honneurhDico A

Transcription

honneurhDico A
addéieren, additionner
Adder (f), couleuvre
äddi, adieu
Adel (m), noblesse
adeleg, noble (adj.)
Advent (m), Avent
Adwäis (m), conseil, avis
Äerd (f), 1.terre, sol, 2.monde
Äerdbier (f), fraise
Äerdbiewen (n), tremblement de terre
Äerddeel (m), continent
äerdeg, actif, dynamique, zélé
äerden, mettre à la terre (prise)
Äerdgas, gaz naturel
ärt (n), votre
Af (m), singe
afalen, 1. passer par la tête,
2. tomber en ruines
afen, jouer au badaud
aféieren, introduire
Afeléift (f), idolâtrie
Afennoss (f), pl. Afennëss (f), cacahuète
Affekot (m), avocat
Affekotekniff (f), intrigue, ruse
affen = op, ouvert
Affer (m), 1.sacrifice, 2.offrande
Affer (n) , victime
afferen, sacrifier, aller à l'offrande
affrontéiert, prétentieux, grossier, effronté
Afloss (m), impact
Agank (m), entrée, accès,
agebilt, fictif, imaginaire - vaniteux, infatué
Agemaachtes (n), conserve alimentaire
ageriicht, équipé
ageschriwwene Bréif (m), lettre recommandée
agesinn, comprendre, reconnaître (une faute)
Ageständnes (n - pl. -nësser) , aveu
agoen, 1. entrer, 2. Se rétrécir
agruewen, enterrer, enfouir
Ahnong, (f), intuition, idée
Ahnong, keng…, aucune idée
ähnlech (bal dselwecht), semblable
Äifer (m), 1.zèle, 2.colère
äifreg, zélé
Äis (f), glace
Äis/ons (pron.dém.), nous
Äisbier (m), ours blanc
Äishelleg (pl.), les saints de glace
äiseg = äiskal, glacial
Äisschaf (m), frigo
Äisschong (m), patin de glace
Äisstroll = Äiszack, (f), glaçon
Ak (m) = Akaul (f), nuque
Akaafskuerf (m), sac à courses
Akaf (m), achat, emplette
akafen, faire des achats/courses
Akerbau (m), agriculture
aklammen, monter (dans un véhicule)
Akommes (n), revenu
Akommes-Steier (f), impôt sur le revenu
akreesen, encercler
akut , 1. aigu, 2. pressant
Al (f), vieille
A
A (n) pl. Aen, œil
a, interjection d’étonnement, ah !, tiens !
a sou, tiens, tiens !
a, interjection de confirmation, mais…
a dach, mais si
a jo, mais oui
a neen, mais non
a sécher, mais bien sûr
a, forme succincte de an, et
a wat ass ?, et quoi donc ?
a wat nach ?, et quoi encore ?
a = an, plus (addition arrithm.),
p.ex. dräi a véier ( 3 + 4 )
aacht, huit, 8
Aachtel (m) huitième (fraction)
Aachtchen (f) 1. huit du jeu de carte,
2. brioche en forme de huit
3. roue (de vélo ) déformée
aalt (adj. n), vieux
Aangel (f), canne à pêche
Aangel (m), aiguillon, dard
Aarbecht (f), travail, besogne
Aarbechter (m), travailleur, ouvrier
Aarbel (f), brassée
Aarm = Arem (m) pl. Ärem, bras
aarm, pauvre (adj.)
Aarmband (m), bracelet
Aarmen (m) pauvre
Aarmenä =Amenäerchen (f), œillet
Aarmutt (m/f) , pauvreté
Aarmséilegkeet (f), état pitoyable
Aarsch (m) = Aasch pl. Äersch /Äesch
postérieur, séant, derrière, cul
Aarschbak (m), fesse
Aart (f), particularité, sorte
aartelech, gentil, gracieux
Aascht (m) pl. Äscht, branche
Aax = Aaxt (f) pl. Aaxen, hache, cognée
ab, parti, perdu
abberdéngeg, empressé, serviable
Abberzuel, grand nombre, verbiage
abee, eh bien
abee jo ! tiens,tiens !
abeezen, mariner
Abgascht (m), envie, jalousie
abillen (sech), s'imaginer, se figurer
Abildong (f), imagination, illusion
Ablack = Abléck (m), instant, moment
Abrëll (m), avril
abriechen p.p. agebrach, cambrioler
Abriecher (m) , cambrioleur
Abroch (m), pl. Abrech, effraction, cambriolage
absëns, particulièrement
Absicht (f), intention
absolutt, absolu, tout à fait
Abtei (f), abbaye
Achs (f) = Uess (f), axe, essieu
achtzeg = uechtzeg, quatre-vingt
Actioun (f), action
1
honneu
al (f), alen (m), aalt (n) âgé, vieux (adj.)
alafen, entrer (en gare)
aleeën (Hoer), mettre des bigoudis
aleeën (Wueren), s’approvisionner
Alen (m), vieux, vieillard
aliichten, paraître clair,
all = alleguer, tous,
all Kéier, chaque fois
all Mënsch, chacun, tout le monde
allebéid, tous les deux
alleguer, tous (sans exception)
allenennen, partout
alleréischt, tout d'abord
allerhand, 1. toutes sortes, 2. grave
Allerhellgeblumm (f), chrysanthème
Allerhellgemount (m), Novembre
Allerhellgendag (m), Toussaint
allerlee, toutes sortes de . . ., de tout genre,
allermeescht, dat, la plupart
Allerséilendag (m), 2 novembre, Jour des Morts
alles, tout
allgemeng, en général
Almosen (n), aumône
almoudesch, démodé
als, à titre de, en qualité de
alt (dajee alt), eh bien bon
Alter (m), âge
Altertom (m), antiquité
Altor (m), autel
alueden, charger dans…
am = an dem (datif), dans le, en
am meeschten (superlatif), le plus
amaachen, conserver
Amboss (m), enclume
ameesselen, sculpter, tailler au burin
Ament (m), moment
Ämer, Eemer (m), seau
ameséieren, amuser(sech a./s’a.)
amplaz = aplaz, au lieu de
amstand/ëmstand sinn, être capable de
an (préposition suivi du datif), dans, en,
an, 1. et, 2. Eent an zwee ass…(addition)
Andacht (f), 1.recueillement 2. salut/église
Androck (f- pl. Andréck), impression
aneneen, l’un dans l’autre
anengems, en même temps
aner (f), aneren (m), anert (n), autre
anescht , autrement, (näischt a.), rien d'autre
anescht sinn, être différent, être enceinte
Angscht (f), peur, angoisse
ängscht(er)lech, peureux, craintif
Angschtkreesch, (m), cris de frayeur
anhänken pp. agehaang, raccrocher (téléphone)
änneren, changer, modifier, convertir
annerhallwen, annerhallef , un(e) et demi(e)
Ännerong (f), changement
anniichter/ eniichter, sobre, à jeun
äntweren, répondre
Äntwert (f), réponse
anuecht huelen, pp. anuecht geholl,
s’apercevoir, remarquer, faire gaffe
anzwousch, quelque part, soss …, ailleurs
apaart, particulièrement, extra, très…
apaarti, surtout
apaken, emballer
Apdikt (f), pharmacie
Apdikter (m) (-tesch) (f), pharmacien(ne)
Apel (m), pl. Äppel, pomme
Apparat (m), appareil
Äppelbam/ Äppelter (m), pommier
Äppeldrëpp (f), eau-de-vie de pomme
Äppelviz (m), cidre
Ar (m), are
är, vos (pl), votre (f)
areiwen p.p. ageriwwen , frictionner, frotter,
étaler une crème
ären, votre (m)
ariichten, installer, équiper
Ariichtong, (f), installation, équipement
Asaz (m), 1.pari, enjeu, 2.engagement
Äschen (f), cendres
Äschebecher = Äschenteller (m), cendrier
Äschermëttwoch (m), mercredi des cendres
aschloen, casser, enfoncer (porte,vitre etc)
Ascht = Nascht (n), pl. Äschter/ Näschter, nid
aseefen, savonner, mettre de la mousse à raser
asetzen, 1. mettre dans, 2. emprisonner 3. miser
aspären, 1.enfermer, 2.emprisonner
astellen, 1. régler, 2. engager, embaucher
Äter/Eeter (m), pus, matière purulente
Ätereg/ eetereg, purulent
Äteren/eeteren, suppurer
Atomkraaft (f), énergie atomique (nucléaire)
Atomkraaftwierk (n), centrale nucléaire
Auder (m), pis (de vache)
Auer (f), horloge – heure
Auerenzär (m), aiguille de montre
Auerebuttek (n), horlogerie
Auerglas (n), verre de montre
Auermécher, (m), horloger
Aufgab (f), 1.tâche, devoir (d'écolier), 2. mission
August, (m), août
Aulebäcker (m), potier
Aulegeschir (n), poterie
aus, 1.en / de (matière) 2. hors de, 3. fini, terminé
Ausbildong (f), formation, culture
ausblosen, éteindre, souffler (une bougie)
ausbueren , creuser, forer, tarauder
ausdeelen, distribuer
ausdinn, ausdoen, enlever (un vêtement)
ausdrécken, 1. presser (un fruit), 2.exprimer
Ausdrock (m), expression
auserneen, 1. rompu, cassé, 2. séparé
auserneebriechen, se casser en morceaux
auserneeleeën (engem eppes …),
expliquer qch.à qn.
auserneen huelen, démonter, séparer
ausféieren,1. transporter, livrer, 2.exécuter/ordre
ausfëllen, compléter, remplir (un formulaire)
Ausfluch (m) pl. Ausflich, excursion
ausfroen, interroger
ausgeglach, équilibré
ausgeschloss, exclu
ausgesinn, sembler, avoir l‘air
ausgewuess , adulte
ausginn, dépenser
2
ausgoen, sortir
aushalen, tenir bon
ausklameren, excepter
auslaachen, se rire de, se moquer de
auslafen, 1. (s')écouler, 2. partir (bâteau)
Ausland (n), pays étranger
Auslänner (m), étranger
auslännesch, étranger (adj.)
ausmaachen, 1.éteindre, 2.biffer, rayer
Ausnahm (f), exception
auspaken, déballer
ausprobéieren, essayer
Auspuff (m), échappement (auto)
ausrëselen, secouer (un tapis)
ausrëtschen = ausrutschen, déraper
Ausried (f), subterfuge (excuse), faux-fuyant
ausrouen (sech), se reposer
ausruffen pp. ausgeruff, proclamer
ausschëdden, déverser, vider
Aussenzäit (n), mois de mars/avril
ausser= bis op…, hors, à part
aussergewéinlech, extraordinaire
Aussiicht, (f), 1. vue 2. Prévision 2. expectative
Ausso (f) , témoignage
ausspriechen, pp. ausgesprach, prononcer
ausstellen pp. ausgestallt,exposer
Ausstellong, (f), exposition
ausstierwen, disparaître, s'éteindre (famille)
aussto(e)n, supporter
ausstrecken , étendre
ausstreeën, répandre
austauschen pp. ausgetosch, échanger
Auster (f), huître
Auswäis (m), carte d'identité
auswanderen, émigrer
Auswanderer (m), émigrant
Auswanderong (f), émigration
Auswee (m) pl. Ausweeër, issue, biais
auswenneg, par cœur
auswëschen, essuyer, rayer
Auszuch (m), extrait
Auto (m) = Won, automobile
Autobunn (f), autoroute
averstan(en), consentant, d'accord
awanderen, immigrer
Awanderer (m), immigrant
Awanderong (f), immigration
Aw(u)ar = awur, au revoir
awéckelen, emballer
Aweiong (f), inauguration
awëllegen, consentir
Awëllegong (f), consentement
awer = ower, mais, or
Awunner (m) pl. Awunner , habitant
Baart (m), pl. Bäert, barbe
Baart (de B. maachen), se raser
Baartapparat, (m), rasoir
Baartbiischt (f), blaireau
Baartmesser (m), lame à raser
Baaschtert, (m), bâtard
babbelen, bavarder
Bächelchen (f) pl. Bächelchen, ruisselet
Bäcker (m), Bäckesch (f), boulanger, boulangère
Bäckerei, (f), boulangerie
Bad = Bued (n), bain
baffen, bouffer
bäi = bei, près, chez
bäibréngen, apprendre qch.à qn
bäidroen, contribuer
bäikommen, en venir à son tour
Bäileed (n), condoléances
Bäileedskaart (f), carte de condoléances
bäiléieren, apprendre qch de plus
bäisetzen p.p. bäigesat , ajouter
bäisiichteg, myope
Bäisiichtegkeet (f), myopie
Bäissen (n), démangeaison
bäissen, 1. mordre, 2.démanger
bäistoen, assister, secourir
Bak (m), joue
Bakecht (f), fournée de pain
baken, 1. frire, 2. cuire
Bakpolver, poudre de levure
Bakuewen (m). four (de boulangerie)
Bal (m), bal
bal, presque
Ball (f), quintal métrique (100 kg)
Ball (m), balle, ballon (de jeu)
Ballek (m), poutre
Bam (m), pl. Beem, arbre
Bamschoul (f), pépinière
Bamueleg, (m), huile de table végétale
Band (m), pl. Bänner, 1. ruban, 2. lien
Band (m), pl. Bänn, volume, tôme (livre)
Bändchen, (m), 1. petit ruban, 2. bague de cigare
Bänk (f), 1.banc, 2. vignoble en terrasse
Bank (f), banque
bännegen, dompter
bannen , p. p. gebonnen, lier
bannen (bannenan) , à l'intérieur, dedans
Bannhidder = Bannpréiter (m), garde champêtre
barlucken, loucher
Bascht (f), fêlure, fente
baschten, fissurer, éclater (de râge)
Bass (m), 1. démangeaison 2. basse (musique)
bast(e)len, bricoler
Bastler (m), bricoleur
batter, amer
Bau (m), bâtiment
Bauch (m), pl. Bäich, ventre
Bauchbidden (f), baquet à lessive
bauen , construire, bâtir
Bauer (m), pl. Baueren, laboureur, cultivateur
Bauer (m), pl. Baier, 1. valet du jeu de cartes
2. figure du jeu de quilles et d’échecs
Bauerejong (m), fils de cultivateur (péjoratif)
Bauerenhaff (m), ferme
B
Baach (f), ruisseau
Baachfrell (f),truite de rivière
baarbes = buerbes, pieds nus
baarmhäerzeg, miséricordieux
Baarmhäerzegkeet (f), miséricorde
3
Bauerewiesen (n), exploitation agricole
baufdeg, patatras
baupseg, brusque et rude d’expression
baupsen , parler brutalement
baussen = dobaussen, dehors
baussent, hors de
Bauz (m), jeune vache, veau, sotte personne
bauzeg, sot, lourdaud
Beamten/-in (m), employé/e
beäntweren, répondre à une question
Becher (m), gobelet
Béchs (f), 1.boîte de conserve, 2. fusil
béchsen, étudier avec ardeur, bûcher
bécken (sech), se pencher, se baisser
Béck(er)lek (m), hareng saur
bedächteg, réfléchi, posé
bedäitend, considérable, important
bedalen, fam. payer
bedanken (sech) remercier qn.
Bedaueren (n), regret
bedaueren, regretter, déplorer
bedauerlech, regrettable
bedecken, recouvrir
bedeiten, signifier
bedeitend = bedäitend , important
Bedeitong (f), signification
Bedéngong (f), condition
bedéngen, 1. servir qn 2. impliquer qch
bedéngen (sech), se servir soi-même
bedenken, considérer, réfléchir,
bedreelech, menaçant
bedréien, tromper, tricher, duper
Bedréier (m), tricheur
Been (n), jambe
Bees (f), pl. Beesen, un/des baiser/-s
beetschen , fesser, donner une raclée
begeeschteren , enthousiasmer
Begeeschterung (f) , enthousiasme
begeeschtert, épris, enthousiasmé
begéinen, rencontrer
begieren, convoiter, désirer
begleeden, accompagner
begnodegen, gracier
begräifen, comprendre, piger
Begrëff (m - pl. Begrëffer) , concept, idée
begrënnen, motiver
Begriefnes (n), enterrement
begruewen, enterrer
behaapten, prétendre, affirmer,
Behaaptong (f), affirmation, assertion
behaen, tailler, sculpter
behalen, 1. garder, conserver, 2. retenir
de mémoire
behandlen, traiter
Behandlong (f), 1. traitement, 2. maniement
behidden, protéger
behiewen, remédier
Behuelen (n), comportement
behuelen (sech), p. p. beholl, se comporter,
se conduire
Bei (f), abeille
bei = bäi, près de, chez
Beicht (f), confession
beichten, confesser
Beichthär (m), confesseur
béid, les deux
Beidel (m), 1. sac, poche, 2.porte-monnaie,
bourse
béien, plier
beieneen, I'un auprès de I'autre
Béier (m), 1. bière, 2. verrat
Béier (m), verrat
Béierzelt (n), buvette (sous chapiteau)
Béifchen (m), petit garçon, gamin
Beilen (n), hachette
béis, fâché, vilain,
béisaarteg, méchant, malicieux,
Béischt (m), bète (bétail)
Beispill (n), exemple
béissen, expier, faire pénitence
bejozen, affirmer
Bekanntschaft(f) (maachen), connaissance,faire
faire la connaissance de qn.
bekannt, connu, pubIic, notoire
Bekannten (m/f), une connaissance
bekäppen, comprendre, piger
bekéieren, convertir
bekëmmeren, s'occuper
bekëmmlech, 1. salutaire, 2. digeste
bekennen, confesser, avouer
beklaken, vulg. Beschäissen,calomnier
bekloen (sech . . .), se plaindre
bekucken, regarder (du coin de l'oeil)
Belaaschtong, (f), 1. rude épreuve, 2. charge,
beleedegen, insulter, offenser
Beleedegong (f), vexation, offense, injure,
beleeën, 1. occuper (chambre/lit) 2. justifier
Belëftong (f) , aération
beléien, mentir à queIqu'un
beléieren, instruire, informer
Beléierong (f), instruction, information
beléift, recherché, popuIaire, bien-aimé
beliewen, animer
beliichten, éclairer
Beliichtong (f), éclairage
bëlleg, bon marché
Bëlles (m), mufle
belounen, récompenser
Belounong (f), récompense
belsch, 1. beIge (adj.) 2. (fig.) malicieux
Belsch(t) (n), Belgique
belueden, charger
beméien, s'efforcer, se donner du mal
bemierken, remarquer
Bemierkong (f), observation, remarque
Bëndchen, (m), petit gâteau
Bëndel, (m), baluchon
Bengel (m), bâton
benotzen, utiliser, employer
berappen, payer (péjoratif)
berechnen, faire des calculs techniques
bereet/prett sinn, être prêt
bereien, regretter, se repentir
beréieren, toucher, effleurer
Bericht (m), compte-rendu, rapport
beriimt , réputé
4
beroden , 1.conseiller qn, délibérer sur qch.
berouegen , calmer , sech b., se calmer
Beruff (m), profession
Bësch (m), pl. Bëscher, bois, forêt
beschäftegen, occuper, employer
Beschäftegong (f), occupation, travail
beschäftegt sinn, être occupé
beschäissen, médire
Beschass/ vulg. (m), médisance
Bescheed (m) , avis, réponse
Bescheed wëssen, être au courant, informé
Bëschelchen (m), bosquet, petit bois
beschloen, ferrer un cheval
Bëschof (m), pl. Bëscheef, évêque
bescht (dat . . .), Ie meiIleur
beschten (am . . .), le mieux
beschützen , protéger
beschwéieren (sech b.) se pIaindre,
besetzen, occuper (un siège, un pays)
besëtzen, posséder
besichen, visiter, rendre visite
besiichtigen, visiter (p. ex. une viIIe)
besonnesch, surtout, spécialement
bespriechen, débattre, discuter
bëss(ch)en (e . . .), un peu
bësseg , mordant
besser, mieux
besseren (sech), s'améIiorer
Besserong (f) , rétablissement
Bestänneges (n), (eppes B.) quelque chose
de stable
bestätegen, confirmer
Bestätegong (f), confirmation
bestellen, commander
Bestellong (f), commande
Bestellziedel (m), buIletin de commande
bestëmmen, 1. déterminer, 2. désigner, 3 destiner
Bestëmmong, (f), 1. détermination,
bestëmmt, 1. certainement, 2.défini
Bestietnes (n), mariage
bestoen, exister
bestreeën , saupoudrer
bestrofen , punir
bestueden, marier, se marier
bestuel gin, être volé
Besuch (m), visite
Betäubong (f), 1. étourdissement, 2. anesthésie
betounen, 1. accentuer, 2. insister sur
betount, accentué
Betounong (f) accentuation
Betrag / (m) pl. Beträg , montant
Betrib (m) - pl .Betriber , entreprise
Betrib (a . . . sinn ), être en fonction
Bëtschel (n), chevrette, fille capricieuse
Bett (n), pl. Better, Iit
Bettspreet (f) , couvre-lit
bewaachen, garder, surveiIIer
Bewäis (m), preuve
Bewäisstéck, (m), preuve justificative
Bewegong, (f), mouvement
beweisen, p.p. bewisen, prouver, démontrer,
bewonneren, admirer
Bewonnerong (f) , admiration
bewosst, conscient, dénommé
bezéien, se référer à
bezeien, témoigner
Bezéiong (f), relation, rapport
bezuelen, payer
Bezuelong (f), paiement
bezweiwelen, douter de, mettre en doute
Bich (f) pl. Bichen, hêtre
Bichelchen (n), livret
Bicherbuttek (m), librairie
Bicherschaf (m), bibliothèque (meuble)
Biddchen = Biitchen(f), 1.saloir, 2. Cuvette
Bidden, (f), cuve, tonneau, baignoire
bidden, 1. offrir, proposer, 2. miser,
Biddi (m), 1. bidet, 2. jeune cheval
biedelen, supplier
bieden, pp. gebiet, prier
Bier (m), 1. baie, 2. ours
Bierg (m), pl. Bierger, montagne
Bierger (m), (sing. & plur.) citoyen
Biergpad (m), pl. Biergpied, sentier de montagne
Bierk (f), bouleau
Biesem (m), balai
Bietklack (f), angélus
Bietstull (m), prie-Dieu
Biffdeck (m), steak de boeuf
Bigel (m), cintre
bigelen, repasser
Biichten (n), visée
biichten = diichten, viser (avec une arme)
Biischt (f) brosse, balai
biischten, brosser
Biitchen (f), pl. Bitercher, cuvette
Bild (n), pl. Biller, image
bilden , former
Bildong (f), formation, culture
Billen (n), aboiement
billen, aboyer
Billerbuch (n), livre d'images
Billjee (m), pl.Billjeeën, billet
bimmelen, tinter (cloche)
Bindestréch (m), trait d'union
Bir (f), poire
Birebam (m), poirier
birelen, hurler, crier
Birendrëpp (f), eau-de-vie de poire
bis, jusque, jusqu'à
Bistum (m), évêché
bitzen , pp. gebutt , coudre
Bitzmaschinn (f), machine à coudre
Biz = Kaffisbiz (m), cafetière
Bläi (n), plomb
Bläistëft (m), crayon
Blani (m), lourdeau, sot
blank, brillant, propre
Blann (f), une aveugle
blann, blanne(n), aveugle (adj.)
blannemännches, aveuglément
Blannen (m), un aveugle
blären pp. gebläert , beugler, hurler
Blat (n), pl. Blieder, feuille
Blatlaus (f), pl. Blatlais, puceron
blatzeg, pâle, terne, blême
5
Blatzkueder (m), (ir.) personne pâle
Blech (m), 1. tôle 2. (fig) sottise
Bléck (m), regard
bleech, pale, blême, blafard,
bleechen, blanchir, décolorer
Bléi (f), 1. fleur, 2. floraison
bléid, timide
bléien pp. geblitt, fleurir
Bleil (m), = Blëll, battoir (pour le linge)
bleiwen, rester
blénkeg, brillant, luisant
blénken, 1. briller, 2. clignoter
blennen, 1. aveugler, 2. éblouir
Bless (f) lésion, plaie, blessure
Bless = Blani (m), imbécile
Blëtz (m) pl. Blëtzer, éclair
blëtzen, 1. faire des éclairs, 2. étinceler
bliederen, feuilleter
Blietchen (n), 1. petite feuille, 2. anche
Blimmchen (f), petite fleur
blo, 1. bleu, 2. (fig) ivre, saoul
Block (m), bloc ( 1.de pierre/métal,
2. de maisons)
Block (f), boucle (de ceinture), bloc
blöd, stupide
Bloder (f), ampoule, cloque (aux mains)
blo(el)zeg, bleuâtre
Blos (f), 1. bulle, 2.vessie
blosen, souffler
bluddeg, sanglant, saignant, ensanglanté
bludden ( pp. geblutt), saigner
Blumm (f) fleur
Blus (f), blouse, chemisier
Blutt (n), sang
Bluttdrock (m) tension artérielle
Bluttschwier (m), furoncle
Bock (m), pl. Béck, 1. bouc, 2. support
Bockel (m), bosse
bockeleg, bossu
Bockelegen (m), bossu
Bok (m) = Bokemaul, (f), 1.masque, 2. personne
masquée
Boll (f), bol
Bols (m) , pouls
Bom (f), iron. vieille femme
Boma, Bomi (f), grand-mère
Bommel (f), 1. bourdon , 2. pompon
bommelen = bummelen, flâner
Bond (m), gâteau garni
Bongert (m), verger
Bop (m), iron. vieil homme
Bopa, Bopi (m), grand-père
bor, comptant (argent)
Borscht (m), garçon, type, gamin
bosseg, drôle
Bot (n), canot
Botter (m), beurre
Botz (f), - Botzen (n), nettoyage
botzen, nettoyer
Botzfra (f), femme de charge
Botzmëttel (n), détergent
Bou (m) pl. Béi, arc
Bouf (m), pl. Bouwen, garçon, gamin
Boun (f), haricot
Bouneschlupp (f), soupe aux haricots
Bounesonndeg (m), 1er dimanche de carême
Bounestaang (f), 1. perche à haricots, 2. iron.
homme mince et de grande taille
Box (f), culotte, pantalon
Boxeschësser (m), morveux, froussard
Brach (n), lait caillé
braddelen, parler pour ne rien dire,
jaser, papoter
Bräi (m), purée, bouillie, pâte
Brand (m), feu, incendie
Bratzel (f), = Bretzel, 1. ciboulette,
2. craquelin
Bratzelsonndeg (m), Laetare, mi-carême
Brauch (m), pl. Bräicher, usage, coutume
brauchbar, utilisable
brauchen, avoir besoin
Brauerei (f), brasserie
Braus (f) 1. pomme d’arrosoir, 2. douche
Braut (f), pl. Bräit, fiancée, jeune mariée
brav, honnête, gentil, sage
Bréck (f), pont
Breet (f), largeur
breet, large
bréien, couver (œuf, maladie)
Bréif (m), lettre
Bréifdréier (m), facteur
Bréifkëscht (f), boîte aux lettres
Bréim(Brimm) (f), 1. brûme sauvage, 2. ronce
Bréissem, brème, mou du pain
Bréitchen (n), pl. Bréidercher, petit pain
Brëll (m), sing. !, lunettes
brëllen, crier, hurler, gueuler
Brems (f), frein
bremsen, freiner
Bremsluucht (f), feu stop
bréngen pp. bruecht, apporter
brennen, 1. brûler, 2.distiller
Brenner, distillateur, brûleur(chauffage)
Brennerei (f) , distillerie
Brennessel (f), ortie
Bretzaasch (m) vulg. , vantard
bretzeg, vantard (adj.)
Bretzel = Bratzel (f), craquelin
bretzen (sech...), se vanter
Bretzert (m), vantard
Bretzesch (f), vantarde
bridderlech, fraternellement
Bridderlechkeet (f), fraternité
Briecheisen (n) , pince monseigneur
briechen, p.p. gebrach, casser, rompre,
briser,
Briet (n), pl. Brieder, planche
Britt (f), bouillon (de viande ou de poule)
broden, frire, rôtir
brommen, grogner, ronchonner, bourdonner
brong, brun
Brooch (f), jachère, champs en friche
brooch leien, être en friche
Broochmount (m), juin
Broscht (f), pl. Brëscht, poitrine, sein
Broschtkuerf (m) , cage thoracique
6
Brot (m), rôti
Brout (n) pain
Broutdag, jour ouvrable
Brudder (m), pl. Bridder, frère
Buch = Bich (f), hêtre
Buch (n), pl. Bicher, livre
Buchhändler = Bicherhändler (m), libraire
Bucki (m), bouquet de fleurs
Bud (f), baraque
Buedbidden, (f), baignoire
Buedkostüm, (m), maillot de bain
Buedduch (m), pl. Bueddicher, serviette de bain
Buedem (m), pl. Biedem, sol, terre, fond
bueden (sech . . .), se baigner
Buedzëmmer (n), salle de bain
Buer (n) pl Buer, foret
buerbes, pieds nus
bueren, percer, forer
Buerg (f), château- fort
Buergermeeschter (m), bourgmestre, maire
Buermaschinn (f) , foreuse
Buet (m), messager
Bugger (m), bougre, gars solide
Bühn (f), scène
Bullett (f), boulette de viande, iron. pensionnat
Bulli (m), boue, gadoue, limon, iron. potage
bummelen, flâner, vadrouiller , traîner
Bummelzuch (m), train lent de banlieue
Bunn (f), piste, voie (ferrée)
Bur (m), fontaine
Buschtaf (m), lettre (de l’alphabet)
Butsch (f), chèvre, fille capricieuse
Buttek (m), magasin
Butz (m), petit enfant, petite créature
butzeg, petit
Butzi, (m), appelation de tendresse
Buuscht (m), mèche de cheveux, crinière
buuschteg , grincheux, capricieux
Dackel (m), basset
dacks, souvent
däerfen, pouvoir, avoir la permission de
däers/ dees méi, . . . et encore plus
däers/dees, de cela
Daf (f), baptême
daf, sourd
Dafgiedel (f), marraine
Dafheet (f), surdité
Dafpätter (m), parrain
dafstomm, sourd-muet
Dafstommen/ Stëmmchen (m), sourd-muet
Dag (m) pl. Deeg, jour
Dag fir Dag, jour pour jour
dagdeeglech, quotidiennement
däi(n), ton (adj. possessif masc.& n.)
