İndir - Institut kurde de Paris

Transcription

İndir - Institut kurde de Paris
.f
DE PARIS
Bulletin de liaison et d'information
l
N°
,
34-35-36
1
1
JANVIER-FEVRIER-MARS
1988
Ce bulletin paraît en français, allemand, anglais, kurde, italien, espagnol et turc.
Prix au numéro: (France) 25 FF, (Etranger) 30 FF
Abonnement annuel (12 numéros) : (France) 240 FF, (Etranger) 265 FF
Périodique mensuel
Directeur de la publication: Mohamad HASSAN
numéro de la Commission Paritaire:
659 15 A.S.
ISSN 0761 1285
INSTITUT KURDE - 106, rue La Fayette - 75010 PARIS - FRANCE
tél : (1) 48 24 64 64
•
SOMMAIRE
- LA REPRESSION S'AGORA VE AU KURDISTAN IRAKIEN
- LA QUESTION KURDE AU PARLEMENT TURC
- LE DEPARTEMENT D'ETAT AMERICAIN EVOQUE LE SORT
DES KURDES EN TURQUIE
- URSS: LES KURDES SOLIDAIRES DES ARMENIENS
- ANKARA FORCE LES PAYSANS KURDES A LA DELATION
... ET AUTORISE L'USAGE DU KURDE DANS LES PRISONS
- LE PARLEMENT EUROPEEN DEMANDE LA LIBERATION
IMMEDIATE DE MERDI ZANA
-AINSI QUE:
- L'INSTITUT EST DEVENU PROPRIETAIRE DE SES LOCAUX
- PUBLICATIONS EN VENTE
- EN BREF, LA REVUE DE LA PRESSE
LA REPRESSION
S'AGGRAVE
AU
KURDISTAN
IRAKIEN
Le sort des quatre millions de Kurdes d'Irak s'aggrave de semaine en semaine. Le pays kurde, à
cheval sur l'Iran et l'Irak, dévasté par les opérations de la guerre du Golfe, fait l'objet d'une
politique de "terre brûlée" de la part des autorités irakiennes. Mettant à profit cette guerre
meurtrière, celles-ci détruisent systématiquement les villages kurdes, abattent sur place le bétail et
déportent leurs habitants vers les camps d'internement situés dans les déserts du Sud-irakien.
Cette répression affecte également les villes où les gens soupçonnés d'avoir de la sympathie pour
le mouvement de résistance kurde sont arrêtés massivement et exécutés sans procès. L'accès du
territoire irakien étant depuis de longues années interdit aux journalistes et aux observateurs
étrangers ces massacres se poursuivent en silence. Sur la base des informations parcellaires qu'elles
reçoivent les organisations humanitaires comme Amnesty International tentent d'alerter l'opinion
(Voir Revue de presse janvier-17, février- 2, mars-6).
Ainsi, Amnesty a pu identifier 116 des 360 Kurdes âgés de 14 à 73 ans exécutés dans la période
allant du 11 novembre au 31 décembre 1987. Plusieurs centaines d'autres Kurdes originaires des
provinces de Sulaimaniya, Arbil, Kirkuk, Duhok et Zakho ont été assasinés en janvier et février
1988, en particulier dans la prison Abu Ghraib de Bagdad. Parmi eux de nombreux élèves d'écoles
secondaires, âgés de 14 à 17 ans. Les corps des suppliciés sont restitués à leur famille après
versement de 300 dinars (environ 5000 FF) représentant les "frais d'exécution" !
Parallèlement à ces meurtres sommaires, le régime irakien, faisant feu de tout bois, a également
recours aux méthodes médiévales d'empoisonnement pour liquider ses opposants. En octobre et
novembre,40 militants kurdes ont été empoisonnés par du thallium. Utilisé généralement comme
"mort aux rats" ce poison avait été injecté dans du yaourt à boire par des agents secrets irakiens
infIltrés dans les bases de la guérilla kurde. Trois des survivants ont pu être amenés en GrandeBretagne où ils ont été hospitalisés pendant plusieurs semaines. Il s'agit de Moustafa Qader
Mahmoud, 40 ans, membre du bureau militaire de l'Union patriotique du Kurdistan, de Sami
Shorash, 37 ans, poète et dirigeant de l'Union des écrivains kurdes et d'Adnan Mufti, 38 ans,
membre du Comité central du Parti socialiste du Kurdistan irakien. D'après les médecins
britanniques ils "souffrent sérieusement d'un empoisonnement aiguë au thallium survenu le 24
novembre 1987" .
Le 18 mars, le régime irakien a franchi .une nouvelle et terrible étape dans sa guerre contre les
Kurdes en bombardant la ville de Halabja aux armes chimiques. Environ 5000 civils kurdes ont
péri en quelques heures dans cette "Guernica kurde". Située sur la frontière irako-iranienne, cette
ville martyre a pu être visitée par des journalistes de la presse internationale qui ont pu constater sur
place l'ampleur et l'horreur de cette extermination chimique.01 oir le numéro spécial de notre bulletin
sur Halabja).
LA
QUESTION
KURDE
AU
PARLEMENT
TURC
La question kurde cesserait-elle d'être tabou en Turquie 1 Après une amorce de débat dans la
presse elle vient d'être ouvertement évoquée à la tribune de la Grande Assemlée nationale turque par
Mehmet Ali EREN, député kurde d'Istanbul.
Intervenant le 20 janvier dans le cadre des questions d'actualité, ce député du Parti populiste
social-démocrate (SHP, principale formation de l'opposition parlementaire) a rappelé que "la
Turquie est confrontée à des problèmes graves, au premier rang desquels le problème kurde. TIs'agit
d'une question nationale. Les questions nationales ne devraient pas être des tabous. Elles doivent
être discutées dans tous les secteurs de l'opinion. Le Parlement doit également participer à ce débat.
Le Parlement doit briser ce tabou. TI doit débattre de cette question en détail, dans toutes ses
directions, élaborer des propositions pour une solution réaliste. Sinon, la démocratie ne pourra pas
être libérée de sa mise sous tutelle. L'existence des Kurdes a été continuellement niée. Ces citoyens
ont toujours été regardés avec suspicion, soumis à des pratiques politiques et économiques
discriminatoires. Nos lois sont appliquées différemment dans l'Est et dans l'Ouest. A l'Est toute la
population d'une région est tenue responsable pour le moindre incident et les paysans sont soumis
à toutes sortes de mauvais traitements. Bien que les richesses du sol et du sous-sol de cette région
de l'Est fournissent la majeure partie des besoins de la Turquie, elle est maintenue dans le sousdéveloppement, devenue une zone privée de tout. Les Kurdes constituent une minorité nationale. Ils
ne peuvent pas parler ni écrire librement leur langue. Ils ne peuvent pas donner à leurs enfants les
noms de leur choix. Leurs frères ont été contraints à quitter le pays et ils ont été déchus de la
citoyenneté turque. Ceux qui sont restés ici ne peuvent pas obtenir de passeport. Pourquoi le
Premier ministre, qui s'égosille à propos des Turcs de Bulgarie et de Grèce, n'aborde-t-il pas la
question kurde 1" . Au milieu des applaudissements de certains députés de son parti et de vives
protestations des membres de l'ANAP (formation gouvernementale), M. Eren a invité ses
détracteurs à avoir le courage et la civilité de l'écouter. Voici, à titre d'indication sur l'état d'esprit de
la classe politique turque, quelques extraits du procès verbal de cette séance houleuse de
l'Assemblée turque:
M. ALI EREN (Istanbul-SHP) : "... Aujourd'hui l'une des plaies sociales qui préoccupent en
permanence l'opinion publique est la question kurde ... La question kurde doit être abordée dans
toutes ses dimensions, on doit lui trouver des solutions réalistes et la question doit être débattue."
.(Bruits sur les rangs de l'ANAP).
HALIM ARAS (Koaceli-ANAP) : "Vous mentez ... quel mensonge ... "
M. ALI EREN (poursuit) : "L'Est a été maintenu comme une région de (toutes les) privations, il
est interdit à ses habitants de parler leur langue ... " (Protestations et bruits sur les bancs de l'ANAP).
L'assimilation est imposée par tous les moyens, les noms (des personnes et des lieux) sont changés
de force, les citoyens ne peuvent pas donner les noms de leur choix à leurs enfants ... " (Bruits sur
les rangs de l'ANAP).
ILHAN A~KIN (Bursa- ANAP) : "Tu ne sais pas ce que tu dis."
~EREF BOZKURT (Ankara-ANAP) : "Dans le cadre du nationalisme d'Atatürk, nul ne peut
faire des distinctions au sein de la nation turque. En Turquie, il n'y a que la nation turque."
TALAT SARGIN (Tokat-ANAP) : "N'oublie pas la Constitution, la Constitution ... "
M. ALI EREN (poursuit) : "Au cours des opérations menées dans l'Est des consignes spéciales
sont appliquées et les présumés coupables sont exécutés sur place. (Bruits sur les rangs de
l'ANAP). Ecoute, écoute, apprenez d'abord à écouter. Ecoute ce que je dis."
LE PRESIDENT RUDAI ORAL: "Une minute, honorable orateur, une minute je vous prie."
M. ALI EREN (poursuit) : "Si vous en avez le courage, si ce que je dis est faux, venez en
débattre ici". (Applaudissements sur les rangs du SHP, bruits sur les rangs de l'ANAP).
•
•
3
~EREF BOZKURK (Ankara-ANAP) : "Tu profère des mots attentatoires à notre unité
nationale. "
M. ALI EREN (poursuit) : "Parce que le mot turc a été retiré de l'appellation de certaines
associations des Turcs de Grèce, on a parlé de l'oppression des Turcs en Grèce et stigmatisé
l'attitude du gouvernement grec ; de même pour les Turcs de Bulgarie ... "
CAmT ARAL (ElaZIl-ANAP) : "Ds sont de pur sang turc, eux."
~EREF BOZKURT (Ankara-ANAP): "En Grèce et en Bulgarie il y a un élément ethnique turc
dont l'existence est reconnue par des traités internationaux." (Sur les bans du SHP : "assieds-toi !"'et
bruits).
M. ALI EREN (poursuit): "Nous sommes des démocrates, que ce soit en Grèce ou en Bulgarie
ou ailleurs, nous dénoncerons l'oppression frappant les hommes, quelle que soit leur nationalité. Si
dans notre pays on opprime des minorités nationales, si on change par la foree leurs noms (bruits
sur les rangs de l'ANAP), venez donc les dénoncer d'ici (de cette tribune) ... "
.
ILHAN A~KIN (Bursa-ANAP) : "S'il vous plait, monsieur le Président, l'orateur a parlé de
minorité nationale ... Quelle est cette minorité nationale existant en Turquie, qu'il l'explique. (Bruits
sur les rangs de l'ANAP). Que l'orateur réponde à cette question ... Tu es obligé d'y répondre ... "
OLTAN SUNGURLU (Ministre de la justice) : "Monsieur le Président, des paroles contraires à
la Constitution sont prononcées ici. .. Qui est donc minoritaire en Turquie, qu'il le dise, ne le laissez
pas parler ainsi."
M. ALI EREN: "La démocratie en Turquie doit être une véritable démocratie, en vigueur dans
l'ensemble du pays. "
Prenant à son tour la parole, M. Mustafa Kalemli, ministre de l'Intérieur, a d'abord reproché au
président de séance d'avoir laissé parlé M. Eren et déclaré: "Ce discours prononcé sous le toit de
la Grande Assemblée nationale turque, fondée par Atatürk, nous a tous blessés et profondément
attristés. Le député a parlé d'un groupe qui ne peut parler (librement) sa langue. Or l'article 3 de la
Constitution est clair : la langue officielle de l'Etat est le turc. De plus, nous avons prêté serment à
cette même tribune. Que l'on n'oublie pas non plus ce que nous avons dit dans ce serment: nous
resterons attachés aux principes et réformes d'Atatürk."
Abondant dans le même sens, M. Onural ~eref Bozkurt, député ANAP d'Ankara a afftrmé que
"depuis la fondation de la Grande Assemblée nationale turque jamais un discours aussi malheureux
n'avait été prononcé de cette haute tribune. Le président est complice de ce député coupable de crime
contre la Constitution. La nation turque est une et indivisible. Il n' y a pas de minorité en Turquie. Il
n' y a pas d'élément kurde, il n' y a que la nation turque." Traité de "voyou" et de "flagorneur" par
le député SHP Cüney Anver, M. Bozkurt a suscité une véritable altercation entre les députés du
SHP et d'ANAP. Interrogé par les journalistes après cette séance houleuse M. Erdal Inönü,
président du SHP, a fait le commentaire suivant: "M. Eren a mal exprimé ses opinions. TIn'y a rien
dans ce qu'il dit qui soit contraire aux principes de notre parti. Le mot "minorité" qu'il a utilisé dans
son discours a été mal compris et a donné lieu à ces incidents. J'ai convoqué M. Eren dans mon
bureau pour avoir des explications". A la question de savoir si Eren allait être expulsé du parti,
comme Turgut Atalay, responsable de la fédération de Diyarbakrr, exclu en 1986 du parti pour
avoir demandé la traduction en kurde du programme du parti, M. Inönü a répondu : "Il s'agit de
deux choses différentes. Eren a exprimé de façon erronée ses opinions. Il n' y a rien dans ce qu'il a
dit qui soit contraire aux principes du parti. Il s'agit d'un discours malheureux et mal compris. J'ai
moi-même constaté que son expression est erronée."
Les autres formations politiques turques ne se sont pas contentées de cette mise au point
succincte de M. Inönü. Arguant du fait que les statuts et programmes des partis politiques ne
sauraient être contraires à la Constitutution (laquelle nie l'existence des Kurdes et interdit leur langue
et culture), Alpaslan Pehlivanh, secrétaire général adjoint du parti gouvernemental ANAP, a
demandé au procureur de la République d'agir et de déférer éventuellement le SHP au Tribunal
constitutionnel. De son côté, Köksal Toptan, vice-président du Parti de la juste voie (DYP) de
l'ancien premier ministre Demirel, a donné au siège de l'Assemblée une conférence de presse
consacrée à "cette question grave". Tout en afftrmant que depuis des années ils défendaient le
principe que "tout doit pouvoir être dit à la tribune de l'Assemblée", il a précisé que cela devait
•
4
néanmoins "rester dans le cadre du serment de fidélité à la Constitution prêté par les députés" et
ajouté: "Le droit de parler librement ne signifie pas le droit de démolir l'Etat et le régime. La défense
du régime incombe à tout un chacun. Nous déplorons également l'oppression des gens. Cependant,
le fait qu'un honorable député puisse à la tribune de la Grande Assemblée parler d~ l'existence en
Turquie d'une nation minoritaire dépasse l'entendement. Cet honorable député déclaïe attendre de la
sensibilité sur ce sujet. Mais qui attend de qui d'être sensible ? Nombre d'Etats comprennent des
groupes ethniques. La Turquie peut aussi avoir des groupes ethniques. Cependant on ne peut pas
parler de nation minoritaire. Les super-puissances veulent diviser, dépecer le plus puissant Etat du
Moyen-Orient qu'est la Turquie. Les députés ne doivent pas devenir les instruments de ceux qui
veulent détruire la Turquie". Pour sa part, M. Demirel a qualifié l'intervention de M. Ali Eren de
"coup de poignard dans l'unité indivisible de la nation turque".
Face à ces réactions hostiles, 22 députés d'origine kurde ont tenu à apporter leur soutien à Eren.
La presse turque qualifie cet événement de "constitution d'un inter-groupe kurde informel". Affaire à
suivre donc.
LE DEPARTEMENT D'ETAT
KURDES EN TURQUIE
AMERICAIN EVOQUE LE SORT DES
Le rapport annuel du Département d'Etat sur les droits de l'homme dans le monde, dans son
édition de 1987, rendu publie début février, évoque pour la première fois l'existence en Turquie
d'une "minorité nationale kurde" . Dans la section de 12 pages consacrée à la Turquie, une
rubrique spéciale traite du sort des Kurdes, de leur langue et de leur culture. Le rapporteur se
contente de résumer des informations largement connues et diffusées par ailleurs, en particulier par
des organisations de défense des droits de l'homme comme Amnesty Intemational, la F.I.D.H. et
Helsinki Watch. Il rappelle que les Kurdes constituent la majorité de la population des provinces
orientales de la Turquie et forment également des communautés importantes dans d'autres régions
turques. Depuis la fondation de la République turque les autorités ne reconnaissent pas l'existence
des Kurdes, ne les considèrent pas comme une minorité ayant une langue et une culture spécifiques
et malgré des progrès accomplis dans d'autres domaines, à l'heure actuelle il est toujours interdit de
publier en kurde des livres et journaux, de même que les publications ayant trait à l'histoire, à la
culture et à l'existence ethnique des Kurdes sont interdites, quelle qu'en soit la langue. Traitant
également des actions de la guérilla kurde qui lutte pour la création d'un Etat kurde indépendant, le
rapport trouve "préoccupant certaines pratiques du gouvernement turc" et cite l'exemple de "la
répression frappant collectivement des villages entiers soupçonnés d'aider la guérilla. Leurs
habitants sont arrêtés et torturés sur de simples soupçons ou dénonciations. Les tribunaux refusent
les dépositions en langue kurde et le recours aux interprètes pose des problèmes sur le plan
juridique. Les autorités turques évitent de venir en aide aux personnes et organisations étrangères
se rendant en Turquie pour étudier la question kurde."
Intervenant à un moment où les remous de ce qui a été appelé 1"'Affaire Eren" n'étaient pas
encore apaisés, la parution à la Une des quotidiens turcs des extraits de ce rapport a fait sensation en
Turquie. Les principaux dirigeants politiques et les éditorialistes influents ont tous crié au scandale,
les uns parlant de la "déloyauté des Américains", d'autres leur reprochant "d'inventer une minorité
et une culture qui n'existent pas", "d'affaiblir un secteur mal protégé de l'OTAN" ou y voyant "la
main de la CIA" . Le gouvernement turc a dépêché à Washington de nombreux émissaires, y
compris des membres de sa Cour constitutionnelle, pour persuader les responsables américains qu'il
n'y a pas une question kurde en Turquie, que l'opinion turque était très sensible sur cette question et
risquait de devenir hostile aux Américains, etc ... Répondant aux critiques des autorités, M. Richard
Schifter, sous-secrétaire d'Etat chargé des droits de l'homme, a déclaré le 12 février que "pour son
gouvernement il y a une minorité nationale kurde en Turquie et que les Eta~-Unis soutiennent les
aspirations légitimes de la minorité kurde à jouir de leurs droits dans le cadre des frontières des Etats
existants". Interrogé par les journalistes turcs, son adjoint, M. Robert Farrand a réitéré la position de
son gouvernement : "Nous croyons que les Kurdes, par rapport au reste de la population de
Turquie, constituent d'une manière claire et évidente une minorité nationale ayant une langue et une
..
,
•
5
culture distinctes. Bien qu'ils ne soient pas du ressort du Traité de Lausanne, nous n'avons aucun
doute qu'ils constituent une minorité nationale."
URSS : LES KURDES
SOLIDAIRES
DES
ARMENIENS
Les principaux intellectuels et artistes kurdes d'URSS ont adressé une lettre ouverte à Mikhail
Gorbatchev, à Andrei Gromyko, à N.1. Rijkov, premier ministre d'URSS, à K.S. Demirdjian,
premier secrétaire du PC d'Arménie, et à K.M. Bagirov, premier secrétaire du PC d'Azarbaidjan,
pour témoigner du "génocide blanc" dont sont victimes les Kurdes d'Azarbaidjan depuis plusieurs
décennies et affIrmer leur solidarité avec les revendications des Arméniens. Dans cette missive
parue dans le numéro de février du mensuel arménien HA Y TA, les signataires indiquent d'abord
que les Kurdes "vivent en Arménie, Azarbaidjan, Georgie, Kazakhistan, Turkménie et dans d'autres
républiques de l'Union soviétique. En comparant leur situation au plan socio-politique et culturel
dans chacune de ces républiques, on constate comment la question nationale a pu être réglée dans
chacune d'entre elles. Pour la comparaison, prenons l'Arménie et l'Azarbaidjan qui abritent la
majeure partie de la population kurde soviétique et examinons les arguments et faits qui sont
largement probants". Le texte fait ensuite l'historique de la vie des Kurdes sous le régime soviétique:
"En 1923, a été créée une région autonome kurde (Kurdistan) à l'intérieur des frontières de la
république socialiste soviétique d'Azarbaidjan, qui avait pour capitale administrative Latchine. Cette
région englobait les districts de :.<elbacar, Gubatli, Kurt-Aci, Murad-Khalil et Karaichlagh. Grâce
aux indications attentionnées et précises de Lénine, des écoles kurdes ont été créées, des manuels
scolaires, d'autres livres et un journal appelé le Kurdistan soviétique furent publiés. Un institut
pédagogique et d'autres organismes culturels ont été fondés pour les Kurdes dans la ville de
Chouchi. Dans les premières années du pouvoir soviétique le peuple kurde a ainsi connu une
promotion sociale et culturelle. Mais cela n'a pas duré longtemps. A partir de la fin des années 1929,
l'attitude à l'égard du peuple kurde a changé. La région autonome kurde a été supprimée. Une part
importante de la population kurde a été déportée de force vers le Kazakhistan et la Turkménie. Les
Kurdes travaillant dans le domaine des arts et de la culture, leurs éléments progressistes, dirigeants
et intellectuels, ont été déclarés ennemis du peuple et exterminés, fusillés. Après Staline, en 1957, le
décret sur les déportations fut aboli et les Kurdes furent autorisés à retourner à leurs anciens lieux de
résidence. Mais ilétait désormais impossible de reconstruire à nouveau la Région kurde. Et tous les
droits ont été bafoués comme par le passé. Le pan-turkisme qui s'était éveillé à l'époque de Staline a
continué de sévir sous le masque de marxisme-léninisme. Encore de nos jours, en Azarbaidjan,
l'existence de la population kurde est toujours officiellement niée, les données statistiques sont
truquées, l'importance des Kurdes est sytématiquement minorée. Dans tout l'Azarbaidjan il n'existe
pas un écrivain, un artiste, un peintre kurdes ou un Kurde occupant le moindre poste dans les
mécanismes du parti. Si un Kurde veut accéder à la moindre fonction de responsabilité il doit
d'abord faire inscrire sur sa carte d'identité qu'il est de nationalité azérie".
Les auteurs de la lettre passent ensuite à la comparaison de la situation des Kurdes en
Azarbaidjan avec celle de leurs frères d'Arménie: "Aujourd'hui la ville d'Erévan est le centre le plus
connu et le plus important de la culture kurde en Union soviétique. Chaque congrès (du Parti),
chaque plénum, chaque Conférence et débat réserve une place particulière aux autres peuples vivant
en Arménie, aux Kurdes, aux Grecs, aux Assyriens et aux Azéris. Depuis 1930 paraît en Arménie
le journal kurde Riya Teze (La Voie nouvelle). Depuis la même année, des oeuvres politiques,
scientifiques, artistiques et des livres d'enfants sont publiés en langue kurde. Dans les villages
kurdes fonctionnent des écoles enseignant en kurde. La radio a des émissions quotidiennes en
kurde. L'Union des écrivains d'Arménie comprend une Union des écrivains kurdes. L'institut
d'orientalisme d'Arménie comporte un Département de kurdologie qui étudie l'histoire, la langue, la
littérature et l'art du peuple kurde. En Arménie, le.peule kurde sent que dans tous les domaines on
lui témoigne de la bienveillance et de l'attention. Or depuis 1929 il est privé de tout cela en
Azarbaidjan. Depuis le 20ème Congrès du Parti, les Kurdes ont à plusieurs reprises entrepris des
démarches pour recouvrer leurs droits légitimes. Ils se sont adressés au comité central du PSUS et y
ont envoyé une délégation. Mais ils n'ont rien pu obtenir d'autre que des promesses et un soutien
verbal aux propositions avancées. Chaque fois que la question est venue devant le comité central du
,
6
PC d'Azarbaidjan elle a été étouffée et enterrée. De surcroît la situation déjà difficile des Kurdes a
empiré. Sur les cartes d'identité de plus de 200 000 Kurdes la mention "azérie" a été inscrite à
l'endroit indiquant la nationalité. C'est en fait l'application directe en République socialiste soviétique
d'Azarbaidjan de la politique de "déracinement des Kurdes" pratiquée par les dirigeants de la
République de Turquie. Ces Kurdes vivent dans les régions d'Azarbaidjan proches de la frontière
arménienne ; ils sont donc en contact permanent avec les Arméniens et cela renforce
l'internationalisme socialiste. Les Kurdes vivant en Arménie ne sauraient rester indifférents au sort
de leurs congénères d'Azarbaidjan. En Azarbaidjan, les Kurdes sont privés de leurs droits légaux,
privés des conditions les plus élémentaires pour leur développement culturel et se trouvent de ce fait
confrontés au danger de déracinement. Au fond, ce que nous souhaitons, c'est que l'on rattache à
l'Arménie la région située entre celle-ci et le Karabagh, qui est peuplée de Kurdes et qui formait
auparavant la Région autonome kurde. Du point de vue à la fois économique et social, une telle
solution serait pour le peuple kurde, pour le peuple arménien et aussi pour tout l'Etat soviétique plus
avantageuse, logique et convenable. En cas d'adoption d'une telle solution, il ne serait pas nécessaire
d'envisager un nouveau système scolaire, de nouveaux manuels et programmes scolaires, d'éditer un
nouveau journal kurde, de mettre au point de nouvelles émissions de radio ou de fonder un
nouveau centre d'impression. Car, comme nous l'avons indiqué plus haut, toutes ces institutions
existent depuis longtemps en Arménie. Il ne sera pas nécessaire de mettre à nouveau en place toutes
ces institutions sociales et culturelles qui existent et fonctionnent en Arménie. Au cours des
dernières années, on déploie beaucoup d'efforts en Géorgie pour la culture kurde et le
développement social du peuple kurde. Mais à la suite des actions néfastes des autorités
administratives azéries, le manque de confiancè est devenu tellement profond entre les nationalités
d'Azarbaidjan qu'il ne sera en aucune manière possible de dissiper cette méfiance. Nous vous
supplions encore une fois : répondez favorablement à la requête du peuple kurde vivant sous
l'administration d'Azarbaidjan. Rattachez à la République d'Arménie les districts kurdes de Kelbacar,
Latchine, Gubatli et Zangelan. Vous sauverez ainsi cette fraction du peuple kurde d'un génocide à
blanc. Ce génocide à blanc a été entrepris par les cercles dirigeants azéris en 1929 et il se poursuit
encore aujourd'hui. Pour le peule kurde, perestroika et démocratie signifient le changement radical
du sort et de l'avenir de nos frères vivant sous l'administration de la R.S.S. d'Azarbaidjan" .
. ANKARA FORCE LES PAYSANS KURDES A LA DELATION ... ET
AUTORISE L'USAGE DU KURDE DANS LES PRISONS
Après avoir dépensé beucoup de moyens pour mettre en place des milices kurdes progouvernementales, les autorités turques tentent maintenant de faire de chaque paysan kurde un
délateur, un collaborateur des forces de réperession. C'est ce que vient de déclarer à la tribune
de l'Assemblée turque le député SHP de Diyarbalar Fuat Atalay, au retour d'un voyage d'études
dans les provinces kurdes. D'après lui, les paysans sont arrêtés sous des prétextes divers, puis
torturés pendant plùsieurs jours. On leur propose alors le marché suivant: ou bien tu acceptes
de devenir indicateur, ou bien on disperse et on déporte ta famille. A l'appui de ses dires, le
député a cité de nombreux exemples, dont celui du président de la section de Kiziltepe du SHP,
dans la province de Mardin. Arrêté le 4 décembre 1987, il a été torturé pendant 20 jours dans
les locaux de la police politique. Puis le chef local de la police lui a annoncé la couleur: 'Si tu
collabores avec nous, tu seras libéré, protégé, et on subviendra à tes besoins; si tu refuses, tu
seras condamné à 15 ans de prison'. Ayant refusé l'offre, il a été effectivement condamné. A la
suite de ces pressions, nombre de villages se vident de leur population. Les paysans qui ne
veulent être ni miliciens ni délateurs n'ont d'autre choix que la révolte ou l'exode.
Parallèlement à cette politique répressive, les autorités turques ont été amenées à accepter, le
29 février, les principales revendications des prisonniers politiques kurdes, en grève de la faim
à la prison militaire de Diyarbakrr. Après avoir consulté le général Evren et reçu un groupe de
députés des provinces kurdes, le Premier ministre turc a ann~ncé que l~s prisonniers seraient
désormais autorisés à parler kurde avec les membres de leur famille, lors des visites, et qu'ils ne
seraient plus tenus de porter l'uniforme carcéral. La durée des visites a été portée à une heure,
I
I
!
•
•
7
les prisonniers pourraient également recevoir de leur famille des instruments de musique, des
machines à écrire et de quoi dessiner.
De toutes ces améliorations apportées aux conditions de détention, c'est évidemment
l'autorisation de parler kurde qui est la plus importante. Dans un pays qui ne reconnait toujours
pas l'existence des Kurdes et de leur langue, elle constitue une première. Certains Turcs disent
maintenant aux Kurdes: "Si vous voulez parler votre langue, allez donc en prison !" Lors de
cette grève de la faim qui a duré 13 jours, un gréviste, Mehmet Emin Yavuz, est décédé, 6
autres sont entrés dans le coma. A titre de solidarité, deux députés kurdes du SHP ont
également jeûné durant 3 jours au siège régional de leur parti à Diyarbalar.
LE PARLEMENT EUROPEEN DEMANDE LA LIBERATION
IMMEDIATE DE MEHDI ZANA
Janvier 1988 - Alors que le Parlement européen décidait de signer les protocoles techniques
liés à l'accord d'association CEE-Turquie, il adoptait durant la même session une résolution
demandant aux autorités turques, en considération de son état de santé, de libérer sans délai
l'ancien maire de Diyarbalar, Mehdi Zana, "condamné à 32 ans de réclusion pour 'activités
séparatistes', bien qu'il n'ait ni commis ni incité à des actes de violence, qu'aucun chef
d'accusation dans ce sens n'ait été retenu contre lui, et qu'il ait été adopté par Amnesty
International en tant que 'prisonnier de conscience'."
Le Parlement européen a également demandé au gouvernement ture de commuer toutes les
condamnations à la peine capitale, "en attendant l'abolition de ce châtiment.abominable", et de
réviser le procès du jeune guide français Michel Caraminot.
AINSI QUE :
La place des militaires turcs dans le Protocole
L'hebdomadaire ture 2000'e Dogru se livre, dans son numéro du 27 janvier, à une étude sur
la place des militaires dans le protocole des divers pays du monde. Il ressort de cette étude que
le chef d'état-major des armées occupe en Turquie la troisième place Ouste derrière le président
de la république et le premier ministre), alors qu'il n'y figure pas du tout au Royaume Uni, au
Japon et en URSS. En France, il occupe la 15ème place, en Grèce la 19ème, et en Belgique la
22ème. "Enfin un domaine où nous sommes champions du monde !", titre ironiquement la
revue qui nous apprend que seuls le Chili et l'Egypte accordent à leurs militaires une place
comparable. En fait, les militaires tures se considèrent comme les propriétaires de l'Etat. Depuis
1923, la Turquie n'a eu qu'un seul président civil, Celal Bayar, déposé en 1960 par un coup
d'Etat, tous les autres étaient des militaires, généralement d'anciens chefs d'état-major, justement.
L'INSTITUT
EST DEVENU PROPRIETAIRE
DE SES LOCAUX
A la suite de la campagne de souscription lancée début 1987, à laquelle ont généreusement
contribué beaucoup d'amis et de sympathisants, kurdes et étrangers, de l'Institut, celui-ci a pu
acquérir l'immeuble où est situé son siège social. Le 15.10.1987, l'acte de propriété a été établi
chez le notaire. C'est la première fois dans l'histoire du peuple kurde qu'un projet culturel
rencontre une adhésion aussi large et suscite pareil mouvement de soutien.
Pour fêter cette acquisition et le cinquième anniversaire de la création de l'Institut, une soirée
a été organisée, le 26 février, au salon Bergère, à Paris, avec la participation de tous ceux qui
ont contribué à l'achat de l'immeuble. Les chanteurs Sivan et Masharê Xalekî, ainsi qu'un
groupe de musique kurde venu d'Italie, ont animé cette rete, au cours de laquelle le président de
l'Institut a remercié tous les généreux donateurs, venus nombreux de l'étranger.
..
•
8
LA REVUE DE PRESSE EN BREF
JANVIER 1988
UN DIPLOMATE ALLEMAND ABAITU A PARIS, un tract signé d'un mouvement séparatiste
kurde retrouvé dans sa poche - TERRORISME OU CRIME DE DROIT COMMUN ? - Le Front
Nationà1 pour la Libération du Kurdistan, accuse les services secrets turcs et américains: façon de
discréditer la cause kurde en RFA - SOUS LE VO~E KURDE (Libération, Le Monde, La
Montagne, Herald Tribune 5/1, AFP Bonn 1111)
LES MOB~ES DU CRIME NE SONT TOUJOURS PAS ETABLIS - L'enquête s'oriente vers
une affaire privée - Le diplomate appartenait aux services secrets allemands - LE SENTIER DES
KURDES, le diplomate s'intéressait aux 40.000 Kurdes vivant en France (Le Monde, La Haute
Marne Libérée 611, Est Clair 9/1 , Valeurs Actuelles 1111)
TETES DE TURC: comment un demandeur d'asile est refoulé chez lui 13 mois plus tard (Le
Canard Enchaîné 611)
ACCUSA TIONS D'AMNESTY
CONTRE L'IRAK : des opposants kurdes auraient été
empoisonnés en Irak, au moins 3 morts - Le yaourt contenait de la mort aux rats - Le yaourt de
Bagdad qui empoisonne les Kurdes - Mystérieux empoisonnements à répétition (Nouvelle
République des Pyrénées, Midi Libre, Telegramme de Brest, Le Courrier picard, Quotidien de
Paris, L'Aurore, La Montagne 13/1, Le Monde, United Press Int., Herald Tribune, Le Courrier de
l'Ouest, Quotidien du Médecin 14/1, Libération 2011, Quotidien de Paris 22/1)
LA GUERRE DES KURDES : une ville et une base irakiennes prises par des Kurdes, selon
l'agence iranienne IRNA - Les Kurdes irakiens dans la bataille - Extension des combats dans le
nord-est du front (Petit Bleu du Lot et Garonne, Le Méridional 14/1, AFP Paris 17/1, Le Monde
1911, L'Evénement du Jeudi 2111)
LA FRANCE MET EN GARDE LES DISSIDENTS IRANIENS - Les expulsés iraniens rentrent
en France (Herald Tribune, Libération15/1)
VOTE POUR LES BOURREAUX ou le protocole d'accord CEE-Turquie
avec les voix socialistes (L'Humanité 2111)
adopté à Strasbourg
LE GRAND BAZAR OCCIDENTAL, reportage sur les Turcs face à la modernité (L'Express 22/1)
- LES 'KURDES DE TURQUIE et la guerre du golfe (Mid East Markets 2511) - LES
COMBA TIANTS DE NULLE PART: émission TV tournée chez quelques-uns des 6 millions de
Kurdes iraniens (La 5,30/1)
OFFENSIVE IRANIENNE CONTRE BASSORA en Kurdistan iiakien (El Pais 1811) - Le Palais
d'été du Président Saddam Hùssein incendié par les guerilleros kurdes en Irak (Sunday Times
3111)
GRA VES ATIEINTES
3/2)
AUX DROITS DE L'HOMME chez les Kurdes d'Irak (Der Tagesspiegel
LES KURDES SE PREPARENT A LA REVOLTE (The Australian 6/1)
"NOUS CONTINUERONS L'ACTION!"
malgré l'arrestation de 16 personnes - D'après le
rapport du MIT et de la police turque, "LE PKK SE RETIRE VERS L'OCCIDENT" - Les
criminels du PKK : 8 morts dans un affrontement à Simak (Milliyet 1,3/1)
SANS IDENTITE: 117.000 personnes ne sont pas considérées comme citoyens turcs - Le salaire
d'un garde-champêtre est de 120.000 L.T. (Milliyet, Tercüman 311)
LE PKK A PERDU 289 MILITANTS en 1987, véritable année de crise - Procés en février - LE
•
•
9
PKK CRmQUE par Kutlu - Dans la poche du diplomate allemand assassiné, on a trouvé une
lettre du ERNK - Depuis l'année dernière, désaccord entre le ERNK et l'Allemagne - Le ERNK
revendique:
"nous avons posé une bombe dans l'avion allemand" - Assassinat mystérieux
(Milliyet, Hürriyet, Tercüman 5,611)
ON DECOUVRE LE PLANNING D'APQ pour les cinq prochaines années - Le procès de YOL BEVUE de Radio-Sofia - ACCORDS ENTRE LE PKK ET ACILCI - CORDON DE SECURITE
aux frontières - Les tortures au SHP de Diyarbakir (Milliyet 6, Il, 12/1, TercÜInan 811)
Le CHANTAGE DE BARZAN! - TIKKO TIRE SUR L'ARMEE - Une famille massacrée par le
PKK près de Mardin - Amnesty International réclame un procès pour les tortures - Nouvelle
tactique de Apo : il lance un appel aux traîtres - Assassinats de 2 professeurs par le PKK - Mort de
4 paysans (fercüman, Milliyet 12, 14, 1511)
Nouveaux affrontements à Simak - Le PKK se prépare un gouvernement d'éxil - LA PEUR DU
LOUP SUR LE CHEMIN DE L'ECOLE - Attitude positive de la France qui ne veut tolérer ni les
agissements du PKK ni ceux de rASALA - Accord entre le PKK et les Chypriotes (Tercüman 18,
19/1,Milliyet 19/1)
GAFFE dans le rapport de l'Assemblée - Bagarres de Kurdes - L'affrontement de Kandira est
revendiqué par TIKKO - Polémique à l'Assemblée - Où va le SHP '1 (Tercüman 21, 2211)
UN PLAN REGIONAL POUR L'EST - EREN a encore parlé: une journée de polémique - Au
parlement européen, trois propositions ont été présentées par les groupes socialistes et
communistes: - suppression de la peine de mort - amnistie pour le guide français -libération de
Mehdi Zana - Pour Ozal, Eren a été utilisé comme un pion (fercüman, Milliyet, Hürriyet 2211)
LES DISCOURS D'EREN sont un "délit constitutionnel"
; discussions sur la méthode à
l'Assemblée - LE BUT DES PARTISANS à Kirkouk - Au Parlement européen on reconnait qu'il
n'y a pas d'application des droits de l'Homme en Turquie - Demirel: "Les Kurdes ont planté un
poignard au milieu de l'Assemblée" - (fercüman, Milliyet 23/1)
"NOUS CONTINUERONS LA LUTTE à l'Assemblée", déclare Ahmet Türk - Le débat de la
semaine: "Qui a repris les armes hier, aujourd'hui les redistribuera - "Ceux qui applaudissent Eren
sont un petit groupe particulier" (Hürriyet 2511, Tercüman 26/1)
DESACCORD au sein du Parlement sur la cause kurde, ainsi qu'au sein du S.H.P. - LES CAS
DIFFICILES DES CONDAMNES - Le député du SHP condamné pour avoir parlé au Parlement Les déséquilibres à l'Est commencent dès la naissance - L'Ouest s'est développé, l'Est s'est
appauvri (Milliyet 2311, Tercüman, Milliyet 26, 2711
FEVRIER 1988
LA NATION KURDE EN 1URQUIE (Politiceska Prosveta Fév. 88).
DES CENTAINES DE PERSONNES, entre 14 et 73 ans, ont été exécutées en Irak entre le Il
novembre et le 31 décembre 1987. Le rapport affmne que dans les deux dernirers jours de
décembre seulement, plus de 150 prisonniers ont été exécutés par balle à la prison d'Abu Gharib,
dans la banlieue de Bagdad. Parmi les victimes, des Arabes, des Kurdes, des Turkmènes.
(Amnesty International 14.1.88).
TURQUIE : LE CHAUD ET LE FROID, ou les échos de la session du Parlement européen DEBAT sur l'immigration turque, dans le cadre d'une quinzaine culturelle (Parlement européen
2011, Le Dauphiné Libéré 2311)
10
Reportage TV sur la Cinq: "Les Combattants de nulle part" - APPEL de l'association culturelle et
sociale franco-kurde - TEMO DEFEND LA CAUSE KURDE (Nouvelle République du Centre
Ouest 28/1, L'Espoir 29/1, Différences, Actuel Fév. 88)
.
GREVE DE LA FAIM de prisonniers kurdes à Diyarbakir.
Kurdistan de Turquie (rages Anzeig 6/2).
Le combat des Kurdes dans le
Le tribunal administratif
S'OPPOSE à L'EXCLUSION
DE DEUX KURDES - VINGT
CONDAMNATIONS à mort en Turquie - GREVE DE LA FAIM POUR 2.000 PRISONNIERS
KURDES de la prison militaire de Dyarbakir - OCCUPATION de locaux d'Amnesty International
à Paris, Berne et à La Haye - TELEGRAMME DE PROTESTATION contre l'accentuation de la
répression au Kurdistan de Turquie (Le Quotidien 6/2, L'Humanité.8, Il, 12/2, Nord Littoral
11/2, La Montagne 17/2, Le Monde 17, 18/2, Le Figaro 19/2, Libération 20/2)
YILMAZ GUNEY:
(Abrar 10/2).
MANIFESTATION
dans son oeuvre, il a décrit l'amertume du présent, l'incertitude du futur
de Kurdes à Athènes. Une amnistie symbolique. (Eleftherotiria 17 et 18/2).
TEHERAN cherche à se rapprocher de la TURQUIE POUR LUTTER CONTRE LES KURDES
(Financial Times 17/2, Arab News 18/2)
Pourquoi manifestent-ils? ILS ESPERENT AUSSI EN LEUR TERRE PROMISE. - Les Kurdes
au Consulat de RFA - LA FETE A ST-HERBLAIN (Ouest France 19,22/2, Lyon Matin 19/2)
DES CENTAINES D'OPPOSANTS EXECUTES en Irak (Amnesty International 25/2, Le Monde
27/2) - SOUTIEN AUX PRISONNIERS KURDES en Turquie: multiples protestations à Paris,
Bruxelles, Athènes, Londres, Berne (AFP 10, 16,24/2)
Environ 60.000 SOLDATS IRAKIENS mobilisés contre la guerilla kurde au nord-est de l'Irak; ils
utilisent des gaz mortels (HeraldTribune, fév.88)
ALLEMAGNE
: PARADIS
(rercüman 2, 5/2) .
DES SEPARATISTES
- L'Allemagne
se rend aux terroristes
CAMPAGNE lancée par le PKK pour acheter des armes - Le nombre des GARDIENS
VILLAGES a dépassé les 10.000 (Tercüman, Milliyet 4/2)
DE
FA TMA, TRADUCTRICE DE KURDE, langue et voix de ceux qui ne savent pas le turc - 20
PEINES DE MORT au:procès du PKK - 5 terroristes tués - 1 militant du PKK arrêté en Allemagne
- Nouvelle tactique d'APO (Hürriyet, Milliyet Tercüman 6, 7, 10, 11/2)
LE PROBLEME KURDE soulevé dans le rapport des Droits de l'Homme et critique de la Turquie
- 3 actions du PKK, dont une dans un village de Mardin - La R.F.A. soutient les séparatistes - Les
séparatistes à la recherche d'une identité (Milliyet, Tercüman 12, 16/2)
Dans un rapport du parti S.H.P. sur les régions de l'Ouest: la dureté n'est pas une solution - 2
députés du S.H.P. en grève de la faim - Le prix de la résistance - L'ombre de Komkar dans les
rangs du S.H.P. - Le doigt de la C.I.A. (Milliyet 17,20,21/2, Tercüman 19,20/2)
L'usage du kurde est autorisé, mais pas le port de la barbe!
dans les prisons (Hürriyet 20/2, Tercüman 21/2)
- Demirel: "Améliorons la situation"
"PAS D'OPPRESSION pour la langue kurde", déclare le secrétaire général du D.Y.P. - APO
EXCLU - LA SYRIE donne une base militaire au PKK - "L'Amérique n'a qu'à chercher le droit
des minorités en Bulgarie - Les prisons seront administrées par les civils (Tercüman 21, 22/2,
Milliyet, Hürriyet 21,24,26/2)
•
11
"Nous l'avons battu à mort et ensuite nous l'avons fusillé", déclarent les auteurs du massacre de
l'instituteur (Mi1liyet 2712)
MARS 1988
FOUll.LES A NEMRIK, Irak : certains outils seraient faits d'une pierre volcanique commune dans
la région du lac de Van (Herald Tribune 7)
360 PERSONNES EXECUTEES en Irak en novembre et décembre 1987 (Amnesty International
Mars 88)
UN REFUGIE KURDE RENVOYE à ses bourreaux! - GREVE DE LA FAIM à Strasbourg GENOCIDE DES KURDES - LffiERATION DE 3 ITALIENS détenus par des rebelles kurdes
(CFDT Magazine Mars 88, Liberté de l'Est 3{3, The Daily Telegraph 413)
UN JOURNALISTE TURC CONDAMNE à 7 ans et demi de prison pour avoir publié une
interview de Kendal Nezan, président de l'Institut Kurde de Paris (Tribune de l'Expansion, La
Croix, Le Journal de Toulouse 10, 11/3)
BAGDAD ACCUSE DE TORTURE D'ENFANTS et d'EXECUTIONS
Intemationall613)
(Times 13/3, Amnesty
LA TURQUIE RENFORCE SES TROUPES aux frontières - GUERRE DU GOLFE: l'inconnue
kurde ; les guérilléros kurdes irakiens jouent un rôle de plus en plus remarqué - BAGDAD
RECONNAIT UN IMPORTANT REVERS AU KURDISTAN - LES CIVILS SOUS LES
MISSILES - SANGLANTES REPRESAILLES IRAKIENNES (Arab News 21/3, Le Figaro, Le
Monde, La Croix 19/3, LA MONTAGNE 21{3, LE MONDE 22,23/3)
DES KURDES MANIFESTENT au Consulat d'Allemagne de Lorient ; 13 des leurs seraient
emprisonnés en RFA - LES KURDES DE DREUX occupent l'agence de la République du Centre
(Télégramme de Brest, République du Centre 23/3)
DES BOMBES EN TURQUIE, dans la province de Mardin - L'IRAN ACCUSE L'IRAK DES
ATTAQUES AU GAZ - Les Kurdes irakiens avec Khomeiny contre Hussein; les nationalistes
kurdes d'Irak, alliés à l'Iran, sont prêts à tout pour se défendre contre Bagdad - PLUIES DE
MISSILES SUR BAGDAD ET TEHERAN, le nombre des victimes ne cesse de croître - L'Irak
fait revivre LES HORREURS DE LA GUERRE DE 1914-1918 - L'IRAK VEUT "RASER"
L'IRAN ! (Alsace, Libération 25/3, Le Monde 26/3, Times 27/3, Herald Tribune, Presse Océan
28/3, AFP 29, 30, 31/3).
3 TERRORISTES EXECUTES - LA POLICE ALLEMANDE ARRETE DES SEPARATISTES Une Commission de la Haute Cour en pourparlers avec les Américains sur le PROBLEME
KURDE - LES USA INSISTENT SUR L'EXISTENCE des Kurdes en Turquie (Tercüman 2,
3/3, Hürriyet 4, 6/3)
L'appel du dirigeant kurde d'Irak, Talabani : "ACCEPTEZ L'EXISTENCE
DU PEUPLE
KURDE", et sa menace à la Turquie: "ON FERA DU SUD UN NOUVEAU VIETNAM"
(Hürriyet, Millyet 10/3)
REVOLTE CONTRE APO - LES ORGANISATIONS VONT PASSER AUX ACTES - "Les
traîtres ont pendu un enseignant" (Tercüman, Mi1liyet 11/3, Hürriyet 14(3)
OPERATION COUP DE POING de la Police allemande contre le PKK : 22 arrestations - Le PKK
veut mettre la main sur 35 villes de Turquie, d'Iran, d'Irak et de Syrie: LE REVE SANGLANT! La nouvelle tactique du PKK - Le bourreau du PKK a tué 45 personnes (Tercüman 13, 17/3,
Hürriyet, Milliyet 20(3)
12
Le député de l'ANAP favorable à la distribution d'une cassette en kurde (Tercüman 22/3)
La mise en garde de T. Ozal à l'Iran et à l'Irak : "NOUS OUVRIRONS LE FEU" - BILAN DE 8
MOIS DE TERREUR dans le sud-est: 189 tués - ON S'ENFONCE DANS L'HORREUR AVEC
LES GAZ CHIMIQUES - LA NOUVELLE TACTIQUE DU PKK - TOLERRE-T-ON LE
GENOCIDE?
- Le "Rapport kurde" des Etats-Unis défavorable à Apo (Hürriyet, Milliyet,
tercuman 23, 24, 25/3)
ACCROCHAGES : 1 terroriste tué à Adiyaman ; panique à Habur où 7 bombes ont explosé EVASION de 29 terroristes - Newroz sanglant: 9 paysans étranglés par le PKK (Milliyet 26, 28,
29/3, Günaydin 27/3, Tercüman 29, 30/3, Milliyet 31/3)
•
PUBUCAnONS
EN
VENTE
L'Institut Kurde diffuse des livres, disques, cartes géographiques, cassettes et cartes postales. Vous en
trouverez la liste ci-dessous. Pour vous les procurer, envoyez le bon de commande avec votre règlement
par chèque, CCP ou mandat. Aucun envoi ne peut être fait contre remboursement.
UVRES
* EN FRANçAIS
* EN ALLEMAND
*EN ANGLAIS
*ENFLAMAND
LES KURDES ET LE KURDISTAN, ouvrage collectif
DOSSIER KURDISTAN (Têko$er)
BILAN KURDISTAN; périodique (Têko$er)
MEMOIRE DU KURDISTAN, J. Blau
CONTES KURDES
LES KURDES, B. Nikitine
LE MOUVEMENT NATIONAL KURDE, C.Kutchera
LA GRAMMAIRE KURDE, LescotIBedirkhan
LES KURDES, Terre des Hommes
TURQUIE:Dénis de Justice, Amnesty International
KURDISCHE VOLKDICHTUNG, Thomas Bois
DIE FUR DIE FREIHEIT STERBEN, F.Hennerbichler
GEISELBEFREIUNG IN KURDISTAN, F.Hennerbichler
JIY AN (revue culturel bilingue, allemand-kurde)
40F
40F
20F
60F
35F
150F
200F
250F
15F
25F
20F
150F
150F
20F
DESTROYING E1HNIC IDENTITY Kurds of Turkey, Helsinki Watch
LIED DER AARDE, Medenî Ferho
CIGERXWîN, POEZIE UIT KOERDIST AN
JIY ANA KURDAN, en flamand et kurde
LES KURDES
60F
*ENTURC
BITULAT AL-KURD, Casim Celîl
NAHZAT AL-EKRAD AL-SQAFIYAH, Celîlê Celîl
FI SABll... KURDISTAN (Muzakarat), Zinar Silopî
KURDISTAN TURKIY A BEYN AL-HARBA YN, A.Hasratiyan
~IV AN'IN S~VDASI, MahglUt Baksî
ZAZACA-TURKÇE SOZLUK, Malmîsanij
BIR KURTLE KONUSMA, Adonis Buduris
BUYUK ANA YURT SAVASINDA KURlLER, H.M. Cetoev
KURT MILLIYETCll..IGI VB DR. ABDULLAH CEVDET, Malmisanij
40F
40F
40F
40F
30F
85F
30F
35F
35F
CARTES
POSTALES
NOIR et BLANC (4 sujets)
COULEUR (4 sujets)
VIDEO-CASS.
LE ROI LAID (Film documentaire sur la vie du cinéaste, Y.Güney)
*ENGREC
*EN ARABE
CASSEITE
DE
20F
20F
30F
35F
2F
3F
250F
SIW AN PERWER, ji bo zarokên Kurdistan nO1 et 2
NIZAMETTIN ARIC (Feqiyê Teyra) n02 à 7
BARAN n02
TEMO, Chants du Kurdistan
MAZHAR, Awazî Kurdî
35 F
35 F
40F
35 F
AFFICHES
HOMMAGE A YILMAZ GÜNEY
INAUGURA nON DE L'INSTITIJT
lOF
20F
PUBUCA nONS
INSTITUT
HEVI, revue littéraire en kurde, N° 1 à 6
STUDIA KURDICA, revue d'études,
- nO 1 (arabe et persan)
- nO2 (arabe)
- nO 3 (turc)
BULLETIN DE LIAISON ET D'INFORMATION, le numéro:
CARTE GEOGRAPHIQUE DU KURDISTAN (125x80 cm.)
CARTE GEOGRAPHIQUE DU MONDE (en kurde,125x80 cm.)
50F
MUSIQUE
35 F
40F
30F
30F
25F
looF
looF
PUBLICATIONS
EN KURMANCî
ENDUMILI
EN SORAN!
EN KURDE
Fêrbûna zimanê kurdî - Grammaire kurde, A. Cantekin
Em,hîn dibin - Grammaire kurde, A. Cantekin
Tu - Roman, M. Uzun
Mirina kalekî rind - Roman, M. U zun
Hêsir û Baran, Bavê Nazê
Dengê Roja Dîl - poésie, Derwê~ Ferho
Girtî -Roman, Firat Ceweri
Komara Dêmokratîk a Kurdistan "Mahabad" , K. Hûsamî
Em û pirsa me, ~. B. Soreklî
Zend-Avista - Poésie, Cigerxwîn
Ronak - Poésie, Cigerxwîn
Hêvî - Poésie, Cigerxwîn
~êx Sen'an - Poésie, Feqê Teyran
Wenda bûn,~. B. Soreklî
Jiyana rûsenbîrî û siyasî ya Kurdan ..., Dr Celîlê Celîl
Dengê Xêzikan - Caricatures
Dîwana Rûhî, Sêx Abdurahmanê Aktepî
Roja Nû, revue culturelle, Edts. Roja Nû
Têkoser, revue culturelle kurde de Belgique
. Carçira, revue culturelle
Mîrkut - Revue humoristique, M. Lewendî, n01, 2 et 3
,Isot, Revue humoristique, n02 à 5
Zengil, Revue humoristique
Ronahî de 1942 à 1945, les frères Bedirkhan, réédition
Roja Nû de 1943 à 1946, Kamuran Bedirkhan, réédition
Na xumxum a..., Koyo Berz .
Herakleîtos,Malmîsanij
Halwest, Zencîra Hawar, n01 et 5
C'rrokî kurt Kazêwe, Rizgar Abdullah
. Du taqlayî bê sut, S.Galib Abdullah
Peyv, revue périodique du Centre Culturel kurde de Londres, nog
Komara Kurdiyekey Mahabad, A. Roosewelt
Gerran le Behcet Hîkmet, poésie, Kenan Medhat
Yekgirtin, revue périodique du Centre Culturel kurde de Danemark
Zerdik, poésie, Ahmedê Mela
Mamostay Kurd, revue des enseignants kurdes de Suède n01 à 3
30F
25F
40F
40F
30F
30F
55F
30F
30F
35F
35 F
35F
60F
40F
40F
30F
40F
15 F
15 F
20F
15 F
15 F
15 F
100F
100F
35 F
20F
30F
25F
30F
40F
30F
40F
40F
40F
30F
LNRES
D'ENFANTS,
Keça ~errût Lotta, Astrid Lindgern
Spî û res
Bavo were derve!
Emîl mîha nîvçe
Nebezê Iiçiyayê mazi
~ev ba~ Alfons
Kundirê helez
Tuân
Masiyê re~ê piçûk, Samed Behrengî
Pênc sahkerên me, Ahmet Cantekin
Hirç û Daristan,
"
"
Qesmer,
""
Panda,
""
Hêlîn
40F
40F
40F
40F
40F
40F
40F
40F
30F
15 F
15 F
15 F
15 F
lOF
•
BULLETIN
DE SOUSCRIPTION
o Je souhaite contribuer à l'action culturelle de l'Institut Kurde.
Je vous envoie un chèque de
FF.
o Je souhaite recevoir régulièrement le Bulletin de liaison et d'information
envoie un chèque de 240 FF. représentant l'abonnement
pour un abonnement à l'étranger.
de l'Institut.
Je vous
annuel de 12 numéros (en France) ou 265 FF,
NOM:
ADRESSE:
BON
Je souhaite recevoir:
..... exemplaires de
..... exemplaires de
..... exemplaires de
..... exemplaires de
DE COMMANDE
Studia
Studia
Studia
Studia
Kurdica
Kurdica
Kurdica
Kurdica
STUDIA
KURDICA
n° 1, en persan et arabe, au prix de 40 FF .
nO 2, en arabe, au prix de 30 FF
n° 3, en turc, au prix de 30 FF
nO 4, en arabe, au prix de 30 FF
Je vous adresse le règlement correspondant de ........ FF, par chèque bancaire, chèque postal, mandatlettre ou mandat international, à l'ordre de l'INSTITUT KURDE DE PARIS, 106, rue la Fayette, 75010
PARIS.
NOM
ADRESSE
I
BON DE COMMANDE
Je souhaite recevoir, au prix
.......... exemplaires de HEVI
......... exemplaires de HEVI
.......... exemplaires de HEVI
HEVI
(revue
unitaire de 50 FF
nO 2
nO4
nO 6
culturelle
en langue
kurde)
exemplaires de HEVI n° 3
exemplaires de HEVI n° 5
et je vous adresse mon règlement de
FF, par chèque bancaire, chèque postal, mandat-lettre
mandat international, à l'ordre de l1nstitut kurde de Paris, 106, rue la Fayette, 75010 PARIS.
NOM:
ADRESSE:
ou
•
•
]REVUB
DB
JP]RBSSIB
------------------Janvier 1988
•
LIBERATION
•
5.01.88
iUN DIPLOMATE ALLEMAND
ABATTU A PARIS
SI.,frled Wle/sputz, .tt.ché d'.mbalNde d. /. R,F.A., .1tI .battu hl" matin j Pari.
dea Inconnua. Un trllCt al,né d'un mouvement lIpa,at/ltt kurde, • ltI rerrowi d.na sa
vest •. u Br/,.d. cr/m/n.lI. n'exclut nil. plitt politique n/lIIIe
d'ordre privH,
ieafried WielspulZ, 'aé de 32 !.'Ct « ulttntat If Ii une orpnilltloa inclb- ris, mail eplcment Il Il' "abotage Il de
pcndanliste kurde. On aurait en eITel l'avion ouest. -Illlmtand qui s'cst écra!lé
ans, travaillait à la section juridique du consulat de RF A à découvert dans une des pochee du di. lIIlmedi en Turquie faisant sei7.c morts.
Le ministre turc des Transports avait
Il/omate une enveloppe
cachetée
Pam. Lundi matin, peu avant
troia heures. deux JlUIInll ont contenant un tract si8llé du Front na- en efTet annoncé dimanche que celte
til'nlll de lihCration du Kurdistan
'cataslrorhe aérienne «poumit étrr un
Croisé le fonctionnaire ouett.IuhlltuRt ». A Paris, les rerréscntanls
allemand sur la puaerelle De- 1F R N K). Cc document qui n'eltrrimait
d'associatillns culturelles kurdes resbilly enjambant la Seine à hauteur de la ;lucune revendiciltion precise, mrpelait
..culement le contentieux kurde avec le
taient trés sceptiques sur l'authenticité
tour EilTei. 8_
d'uae baIJe de calibre
I!"Uvernement
ouesHlllemand.
Un
d'une revendication kurde Ii une agence
9mm à la poitrine, Sieafried WielIputz
~'()ntentieult portant sur 700000 DM
de presse turque. tout en soulignant que
s'cstllpproché d'cult en titubant puis,
si certains aderIes de l'action violente
s'cst écroule à Ieun pieds. "On '" '" tiré ~ai~i~par la police ouest-allemande lors
de
perquisitions
effectuées
le
27
juillet
vl'ulalent ùn l'rendre ;i un dirlomilte
tkUII$ Il leur aurait-il
alon murmuré
dernier dan~ lc~ milieux niltionilhstes
en r(\~te .i l',:\ranrer. la ,'iblc ,erait
avant de perdre connailSlllCC. Immékurdes de Cologne.
rluli11 (l'Inl))\: :p,'alkmandc
diatement prevenus par les deux te. Quelques heures plus tllrd, alors que
moins, .Ies policicn en faction devant
Le seul allentat à Paris, qui avaIt
les Iéléscrirleurs des agences de presse
l'ambassade d'Iran située i proximité,
coüté la vic à deux diplomates turcs,
annonçilient
la
découverte
du
tract
et
de
ont land un appel radio. Transponé i
avait eu lieu le 4 mars 1981 et avait été
'il signillure kurde sur le cadavre de
l'höpital militaire du Val de Griœ,
revendiqué par l'ASALA (Armée seSIegfried Wielsrut7, l'agence de presse
Siegfried WielspulZ est mort quelques
crète arménienne de libération de l'Arturque An(lwlie. faisait part d'une re- ménie).
instants plus tard de sa blessure.
vendication téléphonique reçue à leurs
Depuis. les enquêteurs de la Brigade
bureaux de Londres. If Parlant It turr
criminelle chargée de l'enquête semIf Ce nt .flruit d'ailleur.r pa.r la preblent n'avoir que trés peu d'élémmts à m'CC un Jflrt (1('('1'111 JI, l'interlocuteur
mière foi., Il précisait-toOn hier à l'Instianonyme,
affirmant
téléphoner
d'une
sc: mettre sous la denl. La première
tut kurde de Paris 1/ que Ir.' .,errire.'
ville européenne. aurait non seulement
h)pothése, avancée dés les pranières
.reeret.rtUffS tenlent Ik discrfditer notrt
revendiqué, au nom de l'ERNK, l'atheures de la matinée d'bier, semblait
rommunautt r~rllRifeen Europr tn arrul'Ouloir faire porter la responsabilité de lentat contre Sie~fried Wielsputl à Pa.
PIr
,""re
S
,.
VIe"
.font rl'! membre.' de prendre part à des
a/.tlfln.!Itrro,L'tt,', C~I/ ct qu'u., fin/fait
tn SII;de l'n faulant tn/tndr, aux auto,i/e.! .fuMai.'t.' que tk" kurdt" etailnt à
1'0riRilll'tir /'altt"lal ton/rI' Olof PalmI'. rom ~apart. Hn~MnAkir, rcpréIl
a
scnlanl 1111{'omité Il: urdistan
Paris
'1111 (nmrt(
de nl'mhrclI~ .~ymralhi.
sants de l'ERNK,
déclarait que'
If l'ER NI<n't.fI en ritn tonttrné» par le
meurtre de Siegfried WielspulZ et que la
revendication de cet assassinat était à la
fois une If provocation contrt It., I<lIrde$ 1/ et If /'oeuvrt du .,ervict .flrre/
MIT».
Hier, comme pour venir confirmer le
scepticisme des milieux kurdes quant à
cette revendication, un porte- parole
de la compagnie de charters oucst- allemandeCondor, filiale de la Lufthansa
et propriétaire de l'avion sinistré samedi, déclarait à l'appui dcs premien
rapJ'Orts des experts ne pas croire à une
"explosion en \'01»à la suite d'un sabotage. en précisant que le hoeing avait
vraisernhlahlement explosé en heurtant
un n~nl' de l~ montagne. De plus. :i
Bl'nn. le P"rtl' parole du mini~lére
t
ouest-allemand
des AITaires etrangeres, Juergen Chroborg, déclarait que
son gouvernement ne disposait d'aucune information mellant en cause des
separatistes kurdes dans la mort de
Siegfried Wielsputz, et appelait If à la
prudence contre les supputations prématurées .lUr un attentat d'oriKine politique,).
Il a de surcroit tenu à préciser que
LE HONDE
d'une part le tract découvert sur le
cadavre du diplomate était K connu dt
longue dale par l'ambassade dl' RFA à
Paris JI, écartant ainsi l'hypothèse d'une
lettre déposée sur le diplomate après
~on ilssassinat; et que d'autre part la
somme de 700000 DM réclamée par
ITRNK dans le tract avait été restituée
le Il novcmhre dernier a wn propriélal'ê. kwmité Kurdistan de Paris. Une
information que nou~ confirmait hier
soir des représentants des associa tons
kurdes en France.
Au même moment, deux fonctionnaires du BKA, la police criminelle
ouest-allemande, sont arrivés à Paris et
devaient rencontrer leurs collègues de
l'anti-terrorisme français. Outre la piste
kurde étudiée par les enquêteurs de la
Brigade criminelle, ceux-ci n'excluent
Alain FRit
n
5.01.88
Terrorisme ou crime de droit commun?
Un employé de l'ambassade d'Allemagne fédérale
est assassiné à Paris
Un employé de l'ambassade de la République
fédérale d'Allemagne à Paris a été assassiné,
lundi 4 janfier, peu afant 3 heures. Siegfried
Wielsputz, âgé de trente-deux ans, cadre administratif bénéficiant du statut diplomatique, était
responsable des senices juridiques et consulaires
de l'ambassade, où il s'occupait IIOtarpment de la
C'est vers 2 h 45 qu'un appel téléphonique à l'état.major de la police
judiciaire
parisienne a signalé la
découverte
d'un homme mourant
,ur la passerelle enjambant la Seine,
entre le quai Branly (7< arrondissement) et l'avenue de New-York
(seizième
a.rrondissement).
Deux
témoins ont vu Siegfried Wielsputz
se diriger en titubant vers eux, qui se
. trouvaient
côté avenue de Newt
York. Avant de s'effondrer,
il leur
aurait dit: " On m'a tiré dessus. ,.
Cependant,
personne
ne semble
L
pas la possibilité d'une ((aITaire d'ordre
privée». Les policiers s'expliquent en
eITet mal ce que Siegfried WielspulZ.
domicilie à la Celle-Saint-Cloud dans
les Hauts-de-Seine, pouvait faire à une
heure aussi tardive sur celte passcrellle
déserte et accessible seulement par un
~nuterrain piétl'nnier
délivrance des visas. Il était à Paris depuis le mois
de juin 1986. Une lettre signée du Front de Iibération nationale du Kurdistan a été trouyée dans
l'une de ses poches. Chargés de l'enquête, les policiers de la brigade criminelle restaient très pro_
dents, lundi matin, se refusant à toute spéculation_
avoir entendu de coups de feu.
Transporté
à l'hôpital du Val-deGrâce, l'employé
ouest-allemand
devait décéder peu après son admission. La seule blessure visible est sur
la poitrine, côté gauche. L'autopsie,
pratiquée dans la journée du lundi
4 janvier,
devrait
permettre
de
connaître
les causes exactes
du
décès, et la nature des blessures.
Uuepiste
Selon les premières constatations
des enquêteurs, Siegfried Wielsputz,
qui est marié et père de deux
enfants, avait quitté vers minuit un
restaurant des Champs-Elysées.
où
il avait dîné en compagnie d'un compatriote. Les deux hommes s'étaient
séparés pour, théoriquement,
rentre.r
chez eux. Les policiers ne s'exphquent donc pas la raison de la présence de la victime sur la passerelle
après deux heures du matin. Sa voiture était toujours recherchée lundi
matin.
Le seul indice apparent est une
lettre trouvée dans une des poches
de Siegfried Wielsputz. Placée dans
une enveloppe vierge et cachetée. il
s'agit d'un texte manuscrit qui ne
revendique pas directement
l'assa~sinat mais condamne
le défaut
d'assistance
du gouvernement
ouestallemand
au peuple kurde. Il est
signé" Front de libération nationale
du Kurdistan-.
A Bonn, nous indique notre
correspondant
Luc
Rosenzweig, cette piste kurde laisse
a priori .. sceptiques - les autorités
policières, qui, en l'attente des résultats de l'enquête française, se refusaient à " toute spéculation •.
A Paris, les services spécialisés
ont transmis à la brigade criminelle
les renseignements
d'archives
en
leur possession. Le Front de libération nationale du Kurdistan, dont le
sigle est ERNK, a été fondé en mars
1985 à l'initiative
du Parti des travailleurs
du Kurdistan
(PKK).
fondé en 1978 par Abdullah OdjaIan. L'objectif proclamé de ce parti
1
SUI'fE
est la création, par la lutte armée,
d'un Eta~ du Jl{urdiotan marltisteh!nifllow im!épefldant. Le Front. qui
n'a été rejoint par aucune autre
orgßnlsoUofi fllltÎonaliste kurde, est
surlo"! ßil!if !lypr~s de "opinion
curophnne,
Pcndant
quelquc
temps, la police oY~~oiße avait allribué [lU PKK l'(lssassinflt d'Olof
Palme, lc :.l8 flivrier 1!l1I6. (.:Ctlc
pis le kurde devail pourtant eire officiellement abondonflêe au début de
1987.
Au miniiltèrc dll l'intérieur
it
Pari5, <Il~ j'C)il f@COnfltlÎi !llfll ('Our
l'insttlflt • dfJFaH /f IlPtll4/11lmJ ", on
préeisc que la RFA u été cependant
l'objet de menaces dil'crscs provenant de milieux kurdcs cn 19117.
Mais elles sc sont toujnurs traduitcs
Dar des manifestations
publiques.
Ainsi, des manifestants
kurdes
avaient-ils occupé des locaux ouestallemands dans plusieurs PllYs européens le S aoOt 1987 pour protester
contre une opération menée par la
police fédérale allemande la veille,
sur l'ensemble du territoire de la
RFA. Selon le procureur général
fedérnl, Kurt Rebmann, cette opération allait pour objet de trouller des
preuves de l'existence d'une organisation terroriste kurde ayant organise des r~glements de comptes politiques entrc factions rillales, Le
parquet soupçonnait cette organisation d'avoir ainsi participé à cinq
meurtres et à deux tentatives de
meurtre en RFA depuis trois ans.
Une trentaine
de manifestants
allaient notamment oceup~ à Paris le
si~!te dt' la Lufthansa. Auparallant,
le Il juillet 1987.1a police française
allait procc!d~ à cent soiltante-dilt
interpellations Bilant une r~union de
l'Association
des travailleurs
patriotes du Kurdistan interdite par
la préfecture de police. Des manifes.
tants kurdes avaient encore occupé,
en 1987. les bureaux parisiens de la
DPA. agence de presse ouestallemande, en y déployant une banderole affirmant
que Bonn leur
dellait 700000 dollars, Enfin, trois
Kurdes
font partie du groupe
d'exilés antikhomeinistes
expulsé~
de France lIers le Gabon, en déeembre dernier,
réservé sur l'éllentualité
des milieux kurdes.
d'unc aClion
EOWV F'LENEL.
A l'ambassade de la République
fMérale d'Allemagne
à Paris, on
n'cxclUI aucune hypothèse. y compris celle d'un suicide ou d'un crimc
crapuleux. et l'on sc m.'ntre très
~ONN, 11 Jan (AFP) - Le Front Nalional
pour la Lib~rati6ri
du Kurdistan
~ERNK)
a accusé
lundi ~ Bonn les services
secrels
turcs el américains
d'avoir
orGanisé
l'assassinal
du diplomale
ouesl-allemand
SieGfried
Wielsputz,
le 4
Janvi~r,
à Paris,
pour discr~diler
la cause kurde en RFA.
Dans une conférence
de presse
~ Bonn, le porle-parole
de l'ERNK en RFA,
~ahmoul
Ates, a affirmé
Que cet assassinal
avail ~té orGanisé
pour répandre
la
thèse d'lm "terrorisme
kl..lrdedit~iGé conlre
l'AllemaGne
fédérale",
où vivenl de
r.ombt~eux f(urdes.
Selon les autorités
ouest-allemandes,
l'ERNK est étroitement
lié au Parti
des Travailleurs
Kurdes
(PKK), le Groupe marxiste
Qui inQuiète
le plus la
police
ouest-allemande.
Selon M. Ates, un appel anon~me
A l'aGence
Anatolie
A Londres
revendiQuant
au ~om de l'ERNK A la fois la mort de l'attaché
du consulat
SieGfried
Wielsputz
et l'accident
de l'appareil
de la compaGnie
ouest-allemande
Condor
prés d'Izmir
(16 morts
le 2 Janvier),
est l'oeuvre
des serVlces
secrets
d' Ank.:lr'.:l.
M. Ates.:l montr'é .:lussi un "faw.:" tt-'act siGné ERNf(, PIJbliè le 20 décembr'e
et .:lF,pel.:lnt
.:lU"meur.tr'e des tr'aîtr'es", o.lJif.:lit p.:lt'.tie.sele.n ltü, de la mê-me
cart'lpaGne de diffamation.
Il a estimé
aue la "piste k.w-.de" éVOQuée
pendant
l'enQuê-te sur l'assassinat
du Premier
ministre
suédois
Olaf Palme 3Ppartenait
aussi A cette conjuration.
M. Ates a reproché
A la France,
dont le ministre
des Affaires
étranGères
Jean-Bernard
Raimond
effectue
actuellement
une visite à Ankara,
de "soutenir
l'écrasement
du peuple
kurde en livrant bombardlPt's
~l ~èlicoptèr~s
~ la
Ttlr'o.lJ
ie".
Par ailleurs
au mini~tére
des Affaires
étranGéres
à Bonn, on affirmait
n'avoit~ "auctln él~~h:>rll d'information"
permett.3nt d'acct'èdilet-. I.;:.
version
selon
laouelle
M. Wielspulz
aurait
été un aGent d'un service
secret ouest-allemand.
Selon la presse
française,
citant
des déclarations
de son épouse,
le
diplomate
aurait
travaill.
pour le BND (service
du renseiGnement
extérieur),
avec mission
d'.:lssurer des contacts
avec des orGanisations
politiQues
de
Groupes
immiGrés
du Mo~en-Orient.
( PARIS, ~2 Jan (AFP) - Le Front National
pv~r la Libératlon
du Kurdistan
,~R~K) a ~Iveme~t
dènonc~
mardl
la visite Que VIent d'effectuer
en Turauie
I.::.
mlnlstre
~rançals
des affaires
étranGéres,
M. Jean Bernard
Raimond,
et accus~
ParIS de
mesures
antl-démocratiaues"
contre
les Kurdes
vivant en France .
. Dans un communiQué,
l 'ERNK déclare
Que la Visite de M. Raimond
A Ankara
Vlse notamment
à "vendr'e (à la TtwQtoeJ
les :.t'mes les pI'-IS rflo(i~;-lIes"
olJi
seront
utIlIsées
pour la lutte anti-Guèrlila
au Kurdistan
turc, 3ccusant
le
GO U ver.n e men l f r-'
a n ç alS de" com pli c ité" a v e cie
"fa s cis m "" t to.
C"
L'ER
_.A
•
_
. NK ~énonc~
èG.:lIement "l' esca 1ade des mesl..wes ant i-démocr~at Ioues!l des
d~~orlté~
tranÇalses
c~ntre
les Kurdes
résidant
en France,
notamment
l,l~terdlctlon
de plUSIeurs
manIfestations,
l'expulsion
en décembre
de 3
mIII~ants
ver~ le Gabon,
et des perQuisitions
récemment
opérées
au domicile
de
plusleurs
mliltants
Kurdes.
Le nom de l'ERNK, orGanisation
ètroltefuent
:lée, selon la police
oIJest-allem.:lnde,
alJ
Pat'ti
des
Tt-'availlel...ws
Kllt-'d""s
(PKK)
Lt '=' c'tl.t::.' lot-.s
,
.
- .
,'d -v-it
d.
'='
d: ~ ass~ssI~at
le_4_~anvier
A Paris du diplomate
allemand
SieGfried
W~~.~put_.
L ERNK dVdlt cependant
reJeté
toute responsabilité
dans cette
aft aI.re.
I .
L
2
L
.'
LA MONTAGNE
5.01.88
( L'ATTENTAT
SOUS
U
N jeune attach6 d'ambas.
sade de la R6publique
f6dérale d'Allemagne, Sieg.
fried Wielsputz, trente et un
ans, a été tué par balle dans la
nuit de dimanche à lundi, à
Paris, par un ou des inconnus,
dans des circonstances encore
mystérieuses.
C'est le huitième diplomate
assassiné à Paris depuis dix
ans,
Un tract signé du Front
national de libération du Kur.
distan (ERNK), un mouvement
séparatiste kurde, proche du
PKK, a été retrouvé dans la
poche de sa veste, mais à
Bonn, le ministère ouest.allemand des Affaires étrangères a appelé hier après-midi
c à
la prudence contre les
supputations prématurées sur
un attentat d'origine politique -.
A Paris, les policiers de la
brigade criminelle chargés de
l'enquête n'excluaient pour
leur part aucune hypothèse
«ni la piste politique ni une
affaire d'ordre privée _, Pour
l'instant,
précise.t.on
de
source policière, rien n'est
venu étayer la seconde hypothèse.
D'ores et déjà, deux policiers du BKA sont arrivés à
Paris où ils devaient ren.
contrer hier soir le patron de
l'UCLAT, Jacques Franquet, et
des policiers de la police judi.
ciaire. La 14' section du par.
quet de Paris, qui centralise
les affaires terroristes, a par
ailleurs été saisie.
Siegfried Wielsputz, qui allait avoir trente-deux ans le
14 février, travaillait au département juridique de l'ambas.
sade de RFA et avait le statut
diplomatique. Marié et père de
deux enfants, il était en poste
à Paris depuis 1986.
Il a été tué peu avant
3 heures, à la hauteur du 24,
avenue de New York dans le
16' arrondissement,
sur la
passerelle enjambant la Seine
et reliant l'avenue de New
York et le quai Branly (7' ar.
rondissement),
Ce sont deux jeunes gens
qui l'ont découvert agonisànt.
«On m'a tiré dessus _, a.t.il
juste eu la force de dire. Les
jeunes gens ont aussitôt alerté
DE PARIS)
le voile kurde
les policIers, en faction devant
".ambassade d'Iran, avenue
d'Iéna, Transport6 il l'htlpital
militaire du Val-de-Grice, le
diplomate est déc6d6 peu
après son arrivée.
L'autopsie réalisée dans la
journée d'hier a conclu il un
assassinat. Une balle de ca.
libre 9 mm a été extraite du
cœur à l'Institut médico-légal
où elle a été effectuée,
Mystères
L'attaché d'ambassade, qui
était de permanence diman.
che, était allé diner à pied
dans un restaurant
des
Champs-Elysées, situ6 non
loin de "ambassade. Il habitait
La Celle-Saint-Cloud, dans les
Yvelines. les policiers s'expli.
quent donc mal ce qu'il pouvait faire à une heure si tar.
dive sur cette passerelle déserte et accessible seulement,
en venant du quartier de la
place d'Iéna, par un souterrain
piétonnier.
les policiers ont retrouvé
dans la poche de ~ veste une
enveloppe vierge et cachetée
contenant un tract du ERNK.
Elle rappelait le contentieux
kurde avec la RFA sans'
exprimer de revendication. Selon Bonn, ce tract était
c connu de longue date par
l'ambassade de RFA à Paris _.
Un porte.parole du comité
kurdistan à Paris a affirmé
que «l'ERNK n'était en rien
concerné - par le meurtre de
Siegfried Wielsputz. M, Hassan Akif, qui indique avoir
joint dans une communication
téléphonique un représentant
de l'ERNK en Europe, a déclaré que celui-ci avait nié
toute responsabilité de l'ERNK
dans l'assassinat et l'imputait
au service secret turc MIT.
Le mouvement kurde avait
reproché à la RFA d'avoir saisi
700.000 DM lors d'une série
de perquisitions menées par la
police ouest.allemande en juil.
let 1987, notamment à Cologne. Cette somme appartenait
au comité kurdistan de Paris.
Des militants
de l'ERNK
avaient occupé début novem.
bre à Paris, les locaux de
l'agence de presse ouest-al.
lemande OPA et ceux de la
télévision ZDF pour r~llmer
la restitution de cet argent.
Or, au bureau de "ERNK il
Paris comme au minist6re
ouest-allemand des Affaires
étrangères
à Bonn,
on
confirme que ce contentieux a
été apuré par le rembourse.
ment de cette somme le
Il novembre.
le front national de libération du Kurdistan (Eniya Ruzgariya
Netwa Kurdistan,
ERNK), avait été fondé en
mars 1985 à l'initiative du
parti des travailleurs kurdes
(PKK ou Apocular en Turquie)
d'obédience
marxiste.léni.
niste.
Démenti
le Front national de libération du Kurdistan (ERNK) a
démenti, hier, son implication
dans "assassinat
du diplo.
mate ouest.allemand Siegfried
Wielsputz à Paris en l'attri.
buant aux services secrets
turcs et à «leurs complices
européens _.
Dans un communiqué
à
l'AFP, la représentation
de
l'ERNK en France, qui stigma.
tise c ce lâche assassinat_,
auquelle nom du Front" a été
mêlé d'une façon calomnieu.
se -, affirme que l'assassinat
de Siegfried Wielsputz "ne
peut ëtre qu'une provocation
montée de toutes pièces par
les services secrets turcs et
par les milieux européens, qui
jouent le rôle de complices de
ces services _.
c Ce nouveau complot, qui
constitue un maillon dans lé'l
chaîne de la guerre spéciale
menée par "Etat fasciste turc
contre le parti des travailleurs
du Kurdistan (PKK, principal
mouvement
de l'ERNK), a
pour but de discréditer notre
combat devant l'opinion publio
que mondiale_,
lecommunlqué,
qui ajoute
« qu'on a même tenté d'attri
buer ('accident d'un appareil
ouest-allemand,
qui s'est
écrasé, le 3 janvier, près d'Iz.
mir, à l'ERNK _, cite « l'assas.
sinat lâche - du premier ministre suédois Olof Palme
comme «l'exemple
le plus
flagrant des nombreux crimes
auxquels on a tenté de lier le
nom du Front ..
3
,
•
LE MONDE
6.01.88
JOURNAL
L'assassinat d'un diplomate allemand à Paris
Les mobiles du crime
ne sont toujours pas établis
Les circonltancel
de la mort de
Sieafried Wiellputz, diplomate alle.
mand "lIslin~
l Paris dans la nuit
du dimanche 3 au lundi 4 janvier,
lur une pal.erelle
enjambant
la
Seine. demeuraient
toujours partiel.
lement inexpliquKs le mardi S jan.
vier (l, Mond, du S janvier),
La
bri.ade criminelle de la pr6fecture:
de police cbarg6c de l'enquete envi.
sageait de proœder
rapidement
à
une pcrqui'ition
au domicile de la
victime,
l La Celle.Saint.Cloud
(HautJ.dc-Scine)
.
Deux fonctionnairea
du Bundeskriminalamt
(BKA), la police judiciaire fM~rale ouest-allemande.
sont
arriv& d~ lundi à Paris pour suivre
les investigations de leurs coIl~gues
français. Ils ne semblent pas avoir
pu fournir des renseignements
susceptibles d'expliquer l'assassinat.
A
Bonn, nous signale notre correspondant, Luc Rosenzweig. l'on paraît
vouloir minimiser
les ~ventuelles
implications
politiques de J'assassinat revendiqué, dès lundi, par une
source
anonyme,
comme
étant
l'œuvre
d'une organisation
kurde
puis, de source kurde officielle celte
fois, démentie.
L'autopsie
pratiquée
lundi a
permis de recueillir dans le cœur de
la victime un projectile de plomb
non chemisé provenant d'un calibre
de 8 mm ou 9 mm. La balle, d'un
type peu courant, tirée à une distance approximative
d'une dizaine
de centim~tres, aurait pu être tirée
par une arme ancienne,
soit, à
l'inverse, par une arme très moderne
qui réutilise cc type de projectile.
L'assassinat
s'cst déroulé sans
témoins. C'est un couple d'amoureux qui a vu s'avancer vers lui, titubante, la victime, qui s'est écroulée
en disant qu'on venait de lui tirer
dessus. Transporté
à l'hôpital
du
Val-de-Grâce,
Siegfried
Wielsputz
devait décéder peu après son admISsion.
Dimanche, veille du crime, il était
de: permanence
au consulat de la
Républiquc
fédérale d'Allemagne,
avenue d'Iena,
pas très loin dc
l'endroit
où il a été as,assiné.
Curieusement.
sa voiture était restée
à La Celle-Saint-Cloud.
Dimanche
soir, Siegfried
Wielsputz
est allé
dîner
dans
une brasserie
des
LA HAUTE
MARNE
5.01.88
LES KURDES • Une communauté
de seize millions de personnes
Champs-ElysKs
en compagnie
de
deux coll6guCi de l'ambassade.
Les
troi. hommes se sont quittés vers
minuit, chacun
déclarant
rentrer
chez lui. Deux heures et demie plus
tard, Siegfried
Wiel.putz
étaiL
aSlaSlin~. C'est ce laps de tempi que
les policiers tentent aujourd'hui
de
remplir,
Paria - pispln" d4ns cinq pays difflrenlS, III commUIIQuzl
d m4jorid llWIitt rtprUeflle environ seize millio"" dt
ptrsonfltS, LA plupan da K"rda (hwt miI/ioflS) vivefll en T"rqWe,
,n Iran (cinq mil/io",,), ,n Irak (trois millio",,) mais ü.J SOfll
IIak,M1II imp/iwâ cn Syrlt et ,n UniOfllOVihiqut. S'Ü t%iste WIt
rhllt UJtntitl k"rdt. qui S'tst fO'8" contre l'tmpirt ono,""", III
commUIIQutl tst profondlmt1ll divis« politiqutmtnt, et ses riva/Uh
. S01ll d'autant plus aigUn q"'cll,., f()nt "tilis«.f par les EUllSoù ü.J
vivent.
Icwdt
Uae eD,e1oppe
cachetée
La 101martiale depuis 1979
Dans la poche de la victim;: les
enquêteurs
ont retrouvé une enveloppe cachetée dans laquelle était
plié un tract de l'ERNK, organisation nationaliste
kurde en lutte
contre le régime d'Ankara. Ce tract
fait le bilan du contentieux entre les
nationalistes
kurdes et les autorités
allemandes
qUI se sont à plusieurs
reprises
intéressées
aux organisations 1curdes. La RFA compte en
effet sur son sol une importante
communaut~
turque
et kurde
secouée par des pol~miques politiques parfois sanglantes. Le tract de
l'ERNK retrouvé dans la poche de
Siegfried Wielsputz fait notamment
état de la saisie. par les autorités
allemandes,
d'une
somme
de
700000 marks appartenant
à l'organisation kurde. De source ouestallemande,
l'on indique que cette
somme a été remise à ses propriétaires depuis le Il novembre 1987.
Rien n'indique d'ailleurs que le tract
retrouvé dans la poche du diplomate
y ait été déposé par son assassin.
Rien n'indique non plus qu'il y ait eu
vol.
Historiq",,",fIl.
It problèmc kurdt - c'est-à-dirc la rcvcndiœ-
lion d'IVI Etal indJptruJmu du Kurdislilll - s'tst crisUlllisl en
Twquit /Ill dibuz da lI1I1Iks 20, lorsqut Ic 10"ve~mtfll d'Ankora
inlDdit l'usa,c dt œtlt IIInguc, rlprinuJnt slvèrmu!fIt plusieurs
MIoltes et tenI4nl WIt assimilaJion forclc, au prix de dlportQlÎo""
mtlSSives dt popidlJlions.
A porrir dt 1950, Its Kurdes obtinrtfll qutlques avantalts,
mais depui.s 1979111/oi 1TUlrtÙllt est cn vilut"r dims Ic Kwdislilll. En
Iran, rtlroupb sous III hoWenc du P,D.K.I .• Its Kwda sc S01ll
rallii.s un ttmps /Ill rlgime. de l'ayaJollah Khomeiny en esplranl
obtenir WIt ctrUJine aUlOnomit. Cctte aIlimJce dura peu, l'arm<<
iTanit1l1lt se lançanl dims UM vaste offcnsive - on avança le chiffre
de 27.000 victimts - cofllre Its combaltalllS kurda (les Ptschmtrlas). Ceux-ci se rlfuliirent dans les mof\IQlnes d'où ü.J
mènent, depui.s. da aNions de gulrillas avec le soutitn de l'Irak.
Répression
Rlprimés en Iran, les Kurdes le sont également en Irak, dans
da conditions tOUI aussi violentes.
Le P.D.K, (Parri dimocratiqut du KurdZSIilll)eSIdepuis 1961
dans III clatukstinilé. En 1970. les opéraJJOnsde l'année irakiennc
jirml qut/ques 60.000 morts avant que Baldiui. reconnaisse le droit
4 l'aulOflOmit du Kwdislilll. Une nouvcllc gutrre a néanmoins
éc:/Qri cn 1974. Certains Kurda irakicns ont quilré le P. D. K. pow
fondcr un aUlrt porri, l'U,P.K. (fort de 4.000 combattalllS) sOuJoIu
par III Syrie ct partisan de l'auJodélenninaIion. Lors du dicienCM~fIl du conflit Irak-Iran, l'U.P.K. s'est rangl aux côtU de Baldiui.,
alors qUi!le P. D. K. s'a//iait4 Tlhéran. Un relOumement d'aJliances
tsr vitc Înlcrvenu el, après qutlques mois, les hommes de l'U.P.K.
sont de nouvcau revcnus dans le giron de l'Iran. Bref, les Kurda
vivant cn Irak combanent disorrruJi.spow le comple de Téhéran, et
cna insUlllu cn Iran bb1ificient du soutien de Baldiui..
L '''exportation'' de IIIcause kurde cn Europe esr surtour le fait
du Parti des rravailleurs du Kurdistan fP.K.K.) fondé en 1978 par
Abdullah Odjailln. Le Front de libération nationale du Kurdislilll
(E.R.N.K.) a Iii crIé en mars 1985 à l'initiative de ce parri,
d'obédience marxiste-llninisre. qUIplaIde pour la créalion d'un Etat
iruJ/pendant et prône la lune armée.
1:.n poste à Paris depuis 1986.
Siegfried Wielsputz était officiellement chargé des visas à la section
consulaire de l'ambassade d'Allemagne. Mais les enquêteurs
français
demeurent
plus réservés
sur ses
fonctions véritables. Auparavant
en
poste à Lagos, au Nigéria, il y avait
épousé une Nigériane mère de deux
enfants. qui a déclaré aux enquêteurs tout ignorer des affaires de son
mari. Siegfried
Wlclsputz
semble
pM "jlleurs
avoir contracté
de
lourdes delles en Allcmagne
pour
b.illr une m ..ison.
LIBEREE
DU CENTRE
G.M.
6.01.88
Assassinat du diplomate allemand Siegji'ied ltïelSI,}llt~~,fait
police de Paris chargés de l'~nquête.
un pas en avant", a-toOnpreclsé.
L'enquête s'oriente
vers une affaire privée
.4
Au lendemain de l'assassinat de Siegfried Wlelsputz, le jeune attaché de l'ambassade delIFA à Paris
tué d'une balle en plein cœur, les policiers françai~
s'orlentalent mardi vers une piste d'ordre privé et notamment financler.
Le jeune attaché d'ambassade avait des "dettes"
indique-toOnde bonne source. Des membres de so~
en~ourageétalent Interrogés depuis lundi par les enqueteurs de la Brigade criminelle de la préfecture de
..,~
__
Des enquêteurs du Bundeskriminalamt (BKA), la police judiciaire
ouest-allemande, sont arrivés dès
lundi à Paris pour suivre les
investigations des pOliciers
français.
L'autopsie pratiquée lundi
a permis d'établir
que le
jeune diplomate. âgé de 31
ans, avait été mortellement
touché d'une balle de 9 mm
dans le cœur.
Ce sont deux jeunes gens
QUI "avaient découvert lundi
"L'enquête a
peu avant 3 h du matin sur
la passerelle reliant sur la
Seine l'avenue de New York
(16") et le quai Branly (r). Il
a Juste eu le temps de leur
dire "on m'a tiré dessus".
Transporté à rhopiial du Val
de Grâce, il devait décéder
peu aprés.
Un tract du Front national.
de liberation du Kllrdlstan
(ERNK) a été decouvert
dans la poche de sa veste.
L'ERNK est une organisa;
~
,
•
SUITE
LE CANARD ENCHAINE
tion indépendantisteen lutle
contre le gouvemementlure
L'organisation avail de.
menti lundi soir dans un
communiaué à l'AFP "loule
implication" dans l'assassi.
nat du diplomate ouest.alle.
mand en l'attribuantaux sero
vices secrets turcs et "à
leurs compliceseuropéens"..
Siegfried Wielsputz était
en poste à Paris depuIs
, 986, Il travaillait au service
juridique de l'ambassade et
avait le slalul de diplomale
EST
CLAIR
9.01.88
h.01.88
ICO~
Têtes de Turc
P
Job régulter, Il n'a jamalslroublé l'ordre publiC
Il a même des amis: auprès du MRAP el de
l'association Dreux-FraterMè Ces gens S"n.
quiètenl, léléphonent au commlssa"a!. QUIrt.
pond: oui, Kiltnc est en cellule, a la d,spoSlllon
de 'a préfeclu,e. Une commiSSion préfeclorale
LUS blanc Que PersIl, Il n'y I Que
Pasqua.Pandraud pour nenayer, ils
nelloienl Yusseyln Klltnc esl un I<",de
- un membre :le ce peuple QUIvlliur les ma,ches de Il TU'Qul8el de l'l'an, .t qui y meurt i
peltl teu Il s'''lit ,éfugié en Frlnce le 8 seplembre 1986 pou'
le 'ég,m. mililaire lure
Aunil61, Il déposa,l une d.mand. d'aile .upril de l'OFPRA (Offic. I,ançell pour la prolect,on d81 ,éfugiés et apatrides). L. 21 octob,e dernier, lreize mo,s aprèl cene demende,
le couperet tombe: c'esl non. Yuseeyin n'a pu
le drOttde ,"le, en France.
Il habilail D,eux, ville d'EIJrHt-Loir, eilèbre
pou, sa 101"anet, ce n'est pu Sllrboil qui
nous contredira. Le 15 décembre, Il enl,eprend
de se rendre' 'e préleclure de Chartres pour
oblenir une autorisalion de séjour provisoi,e,
La poltce l'Intercepte et le piece en • ,éten.
hon. au commlssa"al cenlral de Chart,es.
Nou. sommes mardi
A Dreu., YUSseVlna une adresse connue, un
'UIr
doit If ,éuni, 'e lendemain malin mercredi
pou' Ilatuer lU' son sort
sort? YusseYln esl recherché par les
miltlai,es lures. S'il ,emet les pieds dans son
paYl, il ,isque la torture en apér<,el la potence
en d'gestll, Alors, Il faul taire vtle Ses amIs. le
mercred, à 8 heures, s'assurent les s..rvlces
d'un avocat A 9 h tO, Ils demandenl uno p'n.
Ou.,
trevue avec le prelel. Ou son d"ecleur d. ca.
b,nef. On I.ur propose d'Ibord un rencard en
hn de semaine, PUll, devanl leur inlOllanc.,
une causene le lour même, t 6 h 30, avec Ma~ame la D"ect,ice de l'adminillrlflon générl'e
el de la réglementaflon
C'esl gentil - c'esl aUIII d'une hyPot"sI.
accablanle A 5 h.ures du malin, YUlIIy,n sur lnslructlons d. la prélectura - éla'l a••
pédlé • Orly .t .mbarqué peu apria lur un
aVion, destination Illanbui C'"l ca qu. 'a lOt
Pasqua-Pandraud du 9 Ifpl.mbre
1986 .ppell•• ,aconelu;" • I. /ronli.. , •
La diltg.nca du p,éf.l d'Eu,.el.LOtr III lU',
prenanfa Sani doul. 'es gueul.fonl d. ',n
d'année ne lui ont"lslalSlé aucun poldllur 'a
conSCtence. Une queltion Que vI.t.,1 edv,n"
de ce m6me de 25 ans QUI eul le lort d'être
kurde el de croIre en l'ho5pllal'fé de ce Pllys el
de ce d~partemenl ?
Patrice Vauti.r
Le diplomate assassiné à Paris
appartenait aux services secrets allemands
le ministère ouest-allemand des Affaires
étrangères a fait savoir hier, à Bonn, qu'il
considère comme .. exclue» l'appartenance de
Siegfried Wielsputz aux services de renseignements de la RFA, De sources françaises bien
informées, on maintenait cependant que le
diplomate ouest-allemand, abattu lundi matin à
Paris, était bien un agent secret, tout en s'interrogeant sur l'insistance de Bonn à vouloir accréditer la thèse du suicide.
l'appartenance de Siegfried Wielsputz aux
services secrets de son pays a été confirmée aux
enquêteurs par l'épouse de la victime, bien que
la Brigade criminelle persiste à privilégier la
thèse d'un règlement de compte d'ordre privé.
Selon Mme Wielsputz, son époux faisait partie
des services de renseignements ouest-allemands depuis plusieurs années, mais n'avait
pas un rôle important.
les déclarations de l'épouse jama'lcaine de
la victime n'ont guère surpris les spécialistes
français du renseignement qui avaient trouvé
bizarre que Siegfried Wielsputz ait le statut
diplomatique alors qu'il n'était qu'un très modeste employé de l'ambassade de RFA à Paris.
Attaché aux services juridiques et consulaires de
l'ambassade, la victime s'occupait notamment
de la délivrance des visas. Mais ce poste est
souvent affecté à des agents de renseignements
- c'est quasiment systématique dans les ambassades des pays de l'Est - parce qu'il permet de
surveiller les " entrées» et laisse pas mal de
temps libre.
Selon son épouse, Wielsputz était clandestinement chargé de " suivre .. les organisations
extrémistes. Cela pourrait expliquer pourquoi il
avait dans ses poches un tract du Front de
libération nationale du Kurdistan (FRNK),
LE COURRIER
l'expertise de l'écriture de l'enveloppe qui contenait le tract est en cours.
Cocktail explosif
le ministère des Affaires étrangères ouestallemand a cependant réagi en déclarant, à
Bonn dans 'Jn communiqué, qu'il «n'a pas
connaissance» d'éventuelles activités clandestines de la victime et " exclu • son appartenance
aux services de renseignements allemands. les
autorités de Bonn, dès \e début de l'affaire,
avaient soutenu avec véhémence la thèse d'un
possible suicide de l'attaché d'ambassade, Il se
serait lui même tiré une balle en plein coeur, sur
la passerelle reliant le quai Branly à l'avenue de
New York (Paris 168), et son arme serait tombée
dans la Seine, Cette version des faits .. oublie ..
que la victime a déclaré « ils m'ont tiré dessus.,
juste avant mourir. En fait, les services français
se demandent surtout pourquoi les autorités
allemandes ont si lourdement mis en avant un
éventuel suicide, avant de mettre l'accent avec la
même insistance sur les frasques financières de
leur .. diplomate •...
Siegfried Wielsputz avait, semble-t-il, le profil
type de l'agent de renseignement qui peut se
faire .. piéger ", Il était couvert de dettes et un de
ses proches parents a indiqué qu'il était homosexuel, ce don! les enquêteurs se doutaient
depuis le début de l'affaire. l'ensemble forme un
cocktail explosif, surtout pour un agent secret qui
doit avoir prise sur les autres mais être audessus de toute tentative de chantage,
les enquêteurs de la Brigade criminelle
disposent actuellement de trop de pistes, parfois
très délicates à suivre. Ils pensaient, hier, avoir
suffisamment .. ficelé .. leur dossier pour pouvoir
le présenter au parquet et agir sur commission
rogatoire à partir de lundi.
_
DE L'OUEST
13.01.88
Des Kurdes occupent pendant deux heures
- le consulst de France à Amsterdam
AMSTERDAM.- Unequarantaine de manifestantskurdesont
organisé, hier, une occupation
pacifiquedu consulat de France
à Amsterdam pour protester
contre l'expulsion de militants
kurdesiranienset contre les allé.
gations selon lesquelles des
nationalisteskurdesseraientresponsables de l'assassinat, la
semainedernière.d'un employé
consulaire ouest-allemand à
Paris.
Les manifestants on.t quitté,
vers 13 heures, le bâtiment de
quatre étagesabritant.le con~.ulat dans le centre-ville qu 1'avaient commencé à occuper
vers 11 he.ures.
.
.
LesmanifestantsavalentauSSI
voulu protester contre le ". renforcement.
des ret.atlons
franco-turquesavec \a VIS!te en
Turquiedu ministrefrançaisdes
Affaires étrangères, Jean.
BernardRaimond,
5
•
VALEURS
ACTUELLES
11.01.88
sur le corps du diplomate. Il 6tait sign6
par le « Front de lib6ration nationale
du Kurdistan .. (ERNK), une signature
habituelle du PKICen Europe.
Abdullah adjalan, chef du PICK, vit
à Damas. Il dispose de camps arm6s en
Irak, et dans la plaine libanaise de la
Bekaa, sous le contrôle de l'armée
Le dlplomete ellem.nd
syrienne. Pour lui, l'Allemagne est le
......
Iné • Perl.
support économique du principal en.'Inté ...... lt eux 40 000 Kurd ••
nemi des Kurdes, la Turquie.
vivent en Frence.
Le PKK a longtemps reproché à la
police allemande l'opération du 4 aoßt
1987 parmi les 400 000 Kurdes implantés sur le territoire
fédéral.
Comme la confiscation, le 27 juillet
Deux policiers allemands du BKA
précédent, à Cologne, de 700 000
(Bundeskriminalamt) sont à Paris demarks, finalement restitués dans un
puis une semaine. Avec la Brigade
souci d'apaisement, au «Comité Kurcriminelle du quai des Orfèvres, ils
distan », à Paris, qui prétendait que cet
tentent d'élucider l'assassinat du diploargent lui appartenait.
Wielsputz
mate Siegfried Wielsputz, le lundi 4
s'intéressait à ce Comité qui diffuse la
janvier à 2 heures du matin, sur une
propagande du PKK,
passerelle enjambant la Seine. Sans
De. magi.trat.
allemands, et noexclure aucune hypothèse:
affaire
tamment" M. Kurt Rebman, procureur
privée, règlement de comptes entre
général fédéral, considèrent qu'en
services spéciaux, attentat politique.
trois ans le PKK a commis cinq assassiLea 8OUpçoIW pesaient sur le terronats et deux tentatives de meurtre en
risme kurde qui a pris pour cible les
territoire allemand. Tout cela ne suffit
intérêts allemands depuis plusieurs
pas pour le soupçonner de l'assassinat
années. Les organisations kurdes ont
de Siell:fried Wielsnutz. Le «Comité
démenti. Mais le PKK (parti des traKurdistan .. distingue cLlnsla revendivailleurs kurdes, marxiste) n'a jamais
cation kurde exprimée à Londres une
revendiqué les assassinats qu'il est
manipulation
des services secrets
soupçonné avoir commis en Europe (il
turcs.
a longtemps été accusé de l'assassinat
Il n'empêche que c'est par la force
de l'ancien premier ministre suédois
que le PKK a pu s'imposer dans les
Olof Palme, en janvier 1986). Toutes
quartiers du Sentier et du faubourg
les victimes du PKK ont été tuées à
Saint-Denis. Ces rues 6troites de part
bout portant. Comme Siegfried Wielset d'autre des grands boulev~rds, sont
putz, qui était responsable des services
le fief de la confectiOn. Des dizaines de
juridiques et consulaires à l'ambassade
milliers de Turcs et de Kurdes, pas
d'Allemagne à Paris. A ce titre, il
toujours en situation régulière, y tratravaillait avec les services secrets de
vaillent, parfois au « noir ".
Bonn, s'intéressant obligatoirement à
Le 23 décembre 1985, des militants
la communauté des 40000 Kurdes
d'extrême-gauche
avaient voulu chas(pour la plupart de nationalité turque)
ser des rues proches de la porte Saintréfugiés en France.
Denis des militants rivaux du PKK qui
Une enveloppe cachetée contenant
distribuaient des tracts : injures, coups
un tract (ancien) mettant en cause le
de bAton, coups de poignard, coups de
gouvernement allemand a été trouvée
POUCE
Le Sentier
de. Kurd...
feu. La police"relevait un mort et deux
bl~
graves dans les rangs du PKK.
L auteur pr6sum6 des coups mortels
avait 6t6 le tr6s0rler de l'Aaociation
des travailleurs turcs (ATI), d'extreme-gauche.
.Lee ..,..........
commenœrent
quatre jours plus tard, rue du Faubourg-Saint-Martin. Plusieurs inconnus arm6s de pistolets tuaient à bout
portant Moustapha Sahbaz, r6fugié
politique, ancien professeur animateur de l'ATI.
'
Dans le quartier du Sentier, le PKK
affrontait des associations turques et
kurdes. Les plus importantes étaient le
parti socialiste du Kurdistan turc
(PSKT) et l'Association des travailleurs
du turdistan en France (ATKF).
Le dernier acte de cette bataille
clandestine remportée par le PKK s'est
déroulé le 16 juin 1987, boulevard de
Strasbourg. Au milieu des passants un
tueur abattait à bout portant H~yin
Ak.ad~nduz, vingt-sept ans, qui présidait I Association des travailleurs du
Kurdistan en France. Il avait tent6 de
constituer avec le parti socialiste du
Kurdistan turc une sorte de front commun contre le PKK. Trop tard.
Sept Jou,. après cet attentat, la
Brigade criminelle procédait à une
trentaine d'interpellations d'ouvriers
kurdes dans les ateliers de confection
du faubourg Saint-Denis. Pour mieux
comprendre les rivalités kurdes.
Le 11 juillet, à l'issue d'une manifestation interdite devant la salle de la
M~tualité, la police interpellait cent
soixante-dix manifestants de l'Association patriote du Kurdistan vitrine syndicale en France du PKK. Depuis, le
PKK et ses différentes vitrines n'ont
plus réussi à monter que quelques
manifestations symboliques. Toutes
visant l'Allemagne.
. Parmi les quatorze opposants iramens et turcs expulsés le 8 décembre
vers le Gabon, trois étaient encore
d'origine kurde
GILLES MERMOZ
, B~UXELLES,
12 Jan (AFP) - Le Front de libération
nationale
du Kurdisl-n
lERNK) a dénoncé mardi à Bruxelles
la visite du ministre
dos Aff' ,_
d
p t to - r G ~t"
l:'
l:'
S
~,.,.dI ~ '_p s J ean- B et'~lardR' almond en TurQl.de, estimant
Que
Paris
sea ltmontr'.:üt
c<.>mF'llCedes malfaisances
de l'Etal turc".
,"L~= cont~t~,:.l:
commerciaux. e~ d'.at"'mement souscrits
pat' la Fr'ance et la
T~t QYI~ enlt'dln~nt une compliCité
politiQue
de plus en plus évidente
tles
del",' Et_d~S
-.
10<.>rSQU, I. 1 S I aGit
.
en
de la Question
du Kurdistan"
ont souliGné
d~ re
reFr~senlanls
de l'ERNK au cours d'une conférence
de presse dans la capi~ale
bel a-=-.
La visite de M. Raimond
les 11 et 12 Janvier
en TurQuie
"est une preuve
claire Qu'il existe une coopération
politiQue"
sur cette Question,
selon le
mouvement
kt..~rde.
d'l:'n~nc~
. d~ c~ propos
•. l~ 'ENRK
_'
la ~résence
de trois turcs d'oriGine
kurde
~F~Osdnts
au téGlme d Ankara parmi les 17 personnes
explusées
par la France
vet's le.Gabon
le 8 décembre
dernier.
L'ERNK relève Que ces trois personnes
sont ffialntena~t en Grève de la faim depuis plus de trois semaines
et Que.""e
6GOI..Iver:neme.nt
r'rança i 5 d.)il bien mesw-'er s.:!responsab il i té".
.Ä
•
•
NOUVELLE
REPUBLIQUE
DES PYRENEES
LJroits de l'homme
MNESTY INTERNATIONAL a
accusé les services secrets
irakiens d'avoir empoisonné
l'an dernier, à l'aide de mort.aux.rats
versée dan. un yaourt, une Quaran.
taine d'opposants kurdes, dont au
molna trois sont morts.
Dana un rapport publié ce matin, à
Londres, l'organisation de défense
des droits de l'homme demande au
gouvernement de Bagdad d'ouvrir
immédiatement une enquête sur cette
affaire,
Amnesty indique Que, selon 88a
informatlÔna, dix I< lll'des lr8kIen8 êgés
de 14 à 60 ana, ont été empoisonnés,
Ie 24 nowmbre, dlnsle vie de Marga
(province de Sulaimamiya, Nord du
pays), le poison aurait été mélangé
au yaourt par une femme agent.
secret, employée au domicile d'un
membre au PUK (Union patriotique du
Kurdistan). Les victimes appartenaient
toutes au PUK et au KSP.I (Parti
socialiste du Kurdistan-Irak), deux
groupes d'opposition armée au gouvernement de Bagdad.
