honneurhDico A
Transcription
honneurhDico A
addéieren, additionner Adder (f), couleuvre äddi, adieu Adel (m), noblesse adeleg, noble (adj.) Advent (m), Avent Adwäis (m), conseil, avis Äerd (f), 1.terre, sol, 2.monde Äerdbier (f), fraise Äerdbiewen (n), tremblement de terre Äerddeel (m), continent äerdeg, actif, dynamique, zélé äerden, mettre à la terre (prise) Äerdgas, gaz naturel ärt (n), votre Af (m), singe afalen, 1. passer par la tête, 2. tomber en ruines afen, jouer au badaud aféieren, introduire Afeléift (f), idolâtrie Afennoss (f), pl. Afennëss (f), cacahuète Affekot (m), avocat Affekotekniff (f), intrigue, ruse affen = op, ouvert Affer (m), 1.sacrifice, 2.offrande Affer (n) , victime afferen, sacrifier, aller à l'offrande affrontéiert, prétentieux, grossier, effronté Afloss (m), impact Agank (m), entrée, accès, agebilt, fictif, imaginaire - vaniteux, infatué Agemaachtes (n), conserve alimentaire ageriicht, équipé ageschriwwene Bréif (m), lettre recommandée agesinn, comprendre, reconnaître (une faute) Ageständnes (n - pl. -nësser) , aveu agoen, 1. entrer, 2. Se rétrécir agruewen, enterrer, enfouir Ahnong, (f), intuition, idée Ahnong, keng…, aucune idée ähnlech (bal dselwecht), semblable Äifer (m), 1.zèle, 2.colère äifreg, zélé Äis (f), glace Äis/ons (pron.dém.), nous Äisbier (m), ours blanc Äishelleg (pl.), les saints de glace äiseg = äiskal, glacial Äisschaf (m), frigo Äisschong (m), patin de glace Äisstroll = Äiszack, (f), glaçon Ak (m) = Akaul (f), nuque Akaafskuerf (m), sac à courses Akaf (m), achat, emplette akafen, faire des achats/courses Akerbau (m), agriculture aklammen, monter (dans un véhicule) Akommes (n), revenu Akommes-Steier (f), impôt sur le revenu akreesen, encercler akut , 1. aigu, 2. pressant Al (f), vieille A A (n) pl. Aen, œil a, interjection d’étonnement, ah !, tiens ! a sou, tiens, tiens ! a, interjection de confirmation, mais… a dach, mais si a jo, mais oui a neen, mais non a sécher, mais bien sûr a, forme succincte de an, et a wat ass ?, et quoi donc ? a wat nach ?, et quoi encore ? a = an, plus (addition arrithm.), p.ex. dräi a véier ( 3 + 4 ) aacht, huit, 8 Aachtel (m) huitième (fraction) Aachtchen (f) 1. huit du jeu de carte, 2. brioche en forme de huit 3. roue (de vélo ) déformée aalt (adj. n), vieux Aangel (f), canne à pêche Aangel (m), aiguillon, dard Aarbecht (f), travail, besogne Aarbechter (m), travailleur, ouvrier Aarbel (f), brassée Aarm = Arem (m) pl. Ärem, bras aarm, pauvre (adj.) Aarmband (m), bracelet Aarmen (m) pauvre Aarmenä =Amenäerchen (f), œillet Aarmutt (m/f) , pauvreté Aarmséilegkeet (f), état pitoyable Aarsch (m) = Aasch pl. Äersch /Äesch postérieur, séant, derrière, cul Aarschbak (m), fesse Aart (f), particularité, sorte aartelech, gentil, gracieux Aascht (m) pl. Äscht, branche Aax = Aaxt (f) pl. Aaxen, hache, cognée ab, parti, perdu abberdéngeg, empressé, serviable Abberzuel, grand nombre, verbiage abee, eh bien abee jo ! tiens,tiens ! abeezen, mariner Abgascht (m), envie, jalousie abillen (sech), s'imaginer, se figurer Abildong (f), imagination, illusion Ablack = Abléck (m), instant, moment Abrëll (m), avril abriechen p.p. agebrach, cambrioler Abriecher (m) , cambrioleur Abroch (m), pl. Abrech, effraction, cambriolage absëns, particulièrement Absicht (f), intention absolutt, absolu, tout à fait Abtei (f), abbaye Achs (f) = Uess (f), axe, essieu achtzeg = uechtzeg, quatre-vingt Actioun (f), action 1 honneu al (f), alen (m), aalt (n) âgé, vieux (adj.) alafen, entrer (en gare) aleeën (Hoer), mettre des bigoudis aleeën (Wueren), s’approvisionner Alen (m), vieux, vieillard aliichten, paraître clair, all = alleguer, tous, all Kéier, chaque fois all Mënsch, chacun, tout le monde allebéid, tous les deux alleguer, tous (sans exception) allenennen, partout alleréischt, tout d'abord allerhand, 1. toutes sortes, 2. grave Allerhellgeblumm (f), chrysanthème Allerhellgemount (m), Novembre Allerhellgendag (m), Toussaint allerlee, toutes sortes de . . ., de tout genre, allermeescht, dat, la plupart Allerséilendag (m), 2 novembre, Jour des Morts alles, tout allgemeng, en général Almosen (n), aumône almoudesch, démodé als, à titre de, en qualité de alt (dajee alt), eh bien bon Alter (m), âge Altertom (m), antiquité Altor (m), autel alueden, charger dans… am = an dem (datif), dans le, en am meeschten (superlatif), le plus amaachen, conserver Amboss (m), enclume ameesselen, sculpter, tailler au burin Ament (m), moment Ämer, Eemer (m), seau ameséieren, amuser(sech a./s’a.) amplaz = aplaz, au lieu de amstand/ëmstand sinn, être capable de an (préposition suivi du datif), dans, en, an, 1. et, 2. Eent an zwee ass…(addition) Andacht (f), 1.recueillement 2. salut/église Androck (f- pl. Andréck), impression aneneen, l’un dans l’autre anengems, en même temps aner (f), aneren (m), anert (n), autre anescht , autrement, (näischt a.), rien d'autre anescht sinn, être différent, être enceinte Angscht (f), peur, angoisse ängscht(er)lech, peureux, craintif Angschtkreesch, (m), cris de frayeur anhänken pp. agehaang, raccrocher (téléphone) änneren, changer, modifier, convertir annerhallwen, annerhallef , un(e) et demi(e) Ännerong (f), changement anniichter/ eniichter, sobre, à jeun äntweren, répondre Äntwert (f), réponse anuecht huelen, pp. anuecht geholl, s’apercevoir, remarquer, faire gaffe anzwousch, quelque part, soss …, ailleurs apaart, particulièrement, extra, très… apaarti, surtout apaken, emballer Apdikt (f), pharmacie Apdikter (m) (-tesch) (f), pharmacien(ne) Apel (m), pl. Äppel, pomme Apparat (m), appareil Äppelbam/ Äppelter (m), pommier Äppeldrëpp (f), eau-de-vie de pomme Äppelviz (m), cidre Ar (m), are är, vos (pl), votre (f) areiwen p.p. ageriwwen , frictionner, frotter, étaler une crème ären, votre (m) ariichten, installer, équiper Ariichtong, (f), installation, équipement Asaz (m), 1.pari, enjeu, 2.engagement Äschen (f), cendres Äschebecher = Äschenteller (m), cendrier Äschermëttwoch (m), mercredi des cendres aschloen, casser, enfoncer (porte,vitre etc) Ascht = Nascht (n), pl. Äschter/ Näschter, nid aseefen, savonner, mettre de la mousse à raser asetzen, 1. mettre dans, 2. emprisonner 3. miser aspären, 1.enfermer, 2.emprisonner astellen, 1. régler, 2. engager, embaucher Äter/Eeter (m), pus, matière purulente Ätereg/ eetereg, purulent Äteren/eeteren, suppurer Atomkraaft (f), énergie atomique (nucléaire) Atomkraaftwierk (n), centrale nucléaire Auder (m), pis (de vache) Auer (f), horloge – heure Auerenzär (m), aiguille de montre Auerebuttek (n), horlogerie Auerglas (n), verre de montre Auermécher, (m), horloger Aufgab (f), 1.tâche, devoir (d'écolier), 2. mission August, (m), août Aulebäcker (m), potier Aulegeschir (n), poterie aus, 1.en / de (matière) 2. hors de, 3. fini, terminé Ausbildong (f), formation, culture ausblosen, éteindre, souffler (une bougie) ausbueren , creuser, forer, tarauder ausdeelen, distribuer ausdinn, ausdoen, enlever (un vêtement) ausdrécken, 1. presser (un fruit), 2.exprimer Ausdrock (m), expression auserneen, 1. rompu, cassé, 2. séparé auserneebriechen, se casser en morceaux auserneeleeën (engem eppes …), expliquer qch.à qn. auserneen huelen, démonter, séparer ausféieren,1. transporter, livrer, 2.exécuter/ordre ausfëllen, compléter, remplir (un formulaire) Ausfluch (m) pl. Ausflich, excursion ausfroen, interroger ausgeglach, équilibré ausgeschloss, exclu ausgesinn, sembler, avoir l‘air ausgewuess , adulte ausginn, dépenser 2 ausgoen, sortir aushalen, tenir bon ausklameren, excepter auslaachen, se rire de, se moquer de auslafen, 1. (s')écouler, 2. partir (bâteau) Ausland (n), pays étranger Auslänner (m), étranger auslännesch, étranger (adj.) ausmaachen, 1.éteindre, 2.biffer, rayer Ausnahm (f), exception auspaken, déballer ausprobéieren, essayer Auspuff (m), échappement (auto) ausrëselen, secouer (un tapis) ausrëtschen = ausrutschen, déraper Ausried (f), subterfuge (excuse), faux-fuyant ausrouen (sech), se reposer ausruffen pp. ausgeruff, proclamer ausschëdden, déverser, vider Aussenzäit (n), mois de mars/avril ausser= bis op…, hors, à part aussergewéinlech, extraordinaire Aussiicht, (f), 1. vue 2. Prévision 2. expectative Ausso (f) , témoignage ausspriechen, pp. ausgesprach, prononcer ausstellen pp. ausgestallt,exposer Ausstellong, (f), exposition ausstierwen, disparaître, s'éteindre (famille) aussto(e)n, supporter ausstrecken , étendre ausstreeën, répandre austauschen pp. ausgetosch, échanger Auster (f), huître Auswäis (m), carte d'identité auswanderen, émigrer Auswanderer (m), émigrant Auswanderong (f), émigration Auswee (m) pl. Ausweeër, issue, biais auswenneg, par cœur auswëschen, essuyer, rayer Auszuch (m), extrait Auto (m) = Won, automobile Autobunn (f), autoroute averstan(en), consentant, d'accord awanderen, immigrer Awanderer (m), immigrant Awanderong (f), immigration Aw(u)ar = awur, au revoir awéckelen, emballer Aweiong (f), inauguration awëllegen, consentir Awëllegong (f), consentement awer = ower, mais, or Awunner (m) pl. Awunner , habitant Baart (m), pl. Bäert, barbe Baart (de B. maachen), se raser Baartapparat, (m), rasoir Baartbiischt (f), blaireau Baartmesser (m), lame à raser Baaschtert, (m), bâtard babbelen, bavarder Bächelchen (f) pl. Bächelchen, ruisselet Bäcker (m), Bäckesch (f), boulanger, boulangère Bäckerei, (f), boulangerie Bad = Bued (n), bain baffen, bouffer bäi = bei, près, chez bäibréngen, apprendre qch.à qn bäidroen, contribuer bäikommen, en venir à son tour Bäileed (n), condoléances Bäileedskaart (f), carte de condoléances bäiléieren, apprendre qch de plus bäisetzen p.p. bäigesat , ajouter bäisiichteg, myope Bäisiichtegkeet (f), myopie Bäissen (n), démangeaison bäissen, 1. mordre, 2.démanger bäistoen, assister, secourir Bak (m), joue Bakecht (f), fournée de pain baken, 1. frire, 2. cuire Bakpolver, poudre de levure Bakuewen (m). four (de boulangerie) Bal (m), bal bal, presque Ball (f), quintal métrique (100 kg) Ball (m), balle, ballon (de jeu) Ballek (m), poutre Bam (m), pl. Beem, arbre Bamschoul (f), pépinière Bamueleg, (m), huile de table végétale Band (m), pl. Bänner, 1. ruban, 2. lien Band (m), pl. Bänn, volume, tôme (livre) Bändchen, (m), 1. petit ruban, 2. bague de cigare Bänk (f), 1.banc, 2. vignoble en terrasse Bank (f), banque bännegen, dompter bannen , p. p. gebonnen, lier bannen (bannenan) , à l'intérieur, dedans Bannhidder = Bannpréiter (m), garde champêtre barlucken, loucher Bascht (f), fêlure, fente baschten, fissurer, éclater (de râge) Bass (m), 1. démangeaison 2. basse (musique) bast(e)len, bricoler Bastler (m), bricoleur batter, amer Bau (m), bâtiment Bauch (m), pl. Bäich, ventre Bauchbidden (f), baquet à lessive bauen , construire, bâtir Bauer (m), pl. Baueren, laboureur, cultivateur Bauer (m), pl. Baier, 1. valet du jeu de cartes 2. figure du jeu de quilles et d’échecs Bauerejong (m), fils de cultivateur (péjoratif) Bauerenhaff (m), ferme B Baach (f), ruisseau Baachfrell (f),truite de rivière baarbes = buerbes, pieds nus baarmhäerzeg, miséricordieux Baarmhäerzegkeet (f), miséricorde 3 Bauerewiesen (n), exploitation agricole baufdeg, patatras baupseg, brusque et rude d’expression baupsen , parler brutalement baussen = dobaussen, dehors baussent, hors de Bauz (m), jeune vache, veau, sotte personne bauzeg, sot, lourdaud Beamten/-in (m), employé/e beäntweren, répondre à une question Becher (m), gobelet Béchs (f), 1.boîte de conserve, 2. fusil béchsen, étudier avec ardeur, bûcher bécken (sech), se pencher, se baisser Béck(er)lek (m), hareng saur bedächteg, réfléchi, posé bedäitend, considérable, important bedalen, fam. payer bedanken (sech) remercier qn. Bedaueren (n), regret bedaueren, regretter, déplorer bedauerlech, regrettable bedecken, recouvrir bedeiten, signifier bedeitend = bedäitend , important Bedeitong (f), signification Bedéngong (f), condition bedéngen, 1. servir qn 2. impliquer qch bedéngen (sech), se servir soi-même bedenken, considérer, réfléchir, bedreelech, menaçant bedréien, tromper, tricher, duper Bedréier (m), tricheur Been (n), jambe Bees (f), pl. Beesen, un/des baiser/-s beetschen , fesser, donner une raclée begeeschteren , enthousiasmer Begeeschterung (f) , enthousiasme begeeschtert, épris, enthousiasmé begéinen, rencontrer begieren, convoiter, désirer begleeden, accompagner begnodegen, gracier begräifen, comprendre, piger Begrëff (m - pl. Begrëffer) , concept, idée begrënnen, motiver Begriefnes (n), enterrement begruewen, enterrer behaapten, prétendre, affirmer, Behaaptong (f), affirmation, assertion behaen, tailler, sculpter behalen, 1. garder, conserver, 2. retenir de mémoire behandlen, traiter Behandlong (f), 1. traitement, 2. maniement behidden, protéger behiewen, remédier Behuelen (n), comportement behuelen (sech), p. p. beholl, se comporter, se conduire Bei (f), abeille bei = bäi, près de, chez Beicht (f), confession beichten, confesser Beichthär (m), confesseur béid, les deux Beidel (m), 1. sac, poche, 2.porte-monnaie, bourse béien, plier beieneen, I'un auprès de I'autre Béier (m), 1. bière, 2. verrat Béier (m), verrat Béierzelt (n), buvette (sous chapiteau) Béifchen (m), petit garçon, gamin Beilen (n), hachette béis, fâché, vilain, béisaarteg, méchant, malicieux, Béischt (m), bète (bétail) Beispill (n), exemple béissen, expier, faire pénitence bejozen, affirmer Bekanntschaft(f) (maachen), connaissance,faire faire la connaissance de qn. bekannt, connu, pubIic, notoire Bekannten (m/f), une connaissance bekäppen, comprendre, piger bekéieren, convertir bekëmmeren, s'occuper bekëmmlech, 1. salutaire, 2. digeste bekennen, confesser, avouer beklaken, vulg. Beschäissen,calomnier bekloen (sech . . .), se plaindre bekucken, regarder (du coin de l'oeil) Belaaschtong, (f), 1. rude épreuve, 2. charge, beleedegen, insulter, offenser Beleedegong (f), vexation, offense, injure, beleeën, 1. occuper (chambre/lit) 2. justifier Belëftong (f) , aération beléien, mentir à queIqu'un beléieren, instruire, informer Beléierong (f), instruction, information beléift, recherché, popuIaire, bien-aimé beliewen, animer beliichten, éclairer Beliichtong (f), éclairage bëlleg, bon marché Bëlles (m), mufle belounen, récompenser Belounong (f), récompense belsch, 1. beIge (adj.) 2. (fig.) malicieux Belsch(t) (n), Belgique belueden, charger beméien, s'efforcer, se donner du mal bemierken, remarquer Bemierkong (f), observation, remarque Bëndchen, (m), petit gâteau Bëndel, (m), baluchon Bengel (m), bâton benotzen, utiliser, employer berappen, payer (péjoratif) berechnen, faire des calculs techniques bereet/prett sinn, être prêt bereien, regretter, se repentir beréieren, toucher, effleurer Bericht (m), compte-rendu, rapport beriimt , réputé 4 beroden , 1.conseiller qn, délibérer sur qch. berouegen , calmer , sech b., se calmer Beruff (m), profession Bësch (m), pl. Bëscher, bois, forêt beschäftegen, occuper, employer Beschäftegong (f), occupation, travail beschäftegt sinn, être occupé beschäissen, médire Beschass/ vulg. (m), médisance Bescheed (m) , avis, réponse Bescheed wëssen, être au courant, informé Bëschelchen (m), bosquet, petit bois beschloen, ferrer un cheval Bëschof (m), pl. Bëscheef, évêque bescht (dat . . .), Ie meiIleur beschten (am . . .), le mieux beschützen , protéger beschwéieren (sech b.) se pIaindre, besetzen, occuper (un siège, un pays) besëtzen, posséder besichen, visiter, rendre visite besiichtigen, visiter (p. ex. une viIIe) besonnesch, surtout, spécialement bespriechen, débattre, discuter bëss(ch)en (e . . .), un peu bësseg , mordant besser, mieux besseren (sech), s'améIiorer Besserong (f) , rétablissement Bestänneges (n), (eppes B.) quelque chose de stable bestätegen, confirmer Bestätegong (f), confirmation bestellen, commander Bestellong (f), commande Bestellziedel (m), buIletin de commande bestëmmen, 1. déterminer, 2. désigner, 3 destiner Bestëmmong, (f), 1. détermination, bestëmmt, 1. certainement, 2.défini Bestietnes (n), mariage bestoen, exister bestreeën , saupoudrer bestrofen , punir bestueden, marier, se marier bestuel gin, être volé Besuch (m), visite Betäubong (f), 1. étourdissement, 2. anesthésie betounen, 1. accentuer, 2. insister sur betount, accentué Betounong (f) accentuation Betrag / (m) pl. Beträg , montant Betrib (m) - pl .Betriber , entreprise Betrib (a . . . sinn ), être en fonction Bëtschel (n), chevrette, fille capricieuse Bett (n), pl. Better, Iit Bettspreet (f) , couvre-lit bewaachen, garder, surveiIIer Bewäis (m), preuve Bewäisstéck, (m), preuve justificative Bewegong, (f), mouvement beweisen, p.p. bewisen, prouver, démontrer, bewonneren, admirer Bewonnerong (f) , admiration bewosst, conscient, dénommé bezéien, se référer à bezeien, témoigner Bezéiong (f), relation, rapport bezuelen, payer Bezuelong (f), paiement bezweiwelen, douter de, mettre en doute Bich (f) pl. Bichen, hêtre Bichelchen (n), livret Bicherbuttek (m), librairie Bicherschaf (m), bibliothèque (meuble) Biddchen = Biitchen(f), 1.saloir, 2. Cuvette Bidden, (f), cuve, tonneau, baignoire bidden, 1. offrir, proposer, 2. miser, Biddi (m), 1. bidet, 2. jeune cheval biedelen, supplier bieden, pp. gebiet, prier Bier (m), 1. baie, 2. ours Bierg (m), pl. Bierger, montagne Bierger (m), (sing. & plur.) citoyen Biergpad (m), pl. Biergpied, sentier de montagne Bierk (f), bouleau Biesem (m), balai Bietklack (f), angélus Bietstull (m), prie-Dieu Biffdeck (m), steak de boeuf Bigel (m), cintre bigelen, repasser Biichten (n), visée biichten = diichten, viser (avec une arme) Biischt (f) brosse, balai biischten, brosser Biitchen (f), pl. Bitercher, cuvette Bild (n), pl. Biller, image bilden , former Bildong (f), formation, culture Billen (n), aboiement billen, aboyer Billerbuch (n), livre d'images Billjee (m), pl.Billjeeën, billet bimmelen, tinter (cloche) Bindestréch (m), trait d'union Bir (f), poire Birebam (m), poirier birelen, hurler, crier Birendrëpp (f), eau-de-vie de poire bis, jusque, jusqu'à Bistum (m), évêché bitzen , pp. gebutt , coudre Bitzmaschinn (f), machine à coudre Biz = Kaffisbiz (m), cafetière Bläi (n), plomb Bläistëft (m), crayon Blani (m), lourdeau, sot blank, brillant, propre Blann (f), une aveugle blann, blanne(n), aveugle (adj.) blannemännches, aveuglément Blannen (m), un aveugle blären pp. gebläert , beugler, hurler Blat (n), pl. Blieder, feuille Blatlaus (f), pl. Blatlais, puceron blatzeg, pâle, terne, blême 5 Blatzkueder (m), (ir.) personne pâle Blech (m), 1. tôle 2. (fig) sottise Bléck (m), regard bleech, pale, blême, blafard, bleechen, blanchir, décolorer Bléi (f), 1. fleur, 2. floraison bléid, timide bléien pp. geblitt, fleurir Bleil (m), = Blëll, battoir (pour le linge) bleiwen, rester blénkeg, brillant, luisant blénken, 1. briller, 2. clignoter blennen, 1. aveugler, 2. éblouir Bless (f) lésion, plaie, blessure Bless = Blani (m), imbécile Blëtz (m) pl. Blëtzer, éclair blëtzen, 1. faire des éclairs, 2. étinceler bliederen, feuilleter Blietchen (n), 1. petite feuille, 2. anche Blimmchen (f), petite fleur blo, 1. bleu, 2. (fig) ivre, saoul Block (m), bloc ( 1.de pierre/métal, 2. de maisons) Block (f), boucle (de ceinture), bloc blöd, stupide Bloder (f), ampoule, cloque (aux mains) blo(el)zeg, bleuâtre Blos (f), 1. bulle, 2.vessie blosen, souffler bluddeg, sanglant, saignant, ensanglanté bludden ( pp. geblutt), saigner Blumm (f) fleur Blus (f), blouse, chemisier Blutt (n), sang Bluttdrock (m) tension artérielle Bluttschwier (m), furoncle Bock (m), pl. Béck, 1. bouc, 2. support Bockel (m), bosse bockeleg, bossu Bockelegen (m), bossu Bok (m) = Bokemaul, (f), 1.masque, 2. personne masquée Boll (f), bol Bols (m) , pouls Bom (f), iron. vieille femme Boma, Bomi (f), grand-mère Bommel (f), 1. bourdon , 2. pompon bommelen = bummelen, flâner Bond (m), gâteau garni Bongert (m), verger Bop (m), iron. vieil homme Bopa, Bopi (m), grand-père bor, comptant (argent) Borscht (m), garçon, type, gamin bosseg, drôle Bot (n), canot Botter (m), beurre Botz (f), - Botzen (n), nettoyage botzen, nettoyer Botzfra (f), femme de charge Botzmëttel (n), détergent Bou (m) pl. Béi, arc Bouf (m), pl. Bouwen, garçon, gamin Boun (f), haricot Bouneschlupp (f), soupe aux haricots Bounesonndeg (m), 1er dimanche de carême Bounestaang (f), 1. perche à haricots, 2. iron. homme mince et de grande taille Box (f), culotte, pantalon Boxeschësser (m), morveux, froussard Brach (n), lait caillé braddelen, parler pour ne rien dire, jaser, papoter Bräi (m), purée, bouillie, pâte Brand (m), feu, incendie Bratzel (f), = Bretzel, 1. ciboulette, 2. craquelin Bratzelsonndeg (m), Laetare, mi-carême Brauch (m), pl. Bräicher, usage, coutume brauchbar, utilisable brauchen, avoir besoin Brauerei (f), brasserie Braus (f) 1. pomme d’arrosoir, 2. douche Braut (f), pl. Bräit, fiancée, jeune mariée brav, honnête, gentil, sage Bréck (f), pont Breet (f), largeur breet, large bréien, couver (œuf, maladie) Bréif (m), lettre Bréifdréier (m), facteur Bréifkëscht (f), boîte aux lettres Bréim(Brimm) (f), 1. brûme sauvage, 2. ronce Bréissem, brème, mou du pain Bréitchen (n), pl. Bréidercher, petit pain Brëll (m), sing. !, lunettes brëllen, crier, hurler, gueuler Brems (f), frein bremsen, freiner Bremsluucht (f), feu stop bréngen pp. bruecht, apporter brennen, 1. brûler, 2.distiller Brenner, distillateur, brûleur(chauffage) Brennerei (f) , distillerie Brennessel (f), ortie Bretzaasch (m) vulg. , vantard bretzeg, vantard (adj.) Bretzel = Bratzel (f), craquelin bretzen (sech...), se vanter Bretzert (m), vantard Bretzesch (f), vantarde bridderlech, fraternellement Bridderlechkeet (f), fraternité Briecheisen (n) , pince monseigneur briechen, p.p. gebrach, casser, rompre, briser, Briet (n), pl. Brieder, planche Britt (f), bouillon (de viande ou de poule) broden, frire, rôtir brommen, grogner, ronchonner, bourdonner brong, brun Brooch (f), jachère, champs en friche brooch leien, être en friche Broochmount (m), juin Broscht (f), pl. Brëscht, poitrine, sein Broschtkuerf (m) , cage thoracique 6 Brot (m), rôti Brout (n) pain Broutdag, jour ouvrable Brudder (m), pl. Bridder, frère Buch = Bich (f), hêtre Buch (n), pl. Bicher, livre Buchhändler = Bicherhändler (m), libraire Bucki (m), bouquet de fleurs Bud (f), baraque Buedbidden, (f), baignoire Buedkostüm, (m), maillot de bain Buedduch (m), pl. Bueddicher, serviette de bain Buedem (m), pl. Biedem, sol, terre, fond bueden (sech . . .), se baigner Buedzëmmer (n), salle de bain Buer (n) pl Buer, foret buerbes, pieds nus bueren, percer, forer Buerg (f), château- fort Buergermeeschter (m), bourgmestre, maire Buermaschinn (f) , foreuse Buet (m), messager Bugger (m), bougre, gars solide Bühn (f), scène Bullett (f), boulette de viande, iron. pensionnat Bulli (m), boue, gadoue, limon, iron. potage bummelen, flâner, vadrouiller , traîner Bummelzuch (m), train lent de banlieue Bunn (f), piste, voie (ferrée) Bur (m), fontaine Buschtaf (m), lettre (de l’alphabet) Butsch (f), chèvre, fille capricieuse Buttek (m), magasin Butz (m), petit enfant, petite créature butzeg, petit Butzi, (m), appelation de tendresse Buuscht (m), mèche de cheveux, crinière buuschteg , grincheux, capricieux Dackel (m), basset dacks, souvent däerfen, pouvoir, avoir la permission de däers/ dees méi, . . . et encore plus däers/dees, de cela Daf (f), baptême daf, sourd Dafgiedel (f), marraine Dafheet (f), surdité Dafpätter (m), parrain dafstomm, sourd-muet Dafstommen/ Stëmmchen (m), sourd-muet Dag (m) pl. Deeg, jour Dag fir Dag, jour pour jour dagdeeglech, quotidiennement däi(n), ton (adj. possessif masc.