N° 29 - bihar 2001 - Institut kurde de Paris

KURMANCÎ
hejmar 29
bihar 2001
Min ev nivîsî ne ji bo sahibrewacan
Belkî ji bo biçûkêd Kurmancan
Ehmedê Xanî
(Sedsala XVII)
rojnameya taybetî ya Enstîtuya Kurdî ya Parîsê li ser pirsên zaravê kurmancî
Civîna Biskops Arno
8 - 14 nîsan 2001
Civîna 29 emîn a Kurmancî di navbera rojên
4-8/04/2001 an de li Xwendegaha Bilind a Biskops Arno, li Swêdê
civiya. BeÒdarên civînê li ser nîÒanên trafîkê, stranên folklorî (strana
Gewre Xatûn), xwarin (penîr), devoka Kurdên Qefqasyayê, devoka
Botan, ferhenga partî-kurdî, peyvên kurdî di zimanên cîran de xebitîn...
Di vê civînê de Salih Akin (Xerzan), Mistefa Aydofian (Mêrdîn), Lutfî
Baksî (Xerzan), Michael Chyet (Parîs, WaÒîngton), ElîÒêr (Wan),
Rojan Hazim (Hekarî), Mahmûd Lewendî (Qerejdax), Emîn Narozî
(Batman), Kendal Nezan (Diyarbekir), Selam Nûman (QamiÒlo),
Cemal Onursal (Cizîr), Zinar Soran (Dêrik), Behroz …ucaî (Kotol),
Newzad ∑ukrî (Duhok), Têmûrê Xelîl (Rewan) û ReÒo Zîlan (Agirî)
beÒdar bûn.
Encamên civînê di vê hejmara Kurmancî de tên belav kirin.
Devoka Kurdên Qefqasyayê
Amadekar : Têmûrê XELÎL
kurdî
alkan: pêl, pêlên deryayê
aÒûn: aÒûjin, arÒûjin, asûjin
axlêve: dema baharê axira zivistanê xilaz dibe
û tiÒtên nû jî hela Òîn ne bûne
tirkî
dalga
çuvaldÈz ipi
ilk bahar baÒlangÈcÈ, kÈÒ zahiresi bitÈp
kÈrlarÈn henüz yeÒermedÈfii geçiÒ dönemi
axûn
ketin axûnê
bativk: kînorê ku li ser sûretê merivan çê dibe û bi
avî ye yan jî hewa tê de heye. Wexta ew diteqe,
dibêjin "ava rûyê wî qetiya". Ango êdî hew Òerm dike.
peq, pequlk, avzelêlk
belapêjgar: berhingar, belakirr, belafiroÒ
berbihêr: bi tehemûl, kesê bi sebir
berxweÒ: qasik an amaneke ku ne tijî ye, ne jî nîvî ye,
di navbera wan de ye
beyanî: hov, wehÒî
betreng: bedreng: reng lê nemaye, reng lê çûye
betave bûn: beto vebûn
biramak: birayên ji dayîkekê lê ne ji bavekî
çêt: di navbera cûcikê û varik de
civciv ile piliç arasÈ tavuk yavrusu
çir: tenê ji Òekir re tê gotin; "çirek Òekîr bide"
danavî: kulecergî/ hinavkutî kirin
parça (Òeker)
canÈndan bezdirmek, usandÈrmak,
acÈ çektirmek
süzmek
dapalandin: palandin, dawerandin, dawerivandin,
darivandin
den: reng ji bo qumaÒ, boyax
den kirin, avêtin denê
derc kirin
deya: badihewa, vala
deya çûn
dibûrî: dilsar, bêÒewat
dilq: rol; ew di filmê de di dilqê sereke de dilîze
dolîdan: hêlekan, hêlan, hêleçan, hêlik
êgin: jina ku kar ji destê wê tê, jêhatî ye
êginî
gîro: mijûl; ew bi karekî ve gîro ye
gîro kirin
gono: kesê ku behsa wî tê kirin, lê naxwazin,
ew bizanibe, ku derheqa wî de xeber didin.
Yê gono hat, yê gono got...
govek
guhbel: (mecazî): xinzîr, beraz, muxbîr, casûs
hahanga: ha anka, ha niha
girgîn
heytehol: Òayî bi heytehol derbas bû
heywangeh: eywan
hêlan: mertebe, derence
hêle: bêqusûr, lihevhatî; merivekî hêle ye,
ango bê kêmasî ye, xerxwaz e
hêvÒandin: paÒdestkirin
hilgê: hilge: çûyina li zozanan
dagêr: dager, vegera ji zozanan
hoç: balolk, balîlûk
kastîn: ji bo se û kûçikan
tutku
kendini kaptÈrmak, bir Òeyi tutkuyla yapmak
yüzde çÈkan iltihaplÈ çÈban
fransizî
vague
fil de grosse aiguille de sacs à grains
premiers jours du printemps; période pendant
laquelle les réserves d'hiver s'épuisent alors
que l'herbe n'a pas encore poussé
passion, frénésie, emballement
se passionner, s'emballer
furoncle
îngilîzî
a wave
coarse thread for patching up grain sacks
the first days of spring, lean period when
the winter stores are exhausted but the grass
is not yet grozing
passion, frenzy, excitement
to be attacted or excited, to be carried away
furuncle, boil
belalÈ, kavgacÈ
sabÈrlÈ, tahamüllü, hoÒ görülü
yarÈdan fazla dolu ama tam dolu almayan
belliqueux, querelleur
persévérant, patient, tolérant
un récipient rempli à moitié
bellicose, warlike
persevering ; patient ; tolerant
a half filled vessel
vahÒi, yabani
solgun, uçuk renkli
aniden kaybolmak
aynÈ anne ve farklÈ babalardan olan kardeÒler
sauvage
pâle, incolore
s'égarer, disparaître soudainement
demi-frère ou demi-soeur, enfants nés
d'une même mère et de pères différents
jeune poulet, quelques semaines plus âgé
que le poussin
morceau de sucre
épuiser, rendre malade, exaspérer, tourmenter
wild
pale ; colourless
to get lost ; to disappear suddenly
half-brother or half sister having the same
mother but different fathers
spring chicken ; a few weeks older than
a baby chick
piece or lump
to sicken, to exasperate, to exhaust
égoutter, décanter
drain, strain
boya, boya küpü
boyamak, boya küpüne batÈrmak
anlamak
boÒuna, nafile
boÒuna gitmek, nafile çÈrkmak
sofiuk, ilgi ya da yakÈnlÈk göstermeyen
rol
salÈncak
becerikli, maharetli, çalÈÒkan kadÈn, hamarat
çalÈÒkanlÈk, becerÈklilÈk
meÒgul
meÒgul etmek
kendisÈnden bahsedilen fakat farkÈna varmasÈn
diye adÈ zikredilmeyen
teinte, couleur
teindre
saisir, comprendre
vain
être vain, s'avérer vain
froid, réservé, peu affectueux
rôle
balançoire
travailleuse, diligente, agile
diligence
occupé
occuper
personne dont on parle sans citer sans nom
pour qu'elle ne s'en rende pas compte, untel
göbek
casus, muhbir
hemen; derhal
hidetli, ateÒli, aktif
tantana, debdebe, azgÈn
ayvan, salon
derece, düzey
mükemmel, dört-dörtlük, kusursuz
1) nombril; 2) génération
espion, indic
tout de suite
dynamique, vif, emporté, qui a le sang chaud
faste, pompe
hall, salon
degré, rang
parfait, sans défaut
complexion ; colour
to dye
to understand
vain
to be vain ;
cold ; reserved ; not affectuous
role
swing (for playing on)
hard-working, diligent
diligence
busy
to be busy or occupied
a person being talked about without being
named to prevent them from being aware,
so-and-so
1) navel ; 2) generation
spy
immediately, at once
dynamic, lively, hot blooded
pomp, display, magnificence
hall, lounge
degree, rank
perfect ; faultless
tasaruf etmek, esirgemek
yaylaya çÈkma
yayladan inme
dürüm
inlemek
épargner, économiser
montée vers les alpages
descente des alpages
rouleau, sandwich
gémir
to save ; to economise
going to the high summer pastures
coming down from the summer pastures
roll, sandwich,
to groan, to whine
kelefe: mal, gund yan bajarê hilweÒiyayî, kavil, xirbe,
dêris, wêran
qoÒ: qoÒî, qoÒme: beza hespan; ketine qoÒê
kevezan: gopalê xemlandî yê hêzeran
hêzeran
kîp: gelek di ber hev de;
em di Òahiyê de kîp rûniÒtîbûn
kurn: cirna mezin a avê
lêpok: berdevk, yê ku pê qeÒmerî tê kirin
megîran: mehgiran, nebîran, nagîran: jina ku ducanî ye
û dilê wê diçe xwarinekê
meke: lazût, gilgilê stembolî
mêÒindar: nîÒandar
nivatin: mersiye gotin, stranên Òînê gotin
parça dil: hêrs, kela dil: parça dilê wî danî
pelepistûkî kirin: xwe pê Òîrîn kirin, melaqî kirin
peranî: revd: peraniya guran
perseng: berbend, perde, perwa; persenga devê
wî tune, ango çi tê ber devî wî dibêje. Bêperseng
pînc
pînc kirin, pînc dan: nav tê dan
qaÒûrk: qelpîk: hûrikên ku ji ber birîna daran dimînin
qeÒirandin: çavê min naqeÒirîne
qol: îmza
rêj: bi bereket; erdê rêj
rozgar: 1) aqûbet, nesîb, qeder; 2) dewran
sarîk: derdanê ji ÒûÒe ku Òivan mastê xwe dikinê
nanê sayî: nanê ziwa, tenê nan
semer: sed mî (tenê ji miyan re tê gotin)
