TESTAMENT DE GUILLAUME DE LAUDUN AOUT
Transcription
TESTAMENT DE GUILLAUME DE LAUDUN AOUT
TESTAMENT DE GUILLAUME DE LAUDUN AOUT 1258 Chartrier de Montfaucon, inventaire de 1834, n°1 Testament originel de noble Guillaume de Laudun, seigneur du château de Laudun, par lequel après divers légats pies il en aurait fait un à sa fille appelée Guilham, épouse de Raymond de Voguerio, et un autre à sa fille Beatrix et a institué son héritier universel son petit-fils Guillaume de Laudun, fils de Raymond de Laudun son fils, et a établi une pension annuelle de vingt-cinq livres à Raymond de Laudun, son autre petit-fils et frère de son héritier et fils dudit Raymond, à condition qu'il se fera ecclésiastique et pour lui faciliter l'achat de livres, et de plus lui a encore légué la somme de soixante livres pour tous ses droits avec défense d'entrer la religion et de prendre les ordres sacrés jusqu’à ce que avec la faveur de Dieu ledit Guillaume son frère ait des enfants légitimes, en défaut desquels il y a une substitution en sa faveur et à son défaut elle est portée à un autre Guillaume leur frère et à défaut dudit Guillaume dernier elle est portée à ses filles. Ecrit, dressé et signé ledit testament originel par Me Estienne Esperandieu notaire, au dos d'icelluy avec ledit seigneur testateur et neuf témoins avec l'interposition de leur sellet du mois août 1258: Au dos Ego Johannesd'Eurre sacerdos huic testamento domini G. de Lauduno testis rogatus interfui et de mandato ejus subscripsi, signavi et sigilla Ego Petrus Brunus publicus notarius huis testamento G. domini de Lauduno testis rogatus interfiui et ejus mandata subscripsi, singnavi et sigillavi. Ego Gilelmus Arenarius sacerdos huic testamento domini G. de Lauduno testis rogatus interfui et ejus mandato subscripsi et signavi et curn sigillo prioriss Bagneolis sigillavi. Ego Gilelmus Bajulus de Osano, clericus, huic testamento domini G. de Lauduno testis rogatus interfui et de mandato ejus supscripsi, signavi et cum sigillo domini prioris de Bagneolis sigillavi: Ego Bertrandus de Lauduno, miles, huic testamento domini G. de Lauduno testis rogatus interfui et hanc subscriptionem per manum nomine meo S. Sperandei publici notarii feci fieri, signavi et sigillavi: Perpendiculairement à ces quatre premiers témoins : Et ego Stephanus Sperandei publicus domini regis Francie notarius hoc testamentum de mandato domini Guillelmi de Lauduno scripsi, subscripsi, signavi et sigillavi et testis rogatus interfui et subscriptiones domini Bertrandi et Guillelmi de Lauduno et magistri Johannis prioris de Lauduno demandato eorum subscripsi. Ego frater Atbertus de ordine fratrum minorum huit. testamento domini G. de Lauduno testis rogatus interfui et mandato ejus signavi et sigillavi et subscripsi. Ego Rostagnus de Albanhaco huic testamento domini Guillelmi de Lauduno testis rogatus interfui et mandato ejus signavi et sigillavi et subscripsi. Ego Raimondus de Soscantono, prior de Balneolis, huic testamento G. de Lauduno testis rogatus interfui et mandato ejus signavi et sigillavi et subscripsi: Et ego Guillelmus Rufi, canonicus Uticensis, huic testamento dmini Guillelmi de Lauduno testis rogatus interfui et mandato ejus subscripsi, sigillavi et signavi. 