Pierwszy krok w chmurach

Pierwszy krok w chmurach
Premier pas dans les nuages
Marek Hłasko ( 1934- 1969)
Auteur de nouvelles, c'est l'un des plus brillants écrivains polonais des années 50 et 60. Ses récits se ressentent d'une influence américaine
mais reflètent assez fidèlement la situation difficile de la jeunesse polonaise durant l'immédiate période d'après-guerre.
W sobotę centrum miasta wygląda tak samo jak i w każdy inny dzień tygodnia. Jest
Le samedi, le centre de la ville garde son air de tous les jours.
tylko więcej pijanych; w knajpach i barach, autobusach i bramach – wszędzie unosi się
Il y a seulement plus d'ivrognes; dans les bistrots, les bars, les autobus, sous les portes cochères, partout flotte
zapach przetrawionego alkoholu. W sobotę miasto traci swoją pracowitą twarz – w sobotę
une odeur d'alcool.
Le samedi la ville perd son caractère laborieux,
miasto ma pijaną mordę. Natomiast w centrum miasta, w sobotę, nie ma ludzi którzy lubią
le samedi, la ville a la gueule saoule.
Mais au centre de la ville, le samedi, la comédie humaine n'intéresse plus personne:
obserwować życie: stać w bramach, włóczyć się po ulicach, siedzieć na ławce w parku
faire le pied de grue sous une porte cochère, traîner dans les rues, passer des heures sur le banc d'un parc,
godzinami, i to tylko po to, aby za lat dwadzieścia móc sobie przypomnieć, że tego to a
et ceci pour pouvoir simplement se souvenir dans vingt ans
que tel et
tego dnia widziało się mniej lub bardziej dziwny traf życiowy. Tak jak wysłańcy
tel jour,
on a cueilli au vol un événement plus ou moins étrange.
Comme ces messagers
chadzający jeszcze podczas okupacji w czerwonych czapkach, tak jak handlujący suchym
à casquette rouge qui déambulaient dans nos rues sous l'occupation
ou ces trafiquants qui refilaient aux gogos du sable sec
piaskiem, jak podwórzowi śpiewacy o przepitych tenorach – w centrum miasta wymarli
ou les chanteurs des cours au gosier tanné par l'alcool.
Les amateurs de comédie humaine ont disparu.
obecnie obserwatorzy życia.
Obserwatorów można spotkać jedynie na przedmieściu. Życie przedmieścia zawsze
On ne peut rencontrer des observateurs de la vie que dans les faubourgs.
En banlieue la vie
było i jest bardziej zgęszczone; na przedmieściu w każdą sobotę, kiedy jest pogoda, ludzie
reste épaisse comme de la soupe.
En banlieue,
le samedi quand il fait beau, les gens
wynoszą krzesła przed domy; odwracają je tyłem i usiadłszy okrakiem, obserwują życie.
sortent leur chaise sur le trottoir, devant leur porte. Assis à califourchon, ils observent la vie.
Upór obserwatorów nosi czasem znamioma genialnego obłędu; czasem siedzą w ten sposób
Leur détermination à observer porte parfois tous les signes d'une géniale manie.
Il y en a qui restent assis, comme çà, toute leur vie;
przez całe życie i nie widzą nic prócz twarzy obserwatora z przeciwka. Potem umierają z
toute leur vie;
ils ne voient rien d'autre que le visage du gars d'en face.
Un beau jour ils meurent
głębokim żalem do świata, z przekonaniem o jego szarzyźnie i nudzie, gdyż rzadko kiedy
avec une espèce de rancoeur, dégoûtés d'un monde de grisaille et d'ennui.
Bien peu comprennent
przyjdzie im na myśl, że można podnieść się i pójść na sąsiednią ulicę. Obserwatorzy życia
qu'ils pourraient se lever et passer dans la rue voisine.
Les observateurs de la vie,
na starość stają się niespokojni. Miotają się, patrzą na zegarki; jest to jeden z śmiesznych
en vieillissant, deviennent inquiets.
Ils se démènent, consultent leur montre;
et cest là, l'une des
nawyków starych ludzi – pragną ratować czas. W pewnym okresie, chciwość życia i
manies ridicules de ces vieux:
ils voudraient arrêter (sauver) le temps.
A certaines périodes, la soif de vivre,
wrażeń staje się u nich silniejsza niż u dwudziestulatków. Dużo gadają dużo myślą; uczucia
et la faim d'aventures les tenaillent bien plus fort que chez les jeunes de vingt ans. Ils jacassent, ils pensent beaucoup; leurs sentiments
ich są dzikie i tępe zarazem. Potem gasną szybko i spokojnie. Umierając, wmawiają
deviennent à la fois sauvages et obtus.