semerek pez: sed pez
sîs: çîl sipî, piranî ji miyan re tê gotin
soron: çilek, nefsek (tenê ji pisîkê re tê gotin);
pisîka soron: pisîka çilek
sût: rengê Òîn
telalok: kuçikê agir, ku dadidin û di ser re banz didin
yan li dorê direqisin
temetîsk: tametîtk: xwarinên xweÒ
terewil: hemû heywan
teyrede: tilûr: hemû teyr û çûk
nanê tisî: nanê tisî, bê pêxwarin, “nanê tisî pê fetisî”
tolan: holika kûçikan
tomik: tar; miÒk dikevine telikê û nikarin jê derên,
meriv jî dikevine tomikê
toxavk: mastê bi rûn; to
turuÒ: curet, cesaret
tûzîk: gede
filankes xwe nagire bê Òahiya me di dewsa xwe de
tûzîkê xwe diÒîne
xîzge, xîzgeh
zarî bûyîn
zendegirtî: ecêbmayî, zendemayî, ÒaÒmayî
zûkîn: zûrîn
zûrbûn: zilbûyin
agûr
çingil: reÒe, Òeybûk
gicûce: curekî keviran e, gilover e
kaxçîn: xweliya ku jê kûzika çêdikin
pêpes kirin: binpê kirin, xistin bin piyan
pirçûyê xwe kirin: lêva xwe daliqandin, lêvÒor bûn
seqirandin: bêdeng kirin
seqirîn: guhê min seqirî
viran, yÈkÈntÈ
ruine
ruins
at yarÈÒÈ
baston
bambu
sÈmsÈkÈ
course de chevaux
canne (de bambou)
bambou
étroitement, très serré
horse race
cane (of bamboo)
bamboo
very tight, squeezed
kurna
palyaço
aÒermek
bassin d'eau en pierre
clown, pitre
se dit de femmes enceintes qui ont envie de
stone water basin
clown
describes pregnant women’s whims or desires
mÈsÈr
niÒancÈ
afiÈt yakmak
öfke
kendisini sevdirmek
sürü (kurt, it, vs)
pervasÈz, münasebetsiz
maïs
tireur
chanter une élegie
colère
faire du charme; se faire aimer
meute (loups, chiens)
impertinent
corn, maize
sharp-shooter
chant an elegy
anger
to be attactive ; to make oneself loved
pack (wolves, dogs)
impertinent
tahrik, kÈzÈÒtÈrma
tahrik etmek, kÈÒkÈrtmak
kereste kÈrÈntÈsÈ
ayÈrt etmek, kestirmek, farkÈna varmak
imza
bereketli, verimli
1) talih, kÈsmet, kader; 2) zaman, çafi
çobanlarÈn yofiurt ya da sulu yemeklerini
koyduklarÈ camdan kap
sadece ekmek, kuru ekmek, yavan ekmek
yüz koyun
incitation
inciter, exciter, pousser
copeau
distinguer
signature
fertile, productif
1) destin; 2) époque
recipient en verre dans lequel les bergers mettent
du yaourt, des boissons ou des plats liquides
du pain sec, seulement du pain
troupeau de 100 moutons
incitement
to incite; to excite; to egg s.o. on
cutting (of wood), chip
to distinguish
signature
fertile, productive
1) destiny; 2) epoch
a glass receptacle herdsmen use for keeping
yoghurt ; drinks or liquid dishes
dry bread ; just bead on its own
herd of a hundred sheep
bembeyaz
obur (kedi)
blanc, tout blanc, albinos
glouton (chat)
white ; completely white ; albino
glutonous (cat)
mavi
etafÈnda oynanan ateÒ ocafiÈ
bleu
bûcher, feu autour duquel on danse
blue
bonfire
güzel yemekler
hayvanlar
kuÒlar
kuru ekmek, yavan ekmek
it ini
tuzak, hapis
mets fins
animaux
oiseaux
pain sec (sans boisson)
chenil
piège, cachot
fine foods ; delicatessen
animals
birds
dry bread (without drinks)
kennel (of a dog)
trap ; prison cell
sütün üzerinde oluÒan çifi kaymak
cüret, cesaret
çocuk, ofiul
Òenlifiimize gelmiyor, yerine ofilunu gönderiyor
crème formée sur le lait
courage, audace
fils, rejeton
un tel ne vient pas à notre fête
il envoie à sa place son rejeton
grève, sablonnière
avaler sa langue, rester bouche cousue,
ne pas souffler mot
stupéfait, sidéré
hurler
rester bouche bée, être sidéré, épaté
tuile, brique en terre cuite
épouvantail
grosse pierre ronde de construction
argile
fouler aux pieds
faire la tête, bouder
calmer, tranquilliser
se reposer, se calmer
cream on the top of milk
courage ; bravery ; daring
son, offspring
s.o. is not coming our party and is sending his
offspring in his place
sandy place, send pit, beach
to swallow “one's toungue” ; to keep mum ;
not to breathe a word
stupified ; thunderstruck
to howl
to be speechless ; astounded
tile ; baked brick
scarecrow
large round stone used for building
clay
to trample underfoot
to sulk
to calm ;
to rest ; to calm down
kumsal
dili dönmemek, konuÒmadan tutulmak
ÒaÒkÈn, hayret içinde olan
ulumak
hayretten donup kalmak
tufila
korkuluk
iri ve yuvarlak inÒaat taÒÈ
kil
ayak altÈna almak, ezmek
surat asmak
yatÈÒtÈrmak, dindirmek
dÈnlenmek, yatÈÒmak
Peyvên kurdî-îranî di zimanên cîran de
Di zimanê tirkî de (IV)
Amadekar: ReÒo ZÎLAN
Behroz …UCAÎ
hafta: hefte, heftî, far: hefte, peh: hefteg
ham: xam, xav, far: xam
han: xan, far: xan, peh: xan
hane: xane, far: xane, peh: xaneg, xanîg, part: xanîg
hanedan: xanedan (=binemal), far: xanedan
harç: xerc, far: xerc
harman: xerman (=bênder), far: xermen
hasta: xeste, far: xeste (=westiyayî), peh: xesten (=birîndar bûn)
hastane: xestexane, xeste, far: xestetxane
hatun: xatûn, far: xatûn, su‹dî: xwatîn
havan: hawin, hewan, hewing, far: haven, peh: hawen
haya: heya (=gunik), far: xaye, peh: xayik, hayik
hayhuy: hayhûy, far: hayhûy
hem: hem, him, far: hem
hemdert: hemderd, hevderd, far: hemderd
hemÒehri: hemÒehrî, hemÒerî far: hemÒehrî
hemÒire: hemÒîre, far: hemÒîre
fransizî
semaine
brut, immature, vert
caravansérail
maison
(1) famille; (2) dynastie
mortier, plâtre
aire de battage
malade
hôpital
dame
mortier
testiculle
tumulte, confusion
ainsi-que
compagnon d'infortune
concitoyen, originaire de la même ville ou région
infirmière
2
îngilîzî
week
raw, immature
caravanserail
house
(1) family ; (2) dynasty
mortar, plaster
winnowing floor
sick, ill
hospital
lady
mortar
testicle
tumult, confusion
as well as, and
companion of misfortune
fellow citizen ; compatriot
nurse
hendek: xendeq, far: xendeq, kende
hengame: hengame, far: hengame
her: her, far: her
herrü: ya herrû ya merrû: ya hero ya mero
hezaren: hezarreng, bot: delphinium consolida
hÈr: hÈr çÈkarmak: xirûcir
hirbo: xirpo
hiç: hîç (=qet), far: hîç, peh: hêç
hoca: xoce, far: xwace
hodbehot: xwe bi xwe, far: xwud be xwud
horoz: xoroz (=dîk, dîkil), far: xurûs, peh: xiros
hoÒ: xweÒ, xoÒ, far: xweÒ, xoÒ
hor: xor, xwar, xar, xwehr, far: xwar, peh: xwar
hoÒaf: xoÒav, xweÒav, far: xweÒab, xoÒab
hoÒbeÒ: xweÒ baÒ, xweÒbêÒ, far: xoÒ baÒ
hunhar: xwînxwar, far: xwînxwar
hunriz: xwînrêj, far: xwînrîz
hurda: xurde, far; xurde, peh: xortek
hurdahaÒ: hûrûxweÒ, hûrûxiÒ, hûrxaÒan
huy: xûy, far: xwûy
hüner: huner, far: huner, part/peh: huner
hünkar: xwînkar, xunkar, far: xunkar, xûndger
incir: hêjîr, hejîr, far: encîr, engîr, encîl
ibriÒim: hevriÒim, hevirmiÒ, far: ebrîÒm
iÒkence: Òkence, far: Òkenc
kaftan: xiftan, xeftan, far: xeftan
kahraman: qehreman, qareman, far: qehreman
kahkül: kakul, far: kakûl
kalender: qelender
kalleÒ: qeleÒ, qelaÒ, far: qellaÒ, kellaÒ
kam: kam, far: kam
kama: qeme, far: qeme
kart: qert
kelek: kelek
kelepçe: kelebçe, kelemçe, far: kelepçe
kelle: kele, kelle, far: kelle
kellepaçe: kellepaçe (=serûpê), far: kellepaçe
kem: kêm, far: kem, peh: kem
keman: keman, kevan, far: keman, peh: kemançe: kemançe, kemençe, far: kemançe
kement: kemend, far: kemend, peh: kemend
kemer: kember, kinber, kemer, kimer, far: kemer
kenar: kenar, kinar, far: kenar, peh: kener
kene: gene, far: kene
kenger, kengel: kenger, kengir, kereng
kepçe: kepçe, kemçe, far: kebçe, kefçe
kepek: kapek, kepek, kapik, far: kepek