A
l'organisation humanitaire, dont le
siège est à landres . précise Que trois
des victimes sont mortes Quelques
13.01.88
Accusallons d'AmneSIY conlre l'Irak
heures après avoir avalé le mélange
mortel. Sept autres ont été hospitalisées à Téhéran. Les trois opposants
les plus gravement intoxiqués ont été
transférés avant NoêI à Londres pour
y être traités au Bleu de Prusse, un
puissant antidote.
L'un d'entre eux était toujours hos.
pitaJisé dans le capitale britannIQue en
mieu de semaine, tandis Que les deux
autres étalent en convalescence.
-Amnesty Indique Que le médeclrt
londonien aytVllll8lé les trois pa~
Agéa de 37, 38 et 40 ans, avait 018gnostiqué c un empoisonnement très
grave • résultant de • l'absorption de
thallium •. L'un d'eux avait réchappé
à une première tentative d'empoisonnementle 10 novembre dernier.
Amnesty déclare disposer de sept
autres noms de Kurdes appartenant
à un groupe de trente ayant été l'objet
de tentatives d'assassinat similaires '
en octobre et novembre. Be rappelle
avoir effectué une première démarche
auprès du gouvernement de Bagdad.
en septembre 1980, après avoir eu
connaissance de cas identiques
d'empoisonnement au thallium. les
demandes d'explication étaient res.
..
sana réponse, mais aucun cas
n'avait été signalé depuis.
L'organisation souligne avoir protesté à de nombreuses reprises ces
demières années contre le meurtre
d'opposants politiques en Irak, y compris des enfants et des adolescents.
--- -
...
- --~
MIDI LIBRE
Ces derniers ont été pendus, exécutés sommairement, décapités 'ou saignés.Amort, selon Amnesty, Nombre
des victimes avaient été préalablement torturées et les familles ayant
récupéré leurs cadavres ont affirmé
que certains avaient les yeux et les
ongles arrachés.
- ---_.
_.------~
13.01.88
DES OPPOSANTS KURDES AURAIENT
ÉTÉ EMPOISONNÉS EN IRAK
• Amnesty International accuse les services secrets irakiens
'd'avoir empoisonné l'an dernier, il l'aide de mort-aux-rats
versée dans du yaourt, une
quarantaine
d'opposants
kurdes, dont au moins trois
sont morts.
Dans un rapport publié il
Londres, l'organisation de défense des Droits de l'Homme
demande au gouvernement de
Bagdad d'ouvrir
;mmédiatement une enquête sur cene
affaire.
Amnesty
indique que dix
Kurdes irakiens, âgés de 14 il 60
ans, ont été empoisonnés, le 24
novembre, dans la ville de Marga (province de Sulaimaniya,
nord du pays). le poison aurait
été mélangé au yaourt par une
femme agent-secret, employée
au domicile d'un membre du
PUK (Union p.atriotique
du
Kurdistan).
les trois opposants les plus
gravement intoxiqués ont Mé
transférés avant Noël ä Londres pour y être traités au Bleu
de
Prusse,
un
puissant
antidote.
PARIS, 13 Jan (AFP) - Les forces iraniennes
et les combattants
kurdes
irakiens ont lancé mercredi une série d'opérations
communes,
nommées
Zafar-S,
~ l'intérieur
de l'Irak, dans les provinces
de Dohuk, Kirkouk,
et D~ala,
(Kurdistan
irakien) mettant hors de combat près de 900 soldats
it'akiens, a
annoncé mercredi
Radio-Téhéran,
captée ~ Paris~
Un communiQué
militaire
iranien, cité par la radio, indiQue Que les
Gardiens de la révolution
iraniens et les cQmbattants
du Parti démocraliQue
du
Kurdistan
irakien (PDK-opposé
au réGime de BaGdad et allié de l'Iran) ont
occupé mercredi matin le poste militaire
de Deirlouk,
dans la F~ovi~ce
de
Dohuk (extrême nord Ce l'Irak, à enVlron 200 km de la frontiére
iranienne',
coupant toules les routes de liaison.
Aprés avoir a~ènanti
une trentaine
de bases
irakiennes
situées
sur :es
hauteurs entourant
ce poste el charGées de sa défense,
les forces iraniennes
~
ont delruit des b!timents
officiels,
tuant ou blessant
SaD soldats
l~a~lens et
capturant
260 aulres. De violents combats se poursuivaient
mercredi
dans ce
secteur, selon le communiQué.
Dans le cadt-'edo:>cette série d',)pèt'alions, 1.3ncèe "en t-'ePt-és.:lil~es
aux
atrocités
du réGime de BaGdad contre les kurdes irakiens",
les forces
iraniennes
et le PDK, ont détruit une base irakienne,
Mandalia,
située prés de
la localité de Tchiman, a QuelQues km de Kirkouk
(nord-est
de l'Irak), tuant
ou blessant 200 soldats irakiens, selon le communiQué.
Cette attaQue.", et-llieu "en t'ePt'ésailles" à l'exécution
de 206 villaGeois
de Tchiman le 20 novembt'e dernier par les forces irakiennes,
selon la mê~e
source. (Des orGanisations
kurdes irakiennes
avaient
indiQué Que ces
exécutions
avaient eu lieu à l'encontre
de villaGeois
Qui avaient
r'efusé Ce
Quitter leur maison pour ~tre deportés dans le sud de l'Irak).
Une troisiéme
opération
menée sur l'axe Suleimani~ah-Kirkouk,
a permis aux
forces iraniennes
de dftlruire une base irakienne
à t8 km de Kirkouk,
et de
luer ou blesser prés de 300 soldats irakiens.
Par ailleurs,
les forces
iraniennes
ont attaQué des posilions
irakiennes
dans la réGion de O~ala (au
sud de Kirkouk),
mettant hors de combat 150 soldats de BaGdad.
Au total, 348 soldats irakiens ont été faits prisonnierts
et u~e Quanti~~
d'armes et de munitions
saisies,
ajoute le com~uniQuè
i~.a~ien 0U~ ~f~i~me
ç~~e
les combats se POU~5Ulvent
sur ces axes.
La précédente
opératlon
Zafar-4,
avaIt ètè menée le 20 novembt-e
Ce~-nle ..
~ans la réG!o~ de DohuK Far les Ear~iens de la révolutIon
i~anie~s e~ des
7
cOMbatta~ts
~Ut~deE
l~~~!e~ss
•
------LONDRES, 12 jan (AFP) - Amnest~ International
a accus~ mercredi les
services secrets irakiens d'avoir empoisonn~
l'an dernier, à l'aide de
mort-aux-rats
vers~e dans du ~aourt! une Quarantaine
d'opposants kurdes, dont
au moins trois sont morts.
Dans un rapport publi~ à Londres! l'orGanisation
de d~fense des droits de
l 'homme demande all Gouvernement
de BaGdad d'ouvrir imm~diatement
une enQu~te
sur cette affaire.
Amnest~ indiQue Que, selon ses informations!
dix Kurdes irakiens ~G~S de
14 à 60 ans ont ~té empoisonn~s,
le 24 novembre, dans la ville de MarGa
(province de Sulaimani~a,
nord du pa~s). Le poison aut~ait ~té mélanG~ au
~aourt par une femme aGent-secret,
emplo~~e au domicile d',un membre du PUK
(Union PatriotiQue
du Kurdistan).
Les victimes appartenaient
toutes au PUK el
au KSP-I (Parti Socialiste du Kurdistan-Irak),
deux Groupes d'opposition
armée
au Gouvernement
de BaGdad.
L'orGanisation
humanitaire,
donl le sièGe est à Londres, pr~cise Que trois
des victimes sont mortes QuelQues heures après avoir avalé le m~lanGe mortel.
Sept autres ont ét~ hospitalisées
à Téh.ran.
Les trois opposants les plus
Gravement
intoxiQu~s ont été transférés avant Noël à Londres pour ~ ~tre
traités au Bleu de Prusse! un puissant antidote.
TELEGRAMME
DE BREST
13.01 .88
le yaourt contenait
de la mort-aux-rats
Amnesty International a accusé
hier les services secrets irakiens
d'avoir empoisonné, l'an dernier, il
l'aide de mort-aux-rats versée
dans du yaourt, une quarantaine
d'opposants
Irllrdes, dont au
moins trois som morts. Dans un
rapport publié il Londres, l'organisation de 'défense des droits de
l'homme demande au gouvernement de Bagdad d'ouvrir immédiatement une enquête sur cette affaire.
Amnesty indique que, selon ses
LE COURRIER
PICARD
informations, dix Kurdes irakiens,
Agésde 14 il 60 ans, ont été empoisonnés, le 24 novembre, dans
la ville de Marga (province de Sulaimaniya, nord du pays). Le p0ison aurait été mélangé au yaourt
par une femme agent-secret, employée au domicile d'un membre
du PUK (Union patriotique du Kurdistan). Les victimes appartenaient
toutes au PUK et au KSP-I (Parti
socialiste du Kurdistan-Irak), deux
groupes d'opposition armée au
gouvernementde Bagdad.
SUD-OUEST
13.01.88
Crime au yaourt
• ~mnesty ~nternational a acc~se !es semces secrets irakiens
~ a~'~lr empoisonné, l'an dernier,
a IaIde de mort-aux-rats versée
d~ns du ~'aourt, une quarantaine
d opposa.nts kurdes, dont au
mOIns trOis sont morts.
13.01.88
Irak: de la mort-aux-rats dans le yaourt
A
MNESTY lNI'ERNATIONAL ,accuse aujourd'hul les services
secrets
irakiens
d'avoir
empoisonné l'an dernier à
l'aide de mort-allx-rats ver~ée
dans du yaourt, une quarantaine d'opposants kurdes
dont au moins trois sont
morts,
Dans un rapport publié fi
Londres, l'organisation de
dé fen sed e s d roi t s de
l'homme demande au gou.
vernement de Bagdad d'ou.
vrir Immédiatement
une
enquête sur ceMeaffaire
Amnesty indique qu~ dix
Kurdes Irakiens âgés de 14 il
lins ont été empoisonnés
le 24 novembre, dans la ville
de Marga (province de Sulaimaniya, nord du pays), Le
poison aurait été mélangé au
yaourt par une femme agen!secret, emplovée au domicîle
eo
8
d'un membre du PUT<(Union
é '
Patriotique du Kurdistan), Les ~~tres tal8nt I-'Il convales du gOllvmnelll"nl de Bagdad,
victimes appartenaient t t
~'
"
en ,septembre 1980, après
au PUT<et au. KSP-I (~~~
éd n~styI m~lqU,e que le ~volr ~u connaissance de cas
S 'r
,a
lm,
eCIn on omen ayant IdentIques d'empoisonneoCla Iste du Kur~lstan-l~a,k), tr~lté les trois patients ~vait ment au thallium, Les deman
deu~ groupes d OppositIon dlagnostlqué« un empolson- des d'explication étaient resarm e au gouvernement de nemen~ très gr~ve II résultant tées sans réponse, mais
Bag,dad"
,
,~e
«I absorpt,lon de thal- ,aucun cas n'avait été sigtmlé
L orgamsatlon humanitaire, hum JI, Les trOIS Yw1es soi. depuis,
dont ,le siége est fi Londres, !;!nés fi Londres ont ,"lé identlL'organisation
souligne
préCIse que trois des victimes flès par Amnesty c0":lme avoir protesté fi de nombreusont mortes quelques heures étant~,
Adnan AI-MultI, 37 ses reprises ces dernlèras
après avoir avalé le mélange ans, Saml Shorash, 38 ans at années contre le mQurtre
mort~l., Sept autres ont été Mustapha KadQr-l'1ahmoud, d'opposants polltlquQS en
hospltahsées fi Téhéran, Les 40 ans, Ce dermer a,vall Irak, y comprit! det! enfantll et
trois opposants les plus gro. [èCha,PPé à une première des adolescenlll, Ces dervement Intoxiqués ont été entatlVe d'empoisonnemenl nlero ont élé pendull, exécutransférés avant Noöl fi Lon- le ~nov~m~~e ~eml~r,
léllllommairemenl, dècapllés,
dres pour y être traités au d
nfs I c lire dsposer ou Illllgnés â mort, IlE~lon
bleu de Prusse, un puissant d:,,/I:pP:~ ras r~m8 e Kur- Amnesty. Nombra des vletiant4do!e.
p enan, un groupe mell avaiant élé préalableL1ün d'entre eux était tou- de,30 ay~nt été 1obJal de len- menllorturéell, EltlGIl fllnlllles
jours hospitalisé dans la capl- ~~I~~~ogr~llfJ~llsinatt!~milaMI9Isayant récupéré leurs cadalaIe britannique en milieu de
e novem reo e vres ont affirmé qU9 Gerlalns
semaine, landis que lell deux rp~PePmelêl1re
...e~~lf ..effheClUéunéê avslehnllel} yeux eIleIl ongles
'" .....marc e supr Il arrlle ill},
•
•
QUOTIDIEN
DE PARIS
13.01.88
Irak:
L'AURORE
'1
~~:~
-
..
13.01.88
des opposants kurdes
empoisonnés
Amnesly International a accuse hier les
servicessecretsirakiens d'a,'oir empoisonn~
l'an dernier, à l'aide de morl-aux-rats
versée dans du yaour!. une quarantaint
d'oPJlOSlIntskurdes, dont au moins troi~
Le monde
en bref
sont morU.
KURDISTAN
Amnesty interllational
accuse l'Irak
." Amneaty 'n'e,n.tlon.1 .COUIIle. ""IoIII1ONl1"'lIlInl
d'.votr
empol.onn' l'.n clemle, cl.. otlPClIIn" kurde. IrIll.... clont trol.
.on' morl., et trol•• on' morta, et trol•• utNI ont '"
Lonclre., "Ion I. médecin brttInnlqul, III ont '" viall"," d'un
• empollOnn.ment H. Irlve • rélultllnl ell l'I.arplon ell liailIum • (qui • .,111 un compolIn' cie I. mort
'ell). UM qUIr.ntalne
d'oppo .. "", dont dll en nOVlmbre diM .. vHII cil M..... , ...... '.nt
été victime. de ce. empollOnneme"".
.u
_l1li11.,••
Les victimes appartenaient toutel au PUK (Union patriotique
Kurdistan) et au KSP-l (pIrti sociall...
du Kurdistan-Irlk).
ailleurs, un troisième mouvement d'opposition armée au régime
Bagdad. le POK (parti démocratique du Kurdl.tan Irakien)
Massoud Barzani annonce avoir tué cinquante soldats ir.kiens
allaquant un poste dans la région de Klrkouk.
du
Par
de
de
en
~ans.un rapJl!lrt publié à Londres. l' organlsallon de défensedei droils dt l'humme
d~DlIn~e .au •&.ouvernemenl de Bagdad
d ouvnr .Immédlatementuœ-.tmquête ~ur
celt~ airaire: Amn~ty indique que, selon
sesmf«!rmallons, diX Kurdes irakiens ägé\
de 14 a 60 ans onl été empoisonnés,le 2~
novemb~, d~ns la ville de Marga (prOl'incl'
de SulalDllmya, nord du pays). Le poison
aurait été mélangé au yaourt par une
f~mme sgent secret, employéeau domicile
dun me,!,bre du PU~ l,Union patriolique
du Kurchst.n). L~ vlctrmes aprartenaienl
toutes au PUK el au KSP-I (Parti sociaIi~te d~. Kurdist~n-Irak), deux grou~
d opposition armee au gouvernement de
Bagdad.
I.'o~ganisalion h.umanilme. dont le siege
est a Londres. preciseqUt lrois des\'ictiml"o
sont mortes quelques heuft", apre, a\Olf
avalé le mélange mortel.
PETIT BLEU DU LOT ET
LA MONTAGNE
13.01.88
YAOURTS EMPOISONNÉS
CONTRE DES OPPOSANTS
• LONDRES. - Amnesty Internahonal accuse
les services secrets irakiens d'avoir empoisonné
J'an dernier, à J'aide de mort-aux-rats versée dans
du yaourt, une quarantaine d'opposants kurdes,
dont au moms trois sont morts.
Dans un rapport publié aujourd'hui à Londres,
J'organisation de délense des jroits de J'homme
demande au gouvernement de Bagdad d'ouvrir
immédiatement une enquête sur celte allaire.
Amnesty indique que, selon ses inlormations.
dlll Kurdes irakiens âgés de quatorze à sOixante
ans ont été empoisonnés, le 24 novembre, dans la
ville de 'Marga (province de Sulaimaniya, nord du
pays). Le poison aurait été mélangé au yaourt par
une lemme agent secret, employée au domicUe
d'un membre du PUIC (Union patriotique du
Kurdistan). Les victimes appartenaient
toutes.au
PUK et au KSP-I (parti soc::iaIiate du KurdistanIrak), deui groupes d'opposition armée au gouvernement de Bagdad.
.
L'Orgam.atiOD humamtaire, dont le aiège est à
Londrea, pnki8e que Iroia des victimes IIOntmortes
quelques heures après avoir avalé le mélange
mortel. Sept autres ODtélé bœpüalisées à Téhéran.
Les Iroia opposants les p_luagravement intoxiqués
ont été transférés avant Noël à Londres pour y élre
traités avec un puiaant antidote.
L'un d'enlr4l eux ék:rit toujours hospitalisé dans
la capitale britannique .n milieu de semaine,
tandis que les deux autres étaient en convalescence.
GARONNE
14.01.88
Iran - Irak
La guerre des Kurdes
Une ville et une base irakiennes prises
par des Kurdes, selon IRNA.
L'Iran a fait savoir, hier,
que ses troupes avaient aidé
des rebelles kurdes à prendre l'. importante
ville de
garnison. irakienne de Deirlouk et à détruire une base
mRitaire lors de combats sur
la frontière nord de l'Irak et
dans les environs de la ville
pétrolière de Kirkouk.
Selon l'agence iranienne
IRNA, reçue à Nicosie, des
rebelles kurdes opposés au
régime irakien et soutenus
par Téhéran ont pris Deir-.
louk, détruisant un centre de
renseignements
irakien, des
locaux du Parti baas au
pouvoir en Irak, ainsi Que le
bureau d'un gouverneur de
province. IRNA ajoute Que
les troupes iraniennes
ont
détruit la base militaire de
Mandaliyah,
tuant plus de
200 soldats irakiens et en
faisant prisonniers 80.
De son côté, le Parti démocratiQue
du
kurdistan
(KDP) a indiQué
à une
agence occidentale,
à Chypre, Que 120 soldats irakiens
avaient été tués et 62 autres
avaient été capturés lors de
l'assaut contre Deirlouk.
A Bagdad, un porte-parole
militaire a catégoriQuement
démenti
les
informations
données par IRNA, déclarant
que le calme régnait dans
toutes les régions du nord
de l'Irak proches de la frontiére iranienne.
9
•
UNITED PRESSE
INTERNATIONAL
LE COURRIER
14.01.88
DRAPEAU
ROUGE
13.01.88
.Iraq Is Alleged
To Poison Kurds
U"ilt'"
1"'/'\',\'
/1'/(''''''1;'11101
LONDON - Amnesty International charged Wednesday thai
Iraqi securityforceshaveusedthaI.
lium poison,a chemicalêOlnmonll
found in rat pesticide.tolrv to kill
Kurdish separatists.
In il letter sent to Iraqi aUlhllri.
lies, the humanrights organi7.ation
said thallium was given to at least
4U unsuspectingKurds in separale
incidents last November.
"Three of the alleged victims
died within hours of being poi.
soned," Amnesty said. "Of three
flown to Britain for emergency
Irealment just before Christmas.
one is still in the hospital and the
other two are now recovering.The
London physicianwho treated [he
Kurds reportedthat theywereseriously affected as a result of acute
thallium poisoningwhich nccurred
No\'. 24. l'lR7.''
(li JI ".
r DTEl'J
DU
MEDECIN
14.01.88
rRAK : 40 KURDES
EMPOISONNÉS
A LA MORT-AUX-RATS,
SELON AMNESTY
Irak
Les Kurdes
sont liquidés
à la mort aux rats
.A.mnesty International a accusé
hier les services secrets irakiens
d'avoir empoisonné ,'an dernier à
l'aide de mort aux rats versée dans
du yaourt. une quarantaine d'opposants kurdes. dont au moins troi~
sont morts.
Dans un rapport. publié à Londres.
l'orgilnisation demande au gOUVf'r
nement de B<Jgdad (j'ouvrir imm"
diatement une enquête sur celteaffaire.
Amnesty indique que. selon ses
informations. dix Kurdes Irakiens
âgés de 14 à 60 ans ont été empoisonnés. le 24 novembre, dans la ville
de Marga (province de Sulaimaniya.
nord du pays). Le poison aurait été
mélangé au yaourt par une femme
agent-secret. employée au domicile
d:un membre du PUK (Union patriotique du Kurdistan). Les victimes
appartenaient toutes au PUK et au
KSP.' (Parti socialiste du KurdistanIrak), deux groupes d'opposition au
gouvernement de Bagdad.
.
Amnesty
International
accuse
les services
secrets
irakiens
d'avoir empoisonné, l'an dernier,
à l'aide de mort-aux-rats versée
dans du yaourt, une quarantaine
d'opposants
kwtfqs,
dont au
moins trois son\ '''\.lrts.
Dans un rapport publié à Londres, l'organisation
de défense
des droits de l'homme demande
au gouvernement
de Bagdad
d'ouvrir immédiatement une enquête sur cette affaire.
Amnesty indique que. selon ses
informations, 10 Kurdes irakiens
Ggés de 14 Ir 60 ans ont été
empoisonnés, le 24 novembre,
dans la ville de Marga (province
de Sulaimaniya, nord du pays).
1 (. Le poison aurait été mélangé au
yaourt par une femme agent
Amnesty accuse Bagdad d'avoir empoisonné
_
des oppmisnts kurdes
LONDRES,~ Amnesty inter
national a accusé hier les servi.
ces secrets irakiens d'avoir
empoisonnél'an dernier,à l'aide
de mort-aux.rats verséedansdu
yaourt, une quarantained'opposants kurdes, dont au moins
LE MERIDIONAL
trois sont morts,
Dansun rapport publiéà Lon.
dres, l'organisation de défense
des droits de l'homme demande
au gouvernement de Bagdad
d'ouvrir immédiatement une
Flnauêtesur cette affaire
14.01.88
Iran-Irak
LES KURDES IRAKIENS
'DANS LA BATAILLE
'11
Les forces iraniennes et
les combattants kurdes
irakiens ont lancé hier une série d'opérations communes,
nommées Zafar-5, à l'intérieur
de l'Irak, dans les provinces de
Dohuk, Kirkouk,
et Dyala,
(Kurdistan
irakien) mettant
hors de combat près de 900
soldats irakiens, a annoncé
.hier Radio-Téhéran.
Un communiqué militaire
iranien, cité par la radio, indique que les Gardiens de la révolution iraniens et les com- I
battants du Parti démocratique du Kurdistan
irakien
(PDK-opposé au régime de.
Bagdad et allié de l'Iran) ont
occupé hier matin le poste militaire de Deirlouk (extrême
nord de l'Irak, à 200 km de la
frontière iranienne), coupant
toutes les routes de liaison.
Après avoir anéanti une
trentaine de bases irakiennes,
les forces iraniennes ont détruit des bâtiments, tuant ou
blessant 500 soldats irakiens
et capturant 260 autres.
Amnesty International accuse Bagdad
d'utiliser de la mort-aux-rats
contre les Kurdes
HAUTE LOlkE
AmNTATSAUX
YAOURTS EMPOISONNÉS
14.01.88
LE MONDE
14.01.88
AmneSI\' International a accusc'
mercrcdi les servicessecrcts Iraklcns d'avoir empoisonnel'an delnier à l'aide de mort-aux-rats vel.
sec dans du yaourt
une
quarantaine d'oposants kurd".
dont au .lIoins trois sont morts. el
a demandé ':lu gouvernemel1lde
Bagdad d'ouvrir immédiatemel1l
uneenquêtesur cetteafTaire.
LEVEILDE
14.01.88
DE L'OUEST
secre., umployée au domicile
d'un membre du P.U.K. (Union
patriotique
du Kurdistan). Les
victimes
appartenaient
toutes
au P.U.K. et au K.S.P.-I (parti
socialiste
du Kurdistan-Irak),
deux groupes d'op~sition
armée au gouvernement de Bagdad.
L'organisation
humanitaire précise que trois des victimes 80nt
mortes quelques heures après
avoir avalé le mélange mortel.
Sept autres ont été hospitalisées à Téhéran. Les trois opposants les plus gravement intoxiqués ont été transférés avant
Noël à Londres, pour y être traités avec un puissant antidote.
l'un d'entre eux était toujours
hospitalisé dans la capitale britannique en milieu de semaine,
tandis
que les deux autrej
étaient en convalescence.
Amnesty International a
demandé. mercredi 13 janvier,
au gouvernement
irakien
d'enquêter sur des informations
selon lesquelles ses forces de
sécurité utiliseraient de la
/I mort-aux-rats .. pour supprimer
des opposants kurdes. L'organisation de défense des droits de
l'homme, basée à Londres. a
déclaré avoir été informée que
quarante Kurdes opposés au
gouvernementde Bagdad - et
alliés de Téhéran - avaient été
empoisonnésau cours du mois
de novembre avec du thallium,
poison communément utilisé
pouréliminerles rats.
Dix d'entre eux auraie.ntété
empoisonnésle 24 novembre à
Marga.dans la provincede Sulaimaniya, dans le nord de l'Irak,
par une femme des services de
sécuritéirakiensqui aurait injecté
du poisondansleur yaourt.
en Grande-Bretagne pour y être
soignées, juste avant No/JI. L'une
d'elles est encore B l'hôpital et
les deux autres sont actuellement en convalescence. Il
Les combattants d'une autre
organisetion kurde opposée au
régime de Bagdad et alliée de
l'Iran, le Perti démocrstique du
Kurdistan irakien (PDK), ont par
ailleurssttaqué lundi unebaseds
l'armée irakienne au nord de
l'Irak, tuant cinquante soldats st
en capturant quatre-vingts. a
affirmé. mardi, un porte-parols
de ce mouvement,
Dimanche. les guérilleros
kurdes ont abattu un chasseur
bombardier Sukkoi-22 de fabrication soviétiqueavec un missile
portable Sam-7, capturant vivant
son pilote. le capitaine Salek'
GebdouShejar,a égalementindiqué le porte-parole du PDK. Ce
mouvement, dirigé par M. Mas/I Trois des victimes seraient
mortes en l'espace de quelques
soud Barzani,est surtout présent
heures, déclare un communiqué au nord du Kurdistan irakien.
d'Amnesty. Trois autres ont été notamment près de la frontière:
transportées d'urgence par avion
turque. - (AFP, Reuter.)
•
HERALD TRIBUNE
5.01.88
Bonn Diplomat Is Slain
In Paris and Kurdish
Tract Is Found on Body
By Youssef K. Ibrahim
,.."". l'orl
Tillie<
S"""cc
PARIS - A West German diplomat was shot and killed Monday
in a possible terrorist assassination.
Police sources said a West German consular affairs at~
Siegrried Wie1sputz, 31, was shot near a
rootbrid&e by the Seine River carty
Monday by one 01' morussaitants.
A leaflet decryina Wesl Ocnnan
mistreatment of J{unts Iiviq in
Germany was found in bis jac:ket,
bUI wbciher il had been Iefl on the
body by the kitlen was DOlimmcdi.
oItely cfear.
The 1eaI1et, the police said, was
lianed by the Kurdistan National
Ll'beration FroDt, an orpn of the
Marxist Kurdish Worten' Pany..
The PKK, as it is known by its
Kurdish initials, wu suspected at
one poinl in the 1986 assassination
or Prime Minister Olof Palme of
Sweden. BUI the Swedish authorilies could DOt prove it and released
aboul 20 members of the fronl who
were arresled after the assassination.
The French police leveled no
specific cbarJes Monday'. "We are
still in the fog." one poIic:e official
said. The West German Embassy
had no commenl
Kurdish sources in Europe say
that 300,000 to 400,000 Kurds,
many of them of Turkish origin,
live and work in Wesl Germany,
the laraesl such concentration in
Western Europe.
As a rcsull: West Germany hu
become I cenler of Kurdish polili.
cal activism.
Many Kurdish
groups hive
cluhed with each other, and II
leasl five murders of Kurds in Wesl
Germany in the put few ~
have
been linked to Ims polillcal struggle.
Lasl summer, Ihe Wesl German
police began a campaian to control
lhe situation, rounding up several
Kurdish activists and confiscaling
sums or money in excess or
$400,000. The fronl hu since organized several prolests al West Oerman airline orrices, consulales and
news organizations throughout Europe.
HERALD
Kurdish sources in Paris dismissed the notion that the PKK
might be implicated in the murder
of the West German diplomat, sa)'ing that such suggestions were
meant to mislead lhe police.
"No Kurd of any organization
has ever altlcked a Weslern diplomal," said Siyamend Othman. an
editor or a Kurdish newsleller in
Paris. "We do nOl think too has
anything 10 do with Kurds. It
seems 10 us a bizarre incidenl. ~
Spokesmen for lhe rronl denied
any responsibility and denounced
the murder III a "cowardly acl."
Several Kurdish sources said the
PKK was an "isollied" movemenl
within lhe larger Kurdish community or activists, bUI thai even so, it
would nOI commil acts suc:h as the
Palme killing or lbe murder of a
West German diplomat,
which
clearly banned the Kurds' broader
inlerests.
The Wesl Oerman viclim llias
ro~nd bleeding to death by a rOOlbndge near lhe Avenue de Sew
York along lhe Seine. According to
the police, he told Iwo men who
round him: "They ShOI at me."
Le Front'national de lib~ration du Kurdistan
mouvements séparatistes kurdes
TRIBUNE
14.01.88
Iraq Is Alleged
To Poison Kurds
Umted Prt'\\
IIIlCrlUJfIOIIU!
LONDON - Amnesty International charged Wednesday
thai
Iraqi securit)' rorces have used thallium poison. a chemical commonI)'
found in rat pesticide. to lry to kill
Kurdish separalists.
In a leller sent 10 Iraqi authorities. the human righls organizalion
~aid thallium was given 10 at least
40 unsuspecling Kurds in separale
incidents lasl November.
"Three of Ihe alleged victims
died wilhin hours or beinl poi_
soned," Amnestv said. "Of three
rlown to Brilain ror emelJCll!:)'
treatment just berore Chrislmas.
one is still in lhe hospital and the
other two arc now recovering. The
London physician who trealed the
Kurds reponed lhat they were seriously affected as a result or acule
thallium poisoning which occurred
No\. 24,1987."
(ERNK) et les autres
PARIS, 4 jan (AFP) - Le Front national de Lib~ration du Kurdistan (Eni~a
RuzGari~a Netwa Kurdistan, ERNK), dont on a retrouv~ un tract auprès d'un
diplomate ouest-allemand, assassin~ lundi à Paris, a ét~ constitué en mars
1985 par des exil~s kurdes vivant en RFA et dans d'autres pa~s européens.
L'orGan isat ion, QU i d~nonce "le 1ent assass inat du peup 1e kurde pat' 1es
autorit~s turQues, a revendiQu~, entre 1984 et 1987, la responsabilité
d'attaQues lancées contre les forces de s~curité turQues dans le sud-est de la
TurQuie. Un de ses membres, Mustafa Aktas, a été tu~ le 23 décembre 1985 a
Paris "pat-.des aGents de l'Etat turc", selon l'orGanisation.
L'ERNK, Qui reGroupe le Parti des travailleurs kurdes (PKK ou Apocular en
TurQuie) d'obédience marxiste-l~niniste et des repr~sentants d'associations
kurdes d'Irak, Iran et S~rie, est pr~sidé par Abdullah Ocallan 38 ans, Qui
diriGe éGalement le PKK et sa branche arm~e, l'ARGK,
Environ 17 millions de Kurdes vivent au Kurdistan (470.000 km2 entre la
TurQuie, l'Irak, l'Iran, et la S~rie). Les autres r~sident notamment en URSS,
en Europe occidentale et au Liban.
En TurQuie, le PKK r~clame l'ind~pendance des provinces de l'Est du pa~s.
Sa responsabilité dans l'assassinat en f~vrier 1986, du premier ministre
suédois Olof Palme a été éVOQuée.
D'autres mouvements luttant pour l'autonomie du peuple kurde aGissent dans
les pa~s concernés : En TurQuiel RizGari (Lib~ration) notamment, en Irak: le
PDK Irak de Massoud Barzani et l'Union patriotiQue du Kurdistan (UPK), diriGé
par Jalal Talebani, en Iran enfin le Parti démocratiQue du Kurdistan d'Iran
(PDKI), diriGé par Abdul Rahman Ghassemlou et le Komala, diriGé par Ibrahim
Alizadeh.
11
Il
"
•
VIENNE, 5 Jan (AFP) - Le bureau d'Air France à Vi
été
.
pendant une demi-heure, entre 12h30 et_ 13hn...
O (h
enne a
occupé mardl
'. '
.
,,-"
eure de Paris), par une
QUlnZalne de kurdes QUl voulalent obtenir la Publ' t;
d"
.
sujet de l'assassinat d'un d' It'
_lca .OC":
un communlQué au
IP oma e ouest-allemand lundi à Paris
A I arrlvée de la police, les kurdes, parm' I
•
enf~nts, ont ~ui~té les locaux d'Air France s~tu::Q~:~: ~:sc:~~~:s et des
de
c~Pltale aut~lchlenn~, leur revendiQuation n'a~antpas
été
té
la
L~ commu~lQué QU'lIs voulaient faire publier portait sura~7ep
e •.
t
l~ndl à Parls du diplomate SieGfried Wielsputz, a indiQué par ~:~:sslna
1 AFP un représentant du Groupe de kurdes sans vouloir tout f'
phone ~
la tene~r.
e OlS en préclser
t
•
Un tract a~ nom du Front nat~onal de libération du Kurdistan (ERNK) avait
été.trouvé SUt le corp~ de ~. Wlelsputz. La représentation de l'ERNK en
avalt cependant démentl aVOlr été impliQuée dans la mort du diplomat_e
France
ouest-allemand.
HERALD
TRIBUNE
15.01.88
France Gives Warning to Iran Dissidents
By Joseph Fitchett
Imt'r/WllOtwllleruld
Tnnune
PARIS - The French governmall. politically embarrassed by
having to readmit Iranian dissidents whose expulsion last month
hluched off an international out"f'. maintained Thursday that they
wouId be deported again if they
\"1olated I:Uleson asylum.
Prime Minister Jacques Chirac
~aid on television Thursday night
Ihal the agreement providing for
their return included a pledge to
refrain from political
activity
against Iran from French territor)'.
As seven Iranians left Gabon for
France, the People's Mujahidin Organization. which had organized
hunger strikes and protests against
Ihe ouster, said the French government had been forced to reverse "a
dirty deal" \\ith Iran.
exchange for Iranian help in
obtaining the release in December
of two French hostages in Lebanon. France apparently agreed to
banish some mujahidin and other
opponents of Ayatollah Ruhollah
Khomeini.
Mr. Chirac denied any such deal,
hut said French restrictions on mujahdidin activities in France were
e"ential to prevent any resumption
,Jf the terrMist bombings that
,hvck Paris in 1986. Responsiblity
In
LE MONDE
for those bombings was widely IISsigned to Iran. .
Eight other Iranians àna [urkish
"lIrds also went to temporary asylun. rrrSpain. Meanwhile, in a separate development, French courts
suspended 10 of the expulsion orders for procedural reasons.
In rescinding its deportation orders against the 15 dissidents,
France acted "for humanitarian
reasons," officials said, citing their
deteriorating physical condition after 37 days on hunger strike. "If a
couple of them had died," an official said, "we would have been in
an intolerable position."
Mr. Chirac said earlier this week
that "there could be no question of
reco~,sidering the expulsion orders.
The French decision will be welcomed by the foreign governments,
including the United States and
Britain, that had called for the dissidents to be allowed to return.
In private comments, Western
diplomats expressed satisfaction at
the discomfiture of French offIcials, notably Interior Minister
Charles Pasqua, whom they view as
too inclined to make hostage deals
with Iran.
Domestically, the French policy
reversal seemed likely to reinforce
criticism of Mr. Chirac as an over-
impulsive leader. But opposition
criticism was publicly muted, with
the Socialist Pany leader, Lionel
Jospin. saying only thatthe government "gave in to public pressure."
Socialist criticism of the expulsion had focused on France's traditions of political asylum, not on the
question of political deals with
Iran.
French Socialists apparently
hesitated to attack the government
too strongly because they also are
vulnerable to charges of making a
hostage deal with Iran when they
were in power before 1986.
Jean-Bernard Raimond, the foreign minister, in a radio interview,
said that France's Socialist government had deported two Iraqi dissidents to Iraq and that he had negotiated their return to France last
year in order to protect the lives of
French hostages in Lebanon from
1ra nian ire.
Politically, however. the government's handling of the episode has
been exploited by President François Mitterrand. a Socialisl. He and
his wife, Danielle, publicly sympathized with protesters demanding
the dissidents' return.
Mr. Chirac. in rescinding the order, appeared to be heeding advisers who warned him that human
riJ1.hts would be an issue in the
presidential elections in April. Mr.
Chirac, who is expected 10 announce his candidacy Saturday.
has been trying to modify his image
to appear more conciliatory.
But in relenting on the expulsion
orders. Mr. Chirac's government
appeared to acknowledge implicit.
ly that it lacked evidence to justify
publicly its charges that the dissidents constituted
a threat to
French security.
Their expulsion had been ordered by Mr. Pasqua, whose subordinates directly negotiated the
French hostages' release in talks
with Iranian and other intermediaries in the Middle Easl.
In rounding up and expetling
mujahidin and their supporters, the
French police arrested some Iranians. notably two young women.
who had no record of being implicated in anti.Khomeini violence.
"The police were clumsy:' said a
senior French official. who acknowledged that an Iranian woman had been mistakenly arrested
because her father was an active
member of the mujahidin.
Le Monde, the Paris daily, said
the damage to Mr. Chirac's credibility might complicate France's
fOTls\(1 improve relations with Iran
and "htain the release of more hoslage-.
18.01.88
La guerre du Golfe
Téhéran procède à l'enrôlement
obligatoire des étudiants
12
Le pmident du Parlement ira.
nien. l'hodjatoleslam .Rafsandjani, a
averti, vendredi 15 janVier, à Téh6.
ran, les pays du Oolfe, • al/l~s d~
l'Irak -. de la possibilité d'une proçhaine offensive iranienne d'enver.
gure sur le front, en affirmant que
les forces de Téhéran • sont pritts
t/ tn.D/erte -. M. RafsandJani a
insist€. lors de la pri6re du vendredi,
S\Ir l'état de préparation.
optimale
des forces iramennes réalis6es, selon
lui, grâce à une imponante c:ampagne de mobilisation, menée c:es deux.
derniers mois, Dans le çadre de cette
campagne, et pour la premi6re fOis
depuis le début du çonOit, l'Iran a
prOc6dé à l'enraiement
obligatoire
öes étudiants.
Les dirigeants iraniens ont, ces
derniers mois, plusieurs fois annoncé
line série. d',,!lérations
d'envergllre
aur le front. T~béran n'a. cependant,
fait état que d'opérations
ponc'
tuelles, dont la derni6re Zafar.S a
été lan~,
cette semaine, dans le
Kurdistan
d'Irak .. (Dor~).' Selon
M. .Rarsandjani.
cette opéràtion,
prElude de futures offensives;' a
révélé • l'é/a/ de désorganisa/ion
d~sforces IralcitllMs _,
L'opé.ration Zafar.S, menée par
les gardlCns de la révolution iraniens
et des opposants kurdes irakiens
dans la région de Dohuk, à plus d~
150 kilom6tres de la frontière iranien~e, fai~ partie dca. opérations de
guérilla, 101ft des fronl1eres et visant.
selon les observateurs, à élargir les
zones sous c:ontrßle du Parti démocratique
du Kurdistan
d'.lrak
(POK, de M~mrzani,
allié de
Téhéran).
Le POK est très actif
dans le nord du Kurdistan irakien
près d la frontière turque. - (AFP):
er:
•
.Jt amnest)!
~
news release
International
INTERNATIONAL SECRETARIAT
1 EI.nuli ~'Ia,n WII""JII .,V 11\"''''''''
United Kingdom
INTeRNATIONAL
EMBARGO:
0001 hrs o-t wednesday
Januarv 1988
AMNESTY
13
INTERNATIONAL CALLS ON IRAOI GOVERNMENT TO INVESTIGATE REPORTS
OF SECURITY FORCES' USE OF THAlLIUM POISONING AGAINST POLITICAL OPPONENTS
Amnesty International today (Wednesday 13 January 19881 called on the Iraqi
government
to investigate reports that its security forces had been using
thallium poison to kill politic.l opponents.
Th.llium.'
he.vy .et.l. is cOllOnly used as r.t noison.
The worldwide human rights organiz.tion says it has received reports
of .t least 40 Kurds opposed to the Iraqi gover~nt
sep.r.te incidents last year.
hours of being poisoned.
being poisoned in
Three of the alleged victims died within
Three oth.rs warf! flown to Britain for .mergency
treatment just before Christmas - on. of t~
is still in hospital and the
other two are now convalescing.
Amnesty International said the London consultant physician who treated
the Kurds had reported that they were .seriously affected" as a result of
.acute Thallium pOisoning which occurred on 24 November 1987."
The organization said it had received reports that 10 Iraqi Kurds aged
from 14 to 60 were poisoned with thallium on that date in the town of Marga
in the northern Iraq province of Sulaimaniy..
The poison is said to have
been put in a yoghurt drink by a woman agent of the security forces working
at the home of a member of the opposition Patriotic Union of Kurdistan
(PUK)
The victlms included members of the PUK and the Kurdistan Socialist
PartY-Iraq (KSP-I) - both groups are in armed conflict with the govern .. nt
Three of the victims died within 10 hours of drinking the poisoned
yoghurt. The seven survivors suffered a range of symptoms associated
thallium poisoning,
including vomiting, fever, neurologic.l
with
disorders and
loss of hair.
They were eventually taken to hospital in Tehran but afterwards
the
three most serious cases had to be sent on to London because Tehran lacked
the antidote to thallium, Prussian blue.
there, arrangements
Although this has now been sent
are now being made to fly another two Kurds to London
for further .edical treatment.
Amnesty International
said it had received reports that one of the
survivors. PUK-.ember Mustafa Oader Mah~ud.
had been poisoned before in •
previous atteMpt against PUK and KSP members on 10 November 1987.
Four
people were reportedly poisoned on that occasion.
Amnesty International
has the names of seven other Iraqi Kurds being
treated in Tehran after diagnosis as suffering from thallium poisoning.
13
-
.tJ
•
They were a.ong 30 Kurds said to have been poisoned .in October and November
SUITE
1987.
The organization
first appealed to the Iraqi government
to investigate
reports of thalliu. poisoning of political opponents in September
after it had received detailed evidence that former political
1980.
prisoners
had
been victims .. Two were examined by doctors in Britain after they had left
Iraq: one died in Britain, the other recovered.
Amnesty
International
said
it received no response to its appeals from the Iraqi government.
Continuing reports of government opponents being poisoned had been
received over the years but the latest cases were the first since 1980
which it had been able to document
organization
in detail and get medical evidence,
the
said.
It.said political killing of suspected government opponents. including
Children and young people, had been a continuing human rights concern in
Iraq.
In the past three years alone it had called for investigations
the government
by
into reports that Iraqi security forces had put to death
suspected political opponents and their relatives by hanging, shooting,
decapitation,
deliberate
bleeding to death and now poisoning.
A number of those killed in secret appear to have been tortured:
bodies handed back to relatives are reported to have had eyes gouged out
and fingernails
out pulled out, Amnesty International
said.
The three Kurds treated in London are 'Adnan al-Mufti. 37, a member of
the KSP-I's executive ComMittee;
Simi Shorash, 38, PUK-member, poet and
member of the Union of Kurdish Writers; and Mustaf. Oader Mahmoud. 40. a
PUK member.
Paris, 17 Jan (AFP) - L'arm~~ iranienn~
a lanc~ dans la nuit d~ jeudi à
V~ndredi
une nouvelle offensive
en ter'ritoire iralderll "lib~rant"
quelque
110
kilomètres
carres dans la région de Mawut, de la province
de Sulaymaniyah
(sud
du kurdistan
irakien) a annoncè diman<;he l'agence de presse officielle
IRNA
c<ipt.èe à Paris.
Cet.le oop~ration,
appelée "Beil-Ul-Moqaddas
2", vise selon l'IRNA à
"r'èpondre aux atrocit.~s ir'akiennes contre les kurdes".
Après avoir traversé
la rivière Qa:achulan,
a l'ouest. de l'agglom~ration
de Mawu~, i~s forc~c iraniennes
ont encerclé
leurs ennemis et. "atteint
leurs
objectifs"
indique l'agence qui ajout....~ul:' .Il.?~
haut.eurs stratégiques
surplombant. Mawut." ont. èt.è prises et que les secteurs
ut.ilis~s par "les
groupes conlre-r~volut.ionnaires"
ont. .té "nettoy~s".
L'agence
indique que
l'armèe iranienne
cont.rôle désormais
plusieurs
villages
de la règion, ainsi
qu~ les roules d'accès.
Selon l'agence,
les forces iranien,es
ont lu~ 1.500 soldats
irakiens
el
fait. pr'lsonrlier's 550 "er.r,elllis
baassisLes",
dorll ur.e lrentaine
d'officiers
et.
ur,€, cer,t:;, i ne- de- S(,u5-(off
i c l ers.
SIIRT (TYr~u!el. :er Jan 'A:~'
~rOl$ rebelles
lnQéopendantlsles
~urdes et.
r('lip.:;)t"e~:
--."','w... -:''':-::.0:-''
::;". c;enC!ar'merle- .:on?éol~ tués Jel..lCll
...
rès
[.lt"n.,,"
'p/,.:"yl.'.-:-o:,,"" c)::",,
.;00;:',
ce~:-')"OUlll;!o).
1......
5 d'un
accroct'laGe entr~
~endarme$ e' ~e~e".-~ ~U! _ =~~~ ::n~ ~e~~~s, a lnCl~Y~
l'aG~nc~
t. e m l - .) ~ i l Cl;:' ... '. '"
op o'l ('". :; T.. :,
_'
~""'(OlS
0'
Ur, ~.:. ~.=r~
lis'
~e 5
~"!I r.
,.
:'0 l '.
C,"
Ijl,~
!ri l ) l " :i" • ~
;,t'
:.< 1 es'. ~ - ' ~,.. . ~: iS
19 J
J .~ .;..
e:
I)~.
D tE' p:' I)]
I
I.!! J 'j
1"'~ 'J
r ~•.éo
l' (; /?
(=- ... t ':'
S
L'
..., '= /? •
I
.',
'.~
~v
':'C.::-,~'::-I"r~.
""'.~i
.,..".. '<
• .;~,.
':
'. J
= 1 ' .•
.~.:.
~r"o:- .;,c.:-"
'>:: ,'. T,:
0:'1.;
ü t? c
I ~ ~ .~ ":.~I
I ~ ",
"C,' •.. Go?
:.;0 c;
; .? v
5
t? ...,.,
_
('!::-'.
.0- ,- .-, .~..:.
'.
•
0'
l
r~F",:", '.,,,nt.
.;, .... :.'
.; ç.
'j!o';'~.
'.'
. .
.... ,.
;
.e.l.~
,*",
,? ~
.~ :. .. .:. T.
en.',"
s ., u 1\ I
i..:, 1':t 1 M.!f~.••
,
,,~
?t
~ .0 ~: .. ~ ,.. .:
.:. ,", ':. ",
.:",~ ... +.. I' ~
t!> l.I r
i es
fot'c~,=
dE'
(p ...k ~
0 l ~ t.. .r'"
1 .:. ~ ~
~~!
~
l'
(Ir
dre
""I.
i ~r-! +.
Ï4 ~ ~ •
n :, t.. .) l
1.,
,.".
a
po, ~
â
CE •
7' I.! i
c1J
,".
t!I' C (.
!.J V ,. ~ ~~.
""
- - ..,
SI.J1,J-t:'~.
S':'''''
J.z:.
$
t ••
C;(II.JtI'
l (,
1 Sl!'5
•~
'!..'
•
l!'t.
:",4
•
LIBERATION
15.01.88
LES EXPULSES IRANIENS
RENTRENT EN FRANCE
es sePllraniens expulsés. partis
chel Rcbut a démont~ l'l)inl par l'0l~:
jeudi en fin de matinée de Librel'argumentation du mim,tere de !'Inl,.
villc à bord dc dcux avions, sont
rieur. Il a en elTet rappelé que l'uuh',l'
arrivés hicr soir à l'aéroport
tion de la procédure dite d'" urKell' ('
militairc d'Evrcux (Eurc). Lc
ab.rolue. impliquait des "fail.t ext'fm •.
Mystérc 20. doté d'équipements
"'1'111graves JI. Sur l'organisation et le
médicaux, et transportant quarôle clandestin des moudjahiddin en
trojeunes femmes, s'est posé Ic prcmier
France, tels que les décrivent un rapsur la base militaire vers 20h40. Deux
port de police, le magistrat a jugé 'lu 'il
des jeunes femmes devaient être dirigées
ne s'agissait que de Il simple.t hypothèen hélicoptère vers l'hôpital de Pontoise
ses» ct qu'aucune preuve n'était apporet UDC autre vers celui de Longjumeau.
tée. Quant aux quetes elTectuées par k-s
Trois autres Iranicns expulsés, se
militants iraniens et que leur reproche
trouvant à bord d'un Falcon 900 qui
avec constance le ministère de l'Intéavait déjà débarqué à Madrid cinq
rieur, Michel Rebut a déclaré que l'on
réfugiéa iraniens et trois Turcs d'origine
ne pouvait assimiler ces Il quiles aux
kurde, IODt ensuite arrivés vers 21 hiS.
mtlhodes de l'ETA-Mililaire
1'1 qu'il
Sbcikli Narani Mobamad Ali, membre
exislait des moyellJ de droil commull
du Conseil natioaaJ de la résistaDce, et
aulres que l'expulsion pour IUller rOlllrt
Said Assadi Tari, secrétaire des relades Iroubles sur la voie publique •.
tiODS intcrDatioaaJes des MoudjahidMichel Rebut a donc constaté que le
oe
diDe du peuple, ODt été immédiatement
dossier individuel de chaque expulsé
l::l
dirip vers l'hôpital d'EauboDDe. En
Le document
était vide. Il Ni /e comporlemenl global
chotsissant de les faire hospitaliser aux
de l'organisalioll ni relui des illltre.rsés nt
françuis,
le
gouvernement
espagnol
a
solioll politique ttrangère, à une aClioll
quatre coins de la régiOD parisienne les
POUvail justifier le recours à l'urgell,.t
accepté de (/es) accueillir lUI' SOli sollI.
mililanle dans des conditions qui portenI
autorités françaises voulaient proba.
absolue à suppo.rer trablit la voleur des
Ces cinq Iraniens et trois Turcsd'orgine
gravemellt atteinle à l'ordre publie»).
blement éviter tout risque de manifestapiéceJ produiles., a conclu le commisKurde Il se rendront ensuite dans un au
Premier à se prononc:er hier matin, le
tiOD.
saire du gouvernement, en réclamant
tribunal de Paris a accordé quatre sursis
Expulsés le 8 déœmbredemier vers le plusieurs aulres pays europtens ». En
douze sursis à éxccution pour les douze
contrepartie, poursuit l'accord, It Masà exécution alors que le commissaire du
Gabon, selon la procédure d' fllI1fellce
demandés (cinq Iraniens expulsés. sept
saud
Radjavi
(oo.)
demandera
(oo.)
de
gouvernement
n'en
demandait
que
absolue., les Iraniens retenus à Libreassignés à résidence).
mettre un terme aux grèves de la faim en
trois (Libr. 'alion du 13 janvier). Un tel
vi11e ont obtenu en deux temptl'autoriUne demi-heure plus tard, le tribunal
cours dans plusieurs pays JI.
sursis n'implique pas l'annulation des
sation de rentrer eO France. Premier
rendait exceptionnellement
son juJeEn l'espace de trente-huit jours de
arrêtés; le juge le prononce lorsqu'un
acte: mercredi soir, le gouvernement
ment devant les caméras de FR3. Et il
grève de la faim, les Iraniens seront
motif sérieux d'annulation est invoqué.
autorisait le retour en France de sept
suivait à la lettre les conclusions du
p~
du statut de persona non grala
Parmi les quatre sursis à exécution, un
des douze expulsés sans pour autant
commissaire du gouvernement.
Ulle
Iranien assigné à résidence à la suite de
sur le territoire national à celui d'« hoabroger leurs arrêtés d'cxpulsion.
manière de manifester son mécontentenorables interlocutcurs» avec qui l'on
la rafle du 7 décembre dernier, et trois
Deuxième acte hier: les tribUDaux adment face à l'accord. En eITet, ce texte
signe des accords au plus haut niveau.
expulsés dont Ibrahim Tavangar qui
ministratifs de Paris et Versailles susn'a plus aucune portée juridique puisLes tribunaux administratifs n'ont
ligure sur la liste de l'accord.
pendaient l'cxécutiOD de dix des douze
que, parmi les sept Iraniens bénéficiant
pas apprécié ce revirement. Surtout au
Mieux, cinq autres Iraniens bénéfiarrêtés d'expuLlioD brûlant ainsi la poli~e l'accord, six ont obtenu un sursis à
moment où ils devaient se prononcer
ciant également de l'accord ont obtenu
tesse au gouvernement
Par ailleurs,
exécution; mieux, les cinq Iraniens exsur les sursis à exécution des divers
un sursis à exécution hier' après-midi
deux autres Iraniens expédiés eux aussi
pédiés en Espagne ont également été
arrêtés d'cxpulsion, tous prononcés
devant le tribunal administratif de Vervcrs le Gabon, avaient déjà pu regagner
autorisés à rentrer en France.
pour le même motif (II s'êlre livrt sur le
sailles. Une séanc:e au cours de laquelle
le 11 décembre la Grande-Bretagne et la
territoire français, au 110m d'une organile commissaire du gouvernement, MiAlaiD FRILET et Jeu QUATRF \H'1l.
Suède où ils bénéficiaient du statut de
réfugié.
Mercredi lOir, le ministère de l'Intérieur annonçait qU'UD accord avait été
conclu entre le gouvernement français
et le mouvement des moudjahiddin
Khalq. Ce texte autorise le retour de
sept expulsés, parmi lesqu~1s Said Assadi Tari, secrétaire en France'des relations internationales des moudjahid.
4.01.88
LE ~lONDE
din. Négocié entre Robert Pandraud,
ministre délégué à la Sécurité et Abri
Cbamtchi, émissaire de Massoud Radjavi, venu mardi de Bagdad pour la
• TURQUIE: .Ix mort. dan.
léninistel, depuis la levée de la loi
circonstance, à la demande du gouverun accrochage entre militaire.
martiale en Anatolie-Orientale, le
nement français. ScIon ce texte, le gouturc. et rebelle. kurde.. - Trois
19 juillet 1987, et la proclamation de
vernement, fi aprù avoir enttlUiu /es
rebelles indépendantiStes kurdes et
l'état d'urgence dans les huit prodemandes prtStntéeJ par M. Radjavi. a
trois militaires - dont un officier de
vinces qui recouvrent Jes régions à
dhidt d'autoristr le sijour ell Franct de
gendarmerie - ont été tués le jeudi
majorité kurde de l'Anatolie de l'est
sepl des ressortiJso1lts Iraniens expulsés
31 décembre près de Simak dans
et du sud-est du pays. Plus de mille
au Gaboll. en raison de leur fi étal de
l'est de la Turquie, lors d'un accropersonnes (militaires. policiers, civils
SOlllt. et pour fi des raÙOllJ humœritaichage entre gendarmes et rebelle~
et rebellesl ont été tuées depuis la
qui a duré cinq heures, a annonce
res JI. Il Dès leur arrivée ell France »,
repose des opérations armées de la
l'agence semi-officielle turque Anatoguérilla kurde, en août 1984, dans
poursuit le texte, fI/eS inttresses recelie. Il s'agit du huitième affrontement
cette partie orientale de la Turquie
vronl les soÏ/IJ mh/icaux approprib.»
important entre les forces de l'ordre
- (AFP.)
Pas question donc d'abroger les arrêtés
et les militants du Parti des travaild'cxpulsion qui peuvent à tout moment
leurs du Kurdistan (PKK, marxisteètre réactivés.
Quant aux huit autres expulsés, l'accord précise qu' Ilà la demande du gou15
vernemenl gabonais el du ~ouverne".el/I
L
,
l'..
t.) 1)"-
-:
l c)~-'s
c. t
j .::.
I.' -::
.j
vr:E
Mie
I
11o?
F' r. c) fes S l
1"
1 C:::'I)
n
, ••
:..
~ f;'
,~e
ï,
]
,:..~...
c.. :- -
n,)
t,
()., - dE
QI)
Eo n
1,
-~~ t-
T f..~r-'
(
~
sc.:.
i) ]. ~.
.~\.
s
~t
7: -;
t
tl) " ," ,
faifE
61
de
J.:,
j:'~".-
F .~ •.-• .; '.
1_.1
(1E'S ~ n
.:i r
.~!""'.';:'.:
~ (:
G lE"
e .....
e ~-.ç ::.j.
i.
.=:1
.? t è -;s ~~ t-. t~+_ .;. i ~ .~
7 .j I) 1 rI dEo f' ri i Eo'- S t: !-~.
l l é t"~ i t. -:, '.: c ' ..~ .;,
a - t - 1 l e ':-:'pli ( ).? •
~.~
1
(~!~
A,-,j.... :j ...a.
.."
:VJ
i r::-, -c' ,
:-.'" :i f1"
l
Ï;
.-,
t
~. ,.- .~ ,-, c -, )
.:iV ~ ~ t.
.:, C.t. c : .~,. .: (. i.'
.
il;.:
= ::,;~[:.~-.:....:: ,- '..' ~:;':.
I)
t_ ~ fi
Vi?'
r-,
d _=- l t
t_
(1 '.
':"1.1'-
::-
:. 1)"-
e ri"~e r: t '.l"~"-C.
o.lA
S
1.
1 +_
~':;:
:t -
l ~.'!
.- rf' ~ ri'
0:-.
!-- ~
t. ~ r. V -=-:- t. l (. l'"',
t-1l
~
-+ .'
1 ~-fI':
<: ,-.. ", -,.
(!.
-? •
," t "
LIBERATION
20.01.88
Le yaourt de Bagdad qui empoisonne les Kurdes
Les services secrets irakiens auraient tenté d'empoisonner une dizaine
d'opposants kurdes avec du thalium, un composant de la mort-aux-rats, dans Ii>
traditionnel yaourt. Deux rescapés rapatriés à Londres racontent.
Londres, de notre correspondante
ans un appartement londonien
dont l'adresse n'est communiquée
par Amnesty International qu'avec
la plus grande parcimonie, Sami Shorah, 38 ans, et Adnan Al-Mufti, 37 ans,
Kurdes irakiens, reprennent des forces.
Amaigris et pâles, ils perdent encore
leurs cheveux et se remettent lentement
d'un séjour. de deux semaines et demie
dans un hôpital londonien où ils ont été
admis d'urgence pour empoisonnement.
Adnan Al-Mufti est membre du comité central du KFP-I (Parti socialiste
du Kurdistan-Irak) et Sami Shorah,
poète-écrivain, milite, lui, au sein de
l'autre grand groupe d'opposition
kurde au régime de Bagdad, le PUK
(Union patriotique du Kurdistan). Adnan Al-Mufti et Sami ShNah sont deux
des trois Kurdes à avoir été rapatriés
d'urgence de Téhéran à Londres par
Amnesty International, aprés trois
jours de périple à travers la frontière
entre l'Irak et l'Iran. Le troisième, Mustafa Qader Mahmoud, 40 ans, membrc
du PUK, est toujours hospitalisé. Amnesty accuse les services secrets irakiens
d'avoir empoisonné, le 24 novembre
dernier, dix Kurdes irakiens âgés de 14
it 60 ans, à l'aide d'un poison utilisé
dans la fabrication de mort-aux-rats,le
thalium. Adnan AI-Mufti et Sami Shorah racontent leur longue odyssée jus.
qu'à cet appartement londonien.
Le 24 novembre dernier, ils se trou\'aient dans la vill~ de Marga, dans la
province de Sulaimaniya, au nord de
iî rak, région sous contrôle kurde. Ils
~1;lil'ntvenus pour assiskr aux funérailb ,:"
deu~ des leurs, vi~,tllnesJ'uff'ron.
lem~ :, l'nlre les Force, de I., resislan~e
kunk 'l" tr"IIPI" )!(\lIwrn\':",'nlall'\
D
16
Dix personnes, dont Adnan, Sami et
Mustafa, déjeunent ensemble avant de
se rendre au cimetière. Le traditionnel
yaourt a èté préparé par les femmes de
la maison. Mais une heure plus tard, au
cimetiére, un des convives s'écroule et
meurt trois heures aprés, terrassé, Une
heure plus tard, c'est une femme de la
région qui s'effondre et meurt. Enfin,
dix heures aprés le repas, la mére de
Mustafa, âgée de 60 ans, est prise de
convulsions.
Trois morts inexplicables, Mais les
symptômes ressentis par l'ensemble des
convives sont caractéristiques: douleurs dans les jambes, extrémités des
membres engourdis, difficultés respiratoires, faiblesse généralisée. Une dose
importante de thalium a été mélangée
au yaourt servi pendant le repas et
l'agent du régime de Bagdad dans la
région, une jeune femme venue donner
un coup de main dans la maison de
MuSlafa, a déjà pris la fuite, Son mari,
affirment les deux rescapés, est un ancien peshmerga (combattant kurde),
empnsonné en 1985 par les autorités
irakiennes et libéré peu de temps après
en février 1987. Pour Adnan AI-Mufti,
cette remise en liberté expéditive est
suspecte: Il Il Y {/ rer/ainl'ml'nt eu un
an '(Ird ('II /ri' lajeune (i'mme et le règime
di' Saddam IfllS.!eill, Normalement ,11m
mari aurail dû rcnper de :5 ails de prisoll
minimum, Il
Adnan, S;lmi el MUSlafa traversent
alors ;i dos de mulet. la région monta.
gneuse et SOliS contrôle irakien, qui
separe l'Irak d~ l'Iran, ce dernier riant
allié all~ Kurdes irakiem, Un voyage
nlll'turne el silem'iclI\ oui dure trois
jl1l1r.., Le, lr,'is mllilant' ,onl finak
menl hU,plI:t1i,é, a Tl'heran mi k,
rl"''r\'l'"
de "/",.,, d,./":"
,,. ",l'anlid,,1l'
au thalium, sont épuisées. L'ln'!"
kurde de Paris est contacté. qu; :
appel à son tour à Amnesty Intern,,"
nal. A l'arrivée des trois combatta •.
kurdes à Londres, le médecin britan"
que qui les examine confirme la prl
sence d'un fort taux de thalium dan,
leur organisme.
Ce n'est pas la première fois, affirm,
Amnesty International, que l'..arm.
thalium» est utilisée par les autorités dl'
Bagdad contre l'opposition kurde
L'organisation internationale de dé,
fense des droits de l'homme accuse le
régime de Saddam Hussein d'avoir empoisonné, l'an dernier, une quarantaine
d'opposants kurdes et demande au gou:
vernement irakien d'ouvrir immédiatement une enquête sur ce dernier incident. Une requête qui est restée sans
réponse.
Pour Sami Shorah, l'utilisation du
thalium est une Il noul'elle hope de la
politique du gouvernement de Bagdtuf
pour rayer le Kurdistan dl' la carte. U:
but de celle nouvelle manl1llvre: lairI'
naître la suspicion et cr~er un climat dC'
mrfiance et de peur parmi la population
kl/rde du nord du pays, Après les allaqurs hru/ale,t dans les l'Ulagl'sdu Kurdis.
tan, 927 l'il/aRes ont éte détruits dam/ ..
Nord dl'pui,t lu r~conciliatiol/ des moul','
ml'IIls d'opposition kurde,l, elles déplu
Cl'mrntJforcés dl' la populalion, Balld/lrl
(',l.Iaieal/Ire rho,te ».
Pascale "l'CliP.,
RECTIFICATIF.Danel'artlcle pu
bilé hier, • Un opposant Irakien
assminé il Khartoum ", il fallait lir,
!.lue l'. Iruk ,IOUlrllClilKhurlol/'" "0'11',
lu ,~I/érilla c!irélielll/C'/ll/imil/. 1111 \'",;
S'I//(lllIIIl, rI non PU' \"'nl n b l'n'"
l11u'lIlman~~'l'mmr
Ml'lI'
I .1\ Il'11' I",
~
,
LE MONDE
19.01.88
Extension des combats
dans le nord-est du front
Les combats continuaient à faire
rage dimanche 17 janvier dans le
nord du front irako-iranien et se sont
étendus au sud du Kurdistan irakIen, alors que le calme rfgnait dans
le Golfe après une scmaine au cours
de laquelle la • guerre des pétroliers. s'est intensifiée,
Un porte-parole militaire à Bagdad a reconnu pour la première fois
dimanche
le déroulement
depuis
trois jours de combats clans cette
région, tout en affirmant que les
forces irakiennes
contrôlaient
- IOlalement • la situation.
En revanche, Téhéran a affirm6
que la nouvelle opération iranienne,
baptisée Beit UI-Moqaddas-2,
l'un
des noms qui servent à désigner
Jérusalem, a permis notamment à
ses troupes de • libérer.
quelque
110 km2 de la région de Mawut,
dans la province de Suleimaniyeh, et
de tuer I 500 soldats irakiens,
Scion nhéran,
l'objectif, pleinement alleint,
de celle nouvelle
offensive était d'investir les hauteurs
stratégiques surplombant la localit6
de Mawut,
afin de les utiliser
comme base pour de prochaines opérations d'envergure.
L'Irak a démenti dimanche les
affirmations
iraniennes selon lesquelles plusieurs dizaines de kilomètres carrés seraient tombés entre les
mains des forces iraniennes dans la
région de Dohuk
(K urdistan,
ext~me nord de l'Irak),~ttant
l'Iran • GU difit d'Gpponer la
preuve de"6 "'IIgGtiolU -.
nhéran
avait affinnf peu auparavant que ses troupes, appuy6es par
les combattants du Parti démocratique du Kurdistan d'Irak (PDK-allié
de l'Iran), avaient pris le contrôle le
même jour de plusieurs dizaines de
kilomètres carrés en territoire irakien, dans la Raion de Dohuk.
notamment le peate de Dcirlouk, et
avaient poursuivi leur progression
vers la localité d'Emadiyah,
Entre-temps,
une accalmie
a
régné dimanche dans Je Golfe où,
scion les communiqués irakieos cr
les sources maritimes dans Ja Raion,
au moins neuf pétroliers avaient été
attaqués en une sellllline,
La dernière de ces attaques, attribuée à l'Iran par les SOIIfCCI maritimes indépendantes dans Je Golfe,
avait visé samedi le RGinbow, dont
les membres d'équipale ont été évacués par la corvette Dupleix de la
marine française, qui croisait dans le
détroit d'Ormuz. IIs'alisaait du troisième navire touché par les vedettes
iraniennes en l'espace de vinltquatre heures, en reprfsailles à plusieurs raids pr~édents
menés par
l'aviation irakienne. - (AFP.)
QUOTIDIEN
DE PARIS
L'EVENEMENT
21.01.88
{PH" ' "rak
empoisonnés.
Ahdullah Rahi Ali. 44 ans, a été
empoisonné. selon. la police, il y a
quinLe jours alors qu'il déjeunait
~II'rc trois hommrs venus d'Irak
dans un restaurant londonien.
M. Ali qui vivait en Grande-Breta!lne depuis huit ans. avait de nomhreuses drlles ct sa société allait
l'trc misc en liquidation, l'our ccs
I.lison,. la poli.:e pril'ill'!lic la pisle
d'lin ':Tlml' .:raf1ulcu,
I c, Imis
:
:8 fpnnt IlUI'dB
Ouverture d'un nouveau front dans
la guerre Iran / Irak: le Kurdistan.
Selon des informations en prove~
nance d'Iran, l'année Iranienne
vient de fournir à ses alli~ séparatistes kurdes anti-irakiens du POKt
(Parti dèmocratique du Kurdistan
irakien)
de l'artillerie
lourde,
Jusqu'à pr~nt
ses guätlleros en
lutte contte Bagdad ne disposaient
que d'armements individuels et de
pièces d'artillerie légère. Cette nouvelle donne risque de mettre en
difficulté le régime du président
Saddam Hussein qui avait réussi à
stabiliser l'ensemble de la Ugne de
combat avec l'Iran.
22.01.88
MYSTERIEUX EMPOISONNEMENTS
Un homme d'affaire irakien, décédé
mercredi dans un hôpital de Londres,
a probablemcnl été victime d'un empoiliOnnement à la mort-aux-rats, selon Scotland Yard. Celle mort mystérieuse survient
au moment où
Amnesty International accuse les services secrets irakiens d'avoir récemment procédé à l'élimination d'opposants politiques avec des yaourts
DU JEUDI
suspects auraient quitté le pays le
lendemain du diner et sont recherchés par Scotland Yard pour étre
interrogés.
La disparition tragique de M. Ali
rappelle pourtant étrangement l'élimination, par les services secrets
irakiens, d'une dizaine d'opposants
kurdt's avec du thalium, un compo"'ilL \le la mort-aux-rats,
dissimulé
dans le yaourt traditionnel.
Les faits, dénoncés récemment plIr
Amnesty International,
remontent
au mois de novembre dernier.
Adnan AI-Muni et Sami Shorah,
tous deux membres du comité centrai du KFP-I (le parti socialiste du
Kurdistan-Irak) se trouvent dans la
province dc Sulaimaniya, région au
nord de l'Irak sous contrôle kurde,
pour assister aux funéraille.s de
deux des leurs, Avant III cérémonie,
les drux hommes déjeunent avec
dl's amis cI déllustent le yaourt
traditionnel.
Dans les hcures qui
A REPETITION
suivent. trois personnes décèdent
dans des circonstances
inexplicahIes. En fait, un agent de Bagdad.
une femme venue aider à la préparution du replis, a mélangé au
yaourt une importante
dose de
thalium.
Adnan et Sami. les deux rescapés
ont été rapatriés sur Londres, et
c'est sur leurs témoignages qu'Amnesty International hase ses al.:cuS;ttions.
Pour Sami Shorah, cette méthode
est « une nouvelle étape de la politique de Bagdad pour rayer le Kurdistan de la carte ». Selon le militant kurde. relayé par Amnesty
International, l'ohjectif des services
secrets irakiens serait de faire naitre
un climat de méfianL'C cI de peur
Chl'1 les populations
kurdt's au
nord du pays.
(;
.•..
17
,
L'HUMANITE
21.01.88
VOTEPWpoüifiÊsSiöüiïiËAux
Les raisons qUI aValent motivé en décembre
le renvoi du texte demeurent :
Sargin et Kutlu sont toujours en prison
De
DOtre
eulOJft' spécillie.
E Parlement européen a finalement adopté, mercredi soir, sans
nouvelle discussion, le rappon
Mallet ponant sur le protocole d'accord CEE - Turquie, qu'il avait rejeté
il v a un mois. Sur cinq cent seize députés, ce rappon a recueilli deux cent
quatre-vingt-huit voix pour, soixante.
quatre contre, treize abstentions. C'est le
changement d'attitude du groupe socialiste qui a fait basculer la position du
Parlement Pounant, mardi, toutes les
interventions avaient souligné que les
raisons motivant le renvoi du protocole
en décembre n'ont pas disparu.Sargin et
Kutlu sont toujours en prison. Ils ont
été gardés au secret et tonurés, alors que
leur seul crime est idéologique : ils sont
communistes et veulent avoir le droit de
l'être librement dans leur propre pays.
En dépit des explications de Richard
Baise, travailliste britannique, pour qui
le « (lui» socialiste au protocole ne doit
pas être interprété comme une approbation de la situation des droits de
l'homme en Turquie, le groupe socialiste
pone une lourde responsabilité dans le
fait que le Parlement se soit ainsi déjugé, même si le résultat montre que
tous les membres du groupe n'ont pas
suivi la consigne, La Turquie sera, une
nouvelle fois, à l'ordre du jour, jeudi
matin, au cours du débat sur les questions d'urgence. Une résolution a été co.
signée par quatre groupes (communiste,
socialiste, arc-en-ciel et libéral) : elle ré.
capitule les principales atteintes aux
droits de l'homme relevées rar les parlementaires : cent trente-quatre reines de
mort prononcées en Turquie, le main.
lien en prison de Kutlu el Sargin. l'absence de réponse de la part des aUlorités
turques aux précédentes résolutions
adoptées à la demande d'enquêter sur
les tortures subies par les deux dirigeants communistes. l'arrestation et la
condamnation sans raison du jeune
guide français, Michel Caraminol. le
maintien en détention, depuis huit ans,
de l'ancien maire socialiste de Oyarba.
kir, Medhi lana, horriblement torturé
pour la seule raison qu'il esl kurde.
Le texte demande aux ministres des
Affaires étrangères de la CEE d'entreprendre des démarches auprès des autorités turques, à propos de toutes ces affaires, afin de hâter leur règlement et le
rétablissment des droits de l'homme en
Turquie.
Une autre résolution d'urgence, qui
sera mise au vote jeudi, concerne ies
territoires OCQIpés de Cisjordanie et de
Gaza, au moment où une délégation de
la Knesset israélienne, invitée à Strasbourg, multiplie les tentatives de tout
faire pour tenter de défendre l'indéfendable politique de répression provOQuée
par Tel-Aviv, Le président de la Knesset, le travailliste Huillen, qui conduit la
délégation, donnait, mercredi, une
conférence de presse au cours de la.
quelle il a esquivé avec soin toutes les
questions embarrassantes.
mant : « Nous avons nos propres lois, et
elles nous suffisent. »
A la question de savoir s'il comptait
sur la seuie répression pour assurer un
relour au calme qu'il n'a cessé d'annoncer comme immment. j'ai obtenu une
réponse confuse ou il était question
d'assurer la liberté du travail pour les
Palestiniens, qui, selon lui, " se mettent
en grél'e sous la menace », et réaffirmant la volonté d'I>raël de négocier le
sort des territoires occurés avec les seuls
gouvernements arabes voisins. notamment l'Egvrte et la Jordanie, il a osé
cette phrase : « En ce qui concerne le
contact quotidien avec la population des
territoires, nous n'avons aucun probléme. »
La délégation de la Knesset a étè reo
çue à sa demande par le groupe corn.
muniste, qui lui a réaffirmè ses positions
de principe: « Condamnation des violences exercées à rencontre des populations arabes, dans les terriloires occupés.
notamment femmes et enfants, condamnation des arrestations arbitraires, des
internements administratifs el expul-
sions, condamnation du blocus" des
camps palestiniens.» Le groupe communiste et apparenlé a rappelé sa posilion"favorable à la réunion d'une conférence
internatio"nale
avec la
participation
de toutes les parties
concernées, notamment l'OLP, représentant du peuple palestinien, Il a rappelé
qu'il est favorable à l'existence de l'Etat
d'Israël dans des frontières sûres et reo
connues, en méme temps qu'à l'autodétermination du peuple palestinien, y
compris son droit à un Etat.
Françoise Germain-Robin
L
:\ propos de la conférence internationale de paix au Proche-Orient, dont le
nouveau président du Conseil des mi.
nistres de l~ CEE, M. Genscher, présentant ce matm le programme de la présidence allemande, annonçait qu'il ferait
tout pour en favoriser et en hâter la
convocation, le président Huillen s'est
retranché derrière les divergences à ce
sujet dans le gouvernement et le Parlement d'Israël. « J'espère, a-t-il dit, que
l'attitude sera plus claire aprés les élections. II Il a laissé entrevoir la possibilité
de législatives anticipées en Israël.
A propos du non.respect de la
convention de Genève, sur le son des
populations civiles dans les territoires
occupès, il a reconnu l'existence d'une
« occupation militaire Il qu'il a qualifiée
de « provisoire », mais il a également
rejeté la convention de Genève, en affir-
BAGOAO, 23 jan (AFP) - Un hélico~l.re de l'armée irakienne a~anl ~ son
bord le commandanl du Sème corps d'arm'e irakien, le Gén.ralAbdel Aziz
Ibrahimal-Hadilhi,
s'esl écras' vendredi après-Midi dans le Kurdislan irakien
(nord de l'Irak), a indiQué samedi un communiQué de l'élal-maJor irakien.
Le communiQué, diffusé par Radio-Baadad, indiQue Que l'hélicoplère s'esl
écrasé ~ cause du "mauvais lemps", mais ne précise pas le sorl du Général
irakien, Qui élail accompaGné de plusieurs officiers irakiens el effecluail
une mission dans ce seeleur.
L'hélicoplère s'esl écrasé dans le Gouvernoral de Ta'a.in, silué ~ près de
250 km au nord de BaGdad, dans le Kurdislan irakien, aJoule le communiQué.
l 'élal-major appelle, en oulre,
la populalion ku~de ~ parliciper aux
recherches menées par l'armée irakienne pour relrouver d'évenluels survivanls.
ATH ENE S, 28 j a ri (,AFP)
- [) <) t~Z Eo ~-'1?f t~GI ès
J:' 0 l l
J. Q:'~ ~ S ~:'.Jr-'" eoS I?.... ":. ~Ar. C S ~);' t
occupè
Jeudi pend2nt
une ~e~re
l~s locaux
du bur€~au Ce ~ 'aG~~~~ amèrlcaln~
Associated
Pr~ss, sltuês au cen~r~ d'Ath~nes,
~o~y. p~otes~~r ~ontre
.
l' Incarcératlon
d'un K!.~rde, 83bi~ ErcoGar,
dans ~~ne ~'~'1S0~
d'!s~~n~o!~~
1'_
(T~~:~I~~~u:a~~~:Q~~lan~~~~pp~:e5~~::::~~n~:n~:r~~~~
!es
!
s~:ns InC1Cent,
~-~.-eli'? ~r~C1S~1
L~s M~nlT\es~ants,
p~ocnes
C~l ~a~~l
18 ~(:cupè ~ plt~Sle~rs rep~lses
le ~ur~~u
liberation
ImmedIate
de ~abll
trdoGan.
du Trav3~1
K~rG~ (~~~)
de l '~G~~C~' ~m~r~C~lne,
l
!e~IX
QUI on~ dèJj
0~~. dem~~dè )~
•
•
L'EXPRESS
22.01.88
Le grand bazar
occidental
L'étranger retient surtout la lenteur orientale.
En fait, les Turcs se dirigent à marche forcée
vers la modernité. Ce qui, parfoIs, les déroute.
D'un de nos envoyés s~c:iaux
e père Noël a retiré sa houppelande. Il sort du magasin. longe
la vitrine. où scintille un sapin.
Avenue de \'Istiqlal à Istanbul, lea
branches des arbres sont lourdes de
guirlandes de lumière. L'homme hâte
le pas. C'est l'heure de la prière. Le
père Noël doit se rendre à la mosquée.
Minuit à Ankara. Les taxis déposent, devant la boite ultrachic qui vient
d'ouvrir, l'Airport Satellite Disco, la
jeunesse dorée de la capitale. En une
soirée, un couple va y dépenser le tiers
du salaire mensuel d'un instituteur.
Du rock, un écran géant où défilent
des clips. « Les derviches tourneurs
d'aujourd'hui! » suggère un consommateur en regardant virevolter, déhanchés, les danseurs.
L
manifestation
de!> femmes
« La religion mise à part, qu'est-ce
que nous avons de si différent de
vous? » demandent les Turcs, du
moins ceux des élites, frange étroite.
Naïvement? En tout cas, douloureusement. Depuis le temps qu'ils font
des efforts ... En 1900, déjà, des dames
de la haute société ottomane sc laissaient photographier, arborant chapeau à voilette, ombre1le et robe à
faux cul. Leurs enfants ont appris le
français dans des écoles qUt continuent d'exilter et qui s'appellent
Saint-Joseph, Saint-Benoit ou NotreDame de Sion. Les religieux (catholiques) s'y sont constamment abstenus
de prosélytisme. Malgré tout, des
« anciens » retiennent de leur passage
une Idée qu'ils jugent essentle1le:
« Rendre à César ce qui est à César, et
battues.
« Trois mille personnes ». selon son
estimation. Elle admet que la législation sur le divorce est particulièrement
favorable à l'épouse. Mais rappelle
que cette dernière ne peut exercer de
métier sans l'autorisation du mari.
« Et on ne compte que six femmes
dans le nouveau Parlement! »
Déroutants Turcs! Et. davantage
encore, déroutés. Car ils ne savent
plus trés bien où ils en sont, à force
d'être empêtrés dans des contradictions. Ultranationalistes, patriotes viscéraux, leur télévision les abreuve de
films importés et les nourrit d'un idéal
venu d'ailleurs.
L'Etat laïque a,
d'après la Constitution. une religion
d'Etat, l'islam. Il impose aux citoyens
d'indiquer leur religion sur leur carte
d'identité.
Et, par-dessus le marché, ils sont
coupés de leur passé! « Je peux, dit un
diplomate, vous citer Montaigne et
Dostoïevski, mais je suis dans l'ignorance totale de nos auteurs anciens. )1
Car, en changeant l'alphabet et la
langue, Atatürk en a rendu la lecture
impraticable. Les archives d'il y a
soixante ans? Un « idiome étranger »,
réservé à une pincée d'érudits.
« Dans ma jeunesse, raconte un universitaire, j'ai voulu me rabattre sur la
philosophie occidemale, traduire en
turc Sartre, "L'Etre et le Néant ..... »
Mais la langue ouralo-altaïque
ne
possède aucun mot pour dire « être »
ni « avoir I). Et elle n'en a pas, non
plus. pour « néant » !
Comment éviter de se replier sur
soi, sur la « planéte turque »? De
longue date. on a appris aux écoliers
que le premier homme était turc et à
réciter: « Nos ancêtres les Hittites ... »
Un professeur d'histoire constate:
« Nous vivons dans un passé complètement imaginaire. » Le présent, parfois. ne l'est pas moins. Lorsque, au
dernier concours Eurovision de la
:hanson,
la candidate
d'Ankara
Affiche féministe: pas de travail
sans l'autorisation du marI.
obtient un zéro. ce ne peut être que le
résultat d'une conspiration de la CEE
contre la nation.
« Nous ne supportons que l'apologie », « Notre dernier humoriste est
mort en 1350; c'était Nasreddin
Hodja », déplorent
les meilleurs
esprits. Pourtant. le périodique le plus
vendu est « Girgir ». hebdomadaire
satirique (300 000 exemplaires). Et la
presse cherche à sortir de son splendide isolement: « Nous avons installé
une quarantaine de correspondants
permanents dans le monde ». se félicite l'un des responsables d'« Hürriyet », le premier quotidien national
(tirage: 730 000).
Pour achever de mettre les Turcs au
supplice, commencent à surgir de nouvelles interrogations. Y aurait-il un~
bonne occidentalisation, et une autr~.
mauvaise? Ou bien l'occidentalisation
doit-elle être acceptée en bloc? Sinon.
où passe la frontiére ?
Pas question. certes. de dénoncer le
pro grés technique. dût-il polluer le
golfe d'Izmir. Il fait partie de ce qu'on
aime. Les écologistes. ici, se comptent
sur les doigts d'une main ...
Pas question, non plus, de remettre
en cause la multiplication des galeries
à Allah ce qui est à Allah. » Le fondement de la laïcité chérie, quoi.
D'Allah,
ce haut fonctionnaire
d'une soixantaine d'années n'a, lui,
jamais entendu parler. Car la laïcité, il
l'a apprise dans les écoles d'Atatürk.
« Le "Dieu elt mort" de Nietzsche est
pour moi. forcément, une phase qui
ne veut rien dire. Dieu? Une dimension, un sens de ('universel
qui
man~ue aux hommes de ma génération . Probablement .., »
Maintenant,
un médecin. Il est
franc-maçon. Une vieille histoire, les
IOles, dans le pays. N'ont-elles pas
accueilli, au XIX' siécle, un sultan éphémère, il est vrai - Murad V?
E1Iesont perdu de leur influence, mais
possèdent encore 6000 membres. Les
deux tiers, souligne le médecin, préfèrent le rite écossais au Grand Orient.
Parce que le rite écossais vénère mieux
le Grand Architecte de l'Univers.
Un professeur de droit, ensuite. Sur
son bureau traine la revue éditée rar
les nakshibendi, des soulis souvent
accusés d'« intégrisme ». Elle contient
des références à Rilke, à Descartel, à
Maritain, « Les forcenés de la laïcité
lont ausli obscurantistes que ceux de
l'islamisme ». pense le professeur,
Juriste. aussi, une animatrice du
mouvement féministe qui a or,anisé,
en 1987, dans les ruel d'Istanbul, une
d',lrt. I.. dilrusilln, line fllis pur mois,
sur I.. deuxi~me chuine de télhision,
d'nl'~ras tels que « Madume Buth:rfh .. ~t .. L'Enlèvement au serail ".
Ou encore, l'orutnrio d'un coml'ositeur indigène,
Yunus Emre. On
demeure très lier de posséder ècoles de
heaux-uTls
et c'lnservatoires
de
musique. Et d'avoir des peintres de
toutes expressions (des ubstraits aux
hyperréahstes). Dont Bedri Baykam.
connu jusqu'aux Etats-Unis.
Mais l'apport de l'Occident, c'est
,.ussi les boites de travelos dans les
ruelles de Péra à Istanbul, le cinéma
porno, la progression de l'alcoolisme,
quand ce n'est pas - phénomène
nouveau -- les drogues à la new-yorkaise chez les jeunes branchés. Alors,
là ...
Comme de la démocratie, les Turcs
ont à faire le rude apprentissage de la
liberté. Et des libertés. Ils sont sincèrement pçrsuadés de vivre dans un Etat
de droit. « Notre code civil. plaidentils. est celui de la Suisse! Notre code
pénal, celui de l'Italie! » Sans prendre
suffisamment garde qu'il s'agit de
l'Italie du Duce. Autres arguments,
plus solides: lorsque des cas de torture sont signalés, il y a enquête; des
policiers coupables sont couramment
frappés de sanctions atteignant quinze
ans de prison; la peine de mort n'a
plus été appliquée depuis 1983. « En
fait, concède un ancien ambassadeur,
nous sommes un pays de droit, mais
aussi d'abus de droit. » Exemple: l'article 140. qui réprime toute tentative
d'" affaiblir ]e sentiment national »,
est susceptible de s'appliquer à quiconque émet une critique. Il suffit de
l'interpréter.
« Ah! nous ne savons pas faire
notre publicité à l'étranger!
Nous
n'avons aucun talent pour la propagande », répétent à l'envi les Turcs.
Parce qu'ils se sentent mal-aimés,
" mal vus ».
Mal vus ou mal regardés? L'Occi-
•
19
•
SUITE
L'EXPRESS
22.01.88
Adieu Atatürk?
denl, aus,i, se fait une image lausse de
,e peupk knt, mélan,olique,
,hel qui
,'ohahitent
le laisser-alk!'
oriental el
lin !'ignri'lIle de type prus,ien, Dang,l'eux. le P;IVS 'I Le taux de ,riminalit.: \'
l'o;t faibk ;'1.: hold-up. le \'01 à la lire
ou ù la roulotte.
qU,I" inconnu"
('lannul.
Ankara sont plus sûres que
l'aris, Mieux: hospitalier
et digne. le
Tun: ,ait servir sans jamais être scrvile
y aurait-il donc, entn: hll et nm".
un quiproquo
,) " Je ne cherche p,h,
dll line I,'un, femme, ;i devenir lin,
Lurop.:eilllc.
scuklllenl
\ olrc ,'ontelllp(lIaine
»Autrelllent
dit: line hahllant,' du ~1'I\'en-()ù"kl1l.
MICHEl ([(iRIS.
De plus en plus de Kurdes
2
Soixante
minutes,
seulement,
de d.:calage
horaire
avec Paris! A I 700 kilomètres
à l'est dïstanhlll,
an
Kurdistan,
la nuit tombe töt. A la sortie dc Midvat. des
r.' .$Oldats ordonnent
aux "oitures, camions.. can,..traC&OUfli
de stopper. Un convoi se forme, Avec une automitrailleuse en tête. Dans l'obscurité,
c'est plus sûr. Pourtant,
la loi martiale a été levée, le 19 juillet 1987,
Le nombre des « terroristes )I? I 500, disent les autorités. Fait nouveau, quand même: le mot « kurde H a
cessé d'être tabou dans les journaux.
Depuis un an, il,
prennent
la liberté d'évoquer
une (' minorité
» qui
compte environ 8 millions d'individus.
« Un problème
èconomique
H. affirme
le gou\'erncment d'Ankara.
Qui
a
entrepris
la
....
construction
d'une
série de barrages sur
l'Euphrate.
Immense
projet.
Objectifs:
de l'électricité, pour industrialiser;
de l'eau,
pour faire du SudEst un jardin, ce qui
doublerait
la production
agricole
nationale.
« Un problème
culturel, réplique un
professeur de lycée. Lorsque j'ai voulu appeler ma fille
Vian, cela m'a été refusé. Prénom
kurde'
Il faut
demander une autorisation
spéciale au trihunal t H Les
instituteurs
font la classe en turc, punissent
les élè\es
usant de la langue maternelle,
d'(\rigine
indo-européenne. De même, les publications.
les affiches, les enregistrements de chansons en kurde sont illégaux, La Turquie, au fond, applique à la lettre le principe de la
Convention
française:
« Une seule nation, une seule
langue!
» (Que la III' République
a si fiddemcnt
observé !) « Heureux celui qui peut se dire turc H. lit-on
sur le fronton des écoles d'Anatolie.
Un problème complexe, en tout cas. Et bien él(lign':
de la représentation
manichéenne
qu'en ont. angéliquement, les intellectuels européens. Le banditisme.
la \-endella font partie des traditions
locales. A la pnson de
Diyarbakir,
il faut attribuer des jours de visite dlfférenh
aux familles de clans ennemis.
Le pouvoir central a cherché à en tirer profit. Et a
armé les notables villageois pour lutter contre des « terraristes H qui, à leur tour, n'hésitent
pas à massacrer le
« collabo », sa femme et ses enfants. « Ces milices sont
une erreur Il, disent les partis d'opposition.
« Tous les Turcs sont égaux I), jure-t-on dans la capItale. En soulignant que les Kurdes de TurqUie et Cell,\
d'Irak et d'Iran (20 millions) ne forment pas un ti"u
géographique,
linguistique
et religieux homogéne
En
signalant
que de nombreux
généraux
kurde; ,e sont
illustrés dans l'armée. En invitant à \ isiter la moderne
université du Tigre, à Di\ arbakir.
Pas de racisme eO\érs les Kurdes.
donc. QlIand
même. un sociologue se préoccupe:
H La
natalit.:. chel
G eux. est plus forte que chez nous ... »
M.L. •
Ankara
a armé des
milices, au
Kurdistan,
pour lutter
contre les
• terroristes
A Istanhul, le Oilsak est le haut lieu
de l'intelligentsia.
Un centre culturel.
Au bar, peintres, écriv,lins, gens de
théâtre, nymphettes
ou odalisques
en
miniju/lC discutent à tue-tête et gobewhisky. Banal. Mais, ce soir-là
- au
début de décembre - à l'étage supérieur, un conférencier
d'une quar,m.
taine
d'années,
portant
la barbe,
décrit
d'une
voix très dOllce
les
méfaits
du progrès.
L'homme
seul
face à la machine
et à Iii mort. l.iI
moderne « difficulté d'être H, C(lmnl<'
on pourrait en disserter à Pa ris Oll :i
Londres,?
Avec une différence.
Pour
écouter,
de jeunes intellectuelles
ont
emprisonné
leur chevelure
sous œ
voile
upaque
qu'en
Turquie
on
nomme « turban Il.
Une tenue subversive. Car le retour
pröné à la métaphysique,
c'est le
retour à la religion
pure et dure - l'islamisme.
Très
tolérants,
au fond, les habitués
du Bilsak..
Mais
voilà:
ils
font partie de la
foule de gens qui
estiment que l'intégrisme
est tout
juste
bon
pour
\'Iran. Parce que le
parti qui l'incarne
n'a
péniblement
obtenu
que 7 %
des suffrages
en
novembre,' ,b surtout
en raison
d'une
conviction
inébranla
ble :
l'œuvre
de Mustafa
Kemal
est
« irréversihle I),
Un cas sans précédent dans l'hisEffigie du • Père des
taire du xx' siécle,
ce général, ce « pacha Il qui s'altnbll,l
le patronyme
d'Atatürk
-- H Pére des
Turcs Il ou plutôt « Turc à la façon de
nos pères ». Quand, après la ù.:falle de
1918. les Etats vil.torieux s'apprêtent
a
dépecer le pays. il s'insurge.
Au nom
de la « nation H. Une idée incompatihle avec la doctrine
de l'i,lam"
Alors. il fera plier l'islam.
I ln Illot
d'ordre:
modernité.
I.t un dogme:
Id-i-ci-té ! Celle année. sera célébré Cil
grande pompe le cinquantième
allniversaire de ... sa mort'? NlIll Le bon
VI!!ueur I Impensable,
dl' rappeler
le
serment de l'un de ses mmistres : « Je
le jure. aussi vrai que Dieu n'existe
pas! H Sacrilège, d'établir le moindrc
parallèle entre lui et d'autres
« sauveurs H des années 30 ! Ou de susurrer
qu'il fut un précurseur
en matière de
« révolution
culturelle
»! Cen fut
pourtant
bien une, et des plus radIcales, qu'il aura entreprise.
Il abolit
les congrégations
religieuses. Il proscrit du vocabulaire
les expressions
d'origine
arabe,
substitue
l'alphabet
latin à celui du Coran. Il prohibe - sous peine de mort - le port du l'el.
Et d'un oukase à la Pierre le Grand
hâtit une capitale dans le désert.
« Nous aurions peut-être dû passer
par un stade de dèsatatürkisation
"
adme.t une. sociologue.
Qui ajoute:
« MaiS, mamtenant,
c'est trop tard. H
Parce que le mythe d'Atatürk
lUi
~r~Ît le meilleur rempart contre l'integnsme. Quand, l'an dernicr, les Ira-
usage \'eut qu'on dise c( de son entrél'
dans l'immortalité
Il.
Cependant,
les Turcs
les plus
modernes éprou\'ent
une vague gëne.
/I n'y a guere que chez eux que l'lin
parle de la laïcité uvec une ferveur
l1eurant un peu l'époque du petit père
Combes.
De ~ufl:roit. le culte de lu
personnalité
s'est partout démodé. Or
pas une échoppe oil ne tröne la photographIe du « Pèrc n, Pas de village
s,lns son buste.
Le mausolée
de
Lénine. ,ur la plaœ ROIl!!l'. parait
frapr.: de nanisme auprès du Sien, au
haut d'unc wllinc d'Ankara.
temple
mi-sialilllcn.
mi-mussolini,'n.
On y
emmènc. en pèl,'rinage, les enfauts de~
éCll1c~. qui, comme les petits han~'ais
•
"
j
Turcs ., à Istanbul
d'a\allt-!!uetre.
P(lItl'lIt
,'ncore
le
tahlier n,;il
, !\lu,tat;l
\\.elll.ll n'a pas rc:culc
(k"alll
dc, mèth.)dc,
dcsp"tlques.
"
" J'al le dflllt de le C1ll1qun. mal' ii
COl1lhli.,n de dire qu,' j, l'adnrc!
"
chuchotent
ks TlIrcs l'dam:'s I.e h;'n"
appartIent
tellemcnt
i'l l'ili""lre
ortlClelk
que
snn ill "l(ldle'
demcule 1l1lerdlle aux 11I"(lriells. l'l'O'
/iltlilli,'n. ,I<- su!!g.:rer ljue cd admir:lteur de Rousseau n'a pa' été le p','ux
malwmétall
qm' prétend lïmag,'rie
en
nicn,. qui effectuent
line \ isile oflicielle, refuscnt ave,' ,,"entation
de sc
rendre au Illausolèc sacré. ils <J.:dlililient une uldignation
quasi unanime.
Ft salutairc
rile contribue ,i remeItre
en m.:nlOire l'article 163 du C"lk repll!liant tOlltC t,'ntatlvc d,' née!' un Lt,11
repo,anl
'III dc,
pflnclpc'
leh!!leu:\.
Certains
rekvelll
avec mquR-lUde
qu'unl' rècente .lrCIIlaire dc I,[du,'a.
tion natIOnale
un mirmtèrc
,omnoisemenl invesll par les IIlI&gnste,
,\ llIis ii l'index Camus.
\'oltall"
ct
I\lolicre:
(' Cc ljuïls Ill' p,IIJonnent
pas à M"li.:re. cc n'est pas le Mama.
mouchi du "O,)urgeoi,
gcntilhomme'
.
c'cst le "Tartufe".
" Sur les mur, de
Sainte-Sophie,
des grallili proclamcnt
qu'clle redeviendra.
un jour. une Illlhqu&e. D'autres
réclament
la fin de la
nuxllé dans les ,:-:oles. el. .. dans les
autobus.
« Aupara\ant,
raellntc une
jeune femme. ceux qui ne bU\'aient pas
d'alcool
sc Ju,tifiaienl.
Mallllcnant.
------
.
,
SUITE
SUIS allée a~compljr mes immolations 1>, ~e plait à -dIre telle aimable et
riche Istanbuliote. L'un de ses amis
traduit: « Entendez qu'elle a fait
égorger un mouton. » Et commente:
« Myriam-Chanta: ... »
Ceux qui. malgré tout, se rassurent
ég:énent, eux aussi. un chapelet de
raisons. Les alevi (la variété locale de
chi'ites) sont minoritaires (6 millions).
Pour résister aux sunnites, ils se sont
toujours montrés fort attachés à la laïcité. Deuxiéme garantie invoquée: les
militaires. Même si l'armée autorise
désormais les mosquées dans les
casernes ... Troisiéme argument: les
masses aspirent
à la société de
consommation. Celle Que lui promet,
lorsque je prends un verrc. c'e~t mOi
qui dois le faire. I> A~tre trait: un
journal cc fondam.entaltst~ .1>. publte,
quartier par quartier. les mmales des
Istanbuliotes atteints du sida.
A quoi tient cette évolution'! A l'arrivée massive dans les VIllesde gens de
ces umpagnes où l'~n voit en~ore les
chariots à roues plemes en bOIS-- le
Moyen Age'! A lïnOuence ~'éléments
khomeinistes infiltrés au sem du million de réfugiés iraniens? Pourtant, la
multipliution des mosquées - 17 000
sous le sultanat. 40 000 aujourd'hui ne date pas d'hier. Ni celle des écoles
« Imam hatip » qui forment des prédicateurs religieux. Quelquefois,
le
retoll~ à l'islam est un snobisme. (C Je
précisément, Turgut Öza\. O'n prête
au Premier ministre de l'indulgence
envers l'islamisme? Soit. Mais son
épouse boit du whisky en fumant un
cigare en public.
Enfin, on compte sur l'intégration
européenne. un jour ou rautre. pour
juguler le fondamentalisme. « Sinon.
avertissent ses partisans. craignez quc
la Turquie ne se tourne vers cellC
communauté économique musulmanc
à laquelle les islamistes l'invilen\. »
Sous-entendu:
alors. oui. adieu
Atalürk '
M.L. el A.L. •
•
J(amnesty
~ International news release
INTERNATIONAl. SECRETARIAT
1 Elllon Slroel London WC 1X HDJ
U'''lod K.nlltlom
14.01.88
AT 111t1l•• , Hill 1.. ,-1:
Ph.lr"
SI Il't)
. ":",-11 ~
"A'
vi ~Jul
'r'!"-'""".ùl~;
.l,L-I oJ';"'-
..,IS' •• ~
oU
oJ<lr--
...-'rI.,r'UlI
"u
~I
.,...,;,>01'
oJ<l,?)..J1
~I.l..oï ~L,.
r ......... 1 ""JUJ~.JoioW.l1
'
4i1"aJ1
.,..u..;; 1.olJ.iJ1
.. "s::.J1 OJ'
4..oJla.,....-;oJ
~I...,II
L.4,.
( "AA
.J,,')'j
~I."..J'
""""'I.,,.UlI
" .... IS' IT .,.
J,tJ"'
,-,1"'rl~1
''''41J''11
~
r,.JUlI
..,......L.-J'
-..JJ.iJ1 -""'"
".r"~
.,.tJU;,,~~
~J.)J
. u."s:::-.u
(*,
)
.:...,
i
oJ'
.
~-,s:::...ll
~L.......u .."H..J1
\...-JI &/'
~J
..J.--
.......,lrJl
.:J.j"
• ..,I".Jo
r,..JWI
~I
oS'...J1..o...U l,J~
J-.'
.~l..o
LW
~ i
_I
"A'
.,.u
L.
r--
.:.l1;; .......1 J~'11
J .... ",I,UJ
"-""J:u.......
..,J""-'
jL
._N
JI",
'l,
.• "J..•
.:.>1.... .,.
oUJ .
.S,u.J1
o..-ll..Jl
'".ul
...
.., ....... os'
..,1.-..'11 J,.,..J.--
"s:...u
~,L..JI
oJ' L,.,?
,üi
. ,. "AV
..,.....,.,.
'Iß'II
oS''''''''
',l...,
,~
4r
~,'.,-)'
to.)
.'11.,$1
iJ1.r'-'
" .......
.,:"
~J
~
i.,,:..s .....1 ':"Jui ~,)u...
WI
r,..ywl
.:,U,)...,-
~1,.J.J."...}+!..r
~
. .,r' ...... ,.,s:J1 """;1
..,, J-.'J
,I...:;'YI •
oU
ro-o--'...s ~
{.'IL....,
~'
..:.......L..-I
~~
~,
L.;..1 ..."
J_
. ':'1~iJ
~w,
~l.f.
---..:\
Jw.i
.:.~I
,;-Ir'~'11
.... "..JI "'J
'''Js::..l1
:........JI
...-l. ~ . ~'
.... L,.I"J.-oo'll"
.,JI "..'Y
(,..lUll
JJLü
,(,.lUll
'J"lU-
t' clOJ'
hl...,
1"",,1$"\,,0
(.:.I" ..... ....JI .............J~)
~',~I
j.a.J .....L-..."...,
I~
":'1,>
,rU'
-r-J1J';o&;Ju
":"'J'"
............ ,.,s:J1 ..,...;'
.....
-'JI
~
'01."..
'-"I
\)-'JI
,l.oo:o'll oS' •
tl-"",..r
(:':'..,.J
':'~I...
.,:.s
~L,.
u" .... .,JL,.
l..-J"'"
J--.)i
. C)l.J1 oJ'
...,i
.;,)
JL,."...
..,L"."..;JI
;,:.
~r!'
1,J."a
;.w
vi
~I
L..t.-..Jl
."".,..JI
oU,
..,,»'
.,JI ..,J"'i..-ll
(.uJ
';JJ
.,....J .,JI
,..-.;;
".:.
~
~I
.:,w rl
"A'
rl.
~
oUJ
..I .JoioW.l1 lA!,,!
1
.:..Llo
.,J;'YI
••
u.I r)l.ö..l
.410'1,
1..1
.::.l
L,.;.I ....-.wI
~
J)(ö.
w.;..J1
• L,.;.1
oJ' ,JI ..... "",=1
~,l...,.
~I,>
......)IJ
~
J . .".WI
• ......-JI
..:.'1WI
( ...... J
.,Jo..r
4iJ..l
~
~I
I.A.; .,.
",l,
. .,..:.J1
",.l.JJ ..,..1...,11 jall
..,. .}-l';''
'::'J
... "s::.J'
ul
..r
"I
..,;.;.
".,Jo--J
'i!:
.::lol
.:.;,IS'
,,"IIJ
• ":',.11 ~
..r "IS'
~L..JI
<.ä.W1
.;.,.JJo
~I...,II
~
..:., ....IJ
w.;..J1
.;JI
J.'-ÏJ r+' ~I
.r+',ül
'r+-+-'-'
~
vi ~JJ,)!
.:J.j'J
~...ul
oS' ,:..
u"' ""':')UJIJ
~~,-,.,s:J1
~.:....._.?JI
,oj .~'
.:..)i;,IJ
.rI-;'
..,...,JI
,lo..,'Yl
~.
,,1.,-)1-
oS'J ,'./'11
r-
,)L-:,)'I..r
~_t
.......
1..0-\
.....,.....J
ùL.....
~WI
.u t."... I~
I~
~..\.a;.U
u.l
..................
. .-JI
r.iJ1
c:;..lJ
"".ul
.......... J
"":-JL..JI
""'--J
.."
~I
'r+-J;J
J,)U
41'- ",..w.;..
,I...:;I"'':''J
u....J....-.1
b..A.& .,:,,1~.J...+./J
....J ...:NI .)1 .:...i!.
.,r' ...... ,.,s:J1 ./1":;';'11
.L.;'11
.'r-
oS'
ù....
....
• .,,-JI
~
,;/.lJ1
~~IJ
. .,-JI
~)UJIJ
...,u ... 4,o...;J'
• .JJy..
... I.:.''J
.......,J'
~t:J1
..r
..,......;'YI
to
......I...J
~
t4'
y:.,
. ..,....J
_~
..u
"s:...u
v""'-.
~J
.. ,...... ""I ... i oJ'
..,i)1 ",..:-~I.-..J'
.;,,~
..i" J la.
(,.JUll.o
"'~
................. t,>J ,J, :w.I..o
.:...L..,'ll
J)I....o . JI.,-)I
......1.,-)1 "':',
;:-',.
1,'
J)(ö. .....1....:.11 u"' .:.Y.:. oS'....
oJ.....".
• "1,,.10
o:.-"..JI
ù 'JJJ
'
'
w....JIS.iJJ
L_
L.;..i .....L-.;JI.....-
ùu::.:...:..
"s::.JI.,J1
oJ\
oJ' "
1
.... I".ul
..,1 _
..i"J ..... ~
oJ' """"""
,........J ....
":'I".-JI
..Jo,.J1 ":'L.,J..o_ .,r'L.-,~1
~,s:.J1
... ,s:.J1
4--'
I,'U
-.,.1 ~1 .'-'
~L......LJI
oS' ~
J
",,~I
~1/.L"'I1
... "s::.J1
1...,..-.;;
1
. i.o+l.Jl ':'1,ü'lIJ
,.--'
i".:....
~wl.J
JI".uI.,JI...:..
JI.,-)I
.~'
,;/~J
",....1... ~
.:.,1
':"''1WI.;,<:l
...c:...J1 ":'I.O;L,.
J-'--
r--...Lo,o;i
.~I .:..;
""u.:.l
~I,
...... ~.i,
..,' ..J....JI
Tl oS' r,.JUlI
,"
,,-.1...,11
.,.u .... 1.,-)1
4-0 ~ l..o
'
,.'::,WI
oS'':'J r,-...JI
.,J' .....-'--"
c:Jl. ... .lJ1 ~I
.r+-'rI.,r'Ul' oJ<l~
.~,
..r )".. ',
(.
*'"
ro-o--'..r ":'~I... J)(ö. 1.,.1....:.11oJ' .:.Y.:.
r+"'rW J.ll.o ,~I
J--' I~'
.• u.:..u ùl"..~1 J>L..;." .......... ,~I
C)l.J1 .,JI
~L,. .... ! "I
~C:
.....
.,. .,J;'1I'"..JJ
"
oU,
,,15J
~rI.,r'UlI
J-""i
.:.1,1; J 'r,.JUlI
.'1;'
.:.JüJ
i...k.i.,.
,1...:;'11 ",':""J
oJ<l"..ï ,1 ..... ' __
..,,,.:.;...
~u"'
.....' ..... f.
"A'
ru oUJ ,'oU ~I
'-- ............
i oS'J"'
(I..JI J»
,_,
""";1
w....
-"""I
,..--.-S"..-
........u.
~.J.ùl,.-..JI
.......... .,r'Lö..,.,s:J1
os' .• ~I
I.
~_I
".oJt.-.