& n.) Däich (m), digue daierlech, chétif Daimchen (m), pouce (d'enfant) däischter, sombre däitlech, 1.clair, clairement, 2.lisible däitsch, allemand (adj.) Däitschen/Preiss (m), Allemand Däitschland (n), Allemagne Däiwel (m), diable dajee, allez hop ! mais enfin ! Daler (m), 1.écu, 2. pièce d'argent Dall (m), pl. Däller, vallée Dällchen (m ), vallon damen,(pp. gedam) 1. calmer, 2. apprivoiser Damm (f), dame Damp (m), fumée, vapeur Dampdëppen (n), casserole à pression dämpen, fumer (tabac) Dampzuch (m), train à vapeur dankbar, reconnaissant danken/ merci soen, remercier Dänn (f), conifère, sapin Dännestraiss, branches de sapin Danz (m), danse danzen, danser Dänzer (m), danseur Dänzesch (f), danseuse daper, vaillant, courageux Daperkeet (f), vaillance, bravoure, courage Dapp (m), 1. bonhomme 2. toupie dappen, trotter Dar (m) - pl. Där, épine däreg, 1. épineux, 2. grincheux Däreldéier (m), hérisson därmoossen, tellement dass = datt, afin que, dat (n), ce, cette (adj.dém.) dat hei(ten), ceci dat do(ten), cela dat selwecht, la même chose, de même dätsch, exténué, épuisé datt = dass, (afin/pour) que Datum (m), date Dauer (f), durée daueren, durer Dauf (f) pl. Dauwen, pigeon Daum = Domm (m) pouce C Chrëscht (m), chrétien Chrëschtbam (m), arbre de Noël Chrëschtdag (m), Jour de Noël Chrëschtentom (n), christianisme Chrëschtkëndchen (n), le petit Jésus, naïf chrëschtlech, (adj.) chrétien D Da (m), rosée da(nn) = du(nn), alors, puis Daach (m), pl. Diech, toit daachen, valoir Daachzill (f), tuile de toiture daagsiwwer, durant la journée Daarm (m), pl. Däerm, intestin Dabo (m), imbécile, sot Dabozegkeet (f), sottise dach, 1. mais si, 2. plutôt, Dachs (m), blaireau 7 dauschen, bruire, courir vite dausend, mille (1000) Dauweschlag (m), pigeonnier Dawen (m) pl. Dawer, sourd de, den, le (article) déck, gros, grosse Deckel (m), couvercle Decken (f), couverture decken, couvrir déckevoll, abondamment deefen, pp. gedeeft, baptiser Deeg (m), pâte (à pain) deeglech, quotidiennement Deegwueren (pl), pâtes alimentaires Deel (m), partie, part deemno, 1.par conséquent , 2. selon deemools, autrefois, en ce temps là deen, ce, cet (adj. démonstr. masc.) Deessem (m), levain déi, cette, ces (adj. démontr. fém. et pl.) déidlech, mortel Déier (n), animal Déieregaart (m), jardin zoologique deier, cher, coûteux Déif (m), voleur déif, profond, bas déiffréieren, congeler Déifkiller/Fréiser (m), surgélateur déisäit, 1.de l’autre côté, 2. en face de déit, conditionnel de dinn Deel (f), part/partie de Deelen (n) = Deelong (f), partage deelen, partager Dëmpel (m), mare Déng (gudder. . .), de bonne humeur deng, ta, tes (adj. poss, fém. et pl.) Déngen (n), machin déngen, servir Dénger (m), serviteur Déngscht (m), service Déngschthär (m), employeur Déngschtmeedchen (n), servante Denken (n), réflexion, pensée denken, penser/croire que dënn, mince Dënschdeg (m), mardi dënschdes, le mardi en général Dëppefest (n), petite fête rurale Dëppen (n), pot, casserole, marmite derbäi sinn, participer à, être de la partie derbäi, près, auprès derduerch, 1. échappé 2. à travers de derfir sinn, être pour qch. dergéint, contre qch. derhannert , derrière dermat, avec cela dernieft, 1. à côté, 2. en plus 3. être hors d’esprit dertëschent, entre dervun, de là, de cela, derwäert, qui vaut la peine dës, cette Dësch (m), table Dëschelchen (m), petite table Dëschelduch (n), nappe Dëschtel (f), chardon Dëschtelfénk (m), chardonneret dësen, ce dësdeeg, il y a un de ces jours dëslescht, dernièrement dëst, ce (neutre), ceci dëst an dat, ceci et celà Dezember (m), décembre dezent, convenable, décent Dibbelchen (m), petite monnaie dichteg, doué, versé, calé dichten, 1. écrire des poèmes, 2. colmater Dichter (m), poète Dichtersänger (m), barde Dickelchen (n), poulet, poulette Dierfchen (n), petit village, hameau dierfen = däerfen, avoir la permission/ le droit de Dill (m), 1.madrier, 2. planche ( du jeu de quills) Dill (um . . . sin), être présent à l’heure Dilldapp (m), toupie dillen, (adj.) mettre des planches dillen, (verbe), jouer aux quilles Dimmer (m), tonnerre dinn, faire (sens abstrait) Dir, porte dir, der, vous, à toi (datif) Ditti (f), vieille femme dividéieren, diviser Divisioun (f), division Diwwi (m), duvet Do, le jour, am Do, quand il fait jour do, là (avec un verbe de situation) dobäi, 1.avec cela, 2.à côté de dobannen, à l'intérieur dobaussen, dehors doduerch, 1.à travers cela, 2.à cause de dofir, c’est pourquoi, pour cela dofteg, parfumé, de bonne odeur dohannen, là-bas Doheem (m), (subst.) un chez soi doheem, (adj.) à la maison, chez soi dohinn(er), vers là -bas doiwwer, de l'autre côté, en face Dokter, (m), docteur Doléiner (m), ouvrier, journalier Doléinesch (f), ouvrière domat, 1.avec cela, 2. ainsi domm, (adj.) sot, stupide, ignorant Dommen (m), sot Dommeniksmillen (vun der. . . sinn), être bête Dommheet (f), bêtise, bévue, sottise dompeg, lourd, accablant, suffoquant dongen = doen, faire donkel, sombre, foncé Donner (m), tonnerre donneren, tonner Donnerschlag (m), coup de tonnerre Donnerwieder (n), orage Donneschdeg (m), jeudi Dono = duerno, après Donst (m), vapeur, buée, brume 8 Doppelponkt (m), double-point dorobber, vers là-haut, au-dessus de dorop, là-dessus doruechter, 1. pêle-mêle, 2. confus Dosen (f), douzaine Dot (f), fait, acte Doud (m), la mort dout, mort (adj.) Doudeg (m pl.), les défunts Doudegen (m) , le mort Doudekranz (m), couronne mortuaire Doudelued (f), cercueil doudmidd, mort de fatigue, très fatigué douds (zu . . .), à mort, très fort Doudschweess (m), sueur d'agonie Doum (m), , dôme, cathédrale Dous (f), boîte dout, mort (adj.) dovun =dovunner, de cela dozou, derzou, duerzou, avec cela Draach (m), dragon, iron. sot méchant dräi, trois Dräibiz (m), (fig.) imbécile dräierlee, trois sortes de . . . dräimol, trois fois Dräirad (n), tricycle drakucken, avoir l'air de draleeën, 1. poser dedans, 2. se mêler Dram (m), pl. Dreem, rêve dran, dedans, à l'intérieur Dränk (f), abreuvoir dränken, 1. abreuver, 2. imprégner Drauf (f), pl. Drauwen, raisin dréchen, sec dréchenen, sécher Dréchent = Drécht(f), sécheresse Dréchesmaschin (f), séchoir Dreck/Knascht (m), saleté dreckeg, sale drécken, 1. pousser, 2. imprimer Drécker (m), imprimeur Dréckerei (f), imprimerie Dreckskëscht (f), poubelle dreeën, menacer dreemen, rêver dréi(n)en, rouler, tourner Dréier (m), 1. porteur, 2. tourneur dréif, trouble (adj.), terne, gris Dréisch (m), pl. Dréischer, friche Dréischel (f), 1. champignon, 2. grive Dréiuergel (f), orgue de barbarie dreiwen pp. gedriwwen , 1. pousser, poursuivre, 2. chasser, traquer, 3. pratiquer un sport Dreiwer (m), traqueur Drëm an Drun (n), tout ce qui se rattache à qch. drëm, autour de drénken, boire drënner, sous, en dessous Drëpp, (f), petit verre (goutte) à d'alcool Drëps (f), goutte d'eau, gouttelette drëpsen, goutter Drëpsschlag (m), fuite de gouttière dreschen, battre (le blé) Dreschmaschin (f), batteuse drësseg, trente) drëtt, drëtten, la/le troisième drëtt ( zu … ), à trois Drëttel (m), le tiers 1/3 Driibsal (f) affliction driibseg, triste, morose driwwer, au-dessus, par dessus Drobier (f), brancard Drock (m), 1. pression, 2. le fait d’imprimer Drockknapp, bouton-pression dronkeg= dronken, pris de vertige drop an drun, sur le point de… drop, 1. sur, 2. suivant, après Drot (m), pl. Dréit, fil de fer droten, en fil de fer druginn ( sech . . .), s'efforcer drun, attaché/annexé à drunhalen (sech…), insister du(nn), alors du, tu Dubbel (m), denier Duch (n), pl. Dicher, drap, linge Ducksall (m), jubé duebel, double Duechter (f), pl. Diechter, fille duer = dohin, vers là-bas duer , assez, ( et geet ….), ça suffit duerch, 1. à travers 2. à cause duerch, (adj.) en deux (cassé) duerchduecht, réfléchi Duercherneen (n), désordre, pêle-mêle duercherneen, (adj.), 1. en désordre, 2. troublé d’esprit, duerchfueren, 1. rouler/continuer sans s’arrêter, 2. brûler un feu rouge, 3. se fêler/casser duerchkommen 1.réussir à continuer son chemin, 2. réussir à une épreuve (examen) duerchkucken, deviner une intention duerchliichten, radioscoper duerchliichten, luire à travers duerchschloen, casser duerchsetzen (sech), s’imposer duerchsichen, 1.fouiller, 2.perquisitionner duerchsiichteg, transparent duerchsträichen, rayer, biffer duerchwullen, fouiller Duerchzuch (m), -zoch, courant d'air Duerf (n), pl. Dierfer village duerfen, däerfen pouvoir, avoir la permission Duerffest (n), fête de village duerfir, pour cela, parce que duerfueren, y aller carrément duergoen, suffire duerhalen, 1. tendre qch.à qn. 2. tenir bon duermaachen, travailler avec verve duerno, dono, après cela duerstellen pp. duergestallt, présenter, représenter Dunn (f), 1. poutre, 2. chapeau melon Dusch (f), douche duschen, prendre une douche Duuscht (m), la soif 9 Duuscht hunn, avoir soif duuschtereg sinn, avoir soif duuss, doux, doucement Duussheet (f), douceur duzen p.p. geduuzt tutoyer/é éierlech, honnête, Éierlechkeet (f), honnêteté Éig (f), herse éigen, herser eigentlech, véritablement, à vrai dire Eil/Ëchel (f), 1. hibou, chouette Éil (m), anguille Éil (f), aune Éimaischen (f), fête du lundi de Pâques einfach, 1. simple, 2. humble eis (pron. poss), notre (f), nos éischt (fir d'), en premier lieu éischten, le premier éischter, 1. plus tôt, 2. plutôt Eisekuch (m), gaufre Eisen (n), fer eisen, notre (m) eisenen (m), eisent (f/n), en/ de fer éisleker, (m/pl.) provenant de l'Oesling Éisleker), habitant de l’Oesling Éisterräich, Autriche Éiv, Ève éiweg, éternel Éiwegblimmchen (f), immortelle (fleur) Éiwegkeet (f), éternité elauter, tous/toutes d’une même sorte, rien que elei = hei, ici eléischt = eréicht, seulement ( temps) Elektresch (n), électricité elektresch, électrique eleng, seul Elfebeen (n), ivoire ellen, laid Ellesonndeg, dimanche de la Passion elo, maintenant, de suite Elsass (n), Alsace Elteren (pl.), les parents em = him, à lui (datif) ëm, autour ëm, 1. passé, fini (temps), 2. gâté, pourri, 3. ivre ëmäerbelen, enlacer, embrasser ëmbréngen p.p. ëmbruecht, tuer ëmdréien, tourner, retourner qch./qn. Eemer (m), seau Ëmpfank (m), accueil, réception empfänken, accueillir, recevoir, capter (radio) Ëmfro (f), sondage ëmgehéien pp. ëmgehäit, renverser Ëmgéigend (f), les environs, alentours ëmkéieren, retourner Ëmkrees (m), rayon Ëmlaut (m), métaphonie ëmmer, toujours ëmmerhin, tout de même, néanmoins ëmpeg, 1.de taille fine, 2. (iron.) obèse ëmsoss , vain / en vain ëmsprangen, traiter cavalièrement Ëmstand (m), pl. Ëmstänn, circonstance ëmständlech, compliqué ëmstellen, cerner ëmstellen, disposer autrement ëmstoussen, renverser ëmtauschen, p.p. ëmgetosch, échanger E e = en, un (article indéfini) eben, justement, à peine ech, je, moi Eck (m), coin, angle, eckeg, anguleux, angulaire ee = een, un( cardinal), on, quelqu’un, Ee (n), pl. Eeër = Är, oeuf Eech (f), chêne eechen, en bois de chêne Eechel (f), gland Eed (m), serment Eedem (m), gendre eegen, propre (propriétaire) eekleg, affreux, dégoûtant, exécrable eelef, onze (11) eelst / eelsten, la/le plus vieille/vieux Eelst (f), l’aînée Eelsten (m), I'aîné eelzen, se vieillir eemol, une fois, op eemol, soudain een, un – on, 1 (cardinal) Eent(f), un, le chiffre 1 eenzeg, unique en son genre eenzeg (f) eenzegt (n) eenzegen (m), personne ou chose unique / seule eenzelen, particulier, seul, individuel Eenzelgänger (m) ,solitaire Eenzelheet (f), détail Eenzelzëmmer (n), chambre à un lit eenzock, tout à coup Eescht (m), sérieux, gravité eescht, sérieux, grave eeschtlech, sérieusement eefälleg, niais Eefällegkeet (f), niaiserie Eefalt, (m), 1.sot 2. naïveté, stupidité eegen(en), propre à soi, personnel Eegenaart (f), particularité Éi (f), pl. Éien, épi éi = éier = ier = avant que ne eichen, jauger Eidechs/Omes (f), lézard eidel, vide Éier (f), honneur Éierong (f), les honneurs (cérémonie) éier . . . wéi datt, plutôt que éierbar, honnêtement Éierchen (m) , rognon éieren, honorer éierens, quelque part éierens anescht, quelque part ailleurs Éierewäin, vin d’honneur éierewou, quelque part Éiergäiz (m), ambition 10 Ëmwee (m) pl. Ëmweeër/Ëmweeën, détour Ëmwelt (f), environnement en = hien, il , lui enaner, I'un l'autre endlech, enfin, finalement eng, une Engel (m), ange Engelchen (m), angelot engems (an…), en même temps Enges , la même chose Englänner (m), Anglais Englesch (n), anglais (langue) englesch anglais (adj.) enk, étroit Enkel (m), 1. petit-fils 2. cheville Enkelkand (n), petit-fils/ petite fille Ënn (f), pl. Ënnen, oignon Enn (n), la fin ënnen, en bas ënnenan, en bas, au rez-de-chaussée ënnendrënner, en dessous Ënnenzopp (f), soupe aux oignons ënner, sous ënnerbriechen p.p. ënnerbrach , interrompre Ënnerdaach (m), abri ënnerdag, sous terre (expl.minière) ënnerdéngeg, soumis, humble ënnerdrécken, réprimer, étouffer, opprimer Ënnergehëlz (n), sous-bois, broussaille Ënnergezei (n), sous-vêtement ënnergoen p.p. ënnergaangen, 1. sombrer, 2. se coucher (soleil), 3. couler (bâteau) ënnerhalen, entretenir Ënnerhalt (m), entretien ënnerhuelen, entreprendre Ënnerläif (m), abdomen Ënnerscheed (m) , différence ënnerschreiwen, signer ënnersichen , examiner, enquêter Ënnerstëtzung (f), aide, soutien ënnersträichen p.p ënnerstrach , souligner Ënnersichongsrichter (m), juge d'instruction ënnert, en-dessous Ënnerwäsch (f), sous-vêtement ënnerwee, en route ënnescht, sous - en dessous ënneschte Stack (m), rez-de-chaussée enniichter, à jeun Ënsel (f), île entdecken, découvrir Entdeckong (f), découverte entgéint, à l'encontre enthalen , contenir enthalen ( sech … ) s’abstenir (vote) entnäipen, s’endormir entscheeden (sech . . .), prendre une décision entscheeden, décider, résoudre entschëllegen, excuser Entschëllegong (f), excuse entschëllegt !, pardon, excusez-moi entspanen , détendre entstoen, p.p. entstan, naître, se former, résulter entwéckelen, développer entweder...oder, soit / ou bien ceci ou cela, entwëschen / entwutschen, échapper à Entzündong (f),inflammation Ënzelt (m), graisse de boeuf enzwousch, quelque part enzwousch anescht, autre part enzwousch ( soss….), ailleurs Epistel (f), épître, eppes, quelque chose erafeieren, goinfrer eran, dedans, vers l'intérieur eraus, dehors, vers l'extérieur erauschëdden pp. erausgeschott, verser, erausdämpen , chasser dehors erausdrécken, presser, imprimer(PC) erausfannen, réussir à trouver, découvrir erausgeheien, jeter dehors, congédier, limoger erausgesinn, paraître, avoir l‘air de erausgräifen pp. erausgegraff, mettre en évidence eraushaen , découper eraushänken, suspendre(linge) erauskieren, balayer dehors erausklammen, descendre de qq. part erauskommen, se sortir de quelque chose erauspicken, picorer (poules) erausplécken, picorer (prendre le meilleur) erausschëdden, verser eraussichen, choisir, trier erauswielen, choisir erauszéien , extraire erbäi, vers ici erbäilackelen, attirer erbellen, abîmer, surmener(l‘estomac) erblécksen, apercevoir erblosen, reprendre haleine erdiischteren, mourir de soif Erdrag, (m), récolte, rendement erdränken, noyer qn./qch. erdrénken, se noyer erdroen, supporter eréischt, seulement (temps) erëm, de nouveau, de retour erëmfannen, retrouver erëmgesinn (sech), se revoir erëmkommen, revenir erëmkréien, 1. recevoir de retour, 2. rejoindre ëremsoen, redire erënneren (sech…), se souvenir, se rappeler Erënnerong (f), souvenir Erfahrong (f), expérience erféieren, effrayer Erfindong (f), invention Erfolleg, succés erfuerschen, explorer ergë(ä)tzen ( sech . . .), se délecter erhalen, conserver, maintenir erhingeren = erhéngeren, mourir de faim eriwwer, terminé, fini erkalen ( sech …), prendre froid Erkältong (f), refroidissement erkennen, reconnaître 11 erklären, expliquer Erlaabnes (f), permission erlaben, permettre erleedegen, régler, finir, terminer erléisen, délivrer Erléis (m), recette Erléiser (m) , sauveur erliewen(eppes), vivre qch. erliichteren, soulager Erliichterong (f), soulagement, allégement ermëlzen, étrangler ermuerden, assassiner Ernährong (f), nourriture erneieren, renouveler ernieren ( sech.. ),se nourrir ernimmen, citer, nommer, évoquer erofhuelen, descendre qch. erofklammen, descendre de . . . eropdroën, monter qch. eropstrecken, tendre vers le haut eropstrëppen, retrousser eropzéien, tirer vers le haut Erpressong (f), chantage erreechen, atteindre ersämen, ourler Ersatz (m), remplacement ersaufen = erdrénken, se noyer erschéissen, p.p. erschoss, fusiller erschloen, abattre, assommer erschrecken/ erféieren, effrayer erseefen, noyer qn ersetzen pp. ersat, remplacer Erspuertes, (n), épargne Erstécken (n), étouffement erstécken , étouffer erwächen, réveiller qn, se réveiller erwëschen, 1. atteindre, attraper, 2. surprendre, recevoir(maladie) erwiergen, étrangler erwuessen, adulte (adj.) Erwuessenen (m), pl. Erwuessen, adulte erzielen, raconter, réciter Esch (f), frêne esou, ainsi, comme ça, esou vill, tellement esouguer, même esouzesoën, soi- disant Esseg (m), vinaigre etlech = en etlech, 1. quelques, 2. nombreux ewech, parti, disparu ewechmaachen, effacer ewechmaachen(sech), se sauver ewechhuelen, enlever ewechrutschen, déraper, glisser ewechwëschen, essuyer ewéi = wéi, comme ewell, 1. déjà, 2. parce que Expositioun/Ausstellong (f), exposition extra, 1. hors de, séparément, 2. spécial Faarf (f), pl. Faarwen, couleur Faarwebläistëft (m), crayon de couleur faarweg, coloré Faaschtebounen, fêves de carême Faaschten (n), le jeûne faaschten, jeûner Faaschtenzäit, carême Faass (n) pl. Fässer, tonneau, fût Fach (m), pl. Fächer, spécialité, discipline, domaine fachen, 1. sentir mauvais, puer 2. frapper Fachleit, gens de métier Fachmann (m) pl. Fachmänner, spécialiste, expert, homme de métier Fachsprooch (f), jargon professionnel fäerdeg, 1. terminé, fini, 2. prêt fäerdeg bréngen, réussir à fäerten pp. gefaart, craindre, avoir peur fäertereg, peureux Fähegkeet (f), capacité, aptitude Fahrplan = Fuerplang, (m), indicateur (bus,train) Fakel (f), torche, flambeau Fakelsonndeg (m), premier dimanche de carême Fal (f), 1. ride, fronce, 2. piège faleg , ridé falen, 1. tomber, 2. plier, 3.froncer Fall (m), pl. Fäll, le cas fälleg, 1. exigible, 2. échu Falschierm (m), parachute falsch = verkéiert, faux faméis, fameux, fameuse Famill = Familljen, famille Familljennumm (m), nom de famille Fändel/Fuendel (m), drapeau Fanger (m), doigt fänken, attraper Fänkes (n), jouer à s'attraper fannen, trouver Far (m) = Stéier (m), 1. taureau, 2. (fig) homme têtu, 3. fougère Fasan (m), faisan Fascht (m), pl. Fäscht, vesse, pet faschten, vesser, péter Fässchen (n), tonnelet Fassong (f), façon, manière Fatz (f), chiffon, petit morceau, fille légère Fatzbeidel (m), (péj.) canaille fatzeg, en loques fatzeg, très (adverbe) faul, pourri, moisi, carié faul = liddereg, paresseux faulen, pourrir Fauscht (f), pl. Fäischt, poing, poignet Feb(r)uar (m), février Feel (ouni . . .) (f), sans faute Feelschotz (m), coup manqué feeën, 1. fesser, 2. nettoyer (des légumes) Feegfeier (n), purgatoire Feier (f), célébration, fête Feier (n), feu Feierblumm (f), coquelicot Feierdag (m), jour férié feiereg, fougueux féieren p.p. gefouert, conduire, guider F 12 feieren, célébrer, fêter Feierkrop (m), tisonnier Feil (m), pl. Feiler, flèche Feil (f), pl. Feilen, lime feilen, limer fein, fin, délicat, gentil Féiwer, fièvre féiwereg , fiévreux Feld (n), pl. Felder, 1. champ, 2. case Feldblumm (f), fleur des champs Feldhong (n), perdrix feelen, manquer, rater Fehler (m), faute fëllen, remplir Fëllfieder (f), stylo fëmmen, fumer Fëmmer(t) (m), fumeur Fëndelkand, (n), enfant trouvé fénkeleg, brillant fénkelen, étinceler, briller, grisonner(linge) fënnef, cinq (5) Fenchel (m), fenouil Fënster (f), fenêtre Fënsterbriet (n), appui de fenêtre Fënsterrumm (f), châssis de fenêtre Fësch (m), poisson . Fëschblos (f), vessie natatoire Fëschelchen (m), petit poisson fëschen, pêcher Fëscher (m), pêcheur Fëscherei (f), pêche Fëschmaart (m), marché aux poissons Fest (n), fête fest, fort, solide Festsall (m), salle des fêtes feststellen pp. festgestallt, constater Festongsmauer, mur de fortification Fett (n), graisse fett, gras Fetten (n), graissage Fettfleck (m), 1. tache de graisse, 2. (fig) personne très grasse féxfäerdeg, 1. fin prêt, 2. être à bout fidderen, nourrir Fieder (f), 1. ressort, 2. plume Fiederwäissen (m), vin blanc jeune incomplètement fermenté Fiels (m), roche, rocher fielseg, rocheux fierchterlech, affreux Fierkel (n), porcelet Fierkelsjelli (m), porcelet en gelée Fie(r)schter (m), garde forestier fierwen (sech . . .), se maquiller fierwen, teindre, colorer fiicht, humide Fiichtegkeet (f), humidité fillen, tâter, toucher, sentir Filter (m), filtre, café-filtre fir, pour firwat, pourquoi fiseleg, (temps) brumeux fiselen, bruiner Fiselreen (m), bruine Fixfeier (n), (boîte) d’allumettes Fixspoun (m), pl. Fixspéin, allumette fizen (sech), se faire une beauté fizen, affubler, attifer flaach, plat (adj.) flaachdrécken, aplatir Fläch (f), surface flackereg, vacillant(flamme) flackeren , cligner fläisseg, appliqué (élève), laborieux, zélé fläissen (sech...) pp geflass, se hâter, Flantes (m), farceur grossier flappeg, grossier Flappes (m), lourdaud Fläsch (f), bouteille Flätsch (f), rubans noués Fléck (f), réparation Fleck (m), tache Fleck (nët vum . . . kommen), traîner fléck = flénk, 1. agile, 2. prêt à quitter le nid fleckeg, tacheté flécken, réparer Fleesch (n), chair, viande fleeschfaarweg, couleur chair Fleeschmillen (f), moulin à viande Fleet (f), sifflet fleegen , soigner fléien, flitts, flitt, voler fléissend Waasser (n), eau courante fléissen, couler fléiwen ( sech …loossen ), prier, (se faire prier) fléiwen ( engem ...) prier qn., insister flénk, agile Flënt (f), fusil Flëntermaus (f), chauve-souris fleeten, 1.siffler, 2.