kereste: kereste, far: kereste
kereviz: kerewîz, kerefs, kerewiz, far: kerefs, keresis
kerhane: kerxane, far: karxane
keriz: karêz, kerîz, far: karîz
kervan: karwan, kerwan, far: karvan
kervanseray: karwansera, kerwansera, far: kervansera
kese: kîse, kîs, kîsik, far: kîse
kesek: kesek, kersek
keÒkek: keÒke, far: keÒkek
keÒkül: keÒkol, far: keÒkûl
keÒmekeÒ: kêÒmekêÒ, far: keÒmekeÒ
kete: kade
kevgir: kefgîr, far: kefgir
ki: ku, ko, ke
kil: gil, far: gil
kilim: kilîm, far: kilîm, gilîm
kin: kîn, far: kîn, peh: kên
kindar: kîndar
kirikit: kerkît, kergît
kiÒmiÒ: kiÒmîÒ, kiÒmiÒ
kizir, gizir: gizîr
korunga: korîgan, qorîngan
köçek: koçek, far: kûçek
köfte: kifte, kufte, far: kifte
kör: kor, far: kûr, peh: kor
köse: kose, kûse, far: kose
köstek: kostek, far: kûstik
köÒe: goÒe, koÒe, far: gûÒe
köÒebent: goÒebend
köÒk: koÒk, koçk far: koÒk
kötek: kotek, kutek, far: kotek
küçük: kiçik, qiçik (=biçûk), far: kûçek
kükürt: gogird, gûrd, kifrît, far: gûgird
külah: kulah, kuleh, far: kûlah
külünk: kuling, kuleng, far: kuleng
küm: 1) kom, kûm; 2) gom
kümbet: gumbed, gunbed, kumbed, far: gunbez, gunbed
küncü: kuncî, peh: kuncît
küp: kûp
küÒne: kuÒne, kizin
tranchée, douve
vacarme, tumulte, tapage
chaque, chacun
ça passe ou ça casse
delphinium, dauphinelle, pied d'alouette
querelle, dispute
grossier, brute
rien, aucunement
maître
soi-même
coq
plaisant, agréable
méprisable
entremets de fruits cuits au sirop
conversation amicale
sanguinaire
sanglant, qui fait verser du sang
feraille
vermoulu, en pièces
caractère, habitude
art, talent, habilité, dextérité
souverain, sultan
figue
soie
torture, sévice
cafetan
héros
mèche de cheveux
bohème, personne non conventionnelle
traître, déloyal
désir, souhait
poignard
vieilli, endurci, dur
radeau
menotte
tête
plat de tête et pieds de mouton
1) mauvais, malicieux; 2) peu, défectueux
petit violon à trois cordes
lasso
ceinture
côté, bord
tique (du bétail)
chardonnette, artichaut sauvage
louche
son
bois, planche, matériau
céleri
bordel
crédule,
caravane
caravansérail
1) bourse; 2) sac, pochette
botte de terre
plat fait de blé bouilli avec de la viande
sébile
désordre, trouble, grande confusion
galette faite avec de la farine, du beurre et des oeufs
écumoir
que, qui
argile
kilim
haine, grief
vindicatif, rancunier
peigne d'un métier à tisser
variété de raisin sans pépin
lieutenant du chef de village; dignitaire
sainfoin
danseur, danseuse
boulette de viande
aveugle
imberbe
1) chaîne de montre; 2) chaînes, fers
coin, angle
lame de fer pour fixer les coins
villa, pavillon
bastonnade, action de battre
petit
sulfure
chapeau conique en feutre, bonnet
pioche
1) amas, tas; 2) bercail
dôme, voûte, coupole
sésame
jarre
variété de vesce
3
ditch, trench
tumult, uproar
every, each
to make or break
delphinium
dispute, quarrel
booby, lout, clumsy boorish fellow
nothing, none
master
one's self
cock
pleasant, agreable
despicable, contemptible
stewed fruit with plenty of juice
friendly chat, friendly discussion
blood thirsty
bloody, causing blood-shed
scrap metal
worm-eaten ; in pieces
character ; habit, temperament
art, skill, talent, ability, dexterity
sultan, sovereign
fig
silk
torture
kaftan
hero
lock of hair
bohemian ; unconventional person
untrustworthy ; treacherous
desire, wish
dagger
hard, toughened, aged
raft
handcuff
head
a dish of sheeps trotters
1) bad, evil, malicious; 2) few : defective
small violin with three strings
lasso
belt
side, edge, border
tick (on animals)
cardoon, wild artichoke
ladle
bran
wood ; timber, plank
celery
brothel
credulous
caravan
caravanserail
1) purse; 2) bag
clod, lump of earth
a dish of wheat stewed with meat
beggar's cup
disorder, great confusion
a kind of pancake
skimmer, perforated ladle
that ; who
clay
kilim
hatred, grudge
vindictive
comb of a loom
kind of seedless raisin (smaller than sultana)
assistant headman
sainfoin
dancer
meat balls
blind
beardless
1) watch chain; 2) fetter, hobble, chains (for prisoners)
corner, angle
iron hook for fixing corners
villa, house
a beating, the act of beating or cudgeling
small, little
sulphur
conical hat or cap
pick
1) heap; 2) small sheep fold
dome, vault, coupola
sesame
earthenware jar
a kind of vetch (given as folder to oxen)
Hinek lîstikên gelerî
Amadekar : Selam NÛMAN
Lîstikên li derve
Çirr, birr, topÒeq, birranê
Çavgirtînk
TûÒ
Nikilkê
Xeta
Hingilyo
Qaç
Òepiya (goga) qehfikan
Eskerê heval-heval
FerÒanê, tefÒok
Kab
Xar
Lîstikên li hundir
Navê
Girrê devan
Fincan
Gustîlk
Heftok
Reci´
Dam
Nehberk
Sêberk
Tilîqûnk
LÎSTIKÊN LI DERVE
TûÒ
Ev lîstik bi Òev tête lîstin û hola wê gelekî
fireh e; taxek (semtek) yan du tax e, gorî
lihevkirinê ye. Lîstik ji ber dîwarekî “niqê”
dest pê dike. Berî birra Ayê herin xwe
veÒêrin birra Bê kesekî beza ji nav xwe
hildibijêrin û dikin bûk. PiÒtî qasekê birra
Bê dest pê dikin gazî dikin, dibêjin: "Bûka
mîra hat, hat....Qazî, miftî beledî hat, hat"
û diçin bi hev re li kesên Ayê digerin.
Heger çavên wan bi kesekî ji Ayê ket wê
biqîrin, bêjin: TûÒ û bûka wan dest pê
dike baz dide vedigere “niqê”, dîwarê ko
ji ber hatibû. Dema ko birra Ayê dengê
TûÒ dibihîsin pey bûkê dikevin, hewl
didin wê, berî bigihîje dîwar bigirin.
Heger birra Ayê bûk girtin ewê piwanekê
bigirin û careke din herin xwe veÒêrin, ya
na ew ê têkevin Òûna birra Bê. Heger
birra Bê kirin nekirin kesek ji birra Ayê
nedîtin niqteyekê winda dikin û careke
din birra Ayê diherin xwe vediÒêrin.
Xeta, Malikanê, Kulî-kulî, Çolanê,
Teytok
Ev lîstika ha jî navnetewî ye. Du mirov
yan du birr dikarin bi xetayê bilîzin.
Awayê wê li nik me bi vî rengî bû: A û B
dilîzin. A dest pê dike dilîze. Divê ji
çargoÒeya yekê dest pê bike, qehfikê xwe
bavêje çargoÒeya yekê û xwe di ser re
çeng bike û bi nikilkê (li ser lingekî) here
ya 2an û 3an, û paÒê bi herdu piyan here
4an û 5an, 6an bi nikilkê û 7an û 8an bi
herdu piyan, û bi vî awayî vegere heta
2an, rahêje qehfikê xwe, xwe di ser 1ê re
çeng bike û ji xetayê derkeve. Vêca ew ê
qehfikê xwe baveje 2an, qehfikê wî divê
bikeve nav çargoÒeyê û nere ser xetê,
heger qehfik bikeve ser xetê diÒewite.
Dema qehfik digihîje 4an divê mirov bi
nikilkê here heta 6an. Heger qehfik
nekeve çargoÒeyê dor dibe ya lîstikvanê
din, B. Heger dor vegeriya A, ew ê dîsa
qehfikê xwe bavêje çargoÒeya ko tê de
Òewitî bû. PiÒtî çargoÒeya 8an lîstikvan ji
xetayê, ji aliyê 7an û 8an, derkeve û
qehfikê xwe bavêje çargoÒeya yekê,
heger qehfik li çargoÒeyê bikeve ew
çargoÒe li lîstikvanê din qedexe dibe, divê
lingê wî pê nekeve.
Hingilyo, Pilîtanê, Qîtik, Darqîtik,
Çiling
û bi destên xwe bigire, heger qaç ji destê
wî ket ya nikaribû qaç bigirta firset ji
pawanê gogê re dibe ko pey keve, wî
berî bigihîje xêzê bigire. Bi girtina
lîstikvanekî pawanê gogê rizgar dibe û yê
girtî dikeve Òûna wî.
Ev lîstik bi darekî mezin qasî kaÒoyekî û
darikekî biçûk qasî hostekê tête lîstin. Du
alî dilîzin, her alîyek ji 2 ta 5-6 lîstikvanan
e. Lîstik du beÒ e.
BeÒê 1ê:
Birra Ayê li ber du kevirên biçûk dest pê
dikin. Her yek ji wan darikê biçûk datîne
ser herdu keviran û bi darê mezin lê dide.