~
~IA:"',f
u"'?' .,...~'-~
I .s.LJI
.;~;'.........J~
""
.,..'--/,,..1.:::
J+' .}J,) Ju.... u-"- .~
..,,,,IS'
If ~
• ,",-,,"'II
~
j,.J ..........
•..
21
MID
Turkey's
-'.
Kurds, and the Gulf
Hi.tor)
of
PKK.
M:.lrX1Sm
The
r.2.S
PKK"
aJl('nalclÎ
fcrocil\
Ir
(r0lT1
25.01.88
to
Üle failure
of
(he Tur;ash
authorities
to acknowledge
that
Kurdi>h
cultural nJtionalism
needs to be assuaged if
Kurdish
poillical
nationalism
is to be
controlled.
Afler lhe 1980 coup the military cracked
down
heavily
or. all
separatist
and
revolutionary
groups,
and
by
1983 the
authorities believed they had wiped out the
PKK.
Yet, loday PKK gunmen are more
active than ever, bombing and killing troops,
kidnapping
villagers
and expanding
their
influence deep inside the country.
The PKK is estimated to have around 2,000
to 2,500 armed lDilitants - about the same size
as the Provisional £RA in Northern
Ireland.
One aim of the new strategy is to double the
number of militlnts
by mid-198g.
It is
organised in se"en person cells, wh.ile close
family and tribal links h.ve helped it to thwart
government inltltration efforts.
.In the neId, th<y could be more active than
the £RA: the expert said.
~e
problem is.
they do not have a strong strategy..
In recent
year.; the PKK has gained itself an appalling
reputation,
even amongst
Kurds,
for the
savag<ry of its attacks.
Women and children
were common targets. So were schoolteacher.;,
(kl~lt"n..:t
W.H
Kurdish separ3tÎ5t forces have embarked on a
new st"llcgy in south-east Turkey, desIgned to
replace a blatlntly terrorist policy of attacl-5 on
women and children with assaults on economic
targets.
The new strategy follows the failure
of the principal
Kurdish
group, the Partiya
Karkaren
Kurdl5tln
(Kurdish Worker.; Party),
to secure widespread
popular support for its
Marxist philosophy.
The potential for disrupting
life in an area
crucial to the country's
ambitious
plans for
rapid economic development is consider:lble.
It
is the site of the massive GAP irrigation
project,
which
aims to double
Turkey's
agricultural
production;
it straddles the main
internatjonal
transit routes to Iraq. and it is the
region
in which
much of the country's
prospecting
for scarce hydrocarbons
is t1k.ing
place.
It i> also an area with ,ubstlntial
Kurdish communities and is thus susceptible to
inroads by Kurdish nationalist guerrillas. whose
activities
span a much broader
area than
Ankara likes to admit.
The new PKK strategy aims to concentrate
attacks
on bridges,
roads,
rail links and
industrial
plants. one Turkish expen GD the
Kurds told MEM.
Some signs of the new
approach are already evident.
Trucks carrying
petrol from I.raq to Turkey have been burned.
One main road used for tr.lnSporting supplies
to tJ-.e AtalUrk Dam was said by a government
official
to be unsafe because
of Kurdish
activity.
Turltish
official$
ay
activity
• maiaI~
conrmêd"to
â"'fâirly
tIùn strip'~i1Ji
'of ~"
Syrian
and Iraqi
borders.
Yet Kurdish
guerrilla actions have taken place deep witlUn
the cJuntry
and Kurdish
nationalist activity
cover.; perhaps one-füth
of the entire Turkish
state.
At çresent, the direct security threat 1S stiU
limited.
The. Kurds are bitterly fragmente,J
and several tribes support orthodox
Tud.ish
politlcal
parties.
The Jeri, in the hIghly
slrategic HaH.ari region ne.r the border roi~t
with Iran and Iraq, loyally bacl.ed Prime
MinÎ'\ter, Turgut OzaJ's Moth~:-l3nd P:uty in
the rccrnt general election'i.
hardllne
EAST MARKETS
lnq'.
altitude.
Current SyrWl poliCY is 10
allow Kurds inside Syria to cross into ~,
bul
to ~eep the dire<:t border w.th Turkey nrmly
closed
Indeed it appears that it is IraQ Iwhich
is now the PKK's main regional baci<..el" The
extreme Marxism of the PKK is antIthetical lO
the mainstream
nalÎonal1.sCi. who follow Iraqi
KurdLsh leader M.a50Ud Barzani, and B.aghdaJ
is now reported supplving the PKK with ~uns
Jnd ammuniljon
in exchange for infOnn:ltion.
ine
fcellD~ is L~e PKK is lelllOg I"",i troops
the
mere
mainstream
Kurdish
n3(lonalis[
movements
In lrJ~ and Iran Jn,~ ~)J5 wuscd
disputes
.....ith the rCmJUlS
)1 Turlo..e~ '$ olher
r::.-volutlOnJry
leftl.<{ ~r0utlS
J Llunl1ctj lU late
l~j7~,
the PK l\. 1a~~t'J\
O\l,t'~
It';
.:onr.nued
t..ulf war Inleoendon.
The Turks are showing
more
imagination
than
might
have been
expected
in their
response
10 the unrest.
Counter-insurgency
operations
are headed by
teams
of Kurdish
speaking
commandos,
dressed in the same fatigues as the guerrillas.
Turkish border authorities
are under.;lood to
have made contact with Mr Barzani in their
efforts to find a way out of the impasse.
A major priority of Ankara's foreign policy
is to maintain strong relations with Baghdad,
but the prospect of signincant I.raqi support for
Kurdish secessionists
is sufficient
to prompl
even Ankara to investigate all possible avenues
TELE POCHE
25.01.88
Syria's attitude.
Foreign involvemeot in the
Kurdish
problem
remains a major concern.
Last July, Mt Ozal signed an intelligence and
security agreement in Damase", in whieb Syria
agreed to stop supporting
cross- border PKK
operations.
Although Syria refused a Turkish
demand
for the extradition
of PICK leader
Abdullah OcaIan, it did transfer PICK camps
frolD close 10 :he Syrian-Turkish
border 10 the
Beqaa valley,
where
they are technically
beyond Syrian control
Mt 0caIan has linJcs with Syrian intelligence,
bUI these are not necessarily sufflCient to save
him frolD either
the consequences
of a
f undamentai
reappraisal
by Damascus of its
reiatiollS
with
Turkey,
or from
the
disparagement
of lUs wife.
Kesire.
Mrs
Oca1an, despite a brief period of detention last
auNmn at the hands of a critical husband
is
credited with securing the end to the count~rproductive
policy of k.illing ethnic Turkish
peasants, including women and ch.ildren.
The
PKK's new strategy is designed to culminate in
an appeal for Unite<! Nation. intervention.
anJ
where llarDn'"
camps are.
A 101 of Io..-al
ofncials
believe Iraqi cad=
are lDuch more
involved than Syria in PK K terrorism," the
u.pert S3irl
usually draftees from western Tur~ey sent to
implanl
th< Turkish
language and Turkish
culture amongst the republic', 2m people who
would nonnal1y identify themselves as Kurds.
Acccrding
10 one US researcher,
Michael
Gunter
of the University
of Tennessee,
Kurdish
gunmen
killed 243 people beeween
1979 and 1987. Some officials believe the true
death toll is about ewice as high.
Publicly,
the PKK
is identified
with
widespread
kidnapping
as weU, bUI often it
appears the victims are either vil1agers seized
for a few hour.; for indoctrination,
or member.;
of the gunmen's
families
who have been
recruited to join the guerrillas at the bases in
Iraq and Lebanon's Beqaa valley.
for a return to stability in the south-east.
The Turks
are suspicious
of almost all
foreign activity
in the area, although
they
certainly hope that th< various western drilling
companies
operating
in the region will find
fresh oil and gas reserves.
There is particular
concern that trouble in Kurdistan
might force
Turkey to acquiesce in US plans to allow the
giant Nato base at lncirlik to be used as a
regional base for the US ~ntral
Command,
the former Rapid Deployment
Force.
Indeed
the Air Force Magazine in November
noted
that the establishment
by Iran of a puppet
Kurdi>h Slate, or Iranian bombing of the Iraqi
oil pipeline
from
Kirkuk
to the Turkish
Mediterranean
port of Dortyol, were the only
reasons wlUch might prompt Turkey to take a
sympathetic
attitude to any US utili5ation of
Nato bases in Turkey
for operations
against
Iran.
Area of operations.
The PKK 's operation.! are
widespread.
Their militants are active in the
border
towns of Sirt and Hakkari.
Most
attacks take place in the mountainous
terrain
bordering
Iran and Iraq.
But there have been
attacks near Bitlis, about 100 miles from the
Iraqi border, and there is low-level activity in
towns such as Yan and Tunceli,
the latter in
the very heart of Turkey and on the western
fringe of the Kurdish populated
region.
But
Turki.sh forces have been able to cut PKK
supply
bnes lxtween
the Iraqi border an":
Mardin, ~.3..')Ingthe threat to the m~n water
project.
PAGES l'IlOGRAMMES PRESEImES P~ HEIR GENESTE ET DANIEl£ 1iSI
BD
Youpi,l'école est finie [2J
Robotech: «Evasion célèbr81. 7,30 Le monde
enchantéede Lalabel: (A la cecherçhe d'un oiseaut(RI. 7.55 Embrasse-moiLucile: (Le rantrée
des classen (R). 8,20 Le magiciend'Oz: (le roi
des Nomestend un pièg81 (R),
IlPB1
Reoorters
LESCOMBATTANTS DENUlLE PART,Prisenétau
entre l'Irak et l'Iran en guerre depuis 9 ans, le
Kurrlistan est une région du monde ignorée, Six
millions de KlJfdes iraniens y ont organisé une
résistance intérieure au régime de Khomeiny, En
exclusi~é pour (Reportern, Jacques Anais •
passé deux mois avec ces combattants
ignorés, '.:._
LONDRES - L'un d'~nlr~ eu~ était toujours
hospitalisé
dans la capital~
britanniQue
en milieu de semaine,
tandis Que l~s d.u~ autr~5 étai~nt ~n
conv.3l escence.
Amnesl;; i.nc1i.QQeQue le médecin
londoni~n
alliant traité les trois patients
avait diaGn,)st iQué "un emF('IS(Innement très Gt'ave" résultant
de "l'absorption
de tr,.:dlium"
! ,"s tJ'-'l ""'-d,'s s,:'iGrlés~ Londr~s
ont .té identifi.s
par
,.•
'Ô"."Aan.s+'llI
comme étan+' MM. Adnan Al-"ufli,
37 ans, Sa.1 S"ora.sh, .38 ans .,l.."
Mustapha
Kad~r-Mahmoud,
40 ans. Ce dernier avait réchapp.
i une première
tentative
d'empoisonnement
le 10 novembr~
dernier.
Amnesty d~cJ 3re disposer
de sept autres noms de Kurdes appartenant
â un
Groupe de 30 .3yant été l'objet de tentatives
d'assassinat
similaires
en
octobre et novembre.
Elle rappelle
avoir effectué
une première
démarche
auprès
du Gouvernement
de BaGdad,
en septembre
1980, après avoir eu connaissance
de
cas identiQues
d'empoisonnement
au thallium.
Les d~mandes
d'explication
étaient restées sans réponse,
mais aucun cas n'avait
été siGnalé
depuis.
L'ol'Ganisation
souliGne
avoir protesté
â de nombreuses
reprises
ces
dernières
années contre le meurtre d'opposants
politiQues
en Irak, ~ COMPris
des enfants et des adolescents.
Ces derniers
ont été pendus,
exécutés
sommairement,
déc3P~lé~J
ou saiGnés à mort, selon Amnestlll. Nombre des victim~s
avaient été préalablement
torturées,
et les familles
alliant récupéré
leurs
cadavres
ont affirmé Que certains
avaient
les lIIeux et les onGles arrachés.
PAR~S, 4 ~Jn (A~P) ~ Le.Front
national
de Libération
du Kur i~
.
.
.--,,...,~t.~"l.ftdl ~<&n I1ftPl1catlon dans l'assassinat
dudiplo'
-,,{~c.i,~ ....
t:.è..W~_~ .....
ih..........~\o-,
- ~lleGrrled Wielsputz
â Paris en l'attribuant
au~ serViceSm:e~r:~:S~:~~slemeatn~
eurs comF'li ces européens".
d
.Dans I.~nc(>mmuniQué -~ l'Af='P, l,:;r'eFI-'ésent.3t
i.,n d'" l'ERNK - F
.
stlGm.9t is'" "c~ 1- r - - -t"
- -.
I<:'nl'ance, QUI
, _ -_:,
_- '::Ic"::'
..~Ss'::IsSln'::I.:;l,Jouel
le n,:>r,)
du FI-":>nt"a été m~lÇ:. d'
faC;:
•..>nc.::I1,_.rllnleuse"
at't-ll'm,::.
'"'I;'::'
l'-c:~-s-Ir-t
dS"
.
une
'::I_::>d::>
1.::1
l::'leGtr'led WI-I
t.,."
~lre QI.I t~ne Pt'(>vocati(.r:m(>r:tée de t ••IJt,::.c
F'I'~C-=-S
F31-' 1I<:'.sPt~
- ne peut
-- '
--.-~~
' .I<:'sservIC.Ss
,t
t,
e t Pdt- l1<:'S
mIlieux
eUI"(>péer,s OUI J.>I;"'nt1- ,,01d_. l'
l:'
eCte_s
Utcs
"C - .
- -. - '=' ~. l::'I<:'
C <.>
niF' 1 ces de ces s
.
"
I<:'
n<.>uveau complot,
Qui constitue
un maillon dans la ch t
d I erVlces
•
spéCIale
menée par l'Etat fasciste
turc contr~ )& Pat'tI' des,aT~e
!lla Guerre
t'aval eUt'S d 1.1
K ur.d.IS t an ('PKK ,pl'incipa1
n','">l;v,::.m"'rt
d- l'ERNf'"- .'"
_
'='
,.I,
."
P'Hn' bl.d.de d'
'éd' t '
notl e c<.>mb.9t,
dev,::mt I' (>PIn I on pub I i (Hie mond ia 1Eo", FT''!:'C
iSp 1
_ISCt'". I _el
Le c ,)m m 1.1 n 1 Q Uè 0 u i a j 1...1 te" QU' 0 n ,:;m é m e t_ en t ,!:. 1'.- t ; _,'b. _.
el::<.>
m m ~ n IQ U é .
appareil
ouest-allemand,
Qui S'l::'~''!:'-r-c• ,_ 3- _~ ::I-~~I uel
aCCIdent
d'un
l'ERNK"
't- "l'
'
.L
d_t:'.I<:' J.::InVIl::'I'
Pl'ès d'Izmir,
à
comme "~'~:~:;~Pl; ~~s:'~,~~n~~__ l,~~r:~" :'-'Pt-'endet".
rnIr'lstl-esl.lédois Olof Palme
lier le nom du ~ro~t":.dGt
al<:'S
nombreux
crImes auxQuels
on a tenté de
I
,
'.
•
,
'--
,-"
-
-
-
1 -
c)
d~_
BONN, 4 jan (AFP) - Bonn ne dipose d'aucune
information
mettant
en cause
des séparatistes
kurdes dans la mort Far balle de l'emplo~é
du consulat
de RFA
â Paris, SieGfried
Wielsputz,
a indioué lundi après midi le porte-parole
du
ministère
ouest-allemand
Ces Affaires
étranGères,
M. JuerGen
ChroboG.
M. ChroboG a éGalement
déc13ré oue le Gouvernement
ouest-allemand
ne
disposait
pas non plus d'éléments
confirmant
l'hlllPothèse du suicide
de M.
Wielsputz,
avancée
par certains
correspondants
ouest-allemands
à Paris.
M. Cht'"'oboGa estimé OUE' la mort de 1":. WielsF'I.ltz appraissait
de "plus en
plus mystér'ieuse"
et Il ,e;ap"'-elé ".Ë< 1.:;p....
I..-Idence
c(.ntre les supputations
F'rém.3tI.Jt'"'èes
SUt-' I..-In
atlent_.e;t d'ot'iG~ne FolitiQI.Je".
Le porte-parole
a Frèclsè Que le tract du Front national
de libération
du
Kurdistan
(ERNKl retrouvé
su'" M. WiE'lsl=utz ftail "connu de lonGue date par
l'ambassade
de RFA ,~ P,31.'
IS
M. ChroboG a "'ar aIlleurs
déclaré oue la somme de 700.000
DM, Qui avait
étf saiSie par la police Guest-allemande
& l'ERNK en RFA, lui avait été rendue
le 11 novembre
dernier.
C~tte som~e accartenalt
au Comité Kurdistan
de Paris.
Il
•
Amnesty International wirft
Irak Vergiften von Kurden vor
London (AP). Die Gefangenenorganisation
Amnesty International hat die irakisehen Sicherheitskräfte beschuldigt, im vergangenen
Jahr mindestens 40 kurdische Oppositionelle
vergiftet und drei von ihnen getötet zu haben.
Amnesty sei kürzlich von einer gezielten
Anwendung thalliumhaltigen Giftes berichtet
worden. teilte die Organisation in London mit.
Drei Mitglieder der kurdischen Aufständisehen seien Berichten zufolge im November
vergangenen Jahres an den Folgen einer
Vergiftung mit dem als Rattengift bekannten
Stoff gestorben. hieß es. Drei weitere seien kurz
vor Weihnachten nach England zur Behandlung
geflogen worden. wo der zuständige Arzt èin~
schwere Erkrankung als Folge einer aJtutel1
Thalliumvergiftung festgestellt habe.
In der nordirakischen Stadt Met~lt.iseien.Ende
November 1987 zehn Angehörige v!Jl1;kurdisehen Oppositionsgruppen im Alt~ von 14 bis
60 Jahren offenl?ar vo~ ~iner Agt!}lti~ - ger
irakisehen Sicherheitskräfte .vergiftet worden.
Der Tagesspiegel,14.1.1988
----------------
-- ------.
------
-
',',
23
.... :
.:....
Der Tagesspiegel, 3.2.1988
EL PAIS
18.01.8(';
Schwere Menschenrechtsverletzungen
an Kurden in Irak berichtet
Gesellschaft für bedrohte
Göllingen (epd). 426 bei Giftgasangriffen In
Nordirak schwerverletzte
Kurden sind nach
Erkenntnissen
der .Gesellschaft für bedrohte
Völker (Göttingen) "spurlos verschwunden", Die
Menschenrechtsorganisation
berichtete
gen
stern, irakische Sicherheitskrdfte
hällen die
Kurden aus den Krdnkenhausbetten
geholt und
an einen bisher unbekannten Ort verschleppt.
Die Gesellschaft beruft sich auf Informationen
der kurdischen Oppositionen in Irak.
Die Opfer der Angrilfe hätten in Krankenhäusern der von der Regierung kontrollierten
Städte Arbil und Suldimaniya lIi1fe gesucht,
teilte die Gesellschaft mit. Die Sicherheitskriifte
hällen bei der Deportation der 426 Verletzten
einen Erldß des .Bevollmdchtigten
für die
Autonome Region., Majid, eines Vellers des
irdkischen Prdsidenten Sddddm Hussein, vom
22. Juni 1987 angewend('t. Dieser Erlaß erklärt
nach Angaben der MC'nschenrcchtsorganisation
poCe Teile im kurdisc.hen KrJrdirak zu einer
Kurds
burn
Hussein
palace
Ir.ai coDtr. B.sor •.
IraD aDuncio ayer importante$
avauces de sus tropas en el Kur.
distan iraqui. que causaron I.SOn
bajas aI enemigo, y la toma de 2Y
.puellos militares en esa zona, en
el curso de una ofensiva dirigida,
aI parecer, contra el pueTt(. de
Basora.- REtrrER
.Todeszone", in der jeder Person zWischen 15
und 70 Jahren, die dort angetrolfen wird, die
Todesstrafe droht,
Die irakische Luftwalle habe seit April \987
mehrere hundert kurdische und christliche.
assyrische Ortschaften im Norden des Landes
mit Senf- und Nervengas bombardiert, hi('[l ('5
in der DdTstcllung, Insgesamt sollen nach
Angaben der Gesellschdft, in den vergangenen
drei Jahren rund 700 Dörfer zerstört word"n
sein. Deren Devölkerung sei in den Süden
deportiert und Hunderte von MC'nschen seien
ermordet worden. Seit 1975 seien in d"n
kurdischen
Regionen Iraks 3159 Siedlungen
zerstört worden. Die Zerstörung weiterer Orte
werde vorbereitet.
Befremdet äußerte sich die Gesellscha[t für
bedrohte Völker, daß ddS AuswCirtige Amt in
Bann den \\'irtschaftsbeziehungen
zu Irak einer
so hohen und der f-.lenschenrechtsfrdge einen
so g"rir.,~en Rang cinrdu:Tl<:.
17.01.88
o lranies antijomeinistas.
Espalla acogi6 a cinco iranies
de la oposici6n jomeinista,
penenecientes a la organizacion armada Muyahidin del
Pueblo, y a tres ~"" ..,. de
Turquia que Fran~ ..1 Il,,ola expulsado a Gah6n en diciembre por ci procedimiento de
urgencia. La rnedida es un
gesto de colaboraci(m pm el
apoyo en la lucha antiterrorls,
ta que presta :t Espana 1'10;,.
binete Chir:!"
.
The SW1day Tim:~s,31.1.1988
by Hazhir Teim'ourian
THE summer palace of President Saddam Hussein of Iraq,
high in the snow-<:apped peaks
of Kurdistan, has been destroyed by Kurdish guerrillas
fighung
for independence
from Baghdad.
The guerrillas,
who are
counting it as one of their
greatest victories in the 27year war, also captured the
town of Sari Rash, the summer capital for the Iraqi
government.
The news was relayed to
London by Jalal Talabani,
commander of 15,000 Pesh.
mergah guemllas who have
been lighting for independence for 3.5m Kurds in nonhern Iraq since 1961.
Talabani said that the town,
which contains the summer
houses of Tariq Aziz, the foreign minister, and Adnan
Khairallah, the defence min
ister, fellto his guemllas aftel
a tierce two-dav battle ir.
which the Iraqis used helicopter gunships.
The Kurds captured 36 ollicers and numerous
Iraq
troops. During the winter thl
town was an important mili.
tary command
centre for
nearby Arbil, the capital city
of Iraqi Kurdistan.
:4
orealln
Völli:er beruft sid1 auf Imrdische Opposition
,'Ji E
The presilknt's palace was
burned down In the lighting,
and the Peshmergah captured
1,500 chalets used as summer
residences by Iraqi offiCiais
TaIaballI said Ihal thousand;
of weapons, lllciuding antl.alr.
craf! guns and heavy machine
guns. had becn sClzed. He valued Iraqi materiel losses at
£100.000.
~
... )Jé!-S l:lelicvc the
dcstructlon of H LJSSelll'Spalace, which has been an irritant
to the fiercely nationalist
Kurds. is bound to weaken
morale among Iraq's armed
forces. already exhausted after
seven years ofwar with Iran. It
will also be seen as revenge for
the Iraqi capture in 1975 of the
HQ of General Mustapha
Barzan!, the former leader of
the Kurdish rebels in Iraq.
Talabani's
guerrillas, together with their ailles, the
Kurdistan Oemocrallc panv
of Massud Barza"" have ré.
cently made gallls because
Baghdad has been unwilling to
transfer troops from the strategic southern front where an
Iranian offensive is expected.
Both guemlla groups receive aid from Iran but do not
share Tehran's zealous IslamiC fundamentalism.
Despite this assistance. Talabani
said they were suffering from
an economic blockade and appealed to the International
Red Cross to send food.
Iraq has not so far issued a
statement
on the Kurdish
claim,
and independent
sources said it would be days
before checks could be made
in the remote region. Talabani
pledged safe conduct to Baghd~d teleVISion to verify his
ViCtOry.
4 • li 1 • R 8
AGI::
Kurds use Gulf \Yar to pursue own
interests of independence
NE olthe
O
)ald-nee
world,
leasl
known conrllC'ts IS .lSosumlDg a slgnlrlcanl'e
that could oUed tht"
of pow~r 10 ln .. MI11dl~
E... I.
An
anCient
mountain
people
called the Kur.!s are caught up 'n
J complicated
struggle rar Ide nUty in wh'cb Turkey. SYria. Iraq.
Iran and th~ Soviet VOlOnare all
Intnguzng agall\::it each other.
\i.. h..lC brings the lung-5landln~
Kurdistan
qUèst!on lOto t\.,(US IS "J
;erle:; 01 ~Id and ~Ioody guerIlI.
ilnk~
In ret'enr monlhs a~,lInst
ßy GPAHAM BARRETT
Dut l:nw the Iranians haloe sue.
e~de'd in uniting the main Kurd.
I.')b .1ctl\'lst Kroups In Iraq Into a
l
loree thal.s being pul to ell<ctlve
use against Saddam Husse.n's
Government In Bagdad.
The Khomelni
reg.me
bas
seIZed Ihe opportunity !o open
hat lS etteCfI\ely
a dangerous
,ew, front IR the Gulf War af d
y.
:le
,)Iactd
\Ii.
hen the Iraqi Army 1$ hard
to conr31n the numen,,'1I1y
Iranians,
If Iran decides to \'en:u'e
anoth~r ma:;sr.e 3S....aUIt on !he
Ir3QI ~outh .l( some time ID the
monlhs
ahead.
a coordinated
Ttorkl:-.h rargtl3 by Kurdish ~ut"(ll.
lob. Nhll~ rO~ltlons ha'.!'! ot"en
~vunded In retall.J.(vry Jlr rJlds.
There IS a s(rJteglt..Jl!j
more
Important de ....
ek)pment
nearby
SlipCClör
Bolh traq and (ran ha .. suppor!-
c.m"alga
ed e~ch othcr s h:>,;rdlsn (t'bels
':ilr.ce [h~ be<:r nan~ of the Gulf
',\,~r Ind.e~d. thp Kurdl~h Question
.. ai an ;nt.:lrt'c~ CûJ:)~ ut the
~,;nflJ('t.
north could JU:tt
r:tn's \4>Jl
by lhe Kurds In Ihe
tllf the war Teh~.
The IraQI~ have' been beside
(htmselvps
WIth dnxlel,)' !:-Jlnt't~JI;).
Cl'V"nng that Ir anl.,n troops gUill-
ed by Kurds have penetratel\ as
lar as 150 kIlOOleires be/ond Ihe
border
in the mountainous
nurtb.
ern distn("t.
KunJISh guerillas are reported
10 have been equIpped with hundheld Soviet antl-alrcralt m'<slles
and even small artillery p'eces.
One ollbe KurdIsb groups, !be Pa.
!rtotic Union ul Kurdistan (PUK),
clamls
to
have
captured
more
lhan a dozen settlements In Ihe
pas! year. obliging Iraq !o divert
thousands ollroops and part 01 its
crucial 3Ir loree Irom the Ironl
hoe.
Iraq's bitter P1perience 1:1lh.1t
no Govemmfnl
In Dagd.1d can
conSider IlSelt stable as long d.:i
the Kurdish problem persISl$.
An 'ndependent Kurdistan re.
celved brlel recognitIon alter
Worid War I only 10 be cancelled
by the Irealy 01 lausanne. In tbe
early 1970s, il seemed thaI progress was belnj
m3de 3grun with
Figures shak<'th, estimated "um.
ber of Kurds In each counl'}'.
th,.. o(f~r 'Jf an autonomous Kurd.
Ish stale wllhan Iraq.
!Jut hopes were soon dashed
when the \'et~Ciln Kurdish h:ader
Mus!afa Barzani rejeered Bag.
dad's blandishments and look 10
the hills. Thousands 01 Kurds
so"ghl reluge on Iran during Ihe
war lhal lollowed, only 10 bave
their nalionalis! activities circum.
scribed when the Shah 01 Iran
agreed to stop belpong lhem on ,.
---.
•
•
SUITE
111mlor varioui COOC_OIll
5a4d&m HUlMlo,
rnam
til. lrul.o
r.volutloo
ancl
Iraq'l
Invilion
ln!lamed
Ihe
Kurdin
luue alDin, Kurdlsb
luarllla Itldan
wara luesll 01
bonor al a aolldlrlly coolarance
ln Teheron lut ya., whire lbey.
pareded Ihalr desir. lor an Indepandenl slIla,
Tbey and Iba lrenlane claim
thai Iraq Il Ullnl chemlral war.
Iran ImporlS bi, quanlilles 01
lood and mOil 01 It Is brou,ht In
throu&h Turkey. It cannol allord
to ollend Ankara, The TurkS, In
lurn, rely on lba comm\JIlon lhey
THE
vlclory over Iraq Il enOlher meIler. ne mullahl have no Iympa.
tby lor Iranian
Kurdllh
asplralionl and may, Indeed, lurn
apinst
lhelr presenl aillee tor
lear
ot pan.Kurdilh
developments,
Whales'er happene in lhe Gull
War, Kurdi>lan Il cerlain 10 re,
main a slralel\ically unsettling ,,sue lonl after lhe bill&e~t d.~erl
ballles since "'.rld War Il hJ".,
tlro trom plplnl mucb 01 Iraq's
villi oll a.porlilO European mar.
ltItI. SolTurkey and Iraq bava no
willi to ollend tlcb olher.
Bullren Ihar .. a siron, Idenll.
ly 01 purpose wllh lhe tlve Iraq.
Kurdllll aroupa wblcb lasl July
Joined torces In a lronl orpnlla.
lion 10 pr .. tor Ihe removal of
Saddam HUSHln. Their ullimale
alm lia Kurdllb IlIla conladeral'
ad wllb a Iulu!'l damocrollc Iraq,
Wbalhar lba alliance with T••
berao would lurvlve an Irenlan
lara aplnel Kurdish bands and
Ihol severalthoUiand
Kurdl have
been lorced to nee thllr horn .. a~
a resull. The Turkish Kurds ~"o
want Independence, but lhe KhOmelnl Governmenl has more 1m.
porlanlthlnp
to worry aboulthan
helplnl tbem,
AUSTRALIAN
ht!~n h.lrKllUfn.
6.01.88
Kurds l)~epare to rise in re\Tolt
from 1tAZIIIR TEIMOURlA.'I; in London
wt;STt:nN
I:o\'ernments
bein!; Sel'n a~ the OIl\i,l\ sup.
expect the desire for indellorkr of AnknrR, \\ esl~rn
pendence of 80me 20 million
t:urope Is exp.cted to pro\'leI,e
Middle Eastern Kurds to fos.
the first tarJ:eb, Ac.ess IS
ter a sl,nlCleant new guerilla
milde easier b)' the pr.~enee
movement - whether the al.
of 200,000 KW'cb am?n, Im~l.
legations of Invoh'ement by
crant
\l'orkers
In
\\ est
the
NaUonal
Liberation
Germnn~' alone,
front of Kurdistan (NLFI In
The NLF Is the EuropeAn
the mW'der of a West Ger.
branch DC Ihe K~rdi~h Work.
man dlplomot In raris turn
crs rart~' (rl<Kl, whleh l~
out to be tNe or false.
blamed by Turkt')' for the
The leadership of KUTdi~h deaths of at leA~t 156 vIllag.
nationalists has almost com.
ers and mllitla,men ln arens
plet.ely passed from tra.di.
borderln,
S~'rla, Iraq and
!ionaltst tribal chiefs to left.- Iran dW'ln, the past b'o
".-ing acthist.s In the clUes.
years.
With half the KW'ds Unng
Many of the dead have been
In Turkey, and ",ith tbe West
the youn, children of fami.
lics Slls\l~rlcd
of t..'\I,in!;
op
arms on b~h,,1f of the Slat •.
So brulal han been ~ome of
the
massarres
Ihat
the
PKK's allies, notably Mr
Jalal Talabani, the leader of
the Patriotic 'Onion of KW'distan In Iraq, ha\'e threat.
ened to denounce it as a ter.
rorlst mo\'emt'nt unles.~ it
chanl:e51t...~hchR,'iollr.
Bllt tbe
po...
..nlOYS 1IUp-
port among the cslimat.ed 10
mll\ion Turki~h Kurds whose
lanrua,e
and culture are
banned by the Constitution.
THE At)STRAJ.IAN
------.--
-----
---.---------
- ----+-
_o.
_
El Conferencc condemns the Tud:ish .:.!1d
1::aqi Governrnc'nts
for massacring innocent Kurdish villagers in northern Iraq
and especially expresses concern about the reported u~e of
chemical weapons by the iraqi Government.
Conference calls on Australia to express its strong concern
to the Go~ernments of Turkey, Iran, Iraq and Syria over their
treatments of the Kuràish minoroties in these countries and
to put an end to the process of forced migration of Kurdish
people in these countries from their homelands and requests
Australia to calion
these countries to recognise the fundamental human rights of the Kurdish ?eople to their own culture
and to work towards the formation of autonomous Kurdish regions.
:OREIGN
AFFAIRS
AME~DEMENT
& DEFENCE
TO ElON
Moved-
Mohammed
Seconded
Bill
Omari
Johnston
KURDISTAN
Further,Confere~ce
condemens the Government of Turkey for its
àeplorable record on civil rights, especially
the imprisonment
~~~ treatment of dissièent and opposition groups.
Conference expresses concern that a true democratic
system of
Gover~ment does not appear to be operating in turkey and Turkish
Kurdistan and urges the Turkish Government
to implement true
democtratic
reform.
Conference requests the Australian Government
to express concern
to the Turkish Government about the abo~e matters and to take
whatever diplomatic stC'ps it can to)--'1" ,,~,
:~oved
. _ n J Deakin-Bcll
SCCO;'t~cd
:
ß Shaw
25
1.01.88
3.01.88
eMir Ile Emn;yet, r"por
16ki$i gözaltlnda
.Izmlr'ln
Yenlsehlr
semtlndekt
sümer.
bank satlS ma{jazaslna
bomba
kon.
maslndan
sonra Emnlyet
MÜdürlügC
eklplerl.
Izmlr'de gents blr operasyon
'baslattl
• Merlh AK • IZMIR, Mil-HA
ZMI R'in Yenilehir semtindeki Sùmerbank ma,.azasma öneeki geee konulan bomba!ua udm
dan polis Izmir'de lenil bir operasyooa bqlad
olayla ilgisi oldu;U öne sùnilen 16 sùpheli kqi göza!una ahndl.
Ydb~ma iki gùn kala !'l\" OIß IlOur'de dÙlenledigi eylern korku yaratu. Bombanm patlamasmdan son.
ra uzun sure olay yerinde inceleme yapau emaiyel yet
kilileri bombarun Sùmerbank saUf magazaslDlß kepenk
lerin aluna konuldugunu saptadùar. yetkiliJer, born.
baron olaydan klsa bir swe önce oraya konuldu;unu
ve saatli bombanm daha soora patladlilro söylediler.
Bombarun patlamasl ile birlikte çevredeki bIZ! binala.
nn camlanmn ktrùdlil gözlenirken, olayda can kayblmn olmamasl "mudn"
olarale nitelendirildi.
rn
l
Bombanm pallamlSl ile birtikte sokalelara dökülen
vatand~lar patlamanlD lokundan uzun sùre kurtula.
madùar. çevre sakinJeri bùyük bir gùrültù duyduklanro belirterek Iunlan lÖylediler:
"Bir patllml oldu. Ev\mlzla eamlan lunldi. Ne.
ye ulradJIIlDID fIfUI\Ik. DqancIaa bllnflar aeUyor.
da. Peaceredea bakb&muzda 11ertanf toz dum~ IçtriIladeydi. Cao
~tiyü~ ~odu'.
PlU.
~dan
sonr~,.e~mYel yetkllilen IlOur de geml ~p~
blr uamaya gmill. Yapllau operasyonlar sonueu IUP'
heli t6 kipnln gÖza!una ahndl&l ve bazi evlm baskm.
lar düzenlendigi ögrenildi.
Patlamanm udmdan gazele!erin Izmir bùro[anm
arayan ve PKK militaaJ olduklarIßI öne sùren kirnligi
belirsiz IItuslu, bombalama)'l üstlendiklerini belirteuk, "EylemJerla denIO edecetial" söyledi. Bozuk bir
live ile konUIID llluslar. "Sömïfle(Oere Uf1l eliem~rtmlzllilrdüret'f'ilz"
dediler.
Izmir Emniyel Mùdw Vekili TunClY KaJabak, patlama ile ilgili sorusturmaum çok yönlù ve titizllkle yurutùldùgünù, söyledi.
u~ ~ ...
3.01.88
PKKmilitanlqr. vine kan kustu
'.
$lrnaK'ta çatl$ma: 8 ölü
•
Siirt'in Sirnak ilçesi k.ayaboyun
kOYÜ
yaklnlannda
guvenlik
kuwetlerlyle
çatlsmaya
glren
PKK mlIItanlan
blr
blnbaSI, blr uzman çavus ve Ikl erl sehit ettller.
çatlsmada
4 mllitan
Oll".
blr militan
da sag olarak eie geçirlldl. Bölgede
operasyonlar
surüyor
DIVARBAKIR, Mil-HA
ïiRT'in ~Irnak il,esi yalmlanndaki Kayaboyun
~
köyiinùn TV verid istasyonunun bulundugu bolgede, eylern hazuhgl i,inde bulunanlllililanlarla gùvenlik kuvvelleri arasmda ,.kan ,atllmadd 4 tero.
rist ohi olarak cie ge,irilirken, bir binbajl, bir uzman
çavuj ik 2 jandarma eri de jehil oldu.
Kayaboyun koyù yakmlannda bulunan TV veri"
iSlasyonuna bir kilometre uzakhkta saYllan 25 kadar
oldugu blidirilen bir grup PKK mililaru lie giJVefÙikku,velleri arasmda (.kan ,at1lmada 4 terörist ölù olarak
eie geçirildi. Önecki geee le> saatlere kadar sùren ,atlima slraslnda Komando Binbajl ügüu SoDer, ULman B3j,avuj Muslala Kayqb ve jandarma crleri Ha.
kan Elmas ile HÜK)'ia DikmCD lehit oldu.
PKK militanlannm de ge,irilmesi amae.yla çatllma bölgesindc çember harekâu b3jlallid •• ancak bolgcde sùren yogun kar laill' ve bölgenin sarp daglarla
kaph oIjnasl nedcnille bu harekâttan sonuç almama.
dl. Geccnin karanh8Jndan da yararlanan militafÙar kaçmal' b~ardl Gu\cnlik kUl'vetierinm bölgedek. operas-
'Sl
Terciiman
yonu dùn de surdùruldù. Operasyonlarda blr PKK nu.
lilamnm da sag olarak de geçirildigi ögrenil~i.
HAREKATI HUlUsl PA$A VONETIvOR
~Irnak bölgesindeki yogun kar ya&llinedemyle, ge.
ccnin karanh8Jndan da yararlanarak Mardin'm Dar.
geçit bolgesine kayan PKK miUlanlar., guvcnhk kuvlellerince dun de izlcndi. Puma helikopter lie Dargeça
bolgcsine havadan indirme yaplld\. Harckâl hIlJ.lrm,.
Asayil Kolordu Komutam Korgenerallfululi Salm 1,1
rdlmdan YOllellldi.
HEDEF TV ISTASVONUVDU
~lrndk'lIl Kayaboyun koyu yalullldnnda gu,,"lik
kuvl'etkriyle girijllklen ,atljmada 4 kallP 'mn 25 k,jlhk PKK mliilanlanrnn hedcfinin çatljma bOlge,ine Dir
kilomelre ulakhkta!<i "Hasso" Da8J'nda bulunan TV
'Wei istasyonu oldugu öne sùrüldü.
GUNEYDO(;U 'DA VOGUN PKK OPERASYONU
bneeki gün, PKK scmpalilam olara!< ya!<alanan 36
kijiden 22'si Devie! Guvenllk Mahkemesl'ne ,e,k cdildl. 9 kiji serbest blraklhrken 4 kili de tutukland\.
Eie gcçirilen k.r gerillalannm isimleri juniar:
(Bedran) kad adll Ahmct Ce,lan. (Salman) kad adh
Aldia SöZCD.(Y3jar) kad ad~ Aydia tf1ktll le (~luslafa) kod adh ~bmus Ç,Uk. Bu militanlann bir sure
once Dlyarballr iI,esine bagh Dick, Hani ve Bingol'-.
un Gen, ilçesi mlllilkalannda eyleme kallldlklan ogremidI. Yakalanan mlillanlar DGM'de yarglianaeak.
Bolgede PKK militanlanm cie ge,irmek ,çin, eide
edilen !>!Ihbaral bligikn 1118Jndamilildn all bajlallldi.
Hikmet ATANSA\'
Blj RSA. (Tercümla)- Olai,anüs:u Hal BöIge Valisi Hayri lIDnkÇl~u
loruculara yeni YII miij'desl \erdl. Uludag Grand Yazle.
'Olel'de yeni yIla giren KozakçJOilu. "KoruCllbnn
m~
120bin
lira yapmak isti,oruz. B. biraz da
kalsajlj'l baib oImaIda bmba', öyle tabmia edi,orn.
ki. korucular
luzde 40'Iß uurinde zam göreceklerdir" dedi.
:988'10 gende lIIan 87 yllina göre
,o. daha il' ge,ecegini beürten )\01RkÇl~u. "(;öm- yapllgJm bOV
mizde huzur aÇlSlndlu, pven aç.S1ndan, .. taadap ekleu hizmtllÇt,mdan 1988 dabl iyi ~lir.
Vatand~lanmlZl geçtigimiz yd oldugu gibi yiae kültürel ve sosl'll im-
PKK ballya kay.yor
.D09U
Anadolu
Böige.
sl'nde
alman
önlemler
sonunda
harekat
ola.
naklarlnl
yltlren
PKK
mliltaniarmin
batl bbl.
gelerlne
kaydlgl
ve
kentlerde
eyleme
ha.
zirlandlgi
bellrtlldl
• Hakan TARTAN _~
• IZMIR (MIL-HA)
rnloGU
Anadolu'da düzenle.
~
nen seri operasyonlar nedeniyle nefes almakta giiçlùk
Îcken PICK'mn böIge sorumlusu duzey lße gelmeyen birçok militammn
ballya yöneldigi belirlendi. MIT ve
Emniyel Gene! Miidùrlùgü tarafm.
dan haznlanan b.r raporda da,
PKK'nm ozellikle bu yIl yaz sewnundan itibaren daha çok ~ olanalc.
Ian bulunan 'bùyiik kentlere yöneldig; vurgulandl. Bu yönelme SODra.
slDda blZl eylemlerin datu illc:ri dl.
IlDda da gözlenmeye billadlll öa.
de edildi.
Uzun sùreden beri elkili bir le.
kilde sürdùriJlen operasyonlar nede.
niyle büyùk darbeier yiyen PKK 'n:11
böige sorumlulan özellikle Suriye
ai1rbkJJ eylemleri ,e çabalan sùrdürurken, gönùUù militanlann bir bölùmùnùn baskl ve tehlike olmayan
ball bölgelerine yöneldikleri ortaya
çlkll. Emniyet. Genel Mùdurlùgü bu
konuda genii çapb bir rapor hamlarken, öullikle Egt Bö!gesi'nde pamuk top lama dönemine rastlayan
PKK imzah afillerle duvar yazllan
gJbi kùçiik çaph eylemlerin henùz
kimliÎi sal'tanf11~mll PKK militan-
lannca gerçeklqtirildiii
öjrenildi.
Üst diizey militanlardan biber al.
mada giiçlùk çeken daba diqùk dü.
ze)de deman1ann kifiseI ban eykm.
lere giriltikltri bdirltndi. Bu eylemltrdài arnactn da huzur bozmak DI.
dugu irade edildi.
Hùkùmet.e de uIlfUr1Ian rapor.
lara göre PKK'ßJn taktik deji$tir.
me otaymlD alllnda yatan nedenler
lunlar:
• Birçok taktUy" operuyoaIlrda can verdi. Çok ,aflda .. übimmlt ve sitab cie geçlrtlell.
• PKK madell Aluatl çekllleye
blflacb, ÖdkIe mllituluuu pan
velellleylDCe lslrçoIl mWtaa, pveaIlk pçleMla eIiIIe aeçllledea bit.
ka yerlere kaçtJ.
• s...r llöl&elertade a1a.. 1 'llu
h1e1lller de alriI ÇIkqIan zorlltllr•
dl. BI yizdea lIaberlelllle kODU'
"Ida da IIiJik &içllikler doidu.
Izmir AnÛClIt Belediye Bilka.
DI Dr. Barba
Ödatlra
da son
günlerde Y3f8nan baZI gelilmelerle
iJgi!i olaralc lU cle8erleodirmèyi yap11:
Liblau oblak bm çeilkeleriade etItllel
m1btallar. IWIIlt durn.da.
Bila'
lar ~d1 oIaylan YÖDeli)or ve dr.
plläyor. Tek..., kul1lrllasq bölat~r kurma petlndder. BIOI kesla •
lIkIe lzJa milmeyecektlr. 12 Ey\iil
öacaI OlllrllllJe oIly1an libl olay.
1er yaratmak lIteyeaiele Iflekea
den wertlecektlr. Ylrt cb$Ildu AZID n yer deilttirel I"lplar tehli.
keD oIml,a bIfIldI."
"B..
"tH OrtadGp
Türk vatanda$1
saYllmlyorlar
ERZl'RUtI'.
AA
\'atandaihk Ijkfl Mudurlugù dlp\f1 lJf.fmJ.H'
l
Dogu Anadolu Bol~e,i'ndeki alu ilde yapllan a:Jlttrmd "
IlU'U 117 bin hllßm nufus. kaydl olmadl~1 belirlendl
AA muha~,nnln Ilufu~ mudùrluklerrllden alè.~.1 b:lgl\ _ ",.',. i .
?urum'd. 19 bin. !-ar,'t. 23 bm. Agn'da 27 bin, ~tU(t.1 ~il ":r.
HlßgoJ'de 18 bin. lUlledi'de i\e III bin killlllll r,uru,.l ."VC' .,:ll.
I8]UFUS \e
mUYOT.
Yel.ihl"Jen edlßllen bllpy" core, nufus cu/daIlI bulul,ßla,,1l1 !oe:
hiller. okul.ll1Jdemlloriar. Roml e,lilik v,lpaml\orlar, .,,,,, ;"I.l
~ ,a~lhY('lrlar. resml d;..melcrde I~e giremiyorlar \oe Sl:ÇI::l!' 'dl', ~ L'
3 - 0 1 .88
Korueu maa$1120 bin
liraya çlkarillyor
""%"'''11,
lanamf~llrl~r
kânlar gölurmeye dn-am edecegil"
)e.hndc konu)tu.
. - ''SÖPER VA~
DENMESINDEN
___ !!.~lANt\'ORI~
1~11~d"l13."1
,_'Ianparamn tamaml11dl'~I':P. hah:-lde
a]dl~lannl, ~u.
l.un h'f "SlT.lniD nak]! blf klSlmr.Jn
fil
,la Ma, o:cugunu dade eden 'lupe.
\'.11'
IJa\n "'"akç'Ol:Iu. "Rana Su.
per Vali deamesinden mernnunum.
Aacak esasra isrnirn Böige VaJisi'.
dir. Bize, basla Super VIii ismiDi
J'Û$IÙ. Siiper Val oImak1au mul-
Juyum. Anca~ sorumlulugu
lazla" dedi.
ço~
Bugüne kadar terörislienn öldùrdiigù kijilerin ailelerine yardlm yap
uklanlll da anlalan Super \\ùi bu \0ru uzenne deI let kUl'velleri larafin
dan Slin'le oldùrulen bll \'alanda~
için joyle kOnUjlu:
"Bundan bir surt cinee Siirt'te
de¥lel güçlerinia 'dur' ibtanna Ulmlyan bir ¥&landaflm.z cildurillmÜltür. Aneak kendisi 0 zaman ttrori,tlere çok yaIon buluDUyordU vt
ibtara uymaml,lI. Biz~r de al~sine maddî ve rnanevÎ yankml yapIlk. Gerçi bülüa bualanlaa bUlDIIlIn lIaberdar ediyoruz. Hiçblr ft.
yi saklamlYOruz. Bizler terörisl~.
rin zarar 9!nIik~riae de devle. di.
ni uzallYoruz. ~uau da bemen beIirteyim ki. kif için tüm tedbirlerimizi aldik. Vltaadlflanmlz da de\~I~ berabtnlir. Bu biçbir zaman
unutulmamahdtr."
•
~
5.01.88
PKKtl1'ln ïi'ünàllm ~YIII
lIilrr~et
e1987'de
hölgedek/
kOrll'
cu savlSlnln 10 bine çlka.
rlimasi.
özel harek3t
tlmlerlnln
killt noktalar'
da görevlendlrllmeSllle
pl(l('nln aClr darbeler ve.
ClICI blldlrllClI
blrler pIkeIl bUJrlldlk, Ilk eIlpli
böllealn ra Uti'll kö!"I,1e ~aberIr,me "all"m oIlalli prftk!et1Ir1ldl, HIIlI' böl.elerdekl aokllIll'll öul barrkll" lladarmillmItrl yrrlt,lIrdlk, BID bIlIpIenIe Je1mb olan koruea UJlIlII Il1Ira.
1'Ik.lÜvenllk kUl'YetJerIae JuHa
olmillna. '1IIIdlk. AJII ZllIladl, böllede brun 'IJlIIII 5 bll'
dralO blae pklrarak 1.t1~dllll da
Jnll1k,
• Hilmi DIKEN
• Seyfettl n ÖZGEZER
• HATAY/OIYARBAKIR
(Mll.HA)
ÙVENIlK
~içlerinin yoiun
optrasyonlan nedeniyle son
~
,ünlerde ailr darbeier yiyen
PKK ör,ütünün "mermI Jolu" da
on.ya pbnldl. PICK'y. lfIirllen
mermilerin, ör,ülün Oüneydolu'
Anadolu'daki blrimlerlne ill yoldan
ulqllnldllJ, islihbaral servislerinee
bdirlendi.
Öte yandan, 19ß7 ylll PKK'mr.
"kaYI, J1h" oldu. 1987 )'Ih içerisinde PKK'DID dÜUllledili eylemIcrde 405 yurUaf bQlIIDI klJbcder.
ken, 289 braüI mIlitam blü olarak
eie aeçirildi. Yömle korucuuymmD S binden 10 biDe Ç1kanlmlll,
özel harekâl timlerinin tüm kilil
noktalarda
görevlendiri!mesi,
PKK'nm elini kolunu önemli ölçüde bailadl,
Olaianüstü Hal Bölse Valisi
Hayrl Kozakçloila, konuyla ilSili
olarak yapuil bir dejerlendirrnede,
Jandarrna Özel AsaYÎl Kolordu Komutam Korseneral Halull SaYla'
la onak1qa çok etlrili bit ruateji uy.
guladlklanm VI PKK'mn can da.
marianm kesmeye b~adIklanm beIirterek, lunlan söyledi:
"Yörede, 5 bl. " 7 bio mczradi, lÜvenlltlllllamlk
lçln, led.
lY.I
~oAo."""""''''
Hr '
rIIZ,
ArI1k
PKK vah,ellne
Kullu'dan lelnama
• TKP Genel Sekreterl Haydar Kutlu, Türklye topraklarlnln böl0nmeslnden yana olmadlklannl blldlrdi,
Kullu, OOM SavelSl Nusret Demlral'a verdiQi Ifadede, "PKK va",etlne ,iddetle kar'IYlz" dedi,
NKARA,
(I/ürrl)'l!t)Tilrkl)'ll Komünlat
Puni.
Il Gl'lU'1 So,kMeri
tw'dar
Kudu. Ot-\'Irt llil\'cnlik Mllh.
klmWMi Sn\'rlhtl'Ilda
\'l'rdi~i
if.wlld~, Gum'ydo~u'dl
knoll
l')'II'ml ..r ~UpUII PKK ur~utullu
lO('rt biçilnù ... u ')ud1. Kutlu.
iradl ••ind., ''l'KK'lIln
vahJ4"
tine ,iddutlll
klll~VI~.
ßi~
Türki)'c
CUlllhuri)'l:tl
1111111'.
lurlllln PU,,'Ullllllllll.lIl1
i.tA...
A
"JlllIIeaII, IIOklllOlda'"
.. ft ettbIlIOl'IIIINI beIaIeA,
H.k .... , 11er tlrlllalelI* br:
Iln .. nl ft • llIt llGfIIIan .. &6rt, blfll Hr .. rit araiIJe ko•• HIIIloplerIer 1lInIIIIIl.
19A JIll• ..., ..
,1nIIIde
ekoaollik lOI'IaIan fi... JIboIIcak.1I6Iardr htfoHlII-, 'okul
yap ' k_,.,...,
TMIJe'de
ran
5.01.88
",,,,,"m" .ullllttll
R
kItIIIIIuIlleIIIJoalveaIr'nmtIéïI
PU' .........
0aIan. l1li
kOftllJoru."
'
MERMI YOlU
Bu arada islihbaral semsIeri,
PKK 'ya merrni ul~lInlaD iki yolu
saptad1. Halay'da PKl<'ya ait 01du~u belirtilen 15 bin merrninin eie
geçmesinin ardmdan, Gaziantep'
leki operasyonda da 30 bin mermi
eie seçirildi.
IIlI)yn&z," d .. Ii, ..
Olc yaoclan, Türk~
Komi!nilt
PartÙli G.'n.:1 SIIk,n:.
!.l'ri J:laydur Kutl~ Ile, Tür.
kl~ ~I Partial G"llrllSekrv.
ten NUiut Sarwm'III, ~M.
~l'kl '~'l\:lIlIIlUll ~ÙII,I 11\'1 ~çlnde
,n,lu,,\( U~I ug"'lUhh"
UGM
!ill\'t'Ih~. bu\'uk 1111 1I11zhkie iù.
lhuIIM1")'1 hllzllhyor
1,ldiallu,
m.'1U1l
15 (lruk Inrllllll.:, k~""r
Illllhk"lUt')" \'('r1I,'loll .. ,\.~, bild.,
rlldl
Öldürülen Alman
dlplomatln ceblnden
ERNKmektubu çlktl
a"l.lamaùa
Milli btihbaARis IlIürrly~l" Paros'I~l.i
rai Tf$kllat,
(Min Kürtl~ri
Almall
Büyük~k;iliti'nd~
P
pro,ab
BiD!" oI.~I.
gdre\' yaf"ln JI ya~tndakidipl,,"Türt.
edi~or,
mat Slqfried
Wlelpülz dun
_abaha I.ar~' _aal Iß,lIlrù. I.im.
IIti helir kll~me~en Iloi kl~1
larallmlan I.ullunlanarak
oldu.
rilldu,
l'ran,,, poh,i yaplli!l ,..;,l.lamild .....\Iman cJlf'lomilll11 ccbln.
dell "I\ürdi'lan
"urlul", lIarek.tL. anlelli blr n",ktup, "loll,
Ru arada Abdullah Ocalan'"
ha~h ER:-lK grubunun p.."ùe
loI ,,\7CU'" lIa,an Aloif _\apll~1
ilgimiz yok •• dcdi. Öldllrülen
d'plomalln
eckCllnin cebinden
,.kan
lRr-;K antelli katma
l'IN7'n," T.mmul
a\lnda AI.
man~a'da Klinh:rc ~~pllan pt..'.
Il, ha,I.ISI "r .."nd .. el I.(man 70n
hll' MarI. paraOJn gai IMendljl'
hellrlendl. Ancak bu para btr
~un:
un\:c
,\Iman
makamlall
larafmdan Alman\a Il"1kilallna
tc,!im edilm'~ \e pâr.'YI alan ki~i
dl' rara~ I Pan""C' ~n1taml~t1.
6.01.88
lideri Abdullah
Ocalan'In Tahran'da
Mesut
Barzan! ve Celai Talabani île bir araya geldigl ve
PKK milltanlann:n
Kuzey
Irak'ta serbest
dOla~lml
konusunda
anla~tlklan
bildirildl
ePKK
• Fadullah
BUlUTTEKiN • Fatih
KESKiN • DIYARBAKIR
IGI
• HAKKARi (Mil-HA)
i.JNEYDoGU Anadolu 'ör.sinde 15 Agustos 1984 taribinden beri kanh eylemlerini slirdi1ren PKK lideri Abdullab
ÖCllaD'm (Apo), iran'l1l balkenti
Tahran'da KUP lideri Mesul BarzaDi ve KYB lideri Celai Tllab.Di
ile bir araya gelerek, serbest dl)I,,llm konusunda gorulm. yapll~ 01:diriliyor.
Kuzey lrak'taki tampon bOJge,
elnik gruplann ve yasa dill 6rgiillerin rahatça faaliyellerini surdur,
dukleri, egitim ve yerlelim merk.lleri olarak kullaOllivor. Turklle,
Suriye-Irak-Iran dortgeninde, K~e\
Irak tampon bolgèSi, mlhlan/ar o,r.
yetiltirildrgi eylem i,in TUI,i)c';e
rai~J! g.lrl~-~ï~l~ ~apllJn bl~ bolge
'o~emunda
Bir sereci, 1 or,"e',
~d; kllk e\lelllk~, ncdt'fmle ~fe'ut Bamni ile Ir,tdaf;; dUi~n PKl<.
!Iè,r. Apll t;l1lC\ lrak'ta slkmtll' I~ faa!i\Clb klSH:lvJl PKK rni~jl;:r::.!:~\la' P('~:n{'rgd(';3ra'lndJ Z2"~3!" 7Jm:w ~urtu}me!er o!u)'ordu.
Barlani')c bagh P'imergeler. PlI.'K
n lÎl!aniarma
kar~1 çok ~a!l biT ta.
\" 'ime girmilkrdl Apo'nun KuLl~ lr:ü 't2, milufinlanr.a t~~Cdl~ hir:'11Ce 1'31"el \c,b,qlig; saglamak
:,:c., 'u'IIC'den Talabani \e Barf'''!ljt'~ik!l )drdlTT', \olbn-
13nï~('
c, 'Nl'l';' lehdldmde bulund'u:!u 0.:I ",'i,,.. Apo, t;Ille\ Irë"12 \a doL~~ln'
'l'r~t'~::lflya OJ ~ur:\~-I~J~
f~da mdèdckn 'r\
t'ngel 01r:.l~1 gundc:r.1c 2('! \le,
l1hra:J h)"'\.;lr::'lP"~~
Ilarlani'"
Talabani'c,;] PK!. nPi
hl.L','\
Ird~ ',I B.'hllr,H~ Il' ~\'~Jr.
)
• '~1,":(
'r~ ,il.dl,
• '~,1':;.1
~ ••
~I
11.01.88
ölü olarak ele g~riIen "ARGK"
militanlanndan 6'smm merkez komite üyesi oldugu ögrenildi. Öldurülen MK üyesi 6 militanm k im.
likleri ~::Ie:
VI
"Orban" kod adh Hüseyl. Sa.
nçiçck "Bednn" kod adh Mebm~1
Sa\'Rat, "Dr, BaraD" kod adh
Müslüm DurluD, "Madum" kod
adh Vubap Çol.k, "Kör Ctmal"
kod adh Halil Kali ve öldi1rüldugu oc~ sürü!en "Gödüklü Cafer"
koè adh Hüsel'in E•• lzek,
Bu slire once, guvcnlik kU"t'l'
Iennce \'aka!anan PKK militaOl Or.
ban A\'dm'1ft ..erdigi bilgilc gOre,
~lab,un Korkmaz Askrri Akadtmi,i"nde, egilil'l goren militanlann,
donern ,onu gcr,ckleltirdikleri tal~Ikall, Suriyc Devlet Bajka", lIafiT E\al'ln ka,d~,: Ce mi! E'31 è;.
Illed!.
'
'
"Yol" için dava
1982 Cannes Film Festivali'nde
"bliyük ödü!"u alan ilk ve lek
Türk mmi Olan "Yol" un yonet.
mem ~ril Görel ile yönttm.n yardlmclIl ~lulafler Hlçdurau hakkmda Istan.
bul C.mhuri)"l S.veliliJ laralmdan dava
J,lid!. SenaryusunuYtlmu GÜUty'inyu.
JI~ lilmde, Turki)e'nin Gün.yduju !loI.
g.Il'nin "KürdisJu" u/arak ,oslerildijJ
,dd,a ediliyor '. bu nedenle ~rif Gorn
'e Hiçdurmaz',n TeK'nin 140" 14213
•
:11Jddelen 8cregln~( aHI ayn
C(Loilandl'
;1:::1a1;]r: h(([~!~ ,if
"' ':~ 'l,'r 'l~('n "l'fhe,: t;I'::j~lm. ~er,,~'
.'f".k
-..'!~'~3i:'r:,I.<
' ..• .H-
~llrlU.~~ndJ~1
olumlu )anll \eràlklen \e j )'JII,.
blr guçblrligl anlajIn3S1 ) aptlklan
ileri surulu\or.
GC\ligimiz 1987 Ylli i,inde, guvenlik kU'l'let!eriyle çallimala giren
,27
Tercüman
Kürdistan'In Kurtulu~u
(ERNK) örgütü üstlendi
6.01.88
------------ -- - -------:1
.
Almt/nuft/i/nll
Ii
HABERiN içiNDEN
,I
bDmbtl ihbt/f'
ERNK ile Almanya'nln !
arasi geçen 'II bozuldu i
.
au Avrupa ve özeUikle Federal Almanl'a PKK ko.
nusundaki lIyumupk" ve "konlfDC'U" lurumlan.
run laluraslDl ödemeye bajlanullardJr. Düo sabaha karo
jl Paris'Ie EyC.I Kulesi yaJnDlnda öldörülen Federal AI.
man diplomalt SltJfrled WIeIspuflt olaYlDlß henüz bir
blllianglç oldugu ve "ekilen rüzgano iimdi I.mna ala.
rak biçildigi" oClaya Ç1knullt.
C~
iislIenen "Kürdlstau UkuaI KartaIul Ceobesi"
ERN!( PU'run
A\'rupa'dakj 'Ylemlerini l'ürüœn bir Itriir
kuruluju~ur.
12 Eylul Harekàb'ndan sonra 1981 ),hnda ilk kongre,
sini yapan PKK, 1984'le agustos a)'lDda Hezae Rnpri.
yo KünlisllJle-Künllstao
KurtuJa, IliItj.HZNK')'IIrur.
du. BÖylece ilk düzenli silähh gùcünû oIL1llurao PKK IS
Aguslln 1984'Ie Eruh ve ~emdinli basklDlan ile eylem.
Ilerini bllliatu.
HR~ 1985'te yapdan kongredeo soora "(tlllll slll1l.
l'an bïDY<Sladt luplamak ve Kïrt halmlo ulusal birli.
itul ailamak amaa" ile "«pbf"ye
dönültû, 21 Man
198S'te KûrdiS18n UlusaJ Kurtulu! Cephesi .ERNK.
kuruldu.
Kûnçe "Ealya Rugarl,. NetM Kïnllstau" sôzeük.
lerinin
jekli alan ERNK'ruo b"llDa PKK'mn
lideri ,'bdullab ôea1an'IO sag kolu olarak bUineo Ge.
neral ZIIlna, kocl adh MabJuo KorIœu getirUdi. Kork.
maz birçok kanh saldm)'l bizzal l'önetti ,~ Siirt 'in Sisli.
ce kiMinde üç arkac!alt Ue heraber öIù olarak elegeçin1di.
PkK içerisinde Türkiye'df kanh 'Ylemlerini sùrdüren
ERNK bu arada büyük bir hula Bau A,rupa'da organi.
ze olmaya b~ladl. Merka olarak A1manya seçildi. Da.
ha sonra kendUerioe "lmllJUh blr IrIP" olarak davra.
n!lan Yunanis~o'da kûmelen~
gi~jli. Fran,sa'da ve
dlger Avrupa ulkelennde temsilclhk. buro, komne adla.
I nile çalqmalar siirdürüldü.
maI_
I
I
I
I
I
,
f
----.~TI;-N-=-A----
I
I
I
I
.
I
ERNK'ulß
çaltimalan
aÇ1slßdan Atina'nln
8erçeklen
ayn bir )~ri vardll. Zaman zaman Frausa ve Alrnaoya'.
da gùvenlik kuvvetlerinin kendilerini çok rahaulz etti.
gindeo likàyelçi olao bölücü ejk,ya, Yunaoistan'da çok
rahal büyüme imkäm bulmujlur.
Meselä, Türkiyt'den, Yunanistan'a kaçanlar Atina ya'
klßlanndaki Lavrion kamplßda kalmak zorunda bulu.
nurlarken, Papand .. u hükûmeti ERNK üyelerine bir im.
liyaz tamnul, bunlann ev tunnalanna wn .. rilmijtit.
ERNK, Yunaniltan'da di~" terûr örgiJllerine verilme.
yen bir bajka hakka da sahip OlmUjlur. "Kürdistan
Komitesi" adl ile ülk.nin Çelitli yOf"lerinde bürolar a,'
malanna irin verilmijtir.
Aliu,'da, en biiyiik büro iki l',ldan Ixri, 2.000 Donu
Pigis No.36 adre.inde çahlmaJanDl alliça sûrdürmek.
ledir.
------------------
C:ERc:INLIK
IlA$LIYOR
Ge(en Y'lhn nrta1anoda PKK bajka bir d'Yille ERNK
ik Fed,ral Almanya'mn aras, b02''JIma;~ b"llamljur. Al.
m',:: !".!\'-:,!\lik m~l~'am!afl 7.amêl!1 :.J:'!':::!n PK~ ~::mra!:-
L.
Hürri~~t
Artun ÜNSAl
P
28
y.Uanlannda dû.
jen Alman Condor uçait ile ilgili
olaralc Anadolu Ajansl Londra Bû.
rosu'na IeleCon eden bir k4i "Kür.
disllJl'la Kurtulqu"
adIJ ÖIgÜI ta.
raClßdan bombo konuldtJ8unu iddia
elli. Bu arada Alman basml da
uça!< Wasl ile ilgili haberi m~.
Jerinden "'rirXen, "Pilot bllallDII,
ibmaJ mi, SabolaJ DIlL" diye~.
hklar am. Condor yetkilileri ise lU
ana Kadar yapllan
tahminleri
"spekiilayou"
olaralc nilelendirdi.
zanlannlD IOplandlklan yerleri basmaya ~lilIDqlar, bi,. I
çok kijiyi sorguya çekmillerdir,
Son üç yll içerisinde ERNK üyesi S kilinin Almanya'.
da öldürülmesi, bu einayetJer!e iIIili wwklamalar yapd. I
masl, gerginligi daha da artmmiUI, Almaoya')'Ilam
bir
besap!alma alam olarak kuUanan bÖliicii tlktyaya en bü.
l'ük darbe geçen )'I11emmuz a)'IDda bllJlaVCI Kurt 11th- I
mano'm emri Ue baflaulan basktnIar ile iriclirilmeye ballaoDUilIr, BasklDlarda Tü'rldye'de düz.enlenecek eylem.
1er için kuUallllata&1 sandao 7SD bill mark ve lS2 aJbn
cie geç~,
aylarta bu para IeriiriWere iade ediI •.
memilti, Antak daha soorn iade eclilm4ti.
I
I
BOMBA IHBARI
Anadolu Ajansl Londra Bûrosu'.
na yerel saa~e ID,JO'da crsI12.JO)
teleCon eden ve ldmIigini açtkIarnaJc.
t.an kaÇ1Dan bir k4i "PuU'tekj Al.
man diplomabm biz ö1dünliik, iz.
mir uçaiJm da biz sabole etlik"
dedi.
Telefon eden kili, AA Büro Sorumlusu Örillèziller'io
uçaiJ na.
Sli sabote ettiklerine Hilkin sorusu.
na, bozuk bir Tûrkçe ile "Bir ba.
'ula bomba koyduk"
kafl,h8Im
verdi.
"Avf1lpa'Ulu hir jtbriuden leIe-ettiiini beirttu ft "Künlistu'.
ID KurtIiIqu"
ad1J bir ÖrgÜlÜn ûye.
si olduguou iddia eden kiii, "Uç.
gl baagi amaçla bavaya uçunluk.
lan, DI_m
Insaulan.
canlanDl
)öueli.k ba eylemlerden ne gibl bir
sijISÎ ÇtkarIan buluuduguna"
Hil'
kin bir soru ÛZfrine de, "Uka1ibk
flme ulu,,, Bu daba bqlanCIÇ .. "
diye konllltu ve teleConu kûCürler
ederek upatll.
Hafta b~lDda ya)'lnlanan bûlûn
.~Iman gazeleleri jlmir ya!tmlann.
da dÛjell Condor uça8t haberine ge.
nil yer verdiler. Alman ballDl uçak
kazasl ile ilgUi haberi manletlen ve.
ri,ken olay yerinden resimlerde ya.
ymladl. Uça8IO di4ûlsebebi
hak.
klßda Çtlitli l\lnunlara yer \'eren Al.
man biUIßI "Pilol balui ml? ibo
mal mi? Sabotaj DII?"lCktindeki son:lann c...~bIßl anyor.
"I",an~~'ntn
en yûksek lirai"
gunlilk gazelesi "Bild" uçak kaza.
.l, habenne manjetlen yer vererek,
"Coodor jfti palladJ, bülün yol.
. cular öldü. Sabolaj ml yoksa ibo
m.1 mi?" dile lordu. Uçak kanl'
,"lin na>ll me\'dana geldigi hakkm.
da genij bilgiler )~Y1nlayan "BUd"
gazelesi ( ....'ed,ki koyl"I~~n sozle.
'j i:e lurk gawelerinin
iddialanna
:, ", l'erdi. Aynca Condor pilu.
•unun
"Kuilmda
bir
dag
):iiruj'orum" diye bag.rdl~m Yanln
"'.IliW' bu sollenn piloton lOn.~öz,
ERNK, Almanya'ya savapm ainSlOS aymda ~,
3 AguSlQS 1987'de Hamburg'cIa Morgen Post gmtesioi
basau teröris~er, aym güo Amslerdam'daki
Alman Kon.
soloslugu'nu ~ga1 etmillerdi, 4 AiusIos'ta, Zürih'tdd Al.
man Konsoloslugu ile Paris'teld Lufthansa bûrolan ha.
sllmllu. 7 Agustos'ta Atina Lufthansa bürosu, aym gün
Slockbolni'da Alman ~nsoIosIuiu
saldmya uiranulb,
-_._----~._-SUÇLAMALAR
Son aylar içerisinde Federal Alman istibbanlt örgùt.
!eri ile Tück haberalma birimleri arJISIDda baJlayan soo
ilbirligi, PKK')'1 bÜj'iik çapta tedirgin etmijlir, Alman.
lar'lo, Min bazi teriiriwerin yakaJanmastnda yard1m.
CI oldugu da bilinmekledir,
.
IS gûn udar önet Bonn'u ttbdil etmeye baj!ayao
ERNK nihayet "emperyaJlsl Almuya'ya U\'q açUiJm"
duyurmUjlur.
Bu arada bälücü katillerin sözriiliigiinü yapao Kür.
dista. Pms dergisinde ya)'lnlanan "AlmIJl" Atqlt
()yaamlDlabdu"
~hkh yorum, saYalIß liddetleudigi.
nin i13reti olarak kabul edilmiJtir,
Dijer taraftan AIrnan gizli servislerinin yakaladt8I ball
PKK teriiriWerini Türkiye'ye iade elIDt)'C hanriandiSl ha.
berleri bardaSllai.ran
damla olmU!. ERNK Paris'te \\1.
e1spuetz'i öldürerek kanh eylemlerine bllllamli!ll.
ron
----------c:-:c===--
FRANSADA DEVREDE
PKK'ya ka~!, OClak çahlmalarda Fransa da devrede
kalm'I, hem Almanra, hem de Tûrki~.
bÜyÜk ûlçtid.
l'ardlm elmijlir.
ERN~ Fransa'YI da lehdi, elmt)'C b"llamliur. Geçti.
gimiz haftalarda baZi Humeyni aleyhtarlan ile beraber
3 PKK üyesinin de F,"",;a'dan Gabon'a sûrülmesi ger.
ginligi daha da anllm'jllr.
FranSlzlar'ln,
"PKK.ßXA
(Ahnao Gidi Servisil
kavgUl" dedigi gelilmeler. ilç gûn once Adnao Meode.
res Ha\'aalam'na inerken dÜjen Condor uçai\J olaYI ile
b"lka bir jekle d<inÜjmÜjlür.
Alman ve Türk,istihbarat
kut;Ulujlan Luftbansa'mn
bir yan kuruluiu alan Condor iirketinin uça&1D1ndÜjü,
lünüo bir sabotaj olabiletegi ihtimali üzerinde durmaya
hajlaillqlardll.
Federal Almanya'da
PKK sempalizanlanmn
nayet: takip ctmi~tir.
uçak olay, ,le ilgili o!arak baz,
gÖ7.alllna ahnmalanm Paris ci.
-,-
.-1I
bildirm.
"Abendposl"
gazetesi de uçak
kazasl ile ilgiJi "PiIsI baWl OIl?"
lekliude bir soru yönellerek haberi
manjetlen ",rdi. Uçaitn bin 200
metrede uçmaSlnl sôyleyen kontrol
kulesine ~lIlk
uçagm 600 metre.
de uÇ\ugunu yazan Abendposl,
"Kazanlu stbebi daba belU delil,
pUot batUi ml YU?" diye sordu.
Neue Press' adh gûnlûk gazele.
de "Coudor uçail daga çaIaIdJ, Pi.
lot bala.!lDII?" jekJinde maJ1jel kul,
lanarak UI~urma BauDI'nlD söz.
lerine yer verdi. "Neue Press' ay.
fICa pUOtUn "iaqe ~
ama pisti
göremiyorum"
jeklindeki sôzlerinc
de degindi:
Almanya'nlD öode gelen gazele.
si Fraaldorter
Raudsdlau'da uçak
uzasma
ilk sayCadan yer vererek
"ilk deCa Coudor uçatl dÜllü"
leklinde manjel kullandl. Rund,
sdlau gazeIesi de diger gauleler gibi
kazanm sebehi bakkmdaki bûtÜD id.
dialara yer ",rerek kesin bir yorum
yapmaktan uçmdl.
FrankCurter Alltemeine gazeleSi
de uçak Wasma genii yer aY\l'llfak
"Alman Carter açatJ izmir yalo.
muda dülfÜ. Uçak Îzmir'ddd Tür!l
ilÇilerini AI DllJlya 'ya Iflirectkti.
Pilol rolului Oll deiiJtirdi?" jek.
linde b~hklar kuUandl,
Alman Haber Ajansl DPA'da
uçak Was! ile ilgiti haberlerine de,
wm ederek son geçtïgi haberde "AImlJl DmIaaJar çabpualanaa
aIll
verdi. UçaiJu dü,me Dedeai daba
belU degiI" jeklinde ~hk
kuUan.
dl. DPA'run uçak kazag Ue ilgili son
haberi öze~e ~'Ie:
"AlmlJl ullDaular 100 metrtUk
bir allJla daiIIlJI uçlÏln ea.lwlui
iDceIedikleu somldeCoaia
oerdik.
\tri bUgi lÖyle: "Enkaza bakllma
uçagm inije geçmil oldugu anlall'
hyur. Havada bir pa~arna oldugu
iddiast bizce dogru degil, havada bir
patlama oldugunu gösleren ipuçla.
nna sahip degiliz."
Almao uzmaular pUll akllml'
ua Kadar kau yeriude iucelfmrler
raptdar ve daba SOOIll kötü bava
IIftlan l'üzüudeu arqbrmalanoa
lflI verdiler, Coudor'uu
500 yapb.
tJ blSlu IlÇIIdamlSloa göre, uzman.
lar kazamu sebebi bakluuda kesio
bir soouea varamadtlar.
Uçak en.
wmo
daillk ~
olmlSl e1ek.
lrooik veya lekoik alelleriu kulla,
UIDIIOI eogelUyor, KaIll kuluuuo
daba
buluumadlglnl
haurtatan
Coudor yetkilileri lU ana kadar )~ .
pllao tahmiuleri 'spekûlasl'on' ola.
IlIk degerlendiriyor:'
6.01.88
Esrarengiz sulkast
esrarenglzlhbar
ARiS,
(Ilürriyct)Fran ..
sada
gorevii
Federal
AI.
.man bir diplomat
dun sahaha
k3~1 ba~kent Paris'le kimligi
'belirlenemeyen
ki~il('C tarafllldan vurularak
olditnildü.
AI:'
man diplomallil
ljzcrindcn.
"Kürdistan
LlusaJ
Kurtul~'
Cephesi
(ER:-;K)",'a
ait el
yaz,sl i1e razdm,.
hir bildiri
,'Ikt..
Kürt
u-nininü
veniden
gündeme
getil'l'n erlernin,
Fe.
deral Almanya'<laki
Kürt ur:
gÜllerine kar.;1 giri~ilcn operas.
L cümlJl)-lzmir
I
B
1
ONDRA, FRANKnIRT, (fer. leri oldugunu
yonlaril misilieni~ old~~u sam,'
hyor, aneak ge.n;,; çaph bir so.
ru~LUnna h~latan Franslz po~
lisi bu konuda temkinli davra.
Ill}'or. Öte yandan.
Anadolu
.\jaJL~l'nm IA.lndra bürœuna
"Kürdistan'In
Kurtulu~u"
orgulü
adma teleC"n eden bir
ki.i, Ahnan
diplomall
öldür.
duklerini. cumart..esi geœsi Se.
fl'rihisar ilçesi yakmJartnda
dü.
,,'n
Hoeing
737 'uçagma
da
bomba
yerle~lirdiklcrini
ilpri
sürdü.
FRAl'SIZ
POLlstNtN
AÇIKLA~ASI
FranslZ polisinin
açlklama.
'tna
gore.. Federal
Almanva'
mn pàris BLiyükèlc;iligi'noe
hu~lIk isl.erindpD
~öre,'li
alase
Siegfr'ied
Wielsputz,
verel
saatle 03.00 Slfalarlnda
Seine
:\'ehri
üzerindeki
bir küçük
koprüden
geçerken
saldlflra
ugrad .. Bir ya da iki saldrrgan
taralmdan
kuroun vagmuruna
tutulan
3t y~mda:
evli ve iki
çoeuk
babasl
alan
ala~e,
Avenue de New York'ta
agir
.yarnh olarak
yoldan
geçenler
tarafmdan
bulundu,
Son säz.
leri. "'Bana ate~ ettiler" alan
Wielsputz,
kaldlrrldlgl
Val de
Grace Hastanesi'nde
öldü. Al.
man
diplomata
rastlayan
Fr8llS1z gençler olay yerinden
h,zla uzakl~n
bir araba gör.
düklerini
söylediler.
FranslZ
polisi, Alman diplomatm
üze.
rinden ç!kan ve ERNK bild;r;.
sini 'içeren zarfts, cinayeti üst.
lenen bir ifade bulllnmadlg,m,
aneak örgüt ile Federal Alman
Hükümeti
arasmdaki
anl~.
mazhga
deginildigini
vurgu.
lad ..
FEDERAL
ALMANYA'NIN
AÇ1KLAMASI
Federal
Alman
kaynaklart
ise son JO Yllda Paris'te
öldü,
riilen sekizinei
yabanci
dip.
lomat oIan Alman Wielsputz'
un, !986'dan
beri Paris'te
gö.
",,'Ii oldugunll
belirttiler.
AI.
man diplomalln
olay ~eeesi
büyiikelçilikt.eki
nöbetim
ta.
mamladlklan
sonfa tlvine dOlimekte
oldugu
bildirildi.
l'a.
ris'in
banhvösünde
oturan
Wielsputz'U1i.
geee vakli ara.
basma binmeyip
köpni üzerin.
den yaya geçme nedeni henü,
açlkhga
kavu!j!llu.
d,,\\il.
Bu
.esrarengiz
nokta nedeniyl~.
baZi gözlemeiler
oiavin ardlnda
"k~sel
bir neden"
olabik'Œ'gine i!;8ret ediyorlar.
Paris'teki
Federal
Alman
Büyükelçiligi
yetkilileri.
Hür_.
.~
"
I Tercüman
muhDblrln~
j nptl~] tu..' i
lainada, diplomntlfi
lJldarJlmt
Nden; kcnu~unda dort ola •• Ii~,
uztrind.
durduklannl
ilO~I,.<J;
Bu clUlhklari
"Kül'tler,
t"'"'"
rlzm, adl clnayet ye int;,
bar"
1wli1lWlcri ,le .,ralal nn
AlmAn diplOltllltik )'etkilll.r', '"
an için her ihlinlal i1z"r;n,!<- de
durduklarlnl
ul,lin.;I",
Alman
v<'l k; Ii l<r:
Wlellp\l!z'un,
k~nd"in;
01.
düren iki k~i ile rannen!>u
olabilecetini
\'e bu k~iI"rlO,
auikuttan
IOnra, Allnan diplo,
malm otomobilin;
alarak kaç.
Imt olabilc<'Ciini d~ ifade "t.
tiler,
Kenu üz.rinde
Ff'<Ieral ,\I.
manya'dan
,ltelen KiI\'f'nlik \'1'\
l<ilileri lie F ralllllZ 1'"II,min or.
Lak çal"l'~m'
da kaydt<Jon .-\1.
man yetkililcr,
('mavel;n
b,r
"cuualuk besapl8fÙu1&1" 01.
madil1m. çilnkiJ öldürülen dip.
lomalm hiçbir gi.Ji .. m'i. Kon'vinin bulunmad,gm.
da açlkla.
d,lar,
Wiel8putz'un
öldürill.
dü~ù koprilniln,
""insellerm
gereleri kalaballk halde bulun.
dugu Trocadero
Park,'na
ya.
km olmasmm.
olayla bir il£isi
olup olup olmadlgl soruldu~un.
da da; Alman \'etkilller,
old".
rulen diplomaun
CfCillllel olma.
d'g. yamlm'
\'erdller
Federal
Alman\'a
Oi$$l.r1
Bakanllg, Sozeusu jurgcn
throbog
yapllgl
a(,klamada.
"olaytn gittikçc esrarengizleltigini"
sodedl
\'€
"Wielsputz'un
ôldürülmesinde. Kürtlcrin
parm~
01duguna
dair elemizde
bi~i
yok" di}'e de ekledJ.
ri)'et
k:,'.
àCrl!i
I\.!,d,~,
KurJilttHI~
i)'o"
l'.JIll"l
(PKKl, kenùi"llIf1
t,'hl,h,'il
bir o~ut
nlduÇ(unu
kamtlad1" Jlyl'!"'; >.. ~, :dl~'l.\ PK.
K'nlO. ~\_'lh.':-'\
','.
It'di~i, cmayeL ddhd pt.'K "d~Ll
da liatlrlat,yor,
Pohs bilÙ'r1.Ill'
d., PKK'mn
... 1 h,.,Hm;II,
Turk Hukun1dl
\1:' TIJri< \,\
landWll~rl
Uhnétl'lHl8
!'ü~lr~t n,
Turk Hùkume"
Il. Ii,.kl '("l'l"
olan Federal
\Iman
pull ..l
adalet
yetkililt:'r! \'~ 7lrh.t :"
rinin de, saldlrl Ll..ddl l,ld:J,1
dikleri belirllli~'or
I
VE FEDERAL
ALMANYA
l\.urtll)f
nldl.H
gl'Çtl~]Ii'll
ln
\l
Ull\l
r,wr\..t;'zlt'rllH
duzenlenf::Jl
ba ....kl!llar
ClddJ
iC'r&:;lllhk \Mattl
rp,hral
\'
man ....etkdlll.'rl
ba=?l1ca f\('(11 r
..,(,\','n ERN'K
llderlt'fJ.
Ma
malar. ba~klnlar slra ...mda
2utun ~oo hm marklna ('] I"
()T
nuldll~lInu 11rrl !'\'lrdull r
Soz kOn\lSll orgut.
F('(kr.i'
<\lman Huk\lffif'lJ
Ji{' ara:-.:f1.. ~
a~ïlma:-.InIn
ani t!1(Lil prntl'''-tl'
,.,ll'mll'fllll'
Hu
1>,,11"'1
PKK
"j
~Irj,;,tl
Mltd,1
\,t'.1111.111..;:\
\cl
haf'-I
\a\ mLH'{
Fpdt'f,tl
l'Ir
1\,"- ,n'l") l'll,ll',
"Fropral
1\1-
I1lanvu'da
\.a~a ...an
lara - sayglL dÏi!('T
lardon
farktJ
v(' "'R-..J:l\ ahane]-
nla",lk.
l"1<f"'''lleri
dun .. baha ur.
Pam'I" hderal AimaI! Buyu.
~1Ï"dlC\'lIdt',
.... onWllo.luk"'
.dli
1~lrr" h\llumunJc gnn..'vli bu dir-
I
u.
i !,!7t'\"r'
lerini vurguladl ve olavl.! I!..-:dl
turn
ihtimallerd('f"
~z
Frantlz Televizvontl 1~' f\'1l'P1'
"Kürdlstan
Ufusal Kurlulw;
Cepbe."
adll or~utUII ger,;,'k
le~tirdi~inin "'nJl,h~'m
hlidJrrh
nadyosu,
\!m ln '!lp~l'
malm u""rinde
bulur.an "d,j,
riye dayanarak,
Kurt orgelti.,
rinin Bonn Huk\lmetl'r1e mJ:ooJ!lemede bulundu~unu
kalort Il
Fransa Bà~bakaI1l Jaques
ChInle da, Federal
Alman
diplomatm
ugrad'g.
saldlrlnJn
"keDdlJerini
deh~te
d~urdügü" soyledi.
Paris'tekl Kurt or~utl('r1 IS(
olayla hiçbtr ;~lIPfl nlr:-1.Jrll~l:-r
ileri
surU\(,r.clr
ilarl""~f'
ERNK'\'a
lak,,, blr Kurt k,l\
nak HÏirr"iy£,t'{, "Bizim
il.
gimiz yak. Ilk defa ,iukn
j
I '
lise
i~itiYOï.lZ"
_
'
PM'~
~l
't
K urdi~t..an
:'. ' ...
Hasan Akif Frdn."I/ Il l'',
.-\lsnsi'na )8P'd0:
açlk!;l - di
"ERNK Avrupa sorumlu ...u
lie telefonla
go~tum,
Or
gütün cinayNle ili}ki...i nulunmad.gzm,
Kurtlt'r t' \()
nelik bir pro\-oka ...Hlfl o!dugunu ve Turk gizlJ !'>t'n I:'llf'rinin i~i oldugunu
'o(J\ I(-.Ji"
dodi
.
'"
UÇACA S,\BOL\'j
,
~.1!
gf.tlft)!: har:\rll'L
BiwiRI\'OR
g, n',
cinayetin. "kar1~!k"
te!'i.
OTto
::-:
-1<1
Ll ~,dra
fa,dl\l':lt.rl[;(' ~ .,...
~'(:lplndaj..' EH.SK
HtNA: AlIMn' ~t:NOVA
fRAN .... UIfl: M ... I UIlAN
llrL::i;)!.H1
olaya ilk haber olarak
yer verdiler.
Monde
\:wd )LI
hJ ri)'" L 1<1
rj
\1;\, ....'
1I:1-\ l ri '
,;u'd,! lt,lt j'ln t"lll:'
1klmll~lnl
a~'lkLmHl-.taJl
\",1
çman blr kl~1 "P.lris tt'kl .\1man diploml::itl hiL oldur
duk. tz_mIT w,;ag-uu
da hll
du~urduk"
Ikdl
\\ r-Il'.!
~aLlt:
hlr
lU
kl'jltlll(Jt.n
hellnl
;lllr
[l
If l,
Il
t
hlr kl;-I -.,
-..
l'terllll
\ il
,'t
_
:
Ir'
J"':
~~k!Il
:"
)1
\urara~ öldurdülcr
'1 ~"\Indak; 5l«Irld.t WIelapulr
JJlnda~1 dlplomalln, Keee nobelÇi.
\I "Idu~u ~ gërevini hitirdikltn son.
" ,at-aha karj' evine dönerk,n saIJ,m" usrad,g, bildirildi.
\Iman k.ynaklann. lore, Kun
t"on,ùer u",nnde ~
WItI.
.pulz'un 'i' gmp sik Ilk leet bü.
,,"unda kald1~ uydedildi.
Ij!i.f. Ylhndan iubal'tn Pari.ùe su,,",It kurban giden 8, diplomal
"l"n \\'i<lspulz. ölmeden önet sa.
L, ..B"na atei ,tliler" diyebildi
" haslaneve kaldmhrken öldii,
, Kai k~; olduklan bilillJlleyen sai.
d'rganlar A1m.n diplomall Eyf.1
Kults' yakmlanndaki caddede m<rmilen biunceye ud.r .t<j tttiltr '"
,es,dm," ü",rin, "Künlisl •• Milfi
h.un.l., CtpHsi" (ERNK) yaun
Olf wf blrakular, Zartm iÇIßden.
Alman hukûmeunia geç<n raz ay.
lannda rapllan baskmlarda ,I koyeuge 750 bin mark, böliieü ~k'ra\3 derhaI gen vtrmesmi isttyen bjr
"ldm \'Iku, Sözu edilen para ItÇ:'ÏJffilZ haftaJar ,(,n,;ade PKK ör~utune jade edilml$tl
PKK 'nln Avrupa'dak, 'ylemlen'l'r )Ufutulmesinden sorumlu olan
t- R~~ 'run merktlI Federal Alman
,a'da bulunuyor, PKK Avrupa'da
<ik defa bir yab.ne, d'plomata
~aldHdl.
FranslZ pchsi cina)'" Ile iJgJholam heniiz hiç kimsenm IUluklanma.
dlÏJnI blld1nrken, iyi haber alan
>.lynaklar, birçok PKK sempatizan:n goz.altlna ahnarak sorguya çe"!m,,, ballad,klannl behnllier.
Bfùksel muhablfinuz sllklUlaç'un rramlllsuhbarat
kurulu~lanna
13,en kaynaklardan aJd,g, habere
~l)re. guvenlik yetJohlen cmayrlin
h.un ,!AuY'Ol. i!i olduiu.,"
ke-
~ ~ ,
,"
fl1f'7,lr
'llan
LI( .l~l
l'.\~ I ~d,
ptuklt'r1t1e Ih~k'l1 ..,."HI1\.!
I
lU\.. lm Turk'i
III "Hil
h,\-
olJrak
'(l,du A,,~lama.la MIT'm Isvp,
pa pohll,k "KK'). \auln,mak "
ledirJn, silykdl.
""'11.'1,."
B,uk ..d'd", 1>lJhbar.1
he PKI(lnm ulav ilc Ur.!!l 1Ilara~
"!\Ill 'iD llbztld" unsllrunu kull.n.
m~ h.qIad1j1m hulf\.ilde Turki\,'
~ranla amsmdaki ihikilenn ho",1
masm' htd,n,di~ni bild"dilrr
t'lihbaml k.)'nakla" PKK'n'n
saldm de ihl,.leli bulunmad,klall
m llÇlkl.d,;.. \8allerd, I"ndrad,
AA burosuna I<leron ruen I.R N ~
üyesinin hem cm"yeu hem d, Il'
mir'd.ki uç.k kat..
ulrl'nd,~u\l
h.url.tarak. "PKK P.rts'l. Itmr
01"' •• ., •••• k illl"", AlDI Ç\"
lItkIer _.
on.da" dedilt"
".\!
-"KUN.VO.DU
Geçen Ylhn son .ylan iç,rilinde
PKK ile Federal Alman hü,ùmel'
ara$mda b'llayan Ç<kl!m' IS gun
udar OllC<dOM nokwlßa çll:u '"
PKK. "AJ.M~Sl'.
¥If lÇIIdIisIs" d.yunlu,
Tebdidi ciddiye alan Bonn hükii.
meti. dunyanm kntik böl&tknnde.
ki diplomatlanm PKK SlIchnlanna
karl' urardl.
Ote )'andan. geç<n haIta $Onun.
da Mnan Mendera Havulam'na
inii )'aparken henuz ,tsin olaral: bi
limlle)'en blr sebepItn diqtn Almao
uça~ Dial" bu I<hditJen Bözönün,
I
illan
rt.~
lUll
hu,"
lilllt
II
fJlklara ulito 'UrUIIl)\lI
Il,Jr''~,l h' ~l\f'
\abnt.tJ Ihllmahm ara~tlfll\a':1
RdmdiiJ &Ibi.. ki Iswç hath,w.",
ral .... nin ,ildurülm"i '~'\'1nd. du
l'KNIo. 11111 a,J \ok ~t'~rnl} h,tlI tu
t"ta~I:UJ1,
Bu dr,llll, II/Il \l \llll,llll,llh
barar llllutl(r! ara,md4 iUrl II, l'un
den btrl Çll~ \'lIglUl hl! hlil i kllp
rU'llluruldu~u
itf!n:lllldJ I Ul~ It'I~
h:n Ba~;lllllv/fllll
)dh,11.11,1J1,n1
IllklZilnul.lf
yaJlllml~ Jnw~
)'Clc:rll
~clil bulun",nan"lii.
l'"'.;'I'' hill,; hirç,,~ ,ultllhk ",
'C"Il'.lIl1ll
1'.lml'nlll L3111h'IIIII'1
f'~~ kHlfhf!t'n l'It1Ii~una kr'lln
,'"IU Ile h,,,,kIM' k.)d,d<ldl
'l
Almal1vi1't! ... ~.~, .,t'illi '
Il/.anlan ~ozaillna all1lara~ "HI't'
I.nmaya ba;ladliar
Ulennc,
YUNA .. ISTA"
.RA .. SA'DA ALARM
l'RN~'n'lI "Hupa'lla en I)" u"
I<'lldt~, )\:rl<llll ~
LI< Alma ~,.
Ilvol. Bur.ula aÇlk.;a bumlar ,uran.
h.L'11I'opl.nl,lall )"pan F.RNI<:Öltl.
hklf Atina'mn ~ùi ~rlerinde Kur.
dlSlan Komilden adl <l, çal'ima1ar
yaplYur,
I-ed<raJA1m,mra OlIJllen &.oWl
hg" P:ms'I'" Alman 1'0n$Olo.lu.
runda ';'I1:\"h d.plomat S'ecfried
\\',eI'PUII 'un öldurulml'\l ola,',od"
Saldm olaYlfJdan h~ml'lj !<oOllf,l
pol1si V(' hanw
gi/li 'to r\ 1\
kn alamla it~lfIk(ck StHU$t\lrn\.'
l'a blliandl. ,ok .a)'lda PKK sem
pauzamnln ~\\"'lll1na ahnardk ~nr
~u~~ çeklld,kle:l b.ld",hyor,
Franm ~1I1i ",!mlenne raklll
kaynaklar. pchlt "PKK lit ç.l.!.
.."a.
soru!.urm.i."
~zli 1uIun
F.min olrn.dlk(.
lutukl',m.
",plll)1n"
y~lunda k",m talun,t
",nldigini dr ön, siirdukl
P-dri!t
~-~----~~~
Kun p;lrma~1 olduiuna ibjlin el.
lennde bilxi olmadli1nl &eIU,dl,
'-LMA" poLIs.
UYAIIÔI
---- .-----
. Öle randan, saldllldan hemen
sonnt. Isveç guvenlik ku\'vrtlcrimn
de harek"e g,çtig, o~remldi. Fran
\Il polismi ,.wallin erken sa.aù,node
araran lsveç gI/li isuhbaral orgulu
SAPO oldu. SAPO aJanlanmn Pa.
ns', gelmek lçin harek,te hamlan.
OI3)'lar uzenne bir bddin ~ m.
la\an EAlm.n polisi. ,.. ~I.n
PK K .ehhkesine kari' u~~rarak
,,( Ilktde """,,,. dij<r rabual •.
na .ksint, ~ltkçi-bu
k..... ist
olan PKK lt.liktli bir ÖflÏiI oIdu,
iunu isp.d.mqlu"
dedi.
PKK
: KÜROlsTAN I$çl PARTlsl
I
HRK.
KÜRDiSTAN KUR1'ULU$
BiRLIOi
HEZEN RÜZGÄRivE
KÜRDiSTAN
mamyor.
YALA..... MA
f'
(lie ranJan, Pans'lekj Kurdistan
r.. ..,mltrSI tERNK Burosu) yonetlcl,r'r,deo H.SlU Akil admdak, ka.
td~.
!\.urdlstan Ulusal Cephcsi'nm
b.: (rmsllcisi Ile konu~tugunu, bu
"finln onayet de ilgtb hiçbir sorum1"1", bIle kabul "medlÏJnI bddirdl.
Akir, aç,klama,mda Alman
d'ph1mali Turk Milli Isl;hbarat Or~dtu'nun 1\1ln oldurdugunu
lIen
vula bomha 'km-duk" '~l.jl
"Uçngl hangl ar~lH~-la ha\aya u~'urduklan.
ma ...um ill
<.oanlann
canl,HlIl'-l
\onpl1k
hu ('\Iemdt'n
IH'
~ih~ '"<1\,1"'1
\'Ikarlan
bulundul.?;u"
,i
Ld,) "'l',,' \
"t k.l1.\ld,
t'tme
ulan..
Hu d,dl.t
h,t'"<
langlç " hdf~' ,~111i
"t':,
'
J
[1.h,fIlIlU
k,q\,\~t
kllltlrii
r
...l'
'1,,[1
'
,r.
I
L
TercfunaI1
küstahllgl
S.)Ù NARMANLlOCW
RZURUM, (Ttrcüll .. ). Tùrklye a1eylundeki bolùcùlerm ~ komuru,ùerm borazanllgml rapan :,vf.
)a Radyo,u, bu defa da TurKt)e .
dl; "K~nlisllD" \'amuj glbl, aJeyh.
te propaganda rapmaya bajladl
12 Eylùl'den sonra bmleree yun.
st'\Crin (1) ijkence gordügiinu, nndanlara alÙd1~Ol ;ddia eden radyo, daha da kùstah!asank Tùrkler'; "bar.
ERNK (Kürdl.'an
Ulusal Kurlulu, Caphesl) PKK'"In .skeri kanadlna baOh ol.rak sly •.
.t komll.yl olu,lurmaklad.r,
ERNK'nln ça,ltIi s,",t1an bün)'eslnde
loplam.k
.. "Kürl
halk,",n ulusa' bhtlOlnl .SOI.m.k"
.mac.)'I.
21 Marl 1985 larlhlnd.
kurulduOu Iddl.
ICll11yor. PKK M.rbz
Komlt.sl'n.
b.Oh ol.rak ç.h,an
ye blrçok unh saldmy' g.rç.k.
1.,llren bu b1rlm, Mah.un Korl<maz',n Sllrl'le kanh blr çal.,mada
üç arked .. , Il. blr.
Ilkl. lllÜ olarak .,. geçlrllmesl
aonucu Ilk büyük ka)'b.n, yerdl,
_
8.01.88
Solya Radyosu'nun
E
GÖKMt:N
BRlIKSEI,: Sll'KI UWç
r
Alman dlplomatm uzerinde
bddiri.'"
bulunan
Kürdistan
Vlusal
Kurlulu~
l'ephesi
(ERl'iK).
1983 ",hnda Merit
glO' Abdullah ÖCalan' m yap.
lüt' Kürdistan
I~i
Parti.si
<PKK)
,le a) m paraleide .. ,
Irak,tran. Suriw. V(' Sovvetll'T
Blrhgl'ndekl
Kurt or~uLl~nr.lI.
temslliyle kuruldu. Federal Al.
1,1..1n....a'nln
PARtS: IL'nu
1,In1Jl;
,'ovm
t',
ERNK
.....
TEPKILER
Franslz
6.01.1988
PKK,Alman'l vurdu
DEVAM
b.,"llkla
IU,ladl
Bulganstan'daki blOlere, Turk',
d,,-ld gdnu:)en ~t'r lurlu zulum I,e
L~~èn...(.l rl'\<i goren, hJ.lLJ "Buillri.llaa'da Turk y".'ur"
dlyere~,
rùrk soyunu mur eden Sofra Rad)o'u, AlmanYô'da blr bölû,û tara.
ilOùan TurklY' ale)hlOd, yayunan.
040, Idjl3 etU~ bir kI'''ptal1 ball
p>so lar da oludu
S KOmÜn.stlerln
borazanl
Baluculefln ve komunlstlerin borazanll(l,nl
yapan Safya Radyo~u bu deja
da Turklye'de "Kurdistan" varml9 glbl aleyhte propagamJa yapmaid bd~'
lad, Radyo, yaylnlaflnda daha da küslahla~arak TlJ!kler'l barbarllk!a suç'ad'
blr Idllp~,
'(),.
Sol). Rao)'osu 'nun bu konuda.
yarbalm S Nolu' Ww 1141111 k1ki yayml a)'nen iö)'le:
lip n.Cent adIa Tärki,e lïnlla.
"Bir llke.co IHrkuldlr Dly.,.
IlDl'.du blr lirt lanhadu b.
baJor ~um .., 12 [ylill rejlmlsùa
kilt aluacb. 5 plou olÙll<Çirta
Tilr!ü,.'dt oe lirkiye KinllallDl'H.Cmt, keldlalae oe arUdaIIan.dw iBWlb!l dl¥ .ypl_a1an
.... "'.da
bakluada ,ok IC7kr lÖykadl. y.nidi, çizildl, Sol yedI yùda, yilZbiuklU dnrimd. IItrid. yuro-r
i.SlUlDIII lulukl .. cb. JÖulll.'
•• Di)wbaJor Ctunl'Idt
itknctltrl
.. 1.(1)'01,"
yapdu
I
11.01.88
11.01.88
• SOllyetler Birligi'nden barl~ sald.r.s.
Slnlrlarda güvenlik' koridoru
Acilci.PKK
i!jbirligi
•
I
IT j
ANKARA,
IJ sllahtan anndmlmasml kabul etti ~
AA
ANAP parti binalanna
born.
bah saMmlar düzenlediklen
gerekçesiyle yakalanan THKP-C
Acileile, orgütü Merkez Komitesi'nin,
gCÇligimiz günlerde Suriye'de bir toplanu düzenleyerek
durum degerlendirmesi
yapu", 02'
renildi.
- Gü\"e~li~ ~i"mlerine
ul~an bilgilere göre, Türkiye kanadl çoI,ert!len ~rgUlun,durum.
degerlendirmesi
yapußJ toplanuya,
bOlilcu
orgul PKK lemsllelienmn
de kauldlßJ belirlendi,
Emniyel Genel Müdürlügü ve Mirin ortakla~a yapll&1 sen op-:rasyonlar sonueu Turklye kanadl çokenilen ve elemanlan yurt dljlna ka,amadan
yakalanan THKP-C Acilciler'in,
militanlar üzennde
e1e gelen dokü",anlan
ve ifadelere göre, örgilt jemasl l'e üst yoneumdekl mmler de behrlendi.
ÜSlERi
NEREOE?
. B~na gè,re ge,nel sek~eterligini Ali Hoca kod adh Mibra, Ural'In
yapllg' Me"e, K0mne uyelen, Sunye, Fransa ve Libya'da üslenmij
hulunuyo~.
. SlIril(d,
) oyladag ile Lazkiye arasInda, denize 200 metre me-,
satede kamplan bulunan THKP-C'nin
Genel Sekreteri Mibraç Ural
li~ brrhkte, ~Ierkez Komite üyelen Levent Gürtgen,
~ril kad adh
Nam)
limaz, \ usuf kod adh Ali Esst l'e Hal'dar Temizalp da bu
Kampla bulunul'orla,.
. F.rans.da,
daha ,.ok örgütün ekonomik konular ile ilgili ijlènn;.
yu,ulen ~lrrkez K0mne elemanlan
da Stlib Hoca, Zaler Gündogdu, Mehmet Ali kod adh Ali Sönmu
"e Cemal ku~ adh ihrabim
\'al,1O olarak behrlendi. ürgütün
Liby.da
da Sami ve Dogan kod
ad;1 iki elemam bulunuvor
SURivE'OEKi
•
~
• ANKARA
fSl
KAMP"
k~mr.
ORGUTUN
y('~ a~3nmasml
L;
VIVANA GÖRÜSMELERI
Geçen Eylül aymda Viyana'da
toplanan ve "23'lü Grup" diye adlandmlan yedi VarjDVa Paku ve 16
NATO üyesi ülkenin temsilcilen,
konvan~l'onel silahslZlanma a1anrnda da yogun bir pazarhk i,inde bulunuyorlar. Yaklajlk dört aydlr delam eden mÜlakereierde pazarhk
dogrudah sdahlar üzennde degi!. Bu
da kararl~tlrdl.
IHRACATI
TiIr~ polisinin e"ndeki bilgiler. Suri,,'deki
kamplannda
~u,iI,
hir ,ifrlik OIU\IUnJP, hahkçl"k yapan orgütün, al'DI zamanda bir 10~anta "e 010 buyama atölyesi ijle!ligini göstenvor.
A~ ..\P b;nalama bomba" saldm olaylanndan
soora Ankara Em'.
niyet ~lùdurlugü
Siyasi Sube ekiplerince eie geçirilen HasaD Hüseyin S.pal ad" mililan iiadesinde, orgillün mali kaYl1aklanru anlatarak.
ihra(,H bile :,ari:klanm
kaycteni,
görü~melerbir "ön müzskere" ni.
teligini lallyor ve loplanmasl plan-.
lanan Konvansiyonel SilahslZlanma
Konleranll'na
bir görev yonergesi
hallTlama amaC! ile yaplhl'or. Bu
noklada 23 ülkenin lemsileileri gerek silahSlZlanmaya gidilecek alam,
gmkse silah kalegor;lerini belirleOleye çah"yorlar.
silahslzlandmlmasmdan vazQecti
Sa\iyetler Birligi, Kafkas slnlrrndan ba~layarak tüm NATOve var~ava pak:
to
,Ikol,," r '-"'~r"'da
blrer guvenllk korrdoru kuruimasini teklif ettl
Nur SATUR
OYYETL.ER Birligi, nükleer
@JsilahlaTin
yak edilmesi yolunda aulan ilk ve onemli
adur. alan INF Anl3jmasl'mn Washi~gton'da imza1anmasmdan
sonra, Eylül aymdan bu yana Viyana'
da sürcn "kUD'iSOsi)'onei iÎlabslz.
lanma" ùn müzakerelerinde de ba.r'j laarrULUna geçti ve lüm NATO
'", l'arjo,a l'akll ül~e1erinin smlrlarll1da birer güvenlik koridoru kurulmaslm l,khf eui. Sov)"e1I" bu
on"l" rum NATO ülkelenne Ilelli.
fl.:" ,';re, Sovyeller Birligi
Ankara'da da bir girijimde bulunarak, bu gene! oneri çerçevesinde
Tiirkiye'nin
müzakere kapsamma
almmasml jart kOjtugu "Kafkas-'
ya'nlD da silablardan anDdmlmaSlDl" kabul edecegini. aneal< bunun
Türk ve Sovyet tarafmdan bir güvenJik kondoru jCklinde OlmaslDl isledi, Moskova, Günel'dogu Anadolu'nun da silahlardan anndrnlmaSI yulundaki tezini bu ùneriyle geri
çektigini bildirdi.
Son kez 21 I\aslm 1986'da top!anan örgütün Merkez Komit"j'nin yaptlgl durum degerlendirmesinde,
bir süre toparlanma
döneml
geç;rilln"i
le ey!emlere ara verilmesi kararl~unldl.
Güvenlil birimlerine ulajan bilgilere gore, Anadolu Komü~ist
Partisi ad;Dl alar ve PKK ;le yapuklan
eylem birligi geregi, Bau
b01geleri 'e jeh" merkellenn;
eylem alam olarak seçen örgüt, y,ni
~Ir
I
11T~r1<iye'nin~artl olan KafkasW1m 121Günevdogu Anadolu'nun
vasad_I~1Acilciler örgütü merkez kamitesi
g~çtlglmlz gunlerde Suriye'de bir taplantl
duzenleverek durum degerlen(ji[meSi
YilPtl
", . "
.
L: RJ\J) ~ dekl son kahnulan
l'
ATlANTiK'TEN
URALLAR'A
Konvansiyonel sllah)lllanma}'a
gidilecek alanm lamml "Atlanli~'
ten Vrallar'a ksd'sr" jeklinde genel olarak yapllmlj durumda. Ar.eak müzakerelenn balmda Mos~o.
va, Kalkasya'YI bu kapsam dljm.
da (uHu vc "Kal'kas)'a'OID girme~i
ballnde lüm Anadolu'da da silab
indirimine gidilmesi" lezini masal'a gelirdi.
