Anonyme. Cartulaires des Hospitaliers et des - osmth

Transcription

Anonyme. Cartulaires des Hospitaliers et des - osmth
r
'MZ~r/<Mr
'.?('
MyPWA'CM
.Rry~
M~BMtOfS~B<
~M
<
CARTUMÏNE5
??
HOSPÏTA
LtERS
BT TEMPUERS
~N DAUPHINÉ
EN
DAÜPUin~
~~BM~
i'~J!
~'a&Mt-C~JF~M~
VÏESNE
E,-3. SAY~G~impnmear
tM.fccc.txxy
t
f:
r~CHARTVLARIVM
COMUS
HOSPITAUSHÏEROSOLYMtTANf
SANCTtPAVH
PROPE ROMANIS
1
CHARTVLARÏVM
HOSPtTAUS
HIEROSOLYMITANI
PROPE
SANCTI
PAVLI
ROMANIS
Ï
CARTA <UE)!DM
QUA8 BONNU8 LANTELMUSAMqMSÎVtT DE
GÙIGONE AtRARDO'.
OTUM fit omnibus quodGuiguo Airarz
& uxor fua & 6!it fui & foror fua &
filii ejus concefferunt& donaverunt campum del Coonnier domo Ofpitalis Jherhufalem, domo fcilicetSanai Pauli &
omnibus fuccefforibusejus,1 cum confilio& conceffu
illorum de quibus ipfe hàbebat terrani, fcilicetde Bertrannode Clavaifon& de Ifmidonedella Poipi unde ipfe
Guigofupràdi~us habuit de heleinofinisOlpitaUs*cccc.
6cntoat.. folidos& retinuitin campo i. feitëtde froment
& Ij!midode la Poipi habuit v. folidospro tauda<~f&l)
de Clavaifonxxx.folidos.
û!eato, & p6rtraniu$3
(~ prop<.
ter hoc donavit& concdBtOfpitali Sanai Pauli qa{q!d
de Ghalmennï.
juris habeteth i0:d campo),& GuHIdmu&
foHdOs.Et Ii Chàrbônétd'O~eis de~eliqùërdMqû!d-~
qûidju~s habebant}n<mipo, ùnde hâbûeruntxx. folidôs.
Hoc&~at e~ cônfîUoLantéimi& Armant)},pfûCQrator~
domorumHopitali, & Duranti Barnefrei.Hujus rei 'tdtes
funt: RoftanzGirouz,Petrusde Leives& ntii iui, Guillelmus Cîaviger,PetrusCoirers,Giraudus Palmeta, Nicolaus
4
CHAKTVLARtVM
& Guillelmus
Tei&re,PetrusBlans& PetrusDia,&MartinusdeuzRiauz& Difdersde Triorz.
rouge M marge.
(<)M.Le*t)'ohdeMtett)tn<'tt<ieetttttefonttt'entK
(<) Unem~tt OtMrente<t tatfeduitteehttfft CMt la fin de la ttgM. (?) Lt
de la t*r fenttt t)M~o'<wMitM.
Ngn< d'tbttTtxtten au*<e)!b<
2<t
TMoTUMfit omnibMstatnpre&htibus
quamfuturis quod
icM.Antelmet,Bertrant,
BertrannideClavayfon,
pueri
donaverunt
Pont,Chatbert,taétisf&cro&ndis
Ev(an)getiis,
& ~deUterconcefcerunt
jurishabebantin campo
quicquid
dal Cooner,qui fuit de helemofina
GigonisAyrart, domui
HofpitalisSanai Pauli, Hujusreiteftesiunt Chatbertua
ma~er ejufdemdomus,PetrusRigaudi,PontiusBerde Roca;hoc fadum
tranni~ Guido Bertranni,Villelmus
a Payris.
eft in domoBertrannide Clavayfon,
(t) Cettecharte,qui fe rapporteau a* <, e<ttMafefMefur la margedu f* <r*
fit quod GuigoAyraz& Ugo frater ejus &
T~ToTUM
fraterejus*confirmaverunt
donum&venJL~B(er)nardus
feceratHofpitali
patereorum,fciUeet
Guigo
dicionemquam
Ayrarz, videlicetcampumdeCouner& omnemjufticiam
quam habebantin ipfocampo;&indehabueruntxn folidos.
Hoc juraverunttresifti fratres~
fupra&n~i Dei Evangelia
fuitante
Snnum& ratumtenereinperpetuum.HocfaAum
Falcon,
ecclefiam
HofpitalisSanétiPauli, tempore
Guigônis
Bernardusde Veraceu,
qui tunceratmagUter;teft<s~unt:
EmydoSan~iLaterii,SymondeLeves,BemardusClaviger WUlelmusBeroarz,fraterHoipitaUs,&muMa!ii.
duf*t
aun*<&fetrouve
furla MM'e*
ch.ferapporte
egateaMat
(<)Cette
H.
<)<M!eM
mots
ont<«t)eo<<<
coup.(3)D'abord
v. (<)CM
tpfe<
quatM
y. t<<<«~~«~.
HOSPJTALtSS.PAVL!
5
4
DE DONOQUOD FECtT LANTELMUSBE LNVAS.
de Leivesdonavitdomo Hofpitaliscampum
if AttTELMUS
JLde! Perer, unde habuitLx.folidos;hoc laudavituxor
ejus& nui,undeuxorhabuitn. & & nepotesfuilaudaverunt, undequifqueipforumhabuit xn. numos. Hoc
in conpe~u Lantelmi& Armannide la
&tm (1'
BoifS,qui funthujusrei teftes& alu, fcilicetPetrus de
Leives RoftanzGirouz, DurantusBarnefrei Villelmus
Claviger,VillelmusTeifere, Petrus Coirers, Giraudus
Palmeta,PetrusBlans,Petrus Dia.
ITEM, DE EODEM.
T ANTELMus
de Leivesdonavitdomo Hofpitalis
lo cortil
JLjuxtadomumSan~tiPauli undeipte habuitus. Md.
&unumporcum;hoc donavituxorfua &filiusejus& nepotesfui, undehabueruntv. fol.Hoc &aum eft confilio
Armannidela BoiQi&LantelmiSanctt
Pauli;& ipfeLantelmusretinuitin hoc cortilexn. numoscenfuales,quos
ipfededitdomui(vo)quandovenitad ordinem.Hujus rei
teftesfunt:Petrusde Leives,cujusconfilio&dthoc,RoftanzGirouz,VillelmusClaviger,GiraudusPalmeta&filius
ejus& Nicolaus,PetrusBlans,PonciusïriM!,PetrusDia.
CARTA DEUZ BISCLAIS.
Audeno&mater& uxorcumnliisfuis conTiLLEUtus
Vceuerunt& donaveruntdomoHofpitalisPonciumBifclais&fratremejus,& fili(os)quoshabent& quoshabitun
funt;undehabueruntc. folidos.Hujusreifide)uSbreft &
teûisBovezd'OHeon,nein eisamodoullaminjuriamface& VtUe!mus
deSanctoEleuterio.Hujus
ret, & Francifcus
6
CHARTV!.AR!VM
rei tettes <unt: (/° J~ Petrus de Bettnotit& Lantelmus
Sanai Pauli, in cujusconpcctu faétumeft, & Durantus
Barnefrei,RoftanzGirouz, Petrus de JLcives,Villelmus
Claviger,Petrus Coirers, GiraudusPalmeta& filiusejus,
& ViUelmusTeifere, Guarners de les Loives, Guarinus
junior,Martinus del Riauz, Davis Bonois,Petrus Blans,
BernarzBorrez, Petrus Dia,&.StephanusSan~[Salvatoris
&frater ejus.
7
SANCTI
ELBUTEM!.
VtU.ELMO
DEDONNO
fit omnibushonithibustam prefentibusquam fu'~ToTDM
Nturis quodego Villelmusde SM~oEleuteriomittoin
vadimonium domui Hopitalis Jherufalemterram quam
habeo apudSan~um Paulum, per centumlibras ViennenCum taii pa6to ~quod JQegohancterramredimerevolebam, ccntum librasViennenfiummagiitrodomus tccuadum ufumgagerie, omm occaûpneretnota,perfolverem;
fmautemh&ncterramin vitamea non redimebam,dono
eam & concedo pauperibusHofpitalisJherufalem, pro
animamea & uxorismee, & proanimapatris mei& avunculi mei, & pro animabusantecefforummeorum. Hoc
& ctiusmeusVUtetdonumtaudo &concedoegoViHeImus
mus &uxormea. Hujus rei funtteftes: Armannus de la
BoiNi& Franco facerdos& LaatelmusSant9iPauli Jofree
de Moirenc,GuigoGauters, AimoSolaz,AndreusGuarins,
Pero de Cunquers, Bemarz'VeiUos,Martinsdeuz Riauz,
Villelmusde Rofas,
doctorGuarinus,Pero Chaberz,(/
Ponz Malez, Guarners de las Loivas, Eftevenz de
Saint Julin, Bernarzde Roias~Artauz de Pifanzan,Guaris
Le&s, Pero Blans Joanz de Marxas~ VillelmusClaviger, Pero Dia, Girauz Palmeta Pero Coirers, Ervis,
Chaberz Guarins Bos de Sant Stoina, AarmatmHS
SancHEleuterii,LaatelmusGuinamanz, Poro Bernarz,
Pero Atlo, Pero des Chavanna~ LantetQos
Papa Bos.
HOSPITALIS
S.
PAVLI
7
8
CARTA M SANCTO BARNARDO'.
$
B
anno ab Incarna'\ToTUMfit omnibushominibusquod,
iNtione DominiMo.C*.LXX".VIIJ" ~~7~ controverfia que verfabaturinter Romanenfemecclefiam& fratres
ibpttaett: in primis
Hofpitalistali conven~oMatnic&biUter
domus
quamprediai fratresHofpitalishabentin burgo
extra muros, quod apellaturPaillares, predid!s fratribus
HofpitalisRomanenfecapitulumperpetuoconceulthabendam & poffidendamin pace, retentisVt.numiscenfualibus
finguUsannis: ita tamen quod in prediétadomooratorium
edificarenondebent. In villa vero San~ Pauli capellam
quam edificaveruntfratres Hofpitalislibere Romanenfis
bapeccleuaeisconceuit:ita tamenquodjus parrochianum
tizandi, penitenciasdandi, fepeliendiin nutio hominum
debent fratresHofpitalisfibi uiurpare verumfratres fuos
(ciliceteos qui habitumreligioniscumcrucegerunt,& &miliam fuamibi pou'untfepelire:fitamenaliquisde parrochia
Pauli effetin eorum&milta, m parrochiali
Sanai (/'
ecclefiadebet JepeUri.De decimisquas fratresHopitalisin
prédira parrochia adfiquifierunta GuigoneAirardo & a
LantelmoMeilloret,ita diSnitum eft quod illas habeant
& nonquamampliusin parrochiaalicujus
fratres HofpitaHs~
eccleueSancHBarnardiRomanisdecimasa quoquamacdHofpitalis,finevoluntate
piant veladquirantpredicH&atres
VienneoBs
archiepi&opi& Romaniscapituli proillis,tamen
decimis iupradieHsquas eis capitulum laudavit, debent
illis proveniet,fingulis
duos fextariosannone,queexdecimis
annis cenfualesdebent dare. Actumeft hoc Romanisin
capitulo, in prefentiadominiRobertiVi-~ennenûsarchiepifcopi, apoftoliceMis legati, & in prefenciaBofonisViennenfis decani, & Falconis deDoennai & Francohis de
Pifanzan & Petri GNamar & Prepofiti & Adenardi de
Moirenc& Ponciiarchipresbiten,& aliorum canonicorum
8
CHARTVLAR!VM
RomanenCum,& in prdenda Hermanni& Entelmi&
aliorumplurimorumS'atrmnHoipitatts.
do
<U Cette th. fe ttouvopluacomplète dam 'te C<wW.<? ~~<~&t<')M<t<
Romans(fo<!yf, a' Ht* tmt}} & M. OtRAwe
tO a doaa< )e teste d'<p<<tce
dans
mt.
fon ~~M ~tf. <«mpt., p. ty4-6).
9
CARTA NEMORtSDE MAZAPEOL.
I~ToTUMUt
omnibustamprefentibusquam futuris, quod
Defiderius de Pifanciacodonavit & conceffitDeo &.
domui Hofpitalisnemusde Machapeoil& duos campos
juxtanemus,per xt. feftarios& eminamfrumenticefuales
annuatim.TaHmodofuitdifpofitumiftudplacitum~quod
Defiderius
(/ 6) dePi.necfraternec6tunecparentesejusuHaminquirerentrequificionem
nec injuriamfacerent eis
amodo,&libere& abfqueu&tjude placito,tama fequam
a fuisatqueab omnibushominibus in pace teneatdomo
(-mus)Hofpitalis.Propterhocdonum Defideriusde Pi.
habuitde helemofinisHofpitalisxt. libras& feidru xxv.
folid.Et hoc &~um eftper manumArmannide la Boiffa
DurantusBarnefreis&
&Lante!miSandtPauti~garentia
Lantelmusde Praaillas& U Verger, Giraudus Palmetae
PetrusBiais.Si veroaliquishomocenfualemfupradiëtum
auferateisvivelaliquaoccafione
domoHofpitalis DeRderiusde Pi. necfraternecpuerifui necfuccetfores
fui debent
a domoHofpitalisuUo
recuperare cenfuatempred!6tum
de Pi. &frater& filiifuibona
modo;propterhocDefiderius
Mepepïgeruatpredicttsprocuratoribua
Hofpi. ut hocin
ratumhabeatur.Hujus rei laudatoresfunt &
perpetuum
Francode Pi(&actano),Defideriusde Pi. &
Me}uncres:
SUifui&uxorfua, Malleaus
Galateus,PetrusMota,Petrus
ÏUgMZ;&Me)uubrespropace:FougeriusdeCha~teillon
& AuftachaBeraudi.
Anaoab IncarnationeDominiM".C".
LXX".ÏIÏJ'giri folarisVH",
veroxvt~epacta
decemnovalis
v~coocurrentevu, menfejulio(juillet ~~7~~ Alexan-
HOSPtTAUS
S. PAVLI
p
dro eceleMamRomanamgubemaate, Frederico Cefare
régnante'.
(1)Dans tel notel chrtiaologiquea101 cycles (folaira& de di:-e~eufto<)
an8)&
te<
t'an
le concurrentA
&ny3.
()) BaM
Mptae
(vpoufxv?)
pour MtMappfurtitnoent't
appartiennent'à
eyctM
uy~teteneurfeat
dh-otuf
10
CARTA
DEDES!DEMO
DEPtSANCtACO.
A NN0abïncarnationeDqmtmM".C",LXXX"tï",indicdecemnovenalisnu' t
~Ycioaex!U~'°, giri folarisXHM%
epa~a verotu, concurrentibusu, menfeaprilis~n7
<
Alexandro ecdeûant Romanam gubernante, Frederico
Cefarerégnante'; Lantelmus, frater Hofpitalis& difpeniator domusde Sando Paulo, adquifivitde Defideriode
Pifanciaco~unumpratum in Gaureto& unum campum
-juxtaftratam, &dediteiLantelmusxxx.folid.de helemofinis Hofpi(talis),& per fingulosannOsdatvi. feftarios&umentieicenfuales,necdebetaliquidexigerea prédira domo
ulteriusnil!vt. &&.cenfuales.Hoc donumfecitipfe,conceCtt
& confirmavit laudanteVillelmoDefi(derio)
&Artaudo&
Martino filiis fuis, & Fran-~cone fratre Defi. Hujus
doni fiveconventionis
teHesfunt?1 Armannusde'la Boiffa,
DuratusBarne&eis,Villelmusde Mota,Guigode Larnage,
Petrus Rigaudi, Petrus Verger,JohannesVergers.
note*
(t)Cea
leconchronolog.
s'tppUqtMM&t'<o
n8t,f<ufr:nd)aton&
current
(t tt~c).
II
CARTA DE WMUS (ViLLELMO) MALFAITZ.
pûMM anno, VillelmusMalfaizdeditfedomuiHoipi(talis), & dedit eidemdomuifeudumquodhabebata De6deriode Pi(fanciano)& Francone6'a.treejus.Guigoquoque
Matfaiz&&ater& fororesejus dederunt,pro animapatris
& matrisfui, Deo & Hofpitalifeudumquod habebanta
Defideriode Pi. & Francone
fratre ejus, bonafide &abique
omni calumnia, ut fervitoresHofpi.inperpetuumteneant
& habeant;& domus de Sando Paulodedit eis de hele-
10
CHARTVt~RtVM
moGn!sHofpitalisr/'<~cccc.&xvu. (bMd.&'u,feftar.
filiginis,&uj. ibi. Petro Rigaudi.FeudumïHudDeudenua
& Francofrater ejus dederunt& concefferuntDeo &
Hofpi.inperpetuum,& domusSah~tiPauli debeteis reddereperfingulosannosun.feftar.& eminamfru(menti)
eademquoquedomusdéditeispro laudamento&udice. &
xv. folidos,necdebentaliquidulterius exigerevel querere
preterpredi~umfrumentumdomuiHoipi.prohoc feudo
6!iîstribusDefiderii
modonominatislaudantibus& concedentibushocipfum.HujusreiteftesfuntquotibidemaNue'
runt Armannusde Boifta,Lantelmus,Villelmus
Textor,
AinardusdeMoirenc,Villelmusde Chaffenaio,Gaufridus
de Chafta,Villelmusde Bel Veer, qui e~ fecuritaspro
Mabi-~lia, PetrusRigaudi,Guarneriusde Loivis, Martinusde Rivatibus, RaimundusFaber & Juvenisfilius
& Guigocumfuisdebentiftud
ejus. ProptereaDeûd~rius
cuftodirebonafide,&omnicatumnianttflareprojufticia.
Didum cHqooqueutquandiuDefiderius&filiifui parati
fuerintftarede jure&a6tuomniappellantivel calumpnianti
domumpro eo velproeis, domus SanQiPaulidebeteis
redderexxu.feftar.fru.fingulisannis,ficut
frumentumlevatur deareacumjfcopis& pala: quod fi DeËdenus& filii
domumproeovelpro eisnoluerintAare
ejuscalumpnianti
de jure& visillatafueritdomui, de cenfualibusfrumenti
quodeiablatumfueritnon debetiterumreddereDefiderio
velfuis.
12
CARTA BE SANCTO ELEUTERtO.
YNnomineDomini,notumfitomnibushominibus
tam prefentibus quamfuturis, quodego Lantelmusde San~o
Eleuteriodimidium
San~i
manfum,quodhabeoin parrochia
undedomusibidemedificeturDeo&&na:o
Pauii.&cenfutn
& in molendino,quodapudSandum
HofpitaliJherufalem
moleredono&concedo'
Eleuterium.habeo,
abfquemotitura
Hocautetndonumfuit&ëtumconfilio& afenfufratrispre~
HOSP!TALt8
S. PAVH
11
dictiAotetnunomineCaberti,e)usnUorum,Guillelmiviabbatisde MonteMajore&
ddicet&Antelmi,in prefencia
Franconisfratrisejus&Aldenonis
deClaraValle,Antelmi
de Chavannas,Guillelmifratris ejus aliorumquecumplurium.
N nomineDomini,EgoAldenonde Ctara VaUemah~m
& affenfuAntelmi& Chahabeo,conSHo
quod Vacheriis
bertide SanN:oEleuterioejufdemqueChabertifiliorum
Gulllelmividelicet& Antelmi,Deo & HofpitaliJherufalemabfqueomniretenemento
dono&:concedo,&cortilium
quodjuxtadomum
HofpitalisapudSan~umPautum
habeo.
14
CARTA DE WS (VtLLEUtO) DE VARENAS.
(Nofcant)prefentespariter & futuri, quod
T~oscANCANT
Villelmus de Varenastotum
hocquodhabebatinmolino
qui e(tin villaSan~HPauli vendiditfineomniretinemento
domuiHofpitalis
villeejufdem;proquomolinodominipredire domus, LatardusBottas videl,& Ugo Richarz&
Hotmarus LX.folidosprcdi~oVillelmodederunt,eopa6to
ut quicquidin motino(~' r o)habebatipfeVitteimus
domus
in pacepotudeantin perpetuum.
prédira & ejushabitatores
Hoc iaHdavitAimofraterpredicMViHelm~
&prolaudatione
H. habuitfolid. & quoniaminhoceodemmolinopredictus
VillelmusH!,annoneMaries in picnoremiferatdominia
predictedoaM~GuigOM~deCo~tah firmantiamdedit
Fac~afunt
quodipfeufquein feitumbeatiJuiianiredimerct.
hec m pre<cntiaBruni Rafcha,Defiderii,Petri Audier,
Bridi, Etdrid, GirbertiGifla.
molinideditLantelmusx. fol. &
Propterdiffinicionem
ju. feftariosavenePetro Teotberto& VillelmoAÎdeno&
filio fuo dehocpactefunt teites:Matfredusarchipresbi.
& Eldricus
ter, Barnardusde CaiMione, Bonefacius
!<5
CHARTVLARtVM
Villelmus
dela Cofta,Lantelmus,UgoRicardus,Johannes
delVerger.
CARTA (CHABBRTt) MCHASTELLON.
CaûiUonis
deditfeDeo& pauperibusHof/~]ABERTO$
pitalisJheru&tem~
& deditqaoddampratumadSanctum Paulumquodtenebantli Arbertenc
de illo, &mfine
fuodatomniaarmafuacumequo,& quafdamvineasquas
habebatin Chatevo.Hoc beneficio
dat domusHofpitalis
partemciinomnibusbeneficiis
fuis,& dat ut quocumque
fine Cabertus
morereturin ciminterioecclefie&pe!iretur~
niû propriaculpafuaei accideret;ad aliumordinemnon
poteftaccedere,nificonCiiodomusHofpitalis.
l6
(CARTA M TERRA PETM RtCHARD!).
fitomnibustam prefentibus
quam(futuris),quod
~foroM
domus
j~ HofpitalisdeSanaoPaulocepitquan.
damterramad colendumque emt Petri Richardi tali
condicione
ut protafcha& decinusquintatnpartem&uauum
ibidemcre&encium
fingulisannis predt~oPetro Ricardo
domusprenotataper~bivatvel fuis quod fi querelaab
aliquovelabaliquibus&a~,terreiiUusdecimasjure vel
venditione
feudonoa dominoterreejufdemin antea obtinuerit& habuerit,de quintapartefru~aumdominoprovenientium,PetrusRicarzvelterredominusdecimaspredictasMvere
debet.Propter(e)aLantelmus
dominusdomus
HofpitalisdeditPetroRi. t.ib!idos, nec domusilla uldebet vel
teriusprohacconventionealicuiplacitumfàceK
aliquiddare, &Rcut dictumeft inperpetuumpoffidere.
Hoc~factumtaudavitDonnetauxorejus & conceflit&
voluit& filiieorum,& GuigoAirardifimiliter,fraterprediétedomine,concept,laudavit&dédit,& habuitindev.
HOSPÏTA.H8
S. PAVLI
!3
folid.& &Aammfrumenti;& CarboneUi
de Oveis,antiqui
cultoresterreejufdem,fi quidjurisinea habebant,eidem
domodederunt& concefferunt
protribusitëitanisannone
lunavu* feriaprima, febroariifècunda,anno abIncarnationeDomm:M".C<LX'.inj' Csj~r. 77~ Alexandro papa Romano exi(tente,Fredericoinperatoreregnantel.Te~eshujusconvencionis
fuerunt: Armannusde
Petrus Blans, GuiHelmus
!aBoiNa,DurantU8Bame&es,
Petrusde Leives Lantelmusde Praalles,Odo
CeUararIus,
dePonte& Petrus Dia. Prédira quoquedomusdebet
terramipfamfidefitercolere& cum(/
parcofemare.
(t)Cesnotes
tMaemott
tt t~M<M
chronologiques
favM6Mt
Pifan,
1
d'après
fMtt
lalunequi<t<M
&fea6tjour&nonau7'.
i7
deVillelmo
GuarinoqueTialquisadquifivit
H/f]ALLENU8
damterram,& niii ejus deferebantterramin Hofpitali; & Lantelmusin cujuspoteftatedomuserat deditillis,
6)M. propterdiffinicionem.
ad6Uo5ViUehniGuarmi,xv.
CARTA DE ARMANNUSRECCO.
A RMANNos
Recco(dedit)Deo & pauperibusJerofolimis
terram quamhabebatapudGenevreas,
&exindehabuit
VH.cenzfol.Hocdedit&laudavitPetrusde BelMont&
61iiejus, &exindehabucruntxu. libras&x. fol.(add.en
M.& pofteafiliiejus habueruntnn. libras& ipfilaudaveruntperpetualiter),
dominaFalavellax.fol.,Villelmus
Ros
xx.fol.Hujusrei teftesfunt Villelmusde Rofas, Pero
Amauz,Jarentode Doennai ti Motin.
19
DELANTBLMO
MBU.ORET..
&futuri, quodLantelmus
1~]oscANTprdentespariter
i~Melioriti deditDeo&domuiHofpitalisquandamter-
CMARTVLARÏVM
t4
ramfubter vineamen la CMrofa & exindehàbuitqueh"
damequmHopttùus;& ipfepredictus Lantelmusretinuit
in hancterramMt&~ftfrumenticenûïale~,
quos ipfededit
domùipropternepotemfuum~cumaUatertaqueeft juxta
vinead, quandonepose)usvenitad oirdinen~Hoc dedit&
& filu fui &.EMarînutidaforor
Iaudavitip&&uxofc}ua
ejus. Hoc~um fuitiûp~&hctaArmanaide la BoiSa~
LaMetauSanatPauli& Laurentii& JohannisCoifmi&
ViUdaudeta Mota~
& Ro~amnGirou~
20
CARTADEVtH.tLMOsMA~A~. <
'~7'tLLELMCs
MalfaizdeditDeo & pauperibusHofpitalis
Jherufalem totumquodhabebatterritorioSan~HPauli,
&deditaput Saa~umEteutenuaivîMeam
del B<:oa;e la
vinnaque Amalberzten de lui, e deu tn.eminasde iroe esde plait de M.fol. e r. Mer
(ment)e nn. fol.cei&u&,
de &o~etaVinaâque tehArberzCha~ane!,e es de KH.
fol.deplait e lo champde Vacheirasque Zarmanza en
ga;eper L. fol. e to feuque a d'en Lante!mo;Guinatnant,
e es de plait vm.den. e una fomade vinqueli deuRaimonzfosnés, masel l'a en guageper xv. fol.; e la vinna
que ten PeroAefmars,que fai N. fol. ceSauz~mas d
losa en gageper ï.. fol. e to cartondel vine de t'aigua
de ta vinna que tén (pO)Pero de Valgeta~
mas el l'a en
gageper xvt.ib!.e esde plaitvu, fol.
2Ï
CARTA DE FOUCHE)R Du CHASTEU.OM.
déditDeo& pauperibusHopitalis
IpouGEMde Chaftellon
JTjherujfalemcorîUe
Petri Andreu, & illudcortiledebet
ïm. Mar. frumentieënfuates~
& dédit la teaura Bemart
Vizio,queeft juxtailludcortile.
HOSP!TAL!3
S. t'A
VU
22
15
·
CARTAjAMMTODECLAVAMOf
de C!aifbndéditDeo & domuiHofpitatisnn.
IJ'AMNTO
JjMar.de froateMcenhuzin
queeftaput
quandamterNtm
Vairage,quamtenentBernardusSelvo& JohannesGaufrumenti.
fredus,&:quiiqueittorumdebetn. feftarios
Habranzvi. den., ArbetzChalvezw. den., Bernaix
Mardsï. eminade iro. &nu. chapose gallinadeCarefmentran t.cartalde(/'<vin
en auoft H. foLe nj.
den. in NativitateDomini.
2~
CARTA PONCIUS,AIRARDI.
·
AirardidéditienietipfumdomuiHopitalis &
T~ONCtUs
JLdéditaputAinelo tenement
Archifrei,qui donadeceHa
duaspartesun!usemine&umend&
m. gallinas; & dédit
aput Giûon to tenementEAevende GiCon,qui KMde
ceSaï. eminacomolade6'o(meHt)
e ntt. chapeseït galUna
de Care~tneotran)
e t. eminade vine xvm. den.; e donet
lo tenementJulian,qui renXM.den.ceuauze ï. gaUinade
Cares.;e donetlos cortiuzde Diencs&n~ Johanmante
molinum.
24
CARTA PBTRt RtGAUD!.
Deo
Rigaudi& puerifuidederunt& conceiïerunt
T~ETRus
jr& domuiHoj~italisqUandam
vineam a Perois,pro
animauxorisfue,quamtenetPetrusCnitoibnM
& debetsi.
M. cen&alea~
DE PEROMRtGAUT.
Rigaudidédit& in confraternitateHoip!talis&
TT~s'rMS
1 dedit quandamterramad Ripas,quam tenebantEu-
16
CHARTVÎ.ARÏVM
dricusChais&PondusIrizonsde itio propter hanc terram debentmi duo predictixn. den. cenfuales, Pondus
Irizosvtu d., EudricusChais nn. d. Hoc benenciodat
domus
Hofpitalispartemei in omnibusbenenciisfuis &
dat ei ut quocumque
finemorereturin daunAenoeccléfle
fepeiiretur,niû propriaculpafuaeiaccederet.
26
r..
DEGuiGO
MAt.PAtT.
deditfe Deo&,domuiHofpita-(fo~J~is
cmo Malfaiz
\J~& déditvi.numoscenfualesinvineam
longuam,quam
tenetAndreasBifclais
abillo.Hoc beneficiod. ei d. p. in
cimint.
(ut ch.
Letenemenzdeuz
Bifclaisdebetn. fol.cenfualesdomui
Hofpitalis.
ArchingausdePairanodeditDeo&domuiHofpitalisxx.
den. e i. mcaHaceSauz
fupercortileJuvenisBarber.(En m.
aput Pairanum,aputPerois).
FrancoVervoz&fororfua&nepotesfuidederunt& concetferuntDeo &domuiHofpitalisvineamde Lolainere
la chofaquamuxor Peiler pouidebatabillis, de qua
debett. feftarium
filiginiscenfualem & dederuntvineam
tenebatab iuis, que vineareddit
quamJordanusEfcofers
ï. eminamfrumenticenfualem
& m. den., e es de m. fol.
de plait.
27
CARTA
Da.GuiGO
ARNACT.
MGO
AmaudusdeditDeo& domuiHofpitalismi.den.
cenfuales fupercortilequodipfepoffidebat
apud Toris.
CARTA DOMINABaLLOT.
T~TNA(Domina)BollozdeditDeo & domui Hofpitalis
i~!&metlp&m&deditmolinumRichilent,qui dona
S. PAVLt
HOSP!TAL!S
ty
chosde mouton!o melllorque ompo trovar a Ronmas
a fe<~a
fainJohan prêter e fefterdepa e t. fefterde vin
e u. fol., &in comleBêchaxn. den.& t. gaUinam;&dédit
in cortileRichilentu. fol.
f<y)cenfuales annuatim.
Hujusrei Mitesfunt: Gaudinus & Johannes Gamers &
prior de Burt & Galvaiz.
~9
PERO Chamonzn. fe~erde froment,Clemenzu. fol. e
JTt. gallinam,Petrus Albus x. M., Pero Nerposnj. feft.
de fra. e J. galli.,Ii Neielru.feft.de fro., Ponz Irizos tt.
&?. de fro., VillelmusGallezH.feft.de fro., Borreuz Ut
le~.de fro., Siboslu. ieft. de fro., Eudrius Chais !f. ie(t.
de fro., Pero Rosv. fol. Li cortilfozmaifonBorrelun.
fefterde fro(ment);li cortilde joftala granja'de FAlmofna
!Mtfeft.de fro.; Ii Almofnavi. den.delpra qui foVillelmo
deVila Nova; li Bergerdel pra (.).
(~
30
(CARTA SOFREN BBRCERS).
Bergersdedit
QcïANTpre<entespanter&futuri,quodSofres
<J&LcooceCBt
Deo&domuiHopitalispratumquodipfepoftidebatapud San6tumPaulum,& exindehabuithelemofinis
frater ejusMilo
HopttalisxL.fol.Hocdedit ipfe&conce(Ht&
&Johannes&Evrardus~octaadamentumaccepitBernardusfacerdos,VillelmusTexor, Ponzde Laun,PonzBifclais.
Aëtumefthocantejanuas ecclefieSan~iJohannis;hujus rei
teftesfunt BemardusBorreuz,BemardusVizios,Villelmus
Borivecs.HoclaudavitdomnusVillelmus(de) SanétoEleuterio, &exindehabuitxx.fol.; hocvidit&audtvit Bernardus
facerdoseVillelmusTexor
~7) &Guigode Sant Later.
Et nichilprediétusVillelmusin hocpratodebet quererenifi
v. toi. de plaît.
2
t8
CtîARTVLARtVM
1
CAPTA UMBERTOS DES CHAVAHWAS.
desChavinasdonetDeue auzpauresde JeruT 'ÎMBERZ
LJ&!ctn!opra queelaviaa SaintPol, e ot en de las almofnasde FOipitaIvtnj.livras.Hoc laudavituxor ejus &
filiusejus,& exindehabuitVf.den.Hujusreiteftesfunt: le
preredeSaintLater, quinott. fefterde froment, & Pero
Bernarzqui not autre, BernarzdeVeraceu, quinot nj.
fol.,dominaErineriarz, dom~Gauliana,Pero Malfaiz.
HoclaudavitVillelmusdeSaint Later,pater& nuus
!&exindepaterhabuitxx. fol.Hoc laudamentumaccepit
Villelmus
Teifere,VillelmusCellarers,PonzdeLaun.
CAMA DOMINAA~MtARTZ
BoRRELtA.
BorreUadeditfedomuiHofpitalis& dédit,pro
A OMtARz
jTYanima
fua,terramquamipfapoffidebat
apudCharpem:<
Iqudtaterraavia a feude n EfmiondeSanLater& Efmio
e ot endel'Ofpitalxx. fol. ci.
donetiqueUfëual'Ojfpita!~
(ëHerdeciva.
Hoclaudaverunt
filii ejus ambo
a la porta de
Pernanz,davantmaifonJoan Borrel. Hujusreiteftesfunt
GuigodeSan Later, Joanz Borreuz,Ugo Lobez Aimo
Lobez,PonzGalateus.Hoc laudamentumaccepit~/o ~<~
VUleJmus
Teifere.Et hecipfaAudeiardoneta l'Editai t.
gajeira,queil aviaa la Noiaratade BemartVira.Mazapet
xxv.fol.
3
CARTA
DOMINA
RïENZ.
Rienzdédît&dommHoipitaUs~
& dedit
~à (Domina)
~~pro animafua b cortil que il aviatre la grainnja de
l'Almofna.
QuantUdonnavenca fin Artaud fos filz &
Vitletmus
fosfilze Aimona
fa 6Uavolgruntque PonzRienz
lor&arefostraizdi qui onera e fos mes eu cuninteriode
HOSWTALÏS
S. PAVLI
!Q
l'Ofpital,e doneruntper s'armala terra que il aviantjofta
to masde Pernanz. Iter(u)mArtauz dedit Deo& domui
Hofpitalis,pro animafua& pro animabus anteceSbribus
&us,v!den.ce(ïauzqueUtnai&nsli devia del percos de
faiga a Corcomare.
?4
(CARTA) DE ËMtON Ï)E LA POIPI.
CJaAttTpre&ntesparïter& futuriquod Efmiode la Poipa
mes en gaje a la maifonde ro~pital los cortiuz que
el aviaa San Pol joftalo molin per XL.fol. En apres
Efmiodela Poipa doneta la maifonde l'CMpilal
tota iquella
dreituraque el avia en iqueftoscortiuz, per s'arma e per
las armasde fos anceffors e le donz Lantelmosdonet li
xx.fol.de l'aïmo&aDurantBarnefre. Hujusreiteftesfunt
ledonzLantelmos, Duranz Barnefres, Girauz Palmeta,
Lantelmos de Praallas, Difders de Moras, Villelmos
Eûnio,PeroSo6~s.
S
(CARTA) DE ViLLELMO RAINER.
~fjtLLELMosRainersdeditfe ipfum Deo&dotïmi
Hofpitalis, & deditpro anima fua omne nemusquod
ipfepouidebatterritorioSancH Pauli. Poft obitum ejus,
Ii Rainerfeinevo contrariavantla maifonen iqueftboc, e
le donzLantelmosdonetlor c. fol. e xvui. den. ceffauza
MonMira-,que deviaJoanzGontelmos,perdefeniment;e
il e lor mare donerunte outreierunt tota dreitura que il
agueffanten iqueftachofa.Izo fo fait enla &!aa San Latcr,
per la mandel donVillelmode San Later. Iqueit dimnimentrecitle donz Lantelmose DuranzBarnefres.
Hujus
reiteïtesfunt VillelmosdesChavainnas,Umberzdes ChaVàinnas,Mal-~lensP&ners~ Pero Bernarz, Armanz de
San Lt~r, Ogers de MonMira~Vitlelmos
Cellarers,Girauz
Palmeta, Pero Dia.