Däich (m), digue
daierlech, chétif
Daimchen (m), pouce (d'enfant)
däischter, sombre
däitlech, 1.clair, clairement, 2.lisible
däitsch, allemand (adj.)
Däitschen/Preiss (m), Allemand
Däitschland (n), Allemagne
Däiwel (m), diable
dajee, allez hop ! mais enfin !
Daler (m), 1.écu, 2. pièce d'argent
Dall (m), pl. Däller, vallée
Dällchen (m ), vallon
damen,(pp. gedam) 1. calmer, 2. apprivoiser
Damm (f), dame
Damp (m), fumée, vapeur
Dampdëppen (n), casserole à pression
dämpen, fumer (tabac)
Dampzuch (m), train à vapeur
dankbar, reconnaissant
danken/ merci soen, remercier
Dänn (f), conifère, sapin
Dännestraiss, branches de sapin
Danz (m), danse
danzen, danser
Dänzer (m), danseur
Dänzesch (f), danseuse
daper, vaillant, courageux
Daperkeet (f), vaillance, bravoure, courage
Dapp (m), 1. bonhomme 2. toupie
dappen, trotter
Dar (m) - pl. Där, épine
däreg, 1. épineux, 2. grincheux
Däreldéier (m), hérisson
därmoossen, tellement
dass = datt, afin que,
dat (n), ce, cette (adj.dém.)
dat hei(ten), ceci
dat do(ten), cela
dat selwecht, la même chose, de même
dätsch, exténué, épuisé
datt = dass, (afin/pour) que
Datum (m), date
Dauer (f), durée
daueren, durer
Dauf (f) pl. Dauwen, pigeon
Daum = Domm (m) pouce
C
Chrëscht (m), chrétien
Chrëschtbam (m), arbre de Noël
Chrëschtdag (m), Jour de Noël
Chrëschtentom (n), christianisme
Chrëschtkëndchen (n), le petit Jésus, naïf
chrëschtlech, (adj.) chrétien
D
Da (m), rosée
da(nn) = du(nn), alors, puis
Daach (m), pl. Diech, toit
daachen, valoir
Daachzill (f), tuile de toiture
daagsiwwer, durant la journée
Daarm (m), pl. Däerm, intestin
Dabo (m), imbécile, sot
Dabozegkeet (f), sottise
dach, 1. mais si, 2. plutôt,
Dachs (m), blaireau
7
dauschen, bruire, courir vite
dausend, mille (1000)
Dauweschlag (m), pigeonnier
Dawen (m) pl. Dawer, sourd
de, den, le (article)
déck, gros, grosse
Deckel (m), couvercle
Decken (f), couverture
decken, couvrir
déckevoll, abondamment
deefen, pp. gedeeft, baptiser
Deeg (m), pâte (à pain)
deeglech, quotidiennement
Deegwueren (pl), pâtes alimentaires
Deel (m), partie, part
deemno, 1.par conséquent , 2. selon
deemools, autrefois, en ce temps là
deen, ce, cet (adj. démonstr. masc.)
Deessem (m), levain
déi, cette, ces (adj. démontr. fém. et pl.)
déidlech, mortel
Déier (n), animal
Déieregaart (m), jardin zoologique
deier, cher, coûteux
Déif (m), voleur
déif, profond, bas
déiffréieren, congeler
Déifkiller/Fréiser (m), surgélateur
déisäit, 1.de l’autre côté, 2. en face de
déit, conditionnel de dinn
Deel (f), part/partie de
Deelen (n) = Deelong (f), partage
deelen, partager
Dëmpel (m), mare
Déng (gudder. . .), de bonne humeur
deng, ta, tes (adj. poss, fém. et pl.)
Déngen (n), machin
déngen, servir
Dénger (m), serviteur
Déngscht (m), service
Déngschthär (m), employeur
Déngschtmeedchen (n), servante
Denken (n), réflexion, pensée
denken, penser/croire que
dënn, mince
Dënschdeg (m), mardi
dënschdes, le mardi en général
Dëppefest (n), petite fête rurale
Dëppen (n), pot, casserole, marmite
derbäi sinn, participer à, être de la partie
derbäi, près, auprès
derduerch, 1. échappé 2. à travers de
derfir sinn, être pour qch.
dergéint, contre qch.
derhannert , derrière
dermat, avec cela
dernieft, 1. à côté, 2. en plus
3. être hors d’esprit
dertëschent, entre
dervun, de là, de cela,
derwäert, qui vaut la peine
dës, cette
Dësch (m), table
Dëschelchen (m), petite table
Dëschelduch (n), nappe
Dëschtel (f), chardon
Dëschtelfénk (m), chardonneret
dësen, ce
dësdeeg, il y a un de ces jours
dëslescht, dernièrement
dëst, ce (neutre), ceci
dëst an dat, ceci et celà
Dezember (m), décembre
dezent, convenable, décent
Dibbelchen (m), petite monnaie
dichteg, doué, versé, calé
dichten, 1. écrire des poèmes, 2. colmater
Dichter (m), poète
Dichtersänger (m), barde
Dickelchen (n), poulet, poulette
Dierfchen (n), petit village, hameau
dierfen = däerfen, avoir la permission/ le droit de
Dill (m), 1.madrier, 2. planche ( du jeu de quills)
Dill (um . . . sin), être présent à l’heure
Dilldapp (m), toupie
dillen, (adj.) mettre des planches
dillen, (verbe), jouer aux quilles
Dimmer (m), tonnerre
dinn, faire (sens abstrait)
Dir, porte
dir, der, vous, à toi (datif)
Ditti (f), vieille femme
dividéieren, diviser
Divisioun (f), division
Diwwi (m), duvet
Do, le jour, am Do, quand il fait jour
do, là (avec un verbe de situation)
dobäi, 1.avec cela, 2.à côté de
dobannen, à l'intérieur
dobaussen, dehors
doduerch, 1.à travers cela, 2.à cause de
dofir, c’est pourquoi, pour cela
dofteg, parfumé, de bonne odeur
dohannen, là-bas
Doheem (m), (subst.) un chez soi
doheem, (adj.) à la maison, chez soi
dohinn(er), vers là -bas
doiwwer, de l'autre côté, en face
Dokter, (m), docteur
Doléiner (m), ouvrier, journalier
Doléinesch (f), ouvrière
domat, 1.avec cela, 2. ainsi
domm, (adj.) sot, stupide, ignorant
Dommen (m), sot
Dommeniksmillen (vun der. . . sinn), être bête
Dommheet (f), bêtise, bévue, sottise
dompeg, lourd, accablant, suffoquant
dongen = doen, faire
donkel, sombre, foncé
Donner (m), tonnerre
donneren, tonner
Donnerschlag (m), coup de tonnerre
Donnerwieder (n), orage
Donneschdeg (m), jeudi
Dono = duerno, après
Donst (m), vapeur, buée, brume
8
Doppelponkt (m), double-point
dorobber, vers là-haut, au-dessus de
dorop, là-dessus
doruechter, 1. pêle-mêle, 2. confus
Dosen (f), douzaine
Dot (f), fait, acte
Doud (m), la mort
dout, mort (adj.)
Doudeg (m pl.), les défunts
Doudegen (m) , le mort
Doudekranz (m), couronne mortuaire
Doudelued (f), cercueil
doudmidd, mort de fatigue, très fatigué
douds (zu . . .), à mort, très fort
Doudschweess (m), sueur d'agonie
Doum (m), , dôme, cathédrale
Dous (f), boîte
dout, mort (adj.)
dovun =dovunner, de cela
dozou, derzou, duerzou, avec cela
Draach (m), dragon, iron. sot méchant
dräi, trois
Dräibiz (m), (fig.) imbécile
dräierlee, trois sortes de . . .
dräimol, trois fois
Dräirad (n), tricycle
drakucken, avoir l'air de
draleeën, 1. poser dedans, 2. se mêler
Dram (m), pl. Dreem, rêve
dran, dedans, à l'intérieur
Dränk (f), abreuvoir
dränken, 1. abreuver, 2. imprégner
Drauf (f), pl. Drauwen, raisin
dréchen, sec
dréchenen, sécher
Dréchent = Drécht(f), sécheresse
Dréchesmaschin (f), séchoir
Dreck/Knascht (m), saleté
dreckeg, sale
drécken, 1. pousser, 2. imprimer
Drécker (m), imprimeur
Dréckerei (f), imprimerie
Dreckskëscht (f), poubelle
dreeën, menacer
dreemen, rêver
dréi(n)en, rouler, tourner
Dréier (m), 1. porteur, 2. tourneur
dréif, trouble (adj.), terne, gris
Dréisch (m), pl. Dréischer, friche
Dréischel (f), 1. champignon, 2. grive
Dréiuergel (f), orgue de barbarie
dreiwen pp. gedriwwen , 1. pousser, poursuivre,
2. chasser, traquer, 3. pratiquer un sport
Dreiwer (m), traqueur
Drëm an Drun (n), tout ce qui se rattache à qch.
drëm, autour de
drénken, boire
drënner, sous, en dessous
Drëpp, (f), petit verre (goutte) à d'alcool
Drëps (f), goutte d'eau, gouttelette
drëpsen, goutter
Drëpsschlag (m), fuite de gouttière
dreschen, battre (le blé)
Dreschmaschin (f), batteuse
drësseg, trente)
drëtt, drëtten, la/le troisième
drëtt ( zu … ), à trois
Drëttel (m), le tiers 1/3
Driibsal (f) affliction
driibseg, triste, morose
driwwer, au-dessus, par dessus
Drobier (f), brancard
Drock (m), 1. pression, 2. le fait d’imprimer
Drockknapp, bouton-pression
dronkeg= dronken, pris de vertige
drop an drun, sur le point de…
drop, 1. sur, 2. suivant, après
Drot (m), pl. Dréit, fil de fer
droten, en fil de fer
druginn ( sech . . .), s'efforcer
drun, attaché/annexé à
drunhalen (sech…), insister
du(nn), alors
du, tu
Dubbel (m), denier
Duch (n), pl. Dicher, drap, linge
Ducksall (m), jubé
duebel, double
Duechter (f), pl. Diechter, fille
duer = dohin, vers là-bas
duer , assez, ( et geet ….), ça suffit
duerch, 1. à travers 2. à cause
duerch, (adj.) en deux (cassé)
duerchduecht, réfléchi
Duercherneen (n), désordre, pêle-mêle
duercherneen, (adj.), 1. en désordre,
2. troublé d’esprit,
duerchfueren, 1. rouler/continuer sans s’arrêter,
2. brûler un feu rouge, 3. se fêler/casser
duerchkommen 1.réussir à continuer son chemin,
2. réussir à une épreuve (examen)
duerchkucken, deviner une intention
duerchliichten, radioscoper
duerchliichten, luire à travers
duerchschloen, casser
duerchsetzen (sech), s’imposer
duerchsichen, 1.fouiller, 2.perquisitionner
duerchsiichteg, transparent
duerchsträichen, rayer, biffer
duerchwullen, fouiller
Duerchzuch (m), -zoch, courant d'air
Duerf (n), pl. Dierfer village
duerfen, däerfen pouvoir, avoir la permission
Duerffest (n), fête de village
duerfir, pour cela, parce que
duerfueren, y aller carrément
duergoen, suffire
duerhalen, 1. tendre qch.à qn. 2. tenir bon
duermaachen, travailler avec verve
duerno, dono, après cela
duerstellen pp. duergestallt, présenter,
représenter
Dunn (f), 1. poutre, 2. chapeau melon
Dusch (f), douche
duschen, prendre une douche
Duuscht (m), la soif
9
Duuscht hunn, avoir soif
duuschtereg sinn, avoir soif
duuss, doux, doucement
Duussheet (f), douceur
duzen p.p. geduuzt tutoyer/é
éierlech, honnête,
Éierlechkeet (f), honnêteté
Éig (f), herse
éigen, herser
eigentlech, véritablement, à vrai dire
Eil/Ëchel (f), 1. hibou, chouette
Éil (m), anguille
Éil (f), aune
Éimaischen (f), fête du lundi de Pâques
einfach, 1. simple, 2. humble
eis (pron. poss), notre (f), nos
éischt (fir d'), en premier lieu
éischten, le premier
éischter, 1. plus tôt, 2. plutôt
Eisekuch (m), gaufre
Eisen (n), fer
eisen, notre (m)
eisenen (m), eisent (f/n), en/ de fer
éisleker, (m/pl.) provenant de l'Oesling
Éisleker), habitant de l’Oesling
Éisterräich, Autriche
Éiv, Ève
éiweg, éternel
Éiwegblimmchen (f), immortelle (fleur)
Éiwegkeet (f), éternité
elauter, tous/toutes d’une même sorte, rien que
elei = hei, ici
eléischt = eréicht, seulement ( temps)
Elektresch (n), électricité
elektresch, électrique
eleng, seul
Elfebeen (n), ivoire
ellen, laid
Ellesonndeg, dimanche de la Passion
elo, maintenant, de suite
Elsass (n), Alsace
Elteren (pl.), les parents
em = him, à lui (datif)
ëm, autour
ëm, 1. passé, fini (temps), 2. gâté, pourri, 3. ivre
ëmäerbelen, enlacer, embrasser
ëmbréngen p.p. ëmbruecht, tuer
ëmdréien, tourner, retourner qch./qn.
Eemer (m), seau
Ëmpfank (m), accueil, réception
empfänken, accueillir, recevoir, capter (radio)
Ëmfro (f), sondage
ëmgehéien pp. ëmgehäit, renverser
Ëmgéigend (f), les environs, alentours
ëmkéieren, retourner
Ëmkrees (m), rayon
Ëmlaut (m), métaphonie
ëmmer, toujours
ëmmerhin, tout de même, néanmoins
ëmpeg, 1.de taille fine, 2. (iron.) obèse
ëmsoss , vain / en vain
ëmsprangen, traiter cavalièrement
Ëmstand (m), pl. Ëmstänn, circonstance
ëmständlech, compliqué
ëmstellen, cerner
ëmstellen, disposer autrement
ëmstoussen, renverser
ëmtauschen, p.p. ëmgetosch, échanger
E
e = en, un (article indéfini)
eben, justement, à peine
ech, je, moi
Eck (m), coin, angle,
eckeg, anguleux, angulaire
ee = een, un( cardinal), on, quelqu’un,
Ee (n), pl. Eeër = Är, oeuf
Eech (f), chêne
eechen, en bois de chêne
Eechel (f), gland
Eed (m), serment
Eedem (m), gendre
eegen, propre (propriétaire)
eekleg, affreux, dégoûtant, exécrable
eelef, onze (11)
eelst / eelsten, la/le plus vieille/vieux
Eelst (f), l’aînée
Eelsten (m), I'aîné
eelzen, se vieillir
eemol, une fois, op eemol, soudain
een, un – on, 1 (cardinal)
Eent(f), un, le chiffre 1
eenzeg, unique en son genre
eenzeg (f) eenzegt (n) eenzegen (m), personne
ou chose unique / seule
eenzelen, particulier, seul, individuel
Eenzelgänger (m) ,solitaire
Eenzelheet (f), détail
Eenzelzëmmer (n), chambre à un lit
eenzock, tout à coup
Eescht (m), sérieux, gravité
eescht, sérieux, grave
eeschtlech, sérieusement
eefälleg, niais
Eefällegkeet (f), niaiserie
Eefalt, (m), 1.sot 2. naïveté, stupidité
eegen(en), propre à soi, personnel
Eegenaart (f), particularité
Éi (f), pl. Éien, épi
éi = éier = ier = avant que ne
eichen, jauger
Eidechs/Omes (f), lézard
eidel, vide
Éier (f), honneur
Éierong (f), les honneurs (cérémonie)
éier . . . wéi datt, plutôt que
éierbar, honnêtement
Éierchen (m) , rognon
éieren, honorer
éierens, quelque part
éierens anescht, quelque part ailleurs
Éierewäin, vin d’honneur
éierewou, quelque part
Éiergäiz (m), ambition
10
Ëmwee (m) pl. Ëmweeër/Ëmweeën, détour
Ëmwelt (f), environnement
en = hien, il , lui
enaner, I'un l'autre
endlech, enfin, finalement
eng, une
Engel (m), ange
Engelchen (m), angelot
engems (an…), en même temps
Enges , la même chose
Englänner (m), Anglais
Englesch (n), anglais (langue)
englesch anglais (adj.)
enk, étroit
Enkel (m), 1. petit-fils 2. cheville
Enkelkand (n), petit-fils/ petite fille
Ënn (f), pl. Ënnen, oignon
Enn (n), la fin
ënnen, en bas
ënnenan, en bas, au rez-de-chaussée
ënnendrënner, en dessous
Ënnenzopp (f), soupe aux oignons
ënner, sous
ënnerbriechen p.p. ënnerbrach , interrompre
Ënnerdaach (m), abri
ënnerdag, sous terre (expl.minière)
ënnerdéngeg, soumis, humble
ënnerdrécken, réprimer, étouffer, opprimer
Ënnergehëlz (n), sous-bois, broussaille
Ënnergezei (n), sous-vêtement
ënnergoen p.p. ënnergaangen, 1. sombrer,
2. se coucher (soleil), 3. couler (bâteau)
ënnerhalen, entretenir
Ënnerhalt (m), entretien
ënnerhuelen, entreprendre
Ënnerläif (m), abdomen
Ënnerscheed (m) , différence
ënnerschreiwen, signer
ënnersichen , examiner, enquêter
Ënnerstëtzung (f), aide, soutien
ënnersträichen p.p ënnerstrach , souligner
Ënnersichongsrichter (m), juge d'instruction
ënnert, en-dessous
Ënnerwäsch (f), sous-vêtement
ënnerwee, en route
ënnescht, sous - en dessous
ënneschte Stack (m), rez-de-chaussée
enniichter, à jeun
Ënsel (f), île
entdecken, découvrir
Entdeckong (f), découverte
entgéint, à l'encontre
enthalen , contenir
enthalen ( sech … ) s’abstenir (vote)
entnäipen, s’endormir
entscheeden (sech . . .), prendre une décision
entscheeden, décider, résoudre
entschëllegen, excuser
Entschëllegong (f), excuse
entschëllegt !, pardon, excusez-moi
entspanen , détendre
entstoen, p.p. entstan, naître, se former,
résulter
entwéckelen, développer
entweder...oder, soit / ou bien ceci ou cela,
entwëschen / entwutschen, échapper à
Entzündong (f),inflammation
Ënzelt (m), graisse de boeuf
enzwousch, quelque part
enzwousch anescht, autre part
enzwousch ( soss….), ailleurs
Epistel (f), épître,
eppes, quelque chose
erafeieren, goinfrer
eran, dedans, vers l'intérieur
eraus, dehors, vers l'extérieur
erauschëdden pp. erausgeschott, verser,
erausdämpen , chasser dehors
erausdrécken, presser, imprimer(PC)
erausfannen, réussir à trouver, découvrir
erausgeheien, jeter dehors, congédier, limoger
erausgesinn, paraître, avoir l‘air de
erausgräifen pp. erausgegraff, mettre en
évidence
eraushaen , découper
eraushänken, suspendre(linge)
erauskieren, balayer dehors
erausklammen, descendre de qq. part
erauskommen, se sortir de quelque chose
erauspicken, picorer (poules)
erausplécken, picorer (prendre le meilleur)
erausschëdden, verser
eraussichen, choisir, trier
erauswielen, choisir
erauszéien , extraire
erbäi, vers ici
erbäilackelen, attirer
erbellen, abîmer, surmener(l‘estomac)
erblécksen, apercevoir
erblosen, reprendre haleine
erdiischteren, mourir de soif
Erdrag, (m), récolte, rendement
erdränken, noyer qn./qch.
erdrénken, se noyer
erdroen, supporter
eréischt, seulement (temps)
erëm, de nouveau, de retour
erëmfannen, retrouver
erëmgesinn (sech), se revoir
erëmkommen, revenir
erëmkréien, 1. recevoir de retour, 2. rejoindre
ëremsoen, redire
erënneren (sech…), se souvenir, se rappeler
Erënnerong (f), souvenir
Erfahrong (f), expérience
erféieren, effrayer
Erfindong (f), invention
Erfolleg, succés
erfuerschen, explorer
ergë(ä)tzen ( sech . . .), se délecter
erhalen, conserver, maintenir
erhingeren = erhéngeren, mourir de faim
eriwwer, terminé, fini
erkalen ( sech …), prendre froid
Erkältong (f), refroidissement
erkennen, reconnaître
11
erklären, expliquer
Erlaabnes (f), permission
erlaben, permettre
erleedegen, régler, finir, terminer
erléisen, délivrer
Erléis (m), recette
Erléiser (m) , sauveur
erliewen(eppes), vivre qch.
erliichteren, soulager
Erliichterong (f), soulagement, allégement
ermëlzen, étrangler
ermuerden, assassiner
Ernährong (f), nourriture
erneieren, renouveler
ernieren ( sech.. ),se nourrir
ernimmen, citer, nommer, évoquer
erofhuelen, descendre qch.
erofklammen, descendre de . . .
eropdroën, monter qch.
eropstrecken, tendre vers le haut
eropstrëppen, retrousser
eropzéien, tirer vers le haut
Erpressong (f), chantage
erreechen, atteindre
ersämen, ourler
Ersatz (m), remplacement
ersaufen = erdrénken, se noyer
erschéissen, p.p. erschoss, fusiller
erschloen, abattre, assommer
erschrecken/ erféieren, effrayer
erseefen, noyer qn
ersetzen pp. ersat, remplacer
Erspuertes, (n), épargne
Erstécken (n), étouffement
erstécken , étouffer
erwächen, réveiller qn, se réveiller
erwëschen, 1. atteindre, attraper,
2. surprendre, recevoir(maladie)
erwiergen, étrangler
erwuessen, adulte (adj.)
Erwuessenen (m), pl. Erwuessen, adulte
erzielen, raconter, réciter
Esch (f), frêne
esou, ainsi, comme ça,
esou vill, tellement
esouguer, même
esouzesoën, soi- disant
Esseg (m), vinaigre
etlech = en etlech, 1. quelques, 2. nombreux
ewech, parti, disparu
ewechmaachen, effacer
ewechmaachen(sech), se sauver
ewechhuelen, enlever
ewechrutschen, déraper, glisser
ewechwëschen, essuyer
ewéi = wéi, comme
ewell, 1. déjà, 2. parce que
Expositioun/Ausstellong (f), exposition
extra, 1. hors de, séparément, 2. spécial
Faarf (f), pl. Faarwen, couleur
Faarwebläistëft (m), crayon de couleur
faarweg, coloré
Faaschtebounen, fêves de carême
Faaschten (n), le jeûne
faaschten, jeûner
Faaschtenzäit, carême
Faass (n) pl. Fässer, tonneau, fût
Fach (m), pl. Fächer, spécialité, discipline, domaine
fachen, 1. sentir mauvais, puer 2. frapper
Fachleit, gens de métier
Fachmann (m) pl. Fachmänner, spécialiste, expert,
homme de métier
Fachsprooch (f), jargon professionnel
fäerdeg, 1. terminé, fini, 2. prêt
fäerdeg bréngen, réussir à
fäerten pp. gefaart, craindre, avoir peur
fäertereg, peureux
Fähegkeet (f), capacité, aptitude
Fahrplan = Fuerplang, (m), indicateur (bus,train)
Fakel (f), torche, flambeau
Fakelsonndeg (m), premier dimanche de carême
Fal (f), 1. ride, fronce, 2. piège
faleg , ridé
falen, 1. tomber, 2. plier, 3.froncer
Fall (m), pl. Fäll, le cas
fälleg, 1. exigible, 2. échu
Falschierm (m), parachute
falsch = verkéiert, faux
faméis, fameux, fameuse
Famill = Familljen, famille
Familljennumm (m), nom de famille
Fändel/Fuendel (m), drapeau
Fanger (m), doigt
fänken, attraper
Fänkes (n), jouer à s'attraper
fannen, trouver
Far (m) = Stéier (m), 1. taureau,
2. (fig) homme têtu, 3. fougère
Fasan (m), faisan
Fascht (m), pl. Fäscht, vesse, pet
faschten, vesser, péter
Fässchen (n), tonnelet
Fassong (f), façon, manière
Fatz (f), chiffon, petit morceau, fille légère
Fatzbeidel (m), (péj.) canaille
fatzeg, en loques
fatzeg, très (adverbe)
faul, pourri, moisi, carié
faul = liddereg, paresseux
faulen, pourrir
Fauscht (f), pl. Fäischt, poing, poignet
Feb(r)uar (m), février
Feel (ouni . . .) (f), sans faute
Feelschotz (m), coup manqué
feeën, 1. fesser, 2. nettoyer (des légumes)
Feegfeier (n), purgatoire
Feier (f), célébration, fête
Feier (n), feu
Feierblumm (f), coquelicot
Feierdag (m), jour férié
feiereg, fougueux
féieren p.p. gefouert, conduire, guider
F
12
feieren, célébrer, fêter
Feierkrop (m), tisonnier
Feil (m), pl. Feiler, flèche
Feil (f), pl. Feilen, lime
feilen, limer
fein, fin, délicat, gentil
Féiwer, fièvre
féiwereg , fiévreux
Feld (n), pl. Felder, 1. champ, 2. case
Feldblumm (f), fleur des champs
Feldhong (n), perdrix
feelen, manquer, rater
Fehler (m), faute
fëllen, remplir
Fëllfieder (f), stylo
fëmmen, fumer
Fëmmer(t) (m), fumeur
Fëndelkand, (n), enfant trouvé
fénkeleg, brillant
fénkelen, étinceler, briller, grisonner(linge)
fënnef, cinq (5)
Fenchel (m), fenouil
Fënster (f), fenêtre
Fënsterbriet (n), appui de fenêtre
Fënsterrumm (f), châssis de fenêtre
Fësch (m), poisson .