Sovyetler'in bu 'Cline karjl ise
Türkiye'nin l'aklajlml, Dogu Anadolu'nun lümüyle müzakere kapsaml i,ine almamayaeaSi,
yalmlca
Helsinki Nihai Senedi'nde ,iziI,n Slmrlar ,erçe\"eSinde kahnmall gerekligi jCk!inde oldu. Ankara, Türkiye'
nin sad", Sovyetier'ie SlI\1n olmadriirru, Sunye, iran ve Ilak'la da beIirU bir güç dengesinin korunmaSi
.gmkligini "e bu neJenle Güneydoiiu Anado!u'nun kapsam wsmda tutulmasml maria savundu, Iluna
karllltk Ankara, Kalkasya'mn mü. zakere kapsamIDa allDmaslDda da
aym jekilde lSfarh bir pazarhk silrdürdil ve bu gorusünü NATO ul.
kelerine de kabul wirdi.
MÜZAKERELERiN
ÖNEMI
An'"
. 'J' "".,"'o.
zilli flizl':'( .
~ cdihnesi k\Jnu~un.
da Suvyetier'ie AUD a'aslnJa va.
nlan an!asmadan soora konvansiyonel silahslZlanma müzakerelennin
oneminin daha da artlliJ gorüjün.
de,
Ölellikle KaJ'ka!ya'daki Sovyel
askeri gii,ü Ankara aÇlslDdan cid.
di bir kaygl konusu, So"eder'in
Kalkasya'daki
20 tümenlik asken
gücü Tûrk Silahb Kumderi'nin çok
üSlünde. 'türk l'elkililer, Sovyerler'
le bu bülgcdeki askeri dengesizl;gin
ortadan kaldmlmaslDlD silahlanma
ile degil, silahllZlanma ile gerçek.
lel'irilebilecegi göriijündeler. Kan.
vansiyonel SilahslZlanma Konferansl'nda bulunacak bir formülle bu
bedefe ul"liImasJ balinde bir Tür.
diplomaun deyimiyle "Diplomas
yoluyla asken bir zaler" ka7.aml.
mil olacak,
Yakl~lk üç bafla once yapIldlSi belirlenen son Sovyet önerisi ile
Viyana müzakere!erine yeni bir dinamizm gelmis dururnda, Savyeder'
in bu banj laarrUluna benüz NATO'dan eevap verilmis deijl. Tiirk
Hükùmeti'nin
de diger NATO ùlkelen ile bir1ikte bir degerlendirme yapuktan sonra SavY" önerisine yamt vermesi bekleniyor. Moskova, oner;nin prensiple kabul ,di!mesi halinde kurulacak gÜl'enlik koridorunun genilliginin de yi ne millakmlerle
belirlen,bilecegi
gorülünde. IIi, So"et diplomau da MiIliyet'e, "SOahlsrdaD anndlOlscsk
böige, 50-100 l'a da 150 kilumetre
mi olaeak? 8u müzakerelerle
beIineDebilir ama, önce prensipte aDlasmsk gerekU" diyerek, Mo,kova'nlD NATO'dan ve Türkiy,'den
l'amt be~ledi~i";
NA I 0 IJ1Jf:nJ.111 il.., .~'l.ln
l'Ku\'vel Kar)ll~bnlla.'il" rap\lfunda da Turk - Sovyel slDlnnda me'cut a,,~eri guçler ara~md3kl dc:ngc:sizlik a,lk,a gorülü) or. Raporda ,U
bilgi1er yer ait l'or'
la blr1ikte \llllra yaklD hir j<kilde kunu,l.ndmllllll'
Ilu binik.
1er &}nca bava inilirmr H' 3mfibik
(denil çlkarms' birliklerle de de>'
leklenebilir,
"Türk ordusu ise Kumbatl'
da yalmlca sekil tümene ;.bip,
Güne)"dogu'daki genis Slmn.n korumakla görevU dürt tümen de ~erektiginde. Varlo" PakU'no karl'
kull.nIl.bilir, "
IISonetler
Birli£i'nin eliDdt'
Türkiye'niu dogusuDa dönük uls.
'ak kuilandabileeek
20 tümen buIUDuyor, Bu tümenler 4 bin 300
lank ve 4 bin 800 lupla donaUlmll
du ru IOda, BunlardaD \2 lüm'n. 2
bin 435 lank " 2 bin 735 lop-'
12.01.88
"KIZllTEPE
SHP'lilere
i$kence
DiYARBAKIR,
~~~'''~lJ('
GORDU"
Hürri:'j.et
12.01.88
gllJlla~II~lll1lllll "'lIll..'ll'~, "()i}lIrhaklr
1~~~1l1'~ gordll~kn
iJJia cdikll bir grup
SHP'1i Atalay: "i,kence,
Hitler döneminl aralIYur"
~Iihkll..' UUIl
I)ivarhaklr G.lll'lC'cikr ('C:lIli\'~'li'nilllok:llilllk
hir h:!'10 h\lllalHl~1 dü.
le~leyen Sill' Millet,'ekili f'uat Atala)", ,,,,lIikle Liea l'; Uide il,,"
krinin bir,l,)~ hiYÜII~l' gll\l'nl;k kU\\l'llcrinl'C:
keYI! U\l!ub:::.dar n.
rlldlglDl Ir biri\\~ v",,,ndnja
i\kenee Y"p,ldlgll\j i")kin I,'",ok eile.
rill1le bclgclrr bulundugunu
"wledi.
Al.la)", L.ire il,e Jandarrn"
~On1U'''1ll L;ltegme" \Iural Odaba.
jl'mn bill.al ki\yllilerr ijkener )"pllgllll bdirkdiUrri!\i
ùne ''"l'rek,
bLi kiji hakkllldo SOrujlUrma a,lImasl iiin lU, dLiYumsLinda bulunduklaTlDl ve ijkenee gorenlerin CUlllhuriyet '>a'''''iJ'na
ilalvuruda
bulundugunu
"",klad!.
(~;ll.l,tl.('lIl'r
(', ..
h~r h:I:,1I1 10pl:llli !:-I
dllzl'nll'yt'Il
.\fnlay,
plIl.!;!r
1l1i\.etïIllÙ'
i~kc"n' lIIl'rkl'/indrki
\'al.\JlI.la~la
bihlirdi,
(illIlL" ..doëu
\lilletwkili
Fu al Alalal', Diyarhakll le ie\'~Oll .lylarJa
bin;ük kl'~Jl' ba~kl \ç I~~l'n~t'krlll y\).
.Ietler, lIiller AlmanyaSl'nda
bil, yuklu, Ilül~, halk, .nrak bir ilKai dC\"lelinin yap.bill"l"l'~ bak," uYKulam.l"
a!!mda inlelDl'kll'dir"
,ledi.
3(
29 GÜN iSKENCE
1l1' Diyarbak"
1Sl
l
Mil-HA
iLÇE BASKANI
SflP Kll,hepe il,e Bajkam Sl'Ianik Öner'in hak," )ele 1",al1l'
na ahndlglDl bdirten Atalsl', bu kllnuda da jllnlan ,"\"!rd!.
"lIalen tutuklu bulunan il,e bajkammll
Selanik Oner'e Il ~ùnü j'ogun olmak üzer. 29 ~ün sürel'Ie ijkenee uYKulanmlllrr.
iikence gördügünü
anlatan 5 ,a)"lahk kendi imzaslDI tal'lan belKe
elimdedir, I)urumu ve diger ijkenœ olaylanm \1illet Medi.i'ue
gotüreeegim,
lIçe Bajkanlmll
Selanik Oner'e 'Se,lmkrde
"eJen Ah.
met Turk'eo YJrdull l'uin?' di)'c sorulmu~ \'e 'Ahrnl'I TurL ,i~lI. lHlUIl
)erine on yi! scn ha ris j'ala,akSID'
denilmijlir."
•
Diyarbakir SHP Milletvekili Fuat Atalay. bölgede "korucu"luk ve "muhbir" lik önerilerini kabul etmeyen
yurtta~lara
"i:;;kence uygulandlgl"n'
deri surdu
IYARBAKIR,
(hha)Divarhakrr
\lillelv\,'
Alalay,
('f.vik
Ku,"
vet'teki
:->orgulama mL'rk~'zilllll
i_~it~~ ~~).nc'~~iniaratHt'ak nilt'.
I. kiliD SliP
Fuat
likle "ldllgUllU
iddia l'lIi. :\talay, pndarmailln
a"l\'i~i II'nli"
.macIY!;.
ba,k\ ''c' i:;ke1H'e lap'
~lgllll. bu
l\l'dl'lIl., klldt.rdl'Il
\ll~lln
hir L:IJI,'UII ha~ladl~lIll
Il:UIlIIl
1\lIrll~'llll;~\1
\11\'
liluliltirlil-.
1:I:t:rill'r1II1'
1IIl'\I'1I \lIllta:--lanll
\'\'
k;111\11 d
.•• llrl:llb:\l;"
!llt,i'~I'ïilldl' l.-ij':"lln''''l' ;llllllll~!
Illl,d,jlrdi
.la'lIdaI'1I1:111111
\.Ipll
!JiI:-hl ''l' 1:;-""IH't.!l.J' IlI'dl'lll.\ h.
\0"111\
hir !..:i .. 'U1;
ba$lacllgllll bdirLt'l\ j.\tal :\'ta~
la ...... I.ice lHJkt ...;iIHk t':-Il'~llll'n
~Iurat Odaba~I'lllll.
h""' ho.
ruculuj!,u
\'t' l1\uhlllrlik
jill~'1ih,
rini Kabul l'lIIH'\t'll '1I1 i li.l:,bn
i:;-kl'IWI'~'l'
alchglill,
I;u :-l1n,:'u1:1
01;\\;11'1 da km'Jt alun;1
al1nadl'
~I
~lIv1l'nh-1I
~1I11 hl'lirtli
'
•
TeroiiJnan
Irak-Türkiye
AföijUtü,
12.01.88
karayolunu
tehlikeli
soru,turma
I
ilân etti
Barzani'den lehdill
NUSAYBiN,
ri"iI ARI>I N'in ~u'a\'hm
l!!!Ide PKK mililanlan
m
Mil.HA
iI,t,m.
larafln.
dan kaï!nlan hir h.lha \c 1
nglu nlu ,'[:lIak hlllllrdu
Öneeki g,'ee grï ,aallerde, III'
nin (,irllldi hu,agllla h,,~h hklhl
sar l1Ia~;lr;l\llld.I, h:I\\;I'll.lIInll1 h.l
~l1Ida hd Icyellllil ....)in Kurml1.ld.
h çnhan \'e 1 ('flu. l'KK milll.lI1lMI
lararll1dan k:l,lrilll1l\l!. B,'I~,'dc n!,l'
rasyonlannl har,ldan \ e karadall
YIIRunlall1ran ".J\Tlllik klJ\'\'ellell,
",han Il,,,,,,;n lillllnu 1711\, IIrlJl.
uk flb.aci Ormll.na vt bUIIin.
merkulerlaia bulu.duiu iilkelerlu
biillûmederlall
dopen
uruIar.
dll sorumlu ollenl.n"
haurlallldi.
Sözu edilen karayolu, Irak'i Av.
rupa'ya baihyor. Irak yiyccek ve
benzeri hayalÎ ihtiyaçlanm Türkiye',
den bu yoldan saihyor.
'-
12.01.88
-
fiA1
KATLETTi
",at:
'\
01$ HABERLER SERVi si
t:RKt:Zl Londrl'dl bulun.n
UIUlllrlrUI Ar Or.ülü, Irak
) onetimine çaInda bulunaru,
Irak ,u\enhk birimlerinio rejim karo
Illllllm onldln kaldlrmak için fare
lehirt Illllàlldlklll1yolundaki
iddi.
lall SorUllurmUlII1 iSledi.
Orlul, bu konu He Hlm açlkllnllslllda. Irak'll rejim karllli 40 ki~inin
fare zehiri olarak kullanùan "III.
yum "la zchirlendiii yolundl haber.
1er edindiiini bildirdi. Orlül IÇlkll'
mUlIIa lore, yqlan 14-60 arumdl
deii~en lU Kün'un de ülkenin kuzeyindekl Süle)'maniye kenlinin Marp
ka;aba\lIIda, bir kadlll ajan lararlll.
dan ayranlanna kalilan "llIru."la
zehirlendiler. Bu kililerden uçu olaydall bir laal 10ll1a )'lI)amuli ~ilinrkcn,
ulckil~r has1Jl1o',e kaldlllld!.
PKK, blr alleyl
.: :';>
Tahran'da yapllan açlklamada
isyanc''larln yolun blr bolumunü i~gal etllklefl ve buradan geçen kamyonlarl yaktlklafl bildirildi
T E~E,
(AP)- iran Iara- furkiye-Irak slmn yakmlanndaki
I.Amdan desreklenen lrak~ Kiln is. karayolunun bir bölumunü i~~al CI
yanaIar, dün Tahran'da bir uyan )'3- ligi one suruldu. A"klamada, I.a.
ymlayarak "Ink-Tiirkl"
kn1oI.- ho'dan g"erek Irak 'a elya U1l'yall
lua (1I1lk !çt.lüvtaU oI... dllla,"
hir,ok kamyonun yaklldlgl da be
açlkladllar,
lirtildi.
Iran resmi ajan'I (RNA'mn yay.
Mesul lIarzani komUla,mdakl
Irak Kürdislan Demokratik l'aMi'.
d1il Kün bildirisinde, "baacIM böyne baih Rruplarm on.eki lün le Ink.Tirlli)'e IIl1'11JG1un Il.....
Istedl
11:).01.88
B G-3tü'ek, 2 tabanea gas" ettiler
"1':,lIT::HIii:41O"I".,!('IIiIIfi'!'
TiKKO.askeri
bi.lik'
bastriel
r Piyade
L!J
ZMiT,
Kandlra'daki
197.
'\la)'l'na bagh 26'nci
pi)'ade nObel,i kogUju onceki gece alkeri parkall ve lilahll 10
kiji tararlIIdan balild!. KogUjlaki
lIöbetçi er ve subaylall etkisiz haie
geliren \e Kurtçc konul\Uklan belirtilen mililanlJr Radel (1-3 piya.
de lüregi ile 3 taballea ~lIdlktall \dnra duvarlara "TiKKO" )Jl1p. daha once gasp clliklCII ,kl takllyle
.açlilar I erori,tlerdell lider .0IlUIIlllllda 01,111IIÇ ki\illili elkall bellr.
IClldi.
Ola) III du) ulmall u/ennc ,elfe
Il le ilçclerde.i \Um gurenlik gllïle.
fille klfllllll al.lrm \crlllr,clI, IlijImlla'.'11I \Iu,tara Kalclllli de 1/.
Illlt'C gddl (,,"d.'mn,IY
B.I) •. ln1'81'nd.1 dJ dc~cllelld"lIell ba"Jn'
d.1 klill;,nil"n !kl [.lkll dun a\fl dYn "t'rler Je t('rk .:Jdml~ {lIar ,lk bui:JaJu nu JIJd.!. dun g.L:ctellllle Ieldoll cdcn b" kll' crleml I ~I' \IL
Ii. Taksi i,erisinde bOj blr larjor ile.
bOl bir kUIÜkluk bulundu.
Pi)ade kogujunun balilip soyul.
du~u habewlIn duyulmaslIIdan sonra lçijkri Bakam Mustafa Kalem.
Ii, KutJhya'dan izmit'e geldi. Kalemli, olay yerinde incelemelerde
bululldu, !mùl'le Ium }elkililerill
k.IIJidlgl hie Itlplanll du/cllle)ell Ba
k.ln Kalemli, da ha ,{llHa }'.Ipllgl
açlklamada junlan söyledi:
"0Ia)1 bir lerörlsl grup üsllen.
mi~lir, Anrak devlelimil bö)le çapuleu gruplara göz açlirma)acakIir, Gerekli sorujlurma Iurdurül.
mekledir. OlaYID billeri kl>a süre.
g~ll~ leçirile,l~klir: So~~.un.yapanlann 10 kill oldu'ldan keslnlik
kazandl. "
Basklll \C Ill\gUIl 01.1)1",:: (,CIIdkurm.l) Il.1\k.1I11IglJie ïelfl' IlIerdàl emlll}et mudurlugu \e ordu
bllhklcrin(e de degerlelldmldii\ll)g.
rCllildi.
3 TERÖRisTiN E~KALi
BELiRlENDi
Kaian lefümllerden hdee lonu
bunda Olall u,Ullun eilall bclirkll'
•
Kandlra'dal<1197. Pivade AlaVI 26. Pivade ncibetçll<ogu$unu basan asl<er elbiseli 10
milltan. nöbetçl er ve subavlan, sllahlannl allp etl<lslz dururna getlrdlkten
sonra
15 G-3 plvade tùfe{jllle 3 tabanca allp I<açtllar. Mllltanlar, gasp ettll<lerllkl tal<sllie
geldlklert Olav verinden kaçarlarken, 5 tÜfe{j1 val kenanna attllar
• Yunus ~EN • Murat DEMiREL • Serdar AKINAN
• Ekrem BÜTÜN
~
I: J.iIldarma ,\la) KOIIIUI.lJlhgl'nJ
d'lflllllli hil,llIm'''"k
nn,e 11:1111'.\'
't '\'
~ '1:'l.kk' il,h'ri
hlrlik \c pl~lI,
1!1,,~l'Ill
ri ,\'.1':.1.1 ~!;',lfl".l1 Dah.l
LIIl..!
bu!
J.II//J\lt,
':.1.
i
di. Mililanlann gasbeuiklrri laksllerin lororleri ilciolay maslIIda nobel,l olan er re suba,lann verdik.
leri bilgilere göre 10 leroriStlen
3'unün ejkalleri lespil edlldi.
Lider konumundaki [er<iristlenn
1.70 bo)lannda,
2 gunlilk sakali
olan, 28-30 yajlannda. kot panto.
Ion giydigi belirlendl. Lidere yardllll
eden diger iki terorislin i.... 1.80 bo).
lannda, \eyrek bl,1kh. elmer UIUIl
burunlu /a,lf \e 1.80 hOII.mIlJ.I,
ola, IlIallllda ,ulund .. m.l"" 1,1\"
yan blf .lll.
GENELKURMAY'IN
AÇIKLAMASI
llt'nl'l~urIllJY
~l
J\,.'
(Jl'Il!:1 "'L'~rl'Il'r]:
I\dildH,I'd,lkl
b.I\~lll
Il!,t\
i dl:
:~~dlha ,l\lkl.lma ~.Ipll.\ll..'nt'I~\lr
JIlJ\
açl~lama:::.mda tL'rùfl~t gr
ur-
(;ln ,ildhll
~t'fl
\'C
jt?p\h!.I~1
maskel, 8
tm nO~l.:t'rl\l
")I
"
l'lk\-
Il.dL' gCiHL'rck, Jcpo Jl~II.J.Ü,' ','l~
hJl •. 1 rt:JJJ.l rulundlllul;lI' ~ 1t:'C~
Ik , lab.IU'd" Ji,tr.lk l~\1i' LI" :.
lini!'!:
I h.~1'
'.\,i1
1-1," I .; '"\ L'
; J.'l ' '"';,
dira yakllliodaki 197. l'iyade Ala.
Yl'mn yol ustunde bulunall nöbelïi
kogujuna yaklalllll'a araçlardan in.
dilcr. Yuruyerek k"~U\a gèlen n1lIilanlar, ulCllrrilldek, J'.m c1bile
ncdel1lyle lereddtltc dUlell .api 110
btlïilcnni silahlarllll I,'kerek ,'lk"11
hale gelirdiler. ~lditanlar. kogul
ïeICclilldeki 5 nobelçlll de c1lrrin.
deki G-3 lipi pilade lufe.lelini ala.
rak .ugula loklular. KOglilIJkl 7 cri
k"a '11rede ,IIWI'" ,'.1"11IIl1lit.lldar
hu J,lerkfllllulckk'lni
de aldilar.
Milildniann bll b"iun\<: .ogul i,erilind" bulunur.ell dl~er arkadaj'
Ian d;1 ,elfL'J, J1l1\uya 1.lllil.lr. Bu
\lraJa,
dCHI)C
ha~1 Ill'
,1'll'~llh_'11
;tr.l~ .. ln klll\li~l
Illlbc[çt
~(,/~n
JL'
dl~.I~hj<1
heilr:::'l'
jill-
nen sllahil .illlcrce elkisil duruma
gCllrildl. Nuhel,i yu/hall ile alleg'
lIIen d,' labanealJn alillarak .,'~u.
ja \"kuldu. ~Iililanlar, kogul du.
larlallua "1iKII.O" Yil/dlklan ><Ill,
roi t"plallJ 13 (i., PI)ade 11Ife,,!iil,'
lllh.I) 1.lfIl' Iki lah.J:1\;a\Jlu al.lrak dl'
lall \"III,lr, krndlkrlIIi be.k)en
tak\Jye bindikr. Bir lure uzaklal'
Ilklan "lIra J.I G.'! IlIfckkrilllll
5 'im ~t1! ~I.:llapna Jllil.tr
"KIRMiZI
rllla.
giLk-
1\lf ~l:: i
ALARM"
VEHiLlJl
\ I.bu.lu ''')U ),lk,r:IJflllda d,e
ala.: 'fi baglanan tak\i ),)fol"'II,
Sült) man llo~an ile 1Ulll er Olld
III Ir:crii1Jl..ll kUItulJj ~ \" ml.1 .1
kl'l'"ù~1.lki
IIL')JtI~\:
Je : ..n:i'
aS~l.:r:L'nn
\;"hltl:ll
B"J~~
'"'I
;h!\
gllll~ ~d,1.1! bu\tl~
f1I\I\O
leminin 1,C1illllde )l'r almadl Ill'
holfaj IIIlaal1ndall dillamii ,.t1.II' Il'
birkaç nldllnne ,) kmlall" ~l',:l
Icjlircn ,.l'a dill or~,l111111l"~11 \l'
GunCJdogu AnaJ,dll Bolgcsi'Il~:~'
kli kOlullan yu/unden )clli C\kmlerS gi!):Q1ediji üS/ dii~ydQ.i ~1I,'III.
niyel yetklli,i tararmJan blldinIJ:.
Aym ,cIkill. "rguilln ,il.lh "knlll\l
l,-kli~illi bt:hrtcre., "1Ia.,kllll )apan
lar hUjuk iblimalle nORu'~an ~elmi~ltrdir. lIujuk \ehirlt-rde 1')lt'm
ko)'acaklan )n(undl eskidcn chlr
rdilmil ishhbaral çah\malanmll
\ar. ~" ~eli"l'ek
bir 1'\ Itm
j allahilirlcr" ûédJ.
0JbU(U .!~lIJa Uq:I,.'IlJ • i~i
j
TiKKO NEOIR?
GerïcklCjlirdigl basklll Ola)l) loi
gUlCnlik gUiknllJ eylem hekklllili
lçine sokan yalJ dill Turkl,e Ihli.
lalci Koylu KU1lului Ordulu (T1KKO), Turki}'e Komulml 1'01111"Mark>i'lleninill
(TI-.I':7\lI.) orgll'
lunun askeri kanadlm oIU\llIrU),.f.
Turkiye'de Marklisl.Lcmmll bir du.
zen kurmal'l ama,layan TKi'. ~tl .
kentlerde TI KKO, kirsal kcslmdt de
Partizan adJ alllllda [aali,el gOIte.
riyor. Yala dljl orgülun kmal k
simdeki kolu olan ParliZoln, daha
çok Dogu le Guncydllgu '\IlJdolu
Bolgesi'ndeki koylülere )oneilk Ide.
olojik propaganda raail)"li Yurulu.
Yllr l'allil.lll11r~uIU Il''gu le {iu.
BA~BAKMrA
:Illi~
/,,l':'l'\.llh:n
~\'
.dlll •.t
BULUNllU
P.. \~J111 ~1.:,\~Ul
,Ir "!,Il
IllallJarma
1\\llnllt.lnll~I"ld.1
.11.11111
1ÄKsiLlH
.11.1.1.1,
:,I~,iklili ~of~\lkq..'r,
,',d,U1m,l' 1III'II'lwl;!
.\I.J~
~1J,lrlllll.:
!lll
1I1;1':Jllla; l'lin
~:!ll'll
~ I ul ul~1
\.I~aIJnUla!lo1
iïl;1 !'CllIl i"l'" "ram~ yal'J1.rk"J1,
g."p edlkn "41 A:'<I 41.1" pJ;lk"h
"Ifi r,'nkh ~art.J1 marka lak,i Kan.
dira Ilm,t kalawlunun :0. kil"r,lel.
re"nde dunlc'~ edilmi', ,'Ia,ak bulundn. BlIndall kl>a hir \ure lonra
da "41 AR 772" plakah laksi Ie's
bir <onde, Kandlla'nJl1 Ak,wa koyu yulunull 15. kilollletre,,,,dc \,1'
rampule }'uvarlanmlj ol.lrak cie gl,-
I Il
1I111'le.1 ha"11I Ola)1I11 I ~I' \11
ni bildlldl IC 25 (;., l"fl'~1 lie ; :.,.
ban ..a ald,klannl one lu;du (ja!".
ICITIllelekfoll cden kill. "l ...P \11.
lIK ...O i>r~ulü adllla .\dapalan
li~ 'dlra'da hir a,keri birli~e )apl'
Ian ha,klllda 2S (;-3 pi) ade IU(c~i
ile 3 tabanl'a aldlk" dcd:.
\d.ll'~t:~t11\l'( ,1,111gl.\
,\Iarm" ',.J:lJI
• "'1rI1I1I'
TlKKO adllla ustlendi ve aldlklan
turek la\'1II1II 25 oldugunu Olle ,ur.
du. Kunligi belirlulO militan onccki
geec Izmit'Ie Sülermaa Dogan'a ail
"41 AR 772" plakah laksi ile Tuncer Üner'e ait "41 AN 413" pla
kali blr balka takll}e mU\lcri glhl
bllldiler le Kandlla'ya dugune gidel'cklerini soylcdiler. Gece 'aal
02.00 S1falannda Ilmit'ten aynlan
laksllerdeki militanlar Ç'ubuklu ko'
} u ya.llllafina gddlkleeinde ,il:Jhlamll çe.crtk ara,lan durdurdlilar.
7\lilll.lnlde l{lrorlenn cl \,' 01\ aklJfI.
ni bagla,lp \lll kenafilla blrdkular
le .1\111arallarla y"la del;llll cui.
1er lkill luba}', K'I er par',lil mill'
[:lIlIJI ',loll 0'.00 <lralaflllJJ K:III'
llilll
,'.11'11 ('CL:~I \:'
BILGI
L'mlt'Id; m...l'kt"
d3n \\lIHJ karJ)~llLJ~:.J:":J,:\,':t',
gekn l\l\le" Ba~am MUliai)
,
Icmli. Harbl\'c (),JUC\lI.~ ~,JI'r ...
Baihakan Turgul Ozalïa g"fI'll',
B.l~ralall Ozal 'a ba, •. III" ,1.,'1 hl,
Il'rdlgl dgrcnilen Mu\lafa lialeml,
d:Jha "IIH,I "1.lklJ ..\II~.,., ..: .
31
~
14.01.88
Apo'dan hainiere
ÇAGRI
•
IP
;an Kurt radyosundaki konujmaslOda 'U iddialara yer verdi:
"TKP/ML P.rtlua arubuyla yurt dIJlad. blrlelllÙf dunllDdaYIZ. Yurt lçiDde de ort.t eylem t.ranlDlZ Ylrdlf, Aym feldlde
TIIKP/C ve Kürdlsl.a Komüaisllerl BlrUiI (YU) 6rJiiderlyle de
iuilak baUadeylz. Ort.t eylem karan a1d1plDlZ irallderla yurt dl.
Ilad.1d t.drol.n
Türklye'ye dönmeU ve ,.vlfIlDIZ. t.lI1mabdlrI.r. Buad.a böyle eylemlerlmlzl çot d.ba aeall a1u1an y.ym.lmkinl bul.c.&iz."
Öe.lla, ortak eylem kararlanmn Kürdislan Demokratik Partisi
lideri Mesul B.rzani ve KYP lideri Cd.1 TaI.b.altarallOdan
da
desteklendigini öne sürdü.
Klsaea Apo dive amlan PKK lideri Ôcal.a'lO, Kandna basklmyla ilk elkin eylemini yapan TKP/ML ile eylem birliji kararlanmn
bulundugunu açlklamasl, ilgili islihbarat çevrderinde sürpriz olarak
niteleniyor.
PKKve TKP/ML, 1984 Ylbnda bir gùç birligi içine girmijler, ama
aradan ikl yil geçmeden TKP/ML, kendi tabamnlO hlzJa PKK'ya
kaydlglOl farkederek, bu birligi bozmujtu. TKP/ML'nin 0 zaman.
dan beri PKK'dan uzak durma)'a çalljl1&J sambyordu.
Apo, geçligimiz aylarda Suriye'nin Basil bö1gesinde düzenlenen
bir loplanuda, klsaea .. Acilciler" diye amlan THKP/C île güç ve
eylem blrligi protokolu Imzaladlklanm, klsaea Aellciltr dive amlan
Parllzan 'e TIKKO adb 2 eylem grubuna aynlan TKP/ML'yi ise
:'::aJI.lanri
,oy1emilli.
AbCluliah Ocalall, korsan
raClvoda vaptl(1I konu5mada aralanndakl güçblrllOI
bozulmu5 olan TKP!Ml adIl vasa dl51Orgütün TOrkl.
ve'de kendllerlyle ey!em
blrllglne alrmeslnl Istedl
MARDIN, MIL-HA
IKK lideri Abdull.b Ôcal.n, beklenmedik bir açlklama yapa.
rak, "TKP/ML lie ort.k eylem karanlDlz vardlr" dedi.
Ôeal.a, Surive slOmna yaklO böigeierden dinlenebilen kor-
14.01.88
Tercfunan
Ve e,klya
Nusaybin'de
ikl Ögretmeni
kUlluna
dizdi
M.Al. ACAr
USAYBiN, (Ten:ü.ID)- Mar.
din'in Nusaybin iIçesinin iki ayn
köyiinde baskm düzcnleyen bölücü
ejklya bu iki köyde görevii ilkokul
öiretmenlerini olomatik silâhlarla
latayarak öldürdü.
Önceki akjam saat 22.00 malanDela Nusaybin ilÇCSÏDebaib Dibek
¥c Daiiçi köylerine 2O'fCr kifilik iki
ltYfI qtlya grubu, ayn koUardan
N
bIsk.m chizDIcdi. Böliicii qkJya baskm dÜ1ieDlediji Dibek köyiiDde gö-
uuklaprkcn
tildi.
sJoganlar atlJÏI bellr-
m JlIIIIII köy Wolu öjmmmi ....
......
1
l:aIcbb lojmaDdaD
Çl-
blip köy JDCJdanmda kUflUDI di.
Jad: öIdUrürta1. diier qkIya gru.
bu da aymlUllade Daiiçi köyü il.
kakulu öjretmeai Adu1 Akdeaiz'i
oIoIIIIIik siIihIarIa tanIyiJ1k <ildür.
dü. Böliicii qklyamD eylemterini
Jl:rçekl~tirdiktco
sonra köyden
Olav üzenne Mardm Thgay ve
Bolge Asayil Komutam Thiseneral
Thrl1u BedirlllD olaylann meydana geldigi Dibek vc Dagiçi köylerine giderek, incelemelerde bulundu.
Köylü ~a
görüjüp olay hal.
kmda bilgi edindi.
Aynca bölgede genij çaph arama
ve opcrasyon baIlauld1jJ belirtildi.
Bu arada bir Süß önce aym köylere vine bölücü qtIya laraIindan bas.
km düzcnlenip, burada bildiri da&tulmlj ve köylerin halk tipi lelsiz
leri Cjklyalarca gasp edilmi~ ve ay01 zamanda köylü yurtta~lar da léh.
dit cJilml,ti,
19.01.88
Tercüman
Tercüman
15.01.88
E~klyanln cinayeti bitmiyor
Il kÖylü magarada
kUIiUna dizlldl
4 köylü magarada
kur,una dizildi
ARDIN, (ferciim.a)- Nusay.
bin'in Dagiçi kÖyÜnde ögmmen
Adem Yavoz'u öld üren teröristlerin
kaÇUdl&Jdört köylu, 61u o1aralt bu.
lundu.
Nusaybin'in Ginneli buea&tna
bagh Dagiçi kOyünü önee~ gün ba.
san ~luya, ayru käye bagh Kup ma.
rasmda 60 y~mdaki Ilüseyia Ko.
runIDIl, 35 yajmdaki IItnu Ka.
ruomaz, 30 y;qmdalu Nezlb Kolllnmu ve 20 ya~Jndali ismail Cibn.
giroglo'llu silâh wluyla la\,lflllIl-
M
Il.
32
Olay üzcrioe, bölgede geaij aram4 ¥c opcrasyonla ra bqlayan gü.
venlik ku~ri,
bölgenin dagbk ktsimindeki bir magarada, kaçmlan
dort köylünÜß medini buldu. Köy.
lülerin otomatik tüfeklerle 1a/'a/IIl3k
oldürüldügü bildirildi.
YetJr.ililer,~kryallln geçij yapabi.
I«egi gllZtrgâhlann çembm ahndr.
&tOI,çevredeki köy vc mezralara gi.
ril VI: Ç1k1llarm slkl konlrol aluna
ahllarak operasyolliano sitrditgitnü
bildirdi.
'Irnak Dereler'de
çatl,ma
Hüsametlin
• "Sürgün hükumeti"
haml@ içinde
18 . 0 1 . 88
PIK' dan sivasl atak
•
KARANFIL
iiRT, (ferciimao)- sürt'in Sunak
Silçesi DereIer bölgesiod~ güvenlilt kUV\tt1eriyle bir grup terörisl ara. tiW! Güvenlik kuwetleriysmda silâbb çaujma çlkU.' Çal1~ma- t.lili' le çall~maya giren
da bir köylü kadJm öldü.
e~klya kaçarken bir
Ahnan hilgiye göre, dün saal
köylü kadlnl öldürdü
20.30 sualannda bölgede operasyon
teren PKK böige sorumlusu Millk'
yapan güvenlik kuvvetleri, Sirnak'kod isimli Salib BaUk'ie grubu 01m DereIer bölgesinde bit grup lerödugu belirlendi.
risl ile kaqtlljIJ. Teriir.stIerin güvenGüvenllk kuvvetleriyle iki saallik
lik kuvvetlerinin te,;li,n 01 çagnsma
bir çall~maya giren ¥C daba sonra
ate~ ile wjlhk vem.esi sonueu SI'
sis ve kar yail~lDdan yararlanarak
lill ça~ma çlku. Ça~ma suasmda
kaçan terörisl grubunun BeylüjjC'
47 ya~mdaki Kudret ike adh koylu
bap yönüne dogru kaçlJklan lesbil
kadml e...inin ÖQÜßd: olururken vuedilerek, teröristlerin takibine balrularak öldü. IJzun süren çal1jma.
landl&1 bildirildi. Takip ve operasdan soora sis ~~ kar ya&Jjmdan yayonlara Sirnak 119. Seyyar Jandarrarlanan teröristkr çaujmaYI kese.
ma AlaYl'na bagh birliklerin yamrek olay yerinden kaçtl. Olav üzeri.
ma, Dedeören VI: Dereier bölgesinne opcrasyonlar geni~ alana kaydlde bulunan lomando birlikleri de
f1lmak sureliyle dcvam ediyor. Sa.
kallhyor.
bah da Siirt il merkezinden operas.
Operas yon un yaplldl&t bölgedc 2
yon bolgesine helikopter ile iki vumelre kar oldugu. bu arada terörislrueu lim gruhu g~oderildi.
lerin SlDm geçmeden yaka1anmala.
Öte yandan Sneak Dereier böl.
nna çahjl1d1&J, ça~manlD dün ~Irnak'ta buJunan lçijleri Bakam Musgesinde güvenllk kuvvetleriyle çaujIal. Kalemli'nin Dereier koyünde
maya giren ter5ristlerin 7 kiji oldukokul açlh~lDdan birkaç saat soora
Ian ve bu terorisl grubunun böige.
de ozun bir sü'eden beri raaliyel g01- Illcydana geldigi belirtildi.
•
Mart aYInClavapllacak PKK merkez
komitesi toplantlslnda
bir ulusal
konsey Olu$turulacagl, bu kOnseyln
sùrgùn hLikümetl çall$malartnl ta.
mamlaVlp kurulu5u IIkbaharda lIan
edeCegi ögrenlldi
"sürgün hükümetl" kurulu$Undan
sonra, PKK bu hükümetln "eylem
kolu" olarak çah$acak
.
riilKK'run
"s1yasl .lai."
hamlanwg. ve Mart aymda
toplanaeak Merkez Komiksi'nin sürgüo hükümetinin kurulu.
~unu dünyaya aç1klayacag. ögrenil.
di. Edinilen bilgiye göre, PKK'mn
Mart a)1 içerisinde Suriye'de ya da
Bekaa Vadisi' nde düzcnleyeeegi
Merkez Komitesi toplanl1smda bir
"ulunl kollJty" olujlurulacak. Bu
konsey, "siirgiiade blr Kürt bäkü.
mell kurulDlu" ça!ijmalanm kisa
zamanda tamamlayacak. Daha sonra "süflÜadeki bikülllet"in kuru.
IUju .. diiay.) .... açlklanacak.
PKK Merkez Komitesi üyelerinin çCjitli uluslararasl örgütler ve
Avrupa'daki bw parlamenterlerle
lemaslarda bulunduklan,
destek
arayt~lanna girdikleri de ulljln ha.
berler arasmda Ver abyor.
PKK lideri Abdull.b Oc.I.n
(Apo), örgütün korsan radyosunda
yajlu8!. baZi konulmalarda vc parti
orgam gazeleierde )er alan yazllannda, "süflÜo bükümeli" girijimlerinden ÙSlUkapali jekilde bahset.
milli,
~
..
,
'.1,1,
19.01.88
Okul yolunda kurt korkusu
IDI
O(ju Anadolu'd. k(JylOyurt/,,'ar, kar. k/lin Iylc.
bastlrdlQllu gOn/erd. kurt korkusu lçlnd. Y'IIYOr.
lar. Bitlis il merk.zin. b.Q/1 v. k.nt. 18 ki/om.tfl
uzak/lktakl Y"nlzç.ml"
k(JyOntJnçocukl'fI, okull.rln' .1.
lahll koruyucularla gldlp gellyorlar. Kurt stJrtJ/er/nlnçok Sik
k(Jy,'nmasl v. '~/II'fI glrlp koyunlarl parç,'.mui
Ozerl.
n., .1I,'er, tJçkllom.tfl mas.,.d.klllkokul.,
çocuklarlnln
c.n gtJv.nllQinl S8~/.m.k .m,clyl •• v ttJl.~1 t,,/y.n ko.
ruyucularl. g(Jnderm.y. b",.dl'ar.
(Folo~fI': C.,., SAYDAM/S/rLls, MIL. HA)
Tercüman
'l'ercünian.
O/urn/u
bir
18.01.88
ge/i$rne
Fransa, PKK
ve ASALA'ya
ho~görülü
NKARA/PARtS-
Franslz hükümetinin, ülkede Tür~iyc alcy.
bill örgütlcrc yasak getireeegi belirtildi.
Tür~.Franslz heyetleri arasmda, I(röre kar!1 i!birligi görü!mcle.
ri dcvam eder~en, I(rörisl cylemlere kaulan gruplar hakkIDda i~i
illu güvcn!ik güçlerinin birbirlerine dlllllManbk yapmaslmn da ka.
rarlqtmldJiI betirtildi,
EdiniieD bilgiye göre, haf~ balmda Ankal1l'da lekni~ hcyeller
seviycsinde yapllan "Ieriirizlle kU1l Tiilk •• 'lIIUIZ ÏfblrUp" görÜlmelerinde, özeUiklc Franll'da Türkiyc aI:yhine faaliyct gosl(.
ren örgütlerin durumu cie abndl. Yetkililer, f'lIDIlZ yctki1ilerin, politik giiçmenlcrin olulturllugu örgütleri vc TIP'yi bu kapsamm dl'
'Inda IUl!ugunu belintiler.
A hine faaliyel gösteren
PIU( V. AULA'YA HOfGORO YOI(
Vasa dtll TKP vc dijer bill gruplann lemrill eylem1erde bulun.
madtklanm belinen FlIDIlZ Yftkilüer bu gruplann Fransa'clalci fa.
atiyetlerine dmm edcbüeccklerini büdirirken, milletlerarul lemr
örgütlcrinin yaDlSlra, PKK vc ASALA'DID da WtlflldlÏl öirenildi.
Bu arada, Fransa'D1D, ASALA vc PU'DIO eylem1erine aruk hOf'
goni üe bakmadJil öjluildi,
Öle yandan •• öriipDderde lemrizme karF itbirliji anIa)'lfl uya.
l1IICI, FlIDIlZ polisiDin lemr örgûtlcriDc )'ÏlDdik olualt dÜZCllledi.
IibukmIarda cie JCÇiriIen örgüllel beIae YCbiJaileri, zIlIW1 ~r'
lIIedaa Tiilk CllllliyaiDe ulatl1lll:ljJ, Tiirkiyc'nin de bu örgüt1er
koalllUllda FlIDIlZ potisme diQll,...nhk .orm yapacaiJ büdiril.
di, (VIA)
19.01.88
Ussarides'ten hainee itiraf:
"KIbrlsll Rumlar
bi)J.ücülerin
müttefikidir' ,
De~
Rum yönetimi meclis ba~kanl Lissa rides
ANK Ajansl'na Selânik'te verdigi demeçte,
bölücü eylemleri desteklediklerini söyledi
Ahillet YA"'LOew
Ibm Rum YÖDetimi Mectis
Batbm Yaos LiIIarida, böIücü qkJyum ajua ANJ('a (Kürt
haber ajanSl-ANK) mdiii cIcmtç.
I( Kürtler'in mücaddaini deslek.
lediklerini vc on1arIa ittifak balin.
de olduklanm IÖyledi.
Rum pzetderindcn EpiUri'nin
haberine göre Lissarides'in Scla.
nik 'te vcrdigi bu dcmcç "lirdilIan Press" gazctcsinde gen~ Jekilde j'eraldt. "Künllslu
Prea"
gazelesinin birinci vc bqinci sayfalanm tamanICn LiIarides'in demeeine aYlldli! bildirildi.
Epikeri'nin haberine gOrt Lilsandes demccinde genel olarak
Rumlar'lD, Ermeniler'in vc Kürtler'in durumuna ttmas ederck bu
konuda tU lorü,leri belirtti:
"Er_al vc Kirt llnelelerine
Ilk lemu edealenlea bIri oId.p.
III IllllJOnI., Elk18 blrt. oIa.
l'Ik ..... lUdddan 1çIa, TtlrId"r'.
nin nit.lUauD '" 18'_
liIiIIII
olarak TürldYf'Yf kar1I kordl.U
K
liai •• üttenkltlr."
Lissarides daba IOnri "Kürt
haber ajaml-ANK"m muhabiri.
niD IOrularml IÖYle mapladl:
SORU: TiirkiYC'Dm demokra.
sij'e geçtijine iIijkin iddiaIan bU.
klOdaki loriiJleriniz aecIir?
CEVAP: "GillIIÇlIr. Ber BlaJuyla JilillÇlir
lIdece
Tirkbe lIrIfIHu
Wr ....
lUI oIarU ... ..,..
llltler
lÇlUCIu delli, lIIaIt TiItI ....
k1lÇ1Uàa
dl w,Ie6, (:lUi
lia ...............
Il.
IÏ __ rejIIIIIlPHe Mftbt
eddJIeœj .ua,. ~
-IUMur,l)'1 aiJed .......
lIIr
tUlia TïrkiJe'•••••
!IrIIW.
Yfaldcn k.,......u
..........
al '''II'JOn.:'
SORU: Kürdistan iJc Tür.
kiyc'nin itgali alunda bulunan
Klbnùn halklan arwndUi da.
yanllma hakkIDclalci .onitleriniz
nedir?
CEVAP: "Biz, lin
u.
~
"rIndrmnllz amk' ain clop. lIIr lwWt
a
lIekledir, lirtler'iD lIiCldelal, IDU.akllY!Z, ÇiDlti Tirkbe'.
Kib".',. müc.delalala mitten. .iD Kill .i...... '" 21'ul
kin!a .icadelnldir.
Kürtler'in
lanlllayJ reddet_ " be...,.
Türk yönelimlnf kll'1l mUClIde. 'Dag Türkleri'
.i.kin
le.i TürklYf'yl ZI)lnatmaktadll.
detlldir. Bu aedoledlr k11iz de,
nUla'llI)11 Tür~ i'lilini l',a.
Kürt!er'in lliic8de1eM1 büyik bIr
mlktl olan Iilbm'Iß müeldele.
ie'li vc IellplÜ De k..... )'Of1Il."
de_
33
"
,."1'....-':';' .._' .....
_
Lc.I.~~
21.01.88
Meclis zabillarindan
avnen "hezevan"
NKARA,
(ferrümao)- TBMM Genel Kurudûn sert tartJlmaJara sebep alan
"Kürtçülük" ta~masl slIasmda ANAP'a menIUP milletvekilleri slk slk ma kapaklanna vurup
"yub" çekerek SHP'li Mehmet Ali Ereo'i proleSIO etliler. Ban SHP'lilerin ise Ereo'i aJkllladlklan görüldû,
A lu'nda
"KÜRT
SORUNU"
HEZEYANI
Bu lartJlmalar Medis zablùanna löyle geçti:
M.ALi EREN (istaobul-SHP): ... bugûn kamuoyunu sûrekli melgul eden toplumsal yaraJanm1Zdan biri de Kûrt sorunudur .... Kûrt sorunu bûtûn yönleri ile eie aJmarak gerçekçi çözûm yollan
bulunmaJl ve kanu tartJlllmahdlr.
(ANAP malanodao gürüllüler)
HALiM ARAS (Kocaeli-ANAP): YaJan söylüyorsunuz, yalan .. ,
M.ALi EREN (Devamla): Dogu mahrumiyet
bölgesi olarak blrakùnul, bunlann kendi dillerini
konulmalan yasaklanmllur ...
(ANAP slralanndau sITa kapaklanna vurmalar. gürül!üler)
M.ALi EREN (Devamla): ... OOlgede asimilasyon, vargûeû ile devam ettirilerek isimler degi~tirilmekte, vatand~lar çocuklanna özgûrce isim verememektedirler .. (ANAP SIraIanndan gürüllüJer)
ILHAN ASKIN (Buna ANAP): Ne konUluyorsun, bilniiyorsun.
SEREF BOZKURT (Ankara ANAP): Atatürk
milliyetçiligi çerçevesinde Tûrk milleti içinde herhangi bir aynm yapùam31. Tûrkiye'de, Tûrk miIleti vardlr.
TALAT SARGIN (fokal ANAP): Anayasa'YI unutma, Anayasa'yl. ..
M.ALi EREN (Devamla): Daga'da dÜlenlenen operasyonlarda özel talimaùar uygulanmakta ve yakaJanan sarnklann olay yerinde infan yapùmaktad.Jr (ANAP SIraIanodan gürültüler). Dinle
dinle, önce dinlemesini ö8renin. Dinle 31Ùataca&un.
BASKAN HÜOM ORAL: Bir dakika saym
hatip, bir dakika efendim.
M.ALi EREN, (Devamla): Eger yüregin.iz varsa, söylediklerimiz Y3lÙ~ gelir buradan tarlll1rsmlZ, (SHP srralanndao a1k1$1ar, ANAP Slralanodan gürüllüler)
SEREF BOZKURT (ANAP): UlusaJ bûtûnlûgûmüzû boweu laflar sarfediyorsun.
YUNANISTAN,B-U-LG-A-R--='-ST-A-N-
M.ALi EREN (Devamla): Yunanistan'daki
Tûrk derneklerinin Tûrk sözcügüoûn kaJdlrùmasl
olaYI ve Yunanistan'daki Tûrkler'e yapJlan baskldan söz ederek Yunan hûkûmetinin bu tutumu
kmandJ, gerekse de Bulgaristan'da TûrkJer'e ...
CAHiT ARAL (El8Z1g ANAP): Saf kan Tûrk
onlaL
SEREr BOZKURT (Ankara ANAP): Yunanistan'da ve Bulgaristan'da uluslararasl anl~malarla varhgi kabul edilen bir Tûrk etnik unsuru
l'ardIL .. (SHP malanndan 'olor )'erine' seskri,
gürüllüler,)
ÜLKÜ SÖVLEMEZQ(;LU: (Kahramaom~,
ANAP): Bölüeü ...
M ,ALi EREN (De.amla): Biz demokrauz, Yunaniltan'da nlsun Bulgaristan'da olsun, hangi mil.
liyellen olursa olsun, insanlanmlza baskl yaplhyorsa, bu basKmm karllsmda olaeaÏ!z ...
BASKAN HÜOAi ORAL: Saym Eren toparlaYlßlz efendim,
AZINLI~
M'LLlvETÇILERI
M.ALi EREN (Ile.amla): Ü1kemizde eger 311ß-
34
lU: rnilliyetçilere baskl yapùlYorsa, onlano isirnleri degijtiriJiyorsa (ANAP stnJanndan gürüllüler)
siz de gelin buradan onu kmaym ...
iLHAN ASKIN (Buna ANAP): Saym B~kan
lûûen, hatip 31mhk millet dedi ... Tûrkiye'de hangi
azmhk millet vardu, açlklasm bunu, (ANAP Slnlanodao gürühûler) Cevap .ersin hatip buna ...
Mecbursun cevap verrneye ...
M.ALi EREN (Devamla): Ba~rrna}'ln. BiliyorsunUl Bulgaristan'dan ûlkemize gëç etmil, kaçnu~ OOlünmûl aileler var.
iLHAN A~KIN (Bona ANAP): Hangi 31mhk millet var, onu aÇlkla ...
BASKAN: Mûddetiniz dolmUliUr. Size son sözleriniz, eûmlelerilÙz için rnûsaade ediyoruni, lûtfen tamamJaym.
iLIIAN ASKIN: Tûrkiye'de hangi 31mhk millet var onu löyle ...
M.ALi EREN: Sizlere de soruyorum. Onlann
ailelerine pasaport verecek misiniz? Yurt dllma
gönderecek misiniz oolan?
ÏLHAN ASKIN: Cevap ver, cevap. Hangi 31mhk millet var Tûrkiye'de ...
OLTAN SUNGURLU (Adalel BakBDI): Saym
b~kan, Anayasa dill laflar oluyor ... Tûrkiye'de
azmhk kim, onu söylesin. OOl'le konulrnasma mûsaade etmeyin,
YALÇIN KQÇAK (Sakarya ANAP): Meclis'le 31mllklar nu var?
M.ALi EREN: Tûrkiye için demokrasi, ûlkede geçerli bir demokrasi olmak zorundadn. Saygllar sunuyorum.
(ANAP SIralanndao prültûler,
"l'uh" sesi)
Kürsû burada buyurun gelin tartJlaJlrn.
B~KAN:
(Bozkurt'on !Öl istemesi ûzerine)
Buyurun efendim ...
~EREF BOZKURT: Vazifeni yap, v31ifeni.
MUSTAFA KALEMLi: (içilleri Bakaoll: Sal'ID b~kan, hatipe eevap verecegim.
BA~KAN: Saym KaJemli, söz isterniltir. Halibe yerinizden slk slk mûdahaJe ettiginiz takdirde
konUlmarun insieanu bozulmakta böylelikle konUlma uzamakta ... Arka~lar
kendi klSlmlanyla i1g1li söz istemektedir.
BOZKURT: Senin mûdahaJe etmen gerekir, etmiyorsun ..
NECAT ELDEM Ustaobul ANAP): Hatip öyle
konUllUgunda zauaIinizin mûdahaJe etmesi lazun",
B~KAN:
(içi$leri BakaDJ'na dönerek) Buyurun efendim,
ISTIKLAL
MAql
,UR
MI7
MUSTAFA KALEMLi (i~ri
BakBDI): Anayasa 'om ûçûncü rnaddesilÙ bir kere daha okumak
istiyorurn. "Türkiye devleti ûlkesi ve milleti ile 00lûnmez bir bûtûndûr" (A/I'AP slralanndan bravo snleri a1klllar)
ÖNOER KIRLI (Balikesir SliP): Demogoji
yapma, demogoji ...
KALEMLi: 'Millî maFlI istiklâl Marll'Wr. B~kenti Ankar!'du.'
TURBAN HiRFANoGW
(Hall)' SHP):~iir
mi okuyorsun?
"OALKAVUKSUNUZ"
CÜNEYf CANVER (Adaoa SliP): Lehte KOnUlacaÏ!m balkan, sö? istiyorulD.
- BASKAN: Buyurun efendim,
CANVER: ..',evet efendirnei, sepel efcndimei:
dirler, Dogu'l'a özgûdûrler. .. SaYID Bozkun siz
bir daJkavuksunUz. Soytanhk silin için bir rütbedir .. , (ANAP !llra1anodao prültüler, !lira kapaklanol vurrnalar)
Tercü.ntan 19.01.88
i.issDfides'ten hainee itiraf:'
"KIbrlSll Rumlar
bölücülerin
müttefikidir' ,
Demeç
Rum yönetimi meclis ba~kanl Lissarides
ANK Ajansl'na Selânik'te verdigi demeçte,
bölücü eylemleri desteklediklerini söyledi
A.nn.t YABULœW liaio mittefiklciïr:'
Ibm Rum Yönetimi Meclis
ÜSSarides daha sonra "Kûrt
~
'Qsos Lissaridc:s, bö- haber ajansl-ANK"m muhabiriIücü ~
ajaDSIANK'a (Kürt nin sorulanm ~Ie cevapladl:
haber ajanSI-ANK) verdigi demeçSORU: Tûrl:iye'nin demokrate KÜfÙer'in mûcadelesini desteksiye geçtigine ~kin iddiaJan haklediklerini w: onlarIa ittilaI:: haIin- kmdaki gö~leriniz nedir?
de olduklanm 5Öyledi.
CEVAP: "GiiJiaçtir. Ber auRum gazetderinden EpiUri'nin
Iaouy\a &iliinçtür. Ba sadece
haberine göre ÜSSarides'in ScIa- Tim)! tanbadaD eWk bir h1nik'te verdigi bu dem'eç "KijnIis- rim oIank lIDmauyan Kirtler
laD Press" gazetesinde g~ lf- 8ÇIDdu cIeiiI, bizzat Tirk balkilde yeraldl. "Kûn!istau PmI" kJ açumelu da böyIedir. Çiakü
gazetesilÙn birinei w: belinci say- bu Iœadi kmdàlDe demoIuui Iii.
faJaruu tamamen l..isWIdeS'in de- Iii verea rejimin Içiode bmke!
meeine ayudlÏ1 bildirildi.
edelJiIeœii Auyasa ~
m.
Epikeri'nin haberine göre Lis- lumdur. lyi aiyftli Iaerboli bir
sarides demecinde genel olarak phSla Tirki}e'de delllObuiola
Rurnlar'm, ErrnelÙler'in ve Kûrt- yenideo Dnaldupna
iaauatailler'in durumuna temas ederek bu DJ saolllJ)'Ofllm,"
konuda lU gö~leri belirtti:
SORU: Kûrdistan i1e Tür"Ermeni ve Kûrt meseleleriae
kiye'nin ijgaJi aJUnda bulunan
ilk !emBS edenlenlen biri oldninmu stDIyorum. Elkin birim oIa- K1bm'm haJkIan arasmdaki daiak taDmnwWaniçin, TiIIli)'t'- yan1lma hakkmdaki gö~leriniz
niD oüfusuoun ~ 2O'sinia siâhb nedir?
CEVAP: "Biz, Kürt barekeliolarak Tür!dye')! karp ko,dap
gerçeginl deierleacirmemlz &ad- nin dog,. bir bareket oIdagana
ioaomakllJlZ. Çüokü Tûmye'mekledir. Kürt!er'in mic:tdelai,
IUhm'm micadelesinia mütteli- Dio Kürt lü(DSUoan % 2O'sioi
laDJmlYI reddetmesl ve bonlira
kinio mücadelesidir. Kürtler'in
Türk yönelimioe kaFjI mücade- 'Dag Tûrl:leri' demesi mimkün
degildir, Ba aedeoledir ki siz de,
lesi Tür!dye)i zaYlnatmakladlr.
Kürtler'in mücadeJeggj büyük bir
J)nlsYlSlyla Türk i~galioi ~smakIs olao Klbns'ID mürade\e- sevgi ve sempsli iIe karphyoruz."
K
HürriR..et
2,1 • 01 .88
• Gündem dl\ll konu\lmaslnda,
"Türkiye'nin Slklnt,lanmn ba\linda Kürt sorunu var, Bunlar ana dillerini konu\lamlyor,
çocuklanna
istedikleri ismi veremiyor, pasaport
alamlyor,
Bu bir ulusal sorundur"
dil'en SHP'li Mehmet Ali Eren
ANAP'i1larca yuhalamrken,
baZI SHP'Iiier de alk'\llamadl.
A
NKARA,
(Hürriyct)Türkiyc
Buyük
Millet
Medisi'nde "Kürtçülük
kavgas'"
çlkll,
SHP
istanbul
Milletvekili
Mehmct
Ali
,Eren, UKürtler" için. a2J.n_
hk milliyct" deyimini kulls,,dl ve HBunlar anadillerini
kon~amlyorlar.
Çocuklanna istedikleri
isimleri veremiyorlar.
Kardc\>leri, yurt
lÙ\>Ina çtkmak
wrundaydl,
orada
vatan~hktan
at.]chlar, Buradakilcre
Ise pasaport bile verilmiyor.
Ba\>bakan,
Bulgaristan
ve Yunanistan'daki
Türkler
konusunda
bagtrlrken,
Kürt
SOrununa
neden
deginmiyor" dedi.
U
ILK TARTlSMA
SHP Istanbul Milletvekili
Mehmet
Ali Eren,
gündem
j,\>, yaptlgl konur;mada, Türkil'e'de ciddi slkmtllarm bulun-
jugunu,
bu slkmtilann
b3\>mda
yer aJdJglm" söyledi. Eren, bunun
"ulusal sorun"
oldugunu da
ïne sürerek, uUlusal SOrun.
lar ÖCÜ degildir. Bunlar, he':
kesimde
tart~lmahdlr,
Bu
tartlljmaya
Parlamento
da
katJlmahlÙr"
dedi. Eren \>Oyle devam etti:
"Parlamento,
bu tabuyu
y,kmak
wrundadlr,
Kürt
sorununu
bütün
yÖnleriyle
,eie alarak,
gerçekçi
çözüm
önerileri
Üreterek,
SONOU
detaylarlyla
tartJ\>mahd,r.
Aksi
takdirde,
Türkiye'de
demokrasi
vesayet
a1tJnda
~utuhnaktan
kurtularnaya!:aktIr . Kürt]er'in
variJgJ sürekli yadSlnnu~tlr,
Bu insanlannnm
hep kw;ku}'!a
bak~,
Carkh siyasal
ve
ekonomik
uygulamalara
tabi tutulmuslardtr."
Lse UKürt sorununun
..
DEVAM
SlRA
KAPAKLARI
Bu konu,ma
81rulnda
ANAP'blai'
81ra kapaklanm
vurarak prol.e8toya baqladllar.
Onura! :,lem Bœkurt
ayaga
kalkarak,
"Aytp, aYlp; böyle
konu,amaZSIDlz
burada,
1ürkiye'deki
Kürtler
azmhk
detiJdir" di begIrd.. Olkü
Söy1emezot{: ise "Türkiye
Cumburiyeti
var.
aZlnhk
yak" diye batlTlp SHP 81ralarUlA döndü
"" "Bu yaptJtuuz
aYlptlr.
Bu mUletvekilini
-wrun" dedi,
Mehmet
AU Eren bu tepkilere ka .... "Suun dinleyin,
burada
bunlarl
a6yleyeoetiz"
diyerek töyle konu~lU:
"Ba,bakan
ve iktidar,
~ariatan'daki
Aysel'i ge_ken,
oradaki
Türkler'e
baalu yaPJkLtuu
aäylerken,
iaimleri
deti,tirildlti
için
ka....
kampcnya
açarken,
"unaniatan'daki
derneklerin bqmdaki
Türk
keUriIeai ka1chnlcl1 diye I>1titleri
Bakam bat1nrken,
Dojtu'da
Kürtlere
y~'p.lanlara
niye
8usuyor?
Ulkemizde
de
a,zmhk milliyedere
baskl ya.
p1hyor,"
AI'AP
slralarlndan
"Yuhh"
scslNi
yükselirken.
SHP ,Iralanndan
bazI millel.
vekdlermin
hl, alkl,lamadlgl
v,oruldu ~IIP'h Kâmil AteI'>'
gullan.
R.za Yllmaz.
Etref
Erdem.
Kemal
Anadol.
Mehmet
Kahraman.
Arif
Sag; hem Eren'i
alkl~laddar.
hem de ANAP'hiara
"Ay.p
ay.p,
yaptlklarlnlzdan
utanm"
diye baglTdllar.
Daha soma. 1ç1~leri Bakam
Mustafa
Kalemli kursoye geldi ve SHP'li
B.an
\'ekili
Hüdai Oral'm, Eren'in kon~masma
imkân
vennesini
klnad.. Kalemli,
"Atatürk'üo
kurdutu
TBMM çatJSmdan
~
k01111f1JUlDlD
yapilinasJ
bepimizi
yaralach
ve derinden
üzdü" dedi. KalemÜ.
millel\'Ckilinin
"kendi dillerini kon~yan
bir gruptan"
sOz ettigini
belirterek
fUnlan sOyledi.
uAna}"IlS8mlZln
üçüncü
JD!lddesi 8Ç1k: Devletin
res1D1 diü Türkçe'dir.
Aynea
bu kürsiiden
ant içtik.
0
yeminde
aäylediklerimiz
de
unUtUbnaSID.
Atatürk
ilke
ve inlu!aplÀnna
ba,th
kala.
catJz."
AI'AP Ankara Millelvekih
Onu rai Seref
Bœkurt
soz
ßlarak.
"TBMM
kuruldu.
tundan bu yana, bu denli
talihsiz bir kon~ma,
bu
)'üœ kürsüden
yaplbnach,
Bqkan,
Anayasa
suçu Ïl$le.
yen bu rnilletvekilinin
cWmüne de Ïl$tirak etmÏl$tir,"
dedi. Bœkurt,
"Türk milleti
bölünrnez
bir bütündùr,
Türki~ ...'de aZlnhk
yoktur,
Kürt unsuru
)'Oktur,
Türk
ulusu
vardlr"
dedi
\'e
ANAP' hlarln alk.$1an araSlnda kurstiden indl.
Daha soma konu~n SHP'.
Ii Cüoeyt
Canver
ise kur.
süden ~nlan
soyledi:
"Batl'da
soytarlhk
mücS&e8esi
varchr,
Soyta.
nlar krallan
bile ele,tirirler
ve Itüldürürler,
~'da
i""
dalkavuk!ar
vardlr,
EVe!
efendimei,
aepet efendirnci,
SayID Bozkurt,
siz bir dalkavuksunuz,
Soytanbk
sizim için rütbedir,"
YUHLAMAL
....R
Gend
Kurul
Salonu
hir
anda kan~ll. SHP'hler
Can
ver'i alk.,larken.
A!liAP'hlar
kursuye dojtru yuruduler.
nIT
k,sml da 81ra kapaklarln'
\'u
rup "Yuh"
çekuler
Proleslolar
nIT sure daha
de,'am etu SHP1i Arl:' Sait
ile ANAP'h
Ismail Olldül'un
ka~lhkh
bagIrdlklan
goruldu
Sat, "Çlk ulan ~n"
derken. OlldüJ.
"Serefsiz
sen.
sin. sen" diye ka'1'hk verdi
Bu Slrada ANAP
Grup BB.!;'
kan \'ekili Haydar Ozaip. Og.
dül'tin
agzml eliyle kapallp
!RIsturdu.
Daha
soma
~un.
deme ~eçildi.
.
lI'Ö"'-o
NE
&Ç1kl&J!L8yapmuru
l8tedilini
soyledi,
liMiaü, bir ,azete.
cinin, "Turgut
AtalaY'1 bu
yi)ndeki
bir konUflDU1J1dan
~
partic\en
ihraç ettiniz,
fUDdi Eren içIn ayDJ feYi
yapacak
m181IUz?" sorusuna
~yle cevap verdi:
"tkisi farkb teYler, Eren
g?~ünü
Y8Dh' bir üsIupla
dile getinIi,
Söy\ediklerinde
parti
ilkelerine
ten
dܥ!n
bir
yok. Yanhf tuùa"lan
laUlihs.~ ,bir kon~ma
oldu,
adesuun
yanb~
oldugunu
ben de fark ettim. kendisin.
den a~klama
yapmaSlIU istedim, ' ce\.abtnJ \ erdl
oer
DIYOR?
SHP Genel Ba¥.anl Erdal
Inönü.
ISlanbul
~lillet \'ekili
Mehmet
Ali Eren'in
lartl~'
malara neden olan konUf."";S1
için, ''Gö~lerini
iyi üade
edemedi.
Söylediklerinde
parti
ilkelerivle
ters dܥ!n
bir ",y yokT. dedi
lnönü,
Eren'in
konU¥1lasmda
"aZln.'
hk" kelimesinin yanh~ anla~li.
dlgml, lartl~amn
da bundan
çlktlgml
savundu
,'e Eren';.
makanuna
çaglrlp bu konuda
21.01.88
tograf1anm çekmeye b.ljia,hm.
Mililanlardan
bazlian
yuzlerini ka polIr ken, bir klSllll açlk
ytizle resim çeklinnekten
ra.
halslz!Jk duymuvordu.
T
UNCELI,
(hha)
- Hürriyet
muhabiri,
KandITa'
dak, 19ï'nCl P'yade AlaYI cephanehgmi basan, ikl otomobili
gasp eden ve ISlanbu!'da
bir
pohs memurunu ~hil eden yasadI>, TKP/ML
TIKKO orgütunun mJlit.anlarlyla.
zorlu ve
alumle burun buruna geçen bir
valculuk Lan soma, 2500 melre
~'uksekligmdeki Munzur Dati'
mn karh eleklerinde goril¥neyi
ba~ardl.
KandIra
basklmm
kendilermm
planladlglm,
bu.
nun çah~alarma
aylar once.
slIlilell ba~lad,klanm
soyleycn
millt.anlar, aS1) mucadele alan
larmm "k,rsaI
kesim"
aldu.
gunu belirllrken.
uAma
ey.
lemlerimizi; ordumuzun güeünü art1J'JIUÙ< için, kenderde de sürdüreœgiz"
dediler.
T1KKO
miliLanlan,
yaplIklan
aç,klamada.
PKK'yi
"ka~1 devrimci"
diye nite.
leYlp bu orgulun
kadm ve <;0("Oklara yonehk kanh eylemlerml lasvip elmediklenm
soylediler
NASIL
GÖRO~K?
Kandlra haskmmm
ve hemen ardmdan hir polis memurunun ~h'l roihnesiyle sonuç.
lanan ISlanbul'daki
kanh çall~'
madan SOllra, bu e)'l~mj planlayan mililanlar.
ul.~bihnek
It;in, onet.' Olyarbaklf
buromuza lalimal
verdik
Topladl'
~.mlz
,slIhbaral.
yasadl~1
TKP/~lL
TtKKO argutu mi.
lilanlannlll.
Tuneeli'de,
Munzur Dag,'mn ~llmaSl guç sarp
vamaçlanndu
gizlend,klerini
~osœnyordu.
Gorevli arkad~arllJlIz,
DiyarbakIr
yoresini kan~ ka .. ~
tararken. gONitukleri her ki~ye. "miütanlarla
gö~me"
ISleklerini ilelliler. Gtinler geçivar. aneak bu isLejie, herhangi
bir cevap
gehniyordu.
Tam
umutlar kesihrken. DiyarbaklT
buromuzun telefonu çaldl.
Telefandakl
meçhul
ses,
"Bizi anyonn~sunuz"
di.
yardu ... Hemen ardmdan,
goru~e islegimizin nedenini sor.
du. BIZ. gazet.ecilik gorevimizi
yapmak iSliyarduk. Bunu soy.
leYIllC'e. bu defa "Kim
gelecek?"
dlye sordu
KendIsine. bolgeYI ,yi lamyan arkada-
"EYLEM
MUNZUR'DA
TEHLIKELI
"Fotograf
i:jl bitLikten son.
ta. ilk sorumu yonellLim. So.
rum, kamuoyunda
gtincelligini
koruyan
Izmit
- Kand.ra
baskllU ile ilgiliydi. Bu eylemi
kendilerinin
iki ayda planla.
d.klanm
soyleyen
mililanlar.
baskmla ilgili ~ bilgiyi verdi.
RANDEVU
UNCELI'de.
Tepeba'l
I Turistik Otel'deki bekle.
Y'~lm. iki gun surdti. Her an.
yeni bir telefon. yeni bir mesaj
bekliyordum.
Aneak, kimse bir
baglanl' kurmaYlllea; bu defa.
geçmi~te bu mililanlarm yogun
olarak
garuldtigti
Ovaelk'a
geçtim. Burada, TurisLik Ote!'
de bekleyi~im
ise bir surdu,
Geli,im agremhni~Li. Yine telefonla arayan meçhul kili. kimliglmi sorduktan sonra. UTun_
celi-Ovaclk
karayolunun
2O'nci kilometresine
gel ...
Arna yabuz .. , Gözümüz
de
üzerinde"
diyerek.
telefonu
kapattl.
"Evet, yalmz gilmem gerek'yordu. Bu. tehlikeli bir ran.
devuydu. Ama ustlendigim go'
revi sonuçlandlnnak,
farz 01mu~tu.
...
WRLU YÜRÜYÜ~
''TunceU-ûvaak
karayolunun
20'nei
kilometresinde
araçtan
indim.
Munzur'u~
eteklerine dotru yuniyÜfe bat.
lad1m. 0 I88lZ beyazhkts,
de.
rinligi bir melreyi bulan kar.
lara bala çlka yururken.
sert
ruzgâr. klTbaç gibi 'yuzumde
~klJyor.
doganlll koynund.ki
yalmzhk, heyecamml arlmyor.
du ..
"Militanlarla
nerede. nasll
ga~klim?
Bunu bihneden.
fotograf çeke çeke. yurumeyi
surduruyordum.
Ama illraf
elmeliy,m
ki. aç ka1nll~ \'ah~i
bir hayvanm
saldmSl. ya da
bIr k~e
donup kahna ihLimah, beni fena halde urkulti.
yordu ...
"Iki
saallik
yuruyu~len
soma, lam umudumu
kaybel'
meye b""ladlg,m Slrada. otelerde kararldar
gordum.
Ünee.
"Köylü
olmahlar"
dlye clu.
PLAN!,
YAP!LDI"
1er:
"Birlakte,
Hrkada~laflnin
bulundugunu
SOy iL,likleri te.
peye dogru ilerhyorduk.
Tc.
pey i """r a:;maz, M ki~ilik, si.
lahh. Lanl t.eçhizalh bir miliLan
~rubuyla, yuz yu:", geldim. Ilk
dikkalimi
,ek,'n,
klyaf"llt'ri
oldu. Dd h~mda
olmol"rma
r.gmen, temizee glymmiljierdi.
Ellerinde. G 3 ve Kalllljllikof
lipi silahlar vardl. Dondurul'u
soguga ka~1 iyi korunlll'ak ~kilde orturunu~lerdi.
Soma. bio
rinin kadln aldugunu fark ellimo
"Kendislm
"grubun
lideri" olarak Lanllan 30 35 ya"ndaki
miliLan bana,
"Hot
geldin kirve .. , (Dojiuda 'kar.
def
anlammda
kullanlhyor).
Dururnun
nllSll?" diye sordu.
"Onlara. gel~ nedeniml anlaltlm.
''TERORtsr
MILITAN
YOK,
VAR"
"TIKKO
mililanlan,
gor~enin
bqmda,
hemen ~rtlanm bildirdiler. Kendileri için
"terorÎ.8tt
bain" deyimlerinin
kullamlma8lm
istemiyorlardl.
Grup lideri, bu i.teklerini. ~y\e dile gelirdi:
"Biz
terorist
delliliz ...
Hain de detiliz. Halk saVlllp
veren TtKKO gerillalart)'1z,
Sen, sorulanlU
bir saate SItehr, Bizim, gitmemiz
gerek,
tstersen,
önœ fototraf
çek;
soora kon~m,
Hava karanrsa,
"in güçle~ir,"
"Makineme
sanidun ve fa.
"Plan
için e1irnizde
gerekli bilgi ve rnalzeme vanh.
Eylem plarolU, bu datlarda
baZJrlachk.
Bu tamanilanmea. gerillalannuz
harekete
geçerek
eylemi
ba,ar.yla
gerçekle~irdiler,
Bu eylem
lIODl'1lSI,
yotk.?.r.~.:unlar
yÜzÜnden,
ar
zia
heDüz irtibat satlayamachk,
Arna, en klsa sürede bag.
!ant. kurabi\eeetimizi
umut
ediyoruz,
Eylemle
cid .. ~-dilen silah
ve malzemeleri.
dagdaki
gerillalara
u~t.ra.
cag.z."
"NlçlN
KANDI RA?"
"Eylemin
planlaylCtlan"
olduklanm scivleven mililanl.r.
"Niçin Kandira?
Ilk eylemi.
nizi neden
burada
yapt •.
IUZ?tt somma, tam ve açlk ceyap vcnnedil('T. ISTsfIrn i.Jzerine de. "Devlet güçlerine
koz
vermek
istemiyOn.Jz"
diyt'
kl'Slirip allliar
"Kanchra
\'e ISlanhul'dakl
eyll'ml .. rin "OOlj8r1 ile sonuçIancbtlrn"
SJk sik vurJr{ulu\'an
militanlar.
uzun hlr Hracian
soma ~hir eyl,.n\lerilll ilk kez
ge" ...kl~lird,k Il'rllli. kendill'ri
için bunuil bir "Slnav" nitchginde
oldugunu
soyledder.
Esas
mueadele
alanlannlll
"kU'li81 alan" oldugunu bildi.
ren TIKKO'eular.
"KITsal
alanlarl
gözarch
etm~-den.
~hirlerde
de eylern
koyacaklarJlU"
Lehrlt.I,'r.
TIKKO'yu gu,lendirmek
için eylemlerini surdureceklerini
soyleycn mililanlar.
"Bizim için.
",hirlere
girmek
ror degi!.
Ist.ed~imiz
an, ijArtlarJ 01.
gwùa,t.rarak.
kentlere
giri.
yoruz,
Iyi bir istihbarat
aglllllz
var.
Habcrle,mcde
güçlùk çekmiyoruz"
di\'<' ko.
Ilu!?tular
.
"Tunceli'nln
l'lrafll1dakl
dag SIblil':-.mI olu:;;turan
2:->00
Int'tn- :-.uksl'khgmdt'ki
Munzur Dagl'Ill "Us" t-tlllll'I\ mill
tanlar bir soru Ult'rI!U.', ~ullluk
yiye<:t'k ihtI}uc,:luflllI, hay\'an
avlayaruk,
MUllzur ÇaYl'nddli
hahk lutarak.
/lynnl
d",ll.k
~ordukh'ri
buzi kl~il('rill i{t'tlr
digi y.yecekl,'rll'
kUr.;Ilachkla.
nlll da b...hrlliler.
"Mihlanlar.
blr dlg,'r so.
rum uzerÎne eski Tunceli, ~imdlki KlTklareli Valisi Kenan
Güven,
Izmir Emnivet
Mudtirlugu Baklm Onarlm ~ube
Muduru Ua-ur Gür ve BlIlba~1
Fehmi A1ttnbilek
hakklllda
"ölürn karan"
aldlklanm
behrttikten soma. ~yle kanu~lu.
lar: "Ancak,
bederuniz
sadece bu üç kÏl$Ï detil. Bütün
haIk d~anlanndan
hesap
soracatJz.
fi
"Devlelin
bu uç ~()re\'hsi.
Illçin "haIk dÜljmam ' olsundu? Bunun
eevablnl
alamadlm!
"TIKKO
mililanlan.
gele.
eekte yapmaYI planladlklan
i~lerin ba~lIlda
"kurtarJlml~
bölJeler'
olu~lunnanm
geldi.
gilll de belirterek.
bu amaçla.
nlll ~yle açlkladliar'
"Halk savl1.!jlarl, ~IangIçta gerilla birUkleri
(aaU.
yeti oeküode sürdürülür,
Bu
I1.!j8mada düzensiz,
dattn1k
olan ve vurkaç taktikleri
ile
sava~an
ordu
çekirdeklerimiz. süreç icerisinde, kurtarllnll~
alanlar
yaratarak,
düzenU ordular ol~turaeak,
Böylece,
halklmlz,
özlem
duydugu
baskl
ve zulütnden,
komprador-patron
devletini
yakarak
kurtula.
cak, Kendi devletine ve halk
iktidarma
ka~aeak
..
"Belliydi ki. "ilk hedeC-o
12 Eylul öneesllle darunekli.
\'e onlara gore, uhalklmlz". 0
gunleri. hatla daha ilerislIli oz.
luvordu'
"Olagantistu
Hal Böige \'a.
Iisi Hayri KozakçlOtlu
hak.
kmdaki goru$1erini de kamuo.
yuna duyunnak
isteklenlll be.
hrten mililanlar.
her fIrsatla.
,"<+f.,
-.
35
r
DEVAM
"Bö\geye
sosyal ve ekonomik hizmet götürmek"ten
sö. eden KozakçlOglu'nun,
kendi deyimleriyle,
"Kürt
hallu" üUlrinde baskl uygula.
d'gm. ileri sürdüler, KozakCl~lu'nun,
yine kendi deyim.
iêriyle,
"Patron
devletinin
'~.
azW
bir halk d~-
marn"
oldulunu
iddia eden
militanlar,
"BöIge
Valisi.
Kürt halk. Ü7.erinde uygulachgl zulümleri
ile tanmmak-
taw"
dediler, l)ünyanm hu.
zurla izledigi AllO So,'y"t ya.
kmla,masm. acaba nas.1 görü.
yorlardl?
"Militanlar,
bu sorumuz
üzerine de, Amerika ile SO\'.
yetler Hirligi'nin,
han. ve si.
lahslzlunma konusunda dünva
kamuuyunu uldatmay. ama~.
lad.klann öne sürdüler. Sonra
da, "Iki emperyalist
ülkenin
silahlanmaya
ayll'dJklar. paralarla.
açhkla
pençele.en
insanlan
kurtarabileceklerinitt söylediler.
..Hu du zalen, mililan 01.
maya hi~ de gerek duymayall,
türn han~'ieVl'r insnnlann sôy.
ledigi :;cy degil miydi?
PKK'vl
ELESTIRDILER
"1'L'ki, PK K için nl'ler du.
.unüyorlard,? TtKKO
mililan.
larl, bu sorumuza
kar.,hk,
PK K 'yi SNl dille ele.lirip
"ka~l dcvrimci'! rliye nilei".
diler. TIKKO'cular,
"PKK.
partimiz
TKP-ML
ÙJrafmdan, 'kllr~1dpvrimci hir ijr~iil'
olarak niteleniyor,
PKK denilen örgüt. Rus sosyal ~venizminin
U!jag, alma yolundaki çabalanOl
katliamlarla sürdürüyorlar"
cliy" ,'k.
lediler,
"PKK'nin,
kadm ve ~oeuk.
lorn viilll'lik
kanh evl('mll'ri
tas,'ip' l'lml'Cliklc'rini sö)'I«lil"r,
(Yl'li~kill l'rkt'kll'rt. gl.lin("(.; ClllI~lr i~.jll.,
..
dl'lIh1Iilt'r.,
"i.r ~ ..\.
u..-
Apo'i1un vç güdü'mündeki
kilalm,
Husya ile Suriye'nin
u:;ag. uldugunu söyleyen militanlar,
"Partintiz
hakkmdaki
'ajan ihbarc. devletin
U:;ai':I' .. klindeki
suçlamaIan. dogru degu" dediler,
.. Hir de, Kandlra'daki
IfI,'nei l'iyade AlaYI cephaneligine yapdan baskmdan sonra.
Brüksel'de bir aç.klama yapan
Ali Haydar
Çelik'in,
olay.
TI K KO ad ma üstlenmesi var.
ch... Cörü'ilügümüz
TIKKO
mililanlarl
ise uÇelik'j ta..ru.
mad,klarln,"
kaydederek
!jÖyle dediler:
"Bu adamm yapt.g, açlk.
lama. partimizi
baglam.yor,
19t17'de düzenled.igi iddia edi"
len konferans da. partimizle
il/(i1i degil, Bu konferan8l.
partiden tastiye edilen oportünist ve revizyonist
delege1er dÜ7.enledi, Bu ~BIar.
kendilerini
dünyarun
merkezi ilan ediyorlar,"
"Ilir
ara, sal",,"zland.kla:
rllll [ark (.ttirn ...
"Art,k
yeler, Senin dönnwn gerekir . Bizim de daglara çekilmemiz ..... dediler.
Sonra, beni orada blrakarak,
lIwk la.llIaya baijlad.lar,
"Arkalartnda
blraktlklarl
iZ!PrL', urpcrC'rf.k
bakllm.
"v,, bell de, dönü~ yoleulu.
gUlI1él
....
'.'
"',:,,:;:
",1'-
','
"EYLEMLERiMiz $EHiRLERDE DE SÜRECEK" ~~7":rt :a~i'
Supan. Kanmra baskm.n.n planlay.ClSI alan TIKKO mUitanianyla
Munzur
Dl$'run
karla kaph eteklerinde gö~meyi
ba/jardJ. onla" daida görüntüledi.
Bu foto~raf. günler sünm bir IK'kleyiijten VB 1 metreyi bulan karda ôlûmle
burun buruna iki saat süren zorlu bir yürüyÜljten sonm çckildi. Militunlardan
huZllar! fotoiiraf çekilirk,m, yüzlerini kapatt •. Aralarmda bir de kadm (küçük
n:simde kot pantolonlu, yûzünü utk, il" gizlemilj) bulunan militanlar. ellerindeki silahlllr! hllvaya kaldarurak, "Eylemlcrimiz
ku's,,1 kesimlerin yam SIm
~(.hirlcrdt~ dr' sürc('(~ktir'" dNiil('r. Munzur'un
sarp tepelcrini --OS" ynpun
milit.lInlunn
donduNeu su~,*a kar' •• i.vi giyinmiij olduklar. dikkati çckti.
ha;;ladull. Affin hu kez,
~('Ii'iilll(h-n fark:' olurak: TI K.
hO llIilitalllarulln
fOlO~ranart
\'(, :clll:ctllklartyla,.,"
"Tercuman
00
21.01.88
KOrt halkllllll Iran kOkenli oldu~u öne sOrOlmO~tOr;
oysa, bu-iddiaYl, KOrller;in Turan kOkenli oldu~unu kabul eden, Encyclopaedia Britannica yalanlamaktadll.
Zaten, Anadolu'yu tamyanlar bilirler kl, gerek töre,
gerek gelenek ve görenek baklmlnda", KOrller hiçbir
yOnden TOrkler'den lark" de~ildirler: ay" diller konu.makla birlikte, bu iki halk, soy, inanç ve gOrenek baklmllldan tek bir bOtOn meydana getirmektedir."
LoZlIn Borl$ Kan/eransl
7ùtonok ve Beigeier
1àk,"I.' J. Cilt' J. Ki/op: J
Say/a: 346
•
Inönü'den
•
Inönü',e ders!
ingi/iz Emperyalizminin 'S6ZCüsü
Lord Curzon'un "Kürt/er aynd,,':
HKürt/ere 6zerklik" ve "Kürk azm/zgm tamnmOS1" ta/ep/erine Lozon!.
da lsmet Pa$a'nm cevap/an
AY .. IKAD ••
"Musul Vilâyeti'nin TOrkiye'ye geri verilmesine kar.' çlkan Ingiliz temsilci heyetinin dayandl~' siyasi sebepler ~unlardlr:
(a) Bu Vilâyet içinde' oturan pek çok Arap varml.,
(b) KOrller, TOrkter'le birarada ya.amak istemiyorlarml~: bunu, ilkin, ayaklanmalallyla hem sava~tan Once hem de sava. sllaslllda (b'u konuya ili~kin olarak
Dersim olaYI ve 1914 de Billis'de çlkan olaylar gOsteriliyor), sonra da, dOnya sava.lIlda kötO dövO~erek isbat etmi~ler. Üstelik, Ingiliz hOkûmetinin yaptl~1Il1ll tersine, TOrk hOkümefi KOrller'e Ozerklik vermek iste~inde hiç de de~ilmi~.
..
::.::;~~:'
.,
"Türkiye'de
milIeti 1912 yilinda Balkan Harbi'y1ebqlayatak
T ürk
müddetle,durmadaodinlenmedenemperyaIizme karl'
lam 10)'11
gögÜJ gö-
gùse ~
verdi,Bu 10 yilin içiaesadeœÇanakbJe'de2SObiD jdlit
verdigimizBirinci Dùnya ~.
da SJidi. Bu 10 yilin son~.
yor.
gun, bitkin veiaaJ ~
bit milletin dùnyadayeni bit çai açmak
Ùl.ere kazandi81 Milli Mücadeleidi... 9 Eylüll922'de Türt orclusu
lzmir'e girdigi zaman,sadeceTüßiye kwtulmll)'Or. l)'IlI zamaDda
dilDyadamilli ba8uns1Zltk
çaiI 8ÇÙJyordu
...
Emperyalizm bunukolaybazmcdemedi,
DiplOllWi lll&WIII& Olurulduguraman.!.ozan'da,Tiirt beyeti eoçok iD kooacla........
iii< 1IftI" ver=kti: Biri bp/tiIUJOIIbr Öleki Muai .-lai .., Bu
iki meseJenin
deamao, geaçveyouu! Tümye'yi ilttisadi boyuodu.
ru!< a1uad3 lUtmaku. Kapitülas;oalar kalkmmazJ önleyecek, Musul'W)
kopanlmas,Cbortllil'in "bir daJaJa W, bir damIlI petrol .. olualt
niteledigikaynaltlanTüruye'yi mahrumedecekti
...
lagiliz emperyalizminin
SÖ7ri1sü
Lord Carmll, "Kir! -ai"oi
Musul problemi tarlJlthrken gÙlldemegetirdi, Carmll, "Kir!
1IeIdesi" ile,"Kiirtler'e özenik" iIe ve"Kir! 1ZDIIilam .............
ile gençve yoksu!Türkiye'yi yunnalt istiyordu,
!.ol.aD'dakiTürk delegasyonunuo
SÖlciIIerinden
llIZa Nor. Türu-
soy azm/zgl yoktur"
Dr. R,za Nur
)'e'nin ttzini lÖY1.özetliyordu:
"Tiirlliye'de diD U1Dbklannnbr fwtsoy UlIlhklan yoktar..,
Kiirtler keDdi kaderlerlaioTiirllier'ie 0ItIk oId.ia ciiriiflildedir ..."
Asd ~
Lard C.rroo'la is.1 ,... araslDdageçti...
Ismet !'ala, Lord Con.oII'1a ~
aradan 64 )'11~
soora
siyaselsohn.,indeluhur edecekoSluEtdIJ'adadm vemUlolatail.
ni diqùnmemqti labii...
. Lord ClInao, Türkmenler'inveKürtJer'inTürtler'den aynbit etaik
UJObkoldugunuSÖylüyordu,Çünkü bunlar ISlanbulTürkçesi'yle
(OnUlmuyorlard.,
l\lei I.mel ,....OIn 64 yd öne. Lard Cino.', 'öyledikl.ri:
KÜRTU. YU.KU .........
nu DHIL
"Kesin olan bir ~ey de vardlr: Anadolu TOrkleri, TOrkmen diye adland.lIlan topluluk içinde bulunmaktadlrlar; Musul TOrkleri'yle KOçOk Asya TOrkteri araslnda yap.lmak Istenllen ay"ma, hlçbir sa~lam temele dayanmamaktadll.
36
,\,
(Halbuki .....)
(b) KOrlier'in TOrkler'le birlikte ya.amak istemediklerl iddiasl hiç 'de do~ru de~ildir,
Gerçekten, yOzYlliardll bu iki halk, soy, inanç, özlem
ve töre baklmllldan oldu~u kadar, getenek ve gOrenek
bak,mllldan da ortak ba~larla birle~mi. olarak lam bir
uyum içinde ya~amaktadillar: Kürller'in kendi istekleriyle Türk yönetimi atltna geçliklerini ve kaderlerini
TOrkiye'nin kaderine ba~ladlkla"n, tarih göstermekte.
dir."
(Soy/a 347)
TORI(LIIR'LË BIIRABER
OLMAI( ISTIYORLAR
':MuSUI Vilâyeti nOfusunun çoQunluQunu meydana
getl1en KOrtler'le TOrkler'in, vilâyetierinin TOrkiye'nln
lamamlay'c, bir parçasl olarak kaimas'Ill sa(llamak için,
bOtün gOçleriyle mücadele etmekten bir an bile geli
durmayacakla"na ~Ophe yoklur. Bu halk, pek az bir Su.
rp. bnce, TOrkiye Büyük Millel Mec1isi'ne bù~vur~'ak.
19\8 Monpros MOlarekesi'''d"n
':onra i~gal edilen ùl.
kelerin!n TOrkiye'ye geri verilmesini sa~lamak bak,m,n.
dan sarSllmaz kararla"nl bildirmi~lir.
Musul Vilâyetl'nde oturanlartn yOre~inde bu isteQin
•
J~
•
DEVAM
ne OIçOde derin kOkler salml~ oldu!)unu isba! e!mek
içln, Vilâyetln -hakh gOsteriimesine imkAn olmayan- i~.
gallnden bu yane patlak vermi~ va çoOu da Ingiliz bli.
dlrllerlyle IIAn edUm~ olaylan gOZ önOnde tutmak ye.
terll olacakttr
Gerçekten, ~unlar çok iyi bilinmekledir: Ingiliz bu.
liklerl bu halkla sürekli olarak sava~mak durumunda
kalml~tlr, Irak hükûmetinin askere aldl!)1 Kürlter, Türk.
ler'den yana geçmek için elvari~1i her flrsatlan yarar.
lanml~lardlr; Ingiliz uçak lilolann.n, Türk va Kürt köy.
lerlnln. :rOrkiye'ye kar~1 bal)ldlldann. gOstermelerine onlan Ylldlrarak- engel olmak için onlan çol)u zaman
bombardlman etmeleri gerekm"tir; son otarak, Emir
Faysal konusunda dOZenlenen sözde plebisit Slras,"da, Vilâyet halluna yapllan bOlOn baskllara raomen, yal.
nlZ Musul ~ehrinin az,"lIklan oylamaya katlim,~lard1r
Bu Viläyet'te olup-bitenler de 5Öylediklerimizi do~ru.
lamaktan ba~
bu antama gelmemektedlr"
Meclisi'nde e~it haklardan yararlantrlar, Büyuk Millet
Meclisi, böylece bir milletin en yetkili temsilciteriyle
dol)rudan dol)ruya yO~.tilmesinin en belirtici Orneeini
dOnyaya varmektedir. UzOlerek 5Öylemek gerekir ki,
Musul milletvekilleri bu Meclls'de bulunmamaktadlrlar;
lakat onlann yokluOu, yaln.z i~al yüzOnden serbest.
çe seçim yaptlmaslnln imkAnslzh!)lndandlr. Bu Ornek.
KOrtler'in BOyük Millet Meclisi'nde temsit edllmem'~
olduklann. de!)it, lakat seçimlerin TOrkiye'de ne Olçüde dOrOstve dOZenli oIduOunu bir kez daha isbatlamak.
tadlr."
(Soyfa: 367)
-
Lord CUTfDn'un "KOrtler'e (Jurklik" ve "avnlrk
statüsü" verilmm isr"'i", '-'
"""'ntn cevab...
"Ayn. amaca varmak va aym OlküyOgerçekl~tirmek
için KOrtler'le TOrkler tam blr i~irll!)i içinde ça"~m'~lardlr.
AçlktamamlZln bu kesimini tamamlamak için, Ozerklik sorunundan sOz etmek kahyor: Ingiliz tems,lci he.
yetinin söyledi!)ine gOre,lngillere Kürtler'e özerkhk vermek isteQinde iml$ de, TOrkiye bunu vermeye yana~.
mlyormu~.
KUrtIer, TOrkiye'de her zaman yurtta~hk haklartndan
yararlanml~lardtr; siyasal va sosyal bak,mlardan, her
zaman i~rliOi yaptlklan TOrk hOkûmetinl hiçbir zaman
yabanci bir hükûmet saymaml~lardlr. Büyük Millet Mec-.
(Soyfa: 348)
.....
1._
DO.y
"lord Curzon, KOrt milletvekillerinin
Büyük Millet
Meclisi'ne seçitmelerinln dOrOstlOll0nden ~üphe eder
gOrünmü~tOr: BotOn dOnya bilmelidir ki, TOrkiye Buyuk
Millet Mecllsi, Türk halkln.n gerçek va serbestçe se
çitmi~ temsilcilerinden meydana gelmektedir. Türkiye'
de Dluran herkes -TOrkler gibi Kürtler'de- ayn. Olçüde
seçmendirler; onlann seçtikleri kimseler BOvük Millet
Musul'daki Kurrler'm Ingiliz/er 'e
ka'11 Türkœr'ie bir/ikreolmak için g()s'
rerr/iliçabalar. verr/ili mucadeleler bu
, Turk heyerinindayanaklanndan biridir.
~rkiye
üzerinde super guçler arasm.
.1 da pall/rltklann yaplidlll, Mosko.
va'dan Washingron'a kadar "Küt1 mesdesi"nin kurcalandlll ve Orradolu'
da siyas; yapmm yeniden ~ekillendirilmek istendili bir milletleraraslpolitika
orrammda bulunuyoruz. Inönü V<' SHp,
en a~mdan I.met ~'n1n
60 YIItJncek i mücadelesinden ders alarak du~un.
me/idir k~ bu tur konu~malaryarm çe.
$,tlt millerleraraslmahfillerr/e kar~lml'
;;a "ko~" olarak ç,kanlabilir.
Tercüman
......_.W.uz.a. ~UR
Yarln Sosyalist Enrernasyonal veya
Washington. yahut çe~irliSOlI}'etplat.
formlarr Eren'in bu konusmaSlyla kar.
's/mlll/ ftkarlarsa lllÖnü ne cevap vere.
cektir?
Bu œvabln ~imdiden açrklanmasllâ.
Zlmd,r.
~rkiye
imparutorluk bak'yesi bir
.1 toplum üurinde kurulmu$ bir dev.
lettir. Orradolu 'nun demografik yap"
s~ ..... bUe-,-oloJisi.; somurgelqtin.
len Mus/Oman Osman/rcu*rafyaslndan
hemen herkesin, ISteyerek, silmarak
Turkiye'ye muhaceret etm;, olma.",
"lurÂ
milld;"
):t'rrt.'~""lrA.:
Iisi'nde milletvekilleri vardtr, hOkûmet va yOnetim i~lerine elkili olarak kaltlmaktadtrlar.
Kullanllan ad ne olursa olsun, gerçekte bir sOmürge olacak bir Olkede, yabanci bir devletin uyruOu durumuna geçmek uzere, ~imdiki durumunu del)i~lirmek
isteyecek tek bir KOrt bile yoktur.
BOyle bir durumda, kendilerini temsil etmeyecek bir
hOkûmet ve parlamentoca uzaktan yonelilecek olan ül.
kelerinin kaderi Ozerinde .hlçbir gerçek etkileri olma.
yaca!)lnt KOrtIer bilmektedirler.
Yurlla~hk haklartn, va yetkilerini kapsamayacak olan
ve sOzde Ozerk bolgelertn halklartna tantnaca!)1 sOylenen haklar, KOrt soyu gibi OstOn bir soyu hiç latmin et.
meyecektir
Musul Kutllert lçin Oldu!)u kadar, Anadolu'nun öteki
yerlerindeki KurtIer için de geçerli olan bu du~ünce.
1er,Musul V,làyel,'n," do!)u kesiminde oturanlara dOrt
Ylldan beri sözvertlen yaianci Ozerkli!)ln, kendilerine neden hiç çek,c, görunmedi!),", ve gerçekte sömütge ybnelim. alt,"a al,nm'$ bir hak durumuna dÜ$OrOlmü~ insanlar," kadenne ortak olmadlY' kabul elmeye onlan
neden ,"dndtramad,g,n, aç,klamaktad,r"
(Suy/u:
,'f'
so,' eso-
Kored.'M, kriltllr bir/il;, kadér bir.
l,jll, turrlr;suur birlili etrafrnda olu~tur.
mus/ur. "l'uri. milieU'; /Tkbirliline de.
ilil. kultur v/' kader hir/illne dayanan
bir gerçektir. LAZ'" Çerkez'i, Dada~'"
Turkmen 'i, )o.'urt'ü ill!,aYnl tarihi pay .
la$an, aynr kadere sahip hurün insan.
Iur TUrk mi//e/idir/er.
S/llU
vald, ki, Kür/ler'in soy olarak Türk.
A 1er'le aYnl mel/~den geldtkleri,
sos}'olo}ik-tarihi sartlar ,çerisinde sos.
yul hareketlililin durgunlo,'maslyü~ünden yeterli sosJ»1 entegras)'onun tahakkuk etmedii!i ve bu yuzden de ba~t di!.
lehre farklurmm wnradan olu~/ulu b,.
34Y)
Ttirk(ve, trk ve kader farklarmtlt deiii, bUllin bolgenin y~dtlt ekonomiktarihin olusrurdulu
bu yetersil,en/egrasyonu klTmakta. külUirdeki, siyaselleki, /arihi kaderdeki birlik ekono-.
""k olaruk da resekkOIetmekredir. /l(Jy- .
Ieee milli bir/ilimiz. t'konomik birlikle
gurlenme yolundadlT.
Bunu sabote e/meye kalkl~mak. biJIgeye de bütunuyle Turkiye'ye de )NIrur
sal!lamayacak, emperyalizmm yeni
o)'unlurma, .vent büyuk çileleTt!)NIlaça_
cok/lr.
Tarihten ders alarak. birlilimiv hi.;rTl)'et ve kalkmmayla pekis/irmek l,0runda)'l:"
ImmekledlT.
22.01.88
Met/is küfsüsünden bolücü/ük PfOplIgllndllsl Yllplln SNP'/iEren1n dOSYIISIhlly/i kllbllflk
Hezeyanc. sab.kah!
HABER MERUZI
eclis kürsÜSÜDde"1i~1I
~
.. yaparak ban
miUCl\'ekillerininban de Tiirk milIctiniD tqlkiSinc sebcp oIan SHP IstanbullDilletvWli hcztyana Me"
.n AI Ern, ...........
Ç1ku.
Mell.n AI Ern'iII QimIcilik
yillanDa varan bayli "bnnk lIIr
..,..
.. oIduju ~.
MeDet
AI Ern'in dosywndaki eylemleri, 1971 yilina kadar UZIDI)'OI.Bu
taribtell Öllceki eylcmlerindcn ötiini ise bcrban8i bir taltibala ujradtiJna clair bilgi)'C rastlanDII)'Or.
Buciin SHP Istanbul millet>dili
alarak parlamenlada
bulun.n
Ern'in ceçmÎ1te yasadql ölliitlerin, soyaun1annda yataltltk etmek,
yaralama, iinhmitedc direnq, si.
lâblt !dIdit libi suçlardan taltibala
uiradliJ tesbit cdildi.
M
I~._...I.
DOSYAS.
M.AU EREN: SHP Istanbul 5.
Bölae millCl\'ekili:
...
_: Slh Ahmet 1951 Thn.
ceIi Owak Dai.)
HV C.IIÇ'
YATUUI[
5.J.lm: Akbank KaddriJy SdÎmiçqme Subcsi silâhb kiJilcr lara.
fmdan soyuIdu. Ilartbyt sayan ~.
Genç'io kulllClllanndan Saœu
IIIJI bilâbm yaka!andl. Saœu
IIIJI verdigi iradeck, M.AI Ere.'.
ir. "",:,:~s .dm...... liai! ya.
takllk JlPCltsIl" itiraf elli.
,I•• ", nUlluRI
is!anbul UniworsileSi
merkel bmall önùndt sag wosol 8t>~Iù öjrtnciltr arasmda Ç1kan kaY.
'.1.1975:
gada Meb_1
AU Eru !abanea
ile yaralandJ. M,hlel AU Ere.'in
bu ~
1Ir3.\IDda sag 8ö~lii
mm Ab.'t btçakl. yaraladtiJlesbil
cdildi, \le samk Me•• 1 AH E~.
saYCthia sevkcdildi.
9.2.197': Mell_1 AH Em, IS
arka~t ile birlikl' Istanbul Ün;.
venittsi bukuk Fùiilttsi'nde imli.
banian coaeIIcmck suretiyle Dekan
pror. Dr. lIIIu Akut'a dilekçe
verdi.
9.4.1971: Görnii polis ctipl,ri.
nin Vatan Caddcsi iizcrinde yapuk.
Ian arama sllasmda A1manya ka.
)'lib 26S4-2-869S plùa1t atoda bulunan ~-<Jenç'in kurueulanndan
ve em telÖristlenlco S....
la"'DID iizcrinde llabanca bulundu,
Artcù bu aralia AIIIWIyI
plùalt
otomobili kuJlanan M.II.n AI
_ tabancuuu çetti ve aörevtiJeri ldldit cdip arUdafIan iIc biJIik.
te OlODIobiIe binmk bç\I. Bu oily
iizerine M-.et Alli-. Wi ....
.... bùkmda IIJÜÎ
lama bran ÇIbnIdI. SIIItIudIII
s-..
2'-9.lm lUÏIIiII4e
Y3bIaIdI,
AI r.- • ItIlllbuI 10. AsIi,e Cal ~
S1~Dt taIim cdiJdi. \le Ern m1993
da Mell.n
AI Ern'in aeb JeÇliii
aörüJdû.
14 AnIIII 1917: SHP Istanbul
miUetvckili Me • .n AI Ern, IÇ'
bit grevi yapan lulUklu alieIerin,
Okmeydam'nd!aki Mni !ahsis '\li
woanlan Iqvik e\li .
lIY1 ile tutuklandl.
15,5,1979: \leyazIl'1a JÜPbt _
riDe yaptlan aramada feDI Apta
adh kqiniD ii1erinde TIP.MurlllO'eIan kapan Dmimci Halkln
Birlijj adh delJÎ ve. bu ö!JÜte ait
bildiriler bulundu. BiIâhaR SWyöndÎlIl Askai Sa>abjJ'DllICYkediIcn
JleII_ ApIa'nm ifUainde, Ö!JÜI
miliwu YCya scmpatiDnlan 1lISID.
37
,
,
TercÜlnan
Tereüman
21.01.88
Meclis'Ie Jine
lartl,ma!
I;,"~
Tavzlh .tm.dl
~
Duzellme yapmasi için söz venlen SHP'li Eren, "Demokralik platform vs." glbi urnumi ifadelerle konuyu
geçi~tinnce lçi~len Bakanl Kalemli, kOrsOyegelerek
hem Eren'i, hem de SHP'li Bas.kanvekili Oral'I klnadl
NKARA, (Trn:üman)-Islanbul
SUP millrtvckili Mebmtl Ali
[reD'in oneeki guo TBMM'de
"Kürtçülük"
konusuoda yaPU&1
.onulmayla b;ijlayan "bölücüJük
tart~mUl" dun de dMlll eui. içi~feri Bakaiu Muslafa Kakmli, Meelis
.ursusùnden "resmrD bö/üeü/ük"
yaplldl&1m ifade ederken, SHP'li
t:reo, Tùrkiye'nin mesrlelerinin
"blilüDliik içilœ çözülrcr;iDr
inaodJiJgl" säy/rdi aneak, "U10'
hk millrllrrlr" ilgi/i sozlerini geri
almadl.
TBMM'nin dunkù birl~iminde
Il;ijkaJM:kili SHP'li lIüdJU 0lIl, içtUlùiù dayanarak SHP'li Mrbmtl
Ali EreD'e tUlanaklardaki söz/erini
duzchmek maksadly/a sOl verdi. islanbu/ millelvekili Mrbmtl Ali
mD, onœki gÜDyaplJjJ konlijlllaya
i11~kinWzJerinin hiçbir bölumÜDe 11:ilia> elme1.ken, "Bu künüœ
ICI
lcrçrklrri diIr crllrmek bledim.
Koou~mllU1ml çupllml
blklu
ki~
Yl:rikmu. Hepimiz Türkije' nio lOrunlanDlO birIik YI: bilügluk
i(lodr
çözülrcriiDe
iOIOljOruZ" drdi. Mrbmtl AU
Ereo, "1ZIIIhk millrllrrlr" iI&iIi sözknnc lemas eunedigi konu~masmda, mesclelerin demokralik plalformda tum çlplakhil ile çozülme>llIden yana olduiunu ifade cui.
ANAP'h millelvekilleri Mebmel
Ali [reD'in oneeki gün yapuil koIl ulmaYI düzellen hiçbir soz söylemedlgini brlinerek, b;ijkanm tUlUmunu ma kapaklanna vurarak pro1CSIOeltiler. B;ijkan Hüdai OrwJ isc,
SHP'li Ern'in "uJusllllülüDlük
w bölülllDtzlik lIDaayla kooUllDIII.nl yaphilo) irade eWiioi" söyledl. Bunun üzerine Muslafa Talar,
Ilalil ~lvglD, içilleri Bakanl Mustafa KaJemli, Grup Balkanveléili
Ahmet Karae.1i balla olmak ùzer,. bir grup ANAP milletvekili kür'"ye yuruduler lIir' grup ANAP
II1Jlletvekilide, oturum b~kanl Hü~ai Oral'm, SOl isteyen içi~leri Ba.am Kllrmli'yC' suz verme)'erek,
gundem dill konulmalara geçmesiIIi protesto cuBer. Bazi ANAP'hlar "Yub" çekerken, gündem dl~1
kon~ma yapmak üzcre kÜlsÜye geIen Izmir millm-ekili Krmal AOIdol, konulmasma ballayamadl. Bu
arada, Musllfl KIIemli, gundem
dill konulmalara geçen b~kanm tutumunu proteslO için ANAP'h milIet\'ekillerine genel kurul salonunu
[crketme teklifinde bulundu.
A
38
"YAPMAYIN .F.NDIM
YAHUI.:'
ANAP'h milletvekillerinin bir beilümü salonu terkeuneye niyellenirkeil, Grup Ba$kanvekili Mükerrem
làKwëlu, buna engel oldu. ANAP
miIletvekiUeri tempo tulaCÙ "BIjIw bllfa" diye baprdllar. Ankara
miIletvekili MISlafl 'Iàpr, kürsüye kadar gelerek B;ijkanvekili Hüdill OrwJ'a "Bu mWIDI daba fula itgll rœllewDiz"
diye bailrdl.
B~kan Hïdal On! Ise, Meb_t
AU Ereg'e içlüzüiün 59'uncu maddesi crreiince söz verdigioi, daha
sanra da günœm dill konu$ma/ara geçligini brlirterek, ANAP'hlara, "Ylp.ayIO
deDdi .. yabu"
dedi.
0lIl, "BIIfWbk ~'
......
rcIra killK bölüciilerl. JIII.dl
oI... u" jtklindrki ANAP'hlardan
gelen proll:slolar uzerine, kendisin.
den dunkù konulmasmm tUlanaia
geç~ biçimiy/e i/aili wz isteyen IÇilleri Balwu Muslafl Kllemli'ye söz
vermek durumunda kaldJ. Kùrsùdr
bulunan Izmir millelvekili Kr.1I
AOldol, kooulmasma b~layamadan indi ve Musllfl Kllrmli kür.
suye geldi.
BOLÖCÖLÖK YAPILDI
lçilleri Bakanl Kllemli, oneeki
günkü birlqimdr kon~
millelvekilinin "U1Dhk millrllrr" tabirim
kullandJilru belirtere~, "Bu .rmael
bu kücsüœo bölücülük yap'mlkbr,
Bra BIJkaUk Di,""'!11 bu.lIoailt
maYI müs .. dt elliii ~io lùaldJm
.Ye bu ariII'IVe~lioio' kooulmlSlOI
du'srne. karpiadJilDII brUrtllm"
dedi.
.