20
CHARTVLARIVM
(CARTA) DE LA(M)BERTO UBOUT.
Ubouze feieffantcontrariavantlamaifondeSan
T AMBERZ
i~Pot per graufasque avianta n Artaut de Pifanzan; e
fo iS defeinque fi maifons
lordonexxx. M.,citdefdurunt
tota graufa que il agueffantves la maifon ficit de pais
MartisBaillesper ccc. fol., Villelmosdel Pol per ccc.fol.
Izo fofaitdavant l'egleifanova de BelVeer, per la mann
AlgoIopriolde Lofonnae per la man Chabert Francese
per la manVi~ehnode San Later. C/" j~o)Hujusreitefles
funt.- Jofresde BelVeer, Martis Petlicers, Villelmosde
Mar)ais,Pero Gras, el AlamanzLantelmosGuinamanz,
Lerve&oins.
?7
(CARTA) DE PUEMS PBTttt DE LBtVtAS.
diicMt& poOenquod pueri Petri de Leivas1
T~roBERm
iViSi&nonz& Ameus, dederuntDeo& domuiHoipitalis, pro anima patris fui & pro animabus antecefforum
fuorum, terram quam habebantjuxta ftratam, & exinde
habueruntetemoCnisHopitalisv. cenzL.fol. Hocconceffit
Falcode Leivas& Efmiode San Later, quinot x. fol. e
VillelmosRaillarz, qui not x. & Hoc donum accepit
domnusLantelmus, DuranzBarnefreshocvidit &audivit,
VillelmosCellarers, VillelmosTeifere, Pe-~ro Dia,1
Girauz Palmeta, BemarzRenco.
(CARTA) DE BsaNART VIRA MAZA.
~c~NT prefentes& futuri quod Bernardus Viramaza
dedit fedomuiHofpitalisper manum Lantelmi&per
manumArmanniprocuratoris,& ipfiacceperunteum pro
fratre& predidus Barnardus dedit domui campum de
la Noiarata;poCeadeditv. fol. cenfuales,f(eao) Omnium
HOSPtTAUS
S. PAVLt
~t
voluerit.Hujus rei teftes
Sanctorum,tam diu ieculomanere
funt Duranz Barnefres, ViUelmus
Claviger,le Marchis
VillelmusTexor, BernardusRenco.
'?9
FABRO.
DEPETRO
(/'
(CARTA)
'ODERNïdi&ant & pofteri quodPetrus Faber dedit fe
iViiptum Deo&pauperibusJerofolimispro fratre, per
manum Marchifi;& prediélusPetrus deditdomui Hofpi(ta)lisï. guajeriam,quam ipfehabebatdeuzBemarz perc.
fol. ficit depace Difders MabVilaas.Et dedit lo coinde
l'olmo dela Chalm,que aviaen gajeden VillelmoMalfait
per xx. fol. e m. eminas de fegla & donet lo champde
la Blacha, que avia en guaje denVillelmoMalfaitper xxu.
fol. e H.fcfterde fromente r. de fegla.Adalium ordinem
accederenon poteftnifi confilioHofpitalis.Hu~us convencionisteftes (~ funt le Marchis,DuranzBarnefres, VilLantelmosMainlelmus Teifere,LantelmusGuafpainnos,
nans, Lantelmos le prere, Micheuz,Villelmus Cornus,
Pero Barnefres,Rigauz, BernarzRencole prere, Bomo.
40
(CARTA) DE AMEU BBRNART.
fit omnibusquod AmœusBemarzdonet a rOipi1\TûTOM
Ntal la defertade Perois peru. fefterde dva ceffauz,ni
negunachofani negunplait node guerreen ique~a vinna,
mas u. feft.de civaceffauz.Izofofaita la granja de Maza
Péol davantla.crois, per lamanLantelmoRaimbaut, qui
not ï. eminade civa.,VillelmusCol&rznot vt. den. Hujus
rei teftes funt: Villelmus Teuere, VillelmusCellarers,e
(/" a~
Micheuz,Choins,Guigo d'Anonai.
41
(CARTA DOMINEGUALBORSETFÏUORUM).
'NToroMÛtomnibusquod dominaGualborse fei fil Lantelmos
e Pero donerunte outreuruntla terra deuz
M
CHARTVLARtVM
GaoreS)que tenia Duranz de GeKans,a t'Ofpitat per
feft.de feglae emina de <ivaceSàuz:e per itateovencot
que negunachofano dcvjM~plusquerre .en ique~a ten~,
masv. fol,de plaît a mort d'omende part euz, fiHRainer
partiant a celuicui li chofaaventariaa partia H.fol.e vt.
den. deplait. Hoc laudaverunt&concetferuntdomaGalbors, LantelmosRainerse Pero Rainers,e orunten x. fol.
de loament,e Artauz de Chaftellonquinot u. fol. e Guigo
Izo ib fait en la chambra
de Veraceuqui not xu. den.
davantfegleifa del'O~pitat;tettesfunt DuranzBarnefres,
BernarzRenco,LantehnosGafpainnos,VillelmosTeifere,
VillelmusCellarers& omnesalu fratres e Pero Nerpouse
Pero Porchers. Lo vilanagecompreruntde Durant de
Geifanse de &s6Uasxxx.fol. e ï. &A.de mei!, e las ailas
n'orunt una peza de cham.
42
(CARTA) DE BONIFAM DE SAN JoM.
fciant& poileri quod Bonuacnns
H~ODBRM
de SainJuor!:
jyi& uxorfua & filii fuiLantelmus& Bernardus& 6ue
fue Peifella& Margarita& Petrus Raimundus(/
&
totum hoc quod ipfi
filius ejusdonaverunt& concefferunt
poffidebantapud Perois domoHofpitalisJherufalem,domo
fcilicetSanai Pauli & omnibusfuccefforibus
fuis, undeipfe
Bonifaciusfupra dictus habuit de helemofinisHofpitalis
m}Ue&tidos.
Hujus reiteftesfunt Matfres,Mallensde Sain
Juorz, GuigoBlancs, ArmanzTrunneuz,MeillurezRos,
Ugote filz al terraillaor Berillod'Arenas. Hoc donum
acceperuntBernardus Renco & Ennio Gafpainnosante
januam ~upradictiBomiaciLHoc eoncefEtArberzPeijM&
uxorfua &6HiM, Joires~ ~6ni0) Falco, Lantetmus&
Amblarda;hujus rei teftesfuntAinarzde Breifeu, Falco
de Pafferins,Jofres d'Orenja, Perode la Foreft Guigo
Veiers,Falcode Breifeu, Villelmusd'Orenja, Ameusde
Columba,Sibues Bernarz, Bernarzle chapellansde Breifeu; hoc laudamentumaccepit BernardusRenco& Eûnio
HOSPITALtS
S. PAVLI
z3
Gaipatnnos,enlaplaza de Breueu. HocconceaitGïrMz
E<guaras&~or fua & filiusejus:hoc vidit&audivit Umbertus deDoennai, Atgosde Monte Mirato, Pero Berlo,
Mattons,Ogersde MonMira, BemarzChalva; hoclaudamentumaccepitVillelmusTeifere,apud MontemMiratum,
ante domumMationis.Hoc conceultVillelmusAudeno &
juravit fuprafanctumaltareecclefieHofpitalis, ne aliquid
ulterius in terram
~hancatiquant injuriamSecret;
hoc laudavcrunt&conceSerunttmio Peiffeuz,Pero Gontartz hujus reiteftesfuntChatbertde Sain Salvaore Pero
Rigautze Ws Teifeiree Chois, & aHiiratres Hofpitalis.
43
'\ToTCM fit omnibus hominibusprefentibus & futuris
i~que na Meilluretaa donaal I'Ofpitalla chaofaque es
jofta lo bofcdeuz Erizonse a en atju vu!. fol. per tetemps
& ais falva de ceffazm. eminas de froment. D'izo es
garent a euz ArtauzRienze liberiSoucherse PeroAeûnars
de Chafta, e chafcus di }queâos nac un fromage'.
NoroMfit omn.prefcnt.& fut. quod LambertusFolcherius & Falcofraterejus &matereorum vengrunta pais e
a fin alla maifondel Hofpitalde Hierufalem,MicetSandi
Pauli, de totas las graufasque il aviant fovre la maifon'.
duf' a3v*&a étéeompletemeet
fetrouvefurlamarge
(t) Ceparagrapho
voirla ch.48.
(f*~t<)a étécaaeeUe;
gratté. MCeparagraphe
44
(CARTA) DE PBRON POLLET.
QAupvAchaufafia que Pero Pollezmes en ga)ea la mai'~tbn de l'OfpitalcombaFreoul, que li aviadonale donz
Arberzde MonMira~zo Ici a&vefï.fefterde fromentceUal~
per xxx. fol. En apres quantel allet a San Jacmen e el
donetaqueitachofaa rOiphal, e rOipitauz donetllYtïï.fol.
e fos filz not1.gonella dex. fol. Hocdedit & laudavit ipfe
met & filius ejus, et filia ejus & maritus ejus Martins
Richarz, davant lo forn Ponzond'Avifan.Iceftdon récit
Z~.
CHARTVLARtVM
ViUemus
Tci<e!re;tdtesiunt:Joanzde Perei, Pero Garners, WsCha&MMS,AimodeCerans,Ardencs
de Gome~
p
Joanz Farouz,PerodelPoi, PeroPorchers.
(/'
(CARTA) DE N ÂMEP GïMUT.
I~ToTOM
ût omnibusquod AmeusGirouzdeCrefpolveni~dtditOipttalide Sanao Paulo&omMbusfucceabribua
ejusunum campum,fuperulmumquemhabebat in terilonode Sando Paulo,ccc. folid.&retinuitin cainpofupra
di6ton. fefterzdefromentcenfuales
e v. fol.déplaît; & hoc
juravit inmanumPetri Rigaudifacerdotis,& hoclaudavit
~ater ejus Defideriusde Crefpolcanonicus
& uxor& filii
ejus, qui habueruntpro laudamentoxx.fol. Et iftumconquerementumfecitRaimundusFaber, qui tune tenebat
domumSanétiPauli & hoclaudavit SimonzdeCh&fteillo, qui feurtazde paisen fo &habuit t. em(inam)de
leû, & BemardusAirars & habuitj. emin.leguminis,&
fratresejusquodquifquehabuitvj. den.; & Petrus Bernardus&fraterejusfunt feurtasde pais &firmaveruntin
manumVillelmideSan6t:oEleuterio.Tefteshujusreifunt
DurantusBamafreis,VillelmusTeifere,Guigod'Anonai,
AntelmusMaignas,Villelmusdes Chavaignas,Imbertus
desChavaignas,Efmiosde S''EleuteNo,AntetmusRainers~
ArtaudusRiens, AntelmusGuinamanz,BernarsdeVeraceu, & omnesiMfuntteftes,qui omnescomederuntûmut
Hofpitali.
46'
(CARTA ESMÏDOMS DE CHASTEtLM).
~ToTUMfit omnibusnominibustam prefentibusquam
futuris, quodego Eûmdode Cha&eiUodonavidomui
Hofpitalisde SandoPaulov. peciasterrexxxtt& ï. Ubris,
1
&retinuit n. &&erdefromentcenfuales;& n!ii ejus hoc
laudaverunt,& quifquehabuitvt. den.: & quandocum&t. ubraavelaiiiejus,debetrecuqueip&per&lveretxxx.
HOSPtTALÏS
S.
PAVL!
25
perare terramfuam. Et hoc conquerementumfecit Raimundu~Faber;& hujus rei fidejufforesfunt Villelmusde
Sancto Eleuterio& Petrus des Chavaigrias& Antelmus
teftesfunt Petrus Rigaudus
Rainers, Guigo de Cha&eiMo;
Durantus Barnafres, Villelmus Teifeire,
facerdos,
Guigo d'Anonai, Villelmus des Chavaignas Artaudus
Riens.
(Charte M~ccH~.
47
(CARTA LANTELMt MEHORETt).
fit omnibustam prefentibusquam futuns, quod
1\ToTUM
i~ domusHofpitalisSanétiPauli habetc. folidosel gaannageeetpatquer de la terraLantelmiMettoreti, quamipte
habetterritorioSan~iPauli. Et hocfuit faetumquando ipfe
perrexitad SanctumJacobum & hujus rei fidejuifor eft
Artaudusde Pifzanfa.Tefteshujus rei funt Lantelmusde
SancbPaulo, qui tunc regebatdomum,Villelmus Claviger, DurantusBama&es,VillelmusTeifeire.
48
(CARTA) DE LA(M)BERT FOUCHER.
(y*
T~OTUM
fit omnibus tam prefentibusquam futuris quod
Lambertus Fougers& fraterejusFulco& mater eorum
pacemfeceruntcumfratribusHofpitalis, de totas las graulas que ilaviantfovre la maifonde t'Oufpitat, e F0ipita!s
donetlor un. libras. Aizofofait perla ma DurantBarnafre,
davantlas portasde la gleifaSain Johan. Hujus rei teftes
funt Peiro TUg&uz
le preiree le prerede San Johan Guenis,
e Ws de SaintLater e ArtauzRienze Bemarz Airatz,qui
omnesfuntfidecabres de pace. E l'Oipitauzlor donet tm.
librasa lamairee auz &aires.
49
(CARTA) DE DOMINA AYNARDA.
~")
A NNUS
M. CC.ï. dicat& memoriepaginamiftam reddat,
quod dominiHofpitalariiSancH Pauli & domina Ay-
26
CHARTVÏ-AKtVM
narda quondamu~ôr Aymaride Brifeufeceruntcommutationem, icuicetde quadamvinea quam dedit domnusArbertusMontisMiralisdomui Hofpitalis,pro animafua &
Quorumheredum atqueantetefforum quejacetfubterburgum San~i XptAoibn~& de uno campoque jacetin Cumbas cum Msjurîs videlicetut dom"Aynarda cum fuis
vineampoffideat &domus
Hofpitalis
heredibusinperpetuum
cum fuisjuris, qui campusdat
pouideatûmiUtercampum
u. fextariafrumenti annuatim. Hanc comutationemlaudaudavitAymarus
filius dom'Aynarde, & quicquidjuris
habebatin lupradido campodonavit domui Hofpitali, &
dom*AynardaCf" 36) juravitiupra &nda Dei Evangelia
bona fide tenere in pace, &promifit hune facramentum
fieri facere poAv. annosfilio fuoAymari, &interim fide
jufforesdedit Hofpitali dominum Algo Montis Miralis,
Gamerius, EmidoSan~i Laterii &Matyons.Et fi dominus
Aymarusfacramentumnollet facere nec commutationem
firmam tenere, domus Hofpitalis fuamvineamdebetMcu"
perare non deterioratam & dom. Aymarusfuumcampum,
quia ûc in principiointerfeconvenerunt.Et urando promifit defendere& in pace tenere omniaque habetdomus
HofpitalisSan~i Pauli inmandamentoMontisMirati;item
domaAynardapromifitut fi aliquis pro fupradi6tavinea
veUetinquKtaredomum Hofpitalis, tenetur defendereab
omni dampno& ~&ura cum jure & ratione.Heccommut&tioiactafuit per manumfratrisChabernSancHSalvatoris,
qui tune eratmagiaer Hofpitalis SanRi Pauti,~ Hoc
MontisMicalis,anteecctenam,v. kafaétumCutin pj[ate&
tendaso~tumbres~7 feptembrerj!o~;hu)uprei te~e&funt
? dom.MarchifiusfraterHofpitalis,frater OdricusAquebeile, frater Wilichnus Teifere, Fa1code Brifeu.,Fa~co
Jordans, Arbertus Peifelli,BernardusChalva&multialii.
HOSPtTAMS
S. PAVLI
27
~0
(CARTA) DE LANTELMOMELLORET.
T~ToruMËt
de PayrinsdeditDeo
quodLantelmusMdtoret
,M!& ~aoet:oHofpttallJheru&lem, nominatif d~ntu}
SancHPauli, omniapa&uafueterreSancU Pauli, & tnds
habuitmulamunamvalentemc. fofid.ViennenSum,quam
Hoc&ctumfu!tin prefentia
equitavit apudSandum
Jacobum.
domini Lanteinu,magiitridomus teAesluntArtaudusde
Piffanzan,dôm*Ramues,Willelmus(~' ~7~ Teyfire,WM.
lelmusBerbiers,Willelmus Cellarers fratres Hofpitalis,
Item BernardusMelurçt, filius Lantelmi,confirmavitdonationemfupradiaamde pafcuis,& inde habuitxvfol.
Viennen.;inprefentiaHtorumquorumnomina fubterteguntur hocfuit factum:dom.Artaudusde ChafteiUon,Emydo
Sanai Laterii, Lambertus Folcheni, Petrus Rigaudi,
WillelmusTeifere,Cboi& ChabertiSanéti Salvatorîs &
multorumaliorum.
(CARTA) DE ANDREU RICHARZ.
chou&fiaqueAndreusRichartzdonet fi meefmo
Q~AOpVA
Deu etamaifbndeU'Ofpttalperfraire, e donet la terra
de Genevreias;
aizoiauvete autreeAnnafa moller.Enapres
Annaaneta fine doneta la maifontota la terra que avia
en Genevreias;aizodonete autreiet Wslor filz. Aizovit
eauvitle maijftreChatberzde SainSalvaor,e Pero Rigautz
e Bernartzle preire e BernartzAirartze Bernartz deVera~ceu
e Ws,Teiffeiree Ponz Bifclais
e Pero Malfaitz.
ApudVageiras,PeroMartinsin.cartals filiginise xvnt.
den.de plait, Pero Rainchise Boiost. fefterde feglade la
vinnae xvm.den. deplait, PeroRainchisn. &&.defeglae
iminadel champdela Ciptae nu.fol. de plait, li Chalvet
m. em(inas)de fegladelas vinnase m. M. de plait,,ChatbertzBaro &Eftevesfoscous feft.de ieglaexvm. den.
de plait Eftevesd'Oftaeùe Mohceuz
1. cm. de feglae vntt.
den. de plaitde las vinnas.
a8
CHARTVLARtVM
(CARTA) DE N OUVER DE CHASTA.
choufaiia a ceusque funt ni que funt a venir,
QAOPVA
que Oliveirsde Chaftae ti Loivvenderone doneronfo
de Saint
que avionel mandamentdeSaint Poul a t'CMpital
lor
Poul e aus poures de Jherufalem, e l'Ofpitalz
en doneD.ibi.; e neftavendoaes le cortilzBernart de Fon
Laurenze le cortilzUtbaut, el cortilz n AudriuChaise li
meitasde la terra deChainLonce li meitasdelaterradela
le maiftre
combadeForchasenLai.AizoconquisLantelmos,
deSaintPoul,en la prezan Arman de la Boici,el don Wmo
de SainLateir e Lantelmodes Chavainnas
e Wo desChavainnase n Artaut de Pifanzae Wo Cellareire PeroCoireirs e GirautzPahneta.
DENAGotGERA.
(CARTA)
~')
~ÎA Guitgeirafe donaa Deue a l'Oipitatde Sain Poul e
i~a pouresde Jherufalemper cofraire&,ee a fa fin la
devonfofterracoma ferore deu lommetrejoftafonpaire
e peraizodona t. em(ina)de fromenten la vinnaque tenon
li Rosdelas Coftas, e xn. den. i a de plait.Aqueftdon fei
a Monmira,en lamaizonBernartChalva;e aifoloeronfei
fil; e aiforeceuplemaiftreChatbertzde SainSalvaore Wos
Teifeire,e BernartzChalvafosmaris.
(/
.~4
(CARTA) DE ARTAUT RIENT.
choufafiaa ceusquefunt ni quefunta venir,que
Q~A~jpvA
ArtautzRienzventï.chatnpquesalCharpen e autreal
a l'OipitaldeSainPoul, e&moJlernagxvm.
Cooneir,M.&l.
fol.per una gonella;e aizojureArtautzRienzibbre l'autar
HOSPtTALÏS
S.
PAVLI
29
quelnifi feurequiudonmaisnoi&effon,e RaineirsleMoines
e LantelmosRaineirse Pero Raineirs,e fosfilzBonifacise
Lantelmos(bafraire. Aifofo fait el tenementChatbert de
Sain Salvaor, quera maiftre de Sain Poul, e Willelmo
Teiueore PeroRigaute Perode Roibo.
S
DEGutOOE PEtREFAURE).
(CARTA
mooFauree PeireFauredonanta Deu ? a l'Ofpitalde
Poulla terra quesjottala granjadeMaHaPeoil, e
Saint
Ht.eminasde fromentlor en deu fairerOfpitalsceSals e
noni devon querre nula choufaplus. Aifo fo fait en la
prehenfaJoan de Brez, lo chapella,e Peron Rigaute We
Teiffeiree BernartdeVerafeue n AmieuBernart.
(CARTA) DE ÀDREU RtCHART.
/~HOSAfaupvafiaa celz qui funt e a celzqui funtà âvey~nir, un champ qui e&enGcncvresiczo donet, per
s'arma domengement(/ ~o~ e per cella de fi mullier,
AndreusRicharz,eAnna famotllcr e Wuillelmetfbsfilz
ohantdonae loa a l'Ufpital de Saint Pol; e iczoàjura le
filzque o teigna, e MotetzBaillese Will. Tavema. De co
eft tenus l'Ufpitauque coresque cel vingnea FUipital dedinz vt. anz e aport xn. libras, que li maifonslo deu
recevree vigneempaisfenzchalongo.Ceitacharta fei faire
en Chatbert de Saint Salvaor, lo premer an que el fo
comandairede l'Uipital de SaintPol. Per atos temps
deu donar a ques enfas xn. den. a l'Ufpital (~ e deu
los rendre a Pantecofta.De czoeft garentia le Marchis,
le maiftrede Monteilz, Peiro Rigauz e Will. Teiffere e
Martinsdelz Reiauze Clemenzdelz Reiauz e Arnauz
Moniose n AmiehusMoniose Berlo Mallenze Roftaingz
Baillese Ugo Lobetz;tot iczofu definia maifonClemenz
del Reiauz~M".CCo.ÏJ" (~~o~.
30
CHARTVMRtVM
57
(CARTA) DE N AKTAUt M CtîA$TËHON.
I~ToifuMfit quodn Artaux de Chaftellon&uxor ejus&
1~) filiusfuus Nantë!mez,& NantellmusRainersdederunt
Deo& Hofpitalide SanctoPaulo campumdeMaza Peoi
pern. fextersde fromentceuauz, & nit aliuddebethabere
de îuarvn.
necpetere; N~ntetniusRainiersnot f~
fol. uxor de n Artaut not una eminadepeise n Artauz
not xx. fol. Hocfuitfa~umin maio, anteecdeCamHofTeffior&Denenfui
& PetroRichauz
pitalis,coramVillelmo
& Chabertode SandoSalvaormagittro qui hoc donum
receperunt.
(CARTA) DE JoHAtrT AuCHtER.
T~ToTUM
omnibustam prefentibusquam futuris, que
i~ JuaM Auchiers& uxorfuaJordanaant guerpiad Deu
&&nae Marie& &n~oJohanni& pauperibus& Ho~itali deSando Paul totala chofaqua habebantel mandamentde San~o Pol deisIferanen cei; hocdonum~uraverunt JohannesAuchiers& uxorfuaJordanabona fideteneriinperpetuumin pace, &filiifuifimiliter
juraverun'th~c
ad opusinfirmorumHoipitati~dé
firmitertenere
Jherufalem
& HofpitaliSanctiPauli, fcilicetFilipa6Uaejus.fupradi8i
Johannis& Artauz filius ejufdemJohannisAuchier &
Auchers filius, ejufdem.Cha&uns& quodcumquejus
quifqueitlorumhaberetin ?0 dédit&vefHten la maiiba
de l'Oipitatde Sancto Pol, e doneten chafcunsun gan
en la manal maittreChabertonomiaede San~o Salvaur;
qui erat maiftrede San Pol. Teftesfunt frater Garinus,
magifterde Valenza,& Petrus Brus, le maiHredeMontez,
e Chabersde San Salvaur qui eft magifterde San Pol
e Pero Rigaus, WilelmusTeiffere,RigauzGtagv~efde
Montez,VillelmusAbeizeJoanzd'Anonatena Gaipanona,
HOSPtTAUS
S. PAVLI
3t
VilehnusLeiraseGuirbersSaurina~ Selvo de Claireu,qui
eft datusde Motelz, (t~Guigonet le dcuersdel Marchins
e PeroUefcursdelmaiftrede Valenza,e Biiclaise Praez
l'efcuersdel maiftrede Montelze Pero Provenzall'efcuers
de San Pol. ïndehabuerunti&eJohannesAudel omCbre
chiers &uxor &fui infantesvt~" HbrasVienneuum~&
unumporcum dederunt ûtpradi~e Jordane HoipitalarS.
A~ameft hocin domoSandi Paulide Hofpitalide Pallirei,
jus enFort, anni Domini M. CC. IJJ, feriavu, nono XO
kalendasjanuarii, luna vn~~ ~cew~re /~o~
&b 8'jourdela lune&en
étaiteni!)o3undimanche
(t)Let~.décembre
etlet4*jourdolalune.
MMunfMM<H
(CARTA) DE SYMON DE LEtVES.
de Lei~esdedit Hofpitalide SanaôPaulo totunt
(~YMO~
~)nemùsquod habebatad Clavionbona pace, &tvo't.j[ëx-<
tariode civa nil debet amplius petere; &ipfe Sytnon&
BemarsAirars dederunt terramdet Gaureis,& nildebent
petereamodopreter H.fext.frumenti.ArtauzdeChaftellon
& AntelmusReiniersdederuntHofpitalide S. Pau terram
de Mazapeol, & nil debent petere preter 11.fen. fru.
nequeeoruminfantes in i6a terra indehabueruntxx. &
vn. fol.de veitHon & i. eminamde geifesnot li donna.
Petrusde ClaraVale deditDeo&HofpitaliFeipinacefoz lo
pra de Mazapeol;& nil debetpeterein hocpreterm. eminas frumentinequeejus infantes;& indehabuitxx.&v. fol.
de veRKbn.
Emio paterAïpradi~iPetri deditDeo &Hof(pitali)deS. Pauli lo pra a la fauzeadelRainiers,del quaipra
fru. celfals; unum
ipfe antea habebat in. iext. & eminam
veroMtorum&xt.
&u. deditproanimafuabonapacequando
ivitultramare & in ?0 nequeipfenec heres ejus amodo
debetpetere preter n. fext. fru. & eminam.Terra entre
Morllezdebet n. &xt.fru. & i.' de civa, & nil amplius;
medietasdel cortilde la Noirata a. fext.fru.& nil amplius.
AmeusBernars dédit Deo & Hoipi. lo mofede Blacha
~2
CHARTVLARtVM
Vianna& unampeciamdebroer~&nil debetin i&opetere
neque(/ ao) ipfenequeejuspertinentes,prêtert. fext. de
civa &nu. den. LabertusGuers deditHofpitalila
broera
queerat a!sCharpenz& nobis fratribusut rumperemusv
eamaroiteiNainperpetuum,talipacto quoduno & aUo
veronondebemuseamimpingare.
60
(CARTA) DE LABER GuEttS.
fit omnibusquodLabertusGuerzdedit (Deo)&
l~roTUM
fratribusSanai Paulide FOlpitaIb champdelsCharpenze t. eminalde terrael Gaureis,juxtapratumAurtaudi
de Pi&mza~
proanima fua; inde h(ab)uit& xxti& vni~M.
de veftifon
ab Hofpitalaribus:
&tali pa~toquodipfejuravit
firmitertenere & nil debetin ifto amodopete(re)neque
alterpretern. fol.cenfalz.Hocfaétumeftper manumAurtaudimilitisdeChaAeUon;
teftesfunt ipfeArtauz&Martins
presbiter,qui eft frater, PetrusRegalz,VillelmusTextor,
Choins,Perode Roibon, BemarsClaviger,Petrus Fouchers&NantelmusClencus,Moraz& GuiUezdeChaftellon
& PetrusPorchers & omnesfratresdomus:anni Domitu
Mo.CC'.JJJ", in meniejuili(~/<~ ~ao~) aétumefthoc.
6lI
(CARTA DE DONOGAUFRIDÏ LoBETZ).
'~ToTUMfit omnibusqui hanc fcripturamlegerint vel
1 maudirepotuerint,quod GaufridusLobetz donavit&
conceNit
lu. fol.cenfuales,in terra quejacetfub. quadam
vineaP. Roubot, Deo &domuiHofpitalisSanctiPauli
& hacdonatione
habuita domoHofpitalisGaufridusunum
equumpro x. libris. Hanc donationemjuravit prefate
domuiHofp.GaufridusLobetz& Guigofrater fuus ut
omnitemporein pace & fine calumpniaab iUisdomus
tenerevideretur,& Defideriusfraterfuusfimiliterhoclau
davit.Hocfaétumfuitin temporeChatbertiSancHSalva-
HOSPÏTAUS
S. PAVU
33
tons,&h:t tettes Pe. Rigaudi, Artaudusde ChafHHo,
Lambertus Foucherius.
DEDONO
BoVETtDEOsTUN).
(CARTA
omnibustam prelentibusquam futurisquod,
\'I°~M
N anno ab Incarnatione DominiM". CC"VH",tn die
fefti ~aneti Bernardi de Romans, in meniejanuarii f.3~
'f ~<!M~.
T~oy~ BovezdeCMtehundedit, laudante filiofuo
Lanberto, in terra de Cloagevh fexteriatasde terra, Deo
&beate Marie& pauperibusdomus HofpitalisJerhufalem,
pro animafua & predecefforumiuorum in hac fiquidcm
terra prédira fratres Hofpitalislibere poffunt hcdificare
quicquid voluerint.Dedit edam prenominatusBovezjam
di~is fratribus ad opus bcftiarum fuarum pafcua tocius
terre fue, & aliam terramde Cloagead octavampartem
jv hoc debet garantire& manute(tie)rcpro poHefuo in pace
contra omneshomines; fi vero domus Hofpitalisfratres
predictamterram de Cloage,illamfcil. que eh ad o~tavam
partem, non pouent colere aliquo incommodoaccidente
vêt de guerra vel de paupertate, fratresnontenerenturerga
predictum Bovet.Hec fupra&ripta donaverunt predietua
& filiuse)us Lanbertus bona fidedomuide Sancto
Bovez
Paulo, &hoc donumjuraverunt ambofub ulmo Bolonie;
< C~~7~ hujus rei teftesfunt frater Chabertuspreceptor
SaneUPauli, frater P. Rigauz, frater Martinuscapettanus,
irater Columba, VillermusTextris, fraterP. de Roibon
LantelmusJuvenis, LantelmusMale Factus, dom.Lanbertus CalcansVetulam,Petrus Richardus,Lantelmusde
Laie, Lantelmusde Bolonia,Bonus Homode Boionia.
DEDONC
ANTEtJdt
(CARTA
RENtERS).
prefentes& futuri quod Antelmus Reniers&
1f<ToscANT
i.~ uxor fua & P. filius fuus donaverunt Deo & beate
.)ta
CHARTVLARtVM
34
Marie& fratribusHofpitalisde San~o Paulo, pro animabus fuis & predecefforum,calumpniamquam faciebant
domuiprédire, fcil.in tribushortis &in nemoribus; hoc
in pacequitaveruntcumfacramento,& frater fuusPetrus
Renerusfimiliter.Hujus reiteftesfunt: fraterChabertus,
frater Petrus Rigauz,frater Villermus
Textris, dom..PonciusBruiaz,dom.Artaudusde Chafteillun,dom.Lanbertus
Focherus dom.Symon
de Chafteillun, PetrusGuefis. Et
inimritate habuitXL&L~Bliusejusi. cafeum,
64
(CARTA ViLLEUU DE STABULO).
prefentes& pofteriquod Villelmusde Stabulo
NOSCANT
querimoniamfaciebatin helemofinapatris fui Artaudi
dePi&nca, quam dedit& fideliterconceffit~n~e domui
Hofpitalisde San~oPaulo, & Odilo filius ejus, Potius
61iusejus&6tius0diti, &quidquidjuris habebant ta6Us
facrisEvangeluafideliterconcefferunt;hujus rei prolaudatione,predi~ticonquerentesccc,fol.Viennen.acceperrunt.
Fidejufforesfunt: n Ofafetchi& Guigo frater ejus,
Amaudusde Roians,LambertBovet,n OdoldeMontelles,
Marro, Aemarusfraterejus, Ameuzde Copert;teftesfunt
ejufdem,PetrusRigaudi,
Chatbertustuncexiftensprocurator
WillelmusTextor, Martinusfacerdos,Columbus&multi
alii, anno ab IncarnationeDominiM". CC".VIIJ' (fao<
(CARTA M DONO AQU!Nt ET FtUOROM).
prefentes& pofteriquodAquinus&uxor ejus
'~ToscANT
i,& fitiifui, PetrusAquini& Alemannus, & filie fue
~(ci!).Willelma& fororejus,& GaufridusRemdhins,maritus Willelme, & Petrusfilius ejus dederuntStephanum
MofneriumDeo & HofpitaliJherofolimitanofilicetdomui
Sandi Pauli, & hocjuramentofirmaverunt;pro hocdono
dédit HofpitalisAquinovn. libras,pro laudamentouxori
HOSPtTALtS
S.
PAVLI
35
filiis fuis xxx.folidos,GaufridoRemeitain&
ejus&duobus
uxoriejus xx. fol., 6tio fuo n. fol. Tefteshujus rei funt
Guidoprior SancHBoneti& Jordanuspresbiter ejufdem
loci, in cujus manu faétumfuit facramentumfuperfacro
&n~a Evangelia,ex précepteChatbertipreceptorisdomus
SanaiPault, & WusGauterii&PetrusBermondi& Bermondus filius ejus & AimoChatberti& W. Abeils&
Martinusdel Rials DurantusArnulfi,AndreasCordarius
Dominice
&filiusejus.Hocfa~umfuit die Annunciationis
M". CC' VIHI' ab IncarnationeDomini~J~ mars /ao~,
procuranteChatbertodomumSancHPauli.
66
(CARTA DE DONO BERNARD! MEHORETt).
fit omnibustamprefentibusquam futuris, quod
D~ToTUM
Bernardus Meluret& Antelmus
frater ejus& Franco
domuiSancti
neposeorumdederunt&6deliterconcefferunt
Pauliterramqueeftinterduasvias& intergrangiamSancH
Pauli & cottonarium pro hoc dono habuerunt D.folid.
Viennenfes& unumpatafredum,quandohabieruntcontra
Albigenfes.Hoc donumconfirmaveruntiAi fupradicti&
matereorum, fupra facro jfanctumEvangeliummanus
ponentes.Hujus rei teftes Chatbertus magifter domus,
Petrus Rigaudi,Petrus Bruni,Coloms,Artadus deChaftilon, Petrus de Roybo, Martinus, VillelinusTeétor,
AntelmoMalfayt, Boftos, Petrus de Charay facerdos,
Petrus Proencal,Petrus Porchers, Praet& multi alii; hoc
faétumeftin ecclefiaSanctiPaulidomusHofpitalis.
67
DECHALMEN).
WILLEUII
(CARTA
? ELEEMOStNA
(' a<~
fit omnibustamprefentibusquam futuris, quod
1\ToTUM
i\annoabIncamatioM DominiM'CC*. XI''fjrj9jr~,
quod elemoSnam
quod Willelmusde Chalmen deditDeo
& pauperibusHofpitalisJerufalem& domuiSanétiPauli,t
36
CHARTVLARtVM
hoclaudavitdom.Amedeusde GhaAa& mater fua Lombarda& uxor fua, & quicquid)uns habebantin hachelemofinadonaverunt& conce(!eruntdomuiSanéti Pauli per
facramentum.Hoc fàctumfuit ante januam ecclefieSancti
Johannisd'Auteveon.
Hoc vidit &audivitmagifterChatbertusSanétiSalvatoris qui tune temporiserat preceptor
domusSanétiPauli; teftes funt: MartinusfacerdosSan~i
Pauli, Petrus Rigaldi& Colomps& Willelmus Teixeire
d'Au~e&Bon~ous&GutniHus,
capeUanusSanaiJohannis
vcô, & Artaudus de Chaitilo& LantelmusRainers &
LanberzFouchers& SyfmonzdeChattitto&AmééusBernarz& Lantelmusde Quinceu & Willelmus Duranz &
PeroBeliarz&Aemarusde Furzôn & PetrusSoBreisde
e levetcoms.Propterhochabuitdom.Ameeusde
ChafuUÔ
Chafta,de helemofinis
HofpitalisSanétiPauli, Lx.folid. &
materfua x. fol.& uxor fuav. fol.