Fëschblos (f), vessie natatoire
Fëschelchen (m), petit poisson
fëschen, pêcher
Fëscher (m), pêcheur
Fëscherei (f), pêche
Fëschmaart (m), marché aux poissons
Fest (n), fête
fest, fort, solide
Festsall (m), salle des fêtes
feststellen pp. festgestallt, constater
Festongsmauer, mur de fortification
Fett (n), graisse
fett, gras
Fetten (n), graissage
Fettfleck (m), 1. tache de graisse, 2. (fig)
personne très grasse
féxfäerdeg, 1. fin prêt, 2. être à bout
fidderen, nourrir
Fieder (f), 1. ressort, 2. plume
Fiederwäissen (m), vin blanc jeune
incomplètement fermenté
Fiels (m), roche, rocher
fielseg, rocheux
fierchterlech, affreux
Fierkel (n), porcelet
Fierkelsjelli (m), porcelet en gelée
Fie(r)schter (m), garde forestier
fierwen (sech . . .), se maquiller
fierwen, teindre, colorer
fiicht, humide
Fiichtegkeet (f), humidité
fillen, tâter, toucher, sentir
Filter (m), filtre, café-filtre
fir, pour
firwat, pourquoi
fiseleg, (temps) brumeux
fiselen, bruiner
Fiselreen (m), bruine
Fixfeier (n), (boîte) d’allumettes
Fixspoun (m), pl. Fixspéin, allumette
fizen (sech), se faire une beauté
fizen, affubler, attifer
flaach, plat (adj.)
flaachdrécken, aplatir
Fläch (f), surface
flackereg, vacillant(flamme)
flackeren , cligner
fläisseg, appliqué (élève), laborieux, zélé
fläissen (sech...) pp geflass, se hâter,
Flantes (m), farceur grossier
flappeg, grossier
Flappes (m), lourdaud
Fläsch (f), bouteille
Flätsch (f), rubans noués
Fléck (f), réparation
Fleck (m), tache
Fleck (nët vum . . . kommen), traîner
fléck = flénk, 1. agile, 2. prêt à quitter le nid
fleckeg, tacheté
flécken, réparer
Fleesch (n), chair, viande
fleeschfaarweg, couleur chair
Fleeschmillen (f), moulin à viande
Fleet (f), sifflet
fleegen , soigner
fléien, flitts, flitt, voler
fléissend Waasser (n), eau courante
fléissen, couler
fléiwen ( sech …loossen ), prier, (se faire prier)
fléiwen ( engem ...) prier qn., insister
flénk, agile
Flënt (f), fusil
Flëntermaus (f), chauve-souris
fleeten, 1.siffler, 2.(f. op). se passer de
Fligel (m), aile (maison)
Fliger (m), avion
Flillek (m) pl Flilleken , aile d'oiseau/ avion
Flitzen/ditzen, se mouvoir très vite, débouler
Flock (m), vol (oiseaux, insectes)
Floss (f) , aileron
Floss (m), pl. Flëss, fleuve
flott, beau, gentil, bien
Flou (f), pl. Fléi, puce
Flouer (m), ban, les champs
Flouernumm (m), lieu-dit
Floumaart (m), marché aux puces
Fluch (m), juron
fluchen, jurer
Flüchtling (m),réfugié
Flued (f), tarte
fluppen, barder, elo fluppt et= ça va barder
Flûte (f), 1. flûte (musique), 2. (fig.) verre
de bière de 25 cl
flutschen, fumer
fofzeg, cinquante (50)
Fofzeger (m), billet/pièce de cinquante francs
fofzéng, quinze (15)
Foire (f), exposition
Folleg (f), conséquence, suite
follegen, obéir
13
Fong (am . . .), au fond
Fonk (m), pl. Fonken, étincelle
Fonkel(nools)nei, flambant neuf
fooschen, faufiler
Fo(r)schett (f), fourchette
fort, parti
fortfueren, partir (en voiture/train)
fortgoen, s’en aller
fortlafen, se sauver
(fort)plënneren, déménager
fortschécken, envoyer, renvoyer, expédier
fortschleefen, emmener en traînant par terre
Fotell (f), fauteuil
Fou (f) pl.Fouen , joint
Fouer (f), 1. « Schueberfouer » 2.charretée
Fouss (m), pl. Féiss, pied
Fouss behalen, rester en équilibre
Fouss bei Mol halen, ne pas exagérer
Foussgänger (m), piéton
Foussgängerzon (f), zone piétonne
Fousshalter (m) , cale-pied
Fra (f), pl. Fraen, femme
Frächen, petite femme
fräi, libre
Fräiheet (f), liberté
Fräilaf (m) , roue libre
Fräizäit (f), temps libre
Fraleit, les femmes en général
Framënsch (n), femme en général
Frang (m), franc
Frangstéck (n), pièce de un franc
Frankräich (n), France
franséisch, français (langue)
Fransous (m), Français
Fräsch (m), 1. grenouille, 2. pétard
Fräschenham (f), cuisse de grenouille
Frascht (m), gel, gelée
frech, effronté, impoli
Freedefeier (n), feu d'artifice
Freed (f), joie
freeën (sech), se réjouir
freeschlech, affreux, horrible
fréi, tôt
Freideg, vendredi
freides, le vendredi en général
freien, fréquenter, être fiancé
Freier (m), fiancé, prétendant
fréier, avant, jadis
fréieren pp. gefruer, geler
Freiesch (f), fiancée
Fréijor (n), printemps
Fréisser (m), gros mangeur, goinfre
Frell (f), truite
Frënd (m), pl. Frënn, ami
Frëndin (f), pl. Frëndinnen, amie
frëndlech, aimable, gentil
Frëndschaft (f), amitié
frësch, frais
Frëscht (f), fraîcheur
Fridd(en) (m), paix
friddlech, pacifique
Friddensriichter (m), juge de paix
Friem (f) , étrangère
friem, inconnu, étranger
Friemt (f), étranger (pays)
Friemen (m), étranger (homme)
Friess (f), gros repas, grande bouffe
Friessen (n), mangeaille (pour animaux)
friessen, manger (animaux)
Frittebud (f), friterie
Fro (f), pl. Froen, question
froen, demander, questionner
Froenzeechen (n), point d'interrogation
frou, content, heureux, gai
Fruucht (f), fruit, blé (gén.), céréales
Fruuchtdrëpp, (f), eau-de-vie de grain
fuddelen, tricher
Fuddeler (m), tricheur
Fudder (n), nourriture
Fudder (m), foudre = 1.000 Iitres
Fuedem (m), pl. Fiedem, fil (à coudre)
fue(r)deren, exiger
Fuer (f), sillon
Fuer(t) duer, vas/allez-y
fueren, aller (avec un moyen de locomotion)
Fuerf (f), pl. Fuerwen, couleur, crayon de couleur
Fuerplang (m), indicateur des trains/bus
Fuerscher (m), explorateur, chercheur
Fuerz (m), pl. Fierz, pet
fuerzen, péter
Fuesbal (m), bal de carnaval
Fuesbok (m), 1. personne déguisée, 2. masque
Fuesdënschdeg (m), mardi-gras
Fuesent, (n), période du carnaval
Fueskichelcher (pl.), beignets de carnaval
Fuesméindeg (m), lundi de carnaval
Fuessonndeg (m), dimanche de carnaval
Führerschäin (m), permis de conduire
funken, envoyer par câble
fonktionnéieren, fonctionner
fuschen, 1. bâcler, 2. calquer
futti, cassé, détruit - fatigué, mort(animal)
Fuuss (m), pl. Fiiss, renard
fuusseg, rusé, astucieux
G
Gaalgen (f), bretelle
Gaalgen (m), gibet, potence
gaangs, tout de suite
gaapsen, baîller
Gaardeboun (f), fêve de marais
Gaart (m), pl. Gäert, jardin
Gaaschel(t) (f), poignée
Gaascht (m), pl. Gäscht, hôte, client
Gaass (f), rue, ruelle
Gäertner (m) pl. Gäertner, jardinier
Gafel (f), fourche
Gal (f), bile
gammsen, être avide de qch.
Gank (m), 1. couloir, 2. vitesse (levier)
Gäns (f), oie
14
Gänseféiss, guillemets
ganz, entièrement, très, tout
ganz eleng, tout seul
ganz gutt, très bon, très bien
Ganzt (n), le tout
gär, volontiers
Garçon, garçon de café
Gebai (n), bâtiment
Gebastels, bricole, bricolage
Gebeess (n), confiture
Gebëss (n), dentier, denture
gebidden, 1. Ordonner 2. Offrir (le salut)
Gebimmels (n), tintement
Gebitt (n), région, zone
Gebläers (n), des criailles
Geblitt (n), sang en général
Gebott (n) pl .Gebotter, commandement
gebrach, cassé
gebräichlech, coutumier
Gebrauch (m), pl. Gebräicher, usage, coutume
Gebretz (n), vantardise
gebuer ginn, naître
Gebuert (f), naissance
Gebuertsdag (m), anniversaire
Geck (m), fou, clown
geckeg, fou
Geckegkeet (f), folie, démence
gecksen, blaguer, raconter des bêtises
Gedäerms (n), les entrailles
gedam, calme (adj.), docile
Gedanken (m), pensée
gedeckt, couvert, dressé (table)
Gedeessems (n), agissements, ( ouni…) sans
problèmes / sans histoires
Gedéiesch (n), insectes, bestioles, vermine
gedëlleg, patient
gedéngt hunn, avoir servi de
Gedicht (n), poème
gedoen, (p.p. de “dinn”= faire) terminé
Gedold (f), patience
Gedonners (n), tonnerre
gedréckt, imprimé
Gedreems (n),rêverie
Gedrénks (f), les boissons en gén.) (pl.)
Geescht (m) 1.esprit 2. orge
geeschteren, errer, rôder
geeschtlech, ecclésiastique
Geeschtlechen (m), prêtre (en gén.)
Geess (f), chèvre
geet ( et…duer ), cela suffit
Gefaach (f), étalage d’armoire
Gefaangenen (m), prisonnier
gefaasst halen (sech…), se tenir prêt
gefaasst sin, être préparé
Gefalen (m), service
gefalen, plaire
gefälleg, complaisant, obligeant
Gefällegkeet, complaisance, obligeance
geféierlech, dangereux
Geféierleches (n) chose dangereuse
Geféierlechkeet (f), danger
gefëllt, rempli
Gefier (n), véhicule
Gefill (n), pl. Gefiller, sentiment, sensation
gefleegt, soigné
Gefligel (n), volaille
Gefor (f), danger
Gëft (n), poison
gëfteg, toxique
Gegaaps (n), baîllement
Gegecks (n), folie, bêtise
Gegrommels (n) , grommellement
Gehaansdag, Saint- Jean, 24 juin
Gehaansfénkelchen, (m), ver luisant
Gehäck (n), soupe aux abats de porc hachés
Gehacktes (n), hachis, viande hachée
Gehässegkeet (f) , hargne
gehat, p.p. de hunn = avoir
geheelt sinn, être guéri
geheien p.p. gehäit, jeter, verser
geheien (sech…), se donner de la peine
Gehéier (n), ouïe
gehéieren, appartenir à
geheim , secret
Geheimnis (n) pl. Geheimnisser , secret
gehéireg (ganz), beaucoup
Gehir (n), cerveau, cervelle
Gei (f) , violon
géi(en), abrupt, raide
géi, impératif de goen = aller
Geier (m) 1.vautour 2. avarice
Géier, entre-jambes (culotte, pantalon)
Géigend (f), région, contrée
géint, contre, être opposé à
geiereg, avare
Geiregkeet (f), avarice
Gejäiz (n), cris, rugissement (pl.)
Gejéimers (n), lamentations
Gekachs (n), cuisiner en gén.
gekachte Kéis (m), cancoillote
Geklaatschs (n) , commérage
geklaut, volé
Geklibbers (n), bruit de crécelles/ferrailles
gekrauselt, bouclé
Gelaachs (n), hilarité
gelähmt, paralysé
G(e)länner (m), rampe
gelaunt (gutt . . .), de bonne humeur
Geld (n), argent (monnaie)
geldir = geldiert = gelt, n'est-ce pas?
Geldschäin (m), billet de banque
Geldstéck (n), pièce de monnaie
geleë(n) kommen, venir à point
Geleënheet (f), occasion, circonstance
Geleënheet kréien, avoir l'occasion
Geléierten (m), savant
G(e)lëschten (no eppes), avoir envie de qch.
Gellecht (f), plaisir pour les yeux
gëllen, (adj.) en or, doré
gëllen, p.p. gegollt, valoir
gëllt (et . . . fir), cela compte
gëllt ( wann et. . .), quand il le faut
gelueden, chargé
gelungen, bizarre
gelungenerweis , drôlement
Gelungenes (eppes), quelque chose de bizarre
15
Gemäch(er)lech, confortable
gemälleg = lues, lent, lentement, doucement
Geméch(s) (n), 1.agissement, 2. machin, truc
gemeinsam , commun, en commun
Geméis (n), les légumes (pl.)
Gemeng (f), la commune, mairie
gemeng, méchant
Gemengheet (f), sale tour
gemitt(er)lech, 1. paisible, lent, 2. confortable
genee, exact(ement), juste
genéissen, savourer
Genehmegong (f) , autorisation
genëschelt, discrètement, sous cape
Genoss (m), régal, délice
gënschteg, favorable
genuch, assez
Gepäck (n), les bagages
Gepäckdréier (m), porteur (dans une gare)
Gepëspers (n), murmure
geplatzt, éclaté
Gerabbels (n), potin
geraimeg, spacieux
Geräisch (n) pl. Geräischer, bruit
geraumt, nettoyé, rangé
gerecht, juste
Gerechtegkeet (f), justice
gereezt, fumé (jambon)
gerëselt, secoué
Geriicht (n), 1. justice, 2. palais de justice
Geriichtsdokter (m), médecin légiste
Geriichtsgebai (n), palais de justice
Geroch (n), odeur
geroch, p.p. de richen = sentir
geroden (geréits, geréit, pp. geroden), réussir,
atteindre, toucher
Gesank (m), 1. la chorale, 2. le chant
gesat, (p.p. de „setzen“ = asseoir), assis, posé
Geschäft (n), pl. Geschäfter, magasin, affaire
Geschäftsfra (f), commerçante
Geschäftsmann (m), commerçant
geschannt, écorché
geschéckerlech, habile, adroit
geschéien p.p. geschitt, arriver, se passer
gescheit, intelligent, malin
Gescheitheet (f), intelligence
Geschenk (n) pl - Geschenker , cadeau
Geschicht (f), I'Histoire, une histoire écrite
geschichtlech, historique
Geschir (n), 1. les couverts, 2. outil - outillage
geschleeft, traîné (par terre)
Geschmaach (m), goût
Geschmeechels (n), flatterie
geschmiert (wéi ...), littér. graissé,comme sur
des roulettes
geschréckt kommen, venir à pied
geschriwwen, écrit
geschriwwe Sprooch, langue écrite
gëscht(er), hier
Geschwätz (n), bavardage
geschwënn, bientôt
Geschwill (n), enflure
geschwoll(en), enflé
Geschwuerenen (m) , juré
Gesëffs (n), boisson quelconque
geséich, conditionnel de gesinn = voir
Gesell (m), apprenti, compagnon
Gesellegkeet (f), en bonne société
Gesellschaft, compagnie, société
gesengt , presque brûlé (cf. au repassage)
Gesënn (n) pl. Gesënner, domesticité
Gesetz (n), pl. Gesetzer, loi
gesicht, recherché, p.p. de sichen
Gesiicht (n), pl. Gesiichter, visage, figure
gesinn, gesäis, gesäit, voir
gesond, guéri, en bonne santé
gesond a monter, sain et sauf
Gesondheet (f), santé
Gespenst (n) pl. Gespenster, fantôme
Gespréich (n), pl. Gespréicher, 1. conversation,
2. rumeur
gespréicheg, bavard, causant, loquace
Gestalt (f), forme, figure, personnage
Gestank (m), puanteur, mauvaise odeur
Gestëppels, (n), taquinerie
gestoen, avouer
Ge(s)träisch (n), buisson, arbuste, broussaille
gesträift, rayé, à rayures
Gestreits (n), dispute
Gëtschel = Hierzel, petite porte dans porte
de grange
gëtt (et gëtt), il y a (aux. du passif)
gëtt (et . . .der), 1.il y en a 2. Il y aura des claques
getouft, étonné, perplexe
gëttlech, divin
Getuuts (n), 1.bruit de klaxon, 2. Meuglerie
Gevueder (m), compère, cavalier (cortège)
Gevuedesch (f), commère
Gewalt (f), violence, puissance
gewalteg, violent, énorme
Gewan (f), les champs et prairies
gewannen, gagner
gewéinlech, d'habitude, habituellement
Gewënn (m), gain
Gewënner (m), gagnant
Gewerkschaft (f), syndicat
Gewerkschaftler (m), syndicaliste
gewëss, certain, certainement
Gewëssen (n) , conscience
gewëssenhaft, consciencieux(se)
Gewier (m), pl. Gewierer, fusil
gewie(r)weg, souple et agile
gewiescht, p.p. de sinn, être
Gewiicht (n), pl. Gewiichter, poids
Gewierz (n) pl - Gewierzer , épice
gewinnen, habituer qn. À
gewinnen (sech un eppes), s‘habituer à
gewinnt sinn, être habitué
Gewonn (m), gain
gewuer ginn, apprendre, être renseigné
Gewulls (n), désordre, fouillis
Gewunnecht (f), habitude
Gezei (n), linge, vêtements
gezwongen, obligé, forcé
Giedel (f), marraine, év. vieille femme
Giedelchen (f), filleule
giel, jaune
16
Gielchen (m),pl. Gielercher, insigne de mérite
Gielzecht (f), jaunisse
gielzeg, jaunâtre,
Giewel (m), pignon, fronton
Gif (m), petit poisson (goujon)
Giicht (f), goutte (maladie)
ginn, 1. donner, 2. devenir (aux. du passif)
Gips (m), Gëps, plâtre
Gipsaarbecht (n), plâtrage
gipsen, plâtrer
gipsen = gappen ( adj.) en plâtre
Giss (n), terme enfantin pour cochon
Gisschen (n), pl. Gissercher, cochonnet
Glach (m), ressemblance
gladderen, baver, avoir appétit de…
Glaf (m) = Glawen, croyance, foi
gläich, 1. plat, égal, 2. tout de suite
gläich ( bis …), à tout à l’heure
gläichen, ressembler à
Gläichgewiicht (n), équilibre
gläichméisseg, régulier
glannen, glaner, chercher
Glänner / Gelänner (n), rampe, clôture
Glanz (m), splendeur
Glas (n), verre (la matière)
Glas (n), pl. Glieser, verre (pour boire)
glat = glëtscheg, glissant
glat näischt rien du tout
Glécht (f), terrain plat
Gléck (n), chance
glécken, réussir
glécklech, heureux
glënneren, briller, luire
glëtscheg, glissant
glëtschen, glisser
Glëtz (m), verglas
Gleewen (eppes/un eppes/engem),
croire qch./à qch./ qn.
Glidd (n) pl.Glidder, 1.membre (du corps
humain), 2. chaînon
gliddeg. presque bouillant
gliesen, en verre
Glous (f), brasier, chaleur
glousen, qch. qui chauffe
Gnod (f), grâce
goen, aller
Gof (f), don
Gold (n), I'or
Goldbuttek (m), bijouterie
goldeg, doré
goldegiel, jaune d'or
Gonscht (f), bienveillance, faveur
Gott (Härgott) (m), Dieu
gouereg, maigre
gouereg ginn, maigrir
Goueregkeet (f), maigreur
Grad (m), grade
grad, justement, juste
Graf (n), pl. Griewer, tombe
Graff (m), Grëff, poignée
graff , 1.crû, 2. grossier
gräifen p.p. gegraff , saisir
gräisslech, laid
Gräisslechkeet (f) , laideur
Grand (m), morosité
granzeg, morose, de mauvaise humeur
Grapp (m), poignée de main
Gras (n), herbe
Grasmaschinn (f), tondeuse à gazon
grätschen, crisser
Graul = Grauel (m) , horreur
Greef (m), fourche
Grëff (m) pl. Grëffer, poignée, manche
gréissen, saluer
Gréisst (n), taille, pointure
grell , cru, voyant, criard
gréng, vert
gréngen, pleurnicher
grënnen, fonder
Grënner (m), fondateur
Grënnong (f), fondation
Grenz (f), frontière
Grenzgänger (m), frontalier
Grëtz (f), 1.un tantinet, 2. intelligence
Griecht (f), fossé, chemin creux
Griich (m), Grec
Griicheland, Grèce
Grimmel (eng … ), un peu
Grimmel (f), miette
Gripp (f), grippe
gro, gris , moisi
grommelen, grogner, grommeler
Gromper (f), pomme de terre
Gron (f), grain de raisin
Grond (m), pl. Grënn, cause, raison
Grondwaasser (n), nappe d'eau souterraine
grouss, grand
groussaarteg, grandiose, magnifique
Grousselteren, (les) grands-parents
Groussgaass, grand-rue
Groussherzog, Grand-Duc
Groussherzogin, Grande-Duchesse
Groussmamm (f)= Boma/i, grand-mère
Grousspapp (m), Bopa/i grand-père
grued = gerued, 1. droit, 2. pair (nombre)
Gruef (m) pl. Grief ,fossé
gruewen, bêcher
Grujelen (pl.), frissons
grujeleg, atroce, qui donne des frissons
grunschen, pleurnicher
Gubbeli (m), gobelet
Guckuck (m), coucou (oiseau)
Guckucksauer (f), coucou (horloge)
gudden ( >gutt ), bon (devant un mot
masculin singulier)
Gued (f) = Giedel, marraine
guer net, pas du tout
Guergel (f)=Strass, gorge
Guet (m), une piece de la paire
Gummi (m), caoutchouc, gomme
Gutt (m), pl. Gidder, 1. marchandise, 2. bien,
gutt, bien, bon
Guttheet (f), bonté
guttmiddeg, bénin, anodin, bon enfant
Gutts (n), du bien
17
Hannergrond (m), arrière-plan
hannerlëschteg , rusé (sens nég.), artificieux
hannertzeg = hannerécks, en arrière
hannesch(t) droën, reporter
hannevir, de travers, inversé
Hänni (f), diminutif enfantin pour la main
hantéieren, tripoter, manipuler
Happ (m), houblon
Här (m), monsieur
Har/Huer (n), corne (animal)
Harespel, guêpe
Härgott = Herrgott (m), Dieu
haseleg , précipitamment
Hatt (f), hotte
hätt, conditionnel de hunn = avoir
hatt, elle (pour jeune fille/femme bien connue)
Hauch (m), souffle
Hauf (f), bonnet
haulen, hurler
Haus (n), pl. Haiser, maison
hausen , habiter, demeurer
hausmaacher, fait maison
Hausnummer (f), le n° de la maison
Hausschell (f), sonnette, timbre de porte
Haut (f), pl. Hait, peau
haut, aujourd'hui
hautdësdaags, de nos jours
héchsten (am . . .), le plus haut
héchstens , tout au plus, maximum
Heck (f) / Ho (f) , haie
Hee (n), foin
Heed (f), bruyère, lande
Heed (m), païen
Heeknapp (m), meule de foin
heekelen, tricoter au crochet
heelen, guérir
Heelong, guérison
Heem (n), foyer
heem, à la maison, chez soi
Heemecht, 1. patrie, 2. hymne national
du Grand-Duché de Luxembourg
heemféieren, reconduire à la maison
heemlech, en cachette, discrètement,
secrètement
Heemount (m) = Juli, juillet
Heeschemann (m), mendiant
heeschen, mendier
heeschen, s'appeller, signifier
Heeschnapp (m), rhume des foins
Heesprénger (m), sauterelle
Hëff(t) (f) , hanche
Heft (n), pl. Hefter, cahier
héi = héich, haut
hei, ici
hei elei !, tiens, tiens !
heiandsdo, parfois, de temps en temps
heibäi, ci-joint
heibannen, ici dedans
héich, haut
héichsten, le plus haut
Héicht (f), hauteur
héieren, entendre, écouter, ouïr
héiflech, poli, poliment
H
Ha (m), coup, maillet, encoche
Haalwerweis (m), un simple d’esprit
haapt.... , principal
Haaptsaach (f), chose principale
haaptsächlech, principalement
Haaptstrooss (f), rue principale
haart, 1. fort, ( intensité), 2. dur (matière)
Haartmount (m) = Januar, janvier
Haarz (m), résine
haarzeg, résineux
Haass (m), haine
haassen, haïr
Hackernoss (f), pl. Hackernëss, grosse noix
Hackernossbam (m), noyer
haen (du hees, hien heet, p.p. gehaen),
1.frapper, 2. fendre du bois
Häerz (n), pl. Häerzer, cœur
Häerzens (schwéieren . . .), au cœur lourd
häerzeg, cordial, gentil
häerzlech, cordial
Hafen (m) pl. Häfen , port
Haff (m), pl. Häff, cour
Haifësch (m) , requin
Häip=Heip (f), hutte, cabanon
Haischen (n), maisonnette
halen, häls, hält, 1.tenir, 2. garder, 3. durer,
4.s'arrêter
Hal(le)fmiesser (m) , rayon (cercle)
Häll (f), enfer
hallef, mi-, à moitié
Halleffaaschten, Laetare, mi-carême
Hallem (m), pl. Hällem, brin de paille
Hals (m), cou, den H. wéi= mal de gorge
Halt (f), arrêt (de bus)
halwer, demi (heure), p.ex. midi et demi
Ham (f), jambon, cuisse
Hambier (f) , framboise
Hameschmier (f), tartine au jambon
Hammel (m), mouton
Hämmelfleesch (n), viande de mouton
Hämmelsmarsch (m), cortège avec des moutons,
à l’occasion des kermesses locales
Hand (f), pl. Hänn, main
Handel (m), commerce
handelen, marchander
Handgelenk (n) , poignet
Händler (m), marchand, commerçant
Händschen, gants (pl)
Handwierk (n), artisanat
Handwierksleit, artisans (pl.)
Handwierksmann (m), artisan
Hank (m), penchant
hänke bleiwen, rester bloqué/ collé
hänken, pendre, pencher
hannen, derrière
hannendrop, après, (assis plus haut) à l'arrière
hannendrun, derrière qch. qn.
hanneno, après
hanner(t) suivi du datif, derrière
hanner(t)eneen, l’un derrière l’autre
18
Héiflechkeet(f),politesse
heiheem, à la maison
héijen, augmenter
heirëmmer, dans ces environs, quelque part ici
Heizkierper (m), radiateur
Heizong (f), chauffage
hell, 1. clair, luisant, éclairé, 2. intelligent
Hellecht (f), mariage tramé
Hellechtsmécher (m), marieur
Hëllef (f), aide
hëllefen, p.p. gehollef, aider
helleg, saint (adj.)
Hellegen (m), le saint
Hëllegeschäin (m), auréole
hellewech, en vitesse
Hemmong (f),gêne
Héngerhaut (f), chair de poule
Héngerjuck (m), perchoir
Hénkel (n), jeune poule
Hënner (m), séant, derrière
hënneren, déranger, gêner
hënnescht , postérieur, de derrière
hënnescht Luucht (f), feu arrière
hënt, cette nuit
herno, plus tard, après
Herrlechkeet (f), gloire
Herrschaften, Monsieur et Madame
Hetz (f), hâte
hëtzen, chauffer
hetzen, (sech), se hâter
hëtzeg, chaud, ardent
Hëtzt (f), chaleur
Hex (f), sorcière
Hexemeeschter (m), sorcier
Hexerei (f), sorcellerie, sortilège
Hexeschoss (m), lumbago
Hickecht (f) bande (de personnes), nichée
hidden, veiller, garder, faire attention à
Hiecht (m), brochet
Hief (f), levure
Hiefamm (f) = Hiewann, sage-femme
Hiel (f),caverne, ravin, terrier, chemin creux
Hielenter (m) , sureau
Hiem (n), chemise
hien, il
hier = heihin, par ici
hierginn, laisser à qn
Hierk (m), hareng
hierkommen, provenir de
Hierscht (m), automne
Hierschtblumm (f), colchique
Hierschtmount (m), septembre
Hierschtsot (f), semaille d'automne
Hiert (m), pl. Hierden, berger
hiert, sa, leur (n)
Hierzel, petite porte dans portail
Hieselter (m), noisetier
Hieselternoss (f),pl.-nëss, noisette
Hiewann (f), sage-femme
Hiewel (m), levier
hiewen (sech . . .), se lever, s'en aller
hiewen, lever, soulever, hausser
hifléien, voler d'un endroit à l'autre
Hillecht (f), Hiel, caverne
him, lui, à lui
Himmel (m), ciel
himmelblo, bleu ciel, azur
Himmelfahrtsdag, I' Ascension
himmlesch, céleste
Hinn an Hier (m/n), va et vient
Hinnchen (m), coquelet
hinnen, à eux
hinzéien, p.p. higezunn, aller vers
hippen, boiter
hir, sa, leur
Hiren (n), cerveau, cervelle
hiren, son, leur
Hirsch (m), cerf
Hirschkou (f), biche
hiweisen, indiquer, montrer
Hiwwel (m), colline
hiwweleg, valonné, accidenté
Ho (f), pl. Hoen, haie
Ho(u)chzäit (f), mariage, noce
Hoer (n), Hor, cheveu
hoffen, espérer
Hoffnung (f), espérance
Holz (n), bois
holzen = hëlzen, en bois
Hond (m), pl. Honn / Hënn, chien
Hondséislek (n), pointe nord du G.-D.)
Hong (n), pl. Hénger, poule
Honger (m), faim
hongereg sinn, être affamé, avoir faim
Hongersnout (f), famine
honnert, cent (100)
Honnerter (m) , billet de 100 francs
horeg, velu, poilu
horgenee, très exact
Hoosse(l)écht (f), hâte
Houchzäit (f), Hochzäit, mariage
Houer (f), putain
Houf (m), corne
Houfeisen (n), fer à cheval
Houfert (m), fierté, orgueil
houfreg, fier, orgueilleux
Houmass (f), grand-messe
Houscht (m), toux
houschten, tousser
Houschtzocker (m), sucre brun
Houseker, père fouettard
huddelafatz , en mille pièces
huel, creux
huelen, hëls, hëlt prendre
Huelwee (m), ravin, chemin creux
Huer/Har (m), corne
huerteg, vite, rapide
Hues (f), bas, chaussette
Hues (m), lièvre
Huesebändel (m), jarretière
Huesenziwwi (m), civet de lièvre
Huewer (f), avoine
Hüls (f), douille
Hummer (m) pl. Himmer, marteau
Humpen (m), verre de bière de 33 cl
hunn, avoir
19
Hunn (m), coq
Hunneg, (m), miel
Hupp (f), trompe
hurelen, hurler(de douleur)
husch sinn, être parti, avoir disparu
Hutt (m), pl. Hitt, chapeau
Huwwel (m), rabot
huwwelen, raboter
iwwerfueren, écraser
iwwerginn ( sech... ), vomir
iwwergoen, passer outre
iwwerhaapt, somme toute, après tout
iwwerhaapt näischt, rien du tout
iwwerhaapt net, pas du tout
iwwerhëtzen , surchauffer
Iwwerhieflechkeet (f), arrogance
iwwerhuelen, dépasser
iwwerlafen, passer de l’autre côté,
dépasser(liquide)
iwwerleeën pp. iwwerluegt, réfléchir
Iwwerleeës (n), réflexion
Iwwerleeong (f), réflexion
iwwerliewen, p. p. iwwerlieft, survivre
iwwerloossen, relaisser qch. à qn
iwwerlueden, surcharger
iwwernuechten, passer la nuit
iwwerraschen , surprendre
Iwwerraschong (f) , surprise
iwwerrennen, écraser
iwwerrieden, convaincre
iwwerschwemmen, inonder
Iwwerschwemmong (f), inondation
iwwersetzen, traduire
Iwwersetzer (m), traducteur
Iwwersetzong (f), traduction
iwwersinn, 1. ne pas voir, 2. négliger
Iwwerstonn (f), heure supplémentaire
Iwwerwaachen, surveiller
iwwerweisen, virer, verser (banque)
Iwwerweisung (f), virement bancaire
iwwerzeegen, convaincre
Iwwerzeegong (f), conviction
iwwerzeideg, trop mûr
I
Iddi (f), 1. idée, 2. eng Iddi/chen, un peu
Iddi hunn(m), avoir envie,
iech, (à) vous
ier(t), avant que ne
Ierbes (f), pl. Ierbëssen, petit(s) pois
ierden en terre cuite
ierflech, héréditaire
Ierfgroussherzog, Grand-Duc héritier
Ierfgroussherzogin, Grande-Duchesse h.