Ensuite ils s'éteignent rapidement et tranquillement; En mourant, ils essaient de convaincre
wszystkim, że żyli szeroko. Impotenci chwalą się sukcesami u kobiet, tchórze –
le monde
qu'ils ont mené la grande vie. Les impuissants se vantent de leurs succès féminins, les poltrons de leur héroisme,
bohaterstwem, kretyni – mądrością życia.
Les crétins de leur sagesse.
Pan Gienek(Eugeniusz) – z zawodu malarz pokojowy – od czterdziestu lat mieszkał na
Monsieur Gienek ( Eugène),
peintre en bâtiment,
vivait depuis quarante ans
Marymoncie i od tyluż lat obserwował życie swej dzielnicy. Owej soboty, pan Gienek
à Marymont ( banlieue de Varsovie),
observant la vie de son
quartier.
Ce samedi-là, M.Gienek
także siedział przed swoim domem w ogródku i bezmyślnie patrzył w ulicę. Od czasu do
était assis, lui aussi, devant są maison,
dans son jardinet
et regardait la rue sans penser à rien.
De temps en temps
czasu, spluwał i oblizywal spieczone wargi; wygasający dzień był upalny i dręczący. Pan
il crachotait et léchait ses lèvres desséchées.
La tombée du jour était caniculaire et étouffante.
Gienek był rozdrażniony: nie zdarzylo się nic ciekawego w dniu dzisiejszym, nikt nie
M. Gienek était agacé:
il ne s'était rien passé d'intéressant durant cette journée! Rien, personne ne s'était cassé
złamał ręki, nikt nikogo nie pobił i pana Gienka ssalo uczucie pustki i nudy – kopnął psa,
le bras, personne ne s'était battu.
M. Gienek sombrait dans le vide et l'ennui; il donna un coup de pied au chien
który nawinął mu się pod nogę i ponuro ziewając patrzył w ulicę. Była pusta, przejeżdżące
qui s'était couché à ses pieds.
Il continua à regarder la rue en baillant d'un air lugubre. La rue était vide; les rares voitures qui
z rzadka samochody podnosiły tumany rozparzonego piasku. Kiedy stracił już całą
passaient soulevaient des tourbillons de sable brûlant.
Il avait alors perdu tout espoir
nadzieję na ujrzenie kawałka życia, uczuł że ktoś trąca go w ramię. Podniósł senne oczy i
de saisir quelque lambeau de vie, lorsqu'il sentit qu'on lui touchait le bras.
Il leva ses yeux somnolents
zobaczył swego sąsiada, Maliszewskiego.
et reconnut son voisin, Maliszewski.
– Chodź pan – powiedział Maliszewski.
Venez, dit Maliszewski
– Gdzie? Où?
– Niedaleko.
– Po co?
Pas loin.
Pour quoi faire?
– Chcesz pan coś zobaczyć? - powiedział Maliszewski.
Voulez-vous voir quelque chose?
dit Maliszewski.
Był to niski człowiek o dobrodusznej twarzy i chytrych oczkach. Ruchy jego – mimo
C'était un homme de petite taille, au visage débonnaire, aux petits yeux rusés.
Ses mouvements, malgré
pozornej ociężałości – były szybkie i zwinne jak ruchy młodego kota.
une lourdeur apparente, étaient souples et rapides comme ceux d'un jeune chat.
– Co jest? - zapytal pan Gienek; ziewnął, był zmęczony upałem.
Qu'y a-t-il?
demanda M.Gienek. Il bailla; la canicule l'épuisait.
– Chłopak - powiedzial Maliszewski.
Un gars
répondit Maliszewski.
– I co z tego?
Et alors?
– Satyra- powiedział Maliszewski. - On jest z dziewczyną już pan rozumiesz?
Une bonne histoire, dit Maliszewski.
Il est avec une fille.
Çà vous va?
– Jasne – rzekł pan Gienek. Podniósł się; w serce jego wstąpila nadzieja. Spytał z
Naturellement, fit M.Gienek.
Il se leva;
son coeur vibrait d'espoir.
Il demanda
ożywieniem; - Ładna? avec vivacité: Jolie?
– I ladna i młoda – rzekł Maliszewski. - Mówię panu, dobra robota tam odchodzi. Rudement jolie et jeune! Fit Maliszewski.
Je vous le dis c'est un bon fourbi qui est en train là-bas.
Nagle zniecierpliwił się : - Idziesz pan czy nie? - zapytał.
Soudain il s'impatienta :
Vous venez, oui ou non?
– Nic z tego nie będzie – powiedział pan Gienek. - Zanim my tam dojdziemy, to oni
çà ne donnera rien
dit M.Gienek
Nous ne serons pas encore arrivés qu'ils auront
skończą. Mówię panu, że nic z tego nie będzie.
déjà fini.