68
(CARTA DE DONC AttEDEt GtROUT).
fit omnibustam prefentibusquam futuris, quod
'~foruM
i~annoabincamadone DominiMo. CCo. XI"~jr~h
certachaufaeftquoddomusSanctiPaulidebebatduo fextaria frumentia' n Ameu Girout, de campoqui eft fuper
ulmum hec duo fextaria & quicquidjuris habebant in
hoc campo donaverunt& concefferuntipfe & filius ejus
Girardus domui Sancti Pauli. Hoc juraverunt ambo
tenerein paceinperpetuum,fuperaltare Hofpitalisdomus
Sanai Pauli fcilicetBeateMARIE
femperVirginis,& per
~acramentumhabuit conventionemquod faceret laudare'
fratremfuum Defiderium& uxoremfuam & filiam fuam
& fuummaritumPetrum Ardenc hocdonohabueruntde
helemofinis
HofpitalisSandi PauliAmeusGirouz& filius
ejusGirardusxt.libr. e v. fol. Teftesfunt magifterChatbertusSancti Salvatoris, qui tunc erat preceptorSanéti
Pauli, & Martinus facerdos HofpitalisSanctt Pauli &
PetrusRigaudi&Willelmus Texere, Colomps& Boftos
HOSPtTAHS
S. PAVLI
3~
&Petras Roibon&Martinusfrater
& LantelmusMeilloretz
& Borrctius& JohannesIrizons& W. Ufanna & Ugo ti
&Johanz Bollus & Johanz Fouchers &
peitre (~
Petrus Josberz & W. Blancs& GuigoIlmouners& Betlions & Turpins &multialii.
(CARTA DE DONO BERNARD! AtRAROt).
A NN0IncarnationisDominiceM".CC".XI", n. kalendas
Certa res eft quod domus
~Yfcptembris~f «o~ j~
HofpitalisSanéti Paulidebebatduofextariafrumentidomo
Airardo Bernardo mititi, unum fextariumde canpodel
Coogner& aliud de Canrois. Hec duo &xtariaprediéta
domui
dedit &conceffitjamdt~tusBernardusin helemofina
Saneti Pauli ipfe &filii~n, Bernardus& Guigo, & uxor
c)us&iilia ejus, uxor GuigonisChais; hanc demoGnatn
libcram& abfolutam donaveruntinperpetuum? fuprain paceinfemdidt,&fupraiana:uma!tarc{uraverunttenere
San~tiPauHû-ater
piternum. Tune temporisregebatdomum
Chabertus,frater Bermundus
prior eratSan~i Egidii,~qui
prenfensadfuit; teftesfunt dom.MartinuspresbiterSandi
Pauli, frater Bernarduscapellanusprioris,fraterP. Rigaufrater Colunbus,fraterBonus
dus, frater WillermusTextor,
Tous, frater P. de Roibon, frater Martinusfociusejus,
frater Johannes Herinatius,frater Borrellus,fraterLantel-'
mus MaleFa~os & nepoxejus P. Armandus,Lanbertus
Folcherius, milesde CaftellioneArtaudusRienz, Lantetmus Renerius, Simonde Cafteltione~Guigode Quince &
frater ejus Lantelmus.
70
(CARTA DE DONO FRANCONtS MaLUORETt).
fit omnibustam prefentibusquamfuturis, quod
~ToTUM
i~! annoab IncarnationeDominiM". CC".XII" C/j!/
Franco Meillioretusdeditterram cum nemore,quam habe"
38
CHARTVLARtVM
bat apud SanctumPaulum, Deo& pauperibusHofpitalis
Jherufalem,quandoperrexit in Yfpaniam,f~cit).domui
SaacHPauli; & hocdono habuitX!Ht.tibrasViennenfes
de
helemofinisHofpitalisS' Pauli. Et hocjuravitFrancofupra
dictus& avunculifui, (y*
fcilicetBernardusMeillorez
& Lantelmusfrater ejus, juraveruntfimiliterfuperaltare
domusSandiPaui!,f(ci!). Beate Marie femperVirgin!s,
e
tenere in pace in perpetuum.Te&~ funt: Artaudusde
ChafHUo,LantelmusRainers;hocfuitiactumintenemento
ChatbertiSanctiSalvatoris, qui tune temporispreceptor
erat domus Sanai Pauli; Petrus Rigaudus& Maninus
facerdos,Coloms,WillelmusTeifeire, LantelmusMeillores~ hofpitalarius,LantelmusMalfaiz, Petrus Roibos&
Martinus,Borrellus,UmbertusRufus,StephanusMolners,
GuigoMolners& Petrus Cellares&PetrusArmansclericus,
Aimo delLanz& multi aui.
71
GUIGONIS
BECHMCEU
DEDONO
ETUXORÏS).
(CARTA
T~ToTUM
fit omnibustam prefentibusquam futuris,quod
Nanno abIncarnacioneDominiM".CC*.XJJJ. ~jrJ~,
Guigode Chinceu& ejus uxor Garcina dederuntpratum
de MarochHofpitalidomusSandi Pauli, pro quodomus
Hofpitalisdat eis pro cenfu annuatimxv. fol. tantum&
nichilaliud; &dominiHofpitalisdederuntpro inveftitura
etfdemvt. libras& dim" Et hoc imperpetuumjuraverunt
& ejus uxorGarcinain pacetenere;& hoc
(upra.dicHGu~o
fuit faétumin temporeChatbertiSandi Salvatoris,quitune
temporis erat preceptor Hofpitalis domus Sanai Pauli.
Teftesfunt: PetrusRigaudùs, miles& hofpitalariuse}ufdem domus, Martinusfacerdos,WillelmusTeAor~
Columbusfrater, frater Chois, StephanusMolners, Lantelmus
Mei!torctz,~LanteimusMaIc<actus,HumbertusRuffus
frater, Petrus Clavigerfrater Petrusdel Verger,Johannes Agatharius
frate.r, Martinus&ater)JohannesHerizons,
HOSPtTAUS
S. PAVH
3~
Bonus Tonfus, Guio Lobetz miles, Falco Bernardus,
milesde Crefpol, Falco de Baiffis, Raimundusclericus
de Pernanz. Et fupradidumpratum habet aquam a die
martisbosdeCiantzutqueindiemmercurii bos defliantz.
in plateade Pernanz,iubter ulmum.
Et hoc fuit faétum
72
(CARTA OE nONO LAMTEt.Mt RAïNERtt).
'~ÏOTUMfitomnibustam prefentibusquam futuris quod
JL~annoab IncarnacioneDominiM".CC'. XJJJ'T~,
LantelmusRaineriusdonavitdomuiHofpitalisSan~ Pauli
campumunum quemhabebat,qui tenebatufqueadfontem
deFurchis, & alium qui tenebatufquead vineamde Rigaudis &hancfupradiétamterram habentdomini Hofpitalis ad cenfumper ut. eminasfrumenti annuatim, quas
debent fupradido Lantelmo& nichil amplius. Preterea
donavit eifdem dominis Hofpitalis alium campum qui
vocaturBramamFam, fupra balmamde Rigaudis & ita
funt tres pecieterre. Et hoc )(u)ravitpredictus Lantelmus
&ejus filius Lantelmus in pace tenere in perpetuum;&
predictusLantdmushabuitproveftifonxx.folidos.Et hoc
feçit ChatbertusSanétiSalvatoris, qui tune temporiserat
preceptordomusSan~i Pauli, & Petrus Rigaudus,omnibusfratribusvidentibus& audientibus& prefentibus.
73
(CARTA DE COKTROVERStA.PETRI ET AYMONIS DE CLARA
VALLE).
A NNoabIncarnationeM".CO'.XÏIII~kaIendas&ptemfTLbris,primodie ejufdemmenfis('j'~y~p~f~f~, notum
fittam prefentibusquam futurisquodcontroverfia,queerat
interPetrumde Claro Valle& Aymonemfratrem ejus de
prato de fubterMacopiot',de quo domus Hofpitalisdcbebatprediétisfratribusm. euninasfrumentiannuatim,paci-.
ficata fuit in eccleUaSandi Johannisper manum fratris
CHARTVÏ.ARXVM
~0
r*
~t~
Scnioreti,tuncpreceptodsBu!'gundie,in huhcmodum:
antedi~tifratresPetrus & Aymo~de controverfiade jam
diéto pratode Macopiol& de fextario ~rumentidébita!
quod Emiopater corum domuiHofpitalisdederat, in quo
calumpniammoverant&deomnibus queretis que fuerunt
inter eos &Hofpitaleufquein hunediem, pacemjuraverunt & laudaveruntbonafide, & de dominis& de omn~
infurgentequeftionegarentireprorniferunt exceptis ni.
eiminasf(r)umentiquasdi~a domuse!sperfolvetannuatim,
dum inpacetenebunt, ad menfuramde Romans que tune
temporiserat; fi tamen in pace non tenerent, cenfustenctur Hofpitalipro.querclis,
(t) On a e<rte<ict quod ~xm de CA<~eM<tx
pater.
74
fTEM~eodem die, de calumpniaquam Wilelmus Loix
& EmioOliverus faciebantdomui Hofpitalis, de terris
quaspatreseoruin vendiderantdomui HofpitalisD. folidis
in mandamentode Sando Paulo ttcut in fupra di~to
fcriptocontineturconcordiafaétafuit, ita quod bona fide
iaudaverunt~.pacemjuraverunt; & predidus Vilelmus
habuita domo Hofpitalisxv. ibiid., & Emio Oliverus x.
fol.&M.fextar.de civa.
7!
YTBM,eodem die, LambertusFutcheriusdeditïe domui
i.Ho<pita!is,ita quod quandocumquein pacepo<Stvenire,
domuseumpro pacerecipiat, & juravit quodad aliamnon
veniatreligionem;& dedit predidc domui vt. fext(arias)
terre. quas Guilinus facerdosSandi Johannisab eo in
pignorehabebatpro c. folid. & fi vivensveniat, c. fol.
débet redderedequibusterraredimatur,
HOSPtTAUS
8.
PA.VH
41
7<~
(CARTA DE DON!S ÂRTALDt DE CHASTEHON).
T~ToruMfit tam prefentibusquamfuturis, quod Artaldus
1~ de Chaftelloneft donatus HofpitalisSandi Pauli &
poteft ventre(R)volueritfine querela; qui prediétus Artaldus dedit, pro anima patris fui & matris fue & fratris
fui & pro fua, campum de Genevreiaa~ & it cortileapud
San~um Paulum, quod donatn. fextariafrumentiannuatim domuiSanëtiPauli & deditduas fextariasterre, que
funt fuper ulmumSan~i Pauli, & dedit nn~ nummoscenfuales, in vineis quas habet Hofpitale Sanai Pauli apud
Perois, &vi. nummoscenfualesper curfum aque, quam
recipitfubtus molendinumde Machetin terra Artaudifupradidi. t(f)tamdonationemeodemdie recognovit& laudavit, & Antelmusfiliusejus & Bonefaciuslaudaverunt&
frater
pacem juraverunt.Steftespredi~tarumi donationum:
Senioretus, per cujus manum fa~ta funt hec, & frater
Chabertus&frater Guigo & frater Martinus capellanus&
Guilinusfacerdos
Sandi Johannis& fraterPetrus Rigaudus
& frater Dalmatius& fraterWilelmusTiffiere& frater
Columbus& Petrus Cellarius,Petrus Rainers Antelmus
Rainers, Lambertus Folchcr, Artaldus de Chaftellon,
Symonde Chaftellon,AmicusBernardus, Guigode Quinceu & Petrode Clara Valle &Aymofrater& Algoudusde
MonteAtira& Artaudusfiliusejus.
77
(CARTA DE DONO LAMBERTI D'OUSTAU).
T~ToTUMÛt
omnibushotninibustamfuturisquamprefentibus,
quodanno ab IncarnationeDominiM". CC"XV
~~f~ donavit& conceffitpro elemofina DominoDeo
ian~iqueJohanni& &n~te domuiHofpitalis,pro anima
fua &patris fui & omniumpredecefforumfuorum, Lambertus d'Ouftauin terris quastenebat& colebat de ipfo al
CHARTVLARtVM
partis quam
CloatgeHofpitale,fciticetmedietatemo~avc
undecontâtquoddeceteronondebetacciipfeaccipiebat;
Hujus rei teflesfunt: frater
pereniû~exdecimampartem.
Chatbertus,domusSan&iPaulipreceptor,frater Martinus
capellanus,fraterDalmaciusfraterP. Rigaldi,frater W.
Texor,fmterColumba,
W.de Beireguartmites Odotus
& filiusejus,Richarts, Ademarus Matro,
de Montelles
LambertusFotcherii,Richartsto guersdeMontcUca.
LAtfTEMt
DESA~CTO
DEPONO
LATEMO).
(CAttTA
fit omnibushominibustam prefentibusquam
T~ToTUAt
futuris, quodLantelmusde San&oLateriodonavit&
Deo&domuiHofpitalis
Sandi Pauli omnemcurconceffit
fum aquede Giofa, diefabbatia bovibuscHsjungentibus
ufque ad craftinamoram jungendiboves; & Hofpitale
fumit aquamfubtermolinariumLamberti Folcherii,in
deditHoipitaHArtaldusdeChaMUo.
terramelemofinequam
ItemArtaldusde PizenfadeditcurfumMius aque Ho~pi"
ufqué ad cr&Mnam
tali, die jovisa bovibusdisjungendis
oram jungendiboves.ItemW. de Chalmedonavitpratum
unum, quijungiturcumterrade Guigod(e) Quinfeu &
curi~m aqueprédire, diedominieza bovibusdisjungendis
ufque ad craHinamoramjungendiboves,fcilicettertiam
partem.
79
(CARTA nE DONOLANTET.Mf RAMERS).
T~TûTUM
StomMbugominibus
prefentibus& futuris quod
animapatris
Lantelmus Rainersdonavit
&conceiut,pro
fui &omnium
domuiOfpitalisSanai
predeceHbrumfuorum,
Pauli uncortilqueteneiaE&eves
Salvare,lequalsfai unum
d'ubliase vnt chaposen
fextarium6'umeatie vi denarios
naoft, e n galinase una a Carefmantran;itemlo cortil
HOSPtTALÏS
S.
PAVU
~3
que teniaEftevesGalietz,lequalsfai tu eminasde froment
e n chaposen ao&e una galina a Quarefmantran. Item
LantelmusRainersdonetee autreietlo cortil que tenieLante!mus d'Efmers, lequals fai h fextariumfrumentie n
chapos en aoft; itemlo cortilquod tenet Ugo le peatjare,
lequatsfai n. fextariosfrumenti e per izoen Chatberzde
SantSalvaor, qui adonctenia la maifon, donet Lantelmo
Rainervc fol.de Vianes.(~ Ize~don loete autreiet Per
Rainersfosfilse W. fraterejuse na Lantelmafororeorum
& domaArmana lor mare ifti prediffi juraveruntfuper
fanftaEvangeliajamaisren non i quefefant
e peratoftemso
teneffantalamaifonempais. Teftesfunt: Chatbertusde
SanSo Salvatore,qui zeftdon rezcit, en Pero Rainers
frater Lante!mi~Artalt Rientz, Lantelmus filius ejus,
LantelmusEfmio frater Columbus, Per Claviger Ste
Mouners, Nicolausdel Verger, Per frater ejus, W.
Charop,W.Tei&ire, J. Erizon, Foucherius Lantelmus
MalFaitz donatus, W. de Pernanz, Tomas, Bamardus
Mounersc en Choins& pluresatu.
80
(CARTA DE ALMOSNALANTELMO RAMERS).
Rainersdedit fe Deo& pauperibusOfpitalis
T ANTEÏ.MUS
Jerufalem,e fei almofnaper Deue per s'arma, e quar
fufrera fa fi de tota dreituraque o eft en Chapole.Izefta
almofnajuraveruntuxor fua & puerifui, cilicetPer Rainers, W. frater ejus, Lantelmaforor eorum. Izo fofait
enla teneifoen Chabert,qui erat commendatorSan6H
Pauli; fteftes funt: Per Rainers, Artaldus Riens LantelmosEfmio,LantelmusArtaldus,item frater Columbus,
Per Claviger,Per delVerger, en Choins, W. Charops,
SteMouners,LantelmusMalfaiz,W. de Pernanz,Tomas,
Laurenciusde Sant Sol & multialii.
(/'<~rj
CHARTVLARtVM
8i
D
A
B
C
E
F
G
TMforuMfit omnibus tam prefentibusquam futurisquod
i~ mater JohannisFauchera reddidit& Deo & Sancti
Johannis Hofpitalis,de San~o Paulo fcilicet domui: taU
pacte faétumeft hoc quodiupradictusjohannesfilius e}us,
quandocumquevellet, ûcut frater & hofpitalariusrecipi
debetin pacc, fineomnioccafione.Et uxorfua fimiliterfine
crucereceptafuit talipado quod fi priusmorereturquam
maritus ejus tepeUreturficut foror cum cruce; & habere
debent ufque ad finemfuam carnes& libramut aUifratres
in feftis& dominicisdiebus. Et pa~um fuitquod fi alter
illorumplus vixerit, a fupra dictadomo& magiftro & ab
omnibusfratribusdebet protegi& cuftodri & confulari&
adjuvariquafi frateraut <bror & uxor fupradicttJohannis
Faucheriifi fupervixeritmaritumfuum& volueritcrucem
habere debet, fi poterit debet, fin autempoterit dare non
debent contradicere fetreciperefialias<emmasrecipiuntur
in temporeiHo.TeAesfunt: Chabertusde Salvatori, qui
tune erat magifierde San Pot, qui hoc pactumfecit, Emio
de Chaufenz,Martinuspresbiterdel Pont, Petrus Regauz,
Choins, Bernars Claviger Petrus de Roibon& omnesatii
fratres& forores, & VillelmusTextor.
(/
82
DECHASTEtLLON).
(CAMADEMKODOt~THEOTBERTÏ
~~uontAM labiHse~hominutnmemoria, idcircoprefenti
mandamuslubjectinegociiveritatem.Nove~~cnpture
rint igtturuniverfiadquos'pre&nsicripturaperveneritquod
dominus Theotbertusde Cha~eiMon,cumconfenfu& voluntate Falconis filiifui, dedit Deo & domui Hofpitalis
Saneti Pauli, pro anima fua & predeceGbrumfuorum,
pratumquod eft contiguumprato delz Arbertencs,pro quo
dictadomus faciebateifdemTheotberton. fol. cenfuales
1
HOSP!TAUas.PAVL!
4&
deditetiamifdemTheotbertusprefate domuicampumqui
eft contiguuscampo quondamWillelmi Aignel,pro quo
BerlloChapuisfatiebatipfiTheotbertotempèredonationis
unum frumentifextariumcenfualem.Prefata verodomus
deditfepedictoTheotbertovmt. librasViennenflum,preftitoab co juramentone unquamcontradi~am donationem
veniret,fet pro poffefuo eam femperdefenderet& manuteneret hocidem gravit di~usfilius ejusFalco, & habuit
index. fol.; confiliariivero patrisfui Theotberti, Petrus
Rainers&Artaudusde Cha~eilton,habueruntindexx. fol.
Adumin ecclefiadomusSan~HPauli, annoIncarnatiVerb
XIIIIa fjr~jr~ & per manum Theotberti
M"CC'
San6fiSalvatoris,qui erat tune magifterpretaxatedomus
Sandi Pauli teftes funt prenominatiPetrus Rainers &
Artaudusde Chafteillon&filius ejus Lantelmetz, Berlio
Chapuis&Martinusfiliusejus& DefideriusfiliusejusHmiliter,ClementiusMolendini,W.Grangerius,PetrusBlancs,
Petrusde Fura Martinus cappellanus,Petrus Rigautz,
PetrusColoms,W. Teiffere,LantelmusMalfaitz Lantelmus Meilluretz,Petrus del Verger, DalmaisdellaPoipa,
PetrusCellararius, StephanusMofners,Bôftôs,Petrus de
& GarneriusLaura,
Roibon,ViUelametzCharôps,Chomus;
qui dicebatfe bajulumdom' Theotberti, habuitindeunum
fextariumfrumenti.
8)
T'MEMIncarnationisanno& per manumprefatimagiftri
m&Petn Rigaudi fratris, qui erat cumeo, émit di~a
lasGenevreasx.
domusHofpitalisSanai Pauli campum'de
ItbrisabArmannoRichardode Chafteillon, uxore iptius
MàignaMarceUina& fratre ejufdemPetro Richartlaudantibus dictamvendttionem;quam etiamdictasPetrus jure
jurandoratamhabuit & habuitinde unum fextariumïrumenti, & Symonde Chafteillôneorum avunculusfimiliter
v. fol., fimili modo Bamardus
& habuit inde
46
CHARTVLAR!VM
Airartz& habuit inde eminamfabarum.A~tuoiin ecclefia
di~tiHospitalisateftesfunt PetrusChanaversdeCzacz&us,
Papabôs, Petrus
Guigo Gerentod'AuAeQn,.WiIIatmetz
Lare, W. Jovenceuzle Gras &Pondusneposejus, JohanW.
nes Bruns & Johannesfiliusejus, PetrusTortoUÏcuz,
ArnoutzdePernanz, Ugo to peagare, PetrusFaber de
BamarSaint Later, ArtaudusdeChaiteiUon&Symon~
dus Airartz, Petrus Rainers& Petrus neposejus; item
fratres domus Martinus cappellanus Dalmaisdella
Poipa, Petrus Coloms, W. Teifferes LantelmusMal
y
Faitz, Bonftôs LantelmusMeiMuretzPetrusCeUarcrs,
ChaStephanusMofners, Petrusdel Verger,Villelametz
rops, Choins.
84
ÏTEM,eodemIncarnationisanno& per manum ejuMeni
magiftri, emit precio xxmf"' librarum eadem domus
San~t Pauli a JohanneCuiffin&fratribus fuisPetro &
WillelmoquicquidhabebantapudSaa~umPauluma domo
Hofpitalisufquead Y&ram&agrangadeFavairolasufque
ad ulmumde MalSender pro quoetiamdedit confiliariis
eorumde drualiasXL.fol. Quo ia~ojuraveruntdi~i venditoresne di~am venditionem
aliquandorevocarent,Petro
Raineriode falvavenditionedato fidejuffore & Poncio
BertranCmiUter,
quiedamjuravitficutvenditoresnecontra
di~am venditionem
veniret;hoc idemjuravit GuigoBertrans frater ejus & PetrusVervouz,quitres erantcognati
venditorum.TeftesfuntPetrus Rigautz,Martinuscappel"
Faitz,
Charops,LantelmesMal
!anus,Co!omps,WîHa!metz
BonsTos, PetrusdelVerger, fratresdomus; item Micolausdel Verger, LantelmusfiliusArtaudide ChaiteiUon
e
GuigoJarento. QuandoPetrus Vervouzjuravit,prefentes
fueruntTheotbertusdeSan~o Salvatore,PetrusRigautz
Martinuscappellanus,Coloms,WHIalmetz
Charops,Petrus
Cellarers, Stephanus Moûlers, Petrus Rainers Pero
TaiUius,Perod'Eimers& PeroChanavatz.A~umRoma<
HOSPtTAMS
S. PAVM
47
nis apud fontemLaurencii.Et notandum quod pecunia
que data fuit pro prato dom'Theotbertide Chafteillon&
pro campoArmanniRichardi & pro rebus detzCuiuls~
folutafuit de centumlibris quas W. Charops dedit Deo
& domuiHoipitaMsSaneti
Pauli, pro fe & pro uxore fua
& nepoteeorumViltalmet.
_0_
ir\Eeademetiampecuniafueruntmme
fblidiquos di~ta
JL~domusibtvitpro campoquemadquuierat a Bonifacio
BaguelfubPeros.Acceperatenim diétosmille fub ufuris
&longotemporedederat xx. fextariosfrumenti nomine
cum
ufurarum;undediétus magifterTheotbertus,(y"
confiliofratrumejufdemdomus, concedt amicis prenominati defunéti,ut pro dt~o Bonefaciicampodi~t mille folidi
folverentur& in memoriamejufdemdefun~t campus acquifitusperpetuocenferetur.Aftum hoc Romanis,in domo
HifmidonisCharop & per manum, ut diétum eft, fepe
dictimagiM Theotberti,prefentibus&laudantibus fratribus ejufdemdomus,Martino facerdote Petro Rigaudi,
Columbo,Chuino,PetroCellarario,domaBeneftantuxore
defuncti& Villalmetnepoteeorum, prefentibus etiam
LagerioPraet, BarnardoLantelmi, Hifmidone Charop
Petro Dacra~W" Abeil, Petro Girberti, Rencone filio
BarnardiLantelmi,Johannede Mors& magiftroGirberto,
canonicoRomanenû
) quivoluntateparciumprefentisicripture teMmonioprdcriptanegociacomendavit.
86
DEACQU!MMENTO
AMARTINO
DEPtSANCHAM).
(CARTA
l~iroTUMfit omnibustam prefentibusquamfuturis, quod
JL~CabbertusdeSanctoSalvatore,de communiconfilio
fratrum SanctiPauli, acquifivitde Martinode Pifanchan
X!.ieiters&umenti,quoshabebat cenfualesingrangia de
Mafcapeul&in tenementisqui fueruntden Artaut Didere
CHARTVLAR!VM
~8
Martinus
defunfraire;&acquiflvittalimodoquodpredic~us
in parte deditDeo& Hofpitalipredi~amannonam& in
quodun!, librasVichnen.ei pro
parte vendidit ita f~cU).
empcionededit predtctusCabbertus, &:p(epredi~usMartinus propterhocconcdHt, laudavit& quicquidjùris ibi
& receffitinperpetuum
habebatomninofinivit& conceffit
ta6Hsfacro&n~!sEvanhabendos<an~c,domutHofpitalis,
gel!is. Eti~amvenditionem concefferunt&!audav~runt mater & fratres& forores & juraveruntquodde
fivevenceterononvenirentcontrapredi~tamdonationem
dMonem;&utiAavenditiorata & ËnnapertnaneatndejufÏbresfuntiRi:ArtatdusLeders, FalcoCanabas.Hujus
rei teSesfunt frater Martinuspresbiter, P. Rigauldus
frater & frater Columbus,fraterW"' Carop, frater J.
Equeterius,frater P. de Viridario, P. cappellanusde
Montelz;FalcoLongus, in cujus domumfa~umfuit, P.
Rainerius,LambertusFulcherius,Artaldusde CajUetton
NantelmusRainers, WusAbel,W"~ Lara,J. de lesRials,
ArdengsArbertus. A~um anno grade M. CC. XVII
~jsT~.
87
eodemanno émit predi~us Cabbertus, preceptor
TTEM~
idomus Sandi Pauli, de LantelmMeloretterram& nemus
que funtfubtusMacapeul,quetangunt nemusdetCuiun~
inter duasviasque ducuntverfusUves, & juravitpropria
nichit
manu, taa:sjtacro&naisEvangeliis,quodde cetero
repeteretpredi~usLanteitnus,&conceffit&!audavit in
Jerufalem
perpetuumhabendum &nae domui Hofpitali
concefferunt
une aliquoretenemento.Eandemvenditionem
& laudaverunt& edanijuraveruntobfervaturamB.Meloret frateripfius,Franco neposipfius, P. Rainers.Hujus
rei teftesfunt frater Martinuspresbiter,fraterColumbus,
fraterP. deRuibun,fraterP. Celerarius,fraterW"' CarLantelmus
rups, fraterP. de Viridario,fraterS. Moners,
Meloretfrater, LantelmusMalfat.
HOSP!TAL!SS.PAVt.!
49
88
(CARTA. DE DONO BERNARD! BAUMNCS).
TMnomineDomini, anno ab Incarnatione DominiML*.
icC" X" VII% XOvut".katendasjanuari fJ~ décembre
j'7~), BemardusBaudencspro redemptioneanimefue
(,) & omnibusaccionibusfi
dedit, laudavit& concefHt
que fibi competebant
&exceptionibus, etiam exception!
domus
non numerate pecunie, Dco& pauperibus j(an<3:e
HofpitalisJerufalem& maximedomui de San~toPaulo
terram& campumdeu Carpent que contigua eft terre
WI Durantverfusoccidentem;& frater Chabbertus, qui
tuneerat preceptorin prédira domo, dedit predido Bernardo XLV.fol.Viennenfismonete,& predi6tus B. ta~is
facrotandis Evangetii(s)
juravit quod deceteronon veniret
contrapredi6tamdonationem.Hujus rei teftes (y ~3*~
funt Ginifiusfacerdos,P. Rainers& Antelmusfraterfuus
&B.Borreus, Gilis neposfacerdotis, Martinus facerdos
fraterHofpitalis,fraterP. Rigaudus,frater P. Columbus;
&heca~a fueruntin domofacerdotis San6ti J[ohan]ni8
d'Auteveun,juxtaignem.
89
ÏTEM,eodemanno, PetrusAlers& uxor e~uMemPetri&
filius dederunt, laudaverunt& concetferuntplenojure
inperpetuumpoddendum,Deo& pauperibusïan~e domus
Hofpita!tsJeru&!em&domoSan~iPauli,tenementumquod
poffidebant MontMiraut,quodmodopoffidetAimodeSadomui
rans,&teneturpropterprediétum
tenementumprediéte
t. fefterfrumenti& n. den. redderefingulisannis debitaks;
& quod deceteronon venirentcontra tam P. quam uxor
quam nlius, tactis iacro&ncasEvangeliisfe obfervaturos
juraverunt.Hecactafueruntapud SanctumPaulum;hujua
rei teftesfunt Cabbertusdel Fajeu, AimodcSerans&6!ms~
fraterMartinusfacerdos, frater Columbus, G. ChaMps,
3,
AltelmusMauFait, S. Moners,P. Celerarius omnesifti
4
50
CHARTVLARtVM
fratresfunt. Et propterprediétam donationem preceptor
SandiPauti&aterCabbertusdéditeis LX.&!id.Viennenfis
monete.
90
DEDONO
GtGOKtS
CHAISDECHASTIHO).
(CARTA
'\ToTUMfit omnibusominibustam prefentibusquam fudedit&conceditDeo
i~tuns, qaod GigoChaisde Cha(H!io
e a la maifoderO~pitaldeSan~toPaulo lo champde Genevreias, zelo que era feusqui tochea t'eftrâà; iftud donum
recepit Chatbertus (de)San&oSa!vatore, qui tune erat
preceptor,e per izeftdondedit de lasalmofnasde l'Eipital
predictus Chatbertustx libras e dimeia de Vianese io
chavalner; e per izoGigoChais e Lantelmus Efmiofos
cofis juraverunt fuper fanétaEvangelia, queixefta chofa
tenefantem pais a la maifonde FO~pitalnunc& in perpetuum. Izo autreiet materprediétiGuigone e ot en n fol.
& filiaejus n fol. & uxorpredidi GuigoneMfol., LantelBarnardusAerarz i.
mus Efmio H fextariosavena:,
avene.Per
fextariumavene,Perde CleresVauzr fextarium
Rainerse Per So&tes,Artaldus Riens& filiusejus Lanteimus, iftifuntteftesexparteGuigoni;exalia parte, Columbus, Per Claviger, Ste Mouners, Joan Irizos, Per del
Verger,W. Charops,JoansLegaters,Nicolausdel Verger,
LantatmusMalfait, Tomas,W. de Pernans&multi alii.
91
(CARTA DE DONOLANTELMI ESMtONtS).
fit omnibusominibusprefentibus& futuris,quod
T~ToTOM
i~Lantetmus Efmiodedit& conceuitDeoe a l'Ofpitalde
San~oPaulola vini quefu Joven Riveiri e lo cortil quod
tenet PerTortoifeus,lequalsfait. fextariumfrumentie n
chaposen aoit. ïze& donjuret predidus Lantelmus fuper
&nctaEvangeUa& famolier Lanteima,que jamaisrenen
zeftacho&no demandeSan~
&nunc & inperpetuumo ten-
S. PAVH
HOSP!TAUS
51
izeftdonfraterColumbus~
gud&nem pais a l'Efpital;e per
Lantelmi& uxori
donet
comandare,
predi~i
quiadoncera
fue de lesalmofnesdel'Efpitalvnlibras e dimeiadeVianes.
Stèles funte fianzesPer Rainerse n Artauz Rienze Peronez Rainersde pais; itemfunt teftesfraterColumbus, qui
iftud donum
recepit, Barnardusfacerdos, Per Claviger
SteMouners,Nicolausdcî Verger e Per frater ejus, W.
(~
ChaMps,Fouchenu8,Joanzïrizos.
92
PETRtFtLHLANTE!.Mt
RAtXER).
DEDONO
(CARTA.
fitomnibusominibusprefentibus&futuris quod
'\T(o)TUMfiliusLantelmiRainer dedit & conceifitDeo&
Petrus
domui OfpitalisSanai Pauli un pra, loqualteniaDurans
de Jaifasena BonaDiMein~izeftdonjuret predt~usPetrus
& materfua dom*Armanna & foror fua Lantelmafuper
ian~taEvangetta,que Mit pra teneffanem pais a l'Efpital
nunc & inperpetuum.Segurtasfunt de pais: Lantelmos
Efmio,ArtaldusRiens, Per Rainers; e per izeftdonfrater
Columbus,qui tuncerat preceptordonet delesalmofnesde
n Armanafi mare
l'Ofpitala PeronetRainer e a Inidon
xvt. librasev. fol. de Vianes.Dezo funtguarentiasfrater
Columbusqui zettdon recepit,frater B. facerdos,Per Claviger, W. Charops, Ste. Mouners, Joannes Irizons,
Foucherius En Choins, Per del Verger, Nicolausfrater
ejus, JoannesLegaters, Falconezde Monchanudonatus,
Berlionezde Sant Quenti, Lantelmus Malfait, W. de
&
Pemans, Toma Relz, Lorenz de Sant Sol clericus
prediêtamlaudaveruntpolftea
pluresalii.(Add.Donationem
&habuerunt ratam Galburgis & Ermengardis, alie Ar(~
manneprediae &.fororesPetri Raineriiprédit).
93
(CARTA DE DONO GtGONE GASPAXN~E).
C. C. XX. ï,
A NNoab IncarnacioneDominiïnilleumo
jT\Notum fit omnibusominibus tam prefentibusquam
52
CHARTVLARIVM
futuris quod GigonaGafpaniona& for fuaGalicia&vin
earum& filii& 6Ueillorumdederunt& concefferunt& )Uraverunt Deo& beateM<mtE
& fratribusOfpitalisomne
hoc quodifli habebant jure vel injure, in terras vel in
pecudesvel m omnibusmodis, & propterhocdedit domus
Ofpitalis x. libras; &omnesifli relinqueruntdomui Ofpitalis SanctiPauliomnehoc, per omniafeculafeculorumt
amen. FraterOfpitalis facerdos.Per.deCleu, & facerdos
Per~ preceptor domusOfpitalisMontilii,& facerdosMartinus SanétiPâli, LantelmusMaifaiz,Per Claviger Ste<anusMofnerius,Artaldus Riens, W. Charops,Ugo Lefders, UgoPoifatz,W. de Pernans, Umbertusde Sando
Salvatore, Laurenciusclericus Efmidode Lemencfacerdos hoc&~tum fuit intempore Columbi qui tuncerat
preceptorujus domui.Hoc iactumfuit in menfeaugu&ii,
&riav, luna vm* (ao~ f.za~;& hec fcripfitnomine
Alexander,qui hoc vidit&audivit.
('<* ~7~
ne<ooeotdtnt
ni pour)M)nipourmo.
(t)Cesnoteschronologiques
94
(CARTA M DONO BERNARD! DE VEtRACEU).
T~ToruMÛtprefentibus
&.futuri{!,quod Bem(ardus)de
1 r Veiraccuclericusfuit frater HofpitalisJherofolimitani
& deditdoinuiHofpitalisSancHPauli in helemofinam
quicquid accipiebatin tenementodeus Bouzarz, videlicett.
fefterfrumentie m. fol.e nu. chapose i. cartalde vin en
aoâ e n. a Chalendas;e it homedevontde plaitvnj. fol.e
H. feft. de civaa, e d'autra part devont!u. em(in.)de fegla
cetfalze nj. eni. de civaade plait. S Sobrela vignaPonczon
Motin donc nj. em(in.)de fegleceffalze M. fol.de plait e
ï. fefterde civa; en laterra de jofta lo chami lu. em(in.)
ceffalz e dé plait tu. cm. de civa en la terrade Coftat.
gall. ceifale xu. den. de plait: e tot iqueAblarentom a la
mefurade SainLater vendent&comprant.E li Bouzartan
ab en Bern(art)u. menjarsenaoit e !J, a Chalendas.
HOSNTAUSS.PAVH
53
95
(CARTA) M SANCTO ELEt)TER)0.
A NN0DominiM". C'. LX'f~oo~ Notum fit prefentijTT.bus& futuris quodego WillelmusdeSando Eleuterio
terdono&concedopauperibus HofpitalisJherofolimitani
ramquamhabeoapud SanctumPaulum, pro animamea&
uxorismee &pro animapatris mei & avunculimei & pro
animabusantecefforummeorum.Hocdonum ~laudo &
concedoegoW"'& filiusmeus Wu'&uxormea; &propter
hocdonumdederunt mihifratresHofpitalisprcdicHcentum
librasViennenfismonete.Hujus reifunt teftes Armannus
de la Buffi& Franco facerdos& Lantelmusde Sando
Paulo, Josfres de Moirenc,GuigoGauters~AimoSolatz,
AndreasGarins, P. de Conquers, Bern. Veittos,Martis
deuzRiauz, doBor Garinus,P. Chaberz, W~"de Crozas,
PonzMaIetz,Carnersdelas Loivas, Eftevesde SainJuli
B. de Roias~ Artauz de Pifenczan, Garis Lefïas, P.
Btancs,J. de Marzas, W"' Claviger,P. Dia,Girauz Palmeta, P. Coirers, Ervis, Chaberz Garins, Bosde Sain
Toma, Arm. de SanctoEleuterio,Lant. Guinamanz,P.
