : 1. Mittwoch im Monat Country market : 1st Wednesday in the month Boerenmarkt : 1e woensdag van de maand ■■MOLSHEIM Visite de cave voir / Weinkellerbesichtigung siehe / Visit of wine-cellar see / Bezoek aan wijnkelder : www.vinsalsace.com Église des Jésuites / Jesuiten Kirche / Jesuit Church Rue Notre-Dame 03 88 38 11 61 www.ot-molsheim-mutzig.com Style gothique tardif (16151617). Eléments remarquables : fresques, peintures, stucs et dorures dans les chapelles du transept. Grande Croix des Chartreux (XVe s.), Vierge à l’Enfant (XVIe s.), bancs (XVIIe s.). Orgue prestigieux de J.A.Silbermann (1781). Späte Gotik (1615-1617). Sehenwürdigkeiten: Fresken, Gemälde, Stuck und Vergoldungen in den Kapellen des Querschiffs. Großes Kartäuser-Kreuz (15. Jh.), Jungfrau mit Kind (16. Jh.), Bänke (17. Jh.). Wunderbare Orgel von J.A. Silbermann (1781). Late Gothic style (1615-1617). Remarkable elements: frescoes, paintings, stucco and gilding in the transept chapels. Great Carthusian-Cross (15th c.), Virgin and Child (16th c.), benches (17th c.). Prestigious organ by J.A. Silbermann (1781). Musée de la Chartreuse et de la Fondation Bugatti / Kartauseund Bugatti Stiftung Museum / Carthusian and Bugatti Foundation Museum /Kartuizeren Stichting Bugattimuseum 03 88 49 59 38 www.chartreuse-molsheim.info Installé dans la maison du Prieur de l’ancienne Chartreuse de Molsheim (1598-1792), le musée présente l’histoire de la ville et de sa proche région, des origines à nos jours. Collections archéologiques, arts et traditions populaires, documents et 2 voitures Bugatti. À l’extérieur : vestiges de l’église des Chartreux, cloîtres et cellules restaurées. Im Haus des Priors der ehemaligen Kartause von Molsheim (1598-1792) untergebracht, stellt das Museum die Geschichte der Stadt dar, Archäologische Sammlungen, volkstümliche Kunst und Tradition, Archiven der Bugatti Zeit und Bugatti Kfz. Draußen: Ruinen der Kartauser Kirche, Kreuzgang und restaurierte Zellen. The museum building was the Prior’s house in the town’s former Carthusian monastery (1598-1792). Archeological collections, popular arts and traditions, documents of Bugatti and Bugatti cars. Outside: remains of the Carthusian church, cloister and restored cells. Het museum is gehuisvest in het huis van de prior van het voormalige kartuizerklooster van Molsheim (15981792) en beslaat de geschiedenis van de stad en nabije omgeving van het begin tot heden. Archeologische collecties, volkskunst en -tradities, documenten en 2 Bugatti’s. Buiten: resten van de kartuizer kerk, gerestaureerde kloostergangen en kloostercellen. Train de jardin de Molsheim / s’Molshemer Bähnele / Molsheim garden train /Treintje van Molsheim Cour arrière de l’hôpital local de Molsheim 03 88 04 86 71 www.trainmolsheim.com JANVIER 2016 - www.alsaceavelo.fr / www.radfahrenimelsass.de / www.cyclinginalsace.com Des amoureux de l’histoire du chemin de fer ont pérennisé à l’échelle 1/20e le train qui relia autrefois Saverne à Molsheim en reproduisant de nombreux bâtiments et ouvrages d’art se trouvant sur la ligne. C’est une balade dans le passé et une petite leçon d’histoire qui s’offrent aux visiteurs. Nachbau im Maßstab 1/20 der Eisenbahn, die früher zwischen Saverne und Molsheim fuhr. Rund herum zahlreiche Bauten, die längs der Bahnlinie standen. Ein wunderschöner Rundgang durch die Vergangenheit. Enthusiasts of the history of the railways have immortalised the train that used to run from Saverne to Molsheim on a scale of 1:20, by reproducing numerous buildings and bridges along the line. This journey into the past offers a short history lesson for visitors. Liefhebbers van de geschiedenis van de spoorwegen hebben op een schaal van 1:20 de spoorlijn van Saverne naar Molsheim nagemaakt, inclusief de gebouwen, bruggen en viaducten langs dit spoor. Een ware tocht door het verleden en een levende geschiedenisles voor de bezoekers. Marché hebdomadaire : lundi / Wochenmarkt : Montag / Weekly market : Monday /Wekelijkse markt: maandag week-end avant le 15 septembre /Wochenende vor dem 15. September / weekend before September 15 th : Festival Bugatti / Weekend voor 15 sept. 2e week-end d’octobre / 2. Wochenende im Oktober / 2nd weekend of October /2e weekend in okt. : Fête du Raisin / Weinfest / Wine festival /Druivenfeest ■■MUTZIG Fort de Mutzig (Fort «Kaiser Wilhelm II») / Feste «Kaiser Wilhelm II»/ Fortress «Kaiser Wilhelm II» / Fort Mutzig (voorheen Fort Kaiser Wilhelm II) 06 08 84 17 42 www.fort-mutzig.eu Construit de 1893 à 1918 sur ordre de Guillaume II, empereur d’Allemagne, ce fort d’arrêt devait empêcher une offensive française en provenance du sud de l’Alsace. Avec une superficie de 254 hectares, une puissance de feu de 6,5 tonnes de munitions à la minute, ce groupe fortifié était, à la déclaration de guerre 1914-18, le plus important de l’empire allemand et comprenait une garnison de 6 500 hommes. Première construction moderne après l’apparition des obus torpilles chargés à la mélinite, de nombreuses techniques y seront inaugurées (béton, électricité, cuirassements, observatoires). Le circuit de visite comprend : coffre à mitrailleuses, abris d’infanterie équipés, observatoires d’artillerie, batterie à bouclier, cuisines, boulangerie, salle de machines, puits. Die 1893/1918 auf Befehl des Kaisers Wilhelm II erbaute Festung sollte eine französische Offensive aus dem Südelsaß verhindern. Mit ihrer Fläche von 254 Hektar, Feuerkraft von 6,5 Tonnen Munition pro Minute und einer Garnison mit 6.500 Soldaten war diese Festung zum Beginn des Ersten Weltkriegs die größte Festung des Deutschen Kaiserreiches. In diesem ersten modernen Bau nach Erfindung der mit Melinit geladenen Brisanzgranaten wurden zahlreiche neue Techniken entwickelt (Beton, Strom, Panzerungen, Beobachter). Die Besichtigung: Grabenwehr für Maschinengewehre, ausgerüstete Infanteriestütztpunkte, Artilleriebeobachter, Schildbatterien, Küchen, Bäckerei, Maschinensaal, Brunnen. Built 1893-1918 on the orders of Wilhelm II, Emperor of Germany, this stronghold was to stop any offensive by the French coming up from the south of Alsace. With its surface area of 628 acres and firing power of 6,5 tonnes of ammunition per minute, this fort constituted the German Empire’s largest military stronghold at the beginning of World War I and included a garrison of 6,500 men. It was the first modern construction after the introduction of melinite torpedo shells and several new building techniques were inaugurated here (concrete, electricity, armour-plating, observation posts, etc.). The tour includes: machine gun post, fully equipped infantry shelters, artillery observation posts, battery of shields, kitchens, bakery, engine room, well. Gebouwd tussen 1893 en 1918 op bevel van Wilhelm II, keizer van Duitsland. Dit sperfort moest een Frans offensief vanuit het zuiden van de Elzas tegenhouden. De fortificatie besloeg een oppervlakte van 254 hectaren en had een vuurkracht van 6,5 ton per minuut. Bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog was dit fort het grootste van het Duitse Rijk en huisvestte een garnizoen van 6.500 man. Het was het eerste moderne bouwwerk sinds de verschijning van torpedogranaten geladen met meliniet. Veel nieuwe bouwtechnieken hebben hier letterlijk hun vuurdoop gehad (beton, elektriciteitcentrale, bepantsering, observatieposten). De rondleiding gaat langs: mitrailleuropslag, volledige geoutilleerde infanterieabri’s, artillerieposten, gepantserde batterij, keukens, bakkerij, machinezaal, put. Musée de Mutzig / Museum / Museum / Museum van Mutzig 03 88 38 31 98 www.ot-molsheim-mutzig.com Exposition de vestiges des bâtiments historiques de Mutzig et du site néolithique des environs de la ville. Collection d’armes blanches de la Manufacture d’Armes de Klingenthal et d’armes à feu de la Manufacture Nationale d’Armes de 4/5 L’ ALSACE À VÉLO Radwandern im Elsass Cycling in ALsace Fietsen in de Elzas Mutzig (fusil «Chassepot» - inventeur du fusil à aiguille né à Mutzig en 1833). Ausstellung über die historischen Ruinen in Mutzig und der nahen Stätte aus der Vorzeit. Bemerkenswerte Waffensammlung aus der Waffenfabrik von Klingenthal (blanke Waffen) und der Waffenfabrik von Mutzig (Schusswaffen - Chassepot Gewehr Erfinder des Nadelgewehrs geboren in Mutzig in 1833). Exhibition of the vestiges of Mutzig’s historical buildings and the neolithic site on the perimeter of the town. Important collection of side arms of the Side Arms Manufacture of Klingenthal and of fire-arms of the National Fire-Arms Manufacture of Mutzig (needlegun “Chassepot” inventor of the needle-gun born in Mutzig in 1833). Expositie van resten van historische gebouwen in Mutzig en de neolithische vindplaats bij de stad. Collectie steekwapens van de Wapenfabriek van Klingenthal en vuurwapens van de Nationale Wapenfabriek van Mutzig (chassepotgeweer - Chassepot werd in 1833 in Mutzig geboren en vond het naaldgeweer uit). 13 juillet : soirée révolutionnaire et défilé des «sans-culottes» / 13. Juli: Umzug der „Sans-culottes” und Feuerwerk / 13th of July: Parade of the “sans culottes” and fireworks / 13 juli : ‘revolutionaire’ avond en defilé van sansculottes ■■SCHIRMECK Mémorial de l’Alsace-Moselle / Gedenkstätte des Elsass und der Moselle / Alsace-Moselle Memorial / Herdenkingsmuseum Mémorial de l’Alsace-Moselle 03 88 47 45 50 www.memorial-alsace-moselle.org Surplombant la Vallée de la Bruche, le Mémorial de l’AlsaceMoselle vous plonge au cœur d’un parcours pédagogique et interactif à travers les méandres de l’histoire de l’Alsace-Moselle de 1870 à nos jours, avec un espace tout particulièrement consacré à la réconciliation franco-allemande et la construction européenne. À travers un parcours interactif où le visiteur pourra tour à tour monter dans un wagon de l’expulsion de 1939, découvrir l’intérieur d’un fort de la Ligne Maginot, la vie sous le régime nazi, emprunter une passerelle surplombant la guerre totale, c’est l’histoire de l’AlsaceMoselle qui sera retracée avec de nombreux films et des décors plus vrais que nature. Le dernier espace est consacré à la réconciliation franco-allemande et à la construction de l’Europe. Hoch über dem Bruchetal beginnt an der Gedenkstätte des Elsass und der Moselle ein pädagogischer und interaktiver Rundgang durch die bewegte Geschichte dieser Region von 1870 bis heute. Eine Stätte ist ganz besonders 5 LE LONG DE LA BRUCHE ET DE SON CANAL An dem Fluss Bruche und seinem Kanal entlang / Along the river Bruche and its canal Langs de Bruche en zijn kanaal / 67 km 590 m der deutsch-französischen Versöhnung und dem Aufbau Europas gewidmet. Beim interaktiven Rundgang kann der Besucher in einen Waggon der Deportierten aus 1939 oder in das Innere einer Festung an der MaginotLinie steigen. Gezeigt wird das Leben unter der Naziherrschaft. Es gibt auch eine Brücke über den totalen Krieg. Die Geschichte wird anhand von zahlreichen Filmen und wahrheitstreuen Nachbauten wieder lebendig. Der Rundgang endet an der Stätte der deutsch-französischen Versöhnung und Europas Aufbau. Overlooking Bruche Valley, the Alsace-Moselle Memorial leads you on an educational, interactive trail through the ups and downs of the history of Alsace and Moselle from 1870 to present times with an area specially devoted to Franco-German reconciliation and the building of Europe. Through the interactive trail where the visitor can climb into a 1939 deportation wagon, explore the inside of a fort from the Maginot Line, discover life under the Nazi regime and take a footbridge over outright war, the history of Alsace and Moselle is depicted through a number of films and scenes that are larger than life. The last section is devoted to Franco-German reconciliation and the building of Europe. Het Mémorial de l’Alsace-Moselle torent boven het dal van de Bruche. Via een leerzaam interactief parcours duikt u in de geschiedenis van de Elzas en de Moezelstreek van 1870 tot heden. U ontdekt via een interactief parcours, in een treintje uit 1939, het interieur van een fort uit de Maginotlinie en komt meer te weten over het leven in de nazitijd. U bewandelt een loopbrug over de totale oorlog... De geschiedenis van de Elzas-Moezelstreek wordt uitgelegd aan de hand van films en echter dan echte decors. De laatste ruimte is gewijd aan de Frans-Duitse verzoening en de opbouw van Europa. Marché hebdomadaire : Mercredi matin /Wochenmarkt: Mittwoch Vormittag / Weekly market : Wednesday morning / Wekelijkse markt : woensdagochtend A proximité à / In der Nähe in / Nearby in / In de buurt : NATZWILLER Ancien Camp de Concentration de Natzweiler-Struthof et Centre européen du résistant déporté / Ehemaliges Konzentrationslager und Europäisches Zentrum des deportierten Widerstandskämpfers / Former concentration-camp and European Centre of Deported Resistance Members / Voormalig concentratiekamp NatzweilerStruthof en Europees Centrum voor de Gedeporteerde Verzetsstrijder 03 88 47 44 67 www.struthof.fr C’est en 1941 qu’Himmler décide de créer un camp de concentration en Alsace, annexée de fait par le Reich depuis 1940, à une soixantaine de kilomètres de Strasbourg, à 800 m d’altitude, sur un contrefort du Mont Louise dominant la vallée de la Bruche. L’objectif est de faire exploiter par les détenus, la carrière de granit rose toute proche, matériau nécessaire aux grands travaux du Reich. De 1941 à 1944, environ 52 000 détenus séjournent au KL-Natzweiler ou dans l’un de ses 70 kommandos de travail, situés de part et d’autre du Rhin. Devenu haut lieu de mémoire, les vestiges de l’ancien camp sont aujourd’hui surplombés par la nécropole des héros et martyrs de la déportation et par le Mémorial de la Déportation, longue spirale de béton qui symbolise la liberté qui s’élève. Conçu comme un lieu d’information, de réflexion et de rencontre, le Centre européen du résistant déporté, avec ses 2 000 m2 de surface d’exposition ouverte en 2006, rend hommage à ceux qui, partout en Europe, ont lutté contre l’oppression. Il est une introduction à la visite du camp lui-même. Le CERD est érigé au-dessus de la Kartoffelkeller, cave en béton armé, construite par les déportés. 