(f. op). se passer de Fligel (m), aile (maison) Fliger (m), avion Flillek (m) pl Flilleken , aile d'oiseau/ avion Flitzen/ditzen, se mouvoir très vite, débouler Flock (m), vol (oiseaux, insectes) Floss (f) , aileron Floss (m), pl. Flëss, fleuve flott, beau, gentil, bien Flou (f), pl. Fléi, puce Flouer (m), ban, les champs Flouernumm (m), lieu-dit Floumaart (m), marché aux puces Fluch (m), juron fluchen, jurer Flüchtling (m),réfugié Flued (f), tarte fluppen, barder, elo fluppt et= ça va barder Flûte (f), 1. flûte (musique), 2. (fig.) verre de bière de 25 cl flutschen, fumer fofzeg, cinquante (50) Fofzeger (m), billet/pièce de cinquante francs fofzéng, quinze (15) Foire (f), exposition Folleg (f), conséquence, suite follegen, obéir 13 Fong (am . . .), au fond Fonk (m), pl. Fonken, étincelle Fonkel(nools)nei, flambant neuf fooschen, faufiler Fo(r)schett (f), fourchette fort, parti fortfueren, partir (en voiture/train) fortgoen, s’en aller fortlafen, se sauver (fort)plënneren, déménager fortschécken, envoyer, renvoyer, expédier fortschleefen, emmener en traînant par terre Fotell (f), fauteuil Fou (f) pl.Fouen , joint Fouer (f), 1. « Schueberfouer » 2.charretée Fouss (m), pl. Féiss, pied Fouss behalen, rester en équilibre Fouss bei Mol halen, ne pas exagérer Foussgänger (m), piéton Foussgängerzon (f), zone piétonne Fousshalter (m) , cale-pied Fra (f), pl. Fraen, femme Frächen, petite femme fräi, libre Fräiheet (f), liberté Fräilaf (m) , roue libre Fräizäit (f), temps libre Fraleit, les femmes en général Framënsch (n), femme en général Frang (m), franc Frangstéck (n), pièce de un franc Frankräich (n), France franséisch, français (langue) Fransous (m), Français Fräsch (m), 1. grenouille, 2. pétard Fräschenham (f), cuisse de grenouille Frascht (m), gel, gelée frech, effronté, impoli Freedefeier (n), feu d'artifice Freed (f), joie freeën (sech), se réjouir freeschlech, affreux, horrible fréi, tôt Freideg, vendredi freides, le vendredi en général freien, fréquenter, être fiancé Freier (m), fiancé, prétendant fréier, avant, jadis fréieren pp. gefruer, geler Freiesch (f), fiancée Fréijor (n), printemps Fréisser (m), gros mangeur, goinfre Frell (f), truite Frënd (m), pl. Frënn, ami Frëndin (f), pl. Frëndinnen, amie frëndlech, aimable, gentil Frëndschaft (f), amitié frësch, frais Frëscht (f), fraîcheur Fridd(en) (m), paix friddlech, pacifique Friddensriichter (m), juge de paix Friem (f) , étrangère friem, inconnu, étranger Friemt (f), étranger (pays) Friemen (m), étranger (homme) Friess (f), gros repas, grande bouffe Friessen (n), mangeaille (pour animaux) friessen, manger (animaux) Frittebud (f), friterie Fro (f), pl. Froen, question froen, demander, questionner Froenzeechen (n), point d'interrogation frou, content, heureux, gai Fruucht (f), fruit, blé (gén.), céréales Fruuchtdrëpp, (f), eau-de-vie de grain fuddelen, tricher Fuddeler (m), tricheur Fudder (n), nourriture Fudder (m), foudre = 1.000 Iitres Fuedem (m), pl. Fiedem, fil (à coudre) fue(r)deren, exiger Fuer (f), sillon Fuer(t) duer, vas/allez-y fueren, aller (avec un moyen de locomotion) Fuerf (f), pl. Fuerwen, couleur, crayon de couleur Fuerplang (m), indicateur des trains/bus Fuerscher (m), explorateur, chercheur Fuerz (m), pl. Fierz, pet fuerzen, péter Fuesbal (m), bal de carnaval Fuesbok (m), 1. personne déguisée, 2. masque Fuesdënschdeg (m), mardi-gras Fuesent, (n), période du carnaval Fueskichelcher (pl.), beignets de carnaval Fuesméindeg (m), lundi de carnaval Fuessonndeg (m), dimanche de carnaval Führerschäin (m), permis de conduire funken, envoyer par câble fonktionnéieren, fonctionner fuschen, 1. bâcler, 2. calquer futti, cassé, détruit - fatigué, mort(animal) Fuuss (m), pl. Fiiss, renard fuusseg, rusé, astucieux G Gaalgen (f), bretelle Gaalgen (m), gibet, potence gaangs, tout de suite gaapsen, baîller Gaardeboun (f), fêve de marais Gaart (m), pl. Gäert, jardin Gaaschel(t) (f), poignée Gaascht (m), pl. Gäscht, hôte, client Gaass (f), rue, ruelle Gäertner (m) pl. Gäertner, jardinier Gafel (f), fourche Gal (f), bile gammsen, être avide de qch. Gank (m), 1. couloir, 2. vitesse (levier) Gäns (f), oie 14 Gänseféiss, guillemets ganz, entièrement, très, tout ganz eleng, tout seul ganz gutt, très bon, très bien Ganzt (n), le tout gär, volontiers Garçon, garçon de café Gebai (n), bâtiment Gebastels, bricole, bricolage Gebeess (n), confiture Gebëss (n), dentier, denture gebidden, 1. Ordonner 2. Offrir (le salut) Gebimmels (n), tintement Gebitt (n), région, zone Gebläers (n), des criailles Geblitt (n), sang en général Gebott (n) pl .Gebotter, commandement gebrach, cassé gebräichlech, coutumier Gebrauch (m), pl. Gebräicher, usage, coutume Gebretz (n), vantardise gebuer ginn, naître Gebuert (f), naissance Gebuertsdag (m), anniversaire Geck (m), fou, clown geckeg, fou Geckegkeet (f), folie, démence gecksen, blaguer, raconter des bêtises Gedäerms (n), les entrailles gedam, calme (adj.), docile Gedanken (m), pensée gedeckt, couvert, dressé (table) Gedeessems (n), agissements, ( ouni…) sans problèmes / sans histoires Gedéiesch (n), insectes, bestioles, vermine gedëlleg, patient gedéngt hunn, avoir servi de Gedicht (n), poème gedoen, (p.p. de “dinn”= faire) terminé Gedold (f), patience Gedonners (n), tonnerre gedréckt, imprimé Gedreems (n),rêverie Gedrénks (f), les boissons en gén.) (pl.) Geescht (m) 1.esprit 2. orge geeschteren, errer, rôder geeschtlech, ecclésiastique Geeschtlechen (m), prêtre (en gén.) Geess (f), chèvre geet ( et…duer ), cela suffit Gefaach (f), étalage d’armoire Gefaangenen (m), prisonnier gefaasst halen (sech…), se tenir prêt gefaasst sin, être préparé Gefalen (m), service gefalen, plaire gefälleg, complaisant, obligeant Gefällegkeet, complaisance, obligeance geféierlech, dangereux Geféierleches (n) chose dangereuse Geféierlechkeet (f), danger gefëllt, rempli Gefier (n), véhicule Gefill (n), pl. Gefiller, sentiment, sensation gefleegt, soigné Gefligel (n), volaille Gefor (f), danger Gëft (n), poison gëfteg, toxique Gegaaps (n), baîllement Gegecks (n), folie, bêtise Gegrommels (n) , grommellement Gehaansdag, Saint- Jean, 24 juin Gehaansfénkelchen, (m), ver luisant Gehäck (n), soupe aux abats de porc hachés Gehacktes (n), hachis, viande hachée Gehässegkeet (f) , hargne gehat, p.p. de hunn = avoir geheelt sinn, être guéri geheien p.p. gehäit, jeter, verser geheien (sech…), se donner de la peine Gehéier (n), ouïe gehéieren, appartenir à geheim , secret Geheimnis (n) pl. Geheimnisser , secret gehéireg (ganz), beaucoup Gehir (n), cerveau, cervelle Gei (f) , violon géi(en), abrupt, raide géi, impératif de goen = aller Geier (m) 1.vautour 2. avarice Géier, entre-jambes (culotte, pantalon) Géigend (f), région, contrée géint, contre, être opposé à geiereg, avare Geiregkeet (f), avarice Gejäiz (n), cris, rugissement (pl.) Gejéimers (n), lamentations Gekachs (n), cuisiner en gén. gekachte Kéis (m), cancoillote Geklaatschs (n) , commérage geklaut, volé Geklibbers (n), bruit de crécelles/ferrailles gekrauselt, bouclé Gelaachs (n), hilarité gelähmt, paralysé G(e)länner (m), rampe gelaunt (gutt . . .), de bonne humeur Geld (n), argent (monnaie) geldir = geldiert = gelt, n'est-ce pas? Geldschäin (m), billet de banque Geldstéck (n), pièce de monnaie geleë(n) kommen, venir à point Geleënheet (f), occasion, circonstance Geleënheet kréien, avoir l'occasion Geléierten (m), savant G(e)lëschten (no eppes), avoir envie de qch. Gellecht (f), plaisir pour les yeux gëllen, (adj.) en or, doré gëllen, p.p. gegollt, valoir gëllt (et . . . fir), cela compte gëllt ( wann et. . .), quand il le faut gelueden, chargé gelungen, bizarre gelungenerweis , drôlement Gelungenes (eppes), quelque chose de bizarre 15 Gemäch(er)lech, confortable gemälleg = lues, lent, lentement, doucement Geméch(s) (n), 1.agissement, 2. machin, truc gemeinsam , commun, en commun Geméis (n), les légumes (pl.) Gemeng (f), la commune, mairie gemeng, méchant Gemengheet (f), sale tour gemitt(er)lech, 1. paisible, lent, 2. confortable genee, exact(ement), juste genéissen, savourer Genehmegong (f) , autorisation genëschelt, discrètement, sous cape Genoss (m), régal, délice gënschteg, favorable genuch, assez Gepäck (n), les bagages Gepäckdréier (m), porteur (dans une gare) Gepëspers (n), murmure geplatzt, éclaté Gerabbels (n), potin geraimeg, spacieux Geräisch (n) pl. Geräischer, bruit geraumt, nettoyé, rangé gerecht, juste Gerechtegkeet (f), justice gereezt, fumé (jambon) gerëselt, secoué Geriicht (n), 1. justice, 2. palais de justice Geriichtsdokter (m), médecin légiste Geriichtsgebai (n), palais de justice Geroch (n), odeur geroch, p.p. de richen = sentir geroden (geréits, geréit, pp. geroden), réussir, atteindre, toucher Gesank (m), 1. la chorale, 2. le chant gesat, (p.p. de „setzen“ = asseoir), assis, posé Geschäft (n), pl. Geschäfter, magasin, affaire Geschäftsfra (f), commerçante Geschäftsmann (m), commerçant geschannt, écorché geschéckerlech, habile, adroit geschéien p.p. geschitt, arriver, se passer gescheit, intelligent, malin Gescheitheet (f), intelligence Geschenk (n) pl - Geschenker , cadeau Geschicht (f), I'Histoire, une histoire écrite geschichtlech, historique Geschir (n), 1. les couverts, 2. outil - outillage geschleeft, traîné (par terre) Geschmaach (m), goût Geschmeechels (n), flatterie geschmiert (wéi ...), littér. graissé,comme sur des roulettes geschréckt kommen, venir à pied geschriwwen, écrit geschriwwe Sprooch, langue écrite gëscht(er), hier Geschwätz (n), bavardage geschwënn, bientôt Geschwill (n), enflure geschwoll(en), enflé Geschwuerenen (m) , juré Gesëffs (n), boisson quelconque geséich, conditionnel de gesinn = voir Gesell (m), apprenti, compagnon Gesellegkeet (f), en bonne société Gesellschaft, compagnie, société gesengt , presque brûlé (cf. au repassage) Gesënn (n) pl. Gesënner, domesticité Gesetz (n), pl. Gesetzer, loi gesicht, recherché, p.p. de sichen Gesiicht (n), pl. Gesiichter, visage, figure gesinn, gesäis, gesäit, voir gesond, guéri, en bonne santé gesond a monter, sain et sauf Gesondheet (f), santé Gespenst (n) pl. Gespenster, fantôme Gespréich (n), pl. Gespréicher, 1. conversation, 2. rumeur gespréicheg, bavard, causant, loquace Gestalt (f), forme, figure, personnage Gestank (m), puanteur, mauvaise odeur Gestëppels, (n), taquinerie gestoen, avouer Ge(s)träisch (n), buisson, arbuste, broussaille gesträift, rayé, à rayures Gestreits (n), dispute Gëtschel = Hierzel, petite porte dans porte de grange gëtt (et gëtt), il y a (aux. du passif) gëtt (et . . .der), 1.il y en a 2. Il y aura des claques getouft, étonné, perplexe gëttlech, divin Getuuts (n), 1.bruit de klaxon, 2. Meuglerie Gevueder (m), compère, cavalier (cortège) Gevuedesch (f), commère Gewalt (f), violence, puissance gewalteg, violent, énorme Gewan (f), les champs et prairies gewannen, gagner gewéinlech, d'habitude, habituellement Gewënn (m), gain Gewënner (m), gagnant Gewerkschaft (f), syndicat Gewerkschaftler (m), syndicaliste gewëss, certain, certainement Gewëssen (n) , conscience gewëssenhaft, consciencieux(se) Gewier (m), pl. Gewierer, fusil gewie(r)weg, souple et agile gewiescht, p.p. de sinn, être Gewiicht (n), pl. Gewiichter, poids Gewierz (n) pl - Gewierzer , épice gewinnen, habituer qn. À gewinnen (sech un eppes), s‘habituer à gewinnt sinn, être habitué Gewonn (m), gain gewuer ginn, apprendre, être renseigné Gewulls (n), désordre, fouillis Gewunnecht (f), habitude Gezei (n), linge, vêtements gezwongen, obligé, forcé Giedel (f), marraine, év. vieille femme Giedelchen (f), filleule giel, jaune 16 Gielchen (m),pl. Gielercher, insigne de mérite Gielzecht (f), jaunisse gielzeg, jaunâtre, Giewel (m), pignon, fronton Gif (m), petit poisson (goujon) Giicht (f), goutte (maladie) ginn, 1. donner, 2. devenir (aux. du passif) Gips (m), Gëps, plâtre Gipsaarbecht (n), plâtrage gipsen, plâtrer gipsen = gappen ( adj.) en plâtre Giss (n), terme enfantin pour cochon Gisschen (n), pl. Gissercher, cochonnet Glach (m), ressemblance gladderen, baver, avoir appétit de… Glaf (m) = Glawen, croyance, foi gläich, 1. plat, égal, 2. tout de suite gläich ( bis …), à tout à l’heure gläichen, ressembler à Gläichgewiicht (n), équilibre gläichméisseg, régulier glannen, glaner, chercher Glänner / Gelänner (n), rampe, clôture Glanz (m), splendeur Glas (n), verre (la matière) Glas (n), pl. Glieser, verre (pour boire) glat = glëtscheg, glissant glat näischt rien du tout Glécht (f), terrain plat Gléck (n), chance glécken, réussir glécklech, heureux glënneren, briller, luire glëtscheg, glissant glëtschen, glisser Glëtz (m), verglas Gleewen (eppes/un eppes/engem), croire qch./à qch./ qn. Glidd (n) pl.Glidder, 1.membre (du corps humain), 2. chaînon gliddeg. presque bouillant gliesen, en verre Glous (f), brasier, chaleur glousen, qch. qui chauffe Gnod (f), grâce goen, aller Gof (f), don Gold (n), I'or Goldbuttek (m), bijouterie goldeg, doré goldegiel, jaune d'or Gonscht (f), bienveillance, faveur Gott (Härgott) (m), Dieu gouereg, maigre gouereg ginn, maigrir Goueregkeet (f), maigreur Grad (m), grade grad, justement, juste Graf (n), pl. Griewer, tombe Graff (m), Grëff, poignée graff , 1.crû, 2. grossier gräifen p.p. gegraff , saisir gräisslech, laid Gräisslechkeet (f) , laideur Grand (m), morosité granzeg, morose, de mauvaise humeur Grapp (m), poignée de main Gras (n), herbe Grasmaschinn (f), tondeuse à gazon grätschen, crisser Graul = Grauel (m) , horreur Greef (m), fourche Grëff (m) pl. Grëffer, poignée, manche gréissen, saluer Gréisst (n), taille, pointure grell , cru, voyant, criard gréng, vert gréngen, pleurnicher grënnen, fonder Grënner (m), fondateur Grënnong (f), fondation Grenz (f), frontière Grenzgänger (m), frontalier Grëtz (f), 1.un tantinet, 2. intelligence Griecht (f), fossé, chemin creux Griich (m), Grec Griicheland, Grèce Grimmel (eng … ), un peu Grimmel (f), miette Gripp (f), grippe gro, gris , moisi grommelen, grogner, grommeler Gromper (f), pomme de terre Gron (f), grain de raisin Grond (m), pl. Grënn, cause, raison Grondwaasser (n), nappe d'eau souterraine grouss, grand groussaarteg, grandiose, magnifique Grousselteren, (les) grands-parents Groussgaass, grand-rue Groussherzog, Grand-Duc Groussherzogin, Grande-Duchesse Groussmamm (f)= Boma/i, grand-mère Grousspapp (m), Bopa/i grand-père grued = gerued, 1. droit, 2. pair (nombre) Gruef (m) pl. Grief ,fossé gruewen, bêcher Grujelen (pl.), frissons grujeleg, atroce, qui donne des frissons grunschen, pleurnicher Gubbeli (m), gobelet Guckuck (m), coucou (oiseau) Guckucksauer (f), coucou (horloge) gudden ( >gutt ), bon (devant un mot masculin singulier) Gued (f) = Giedel, marraine guer net, pas du tout Guergel (f)=Strass, gorge Guet (m), une piece de la paire Gummi (m), caoutchouc, gomme Gutt (m), pl. Gidder, 1. marchandise, 2. bien, gutt, bien, bon Guttheet (f), bonté guttmiddeg, bénin, anodin, bon enfant Gutts (n), du bien 17 Hannergrond (m), arrière-plan hannerlëschteg , rusé (sens nég.), artificieux hannertzeg = hannerécks, en arrière hannesch(t) droën, reporter hannevir, de travers, inversé Hänni (f), diminutif enfantin pour la main hantéieren, tripoter, manipuler Happ (m), houblon Här (m), monsieur Har/Huer (n), corne (animal) Harespel, guêpe Härgott = Herrgott (m), Dieu haseleg , précipitamment Hatt (f), hotte hätt, conditionnel de hunn = avoir hatt, elle (pour jeune fille/femme bien connue) Hauch (m), souffle Hauf (f), bonnet haulen, hurler Haus (n), pl. Haiser, maison hausen , habiter, demeurer hausmaacher, fait maison Hausnummer (f), le n° de la maison Hausschell (f), sonnette, timbre de porte Haut (f), pl. Hait, peau haut, aujourd'hui hautdësdaags, de nos jours héchsten (am . . .), le plus haut héchstens , tout au plus, maximum Heck (f) / Ho (f) , haie Hee (n), foin Heed (f), bruyère, lande Heed (m), païen Heeknapp (m), meule de foin heekelen, tricoter au crochet heelen, guérir Heelong, guérison Heem (n), foyer heem, à la maison, chez soi Heemecht, 1. patrie, 2. hymne national du Grand-Duché de Luxembourg heemféieren, reconduire à la maison heemlech, en cachette, discrètement, secrètement Heemount (m) = Juli, juillet Heeschemann (m), mendiant heeschen, mendier heeschen, s'appeller, signifier Heeschnapp (m), rhume des foins Heesprénger (m), sauterelle Hëff(t) (f) , hanche Heft (n), pl. Hefter, cahier héi = héich, haut hei, ici hei elei !, tiens, tiens ! heiandsdo, parfois, de temps en temps heibäi, ci-joint heibannen, ici dedans héich, haut héichsten, le plus haut Héicht (f), hauteur héieren, entendre, écouter, ouïr héiflech, poli, poliment H Ha (m), coup, maillet, encoche Haalwerweis (m), un simple d’esprit haapt.... , principal Haaptsaach (f), chose principale haaptsächlech, principalement Haaptstrooss (f), rue principale haart, 1. fort, ( intensité), 2. dur (matière) Haartmount (m) = Januar, janvier Haarz (m), résine haarzeg, résineux Haass (m), haine haassen, haïr Hackernoss (f), pl. Hackernëss, grosse noix Hackernossbam (m), noyer haen (du hees, hien heet, p.p. gehaen), 1.frapper, 2. fendre du bois Häerz (n), pl. Häerzer, cœur Häerzens (schwéieren . . .), au cœur lourd häerzeg, cordial, gentil häerzlech, cordial Hafen (m) pl. Häfen , port Haff (m), pl. Häff, cour Haifësch (m) , requin Häip=Heip (f), hutte, cabanon Haischen (n), maisonnette halen, häls, hält, 1.tenir, 2. garder, 3. durer, 4.s'arrêter Hal(le)fmiesser (m) , rayon (cercle) Häll (f), enfer hallef, mi-, à moitié Halleffaaschten, Laetare, mi-carême Hallem (m), pl. Hällem, brin de paille Hals (m), cou, den H. wéi= mal de gorge Halt (f), arrêt (de bus) halwer, demi (heure), p.ex. midi et demi Ham (f), jambon, cuisse Hambier (f) , framboise Hameschmier (f), tartine au jambon Hammel (m), mouton Hämmelfleesch (n), viande de mouton Hämmelsmarsch (m), cortège avec des moutons, à l’occasion des kermesses locales Hand (f), pl. Hänn, main Handel (m), commerce handelen, marchander Handgelenk (n) , poignet Händler (m), marchand, commerçant Händschen, gants (pl) Handwierk (n), artisanat Handwierksleit, artisans (pl.) Handwierksmann (m), artisan Hank (m), penchant hänke bleiwen, rester bloqué/ collé hänken, pendre, pencher hannen, derrière hannendrop, après, (assis plus haut) à l'arrière hannendrun, derrière qch. qn. hanneno, après hanner(t) suivi du datif, derrière hanner(t)eneen, l’un derrière l’autre 18 Héiflechkeet(f),politesse heiheem, à la maison héijen, augmenter heirëmmer, dans ces environs, quelque part ici Heizkierper (m), radiateur Heizong (f), chauffage hell, 1. clair, luisant, éclairé, 2. intelligent Hellecht (f), mariage tramé Hellechtsmécher (m), marieur Hëllef (f), aide hëllefen, p.p. gehollef, aider helleg, saint (adj.) Hellegen (m), le saint Hëllegeschäin (m), auréole hellewech, en vitesse Hemmong (f),gêne Héngerhaut (f), chair de poule Héngerjuck (m), perchoir Hénkel (n), jeune poule Hënner (m), séant, derrière hënneren, déranger, gêner hënnescht , postérieur, de derrière hënnescht Luucht (f), feu arrière hënt, cette nuit herno, plus tard, après Herrlechkeet (f), gloire Herrschaften, Monsieur et Madame Hetz (f), hâte hëtzen, chauffer hetzen, (sech), se hâter hëtzeg, chaud, ardent Hëtzt (f), chaleur Hex (f), sorcière Hexemeeschter (m), sorcier Hexerei (f), sorcellerie, sortilège Hexeschoss (m), lumbago Hickecht (f) bande (de personnes), nichée hidden, veiller, garder, faire attention à Hiecht (m), brochet Hief (f), levure Hiefamm (f) = Hiewann, sage-femme Hiel (f),caverne, ravin, terrier, chemin creux Hielenter (m) , sureau Hiem (n), chemise hien, il hier = heihin, par ici hierginn, laisser à qn Hierk (m), hareng hierkommen, provenir de Hierscht (m), automne Hierschtblumm (f), colchique Hierschtmount (m), septembre Hierschtsot (f), semaille d'automne Hiert (m), pl. Hierden, berger hiert, sa, leur (n) Hierzel, petite porte dans portail Hieselter (m), noisetier Hieselternoss (f),pl.-nëss, noisette Hiewann (f), sage-femme Hiewel (m), levier hiewen (sech . . .), se lever, s'en aller hiewen, lever, soulever, hausser hifléien, voler d'un endroit à l'autre Hillecht (f), Hiel, caverne him, lui, à lui Himmel (m), ciel himmelblo, bleu ciel, azur Himmelfahrtsdag, I' Ascension himmlesch, céleste Hinn an Hier (m/n), va et vient Hinnchen (m), coquelet hinnen, à eux hinzéien, p.p. higezunn, aller vers hippen, boiter hir, sa, leur Hiren (n), cerveau, cervelle hiren, son, leur Hirsch (m), cerf Hirschkou (f), biche hiweisen, indiquer, montrer Hiwwel (m), colline hiwweleg, valonné, accidenté Ho (f), pl. Hoen, haie Ho(u)chzäit (f), mariage, noce Hoer (n), Hor, cheveu hoffen, espérer Hoffnung (f), espérance Holz (n), bois holzen = hëlzen, en bois Hond (m), pl. Honn / Hënn, chien Hondséislek (n), pointe nord du G.