Bcmarz,P. Allo, P. desChavainas& Lant. Papa Bos
apudRomanis.
DEAQUA
DESANCTO
GEUSE).
LANTELM!
ËLEUTERtO~
(CARTA
'\ToruM fit prefentibus& futuris quod ego Lantelmus,
i~dominus SancU Eleuterii, dono&concedofratribus
apud SanctumPaulumcommoHofpitalisJherofolimitani
randbus, aquam Ceufeunodie in quaque ebdomada, ad
pratafua rigandavel ad alia neceffariafua, in perpetuum.
§ Ego Artaudus de Pifencianodono& concedopredictam
aquamfratribuspredicMs,fcilicetin quaqueebdomadaùno
die. § Ego W"' de Chalmodono& concedofratribuspredictistertiam partem prefate aque in quaque ebdomada
CHARTVt.ARtVM
5<t.
unodie.
S EgoGuigo de Quinceu& uxor mea
fratribuspre&riptistrespartesaque
dedimus& conceSimus
prédit, habendampacificea die martis ab horanona
ufque ad diem mercuriiproximamad eandemhoram.
S Aqua dom' Lant(etmi)prédit accipiuntdidi fratresin
die &bbati, & tenent eam ab hora nona ufque in diem
dominicamproximamufquead primam;&alia ebdomada
accipiunteamin diedominicaad prunam,& tenent eam
ufquead nonam.S AquamÀrtauditenenta diejovisa nona
ufque in craftinumad primam,&aliaebdomadaab eadem
hora ufquead nonam, &iLdieveneris.§ Aquam Wi!!e!mi
de ChalmoaccipiuntaUquandodiedominicaad nonam&
aliquandodielunead primam, & tenenteameodem pado
quod diétumeftde aUisduabus proximis,
97
DEDONO
AcNETtS
ET PAVIESOROMS
EtM).
(CARTA
T~ToTUM
fit prefentibus&futuris, quodannoDominiM*.
1~ CC".XX".
~ar), egodom*Agneselegifepulturam
meam in HofpitaliJherotbHmitani
apud San~um Paulum
& fuiforor ejuMemHofpitalis,& dedi in helemofinam
pro
deuz Penons
animamea & parentummeorumtenementum
apud Pollinau,quod facitxx. fol.cenfualesdomui Sanai
Pavia foror dom'
Pauli &xn!j. fol. deplacito.SEgodoma
Agnetis,donataHofpitalis,dedixx.mj. fol. cenfuales& M.
den.
domuiSandi Pauliin helemounamapudPollinau,
de quibus redditJohannesMairisv. ibt. cenfualespro Mo
tenemento& !j. fol. de placito; S Ermenjarzbona fonaa
ït. fol. &:viu. den. de cenfa, & tantundemde placito;
Stenementumillorumde Vineisv. fol.& vt. den.de cenfa,
& tantundemde placito;ScortileToillinxvt. den. de cenfa
& tantum de placito § P. Jaczous vtM.den.de cenfa &
tantundemde ptacito.–(/'e
§ Hiifuntteftesdonationia
prédire quamfecitdom~Agnes: OdoLoivsmiles, Hugo
Leidersfrater Hofpitalis,fraterColumbustune preceptor
<)
1
H09PÏTAM88. PAVL!
55
domusSancHPauli, frater StephanusMuiners,&aterW"'
Cherop, frater Nicholausdel Verger& fraterP. del Verger
& muid alii. S Donationem domo Pavie laudaverunt
Hugo de MirebeUo& infantesfui; Mites Art. de Chafieilion detoto, P. deC!eresVauz Bern(ardus)capellanusde
Trionz, Chaber. de ChaAeiHon,Lamber. Foucher, P.
Rufus, P. de Cteu facerdos& frater Hofpitalis, Lant.
MaMài2,frater StephanusMuners,fratcrW<" Cherop &
muhi aMi.
(/"
98
DECOMMUTAT!ONE
ARTAODt
DEPiSENCtANO).
(CARTA
'\YoscANTprefentes & futuri, quod ego Art(audus)de
i~P!ienc(iano),canonicusRoBMneti6s~feci commutationemcum Columbopreceptoredomus San6ti Pauli & atus
fratribusejufdemdomus,de terra mea de Chapolenquam
folebantcolereJuvenisRiveira&JohannesFouchers,quam
dedi& conceffidomuiSan6tiPauliin perpetuum &diétus
Columbus&6'atres domus prédire dederuntmihi& concefferuntvineamfuam quamhabuerantde LantelmoFaure
queeftin ChirouispropeRomanis& movet de helemofina
Romanenfi.Aétumfuithoc anno DominiM*. CC'. XX*.
ÏI''ff~a.i!~ in ipfa terra; prefentibus& vocatiste~ibus
ArchinjaudocanonicoRomanenfi W. Gibelin&Sufreone
clericis frater P. deCleufacerdos, frater Bertrandusde
Chaenef, fraterW'" Cherop, frater]. Fouchers& duofilii
ejusfratresHofpitalis, & multialii& Lantelmus Malfaizi
& Laurentiusclericus.Et propter iftud excambiumdedit
mihifrater ColumbusXL.~bl.Viennen.
f/*
99
(AUA CARTA DE EODEM).
I~ToTDM
fit omnibus quodegoArt(audus) de Pifenciano,
l.~caaonicus Romanenfis, ied commutationemfiveexcambiumcumfratribusHofpitalisJherofolimitani
deSaaeb
56
CHARTVLARIVM
Paulo,de duabuspeciisterrequas habebamapudSan~um
Paulumin Gaurefio,que funt contigue terre Hofpitalis,
1
quas dedi& conceffidictis fratribus& Hofpitaliin perpetuum, pro jure quam habebantin domo quam Ifinido
Cherop& uxorejus dederunteiMemfratribusapud Romanis, quoddederuntmihi& moisin perpetuum dedietiam
& conced domui HofpitalisSandi Pauli in perpetuam
commutationem
pro domo predidatenementumdeus Borreuz, quodeftapud San~umPaulum& facit u. &xt.fru(menti)cenfuales& Ht.fol.domuiSanétiPauli &V!!J.fol.
de placito, & aliud tenementumquod eft proximumtenementodeus Borreuz& facit H. iëxt. fru. de cenfa& u.
gatt(inas)& v. fol. de ptactto, & hoc tenementumtenet.
AgnesPraailla.Omniahecdedi domuiSandi Pauli in
perpetuumpro domo prédira. Adum in domo mea de
Romanis,annoDominiM".CO*.XX".ÏI"~j3~~jpre&ntibus & vocatisteftibus Bordonefacerdote,W. Gibelin&
Sufreone&magiAroW.ctcncis, Art. bajulômeo~ ïûnidoncCherop,fratreP. de Cleuzfacerdote,fratre Nicholao,
fratre W. Cherop, fratre P. del Verger & multisaltis &
fratreChuin& fratre Fulcherio& J. InÛbn & Stephano
Munerfratribus.
100
1[~Ltenementdeus Bouzarzpren Bern[art]zde Veraceu
l~t. fefterfrumentie tri.fol. e nH.chapos,t. cartal de vin
a Caremantran;e Il omenran rt menjars
en aoit, t. gaU(ina)
en aoit e u a Chalendas,e il devontde plait vni M.~ H
fefterde civàà,e d'autra part devontm em(inas)de fegla
ceSàts e m emi(n.) de civ&àde.plait. En la vina Ponzo
Moti pren !H emi(n.) de fegla ceffalse de plait H fol.
e t. fefterde civàà.E dela terra de joRalo chamim emi.
de feglaceualse de plait m. emi.de civàà.E de la terra de
Coita t. ga!l.ceffale de plait xu den. E iqueft blas es
vendense compranza la mefurade SaintLater. C~
HOS'PtTAUSS.PAVI.t
57
tOI
(CARTA DE LAMBERTOFL't.CHERt! M!TE).
~YoTUMfit omnibustam pretentibusquam futuris,quod
i pirater SegnoretuspreceptordomusHofpitalis in partibus Burgundie recepit Lambertum Fulcheriimilitem in
donatum Hofpitalis,quideditin he!emounamdomuiHofpitalis SanétiPaulivii. feftariatasterre cu)te, contigueterre
SandiAntonii jnxtacaminum. Poftmodum vero contigit
ipfum in extremis laborare & peciit quod deferretur ad
di~amdomum SanaiPauli, &habitu reccptoecclefiafticam
ibi reciperetfepulturam:quia vcroidemmilesmultoshabebat damorcs, fraterColumbus,qui preceptorerat San~i
Pauli, non fuit aufus cjus poftulacioniaffentire; propter
quod ipfe commotusad eccleHatnfuam,undeparrochianus,
fe fecitdeferri & ibidema fuo cappellanofuit tumulatus.
Modicovero tempore poft e!apfo,uxor ejus retira & filii
fuperterra predida in hctemounamdata moveruntqueftionem domuiSan6tiPauli que eam tenebat &redemeratde
c. folidispro quibusa prédire militefuerat pignoriobligata,
dicentesquod quia fupradi~ummilitemLambertumnoluimus recipere, ipfius helemofinanon debebat Hofpitali
remanere fet tandemipfi& pars Hofpitalisinduosarbitros
compromiferunt,f(cit).inAntelmumMeloret & Simonem
de Chaftelomilites, & jurarunt fuper &naa Euvangelia
dedit diéta mulier
eorumarbitrio flare, & eciamfidejuffores
&.filiiejus quod arbitriodl&orumarbitrorum ftarent. Qui
arbitriAatimfuumarbitrium promulgarunt taliter, quod
di~e mulieripreceperuntut Hofpitale folvereta fupradida
querela vel queftione, & Hofpitaleeidemdaret XL.fol.;
di~umveroarbitriumpenax. librarumfuit vallatum,quam
pars illa que non pareretarbitriofolveretobfervanti. Fidejutîbresfuerunt ex parte fuprad~terelide &filiorumejus
Fulcofrater diai militis defundi, qui in hac caufa fuerat
procurator, fuit ndejuubrHofpitali pro c. fol. de pena
5
58
CHRTVt..
HOSP. S. PAUÎ.t
Antelmus Emio pro c. fol. Hec pax fa~ta fuit anno Domi'u
M.' CC". XXo V" ~~a~;
hujus rei te~es funt Richardus
de Chaufen, Gaufridus Lobet, P. Rainers, Bernardus
Airarz,.Antelmus
Artud); de fratribus Hôipîtatis: frater
Segnpretus, frater G. cappe!!anus, frater P. de Ctei capellanus, frater Columbuspreceptor Sancti Pauli.
10~
coMfer<t<re<!)<CarM~t'fe
CA<)~M~r~
TN nomine Domini, amen. Noverint univ. & &og. quod, cum
i ven'" & rel"" vir dom. frater GulUettaût))!!de Borma, preceptor
domus HofpitalisSancti Pauli, ordinis San~HJohannis Jherofolimitam, teacatur prov. viro Ponfono Luci, draperio RomanenS, in
fumma L' floren. auri, Mvo pluri, ex caufa [emptionis]pannorum
habitorum per ipfum d. preceptorem. h!ne eft quod, anno Dom"
lacarnac. M" CCCC" H" & die n" mens. augu~i (2 <M<!tJ~to~,
nobilis Petras de Bofco, de Larifio, bajulus Montis Falconis &
Larifii pro di~o d. preccptorë,ad.. requifitioncm di&Hd. preceptoris confeSus fuit. (ë debere & folvere teneri eidem Ponfono
Luci. d!~os L" flor. auri boni & fini, jufti & legalis CponderisDalphinalis & valoris, & hoc ex caufa fe~ponderiefa~e per ipfum P.
dMtoPons. Luci. nomine di~Ud. preceptoris. quos quidem
t." flor. auri. promKIt. folvere. in proximo Mo Nativitatis
Domiai, fupponens & fubmitteM fe. ~andidioni.. curie domini
noftri dalpbini apud San~um MarcetUnum in Viennefio. ac curie
domt archieptfcopiV!en.nenHs& Vienne apud San~um Donatum &
fuorum officialium. renuncians. de quibus. A~ta &data fuerunt
hec apud Sandum Paulum prédit fub ulmo dMi Hofpitalisprope
fortalicium diéti loci, teftlbus prefentibus. nobili Guillelmo
Arnaudi de Chalmen, rel"vtro fratre Hugone Vincencii, curato
Larifii, & me Frandico Eyvodi, de S" Paulo predicto, Vien. dyoc.,
ded<:oau<t«imp"notariopuM,
(t) Originalparch.de ~9 tig., avectrMede fteMM)ftemnitqne!au <<M1
C<'))<M
MM«de<«~mnt«.
~teM<<e
~cf. « Aypayaptfh ehaft~ tMgM<
CHARTVLARIVM
DOMUS
rEMPLÏ
HtEttOSOLYMITANt
DIOECESIS
DE
VASIONENSIS
ROAIS
CHARTVLARIVM
DOMVS TEMPLI
DE ROAIS
10~
EPtSCOPtVAS!ONBNSts).
(CARTA BERENGARII
(~~
0 T U M fit omnibus hominibusquodego
Berengarius, VaGonenfisecdeûasepifcopus, pro redemptioneanimœ meœ, cum
canonicorummeorum & pro reconfilio
demptione animarum fuarum videlicet
Roftagno abbatis de Saonis & Petri Johannis & Vilelmi
deVinzobrio, Pont!i Gisbemi facrifte, & cum affenfu
aliorum canonicorum&clericorum donamus & concedimus aliquid de jure noftre <ecc!cCœ,fcilicetcondaminam quamPetrus Johannis tenebat, quœ eft in territorio
de Volpiltaco; & hanc condaminam crucibus determinavimus & in manu Arnaldi de Bedoz, militismilitie
HiefûfbUm!tane,& fratribus ibidem Deo fervientibus,
prefentibus & futuris, in perpetuum fine omni retinemento conceGimus& donavimus.Iterum notum fit quod
Petrus Roftagni, filius Beatncis, lupradide miliciededit quandam partem terMe, & hoc fecis (= Mt) cum
confilio domini fui epifcopi jam fupradiai~ & cum
confiliocanonicorumtupradictorum& avunculifui ÀIdeberti quœ terra eft juAa fupradictam condaminam,&
6a
CHARTVLARtVM.
hanc terram CtnHitcrcructbu~deteftn'oavimMs.S!mit!!tcr
notuw6tquodPett).i8V!!etK!~~MusBntcta~ & Bertrandus fraterejus, 6tmsLuc!e, cum confilioipfius Lucie &
cum confiliofupradi~i epifcopi dederunt unam peciam
terrée,quœaderet tupradi~c condamine& terne fupradide
milicieJerofoUnMtane;& iHam terram fimiliter crucibus
deternuMvimus.Hoc donum quod fecit epifcopus jam
iupradiaus& canonicifui, & quod feceruntPetrus Roitagni & PetrusVillelmi& Bertrandusfrater ejus,fuit fa~uoi
in prefentiaPetri Atialdi & Raiabald!Alialdi& Villelmi
de Vafione& Ifmidonisde Eirolas & VillelmiBerengarii
diaconi& Leodegarii&. Petri Marini & VillelmiMarini&
Pontii Beraldi,& multorumaliorumhominumde VaHone.
Scripta fuit carta menfe mardi, ntt kalendas mardi)
ferla vr, anno ab Incarnato Dotni~o M*C"XXX' YIÏÏ''
~6'~r. 7~7~.
10/t.
HEC EST CARTA GoTOLENDtS (ET QUORUM).
Y N Dei omnipotentisnomine. Notum ût omnibus hœc
1 &ire volentibus,quod ego Gotolendisfemina&.nos qui
fumus ejus liberi, Raimundusde Podio, Petrus ArnuM,
Bertrandus EtiSari~ Vilelmusde Podio, Oalricus atque
Roftagnus,& ego Rahembaldusde Vafione$t ego Mirabla
uxore)us&6UinoO:ri)Bertrandus Rahembaldi,ViUelmus
Paganiatque alii infantesnoftri, & ego RaimundusAfta
Nova & fratres mei, fcilicetViUeimusOtivarM,Petrus de
Ventoirot, Ademarus atque Bertrandus Afta Nova,,tip?
omnesbonafideatque bonavotuûtate, prb remIÛione
peccatorum noftrorum & pro falute anuaarum parentum
noftrorum,dQnamus&ôS~nmus~nperpetuumpro alodio
franc DominoDeo JhejtuXpifto& beateMarias,& milicieJherofoUaiitanœ
TempliSalomonia&iratribusin eadem
miliciadegentibus,prefentibus& futuris, in manus de te
Arnaldode Bedotio,militis& bajulipredictemiuciae,vide-
TEMPLtDKROAtS
63
licetquandampartem alodiinoftri quod habemus& habere
debemusin terminiode Roaiffo, ita fcil. quemadmodum
.nosipfum alodiumdeterminavimus& cum crucibusdefu& mon~ravimustibi Arnaldo
per impoMs Hgniiicavimus
da Bedotio,prefentibusejufdemmilicice fratribus, videl.
Ugoncde Betiano, Bernardo Rolando, Petro de Sancto
Johanneatque Rb~agnode Montaniguis,decaminopuplico
ufque in terminio de Boiffono, ficut cruces fuperpofite
ipfumalodiumjam determinant& determ:nabuntundique.
Totum quicquid infrahoc termintum fupra memoratum..
habemus& per ullasvoceshaberedebemus,totum Deo&
fupradia:t8XpiiH militibusdonamus & concedimus ~ne
omni retenfione& abfque ulla inquietudine,feiL terras,
.aquas,bofchos& prata & pafcua & ingreffus, egretTus&
reditusad fe& adomneseorumbeftias,in hoc vide!,honore
& ititoto alio nofiroterritorio, ut pafcant,eant & redeant
& utanturomnibus fineblandimentocuntorum hominum,
cum Dei gratia & benedidione.Si vero in ifto territorio
fiveterminiode Roaiilbvel de Rovorioaliquis homo vel
feminahabet feudumde nobis& ipfum feudumvobisdare
voluerit,donamus nos& conccdimusDeo &vobis ipfum
feudum pro alodio. Et ego VillelmusArnaldi de San~to
Veranodono Deo & fupradidis Xpifti militibus quicquid
habebam vel demandabaminfra hoc territorium fuprafcriptum.Et ego Petrus Alialdi & filiimei Raembaldus,
Villelmusde Vafione,Faraldus& Petrus donamus& concedimusDeo & jam dietis Xpiflimilitibus ipfam noftram
condaminampro alodiofranc, qua?eft fubtus caminumad
quercumpedicuto&m,quam ostiamtenebamuspef feudum
.de fupradicHsdominis. Et ego Villelmus Alcherius de
Podio fimiliter donc Deo & fupradictisXpifti militibus
quicquid habebam in ipfa condamina; & ego Pontius
BeraldifuniUter.Et ego BerengariusVafionenfisepifcopus
fupra memoratus, cum confilio.& affenfu canonicorum
meorum, videl. PontiiGisberti facrifte, Petri Johannis,
Villelmide Vinzobrio& aliorum clericorumnoitrœœccic"
CHAKTVLARtVM
<!?, pro rcdemptioneanimarum noftrarum donamus &
concedimus,fine omni retinemcnto,Deo & prefatisXpifti
militibusdecimamtotius territoriifupra&ripti,quodnos &
aUidonatoresin prefenti eis donamus, & de toto
alio honorequem ipfi adquirerepoterunt in toto terminio
de RoaiSb&de Rovorioquod in dominiolaborabunt, &de
omnibuseorum beftiisatque fubftantiisdecimameis&promiciascondonamus;fimiliterquoquedonamus& concedimus fupradidisDeimilitibus ut ubicumqueeis ptacueniin
prcdMtotcrritoriode Roaiffoœcc!enamcon~ruant,quam
liberalitercis damus & concedimuscum cimitiis& oblationibus & omni eccJefiafticojure perpetuo poûidenda.
Fada donatione& traditione prefcriptaanno Dominice
IncarnationisM*C"XXX"VÏH", in menfe&broarii~r.
f~7P~teftes& videnteshujus donationisfunt iAi Petrus
Ugo de Avifano, Ugo de Botbotono, Petrus Marini de
VaCone& VillelmusMarini & Pontius Beraldi predictus
atque alii plures hominesde Vafione& de Sancto Verano.
~4
10~
HEC ESTCARTA
DEMtttABLA.
fit omnibus hominibusquod egoMirabla, bona
~T OTUM
fide
& fine dolo, cum confilio& voluntate omnium
filiorummeorum ac fratrum meorum dedi unam petiam
terre domuide Roaiffo& fratribusibi Dec ïervientibus&
fuccefforibuseorum; propter quam terram fratres de
Roais, fcilicetStephanus de Johannaz & Raitnuadus
bajul, &atii fratres, fcil. Ber. facerdos, G. Faber atque
Rotbaldus, dederunt michi unum roicinum, pro quo ego
Mirabla fupradicta donavi atque laudavieis hanc terram
fupradictam,&nîii mei~ fcil. Gaon-edus& Raibaldus, de
quo fuit eqùus, & Ugo Leno minor; hoc œtiam laudaverunt fratres mei fimiliter. Et hoc fuitfac~uaicum confilio
Petri Marini hujus rei teftes funt Stephanus magifter
fupradictus& G. Faber & Rotbaldus& Ber. facerdos&
TEMPUDEROAIS
Petrus Aianelz & Petrus Marini Stephanus
Veranie Cordelers.
65
San~ti
106
HEC EST CARTA DE R~MUXM)
ASTA NOVA.
fit omnibus hominibusprefentibus & futuris,
'MT OTUM
1.~ quod ego RaimundusAfta Nova dono Deo& beatœ
Mariœ& domuide Roais& fratribusTempli, in pre&ntla
magiftriStephanide Joannaz& aUorumfratrum, fcil. Villelmi de Canolas, Guiraldide Marcel, Guiraldi Fabri,
Petri Auraudi, Pontii Chabarli, Imberti de Sauzi, Rotbaudi, Guiraldi de Avinione,illam terram quam habebam infra terminosde Roais(add. & la foa part que Ii
aveac quant ac parti ab fa feror&,ab fon nebo~ & ac
en un. faumadasde farina& t. dimeibachode caritat).
107
HEC EST CARTA DE P(ETRO) VANBLLA.
fit omnibus hominibustam prefentibus quam
~T OTUM
i.\ futuris, quoniam nos pariter, ego Petrus Vanella &
Ifnardus frater meus, pro faluteanimarum noûrarum &
parentum noftrorum bona voluntate & devoto animo
concedimus& fine omni retenimentoperpetuo laudamus
quicquidjuris habemus in eo quod milites Templi Salomonisin territorioacaptaverunt de Roais ficutcoheredesnoftri concefferuntillis,ita & nos concedimus fi autem aliquisde progenienoftrahanc donationemirrumpere
temptaverit, niu ab incepto teffaverit (= ce-t) divinam
ultionemprotinus fentiat& ab omni noftrahereditatea!ienus nat, &ia6tum noftruminconcuffumfemperremaneat.
Hanc donationem & laudationemfacimusin manu Petri
de Roveria,magiftrimiliciasTempli, in prefentiaBernardi
epifcopiAuraficenfis& abbatis Sanai R(uf)i Fulcheni,
Petri de Ventoirotio, Pontius Leonardi, Bertrandus de
66
CHARTVt.ARtVM
Gavaldano, miles Templi, Giraldus fcriptor eorum,Petrus Alacris, fratereorum.Fa~a quarta iftamensefebruaru, feriav, luna xvfC/fr.
jrr~, per manumArnaldi
Auraficenfis ~acn~ee, qui huic donation! interfuit in
dau~roBeat<eMARM.
to8
(CARTA RoSTACiNt Mn~NtS
ET AUORUM).
r~'vtMS nec non & humanis &nditum eA legimus
ut quifquisremfuamin alteriustranfundere
JLJ' (==Mbus)
poteftatevoluerit, litteraruminfcriptionehoc faciat, quatinus fequentiumsuccdBoevidenteragnofcat& futuris temporibusratumillibatumquepermaneat. Hisitaqueinftructus egoRoftagnusMiloniscum 6iits meisPetro Guillelmo,
RoftagnoMilone, & ego Roftagnus de Ctau~ro & ego
Petrus Vannella& ego Ifnardusfrater eorum, nos omnes
bonafideatque bona voluntate,pro peccatorumnoftrorum
remiffione& animarum noftfarum (= f-ror-) parentum
falute, donamus & o~riftius in perpetuum totum & ex
integroquicquidin territoriode Roaishabemusvelhabere
debemus, fine omni retinementoDeo & Dominono~ro
Jhefu Xpifto& beatoeMariée,& mïtide Templi Salomonis
& fratribus in eadem miliciaDeofervientibus,prefentibus
& futuris, in manu Arnaldide Bedoz,jam di~e miiicMB
fratris & miniftri, fine ulla noftra fucceSbrumquenoftrorum iaquietatione& moleftia, ad habendum & poffidenfine
dum fuamquevoluntatem inde perpetimf&ciendum~
blandimentocun~orum viventiumhominum.Hujus donattonis & conlaudationtsteftesvidentes & audientesiunt
Petrus RabineUi~Raimundus,RoftagnusBetonis, Petrus
Burlarandi,Petrus Ylarisde Clauftro. Fa~a carta iftain
menfe novembrio, feria m, luna K, anno ab Incarnato
Salvatore XXX' C" VHI' poft millefimum (8 M<w.
f~
TEMPU OR ROAtS
67
10?
(CARTA ROSTAGNI DE CLAUSTRO ET AUOttUM).
T N nomineDomininoftriJhefu Xpifti. Notum fit omnibus hominibustam prefentibusquam futuris,quodego
Roftagnusde Ctau&ro& filiimei, & ego PetrusVanela&
Mit('/<
mei, & ego lfnardus de CiauAro&.filii mei,
fine fraude & dolo& abiqueomniretinementovendimus
& laudamus {n perpemum,cum ia~damento& affenfu
Raimundi Aftenove& uxorisûtœ Galiene&filiorumfuonomine & filiorumfuorum
rutn, & iororisjfueeMirabilis
&GuillehniPetri generisfui, quorum feodi erat, omne
videl.feodumquodhabemusvel haberedebemusa Raftello
ufque ad VaConem& ufquead terminos de Boifon, pro
C. L. &)!.novorumMerg(orienfium),tibi videl.Bernardo
Rolandi& fratribusmiliciee
Templi; &fi plusvalet, totum
donamus& concedimusDeo& rniliciaeTemplipro amore
Dei. Et ficutifti Roitagnusde Clauftro& ceteri,videl. participesfui, habebant & tenebant in feodo, ita predi~i
domini, Rain~ Afta Nova fcil. & foror fua, donant &
conceduntin alodioDeo& predi~isfratribusmiticiaeTempii & ideo BernardusRoUan& fratres Templidonaverunt prediétoRaim' & fororifue MirabitiXL.fol. novorum
Merg', atque ipfijuraverunthoc falvare & defendererationabilitercontra omneshomines. Hujus rei teftes funt
GuiUelmusde Canoea, BertrandusLaidet, Guiraudusde
Marcel~ Guiraudus Faber, Pontius Chanberlins,Petrus
Maltenz KtifuntTempli; Bertrandusde Colt,Guillelmus
A&aNova & UgoAimardi
BerengerpresbiteT)Aimardus
flliusejus, Guillelmusdel Poi, Olricus frater ejus, Guillelmus Guiraudi, PetrusArnoldi, Petrus Leotoardi, Roftagnusde Branto, Oiricusdel RaAel,Ugo Turcs,Guillelmus
Vaca, Ponth)8Beraudi,PontiusSarmeigna,Petrus Vetus,
Petrus Johannis, MardnusAimerici, AiraudusGaAaudi,
Raimundusdel Creft.Actumeft hoc anno ab Incarnate
DominoM*C"L°V' C/
68
CHARTVLAtUVM
110
ET HUGOKtS
(CARTARAtMUNDt
ÂTONts).
YMnomine fan~e & individus Trinitatis. Prétendue! ac
i iequentiumcomperiat virorum noticia, quoniam ego
RaimundusAtonis &frater meus Ugo Atonis, ut Deus&
DominusnofierJhefusXpiAusiniquitatibusnoiMs veniam
largiatur & regni codées animas no&ras &. parentum
noftrorumconfortes e~cerc dignetur, quicquidin decimis
aecdefiœBeatœ MariœdcRoais & in toto ej ufdemdomus
territorio contrapellabamus,quoquomodovel quacumquc
rationenos in UUsdecimisaliquid habere fperabamus, totum & ex integro nunc & in perpetuum Deo & fratribus
Templi Jerofolimitani& domui de Roais dimittimus&
omnino relinquimus; ut autem h<MnoaradimiHtof~biiis
& quieta aput memoratosfratres femper remaneat, xxx.
fol. probate Melgorienfis(vo) veterismonetea memorato
magiitroUgone de Bolbotonecaritatis gratia accipimus,in
cujus mariu voluntarie iupradi~tamdecimamKlinquimus.
Pretereapro ipfa ifta convenientiaquicquidab hac horain
antea in toto jam difto territorio fratres de Templo tam
prefentes quamfequentesadquirere potuerint,totum illud
laudandoretinquimus& in pace dimittimusquoniamnichil
ab eis ultra requiremus. Fa~a guirpitionefive dimifuone
anno ab Incarnate t)onunoM'C''XL"VI11%
hujusdecimariae
prefente &. conlaudante BerengarioVafionenfiepifcopo,
Raimundo de Podio, GuillelmoRaimundo de Sabieto,
Bocheriode Seccureto, Arnaldode Albuzone,Amatricode
Sando Verano, LaugerioGrallia, Petro Marine, Petro
capellanode Roais & Raimbaldo, qui eju&temdomuscuram habebatde Roais. Scriptacarta iRain domode Richarencis, menfe augufto, feria MU"C~~ <t<?~y~~), in
prefentia Arnaldi facrifteAuraficenfis~cdeGs.
TEMPUDEROAtS
69
lu
T Nnom.(ut ch. o). egoAutranz,ut D. in. meis v.
icel. a-am meam c-tem. contrapellabam,
q. r. ego in
uta.h. mea.d.rem.,
.bam,t.exi.d-toe.o.r-quo;
xil.fol. probateMerg' vêt.mon. a-pio, r-quo. p. ifta
ipfa c.ora.relinquendo (== r-uo). d-to. requiram.
Faëta girpicionef. dim.h<decimarieannoab Inc. SalvatoreM*C*L* ('T/3'o~,aput Cairanam, in prefentiaPontii
de Filinis, Raimundi BoniPar, JohannisUnberti, Pontii
Clementis,RoftagniBellerirus.
112
(CARTA RAIMUNDI ET HuGONtS ROGER))).
T Nnomine Domini. Notum fit omnibusquod ego Raii mundusRogerii& fratermeus UgoRogerii,pro remifûone peccatorum noftrorum donamus& offerimus&
ttadimusinperpetuum pro alodiofranc Domino Deo &
mitideeJerofolimitanseTempUSalomonis& fratribus ibidemDeofervientibus,tamprefentibusquamfuturis, quandampartemterre noArœ~fcil.condaminamquam habemus
in territoriode Vacioneguas;& illam determinavimusex
unolatere crucibus& exalia parte determinataeft (~ 36)
levaturaque ab antiquofà~a eft, & exunofronte terminatur fepulturismortuorum & ex alio fronte jungitur cum
condaminaalia quam Petrus Alialdide Vafione& infantes
ejus&atï; participes Deo & miticia)jam diéte dederunt.
Prefatamergo condaminam,ut jam fuperiuseft diétum,
Deo& miliciœXpitUdonamusin manuArnaldide Bedoz,
fratris& miniftri jam di~ miiidœ, ut ab hodiernodie &
temporein antea milites Tempti ipfam habeant & jure
perpetuopouideant, & quicquid inde facerevoluerintin
Deinomineliberamhabeantfacultatem.Hoctotum &ctum
fuit in prefentia domni BerengariiVationenfisepifcopi&
70
CHARTVLARIVM
~n~tt.t_'
t~*
WiUeimide
Vinzobrio,canoniciVafionenfisœcdefuB,&
Raimbaldide Vafione& RaimundiAfta Nova & Almeradi de Podio & Petri Marini & multorum aliorum
qui ibi aderant. Scnpta fuit hœc carta anno Dominico
M* C''XXX'VHP, n!. idus oBoMs, feria vt r~ o<!?.
o-ruM
~t omnibusiMminibusbec ~irevoientibus
quod
i~r
cum
ego
conûtioet voluntateuxorismee ac
Rotgerius,
~Uorummeorum,vendidiunam petiamterredomuideRoais
& militibusTempliSalomonisibi Deo
fervientibus, jure
perpetuevenditionis;pro quafçit. terra ego Rotgeriusjam
dictushabui ex fupradictismilitibus
TempUxx. & m. fol.
veterismonete,quosdedit michiStephanus
Merg(orienfis)
de Johannaz qui.tunc commendatorerat domui de Roais
& bajul: & fi plus valet, hoc totumdono & concedo
pro
preciojam dicto. Terra autem hœcfupradictaeftin terri.
torio quod vocatur a Caut Abric,
juxta viam SaocUVerani. Hoc autem faaum eft in prefentia
Stephanide Johannaz,qui tune commendatorerat, &Raimundide Laval
& Rotbaudi et Guiraudi Fabri & Pontii Chabardini: iAi
funt n-atresTempli; & facrifteVafionenûsfeceteûa:& GuUlelmiLanbccti.
tt~
fit
I~T OTUMomnibushominibusquodegoRaimundusRoti~ g~cumeonïUio&voIuntateuxoriB ïHe~etnuërum
meorum,vendidiunampeciamterredomuide Roai~& militibus TempliSalomonisibi Deofervientibus,
jure perpétue
vendMoms pro hac autemterca nabuiex eis unum
equum
pro precio; ha;c terra eft in territonb de Vazonigues..Hoc
fuit &ehnnitr pre&atiaStephani de Johannaz,
qui tune
erat.commendator& ba)ut domui de Roais, & Gauc~di
&Guiraudi Fabri & Johanni de CoH: Mi erant
iratres;
TEMPHHE ROAtS
7'
& Petri Maletinéti capellani & Pétri Bermundi& Petri
Bovarii& Gaufredi & Petri de Podio.Set ~iendumett
quod GuilletinusRotgerius donavit atque laudavittotum
quod habebatDeo &beat<BMarie & militibusTempli,in
prefentiaPontii Chabardini&GuillelmiPontii &Michaelis
atque Raimundi Afta Nova. Hanc terram terminaverunt Raimundus Aûa Nova, Bertrandusfiliusfuus,
Amatfredus Sanéti Verani, Raimundus SandtiVerani&
GuilielmusAmatdi &GuiUeimus Udulardi; teftes funt
Stephanusde Joannaz, Guiraudus Faber, Gaufredusbajulus atque Petrus Matetindus capellanus.
AL!ABERENGAMI
EPISCOPI
(CARTA
VAStONEMStS).
D' NDeinomineregis (eterni. Prefentiumhominumatque
J[ futarorumfuceeffioevidenter fctat& agnofcatut &ego
Vafionenfisepifcopusnomine Berengàrius,filius RaimundiBfemins~confilio&aG'enfucanonicorumnoftrorum,videl.
de Bertranno de CoHiacriftaet de abbateSandi Quinidi,
Petro Gavaldanoatque Petro de Coft& Petro Richerio&
Petro D66 & W. de Vinzobrio, Elfiardode Valriaco,
BertrandodeChââroCa& W. Berengar: ac W. BaMrico,
Domino Deo & ian~asManae genitricie)U9, et milicie
Templi JerofoUmitani& fratribus ibique Deo& ubique
dcgenttbus,non tam préfentibus qùam futuris, & domui
de Roais quœ in no~ro epifcopatugratia Deieft &hedificatur, dono illam noftram infulam que eft ante villam
de San~to Verano & fads prope domum de Roais, que
Hctercftinatur:aqua dauditur a meridie,ab occidentecrucibus impotitis demonitratur & partitur cum feualibus
meis de Sanëto Verano ex aqua de Oveza ufque caminum ad viam (==unam) arborem que. vocatur etzes,& ex
inde ab aquilone & orientati parte ficutalcior'ripa terminis circuitin girumdonecin eandemaquamOvezam.Qu'icquid infra hos terminos habebamus aut quifcumquevel
CHARTVLARIVM
7!!
quec-epropternos, totum ab itegroabfqueretinemento9!dem mitidœ & m!titibu9CriHdamus bonavotuntate &
finefraude& finedolo,ut habea(n)t&po0ideant,nunc&.
inpcrpetuumfuamvoluntatemfaciant; feuetiammolendina
aut paratores ad telas aut calcatoreschanebatearumaut
otta aut prata~ adaquatus, exitus & reditus, captiones
fclafarumubique feu etiam plantationes arborum,aug-.
mentationesripatus illius aque: fic dicoexilla parte qua
donum fit (==St)iftud. Et hoc fupradiétum doaum ego
epifcopusBc6'engaf!ustuprafcriptusfeci in manibus de
Gaufredo(de)Sanao Saturninofratre & minutrode domo
de Roais, & fratre Roftagno&fratre Ugonede Mârca&
fratre RoftagnocapeUanoRicharenfis& fratre Imberto
Saudétis& fratre Rotbaudo, & h:s & atiis futuris& prefeattbusmtti~ Xpiftifratribus, & hoc idem cum canonicis meislaudo & teftifico& fempercum Dei adjutorio
te<ti6cab!mus;&uquis hoc eis inquietarevelirrumpereaut
commovenaliquoingeniovoluerit, ut & ego,ab omnibus
hominibusdefenfos(==d-or)& protesteram de hts & attis
donec adquiefcatur& nos & po~eri MArLHujus rei &
hu)us donationiste~es& videntesfunt ifti ego met epifcopus B. foprafcnptus&canoniciiupranomtnati&iratres
muicie~upraicnptt,de!ndevero Elmeratusde Podio, Ugo
Rotgerius, Raimundus
Rotgerii,W. de San~o Romano,
Guigo de Albuzon, Buchers de Segurit', Rofianz de
Cre~ ~<' 35) Peiri de Creft, W. Roftagnid'Antricalz,
W. de Vaibn, Gaufrez deMornaz/Gaufredus filiusde
Mirabla, PetrusMarini& tres filiiejus: Raimundus,W.,p
Petrus; PetrusAlauzde Vaiibn, Pontius Borrellusprefbiter, Laugeriusde Boiffon,Bertrandusde Sancto Germaho, W. Maiolsde Sando Verano, Amalricusde S" Verano, RaimundusFarauz, Roftagnusde Carpentraz,Petrus
Gautenus de Carpentraz,PontiusBerengarii,Petrus Burlaranz, JohannesBubulcusde Segurit. Propter hoc ego
B. Vafionenfisepifcopusde fratribus Templi habui,
fcit. de Gaufredo& Roftagno,G. fol. de vetéribusMe!go.