Ierfschaft (f), héritage
Ierfstéck (n), objet hérité
iergendanzwousch, quelque part
iergendeen, n’importe qui
iergendeng, n’importe quelle
iergend eppes, n' importe quoi
iergendwou, n' importe où
Ierger (m), colère
iergeren ( sech... ), se fâcher
Iertom (m) pl. Iertëmmer, erreur
Ierwen (m), héritier
ierwen, hériter
Ierz (f), pl. Ierzen, petit(s) pois
Iesel (m), âne
Iessen (n), 1. repas, 2. nourriture
iessen, manger
Iesser (m) = Éisser, mangeur
iewel, 1. mais, 2. quand même
iewer/ower, mais
iewescht , du dessus
Igel (m) = Kéiseker, hérisson
immens, immense, formidable, merveilleux
Inder (m), Indien
indesch, indien
Indianer (m), indien
Insekt (n), insecte
Insektepopp (n), cocon
Insel (f), île
Int (f), canard, cane
Interpunktioun (f), ponctuation
iren ( sech . . . ) se tromper
iwregens, d'ailleurs
iwwel, 1. mal, mauvais, 2. vilain
Iwwel (m), le mal
iwwer(t), sur, pendant, au-dessus
iwwerall, partout
iwwerdeems, pendant que
iwwerdreiwen pp. iwwerdriwwen, exagérer
Iwwerdreiwung (f), exagération
iwwerdroen, transmettre, transférer, céder,
iwwerfalen, 1. assaillir, 2. envahir
iwwerfëllt, surpeuplé, trop rempli
J
Jabel (m), charrette à bras (diable)
Jaddermunnes, 1. fourmi,
2. (fig.) femme bavarde
jäizeg, criard
jäizen pp. gejaut, hurler, crier
Jandaarm (m), gendarme
Jänni a Männi, tout un chacun
Januar (m), janvier
Japan, Japon
Japaner (m), Japonais
japanesch, japonais (adj.)
Jarnéier, (f), charnière
Jatt, (f) jatte, tasse, bol
jauwen, rouler/filer à toute vitesse
jeemols, jamais
Jeeër, chasseur
jéimeren, jomeren, geindre,se plaindre
Jelli, gelée (de porc)
Jéngelchen, petit garçon
jéngeren, mettre bas (animaux)
Jick, 1. bille, 2. chique
jicken, dévorer, chiquer
jitzen, se mouvoir vite, débouler
jiddefalls, en tout cas
20
jiddereen, chacun
jiddereng, chacune
jidderengem, à tout le monde
Jippelchen, poussin
jo, oui
joen = jeeën, pourchasser
Jo(e)r, (n), an, année
Joffer (f), demoiselle, Mademoiselle
Jomer (m), calamité
Jomer ( wou der . . .), où diable . . .
Jong (m), garçon, fils
jong, jonk, jeune
Jongesell, (m), célibataire
Jongesellebud (f) , garçonnière
Jonktem (m), jeunesse
Joreszäit (f), saison
Joreszuel, date (année)
Jorhonnert (n), siècle
Juck (m), perchoir
Judd (m), 1.Juif 2. collet de porc fumé
Juegd (f), chasse
Juegdschäin (m), permis de chasse
Juli (m), juillet
Jumm ( am … sinn ), être bien lancé
Juni (m), juin
just, juste, exact, pile
Jux (m), plaisir, joie
Kallefspujel (f), ris de veau
Kallek (m), chaux
Kamäin (m) cheminée
Kaméidi (m), bruit
Kaméil (n), chameau
Kaméil (m), camomille
Kaméilentéi (m), tisane de camomille
Kaméilhoer (n), poil de chameau
Kamell (f), Karmell, bonbon, caramel
kämmen, coiffer, peigner
kammoud, confortable, commode
Kamp (m), pl. Kämm, peigne
Kan (f), pot, pichet
Kand (n), pl. Kanner, enfant
Kanddaf (m), baptême
Kandheet (f), enfance
Kanéil (f), cannelle
Kanéngchen (n/f) pl. Kanéngercher, lapin
Kännchen (f), pichet
kannereg, enfantin
Kannerei (f), enfantillage
Kannerkutsch (f), landau, poussette
Kannerlomp (f), lange pour bébés
Kanoun (f), 1. canon (arme à feu),
2. (fig) personne au grand savoir-faire
Kant (f), bord, bordure
Kap (f), casquette
kapéieren, comprendre
Kapell (f), chapelle
Kapesëtzong (f), soirée de carnaval
Kapitel (m), chapitre
Kaploun (m), pl. Kapléin, vicaire
kapott, 1. cassé, 2. mort, 3. foutu, 4. épuisé
Kapp, Kopp (m), pl. Käpp, tête
Käppchen (m), pl. Käppercher, 1. petite tête,
2. timbre-poste
käppeg/rabbelkäppeg, têtu, tenace
käppen, 1. décapiter, 2. jouer la balle de la tête
Kapphären (pl.), les autorités, les dirigeants
Käppi (m), képi
Kappweid (f), saule têtard
Kar (f), 1. charrette, 2. grain, blé
Kär (m), noyeau, pépin
Karblumm (f), bleuet/bluet
karéiert, à carreaux
Kärel, (m), type, gars
Karfreideg (m), vendredi -saint
Karo (m), carreau
karozeg, à carreaux
Karsamschdeg (m), samedi-saint
Karschnatz (m), 1. moisson, 2. le mois d’août
Kart(r)ong (m), carton
Karwoch (f), semaine sainte
Kascht (m), nourriture, manger
kaschten, coûter
Käscht, châtaigne, marron
Käschtebam (m), châtaigner, marronnier
Käschten (pl.), frais
Kaschtgänger, (m), pensionnaire
katoulesch, catholique (adj.)
katzen, vomir
Kaul (f), 1. cavité, 2. carrière
kaum ( knaps ), à peine
K
kaalwen, vêler
Kaalwer (pl.), veaux (pl;)
Kaarp (f), carpe
Kaart (f), carte routière, carte à jouer
Kaartepëtzert (m), poinçonneur
Kabel (m), cable
Kabes (m), chou
Kach (m), pl. Käch, cuisinier
Kachbuch (n), livre de cuisine
Kächen (f), cuisinière (personne)
Kachen (n), cuisson
kachen, cuisiner, cuire
kachend, bouillant
Kachkéis (m), cancoillote
Kachmaschinn (f), cuisinière (à gaz. )
Kadett (m), individu, type
Kadettchen (m), gaillard
Käerchen (f), chariot, charrette
Käerz (f), bougie
Kaf (m), achat
kafen, keefs, keeft pp. kaaft, acheter
Kaffi (m), café
Kaffisbiz (m), cafetière
Kaffismillen (f), moulin à café
Käil (m), coin de bûcheron
kal, froid (adj.)
Kalbliddegkeet (f) , sang-froid
kalbliddeg, de sang-froid
Kalenner (m), calendrier
Kallef (n), pl. Kaalwer, veau
Kalleffleesch (n), viande de veau
Kallefsbrot (m), rôti de veau
21
Kautsch (f), 1. canapé, 2. couche pour semer
Kauz (m), 1. chouette, 2. (fig.) drôle de type
Kaweechelchen (n), écureuil
Kaz (f), chat
kazen, se chamailler
këddeleg, chatouilleux
këddelen, chatouiller
Keefer (m), acheteur
Keefesch (f), acheteuse
Keel (f), quille
Keelebunn, jeu de quilles
Keelt (f), froid
keemools, jamais
keen, (m) aucun
keent (n), aucun(e)
Keefer (m), acheteur
Keefesch (f), acheteuse
Keel (f), quille
kees = nimools, jamais
Kéidreck (m), bouse de vache
Kéier (f), 1.fois, 2. virage, 3. demi-tour
kéieren, tourner, virer
Kéifer (m) tonnelier
Kéiferei (f), tonnellerie
Keimen/këmmen, 1. gémir, haleter, 2. germer
Kéipchen (m), petit tas
kéipweis, des tas de . . .
Kéis (m), fromage
Kéiseker (m), hérisson
Kéistall (m), étable (pour vaches)
Keller (m), cave
Kellerei (f), cave viticole
Kelter (m), fouloir
kelteren, fouler
këmmeren ( sech ëm eppes... ), s’occuper de
Këndel (m), gâteau de Noël/du Jour de l‘An
Kéng (f), germe
kéng = king, hardi, courageux
keng, aucune
kéngen, germer
Kéngheet (f), audace
Kënn (m), menton
Kënnbak (m), mâchoire de porc fumée
kenne léieren, faire connaissance
kënnegen, résilier
kennen, connaître
kënnen, pouvoir/savoir, être capable
Kenner (m), connaisseur
Kënni, (n), petit enfant
Kennschaaft (f), notion, habileté
Kennzeechen (n), marque (distinctive)
kënschtlech, artificiel
Këpp (m), 1. coin de terrain, 2. fanchon
Këppelchen (f), jeune couple
Këscht (f), boîte, caisse, casier, iron. derrière
Kessel (m), chaudron
Këssen (m), coussin, oreiller
këssen, embrasser
Ketten (f), chaîne
Keuschheet (f), chasteté
Kichelchen (m), pl. Kichelcher, biscuit,
petit four
Kichen (f), cuisine
Kichenauer (f), horloge de cuisine
Kicheschaf (m), armoire de cuisine
kickelen, ricaner
Kiddel (m), blouson
Kielech (m), calice (fleur/messe)
Kiem (m), chaussée romaine
Kierb (f), pl. Kierpen, manivelle
Kierbiischt (f), balai
Kierch, église
kierchlech, ecclésiastique, religieux
Kierchtuerm, tour d’église, clocher
Kierelter (m), cornouiller
kieren, balayer
Kierfchen (m), petite corbeille
Kierfecht (m), cimetière
Kiermes (f), kermesse
Kierper (m), corps
Kierwel (m), cerfeuil
kierzen, raccourcir
Kiewerlek (m), coléoptère (hanneton)
Kiischt (f), cerise
Kiischtchen (m), crouton
Kiischtebam (m), cerisier
kill, frais
killen, refroidir
Killschaf/ Frigo, frigidaire
Killtuerm, tour de refroidissement
Kinnek (m), roi
Kinnigin (f), reine
Kino (m), cinéma
Kisel (m), gravier
Kiselsteen, caillou
Kitsch, pacotille, camelote
kitscheg, tocard
Kitsch(e)ner (m), cocher
Klaatsch (f), commère
Klaatsch (m), bavardage
klaatschen, bavarder, cancaner
Klabber = Klibber(f), crécelle, claquette
Klabberen (n), tapotis
klabberen, cliqueter, claqueter
Klack (f), cloche
Kläckelchen (f), clochette
Klam (f), agrafe pour le linge
klamen, coincer, pincer, agrafer
Klamer (f), 1. pince, agrafe, 2. parenthèse
klammen, klëmms, klëmmt pp. geklomm,
grimper
Klank (m), son, ton, timbre
Klap (f), commère
klapen, médire, bavarder
Klapp (f), trappe
klappen, battre, frapper
Kläpper (m), rabatteur
Klappjuegd (f), battue (chasse)
klassesch, classique
klätschnaass, trempé, mouillé
klauen, voler, chiper
Klauschter (n), cadenas
Klautchen (m), 1. cloutier, 2.type bébête
cf. Topert, Hännes, Trëllert, Dabo etc.
klécken, serrer la main (à la ronde)
Kleed (n), pl. Kleeder, vêtement
22
kleeden ( sech . . .), s'habiller
Kleederbigel (m), cintre
Kleederschaf (m), garde-robe
Kleeschen, Saint Nicolas
kleesper, chétif
kleespereg, sensible
Kléi (m), trèfle
Kléiblat (n), feuille de trèfle
Klemm (f), 1. pince, 2. embarras
Kléng (f), lame
kleng, petit
Klensch (f), 1.poignée de porte, 2. pot de
bière à anse
Klëppel (n), Knëppel, bâton, gourdin
Klëppelkrich (m), guerre des paysans (1796)
Klibber (f), claquette, crécelle
klibberen , créceller
Klibberjong (m), enfant (de choeur) avec crécelle
klinzeg, minuscule
Klo (f), 1. plainte, 2. griffe
kloen, se plaindre
klo(e)r, clair
klorrosen, furieux
Klo(e)rheet (f), clarté
Klouschter (f), couvent, monastère
klucksen, glousser
Kludder (f), liasse (clefs)
Klunsch (f), balançoire
klunschen, balancer, basculer
knabbelen, knabberen, ronger, grignoter
Knach (f) = Schank, os
knaen , mâcher
Knäip (m), canif, petit couteau à éplucher
Knall (m), pl. Knäll, bruit de détonation
Knapp (m), pl. Knäpp, 1.bouton 2.bourgeon
knapp, étroit, serré, juste, rare
knapp = knapps, à peine
Knascht (m), boue, saleté
knaschteg, sale
Knätsch (m), chewing gum
knätschen, mâcher, malaxer
knatzeg, petit, ratatiné(fruit)
Knätzel, petite fillette
knätzelen, 1. nouer, 2. (ir.) fabriquer
knéchelen, bricoler
Knécheler (m), bricoleur
knéckeg, avare
Knéckeg(f), avarice
Knéckert (m), avare
Knéi (m), genou
Kneiel (m), pelote
knéien ( sech… ), s'agenouiller
Knëppel (m), gourdin, bâton
Knëppelsteng (m pl.), grêle
knëppen, nouer
Kniddel (f), quenelle, boulette
Kniecht (m) domestique, valet, serviteur
kniedeg, noueux (bois)
knieden, pétrir
Knippchen (f)/cf. Knupp, pl. Knippercher,
1.butte,petite colline, 2. praline
knippsen, 1. perforer, 2. photographier
kniwwelen, 1.. froisser, 2. bricoler
Kniwweler (m), bricoleur
Knoll (f), tubercule, bulb
knouteren, grogner, marmonner
knubbeleg, inégal, cahoteux
Knuedler (m), place Guillaume à Luxembourg
Knuet (m), pl. Kniet, nœud
Knuewelek (m), ail
Knujel (f) , faux pli
knujelen, froisser (vêtement)
Knujeler(m), maladroit
Knupp (f), pl. Knipp, 1. bosse, 2. Butte
Knuppauto(m), auto-scooter
knuppen, frapper, cogner, tamponner
Koffer (m), 1. cuivre, 2. coffre, valise
kofferfaarweg, cuivré
Kofferpan (f), poêle en cuivre
Kofferradio (m), radio (transistor)
Kolleg (m), collègue, ami
Kolléisch (m), collège (école moyenne)
Kolli (m), col
Koméidi = Kaméidi, (n), bruit
Koméidistéck, commédie (théâtre)
Komerod, camarade, ami
komesch, 1. comique, 2. drôle, bizarre, louche
Komma (m), virgule
kommen, kënns, kënnt, venir
Kommioun (f), communion, (fête, messe)
Komp (m), soupière, grand saladier
Kompass (m), boussole
Komper (m), compère, cavalier
komplizéiert, compliqué
Konn (f), client, clientèle
Konscht (f), art
Konschten (pl), bêtises
kontrolléieren, contrôler
Kontroller (m), contrôleur
Konveniat (m), journée/fête de classe
Kopp (f), 1. coline, 2. cime, sommet,
Kopp (f), (iron.) tête
koppeg, 1. raboteux, accidenté (chemin), 2. drôle
Koppel (f), couple
Korall (f), corail
Korint(chen) = Roséng (f), raisin sec
Korintekuch (m), gâteau aux raisins secs
Kork (m), liège
Kosack (m), Cosaque
Koschter (m), sacristain
koschteren, bricoler
Koschterer (m), bricoleur
Koseng (m), cousin
Kou (f), pl. Kéi, vache
Koublumm (f), colchique
Kouert (f), corde de bois (2 m3)
Kouflapp (m), bouse de vache
Koup (m), pl. Kéip, tas
kraachen, craquer, claquer - frapper
Kraaft (f), force, énergie - puissance
krabbelen, marcher à quatre pattes
Krack (m), pl. Kräck, 1. degré, 2. encoche
kräfteg, fort
kräichen (kréchs, krécht, pp. gekroch), ramper
Kräid (f), craie
kräischen, pleurer
23
Kraiselchen (f), bouclette
Kräitchen (n), 1. petite herbe, 2.vin aromatique
Kräiz (n), pl. Kräizer, croix
kräizen, croiser
Kräizer (pl), trèfle ( jeu de cartes )
Kräizong (f), croisement, carrefour
Kräizwee (m), chemin de croix
Kräizwuerträtsel (n), mots croisés
Krall (f), 1.griffe, 2. ongle
Kräll (f), 1. perle, 2. grain de chapelet
krällen, perler
Kramp (m), pl. Krämp, 1. crochet 2. crampe
Kran (m), grue
krank, malade (adj.)
Kranken (m), le malade
Krankeschwëster (f), infirmière
krankhaft, morbide
Krankheet (f), maladie
kränklech, maladif
Kränkt (f), maladie
Kranz (m), couronne
Krapp (m), goitre
Krappegt (n), jeune enfant (f)
krappeg, petit, petite
Krappert (m), jeune enfant (m)
krauchen, ramper
Krausel (f), boucle de cheveux
Kraut (n), pl. Kraider, herbe(s) fine(s)
Krautwësch (m), gerbe d'herbes bénites
Krautwëschdag (m), Assomption
krazeg, rauque
krazen, gratter, griffer
Krees (m), cercle
Kreesch (m) pl. Kreesch, cri
kregéilen, rouspéter
Kregéiler(t), roupéteur
Kréichen (m), pichet
Kréider, Kraider, herbes aromatiques
kréien, kriss, kritt, recevoir
Kréimer (m), marchand (péj.)
Kréischel (f) , groseille
kréckelen, craquer, craqueler
krepéieren, crever
Krëppeng (m), chose inutile, crépin
Krëpp(chen) (f), 1.crêche (de Noël), 2. râtelier
Krësch (m), son (avoine)
Kretsch (f) , béquille
Kribbelen (n), démangeaison
kriddeleg, 1. difficile, 2. sensible, 3.méticuleux
Kriddelschass (m), personne méticuleuse
Kriibs (m), cancer - écrevisse, crabe
Krimi (m), film policier
Krom (m), pacotille, fatras
kromm, tortu, courbé, crochu
Kromm (f), cerpe
Krop (m), pl. Kreep, crochet
kropen, saisir
krozelen, griffonner
kruewelen, 1. aller à 4 pattes, 2. grouiller
Kruppschank (f) ,cartilage
kruppseg , croquant
Kuch (m), gâteau
Kuck (f), regard
kucken, regarder
Kuddel-Muddel, méli-mélo, pêle mêle
Kuddelfleck (m), tripes
Kueb (m), corbeau
Kueder (m), matou
Kuefbett (n), paillasse
Kuel (m), charbon
Kuerf (m), pl. Kierf, panier
kuerz, court
Kuerzaarbecht (f), travail à temps réduit
Kuerzen (m), court-circuit
Kugel (f), 1.balle de fusil 2, spère, boule
Kummer (f), chambre
kummeren ( sech . . .), vivre en concubinage
Kupplong (f), embrayage
Kusin, cousine
Kuss (m), baiser
Kutsch (f), landau, carrosse, calèche
Kuuscht (f), tartine, croûton de pain
kuuschteg, avare
L
laa(n)scht, le long de
Laach (f), le rire
laachen, rire
laang, long
Laangfësch (m), anguille
laanschtfueren , passer (en voiture)
laanschtgoen , passer ( à pied)
laanschtkommen , passer
Laascht (m) pl. Läscht, poids, fardeau
Laatschen (pl), grands pieds/souliers
Lach (n), pl. Lächer, trou
lächerlech , ridicule
Lack (m), laque
lackeleg, tentant,
lackelen , attirer
Läd, Leed (n), peine, souffrance
läden, leden, diriger, guider
Laf (m), 1. course, 2. le cours ( d’eau )
Laf (n), feuillage
lafen, courrir
Läffel (m), cuiller
Lag (f), emplacement, situation
Lager (n), 1. camp, 2. stock, entrepôt, 3. couche
lageren, stocker
Läich (f) , cadavre
Läichendokter (m), médecin légiste
Läif (m), 1. corps, 2. ventre
Läinzeechen (f), cicatrice
Läilduch (n) pl. Läildicher , drap de lit
lämen , paralyser
Lamm (n), agneau
Lämmchen (n), petit agneau
Land (n), pl. Länner, pays
landen, atterrir
Landhaus (n), maison de campagne
Landkaart (f), carte routière géographique
Landschaft (f), paysage
Landong (f), atterrissage
Landwirtschaft (f), agriculture
24
Landwirtschaftspolitik (f), politique agricole
Längt (f), longueur
Lann (f), tilleul
Lannentéi (m), infusion de tilleul
Lanter (f), lanterne, réverbère
Lanz (f) , lance
Läpp (m) pl. Läpper, 1.pan de chemise,
2. chemisette, d’Läpper hänke loossen,
être découragé
Läppchen (m), gant de toilette
lappeg, léger (café)
Lappen hänke loossen, être découragé
läpsen, siroter
läschen, éteindre
Lassenen (am . . .), en vrac
lassginn, se débarrasser de
lassgoën , débarrasser
lassgöen pp. lassgaangen, 1.partir en trombe
2. se détacher
lassloossen, lâcher
lassmaachen ( sech . . .), se détacher
lästeg, embarassant
Laster (n) vice
Lat (f), latte, barre (sport)
lauden, sonner (cloche)
Lauer (f), le guet, op de Lauer, aux aguets
laueren, (oplaueren), guetter
Laun (f), caprice, humeur
launesch, capricieux
Laus (f) pl. Lais, pou
lauschteren, écouter
Lauschterer (m), (Nolauschterer), auditeur
Lautsprecher (m), haut-parleur
Lawin (f), avalanche
Léck, Liège (ville de . . .)
lecken, lécher
Leckerei (f), friandise
leedeg = liedeg, célibataire
leeden pp geleet , conduire
Lee (f), pl. Leeën, ardoise, schiste
Leed (n), souffrance, chagrin
Leeder (f), échelle
Leem (m), argile
leeën, p.p. geluegt, coucher
Leeëndaach (m), toit en ardoises
Leeëndecker (m), couvreur, ardoisier
Leescht (f), tringle, bande
Leescht (m), moule, forme
leeschten (sech . . .), s'offrir, se permettre
leeschten, faire, exécuter
Leeschtong (f), performance, résultat
Leefer (m), coureur
Lëftchen (f), petit vent
lëfteg, aéré
lëften, aérer
leiden pp. gelidden, 1. souffrir, 2. supporter
3. aimer
leien, läis, läit, être posé, couché,situé
léien, mentir
Leier (f), litanie
Léierchen (n), alouette
léieren, étudier, apprendre
Léierin (f), institutrice
Léierjong (m), apprenti
Léiermeedchen (n), apprentie
léierräich, instructif
léif (léiwen), 1. cher, 2. gentil
Leif = Läif (m), corps
Léift (f), amour
léinen, emprunter - prêter
léisen (op-), dissoudre
léisen, résoudre
Léisong (f), solution
Leit (pl.), les gens
Leitong (f), conduite
Léiw (m), lion
Léiweckelchen (m), alouette
léiwer, plutôt, mieux
Lektioun (f), leçon
Lëmmel (m), rustre, mufle, malotru
lëmmelzeg, rustre (adj.), grossier
Lëmmelzegkeet (f), muflerie, grossièreté
léngen, en toile (de lin)
Léngent (n), 1. lin, 2. linge
Léngt (f), laisse
lénks, à gauche
Lëns (f), lentille
Lenz (m), mois de mars
Lëps, (f), lèvre
Lëschblat (n) pl. Lëschblieder, buvard
Lëscht (f), liste
lescht, dernier
lëschteg, joyeux, gai
Leschten (dee . . .), le dernier
Lëtzebuerg, Luxembourg (ville)
Lëtzebuerger, Luxembourgeois (personne)
lëtzebuergesch, luxembourgeois (langue)
Libell (f), libellule
lichen (sech . . .), se lever
Lidd (n), pl. Lidder, chant, chanson
liddereg, paresseux
Lidderegkeet (f), paresse
Lidderhanes (m), paresseux, fainéant
Lieder (n), cuir
Liefkuch (m), pain d'épices
Lies (f), vendange
liesen, 1. lire, 2. vendanger
Lieser (m), 1. lecteur, 2. vendangeur
Liesesch (f), 1. lectrice, 2. vendangeuse
lieweg, vivant
Liewen (n), vie
liewen, vivre
Liewensweis (f) , comportement, façon de vivre
Liewer (f), foie
Liewerkéis (m), pâté de foie
Liewerkniddelen, (f pl.), quenelles de foie
Ligen (f), mensonge
Ligener (m), menteur
Liicht (n), lumière
liicht, 1. léger, 2. facile
liichten, luire, briller
Liichter (m), 1. lumières, 2. chandelier
Liichtmëss (n), Chandeleur
Liljen (f), lis
Lineal (m, n), règle (pour tracer)
Liwwerant (m), fournisseur
25
liwweren, 1. livrer, fournir, 2. se coaguler (sang)
Lo (f), 1. situation, 2, couche
lo, elo, maintenant, à présent
lockeg, bouclé
Loft (f), air, vent
Lomp (f), 1.chiffon, 2. vaurien
Long (f), poumon
loossen, léiss, léisst, laisser
Loscht (f), envie, volupté
louch, imparfait de leien = se coucher
Louder (n/f), nigaud
Louder (f), 1. personne pitoyable, 2. putain
Louklëppel (m), 1. rondin de tan, 2. personnage
grossier
lounen, 1. louer, 2. valoir la peine
Lous (n), lot, d‘ Lous zéien, tirer au sort
lous, intelligent, rusé
Lousheet (f), intelligence, ruse
Lued (f), 1. cercueil, 2. volet ( de fenêtre ),
3. boîte ( d’allumettes )
lueden, charger
Luef (f), louange
lues, 1. lentement, 2. doucement
luewen, faire des louanges
Lupp (f), loupe
Lutsch (f), 1. sucette, 2. tétine
Luucht (f) = Lut, 1. lumière, 2. lampe, 3. feu
de signalisation
Luucht, an der . ., en l'air
Luuchteblumm (f), colchique
Luuss (m), Iynx
luusseg, finaud, rusé
Luussegkeet (f), ruse
luussen , 1. regarder, jeter un oeil, 2. épier
man = maachen, faire
Mandel (f), amande
Mann (m), pl. Männer, homme
Männchen (m), pl. Männercher, bonhomme
manner, moins
Männercher gesinn. avoir des hallucinations
männlech, masculin, mâle (adj.)
mannst ( déi ), la minorité
mannst ( op d’…), au moins
Mantel (m), manteau
Mantelbriet (n), porte-manteau
Mapp (f), serviette (de cuir)
mar = muer, demain
Märei (f), mairie
Märel (f), merle
Margréitchen (f), marguerite, pâquerette
Maschinn, 1. machine, 2. locomotive
mäschten, engraisser (animaux)
Maschtepull, flaque de purin
Mass (f), messe
mat, avec
Mataarbechter (m) , collaborateur
matbréngen, amener, apporter avec soi
matdeelen, faire savoir, informer
Matdeelung (f), avis
mateneen, ensemble
matgeholl, (adj.) éprouvé, pp. emmené
matgoen, accompagner
matkréien, 1. recevoir, 2. comprendre
matlafen, participer à une course
matleedeg, compatissant, charitable
Matleed (n), pitié, compassion
matmaachen, participer
Matt (f), mite
Mattant (f),Tata, tante
Mattegëft (n), poudre antimite
Mattras (f), matelas
matzen, en plein milieu - au milieu
Mauer (f), mur
Maufel (m), pl. Mäifel, bouchée
Maul (f), pl. Mailer, gueule, bouche (péj.)
Maulef (m), taupe
Maulefskoup (m), taupinière
mauleg, bavard
maulen, (péj.) parler, bavarder
Maulert (m), homme bavard et vantard
Maulesch (f), femme bavarde
Maulkuerf (m), muselière
Maus (f), pl. Mais, souris
mautschen, mijoter
Méck (f), 1. mouche, 2. nœud papillon
Mee (m), mois de mai
Meedchen (n), pl. Medercher, fille
Meedéier (n) = Meekiewerlek (n), hanneton
Meekranz (m) couronne de feuillage, de mai
Meekraut (n), aspérule odorante
Mees (f) , mésange
meescht, le plus grand nombre de qch.
meeschtens, le plus souvent généralement
Meeschter (m), maître, chef
Meeschtesch (f), maîtresse (de maison)
Meessel (m), burin
mëfferen, pleurnicher
M
ma = mä, mais
ma, non (réponse à une question)
ma dach, mais si
ma jo, mais oui
ma neen, mais non
ma sécher, bien sûr
maachen, méchs, mécht, faire
maans, adulte
Maansleit (pl.), les hommes en général
Maart (m), marché
mächteg, puissant
mackeg, faible
Mäerz (m), mars
Magaséng (m), magasin
Magnéit (m), aimant
Maierchen (f), muret
Mäifelchen (m), petite bouchée
mäin(t), mon (m et n)
Maischen (f), 1. petite souris, 2. nom de
tendresse pour les petites filles
majo, bien sûr
Makréil (f), maquereau
Mall (f), coffre (voiture)
Malz (m), malt
Mamm (f), mère
26
Méi (f), peine, mal
mei (o mei), ça alors! mon Dieu!