1941 beschloss Himmler, ein Konzentrationslager im Elsass zu errichten, das seit 1940 de facto ans Reich angeschlossen war. Es liegt 60 km von Strasbourg entfernt in 800 m Höhe auf einem Vorsprung des Mont Louise oberhalb des Breuschtals. Die Gefangenen sollten in dem ganz in der Nähe gelegenen Granitsteinbruch arbeiten, denn der rote Granit wurde für die Großbauarbeiten des Reichs benötigt. Von 1941 bis 1944 wurden ca. 52.000 Häftlinge im KZ Natzweiler oder in einem seiner 70 Arbeitskommandos beidseits des Rheins eingesetzt. Oberhalb des einstigen Lagers, heute Schauplatz der Erinnerung, liegen heute der Friedhof der Helden und Märtyrer der Deportation sowie das Mahnmal der Deportation, eine lange Betonspirale, Symbol der sich erhebenden Freiheit. In 2006 erröffnet, das Europäische Zentrum des deportierten Widerstandskämpfers ehrt alle Menschen, die überall in Europa gegen die Unterdrückung gekämpft haben. Es soll mit seinen 2000 m² Ausstellungsfläche als Ort der Information, des Nachdenkens und der Begegnung dienen und eine Einführung in den Besuch des eigentlichen Lagers dienen. Das CERD wurde über dem Kartoffelkeller errichtet, einem von den Deportierten gebauten Keller aus Stahlbeton.. It was in 1941 that Himmler decided to set up a concentration camp in Alsace, which had been annexed to the Reich since 1940. The site chosen was just 60 kilometres from Strasbourg, lying at an altitude of 800 m on the slopes of Mont JANVIER 2016 - www.alsaceavelo.fr / www.radfahrenimelsass.de / www.cyclinginalsace.com Louise overlooking the Bruche Valley. The aim was to mine the nearby pink granite quarry using prisoners as the workforce. Granite was a precious commodity in the Reich’s construction works. From 1941 to 1944, around 52,000 prisoners laboured at KL-Natzweiler or in one of the 70 labour commandos located on both banks of the Rhine. The vestiges of the camp have become a centre for remembrance and today are dominated by the necropolis in homage to the heroes and martyrs of deportation and the Deportation Memorial, a long, concrete spiral symbolising rising freedom. Designed as a place of information, reflection and encounters, the European Centre of Deported Resistance Members and its 2,000 sq. m. of exhibition space opened in 2006 pays homage to those who fought against oppression throughout Europe and is an introduction to the visit of the camp itself. The CERD was built above the Kartoffelkeller, a reinforced concrete cellar constructed by the deportees. In 1941 besluit Himmler een concentratiekamp te bouwen in de sinds 1940 bij Duitsland ingelijfde Elzas. Het kamp kwam op zo’n 60 kilometer van Straatsburg te liggen, op een hoogte van 800 meter op een uitloper van de Mont Louise in het dal van de Bruche. De gevangenen van dit kamp werden tewerkgesteld in de nabijgelegen granietgroeve, ten behoeve van de bouwwerkzaamheden in het Reich. Van 1940 tot 1944 verblijven ongeveer 52.000 gevangenen in KL-Natzweiler of in een van de 70 werkcommando’s op verschillende plaatsen langs de Rijn. De resten van het kamp maken nu deel uit van een belangrijk herdenkingsmonument, samen met de hoger gelegen begraafplaats van helden en slachtoffers uit het verzet en het Verzetsmonument: een lange betonnen spiraal die de oprijzende vrijheid symboliseert. Het Europees Centrum voor de Gedeporteerde Verzetsstrijder is een plaats voor ontmoeting, documentatie en bezinning. Op 2.000 m² expositieruimte wordt de eer bewezen aan degenen die in heel Europa streden tegen de onderdrukking. Zie het als een inleiding op het bezoek aan het kamp zelf. Het centrum ligt boven de Kartoffelkeller, een door de gedeporteerden gebouwde kelder van gewapend beton. ■■GRANDFONTAINE Ancienne Mine de Fer de Framont / Eisen-Bergwerk von Framont / Iron mine of Framont / Voormalige IJzermijn van Framont Temporairement fermé / Vorübergehend geschlossen / Temporarily closed / Tijdelijk gesloten 03 88 97 20 09 www.valleedelabruche.fr Mine de fer, musée minéralogique et minier. Eisen-Bergwerk, Mineralogisches Museum. Iron mine, mineralogical museum. IJzermijn, mineralogisch en mijnbouwmuseum. ■■MINI-GOLF 03 88 97 20 69 (Hôtel du Donon) Avec la nouvelle application mobile CG67, retrouvez gratuitement toutes les informations du Canal de la Bruche en direct sur votre smartphone. Vous partez faire une balade à vélo ? Le roadbook est là pour vous guider tout au long de votre parcours. Une petite soif en cours de route ? L’application mobile vous indique aussi les points d’intérêt à proximité! Découvrez toutes les informations sur le Canal, son histoire, sa construction… Un concentré d’informations à télécharger sans modération sur l’App-store ou le market Androïd ! Pour plus d’informations : www.bas-rhin.fr 5/5 L’ALSACE À VÉLO alsaceavelo.fr Cycling in Alsace Radwandern im Elsass Grands itinéraires Hauptradwege Major Cycle trails lange tochten Fietsen in de Elzas VÉLOROUTE DU VIGNOBLE D’ALSACE VVA Radweg der elsässischen Weinstrasse Alsace Wine Road cycle trail Wijnfietsroute van de Elzas EuroVelo 5 Via Romea Francigena 140 km - Marlenheim -> Thann 1443 m PFALZ Marlenheim 1 BAS-RHIN Strasbourg BADEN SCHWARZWALD (D) p. S. 2- 8 Orschwiller 62 km St-Hippolyte LORRAINE La Route des Vins, ce capricieux ruban qui court sur le versant oriental des Vosges, se déroule en toute quiétude à flanc de montagne, traverse une centaine de communes viticoles et passe en revue une cinquantaine de terroirs « A.O.C. Alsace Grand cru ». Tracée en parallèle, la Véloroute du Vignoble emprunte d’anciennes voies ferrées, des portions de l’ancienne route romaine, ainsi que de nombreux cheminements entre les vignes. Elle traverse un paysage de carte postale : ruines de châteaux du Moyen Age, villages fleuris, abbayes romanes, vignes ondulantes, winstubs accueillantes... Tout au long du parcours, prenez le temps de rencontrer les vignerons, de déguster leurs vins et perdez-vous dans les rues de cités médiévales ! Des villes et villages particulièrement séduisants se succèdent : Molsheim, berceau de Bugatti, Rosheim et son église romane Saint-Pierre-et-Paul, Obernai et sa place du Beffroi, Barr et son Hôtel de Ville Renaissance, Andlau et son centre d‘interprétation du patrimoine-Les ateliers de la Seigneurerie, Dambach-la-Ville et son enceinte fortifiée, Scherwiller d‘où l‘on peut observer les ruines de l‘Ortenbourg. Enfin, Orschwiller au pied du château du HautKoenigsbourg, l’un des monuments les plus vistés d’Alsace. p. 2-8 Die malerische Weinstraße verläuft auf den Osthängen der Vogesen. Sie führt in sanften Kur ven durch et wa hunder t Winzergemeinden, die für rund fünfzig „A.O.C. Alsace Grand C r u “ b e r ü h m t s i n d. Pa ra l l e l zur elsässischen Weinstraße, schlängelt der Radweg teilweise auf stillgelegten Bahntrassen, Abschnitten der ehemaligen Römerstraße und durch ruhige Weinberge. Idyllisch sind die Landschaften: Burgruinen aus dem Mittelalter, blumengeschmückte Dörfer, romanische Abtei-Kirchen, hügelige Weinberge, freundliche Weinstuben. Nehmen Sie sich die Zeit die Winzer zu begegnen, ihre Weine zu genießen, sowie durch die reizvollen Kleinstädte zu bummeln! Dem Fahrradfahrer eröffnen sich zahlreiche berühmte Städte wie Molsheim, Hochburg der Bugattis, Rosheim mit ihrer schönen romanischen Kirche, Obernai mit ihrem prächtigen «Place du Beffroi» (Kirchturmplatz), Barr mit ihrem Rathaus im Renaissance-Stil, Andlau mit irhem Zentrum für Interpretation des Kulturerbes, Dambach-la-Ville mit ihrer historischen befestigten Stadtmauer, und Scherwiller, die einen wundervollen Blick auf die Ruine Ortenbourg bietet. Zuletzt bietet Orschwiller noch eine ganz besondere Attraktion: Den Anstieg auf die Burg Haut-Koenigsbourg, eine der meistbesuchten Sehenswürdigkeit des Elsaß. S. 2-8 The Wine Route is a capricious serpentine which curves around the eastern slopes of the Vosges Mountains, peacefully winding round the mountains and passing through about a hundred wine producing Thann 2 p. S. ?- ? Colmar 78 km Mulhouse HAUT-RHIN SCHWEIZ villages. It encompasses some fifty areas boasting „A.O.C. Alsace Grand Crus“ (Vintage Wine). Next to the Wine Route of Alsace, the cycle route follows former rail trails, parts of the Roman road and peaceful side paths through the vineyards. Cycle across beautiful landscapes: ruins of mediaeval castles, flowered villages, Romanesque abbey churches, vineyards, welcoming “winstubs”. Enjoy meeting the winegrowers, tasting their wines, and exploring the streets of charming villages! Towns and villages with evocative names open their doors: Molsheim, Bugattis’ town, Rosheim and its Romanesque church, Obernai and its Belfry square, Barr and its Renaissance town hall, Dambachla-Ville and its fortified city walls, Scherwiller, from where you can see the ruins of the Ortenbourg. Finally, Orschwiller, offers one of the most visited tourist site in Alsace : the castle of Haut-Koenigsbourg. p. 2-8 De Wijnroute ligt als een eigenzinnig lint langs de berghellingen van de oostflank van de Vogezen en gaat door een honderdtal wijndorpen en een JANVIER 2016 - www.alsaceavelo.fr / www.radfahrenimelsass.de / www.cyclinginalsace.com vijftigtal wijngebieden (AOC Alsace Grand Cru). De Wijnfietsroute van de Elzas loopt evenwijdig aan de Wijnroute en volgt voormalige spoorlijnen, stukken van de oude Romeinse heerweg en talloze paden tussen de wijngaarden. De tocht gaat door schilderachtige landschappen: langs ruïnes van burchten uit de middeleeuwen, fleurige dorpen, romaanse abdijen, weelderige wijngaarden, gastvrije ‚winstubs‘... Neem onderweg de tijd om wijnboeren te ontmoeten, hun wijnen te proeven en te wandelen door de straten van middeleeuwse dorpjes. U doorkruist de meest schilderachtige plaatsen: Molsheim - de bakermat van Bugatti, Rosheim - romaanse kerk Saints-Pierre-etPaul, Obernai - Place du Beffroi, Barr - stadhuis uit de renaissance, Andlau - erfgoeddocumentatiecentrum (CIP) Les Ateliers de la Seigneurie, Dambach-la-Ville - vestingmuren, Scherwiller - goed zicht op de ruïnes van de Ortenbourg. En ten slotte Orschwiller aan de voet van de burcht van Haut-Koenigsbourg, een van de drukst bezochte monumenten in de Elzas. p. 2-8 1/8 A4 Saint-Jean-Saverne Rott Eckartswiller D1 Cleebourg 00 Lembach 4 Ottersthal Drachenbronn alsaceavelo.fr 1 Grands itinéraires Hauptradwege Hochfelden VVA Major Cycle trails Dettwiller Monswiller R hi n e au lange tochten n r a M a l e Canal d Saverne A4 2 4 Bischwiller Brumath A4 9 A35 Urmatt 5 A351 Wolfisheim STRASBOURG Ill Holtzheim Lingolsheim 5 Geispolsheim Lipsheim Bischoffsheim IllkirchGraffenstaden Eschau ALLEMAGNE n Hindisheim or IllkirchGraffenstaden D35 Kintzheim 44 HAUT-RHIN Colmar (68) Thann 0 2,5 83 D10 3 D1 Sélestat 70 tein Voie à circulation restreinte/ Straße mit eingeschränktem Verkehr / Restricted access road / Weg met beperkt verkeer Parcours cyclables en site propre/ Radweg im Gelände / Separate cycle track / Fietspad Muttersholtz D1 Orschwiller ALLEMAGNE Saint-Hippolyte 42 5 km Sens du circuit / Richtung der Tour / Direction of trail / Rijrichting Route / Straße / Road / Verharde weg Scherwiller Châtenois A35 Château du Haut-Kœnigsbourg Kappel (D) Ebersheim 70 N59 Eschau 40 Départ du circuit / Start der Tour / Start of trail / Vertrekpunt Rhinau au Rhin A3 5 41 Kogenheim 6 Bandes cyclables / Radweg auf der Straße / Cycle lanes / Fietsstrook Can al d u Ill Lingolsheim Huttenheim Gerstheim Obenheim Ill Dambach-la-Ville Dieffenthal Château de l’Ortenbourg Benfeld D1422 Villé STRASBOURG 5 Epfig D35 A351 Kertzfzeld A3 Itterswiller Nothalten Blienschwiller Osthouse Sand 3 Bischheim Schiltigheim Westhouse Stotzheim Andlau Erstein Rhô ne Andlau 08 A4 Ill Mundolsheim lau nd Gertwiller Barr 40 Mittelbergheim hin R Le Goxwiller A Heiligenstein Kilstett ALLEMAGNE Meistratzheim 08 D1 42 0 31 09 D7 D263 A35 Obernai Bernardswiller La Wantzenau m D1004 A352 D216 Gambsheim Hœrdt fisheim Duttlenheim Rosheim Greffern (D) e h Herrlisheim Bruc Z Offendorf WeyersheimSchirmeck Brumath m Bischheim A3 5 D1420 Drusenheim D35 Bischwiller Gries in Rh Schiltigheim Entzheim Duppigheim Molsheim 31 Le A3 33 Mutzig Dorlisheim 650 m Kilstett Ill Mundolsheim 5 12 Br u che 62 km - La Wantzenau D2 2 r de Mo 0 34 D1 30 Avolsheim Offendorf Gambsheim A35 D263 Soultz-les-Bains Haguenau Z Weyersheim 1 D5 2 06 D1 ouseModer Fietsen in de Elzas Marlenheim -> Saint-Hippolyte Herrlisheim Hœrdt D1063 Soufflenheim r de Mo VÉLOROUTE Gries DU VIGNOBLE DrusenheimD’ALSACE Greffern (D) D10 2 D27 52 D1 2 Birlenbach rn Zo Keffenach Lobsan Haegen Lampertsloch Memmelshoffen D77 Retschwiller œrsdorf Marmoutier D677 Preuschdorf Soultzsous-Forêts Wœrth Mitschdorf Rheinhardsmunster D117 Dimbsthal Salenthal Hengwiller Surbourg Betschdorf AllenwillerD1 004 Sauer Birkenwald MOSELLE Wasselonne Romanswiller 30 Marlenheim Kirchheim Ittenheim Odratzheim Scharrachbergheim der Cycling in Alsace Haguenau 40 3 D1 D219 7 D7 rc Radwandern im Elsass 3 D13 A35 Dossenheim-sur-Zinsel Landau (D) Ernolsheim-lès-Saverne Wissembourg Soufflenheim Schweighousesur-Moder n Neuwiller-lès-Saverne D1063 er or D1 4 N61 L’ALSACE À VÉLO 22 el Mod Pfaffenhoffen Bouxwiller 2 06 D1 Zins Weiterswiller Gare SNCF / Bahnhof / Railway station / Treinstation Autres tours / Andere Touren / Other trails / Andere tochten Bac gratuit / Kostenlose Rheinfähre / Free ferry / Gratis pont Marckolsheim Légendes Cartographie se Gerstheim Obenheim Rhinau Kappel (D) Départ du circuit / Start der Tour / Start of trail / Vertrekpunt PFALZ (D) Sens du circuit / Richtung der Tour / Direction of trail / Rijrichting Route / Straße / Road / Verharde weg Voie à circulation restreinte/ Straße mit eingeschränktem Verkehr / Restricted access road / Weg met beperkt verkeer Parcours cyclables en site propre/ Radweg im Gelände / Separate cycle track / Fietspad Bandes cyclables / Radweg auf der Straße / Cycle lanes / Fietsstrook Gare SNCF / Bahnhof / Railway station / Treinstation Autres tours / Andere Touren / Other trails / Andere tochten Bac gratuit / Kostenlose Rheinfähre / Free ferry / Gratis pont BADEN SCHWARZWALD (D) LORRAINE Marlenheim BAS-RHIN Strasbourg Orschwiller St-Hippolyte Colmar Fribourg (DE) Mulhouse HAUT-RHIN BÂLE (CH) JANVIER 2016 - www.alsaceavelo.fr / www.radfahrenimelsass.de / www.cyclinginalsace.com 2/8 L’ ALSACE À VÉLO Radwandern im Elsass Cycling in ALsace Fietsen in de Elzas VVA 1 VÉLOROUTE DU VIGNOBLE D’ALSACE Marlenheim -> Saint-Hippolyte 62 km - 650 m LE PARCOURS / DER WEG / THE ROUTE / DE ROUTE Partiel Localités Teilabschnitt Partial Orte - Towns - Gemeentes Marlenheim Kirchheim Odratzheim Scharrachbergheim Soultz-les-Bains Avolsheim Molsheim • Dorlisheim• Rosheim • Bischoffsheim • Obernai • Bernardswiller Goxwiller • Gertwiller • Barr • Mittelbergheim Andlau Itterswiller Nothalten Blienschwiller Dambach-la-Ville • Dieffenthal Scherwiller • Chatenois Kintzheim Orschwiller Total Gesamt Total 0 km 0 km ◆ ◆ ◆ ◆ Ep-Be-Bo ◆ ◆ 1,5 km 1,5 km◆ ◆ 30 0,8 km 2,3 kmBe 30 1,2 km 3,5 km◆ ◆ Ep-Be-Bo 30 2,2 km 5,7 km◆ ◆ Be ◆ ◆ 30 1,6 km 7,3 km ◆ 30 3,2 km 10,5 km ◆◆◆ ◆ ◆ Ep-Be-Bo ◆ ◆ 31 2,5 km 13 km ◆◆ ◆ Ep-Be-Bo ◆ ◆ 31 4,3 km 17,3 km ◆◆ ◆◆ ◆ ◆ Ep-Be-Bo ◆ ◆ 31 2,5 km 19,8 km ◆◆ ◆ Ep-Be-Bo ◆ ◆ 31 3,2 km 23 km ◆ ◆ ◆◆ ◆ ◆ Ep-Be-Bo ◆ ◆ 31 3,1 km26,1 km◆ ◆ 31 2,9 km 29 km ◆ ◆ Ep-Be ◆ 31 2,8 km 31,8 km ◆◆ ◆ Ep-Be 31 2 km 33,8 km ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ Ep-Be-Bo ◆ ◆ 40 2 km 35,8 km ◆◆◆ ◆ Ep 40 2,4 km 38,2 km ◆ ◆ ◆◆ ◆ Ep-Be-Bo ◆ ◆ 40 3,7 km 41,9 km ◆ ◆◆ ◆ 40 1,7 km 43,6 km ◆◆ Ep-Be ◆ 40 D35 1,8 km 45,4 km ◆ ◆ ◆ 40 D35 2,2 km 47,6 km ◆◆◆ ◆ Ep-Be-Bo ◆ ◆ 40 D35 2,2 km 49,8 km 40 IC 2,8 km 52,6 km ◆ ◆◆ ◆ ◆ Ep-Be-Bo ◆ ◆ 70 D35/IC/D35 3,1 km 55,7 km ◆◆◆ ◆ Ep-Be-Bo ◆ ◆ 70 IC 2,7 km 58,4 km ◆ ◆◆ ◆ Be-Bo ◆ 70 IC 1,3 km 59,7 km ◆ ◆◆ ◆ ◆ Ep-Be PC PC PC PC PC PC PC D392 IC/D35(PC) D35/D216 IC D109/D809 D709 C(IC) D35(BC) IC/D362 IC/D62 D253/D335 Saint-Hippolyte 30 ◆ 30 IC 70 2 km ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ ◆ 61,7 km LES SERVICES PAR COMMUNE / SERVICEANGEBOTE DER GEMEINDEN / SERVICES IN EACH TOWN / DIENSTEN PER GEMEENTE • Gare SNCF / Bahnhof / Railway station / Station Office de Tourisme / Verkehrsbüro / Tourist office / VVV L ocation de bicyclettes (route, VTC) / Fahrrad-Vermietung / Bicycle hire (town & country bike) / Fietsenverhuur Réparation de bicyclettes / Fahrrad-Reparatur / Bicycle repairs / Fietsenmaker Hôtel-restaurant avec garage à bicyclette (H=hôtel, H/R=hôtel-restaurant, *,**,***,****=class. officiel, ch=nbre de chambres) / Hotel-Restaurant mit Fahrradgarage (H: Hotel, H/R: Hotel-Restaurant, *,**,***,****=offizielle Klassifizierung, ch=Zimmeranzahl / Hotel-restaurant with bicycle shed (h=hotel, h/r=hotel-restaurant, *,**,***,**** =official classif., ch=no. of rooms) / Hotel-restaurant met fietsenstalling Piscine / Schwimmbad / Swimming pool / Binnenbad Piscine couverte / Hallenbad / Indoor swimming pool / Buitenbad Petit déjeuner buffet* / Frühstücksbuffet* / Buffet breakfast* / Ontbijtbuffet* Nature de la voirie / Art der Straßen / Types of tracks / Wegsoorten : PC P arcours cyclable / Radweg / Cycle track / Fietspad BC Bande cyclable / Radweg auf der Straße / Cycle lane / Fietsstrook ICItinéraire cyclable local / Fahrrad-Strecke / Local cycle trail / Plaatselijke fietstocht RF Route forestière / Waldweg / Forest road / Bosweg C Route communale / Gemeindestraße / Local road / Gemeenteweg D Route départementale / Landstraße / «B» road / Departementale weg N Route nationale / Schnellstraße / «A» road / Provinciale weg Panier repas pour le déjeuner* / Lunchpaket zum Mitnehmen* / Take-away dinner* / Luchpakket* Camping (*,**,***,****=classement, T=tourisme, L=loisirs, période d’ouverture) / Campingplätze (*,**,***,**** =Einstufung, T=Tourismus, L=Freizeit, Öffnungszeiten) / Campsite (*,**,***,****=classif, T=tourism, L=leisure, opening season) / Camping Hébergement utilisant les énergies renouvelables / Alsatian accommodation using renewable energy sources / Elsässische Tourismus-Unterkünfte die erneuerbare Energien benützen /Accommodatie met duurzame energie Restaurant Bistrot-café / Bistro-Cafe / Bistro-café / Bistro Outils pour petites réparations/ Werkzeuge für kleine Reparaturen / Tools for small repairs / Reparatiekit Alimentation / Lebensmittel / Food shop (Ep : épicerie/Lebensmittelgeschäft/grocer's/Kruidenier - Be : boulangerie/Bäcker/baker's/ Bakker - Bo : boucherie/Metzgerei/butcher's/Slager) Transport des bagages à l’étape suivante* / Gepäcktransfer zur nächsten Etappe* / Transportation of luggage to next stop* / Bagagevervoer* Pharmacie / Apotheke / Pharmacy / Apotheek *Sur demande préalable / *auf vorige Anfrage / *on prior demand / *op aanvraag Bureau de poste / Post / Post office / Postkantoor Chambre d’hôtes / Gästezimmer / Bed and breakfast / B&B 100 Hébergement collectif (auberge de jeunesse, gîte d’étape, etc.) / Beherbergungsvereine (Jugendherbergen, Etappenunterkünfte usw.) (lits=Bettenanzahl) / Hostel-type accomodation (youth hostel, hikers' hostels, etc.) (lits=no. of beds) / Groepsaccommodatie JANVIER 2016 - www.alsaceavelo.fr / www.radfahrenimelsass.de / www.cyclinginalsace.com Guichet automatique bancaire / Geldautomat / Cash dispenser / Geldautomaat Baignade / Bademöglichkeit / Bathing / Bad 3/8 L’ ALSACE À VÉLO Radwandern im Elsass Cycling in ALsace Fietsen in de Elzas Comment s’y rendre Wie erreicht man How to get there Bereikbaarheid Ligne/Linie/Line/Lijn Strasbourg-Saales-St Dié • Molsheim Ligne/Linie/Line/Lijn Strasbourg-Molsheim-Sélestat • Dorlisheim • Rosheim • Bischoffsheim • Obernai • Goxwiller • Barr • Dambach-la- Ville • Scherwiller Où se loger Unterkünfte Where to stay Accommodatie ■■MARLENHEIM (67520) Le Cerf **** H/R/ 17 ch. 03 88 87 73 73 www.lecerf.com Reeb *** H/R 28 ch. 03 88 87 52 70 www.hostellerie-reeb.fr 1 chambre d’hôtes 3 épis chez Véronique MONNEYSCHLEWITZ 06 38 82 04 01 [email protected] 3 chambres d’hôtes 2 épis chez M. Paul GOETZ 03 88 87 52 94 ■■MOLSHEIM (67120) Diana **** H/R 64 ch. 03 88 38 51 59 www.hotel-diana.com Bugatti *** H 59 ch. 03 88 49 89 00 www.hotel-le-bugatti.com Centre ** H 26 ch. 03 88 38 54 50 www.hotelducentre-alsace.fr Camping L&M ** T (avr. -> oct) 03 88 49 82 45 ■■ROSHEIM (67560) Rosenmeer *** H/R 20 ch. 03 88 50 43 29 www.le-rosenmeer.com À proximité, à GRIESHEIM-PRÈS-MOLSHEIM (67870) 2 chambres d’hôtes 3 épis chez M. Norbert MAETZ 03 88 38 06 35 www.alsace-chambres-hotes.com 5 chambres d’hôtes 3 et 4 épis chez Mme Christelle KOESSLER 03 88 38 33 15 - 06 08 08 25 83 www.chambres-hotes-alsace.net VVA 1 VÉLOROUTE DU VIGNOBLE D’ALSACE Marlenheim -> Saint-Hippolyte 62 km - BOERSCH (67530) 3 chambres d’hôtes 3 épis chez M. Alain TAUBERT 03 88 95 93 06 www.bienvenue-willkommen.com ■■OBERNAI (67210) Cour d’Alsace **** H/R 53 ch. 03 88 95 07 00 www.cour-alsace.com Le Parc **** H/R 62 ch. 03 88 95 50 08 www.hotel-du-parc.com Le Colombier ***H 44 ch. 03 88 47 63 33 www.hotel-colombier.com Gouverneur*** H 32 ch. 03 88 95 63 72 www.hotellegouverneur.com Les Jardins d’Adalric *** H 46 ch. 03 88 47 64 47 www.jardins-adalric.com La Diligence ** H 40 ch. 03 88 95 55 69 www.hotel-diligence.com La Cloche ** H/R 19 ch. 03 88 95 52 89 www.la-cloche.com Sainte-Odile** H/R 18 ch. 03 88 95 48 88 www.hotelsainteodile.com Les Vosges ** H/R 19 ch. 03 88 95 53 78 www.hotel-obernai.com 4 chambres d’hôtes – 4 épis chez Antony KINTZ 07 89 47 35 31 www.villahautecorniche.com Camping municipal *** T 03 88 95 38 48 www.obernai.fr/site/page_103.php À proximité, à OTTROTT (67530) Châteaux**** H/R 66 ch. 03 88 48 14 14 www.hostellerie-chateaux.eu Clos des Délices**** H/R 23 ch. 03 88 95 81 00 www.leclosdesdelices.com Ami Fritz*** H/R 22 ch. 03 88 95 80 81 www.amifritz.com Beau Site*** H/R 18 ch. 03 88 48 14 30 www.hotel-beau-site.fr Aux chants des Oiseaux*** 16 ch. 03 88 95 87 39 www.chantsdesoiseaux.com Le Moulin H/R 23 ch. 03 88 95 87 33 http://domaine-le-moulin.com ■■GOXWILLER (67210) 3 chambres d’hôtes 3 épis Chez Fabienne GRUCKER 03 88 95 50 61 www.au-murier.fr 650 m 3 chambres d’hôtes 3 épis chez HUSSER 06 16 09 56 46 www.chambre-hote-augredeschateaux.fr À proximité, à Emmebuckel-Faller *** H/R 12 ch. 03 88 85 50 24 www.emmebuckel-faller.com Kieffer ** H/R 14 ch. 03 88 85 53 09 www.hotel-kieffer.com 3 chambres d’hôtes 3 épis chez M. Charles BOCH 03 88 08 41 26 www.boch-vins-alsacechambresdhotes.com 1 chambre d’hôtes 2 épis chez M. Alfred RAUCH 03 88 08 05 73 www.le-gite-fleuri.com 2 chambres d’hôtes 3 clés chez M. René WAEGELL 03 88 92 45 98 http://rene.waegell.free.fr HEILIGENSTEIN (67140) ■■BARR (67140) Château d’Andlau ** H 22 ch. 03 88 08 96 78 www.hotelduchateau-andlau.fr 2 chambres d’hôtes 2 épis chez Mme Rita MOREL 03 88 08 22 58 Association Saint Martin (52 lits) 03 88 08 00 45 Camping «Saint Martin» ** T (1/6 -> 10/10) 03 88 08 00 45 www.pays-de-barr.com/saintmartin Camping municipal «Les Reflets du Mont Ste Odile» ** T (1/4 -> 31/10) 03 88 08 02 38 www.les-reflets.com ■■MITTELBERGHEIM (67140) 5 chambres d’hôtes 3x3 clés et 2x2 clés chez Mme Jacqueline DOLDER 03 88 08 15 23 http://chambredhote-dolderalsace.com 3 chambres d’hôtes 3 épis chez WITTMANN 03 88 08 95 79 www.legrenier-desaromes.fr 3 chambres d’hôtes EC chez M. Eliane DOLDER 03 88 08 96 08 http://christiandolder.wordpress. com/ ■■ANDLAU (67140) Kastelberg *** H/R 28 ch. 03 88 08 97 83 www.kastelberg.com Zinck Hôtel *** H 18 ch. 03 88 08 27 30 www.zinckhotel.com 1 chambre d’hôtes 3 épis chez Mme Marta WACH 03 88 08 93 20 www.guy-wach.fr ■■ITTERSWILLER (67140) Arnold *** H/R 29 ch. 03 88 85 50 58 www.hotel-arnold.com ■■NOTHALTEN (67680) ■■BLIENSCHWILLER (67650) Winzenberg ** H 12 ch. 03 88 92 62 77 www.winzenberg.com 3 chambres d’hôtes 2 et 3 épis chez M. Jean-François STRAUB 03 88 92 48 72 1 chambre d’hôtes 2 épis chez Mme Suzanne ECKERT 03 88 92 44 04 ■■DAMBACH-LA-VILLE (67650) 5 chambres d’hôtes 3 épis chez M. Michel NARTZ 03 88 92 41 11 www.nartz-michel.com 3 chambres d’hôtes 4 épis chez M. et Mme EHRHARDT 03 88 92 82 29 www.rose-des-vignes.com 2 chambres d’hôtes 3 épis chez Mme Marie-Rose WALISZEK 03 88 92 35 26 www.gites-les-camomilles.fr 2 chambres d’hôtes 2 épis chez Rémy SCHWETTERLETHIRION 03 88 92 11 31 Où réparer une bicyclette Fahrrad-Reparaturen Where to get a bicycle fixed Fietsreparatie ■■MOLSHEIM (67120) CTT Cycles et Motos 03 88 38 23 76 Garage KRANTZ 03 88 38 11 57 ■■DORLISHEIM (67120) Cycles MOTSCH 03 88 38 16 65 ■■ROSHEIM (67560) GUILLOTIN Patrick 03 88 50 44 88 ■■DIEFFENTHAL (67650) ■■OBERNAI (67210) Vergers des Châteaux *** H/R 03 88 92 49 13 www.verger-des-chateaux.fr 1 chambre d’hôte 3 épis chez MONTAISE 06 16 80 84 78 Atout Cycles 03 88 49 90 56 Cycl’hop 03 88 48 34 44 ■■SCHERWILLER (67750) 3 chambres d’hôtes 3 épis chez Mme Simone SAVA 03 88 92 84 74 www.les-4-saisons.fr 1 chambre d’hôtes 3 épis chez Christine GEORG 03 88 82 15 80 Aire naturelle de camping (15/5 -> 15/9) Camping PALMER 03 88 92 94 57 www.campingpalmer.fr ■■CHÂTENOIS (67730) Beysang** H/R 16 ch. 03 88 58 38 58 www.hr-beysang.com Dontenville ** H/R 13 ch. 03 88 92 02 54 www.hotel-dontenville.fr 1 gîte d’étape (97 lits) 03 88 92 26 20 www.cca-chatenois.fr ■■MITTELBERGHEIM Epi’cycles 03 88 58 19 76 Où louer une bicyclette Fahrrad-Vermietung Where to rent a bicycle Fietsverhuur ■■OBERNAI (67210) Cycl’hop 03 88 48 34 44 Office de tourisme 03 88 95 83 84 www.ottrott.com ■■BARR Office de tourisme Vélos à assistance électrique 03 88 08 66 065 www.pays-de-barr.com ■■ANDLAU Office de tourisme Vélos à assistance électrique 03 88 08 22 57 www.pays-de-barr.com ■■KINTZHEIM (67600) ■■DAMBACH-LA-VILLE 3 chambres d’hôtes 3 épis chez Christophe MOUGENOT 06 15 91 38 63 www.au-coeur-d-alsace.fr 4 chambres d’hôtes 2 épis chez M. Auguste KAEMPF 03 88 82 09 67 www.chez.com/kaempf Office de tourisme Vélos à assistance électrique 03 88 92 61 00 www.pays-de-barr.com ■■ORSCHWILLER (67600) Au Fief du Château ** H/R 8 ch. 03 88 82 56 25 www.fiefduchateau.fr JANVIER 2016 - www.alsaceavelo.fr / www.radfahrenimelsass.de / www.cyclinginalsace.com 4/8 L’ ALSACE À VÉLO Radwandern im Elsass Cycling in ALsace Fietsen in de Elzas Offices de Tourisme Verkehrsämter Tourist Offices VVV ■■MARLENHEIM * 03 88 87 75 80 www.tourisme-marlenheim.fr ■■MOLSHEIM ** 03 88 38 11 61 www.ot-molsheim-mutzig.com VVA 1 VÉLOROUTE DU VIGNOBLE D’ALSACE Marlenheim -> Saint-Hippolyte 62 km - 3rd Sunday of October : Grape harvest festival 3e zondag van oktober : Wijnoogstfeest ■■SCHARRACHBERGHEIM Visite de cave voir / Weinkellerbesichtigung siehe / Visit of wine-cellar see / Bezoek aan wijnkelder : www.vinsalsace.com ■■ROSHEIM * 03 88 50 75 38 www.tourisme-rosheim.com ■■BOERSCH 03 88 95 93 41 www.boersch.net ■■OTTROTT 03 88 95 83 84 www.ottrott.com ■■OBERNAI *** 03 88 95 64 13 www.obernai.fr ■■BARR *** 03 88 08 66 65 www.pays-de-barr.com ■■ANDLAU *** 03 88 08 66 65 www.pays-de-barr.com ■■DAMBACH-LA-VILLE *** 03 88 92 61 00 www.pays-de-barr.com ■■SÉLESTATHAUT-KŒNIGSOUBRG TOURISME *** 03 88 82 75 00 www.selestat-haut-koenigsbourg. com Que visiter Besichtigungen Visits Te zien ■■MARLENHEIM Visite de cave voir / Weinkellerbesichtigung siehe / Visit of wine-cellar see / Bezoek aan wijnkelder : www.vinsalsace.com Marché du terroir : samedi matin / Markt mit regionalen Produkten : Samstag Vormittag / Regional produce market : Saturday morning / Streekmarkt : zaterdagochtend 14 et 15 août : Mariage de l’Ami Fritz 14. und 15. August : Hochzeit des „Ami Fritz“ 14th and 15th of August : Wedding of “Old Fritz “ 14 en 15 augustus: Bruiloft van l’Ami Fritz 3e dimanche d’octobre : Fête des vendanges 3. Sonntag im Oktober : Weinlesefest 650 m Romaanse kerk uit de 10e eeuw. Kerkschip in 1049 ingewijd door paus Leo IX. Gebedsplaats sinds de Merovingische tijd. Doopkapel uit de 9e eeuw met opmerkelijke muurschilderingen. ■■MOLSHEIM Visite de cave voir / Weinkellerbesichtigung siehe / Visit of wine-cellar see / Bezoek aan wijnkelder : www.vinsalsace.com ■■SOULTZ-LES-BAINS Sentiers des Casemates / Kasematten Weg / Pillbox way / Kazemattenpad Rue du Fort 03 88 38 11 61 www.ot-molsheim-mutzig.com Sur un parcours de 6 km, ce sentier permet de découvrir des vestiges de la Première Guerre Mondiale. Les Allemands avaient contruit dès le début de la guerre une importante position fortifiée entre Strasbourg et le Fort de Mutzig «Feste Kaiser Wilhelm II». Die 6 km lange Strecke ist von Überresten aus dem Ersten Weltkrieg gesäumt. Von deutscher Seite wurde schon Anfang des Krieges eine große Festung zwischen Strasbourg und Mutzig gebaut: die Feste Kaiser Wilhelm II. On this 6 km trail, you will discover vestiges from the First World War. The Germans built a large fortified position between Strasbourg and Mutzig Fort called “Feste Kaiser Wilhelm II” right at the beginning of the War. Pad van 6 kilometer langs de resten van verdedigingswerken uit de Eerste Wereldoorlog. De Duitsers hadden vanaf het begin van de oorlog een machtige stelling gebouwd tussen Straatsburg en Fort Mutzig: ‘Feste Kaiser Wilhelm II’. ■■AVOLSHEIM Dompeter / Kirche / Church / Kerk 03 88 38 11 61 www.ot-molsheim-mutzig.com Église romane du Xe s. Nef consacrée en 1049 par le pape Léon IX. Lieu de culte dès l’époque mérovingienne. Baptistère du IXe s. avec fresques remarquables. Romanische Kirche des 10. Jh. Kirchenschiff eingeweiht 1049 vom Papst Leon IX. Gottesdienste seit den merowingischen Zeiten. Taufkapelle des 9. Jh. Mit merkwürdigen Wandmalereien. Romanesque church of the 10th c. Nave consecrated in 1049 by Pope Leon IX. Mass was celebrated in this church since Merovingian times. Baptistery of the 9th c. with remarkable frescoes. Église des Jésuites / Jesuiten Kirche / Jesuit Church / Jezuïetenkerk Rue Notre-Dame 03 88 38 11 61 www.ot-molsheim-mutzig.com Style gothique tardif (16151617). Eléments remarquables : fresques, peintures, stucs et dorures dans les chapelles du transept. Grande Croix des Chartreux (XVe s.), Vierge à l’Enfant (XVIe s.), bancs (XVIIe s.). Orgue prestigieux de J.A.Silbermann (1781). Späte Gotik (1615-1617). Sehenwürdigkeiten: Fresken, Gemälde, Stuck und Vergoldungen in den Kapellen des Querschiffs. Großes Kartäuser-Kreuz (15. Jh.), Jungfrau mit Kind (16. Jh.), Bänke (17. Jh.). Wunderbare Orgel von J.A. Silbermann (1781). Late Gothic style (1615-1617). Remarkable elements: frescoes, paintings, stucco and gilding in the transept chapels. Great Carthusian-Cross (15th c.), Virgin and Child (16th c.), benches (17th c.). Prestigious organ by J.A. Silbermann (1781). Laatgotische stijl (1615-1617). Opmerkelijke elementen: muurschilderingen, schilderijen, stucwerk en goudwerk in de kapellen van de dwarsbeuk. Groot kartuizerkruis (15e eeuw), madonna (16e eeuw), kerkbanken (17e eeuw). Fraai orgel van J.A. Silbermann (1781). Musée de la Chartreuse et de la Fondation Bugatti / Kartause-und Bugatti Stiftung Museum / Carthusian and Bugatti Foundation Museum / Kartuizer- en Stichting Bugattimuseum 03 88 49 59 38 www.chartreuse-molsheim.info Installé dans la maison du Prieur de l’ancienne Chartreuse de Molsheim (1598-1792), le musée présente l’histoire de la ville et de sa proche région, des origines à nos jours. Collections archéologiques, arts et traditions populaires, documents et 2 voitures Bugatti. À l’extérieur : vestiges de l’église des Chartreux, cloîtres et cellules restaurées. Im Haus des Priors der ehe- JANVIER 2016 - www.alsaceavelo.fr / www.radfahrenimelsass.de / www.cyclinginalsace.com maligen Kartause von Molsheim (1598-1792) untergebracht, stellt das Museum die Geschichte der Stadt dar, Archäologische Sammlungen, volkstümliche Kunst und Tradition, Archiven der Bugatti Zeit und Bugatti Kfz. Draußen: Ruinen der Kartauser Kirche, Kreuzgang und restaurierte Zellen. The museum building was the Prior’s house in the town’s former Carthusian monastery (1598-1792). Archeological collections, popular arts and traditions, documents of Bugatti and Bugatti cars. Outside: remains of the Carthusian church, cloister and restored cells. Het museum is gehuisvest in het huis van de prior van het voormalige kartuizerklooster van Molsheim (1598-1792) en beslaat de geschiedenis van de stad en nabije omgeving van het begin tot heden. Archeologische collecties, volkskunst en -tradities, documenten en 2 Bugatti‘s. Buiten: resten van de kartuizer kerk, gerestaureerde kloostergangen en kloostercellen. Train de jardin de Molsheim / s’Molshemer Bähnele / Molsheim garden train / Treintje van Molsheim Cour arrière de l’hôpital local de Molsheim 03 88 04 86 71 www.trainmolsheim.com Des amoureux de l’histoire du chemin de fer ont pérennisé à l’échelle 1/20e le train qui relia autrefois Saverne à Molsheim en reproduisant de nombreux bâtiments et ouvrages d’art se trouvant sur la ligne. C’est une balade dans le passé et une petite leçon d’histoire qui s’offrent aux visiteurs. Nachbau im Maßstab 1/20 der Eisenbahn, die früher zwischen Saverne und Molsheim fuhr. Rund herum zahlreiche Bauten, die längs der Bahnlinie standen. Ein wunderschöner Rundgang durch die Vergangenheit. Enthusiasts of the history of the railways have immortalised the train that used to run from Saverne to Molsheim on a scale of 1:20, by reproducing numerous buildings and bridges along the line. This journey into the past offers a short history lesson for visitors. Liefhebbers van de geschiedenis van de spoorwegen hebben op een schaal van 1:20 de spoorlijn van Saverne naar Molsheim nagemaakt, inclusief de gebouwen, bruggen en viaducten langs dit spoor. Een ware tocht door het verleden en een levende geschiedenisles voor de bezoekers. Marché hebdomadaire : lundi / Wochenmarkt : Montag / Weekly market : Monday / Wekelijkse markt : maandag Festival Bugatti : week-end avant le 15 septembre / Wochenende vor dem 15. September/ weekend before September 15th / Weekend vóór 15 september : Bugattifestival Fête du Raisin / Weinfest / Wine festival : 2e week-end d’octobre / 2. Wochenende im Oktober / 2nd weekend of October / 2e weekend van oktober : Druivenfeest ■■DORLISHEIM Visite de cave voir / Weinkellerbesichtigung siehe / Visit of wine-cellar see / Bezoek aan wijnkelder : www.vinsalsace.com 3e dimanche d’août : Fête de la mirabelle – Corso fleuri – Messti / 3. Sonntag im August : Mirabellenfest – Blumenkorso / 3rd Sunday in August : Plum festival – Flower festival / 3e zondag van augustus : Mirabellenfeest – Bloemencorso - Messti ■■ROSHEIM Visite de cave voir / Weinkellerbesichtigung siehe / Visit of wine-cellar see / Bezoek aan wijnkelder / Bezoek aan wijnkelder : www.vinsalsace.com Église Sts-Pierre et Paul / Kirche / Church / Kerk SaintsPierre-et-Paul 03 88 50 75 38 www.rosheim.com Le monument le plus complet et le plus typique de l’architecture romane alsacienne (XIIe s.). Sculptures remarquables. Das vollständigste und typischste Bauwerk der elsässischen romanischen Architektur (12. Jh.). Bemerkenswerte Skulpturen. The most complete and typical monument of Alsatian Romanesque architecture (12th c.). Remarkable sculptures. Het meest complete en kenmerkende monument in romaanse architectuur van de Elzas (12e eeuw). Opmerkelijke beelden. Maison Romane / Romanisches Haus / Romanesque House / Maison Romane Tel : 06 32 29 60 67 [email protected] La Maison Romane, construite en 1154, est l’un des plus anciens témoignages d’architecture civile médiévale en Alsace. Son plan carré, ses pierres en grès à bossage et ses petites ouvertures lui donnent un aspect de tour fortifiée qui rappelle les châteaux forts du Moyen Age. Classée monument historique depuis 1922, restaurée en 2000-2001, la Maison 5/8 L’ ALSACE À VÉLO Radwandern im Elsass Cycling in ALsace Fietsen in de Elzas Romane vous accueille pour vous conter ses origines et la vie à l’époque de sa construction, un univers peuplé d’animaux extraordinaires, de chevaliers courageux et de mécanismes surprenants... Non loin en face de l’ancien hôpital se trouve un jardin médiéval où vou pourrez découvrir des plantes médicinales, aromatiques Im Jahre 1154 gebaut ist das romanische Haus ein befestigter Turm aus rosa Granit, was den Burgen der damaligen Zeit sehr ähnlich ist. Es handelt sich um eines der ältesten steinernen bürgerlichen Bauten im ganzen Elsass. Sie musste nur wenige Veränderungen im Laufe der Jahrzehnte hinnehmen. 2005 wurde sie restauriert. Nicht weit entfernt vom Romanischen Haus, auf der Höhe des ehemaligen HospitalStadttors, liegt der mittelalterliche Garten in dem Sie Heil-, Würz- und Färbepflanzen aus dem Mittelalter entdecken können Built in 1154, the Romanesque House is a pink sandstone fortified manor house similar in style to the gate towers and fortified castles of the period. It is one of the oldest stone civilian buildings in Alsace. It has undergone very few alterations over the centuries. Its exterior appearance and interior volumes were restored in 2001-2002. Close to the Romanesque House, near the old hospital gate, the medieval garden contains all kinds of medicinal plants once used for cooking or dyeing. Het in 1154 gebouwde Romaanse Huis, Historisch Monument sinds 1922 en gerestaureerd in 2000-2001, is een van de oudste getuigen van de middeleeuwse burgerarchitectuur in de Elzas. De vierkante fundering, de rustieke zandsteen en de kleine openingen doen het huis lijken op een versterkte toren van een middeleeuwse burcht. In het Romaanse Huis ontdekt u het verhaal van de bouw en het leven in die tijd, een wereld van buitengewone dieren, dappere ridders en verrassende mechanieken... Niet ver hiervandaan, tegenover het voormalige ziekenhuis, ligt een middeleeuwse tuin met geneeskrachtige planten en tuinkruiden. Mi-juillet : Fête de l’Escargot / Mitte Juli : Schneckenfest / Mid July : Snail Festival / Half juli : Wijnslakkenfeest Fin septembre : Course « Foulées des 4 Portes » / Ende September : Wettlauf „Foulées des 4 Portes“ / End of September : Race “Foulées des 4 Portes” / Eind september : Hardloopwedstrijd ‘Foulées des 4 Portes’ VVA 1 VÉLOROUTE DU VIGNOBLE D’ALSACE Marlenheim -> Saint-Hippolyte 62 km - ■■BISCHOFFSHEIM Visite de cave voir / Weinkellerbesichtigung siehe / Visit of wine-cellar see / Bezoek aan wijnkelder : www.vinsalsace.com ■■OBERNAI Ville labellisée / Stadt mit Auszeichnung / Town listed as / Stad met label ‘De Mooiste Omwegen in Frankrijk’: « Les plus beaux détours de France » Visite de cave voir / Weinkellerbesichtigung siehe / Visit of wine-cellar see / Bezoek aan wijnkelder : www.vinsalsace.com Marché hebdomadaire : jeudi matin / Wochenmarkt : Donnerstag Vormittag / Weekly Market : Thursday morning / Wekelijkse markt : donderdagochtend Week-end du 15 août : Foire aux vins Am Wochenende des 15. August : Weinfest Week-end of the 15th of August : Wine trade fair Weekend van 15 augustus : Wijnmarkt 3e dimanche d’octobre : Fête d’automne et des vendanges 3. Wochenende im Oktober : Weinfest 3rd Week-end of October : Grape harvest festival 3e zondag van oktober: Herfsten Wijnoogstfeest A proximité, à / In der Nähe in / Nearby in / In de buurt :: OTTROTT Visite de cave voir / Weinkellerbesichtigung siehe / Visit of wine-cellar see / Bezoek aan wijnkelder : www.vinsalsace.com Parc-Aquarium «les Naïades» / «Les Naïades» Aquarium / Aquariumpark Les Naïades 30, route de Klingenthal 03 88 95 90 32 www.parc-les-naiades.com 650 m Au pied du Mont Sainte-Odile, le Parc des Naïades est installé sur un site de deux hectares. L’ancienne usine de filature du XIXe s. réhabilitée depuis 1990 permet aux visiteurs de vivre une aventure hors du commun en parcourant le cycle de l’eau. L’Aquarium : La découverte de la faune et de la flore aquatiques passe par un cheminement à la fois ludique et pédagogique. Sur place : snack, boutique souvenirs, terrasse, aires de pique-nique, aire de jeux pour les enfants, parking gratuit. Am Fusse des Mont Sainte-Odile erstreckt sich der Parc des Naïades über ein Areal von zwei Hektar. In dem seit 1990 restaurierten Gebäude einer Garnspinnerei aus dem 19. Jahrhundert erwartet den Besucher ein einzigartiges Abenteuer zum Thema Wasserkreislauf. Das Aquarium : hier kann man die Unterwasserfauna und - flora auf spielerisch-lehrreiche Weise entdecken. Vor Ort: Imbiß, SouvenirBoutique, Terrasse, Picknickplätze, Kinderspielplätze und kostenloser Parkplatz. At the foot of the Mont SainteOdile, the Parc des Naïades. The former 19th century spinning mill restored since 1990 gives visitors a chance to experience an outof-theordinary adventure on the theme of the WATER CYCLE. The Aquarium : Have fun learning about aquatic fauna and flora as you go round the aquarium. On the site: snack shop, souvenir shop, terrace, picnic areas, children’s playgrounds, free car parking. Les Naïades is een park van twee hectaren en ligt aan de voet van de Mont Sainte-Odile. In deze voormalige weverij, omgebouwd in 1990, wordt de kringloop van het water uitgelegd. Het aquarium: nadere kennismaking met de waterflora en -fauna op leerzame en ludieke wijze. Ter plekke: snack, boetiek met souvenirs, terras, picknickplaatsen, speeltuintje, gratis parkeerruimte. Domaine du Windeck / Park / Park / Landgoed Le Windeck Foyer de la Charité 51, rue Principale 03 88 48 14 00 www.foyer-ottrott.com Réparti sur une surface de 10 hectares, ce parc à l’anglaise alterne prairies et bouquets d’arbres par une judicieuse disposition de sa végétation. Des perspectives étudiées, des bassins en étages, un dessin harmonieux de ses chemins constituent ce bel ensemble qui agrémente une demeure du 18e siècle. Dieser englische Garten bietet Wiesen, Baumgruppen, schöne Perspektiven und stufenförmig JANVIER 2016 - www.alsaceavelo.fr / www.radfahrenimelsass.de / www.cyclinginalsace.com angelegte Teichbecken rund um ein Anwesen aus dem 18. Jahrhundert. This English park offers prairies, clusters of trees, studied perspectives and graduated basins, surrounding an 18th century home. Landschapspark van 10 hectaren, waar weilanden en bomengroepen elkaar afwisselen door een intelligente beplanting. Doordachte perspectieven, bekkens in terrassen, een harmonieuze tekening van de paden vormen een fraai geheel dat bijdraagt aan schoonheid van de achttiende-eeuwse woning. ■■BERNARDSWILLER Visite de cave voir / Weinkellerbesichtigung siehe / Visit of wine-cellar see / Bezoek aan wijnkelder : www.vinsalsace.com ■■GOXWILLER Visite de cave voir / Weinkellerbesichtigung siehe / Visit of wine-cellar see/ Bezoek aan wijnkelder : www.vinsalsace.com ■■ GERTWILLER Visite de cave voir / Weinkellerbesichtigung siehe / Visit of wine-cellar see / Bezoek aan wijnkelder : www.vinsalsace.com Musée du Pain d’Épices et des Douceurs d’Autrefois / Museum des Lebkuchens und der damaligen Süßigkeiten / Gingerbread and Sweets Museum / Museum over Kruidkoek en Snoepgoed van Weleer 110, place de la Mairie 03 88 08 93 52 www.paindepices-lips.com Sur 300 m2 dans le grenier de l’ancienne grange dîmière de Gertwiller, sont exposés quelque 11 000 pièces relatives au pain, au pain d’épices, à la biscuiterie, à la chocolaterie, à l’art populaire alsacien et à la vie rurale d’autrefois. In der 300 qm großen Dachkammer der ehemaligen Zehntescheuer von Gertwiller untergebracht, werden etwa 11000 alte Gegenstände bezüglich der Brot-, Lebkuchen-, Keks- und Schokoladeerzeugung, sowie der elsässischen Volkskunst und des früheren Lebens auf dem Land ausgestellt. Housed in an 300 m2 attic of the former tithe barn in Gertwiller, the museum displays some 11000 tools related to the production of bread, gingerbread, biscuit and chocolate and is also dedicated to popular Alsatian art and rural life In de expositieruimte van 300 m² op de zolder van de voormalige tiendschuur staan 11.000 voorwerpen die betrekking hebben op brood, kruidkoek, koekjes, chocolade, volkskunst uit de Elzas en het boerenleven van vroeger. Le palais du pain d’épices / Der Lebkuchen-Palast / The Palace of gingerbread / Het Kruidkoekpaleis www.lepalaisdupaindepices.com 03 88 08 04 26 www.fortwenger.fr Le Mannele, bonhomme en pain d’épices, vous invite à la découverte de son univers gourmand. A travers différents espaces animés, vous plongerez dans les origines du pain d’épices, ses secrets de fabrication... Das «Mannele», ein LebkuchenMann, lädt sie ein, sein leckeres Universum zu entdecken. In verschiedenen animierten Bereichen entdecken Sie die Ursprünge des Lebkuchens, seine Geheimnisse in der Herstellung und vieles mehr! The « Mannele », Alsatian equivalent of the gingerbread man takes you on a tour of his world of delicious treats. Through a series of animated displays you will discover the origins of gingerbread, the secrets of how it is made and much more... Smulparadijs van meer dan 800 m², geheel gewijd aan de kruidkoek. Een tijdloze plek waar de geuren van honing, kaneel, gember de neusgaten prikkelen en waar de geschiedenis en de vervaardiging van deze sinds de oudheid gewaardeerde lekkernij uitgelegd worden… Rondleiding met activiteiten, alle vijf zintuigen komen aan hun trekken. Het Kruidkoekpaleis biedt de bezoeker een aantal verrukkelijke momenten: de zolder van de ‘Männele’ en zijn slaapkamer en dromen, de keuken van de Männeletuin, de verrukkelijke tuin, kersttradities in de Elzas, de koekfabriek. ■■BARR Visite de cave voir / Weinkellerbesichtigung siehe / Visit of wine-cellar see / Bezoek aan wijnkelder : www.vinsalsace.com Musée de la Folie Marco / Museum / Museum / Museum van het Buiten (‘Folie’) Marco 03 88 08 94 72 03 88 08 66 65 www.pays-de-barr.com Cette «folie» Louis XV construite par Louis-Félix Marco, 6/8 L’ ALSACE À VÉLO Radwandern im Elsass Cycling in ALsace Fietsen in de Elzas VVA 1 VÉLOROUTE DU VIGNOBLE D’ALSACE Marlenheim -> Saint-Hippolyte 62 km - bailli de la seigneurie de Barr, a conservé son intérieur somptueux et raffiné ; mobilier des XVIIIe-XIXe s. et Renaissance rhénane, tapisserie d’Aubusson, faïences, étains, etc. Exposition temporaire en été. „Folie“ Louis XV, durch den Vogt des herrschaftlichen Guts von Barr erbaut; prachtvolle und raffinierte Innenausstattung, Möbel aus dem 18.-19. Jh. und im Stil der Rheinischen Renaissance, Tapisserie aus Aubusson, Fayencen, Zinn, usw. Sonderausstellung im Sommer. This “folly” in Louis the XVth style, built by Louis-Félix Marco, bailiff of the seigneury of Barr has preserved its opulent, refined interior: pieces of furniture of the 18th-19th c. and of the Rhenish Renaissance, Aubusson tapestries, earthenware, pewter, aso. Temporary exhibition in summer. Dit buiten van Lodewijk XV, gebouwd door Louis-Félix Marco, baljuw van het heerschap Barr, heeft zijn weelderige en geraffineerd interieur behouden: meubilair uit de 18e-19e eeuw en Rijnlandse renaissance, wandkleed van Aubusson, aardewerk, tin, enz. Tijdelijke expositie in de zomer. Marché du terroir : samedi matin Markt mit regionalen Produkten : Samstag Vormittag Regional produce market : Saturday morning Streekmarkt : zaterdagochtend Autour du 14 juillet : Foire aux vins /Um den 14. Juli : Weinfest / Around the 14th of July : Wine fare / Rond 14 juli : Wijnmarkt 1er Week-end d’octobre : Fête des vendanges 1. Wochenende im Oktober : Herbstfest 1st Week-end of October : Grape harvest festival 1e weekend van oktober : Wijnoogstfeest Moulin à huile / Ölmühle / Oil mill / Oliemolen Rue Principale 03 88 08 92 29 Mairie/Rathaus/Town-hall/ Gemeentehuis www.pays-de-barr.com Moulin à huile datant en partie du XVIIIe s. en parfait état de conservation. Il est équipé d’une meule dormante horizontale, d’une meule volante verticale, d’une presse, d’un fourneau à bois et d’un broyeur. L’ensemble est actionné par un système de roues dentées et axes de transmission. Le mécanisme en bois était entraîné par un cheval. Diese gut erhaltene Ölmühle stammt aus dem 18. Jh. Bemerkenswert ist die Technik: waagerechter Mahlstein, senkrecht angelegter Läuferstein, Presse, Holzofen und Zerkleinener. Die mit Zahnrädern und Übertragungswellen ausgestattete Mechanik aus Holz wurde von Pferden in Gang gesetzt. The oil mill dates back to the 18th c. and is in perfect working condition. It features a horizontal bedstone wheel, a vertical wheel, a press, a woodburning furnace and a grinder. The mill is worked by a systems of cogs and drive shafts, with a horse providing the power for the wooden mechanism. De oliemolen dateert deels uit de achttiende eeuw en is in perfecte staat van bewaring. Uitgerust met een ligger, een kantsteen, een pers, een houtkachel en een breekmachine. Het geheel werd aangedreven door een tandradsysteem en drijfassen. Het houten mechanisme werd in werking gesteld door een paard. Dernier dimanche de juillet : Fête du vin / Letzter Sonntag im Juli : Weinfest / Last Sunday of July : Wine festival / Laatste zondag van juli : Wijnfeest ■■MITTELBERGHEIM Visite de cave voir / Weinkellerbesichtigung siehe / Visit of wine-cellar see / Bezoek aan wijnkelder : www.vinsalsace.com Village labellisé / Dorf mit Auszeichnung / Village listed as / Dorp met label ‘De Mooiste Omwegen van Frankrijk’ : « Les plus beaux villages de France » Visite de cave voir / Weinkellerbesichtigung siehe / Visit of wine-cellar see / Bezoek aan wijnkelder : www.vinsalsace.com ■■ANDLAU Abbatiale Saints-Pierre et Paul / Abteikirche / Abbey-church / Abdijkerk Saints-Pierre-et-Paul Cours de l’Abbaye 03 88 08 22 57 www.pays-de-barr.com Elle doit sa célébrité à la frise de la deuxième moitié du XIIe s. qui court le long du massif de sa façade. Les scènes sculptées introduisent en plein merveilleux médiéval tandis que le portail présente un Christ trônant. À l’intérieur, la double crypte voûtée d’arêtes retient l’attention par son dépouillement. 