Je vous dis que çà ne donnera rien.
– Oni nie mają po pięćdziesiątce tak jak pan – powiedział Maliszewski. - Mogą się
Ils n'ont pas cinquante ans comme vous,
dit Maliszewski.
Ils peuvent
bardzo długo bawić w ten sposób. Ja, jak byłem młody, to też mogłem się w ten
s'amuser très longtemps de cette façon. Quand j'étais jeune, moi aussi, je pouvais m'amuser pendant des heures.
sposób bawić godzinami. Naprawdę tak było. Wstąpimy po mojego szwagra i
Aussi vrai que je vous le dis.
En passant on ira chercher mon beau-frère, voulez-vous?
podskoczymy tam, chce pan? On już wrócił z roboty i chętnie pójdzie z nami. O,
Il est déjà rentré de son travail et il viendra volontiers avec nous
patrz pan, już idzie!
Oh! regardez donc, le voici!
Rzeczywiście, ulicą szedł młody, tęgi mężczyzna. Rękawy koszuli miał podwinięte,
En effet,
un jeune costaud s'avançait dans la rue en bras de chemise, les manches retroussées.
w zębach trzymał trawkę. Oczy jego były senne i drwiące, powieki ciężkie.
Il machonnait un brin d'herbe. Ses yeux aux paupières pesantes étaient somnolents et railleurs
– Heniek – zawołał Maliszewski – pozwól tu na chwilkę!
Heniek, cria Maliszewski,
écoute un peu!
Heniek zbliżył się i oparł o płot. Czoło jego było mokre od potu.
Heniek s'approcha et s'appuya contre la haie.
Son front était mouillé de sueur.
– Cześć – powiedział. - Co u pana, panie Gienku?
Salut, dit-il.
Que me voulez-vous M.Gienek?
– Heniek – powiedział Maliszewski – chodź z nami.
Heniek, dit Maliszewski,
viens avec nous.
– Gorąco – powiedzial Heniek; oblizał wargi i westchnął: - Nie ma czym oddychać.
Il fait chaud, dit Heniek.
Il lécha ses lèvres et soupira:
Rien à respirer.
W taki upał nawet świętemu by nie stanął. Gdzie chcecie skoczyć?
Une chaleur pareille,
çà vous la coupe.
Où voulez-vous aller?
– Byłem na działce – rzekł Maliszewski. - Widziałem chłopaka z dziewczyną.
J'ai été au jardin; dit Maliszewski.
J'ai vu un gars avec une fille.
– Szmata? - zapytał Heniek. Wypluł trawkę, potem zerwal nową i przygryzł ją
Une traînée? demanda Heniek.
mocnymi zębami.
de ses dents solides.
Il cracha son brin d'herbe, puis en arracha un nouveau et le mordilla
– Skąd – powiedział Maliszewski. - Mówię ci: młoda i ładna.
Jamais de la vie, dit Maliszewski.
Je te dis:
jeune et jolie.
– Możemy podskoczyć – powiedział Heniek. - Ty mnie znasz: ja lubię popatrzyć na
On peut y faire un saut, dit Heniek.
Tu me connais. Moi j'aime jeter un coup d'oeil sur
życie. Jeśli dziewczyna będzie brzydka – zwrócił się do Maliszewskiego – to ty
la vie.
Si la fille est laide
-
il se tourna vers Maliszewski -
coś postawisz.
tu nous paieras un pot.
Ruszyli i szli szybko wśród działkowych ogródków. Ludzie przychodzili tu po
Ils se mirent en route, s'avançant d'un pas rapide parmi les jardins familiaux.
Les gens venaient là après
pracy, aby doglądać swych kartofli, pomidorów i marchwi. Teraz jednak było
le travail pour prendre soin de leurs pommes de terre, leurs tomates et leurs carottes. Mais à cette heure là, il n'y avait
pusto: parny, drętwy dzień zmęczył wszystkich – ludzie siedzili w domu.
personne: l'étouffante torpeur de la journée avait fatigué tout le monde;
les gens restaient chez eux.
– Duszno – powiedział Heniek. - ja nic nie mogę robić w taki dzień.
Il fait lourd , dit Heniek.
Je ne peux rien faire par un jour pareil.
Głowa mnie boli cały czas.
J'ai mal à la tête tout le temps.
– Tamtym też chyba gorąco – powiedział pan Gienek.
Ces deux, là-bas, ils doivent avoir chaud aussi, dit M.Gienek.
– Myślę – rzekł Maliszewski. - My ich ochłodzimy. Tak, Heniek?