Birra Bê ko li holê belav dibin, hewl didin
darikê biçûk li hewayê bigirin, heger
girtin dê ew kesê lê xistiye biÒewite û
bibe dora kesekî din ji birra Ayê. Heger
negirtin û darik li erdê ket ew ê yek ji
birra Bê darik ji cihê ko lê ketîye bavêje
herdu keviran. Heger darik bi qasî
dirêjahiya darê mezin nêzî herdu keviran
be ew kesê birra Ayê yê li darikê biçûk
dabû diÒewite. Dema kesê ji birra Bê
darik davêje herdu keviran kesê birra
Ayê, yê li darikê biçûk dabû li ber keviran
dimîne û hewl dide ko li darikê biçûk
bide (berî bikeve erdê). Heger lê da û
darik bi hewayê ket û hate girtin ew ê
biÒewite.
Heger
na
ew
ê
qonaxa(mesafeta) navbera darik û herdu
keviran bipîve (Pîvan darê mezin e) û
çend dar derkeve ew ji birra Ayê re weko
niqte (piwan) dihesibin.
BeÒê 2an:
Niqtên kîjan birrê pirtir bin ew dest pê
dikin, her yek ji wan sê caran li darik
didin. Ji ber herdu keviran dest pê dikin.
Darik divêt ramedandî li erdê be û
lîstikvan bi darê xwe li guhê darik dide
ko bipengize û li hewayê ta jê bê lê bide.
Mafê her lîstikvanekî heye ko sê caran
mihawele bike darik ji erdê rake. Dema
birra Ayê (em ê bêjin ko niqteyên birra
Ayê pirtir bûn) karên xwe diqedînin birra
Bê dest pê dikin ji cihê dawî yê ko darik
lê ketîye, yek bi yek û ber bi herdu
keviran bazdidin û bi bazdanê re dibêjin
Hingilyoooooo bê ko bihna xwe berdin.
Herdu birr bi hev re bi kesê bazdide re
bazdidin ji bo wî kontrol bikin, ka bihna
xwe berda ya na. Heger bihna xwe berda
ew ê raweste û yekî din ji birra wî dewam
dike. Heger birra Bê bi vî awayî gihiÒtin
niqê (herdu keviran) bi ser dikevin û dibe
dora wan ko li ber herdu keviran bin.
Heger na her yek ji birra Ayê li kolîna
kesekî ji birra Bê siwar dibe û dibe nik
niqê.
…epiya (goga) Qehfikan
Lîstik ji 8-11 qehfik, Òepiyek (gogek,
gelek caran ji paç û terîÒan bû) biçûk
(qasî Òepiya tenîsê ye) û du birr
lîstikvanan e. Xêzekê dikiÒînin û qehfikan
datînin li ser hev. Xêz bi qasî 3-4 mitran
dûrî qehfikan e. Heger birra Ayê li nik
qehfikan bin ew ê Bê, yek bi yek Òepiyê
(gogê) bavêjin qehfikan, hewl bidin wan
ji ser hev bixînin. Heger kesekî ji birra Bê
qehfik nexistin ew ê herin têkevin Òûna
birra Ayê li ber qehfikan bimînin. Heger
lîstikvanekî ji Bê qehfik bi Òepiyê (gogê)
ji ser hev xistin ew ê kesên Bê herin
qehfikan daynin li ser hev, di vê demê de
birra Ayê diherin pey Òepiyê (gogê)
dikevin, digirin û davêjin kesên birra Bê,
û her kesek ji birra Bê Òepî lê bikeve
diÒewite û ji lîstikê derdikeve. Heger birra
Bê bikêrhatî bin û karibin qehfikan
daynin li ser hev berî biÒewitin bi ser
dikevin û niqteyekê qazanc dikin, ya na
ew ê têkevin Òûna birra Ayê û bibin
pawanên qehfikan.
FerÒanê, TefÒok
Lîstikvan ji xêzikekê ferÒên(qaçên) xwe
davêjin pakêtn(kerton, qutî) vala yên
çixaran. Pakêtan di nava giroverekê de
datînin li ser hev û niqteyan(piwan) didin
her pakêtekê. Vêca her pakêtek ji
giroverê derdikeve niqteyên wê didin
xweyê ferÒ.
Eskerê heval-heval
Du birr dilîzin. Birra Ayê xwe vediÒêrin û
birra Bê diherin li wan digerin. Divê birra
Bê hemû kesên birra Ayê bigirin ji bo bi
ser kevin. Birra Ayê jî divê herin destên
xwe li niqê bixin.
LÎSTIKÊN LI HUNDIR
Fincan
Zivistanê gundî bi vê lîstika ha li hundiran
dilîzin. Du birr dilîzin. Birra Ayê 7
fincanan li ser dev li ser tebekekê datînin
û gustîlkekê diêxin bin fincanekê ji wan 7
fincanan. Vêca birra Bê divê pê derêxînin
ka gustîlk di bin kîjan fincanê de ye,
heger cara yekê pê derêxistin hingê tebek
dibe ya wan, yanî ew tebekê digerînin.
Heger birra Bê rahiÒt fincana yekê bi
mebesta gustîlkê û gustîlk ne di bin de bû
deh niqte jj wan kêm dibin, lê dikarin
xwe ji 10 niqteyan rizgar bikin (xwe
biÒon) dema karibin fincaneke din pûç
bikin(bêjin ko gustîlk ne dibin wê fincanê
de ye). Heger gustîlk di bin wê fincanê de
derket 6 niqteyên din ji wan kêm dibin û
birra Ayê ji nû ve tebekê digerîne.
Li hin deverên din bi awayekî hêsantir
dilîzin. Birra Ayê 12 fincanan datînin li ser
tebekê û birra Bê divê pê derxînin ka
gustîlk di bin kîjan fincanê de ye, heger
pê derxistin tebek dibe ya wan, ya na ew
ê Birra Ayê dîsan tebekê bigerînin û
niqteyekê qezenc dikin.
Qaç, TefÒ, ToÒ
Qaç (tefÒ) kevirekî(berekî) pehn e, bi qasî
kefa destekî ye. BeÒdarên vê lîstikê bi
kêmanî ji 3 lîstikvanan in. Lîstikvanek
(mak) li ber gogek piçûk (ji kevir e)
dimîne, ew gog di orta giroverekê de ye.
Berî lîstik dest pê bike her lîsikvanek
qaçê xwe ji ber gogê davêje xêzekê (xêza
ku lîstikvan qaç jê davêje goga piçûk, ji
xêzê ta goga biçûk heye 5-6 metr), xweyê
qaçê ji xêzê herî dûr dibe mak. PiÒtî mak
te’yîn dibe dest bi lîstikê dikin. Her yek ji
lîstikvanên din qaçê xwe davêje wê goga
piçûk, hewl dide ku gogê ji groverê der û
dûr bixe, heger bi ser ket wê here qaçê
xwe bîne û vegere paÒ xêzê û herweha
lîstikvanên din jî diherin qaçên xwe yên
ku li gogê neketibûn tînin û vedigerin paÒ
xêzê. Vêca dema gog ji girovera xwe der
dikeve ew lîstikvan ê li ber (mak) wê
vedigerîne cihê wê û hewl dide
lîstikvanekî bigire berî lingê xwe dayne
ser qaçê xwe(yanî lîstikvanên li nav xêzê
û qaç). Heger lîstikvan lingê xwe danî ser
qaçê xwe nabe mak (pawanê gogê) îÒê
xwe jê bîne. Ew kesê lingê xwe daniye li
ser qaçê xwe li hêviya gog ji grovera xwe
der bikeve dimîne ji bo karibe rahêje
qaçê xwe û vegere xêzê. Ew kes ê ku
lingê xwe daniye li ser qaçê xwe dikare
bê ku destên xwe bi kar bîne qaçê xwe
dayne li ser rûyê piyê xwe û bilind bike
4
gustîlkê li nik yekî ji birrê vediÒêrin, dema
vediÒêrin cilikekê yan perdakê bi ser xwe
de dadikin û piÒtî gustîlkê vediÒêrin wê
cilikê yan perdê davêjin. Vêca birra Bê
divê pê derêxînin ka gustîlk bi kê re ye.
Birra Bê dikarin yekser texmîna xwe bêjin
ko gustîlk bi sobê li nik X e. Heger rast
derket birra Bê niqteyekê qezenc dikin û
dibe dora wan, heger na birra Ayê
niqteyekê qezenc dikin û careke din
gustîlkê vediÒêrin. Bi awakî din birra Bê
dikarin kesên birra Ayê yek bi yek pûç
bikin ta kesê gustîlk pê re ye dimîne.
Heftok, Pêncoke, Pêncokanê,
Pênckevir, Delo
Kevirê lîstika Heftokê Òayik, qasî xarekê
biçûk e, lê ne wekî xarê girover e.
Gelek cûreyên lîstika Heftokan hene. Yek
ji wan bi vî awayî ye:
Du kes bi 5 heftokan dilîzin. X dest pê
dike, her pênc heftokan diêxe destekî û
bi teliya mezin û ya nîÒandanê heftokekê
digire û davêje jor, bi avêtina wê heftokê
her çarên din datîne erdê, divê heftok a li
hewa berî bikeve erdê bigire. Heger ew
heftok ne girt diÒewite û heftokan dide Y.
Ji xwe heger girt ew ê dewam bike û
heftokê careke din bilind bike û bi
avêtina wê re rahêje heftokekê ji her çar
heftokên din û bi vî awî radihêje her çar
heftokên xwe, pêÒî yek û yek(bela), dido
û dido(doko), sisê û yek(sêko) paÒê her
çar bi hev re(tepo). PaÒê her pêncan bi
hev re û bi her du destan davêje ser piÒta
destên xwe, nabe yek ji wan bikeve. PiÒt
re wekî destpêkê çar heftokan li erdê
belav dike, tiliya nîÒandanê ya destê din
datîne ser ya ortê û bi tiliya mezin re
kevanekî çê dike û datîne ser erdê (qilo)
û yek bi yek bi avêtina heftokê ber bi jor
ve heftokên din di bin wî kevanî re
derbas dike. Heger lîstik bê ÒaÒî xelas kir
cezayê Yê dibe Qirincok(meqesok),
mîkutok û Òiyatok. Y kefa destê xwe
datîne erdê û X bi avêtina heftokê re
qirincokekê ji piÒta destê wî dide, û piÒt
re mîkutekî yanî bi kulma destê xwe lê
dixe. Òiyatok bi xwe ne ceza ye, lê piÒtî
qirincok û mîkutan X piÒta destê Yê miz
dide.