650 m Sie verdankt ihre Berühmtheit dem Skulpturenfries aus der ersten Hälfte des 12. Jh., der die Fassade schmückt. Dieser skulptierte Bilderfries schildert außergewöhnliche Szenen der mittelalterlichen Mystik. Im Bogenfeld des Portals thront Christus. Der Innenraum der Kirche mit seiner doppelten kreuzrippengewölbten Krypta hebt sich besonders durch seine Schlichtheit hervor. Its fame arose from the frieze along the western facade dating back to the first half of the 12th c. The sculpted ornaments convey the sense of supernatural prevailing in the Middle Ages. The doorway depicts Christ seated on his throne. Inside the church, the double grained vaulted crypt stripped from all ornaments, is particularly striking. Fries uit de tweede helft van de 12e eeuw langs de grondmuur van de gevel. De uitgehouwen taferelen bestaan uit middeleeuwse symbolen en verhalen. In het portaal staat een beeld van Christus op een troon. De dubbele crypte met graatgewelven binnen boeit door de uitzonderlijke soberheid. Les Ateliers de la Seigneurerie / Zentrum für Interpretation des Kulturerbes / Heritage Interpretation Centre / Documentatiecentrum voor Erfgoed +33 (0)3 88 08 66 65 www.lesateliersdelaseigneurie.eu Au cœur de la ville se dresse une imposante bâtisse de style Renaissance dite « la Seigneurie ». Cette ancienne résidence aristocratique, édifiée en 1582, accueillera prochainement un Centre d’Interprétation du Patrimoine (C.I.P). Ce dernier met en scène des traits d’excellence du patrimoine local et régional comme le patrimoine bâti, le patrimoine religieux et la viticulture. Aux Ateliers de la Seigneurie le patrimoine se met en mouvement avec des manipulations de maquettes, des démonstrations d’artisans, des stages et ateliers, des dégustations ou encore des activités pour découvrir le patrimoine, les paysages, les savoir-faire, les talents et les gourmandises du territoire. Zentrum für Interpretation des Kulturerbes - Mitten in der Stadt befindet sich ein imposantes Renaissance-Haus, auch “La Seigneurie” genannt. Dieser ehemalige aristokratische Wohnsitz aus dem Jahre 1582, verwandelt sich in Kürze in ein « Centre d’Interprétation du Patrimoine ». Dort werden die markantesten elsässischen Handwerkstechniken von gestern und heute vorgestellt, und zwar in Sachen Bautechnik, Religion und Weinbau. In der Seigneurie wird das historische Kulturgut wiederbelebt: Modelle können angefaßt werden, Handwerker zeigen ihre Kunst, man kann selbst mit anfassen und kosten oder man kann Aktivitäten entde- JANVIER 2016 - www.alsaceavelo.fr / www.radfahrenimelsass.de / www.cyclinginalsace.com cken (über Kulturgut, Landschaften, Handwerkstechniken, Talente und gastronomische Highlights der Region). Heritage Interpretation Centre - In the heart of the village, “La Seigneurie” is an impressive Renaissance style building. This former aristocratic residence built in 1582 will soon welcome a “Centre d’Interprétation du Patrimoine”. This one will stage the local and regional heritage of past and present within different themes such as architecture, religion or wine growing. By means of activities like manipulations of models, demonstrations of craftsmen, internships and workshops, tastings or visits, you will discover the typical area’s characteristics (the holdings, the landscapes, the know-how, the talents and the delicacies of the region). Midden in de stad staat een indrukwekkend gebouw in renaissancestijl: de ‘Seigneurie’. Deze voormalige aristocratenwoning, gebouwd in 1582, huisvest een documentatiecentrum voor plaatselijk erfgoed.(C.I.P.). In dit centrum staat de verfijning van het plaatselijke en regionale erfgoed centraal, zoals architectonisch en religieus erfgoed en de wijnbouw. In de Ateliers van de Seigneurie komen oude monumenten tot leven. Mechanische maquettes, ambachtsdemonstraties, cursussen en workshops, proeven van streekspecialiteiten en activiteiten om het erfgoed, de landschappen, de vakkennis, de talenten en de smakelijke producten van deze streek te ontdekken. Marché du terroir : mercredi matin Markt mit regionalen Produkten : Mittwoch Vormittag Regional produce market : Wednesday morning Streekmarkt: woensdagochtend 1er Week-end de mai : Fête du vin / 1. Wochenende im Mai : Weinfest / 1st Week-end of May : Wine festival / 1e weekend van mei : Wijnfeest À proximité à / In der Nähe in / Nearby in : EPFIG Visite de cave voir / Weinkellerbesichtigung siehe / Visit of wine-cellar see / Bezoek aan wijnkelder : www.vinsalsace.com Chapelle Ste-Marguerite / Kapelle / Chapel / Kapel SainteMarguerite 03 88 85 50 39 [email protected] Belle chapelle romane du XIe s avec peintures murales récemment restaurées. Reizende romanische Kapelle des 11. Jh. mit vor kurzem restaurierte Wandmalereien. Charming Romanesque chapel of the 11th c. with wall paintings recently restaured. Fraaie romaanse kapel uit de 11e eeuw met onlangs gerestaureerde muurschilderingen. Marché du terroir : jeudi matin Markt mit regionalen Produkten : Donnerstag Vormittag Regional produce market : Thursday morning Streekmarkt : donderdagochtend ■■NOTHALTEN Visite de cave voir / Weinkellerbesichtigung siehe / Visit of wine-cellar see / Bezoek aan wijnkelder : www.vinsalsace.com ■■BLIENSCHWILLER Visite de caves voir / Weinkellerbesichtigung siehe / Visit of wine-cellar see / Bezoek aan wijnkelder : www.vinsalsace.com ■■ITTERSWILLER Visite de cave voir / Weinkellerbesichtigung siehe / Visit of wine-cellar see / Bezoek aan wijnkelder : www.vinsalsace.com 1e jeudi d’août : Du cep au verre 1. Donnerstag im August : Vom Rebstock ins Glas 1st Thursday in August : From the vinestock into the glass 1e donderdag van augustus : Van wijnstok naar glas 7/8 L’ ALSACE À VÉLO Radwandern im Elsass Cycling in ALsace Fietsen in de Elzas ■■DAMBACH-LA-VILLE Visite de cave voir / Weinkellerbesichtigung siehe / Visit of wine-cellar see /Bezoek aan wijnkelder: www.vinsalsace.com Marché du terroir : mercredi matin Markt mit regionalen Produkten : Mittwoch Vormittag Regional produce market : Wednesday morning Streekmarkt: woensdagochtend 3e dimanche d’avril : Pierres et vins de granite 3. Sonntag im April : Granitstein und Weinfest 3rd Sunday of April : Granite stones and wine festival 3e zondag van april : festival Pierres et Vins de Granite Dernier weekend de juillet : Fête de l’Ours / Letztes Wochenende im Juli : Fest des Bären / Last weekend of July : Bear festival / Laatste weekend van juli: Berenfeest ■■SCHERWILLER Visite de cave voir / Weinkellerbesichtigung siehe / Visit of wine-cellar see / Bezoek aan wijnkelder : www.vinsalsace.com Château de l’Ortenbourg / Burg / Castle / Burcht Ortenbourg 03 88 92 25 62 www. -scherwiller.net Une des plus imposantes ruines de la vallée du Rhin. Construit au XIIIe s. par Rodolphe de Habsbourg. Chefd’œuvre de l’architecture militaire médiévale. Accès : 30 min. à pied à partir de la route lieu-dit «Tännelkreuz». Eine der mächtigsten Burgruinen des Rheintales. Wurde im 13. Jh. von Rudolph von Habsbourg aufgebaut. Meisterwerk der mittelalterlichen Militärarchitektur. Zugang: 30 Minuten zu Fuß von der Straße vom Tännelkreuz aus entfernt. One of the most imposing castles in ruins of the Rhine valley. Built in the 13th c. by Rudolph of Habsburg. Masterpiece of the Middle Ages military architecture. Access: 30 min. walk from the road by the “Tännelkreuz”. Een van de meest indrukwekkende ruïnes in het Rijndal. Gebouwd in de 13e eeuw door Rudolf van Habsburg. Meesterwerk uit de middeleeuwse architectuur. Ligt op 30 minuten lopen vanaf de weg bij het gehucht Tännelkreuz. VVA 1 VÉLOROUTE DU VIGNOBLE D’ALSACE Marlenheim -> Saint-Hippolyte 62 km - 2 derniers vendredis de juillet + 2 premiers vendredis d’août : Spectacle des lavandières 2 letzten Freitage im Juli + 2 ersten Freitage im August : Schauspiel der Waschweiber 2 last Fridays of July + 2 first Fridays of August : Open air entertainment the washerwomen 2 laatste vrijdagen van juli + 2 eerste vrijdagen van augustus : Wasvrouwenshow 1er dimanche de septembre : Sentier gourmand® 1. Sonntag im September : Feinschmecker-Route 1st Sunday of September Gourmet’s trail 1e zondag van september : Sentier Gourmand® ■■CHÂTENOIS Cimetière fortifié/Befestigter Friedhof/Fortified Cemetery/ Versterkte begraafplaats Visite de caves voir / Weinkellerbesichtigung siehe / Visit of wine-cellar see / Bezoek aan wijnkelder : www.vinsalsace.com Marché du terroir : jeudi matin Markt mit regionalen Produkten : Donnerstag Vormittag Regional produce market : Thursday morning Streekmarkt : donderdagochtend 2e dimanche de juin Fête médiéval des remparts / 2. Sonntag im Juni: Festungswallfest / 2nd Sunday in June: Remparts’ festival / 2e zondag van juni : Middeleeuws feest bij de stadsmuren 3e ou 4e samedi de juillet : Fête folklorique / 3. oder 4. Samstag im Juli : Volksabend / 3rd or 4th Saturday of July : Folk evening / 3e of 4e zaterdag van juli : Folkloristisch feest ■■KINTZHEIM Visite de cave voir / Weinkellerbesichtigung siehe / Visit of wine-cellar see / Bezoek aan wijnkelder : www.vinsalsace.com 650 m Parc des Cigognes et des Loisirs / Störche Gehege und Unterhaltungsgelände / Stork and leisure park / Ooievaars- en Recreatiepark Route de Sélestat 03 88 92 05 94 www.cigoland.fr Parc des cigognes, canardière, cygnes, grues, daims, lamas, chèvres naines, wallabys, aquariums tropicaux. Petit train, tacots, voitures électriques, bateaux tamponneurs, King Kong, aires de jeux, mini-golf, promenades à poney. Storchengehege, Ententeich, Schwäne, Kraniche, Damhirsche, Lamas, Zwerg-Ziegen, Wallabys, trospische Aquariums, Mini-Zug, elektrische Wagen, Stoßboote, King-Kong, Spielplätze, Mini-Golf, Reittouren auf Poneys. Storks, duck-pond, swans, fallow deers, lamas, dwarf goats, wallabys, tropical aquariums. Minitrain, go karts, electrical cars, King-Kong, playgrounds, mini-golf, pony rides. Ooievaarpark, eendenkom, zwanen, kraanvogels, damherten, lama‘s, dwerggeiten, wallaby‘s, tropische aquariums. Treintjes, elektrische auto‘s, botsbootjes, King Kong, speeltuinen, midgetgolf, ponyritjes. Le Parc du Manoir / Park / Park / Het park van het landgoed 92, rue de la Liberté 03 88 82 04 45 [email protected] Vers 1802, le futur baron d’Empire Mathieu de Fabvier acheta un ancien château féodal situé sur un contrefort des Vosges, en contrebas duquel il fit construire un manoir. Sur la pente séparant la demeure Directoire et la forteresse « gothique », Fabvier fit aménager un « jardin-tableau » de la fin du 18e. Ein „Bilder-Garten“- park aus dem Ende des 18. Jahrhunderts; er trennt das im Stil des Directoire errichtete herrenhaus von der „gotischen“ Burg. This park is a landscaped garden, dating back to the end of the 18th century. It separates the manoir Directoire ‘The Directoire’s manor) from the ‘Gothic” fortress. Tegen 1802 kocht de baron-to-be Mathieu de Fabvier een oude middeleeuwse burcht op een uitloper van de Vogezen. Iets lager liet hij een landhuis bouwen. Op de helling die de directoirewoning scheidt van de ‚gotische‘ burcht liet Fabvier een taferelentuin aanleggen uit het eind van de achttiende eeuw. Montagne des Singes / Affenberg / Monkey Mountain / Apenberg 03 88 92 11 09 www.montagnedessinges.com Plus de 200 Macaques de Barbarie libres sur 20 ha de belle forêt vosgienne. Une promenade étonnante JANVIER 2016 - www.alsaceavelo.fr / www.radfahrenimelsass.de / www.cyclinginalsace.com en contact direct avec les singes qui viennent prendre dans la main le pop-corn distribué à l’entrée. Über 200 Berberaffen leben frei in einem 20 ha großen Wald. Ein erholsamer Spaziergang führt Sie mitten durch den Affenwald, eine einmalige Gelegenheit, einen Einblick in den Alltag der faszinierenden Berberaffen zu gewinnen. More than 200 Barbary Macaques living in a large forest of 20 ha. A pleasant walk through the home of the monkeys enables you a close-up insight into their everyday life. Meer dan 200 berberapen leven los in een bos van 20 hectaren in de bergen. Een verrassende wandeling in direct contact met de apen, die de bij de ingang gekochte popcorn uit de hand komen eten. Volerie des Aigles / Adlerburg / Eagles’ castle / Roofvogelpark 03 88 92 84 33 www.voleriedesaigles.com Démonstration de rapaces en liberté dans le cadre moyenâgeux du Château de Kintzheim Vorführungen dressierter Raubvögel in der mittelalterlichen Burg von Kintzheim. Demonstrations of birds of prey in the medieval castle of Kintzheim. Roofdierenshow in de mideleuwse sfeer van de burcht van Kintzheim. A proximité à / In der Nähe in / Nearby in / In de buurt van: HAUT-KOENIGSBOURG Château du HautKoenigsbourg / Burg / Castle / Burcht van Haut-Koenigsbourg 03 88 82 50 60 www.haut-koenigsbourg.fr Château fort du XIIe s. et du XVe/XVIe s. Mentionné pour la première fois en 1147, le château sera reconstruit après 1479. Détruit lors de la Guerre de Trente Ans en 1633, il sera restauré de 1900 à 1908 par Guillaume II de Hohenzollern dans l’esprit du château de la fin du XVe s. Perché sur un plateau rocheux qui culmine à 757 m d’altitude, il s’étend sur 270 m de long. Grand donjon carré à base romane. Salle des fêtes ornée de boiseries, collection de mobilier et d’armes des XVe s. et XVIIe s., fresques de Schnug. Burg aus dem 12. und 15./16. Jh. Die bereits 1147 in den Annalen erwähnte Burg wurde nach 1479 neu aufgebaut. Die während des dreißigjährigen Kriegs 1633 verursachte Zerstörung wurde von 1900 bis 1908 von Wilhelm II restauriert, und zwar im Stil der Burgen Ende des 15. Jh. In 757 m Höhe erstreckt sich die Burg in 270 m Länge auf einem Felsplateau. Großer Turm mit rechteckiger romanischer Basis. Festsaal mit Holzpaneelen, Sammlung von Möbeln und Waffen aus dem 15. und 16. Jh. Fresken von Schnug. 