J'y pense, fit Maliszewski,
Nous les refroidirons. Pas vrai, Heniek?
– W zeszłym roku – powiedział Heniek – tutaj też przychodził taki jeden gość z
L'an dernier aussi, dit Heniek, un type comme çà venait souvent avec une fille.
dziewczyną. Całe lato tu przychodzili.
Ils sont venus tout l'été, ici.
– I co?
Et alors?
– Nic. Pewnie nie mieli mieszkania.
Rien. Peut-être qu'ils n'avaient pas de logement.
– Pobrali się? - zapytał z wysiłkiem pan Gienek; marzył o szklance zimnego
Ils se sont mariés? demanda M.Gienek avec difficulté. Il rêvait d'un verre de bière fraîche,
gorzkawego piwa.
légèrement amère.
– Nie wiem. Może i tak, że się pobrali. Też była ładna dziewczyna.
`Je ne sais pas. Peut-être bien qu'ils se sont mariés. C'était aussi une jolie fille.
– Blondynka? - zapytał znów Gienek; nic a nic go to nie obchodziło. W dalszym
Une blonde? Demanda de nouveau Gienek; cela ne l'intéressait pas pour un sou.
ciągu czuł dręczącą pustkę i niesmak.
Un sentiment de dégoût et de vide continuait à l'oppresser.
– Brunetka – rzekł Heniek. - Pamiętam ją jak dziś. Ten facet był blondyn. Nie
Une brune, fit Heniek.
Je me souviens d'elle comme si c'était hier. Le type était blond.
mogłem zrozumieć, dlaczego taka ładna dziewczyna chodzi z takim
Je n'arrivait pas à comprendre qu'une si jolie fille sorte avec un tel gaillard.
łachudrą.
– Nie wiem - mruknął pan Gienek. Splunął gęstą śliną. Był zły na Heńka:
Je ne sais pas, grogna M.Gienek.
Il cracha un mollard épais.
Heniek l'agaçait:
przypomniał mu, że on sam ma brzydką i dość głupią żonę. Powiedzial; ses paroles lui rappelaient qu'il avait, lui-même, une femme laide et assez sotte.
Il dit:
Pewnie jakaś szmata. Sûrement une espèce de traînée
– Może?... Teraz cicho – rzekł Maliszewski. Poszedł przodem, oni szli za nim
Peut-être?...
A présent silence!
Fit Maliszewski.
Il prit la tête; les autres le suivirent lentement,
wolno, starając się nie robić hałasu. Było już szarawo: słońce uciekło, na
tâchant de ne pas faire de bruit.
On était à la brune:
Le soleil s'était couché et
trawie kładły się błękitnawe cienie. Maliszewski w pewnym momencie
sur l'herbe traînaient des ombres bleuâtres. A un certain moment, Maliszewski tourna la tête
odwrócił głowę i zawołal cicho: - Chodźcie!
et dit à voix basse: Venez!
Podeszli na palcach kilka kroków i zobaczyli chłopaka z dziewczyną. Leżeli
Ils s'approchèrent de quelques pas sur la pointe des pieds et virent le garçon et la fille.
Ils étaient allongés
obok siebie. Dziewczyna oparła swoją głowę o ramię chłopaka i przytuliła się
l'un près de l'autre.
La fille appuyait sa tête contre le bras du garçon, tout son corps moulé au sien.
do niego całym ciałem. Leżeli zmęczeni miłością i upałem, byli młodzi i
Ils restaient couchés là, fatigués par l'amour et la canicule; Il étaient jeunes et
ładni oboje – jedno ciemne, drugie jasne. Sukienka dziewczyny była
et beaux
l'un brun et l'autre blond.
uniesiona; miała długie, mocne brązowe nogi.
relevée; on voyait ses longues jambes brunes et musclées.
–
Ladna – rzekl Heniek. - Bardzo ładna.
La robe de la jeune fille était
Jolie! Fit Heniek.
Très jolie!
– Mówiłem powiedział szeptem Maliszewski.
Je l'ai dit, murmura Maliszewski.
Stali w milczeniu: pan gienek znów oblizał wargi i pomyślał o swojej żonie z
Ils se tenaient là silencieux :
M.Gienek se lécha à nouveau les lèvres
et pensa à sa femme
dreszczem nagłego wstrętu. Maliszewski uśmiechnął się głupkowato. Heniek jeszcze
avec un frisson de dégoût.
Maliszewski sourit bêtement.
Heniek baissa plus encore
bardziej opuścił ciężkie powieki i przestępował z nogi na nogę. Nagle zapytał z
ses lourdes paupières. Il se balançait d'un pied sur l'autre. Soudain, il demanda
rozdrażnieniem; - Robimy coś?
avec énervement:
On fait quelque chose?