ISlanbul milletvekiti [ren'in söz.
lerini "IaYzib" için kürsüye gelmesine raimen, <ineeki gunkü sözlerini tekrarladliJm ifade eden KIIemU, "ANAP YI: bükûmel olank buni müsuœ e1mryecegiz" dedi.
l'tIusllfl Kllrmli, "Bu Medis'Ir bu IUr kODulmalara mÜSllœ rlliiiDiz sü/tCt 0 kollukll bu göre.i
liylluyll jlplmayacÛSlolz
saYIR
bljkao"
diyerck sözlerini tamam/adl.
Kllemli'nin kOnU$masl sltaSlOda,
bazi SHP'liIer làf alUlar. ANAP
millelvekiUeri iSt, Kakmli'yi kùrsùden inerken eOlkun bir lekilde alkilladilar, Bu arada, Muslafl Talar'm ayaia kalka/ak, Kalrmli'ye
alkll tutmasl dikkal çekli.
21.01.88
SHP Hang;
Yo/un Yo/cusu?
ünyada baglfnslzllk ragml açan Milli Mücadele!
D nin
muzafferi Türkler, Lol,Qn'da diplomasi sa l'a$lnI en çok lngiltere'ye kar~r verdiler. /ngiliz delegasyonunun Wi Lord Curzon, ISlDet ~'yr
s/k($trrryordu:
-Türkiye'de
Kün/er l'lIr, uni.,.. umllk st.tüsü t.mym!
T~nak-Hoybun i$birliginin kille dnayetlerini, "Kün
TN/i Cemiyeti"nin /n,iliz destekli ihanetlerini kun ve
atq hattmda YQ$Qm($olan Jsmet ,.,
"Kün madai"
diye (Jnümüu süra/en tezgrJhm, bin Ylldan beri aym
kadtr4 aym Imam
aym istikba/; paY/flian insan/ara
karSI Illuk o/d","n"
labIT k/ billyordll,
Nlttklm,
Cumhllriytl MuslI/ m,s,/,s;yl"
Ha.
lay mUt/n/y/,
bo'"llrken
d, ,mperyallzm;n parma" y/n, ortaya slIn" blr "KUrt meRlnI"
atacaktl.
KUlt Cumburlyetl" de, Sovyetler 'in Kqf1cas/ar'm ,ilneyinden Basra K(Jrfeû'ne inmek $eklindeki
slratejilerinde kurduklafl bir tezgrJh o/mu$tu.
Oyunu seun Jsmet Pal., Lord CUTZOn'a $U cel'abl
\leriyordu:
-Türldye'de
Müs/üm.n u,nl,k yoktur, Türkiye'de
,..,.".n
bUtün MUs/Umanl.r bir mJllettir!
Aradan Ylilar geçti, Jsmet ~'nln
og/u Erda/lhy'e
Tabim toplanllsmda DOIu Prrlnçek tarafmdan "Kün
m_lui"
soru/du.
ErdlII JnönU 'nün cevabl.'
-KUrtJer'ln/IYn bir dillerlnin ve kültürlerinin uldu'unu ltabul etmdlyiz ama Müs/liman azmllklann t~.
J'ik edJlmes/ni istemlyoruz!
Erdllllky'in
s(Jz/eri mealen My/eydi ... AYTllrg, kabill edeceksin ama aYflllkÇlIIgl "1~J'ile elmeyeceksJn!"
Medis kürsüsünden
Mlücüluk
hezeyanl kusan
SHP'II Mebmet All Eren, Enlallk,"in
bu s(Jzlerinden
cesaret alml$ olacak ki, simdi "umllle" deyimini kullandr, "KUn 1IZIIf,IIII"ndan bahsetti, Klirtçe'nin konu$ulmasrm
istedi ve yüzsüzce
bir kus/ahllkla
Yunanistan'da Türkler'e T'evagorulenler/e "e$illeme')e
kalk/$II.
Türk millelinin Dogu yakaslyla Ball yakasl bin yddan beri aym kaderi payla$makla, berl1ber gülrip beraber aglamakta, aym dine inamp aym krbleye
y(Jnelmekte, aym bayraga baglanmakta, aym cephelerde $ehit dÜ$mekte, k,z abp klz vermekledir.
Kürller'in aYTI bir ulu" /m "lIZlnM, " o/dugunu uJ.
dia eden PKK, çocuklaTi biçerkell, kadmluTi dogrur.
ken huzur ve guv£'ni aVni f",l/elm ç(leuk/un olull
Mehmetrik saglamuklu, d£'v/er bUlçt'smdclI yddu
milyar lira Dogu kalkmmasl irill akill/mukludlr. GAl'u
giden 200 milyar bunun dl$mdad/T!
lamel P1I$a.Zade En/MI Be" seçim/erdell OllCf.'SflP
yJJneticilerinden Thrgut AIMla,. benzer ~'eki/de bir hezeyanda bulundugu zaman onu par/iden ihraç ettirmi$ti. ErdllllHy, galiba (Jnümlizdeki 5 YII irinde bu hezeyanen unutulacaglm hesap ediyor olmull ki, $imdi
"yanl,," .n/~lldl"
diyerek F..ren'i esirgiyor, hezeyana
kanal geriyor.
l$te Erdal Bey, Medis zabltlar/m yayenllyoruz. .. Bunun neresi "yanl" IUIIf'IIIma"ya müsait? Zulen siz Tak.
sim toplantlSenda yqi/ 1$lkyakmasaydmlZ EreIJ de bu
konU$maYI yapmaWI ...
Prlrtin;we daha su yüzüne çrkmaml$ kimler var Erda/ Bey?...
Prlrtiniz hangi yolun yolcusudur Erdal Bey? ..
Size de ne oluyor Erdal Bey? ..
Lol,Qn'l hiç okumadmlZ ml, Anayasa'ya hiç bakmaden/z ml Erdal Bey? .. '
\l'
"nr
"M_"",
/lJ:~
,
22.01.88
Tereüman
~I
~)inOnüve
Meels kOrsOsÜßde bölOcOIOk
SHP rahats,z
ha:;lan
t.jlk.
salonu tA.'rk t"lll
yorlanll. Ba.jla Aylekin Kalil
h~m\'t'r 2ihi sap- ulmak u... n', Ali Topuz. Eklanan "Kürt" tarrem K&n«al. Turan Ba)'t'zil.
t1:j1118~: "~li)'Onam"
f'liy~n dlljan t;tkarkm kulislt> nluran
Ji:{'li~nu'I(>rin bu halkl\tuydL
HaJjt Dath. yamndaki arka.
1\11111
Sa\'unma Bakam Ercan
d""na "Bak. eskikor .. landa
VUralhan'1 k'¥ ....... ku;lInnak
dunn.ehlar"
diVt, onlara ~n:,.
tt.rdi,
için taktik sa\'~na hazlrlanan
ana muhalefet partiSl. SHP'li
Salondaki hava. çok bowlBa~kan \'t.'kili'moj uSaym ~mU~lu SIIP'II Deniz Baykal.
kan burada...
sIerse kursoz l~h."Yl'narkadqlann! yatl~lIrmak u;in. hBlralun, kon~süye ÇIJUp :ID dakika ee""p
Yerebi1ir.' C'umk>leriyle, siyasi
mA)'1ß...
Olan oIdu, Daha
moraHn doruguna \tanh. Ama
beterine
yol açmayahm,
hir daklka sonra. ~eclis kurGün. berbat
hale lI:eldi"
susundm "SHP millet...,kill"
dedi.
kimli~i~'le partisinin grubunol
[nönü, Eren'I çai;lrdl
ad.la "bomba"
alan Meh]
"Azmbk söz.leri, talihsizmet Ali Eren il£. ne sivasi Iiktir, Bunlann.
diJ sürçmoral kald., ne parti disiphni ..
mesi oImasuu lemenni ediEren.
geçen hafla içinde,
yorum.
Aksini dÜfünmek
SHP'h Ba~an Vekili Hüdai
bile istemi\'orum.
Hemen
Oral'a gitti:
bunu düzeltin,"
"Sa)'lß
Ba~kanlm.
biz
Ce\'ap ",yle\'dl:
mesJektq1z...
Onümüzdeki
"Ben. bölge hall.. demek
hafta bir gündem chtt koistedim zalen, Yani içeride
n""""
}'11PI1U1k istiyorurn.
azuilik ""nbr. demek isleSirs var nu?"
medim,"
l'e\'ap. ",yleydi:
"Hay hay beyerendi ... TabBAYKAL- EREN
ü, ben notumu abyonun.
Siz grup yÖneliciJeriyle gäBir sü .. sonra. Deniz Ba,'l'"Ü$ün. Sonrs bana ne hak- I kaI. Eren'j çagtrdl ~anma .
kmda kon~catuuZ1
metin
"Kanl",im,
Sen bana bu
halinde göster~niz.
memmetni gösterdin mi?"
nun olurum."
uHaYlr,
göstermedim.
Bu, u,amuldu ... Gundem d'fi
Bunu. baslnm önünde de
kon\1¥1lalar. milletvekillerinin
ll}'Den be}11I1edebilirim. Saki~sel kon~larlyd
•. Ama
)'1ß Baykal,"
herhangi bir olaya neden oIma"Bana göstermit oJsaydm;
maSI için cinceden onIem olarak
hair. &ana SÖ}ieyeyim. ben
konulUlacak konu ve mumbunun zamanlamasnun
da.
kull.o;emelin gorülüyordu.
içeritinin de çok }'an~ oilY (kak 1988 Sah, .. Saat
dutunu açtkça yüziine BÖY14.15 Slralannda TBMM Ba- Ierclim. $imdi de söy!üyosm Burosu'naEren'in kOOUf- nun,"
ma melni dagltlldl. Gazete20 (kak ça'1"mba ... Sabah
eiler. Vuraihan hakkmda Ba- saat 09.00 ... Hikmet Çelin.
hkesir M,lIewekili Önder KtrodasIna girer ginnez. dugm.~ ..
h'mn konupna metnini beklerbaSlp sekreterine. "Bana aeeken. bu gelince. "",rdllar:
le :\Iehmet Ah Eren'i bag_
"Bu kon""""da.
a1ay Ç1laY'"" dedi. Ama Eren. og.
kar" di, ..nler oldu..
lene kadar bulunamad, Ç<otin.
Saat 14.30 SIralarmda. EreYugosla\' BuyukelçiSl'nin Y'"
n'in dag'lllg,
metin, Grup
megine çagrlh oldugu lçin.
Ba~an "ekili Hikmet Çetin'e
SHP'Ii Idare Amiri Yüksel
de gel~ti.
Çetin. Eren'i bu!.
Çengel'e rica etti:
durdu. "Aman yapma ... Bu''$unu buJun, Geç~
tugün çok önemli. Tam Vutanak için söz aldtrahm. Bu
ralhan hakkmda
kon""""
it. partiye zarar veri}'Or, ç.yaptlacak,
Bu kanu haskip küraüden.
'l\!eramlm
sas ... " dedi. Eren'i ikna için
yanh, an1llf,ld,' desin, Bize
b" millel\'ekilioe gorev \'erdi.
belirtliti
gibi. '.zmhk milli.
Ama sonuç ahnamadl Eren.
~"('t' demedigini.
bunu 'bolge
"Ben bunu. baSU18 da <lagtl- , !:.':J~el'eanlatsm'
.~na
soykod;gini
bm zaten" diye, kestirip altI. I UIIU
Saat 1500 .. Hikmet Çetin. I Çengel. sonunda Eren'I bul
Genel Kurul salonunda Ere- ,du
Ama 0 hâl•. "Yapt,g.m
n'in daglttlgl
metni. Genel
ckJtru" dlyt' dlr£'tl~'ordu
BlIfkan .En.'aI.lnönü' ..... go..
SHP'nin. onseç,rnd. turn ka.
~~>rd1.tnonu, dlkkatle 1~~le~:h: nth u~,'elert' oy \'t>rdinnesinin
Konupca,k
m~,bunu.
dJ~"(, I 5Onucu, ~tedis'e bu ola}la 11k
sordu çet~.
KonllfBCak- I k.. ~ansdl Ddla.<1 da ~eleh,.
mit efendlm,.,
Maalesef
Ilirdi
'l'a da grup yonetÎcllf'r1
ikna edemedik. 'Bugiln ~'Ok dizgmleri i) 1('(' el. ahrdl Bir
onemh hlr ola~ \"ar' dedik, I ~"('\kihnlll sozu, hunu I~n'l
'(;.nel Ba~kan'tn bile haberi
Mer 2ihi\d,
\ ar' l1;ibilerden ce""p venli"
"Ya çtkar kü",ü)'t' düzeldedi Inonu. "bölgede asimitir. hatasnu SÖ)'ler; ys da
lasyon olclugu". "pasaport
Grup Disiplin Kurulu'na V('.
verilmedilti"
konularmdaki
rillr:'
rumlclerm çtkarllma.cqm i~tedi.
"e Eren, dunku konu~na.
Rlnu son~a. Meh~et
All
smdan onet' Deniz. Baykal'!f1
Eren
kur~uyl' ~elrll. ÖncE',
odasma c.;'1kllBa.,'kal. h'mhih.
kim~ umursamadt. ama "Va_
IMI
tand~r.
çocukla~
ö~:
"$u )'llZ1h metin dl~lla
lar
,gurt" ..l" ,I.I~
Yeremlyor:
ta,mayacaksm, Aksi halde,
2,bt cUlllfet., 'larf edmce,
bu \iikün
allmdan kalka.\\"..\P'um buyuk \epki ~f'ldi
ma,:IZ:'
Errn.
yon{>tictll'rinln
~nrH
MehmN AU Eren
':urktukl~P'
."',azlh ~e~in biT
~me ku~u ..."l-' çlkll \(' vin;
~ana, ba::ladl lçlndt.'kllerJ salo.
ola\ lara m>dt'n nldu
na dok,nw\"(',
,
~'Imdl.
OZt'lhkll'
Erda)
SHP Istanbul milletvekili Eren, KUrtler'e
Gtlneydolu 'da asimilasyon uygulandllml
ve isimlerinin delistirildilini iddia etti.
ismel SOlAK
Eren, "Ktlrt/er'in, kendi di//erini serbestçe konu$abilmelerini" istedi
\T'
o
I ~.
,'{,
En-n III konu!jrnaM IIf'rlf'dlk.
t ....kl ('IfP'nin
a~lr toplan
tnonü'nun
bt>klt'OI~'or
tutumu
Ml!clls, kwult.lugulldail lJeri
lJöyle" kara güll" ya~arnadl
~~
• Mehmet Ail Eren'In • ~8Sl,
Sl-P lçIndén sert.
tepki gOrdü. Inönü ve BaykaJ, Eren1 uyardl.~;Ama.
beklenen "düzellme" ikIncl konll\lmada da Q8tmeYlnce.
gOzler inönü'ye çevrildi.
SHP'
mt'rakla
21.01.88
NKARA,
(Tercümla)dûnkû mlizakerelerinde SHP istanbuJ millelvekili
Mebmel AU E~a. Medis kûrsûsûnden "Kürtçiiläk" propagaodas1
~pU, MellDltl Ai f.rea. "KïrtIer'ia bir mill oIdapau"
ileri sûrerek, "GüaCJdoiu
Aa.doIa'd.
ulmllasyoa uyplaadtjuu. bImJe..
A TBMM'nin
rlJ deilltlrildlliuJ. Yltudlfluut
Kllrtçe'y11tfbatçe kollflllllbk.
1anIt" iddla etti. !M'ln konUfllll'
SI ANAP'l~ann sert lepklsl ne tar.
IIIlmrken, lçiJleri Bikant MulII.
Kale .... "AIatirk.ü kiniUüda
baalu dite plirillrb •• Bqkaùk
DiYalIl'D1a .üdallale oeœesl"
esellt klqlhyonam" dedi. ANAP
Ankara millelvekili Oural ~~f
Bouurt
da. birl~imi yöneten
SHP'li Hüdai OnJ't bu tulumu dolaYlstyla elellirdi.
ANAP'hlar
SHP'li Mebmel AB Fna'in kon~mast ma.\lDda ma kapaklanna vurarak protestoda bulundular ve
.. Bölücü" diye bailrdllar,
SHP istanbul milletvekili Mebmel AU E~a. dûn TBMM'de yapt'il gûnden dllt konulmada T~r.iye'nin ciddî slkmulan bulundugunu ifade ederek söze bqlach ve
"HiçlIIr ltY lab. deiJIdIr. UI1aIl!
IOfDIllanDIII
6cI detßdIr. Ba 10ralllarulu korlnulIJCI. 6zprte
lutqd.ahdar"
dedi.
YUIiAilIITAII'DAIlI
.'TO..... r v.
DOOu'DAIlI
...0.,.......
K.amuoyunu mqguJ eden sosyal
yaralardan birinin "Kürt IOra.a"
oldujunu iddia eden Mell_! AU
Ere•• kon~masml jÖyle sûrdûrdû:
..lirt _DI, l1li11. yhIeri
••
aIarU ~
çW .....
tIaI
th deta,y.
lanyIa
JIIIlIr. Alai lIk.
....
JII
.
1'Ißbe'*
,..........
fICÙIIr.
~
--
. . -........
lllder'il
btDle~,~
DoP'eIa fuldt ...... eIa fuldt
yon........
.y.
le
1>0p'eIa el bIIIl b1r", Ii. b6Ip llaIkJ lOIUIIa .. t
le k6y-
........
liIer Iler tiJti köti
..
ru bbIqIanIu. B6IpaIa TIrkJ.
" .. ~
lllyik bIr 1l6Ii.1al ......
JIftIlI le )aid ...
...............
bdar blI
...
DIIIlnDIIyeI lIöIprl oIuaIl
......... ... ...
koapulin le ~ III Y".. IrI••• .pr.
y.......... eIa Drk UIÙjlD
..
deneIderIIde (11rk) 1iId-
.... ~,.......
-lIpId~,
'l'irkbe'dekI
UIDIIkIanIIIlakIanaI
eIa &6zÖIIiDe
.... pIdr. B6I&ede ......,.
¥Ir &Ici le ....
ettIrlkIà lDler deilfdri\Dlekle,
çoClIIdanaa 6qiIœ
__
•
ledIrIer. DeIIOkruI bIr bitiadiir,
llaIkaIanadu bIriDID ekJIk kaba ..
büli.
karal.U1..
eaaeJ olur.
Tärkl)'t lçIa demokrulli.
ülkede aeçerII bIr deDlOkrul oIDIIk zoruadadu:'
IIOLOII::Z al ........
P
PORT
SHP'1i MelllDe! AI f.rea'konu,urken. ANAP Ankara millelYekili
ve eski HP grup bqkanvekili 0..rai ~
Bozlnut. "TürkiJe'de retmi dl! Tirkçe'dlr, Vlull! birUiI
IIYDa" diye baiIrch, ANAP KaIlramanJJ.laraj milIetvekili Ü1kü Söy.
lemezotla da. "Yemia ellia bun.
dl. bölücü" dedi,
Mebmel An E~a, lâf atmalar
karllsmda "Kürtler'e ve bÔlaa'
IIi, aIJeIe~ PUlport Yerilip lem.
1IIt)'tCtjaI" sordu,
f.rea'in kooupnasma ANAP'Wann lepkileri sûrerkeo. DYP malanndao Mant S6Ueaot1.'oun
da
1IIDIIk" di)'t bajudJjJ
duyuldu,
..a....
söz
M...,. "*-I.
!m'den
Babm
sIDa .......
16y1ea __
sonn
allD lçllieri
konupoablI pli .....eIa llIç
preba lddIaIar lI-
le pCI/tIII. Alallrk'" klnl.de b...... s6y1e .. rkn. BqkuIIk
Diftlll'IID .idallalt ellDtlDtlial
tltfle lwpIayon." diye bqfach,
K.le.1I
konu,urken
baZI
ANAP'h miUelYekiIIeri "Bölici"
cmp Yeriyona." diyerek bakana
uyanda bulundular. MuW.
IaleaU. "1lIçIIIr ltYia lab. oIaudt.
p" beIiItmk. M~
in giindcme
Idirdiii
AI EmI'.
konulann taryapdchjuu SÖyIedi.
laie... Anayasa'OlD iiçûncü
madcIeIioi okuyarù. "Tirk deYlelIaIa iIkaI le lDIIeCIyIe biiJiqq
biliD
read diIIala de
lIJdowmm
TIrkçe
" bal1r1a1ll.
1aIe.. 'nio bu sözleri ANAP'.
IIIar tarafJoelan uzun sûre alk~laDJTkeo. SHP'liler. "AkJiai iddia
edel .. yu?" diye Iâf allllar.
SHP'li Mell_1 AB Ere. de, olurduju )'erden "0 A.ayu. bandu
çlk"" diye baiutb.
SHP'U Il.a1 A.1doI ve ü.U
AtqopIIan da. laIe.n konu,urken. uk uk Iâf altJIar. iÇÏfleri Bakam laie", Gûneydogu koousu •
na iliJkio biJailer ve~rek ..... b6Il'Je Illmet _
pleDlik &içIerIDI ClIJdIna ..
aIarIa ...
........
lIIrtaU ldIIItIeft se,
lim Ye~M b. It ç6zillDtl. Be.
blI ukacIapa "
.............
III lslIaIDIIIarD
ba... 1\YI ,.,.
Uni .. bIÇII••• ...., ..
dedi.
."'.-11111 TUTUIIU
I*-I'nio konupnasmdaD I0Il-.
ra Ankara miUetvekili O.mI Sei
rd Bozkart O!\UWD bqkanmm tut
lumuyla iJaiIi olarak usul bakkm'
söz ~.
Otllromll VÔMIA
.........
lOJ1InIIk ........
ftIdtr. &o,IInIIr knIIn Ne ...
llrlIIer, DOlI'. III daIkMIdar,
da
'BYet efeDdImcIIer'
....
1oIbIt, • '" .............
Iortrik lbIa Icla 11tfIu:'
Clnr'in bu l6zIal ANAP'b!ar
tarafJoelan lUI kapakIanoa vuruIarU protalo edildi. llIJbo aWaf
0nI da. usuIlIrlqIIIIIanom.
wphkh ~
döniiJ!üiünû ifa.
de ederek. lartIJmIYI upalbjuD
SÖyledi. ANAP millelvekili 0.ua1
~
BoIbrt. salaJma gmkçesiyIe
söz ÎllCrkeo, bafbn Hiclal OnI,
Boù.rt'. "....... oIu l6*rI
beIIrtIIIIlIl" 16ylecll,
Wirt, Ile "H..... IIY\JeIIJ.
le "1eIuIp UreIrat .,1adIte
Ii.
..,.1Mœk
INIJ1f1U111. 0
Ill" dedi. IIoJbrt. CIDey(
CaIler'l Wtederet. "Ilea H u.
ri .....
bcIap bIr JIlt qkJa
b...
baIIk etliDl. Ou Medii kiniko
6tRtelDtdlii. Içla
flIÇIayof1I., H•• doIn. çetlIdI. luel-l
ikb.11Ie ba.lan. _.du"
diye
koo~tu.
..dea ....
BoIbrt'ua
bu IÖzleri. SHP
lerlD pnMllUDl, ANAP'bJw
ayakIa aJbtIarma lIbep oIdu,
aralia. ANAP Mardbt mWetw
NmttlI YIIIIu. Meclil kuIIIIl
..Urt .......
lie lIaIII oIarak
nUJIII SHP'n MeDel AI Em
yamna &eieret keadisiDi kUlb
w.u.
Nuetda
pzdecilerin J(
konUSUDI iJqkiD IOruIanm œY
SIZ blrakJrkeo. "ÖDI.iIde dl
bet se. ¥Ir. B.......
izerll
daIa. çok ba•.-ru"
dedi,
39
Tercüntan
SHP'nin Dogu'ya ideOIOJik
bakl$lna ANAP'tan cevap:
Alasoy: "Dogu.
için böigesei
plan yapllmall"
EKONOMi SERVisi
Güncydogu Anadolu'nun geri kalnujhktan kurtanlmasl için böige planlamasma giunenin ~ oldugunu belirttn Devlel
Bakam YeyRl A!uoy, "Bölcelel'll'lSI dea~r
içia bir n öaœ
kdbir __
~"
beIirtti.
Böige meselelerinin üzerine hassasiyetJe gidilmesinin planladiguu
laydeden YeyRl AWoy, "BöIceIel'lI'lJj
dtqaizIikIerùI
ptierilmesi
içia bapadea tedbir alUlaadIiI
takdinle Dop 'du ,m olaylana
aeydul ~,
lIiki., lia ba .. a biIiadade oIuù 1Iartkel ettijjai" bildinli. ANAP Bitlis
milletvekili Kiauu i...da, Doßu
böIgeierinde "eiitiaa ~
Devlet Bakanl Atuoy
bq 1IeIeIe" oldugunu belinti Ye
"0 aedea onda, bea aedea kl'lüeretini ödeyip video konferans sis.
dayJ.' sualini yüksek sesle sor- lemini de çektirebilect8ini säyledi,
maJlyJZ " jeklinde konuj!u.
0811 Ye
aou:.
-.an..
.... ..........
QlTslzLltl
CAP BIR
PLAMLAIlASIDIR
ANAPBitlis milletvekili Kâmu
Honomik Ye Sosyal Elüdler inn ise "Ilea &eri bIaIq hir böl!;onferans Heyeti'nin düzenledigi' Kuia
Ile.
nlid.,
Ile Il
"Tïrki!t'de ßöIaeseI Politib" k<>- milletwkiliyill" dediklen sonra.
nulu seminerin önœki günkù lapa- Doßu ile Bau arastnda en büyùk
OIj kon~masmda görùjlerini dile Cjilsizligin egitimde oldugunu säygetiren 1)eo,1etBakam Atasoy, "Bö!- ledi. i...
a, "Onda ,oIa Hillen
~ pllnllmUi oImah ml, olmi ml- yapmlWllllZ, elektrip Hmen KÖb ml? Bunun lGnJ k07lhm: OIml- Iürmezsealz, bIrbç yd daIIl tOlh. GAP da hir böIae pllnlllDlSI- da lopI'lkta ,.,w ftJIlwuIrIldl! ve llqinci 5 Ydhk Plan'da dl u kalutu, Ami okul JIPIP eiltbu OOyle kabuJ edilm4tir" dedi. mewaIz, olllan ömär boyu topDogu ve Güneydogu Anadolu'da lumllll en ait tabakamIda Ja$IIUYI
altyaplDlD lamamen hanrlandJ8Im millam e1m\f oIumall"
dedi,
kaydeden Aluny, löyle dedi:
Üniversile girij imtihanlannda da
"Bu böl&elenle Irtlk ber .. lau- büyük bir adaJetsizligin )'3l3DdJ8I-,
d~ bUldolablOl, çlm~1r makine- m belirtto InlO, "Denleri hep bol
sini l'lbllhkll kuUelbilir.
AsII geçmq ßoiu'daki liseIenIen IIIelIID
problem SllInalml KÜçlerinin art.- oIuIan Anldolo-Fu
IiRlerinden
n1masubr. GAP Projni vt onun Ç1kanIuIa QlIIlmtillnl
IOkuyorgetirrceti llblo iite bunu sailaya- sunil. BöyIeœ lOIyII ldaieùizlirakl,r:'
tin en bäyäk lobulllnnu IbyoniuHammaddesi Dogu'da ç,lan sek- nUl. 0 ueden Ol'lda, ben ueden
lori.rde iladamlannm tesislerini blll'lda)1lllllahi
yäkaet _
1Ormal,a/lmde kurma/an gerektigine de mak lOI1IDdIyJz. Bnpo lOI1IWllI.k
'?Jre! eden Aluny. "BakIr Dogu'- IlHS sene IOnl'l durum çok daba
da ç,loyor, flbriklS' istanbul'da, leblikeli bale aeJeœktir" jeklinde
Hammadde isllnbul'a geliyor, i~- kon~tu. inan, i$adamlanru Dogu'leniyor, ublo oIuyor yine Dogu'ya l'a davel ederken de, onlan destek.
gidiyor. Bu konuda 'edbir a1mak lemek için, "kul'lCaklan Wlayi leIUlm" dedi. ÖzelJikle haberlelme
sisleriniD anaIansun devletçe beda.
konusW1da Dogu'da altyapuun eksi!;. VI vtriJ,ebileœilni, vt'li te,vikleri.
,S17 mmamJandJ~1l1 kaydeden bakan.
nin lrtmllblleœtlnl
vt büyük' je_
i,teyen i$adamnun orada fabrika ku- birierden IÖkÜp KÖliirectkleri lesbrabilccegini, kurar kurmaz da bil- 1er lçln bükûmelln
tUlminal
~:,a)'anm ça/1111rabileeegini. iSler,e ödeyebllecetln'" söyledi.
40
22.01.88
Milli tepki
22.01.88
D
Tercfunan
Medis
kürsüsünden
bö/ücü/ük
ortaligl
kan~tlrdl
NKARA, crercüme)- SHP is,
tanbul milJetI'ekili Mebmel Ali
Eren'in
TBMM kùrsùsûnden
"bölüeülük" yaparak, "Türkiye'deki
Kürller'e
lsimilasyon
uygulandl~m" SÖylemesibûyùk bir
{epki yaratll. Cumhurb31lam Kenan Evren, Cezayir'den Tùrkiye'~ dönerken uçakta olayla ilgili alafak bir gazetecinin sorusunu eevaplandmrken, "Bu sözlerlluvlp elmek mümkün dejlldJr, Çünkü 0,
fürk mUlelinin mlUelveldlldir, 001genln mUlelvelillUgJ kalkmlJbr. Seçilen klpler Meelis'In lemslleileridir" dedi. B31bakan Thlllui Ölal
da, Medis kùrsùsûnden "Kürtçûlük propagandas." yapIlmasl olaYI
ile ilgili olarak sorulan bir soru uzerine, "Türkiye'nin bir bölgesinde
a}'n bir elnik grup varm.~ gibi konu~ulm8Sln. leessürle ullIladlkla,nm, bu sözlerin inönü'den deslek
bulmaslOlO da ayn bir ülünlü ka}':nag. oldugunu" belirtti. ÖzaJ, ''J'abanc, güçlerin bö}'le bir aymm }'a.
r-almaya çabjhklanm"
da beline.
'Ià, "Aym aymmr bir millelvekili,
nin J'apmaSl ve dll gûçlere âlel 01Dlas,m üzünlÜ ile ka~IlI}oruz" jdIillde konultU.
,\NAP Genel B31kan lJ31yardlm,
ml Mebmel Keçeeiler, "la!ibsiz bir
lJe)ao" obrak nitelendirdigi bu ,Öl'
h:rill Medis ldPlllanndan çlbfllm:l" için ha ,a~aYI sarfrdeœklerini
"oykdj, ANM' Gellel Sekleler Yal.ji/lié!>: AI~",lan l'rhlh.nh,
('11111
hurryel Ba~Sal'C1SI'lIInharekele ge"
möini I::'lerken, Erroln konmma.
.\111111 iniinü tJraflDdan lasvip 'edil.
digim hatIrIJI:Irak. "Bö}'leee, ola)',
jahsi bir suç olmaklan çlklp. parli
,uçuna diinüjmültür"
dedi.
I)YI' Grup Balkanl'ekrli l\iJ~s.1
'Io~lan da, yaptlgl açlklallla ile
Eren'in kOllujmaslO1 eleltirdi,
l)lli~leri lJakaDi Mesul Yrlrnn.
SHI' millell'ekili [ren'in Medis'de
yaptl8I propagandaYI oneeki aklam
Tûrkiye'nin Cezayir Bûyûkelçiligi'nde TefCÜman muhabirinden ogrendi. Olay hakkrnda dùn Cumhurbal'
kanl Kene Evren'e yurda dönûlûn.
de bilgi l'eren Y,lmaz, gazeteeilere.
"OOyle bir geÜjmeyi sürpriz saymadl~OI, sneak fevkllâde ülüeü
oldugunu" söyledi.
A
EVREN'IN TEPKlsl
Cumhurbalkanr Evren de, özel
uçakla Türkiye'ye dönerken bir ga.
zeleeinin olayla ilgili sorusunu lÖYle eevaplandlrdl:
"Ben de az önee du}'dum. Bu.
nun asbn, iigreneUm de ondan sonra degerlendirelim. Ama duydugumUl gibi ise, Isbii lasvip elmek
mûmkün degil. Eger siller (asvip
ediyorsanll, ben de edeyim. 'Efen.
dim Gùneydogu'da
asimilasl'oll'
uygulamyor' bunu tssvip e(mek
mümkün degil, Ama, MeeUs'in
,kûrsüsüdûr. MeeUs'de ber ~yi ko'nulmak mübabllr di}'eUm. Herkes
de çrlup konuju}'or. Ama, höyle bir
jeyin sü)"lenmemesini &nu edenlik.
.Ama, 0 bütün Türk milletinin millelvekilidir_ Böige millelvekilligi
kalkmilIIr. Seçilen kijil .. Tûrk
miUelinin lemsileisidir, Ana}'8.>lIda
miUel tarafmdan kabul edildigine
göre, bunun gereklerini kabul elmek kaçlOùmazdlr. Onun üurine
de }'emin elm4lir."
nu,mlnlO parti proaramlna Ufiua
'olduAunu bUdJrml,tlr. Bu durumda Anayasa gerejl Eren'Ie i1gill blr
soru,lurma yapùamazken, Erdll
inönü'nün beyanlan sorujlurma
kapsamlOa girebilir. Çünkü, oisy,
~absi blr suç olmaklan Ç1k~, parti
suçuna dönüjmÜllür."
ANA MUMALEFET
BA$KANI
DESTEKLI!MEMELlvDI
Peblivanh, Cumhuriyet Balsavelh8I'mn harekete geçerek, olayla iIgili gerekli ineelemel'i yapmasl ve
konulma inönü'nûn söyledigi gibi
hakikaten pani lûzûgûne uygunsa,
Anayasa ~Iahkemesi'ne dâ;â açmasl
gercktigini belirtti. Peblil"llllb, "in6-
Balbakan Ölal, açlklamalan SIraslOda öneeki gûn SHP istanbul
milletl'ekili Mebmet Ali Eren'in
TBMM kürsûsùnden
"Kürt
'toeselesi" ile ilgili olarak yapu~ konUlmaya temas ederek sözkonusu
millelvekilinin, "Türkiye'nin
bir
, bölgesinde ayn bir elnik grup var,
mq gibi konu~masrnl leessürle kar.,
liladJklann," ifade eui,
SHP'li Eren'in konulmaslmn ana
muha/efel partisi b~kaDi tarafrnda.n
desleklenmesini de aynr lekilde
"üzünlüyle kalliladlklann,"
söyleyen Özal, "Belli böigeierin meselelerinin Meelis kûrsüsüne getiri1meJine kar11 deglUl, sma bunun
Anayua IlOlrian dlilna çlkanlmaslOa karll koyartl"
leklinde'
konullu.
'
Tûrkiye'de yalayan insanlar arasmda "aynhk-gaynhk bulunmadJgnu" ifade eden B31bakan, ball yabanel gùçlerin bu aynm. yapmaya
ÇahltIklannr belirterek, "Aym aynm, bu millelvekilinin yapmasl ve
dl~ gûçlere âlel olmasm. ülünlü i1e
kall,hyorul"
dedi.
ANAP'L1 VILMAZ
B31bakan, panisinin Mardil: milletl'ekili Nurettin YIlmaz'1D da
SHP'li Eren'i sözkonusu açlklamalarrndan dolaYI kUlladlgl yolundaki haberler konusunda da "Bilmi.
yorum. Ni}'e, nasil lebrik elligini
gözümüzle görmedik. Gerekirse
kendisi}'le konUjUrUl" dedi.
"INÖNÜ'MÜM BÜVÜK
MATASI"
ANAP Genel B31kan BiljyardunCISI Mebmet Ktçeeller, Ten:üman
muhablrinin sorusu Ü1.erine,TBMM
kürsüsünde yapdan bölücülùjü de.
gerlendirirken, hiçbir paninin lüzùk
l'e programmm Anayasa'ya aykm
olamayaea8IDI belirtti. luönü'nùn
konulmaslnr "büyük blr bala" diye yorumlayan KeçeciJer, bir soru
ûzerine, ANAP olarak herbangi bir
,su, duyurusunda bulunmayaeaklanDl, aneak Cumhuriyet Savelh8I'Din kanu ile ilgiU olarak kendiliginden harekete geçebileeeginJ söyledi.
B~SAVCILltA
ÇAtRI
nü'nün konujmu,lIe SHP'nio be-deßeriuden bili daba ortaya ~
llr. Ancak, biz bülün SUP'liIer ve
SHP'ye oy verenleri ayOl kalegoriye iokmuyorul"
dlye kOnU!lu.
.I"IMI YIKMA
HAKKI
SHP'II Eren'in konulmasm8,
DYP de bûyùk lepki gösterdi. DYP
Grup Balkanvekili Kökill Toplan
dùn TBMM'de dùzenledigi basm
lopla.nllsmda, "Meclis'le ber jeyÏn
söylenmesi" görullerini kendilerinin yillardlr savundugunu betirterek,
"Aneak, mUlelvekilleri konu~malannda andlanna ssM kalmak lOrundadlrlar. Ellikleri yeminden ur.
reee sapamazlar" dedi. Toplan söz.
lerini loyle sùrdùrdù:
"Özgûree konulms bakk, devleli ve rejimi Ylkma bakkl vermez.
Rejimi korumak berkesin görevidir. Biz de lnsanlara yapllan basblan k101}'Orul.Aneak, TBMM'de
konulan sayro üyenin Türki)'e'de
azmhk millelin varb~ndsn bahielmesi akhn a1aea~ i, degildir. SaYIDüye 0 konuda bassasiyel bek.
ledigini söylüyor. Kim kimden ne
bassasi}'e( bekliyor? Pek çok devlette elnik gruplar "anbr. Türki}'e'de de eloik gruplar olabillr. Aneak,
alIDhk milleuen SÖl edilemez. Süper güçler Ortadogu'nun güçlü ûlkesi Tûrki}'e'}'i bölmek, parçalamak iSliyorlar. Millelvekillerlnin
Türki}'e'}'i y,kmak isleyeu!ere âlel
ulmamas. gerekir. TBMM'de dün
sö}'lenen sörleri yanhlhkla ve lUhul ile söylenmi, sözler olarak kabul ediyor ve k,myorul."
OLAVIN VAHAMETI
DYP Genel Balkan Yardlmml
Mehmet Gölhan, TBMM kùrsùsûnde meydana grien olaYl "bal' relie"
karllladlklanm bildirdi. Tûrkiye'de
ozIDltk meselesi olmadl~m ve olmayan bir leyi varmll gibi göstermenin yanhl oldugunu laydeden Göl"PARTlsuçU"
ban, "Sayro inönü'nün söllerinin
ANAP Genel Sekreter YardlDlClSI dâvâ konusu olup olmayaea~ konusunda bir Ify söylemek iitemll'e Ankara milletl'ekili Alpaslan
PebUv1lDh,Mectis kûrsüsûnden söy- yorum. Aneak, SaylO inönü genel
lenen sözler hakkmda herhangi bir blljkan seviyesiode bir lâf sarle(milil lem l'aprlamayaea~nr belirtti. Bu- 'lir, bu da olay. daba vabim baie
gellrmhllr" dedi.
na karllhk, Eren'in konulmaslnda
DSP'DEN TEPKI
devlele karjl çirkin itbamlar yönel-'
terek, devletin biriigini bozueu beDSP Genel Balkan Yardlmelsl
yanlarda bulundugu ve bölùeùlûk
Selçuk Sönmez de, "Kürt-Türk"
yaparak, üçlù bir suç i!ledigini söy- diye bit aymIDm yapllmaslmn yan]ll
leyen PebllVlnl1 ,öyle devam ettl:
oldugunu söyledi. "Ansdolu'da ys-
"SHP GenelBqJwu ErdaIIaönU, TBMM kuUllnde Eren'Ia Illz.
lertnlluYlp elUjlnJ IÖ)'lemit ve Iio-
laysn Insanlann TürkiyeU" olduklanm ifade eden Sönmez, "Bu aç'dsn MeeUs kürsüiünden 8ynhk tü-
..
DEVA11
las)'On polilibsl û)'llllamadlklar
belirtal YaUld, tunIan SÖyIedi:
IIlddII çok biJÜ UbZIIIIbr. MIIIael HI'*'. llJII put!III........
ICI da SHP Ii.
~Yllel Bile.1 Yllilid ist, Tûrki.
ye'nin DojuJu'su, Baub'sl ilt hiçbir ark yt mezhep lI)'IßlI\I gözetmek.
sizin, her iDSIDI Tûrk olarak kabul
edip, bainna basan bir ülke oldujunu söyledi, Osmanb'dan bu yana, Tûrkler'in hiçbir zaman asimi-
rü bir Ilbir lid .......
" lin1er'" bWedIp, a./prIIIu'dIId
Tirkler'ie kdetI~
IIÜIIIIiIltlr. SlIJII I••i'.ï. IOl11k1
lÇIIdIUan içII Ile ,...
JIPIIÙ
islt.iJOlll." diye mnullu.
MÇp G:ntl Balkan YardlmclSl
JÜIbt .,....., ~ ......
tir. B. MIIIaIIil .. lIÜIldj da-
Hürri1jet
Özal'dan SHP'II Eren'e
22.01.88
"aiel alma" SUÇlamasl
• 'RaI/'" 1r.. n 0za.1,
.AN.AP
Baf1ltanl1lt Divam
ToplanbSl'ndan oon-
•
::.~~
•
Mehmet All Eren'1n.
TBMM'de
~tlgl
Kürtçülükle
kGnUf1~ay~ teessüfle
~sôyled1.
"Tiirldye'ye dIf.-n .lId
elmeye ç..... n b.zl giiçIerln bu lOr 8YJFIII1l8t' ~
bOW, blr mHlelYe1l11n1n bu
kltllerln
gèlril,1erlne
oIm.- tehllke
I>NAP Millelvekili Nurllllin
Ydmaz'm. S/9'1i Eren'i lebrik elti!}inin bildirilmesi ÜZerine
Ba\Öbakan,
"Görmeclen, duymadan bir ~
diyemem. Gerekirse Ydmaz'
la gö~ÜIll."
dedi ...
nuda biraz daha iJmj kon",mas
gerekir"
d"'-'i. SHP
~Iillet'.ekili
Mehmet
Ali
Eren' in. "Türkive'nin
SI.
k.nlllanmn
bajuida
Kürt
sorunu
var" 'it'klindckl ko.
nU~asIm leeSbUOe kar-'jlladlk.
lanm b.ldiren Ozal. "Bu konuda Meclls'te gerekli U)1lnlar yapllaeakt.r"
deodi
~bakan
Turgut
Ozal.
dun AN'AP Ba~kanhk Divant
toplanusmdan
sonra yapui!l
aç,klamada. SHP Milletvekili
Mehmet Ali Eren'jn.
"Türkiye'nin S1kantdarlnln baslß
da Kürt sorunu
vardtr.
Bunlar ana dillerini kon",anuyor. passport
alamlyor.
~'()('uklarma istedikleri isim-
A
NKARA.
(HürrÎ\.et)
Ba~bakan
Turgui
Ozal.
DYP Genel Ba~kant SüI ..yman Demirel"lIl.
"Türkiye'
d.. 10 milyon dertsiz. 40 milyon yoksul var" 'it'khndeki
suzlerini hAtmasyon"
olarak
nilelerli. Ozal; "Saym Demirel kusura bakmasm.
bunlar hava-civa Iaflar. Bu ko-
....
yllFllle-
c.gln," IlSyl.y.n Oz.,,
Eren'In yemlne .ykln de¥.
r.ndIg.n, öne siirdü.
Meclls'i
Hürril.let
4
A
konu~nasl
slra'<itnda
\(- :"Onra
s,"da. M~lis Genel Kurulu.
kan~ll. Kursu ooune \-uru\"('o
AS ....P milletvekiUeri.
slfa
kapak Ianni vurarak. B1rI~lm
H.. kam SlIP Denizli ~liIlet,-ekili Hüdai Oral"a. "Yuh"
çekerken.
uBa,kan
istifa"
dl~"t' tempo tuttulsr
Meclls Genel Kurulu açd.
dlktan sonra birlE"~ml yonetf>n
SHP'li Hüdai Oral. Îçtuzugun
j9'uncu
maddeslne
ROTe.
"Zapt-. sab.k
eski konu~ma...
,na
lIi~km tutanak
hakH
h.JOda Mehmet
SHP Istanbul
MUlet""kili
EREN Mehmet
Ali Eren, 2 giindiir
MecUs'j
ayaga
kaldmyor,
H'!irri'J-et
..
Ali Eren'{>!'-Oz
\'e~mi
aç'lkladl Eren. iÇLUzuktt', millet\'ekillC'rine
hlr oncekl
birle~imdp umera"l1lß1
tam anlatamad1klan"
2erek<;esIyleaçlkhk getiflll('k lçm ta.
runan hakklnI kullanmak uzere
kursuye çlktJ. ANAP millet \'ekillE'Tl. bu sirada prot~toya
h.. lad,lar
ANAP'hlar
"01maz ooyle ~y. niye konw;uyor?"
dl~l' baglraTa).. 5:Ta ka
paklaTanl
\ urdular.
Ert'n.
ASAP'hiarm
pTotestolan ara-
A
,,"da sur~urdügu konu'ilTIas,".
da. bir gun onœki gund ..m dl>;1
konu~ ..ma ~oslerj)en lepkllerm H' suc,:lamalarln haksJz 01du~unu one surerek. "Kendi
dÜjüocelerini
aÇlklamak
ve
yanbj suçlamalar.
bertaraf
etmek amaCl~,'la söz aldItlru" blJdlrdi
Eren. ASAP'hlarm proU1'toIan ah,"da siIrdurdu"" konu,.
masmda.
"Türkin~'nin butünlük "" bölüomezlik
anlaYl$1içerisinde sorunlann
çözüJebileœgine
inaru\"Orum"
~todl.
Eren'In
k()nu:;.ma~lndan
...
.onra Ra~an Oral. "I\onw:mac.run.
tamami~:le
ulu~1
hutunlu~.
V~
bol.unnlczhk
arnaC1yla
konu:;-tll~unu h"lIr
tt'n'~.
~ulldt'mt'
24,\Ul:1n1 hllrilr
dl .On~.I'In bu "'1I111'T1tlœrlllt'
A~AP 11Iar. :l\ag.t f1rla\dra~
-.l,ll
l:--lt<Ollpr h:1~lt r: Ha~.Inl
:\1\Llii.tafaKalt'mh dl Hat-.anlar
~urulu
:-.Ira:-'Ifldan l'rL-1\.HaJ...,
"I)unku
kon~ma
il, huJ{ünku kon~nla
araslIlda
bag yok. SO. istiyorum"
dt>dL Ba~kan Oral IS{' lçtuzuk
maddeslllin
açlk oldugunu.
"Zapt-l sablk'. hakkmda IIRI'
hdm ba<;kaSlna soz ,'erilemey ..c(>~mi soyledl \'e gundem dl:p
!'Oz isu>~~n SHP tl.ITllr ~tlll(>t.
\'t'kili Kemal Anadol'u
kursu\t' rla\'£'l elU Anadol kursu.
d..yken. çok say,da ANAP
millet \'ekili. kursu onune top.
lanarak, protestoda
bulundu.
tçi>;leri Bakam Mustafa
Kalemli, soz verilmemesi üz,prÎn£'.
eh\'le ANAP mill ..\wkillerme
'....... \ cderek Genel Kurul'u
tl~r).. etmelerini
lstedi
:\ \'nt
ar.<:Ia. ANAP'h millet\"ekilieri
"Yuhhh"
dlye baglrma"a
b.. ladllar
ANAP'hlar
d'~n
çlkmaya hazlrlamrken. Adalet
Bakam Oltan Sungurlu.
enRei oldu. ANAP'hlar
bu ke•.
"Bqkan,
istifa" diye t<'ffipO
lutlular.
Kursu onunde birikenler.
den ANAP'h
Halil $'Vl(ln.
Ra,kan
Oral'a.
"Anayasa
suçu ~Iiyorsunuz .. _ Bu makamda fazla oluramaZSlmz"
di~-e baglrdl. BaZI ANAP'hlaTIn da Bll,kam
"Böliieii
davranmakla"
suçlayan sloRanlar
a!tlklarl
du,'uldu.
ANAP'hlar.
kUf<u ~nunde
prote~tolar1nI
surdururkE'n.
SHP milletvekillermin
de on
:'Iralarda kumE'le~tikle'TI goruldu Slmrler gerilmi,ken. B...
kali Oral, Kemal Anadol'o
yerine da'-et ede ....k. tçi>leTl
Bakanl Mustafa
Kalemlï\"e
:-oll?,
\"f'rdi
onceki kon1lfnt8Slnd •. wAzm_
hk milletler,
azmhk topIuluklar"
kon ..... nd. kOlWltu~lInu. hu M.leri kullanmanm.
"Kürsüd .. n resmen
böliicülük
yapm.k"
olduitunu
:--lt\ 1P<i1. Eren'In
bu kM dl',
.....}~I(.rini
Ut\'zih
t.tmC'k
rtu.
\'l'r1nt.•, ~\It>(tiklt'rlni
[wn tt'krarlat1lilni
iwri IiUl't'n
lia kalI. ~U\'I(.'r!t'\Km l..tli:
"Ru kü ....ü'.ü kullan.ruk. ":vm ki'ile .... a)'m ideolojil .. n' ""lam söyleme)" de'11m ...........k oIuriana. Anavatan
Grubu
oIarak;
hiiküm .. t o\urak.
buna .....
fllüsaade f"tme~'iz."
ll,ltllll'k
.1\
.
Oturum hs\'&.o;umdaha faz.
la lieergInI~tJrmE'k için &OZ al.
madl,hm bildircn Bakan KaI.. mli. SHP'1i Eren'in. bir Run
22.01.88
'Tas", ,dll.lJk blr oJayd,;II"
Eren' e, Evren lepkisi
NKARA.
(ijiirriyet)--C •.
z.ayir'e resnu bir ziyaret
yapan Cumhurba.;kanl Kenan
Evren ve beraberindeki heyet
dun Yl'rda dondu. Cumhur.
bWjkanl Kenan Evren. "Cezayir ile aranuzdaki
satul<
dönem bitmiljtir" dedi. Cum.
hurbWjkam, SHP'1i Mehmet
Ali Eren-in, Mediste yap\Jgl
ve olaylara n"'-'en olan konu~'
masl içi","" "Duydugwn
gibiyse, tasvip
edilecek
bir
oIay degildir" diye konustu
"'V
kar.,llran adam
SKARA,
(Hürriyet)
TBMM Gen ..1 Kurulu Il.
ria sah gunu UKürtçülilk"
tUtl¥na"ml
ha~Ißtan \t' tep!..lI<>nçeken SHP Istanbul :\IilI... vekili M..hm<'l Ali I::ren.
dun 0 konu'ilTIaSlna 8Çlkhk ge'.
tlmw\.. Ulere ~'('nJ(i{>n:'-Ozakt!
\"{' ~me ola\ çlkardl Eren!n
22.01.9
yapllacatm.
söyledi. ANAP
:\lillet"ekili Nurettin.ytlmaz'
m. ko~a
yapt.kt.n
oonra
SHP'1i Mehmet
AU Eren'i
t ..hrik eltitinin
bf:.lirtilme.i
u1.erine Ozal.
uGôrmeden.
duvmaclan bir
dÏ\-emem.
NiÏ;in tebrik etm;~ bllemi)"O,
rum. J(crekirse 0 millet""kiIi ile J(öl'Ü$ürüm"
de"'l.
It'ri \leremi\"or. Bu. bir ulusai sorundûr"
~klindeki
konu~maSlJ1J tt'l ........
uflE' keIl1Iaolk.'
lanm blidudl
Melunet
Ali
Eren'in kOllu::rnasliun
SIrI' muhalE'fct partl~lnin millet\"ekih
olma:OOlIIl"(ll'l1l \ le ana mu haleret parllSi ~l'I1d ba,;kam tara.
fmdan dt"Stf'klt"TUllE'nlE'SÏ ~er(>klI~mi belirten Özal. meseleyi
..\nayasa dl*ma ç,karak. millet.
\'E'klhmn
E'ttii;i \"('ßlÎne avklrl
daHanarak
kOOÙ'iffi8Slna'kal'jl
olduklaTlm ifade elli. Tûrkiye'ye dl~rHi8n
etki elmeycçal,,;an 1>,1l' Ru~lerin bu tur ay.
nOllar ~aplli:ml. bir milletwkilillin bu k~lerin
gorUl;lerine
alet olmasmm tehlike yaratacagml. belirten Özal. bu konuda ~Il'Clis'te JlE'rekli uyar.lann
Cumhurba,kanl
Evren,
dun sabah kendisini Cezayir
Devlet Konukevi-nde
ziyaret
eden Cezayir Cumhurba.;kanl
~dli Binct.'C!id ile oun bir ikili
~oru~nc ytlptlk t,Ul sonnl. yewl
",atlc lÜ.I:"le ßinœdid
lara.
flndan
Burncdyen
Havaa.
lam'ndan ton>nle u~urlandl.
Uort gunluk ('ezayir ziya.
rellni tamamlayan ve dun saat
15 ()(J'te vurda dönen Cumhur.
ba,kam Kenan Evren, yaptlgl goru'ifficlerle ilgili olarak
McmnUD dönüyorum
dedi.
h
"SHP'LI
EREN"
KONUSU
Curnhurba,kan.
Kenan
Evren, uçakla, Medis te SHP
Milletvekili Mehmet Ali Ere.
n'in konu'iffiasl ve çlkan larll~'
malaria i1gili bir soruyu da ce
vaplanduarak ~nlafl Stlylc<li:
"Duvd,",*um Kibiy.., tasvip cdilecek bir olay deg.1.
Eller 1Iizler tasvip
ediyorsan .. , ben de edeyim .. _ 'Guneydogu'da asimilasyon uygulamyor' demilj .. Ama Meclls'
tir...
Kürsüdiir...
Kürsüde
her ",yi kon\llllDlÙ<
mübahur, c1iyeyim ... herke.-.ngini konUfUl'. Suç dM uyJlmaz. Böyle bir ",yi ROyle-
meme.ini
anu
ederdik.
Çiinkii bIa, Tûrk milletinin
milletvekilidir...
Bölcenin
milletvekiUigi
ka1km'IlIr.
Türk mlIIetini temsil eder1er. Anayasa, millet tarafmclan kabuI ecIiIditine göre.
bIa Anay .... mn gereklerini
kabul
etme.i
kaç,mlmaz
oIur. Zira, onun üzcrinde de
yemin etmÏftir ... "
(;umhurbl1*kunJ
";vren.
I{c-L.isinin en ilRinç noktu.'illlln
hangisl olduguna i1i*kin blr 5(1.
ruya <..'e"ap verirkcn. ('C'zayir
ba~kentilld.n
600' kilonll'trt
gUI1E'yde. i.JlkE'nin orta k{>:;imin.
d.. bulunan Ghardaia'YI
Zlya.
retinin. "en iJginç nokta"
olahileccR:ini belirtti.
Evren,
huradak I halk In yqu) I~JIla \'P
kmlmlarm
yuzl('rllli
:-.wJu
\..1-
rll11 pC\'l.lcrie kapatmularlllu
(Il'~indj.
Evren, sOz konu»u kadm.
larm .... de.:e bir gözlerini 8Çlk
buakarak dolatllklar)n,& dikko.
!i çekerek
,unlafl
söyledi.
"Alu bin Il!oclik bir 'âd .. tmi~ ... HatUt Saym Bincedid.
bans, 'Orada dotlln çn<,uklur
ann.lcriyle an.hrlar, Yllni aline
udlaflyla ambrlar' dedi."
('czayirli
cazet .....i)cr için
nn....ki ak""", diizenlediti baoon
toillantlslnrla dl..gimtiA:l kllOular
hakkmda da bilKi veren ('um.
hurha:;kanl Evren,
liuyl(> dl"
"am etti:
"Sizlerin
de mÜfahede
ettitiniz
gib! Ce&ayir'.de 11mimi >oe acak tek1Jde ka.....
land.k. KonUfllUllanm.z
cla
..
41
DEVAH
~..uk SJ('uk llir huvn i\"indt.!
('("reynn (>ui. Saym Binee.
àiàïc, üç deja ba~ ba~ ko-
n~ma imluiru
Aranuzdaki
nem,
buldum.
soguk
kapanml~tlr.
kcndiJerine
~unu
döBen.
ifadc
ct-
tim: 'Milh.,lt'r uras.mda ZWllsn
zaman kopukluklnr. durakla.
malar olue. Bu durumlan nor.
mal ka~llamak
lazlm. Olanlar
gl'fidl! kuhm~llr' hatt.a 'Gcriy ..
bakmak gerek;;cydi. Allah ar.
kam,zda bir göz yapabilirdi.
Yapmadlgma
göre daims
riye baknhm' dcdim."
ill:".
EVREN,
i<ar"hglru
ANKARA'DA
Cezayir'deki temaslaTlm 1ß.
mwnlad,klan sonra yurda dö.
nm Curnhurba:;kam Serer Su.
10llu'nda ßa:;bukwl ~\
ile bir
süre sohbct etti. Seref Salo.
nu'nda D~eri
Bakan, Mesut
Ydnluz hir uru Milli SanuulIa
."wm
Bu
Slrada
seniri!e"
dedi.
T('ma=,larla
jl~ili Hi.J.rriYH'.
in ~)rusunu
l'('\'aI1Ia\"an üst
.-!U1.l'~' bir
Dl:;iil$leri - yetkilisi
"Ziyaret
ka~lhkh
sorunlaTIn uadesi a\,smdan
)'ararh
geçti.
An('ak
dogal
1':87., ubl~tlnna
gibi konularda yaplla('ak
ikili an~malar :Jo) .. 31 Ocak tarihlerinde
Baku",
EreIln
Vu.'tlUUln'lI1
"HI1m3 2c1crek ulJiz Ccuayir'c
giderken
protok .. \ slranl
bozm~sun,
Nas1I kevf"1n iyi
mi?" diye sordu. VÜralhan
da YI\maz'a "Gayet iyiyim"
Nilliget
verdi.
ß:::~b2kan ria VuraL.~a."1'a dol':cl hakahm benUn arabava.
biraz konu-
M.rek "Sen
C",ol.;tyir'dp
toplanacak
ma Ekonomik Komisvon
toplänti~mdn
eIe almHC8.k"
dt~Ji. Bu toplRnt; için O('yl('l
n!ü.nill Kazan Oksay b~kan.
l::!l:l'!a blr l:(l\'l-tin ay sonund~
Ct-;;<lyir'p
~:,iCt.'C~in; belirten
<t~TI! yetkili. "Cc7.avir
özellik-
le Osman" ar.;ivlpri ve kültün,l mühadclclcr
konulanndn ~hirlÏl{inc h8Zlr" di\'{'
k'1l11l~lU_
.
Kar-
22.01.88
[
MECLi5~te
II
!
i
olayl. gün
•
Mll~IYET HABER MERKEZI
BMM'nin öneeki günkü
oturumunda "Kürt IOrunu"
.. konusundaki konulmaslyla
sen lanllmalara neden olan SHP
Istanbul Millelvekili Mebmet All
.Eren sözlerinin yanhl anlalddl~ gerekçesiyle Medis'in dünkü oturu.
munda yapu~ konulmada yine limsêkleri ü'zerineçekti. Cumburbalka.
n! Kenan [vren, konuyla ilgili bir
soruyu yànltlarken, "Duydutum glblyst luvlp cd1!e«k blr olay degJJ"
derkin Balbakan Turgut Ozal da,
Türkiyc'nin bazi böigeierinde etnik
grur :1~~t..~.\.'~.....
:~
r ---..
SIn!üzüntüyle kar~dadl&tn!söyledi.
EREN'IN OONKU KONUSMASi
SH? Istanbul Millelvekili Meb.
Hi.i.rriqet
SOSyalist rie komünist
ANAP'lIlar kOrsüve yürüyerek,
"Ba$kan Istlfa" dlye ba(llrdllar. Oral da ha sonra Kalemll've SOl verdi
•
cezaylr'den
dOnen Cumhurba~kanl,
"Duydugum dog.
ru Ise Eren'In konu~masl
tasvlp edllemez"
dedi
lemll'ye, Medis lçtüzügü'nün 59.
maddesine dayanarak söz verrnemesi ümine tanllmaJar yogunlaltl ..
ANAl? milletvekilleri ma kapakla.
£lm vurarak "Balkan Isllfs" diye'
tempo tullular. Bi4ta ANA?'b HaW ~lVglnve Muslara Talar olmak
üme bazI millelvekillerinin kürsüye yürüdügü görüldü.
10 dakika kadar süren tartIlmalardan sonra Oral, Kalemll'ye söz
verdi.
KAlEMLI'NIN
YANITI
SH? milletvekilininkonulmaslm
yamtlayan t.ÇiileriBakam Muslara
KaJemli, ;'Aym ideolojilere, aym
klillere MeeUskürsüsünden selam
göndermeye devam edlleeekse
ANAP olarak buna miisaade etmeyeee~z" dedi. Eren'in daha öneeki sözlerini tekrar eltigini bildiren
Kalemll, "Bu mlllelvekllI kürsüden
bölücülük r.apmllllT, Sözlrrlml tavzJh edeeellm dil'e ylDeal'm leylerl
söylem111lr" leklinde konuSIIl.
Eren, konUIUrken ANA?'hlar
oturumu yöneten SH?'1i Baskanve-
Cumhurbalkam Kenan Evren
de [ren'in konulmasl i1eilgili ola1ak, "Ouydutum glbl)'st tasvlp edlleeek bir olay dellI" dedi. AA'Oin
haherine göre, Evren, "Bö)'le blr
le)'1 süylcmemeslnl mu ederdik:
Çünkü hu, Türk mllIellnln millet.
\'ekllIigldir. BölRenln mlIIelvekilliIi kalkmillIr" seklinde konustu.
OZAl'IN SOZlERI
Bnlhakan Turgul Ölal da. dün
loplanan ANAP ßalkanlik Diva.
OI'nda yarll~ konulmada. konuya
deginerek lunlan soyledl:
"Konulmall ü,üntü Ile karlI'
lad1m. Türkiye'de )'alal'an. bu SI'
mrlar lçlnde kalan herkes vatanda.
lIml,dlr. lIiçblr a)'nhk ga)'nhk yoklur. Türklye'de blr mllletvekilinin
böyle aynm yapmasl, rabanel giiçlere blr nevi aiel olma.llnl leblikeli
buldulumuzu irade elmek istilO'
rum,"
Ö,al, Eren'in u)'anlmaslDi ge.
rekli gördüi!ünü de sövledi.
MllLlYET'E
kara Bürosu'nda Oklal' ?Irlm'e
yapUÏi açlklamada gerçekleri sö\"
lemeye devam edeeegini bildirdi.
Kürt sorunu konusunda Genelkurmay'IO raporJan bulundugunu,
baZI kÖle yazarlannIO konu)'u larUltl8JDI,aneak bunlan ~1edis'le dile
getirdiklcri zaman tepki gördükle.
rini belincn Eren, "Biz demokral
Insanl8l1z, Dolu'i1a >c Güneydo.
tu'da e4dcllbaslalar verdIT,Bu gerçeklerl ciliegellrdlm. Nerede olursa olsun lnsanlara baskl ve ezlyel
yapdmasma kalllllZ, MeeDs'le Angola, FUlstinmeselelerl görülülü)'or
ama kendi meselemlz konululmuyor" dedi.
DYP'NIN TEPKlsl
DY? Grup Balkanvekili Köksal
Toplan da, Eren'in konulmasIOI
liddetle klOayarak, "Türklyede
azmbk mUllyellerinden söz elmek
ve bunu blr böige baJlunlsözde sa.
vunmak içln söylemek aklm aJacag,
Ii deglldir" dedi.
ACIKlAMASI
Öle yandan Eren, Milliyel An.
22.01.88
gruplar önerdi:
Genel Kurul'da bugün oyianmasi
ve kabul edilmesi
'be~lenen
karar lasanlan
liiöyle:
Id am cezalan
kaldlnisin
fJ Kaçak Franslz rehberin cezasi kalksln
~ Mehdi Zana serbest
blr<;lkllsln.
42
•
Oral'," lçilleri Bakam Muslara Ka-
mel AUEren, Meclis'in dünkü toplanlislOda yeni bir konulma yapt!.
Eren'in konulmaslOa ANA? milletvekilleri tepki gösterdi.
Milliyel Ankara Bürosu'nun haberine göre, "Konusmamda bazI
aClgerçekleri dUcgetinnek !stedlm.
Sözlerlml çarpltmaya kimsenln
bakkl yoklur" diyen Eren, haksll
suçlamalan benaraf etmek liIere
kürs~ye ÇlkliglOlsö)'ledi.
Eren'in SH? yöneticilerinin islegi ümine söz aldlgl, Genel Balkan Inönü 'nün de Eren 'in öneeki
gUnyapu8J konulmadan rahatslZ01dugunu, söz alarak açlklama yapmaSlnJ istedigi ögrenildi.
Avrupa Parlamenlosu'nda
.Yürkiye için: 3 YASARI
o
"Aci gerçeklerl dlle getlrellm, sözlerlml klmsé çarpltmas ln" diven SHP Mllletvekill Mehmet All Eren'e cevap vermek Isteyen lçl$lerl Bakani'na, SHP'II oturum
ba~kanl Hüdal Oral söz hakkl tanlmadl
kili Hüdal Oral'a lepki gösterdi.
SHP'II Mehmet Ali Eren'e cevap lçln lçl~leri Baka.
nl'na SHP'1i Meclis Ba~kanvekill. Hüdal Orar söz ver.
meyince, ANAP'lllar kürSüye yürüdü. Bunun tize.
rlne Oral. Kalemli'ye söz verdi
[I]T
•
Zeynel LOLE
TRASBOURG,
(Hürriyet) - Avrupa Parlamentosu Ocak av, toplant,!a.
rmda Türkiye açÏsmdan hart'.
ketli günler ya~myor. Parla.
mento'da dün Türkiye i1e Ispan)'a ve Porlekiz arasmda
uyum anl~asl
imzalanmssl
64 ret o~,!na kaJ1l hk 288 oyla
kabu! edil,lrken, ..bU,8Ünde Genel Kurul da Türklye'de insan
haklarl,!!n ihla! edildigini sa.
vunan uç ayn karar tasarlS'
görü "Ieœk.
. ~eral
Almanya Dllii~eri
Bakanl
Hans-Dietrich
qenscher,
AET Bakan!ar
KonseYI Dönem B~kanl s,fa.
llyla dün Avrupa Parlamentosu Gene! Kurulu'nda yaptlgl
kon~ada,
Türkiye ile toplu.
S
luk arasmdaki orlakhk
masmm canlandlrllmasl
tiilini söyledi.
anl~.
gerek.
KARAR TASARILAR\
Öle yandan Sosvalist ve
Komünist gruplar, adl konular
gündeminde gö~ülmek üzere
iiç ayn karar tasarlSlm Genel
Kuru!'a sundular. Türkive'de
idl\lTl cezasmm kaldlrllniasm,
isteyen iki ayrl karar tasansmda 12 Eylü\'den sonra, 26'sl
siyasi suç!u o!mak üzere 50 ki.
linin idam edildigi haurlau.
larak. 500 ki~inin de Slkl\'Önetim Mahkemelerince
idiull
cezasma çarpunldlgl bildirildi.
Komünist Grubun insan
haklan çerçevesinde Gen.1 Ku.
rul'a sundugu bir baska karar
la..<1,Arlsmda ise,
Türkivc'dc
5
yd hupis cezasma çarp'unldlk.
tan sonra kaçan FrallSJz rehber
Michel Caraminot'nun
cez•.
"mn kaldlrllm8S1 istendi. Sos.
yalist Grubun aym çerçe ...,de
::iundugu karar lasansmda I~ •
.'ski Diyarbakir Beledi)'e Ba~.
kam Mehdi Zana'mn sailhk
durumunun iyi' olmadlil' belir.
tilerek, derhai ",rbest blrakll.
ma." talep edildi.
Diplomatik kayn.klar. G•.
nel Kurul'~n bu~ün yapaeag.
o(urumd.
~örü~ülüp. oyla.
nOl'sk olon karar
ta-.arllnnnl11
kahul edileceginc kesin 2ozül'le
hnk,)'orlur.
..
Tercüman
NKARA,
(Tercüman)yemin tOreninden
bu yana )'lI$anan
elektrikli hava dUn kavgaya
kadar vardl ve Istanbul SHP
milletvekili
Kenan Sönmez
ise TOkat ANAP milletvekili
Mrtin Gürdere genel kurul
salonunda birbirlerine girdi1er. Kavgaya,
Diyarbaku
SHP milletvekili Salib Siirer
ile Ankara ANAP milletvekili Mustafa T..... da kanldl. Ancak yumrukl~ma
diAer milletvekillerinin
mudahaleleriyle
Onlenebildi.
Bu
arada, TBMM Genel Kurulu 'nda beklenen karar ahndl
ve Istanbul SHP milletvekili
Mehmet Ail Eren'in bolUcilluAe yönelik konu~malannm
tekrarlanmamasl
için verilen
Ba~kanhk
Divaß1
teklifi
TBMM Genel Kurulu'nda
kabul edildi. Boyiece Eren~
In yaptlAI KUrtçulUk propagandasmm,
"Medis
d'~lRa
t~lRmas.
yolu" kapanlml~
oldu.
A TBMM'de
TARTI$MA ..... LIYOR
TBMM Genel Kurulu dUn
saat 15.00'de (Oplandl. Birleslme ba~kanhk eden SHP'li
Hudai Onll, B~kanhk
Divam'mn bir lekhf getirdiAini,
bununla
Istanbul
SHP
mllletvekili
Mehmet
Ali
Eren'in MedIS kursusiInden
yapllgl bohiculukle
i1gili konu~masmm Anayasal suç sayllmasmm ve Medis dl~tnda
lekrarlanmastntn
suç saYlla(aAl karanna vanlmasmm
is.
lcnd.gmi behnti.
B~kanm bu lekhfi okutup
oya sunmaSl uzerine Medis~
le lartJ~ma çlktl. ANAP'h
milletvekillen
kendilerinin
de a, m konuda btr onergele.
rmm bulundugunu,
bunun
da o~unup o,a sunulmaSl ge.
rekugm. sa' undular. Tarlls'
malann
buyumesi
uzerine
Oral. Oluruma ara verdi ve
konunun
Ba~kanhk
Diva-
~
23.01.88
m'nda
bildirdi.
isti~are
edlleceAini
SIRA KAPAKLARI
ALKI$LAR
V.
15 dakikahk aradan soma
B~kanllk Divam'mn
karanm açlklayan
Ba~kanvekili
Oral, itirazlar
Uzerine B~kanhk Divam teklifinin yeniden oya sunulacaA1m, ANAP
:v1edis Grup
~kanvekili
Mükerrem 1lIfçIotIu ve arkada~lan
tarafmdan
verilen
teklifin Ise sadece okunarak
genel kurulun bilgisine sunulacaAml bildirdi.
Oral'm bu sOzleri ilzerine
SHP ve DYP'li milletvekilleri
itiraz ettiler, Bu milletvekilleri Anayasa'mn
83. Maddesi gereAi ANAP
teklifinin
okunamayacaAml
savundular. Ancak, itirazlara raArnen,
ANAP
teklifi
okunurken,
SHP'li milletvekilleri Slra kapaklanna vurmaya b~ladllar
ve bu ~ekilde onergenin duyulmasml engellediler.
Bunun Uzerine Ba~kanvekili Oral, SHP ve DYP'lilere
dönerek,
"Siz de bir tekUf
.erirseniz okutabilirim.
Lötfen engellemeyin"
dedi. Kâtip ilye, ANAP leklifini yeniden okutmaya
ba~ladlA1nda
ma kapaklanna
vurmalar
yeniden ba~ladl. Ancak bu
defa ANAP'hlar,
SHP'lilerin
Slra kapaklarma
vurmalanna
alkl~la cevap verdiler. Önergenin okunmaSi alk1~lar, SI.
ra kapaklanna
vurmalar ve,
"Oku)1lmaZSlmz,
okutamazslmz" sözleri arasmda okunup tamamlandlklan
soma
ANAP'hlar
onergeyi ayakta
alklsladllar,
ITIRAZLAR
ANAP teklili okunduktan
,oma
kursu
Onune gelen
oyp Medis Grup Ba~kanvekili Koksal Toptan ve SHP
:vIedis Grup
Ba~kanvekili
Hikmet Çelin, usul haktm-
da söz istediler. Ancak ba~kan bu arada, "SaYIR Mehmel Ali Eren'in sözkonusu
konu~maslRa
alt tutanaklann tetkikinde, ban beyanlann Anayasa ve yasa1ar mu .. ceheslnde mahzurlar
mütalai edildi&lnden bu konu~ma
ve dü~üncelerln Medis d~lRda lekrarlanmamaSl
ve aç.~a
vurulmamas.
hususunu oturum B~kanhk
Dh-am'nlR
t~klifi olarak
Analasa'nm
83. Maddesi'ne
Küre Kenel
kurulun o)una ~unll~()rulß"
dedi. Teklif ANAP'h
milletvekillerinin
oylanyla
kabul
edilirken,
teklif
aleyhinde
hiçbir milletvekilimn
red oyu
vermediAi dikkat çekti.
Bu arada. ANAP'h
Mükerrem T~lOelu
ve 7 arka.
da~1 tarafmdan
Medis Ba~kanhAI'na verilen aym mahiyelleki
tekhfte
de ~öyle
denildi:
"tstaobul
milletvekili
Mehmet Ali Eren
20 Ocak
1988 tarihU TBMM Genel
Kurulu'nda
bir önceki günkü konu~mal"r1 tavzih am aelyla gündem d~1 )1Ipt.e, konu~mada
da hatall tavnm
sürdürerek, Ana)1lsa suçu ~_
lemeye devam elmi~lir. Ana)1Isa'nlß 83. Maddesi gereeinee Mehmet
Ali Eren'in
Medis künüsünden
)1Ipm.~
oldueu ve Aoa)1lSlll suç saYIIan bu koou~malann
Medis
d~lRda tekrarlanmamaSl
ve
lIÇtea vurulmam8S1 için genel
kurulda oylama )1IpllmaslR.
arz ve lekUf ederiz."
"SUL TARTI$MASI
ANAP teklilinin okunmaSt ve Ba~kanhk Divam tekhfinin oylamp kabul edilmesinden soma, Ba~kan Oral,
kursu <>nUnde bekleyen
ve
devamh usul hakkmda soz isleyen DYP'li Köksal Toplan'.
kilrsilye davet eni. Toptan,
OYP'nin, SHP'li Eren'in konu~maSim tasvip etmediAini
ve kmadlAml
sOyledi. Toplan'm bu sozleri ANAP ve
DYP'li milletvekilleri larafmdan alklslamrken,
DYP Meclis Grup Ba~kan\"ekili Ozelle
~unlan sOyled;:
"Medis
Ba~kanvekili
Ereo'in bu konu~masma
mü.
dahale etmek surelh.lè
suç
i~lemi~tir. ANAP'ln
'verdie'
öneri)'i buradan
okutmakla
da ikinci suçunu i~lemi~tir.
811 Ana)1lsa'mn
83_ Maddesi'ne hiç mliracaal edilmemesini lemenni ediYOruL Onlelin bütünlü~ü
önemU. Buna iUraz eden yok. I~allah
blr daha millelvekili
dokunulmazhelRa
k.sltJama geliren bu maddeyl kullanmak
zorunda kalmaYIL Konu Ile
ilglll müzakere IIÇIIm8S1gerekirdi. Bu da )1Ip"mam~tlf."
.........-....
....... M....
K ..
Usultant~mas'
açtldlktan
soma künüye
gelen Izmir
SHP milletvekili Kemal Anadol da konu~masma
ba~lar
ba~lamaz ANAP'hlann
tepkisini aldl. Anadol, arlcasma
dOnerek,
Atatürk'ün
Ba~kanhk DivaOl üzerinde yazl_
h sOzlerini gOstererek, "F..gemenlik
kaylls.z
,artslz
u1usuodur"
deyince ANAP~
hlar,
Ao.dol'un
sOzlerini
"MilIetiDdJr" diye düzelttiler.
Aoadol,
"MIDi
tradenlo iisliiDlüeü detifmeyeœk.
Kim iktldar
oluna
olauo,
devletin bütüolüeünü
savunacaelL Ana)1lSa yemlnlmlzl beninuaek
de beiilmsemesek
de sadlk
kalm.ya
çallfl1ca&Jz" deyince ANAP~
hlann protestosu
arUI.
Kemal Anadol
sOzlerine
devarn ederken, SHP'li Ba~kanvekili Hüdal Ont'm usulsUZIUk yapllA101 Eren'in gUndem
dl~1 konu~masmdaki
sOzlerinin Medis d.1smda tek.
rarlanmasmm
yasaklanmaslmn, "konusmamn
yaplldlAI
gUn ve avOI Baskanhk Diva-
ru tarafmdan
abnacak kararla mUmkUn
olabilecelini
~övledi.
Ao.dol'un
konu~masl
Slrasmda ANAP'h
milletvekillerinin Slk Sik lU atllklan görUldü. Bu SU'lIda bir ANAP'h
"ArkadatJmD
kODufllUlSlnl
tasvlp edlyor mOSUD?" diye
lU atmea, Anadol, ANAP~
hlara "Eyüp
Âpk'in
'Ben
Nak$Îbend'im'
dedit! konllf"
maYI slz tasvlp edlyor muunuz?" diye sordulu duyuldu.
Bunun Uurine Tokat ANAP
milletvekili
Melin Gürdere~
nin yerinden kalkllll, SHP'li
Istanbul
milletvekili
Kenan
SönDlez'in
de Glirdere'ye
doAru
yürüdUaü
gOruldü.
SHP'li
ve
ANAP'II
iki millelvekili
el kai i~relleri ile birbirlerinin
Uzerine
yUrUyUp
küfUrle~irken,
ANAP slralanndan
"Nak~ibendillk Için pasaport Icrekmez" ve "8a$ka
pasaporl
ahn bo ülkede leriniz yok"
"ibi ",,1er dU\"lIldll.
23.01.88
~
e "Beytül
Mukaddes 3" harekâtl sürüyor
pe,mergelerin hedefi Kerkük
•
iran devrim muhaflz~mvla, Barzani.TalabanivanliSIPe~mergelenn Kuzev Irak'ta ba~lattlklan artak saldlnda çetin çatl~malar aldugu bildirildi
I ·Fadullah
IK I
BUlUTTEKiN
da Irak askerini oldürdiiJden \~'a )araladlklan~l. vuz.
• DIYARBAKIR, MIL-HA
PE$MERGEl~R KERKÜK'E DMRU ilERLÎYDR
URT liderleri Mesul Banaai ve Celai Tatabani'ye bagh Pelmergeler ile tran Devrim Mu.
haflZlallrun, Kuze, Irak 'ta biijlalllklan ortak
~aldmlann tüm liddeliyle sürdügu bildiriliyor.
I ran radyosu >e slßlrdan dinlenebilen Kün radyolanllln dunkü ya)"lßlßda. son 3 gün iÇÎnde Zap Suyu'nu geçerek Mavat kasabaslßlß yaklßlannda biijlalttklan "Be)'IÜI Mukadc1es 3" adh ortak harekâtta,
Pelmergeler \'c Iran De,'rim Muhaflzlannlß cok saYI-
Ime askerin de esir abndlg.m belirtti.
.
Kürt liderleri Mall1 Blmni "e Criai Talabani'.e
bagJl "KDP" "e "YNK"nin ~si rad,.oJannlß bildi',.
,,'.1,.
diklerine göre. son çarplJmalarda de g''illli<n
Ian da kuUanan Pqmergder. Süle,.mani)'e _ Kerkuk
araslßda yer alan uKarize" kenti çevresinde saldmla.
nm yogun~rddar.
Kürt radyolar, PqmelJderin stra.
leJik merkezleri e1egeçirip. Turki,.e-Irak Iransitlara.
,."Iunun d.:netimini e1egl'Çirme,.eçahlllklanm öne ,ur.
.duler.
43
~
~
23.01.88
Avrupa Parlamentosu: "Türkiye'de insan haklarl
uygulanmlyor
Anlamslz 4 karar
eSOsyallst ve komünlst gruplar tarafmdan hazlrlanan 4 ayn karar tasarrsml tele metin hallnde kabul eden parlamentonun Isteklerl $öyle: 1- Idam cezalan ICaldlnlsln
a-/dam mahkûmlannln cezalan Infaz edllmesln 3- FranSlzrehber Michel Caramlnot'nun davasi yeniden eie ailnsin 4- DiyarbakIr eskl beledlye ba$kanr Mehdl Zana
derhai serbest biraklisin
I • Ahmet
SEVER
• STRASBOURG
mVRUPA
Parlamentosu,
tAJTürkiye'deki
insan h~klan
uygulamalannm yeterslz 01dugunu belirten bir karar tasansml
dün kabul eUi ve Türkiye île i\i~kiJeri bsa vadede normale döndürmek
niyetinde olmadl8tm gösterdi.
Gerek genel kurulda söz alan
parlamenterlerin konu~malannda,
gerekse onaylanan tasanrun içeriginde Türkiye'ye yönelik elCftiriler, i~kence iddialan, ölüm CczaSl, siyasi
davalar, Diyarbalar eski Belediye
Bqkam Mebdl ZlDa ve 81yabmda
~
istegine Türk hükümeti tarafmdan bir cevap gehnedi2i ifade edildi ve Kullu ile SargJD'm i~kence gö.
riip görmedigi konusunda soru~tur'
ma açltmasl talebine bir yamt bek.
lendigi belirtildi.
yabmda be~yIl hapse mahkûm edil.
mesi protesto edilen kararda. Mlc.
hel Caramlnot'nun aklanmasl ve
davamn yeniden gözden geçirilmc .
si için AT dl~i~leri bakanlan Türk
yetkililer nezdinde harekete geçmeye çagnldl,
Kararda, Diyarbakir eski Belediye Ba~kam Mebdi Zan.'mn suç.
suz bir ~ekilde hapiste tutuldugu ve
saghk durumunun giderek bozuldugu ileri sürülerek, Türk hükümcti
Zana'YI derhaI serbest blrakmaya
davet edildi,
S YIIhapse mahkûm edilen Franslz
rehber Mlcbel CanmlDoI ve H.yd.r KutIu ile Nlbal SargJn'm durumu üzerlnde odakla~tl.
Sosyalist ve Komünist grup tarafmdan hamlanan dört tasan bir.
le~tirilerek tek tasan haline getiril.
di ve el kaldlrmak suretiyle yapllan
oylama sonucu kabul edildi.
Parlamento karannda, Türk hü.
kümeti ve TBMM'nin ölüm cezasl'
ru kaldJrmasl ve ölüm cezasma çarptmlanlann cezalannm infaz edilmemesi istenildi.
Franslz rehber Mlcbel Car.mlDol'nun Diyarbakir Devlet Güvenlik Mahkemesi taräfmdan Ermeni
propagandasi yaptl~ .iddiaslyla gl'
SI
Tasanmn oylanmasma geçilmeden önce Genel Kurul'da görü~ bi/diren Sosyalist ve Komünist Grub'a
mensup çok sayJda parlamenter, insan haktanna saY81göstermedigi süreee Türkiye ile i1i~kilerin düzeltilc.
mcyecegini belirtti.
Parlamento karannda, Avrupa
Parlamentosu'nun 19 Kaslm IQR7
tarihinde Haydlr KUIIU ve Nlblt
SlfIID'm derhaI serbest blrakllma.
23.01.88
Meclis kürsüsünden
bölücü propagél~daya tepkiler artarak devam ediyor
Meclis kürsüsüne
hançer sapland.
~KARA,
n.",uman)DY P Genel Balkaßl Su.
Ir)man
DemiJ'!'I, Istanbul'da,I gayrlmuc;limler
dl~lOda
rurklye'de aZlnhk bulunmaJl~lnl behne-Tek., "Turk mil.
Il'Iioin bolunmel
buhlnlu~u.
ne \Irdi~ ku~û~unden han~'er~plllma)~ kaJkma)1 a)lpIi)orum" dedI.
Hf'mirel, partlsmm dun ya.
pd.Hl (,enelldare
Kurulu top\.1nll\tndan önl.:e duzenlediA-i
ha'>1n lOplantlsmda,
çe~ltli
Io-lmul.uda göru~lenni açlk\...Hk~n. almhk. \le böluculuk't: t1g1l1 ~unlarl
söyledi:
A
klye'de
azmhk
olm<1.dlglnl
a,,'lklamaya
davet
e-derr-k,
"Turkiye
Cumhuri)eli'nm
bohlnmez butunlu*unt ~ahip
çlklYoruz demek )'t'.met. l.ozan'I. geienierio dl.$lnda ulke-dt aZlnhk bulunm .. dl2lnl
açlkillmasi
l(erekir"
Jedl
L'
Turk millelinin bö/ünmez bülün/ügüne Mec/is kursüsünden hançer
saplamaya kl1lkmaYI aYlpllyorum.
SHP'yiTiirkive'dea-mltkolma-
"
dlg-ml aç'lklamava ç'aàlnyorum
."
oldu~una kimsenin
bir
nt'Tlllrel.
dl!>lRda Turki)e'de
44
";IIP'vl
dt.' llir
!!'G1Ia"~......
Anay.asa deOl~ikliOlyapmadan s&ç.mlefln erkefl8 ahnabileceQi liknne
kal!'moyoruz. 29 Kaslm 'da olduQu
g,b. seçlm y,lllolacaksa, bu seçlme
kalolmayabihnz. Burada devle! ba~
kan.na gOrev ~r.
Hiçbor~e kan~mayan devlel ba~kant oImaz.
Yetk.lerl, kullantlmak lçin verdor"
,.".,.,.
.
onùne hrç-
lart'$fTIa/ar
açan IklicJar .aeele S&ç,m/e neyr ba$<)rml$tlr7 BIf $BY y~
ml$llf. yanglfld8n mal leaÇ1f1f g1bl seç.m yaprp yùzde 36 oyIa Iklidar a/may/ ba$arm/$tlf.
MflClls styas; .kt/darrn aradrgl degil, rahatslz o/dugu bir mÜ6ssesedlr. Buraya kend/terme rTH/$ru'ret kazan(1Iran blf ku.
rum dire bakl'fOrlar. BOyle bir kala
demokral
d~;ldlr"
:Jlmhk yoklur. Butiln '\o,.(anlIa~lar e~it ve birinci ~IDlf va-
hlln,,'rr ~apl.ma~. klllkm.~J
a~lphyorum.
8u, 0 kurm,u
"ti,mar tlmrklir."
I l
0" $8Ykoyamaya'! v~ her gun yem
ol.maz. MiIIl"tçebuna
..ahip çlkmak Ilerekir. Tarihin
t:t"ljrdi~i r.rkhhklar Durine
lim"loe ,jl-1J5et \le m h~abl \-'1p~mal. "lstlobul'd.ki Ill)n-
Illndß..ljhr. l~'Vletin, sadakall~
III hpallllml~ e,lâllarlnl
allnhkml~ Rihi (to,lerme,.e kylk.
mall. ,,'ok bu)uk haladJr. Turk
millflinin
bohinmtL
hUlunlugune
Mt('li~
kur~usunden
I
../ .
kl ayda parlamentonun
11IrJII
mu,limlrr
~
11nIdar"~
.. furkiye'nin bolunmez bic
bulun
..
•
..
'.
~
BOTUIILÜea SANlp Ç' •• A •• Dogru Yol Parti si Genel Be,kenl Süleymen Demi.
rei, ntheyet beklenen I."n or1aya koydu va Meclls kürsüsünden y.pllan bölücü prop.vanda
lçln SHP'nin aç.klama yapmasl QerekliQlnl soyladl. Oemlr.l. "LItla bülün,
lük korunmaz" dlyerek SHP'nin "81'10111(",ddl::tC1.mr99,1 almaslnl Isledi.
-AtnHlSyon" .... 1
..Raslgele sOytemiyorum. Tùrk'ye'
de 10 milyon ki~i 200, ID m'lyon kl~. 4()() ve 10 milyon ki~i de 600 dolar gellf sevl)lesindeya~oyor A1masyon demekle bunun cevabl vefllml~
L~~~~
.... ~
I
bataOI
I
"lktidar.d'~bOrçbalaO'içinde.YOZmektedir. Business lnternal.onal
isimli kurulu~un Turkiye'nin iÇ.meselelenne kan~mak hadd. deQ.ldor
Ikt!darm kend'sone borpayanda ara.
d'QI ortaya ç,k'yor. Bu Isviçre'deki
dan".,nanlar kurulu, ANAP'a payar>da olmu~tur Bunu hafillik olarak
gOrllyorum"
)
1
~'nerburMwta
II
OIOCIIIt
M.llel
,/clIdardan dàvilel OIaea/(tif. Çizdikleri pembe tab/olar bir gUt!
ba$larma y/k/laeakllf
Ama. OIan g~
ne ml,',ete alur ~'.:. vai(l$ 'ks,!ltkla~ ....
talurasm/
gere "'''.et Oder .
Vuraillan lIonusu
'.Ba~kan. Vuralhan., h'maye edel
borlavn alm'~lir Ayrrea. SaYinCumhurba~kan"", cla. Du meselede VUralhan.,n arkas'rxlayml~ g,bi gOslermeye çah~ml~l" Say,n Cumhurba~ka", tumaye ediyorsa da bunu
kendls' sOylemelt..
Kir,.,.,. datl,.-"Iar
'.20 k'$i aç bof kl$//ok, buyrun adalet,nrzr .. Adale:mlzle
bm ya$ay.n
Burada (KIT lerCe) parl/muden
gC'rev alacak
oJursa.
bunu
eSdi:#:!
~~~~
_
•
,1~'~~~~~~~~!1
25.01.88
"O/ayKonufma"nlR 22 destekçisinden SHPJi Ahmet Türk. karar/I:
Mücadeleyi, TDMM éatisi
'd altlnda.verecegiz
~~T
~
• Emin
Colasan
n
~
Sey1n Tllrl. INI....
gelnIIf bIr --.
1'011llgInç oIIIy'"
MercIn'cIe biI-
::'~~.J:.:
zlnle ......... \lIOIm
bazJ konuIèn ~
~
lelIyorunL ......,..
.......
"KiirtIlIl we KlIrlçlllllll" 0lil11 da --,
Onc. llancIInIzl k-.c. ....., lIIlIlIIIZ
biz.?, Slz klonalnlz?. ManIn'da blr
.,lr.Un INItk_
6y1a daOl ml?
Turk ..... atlnIn INIf111d
..... IZ. ..
AsI.nda bu afire! ~ytarlllln ~,
baSlnda
e.kan yak.~brmalardlr SaY'" Çllle.....
Ama
OoQu va ~'da.
harkelin dayandlOI
b" a~.ret vardlr. Bu afiret yepoIl henüz tam
olarak k.nlmlll d8Oildir. Ancak bu afiret baCt
la" yava~ yaV8f çözülmekted'r. Fakat ben
oyle b" a~lret r8tSi lalan cleOoIom ... Orada l0I>rak sah.b. va s&v,1anbir a,leyll
LI
Kaç cIiinOm lDprap.oz .ar?
30 - 35 bin dönüm vardlr. Alie olarak bu
kadard". Benim ~aha.m'n 4-5 bin dönüm vardir Araz. va toprak oIarak da güzeldlr. Fakat
su olmad'Oliçin sadece bu{lday, arpa va mere.mek uretlr'z. YaOmurya08rsa ürün oIur, o~
mazsa olmaz.
LI
~ret
r........
baIIacIan lIlI lI8çU?
Yak. babam a~ lalan deOlido.Btz,m ~lrellen
gelen blr reisljQimll yoktur a.l. oIarak... Ama
:rürk A.lesi _.
n
~
Yani •
nellnlz ,1mcI Marclln'de?,.
G~IO blr ... 1lnIz, deOl ml?
GuçlU a.le demeyetim yanl... Bir 'nsan sneak
sev.l.p tutulursa va halka yak.n oIursa davam
edeb.hr. Bunun dIt,nda .. ir.t kurall8n arl.k
buyuk ö1çüde klr.lmlllbr biZlm oralarda, Bugun
y.ne güçlû aileler va .. iretIer _dlr ama,
bunlar poIit,k güçler,ni gider. kaybetrnekl&dlrler.
n
~
Esklden .,Ir.tier
we .tlr.t
daha m, gDçlilydU?
b~Iar,
~
P.ki Gün.ydoOu 8ö1g.miz bu gelifmeIerden yelerll pay alabildl ml liz-
ee?
Tabu blrtaklm
$eyler oldu ama. hlÇblr zaman
leterl. deQ,'d,r
A
Sbnda bu ~et olaylanmn
çogu, basanda çlkan ya.
k$'maIanhr. Aina Dogu
Ill! Güneydogu'da,
herJœ.
sin dayandJgJ bir ~ret vanbr. Bu
~
yap~.. henüz tam oIarak
kmIm~ de9iJdir. Ancak bu ~
bagIan
çözülmek
tedir. Fac-'ben ~
~ rmi
falan degilim... Orada toprak sa.
hibi Ill! seWen bir ailcyiz.
UNedIr
oralarda .n büyÜk .kaikleriniz?
Ot<uldurumu haien pen~andlr. Ilkokuiu b,tlf'p
de haien ad,nl yazamayan 90k çocuk vardlr
Saghkh IÇme suyu birçok koyümuzde yoktur.
Yol durumu çok yelerslldir Astaillama bll,m
oralara hemen hlÇ glrmem'stlr. $,mdt Say,n
Ba~bakan her koye ve her mezraya elektnk
V8nld'gln, söylemektedlf HIÇ 41AkaSiyaktur
Benlm koyum Mardin Ova5lnln ortaslndadlr ve
aynca mezralarlm vardlr Buralarda bile elek-
tnk yaklur Halk,n butun geç,m, ç.ltç,lik, bugday ve merclmt.~
uzerlnedlr
ama
'U
bunlarln
n
laten
n
...
~
l,slzhk
en buyUk sorun
Hemen her
vatanda~ b,ze 's lÇ,n gehyor. Vatanda~ perrfan durumda .
n
~
Slzln oral.rda bazi valandaflan ve
lI8nçlarl bllIlIcü örgüU.rle IfbirliOine
lien .tkanler arasmda IssizUk de .. r
rm?
Mutlaka elklS' var. Ben ~una ,nan'yorum I~.
SllhQ'nbüyuk bOyullara vard'g' butun gel.~m,~
ülkelerde, yasa d,~, orgutler daha hllia buyuyup geh~lyor Sanay,le~m.~ve gel,~m,~ ulkelerde sol aklmlar, blraz daha aktici blr tavlr
lÇens.nde Fakat Turk.ye g,b, ulkelerde sol.
lÇ,ndebulunduQudurum yuzunden daha lazla
s,ddete ba~vuruyor. Yan' bu durum benee
oradak, yoksullugun, taklrhg,n ve çaresllhg,n
blr sonucu olarak yanslyor.
n
llimdl Ahmet Bey, slz çok geni, .e
elklU bir aU. olen Türk Ailesi'nden.
"niz... Bu topraklar ailenizden mi
kald. lize?
Babamla annemden gehyor
s8Ç'mlennden bes alt, ay oneeyd'
Kim ö1dürcKl? N.clmoaulla"
afireti
mi, Kehramanlar afirelT ml?
IklSlnln musterek
LI
$eYI.
BIZ oyle goruyoruz.
Onl.r hangi partldeydl 0 zamanlar?
Onlar da Adalet Part,s,'ndeydl..
n
Yani hadil. p.rtl
~
ga .. m.ydl?
Içl bir rekabel ka••
Oyle d'yeb'hnz
n
~
Onlarla aran.zda ba,ka bir IUrtü,m.
_ rmydl? Arazl ka...
, lDpr.k k•• ga .. gIbI ...
::~~y~~I~1
'~~d~~~dlr.~lr
LI
Imglnhgln zamarr
Sizln allenize ait kaç köy var?
Say,n Çölafan ben bu konuya g"mek ,stem,yorum..
A$lretsel
$eye glrmek
Istemlyorum
ben
n
~
~
Niçin?.. Gùz.1 bir konu~ma yap'yoruz ... Dostça
ve dürüstçe ...
Yani lizln akrabalar da dahil kaç kö.
yünüz var?
Ama bir korunma
$imdi?
içgüdünüz
yok mu
TaDl1baZI gell~meler kar~tslnda boyle Qlr dururrumuz vardlr Kan davasi ve dusmanhklar
var BIz de baZI tE'db,rler almflk lor unda k:thyoruz
Ev.t Sayon Türk. fimdl gele11mkan
da.a.. oIay.. a... Sizln de orada lid
büyük a,lretle. Kahraman .. NeelmoQulla" aflr.tlyle kan da.alllZ .. r, NIçln Ç*1IlIf bu kan de.. Ia,,? Bana Kit-
I.n tarafllZ _ak
anlal.....
Bu 1$ blr yerde siyasi çekl,melere dayanlyor
1957 y,hnda Marcln'de sadece Demokral
ParU vardl Bunun b~lnda da NeelmoQlu AIlesi verd.. Bemm abam 1957 y,hnda CHP'y,
kurdu Derlk'te... Abem AbcKlrrahlm Türk kurdu. 0 zaman ''Slz bu parllyl na'" kurarIln.z" d,ye lehd,lIer va tepk,'er gelmeye ba~lad. bile I~le Ahmet NecimoQlu babam, ~ey
yapll... (Uzunca blr ara...)
LJ
N. yapt.?
TeM,1 mah,yet,ndeyam.. Bu seIer "e babam
da gird, ve Mard,n', '!çe '!çe dol~arak, bll,m
a,lemll 1957s8Ç,mlennden<inceCHP'y. kurdu
orada.. Tabll bu klfg'nhk hep devam elt,. Sonra abem 1969y".nda bag'msll mllletvek.l. olarak s8Ç,ld, Sonra Adalet Part'SI'ne gird,
Abem CHP'ye blraz k.nlm'~t' 0 zamanlar Cok
uzun blr h.k4yedlr. Soma bu SlyaSiçek"me1er bùyudü ve abem' Oldurduler Say,n Çölafan ... ~te onun oldurulmes" brr kan davasin a donu$tu
LI
Hayor. ben lI8nelde soruyorum ...
Ben ne oIursa oIsun, böyle oIaylan b,r yarde
noktaiamak gerakt,!),ne ,nan'yorum Fakat maalese' yllpl SI~'ns<iyledl{jonozg.b' Yan, birlSl
geleeek. senon.. lenden blnSlll' o'diJreeek va
sen ses ç'karmayacakSln... Yan, boyle blr durumda btz,m oralarda her ~eyln' kaybelml$
oIuraun. Kuçuk duserSlfl, 't'bann, kaybederson
.ri Pakl
kan dava....
kaclonlar •• çoeuklar da öldDrüKlr mü?
~
nAma
bir ail.den IUÇIUZ
~
dürÜl.blIlr. öyle mi?
Oyle tabll
Ve 0 oIaydan lonra
bafladl aran.zda?
kan da....
lIlI
.ri P.kl
Ilz d. onlardan adam öldürdünüz mü a,lr.t oIIIrak?
BaZI olaylar tabll k, oldu, Bu oIaylarda ball
,nsanlar <ildù. Ama naSiI oldû? Tabll bunlar,
anlatmamn yen va zamanl cleO". ÇoOunun
mahkemeSi haien devam ed'yor. Yan; biz bu
konuya deQ.nmesek 'y' oIur SaYln Çllle, .....
Bundan 1000a "zln .lenlz da mullaka onu öldDr.n .Ileden blrlnl öldürm.k zorunda m.dlr? Yanl kan de.a.,n,n kurah bu mudur?
I"n kurah budur.
bir .rkek öl-
I$te bunlar asaretçl yaplnln gettrdl-
Q' yanll~hklardlr Ya da d,yeIlm k, asoret re.Slmn btr çobam vardar Bir a$lret!en hesap
sormak IÇln gldlp 0 çobanl öldureblhrler
0
IStn hesablnl alle Ile hlÇblf yaklnhg' olmayan
btrlStnden sorab.llfler
n
~
OldDrm•• mrlnl aflret r.'si mi v.rlr.
~"':r? hark.1 k.neII baf,na buyruk
Yak etend,m. oyle b" ~ey yak
B" kan da\/8-
SI olduktan sonra. herkes kendlnl davantn
IÇlnde hisseder artlk Yan, artlk SU olay 01.
mU$tur da a$lfet relSI $oyle emIr vermlstlr
dove
blr Sey yoklur
n klAn',yorum
... Pekl Ahmet Bey, clyellm
n
sizin .11.nlzd.n blrl ilIdUrUIdO.
~
Siz orada Kasr .......Kanca denilen. etrafl dört metre yükseklikte duvarlarla
çevrili bir ,atoda oturuyorsunuz.
Onu
siz mi yaphnlz? NICi" böyle bir ko.
runmaya gerek duyuyorsunuz?
Onu btZ yapmadlk
Dedem yapm'$
Ashnda
~alo da denmez oraya Blz.m aras. Surlye
Slf'\lr\na 30-40 kllometre uzakhkta blr yerdlr ve
oVantn artasldlr 0 gunlerde blllyorsunuz Arap
Islilasi seyh Istdas! vardl Onlann Istlla ve
talanlar na karSt yapllmlS blr yapld,r BIZ de
Sirndi orada oturuyoruz
LI
~
~
~
~
~
~
aQab.yinlzi?
Zaten aç,kll..
n
PHlllIcIiirmezse, 0 allenin haysiyetl
ml çlQnenmls Dlur? Kendlni alita k.lm... yen. dli.... ü~ $erellyle oynan.
m.. oIarak ml görür?
$,mdl Say,n Çölafan. ben bu ousuneede deQ.llm asllnda
~
maz ok:turmek IÇln
0 i1d aile mi öldürlmüf
Evet, ba~lad,
Alti yedl koyde oturan akrabalanmlz var Tabll
arazl onlann Fakat bemm ve agabeylenmln.
yeQenlenmln oturdugumuz uç koy vardlr Onlann araZISI btzlm allemlZlndlr
n
Yakaland,
U
I~'n kurah budur.
n
Genalhkle boyle blr sey oImam'st" Ama adama ates edera,n ve yanh~IIkla seken merm.
çocuQu vurur.. Bu kazadlr yan. Onun d's'nda kad,n,n va çocuQun pes,nde k,mse dola~
Katiller y.kalandl rm?
~
LJ
ka onu öldllr.n altaclen birini ölclürmek zoruncta rnocIor? Yani kan dava_
kur ... bu mudur?
Ne zaman öldürclÜler aQabeylnlz Abdürrallim TDrk'ü?
~
1973
labil .... zllk de çok yop
Valla 8-10 tane vardlr
B.I"s,",z, yapl deO'~lyor.Mesela otuz yolönce
b.zo")oralardan geçen sadeee blr tek yal vard. Ipek YoIu... 0 da yeni yapthyordu. Köyden .Içeye gideb"en .nsan say'Sl çok azdl.
D,yarbaklr va Urla'y. btZlm köyden gören blr
,k, k,~iyd;, Belk. babam ve blr .k' k.~, g,debi'm,~t' oralara... Tabll y,llar geç,nce yollar yap,ld•. televlZyon geld;' Kapah toplumdan b" ök;ude ç,kmaya ~Iad'k
biller de... TeknoloJlk
geh~meolup da ,nsanlar d.~e açlld'kça, a~lret
baglan zay.lhyor SaYln Çèlhl,an.
n
yan kurulu~u oiarak bir tek un labnkaSl, makarna labnkaSl yaktur blZlm oralarda. Devlet
ellyle yapllan blr yatlr.m yoktur.
~
Yanl blr yarde herk.1 öldü,mek zoruncta "" hilledar?
SaYln çöta,.n
bazen de butun kar~l clkmala.
f1ntza raQmen kontrol edemlyorsunul
Bu kan
davaSlnln çözümlenmemi,
olmaslndan bllyuk
huzursuzluk duyuyorum ben
n
LI
glhm ashnda.
BaZI arkadaslar bOyle blr glrts'mde bullllldular Ben de buna h,çblr zaman karSI çlk.
madlm
BIZ aydln ve demokral
lftsanlôflZ
Oyle çag dlSI llkel blr yaptntn uE'vamlncl.1n
Pekl ölcIÜrm.zse. 0 aUenln haYsir.ti
ml çIQn.nml, oIur? K.ndlnl altta alm'f, yenlk dÜfmü,. ,.r.llyl.
oynanm'f oIarak m, görür?
$.md. Say,n Çöla,an. ben bu du~uneede de-
Bar.,ma
durumunuz
olabilir
mi?
~
LI
yana olamaYlz
Slnl Istertz
HaYlr. b.n geneid. loruyorum ...
Ben ne olursa oIsun, boyle olaylan blf yerde
noktalamak gerekt'O,ne,nan'yorum. Fakat maalesef yapl SIZln s6yledlglnlz g.b!.. Yanl binsi
gelecek, senln 811enden binslOi oldurecek ve
sen ses ç,karmayaeakSln.. Yan, b<iyle blf durumda bll,m oralarda her ~ey.n' kaybetm'~
olursun
Kuçuk dusersln, It.bannl kaybeders.n.
n
Pekl kan d•• asonda kachnlar .e
~
euklar da öldürülür mü?
ço-
Genelhkle boyle blf ~ey olmaml$t" Ama adama ate~ ederSln va yanll$hkla seken merml
çoeuQu vurur... Bu kazadlr yan•. Onun dl$,nda kad,nonva çoeuQun pe,lnde k,mse dola~
maz oldurmek IÇ'"
laten
..fi
I..-J
açlktl
Ve 0 alaydan sonra
ba,ladt aranlzda?
kan
davas.
ml
Evet basladl
..fi
~
Peki aiz de onlardan
adam
dÜftÜZ mü a,ire' oIarak?
öldUr-
BaZI otaylar tabll kl oldu Bu olaylarda baZI
lnsanlar ak1u Ama nasll oldu" Tabll bunlan
anlatmantn yert ve zamanl degll Cogunun
mahkemesi haIen devam edlyor Yant biZ bu
konuya deglnmesek IY' olur SaYln Çöla$an ...
n
~
Anhyorum ... Peki Ahmel Bey, diyellm
ki lizln ailenizden biri öldürüldü.
Bundan
sonra sizln aileniz
de mutla.
n
~
tlbette
bunun blr yerde Ottme-
Siz;n kan davallnda toplam kaç kifi
öldürüldü Ahmet Bey?
(Uzunca bir ara ...) 25'In uzennde adam olduruldu
LI
Sizden kaç kifi glltl?
(Bir ara daha•.,) Bilden 7~ k,~, gon,
.ri Hep"'"
~
AUah rahmet eyle......
mel Bey min kaç k.nmz var?
$Imdl
beyefendl.
bu
konulara
Ah-
glrmeyehm
Genelhkle b,zde lek evhhktlr Bazen. en lazla
Ikl olur.
M
ardin'de 1957 yilinda
sadece Demokrat Par •
ti vardt. Bunun
da da Necimoglu AiJe.
si vardt. Benim ahem 1957 ytImda CHP'yi kurdu Derik'te ...
Ahem Abdiinahim Turk kurdu.
o zaman "Siz bu par1iyi nasd
k~ßtZ"
diye tehditIer Ile ~
kiler ge1meye ~
bize ..• ~
Ahmet Necimo9lu babanu !jey
yaptl ..• Sonra bu siyasi çe~
1er
abemi
,Ile biiyüdü' ....
•
I~ onun öldiiriiImesi. bir kan
daVélSlna dönÜ$tÜ.
œ.n-
öIdiirdiiJer'
-
-
45
I ------
-----
DEVAM
LJ
SIZln. kaç kannlz
zaman
var'?
{l
___
'~o.
0 konuda cevap vermeyeceglrT'.
Teybl
1<.apatlrsanlz size durumu anlatlnrn
(Ahmet
Türk dürüstçe anlahyor. Ancak islegine say-
sltada
cezaevinde
dunuz. Millelvekill
yatlyor-
seçildiniz. tahliye
oldunuz ye Ankara'ya
cezaevindeydiniz'?
.
gelàiniz.
Niçin
$imdl labil Dogu ve Guneydagu'oa gehser
olaylar
LJ
konu~maya
katlhyor
musunuz
Mehmet Ali Eren arkada~lmlzln konu~mast.
asl1nda bu kadar tepki g6sterilecek bir konu~.