1 Et ego magister Johannes prior de Lauduno huic testamento domini Guillelmi de Lauduno testis rogatus interfui et hanc subscriptionem feci fieri nomine meo per manum Stephani Sperandei notarii, signavi et subgillavi. Ego Guillelmus de Lauduno filius quondam domini Bertrendi de Lauduno, huic testamento domini de Lauduno testis rogatus interfui et banc subscriptionem nomine meo per manum S. Sperandei publici notarii fiieri feci, signavi et sigill avi. Et ego P. del: Lauro capellanus Domine Nostre de Lauduno huic testamento domini G. de Lauduno testis rogatus interfui et de mandato ejus subscripsi, sigillavi et signavi. Mentions d'archivage : Testament de Mr de Laudun baron de Montfaucon (XVIIIe) Testemant du seigneur de Laudun et de Montfaucon 1258 N° 3 N° I Serre XVIe : Testament de noble Guillaume. Fit son héritier Guillaume son neveu fils de Ramond de Laudun son fils. XVIIIe : 1288 Testament de Guilhaume de Laudun F [1] Anno ab Incarnation Domini M° CC° quinquagesimo octavo, videlicet octavo kalendas augusti, regnante Ludovico rege Francorurn. Cum nit magis hominibus debeatur quam ut suppreme voluntatis postquam [2] jam aliud velte non possunt liber sit stilus et licitum quod iterum non redit arbitrium, idcirco ego Guillelmus dominus castri de Lauduno, cogitans humane fragilitatis defectum, sanus mente licet eger corpore, testamentum [3] meum sic facio et de rebus et bonis meis in modum infrascriptum ordino et dispono. In primis, comendans animam meam Deo et beato Andree de monasterio Avinionensis diocesis, in cujus cymiterio eligo sepulturam, et [4] accipio pro anima mea et forefactis meis oblitis concedandis, tria milia sol. turon., quos volo distribui in hunc modum per manum gadiatorum meorum infrascriptorum. In primis, relinquo monasterio Sancti Andree Avini [5]onensis diocesis, quinquaginta sol. turon. pro anime mee et parentum meorum remedio a quibus beneficia recepi, de quibus emantur redditus pro anniversario meo quolibet anno in dicto monasterio celebrando ; et volo co-[6]-hopertorium meum sericum quo traditurus sum sepulture poni in ornamento ecclesie Sancti Andree dicti monasterii. Item, volo quo die quo corpus meum sepulture tradetur procurant conventus ejusdem monasterii [7] de tribus milibus sol. supradictis et quod annuale meum primum quinquaginta sacerdotum, excepto conventui monachorum dicti monasterii, fait honorifice per heredem meum infrascriptum. Similiter de dictis tribus mili-[8]-bus sol. monasterio Vallis-bone, fratribus minorib u s de Aurasica et predicatoribus de Avinione lego seu relinquo unicuique conventui dictorum locorum centum sol. turon. pro missis celebrandis, et alios centum sol. [9] turon. ecclesie Sancti Genesii de Lauduno pro uno calice emendo per dictos gadiatores meos ad servicium prefate ecclesie. Priori ejusdem ecclesie XX sol., cappellanorum cuilibet dicte ecclesie X sol., diacono ejusdem ecclesie V [10] sol., clericcorum ciulibet dicte ecclesie duos sol. Item, monialibus monasteriorum Sancte Katerine Avinionis et sancte Clare ejusdem civitatis et Vallis-salve et de Fonte Nemausi et de Esteuzens et de Bosque-[11]-to et de Sancto Stephano de Ochavo et de Planis et de Furnis et de Sancto Andrea de Rameria lego seu relinquo conventui uicuique dictorum monasteriorum XX sol. turon. ad mensam. Monialibus Sancti Petri de Aurasica. [12] lego centum sol. 2 turon, ad mensam conventus dictarum monialium. Monasterio de Fontibus prope Alestum lego XXX sol. turon. et monasterio de Angostrinis L sol. turon. Item, fratribus minoribus de Ucetia[13] lego XL sol. turon. Et fratribus minoribus de Nemauso, de Belliquadro, de Tarascone et de Insola lego unicuique domui dictorum fratrum XX turon. pro missis celebrandis. Item, domui fratrum predicatorum [14] de Tarascone et de Aralate lego unicuique domorum XX sol. turon. Item, ecclesie Sancti Genesii Montis-falquonis lego LXX sol_ turon. pro calice emendo cum quo divina in dicta ecclesia celebrentur. Item, ecclesie [15] de Ruppe-maura lego L sol. turon. pro ornamentis et satisfactione injurie facienda si quam habeo de dicta ecclesia. Item, operi pontis Avinionis lego XX sol. turon. distribuendos per dictos gadiatores meos [16] magistris operantibus in