Reci`, Lîstika Òivanan
Du lîstikvan dilîzin. Du rêz kortik çêdikin,
her rêzek ji 9 kortikan e. 95 reci` in. Reci`
kevirek biçûk, Òayik û rengîn e. Cilekekê
davêjin bi ser kortikan de da ku reci`
gemar ne bin. Her lîstikvanek bi 45
reci`an dilîze. PêÒî 5 reci`an diêxin her
kortikekê û dest pê dikin reci`an bi dorê
digerînin. Heger du reci` di kortikekê de
bimînin dibin para yê ku reci`an digerîne.
Herweha derdê her lîstikvanekî ew e ku
nehêle firseta mayîna du reci`an di
kortikekê de ji ê dî re çêbibe.
Gustîlk, gustîranê
Girrê devan
Lîstika Gustîlkê jî hema hema wekî lîstika
fincanan e. Endamê her birrekê palên
xwe didin dîwarekî û beramberî hevudu
rûdinên. Herdu birr li hev dikin ko sonda
wan bi tiÒtekî be(li nik me bi Sobê bû).
Sond ne bi Xwedê bû ji bo sonda wan
dema ne rast derkeve li wan nekeve û
gunehkar nebin. Birra Ayê dest pê dikin
Ev lîstik, wek lîstika navê a hêzê ye. Du
lîstikvan xwe li ser erdê radimedînin, serê
her yekî ji wan li alê linên ên din e. Her
yek lingekî (eynê lingên, ê rastê yan jî ê
çepê) bilind dike û herdu lingan li hev
badidin. Vêca her yek hewl dide ku lingê
ê din daxîne erdê.
Devoka Botan
Amadekar : Cemal ONURSAL
kurdî
badan, çerx kirin, viz kirin, doÒ kirin, zivirandin
behs kirin, çêl kirin, qal kirin, kad kirin, gilî kirin
behs: mijar
bejinbûst: pot, poto, kindiz, qambihost, bejinbihost, bocî
berav: perav: lêva avê; beravê çem
berezava: birazava, ÒoÒbîn
bersifk:
bûç lêdan: qoç lêdan
cem: ferd, cemb, ta
çarîk: hîzar, çarÒev, eba
çeltik: çentik, tûrik, xilîdank
çikilandin: çikandin, nikandin
çîçûk: çêlik, çêçik
çîk: çîk dan, çîk ket lingê min
çilêçilê: pelçimok; pîrçemek, pêrçenk, perçemûk,
ÒevÒevoh, ÒebÒebk, baçîmêlk, Òevrevîng, çekçekûle,
balçêmk, ÒibÒibêlok, ÒebÒebotk, pêçermik, ,
pêlçemek, Òevekur, Òivînek, pelsînik, pêrcemk,
perçem, boçermik, Òebpare, bêrçenk, baçermok,
balçermok, çil, çîlî, çîlî çîlî
dayin
dehfik: dafik, reÒbend
deng dan: deng vedan, alan dan, vebeyîn
dêÒîr
dil bûrin: dil bihurîn, dil xewrîn, ji xwe veçûn,
dil xerbilîn, dil ji bîr çûn
dimûhr: peÒkreÒ
ecûze: ecûzpîr, pîrasêr, pîrebok, cadû, cazû, pîrhevî
fihêt: Òerm,, fedî, eyb fehêt, heya
fiÒ: fiÒe, tewÒ
fît dan, sîr dan, fitne dadan, pînc kirin, nav lêdan,
gijgijandin
fitîl: petîl, pilte, pilta
girgire: giregir
girÒ: kêran
gulîvank: gulifank: kelef, gac, peng, penge
gûvik: kovik
haval: heval
hogir
helandin: buhujandin
Ìelîn: buhujîn
heskû: hesk
Ìewdel: hevdal
Ìeyf: tole
hinda kirin: winda kirin, berze kirin
hinda bîn: winda bûn, berze bûn
Ìinne: xena, hene
hîlet: taqet
hûsandin: hêsan kirin, sûn, tûj kirin
jinbî : jinebî
jirmam: jinmam
jixal: jinxal
kadik
keçxal: keçxaletî
kincik: potir, paç, kincir
kitik: piÒîk, kêtik, pisîng, piÒîle
kurh: kûre
kurha vira: kûra viran
kûx: kokel
kuleh: kulî
kûlîk: holik, kepr
kundê kûr: kundû kor, bûm, kund
liqayê hev hatin: rastî hev hatin, pêrfiî hev hatin,
li semta hev hatin, bi ser hilbûn
maldemayî: dimaldemayî; keça dimaldemayî
malxezur: malxezûr, xezûran
mastê keyandî: dewê kilayê, dewê keyandî
meqeÒ: kefgîr
meÒrebe: avkîne, parç, ÒemÒaq, sirahi
metqeb: xiÒab
nalîn, nalenal kirin
nesil: nifÒ, cîl
pêçandin: pêçan
alandin: lefandin
alîn: liyan, lefîn, ji kê reviyam, lê aliyam
pê êxistin: pêxistin, vêxistin, hil kirin
pê guhartin: tiÒtek bi tiÒtek din guhartin
pirtik
puÒî: pêÒî: mimisk
qazid: qasid: peyamber
qazûqeder: keskesor, heftreng
qedemge: daÒir, edebxane, destavxane, avrêjxane,
avdestxane, çolik
qehirîn: xemgîn bûn
qereÒanî
qevastin: qebastin
qirçandin
qupçe: biÒkok, biÒkoj, kespir, qumçe, biÒkote
qûbqab: qabqab
qûçxane: qûÒxane, quÒxane
razan: nivistin, raketan, ramedan, xew kirin
razandin
recifîn: ricifîn, rihilîn
rewde: kom, birr, qefle
rêkirin: bi rê kirin, verêkirin, Òandin, hinartin
rihsivik: cansivik, xwînsivik
rîsasî: zirincî, qirÒûnî
tirkî
çevirmek
bahs etmek
bahis
cüce
sahil, su kenarÈ
safidÈç
veranda
kafa vurmak
yükte her iki çuvaldan biri
kadÈn çarÒaf
kÈldan yapÈlan ve omuza asÈlan çanta
dikmek
civciv
kÈsa süren yofiun sÈzÈ
yarasa
fransizî
faire tourner, tordre, pivoter
parler, évoquer, traiter de, mentionner
sujet, matière
nain
rive, rivage
garçon d'honneur
véranda
donner un coup de tête
grand sac en poils de chèvre
tchador
sacoche en poils de chèvre
planter
poussin
douleur vive de courte durée
chauve-souris
îngilîzî
to turn, to turn round, to rotate, to spin
to talk (about), to mention, to treat (of subject)
topic, subject
dwarf
shore, coast, bank
bridegroom's best man
veranda
To give a head-but
large goatskin bag
chador
a bag made of goat hair
to plant
chick
acute but short-lasting pain
bat (animal)
dadÈ
kuÒ tuzafiÈ
yankÈ vermek, yankÈlanmak
süt anasÈ
baygÈnlÈk geçirmek
nourrice
piège à oiseaux
résonner
mère de lait, femme qui allaite un bébé qui n'est pas le sien
défaillir, se sentir mal
child's nurse
bird-trap
to echo; to resound
wet nurse
to feel faint, to be overcome
ufiursuz
cadÈ
utamç
abes, nafile, saçma
kÈÒkÈrtmak, tahrik etmek,
qui portemalheur, oiseau de malheur
sorcière
honte
vain, futile, absurde
exciter, inciter, instiguer
ill-omened, inauspicious
witch
shame, bashfulness
futile, vain, absurd
to instigate, to excite, to incite or plot
fitil
ileri gelenler
kiriÒ
iplik çilesi
huni
arkadaÒ, yoldaÒ
can arkadaÒÈ, kafadar, yakÈn dost
ertimek, çözmek
erimek, çözülmek
kepçe
bulamaç
intikam, öc
kaybetmek, yitirmek
kaybolmak
kÈna
takat
bilemek
dul kadÈn
amca karÈsÈ
dayÈ karÈsÈ
peynirli pide
dayÈ kÈzÈ
bez parçasÈ
kedi
ateÒ ocafiÈ
yalan küpü
afiÈl
çekirge
çardak
baykuÒ
karÒÈlaÒmak
mèche
notables, personnages importants
poutre
écheveau
entonnoir
camarade, ami, compagnon
ami intime, copain
faire fondre, dissoudre
fondre, se dissoudre
louche
bouillie à base de farine et de raisiné à l’usage des parturientes
vengeance
perdre
se perdre, être perdu
henné
force, énergie
aiguiser, affûter
veuve
la femme de l’oncle paternel
la femme de l’oncle maternel
pain fourré au fromage
cousine, fille de l’oncle maternel
pièce de toile, de tissu
chat
four, fournaise
bonimenteur, qui ment comme il respire, mythomane
cabane, hutte
sauterelle
treille, tone
hibou, chouette, duc
rencontrer qn, croiser
wick
leading citizens, important public figures
beam
hank, skein (of thread)
funnel
comrade, friend, companion
intimate friend, like-minded person
melt, dissolve
to melt, to dissolve, to melt down
ladle
thick porridge made with flour, butter and syrup or raisins
vengeance
to lose
to get lost
henna
strength, energy
to sharpen, whet, grind
widow
wife of paternal uncle
wife of maternal uncle
bread stuffed with cheese
maternal uncle’s daughter
piece of material, of cloth
cat
furnace, oven
pathological liar
hut, cabin, shed
grasshopper
trellis, bower
owl
to meet (s.o.), to encounter
evde kalmuÒ (kÈz)
kayÈngÈller
yayÈk yofiurdu
kevgir
sürahi
matkab
inlemek
kuÒak, nesil
sarmak
dolamak
dolanmak
yakmak, tutuÒ turmak
defiiÒ tokuÒ etmek
kuÒ tüyü
sivri sinek
elçi, mesaj götüren
kuÒafiÈ
yüznumara, tualet
vieille fille: qui n'a pu quitter le foyer paternel
belle-famille; les parents de l'épouse
petit-lait de baratte
écumoire
carafe
perceuse
gémir
génération
emballer, rouler, emmailloter, envelopper
enrouler, entourer, ceindre
s'enrouler, s'enlacer, éteindre, prendre dans ses bras
allumer
troquer, échanger
plume
moustique
messager
are-en-ciel
toilettes, w.c.