Méi (ouni), sans peine
méi, plus, plusieurs
méich, conditionnel de maachen = faire
meiden, éviter, fuir
méien, tondre, faucher
méig(e)lech, possible
Méimaschin (f), tondeuse à gazon, faucheuse
Méindeg (m), lundi
méindes, le lundi en général
méiséileg, pénible
méisseg, 1. oisif, 2. désœuvré
Méiw (f), mouette
Méiwäertsteier (f), T.V.A.
Méizuel (f), pluriel
melden = mellen, annoncer,
Meldong (f), message
mëll, 1. doux (temps), 2. mou/molle (matière)
3. cuit (alliments)
Mëllech (f), lait
Mëllechmann (m), laitier
Mëllechzant (m), dent de lait
mellen > melden
Mëller, Miller (m), meunier
Mëllerchen (m), Mëllerech, papillon
Mëlz (f), rate
Mëndchen (m), petite bouche (d'un enfant)
mëndlech, verbal, oral
méng, ma, mes
mengen, penser, être d'avis que
Menneg (m), minium
mënneg, majeur
Meenong (f), opinion, avis,
Mënsch (m), homme, être humain
Mënschen (pl.), le genre humain, les gens
Mënscherechter (pl.), les droits de l'homme
Mënschheet (f) humanité
mënschlech, humain (adj.)
Menuskaart (f), carte, menu
Mënz (f), monnaie
mer = mir, on, nous, me, à moi
Mësch (f) = Karmësch, moineau
mëschen, mélanger
Mëschong (f), mélange
Mëscht (f), fumier
Mëschtekoup (m), tas de fumier
mëschten , 1. mettre du fumier, 2. enlever
le fumier
Mëschtepull (m) = Maschtepull, flaque de
purin
Mëspel, (m), gui
Mëssbildong (f) , malformation
Mëssel (m), 1. erreur, 2. discorde.
Messer (m), couteau
Mësstrauen (n), méfiance
mësstrauesch , méfiant(e)
Meter (m), mètre
Mëtsch (f), miche, petit pain
mëtschgéiweg, indulgent, généreux
Mëtschgéiwegkeet (f) , générosité
Mëtt, (f), milieu
Mëtteg = Mëtten (m), midi
Mëttegiessen = Mëtteniessen (n), déjeuner, en
général pour le repas de midi
Mëttel (n), 1. moyen, 2. remède
Mëttel (adj), moyen/ne
Mëttelalter (m), moyen-âge
Mëttelstand (m), classes moyennes
Metten (pl. f), les matines
Mëtternuecht (f), minuit
Mëtternuechtemëss (f), messe de minuit
mëttes, I'après-midi en général
Mëttesrascht (f), sieste
Mëttwoch (m), mercredi
mëttwochs le mercredi en général
Mettwurscht (f), saucisse fumée
metzelen, néiermetzelen, assassiner avec
un couteau
Metzler (m), boucher
Metzlerei (f), boucherie
midd, fatigué
midd ( sech ... maachen ), se fatiguer
Middegkeet (f), fatigue
Miel (n), farine
Mier (f), jument
Mier (n), mer
mierf, pourri
mierken, bemierken, remarquer
Mierkmol (n) pl. Mierkmoler , signe distinctif
Mierschwéngchen (n), cobaye, cochon d’Inde
Mierwel = Jick (f), bille
Miessen (n) , mesurage
miessen = moossen, mesurer
Miiss = Muuss, enf. pour chat/chatte
Miissercher (pl.) 1. petits chats, 2. châtons/saule
Millermoler (m), papillon
Millen (f), moulin
Miller = Mëller (m), meunier
Millesteen (m), pl. Millesteng, meule de moulin
Millimeter (m), millimètre
Minett (n) minerai de fer (Minette)
Minett (m) le Bassin Minier luxembourgeois
Minettsdapp (m), 1. travailleur des mines,
2. habitant du Bassin Minier
Mini (Humpen) (m), verre de bière de 25 cl
Minn (f), 1. mine (air), 2. mine (explosif)
Minn ( eng gutt … hunn ), avoir bonne mine
Minn (m), chevaine (poisson)
Minutt (f), minute
Mippchen (m), toutou
Mippi (m), petit chien
mir, 1.nous, 2. à moi (datif)
Misär (m), misère
Miseler (m), 1. habitant de la Moselle
2. vin de la Moselle
misst, conditionnel de mussen = devoir
Miwwel (m), meuble
Miwwelbuttek (m), magasin de meubles
miwweléieren, meubler
mo(e)r, maigre , more Speck, lard maigre
Mo (m), estomac
mockeleg, dodu, un peu enveloppé
Mod (f), pl. Meed, servante, bonne
Moien (m), matin
moien, bonjour
27
moies = mueres, le matin
Mokuch (m), réglisse
Mol (f), crayon de couleur - tache de naissance
Mol (n), fois. ee Mol, ( eemol ), une fois
Molbier, myrtille
molen ( sech ), se maquiller
molen, dessiner, peindre
Molerei (f), peinture
Molkerei (f), laiterie
Moll (f), terre meuble
molleg, confortable, agréable
Momper (m), tuteur
Mond (m), pl. Mënner, bouche
Mond ( de Mond halen ) se taire, tenir
la bouche
Mondstéck (n), 1.bout-filtre de la cigarette,
2. embouchure (instrument de musique)
Mondstéck (n), ee gutt … hunn, avoir la
langue bien pendue
Mondwénkel (m), coin de la bouche
monkeg, grincheux
Monn(i), (m) = Monnonk (m), oncle
monter, éveillé, gai, vif
Moolzecht (f), pl. Moolzechter, repas
Mooss (f), pl. Moossen, mesure
moossen, umoossen, 1. mesurer, 2. essayer
un vêtement
Moscht = Most (m), moût (vin)
Moschtert (m), moutarde
Moss (m) = Mooss, mousse (des arbres)
Motor (m), 1. moto, 2. moteur
Motorueleg (m), huile de moteur
Moud (m ou f), mode
moudesch (almoudesch), à la mode (démodé)
Moudepëppchen (f), jeune fille habillée à lamode
Mouer (m), nègre
Mouer (n et m), marais, mare, marécage
Mouk (f), crapaud
Moul, (f), moufle, gant (boxe)
Mound (m), lune
Mounddäischter (f), éclipse de lune
Moundrakéit (f), fusée lunaire
Moundschäin (m), clair de lune - chauve
Mount (m), pl. Méint, mois
Mous (n), Sauermous, choucroute,
Muck (f), aversion, caprice
Mucks (m), geste
mucksen, bouger, remuer
Muddel (Kuddel-Muddel), méli-mélo
Mudder (f), 1. femelle, 2. écrou d’une vis
mudderséileneleng, tout à fait seul
Muecht (f), force, puissance, pouvoir
Mued (m), asticot, petit ver
muelen, moudre
Muer (m) = Mouer, marécage
Muerch (n), moelle
muercheg, moelleux
Muerd (m), meurter, assassinat
muerden, commettre un meurtre
Mueren (m), matin
mueres, au matin, tous les matins
mueres fréi, tôt le matin
Mu(e)rks (f), bousillage, travail long et lourd
Mu(e)rksen, travailler dur
Mu(e)rkstricko (m), chemisette de travail
Muert (f), carotte
Mull = Bakmull (f), pétrin
Mull (f), moule (coquillage)
Müll (m) ,ordure
multiplizéieren, multiplier
munch, muench, munnech, maint, certains
Munn, Man (m), crinière
munnechmol, heiansdo, parfois
Mupp (m), petit chien, toutou
Musek, (f), 1.musique, 2.corps de musique
Musel (f), Moselle
Muskel (m) , muscle
mussen, missen, devoir
Muster (n), modèle
Mutt (m), courage
Muttergottes (f), Vierge - Mère de Dieu
Muttwëll, pétulance, espièglerie
muttwëlleg, pétulant, espiègle, folâtre
Mutz (f), casquette, bonnet, capuchon
N
naass, mouillé, trempé
nach, encore
nächsten, prochain
Näid (m), jalousie
Näip (f), 1. révérence ( inclination ), 2. sieste
näipen, 1. faire la sieste, 2. s’incliner
Näischnotz, = Näischtert (m), voyou, vaurien,
näischnotzeg, malhonnête, espiègle
Näischnotzegkeet (f), espièglerie
näischt aneschtes iwreg… rien d'autre à faire
näischt, rien
näischt aneschtes, rien d’autre
näischtnotz, ne servir à rien
nämlech, à savoir, c’est-à-dire
nammel ( nees ), de nouveau, encore une fois
nämmelech, égal, même, semblable, pareil
Napp (m), een um Napp hunn, détester qn., en
avoir ras le bol avec qn
Napp (f), nappe
Napp (m), rancœur, colère
Nar (m), sot
Narb (f), cicatrice
Nascht (n), pl. Näschter, 1. nid, 2. (fig), lit pour
petits enfants
natierlech, naturellement
Natierleches (n), chose naturelle
Natter (f) = Adder, couleuvre
Naupen (f/pl), caprices, tendances
nawell, et encore, quand-même
nedu, nediert (poli), n'est-ce pas? pas vrai?
nee(n), non
Neelbischt (f), brosse à ongles
Neelchen (n), onglée (froid)
Neelchesbam (m), lilas (arbre)
Neelchesblumm (f), lilas (fleur)
neelen, clouer
Neelcheskapp (m), clou de girofle
28
Neelfeil (f), lime à ongles
Neelpëtz (f), pince à ongles
nees, de nouveau, nees eng Kéier, encore
une fois
Néi(d)esch/Bitzesch (f), couturière
nei, neuf, nouveau
néideg, nécessaire
néidegst (n), ( dat Néidegst ), le plus
nécessaire
Neider (m), jaloux, envieux
neideg, jaloux, envieux (adj.)
Neiegkeet (f), Noriicht, nouvelle
néier = nidder, vers le bas; néierleeën,
déposer
neierdéngs, de/à nouveau, nouvellement
néierens = néierewou, nulle part
Neierong (f), innovation
Neies (eppes Neies/Neits), nouveauté,
quelque chose de nouveau
Néiseid (n), fil à coudre (soie)
Neijooschdag (m), Jour de l’An
Neijooschwonsch (m), vœu de nouvel-an
Neits ( wat ass/gëtt Neits ? ) quoi de neuf?
Neits, op en Neits, de nouveau, encore une fois
néitschen = néizen, éternuer
Nekleeschen, Nikleeschen, Saint Nicolas
neelen, clouer
nëmmen, seulement, que, ne que
nëmmescht, aucun, nul, personne
néng, neuf (9)
néngt(en), neuvième
Néngtchen (f), neuvaine
Nenn (f), (vulg.) sein
nennen, appeler, donner un nom
nenneswäert, notable, ce qui en vaut la peine
nërdlech, au/vers le nord
Nerv (m), nerf
Nëssert (m), noyer
Nëssueleg (m), huile d'arachide
net, ne, ne pas
Netz (n), filet
nëtzlech, utile
Netzt (f), humidité
Netzen (n), arrosage
netzen, p.p. genat, arroser
Nëwwi (m), neveu
ni, jamais
nidder > néier, vers le bas, en dessous
niddereg, bas, non profond
nidderlännesch, hollandais (adj.), néerlandais
nidderleeën (sech), se coucher (à terre)
nidderschloen, réprimer,
nidderdrächteg, infâme
nieft, à côté
Nier (f), rein
nieren, nourrir (un bébé au sein)
Nies (f), nièce
niewebäi, en passant, à côté
Niewefro (f), question subsidiaire
Niewekäschten, les faux frais
Niewenaarbecht (f), travail d'appoint
niewendrun, (juste) à côté
niewenteneen, I'un à côté de l'autre
Niewesaz (m), proposition subordonnée
Niewestrooss (f), rue latérale
Nikleeschen, Saint Nicolas
nimools, jamais
Nitt (f), rivet
nitten, river
Niwwel = Niewel (m), brouillard, brume
niwweleg, brumeux
no, 1. après, 2. près de
no an no, peu à peu
nobäi, tout près
nobel, noble
Nodeel (m) pl. Nodeeler, désavantage
nodeem(s), après que
nodenken, réfléchir
nodenklech, penseur (adj.)
noeneen, l’un après l’autre
nofëllen, en rajouter, reverser
nofueren, poursuivre en véhicule
nofuerschen, faire des recherches
noginn, céder, fléchir
nogoen, 1.suivre qn/qch. 2. retarder (horloge)
Nohalen (n), ressentiment
nohalen, garder rancune
nokommen, arriver à suivre (une personne, un
raisonnement)
nokucken, 1. regarder, 2. rechercher/vérifier,
Nokuckes hunn, en être pour ses frais
Nol (f), épingle, aiguille
Nol (m), pl. Neel, clou - ongle
nolafen, courir après
nolauschteren, écouter attentivement
noléisseg, négligent
Noléissegkeet (f), négligence
Nolelach (n), chas de l'aiguille
Nolenzwir (m), fil pour la machine à coudre
noliesen, relire
noloossen, 1. diminuer, 2. s'apaiser
nom (no dem), après (datif)
nomaachen, imiter
Nomëtteg (m), aprés-midi
nomëttes, I'après-midi en général
noneemaachen (sech), préparer, se préparer
Nonnefascht (m), pl. Nonnefäscht, beignet
de mardi gras, soufflé
nootst (dat . . .), - nootsten, le plus proche,
Nootsten (m), le plus proche
Noper (m), voisin
Noperschaaft (f), (relation de) voisinage
Nopesch (f), voisine
Norden (m), le Nord
Noriicht (f), message, nouvelle
Noriichten (pl.), les nouvelles, journal parlé
Noruff (m), nécrologue
noschëdden, reverser
Noss (f), pl. Nëss, noix
Nossbam (m), noyer
Nosskréck (f), casse-noisette
nostellen pp. nogestallt, ajuster
nostuerken, fixer, regarder
Not = Nout (f), pl. Néit, suture
notéieren, noter
Notzen (m), avantage, utilité
29
Nout (f), 1.nécessité, besoin, 2. détresse, misère
Nout (f), note de musique
Noutausgank (m), sortie de secours
Noutlandong (f), atterrissage forcé
Noutligen (f), mensonge forcé/pieux
November (m), novembre
nu(n), en fait, et maintenant
Nuddelen (f pl.), nouilles
Nuebel (m), nombril
Nuebelband (m), bande ombilicale
Nuebelschnouer (f), cordon ombilical
Nuecht = Nuet (f), nuit
Nuechtegailchen (f), rossignol
Nuechtiessen (n), repas du soir, dîner
Nuef (f / m), moyeu
Nuef (op der…), de justesse
Nues (f), nez
Nueslach (n), pl. Nueslächer, narine
Nues(s)chnappech (n), mouchoir
nuets, durant la nuit
Nuetsdëppen (n), pot de chambre
Nuetsdësch (m) pl. Nuetsdëscher, table de nuit
Nuetsklack (f), angélus
Nuetsläpp (m) –zack (f), chemise de nuit
Nuetsschicht, (f), travail de nuit
Nuetswiechter (m) , gardien de nuit
nujee, eh bien
nujelen, sucer, lécher
Null (f), zéro (O)
Null Komma näischt , un rien du tout
Numm (m), pl. Nimm, nom
Nummer (f), numéro
nurelen, susurrer
nuren (Lxbg.ville) = nëmmen, seulement
Nutt (f), pl. Nitt, rivet
ofdecken, desservir
ofdréchnen, essuyer
ofdrëpsen ( …loossen) , égoutter
ofdunn = ofdoen, ôter un couvre-tête
offalen, tomber (feuilles, fruits)
Offall (m), résidu, déchet, ordure
offälleg, désobligeant
offen, op, oppen, ouvert
offen, franc, sincère
offierwen, déteindre
Offloss (m) , siphon, égout
Ofgas (m), gaz d'échappement
ofgelaf, périmé
ofgenotzt , usé
ofgesinn dovun ,…. abstraction faite de…
ofgesinn, lire (sur le visage)
ofginn, remettre, déposer, céder
ofginn, ( sech … mat ), s'occuper de
ofgoen, 1. descendre, 2. abdiquer
ofhaen, couper, trancher
ofhalen(een…), empêcher qn. de faire qch.
ofhalen(eppes), retenir une certaine somme
ofhuelen pp. ofgeholl, 1.prendre, enlever,
2.maigrir, diminuer
Ofkommes (n), accord, convention
oflafen, 1. s’écouler, 2. expirer
oflenken, 1. détourner, 2. distraire
ofmaachen, 1. nettoyer, 2. convenir
ofmellen, (se) décommander, déclarer départ
ofnotzen pp. ofgenotzt, user
ofreiwen, frotter, nettoyer
Ofrëschtong (f), désarmement
ofschafen, supprimer
ofschlécken, avaler
ofschloen, refuser
ofschreiwen, copier
ofsoen, 1. se décommander, 2.annuler
un engagement
ofstreiden, contester, nier
ofuertelen, juger
ofwaarden, attendre la suite
ofwëschen, essuyer
ofwiesselen, changer, varier
Ofwiesselong (f), variation, changement,
alternance
ofzeechnen, calquer
ofzéien, 1. soustraire, 2. écorcher, dépouiller,
3. copier
ofzielen, décompter, dénombrer
Oktav (f), fête de Notre-Dame de Luxembourg
Oktavmount (m), mois de mai
Olivenueleg (m), huile d'olives
Omes = Seejomes (f), fourmi
onanstänneg, indécent, inconvenant
Onanstännegkeet (f), indécence
onbaarmhäerzeg, impitoyable, sans
miséricorde
onbedéngt, absolument, nécessairement
onberéiert, intact
onbeschwéiert, sans souci
onbestëmmt, indéfini
onbetount, non accentué
onbrauchbar, inutilisable
O
ob, si (conjonction : « je ne sais pas si… »)
obdauchen, surgir
obschonn(s) = obwuel, bien que, quoique,
malgré que
obwuel, bien que, quoique
och, aussi
Ochs = Uess (m), bœuf
Ochseschwanzbritt(f), potage « oxtail clair »
od(d)er, ou, ou bien
Oder (f), veine - artère
of, vers le bas
ofänneren, modifier
ofbäissen, ronger (p. ex.: les ongles)
ofbauen, diminuer, réduire
ofbestellen, décommander
ofbezuelen, solder, liquider, payer entièrement
ofbiischten, brosser
ofblennen, mettre les phares-code
ofbotzen, essuyer, sécher
ofbréngen, porter en bas
ofbrennen, flamber, roussir, brûler
ofbriechen, 1. rompre, briser, 2. interrompre
Ofbroch (m), 1. démolition, 2. interruption
ofdanken, abdiquer
30
ondäitlech, indistinct, pas clair
ondankbar, ingrat
Ondankbarkeet (f), ingratitude
Onéier (f), déshonneur
onéierlech, malhonnête
onendlech, infini
Onendlechkeet (f), l’infini, l’infinité
onerfuer, inexpérimenté
onerhéiert, inouï, du jamais vu,
onerwaart, inattendu
Onfall (m), accident
onfräiwëlleg, involontaire
onfrëndlech, peu aimable, malvaillant
ongär, à contrecœur, à regret
ongebilt, sans culture, inculte
ongedeckt, sans provision (chèque)
ongedëlleg, impatient
Ongedold (f), impatience
ongeféier, environ, à peu près
ongeféierlech, inoffensif, anodin
ongehéiereg, ongehéierlech, indécent,
malhonnête
ongeheierlech, monstrueux
ongeleeën, inopportun, mal venu
ongeléiert, non-qualifié
ongemälleg, inconfortable
ongemiddelt, rude, sans manière
ongenéiert, sans gêne
ongeschéckt, malhabile
ongewéinlech , anormal
Ongewëssheet (f), incertitude
ongewinnt, inhabituel
ongezillt, mal élevé, impoli
Ongeziwwer (n), vermine
ongezunn, mal élevé
Onglaf (m), incrédulité
Ongläich dinn (m), causer tort, injustice
ongläich, inégal, différent
Ongléck (n), 1.malchance, malheur, 2. accident
onglécklech, malchanceux, malheureux,
maladroit
onglécklecherweis, malheureusement
Onglécksfall (m), malheur
ongleeflech, incroyable
ongrued, impair
onheemlech, inquiétant, lugubre, sinistre
onhéiflech, impoli
Onhéiflechkeet (f), impolitesse
oniwwerluegt , irréfléchi
Onkelach (n), bourbier, nid de couleuvre
Onkraut (n), mauvaise herbe
onmanéierlech, impoli
onméiglech, impossible
onnëtz, inutile
onofhängeg, indépendant,
Onrecht (n), tort
onregelméisseg, irrégulier
Onrou (f), 1. trouble, emeute, 2. balancier
(horloge)
ons = eis, (à) nous, notre, nos
onschëlleg, 1. innocent, non coupable, 2. vierge
Onschold (f), 1. innocence, 2. virginité
onsécher, pas sûr, incertain
Onsécherheet (f), incertitude, insécurité
onsereen, eisereen, nous autres
onsichtbar , invisible
ontrei , infidèle
Ontreien (m) , infidèle
Onuerdnong (f) , désordre, désarroi
onverschimmt, insolent, impertinent
onversinns, subitement
onzefridde, mécontent
Onzefriddenheet (f), mécontentement
op, 1. sur, 2. ouvert
op alle Fall, en tout cas
op dem, um, om, sur (datif)
op der Sich , à la recherche de ..
opbauen, reconstruire
opblosen, gonfler, (fig) se vanter
opbotzen, essuyer
opdauchen, surgir
opdecken, dévoiler, déceler
opdrängen (sech), s'imposer
opdreiwen pp. opgedriwwen, dénicher
opdoen, 1. ouvrir (la bouche),
2. mettre (le chapeau)
openaner = openeen, I'un sur l'autre
Openthalt (m), arrêt, séjour
Oper (f), opéra
operleën, imposer - infliger
operlue(ch)t, notoire, évident
opfaassen, concevoir, interpréter
Opfaassong (f), conception
opfälleg, frappant, voyant, étonnant
opfänken, saisir au vol, attraper, parer
opféieren, 1. mettre en scène, exécuter,
2. énumérer, 3. (sech o.) se conduire
Opféierung, représentation (théâtre)
opfuerderen, ordonner, exiger, sommer
opginn, renoncer, abandonner
opgoen, 1. se lever (soleil, lune), lever (pâte),
2. s'ouvrir
ophalen pp. opgehal, 1. retenir qn.
2. arrêter,s'arrêter
ophänken, 1. suspendre 2. (engem eng o.)
inventer des histoires
ophéieren, faire réciter
ophiewen pp. opgehuewen, 1. ramasser,
soulever, 2. abroger
ophuelen, p.p. opgeholl, 1. gagner du terrain,
2. enregistrer (disque) 3. accepter chez soi
opjoen, p.p. opgejot, pourchasser
opkéipen, entasser
opklammen, monter sur
opkommen, apparaître,se créer
oplammelen , racoler
oploossen, laisser ouvert
opmaachen, ouvrir
Opmaachong (f), présentation
opmierksam, attentif
Opmierksamkeet (f), attention
opmoossen , mesurer
oppäppelen, élever avec douceur
oppassen, prendre garde, être attentif
oppechen, coller
Oppenen (am), en vrac
31
oppléischteren, soigner tant bien que mal
oprafen pp. opgeraf, ramasser
oprappen, ouvrir en déchirant
opreegen, p.p. opgereegt, irriter, énerver, exciter
Opreegong (f), excitation, agitation
opriichten , construire,ériger
Oprou (f), tumulte, révolte
opruffen, appeler, réveiller, faire l’appel
oprullen, enrouler
opschreiwen, noter
opsoen, réciter
opspären , ouvrir à clé
opsprangen, bondir, sursauter
Opstand (m), soulèvement
opstellen, établir
opstoppen , empailler
opwäerten, revaloriser
opwéckelen, enrouler
opweisen, montrer, présenter
Osten (m), I'Est
Otem (m), souffle, respiration
ot(e)men, respirer
Ouer (n), oreille
Ouereschlëffer (m), 1.perce-oreille,
2. (fig.) casse-pieds
Ouereschmalz (n), cérumen
ouni = ounst, sans
Ouschterhues (m), lièvre de Pâques
Ouschteree (n), œuf de Pâques
Ouschterlämmchen (n), agneau pascal
Ouschteren, Pâques
Owend (m), soir
ower, awer, mais
owes, durant la soirée, le soir
Owesiessen/Nuechtiessen (n), repas du soir
Päischten, Péngschten, Pentecôte
Päischtmount, mois de mai
Päischtrous (f), pivoine
Pak (m), paquet
paken, emballer, empaqueter
Pällem (m), buis
Pällemsonndeg, dimanche des Rameaux
Paltong (m) veston
Pan (f), poêle à frire
Panéiermiel (n), chapelure
Panestäerchen = Panewippchen (m),
bergeronnette, hoche-queue
Panz (f), panse, grossier pour ventre
Pap (m), colle à tapisser
papeg, gluant
Papp (m), père
Par, Por (f), paroisse
Paräis, Paris
Paräisser (m), Parisien
parat/prett , prêt
Pärel (f), perle
Pärelhong (n) , pintade
Parréck (f) , perruque
Partei (f), parti politique
Parzeläin (m), porcelaine
Pas(ch)téit (f), pâte de foie
Paschtéitchen(f), bouchée à la reine
Päsch (m) = Bongert (m), verger
Paschtouer (m), pl. Paschtéier, curé
Pass (m), passeport
passen ( bei eppes…), aller bien avec qch.
passen, être juste, ajuster
Patent (n), brevet
patentéieren, homologuer, breveter
Pati (m), pâté
Patroun (f), cartouche
Patrounentäsch (f), cartouchière
Patrull (f), patrouille
Patscheblumm (f), pivoine
Patt (f), bourgeon, patte
Patt (m), gén.verre de 20 cl
Pättchen (m), un verre de vin
Pätter (m), 1. parrain, 2. vieil homme
Pätterchen (m), filleul, petit vieillard
Paus (f), pause, récréation
Pech (m), 1.colle, 2. malchance
pecheg, poisseux, collant
pechen / oppechen, coller
Pechert (m), contrôleur de parkage
pechschwaarz, très noir
Péckvillchen, (m), oiseau en terre cuite
(sifflet / ocarina)
pedalléieren , pédaler
Pëff, coup de sifflet
Peffer (m), poivre
pefferen , poivrer
Peffermënz (f), menthe
Peffermillen (f), moulin à poivre
Péis, (f), glas
Péiterséilech (m), persil
Pëll (f), 1. jeune poule, 2. pilule
Pelz (m) pl. Pelzer, fourrure
Péng (f), douleur, peine
P
Paangech, Panech, Pankech,(m), crêpe
Paart (f), porte cochère, portail
Pabeier (m), papier
pabeiers, en papier
Pacht/Puecht (f), bail
Pachten, prendre à ferme, bailer
Pächter = Piechter (m), fermier
Päckelchen (m), petit paquet/colis
packen, arriver à porter, supporter
packen ( sech…), savoir se retenir
packen ( ee…) vaincre qn.