dicto ponte. Item, luminariis ecclesiarum de Lauduno, lego XX sol. turon. Domui infirmorum ejusdem loco lego XL sol. turon. pro pannis emendis ad opus jacendi. Hospitali [17] pauperum de Lauduno lego L sol. turon. pro pannis emendis ad opus pauperun. Ecclesie de Todens XXX sol. turon. pro ornamentis. Item, ecclesiis de Gajanis, de Orsano, de Codaleto et de Santo Gens-[18]-sio de Comolacio lego seu relinquo unicuique X sol. turon. pro ornamentis. Ecclesie Beate Fidis de Lauduno pro ornamentis beate Fidis et beate Katherine lego centum sol. turon. Volo, precipio et mando [19] quod omnia predicta ornamenta emantur ad arbitrium gadiatorum meorum infrascriptorum. Volo insuper et jubeo quod tria milia solidi supradicti solvantur ad minus a tempore mei obitus infra quinquennium et illud quod super-[20]-erit de dictis tribus milibus solidis, volo dividi sive distribui per dictos gadiatores meos in missis celebrandis et libris et ornamentis ecclesianam et pauperibus induendis ad ipsorum gadiatorm voluntatem. Item, volo et precipio quo omnia [21] forefacta mea plenarie emendantur ad arbitrium ipsorum gadiatorum, pro quibus forefactis obligo tascam de Grisanicis, ita quod dicti gadiatores dictam tascam tam diu percipiant et dedicant donec de dictis fo-[22]-refactis fuerit per ipsos gadiatores plenarie satisfactum. Volo etiam quo super forefactis meis restituendis sive emendandis credatur cuilibet homini bone fidei et fame usque ad summam septuaginta sol. turon., suo prius [23] prestito corporaliter juramento. ¶ Item, Guillelmam, filiam meam, uxorem Raymundi de Voguerio, heredem michi instituo in dotem quam sibi constitui et solvi et in centum sol. turon. ultra et his sit [24] contenta de omnibus bonis meis et nichil amplius possit petere ab herede meo universali. Item, Beatricem, fiham meam, heredem nichil instituo in dotera quam ei constitui et solvi et ultra eidem Beatrici jure institu-[25]-tionis victum et vestitum honorifice quamdiu vixerit per heredem meum tribuatur in albergo meo quamdiu ipsa voluerit manere in dicto albergo cuir dicto herede meo. Sin auteum ipsa Beatrix nollet recipere dictum victum [26] et vestitum in dicto albergo meo et ibi manere, volo et precipio quod dictus heres meus universatis pro dicto victu et vestitu tribuat eidem Beatrici decem libras turon. quolibet anno quamdiu ipsa Beatrix vixerit tantum. [27] Et volo et precipio ipsam ex his de omnibus bonis meis esse contentam et nichil amplius possit petere a dicto herede meo universali. In omnibus bonis meis mobilibus et inmobilibus, rebus et juribus quecumque et ubicumque et qualiacumque [28] Sint, Guillelmum de Lauduno nepotem meum., filium quondam Raymundi de Lauduno quondam filii mei, si tempore mortis mee superstes fuerit, heredem universalem michi instituo. Et in eo casu relinquo jure in-[29]-stitutionis Raymundo de Lauduno, nepoti meo, fratri ejusdem Guillelmi, filio quondam dicti Raymundi de Lauduno quondam filii mei, viginti quinque libras turon. quolibet anno quam diu vixerit tantum, quas vo-[30]-lo sibi solvi per heredem meum universalem et in eo casu volo dictum Raymundum esse clericum et ad libros emendos illius facultatis quam magis elegerit, relinquo jure institutionis sexaginta libras [31] turon. Et pro his sit contentus omnibus bonis meis. Et volo quod abstineat ab ingressu religionis et a susceptione sacrorum ordinum donec dictus frater suus Guillelmus, favente Domino, legitimam prolem habuerit. Si vero [32] dictus Guillelmus michi superstes fuerit et dictus Raymundus decesserit quandocumque sine legitima prole sui corporis, dictum Guillelmum fratrem suum eidem substituo. Si vero tempore mortis mee dictus Guillelmus superstes non [33] fuerit, predictum Raymundum