spinster ; old maid
in-laws, wife's parents
butter-milk
skimmer, perforated ladle
decanter
drill , auger
to moan, to groan
generation
to wrap up, to bandage, to swaddle
to wind, to wrap around, to roll up
to hug, to clasp, to take into one's arms
to light (lamp, fire, pipe)
to barter, to exchange
feather
mosquito
messenger
rainbow
toilets, rest room, w.c.
üzülmek
duvak
atlamak
çatÈrdatmak
düfime
takunya
tencere
uyumak
uyutmak
titremek, titreÒmek
küme, gurup
gôndermek, yollamak
tezcanlÈ
kurÒun rengi, kurÒuni
éprouvrer de la peine, avoir du chagrin, être triste
voile nuptial, voile de la mariée
sauter, passer au-dessus de
faire craquer
bouton
sabot (chaussure en bois)
casserole
dormir
faire dormir
trembler, frissonner, tressaillir
groupe, bande, nuée
envoyer, expédier
agile, vif
gris, gris de plomb
to be sorry, to feel sorry
bride’s veil
to jump, to skip, to pass over
to be irresistible
button
a clog
saucepan
to sleep
put to sleep
to tremble, to shiver, to quake
group, gang, host
to send
agile, nimble
lead colored, gray
Ferhenga partî-kurdî (II)
Amadekar: Behroz …UCAÎ
partî
çar
çefar
çefardes
çeman
çer
çera‹
çewa‹an
çuhrbad
çwend, çond
çihreg
çînçiÒ
çuhrom
dadwar
dameg
dendan
derd
drafÒ
der‹
dro‹
druÒt
draxt
des
desom
deÒt
dwades
dûd
dojex
dûr
dîdem
dijwar
dêm
dên
dênawer
dêw
ferrax
fremon
frêÒteg
gendag
gund
gyang
gyanwar
gêhan
girwgezn
hembend
hem
hencam
hrê
huner
hiÒt
jehr
jehrên
jeman
jen
jîr
jîrîft
jîwehr
kar
karwan
kedeg
kehrêz
kenîg
kedixweday
kuÒt
kên
kîfÒer
lerz
mah
man
masyag
merd
merdohm
mer‹
kurdî
çar, çare
çar
çardeh
zeman
çer-; çêrçire, çira
çawan
çarpê
çend
tirkî
çare, çözüm
dört
ondört
zaman
ot ; otlamak
çÈra
nasÈl
dört ayaklÈ
kaç, ne kadar
fransizî
solution, remède
quatre
quatorze
temps
paître
lampe
comment
quadripède, animal
combien, quelques
ingîlîzî
solution, remedy
four
fourteen
hour, time
graze
lamp
how
quadruped, animal
as much as,
how many
çihre, çehre
çehre, yüz
face, apparence
face, appearance
çinbiçmek, derlemek collecter, recueillir
collect, gather, pick
çîk, çiÒt, tiÒt
Òey
chose
thing
çarem
dördüncü
quatrième
fourth
dadwer
yargÈç
juge
judge
davik, dave, dav
tuzak
trappe
trap, snare
dindan, diran, didan
diÒ
dent
tooth
derd
dert
peine, souffrance
pain, suffering
direfÒ, direwÒ
bayrak, sancak
bannière, drapeau
banner, flag
dirêj, derx
uzun
long
long
direw, derew, dro
yalan
mensonge
lie, deceit
& durust, dirust
hepsi, tam, iyi
tout, bien
whole, well
drext, dar
afiaç
arbre
tree
deh (dimilkî: des)
on
dix
ten
dehem (dimilkî: desim) onuncu
dixième
tenth
deÒt
ova, çöl
plaine, désert
plain, desert
diwazdeh, dozdeh
on iki
douze
twelve
dû
duman
fumée
smoke
dojeh, dûzex
cehennem
enfer
hell
dûr
uzak
loin
far
dîdem
taç
guirlande
crown of flowers,
garland
dijwar
güç, zor, güçlük difficile, difficulté
harsh, hardship
dêm
yüz
face
face
dîn
din
religion
religion
dîndar, dînwer
dindar
religieux, croyant
religious, devout
dêw
dev
demon
demon
fireh
geniÒ
large, vaste
broad, spacious
ferman
ferman
ordre, injonction
command, unjunction
firiÒte, feriÒtex
melek
apôtre, ange
apostle, angel
gend, genî
kokuÒmuÒ
pourri, putréfié
stinking, foul
&gund
ordu, ordugah
armée, camp militaire army, army camp
giyan, can
ruh
âme
soul
giyanwer
ruhlu, canlÈ
vivant
soul-possessing,
living creature
cîhan
dünya
monde
world
girtutmak
prendre, saisir
take, seize, grasp
gence, gezn, xizne
hazine
trésor
treasure
hembend
hapishane
compagnon
fellow captive
arkadaÒÈ
de prison
hem, hev
ortak
com—
—mate
encam
bitirmek,
finir, complèter
finish, complete, fulfill
tamamlamak
dimilkî: hirê
üç
trois
three
huner
marifet, beceri
talent, vertu
virtue, skill
hiÒt
bÈrak
laissé
left (past of leave)
jehr
zehir
poison
poison
jehrîn, jehrî
zehirli
empoisonné
poisonous
zeman
zeman
temps, heure
time, hour
jin
kadÈn
femme
woman
jîr
akÈllÈ, zeki
intelligent, sage
intelligent, wise
jîrî, jîrtî
zeka, zekilik
sagesse, intelligence wisdom, intelligence
jiyan, jîn
hayat
vie
life
kar
iÒ
travail, acte
work, deed
karwan
kervan
armée en marche,
army on the march,
armée
army
ke- (kebanî)
ev
maison
house
karêz
kanalizasyon
canalisation
underground channel
keç,
kÈz
fille, mademoiselle
girl, maiden
(dimilkî) keynek
kedxweda
ev sahibi
maître de maison
master of the house
kuÒt
öldürdü
a tué
has killed
kîn
kin
vengeance, revanche vengeance, revenge
kiÒver
bölge, ülke
région du monde
region of the world
lerztitremek
trembler
tremble
meh
ay
mois
month
mînkalmak
rester
remain, stay, dwell
masî
balÈk
poisson
fish
mêr
erkek
homme
man
meriv
insan, halk
peuple, gens,
mankind, men,
humanité
people, humanity
mêrg
çayÈr
prairie
meadow
partî
meren
mes
mesader
mest
muhr
muhreg
mujdeg
kurdî
mirin
mezin
mestir, mezintir
mest
muhr, mohr, mor
movik
mizgînî
tirkî
ölmek
büyük
daha büyük
sarhoÒ
mühor
omur
müjde
mur‹
mur‹arîd
mey
mê‹
mêhman
mihrban
mirîÒk
mirwarî, mirarî
mey
mij
mêhvan, mêvan
mihriban
mêÒ
mêx
nafeg
nam
naz
nazag
ni‹ad
nigar
mêÒin
mîx, mix
nav, navik
nav
naz
nazag, nazik
niyaz
nîgar
na‹n
nehum
nemaj
nimay
nan
nehim, nehem
nimêj, nivêj
nimîn-
kuÒ
inci
Òarap
sis
konuk, miafir
rahman,
merhametli
koyun
çivi
orta, merkez
ad
naz
nazlÈ
dua, dilek
nakÈÒlamak,
resimlemek
ekmek
dokuzuncu
namaz
gösterme
ner
newag
noxzad
nêmroj
nîÒan
pad
ped‹irw-
nêr
niwa, newa
nûza
nîvroj, nîvro
nîÒan
pê
pejir-(andin)
pedîj
pedixÒah-
dij
padiÒah
pedwend
perwerz
pêbend, pêwend,
peywend
pênc
=perjîn, pejan, perja,
perçîn, pêjan (=sênc)
perwerî
peryaj
peÒ
peÒêman
pewaj
pewag
pur
pîroz
paÒ
poÒman, peÒîman
paqij, pakij
pak
pir
pîl
pilleg
pêÒ
ruwan
robas
roj
rojanîg
fîl, (dimilkî: pîl)
pille, pîlekan, pêlekan
pêÒ
rewan
rovî
roj
rojanî
rojeg
roÒn
roÒnîft
rêxt
saj
rojî
roÒn, rohnî, ronahî
rohnî, ronahî
rêht, rêt
saz
sed
safsêr
snaj
ser
sray
serheng
srod
suxreg
sext
sisteg
sêweg
sed
ÒimÒîr, Òûr, simÒêr
ajne
ser
strê—
serheng
sirûd
sor, suhr, sur
sext
&sist
sêwî
penc
perjar
6
fransizî
mourir
grand
plus grand, plus âgé
ivre, intoxiqué
sceau
vertèbre
bonne nouvelle,
message
oiseau
perle
vin
brouillard
hôte
clément
ingîlîzî
to die
great
greater, older
drunk, intoxicated
seal
vertebra
good news, message
mouton
clou
centre, milieu
nom
plaisir, désir
grâcieuse, délicate
prière, obéissance
peindre, dessiner
sheep
nail, rivet
centre, middle
name
pleasure, delight
graceful, delicate
prayer, obedience
paint, draw
pain
neuvième
obéissance
montrer, démontrer,
manifester
eril, erkek
mâle
hava, melodi
mélodie, air
yeni dofimuÒ çocuk nouveau-né
güney
sud
iÒaret, niÒan, sancak bannière, signe
ayak
pied
kabul etmek, almak accepter, recevoir,
prendre
karÒÈ, zÈt
contre, opposé
padiÒah
ayant le pouvoir,
qui règne
bafi, iliÒki
lien, connection,
attache
beÒ
cinq
yasak
prohibition
besleme
nourriture
bird
pearl
wine
mist
guest
kind, kindly
bread
ninth
obedience
show, demonstrate
male
melody, tune
newborn
south
banner, sign
foot
accept, take, receive
opposed to, against
have power, rule,
reign
connexion, clamp
five
prohibition
nourishment, food,
nurture
zafer
victoire
victory
sonra
après
after, then
piÒman
pénitent
penitent, regretful
temizlemek
purifier
purify
temîz, pak
pure, sacré, saint
pure, holy
çok
beaucoup, totalement much, very,
completely, wholly
fil
éléphant
elephant
basamak
autel
stepped altar, altar
ön
avant
before
ruh
âme
soul
tilki
renard
fox
gün
jour
day
nurani
lumineux
luminous,
bright-faced
oruç
jeûne
fast-day, fast
parlak, ÈÒÈklÈ
brillant, lumineux
bright, brillant
ÈÒÈk
lumière
light
döktü
versé
poured
yapmak, kurmak, préparer, faire
prepare, make
hazÈrlamak
yüz
cent
hundred
kÈlÈç
épée
sword
yüzmek
nager
swim
yüz, üst
tête, dessus
head, above
türkü söylemek
chanter
sing
önder, kaptan
leader, capitaine
leader, captain
ÒarkÈ, marÒ
chant, hymne
song, hymn
kÈrmÈzÈ
pourpre
purple
sÈkÈ
comprimé, dur
compressed, pressed
kÈrÈlmÈÒ
brisé
broken
öksüz
orphelin
orphan
Stranên folklorî
Amadekar : M. Emîn NAROZÎ
Mahmûd LEWENDÎ
Ji strana Gewre Xatûnê Ev stran di sala 1993 an de ji aliyê dengbêjekî hêla Midyadê, aliyê Torê ve, hatiye gotin.