Pad (m), pl. Pied, sentier
paddelen, ramer
Päerd (n), cheval
Päerdsbier/Schwäerzbier (f) , mûre
Päerdsfleesch (n), viande de cheval
Päerdskrécher/-kriwweler (m), scarabée
Paf (m), (iron.) religieux fanatique
paff sinn, être étonné
Pai (f), paie, salaire
Päif (f), 1. pipe, 2. sifflet
päifen, p.p. gepaff, siffler
Päinetsch (m), épinard
Päipel (m), Päiperlek, papillon
32
péngegen, agacer, tourmenter
penibel, pénible, gênant
pénken, tinter (cloches)
pénkt(er)lech, ponctuel, à l’heure
Pénktlechkeet (f), régularité, ponctualité
Pënsel, Pinsel (m), pinceau
Pëppchen (f), pl. Pëppercher, petite poupée
Pëppel(ter) (f), peuplier
Perch, (f), pâturage, enclos
perséinlech, personnel(lement)
Perséinlechkeet (f), personnalité
Pescht (f), peste
pësperen, chuchoter, susurrer
Pëtz (m), puits
pëtzen, 1. pincer, 2.poinçonner
Pick (f), épine, pointe
pickeg, piquant
pickegen Drot (m), fil de fer barbelé
pickéieren, re- repiquer, planter
picken, pécken, picorer
Piedchen (m), petit sentier
Piff (m), purin
piipseg Stëmm, voix grêle
piipsen, pépier, piauler
Piisch (f), perche (poisson)
Piisch (f), pl. Pijen, pêche (fruit)
Pijama (m), pyjama
Pilger (m), pèlerin
pilgeren, aller en pèlerinage
Pilgerfahrt (f), pèlerinage
Pilz(m)/Kochel(f)/Dréischel(f), champignon
pinschen, pleurer, pleurnicher
Piosch, Piousch (f), pioche
pipeg, douillet, frêle
Pippelchen, Puppelchen (m), bébé
Pippelchersschoul , Puppelchersschoul (f),
jardin d'enfants
pisacken, agacer, taquiner
Plack (f), 1.plaque, tablette, 2. disque (musique)
Plaffong = Plaffang (m), plafond
plaimen, plëmmen, piller, déplumer
plakeg, nu
Plakegen (m), nu
Plang (m), pl. Pläng, plan
plangen , projeter,
Planz (f), plante
planzen, planter
plätschen, mouiller avec chiffon/éponge
plätschnaass, trempé
plattdrécken, aplatir
Plattféisser (m), pied-plat, lourdaud
platzen, exploser, éclater
Plaum, = Plomm (f), plume
Plausch (m), pl. Pläisch, touffe, arbuste
plauscheg, touffu
Plaz (f), place, endroit
plazeweis, à certains endroits
Pléck (f), ustensil pour cueillir les fruits
Plécken (n), cueillette
plécken, récolter, cueillir
pléischteren, soigner un blessé
plënneren, 1. déménager, 2. (ir.) s’en aller
Plo (f), pl. Ploen, calamité, peine, tourmente
ploen p.p. geplot, tourmenter, torturer
Plogeescht (m) , casse-pieds
Plomm = Plaum (f) , plume
Plooschter (f) , emplâtre, taffetas gommé
Plou (m), pl. Pléi, charrue
Plouen (n), labourage
plouen, labourer
Pol = Polack (m), Polonais
Polen (n), Pologne
Polster (m), rembourrage, coussin
polsteren, rembourrer
Polver (m), poudre
Pompel (f), pompe
pompelen, pomper
Pond (n), pl. Pënner, une livre (1/2 kg)
Ponkt, Punkt (m), point
Poopst (m), pl. Peepst, Pape
Popp (f), poupée
Por (f), Par, paroisse
Porrett (f), Purrett, poireau
Porkierch (f), église paroissiale
Posch (f), sac à main
Post, poste, courrier
Postbüro (m), bureau de poste
poteren, discuter calmement
Potschamp (m), vase de nuit, pot de chambre
potzpuddelplakeg , nu comme un ver
Poufank (m), pinson
Pouk (f), pustule, Pouken variole
poukeg, grêlé, variolé
Poul (m), pl. Péil, pieu, poteau
poulriicht, tout droit
pouzen, (fam.) boire un coup
Prabbeli = Präbbeli (m), parapluie
Pracht (f), faste, splendeur
prächteg, très beau, joli à voir
Praff (f), greffe
praffen, greffer
Praffmesser (n), greffoir
Präiss (m), prix
präisswert, qui vaut son prix
praktesch, pratique
Praktesches, qch. de pratique
Praum = Promm (f), prune
Preiseland, péj. pour l’Allemagne (Prusse !)
preisesch, allemand, collaborateur nazi
Preiss (m) pl. Preisen, connotation péj. pour les
Allemands pendant la guerre 1940/45
Préiter (mj, garde-champêtre
préiwen, examiner, vérifier
Prënz (m) prince
Prëss(ess)ioun (f), procession
priedegen, prêcher
Priedeger (m), prédicateur
Priedegt (f), prêche, sermon
Priedegtstull (m), chaire /église)
Prisong (m), prison, maison de détention
Prisongsschësser (m), ir. pour prisonnier
probéieren, essayer
produzéieren, produire, fabriquer
Profi (m) , abrév.pour professionnel
Promm (f), prune
propper, propre
33
Protekoll, Protokoll, Prëtekoll (m),
pl. Protekoller, procès-verbal
Prouf (m) pl. Prouwen, 1. test, preuve,
épreuve, 2. répétition
Proufdag (m), jour de dégustation (vins)
prouwen, 1. vérifier, 2. répéter
Prozent (m), pour cent (%)
Prozentsaz (m), taux/pourcentage
puchen, jeter, lancer
Puddel, Puddelhond (m), caniche
puddelen, clapoter, barbotter dans l'eau
Pudder (m), poudre
pudderen, saupoudrer
Pudderzocker (m), sucre fin (en poudre)
Puecht, Piecht, Pacht (m), bail
puer ( e puer ), quelques
Puer (n), une paire - un couple
pueren ( sech ), s'accoupler
Puff (m), 1.bordel, 2. achat à crédit
puffen, emprunter, rester devoir au cafetier
Pujel (f), thymus, ris de veau
Pull (m), Puddel, pl. Pill, mare, flaque
Pult (n), pupitre
Puppsat/ muppsat, rassasié, repu
pur, pur
Putsch (m), pl. Pitsch, 1. houppe, 2. touffe de
cheveux/herbes/fleurs, 3. coup d’Etat
racks, tout à fait
racksdeg (interjection), vlan !
Rad (n), pl. Rieder, roue
raddereg, rêche, rugueux
Raf (f/m), râtelier
rafen, p.p. geraaft, ramasser
raffinéiert, finaud, malin
Raiber (m), bandit, brigand
raiberen, 1. travailler vite 2. jouer sans égard
räich, riche
Räichen (m), le riche
Räichtom (m), richesse
Räif (m), gelée blanche
räifen, geler (blanc)
Raimlechkeet (f), espace, endroit
Räis (m), riz
räissen, p.p. gerass, 1.arracher, 2. fendre (bois)
Räistaart (f), tarte au riz
Rakéit (f), fusée
Ram (m/f), crème de lait
Rambli (m), talus, remblai
ramoueren, faire du bruit / du tapage
Rand (m), pl. Ränner, bordure - cerne
Rand (n), pl. Ranner, bœuf
Randfleesch/ Rëndfleesch viande de bœuf
Rankfanger (m) , annulaire
Rapp (f), ustensile à râper
Rapp a Klapp (m), bagarre
rappen, arracher, ofrappen, détruire, démonter
rappen, râper
Rascht (f), repos
Rascht (m), rouille
raschteg, rouillé
raschten, 1. rouiller, 2. se reposer
Rass (f), race
Rass pl. Rëss (m), déchirure, fissure,
Rätsel (n), énigme, devinette
rätselen, deviner, faire des mots croisés
rätselhaft , énigmatique
rau, âpre, rude, grossier, brutal
Raudi (m), mufle, brute
Raum (m) pl. Raim, espace (libre), pièce (maison)
raumen, ranger
Raup (m, f), chenille
Raut (f), carreau de vitre
Rauten (f), carreau du jeu de carte
razeg, maigrichon
rechnen, 1. calculer, additionner, 2.facturer
Rechemaschinn (f), machine à calculer
Rechnen (n), calcul
Rechnong (f), facture, note, compte, addition
Recht (n), pl. Rechter, 1.droit 2. (avoir) raison
rechtméisseg, légitime
rechts = riets, droit(e)
Rechtsen (m), droitier
Réck (m), dos, dossier (chaise)
réckelen, 1. reculer 2. déplacer qch.
Reebou (m), arc-en-ciel
reechen , 1. tendre, donner, 2. râteler
Reedel, verrou
Reeell, réel, honnête, loyal
Reef (m), 1. anneau, 2. cerceau
Reemantel (m), imperméable
Q
quaken, coasser (grenouille)
queesch = quiesch, 1. à travers de, en oblique
queesch (adj.), malicieux, méchant, furibond
Quell (f) pl. Quellen , source
Quetsch (f), prune domestique
Quetsch(m), eau-de-vie de prune
Quetschendrëpp(f), eau-de-vie de prune
Quetschekraut (n), marmelade de prune
Quëtsch (f), situation étroite (serrée)
Quëtschbloder, contuse
quëtschen, 1. presser, 2. contusionner
Quiitschen (n), grincement
quiitschen, grincer
Quitt (f), pl. Quidden, coing
Quiddegebeess (n), gelée de coings
Quittung (f), quittance
quokeleg, captieux, insidieux
Quonk (m), étincelle
R
Raachen (n), le fait de fumer
raachen = fëmmen, fumer
Raachert (m), fumeur
rächen ( sech...) , se venger
Rack (m), pl. Räck, robe
34
Reen (m), pluie
reenen, pleuvoir
reenereg, pluvieux
Rees (f), voyage
reesen, voyager
Reeschauer (f), averse
Reesender, commis-voyageur
Reesmapp (f), serviette de voyage
Reewand (m), vent de pluie
Reewuerm (m), ver de terre
Reez (m), cabine/endroit pour fumer la viande
reezen, fumer (la viande), iron. fumer/cigarette
Reezhäischen (n) , fumoir/viande
regéieren, gouverner, régner
regelméisseg, réigelméisseg, régulier
Regierung (f), gouvernement
Rei (f), ligne, rangée, an der Rei, en ordre
Réi (n), chevreuil
réi, cru, naturel, non cuit
Rei (f), repentance
Réidchen (m) pl - Réidercher , radis
reiden, faire de l'équitation
réieren ( sech ), bouger
réieren (qch.), mélanger, remuer
reimen, rimer
Réimer (m), Romain
Réimerstrooss (f), ( Kiem ), voie romaine
Réischen (f), petite rose
Reitpäerd (n), cheval de selle, monture
Reitsport (m), équitation
reiwen pp. geriwwen, frotter
Reiwerei (f), 1.friction, 2. petite querelle
Relioun, religion
Rëndfleesch (n), viande de bœuf
Rëndsbrot (m), rôti de bœuf
Rëndsfett (n), graisse de bœuf
Rëndszong (f), langue de bœuf
Rëndszopp (f) (Britt) (f), bouillon de bœuf
Rëndvéi (n), 1.bétail d’espéce bovine,
2.( fig ) personnage bête
Réngelchen (m), anneau (dimin.)
Rénk = Rank (m), pl. Réng, anneau
Rénkel (f), volant ( de voiture )
renken, renkelen, diriger, guider
rennen, p.p. gerannt, courir, se précipiter
rënnen, p.p. gerënnt, geronnen, suinter,
fuir (récipient)
Rent (f), pension, rente mensuelle
Rëpp (f), pl. Rëpper, 1. côte, 2. bâton de chocolat
Rëppestéck (n), entrecôte
Rescht (m), pl. Reschter, le reste
rëschten, décorer
rëschten (sech), se faire une beauté
Rësel (f), hochet
rëselen, secouer, ébranler
rëtscheg, glissant
rëtschen, glisser
retten, sauver
Retter (m) , sauveur
Rettong (f), sauvetage
Rettongsrimm (m), ceinture de sauvetage,
ceinture de sécurité
rëtzen, égratigner, érafler
Revéier (m), district, quartier
Rezept (n) pl. Rezepter , 1. recette (menu),
2. ordonnance médicale
Ribb (f), navet, betterave
richen, p.p. geroch, sentir
richteg, juste, exact, vrai
Richtegkeet (f), exactitude
Ried (f), discours
rieden, parler, tenir un discours
Riedensaart (f), proverbe, façon de parler
Riedner (m), orateur
Rief (f), vigne - treille
riets, à droite
Rietshänner, droitier
riicht, rit, droit
riichten, 1. redresser, 2. mettre à l’heure
Riichter, Riter (m), juge
riichteraus, franchement, à vrai dire
riichteriwwer, juste en face
Rimm (m), ceinture, lanière, courroie
Ringen (n), lutte
ringen, lutter
Ris (m),géant
riseg, énorme, gigantesque
Risiko, Riski (m), risque
roden, 1. conseiller, 2. deviner
Roff (m), pl. Rëff, croûte (cicatrice)
Roll (f), 1. rouleau, 2. rôle
rolzen, chahuter
Rommel (f), betterave
Rompel (f), ride, fronce
rompelen, se rider, froncer, froisser
Rompfaass (m), pl. Rompfässer, baratte
Rondel (m), 1. cercle, 2. rondelle,
3. rond-point
ronderëm, tout autour, autour de . . .
ronken, schnaarchen, ronfler
ronn, 1. rond, 2. environ (arrondi)
ronn kréien, réussir qch.
Ronschel, Rompel (f), ride, fronce
ronscheleg, rompeleg, ridé
ronschelen, rider - froncer - froisser
rosa, rose (couleur)
rosen (adj.), fâché, en colère, furieux
rosen, p.p. geroost, s’enrager
Roséng (f), raisin sec
Roserei (f), colère, fureur
Rot (m), pl. Réit, conseil, (fig.)tuyau
Rou (f), tranquillité, repos, calme, silence
Roudag (m), jour de repos
rouden, rouge (adj. masc.)
roueg, tranquille, tranquillement
rouen/raschten, se reposer
Rouer (m), pl. Réier, tuyau
Roum, Rome
Rous (f), rose
Rouscht (m), 1. grill, 2. suie
Rousekranz (m), chapelet
Rousemount (m), juin
Rousestack (m), rosier
Rousperter (Rosport), eau minérale
rout, rouge
Routa (n), gardon, rouget (poisson)
35
rubbelen, faire du bruit (tonnerre), barder
ruckelzeg, dégoûtant, répugnant, infâme
Rudder (n), gouvernail
rudderen, ramer
Ruff (m), 1. appel, 2. réputation
ruffen, riffs, rifft, appeler
Rumm (f), 1.cadre, 2. encadrement
Rupp/Stupp (m), petite queue
ruppeg, mesquin, hérissé
ruppen, plumer
Rutsch (f), glissade
rutschen, glisser
Rutt (f), pl. Rudden, verge, bâton svelte
Schaaschtech (m), cheminée
Schaaschtechbotzert (m), ramoneur
schacks, oblique, en biais, de travers
schaddereg, rugueux
Schäerft (f), 1. tranchant, 2. acuidité, 3. netteté
Schaf (m), pl. Schief, armoire
schafen, 1. créer, 2. venir à bout de qch.
Schaff (f), travail
Schäffchen (m), four (de la cuisinière)
Schaffdag (m), jour de travail, jour ouvrable
schäffen, 1. puiser, 2. respirer ( de l’air )
schaffen, travailler
Schaffert (m), grand travailleur
Schäffläffel (m) louche
Schaffpäerd (n), 1. cheval de labour,
2. (fig.) ouvrier assidu
schaimeg, mousseux
schaimen, écumer, mousser
Schäin (m), 1. billet de banque, 2. lueur, éclat
3. apparence
Schäissdreck (m), excrément
schäissen, p.p. geschass, déféquer, chier
Schäisshaischen (n), toilettes, WC
Schal (m), châle, fichu, foulard
Schall (m), son
Schallmauer (f), mur du son
Schallott (f), échalote
Schalter (m), 1. guichet, 2. interrupteur
Schaltjoer (n), année bissextile
schamper, morose
Schampes (m), champagne
Schan (f), honte, déshonneur. affront
Schank (f), os
schankeg, osseux
schänterlech, honteux, infâme
Schanz (an d' Schanz schéissen) , mettre en jeu
Schapp (m), pl. Schäpp, hangar, remise, chape
schappeg, misérable, usé, râpé, pas à la hauteur
Schappen (f), chope - 1/2 litre
schappen, racler, râper, gratter
schären, 1. gratter, 2. râteler
scharjeekelen, flâner, aller son petit train,
trainer marcher lentement
Scharlach, (m), scarlatine
Schauer (f), averse - giboulée
Schaukelpäerd (n) , cheval de bois (à bascule)
Schaum (m), mousse, écume
Schaumläffel (m), écumoire
Schaz, (m), pl. Schätz, trésor
Scheck (m), chèque
schécken ( sech… ), bien se comporter, être
sage (enfant)
schécken, envoyer
schéckerlech, convenablement
schëdden p.p. geschott, verser
Scheed (f), 1. raie/ cheveux, 2. limite/champ
Scheefchen (n), agneau, petit mouton
Scheek (f), étui
Scheet (n), pl. Scheeter, bûche de bois
Scheffen (m), échevin
Schëff (n), pl. Schëffer, bâteau
Schëffsmann (m), pl. Schëffsleit, bâtelier
Schei (f), timidité
S
Saach (f), pl. Saachen, chose
Saaft (f/m/n), suc, sève, jus
Sabbel (f), 1. grande gueule, 2. bave
sabbeleg, 1. baveux, 2. piètre
sabbelen, 1. baver 2. bruiner
Sabbeler (m), 1. baveur, 2. (fig.) pluie fine
sächlech, neutre (genre)
säfteg, juteux
Saier (f), acide
Sail (f), colonne
säin, son: pron. pers. masc. et neutre
Säit (f), 1.côté, 2. page, 3. corde (violon)
Sak (m), pl. Säck, sac, bourse
Sakduch (n), toile de jute
Sal(l)ef, Saleft (f), onguent
Salem (m) , saumon
Sall (m), pl. Säll, salle
Salz (n), sel
salzen, saler
Sam (m), pl. Seem, ourlet
Samett (n), velours
sametteg, velouté
sametten, en velours
sammelen, 1. réunir, accumuler, 2. collectionner
Sammler (m), collectionneur
Sammlong (f), collection
Samschdeg (m), samedi
samschdes, le samedi (adv.)
Sand (m), sable
Sandauer (f), sablier
sangen, séngs, séngt, p.p. gesongen, chanter
Sänger (m), chanteur
sat, 1. rassasié, repu, 2. (fig.) ivre
sat iessen, se régaler/gaver
sat sinn, dies ...., en avoir assez / marre
Sau (f), pl. Sai, truie
Sauer (f), la Sûre (ruisseau)
sauer, sûr, amer
Sauerampel (m), oseille
Sauerei (f), cochonnerie
Sauermous (n), choucroute
saufen, boire (excessivement), s'abreuver
saugen , aspirer
Saz (m), pl. Sätz, 1. phrase, 2. saut, bond
schaardeg, schaarteg, ébréché
schaarf, 1. tranchant, aigu, 2. net / nette (image)
36
schei, timide
scheien, craindre
Schéier (f), ciseaux (pl.), cisaille
Scheier (f), grange
Scheif (f), pl. Scheiwen, 1. disque, 2. cible
Schéifer (m), berger
schéin, beau, belle
Schéinheet (f), beauté
Schéins ( vill …), beaucoup de belles choses
schéiss lass !/ fuer duer !, vas-y !
Schéissbud (f), stand de tir (foire)
Schéissen (n), l’action de tirer
schéissen, p.p. geschoss, tirer, jeter
Schéissübong (f), exercice de tir
Schëld (n), pl. Schëlter, 1. étiquette,
2. panneau,écriteau
Schell (f), sonnette, sonnerie
schëlleg , coupable
schëlleg ( eppes sch. inn ), devoir qch.
Schëllegen (m), coupable
Schëllegkeet (f), devoir
schellen, sonner
Schëller (f), épaule
Schëller (op d'liicht Sch.huelen),
prendre à la légère
Schëllerblat (n), omoplate
Schëmmel (m), 1. moisissure, 2. cheval blanc
Schëmmelen/greezen, moisir
schéngen, 1. briller, luire, 2. sembler
schenken, offrir
Schëpp (f), pelle
schëppen, 1. pelleter, creuser (trou),
2. glisser, déraper
Schëppen, pique du jeu de cartes
Schësser (m), diarrhée
schëtzeg, vite, rapidement
Scheewi (n), enf. pour petit mouton
Schi (m), ski
Schicht (f) , 1. couche, 2. tourné de travail
schiedlech , nuisible
Schiefchen, (m), petite armoire
Schiel (f), pelure, épluchure (fruit)
schiel, borgne (adj.)
Schielen (m), borgne
schielen, peler, éplucher, écorcer
Schierbel, (f), 1.(fig.) tête, crâne
2. tesson, petit morceau
Schierbelen (pl.), morceaux/verre/porcelaine
schieren, p.p. geschuer, tondre (mouton)
Schiertech, (n), pl. Schiertecher, tablier
Schiet (m), ombre
schif = schréi = schacks, 1.oblique, 2.de travers
schimmeg, timide
Schimmt (f), honte, pudeur
Schinn (f), 1. rail, 2. Schinn(been) tibia
Schipp (f), tablier de travail
Schippelchen = Jippelchen (n), poussin
Schlaang (f), serpent
schlacksen, pleurnicher
Schlag (m), pl. Schléi, coup, c.d’apoplexie
Schlagsahn (f) /Klappschmant (m), crème
fouettée
schläichen, pp. geschlach, 1. ramper, 2.se
faufiler
schläifen, aiguiser
Schläifsteen (m), pierre à aiguiser
schlamm, boiteux
schlank, mince, svelte
schlappen, marcher en traînant les pieds
Schlapp (f), pl. Schlappen, pantoufle
Schlapp (m) pl. Schläpp, cravate
Schlass (n), pl. Schlässer, 1. château, 2. serrure
Schlässer (m), serrurier
Schlasshär (m), châtelain
schlau , rusé
Schlauch (m), pl. Schläich, tuyau
schlaufen, p.p. geschloff, se glisser dans/entre…
schlecht, 1. mal, mauvais, 2. méchant,
3. maussade (temps)
Schlechtegkeet (f), méchanceté
Schléck (f), gorge, gosier
schlécken, avaler
Schleef (f) traîne, écharpe
Schleek (m), escargot, limace
schleefen, traîner, amener
Schlei (f), tanche
Schleider (f), essoreuse
Schléif (f), pl. Schléiwen, prunelle
schléifreg, pris de sommeil, somnolent
schlëmm, grave
schlëmmer, pire
Schlëmmst (subst.n.) le pire
Schlëssel (m), clé
Schlëssellach (n), trou de la serrure
schliisslech , finalement
Schlippchen (f), pl. Schlippercher, petite gorgée
Schlitt (m), pl. Schlitter, traîneau, luge
schloen, schléis, schléit, battre, frapper, taper
Schlof (m), 1.sommeil, 2. tempe
schlofe goen/sinn, aller/être au lit
schlofen, schléifs, schléift, dormir
Schloff (m) pl. Schlëff, 1. passage étroit,
2.échappatoire, 3.manigance
Schlofmëttel (n) , somnifère
Schlofkap(f), 1.bonnet de nuit, 2.(ir.) grand
dormeur 3. type lent au travail
Schloflidd (m), berceuse
Schlofsak (m), 1. sac de couchage (camping)
2. ir. pour grand dormeur
Schlofzëmmer (n), chambre à coucher
Schluecht (f), bataille
schluechten, abattre, tuer/écorcher un animal
Schluechthaus (n), abattoir
Schluet (m), pl. Schlueden, averse
schluetwäiss, blanc comme neige
Schlupp (f), pl. Schluppen, gorgée
Schlupp(f), femme/fille malpropre
schluppen, laper, faire du bruit en buvant
Schluppert (m), Schluppjang (m), buveur
Schluss (m), la fin
schmaachen, goûter
Schmadd (m), forgeron
Schmalz (n), saindoux, graisse
schmasseg, entraînant
Schmëdd (f), forge
37
schmeechelen , flatter
schmeier, orageux, lourd (temps)
Schmelz (f), aciérie, forge, usine sidérurgique
schmëlzen, fondre
Schmier (f), tartine
Schmier (n.) pommade, baume
schmiereg, gras, graisseux
Schmieren (n), graissage
schmieren, graisser, fig. flatter
schminken ( sech... ), se maquiller
Schmoggel (m) , contrebande
schmoggelen , faire de la contrebande
schmotzeg, sale
schmuddeleg, très sale, poisseux
schmuel, 1. étroit, 2. maigre
Schmuelef (f) = Schmuebel, (f), hirondelle
Schmull (m), semoule
schmunze(le)n, schmonzen, sourire
schnabbelen, bavarder, parler vite
schnadderen, grelotter, cancaner
Schnäiz (f), réprimande
Schnäizduch (n), mouchoir
schnäizen, se moucher
schnapen, 1. happer, 2. haleter
Schnapp (m), rhume
Schnappech (n), foulard, écharpe, mouchoir
schnapen ( Loft… ), prendre l’air
Schnatt = Schnëtt (m), pl. Schnëtt, coupure,
incision
Schnatt/z (m), pl. Schnëtz, tranche, noix (de
beurre)
Schnauer (f), bru, belle-fille
Schnauf (f), tabac à priser
schnauwen, priser
Schnauz (m), moustache
schneekeg, gourmand
Schneekegkeet, Schneekerei (f), friandise
schneeken, manger des friandises
Schneekert (m), gourmet
Schnéi (m), neige
Schneid (f), tranchant (lame)
schneiden, p.p. geschnidden, couper, tailler
Schneider = Schnëdder (m), tailleur
Schneider (m), ablette (petit poisson)
schneideren, couper, travailler un vêtement,
faire de la couture
schneien, neiger
Schnéierchen (f), petite ficelle, lacet
Schnéikläckelchen = Schnéigléck(el)chen,
perce-neige
Schnéiklatz (f), boule de neige
Schnéilandschaft (f), paysage de neige
Schnéischëppert (m), travailleur occasionnel
Schnellegkeet (f), vitesse, rapidité
Schnellzuch (m), train rapide, express
Schnepp (f), bécasse
Schnëppel (f), tranche
Schnëppel (m), habit noir de cérémonie
Schnëss (f), gueule ( grossier pour visage )
schnësseg, bavard (adj.)
schnëssen, bavarder
Schnëssert (m), bavard, hâbleur
Schnëtt (m), 1. coupure, coupe, 2. moyenne
schnëtzelen, tailler, sculpter
Schniewel (m), bec
schniewelen, becqueter (oiseau), bicoter
Schnitzel (m), escalope
schnoffeleg, indiscret, curieux
schnoffelen, schnëffelen, renifler, humer
Schnoffeler (m), renifleur, fig. curieux
Schnorres, Schnurres (m), moustache
Schnouer (f), cordon, ficelle
Schnouer (iwwert d'Schnouer sinn), parti
Schnuddel (f), morve
schnuddeleg, morveux (adj.)
Schnuddeler (m), morveux
Schnuddelhong (n), dinde
Schnutz (m), moustache
Schockela (m), chocolat
Schockelaskaffi (m), chocolat (cacao) à boire
Schof (n), brebis
Schold (f), 1. dette, obligation, engagement,
2. cause, délit, faute
Schong (m), soulier
schonn, déjà
Schoss = Schotz (m), pl. Schëss, 1. tir (arme),
2. pousse d'une plante
Schossel (f), écuelle, terrine
schotereg, branlant
schoteren, branler - vaciller - boiter
Schotz, (m) gorgée
Schoul (f), école
Schoulhaff (m) , cour de l’école
Schoulkand (n), écolier
Schoulbouf (m), écolier (garçon)
Schoulmeeschter (m), instituteur
schounen, ménager, protéger
Schous(ch)ter (m), cordonnier
Schouss (m),(op dem . . .), sur les genoux
de quelqu'un, sein d’une mère
Schrack = Schratt (m), pl. Schréck = Schrëtt,
1. le pas, 2. démarche
Schräin (m), coffre, bahut
Schräiner (m), menuisier
Schratt (m) pl. Schrëtt, le pas, la démarche
Schrauf (f), pl. Schrauwen, vis
Schraufstack (m), étau
Schrauwemudder (f), écrou
schrauwen, visser, serrer, fixer par vis
Schreck (m), effroi, frayeur
schrécken, marcher à grands pas
schrecklech, terrible, effroyable
Schrëft (f), écriture
schrëftlech op eng Salztut, iron. pour :
garanti sur facture
schrëftlech, par écrit
Schrëftstéck (n), un écrit, un acte écrit
Schrëftsteller (m), écrivain
Schreifdësch (m), secrétaire (meuble)
Schreifmaschinn (f), machine à écrire
Schréip(s) (f), égratignure
Schréip(s)en, égratigner
schreiwen, schreifs, schreift, p.p.
geschriwwen, écrire
Schreiwer (m), secrétaire, clerc (de notaire)
Schreiwes (n), écrit, lettre
38
Schrott (m), ferraille
Schrout (f), plomb de chasse
schruppen, frotter, brosser
Schruppert (m), balai - brosse
Schubkar (f) , brouette
schudderen (sech...), frissonner
Schuddereng (f), frisson
Schued (m), dégât, avarie, ravage, 2.dommage
Schued/maachen uriichten , faire des dégâts
Schued, datt…, dommage que
schueden (engem…), faire du tort à quelqu’un
schueden, nuire, faire du dommage
Schuedenersaz (m), dommages et intérêts
Schuel (f), 1.coquille (d'œuf), 2. écorce (d'arbre)
Schuer (f), soc de plouc
schueren, tondre
Schüler (m), éléve
schummen (sech...), avoir honte
Schummerecht (f) , crépuscule
schummereg, sombre
Schupp (f), écaille (de poisson)
schuppen, 1. écailler, 2. voler
Schuppsak (m), voleur
Schutz (m), protection
Schutzblech (m), garde-boue
schützen, protéger
Schutzengel (m), ange gardien
Schützling (m), le protégé
schwaach, faible
Schwaarm (m), pl. Schwäerm, essaim (abeilles),
banc (poissons), nuée (oiseaux)
Schwaart (f), couenne (lard, jambon)
schwaarz, noir
Schwaarzbier/Päerdsbier (m/n), mûre
Schwaarzbiersheck (f), mûrier
Schwächt (f), faiblesse
Schwadroun (m), escadron
schwäermen, 1. essaimer (abeilles),
2. (fig) être emballé
Schwäerz (f), matière pour noircir
schwäerzen, noircir
Schwäin, (n), porc, cochon
schwäiwëll, très fâché
Schwäiz (f), Suisse (pays)
Schwäizer (m), Suisse (habitant)
Schwäizer Kéis (m), Emmental, Gruyère
schwammen, p.p. geschwommen, nager
Schwamp (m), pl. Schwämm, éponge
Schwan/Schwunn (m), cygne
Schwanz (m), pl. Schwänz, queue
schwätzen, p.p. geschwat, parler
Schwätzert (m), bavard
Schweess (f), soudure
Schweess (m), sueur, transpiration
schweessen, 1. transpirer, suer, 2. souder
schwéier, 1. lourd, 2. difficile
Schwéierelteren = Schwéierleit (pl.),
beaux-parents
schwéierfälleg, lourdaud (adj.)