TEMPLtDEROAtS
~3
rietis& integris,& pro aliisC. fol.unammulam & unum
rocinum; hoç cutnconutioEtmeratisde Podio & Ugonis
Rotgeriïegoet fratresmiliciefecitaus,& ipfi laudaverunt
& &eurttatemfratr!buspromUefuot.Scriptafuit heccarta
annoM''C.'XL" 1"~tm nonas }unii,fena m ~oP~
n6
(CARTA PETRt AltAUZ BT PtUORUM EJUS).
T NnomineDomini;ego Petrus Ailauz, homo peccator
i & milesde civitateVafionensis,& nosfilii ejus Raim~
baudua& W9 & Faraldus& Petrus, bonafide & abfque
fraude, pro indulgentiapeccatorumnoitrorum, Domino
Jhefu Xpifto& genitricie;U9&na:e MarJœ<& militibus
Xpifti& domuide Roais donamusinperpetuum& tradimus illamterram quamhabebam juxta terram noftriepifcopi,quam & ipli fratres Templiab epifcopoB(erengario)
& canonicisfuis adquiûerunt: hoc eft infula & terra in
qua fratresTempliedificaveruntniolinum, eu! venitaqua
per hanc noftramterramquam donamus.Hoc donumnos
fuprafcriptidatores fecimusin manibusGaufredimilitis
Xpifti& fratris Roftagni& auditu Imbertide Sauzeto&
Petri capellanode Roais; hocdonum ego BertrandusArtiltars &nos 6ui fui Ugo atque Bertrandus,quorum Petrua Ailauz& filiifui habebantvidel. ad feudum,Deo&
miHc!eTemplinunc & femperlaudamus. Hanc fupradictam donationemfecitPetrus Ailauzet filii fui, menfefebruario, in auditu & tettimonioUgoleni, Petri Marini,
W Marini, RaimundiMarini, Petri Bertrandi,W Castaut, Bezanzooi~W ËHi Petri Pontii, W. Rainois,Pontii Beraldi.
117
PETR!ÂRNULPt
DBPoDtOCABAZ)..
(CARTA
T~ T prefentibus& futurisnotum Ct~ quod egoPetrua
JD Arnutfidono& concedoDeo & beatoeMaria;&mi6
CHAttTVt.A~VM
litibus TempliJerofolimitani,tam prefentibusquam tueceubribuseorum, in manu Petri magiftride Ïa Roeria~
1
quicquidhabeo vel habere me credo in Podio Cabaz &
quicquidhabebam vel pouidebam,ML Matum &ctaufuram ufque ad terminosqui pofitifunt juxta molendinos
quoshabent in territorioVafionensisœccleûœ,ut termina(tum)& etiamjuratumfuita Bertrandode Co~ iacnûa
& a Petro Marini& Pontio B~raldi,Vaipfius œcdefiae'~
RoMnûutnt& ab Umbertode Sauzet & a Rotbaudo~,
fratribusmUitumTempli, dimittoeam & omninopretermitto quicquid querebam in terra quam habent fupradiai milites Templia roure Sauner; & in fide mea pro<
mitto quod hœc omnia fuprafcriptanumquamamplius
queram, immo fi aliquis eos inquietarevoluerit omnino
pro poffe meodefendam.Per hanc verodonationemprofiteor' meaccepiffea fupradiais militibusTempli XL.&
v" fol, Valenfinienfismonete. Facta eft hec donatio &
hœcguirpitio in domo de Roais, anno ab Incarnatione
DominiM" C"L" VI 1%menfe julio (~Y. Jjr~y~ in pre~entiaB(erengarii)Vafionenfisepi&opi;ego F. Co Carmeaûdiûe &vidiue, &taliterfubpentoratenGsteOiScor
teftimoniumpcrhibeo, ego BertrannusiacriOa
jfcribe(n)do
vidi &audivi;ego Petrus Maietin~usvid!& teftimonium
perhibui;Ugode BarciUona,PontiusDalon,fratres ipfius
Templi;Stephanusde Johannas, GuiraudusFaber, Pontius Chabarlli, Guiraudus de Marcel~GaufredusAnglieus, RaimundusAfta Nova, Oalricus de S' Roman,
W. Petri de Brantul, Bertrandus Lagetz.
ll8
EtUSOBM
ETW DEPODtOETAï)At.MCt).
(CARTA
ir~ T &quœntibus& prefentibusnotumËtquodego Petrus
Arnulfus & ego Willelmusde Podio& ego Adalricus,
de quœrimoniaquam habebamuscum B(erehgano)Vafionenfiepifcopo,de molendinismititumTemptiqui moran-
TEMPU
t)E&OA:S
75
tur aput Roais,&~a nrmantiain manuVillelmide Sanéto
nos juditio, & ad ultlmum mandato
Roman fubpofuimus
FutcheniCarp(entorati)& Pétri Villelmi,prepoûttSanafe
Manœ Carp(entoratenfis),
& etiam teftimonioipfius Futcherii, quialteravice territoriumilludterminarevidit; qui
ex utraque parte auditisrationibus& etiam utrique produis teftibusmuMs modis auditis & inquifitis, teftes
epifcopi jurarefecerunt Bertrandusde Coft, facriftaVafionenfisfMcteGa~
&H. & Imbertum de Sauzet, fratrum
Templi & Rotbaudi, fratrum timiliterTempli, & Pontii
Beraudi de Vaifo, qui teftificatifuntfe vidiffe& audiviffe
quod Petrus Richeriipresbiter& Petri Marini & Amairi-'
eus de Sanao Verano & WillelmusMaiol & Petrus Ugo
de S" Verano& Faraudus & WillelmusArnaldide S" Ve<
rano, qui habentillud territoriumad feudumde nobis&
Bertrandode Sanéto Germano, & plures alii antiqui om-'
nes terminaveruntterritoriumepifcopi& alte ville, & teftiScati funtantiquam viam verd ufqueterritorii terminum
eue; in qua determinationeFulcherii& Petri Villelmi,
San~tasMariaB
prepofitus,cognoverunttotum molendinum
eue in territorioepifcopi& aliquantulumclaufurein noAro,
quod & ipGpropriismanibus fuis quibufdamlapidibusin
terra nxis in prefentia multorumterminaverunt
illud, & quodnobisevenitnos e(t)feudalesnoftri donamus
Dec &militibusTempli tam prefentibusquam futurisut
exinde libere& quiete habeant & pouideant.Fa~taefthec
cognitio& divifio& donatio anno ab IncamationeDomini
M"C"L'' III, menfemartii, feriann (~
MMr~/jr~~ in
prefentiaBerengariiVafionenfis
epitcopi,WillelmideB!acos;
&'in prefentiaB. Rolandi& Stephanide Johannaz& Petro
Airaudi & Pontii Chabarlini& Guiraldide Marcel& Willelmi Roftagnid'Antricalz & WiueînuArnolfide Mirabel
& Raimundi AHa Nova & Gaufredide Momaz & Wil.
lelmi deMalaucena.Rofiagnuspresbiter.
76
CHARTVLARIVM
1~
DETBttM.
PONTU
BoMELU
(CARTA
tMR!&EMA).
PoatiusBorrcHidonc& !audoaddomumTempti
C~odetneasdri~uraa quamego habebamin terra quam
acaptavitdomusde Ruaisde epifcopo& de canonicisin
riberiaubi funtmûlendini.ïftuddonumatquetaudatioaeta
feci ego Pondus Borrellusjam diëtuscoram epifcopo;
tellesfunt facriftanus
atqueRoftagnusde Podio&Folcherius &Ugolehus&GuillelmusPétri,Gaufredtts.Laugerius de Boifondonavit atque laudavitillam diAuram
qaamille habebatin terramAtpradidamDeo& domuide
Roais & fratribusmilicie'rempli tam prefentibusquam
futuris.
120
(CARTA PËTM MAMHt
DE DOMOA BojSON).
dENDUM
ût quod hase €& carta commemorationis
de
0 Petro Maro~o~
quod ipfededit Deo& domuiTempli
Salomonis& fratribusibi Deofervientibus
t. prefent.q. fut.
jure perpetuedonationis,fcil.domumquamipfehabebata
Boifon& terramdelCoin& medietatemde hocquodille
habebatin Palude& vineamdela Cerba& aliamque eft
in PodioAuro & fuam.partemde PodioGofre& terram
de CumbasTefaurenchas,quam tenebatBenedidua~&
fuam partem de territorioquod eft in Coftisficutiaqua
difcurriterga nos, fcil. quartam partem, e la &iiadel
verne. ttoc totumdonavitDeo&. beatœMari<8
& ddmut
de Roais,proredempHooe
animefue, in manuRaimbaldi
qui erat tunemagiaerdomuide Roais; teftesfuntPetrus
capeUanus
ipfiusloci&fraterRaimundusde Laval,&ater
milicie,& fraterfuus Drogoqui hoc laudavit,Bertrandus
dèPodio Guigone,Ademarusde Boi&n~BertrandusJuve*
nis, ImbertusfiliusMichae!is,Pontius Martinusclericus,
Petrus Johannes.
TEMt'UBBRMtS
yy
12t1
(CARTA CONREBEIRE ET HLU EJCS GutLLELMt).
I~ToruM Rt omnibus hominibusquod ego Conredeira&
A.~ 61iusmeus Guillelmusdonamus,laudamusjureperpetue donationis Deo & beatœMarias& fratribusTempli
Salomonis8t domuide Roais, fcil.hoc quod habebamus
in vineam & in terram del coin de Boifon,& in terram
de CombasTefaurenchas,quod MarrofiusdeditDeo
& milicieTempliSalomonis fetfciendumfit quodpropter
hanc donationem& laudationemhabui egoGuillelmusex
fratribus Templi xx~ M., infuper quod neeeffariumfuit
tmoiAraveruntmichiufquead fepulcrumDomini.Hoc fuit
fa.ctuma Boifon, in die feftivitatis&ncti Jacobi, in manu
Stephani de Johannaz; te~esfunt GuiraldusFaber, Gaufredus, Petrus Boers,GuillelmusRufus, Ugo de Truinaz,
Guiraldus de Avinione, Petrus de Podio, Guillelmusde
Vinzobriz,Petrus Johannesde Boifon,Imbertusde Boifon,
Adetnarus Juvenis~ Petrus Rainaudi,RoAagnusde Va!ic,
Pootius de Peiteus, Petrus Imberti, Roftagnusde ChareRa, .Gitius~Petrus MaleTictus capellanus.
122
DEGUILLELMA,
HECESTCARTA
P(OMTt)o
G(OMTARDO).
"t~ToTUM
fit omnibuahominibusquod ego GuiUelma&
i~ filii mei, fcil. PondusGontarduse Pit ENorz,donamus Deo beatfe Mana:& militibusXpiftiTempliSaloanimarumno~rarum & parentum
monis,pro redetnptKMie
no~rorutn, partem no&ramde terra de Mazazquamhabebanmacocamuotter cum Armandode Bordelz, & donum
quod ~eceratMaroBuspro redemptioneamnMeluœ Deo&
milicieTempli de hoc quod:pfehabebata nobisin feudum,
hoc donamus totum atque laudamusDeo& milicieTempli perpetue jure donationisatque laudationis, & partem
7~
CHARTVLARtVM
no~ramde pafcuisde Boi&n;& propterhoc habuimusde
fratribusmil(i)cleTempliunumoptimumequumpro caritate. mud donumfuit &~um in domo nc~'a ad Avuan
in caftello,in manu Stephanide Johannaz,fratermilicie
teftesfunt DatmatiusdeDofchais,
avunculuseorum,Petrus
MaleTin~us~ Guiraudusd'Avifan, Bertrandusde Car.
rella, Ro~agnusfraterejus, Aldegariusde Cantamerlis,
Guillelmusde L!cas.
12)
HECESTCARTA
DEUcO BATZ.
de donoquodfecitUgoBazenz& uxorfua, pro
T) RBVE
redemptione animarumfuarum& parentumfuorum,
Deo& milicieTemplide pafcuisde Mala Garda in fua
parte; & propteriftuddonumhabueruntde fratribusTem.
pli pro.caritateunamfaumatamfarine& unam tHiàmbaconis.Hoc donum fecitUgo Baz & uxor fua feria v m
CenaDomini,in domode Roais; hocviditAmalricus,Petrus d'Avifan, GuiraudusFaber, Gaufredus, Petrus de
ïipania~StephanusdeJohannaz,quemofculavitinore fuo
ut 6rma pax fieret.
~y'' j~~
1 24
HEC EST CARTA DE BOCHER. (DE SEGURETO).
ïtt omnibushominibustam prefentibusquam
'NT OTUM
JL~ futuris, quod ego Bocheriusde SeguritdonoDeo&
béatesMariaset militibusTempliduasvineasin territorio
de Do!ona, alteram quam permutavia Raimundode
Albanna& alteramde Petro WillelmiGralla & de Laugerio Gralla, quœ habentconfortesab occidentevia que
vaditad Ovezam,&it.ad gadumde la Lanza, ab oriente
cum vineamilitibusTempli,a meridiefimilitercumvinea
militibusTempli accipiendoab eis caufaremunerationis
unum equm,Hanc verodonationemjfupradidarutnvinea-
fBMff.)
DE ROAtS
7p
rum laudo ego Raimundus de Albanna militibusTempli,
& ego Anna uxor 9)us fimiliter laudo,& ego Petrus VilMouCmi!iter!audo,&egoLaugeriusfimiliter laudo. Et ut
hec donatioarma &(tabi!ismaneat, egoBocheriusquicquid
habeoa militibus Templilaudo eis & permittotali pa~o
quod,fi aliquisvelaliqua de jfupradidisvineisaliquidab~ulerit, pleno jure habeantetpotndeant donecomnia quœcumqueeis ablata fuerintpro voluntateeorumre~ituantur;
hancdônattonemego uxor Bocheriitaudo confirmo,&
ego Bertrannus& ego Pétris & ego Emes, 6tn eorum,
omneslaudamus. Fa~ta eft hec donatioanno ab Incarnatione Domini M''C''L''VII", feria !tC/7~ aput Seguretum in domo mea, in manu Stephani magi~ride Roais;
teftesvero hujus donationisfunt hiî ego Petrus, Guiraudus Faber, Petrus Airotz, Wi!!e)musMartini, Raimundus Ronno, Petrus Stefani, PontiusMartini, Coftantinus, Pontius Jarbel, Guinanus, PetrusRaols.
12$S
HEC EST CARTA DE P(ETR)o DE CHAMARET.
OTUM
fit omnibustam prefentibusquam futuris, quod
1~ ego Petrus de Camaret & uxormeadonamusDeo &
beatœ Mariœ & fratribus Templi Salomonisac domui de
Roais & fratribus ibi Dea fervientibustam prefentibus
quam futuris, pro redemptioneanimarumnoi~rarum,jure
perpetuedonationisin. vineas quas habebamusin claufum
de Dolona; fet propter hanc donationemhabuimusde mititibusTcmpli unum eqùuni & xxx. fol. Melgorienfismonete. Set adhuc fciendumfit quod in iftisvineishabebat
Viennad'Albuzun & EHRardusfiliusejusmedietatemcartonis, quam dederunt Deo & militibusTempli pro redemptioneanimarum fuarum hanc donationemfecerunt
in manu Stephani de Johannaz, quimagi&ereratdomu(s)
de Roais, & hoc fuit fa~tuma Siguritin domo Ëocherii~
in illo anno in quo Elifiardus d'Albuzuntenuit captum
80
CHARTVLARIVM
Hhardmnd'Avuton te~esfuntAt&Mwfiliusejus, Ber.
trandus Lagetz, Bocherius& uxor fua. De donc autem
iupradidoquodfeceruntPetrusde Chamarit& uxorejus
funtteftesRaünundusRiperti,Guitte~usfraterejus,
Raimundusd'Aibarao, cognatusejus, qui hoc laudavit,
Arnaldus d'Albuzun, Rodulfusde Serina; hoc donum
fuit &~umineccletiadomusde Roais,in manuStefanide
Johannaz,qui erat magifterdomusde Roais teftesfunt
GuiraudusFaber,Gaufredus,Guiraudusde Marcel BerenganusdeVi!aNova,PetruscapeUanus
Maltins,Petrus
Clericus,Petrusde lipania, BernardusGuillelmusde Segurit, BertrandusfraterPetrideCamaret.Hocfuit &dum
annoDominice
Incarn.ationis
M''C"L"V'.feriaHn ~f~,
126
HEC EST CARTA W(n.),ELMt) DE SBGUt!ET.
fit
~T OTUM omnibushominibustam prefentibusquam
JL~ futuris, quod ego Guillelmusde Seguretodono Deo
& beataeMante& militibusTempliSalomonis& domui
deRoais &fratribusibi Deofervientibus,
tamprefentibus
quamfuturis,pro redemptioneanimaemes, medietatem
illiushonorisquampater meustenebatex ipfismilitibus
Templi aHamedietasremanfitjfbronmee.Hec autem
donatiofuit fa~ain manuStepbanide Johannas,qui tune
magiftererat domuide Roais; teftesfunt Petrus Matetinctuscapellanus,GuiraudusFaber,GaufredusAnglicus,
Petrus Bermundi,Petrus de Podio, Michaelde Boifon,
StephanusSilvius,Bocherius,StephanusLepus.
~7
HEC EST CARTADE ACAPTO QUOt! DOMUS BE RbAtS
FECtT DE P. GL&RGÊ.
fit omnibushominibusquod domusde Roais
1~)' OTUM
i.~ & militesTempli amparaveruntin vilanatguede
81
TBMPÏ.!
DSROAIS
duobusvineisdeGuiHcImoRoftangnixnn. fol. Melgorienfis monete. Tc(tes LaugeriusGralla, Raimundusde A!banna, PetrusVetus,BertrandusRainers, Petrus Radulfi,
Guiraldus Faber,qui nummos pagavit juffuStephanide
Johannaz, aputSeguretum,GuillelmoRoftagni.
128
H6C (EST) CARTA DE ËERTRAN TEXON.
de compraquod &citdomusde Roais& fratrcs
T) REVE
ibi
fervientesDeo de BertrandoTexori, de una vinea
in qua dederuntfratres Templi m. fol. Melgor.Hocfuit
&~u!n in manuStephanide Johannaz; tettesfuntGuiraIdus Faber, JohannesGuillafris,qui hoc laudavit, Petrus
Maltint capellanus,Sainfredus,Petrus Bermundi.
Ï2~
HECESTCARTA
DEPOD!0~P. ARNOLZ.
R(OSTAGNt)
T BCïBus& conititutionibusprecipiturut quicumquerem
JL fuam velaliquidjus fuum ad aliquemtransferrevoluerit, ne quod Mum eft oblivionitradatur po(f)terisper
fcripturam manorie mandetur. Quapropter hac prefenti
tefte fcriptura&prefentibus& fequentibusnotumfit,quod
ego P. Arnulfi& ego Roitagnusdel Poio donamusDeo&
beate Marie,& vobismilitibusTempliJerofolànitanimorantibus Roàis, quicquid & quicquidnos
habere
credimusin terramillamqueeAjuSamolendinumveitrum,
que vocaturCros,totanotficutdeterminatae&& ficutripa
pendet ab oriente& occidente a feptemtrione& meridie
ufque ad ripambedalis molendini taU pa6to ut exinde
eamplenarie tam prefentesquam futuri habeatis& quiquid volueritisibi faciatis,& etiamviam que junxitbedalem quandocumquevolueritis û]pra ripamipfius terre,
vobis in prefentiadom' BerengariiVafionenfisepifcopi&
altera vice FulqueriiCarpentoratenûs& StephanideJoan"
CHARTVt~tttVM
naz & Petri capellaniterminavimus,faciatis& aliamdeftruatis; laudamus et!amvobis viam per quam pergitisa
motend!noad domumve~am imperpetuum,ut ~upradi~us
épifcopusdcMrmmaverit accipiendoavobisper hanctupra
fcriptamdonationem caufaremunerat!onisCC.fol.Va!antinienfis monete. Fa6ta eft hec donatioanno ab IncarnationeDominiM"C.LX''IIÏJ' regnante!mpcratoreRomano
Frederico, comité RaimundoSan~ttEgidii. Et ut hecdonatio tirma &iUtbata maneat,in prefentiaBerengariifupra
tcripti epifcopi, fuper &n~a Evangeliajuravimusut eam
fe(m)perteneamus & omnibusmodis vos manu teneamus
& ab omnibuspro poffeno~troeam defendamus,& epifcopum fide )unbretn donamus.Teftes hujus donat!oni(s)funt
Folcherius de Carpentras, Stephanus de Joannaz, Ugo
Raimbaut, Auftorgus, Gaufredusclaviger,Peire Bremunt,
Petrus del Poi, Peire Maletigtus.Ifnardus diaconus,Ugo
de Sanéto Andreo Laugerius de Seguret, Vilelmusde
Condorces.
1~0
(CARTA DE D0~f0 VILBLMI LAMBERT)).
T~T oruMfit omnibus hommibus& fequentibus& preten.
tibus,
quod ego VilelmusLambertusdonc me ipfum
Deo & beate Marie & militibusTempli Jerofolimitani,in
manu Stephani de Joannaz, magutro domusde Roais,&
promito obedientiam & ftabilitatemfecundumregulam&
dono etiam
confuetudinemfupra di~orum fratrum;
aliquantulum onoris mei quem habeojuxta condaminàm
de Vo!p!tio,quam BerengariusVafionenfisepifcopusdedit
fupra d~Msmilitibus, ex aliaparte juxta terram canonicorum VaûonenHum~ decim. Petrus Ve!z mandatofuVillelmide Dolonna& Vitpra di~. canonicorum
lelmi Berengarii ta!i pado ut exindepleno jure habeant
& poQïdeant.Anc donationemlaudo ego Vizianus,& ego
Raimundus Lanberti fimiliterlaudo ego vero Berenga-
TKMft.tDBROA!S
83
rius Vafionenfis
epifcopusanciupra dia. donatlonem,confiliocanonicorumplurimorum no~rorum, laudo & confirmo, accipiendoa fratribus fupradictis Templi xxx. fot'·
Mdgoricnûsmonete,falva decimationecanonicorum.Teftes funt RaimundusVIHicus,Giraut Fabre, PeireCabarlis, Ponz de la Mota, Petrus capellanus; & eft fupradiétus
Bertrandusde Cotl, Petrusde Vers, Joannesde Coft.
1J1
HEC EST CARTA ODOMO DE RASTELLO.
fit omnibushominibusquod ego Odalricusdonc
'~r OTUM
i~ Deo& beateMarie &vobis militibusTempliJerofolimitanimorantibusRoais & omnibus aliis t. prefent. q.
fut. tres peciasde terra quas habebam in territoriode Albuzone,juxtapaifumubi antiquitusfuit pons, quarum una
habetconfortemab orientevineam del Faraus, aliamvero
habet confortemab occidenteterram Vilelmi Martini de
Segureto& altera eft juftacaminum quicquid ibi habeo
ftvetafchamfivealiud, in vobisabfque aliquoretenemento
concedout exindepleno jure habeatis& poûideatis,accipiendoa vobisduos equoscaufa remunerationis.Fa6ta eft
hec donatioanno ab Incarnatione Domini M*C.LX*III~
regnanteFredericorege, comite R. SancMEgidii hujus
donationisteftes funt Bocheriusde Seguret, Arnaldus de
Albucone,P. VillelmusGuifa& LaugeriusGra, P. Velz,
W. Trimunf, R. de Albanna,Stephanus de Joannaz, P.
Malenuscapellanus, W. Raimbaut, P. Bremont, Gau.
Claviger.
<
~2
HEC EST CARTADE AvttWONA.
fit
t~roTUM tam prefentibus quam futuris quod ego
i.~ A[vino]na~uxor Pétri Giraldi. & ego Petrus filius
amborum,&ego Aimerus&ego Saurina, ntiefimiliterim-
84
CHARTVLARIVM
piorum,donamusDeo&béate Marie& m!!itibusTempli
Jerofolimitani
t. prefent.q. fut., in manuStephanide Joannaz, bajulidedomo de.Roàis cabaanadamquefuit Adalelme,taUpa~tout exindeplenojurehabeant& poutdeant,
in remu"
accipiendoab eisï.. fol. novorumMelgurientium
neratione;juramusetiameisut nunquamaliquaoccafaRonc
velatiqua caufa intervenienteuHammoveamusquerimoo&tm~& pro poCe no&rocuitodiamuseis inperpetuum.
Fada eft hecdonatioin meoR;martio,annoab încarnato
DominoM' C' LX"IJÏJ' ia~um eft invillaSanétiSaturnini, m domo Bertrandi Laurentii tc<tes~unt Petrus
Giraudus, Laurentius, Aicardus, Jordanus, Pontius,
Aldebertus, Petrus Boverius,GuilelmusAldearda, Salveftres, Garentes, Bertrandus Laurerentius,Stephanus
Clericus,LaurentiusXpiRofbrua.
ï~
HBCESTCÀRTA
nE EuS!ANO
DEAl.BUZO.
fit omnibusominibusquodego Elifiariusd'Al~T OTUM
ix buzo dono Deo & beate Marie, & vobis militibus
TempliJeroMttnitanimorantibusRoais& omnibusaius
t. prefent.q. fut., anampettam terre quam habebamin
territoriode Albuzo,& quicquidhabebamvelhabereputabam in vineisfupra di~e milieie; terra habet confortem
ab orienteterra de Raols de Dolona,ab occidente& ab
aquiloneterramfupra di~temilicte quicquidhabeoinhac
fupradi~tadonatione, abfquedolo &abiqueretinemento
concedo,exinde pleno jure habeatis& pofHdeatis,accipiendoa vobisunum equm' cau&rémunération~.Fa6ta
efthecdonatioannoab IncarnationeDominiM"C'LX V",
regnanteFredrericorege R. comiteSanai Egidii hujus
donationisteftesfunt Stephanusde Joannaz, Gaufrez
Engles,Peire MaleTinaus capellanus,Ugo RaimbauZ)
PetrusBremundi,Petrus Bovers.
TËMfLïDËROA~S
1
85
N.
~4
HEC EST CARTA P(jETR!) Ct.EM<:ï.
OTUM fit,omnibushominibust. prefent.vel fut. quod
JL~ ego PetrusCIerici& uxorfua & ntii fui domos fuas,
quod habet Per Patri in cafteUoSegured, donavimus&
laudamuspercentumfolidosveterum denariorumMeigonenCs monete,ufquead tempus quod de fuo redderepotuerit ad fratres Templi vel a quibus i!tis mandant.
Faétum fuit in prefenti(a) Raimbaudi magifter domus
Roaifi& fraterRaimundide Laval & frater GiraldusFaber &fraterPetrus de Ponti.
'T OTOM
fit omnibushominibusquod domusde Roais &
ipfiuslociredimerunt gatgeriasPe(tri)Clerici,
fratres
quas ipte mifitpro pignorepro necefîttatefua, fet ipfequod
mtut in pignorede militibusTempli tenebat Radulfo de
Albuzo CC. L. fol., Petro Radulfi XL. fol. Raimundo
Malfangxx.fol.Mergorienfamonete nove, Petro Stephani
Turc vît!.fol.
HEC EST CARTA DE DROGO DE Por
GutCO.
~TOTUMfit omnibushominibusquod ego Drogo de Poi
Guigodono Dec &.béate Marie & vobis miUtibas
morantibusRoâis& omnibusaliis t.
TempliJerofolimitani
prefent.q. fut. unam peciambofco en CumbasTefaurenchas, juxtaterramfupra diëtemilicie (M<ch. jr~,
7;
Fa& ett hec donatio anno ab Incarnatione Domini
M"CoLX'V",regnante Fredrerico rege, R. San6HE~idii
comite; hoc donumfuit fa~um in prefentiaBerengariiVaOooenGsepifcôpi.Drogofupra dta~B ~rmavit cum&CK~
mento ut ipfe &lvQtde omnibus; hujus reiteftesfunt Ro.
de. Podio,Foirât neposejus, Stevesde Joannaz, Gaufres
86
CHARTVt.ARt~M
Engtes, Pe. Brem\Pe.MateT!nduscape!anus,Michahet
de Bot&o,Giraut de Cairana, Bertran, PonclusBorel,
PonciusMarti,de Boi&o,Bertrande Gardo.
('f a~
~7
ir< Nla vinadal Mera a li maifosde RoaisXL.j!. fol.e î.
JD{etterd'anona, e una pezades baco; Ii cabanariad'
Adateminegafanetla part dePeireGuilelmde Balmas,Ii
maifosde Ro&is& ac en J. chavalde C. M.
RAINBRU
(CARTA
ÂRTELLAMt).
fitomnibushominibusquodegoRainiersArte]oTUM
i~T
JL~!ars, !odrege la razoneldemantqueifaiz!ael molin
e enl'ort e enla ribieira,don a Deue a la ma&adet Tempte el maifonsdonct ren CCC.fol. de VianneseCC.de
e euMatheuz,forredeRainierArtel!ar,emosfils
Melgoires;
Bertran de Poi Guigone nPotramosmaritzaqueldrege
aquellarafonquel avian aver donata Dieue a la maifon
del Temple elmaifonsd'aquels.demers
que fobredtgzfon
per mandamentde n Rainiertur n'a donat C. fol.e aizo
jurerun fobreteft Avangeli. Aizofo fag en la mande n
Ugolen,
qu'eracomandairede !amaifonde Roais;e aquetl
donsfao fagza Quairanae d'aqueftfag es garenzPe. cepellanse UgoClerge e Pe. Bremonze Michele Ugo de
Breta e Po. Galtiers,Guiralt Laugierde Grazioane Bertran Ponz, ArnaltdeSalt e Po. deMoidanse Ra. Patmaz
de Quanta Merles,E~even Fabre de Ro&nseBeroazde
BertraadeTueUeta,
Pagazt'efpitaHers~Et&arsIe
gros,f(rere)
f GuillelmGuirautde Caîrana~.f Ricau deCairaaa,f
.Gaufrede TueUeta,f' RoftangBaile,EMar Baft,Pe. Bochïer,Ga. filden GuilletmRaunon,GLBruna, Po. Brun,
BernatBocMer,Gu!.dal Vergier,Gui.Manfa, Pe. Abril,
Pe. A!auza, Roftande la Volta..
(~
TEMPM nt! ROAtS
87
~9
ETFtUORUM).
DRCLAUSTRO,
UXORtS
GutLLELMt
(CARTA
T N] nomine Jhefu Xpifti, anno M. C. LXX.VIIJ. Nofcant prefentes& futuriGuillelmumdeClauftro& omnes
filios jfuos& uxoremfuam donace Deo & domuiTempli
Salomonisatque Templaribusde Roais quicquidjuris in
eorum, fcilicetde Roais & de Rovors,& in
po(ïëfBontbus
omnibusSnibusque funt del Ratielloufquead Vafiienii,in
hermis& in cultuhabebantnominetafce,& a!iamta~quam
quam in aliis poueCionibusde Roais e de Rovorshabebant, concefferuntomnes prediéte domui ad feudum &
cenfum fex denariorum quos prenominata domus debet
fibi vel heredisfuis fingulisannis folvere tali pa~tout fi
fupra fcripti Templariia dominispoftcutonumvoluntatem
& jus acquirerepotuerint, Guillelmusde Clauftro& fui heredes in elemounamdebent domui Templi predide fine
ulla condi~ionerelinquere.I~i funt teftes fraterPondus
Ademar, frater Ugo Clericus, frater Stephanusde Figac,
frater Guiralt de Marcel, frater Pondus de RoquaFort,
Peire de Malmont,Ponz Matfre, Joan Berguonon,GuilleimArnalt Paltonarius,Petrus Aldeberti; PonciusAdemar cum fupra fcriptis teftibus iftud donum
&elemofinam
recepit a Guillelmode Clauftro & de fuis ntiis~& frater
Pondus AdemarCCC""fol. de elemofinaprediétoGuillelmonumeravit& tribuit& unum equum. Heccarta fuit
fa~ xv. decimokalendas aprilis, luna xx.vt ('/<?mars
~~7~.
1~0
ETFIUORUM).
DES. VERANO
MAtOU,ROSTAGNI
(CARTA
nomine.DomininoftriJhefu Xpi~i~annoM.C.LXX.
i VHJ. Nofcant prefentes& futuri me Ugolenum,
YJN
in domode Roais, admilitem Templi & admint&ratoreoi
quiuflea Maiol& Dozona& ufque filiis& abaliis Maiolis
M
CMARTV!LA~tVM
eorumquefororee a Roftagnode San Veranofuoquefrater
&ab uxorePetri de Sillia,quicquidipfi habentin ramena
& retctauia ufque ad tenninadonem quam feceruntipfi
cum eodem admmMt-atore,vide!. Ugoleno; & pro hac
conceÛione
quam domui Temp!ani de Roais prediéti
Petri ArpoSeubresde San Verancelebraverunt,conH!tO
nulfi& Roitagnide Podio,CC. &x. fol. hab .eodemamtnioiïtratoreprédire domusreceperunt,item a Raimundo
Faraldo (' .2~) fuoquefratre Roquan in aquœ ductu
molendinixxx.& v. fol.jam diaus amminiArator
émit,qui
folutiprobantur. Ifti funt teftes
juxtaeorumconfeffionem
fraterPeire capellan frater Ugo Cierge,Ugolen, Michel,
Ponz de Banet, Ugo de Breta, frater Rotbertus, frater n
Azemar, Steven de Figac, Peire Muraire, n Apollenar,
Pre&gie~Bezenegdel Raitel, Bertolmieu, Joan Poiet~
GuiM'Muraire,PonzMarceUin.
141
(CARTA RAH<EM! ARTELAR, UXOMS ET HL!t).
T]NnomineDomininoftriJhefu XpifH,anno M.C.LXX*
i VIÏJ.
Nofcant pref.& fut. meUgolenum, militem
in domodeRoais, adqui6Nea
Tempti&adminiHratorem
Rainsno Artelar & a fororefua, uxore de Foiras
& a R!iofuo Bertrandode Podio Gigooe~om.nem querimoniamquam (aciebant in riberia de Ovezat
fcil.juxtamolendinumde Roais; & omnes?! prédit habuerunt CCC. fol. Vianenfese CC. fol. Me!gonen&sa
predtdo Ugolenode caritate.Et omnesiftiprédit conce.
feruntfratribusTempit omniafua jura que habebantin
predida riberia & hoc Raherius AlteUars& foror fua
& filiusejusBertrandusde Podto Gigone
ifti juraveruntfuper HM"Euvangelia
& ipfeFoiras, omnes
ne Mtamque~motuamfratribusTempliammodofaciant&
homniafua jura fratribus Templi donaverunt. Mt funt
teftes frater Peire capetian,fr. UgoCierge~Ugolen, Mt<
TEMPt.!DEROAI8
8f)
chel, Ugo de Breta, fr. Robert, Stevende Figac, Giraut
Laugierde Grainan, BertranPonz, Arnautde Saut, Ponz
de Moidana, Coquorel de Vai(bn Raimon Datmaz de
CantaMerles, StevenFabrede Rofans,Bernât de Pagaz
!'e~pita!ier,Etziar le gros, Bertrande Tuelleta, Gaufrede
Tuelleta,na Raimona,Ricaude Cairana,Willelm Giraut
de Cairana, Roftan Bailede Cairana, E!ztar Baft, Peire
Boquer,Gaufreni d'en Gu!!te!niRaimon,Giraut Bruna,
Pons Brun, Bernât Boiher,Wttettndel Vergier,Willelm
Manfan,Peire Abril, Peire Alauza,Roftande la Volta.(ve)
1~2
1~'ToroMfit omnibus ominibusquodego Ugolens, comandador
de Roais, cumfratribusde Roais partie
Roais ab en Bertran Afta Nova e ab fos fraires, ab en
Guillelme ab en Baldoin, e mesi termensn Ugolensen
BertranAtta Nova ab confelde fos fraires; n Ugolensel
frairede Roa!s~en BertranAftaNovae feifrairefermerunt
e o jureruntfobre teft Avangeli
aqueftaspartidas. E per en
BertranA<taNova e fosfrairesfontfermanfas.egarentias
Raimun Marin, en Bertran Rabinete lor conatz da la
Clauftra
enRaiambaltzde Vairon e
de n Ugolene delsfraires de Roaisfonfermanfase garentias RaimonMarin, en Raiambaltzde Vallon, Ugolen!o
chavalier,Raimonde San Martin & fraire Peire capellan,
Michel,Peire Bremon, Bertran Rainatt, Rotbert, Perfegier, en Bertolmieuîo diaquen.