– Ty – powiedział Maliszewski – zrób im coś takiego, żeby się nie pozbierali ze
Toi dit Maliszewski,
fais leur quelque chose dont ils se souviendront
śmiechu do końca życia. Ty to możesz zrobić, Heniek.
pour le restant de leur jour.
Toi tu peux le faire, Heniek.
– Heniuś – powiedział pan Gienek – najlepiej ich nastraszyć. - Prztyknął palcami i
Heniouch, dit M.Gienek, le mieux est de leur faire peur.
Il claqua des doigts et
powtórzył; - Ona jest strasznie ładna. Już dawno nie widziałem takiej lalki. Jeszcze
répéta:
Elle est bigrement jolie.
Il y a longtemps que je n'ai pas vu une pareille poupée.
C'est encore
dziecko. Nie powinni tego robić.
Une môme.
Ils ne devraient pas faire çà.
Nagle zniecierpliwił się i rzekł do Heńka; - Zrób im pan coś bo jak nie, to ja im
Soudain il s'impatienta
et dit à Heniek:
Faîtes leur quelque chose parce que moi si je m'y mets,
bombę zasunę. Çà va barder.
– Czekaj pan – powiedział Heniek. - To już lepiej ja.
Attendez, dit Heniek:
Vaut mieux que ce soit moi.
Patrzył chwilę na brązowe uda dziewczyny i na twarzy jego malowała się męka.
Il contempla un moment les cuisses bronzées de la jeune fille;
son visage refléta une vive souffrance.
Potem wyszedł zza drzewa i stanął przed młodymi. Zmrużywszy oczy, rzekł:
Puis abandonnant l'arbre derrière lequel il se cachait, il se planta devant les jeunes. Tout en clignant des yeux, il dit:
– W tatę i mamę się bawicie? Smacznego!
Vous jouez au papa et à la maman?
Bon appétit!
Maliszewski i pan Gienek wybuchnęli śmiechem. Chłopak zerwał się na nogi i wyjąkał:
Maliszewski et M.Genek
pouffèrent de rire.
– Czego pan chce?
Le garçon sauta sur ses pieds et bégaya:
Que voulez-vous, monsieur?
– Niczego – powiedział bardzo wolno Heniek. Stał przed chłopakiem i kołysał się na
Rien,
répondit Heniek d'un ton traînant.
Il se tenait là devant le garçon en se balançant sur ses jambes.
nogach. Gryzł w dalszym ciągu trawkę i spluwał zielonkawą śliną. Potem
Il continuait à machonner son brin d'herbe et crachait de temps en temps une salive verdâtre.
Puis
powiedział; - Uważaj jak jedziesz, kochany. To ci przyszedłem powiedzieć. Zawsze
il dit:
Fais attention comment tu conduis, petit.
C'est çà que je suis venu te dire.
Fais toujours
uważaj jak jedziesz. attention comment tu conduis.
Maliszewski wyszedł zza drzewa i stanął obok Heńka.
Maliszewski abandonna l'arbre derrière lequel il se cachait et rejoignit Heniek.
– Ładna dziewczyna – powiedział, patrząc na nią burymi oczkami. - Ja bym sam
Jolie fille
dit-il
en la regardant de ses petis yeux gris foncé. J'aimerais moi aussi
chciał taką zapoznać. Może się zapoznamy, proszę panią.
faire la connaissance d'une pareille fille. On pourrait peut-être faire connaissance, mademoiselle?
– Idiota – powiedziała dziewczyna. Stanęła za chłopakiem; była czerwona i
Idiot,
dit la fille.
Elle se mit debout derrière le garçon;
elle était rouge,
zdenerwowana; pan Gienek patrzył jak drżą jej szczupłe plecy i raz jeszcze pomyślał
énervée;
M.Gienek observait son dos souple qui tremblait
et une fois encore,
il pensa
ze wstrętem o swojej brzydkiej, grubej i nieforemnej żonie.
avec répulsion
à sa femme laide,
grosse
et difforme.
– Ty, ty szmata – powiedział Maliszewski; oczy nabiegły mu krwią ze wściekłości.
Toi, toi, traînée!
–
Dit Maliszewski, les yeux injectés de sang par la fureur.
Rzekł szybko jakby się dusząc: - Ty jesteś zwyczajna kurwa, rozumiesz? Ja mam
Il ajouta vite comme s'il s'étranglait:
t'es qu'une simple putain,
tu comprends,
J'ai
corkę starszą od ciebie, ty kurewko.
Une fille plus âgé
que toi,
petite pute!