Schwéierfällegkeet (f), lourdeur
Schwéiermamm (f), belle-mère
Schwéierpapp (m), beau-père
Schwéiesch (f), belle-soeur
Schwell (f), 1. seuil, 2. traverse/voieferrée
schwëllen, p.p. geschwoll(en), enfler
Schwemm (f), piscine
Schwëmmer (m) , nageur
Schwéngchen, porcinet
Schwéngefleesch (n), viande de porc
Schwéngsjelli (m) tête de porc en gelée
Schwéngsrëpp (f), côte de porc
schwenken, 1. agiter, 2. rincer à l’eau
Schwëster (f), religieuse
Schwëster = Sëschter (f), soeur
Schwier (m), abcès, ulcère
schwieren, p.p. geschwuer, jurer (au tribunal),
prêter serment
Schwiewel (m), soufre
schwiewen, planer
schwiereg, plutôt difficile
Schwieregkeet (f), difficulté
Schwoer (m), pl. Schweeër, beau-frère
Schwonk (m), élan
se, si, elle ; ils, elles
sech, se (pronom réfléchi) - à soi
Séchel (f), faucille
sécher, sûr, sûrement, certainement
Sécherheet (f), 1. certitude, 2. sûreté, sécurité
Sécherheetsrimm (m) , ceinture de sécurité
Sécherheetsspéngel (f), épingle de sûreté
Sécherong (f), fusible
sechs, six (6)
sechsten, sixième
sechzeg, soixante (60)
Séckchen (f), pl. Séckercher, chaussette
See (f) , scie
Seech (f. ordinaire), urine, ord.petite fille
Seechen (f), pl. Seeërcher, 1. conte, 2.légende, e
seechen(ordinaire), uriner
Seechomes (f), fourmi
Seechomëssekoup (m), fourmilière
seeën, scier
Seeërei, scierie
Seef (f), savon
seefen = aseefen, savonner
Seel (n), pl. Seeler, corde
seelen, rare, rarement
Seelenheet, rareté
Seemaschinn (f), scie mécaniuque
seemen, ourler
Seemiel (n), sciure de bois
seenen, bénir
Sëffer (m), buveur (péj.)
Segel (n), toile - voile
Segelduch (n), canevas
segelen , faire de la voile, voguer, planer
Segelfliger (m) , planeur
Segelschëff (n), voilier
Segen (m), bénédiction
Séi(n)duch (n), semoir en toile
séi(n)en, semer
Séi, (m), lac
Seid (f), soie
Seidepabeier (m), papier de soie
séif = sief dat…, que ce soit…
Séihond (m)- pl Séihënn, phoque
39
Séil (f), âme
séileg, 1. bienheureux, 2. ravi, 3. (fig.) ivre
Séimaschinn (f), semoir
séiss, 1. sucré, 2. doux
Séissegkeet (f), douceur, friandise
Séissel (f), faux
séissen, sucrer
Séisses (eppes …), quelque chose de sucré
Sekonn (f), 1. seconde, 2. instant
selbstänneg, indépendant
sëllech(en) , beaucoup
sëlwereg, argenté
selwecht, même, égal
Sëlwer (n), argent (métal)
sëlwer, en argent
selwer, soi-même
Sëlwergeschir (n), argenterie
Sënd (f) pl. Sënn, péché
Sender (m), émetteur de radio
seng, ses, sa, (pronom poss.),
sengen, brûler, roussir
Sënn (m), sens, signification
sënneren , classer, trier
Serjant (m), sergent
Sëschter = Schwëster (f), soeur
Sëtz (m), pl. Sëtzer, siège
sëtzen, imp. souz, être assis
setzen, p.p. gesat, 1. poser, mettre,
2.(sech s.) s’ asseoir, 3. planter
Setzer (m) = Setzholz (n), plantoir
Setzer (m), typographe
si, elle, ils, elles
Sich (f), recherche
sichen, chercher
Siddel (f), fauteuil(ancien) à haut dossier
siddeleg, doux, mou
siechzéng, seize (16)
sief, impératif de sinn = être
Sieschter (m), bichet (ancienne mesure
pour le blé = 20 litres)
Sift (m), tamis, passoire
siften, 1. tamiser, 2. trier, sélectionner
Sigel (m), sceau, scellés
Sigellack (m), cire à cacheter
Siichen (m), de « sou », petite pièce de monnaie
sinn, bass, ass, p.p. gewiescht, être
Sipp (f), tribu
sippen, (péj.) boire
siwen, sept (7)
siwenzeg, septante - soixante-dix (70)
siwenzéng, dix-sept (17)
Siweschléifer (m), conte: Les 7 dormeurs - loir
Ski (m) = Schi, ski
So (f), pl. Soen, conte
soen, son, sees, seet, p.p. gesot, dire
Soff (m), 1. grand buveur (péj.), 2. trinquerie
sollen, devoir
Solper (n), saumure
Solperbidden (f), saloir
solperen, mettre dans la saumure
Som (m), semence
Sonn (f), soleil
Sonndeg (m), dimanche
sonndes, le dimanche
Sonnebrëll (m), lunettes de soleil
Sonnenauer (f), cadran solaire
Sonnepräbbeli (m), parasol
Sonnestach (m) pl. Sonnestéch, coup de soleil
soss, 1. sinon, 2. autrement, 3. jadis
sou = esou, 1. ainsi, 2. tellement
soubal, aussitôt / dès que
soueren, geindre, se plaindre
sougenannt, ainsi nommé, soi-disant
souguer, même
soulaang, tant que
souvill, autant
souwäit, en tant que
souwéisou, de toute façon
souwuel, aussi bien
Spaass (m), plaisir, amusement - boutade
spaasseg, plaisant, amusant
spaassen, plaisanter
Spackelter (n), églantier
Spackeltertéi (m), infusion d'églantier
spadséieren, promener
Späicher (m), grenier
Späicherliicht (f), lucarne
Späichertrap (f), escalier de grenier
späizen, p.p. gespaut, cracher
spanen, p.p. gespaant, tendre, étendre
Spann (f), araignée
spannen, spënns, spënnt, p.p. gesponnen,
1. filer, 2. ourdir
spannend, captivant, passionnant
Spannong (f), tension (électr.), 2. suspens
Spär (f), barrière
spären, zouspären, barrer - fermer à clé
Spargel (m), asperge
Spatz (m), moineau
spatz, pointu
Spaut (m), salive
Spaweck (m), pl. Spawecken, toile d'araignée
Spektakel (m), agitation, grand bruit
Speck (m), lard
Speech(el) (f), pl. Speechelen, rayon de roue
Speechel (f ), pl. Speechen, tache de rousseur
Speis (f), mortier
spéit, tard, tardif
Spéngel (f), épingle
spéngelen, épingler
Spëndchen (f), garde-manger
Spinat (m) = Päinetsch, épinard
Spärmüll (m), ordures encombrantes
Spëtteler (m), moqueur
spëttelen, se moquer
Spëtz (f), pointe
Spëtzbouf (m), petit voyou
spëtzen, tailler
spëtzen, d’Ouere spëtzen, bien ouvrir les oreilles
Spëtzmaus (f), musaraigne
Spezialitéit (f), spécialité
Spidol = Spedol (n), hôpital
Spiecht (m), pic (oiseau)
Spier (n), sorbe
Spierebam (m), sorbier
spieren, spiers, spiert, pp. gespuert,
40
sentir, ressentir
Spierkel (m), le mois de février
Spigel (m), miroir, glace
Spigelen, se mirer
Spill (n), 1. jeu, jouet, 2. partie
spillen, jouer
Spiller (m), joueur
Spillgezei (n), jouets
Spillsaach (f), jouet
spionéieren, espionner
Spioun (m), espion
Spläiter (f), écharde, éclat/bois
Spléck (f), (m), fente
splécken , fendre, scinder
Splitter (m), éclat d’obus
sportlech, sportif
Spott (m), moquerie
Spottvull (m), moqueur
Spoun (m), pl. Spéin, copeau
Sprachwuert = Spréchwuert (n), proverbe,
dicton
Sprangbriet (n), tremplin
Sprangbur (m), fontaine à jets d’eau
sprangen, spréngs, spréngt, p.p. gesprong(en),
sauter
Sprangprëssioun (f), procession dansante
(Echternach / le mardi de Pentecôte)
Spréchelchen (m), dicton
Spréchwuert (n), pl. Spréchwierder, proverbe
Spréif (f), pl. Spréiwen, 1. étourneau, 2. (fig.)
jeune fille très chétive
sprengen, faire sauter
Sprenz, Sprei (f), arête de poisson
Sprëtz, Sprutz (f), piqûre, injection, seringue
Staatsstreech (m), coup d'Etat
stabil, stable
Stach, Stéch (m), pl. Stéch, 1. piqûre, 2. point
de couture
stachdäischter, noir comme dans un trou
Stack (m), pl. Stäck, 1. racine d’arbre 2. plante
en pot 3. étage 4. (Stack-Fransous : de
souche…)
Stack-Belsch, Belge de souche
Stad (f), pl. Stied, ville
Stadion (m), stade
Staf (m), pl. Stief, bâton, crosse
Stäip (f), appui
stäipen, appuyer, s'appuyer, se baser
Stall (m), pl. Ställ, étable, écurie
stallhalen, 1. s'arrêter, 2. ne pas bouger,
Stamm (m), pl. Stämm, 1. tronc d'arbre, 2. tribu
Stammbam (m), arbre généalogique
Standluucht (f), feu de position
Standponkt (m), point de vue
Stär (m), étoile
Stat (m), I'Etat
Stau (m), 1. embouteillage, 2. barrage
staunen, étonner
Stëbs (m), poussière
Stëbsbiischt (f), petit balai, brosse à main
stëbsen, 1. faire de la poussière, 2. épousseter
Stëbsmaschinn (f) (Staubsauger), aspirateur
Stéchel (m) , burin
Stéck (m), pl. Stécker, 1. morceau, 2. champ,
3. pièce (de théâtre)
Stéckerzocker (m), sucre en morceaux
Steckdous (f), prise de courant
Stéckelchen ( ee…) diminutif de Stéck
Stecker (m), fiche/prise de courant
stéckseg, qui a une odeur de moisi
stécksen, moisir
Stee (f), 1.vente aux enchères, 2 échaffaudage
Steekaul (f), carrière (pierres)
Steekoup (m), tas de pierres
Steemetzer (m), maçon
Steen (m), pl. Steng, 1. pierre, 2. noyau/fruit
Steenuebst (n), fruit à noyau
Steier (f), impôt, pl. Steieren, les contributions
Steier (n), volant
Stéier (m), taureau
Steieramt (n), bureau des contributions
stéieren, déranger, interrompre
Steiererklärung (f), déclaration d'impôts
Stéierong (f), dérangement (téléphone)
Steierong/Renkel (f), direction (auto)
Steierrad (n) pl. Steierrieder, volant, gouvernail
Steif (f), amidon
steif, raide
Steifheet (f), raideur
Stéi(f)mamm (f), belle-mère ( épouse du père )
Stéi(f)papp (m), beau-père ( mari de la mère )
Stéiluucht (f), lampadaire
sté(i)ng, conditionnel de stoen
steiwen, amidonner
stëll = roueg, calme, tranquille
stellen, 1. mettre, poser, 2. poser (une question)
sprëtzen = sprutzen,1. arroser 2.injecter
Spritt (m), 1. alcool, 2. essence, 3. esprit
Sproch (m), pl. Spréch, dicton
sprock, cassant, raide
Spronk (m), pl. Sprénk, saut, bond
Sprooch (f), langue, langage
sproochen, bavarder, discuter, marchander
spruddelen, 1. jaillir, 2. pétiller, 3. bouillonner
Spruddelwaasser (n), eau gazeuse
spuenesch, espagnol (adj.)
Spuenien (n), Espagne
Spuenier (m), Espagnol
Spuerbuch (n), livret d'épargne
spueren, économiser
Spuet (m), pl. Spuet/Spueden, bêche
Spull (f), 1. vaisselle, 2. bobine
spullen, 1. laver la vaisselle, 2.rincer
Spullomp (f), lavette, serpillière
Spullsteen (m), évier
Spullwaasser (n), eau de vaisselle,
(iron.) café très léger
Spunnes = Geck, (de ….maachen), se moquer
Spur (f), pl Spuren, trace, piste
Sputt hunn, disposer d’une marge
Staang (f), 1. barre, bâton, 2. mât,
3. farde (cigarettes)
staark, fort
staatlech, de l'Etat, étatique, national
41
Stëmm (f), voix
stemmen, lever des poids et haltères (sport)
stëmmen, 1. voter, 2. être exact, 3. accorder (un
un piano), 3. correspondre à
Stëmmong (f), 1. ambiance , 2. élection
Stempel (m), 1. pied d'un meuble 1.cachet
sténken, p.p. gestonk, sentir mauvais, puer
stënterlech , soudainement
Stëppchen (m), pl. Stëppercher, 1. petit bouchon,
2. suppositoire
Stëppel (leschte Stëppel), au dernier moment
stëppeleg, taquin
stëppelen, 1.taquiner, exciter 2. racommoder
stiechen, stéchs, stécht, p.p. gestach, piquer
Stiefesdag (m), St. Etienne (26 décembre)
stielen, du stiels / p.p. gestuel, voler, dérober
stierflech, mortel
stiermesch, 1. temps de tempête, 2. tumultueux
stierwen (stiirfs, stiirft, pp. gestuerwen), mourir
stiermen, faire de la tempête
stiermesch, orageux - turbulent
stiichten, faire des bêtises/niches
Still (m), 1. tige (de plante), 2. manche (à balay)
Still (pl.), chaises (pl.)
Stillchen (m), petite chaise
Stir (f), front
Stiwwel (m), pl. Stiwwelen, botte
stiwwelen, marcher à grands pas
stoen, stees, steet, p.p. gestan, être debout
stodéieren, étudier
Stodent (m), étudiant
Stodentin (f), étudiante
stoebleiwen, s'arrêter
stoeloossen, laisser sur place
Stoft (m), tissu, étoffe
Stol (m), acier
Stolwierk (n), pl. Stolwierker, aciérie
stomm, muet
Stomp (m), pl. Stëmp, souche, mégot
stompeg maachen, émousser
stompeg, émoussé, usé, non aiguisé,
Stonn (f), heure (durée)
stonnelaang, des heures durant
Stonneplang (m), horaire
Stopp (m), pl. Stëpp, bouchon
Stoppen, pl./Stopp=cachette
Stoppenzéier (m), tire-bouchon
Stoppauer (f), chronomètre
stoppen, bourrer, boucher
stoppen, arrêter
Stot (m), pl. Stéit, ménage
Stouss (m), pl. Stéiss, coup, poussée
stoussen (stéiss, stéisst, pp. gestouss) ,
pousser,cogner, heurter
Strack, Stréck (m), pl. Sträck, Stréck, corde
sträichen, 1.traire 2. rayer
Sträif (f), 1. rayure, traînée, 2. humeur
Straisschen (m), petit bouquet
Sträit (m), dispute
Stral (m), 1. jetée (eau), 2. rayon (soleil)
stramm, raide, robuste
Sträng ( sech an d'… geheien), faire des efforts
démesurés
Strapp (m)- pl. Sträpp, 1. long moment
2. bouffée/de fumée
Strass (f), gorge
Strauch/Trausch (m), pl. Sträicher, buisson
Strauss (m), pl. Straiss, bouquet
Stréch (m), trait, ligne
Stréchponkt (m), point-virgule
Stréck (f), ouvrage de tricot
Stréck > Strack
Streck (f), 1. tronçon, parcours, 2. repassage
Streckbriet (n), tablette à repasser
Streckeisen (n), fer à repasser
Stréckeisen (n), Strécknol (f), aiguille à tricoter
Stréckel (m), 1. lacet 2. homme peu instruit
Strecken (n) = Streck (f), le repassage
strecken, 1. s’étendre, 2. repasser
strécken, tricoter
Streech (m), 1. rossée 2. partie d’une région,
3. pli du jeu de cartes
streeën, répandre/grains,fleurs
Stréi (n), paille
Stréidaach (m), toit de chaume
streiden, p.p. gestridden, se disputer
Stréifeier (n), feu de paille
Streik (m), grève
Stréimatt (f), paillasson
Strëmp (f), bas, chaussette
Strenz (f) , arrosoir
Strëppen (sech), se dévêtir
striewen, aspirer à…
Strof (f), 1. punition, 2. strophe
strofen ( stroofs, strooft ), pp : gestrooft), punir
Stroll, Strull (f), (en forme de)tresse
Stronk (m), pl. Strénk, trognon, pédoncule
Strooss (f), rue
Stroum (m), pl. Stréim, fleuve
Stroum (m), courant électrique
strubbelvoll, plein à ras de bord
strueweleg, embrouillé, ébouriffé
struewelen, gigoter (des bras et jambes)
Strueweler (m), enfant turbulent
Strummert (m) , clochard
stuckeleg, cahoteux
stuckelen, secouer
Stuel (m), modèle
Stuerm (m), pl. Stierm, 1. tempête, 2. assaut,
3. ligne des attaquants (football)
stuerken , regarder fixement
Stuerz (m), visière de casquette
Stuff (f), living, sale-à-manger, salon
Stull (m), pl. Still, chaise
Stupp (m), bout, tronçon
stur, têtu
stutzeg, hésitant
Su (m), pl. Suën, un sou ( 5 centimes), nom
général pour argent
Su (op de Su goen), énerver, taper sur les nerfs
Suckel (f), 1.sucette ( biberon), 2. (fig.) visage
suckelen, 1. sucer, 2. tétiner
Süden (m), Sud
Suebel, Suewel (m), sable
Suel (f), semelle
Suerg(en) (f), souci(s)
42
suergen, 1. prendre soin, 2. veiller à
Summer (m), été
Summerrack (m), robe d'été
Supp (f), marécage
tompen, somnoler, faire la sieste
topeg, niais, bête
Topegkeet (f), niaiserie
topen (op een...), tomber par hasard sur
Topert (m), imbécile, sot
Torf, (m), tourbe
To(r)schong (m), torchon - serpillière
toufen, p.p. getouft, brusquer qn
Toun (m), pl.Téin, le ton
Tour (m), pl.Tir, tour, circuit, randonnée
tozen, causer - bavarder
Trach (m), pl. Träch, auge, mangeoire
Träip (f), boudin
Träipen (pl.)/ Geträips, les intestins
Trakter (m), tracteur
Trams-/Bus-haischen (n), abri, aubette d’arrêt
träntelen, être lent, traîner, flâner
Tränteler (m) , traînard
Trap (f), escalier
Trapenhaus (n), les escaliers, cage d'escalier
Trapp (m), troupe, troupeau,
Trapp ( am Trapp ), au trot (cheval)
trappen, trotter, (een)faire trotter qn.
Träpplek (m), marche d'escalier
Tratt, Trëtt (m), 1. pas, 2. trace de pied
trauen, 1. oser faire qch. 2. faire confiance à qn
Trauer (n/m), 1. tristesse, 2. deuil
trauereg, triste
Traueregkeet (f), tristesse,misère
Trauerweid (f), saule pleureur
Trauliicht (f), feu-follet
Trausch (m) pl. Traisch, buisson
Trei (f), fidélité, loyauté, dévouement
trei, fidèle
Treiheet (f), fidélité
Tréin (f), larme, pleurs
tréinen, larmoyer
tréischten, consoler
Tréischterin (f), consolatrice (Notre-Dame
de Luxembourg)
trëllen pp. getrollt, 1. tomber, 2. trébucher
Trëllert (m), 1. poltron, 2. personne stupide
Trëndel (m), tourbillon
trëppelen, piétiner, marcher, se promener
Trester (m), marc de raisin mosellan
Trëtz (f), tresse
trëtzen, tresser
Trick = Kniff (m), truc
trieden, trëdden, marcher sur qch.
Triichter (m), entonnoir
tripsen = trätschen, broyer, écraser
triwwelen, 1. pétrir, 2. tripoter
Triwweler (f), fig. homme maladroit
Triwwelesch (f), fig. femme maladroite
Tromm (f), tambour, grosse caisse
Trommel (f), 1. petit tambour, petite caisse,
2. barillet de revolver
trommelen, battre du tambour
Tromp (f), pl.Trëmp, atout
Troter (f), enf. trompette, clairon
trotz, en dépit de, malgré
trotzdeem, quand-même
trotzeg, entêté, récalcitrant
T
Taart (f) = Flued (m), tarte
taaschten, tâter, tâtonner, toucher
Tallek = Tallong (m), talon (soulier)
Talleks-Schong (m), soulier à talon haut
Tamtam (m), bruit excessif, tapage
tanken, 1. faire le plein d'essence,
2. (fig.) boire
Tapéit (f), tapis - tapisserie
tappen, frapper, taper
Tas (f), tasse
Täsch (f), poche
Täscheluucht (f), lampe de poche
Täschenauer (f), montre de gousset
Tasenteller (m), sous-tasse
tässelen, entasser, empiler
Tatsaach (f), 1. fait, 2. vérité absolue
tatsächlech, en effet, effectivement
Tatta (f), 1. tante, 2. (péj.) vieille femme
tauschen, échanger
técken, 1. frapper, 2. trinquer, 3. faire
tic-tac, cliqueter (œufs de Pâques)
Téi (m), thé, infusion
Téik (f), comptoir/magasin
téinen, fanfaronner, se vanter
Téinert (m), vantard
Téitsch (f), bosse
téitschen, faire une bosse
Téitschen erausmaachen, débosseler
Telephon (m), téléphone
Teller (m), assiette
Tëmpchen (m), sieste - petit somme
Tënnebam (m), sapin
Tënt (f), encre
Tëntefaass (n), encrier
Tëntefësch (m) , seiche
Teppech (m), tapis
tëschenduerch, - en attendant
tëschen(t), tëscht, entre
Theaterstéck (n), pièce de théâtre
Tierk, (m), Turc
tierkelen, tituber, vaciller
tierkeleg, vacillant, branlant
tierkesch, turc (adj.)
tiermen, réfléchir, ruminer/pensées
Tierteg (m/n), 1.choucroute+pommes de terre frits
2. tissus mi-lin mi-laine
Tiitchen (f), pl. Titercher, petit sachet
Tipp (m), dépotoir de décombres
tippen, 1.taper à la machine, 2. pronostiquer
tipptopp, impeccable
Tirang (m), tiroir
tockeg , têtu, buté
Tockskapp (m), têtu, caboche
Tommel (m), perte de connaissance
tommelen ( sech…), se hâter/dépêcher
43
trotzen, braver, affronter
Troun (m), trône
Trouscht (m), consolation
trouschtmiddeg, découragé
Truecht (f), 1. habit folklorique, 2. charge,
Trueljen (f), treillage, treillis
Trupp (f), troupe, groupe
Tubak, (m), tabac
Tubaksbuttek (m), bureau de tabac
tucken, heurter, cogner
tuddelen, bégayer
Tuddeler, Tuddelesch (m/f)), bègue
Tuddeler = Braddeler, fanfaron vantard
tuppen, frapper, cogner
Tuppi (m), chignon
Tuerm (m), pl. Tierm, tour (d’église)
Turnen (n), gymnastique
turnen, faire de la gymnastique
Turner (m), gymnaste
Turnschlappen (f pl.), chaussures de sport
Tut (f), 1. sachet, 2. klaxon
Tutebatti = Troterbatti (m), iron. musicien jouant
d’un instrument à vent, 2. (fig.) homme très
bavard
tuten, 1. klaxonner, 2. (ir.) jouer un instrument à
vent, 3. boire démesurément
Uertel (m), jugement
uertelen, juger
Uess, Ochs (m), bœuf
Uess, Achs (f), essieu
ueter = uechter, à travers
Uewen (m), pl. Iewen, poêle - fourneau
uewen, en haut
uewendriwwer, sur, au-dessus
uewenop, en haut
Ufänger (m), débutant
Ufank (m), début
ufänken, p.p. ugefaang, 1.commencer,
2. allumer (feu)
Ufanksbuschtaf (m), lettre initiale
ufeieren, encourager
uféieren, p.p. ugeféiert, conduire, éconduire
Ufro(f), demande
uga(a)nks = ufanks, au début (adverbe)
ugedoen, habillé
ugeklot (f/m), accusé(e)
Ugekloten (m), accusé
Ugemaachten (Drëpp)(f), goutte préparée
ugeschriwwe sinn (gutt…), être bien vu
ugesinn, considéré
uginn, 1. indiquer, déclarer, 2. se vanter
ugoen, 1. commencer, 2. se sauver
ugräifen pp ugegraff, attaquer
Ugrëff (m), attaque
ukënnegen, annoncer
uklappen, demander avec précaution
Uklo (f), accusation
ukloen, accuser
ukommen, 1. arriver, 2. parvenir à…
ukucken, regarder, observer
ulaachen , sourire à qn.
uleeën, 1. investir (argent), 2. acoster (navire)
3. rajouter (au feu)
uleeën ( sech … ), se comporter
Uluechte maachen, se mettre à faire…
um = un dem, à, sur,
umaachen, p.p. ugemaacht, 1. attacher à,
2. allumer ( un feu / une cigarette/ un appareil )
Umeldong (f), 1. annonce, 2. inscription,
3. déclaration/nouveau domicile
umellen, 1. annoncer, signaler, déclarer/domicile
umiessen = umoossen, essayer (un vêtement)
undoen (sech…), s’habiller
uneneen, I'un à l'autre
unhalen, 1. arrêter qch. 2. s’agripper
unhuelen, p.p. 1.supposer, 2. estimer
unhunn, porter un vêtement
Untert (m), canard (mâle)
unzéien, p.p. ugezunn, 1. attirer avec un aimant,
2. geler légèrement, 3. serrer une vis
upaken, 1. toucher qch., 2. prêter main forte
upassen, adapter, (sech…), s’adapter à
upechen, coller,
uplanzen, p.p. implanter
ural, très vieux
uranzen, rabrouer, apostropher
Urgroussmamm (f), arrière-grand-mère
Urgrousspapp (m), arrière-grand-père
urieden, adresser la parole à qn.
U
u = un, à
u ween, à qui
u wat, à quoi
ubaken, attacher au fond de la casserole
ubaupsen, apostropher
ubehalen, garder (les vêtements)
üben, s'exercer
ubidden, p.p. ugebueden, 1.offrir, 2. présenter
Übong, (f), exercice
ubrennen, p.p. ugebrannt, brûler lors de la
cuisson
ubriechen, p.p. ugebrach, entamer
Uebst (n), les fruits
Uebstbongert (m) , verger
uecht (an uecht huelen), s'apercevoir, remarquer
uechtdinn, uechtginn, faire attention
uechten, estimer
uechter = ueter, à travers
uechterall = iwwerall, partout
uechtzéng, dix-huit (18)
Uedem (m), Adam
Ueleg (m), huile
uelegen, huiler, graisser, lubrifier
Uelzecht (f), la rivière Alzette ( désignation de
l’hymne national luxembourgeois)
uerg (adj.) méchant, malicieux, fâcheux, fort,très
uerg (adv.),1. très, 2. gravement, sérieusement
uerdentlech, convenable(ment)
Uerder (m), ordre
Uerdnong (f), ordre
Uergel (f), orgue
Uert (m), endroit, lieu
44
Urkraaft (f), force originelle
Ursaach (f), 1. raison, 2. excuse
Urspronk (m), pl. Urspréng, origine
Uruff (m), appel téléphonique
Urwald/Urbësch (m), forêt vierge
Usaz (m), pièce ajoutée, rallonge,
uschafen, acquérir
Uschäin (m) , apparence
uschäissen, 1. dénoncer, 2. rouler qn
uschloen, 1. afficher, 2. saluer militairement
uschmieren/uschäissen, rouler quelqu'un
usetzen, 1. se mettre à faire qch./s.m.à table
2. entamer
usoen, p.p. ugesot, annoncer
uspriechen p.p. ugesprach , s’adresser à
Usprooch (f), discours, allocution
Ustéisser (m), riverain
ustellen, 1. charger qn de qch. 2. nommer,
engager, employer
Ustellong (f), nomination
ustiechen, 1. contaminer, 2. mettre le feu à…
ustiechend, contagieux
ustoussen, 1. heurter, entrer en collision,
2. trinquer
usträichen p.p. ugestrach, peindre
Usträicher (m), pl. peintre
ustrécken, attacher, sech eng u.=s’enivrer
ustrengen, ( sech… ) s’efforcer,
ustrengend, fatigant,
Ustrengong (f), effort
Uucht, (f), veillée
Uuchteblumm/Hierschtblumm (f), colchique
uvertrauen, engem eppes u. confier qch.à qn.