4
143
(CARTA PETRt Hu~BERTÏ DE ROCHA BRUNA).
I~ToTUM
fit omnibus hominibusquerimoniam,quam ha.
i~ bebatPetrus Umbertusde RochaBruna & uxorejus
& filiicon Templariis de Roiais, ita amicabilicompoû"
tione fuiue determinatam Petrus Umbertus prediét. &
ntius cjus Raimundusjuraveruntet concefferuntriberiatn
7
9°
CHARTVLARIVM
&omneillud de quoquerimoniahabebatur Ugotcnocomendatoride Roais& fratribusejufdem domus & eorum
fucceubribus;propter hoc prediâ. Ugolenus & fratres
ejtufdemdomus dederunt eis de elemoSnis ipfius domus
D. ibudosRaimundenfium.Hocautem faaum e~ in civiante ecc!e6amBeateMarie fub ulmo, in pretateVaGone~
fentia DragonetibajuUcomitis Raimundi, qui fide }uUbr
e(t; teûesfunt UgolenusVafionenfisprepofitus& W' precentor & Tomas & Petrus de Sanao Quinidio& W de
Lauriis & W' Berengarius,W' Hifnardus, Caftelianus,
Audegerius,Petrus Bertrandus,Raimbaudus de Vafione,
W de Vafione,Aimericus,W Rainerius, Petrus de Sellia, W' Defdeirs,Bertrandusde San~to MarceUino.Inde
venicntesad domumde Roiais, laudaverunt illud idem
coramfratribusejufdemdomus,Petro capellano,Stephano,
Michaele,BertrandoHifnardo, Audeberto,Petro Calveto,
GuiraldoCamarUino,GuilelmoGroffa, Roftagnode Credillone,Petro Gafco,RaimundoPallier, PoncioGauterio,
Criflol i Ml
funt fratres hoc etiamalii qui non funt fratres
viderunt& audierunt, fcil. Poncius PeUicerius,David,
Perfegerius,Roftagnusde Sanao Verano, Umbertus Ferrandus, Bertrandusde S" Verano, Jhoannes Bernardus,
Rebannis, Bertrandusde Albucon~ VUdmus Maiolus,
Arnutfus. C/" a~) Inde moventesvenerunt ad Rocam
Brunam,ubi juravitillud idem &laudavit Pondus Artetlarius, namaliusfiliuscum patrejuraverat Vaûone mater
vero eorum, uxor fcil. Petri Umbertt, laudavitidem &
accepitjuramentummariti &filiorumfuper fe. Ipfa etiam
dominarecepitprédit, denariosab Ugolenocomendatore
dom.usde Roiais, in prefenciaW. de Vafione, Stephani
Clericî.&Petrus de Coft, qui denarios numeravit; Mejufforesfunt Raimundusde Cadaroffa& Ugo fraterejus,
Petrus de CadaroffaNiger, Bertrandus Berengarius,Ventoirols, ViletmusdeNovaMano.Hocautem totum fa~um
eft anno M<'C"LXXXX*
1~ in menfejuni~ iëriaV! lun~
Ytm.x~~Ht'Hjr~~
TËMPUDEROAIS
gt
i44
(CARTA
FtUt EJUS
R. ÂRTELARS
W<t,LELME,
SORpRtSQUE).
? N nomineDomini noftri Jhefu Xpifti.Nofcant omnes
qui prefentemfcripturamaudierintvêt legerint quod
domna W(illel)ma,que fuit uxor Petri Imberti, & filius
ejus R'. Artelarsnomine fororqueejus Beatriznomine&
maritus cjus Roftagnusd~Attananomine,movebantlitern
& querimoniamadverfusfratres domus
Templide Roais
fuper riberiamquam Petrus Imberti, maritus antedtae
Wme, & 6Uiejus et 6Uedomui Templide Roais & present. &fut. fratribusjam olim dederantet laudaverant
dicebantfiquidemquod filia prefatedomne Wme, Beatriz nomine,non laudaverat.Unde fciendumeft quod fupradiai R' Artellars& cognatuscjus Roftagnusd'Altana
et fratresdomusTemplide Roais, omnes in villa
que dicitur Bois convenerunt& hujus querimonieplacitum ibi
tenuerunt, & fuit ita amicabilicompoficionedetcrminatum & diipofitutnquod fratresdomusde Roaisad oaavum diem &na;:JoannisBabtiAeCC. ï.. fol. Vianenûum
monetedebucruntperfolvercfupradittoRoflagnod'Altana
& uxori ejusnomineBeatrici,taaifque &croian6Ms
Evangetiis Roftagnusd'Attana juravit bono animo & puro
inteUe~u quod fuperriberiamnecin toto territoriodomus
de Roais deincepsnullammoveveretquerelamnec
prorfus
fe
nec
aliquid peteretper
per interpofitamperfonam.Factum fuit hocanteecclefiamdel Bois,in menfe
madii,feria
T C M<!tfaoo~, & in confequenti
diemartisfuit feftum
&n6HUrbani ~~[j!] m.). Ut hoc autem mtum &
6rmum omnitemporeteneretur, RoAagnusd'Altana6de)uubres fratribusTemplitradidit,videl.RaineriumArtelar
& Po. d'Airolas& Rollandumd'Altana; hujus rei teBes
funt frater Rotbertus de Titio, qui tune erat
preceptor
domusde Roais, in cujus manu~dum
fuittacramentum,
&frater Wmus Raimundide Gigundat& 6'. Po.
Pellicers.
~a
CHARTVLARIVM
Wmus de Vai(b, Aalrixdel Raftel, Arbertus de Gigundat, Pc. Ugo de Falco, Bertrandusd'Altana & Ripertus
fraterejus,RicavusGuiranz,R'.Artetars~R*.Brifautz,R'.
Ebrarz, Wmusde Malauzena,Pe. Relos,Wmus. Ctayelz~
BertrandusSancMVerani, Umbertus Ferrandi, Ugo de
Ventairol, Bos Tos, Umbertus capellanus ecclefiedel
Bois.Advenientevero inftituto die o~avo &ndi Joannis
BabtiHe~frater Rotbertusde Titio, preceptor domus de
Roais,ad RocamBrunamperrexit & ibi Roftagnod'Altana & uxoriejus Beatricinomine fupradi~os nummos omnes reddidit,quod nullus remanfit in debitum, & tune fupradi~tado-~mna Wma confirmavithoc donum et laudavitpro femetipfa& pro Rtiabusfuis, icU.Beatriz & Jordana preterea hec fepedidadomnaWma & filia fua nomine Beatriz,extenfismanibus fupra facrofanétaEvangelia, juraveruntabfqueomnivicio & fine fraude, prout melius dicivelintelligipotuit, quod de iuperdi~tamriberiam
necin toto territoriodomusde -Roaisnullamquerelamàmodofacerentnec prorfusaliquid peterent; juravit etiam
hec éademdominaWma quod aliam filiam fuam Jordanam nomine,quandoeffet legalis etatis, hoc idem jurare
faceret. Hujus rei fidejufforesfunt Po. d'Airolas, R'.Artelars, R' facerdosde Roca Bruna; teftes funt domna
Raineira,uxor Po, d'Airolas,& niie ejus Agnes & Uga,
Pafcals,Wmus CriAovots,Po. Wichelmes,Pe. de Valdroma, Andreus Forners, Umbertus Brochers, Wmus
Acartz, Pe. Gaita, R'.Clencus, Wmus Latils. Factum
fuit hocanno ab IncarnacioneDominiM"CC', feriavu, intrante menfe juiii, expletis octavis &nctt Joa. Babtifte
ad RocamBrunam, mn-acunam.fuprajrBOO~
~<«~
nominatedomne Wme; que domna Wma tenetur pro
nlia fua Jordana nomine ad inortem & ad vitam pro &<
eramentoquod fecit.
TEMPU
!)E
ROAt~
93
1
ï4!
UANDO
Banartinusdedit fe domui miliciede Roais,
in pignoretcrram quandama G. de Peitieus
habebat
per !X.librasin parranis de Segureto,&hectx. lribrasdedit domuimiliciedeRoais.Pôft hoc donumW de Sancto
Stephano& uxorejusRoftagnaconftituerunt
placitumcontra domum de hocpignore;RotbertusyerodeTiMo,preceptordomus, pofuithanc querelam in manibus militum
de Segureto,fcil. B. Raimondi,cujus dominiumhujus terre crat, & B. Boquerii& R. Datonis,& mandatoiftorum
domusde Roaisdeditnu. librasRaimonnenfium
W\ de So
Stephano & uxoriejusRoftangne,& ipfe &ipfa finierunt
majus valentem& minus hujus terre domui predide; &
ipfe W\ de S' Stephano& uxor ejus Roftagnafuper facra Euvangeliapromiferunthoc nrmumtenerede fe & de
fuis. Hoc fuit factum cum Rotberto de Tilio,.preceptore
domusde Roais, anteoperatoriumStephaniScoferi~anno
DominiceIncarnationisM*CCo,menfemadii,circanonam
~M< /~oo): teftesfunt W'. RaimundusdeGiguondate,
P. Pelliparius, B. Martinus, P. Trobatus, G. Chambartinus, R. de Rupe Bruna, P. Boquerius,Arnaldusde AIbufonC)B. de Albufone,W'. Rodulfus,W.Mounerius,
(of /7~
Guiguo de Raftro.
1~.6
(CARTA BERTRAND! PB PODIO GutGONE).
T N nomine Domini.Nofcant omnes qui prefentemcari. tam audierintvellegerint,quodegoBertrandusde Poanimemee & parentum meorum
dtoguigo,pro remilHone
& pro damnis queegofecidomuide Roais,laudo, dono&.
concedoDominoDeo& beateMarie& domuiTempli Salomonis & nominatimdomui de Roais,prout meliusdici
vel intelligipoteft,terramfcilicet de CumbasTellarencas
.CHARTVLÂRtVM
& pafquerium de Boi~; preterca volo, imo precorquod
fratres Templi-indomode Roaisexiftenteshocdonumhabeant et femperpoffideant,& inde voluntatemfuam faciant fineblandimentocun~orum viventium.Ut hoc autem ratum & flrmum omni tempore teneatur, extenfis
manibus fupra &cro(an~taEvangelia, juramus ego fcil.
Bertrandusde Podioguigô& Wmus Girautz Canutzquod
ibi deincepsnullammoveamusquerelam. Hujus reiteftes
funt frater Fulcode Braz, quitunc erat comendatoripfius
domus de Roais,&frater Ugolens,
fr'. Pc. de Gafc,Gi. Cabarlins, fr. R\ PaUers,BertranzIfnarnz,Wmus Girautz
Canutz & Folradusde Cairana, qui hoc donum laudavit,
in prefentiaiftorum,Ici!. Petri Berenger& Wmi Alman,
& fratris Bernardi presbiteri& Wmi GraïH&Pe. de Sant
Amanz & R'. PaUer & Perfeger & Rotbertus..Fateor
etiam egometdi~us Bertrandusde Podio Guigo,me unum
equm habuiuepropter hoc donum a fupra diétis fratribus
Templi domusde Roais; iterum funt teftesBertrandusde
San Veran, Jo. Bernartz,Umbertus Ferranz. Factum eft
hoc ante ecclefiamSanéteMariede Roais, anno ab Incarnatione DominiM'*C" octogefimoV"
147
(CARTA Fot.RADI DE CA!HANA ET HUt
RrOs).
T N Dei nomine. Nofcat difcréciocunctorum hominum
i quod Fotratz de Cairananomine& ejus Btius,Folradus
fcil., ambo litigium & querimoniammovebant fratribus
Templi miticïe,iUis'videl. qui î)eo ierviuht in domo de
Roais exiftentes,in pafquerium de Boifb & campuni de
Cumbas Telaren., que o!itn dederat Bertrandusde Poi
Guigô predietedomuide Rôais,ut prefenscartà certKHnae
ateltatur. Quapropter obtimumfuit conûtium, ut TempU
milites ante judicium probôrum hominum eonvenireht;
fueruntigitur très viri judiceshu}uslitigii & querimonie,
Vilelmus fcil. de Vaifo & Po. Ugo dci Ra~el & Petrus
TEMPLI
CE ROAIS
95
Joannes,bajulus Tolofecomitis, quorumjudiciofuit difpotitutn & vere cognitumquod nichilpoterat Folradus
querereveljure petere nec ejus filiusfuperpafqueriumde
BoMo,necin campoqui diciturdeCumbasTolarencas; cognovit etiamFolradus domuide Roais quod pottulaverat
male pafqueriumde Boiffo& campumde Cumbas Te!arencas.Donavititaque & finivitetiamFolratz didusicpiffune predidedomuide Roais, hoc quodpetierat in locis
deluperjamreMs; dedit preterea& p[er orjis ofcEul]ma
domusvidel.de Roaispreceptori,proRotbertoTilie,
rnifitetiamcum bono animo quod nullamdeincepsquerelam faceretneque injuriamin locis omnibus di~tis fuperius nec prorfus aliquam queftionem.Hec difiniciofuit
veriffunein cimenteriode Roai.~in dietercio Pa&eDominice, pertractata. Et venit poftea Folradus,fillus Folradi fcil.,domum miliciediSam fuperius, die dominico
confequenti& dedit fratribus Templimilicie, domo morantibusde Roais, hancquerimoniam& peticionem,laudandoeciamdedit & ofculumRotbertoTitie,domusvide!.
preceptori;juravit infuper quod omni temporequamdiu
viveretrelata defuperobfervaret, & quod hecdefenderet
bono cum animo aSirmavit. Preceptor iterum Rotbertus.
Tilie fratrumconfilioFolrado prebuit de eîeaibûnis~domus videl.de Roais, benignefolidosfexaginta;quod credi
debeat,teftesveriffunosaudiatis frater Rotbertus Tilie,
qui tuneut legitur domusde Roais extititcomendator,&
frater Raimbaldus
presbiter,fr. WimusRaimu(n)dide 'Gigundaz,n-. Po. Pellicers,ir. Pe. Efpina, fr. Raimundus
Darlede,fr. Nicolaus,fr. Gi.Cabarlis,RaimundusPaUers,
Pe. Trobat, Perfegers, Critovols, BertrandusMartis &
Wmus de Vaifo, Po. Ugo del Raûe!, Pe. Joanz, Guigo
Alamandina,Joanz Bernartz, ArnaldusJaetz, Boftos,Pe.
Paluz, BertrandusSan6HVerani, Pe. Cofmes, Raimundus Troffabotz,Wmus Rainaudi,Raimundus de Bedoi,
Ugo Guinartz, UgoSabaters,Ste. de Vogor, Wmus Aftanova, Arnulfus.Faftum efthoc infra crotamante eccle-
CHARTVr<AR!VM
96
fiamde Roais, ànno ab IncamacioneDominiM"
CCwI, in
menfemarcio, feriata po(t Pafcam
mars /~o~, &
in primo die Paicefuit feftumAnunciacionis
('3~'m.).
148
WiLLELM!
ASTANOVA
DEDONO
(CARTÀ
SUtMET).
Y N Dei nomine.Nofcat difcreciocun~orum hominum
quod ego., fiquidem Wmus nomine AHanova~me
ipfum voveoet reddoDominoDeoveriCimoatque fideliter
Marie Virgini, necnon milicieTempli videl.Salomonis;
concedoitaquepuro cum animo & dono domui Templi
videl. de Roais,omnequod habeoin territoriodel RaAet,
nonamvidelicetporcionem,& illud etiam quod jure habeo in territoriode Roais,ficutdeterminatvia jampupllica
a vado Lancéeufque ad terminum qui PodiiCabatznominatur. Juravi etiamhocdonumdomuide Roais,& i!!is
fratribus-qui ibi permanentvel funtin anteaCf /<) permanfuri hocfeci fiquidemcertoconfiliomeorumomnium
amicorum. Hoc .donumannuit, laudavitetiam predide
domui Raimundusnominefrater meus, & meusavunculus Wmus nomineAfianova,& confanguineus
meusvidel.
Amorofus:jurato etiam nit poffumquereremeisjam fratribus, jure nec aliquaratione.Hoc fuit fiquidemiactum
veriffimein manufcilicetRotbertiTilie. domusde Roais
preceptoris,infra eccleuam"de"'R6ats,J~ria
m; teftes funt
frater Wmus Raimundusde Gigundaz,Raimbaldusprefbiter, fr. Pc. Efpina & f. Raimundus Darlede, fr. Po.
Pellicers,fr. BertrandusMartis,fr. Gi. Cabarlins,fr. Nicolaus, fr. Ste. de Creft, Pe. Trobatz.
149
(CARTA AZALMUERS, UXORtS PETRt BoSQUER!t).
T N Deinomine.Nofcat difcreciocu(n)ctorumhominum,
quod ego nomineAzalmuers,uxorveriffimePetri Boquerii, movçbamfratribusTempUmiiiciede RoaisUtigium
TEMPUUEROA!S
S
97
fcilicetdela Pereira. Quaprop&querimoniarn,in campum
ter cognitumfuit verinime,ante prefentiamproborumhominum,quod nichil poteramin campumquerere dictum
fupenus,jure nec atiquaratione; cognoviitaquequod jam
peticioquam ego moveram,in campum fcilicet,non erat
utilis necjure fiquidempoftulanda. Finivi igitur, dimM
eciambenigne fratribusdomus miliciede Roais illud litigium & querimoniamquam ego moveram, in campum
ici!,de la Pereira, dedi pretcrea.prédits fratribusfi jure
aliquidin campumquerere potuiffem; veitivi exinde(ratres miticie~me autem fiquidemdeveftivi meofqueetiam
fucceQbres.
Juravi infuperquod nichildeincepsin campumquereremullomodo;quod credidebeat,teftesverifiimi audiantur: frater Wmus Raimundi de Gigundaz,
domus videl. de Roaiscomendator, in cujus manu hoc
fuit fa~um~et fr. Po. Pellicers,qui accepitfacramentum,
& Raimundus,de Roca Bruna facerdos,GuigoAutranz,
R(ai)munzGirauz, Pc. Boquers, Ugo Artauz, Bertranz
d'Albuzô & irater ejus Arnaldus Borrias, Wus Raols,
Wmus Mouners,Wmus d'Avino,Atbertus,Wmus de Seguret. Factum efthoc in menfe madii, feria ut) luna !f,
annoab IncarnacionePomini M*'CC° 1° (<?mai /.?o~.
_(~
1~0
geruntur,teAium& fcripture mefratrum do.
moria perennantur
mus de Roais vetuitastemporum.
Roftagna.&:npturenoticiiscomendatur
6Hus meusGirardonus, & mea filia
Beate] Mariede Roais fratribus e)uNemdomus
qui.
&pro hochabuimusC. fol. Raimonnencium
fuit fidejuffor.Et ut
r.
hoc donumfirmius te[neatur.
e
facpropredictisiëcimusju~urandu~gg~
~Rai.
Dehoc
tum.
in] domonoAraproprîaadGigu-ondatem.
CHARTVLARIVM
98
donatione
teftes funtW. Raido[no.
mondusde G)[guondate, P. PeUiparius.bajutuspredicte
domusde Roais,cepit facramenta,G.Chambarjliaus.
P. Trobat. deCrifillono,BMartinu&,Pedeguerius,
W. Ifnardus, W. de
t.<
torneUus,
Rainaudi. EgoRoflagnajuravi
Penna.
W. RoAagoi.
contiin[manu.
guum R. de Arden
narius,preceptor
de Clauftra,
domusmi!ic!ede Au!'a[f!ca,
Hoc fuit facOrguoMoïus,Milo, W.deCtau[ftra.
tum anno ab IncarnationeDominiM"CC' tl~ x<kalendas feptembris~o
~~o~ vacantefede imperatoria,
R(aimundo)comite Tholofano,R. de Mcdu!tione,Va)Sonenfi epifcopo.
1~
fcripturememonanon con6rmat.
&
domui & ejus fraquerebam
haberejusnon modicumin molendinis
tribus
nberia,iUaomniaquejuftevelin)uAequerebam.dedomui& ejus 6'atribus
dit .predicte
&
ut hocSrmiSimum.
cum Dahnaciode
facra tangendo Euvangeliaroboravit,& pro hisfinibushabuit.
CCC. L. fol.Viannenfiuma Roberto deTilio,
preceptorepredicte domus,de elemofinisejufdemdomus.
Hocfuit &ctumad Monelionem;Robertusde Tilio,preceptor domus de Roais .trandum; pater hujus Dalmacii,
Dalmacius
~dejufïbresP.de!avuncu!ua Pon.
de Boiabùe,
Artéllari,fidejuffor.Hocvidît &audivit
deGiguondate,Petrus EMàrius,GiraldusdeCreÛo~
hancSnem & hane inveftionemquam
R. de
us ad Monfecit Pon. Artellarus ad
temgulguonem,
fcilicet B. Artellarus &W.
auditionefui mariti &Artella
anno ab IncarnationeDominiM"CC' II") die menfis
feptembris,vacante fede imperatoria, R. comite Tholo-
TBMPUPBRûAtS
99
fano, R. de Medullione,Vafionenfiepifcopo.Horum &
harumfacramentacepit Rotbertus de Tilio, preceptordomusde Roais;tettesfunt W. Raimundusde GiguondaM,
P. Pctliparius,R.Artellarius,P.de PodioGuiguone,Guigo
Pan, de CauHtana~AroutfusMi[lo.Roftagnuscapellanusde MonteGuiguone,Alrrieratus
de Monte Guiguone,B.de Durbanno,Aimericus,Elfiarius
de Monte Guiguone, Ricavus de Podio, W. de
SanctoStéphane.
~in]tbus & jufjurandis& inveHiombus
Pon. Artet]larusfecit peticionem
poft annumdomui miliciede Roais .nés
faciebant,& W. Raimundusde Giguondate
R. de Cornillonefe facerefuam
&ipf.
deCorniMonedonavit& finivit,
omne.
Roais & ejus fratribus. Hocfuit factumin domo R. de
ComiUone
Mateuts uxor ejusteftis; teftesGi.
de
,Fa!co
Roffignoluso~avo die recognovitad p.W.RaijmondidcGiguondate,
P. Pellipapreceptoredomusde Roais
rius, R. de Cornillone,Guio,R. de.
Achardus,Rai.de Vanone,JohannesRoftagnus, .W.
RairaondusdeGiguondate,preceptordomusde Roais, dedit ci de
denarios viderunt dare
cun~t teftes.
ïp
fToc eft Menlonade donc quod fecerunt Bertrandus
inCo~enets &G. VeranusDeo et dômuide Roais:omne quod abebant in Podio Cerver; & oc donmmjuraveyunt quod ormiter tcnuifentipfi & fui. Hoc donumreeepit, W.Rai.~ pfeceptor,& P. Peliceils;& dederunteis
xu folidosin caritate.Hoc fuit factum,feria tn, a Seguret;
garetia: AMcde Rofto& Gigo filiusejus, B. Bocers,P.
Bocers,G. Dato, B. d'Atbuco,A. d'Albuco,
(<)Ea eufthtrgt t< mot mundus
<.
!00
CHARTVLARtVM
1~
TT~oc W. Maiolusdono corpus meum& animammeam
Deo
& beateMarie& domuimiliciede Roais, cum
omnibusmeisjuris & rationibusque habeoin riperiacitra
Ovezam, avado Lanceeufque rupemMainaudem;& illud
jus & illam rationemque habeo in fa&iafuptus Petram
Longam dono Deo & domui; & nos nepotesejus, ego
fcilicetP. Maiolus& filius meus P. Maiolus, & ego P.
Milo & ego W. Milo& ego W. Johannes, & nos filii
Audeberti Maioli,B. & Pondus, nosomnesdonamusDeo
& domui de Roaispro avunculo noftronoftrumjusterre;
& omnes juramus ut firmius teneatur, W. fciltcetMaio!us & avunculusnofter, & nos omnesnepotesejus. Hec
dona & hecfacramentarecepit W.Raimondusde Giguondate, preceptor domus de Roais. Hocfuit factum ante
eclefiam in ipfa domo, anno ab Incarnatione Domini
M. C. C. IIJ, regnantePhilipo Romanorumimperatore,
ultimadominicafeptembris~<?yep~.r~o~), Raimbaldo
Vafionenfiepifcopo;teftes funt Aelricusde Raftro, P.
Pelliparius, B. Martinus, G. Chambarlinus,Lambertus,
Pedeguerius~Criftolus,MichelusGuontardus, Pontiusde
Bodoil, P. Trobatus, Arnulfus, W. Bezanzonus,B. de
Arboribus, B. Bertnondus,W. Mirabcllus,W. Portanerius, W. Rainaudus.
Ego Aimerusannui hoc donum, quodpater meus W.
Maiolus fecit domui miliciede Roais,& fi quid juris in
hoc habebam,totum deretinquiDeo & beateMarie & domui miticiede Roais; & ut hocfirmiusteneretur,pro hoc
feci&cramentum hociacramentumrecepitP. PeHiparius.
Faetum fuit hoc in domoPetri Fabr!, in caftro Vafionis,
teftesfunt P. Faber, Ugo Faber, P. Barnoinus,P. Defderius, R. Gilafrefus,P. Gitafrefus,W. Bezanzonus,
W. Bonetus.
(~
S
TEMPt.tDËROAtS
tOt
~4
ctANï]qui funt & qui fuerint quod domus de Roais
Q mutuavit cum B. de San~o Verano & cum filiis
fuis Mateut& Alazais; & B. jam dictus et ntie ejus prédire habucrunta domode Roaisunam condaminam ad
Cairainam&vnj fol. cenfualesde bonis paribus,& domus
habuit a Bertrando& a filiisfuis unum condaminamad
Boifjbnem& unum campum: hec condaminaeft inter
Vernetum& Boiffonem,campuseft ad fumumpaludis &
vocatur campusde Fraxino,& hec duo erant fub dominio
domus. Et hoc promiferuntfirmum tenere B. predictus
& 61ieejus Mateut & Alazais jurejurando. Hoc fuit factum in eclefiade Roais, cum W. Raimondode Giguondate, aminiflratoredomusde Roais, anno ab Incarnatione DominiM' CC" IIJ, fecundadominicanovembris
~or. ~~o~); Mejuubres funt Johannes Bernardus, Imbertus Ferrannus, BonusTofus, Imbertus Rebannitus, P.
Paluts; teftesfunt Aelricusde Ra~ro, P. Pelliparius, P.
Trobatus, G. Chambarlinus, Michelus Guontardus, B.
Martinus,Perfeguerius,W. Afta Nova, Arnulfus, P. Mirabellus, P. Cofmes, W. de Arbonbus, W. Bezanzonus,
Uguo Cluchetus,Wguo Fidelis.
IH5
~UANDO B. de Sancb Veranovenitad domumde Roais
'k~'pro douato, deditipfe et fillefue Mateuts et. Alazais
predictedomui quicquid habebant in tenementode Boiffone, fcl1iceta colle qui vocatur co!!Jsde Vafione ufque
domum predictam& ufque collemVile Dei, & omne jus
&rationem quam habebantin palude de Boiffone;& hoc
promiferuntfirmumtenere jurejurandoipfeB. & Mateuts,
& Alazais& maritus ejus Michelus. Hoc fuit ~ctum in
ecieua de Roais, aano IncarnatiVerbi M".CC~.JJJ, fc.
103
CHARTVLARtVM
cunda dominicajanuarii C/My. /~oJ?), & fu!tfachnn
cum W. Raimondode Giguondate,aminiftratoredomus
de Roais; teftesfunt Aetricusde Raftro, Maurinus, P.
Pelliparius, P. Trobatus,G. Chambarlinus,B. Martinus,
Lanbertus, P. dePodio Guiguone,MichelusGuontardus,
Johannes Chambarlinus,W. Maiolus,P. Mirabellus,Arnulfus, W. Afta Nova,W. Bezazanus,P. Milo, B. de
Arbonbus, Imbertus Ferrannus, Johannes Bernardus,
Bonus Tofus, Imbertus Rebannitus, P. Paluts, Ugo
Ç!udets.
.,6
A îco es menbranzade la rancura que fazianli 61 d~en
J'~L R. Arteillara la maifonde Roais, zo a faber Uguos
ArteiUarse W. e B. Aquift
.30~dizian que ~0!
eran remanfut a paguar a lur paire de l'afar de Roais; e
d'aqueftsL. &r. vengronii frairede Roaise l'enfand'en R.
Arteillar denanten P. d'AiroIase denantn Uguo d'Airolas e denant en Peir Inbert lur cognat, e aquift manderun
qu'el fraire rende<fun
aqueftsL. fol'. a n W. Raimonsde
Giguondaz, que adoncs era comandairesde la maifon
de Roats: rendetloslur a Roca Bruna en l'albercd'en P.
d~Airotas,e quantaquift L. tbr. lur foronpaguat, Uguos
Arteillarse W. &)sfrairesjurerun per lur e per un fraire
que noi era, zo e affaberB., e per lur ferorsRaimonnae
Aelmues; Deelinai foe o juret, en P. Inbertsjuret o per
fa moiller aquift fagramen
deman ni
Mron que jamais es
rancur non fezefÏbna la maifonde Roais. D'aizo. fermanzaen P. d'AiroIas,en RaimonsArteillars guarentias
fun en P. Pelliciers,R. de Roca Bruna, U. Lagets, Paf
çalus, U. Durans, W. Martins,.MichelsBorrels, Durans
Bacalfars, P. Alguo,P. Bernarts, U. Bues, Raineria&
ïncamattonisM".CC*.JJJ,
filia ejusUgua. AnnoDpn'unice
prima dominicanovembrisC~acy. /aoJ~.
TEMPLïDEROAtS
to3
1~
prefentibus& futuris quod ego RiclensRufa
Y)GNOTÉscAT
i &ego RaimondusRu&, filiusejus, vendidimusfratnbus de Roaisv~. fechoiradasde pratis, que funtin fuperiori paludead BoiHbnem&funt conju(n)da pratisipfius
domus, & erant fub dominiodomus; & pro iftisvjj. <e<
choiratishabuimusa predidi<!fratribus C. fol. Hoc fuit
ia~um in falade Roa!s; & ego Riclens Rufa&egoRaimondus Rufa hocfirmum fecimusjurejurandopro aobis
& pro heredibusnoftris ut fratrespredictiprata hechabéant &teneantin pace & fine blandimentonoftrihereomo
dumquenoftrorum,&:pro hoc damus pro fidejuffore
nia que habemusad Boifïbnctn;& eft fidejufforJohannes
Bernardus, Imbertus Rebannitus, Matheuts. Hoc fuit
faétum cum W. Raimondo de Giguondate; teftes funt
Aelricusde RaNro,P. Pelliparius,G. Chambarlinus,B.
Martinus,P. Trobatus,W. Maiolus,Perfeguerius,CriSolus, MichelusGuontardus,Arnulfus,P. Mimbellus,B. de
Arboribus,W. Bezanzonus,P. Sabaterius,BoiCîera.
(7"~
"T~T'"
v
1
1
·
1
v
v
1
a
1
·
1
1
·
v
1
1
v
I
1·
1
1
Rainaudus, Hugode Breta, Robert, Pon. Efcofer.Fa~a
donacioiftanu''idus decembris,ferianu', luna xxitJ',anno
ab IncarnacioneDominiM"C° LXX"V'' ~o déc. T/7~)
comite. Sequenti
regnanteFredericcimperatore,Raimundo
etiam die, videl.feriav* C// d'J, foror jamdictiRoftagni,
nomine Efa, & filia ejufdemEfe,nomine Brunicens,hoc
donum confirmandolaudaverunt; & predicta Brunicens
jurejurandoin prefenciamultorumteftium Srmavit Pon.
de Barret, Ugo Clericus, W. de Villa, RainoartdeTor,
Pon. Ricau, Raimundusde Tornet~GiralRainart~
!Û4
CHARTVt-ARÏVM
i~9
DE CONCORNAFRATRUMMILICIEET HUOS RA~M~)~fD~
ASTB
NOVE ET FILIOS RAINBAUDIDE VASIONB.
& concordia inter fratres milicieTempliqui
IT) LACITUM
1 habitant ad Roais, & filiosRaimundi Afte Nove&fi.
!ios Rainbaudide Vauone, coramdomoB(erengario)
epifcopo Vafion.,atiffente fibiGuillelmoBarreria, Pe. Auraficenfi ~acrMa.Conquerebanturfiquidem predi~tifratres
milicie adverfusprédit, milites de invaHonc& injuria
quam cîs faciebantin territoriode Roais, auferendofibi
fraéturas & novaliaque fuacultura& labore ibi fecerant,
extra videl.de<!gnatam& determinatamdonacionemquam
in. eodcm territorio quiete poffidebant afferebantetiam
predidi militesTempli a RaimundoA.AaNova & Mirabla
fororeejus ita fibi ia6tafn& perpetuamlocacionemeorum.
dem novalium& fra~orum~ ut medietatemtafcheet decimefibi& fuisannualiter redderent,alia medietatefibiretenta. E contravero BertrandusAfta Nova& fratresejus
& Rainbaudusde Vaiib & fratresejus fere nichilhorum
dicebant fibihec omnia jure competere&
recognofcentes,
preter medietatemtafche & décime, abAractoquod pro
fractura& cultura (~ retinerimos eft, poueuiohemomnino'liberam omniumvolebant.Auditishinc inderacioni.
bus & attegacionibus~tandem tuppôfuerunt & mandato
dom' B. Vafion. epifcopi ipfe vero, utraque parte vo'
lente& affenciente,mandavitut fratribusmilicieTempli&
domuide RoaisBertrandusARaNova& fratres M,& R.
de Vaifo& fratresfui dimitterent& laudarent in perpe*
tuum fineomniretincmentoterramque fuit GuillelmiUza.
lardi, in qua tresfaumateannortefeminaripou'unt~mandavit etiam ut in bofcoquem habentjuxta vineamdomusde
Roaisnon facerentvivarianecclaposnec venariibi poffent,
& ut in patiis tociusterritorii libereire & redire predic~
domuscum animaUbus&befMis
pouet ceteraomniaficut
TEMPUDEROAtS
!05
querebant&acccperantBer.'AttaNova & ceter~habcrent
& retinerent;& )ta iado fine& pace, omnium datoofculo
dHccHerunt<
fa~mn hoc fuit Aurafice in ecclesiaBeate
Marié,aano Incarnadonis M"C.LX"VIIJ" teftes funtqui
affuerunt:Arnaudusde Turrellas,magner milicieTempli,
in manu ejus feccrunthoc donum, & Deudesde Stang &
Stephanusde Joannaz& R. de Meimeuz& G. de Marcet
& Pe. Airaldus& P. de Luzarenet P. Maitensfacerdos
& Ber.de AftaNova & Ademarsde A~a Nova & P. Ra.
binetz& W. fraterejus& Willelmusde Cattro Novo&
W. P. de Vaifo.
WillelmusAOaNova,frater Bertrandiatque Batdevino~
hoc placitumlaudavit & aStrmavitabfque dolo, in manu
Stephanide Johannaz; teftesfuntPetrus Maletinéticapellanus,Gaufrez,Petrus Bermondi,Petrus Hyipaniœ,Johan.
nes de la Gleifola Petrus Silvii, Petri Boverii, Michael.
(/ To~
160
ADJODÎCACtO
DOM'
BERTRANDJ
EPISCOPI
VASIONBNStS.