1946 yJ..!mda MardIn'de
dogdu Ankara. tkt1se.d1 ve T1ce.r1
Bilimler Yüksek Okulu'nda
sürdürdügü eg1t1m1nJ, aga.bey!
AbdillTa.him Till'k'\1n öldürülmes!
nedenJyle terk etU ve a.Ilenin
ba.o,U1a geçti. 1973 yùlnda Mardin Demokra.tlk pe.rtJ m1lletvekU!
seçUdi, birkaç 8<f SOIll'a. CHP'ye geçti 1977 seçlIIùer1nde tekrar
CHP m1lletvekUi.seçUen
Ahmet 'lÜrk, 12 Eylül Harekat,'ndan
SOIll's. bölücü örgütlerle
1qbirlig1 ~'apt~1 gerekçesiyle
1k1 kez
tutukland1.
Evli ve alti çocuk babasl olan Ahmet .'Iürk, Kürtçe ve
az Arapça bUiyor. 'Iürk, cezaavinde yatarken
29 Kasun
. seçimlerinde
SHP'den e.day oldu va tekrar
m1lletvekUl seçUdi.
~imdi Ahmet Bey, siz 29 Kas.m se.
çimlerinde .SHP'den milletvekili seçil.
digi.niz
yaptlgl
KOrttük konusunda?
g' duyarak yazm,yorum ...)
n
I.J
da Ounu savunacaglm.
Yan! Mehme! Al! E!"en'!n ~eclls'te
var
Yani bu PKK olaylan' lalan ml?
ma degll. ArkadaSlmlzlnsöyledig. se.yler.Turklye'rlln gerçeklenni gundeme gettnyor. Ben
konu~manJn metOIm gbrdum. Gayel IYI ve guzeldl. Metln dl$lnda blr Ikl ~ey söyledl. Oradakl yanllS anlaS1lmay' da zaten duzelltl arkadaSlmlZ. Yan. bu kadar gurü!tu koparacak b!r
$ey yok ortada .. Ben öyle gëruyorum ve katihyorum qnun konu$maslna.
JI
Yani'tutarh ye normal bir konu$maydl
diyorsunuz'?
I.-l ml
Ben öy1e göruyorum.
Bu ve benzen bazI olaylar var .. SIrT'dt burada
blr sey soylemek Istlyorum. Biz bu aSlret yaplslmn klrllmasln •• Sllyoruz.. Çünk0 aStretsel
yap. devam ettlgl sûreee. yoremlzce ve Tur.
klye'm1zde saghkl1 b.r eagda$lasma 'le ::;uyume olamaz
Slmdl oralardak.
aSlre:se. ya.
pldan kaynaklanan
bazI Ihbarlar vesarreler
oluyor. Efendlm. Ahmet Türk bit allenln $eYldlr Ahmet Türk'un gueü vardlr dlye .. Bura.
da devletln olaylara bakl$ açls! da eok onemIldlr Bugun Batl'da bir olay olur. 0 olaYl ya.
ratan blrey suclu Ise cezaSlnl kls:sel olara\...
ceker Ama Dogu ve Guneyctogu'da Olr olay
oldugu zaman. sank! butun atle ..e outun
aSlret alaytn Icmdeyml$ glbi bakll.r ....
e Insanlar toplu almak. suclanlr BIz dlyoruz kl "Deylei bu a~irelsel yaplYI klfmak zorundadlr ..."
Ama baklyoruz ki. d,?vlel.bugun.sal1kl bu yaPlY' ~orlJma cabasl IClnde. Etendim falan
aile devlelten
yana, talan 'aile devlete kar~l. .. Fala"
aile hükümellen
yana. falan aile
hükümete karSI ..
LJ
n
I.-'
Niçln?.. Devlel slzin slleye gO,;enip
de sllsh vermlyor mu? .
Bir taralta tienim .düsmamma ve",ken. bana
vermez herhalde..Zaten benim de böyle "Si.
Ish verin de karuculuk yapa";,," gië. b" .15tegim almadl devletten. Ben zaten bu i~e kar~m
.
n
I.J
Ailenin . reisi
anda?
slzsiniz
deall
mi ,U
.
Reislikdeg;l..: Ne de alsa milletvekihyim. GeIenvatanda~ ilk önce ben;mle temasa geçer.
nAma
I.-'
allenln relsi sizslniz, öyle degil
ml?
Oyle m. dlyelim 'Say," Çöla,an?
.LJ
Öyleyse öyle dlyellm.
LJ
i""l
. I..J
n
I.-l
12 Eyiul sonraslnda
1981'de glrdlrn
Ilk kez ...
Iste dedlglm seklldekl geilsmeier... "Elendim
niçin silah almlyorsunuz'? Nlçin deviate yardlmel olmuyorsunuz'?
Olmadlglnlz
lakdirde
zar durumda kahrslOlz, SHah allp deylete
baghllglOlzl gösterecekslniz"
gibi tehdltlerle
kar$l kar~lya kaldlk.
.r-l
I.-J
Özür dilerim ama sizln silahanlZ yok
mu'? Ailenizin ve a~irelinizin
0 yapl
içerisinde
sHahslz gezdigini
söylemeyin bana...
.
Bu koy korucusu olarak sllah elend1m .. Dlyorlar 10..1 "Oeviele niçin bUgi yermiyorsunuz?
...
Biigi vermek vatanda~ olarak benim görevlm
ml?
j"J
~
Yani devlet sizden
nlZI ml istiyor7
muhbirlik
yapma.
Oyle yam genelhkle... Bif gün bizim Kasr .....
Kanco'da blf arama yaphlar. EVin çbplugu
IClnde blr video kas et bulundu. ßlzjm bIna
yuk.sekte ... Jandarina köye geldigi zaman. 15
- 20 daklka yalun baslnda bekled,. B,z 'de
onlan yukandan tZllyoruz. Sonr~ koyu aradllar Koyun aramasl bltllkten sonra benlm ara.
mama geçtldl Ben boyle blr bandln oldugunu
bllsem. bandl sobaya atlp yakmaz mlYlm? 0
gun Ocak aYlnln 21 I lçende gurul gürul sohal.1f yanlyor.
46
Siz devletten
yana bir insan mlslmz'?
~imdl Türkiye'de bir KOrlçOlÜk olay.
var mldlr?
bazI aklmlar.
ball geilsmeier alur. Ama "~ursda ,öyle blr
,ey yar, ben bunun üzerlne gldeylm" anlaYI$I yanll~tlr B,zlm kar$1 oldugumuz konu bu~
dur. Ben sosyal demokrat blr Insanlm Sorunlar ne olursa ols un. aydln ve Ilerrel Insanlar
olarak bunlan larll$n1allYlz
ugün ba.klyoruz ki adam b~ma lk1 k1sa namlulu,
iki de uzun namlulu olmak üzere oort sila.h ruh_satl veriyotiar.,,~dërt..
aUalJ....yermen.i.o.....cltin.
ruhsat vermenln anlanu ,ned1r?.. fJok YlU1l.J.s
bir',~ yaPl'
yorlar ama fark1nda dagiller ... zaten mevcut kan davalan
var, birçok olaylar var. UfaClk bir laz kali~rna olay! bile
kan dav8Sma dönùq6biliyor. Böyle bir yorede herkese
sila.h ve ruhsat verilmesi sakmcal1d1r. Ters tepk1 yapar ...
B
Ll
U
ikinei
tuluklanmam.
Peki banUa ne varm.,?
KürtçOlük kanu~mas. ve bu kanuda bazi propagandalar... Bunun mahkemesl devam elllgi
için lazla bir ~ey söylemek istemlyarum. Ama
~una inanmanlZl
lstlyorum
ki, böyle bir VIdeo
band.n varllg.ndan habenm yaklu.
LJ
tarahmlzdan
açllml,ttr"
.
.ri
I.J
Somul olarek daysk yemek, çarm.hs
germek, eleklrlk vermek... Bunlar
oldu mu, size de yapdd. m,?
Eibette... Mesela bir gOndurusmaya gitmi~tik.
Yüzbas. dedi ki "Sen mahkeme salonunda
birlsiyle selamla,m'~s.n ..." Ashnda ayle b"
~ey yaktu. Adam be", götürdO200 tane askes.zca dövou copia... Ben 15 gOn yataga bile
dlye yazlyor.
B
yorsun?"
~
var...
Bu
anJayt~ içerisinde devlet baZi a~retlere her türlü olanagl saghyor. Bir yerde ~retsel yaplyt
devlet koruyor. !?irndi bir devlet
bu ~et
yaplSlnI korumàk ça.
baSI içindeyse, biz bu iilkede de.
rnokrasiyi lléISl! kuracaglz? Mesela devlet, köy koruculugu sis.
temini getirdi ~etlere ... Bunlar
bir yerde ~etseI yaptyl ayakta
tutmak gayretiyle yapùJyOr.
Ve .onra cezaevlne glrdlnlz ... Mahke.
menlz devam ederken SHP slzl Msr.
din blrlncl .",dsn adey gösterdl ve
kazsnd.n.z... çeride "kence gör.
dünUz mO?
1981.1982döne!l1inde... Artlk buna i~kence demeyetim biz..: InsaOln insana yapamayacag.
baz. davraOl~larla kar~. kar~.ya geldik Diyarbak" Cezaevi'nde. Oört ay huerede kaldlm.
HOtrelerin içi laglmla daluydu H~men he'
LJ
bunlan
yapan
vu yaphranlara
kar~1
bir kin duyuyor musunuz?
Yapanlara karS' elbette büyük b" k.n duy~yaruz' ama bu devlete kar~l. b.ir.ki~ degildir.
Biz 'bu glbi uygulamalann çuruklugunu Ispatk,mlze bu yakla,.mla gUmeyelim. Bu yakla.
~.mla ¥,UtiQlniiz.takdlrde hep biz. zararll ç••
kanz ..;' Ama b.z bunlan sayledlg.m.z zaman
bir de bak.yaruz ki. kar~lmlZa. sanki bunla"
hiç almami~ gibi kabul eden birtaklm insanlann tepkisi çlklyor. $im~i size bir örnek vere-
Yi..~._Cl~çe!,lerdeSHP Istanbul milletvekih arkada~lmlZ Mehmel All Eren, Meclis kursusüne ç.kt. va bir kanusma yapt.. Oedi ki "Biz
demokrat
Insanlar olarak dünyanln
neresin-
de olur.a ol.un, lnsanlara blr bask, yap.l.
m" .. bune kar" ç.kmak zarunday.z. Ama
böyle uygulamalar lOrklye'de oldugu ze.
man bun'; de dile getirmek zarundey.z ..."
$imdi siz bunu söylediginiz zaman, hemen
UKürtçU" il;tl'" ~r1I"'Jorsunl'7
A""~
tilger .:tr~l-
Ian d'a birtak.m baska adamlar kalklp Mechs'
te oaglnyarlar... "Elendim lOrklye'de sadece
lUrk ve lOrk "k. vardlr, ba~ka bir ,ey yoktur" diye ... Oysa ne Türkiye Cumhunyetl'nin
dev1e! anlaYI~I, ne de Atatürk mllhyetçiligi
IrkClllga daya.rimaz. Ben boyle bl~ mlH~yetçihk
anlaY1slnl. I<abul etmiyorum. AJaturk' blz.e MIsak-' MIlli Slnlrlan tçlnde karde~ce ve ozgurce. ber aber ya$amaYI ogütlüyor. Atatürk'un
m,lhyetclhk anlaY!~1 eger Ifkçlhga dayansaydl.
o zaman Misak-I Milli Slnrrlan dl~lnda kalan
Turkleri de almak isterdi. 1$le yanll$l1k buradadlr Peki bfz Türktye'nin sorunlartnl niçin.
rahat rahat tartl$mayahm, gundeme get,rmeyeltm') Eger baZI meselelerr tartl$mazsak ve
Kabul etmezsek. 0 zaman anarSlye davellye
çlkarlT"$ oluruz. Ben Du l.nanClaYlm ve. her
istiyor
mu bunu'?
deglldlf
Ben parti
bu ..
olarak
soruyorum.
SHP blr hklr partlsldlr. SHP Turk,ye'dekl sorunlan tarll~m.':lktan çek!nmez. Ancak bugunku
ko~ullarda "Uslup"
konusunda hassaslyel
gbslermek lorunda kaldl parti olarak ..
n
Ir..-!
Bir de ~u var Ahmet Bey... Güney.
dogu'da birlaklm çalo~malar otuyar.
Birlaklm bölücü gruplar var ortahkta".
Buntann kar$ISlnda da. devlet var.
Acaba sizce bu olaylar lIeride nereye
yanr'? Bu gruplarrn bir sonuç aimasi
mümkün
olur mu'?.. Burada
daha
açlkça soraYlm size ... Î1eride Kürtlerln
copia dayak yemekten ~Ismisli ve simslyah
almu~lu.
Say," Ahmel TOrk, ,imdi siz bu olayIan ya~am., bir Insans.n.z. ~u anda
millelvekilislnlz. Devlete kar,., size
Parliniz
Parti meselesi
Ll
oturamadlm
aCIdan. SIrIImdan bacaklanma
kadar her laraflm slmslyah ~j~ml$ti. Yani
inanln ki ellerimiz ve kollanmlz her zaman
lamak' zorundaYlz. Onun için diyoruz ki "Hal.
.
izim aile için "Devlete
yardlmo olmuyor. Niçin
devlete yardlrnci olmu-
I.J
da~lanm'z bu kanuyu aç.klad,lar. Tamamen
daCrudur aniar... 0 pislik çukurla"ndan tutun,
asks'rlerin araslnda ç.nlç.plak dala~"rmaya.
coplama ve dayaga kadar her gOn.. her .~eyi
gördOk.0 pisHksula"ndan b.te lç"dller blZe...
n
I.-l
Ancak Ahmel Bey, sizin partiniz SHP
de kar~. ç.kt. Mehmet Ali Eren'in
yapllgl konu~maye... SHP de, bu
Kürtçûlûk
sorununun
gündeme
gel.
mesini islemiyor, öyle degil mi?
Ben oyle blf du~uncede degllÎm
rln araslnda çlnlçiplak soydu ve orada aelmaBa~ka neler bulundu.evinizde?
12 Eylül alunea ben gözaillna ahnmistim. Milletvekilligim dü~tü ve içeri a"ndlm: 0 s"ada
bize haber göndenyarlar "Meclis'Ieki dalap'
. la,,",z. bo~allin" diye... Benim kanm g.dlP
daiab.mdak. ~eyleri ahp eve gellriyar. 1~le
arada dalablmda duran birkaç dergi, b"laklm
aç,'mam.s 'zarllar talan... Bunlar asagl kalla
b" adada çuval .çinde duruyardu. Onlan açm.~lar. Kapal, b" zàrl pastalanm.s bana yurl
.ri
n
Ir..-!
gün birkaç kez I~kenee lash vard!. t:5azl arka-
Bu dedlginiz hangl yd oluyar?
1987'de aluyar. .. Benlm
da ...
zarller
gir-
siz de bu
dü~ünüyor
~imdl Mehmet Ali Eren'ln. TBMM
Efendlm dunyanm her yennde
Kurlçe yall" b" derg. çlklyar. Böyle billaklm
seyler... Nitekim polis tulanaglnda da "Kap'ah
Siz cezaevine
ilk kez ne zaman
diniz Ahmet Bey'?
yapmaYI
$imdl elend1m, ben halklmdan yana blr tnsanirn. Halk," sorunlanyla
Ilgllendl~imlz ve
anlara ters dü~rnedlglmlz sureee, el bette kl
devletlen yana olmu$ oluyoruz. Yani devletten
yana derken, devletl meydana gellren btreylerdtr, halklmlzdlf. Halk!n sor uni arma ilglslz
kallrsak. 0 zaman devletten yana da olamaylZ.
dl~mdan ... Zartl açlyorlar ve lçinden Turkçe ve
PAkt övle olsunt
TB MM kürsüsünden
kürsüsünden
yaphgl 0 konu$madaki
görü$leri
Meclis dl$lnda yaymaslna
yasak getirildi. Buna kar~1 mlSlnlz?
Söyle blr uygulamanm olmasma kar$lYlm.
I.-l
Devlet lOrk Ailesl'nden köy karucusu
yaphnyar mu?
Efendim bizden karucu yak.
~~s~~~~~malar
n
I.-l
Evel...
nOrnegin
slzln elle nas.1 damgalan::::~hr?.. lOrk Alle.llçln ne dlyar dev.
n
I.-'
ileride
1..1
Efendlm ben Parlamenta'da her ~eYln konu$ulmasl ve tartl$llmaSI gerektlljine rnanlyorum.
Böyle mi damga"yarier insanlan?
BlZlm alle lçin "Devie la yard.mcl olmuyor.
Nlçln devlete yard.mcl .olmuyorsun?" ~eyi
var... Bu anlay.~ içer;sinde'devlet bazi a~iretlere her türlu alanag. sagliyar. Bir yerde a~i.
retsel yap.y. devlet karuyar: $imdi bir. devlet
bu a~"et yap.s.m.karuri1ak çabas. içindeyse.
biz bu ülkede demakrasiyi nas.1 kuracag.z?
Meseladeviet, köy karuculugu sistem.ni getir.
di awellere ... "AI baka"m silahlan, senln
s,lretin sllahlans.n" deyip balilann. "Devi el
yanlis. a,iret" aiarak ilan ediyar. Bütün bunlar bir yerde a~"etsel yaplY' ayakta tutmak
gayre"yle yapillyar.
~
lürkiye'den
taprak parças. lalsn al.
malan mümkün müdür'?
Cok ônemli blr konudur bu sardugunuz ..
0
balgede 4.5 mllyan Insan ya~lyar $Imol 0
Insanlann yaplslnl ve temel tsteklerim dikkate
almadan, boyle seylere g"mek dagru deglld".
Oradakl InsanlanmJZln her $eyden önce iste-
d.gi. bugünkü Turklye'de demakrat.k haklanna
sahlp almakl". Mucadeleyi ben bu sekilde
görüyorum.
~
I.-l
Yani bir Kürt aZlnhk olarak
leyi mi?
mücade-
Eger baskl unsuru olmazsa. ha!klmlz bu gibi
geli~meler kan,ilSrnda daha duyarh olur ve
hiçbir zaman da sllahll eylemlere pnm ver-
mez.
n
I.-l
Pekl nedir bu kanudakl Istekler? Ornegin okullarda KOrtçe eOilim ml ye•
pds.n bölgede? Ne bileyim, lelevlzyonda Kürtçe yay.n m. yap"s.n?
°
Simdi ~u aleti kapatlr mlSlntZ SaYIO Çöl~an'?
Ben bu konulara girmek istemiyorum ... (Teybl
kapahr.0rum... Ahmet TOrk, bu konudakl dO.
,Once erlnl yazmamek ko,uluyla anlal.yor ...
leybi tekrer aç.yorum ...) BIZ sasyal demak.
rat insanlar
olarak.
Türklye'deki
geli~meler
kar~lslnda duyarh almak zarunday.z. ECer
oralarda
halklmlZln bir taiabi varsa. bu lalep-
ier kar~ls.nda bag"mayallm ve "Na." olur?"
diye sarmayahm. Once b" ara~t"allm ... Orta.
da gerçekten b" hakslzllk varsa, hep birlikte
bunun üzerine gidelim. Biz bugOn lBMM'ye
gelmi~iz ve mücadeleyi de bu çatl allinda
verecegiz. Bu çal. aU,"da çözümleri aray.p
bulallm.
..
n
Ir..-!
~imdi bu Meclis'te KOrl kökenll kaç
millelvekili
Ara$tlrmadlrn.
yar?
bllmlyorum.
..- DEVAM
LJ
N. k.d.r
I.hmln ....
iliaflanln sohbeti
1nI1?
Herh.1de 30-40 lane vard"
"Dan sllah toplayanlar,
bugun dagltlyor"
.ri Bu dön.m
TBMM'y. blr KUrt .Otunu
ol.yonl lI.Ur.e.k mlllnll?
~
o da
nereden ç,kl, $.md. Say,n Çilla,an?
.ri M.hm..
~
~::~
AU Er.n
konuyu
bu
U::Ir:.e~:1~~u
"lin.
Sadece GuneydoOu daOoI,Turk.ye'dek, b"çok
clayla oIlIoI,OIarak blr pohloQc, r.hal deO'Id".
konu h.p .....
.ri Yanl benlmIe çoll
I.-l nUI,
ml?
$Imd, elend,m, bu "Ienme meselell deOildlr,
Boyle ahnm" bir karar lalan yoktur. Kend,hO.nden geh,en o'aylar kar,lS,nda gÜndeme
get'yor
Gayet teo, .
.ri Ahmet
.ri Kürt
6lm Içln l«UylIr-. Ar--. lIlr 1Ilr.
l1li,
_ lIlI pnI? ÇtIMlI ....
ylIrelerln
~~ ~
IIIIIIIwIIIIM ....
konularda .......
Aram'Zda Kürt kökenli dayanttnlay1 bIr tar...
blraJ<alIm... Demot<ral InsanIar," deyanJfmaTùrk kOkenh de. Kùrt kökenlo ., lai
k<ilcenlide oI8llohr.Yan; biz mlHlaye ork ....
s,nden bakm.yoruz. Oyle bir Inlay" ... çok
uzaO'z. Boz demokr.1 insanlar olwak, dünyan,n nereSltlde OIursa OI.un. anli-demokrll uyo
gulamalara karl' mücadete elmek zorun.
daYIl... Bunla" günderne getirmek zorunelaytz.
Ben ya"n .usabihrim ama Tek"daO'œn, Man'sa'dan. MuOIa'dan bir demokrat arkadqtm,z kaJkar ve anh-<lemokrat.k birlaJ<lmu.Y9U1amalar konusundak. gcirü,lerin. MecliS ........
sunden d,le gell....
qeldt9tnde
onun tam aks. seyler
.r"
.V.
herk.. I.,'yabl.
blr lIOn bu IliIallIar
,.,.
kar,. IwIlantl.blllr ml Ahm.1
Bay?
Etend.m bugune kadar hlÇbir valanda, devlete kare' SI!ah kullanm" deO'ldIr. Kullan"sa
blrbi"ne k.r" kullan".
sayler
olarak
çozehm.
Bu .çodan bakonca PKK'ya kar" nu.
..n.z? .......... Sayon Ahm.1 TUrk, haydl
bu kaz d. "yb! kapayalm v. blraz
d. ilz.1 aohbel ecIellm Ilizinte ... Ger.
çekt.n IIUzal blr konu,m.
y.pl,k .
Size le,.kkllr .dlyorum Sayon TlIrk .
___
•.....--.---=
Ankara mthetveklh
Alpllrslan
Pehllvanh
.......
: Yarg"anlfk.n m,Uelveklll seçil.n SHP
aavundu. Eren'in kOnusrnaslna sahlp tikI!
edis kilrsusunde
"hezeyan"
savunarak
"azmhk
bahseden ve DoAu'daki valaJ1da~lanmlZl "azmhk"
olarak niteleycn SHP'nin
"sablkab"
ISlanbul millelvekili Mehmet Ali Eren'i alkl$layan 18
milletvekili,
bàlüclilük
sonulan aündeme
aeldijinde,
pani fark! gözetmeden
bir "Ozel arup" veya "ballm'Il grup"
gibi dayam~ma içine giriyorlar. Bu dayam~mamn ornekleri ise. ANAP', Nurettin Yllmaz'm Eren'i
tebrik etmesi ve SHP'nin
tuluklu Y8l'llllamrkcn Meclis'e gelen Mardin milletvekili Ahmel TUrk'Un, yann
SHP grup toplanllsmdan
Once Emin ÇO(a$an'a yaptlgl konu~mada
Eren'i savunmasl ...
M Iiyetçileri"nden
IUlTlUY_U."
PkK 'ya yardm,c\ olmak ,u.,;undan IUlUkiu olarak
yarg!lamrken,
Mardin'den
milletvekiü
scçilen SHP'Ii
Ahmet TUrk, HUrriyel gazelcsinden
Emin Çö1csan'a
yapllgl aç!klamada,
Eren'in Meclis'Ieki
konu$masma
kallldlglni
belirterek,
"Mücadeleyi
Meclis'te
,ürdürecegiz"
dedi.
ÇOI~n'm
Türk'le konu~ymasmm
bir bölUmU mie:
ÇÖLA~N.
bnl Mehraet All Ern'"
MedII' ..
nU$m.Y1Ikalll,yor musnnnz Kiirtlü" 1Io.... IId.!
ruRK- M.hm •• Ali Er.n arkadas,mlZln konusm.I' •• shn-
)'IJIl1t1....:
It
. V,Imal In
Ahmet
TUlk
da bu kadar tepki ,Osterileœk bir kl>nusm. deliI. Arkadls"
mllin sOyledi&iseyl..., TUrkiyc'nin uerçeklerini ,Undeme .eliriyor. Ilen konusm.non melnini ,OniUm.
iyi ve ,Uzeldi. Mttin dlslnda bir iki ~ SOyle:!i, Orad.ki y.. nhs anl.sll.
.may. da zalen dUzetni arkacla$lm,z. ~ni bu kadar IUrUlla koraraeak bir ~ yok onada ... Ben Dyle ,OrUyorum ve k.llh.
yorum "nun konu$m.S1n •.
ÇÖLASAN. V•• llutart! ve n_a1
blr b ......
"" m, dl.
yonu.ul!
TORX. Ben Dyle loruyorum.
ÇÔLASAN.lltride
TBMM .. ilnllMiIIde. liz de b. Ilir
n.... a.. r ,. ..... dil,bil)'Gt' .....
u!
TORK. Efendim ben Parl.mento'd.
her scyin konusulma.
s. ve tawsllmaSl ,erckti&ine in.n»'Orum.
ÇÖLA~N.
$Imc1lMell_
All Ern'Ia, TBMM "lIni1slln.
dee "pIIII 0 "o.",.. adakl 16rlItIerl Media dltlllda )llJm ••
Sla•. 1111" .. UrlIdL B ... ka", ... IIII!
TORX. Böyl. bir uyaulam.n,n Dimas. na kars.y,m.
ÇÔLA$AN- Siz oInl.l ... ,..
blr
ID.... II!
WRX. Simdi erendim, ben halk,md.n yan. bir in .. n,m.
'HaIkIn sorunl.nyl. il&ilendilJmiz ve onl.ra lers dU$medilimiz sUreec, elbene ki devlellen yana olmU$ oluyoruz. lIUi dev.
leuen yen. derken, devleli meydan. Ictiren bireylenlir, hal.
k.rmzdJr. HaikIn sorunlanna i1aisiz kahrsak, 0 zaman devlellen
yen. da ol.m.YIl.
ÇÔLA$AN. $IIDdl TlIrkly'e'de blr XlI~lI"
ol.y, .. r
a.yet
"0-
'1
1_.
~lll1r1
1 .....
L
ail
a'k"IacloO'''' ben gOfmed,m ama allu,lam" .. AIlAP"a ye" G1amaz CleO'
MrIr"'ten
. Kurtç.'.Y'
.!'~~ ........
ÇÖLAS~N. Ancak AhRMt JIey, sIzI. PMtIaIz SUP de ......
Ç,"I •• Mehmel All .:~n'In Y1IPI'.' ..D......
,. ... SUP tie, bu
KUrtçUlük sorununun Kundeme Ielmeal.llaleml,or,
Dyle deml?
TûRK- Ilen uyle b" dUjllneede delilim ..,
Ç()J.A~A!'o- ""rliniz i,li,or mu bunu?
Y(;RK. I-'arli ml'Ii.~IC'~1 ctt"~ddir '"'II
... rde -.et: e,en'in "'Zlnlltl. m,ulyeUerl"nden bahseden skandal ke
""$miS,"' .lIu,'ayan 17 SHP'li. 1 AIlAP'h millelvek'h ..O~u mese'~s'
SOlkonusu C1unca "bi' part'" dayen~S1nl
giriyorlar
.
_SH"'LI_!~.K:........
5avunu-
sllahslZ
TORX. Efendim dUnyulIn her yerinde baz1 .kll.Jar, baz1
.eli$meler olur. Am. "Sund.
t6J1e blr $Cl' YU, lIttI ~.
lI~rlH l!deylm" anl.)'I$1 yanhsllr. Bizim k.r$l oldu&umUl ko.nu budur, Ben 'Ilsy'lÙdemokrat bir insaNm. Sorunlar ne olune
olsun, aydln 'e i1erici insanl.r ol.rak bunl." laft'sm.by.z.
Eren'i alklflayanlar
"özel grup" gibi •••
olu~lurdultJr
61durülmesi
deO/ldtr eiben .... B,z 1S1."z kl.
26.01.88
Alpaslan Pehllvanll. Nurettln Yllmaz••n 1IIII811nl ISledl
SHP'" Ert!n';n
.'bolticù •. l.:onU$maSIm
olkl$loyon 20
m;//el\'ekil; sanA;
'I,uiIIllS': grup"
kadlnlann
laeak ,eyler
sorunlarlmlZI
eNlnemierda Ilizln blIlg.l.r
daha ml.9ok zorlalllyor? B.ak".r .rlr.
yor _ Dyle d6nemlerde?
~
Ilzln or.larda inunlara karde,.
ç. bek.m.y.n
lilahll gruptar da YU.
KDy b.aop, mezr. baalp __
kedtnlaro ve kllçGcllk çocuklan litdUran IIrupl.r var ...
Çocuklann,
.ri Alk ... 1
Ve III de GünaydoOU' d.kl geII ....... r
• a illaklerlnlz konulunda rah.tç. konu,am,yOtaunuz ...
Terciiman
.ri Am.
.ri Bu ........
I.-l leeeIl. Ac:aba
Ba,bakan"n da sOyleyemed,O' ,eyler verdir.
Ozel sohbe. ederken sbyledikle"n, 8Ç,klamaya
lIlI
v.
Bendim zaten me\IÇut k.n clavala" var, b".
olaylar var. UllC1k blr kll keçtrma olay'
bi.. kan davuollll d6nüteblliyor, llöyle bir ~
rede her ..... liIah Ile ruN.t _,lmeSi •• k,.... ....
caI,or. Tera Iepld yapar.
deOll
kendinlzl Kürt oIar.k
glIrüraUnüz?
Evel. àyle Bu d,h kullanan on molyon Insan
var. Bunu hIC yokmu, glbl gozard, edemey'z.
Ama bIZ gercekten sevglye
sayg'ya dayah
b" orlam yaral"sak va "$u TUrkç., bu Klirt.
ç. konu,uyor. Bunun da kenclln. ilz.,o blr
mUzlOl lMr" d'yebihrsek, bunun Türklye'de
sorun yaralacaO,na inanm'yorum. Isviçre'de
de deO,,'k "klan Insanlar ya,ar ama birborlerille kerd.,çe
btr .evglyle bakerlar. Biz de
onlar lIibt olabihriz.
ÇOk
Var tabu.
I.-l
.ri Y.nlll.nalde
....
ne oIur bunun --sa? Kan
g6vdeyl ml gllWrOr?
....
ml?
konu,am.yorlunuz
blr konu ...
IOfmak I.Uyorum .. z....
daha .Oorhkh blr blçlmTlirk oIar.k ml, yok .. KUrl oIar.k
m, glIrOrallnUI?
$lmd. ben,m doOduOum zaman btr d.hm var
deo" mo? Anamdan ald10,m btr ,ey var. 0
da Kurlçe'd"
Ben1m. ben ,oyle deO,hm,
peyle deO'hm demem yanh, olur. B" dl' var.
save ben de bu dll' konu,uyorsam. elbene k,
bu dlle sahlp c,kmak zorunday,m Yan, bu
yoklur dlyemem
de
.rl Peltl
.ay. sliy"mek IslamecllOlnlz, Y. da
löylemekl.n çeklnclIOlnIz çoll ,ay _
Yanl r.h.1
ml? .. H.....
.rl Bir ,.y daha
I.-l 511 kandlnlzl
~"'l:".
JI Ahm.1 Bey Ilizlnle ,urlIde blr konut.
I.-l m. Ylfllyoruz. Ban. liIy .. yeme<JOlnlz
JI
mer_
bQ"'.
..,.....
SIdor bu ...
cIetlI
kllla. konufl/YOt.u.
nUI?
say,n çatIotan çok yankt blr pOIitlkad.. ve
ÇOk YMkt bIr uyguWnadIr. Ilundan blrkaç .y
6nc:asine kacW ~duk,
k6ye ge'lyorlard,
Ile blr lek .ilah Içlll her tûrlü buluy', ilke ....
cay, ve hakareli ~yorlW
.... de •• nIn
......
_. Onu ...
_elleln" d.ye ...
Bugün bek,yoruz ki adam
,ki klSa
nIITlluIu, ikl de Ulun narnlulu OIm.k üzer.
dOrtlllall ruhaal, veriyorl.r Baz. OI.ylar olduCIu zaman da
yapop "Ha. cahlldlr,
UttUr dlInyl
IUr, en utak blr oIayd.
..... _olIr" diyorlar. Biz böyle lIÇ,klamal."
çok cIIntedilt Sllah Ile rutwal vermen", çok
.... onc.l. oIduQunu kendl ... i a6ylüyoordu. Can
lIÜ\IInhOiiÇin bu. mürac •• ttar OIduOuzam.n,
Iltz çok ald.k böyle eevepl."... Yani bugün
dOrt llIaIl vermen.n, dörl rn.l
vermenin a ....
lImI neckr?.. Çok yanl" bir eey YllPlyorlar
ama lark-.da daO.I......
.ri
••••
....
de
Bence dun "e bugun aras'nda hlÇbtr lark l'Ok.
tur. 12 Eylul sonraslnda yapolan .oru,lurmalarla, uygulama ve "'emlerl. bugunkuler ara .
linda hlÇ lark yok. Yapolan bask.larda hlCbtr
azalm. olmadl. Halta bugunku'" daha bile
SlSlemli yapthyor Ben 1981 y,londa eezaev,"e
lI"dtO,mde bunu somu. olarak ya,ad,m Gerç'
bana yapolmad. ama. hucredek,lerm feryatla"
kulaOtma gehyordu
Bay,
.lfIOIm blr ,.y
lMr lIenIm..
lIzIn blIIge.
alIall ruM
verlllyor, llu
Bu lIonucIa ne dyersu.
he,....
n.... "tir?
~
kilk.nU mUI.'veklllerl otar.k
~
M.elll" •• rllltlda parU larkl lIz.t.
m.d.n blr y.k ..... bit dayMlfma ,••
lan Vet nu?
Konuyu lütten bu ,ekllde yorUll1llmllyln..•
Ben ~
da, __
1IIlI-
~
&l'
ÇÖLA$AN- lIeridc K"nie ....in Türkiye'cÎ.n lOP"" perça ..
f.l ... Im.i." milm"ün mildür?
TeRX. Çok Onemli bir konudur bu sordulunuz ... 0 böl.
,ede 4.5 milmyon insan Y.slyor. Simdi I> insanlaron yap,s'n!
,e lemel isteklerini dikkate almadan, boyle seyle.. 'lrmek doa.
ru delildir. Orad.ki insanlaromlZln her ~den Once i..edili.
buallnkU TUrkiyc'de demokralik h.klarona lahip olmakur.
~lUe~deleyi ben bu sekilde ,orllyorum .
ÇOLA~A.'. ".ni bir Kurt n.nhk olara~ mundel"i
mi?
TeRX. Eier bask. unsuru olmusa, halk.mlZ bu ,ibi ge.
Iismeler karsISInd. daha duyarh olur ve hiçbir z.man da \J.
lähh tylemlere prim vermez.
.acIILI';
."'M
-
ÇÖLASA~. Pekl ncdlr bu konudakJ lste"ler? Ometln o .. ui.
l.nI. KUrtçe "*"Im mi , .. poISIn 0 böl.ede? Ne blleylm, lele.
\Îz)ond. KürtÇf "1)ln ml )apllJln~
TÜRX. Simdi $Ulleti kap."r mls.nlZ SaYln Çöl .... ? Ben
bu konulara lirmek iSlemiyorum ... (Teybl kapel,yorum_
Ah.
met Iilrk, bu koeuclakl dÜfllncelerl.1
kosu'uy" anl.byor_ Tf) bI teknr IÇIYOrum_) Biz sosyal demokral insanlar
ol.rak, TUrkiye'deki lelismele. kal'$lslnda duyerh olmak 10"
runday". Eier oral.nla h.lklmlZln bir lalebi varsa, bu talep1er kar$lSlnd. b.&1rmayahm ve "N .... olur!" diye sormayahm. ön.:c bir ."'s\lrahm ... Onada ,erçekten bir h.kllZbk varsa, hep birlikte bunun Ozerine aidelim. Biz bu,lln TBMM'ye
.elmisiz .. mUeade;eyi de bu C.II alllnda verceeliz. Bu çall ~
alunda çOz'.mleri araYlp bulahm.
.
ÇÔLA$AN. Kilrt "ökenll millelte .. meri ol ... k Medl"I~
JU-"'''
-+
7
DEVAM
a .. nlZd. porti r.rllI göulmeden
bir )'Illllnhk, blr da) .. n'$ma
'fol.n ... m.!
TÜRK. Konuyu IUlfen bu $4:kilde yorumlamaY1n
..•
ÇÖLA$AN.1lR
yorumlom.yorum
d., me .. k eWAlm için
'soruyorum.
A .. nlZd. blr blrll .. fol.n Vir ml yonl!,. Çünkii
olobWr d
BellI yörelerln milleIVekllleri
boun belli konuIorda iJbIrlJ
&IrebU1rler_
:
1iln.
Aruuzda
KOrt kokenli dayanl$maYI
bir larara bl'
rakahm .•• Demokral
insanlann
dayant~asldar
bu ... TUrk kOkenli de, KUrt tOkenH de, laz kOkenU de olabilir:Vani
biz meselO)'O ark al;lslDdan b,\krmyoruz.
Öyle bir anlaY'$lan çok uza.
~z. Biz demokral
insanlar olarak, dUn)'llnan neresinde olursa olsun, anli-demokral
uygulamalara
kar$1 mUcadele elmek
zorundaylz...
Bunlan gür.deme getirmek zorunda}'1z. Ben )'linn
susabilirim ama TekirdaA'dan,
Manisa'dan,
Muäla'dan
bir de~
mokral arka~'mlz
kalkar ve anli-demokratik
bi"ak,m
uy~
gulamalar
konusundaki
gOrUllerini Medis kUrsUsUnden dit ..
getirir.
.'"
ÇÖLA$AN.
Abmel Bey, slzlRIe $u .. d. blr konu$m.
)'Ilp.;.;
yonoz. Bou s6y\eyemedJAlDlz
..,.. s6ylem.k
Islemedlalnl .. yo
d. söylemeklen
çeklndltlnll
çok JOY VIr deaU ml?
1ilRK.
Var tabii ...
"'HLaW.IIM: ...... P'U OLAIlIAZ"
Adalel Komisyonu
B8$kant ve ANAP Ankara millelvekili
AlpasiOD PebUVlnI., TercülDlD'a
)'IIpui. açlklamada,
SHP'li
Mômet
All Erg'in
ANAP'It Nurellin Ydmaz laraflDdan kUI.
land'A1nl gOrm.digini
ifade etti ve JOYle konuslu:
"M.hmel
Ali Ere!!'ln kon"'lIIUlDII.nlp
ed.D ber kllnM,
bltr' ANAP'h, O!sIlD, Ister '-lka partlJl dnlelln
blllllnlUtU.,
D' oe blrll&lllt I1k!n barekel .. _ktedlr,
ANAP',a
b6yle blr
mUletoekW OI.flaiD. SllImlyorum,
Am. Vina yl"tçe flklp.
'Ben ANAP r.lseresini
kabul elmiyorum'
demeUdlr, Bn t.k.
dlrde yo ..... 11 iJ .çlkllr."
PohUvanh, "YOPOflAi ~ .pkt,,"
sözlerlDlzden
IsUf. etm ..
.. Inl bektedltlDll
.DI.ml ml ç,klyor"
$fklindeki
soruya da,
"Bunu .nl.mak
et.. M.dls Genel Kurulu'nd.
Eren'I kuU.).. n ANAP'h
>orso on.'düsm.ktedlr"
cevaban, "erdi.
23.01.88
• Eren olaYI sürüyor
Meclis'te
Kürtlük
kavgasi
•
TBMM Genel Kurulu, Eren'ln
konu~mas'nl
d'~nda
vapamavacaQlna
III~kln karar alin.
ca, ANAP ve SHP'lIIer
blrbirine
glrdl,
ANAP'II Metln Gürdere
"Dlvarbakarlilar
pa.
saport
als,"" dive baQar,"ca.
SHP'li Kenan
Sönmez
olav ç'kardl
SHP'II Kenan Sönmez IsagdaJ,ANAP'iliafln Olerine ytlrtlytlnce, ar.
kada$/ Erdel /(alkan. yumruk a/maSInI antedi.
~T I
ANKARA, OzEL ' Sr>Pa'ID imzasuu \84Iyan iincrge JÖY'
BMM Genel Kurulu'nun sah
:.
gitnkü 10piantJSlnda SHP is.
.
lanbul Mi!lelvekili Mehmet AIl
,'Ereo'in ilk ka "Kôrt IZIDhiiDdoD"
SÖl ellDesi ile bll4layan gerginlik dünkü oturumda da sôrerken ANAP'~.
larla, SHP'liIerio birbirlerine girmesi
son anda önlendi, ANAP'h MetiD
Gûrdtre, SHP'lilere "Diyarbaktrblar
plSlport lIstD" diye bag,nnca, SHP
istanbul Mille\vekili KeDan MDmez,
ANAP milletVekilierinin Ölerine yürôdü, haVanlD gerginJ~mesi ôzerine
oruruma ara verildi... Ancak lartllmalar kuliste de dcvam etti. Bu arada Genel Kurul, Eren'in Meclis'Ieki
konulmaslm d¥rda yapamayaeag,.
na il~kin bir karat aldl. SHP Genel
Bajkaru EnIsl ioöaû de, Eren'in pani
programi <hjloa "kug.m, Tôrkiye'de
almhk olmadJgw aÇlklad,.
le:
görüldü.' 5ertlijio kavgàya 'dönülme.
si üzerine Bll4kanvekili Orsl, oturuma yeniden ara verdi.
Kuliste toplanan SHP milletvekil.
leri, ANAP'~lan elflliren söller k,'lllandllar. Cüoeyt C.. ver, "Biz, bun.
IonD btpsini dö.eriz, bunlar moruk"
iradelerioi kulland!.
Aradan soora SHP'Ii A.sdol, kanUlmaslD' lamamlamak ü,ere konulurken, Türk hukukunda "ADayaso
suçu" diye bir ceza bulunmadlglna,
"Ana)'OSll')1 ibIal" suçu oldugonu
cak buna karar vermenin de medis.
IeriD degil, tek yetkili organ olan mahkerne ve Anayasa Mahkemesi'nin 01dugunu söyledi, Anadol, Bajkanhk
Divanl'nan yar81 orgam gibi harekel
etmesinin lelafi edilemeyecek bir suç
oldugunu söyledi. Anadol, "Borsda
lÖyl<Denl.ri bl$ka yerde 1Ö)1tlme.
m.k, millel.tki1leri
iiUriDde bir
t.rördür"
dedi. Anadol konulmaSl'
RI, "I.bö
sizio demokrasi sarungnDl yok, Moelis kapallht'Sll, Turgut
ÖzaI"D doba ÖDee bl$bakaD yardlmml oldugu gibi y.r bulur" diyerek lamamlad"
ANAP Grup Bajkan\'ekili Mük.r.
rem Tl$ÇlogiD da ;'a;J:'Z' konulmada, "Birisi kuyoya bir laI all', ûç
gUndür ug'"llYoruz" dedi.
"IatonbaI Millttveldll MebleI
Ali Erea. TBMM'de J9 Oak 1988
partinin de her istediginin okutulmaSoh lÜokü birlqlmde yopmq oIdaSltun parlameDto içi sakmcalt durumla pDClml clip koollflDldo. TC Au- lar yaratacag,Ol bdinti.
_'m bIlInpç Iaammdo 7Cf Ibn KOFORLE$MELER
'Temel Ilkelen:'JiDe
An.yaa'IIIU
SHP izmir MilletVekili K.mal
'Devletin BÜlünlügii, Rtsmi Dili, Bay.
Anadol da yapbg, kontqmada, Ana.
raïa, Milli Ml\I}t 'e 'Ilajkenti. bot- yasa'nm 83'ôneô maddesine dayambkh i<ludi madclalDe, '~tirile'
Iarak milIetvekiIIeri gond kuru! kÜfmeyecek Hükümler' bqWdJ 4'üocü
süsitnden tonupna özgürlügünüo ormlddtsine, 'Devletin Temd Amaç ve tadan kaldm1amayaca8uu, bunun deGörevleri' bIJÜIIS'1Dd
m.ddetIDe.
mokrasi lÇlStDdan teblikeli oldugunu
'Egemenlit. bqbldl , ....... ddeal.
savuadu.
ne, 'Kanun ÖnôDde Ejitlik' bqbkb
ADadol.
B"ltanhiitn
83'ôneü
JO'nDtD m.ddel;ln., 'Temel Hak ve
maddeyi illeme koymasmda usô! yöHüniyederio Kötüye KuII~'
nitnden yanhl olduguou. B"lkanhk
bqbkb 14'üllCi .oddesIDe ayton
doVIIDm AuYUO'Y1 ihIII dJJIijtir, . DÎVanI'mn Ere. 'in tonll¥JlaslOl yal"
lag,
oturumda söz tonusu maddeyi il"Sö.z kODDSlI mlletveldli 20 Oak
letmesi ve bu konuda göni!me açma1988 torihI TBMM GttId KaaIa'u.
SI gen:ktigini sôy!edi. AoodoI, bir bajOLAYlI OTURUM
do, bir ömkl kO.lflllalon IIvdb
ka olurumda 83'üneô madde ile ilgili
TBMM Gene! Kurulu, dün saal
amlCl}lo podem dqI JIIIlJiI kOllqkarar almarun Anayasa'ya aylan 0115.00'de bll4kan vekiIlerinden SHP'Ii
lIIIdo do aym lmIIU aüJ'lliireftl Aaldugunu
söyledi.'A~,
DYP Grup
Hûdai Oral'ID bajkanhgmda
açlld"
JISIIlIÇ1I ~meJ'
de ..... dmIJtIr,
Ilajkanvekili Toptan'ffi gö~erioe ka0nI, SHP istanbuJ MiUetVekili M.b.
"A.o.yuo'DlD
&J'üDdi .addtsl
tt1dtguu vellajkanhk Divaru'wo höyle
g<reilDœ, isloabnl Milletveldli Mehmet Ali EreD'in yapt'g, konulmalakarar almaya bll4lamasl ile milletVemet Ali Eren'in, Medii kôniiJünden
nn Medis dlllDda aç'ga vurulmamakili dOkunulmazl'g,mn anlamsll hale
SI ve yindenmemesiDi
Anayasa'mn
Japm" oIdDp v. lD.y .... so, aY1ge!digiDi irade etti.
8311'inci maddesi gereginee iSleyen lID bo kODlIJmalona Medis dl¥Dd.
önergesini Genel Kurul'a sundu. An.
t.krorllDmamlll
ft lÇIio VlIndlla.
AD.dol'un
kDnulmasl masmda
cak Oral 'ID llajkanI1k Divam'mn öne- 01111 içtn GeDd K.nd'd! oybma JI' ANAP'Wann Ilk Ilk itirazda bulunINONÜ'NÜN AÇIKLAMASI
plID1l11D1 an ,. I.W ederlz."
risinde EreD 'in konulmalanmn
Ana.
malan ve Ereu'in konulmaslOln tas.
Öte yandan, SHP Genel Balkana
yasa ve yasalarca Meclis d'lIDda aÇlÖnerge
okunduklan
SODra
vip edip e\medigioe ililkin sorulan
Enlai iDÖDÔ, [reD'in Meclis'teki koga vurulmasIDID ve larllltlmaslDlD
ANAP'hlar ayata kalkarak. aIklIla.
ùlerine Aoadol, "Ileaim bD kODOI- nUlmalar, ile patti programlDln dill.
mahlurlu olacag. iradesi ANAP'hla.
dalar. SHP'merin protestolanm sôr.
ma)111svÏp edip tllDediiimi soroyorna Ç1k118trusöyledi, "Tûrkiye'dt IlIn.
nn lepkisine yolaçtl. ANAP Ankara
dünneleri üzeriDe Bll4kanvekili Oral,
IUOUl, ben de aIu lDnIyorum, EyÜp
Itk"r var ",kIindeId yakll$lm. kabul
~illetvekili Mullara Tqor. Bajkan.
"Siz de leW miD, okulobm" de- Ald<'ID 'Ben Naqibendiyim' dem.elmiyofUl"
dedi.
hk Divaru'ßtn bu önerisinin Genel Ku. di. Daha sonra Oral, Bajkanhk Di.
sini tuvip ediyor mUIUUDl?" dedi.
IDÖDÜ, panisinin MYK Inplanl;'
ruJ'da oylanaral; kabul edilmesini san. vam'mn önerisini bizzat kendisi tek • Anadol'un bu söz!eri iizerioe ANAP'h
slDdan sonra yaptlgl aç,klamada, i,• i F.ren'in konulmalanm
Genel Ku. rar okudu, Bajkanhg,n önerisi oylaMeliu Gürdere, SHP'mere dönerek,
lanbul Millelvekili Mehmel Ati [ltn'.
rul benimsiyormUj görünümünün or. narak gerel kurulda kabul edildi,
"Diyarbaktrlalar
pasaport MD, pa. in Kürt sorunu iJe ilgili olarak yapll'
laya ç,laeaglm savundu. Orsl ile Ta.
soport
alsID"
diyelar
aill.
Buna
karSHP Grup Bajkanveldli Hikmet
,g, konujlllalara il~kin görüllerini açlksar ammda bajla)'an lan'lmalar di- Çelio ve Tuneeli Millelvekili Kamer
llhk Istanbul
SHP Millelvekili Ke.
ladl. inönü, milletvekillerinin dülün.
. ger ANAP'hlann da kaulmaSJ ile ge. Geo" kürsüye yürüyerek, B"lkanhnaD Sönmu
ayaga rlrlayarak,
ce!.rini söylerken, pani prcgramlDln
nilleyince Bajkan Velili Orsl, Oluru. g,n halalI tulum içinde oldugunu $Ôy- ANAP'hiann Ülerine yürüdô ve yum.
dlllna ,Ilamayaeaklanna
bildirdi,
. ma ara verdi.
lediler, DYP Grup Bll4kanvekili Kiik.
rugunu kaldlrdl. SHP'li [rda' Kai.
inönü, löyle konullU:
ikinci olur.mda ANAP millet"'.
kan'ID araya girmesi ile yumrugun ye.
ToptDO da llâjkan'm tulumu hai:"[ren'in konulmaSl, parti pro~.
kilkrinin Bal.anhk Divam'na verdi •. kmda SÖl alarak kùrsüye ç,ktl. Toprini bulmasl önlendi. Ancalt, genel ku- . ramI dlj/na Ç1kddiiJ ÎnlibaJ .erdi£i için
. leri nnergenin Genel Kurul'a okulu,
lan, Balkan'm [r.n'in konulmaslna
rulda ortahk bir anda kanltl, ANaÇlkJama yapma geregini du) .. yo",m.
lacagl. ancak hi,hir hukuki illeme müsaade eUigi için iltholasml )'apu,
RAP'hlar ile SHP'liIer Bajkanhk KürParti pro~rsm'mllln ne oldugunu bir
ffit\'lû olu~lurmayacagl Oral tararln.
gml, [r.n'in konulmaSim kmadlklasùsü'nün önünde birbirlerinin üleri.
kez daba söl'lüyorum, Sa)'1n [r.n'dan belinildi. Orsl'IO bu IUlumu, rim, ancak Bajkan'm Anayasa'nm
ne yürùdüler, aglf kürn,ler kulIami.
in de parti pro~rsm' dllma "kma)'a
SHP'Iilerin bu kez senleplisine
)083'üncü maddesi ile ilgili bir önerisi
dl. SHP Adana Milletvekili Côneyt
bakk, yoktur, Gùndem d'l' konullaïll. SHP'Iilcrin ",a lapaklanna \ u. bulundugu
halde, aynl nilelikle.i
Can •• r, "Kürt oImak a.ç dtiil" di.
ma,mdo, 'Tùrkiye'de allnil.lar ':ar'
nllak izkdi~leri \( A~AP Grup Ba~. ASAP'ID önergesini okulmaSimn hala
ye baitrd,. ANAP'h Tl$ar ve A1pas.
dedi is<, parti pro~r3ml d'llna \'Ik.
bnvdilleri ile ('.nl!Î' Tun«r"
Il.liI oldugunu sôyledi, Tll(ltan, Anayasa'.
I.n'm SHP'liIerin üurine rùrüdükleri
ml~hr."
an-
w
48
nm bu maddesiniit bir dâha ~Ietilmt.
sine gerek olmamast ttmennisinde bu.
lunurken, parlammtoda giiçIü o1an bir
&
TerciiJnan
26.01.88
SHP'de
NKARA,
(Tucüman).
SHP Meclis Grubu'nun
yannki toplantlSlnda "böIücü.
lük" konusunda sert bi, hesapla$ma olmasl bekleniyor, Mec.
lis'te bOIUcu konu$ma yapan
Istanbul
milletvekill
M.AII
El'fn'in taraf,nllutan
milletve.
killeri île Oteki SHP'lIIer, Ozel.
likle de Bayk.I.Topuz
arubu
arasmda sert tarll$malar olab;.
leee~i bildiriliyor. SHP icinde
A
bölücülük hesaplasmaSI
"özel K'UP" gibi davranan
"bölücü"
milletvekillerin;n
grup ba$kanvek iIIeri BI) kai le
Çelln'; istifaya çallraeaklan
Olrenildi. tnönü'nUn bOIUCUIi!le kaf$1 "ntl ¥t kararll" bir tavir koymamasl halinde IlaykaJ.
Topuz ekibinin InOnIl'y< kar$1
".llerlnl
yllklellel'fk".
SH P
Uzerlndeki "bölüclllUk .öl.,.
slnl k.ldlrma)'ll"
cah$acaklarr
irade edildi.
r -- - -----.---- --,.._.--_.- l,
i
I
I
I
I
I
I
I
Eren'in sözlerlnl SHP gündemde lulmali
I
I
I
I
ilk eide "az,nllk" degilse bile "elnik grup'un
varllgl kaPll1 edllmeli
I
Inönü, ~fen'In yanlnda laV,f koymall
L
I
I
JI
'
.mW?
Özel gruba kar,. harek-:te geçen
r
"aç.k ve net" taVlr almaya zorlayacak
ve'
"bölücülük
gölgesini" kald.rmaya çab,acaklar
IT@Gözler
~ Iiil inönü'de
LiZ: Bayka!.Topuz ekibi ise Inönü'yü
I
I
I
I
ren In sözle:lni
SHP gundemdp
lulmali
Ilk eide "azlnllk"
degllse bile "etnlk
grup"un varllgl kabul edilmell
inönu. E'en'In
yanlnda
lavlr
L
k~!,mall, _,
I
Meclis kürsüsundekl hezeyandan sonra
"cpli~kili" açlklamalar yapan ve bir turlu "açlk".
tavlr
koyamayan Inönu,
yaflnki hesapla$ma
toplantlsmda epey
zorlanacak,
I •
I
I •
_,
I
-.-Î
.....
1 'l'UftUIUUt-
Meclis kursUsUnde Ulke bu.
lunlUIUne aykrn gOrO$ler ileri
sUren Islanbul
milletlek;li
Mehm~1 All Eren'i destekleyen
milletvekillcrinin. arup loplan.
lIsmdan Once kendi aralarmôa
"kapelI" bir loplanll yaparak
baZI "like kararl.n"
aldlklan
ifade edildi.
Buna gOre; sOzkonusu mil.
l"Iekilleri yannki grup toplanmlnda le SHP'de sUrekli ola.
rak ~u gOrU$ler; savunaeaklar'
• SHP sosyal demokral bir
parli olduluna
gOre, "halk,.
mllln" demokratik ölgu,luk.
len ,çin yap,lan cabalan des,
leklemeli, Eren'in sÖllerini krnamak yerine gundeme gellrmeli.
• SHP ilk eIde hukuki an,
lamda bir "almhk" deglise b,.
le "elnik grup" oldugunu ka.
bul elmeh, bunun gerek,ird'l'
Jemokrat;k
OzgOrluklen \a\iunmah.
• Gene! B~kan Erdal Ino.
nu, bu konuda tavlr koymall
ama bu tavir Eren'in ,a\undu.
gu "demokra,ik
olgurluklere
ka~." degil, bu olgurluklerden
"ana olmah.
(jrup
onl.:t:\lnde )apllan
Eren'in
Meclis'te
yapugl
"bolücu"
konusma
en çol
"BI}kalcda."
dcn;len ekibi ra,
hatSlZ elli. ~nlz
Baykal, All
TOPUl, AYlekln Kolli, Ha.an
Fehmi Gün".
El'fn'in konu~.
ma,mdan
"bilyuk ra"alslzllk
duyduklannl .. kesinllk~ ka~1
olduklannl"
aç.k,a ifade elU,
1er ama parti içi hesapla~malan
dlkka,e alarak bu konuda ken.
d] ]Slmleri)le bir ac.klama yap'
mad.lar.
"Baykalcola."dan
Erol AlaKil ise grubun raHIll]
on ..ya koyarak ~Ierkez Yone,
t]m Kurulu'nda yapug. konul'
Illada, Mehmet Ali Eren'in D],
dog,uhuda go,uslenn behrlen,
r...iplin Kurulu'na
\evkedilme~ld'gi loplant.ya;
Mehmel Ali
-ni l'..tedi_
fren'in Meclis',eki bolueu ko,
nusmaslOI
allislayan
...e onu
-I..bi.li'ilf.
kutlayan
m.lletlek,lIe,inden
ZORUVACAIlUR
Kenan Sonmn (lslanbul), Ekin
Adlnln açlklanmamaSln1 i~Dikmen (Icel), Melih Ylld,nm
bl!
tlunceh), Haydar ErdoKan (Is, reyen, Baykal grubundan
milletvekili
TrrclÎman'a
}u
tanbul), Ibn Yllma, (Anka,a).
ac,klamay' yapl!:
~
o.,dâr (Ankara), Adnan
"Eren'in konu~maslnl alkl~Ekmen (Mardin), Fuat Alalay
([)]yarbakll), Cumhur Keskin layan 20 kl~lnin tam bi. birlik
içindr olduklanRl
SaRml)O(Hakkâ,i!, Ibrahim Aksoy (Ma,
rum. Ama .:ren'in konu~masl
la'ya), Kämil AtqoKuUan (An,
SHP'yt ciddi Kolge dÜ$lirmiJs'
.ara) le Ahmet TO",'un (M.,.
lur. Halli kamuoyunda
ciddi
din) kauldlklan
i(ade ed.ldi.
b;r stkilde SHP ilibor kayblna
~HP millellcklilerinden
Arif
~aK, Kamer Gene, Yasar YII. IIKromISUr. SaYIn Inonu ola)dan iki Jfun sonra konu~mu~
mal vc Cemal ~hin'lll de bun,
ama nel bir lavlr Orla)a koyIan dc\tekledili One ""uluy-or
mam'S"r.
t:a .. )'lInnki IIrup
UY1(AL-'lWUZ __ •
loplan"slndo
Inlini!, SHP'nin
iJ",rindeki bu bIilucu'ük KoiKeSH p'deki
"bohicO'iJk"
liini kaldlrarak nel bir la~u orüandahndan
parti I\;inde en
la).
koymo"o,
cOKunlukla
\,:ol B.}kal \le: Topuz eklblnln
ulan paUli ICrubunun \f'\ini
rahahll oldu~u behrllliyor
Ya) u"\t'lIr(t"~indrn
Idm~l'nin
nn., Meclls grubunda. "bolu.
')uphe~i olm:l'IO .• ,ren lor ar"acu Krub"un, l>eni, Haykal"
da)larlRln hir holumunun ur.
lIikmel Çelln'lll g'up balk .. n,
la" hare"t't ,,'Imtled, binll lia
"ckllhklcrmdt'n I~llfa eundt'r1
,
1111\IC'\cbilcl.:d..Ic:r1
~
• ~;
26.01.88
hu
"Bölucü •• up", ~nlz Bay.
kai, All Topuz, Ayl~kl. Kolli,
Hasan Fellml Gü~,
Hlkmel
Çelin Ie Turan 8eyazll'm ternsil ellili ekiple hesapla~acak,
"Bölücü arup", bu ekibi "lia.
,.nl blzlm ale')'IIlmlu en'orme
rlmekle"ôe
suçlayataklar,
BölUcU aruplan olmamakla
birlikte .. Bayk.lctl ......
kar~1
ç,kan le "lnönü,S.lla.
çlzal.
~i"ni savunan ulençlrr"in ise
Haykal le Ç~lin'; "N~ dlyece.
lini bildlklnl "aIM Eren'In kon~m8Slnl ön~medi, puif da ••
rand.; bi. gun sonra da 'Bil.
m.yorduk' dlye aç.klama )lIPI.klan"
gerekçesiyle sudaya,
caklan beli,uliyor.
kllftlan
o~rt'nildl
kurultin
l'ndi~l" ...indrn k.nn",k-
lanmakladl',
Ama hlçblr slyo.j hesap. Iilkemlzin bütünllialine .. SHP'nln
Ulusal And'a
'Misak •• Milli' baabbtlna.öl-
• dliIiIIlIIaIIoIIlIr. '"-
Idn ¥to
rlle.a."
SHP Istanbul
millelvekili
Ali
Topuz,
SHP'de
"Dotulular"
diye bir grubun
varhl.m kabul elmedilini sOyledi. Topuz, yannki grup lOplanuslm le SH P ust yonetimi.
mn talnm kaslederek, bu konuda, partlmn lutumu belli 01duktan soma konusaea~lRl be,
lirlri,
'
---.sTrM nHDIDI
Öte yandan, ANKA ajans ••
mn haberinde de SHP grup yO-
netiminin. "Kürt m~laine'.
iliskin TBMM'de gundem d'sl
konu~ma yapan ve geçen haf.
laki TBMM
OIurumlannda
kavgaya varan tartl~malara sehep olan Mehmet Ali Eren'in
DIS.plin Kurulu'na verrlmesmi
lekhf edeeekleri bildl!ildi. Ancak olellikle Dolulu millelve.
k.llerinin böyle bir le~ebbu5C
\.-arSI crtak
ta\ If alacaklan,
pup yonetÎmlni i~lIfaya da ....
et
cde..:ellen, gercklr')c lcndilcri.
mn partiden
I~rifa cehdidmcJe
bulunacaklarl
one 5urulu}or.
Bu arada Tercuman muhabi.
nnin gorujlerini ald]g. "t:ren';
deslekltyenltrden"
diye gö,te.
rilen BIllgOI millelvckili Ilhami
Binici,
"Anodolu
Kulüp'te
Eren .. diger islml .. i heli.lilen
kisile.le yemtk yediKim hoheri aSIISI7dlr, Ak~amlarl t'\imdrn çlkmam" dediktc:n ,onr,.
)l1) k kunu)tu:
"M.AIi fren'in konusmo".
ni las\'ip ttmi)'orum,
Oolu lot
(;uneydoau'do
bOll ba.kllo"n
olduau doarudur.
Ancok bu
bo'Kede
ollnhklo,,",
boska
millelin )"'iadIKI yolundaki ~orusltr
yanh~l".
TurkiY't'de
1urk-Kurt ay",m, yoklur. Ilepimil T,C~\'slanda,l:iIYI/:'
".~rrn'in d"lekçileri" ara'1nda gO\lerilen Sf! P "lanbul
mlllel\t'ktii
Krmln ~()nmel Ut'.
"'t.-\Ii ._rt'nïn "unu~ma\lßda
lI\hip
'('Iamanlama
hala"
ulduiiunu"
Il,\(,.I{' elk-rd.. "'n~.I.."unu,:,mIlßln
i..-,,'ri2int' 1..;,11
h,orum"
'-l'J..IIIHk ~Illlllqll
3'000 kÖJ1Ü1I JfOlukapallll.
salgln hastallk panigi
MILLiYET HABER AJANSI
Kayseri'nin Bunyan ilçesine bagl, Kösehaellr koyunde
dugùnden
dbnmekte
olan bir ailenin 5 ferdi, avellar
taraf,ndan
yan donmu$ halde bulundular
~l]I,lIa Erzurum Burosunun
dü'lügü y"lililen. ~u lOllere ula,
habenne göre. bolgede ha" Slcak. 1]lamad.i1m, saghk pmoneh ]Ie
h.lan da hlZla dülmeye ballad.. malzernesiSlkmuSi,ekild]ÏJm bellT'
Bnlgt'\il'ndè gunluk \a~Jml fd\ CUI
MetooroloJ'yetkilileri,kar ya~j'mn
terek, "YOUI' Ic.h, lçdmll bu
hafta ],ensmde de a,ahkSlljekilde
köyle.. bemtn ekiple, ~öndtrile,
()":1:IU,, l:rLurum. I\Jr~. Atfl
~ure(egml. sicaklarm du~m{'\~ dectktir" dediler.
I un..:cil, Bmg(ll \e ~1u~illt'nnJt' l'!
DDNMAKÜZEREYKEN,
~1'lm hl(,"cwn:n k,lIU h;1\:i ~n~lll. lam edecegin] bildlTdiler
Jan YUlundt'n '\ bIO! a~km kl\\ un
SALGIN KORKUSU
Mil,Ha I.alsen Bu,osundan
)01u karandl Dunya\ta bag.lalltl'l
~]ddethkar ya~j' ywunden yol. Dlvut Gültç'm 'habennegore. I.ay,
~c<;llt'n hu kl.l) Irrm bH\~)gund3 ~I- !.n .apanan 3 bini ~km .oyde sai, seri'nin Bunyan ilçesme bagh 1.0'
da. ~'Jka(,Jk \c uhbl malreme S'~1n
gm ha'tahk pani~m" bajladig] ha. sehac]hkoyundedugunde"donmek.
~l\' çt~lld'~1
hdlrtJldl
bcr almd] E!lurum Il 5a~h. Mu. te olao bITallenin !>ej (erdi. alcilar
j}JB
IR hJIÜ Jr.l \erè,~lln
"lIn.
;
ra l.)Jlu:okl gt'ccdeD Itlt'1JrŒ
buwn ~Idd('f]~le\emden ba~I<nan br ~Jgl~l, Dogu -\nadulu
•
taral1ndan ~an donmu~ halde ~ll
lundular Ali \'dmaz. e~1 \ u,,",tI
\lImaz \l~ \a~IJn 5-'7 ard'IIl,:..1 ,j~
~l<n ,ocullan 7.ebra. [sma "
[mint. Ilç~d(' bir dugundt'n rJ~'l~
le koye dûnmek istedl!er. Yolun ).,:r
dan kapah olma~l ~uzund~n
i:":~'1
ldmaz aile'ilnJ ~o~e3 ~lll.)m('trl' Cll
)3iede buaktL Bu me~aft'\1~llr\:'~
rek alama\an ailemn ienleT!. '.':'.'
ha ~Jr~1. blrblrlenne )anlml~, bot'
fm \e ~an donmu~ ~eklldt" J'l.dJ'
t.::aflndan
bulundu_ FIlcn çuru\tf
k.u\u~ [mint 'le uma'nm
;3J.:Ü:Jfl blldlrildi.
ID3t k.l-
49
~~
26.01.88
Meclis'teki
160 idam dosyasl bakanl dü~ündürüyoi
Sungurlu: "Idamlar zar mesele"
NKARA- Adalel Bakam Ollan Sungurlu, TBMM'de
Ahalen
160 idam dosyaslnln karar için beklediainl belirterek bu meselenin çözUmlenmesi için "Iopium ve mil.
letvekillerinden de lekllr bekledllllerini" söyledi.
Bir grup gazeteeiyle yaplili so~betl.e.konusan Sungurlu bu konudaki karann TBMM ye ail oldulunu da haIl;latarak, "Meseie b~r lek Ada!~1 Ba~anhal'mn slrlmdadir demek çok zor blr olaydlr dedi.
('~L .. " .enni gezerken idam mahkûmlanmn
ölOmle bir,' .
li~le yasadlklanm gördOgUnü belirten Sungurfu, "Yani f~kalâde deaiSik bir olay, psikolojik bir olay. Ama her yonünü hesap elmek, bir yükü )'üklenmek zorundsslRlz. Me,ul ~ahls siz olunea biraz daha zor karar veriyorsunuz"
~eklinde konuSlu. ldam eezaSllllll kaldmhp.kaldmlmamasl
larl'smaslmn sürdügUnü de hallrlalan Adalet Bakam Sun. gurlu, "TOrkiye'de bu larllsma gOndemden kalkabilirdi.
AmaDoau ve (;Oneydojiu Anadolu'da bu Inplu kalliâmlar olurken meseleye biraz zor yaklaStrlz" dedi. Batl'da
I?~-!iür_~~'J.~ll
10 YII sonra ~k~kçl
A "AzmlIk
larnn birligi ve bütünl~ü
elini sJkarak tebrik
için canlffiJZI Ylllarca evvel
feda ctmi:j ve fetia etme,ye
azmNmi!1
ki~ileriz.
Dogu
halklmn .çocuklanYlz. '.
rettin Y.lmaz da. 10 \"I) (ince.
aym konuda ~1eclis'lp -ola~' ~.~.
ratml~tl. 0 dön~rnde. :'\Iardln
Bag.ms,z Milletvekili "Iarak
Meclis'e giren Nurettin Yd-.
Bu ;o;ÙZll'r1. CHP'lilcr larafll1nan alkl::lanilll
Nurcttin
Yllmnz. zal)ltlara \;{nrt'. Ismet
Inönii'l1lHl Lo7 ..11l'eJa Künll'ri
If ,\"t'Il \to TB:\1~1 IIlIkul."t'ti'.lIt.
haghlll!.ina I~afl't ("(Il'Tl ~llzll'r1ll1
aktararak kllnU~ll1a!'o1111 :-'llnhlr.
du, lnönu'lllin
L07.nn'd;~
."'Türk Temsilciler Il,,y,'II.
dün\" sa\"a~ma VC' Im~.m'""zl~k
sa\'a~lna
kat 1I1111~
'Türk ordusunun
bütün kn'll1utanlann.lI1, ....
urd.un km' ..
(ulu~u iç'in KÜI'{ halklllll1
.\'aptlg-t hizmctleri V'-' kmlan-~
dlg1 f(-dakürhklan
SHy!!t ve:
hayranLkla
sö~'lem('yi bh' .
.ooe\" hilmf'ktcdic"
dt.dl~llli
maz,
yaptIgl
konu~rnada:
Dogu ve Güneydogu'nun
i;t:'rJ
.kalmuj,hgmm "etnik"
nl.ck'm'
hagh. oldugunu ileri sünnli:?l Li.
Yllmaz'ln
bu konu~ma;.;1
"DOéU'NUN
milletvekille.
cOil.
SORUNU"
19;8 yllmm maYls aymda'
yapllan tarl1~a.
0 .(~ön~mi~
:\ISP L;rfa :\1a1le1\'cklh,~'mdl
';uudi kokenli Faisal Finans
. kllrulu~nun
Turkiye yönetici~i alan Salih Özean ve dokuz arkada~mn,
hDogu ve
::,(w]l')'en
Güneydogu bölgelerinin sorunlan"
konulu genel görti~mE>onergesiyie ortaya çlknu~t~ ..
Cienèl göru:jßle slrasmda kt;jisel görü~lerini
aSI~la!!,ak
(Izere söz alan Mardm Baglm.
:\lilletyekili Nurettin y,!maz, bölgeningeri bllaktlllld,gin) ileri sürerek ,,;;yledem.~tl:
"Petrol. Doji:u'da elk.-
~j.\ Il'
Ydnlaz.
kon\l~ni:t'''1I1!
SlIffJurmu~tü.
"BASKI VA/("'
"KürtIerden
"ETNIK NEDENLER"
'.>lZ
Tercüman
lal1armdan
korkroaYlnlz
ve çekinmeviniz, Hepimiz sizler kadar
hu \"ßtamn {>vladl. bu VR-
eden. ANAP Millet\'ekili Nu-
AdaJet Partisi
korkmaYlnlz.,
Bu, bölüeülük
lanbul ~Iillet\'ek"i Mebmet
rince uzun süre protesta
m~ti.
-
olmasaydJ. bu büyük..potan-'
sivele sahip olan Dog..:: ye
G'üne)'dogu'nun geri' kal.nu~hg, bugün. .sorun ol~-:
mazdJ. Onun lçm bu etnik'
nedenlerden
(Hürriyet)-
milliyct" SOZlI).'
1(' \I(:dis'i kan~llnlll ve hi.JY~lk,
tarll~malara yol a<,'un SH P b.
Ali Eren'i,
Farmül getlrln
il£t
"Dogu ye Güneydogu"
nun geri blrakt,"hm~hg>run'
tek nedeni. etnik nedenlerdir. Eger. bu etnik nedenler
rock
suretiyle;
bahsedilKürt
isya-.
mndan bahsedilmek su\"t'tiy)e, Dogu'da ye Dogu balk. üzerinde fa~izan baZI bask.larlo yaratllmak
istcndigini J{örüyoruz. .Kürt 01-.
maktan,.~olaYl
50
insanlann
horlanma.Si. bask. görmcsi ..
KürtIerin.
varbgmdan
söz.
edenlerin i~kenee görerek .
ve suçlanarak
yargllan-i
maSI. affedilecek ~y degil-:
dir. 0 günlerde birligi koru-;
mak için üzerinde özellikle
durulan Kürt-Türk karde~-'
Iiginin, bugünlerde inkär
yoluna gidilmesini, egemen
SlßlOafln tezgähladlgl bir
oyun ye aneak f~st ye ~_
venist bir d~üneenin mahsulü olarak kabul edebiliriz.:
Bu, aç.kça
Atatürk'e,
tnönü'ye ye larihe ka~1 gelmedir ve ihanettir,
'Kontl~ma~rnrift,
.;(mut'u ol~lünill'n
hir
AP'Ii
~uiki1SI
~Jalat.
ya &Ip<liy'c Ra:;kam Hamit
Fendoglu (Hamido) ola\'lmn.
"Kürt ÎSyam" oJarak ni-tPlt'n,
rnl~inin ranh~ oldu~lInu ~i~','
I('\,('n Yllmaz. Titrki\,C"nin hii.
ItÎ'nnwsinÎn hiçhir zimmn
~)Z'
konusu olrnanli!lIl1
ka\'rll't'I('rt'k.'
"Hi~'bir jtüç. halk,,';,z, Tü,.k
ka)"(I('~lerind('n
vc Tûrkh'('
devlctindC'n
ay.ramaz"
.il'.
lI1i~ti.
n
"Türk. Müslüman. Kürt.
Türkçü,
maneI"
lüman
Turanel,
Müs)ü •
olmakla bir \Iüs.'
de\'letini
ve bir Kürt
devlelini kunnanm b,..ka ba:;.
ka deyimler oldu~unu ileri
ren Nurettin
:-;u-
Yllmaz. daha
::ionra. Kurt dpvlf'ti kurulmastnd~n yana olmadl~tnl ~o)'It'
belirtmi:;li:
"Bir Türk olmak nasll.
ki. bugün hiçbir zaman su~':
degilse ve olamazsa: bir Turanc,'nlß, Türkiye'de bulunan tüm Irklan
safdl~1 blra-
k,p bir dünya devleti kurma
eji:i1imine girmesi nasll ki
bugün suçsa; Türkiye'de
Kürt olmakla. bir dünva
Kürt devletini kurmak "ve
hele Türkiye'de bir Kürt
deylet; kurmak egilimi içinde olmak da bamba~ka ~eylerdir ve biz. bunla" hiçbir
zaman kabul etmiyoruz. Ve
bunlarln
daslar. "
ka~lslndaYlz
arku-
26.01.88
Eren Disiplin Kurulu'na
NKARA,
(Tercüman)A Meclis kUrstisünden, "bölüeülük propsgJlndsSI" yapan
Istanbul SH P milletvekili
Mehmel All Eren'in ana mu-'
haleret partisi içinde yarattlgl
Slkllll1devam ederken, merkez
yürUtme kurulu üyeieri arasIllda, Eren'in Disiplin KU"\Jlu:
na sevki isteäi alir basmaya
basladl. Genel Baskan Erdal
Inönü, "Eren olaYI"m tevile
çahsarak suskunlulunu sUrdUrUrken, dUn yapllan baslll toplanllSlllda
gazetecilerin,
"Eren'I dIsIpUn kuruluna sevkedeeck mlslnlz?" sorusuna ka-
....
Bakai1: cezaevlenndekl
Idamliklann olumle.
birlikte ya~adlklarlnl
gördügünü
de belirte.rek halktan
ve milletvekillerinden
formul
getirmelerini
istedi
.
idanll kaldlran IIIglllere glbl ulkelerlle bU eeLaYIyen.',den
koyma egilimlerinin artlillOl da kavdeden S~ngurlu T~hii karar yOee Medis'indir. Bu istikameUe blr brar gel.rilebilir de çlkarl,labilir de. Ama Su and a bizim bllkanhk
nlarak leklif edeeek cesarelimiz yok" dedI.
.
25.01.88
10 YII önce ba,rolde,~
NKARA,
lCatllâmla,~~arken,
. I katAdalet Bakanl,
Guneydogu
dakl.top u
liâmlar olmasaydl
tartl~maYI ortadan kald!rabilirdik. Ama bunlar olurken meseleye
blraz zor yakla~lrIz"
'dedi
.
_
_
~amak eevap vererek, "Bu konuyu yanD (hugUn) kOD~U.
ruz" demekle yelkindi.
TercUman muhabiri dUn korouyla i1gili olarak SHP Merkez YUrUtmeKurulu Uyelerinin
görUslerine basvurdu. Tercüman muhabirinin. "Eren DIsiplin Kurulu'na sevkedllmeli
ml?" sorusuna dokuz Uyeden
sadeee Genel Sekreter Yardlm-'
C'SI Edlp Servel Devrimcl,
.. Dill sürçlü, sonra da düzel!Ii. Eren Dlslplin Kurulu'na
verilmemell" diye k~rSI ÇI~II.
NI! DEDILI!R7
SHP'lilerin, Istanbul milletvekili Eren'in Disiplin Kurulu:
na sevki konusundaki soruya
verdikleri eevaplar söyle;
TURAN 'ÙEYAZIT: "Eren
Disiplin Kurulu'na sevkedilmeIi. Parti programllla ayklll davrand.!:'
[KREM KANGAL: "Disiplin Kurulu'na sevkini uygun
görUyorum. Biz milli birlikten
yanaYlz~1
ALI DINÇER: "Genel baSka",mlla tam yetki verdik.
Onun kararma uyaeag,m:'
rIKRF.T ONLO: "Duyarh
bir konu, genel baskammlzm
takdirine blraklyorum. Aneak
partinin program ve i1keleri~I:
smdaki girisimlere herkes glbl
ben de karSlYlm, Hiç kimse bu
disiplini zorlamamahdlr:'
EROL A(;AGIL: "Misak-I
Milli smtrlan içerisinde part.imiz millî bUIUnlUlU savunur.
Bunun d1slllda bir beyan varsa, bunun mu haIabi parti disiplin kurulumuzdur.'
TÛRKÂN AKYOL: "Parti
politikalanmlzlll temel i1keleri
belli. Bu ilkeleri payla$lyorum.
Genel ba$ka'mmlZln sözlerine
kallhyorum. Disiplin Kurulu:
na sevk konusunda genel baS"kammlzlll kararma kalllaea-
.llm:'
YI(;IT GÜLÖKSÜZ: "Genel baskw:'~mlzlll görU~Unekatlhyorum.
'AYHAN FIRAT: "Konu
Meclis grubuna malolmustu.r.
Eren'in konusmasl yanh$. BIz
TUrkiye'nin birlik bUIUnIUlUndeli yana)'lz. Buna gölge dUSUrulmemelidir: '
EDlp SERVET DEVRIMcl; "Eren Disiplin Kurulu'na
verilmetTIeli. HaZlfladlll metinde ashnda bir SC)'yoktu ..DI'
Ii slirçtü, sonradan dUzehti:'
~
26.01.88
.
"Dogu'da ~itsizlik dogarkenba~llvor"
.
C.I.I
plR
STANBUL'd., "TUrkIYI'dl BOlg.. II
Pollllk.lar" konulu bir seminar y.p,l.
dl. Ekonomik YI Sosy.1 Etollar Kon.
ferans HlYlli'nel dUl.nllnln 2 gOnlOk aa.
mlnarl bak.nlar, mill.tYlkllll", I,edaml.",
sanayle,ler, sosya! billmelllr YI Ikonom,sller
klltldl, "TD,kIYI'dl
bOIOller "",nde
delllllllzllk" bulunduOu bellrtlllrkln, "EQlllm.
dIn HOhOl, ,.brlkl'erden
gOçllre. Ilnlk
grupl_ .. IreIlI" .11der" aQln'kloolarak Do.
Ou ye GünlydoOu Anadolu III alondl.
Semlnlnn sonund. ort.ya, "DoOu bölOI'
lerlnda y.,.y.nl."n
doOu,tan b.,I.yar.k
1,llsllllkll kar,' kar,'Y' oldukl." YI bu 1,It,
sllllOln hay.1 boyu dlnglllnlmedlOI"
sonu,
cu ortaya ç,ktl.
ISKENDERUN, ORDU HATTI:Semlnera
koalilan BItliS Milleh'ekih Klmr." Inln,Sanayi
eski Bakan. YI TUSIADBa,kan'lj.h.p
Kee.,
lopçu, ekonomist Prof, Dr. Aaa' Seva, Akad,
Prof. Or Emre GOn.n .. y. "BOIO... I dIng •.
silliOln Ilm.llnd. 'Ollim 1,ItSllllOI YI Id ••
'1Ialzll6ln1n buluncluOunu YI bunun bl, hay.1
boyu ali,dUOUnU" !fade etlller. BOlgllarara.
s' farklolokla" rakamlarla aç'klayan Doç. Dr.
SUllymln Ölmueur, "Ordu .Iaklndlrun h.I,
hn,n doOusuncll kll.n bölglnln milli gallrdln
y.terlnel PlY .'.m.d'OIR'" vurguladl. I,ada,
m, S.k'p S.b.ne., "Klndl m.h.lllnd. p.IIl'
'.n.n I... topr.O' 10pl.YlP 1.I.nbul'. glllyo"
Glllnllrl oerl dOndarm.nln ça .. I.r1 .r.n,
m.h" dedI.
.
DOÖU'DA NELER OLUVOR? Devlet Be.
r<anlve 8a~bakan Yardlmclsl Kay. Erd.m'in
aç'p, Kalk,nmada Öneellkll VOralarden So.
rumlu Devlet Bakan. Vly .. 1AI.soy'un kap.t.
W
tlOI semlnerde,
mlllet ....
ekillerl,
itadamlan,
4- OoOu'nun ul."m YI h.blrll,ml
.11.
Y'P'''' lamamland,. TIIIYlzyon, buzdolab. Do.
Ou kOyllnnl glrdl.
6- S.n.ylel DoOu'y. gllm.dIOllçln, Do.
!lulu, .. n.ylelnln 'Yall.ne e.I"YI gOç edlyor.
flunl.nn yUzdl 6'1 •• n.yldl " buluyor, O ••
rlyl k.l.n yUzde 110-86'1 101y.1 probl.ml.n.
kart. kart'y. kahyor, lunu 12 EylUIOne.. ln,
de çok Iyl kull.n.n 6r1IDller hili bu bot ln.
aanlann pe,lnl blrakmadl.
8- DoOu'd.kl kir oran, ill Bal,'daki kir
oran. dlnglllnmedlOi lçln •• n.yiei DoOu'ya
yatmm y.pm.yor. 1985'ta TuSIAO"n 800r topIan Sirl bu nedenll
ve zar.rden.
korktuklan
lç,n DoOu illarine y.tmm yapmad,lar.
7 - DoOu'd. hAll IpekbOe.kçIllOI, h.he,.
hk Ozendlrlllyor. Oyaa Irklklln k.hYldan allklblllelk .. n.yl kurulu,I."n.
glrek Yar,
S- Doou'dakletnik gruplar araa,ndakl i,.
blrllOi dlyam ediyor. Hill blr .It," i,lnl Sor.
yanilar gOIOrOyorlar.
1- DoQu'nun gIn k.lml,hO,nd. Ermlnl
m.. II .. lnl ked .. yUllerel Ill1hl, .0'Y" YI
Ikonomlk .Ibepllr yer, 1010lnin In bUyDk
t.llh.11IIOI blr muhlarlyelglbl III .hnm ....
Istanbul'da
yapllan
.
"Türklye'de
BOlgesel
polltlkalar"
konulu se.
mlnerden.
"DoOu'da
ya$ayanlarln dOOU$tan ba$layarak e$ltslz.
IIkle kar$'
kar$lya 01.
duklaro ve
bu e$ltslzll.
{lIn hayat
boyu den.
geleneme.
dlOI" sonu.
cu ortaya
çlktl
r:.:::;i~.
,
~ ..
-1:,:,.,
,
:: ~
~ '.:.
'
~
Kalklnma nasii saglanlr?
OGU.den
sorumlu Oevlet
Bakan, V'YIII AI.IOY. Eko.
~
nomist ProfesOr A, S... ,
Ak.d. Prof. Dr. Emre Gön.nsay.
TüslAD eski Ba,kan' !i.h.p Kee.,
lopçu, Sosyal Bilimel Prof. Dr C.'
hit Tanyol, Sagllk BakanllO' MOs.
te,an TsndoO.n TokgOz. Bltl,s Mil.
lotvekill KAmran Inan, OPT Gert
Kalm" YOreler Daore Ba,kan. Ha.
.. n Dlnç. OPT GAP Koord,nalOru
D
sa.
c
1- DoOu bolgelerlndlkl e~lIsl11l0ln le'
mellnde eOllim yet"sllllgi y." Bu .,lIsI1Ilk
doQu,lan ba,loyor, V.tlrtnc.llkokul yolt. Ort.
OOranlmd. deraler bo, g8Çlyor. Bunun IClson,
unlveralt.ye gir.meYln OOrenell" çlklyo',
DoOu BölglSl'ndln ç,km" son lS yold. son.y
blrtnelsl OO.. nel yok, Ankar. ,Islanbul'd. her
3 OOrenelden blrlnin yüksek tahslllmklni Val'
kon, Dogu'da bu r.k.m lS'de blr•• 21'd. bl.
raylln OerlcloOlu Ile çe~lth uni ....
er.
sltelerden bdlm adamlarlnln semIner boyunca "Ooêu'nun k.lklOma.
llOa yön.lik önerllerl" ~u ba~llklarda !£p1andl'
D Bundan sonra "Böigesei
dengesllilklerl.llgill"
re çlklyor.
,Ik loplanl'
DoQu'da yOre InSamnln katilmaslY'
la yllda Ikl kez yapdacak
2- Bal, Anadolu'da dogan her bin bebek.
ten
OIOrkon,bu rakam DoOu bOIgeleIin.
de bin bebekte 1 1S'e çlk'yor DoOuAnadolu'
ca her 100 bebekIen 44.0, GuneydoOu Ana,
8",
hastalanlrken,
Dogu'yu konu~tular:
(SOldan saga) Ole.n Ertu,
Pral. Dr, Emr. Gön.ns.y, BitliS Mllletvek.111 Kimr.n
In.n, '~ad~ml N'I_'
Eez.c,ba", Sanayl askl bakan/artndan !i.h.p Koe,'opçu vo CaM T.nrol•
Istanbuf'da
dazenlenen pane/de Dogu L1zerlne If.onu~tular
n.,
ledller'
48 I Ishal sonucu
.
Istanbul'da
o
nayieiler, ekonomisller, sosyal billmeiler ve
OPT ,Ie SaOl'k Bakanl'O' bOrokratlan, DoOu'.
nun gunumuzdekl gOrOnlOsOnO,Oyle Ozel.
dolu'da
r~~t
Il OoQu'nun sorunlartyla IIgllo.
nenÖlel blr DoOu b.kanllg, kurul.
lun.
Il
Ba-
:. Anadolu.aa bu oran 100 bebekle 21'i bul.
Yore I~adamlannl destekleyecek, yöre doQumlu unl¥erbltelt-
mUror
lere sah,p ç.kaeak buyuk hold,ng'
8
1er, ortakla:}a
ii.
3- Okur'yazar olmayan anneler ortalama
çoeuk doguruyorlar vo bunla.rdan 2'sl Olü,
yor. OY" yüksek 'ahsll görmu, B.t,1o .nne
3 çoeuk doOuruyo, ve hopsi y.,.yor. SaOlok
Bakanlog', Oogu bölgelerlndo IIs.n zorlugu
yüzunden saOhk hlzmetlerlnl
yeterlnc. vere.
l
~
D Gerl
glri~lmde
bwlwnr1'él-
kairn', yOraler lçln bl,
bOlge bank.sl kurulmalldlr.
B6lge.
ye te~Yik verlllp, y6re halkl kalktn
dmlm.h. Olvlll .lIyll böig. y.,a.
y.n, l.nglnl.,Urmell,
• BOlgeye fabnka kurmal. ye.
rine, ,irkeller ta'inmal, Ilk', KIT
merkezlerlnin
Ankara'dan
:~tnma.
s' olabilir. Bbyleee Ost gehr harea.
ma dOzeyl, kOltOrOve kailleti per.
sonel yOre halklnrn dOzeY,"1 artmr,
lIISad.ee
blr .r.,llrma
dir,
Il Y,ne
bu böigelore Olgün
enstltü.ü
kurulmah.
sadace DoOu bOlgele.
n lçin blr böige planlama
kurulmal.dlr
kurum~
El OoOu bolgelerlndekl v.lllor.
glrl,lmeIlIO' b.,lay.p. I,ad.ml.",
n. oneyak olm.lidor. TlksUI VI ken.
'ek!,!yonla
I,e baflanmahdlr.
III Her buyuk holding bir !Ide
OnclJ glr\~lmcl clardk I~e ba~lamaII Gen bOl geler holdingier aras/nda yatlflm IÇ n pa)'la~i1mdjldlr. Bunun lçln beda'wa arsa, t~lnacak
sanaYllne de ....:el lazrr,Il1a'i 'wf ver~t
kolayllQI tçin t';L.kume~ ç;ör ....s;""\eyf
hazlrdlr
DoOu bolgele,i hilla yeni Il
'le lIçeler kazanmalldu
Bcyl.c.
buralara teskllallar kurularak, has.
tane, okut, beledlye hizmE'lIeri gl.
dellillr
II!I
27.01.88
Ban kalklndlkça Dogu fakirle~ti
C.I.I plR
[I]
965-1~ Ylllafl arHlnd., Ylillk ort.lam. yOzd' 4.7'Uk kaJklnml hlZln1 yaka.
l.iyan TOrklye'nln OnOO8y.nl blr prob-
10m ç,kt,. "VOks.k k._m .. Bal, balg.l.rI ...
da YI' ol.n .. fallI JlIksaIUrtoen.DeOuböigeIorInIngorlksl"",lok aorununu daha da lIJttor,
d',"lloCazlçl Unlveralt.sl'ncl.n Ooç. Dr. sateyman
ö..
ucut'un
arqtlrmuln.
gOre,
"11115-111$
r,lI.n .... ,neII TOrklyo'nlnDeOu
v••• b blllp .. rt or.. md. ,_.n
gon,ml"
:~::~ =~~~bö'~I:~~XI::::Cg~':~~:
DeOubllIgolerlndeldlller d.ha d. YOkoull.,.
tl."
Doçont Ollllucur'un 87 Iiitek tok Ineelo.
v.rek YIptlOI ..... tlnn.y.
gOre, uHah büyü-
yon TlIrkIyo'nln,Imel .. rtnden sad ... DoOu
YO OilnoydoQuAnadolu bllIgolerlndayor.Ion
Il''''n paYlnl .. medl'I" gOZlenlyor.
TORKlvFNINSOPER ILLERI- Doçent
Sül.yman Ozmucur'un .raottrrnaslOda,
Tar.
lC.ly.'dekl8711 toplam ncruslaflna gOre, bu Il.
lerd. top'am Oretlmle, sonucu .Ide &dllen ge.
1"I,"n. 20 ylillk g.II,lmllnc.'endl
Sonuçta
ort.yl ,U t'blo çlkll.
Tarldye'd. kl,i bat,na.n yaksek gei" K..
caoIt'nd•• Id. Idlllyor. Kocaell'nln polroklm.
Y. t."slorlyl. goll,m •• lnln w'ndon 'kinei
llrad.Ia_1
yor.hyor.l.tanbul'u kl,lierln
kIlInç dOloy!e~nl gö.. izmir, ......
M.raIn,
~uldalt,
__
lald
r. Adana, Çon.k.
k
Ed'"". T.klnlaO. N
IlIr. KOt.hr. YO
Kukl 11Izliyor. K,alC. M.rmara Bölgesi'
"d.n 7, Akd.nlz 'le Eg.'den 2',.r, Ort. An.
aolu'dan 3 v. eatl Karad.nlz'den 1 Il sOper
"'8tlm, .O~r oeUr dOze)'1 yakalaml' 'le hlz.
•• kalkmm. durumundalar.
Hlltl kalktn." bu Iller 1'.. lndllOn 'fillar-
aa en «OtO perform.nll Iltwul, "'"klr,),
YO Izmlr gösl.~rI<.n. diO"
,'lorIn niziokalk'nInI saroel Tarkly. OI1a1""a.
Adana,longuIdak
Slnln aatande dev..-n edlyor,
KALKINMAVA
ADAVKEHTLEIl- Vin.
loplam Orettmleri IOftUCU Oftlyl Çlkan par.
SaI cleO" YO nalua yo(junluOun. göre, hllio
kalklnM lIl.rtn ud.nd .. TOrt(lye ortalamu ••
"ln OatOnde blr hlZla bOyO)'.n 13 1I bulunu.
vor. KI,I bofina 1815y,lo_Ior,na
gO... 1•.
dOIdli.n yillok"" bin 1137 IIronin astOnd.
g.lIr .aclanan lII.r arulnda .Ueelk, A)'dln.
Anlaly.. 'urdur. DenIzli. laper\I, '.Iok.ol"
DOÖU'OAUMUTSUZILLERVAR- HIl'
I. kalklnmadan hlç paYlnl alarnayan keotler
0001.1Anadolu il. GOneydoQu Anadolu bOl.
oeslnde YIOllml' durumda bulunuyor, Bu illertn son 20 )'lllIk perform.nal.nn.
baklldl'
Olnd. notullarlnl
gOr., kl,t ~ma
oeUr SI.
nop dl,lnda kaien 20 lide genleme sOreeine
glrml, durumda_ KIUCI arqhnna, "çoOu kai.
krnrMda öncellkUbllIgoolm."ns kor'illk blr
türtO bu lII.rtn kalklnamadl41ß1" ortaya kayu.
Iolu, K.rlOJf, Kony.. M....... MuQlIye &0kary. Y" a10y0r.TOrl<IYI'nlnEgo. Akd.nlz,
M.rm.r. böigeiert Ile Orl. Anadolu'nun b•.
tlslnd.
bulunan bu 1II.r ....
rl-
IDJ
na Kar.:i.nlz,
DoOuv. GaneydoOu bölgl .. rtnd.n '.k bir il
1965-1985dOnomlnd. g.rtl.m. oldu.
MALATYA
OZAL'LAKALKINOI- TOrkl.
a1llßd. kalan, .nclk
geli,-
~~~O.'~~~~:~~~IT~~~I
~~::\au~
me;e ad.y 18 Il .ra,tlrmada dlkkat ç.klyor
Oahl çok TOrkiy.'nm doQuluna doOru gldll'
dlkç. bu iller. rasUan/yor. Afyon. Am.'YI,
~I~'M~~'I
bell Ba,klm'd.r; YlYlnlldlOI rlklmlardtr.
leaS rlkamlln
lçln Allltin
Olman Sa,.
Ç.nk.n. çorum, K.ot.monu. Kl... h1r,NIOda,
U,ak III.rinl çoQu Karad.nlz 'le DeOu böigelerinde bulunan Artvi", RlzI, Samlun, Malat.
y •• EI... O.Erzlnc.n. O.... nt.p, H.tay. Trlbzon, 'I"hurfa IzlI)'or,
Bu IlIord.n RIze. NIOde.K.... hl,. Amo.,
f •• çorum. EI... O.H.tay"n 20 y,llikgeU,me
Ile blrllkt. 1 .y boyunc. gaeoll gündUzlO
çOh,a"k. BoO"'çl Onl""It .. I'nd. olu,.
lurduOumul v.rt bank ... n. kuUlndlk, 811.
;~~;~ltg'z.y,~~I::O~~:~~~~~:";.:I:;:'~~
Ozolliklason 10 y,lda hlzl. bOyOm.yoblfla .
Doç.
SUI.ym.n (lzmucur
dlOI gOrOIOyor
0C. Dr.SUI.ym.n Ölmueur. 1965-
1985 Ylilannl kapsayan 'le lII.rln
toplam Oretimlert $Onucu nOfuslanna gOre yaratllan degerlenn ,U kaynaklard an toparlandlOlO1 açlkladl,
"1965 yd. verll.rl Prof. Or. Tune.r Bu.
lutooru Il. h.l.n M.rkel Bank ... Pllnllml ve Arl,hrml
ollra BI,kanl olin ooç.
Dr. HI.ln Er.. "ln Ylpllklln Ir .. t1rmldln
bll. glr.memi, bulunuyor.
SO.. kll bOyOyen,bu lII.rd.n old ... Kay.
.. " ve KonYI'dl bulunanllnn
g.IIr1.rinde
)'8 or1a1amumlO
yor
Tùrklye'ntn kl~' ba~lna gel1r yOnOnden en
kOtù !II Hlkktrl. Yine kl,i baoma oellrln Tar.
klye ortalamasmln yansi kad.r olduOu Iller
.rallOda Adlyamln, AOn, BIngOI, 81t1l1, DI.
yarbaklr, Erzurum, Orre.un, OUmU,hIM,
Klrl, Klhrlmanmlr."
Mardin, Mu,. Orel", S&IrI, Sinop, SIYI., Toklt, Tune.lI. Van ve YOZ'
gll yer allyor
Dr.
glo.y.r. 1885Zlr.. t '.nk."lonmsal
areUmd'O.rI.rt. DIEImal.t .. nay! onk•• s..
nuçll". DIEIn,a."I'.U.Ukl.rI,
ç.h,.n
nü'ui. gör. klmu hlzm.ll.rtnl t.k I.k glr.
dlk. Son nu'ui .ay.mlnl dlkkall Ilarak Il
Il ,.kaml.rt t.. plt .tUk."
51
11?._H!!rrï-'~t
'- . -.,-. ...----y~':.-\I
29.01.88
Ai/e /I/an/amasi ba$1lfl i/e sürüyor
Dogulu kadlß
• ùlkem1zde hJ.zh nûfus art~l küçû.msenmi;yecek hoyutlara ul~lI'ken, yapùan araqt1I'Ill8la.rda., dünyB.ya.
gelen l rnilyon 470 bin çocuktan ~1k
yarlSUll
Dogulu kadmlaI'lIl
dogurdugu bel1rlendi Sagl1k
ekipleri, köylere dagÙlp, kadmlaruruza. gebel1kten
kol'UIl1Tla.Ill11 ca.relerin1 anlatIIlll,Ya ca.hSJyOrlar.
egililivor
Yusuf !;jENOCAK
E
RZURUM.
(hha)t1lke.
mizdeki hlzh nüfus artl~m.
da Doê"u'da Y3~yan
kadm.
larln
ru!ü
ku<:üm~nm('~'eœk
bonlliarda..
Turki,"("de
ht.'T.
~ïf dunya.";j gelen 'I milyon
470 bin ,ocuktan
iOD binini
Dogu
"e (;ünf'~'d('lg-u Anadolu
Bliigesi'nde y~yan
kadmlar
do~uruyor. Yine ~.étpl1an aT~'
lwr ~'1I :il'l~um ~'ap:u: Dog-ult.!
llfIllalarda
bilmuiiklHÎ \',
.. J... ~'apn;1ak
için Ç€!)itli
ilkt'I
yèmt('~leré
ha~\'uruyorlar:
t.a\'uk telegL
yün, sabun. koyun pisligi, çi\"i
\"€ örgü ~i~igihi cehalet örnegi
alptleri kullam\'arlar. Bu cahil.
ligi sanu ya ölûmlf>, ya da ha ....
tan~(' hili,vor.
D02;ulu
biT kadtntn
\'Tl az 5 rlngum yapll.21 gen.~egi
nc, anlasdl\'tlr.
(;pb~lï"k ten koru nInanin
'"g-ünah"
::.aYlldl~1 Do~u \"E'
GunC'ydoèu
.-\nadolu
Bölge-
teri'nde hlzlar. !;f'nflllikie 14 15
\'3~mda t" h.'r.di"rili\"or HemE-n
kadmlar.
E~klya önceki gece de Mldyat ve Gercü~'teydi
PKK'dan
iki
•
baskin: Iki ölü
yal \-'eGercù~ i1çel~rinde iki ay.
ri m~1.ra}'a baskm duz~nleyen
PK K mililanlan iki sahlll öldurduler. Siin'in Eruh ilçcsin.
de ist' bir PKI-.:mililani, nobel
tUlarken, grubundan kaçarak
gü\'cnlik kuvvellerine teslim
oldu ..
Alman bilgiye gOre onceki
gun saal 24.00 malarmda
Mardin'in Midyal ilçesinin Tarakh mezrasma bir grup PKK
mililani basklO dUlenledi. Baskm di.llcnleyen
mililanlar,
mezra haIkindan 60 ya$lndaki
lbnhim Halil Kara'YI evinden
olhp koy meyJanllla gellrdller
ve burada k ursuna dizerek 01dürduler.
Bu arada a}'m gece s.aal
03.00 cîvannda Mardin'in Ger.
CÜ$ilçeslOe bath Yemi$1i kO)'(j
Germesor mezraslOa da PK"
militanlannca baskm dUzenie.
di. Baskmcl militanlar, 24 yasmdaki Nafi Agar adh $ah51
C\'inden allp daga kaçuchlar.,
Ola}' Ulerine bölgede operasyonlara baslayan gUvenlik ku\-'.
velleri, Nafi Agar'1ß cesedini
mezrn.mn 2 kilometrt yakmm.
daki da~hk bOlged~ buldular.
Siirt'in Eruh ilçesine bath
Yagll,oymaL. köyfJ civannda ise
nöbel tutarken grubundan aynllp kaçan blr PKK milliam.
Tercüman
llkemizde her y.1 dünyaya
eelen I milyon 4;0 bin çocuk.
tan ~'akla~.k yarlSlOl Dogulu
kadmla"n
dogurdugunu
gözrien uzak lutmayan
saglJk
ekipleri. koylere daglhp,-gebe.
likt('1\ kanmmamn
çareJerini
anl;:umaya çah!;lyorlar. Fazla
.!t t\Jtnun an ne çocuk saghgl
.ll;::-:r.dan çok sakmcah oldugu-
l.'Hurolünü
~
29.01.88
D ~~~~~il~~,~~:
,;oÈlIm
gllvenlik
oldu.
kuvvetlerine
teslim
Mezraya 20 kilomC1.rc mesa.
fedcki 80sianci Karakolu'na
gelerek jandarmaya
teslim
olan militantn kimlili 5OrU$lurma sebebiylc açlklanmacb.
Teslim olan terOristin 5 ki.$ilik
bir PK" grubuyla birlikte,
Eruh bOlgesindc bir sOredcn
beri raaliyeU~ bulundulu
ve
grubun gOvenlik kuvvetleri lararlOdan da izlendi&; bildirildi.
lèröristin
verdigi ifadelcr
dolrultusunda
yaptlan seri
operasyonlarda. çe$idi baslnnlar sirasmda PKK'ya yatakhk
cniklcri belirtilen 80 ki$i gölaillna ahndl.
:H;. J)l1.11 nüfus artlf,jJnIO
ülke \'e
a~lf>~konomisine yük getirditi.
'" kaydeden saghk eJemanla".
bu kadmlara ücretsiz datum
kon:rol iJaçlarl dag.t.)'or er.
kC'kl(.rE" î~ preU'r\"stif
\"(>rivor.
lar.
.
29.01.88
75 PKK'llva gözalll
~
• Seyfettin' ÖZGEZER.
DIYARBAKIR (MIL-HA)
l!!J
fGJ
ÜVENLIK 'Kuvvetleri'nce Mardin vé Siirt'te yapdan operasyon ..
larda PKK mililam ve se'!lpatizam olduklan i!e~ sürülen 7~ ki!i
gözaluna ahmrken, 13 slgmak, çok saYlda muhlmmal ve blr II'
lirme bot bulundu, PKK'lIIn bomba uzmam Abdorrahman Motor'un
cesedi ise bu sIgmaklardan birinde cie geçirildi.
Gözaltma alman militanlardan 3S'inin Mardin'de 40'mm ise SiiTt'te
eie geçirildiji ve bunlardan 4'ünün Lûbnan'da raaliyel gösteren "Mah.
10m Korkmu Asker! Akldemlsl" mezonu oldugu ögrenildi.
Bir sûre önce Siirl'in ~.mak ilçesine bagh Çobandere mezrasmda by
koruculan ile militanlar arasmda çlkan çal'Imada ölen Abdornbman
MOlor'un cesedi EnIh ilçesinin Zive mmas. yakmlannda bir s."nakta
"ulundu, Yapdan sorgulama sonunda ölen kilinin 'PKK'mn bomba Ul.
mam oldugu ve Sallb, kod ad.m kuliandlSJ, aynca Idil böige sorumlusu
oldugu belirlendi.
Bu arada Siirl'in Eruh ilçesine bagh Yaglzoymak köyü yakmlannda
nöbellulan bir PKK'h güvenlik kuvvetlerine teslim oldu. Olay. dogrulayan.Siirl Valisi SelabaUln Teker, operasyonlar devam ediyor gerekçe,
siyle bir açlklamada bulunmadl.
Olaganüslû Hal Böige Valiligi'nce yapdan açlklamada, güvenlik'kuv.
velleri'nce Siirl ili ve çevresinde 40 kilinin yakalandlgl, Il sl"nak ile
çok saYlda mühimmal ve dokümanm eie geçirildigi bildirildi,
28. 01 .88
Înönü
nihayet
•••
.
-
Devlelin görevi herkese Türkçe'yi ögretmeklir, egitim dili Türkçe'dir
"Azmllk milliyetçileri" ifadesi yan/I~tf(. Bir O/kenin temel yaplsini belirleyen dey/mler Istege göre seçi/emez
Bulgarlstan'dakl TOrkler'in ugradlklafl hakslz uygulamalafl Tarklya'dekl
hakslz uygulamalara benzetmek lalihsizliklir
Vuralhan önergesi genel kurul gündeminde. Geçen hafta kaçll, bakalim
blI hafta da kaçacak ml?
NKARA,
(Tercüman)Genel Ba~kaDl Erdal
Inönü, geçen hafta Medis kUrsüsündeki konu~maslyla bölOcülük propagandasl yapan Istanbul SHP milletvekili Mehmel Ali Eren'in konu~masma
nihayet "geciken tepkiyi" gösterdi. lnönü. Eren'in. "azlDhk
milliyetçileri" deyimini kullan.maslDlD yanh~ oldu~unu belirterek, "Bir ülkenin temel yaPI-
A SHP
52
belirleyen deyimier, konu~aDln 0 sndaki istqine göre seçilemez. Kültür, mezhep farkhhklanmn siyasel lçln malze.
me yapllmasl yanh,llr, Böyle
blr davram, Is ter Istemu ay••
nmcl aJumlan aUçlendlrlr. Ben
her zaman böyle davran.,lann
kalltslnda olacaalm" dedi.
Erdal tnönü, partisinin meclis grubunun dOn yapu~1 toplanllda, geçen haftanm önemli
SIDI
iç ve diS geli~melerini anlaurken Mehmel Ali Eren'in Meclis kürsüsünden yapu~1 konu~ma karSlsmdaki görO~lerini ve
tepkilerini de nihayet açlkladl ..
Erdal lnönü, SHP'1i milletve- .
killerinin büyUk bir dikkatle
dinledi~i konu~masmda, par- .
tisine mensup parlamenterlere,
âdeta larih, k ültUr ve devlet
bÜlünlU~O dersi verdi.