kurdî
a : belê, erê, e
bera: bila, bira
berbûrîk; berbûdî, berbûrî, berbûkî
tirkî
evet
bergîl: bergîr, bargîr
benzîn: benzînk, binzîn
(1) dügun esnasÈnda geline refakat eden ve
aynÈ zamanda ona danÈÒmanlÈk yapan yaÒlÈ kadÈn;
2) damadÈn evinde gelinin ilk duvafiÈ açÈldÈfiÈnda
erkek çocufiu olmasÈ dilefiiyle gelinin kucafiÈna
oturtulan erkek çocuk
beygir
at efierinin altÈna serilen örtü
beÒ
bêzirav
bi ser de girtin
bi xaranî: bi xaran
bi xweÒkayî: bi xweÒikî, bi xweÒî
alnÈnÈn bir kÈsmÈ asÈl renkten farklÈ olarak beyaz olan
ödlek, korkak
baskÈn yapmak, hücum etmek
süratle, hÈzla
güzellikle, hoÒlukla
bitir: gewî, betran
çal: hespê ku çend pêyên wî spî ne, hespê çal
çapa dev: qeysa dev
celew: lixab, lixav, riÒme
ciwanîk: canî, cahnî, ciwanî
dahm: dam, tern, teng, Òûn, cîh
dalî: diyarî, hafa
darrim: darê rimê
dayî
destûrdayî
haho: eman
halo: wilo, weha
heçî: herçî
hêde: bise, raweste
hesanî: hêsanî, asanî, rehetî
bi hesanî
hinês: henese, nefes
hor: horehor, navtêdan
indeko: endeko
ji xewê hilÒenîn
kêra rimê
lawik: kilam, stran
livîn: lebitîn
livandin: lebitandin
nefes jenîn
hewandin: (bihewîne!)
hewîn (bihewe)
ÒÈmarÈk, küstah
alaca; elleri ve ayaklarÈ beyaz olan at
afiÈz ölçüsü, afiÈz geniÒlÈfii, hacmÈ
yular
tay
yer
huzuruna, karÒÈsÈna
kargÈ sapÈ
verilmiÒ, sözlü kÈz
izinli, müsadeli, icazeli
aman, vay
öyle, böyle, Òöyle
ise, gelince
bir dur, dur, bekle
kolaylÈk
kolaylÈkla
soluk, nefes
kÈÒkÈrtma
kokulu bir yonca türü
uykudan sÈçramak
kargÈ ucu, mÈzrak ucu
ezgi, aÒk ezgisi
kÈmÈldamak, hareket etmek
kÈmÈldatmak, hareket ettirmek
kalbi atmak, nefes alÈp vermek
1) barÈndÈrmak, yerleÒtirmek; 2) yatÈÒtÈrmak
1) barÈnmak, yerleÒmek, durmak;
rahat etmek, rahat durmak
sabÈr
sabÈr edemiyorum, sÈkÈlÈyorum
üzengi
bir parça saç ekmefii
hewî, hewînî, hewtî
hewiya min nayê
pêbelûk, pêbabûlk: zengî, zengo, rikêb
pelik nan: perçeyek nanê sêlê
fransizî
oui
que
1) dame accompagnant la mariée pendant
les festivités de mariage et lui servant de
conseillère; 2) garçonnet que l’on fait asseoir
sur le genou de la mariée chez le marié avec
le souhait qu’elle mette au monde un garçon
cheval de trait, cheval de labour
couverture qu'on met sur le dos du cheval
sous la selle
animal qui a une tache blanche sur le front
poltron, lâche
surprendre, faire un raid
à toute vitesse
gentiment, poliment, sans violence,
en douceur
gâté, insolent
cheval qui a des pieds blancs
largeur de la bouche, béance de la bouche
bride
poulain, pouliche
place, lieu
en face de, en vue de
manche de lance
promise, fiancée
qui a la permission, autorisé
de grâce ! au secours ! oh là !
ainsi
quant à, en ce qui concerne
attends, un instant
facilité
facilement, aisément
souffle, expiration
incitation
variété de mélilot
sursauter, se réveiller brusquement
lame de lance, tête de lance
chanson, chanson d'amour
bouger, se mouvoir
mouvoir, faire bouger
battre (le coeur), respirer
1) abriter, héberger; 2) calmer, tranquilliser
1) s'abriter, être hébergé;
2) se calmer, s'arrêter
patience
je m'ennuie
étrier
un morceau de pain
Penîr
îngilîzî
yes
which ; that
1) matron of honour (the bride’s advisor during the
ceremonies); 2) small boy placed on the bride’s
kneess upon her arrival the bridegroom’s home with
the hope that she will bear a son
packhorse
saddle cloth
an animal with a white mark on its forehead
coward
surprise ; make a sudden raid
at full speed, quickly
gently, politely
spoiled, insolent
horse with white socks
wide mouthed
halter ; bridle
foal
place, spot
in the front of, in view of
shaft of spear or lance
fiancé, betrothed (fem)
authorised, who has permission
mercy ! help !
so ; thus
as for
wait a minute
facility ; ease
easily
breath
incitement
variety of balm
jump ; wake up with a start ;
spearhead or lancehead
song, love song
to move ; to get moving
to get s.o. moving
to beat (a heart) ; to breathe
1) to shelter , to lodge s.o. ; 2) to calm ; to set at ease
1) to take shelter ; to be lodged ;
2) to calm oneself ; to stop oneself
patience
I am bored
stirrup
a piece of bread
Amadekar : ElÎ…ÊR
FiriÒk : firiÒka berxên sava yên hê giya tam nekiribin. FiriÒka wan tê derxistin û hiÒk
kirin û ew heta dema pernîrçêkirinê tê parastin. Li gor pîvana me ya jorê, pêwîstî bi
du firiÒkan heye.
…eba spî : kevçikekî xwarinê.
Xwêya lîmonê : kevçikekî xwarinê.
Hejîr : Hewce ye bê perçiqandin û piÒt re têkin navê. Sê lib.
…ekir : sê kevçikên xwarinê.
Ev melzemeyên han hemû bi hev re dikin nav dîzekê yan paçekê ku ji axê hatibe
çikirin. PiÒtî du hefteyan xwelêgirtinê, ji vê melzemeyê hêvîn çêdibe. Pîvana
bikaranîna hêvînê jî ev e : ji bo tenekeyek Òîr çar kevçikên xwarinê hêvîn tê bi kar
nanîn. Dema ku hêvîna di paçik an dîzkê de kêm be, em bêjin nîvê wê bê bi kar
anîn, êdî hewce nake mirov melzemeyên ku me li jorê behsa wan kirin, bi kar bîne,
tenê mirov ava penîr li ser zêde dike. Yanî ew ava ku li ser penîrê hêvînkirî berhev
dibe, tê bikaranîn.
3) Parzon : Ji perçeyê wek laçikan tenik tê çêkirin. Parzonên mezin ji sê çar
mêtroyan û yên piçûkên adetî jî ji mêtroyekê çêdibe.
4) Pîncar an giyayê mirov bixwaze têke navê.