12th c. and 15th/16th c. castle. First mentioned in 1147, the cas- tle was rebuilt after 1479. It was destroyed in the Thirty Years War in 1633 and restored between 1900 and 1908 by Wilhelm II of Hohenzollern along the same lines as the late 15th c. castle. Perched on a rocky plateau at 757 m (2,480 ft), it is 270 m (295 yards) long. Large square keep with Romanesque influence. Wood panelled reception room, collection of furniture and arms from the 15th and 17th c., frescoes by Schnug. Burcht uit de 12e en 15e/16e eeuw. Voor het eerst vermeld in 1147. De burcht werd na 1479 herbouwd. Verwoest tijdens de Dertigjarige Oorlog in 1633, gerestaureerd in 1900-1908 door Wilhelm II in de stijl van een burcht uit het eind van de 15e eeuw. De burcht van 270 meter lang staat op een rotspunt op een hoogte van 757 meter boven de zeespiegel. De vierkante vestingtoren heeft een romaanse fundering. Feestzaal voorzien van houtwerk, collectie meubilair en wapens uit de 15e en 17e eeuw, muurschilderingen van Schnug. En mai : Fête de la saint Urbain (visite de caves avec dégustation de vins, promenade commentée dans les vignes) Im Mai : Sankt Urban Fest (Weinkellerbesichtigung mit Weinprobe, kommentierter Spaziergang durch die Weinberge) In May : St Urban festival (visit of wine-cellar with wine tasting, guided visit through the vineyard) In mei: Sint-Urbanusfeest (bezoek aan wijnkelders met proeven, wandeling met begeleiding door de wijngaarden) ■■ORSCHWILLER Visite de cave voir / Weinkellerbesichtigung siehe / Visit of wine-cellar see / Bezoek aan wijnkelder : www.vinsalsace.com Dernier dimanche de juillet + 3e vendredi d’août : Fête folklorique Letzten Sonntag im Juli + 3. Freitag im August : Volksfest Last Sunday of July + 3rd Friday of August : Folk festival Laatste zondag van juli + 3e vrijdag van augustus: Folkloristisch feest 8/8 LA VELOROUTE DU VIGNOBLE D’ALSACE Der Radweg der Elsässischen Weinstrasse Alsace Wine Road cycle trail De fietsroute door de wijngaarden van de Elzas Noidrd-Sud cyclo le a s r e ar zu v na s d n or 35 km) - Tra verdwarse fietsroute van no / Ove O 5-Sou(1 try cycle trails ROreVckEenL/ No th cross coun EU rth rd-Süd St Nord Niveau de difficulté Schwierigkeitsgrad / Difficulty level Moeilijkheidsgraad Plat Flach / Flat / Vlak Longueur Länge / Length / Lengte 76 km Temps de parcours Fahrzeit / Estimated cycling time Benodigde tijd voor de route 5h Altitude maximum maximale Höhe / maximum altitude / maximale hoogte 340 m Départ du circuit / Start der Tour / Start of trail/ Start van het circuit Sens du circuit / Richtung der Tour / Direction of trail/ Richting van het circuit Route / Strasse / Road / Weg Site mixte / Von meehreren Wehrkehrsmittel benutzt / used by different user / Weg voor gemeenschappelijk verkeer Site propre / Nur Radweg / only Bicycle/ Alleen fietsers Bande cyclable / Radweg auf der Strasse Cycle lane / Fietspad juin 2013 - - La Haute-Alsace à vélo / Das Oberelsass mit dem Rad / The Haute-Alsace by bike / De Hoge-Elzas op de fiets 1/9 LA VELOROUTE DU VIGNOBLE D’ALSACE Alsace Wine Road cycle trail Der Radweg der Elsässischen Weinstrasse De fietsroute door de wijngaarden van de Elzas Noidrd-Sud cyclo le a s r e ar zu v na s d or n 35 km) - Tra verdwarse fietsroute van no /O O 5-Sou(1 try cycle trails th cross coun EU-SRüdOStreVckEenL/ No rth Nord 335 350 m 300 300 270 250 240 250 250 250 50 60 220 200 200 190 200 180 150 300 0 10 20 30 40 70 76 km La Route des Vins, c’est ce capricieux ruban qui court sur le versant oriental des Vosges de Marlenheim à Thann. Il se déroule en toute quiétude à flanc de montagne, traverse une centaine de communes viticoles et passe en revue une cinquantaine de terroirs « A.O.C. Alsace Grand cru ». Tracée en parallèle, la Véloroute du Vignoble traverse un paysage de carte postale : ruines de châteaux du Moyen Age, des villages fleuris, des abbayes romanes, des vignes ondulantes, des winstubs accueillantes... Prenez le temps tout au long du parcours de rencontrer les vignerons, de déguster leurs vins et perdez-vous dans les rues de cités médiévales ! Die malerische Weinstraße verläuft auf den Osthängen der Vogesen. Sie führt in sanften Kurven durch etwa hundert Winzergemeinden, die für rund fünfzig „A.O.C. Alsace Grand Cru“ berühmt sind. Parallel zur elsässischen Weinstraße, schlängelt der Radweg teilweise auf stillgelegten Bahntrassen, Abschnitten der ehemaligen Römerstraße und durch ruhige Weinberge. Idyllisch sind die Landschaften: Burgruinen aus dem Mittelalter, blumengeschmückte Dörfer, romanische Abtei-Kirchen, hügelige Weinberge, freundliche Weinstuben. Nehmen Sie sich die Zeit die Winzer zu begegnen, ihre Weine zu genießen, sowie durch die reizvollen Kleinstädten zu bummeln! The Wine Route is a capricious serpentine which curves around the eastern slopes of the Vosges Mountains, peacefully winding round the mountains and passing through about a hundred wineproducing villages. It encompasses some fifty areas boasting „A.O.C. Alsace Grand Crus“ (Vintage Wine). Next to the Wine Route of Alsace, the cycle route follows former rail trails, parts of the Roman road and peaceful side paths through the vineyards. Cycle across beautiful landscapes: ruins of mediaeval castles, flowered villages, Romanesque abbey churches, vineyards, welcoming “winstubs”. Enjoy meeting the winegrowers, tasting their wines, and exploring the streets of charming villages! De wijnroute, slingert zich als een weerbarstig lint door de oostelijke hellingen van de Vogezen van Marlenheim naar Thann. In alle rust ontrolt hij zich over de heuvelrug en loopt langs een aantal wijngebieden waarvan er een vijftigtal het predicaat «A.O.C. Alsace Grand cru» dragen. Parallel aan de wijnroute loopt de fietsroute door een landschap als op een postkaart: middeleeuwse kasteelruïnes, bloemovergoten dorpjes, romeinse kloosters, golvende wijngaarden, uitnodigende wijnproeverijen. Neem de tijd om onderweg de wijnboeren te ontmoeten, hun wijn te proeven en ontdek de straatjes van middeleeuwse stadjes. www.alsaceavelo.fr www.radfahreninelsass.de www.cyclinginalsace.com www.cyclinginalsace.com Les services par commune/ Serviceangebote der Gemeinden/ Services in each town/ Services per stad Réparation de cycles Chambre d’hôtes Restaurant La Poste Fahrradreparatur / Bike repair / Fietsreparatie Fremdenzimmer / Bed & Breakfast / Bed & Breakfast Restaurant / Restaurant / Restaurant Post / Post office / Postkantoor Location de cycles Hébergement collectif Commerce alimentaire Carte bancaire Radverleih / Bike rental / Fietsverhuur Gemeinschaftsunterkünfte / Dormitory Accommodations / Groepsaccommodatie Lebensmittelgeschäft / Grocery shop / Supermarkt Kreditkarte / Credit card / Credit card Camping Pharmacie Baignade Campingplatz / Camp site / Camping Apotheke / Pharmacy / Apotheek Schwimmen / Swimming / Gelegenheid om te zwemmen Hôtel-Restaurant H = Hôtel/Hotel/Hotel/Hotel, HR = Hôtel/Restaurant/Hotels mit Restaurantbetrieb/Hotel-Restaurant/Hotel-Restaurant, *, **, ***, ****, ***** = classification officielle/offizielle Klassifizierung / official classification / officiële classificatie juin 2013 - - La Haute-Alsace à vélo / Das Oberelsass mit dem Rad / The Haute-Alsace by bike / De Hoge-Elzas op de fiets Nature de la voirie Straßenart / Type of road / Het type weg BC = Bande cyclable Radweg auf der Strasse/Cycle lane / Fietspad SP = Site propre Nur Radweg / only Bicycle / Alleen fietsers SM = Site mixte Von meehreren Wehrkehrsmittel benutzt / used by different user / Weg voor gemeenschappelijk verkeer R = Route Strasse / Road / Weg 2/9 LA VELOROUTE DU VIGNOBLE D’ALSACE Alsace Wine Road cycle trail Der Radweg der Elsässischen Weinstrasse De fietsroute door de wijngaarden van de Elzas Noidrd-Sud cyclo le a s r e ar zu v na s d or n 35 km) - Tra verdwarse fietsroute van no /O O 5-Sou(1 try cycle trails th cross coun EU-SRüdOStreVckEenL/ No rth Nord LOCALITéS Örtlichkeit Towns Dorpje NATURE DE LA VOIRIE* Straßenart / Type of road/ Het type weg KM PARTIEL Km Teilstrecke / partial Km / Gedeelte van de km KM TOTAL Km Gesamtstrecke / total Km / Totale aantal km SAINT-HIPPOLYTE SM 0 0 BERGHEIM SM 2.3 2.3 RIBEAUVILLE SM 3 5.3 RIQUEWIHR SM 3.8 9.1 SIGOLSHEIM SM 4.5 13.6 INGERSHEIM SM 4 17.6 TURCKHEIM BC 3 20.6 WINTZENHEIM R 3.3 23.9 WETTOLSHEIM SM 1.6 25.5 t EGUISHEIM SM 1.5 27 t HATTSTATT SM 6.2 33.2 PFAFFENHEIM SM 2 35.2 ROUFFACH R 3 38.2 WESTHALTEN BC 4.5 42.7 SOULTZMATT SM 1 43.7 ORSCHWIHR SM 3 46.7 BERGHOLTZ-ZELL SM 0.3 47 BERGHOLTZ SM 2.7 49.7 ISSENHEIM SM 1.8 51.5 GUEBWILLER R 2.8 54.3 SOULTZ R 3.2 57.5 SP + SM 1 58.5 HARTMANNSWILLER SM 1.5 60 BERRWILLER SM 1.7 61.7 UFFHOLTZ SM 6.6 68.3 CERNAY SM 2 70.3 VIEUX-THANN SP 3.5 73.8 THANN SP 1.8 75.6 WUENHEIM juin 2013 - t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t - La Haute-Alsace à vélo / Das Oberelsass mit dem Rad / The Haute-Alsace by bike / De Hoge-Elzas op de fiets t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t t 3/9 LA VELOROUTE DU VIGNOBLE D’ALSACE Der Radweg der Elsässischen Weinstrasse Alsace Wine Road cycle trail De fietsroute door de wijngaarden van de Elzas Noidrd-Sud cyclo le a s r e ar zu v na s d or n 35 km) - Tra verdwarse fietsroute van no /O O 5-Sou(1 try cycle trails th cross coun EU-SRüdOStreVckEenL/ No rth Nord Comment s’y rendre / Wie erreicht man / How to get there / Hoe kom je er SNCF 36 35 (0,34 € / minute) www.sncf.fr – www.voyages-sncf.com Accès ligne ferroviaire / Anreise Eisenbahnlinie / Access by train / Bereikbaarheid per trein : • Strasbourg – Mulhouse – Basel : Gares / Bahnhöfe / stations / Stations : Strasbourg – Sélestat – Colmar – Mulhouse - St-Louis- Basel • Strasbourg – Sélestat – Colmar : Gares / Bahnhöfe / stations / Stations : Strasbourg – Sélestat – Colmar - Mulhouse • Colmar – Munster – Metzéral : Gares / Bahnhöfe / stations / Stations : Colmar – Logelbach – Ingersheim – Turckheim – Saint-Gilles – Wahlbach – Wihrau-Val/Soultzbach – Gunsbach/ Griesbach – Munster – Luttenbach-près-Munster – Breintenbach – Muhlbach/Munster – Metzeral • Mulhouse – Thann - Kruth : Gares / Bahnhöfe / stations / Stations : Mulhouse – Lutterbach – Graffenwald – Cernay – Vieux-Thann – Thann – Bitschwiller – Willer-sur-Thur – Moosch – Saint-Amarin – Ranspach – Wesserling – Fellering – Oderen – Kruth Navette Aéroport - gare SNCF de Saint-Louis / Zubringerbus ab Bahnhof von Saint-Louis / Shuttle from airport to railway station of Saint-Louis / Shuttle vliegveld - treinstation SNCF van Saint-Louis : Distribus tél. + 33 (0)3 89 69 73 65 www.distribus.com Où se loger / Unterkünfte / Where to stay / Waar verblijf je En vert : Hôtels proposant un garage à vélo fermé/ Hotels mit Fahrradgarage / Hotels with bicycle garage / Hotels met een afgesloten fietsberging SAINT-HIPPOLYTE (68590) H/R**** Le Parc tél. + 33 (0)3 89 73 00 06 www.le-parc.com H/R*** Munsch – Aux Ducs de Lorraine tél. + 33 (0)3 89 73 00 09 www.hotel-munsch.com H/R*** Val-Vignes tél. + 33 (0)3 89 22 34 00 www.valvignes.com H/R*** A la Vignette tél. + 33 (0)3 89 73 00 17 www.alavignette.com Chambres d’hôtes Gîtes de France 3 Epis Mme Bernadette BLEGER tél. + 33 (0)3 89 73 04 36 www.gites-de-france-alsace.com Chambres d’hôtes Gîtes de France 3 Epis M. François BLEGER tél. + 33 (0)3 89 73 04 36 www.gites-de-france-alsace.com Chambres d’hôtes Gîtes de France 3 Epis M. Claude et Chantal BLEGER tél. + 33 (0)3 89 73 00 21 www.gites-de-france-alsace.com Chambres d’hôtes Gîtes de France 2 Epis M. Raymond LESIEUR tél. + 33 (0)3 89 73 01 20 www.gites-de-france-alsace.com Chambres d’hôtes Gîtes de France 1 Epi M. Jean-Paul FESSLER tél. + 33 (0)3 89 73 00 70 www.gites-de-france-alsace.com Aire mixte pour camping-car (aire de services + aire de stationnement) / Gemischter Stellplatz für Camping/Cars (Serviceund Parkplatz) / Mixed campsite for campers-dormobiles (services + parking area) / Camperplaats (service- en parkeerplaatsen) BERGHEIM (68750) H/R*** Résidence de tourisme La cour du Bailli tél. + 33 (0)3 89 73 73 46 www.cour-bailli.com H*** Résidence de tourisme Odalys - Le Domaine des Rois tél. + 33 (0)3 89 73 77 03 www.odalys-vacances.com Chambres d’hôtes Gîtes de France 3 Epis Mme Maria EDERLE tél. + 33 (0)3 89 73 65 51 www.gites-de-france-alsace.com Chambres d’hôtes Gîtes de France 2 Epis M. Jean BECKER tél. + 33 (0)3 89 73 66 74 www.gites-de-france-alsace.com Chambres d’hôtes Gîtes de France 2 Epis Mme Sylvie LAUFER tél. + 33 (0)3 89 73 34 14 www.gites-de-france-alsace.com Chambres d’hôtes Gîtes de France 1 Epi M. Pierre DIRNINGER tél. + 33 (0)3 89 73 79 42 www.gites-de-france-alsace.com Camping à la Ferme « les Noyers » tél. + 33 (0)3 89 73 68 15 Aire mixte pour camping-car (aire de services + aire de stationnement) / Gemischter Stellplatz für Camping/Cars (Serviceund Parkplatz) / Mixed campsite for campers-dormobiles (services + parking area) / Camperplaats (service- en parkeerplaatsen) RIBEAUVILLE (68150) H*** Le Ménestrel tél. + 33 (0)3 89 73 80 52 www.menestrel.com juin 2013 - - La Haute-Alsace à vélo / Das Oberelsass mit dem Rad / The Haute-Alsace by bike / De Hoge-Elzas op de fiets H*** de la Tour tél. + 33 (0)3 89 73 72 73 www.hotel-la-tour.com H**** Le Resort Barrière tél. + 33 (0)3 89 73 43 44 www.resort-ribeauville.com H*** Le Clos Saint Vincent tél. + 33 (0)3 89 73 67 65 www.leclossaintvincent.com Chambres d’hôtes Gîtes de France 3 Epis Mme Madeleine et Cécile BARTH tél. + 33 (0)3 89 73 70 31 www.gites-de-france-alsace.com Chambres d’hôtes Gîtes de France 3 Epis Mme Isabelle LYNCH tél. + 33 (0)3 89 73 18 91 www.gites-de-france-alsace.com Chambres d’hôtes Gîtes de France 2 Epis Mme Marie-Pia KERN tél. + 33 (0)3 89 73 77 60 www.gites-de-france-alsace.com Chalet-refuge La Clausmatt tél. + 33 (0)3 89 73 86 15 Camping municipal**** Pierre de Coubertin tél. + 33 (0)3 89 73 66 71 www.ribeauville-riquewihr.com Camping des Trois Châteaux tél. + 33 (0)3 89 73 20 00 www.ribeauville-riquewihr.com Aire mixte pour camping-car (aire de services + aire de stationnement) / Gemischter Stellplatz für Camping/Cars (Serviceund Parkplatz) / Mixed campsite for campers-dormobiles (services + parking area) / Camperplaats (service- en parkeerplaatsen) RIQUEWIHR (68340) H*** Le Riquewihr tél. + 33 (0)3 89 86 03 00 www.hotel-riquewihr.fr H*** Best Western Le Schoenenbourg tél. + 33 (0)3 89 49 01 11 www.hotel-schoenenbourg.fr H** De la Couronne tél. + 33 (0)3 89 49 03 03 www.hoteldelacouronne.com H*** A l’Oriel tél. + 33 (0)3 89 49 03 13 www.hotel-oriel.com Chambres d’hôtes Gîtes de France 3 Epis Mme et M. Christine et Laurent KOHLER tél. + 33 (0)3 89 47 95 78 www.gites-de-france-alsace.com Chambres d’hôtes Gîtes de France 3 Epis M. Gérard SCHMITT tél. + 33 (0)3 89 47 89 72 www.gites-de-france-alsace.com Chambres d’hôtes Gîtes de France 2 Epis M. René WOTLING tél. + 33 (0)3 89 49 03 20 www.gites-de-france-alsace.com Chambres d’hôtes Clévacances 2 Clés M. Bernard BRONNER tél. + 33 (0)3 89 47 83 50 www.clevacances.com Gite d’étape La Maison Bleue tél. + 33 (0)3 89 80 94 29 www.lamaisonbleue.info Camping intercommunal de Riquewihr et environs**** tél. + 33 (0)3 89 47 90 08 www.ribeauville-riquewihr.com Aire mixte pour camping-car (aire de services + aire de stationnement) / Gemischter Stellplatz für Camping/Cars (Serviceund Parkplatz) / Mixed campsite for campers-dormobiles (services + parking area) / Camperplaats (service- en parkeerplaatsen) SIGOLSHEIM (68240) Chambres d’hôtes Gîtes de France 2 Epis M. Jean-Marie THOMANN tél. + 33 (0)3 89 78 20 75 www.gites-de-france-alsace.com 4/9 LA VELOROUTE DU VIGNOBLE D’ALSACE Der Radweg der Elsässischen Weinstrasse Alsace Wine Road cycle trail De fietsroute door de wijngaarden van de Elzas Noidrd-Sud cyclo le a s r e ar zu v na s d or n 35 km) - Tra verdwarse fietsroute van no /O O 5-Sou(1 try cycle trails th cross coun EU-SRüdOStreVckEenL/ No rth Nord TURCKHEIM (68230) H*** L’hostellerie du Château tél. + 33 (0)3 89 23 72 00 www.hostellerieduchateau.com H*** Hostellerie des Deux Clefs H*** L’hostellerie du Pape tél. + 33 (0)3 89 27 06 01 tél. + 33 (0)3 89 41 41 21 www.2clefs.com www.hostellerie-pape.com H/R*** Aux Portes de la Vallée H/R*** Auberge Alsacienne tél. + 33 (0)3 89 27 95 50 tél. + 33 (0)3 89 41 50 20 www.hotelturckheim.com www.auberge-alsacienne.net H/R** L’ Auberge du Brand Chambres d’hôtes Clévacances tél. + 33 (0)3 89 27 06 10 3 Clés www.aubergedubrand.com Mme Marie-Thérèse BOMBENGER H** Le Berceau du Vigneron tél. + 33 (0)3 89 23 71 19 tél. + 33 (0)3 89 27 23 55 www.berceau-du-vigneron.com www.clevacances.com H/R** des Vosges Chambres d’hôtes Clévacances tél. + 33 (0)3 89 27 02 37 2 Clés www.hoteldesvosges.fr M. Rémy MEYER tél. + 33 (0)3 89 23 12 11 H** La Villa Rosa www.clevacances.com tél. + 33 (0)3 89 49 81 19 www.villarosa.fr Chambres d’hôtes Gite de France 3 Epis Chambres d’hôtes Gîtes de M. Jean-Pierre BOMBENGER France 2 et 3 Epis tél. + 33 (0)3 89 23 13 12 Mme Marie-Rose FEGA www.gites-de-france.com tél. + 33 (0)3 89 27 18 84 www.gites-de-france-alsace.com Chambres d’hôtes Gite de France 3 Epis Camping municipal Les Mme Christiane GASCHY Cigognes**** tél. + 33 (0)3 89 23 69 09 tél. + 33 (0)3 89 27 02 00 www.camping-turckheim.com www.gites-de-france.com Chambres d’hôtes Gite de WETTOLSHEIM (68920) France 3 Epis M. MEYER Jean-Luc tél. + 33 (0)3 89 24 53 66 H/R*** la Palette www.gites-de-france.com tél. + 33 (0)3 89 80 79 14 Camping les Trois Châteaux*** www.lapalette.fr tél. + 33 (0)3 89 23 19 39 H/R*** SPA Au Soleil www.camping-eguisheim.fr tél. + 33 (0)3 89 80 62 66 www.hotel-restaurant-au-soleil.com PFAFFENHEIM (68250) EGUISHEIM (68420) Chambres d’hôtes Clévacances 2 Clés Mme Annie HUMBRECHT H*** Saint-Hubert tél. + 33 (0)3 89 49 62 97 tél. + 33 (0)3 89 41 40 50 www.clevacances.com www.hotel-st-hubert.com Chambres d’hôtes Gîtes de H** Hostellerie des Comtes France 3 Epis tél. + 33 (0)3 89 41 16 99 M. Guillaume HANNAUER www.hostellerie-des-comtes.com tél. + 33 (0)3 69 34 06 96 www.gites-de-france.com H/R** Auberge des Trois Châteaux Chambres d’hôtes Gîtes de tél. + 33 (0)3 89 23 11 22 France 2 Epis www.auberge-3-chateaux.com Mme Marthe BOOG tél. + 33 (0)3 89 49 63 77 H**** Résidence de tourisme www.gites-de-france.com Pierre et vacances le Clos d’Eguisheim Aire mixte pour campingtél. + 33 (0)3 89 