CRUP ~ot;UNLUeUNDA
"RÀHATLAMA"
lnönü'nün aradan bir hafta geçmi~ olsa bile, Eren'in kom:~maSInI sert bir üslûpla ele~tirmesi, parti grubunun ço~unlugu arasInda bir "rahalhk"
meydana getirdi. Bilindi~i gibi, SB P lideri, Eren'in bOyUk
lepkil<::r~yol açan konu~masIn-
dan 48 saat sonra bir açlklama yaparak, SHP Istanbul
milletvekilini savunan bir Oslûp kullanmlSl1. Inönü'nOn
dUnkU konu~masmdan sonra,
"lidere ters dü,memek lçln"
görüs açlklamaktan kaçman
birçok partilinin de, bun.dan
sonra, ~ren ve destekleylcilerine karSI "açlk blr lavlr" ser~gilemeleri beklel!iyor.
.
Do~u ve GüneydoAu iIIerlnin baztlannda son Ylllardaki
ekonomik Slkmlllara ek olarak
vatandasm can ve mal gOvenli~inin saAlanamamasl,dolaYIslyla huzursuzlu~a dOsmesinin
aCI bir gerçek !,Idu~unu ifade
eden Erdal Inönü, ~unlaTl
söyledi:
"Türklye Cumhurlyell'nin
bülün \'llland~lanyla ~il hak-
..
..
DEVAM
~.ra .. lIlp, yual.na aedrdltl
bilila .. üyeacelerdea Ylll'llrl.au I~r
olarak, bIrIad SII.ad""r ol... k bu bölaedekl .. Ia.datl.n,mma d.
.1'..
yappbUDleierlaerekir. Valaad.... nDllu. bu .alaylf. UYmayu lIab1l _nul.maya ut- '
radJldanm, 1I11kimeiproal'llDI.8I eleflJrlrke •• aI.lmlfllk.
BuIuIan, laakllzhklan, ber 'Irsalla dUe pdrmek, bem mubalefeillem pard ol.nk aöre"Imlldlr. Kimse bizl bu KÖ,"I
)lI11mllkhlß ahko~lImlll:'
"TALINSlz a5NZETM5"
hlanbul 'mille[\àlli
Meh.
m"1 All Eren'in ge,en harta
:\tc.li,'I" >ap{l~1 .or,u~mada.
"me.in dl~lßa ç,kanak, amac,.
nIß d~lßa ~tJallu" ifade eden
[rdal Inönü, "Türkiye'deki
aZlßhklar gibi yanh~ bir de)im
kullanmasl, Bulgarislan'daki
Turkler'in uaradlklan bakslz
baskllara, Türkiye'deki bakslz
uYlCulamalan laUhsiz bir ~ekil.
de benzelmesi, konuJmaslß1ß
)lInh~ n ters anlllJllmlSlßa f...
sai 'erdi" dedi.
TBMM kUrsüsunden her seyin konuJulmaslll1ll parlarnen.
ter dcmokrasin in geregi oldu.
gunu kaydeden SHP lideri, ko.
nu~masml Jöyle sOrdOrdU:
"Bir arkadllJlmlZln söylediai sozler, parti programIDa aykm äse, ylI da pa rtioin gel.lJme.
si açlslßdan zararhysa bunlan
aç,kça belirtmeklen genel bllJkan kaÇ1nmamahdlr. YanJ,,'a.
n açlkça sö)'lemek, partiyi de
millelvekiilerini de )lIralamaz.
f""ine daha ,aglam bir birli!kurulmasma, parlinin güçlen.
me,ine yardlm eder. Bundan
khme de ahnmamahdlr. Saym
Eren'in konuJmasmda Kürlçe
konuJan 'litandaJlana )lIpllan
hakslZ uygulamadan bahsedi.
lir"en. 'azInl1k :1':::i>e:,ikri'
ifadesini kullanmasl )anh~I",
Bir ülkenin lemel )aplSml be.
lirle)en de)'imler, konu,anm
andaki iSle~ine gore seçilemez.
Bu deyimler,
ülkenin,
dev.
lelin ilk kuruluJu zamanmda
"mrlannlß savllJla çizilmesin.
den ,onra ,'ullan banJ günle.
rinde uluslararllS1 anlll$malaria
onllylanarak belirlenir ve bir
daha deai$mez:'
°
°
°
ONIT5R D5VUT
Türkiye Cumhuriyeli'nin
lemel yaplsmm ve slmrlanmn
TOrkiye'de ya~ayan herkesin
call1yla, kalllyla kazandlgl
Kurtulu~ Sava~I'yla olu~lugu.
nu ve Lozan Anl~masl'yla bU.
tOn dunya milletlerince de ka.
bul edildigini belirten Inönü,
daha soma ~unlan söyledi:
"Lozan Anla,masl" Türki.
ye'de azmbk olarak )1ÙnIZbü.
yük çoaunlugu ISlanbul'da )11~ayan Hlrisli)lIn ve Musevi va.
tllnda~lan sayml~lIr. Ana dil.
leri Kürlçe, Arapça, Lazca olan
la da ba,ka dillrrde~ ,olan va.
land-aJlanmlz azmhklar mey.
oana gellrmezJer. t.Imk kOken.
leri, ana dilleri ne olursa olsun.
hep,i Turk 'lIlandll$ldlr. Türki.
ye'nin qll bak sahlpleridlr. Bu
)lIkla,lm, üniter devlel ylIkla.
~Iml, ü1kes1y\emil\etly\e bölün.
mez blr bülün olma ylIkilIflml,
Kurlulu, Sa"'I'nln
zafere aö,
IUrdUaU ve LoIID ÂDllfmlllt'
)'Ildlflmdlr,
Bu )'Ikllflm de&ltemez. Kim.
se de bu )'Ikllfaml d.... drme.
le çah,mlmahdar,
Am.clmal
bu l.klllJlm lçlnde TUrklye'de
herkesin doldulu yer ana dl.
Ii, melhebl ne olursa olsun, ln.
,an haklanndan,
demoknllik
uzgurlüklerden lam n.inisIY'
la )ararlanmaslRleerçeklfJtlr.
mektir."
)11 onlyllnml,
DIL M.s.usl
----------
SHP Genel Ba~kamlnönü,
kultur ve elnik farkhhklann
tarihlcn gelen mlraslar oldugunu,
bunlara
".Ylrlmc.
unsurlar" diye bakllmamasl,
k illtilrUmUzU zenginle,liren
unsurlar
olarak
gOrUlmesi
gerektigini de belirtti. TUrkiye
Cumhuriyeti'nin
resmi dillnin
TUrkçe oldugunu da kaydeden
Inönü,
sözlerini
Jöyle
sürdUrdil:
"Devlelln
eörevl berkese
Türkçe'yl ötrclmeklir. £&llim
dill de TUrkçe'dlr. Ama ,aDu
da unulmaJDab Id, Idmae Hrede dotac:alJ."
.... lid••
banei dill ölrenece&i.e badl.
s! Jwu _.
DotuJtaD kazaucbp bu 7lIplya .. mek ye
koruma7ll Çllbfmak dotal blr
lçaUdUdir. Ba dan ..... berkesin sayp aÖltermesiaereldr.
Yaollf ola. kUlIUr farkbbld.nnl. YIIda mobep farldanD'
siyllsel için malame 7lIpmak
bu farklara d.ylInarllk siyuel
)lIpmakllr. Böyle blr d.YrlIn.,
isler islemo .ymmcl .luml ••
n güçlendirir. Kültür farldan,
muhep farklan Jiyuelle malzeme olarak kuUa.llmama".
dir. Ben ber zam.n höyle day.
raDlflann karJasanda oIacallm.
Bülün arkadllianman
da bu
konuda Iltlzllk lÖ5termeslni
dUer ye beklerlm."
DlslPLIN YOI[
Inönü'nUn konu,masllldan
;oma söz alan Koeaeli milletvekili Ömer Türkçakal gruplaki huzursuzluklan dile getirdi.
Grup disiplininin oimadlgllll,
Genel Ba~kan'llI zamanlllda
tavlr koymadlilm
söyleyen
Ömer Türkçekal, Cu.':lhurba,.
kam'mn Medis açlh, konu~'
masl suaslllda disiplinsiz hare.
ketlerde bulunuimasllll Ornek
verdi. Türkçllkal, grup b~kan.
vekilleri ile Medis b~kanveki.
linin haZlfhkh gelmediklerini'
de ileri sürdU.
Ömer Türkçakal, önemli ko.lular ~arken tali konulann
gundeme getiriidiiini belirl~rek Eren olaYllldan söz etll.
Türkçekal, "l,kence, Vuralhan
ola)'I, Doau meseleleri. pahahhk, i~çi, köylü meselelerl,
TRT gibi önemli konular m!rasyedi gibi harcanlyor. Her hirimiz birer parli politikasa çlz.
memeliyiz" dedi. Ömer Türk.
çakal, Grup Yönelim Kurulu~
llUll :-"jcclis'IC lakip cdileœk
poilllkaYI Ic,bil ctmesini dc is,
lelh,
BabaSIDID
ogln
JUbalIENGI
0eDeI Batbm 1rdII .....
SUP da ,..,..
~
cilla MecIlaOrubu'.'.
pç de oIa lIIIIdIDdca belt-
leDeD tavn On&7lIko,du.186aI, dODkOIOzIeriyIc _ çeUJ-,
Ian IOzkonusu oldutuoda. babau merbum Ia.et ...... 14\)1,
masaya yumruIa wrabIIeceIioi .0Sterdi.
'
SHP'Ji Ena'in rom'pt'H'nd.n IkIlf)o aoma JaIlUII "an".
da. banJya da ~"'cinsinden
açaklamalar. Uhnda kamuoyunu w partisioi olduiu kadar. belli ki keodilioi de tat.
min etmcmifll. Nitekim laaDu, dUo bu konuda "GeaeJ .....
ku, bIr arIl..!,. ... ". l6zIerI parti propaIIIIIIa QIan Ile YI
dapartbüa sellJmallÇUlllda.
zanutlile bual." IÇIkça bèlirtmddeD kll9 .......
ltdar .. diyerek "ud taYn." on&ylI ko'
yuyordu.
InanU'nOn "azaahk mBUyetçdler" t!birioin yanh, oldulunu, &ynmCl alwnlann lOçlenmesine 111'Sat
verecek nitelikte bu.
lunduAunu belirtmekle ~ geç kaIcbIa sorusu. zibinleri ßIe$IuJ
ediyordu. Baza SHP'IiIere 10re,!Il6Dli.. "&ruP daIpaIai" &Oz.
eliyordu. 2O'ye yaIun milletwkilinin olll$lurdulu .... lruba"
seçimlerin bemen .rdlßdan kaqlslna a1arak partislnin bOlUn.
mesine yol.çabilecek bir tavra girmek istemedili ileri sUrUlü.
yordu. BaZI SHP'liIer de, Genel Ba$kan'Iß Iwnuoyundaki tepkiler kalllslßda meseleyi sonuçlaodlrmak iSlelinde oldulu,
nu belirtiyorlardl.
~IT ~II["IYOR
Genel Ba$kan IDÖni, konu$IDaslßl ok iyi haZlrlaml$tJ. Grup
dengesini gözOnUnde IUauyor, sol grubu da kalllslna alma.
mak içln OnUodeki metioden kelimeleri seçerek, tanarak kullaRlyordu. Genel Ba,kan konuJurken, Mec1is grubundan Çll
Ç1tm1yordu.Milletvekili olrnayan Merkel YUrUtmeKurulu Uye.
lerinin de katddlga gmp 10pianUsmda, bUIUn millelvekilleri
bUyük bir dikkaùe Genel Ba,kan'I dinlerken, Erea'in konu,maslßl onaylamadJia bilinen Ankara miUelvekili Ibrahim Tel
ile partinin sol kanadlßdan Adana miUelvekili CII\le)'1 Can.
ver'lß sUrekli not lulluklan dikkal çekiyordu.
Inönü'nUn kendisi hakklßdaki el~lirileri, destekçisi Mar.
din millelvekili Ahmel Türk'On yarunda Oluran Mebmel Ali
Eren taraflßdan da zaman zaman not edildi.
Genel Ba$kan tD6aü'nün Erea'ie iIgiIi sOzierini bitirip ~ka
konuya geçmesinden sonra grubun dikkati de dagaldl. tDÖ'
nü, lconuJmaslRl bilirince. daha önceki IruP 10planllIannda.
kilerden daba fazla a1klJ lopladl.
Mehmet Ali Erell ile birlikle Adana miUetvekiliCilaeyt CaDver ile lçel mlllclvekili £Ilia Dikmcu'den olu~
Sa~a>'ag.:
mn genel bllJkaru alkl$lamamalan da dikkal çekiclydi.
BOYOI[ TASVlp
la6nll'nOn konuJmul grubu bOyllk OlçOde ralaatlatml'u.
£ma'i elfJlirmek lçin dab. Oncedaa tOnOye Ç1kmayapiani ••
yan milletwkillrri, genel ~karun konll$masmdan IOnra bundan vazgeçiyorlarch. Kocacli millelvekili Ömer TUrkçakal'1ß
teklifiyle Genel Ba$kan'Iß konll$lJWIßIß grup bildirisi haline getirllmesi Onel'Jesl millelvekillerinin bUyllk bOlUmUnUn
tasvibioi ahyordu.
INONO'NON aiR IlA$KA ..... nI .....
laö.U. konll$ma metninde, tartl,lIan bir ~ka konuyll da
açlkhk getirirken, Medis Grup Ba$kanvekilleri DeDiz &aykal
ile Hlkmel Çelin'in de "bedef tablasI" baline getirilmesini
OnlUyordu.
"Eren'In koulI$ß18 metnlnl daba 6ace okumll$lardl. Böyle
blr konll$madau baberleri vardl. Ancak bllyllk tepkleellnce,
habenlar olmadaklanDl söyledUer" Jeklindeki elf$\irilere mu.
hatap olan Baykal VeÇetia'i de, laöaü JU söllerl ile "kurta.
nyordu:'
-ArkadllJlmlZ konll$ma melnlnla dlJlaa Ç1km"ur ...
Böylece, Baykal ve ÇeUn, konu,ma metninde olmayan sOz.
leri çdcartmadlklan için suçlanamayacaklardl.
YA SONRASI •••
£reD, meselesi kapanmlJ mlyd., Bunu OnUmUzdekigUnler
gösterecek. Istanbul millelvekili Aytekln KotU, "Genel,~kaOlDkonll$lD8SIÏll$allab tamIr edld olmllflur" diyordu. KoIil'in "llI$aUab" diJelini ekleme .erelioi duymasl, dU,UndU•.
rUcUydU. Eren'in konuJmaslß1ß ylIkl~
kuroltayda siyasi
ma1zeme o1arak kul1antlabileceAinisöyleyen1ervardJ. Nitekim,
"eelecek hesaplan" yaparken sol gruPIa dirsek IemUI için.
de olabilrceji belirlilen Genel Sekreier F1Iut Satlar'an Ojle
yemelinde CÜDe)1 CaDver ve Mehmet AUErea'le birlikle olu,u
dikkal çekiciydi,
53
ye
nJUlD
3-9/01/88
BÖlGE PLAN LAMA PROjESi
fD1)lJ
Güneydogu için yeni planlar
GAP gibi kapsamh bir projenin, ihaleye açlldlgl andan itibaren birçok yabanci firmanm da dikkatini
çekecegi açlktl. Yüz dolaymda ortakhk ba~vurdu, Sekizi bir sonraki a$amaya davet edildiler, Finale.
Yüksel Proje-Nippon ve Kentkur-Barbie Showmarten kaldl.
,,
OneydoQu Anadolu'ya yeni bir çehre vereeek alan'" GAP'la
.
i1giliönemli bir geli~me önOmOzdeki gOnlerde devreye gire.
eek. OPT'nin bir YIIönee açtl{jl "GOneydoQu Anadolu Böige Kalkmma Projesi"
ihalesinin Ocak aYI içinde sonuçlanmaSI bekleniyor. 14 ayhk bir sOrede Oça~ama halinde gerçekle~irilecek olan proje iki bölOmden olu~uyor.
G
$iRKETLER SAVA$I
Projenin birine(yönO, 1980 fiyallany'Ia 1 trilyon 894 milyar lira maliyetindeki
GAP'ln, yänetim sisteminin geli~irilmesi
ve .bu çerçevedeki yatlrlm projelerinin
yönetimi.
Projenin ikinei yönOnO ise, bölgenin
GAP'la birlikte önemli de{ji~ikliklere u{jrayaeak olan ekonomik ve toplumsal yaplsmn; planlanmasl te~kil ediyor. .Bu
amaçla hazlrlanaeak olan "master
plan", Gaziantep, Diyarbakir, Adlyaman,
Sanhurfa, Mardin ve Siirt illerindeki 10m
sektörler için aynnllh bir dOzenlemeyi
kapsayaeak. Yeni bölgenin e{jilimden
sa{jhga, sanayiden tanma tOm sektörlerinin yallrlm ve Ver seçimi kararlan bir
bilgisayar sistemi çerçevesinde behrleneeek.
• ..... ~ ..,'.:..
.
Böylesine kapsamIt bir proje, ihaleye
açlldlgl andan ilibaren bir çok yabanci
firman," da dikkatini çekmi~ti. OPT'nin
~artl, firmalann bu uluslararasl ihaleye
yerli bir ortakla birlikte girmesiydi. Ilk
adlmda niyet melctubu göndererek ba~. \'u~an 100 dolaYlnda ortakhlctan seklz
firma grubu bir son raki al18maya davet
adildiler. Aralannda, Casper Weinberger
gibi ABD OstdOzeyyöneticilerinin bir d~
nem çalt~tlgl Bechte'n," bulundugu bir
çok uluslararasl sermaye grubu, teknik
degerlendirme sonucu yan~ma dl~1kal:'
dl. Ihalenin finalislleri ise, Yüksel ProjeNippon ve Kentkur-Babtie-Showmortan.
Bu hafta ba~layan mali degerlendirme
a~amas,"dan sonra projeyi hangi firman," alacagl belli olacak. projenin, yeni
görev döneminde Yusuf Ozal'a sunulacak ilk konulardan biri olmasl da bekleniyor.
GEÇMi$TE DE...
TOrkiye, bu kadar'kapsamh ve aynnult bir böige projesini ilk kez uygulayacak ama, ilk böige projesi deneyimleri
planli döneme geçilmesiyle ba~llyor. $ehirsel dOzenleme aglrlikli GOneyMarma:
ra ve agir sana,i Ver1e$im sorunlanm
kapsayan Zonguldak bölQe planlan, ha-
mlanmalanna' kar~ln üygulanmayan
planlar.
GAP bölgesindeki gibi kapsamh ilk
böige plant ise, bir ba~ka önemli ekonomik merkez olan Çukurova için hazlrlanmr~. "Bundan sonra böigesei planlar
yap.lmayacak' dendi. Birinci Kalklnma
Plan bilmi~ ikinci Be~ Ylilik Kalk,"ma
Piani dönemi ba~lamak Ozereydi. Bu SIrada TOrkiye'de yönetim ve planlama
kavramlanna kar~1yakla~rm da de{ji~mi~ti." Bir DPT uzmant, Çukurov<1bölge plan,"," uygulamaya konulamaYI~Ini böyl~ aC1kliyor.Bu anlaYI~ degi~iklikleri sonucunda, 1963-66 Ylllan aras,"da
Ozerinde çalt~llan plan uVgulama dl~1
kalml~11.
Böige planlan, "ulusal plana mekan
boyutu geliren planlar" olarak lanlmlanlyor. Herhangi bir yerle~im birimi icin
hazlrlanml~ klsmi planlann aksine, 10m
bölgenin ulusal ekonomiyle her türlü
baglanllsl ve kendi içindeki ili~kilerin düzenlenmesi amaçlan'yor. Bu yüzden de
konu, siyasi çevreler açlstndan oldukça
hassas. Kimse "bölgecilik yaplliyor"
suçlamaslyla ka~lla~mak istemiyor.
"Böige planlan için, sözkonusu birimde
bir homojenlik aImasi beklenir. Yanl, bölgenin fonksiyonlar aç.slndan benzerlik
gôst~rmesl gerekir.
bu blrirriln gell~
mesl mullaka kendl polanslyellerinden'
yararlanila~ak yap!lmahdlr. Bir itiei güç,
olmahdlr kl, bu GuneydOOu'için ~udur:
Aynca böige piani yapilacak blrimde bir
merkezi e1kia/anlnda kala.'! bir siste~ alma/ldlr.GOneydoOu'dabu merkaz Olyarbak!r veya Gaziantep olarek kabul adi~~b~ir.OPT uzmanr GOneydoQu'yu, bu
olçullerin 1~I{jmdaayn bir "böige piani
yapilmasma oI,!lukçaelveri$li" olarek degerlendiriyor. Ustelik GAP'la bir1ikteböl.
genin 10m lanmsal OrOnbile~imi degi.
~ecek ve böige 7,6trilyon Iirallk yatlrl.
ma konu olaeak.Uzmanlar,uluslararasl
sermaye gruplanntn dikkatini çeken nok.
lantn da I~e bu zengin olanaklar oldu{ju görO~Ondeler. Halta, Nippon gibi
uluslararasl çok kollu ~irketlerin esas kazançlannm , projeden degil, proje sonras. yatlrlmlardan pay almaya dayanacagl biliniyor.
"YENi SAG iKTiDAR DÖNEMiNDE"
'.. ~'Bölgenin siyasi sorunlannl böige vahllglne devrettigimiz gibi. loplumsal
planlamaslnt da dl~ kredi kar~.hgmda
uluslararas. sermaye gruplanna miteshm edecegiz?" Isminin belirtilmesini istemeyen bir uzmanm bu sorusu, bölgeye yönellk "planlama" anlaYI~mlcok iyi
özetliyor. Geçmi~te, planh dönemde bile oldukça soguk bakllan "böige
planlan" ilk kez bir "yeni-saga" iktidar
döneminde ve Oslelik GOneydogu'da
gerçekle~me olanag. bulacak. Bu geli~meyi açlklamak için iktidannm "yerelle~meye sempati duydugu" gibi degerlendirmeier kavraYlcl olmaktan uzak kahvor. GOneydogu, ~imdiye dek yaygm
.kullanlma açllmaml~ kaynaklan ve
GAP' la yaratllacak birikim aClslndantOm
sermaye gruplan için oldukca i~lah aCICI. bir nitelik la~lyor. Böige kaynaklannln billmsel ycnlemler!e kulianima açllmaSIIhliyac! ise. bir böige planln! zorur,lu ~!IIyor.
..,
ÇIGDEM ÇI[)AMLI
2000'£ DOGRU KAPAKLARI MECLis KÜRSÜSÜNDE
"Dogulu, 5. simf vatanda, ml?"
SHP Milletvekili Kamer Genç, 2000'e Dogru'da kapak konusu olan "Yakala ve Öldür" emrini
"Kürt Memet'e Nöbet Yok" ile "Hain ve Yanda~ A9iretler" belgelerini Meclis'e getirdi. Genç,
ANAP slralanmn gürültüsü araslnda, Dogu'da yapllan baskllan anlaUt. Yasadl~1uygulamalar
hakl<lnda hükümeti göreve çaglrdl.
eelis hOkOmetprogramlm tartl~lyor. Gecenin geç saallerinde ki~isel fikirlerini açlkla.
mak Ozere Kamer Genc kOrsOye geliyor. Tunceli Milletvekili Gp.nç,
OlaganOstOHal Böige Valisi'nin sözOnO
hatlrlatlyor: "OoQu'da, özellikle DoQu ve .
GOneydoQu'da kimin ellnde uzun menzilli silah varsa, ruhsat verecegiz." Sonra soruyor, "Kim~ niçin veriyor bu sila~
hl? Oogu'daki insanlara nöbet biie tutmay' çok görOyorsunuz, ama uzun menzilli silahl veriyorsunuz." Dpgu'daki in.
saniara birilerini öldOrmeleri için silah
veriliyor, ama devletin cephaneli{jinde
'.nöbel tutmalan tehlikeli bulunuyordu.
Kamer Genç, 2OO0'e Dogru'nun 29.
saYlslnda kapak konusu olan OnlO"KOrt
Memel'e Nöbet'Yok" beigesini açlkltyor.
Kara Kuvvellerine baglt Piyade TOmen
Komutanh{Jl'n," yay,"ladlgl emrin (b)
maddesi, "Özellikle Dogu ve GOneydo{lu Anadolu bölgesi nOfusuna kaYlth eriere kritik yerlerde nöbet tUllurulmayacaktlr" dive ~hyordu. Genç, "Arkada~.
lar, tabii size göre Dogu'daki adam be~inci slmf vatanda~ltr, bunun anlaml
odur" diyor. ANAP slralanndan gOrOItO..
ler.Gurüttüler aras,"da zapta geçen söz1erANAP Gazianlep Milletvekili Ahmet
GOnebakan'a ait, "LOtlen, hakarel etme,
biz Do{ju'dan geldik."
M
S4
"GENERAL ÇiTiM SiMDi NEREDE?"
Kamer Genç, hemen arkaslndan Jan-.
darma Tugay Komutant ve Slklyönelim'
Komutan Yardlmclsi Tuggeneral Osman
Çilim'in imzaslnl ta~lyan, "Yakala ve
OldOr" emrini okuyor, hOkOmele soruVor: "Bu generalin verdigi emri siz tasvip ediyor musunuz, etmiyor musunuz?
Ediyorsanlz bu general ~imdi ordunun
hangi kademesindedir, nerededir, kim1eriçin 'yakala ve öldOr' emrini vermekledir? Bu general Tunceli'de görev yapIigi zaman emri üzerine kaç masum vatanda~ öldOrOlmO~tOr?"Genç sOrdOrOVor konu~maslnl: "Arkada~lar, bunlar
vah~ettir. Bunlann kar~lslnda insanlann
insanllklartn, muhafaza etmesi bile cok
zor bir olaydlr. Siz Ankara'da oturuVorsunuz. Buradaki huzur ve gOveni TOrkiye'nin her taraftnda var kabul ediyorsunuz. Böyle olur mu arkada~lar? Ben Tunceli'den geliyorum. Benim memleketimde saal 5'len sonra soka{ja clkma yasa{jl
vardlr. Benim memlekelimde valanda~ln
güvenllk kuvvelleri kar~ls,"da savunma
hakkl yoktur."
iki astsubay laraflndan kllavuzluk yap'?In dive alinlp gölÜrOldOklen sonra kur'.~unlanarak öldOrO!mO$lü.Olay mahkemedeydi. Evraklar bir yerlere laklltp kaiml~11.Ge'1ç vaadediyor: "Ben size bunun gibi nice olaylar getirece{jim."
SHP millelvekili, hOkOmele,"Do{ju ve
GOneydogu'da i~kenceleri kaldlrd'{jlnlz
lakdirde bu kürsOVec1kar ve bOlÜn gOcOmie. bOtüniste{jimle le~ekkür ederim"
divor. Ama olaylar sürdOkçe konu~aca9'"1, olaylan kOrsOyegetirecegini vurgu.luyor.
48 ASiRETIEN 39'U SAKINCAlI
Kamer Genç, "Hain ve Yanda~
:~ireller" sorununa geçiyor: "Belgelere bakmak istiyorum. OoQu ve GaneydoQu Anadolu'da 23 ili kapsayan bir ~i.relier raporu var. Vatand~lar a~irellere
aynlml~, her ~iretin ka~lslna 'GOvenU.mez', 'Yurda baghdlr', 'KürtçOIOkfaaliyetlerini destekierler', 'Yurdumuza baghdlr'
. yazllml~."
Kamer Genç bu uygulamaY', "Bir devleite ho~ olmayan ~eyler" dive niteliyor.
Bir a~iretin 20-25 belki de 50 bine yak,"
mensubu vardl. Bu yurtla~lar devlet ra"NiCE ORNEKLER"
porlanyla nasll smlflandmlabilirdi? "BaKamer Genc, daha sonra Ba~bakan
k,"IZ Tunceli'deki 48 a~iretlen bahsedilÖzat'In, "Bana i$kence konusunda beimi~. Bunlarm 39'unun ka~ls,"a 'KOrtçOge getirin" sözlerini hallrlalarak Hozat il10kfaaliyellerini destekler' veya 'Yurducesinden MOslim Yagmur'un öykOsOnO muza bagll degildir' gibi bir taklm ibaanlallyor. 20 ya~lndaki MOslim Ya{jmur,
reler konmu~. Say," arkada~lar, kim ki-
mi degerle,!diriyor? Kim bu memleketle daha fazla valanseverdir? Bunlar:
açlklamak lazlm."
EN VATANSEVER OEVLET
ANAP istanbul Milletvekili ErcOmenl
Konukman, cevap veriyor oturdugu yerden: "Devlettir." En vatansever olan
"Devleltir."
ANAP Edirne Milletvekili ismail i{jdul'un açlklamasl daha ilginç: "Serbest birak,"ca öldOrecek, koparacak, temizleyecek, banka soyacak, çoc.uklan öldOrecek." 0 zaman, a~irellerin s,"lfiandl-'
nlmasl, a~iret isimlerinin ka~rslna nollar konmasl a~iret bölünmesinin sonuna kadar savunulmasl do{jru oluyordu.
Uygulama ANAP slralannda savunucular bulabiliyordu.
Kamer Genc yOkselen gOrOItOlerara-.
s.nda sOrdOrOyorkonu~mas,"r: "Simdi
bizim Tunceli'de bircok okul askeri bir.
Iiklerin emrinde, okullarda ögrelmen
yok, liselerde e{jitim yapllmlyor. Peki bu
insanlar var," ne yapacak, nasll fakOI.
leye girecek? i~yok, ekmek yok, ne va.
pacak bu insanlar? Bi.r yol gösterin!
ANAP Ordu Milletvekili Ihsan Nuri Topkava yerinden konu~uyor: "Siz onlara
yol göstermi~siniz .ya.".
'-'
•
GÜNEYDOGU
17-23/01/88
Köylüler ihbarclhga zorlamyor
i~kenceli sorgulamalan Mardin Emniyet Müdürü Aydin Genç ve Lice Jandarma Komutam Murat ,
Odaba~l'nm yürüttügü bildiriliyor. Köylüler ~ikayetlerini, çe~itli dilekçelerle yetkili makamlara ilettiler,;
SHP Diyarbakir milletvekili Fuat Atalay olaylan Medis kürsüsünde anlattl
HP Diyarbak'r Mliletvekili Fuat
Atalay geçtiglmlz günlerde se.
çlm bölgesinde yaptlgl incele.
meierin sonuçlann,. Pe~embe
günü TBMM kürsüsünden dile getirdi:
Guneydo{Ju'da halk önemli baskl ve
haks,z uygulamalarla kar~. ka~lya. Böl.
genin "güvenlik ve huzurunu saglamak"
'ddiaslyla kurulan Olaganüstü Böige Va.
hligi'ne bagh görevlilerin keyfi davrant~.
Ian sonucunda bir klslm köyler toplu göçe zorlanlyor. Atalay, köy koruculugu sistemlnin ball köy!erde ba~anya ula~ama.
mas, ve köy halkmm korucu olmay' red.
detmeslnin, baskliarm yönünü degi~tir.
dlgi görü~ünde. Köylüler artlk korucu 01malan için degil ihbarCllik yapmalan içm
S
~
MUSTAFA ÖZÇELiK.
Llce'de koruculuk yapmasi lçin
}andarma komulam Mural Odaba$1
tarafmdan I$kence gordu.
zorlamyorlar. Çe~itli sebeplerle gôzaltlna allnan vatand~lann i~kenceli sorgu.
lamalarda ka~lIa~lklan yeni tehdit, "ya
ajanhk yaparsm. ya da aileni da~lt,nz"
biçlminde.
ilÇE BA$KANINA TEHDiT
SHP Mardin Klzlhepe Î1çeB~kanl Senanik Öner, 4 Arahk 1987'de evine yaplIan baskin sonucuncla göza/tlna ahnd!. K,zlhepe Emniyet Amir1igi'nden Mardin Siyasi $ube'ye götürülen Senanik ve Ali
Oner burada kald.klan 20 gün boyunca
yo{Jun biçimde i~kence gôrdüler.
Fuat Atalay 2OOO'e~ru'ya
Senanik
Öner'in yazdlOI mektubu verdi. Senanik
Öner bu mektubu cezaevinde görü~ü.
OüAtalay ile SHP Genel Merkezi'ne yo!laml~1.
Öner'e yönehilen ilk sorular, seçim dönemindeki Klzlltepe mitinginde i~kenceden sözetmesi ve Ahmet Türk'ün aday.
1!Qlnldesteklernesiyle ilgiliycli. Daha sonra slra PKK ite ne gibi ili$kileri olduguna
gelmi~i. Oner mektubunda anlatlyDf':"11k
alb gün süre!di ~
yapblar. Osha sanra. 'belki bizimle konu~mak istemiyor.
sun, genel komutanrm.z
seninle
konu$acak' dediler. Daha sonra da 'ge.
nel komutan' oldugunu Iddia eden bir ki.
$', '~u anda elimizde esirsin, iki yol var.
IIki blze s.gmmak yani samimi itlralçl 01.
mak. Senin her türlü ihtiyaclnl ve güvenligini saglanz. Konu~mazsan da, 15
yli yatacagm gibl b.r Ifade haZirlaYlp Imzalaltlracaglz. Evinln avlusuna yasak yaYln.ve patlaYlcl koyup üzerine atacaglz'
diye tehdit eltl:' Öner mektubunda, ken.
dlsini "genel komutan" olarak tanltan ki.
~imn Mardin Emniyet Müdürü Aydin
Genç oldugunu bildiriyor.
. Tehditler gerçekle~meye ba~laml~t!.
Öner, bir gece $ubeden ahnarak gözle.
ri bagh biçimde evine götürüldügünü,
burada görevfilerin bahçede yeni açlim'~
b.r çukura blr miktar pallaYlc. madde ve
yasak yaYIn yerle~tirdiklerinl anlatlyor_
Ustelik. K,zlltepe Cumhuriyel Savcli,gl',
na götürüldugünde daha önce h.çblr
belge imzalamadlgl halde, saVClnlnken.
disine baZI iladelerden sözettigini de belinen Oner SHP Genel Merkezi'ntn kendlslne sahlp ç.kmasln, Ist.yor
SORGUCU ÜSTEÖMEN
Diyarbaklr'in lice ilçesinde oturan Abdurrahman Akdemir 7_11.1988tarihinde
lice Jancarma Komutanhgl tarafmdarr
tutuklanml~. Akdemir, Olaganüstü Böl:
ge Vahligi'ne gönderdigi 11.1.1988tarihli
dilekçeslnde lice Jandarma Komutant
Üstegmen Murat Odaba$I'nm i~kenceli
sorgulama slraslnda kendisine zorla
muhbir1ikyapmaY1teklif ettigini, aksi halde yeniden gôzaillna ahnacaglnl 5Öyledigini bildiriyor.
Bölgenin yetkili makamlanna i1etilen
$ikayet dilekçelerinin hemen hepsi benzer baskllan dile getiriyor. 7 Oeak
1988'de lice'de gözaillna alman Kamil
Ta~emir'de 9 Oeak tarihli Diyarbakar
Cumhuriyet Savclhg,'na verdigi dilekçe:
sinde gördügü i~kenceyi dile getiriyor.
"Seslerden soru~urmaYI yürutenin Jandarma Üstegmeni Murat Odaba~. oldugunu anlad.m. Bana neden köy koruculugunu kabul etmlyorsun, taksi $oförlü,
gü yap'yorsun, bize sürekli bilgi getire.
ceksin, ihbarclilk yapacaksln. Yoksa ye.
nlden gözaltlna ahnz' deyip serbest b,raktllar."
GOÇEN KOYlER
Fuat Atalay incelemelen sonucunda
lice ve Dlcle ilçelerindeki barçok köyün
baskl allinda oldugunu ve bazi këylerden
göçün surdügünü bildiriyor. lice'ye bagh
Serince. Duru ve Guçlü köylerinin birçok
hanes. KÖYUterketmis durumda. Ankh',
da Ise henuz kOydekalanlar,ozelhkle ge,
celen dl~anya çlkmamaya çali~'yorlar.
Faal erkek nüfusunun çogunlugunun
terkelt,s. Dicle'nin Ku~unlu koyu Ise her
çama~1t
y,kand'glnda,
"mesa)
gönderdikleri" gerekçesiyle basklnlarla
kar~lia~lyor. KaYI,Klrkplnar Kurudere ve
Bogaz köylerinde de benzer baskllar var.
Fuat Atalay 2ooo'e DogrtJ'ya yapt.gl
açlklamada ~unlan belirtiyor: "Bugün bu
bölgede baz. güvenllk kuvvellennln ba~Inda Oulunan görevillerin key/l uygulamalan vatanda~. önemll baskrlar altmda
tUluyor" Alai,,) aynca. Kanun hukmun'
de kararnarnt! rie kaynagl sorulmakslzln
alesli sdahlara ruhs"l venlmeslnln 001golde KaCdKçdlQIte~vlk ettlçl~1 vuroulu
yor
ASKERiN PROTOKOLDE VERi
Avrupa'da bir taneyiz
Türkiye'deki slralamaya benzeyen iki örnek MISlr ve $ilïde. Avrupa ülkelerinde ve Japonya'da ise
genelkurmay ba~kanlan ya protokole girmiyor ya da en arkalarda yer ahyor, Yunanistan'da Türk
müftünün arkaslndan geliyor.
elefonun öbür ucunda ,blr iskandmav ülkesi konsoloslugu'ndakl
bayan yetkili tatll talll guluyordu. 2OOO'e Dogru muhabtr,n,n
"Ùlkenlzde genelkurmay baskan,nrn
devlet protokolündekl yen nedlt" soru
su ho~una gltmi~t!. Sorunun neden 50ruldugunu gayet iyi bihyordu. Bayan yetklli. "Baraz beklememz gerekecek. biz
de asken erkän byle pek onal,klarda
gozukmedlg. lçln hemen cevap vereme.
yeceglm, arastlrmamlz gereklYor" ded
T
"c, ,.!I,,"rmay ba~kanlanmn devle!
pre;: ".rt,Jlldekl yen hakklnda 2000'e
Dug'u '''dcuk bit dunya turu yapll, konuYI) dl a:'~I;dl Askerl erkânln "ortallkta
gozul"nie SIKllgl" lie protokolde aldlgl
..er ara~"ndakl d'SklY' ortaya çlkardl
Pro!okol konusu. ulkemlzde "SaYln
Oz;::
Qnur'iJe konsey uyelerlnl gorunce
can, SlkrllYor yanlnda yuruyen genelkurr'lay ~)3s'2nl~a adtrnlan'l' uydurmada
guc.u' ce,.yor" glbl duzeylerde tanl~llCI
GI.ne!kurmay Baskanl Torumtay.
"Eger devlel protokolunde blz,m Sltamlz,
deglsmeli Ise bu bizi renClde edlcl tarz.'
da uluorla Iyan. kamuoyunda açlkça)
lartlsllmamalrdlt': ded' Cumhurbaskani 'S~ ordunun boyiesi tan.~malar 'Cine
çeKtimesln," saklncalannl hatitlalli.
Uzuntulennl blldltdl. Tanl~manm tuzu biber' Ise SHP Genel Sekreten Flkn Sag.
:arln. "Madem iklSI de Ba~bakanhga
bagll 0 halde Genelkurmay Ba~kanl lie
Devlet Meteorolojllslen Genel Muduru
ayn' s,radd olmalidir sozu oldu Bltcok
yazar. bu ç.kIS' "sevlyeslz" dlye nltele.
dl
YUNANISTAN'DA
MUFTÜDEN SONRA
SU dunyada ne Kadar sevlyeslz ulke
varml~. Bunlardar. bin de kom~umuz
Yunanistan. Yunanistan'da genelkur.
may ba~kanlnln protokoldeki "koltuk
numarasl"19.Atma Belediye Ba~bakan,'
nln hemen ard,ndan geliyor. 17. sarada
Ise yabanc. dinlerin liderleri slralanlyor
Aralannda Turk müftüsü de var. Yunanlstan'm Ilk onu Ise ~yle: Ba~bakan"
parlamento ba~kanl, muhalefet IIden
eskl cumhurba~kan •. ba~bakan veklil.
bakanlar. musle~arlar. parlamentodak~
,'y"sl parti lIderlen mechs baskan ve.
J5
•
DEVAM
kll, ve parlamenterler.
Yan; Yunan genelkurmay ba~kanlnln onünden onlarca
ki~i yürüyor. Adela kalabalikia kaybolup
gitmi~. Yakln tarihinde askeri darbeler ve'
askeri y6netimler ya~ayan Yunanistan,
güçlü bir halk muhalefetiyle
bu döneme
son vermesinin meyvelerini
protokol s,ralamaSlnda
da görüyor.
iNGiLTERE:
NE i$i VAR
PROTOKOLDE?
Bir dönemin
batmayan
güne~i, yak
yoklar ülkes! ingiltere'de
maalesel genelkurmay
ba~ka""
devlet protokolünde yak. Konsolosluk
yetkilisi tersi durumun ingillere'nin
demokratik ge!enekle.'
r'yle ayktrl bulundugunu
söylüyor. Ingiltere'den bir gelenek daha. Genelkurmay
baskanl. hava, kara. deniz kuvvetlerinden rotasyonla
seçiliyor,
Burjuva demokratik
devrimlerinin
ilk
muhte~em örnegini 18. yüzYllda ya~ayan Fransa'da
genelkurmay
ba~kanl,
15, strada bulunuyor.
De Gaulle dönemlnde haztrlanan listede devlet ba~kani, protokolün
en ba~lnda, Onu ba~baKan. senato ba~kanl. meclis ba~kan',
hükümet temsilcileri,
mechs üyeleri izliyor.
Genelkurmay
ba~kanhgl statüsü Balt
Alrnanya'da daha ~ansh saYlllr, Ama gene de protokoldeki
veri basl.Jakan, bakanlar, mListe~arlardan
sonra geliyor.
Belç,ka'da Ise genelkurmay
ba~kanl 22,
strada
OY MU SiLAH
MI?
"BiZlm ülkemizde protokollistesinde
de haikIn seçtigi insanlar öncelikle ver
allrlar, askerler en son stradadll"
diyor
Norveç konsolo~luk yetkilisi. Norveç'te
genelkurmar
baskan"
"milletvekilleri
baskan yardlmc,slndan"
sonra 12, Stra.
ye: ai",or, Danimarl<a'da ria !arkll de ..
gil. Y <;ks(", as~,eri sorumlu adlndaki en
\'üksek aSkEri yetklli. protokolde yüksek
mahkeme ba~kanlndan
sonra geliyor.
Mussolini fa~izmini ya~ayan ve sava~
Ylklntilannln ardlndan adeta yeniden kurulan ltalya'da,
gene1kurmay
ba~kanl
ikinei kLi.nede ver allyor. Devlet proto.
.<olünde uç ayn Kaaemenln bUlundugu
Italya'da ilk kademede, cumhurba~kani, ba~bakan, mech.s t.a~kal1/ ve anaya'sa mahkemesi ba~kan' bulunuyor. ikin.
ci kademede genelkurmay
ba~ka", ile
bütçesiz bakanhk ba~kanlan ve müste~arlan ver aliyor,
Militarizmiyle
dünyaya nam salan is'rail'de genelkurmay
ba~kanlnm Stra numaras. allt, Ba~la cumhurba~kan!
gene
en önde, Bunu meclis baskanl, ba~ba.
kan, ana muhaiefel lideri ve en yLiksek
hukukl yetk','i izliyor.
na
AFRiK/,DA
BENZERiMiz
rimizin aldugu gerçegiyle lcar'itl~!nca ini-'
se geçti. MlsII'da devlet balikanl ve ba~bakandan son raki slra genelkurmay bas.
kanIna tan sis edilmi~, Ve genelkurmay
baskanlnm birden faz!a kariyeri bulunu.
vor. Meclis ba~kanlannln
protokol numarasl ise 11. Askeri darbe açlslndan
banzerlik kurulsa da $i1i'de devletin örgütlenme biçimi çok farkh. "En büyük
asker" Pinochet dogal olarak basta. $iIi 'de ardu komutanlan da dogrudan Dev.
iet Ba~kan' Pinochet'ye
bagll, Bir de ardu komutanlan üzerinde hiç etkisi bulunmayan Savunma Sektörü Kurumu bulunuyor. Bu sektörün ba~kam. devlet prolokolünde bakanlardan
sonra 4. Strada
ver allyor,
JAPON
ASKER
KüllurLinü koruyup teknolojide çag atladlgl içln bizim muhafazakârlann
gözdesi alan Japonya'YI
bakalim protokol
stralamaslnda da taklide ba~layacak mlYlz? Çok zor,çok, Bir kere Japonya'da
genelkurmay
ba~kanl Türkiye'deki
yetkilere sahip degi!. Savunma Ajansl Genel Baskanllgl'nln
kontrolü altlnda çall~Iyer, Devlet protokolünde
Savunma
Ajansl genel ba~kanl 17, sllada bulunurken genelKurmay ba~kanlr;a da protokolun en son SlraSlnl tutmak kaliyor, Japonya'nln
i!k beSI ise seyle stralanlyor:
Basbakan, ba~bakan yardlmCISt, maliye
bakan', acalet bal<anl ve d'~lslert baka-
VAR
2000'e Dogru muhabirinin
telelonlu
dunya turu')da "e~imiz yokmu~" düsün.
cesiyle sahianan rnd:, duygulall, l1enze. '
Vur'abàhya!
l"~
KllCLik (junya
DOG
U
PER
•
lurunda.
san ikl ülkE'
iNGILIt:HE
JAPONYA
BELÇIKA
VUNANiSTAN
FRANSA
NORVEÇ
DANiMARKA
B,ALMANYA
iSRAiL
$iLi
MISIR
TÜRKÎVf
iTALVA
S5CB
ça
a
: Pratokolde yak
: Protokolde en arkada
: 22. slrada
19. sirada
. 15. strada
: 12. slrada
: 8. strada
strada
: 6. strada
: 4. strada
: 3. strada
: 3. strada
: 2, kademe içinde
: Özel protokolde yak
: 6:
fl.ldCartSlan ve Sovyeller Birligl, Macarislan konsolosluk yetkilisi, "Devlel pro.
tokolü bizde önemli degildir"
diver. B"
stralama varml~, SIIalamanln nasrl oldu.
gunu bilmiyor.
5avyetler Birli!)i'nde Ise genelkurmay
ba~kan' savunma bakamnln bas yardlm.
elsl durumunda.
Ve devlet prolokclLin.
de özel bir veri bulunmuyor,
TLirkiye'de konsey uyelerinlll bila;: gf'
rove kaymalan sonucl.J alusan prOlO',;).
le göre genelkurmay
ba~Kan, ücüncu 51rada ba~bakanla yanya'1a durumda. Mil.
letvekillennin aurumu ,se da ha da ilgH'O:,
Onlennde orgeneraller
arkalannda ~O'generaller
ver ally""
\NéTlN ÖZUGUWU
iNç EK
stanbul Milletvekili Saym Mehmet Ali Eren'in KOrt
Silahh Kuwetler'in en yOksek eQitim kurumu neler söy.
sorunu konusunda Meclis kOrsüsOnden yaptl!)1 kolüyor:
nu~ma, ~iddetli tepkilerle kar~lla~tl. Kanu, ola!)anOs"Biz hAla KOrt.TOrk dive bir ~ey yoktur, bu toprakiar.
tü so!)ukkanhllk, geni~ uluk ve inee analiz gerekti.
da herkes Türk'lÜr dive durahm, Realite ve hadlseler,
recek Kadar kritik, Çlkarllan gürültü Ise, bu ihtiyaea 0
bizim bu deveku~u siyasetimizi reo ve tekzip etmektekadar ters dü~mü~lÜr ki...
dir."
Fakat kammlzca esas gürültOye giden, Saym M. Ali
Silahh Kuwetler'e ait bir yaym olunea, M,Ali Eren'e
Eren'in konu~masmdan çok, SaYln Erdal inönO'nOn yakyaplldl!)1 gibi "bOlüeüler", "hainler" ve "IIakllakçllar"
lall,ml olmulltur. SHP Genel Ballkam, KOrt sorununun
tOrOnden, toplumu so!jukkanhh!)1 kaybetmeye zorlayan
demokratik çôzOmO.nde anahtar dellen alan saptamasesler çlkmayacakt/r.
larda bulunmulltur. Inönü, yaptl!)1 konullmalarda ve gaSosyolojik açldan varolan bir gerçekli!)e hukukun bir
zetelerde çlkan demeçlennde, KOrtlerin farkh bir etnik
sOre yabane. kalmasl çok gOrülmO~tOr; sma hukukun
kökeni, farkh bir dili ve küllOrü bulundu!)unu belirtiyor.
sosyoloji ya da fizi!)i tU'i3 getirdiQi hiç gOrülmemllitir. Bu.
Ana muhalefet partisi lideri, cesur bir tutumla, KOrtlerin
nu, fizikçiler gibi mOhendisler de anlamak durumundakendi küllürlerini özgOree geli~tirmelerinin ortak kOllO.
dlrlar, Nitekim Saym Bqbakan da bir toplantlda KOrt s0re zenginli~ kataca!).m da bir sOredir vurguluyor, Bu tarununun çok kavimli f)smanh devletinden kaldlQlnl bevlrla, gene InönO'nOn balilang.ç..-'.__ ._ ~ Iirtmill ve TOrklerie KOrtler için
ta "M.AIi Eren'in söylediklerinde
!
"aVoi kavim deQillerdir" demi'iparti i1kelerine ters dO~en bir IIey
I Ashnda Erdal inönü'nün
Kürt sorunu
tir. Turgut Ozal, bir zamanlar Maolmadl!)lm" belirlemesi arasmda
,
latya sokaklannda çember çevir.bir uyum yar,
konuliUndaki
açlklamalan,
M,Ali
di, bilye oynadl. Ku~kusuz KOrtAshnda Inönü'nün Kürt sorunu
Eren'in söylediklerinden
az degil,
,;e dive bir dilln konulluldu!lunu
konusundaki aç/klamalarl, M.Ali
kt
'k k"k
d'I
k'
ansiklopedilerden
OQrenmeye
Eren'in söylediklerinden az deQiI,
ur, Etm
en,
I ve illtür
muhtaç olmayan bir insandir ve
çoktur. Etnik köken, dil ve kültür
farkhysa,
buna "azmhk"
adml
bu bilgisini aç,kça da ifade edefarkhysa, buna "azmhk"
adlm
koymak, artlk e~yaYI ismiyle çag- trip
biliyor.
koymak, artlk ellyaYI ismiyle çaT
!)lrIp ça!)lrmamak sorunu olmakçaglrmamak
sarunu olmaktadlr.
Bir gerçe!)in saptanmaslyla
bOlüeülük aras.nda ba!)lantl kur.
tad,r. inönü, ~u veya bu kaygIY-'
Inönü, Eren'in ötesinde
sarunu
la adlm koymasa da, dil ve külmak, manllkslzhkttr;
ve yalmz
lÜr farklarlm bir özgürlük kayna.
demokratik
haklar platformuna
mant,kslZllk aeQiI, aym zamanda
!)I olarak eie ahyor. M, Ali Eren,
çlkanyor
ve zorla asimilasyona
karci
demokratik deQerlere karIlI sodaha çok asimilasyon ve baskly
rumsuzluktur.
Kendi geleeeQi
lar üzerinde dururken, Inönü buçözümler
getiriyor,
üzennde söz sahibi olmak ve gönun ötesinde sorunu demokratik
nül rahathQlyla yqamak isteyen
haklar platformuna Clkarlyor ve
,
'nsanlar/n suçlanmaslnln büyük
zaria asimilasyona karlll çozümler get,,,yUl,
lm nakS,Z'" ulouQunu bir kenara bllakahm. Hiç olmazBu durumda özellikie SHP saflarlndan M.Ali Eren'e
sa dOnyanin ner!llere' gini!line bakamaz mlYlz? Franslz,
yönelen tepkinin bir tek aç.klamas. vardtr: Vur abahya!
Alman, Italyan, Ispanyol, Ingiliz ve di!)erleri ayn milIetOlaya yalnlzca üslûp 'le zamanlama açlslndan ele~tiri
Ierdir, ama tek bir siyasal topluluk içinde birlellme kayöneltildigi söylenemez. Esas itirazm içeri!)e oldu!)u
ranndalar. Peki yüzYlliardll birlikte, aynl siyasal toplu.
luk içinde yqayanlar araslndaki köken, dil ve küllür lark.
aclkt'r.
Inönü'nün
görü~lerinde
fazlaslyla
varolan
"azmllk" kavraml, M,Ali Eren'in a!)zmdan belki de kalar/ni belirtmek, niçin bOlücOlü!)ün bir ffadesi olsun? Iszayl::! clklnca, problem olmu~tur. Bu de!)erlendirme, yalme! Pa~a, Lozan'da genç Türkiye adlna konu~urken,
nlz SHP grubundaki öfkeli el~tirmenler
için deQiI, M.AIi
"Türkiye Büyük Millet Meclisi, Türklerin ve Kürtlerin
Eren', ni~an tahtaslna koyan politikacllar, gazeteler ve
Meclisidir;
TBMM hükümeti de Türklerin ve Kürtlerin
kö~e yazarlan icin de geçerlidir.
hükümetidir"
diyordu, Demek ki, emperyalistlere karII'
Her zaman, özü yakalamak can ahcl sorundur. Kürt
müeadele yOrütü!ürken, Kürdün varllQln! kabul etmek gerekmilltir,
sorununa yakla~lmda saflar/ belirleyen, "azmhk" kavramml kullanmak ya da kullanmamak mldtr? Kritik soDerneklerden ve kooperatiflerden tutunuz da siyasal
runlar, sözcük oyunlartnl kaldtrmaz, Sözeükleri havaya
birle~melere kadar, dünyadaki bütün birlikler. farkhllQI
atlp tutarak, küiah,n altlna koyup okus pokusla kaybeiçerir, Birlikten söz ediliyorsa, 0 birli!)i olu~turan unsur.
derek, büyük bir sort.n çözülemez, Ku~kusuz kritik solann farkhh!), da kabul ediliyor demektir, Türkiye'deki
runlara yakla~lm, belli bir incelik, belli bir nezâket geuyanlll da dikkate allnlrsa 2OOO'lere ilerleyen bir dOnrektirir. Ama kim; zamôn herkesin "görmedim, duyma.
yada Lozan somas! politikalann miadln! doldurduQu gödim, anlamadlm" ded,!)i so'tJnlall, bülÜn açlkh!)1 ve ba.
rülmelidir. 21. yüzYl1Türkiye'sinde birli!)in harel, aneak
sith!)iyle onaya koymak, anlamaYI ve dü~ünmeyi zorunlu
ve ancak gönüllerahll!)1 ve özgürlük olabilir. Olaya ba.
kilan ~ürecleri de tahrik edebilir.
!)IIarak, ça!)IIarak ve cad. kazan! kaynatarak yakla~mak
M Ali Eren 'in ~onu~masl uzerine bir an dü~ünmeden
verine, sorunu Kendi üslupl~nyla ama gerçekler zemi.
gurültü koparonlar, Harp Akademileri Komut<Ïnh!)I'nln
ninde ortaya koyan SaYIn Inönü'nün ve SaYIn M.Ali
,"Do!)u'da Kün Meseles," ba~likll ki.apçl!)lnda ver alan
Eren'in söylediklerine kulak vermek, Türkiye'yi 21, yüzsalirlall da aynl blkeyle kar~llayacaklar m.dtr? Bak,nlz
ylla daha erken u1a~IIIacakllr,
CJ
I
56
HARir;l;S,'
EN ARKADA
HANGIOLKEDE
GENELKURMAY BA~KANI
NEREDE DURUYOR
Kürt ayakianmasi bastlrllacak
NATO'nun 10-160eak tarihleri arasmda New Port'ta yaptIgl tatbikat,
KürtIerin bir Balkan devletinin destegi ile ayaklanaeagml iJngiJrüyor.
Ayaklanma Türk hükümeti ve müttefik kuvvetleree bastlTlI1Yor.Yunan
GenelkurmayJ 'mn itiraZl ile bu senaryo degi~tiriliyor.
urum: Künler bir Ilal~an dC\ktinin,allad'I' des'c~1c ayaklanml$ vc müllelÏk Türk hüküme'
lini lehdil elmeklcdirler.
Vazife:Ayaklanma)'l hasllrmak için ulra$8nTOrk kUYVellcrincyardlm c.mck ve
bölacdc sla.Okonun korunmaslßl sallamako
Arazi: Böige dOZCnlibirliklerin harckâlInä mOsait dclildir. Ycr ycr ormanlarla
kapll Oksckdallarla Onolu bölgedc kaI Y zord
ra u 8$lml
ur.
, '
Karar: MOllcfik ku\'Vc.lerle bllhklC
ayaklanma basllnlaeakllr,
NAlO'nun 10-16Oca~ larihleri arasmda Virginia eyalerinde, NC\\ Por"'a yap"11 "Balkanlar vc Anadolu" konulu lalbikalm "Adl durum muhakeme,i" formülünOnilk hali böyleydi.Bu formül sonradan deli$li, "Doj!udan sald,nya geçen
~"mIZl ku\'Vctlcr..:' oldu, ÇUllku Yunan
GenclkurmaVl""linleri ~'$~'nan Bal~all
devleli" bölUmune i.iral elmi$li. Open
Wa\' (Aç,k '01) adlo la.bi~al plam Yunan
mi~ah dergisi Pontiki'de yaYlmland..
Bir yandan NAlO "urmay Ian "Kürl
"y"dklanma<l,chlikesi"nc k",$' "multelÏ~
Turk huküme.illi~:' yal1lnda ~'~rahrken,
ole yandan ABD h uzmanlar "un sorununa farkh bir yakla$lm gOsleriyorlar.
ABD'nin KOn sorununu Oslcrpuar".llnda bir bask. arae. olarak kullanmak IStedili Onc sürülüyor.
Amerikah 'lralcjist WohlsteIlCl, Tür~iyc'nindolusunun, tarihi ilibanyla Clnik
aynhklara kOken.0,lu$turdu!und.n sOl elIl. Ufuk Guldcmlll~ CUmhUrl.lCI galelC,mdc ycr alan habennc gOre \\ohlSlcllcr,
"Dogu sorunu"nun OnOmülde~i 20 ~'II
..;in bölgedeki en öncmli i~i iSli~rarslZhk
~aYlla!mdan biri oldu!unu beliniyor.
Wohlslelter'in açlklama,mda !;un sözeülu hiç gcçmiyor. Aneak !:lir "clnik
sorunun" varh!1 da larih deSle!'~le \'urgulalll~or.
Yine CumhllriYCI'tc 24 "as,m 1987'de
,aYlmlanan bir habere göre, ABD Sa' unma Ba~anhgl'nca "Kiin A~a~lanmaSlna
DC<lekProgr.n,," ad,yla bir rroje hallrlallld.. Bu projenin bugünku l!=rlili~i sorusuna iseprojenin sorumlusu General Sccord $U yamu veriyor: ""endimili geri
çck.ilimiz i,in bu insanlar ö1u~'or"e öl-
D
neKta
i~KENCE I SANIKlARI
ABD'dcki aydm çcvn:lerin dcrgisi olara~ bilincn New York Reviewisc Klin 50rununa dOn sayfa ay,rd,. Haberin ba$bl'
"Türkiyc'nin insan saydmayan insanIan".
Imza, Hclsinki Izlemc Komisyonu ABD
Bölümü DircklOrOJcri Laber'in. Laber,
"Türkiyc, nOfusunun bc$.e birinin haklanlll inkâr cdiyor" diyc )'aZlyor.Ardlndan
da "yctkililerin KOnieridal Türkleri olaraI, lammlad,!,m" ekliyor.Aym yv,da bir
grup uLlT1anmPKK'nm ard,nda l,rail halla ABD'nin bulundulunu iddia euikleri
de yer aloyol. Laber, Diyarbakir" da
"Gaynresmi ba$kcnl" olarak tammloyor.
10.01.88
kâyetçi olduklanm
duyurmalan
vard" Bunun UZerine çobanlar köylerinden toplamyor, çobanltk yapl1klan sUrUnUn sahipleri Nusrel vc
Yakup Aras ile birlikte gölall1na
altmyorlardt..
KIM ÖlDÜRDÜ
IIAllah yok
peygamber izinde
ll
'Erzurum'a bagll Aras Jandarma Karakal Kamutanl
Adnan oilgen ve karakal erlerl hakklnda l$kenCeden
ölüme sebebiyet verme ve l$kenCe alaylannl glzleme
gerekçeleriyle $ikâyet dilekçelerl verlldl. Erzurum
Cumhuriyet savciligi da saru$turma açtl,
"0
mcvedl'Vamedel-ck dc:' Gencral S«ord.
Ird~galekahramam 't.trbay Nonh'un, araolarak kulland," ki$i. SOzkonu,u proje de ABD'nin dünyanlß dilcr bölgelerindeki ba$ka Icrilla han:kctlerine dcslck
prolrammlß bir parçasl.
Konuyla i1lm olarak Onccki hananm
ba,mmda ycr alan bir dilcr haber de Paris'Icki KOrtEnstitüsü vc Amerikan Scnalosu'nun onak hazllladll' bir rapordu.
Raporda KOnlcrin varb"na dikkat çckiIiyorvc "Konçc konu$ulmab" dcniyordu.
CI
lay herhangi bir hlrslzhk
olaYI de~ldir.
Ortakale
kOyü smmnda sahipsiz bulunan sekiz adet koyun, Ortakale kOyü koyunlanru yaymakta bulunduj!umuz
bizlerin bu yaymakla olduj!umuz
koyunlann içerisine kafl$lOI~ ve biz
de ... "
Koyun .. , bütün hayatlan boyunca t~.dli!1 Onemden mi~ yoksa b~lanna gii;lqninamlmaz l~ken<7lenn
müsebbi&i olarak gOrdüklennden
miydi bilinmez yazarken büyük
harfle b~laltyoriadl
bu sözcüi!ü.
KarshydJlar, "KaI-ül beladan berj"
MUslUman ve çobandllar, Ahmet
llhan Ii!dlr'm Karakuyu kOyünden,
Kemal Karapmar Araltk ilçesinin
Adel kOyünden ve Yusuf Viskin de
,aym ilçenin Kolikent köyünden
1987 yazmda yola çlkm.~, solui!u
Erzurum yaylalarmda alml~lardl.
Niyetleri çobanl.k yapmaklt ama,
bunu bile kendilerine çok gOreceklerin olabilecej!ini bilemediler .. , Ve
Erzurum da~larmda koyunlanyla
ùoi~[I~lallIJlf gun i..endllellni Ar a'
Jandarma Karakolu'nda, ASlSubay
Adnall Dllgen'm kar~lSlnda buluverdiler,
" Allah yok, peygamber de izinde." "Bes arkada~l1k. Bizi suya 50kup i mlç'pla¥ blraklvor; dlsanda
J"c~e b.;gll b""'I)l)rJu.
13ll1mu,-
tumuze biniyor, ikiser saat karako~"" errafmda dolaSltnyordu. Kap.1lI11 onundc "Oglum s.zi OldUreeegim, bu ,uçu sizin üslUnüze y.kacaglz" dediler. Ne sOylerseniz kabul ederim ama, yukarda Allah
var, dedim. Adnan Astsubay ise,
'Allah yok, peygamber de izinde.
Izinden döndüj!ü zaman sizi blrakacIglln' dedi,"
Karsh çobanlann dai!lardan karakola uzanan maeeras. 22 Ekim
1987 geeesi basladl. 0 gece, Hayrettin Karakaya'mn dai!da bulunan
sUrüsü, ba$lanndaki çobanlan baAlayan dOrt silahlt ~i tarafmdan gOtOrülOyor, daba soma bulunan 50rtlden 9S koyunun eksik olduau tespit ediliyordu. Karsh Qç çobamn
kâbusu, i~te bu kaYlp J...oyunlardan
sekizinin kendi otlattJklan koyunlann arasma kan~masmdan ve çobanlann da bu durumu sOrü sahipleri Nusret ve Yakup Aras'a bildirmeierinden sonra ba~ltyordu. SOrü
sahiplerinin durumu karakola bildirmesinden ve çobanllk sureleri 50na eren k<iylitlerin kaylerine dönmelennden sonra ise olaYIn ikinei
asamasl ba~layacakll. Bu ~amada
kaYlp sekiz koyunun sahiplerinin
orlaya çlkmasl ve daha 90 eivannda kay.p koyunlarmll1 bulundui!unu bildirerek çobanlar hakkll1da ~i-
Ii!du'm Karakuyu kOyll muhta-'
n Yusuf Avel, kOyllllerin ve yakm-:
larmm gözaluna ahnmalan lilerine,;
akibetlerini Oi!renmek üzere pe~lerinden gidiyor, Aras Jandarma Karakolu Komutam Adnan Dilgen'in
yamna çlklyordu. Ne var 10, Adnan
ASIsubay onu dinlemek niyetinde,
dei!i1di. 0, bildii!i yontemlerle çobanian "ÇOzmO~, OttUrmU~"tU.
Muhtar Yusuf Ave.'mn bu yOntemlerin ne oldujunu Oi!renmesi için IS
gUn boyunca karakolda tutulan
Aziz Viskin'i dinlemesi gerekecekIi. Aziz Viskin, daha sonra, ölen
Kemal Karapmar'a
ve Ahmel 11han'a yapllan Î$keneeleri yemin
ederek ~öyle aç.klam'~ll mubtara:
"Ayaklarma
ispino dökmü~lcr,
yakml~lar, ayaklan simsiyah 01mu~. KallO bir fi~ ucunda takill
lambaYI göi!üslerine basllrdlklarm."
bu suretle baYIldlklanm, aY1ldlklal
IIUua
.
)~(,;
•
~an
"
l'
l\l.tl..h':
,
•
VVillllt.J ..... ll.
-I"umda bulunduklanm
sbyluyor-'
du,"
Pe,'gamber
izinden dönüyor
ama .. , Astsubay Adnan Dilgen, çobanlara "Peygamber ilinde. Ilinden~b~dugu zaman m; blrak;llagl:r:
~C;;';).
bel,-cht'.;, ,', I,:. f ••.
gun soura onlan s~\'n"gJ !!ondcrmi~li. Cç çobamn \'r "Ji J ".hipJ,-.
rinm burada ola)'111gerçe~ini .lIIlatan ifade ,ermcleri ise pcygam bl'rin --eniden izine çlkma" ,onueunu
dOiluraeak, savelhl: donu~u bu kez
de polrs karakolnna gidileeckti,
Yusuf ''j,kin'in '1okla muhahlrine anlalllklan, Ilpkl jandann3 k<l
rakolunda oldugu gib .. !'urad" d;:
"Allah'1n olmadlglll'" k"\i::,ordu
Orla"il:
'P,)I;, k.r.t-olunda !;cmal
Kararlfla~
'\ kalma
...;'!J.... i!t dil\'!tu
.
Je~, edebine eereyan balladllar. hkence zoruyia öldOrdüler. EUerimizj ayaltIanmw
balhyor, kano içine yatlnyorIardt. Ozerimize kaT dOküp bizi donduruyor, soora içeriye ahp kaynar su dökOyorlardl UZe-
rimize."
... Ve K.rapln.r
ölüyor, "180
sanlim boyunda, 7S kilogram ai!Jrhi!Jnda, 40 y~lannda, klsa kesilmÎ$
siyah saçh ve k~lt, kahverengi gözlU, pos blYIkh 4-S gUnlOk sakalll,
sUnnetli erkek eesedinde ölll serllii!inin ve alii morluklarmlll henuz
b~lamad'i!' ve vUeut Is.s.mn da lamamen dü~medi~ tespit edildi. Kulak kepçelerinde fazla olmak ülere
yüzde ekimotik görUntU tespit editdi. El Hrnak ahlarmm siyanöze gOrUnOmde oldui!u .. ,"
Öncejandarma karakolunu, sonra da iki kez polis karakolunu ziyaret ettikten sonra bir kurtulu$ gibi kendini eezacvine alan, aneak 2
Arahk 1987'de gönderildii!i Erzurum Numune hastancsinde ölen
Kemal Karapmar'lII ol"l',j rat"'runaa Ille bunJar )'azIyordu, Karapmar'm karakoUarda )'lI$4Y1P da
otopsi raporunda yer almayan 1Onlerini de beJ çoculuyla dul kaIan
kansl Erdem Karapmar $Oylc anIaltyordu Nokta muhabirine: "Kocaml buradan gelip alddar. Horasan'a balh Aras Karakol Komut.-,
nt Adnan Ba$çaVll$ gOtOrdO, Ben 8
gOn orada bekiedim, çorap gOtOrdam, para götUrdOm almaddar.
Bana küfUr ettiler, kovaladdar, Ben
gelip Horasan'da yallyordum, gOndUz de gidip orada duvarlann dibine oluruyor, bekliyordum ama, bir
tOrlü kocaml bana göslermediler,
Sonunda Adliye'yegetirdiklerinde
gittim ama, yUzOnU tanlyamadtm,
Soora, kocam kOçOk aptestini giz'-
lice bir ~
kOyarak Aziz VJSIàn'e
vermi$. 8unu getirip bana verdüer,
ben de bu kandtr diye alum."
Erdem Karaptnar'm bir talebi
vardl Pmdi. 200 bio lira borç alarak getirttiji kocasmm cesedinin
mezardan çlkaniarak: otopsi yapdmaslDl istiyor, bu Ieldlde Î$kenceden OldUlünün anI8$11acaima inamyordu. Karaptnar, bunun için .kItna gelen her vere dilekçeyle b~vurmu~, ~imdi de sonueu bekliyordu.
"Koyun hlrslzhi!1 davasl" Erzurum Ai!Jr Ceza Mahkemesi'nde sürerken, sanlk sandalyesinde' bazI
görevlilerin oturaeaAl yeni bir i~'kence davasl da bqlayabilirdi.
ÇOnkO Erzurum Cumhuriyet Savc.hi!J, $Îkiyetier üzerine soru~turma '
açlOl~, Î$kençc iddialannt ara~Hnyordu bugOnlerde. KOylüler aynca,
"i~kenee emarelerini sai!hk raporuyla giz1edili" gerekçesiyle Horasan Hakümel Tabibi Dr. Cengiz 8iJ.
gin 'den de d.vactyddar. Gerçekten
~ikâyet edl1enlerin suçlu olup olmad.klarl ve yar81ç önüne çlklp ç.kmayaeaklan
savelhllD
yapaeai!'
'soru~turmadan sonra belli olacakH.
Evet, koylüler "vatandll$hk" gOrevini yaparak i~kence kar~lsmda
susmaml~lar, durumu, Cumhurb~kam dahil, bOtUn makamlara
iletmi$lerdi. Onlann deYÎ$iyle, ~imdi slra Ankara'daydl. Adalete inantyorlar, umutlu olmak iSliyorlardl.
57
..
I
~DwD~a(SJ $fr(SJ/1i1il~(SJ
'.,
•
--------------..
..._-----
FEVRIER 1988
•
Février
88
KlOp~CKaTa. Hau.H5I B TYPU.Hfl'
1I1ll1l01l~.111I1HT nl.lIpoc
BAlla
o.:oGell
rCllec~IIC
K3TO 'le
0
ilOT II~ z,lIIoru IIbI'H(~III1.
i1a
IlCII'II(U
"~lI1A.
ltr
3a
HerOB3T3
Tat\3
Il
OT
O'leOIlIlIlO
Too~
1'0.18
lia
.lOe'Tpll
cc
oG)'c.laDA
':.,aCOOIITe
Or1\0.11\0TO
CbUleCTOYO;'T
JJ1.,pUOII:llJa:1II0
cc
'110
T0311 "bllpOC
Ta311
1\01110
cnlllOßItUlCTO
113 0llC311
CTII, 'WIITO
'/CCKa
X:IT3
Cio'IITa T. '/e
~Iopz,'a
lia
ce
',111
Il
COUlla ..1Il3z,la
6I1T"'.
xapaKTep,
Ile
TllII,
'IC
KaKl0
).IO)t\C
ne
;.t\.3UtlT3
Tl',1C'/1
.'la
Il
KBTa
lia
MO)t\e
npn311aK
..'la
lIa
C~
Jawo
CMJll'3
3:1
oco6cIl0~ru.
KIOI'",CKaTa
Ilocn
n
TJlCHJ.
l'l'
Upb3Kô1
CbJ..l.:JB3r,
.'la
l'a
.:ll.p-
.'llrUO~1I3
C1'eJt
nO.1i1T1lKa
KlOp.1cK~la
:we
ßLPXY
\
1 RXIIa
T:JI\lIß:J
ut:lloua
ca
\:opaKTep.
TH ce
KlOp.111
Il
t,
cc
or l'itll.1
I\;OP..1.lITC
or
..1P)TlliC
.rlùp.ii.;alll
1983
KOrlTO
cc
r.
C
lua
n3C.1C..1CTDO Ha
lIaY'IH3
cnl,p3311a
lia
UIIII Il CC rpi:»:11
Ja
olliUOKIOPACKII
~:eccqCII
lia
~13Teplla.11J
ep1>3KB
C KlOp.llCKlIlI
t.o
1987
~Iall
J:eTlllfa,.
plla.13
r. ca
P330llTlleTo
lmpalicTo
J~llIp",IICTall
MIIK3T3
Cllpllll,
o(jeu
C::i
le
O,1113aT
IIMaT
OTIlOUJCIlUeTO
Dl,n
,U.1U3:1 r
Il
'I:lCT
OT
':l'l>p:I::ton,
n
IIpali.
p.1JCH11l~.
(1943
3a
1H
oô.
.'l'L;":i\3 Cil
IlpUII,
r.)
113 Ti'Xl"
llc>:.13pa.
C KaliTa
.. K:I:I.I..":I
nl,1111111;1
'lll.1a
l'
ur
HOTU
UII.1H'Ta,
U .:01110'
flou il.
)lé)
:.:a.
cc no~')".
111;1(:1.
OT
(lCU~1I loua
I\(C u:nt'
c
u
c,GUlC("Tllfl
;lU
Tu
(UOllh:
(I('..'l,IUIi
Il
rO."ln \13 'Ia..:r
('pc.lllllTe rp 1;:..,'1.11
JI
III)CII
lIe'lC
C
Iiell
l",lIH:IIC
T~XHiI)\
I1P(11I3Il
qa'J1.ur.
.~.':ICOi&
II.IIUIQIl:I.lliO-CTlia'l
T)l'CKIl
KlOP_'1.IICT:W
..'J.1r
Ir
D
Gopua
O.1aCflmUilTC
~(I,ltTC IIpOTilaopC1Wll
U HO.1IITlI'ICCI~U :ICI:CI~T
:,I,'j.IC1Y
T) llllL
Jll
PCCypCIl
lia
(jC31l~l31HlllTC
U
CC
t:IOp-
OT
nC'pllo.J. IS p:j.
ca
1IIlDCCTlfp:J1I1I
nOpn.l1l
C
Torta
06CKTii
rO.!1HHII,
OGC.
l'An
:I
Ut.1UTe lia
il'
MOllie
IIpon,1~
l'lin
OT
I-:OilCj':-'1l!p3
KlOr.~lICTall
npOfl'aMa
KlOp.lHCTaU
caMO
la
lia
Ila
lIoK33Da,
TYPIlIlA,
paJOIITIIC
cc
8
TODa
qe TYPCK"
KlOpANCTau
3a
lIaHa'lI
COope.l
04.murlJliI0.
ua
Il
E,l)l(CllIIT,
..ta CC Cp:JUIIMD:l
C UpCMl.'TO
113
Iicrou3Tl
rO':UIlIU
JI:1
l)"pCKIt
ru .:lUCTa.HtJ.llpa
or
TYPIU!R.
Turl
C TYPUllß
:1
1~f.lTO t'
cKcr::loaT:JUlUl.
113
~'p:1pT}'''6.
c6oco(jeu
1!I;OIlO~IiU;;3Ta
~.V.!I:llllCTpaTt:!lIlO.
OGCKT
C
Il MO"
KIOPllilCT:1U
m;;OHO:O-WK3
(1(1,1::1\. Il
C CII1,pJ311
Gunln
"DII.1aCT
Il30cTaua.l
U: ..1ß ..'UI
Il3ocT3lia.10CTTa
II~
njluJ'
E.lll,e.
TYPllIIß)
:oanC~\3pcu.
IIpilG.1J1:tJlrc.11lt.l C lPIt
n(C
lIöl
.. erooara
ce
Paxmau
llio.leUT
\,lhllltC'T1.:J-npC.1Cc.naTc.l
3;e-
D IIKOliOMUKa.'
KCCTO C IIpl!qUlla
6c;:clI
paaOIlTlle
l'ecypcu.
U30CTalla.1CCT
C
° KOU-
Tl'PC'KU
npHpoAHU
nO..10iKC:Hlle
lia
opeDpbm.
p~nOUII,
113OCTBIIU.1OCT. Ta311
(cbnpl'ru
I!HTCpCC
GrplK033UII.
/olaCU T)'pllll.
IUC yqaCToy"a
C1>C CBOllfC
0
:1
33
pa30J:T1IC
!:.le
IIC 3:J Here.
C KlOp.ll1.
3a
;r.~ynpu.
Il
TiU~1..11 Ita1jlllf
TypCKU
"Oz,l1Ia~TUII
C.1eK'
npOI!3IlC:+:;la.
p'l33l1THC,
3ace.lellll
!KUBCn
113 Trp~KH
nocz,le
G1.o..'1C
UJ.~
.ypŒIl
:':;':OHOllH'leCI\O
Ti?ô!..1.ac::.
IIC1IaT'LK.
Il
Il
7G 101"'1'.'.
J1r'û~tH11J.l(:IIOCT
lia
10'
B=II
IIpolllccllo\la:lIlI.
Of
r.
1!pC.1.HILIC'IlIlTC
B npOrp3z,Ia
allT
lIan.
113:1&,.
1:01:10
caMO 2,8 :.t,'P:l.
,ll1pll).
'"n IU.C cc
TYPIllIJI. no
TOBa
(l,eTOlllllle
III) 111111'IC~~1I
Il:1IC.1UICIlIIIHr:1.
lia
"13 nepaoHonpaDflO
('t'G,. cu".
Il
("(',lJlliC~TUO
lIP(JUUJliJ3T
TC
crp
P':UO.'IIUllIlUlll'lul.
XOil;;J.l:J
e
)t,e.13e
IlrC.10II.lelllllC
C'LUlIlH
J10p.3.':W l':OCIO
paflOIlH
TOKJ
11 Cl'
It
13311 TCIl..1CIUllllI
113 npl!('Tßr.l
KOII'l,cPClIIlIIll
l;IIß lia TpllTC .n"LPll,.lDlI
lia
Il
P:l3.11111I1U
113 CbOTDCTlIllTC
TOI'a
'H1I1TO
t\.l;lca
lie
1!l81
)IOPê
T),I'('I;II
IIß~I~
paROUIITe.
P:lBIlO'
5 lia CTO OT npO-':IIUJ,'CII3T3 'npo:
Il:1\lIIp::n
7 lia ,,'TO OT p:16oTUU.
caMO
1~ I,H)p.1l"hOll)
.
IIIlcelia
113TO'lIIii
rU:WM:1 en'uea
Il.1
C
IIpe3
113 rocoO.1CTnYDUUtara
.11!XUapCTUl'
IIC
aT
lia
lia,
1JOlO
Gyp~
1985 r.
31 ~1.11'.'1,
oCtCi\TiI.
npo':l.o.1jf:3:i::'T .na cc U3!i0.'3~aT
I~YP}l~OaJH9..
KIOp ..1.( hl(
1~C\.'Kal:1 h:laC l
;KII'
Ui(OHO'
J I,'a"
p 13.111'1110 PUIIIIIIIIlC
OeBeli
Il 22
('
KOC-:O
pa0011
ßCH'IKII
-q:;caT
Il:1
III)C:tiIMIlO
lia TypCI\:na
,,10ulloillla.
lilO-
cc
Ilpc3
Il:l
n
-
1:O~:TO
p0.3.IUlle
u
Il ;:~l:l n:1p:)3111CIt X:!p31\.
napa_'ll
l\IOllllCK:lT3.
1i ~rlTe-
Q3CTi:
JII:J
:WIIII~'
cTofma
U KOÏ!TO
II1;O!lO/olI"leC~1I
TH'"IlI,
,",,0 H:!prur8U3l1C
IaliCKaTa
Il
-
pCilTIICpCTUO,
~'lY.;lllln
C'LCT:lßII:I
113 C1,oThCTIlIlTC
,,"üM npo(i."IC~~3.
lo:m
H
1O.1il 1983
):C:~~'}P 'ICiupnrc
1:J.('CTUCJlO.I:KOIlO),llIlICCKO
C' 11
1('1'
.'lay.
rAil
"ecella
Tr.OCii'~prllnT;;l.
ru
r.o.ls;ni:3aUJl~
C3. HO (IUlII.1J1CO-
TOBa cc norhllp:i~.J..:lU3
C:::;.CiOP:l:HlHTD.l:1
.:s:l:n ..ïoOli.1i1l1".
,:',"
Ill.
UüJnpù1U3C\1OCT
0POJ\1>.,. ... loa
KlOp.1I:0311
h:la("OUOllJ
"Pli
1I0.UUCO-
"all;:.a.;l.
l-:O;f.
TypCEU
..l3ÄC
IIp06.1eMa.
GYP:lWaJIIH
•.\\p:nlOpllo
Ule
GCJI,a.
HO
C
D'b3.1113aT
mc c..'yn:U IIpe;ll:MIIO 33
paucHIl:I.
OU3liC
110,11:111111'(I:;IT:I
it\O:lJIUI, 1 ß C (,:IJG~
1'0.111 IIz"a
lia
nlH"~tl~
"II.'\!IO
:l1'jlil;;;:!iUIUTC
:;:1lI.1Hf!1iI11CKillt.:
(JT
("1,111.1)
I0
Ile
(,"a ûTrI}"ClIi\rU
z,t.lP:!.
II~
lIail'CCTIlC
TYI"Utll.
Gt.p3:l
c rpoIlTc:ICTBOTO
Typ.
;lOl~O.'KO"fO liMa t\!{)jI;ICI,:a lIaUI!ùlla.lli:J
J 1-
eMllrpu.
T3311 Tell.1e1l1;.118 O"Lß cl>op-
IIn~ta
nOUCJKC
'p.II1UUt
'le
Il
OT
JI
Kam1Ta.1U
0
.'liIpli
IIJ
115,5
n
)\IOP~lCKi:n
Jla
110-
lIe3l1a'1II1C-
113 eTO
ObOGII1C
Typcl;aTa
cr.oaTe
(par.I!ClIllc:
(:'ia
paJ.1J11I11U.
JU.1CIIOCTTl
0,23
c
Ii ..1ù.1rouc
111'1'"111e 4
(:Wla
TC'"
l:tl('l.lY~;U1m.
crC'l~oß:l
Il
neqaT
(JT~
:.oIC:I:.1::
Gb.1C
Gp08 r
OGCKTUTC
1lC:'ll.-;GIf.
ïYP(,KI!
CTO.
11.1.!1.1 liJll'11l',:!I0
B
n;'CJ
U COOCIO
ynC::ll'illu:n
I:PO:.:J
U('Ull'CTIIO
OCII'I-
na I\lOp;tCK:tT3 Ii~IUln cc 3aTp~'.1I1ß-
OT TOB".
lOT,
lia
IS
;';IOp.l':I~O.lJ
26 61'08
nC'lar.
Cl.J..13Ua
1':l3C:IOClIf:C'
D"L:JpOC. OT
nO~leCTellll
Il,';:Ui:l'lIflC'.lllaTa
ce
npC:lllpllUIIUI
I;CiouaT:l
01.0
GIO.leTII!I,
B KOIITO ca
T.)U:.!
cc
06.1a~TTa
CC J:1I.i:13I1.
r ,\11
lia
1:t:U"C':WlIU:I1C
C no.enTJlII,
lia
-
orllryp110:lT
n....fl:OKH
liU-If].
pailOll1l
aT
Tüi"t K:lTO (ln if\.lar}IOC'l T J
UltCoi:a
a
lÎ
lit.:
r)"pCKII
C i10"6~1I11i1
lUe
C~ MO IUC
J31l10l0
.lo.lapa,
K3nIlT3.1U3:.o1.3
rIlTe
."3
U:lpO.l
Il
113;;'~Ba
OT (;",1rapcKIIII
pC3ynT,n
lIilillL
OT qY;t;;:'1ß
113.la.lellll
n
KIClp:wcr:w.
.:)".1T)'illJU'
lIerOllJTa
ToR
TI)
lia
Db?OIl
hY,1TYp"Oru
IfIl':TIITl'T1.T
xapal;Tcp.
lIIe.poP~'31ll:ollell
npeoequTIla
II
KlOjl::'CI:UTU
lIeli.
,?<,u.
KIOP.'lllCTlII
lypCKJUoI
i,l;
1:3fl:n
III1CTIITl'T,
GopGa
KIOp.lI1CT~II.
III1TcpeCIITe
Il
Pa38UTUCTO
>lCCTa
1I0.l0x.eIlIlC
1I1.Jz"Cn<lIüC11IIIU
.;J.a U.'IaI'.J
KlOp ..1..
T1»Y':'. l~oiiTO no.
)t:lllHlIfIl
('
D'ùllWlIlIlC
1I0.1U.
nl,pXY!1I>:~.C
OTKO.1KOTO nAp)
UII:!'
Klvp.1i1'
IIpC3
H:Jpo ..l
hIOP)!CKUil
nODe,
WI.
Il.1
lia
c
TypCf:1I
"'ù~111J
CuUCOGpJ3ClI
113UUOlla.1110oceoGolIllTc-1Ila
qaCTII
nO-neTIIO.
UIITC
n
Il:1 J!t\Oi;O!.li1K:lT:I lia
KIOp.lC"aTI.
I\O:U\OTO ..'13 UIIC.1pno:J
HlXII010
Gh~13113T
I:Kljl;lCI,1I
C
,1cil/'OCT,
UlIITaDa
u njlH:t::i.T'LI:
3a
IIC
Il....1Ilelll!~TO
Tit'1II0,
npCup'.1ll3
qC npC",OIlACIlII-
upC,.lmmo
Ka, OTI\O.1~u1(J ::j11l TYjlUIITC.
cc J1Car.~1. 1"Oß:1 YBC.1Jl1I3.U3
U
apo-
3a
Il XIIAP01olc-lI10paUIiIITC,
,oca
liIOP,ZUtH'
T)"jlCKlIll~
n
ca
paGoTttll
njlll
~tl'CTa
1~()r~~11
Cl03.n~.
Ga3a
.3.a CC 1I0.,qCpTae,
Ille CC y"('.111'11I.
Jle-
an3.
T1311
1130GII~O ute
ceKTOp.
Abp;Kaoa
06cKTIl
GOTIlIlTC
nl)3(,'1."I('1II1
Jla
.::u..no
HC C AOCTan'III:I'.
CIICprCTlII:aT3
1I0DnTC
.lOKôJflll'i'3.111CTII'ICCI\IITC
rO..lIlO .:l3 113n0.13U 1 Il..U:}ICiI
J:JOP;1.
n
Cl~3.!l..In.CHiUIT
Il ffuplllK
3:11111:.1
opoceeTlla
83
!\.lop:t:lCT31l
Il
113~
cc OTrooapH.
ra':<l1 KOCTO, aKO G"Io.1~T 1l31l"b.l1lCtlll, GpOAT 11"1
Il
000-
.:n.riK~DIlItR
Il
il ~i>apxIlH
ItJOCT.1iI3:10CT
TYPUI!lI.
GOj1tjJ
.il1..Pjol...:lUlI.
nOMOU1
py~pll
KII
lIeron3T,]
1i;1(~3
110.\lOlIlla,
IlHOIIZl.11100CUoC.u.111n:'.'III:J.T.:J
113 T331l
tll
lia
o6wccruo
I;;O):nOllelllJ1
...,GOI~O
il
lia
IJOC.1C..1U:lT:t
rO.1c,:n
....lloc
pJJ.laraliCTO
CI~OTO
TC
aT 1I0qTII DCII'IKII
..
'll
3aJICrll.l.tj~1
1I3p;IJSilIJ
Cb31l31l11C'.
I\OCTO
oGmcCTn(,1I0-I!KOII"~1II'a'(1\1I
10.1:1 o(5mOKhJ?..7.CKII
r.0.3.)!.bPlK3
C.1c.noa
ct.-
qaCT.
U3
U~..'K)111l n
OT 'meTlIlIlI
oGaqc
!lO'TC
CTOItaUC1DO
..101 cc
CC 311:1e
aT TypCKaTa
TC 8 fAn
xu.
COlllla.TIf]'
p:l..'Ul t.13COD3T3 GC:ipaOUTI1U3
Tt:IfAtIiUlIn
l:oRTO
113p.3ell
IJ:JpruiI.
J~Ct1Yl.aTCI;1l
Il .!l~: B rCi}".llôJT
fia
nl,JIIII1\U3.1H
.n3
;t:n.:
Il J:n)lll::'"t!l:lT:1
TUKa
IHJUIIH ••
nl,pOUt3
T~
JUt
n'LO 4>Op~lllp:lIiCTO
TC'II.llCHUIIII
~1:ilTt
1\01:10
Il OCOGCIIU .pa3ßiIT.IICTO
IIdL'IL'.l11IlTC rO.1::ilH .•
':1",13.
nplf
C )'C.'10UiUIT3.
~a
OUlC
1I~lIpaO~1I0
IlelUla
KIOl"
pO~II.0-n.1C"Cltlla
IlPllflU,icruu:
DaCUlII
JI
n'l'Cil
D'LpX)'1HK3.
1I0,'Y'I:1n3
liIOP..1.ItTC
oec
.1CIl.
A1>p'
OT;1.e.',.
J!pU
KtOr ..1C1\JJ l\amlTa~l
IIpe3
Onl!TIITC
II~
.. lIpYCKII8T
I\O'HI'KO
Ha
G'".lC
1:111111OT TIIX e
K3nIlTa.1113~la,
U CC.1C1\010
yuc ..lll'laT.
'le
IIKOIIOMII.
Il:.la
cc
Toil
Xllil-
ua ".TOor oGmllH
Il TYllIllI.3•
lia.
C.1CI;TpOClleprllOi
Il,10Ulll
IIfe.1CTnOTO
T)'pCKII
55
3a-
lia
l,aRoIIII
TrpèKara
3a.:I.1 ••'>I\.U-
pa3r.le.lUz,le
n
lia
ù'IUI;Da
IIIIC
'l'ClI'MIII,alle.
(ie.le311
~lOpIICKIITe
IIMCHIUI,
1H1UI!ftTa
'IC
cc
Il:! TCJII cTpocaw
Il Typlllln.
)t:llaoT
lia
lIap.'a~cIIT3
III
c,
,'aMO
lIallll:l
OCIlOllllnlC
6YPil\O:l3111l
Ko~mOHCHTIl
P.1J6UjllCMO
,;OIlTO
TYPIlIlH
15 I;OMII,leKCIIII
lia
;loGIIII
lUe
(II
L\If).
rpailGl:lllerO
Cltc-
paKTeI'.
1U1UUIITa.
LUe re .00CTBP8CM
ruou
OT
1130.
Tm~:J J1;2pClf.Cllllfl
Cl.I;pau,clllicl0
CTpUClI\
Il
lia
J'II~AO.l"
_la CI.' llo.l}"laO:lT
lIa~
I\klp.'lllt'rJn
1I\I~t Il
pa3 ....;C.1aIlO
113. TrpUIIH.
p:lT
illiTe
Il
C'L3..ta,10X3
IllÜ
Ufm'lfUlit
.1IŒCII:!lIpalle
rO}UIlIIi
tUO
Il:1
OGX0811Cz,I 1ll'.l11H "l'0G.TCM.
II1>T" 113 pa30IITIIC
CliO'
lIaIlIl01l3.'!18
ETO
C
Il:1
Illl"fll
l;u),l:tolll'I,1
1l30~cicll
r:OJ1n.1ultrc
lrll::"l'lIlllIH.
IU'pll!
T~
Il:1UIIO.
OpC3 1I0C.le:!.
IIKouop.m'ICCKlt
3a
oGnclIII'
I-:Klp.'CI;OTO
IOroll3To'eell
1'0oGeKTa,
lll'illflJTO
111 C:l 110.6.1:110-
I:: llitIJli:l.1II11
IhlOIlO~U1~CCKIIAT
OT' DCCKII
IIpBKTIIKnTa
IIHJ.lft.
lia
"1'
"~a
C
IIpeil3I1x:"U
HJ
Il':1'' Klùp-
IU
11(1111I1'jJl::tTa
11l:1i1IH:1C
IIIC (jb.lC
AIICTaIl
K)'.1T)"
lIcoGXO.llllolO
lIaUIIHTa
:<lO!Ke ;13 111018coon
110
e3I1K,
311aqCIIHCTO
C eilllaKDO.
IIpe.3.DII.1.
IICTOpllqeCKII
iKJU8,
10
KoRTO CC
lIeÏlllaT:l
Il
1ol0)l(,'1oI .,a
TOlla
OT Te311 OCHOBIIH Il aall""lKIlTe.,'
mla
I;a3~:la,
lia
l'('J"ôlIlIIlIHI
C
0 .IIHn.
0 TypUII8
Il'
AnlllKelllle
uaMeca.
CTm:.:I.l0':Tla
81>3-
IISrp:l;tC1nne
~ r.lohi!tl
lia
BbllUUl3
,,1l:r111 3a
r:PQHOHO.t
Il 0 r :lC:iIIil Tc '{:JC
uUIlUIlC
IllI~J11IUIII
Ile
(coUlla-
IIKOIIO~lIIqCCKII lKIIDOT,
C"IoUlCDllelolellllO
IIU npl~UII
ce
1~IC;p:l;lI(:
urucll
xapaKTepll311pallU
0 oco6ellOCTIITe
DeeKII eilllli
.la
lia
Il IIBUIIOllailell
IIponsnua
l'a
U CliO'
lIalllln),
C )'CTOÏlqIlD
Tel"110p1l8
UCTOpll'
II~ xopUTa
,:e
ÜCil",l {:Uillrrc
lia
Il
CPC;l1l
l'a3)la~
rOJUll1It
IlIlle
Tona
Gaoll"
C3~tOC1'OJlTe.'1110
"l'ml Til Il, 011:0:11;010
(K:1IJ11T3.1I1CTIl'ICCI\.U TIIII
Il U eoo~aTa
.1i1CTII'leCKII
CIiCIUla.'i.I~
e
nopa.3.1t
rOJlCMIIH
ua:1ll00côo60.1ItTCilII0
Il,,,,Ha
C:1 l.:a.1KII.
TCIl.1rlllllBl
1)(':I:lIl:lllp~lllL'
lIaT
lia
TCjJUTOpH:J.'JII:1
P':J""oa
YClItx
CIJt'jlMllpalh'li'
Cl.UCTCKtI
Il
~'npaD.1ßoaIlUI1C
CAUl
33033.1
lipall"'.
cc
1\1IJP.l<':"~1I lIa:WII
IIlXO.llIO
.IIUUllnTa
06UlIIOCT
Il:1 )i3IWTa.1U3Mil
u,mlln)
3a
lia
Ii 3a
33
..1::1.:1:&:1.
;:u
r)'ncpCilll'll'T
Tell.1ellllllll
;i\Ol~UCTO
lia-
oßc:II!!;06pt:TaIlIlß,
CUOCTO ;KC.lall,'e
llrop3T3
IIpe>le,
npc,1no.1.3r:l:uc.
npllcz"a
-
..C.,1II11111 C r;panItTe.lcT8ltTO
t.tOiKIIOC1IUC
c~ cc OU.ll1.'1I Il 111'0.
c;aTllII
cu
lIenpliKOCIIODCIIOCT
.11>.1X(3U3T il J cc DO.lnT ,1I1CKYCIIll. ADTOP:LT lia
lIi)ell.'ar~lIaTa
°
J
IIC33nUCU)10CT,
K3KTO
Ho .KalWO 110 C1.lIleCTUO IIpe.lcT~Il.1HU3
Il IlIlTa?
Hp"lll
r.pOTaOOpeqllll,
1I0 ••1....,ro
.1bpllŒDIl
Il CCCP
lKlI.
.leceTII ..
Il:JUHOII ).111I1TC p33.111'IIUI,
'ue
(TpllTC
113);;11.
C 1l~.111.1110IIpe.
noc.lellllllTe
1130.Tp8I1eTO
ml
IIUJlIITllqCCKIIH
Ii:)
npC_'UIMllO
IIK(JII()~:JIlICCI;;lt -
..'101\.0.1.
ßl.pXY
Ti.
1
SUITE
renOllK.ll. salllOTO .poIAOR'bTe C'bC cpe,aHa RS..II'
"op,:,a
IlHCll'IRHIl 1500-2000
M (Hsli'BHce •.
'KIIRT 9p'bX TSN e 3287 Il) H 8RMBT8 e cy.
:poaa.
KOtTO YBe.llHqaaa CM'bpTHOCTT8 cpeli.
.~8S8 IlKOHOlARqeCK8 OCHOS8 ce !laB'bpWBI
'.fjlnpMupCReTO ua !\IOP/lCK3TB RallUR B Typ,!lUll.
,
Ktl!!lJlCKHAT UHK e UH.:IOeBpOneilcKu eanK
or .upailc~ara
caliKOSB rpY08. C'bcrou S:C or
HRKO.1~0 .1IIa.1c~ra,
KOlrro no 1'l!0rpa41cKH
njiIÎÏlitili!' cé pB3AeJlRr Ha TPH rpymi. , : '
'
'pa3ce.leaIlHTe.
HaCe.1IlBHHlI Ha KIOpAR RIID. "
~: .~p\TH ftll.18eTII - OT Ep3HH.1lKalI H Eitll'
:ilU'... ; •. "-11 C'bIllL"-.JlP,S.:lynpe/ltH\I.
Il HI'
'11.'0'0 HI 1937 'r., 'lB. Die ll'bAl, BactlleRMIl
(MOlKt 11MTe aeqe ca H3ce.lleRM). 'fIC,.
0,. pSS:
ceJltHHTe KIOP.llMca HBcTIHeKH B KMn'bp.
KlOpAllre B TYPIlHR 'TOBOpRr Ha AH8.11m,
1l0iltlru;mLW, 8 EAHe ~811Ka qaCT, or TU .:..,
Ha .ll.lllJieKTIl lau.
H AlllfB AIiIiMKTB BIIH3IT
il ceDepHOXlOpAcKBTI rpynl.
TyplIKaKpIHtTO
HI TypCKH KIOPAHCTBH
cc 113810pWBI ~pes IICB.IISIHeTO Il TYPIlH Ii
panOHI •. O~1I0 npea 5O'Te Ï'ÔÀRHI g' TYPCllIl
I(IOPAllcrlH CI UCB.lleHB 7 i22 TYPUH Ha:
CeIIHHllH OT B'b.llrlpHll, PYIC'bKHII" IOrocnl~
IHII H r~pIlHllII.
SIClllIIHHI
'HI TYPIlH •
plAORI HMI H apea .CIIIA.IUTlI'OAlIHM.
MHO.
OT ,.111 oCla'll CI CrpellllT AI
apécMllf
I nO.Cl.1aroaplllTlIIl' PilOll
.1 lKRior. '
"Y~pO[j,1~B8!1&!!re epeJlR Il '1!'YPllIiR OfPHut,
C'bllleCTDYIBIIeTO HI KIOpACKHIIlpOA B CTpIRBTI. CnoPeJl fyPCKlTB KORCfHryllUR .DceKU;'
XOATO HilB TYPcKO rPI.A'IIlCTBO,
e T)'pllKR"
(q.ll. 66). T. OrpR'IIT' R KlOpAcK1I. UHIC. Ot
11124 r. TOI e I.Clp.R..
I ,TyplllllI.
UKII IUllPACU llTOPll, ••• 111 OUMM
IlOpA.
CIIH BaRx", I cnopeA Apyrll UHnT, RI !lOATO
9'op~
ro
PUllRIllIeTO
HI tTHlllecIlari
101l0reHHOC~
HI TYPCKHKaoPAHCTIH CM.AOIITBJIHO Il .1l1IeH'
H M,;qRTBJI,R' npolltC, XOITO le Alli. OUK.'
alHBre OT TypcKRTB YaPll:o'lllll.1IlH CPUN
IYIITITI. 'PIAonT
npoA1lIUKaii
AI ci Hlee;
UBI np~A.IIKO OT XIOPJlll H AI e TBpHTOpHII':
TI, Il ROllTO ce lIal~pWlI.
toPIIHPIKIlTO"KI
\lIOPACH"1 BIIlRI I 1'yp1Ul1. PucenBIHRIiTI
CIMO ulll.IT
Tlllno..-re
RI 1It8KOTO 4l0p1lH.
paHe, Clu AI 1I0rlf AI ro cnpar.
.
ICIOPAii'l'Ol'@I0P!l~i:'.4!. çll~c.¥Ila Of .1i~~,C~
.CTIPOTYPC;U" I Bp16C1C11/l)'IIH: P~UHKon.T'
lIy ~"lI, 'lll'i>PAIiT TB. Il dOro 'CleAtR Il
IIl1TB IIY 811&T TypCU apolUXoA'., He B IIclÎo'
GOne
BalllO TOr"l
T)'pillft He' plalllipa'
ilillPi4eiÎ11 Q Welll'il
ll/lUHHIlCTpIIlHII Dili:
fO'IiW'fe lî1lllieHIi pcarolapll
e illOPJlCHOTO'HI'
.CUBHHe 'PU' apeIOAIIIH; aa KDeTO Allllle H,
rypcKlllI'l ae'lIT nlme.
3111U0 Il
xypcolm
Il OrpIIlOTIIIIHe,
KOHfO ce npoBeJic,tiIT .I;;P'
'llY. OcHOIlTa lia TypCKHlI UHK, .1 }iS?O'leR
H IOroHITO'IeR AI\8AO.II 'typcKRIIT eaRll ce
HSYIIIlBI InTO 'lYU tau"'
OT IIBCTHOTOKIOp.
ACRO HICB.lleRRB.
IlY-
p,~:
KIOP.lHTB .Mar ynllpAeR
IlIlDRllleK xaplllrep,
I .I:om
RD paalHTO CIIIO'lyaCTIRe Il
K'bll KIOPAcKUI eTHll!lecKl'
lliellC:noplili IlCffiRO Il, 'le IlIDPAHTe I! Typ~'
1I.!l1l i'OSOp!1T. Ii! caoA KliJp.ltcKR eaHB, :.KoIlTO
HMB i~-13'BeKOIIR!I
HC'i'OPRR:HMI KIOP/lCKO'
B!lrmllilcŒ.
IIIOP.llCKo.4JpeBCKH, KIOPACKO'PYC"
KII B ApyrR pe'lllRIUl, KSKT,OIl )"IeClHB a~~B'
rOlul, HI.lI.sAeRR alA rpaR~.
B OTKpRfl!TO
Il WBi!aHR B HI.ll'bP.IRR OT mllucxars
A';p'~'
lKIIIO )"IIIII1lW1 sa AeltlTl RS KIOPAClUITI eMHrpBltillR. no.rolllilllTB
.. c:'r OT BOliTO B 0;',
TYPllIili, ce HS)"IUI 8 KIOPll.CKBeaRB. Cnu~
.. TB.IIHO."KIOPAcKHJlT .BI•.
KITQ- 'KlliIDOHBH~
HS BlOPACKaTI RllItIIlI e HI.IIHUt.
TeplI"!!H"T.
RI KIDflARCTIR CII0ptA .:pas1I11'1i11!!lS'ii'O'lllliI\UI e 0111110 MelK/lY 410. XM.
H 616 llilll. KU. Kill. Or TIIX OBOIIO 221 XM:
KB. Kill ct ,RaIlllIlJlBT Il npBllB.IIRTt HI TYPUHlI
(8 l'YPllilli RBPHqlT. KIOPJlCKHTt pOAO.HIi'HaTOqelll H IOrOH3TOqeH AHUO.1)' H C'bCTBBlIlI88T llllHSO 30 HI 'CTO OT HtARUI repRTo'pHR.
ll.lIeweB T)"pCKR KIOPAHCTlH. ce Ilac:e.1RBI.,0*
,ltIilpatJTe or Il-VU' B., xorn'o
'Sa&'bPWS'
cIl0pIlHpaHeTO Illi UTO HlpOAIIOCT. TBKa ~e
repll'lOpHHrl
KaTO HeollXO.llH:\I HOMDOHtHT lia
.HAII.U TI C'blllO e HIIIBGe,
, '
.. TOBa . ée....pasllHpa
OT TYPCKHreynpoe.iR;
8BWIi cpeJiH H Te ce crpeMHT Il. pasllHRT
KlOp/lcK8Ta eTHHqeCHO XOMoreHHOCT. 30 TaSH.
Ut.~ ce onnTB8T AO /leKlOpAH3RpaT T)'PCHH
KIllPAHCTBH Ii B C'bIUOTO BpeMe Aa ro TYP'
UHaBpIT.
AeKIDflJ.HIHplHeTO ce CTpeMIIT ./lS nOCTHrHaT qpea 'HacellBDHe HO MecrnOTO KIOPACKOHS'.
ce.1eHHe OT POAHHTe MY MeCTa H pSaCe.IIBOHe•.
TO Ill)' B plAOHH C KOMnSK11llHMeCHTYPUH. C
TOIl Te UeJlilT aCH.fHllllpaHeTO NY. npea Bpe.
MeTO HO ynpaMeHHe HS penyll.1HKOHUHTe pu.:
ce.1BOHeTO HO KlOp}1HTe S T}'Pl!HfI 93eMS Ma:
COB ltBpaKTBp. ll.o 23 OHTOMBpll 1955 r. ca
p83Ce.1~HH oGlUo 310604 AYWH. MHoroHpoTli1t
d
pa~ce:'~.~HR. 111'1;1
~ CJlU TOBJl..nPea IOUH1983
,~: npHeT sSKOR N. 2836. KoATO AaBe npeao ~
HO 1l0.laHAYBOIUHTe BoeJIBO'fO nOIlOlKeHHe Aa.
.H3Ce.1BaT "lIell\eIl8HH" OT TIIX .lIHIlI Of paaOHa .
uo i10aepetlOTO Illl ..KOIllBIIA,YBlHe
•. npes ..Jl.QJ:,- •
;1e.:IHHTe'TpH roAHn
I13Ce11àwllTa . HI .lOOp.
'.lIH B TYPURII ce DpBXpSaa, KaTO.BK ce npH'
/lBBS oG1IlORailHORBileH XBPlneP •.B .A8.aénH'
re.1HOCT ce HSCenBIT
KO pop.u;.B
TO
IIBCODO. TaKI OT. 442-re ,celli ..... BH.IIleT
TYHJ1lllB.II1 234 CBIII oCllIIO 'c 01:0.110 50 XIl.1.
:.lIYWRIO Ca RSCB.lleRB. HscensaReTO.
HII ai'
23 .IlHR npes. aRMaTI - OT 19 IIRyapH AO JO
4leBpy~pR .1987 r;.ce npe"'pRa
B KCTRHCKH'
ŒpeJl...
2
ce
'
• B"PACBH • HI'
,IOlCkHKI!I CHII'
apHHlA.lIelKHOCT
GOIilKOCT.
.
PaHROTO (npes Il-VII J.) 4l0pMRp8Re Ha
KIOPllCllBTI HBpOAHOCTHII aoalOIIIIBS Aa pas.
r'bpRaT 'R cao.R 4ltOJll.llHI crPYXTYpo.' npes
ZpeJ11lHTt BeKOSe"HB repHTOpBllT'
Ha Kaop.
AIICTIH Il Klla.110 '6& KIOPllCICIIA'bpl«8BRH' oll.,
pasysaHRR OT cjIeollalleH. TRD: (eMRpmB,
CleA.
.11111H),KORTO ca RllallH CBOII -BoAcKo, ceKIlH
~o R nopH. Cne/1088Te.IIHQ .110 HnallOTO Ha
XIX o. KIOP/lCKOTBHapOAHoC-r œ p83BHBa no.,
y.Ol1peA B oGlUeCTBeHO OTHoweHHe OT TYP'
CKaTa /I0pOJlHOCT13
•.
C .IIHKBII.IlHpjlHer.o,Ilpea lM7, .. r •. Ha. ,noc:.