-D.) Hong (n), pl. Hénger, poule Honger (m), faim hongereg sinn, être affamé, avoir faim Hongersnout (f), famine honnert, cent (100) Honnerter (m) , billet de 100 francs horeg, velu, poilu horgenee, très exact Hoosse(l)écht (f), hâte Houchzäit (f), Hochzäit, mariage Houer (f), putain Houf (m), corne Houfeisen (n), fer à cheval Houfert (m), fierté, orgueil houfreg, fier, orgueilleux Houmass (f), grand-messe Houscht (m), toux houschten, tousser Houschtzocker (m), sucre brun Houseker, père fouettard huddelafatz , en mille pièces huel, creux huelen, hëls, hëlt prendre Huelwee (m), ravin, chemin creux Huer/Har (m), corne huerteg, vite, rapide Hues (f), bas, chaussette Hues (m), lièvre Huesebändel (m), jarretière Huesenziwwi (m), civet de lièvre Huewer (f), avoine Hüls (f), douille Hummer (m) pl. Himmer, marteau Humpen (m), verre de bière de 33 cl hunn, avoir 19 Hunn (m), coq Hunneg, (m), miel Hupp (f), trompe hurelen, hurler(de douleur) husch sinn, être parti, avoir disparu Hutt (m), pl. Hitt, chapeau Huwwel (m), rabot huwwelen, raboter iwwerfueren, écraser iwwerginn ( sech... ), vomir iwwergoen, passer outre iwwerhaapt, somme toute, après tout iwwerhaapt näischt, rien du tout iwwerhaapt net, pas du tout iwwerhëtzen , surchauffer Iwwerhieflechkeet (f), arrogance iwwerhuelen, dépasser iwwerlafen, passer de l’autre côté, dépasser(liquide) iwwerleeën pp. iwwerluegt, réfléchir Iwwerleeës (n), réflexion Iwwerleeong (f), réflexion iwwerliewen, p. p. iwwerlieft, survivre iwwerloossen, relaisser qch. à qn iwwerlueden, surcharger iwwernuechten, passer la nuit iwwerraschen , surprendre Iwwerraschong (f) , surprise iwwerrennen, écraser iwwerrieden, convaincre iwwerschwemmen, inonder Iwwerschwemmong (f), inondation iwwersetzen, traduire Iwwersetzer (m), traducteur Iwwersetzong (f), traduction iwwersinn, 1. ne pas voir, 2. négliger Iwwerstonn (f), heure supplémentaire Iwwerwaachen, surveiller iwwerweisen, virer, verser (banque) Iwwerweisung (f), virement bancaire iwwerzeegen, convaincre Iwwerzeegong (f), conviction iwwerzeideg, trop mûr I Iddi (f), 1. idée, 2. eng Iddi/chen, un peu Iddi hunn(m), avoir envie, iech, (à) vous ier(t), avant que ne Ierbes (f), pl. Ierbëssen, petit(s) pois ierden en terre cuite ierflech, héréditaire Ierfgroussherzog, Grand-Duc héritier Ierfgroussherzogin, Grande-Duchesse h. Ierfschaft (f), héritage Ierfstéck (n), objet hérité iergendanzwousch, quelque part iergendeen, n’importe qui iergendeng, n’importe quelle iergend eppes, n' importe quoi iergendwou, n' importe où Ierger (m), colère iergeren ( sech... ), se fâcher Iertom (m) pl. Iertëmmer, erreur Ierwen (m), héritier ierwen, hériter Ierz (f), pl. Ierzen, petit(s) pois Iesel (m), âne Iessen (n), 1. repas, 2. nourriture iessen, manger Iesser (m) = Éisser, mangeur iewel, 1. mais, 2. quand même iewer/ower, mais iewescht , du dessus Igel (m) = Kéiseker, hérisson immens, immense, formidable, merveilleux Inder (m), Indien indesch, indien Indianer (m), indien Insekt (n), insecte Insektepopp (n), cocon Insel (f), île Int (f), canard, cane Interpunktioun (f), ponctuation iren ( sech . . . ) se tromper iwregens, d'ailleurs iwwel, 1. mal, mauvais, 2. vilain Iwwel (m), le mal iwwer(t), sur, pendant, au-dessus iwwerall, partout iwwerdeems, pendant que iwwerdreiwen pp. iwwerdriwwen, exagérer Iwwerdreiwung (f), exagération iwwerdroen, transmettre, transférer, céder, iwwerfalen, 1. assaillir, 2. envahir iwwerfëllt, surpeuplé, trop rempli J Jabel (m), charrette à bras (diable) Jaddermunnes, 1. fourmi, 2. (fig.) femme bavarde jäizeg, criard jäizen pp. gejaut, hurler, crier Jandaarm (m), gendarme Jänni a Männi, tout un chacun Januar (m), janvier Japan, Japon Japaner (m), Japonais japanesch, japonais (adj.) Jarnéier, (f), charnière Jatt, (f) jatte, tasse, bol jauwen, rouler/filer à toute vitesse jeemols, jamais Jeeër, chasseur jéimeren, jomeren, geindre,se plaindre Jelli, gelée (de porc) Jéngelchen, petit garçon jéngeren, mettre bas (animaux) Jick, 1. bille, 2. chique jicken, dévorer, chiquer jitzen, se mouvoir vite, débouler jiddefalls, en tout cas 20 jiddereen, chacun jiddereng, chacune jidderengem, à tout le monde Jippelchen, poussin jo, oui joen = jeeën, pourchasser Jo(e)r, (n), an, année Joffer (f), demoiselle, Mademoiselle Jomer (m), calamité Jomer ( wou der . . .), où diable . . . Jong (m), garçon, fils jong, jonk, jeune Jongesell, (m), célibataire Jongesellebud (f) , garçonnière Jonktem (m), jeunesse Joreszäit (f), saison Joreszuel, date (année) Jorhonnert (n), siècle Juck (m), perchoir Judd (m), 1.Juif 2. collet de porc fumé Juegd (f), chasse Juegdschäin (m), permis de chasse Juli (m), juillet Jumm ( am … sinn ), être bien lancé Juni (m), juin just, juste, exact, pile Jux (m), plaisir, joie Kallefspujel (f), ris de veau Kallek (m), chaux Kamäin (m) cheminée Kaméidi (m), bruit Kaméil (n), chameau Kaméil (m), camomille Kaméilentéi (m), tisane de camomille Kaméilhoer (n), poil de chameau Kamell (f), Karmell, bonbon, caramel kämmen, coiffer, peigner kammoud, confortable, commode Kamp (m), pl. Kämm, peigne Kan (f), pot, pichet Kand (n), pl. Kanner, enfant Kanddaf (m), baptême Kandheet (f), enfance Kanéil (f), cannelle Kanéngchen (n/f) pl. Kanéngercher, lapin Kännchen (f), pichet kannereg, enfantin Kannerei (f), enfantillage Kannerkutsch (f), landau, poussette Kannerlomp (f), lange pour bébés Kanoun (f), 1. canon (arme à feu), 2. (fig) personne au grand savoir-faire Kant (f), bord, bordure Kap (f), casquette kapéieren, comprendre Kapell (f), chapelle Kapesëtzong (f), soirée de carnaval Kapitel (m), chapitre Kaploun (m), pl. Kapléin, vicaire kapott, 1. cassé, 2. mort, 3. foutu, 4. épuisé Kapp, Kopp (m), pl. Käpp, tête Käppchen (m), pl. Käppercher, 1. petite tête, 2. timbre-poste käppeg/rabbelkäppeg, têtu, tenace käppen, 1. décapiter, 2. jouer la balle de la tête Kapphären (pl.), les autorités, les dirigeants Käppi (m), képi Kappweid (f), saule têtard Kar (f), 1. charrette, 2. grain, blé Kär (m), noyeau, pépin Karblumm (f), bleuet/bluet karéiert, à carreaux Kärel, (m), type, gars Karfreideg (m), vendredi -saint Karo (m), carreau karozeg, à carreaux Karsamschdeg (m), samedi-saint Karschnatz (m), 1. moisson, 2. le mois d’août Kart(r)ong (m), carton Karwoch (f), semaine sainte Kascht (m), nourriture, manger kaschten, coûter Käscht, châtaigne, marron Käschtebam (m), châtaigner, marronnier Käschten (pl.), frais Kaschtgänger, (m), pensionnaire katoulesch, catholique (adj.) katzen, vomir Kaul (f), 1. cavité, 2. carrière kaum ( knaps ), à peine K kaalwen, vêler Kaalwer (pl.), veaux (pl;) Kaarp (f), carpe Kaart (f), carte routière, carte à jouer Kaartepëtzert (m), poinçonneur Kabel (m), cable Kabes (m), chou Kach (m), pl. Käch, cuisinier Kachbuch (n), livre de cuisine Kächen (f), cuisinière (personne) Kachen (n), cuisson kachen, cuisiner, cuire kachend, bouillant Kachkéis (m), cancoillote Kachmaschinn (f), cuisinière (à gaz. ) Kadett (m), individu, type Kadettchen (m), gaillard Käerchen (f), chariot, charrette Käerz (f), bougie Kaf (m), achat kafen, keefs, keeft pp. kaaft, acheter Kaffi (m), café Kaffisbiz (m), cafetière Kaffismillen (f), moulin à café Käil (m), coin de bûcheron kal, froid (adj.) Kalbliddegkeet (f) , sang-froid kalbliddeg, de sang-froid Kalenner (m), calendrier Kallef (n), pl. Kaalwer, veau Kalleffleesch (n), viande de veau Kallefsbrot (m), rôti de veau 21 Kautsch (f), 1. canapé, 2. couche pour semer Kauz (m), 1. chouette, 2. (fig.) drôle de type Kaweechelchen (n), écureuil Kaz (f), chat kazen, se chamailler këddeleg, chatouilleux këddelen, chatouiller Keefer (m), acheteur Keefesch (f), acheteuse Keel (f), quille Keelebunn, jeu de quilles Keelt (f), froid keemools, jamais keen, (m) aucun keent (n), aucun(e) Keefer (m), acheteur Keefesch (f), acheteuse Keel (f), quille kees = nimools, jamais Kéidreck (m), bouse de vache Kéier (f), 1.fois, 2. virage, 3. demi-tour kéieren, tourner, virer Kéifer (m) tonnelier Kéiferei (f), tonnellerie Keimen/këmmen, 1. gémir, haleter, 2. germer Kéipchen (m), petit tas kéipweis, des tas de . . . Kéis (m), fromage Kéiseker (m), hérisson Kéistall (m), étable (pour vaches) Keller (m), cave Kellerei (f), cave viticole Kelter (m), fouloir kelteren, fouler këmmeren ( sech ëm eppes... ), s’occuper de Këndel (m), gâteau de Noël/du Jour de l‘An Kéng (f), germe kéng = king, hardi, courageux keng, aucune kéngen, germer Kéngheet (f), audace Kënn (m), menton Kënnbak (m), mâchoire de porc fumée kenne léieren, faire connaissance kënnegen, résilier kennen, connaître kënnen, pouvoir/savoir, être capable Kenner (m), connaisseur Kënni, (n), petit enfant Kennschaaft (f), notion, habileté Kennzeechen (n), marque (distinctive) kënschtlech, artificiel Këpp (m), 1. coin de terrain, 2. fanchon Këppelchen (f), jeune couple Këscht (f), boîte, caisse, casier, iron. derrière Kessel (m), chaudron Këssen (m), coussin, oreiller këssen, embrasser Ketten (f), chaîne Keuschheet (f), chasteté Kichelchen (m), pl. Kichelcher, biscuit, petit four Kichen (f), cuisine Kichenauer (f), horloge de cuisine Kicheschaf (m), armoire de cuisine kickelen, ricaner Kiddel (m), blouson Kielech (m), calice (fleur/messe) Kiem (m), chaussée romaine Kierb (f), pl. Kierpen, manivelle Kierbiischt (f), balai Kierch, église kierchlech, ecclésiastique, religieux Kierchtuerm, tour d’église, clocher Kierelter (m), cornouiller kieren, balayer Kierfchen (m), petite corbeille Kierfecht (m), cimetière Kiermes (f), kermesse Kierper (m), corps Kierwel (m), cerfeuil kierzen, raccourcir Kiewerlek (m), coléoptère (hanneton) Kiischt (f), cerise Kiischtchen (m), crouton Kiischtebam (m), cerisier kill, frais killen, refroidir Killschaf/ Frigo, frigidaire Killtuerm, tour de refroidissement Kinnek (m), roi Kinnigin (f), reine Kino (m), cinéma Kisel (m), gravier Kiselsteen, caillou Kitsch, pacotille, camelote kitscheg, tocard Kitsch(e)ner (m), cocher Klaatsch (f), commère Klaatsch (m), bavardage klaatschen, bavarder, cancaner Klabber = Klibber(f), crécelle, claquette Klabberen (n), tapotis klabberen, cliqueter, claqueter Klack (f), cloche Kläckelchen (f), clochette Klam (f), agrafe pour le linge klamen, coincer, pincer, agrafer Klamer (f), 1. pince, agrafe, 2. parenthèse klammen, klëmms, klëmmt pp. geklomm, grimper Klank (m), son, ton, timbre Klap (f), commère klapen, médire, bavarder Klapp (f), trappe klappen, battre, frapper Kläpper (m), rabatteur Klappjuegd (f), battue (chasse) klassesch, classique klätschnaass, trempé, mouillé klauen, voler, chiper Klauschter (n), cadenas Klautchen (m), 1. cloutier, 2.type bébête cf. Topert, Hännes, Trëllert, Dabo etc. klécken, serrer la main (à la ronde) Kleed (n), pl. Kleeder, vêtement 22 kleeden ( sech . . .), s'habiller Kleederbigel (m), cintre Kleederschaf (m), garde-robe Kleeschen, Saint Nicolas kleesper, chétif kleespereg, sensible Kléi (m), trèfle Kléiblat (n), feuille de trèfle Klemm (f), 1. pince, 2. embarras Kléng (f), lame kleng, petit Klensch (f), 1.poignée de porte, 2. pot de bière à anse Klëppel (n), Knëppel, bâton, gourdin Klëppelkrich (m), guerre des paysans (1796) Klibber (f), claquette, crécelle klibberen , créceller Klibberjong (m), enfant (de choeur) avec crécelle klinzeg, minuscule Klo (f), 1. plainte, 2. griffe kloen, se plaindre klo(e)r, clair klorrosen, furieux Klo(e)rheet (f), clarté Klouschter (f), couvent, monastère klucksen, glousser Kludder (f), liasse (clefs) Klunsch (f), balançoire klunschen, balancer, basculer knabbelen, knabberen, ronger, grignoter Knach (f) = Schank, os knaen , mâcher Knäip (m), canif, petit couteau à éplucher Knall (m), pl. Knäll, bruit de détonation Knapp (m), pl. Knäpp, 1.bouton 2.bourgeon knapp, étroit, serré, juste, rare knapp = knapps, à peine Knascht (m), boue, saleté knaschteg, sale Knätsch (m), chewing gum knätschen, mâcher, malaxer knatzeg, petit, ratatiné(fruit) Knätzel, petite fillette knätzelen, 1. nouer, 2. (ir.) fabriquer knéchelen, bricoler Knécheler (m), bricoleur knéckeg, avare Knéckeg(f), avarice Knéckert (m), avare Knéi (m), genou Kneiel (m), pelote knéien ( sech… ), s'agenouiller Knëppel (m), gourdin, bâton Knëppelsteng (m pl.), grêle knëppen, nouer Kniddel (f), quenelle, boulette Kniecht (m) domestique, valet, serviteur kniedeg, noueux (bois) knieden, pétrir Knippchen (f)/cf. Knupp, pl. Knippercher, 1.butte,petite colline, 2. praline knippsen, 1. perforer, 2. photographier kniwwelen, 1.. froisser, 2. bricoler Kniwweler (m), bricoleur Knoll (f), tubercule, bulb knouteren, grogner, marmonner knubbeleg, inégal, cahoteux Knuedler (m), place Guillaume à Luxembourg Knuet (m), pl. Kniet, nœud Knuewelek (m), ail Knujel (f) , faux pli knujelen, froisser (vêtement) Knujeler(m), maladroit Knupp (f), pl. Knipp, 1. bosse, 2. Butte Knuppauto(m), auto-scooter knuppen, frapper, cogner, tamponner Koffer (m), 1. cuivre, 2. coffre, valise kofferfaarweg, cuivré Kofferpan (f), poêle en cuivre Kofferradio (m), radio (transistor) Kolleg (m), collègue, ami Kolléisch (m), collège (école moyenne) Kolli (m), col Koméidi = Kaméidi, (n), bruit Koméidistéck, commédie (théâtre) Komerod, camarade, ami komesch, 1. comique, 2. drôle, bizarre, louche Komma (m), virgule kommen, kënns, kënnt, venir Kommioun (f), communion, (fête, messe) Komp (m), soupière, grand saladier Kompass (m), boussole Komper (m), compère, cavalier komplizéiert, compliqué Konn (f), client, clientèle Konscht (f), art Konschten (pl), bêtises kontrolléieren, contrôler Kontroller (m), contrôleur Konveniat (m), journée/fête de classe Kopp (f), 1. coline, 2. cime, sommet, Kopp (f), (iron.) tête koppeg, 1. raboteux, accidenté (chemin), 2. drôle Koppel (f), couple Korall (f), corail Korint(chen) = Roséng (f), raisin sec Korintekuch (m), gâteau aux raisins secs Kork (m), liège Kosack (m), Cosaque Koschter (m), sacristain koschteren, bricoler Koschterer (m), bricoleur Koseng (m), cousin Kou (f), pl. Kéi, vache Koublumm (f), colchique Kouert (f), corde de bois (2 m3) Kouflapp (m), bouse de vache Koup (m), pl. Kéip, tas kraachen, craquer, claquer - frapper Kraaft (f), force, énergie - puissance krabbelen, marcher à quatre pattes Krack (m), pl. Kräck, 1. degré, 2. encoche kräfteg, fort kräichen (kréchs, krécht, pp. gekroch), ramper Kräid (f), craie kräischen, pleurer 23 Kraiselchen (f), bouclette Kräitchen (n), 1. petite herbe, 2.vin aromatique Kräiz (n), pl. Kräizer, croix kräizen, croiser Kräizer (pl), trèfle ( jeu de cartes ) Kräizong (f), croisement, carrefour Kräizwee (m), chemin de croix Kräizwuerträtsel (n), mots croisés Krall (f), 1.griffe, 2. ongle Kräll (f), 1. perle, 2. grain de chapelet krällen, perler Kramp (m), pl. Krämp, 1. crochet 2. crampe Kran (m), grue krank, malade (adj.) Kranken (m), le malade Krankeschwëster (f), infirmière krankhaft, morbide Krankheet (f), maladie kränklech, maladif Kränkt (f), maladie Kranz (m), couronne Krapp (m), goitre Krappegt (n), jeune enfant (f) krappeg, petit, petite Krappert (m), jeune enfant (m) krauchen, ramper Krausel (f), boucle de cheveux Kraut (n), pl. Kraider, herbe(s) fine(s) Krautwësch (m), gerbe d'herbes bénites Krautwëschdag (m), Assomption krazeg, rauque krazen, gratter, griffer Krees (m), cercle Kreesch (m) pl. Kreesch, cri kregéilen, rouspéter Kregéiler(t), roupéteur Kréichen (m), pichet Kréider, Kraider, herbes aromatiques kréien, kriss, kritt, recevoir Kréimer (m), marchand (péj.) Kréischel (f) , groseille kréckelen, craquer, craqueler krepéieren, crever Krëppeng (m), chose inutile, crépin Krëpp(chen) (f), 1.crêche (de Noël), 2. râtelier Krësch (m), son (avoine) Kretsch (f) , béquille Kribbelen (n), démangeaison kriddeleg, 1. difficile, 2. sensible, 3.méticuleux Kriddelschass (m), personne méticuleuse Kriibs (m), cancer - écrevisse, crabe Krimi (m), film policier Krom (m), pacotille, fatras kromm, tortu, courbé, crochu Kromm (f), cerpe Krop (m), pl. Kreep, crochet kropen, saisir krozelen, griffonner kruewelen, 1. aller à 4 pattes, 2. grouiller Kruppschank (f) ,cartilage kruppseg , croquant Kuch (m), gâteau Kuck (f), regard kucken, regarder Kuddel-Muddel, méli-mélo, pêle mêle Kuddelfleck (m), tripes Kueb (m), corbeau Kueder (m), matou Kuefbett (n), paillasse Kuel (m), charbon Kuerf (m), pl. Kierf, panier kuerz, court Kuerzaarbecht (f), travail à temps réduit Kuerzen (m), court-circuit Kugel (f), 1.balle de fusil 2, spère, boule Kummer (f), chambre kummeren ( sech . . .), vivre en concubinage Kupplong (f), embrayage Kusin, cousine Kuss (m), baiser Kutsch (f), landau, carrosse, calèche Kuuscht (f), tartine, croûton de pain kuuschteg, avare L laa(n)scht, le long de Laach (f), le rire laachen, rire laang, long Laangfësch (m), anguille laanschtfueren , passer (en voiture) laanschtgoen , passer ( à pied) laanschtkommen , passer Laascht (m) pl. Läscht, poids, fardeau Laatschen (pl), grands pieds/souliers Lach (n), pl. Lächer, trou lächerlech , ridicule Lack (m), laque lackeleg, tentant, lackelen , attirer Läd, Leed (n), peine, souffrance läden, leden, diriger, guider Laf (m), 1. course, 2. le cours ( d’eau ) Laf (n), feuillage lafen, courrir Läffel (m), cuiller Lag (f), emplacement, situation Lager (n), 1. camp, 2. stock, entrepôt, 3. couche lageren, stocker Läich (f) , cadavre Läichendokter (m), médecin légiste Läif (m), 1. corps, 2. ventre Läinzeechen (f), cicatrice Läilduch (n) pl. Läildicher , drap de lit lämen , paralyser Lamm (n), agneau Lämmchen (n), petit agneau Land (n), pl. Länner, pays landen, atterrir Landhaus (n), maison de campagne Landkaart (f), carte routière géographique Landschaft (f), paysage Landong (f), atterrissage Landwirtschaft (f), agriculture 24 Landwirtschaftspolitik (f), politique agricole Längt (f), longueur Lann (f), tilleul Lannentéi (m), infusion de tilleul Lanter (f), lanterne, réverbère Lanz (f) , lance Läpp (m) pl. Läpper, 1.pan de chemise, 2. chemisette, d’Läpper hänke loossen, être découragé Läppchen (m), gant de toilette lappeg, léger (café) Lappen hänke loossen, être découragé läpsen, siroter läschen, éteindre Lassenen (am . . .), en vrac lassginn, se débarrasser de lassgoën , débarrasser lassgöen pp. lassgaangen, 1.partir en trombe 2. se détacher lassloossen, lâcher lassmaachen ( sech . . .), se détacher lästeg, embarassant Laster (n) vice Lat (f), latte, barre (sport) lauden, sonner (cloche) Lauer (f), le guet, op de Lauer, aux aguets laueren, (oplaueren), guetter Laun (f), caprice, humeur launesch, capricieux Laus (f) pl. Lais, pou lauschteren, écouter Lauschterer (m), (Nolauschterer), auditeur Lautsprecher (m), haut-parleur Lawin (f), avalanche Léck, Liège (ville de . . .) lecken, lécher Leckerei (f), friandise leedeg = liedeg, célibataire leeden pp geleet , conduire Lee (f), pl. Leeën, ardoise, schiste Leed (n), souffrance, chagrin Leeder (f), échelle Leem (m), argile leeën, p.p. geluegt, coucher Leeëndaach (m), toit en ardoises Leeëndecker (m), couvreur, ardoisier Leescht (f), tringle, bande Leescht (m), moule, forme leeschten (sech . . .), s'offrir, se permettre leeschten, faire, exécuter Leeschtong (f), performance, résultat Leefer (m), coureur Lëftchen (f), petit vent lëfteg, aéré lëften, aérer leiden pp. gelidden, 1. souffrir, 2. supporter 3. aimer leien, läis, läit, être posé, couché,situé léien, mentir Leier (f), litanie Léierchen (n), alouette léieren, étudier, apprendre Léierin (f), institutrice Léierjong (m), apprenti Léiermeedchen (n), apprentie léierräich, instructif léif (léiwen), 1. cher, 2. gentil Leif = Läif (m), corps Léift (f), amour léinen, emprunter - prêter léisen (op-), dissoudre léisen, résoudre Léisong (f), solution Leit (pl.), les gens Leitong (f), conduite Léiw (m), lion Léiweckelchen (m), alouette léiwer, plutôt, mieux Lektioun (f), leçon Lëmmel (m), rustre, mufle, malotru lëmmelzeg, rustre (adj.), grossier Lëmmelzegkeet (f), muflerie, grossièreté léngen, en toile (de lin) Léngent (n), 1. lin, 2. linge Léngt (f), laisse lénks, à gauche Lëns (f), lentille Lenz (m), mois de mars Lëps, (f), lèvre Lëschblat (n) pl. Lëschblieder, buvard Lëscht (f), liste lescht, dernier lëschteg, joyeux, gai Leschten (dee . . .), le dernier Lëtzebuerg, Luxembourg (ville) Lëtzebuerger, Luxembourgeois (personne) lëtzebuergesch, luxembourgeois (langue) Libell (f), libellule lichen (sech . . .), se lever Lidd (n), pl. Lidder, chant, chanson liddereg, paresseux Lidderegkeet (f), paresse Lidderhanes (m), paresseux, fainéant Lieder (n), cuir Liefkuch (m), pain d'épices Lies (f), vendange liesen, 1. lire, 2. vendanger Lieser (m), 1. lecteur, 2. vendangeur Liesesch (f), 1. lectrice, 2. vendangeuse lieweg, vivant Liewen (n), vie liewen, vivre Liewensweis (f) , comportement, façon de vivre Liewer (f), foie Liewerkéis (m), pâté de foie Liewerkniddelen, (f pl.), quenelles de foie Ligen (f), mensonge Ligener (m), menteur Liicht (n), lumière liicht, 1. léger, 2. facile liichten, luire, briller Liichter (m), 1. lumières, 2. chandelier Liichtmëss (n), Chandeleur Liljen (f), lis Lineal (m, n), règle (pour tracer) Liwwerant (m), fournisseur 25 liwweren, 1. livrer, fournir, 2. se coaguler (sang) Lo (f), 1. situation, 2, couche lo, elo, maintenant, à présent lockeg, bouclé Loft (f), air, vent Lomp (f), 1.chiffon, 2. vaurien Long (f), poumon loossen, léiss, léisst, laisser Loscht (f), envie, volupté louch, imparfait de leien = se coucher Louder (n/f), nigaud Louder (f), 1. personne pitoyable, 2. putain Louklëppel (m), 1. rondin de tan, 2. personnage grossier lounen, 1. louer, 2. valoir la peine Lous (n), lot, d‘ Lous zéien, tirer au sort lous, intelligent, rusé Lousheet (f), intelligence, ruse Lued (f), 1. cercueil, 2. volet ( de fenêtre ), 3. boîte ( d’allumettes ) lueden, charger Luef (f), louange lues, 1. lentement, 2. doucement luewen, faire des louanges Lupp (f), loupe Lutsch (f), 1. sucette, 2. tétine Luucht (f) = Lut, 1. lumière, 2. lampe, 3. feu de signalisation Luucht, an der . ., en l'air Luuchteblumm (f), colchique Luuss (m), Iynx luusseg, finaud, rusé Luussegkeet (f), ruse luussen , 1. regarder, jeter un oeil, 2. épier man = maachen, faire Mandel (f), amande Mann (m), pl. Männer, homme Männchen (m), pl. Männercher, bonhomme manner, moins Männercher gesinn. avoir des hallucinations männlech, masculin, mâle (adj.) mannst ( déi ), la minorité mannst ( op d’…), au moins Mantel (m), manteau Mantelbriet (n), porte-manteau Mapp (f), serviette (de cuir) mar = muer, demain Märei (f), mairie Märel (f), merle Margréitchen (f), marguerite, pâquerette Maschinn, 1. machine, 2. locomotive mäschten, engraisser (animaux) Maschtepull, flaque de purin Mass (f), messe mat, avec Mataarbechter (m) , collaborateur matbréngen, amener, apporter avec soi matdeelen, faire savoir, informer Matdeelung (f), avis mateneen, ensemble matgeholl, (adj.) éprouvé, pp. emmené matgoen, accompagner matkréien, 1. recevoir, 2. comprendre matlafen, participer à une course matleedeg, compatissant, charitable Matleed (n), pitié, compassion matmaachen, participer Matt (f), mite Mattant (f),Tata, tante Mattegëft (n), poudre antimite Mattras (f), matelas matzen, en plein milieu - au milieu Mauer (f), mur Maufel (m), pl. Mäifel, bouchée Maul (f), pl. Mailer, gueule, bouche (péj.) Maulef (m), taupe Maulefskoup (m), taupinière mauleg, bavard maulen, (péj.) parler, bavarder Maulert (m), homme bavard et vantard Maulesch (f), femme bavarde Maulkuerf (m), muselière Maus (f), pl. Mais, souris mautschen, mijoter Méck (f), 1. mouche, 2. nœud papillon Mee (m), mois de mai Meedchen (n), pl. Medercher, fille Meedéier (n) = Meekiewerlek (n), hanneton Meekranz (m) couronne de feuillage, de mai Meekraut (n), aspérule odorante Mees (f) , mésange meescht, le plus grand nombre de qch. meeschtens, le plus souvent généralement Meeschter (m), maître, chef Meeschtesch (f), maîtresse (de maison) Meessel (m), burin mëfferen, pleurnicher M ma = mä, mais ma, non (réponse à une question) ma dach, mais si ma jo, mais oui ma neen, mais non ma sécher, bien sûr maachen, méchs, mécht, faire maans, adulte Maansleit (pl.), les hommes en général Maart (m), marché mächteg, puissant mackeg, faible Mäerz (m), mars Magaséng (m), magasin Magnéit (m), aimant Maierchen (f), muret Mäifelchen (m), petite bouchée mäin(t), mon (m et n) Maischen (f), 1. petite