– Niech pan stąd odejdzie – powiedział chłopak, błagalnie patrząc im w oczy. - Ja pana
Monsieur, allez-vous-en,
dit le garçon
en le regardant dans les yeux d'un air suppliant.
proszę, niech pan stąd odejdzie. Myśmy panu nic nie zrobili. Ja pana strasznie proszę.
Je vous en prie, monsieur, allez-vous-en.
Nous ne vous avons rien fait.
Je vous en supplie.
– Kogo ty prosisz, Janek? - powiedziała dziewczyna. - Tego starego durnia?
Et qui donc implores-tu Janek?
Fit la jeune fille.
Ce vieux crétin?
– Zamknij swojej pani mordę – powiedzial Heniek – bo inaczej ja jej zamknę. I sam
Ferme la gueule à ta dame,
dit Heniek
ou ce sera moi qui la lui fermerai!
Et toi,
też nie pajacuj. Mówię ci zamknij jej mordę.
ne fais pas le clown.
Je te le dis, ferme lui la gueule.
– Sam masz mordę – powiedziala dziewczyna.
Gueule toi-même,
dit la fille.
Patrzyła na niego z pogardą. Była nieprzytomna ze zdenerwowania, lecz usiłowała
Elle le regardait avec mépris.
Elle perdait pied, s'énervait,
s'efforçant
się roześmiać szyderczo. - Bydlak – powiedziała i wybuchnęła płaczem.
de ricaner.
Abruti!
S'écria-t-elle et elle éclata en sanglots.
– Ej, ty – powiedział Heniek i szarpnął ją za rękę.- Komu ty wymyślasz? Przychodzisz
Hé! Toi! Dit Heniek,
et il la tirailla par la main.
Qui est-ce-que tu engueules?
Tu viens ici
się tutaj puszczać i jeszcze coś mówisz?
te débaucher et t'as encore quelque chose à dire?
Chłopak szarpnął się; uderzył Heńka w twarz – raz i drugi. Stało się to tak szybko, że
Le garçon s'emporta;
il frappa Heniek au visage,
à plusieurs reprises.
Cela se passa si vite que
Heniek zdążył tylko zamrugać oczami. Lecz w następnej chwili złapał chłopaka za
Heniek eut tout juste le temps de cligner des yeux.
Mais un instant plus tard, Heniek saisit le garçon par
włosy i trzasnął twarzą w swoje kolano. Potem uderzył go pięścią w usta i rzucił na ziemię.
les cheveux et lui cogna la tête contre son genou.
Ensuite il lui donna un coup de poing dans la figure et le jeta par terre.
– Dosyć, proszę klienta? - zapytał. - jak nie dosyć, to ja mogę obsłużyć klienta
Monsieur est bien servi?
Demanda-t-il.
Si çà n'est pas suffisant, je peux offrir un supplément à monsieur,
dodatkowo. Taryfa ulgowa; tu jest bardzo miły cmentarz. - I wybuchnął stekiem
à tarif réduit;
ici il y a un très joli cimetière.
Et il déversa un torrent
najplugawszych obelg. Zamknął oczy , lecz ciągle widział brązowe długie nogi
d'injures les plus ordurières qui soient.
Il avait fermé les yeux mais il voyait toujours les jambes longues et bronzées de la
dziewczyny.
jeune fille.
– Chodź Janek – powiedziała dziewczyna. Otarła chłopakowi twarz z krwi. Rzekła do
Viens Janek dit la jeune fille.
Elle essuya le sang qui coulait sur la figure du garçon. Elles dit aux autres:
nich: - policzymy się jeszcze. - i kiedy odeszli już parę kroków, krzyknęła
On aura encore un compte à régler ensemble; et quand ils se furent éloignés de quelques pas, elle cria
histerycznie: - Jesteście stare szmaty nie mężczyźni!
d'une voix histérique: Vous êtes
des lavettes
pas des hommes!
Wracali do domu. Znów szli wśród ogródków działkowych.
Ils (les trois) rentraient à la maison. A nouveau, ils traversaient les jardins familiaux.
– Parno – powiedział Heniek. - Prawdopodobnie, że będzie padać. - Westchnął i rzekł;
Il fait lourd, dit Heniek.
Il va probablement pleuvoir.
Il soupita et dit:
- To była ładna dziewczyna. Dlaczego jej powiedziałeś że jest kurwa? Przecież jej
C'était une jolie fille.
Pourquoi l'as-tu traitée de putain alors que tu ne la connais pas?
nie znasz. Skąd mogłeś wiedzieć? Comment pouvais-tu savoir?
– Ja przecież nie powiedziałem że ona jest taka – rzekł Maliszewski. - To ty powiedziałeś.
–
C'est tout de même pas moi qui ai dit qu'elle était comme çà, fit Maliszewski;
– Ja?