30 41 20 cars / Gemischter Stellplatz für www.pierreetvacances.com Camping/Cars (Service- und juin 2013 - Parkplatz) / Mixed campsite for campers-dormobiles (services + parking area) / Camperplaats (service- en parkeerplaatsen) ROUFFACH (68250) H/R*** Au Relais d’Alsace tél. + 33 (0)3 89 49 66 32 www.aurelaisdalsace.com H/R***** Au Château d’Isenbourg tél. + 33 (0)3 89 78 58 50 www.isenbourg.com H/R*** A la Ville de Lyon tél. + 33 (0)3 89 49 65 51 www.alavilledelyon.eu Camping municipal** tél. + 33 (0)3 89 49 78 13 www.ot-rouffach.com Aire mixte pour camping-car (aire de services + aire de stationnement) / Gemischter Stellplatz für Camping/Cars (Serviceund Parkplatz) / Mixed campsite for campers-dormobiles (services + parking area) / Camperplaats (service- en parkeerplaatsen) WESTHALTEN (68250) H/R**** Auberge du Cheval Blanc tél. + 33 (0)3 89 47 01 16 www.auberge-chevalblc.com Chambres d’hôtes Clévacances 3 Clés M. Paul WALTER tél. + 33 (0)3 89 47 03 20 www.clevacances.com Aire mixte pour camping-car (aire de services + aire de stationnement) / Gemischter Stellplatz für Camping/Cars (Service- und Parkplatz) / Mixed campsite for campers-dormobiles (services + parking area) / Camperplaats(service- en parkeerplaatsen) SOULTZMATT (68570) H/R*** La Vallée Noble tél. + 33 (0)3 89 47 65 65 www.valleenoble.com H/R** Klein tél. + 33 (0)3 89 47 00 10 www.klein.fr - La Haute-Alsace à vélo / Das Oberelsass mit dem Rad / The Haute-Alsace by bike / De Hoge-Elzas op de fiets ISSENHEIM (68500) CERNAY (68700) H/R*** A la Demi-lune tél. + 33 (0)3 89 76 83 63 www.hotel-alademilune.fr Camping du Florival*** tél. + 33 (0)3 89 74 20 47 www.camping-leflorival.com Camping ***les Cigognes tél. + 33 (0)3 89 75 56 97 www.camping-les-cigognes.com GUEBWILLER (68500) H/R*** de l’Ange tél. + 33 (0)3 89 76 22 11 www.hotel-ange.com H/R*** Domaine du Lac, les Rives tél. + 33 (0)3 89 76 15 00 www.domainedulac-alsace.com H/R*** Domaine du Lac, le Lac tél. + 33 (0)3 89 76 15 00 www.domainedulac-alsace.com Chambres d’hôtes Clévacances 3 Clés M. Joseph BINDER tél. + 33 (0)3 89 81 14 71 www.clevacances.com Chambres d’hôtes Clévacances 1 Clé M. Pascal COLLET tél. + 33 (0)3 89 76 74 08 www.clevacances.com SOULTZ (68360) Refuge de la Glashütte tél. + 33 (0)3 89 76 56 97 WUENHEIM (68500) Camping La Sapinière** tél. + 33 (0)9 65 37 69 03 UFFHOLTZ (68700) VIEUX-THANN (68800) Chambres d’hôtes Gites de France 2 Epis Mme Solange SCHNEIDER tél. + 33 (0)3 89 37 54 38 www.gites-de-france-alsace.com THANN (68800) H/R*** du Parc tél. + 33 (0)3 89 37 37 47 www.alsacehotel.com H/R** Moschenross tél. + 33 (0)3 89 37 00 86 www.moschenross.fr H/R** Au Floridor tél. + 33 (0)3 89 37 09 52 www.hotel-floridor.com H/R** Aux Sapins tél. + 33 (0)3 89 37 10 96 www.auxsapinshotel.fr Halte pour campeurs tél. + 33 (0)3 89 37 96 20 www.ot-thann.fr Gite d’étape « Cercle Saint-Thiébaut » tél. + 33 (0)3 89 37 59 60 www.cercle-thann.com Aire mixte pour camping-car (aire de services + aire de stationnement) / Gemischter Stellplatz für Camping/Cars (Serviceund Parkplatz) / Mixed campsite for campers-dormobiles (services + parking area) / Camperplaats (service- en parkeerplaatsen) H/R** Auberge du Relais tél. + 33 (0)3 89 75 56 19 www.aubergedurelais.fr Chambres d’hôtes Gîtes de France 2 Epis M. Vincent BERNARD tél. + 33 (0)3 89 39 91 27 www.gites-de-france.com Chalet Les Amis de la Nature tél. + 33 (0)3 89 37 32 52 www.refuge-molkenrain.fr 5/9 LA VELOROUTE DU VIGNOBLE D’ALSACE Der Radweg der Elsässischen Weinstrasse Alsace Wine Road cycle trail De fietsroute door de wijngaarden van de Elzas Noidrd-Sud cyclo le a s r e ar zu v na s d or n 35 km) - Tra verdwarse fietsroute van no /O O 5-Sou(1 try cycle trails th cross coun EU-SRüdOStreVckEenL/ No rth Nord Réparations de cycles / Fahrradwerkstatt / bicycle repair / Fietsreparatie Cernay (68700) Culture Vélo ZAI les Pins, 12 rue de la Sauge tel. + 33 (0)3 89 38 45 45 www.culturevelo.com Guebwiller (68500) Cycles Signorelli 18, rue de la République tel. + 33 (0)3 89 76 13 99 Ingersheim (68040) Cycles et Motos Wagner 97, rue de la République tel. + 33 (0)3 89 27 38 33 www.cycles-wagner.com Cycles Concept 25, route de Colmar tel. + 33 (0)3 89 80 07 06 www.cycleconcept.fr Ribeauvillé (68150) Cycles Binder 82, Grand’Rue tél. + 33 (0)3 89 73 65 87 Rouffach (68250) Cycles et sports 29, rue du Maréchal Lefebvre tél. + 33 (0)3 89 78 50 80 Soultz (68360) Allo vélos 10 C, rue Alswiller tel. + 33 (0)6 82 16 45 10 Thann (68800) Mannheim Serge 3 bis, route de Roderen tel. + 33 (0)3 89 37 32 09 VIEUX-THann (68800) Mannheim Serge 3 bis, route de Roderen tel. + 33 (0)3 89 37 32 09 juin 2013 - Wintzenheim (68124) auf www.haute-alsacetourisme.com herunterladen. Hausher Christian Exclusive bike-touring routes tel. + 33 (0)3 89 27 14 54 along the Colmar Canal up until Artzenheim allowing to join up Locations de vélos with the VéloRoute Rhin and Eurovélo 15. / Fahrradvermietung / the Eurovélo 6, exclusive bike-touBicycle rental / ring routes along the RhôneRhin Canal. Fietsverhuur The «Green Route» connects to the Black Forest, Alsace and Ingersheim (68040) Lorraine, passing through Colmar, along a bike route of 250 Cycles Concept km: www.gruene-strasse.de 25, route de Colmar Download map «Haute-Alsace tel. + 33 (0)3 89 80 07 06 à vélo» (Haut-Rhin for bicycles) at www.haute-alsacetourisme.com Autres circuits aangelegd fietspad cyclotouristiques Speciaal langs het kanaal de Colmar tot accessibles depuis aan Artzenheim, welke weer l’itinéraire / Weitere aansluit op de Rijn fietsroute, von dieser Strecke aus fietroute 15. 6, de toeristische zugängliche Radtouren Fietsroute fietsroute welke speciaal is / Other bycycle tourist aangelegd langs het kanaal routes available from van de Rhone naar Rijn tot aan the itinerary / Andere Mulhouse. Groene Route verbindt het fietsroutes bereikbaar De Zwarte Woud met de Elzas en vanaf deze route Lorraine via een fietsroute van 250 km welke door Colmar loopt : www.gruene-strasse.de Itinéraire cyclotouristique en site propre le long du Canal de Download de kaart van de Colmar jusqu’à Artzenheim, qui Hoge-Elzas op permet de rejoindre la Vélowww.haute-alsacetourisme.com Route Rhin, l’Eurovélo 15. L’Eurovélo 6, itinéraire cyclotouOffices de Tourisme ristique en site propre le long / Verkehrsämter / du Canal du Rhône au Rhin. La Route Verte relie la Forêt Tourist Offices / ToerisNoire, l’Alsace et la Lorraine, ten informatie bureau en passant par Colmar, par un (VVV) itinéraire cyclable de 250 km : www.gruene-strasse.de RIBEAUVILLE (68150) Télécharger la carte de la TURCKHEIM (68230) Office de Tourisme de Turckheim tél. + 33 (0)3 89 27 38 44 www.turckheim.com EGUISHEIM (68420) Que visiter / Besichtigungen / Visits / Wat te bezichtigen A proximité de l’itinéraire / In der Nähe des Radweges / Near the itinerary / In de omgeving van de route RIBEAUVILLE (68150) Office de tourisme d’Eguisheim et environs Musée de la Vigne et de la tél. + 33 (0)3 89 23 40 33 Viticulture / Weinbau museum / www.ot-eguisheim.fr Wine museum / Wijnmuseum en wijncultuur ROUFFACH (68250) tél. + 33 (0)3 89 73 20 35 www.vins-ribeauville.com Conservatoire des arts et techOffice de Tourisme du Canton niques graphiques / Konservade Rouffach torium der Künste und grafischen tél. + 33 (0)3 89 78 53 15 Techniken / Conservatory of www.ot-rouffach.com Arts and graphical techniques / Kunstacademie en grafisch/techGUEBWILLER (68500) nische opleiding tél. + 33 (0)6 31 84 20 23 www.ribeauville.net Office de Tourisme de Guebwiller – Soultz et des Pays du Château St-Ulrich / Burg / Castle Florival / Kasteel tél. + 33 (0)3 89 76 10 63 Château Girsberg / Burg / Castle www.tourisme-guebwiller.com / Kasteel Château Haut-Ribeaupierre / SOULTZ (68360) Burg / Castle / Kasteel Petits trains touristiques SAAT / Touristische Bahn SAAT / Little Office de Tourisme de Guebwiller – Soultz et des Pays du tourist train SAAT / Toeristische treintjes SAAT Florival tél. + 33 (0)3 89 73 24 24 tél. + 33 (0)3 89 76 10 63 www.tourisme-guebwiller.com www.petit-train.com Piscine / Schwimmbad / Swimmingpool / Zwembad CERNAY (68700) Piscine Intercommunale des Office de Tourisme de Cernay et Trois Châteaux tél. + 33 (0)3 89 73 27 27 de la Région du Vieil Armand www.piscine-3-chateaux.fr tel. + 33 (0)3 89 75 50 35 Haute-Alsace à vélo sur Piscine Carola www.cernay.net www.haute-alsacetourisme.com tél. + 33 (0)3 89 73 64 40 Office de Tourisme du Pays de Grüner Radwanderweg am www.ribeauville.net THANN (68800) Ribeauvillé et Riquewihr Colmarer Kanal bis Artzenheim, Marchés hebdomadaires : tél. + 33 (0)3 89 73 23 23 der zur VéloRoute Rhin und samedi matin / Wochenmärkte : www.ribeauville-riquewihr.com Eurovélo 15 führt. Office de Tourisme du Pays de Sa. Vormittag/ Weekly Markets : sat. Eurovélo 6, grüner RadwandeThann Morning / De wekelijkse markt : RIQUEWIHR (68340) rweg am Rhône-Rhein Kanal. tél. + 33 (0)3 89 37 96 20 zaterdagochtend Die «Grüne Strasse» verbinwww.ot-thann.fr Office de Tourisme du Pays de det Schwarzwald, Elsass und Ribeauvillé et Riquewihr Lothringen. Sie führt auf einer tél. + 33 (0)3 89 73 23 23 250 km langen Route über Colwww.ribeauville-riquewihr.com mar : www.gruene-strasse.de Karte «Haute-Alsace à vélo» (Radwandern am Oberrhein) - La Haute-Alsace à vélo / Das Oberelsass mit dem Rad / The Haute-Alsace by bike / De Hoge-Elzas op de fiets 6/9 LA VELOROUTE DU VIGNOBLE D’ALSACE Der Radweg der Elsässischen Weinstrasse Alsace Wine Road cycle trail De fietsroute door de wijngaarden van de Elzas Noidrd-Sud cyclo le a s r e ar zu v na s d or n 35 km) - Tra verdwarse fietsroute van no /O O 5-Sou(1 try cycle trails th cross coun EU-SRüdOStreVckEenL/ No rth Nord Casino – Resort Barrière tél. + 33 (0)3 89 73 43 44 www.resort-ribeauville.com Chemin Saint-Jacques de Compostelle / Jakobsweg / Saint-Jacques de Compostelle way / Route Saint-Jacques de Compostelle Ferme de Jean-Paul OSTERMANN Productions de vins / Weinerzeugung / Wine production / Wijnproducties tél. + 33 (0)3 89 73 60 81 www.domaineostermann.fr Musée de la Communication en Alsace, Postes- Diligences - Télecoms / Museum für Kommunikation im Elsass, Post- Postkutschen – Telekom / Museum for Communication in Alsace, Post – Mail-coaches – Telecoms / Museum van communicatie-, post-, postkoetsen- en telecommunicatie in de Elzas tél. + 33 (0)3 89 47 93 80 www.shpta.com Musée Hansi / Hansi Museum / Hansi Museum / Hansi Museum tél. + 33 (0)3 89 47 97 00 www.riquewihr.com HUNAWIHR (68150) Musée du Dolder / Museum des Dolders / Dolder Museum / Dolder Museum Village labellisé / Dorf mit tél. + 33 (0)3 89 58 44 08 Auszeichnung / Village listed as / Tour des Voleurs – Maison des Dorpjes met een erfgoedlabel : Vignerons / Diebesturm - Wein«Les plus beaux villages de bauernhaus / Thieves’ Tower France» – Winegrower’s house / Wijnhuis - Tour des Voleurs tél. + 33 (0)3 89 49 08 40 Eglise fortifiée de Hunawihr / Petits trains touristiques SAAT befestigte Kirche / Church / Kerk/ / Touristische Bahn SAAT / Little fort van Hunawihr tourist train SAAT / Toeristische Centre de réintroduction des treintjes SAAT cigognes et des loutres en tél. + 33 (0)3 89 73 24 24 Alsace / Störche- und Fischotter www.petit-train.com - Gehege / Stork and otter park / Domaine MITTNACHT - KLACK Centrum voor het her-invoeren Productions de vins / Weivan ooievaars en otters in de nerzeugung / Wine production / Elzas Wijnproducties tél. + 33 (0)3 89 73 72 62 tél. + 33 (0)3 89 47 92 54 www.cigogne-loutre.com www.mittnacht.fr Jardin des Papillons / SchmetMarchés hebdomadaires / terlingsgarten / Butterfly garden Wochenmärkte / Weekly Markets / Vlindertuin / De wekelijkse markt : tél. + 33 (0)3 89 73 33 33 Marché du terroir : vendredi www.jardindespapillons.fr matin / Markt mit regionalen Sentier viticole / Weinpfad / Produkten : Fr. Vormittag / Vineyard trail / Wijnwandelpad Regional produce market : Fri. Chemin Saint-Jacques de Morning / De locale streekmarkt Compostelle / Jakobsweg / : vrijdagochtend Saint-Jacques de Compostelle Circuit pédestre « Circuit histoway / Route Saint-Jacques de rique », renseignements auprès Compostelle de l’Office de Tourisme du Pays de Ribeauvillé et Riquewihr / RIQUEWIHR (68340) Wanderwege, Auskunft beim Fremdenverkehrsamt / Walking Village labellisé / Dorf mit tours, information at Tourist Auszeichnung / Village listed as / Office / Historische wandelroute, Dorpjes met een erfgoedlabel : informatie verkrijgbaar bij (het «Les plus beaux villages de VVV) « l’Office de Tourisme du France» Pays de Ribeauvillé et Riquewihr» juin 2013 - tél. + 33 (0)3 89 73 23 23 www.ribeauville-riquewihr.com Sentier viticole des Perles du Vignoble / Weinpfad / Vineyard trail / Wijnwandelpad «des Perles du Vignoble» SIGOLSHEIM (68240) Nécropole nationale / Nationale Totenstätte / National Necropolis / Nationale massabegraafplaats Ferme Clarisse SIBLER Productions d’asperges / Spargelanbau / Production of asperagus / Aspergeteelt tél. + 33 (0)3 89 47 12 17 www.asperges-clarisse.fr Ferme La Pommeraie / Bernard GSELL Productions de pommes / Apfelanbau / Production of apples / Appelteelt tél. + 33 (0)3 89 78 25 66 Ferme Pom’Land / Jean TEMPE Productions de pommes / Apfelanbau / Production of apples / Appelteelt tél. + 33 (0)3 89 78 27 46 Ferme Les Vergers du Rhin / Françoise et Gilbert TEMPE Productions de pommes / Apfelanbau / Production of apples / Appelteelt tél. + 33 (0)3 89 78 12 20 Sentier viticole / Weinpfad / Vineyard trail / Wijnwandelpad Maison du Vélosolex tél. + 33 (0)6 61 16 06 54 Pêche / Fischen / Fishing / Vissen Marchés hebdomadaires / Wochenmärkte / Weekly Markets / De wekelijkse markt : Marché du terroir : vendredi matin / Markt mit regionalen Produkten : Fr. Vormittag / Regional produce market : Fri. Morning / De locale streekmarkt : vrijdagochtend Sentier viticole et circuit historique : renseignements auprès de l’Office de Tourisme de Turckheim / Weinpfad und historischen Rundfahrt, Auskunft beim Fremdenverkehrsamt / Vineyard trails and historic tour, information at Tourist Office / Historisch wijnwandelpad: informatie verkrijgbaar bij (het VVV) « l’Office de Tourisme de Turckheim tél. + 33 (0)3 89 27 38 44 www .turckheim.com drank productie tél. + 33 (0)3 89 80 60 57 www.domainesaintremy.com EGUISHEIM (68420) Village labellisé / Dorf mit Auszeichnung / Village listed as / Dorpjes met een erfgoedlabel : «Les plus beaux villages de France» et «Station verte» Châteaux : le Weckmund, le Wahlenbourg, construits au 11ème siècle et le Dagsbourg, construit au 12ème siècle Burgen : die Weckmund, die Wahlenbourg, im XI. Jahrhundert erbaut, und die Dagsbourg aus dem XII. Jahrhundert Castles: the 11th century Weckmund and Wahlenbourg, and the 12th century Dagsbourg Kastelen: «le Weckmund», «le Wahlenbourg», gebouwd in de 11de eeuw en «le Dagsbourg» WINTZENHEIM (68920) gebouwd in de 12de eeuw Château et chapelle Saint-Léon Château du Hohlandsbourg / / Burg und Kapelle St-Léon / Burg / Castle / Kasteel Castle and chapel St-Léon / Château du Pflixbourg / Burg / Kasteel en kapel Saint-Léon Castle / Kasteel Mur d’enceinte du Château Escalade : Saint-Gilles / Erkletclassé Monument Historique / tern / Climbing / Bergbeklimmen Wehrmauer der Burg unter Denkmalschutz / Octagonal outer Marchés hebdomadaires : wall of the castle, a classified hismercredi matin (à Logelbach) toric monument / Vestingmuur et vendredi matin (place des van het kasteel dat als historisch fêtes) / Wochenmärkte : Mi. TURCKHEIM (68230) monument te boek staat Vormittag (in Logelbach) und Fr. Vormittag (“place des fêtes”) Eglise St-Pierre et St-Paul avec Musée Mémorial des Combats / Weekly Markets : We. Morning son clocher érigé en 1220 et (in Logelbach) and Fri. morning son tympan roman (13ème de la Poche de Colmar – Hiver 1944-45 / Museum zum Geden- (“place des fêtes”) / De wekelijkse siècle) classé Monument Historique markt : woensdagochtend ken an die Kämpfe des Winters Die Kirche St-Pierre et