fratrem ejus heredem universalem michi instituo. Et similiter si dictus Guillelmus heres michi fuerit et decesserit quandocumque sine prole legitima sui corporis, eundem Raymundum, si tunc vixe-[34]-rit et religionis habitum non suceperit, dicto Guillelmo substituo. Si vero neuter predictorum fratrurn tempore mortis mee superstes fuerit, Guillelmam predictam filiam meam vel ea non superstite liberos ejus michi heredem [35] et heredes instituo et in dorninatione et in onmnibus aliis juribus que habeo in castra de Lauduno et in tenemento ipsius et in villa Sancti Mauricii et in tenemento ejusdem usque ad 3 rivum Nizonis et in villa si-[36]-militer de Orsano et in villa similiter Sancti Emetherii et de Ortulis et in tenemento earumdem. In omnibus aliis bonis meis instituo michi heredem in casu predicto filiam meam Beatricem vel ea non superstite [37] Salvatricem filiam ejus et in hoc casu volo quod dicta Beatrix vel ejus filia dent pro anima mea quingentos sol. turon. et distribuantur pro anima mea per dominum tunc Uticensem episcopum et per abbatem tunc [38] Sancti Andree. Si vero ambo predicti nepotes mei Guillelmus et Raymundus vel alter eorum tantum michi superstes seu superstites fuerint seu fuerit et sine legitima prole sui corporis ambo decesserint, dictas [39] filais meas eis vel ei substituo in his et in eadem forma in qua eas proxime institui si neuter predictorum mortis mee tempore superesset. Sive autem ex institutione sive substitutione predicta castrum de [40] Laudumo cum aliis que eidem adjunxi ad dicta Guillelmam filiam meam vel ad liberos suos pervenerit, volo quod det vel dent pro anima mea centum libras turon. distibuendas per dominum Uti-[41]-censem episcopum qui tunc fuerit in causas infrascriptas, scilicet in ornamentis vel libris ecclesie Sancti Genesii et Sancte Fidis de Lauduno,decem libras turon. et monasterio Sancti Andree in emptione alicujus [42] census perpetui, trecentos sol. turon., qui census expendatur quolibet anno in convivio monachorum dicti monasterii in die obitus mei. Item, ecclesie de Todons in ornamentis vel libris, cen [43]-tum sol. turon, et ecclesie Sancti Genesii de Monte-falquone in ornamentis vel libris, alios centum sol. turon. Residuum dictarum centum librarum detur priori fratrum predicatorum de Avini-[44]-one et gardiano fratrum minorum de Ucetia et inde emantur libri ad opus utriusque ordinis et sint memores anime mee et parentum meorum et uxoris et liberorum meorum. Item, volo quod si con-[45]-tingerit bona mea ex institutione vel substitutione supradicta ad filias meas pervenire et alter earum sine prole legitima decesserit, ad superstitem vel ejus liberos in hoc casu bona mea [46] devolvantur. Gadiatores seu exsecutores eorum que pro anima mea et forefactis meis emendandis accepi facio et constituo sub periculo animarum suarum priorem de Balneolis qui pro [47] tempore fuerit et Bertrandum de Carminnano de Lauduno, militem. Volens et precipiens quod quicquid fecerint faciant cum consilio gardiani fratrum minorum de Aurasica. [48] Si quo autem aliud testamentum seu ultimam voluntatem meam retroactis temporibus feci vel condidi, illud casso et irrito et hoc solum testamentum meum seu ultimam vo-[49]-luntatem meam valere volo et habere perpetuam firmitatem. Predictam siquidem ordinationem seu dispositionem dictorum bonorum meorum et jurium volo valere jure testamenti aut jure codicillorum [50] aut jure cujuslibet alterius ultime voluntatis aud eo omni modo quo melius valere posset. Actum fuit hoc apud Laudunum in stari dicti testatoris, in camera, uti ego Stephanus [5I] Sperandei, publicus domini regis Francie notarius, testis rogatus interfui et mandato ipsius testatoris prescripta scripsi et signavi. 4