/~VB majorum arbitrio funt dedta fcriptis perpetuum
robur accipiunt,ne pravisingeniisin pofterumcorrumpantur. Unde ego Bertrandus, Dei gratia epifcopus
Vafionenfis,notum facio tam prefentibus quam future,
quodfratresde Roais condaminamde Rovers a Guillelmo
de Podio;qui éam occupaverat,po~ulabant fcil. afterentes
jam di~amterram a Guotolent,matre ejufdem Guillelmi,
& Pe. AUautFeudant dqnisfollempnibus
accepiffe nos ig!.
tur, partibusconvocatis& in caufajudiciario ordineprocedentes,cum prediëtusG. de Podio poft facramentumcaambâs donaciones m(trumentum
lumpniere<~gnoviCef
quoque & figillum dom' Befengaru predecefforisnoftri
ut!'iuf}uedonacionisfaceret ndem~ in potÏeŒoneproprietate fine alia qualibet hujus condamine pertinenda, GuiMe!mumde Podio intelleximus condemp8
to6
CHARTVLARtVM
nandum: condaminamigitur domui de Roaysadjudicavimus &, çum pace duMetn Gvilletmi&: nullo noftre fentencie reclamante,perpetuistempotibus tradidimuspoûidendam. Si quis autem huic noftre diainidoniunquam
attemptaveritobviare, iram Dei omnipotentisfuper eum
malediccionibusinprecamur. Huicautem judicioprefentes
extiteruntGuillelmusde Saî~to Paulo, qui preceptorerat
de Roais,& Petrus Iterii, preceptorde Ricarenchis,&&-a"
ter Pon. de Barreto; & Paittonerius, GauM!cus~
Ctafeba!dus, Hugolenus, Rainbaudus, canMuci Sanéte Marie;
Guillelmusde Mezaila,monachusSan~tiViaoris, Pondus
Borrellifacerdos,Guillelmus
de Airolis, Rainbaudus, Hu.
golenusmiles,Guillelmusde Vafionemiles. Faa:um & de.
terminatumfuit hoc judicium anno IncamadonisDomini
M*(~ LXX'VIÏIJ'(.?) kalendis{ulii~ juin ~7~.(~;
DB tMVESTIMENTOCONDAMINEDE ROVERS.
fit omnibushominibusquod B(ertrandus)~
l~~r ANtFESTUM
Vafionenfisepifcopus,poft datumjudiciumvenit in
condaminade Rours, fimulcumdomoepifcopoGuillelmus
de Podio, & ibi iupradt~tamcondaminam preceptoride
Roais, Guillelmode San~o Paulonomine, & a!iis&atn-'
bus fupradi~e domus, voluntate& affenfupred~UGuillelmi de Podio,tradidit &ve~ivit. Et fuit hocfaétumin prefencia Bertrandi Petralapte, Vafionenfisprepofiti, Petri
Giraldi, &cn(te,Hugoleni canonici& Hugonisde CadaroSa, canonici,Clarebaldicanonici,BarretideSanctpPaulo,
Berengarii de Cardana, Guillelmi de Mezaila, Nicholai
presbiteri, Bnrtholomeicapellanide Roais, GuillelmiGarini de SaaetoPaulo, Guillelmide! Barreti & fratris Bernardi de Rodes& fratris RotbertiPeUiparu& fratrisBertrandi Rainaudi& fratris Ponciide Barreto & fratrisRaimundi Pailerii& fratris Petri Gafcont& fratrisPetri Silvi
Guillelmide Airotis~Matfredi
&atris PetriMaMianguinis~
TEMPÎ.tDEROAtS
te?
de Pod!oGuigone, Rainbaudide Vafione, HugolenimtMtis~Pondi BerengariideVin&bris,RaimundideGirunda,
Giraldi Datonis,Guillelmide Sableto, Poncii Garrelli,MichaelisAragonis,RainaldiPelliparii, Guillelmi Stephani
de Moreti, Petri de Putcro Monte, Guiratdt PeHipan::
s
omnesiftt teftes & videruntreddere condaminamfratribus de Roais,pro prenotatojudicio, anno M' C' LXX"
VIIIJ", xtH' kalendas}nU!Cjr~~Mt'f!
~/7A). Et nottûce-'
tur omnibusquod egoGmUetmus,canonicusSan~t RuN~
habui mandatumdom' epifcopi& aliorum prediëtorutn.
diétandi& fcribendihocprenotatum &6tum, ûcut continetur fuperiusln hac carta.
(/~
162
DE PRODUCCtOME
TESTtUJM
!NMODUM
PUBUCACMNIS.
ERTUM
fit omnibushominibus quod anno Dominice
Incarnacionis M"CC,VI''<menfefebroarii,Rotbertus,
comendatordomusmilicieTempli de Roais, produxtitertes infrafcriptosin modutnpublicacioniscontra quemlibet
homir.em& fpecialitercontracanonicosde Vauone,coram
ArbertoMartelli,dom' R(airnundi)Tolofe comitisvicario
in vallede Boria &in Vafione,coram A. de Novis, ejufdem dom'comitisjudice& cancellario in VenaMmo&
citra Rodanum.S PondusPettparius, frater domus milicie Tempti, teftisjuratus dixit: ego vidi & audivi quod
Roftagnusde Podio dedit& tradidit domuimilicieTempli de Roais& omnibusfratribus, prefentibus& futuris,
ejufdenidomusomnejus & omnem actionemquam habebat in Raineria,ficut protenditura rivo de Aîta Vi!a ufque ad Oveza& ufquead gadum de la Lanzin latum &
in iongum;& hoc fuit in cellano domus milicie de
Roais, & hoc fuit per duos aut per tres annos antequampredictusRo~ de Podio decederet. § Crijftophorus
frater tetLjur.dixitidem.S Giraldus Chamerlenct. j. d. i.
W. Maiolusfratert. j. d. i. S Petrus Ma<o!ust, '). d, i.,1
!û8
CMARTVLARtVM
exceptequodde temporedixita tribusannis ufquead quatuor antequamdecederet.§ Petrus Trobatust. j. d. i. quod
primus. 9 JohannesChamerlencfrater t. j. d.. i. q. p.
Fa~a fuit pubIicacioifta apud Roais, in ecclena pre&ntes teftes interfueruntArbertus Martelli, tunc temporis
dom' R. Toioiecomitisvicarius,dom' Deude de Breiffac,
tune temporiscommendator&frater domus milicieTempli Richarencarum,& W. Raimundi de Gygundaz, tune
e
domus mttieteTemptt,& Mau~
temporisCubcommendator
.rinus d'Efpereu, domusmilicieTempli frater, & Bertrandus de Cucurone & BernardusMiqueld'AUu. Et ego A.
de Novis, dom' R. Tolofecomidsjudex & cancellariusin
Venaitïino& citra Rodanun~prefensinterfui & hanc cartam infcribi& fubfcribijuli, & fignavi& manu propria
figillavi.DomineDeusJhefu Xpiite, cuftodivias measut
nondelinquamin lingua mea(Ps. xxxvm,
l6~
(CARTA) W(tLLEM!)
RICAVJ.
UEgeruntur in tempore, ne labantur cum tempore,
\~Jn linguaponuntur teftium & fcripture memoria &
figillimunimineperhennantur.Neergofubnafcaturcalumpnia illis qui poft hos fratres venerint, fciant omnes prefentes& pofieriqui cartamiitam audierint,quod W. Ri..
cavusvendiditfratribusmiliciede Roais, prefentibus& futuris, omne jus & rationemquam habebatin riperia citra
Ovedam, a torrente ufquecaminum; & de hoc dive~ivit
jfe & fuos & fuas, & invefUvitW. Raimundum de Gigundate, qui tuncpreceptorerat prédire domus, & omnes
aHo3<ratres
fimiliter.Prohac vendicionerecepitiiteW. RicavusD. fol. Raimundenftum,unum equm pro CCC. fotidis quem tradidit ci W. Raimundusde Gigundate tune
preceptor,& CC. folidosquos folvit ei R. de Tilio pof.
tea preceptor, qui fecitei venditionemrecognofcere.Hec
TEMPUMROAtS
!OQ
vendiclofuit ia~a ad Roais, in nova peH!parM~hujua
vendicionisteftes funt JuveniscameradHS,Rodann~s notadM magiftri; P. Trobatus, Mivarius, Laugerim Trimondi,W. Rainaudi, P. Sabbatarius,W. GiH,R. A<ïaJMt R. de Curione. Hanc vendicionemjuravit ipfe W.
Ricavus& avunculus ejus Rancurellus; &~um fuit anno
ab IncarnacioneDominiM"CC'V".-Alio capitulo venit
B. de Tilio&folvit predtëtoRtcavoCC.prediftos fol.,quia
preceptordide domusfuerat, fecit quidem cum ~btudône
recognoicere,inchoroante moiendinum, vendieionemiC.
tam & facramentumipfius& facramentumavunculi ejus
Rancurelli.Hujus recognicionis
teftesfunt Hugo Laborator, B. JuUonus,W. de Vafione,R. Rainaudus, B'. Malordius,B. Martinus, Folco, Michael,JohannesCambarlinus, W. Hafta Nova, Rencos,W. Marraffanusde Pademis, Symeonde Padernis,B. de Curione; hec recognic!ofafta fuit cum Robertode Tilio, preceptorede Roais;
Annoab IncarnacioaeDominiM" CO VI% feriafecunda
fequentisdominice intratomenfemartis (8 w~r~ 7~07~.
Et ego A. de
Novis(ut ch. /~A
V.~h.
c.i.j. &Hgn. mea.
164
DzHNEOMNIS
FACIEBANT
ODO&BCHYESIS
QpEMMOME
QUAM
ETUXOR
EJUS
BEATRIX
ETFtUUSEJUsODONUSDOMUtDERoAYS.
T*\ Bhiis que genmus ne fuccefforibus
fubnafquaturca..
lumpnia,
in linguaponitur.tefttUtn& fcripture meniona & ~gitHmunimine perennantur.ConfirmantesMis
tribus igitur hoc preiensfà6tum,fciantqui funt& quivenerint quod Odode Chiefis& uxor ejus Beatrix &filius
quam facieejus Odonus finieruntomnem [querQmomam
bant vel facere poterant domui de Roais, & fratribus
& laudaveruntomnesdoprefent.& fut., & concefferunt
nacionesP. Arnuifi & W. Elifiarii ceterorumqueanteceSbrumomniumfuorum.Hancfinem &hanc tauda~onem
no
CHAttTVLARtVM
&cttipfe Odo de ChiefiscumW. Raimondo de Gigundate,qui tuncpreceptorerat prédiredomus,ante W. Elyfiarium&.ante W. de Vafione,in domo P. Fabri & iratrumejus,que eitjunctadomuicanonicorumVafionenfium;
& de hoc habuit C. fol. Raimundenfium& catigasde
preffetorubeo.Hujus Rais& hu)uslaudatlonis teftes funt
Maurinus,.W. de Livre, R. Airaudus, W. de Podio,
W. Ellifiarii, Aimencus~Pon. Berengarius, P. Faber,
Ugo: meniefebroani, vaferiaultimeebdomade~
Beatrixhoc ipfum finivitet laudavit, manu poûta fupra
facra Euvangelia ipfi R. de Tilio,quitunc preceptorerat
in Luns, & fuit faétum poft eccleflamBeati Stephanide
Luns, fubtusvirialem;teftesfuntP. Dons, ïmbertus Dons,
Lambertus, Ugo Ruffus, capellanusejufdem ecctejtie:in
dominicamenfisaprilis~~r.0do
filius
ip&)anno,&cunda
Odonisde Chiefis& Beatricis,hocipfum 6nivtt& laudavit
cumfacramento, confitensfe habereetatem jurandi; &
ip&Odode Chiefis,pater ejus,& Beatrixmater ipfiusrecognoverunttune facramentumquod de hoc fecerant R.
de Tilio, preceptorde Roais,recepithoc iacramentum&
Factumfuitad Sanétum Romanum,
hanc recognicionem.
infra portalem,VIaferiafecundedominicemenfis aprilis,
iequcntianno ('27 avr. /J307?);hujusiacramenti& hujus
recognicionis(~ teftesfuntWillelmusPon., capellanus
de SanetoRomano, B. Elfiarius,P. Julianus, Willelmus
Merllus,W. Lauterius,P. Bermundus,P. Lauterius,n!ius
Willelmi Lauterli, Bernardusde Saacto Andrea, B. de
Cucurone.Et ego A. de Novîs(ut ch. 163,1..1.1)..tt R.~
h. c. !.). &6gn.mea.
t
CUM
FtUOSUOELIfStARM
ETNEMPETMÂRNULM
(CARTA)
PÊSANCTO
BTBERTRANDO
MONTANO.
$UtSRAMUNDO
TtBUS
Tr\ tVtNMnecnon& humanislegibus ianctitum eft, ut
rem fuam in alteriustransfunderepote~te
JL~ quMquis
TEMPU
DEROA!S
Ï!i
voluerit,ttteraruminfcripcionehoc Mar, quatinusfequenevidcnMragnoicat& futuris temporibusrattum fuc<e(So
tum iUtbatumquepermaneat. Hïis itaque in~ru~tusego
Petrus Arnulfus, cum 61io meo EiyCario& nepotibus
meis Raimundo & Bertrandode SanctoMontano,bona
fide atque bona voluntate, pro peccatorumnoftrorum&
animarumnoitràrumparentumquefalute, donamus&
oSerimusin pèrpetuumquicquidjurishabemusvel habere
debemusin territoriode Roais,videl.quartampartemfine
omni retinemento,DominoDeo & beateMarie& milicie
TempliSalomonis& fratribus in eademmiliciaDeo fervientibusprefent.& fut., in manu Hugoleni,ejufdemmiUde fratris &. aminiftratorisdomus de Roais, fine omni
noftrorum inquietacione
et moleftia,
noftrafucceSbrumque
ad habendum& potHdendutnfuamque voluntateminde
perpetim faciendum,fine blandimentocun~orumviventium prediétumautem territoriumita terminatur:ficut
via publicaterminata vadoquod vocaturde Lanceaufque ad Podium Cabaz, & dividitura territoriode Ra~etto
&.de Buxone. Hec donatio fada eft in prefentiadom~
BerengariiVafionisepifcopi,& in manu ejufdemjam die.ti donatoreseandemdonacionem& collaudacionem
jure.{urandofirmaverunt. Et ipfe jam di~us Pe. Arnulfus
catitaUvea fratribus jam di~e domusde Roaisaccepit
.M. CCC.fol. Melgurienfium.Hujusdonacionis6rtnatores
funt iiH ipfevidel.dom' BerengariusVafionisepifcopus,
& ipfePc. Arnulfusfirmatorextitit&, fifortealiquis hanc
donacionem -r~ inquietarevolueritfaciendoracionem,
eandemdonacionemfe falvaturum[promi]6t&iua queque
fuper hocpropignore laudavit,GuigoAutrandus,[.]
Talon fir., Gaufre.de VaHbf GuitP.de Podiof, Ugot[enus, Ugo] Turcusf., Petrus Draconis,villicuscomitis,
Pc. Maiolusf &W.fraf, Raimundus [.]tanof,
ter ejusf; teftes funt [Kti: Pe.] Martinus capellanus,
Ugo de Bailes,Stephanus diaconus,Pe. Imberti,Petrus
Marinus,BertranArna!, JohannesPoet, Pe. de Bel Mont,
U2
CHARTVLARtVM
W. de Po.~ W. EiiCariusfilius ejus &
Senoret[.].
Fotradustaudaverunt;te[Aesfunt]
Etyfiariusde Albucione.
Ugolenus,Pe. de Silla, Sablet, U. Ta[ton~]deSecureto,
W. Raim', Pe. Bocher, W.Pétri, Pe. Bermundi,[Gipun]
Michaet,Bertran Ramât, Pe. Gaic, Pon. de Barrer Robert Pelliparius,RaimundusPà!!ier, Apolenar,Ht~gQd~
Breta, Lauger. Malfanc,Pe. de Caromp. F~a carta huab IncarnacioneDominiMDC' LXX"V~
jus donacionisanno
regnanteFredericoRomanorutnimpera~fe, Raimundocomite, feria prima,xn kalendas aprilis, luna vi Cajr mars
T/7<~).Ugo VaConisfacrifta&:npRt.
l66
LAUDACtO ÂRBERT! FIUI EJU8DEM Pc. ARNCM UNA PPM
SORONBUS SUIS NARBONA ET LuCtA~ DE OOMOPE.
ARNOLFI ET DE DONO ROSTAGNI DE POMO.
A DHucautem notumfitomnibus quod Arbertus,filius
f~ cjufdemPe. Arnulfi,una cum fororibusfuisNarbona
& Lucia prediè. donumPe. AmuM, infuper& donum
Roftagnide Podiolaudaverunt& jurejurandoËnnaverunt;
ceterevero, que minoreserant, laudaverunt. Hujus laudacionisteftesfunt Hugo de Bailes, Stephanusde Fijac,
W. Aime~,Stephaous Ebrat, Pe. Drocho, villicus comids; W. etiamde Podio, frater Pe. Arnulfi& Roftagni, una cum filiofuoWillelmoElifiarfi,utrumquedonum
Jaudaverunt& jurejurando nrmaverunt: hujusrei teAes
funt Elyflariusde Albucione& W. Rogerii. Adhuc
autem notumfit omnibusquod ego Pe. AmutMs & nMi
mei Elyfarius& Arbertus,donamus Deo & beateMarie
& fratribusdomusmiliciede Roais, omne jus& rationem
quam habebamusin riperia Ovefea vado Lance ufque
rupem Mainaudemcitra Ovefam,apuddomummnvaUs&
m omnibus;& hoc donum promittimus&'mumtencre
jurejurando,& pro hoc donoconfîteorhabuiffea prediict:
fratribusde caritateC. L. fol. Raimundenuorn.Hoc eft
TEMPU
DE ROAIS
t}3
faétumcum Hugojenopreceptore, & ipfe dat denarios;
teftesfunt Hugode Baltes,StephanusdeFijac,W. Aimes,
StephanusEbrardus,P. Drogo,villicuscomitis,Pe. Gaicas, R. Paillerius,RaimundusPedequerius.Anno ab IncarnacioneDominlM"C" LXXI" ~~7~.
(~
ï6~
DE DONACtOMERAMBAUft ET HuGOLBN! CUM FRATRE SUO
GAUFMDO.
c/t. f~
f. e. 1. H. inUrua: ego
'r~ WMs
JL~ Rambaudus& egoUgolenus,una cum fratrenoftro
GaufrcdoVafionis,bona (1.9)
p.n. remiffione&
s-, d. ead.domoDeo. Ugoleni. amm-s. viv. homipum; pred. Cabaz. Hec don. Et ipfi j. di~i Pâtres
caritative(a) f, j. d. d. de R. acceperuntM. CÇ. fexaginta folidosMc!gurenfm[p.Huj. ep. s; ipfi donatores
etiam6rmatpresexttterunt&][-rosprom!j[erunt.t-verunt;
Elifiaritisde Albucionef, BertrandusAita Nova, W. de
CafteltoNovo & Saramannusfrater ejus f., Ugolenus
milesf,, Ugo Turetts f., Ugo Talon f, Faraldus
WillelmusArnaudus & Raimundusfrater ejus
(/
f; teftes funt iftu Pc. M[artmus]cappellanust., Stephanus diaconus Ugo de Balles, W. Berengarius,W[il.
lelmus de] Ra~elb, Alfandusde Albanna, Pe. Droconis,
Vttitcus
Pe. Maiolus,W. Maiolus,Petrus
comitis,[.],
Lauter, W. Lauter, Odo [.
de]Vafione,Bertrandus
de Ca~eUoNovo,Pe. Marinu3,Pe.de Belmont,[Johannes]
Poet, Pe. Bermund, Girun Michael, Bertran Rainai,
Pe. Gâte, [P. de] Barret, RobertusPelliparius,Stephanus
de Johanaz RaimundusP[aIUer], Apolenar, Ugo de
Bï~a. Fa~a c. h. d. a. [ab I.] D'M" C"LXX' V%r. F. i.,
R. c., feria prima,pridie idus marci, luna xx~vuu C/~
wa~
U. v. s. s.
!f4
CHARTVLARtVM
i68
DE VENNTIONE RAtNBALOE CONDAM F!UB HuMBERTt FERRANDI ET BoNITHOSI MTRITI SUI.
T tr nomineDomininoftri Jhefu Xpifti, anno Incarnationis ejufdemM'' CC" XX" VU', monte maii ~t'
T~~y). Notumfit omnibust. fut. q. pres.quod ego Rainbalda, filiacondamHumbertiFerrandi, & Martinus Bonthus, maritusmeus, pro no0:ramaximaneceffitate&puerorum noftrorum,vendimusDeo & beate Ma(rie)& domui milicieTempli de Roays/ totum jus quod habemus
vel haberedebemus& omnespoOeûtones
noMs pertinentes
intra caftrum
vel pertineredebentesin territorioBoyGbne~
vel extra, fivefintpredia fiveterre culte vel inc-e, s-e s-t
prata s-e pafchua, in aquis & in terris, in nemore &
extra nemus, in venationibus& in omnibus que intelligi
poffunta .ce!oufquead terram, ad nos in di~to territorio
fpe~antibus: precioquingentorum folidorum Raim', de
quibusplenarieeft nobisfatisMum; renunciantesnon numeratepecunieexceptioni.Promittimus etiam, fuper facra
Dei Euvangeliajurantes,quod contra banc vendidonem
ullo excogitatomodonuUatenusveniemus,fet eam ratam
femperhabebimus&inconcuf[am:renunciandoomniauxi!io legum& canonum& omni a!ii juri fcripto& non s-o
nobis in prefenti competentivel in future competituro;
&fi diét. venditionemplus valere contigerit, totum.
in peccatorumnoftrorum& parentumnottrorumremifiione
donamus,tradimus& deffemparamus,fub prefUtojuramento annuentesnos et anteceubres noûrosdi~as poffefflonesa di~a domode RoaystenuiHe.Et ego AlayfaFerranda, fororgermanadi~teRainbalde, prefatam venditionem laudo,ta~is fanaisEuvangetiis,jurando me nunquam
contraventuram;renuncianso' juri michicompetentivel
competituro,prediéto juramentoafferendodid, poueuiones prefatedomusdominiopertinuiffe.Egoautem Poncius
TEMPt.!DEROAta
!t5
Pelliparius,tunc temporis Roafyi preceptor, di~. vendt"
tionemrecepi&vendentibusmemoratampecuniamperfolvi.
Actumfuit hoc in ecclefiaBeateMarie de Roafyo; teftes
autem interfueruntW. Gygo, tune temporis capellanus
ejufdemdomus, frater Hugo de Bordellis,fr. Pe. Scofferius,fr. Arnolphus,fr. Pe. Ferreolus, fr. W. Stephani,
fr. Kynidius,fr. Wus Tremondi, fr. Po. Ruffus,W. Faber de Vafione,Laugerius Tremundi, Pc. Filiolus, R'o.
Sco&rius,Po. Caretharius,W. Gaydo, Pe. CoAanttnus,
R'a. Rebanni,Wus Maiolus,Wus de Rocha, Pe. Lamberd de Vinzobdis,R*.Tortellus,Bert.Banolye,Pe. Cays,
Lambertusde Boyffona. Et ego Wus magifterAnglicus,
dom! R(!perti)Vafionisepifcopinotarius, prefentibusmagiftroJoharine capellanoVafionis,UgoneGuiniardidiachono, Wo Cordario clerico,Geraldoclericode Villa Dei,
apudeandem ViUamaudtvi d! Rainbaldam recognofcentemdi~. venditionempro ut in hac carta conUnetur,
fada tamen recongnitione
/3'~ ejufdemvenditionisa
di~tomarito fuo, coram domoR'. Vafionisepifcopo,qui
precibusutriufquepartis hanc cartamfcripfi,compofut&
figillodi~Hdom. epifcopiroboravi.
ï6p
Y N nomineDomini noM Jhefu Xpifii, anno Incarnationis ejufdemM*CCoXX" VU", menfeaugu~i (aofit
Notum fit omnibust. pref. q. fut., quodego Ma/a~
teuda fpontaneavoluntatedu~ta, confenfutamenet volun'tatemaritimei,fcil.Gy.de Mirabello,vendeDeo&beateMa.
rie&domuimiucieTemplide Roaysquandamterramquam
habeoin territorio BoySbne,capientemKM.faumatas &minis annone,& unum pratum quod habeoin palude ejuidemBoyffone,.continens jnj. Muratas, & fi quid ma.
gis habeovêt habere debeoin caftro Boyifoneiupradide
velin ejustenemento quocumque modo intelligi'potefta
celo ufque ad terram: precio quingentorumfolidorum
n6
CHARTVt.AtttVM
Raimondennum,de quibus michieft plenarie Msfactum,
renunciansnon numerate pecunie exception! promittô,
etiamtaetisjfacroiancHsEvangeHts}uro bancveodtttonem
femper~irmam& ftabilem obfervare, & nec per me aeo
per aliquamperfonaminterpontamaliquoexcogitatomodo
ullatenuscontravenire.Et fi di~. venditionemplus vatëre
contigent,totum. in remi~ionempeccatorumnoftrorum
& parentumnoftrorumdono& relinquo,meetmeosdeinvefliens,& did. domum & fratres. tnvcNiens,renuncians
in hoc ia6too' juri fcripto & non s-o.
& fpecialiter
illi juri quo mulieres fe tueri poCunt pecuniamin fuam
utititatemnon effe verfam.Similiterego di~us Gy. fupra
&naa Dei Euvangeliajuro me iftam venditionemfirmam
fempertenere& inconcu&m, & quod necper me nec per
aliumcontra eam aliquo tempore veniatur,renunciansol
juri. Et ego Poncius Pelliparius,diéte domuspreceptor,
hanc emptionemfeci, juramenta & promiuionesrecepi &
fupradKt.fummam pecunie vendentibusperfolvi.Actum
fuithoc apud Pulcrum Locum, in ecclefiaBeate Marie;
teftes autem interfuerunt Hugo Richavide Podio, Bert
Berengarii,preceptor dicU loci, Pe. capellanusejufdem
loci, frater Bert. Miraelis,W. Clericus,W. Gylii, Ricavus
de Podio, Rainbaudusde Podio, HugoRebollus,Radulf.
fus Scofferius,Baldewinus. Et ego magifterWus Anglicus, dom'R* Vafionisepifcopinotarius,omnibushus preiens interfui, qui utriufque partis precibus hanc cartam
compofui,Mpû & figillo dicMdom. epifcopiroboravi.
ï/O
ir T Ec e~ memoriaquod egoRaim\ Comolet& ego Berii
trans Amoros, omne jus omnem dominicaturam
quam habemus iît tenementoquod diciturRoais vel poffidebamusvel nominenoftro poutdebatur,per nos vël pro
nobis fuccefforibusin quocumquemodo poteit intelligia
celo ufque ad terram, totum damus, laudamus (y ~<~
& concedimusin perpetuum Dec
domui Templi, ex-
111
preffein domo Roaxi,fine blandimentonoftrifeu parentum noitrorumvelamicorum hocconCrmamusfacrofanc.
tis tactis Euvangeliis.Actam fuit hoc m domo RoaiSi, in
manu Poncii PeUiparii~tune temporis preceptoris, ante
porticumecclefieBeateMarie, in prefenciaP. Ro~agni,
&cn(teVaûon. ecclefie,& W Guigonis,facerdotisRoaRt,
& Wi Frefqued,ipftusloci diaconis,& Wl de Vafione,
fratris Templi,& BertrandiAAa Nova, fratris Raimondi
Comolet& fratris Arbert~ prefatedomusfubpreceptorisj
& fratrisArnuld & f. Akicii& f. P. Poncii& f. Quinidii
8t f. P. Scoferli& f. P. Rufi. Iftud negociumrecognovimus apud RafMium,in platea ante furnum,in ipfo die,
& diximus RaimundoJoanni & BertrandoAmaudi &
fratri fuo W" Arnaudi,quod ficut hominesnoftrierant &
hominiuni nobis'fecerantpro di6to négocie, ita domui
RoaGiad ipfum pactum teneantur,fineblandimentonoftri
feu parentum noftrorummperpetuum; recognitio<actafuit
in prefenciai&orum~
f(cil.)AnriciRa&dli& Petri Rancurelli& Petri Raimundi & Lauteri probi hominis& Pon.
Viaderii & Pe. Gauterii & Raim'. Rebanit& Guigonis
Malacarti& W Scoierii&Raim'.Vinaterii& Bartolomei.
In prefentia i~rum teftiurn, nos prefatiRaim' Comoletz
& BertransAmoros diximus& precavimusut carta effet
fada, figillodom' VaûoneaCsepifcopifigillata& roborata.
Actum fuit annoIncarnationisM" CC' XX' V% in menfe
maii (mai
(~' 7j
TBMPUDËROAtS
171
HEE SONT CARTE DB.
T\
!NS!MUL tN HOC CODICE RBOACTE,
ROSTAGNI DE SALVA.
A NN0 DominiceIncarnacionisM:'CC' XX' V,in kajfTLlendis o~bris
o~. jr~~J), nofcan(t)prefentes
& futuri quod ego Roftangnusde Salve,quondam filius
Roftangni de Salve,voiensrelinquerefeculum& religionis
habitum aG~umere~
fuper rebus meis infinuacioneexi~entc
tt8
CHARTVLARtVM
ita difpono:initituofiquidemBermu(n)dumfrattemmeum
heredemuniveruatemomniumbonorummeorum,matrique
mee porcionemlegitimam bonorum meorumreuaquo~û
pref&tusfrater meus bona mea jure hereditatisvduent
vendicare& meamadierithereditatem;voloque& ftatuo
quodfihec utdmavolontasmeanon valeretjurete0a<nend,
faltimvaleret eo jure quo poCet~vi fcil. codicillorumvel
vel alteriuscujustibetvolontads.Et tu, fratermeus
epijftole
prefcriptus,plenojure & indubitabiliomniabona meamo.
bilia& immobilia quequ(m)quehabeovel haberedebeo
velad me poSunt jure quolibetpertinere,& ex caufahu«
jus donationisinter vivoscelebrate& coramdominonoftro
Petro Bermundocum prefentiinitrumentoMemniterinfingnite,tradotibi omniabonamea & in te & tuostransferoad omnestuas tuorumquevolontatesfaciendas;& ut
poueuionem& dominiumdiét. omniu(m) bonorumptene
nancifcaris,conftituote ipfa bonatuo nominepoffidenda;
promitopreterea tibi. iHputanti,me prédira omnia&
Sngularatum perpétuehabere& nullo jure contraventurum volo preter(e)a& ftatuoquod tu.eligere vateas&
poftete~ioncmtuam volontatemmutarefi velisdbi congnoverit expedire,utrum di~tabonamea haberevaleasvelad
te perdnere vel jure hereditatisvel legati velfideicomiffi
vel jure donationisintervivos, ut diQumeft, celebratevel
edamcaufa omniumtitulorum prédit. prout meliusad
utiUtateottuam poterit redundare. Prefcriptaomniafervabo et nullo jure vel modocontra veniam, fi Deus me
adjuvet & heciana:a Dei Euvangeliaa me jurantecorporaliterta~a; fub quo &cramehtorenuncio fpecialiterbeneficiominorisetatis, & fub eadem facramentopromito
me tiberadonempreftitorum nullatenus pedturum. Hec
&Rafuerunt apud Roceam Furcatam, in itan <amînate~
iftisprefentibus& videntibus: RaimundoBeceda,BertrandoGeneBo,Ugonede Salve,monacoTomacenû,Guil<
letmode Lodeva, Petro de Leccit, R' de Duilla, BertrandoRo~ngno~ R'o Adhemario,Berengariode San~o
TEMPU
DE ROAtS
!!9
Romano, Petro de las Boiffigas,R' de Frezaco, Petro
Geraldi, Augerio Frotardo, Paulo de Bernicio;& ego
Petrus de Carnatero, notarius, hisinterfui& hanc cartam
mandato utriufque partis bullavi, icripfi& fubfcripfi,&
etiam dom' Petri Bermundimandatohec eademfeci.
fumtumab originaliau
Hoc e~ translatumdve refcriptum
notarii&do
tenticoi(n)~rumento,
per manumPetrideCarnatero
& figilloplumbeodom'Petri Bcrmundl
munito,quod annoDoidus~4!;o~obris,rengnante
domoFr(e*
miniM"CC''XX.Y",pndte
derico)Romanoruminpcratoro& domoDrag(oneto)
pot(eHMe)
Arelatenfi
Arelatenfis
notâT
ext~cnte,ego Petrusde Montareno,
nus,nichiladdensvelminuens,icripû&translatavicoramDrag'.
&R' Chaufuardo,
mide Bocoirano,
UgoneRoftagno
preceptore
& pluribusalusteftibusadhacvocatis.
licieArolatis,
ï/2
M SALVAdonatio C0[/?r<
de BotCtOMe.
B~RMUNN
A NNo ab Incamactone DominiML"CC"V~ pridie
0
dom
idus
o~obris (7~ c~.
rengnante
Fr(edenco)Romanorum imperatore& doïn" Dra(goneto)
pot(eftate)Arelatenfiexiftente,nos Bermundusde Salve&
Roftangnusde Salve, filii quondam Roitangnide Salve,
bonafide & fine dolo donamusdonacioneper~~a & irrevocabili, & cum hac carta inpcrpetuumtradimusDeo&
domuiTempli de Roais, in manu tui RaimundiChaufuardi, preceptorisdomusmilicieArclatenris,recipientinomine
in remifBone
dictedomusTemplideRoais; donamus,inquam,
n-m &ad deSenûopeccatorumnoftrorum& predecefforum
nem terreiancte,quiquidjurishabetnusvethaberedebemm
vel vifi fumus tenere vel pouidere. in caftrodeBoiffone
vel ejus territorio vel in om(n)ibusad ipfum caftrum de
Boiffonopertinentibus, feu in aquisfeu in pafquis,hermo
vel cultura,in rebusmobilibusvelimm-svel etiam(/" ~) fe
moventibus;promitentibusnos defendereet falvarejure&
judicio ab omni controver&tateet interpellationepredict.
donattooetn)et nutia rationecontravenmros~reauactante~
tao
CMARTVLARtVM
ta~Ms&cro&n~isEuvangcHisbenenciominorisetatis, r-tcs
etiam fpecialiterilli legi qua cavetur quod fi donatio
D'.àureos eccefferitfit Sne iaChuationeinvalida, r-tes
etiam o~ juri quo poffemusdicerenos in haliquo in ho<:
fa.ao effe deceptos & pro evia::onédiéte donatiotits,fi
forte iM in folidum partetave contihgeret,omnia bona
noAratibi predia:oR' Chaufuardoet per te diae domui de
Roais abligamus,&inde Rdejuabresconitituimus dom'°
Dragonetumde Bocoirano& dom. Pautumde Benucio,&
concedimus. ut tu velfratres ip<tusdomusde R. nomine
di~tedonatio"
ejufdem..pôffitisautoritateveftrapoffefionem
nis àppreendere.Ad hec nos predi6tiDrag' de Bôco'.&
Paulus de Bérnicio,mandatoBermundide Salve & Roftangni deSalvepredia:
pro iupra di~tadonationejure
defendenda&proevi~!one..ttbiR'Ch.et per te.Mejunbres
quifque in folidumnos obligamus& con~ituimus,renunciantes epiOotedivi Adriani et oi alu juri & rationinobis
competenti.Adum fuit hoc indomomilicieArelatis; ujus
rei funt teftesUgoRoftangnus~R'Chaubertus,
Berengarius
de Bordellis,GuillelmusPetrus, fupreceptordomusmilicie
Arclati~,fraterGiraudusFrefofacerdos,Arnaudusiacerdos,
RaimundusClaret,Alfan,Poncius
dîaconus.–Pofte(a)vero,
anno quodA]pra,vj.kalendasdecembris Moy.~ego
Drag'.
de MonteDraconis,pot(eitas)
Arelatenfis,precibusBermun"
di de Salve & Roitangni fratrumpredia; pro tupradt~a
donatione.. jure defendenda&pro evia'ione'predia:o R'
Chaufuardo&per te dide domuide Roais& fratribuseju~
dem fidejufforemme oblige in foliduin, renundahs..
in paiado comunis; huju~ rdte~
~Adumfdthoc
funt Draconetusde Bocoirano,Ugo RoAangnus,Raimun''
dus Ferreolus,GuillelmusPetrus;&egoPetrus de Monta..
reno, Arelatenfisnotarius, omnibuspredîais teAisinterfui
& han(c)cartam rogatuutriufquepartis &rtpQ.
TEMPU DE <tOA!3
(CA&TA) W(n.tELMt)
DE PûDÏO
H!
GptGONE.
N nom!ne Dômtai hoKriJhe~u Xp!fti,anno ab Incari nadonis ejufdemM" CC*XX"~mehie januarii C~
ûotum.fit om(n)ibushecaudientibus prefent,àtque
/f~,
fut.de vehdiddnequod Vi!e!t~usde Pôdio Guigdnisfecit,
de Mëg~octo
quod habebMapud ea~rutn Boifoni,domui de
Hoa6o filicet,pro precio HI!. M. folidôrumcontradicebat
& non eNepagatum cum M. CGCC~L quospetebat W.