souris, 2. nom de tendresse pour les petites filles majo, bien sûr Makréil (f), maquereau Mall (f), coffre (voiture) Malz (m), malt Mamm (f), mère 26 Méi (f), peine, mal mei (o mei), ça alors! mon Dieu! Méi (ouni), sans peine méi, plus, plusieurs méich, conditionnel de maachen = faire meiden, éviter, fuir méien, tondre, faucher méig(e)lech, possible Méimaschin (f), tondeuse à gazon, faucheuse Méindeg (m), lundi méindes, le lundi en général méiséileg, pénible méisseg, 1. oisif, 2. désœuvré Méiw (f), mouette Méiwäertsteier (f), T.V.A. Méizuel (f), pluriel melden = mellen, annoncer, Meldong (f), message mëll, 1. doux (temps), 2. mou/molle (matière) 3. cuit (alliments) Mëllech (f), lait Mëllechmann (m), laitier Mëllechzant (m), dent de lait mellen > melden Mëller, Miller (m), meunier Mëllerchen (m), Mëllerech, papillon Mëlz (f), rate Mëndchen (m), petite bouche (d'un enfant) mëndlech, verbal, oral méng, ma, mes mengen, penser, être d'avis que Menneg (m), minium mënneg, majeur Meenong (f), opinion, avis, Mënsch (m), homme, être humain Mënschen (pl.), le genre humain, les gens Mënscherechter (pl.), les droits de l'homme Mënschheet (f) humanité mënschlech, humain (adj.) Menuskaart (f), carte, menu Mënz (f), monnaie mer = mir, on, nous, me, à moi Mësch (f) = Karmësch, moineau mëschen, mélanger Mëschong (f), mélange Mëscht (f), fumier Mëschtekoup (m), tas de fumier mëschten , 1. mettre du fumier, 2. enlever le fumier Mëschtepull (m) = Maschtepull, flaque de purin Mëspel, (m), gui Mëssbildong (f) , malformation Mëssel (m), 1. erreur, 2. discorde. Messer (m), couteau Mësstrauen (n), méfiance mësstrauesch , méfiant(e) Meter (m), mètre Mëtsch (f), miche, petit pain mëtschgéiweg, indulgent, généreux Mëtschgéiwegkeet (f) , générosité Mëtt, (f), milieu Mëtteg = Mëtten (m), midi Mëttegiessen = Mëtteniessen (n), déjeuner, en général pour le repas de midi Mëttel (n), 1. moyen, 2. remède Mëttel (adj), moyen/ne Mëttelalter (m), moyen-âge Mëttelstand (m), classes moyennes Metten (pl. f), les matines Mëtternuecht (f), minuit Mëtternuechtemëss (f), messe de minuit mëttes, I'après-midi en général Mëttesrascht (f), sieste Mëttwoch (m), mercredi mëttwochs le mercredi en général Mettwurscht (f), saucisse fumée metzelen, néiermetzelen, assassiner avec un couteau Metzler (m), boucher Metzlerei (f), boucherie midd, fatigué midd ( sech ... maachen ), se fatiguer Middegkeet (f), fatigue Miel (n), farine Mier (f), jument Mier (n), mer mierf, pourri mierken, bemierken, remarquer Mierkmol (n) pl. Mierkmoler , signe distinctif Mierschwéngchen (n), cobaye, cochon d’Inde Mierwel = Jick (f), bille Miessen (n) , mesurage miessen = moossen, mesurer Miiss = Muuss, enf. pour chat/chatte Miissercher (pl.) 1. petits chats, 2. châtons/saule Millermoler (m), papillon Millen (f), moulin Miller = Mëller (m), meunier Millesteen (m), pl. Millesteng, meule de moulin Millimeter (m), millimètre Minett (n) minerai de fer (Minette) Minett (m) le Bassin Minier luxembourgeois Minettsdapp (m), 1. travailleur des mines, 2. habitant du Bassin Minier Mini (Humpen) (m), verre de bière de 25 cl Minn (f), 1. mine (air), 2. mine (explosif) Minn ( eng gutt … hunn ), avoir bonne mine Minn (m), chevaine (poisson) Minutt (f), minute Mippchen (m), toutou Mippi (m), petit chien mir, 1.nous, 2. à moi (datif) Misär (m), misère Miseler (m), 1. habitant de la Moselle 2. vin de la Moselle misst, conditionnel de mussen = devoir Miwwel (m), meuble Miwwelbuttek (m), magasin de meubles miwweléieren, meubler mo(e)r, maigre , more Speck, lard maigre Mo (m), estomac mockeleg, dodu, un peu enveloppé Mod (f), pl. Meed, servante, bonne Moien (m), matin moien, bonjour 27 moies = mueres, le matin Mokuch (m), réglisse Mol (f), crayon de couleur - tache de naissance Mol (n), fois. ee Mol, ( eemol ), une fois Molbier, myrtille molen ( sech ), se maquiller molen, dessiner, peindre Molerei (f), peinture Molkerei (f), laiterie Moll (f), terre meuble molleg, confortable, agréable Momper (m), tuteur Mond (m), pl. Mënner, bouche Mond ( de Mond halen ) se taire, tenir la bouche Mondstéck (n), 1.bout-filtre de la cigarette, 2. embouchure (instrument de musique) Mondstéck (n), ee gutt … hunn, avoir la langue bien pendue Mondwénkel (m), coin de la bouche monkeg, grincheux Monn(i), (m) = Monnonk (m), oncle monter, éveillé, gai, vif Moolzecht (f), pl. Moolzechter, repas Mooss (f), pl. Moossen, mesure moossen, umoossen, 1. mesurer, 2. essayer un vêtement Moscht = Most (m), moût (vin) Moschtert (m), moutarde Moss (m) = Mooss, mousse (des arbres) Motor (m), 1. moto, 2. moteur Motorueleg (m), huile de moteur Moud (m ou f), mode moudesch (almoudesch), à la mode (démodé) Moudepëppchen (f), jeune fille habillée à lamode Mouer (m), nègre Mouer (n et m), marais, mare, marécage Mouk (f), crapaud Moul, (f), moufle, gant (boxe) Mound (m), lune Mounddäischter (f), éclipse de lune Moundrakéit (f), fusée lunaire Moundschäin (m), clair de lune - chauve Mount (m), pl. Méint, mois Mous (n), Sauermous, choucroute, Muck (f), aversion, caprice Mucks (m), geste mucksen, bouger, remuer Muddel (Kuddel-Muddel), méli-mélo Mudder (f), 1. femelle, 2. écrou d’une vis mudderséileneleng, tout à fait seul Muecht (f), force, puissance, pouvoir Mued (m), asticot, petit ver muelen, moudre Muer (m) = Mouer, marécage Muerch (n), moelle muercheg, moelleux Muerd (m), meurter, assassinat muerden, commettre un meurtre Mueren (m), matin mueres, au matin, tous les matins mueres fréi, tôt le matin Mu(e)rks (f), bousillage, travail long et lourd Mu(e)rksen, travailler dur Mu(e)rkstricko (m), chemisette de travail Muert (f), carotte Mull = Bakmull (f), pétrin Mull (f), moule (coquillage) Müll (m) ,ordure multiplizéieren, multiplier munch, muench, munnech, maint, certains Munn, Man (m), crinière munnechmol, heiansdo, parfois Mupp (m), petit chien, toutou Musek, (f), 1.musique, 2.corps de musique Musel (f), Moselle Muskel (m) , muscle mussen, missen, devoir Muster (n), modèle Mutt (m), courage Muttergottes (f), Vierge - Mère de Dieu Muttwëll, pétulance, espièglerie muttwëlleg, pétulant, espiègle, folâtre Mutz (f), casquette, bonnet, capuchon N naass, mouillé, trempé nach, encore nächsten, prochain Näid (m), jalousie Näip (f), 1. révérence ( inclination ), 2. sieste näipen, 1. faire la sieste, 2. s’incliner Näischnotz, = Näischtert (m), voyou, vaurien, näischnotzeg, malhonnête, espiègle Näischnotzegkeet (f), espièglerie näischt aneschtes iwreg… rien d'autre à faire näischt, rien näischt aneschtes, rien d’autre näischtnotz, ne servir à rien nämlech, à savoir, c’est-à-dire nammel ( nees ), de nouveau, encore une fois nämmelech, égal, même, semblable, pareil Napp (m), een um Napp hunn, détester qn., en avoir ras le bol avec qn Napp (f), nappe Napp (m), rancœur, colère Nar (m), sot Narb (f), cicatrice Nascht (n), pl. Näschter, 1. nid, 2. (fig), lit pour petits enfants natierlech, naturellement Natierleches (n), chose naturelle Natter (f) = Adder, couleuvre Naupen (f/pl), caprices, tendances nawell, et encore, quand-même nedu, nediert (poli), n'est-ce pas? pas vrai? nee(n), non Neelbischt (f), brosse à ongles Neelchen (n), onglée (froid) Neelchesbam (m), lilas (arbre) Neelchesblumm (f), lilas (fleur) neelen, clouer Neelcheskapp (m), clou de girofle 28 Neelfeil (f), lime à ongles Neelpëtz (f), pince à ongles nees, de nouveau, nees eng Kéier, encore une fois Néi(d)esch/Bitzesch (f), couturière nei, neuf, nouveau néideg, nécessaire néidegst (n), ( dat Néidegst ), le plus nécessaire Neider (m), jaloux, envieux neideg, jaloux, envieux (adj.) Neiegkeet (f), Noriicht, nouvelle néier = nidder, vers le bas; néierleeën, déposer neierdéngs, de/à nouveau, nouvellement néierens = néierewou, nulle part Neierong (f), innovation Neies (eppes Neies/Neits), nouveauté, quelque chose de nouveau Néiseid (n), fil à coudre (soie) Neijooschdag (m), Jour de l’An Neijooschwonsch (m), vœu de nouvel-an Neits ( wat ass/gëtt Neits ? ) quoi de neuf? Neits, op en Neits, de nouveau, encore une fois néitschen = néizen, éternuer Nekleeschen, Nikleeschen, Saint Nicolas neelen, clouer nëmmen, seulement, que, ne que nëmmescht, aucun, nul, personne néng, neuf (9) néngt(en), neuvième Néngtchen (f), neuvaine Nenn (f), (vulg.) sein nennen, appeler, donner un nom nenneswäert, notable, ce qui en vaut la peine nërdlech, au/vers le nord Nerv (m), nerf Nëssert (m), noyer Nëssueleg (m), huile d'arachide net, ne, ne pas Netz (n), filet nëtzlech, utile Netzt (f), humidité Netzen (n), arrosage netzen, p.p. genat, arroser Nëwwi (m), neveu ni, jamais nidder > néier, vers le bas, en dessous niddereg, bas, non profond nidderlännesch, hollandais (adj.), néerlandais nidderleeën (sech), se coucher (à terre) nidderschloen, réprimer, nidderdrächteg, infâme nieft, à côté Nier (f), rein nieren, nourrir (un bébé au sein) Nies (f), nièce niewebäi, en passant, à côté Niewefro (f), question subsidiaire Niewekäschten, les faux frais Niewenaarbecht (f), travail d'appoint niewendrun, (juste) à côté niewenteneen, I'un à côté de l'autre Niewesaz (m), proposition subordonnée Niewestrooss (f), rue latérale Nikleeschen, Saint Nicolas nimools, jamais Nitt (f), rivet nitten, river Niwwel = Niewel (m), brouillard, brume niwweleg, brumeux no, 1. après, 2. près de no an no, peu à peu nobäi, tout près nobel, noble Nodeel (m) pl. Nodeeler, désavantage nodeem(s), après que nodenken, réfléchir nodenklech, penseur (adj.) noeneen, l’un après l’autre nofëllen, en rajouter, reverser nofueren, poursuivre en véhicule nofuerschen, faire des recherches noginn, céder, fléchir nogoen, 1.suivre qn/qch. 2. retarder (horloge) Nohalen (n), ressentiment nohalen, garder rancune nokommen, arriver à suivre (une personne, un raisonnement) nokucken, 1. regarder, 2. rechercher/vérifier, Nokuckes hunn, en être pour ses frais Nol (f), épingle, aiguille Nol (m), pl. Neel, clou - ongle nolafen, courir après nolauschteren, écouter attentivement noléisseg, négligent Noléissegkeet (f), négligence Nolelach (n), chas de l'aiguille Nolenzwir (m), fil pour la machine à coudre noliesen, relire noloossen, 1. diminuer, 2. s'apaiser nom (no dem), après (datif) nomaachen, imiter Nomëtteg (m), aprés-midi nomëttes, I'après-midi en général noneemaachen (sech), préparer, se préparer Nonnefascht (m), pl. Nonnefäscht, beignet de mardi gras, soufflé nootst (dat . . .), - nootsten, le plus proche, Nootsten (m), le plus proche Noper (m), voisin Noperschaaft (f), (relation de) voisinage Nopesch (f), voisine Norden (m), le Nord Noriicht (f), message, nouvelle Noriichten (pl.), les nouvelles, journal parlé Noruff (m), nécrologue noschëdden, reverser Noss (f), pl. Nëss, noix Nossbam (m), noyer Nosskréck (f), casse-noisette nostellen pp. nogestallt, ajuster nostuerken, fixer, regarder Not = Nout (f), pl. Néit, suture notéieren, noter Notzen (m), avantage, utilité 29 Nout (f), 1.nécessité, besoin, 2. détresse, misère Nout (f), note de musique Noutausgank (m), sortie de secours Noutlandong (f), atterrissage forcé Noutligen (f), mensonge forcé/pieux November (m), novembre nu(n), en fait, et maintenant Nuddelen (f pl.), nouilles Nuebel (m), nombril Nuebelband (m), bande ombilicale Nuebelschnouer (f), cordon ombilical Nuecht = Nuet (f), nuit Nuechtegailchen (f), rossignol Nuechtiessen (n), repas du soir, dîner Nuef (f / m), moyeu Nuef (op der…), de justesse Nues (f), nez Nueslach (n), pl. Nueslächer, narine Nues(s)chnappech (n), mouchoir nuets, durant la nuit Nuetsdëppen (n), pot de chambre Nuetsdësch (m) pl. Nuetsdëscher, table de nuit Nuetsklack (f), angélus Nuetsläpp (m) –zack (f), chemise de nuit Nuetsschicht, (f), travail de nuit Nuetswiechter (m) , gardien de nuit nujee, eh bien nujelen, sucer, lécher Null (f), zéro (O) Null Komma näischt , un rien du tout Numm (m), pl. Nimm, nom Nummer (f), numéro nurelen, susurrer nuren (Lxbg.ville) = nëmmen, seulement Nutt (f), pl. Nitt, rivet ofdecken, desservir ofdréchnen, essuyer ofdrëpsen ( …loossen) , égoutter ofdunn = ofdoen, ôter un couvre-tête offalen, tomber (feuilles, fruits) Offall (m), résidu, déchet, ordure offälleg, désobligeant offen, op, oppen, ouvert offen, franc, sincère offierwen, déteindre Offloss (m) , siphon, égout Ofgas (m), gaz d'échappement ofgelaf, périmé ofgenotzt , usé ofgesinn dovun ,…. abstraction faite de… ofgesinn, lire (sur le visage) ofginn, remettre, déposer, céder ofginn, ( sech … mat ), s'occuper de ofgoen, 1. descendre, 2. abdiquer ofhaen, couper, trancher ofhalen(een…), empêcher qn. de faire qch. ofhalen(eppes), retenir une certaine somme ofhuelen pp. ofgeholl, 1.prendre, enlever, 2.maigrir, diminuer Ofkommes (n), accord, convention oflafen, 1. s’écouler, 2. expirer oflenken, 1. détourner, 2. distraire ofmaachen, 1. nettoyer, 2. convenir ofmellen, (se) décommander, déclarer départ ofnotzen pp. ofgenotzt, user ofreiwen, frotter, nettoyer Ofrëschtong (f), désarmement ofschafen, supprimer ofschlécken, avaler ofschloen, refuser ofschreiwen, copier ofsoen, 1. se décommander, 2.annuler un engagement ofstreiden, contester, nier ofuertelen, juger ofwaarden, attendre la suite ofwëschen, essuyer ofwiesselen, changer, varier Ofwiesselong (f), variation, changement, alternance ofzeechnen, calquer ofzéien, 1. soustraire, 2. écorcher, dépouiller, 3. copier ofzielen, décompter, dénombrer Oktav (f), fête de Notre-Dame de Luxembourg Oktavmount (m), mois de mai Olivenueleg (m), huile d'olives Omes = Seejomes (f), fourmi onanstänneg, indécent, inconvenant Onanstännegkeet (f), indécence onbaarmhäerzeg, impitoyable, sans miséricorde onbedéngt, absolument, nécessairement onberéiert, intact onbeschwéiert, sans souci onbestëmmt, indéfini onbetount, non accentué onbrauchbar, inutilisable O ob, si (conjonction : « je ne sais pas si… ») obdauchen, surgir obschonn(s) = obwuel, bien que, quoique, malgré que obwuel, bien que, quoique och, aussi Ochs = Uess (m), bœuf Ochseschwanzbritt(f), potage « oxtail clair » od(d)er, ou, ou bien Oder (f), veine - artère of, vers le bas ofänneren, modifier ofbäissen, ronger (p. ex.: les ongles) ofbauen, diminuer, réduire ofbestellen, décommander ofbezuelen, solder, liquider, payer entièrement ofbiischten, brosser ofblennen, mettre les phares-code ofbotzen, essuyer, sécher ofbréngen, porter en bas ofbrennen, flamber, roussir, brûler ofbriechen, 1. rompre, briser, 2. interrompre Ofbroch (m), 1. démolition, 2. interruption ofdanken, abdiquer 30 ondäitlech, indistinct, pas clair ondankbar, ingrat Ondankbarkeet (f), ingratitude Onéier (f), déshonneur onéierlech, malhonnête onendlech, infini Onendlechkeet (f), l’infini, l’infinité onerfuer, inexpérimenté onerhéiert, inouï, du jamais vu, onerwaart, inattendu Onfall (m), accident onfräiwëlleg, involontaire onfrëndlech, peu aimable, malvaillant ongär, à contrecœur, à regret ongebilt, sans culture, inculte ongedeckt, sans provision (chèque) ongedëlleg, impatient Ongedold (f), impatience ongeféier, environ, à peu près ongeféierlech, inoffensif, anodin ongehéiereg, ongehéierlech, indécent, malhonnête ongeheierlech, monstrueux ongeleeën, inopportun, mal venu ongeléiert, non-qualifié ongemälleg, inconfortable ongemiddelt, rude, sans manière ongenéiert, sans gêne ongeschéckt, malhabile ongewéinlech , anormal Ongewëssheet (f), incertitude ongewinnt, inhabituel ongezillt, mal élevé, impoli Ongeziwwer (n), vermine ongezunn, mal élevé Onglaf (m), incrédulité Ongläich dinn (m), causer tort, injustice ongläich, inégal, différent Ongléck (n), 1.malchance, malheur, 2. accident onglécklech, malchanceux, malheureux, maladroit onglécklecherweis, malheureusement Onglécksfall (m), malheur ongleeflech, incroyable ongrued, impair onheemlech, inquiétant, lugubre, sinistre onhéiflech, impoli Onhéiflechkeet (f), impolitesse oniwwerluegt , irréfléchi Onkelach (n), bourbier, nid de couleuvre Onkraut (n), mauvaise herbe onmanéierlech, impoli onméiglech, impossible onnëtz, inutile onofhängeg, indépendant, Onrecht (n), tort onregelméisseg, irrégulier Onrou (f), 1. trouble, emeute, 2. balancier (horloge) ons = eis, (à) nous, notre, nos onschëlleg, 1. innocent, non coupable, 2. vierge Onschold (f), 1. innocence, 2. virginité onsécher, pas sûr, incertain Onsécherheet (f), incertitude, insécurité onsereen, eisereen, nous autres onsichtbar , invisible ontrei , infidèle Ontreien (m) , infidèle Onuerdnong (f) , désordre, désarroi onverschimmt, insolent, impertinent onversinns, subitement onzefridde, mécontent Onzefriddenheet (f), mécontentement op, 1. sur, 2. ouvert op alle Fall, en tout cas op dem, um, om, sur (datif) op der Sich , à la recherche de .. opbauen, reconstruire opblosen, gonfler, (fig) se vanter opbotzen, essuyer opdauchen, surgir opdecken, dévoiler, déceler opdrängen (sech), s'imposer opdreiwen pp. opgedriwwen, dénicher opdoen, 1. ouvrir (la bouche), 2. mettre (le chapeau) openaner = openeen, I'un sur l'autre Openthalt (m), arrêt, séjour Oper (f), opéra operleën, imposer - infliger operlue(ch)t, notoire, évident opfaassen, concevoir, interpréter Opfaassong (f), conception opfälleg, frappant, voyant, étonnant opfänken, saisir au vol, attraper, parer opféieren, 1. mettre en scène, exécuter, 2. énumérer, 3. (sech o.) se conduire Opféierung, représentation (théâtre) opfuerderen, ordonner, exiger, sommer opginn, renoncer, abandonner opgoen, 1. se lever (soleil, lune), lever (pâte), 2. s'ouvrir ophalen pp. opgehal, 1. retenir qn. 2. arrêter,s'arrêter ophänken, 1. suspendre 2. (engem eng o.) inventer des histoires ophéieren, faire réciter ophiewen pp. opgehuewen, 1. ramasser, soulever, 2. abroger ophuelen, p.p. opgeholl, 1. gagner du terrain, 2. enregistrer (disque) 3. accepter chez soi opjoen, p.p. opgejot, pourchasser opkéipen, entasser opklammen, monter sur opkommen, apparaître,se créer oplammelen , racoler oploossen, laisser ouvert opmaachen, ouvrir Opmaachong (f), présentation opmierksam, attentif Opmierksamkeet (f), attention opmoossen , mesurer oppäppelen, élever avec douceur oppassen, prendre garde, être attentif oppechen, coller Oppenen (am), en vrac 31 oppléischteren, soigner tant bien que mal oprafen pp. opgeraf, ramasser oprappen, ouvrir en déchirant opreegen, p.p. opgereegt, irriter, énerver, exciter Opreegong (f), excitation, agitation opriichten , construire,ériger Oprou (f), tumulte, révolte opruffen, appeler, réveiller, faire l’appel oprullen, enrouler opschreiwen, noter opsoen, réciter opspären , ouvrir à clé opsprangen, bondir, sursauter Opstand (m), soulèvement opstellen, établir opstoppen , empailler opwäerten, revaloriser opwéckelen, enrouler opweisen, montrer, présenter Osten (m), I'Est Otem (m), souffle, respiration ot(e)men, respirer Ouer (n), oreille Ouereschlëffer (m), 1.perce-oreille, 2. (fig.) casse-pieds Ouereschmalz (n), cérumen ouni = ounst, sans Ouschterhues (m), lièvre de Pâques Ouschteree (n), œuf de Pâques Ouschterlämmchen (n), agneau pascal Ouschteren, Pâques Owend (m), soir ower, awer, mais owes, durant la soirée, le soir Owesiessen/Nuechtiessen (n), repas du soir Päischten, Péngschten, Pentecôte Päischtmount, mois de mai Päischtrous (f), pivoine Pak (m), paquet paken, emballer, empaqueter Pällem (m), buis Pällemsonndeg, dimanche des Rameaux Paltong (m) veston Pan (f), poêle à frire Panéiermiel (n), chapelure Panestäerchen = Panewippchen (m), bergeronnette, hoche-queue Panz (f), panse, grossier pour ventre Pap (m), colle à tapisser papeg, gluant Papp (m), père Par, Por (f), paroisse Paräis, Paris Paräisser (m), Parisien parat/prett , prêt Pärel (f), perle Pärelhong (n) , pintade Parréck (f) , perruque Partei (f), parti politique Parzeläin (m), porcelaine Pas(ch)téit (f), pâte de foie Paschtéitchen(f), bouchée à la reine Päsch (m) = Bongert (m), verger Paschtouer (m), pl. Paschtéier, curé Pass (m), passeport passen ( bei eppes…), aller bien avec qch. passen, être juste, ajuster Patent (n), brevet patentéieren, homologuer, breveter Pati (m), pâté Patroun (f), cartouche Patrounentäsch (f), cartouchière Patrull (f), patrouille Patscheblumm (f), pivoine Patt (f), bourgeon, patte Patt (m), gén.verre de 20 cl Pättchen (m), un verre de vin Pätter (m), 1. parrain, 2. vieil homme Pätterchen (m), filleul, petit vieillard Paus (f), pause, récréation Pech (m), 1.colle, 2. malchance pecheg, poisseux, collant pechen / oppechen, coller Pechert (m), contrôleur de parkage pechschwaarz, très noir Péckvillchen, (m), oiseau en terre cuite (sifflet / ocarina) pedalléieren , pédaler Pëff, coup de sifflet Peffer (m), poivre pefferen , poivrer Peffermënz (f), menthe Peffermillen (f), moulin à poivre Péis, (f), glas Péiterséilech (m), persil Pëll (f), 1. jeune poule, 2. pilule Pelz (m) pl. Pelzer, fourrure Péng (f), douleur, peine P Paangech, Panech, Pankech,(m), crêpe Paart (f), porte cochère, portail Pabeier (m), papier pabeiers, en papier Pacht/Puecht (f), bail Pachten, prendre à ferme, bailer Pächter = Piechter (m), fermier Päckelchen (m), petit paquet/colis packen, arriver à porter, supporter packen ( sech…), savoir se retenir packen ( ee…) vaincre qn. Pad (m), pl. Pied, sentier paddelen, ramer Päerd (n), cheval Päerdsbier/Schwäerzbier (f) , mûre Päerdsfleesch (n), viande de cheval Päerdskrécher/-kriwweler (m), scarabée Paf (m), (iron.) religieux fanatique paff sinn, être étonné Pai (f), paie, salaire Päif (f), 1. pipe, 2. sifflet päifen, p.p. gepaff, siffler Päinetsch (m), épinard Päipel (m), Päiperlek, papillon 32 péngegen, agacer, tourmenter penibel, pénible, gênant pénken, tinter (cloches) pénkt(er)lech, ponctuel, à l’heure Pénktlechkeet (f), régularité, ponctualité Pënsel, Pinsel (m), pinceau Pëppchen (f), pl. Pëppercher, petite poupée Pëppel(ter) (f), peuplier Perch, (f), pâturage, enclos perséinlech, personnel(lement) Perséinlechkeet (f), personnalité Pescht (f), peste pësperen, chuchoter, susurrer Pëtz (m), puits pëtzen, 1. pincer, 2.poinçonner Pick (f), épine, pointe pickeg, piquant pickegen Drot (m), fil de fer barbelé pickéieren, re- repiquer, planter picken, pécken, picorer Piedchen (m), petit sentier Piff (m), purin piipseg Stëmm, voix grêle piipsen, pépier, piauler Piisch (f), perche (poisson) Piisch (f), pl. Pijen, pêche (fruit) Pijama (m), pyjama Pilger (m), pèlerin pilgeren, aller en pèlerinage Pilgerfahrt (f), pèlerinage Pilz(m)/Kochel(f)/Dréischel(f), champignon pinschen, pleurer, pleurnicher Piosch, Piousch (f), pioche pipeg, douillet, frêle Pippelchen, Puppelchen (m), bébé Pippelchersschoul , Puppelchersschoul (f), jardin d'enfants pisacken, agacer, taquiner Plack (f), 1.plaque, tablette, 2. disque (musique) Plaffong = Plaffang (m), plafond plaimen, plëmmen, piller, déplumer plakeg, nu Plakegen (m), nu Plang (m), pl. Pläng, plan plangen , projeter, Planz (f), plante planzen, planter plätschen, mouiller avec chiffon/éponge plätschnaass, trempé plattdrécken, aplatir Plattféisser (m), pied-plat, lourdaud platzen, exploser, éclater Plaum, = Plomm (f), plume Plausch (m), pl. Pläisch, touffe, arbuste plauscheg, touffu Plaz (f), place, endroit plazeweis, à certains endroits Pléck (f), ustensil pour cueillir les fruits Plécken (n), cueillette plécken, récolter, cueillir pléischteren, soigner un blessé plënneren, 1. déménager, 2. (ir.) s’en aller Plo (f), pl. Ploen, calamité, peine, tourmente ploen p.p. geplot, tourmenter, torturer Plogeescht (m) , casse-pieds Plomm = Plaum (f) , plume Plooschter (f) , emplâtre, taffetas gommé Plou (m), pl. Pléi, charrue Plouen (n), labourage plouen, labourer Pol = Polack (m), Polonais Polen (n), Pologne Polster (m), rembourrage, coussin polsteren, rembourrer Polver (m), poudre Pompel (f), pompe pompelen, pomper Pond (n), pl. Pënner, une livre (1/2 kg) Ponkt, Punkt (m), point Poopst (m), pl. Peepst, Pape Popp (f), poupée Por (f), Par, paroisse Porrett (f), Purrett, poireau Porkierch (f), église paroissiale Posch (f), sac à main Post, poste, courrier Postbüro (m), bureau de poste poteren, discuter calmement Potschamp (m), vase de nuit, pot de chambre potzpuddelplakeg , nu comme un ver Poufank (m), pinson Pouk (f), pustule, Pouken variole poukeg, grêlé, variolé Poul (m), pl. Péil, pieu, poteau poulriicht, tout droit pouzen, (fam.) boire un coup Prabbeli = Präbbeli (m), parapluie Pracht (f), faste, splendeur prächteg, très beau, joli à voir Praff (f), greffe praffen, greffer Praffmesser (n), greffoir Präiss (m), prix präisswert, qui vaut son prix praktesch, pratique Praktesches, qch. de pratique Praum = Promm (f), prune Preiseland, péj. pour l’Allemagne (Prusse !) preisesch, allemand, collaborateur nazi Preiss (m) pl. Preisen, connotation péj. pour les Allemands pendant la guerre 1940/45 Préiter (mj, garde-champêtre préiwen, examiner, vérifier Prënz (m) prince Prëss(ess)ioun (f), procession priedegen, prêcher Priedeger (m), prédicateur Priedegt (f), prêche, sermon Priedegtstull (m), chaire /église) Prisong (m), prison, maison de détention Prisongsschësser (m), ir. pour prisonnier probéieren, essayer produzéieren, produire, fabriquer Profi (m) , abrév.pour professionnel Promm (f), prune propper, propre 33 Protekoll, Protokoll, Prëtekoll (m), pl. Protekoller, procès-verbal Prouf (m) pl. Prouwen, 1. test, preuve, épreuve, 2. répétition Proufdag (m), jour de dégustation (vins) prouwen, 1. vérifier, 2. répéter Prozent (m), pour cent (%) Prozentsaz (m), taux/pourcentage puchen, jeter, lancer Puddel, Puddelhond (m), caniche puddelen, clapoter, barbotter dans l'eau Pudder (m), poudre pudderen, saupoudrer Pudderzocker (m), sucre fin (en poudre) Puecht, Piecht, Pacht (m), bail puer ( e puer ), quelques Puer (n), une paire - un couple pueren ( sech ), s'accoupler Puff (m), 1.bordel, 2. achat à crédit puffen, emprunter, rester devoir au cafetier Pujel (f), thymus, ris de veau Pull (m), Puddel, pl. Pill, mare, flaque Pult (n), pupitre Puppsat/ muppsat, rassasié, repu pur, pur Putsch (m), pl. Pitsch, 1. houppe, 2. touffe de cheveux/herbes/fleurs, 3. coup d’Etat racks, tout à fait racksdeg (interjection), vlan ! Rad (n), pl. Rieder, roue raddereg, rêche, rugueux Raf (f/m), râtelier rafen, p.p. geraaft, ramasser raffinéiert, finaud, malin Raiber (m), bandit, brigand raiberen, 1. travailler vite 2. jouer sans égard räich, riche Räichen (m), le riche Räichtom (m), richesse Räif (m), gelée blanche räifen, geler (blanc) Raimlechkeet (f), espace, endroit Räis (m), riz räissen, p.p. gerass, 1.arracher, 2. fendre (bois) Räistaart (f), tarte au riz Rakéit (f), fusée Ram (m/f), crème de lait Rambli (m), talus, remblai ramoueren, faire du bruit / du tapage Rand (m), pl. Ränner, bordure - cerne Rand (n), pl. Ranner, bœuf Randfleesch/ Rëndfleesch viande de bœuf Rankfanger (m) , annulaire Rapp (f), ustensile à râper Rapp a Klapp (m), bagarre rappen, arracher, ofrappen, détruire, démonter rappen, râper Rascht (f), repos Rascht (m), rouille raschteg, rouillé raschten, 1. rouiller, 2. se reposer Rass (f), race Rass pl. Rëss (m), déchirure, fissure, Rätsel (n), énigme, devinette rätselen, deviner, faire des mots croisés rätselhaft , énigmatique rau, âpre, rude, grossier, brutal Raudi (m), mufle, brute Raum (m) pl. Raim, espace (libre), pièce (maison) raumen, ranger Raup (m, f), chenille Raut (f), carreau de vitre Rauten (f), carreau du jeu de carte razeg, maigrichon rechnen, 1. calculer, additionner, 2.facturer Rechemaschinn (f), machine à calculer Rechnen (n), calcul Rechnong (f), facture, note, compte, addition Recht (n), pl. Rechter, 1.droit 2. (avoir) raison rechtméisseg, légitime rechts = riets, droit(e) Rechtsen (m), droitier Réck (m), dos, dossier (chaise) réckelen, 1. reculer 2. déplacer qch. Reebou (m), arc-en-ciel reechen , 1. tendre, donner, 2. râteler Reedel, verrou Reeell, réel, honnête, loyal Reef (m), 1. anneau, 2. cerceau Reemantel (m), imperméable Q quaken, coasser (grenouille) queesch = quiesch, 1. à travers de, en oblique queesch (adj.), malicieux, méchant, furibond Quell (f) pl. Quellen , source Quetsch (f), prune domestique Quetsch(m), eau-de-vie de prune Quetschendrëpp(f), eau-de-vie de prune Quetschekraut (n), marmelade de prune Quëtsch (f), situation étroite (serrée) Quëtschbloder, contuse quëtschen, 1. presser, 2. contusionner Quiitschen (n), grincement quiitschen, grincer Quitt (f), pl. Quidden, coing Quiddegebeess (n), gelée de coings Quittung (f), quittance quokeleg, captieux, insidieux Quonk (m), étincelle R Raachen (n), le fait de fumer raachen = fëmmen, fumer Raachert (m), fumeur rächen ( sech...) , se venger Rack (m), pl. Räck, robe 34 Reen (m), pluie reenen, pleuvoir reenereg, pluvieux Rees (f), voyage reesen, voyager Reeschauer (f), averse Reesender, commis-voyageur Reesmapp (f), serviette de voyage Reewand (m), vent de pluie Reewuerm (m), ver de terre Reez (m), cabine/endroit pour fumer la viande reezen, fumer (la viande), iron. fumer/cigarette Reezhäischen (n) , fumoir/viande regéieren, gouverner, régner regelméisseg, réigelméisseg, régulier Regierung (f), gouvernement Rei (f), ligne, rangée, an der Rei, en ordre Réi (n), chevreuil réi, cru, naturel, non cuit Rei (f), repentance Réidchen (m) pl - Réidercher , radis reiden, faire de l'équitation réieren ( sech ), bouger réieren (qch.), mélanger, remuer reimen, rimer Réimer (m), Romain Réimerstrooss (f), ( Kiem ), voie romaine Réischen (f), petite rose Reitpäerd (n), cheval de selle, monture Reitsport (m), équitation reiwen pp. geriwwen, frotter Reiwerei (f), 1.friction, 2. petite querelle Relioun, religion Rëndfleesch (n), viande de bœuf Rëndsbrot (m), rôti de bœuf Rëndsfett (n), graisse de bœuf Rëndszong (f), langue de bœuf Rëndszopp (f) (Britt) (f), bouillon de bœuf Rëndvéi (n), 1.bétail d’espéce bovine, 2.( fig ) personnage bête Réngelchen (m), anneau (dimin.) Rénk = Rank (m), pl. Réng, anneau Rénkel (f), volant ( de voiture ) renken, renkelen, diriger, guider rennen, p.p. gerannt, courir, se précipiter rënnen, p.p. gerënnt, geronnen, suinter, fuir (récipient) Rent (f), pension, rente mensuelle Rëpp (f), pl. Rëpper, 1. côte, 2. bâton de chocolat Rëppestéck (n), entrecôte Rescht (m), pl. Reschter, le reste rëschten, décorer rëschten (sech), se faire une beauté Rësel (f), hochet rëselen, secouer, ébranler rëtscheg, glissant rëtschen, glisser retten, sauver Retter (m) , sauveur Rettong (f), sauvetage Rettongsrimm (m), ceinture de sauvetage, ceinture de sécurité rëtzen, égratigner, érafler Revéier (m), district, quartier Rezept (n) pl. Rezepter , 1. recette (menu), 2. ordonnance médicale Ribb (f), navet, betterave richen, p.p. geroch, sentir richteg, juste, exact, vrai Richtegkeet (f), exactitude Ried (f), discours rieden, parler, tenir un discours Riedensaart (f), proverbe, façon de parler Riedner (m), orateur Rief (f), vigne - treille riets, à droite Rietshänner, droitier riicht, rit, droit riichten, 1. redresser, 2. mettre à l’heure Riichter, Riter (m), juge riichteraus, franchement, à vrai dire riichteriwwer, juste en face Rimm (m), ceinture, lanière, courroie Ringen (n), lutte ringen, lutter Ris (m),géant riseg, énorme, gigantesque Risiko, Riski (m), risque roden, 1. conseiller, 2. deviner Roff (m), pl. Rëff, croûte (cicatrice) Roll (f), 1. rouleau, 2. rôle rolzen, chahuter Rommel (f), betterave Rompel (f), ride, fronce rompelen, se rider, froncer, froisser Rompfaass (m), pl. Rompfässer, baratte Rondel (m), 1. cercle, 2. rondelle, 3. rond-point ronderëm, tout autour, autour de . . . ronken, schnaarchen, ronfler ronn, 1. rond, 2. environ (arrondi) ronn kréien, réussir qch. Ronschel, Rompel (f), ride, fronce ronscheleg, rompeleg, ridé ronschelen, rider - froncer - froisser rosa, rose (couleur) rosen (adj.), fâché, en colère, furieux rosen, p.p. geroost, s’enrager Roséng (f), raisin sec Roserei (f), colère, fureur Rot (m), pl. Réit, conseil, (fig.)tuyau Rou (f), tranquillité, repos, calme, silence Roudag (m), jour de repos rouden, rouge (adj. masc.) roueg, tranquille, tranquillement rouen/raschten, se reposer Rouer (m), pl. Réier, tuyau Roum, Rome Rous (f), rose Rouscht (m), 1. grill, 2. suie Rousekranz (m), chapelet Rousemount (m), juin Rousestack (m), rosier Rousperter (Rosport), eau minérale rout, rouge Routa (n), gardon, rouget (poisson) 35 rubbelen, faire du bruit (tonnerre), barder ruckelzeg, dégoûtant, répugnant, infâme Rudder (n), gouvernail rudderen, ramer Ruff (m), 1. appel, 2. réputation ruffen, riffs, rifft, appeler Rumm (f), 1.cadre, 2. encadrement Rupp/Stupp (m), petite queue ruppeg, mesquin, hérissé ruppen, plumer Rutsch (f), glissade rutschen, glisser Rutt (f), pl. Rudden, verge, bâton svelte Schaaschtech (m), cheminée Schaaschtechbotzert (m), ramoneur schacks, oblique, en biais, de travers schaddereg, rugueux Schäerft (f), 1. tranchant, 2. acuidité, 3. netteté Schaf (m), pl. Schief, armoire schafen, 1. créer, 2. venir à bout de qch. Schaff (f), travail Schäffchen (m), four (de la cuisinière) Schaffdag (m), jour de travail, jour ouvrable schäffen, 1. puiser, 2. respirer ( de l’air ) schaffen, travailler Schaffert (m), grand travailleur Schäffläffel (m) louche Schaffpäerd (n), 1. cheval de labour, 2. (fig.) ouvrier assidu schaimeg, mousseux schaimen, écumer, mousser Schäin (m), 1. billet de banque, 2. lueur, éclat 3. apparence Schäissdreck (m), excrément schäissen, p.p. geschass, déféquer, chier Schäisshaischen (n), toilettes, WC Schal (m), châle, fichu, foulard Schall (m), son Schallmauer (f), mur du son Schallott (f), échalote Schalter (m), 1. guichet, 2. interrupteur Schaltjoer (n), année bissextile schamper, morose Schampes (m), champagne Schan (f), honte, déshonneur. affront Schank (f), os schankeg, osseux schänterlech, honteux, infâme Schanz (an d' Schanz schéissen) , mettre en jeu Schapp (m), pl. Schäpp, hangar, remise, chape schappeg, misérable, usé, râpé, pas à la hauteur Schappen (f), chope - 1/2 litre schappen, racler, râper, gratter schären, 1. gratter, 2. râteler scharjeekelen, flâner, aller son petit train, trainer marcher lentement Scharlach, (m), scarlatine Schauer (f), averse - giboulée Schaukelpäerd (n) , cheval de bois (à bascule) Schaum (m), mousse, écume Schaumläffel (m), écumoire Schaz, (m), pl. Schätz, trésor Scheck (m), chèque schécken ( sech… ), bien se comporter, être sage (enfant) schécken, envoyer schéckerlech, convenablement schëdden p.p. geschott, verser Scheed (f), 1. raie/ cheveux, 2. limite/champ Scheefchen (n), agneau, petit mouton Scheek (f), étui Scheet (n), pl. Scheeter, bûche de bois Scheffen (m), échevin Schëff (n), pl. Schëffer, bâteau Schëffsmann (m), pl. Schëffsleit, bâtelier Schei (f), timidité S Saach (f), pl. Saachen, chose Saaft (f/m/n), suc, sève, jus Sabbel (f), 1. grande gueule, 2. bave sabbeleg, 1. baveux, 2. piètre sabbelen, 1. baver 2. bruiner Sabbeler (m), 1. baveur, 2. (fig.) pluie fine sächlech, neutre (genre) säfteg, juteux Saier (f), acide Sail (f), colonne säin, son: pron. pers. masc. et neutre Säit (f), 1.côté, 2. page, 3. corde (violon) Sak (m), pl. Säck, sac, bourse Sakduch (n), toile de jute Sal(l)ef, Saleft (f), onguent Salem (m) , saumon Sall (m), pl. Säll, salle Salz (n), sel salzen, saler Sam (m), pl. Seem, ourlet Samett (n), velours sametteg, velouté sametten, en velours sammelen, 1. réunir, accumuler, 2. collectionner Sammler (m), collectionneur Sammlong (f), collection Samschdeg (m), samedi samschdes, le samedi (adv.) Sand (m), sable Sandauer (f), sablier sangen, séngs, séngt, p.p. gesongen, chanter Sänger (m), chanteur sat, 1. rassasié, repu, 2. (fig.) ivre sat iessen, se régaler/gaver sat sinn, dies ...., en avoir assez / marre Sau (f), pl. Sai, truie Sauer (f), la Sûre (ruisseau) sauer, sûr, amer Sauerampel (m), oseille Sauerei (f), cochonnerie Sauermous (n), choucroute saufen, boire (excessivement), s'abreuver saugen , aspirer Saz (m), pl. Sätz, 1. phrase, 2. saut, bond schaardeg, schaarteg, ébréché schaarf, 1. tranchant, aigu, 2. net / nette (image) 36 schei, timide scheien, craindre Schéier (f), ciseaux (pl.), cisaille Scheier (f), grange Scheif (f), pl. Scheiwen, 1. disque, 2. cible Schéifer (m), berger schéin, beau, belle Schéinheet (f), beauté Schéins ( vill …), beaucoup de belles choses schéiss lass !/ fuer duer !, vas-y ! Schéissbud (f), stand de tir (foire) Schéissen (n), l’action de tirer schéissen, p.p. geschoss, tirer, jeter Schéissübong (f), exercice de tir Schëld (n), pl. Schëlter, 1. étiquette, 2. panneau,écriteau Schell (f), sonnette, sonnerie schëlleg , coupable schëlleg ( eppes sch. inn ), devoir qch. Schëllegen (m), coupable Schëllegkeet (f), devoir schellen, sonner Schëller (f), épaule Schëller (op d'liicht Sch.huelen), prendre à la légère Schëllerblat (n), omoplate Schëmmel (m), 1. moisissure, 2. cheval blanc Schëmmelen/greezen, moisir schéngen, 1. briller, luire, 2. sembler schenken, offrir Schëpp (f), pelle schëppen, 1. pelleter, creuser (trou), 2. glisser, déraper Schëppen, pique du jeu de cartes Schësser (m), diarrhée schëtzeg, vite, rapidement Scheewi (n), enf. pour petit mouton Schi (m), ski Schicht (f) , 1. couche, 2. tourné de travail schiedlech , nuisible Schiefchen, (m), petite armoire Schiel (f), pelure, épluchure (fruit) schiel, borgne (adj.) Schielen (m), borgne schielen, peler, éplucher, écorcer Schierbel, (f), 1.(fig.) tête, crâne 2. tesson, petit morceau Schierbelen (pl.), morceaux/verre/porcelaine schieren, p.p. geschuer, tondre (mouton) Schiertech, (n), pl. Schiertecher, tablier Schiet (m), ombre schif = schréi = schacks, 1.oblique, 2.de travers schimmeg, timide Schimmt (f), honte, pudeur Schinn (f), 1. rail, 2. Schinn(been) tibia Schipp (f), tablier de travail Schippelchen = Jippelchen (n), poussin Schlaang (f), serpent schlacksen, pleurnicher Schlag (m), pl. Schléi, coup, c.d’apoplexie Schlagsahn (f) /Klappschmant (m), crème fouettée schläichen, pp. geschlach, 1. ramper, 2.se faufiler schläifen, aiguiser Schläifsteen (m), pierre à aiguiser schlamm, boiteux schlank, mince, svelte schlappen, marcher en traînant les pieds Schlapp (f), pl. Schlappen, pantoufle Schlapp (m) pl. Schläpp, cravate Schlass (n), pl. Schlässer, 1. château, 2. serrure Schlässer (m), serrurier Schlasshär (m), châtelain schlau , rusé Schlauch (m), pl. Schläich, tuyau schlaufen, p.p. geschloff, se glisser dans/entre… schlecht, 1. mal, mauvais, 2. méchant, 3. maussade (temps) Schlechtegkeet (f), méchanceté Schléck (f), gorge, gosier schlécken, avaler Schleef (f) traîne, écharpe Schleek (m), escargot, limace schleefen, traîner, amener Schlei (f), tanche Schleider (f), essoreuse Schléif (f), pl. Schléiwen, prunelle schléifreg, pris de sommeil, somnolent schlëmm, grave schlëmmer, pire Schlëmmst (subst.n.) le pire Schlëssel (m), clé Schlëssellach (n), trou de la serrure schliisslech , finalement Schlippchen (f), pl. Schlippercher, petite gorgée Schlitt (m), pl. Schlitter, traîneau, luge schloen, schléis, schléit, battre, frapper, taper Schlof (m), 1.sommeil, 2. tempe schlofe goen/sinn, aller/être au lit schlofen, schléifs, schléift, dormir Schloff (m) pl. Schlëff, 1. passage étroit, 2.échappatoire, 3.manigance Schlofmëttel (n) , somnifère Schlofkap(f), 1.bonnet de nuit, 2.(ir.) grand dormeur 3. type lent au travail Schloflidd (m), berceuse Schlofsak (m), 1. sac de couchage (camping) 2. ir. pour grand dormeur Schlofzëmmer (n), chambre à coucher Schluecht (f), bataille schluechten, abattre, tuer/écorcher un animal Schluechthaus (n), abattoir Schluet (m), pl. Schlueden, averse schluetwäiss, blanc comme neige Schlupp (f), pl. Schluppen, gorgée Schlupp(f), femme/fille malpropre schluppen, laper, faire du bruit en buvant Schluppert (m), Schluppjang (m), buveur Schluss (m), la fin schmaachen, goûter Schmadd (m), forgeron Schmalz (n), saindoux, graisse schmasseg, entraînant Schmëdd (f), forge 37 schmeechelen , flatter schmeier, orageux, lourd (temps) Schmelz (f), aciérie, forge, usine sidérurgique schmëlzen, fondre Schmier (f), tartine Schmier (n.) pommade, baume schmiereg, gras, graisseux Schmieren (n), graissage schmieren, graisser, fig. flatter schminken ( sech... ), se maquiller Schmoggel (m) , contrebande schmoggelen , faire de la contrebande schmotzeg, sale schmuddeleg, très sale, poisseux schmuel, 1. étroit, 2. maigre Schmuelef (f) = Schmuebel, (f), hirondelle Schmull (m), semoule schmunze(le)n, schmonzen, sourire schnabbelen, bavarder, parler vite schnadderen, grelotter, cancaner Schnäiz (f), réprimande Schnäizduch (n), mouchoir schnäizen, se moucher schnapen, 1. happer, 2. haleter Schnapp (m), rhume Schnappech (n), foulard, écharpe, mouchoir schnapen ( Loft… ), prendre l’air Schnatt = Schnëtt (m), pl. Schnëtt, coupure, incision Schnatt/z (m), pl. Schnëtz, tranche, noix (de beurre) Schnauer (f), bru, belle-fille Schnauf (f), tabac à priser schnauwen, priser Schnauz (m), moustache schneekeg, gourmand Schneekegkeet, Schneekerei (f), friandise schneeken, manger des friandises Schneekert (m), gourmet Schnéi (m), neige Schneid (f), tranchant (lame) schneiden, p.p. geschnidden, couper, tailler Schneider = Schnëdder (m), tailleur Schneider (m), ablette (petit poisson) schneideren, couper, travailler un vêtement, faire de la couture schneien, neiger Schnéierchen (f), petite ficelle, lacet Schnéikläckelchen = Schnéigléck(el)chen, perce-neige Schnéiklatz (f), boule de neige Schnéilandschaft (f), paysage de neige Schnéischëppert (m), travailleur occasionnel Schnellegkeet (f), vitesse, rapidité Schnellzuch (m), train rapide, express Schnepp (f), bécasse Schnëppel (f), tranche Schnëppel (m), habit noir de cérémonie Schnëss (f), gueule ( grossier pour visage ) schnësseg, bavard (adj.) schnëssen, bavarder Schnëssert (m), bavard, hâbleur Schnëtt (m), 1. coupure, coupe, 2. moyenne schnëtzelen, tailler, sculpter Schniewel (m), bec schniewelen, becqueter (oiseau), bicoter Schnitzel (m), escalope schnoffeleg, indiscret, curieux schnoffelen, schnëffelen, renifler, humer Schnoffeler (m), renifleur, fig. curieux Schnorres, Schnurres (m), moustache Schnouer (f), cordon, ficelle Schnouer (iwwert d'Schnouer sinn), parti Schnuddel (f), morve schnuddeleg, morveux (adj.) Schnuddeler (m), morveux Schnuddelhong (n), dinde Schnutz (m), moustache Schockela (m), chocolat Schockelaskaffi (m), chocolat (cacao) à boire Schof (n), brebis Schold (f), 1. dette, obligation, engagement, 2. cause, délit, faute Schong (m), soulier schonn, déjà Schoss = Schotz (m), pl. Schëss, 1. tir (arme), 2. pousse d'une plante Schossel (f), écuelle, terrine schotereg, branlant schoteren, branler - vaciller - boiter Schotz, (m) gorgée Schoul (f), école Schoulhaff (m) , cour de l’école Schoulkand (n), écolier Schoulbouf (m), écolier (garçon) Schoulmeeschter (m), instituteur schounen, ménager, protéger Schous(ch)ter (m), cordonnier Schouss (m),(op dem . . .), sur les genoux de quelqu'un, sein d’une mère Schrack = Schratt (m), pl. Schréck = Schrëtt, 1. le pas, 2. démarche Schräin (m), coffre, bahut Schräiner (m), menuisier Schratt (m) pl. Schrëtt, le pas, la démarche Schrauf (f), pl. Schrauwen, vis Schraufstack (m), étau Schrauwemudder (f), écrou schrauwen, visser, serrer, fixer par vis Schreck (m), effroi, frayeur schrécken, marcher à grands pas schrecklech, terrible, effroyable Schrëft (f), écriture schrëftlech op eng Salztut, iron. pour : garanti sur facture schrëftlech, par écrit Schrëftstéck (n), un écrit, un acte écrit Schrëftsteller (m), écrivain Schreifdësch (m), secrétaire (meuble) Schreifmaschinn (f), machine à écrire Schréip(s) (f), égratignure Schréip(s)en, égratigner schreiwen, schreifs, schreift, p.p. geschriwwen, écrire Schreiwer (m), secrétaire, clerc (de notaire) Schreiwes (n), écrit, lettre 38 Schrott (m), ferraille Schrout (f), plomb de chasse schruppen, frotter, brosser Schruppert (m), balai - brosse Schubkar (f) , brouette schudderen (sech...), frissonner Schuddereng (f), frisson Schued (m), dégât, avarie, ravage, 2.dommage Schued/maachen uriichten , faire des dégâts Schued, datt…, dommage que schueden (engem…), faire du tort à quelqu’un schueden, nuire, faire du dommage Schuedenersaz (m), dommages et intérêts Schuel (f), 1.coquille (d'œuf), 2. écorce (d'arbre) Schuer (f), soc de plouc schueren, tondre Schüler (m), éléve schummen (sech...), avoir honte Schummerecht (f) , crépuscule schummereg, sombre Schupp (f), écaille (de poisson) schuppen, 1. écailler, 2. voler Schuppsak (m), voleur Schutz (m), protection Schutzblech (m), garde-boue schützen, protéger Schutzengel (m), ange gardien Schützling (m), le protégé schwaach, faible Schwaarm (m), pl. Schwäerm, essaim (abeilles), banc (poissons), nuée (oiseaux) Schwaart (f), couenne (lard, jambon) schwaarz, noir Schwaarzbier/Päerdsbier (m/n), mûre Schwaarzbiersheck (f), mûrier Schwächt (f), faiblesse Schwadroun (m), escadron schwäermen, 1. essaimer (abeilles), 2. (fig) être emballé Schwäerz (f), matière pour noircir schwäerzen, noircir Schwäin, (n), porc, cochon schwäiwëll, très fâché Schwäiz (f), Suisse (pays) Schwäizer (m), Suisse (habitant) Schwäizer Kéis (m), Emmental, Gruyère schwammen, p.p. geschwommen, nager Schwamp (m), pl. Schwämm, éponge Schwan/Schwunn (m), cygne Schwanz (m), pl. Schwänz, queue schwätzen, p.p. geschwat, parler Schwätzert (m), bavard Schweess (f), soudure Schweess (m), sueur, transpiration schweessen, 1. transpirer, suer, 2. souder schwéier, 1. lourd, 2. difficile Schwéierelteren = Schwéierleit (pl.), beaux-parents schwéierfälleg, lourdaud (adj.) Schwéierfällegkeet (f), lourdeur Schwéiermamm (f), belle-mère Schwéierpapp (m), beau-père Schwéiesch (f), belle-soeur Schwell (f), 1. seuil, 2. traverse/voieferrée schwëllen, p.p. geschwoll(en), enfler Schwemm (f), piscine Schwëmmer (m) , nageur Schwéngchen, porcinet Schwéngefleesch (n), viande de porc Schwéngsjelli (m) tête de porc en gelée Schwéngsrëpp (f), côte de porc schwenken, 1. agiter, 2. rincer à l’eau Schwëster (f), religieuse Schwëster = Sëschter (f), soeur Schwier (m), abcès, ulcère schwieren, p.p. geschwuer, jurer (au tribunal), prêter serment Schwiewel (m), soufre schwiewen, planer schwiereg, plutôt difficile Schwieregkeet (f), difficulté Schwoer (m), pl. Schweeër, beau-frère Schwonk (m), élan se, si, elle ; ils, elles sech, se (pronom réfléchi) - à soi Séchel (f), faucille sécher, sûr, sûrement, certainement Sécherheet (f), 1. certitude, 2. sûreté, sécurité Sécherheetsrimm (m) , ceinture de sécurité Sécherheetsspéngel (f), épingle de sûreté Sécherong (f), fusible sechs, six (6) sechsten, sixième sechzeg, soixante (60) Séckchen (f), pl. Séckercher, chaussette See (f) , scie Seech (f. ordinaire), urine, ord.petite fille Seechen (f), pl. Seeërcher, 1. conte, 2.légende, e seechen(ordinaire), uriner Seechomes (f), fourmi Seechomëssekoup (m), fourmilière seeën, scier Seeërei, scierie Seef (f), savon seefen = aseefen, savonner Seel (n), pl. Seeler, corde seelen, rare, rarement Seelenheet, rareté Seemaschinn (f), scie mécaniuque seemen, ourler Seemiel (n), sciure de bois seenen, bénir Sëffer (m), buveur (péj.) Segel (n), toile - voile Segelduch (n), canevas segelen , faire de la voile, voguer, planer Segelfliger (m) , planeur Segelschëff (n), voilier Segen (m), bénédiction Séi(n)duch (n), semoir en toile séi(n)en, semer Séi, (m), lac Seid (f), soie Seidepabeier (m), papier de soie séif = sief dat…, que ce soit… Séihond (m)- pl Séihënn, phoque 39 Séil (f), âme séileg, 1. bienheureux, 2. ravi, 3. (fig.) ivre Séimaschinn (f), semoir séiss, 1. sucré, 2. doux Séissegkeet (f), douceur, friandise Séissel (f), faux séissen, sucrer Séisses (eppes …), quelque chose de sucré Sekonn (f), 1. seconde, 2. instant selbstänneg, indépendant sëllech(en) , beaucoup sëlwereg, argenté selwecht, même, égal Sëlwer (n), argent (métal) sëlwer, en argent selwer, soi-même Sëlwergeschir (n), argenterie Sënd (f) pl. Sënn, péché Sender (m), émetteur de radio seng, ses, sa, (pronom poss.), sengen, brûler, roussir Sënn (m), sens, signification sënneren , classer, trier Serjant (m), sergent Sëschter = Schwëster (f), soeur Sëtz (m), pl. Sëtzer, siège sëtzen, imp. souz, être assis setzen, p.p. gesat, 1. poser, mettre, 2.