5) Selên fireh û mezin ên ku li ser parzonan tê danîn û kêrî palandina penîr tên.
6) Xwê.
7) ‘Eyar, paç an dîzikên ji axê çêkirî. Li hinek ciyan ji van paç an dizîkan re kiviyên
penîr jî tê gotin...
Berî ku em behsa cureyên penîr bikin, ez dixwazim di vî warî de bi awayekî
gelemperî behsa çend noqteyan bikim.
Li vir, em cureyên penîr ên ku em ê behis bikin, ew cure ne ku di civata kurdî ya
klasîk de hatine çêkirin û niha jî gelek cureyên wan tên dîtin. ïro îhtîmal e ku li gor
pêÒveçûna teknîkê û guherîna civatê hin cureyên din jî bên çêkirin, lê di dereceya
yekê de ew ji me re ne ewqasî girîng in. Ji ber ku îhtîmala windabûna navê wan û
awayê çêkirina wan ne di xeterê de ne.
Li piraniya navçeyên Serhedê û gelek ciyên din ên Kurdistanê, penîr li gor pincar an
giyayê ku dikin navê, tê bi nav kirin. Li hinek ciyan jî li gor helandin an Òikil û
bîçimdanê nav lê tê kirin. Ji bilî van, ew li gor Òîrê tê bikaranîn jî tê bi nav kirin.
Penîrê herî normal ji Òîrê biharê tê çêkirin. Ji ber ku Òîrê biharê kêmrûn e. Ji Òîrê
madekan penîr nayê çêkirin, ji ber ku gelek têrrûn e û ne ekonomîk e jî.
Penîr ji Òîrê nîvgermokî tê çêkirin. …îrê bê kelandin hêvînê nagire. Li gelek ciyan
dema ku Òîr tê dotin, di eynî esnayî de tê hêvîn kirin. Ji ber ku germaya Òîrê nû hatî
dotin têra hêvîngirtina wî dike.
Ji bo penîrçêkirinê malzemeyên pêwîst ev in :
1) …îr : ji hemû cureyên Òîr penîr çêdibe. Em ê li xwarê lib û lib behsa kalîteya penîrê
ku ji kîjan Òîrî çêdibe bikin.
2) Hêvîn : berî ku li dermanxaneyan hêvînên hazir hebin, ew li malan dihatin
çêkirin. Ew melzemeyên ji bo çêkirina hêvînê tê bi kar anîn ev in :
Paç an dîzik : mezinahiya wê li gor mîqtarê hêvîna bê çêkirin. Em ê li vir ji bo pîvanê
paça du lîtreyî bi kar bînin.
➩
7
➩
kurdî
hêvîn, hevên, havên, heyvan, maye
firiÒk: firÒik, firÒk: mada berxikê ku hê giya newariye ye,
ziwa dikin; firiÒkek têra çêkirina lîtreyek hêvîn dike
parzon: parzûn, parzin
sel: ferÒ : teht
cureyên penîr
penîrê bi sîrik
penîrê bi bêpincar : penîrê spî
penîrê bê îman : penîrê bê adan: penîrê tilore,
penîrê rijî ; penîrê bê rûn
penîrê miyan: ev cure penîr yê herî normal û adetî ye
penîrê bizinan: kalîte û qîmeta wê kêmtir e
penîrê çêlekan: kalîte û qîmeta wê ji ya bizinan jî kêmtir e
penîrê helandî
penîrê kezî : penîrê hûnayî ; penîrê badayî, penîrê rîçal
penîrê helandî yê lûleyî
jajî : torak; ji dew tê çêkirin. PêÒî dew dikelînin, piÒt re
dikin çewal an telîsên taybetî û pê dipalînin. Jajî xwarina
kes an aîleyên feqîr e. Piranî, dema ku penîr dikin
paç an ‘eyaran ji bo Òidandina wê bi kar tînîn.
penîrê bi bitim : ev cure penîrê han, zêdetir ji bo payîza
ewil tê çêkirin û demeke dirêj nayê parastin. Bitimê hê
liba wê neÒidayî tê bi kar anîn. Gelek caran sê pay bitim
û payek penîr û hinek caran jî nîv behr bitim û nîv behr
jî penîr tê bi kar anîn.
penîrê bi kereng (kengir)
tirkî
fransizî
maya
levure
daha otlanacak yaÒa gelmemiÒ ofilakÈn
estomac d’un agnelet qui n’est pas encore en
midesi, kurutulup maya yapmada kullanÈlÈr; âge de paître qu’on fait sécher et qu’on utilise
bir tanesinden bir litre maya elde edilir
dans la fabrication de la levure; 1 estomac
suffit pour la fabrication d’un litre de levure.
Dans certaines régions on utilise à sa place
de la caillette (Òîlav)
peynirÈn içine konup süzüldüfiü ince
tissu en coton dans lequel on met le fromage
tülbendimsi bez
pour l’égoutter
yassÈ ve geniÒ taÒ
dalle de pierre
peynir çeÒitleri
variétés de fromage
otlu peynir
fromage avec de la ciboulette
beyaz peynir
fromage sans herbe
yafiÈ alÈnmÈÒ sütten yapÈlan peynir
fromage fait de lait écrémé
îngilîzî
yeast, leaven
the stomach of an unweaned lamb that is dried
and used to make yeast. 1 stomach makes
a litre of yeast. In some regions renet is used
instead.
koyun peyniri
keçi peyniri
sÈfiÈr peyniri
eritilmiÒ peynir
örgü peynir
lüle peynir
bir tür çökelek
fromage de brebis
fromage de chèvre
fromage de vache
fromage fondu
fromage de brebis façonné en forme de tresse
fromage de brebis façonné en forme de tube
petit lait égoutté consommé à la place
du fromage par des indigents
ewe's milk cheese
goat's milk cheese
cow's milk cheese
melted cheese
ewe's milk cheese shaped like a plait
ewe's milk cheese shaped into block
yoghurt drained and eated instead of cheese
by the very poor
bÈtÈmlÈ peynir sonbaharda yapÈlÈr
ve uzun süre saklanmaz
fromage au lentisque préparé début automne
il ne se conserve pas longtemps
resinated cheese made in autumn zhich keeps a
long time
kengerli peynir
fromage au chardon
cheese with thistle
cloth in zhich cheese is put tostrain it
paving stone
type of cheese
cheese with chives
cheese without herbs
cheese made with skimmed milk
penîrê bi stirk : pincarek ji cisnê pîvazê ye. penirê bi mendê (mendik)penîrê bi çavhêÒîn. penîrê bi heliz. penîrê bi bîk : pincarek ji cisnê helizê ye. penîrê bi çevir : ev pincar jî ji cisnê helizê ye. penîrê bi siyabo. penîrê bi
Òexmo : Òexmo navê nêriya nêrebendê ye. penîrê bêza :ji nêriya vê pincarê çêdibe, gelek xweÒ û bi qîmet e. Ji ber ku nêriya wê zêde bi dest nakeve.
NîÒanên trafîkê
Amadekar : Rojan HAZIM
kurdî
bariyer
wergeryan, wergerîn, qelibîn
xaçeya zivirokî
derbasgeha rêya hesini ya bi bariyer
derbasgeha rêya hesinî ya bê bariyer
derbasgeha rêya hesinî ya yekxetî
derbasgeha rêya hesinî ya pirxetî
tunel tünel
nezivire rastê
nezivire çepê
U–kî nezivire
tûtûk klakson, korna
leza bilindtirîn
otorê diqede
raweste
rê bide
rê nîne
jê derbasbûn qedexe ye
rêya Òemitok
hiÒyar be !
Xaçerêya
zivirokî
Derbasgeha rêya
hesinî ya bi
bariyer
tirkî
bariyer
devrilmek
dönüÒlü kavÒak
kontröllü demir yolu geçidi
kontrolüz demir yolu geçidi
tekhatlÈ kontrolsüz demiryolu geçidi
çok hatlÈ kontrolsüz demiryolu geçidi
tunnel
safia dönülmez
sola dönülmez
U dönüÒü yapÈlmaz
avertisseur, klaxon
azami sürat
otoyol bitiyor
dur
yol ver
taÒÈt giremez
öndeki taÒÈtÈ geçmek yasaktÈr
kaygan yol
dikkat !
Derbasgeha rêya
hesinî bê bariyer
Nezivire
rastê
fransizî
barrière
se renverser
carrefour sens giratoire
passage à niveau surveillé
passage à niveau non surveillé
passage à niveau à une voie
passage à niveau à voies multiples
tunnel
interdiction de tourner à droite
interdiction de tourner à gauche
interdiction de faire demi-tour
hooter; klaxon; horn
vitesse maximum autorisée
fin d'autoroute
stop
cédez le passage
passage interdit, sens interdit
interdiction de doubler
chaussée glissante
attention !
Nezivire
çepê
U-kî
nezivire
Otorê
diqede
ingilîzî
barrier
turn turtle; roll over
roundabout
level crossing with gates
unsupervised level crossing
single-track level crossing
multi-track level crossing
no right turn
no left turn
no U-turn
maximum speed
end of motorway
stop
give way
no entry; one way
no overtaking
slippery road
attention!
Tûtûk
qedexe ye
Leza
bilindtirîn
Jê derbasbûn
qedexe ye
K URMANC î
MAGAZINE LINGUISTIQUE KURDE
Rê nîne
Raweste
Tunel
Supplément du bulletinde laison et d’information
N° C.P. : 65913 A.S.
Ba heye
© INSTITUT KURDE DE PARIS
106, rue La Fayette, 75010 Paris - France
www.fikp.org
Directeur de la publication : ReÒo ZÎLAN
Réalisation : S. ILITCH & M. HASSAN
Rê bide
Rêya Òemitok
Girkerê
(Kasisli yol)
HiÒyar be !
Rêya du alî
Balefirgeh