– Ty.
C'est toi qui l'a dit.
Moi?
Toi.
– Nie wygłupiaj się ja jej wcale nie znałem.
Fais pas l'mbécile. Moi je ne la connaissais pas du tout.
– Ja ją znałem – powiedział Maliszewski. - Ja już tutaj ich widziałem nie pierwszy raz.
Moi, je la connaissais, dit Maliszewski.
Ce n'est pas la première fois que je les vois ici.
Oni się bardzo kochają.
Ils s'aiment beaucoup.
– Co będzie dalej? - zapytał pan Gienek.
Qu'est-ce- qui va se passer?
Demanda M.Genek.
– Nie wiem co będzie dalej. Ale wiem że oni z sobą chodzą. I wiem że oni dzisiaj
Je ne sais pas ce qui se passera. Mais je sais qu'ils sont ensemble.
Et je sais que pour eux, aujourd'hui,
pierwszy raz z sobą.
c'était la première fois.
– Skąd? - zapytał leniwie pan Gienek.
Comment le savez-vous,
demanda paresseusement M.Gienek
– Słyszałem jak ją prosił. I on się bał i ona się bała.Słyszalem jak się namawiali. Bali
J'ai entendu comme il la suppliait. Il avait peur et elle avait peur aussi. J'ai bien entendu comme ils s'encourageaient. Ils
się dziecka, tak mówili. Ale chyba bardziej siebie.
craignaient d'avoir un gosse; c'est ce qu'ils disaient. Mais peut-être qu'ils avaient surtout peur d'eux-mêmes.
– Tak zawsze bywa ten pierwszy raz – powiedział Heniek. - Ja się też bałem.
C'est toujours comme çà la première fois,
dit Heniek.
Moi aussi j'avais peur.
– Każdy się bał tego pierwszego razu – powiedział Maliszewski. - Ale po co ty go
Chacun a peur la première fois, dit Maliszewski. Mais pourquoi l'as-tu arrangé comme çà?
zaprawiłeś?
– Sam chciałeś.
C'est toi qui l'as voulu.
– Nie wiedziałem że to tak wyjdzie. On do niej tak dziwnie mówił...
Je ne savais pas que çà tournerait comme çà.
– jak?
Il lui parlait si drôlement...
Comment
– Nie pamiętam. Je ne m'en souviens plus.
– Chmurzy się – powiedzial pan Gienek.
Le ciel se couvre, dit M.Gienek.
– On właśnie coś mówił o chmurach – powiedzial Maliszewski. - Jakiś wiersz. Mówię
Il lui disait justement quelque chose sur les nuages, fit Maliszewski.
Une espèce de poème. Je vous le dis,
wam oni się kochają.
Ils s'aiment.
– Już teraz nie będą się kochać – powiedzial pan Gienek.- Będą siebie mieli dosyć na zawsze.
maintenant ils ne s'aimeront plus, dit M.Gienek.
Ils en auront assez l'un de l'autre pour toujours.
Po takim czymś nie będą mogli patrzeć na siebie. Niepotrzebnie to wszystko wyszło.
Après une chose pareille, ils ne pourront plus se regarder.
Tout cela a inutilement tourné mal.
– Ja już wiem – powiedzial Maliszewski. - przypomniało mi się. On tak jej mówił, że
Je sais, çà me revient , dit Maliszewski.
Il lui disait comme çà, que
jak on ją tego, to będzie ich pierwszy krok w chmury. On to mówił, tylko że do
si elle voulait bien, alors ce serait leur premier pas dans les nuages.
C'est ce qu'il disait
mais
wiersza. A ona tylko: ''boję się, boję się'' i płakała.
en vers.
Elle répondait seulement: j'ai peur, j'ai peur
et elle pleurait.
– Może się bała bólu?
Peur-être qu'elle avait peur que çà lui fasse mal.
– Nie myślę – rzekł Maliszewski. - Nie myślę żeby się bała bólu. To przychodzi potem.
Je ne pense pas,
dit Maliszewski.
Je ne pense pas qu'elle avait peur de la douleur.
Çà vient plus tard.
Życie, inni ludzie, plotka. Ale ten pierwszy raz, to naprawdę jak w chmurach.
La vie, les autres, les commérages.
Mais cette première fois,
C'est vraiment comme dans les nuages.
Zakochani niczego nie widzą.
Les amoureux ne voient rien.
– My też? – zapytał Heniek.
Nous aussi? - demanda Heniek.
– Oni teraz już nie będą się kochać – powiedzial pan Gienek. - Ja sam wiem, że jak by
Eux maintenant ils ne s'aimeront plus.
Dit M.Gienek.