(sech s.) s’ asseoir, 3. planter Setzer (m) = Setzholz (n), plantoir Setzer (m), typographe si, elle, ils, elles Sich (f), recherche sichen, chercher Siddel (f), fauteuil(ancien) à haut dossier siddeleg, doux, mou siechzéng, seize (16) sief, impératif de sinn = être Sieschter (m), bichet (ancienne mesure pour le blé = 20 litres) Sift (m), tamis, passoire siften, 1. tamiser, 2. trier, sélectionner Sigel (m), sceau, scellés Sigellack (m), cire à cacheter Siichen (m), de « sou », petite pièce de monnaie sinn, bass, ass, p.p. gewiescht, être Sipp (f), tribu sippen, (péj.) boire siwen, sept (7) siwenzeg, septante - soixante-dix (70) siwenzéng, dix-sept (17) Siweschléifer (m), conte: Les 7 dormeurs - loir Ski (m) = Schi, ski So (f), pl. Soen, conte soen, son, sees, seet, p.p. gesot, dire Soff (m), 1. grand buveur (péj.), 2. trinquerie sollen, devoir Solper (n), saumure Solperbidden (f), saloir solperen, mettre dans la saumure Som (m), semence Sonn (f), soleil Sonndeg (m), dimanche sonndes, le dimanche Sonnebrëll (m), lunettes de soleil Sonnenauer (f), cadran solaire Sonnepräbbeli (m), parasol Sonnestach (m) pl. Sonnestéch, coup de soleil soss, 1. sinon, 2. autrement, 3. jadis sou = esou, 1. ainsi, 2. tellement soubal, aussitôt / dès que soueren, geindre, se plaindre sougenannt, ainsi nommé, soi-disant souguer, même soulaang, tant que souvill, autant souwäit, en tant que souwéisou, de toute façon souwuel, aussi bien Spaass (m), plaisir, amusement - boutade spaasseg, plaisant, amusant spaassen, plaisanter Spackelter (n), églantier Spackeltertéi (m), infusion d'églantier spadséieren, promener Späicher (m), grenier Späicherliicht (f), lucarne Späichertrap (f), escalier de grenier späizen, p.p. gespaut, cracher spanen, p.p. gespaant, tendre, étendre Spann (f), araignée spannen, spënns, spënnt, p.p. gesponnen, 1. filer, 2. ourdir spannend, captivant, passionnant Spannong (f), tension (électr.), 2. suspens Spär (f), barrière spären, zouspären, barrer - fermer à clé Spargel (m), asperge Spatz (m), moineau spatz, pointu Spaut (m), salive Spaweck (m), pl. Spawecken, toile d'araignée Spektakel (m), agitation, grand bruit Speck (m), lard Speech(el) (f), pl. Speechelen, rayon de roue Speechel (f ), pl. Speechen, tache de rousseur Speis (f), mortier spéit, tard, tardif Spéngel (f), épingle spéngelen, épingler Spëndchen (f), garde-manger Spinat (m) = Päinetsch, épinard Spärmüll (m), ordures encombrantes Spëtteler (m), moqueur spëttelen, se moquer Spëtz (f), pointe Spëtzbouf (m), petit voyou spëtzen, tailler spëtzen, d’Ouere spëtzen, bien ouvrir les oreilles Spëtzmaus (f), musaraigne Spezialitéit (f), spécialité Spidol = Spedol (n), hôpital Spiecht (m), pic (oiseau) Spier (n), sorbe Spierebam (m), sorbier spieren, spiers, spiert, pp. gespuert, 40 sentir, ressentir Spierkel (m), le mois de février Spigel (m), miroir, glace Spigelen, se mirer Spill (n), 1. jeu, jouet, 2. partie spillen, jouer Spiller (m), joueur Spillgezei (n), jouets Spillsaach (f), jouet spionéieren, espionner Spioun (m), espion Spläiter (f), écharde, éclat/bois Spléck (f), (m), fente splécken , fendre, scinder Splitter (m), éclat d’obus sportlech, sportif Spott (m), moquerie Spottvull (m), moqueur Spoun (m), pl. Spéin, copeau Sprachwuert = Spréchwuert (n), proverbe, dicton Sprangbriet (n), tremplin Sprangbur (m), fontaine à jets d’eau sprangen, spréngs, spréngt, p.p. gesprong(en), sauter Sprangprëssioun (f), procession dansante (Echternach / le mardi de Pentecôte) Spréchelchen (m), dicton Spréchwuert (n), pl. Spréchwierder, proverbe Spréif (f), pl. Spréiwen, 1. étourneau, 2. (fig.) jeune fille très chétive sprengen, faire sauter Sprenz, Sprei (f), arête de poisson Sprëtz, Sprutz (f), piqûre, injection, seringue Staatsstreech (m), coup d'Etat stabil, stable Stach, Stéch (m), pl. Stéch, 1. piqûre, 2. point de couture stachdäischter, noir comme dans un trou Stack (m), pl. Stäck, 1. racine d’arbre 2. plante en pot 3. étage 4. (Stack-Fransous : de souche…) Stack-Belsch, Belge de souche Stad (f), pl. Stied, ville Stadion (m), stade Staf (m), pl. Stief, bâton, crosse Stäip (f), appui stäipen, appuyer, s'appuyer, se baser Stall (m), pl. Ställ, étable, écurie stallhalen, 1. s'arrêter, 2. ne pas bouger, Stamm (m), pl. Stämm, 1. tronc d'arbre, 2. tribu Stammbam (m), arbre généalogique Standluucht (f), feu de position Standponkt (m), point de vue Stär (m), étoile Stat (m), I'Etat Stau (m), 1. embouteillage, 2. barrage staunen, étonner Stëbs (m), poussière Stëbsbiischt (f), petit balai, brosse à main stëbsen, 1. faire de la poussière, 2. épousseter Stëbsmaschinn (f) (Staubsauger), aspirateur Stéchel (m) , burin Stéck (m), pl. Stécker, 1. morceau, 2. champ, 3. pièce (de théâtre) Stéckerzocker (m), sucre en morceaux Steckdous (f), prise de courant Stéckelchen ( ee…) diminutif de Stéck Stecker (m), fiche/prise de courant stéckseg, qui a une odeur de moisi stécksen, moisir Stee (f), 1.vente aux enchères, 2 échaffaudage Steekaul (f), carrière (pierres) Steekoup (m), tas de pierres Steemetzer (m), maçon Steen (m), pl. Steng, 1. pierre, 2. noyau/fruit Steenuebst (n), fruit à noyau Steier (f), impôt, pl. Steieren, les contributions Steier (n), volant Stéier (m), taureau Steieramt (n), bureau des contributions stéieren, déranger, interrompre Steiererklärung (f), déclaration d'impôts Stéierong (f), dérangement (téléphone) Steierong/Renkel (f), direction (auto) Steierrad (n) pl. Steierrieder, volant, gouvernail Steif (f), amidon steif, raide Steifheet (f), raideur Stéi(f)mamm (f), belle-mère ( épouse du père ) Stéi(f)papp (m), beau-père ( mari de la mère ) Stéiluucht (f), lampadaire sté(i)ng, conditionnel de stoen steiwen, amidonner stëll = roueg, calme, tranquille stellen, 1. mettre, poser, 2. poser (une question) sprëtzen = sprutzen,1. arroser 2.injecter Spritt (m), 1. alcool, 2. essence, 3. esprit Sproch (m), pl. Spréch, dicton sprock, cassant, raide Spronk (m), pl. Sprénk, saut, bond Sprooch (f), langue, langage sproochen, bavarder, discuter, marchander spruddelen, 1. jaillir, 2. pétiller, 3. bouillonner Spruddelwaasser (n), eau gazeuse spuenesch, espagnol (adj.) Spuenien (n), Espagne Spuenier (m), Espagnol Spuerbuch (n), livret d'épargne spueren, économiser Spuet (m), pl. Spuet/Spueden, bêche Spull (f), 1. vaisselle, 2. bobine spullen, 1. laver la vaisselle, 2.rincer Spullomp (f), lavette, serpillière Spullsteen (m), évier Spullwaasser (n), eau de vaisselle, (iron.) café très léger Spunnes = Geck, (de ….maachen), se moquer Spur (f), pl Spuren, trace, piste Sputt hunn, disposer d’une marge Staang (f), 1. barre, bâton, 2. mât, 3. farde (cigarettes) staark, fort staatlech, de l'Etat, étatique, national 41 Stëmm (f), voix stemmen, lever des poids et haltères (sport) stëmmen, 1. voter, 2. être exact, 3. accorder (un un piano), 3. correspondre à Stëmmong (f), 1. ambiance , 2. élection Stempel (m), 1. pied d'un meuble 1.cachet sténken, p.p. gestonk, sentir mauvais, puer stënterlech , soudainement Stëppchen (m), pl. Stëppercher, 1. petit bouchon, 2. suppositoire Stëppel (leschte Stëppel), au dernier moment stëppeleg, taquin stëppelen, 1.taquiner, exciter 2. racommoder stiechen, stéchs, stécht, p.p. gestach, piquer Stiefesdag (m), St. Etienne (26 décembre) stielen, du stiels / p.p. gestuel, voler, dérober stierflech, mortel stiermesch, 1. temps de tempête, 2. tumultueux stierwen (stiirfs, stiirft, pp. gestuerwen), mourir stiermen, faire de la tempête stiermesch, orageux - turbulent stiichten, faire des bêtises/niches Still (m), 1. tige (de plante), 2. manche (à balay) Still (pl.), chaises (pl.) Stillchen (m), petite chaise Stir (f), front Stiwwel (m), pl. Stiwwelen, botte stiwwelen, marcher à grands pas stoen, stees, steet, p.p. gestan, être debout stodéieren, étudier Stodent (m), étudiant Stodentin (f), étudiante stoebleiwen, s'arrêter stoeloossen, laisser sur place Stoft (m), tissu, étoffe Stol (m), acier Stolwierk (n), pl. Stolwierker, aciérie stomm, muet Stomp (m), pl. Stëmp, souche, mégot stompeg maachen, émousser stompeg, émoussé, usé, non aiguisé, Stonn (f), heure (durée) stonnelaang, des heures durant Stonneplang (m), horaire Stopp (m), pl. Stëpp, bouchon Stoppen, pl./Stopp=cachette Stoppenzéier (m), tire-bouchon Stoppauer (f), chronomètre stoppen, bourrer, boucher stoppen, arrêter Stot (m), pl. Stéit, ménage Stouss (m), pl. Stéiss, coup, poussée stoussen (stéiss, stéisst, pp. gestouss) , pousser,cogner, heurter Strack, Stréck (m), pl. Sträck, Stréck, corde sträichen, 1.traire 2. rayer Sträif (f), 1. rayure, traînée, 2. humeur Straisschen (m), petit bouquet Sträit (m), dispute Stral (m), 1. jetée (eau), 2. rayon (soleil) stramm, raide, robuste Sträng ( sech an d'… geheien), faire des efforts démesurés Strapp (m)- pl. Sträpp, 1. long moment 2. bouffée/de fumée Strass (f), gorge Strauch/Trausch (m), pl. Sträicher, buisson Strauss (m), pl. Straiss, bouquet Stréch (m), trait, ligne Stréchponkt (m), point-virgule Stréck (f), ouvrage de tricot Stréck > Strack Streck (f), 1. tronçon, parcours, 2. repassage Streckbriet (n), tablette à repasser Streckeisen (n), fer à repasser Stréckeisen (n), Strécknol (f), aiguille à tricoter Stréckel (m), 1. lacet 2. homme peu instruit Strecken (n) = Streck (f), le repassage strecken, 1. s’étendre, 2. repasser strécken, tricoter Streech (m), 1. rossée 2. partie d’une région, 3. pli du jeu de cartes streeën, répandre/grains,fleurs Stréi (n), paille Stréidaach (m), toit de chaume streiden, p.p. gestridden, se disputer Stréifeier (n), feu de paille Streik (m), grève Stréimatt (f), paillasson Strëmp (f), bas, chaussette Strenz (f) , arrosoir Strëppen (sech), se dévêtir striewen, aspirer à… Strof (f), 1. punition, 2. strophe strofen ( stroofs, strooft ), pp : gestrooft), punir Stroll, Strull (f), (en forme de)tresse Stronk (m), pl. Strénk, trognon, pédoncule Strooss (f), rue Stroum (m), pl. Stréim, fleuve Stroum (m), courant électrique strubbelvoll, plein à ras de bord strueweleg, embrouillé, ébouriffé struewelen, gigoter (des bras et jambes) Strueweler (m), enfant turbulent Strummert (m) , clochard stuckeleg, cahoteux stuckelen, secouer Stuel (m), modèle Stuerm (m), pl. Stierm, 1. tempête, 2. assaut, 3. ligne des attaquants (football) stuerken , regarder fixement Stuerz (m), visière de casquette Stuff (f), living, sale-à-manger, salon Stull (m), pl. Still, chaise Stupp (m), bout, tronçon stur, têtu stutzeg, hésitant Su (m), pl. Suën, un sou ( 5 centimes), nom général pour argent Su (op de Su goen), énerver, taper sur les nerfs Suckel (f), 1.sucette ( biberon), 2. (fig.) visage suckelen, 1. sucer, 2. tétiner Süden (m), Sud Suebel, Suewel (m), sable Suel (f), semelle Suerg(en) (f), souci(s) 42 suergen, 1. prendre soin, 2. veiller à Summer (m), été Summerrack (m), robe d'été Supp (f), marécage tompen, somnoler, faire la sieste topeg, niais, bête Topegkeet (f), niaiserie topen (op een...), tomber par hasard sur Topert (m), imbécile, sot Torf, (m), tourbe To(r)schong (m), torchon - serpillière toufen, p.p. getouft, brusquer qn Toun (m), pl.Téin, le ton Tour (m), pl.Tir, tour, circuit, randonnée tozen, causer - bavarder Trach (m), pl. Träch, auge, mangeoire Träip (f), boudin Träipen (pl.)/ Geträips, les intestins Trakter (m), tracteur Trams-/Bus-haischen (n), abri, aubette d’arrêt träntelen, être lent, traîner, flâner Tränteler (m) , traînard Trap (f), escalier Trapenhaus (n), les escaliers, cage d'escalier Trapp (m), troupe, troupeau, Trapp ( am Trapp ), au trot (cheval) trappen, trotter, (een)faire trotter qn. Träpplek (m), marche d'escalier Tratt, Trëtt (m), 1. pas, 2. trace de pied trauen, 1. oser faire qch. 2. faire confiance à qn Trauer (n/m), 1. tristesse, 2. deuil trauereg, triste Traueregkeet (f), tristesse,misère Trauerweid (f), saule pleureur Trauliicht (f), feu-follet Trausch (m) pl. Traisch, buisson Trei (f), fidélité, loyauté, dévouement trei, fidèle Treiheet (f), fidélité Tréin (f), larme, pleurs tréinen, larmoyer tréischten, consoler Tréischterin (f), consolatrice (Notre-Dame de Luxembourg) trëllen pp. getrollt, 1. tomber, 2. trébucher Trëllert (m), 1. poltron, 2. personne stupide Trëndel (m), tourbillon trëppelen, piétiner, marcher, se promener Trester (m), marc de raisin mosellan Trëtz (f), tresse trëtzen, tresser Trick = Kniff (m), truc trieden, trëdden, marcher sur qch. Triichter (m), entonnoir tripsen = trätschen, broyer, écraser triwwelen, 1. pétrir, 2. tripoter Triwweler (f), fig. homme maladroit Triwwelesch (f), fig. femme maladroite Tromm (f), tambour, grosse caisse Trommel (f), 1. petit tambour, petite caisse, 2. barillet de revolver trommelen, battre du tambour Tromp (f), pl.Trëmp, atout Troter (f), enf. trompette, clairon trotz, en dépit de, malgré trotzdeem, quand-même trotzeg, entêté, récalcitrant T Taart (f) = Flued (m), tarte taaschten, tâter, tâtonner, toucher Tallek = Tallong (m), talon (soulier) Talleks-Schong (m), soulier à talon haut Tamtam (m), bruit excessif, tapage tanken, 1. faire le plein d'essence, 2. (fig.) boire Tapéit (f), tapis - tapisserie tappen, frapper, taper Tas (f), tasse Täsch (f), poche Täscheluucht (f), lampe de poche Täschenauer (f), montre de gousset Tasenteller (m), sous-tasse tässelen, entasser, empiler Tatsaach (f), 1. fait, 2. vérité absolue tatsächlech, en effet, effectivement Tatta (f), 1. tante, 2. (péj.) vieille femme tauschen, échanger técken, 1. frapper, 2. trinquer, 3. faire tic-tac, cliqueter (œufs de Pâques) Téi (m), thé, infusion Téik (f), comptoir/magasin téinen, fanfaronner, se vanter Téinert (m), vantard Téitsch (f), bosse téitschen, faire une bosse Téitschen erausmaachen, débosseler Telephon (m), téléphone Teller (m), assiette Tëmpchen (m), sieste - petit somme Tënnebam (m), sapin Tënt (f), encre Tëntefaass (n), encrier Tëntefësch (m) , seiche Teppech (m), tapis tëschenduerch, - en attendant tëschen(t), tëscht, entre Theaterstéck (n), pièce de théâtre Tierk, (m), Turc tierkelen, tituber, vaciller tierkeleg, vacillant, branlant tierkesch, turc (adj.) tiermen, réfléchir, ruminer/pensées Tierteg (m/n), 1.choucroute+pommes de terre frits 2. tissus mi-lin mi-laine Tiitchen (f), pl. Titercher, petit sachet Tipp (m), dépotoir de décombres tippen, 1.taper à la machine, 2. pronostiquer tipptopp, impeccable Tirang (m), tiroir tockeg , têtu, buté Tockskapp (m), têtu, caboche Tommel (m), perte de connaissance tommelen ( sech…), se hâter/dépêcher 43 trotzen, braver, affronter Troun (m), trône Trouscht (m), consolation trouschtmiddeg, découragé Truecht (f), 1. habit folklorique, 2. charge, Trueljen (f), treillage, treillis Trupp (f), troupe, groupe Tubak, (m), tabac Tubaksbuttek (m), bureau de tabac tucken, heurter, cogner tuddelen, bégayer Tuddeler, Tuddelesch (m/f)), bègue Tuddeler = Braddeler, fanfaron vantard tuppen, frapper, cogner Tuppi (m), chignon Tuerm (m), pl. Tierm, tour (d’église) Turnen (n), gymnastique turnen, faire de la gymnastique Turner (m), gymnaste Turnschlappen (f pl.), chaussures de sport Tut (f), 1. sachet, 2. klaxon Tutebatti = Troterbatti (m), iron. musicien jouant d’un instrument à vent, 2. (fig.) homme très bavard tuten, 1. klaxonner, 2. (ir.) jouer un instrument à vent, 3. boire démesurément Uertel (m), jugement uertelen, juger Uess, Ochs (m), bœuf Uess, Achs (f), essieu ueter = uechter, à travers Uewen (m), pl. Iewen, poêle - fourneau uewen, en haut uewendriwwer, sur, au-dessus uewenop, en haut Ufänger (m), débutant Ufank (m), début ufänken, p.p. ugefaang, 1.commencer, 2. allumer (feu) Ufanksbuschtaf (m), lettre initiale ufeieren, encourager uféieren, p.p. ugeféiert, conduire, éconduire Ufro(f), demande uga(a)nks = ufanks, au début (adverbe) ugedoen, habillé ugeklot (f/m), accusé(e) Ugekloten (m), accusé Ugemaachten (Drëpp)(f), goutte préparée ugeschriwwe sinn (gutt…), être bien vu ugesinn, considéré uginn, 1. indiquer, déclarer, 2. se vanter ugoen, 1. commencer, 2. se sauver ugräifen pp ugegraff, attaquer Ugrëff (m), attaque ukënnegen, annoncer uklappen, demander avec précaution Uklo (f), accusation ukloen, accuser ukommen, 1. arriver, 2. parvenir à… ukucken, regarder, observer ulaachen , sourire à qn. uleeën, 1. investir (argent), 2. acoster (navire) 3. rajouter (au feu) uleeën ( sech … ), se comporter Uluechte maachen, se mettre à faire… um = un dem, à, sur, umaachen, p.p. ugemaacht, 1. attacher à, 2. allumer ( un feu / une cigarette/ un appareil ) Umeldong (f), 1. annonce, 2. inscription, 3. déclaration/nouveau domicile umellen, 1. annoncer, signaler, déclarer/domicile umiessen = umoossen, essayer (un vêtement) undoen (sech…), s’habiller uneneen, I'un à l'autre unhalen, 1. arrêter qch. 2. s’agripper unhuelen, p.p. 1.supposer, 2. estimer unhunn, porter un vêtement Untert (m), canard (mâle) unzéien, p.p. ugezunn, 1. attirer avec un aimant, 2. geler légèrement, 3. serrer une vis upaken, 1. toucher qch., 2. prêter main forte upassen, adapter, (sech…), s’adapter à upechen, coller, uplanzen, p.p. implanter ural, très vieux uranzen, rabrouer, apostropher Urgroussmamm (f), arrière-grand-mère Urgrousspapp (m), arrière-grand-père urieden, adresser la parole à qn. U u = un, à u ween, à qui u wat, à quoi ubaken, attacher au fond de la casserole ubaupsen, apostropher ubehalen, garder (les vêtements) üben, s'exercer ubidden, p.p. ugebueden, 1.offrir, 2. présenter Übong, (f), exercice ubrennen, p.p. ugebrannt, brûler lors de la cuisson ubriechen, p.p. ugebrach, entamer Uebst (n), les fruits Uebstbongert (m) , verger uecht (an uecht huelen), s'apercevoir, remarquer uechtdinn, uechtginn, faire attention uechten, estimer uechter = ueter, à travers uechterall = iwwerall, partout uechtzéng, dix-huit (18) Uedem (m), Adam Ueleg (m), huile uelegen, huiler, graisser, lubrifier Uelzecht (f), la rivière Alzette ( désignation de l’hymne national luxembourgeois) uerg (adj.) méchant, malicieux, fâcheux, fort,très uerg (adv.),1. très, 2. gravement, sérieusement uerdentlech, convenable(ment) Uerder (m), ordre Uerdnong (f), ordre Uergel (f), orgue Uert (m), endroit, lieu 44 Urkraaft (f), force originelle Ursaach (f), 1. raison, 2. excuse Urspronk (m), pl. Urspréng, origine Uruff (m), appel téléphonique Urwald/Urbësch (m), forêt vierge Usaz (m), pièce ajoutée, rallonge, uschafen, acquérir Uschäin (m) , apparence uschäissen, 1. dénoncer, 2. rouler qn uschloen, 1. afficher, 2. saluer militairement uschmieren/uschäissen, rouler quelqu'un usetzen, 1. se mettre à faire qch./s.m.à table 2. entamer usoen, p.p. ugesot, annoncer uspriechen p.p. ugesprach , s’adresser à Usprooch (f), discours, allocution Ustéisser (m), riverain ustellen, 1. charger qn de qch. 2. nommer, engager, employer Ustellong (f), nomination ustiechen, 1. contaminer, 2. mettre le feu à… ustiechend, contagieux ustoussen, 1. heurter, entrer en collision, 2. trinquer usträichen p.p. ugestrach, peindre Usträicher (m), pl. peintre ustrécken, attacher, sech eng u.=s’enivrer ustrengen, ( sech… ) s’efforcer, ustrengend, fatigant, Ustrengong (f), effort Uucht, (f), veillée Uuchteblumm/Hierschtblumm (f), colchique uvertrauen, engem eppes u. confier qch.