Uwwer (n), pl. Uwänner, rive, berge
Uz (m), moquerie, blague
Uzen/veruzen, se moquer/ se m. de qn.
verbidden, p.p. verbueden, défendre, interdire
verblatzen, délaver, devenir pâle
verbléien, se faner
verblennen, éblouir, pp verblennt, ébloui
verbréngen, passer le temps
verbrennen pp. verbrannt, brûler
Verbriechen (n), crime
Verbuet (m), interdiction
Verdacht (m), soupçon
verdächteg, suspect
verdächtegen, soupçonner
verdäiwelt, diablement
verdamen,pp. verdaamt, 1. condamner,
2. maudire - critiquer - damner
verdeedegen, défendre
Verdeedeger (m), défenseur
verdeelen, 1. distribuer, 2. partager entre
verdéngen, 1. gagner, 2. mériter
verdënnen, délayer, diluer
verdierwen, gâter, gâcher
verdillegen , 1. supprimer, exterminer
2. avaler
verdoen, verdinn, verdunn, 1.gaspiller,
2. (sech v.)se tromper
verdonsten, évaporer
verdreiwen, p.p. verdriwwen, chasser
verdrësslech, fâché, renfrogné
verdroen, supporter
Verdross (m), chagrin, ennui,
verduebelen, doubler
verduften, 1. évaporer, 2. disparaître
vereelzen, 1. vieillir, 2. passer de mode
vereenheetlechen, uniformiser
veréieren, admirer, vénérer, honorer
Veréierer (m), admirateur, adorateur
verfaassen, rédiger
verfalen, déchoir, expirer
Verfall (m), 1. péremption, 2. décadence, déclin
verfälschen, 1. falsifier, 2. dénaturer
verfänken ( sech…), s’embrouiller
verfaulen, pourrir
verfeelen, rater, manquer
verféieren, séduire, induire
Verféierer (m), séducteur, corrupteur
verfléien, p.p. verflunn, évaporer - volatiliser
verfluchen, injurier, damner, maudire
verfollegen, poursuivre
Verformung (f), déformation
Verfuussen(sech), disparaître, se dissimuler
Vergaangenheet (f), le passé
Vergaser (m), carburateur
vergëften , empoisonner
vergësserlech, oublieux, distrait
Vergiess (m), oubli
vergiessen, vergëss, vergësst, oublier
Verglach (m) ressemblance
Vergläich (m), comparaison
vergläichen, comparer
vergoen pp. vergaangen, passer (temps)
Vergoen (um…), en voie de disparition
verhaasst, haï, détesté
verhaften , arrêter
Verhalen (n), comportement
V
Vakanz (f), vacances
Vältesdag, la Saint-Valentin (14 février)
Véi (n), le bétail
Véi(e)rel (m), quart, le quartier
Véi(e)relstonn (f), quart d'heure
véier, quatre (4)
véiert(en) , quatrième
véierzéng, quatorze (14)
vëlleg, pleinement
Velomotor (m), mobilette
Veräin (m), club, association
Veräinssall (m), local de club
Verännerong (f), changement
verantwortlech, responsable
Verantwortung (f), responsabilité
Verband (m), pl. Verbänn, 1. pansement,
bandage, 2. fédération, union, syndicat
verbannen, 1. relier, rattacher, 2. panser
verbattert, aigri
verbéien, déformer
verbesseren, 1. améliorer, 2. corriger
Verbëtz (m), déchet
verbëtzen, gaspiller
45
Verhalt (m), mémoire
Verhéier (n) , interrogatoire
verhënneren, empêcher de
verhexen , ensorceler
verhondsen, 1. gaspiller, 2. gâcher
veriren pp. veriert, égarer
verkafen, verkeefs, verkeeft, vendre
Verkeefer (m), vendeur
Verkéier (m), circulation, trafic
Verkéiersluucht/rout Luucht (f), feu/signal.
verkënnegen, annoncer
verkënnt, fou, abruti, pour vieille personne
verkleeden, déguiser
verklengeren , réduire
verkommen(v. loossen), l. tomber en ruine
verkuerbelen , embrouiller
verlaangen, exiger
verlaangeren, languir, avoir le mal du pays
Verlaangeren (n), nostalgie
Verlaf (m), le cours ( des choses )
Verlag (m) , édition
verleeën, 1.reporter 2. égarer qch.
verleeën (adj.) embarrassé
Verleënheet (f), embarras
verléieren, p.p. verluer, perdre, égarer
verléift, amoureux
verléiwen (sech), s'éprendre, s’amouracher
Verlobung (f), les fiançailles
verloossen, abandonner
Verloossenheet (f), solitude
Verloscht (m) pl. Verloschter, perte
verlounen, louer
verluer, perdu
verlugen (du verbe „léien“), menteur (adj.)
verluppen, rater (train/bus)
vermasselen, gâcher
vermeiden, éviter
Verméigen (n) , fortune
vermengt, dédaigneux
Vermengtheet (f), dédain
Vermessenheet (f), témérité
vermuuscht, moisi
vermuuschten, moisir, se décomposer
vernennen, injurier, gronder
vernoléissegen, négliger
vernoléissegt, négligé
verpaken/apaken, emballer
Verpakong (f), emballage
verpassen, manquer, rater (train/bus)
verrascht, rouillé
verraschten, se rouiller
verrechenen, se tromper dans les calculs
verréckt, dément, dingue, fou (adj.)
verreesen, partir en voyage
Verréider (m), traître
Verréidesch (f), traîtresse
verrenken, déboîter, fouler (pied)
Verrenkung (f), foulure
verrennen(sech v.), s'égarer
verroden, trahir
versabbelen, gaspiller
versäckelen, sermonner, gronder
Versammlong (f), réunion
versammelen, réunir
verschafen , procurer
verschéineren, embellir
verschenken, offrir en cadeau
verschidden, différent, distinct
Verschiddenheet (f), diversité
verschlécken, avaler de travers
verschlofen, se réveiller trop târd
verschmotzen/verknaschten, salir
verschreiwen p.p. verschriwwen , 1.prescrire
( un médicament ), 2. se tromper en écrivant,
3. promettre par écrit (succession)
verschwannen, p.p. verschwonn(en), disparaître
verschwätzen ( sech...), se tromper en parlant
versécheren, garantir, assurer
Versécherong (f), assurance
Versichen/probéieren, essayer
Versinn (n), mégarde, méprise
versoen, p.p versot, ne pas réussir, rater
verspéiden, être en retard
Verspéidong (f), retard
versprach, promis, d'accord
Verspriechen (n), promesse
verspriechen, promettre
verstallt, défiguré, déréglé (montre)
Verstand (m), intelligence, esprit, raison
Verstand (mat…), raison
verstanen/bekäppt, compris
verständlech, compréhensible
verstauchen, fouler
Verstauchung (f), foulure
versteeën, vendre aux enchères
Versteesdemech (m), compréhension
verstéiert, effaré
verstengert, pétrifié
verstoen, verstees, versteet, p.p. verstan,
comprendre
verstoppen, 1. cacher, 2. boucher
verstoppt, 1. caché, 2. bouché
Verstuerwen (f), défunte
Verstuerwenen (m), défunt
Versuchong (f), tentation
versuergen/een…eppes, soigner
vertauschen, échanger
Vertrauen (n), confiance, confidence
vertraulech, confidentiel(lement)
veruertelen, condamner
veruzen, se moquer
verwalten, gérer, administrer
Verwaltong (f), administration
verwandelen, changer en . . .
Verwandlong (f), métamorphose
verwäsch, délavé
Verwëllef (n), voûte
verwënschen, envoyer au diable
verwiesselen, confondre
verwinnen, cajoler, gâter
verwinnt, gâté
verwonneren, étonner
verwonnerlech, étonnant
verwonnt, blessé (adj.)
Verwonnten (m), blessé
verwuerelen, embrouiller
46
verwuerelt Gedanken, 1. pensées embrouillées
2. beignets de Carnaval
verwuerelt, troublé, embrouillé
Verwuerelter (pl.), beignets, noeuds d'amour
verzielen, raconter
verzichten, renoncer
verzollen, dédouaner
Verzweiwlong (f), désespoir
verzweiwelen, désespérer
verzweiwelt, désespérant, désespéré
vif, vif, vive
Viischt (n), le devant de quelque chose
viischt, du devant, antérieur
Viischtdir (f), porte de devant
vill, beaucoup
Villchen (m), pl. Villercher, oiseau
villmools, beaucoup de fois, mille fois
villzevill, beaucoup trop
Vioul (f), violette
vir, devant
Viraus (am...), à l’avance
viraussoen pp. virausgesot, prédire
virbereeden , préparer
Virbereedong (f) , préparation
Virdeel (m) pl. Virdeeler, avantage
virdrunn, 1. devant qch. 2. auparavant
vireran ( vu … ), à priori
Virfahrt (f), priorité
Virféierong (f), démonstration
Virgäertchen (m), jardinet devant la maison
virgëscht, avant-hier
virgesinn , prévoir
virgoen, 1). marcher devant, 2. avancer
(montre)
Virgrond (m), premier plan
virhalen, 1. tenir, 2. tendre, 3. ( engem eppes… )
reprocher qch. à qn
virkommen, arriver, se passer
Virléift ( eng… hunn ), avoir une préférence
Virnumm, prénom
Virrecht (n), priorité
Virsaz (m), pl. Virsätz, résolution
Virschlag (m)/Propos (f), proposition
virschloen, proposer
Virschrëft (f), règlement, décret
virschreiwen, prescrire, décréter
virsiichteg, prudent
Virspill, prélude
virstellen, 1. présenter, 2. s'imaginer
Virstellong (f), 1. présentation, 2. représentation,
3. imagination,
viru = virun = vrun, avant, devant, depuis
viru kuerzem, depuis peu
viruféieren, continuer qch.
virufueren, continuer à
virgeheien( engem eppes v.), reprocher qch.à qn
virugoen, continuer, continuer son chemin
viruliewen, continuer à vivre
virun !/ allez ! avancez ! continuez !
viruntaaschten(sech), se tâtonner de l’avant
virusoen, p.p. virugesot, redire
virwerfen , reprocher
Virwëtz = Vuerwëtz (m), curiosité
virwëtzeg, curieux
Virwëtzegen (m), curieux
Virwëtzegkeet (f), curiosité
Virworf (m), pl. Virwërf , reproche
vläicht = vläit, peut-être
voll, plein, rempli
Vollek (n), peuple
vrecken, crever
vreckt , crevé
vrum ( virun dem ), devant (datif)
Vull (m), oiseau, vulg. pénis
vum ( vun dem ), de (datif)
vun, de, venir de, être de . . .
W
wa(nn), si
wa méiglech, si possible
waachen, veiller
waarden, attendre
waarm, chaud
waarmhäerzeg, chaleureux
Waarzel (f), verrue
Waasser (n), eau
Waasserkessel (m), bouilloire, chaudière
Waasserleedung (f), conduite d’eau
Waassermillen (f), moulin à eau
Waasserquell (f), source d’eau
Waassersteen (m), évier
wabbeleg, vacillant, branlant
wabbelen, vaciller
wackelen , bouger
wackeleg, vacillant
wäerden, devenir certainement (futur « sûr »)
Wäermt (f), chaleur
Wäert (m), valeur
wäert, 1.sensé, digne, 2. de valeur
Waff (f), arme
Wäffelchen (f), pl. Wäffelcher, gaufrette
während, pendant
Wäibau (m), viticulture
Wäich (f), Weich, aiguillage
wäidenaffen, grandement ouvert
Wäikeller (m), cave à vins
Wäimount (m), octobre
Wäin (m), vin
Wäisheet, Weisheet (f), sagesse
Wäisheetszant (m), dent de sagesse
wäiss, blanc
wäissen, badigeonner à la chaux
wäit ewech, très éloigné
wäit, loin
wäitem (vu . . .), de loin
Wäiwaasser (n), eau bénite
Wäiwaasseschbiischt (f), goupillon
Wäiwaasseschdëppchen (n), bénitier
Wäinzoossiss (f), saucisse à rôtir
Wak (m), 1. caillou 2. kee W.= pas un rond argen
wakereg, éveillé, réveillé
Wahl, Wiel (f), 1.choix, sélection, 2.élection pol.
Walfësch / Wal (m), baleine
Wallis (f), valise
47
Wahlziedel (m), bulletin de vote
Wand (f), pl. Wänn, paroi - cloison, mur intérieur
Wand (m), pl. Wënn/ Fuerz (m), vent, pet
Wandauer (f), pendule
Wandlaus (f), punaise
Wandmillen (f), moulin à vent
Wann (m), vesce
wann ech g(e)lift, s'il vous plaît
wann, si, quand
wannen, p.p. gewonn(en), gagner - vaincre
Wanter (m), hiver
Wantermount (m) novembre
Wänzelen(sech w.), se rouler par terre
wär, conditionnel de sinn = serait
warnen, avertir
Warnkreesch (m) cri d'alerte
Wäsch (f), la lessive
wäschen, laver, faire la lessive
Wäschhändsch (f), gant de toilette
Wäschkichen (f) , buanderie
Wäschmaschin (f), machine à laver
Wäschpolver (n), poudre à lessiver
Wäschschossel (f), bassin à laver
Wat ?, que, quoi ?
wat g(e)lift ?, plaît-il ?, comment ?
wat g(e)lift soen, dire les quatre vérités à qn.
Watt (f), ouate
Weck (m), coin de bûcheron
Weck (f), bille
Wéckel (f), lange
wéckelen, 1. envelopper. 2.langer, emmailloter
Wecker (m), réveil-matin
weder . . . nach, ni . . . ni
Wee (m), pl. Weeër, chemin
Weech (f), trempage
weech, doux, faible
weechen, tremper
Weed (f), 1.pâturage, pacage 2. saule
Weedgank (m), pacage
ween, wien…deen, celui…qui
ween ass dat?, qui est-ce?
Weenchen (m), pl. Weenercher, petit chariot
Weess (m), céréale, blé, froment
wéi, ewéi, comme
wéi ?, comment ?
wéi laang ?, combien de temps ?
Wéi (f), berceau
Wéi (m), mal, douleur
weiblech, féminin
Wéichen (f), (petit) berceau
Weid (f) = Wëd, Weed, saule, osier
weider, 1.supplémentaire 2. w.! continuez !
weiderféieren, continuer une action/chose
weiderfueren, continuer
wéidoen, faire mal ( engem…) : faire du mal à )
wéien, bercer
weien, peser
Weier (m), étang
Weil (f), Weilchen, instant, moment
wéimeren/jéimeren, gémir
wéineg/ e bëssen, peu
wéineger = manner, moins
Wéinegst (dat . . .), le moindre, la m.des choses
wéinegstens, wéinstens, du moins, au moins
wéini ?, quand ?
wéin(s)t, à cause
Weis (f), 1. manière, façon, 2. mélodie
wéischt, méchant, mauvais,
weisen, montrer, indiquer
Weit (f), ampleur, largeur
weit, ample
wéitschen, engem eng w.,donner une baffe.
wéivill = wivill, combien
Wëld (n), gibier
Wëldpati (m), pâté de gibier
Well (f) , vague
well, parce que
wëll, 1.sauvage, 2. enragé
wëlleg, de bonne volonté
Wëllen (m), 1. volonté, 2. le sauvage
wëllen, p.p. gewollt, vouloir
wëllen (adj.), wollen, en laine
wëlles sinn, wëlles hunn, avoir l'intention
Wëllkuer (n), sarrasin
Wëllschwäin (n), sanglier
Welt (f), le monde
Weltdeel (m), continent
weltlech, laïque
weltwäit, de par le monde
Wëmper = Wimper (f), cil
Wéngchen (m), petit vin sympa
Wéngert, Wangert (m), vignoble,
Wénkel (m), angle
wénkeleg, anguleux
wénken, faire signe
wënschen, désirer, souhaiter
Wënzer (m), vigneron
Wësch (m) 1.gerbe(de paille) 2. un écrit (péj.)
wëschen, 1. essuyer, 2. se dépêcher
Wëssen (n), le savoir
wëssen, weess, wësst, p.p. gewosst, savoir
wëssentlech/bewosst, sciemment
Wëssenschaft (f), science
wëssenschaftlech, scientifique (adj.)
Wëssenschaftler (m), scientifique
Wett (f), pari
wetten, parier
Wëtz (m), bon sens
wëtzeg, intelligent, sage, avisé
wibbeleg, vif, qui ne tient pas sur place
wibbelen, bouger, remuer,
Wischer (m), essuie-glace
wichsen , cirer
wichteg, important
Wichtegkeet (f) importance
Wick (f), mèche
Widder/Schoofsbock (m), bélier
widder(t), contre
widderbuuschteg, récalcitrant
widderhuelen, répéter, redire
Widderhuelong (f), répétition
widderleeën, réfuter
widderrieden, contredire
Widderschäin (m), reflet
widderspriechen, contredire
Widderstand (m), résistance
48
widderstoen, résister
Widderwëll (m), répugnance
Wiechter (m), garde, gardien,veilleur
Wieder (n), 1. temps, 2. orage, 3. météo
wiedereg, orageux
Wiederhex (f), sorcière, (fig.)femme laide
Wiedermänner (pl.), météorologues
Wiederregel (f), règle météorologique
Wiefstull (m), métier à tisser
Wiel (f), choix
wiele, fané
wielen, choisir
wiem ?, à qui ?
wien, celui qui- wien ?=qui ?
wier, conditionnel de sinn, serait
Wier, barrage, écluse
wieren ( sech... géint ), se défendre contre
Wierfel (m), dé
Wierfer (m), lanceur
wierken, agir
wierklech, réel(lement), vraiment
Wierklechkeet (f), réalité
wierksam, efficace
Wierkong (f), effet
Wiermchen (m), vermisseau
wiermen, chauffer, réchauffer
Wiert (m), cafetier, aubergiste
Wiertschaft (f), café, bistro
Wiertsfra (f), cafetière
Wiertshaus/Wiertschaft (n), café, bistro
Wiertschaft (f), éconnomie
wierzen/kraideren, épicer
Wiessel (m), 1.changement, 2.traite/banque
wiesselen, changer, échanger
Wiewen (n), tissage
wiewen, tisser
Wiewer (m), tisserand
wif, vif
wimmelen, grouiller, pulluler
Winker (m), clignoteur
winnen, éduquer
winnen (sech un eppes w.), s‘habituer à…
winzeg , minuscule
Wippchen (m), pl. Wippercher, petit bout
Wirschtchen (m), pl. Wirschtercher, cervelat
Wiss (f), pl. Wisen, pré, prairie
Wischer (m), essuie-glace
Wisel (n), belette
Wissbam (m), perche à foin
Wissbamsseel (n), corde pour la perche à foin
Wissbei (f), 1. bourdon, 2. grande guêpe, 3. (fig.)
personne très travailleuse
Witfra (f), veuve
Witmann (m), veuf
Witz (m), blague, farce
witzeg, amusant, spirituel
Wo (f), pl. Woen, balance
Woch (f), semaine
Wochendag (m), jour de semaine, jour ouvrable
wood(t)lech, tiède
woen, oser
Woll (f), 1.laine, 2. duvet d'un bourgeon
Wollef (m), pl. Wëllef, loup
wolleg, laineux
Wollek (f), pl. Wolleken, nuage
Won (m), pl. Ween, voiture, auto
Wonn (f), plaie, blessure
wonne Ponkt, le point faible
Wonner ( kee Wonner ! ), pas étonnant !
Wonner (m), miracle
wonnerbar, merveilleux, magnifique
wonneren ( sech…), s'étonner
wo(ë)nnerlech, singulier, drôle
Wonsch (m), pl. Wënsch, souhait, voeu
Worf (m), pl. Wërf, Wierf, jet, lancement
Wou( ?), où( ?) ( avec verbe de situation)
wouduerch, 1. par où, 2. à cause de quoi
wouer, vrai
Wourecht (f), vérité
woufir( ?), wuerfir( ?), pourquoi ?
wouhin( ?), où( ?), dans quelle direction ?
woumat( ?), avec quoi( ?), par quoi( ?)
Wouscht (m), fouillis, ramassis
Wouvun( ?), dont, de quoi ?
Wuecht (f), garde
Wuecht halen, monter la garde
Wuechtel (f), caille
Wuel (n), bien-être
wuel, 1. bon, bien, 2. bien que
Wuelstand (m), aisance, prospérité
Wuer (f), 1.marchandise, 2. tissu
wuer, où, vers où (avec verbe de déplacement)
wuer ?, où ?, vers où ?
Wuerm (m), ver
Wuert (n), pl. Wierder, mot
wuertwiertlech, à la lettre
Wuerzel (f), 1.racine, base, 2. carotte
Wues (m), gazon - pelouse
Wuess (m), cire
wuessen (adj.), en cire
wuessen, wiiss, wiisst, p.p. gewuess,
grandir, pousser
Wull (f), cohue, désordre
wullen, fouiller
Wullmaus (f), campagnol
wunnen, habiter
Wunneng (f), Wunnecht, habitation
Wupp (m), pl. Wipp, 1. morceau, 2. le bout
de quelque chose(saucisse)
Wurscht (f), saucisson, saucisse fumée
Wüst (f), désert
Wutz (m), 1.mèche de cheveux (queue), 2.bout,
3.( fig.) petit enfant
X
Y
Z
Zaang (f), pince, tenailles
zaart, tendre,délicat, frêle
zabbeleg, frétillant
zabbelen, frétiller
Zabbo, Zabott (f), sabot
Zäit (f), 1. temps, 2. époque
49
Zäitchen (f), 1.un laps de temps, 2. un moment
zäitlaang, un certain temps
zäitlech, temporel, précoce
Zalättchen, (f), saladier
Zaldot (m), soldat
Zalot (f), salade
Zam (m), bride
zam , docile, familier
zam, domestiqué, apprivoisé
Zammermann (m), charpentier
Zännbiischt (f), brosse à dents
Zännchen (n), dent de lait
Zänndokter (m), dentiste
Zännfleesch (n), gencive
Zännrad (m), roue dentée
Zännradbunn, train à crémaillère
Zännseef (f), pâte dentifrice
Zännwéi (n/m), mal de dent
Zannt (m), pl. Zänn, dent
zanter, zënter, depuis
Zap (m), pl. Zäpp, tenon, cheville
zapen, tirer au tonneau (vin, bière)
Zapestreech (m), couvre-feu
Zapp (m), tresse, natte
zappen, tremper ( dans le café / la sauce )
Zär (m), pl. Zären, 1.aiguille d'horloge, 2. serre
Zatz (f), (fig.) femme malpropre
Zauber (m), enchantement
Zauberdronk (m), potion magique
Zauberei (f), magie, sorcellerie
zauberen, faire de la magie
Zauberer (m) , magicien
zauselen, tirailler, ébouriffer
ze soen, pour ainsi dire
ze ( fir ze …), pour
zecken, taquiner
Zéck = Bëschzéck (f), tique
zécken, hésiter
Zécken (n), hésitation
zéckeren, sucrer
Zeechen (n), 1. repère, 2. signe, 3. indice,
zeechnen, dessiner
Zeechner (m), dessinateur
Zeechnong (f), dessin
zeemen, dompter, apprivoiser
Zeen (f), scène
zefridden, satisfait
Zefriddenheet (n), satisfation
Zei (f) pl. Zeien, témoin
zéi, 1. coriace, 2. Opiniâtre 3. dur(viande)
zeideg, mûr(e)
zéien, tirer, traîner
zeien = bezeien, témoigner
Zéif (f), pl. Zéiwen, orteil
Zéif Knuewelek (f), gousse d’ail
Zeil (f), ligne écrite ou imprimée
Zeitong = Zeidong (f), journal
Zell (f), cellule
Zelleri (m), céleri
Zelt (m), tente, chapiteau
Zëmmer (n), chambre
zëmperlech, hypersensible
zéng, dix (10)
Zéngtchen (f), 10 au jeu de cartes
Zéngten (m), dîme, le dixième
zéngten, dixième
Zënn (m), étain
zënnen, en étain
Zenner (m), quintal (50 kg)
Zënsen (pl), intérêts (épargne)
Zensur (f), bulletin d’école
zënter = zanter, depuis
zerbalegen (sech..), se quereller
zerdrécken, écraser
zerfatzen, mettre en loques
zerguttst, bien fait, à fond
Zerjant (m), 1.sergent 2. serre-joint
zerknauteren = zerkniwwelen, froisser
zerleën, morceler, découper, démonter
zermu(er)jelen, écraser
zerräissen, zräissen, déchirer
zerrappen, déchirer
zerrass, zrass, déchiré
zerschannt, éraflé
zerstéieren, détruire
Zerstéierong (f), destruction
zerstéiert, détruit
zerstreet, distrait
zertripsen, écrabouiller
zerwéieren, servir
Zerwéit (f), serviette
zerzauselt, en désordre, ébouriffé
zëssen, calmer, apaiser
zesummebréngen, rapprocher, unifier
zesummefaassen, résumer
Zesummefaassong (f), résumé, synthèse
zesummefalen, 1. s'effondrer, 2. plier
zesummekrämpen (sech z.), se recroqueviller
zesummen, ensemble
zesummenhänken , appartenir ensemble
zesummerafen , rassembler, amasser
zesummerappen, se reprendre, se resaisir
zesummeschleefen, rassembler
zesummesetzen, assembler, mettre ensemble,
zesummestellen, composer
zevill, de trop
ziddereg, tremblant
Zidderen (n), tremblement
zidderen, trembler, grelotter
Ziedel (m), feuille de notes, bulletin
zielen, compter, compter sur, raconter
Zielong (f), recensement
Ziffer (f), chiffre
Zifferblat (n), cadran d'horloge/montre
Zig(a)rett (f), cigarette
Zigar (f), cigare
Zigeiner (m), bohémien
Ziel (n) pl. Zieler, but, arrivée
Zilinder (m), 1. cylindre, 2. chapeau
haut-de-forme
Zill (f) pl. Zillen, brique, tuile
Zillebäcker (m), 1. tuilier. 2. fam. « un Belge »
Zillebäckerei (f), tuilerie
zillen, élever des animaux, éduquer, former, faire
pousser
zimlech, assez, plutôt
50
Zitat (n/m), citation
Zitroun (f), citron
Ziwwi/Huesenziwwi (m), civet/c. de lièvre
Zock (m), ( an engem...) d'un coup, d'une gorgée
Zock ( um… sinn ), être prêt
Zocker (m), sucre
Zockerboun/Kammell (f), bonbon
Zockerdëppchen (n), sucrier
Zockerkuch (m), tarte au sucre
Zodi (m), vacarme, tohu-bohu, chahut
Zodi schloen, faire du vacarme
zolidd, solide
Zoll (m), douane
Zollveräin, union douanière
Zomm (f), somme d'argent
Zong (f), langue
Zonk (m), pl. Zénk, clôture en fil de fer
Zooss (f), sauce
Zoossiss (f), saucisse
Zopp (f), toute soupe, tout potage
Zoppekomp (m), soupière
Zo(a)ppnaass, trempé
Zort (f), sorte
zortéieren, classer, trier
zou, fermé
zou sech kommen, revenir à soi
zoudecken, couvrir
Zoufall (m) pl. Zoufäll, hasard
zoufälleg, par hasard
zougänglech, accessible
Zougank (m), pl. Zougäng, accès, entrée
zougestoen, concéder
zouginn, avouer
zougräifen/duergräifen, saisir (l'occasion)
zouhalen, 1. tenir fermé, 2. donner raison
Zouhuelen (n), accroissement
zouhuelen/bäihuelen, 1. accroître, 2. grossir
zoukënfteg, futur, de l'avenir
Zoukonft (f), futur
Zoulaf (m), affluence
zouloossen, accorder, permettre
zoumaachen, fermer
zoumudden, présumer
zoureedelen, verrouiller
zouruffen, interpeller
zouschloen, 1. claquer (la porte), 2. adjuger
zouschousteren, donner par un détour
Zouso (f), assentiment
zousoën, accepter , donner son assentiment
zouspären , fermer à clef
Zoustand pl. Zoustänn (m), état, circonstance
Zoutrauen (n) , confiance
zoutrauen, croire quelqu'un capable de . . .
zouverlässeg, digne de confiance
zréck, zeréck/ erëm, 1. de retour, 2. en arrière
zréckbleiwen/hannebl., rester en arrière,
zréckdrécken/hannerzegdr., reléguer, repousser
zréckfalen/ hannendrafalen, retomber
zréckféieren/hanneschtf., reconduire
zréckginn/erëmginn (eppes), rendre qch.à qn.
zréckgoen/hannerzegg., reculer,
(hanneschtgoen= retourner)
zréckhalen, retenir
zréckkommen/erëmkommen, revenir
zréckschécken/hannescht schécken, renvoyer
zréckstoussen, repousser
zréckzéien, retirer, se retirer
zu, à (localité), sauf « an der Stad/Fiels »
Zuch (m), pl. Zich, train
Zuel (f), nombre
zugläich/ an engems, en même temps
Zukunft (f) = Zoukonft, l’avenir, le futur
zumbeschte gin(een), payer une tournée
zum Schluss, finalement
Zündong (f), allumage
Zuucht (f), nichée, élevage
Zwäig (m), branche
Zwank (m), contrainte
zwanzeg, vingt (20)
zwar, pourtant, bien que
Zwéck (f), pince
zwee(n), deux (2)
zweemol, deux fois
zweeërlee, deux sortes de
zweet(en), deuxième
zwéin, deux (masc.)
Zweiwel (m), doute
zweiwelen, douter de
zweiwelen, douter
zweiwelhaft, douteux
zwéngen pp. gezwongen, obliger, forcer
Zwerg (m), nain
zwëschen, zwëscht/ tëschen, tëscht, entre
Zwëschespill (n), intermède
Zwicker (m), lorgnon, pince-nez
zwielef, douze (12)
Zwilling (m), jumeau, jumelle
Zwir (m), fil à coudre, fig. goutte (alcool)
Zwirkinnek (m), 1. roitelet, 2. fig. buveur d’alcool
Zwiw(w)el/Ënn(f), oignon
zwiwwelen = zwibbelen,( sech...)se douter que
zwou, deux (fém.)
51