Ï&iardo~prepofitoVaGonenCt
quod dicebatil!um effe fibi
6de)ùSbpMn;etP. Felliparius,preceptordide domus, dixit
quod ipfe fuccurit W.Ifnardum,prepoiitumVaibn', fidejùiÏore(m)dé M GGCG.&L quos petebat W. de Podio
Guigôn!s.Et P. Pdtipanus, preceptor domus Roa&. &
Guitt(et)niusde Podio ambofe 6rmaveruntin manu dbm'
de Sat~o Mauncio;&
epifcopiVafionenfisR'.(&)ViU(et)tni
confeftimP. Pellipariusprobavit in manu dom' Vafion'
epifcopiquod ipfe peribhtt Guillelm(o)de PodioGugonis
prédises M. CCCC. & & dixit qualirerunumequm &
unum paîaù-edumredditei pro precio DC. fol.&.Guillelmo
Ricavo, draperio de VaMafb, pro mandato Villelmi de
Pôdio GuigonisCCCC.& Raim(undenuum)& i.x" Vian& 6ara~o de Camaretopro mandatoGuillelmide
(nennum)~
Pôd!o GuigonisLX.ioLVian.~& Folraciushabuit pro maridato iptiùs C. jM. Raim. quos amanavit ci Petrus Faber
cum Gumeltno de Vauooe, & tpfe Vi)te!musde Podio
Guigonishabuit xxx<'fol.Vian. In hune modumprobavit
PoNdus PetKp&rius,
preceptordomus Roani,in manu dom'
epifcopiRiperti et Guillelmode Sanéto Mauricioiftos predit. M. CCCC. fot.eCe perfolutos Guillèlmode Podio
Guigonis.Et G-mus de P-o Gig-srecongnovitie enepaccaa prédits M. CCCC. & fet periniquitatem
tutn (~
illos petebat,et pKpoutumVtuionenfetn
quietumclamavit
infuperfuper&n~a Dei Euvangeliajuravit quodde cetero
'M
CMARTVLARtVM
contradtët. recongnicionem
nonveniretet di~t.venditionem
obfervaret, et infuper dedit fidejufforesGuitteimumde
SanNoMauricioet Raffellum,qui fe fidejuffores
conOi.
tueruntet fuper omniabonafuadederunt.Ethocfuhfa~um
.in caftro Vafionis,in aula, in prefenciadom'
epifcopi
rei
teftes
fuerunt Guillelmus Ifnardus
Riperti~ hujus
prepofitusVafionenfis,et magi~er Giraudus operarius,
Bonetus prior eclefie de Bucxo, frater Guaufredus de
Qauat'o.fraterArbertuatGuillelmusdeVafione,Aimericus,
RoftangnusTalon, Ugo de la Vouta, W. de San~o
Ferreolo, Raim'.Ugotenus, Bermundus, dom' epifcopi
armiger, Fulco, Bertrandus Gigo, Petrus Faber, W.
Faber,P. Barnoinus,P. ~rnul6, Hugo Arberti,Bertrandus
Bettobreto, W' Corderii,R' Gilaffredi,R' Gili, Hugo de
Raftello,Per. R', R' Pelicier,P. Laugerii,Mafcon&magifter
GuillelmusAnglicus,dom' epifcopicapellanus& natarius,
qui volontate & mandato utriufque partis hanc cartam
~criput& figillodom'epifcopicorroboravit.
-174
HECÉSTCARTA
MATEUZ
MUEBERTIN
( DES" VERANO).
T N NOTESCATtam prefentibusquam futuris quod ego
A Mateuz, filia Bertinde San~o Verano, vende domui
Roafii & tibi Poncio Pellipario,preceptori,& fratribus
prefent. atq. fut. ejufdemdomus, quicquid habebamvel
haberedebebamincaftrodeBoiffono,&it.in tototenemento
de Boiffonointus velforis, in culto & in
hermo,quomodo
a
celo
poteftintelligi
ufquead terram & pro hacvenditione
recipioa prediais fratribusCCCatbl.Vtan(nen.)de quibus
meteneo pro paccata.Et fi plus valet di~o
pKdo,plus
valentemdono Deo beate Made & domui Roani &
fratribus.. pro remNIonepeccatorummeorum& omnium
antecefforummeorunn; & de ,hac venditionedeinveftio
me & meos, & invefUodomum
TempliRoaCi& 6-atres.
iftam venditionemfacio cum confiliomaritimei Bernadi~
TEMPI.!OE<OA!S
ï:3
Et ut i~a vcndtcionrmius teneatur,ego Bcrnadusmaritus
ejufdemMatehuz& ego Matheus,ambo fuper fanétaDei
.Euvangeliahoc tenendum juramus & promitimus,pro
nobis& pro omnibusnoftris,ad comodumpredidedomus
falvare& a cun~ishominibusdefendereet cuAodire,
& ego
Alazais forord' Matheut, ejufdemBer. de San~oVerano,
dotatam ad Cairanam, fi quid juris habebamvelhabere
debebam in hanc venditionem,quam foror meaMatheuz
&citdomuiRoaïii ihper saDeiEuvangelia)ure}urando
totum defamparo & dimito& dono Deo & b*Marie(~)
& domuimilicieRoaCi& fratribus. pro remiffione
omnium
peccatorummeorum&antecefforumm-m. Et ego Matehus
& egoAlazaisforor ejus, amberecongnofcimus
quodiftam
vendidonemtenebamusa prédira domo. Fa~tumfuithoc
in eclefiaBeateMarie Roafii,inprefenciaPonciiPeUiparii~
preceptorisejufdemdomus,annoIncarnacionisM'*CC*XI",
Rainbaudo
prima dominicamenfisaprilis <~r.
epifcopoVaiionen~;teftesfunt ujusvenditionisBerengarius
facerdos, Stefanus Chaufuinuslevita, GuillelmusRaifr.
m(undi)de Gigondacio,frater Olivarius de Moillano,
MicaelisGontardus fubpreceptor,fr. Ber. Martinus,fr.
Lambertus de Luns, fr. Ifnardus Gaftaudus,fr. R'us de
Sandc Verano.fr. Ber. de S" Verano,fr. Arbertusvaccarius~f. Per. Scofets,fr.Per. Poncius,f. Quinidi, Arnulfus
Mirabellus,Riccauvusde Boiffono,R' de Boiffono,Guillelmus Rainaudus, J. Bernardus,Bernardusfilius ejus,R'
Trozabotz,B' d'Aibres, P. P'i!to!us Et ego Bernardus
coramomnesiftos
&ego Matheus& ego 4.lafais mandamus
prefenteshujusvenditionisfacerecartam,& fitfigillatacum
figillodom' Vafionenfisepifcopi.
i7!
(C~TA) RtCLEOE RUFFE ET R' W. ET SOROttOMSUARUM
MATHAUDE ET RUFFARDE ET W. ÏSNAttD! ET ALPHAMMt.
&. futuris quod)annolncar-*
prefentibus
Domini M" CC" XHII", menfe iebroarM (/~f.
T NNOTESCAT
nationis
!a~
CHARTVLARIVM
~j3/~ ego RiclendaRufa & ego RusW., & fororesmee
nomine Matheuda& Rufarda, & GuillelmusIfnardus&
Alfannus tororiimèi, maritidi6t.fororum,recongnofcentes
omnes & unufquifquead proMtonem W. Rufe, fratris
mei, accepiffede caritate domusde RoaisnumcratoCCC.
fol. Raimodin', amore Dei & ~pontanea volontate
donamus & laudamus Deo & béate Marie de ROaÏs&
Poncio PcMipano,tunctemporispreceptoris,quiq(u)idin
ca~ro de BoiHone
vel extra in e}usterritorlo po~ndëbathtjs
.ppomitentes omnes & nngt!)i,fub caucioneiacramenti
corporalitcrpreftiti,quod contrahocdonum nos velaliquis
pro nobisdeindenon procedamus; vanantes& concedentes
domuide Roais& ejufdemdomus fratribus, in aBariquod
poHtdebatnusfubdominiodominorumde Rofatz& Nicolai
Acuttei, omne jus noftrum & o.emaccionem& racionem
five petttionem,abrenonciantesomnilegifcr!ptc&privilegio
fori & decretalinove& veteri.Iftud donumdebcmusdi~e
domui falvare& défendere per ftipulacionetnab omni
eviccione volumusenim & bona fidepofcimusut fcriptum
did. donum pertinens vel continensfigillo dom' Riperti
Vafionenfisepifcopifigilletur.Factum fuithoc juxta ecc!efiam Beati Nazani de Sableto, in prefencia ~) Poncii
PeUiparii,prefcriptedomustunc temporispreceptoris;teftes
fuerunt Cor de Sàcco,W\ de Vafione, Bertrandusde
Cucurone, GuillelmCaronus facerdos,Per. facerdosde
Gigondacio,R"' de Solio, frater Micaelis de Roais,fr.
Arbertus, fr. Per. Scoferius,LeodegariusTrimundus, R'"
Garfendus, Crifnanusde Gigondacio,Giraudus Veranus,
& ego BertràhdusFolco, tabcHiodn!memofâHepifcopi,qui
mandato utriufquepartis hanc cartam ugiUavi.
1~6
(CARTA) DOM' RJAtMUND! DE MEDULUONE)<r
T NNoTESCATprefentibus&futuris quod,anno Domini
i M'CC° XX.II' ego Raimondusde Medulloneplene
fecongnofcodedifte~pro falute anime mee & parentum
T6MPU
DE ROAtS
!Z5
meorum,domuide Roais& fratribusejufdemlociprefent
& fut., omnemd(omi)nicaturam& jurifditionem,
act!onem
& d(omi)natione<n
quam habeo vel haberedebco & que
habeturvelnominemeo poffideturin caftrode BoiCbnofeu
extra in ejus territorio, in terris cultis & incultis, ia
neboribus& in aqu!s venacionibus,& in omnibus)unfdominiopcrttnentibus,ut di~tadomus& fratres
di~tOMbus
pres. & fubfequentesomnia fupra fcripta univ.& fing.
t€t)eant,habeant&poffideantplene,libere& qu!ete;in hanc
enim recongnicionempromitoprefatedomui&fr&tribus.
bonafide& abfquefraudeomnia fuperfcriptadefendereper
Aiputactonemplenius & falvare promito enim quod
contrahanc donationem& recongnicionem
haliquaperturbacionevel m~~acione feuplacito, diais vel fa~is, fivein
jure fivein his que contra jus funt, per me vel per internon veniamnecvenirefaciam;abrenonpofitamp(erfon)am
cians fuper promiuls, datis, recongnitis& concefïïsomni
legifcripte& nons-e & decretalinove&veteri,&oi rationi
domuiprefatenocentî&michi& meisomnibuscompetenti;
& ut firmiusdomus predicta & fecuriusomnia predicta
habeat& poffideat,volo&humiliterpoftulout hoc prefens
fcriptumfigillodom' RipertiVafionenfisepifcopifigilletur.
Hanc recongnitionem&donationemiect in temporePond!
Pe!tiparu,tunc temporispreceptoris,& in curiaclauftride
Buxo, in prefencia dom' Riperti epifcopiVafionis hujus
teftesfunt ipie dom. RipertusVafon.epifcorecongnicionis
pus, Bonetusfacerdos& regtor ecclefiede Bucxo, Petrus
facerdos,Leo miles, Raimbaudusde Vafione,Bermundus
fcudariusdom' RipertiVafion.epifcopi,Riccauvusdiaconus
de Bucxo,BonetusJuvenis,clericusde Bucxo,Guillelmus
de Grillone, Vill(el)muscurfor dom' Ripert epifcopi
& ego BertrandusFulco,canonicus& notariusipfius epifcopi,qui mandato utriufquepartis hanc cartam fcripfi&
figilloejufdemdom; epifcopiVafionisfigillavi& fingnum
meum apofui &. hoçeft fingnum
(~
!~6
CHARTVLARtVM
i77
M MKDCLUONB.
OXORtS
OOM'RAtMUNDÏ
SAMU~
(CARTA)
OSCANT prefentes& futuri quod, anno Domini
i~t MO
CC"XXoJJ~ ego Saura ucxordom'Raimundide
Meduttioneplene recongnoscodediffc,p.s.a.m. & p.m.,
mandatotamen& volontatedom' Raimondide Medullione
mariti mei, dothu' (M~t'M~'<pc~J. BoiQbne. nemoridomus
bus.t.pkn.&tueri p. que extra jus. preceptoris
dide, in caftrodeRoccaprope Bucxum,
in pres. Bucxo,
Guarneriusfacerdos, Raimundusfacerdos,Fouchardusde
Rocca,R. de V., B. s. d. R. e., RaimundusVentoirolis,
G. de G.,Wonus c. d. e. Vafionis &
h
178
(CARTA) GmAUD! DE BESAUDUNO.
Y~\ gestis hominumfuboririfoletcatumnia,n!ûfcripture
i~/ memona& lingueteMum& figillimunimineconfirmarent. Notum fit ergo prefentibus& futuris quod ego
(j~ J~)Giraudusde Bezauduno,pro remifionepeccatorum
meorum& pro falute animemee& antecefforum
meorum,
dono cum6tiomeo Giraudo Deo& beateMarie& domui
TempliSalomonis,& proprie domui de Roais& fratribus
prefent.&fut.in ea domofervientibus,omnejus & omnem
(actionem)
quoqumquemodohabeam in caftrode Boiffone
intus &forisintoto tenementofuo, ûli&etcartampartem
hoc donumfaciocum Diaude,preceptoredomusRicarencarum, &cum Poncio Pellipario,preceptorede Roais,&
hocdonumut nrmiter teneatur promito fuper Jancta Dei
Euvangeliaper me & per meos Se firmumftare atque
falvare.Hoc donumfacioin domomeaad Avizanum;& ego
Diaudeus,preceptorRiccarencarum,exparte Deiet magif.
tri Templiconcedo&donotibi tuifque bonam partem in
bonisTempliciûnarinis& tranfmarinis,& recipio ntium
TEMPUDE ROAtS
tz?
tuum Guichardumpro donato. Hujus rei teftes funt
Olivariusde Chalma, Roftangnus de Sanéto Verano,
Ifnardus Baft, GuillelmusSaraman, B' de Merindol,
W. Talon, W. Chais,V. de Roffatz, W. de Suza, B.
Laugarda, Guafredusde Clauftro, B. de Coiro; factum
eft hoc donum menfe{utii, cratHnadie poft odabbas
Petri et Pauli, anno Incarnacionis Domini MO CC"
XI" ('7~M<Y.
jra~. Et Mis videntibusvolo & precor ut
cum figillodoci' R'. Vafion.epifcopifigilletur.
179
(CARTA) VAt.ENT!NE.
I~T OTuMfit prefentibus& futurisquod anno Domini
i.~ M~CC"XYtIIÏ", in menfejulii (jttil. L2 r g),egoValantinapropriamea&bonavolontate &(pro) faluteanime
mee& parentum&amicorumm(e)orum,dono, laudo&
concedoDeo&beateMarie& domui Templi de Roais &
tibi Poncio PeMipario,preceptori tunc temporis ejufdem
domus, & fratribusprefent.'& fut. omniaque habebam
vel aberedebebamin caftroBotHoni,intusvel foris in ejus
territorio,fivein hermofivein culto, aud in lingnisaut in
aquis, aut in venationibusaut in pafcuis, aut quoqu(m)que modo poffitintelligia celo ufque ad terram, citra
fluviumEguervelultra; & pro hac donationeaccepia te
Poncio Pellipariopredi~tb L. fol. de caritate domus.
Ha~um fuit apudVafionem domo Riperto Vafionenfi
epifcopo& GuillelmoUnardo prepofito & Guillelm de
Vafione& R' de Vafione& Americo& P. Barnoino.Item
ciatur quod egoValentinaprédit. donationcmconcem&:
juramentoafirmaviapud Roais, in eccleuamBeateMarie,
in prefenciaW' Guigonisfacerdotis& Alberti fubpreceptoris, GaufredideCtau~ro,PonciiLamberti, P. Torretas,
P. Ros, GuchardideBordellis,Ber.de Arbris. Item ciatur
quod ego Valantinavolui hanc cartamcorroboraridom*
R* Vafion.epifcopiûgillo~& ego Durantus Taborerius,
CHARTVLA!HVM
!9~
clericustune tetnponsde domo Roaui, hanccar.tam fcnp&
utnuique partiemaadato& vo~ontate,&apo(ui jSgiitum
dQa~'R*. Vafton.epi&opt~upradi~t t~apdato & fuÏeniu
ipCua.
f(~
l8o
(CARTA) GviLLELMH DE POOM (GutGONE).
w
Bom!"
univerCs
&
anoo
ÔTuMfit
fut.
pre&nt.
quod
Ij~T
1~ niée IncarnacionisM" CC'' XVÏÏÏ", in menfe
egoGuiU(et)mus de Podio Guigone
jancarii (y~y. /),
venditionistrado t)tu!o & jure Deo & beate Marie &
domui mtUcieTempli, & notninattin domuide Roais &
tibi Poncio PeH!p~no,preceptori, 8; fratribus ejufdem
domus prêtent. 8t fut. t'otam domin!catunnnvel juris
di~ionem ve! dotninacionetnquamhabeo vel habere debeo
in caitroBoiSoni,intus velextra in ejus territorio, Cye in
hermo five in culto, feuin pa(cuis tëuio venationibus,ieu
in aquis ieuinlingais. citra Egue vel ulfra: precio
M M M M ibtid. RaitnondtaeaËutnnovorum) ex quibus
teoeo me pro bene pacçato & domumTempU& etntore$
prédit, ttnunes & liberos eSe.eonCtepr;& ad pre&ns
plus valet vel in anteaplus va!ere aparuent, totum tribuo,
taudo, concède. pro &ktte anime mee pa~reotumS!
amicorum meorum. Han(c) vendittoneotfup<:r &n~
Dei promito EuvangeUame ratant tenerç prput poterp
inperpetuum, nuitamde cetero mbyens eontraverCam.
& m eodem iacramentorecongnoscoquod ~eç oa~ni~
habebam & tenebamante pro dptnp TeopU oe vero~per
hoc mea vel meorumaliqua ~bpnatur que~iq~ 6de)uubrem cpnAituodom. Ripertum.Vaûoo. epi,~opu!n,ut
ip& vel iuccefbresfui cenjfuFarebeUescpmpe&erenteccteuaMca itemfideJuCbretntnbuq GuQ'. I&ardum, prepoutum YaRoois,
Dragpnetuo~ .FoÎFaciujm& Raiade YaCone &BerM)baldqm de Vaupne & CuiU(et)mu!]nt
garium de VaCone Petrum AmuMum~Guidonem
TBMPUOEROAtS
!Sf)
Cjronutnmeum: qui omnesconceieruntbonam adem &
rectam fa domui Templi &tvare&.exibere.Actam epud
V~one~tn domoPetri F~bri,fuperterracïatnAtam;te~es
funt P.Faber, W. Faber~Ugo Faber~RamundasBranos,
W.Corder, Pe. Parnomus, Rai. TeRa, Rargata&os,Pei.
Gilafres, Gu!ii(et)mus Atbertus,t Petrus frater ejus,1
Ma&onus~GeraUdusSeraire, Petrus Mito. Item ego
W. de Podio Guigone venditionem iAam laudavi &
conceŒ&juramentoafu'mavtapud Roa!s, coramGuiH(c!)mo de Cerzols~ mag!&roYtpan!e, volontate cujus hec
&~a fHMjin hoc toco tettes intertueruntBennondus de
Ca~o Gaug) preçeptor Ricareacarum, Bernardus de
Rochafbft,AlbertusfubpreceptordeRoais, Guaufredusde
Ctau~ro, W. Gefatdi, f~aimundusGaufredi, P. MirabeHt, W. Stefanus, Ifnardus Gattaud~ P. Poncius,
Quitudms, Pe. Sabatenus~Pe. Montaoenus,Pc. Vctus~
Pp. Rufus, Foko, Riccavusde Boiftone, Pon. Martini,
ArnulfusMirabettus,BerttandusChautehntfacerdos,Pon.
Audardtj,W. Rufa. ïtem ego Mateheus, foror W. de
podto G~gooe, laudo& cpncedo&facramentoa6nno, in
(y <?) tnaou Poncii PeUiparii prédit, 1 vendittoacm
prenommatant,promitensme nuMamde cetero controYerf~a~ot~ram;&ego.~j~rrp~~8,predia:i Guillelmide
PodioG~!gope6Hus,propria bona votontatedooattp&.
nem ve~dicianempredid. Raedptp !a<jtdo&concède~
~rat~e~tp~e iaperpetuutmeoere& cH~pdireprocuto, ta
maau Pqn~ttPempantpredJn~~
ab~enpnciMs. <:pD6tepr
me eCexv.annorum; ego Rpmana, filia W. de Ppdip
Gmgone~eodetn (modo)qup & frater meus Mam)6us
conceJCteût~
veadtttpnemprédit iaudp & cpncedoet
a6fmQ,&orp&n~M
ëuvaogettis in manHPpncitPetUparii
pret~ati, et conëteorme eiÏe hetatisxtm. anaorutn. Hec
conc~a
&nt in ecckSaSactcHBauStiiprope M!raBereoguariusiacerdoset
beUua~;teB~afHa~-B~tr&odu~
Rat. J~U~tMM
~cerdos~~srt~ iubpMcepicrde Roa~
Raimundus Gau&c~~FoIracins, W. Rufus, preceptor
t3o
CHARTVLARIVM
VilleDei, PonciusStefanusctericus;et, DurantusThaborerius, clericusin domoRoan!, omnia hec prédit vidi et
audivi et prefensfuimandato dom' Vafion.epifcopi,et
cartam fcripfiet fingnumvel ngitiùm fuum opofuiutriuft
que partismandato, concenfuet volontate.
(CARTA) ARBERTt MARTELL!.
V~ E getHshominum fuboriri folet calumpnia, cum
J~ fcripture memoria aut lingue teMuoi aut Cgit!i
muniminanon confirmantvel perhennant.Notumfit ergo
pre&nt. & fut. hominibus, quod ego Arbertus Martelli
dono Deo & beateMariede Roais& fratribus prêtent.&
fut. in ea.domofervientibus,pro remiCtoneanime mee &
antecefforum
meorum,om(n)ejus & omnemdorninicaturam
quam emerama W. &.R\ de Rofazin'ca~ro de Boiffone,
intus &forisin toto tenementofuo, fcilifcetquartam partem & hoc donum facioin ultimo teftamento meo, in
valeat
propria domo mea ad Malaucenam,& volo quod
jure teflamenti,fi non qua!iqumqueracioni ultimevolontatis. Et ego Pondus Pelliparius)preceptor domus de
Roais,recipiohoc donuma te, Arberti Martelli,& ex parte
& dono tibi & tuis anteceffoDei & magiftnnottri conccdo
ribus bonampartemin bonisTempli cimariniset tranfmarinis.Hujusdoni teftesfunt RipertusMartelli,W. Riccavi,
Pe. Amici,Pe.Ctericus~S(te)&nus
capellanus,Olivariusde
ad domumde Roais,
Moidano.Hocipfumdonorecongnofco
in cameraante eccteGanihujus reiteftes funt Berengarius
capellanus,StefanusChaudoinusdiaconus,frater Lambertus de Luns,fr. Ifnardus Gaftaudus, fr. MicaelGontardi,
& Roftangnusde Sando Verano, fr. Ber. Martini, P.
Chalveti,Arnul. Mirabelli.Hoc donum ~actuni fuit il
febroario,ad feftumfancHQuinid!~iecu~da~ris, tcatendts
mard!~ anno ïticamationisDomj~-M<'CC'X' (~j~
T~~o~ & iMs caoctts aud!enttë<~& videndbusrogo ut
cum figitlodom' RipertiVafion.epi~co~ingittetur.
TEMPUDEttOAtS
t3t
l82
(CARTA) RICHAVI ET RAIMUNDt M BOSSONA.
l~f OToM fit prefentibus &futuris quod anno Domini
i~ M. CC" XVIII, menfe apritis ~r.
ego
Ataàis, ntia Unberti Ferrandi,donum quod Riccavusde
Boiffone& Raimundusde Boiffone, fratres mei,fecerunt, laudo, confirmo & concedotibi Poncio Pellipario,
tuis&
preceptoride Roais,&perte ipfidomu!&fuccefforibus
fratribus ejufdemdomus .ita quodquiquidjurisvelpropnetatis habebam. in toto tenementode Boiffoneculto &
inculto, ultra fluvium Equerisvel citra, & quicquiddia.
Unbertus Ferrandus,quondampater meus,prefate domui
donavit a via que cepit ad fontemde Boiffoneufque ad
collum de Morchauiaco~totumillud remtto& inperpetuum defamparo,et me nuHamde ceterocontroverflamde
predictodonomoturamnec contraaliqua rationeventuram
per flipulationem& facro ian~MEuvangeliismanutadis
jurato promito.Fa(c)tumfuit hocapud Vafionem,in domo
operarii, ln prefenciadom' RiperëVafionisepifcopi hujus
rei teftes funt W. Vafionisprepofitus,magifterGeraUdus,
Guillelmus Berengarius, canonicusValentinus, frater.
Petrus de Ribaz, fr. Arbertus,fr. Petrus PoncHtBerengarius de Vafione,Ugo Faber, W. Faber, Pon. Eudeardus & ego Matheus,dom'Vafionisepifcopicapellanus&
notarius, qui hanc cartam fcripfi& figillumdom' epifcopi
eo vo!ontateapofui.
"s,
(CARTA) FOLKAD! M CAtRANA.
I~T OSCANT tam prefentesquam futuri, quod ego
de Cairana bona fide& fine dolo reconFolradus
gnofco donum a Bertrandode Podio Guigonefratremeo
&a:um,pro faluteanimefue & parentumfuorum,Dec&
domui de Roais in fuo ultimoteftamento,vtdetiicetquic~-t
quid habebat velhabere debebatin pafquenode Boiffone
CHARTVLAtUVM
hanc donationemlaudo & connrmoita quod quicquid
jurisvelproprietatisfive tenementihabeovel habere debeo
in prefatopafquerio,ubiqumquepafqueriumpoûtt intelligi
vêtfierifinedamno,totunii!tud.. fineo' eccep~one&diminutionedefamparo& bona fide& fine fraudeinperpetuum
concedotibi Pon. PeUipario~
preeeptoride Roais, & pér te
ipfi domui& fratribusejufdem domus. remitens omne
jus & omnemexaccionem
quaitterqumquem prefato palquerio michi competentem hanc donacionemdefendam
tibi P. P.~p. de R., & fuccefforibustuisab omni controme (M~.
verfia& interpellatione,&
cA. jr~,
c.m-rum
.v-rum. s. t. E. j. p. Et pro hac laudacionefateor a te
P. Petttpano,preceptorejam d:Ao,C.<o). Raimondin.caritativehabuiffe& une diminutioneC/' plenarie recepiffe.
Fa~um eN iftud apud Vafionem, i(n)aari Petri Fabri,
menfenovembris,annoDominiM"CC"XVI''~o~. f2T~
teftes funt t0i: Guil!(el)tnusHafta Nova, Raimundus
Arnaudus, Petrus Faber, Pondus Eudeardi, Petrus
Sco&nus, Guaufredus de Chautra & ego Matheus,
dom)epifcopiRipertiVafionistabellio & vicarius, qui ex
utraque parte rogatushanc cartam icripfiet ejufdemd.
epifcopiiuCruCgtUumejusOPOSVI.
!3&
184
(CARTA) FOLRAM DE CAtMNA.
OSCANT
prefentes& futuri quod, anno ab IncarN nacione DominiM" CC. XV,. mente augutti (ao(it
T~
ego Folradusde Cairana recongnofcome habere
& pouidere~quicquid habo(o)vel poffideovel q-q fub
nom!nemeo poffideturinfra c~rum de Boittbnevel ejus
territorio,pro domode Roais et profratribusibi prefent.&
ip antea Dep fervientibus,& promito idtud falvare dt~e
domui& defendereper ~pu!~tionemabo' evicctone & fi
aUquisvel a-ua fuper lus dia. domum infe&abat~ego
debeo contra ipfum evenire & domuiia!vare Hqut rem
TEMPU
DE ROAtS
t33
meam proprhm & tueri. Doetiam quicquidhabeojuxta
condaminamde Roais, que eft inter caftrumde BoiCbae&
vernedam,pro remiffioneanime mee & patris & matris
mee & omnium antecefforum
meorum; &ut habeatdicta
domus Mbcreet po(Hdeatquicquid(in) fupra nominato
loccoego habebamvel poCidebam,juro fuper fanéta Dei
Euvangeliameis manibus tàëta~quod contra fupra diéta
ego velalius pro me ulteriusnon procedam,abrenoncians
Veto etiam & bona fidepoicout figillodom~Riperd
Vafionisepifcopihoc prefensfcriptumfigilletur.Fadum
fuit hoc in ecelefiade Radello, ih prefenciadom' R'.
Vafionisepifcopi,Pon. PeH!pario~
preceptôredômùsRoafii;
de fupradtdts teftes funt Ugo Florendus~Cor de Sacco,
frater MicaeFfubpreceptordi6tedomus, fr. Arbertus,fr.
Borgondius< fr. P.. Montanerius, Pe. presbiter de
Medumone, magifter Guillelmus, R' Viadenius, W.
R(aimund)us, Rai. Folco; & ego Bertra.Futco, tabellio
dom' Riperti Vafionisepifcopi, qui mandato utriufque
partis hanc cartamfigillavi.
(CARTA) NtCHOLAI AcULEt.
T~T OTuMvobis6envotuimusprefent!bus&futuns,quod
Nicolaus
Aculeusbona fide & fineomniretenimento
donavit& laudavit fratri fuo W(illelm)oAculeoquicquid
(t~) habebat (vel)haberedebebatin caftrode BoiSonevel
in ejus territorio, & Guill(el)musAculleusdonavit &
laudavit fratri iuo NicolaoAculeob. f. & bona volontate
maternahereditate,
qoicquidhabebatv.h-ed-tinpaternave!
preter caftrum de BoiSonein quo caftroWmus Acuteus
donavit fratribus Templi Solomo(n)is
& domuide Roais
quicquidip~evel fraterfuus NicolausAculeushabebat.
iftamCCCC.
&fratres TemplidebentredimerepocefHonem
M. vi. 6)!.Melgoiren.& vmttibrasViannen.& tras afmatas
annone,& NicolausAculeushabuitequmunuma prëdicHs
fratribus & finivit eis omnes quere!asvêt appellationes
t3~
CHARTVLARtVM
quas faciebatvel facerepoterat fratribus Templi ve! !n
domo Naifacvel ln domo Ricarencarumvel in domode
Roais vel in aUis tocïs, & fucepit fuper fe omnea
proclamaciones& quérelasque fiebantvel fieri poteraht
fratri suo W'oAculeo;& fi domusTempli poffet facere
aliquam querelamNicolao Aculeo,ipfe débet emendare
fecundum volontatem prediae domus,t & fi aliqua
apellaclovel querela accideret in honore iAo predi~ts
fratribusTempli,ipfe NicolausAculleusdébet falvareeis
& manutenerecum rationefinedamno&:expenfaeorutN.
Hoc donum fuit faétum in manibus Bertrandi de Petra
Lapta, Tricaftrineredis epifcopi,& in manibus Wi de
Sanao Paulo, preceptorisde Roais & juraveruntpredidi
fratres NicolausAculeus& Guill(el)musfrater ejus bona
Me hoc firmiter tenere i(n)perpetuum.Fa~um efi hoc
anno abIncamactoneDominiM''C.LXXX<'ÏI~ka!endas
JordanuscanocicusSandi
mai,&r!a!t'('T"Mo< ~<
Pauli, teftis, Barretust., Pon. capellanusSan~HStephan!,
Bertrandus Helias, Ugolenuspreceptor Richarenchis,
Bertrandus Rainaudi teftis, Giraudus Dato, Peironetde
Avinione,Pe. de Rac, W. Granetusmiles, Guaufredusde
San~o Paulo, W.Gonterius, UgoRipertus, Pe.Ripertus,
Giraudus Fo!raz. Hoc pred!ctumdonum recongnovit
Nicolaus Aculeus poftea, m prefencia B(ertrandi) de
Lambes,Vafionenfisepifcopi Ugode Cadaroffa,canonicus
Vafionis,t., Pet(r)us Imbertusde Vizobristeitis, Poncius
Berengarius de Vinzobreste. Raimundus de Medullone
f.,
fuit & eft fidejuffor,GiraudusAdemariusde Montilio
Garentes de. CadaroHaf., Pe. de Cadaroua, congnatus
NicolaiAculeif~)Pon. de Blacosf., Ugo de Vaefcf., Peire
de Lerz f., Fotradus de Cairanaf., Marruefide Podio
Guigonef., Baudoniusfrater ejusf., Raganfredusbajulus
comitisf.HocidemdonumfupradietumlaudavitMateudis
fratribus Templi, in
bona fide & bona volontate
manibusGuillelmide Sanéto Paulo qui erat preceptorde
Roais t teftesfunt ?: Qdo de GrillonetGuaceranduadç
TEMPUDEROAIS
135
Bekaftet, Guitl(et)musMannaz, W. Cantaire, W. de
Propiaco, Peironetus armigerW'i Sanât Pauli. Nicolaus
AcuUeus fecit hoc laudare jtbron fue Matheudi &
rogaver(u)ntex utraque parte hanccartam fieri & figillari
GglUôdom'epifcopiSancMPauli & epifcopiVafionenfis.
l86
ETFRATRIS
EJUS
RAtMUNDt
DEBoYSSONA.
(CARTA)RtCAV!
T NNoTESCAT
prefentibus& futuris quod anno Domini
1 M'CC'XVIJ", menfe mai (mai /7~
ego Ricavus
de Boiffone& frater meus RaimundusDec& domuide
Roais nos medpfos donamus in hune modum, quod
quandocumque habitum ejufdem domus voluerimus
recipere, fine ulla contradiétionepoterimushoc facere
tamen ucxoresducere vel ad aliumordinemaccederenon
poHumus, finevolontate& conceffupreceptorisejufdem
vel
domus & quicquidjuris habemusvel pofEdebamus~
alius pro nobishabebatvel poStdebatin toto tenementode
culto vel inculto,ultrafluviumEquerisvel citra,
Boiiïb&e,
que omnia fub nomineprefatedomus pouidebamus,Deo
& domuide Roaiset fratribuspres. & poft.proamoreDei
in perpetuumbeneficiumdonamus& concedimus,falvare
& defendere per itipulationem ab omni eviccione
promitimus recongnofcentes& laudantes quicquid
UmbertusFerrandus,qui olimpater no~er fuit, a via que
cepitad fontemde Boiffone
ufqueadcollumde Morcharfaco
prefate domui donavit, & juramus fuper fanéta Dei
Euvangelia noftris manibus tacta quod contra prediét.
donationem patris vel contra noftram ulterius non
procedamus nec alium procedere faciamus. Iterum
recongnofcimusnos habuiffe & percepiue de beneficio
Alpradietedomusducentos&quinquagintafol.Raimundin.,
t
de q(u)ibusfororemnoftramAlaziamdebemusmaritare;
& fub eademcaucione iacta protlutimusquod quando
Atazia foror noftra plenam hetatem laudandihabuerit1
t36
CHARTVLARtVM
donum patris ~uprafcriptum & no~runt &ciamùseam
laudarë& coticèdere,defendere& falvare; & ut firmius
teneatur votumus& bona fide pofcimusut Eg!!todoth'
RiperdVaBohenGsepifcopiNgiHetur.Fa~uai fuit hoc in
ecctëSadé R.oai~in temporePoncii Petlipant,préeeptoris
ejufdemdomus; hujus rei teftesfunt fraterGuaufredusde
Giraudi, fr. Arbertusfubpreceptor
Clauftra,fr.GuiUelmus
Hifnardus
ipfedomus,fr.PetrusSco<ern!s,fr.Quinidius,fr.
fr. W Stefanus,
Gauthudus, fr. Petrus MoMMteWtM,
fr. P. Poncius, ArnulfusMirabet~,Gregorias CHricus,
Ugo Bermundus,Petrus Da!madus,Pd~cias Eude&rdus;
& ego Bertrandus Fa!co~a<Manus
dom' Ripert VaConeh.
epifcopi,qui mandato utrioiqaepartis banccartam &rip8
&6giUavi.
(CARTA) PoîtCH
GtMUM.
Ct cua~is pre&nt.& fut. quod anno Doaitinice
1\T OTUM
i~ Incarnacionis M" GC*XX" IIÏÏ~ vn~ katendàs
decembrisC~J'MOf.7~s~), ego PonciusGontardi mea
boina memoria& volontatefpontanea,in beicmounam&
redemdonempeccatorummedrum& paréntum meorum,
dono, trado & concedo inperpetuumdomui de Roais
& tibi Poncio Petttpario,preceptoriejufdemdomus tuac
temporis,recipientipro omnibusfratribusin eademdomo
exiftentibust. preiënt.q.fut., omnedotninium& omne jura
quecumquehabè(o)vel haberedebeoin ca~rode BoiSbno
tel in toto e~usitenitotio, tenis cultis &incutti~ pcaHs,
vineis& némoribns,pafcuis, patudibos&in aUis juribus
que ego di&us Pon. Gontardi in oiSo caftro vel in ejus
teffitonoullo jure vel radone'dëbe(o)pofBdere ei dono
,etiam,rcnïiNîoneanimemee, diëtedomuiTempMqueùdam
6UummeumnomineRaimondmh,&conjSteor
feceptiïede
te Poncio Pe!!iparib,precept. t. temp., cehtum Mtdos
Raimondin'.monete caritattye.. /qut~& teneo me pro
"5:
t.

Documents pareils