Je sais bien
que si
mnie coś takiego spotkało, tobym już potem nie kochał dziewczyny.
une chose pareille m'arrivait,
je n'aimerais plus la fille.
Zmarkotniał nagle: znów ssała go pustka. Wyszli z ogródków i szli ulicą.
Soudain il devint triste:
Le vide l'envahissait à nouveau. Ils quittèrent les jardins et s'engagèrent dans la rue.
– Nie – powiedzial Heniek. - Oni już teraz nie będą się kochać. Mnie też spotkało
Non, dit Heniek.
Maintenant ils ne s'aimeront plus.
J'ai moi-même connu
kiedyś coś takiego. I nie kochałem potem tej dziewczyny.
une telle expérience. Eh bien, ensuite je n'ai plus aimé la fille que je fréquentais.
– Każdego z nas spotkalo kiedyś coś takiego – powiedzial Maliszewski. Ale po co ty
C'est arrivé à tout le monde,
dit Maliszewski.
Mais pourquoi
mu dałeś w japę? l'as-tu giflé?
– On mnie pierwszy uderzył – rzekł Heniek. - Zajdziemy na to piwo?
Il m'a frappé le premier
dit Heniek.
On va la prendre cette bière?
– Możemy zajść. Ta dziewczyna tu już chyba nie przyjdzie.
C'est faisable...
Cette fille, je pense qu'elle ne viendra plus par ici.
– Chyba nie – powiedzial pan Gienek. - I za co pan ją tak nazwałeś?
C'est probable, dit M.Gienek.
Mais pourquoi l'avez-vous appelé comme çà?
– Moją dziewczynę też tak ktoś kiedyś nazwał – powiedzial Maliszewski. - I jak Boga
La fille que je fréquentais, quelqu'un l'a aussi un jour appelé comme çà;
dit Maliszewski
Et ma parole!
kocham, do dziś nie wiem za co.
aujourd'hui encore je me demande pourquoi.
– I nie kochaleś się pan już potem?
Et après, vous n'avez plus été amoureux?
– Nie – powiedzial Maliszewski. Milczał, potem rzekł z nagłą złością: - Dajcie mi
Non,
dit Maliszewski.
Il se tut un moment, puis il ajouta avec une rage soudaine:
fichez moi la paix!
spokój do cholery! Nie wierzę w żadną milość. Kobiecie swojej też nie wierzę.
Je vous le dis, je ne crois plus à l'amour; à aucun.
Ma propre femme, je ne la crois pas.
– Głupia sprawa – powiedzial Heniek. Spojrzał na niebo i powiedział: - Chmurzy się.
Histoire idiote, dit Heniek.
Il regarda le ciel
et dit:
les nuages s'amènent.
To jak on tam mówił?
Comment disait-il déjà?
– Zdaje się że krok w deszcz czy coś takiego – Powiedzial zmęczonym glosem
Il semble qu'il disait un pas dans la pluie ou quelque chose de ce genre, dit Maliszewski d'une voie fatiguée.
Maliszewski. - Chodźcie na to piwo... Albo o deszczu albo o burzy... Nie pamiętam.
Venez boire cette bière...
Il s'agissait de la pluie ou de l'orage... Je ne m'en souviens pas.
Niczego nie pamiętam. Nie chcę niczego pamiętać. Gdybym nie pamiętał, nie
Je ne me souviens de rien.
Je ne veux me souvenir de rien.
Si je ne m'en étais pas souvenu,
byłoby tej całej awantury.
Il n'y aurait pas eu toute cette histoire.
– Będzie jutro deszcz powiedzial Heniek.
Il va pleuvoir demain,
dit Heniek.
– Zawsze w niedzielę pada deszcz – powiedzial pan Gienek. Skrzywił się: raz jeszcze
Le dimanche, il pleut toujours.,
dit M.Gienek.
Il fit une grimace:
une fois encore
pomyślał o swojej ohydnej żonie, o chłopaku, o dniu jutrzejszym, o ślicznej
il pensa à son horrible femme,
au garçon,
au lendemain,
à la charmante jeune fille
dziewczynie, o jej długich, brunatnych nogach, o jej piersiach, o jej czerwonych,
à ses jambes longues et bronzées,
à sa poitrine,
świeżych ustach, o jej spalonym silnym karku, o jej zielonych przerażonych oczach,
à ses lèvres rouges et fraîches, à sa nuque vigoureuse et hâlée,
à ses yeux verts épouvantés
i powtórzył bełkotem, gdyż musiał coś powiedzieć: - W niedzielę zawsze pada deszcz...
et il répéta dans un balbutiement, car il fallait bien dire queque chose:
Le dimanche, il pleut toujours...
1955
Traduction à des fins pédagogiques: Henri Sobowiec