à qn. Uwwer (n), pl. Uwänner, rive, berge Uz (m), moquerie, blague Uzen/veruzen, se moquer/ se m. de qn. verbidden, p.p. verbueden, défendre, interdire verblatzen, délaver, devenir pâle verbléien, se faner verblennen, éblouir, pp verblennt, ébloui verbréngen, passer le temps verbrennen pp. verbrannt, brûler Verbriechen (n), crime Verbuet (m), interdiction Verdacht (m), soupçon verdächteg, suspect verdächtegen, soupçonner verdäiwelt, diablement verdamen,pp. verdaamt, 1. condamner, 2. maudire - critiquer - damner verdeedegen, défendre Verdeedeger (m), défenseur verdeelen, 1. distribuer, 2. partager entre verdéngen, 1. gagner, 2. mériter verdënnen, délayer, diluer verdierwen, gâter, gâcher verdillegen , 1. supprimer, exterminer 2. avaler verdoen, verdinn, verdunn, 1.gaspiller, 2. (sech v.)se tromper verdonsten, évaporer verdreiwen, p.p. verdriwwen, chasser verdrësslech, fâché, renfrogné verdroen, supporter Verdross (m), chagrin, ennui, verduebelen, doubler verduften, 1. évaporer, 2. disparaître vereelzen, 1. vieillir, 2. passer de mode vereenheetlechen, uniformiser veréieren, admirer, vénérer, honorer Veréierer (m), admirateur, adorateur verfaassen, rédiger verfalen, déchoir, expirer Verfall (m), 1. péremption, 2. décadence, déclin verfälschen, 1. falsifier, 2. dénaturer verfänken ( sech…), s’embrouiller verfaulen, pourrir verfeelen, rater, manquer verféieren, séduire, induire Verféierer (m), séducteur, corrupteur verfléien, p.p. verflunn, évaporer - volatiliser verfluchen, injurier, damner, maudire verfollegen, poursuivre Verformung (f), déformation Verfuussen(sech), disparaître, se dissimuler Vergaangenheet (f), le passé Vergaser (m), carburateur vergëften , empoisonner vergësserlech, oublieux, distrait Vergiess (m), oubli vergiessen, vergëss, vergësst, oublier Verglach (m) ressemblance Vergläich (m), comparaison vergläichen, comparer vergoen pp. vergaangen, passer (temps) Vergoen (um…), en voie de disparition verhaasst, haï, détesté verhaften , arrêter Verhalen (n), comportement V Vakanz (f), vacances Vältesdag, la Saint-Valentin (14 février) Véi (n), le bétail Véi(e)rel (m), quart, le quartier Véi(e)relstonn (f), quart d'heure véier, quatre (4) véiert(en) , quatrième véierzéng, quatorze (14) vëlleg, pleinement Velomotor (m), mobilette Veräin (m), club, association Veräinssall (m), local de club Verännerong (f), changement verantwortlech, responsable Verantwortung (f), responsabilité Verband (m), pl. Verbänn, 1. pansement, bandage, 2. fédération, union, syndicat verbannen, 1. relier, rattacher, 2. panser verbattert, aigri verbéien, déformer verbesseren, 1. améliorer, 2. corriger Verbëtz (m), déchet verbëtzen, gaspiller 45 Verhalt (m), mémoire Verhéier (n) , interrogatoire verhënneren, empêcher de verhexen , ensorceler verhondsen, 1. gaspiller, 2. gâcher veriren pp. veriert, égarer verkafen, verkeefs, verkeeft, vendre Verkeefer (m), vendeur Verkéier (m), circulation, trafic Verkéiersluucht/rout Luucht (f), feu/signal. verkënnegen, annoncer verkënnt, fou, abruti, pour vieille personne verkleeden, déguiser verklengeren , réduire verkommen(v. loossen), l. tomber en ruine verkuerbelen , embrouiller verlaangen, exiger verlaangeren, languir, avoir le mal du pays Verlaangeren (n), nostalgie Verlaf (m), le cours ( des choses ) Verlag (m) , édition verleeën, 1.reporter 2. égarer qch. verleeën (adj.) embarrassé Verleënheet (f), embarras verléieren, p.p. verluer, perdre, égarer verléift, amoureux verléiwen (sech), s'éprendre, s’amouracher Verlobung (f), les fiançailles verloossen, abandonner Verloossenheet (f), solitude Verloscht (m) pl. Verloschter, perte verlounen, louer verluer, perdu verlugen (du verbe „léien“), menteur (adj.) verluppen, rater (train/bus) vermasselen, gâcher vermeiden, éviter Verméigen (n) , fortune vermengt, dédaigneux Vermengtheet (f), dédain Vermessenheet (f), témérité vermuuscht, moisi vermuuschten, moisir, se décomposer vernennen, injurier, gronder vernoléissegen, négliger vernoléissegt, négligé verpaken/apaken, emballer Verpakong (f), emballage verpassen, manquer, rater (train/bus) verrascht, rouillé verraschten, se rouiller verrechenen, se tromper dans les calculs verréckt, dément, dingue, fou (adj.) verreesen, partir en voyage Verréider (m), traître Verréidesch (f), traîtresse verrenken, déboîter, fouler (pied) Verrenkung (f), foulure verrennen(sech v.), s'égarer verroden, trahir versabbelen, gaspiller versäckelen, sermonner, gronder Versammlong (f), réunion versammelen, réunir verschafen , procurer verschéineren, embellir verschenken, offrir en cadeau verschidden, différent, distinct Verschiddenheet (f), diversité verschlécken, avaler de travers verschlofen, se réveiller trop târd verschmotzen/verknaschten, salir verschreiwen p.p. verschriwwen , 1.prescrire ( un médicament ), 2. se tromper en écrivant, 3. promettre par écrit (succession) verschwannen, p.p. verschwonn(en), disparaître verschwätzen ( sech...), se tromper en parlant versécheren, garantir, assurer Versécherong (f), assurance Versichen/probéieren, essayer Versinn (n), mégarde, méprise versoen, p.p versot, ne pas réussir, rater verspéiden, être en retard Verspéidong (f), retard versprach, promis, d'accord Verspriechen (n), promesse verspriechen, promettre verstallt, défiguré, déréglé (montre) Verstand (m), intelligence, esprit, raison Verstand (mat…), raison verstanen/bekäppt, compris verständlech, compréhensible verstauchen, fouler Verstauchung (f), foulure versteeën, vendre aux enchères Versteesdemech (m), compréhension verstéiert, effaré verstengert, pétrifié verstoen, verstees, versteet, p.p. verstan, comprendre verstoppen, 1. cacher, 2. boucher verstoppt, 1. caché, 2. bouché Verstuerwen (f), défunte Verstuerwenen (m), défunt Versuchong (f), tentation versuergen/een…eppes, soigner vertauschen, échanger Vertrauen (n), confiance, confidence vertraulech, confidentiel(lement) veruertelen, condamner veruzen, se moquer verwalten, gérer, administrer Verwaltong (f), administration verwandelen, changer en . . . Verwandlong (f), métamorphose verwäsch, délavé Verwëllef (n), voûte verwënschen, envoyer au diable verwiesselen, confondre verwinnen, cajoler, gâter verwinnt, gâté verwonneren, étonner verwonnerlech, étonnant verwonnt, blessé (adj.) Verwonnten (m), blessé verwuerelen, embrouiller 46 verwuerelt Gedanken, 1. pensées embrouillées 2. beignets de Carnaval verwuerelt, troublé, embrouillé Verwuerelter (pl.), beignets, noeuds d'amour verzielen, raconter verzichten, renoncer verzollen, dédouaner Verzweiwlong (f), désespoir verzweiwelen, désespérer verzweiwelt, désespérant, désespéré vif, vif, vive Viischt (n), le devant de quelque chose viischt, du devant, antérieur Viischtdir (f), porte de devant vill, beaucoup Villchen (m), pl. Villercher, oiseau villmools, beaucoup de fois, mille fois villzevill, beaucoup trop Vioul (f), violette vir, devant Viraus (am...), à l’avance viraussoen pp. virausgesot, prédire virbereeden , préparer Virbereedong (f) , préparation Virdeel (m) pl. Virdeeler, avantage virdrunn, 1. devant qch. 2. auparavant vireran ( vu … ), à priori Virfahrt (f), priorité Virféierong (f), démonstration Virgäertchen (m), jardinet devant la maison virgëscht, avant-hier virgesinn , prévoir virgoen, 1). marcher devant, 2. avancer (montre) Virgrond (m), premier plan virhalen, 1. tenir, 2. tendre, 3. ( engem eppes… ) reprocher qch. à qn virkommen, arriver, se passer Virléift ( eng… hunn ), avoir une préférence Virnumm, prénom Virrecht (n), priorité Virsaz (m), pl. Virsätz, résolution Virschlag (m)/Propos (f), proposition virschloen, proposer Virschrëft (f), règlement, décret virschreiwen, prescrire, décréter virsiichteg, prudent Virspill, prélude virstellen, 1. présenter, 2. s'imaginer Virstellong (f), 1. présentation, 2. représentation, 3. imagination, viru = virun = vrun, avant, devant, depuis viru kuerzem, depuis peu viruféieren, continuer qch. virufueren, continuer à virgeheien( engem eppes v.), reprocher qch.à qn virugoen, continuer, continuer son chemin viruliewen, continuer à vivre virun !/ allez ! avancez ! continuez ! viruntaaschten(sech), se tâtonner de l’avant virusoen, p.p. virugesot, redire virwerfen , reprocher Virwëtz = Vuerwëtz (m), curiosité virwëtzeg, curieux Virwëtzegen (m), curieux Virwëtzegkeet (f), curiosité Virworf (m), pl. Virwërf , reproche vläicht = vläit, peut-être voll, plein, rempli Vollek (n), peuple vrecken, crever vreckt , crevé vrum ( virun dem ), devant (datif) Vull (m), oiseau, vulg. pénis vum ( vun dem ), de (datif) vun, de, venir de, être de . . . W wa(nn), si wa méiglech, si possible waachen, veiller waarden, attendre waarm, chaud waarmhäerzeg, chaleureux Waarzel (f), verrue Waasser (n), eau Waasserkessel (m), bouilloire, chaudière Waasserleedung (f), conduite d’eau Waassermillen (f), moulin à eau Waasserquell (f), source d’eau Waassersteen (m), évier wabbeleg, vacillant, branlant wabbelen, vaciller wackelen , bouger wackeleg, vacillant wäerden, devenir certainement (futur « sûr ») Wäermt (f), chaleur Wäert (m), valeur wäert, 1.sensé, digne, 2. de valeur Waff (f), arme Wäffelchen (f), pl. Wäffelcher, gaufrette während, pendant Wäibau (m), viticulture Wäich (f), Weich, aiguillage wäidenaffen, grandement ouvert Wäikeller (m), cave à vins Wäimount (m), octobre Wäin (m), vin Wäisheet, Weisheet (f), sagesse Wäisheetszant (m), dent de sagesse wäiss, blanc wäissen, badigeonner à la chaux wäit ewech, très éloigné wäit, loin wäitem (vu . . .), de loin Wäiwaasser (n), eau bénite Wäiwaasseschbiischt (f), goupillon Wäiwaasseschdëppchen (n), bénitier Wäinzoossiss (f), saucisse à rôtir Wak (m), 1. caillou 2. kee W.= pas un rond argen wakereg, éveillé, réveillé Wahl, Wiel (f), 1.choix, sélection, 2.élection pol. Walfësch / Wal (m), baleine Wallis (f), valise 47 Wahlziedel (m), bulletin de vote Wand (f), pl. Wänn, paroi - cloison, mur intérieur Wand (m), pl. Wënn/ Fuerz (m), vent, pet Wandauer (f), pendule Wandlaus (f), punaise Wandmillen (f), moulin à vent Wann (m), vesce wann ech g(e)lift, s'il vous plaît wann, si, quand wannen, p.p. gewonn(en), gagner - vaincre Wanter (m), hiver Wantermount (m) novembre Wänzelen(sech w.), se rouler par terre wär, conditionnel de sinn = serait warnen, avertir Warnkreesch (m) cri d'alerte Wäsch (f), la lessive wäschen, laver, faire la lessive Wäschhändsch (f), gant de toilette Wäschkichen (f) , buanderie Wäschmaschin (f), machine à laver Wäschpolver (n), poudre à lessiver Wäschschossel (f), bassin à laver Wat ?, que, quoi ? wat g(e)lift ?, plaît-il ?, comment ? wat g(e)lift soen, dire les quatre vérités à qn. Watt (f), ouate Weck (m), coin de bûcheron Weck (f), bille Wéckel (f), lange wéckelen, 1. envelopper. 2.langer, emmailloter Wecker (m), réveil-matin weder . . . nach, ni . . . ni Wee (m), pl. Weeër, chemin Weech (f), trempage weech, doux, faible weechen, tremper Weed (f), 1.pâturage, pacage 2. saule Weedgank (m), pacage ween, wien…deen, celui…qui ween ass dat?, qui est-ce? Weenchen (m), pl. Weenercher, petit chariot Weess (m), céréale, blé, froment wéi, ewéi, comme wéi ?, comment ? wéi laang ?, combien de temps ? Wéi (f), berceau Wéi (m), mal, douleur weiblech, féminin Wéichen (f), (petit) berceau Weid (f) = Wëd, Weed, saule, osier weider, 1.supplémentaire 2. w.! continuez ! weiderféieren, continuer une action/chose weiderfueren, continuer wéidoen, faire mal ( engem…) : faire du mal à ) wéien, bercer weien, peser Weier (m), étang Weil (f), Weilchen, instant, moment wéimeren/jéimeren, gémir wéineg/ e bëssen, peu wéineger = manner, moins Wéinegst (dat . . .), le moindre, la m.des choses wéinegstens, wéinstens, du moins, au moins wéini ?, quand ? wéin(s)t, à cause Weis (f), 1. manière, façon, 2. mélodie wéischt, méchant, mauvais, weisen, montrer, indiquer Weit (f), ampleur, largeur weit, ample wéitschen, engem eng w.,donner une baffe. wéivill = wivill, combien Wëld (n), gibier Wëldpati (m), pâté de gibier Well (f) , vague well, parce que wëll, 1.sauvage, 2. enragé wëlleg, de bonne volonté Wëllen (m), 1. volonté, 2. le sauvage wëllen, p.p. gewollt, vouloir wëllen (adj.), wollen, en laine wëlles sinn, wëlles hunn, avoir l'intention Wëllkuer (n), sarrasin Wëllschwäin (n), sanglier Welt (f), le monde Weltdeel (m), continent weltlech, laïque weltwäit, de par le monde Wëmper = Wimper (f), cil Wéngchen (m), petit vin sympa Wéngert, Wangert (m), vignoble, Wénkel (m), angle wénkeleg, anguleux wénken, faire signe wënschen, désirer, souhaiter Wënzer (m), vigneron Wësch (m) 1.gerbe(de paille) 2. un écrit (péj.) wëschen, 1. essuyer, 2. se dépêcher Wëssen (n), le savoir wëssen, weess, wësst, p.p. gewosst, savoir wëssentlech/bewosst, sciemment Wëssenschaft (f), science wëssenschaftlech, scientifique (adj.) Wëssenschaftler (m), scientifique Wett (f), pari wetten, parier Wëtz (m), bon sens wëtzeg, intelligent, sage, avisé wibbeleg, vif, qui ne tient pas sur place wibbelen, bouger, remuer, Wischer (m), essuie-glace wichsen , cirer wichteg, important Wichtegkeet (f) importance Wick (f), mèche Widder/Schoofsbock (m), bélier widder(t), contre widderbuuschteg, récalcitrant widderhuelen, répéter, redire Widderhuelong (f), répétition widderleeën, réfuter widderrieden, contredire Widderschäin (m), reflet widderspriechen, contredire Widderstand (m), résistance 48 widderstoen, résister Widderwëll (m), répugnance Wiechter (m), garde, gardien,veilleur Wieder (n), 1. temps, 2. orage, 3. météo wiedereg, orageux Wiederhex (f), sorcière, (fig.)femme laide Wiedermänner (pl.), météorologues Wiederregel (f), règle météorologique Wiefstull (m), métier à tisser Wiel (f), choix wiele, fané wielen, choisir wiem ?, à qui ? wien, celui qui- wien ?=qui ? wier, conditionnel de sinn, serait Wier, barrage, écluse wieren ( sech... géint ), se défendre contre Wierfel (m), dé Wierfer (m), lanceur wierken, agir wierklech, réel(lement), vraiment Wierklechkeet (f), réalité wierksam, efficace Wierkong (f), effet Wiermchen (m), vermisseau wiermen, chauffer, réchauffer Wiert (m), cafetier, aubergiste Wiertschaft (f), café, bistro Wiertsfra (f), cafetière Wiertshaus/Wiertschaft (n), café, bistro Wiertschaft (f), éconnomie wierzen/kraideren, épicer Wiessel (m), 1.changement, 2.traite/banque wiesselen, changer, échanger Wiewen (n), tissage wiewen, tisser Wiewer (m), tisserand wif, vif wimmelen, grouiller, pulluler Winker (m), clignoteur winnen, éduquer winnen (sech un eppes w.), s‘habituer à… winzeg , minuscule Wippchen (m), pl. Wippercher, petit bout Wirschtchen (m), pl. Wirschtercher, cervelat Wiss (f), pl. Wisen, pré, prairie Wischer (m), essuie-glace Wisel (n), belette Wissbam (m), perche à foin Wissbamsseel (n), corde pour la perche à foin Wissbei (f), 1. bourdon, 2. grande guêpe, 3. (fig.) personne très travailleuse Witfra (f), veuve Witmann (m), veuf Witz (m), blague, farce witzeg, amusant, spirituel Wo (f), pl. Woen, balance Woch (f), semaine Wochendag (m), jour de semaine, jour ouvrable wood(t)lech, tiède woen, oser Woll (f), 1.laine, 2. duvet d'un bourgeon Wollef (m), pl. Wëllef, loup wolleg, laineux Wollek (f), pl. Wolleken, nuage Won (m), pl. Ween, voiture, auto Wonn (f), plaie, blessure wonne Ponkt, le point faible Wonner ( kee Wonner ! ), pas étonnant ! Wonner (m), miracle wonnerbar, merveilleux, magnifique wonneren ( sech…), s'étonner wo(ë)nnerlech, singulier, drôle Wonsch (m), pl. Wënsch, souhait, voeu Worf (m), pl. Wërf, Wierf, jet, lancement Wou( ?), où( ?) ( avec verbe de situation) wouduerch, 1. par où, 2. à cause de quoi wouer, vrai Wourecht (f), vérité woufir( ?), wuerfir( ?), pourquoi ? wouhin( ?), où( ?), dans quelle direction ? woumat( ?), avec quoi( ?), par quoi( ?) Wouscht (m), fouillis, ramassis Wouvun( ?), dont, de quoi ? Wuecht (f), garde Wuecht halen, monter la garde Wuechtel (f), caille Wuel (n), bien-être wuel, 1. bon, bien, 2. bien que Wuelstand (m), aisance, prospérité Wuer (f), 1.marchandise, 2. tissu wuer, où, vers où (avec verbe de déplacement) wuer ?, où ?, vers où ? Wuerm (m), ver Wuert (n), pl. Wierder, mot wuertwiertlech, à la lettre Wuerzel (f), 1.racine, base, 2. carotte Wues (m), gazon - pelouse Wuess (m), cire wuessen (adj.), en cire wuessen, wiiss, wiisst, p.p. gewuess, grandir, pousser Wull (f), cohue, désordre wullen, fouiller Wullmaus (f), campagnol wunnen, habiter Wunneng (f), Wunnecht, habitation Wupp (m), pl. Wipp, 1. morceau, 2. le bout de quelque chose(saucisse) Wurscht (f), saucisson, saucisse fumée Wüst (f), désert Wutz (m), 1.mèche de cheveux (queue), 2.bout, 3.( fig.) petit enfant X Y Z Zaang (f), pince, tenailles zaart, tendre,délicat, frêle zabbeleg, frétillant zabbelen, frétiller Zabbo, Zabott (f), sabot Zäit (f), 1. temps, 2. époque 49 Zäitchen (f), 1.un laps de temps, 2. un moment zäitlaang, un certain temps zäitlech, temporel, précoce Zalättchen, (f), saladier Zaldot (m), soldat Zalot (f), salade Zam (m), bride zam , docile, familier zam, domestiqué, apprivoisé Zammermann (m), charpentier Zännbiischt (f), brosse à dents Zännchen (n), dent de lait Zänndokter (m), dentiste Zännfleesch (n), gencive Zännrad (m), roue dentée Zännradbunn, train à crémaillère Zännseef (f), pâte dentifrice Zännwéi (n/m), mal de dent Zannt (m), pl. Zänn, dent zanter, zënter, depuis Zap (m), pl. Zäpp, tenon, cheville zapen, tirer au tonneau (vin, bière) Zapestreech (m), couvre-feu Zapp (m), tresse, natte zappen, tremper ( dans le café / la sauce ) Zär (m), pl. Zären, 1.aiguille d'horloge, 2. serre Zatz (f), (fig.) femme malpropre Zauber (m), enchantement Zauberdronk (m), potion magique Zauberei (f), magie, sorcellerie zauberen, faire de la magie Zauberer (m) , magicien zauselen, tirailler, ébouriffer ze soen, pour ainsi dire ze ( fir ze …), pour zecken, taquiner Zéck = Bëschzéck (f), tique zécken, hésiter Zécken (n), hésitation zéckeren, sucrer Zeechen (n), 1. repère, 2. signe, 3. indice, zeechnen, dessiner Zeechner (m), dessinateur Zeechnong (f), dessin zeemen, dompter, apprivoiser Zeen (f), scène zefridden, satisfait Zefriddenheet (n), satisfation Zei (f) pl. Zeien, témoin zéi, 1. coriace, 2. Opiniâtre 3. dur(viande) zeideg, mûr(e) zéien, tirer, traîner zeien = bezeien, témoigner Zéif (f), pl. Zéiwen, orteil Zéif Knuewelek (f), gousse d’ail Zeil (f), ligne écrite ou imprimée Zeitong = Zeidong (f), journal Zell (f), cellule Zelleri (m), céleri Zelt (m), tente, chapiteau Zëmmer (n), chambre zëmperlech, hypersensible zéng, dix (10) Zéngtchen (f), 10 au jeu de cartes Zéngten (m), dîme, le dixième zéngten, dixième Zënn (m), étain zënnen, en étain Zenner (m), quintal (50 kg) Zënsen (pl), intérêts (épargne) Zensur (f), bulletin d’école zënter = zanter, depuis zerbalegen (sech..), se quereller zerdrécken, écraser zerfatzen, mettre en loques zerguttst, bien fait, à fond Zerjant (m), 1.sergent 2. serre-joint zerknauteren = zerkniwwelen, froisser zerleën, morceler, découper, démonter zermu(er)jelen, écraser zerräissen, zräissen, déchirer zerrappen, déchirer zerrass, zrass, déchiré zerschannt, éraflé zerstéieren, détruire Zerstéierong (f), destruction zerstéiert, détruit zerstreet, distrait zertripsen, écrabouiller zerwéieren, servir Zerwéit (f), serviette zerzauselt, en désordre, ébouriffé zëssen, calmer, apaiser zesummebréngen, rapprocher, unifier zesummefaassen, résumer Zesummefaassong (f), résumé, synthèse zesummefalen, 1. s'effondrer, 2. plier zesummekrämpen (sech z.), se recroqueviller zesummen, ensemble zesummenhänken , appartenir ensemble zesummerafen , rassembler, amasser zesummerappen, se reprendre, se resaisir zesummeschleefen, rassembler zesummesetzen, assembler, mettre ensemble, zesummestellen, composer zevill, de trop ziddereg, tremblant Zidderen (n), tremblement zidderen, trembler, grelotter Ziedel (m), feuille de notes, bulletin zielen, compter, compter sur, raconter Zielong (f), recensement Ziffer (f), chiffre Zifferblat (n), cadran d'horloge/montre Zig(a)rett (f), cigarette Zigar (f), cigare Zigeiner (m), bohémien Ziel (n) pl. Zieler, but, arrivée Zilinder (m), 1. cylindre, 2. chapeau haut-de-forme Zill (f) pl. Zillen, brique, tuile Zillebäcker (m), 1. tuilier. 2. fam. « un Belge » Zillebäckerei (f), tuilerie zillen, élever des animaux, éduquer, former, faire pousser zimlech, assez, plutôt 50 Zitat (n/m), citation Zitroun (f), citron Ziwwi/Huesenziwwi (m), civet/c. de lièvre Zock (m), ( an engem...) d'un coup, d'une gorgée Zock ( um… sinn ), être prêt Zocker (m), sucre Zockerboun/Kammell (f), bonbon Zockerdëppchen (n), sucrier Zockerkuch (m), tarte au sucre Zodi (m), vacarme, tohu-bohu, chahut Zodi schloen, faire du vacarme zolidd, solide Zoll (m), douane Zollveräin, union douanière Zomm (f), somme d'argent Zong (f), langue Zonk (m), pl. Zénk, clôture en fil de fer Zooss (f), sauce Zoossiss (f), saucisse Zopp (f), toute soupe, tout potage Zoppekomp (m), soupière Zo(a)ppnaass, trempé Zort (f), sorte zortéieren, classer, trier zou, fermé zou sech kommen, revenir à soi zoudecken, couvrir Zoufall (m) pl. Zoufäll, hasard zoufälleg, par hasard zougänglech, accessible Zougank (m), pl. Zougäng, accès, entrée zougestoen, concéder zouginn, avouer zougräifen/duergräifen, saisir (l'occasion) zouhalen, 1. tenir fermé, 2. donner raison Zouhuelen (n), accroissement zouhuelen/bäihuelen, 1. accroître, 2. grossir zoukënfteg, futur, de l'avenir Zoukonft (f), futur Zoulaf (m), affluence zouloossen, accorder, permettre zoumaachen, fermer zoumudden, présumer zoureedelen, verrouiller zouruffen, interpeller zouschloen, 1. claquer (la porte), 2. adjuger zouschousteren, donner par un détour Zouso (f), assentiment zousoën, accepter , donner son assentiment zouspären , fermer à clef Zoustand pl. Zoustänn (m), état, circonstance Zoutrauen (n) , confiance zoutrauen, croire quelqu'un capable de . . . zouverlässeg, digne de confiance zréck, zeréck/ erëm, 1. de retour, 2. en arrière zréckbleiwen/hannebl., rester en arrière, zréckdrécken/hannerzegdr., reléguer, repousser zréckfalen/ hannendrafalen, retomber zréckféieren/hanneschtf., reconduire zréckginn/erëmginn (eppes), rendre qch.à qn. zréckgoen/hannerzegg., reculer, (hanneschtgoen= retourner) zréckhalen, retenir zréckkommen/erëmkommen, revenir zréckschécken/hannescht schécken, renvoyer zréckstoussen, repousser zréckzéien, retirer, se retirer zu, à (localité), sauf « an der Stad/Fiels » Zuch (m), pl. Zich, train Zuel (f), nombre zugläich/ an engems, en même temps Zukunft (f) = Zoukonft, l’avenir, le futur zumbeschte gin(een), payer une tournée zum Schluss, finalement Zündong (f), allumage Zuucht (f), nichée, élevage Zwäig (m), branche Zwank (m), contrainte zwanzeg, vingt (20) zwar, pourtant, bien que Zwéck (f), pince zwee(n), deux (2) zweemol, deux fois zweeërlee, deux sortes de zweet(en), deuxième zwéin, deux (masc.) Zweiwel (m), doute zweiwelen, douter de zweiwelen, douter zweiwelhaft, douteux zwéngen pp. gezwongen, obliger, forcer Zwerg (m), nain zwëschen, zwëscht/ tëschen, tëscht, entre Zwëschespill (n), intermède Zwicker (m), lorgnon, pince-nez zwielef, douze (12) Zwilling (m), jumeau, jumelle Zwir (m), fil à coudre, fig. goutte (alcool) Zwirkinnek (m), 1. roitelet, 2. fig. buveur d’alcool Zwiw(w)el/Ënn(f), oignon zwiwwelen = zwibbelen,( sech...)se douter que zwou, deux (fém.) 51