St-Paul 1944-45 um Colmar / Memorial (Logelbach), vrijdagochtend (Peter-und-Paul-Kirche) mit (“place des fêtes”). Museum of the fights of the ihrem 1220 errichten Kirchturm Pocket of Colmar – Winter 1944und ihrem unter Denkmalschutz 45 / Oorlogsmuseum van de slag WETTOLSHEIM (68920) stehenden romanischen Tympabij «la Poche de Colmar» - winter non (XIII. Jahrhundert) 1944-45 St Peter & St Paul church, with Château du Hagueneck / Burg / tél. + 33 (0)3 89 80 86 66 belfry (1220) and Romanesque www.musee.turckheim-alsace.com Castle / Kasteel tympanum (13th century), classiOrgue Silbermann – Callinet Domaine EHRHART François fied historical monuments – Kern / Silbermann – Callinet et fils Kerk «St-Pierre et St-Paul» met zijn in 1220 gebouwde klok en - Kern Orgel / Silbermann – Cal- Productions de vins et zijn romaanse timpaan (13de linet - Kern organ / Silberman-, spiritueux / Wein und Spirituoeeuw) dat ook een historisch Calinet-, Kernorgel senerzeugung / Production of wine and spirits / Wijn- en sterke monument is. - La Haute-Alsace à vélo / Das Oberelsass mit dem Rad / The Haute-Alsace by bike / De Hoge-Elzas op de fiets 7/9 LA VELOROUTE DU VIGNOBLE D’ALSACE Der Radweg der Elsässischen Weinstrasse Alsace Wine Road cycle trail De fietsroute door de wijngaarden van de Elzas Noidrd-Sud cyclo le a s r e ar zu v na s d or n 35 km) - Tra verdwarse fietsroute van no /O O 5-Sou(1 try cycle trails th cross coun EU-SRüdOStreVckEenL/ No rth Nord La Route des Cinq Châteaux / Die Rundfahrt der fünf Berger / The five castles route / De vijf kastelen route Domaine Antoine STOFFEL Production de vins d’Alsace / Weinerzeugung / Production of wine / Productie van wijn tél. + 33 (0)3 89 41 32 03 www.antoinestoffel.com Domaine MEYER Jean-Luc et Bruno Production de vin d’Alsace, d’eau de vie et de miel / Wein, Schnaps und Honigerzeugung / Wine, brandy and honey production / Productie van wijn, jenever en honing uit de Elzas tel. + 33 (0)3 89 24 53 66 Domaine GINGLINGER Pierre Henri Production de vins d’Alsace / Weinerzeugung / Production of wine / Productie van wijn tel. + 33 (0)3 89 41 32 55 www.vins-ginglinger.com Domaine HERTZ Bruno Production de vins d’Alsace / Weinerzeugung / Production of wine / Productie van wijn tel. + 33 (0)3 89 41 81 61 www.lesvinshertz.com Visites commentées d’Eguisheim en petit train touristique / Besichtigungsfahrten durch Eguisheim im Touristenzügle mit Erläuterungen / Guided visits of Eguisheim by mini-train / Rondleiding in Eguisheim in een toeristisch treintje Société Alsacienne d’Animation Touristique tél. + 33 (0)3 89 73 74 24 www.petit-train.com Le Sentier Viticole des Grands Crus d’Eguisheim / der Weinlehrpfad der Eguisheimer „Grands Crus“ / the Eguisheim «Grands Crus» vineyards trail / Wijnwandelpad langs de «Grands Crus» van Eguisheim Renseignements à l’Office de tourisme d’Eguisheim et environs tél. + 33 (0)3 89 23 40 33 www.ot-eguisheim.fr juin 2013 - PFAFFENHEIM (68250) La Chapelle Notre-Dame de Schauenberg / Die Kapelle zu Unserer Lieben Frau / Chapel of Our Lady of Schauenberg / Kapel van «Notre-Dame de Schauenberg» Eglise Saint-Martin / Kirche / Church / Kerk Domaine KUENTZ Romain et Fils Production de vin d’Alsace et d’eau de vie / Wein und Schnapserzeugung / Production of wine and brandy / Productie van wijn en jenever tél. + 33 (0)3 89 49 61 90 Domaine Jean-Claude RIEFLE Production de vin d’Alsace, d’eau de vie et de liqueur / Wein und Schnaps und Likörerzeugung / Production of wine, brandy and liqueur / Productie van wijn, jenever en Likeuren tél. + 33 (0)3 89 78 52 21 www.riefle.com Domaine Michel MARTISCHANG Production de vin d’Alsace et d’eau de vie / Wein und Schnapserzeugung / Production of wine and brandy / Productie van wijn en jenever tel. + 33 (0)3 89 49 60 83 vins.martischang.free.fr Circuit pédestre « le Sentier des sanctuaires » : renseignements à l’Office de Tourisme du Canton de Rouffach / Wanderweg, Auskunft beim Fremdenverkehrsamt von Rouffach / Walking tours, information at Tourist Office / Wandelpad «le Sentier des sanctuaires», informatie verkrijgbaar bij (het VVV) l’Office de Tourisme du Canton de Rouffach tél. + 33 (0)3 89 78 53 15 www.ot-rouffach.com Sentier viticole, Sentier des sanctuaires / Weinpfad / Vineyard trail / Wijnwandelpad ROUFFACH (68250) Village labellisé / Dorf mit Auszeichnung / Village listed as / Dorpjes met een erfgoedlabel : «Station verte» Musée du Bailliage / Heimatsmuseum / Regional Museum / Museum van de meierij tél. + 33 (0)3 89 49 78 22 www.musees-alsace.org Eglise Notre-Dame / NotreDame Kirche / Notre-Dame Church / Notre-Dame Kerk Eglise des Récollets / Kirche / Church / Kerk Piscine / Schwimmbad / Swimmingpool / Zwembad tél. + 33 (0)3 89 78 52 26 www.ot-rouffach.com Parcours de santé / Vitaparcours / Fitness trail / Trimbaan Golf / Golfplatz / Golf courses / Golfbaan tél. + 33 (0)3 89 78 52 12 www.alsacegolfclub.com Domaine Bruno HUNOLD Production de vin d’Alsace et d’eau de vie / Wein und Schnapserzeugung / Production of wine and brandy / Productie van wijn en jenever tel. + 33 (0)3 89 49 60 57 Marchés hebdomadaires : mercredi en fin d’après midi et samedi matin / Wochenmärkte : Mi. am Spätnachmittag und Sa. Vormittag / Weekly Markets : Wed. at the end of the afternoon and Sat. morning / De wekelijkse markt : woensdagmiddag en zaterdagochtend Sentier viticole / Weinpfad / Vineyard trail / Wijnwandelpad Circuit pédestre « le Circuit des Remparts » : renseignements à l’Office de Tourisme du Canton de Rouffach / Wanderweg, Auskunft beim Fremdenverkehrsamt / Walking tours, information at Tourist Office / Wandelpad «De route van de vestingmuur», informatie verkrijgbaar bij (het VVV) «l’Office de Tourisme du Canton de Rouffach» tél. + 33 (0)3 89 78 53 15 www.ot-rouffach.com WESTHALTEN (68250) Domaine du Bollenberg Clos Sainte-Apolline Production de vin d’Alsace et d’eau de vie / Wein und Schnapserzeugung / Production of wine and brandy / Productie van wijn en jenever tél. + 33 (0)3 89 49 67 10 www.bollenberg.com Domaine DIRINGER Production de vin d’Alsace et d’eau de vie / Wein und Schnapserzeugung / Production - La Haute-Alsace à vélo / Das Oberelsass mit dem Rad / The Haute-Alsace by bike / De Hoge-Elzas op de fiets of wine and brandy / Productie van wijn en jenever tél. + 33 (0)3 89 47 06 01 www.diringer.fr Sentier viticole / Weinpfad / Vineyard trail / Wijnwandelpad GUEBWILLER (68500) BERGHOLTZ (68500) SOULTZ (68360) Eglise Saint-Léger / St-Léger Kirche / St-Léger Church / Kerk Les Dominicains de HauteAlsace / Die Dominikaner von Oberelsass / The Dominicans of SOULTZMATT (68570) Upper Alsace / De dominicanen van de Hoge Elzas tél. + 33 (0)3 89 62 21 82 Espace des Sources / Ort der Quellen / Area of springs / Bron- www.les-dominicains.com nen gebied Musée Théodore Deck / Théotél. + 33 (0)3 89 47 00 06 dore Deck Museum / Théodore www.espace-des-sources.com Deck museum / Het Theodoor Eglise Saint-Sébastien / Kirche / Deck museum tél. + 33 (0)3 89 74 22 89 Church / Kerk www.ville-guebwiller.fr Le Cimetière Roumain (1ère Guerre Mondiale) / rumänischer Piscine / Schwimmbad / SwimFriedhof / Cemetary / Roemeens mingpool / Zwembad tél. + 33 (0)3 89 76 86 91 kerkhof (eerste wereldoorlog) Parcours de santé / Vitaparcours Music Hall Le Paradis des / Fitness trail / Trimbaan Sources tél. + 33 (0)3 89 22 44 44 Marchés hebdomadaires : www.leparadisdessources.com mardi et vendredi matin / Parcours de santé / Vitaparcours Wochenmärkte : Di., Fr. Vormittag / Weekly Markets : Tue., Fri. / Fitness trail / Trimbaan morning / De wekelijkse markt : Domaine Jean BOESCH dinsdag-en vrijdagochtend Production de vins d’Alsace / Weinerzeugung / Production of Chemin Saint-Jacques de wine / Productie van wijn Compostelle / Jakobsweg / tél. + 33 (0)3 89 47 00 87 Saint-Jacques de Compostelle way / Route Saint-Jacques de Sentier viticole / Weinpfad / Compostelle Vineyard trail / Wijnwandelpad Escalade / Erklettern / Climbing / Bergbeklimmen Domaine DIRLER-CADE Production de vins d’Alsace / Weinerzeugung / Production of wine / Productie van wijn tél. + 33 (0)3 89 76 91 00 Chemin Saint-Jacques de Compostelle / Jakobsweg / Saint-Jacques de Compostelle way / Route Saint-Jacques de Compostelle ISSENHEIM (68500) Orgue Callinet / Callinet Orgel / Callinet organ / Callinet orgel Chemin Saint-Jacques de Compostelle / Jakobsweg / Saint-Jacques de Compostelle way / Route Saint-Jacques de Compostelle Orgue Silbermann / Silbermann Orgel / Silbermann Organ / Silbermann orgel Château – Musée du Bucheneck / Bucheneckschloss und Museum / The Bucheneck Museum / Kasteel - Museum van Bucheneck tél. + 33 (0)3 89 76 02 22 La Nef des Jouets / Spielzeugausstellung / The Toy Museum / Speelgoedmuseum tél. + 33 (0)3 89 74 30 92 www.soultz68.fr Grand Ballon – Monument des Diables Bleus / Denkmal der Blauen Teufel / Monument of the Blue Devils / De grote bal het monument van de blauwe duivels 8/9 LA VELOROUTE DU VIGNOBLE D’ALSACE Der Radweg der Elsässischen Weinstrasse Alsace Wine Road cycle trail De fietsroute door de wijngaarden van de Elzas Noidrd-Sud cyclo le a s r e ar zu v na s d or n 35 km) - Tra verdwarse fietsroute van no /O O 5-Sou(1 try cycle trails th cross coun EU-SRüdOStreVckEenL/ No rth Nord Parcours de santé / Vitaparcours / Fitness trail / Trimbaan Marchés hebdomadaires : mercredi matin/ Wochenmärkte : Di. Vormittag / Weekly Markets : Tue. Morning / De wekelijkse markt : woensdagochtend Sentier viticole / Weinpfad / Vineyard trail / Wijnwandelpad bourg - Œil de la Sorcière» www.ot-thann.fr Eglise Saint-Dominique / Parcours de santé / Vitaparcours Kirche Saint-Dominique / Saint / Fitness trail / Trimbaan Dominique church / Saint-DomiPiscine / Schwimmbad / Swimnique Kerk mingpool / Zwembad tel. + 33 (0)3 89 35 79 80 THANN (68800) www.ccpaysdethann.fr Escalade / Erklettern / Climbing / Bergbeklimmen Village classé “Plus beaux Marchés hebdomadaires : détours de France” mercredi et samedi matin / Wochenmärkte : Mi. und Sam. Vormittag / Weekly Markets Collégiale Saint-Thiébaut / Stiftskirche / Collegiate-church / : Wed. and Sa. Morning / De De Collegiale kerk Saint-Thiébaut wekelijkse markt : woensdag-en zaterdagochtend Musée d’Art et d’Histoire Locale: les amis de Thann / Kunst- une Stadtgeschichtliches Museum : Thann Freunden / The Friends of Thann History Society Museum / Kunstmuseum en museum van de locale geschiedenis : “les amis de Thann” tél. + 33 (0)3 89 38 53 25 www.les-amis-de-thann.com Porte Sud de la Route des Vins d’Alsace et la Tour des Sorcières Train Thu r Doller © C.Meyer / Südliches Tor der elsässischen - La Haute-Alsace à vélo / Das Oberelsass mit dem Rad / The Haute-Alsace by bike / De Hoge-Elzas op de fiets 9/9 WUENHEIM (68500) Musée du vigneron et cave vinicole du Vieil Armand / Winzermuseum und Weinkeller des «Vieil Armand» / Winegrower’s museum and wine cellar « Vieil Armand » / Wijnmuseum en wijnkelder «du Vieil Armand» tél. + 33 (0)3 89 76 73 75 www.cavevieilarmand.com Marché bio : 1er samedi du mois (sauf décembre) / Biomarkt : 1. Sam. Im Monat (ausser Dez.) / Biological market :1st Sat. in the month (except Dec.) / Biologische markt: eerste zaterdag van de maand (behalve in december) BERRWILLER (68500) Vergers et vignes SESTER Production de fruits et de vin d’Alsace / Obstanbau und Weinerzeugung/ Production of fruit and wine production / Wijn- en fruitteelt van de Elzas tél. + 33 (0)3 89 76 78 77 www.vergersetvignessester.com Ferme des Dahlias Production de produits laitiers / Herstellung von Milchprodukten /Production of dairy products / De productie van melkproducten tél. + 33 (0)3 89 28 20 11 UFFHOLTZ (68700) Abri mémoire - Bunker 1914/1918 / Abri-mémoire vom ersten Weltkrieg - Bunker 1914/1918/ Memory shelter - Bunker 1914/1918 / Herdenkingsplek - Bunker 1914/1918 tél. + 33 (0)3 89 83 06 91 www.abri-memoire.org Maisons Renaissance / Renaissance Häuser / Renaissance-style houses / Renaissance huis juin 2013 - VIEUX-THANN (68800) cemetery, old battlefield / Grafkelder, nationale begraafplaats, oud slagveld Musée de la Porte de Thann / Museum am Thanner Tor / The “Porte de Thann” Museum / Museum van «Porte de Thann» tél. + 33 (0)3 89 75 88 80 www.ville-cernay.fr Parc à Cigognes / Storchenpark / Stork park / Ooievaarspark tél. + 33 (0)3 89 75 50 35 www.cernay.net Anciennes mines de Steinbach / Ehemaliges Bergwerk von Steinbach / Formers mines of Steinbach / Oude mijnen van Steinbach tél. + 33 (0)3 89 75 50 35 www.cernay.net Train Thur Doller Alsace - Traction par machines à vapeur, de juin à septembre / Touristische Bahn im Dollertal : Dampfantrieb, von Juni bis September/ Little tourist train of the Doller Valley : Steam engine, from June to September / Stoomtrein «Thur Doller Alsace» - van juni tot september tél. + 33 (0)3 89 82 88 48 www.train-doller.org Piscine / Schwimmbad / Swimmingpool / Zwembad tél. + 33 (0)3 89 75 44 89 Marchés hebdomadaires : mardi et vendredi matin / Wochenmärkte : Di., Fr. Vormittag / Weekly Markets : Tue, Fri morning / De wekelijkse markt : dinsdag-en vrijdag ochtend Circuit pédestre « Le sentier de découverte de la Thur », renseignements à l’Office de Tourisme de Cernay et de la Région du Vieil Armand / Rundwanderweg, Auskunft beim Fremdenverkehrsamt / Walking tours, information at Tourist Office / Wandelpad «Le sentier de découverte de la Thur», informatie verkrijgbaar bij (het VVV) «l’Office de Tourisme de Cernay et de la Région du Vieil Armand» tél. + 33 (0)3 89 75 50 35 www.cernay.net Circuits pédestres des «Oratoires» et du «Fil Rouge» - renseignements à l’Office de Tourisme de Cernay et de la Région du Vieil Armand /Rundwanderwege, Auskunft beim Fremdenverkehrsamt / Walking tours, information at Tourist Office / Fietsroutes «Oratoires» en «Fil Rouge», informatie verkrijgbaar bij (het VVV) «l’Office de Tourisme de Cernay et de la Région du Vieil Armand» tel. + 33 (0)3 89 75 50 35 www.cernay.net CERNAY (68700) Monument National du Hartmannswillerkopf (Vieil Armand) / Nationaldenkmal « Vieil Armand » am Hartmannswillerkopf / National monument « Vieil Armand » at the Hartmannswillerkopf / Het nationale monument van «Hartmannswillerkopf (Vieil Armand)» tél. + 33 (0)3 89 75 50 35 www.cernay.net Monument historique de la Première Guerre Mondiale ; les Etats-majors accordaient la plus haute importance à la possession du sommet et du massif transformé en chaos de pierre par l’artillerie. Historisches Denkmal aus dem Ersten Weltkrieg ; das dort herrschende Chaos zeugt heute noch von dem Wert, den die Generalstäbe auf den Besitz des Massivs legten. Historical monument of the first World War ; for the staff officers, it was essential to take possession of the summit and the mountain. Under heavy artillery, the battlefield became a chaotic rubble. Historisch monument uit de eerste wereldoorlog; de generale staf hechtte het grootste belang aan de verovering van de bergtop en de bergketen die door de artillerie aan flarden was geschoten. Crypte, cimetière national, ancien champ de bataille / Gruft, Nationalfriedhof, ehemaliges Schlachtfeld / crypt, national Weinstrasse und der Hexenturm / Southern gate of the Alsace Wine Route and the Witches’Tower / Zuiderpoort naar de wijnroute van de Elzas en de Heksentoren tél. + 33 (0)3 89 37 96 20 www.ot-thann.fr Le vignoble du Rangen / der Weinberg Rangen / the Rangen vineyard / De wijngaard «du Rangen» www.ot-thann.fr Sentier viticole / Weinpfad / Vineyard trail / Wijnwandelpad La cabane des Bangards / die Bannwarthütte / the Bangards’ Cabin / De bewakingshut «La cabane des Bangards» www.ville-thann.fr Le Staufen et sa croix de Lorraine / das Lothringer-Kreuz auf dem Hügel «Staufen» / the Lorraine Cross / Monument op de bergtop «Le Staufen et sa croix de Lorraine» Château de l’Engelbourg - Œil de la Sorcière / Schloss der Engelburg und Hexenauge / The Witch‘s Eye / Kasteel «de l’Engel- nberg Notre-Dame de Schaue en gel Nae B. © m à Pfaffenhei Place du Château à Egu isheim © O.T d’Eguisheim