.,eJlHOTO KlOp.1CKO eMHpCTBO lloXTOHCKO'
to" - KlOpJlHTe aonoun
ce 'llopliT al
~ROCTO HSUHOHSIIHO oCBollolKAeHRe. TOfUI,
n'baHI'KSO RIOP1l.CKHRTB'I>npoc:. npea DTOpna'
no.1~BIlHO HB XIX B. B KIOP.llCKHTeB'bCTaHHR.
"!'CqC11MBKIOPACKHIIBUHOHBIIHH'HCKaHHII. 0 B
~ps R IlB BeKO D'bCTaHHIIT8 ilpHAollHBIT OllUlO'
,t'.IOP/lCKlI,QcBollo/lRTelleH 'lllpBKTep.
npoi'po"
~laTa 11Mnpe/lBlllKAa oCB0llolK.lleRHe Ha BCHq~Il ~lOpJlIl H olleAHHRsoHeTO HM B OT.lIe.IIH8
KIOPJlCK8,.!!:,!plKooalS. Ta,KH'BB ca IICKaHHRTa
H RI, 'MHorollpoAHllre
XIOP4C:KII Bi.cTaHIIR,
KOIITO H311YXB8TMellCJlY n'bpRaT8 H BTOpOTO
CBeTOBHOBoAHa. npea nOCle.llHHTB ABe Atee.
TlllleTIIR TC CH nOCTaBflT 38 11M npHSllaRBH~
npSBOTO 110, CSMOOnpeJleneHlie IHI ~IOPAHTl'
Ii TYPUHR: TBKa B TypcKli KIOPAIICTSlicc i,jD'bpWBaT "POllecH. KORTO He3aBHCIIMO OT C'b'
lUecTOYBSDlHTe MSCOBH paa.lIlqHR 8 KlOpACKOTO
ollU!BCTBOYKpensaT.B'bTpew"OHlOpilc~aT8 conH'
AlpHOCT H oC'b3.l1aSBTY Hero 38H.HTepecoBaROCT. KIOPACKJIIIT RapOA AB nOllYqll 'HaUIIOHIIIHS H~BBilcH':IOCT. OlleJIIIHRBallia pOJlR il
TOsa, momeHHe
HI
CBTaWHHII eTan .Hr.
pse KIOPACXH.T . HBIlIIOHIII1I31oM. KollTO OT'
plaliBa
' 'CTBoeRTl\ _ HS
4IopMHpaHe
HS
XlOpACKaTB RaIlRR, y&eIIHqSBa <:'bnpOTHBaTa
Ha .KIOP.llHTecpemy nopoGHTelllrre, npH.lIOBa KO'
qeCTBeHO HOBO C'bJl'bplKOHHe Ha TRxHOTOoG.
lUeCToeHO C'b3RaRHe, B peaYIIT8Z HB KDeTO
npOlleC'bT HB TAltHna ROUROHOIIH8KoiICO.IIIl'
ABURR yxpenBa. ToR e npOTeeT cpeUlY qYlK'
.lI0ro RBCH.IIHeH CpeJlCTBO sa aaUlIITa CpelU)'
Hero. 30e.llRO C TOU B KlOPACKOTOHaIlHOHall.
H~B0lloÀHTB.IIRO ABHlKeHRe.. yxpenBBT .lIello,
KpOrnqHHTt B BHTRRMnepllallHCTll'leCKHTe TeH'
.lIeHllHH. npes
TOABHRTe CIIeA npupST.
D'
.a
1980. r. Te ce YCHllRX8.
B C'b1ll01o SptMe BRTHTYPCKHTB'HOCTpoe.
11H11CPeJl K1DPJlRTe ce YBBllII'ISBaT. npes '80.ft
ro.llHRH nO.llHTllKaTa CUp.KO K1DPAHTe UPUO.
GR llapaKTep Ra reROURA. qRBTOrpaHlI1lH He.
BRHarH ca lICHO O~ep'i'aiili. DOHen\e. ce CJiHila
C Te~opa cpelUY' .IIeBHTe CMH B CTpaHSTB: B
jle3YlltaT HD DCII'IKOTOBa HOllRO.ROIIRIlTenpo:.
:"HBope~HR Il Deo6eHO KlOp/lCHHRT B'bnpOC 'B
TYPllHR' olUe nOBne. ce lIaOCTpHllO H UJI'b.II'
6oqHxa. CTHrllO ce AO KpRaa, KORTO nOKas.
10; qe AoCerOWIIBTa 01jl1llllla.1Ha TypCKa n.1:1T,tOpllO .e H3~epno.la. nOHTe
8'b3140lKHOCTII
il nOBtl'Ie Re 1I0lKe .nB urpae olleAIIHRBBIUB
pO.~R sa C'baABB8HeTO HB .UIIHHI.
lle3KI10'
COBB Il He/leIlHMI HSUHII. B TYPUMR.
~'npIB.IIRBBIUHTe cpeAII Il TYPllIIR. npcRT
HaxoA OT KpHaBTB qpU
C'baJl8BBIICTO lia.
..eAHHHa HallMORUHI KAeOnOrMs" T. HIp.
..TYPCRO'HU.MCRR CMHTeI". 31 ue.1TB ce Il]'
f101118lT HRKOU OT TeoptTHqBCIlHTe nOCTlHOB'
KHHI KeMIlIlIIMi I C"'leTIHHII e nBHTlOpKH3Ila,
.naHHClIIIMHIMa H ,.ypcKlIA 1D0IIlRRI .. M: lIar .. K'
81 ce "npIlHOC'bT Ha ~HC:1'8TIT)'IlCKI pBCI H TYP'
1!IfaMI" 38 PURllTHtTO H•. cieTO.UTI
"YlI'
rypo.
ItCTOIIItR It. IIHBItIlH3BUHA,TOBl, qe TYP'
III1TC "npeO"~XOlK/lB.111. OCTBHllIHTt HlpO.llH;
~,'Tn III1CIICJIIIIIIlIt Ha OCMaHCHara HNn~pHR
u ~IIXY TllX IIRro.na "OllarOpOAItBTO' .lJ1a~l"
QPU IIMAMCKIT8 prnllrllR
I\B OllUHItIl,.
B
cnOR'I'H A'bplK18B DCH~KHTypcKoeaH~IIH Hapo.
.1111H AB CTBltar .IIHAep Ha HClIRMCKHTCHBpO'
.1I1t B coeTS: liB ptllllrHATB C.IIeABBI10 JlI ce
OTAell1l aIlB~HreIlHO noet~e lIACTO D peWBBB,'
'lIeTfl Il 110 K!Op/lCKHR s'bnpOC 0 CTpIH8TB.
TeopeTII~ItOTO pnpBlloTOaHt
HI HOBsra /lOK'
TpllHa ce 113B'bpWBBaT C'b3/l8JleHHR npea 1983 r.
Bllcw <:'bBeT HD KCMallHCTKBTO KYIITypa.
eaHK H HCTOpHR (BCK) C npe/lceABTe.ll CY8T
J-I1lX8H. KopnyceH l'lIHep11l Of lanoca.
npe3.
.IORH 1986 r. TUH .lI0KrpRHB ce OllC'blKAI C
Y~ICTHeTO HO npeaH/leHTB EBpeK.' WHHRèT'bpnpe/lceJl8TB.IIR 1'l0sal1, TOrSBIWHIIR HI~OllHHK
HB reHepallHIIR IUBII (rw) BpMellCKR l'lIHe.'
pall Ypyy H QlltllOBe HI npaDHTe.JlCTBOTO.Ha.
KaaBaT ce' PB311HqHII MHeHHR SO HeoGXO/lHMocna /lOKTpHHnl /la ce H8npBBH no.npHeM.
IIHBa ao TypCKOTO oGUlecTBo H ao sanoAHoeoponellcKHTe C'b103HHllH HB TyPllHR.
npOnaraH/lHpaHeTO
Ha T83l1 AOKTpHHa ce
C'bnpOBOlK/lO C'bC IBCHnB8He Ha TepÔp8 cpe •.
WY KIOpARTe. B'bpxy T83H DeHOBa ce C'bS.lIa"
Ba oponaCT
MelKAY ABBTS HapOAa, HOKTO
YCHlIBO38TBopeRocnB
HI KIOP/lCKOTOo(SlUe.
crBO H OrpaHHq8SS TypCKOTO MHRHHe B'bpllY
Hero.
C'bnpOTHBOTB, KORTOKIOPAHTeoKa:iBoT cpt!.
,wy rllHOIlHAO, cnopeA MHHHCT'bpOHa B'bTpeW'
:HIITe pallOTH AKGOIIYT "e BoAHs. naprnaaRCKa
aoAHa", B KORTO OT 1984 r . ./lOcers K1DpACKO.
Ta CTpSHa npHllors TaKTRKara .Y/lpliA R (SiI'
rai;" (..BYP'Kn"). no AOHHH Ha TYPCKHR
OT 1978 r. AO 1985 r. ca CTaHanll 41 076 B'b'
0P"II<eHH CT'bIlKHOBeIlIlR. OpH KOIITO ca sorh.HaIlH OT .lIBeTe CrpaHH olllllo 6056 AYWR.
nOA 8IIHRRHeHa KlOp.llCKHRHallHDHBIIHa'bM
ce 'C'baAOBST
H ß'bpBHTe
RlOPACkH HaUHOHallHH oproHH3BUHR
(1908 0\'.).
TRx.
'HOTO BnHRHlle
npoHHKBa
8'bB
BCHqKH
,KlOpACKH POI;OIlH. Te l'qaCTBl'BaT B KlOp!1CKHTe B'bIIHeHHR, KOHTO HSGYXBOT MelK.
Al' ABeTe caeTOBHH BoRIIK. tiea Aa HrpSRT p'b.
.KOSOAHa ponH B TRX. EAsa npe3 nOClleAHHTe
rOAHHH Te yqaCTRYBaT B KIOPACKOTOHSIlHO-
rw
.~a/lHoocRo60.llllT(!.'IHO
AAH>KeHHe
KaTO
HeroBH
.opraHlI33TOpH H PbKoROAHTe.'H.
Ope3 1960-1987
r. KlOpilCKOTO HBUHO.
H<I':1II0 Cù3H3Hue
'TO
pa3ßlITltC
"ICO\,O
.:wa
'UIUI
Il
OlllouœllllC
n01 OKa:
HI~Pt'.l
nOJ1YIHI
1i0ß
no-rO.1n:\l:l
pa:tUIIHICTU
('l.H~t(.'CTII(J
cù.:uanauC'lu
T.laCbK
3J!C'.lOCT.
c
Ha
:'IY
.'~811re
0
ß
CHoe.
nonHTU.
npOl'U4.a
C"JI"
Of.1('.1I1,"
R
B
Typ .
IiJOP.JCKlf
HBlIHOHIIIHH nlpTHR. OprftRR3aUHH H l1lynH .
B'b. ICIf'IRH.'.ieBII 'l')'pC1nl nIPTH" " OprBRHlIUIIII Y'IICnYUT."
DlpaH.
&opeAKH ce
<:'bBMBCTHOC TypIlß't. al COIUIBJIHODeBo6olK/leHHt, Te ce C1'Ile'IIIT llII 'nOCTHrRBT H
CBoeTO
HaUHOHBlIRO OCBollolK.lIeHHe. THIßI1lBH ilpRMep B TOBB' momllHHB
e Typ.
CKBTa PBllarRH'lBCK.
riBPTHII, XOIITO nO/l
MUHHe "I qlleHy&aUlllTe' B H~lI KlOpllH,oClo-
•
SUITE
co6u. ce • .IlIDp.&e1l' rp,aa" (.111011 Il R"
.PIlUT ._.
rp",'")." __ IV 1l0llrpec
npa 1.70 r. .,.
pao.tllIIID
DO _P"CIlIIl
~
111116.a ....
DOIIIIIIIII g.
en: ~
..ep.a........ aapTIIl.C~
1'0 IDIO.I ...
..... _
...
apa .........
1114 r••• C'IoIllIa
.. 1'JplwI • .. 7JPCD KIop.
(0lIu"- ....~) •• aol1O or
"pTIIa 'IM ce 1lIlIpCIIlI' KIop..:
-'"
.ucn.
..".'
CQft
.,.p .... p.lIOTanaca. aapTII •• Co.
•• pm .. r,pcIlll KIOp ....
...
.1UIUII~ft
-.-.
CTU,
-'
~
_,-L'IIIO
.CJr010
C......
......
HIO
..
apuocT ..
CWII....
•
KIllppCTIII. BcImul
ca
'B-.allollClOCft
.........
0 •
..... êTaeBo ....
Il. '~P"CIl'T'
'"
!1 ap••
1'1'lI.II1III. cu ••
•
CIlIII
pu.
OPI'llllllall •••
• wnplft ••m •• KIOp'
e.OIlO.IO 85. Or TU ao_
~ 10 ea
:~ T,Pca
\IÖP ..
.. 1UIO......
upTIIII
0&u1lT .11 lIpoI
!.DcraH
ce a.ura.
1l1llp.lCll'
1!GC'r "lIap
'JIU
1lIlIp'"
..........
..
-
..
.aelcra,11T
lICtc10ll ft.
lU
IIIT
rpanu. B
ellaÏpallU
••
ft
ao.uo- ••
1Tt CTp"
I C'W.......
ICIIWII' IlIlIp"CIl.
or .. en.
a'pTH.
I
opra~HH.
. c..u
npelplT'
• 1960 r. Clu. R.npueR.
ODITI l' ...........
~
IDOp.. CIlII CDHC'RRII • MCTIIIlllI. HO CMA n'loplRTe 3--4.
Clpo. nOUIlRIIft
ri Cllpl.
B TypUR. Re ce
pupem'I'
.u •••• em .. Il.IlU1O • ... ClRIl' op.ru.....
IlIlIp.lCU "'1ITep'TYP',
• C1.WO T'K' • n~....
aarep'TYP',
TpeTIIp,w. IlJDpACIlI. l''npoc.
AxnrIR.
R341TeIlCK.
.lleAROCTR' IlIllPACIlI Il T)'IÎcIlR e3HIl pI3IHI.
KIOPllCK,T. eIlRrp'IlIl.
"A rp.HllIla.
KIOPACIlaT. "'''TYP'
e nO.IJIOlKeHa Ha He.
npekloCllaTO orpa6aue
.... )'llHwOlKeRHe. OrpaelllT llallTO crapaTa, Tall. Il C"blpeMeHHlTa
KIOP.llCIlI KYnTYp.. KIllpACKHTe nopUH elRIIT
npe.1eTa IlIlRR sa TYPIlI. • TIIXHOro TBopqeeTBO sa TYPCKO. TaK. RlnpR .. ep R1oII.. as
fOOHd (1937-1984 r.l,
qReTO TIlOpqecTIlO
KaTO pelKRcbOp, cueHapHcT, IlKTbOp .H nHca.
Te.' e riJ!rllCTaORHO 3a TypCKO, ellua 0 .e,,"rpaU"R
"OlKa .lia UROII COOIlTa KlOp,'c~a
Il.1eIlTIIQIlOCT;PYXII Cy (1912-1\185
r.l nee1I1E' "fOP1U"KH neCH".
HO C lCKCT B npe"f).l
1/;'1
TI ')(KM; JllKertpXYMM (1!l1\3-:-1.9~4 r.l sal":111
CIOllT. pello..TIOIlRO... _H11 CIe aplIBYAe.
Aa l,\alU'.çRe. TYPIl\lIl.JI nO,rQnRIoIlI:ra qaCT QT
lKRIlOTa CR npeKap. Il e"Rrp.IlRIl
0 CUpHIl R
WoelUlll;
MaKap qe Slwap
Ke".11 (pOoleI
1922 r.) DO HapOAHOCTci DlPA U 1I10ra W reo
pORte. I &era8BTe npo838eAeRu
CI IlJDp....
roi C1oWOIl TypltHR e olSUeR 3. rypcHR ßHo
C.T~.
31T0BI qe no 8pelle I. r.CTpoiIHTe
CH opes 1985 R 1986 r. • 3.nIAH.
Elpon.
e
nllil H KIOPACKHRapoARK netHR, DUelt"T HelPUH"
TaTlIloclos, CileA uro
U UlP10DUI •
TYPIUIR, e AaJleH nOA CloA. HIIKOH TYpeD c".
:T8BR R3DWH.BlT HIOPACKH DleHR R TMiU HI
TypCllR esllll: ... lICe R' lIelllAYR.poUR
,4loII•
KIlOplI. 4lecTHIl'IIH, nptACT .... ItH rH '1 TYP,
CIlH. TOI. Cßlooa paUBTReTO H. IlIllP.&CIlIT •
KYUfpa.
nllCllellaT.
KllipllCK' nlTtp'TYP'
e.
CIo pasoRTa. EJlRH OT HelulITe C'W".TeIII
e
AXMU X'KII, poAeH npe3 XVII .eH. Toi e
OCHOIl.TeJI H. nH:replTypH'
WHoa..
TRCIIO
CO"p3aHa C H.poARRTe TJlIllK!tHH. Blo.en e
3aA1oII*MTe.IIHOHSYUO'He Ha KIOPACJUIUHK I
.. tJIpece:r.:ra.
3. Ti'R Ile.ll e BlDHea .. CDe!tRUtH HlOpJlCKO-apa6cKH peqHRK C DpellKC.IIO'
lIIIe, qe peqHHKloTe npeABaSHneH _He a.
DPO'
:J18BeHH xopa. a 3a HlOpllCKRTe AeU.-. A8rop
ea.-
e HI noeMaTa
,fi1aM
H 3HII",
KORTO e noetHq.
K. pUpa60Tha
Ha HlOpJlCHaltapOJlHa npRKI3'
~•• AI"ell
X'HH
HanHCI'" MIoro CTRXOT1IO>
pellIIR H HRKOiIKOTpaKTlTa 00 noeTHK. R tH~OC04jlUIl.'TIlOPHIl e Ha KIOPACIlH, apa6eKK H
TYpcI[R esHK.
•
B KIllpACKaT. IIHTepaTypa UII. CUIIO pu.
IlRTO YCTHO H1pOARO TOOpqecno,
XGero ce
nptABBa OT nOKoneHHe Ha nOlloaeRHe. To oell''wa IlllnOeTHKII lIlHOOT Ba IDOpACIlR8 HapOol. C1oCT0H c:è OT OpBKI3KH, .ReHAOTR, ra.
T.HKH, OCTpoYIIBR werR H HapoAIIH necaH C
pl3.1RqeH nplKTep.
3HaQHTeilRO IIRC10 Ii Ré.
ro sae~la repOHl/KHRT enoc ....:. HapoAHHTe repOH Il TRXHaTa 60pela sa cOUlla ...Ra cnpaDeJl.1IfBOCTH HaUIIOHaJlHOOcoo60lKAeHHe HI HOOp-
e
..1Hre.
E.JHO
"Jl'bM.1'bW KaJsa
33
or
Te3H
npOH38e~eHIUI
e
enOC'bT
HOOPllCHHxaH", 0 KoeTO ce pas-
repOHQH3r3
3aw,HT3
lia
eAHOHMeH-
H' HIOPllHTe ce puIlH .... T OT TUK ,. TYP'
IIHTe. OClnunOTO I" C"WO e PI3JI ... O. To
Il... KIllpACKH H.UOII.....
oClJIKIC 0 )'1'81opJKAU'
TJIUlT.
IllOpACH. enIJI'llell.
callo6tJT.
HOCT.
M.llIp
.e ca 1I1llC1OiI1I'RKR,IlIOPAKRTe DO
C.Gero 06wecTlleRO OO-'OlKeRlle ce p.3JIR.UIT
OT lICelilTe RI ApyrllTe B.polllI, 1131lO......
1Il.
HCoIRII••. Te III1IT nO'fDlleMI npu.
•
~oro
OT AP)THTe lKeHH MIOCIOiIM.IIIlB,• T•••
Il OT TypKHIBTe, KoeTO C"wO DOH'311, ..
~e P.3iIRqUIT
OT TIll. To .. , qe IlIOp... Te HI'
"T
C.l0II
KIOP"CIlI .. loPlIC.... l.lS...
Telln •
cjKlpMRplHe R' KIOPAClllTa HIUH., 110 Ile
10 COHp•• 3aeAHO C lKell.lll1eTO A' IIII.T eaoll
ce""-
.t.
~loplK'l.
Y XIOPAIiTe HM' B CMH' OIIp'3.I
'nplIMO TypCKar. A"plKua,
Ilono rll DOT8C.
I. C1oI: CpeARO&eKOaH. lKleTOIlOCT.
nplDRT ce OnHTII 3. IJayqHo 06oCRO.....
te OplllOTO Ha KICIPACKRR
HapOA H"ca"oonpe.
ae.,eHRe. Ho 0 ooH
Ha KIOPACIlHlI .1oIIJlOC
04lRURIiIRO ce r.leA' Karo H' .1oTpemeli ."D1\. AloplKallRTe, 0 qHnro rp.RRIlII lIlRHRf
KIOPAB, OOpa.llH KoeTO HHTePHIIlRORa...II3Rpa'
HeTO .. y e TPY.llRO". 3uooa
KIOpARTe C np._
10 Ta'bpART, .. ca "Hapo ......... lSp.HH OT BCTopHRTa" •
pec
KaKTo ce .RlK.:1.. KlOpACKa BaUIR .iltACT'
OHTenRO C'bUlteTayaa. CII0pMHpaHero Ii e' sanO'lHIJIO I Kpas Ha X IX H Ha.aJlOTO Ha XX Il..
HO nopaAH TelKKUTe YCJlOOUR TO npOTllqa
KepaOHO!llepHO U owe lie e Saa'bpWII.10. TOSH
"POUte OCOelcHOa1<TIIOHOnpOTHQa B TYPuRR.
OnpeJle.,eHo
.fOlKe ,'a ce KalKe. qe TypURlI
e lIaYKaUHolla.'Ha )lbplKaaa.
~'npaa.'RoaWIITe
cpeAR a TYPUIIR oGaqe lie npllsllaoaT
TOBa R
HaTa HpenOCT no BpeMe Ha KOOPJlCKOTO
O'beTaHlle DDe3 1608-1610 rOJl"Ha. TOBa B'beTa-
:e
IIHe
.Te ce onH1 BaT c nCHlI""
e
onHcaHO
11 B
KHHr3r3
.. U1apacj:tH8Me"
Ha HOOpJlCHHA
.,eTODHceu ll1apaq,-xaH
BHT...HCR, HOHrO C'bUlO e KOOp.'!,HO TypCHITa HeTOpHorpa<j>IIR ro e oGceGIfJla. 1(IOP.'!CHOTOHaPOllHO Taop.eCTRO ce oGoraTRBa Il 8 HaWII
.:tHH.
KlOp.1C~aTa HapOJllla MYSIlKa H TaRUII ce
CTpel\4RT
YHHUJ.O.H<ar
lUIT
Ifpe3
3CItMlinau,HR
t-.IOp.1CK3ra
06UleCTBeHOTO
H
cpellcTua
"fltenue
8
..1.
reHOUIf..1
3a
HaIlUH.
T33U
4;)
CTp3Har3
Ue.1
OTK.~O.
If
8
.YlKeluHa or ~OOp.:tC~IIRß'bUPOC " .la 06pe~ZT
Ha saGpaBa T0311 '!JCTpa;!a., Hapo.!!.
PAoon
J<P'bCT£B
P""'"'l1BIT
OT TYPCKRTe. Te IIHIT 'lIpe.llHlnIO
rpYD9a H OlfceH xapaKTep
MblKe~e H
JKeHlfTe HrpaßT 3aell.HO -
HeUlO, KoeTO He ce
cpeUla Y TypUHTe. B TYPUHR 'oelaqe Te ce
R30'LIIII1l0aT K&TO"YSHKa H TaHUR O. rpaJl'J
HilB paAOHa, OTK'bJleTOOPOHSXOlKAIT. 6es Aa
ce Hasoa, oe ca KOOpACKH.
BHT'bT, oGHOaJlTe, "paOIfTe R TpaJlHURKTe
MOZ, FéV.88
Kurdistan unter
dem Olkrieg
Il
Türkische Beteiligung als mögliche US-Option? Eine Reihe von
Anzeichen deuten auf eine bevorstehende türkische Invasion im
Irak hin.
Von Arpad
Hag)'O
und M.A.Dcßiml
--...
3
A
Verlierer wtlrde die astronomisch hohen
Schulden an den Westen, Kuwait. Saudi.
'Arabien und Ägypten nicht mehr bezah.
len können, Die US.Option deltUrklschen
Einmarsches böte sich als lösuns an ...
In der Zwischenzeit bereilet '\ich die
TUrkel auf die Orfensi\'e Ideologisch vor,
Der türkische Medienapparat berichtet
Ober die UnterdrOckuns, der TOrken In
Klrkurk und Mosul. um fur cine Invasion
Stimmung zu machen, Aber auch millt~rl.
sehe Altakcn 'lellcn den Irak nehmen zu,
TOrkllche Bombardemeillll auf Irakllchu
Staltaseblet sehOren zunehmend zum
Alltag der Bewohnerinnen du (jrenzge.
bletea.
Saddam HUlleln lISt Indea die tllrkllch.prachlge Minderheit aUi det Gesend um
MOIUIuad KltINrk deportieren, um 10 el.
nem mOstlchen ethnllchen Vorwand einer
tllrkllchen InvulOIl die Gruacllage zu entziehen. Verblndert 1011 mit dieser Ver.
tchleppungaakUoa werden, daS fOr den
Fall cler Okkupation eine m6gllche Valu.
abstimMung In der (jrenueglon zugun.ea der TOrkel auageht.
Die Deportation der TOrken Ist derzeit In
vollem Gang und stellt Anlcar.. Pläne unter Zeitdruck, weU die Zerstreuung der
Mosul-TOrken In einigen Monaten abgeachJossen scin wird, Der Vorwand Ankar.. ,
dea MOIUI.TOrken zu HUre kommen zu
wollen, WIre dann haltlos.
m 24. September 1987 bombardierlen eralmala irakische Kamp(iluguu.
'se die Stadl Cucur" lm' "lrateslachen
:ûrenZSUrtel' TOrklsch - Kurdistan ••
llagdad IOrSt .lch um teine Ölfelder im
'Norden, weil du WaffenklIrren Ankar ..
nicht mehr zu Oberhllten lit. Der Irakllche
Ansrllf auf Cucurca erfolgte an der Hauptoperatlon.llnle, die von tUrkllchen Luftlandeeinheiten und Bodentruppen al. Ansrlffsroute gegen kurdische Dörfer Im
Irak benlltZl wird. Da. Slopllgnal aUSBagdad 1011den Wunsch der lraklschen Saddam-Reslerung bektll\lgen, lUi dem sclt
1979 bestehenden
tUrklsch-lraklschen
Kooperatlonaabkommen
auszustelsen,
du auch Massaker an Kurden du jewelllsen anderen Slaatlgeblete. ,Iesltlmlert'.
Seinerzeit unterschrieb min den Vertrag
unter dem Druck mllltlrlscher Erfolge der
Peschmerga-Kommandos, PUr ,Bagdad I.t
d .. Schrlftstllck nun zum Bumerang se.
worden. EI berechtigt die TUrken zur
TruppenkonzentratIon
und - unter dem
Vorwand, kurdische Rebellen zu verfolgen
• auch zum Grenzllbertrlu In den Irak,
Als sich In den 6Oer-Jahren die Bezlehunsen zwischen dem Irak und der SowJetunion verbesàerten. sab es ein Geheim.
treffen von Vertretern der USA und dem
tUrklschen Mlnlsterprlsidenten
Demirel,
bel dem die 'TOrkel darin bcstllrkt wurde,
Ihre territorialen AnsprUche zu wlederho-,
len - fOr den Pail, daß der Irak die guten
Beziehungen zur UdSSR aufrechterhalten
wtlrde, Aber es kam zum Bruch Bagdads
,mit Moskau. Der tllrkische Annexions-'
wunsch blieb bestehen, wenngleich sich
die Regierung in Ankara darauf beschrllnkte, Vereine zur Belreuung der In
Mosul und Kitkurk OrakLsch-Kurdistan) lebenden TUrken zu grUnden. Neuerliche
Hoffnung, die Im Irak gelegenen tUrklschen Sprachinseln Mosul und Kirkurk zu
annektieren, hegte Istanbul dann nach
der islamLschen Revolution im Iran und
nach Ausbruch des Gallkrieges.
n
sich der Krieg zum Nachieil des Iraks
entschieden hat. éil,eichzei\ill hiltten die
USA einen VorWand, Ihre Sch-nëllë'Ein,greiflruppe in du von Kurden bewohnte
Oat.Anatollen zu entsenden, wcU mit Re.
aktionen der Sowjetunion gesen du
NATO-land TUrkel zu rechnen Ist. So ha.
ben tOrkltche Mllitllrs mehrfach betont.
daS auch NATO-Streltkr.'fte gegen INrdl'ache GuerUI.. operieren kOnnten.
',Kurdllche Rebellen wiederum stellen In
der .ogenannten
Sicherheluzone eine
'emllZUnehmende politische Krah dar. Sie
.lnd gerade Im Gebiet der Pipeline be.
:lOnders aktiv. Die Leninistische Arbeiter.
partei Turklsch-Kurdlstans <PKIOund die
Demokratische Panel Kurdistans (DKP)
liefern Anschläge gegen die Olleitung, die
durch ein von der DIO' kontrolliertes Gebiet fOhrt,
In türkischen Reg,lerungskrelsen sind die
Meinungen Uber das ,Kurdenproblem'
ZWeigeteilt. Die Mannen um Özal sehen
Ihre totale Vernichtung vor. Ma.audBarzanl
Yon der DKP.lrak betonte in einem Interview mit tUrklschen Journalisten, daS
:dieser Versuch ,llhnlich enden werde, wie
Vietnam f;Jr die Amerikaner', Auch der
Vorsitzende der Patriotischen Front Kurdistans (PUJO,Jalal Talabani, sprach sich In
diesem Fall fOr den bewafrneten Widerstand aus.
Im Erdölkrieg am Golf hallen bisher ~eder der Slädtekrieg, die Gefechte um irakische WIrtschaftszenIren noch der Tankerkrieg entscheidenden Charakler. Die
'tOrkische Invasion würde das Ende der
irakLschen Regierung und ihre lotale Kapitulation bedeulen. Das Tölen hälte aber
kein Ende, weil ,die TOrkei und der Iran
,ihre Streitkräfte g~geneinander verlagern
würden, Kurdistan käme unler den Öl.
'krieg.
Der Vergleich mit der Invasion Zyperns
(974) drängt sich auf, Auch damals hiel.
Len ,rür gewöhnlich gUI informierte Krei-
Das Motiv
Neben den ethnischen Problemen gibt es
noch handfeste ökonomische Interessen.
Durch die Pipeline, die quer durch Kurdistan von Kirkurk nach Dortyol am Golf
von Iskenderun an der tUrkischen MillelmeerkOste fOhn, fließen Jährlich 15 Milliar.
den Tonnen Erdöl. Angesichts der sich
ständig verschlechternden winschaftlichen
'lage der Türkei hälle dieser .Zuwachs'
einen enormen
ökonomischen
Auf.
schwung zur Folge.
Die Haltung der SowjelUnion ist inzwischen abzuschätzen. Bei einer Eskalalion
im Gallkrieg durch die TOrkei wäre Mo.s-kau vor der eigenen HaustUr betroffen.
In einem Artikel der tUrkischen Tageszeitung ,Hürriyet' betont ein sowjetischer
oiplomal aus Wien diese Gefahr und rich'tet eine Warnung an die Adresse der
Türkei.
Presseberichten
zufolge gibt es Pläne,
",'onach der tOrkische Präventivschlag auf
Kirkurk und Mosul erst erfolRen soll, wenn
Spekulationen der USA
Im August 1987 erschien ein US-Bericht,
in dem ~ Pentagon liber mögliche Konsequenzen des Ausgangs im Gallkrieg
'spekulien. Dies ist einer kürzlich erschie'nenen Ausgabe des lllrkischen Blattes
,Cumhürriyel'
zu entnehmen, Danach
sollen fOr den Fall, daß der Iran den Krieg
gewinnl, tllrkische Einheilen in Kirkurk
und Mosul einmarschieren, Der Irak als
sc eine militärische Aggression für unlt
wahrscheinlich. Die Türkei ist indes zu.
nehmend aggressiver geworden, die Kur.
dcn im Grenzgebiet mit dem Irak könn.
[cn die nächslen Opfer sein, •
Jlamnesty
,
~ international news release
/
INTEANATIONALSECAETAAIAT
1 Easton Street' London WC1X 8DJ
United Kingdom
Al Index:
Oistr:
INTERNATIONAL
j.lJ ~
z..,1.,J1 ,JH Lo
l,,:s
..,.u.::.."
..rl~ Jt.Io.:.
u L...;, 'Y I .;;,,;.-,
~
. i~'Y1,
.II ~I
~J~'
Vol ,,:.:.
"
~..I.AII
4
~;;,.JI
ul
..I.i.1aJ
':-,.1
';~~.::..+J~":'
t"lNIl
~,
, .::.U,JI
:W...WI
tJ-i
JI"..JI
,....1
Vol JJ l
1yoU'
~L..'
.:.lU.I
.ü ,
'
l\AV
~I
~I.I
w.....
..; lyoU'l'
.ü ..,.~'YI
~J.I..,....
.....
1..J~
,LY,... t"lNIl
,~I.I
~~/J.I"JI
l,,:u J~
~
.::.u..
ul
uI
rl- UIS.I
,.....,.œl
'::'U'L- JI
u'
~I
WUJI.I
",.w I Wo..!... 4.ÜJ.:; .::.Lo"Ja..
.l-I 4".u
~~"
Zo6!.I.uI",.w1
"...JI ~
..,.b.ll
( ....,1~/j,~
ro ..Ji1"..!1
WUIl.l l,,:s
z.., I .,JI V/W Lo
u,,:.1S r
~.I..t.a.11
~
:o.&WI
ro'
....,1~/j,~
'4' ~
lyoU'
I ~.I.ul
. 1..J"-.1~~
1".uJl'';
,JH Lo WI,Il
~
~'Y'• J~
4ftI:''':' u.l~ lyoU'
~
) r",.J1 w..,wl
C.l1..:u,
.::.u..
al' ..;
J+l',,:,:,
EMBARGO:
I\M
JI_
~""'"
sc/po
~
14.1.88
, ~L-
HOE 14/01/88A
'.I ~":'/~11l~
..,.~'.lU
~I
)
•
\~
tr
Ci
.
;cl:
f. -
.... fi'
r [
\. .:
l~
t
\.
Ci.
r
~ c;;
(I
~~
~-~.c:-
-~-t.1:.
~
t
i:'\-
't
~
i.{t.\.
f t ~.
-'t, - £
:.\:~c;;
f~fi'=
(., ~t
~ ~- "=
- f f: -
't t.\ E C\..
lö
-
10
~~F.~t
i _\~.f
~pt~
Co'
c;;
r:
-•
;.
f; ...
- !- er
[.
C;; \:. '-
- ~
(.
t:
;c{~~t~~z
• .. t. \: . ~ 1."
-Cï:ll.~ifl:
}"t.~
\ ..,.
Cë:
C;;
10
t \.'t
=-
Cï:\~Citt1;'
t:
t.t:.'i:_~"\
r"Co.'
~ ~
il }'!\. ~~
'CL •
.. ) &: '" ..... e. f \.
}~ f ~\t'\f&Cï:
~~ t~
. ~ c;;~
't ~ ~ f
[I
'r:t"'l=~r
~
- C;; E:- i ~
~T
i\.i~
f~
L{ 5. f 1. C;; • ~ ~
-=-~! .Q~
C: ~. '.:..
\ ~1--'t 't~.~[~
c.. £.\c' é c- fi
'10
t".-
fi
~r ~ LJ
~~T\,':.
c;;!~t)
~
E [f
~
co
~Cï: fÇ
Ii t .
....
'\.
10
&'1..
f ....
~
'"
t:. -
l off
~
-
f\~'
t
1. ~ t 1.
ttt
Ci.
\r.~)lOf
C,
tt.
-~i'
1. -
f'
£.E:-
10
\['
t; - \.
.c (.
(I I:.
fr~tf'.:..
'- t"!:
\t~t"~fE:' .... Q
~
f'-'.:..
....
~~~ ~f
...6 f.
Co.
4 - •
f.f~ir
t l~
~
\
'"
î~"= ~!~~i q~ti
(;l:i:
f: 1. r. \.
"-i.;t
f'
..
.:- ~ --t" - ,
'fè~r
.. "
;: f ..... ~-Cï:
L~ t: .('""\
C'Ëir~
(I\t"f
~:t ~1 t G\h<
Ë :-- (. t lG\.;.\
: ~ ~~
il. f1. ~.
-~.r.. f~
t..~'"~
l~~~.t;
:;t ~.
l:
.
l~
ff
~.f .'! f
"[-'"ff
't.,
~Io-È
(;.
t -
~ ~-
.
[:'
~~
Co"
G\
rç 'lç
... C;;
'- 'l. _
{: f
..\ t
. é '\.
'"
~f
\-!:f
~
G;
[~.!i .. J.
c...
_.
Co'
c.
0(:
c.:.: 'to
c ~
r: ~ -
~~ f
t
c.
fi\
~ }:,;
Il.
t.
, •~'t. r;'- t.C'f~
- .....!
~ic ~r
\'~.
•
~
.
.'-
c.
.
t E:
G\..cG\
,..,.'
C,.
~
-
""(.
-
~
\.
~
f .:.t-\..~
'"\
c.,
.C;;~.. '!:~
.
;.C;;~.
~~c;..
f f '(-
.
l~ - ...
\:.}'f.{ f j.~i
.r £. t, \......
E ~ .,.
i
to t c:
ç..:t"C;;-
S.i~rÏS.\
t:
L{ \ ~c;; f:
lM
.. \..'- l: ..
~
~
... ~ ..
~;[,.~nn
~
~(~t"t~t~
k .:-F t - £' '\.("'~.
"le ~ ~
,r"L...
.c"
(:
c.
... ~ ...
\,,,,,cfl:
~
~
'-.,10-10
\'
~!_
.. 1.0
El..,ft:\
t
k
f {t:"~-
J'
.
..~[.:-f't
\.- ~ 1\..'_ "" r.~
rr.-[
.
, iüUf
fit<
',
II
'-
•
.... Co.:..
it.
(,.
- r-.- t
G
'-
lö
~. f ~
"i,
f.'
'" t.
:~f~
t '. [ .. i\:.~
r
E~~ l
c;; ~
£=
t
f"
C'
t'
\tr'l
t,-
.. (. c. ~
C;;
r. t-",tè
lt~
\
'-
L-T
. '(
f - ... .r'r~
,
.
~
C: \.
'ï. [~l.
lö
-
I;
'ë ~
\ l~..
.
\.
:"- '1:
t-e:'t...
~
~
fI.l
#
#I
PARLEMENT: ~ÜROPÉEN,
h d'l'
ec,os"
e"a.sessoI· n
.1,
"',
"
.,
"
TURQUJE~ LE CHAUOET LE FROID
Hammer
'(Rapports
MALLET - docs
A2':'264 et
265/87)
imdA.mhoss
Pour la seconde
fois~
". Jacques
"ALLET (PPE, F) a demand6
au Parlement
d'.pprouver
JI conclusion
des protocoles
•
l'.c~ord
d'association
CEE-Turquie
rendus
néc.sseires
pel'
l'6l.rllhsement
de la CommunluU.
Lors de SI seuion
dé
d'cembre,
le
Parlement
evait
d'cid.
de renvoyer
ces
protocoles
en commiuion
PlI' 130 voix
contre
123 et 2
• bstentions
.fin
de manifester
son m'contentement
au
lIouvernement
turc
Qui
s'hait
"comporU
de miniar.
inqualifl.bl.
et
avait
viol'
lêS droits
de l'homme
en
prenant
des mesures
r6p.rusives
contI"
deuw membres du
Parti
communiste
turc".
Si liner ces protocoles
purement
techniques
n'implique
pal
la Question
plus veste
de l'ensemble
des relations
entre
la Communauté
et
la
Turquie.'
C'lIat, 'finalllmént
'cette
opinion
Qui a prlv.lu
puisQUe l'Assembl6e,
il l'ewception
du' communistes,
s'est
prononch
à Une lirge
majoriU
en
faveur
de l'adoption
de cu
protocoles
,(288/64/1:5).
l.e:
groupe socialiste,
qui av.it
't'
à l'origine
du blocage
en'
d'cembre,
a souligné
Que ce vote "ne signifiait
cependant
pas Qu'Il
approuvait
purement
et simplement
l'ensemble
de'
la situation".
Le lendem.in,
d'ailleurs,
l'Assembl'e'
adoptait
un tute
de compromis,'
demandant
auw autoriUs;
turques
de
commuer
toutes
les
peines
capitale~
,d,jà'
prononcêes
et les invitant
à,lib6rer
sans dHaf
l'ancien'
mai re de Di yarbak i r,
condamnê' à 32 ans' de 'pr1sO'n 'sous~
prétnte
"d'activités
séparatistes.
ainsi
que le jeune
guide
français
M;chel
CARAMJNO (condemné par contumace
'à
,cinq
ans
de
pri son
pour
prétendue
propagande
pro.
armén iênne
~t
pro-ku rde).
Elle
demande
aussi,
.vu
l'absence
de tout
acte
dH i étueux
de la 'part
de Mic'hel
CARAMINO"" que les Douze, dans le cadre de la coopération,
politique,
ess~ient
d'Obtenir
des autorités
turques'
la
révision
de,son
procès.
"
PAR
Det Kurde Vedl Ahmadi. ,1952 laboren,
mUUle all SlebenJiIltIllet leine Schul.
matllrta.lIeft lélblt a.ultl'etben., wu Allô
I\lI(h etllêner £ll\JChlllZullll *Ichon cia..
mall procluktlv.. Nech hllfter JllIenci.
uhlrelchen
Vêrschiodellll1 BetufltltlllItellen IInci UlÙergrunclärllelt ffIt ein elgellltlnclip.
Kllrdlttsll rellte It U1'74In
dill Bitt) lU.: lelt 1979 lebt er In der
Schweiz Im' Exil. Orel Publlkatloneli Mit
kurdlschen aedlchten und Gelchlchten
lit nun lalZtel Jahr ein «el'dhlerl8Ches
TAllobuch elnol
A8yllUlten In der
Schweiz. gllfolgt: ~I lit ïöèbén In der
, zwellen Aullcagaersclllellêî1.
"
2000 Eltêmplaré der ersten, Aulla.ge
'lind also Vêrkauft. l"lIt Schweizer V~,.,
hilltrtlSlê elnedul'C/\a.ul bêlehUiche ZAhl:
,und Ile wird, noch bemarkelllwerter,
,weM man bar(\cicA1éIitlm, dUI kêlne el.
gentllelle Verlasaorganleatlon hIlItet dem
Buch steht. OeM von den 2000 Exempieren hat Villi Ahmadi praktisch alle,
leibst Im Handverkauf vatttlaben. Unermlidllch Ist er:tu fhlden an allen Veran.
staltungen. ~n denen eine \deine Chanee
,besteht, sein Buell iIn den Mann oder elle
,frau:tu brlllg~Jl ..Unetmlidllell klappert er.
elnschUlglge Beizen ab; an guten 'regen
schafft er ea dabei. 20 seiner Blichet àlls
'dem unverziehtbaren Rucksack abzuset'zen, Literatur ist de stllrker als liblich Zll,
et'ner Lebensform geworden. und der
Vertrieb von Literatur z'lm elgenstllndl-
gen Moment der Lltefllturproduktlon.
OeM Im dll'êktell KOlltAkt mil deli Kllu.
fem sêlnér Blicher erfllhrt Vedl erete Re.
äktlonen blshar/ger ulld potentlllller I.e',
&er.
èar BAlld .Zwlachan HlIInmer lind Am •
be~s. gibt In Cllldlchtllll und P'rosalllllten
Einblick In die Alltllgllchlln Erfahrwl«lln
eines AsyllilltaR. VOlldor lIIellallln Elllrei.
sll liber die WolulungsSllché bis zur Ken.
taktllahllle mit Alldem Exillenen unci,
glêlchllesiMtell
SchWêlzêl'ft. Fennale
Korl'ê~halt muss dlibel hllllor dem klImp.
far/schall êlê8tus zur(\cMten.
Vadl findetln dall Prosetalltell scharfll Worte fllr
'die Schwalzar Politik ulld flir fremdlln.
.fallldllche Stlmmung8111.gtln:dill Oedlellte
bindeIl die Ôeflihla zu weltau.holenden
'Matliphal'ft Zusll.mfftlln und versuchlln. die'
I];rlrllleRllI1l an KurdlstAII eull'êchtzuer.
hâlten, Auf liber hunden Slllten wird ZU-,
,dem III Ze,ltungsanlkeln, Reden. Aufru.
fen und Karlkutul'ên die Bilwegung flir
eine offene, demokratische und solidarische Schwei:t (BODS) als Gegengewicht
w Ausscharrungspolltlk
und f'l'êmdenallgst dokumentlen,
(sh)
~I
Yadl Ahmadi: .Zwlschen Hammer un~ Amboss .., 421 Saiten. 30 Franken (jetzt auch zu
beziehen über die Buchhandlung am ZOrich.
berg, Zürichbergm, i 7. 8032 Zürich)
,'.
LE M E N'T
EU R'O P É E N
20 janvier 1988
82-160311
12-1616/1
12-1631/1
12-1646/1
o
,PROPOSITI09 DE RESOLUTIOI COMMURE"
d~posée par MM. ARBELOA MURtt et SABY, au nom du groupe aoeia1iate
HIlleCASTELLIRA,
tlH. PRAl'lCHERE
et EPHREMIDIS.
au DOID d.\ groupe
communiste 'et apparentée c
'
H. DB GUCKI,. au nom du groupe ~lbéra1, déœoeratique et r~'ormeteur
H. TRIDENTE
'
.
et visant à remplacer
les propositions
'de résolutioD
- H. ARBELaA MURU, au nom dU groupe aoeia1iate
- H. PI VET et autres
si nauirea
au nOID du
de
I
(doc. B 2-1603/87)
rou e eo_hte
et apparentia
(doe. 1 2-1616 87)
au nom du groupe .oeialiete (doe. I 2-1631/87)
~i,&I:1at.lteli_~
__aU ,110m__du_.• r.01i.pè èClliÏltlili1a!è
èt
- H. &ABY èt aUtres Ilanatairea,
- Hme_ CAl!tBLL1~.
ê~._ autte
•.
,apparentes
(doe._B~Z-16~6/8t)
eur les drolte de
8
l'homme
*B
!ufqüle
'II
.r.. .arl ..... e _ ........
.t. n".laat
I.
c.
...
154 Il ~--tl
..
l
Mn
et
cia.' ..
't'
,nDOIU:'" _
twcü ••
nppela1lt - oatn ... R. Gael.
I..... m_t.
r'c~t
r441_.:
d'clual' Il "I a ",~a
.t.... l _ lnape d•..., ••• p4cl~
.tr
n'
tu. 1. 'ad __ ' tue aUalt _iur c.. ,du.. al .pprow.r tue1
.... , ~r
1. rut. _ cr_, .......
d•• d....
c..
ld4r_,
...
ur-.
d.atat IIUlulr.
da 1910. SO.. raoaae ._
If poar da. d'llt. poUtl.-. lInK .....
11.. d__ , 1
, d'Oul •• t tu. d.puS. la lai ....
500,pasu. .. Mn et 4t' ,roaoac••••
depU. 1.
1"1_'
1"'. ..
." .dnûae par
nU ..
Uale d.
PROPOSITION DE RESOLUTION
pré.entée plr MM. SAIY,.SEEFElD, BALFE, CHRISTIANSEN.t IAlFE au na. du
'Group. 10Cillilt.
confor....nt • l'Irticl. 64
du
Ritl...nt
lur II pourluit. d. la dét.ntion dlnl une prilon turque d. M. Mahdi ZANA,
Incien alire d. DiYlrblkir '
l. Plrl...nt europé.n,
A, ~Iidérlnt que M. Mahdi lANA, anci.n .. ir. de DiYlrballir,
déaocrltiqu...nt élu, Irrité .n lept.abr. 1980, I été candeané • un.
peine d. 32 ln. de réclulion pour 'Ictivités slplrltist.s', bi.n
qu'il n'lit ni c~is ni incité. d.s Ict.S de viol.nc., qu'aucun
chef d'Iccusltion dins s••• ns n'Iit été r.t.nu contr. lui, et qu'il
lit été Idopté plr Aan••ty Int.rnltionll .n tint que 'pri.onnier d.
conscienc.',
B. considérlnt que .... Iprès son Ippel il est .ncore condl~é à une
peine d. 22 Ins et 8 aois et qu'il .st toujours en pri.on .n Turqui.,
C. rappelant les allégltions réitéré.s s.lon lesqu.ll.s M. Mahdi ZAHl.I
été torturé .n prison .t qu'il .st .Iint.nant sourd d'un. or.ill •• t
souffre ~'une vertèbre dépllëée à II suit. de c•• tortures,
D. considérant que l. gouv.rneaent turc I donné l'Issurlnc. que la
situltion des droit. d. l'~
dins c. PIYS s'étlit grand... nt
a.éliorée,
E. rappelant II résoluti~ adoptée l. 23 octObr. 19851 par le Parl ...nt
européen .ur la 'sitUltion prévallnt alors en Turqui. dins le da.ain.
des droits de l'hoaae,
F. conscient du flit que dins un docu..nt publié l. 5 noveabr. 1986 et
intitulé 'Turqui.: tortur•• t ..uvais trlit...nt de dét.nus .t
prisonniers', Aanesty International continu. à accus.r la Turqui. de
grave. violltion. de. droits de l'hoaae, .t con.ci.nt d.s nouv.sux
rapports d'Aane.ty Int.rnationll (juin .t septeabr. 1987) alllnt,dan.
le aë....
ns,
G. notant qu'un nouveau rlpport (déceabre 1987) du Helsinki Watch
Co_iUee cfitque "Mllh.ureus...nt l.s progrès Itt.ndus d.s droits d.
l'hoaae en Turqui. n'ont piS .ncor. été aChevés-,
H. rappelant II résolution Idoptée par l. Parl...nt .uropé.n le 11
déce~re 1986 réitérlnt .es préoccupation. à c. suj.t .t invitant les
lutorités turqu••• prendre de.... ures en vue du rétabli..... nt du
respect pl.in .t enti.r d•• droits d. l'~,
.t rapp.llnt sa
résolution du 10 juin 1987,
.
4.
I. considérant l'état de .anté Ictuel de M. Mahdi ZANA, donnant d. viv•• '
inquiétudes quint à sa .urvie,
.1. Dealnd. lU gouv.rne ..nt turc da prouv.r Sa bonne foi .n r.llchlnt
i_édiate ..nt M. Mahdi ZANA;
2.
Invite l.s Ministr.s d.s Affair.s 'trlngèr.s d.s Etlts ..abres de II
Coaaunauté •• réuniS'lnt dans l. cadr. de la coopération politique •
•ntr.pr.ndr. des ~rcKes
• c.tt. fin;
3. Charg. son Présidant de trans.. ttr. II pr's.nte r'solution lU
Con.eil, • la Co.eis.ion, • l'Asslabl'e plrl...ntlir. du Conseil de
l'Europ., .ins; qu'lU gouv.rn.-.nt 'urc~
)
'I
SUITE
D.
,..
considérant
que certains
Inonu,
ont proposé
une
-torture
d'Etat",
que
la
chefs
révlaion
de l'opposition
Hsale,
not&lwent
de la Constitution
en ,V\le d'e!loUr
=~,t;te_:;.,:::,
•
B.
considérant
nauté,
F.
rappelant
que
de MM. Sarlin
turcoues,
G.
considéra~t
l' annonc,e ,de '"ia s~snature,
par ,la Turquie,
de la Convention
.sur l'interdiction
de ta torture,
,et qu~ U attend
toujours
de ce pays la
réponse
en c'e qui concerne
sa demandé d.',enquête
sur les tortures
subies
par MM. Kutlu et Sarsin,
'
sa
et
Turquie
a introduit
résolution
Kutlu,
n'a
une demande d'adhésion
du 19 novembre 1987, demandant
t9!1jours.
pas 'reçu
de réponse
B la
la
du
Commu-
libération
autorités
B. "rappelant
sa r,ésolution
du 15 octobre'
1987 concernant'
l'arrestation
dans
la nuit
du 17 au 18 juin, 1987 du jeune suide touriatique
trançais
Kichel
Caraminot,
accusé, sanS preuve d '.a,voir fait
de la propasande
pro-arménienne
et pro-kurde,
I.
considérant
que, le 7 décembre 1987, la Cour de .Greté de l'Etat
de Diyar~&kir a condamné Michel Caraminot
l cinq ans de priaon
terme par 'contumace
mals ré l'acquittement
demandé par le procureur
de Diyarbakir
Ju1-même, TU
le vide du dossier.,
J.
considérant
que M. Hehdi Zana, ~ncien maire démocratiquement
élu de Diyarbakir
arrêté
en septembre
1980,
alité
condlJllllé l 32 ans de prison
.ous
prétexte
d'"activités
séparatistes"
alors
qu'il
n'a pa. commis d'actel
de
...iolence
ou prôné
de tels
actes
et qu'U
n'a pas été inculpé
pour ces
faits,
et
qu'Amnesty
International
l'a
adopté
comme .prisonnier
de
conscience",
K.
considérant
qu'en
Turquie,
condamné
dépit
de
80n
recours
en justice,
U
reste
incarcéré
en
à 22 ans et 8 mois dé détèntion,
L.
considérant
qu'un, nouveau
rapport
du 'Comité 'de lurve1l1ance
de l'application
des accords
d' Bels,inki
sur' les droIts'. de l'homme en Turquie
(décem,bre 1987) conclut
que "notre
espoir
de T'ôir la .ftuation
dell droits
de
'l'homme
en Turquie
continuer
à progresser
reste'
malheureusement
insatisfait",
M.
rappelant
sa' résolution
du 11 'décembre 1986 'qu! réaHirme
us
préoccupa-'
tions
à ce suj et et invi te les autor! tés turqu'e's à prendre
des Desures
pour sarantir
le respect
intégral
des droits
de l'ho~e,
,ainsi
que .a résolution
du 18 juin
1987,
1.
demande au che! du gouvernement
turc récemment réélu.
au Parlement, turc et
au Président
de la République
de faii~
en'so~te
de commuer toutes
les peines capita~es
prononcées
dans.le
pays en attendant
'l'abolition
de ce châtiment
abominable
2.
.8' élève
,français
contre
Hichel
le jugement
et
Caraminot
,
'conere,
à faire
'le
traitement
un geste
positif
infligé
au jeune
en libérant
guide
3.
invite
le gouvernement
turc
'. Zana sans 'délai
"
'
4 ..
demande aux ministres
des Affaires'
Ùra~ères
réunis
dans le cadre
de la
"coopération
pOlitique
d~.intervenir
aup,rès des autorités
turques
afin d'ob-:
'tenir;
vu l'absence'de
~out acte délictuel
de la part de Michel Caraminot,:
la révision
de son procès;
5.
charge
son' Préside~t
\s'e transme'hre
I •. présente
résolution
Bion,
au Conseil
de l'Eûrope,
'au Président
de la RépUblique
Président
du Parlement
turc.
.
DAUPHINE
LIBERE
M. Mebdi
à la Commlaturque
et
au
23~1.g8
D~BAT.
Altan Gokalp invité de'la
quinzaine culturelle turque
plan économique que sur le
même des régions ont émigré
dans tel ou tel pays européen.
plan médiatique: 3000 petites
Ce qui explique que l'on trouve ,enlreprises ont êté créées à
,
'exclusivement dans une ville' Berlin en un aIL Et il Y a
toujours en RFA. des qUOli.
diens turcs qui tirent à 500000
o ans le cadre de' la • quln- nauté, turqué finalement bien
catipsdoce, de la mer Noire ou exemplaires. La communauté
turque est peut-être plus diszaine culturelle turque., le
mal'Connue, Quelques chiffres ., tel-quàrt1sr d'Ankara, Regrou.
crête en France, mais il faul
Centre d'!nfonnatlon Interpeud'abord. Ils sont quelque 2 mll-'
pement qui se fait souvent sur
savoir que dans l'Isère, par
pIes invitait, Jeudi soir, à la
lions et demi ,disséminés à wdes bases ethniques ou relieremple, il y a de multiples
Maison du tourisme, Altan eo:vers l'Europe, Plus d.'unmillion
gie~s : chiites turcs, kurdes_
'associations qui proposenl des
katp. Immigré turc de 'longue
sn RFA.18000(}'enFrance,6ooo
-Deimême œ.ractêlistique:
date, actuellemsnt ethnologue
'dans l'lsêre_ .'Cètte diIIspors.- , •cette • Turquie de l'ertérieur.
cours de turc, des cours de
danse et de folklore_ La jeune
et chargé de représenter la
turque envoie plus d'un mllest très Jeune. 45 Ok de cette
France dans une commission ,.liard e~dsml ds dol~ chactl;l!l.
population a moins ds 14 ans ! troupe locale: • Les jours à veeuropéenne sur lès pOliUques.. ,année sq Turquie., . ,,'
'"
Et le 1\0mb1'8d'enfants par mir
nir. qui a enchanté un nom.
èducstlvsS dans leS Etats ds la'
Le confél'8nder 'sou.lI!lIlä, fUI8ll est de 4,5 (alors que ce
breUI public lors de l'inaugu.
CEE.
trois carsctênsUques de cette
ï:hlffl'8 ilSt de J.8 pour la popuration de cette quinz.a1necorn.
Près d'une centaine de per'
communauté \mm1grée, Tout
taUon françalse~
merciale en est un vivant'
sonnss liilt suivi avec un grand
d'abord, elle est le .prodult de
Enfin, cette communauté est
exemple,
intérêt le panorama dressé par
• migrations en chainss • : suc.
très dynamique, tant sur le
Altan CokatD d'une commu-'
csssivement, des v1llaKes ou
L'IMMIGRATION TURQUE
8
E~dal
~::=èd;=~~;
"
CHAMPAGNE
DIMANCHE
24.1.88
L'Iran en revendique J'attaque
LA NOUVELLE REPUBLIQUE
Un général irakien tué
dans un accident d'héUco
DU CENTRE OUEST 28.1.88
L'Iran a aDDODû hier que du rarcUIDI de la lWvol1&Üon avalent abauu au KurdIau
1111UIJeoptke qui
ttaDillonalt
pllll1llU'1 omden lraJdeu, dont 1'1111du
priDclpau reapouablu de I......... Je ,.......
Abele!,
Am 1llrah1aa HadJcU, alon que l'Irak avalt fatt 6tat
d'1Ul aeddent.
L'apnce olllcleUe Iraidenne
INA a UlJIOn~ quel'hlUcop.
~re .'fC&le ~
accldenCeI.
lemene et que COUi _
OOCII.
penil avalent
ft4 tu",
La
radlo a appel' - .. I1IciJJeer J.. ,
o~r.t1Oll1 d./WCh.rm. pour
JocaJ/6ar J.. oJIlc:l.n dllparu,
et J.ur appanJJ », Laa recher.
che ... raient rendu .. dI1I!çI.
le» par le mauvala CemPi. '
Mala
aMon~
Badlo
que
T'h'ran
a
cet appanll
ab!.~
avaie ~
~ i'lIe
mie 4,500IOldeceiraId.ne hon
Par aIllelUl, l'Irak a,
'We combat.
,anYl.r 12 Il 30
.. elusil
• Lea Comblttlng
p.n t; un ,.portllle
pr~'
lUll
1lNolIIoD. .. _.......
";ara.
tant'~Urdf'
.. t prllent6
.. ~_
dl30 _nYler .ur 'l' Cinq' 12 IUa
d.,ç. e Old,. da • Reportlrs ùte
Pltrtcll da CaroU ••
J.cquee Anll •• weu d.ux mOis
avlC la. Kurde. d'Iran, I. p/_
Importlnte
r,.,.tlnee
Inl'rllllFe
.u r'lI'me d, Khom,'ny,
DIFFERENCES
F~v. 88
• KURDES
IRANIENS
,ime de Khomeiny sc livre à
des dél'orlalions massives des
habilanl,s, nux frontières de
Plus de S 000 familles, sail l'Irak, '
pr~s de 30 000 personnes ont la ,uerre ~ur le sol du Kurdis'été e:ontraintes de: fuir villes el tan d'Iran a entraîné des domvill.,es. Périodiquement, le ré. ma,es irrémédiables, Un appel
anno~
que IOD avlaàoft avale
atCeq~ ll'aube un bateau, pro.
bebJemenl
un püroUer;'
lU
Iarp de la o6ce 1RnIenna" au
1eniIe1lllln de l'lSCaque de trola
be_WI JIU' .. wdettee Ire.
n1ennea,
de n~Ue
ellCluaH;.cle
Jacqu.. AnIlI IUr lia cOm~t-
KiUIe d'lrlll. la pIua impor.
tlllte '6Ilecance inl ....
lU,
~
cia Khomeiny.
E!kore ua pétroUer attaqu6
La preue
lranIanne
Ivalt
&MOnef de IOD c6t4 quelae pr.
dlene de la JWvolutlon .'~nt
empara
d'un territoire de 145
kilomètree
carrie et avaient
LaC.nq •••
de J.equ •• '
'Anale, 11M' lea combaltenll
lkW", at
lIfIlecII
~30 j.nvl., .ur la Cinq, ,
12 " 30, dana le each da,
• .........
./aoqua
I .,
dauat. mole
__ Anale
lea
Le' dMral '_
oom.
mandale la .. - C!OrPt 4'arm4e,
,~~
cWJIIoJ' dUe le Xure
et oombae lai
CIICeI kurclel, IOII~UI _JIU
l'Iran. La lIIIIaIM CIInlItre,
I.. porCe-parole
dei nbaD.
klll'clel.cIe l'lrllc et de l'Iran
avaiene tale 'Cee de violenca
oombeca daDa ~ rfcIoD.
29.1.88
Kurd••tani
CC R.port.ra» •• 30
'.:LESCOM8A Tt AIiITS 'DI:
'" NULLE PART _, lII'l ,tpar_,
pu lei pr.
cIleIlI de la KtvoluCloft,
aun
L'ESPOIR
:i J'aide aux réfugiés a elt' Inn.:é
:pnr "ussodalion l:ullurcllc CI
sociale franl:o.kurde (ArK,
BP 102, 15625 Ccde~ 13), 0
.....
11.2.88
ACTUEL F~v.88
2000 kurdische
Gefangene
im Hungerstreik
Ankara. - Rund'2000 Hiftlinge des MiIitirgeflngnisse.
YOn DiYarbakir im Südosten der Türkei sind am Dienmg
in
einen unbefristeten
Hungerstreik
getre.
ten, um gegen die schlechten HaltbedinlUngen zu protestieren. Wie die linksgerichtete Tageszeitung
-Cumhuriyet»
am
Mittwoch
berichtete,
protestieren
die
Hlttlinge
auch dagegen, dass sie will.
rend der Besuchsstunden
kein Kurdisch
reden dürfen. Angehörige
und Freunde
11er Gefangenen organisienen
parallel zu
dem Hungerstreik
einen Protestmarsch
VOn der Haftanstalt bis zum RegiOnalbüro der oppositionellen
Sozialdemokrati_
schen Volkspartei.
LE COURRIER
PICARD
'LE
LouiI Ma1tane.
tribunal adminietratlf da
Paris a ord_,
merdI,
,
la lIII'IiI • 1'~lIoII
da
d'lXp\IWion Prie l
l'encolltre
de c!euz TIIrca
d'origine kurde, qui avalent
'16 UPula6a aVeé quinze Iraniene anli-khomelnJltei,
Lee deuz Xurdee.' lemaiJ
Qngan Il AIl raya Ozdemir,
devrlientlillli
pouvoir rave-
art''''
Das Militärgefängnis
von Diyarbakir
hal nach den Erkenntnissen
von Menschenrechtsvisitationen
den Rut einer
«Folter-Festung...
(ÀFP)
~
rapid8meqt-~l! ~~.
~
5.2.88
lndiq~ leur aVOCAI Me,
Jean.
0. avalelll ... apuJI6a da '
France le 8 d6eelllbra der.
nili' ver. le Gabon 00 ils
avallDt obeerv' WIe ~ve
de
la faim de 38 jOlUl. 0. Il !lou.
valent depllÏl • Madrid. della
1"lIenll d'un examen de leurs
cu par le tribunal adminietra.
tif,
,
T
EMO .'l!f DANS LES ANNf;F.s
- 70 le tout jeune ""rde de "insurrection I<unle. écrallée SOUs les
bombes. En exil à Paris, Terno défend
la caule kurde à .. manière, 08 .. 8 di ..
.coun: il joue comme un diable virtu"""
ci cha"le comme un poè.e c..
Il u
cri-é I. IICUIe LwJUli('lIc~"lelù.'r "U EurufJ('
.,'
,i
Ira,...,.
IUIIIIICr+e
bun. Il
dco 'fn,;".c.1Urol'IIlCa, 7501 Il.
MIe
uux
,.t KUX
('ulÏèremcnl
.'tIIZ
IIUII.
6.2.88
.Zwanzig Kurden
zum Tode vemrteilt
DiYarbakir.,
- Ein MilllIrpric:bt
OIttOrkilChen Stadt Diyartleldr
In der
bat _
MCIi einer Melcluna der ba1baatt.
anatolilchen
Necbr:- .....
Mordes und ~
suchs angeklqte Mitglieder der .......
niatlac:hen Kurdlac:hen ArIlllls.rputel.
(PKIQ zum Tode veruneilt. Gepn dreizeIut _illre
Angeklqta HIen ~
Freitq
lieben
zwanziJ wepn
IIncIIcbe
~en.
r roor
17
verbIngt _rden. Die Obrlgea :u der _po
HIIIt 74 Angek!qten .....
~
Hattatraten zwlachea 3 und
IIPD
:u Jebnn
eben worden, bùlcItIeta dia A&entur. Seit
1813 lit ln der TlIrlœi IreIn TodeaurteiJ
mehr 1I01Iatnc:Ju_rcIen.
Die Verurteilten
wul'llen dem Bericht
I;ufolp far adlulcll, befunden. am G .....
rII1akampt der Kurden far dle ErrIchtung
e'"
eipnen
Staatea Im SOdoaten der
T1IrIteIbetellill..-en
und far den Tod
rund 100 ~nveranlWortllchzu'
lIin.
DIe PKK -Ihren ICatDpIlm JIItr 1984
beconœn und IOU .. Itdem rund 700 ZlviHaten und Soldaien PtGtet beben. Elne
etwa illich hohe ZaItI lIOn UIItlUJnmdIdmpt8m IOU bel den AuHInadenee.zwtpn WIll Leben gekommen lIin. (~
9
J
SUITE
Die I(~del1, fRech!losin konfliktreicher
_.'"
,egIon.
Sang- und klanglos Ist In der vergangenen Woche die Mlttë JÎlnuÀr liI.dèd
Bergen Kurdistans gestartete Iranische Olfenalve «Zalar-51>("Slego5..) zu
Ende gegangen. OIe Wellpresse berichtete darilber. wenn Uberhaupi,
In
Fonn von Kurzmeldungeri. Aus den sich ~dltlonen widersprechenden ..
IrakIsehen und Iranischen Kriegscommunlqués lIeslIensich allenfalls kleinere Geländegewinne fUr die Iranischen Truppen ableiten. Dem stehim Tau.
sende von Toten auf belden Selten gegenUber. Von der Iranischen KriegS;
propaganda kaum erwähnt wurde die Tatsache. dass die Iranischen Revolu•.
tlonsgardlsten Ihren langsamen Vormarsch In erster Linie den kurdischen:
Guerillakämpfern Im Norden Iraks zu verdanken haben, die lIelt'Jahren fUr.
ein unabhängiges Kurdistan gegen. das. Regime In Bagdad kämpfen. Im.
nördlichsten Auslliufer des Go1fkrlegès stehen die heimatlosen Kurden ein;
mal mehr zwischen den Fronten. Der nachfolgende. Bericht entständ aus
einem Gespräch mit einem Kurdell{diirünl!ln8&t dle «befreiten Gebiete..
"kurdlschenDreleC~ImNO~d~~~~c:bthatte,.:_..
. _
......
nur
bn
•
VON WERNER VAN GENT. ATHEN
NeMen wir ihn Nadschib, ~ine' éher ge:
drungene
Gestalt mit scharien
Augen;
einer markanten
Nase' und einem ein.
drucksvollen
Schnurrbart.
Seinen wii'k1i-.
chen Namen will er nicht erwähnt haben
genausowenig
wie alle anderen Angaben:'.
die Aufschluss über seine Identität geben'
kÖMten. Nadschib ist Kurde und stammt
wie er sagt, aus .West.Kurdistan»
- au~
dem Südosten der Türkei.
"
Durchlässige Grenzen
'.
Als wir uns treffen, ist er gerade VOR
.einer dreiwöchigen
Reise durch Kurdi,
stan zurückgekehrt.
«Halb legal, halb ille~
gal» habe er im Dreieck Türkei-Iran-Irak
mehrmals die Grerizen überquert, die daS'.
alte Kurdistan in drei Stücke teilen. Wie
deM das möglich sei, frage ich erstaunt:
OeM schliesslich gehört die türkiséh.ira.'
'kische Grenze zu den bestbewachten
cier'
Region, und im Grenzgebiet n-an-Irak ist
ein blutiger Krieg im Gang, Nadschib.
schmunzelt: .Für uns sind die Grenzen so.
durchlässig wie eh und je, gefährlich sind:
.nur die
Minenfelder.
Die irakisch-.
iranische Front istlang, weM man hüben'
wie drüben
Freunde hal, ist es nicht
.schwer, sich einem Maullieluansport
ai1~
zuschliessen
und so dem Krieg aus dem
Wege zu gehen.»
.
.
Maulliertransporte
bilden seil Jahrhun:
derten die HaupteiMahmequelle
der Kur.
den in diesem Gebiet. Lukrativ ist dabei
weniger der Transport als vielmehr das
Transportierte:
Wer heute in Teheran auf
dem Schwarzmarkt
eine Flasche Whisky
auftreibt (was nach der islamischen
Ge.
setzgebung
streng verboten
ist), kann
ziemlich sicher sein, dass sie aus dem
«Goldenen Dreieck» der Kurden stammt.
Nicht selten haben die Flaschen. die minlerweile umgerechnet
zwischen 200 und
500 Franken kosten. noch irakische Aufschriften, Auch Waffen sind im Dreieck
zu haben, Experten behaupten,
billiger
als anderswo
im Nahen Osten.
,
Und schliesslich
gehören die Kurde.n
zu jenen ethnischen
Minderheiten
im
Iran. die das Geschäft mil den nuchlWilli:
gen Iranern In der Hand haben, Für einen
Flüchtling kann .der Transport» über die
Berge in die Türkei schnell 3000 bis 4000
Dollar kosten. wobei der Erfolg nicht garantiert
wird, Aus Kreisen des UNO'Hochkomissariales
für Flüchtlinge In An.
kara
war
zu vernehmen.
dass
die
iranischen
und türkischen
Streitkräfte
gelegentlich
zusammenarbeiten,
um die
'Fluchtwilligen
zurOckzuschaflen.
noch
bevor sie bei den türkischen
Behörden
das Asyl beantragen kÖMen. Da die Militärs auf allen Seiten aber meistens direkr
vom Schmuggelgeschäft
profitieren. blei.,
ben die Maultierkonvois
in der Regel un.,
versehrt.
Kurdische
Fran! im Irak?
Der etwa 42jährige Nadschib erwähnt
aber auch, dass sie oft stundenlang
zu
Fuss gehen musslen, um über Bergpfade
vom einen zum anderen Guerillastütz-'
punkt zu gelangen. Nadschib gehört zu
10
jenen Krälten, welche eine über die Gren-.
zen reichende
Zusammenarbeit
lÜrki.
scher, irakischer und iranischer Kurden
herbeilühren
möchten. Jahrelang schi~n'
dies eine Utopie zu sein. Kaum ein Volle'
'der Region wird SO :verfolgt und ist
.gleichzeitig so zersll1nen Wie die Kurden.
Doch In den letzten Monaten zeichnete
sich zumindest im Irak eine AMäherung'
,der zwei stärksten Bewegungen
ab, der
irakischen Demokratischen
Partei Kurd;'.
stans (DPK) und der Patriotischen
Union
(PUK) ab. Man spricht sogar von der.
Gründung
einer nationalen
kurdischen
Front. Beide Organisationen
geben an',
ausgedehnte
Gebiete im Norden IrakS
.belreit»,
d. h, der Kontrolle der iraki.
'schen Armee entzogen zu haben. Dafü'versucht die Armee allerdings um so in'
tensiver, diese Region auszuhungern.
.
Die DPK beherrscht, wie sie selbst sagt:
im Norden Iraks einen rund 60 Kilometer'
tielen und 200 Kilometer langen Land-.
strich entlang der türkischen Grenze, Die
DPK-lrak wird von Massud Barsani ge"
führt, dem Sohn des legendären
M\jllah
Mustafa Barsani, der Anfang de.r seclW.
ger Jahre einen bewaflnelen Widerstand
gegen die Regieru!lg' ill Bagdi1d.gèstBrtèi'
hane. Die DPK.lrak srtltzl sich stark auf,
das traditionelle
Muster der kurdischen
, Gesellschaft
ab. Ein Vertreter der irakb
:schen DPK in Europa antwortete auf die
Frage, wie viele Mel1SChen in der befrei'
ten Zone lebten •• etWa 20000», meinle
damitaberdie
Zahl der Grossfamilien.
In den vergangenen
Jahren haben rtlr.
'kische Kampfflugzeuge
mehrfach Ziele
im Gebiet der DPK.lrak angegriffen. an-'
geblich. um Srtltzpuilkte der in der Türkei
lätigen PKK. der Arbeilerpartei
Kurdistans. z\ltreffen. Nach AJJl:aben der DPK.
Irak verwenden
die bewaffneten
PKK.
.Kämpfer das Gebiet aber höchstens für
den Transit. Von .Stützpunkletllt
könne
keine Rede sein., .
Die PUK. diezweite der beiden grossen
Kurden..()rganisationen
im Irak, hat sich
weiter südlich, im Grenzgebiet zum Iran.
eingenistet, ihr Gebiet erstreckt sich rund
um den Dukan. und den Darbandstausee
sowie. über das Berglll!ld um die strategisch wichtige Stadt As Sulaymaniya. Ge:
führt wird die,PUK von Dschelal Tâlabà.
ni. Während sich' die ~Barsani'Kurdën»
;
politisch kaum in eine bestimmte
Richtung profilieren,
strept Talabani
die'
Gründung .eines sozialistischen
Kurdistans an.
Beide irakischen
Guerillaorganisa\ionen werden heute mit Waffen und Geld
vom iranischeil Regime unterstützt, das
sie allerdings
ili den Armeecommuni.
qués jeweilen
nur als «muslimische
Kämpler» darzustellen wünscht.
Nadschib begegnet dieser .Zusammen,
arbeit» freilich mil Skepis. ~sobàJd es
Frieden
gibt,
werden
sich
700 000
iranische und )rakische' Soldaten rOck.'
sichtlos gegen uns wenden. Das istleider
die Lektion der Geschichte.» Als sich der
Schah von Persien 1975 plötzlich dazu'
entschied. mit Bagdad Frieden zu schlies.
sen (im Vertrag von Algier), mussten' in'
der Tat die Kurden dafür bezahlen. Vor
'allem die Barsanl.Kulden,.
die Teheran
.''liS dahin reichlich. mit Waffen und Geld
untersrtltzt hatte, galten plötzlich ale Frei.
wild fUr die Iranischen Streitkräfte, Nad •.
schib: .• w.u Jetzlllllt der Bevllikerung in
dlnem Oeblet leac:hleht, ist schrecklich,
.
vielleicht wird man.ablr
nachher sagen'
mUien.
fIlr
WII' war
der
KrIeg
bé.ier "
,I>.
.
Auf. dle l'raie. wie man sich das Leben
. In den .befrelten'
Gebieten» yomellen
mllan,'hit
Nadsçh)b: «Leben kann man
dem. nicht sagen, Allein ini verg811genen
Jahr, sind in den Gebieten Barsanls und
Talabanls
220 Dörfer durch IrakJsche
Luftangriffe
zersUlrt worden,'
Im ver.:
gangenen Jahr .011 Bagdad lUch Immer
wieder Giftgas eingesetzt haben. dch ha.',
be .elber In einem kleinen Feldspital im
Gebiet Talabanls die Opfer gesehen. Mei.
.stèps wurde Senfgas eingesetzt. Ich wer.'
de das Bild eines Mädchens nicht vergessen. das an,allen empfindlichen
Körper.
steilen schreckliche
Wunden hane. Sie .
stlunmte zusammen
aiii' zwei anderen
Kindern aus dem Dorf Schehuschena, Re.'
gion As Suleymaniya.
eines der letzlen
Dörfer, das Im vergangenen
Jahr ange.
griffen worden Ist. Bel der Behandlung
von Giftgasopfem
hat dieses kleine Spital wohl mehr Erfahrung gesammelt als,
viele grosse Spitäler im Westen.'
Ziel der irakJschen Streitkräfte
ist es
eindeutig. die Verbindungen' der kurdi.
schen Guerilla. der .Peschmergas»
(wörtIich: .die den Tod nicht fürchlen») mit der.Zivilbevölkerung
zu unterbinden.
Des •.
halb werden Bergdörfer zerstört und die
Bevölkerung
In die Täler verlegt. Nach
Angaben der ,~eltung «Kurdistan PosI»
haI Bagdiu'l - wie sehon in den siebziger
Jahren - wiederum ganze kurdische Dör.
fer in die Wüste im Südwesten des Lan.
des umgesiedelt.
, Nadschib: «Und doch .kommen einzeIlie Bauern immer, wieder zurOck. Eines
. Tages mussten ..wir'einen
längeren Um.
weg durch die Berge machen, um einer
Armeepatrouille
aus dem Wege zu ge.
hen, Da hörte ich plötzlich einen Hahnen.
schrei; Es waren aber zunächsl weit und
breit nur Steine und Fels zu sehen. Bis
.wir fast in eine kleine Senke fielen. die
mit Ger.nüse und Blumen bepnanzt war,»
. Ein Bauer hane sich hierher verkrochen.
. Sein Dorf war bei einem Bombenangriff
zerstört worden. 107 Bewohner seien «ins
Exil» geführt, '13, getötet worden. «Vom
Dorf blieb nur ein Ttümmerhaulen.
Hier
oben aber. zwischen den Steinen, sahen
wir ein kleines Paradies. Sehen Sie, das
ist Kurdistan. Apokalypse
und Paradies
in einem», meint Nadschib.
Trotz der Brutalität, mit der Bagdad'
versucht, die Kurden zu zähmen, ist Nadschib kein Iran. Freund .• Auch die Perser
verfolgen die Kurden im Iran. Schauen'
Sie einmal auf die Karte. Nur eine relativ'
.. kleine iranische Provinz heisst Kurdislan.;
Der eigenlliche kurdische Teil Irans iSI
: abermindestens
füriÎmai grösser ...
Während
Teheran die PUK und die
" DPK.lrak aktiv unterstützt, kämplen die'
iranischen Truppen gegen die Peschmer.
gas der Demokratischen
Partei Kurdi-.
stans im eigenen Land, der DPK-lran un.
1er Abdolrahman
Ghassemlu.
Nadschib:
«Richtig konlrolliert
haben die Revolu.
tionsgardislen
Khomeinis das kurdische
Gebiet im Iran nie. Aber einen Krieg wie im Norden Iraks - gibt es dort derzeil
keinen. Als ich im Iran .war. gab es reo
gelmässig kleinere übergriffe der Pesch.
mergas auf iranische Garnisonen, Davon
hört man' in d~n Commul)iqués natürlich
nichts.»
Auf die Frage. ob er, eine Zusammen.
arbeit Ghassemlus
~it den irakischen
Kurden für möglich 'lIaJte •.sagt Nadschib:
.Das ist, derzeit wohl ausgeschlossen.,
Aber imrperhin gibt es ein stillschwei-
gendes Abkommen, dass wir uns zumin'dest
nicht
direkt
gegenseitig
beklln'ipfen..
.
Auch Im Iran versucht das Regime: die
unkontrollierbaren
kurdischen
Dörfer
umzulledeln.
.081 geht ganz einfach.
Elnel Tages fährt eine Einheil schwerer
Artillerie ein. Die Felder werden zerstört,
zum Teil' gerlit die Region' auch ins
Schus.feld der irakischen Luftwaffe. Oll
gibt e. dann oft nur noch eins - wegziehen nach Tilbris oderTeheran,»
..Unsere Zelt Ist die Nacht»
, Auch. mit der .Arbeiterpartei
Kurdistans» - der hauptsIichlIch aus dem Liba.
non und Syrien operierenden
militanten
Organisation der türkischen Kurden - ge .
be es. wie mit Ghassemlu, keine Zusammenarbeit. Wie ein Vertreter der DPK.
Irak behauptet.
bekämpft man sich je.
doch nicht mehr. 'Für die irakische DPK
und 'die PUK steht ausser Zweifel, dass
tUe Türkei 'uur do.rauf wartot, d.io OJteJdor
'von Kirkuk und Mossul zu besetzen,'
, wenn der Krieg zugunslen Irans ausge.
. hen sollIe .• Und dann wird man die .kurdische Gefahr> lOr die Einhoil der Türkei
als Vorwand benUtzen ... Ein enger Mitar.
beiter Massud Barsanis hat unlängst auch,
gesagt: «Der Golfkrieg wird in Kurdistan
. entschieden.
Die iranische Massenmobi. Iisierun~. vor. B,asra iSI alles nur Show.
Letztes Jahr war sie viel grösser, und
auch damals gelang den Iranern der
Durchbruch bei Basra nicht. In Kurdistan.
sind die Iraker viel schwächer als im SÜ,
den ... Nadschib: «Am Tag mag das alles
nicht so dramatisch aussehen. Wir Kurden kämpfen aber nachts. Ich bin selber'
mil Waffen gross geworden. Wir mt!ss,
ten immer schon zwei oder drei Gesichter
haben. Unsere Zeit ist die Nacht ... "
"
SUITE
I\.lIrdistan ist ein Heimatland - kein Staat
Zum iranischen
Hochplalcau
als geo.
graphischem
Begriff gchoren heule die
Nationalslaalen
Iran, Irak sowie Teile
Pakistans und Afghanislans.
Doch die
nationaistaaUichen
Grenzen
wurden
erst zu Beginn des 20. Jahrhundens
ge.
zogen. Die damit geschaffenen Minder.
heitenprobleme
- auch dasjenige
der
Kurden r erklären sich zum Teil aus der
Geschichte, die diesen Grenuiehungen
voi-anginc.
Noch heule neMen die Iraner selbst
.hre Heimat offiziell .Iran.: .Land der
Ariero. Die Arier, ein zur indogermani.
schen Sprachgruppe
zählendes
Volk,
wandenen
späteSlens im 1\. Jahrhun.
dert v. Chr. Ober den Kauwus
in das
iranische Hochplateau ein. Dabei wurden, wie der italienische
Orientalisl
Alessandro
Dausani in seil\Cm Ouch
.Die
Persero
(Kohlhanllner,
1005)
schreibt, zwei ihrer Untergruppen
zu
.hil;lorischell'
\'ölkern - die Meder und
die Perser, Nacbeinander
brachlen sie
im 1, und G, Jaluhundert
v, Chr, die ersien iranischen Dynastien hervor,
Nachfahren der Meder sind die Kurden. Sie sind Wanderhilten,
Nomnden,
betreiben also traditionellerweise
Viehzucht und Wollpraduktion.
Die Perser
dagegen
gehören
zu den sesshaflell
Völkern der Region, waren damit lIuf
den Ackerbau angewiesen.
Der uralle
zivilisatorische
Gegensatz
zwischen
Noma;Jen und Sesshaflen liefert bis in
unsere Tage - und nicht lIur zwischen
Kurden und Persern - mannigfachen
Konfliktstoff.
bestimm .. ncsrechte
zu gewIIhren. geschweige d~n Unllbhängigkeit.
1m Ge.
genteil: Die grenzUberschreitenden
Nomaden WaNn den auf lleständigkeit
bedachten J Ierrsch:rn in Teheran, llagda.!
und Istanbul stets ein Dorn im !.Ugé éine unkontrollierbare
Krofl, die es zu
bremsen, rJc;ht zu fördern gilt.
Das Gebiet, in dem die Kurden lebelI,
reicht vom IOrkischen Berg Ar.lrot hn
Norden bis hinunler zu den Ebenen des
allen Mescpotamien
im SOden, von der
Taurusl<clIe
im WesteIl
bis
zum
ir.lnischcn Unllia.Sce im Osten, Aber
Kurdistan Ist kein Stoet, I>estcn!alls ein
lIeimatl.ln~, wie es JOngst ein .Zeit ••
Jourr.aIistausdrOckte.
Dureh die Nalianalstaatenbildung
ist da:; lalCllisd.e
Stammland lIuf fünf S'lIalen aufgeteilt
wordén: auf den Iran, den Irak, die TOr.
kei, Syrien und die Sowjetunion, Ke:ne
der Zentralgewalten
in diesen Staaten
hat je AnstaHen gemacht, dèr kurdi.
schen Devölkerur.g inner~.'Ùb ihres Hoheitsgebiets auch nur begrenzle Selbst.
Die Sir~;:tian dée iranischen Kurden
ist <!abei in manche nI Iypisch fOr das
CallZé kurdische Volk. In einem han.
~essen I.:1ndwi"schaft
und Winschart
vcm Sehah ohnehin bio ;:n die WurLeln
zerslört und enter Khomeinl nicht wieder aufgebaut
wurde, bewohnen
die
Kurden die magersten Lan~slrict.c: dié
L'HUMANITE
LE QUOTIDIEN
L'HUMANITE
8.2.88
DE PARIS 6.2.88
VINGT CONDAMNATIONS
A MORT EN TURQUIE
TURQUIE
\"jngt mililanls Wilts ont élé condamn,os
à mort, lreize aulres à la prison à rie el
d,X.s<pl :i des llein... de prison allanl de ) à
24 ans, hier par le Iribunal mililaire de
Diyarbakir (sud-toslde la Turquie).
Les condamnés appartiennent au Parli des
Iravailleul1 du Kurdistan (PKK) marxiste.
léninisle, principale organisatioll armée
lerde en lulle cOlllre Ankara el lrès aelive
dans les prolinces de r Analolie orienlale.
NORD LITTORAL
gcLJir~igen n()nJwc~llidu ..'11Gn:nl ..lcgIOnell. Sogar in der Pruvin/. \V\.'~I;I...er'
bcidschan,
der einslIgen
"h:ornk..amIller_ des Landes, in dcren Millcllcll
noch immer die süssestcn inländischt:n
Trauben, die pralbten
Birnen und d"
saftigste Gemüse hervorgebrachl
wcr.
den, erlöscht aller äussere GI"nz. sobald man in kur!.lisches Gebiet kommt.
DaM enden die elektrischen
Leitungen.
DaM gehl der Deton auC den Slrassen in
löchrigen Asphall über, .. m bald einmal
in lIohlwege
zu münden - und diese
führcn zu Dörfern ohne gefassles Was:ter, ohne Schulen,
ohne SanWiI!aotJicnste. Da trifft man dèn' Dauern am \Vcg,
der - mil ein panr geliehC\len Zuglieren
_ ein Sehernein
Weizen drischl, sein
.Drot.
für d~n Winter. Da schichlen
Frauen gelrocknete
lierische
Exkre.
menle auf eine lleige - Drennholz (ur
ihre KUche,
Die Ku.den imlranll:.ben
eine .l~rke
eigene I~enlilät bewahrt, auch wenn ste
ihN eigene Sprache oHiLiell nie hl spre.
chell, ihre seltsam versponnene
Musik
nichl sl'iclen dürfen. Aber ihre Fr"uen
Iragen . noch immer ihrc lradilionell
sc.imetterlingsbunle
Kleidung - Farblupfer im grau-sChwarzen
Gefüge des
.Gottesstaales',
Die iranischen Kurden
knmpften gegen den Schah. Sie forder.
len .Oemokratie
für Iran, AUlonomie
(ür Kurdistan-.
Darauf ächtete sie Kho.
meini gleich nls .Verr,iler
auf Erden •.
t\un kämpfcn sic auch gegen ihn - aus
dcm Untergrund, ill dcm sie seitlangem
zu IInuse sind.
(msl)
Vingt membres du l'arli de; lravail.
leurs' du Kurdislan (PKK) illlerdit, ont
été condallln,." ,:i 1Il0rt .:t qualre.vingt.
qualt.: aulres à d.:s l'cines dl prison al.
lanl jusqu'à la détention :i I ie par le'
lribunal militaire lure de Di) arbakir, la
princip;llc lille du Kurd:star, Le PKK
mène la lulle pour IJ recon',aissanee du
dro;lnaliunal d.:s Kurd.:s du Turqu:.:,
~ DEUX MILLE PRISONNIERS KURDES
de lOIprisvll militaire de Dy:irli:.kir
(l'SI de la Turquie) 0111enlamé ulle
grève de la faim pour prolesler
cuntre leurs conditions de délention
et l'interdiclion qui leur esl faile de
parler kurde avec leul> familles 101>
des visites.
~ CINQUANTE MIlITANTS KOh., ..
oec'UpC, mercredi, le siège parisien
d'Amnesly Inlemalional pour dé.
noncer les peines de mOrl pronon.
eécs à Dyalbakir conlre une quaran.
laille
de personnes
accusées
d'apparle:!ir au PKK (Parli des Ira.
vaillieul> de Kurdistan) qui mène la
lutte aernée Dour l'indépendance du
Kurdistan Oe Turquie.
'bCb
'\l'
,.~.
<.;'
f...'
11.2.88
Dos Kurdos occupont dos locaux
à Paris et i\ La HélY~
.
Uno trontaino
do Kurdos do Turquio ont occ .. pO
h.or pondant
près do c.nq heuros los locaux p:lri:;iens
d'Amnosty
Intemotional
lAl~ .
.
Los protest:lt:lires
unt alfirmo
apP:lrtenir
au
"Comité
du Kurdistan"
ot t1emando Qu''\l intervionno
en favour dos milil;:n:s kurdes détenus dans la pri~on de
O,Y:lrbakor (Sud.Est do la T urquio~
'.
. AI a indiquo !J,fello inlorven:lit rèou:ièrement
po'ur
denoncer
les cond,lIons
do détentiu.,
dans los prisons
tlirquoS. nOlantlnent fi DiVilrlJ~kir 0'" lu trihun~II1H:itôlllo
a condamné
à murl le 5 lévrier 20 miht(H\ls ~urdes. 13
autros :l perpéluilé
el 17 " des pelnos allant do t.OIS il
24 :lns do dèlention.
A la Haye. uno vin!ltàino de Kurdes ont occupé
pendant deux heures r entréo du rninislère des "Haires
élrangères
pour prolester
contre la polilique d'oclroi!.lu
drOIt d'asile. à leurs yeux restrictive,
du gouvernement
néerlandais.
11.2.88
,~
V
~~
t
LA MONTAGNE
17.2.1)3
... LE tn.I!TE CE UUEm CES lI.
mns n m CIiOiI$ ~[ l'HOr.;:i.~.
nur.r.JI.u D'AMNESTY INTERNATIONAL tVJ\cut
o uJ:llIa:. - La !'Ohco municipalo bcClloiso a I.;:i\ évacuor.
p,,'Sillé l'ar Geurs.:s ~IJ"hab,
a
"Jru','c à l';lInhJs,,,du ,le Turquic à
luer muhn, le bUlùQU du la &ocliOIi suÎ1i:W d'Anuu;uily lulc.nuho. nal <j1.1 ~Iail occupé
Jepuis
cix jours par dC3 KUldes. Uno
trontolnu Jo poniO.IIlUG.
parmi losquullo:f
10 trouvuienl des
fl':Juncfo et des anfünls, ont .lta arrètÔ(f:!t pour un conh öle
tfh.lcnhlé.
C'Clil J\mllolty qui a demandé colle inlorvonlion do la police
après C,J\'Olrlon:ë on vain d'obtenir I~ départ dos Kurdes, a
expliqué un porto.parola ùo l'ocganÎt.>oholi.
Les Kurdos 0111 enlall'.6 uno yrève de la laim le Il février
dem:er dens les locaux bornois d'Amnesly.
pour proleslor con Ire
des pemes de morl prononcées
conlre de~ Kurdes Oll Turquie.
P••ri:t un li:I~J:.r~lm",~dl' rh)lc~t;:li\lIl
..:on!r\.' l'acI.:cntuation lie 1.1I~i'fl:\;
,..iOll JU t:unJi!lll;m de TUhlUic el
.:,isc
l'arr~l illlmédiai
des ex~eu.
tiarl'_ IJ gJrJJilic d,-~ dro:b J~ I~
dtfense pour Ics em!,r SOl:n,OSel le
r-:';>Clt des droils kgilille,
pulJliun kurde.
de la po.
11
-------1
'f:~~"
-_o.
-
~WliSoI~Y\
:
,\\0
_._
__
_',",'\~Y\~J~'
..-_'\M
.J~
ADRAR
''.-\.l''~'''.
~
10.2.88
Jlft: .~(J"!~-
..W/~.;:
.~
~
~
..;0.;. ~I"t,ltöl'", I",
,:,1,. .; ß ~;
, .;.L.lÄ.1..1 .~~
.....;...,..1..ö.I.l..,.
,)I.ö ,:,1,vS .. lS J
I~ ~ ~ .....
~"J w,ß" i;.- .It""
~\40 ,;,1 .:-~:. "I ...... ~
. ....
.
.-4,;S~ ~ItI"'"
'~l:J:-4 •.....",.
~,;.
~
&I~~
~J
"'~
~
iJ'wß",lS .•
..",I~
.jlt ~,.
,:,la.lI ~ .; ~~
,;,ll.a • ~
"'~ jI I",
.:.:1..... ";":-'
~ :JI .... ",,. ~.~t...~
jI"~
~L...:S I+oT,:o..-1t .;;'j~
d ~",I~ ..l:W ~,;.
~JÄ
~~
.;,IroT.6fJl .~~
&lJI.ot.~
. '"
,' .
•..:-1 wl~
• ~,..:wl
~Iûk,J
~
,1", ~
.:.~.~
~
,J,\jl. ,~
...~ II'- ~IliJ:~..;~1.~,.:.,.
..~I ~.;. . .;.,;. ...
0 ",,..:..
.
I
J
.$lt..,.
,:,';''-~
jLaliJ
..".
J..-I ~
"";'J
'., ';"1,.
I ~
,... ~l..M., I", JI 1lI';''w~
.,.. ~1~1. t", ""
ot", .....,~
\.01.......
.:.,-0 JI 4f
.d .....". ...."I~
.
,:,t.,. ~ ,...",.
''''''!''
It
I",.:.~I
J ;a.~
J
JI.,l.a,I" ~I.IöSJ .:-1 é!:
~'w ollw , ... ~ . .;,s;,w,. WII 'JL.. ~
..
....~IS)l.~
.;.. d ~
,lt;1 .:MI'~I
... ~
~
l.o..:.-".:... löT
~. JI "t ~I$I~ ~ ,..:-1 "",,(,,1..,..J
JI ~
JJI oil'" ~..Il"~'
~ ...~
;,1
,:,.,I~;,jl &I~ljT ,b ..,\\vYJ\~ •.:-1 -:.
.;,0 ",,\..0:101 .:.I.,u&.,o &I M &I~
,:,I~,;,o
"""' ...... &l'''' ,I,i
4Ji 1 JI.-. ... IN'. J~
'~,j ~
,,,,1..
&l1~li Joa
.:~p,.,.
.
..,o'S
V;'jl.¥"":s'
J ....... ~
~
6Î4"" ,1;0 ~Jj
.., .aJI~ ""'J .
...
~.. ~
'oIdT.,.. ~
&I J.I .... 1;...1.
~.;. .... L,. ~ .. ,..,.
~
~l,:,~
&l''':' ~
&I ,..:.,1..1 ';)loI.1 ~I..o .Jdi.... ,1;0 ,"j4
. .;.li I..
~I
~J
~I
~"J
al.. c:).. ....",
"J~J
.\.0 ..s., o:.Mf.,I;o ..hl.:. '''..11.. J~ 1",
~I.l&l~
..ul~&lL,.,'~;:
Ja"I~
.
.4v- •...,..I", ~
~
,:,~\.:.l.öjl
,L..
.~",.,:,,..
~
.a",,. ~
•~V..,.,;.
&IN ~
JI...-
~I-'I
.:.\ofi..
J~"
.
.
~
- .~,.:..,. J-;o.
",t.a.:.a. ..,1;0
4I",~
~
",..
~I.J~
J"; ß .:..lil Jo.,. Jöa ",..
.~j;. ~ wl:;Ol ,:,I ...j ~ J;i ,'.~I "'! '.j- p.
",.:..:,to.....l ...
~.. ~
."'1 ..... cs:
~~.;.
,:,I ..ßß
"t &lI.:;o.:.'~Jf':'''''
jl J Iûl
~
...~
-
) 1..1.ap. w.~
:,.. JI -.vI.. ~l
~~ ISH
~.
&lIHI",!
.6-P
,;;.....
ßI ~
1.1 ..al..:o
.......~'d
.;,'-'-;.
.;......
..).os:
(l"~jf~)
,:,IJI.... .;tS.:."J .:.i~~ "ùl ....i ",.. u:';'
"~J
.V &1':'-... eJol .. ~
..At.:;.,. . ..s'",
.4~I
...ùTù~"'"
.il .:.'a)l.. ,~
.,:,I.vS.. lS. ,:,I..11.a J ùt... ~
~ .... ,ß loi o.a.:. a=".:.:o ';'\;À' •.,..I..;j oW.oA:.t!1
~
jl~"" ~.ßi..,.;.,;.
.:.14f:~
.~~,J"ö
~
Ù"-'" ~;,
.~~
:0.. J.I ~ ~,;. &lla
.il .4K. ~
,;,t...l.a ,wl+- J ~,s.. \Ji- wl:il' .. J~ ,;."" "la
':$I~ ~T ~I,
.;,I...j ..r1 .s .:-1 .,..I....i ~
ùAL.w.I~,..,I... ,:,1S,I; JI~
JJ! .~'+ ~ ~I'
•.;.ßjUto .;,T ,:,1.a,ß",lSjl d .. ,.:.. ~JOJ wi.,
12
-
'.
,
LE MONDE 17.2.88
ELEFTHEROTIPIA
IM.2.SS
TURQUIE
Iu~ßoAIK~
Relance du débat sur les droits
de la minorité kurde
r...
qlllltloa dei droit. de I.
minorit' kurde re,l ... t , l'ordre
du Jour ... Turquie. EUe. pro,oqu6 un _ .. ment de .r',e dl I.
r.lm qui .. pounult depul. UM
.ud.
KOTaA~4J~
T~Ç L11~8voùç
dix.lcpt
d~tenulj aur..ll~nt été r1UL'C\
ln cellules dU,(;lpllnrl.Jrt;la
à I" \Ultc de
leur
comparutIon
en \Ous-'o'ètt'rilCnll;,
le tnbun"1
Ji, c.:nlcndall~nl
proto.ter
8101: contre
!'obll~JllOn
ùu
d'Ylnt
d.1lI lei prllOIlI du
nou Ô~Àwoe
tOI
tau:; 6lClll~ailD<7C
ém
c-
pEtJ\'tç 'fia tt)~' Katàotacnt
OTt.;
tOUP~"Kt.;, l,lUÀalCtç
yt \'<}\'10' Kà8e ouo 1oI~\'tÇ.
OflU>Ç rIO
Àoro~
aCl~'
UIO; t(jJ\' Epru..."tlil\' aÀÀ.à
"al C~OCloOi.laTIÇ tau ICa.
i Ut£pou fiu\'atou pnou.
I.Eoflmo;
tll;
tptIJ\'Qç
tau.;. fin' O\'OK01\'W\'O\'TOl
'1!,EPOfl'l",t; Kai Ilpoaw.
l1lÇ OpyaYW<1llç a11l\' A.
9,,\'(1,
anç 12 Xn:; to floC'
alll.lEp" AiTt\lIà taU<;, \la c.
pE\J\'1ia(. 'I âtdlVliç AII"t).
(nia nç O\Jv&ittrot <Ttll <Du'
ÀaKU; tT}Ç T O\)p.nw;. ono\)
nç TtÀmlOiEÇ !'ipEÇ nq>i.
nou 14.000 KP(UOU" ""al.
"0,
.Hl
u"
\ "00~t91lKC
Ol(0lla
Ho flETal,'lt.pt' to oitt).
:ou.; 0,'1'
cfipa 11l~
,\l"~',
Ka. TOÙPKOl, Ka
'l~ ..
\()\;, l" ,,-'
-\~\fln":'la~
OtO
18.2.88
La police met fin
à "occupation des locaux
d'Amnesty International
par des Kurdes
La sectIon SUI~sed Amnesty InternatIonal
a fait appel
le mardi
16 février. a la police pour déloger
une vingtaine de Kurdes qUi OCCupaIent depuIs cinq JOUrsles locaux de
son siège central" Berne. Selon des
r Intervention des forces de
été Pdrticuller8f'T)e(lt mus-
témoms,
l'ordre •
ELEFTHORITIPIA
IIciecë.
nt-
},afloßin'O\'1aç O\JIlßOÀIKÙ
y,a flola wpa. to ypa<Dua
.11
lit\,
011 ta ßaOaYlOT~pla
TOu TouPYICOUt
0;0)" Ilta\' Il b.tdI\'~ç Aloi\''1°110'' CIlle otOU; Koup .
o<}u, 0 llpotliPOÇ ':ou t~~ .
flOtO~
tt)ç b..dl"oUç Aloi\''10110, att)v Ae~\la.
p/lâ.~; nay,r~
Kat
n!}()(JouYEÇ, !,CIIl tou £{l
yanKou
KOflofloOl0Ç tau
KoupOt0'10V (PKK), Kala.
LE MONDE
opyélVIIICll\
ßO'Wooç
T'l auvôpo"Il
l'lÇ ö,c
AI'''Il(Hiaç Ç'ltllaa\'
~HÇ KoupOol
1101.'111(0'
KOup&H
011
XOU\' CltDllan,oo
en'l\'
TouplCla Il~
t~ 0XCtIlCcç
t n\crTU'~ O\C8vClÇ 6lal)c.
evou.;
_1IOI'1t'
ItQvn.ç,
110"'"
• fi
A~v~aTioç
OTTO Koùp~ouç
pon de l'uniforme carcér.I, dunt le.
.r6villel demandent IJ ,uppreulOn
• a du pay.. Jeudi dernier. le
Un d~bll hou leu ••
récemment
..... rne_t et UM part" de I. ou lieu il l'Aucmbléc
nallOniJlc
....... tu,ue ... I... t ,Iollm- u~r6s qu'un député du premier parti
_a
prll
parale .. eMpart.. d Oppo511lOn, le PHtl popul"te
...
lIII'Etaa .1II6rica1n, dont le soclll-d6mocrate (SHP), cuL youlu
• luislr
lu tabou.} eN {'wan(
la
raPl'Ort
lUI' .. drolll de
,U,II/01l ku,d, dans lout"
'fI
1'IiOin_
It aoull ....
__
«/trNtu;ons -, en pJrtl(",ullcr
<.:ultuIl'' de _Urt laa droit. de rellu. Il demandail
IJ liberté
la ..,
na tJoule kurde ••
d'"rire en kurde el, pour les parents
qui I. d6sirenl, de donner des pré.
110IIII kurdes à leurs enfants
Le
ANlCARA
parl1l61e
qu'Ii
a établi
enlre
.110"'~nt
l'atteinte aux drOll~ des. minorités
ethniques.
en TurqUie et celle dont
Selon l'Auoc:i'lion
turque dei
sont victimes les minoflté3
lun;odrolll dl l'homm., deux mille prlmusulm.nes
en Grèce el en Bul~a.
IOnnl.n, In majorlt. d" milll.nu
rie, a d~clenché la fureur de la maJol'p.r'lillli
kurdal,
onl enl.m~
rit~ d.s d~pUI6s du pani au pouYOIr.
d.puil un ... m.in. une .r6v. de I.
l'ANAP (Parli de la mère patncj ,
r'im lia m.ilOn militaire de Dly.rselon la thèse offIcielle.
d n 'CAI~tc
bakir. arande villa du lud ... t du
pu de minoraés en TurqUIe autrc3
pay. l. !U,iorit' kurd., lla dem.nque celles i base rellglClllse de.
dentla droil da l'uprimcr
III kurde,
Armtnienl
et des Grecs. et loule
Ianau, matemalJa da buit milllions
reconnaissance
des Kurdes comme
de cllO)leDltul'Cl, .vec leun parenl.,
minorit6.
même uOlquement l..:ultuKUla .utori.
l .. vililll' .t doni
relie.
eat
assimilée
à un encour.lgec'lIt_ventl.
aettla Ianaua de comment au terrorisme et à une menace
alllal •• lioD. IlIrtollt
pOlir ICI
contre l'Întégrit~ ternloflslc
rellllllll, Une Nre de d6tcnu s'Clt
Les clivages ne recoupent
pa~
r~cemment
pl.inte
en kurde i
nk.cssairement
les partis pohliques
l'Aucmbl6c nationale de n'.voir pu,
d.ns cc domaine'
le préSIdent du
depuis .. pt .na. commllniqucr 'VIC
SHP, M, Inonu, a, à plUSieurs
IOn fila.
reprises, rappelé à l'ordre des memo
l'Allocillion
des droiu
de
bres de son parti qui a ....J.lcnl pous~e
l'homme r.it v.loir qllC I. Constitutrop avant la revendication
cultulion qlli interdit • "up'.uiOll .r la
relle. Inversement.
des députés de
publico/iOll d'opillio,..,
""rd ••
l'ANAP,
originaire
du
Sud.E.t,
ne s'.pplique
pas d.ns cc CIS, le.
n'ont pis caché leur sympathie pour
'~VCl
sc $Ont ~tenduCi par solid.!'initiallve du d~pUlé IconoelaSle,
rit~ l d'.utres prison&, en particulier
celle d'Eskishehir,
oCt qualre-vinatMICHEL FARRÈRE,
.. _lM
"OU\' D'Iq)yia
la poilee a f3tt usage de gal
ldcrymogènes et conduit les manifestants au poste.
L~
En occupant Hts locaux: d'Amnesty
Internattonal, les KlKdeS entendaeent
apport8f ~Jr souttef1 à Quelque deux
mille pnsonnters kurdes Incarcérés à
D,yarbaklr,
dans l'ouest de la TurQUIe, en grève de la faim depues une
semaine pour protester contre leurs
condltlOfls de détentIOn Oe Monds du
1 7 fé'lorler)
Ifs reprochaient
à
Amnesty
International
de ne pal
s'occuper
suffIsamment
de ceUe
dtfalre
- (c;~(resp
!
17.2.88
AIt1'1j1Qt4 taue;: Apal) TIDY 60.
vatmilv ,",,\/dIv ICQI <nOI.lO tl\110
TGlV llaœwm1pilllY,
m6<Oç lCal
our-
va m'tptJŒtal " £lrian1(1l
'fIYÛI\I tGI\/ ICpaTOUjUYlDY KOU
'fY'CIIllIÇoov lCoop&lCO ICOt6xt flo6vo
~tt, ~
TOOplCllCO. IlpOyl\ll
6po YUl~
o:tç.
1l0U allottˣ\
,UM'
Ta 1lapa1l4VID a\rirr'ynÀ.av XTEÇ
at crovtvœulit) MOU £ICllpOOa>ilOt tUlV ICOtlp6tlCcbv lCal
ICllCcbv 1C0llll4T4IOV RKK,
TOUP'
ACIl...
DEY.SAYAS. SVP, AY.DEY.
GENC, OX ICGI TKP(B)TDY,
ElICOOl KOOpOOt
1l0Àtn~oi
n~~
dpxIoav a1l6 X~ a.
lttpyia !lCivaç (na npolltiM\(l 'Y\a
<n>jlMpQClTaClTl OTOue; Ollvlp6QOue; tOuo; Clt11v TouplCia. Mt xo.
Arro rf1 6tol/oprllplo
poi>ç tllç na rplwo;
TOIlÇ
~a\
rIA/v Koup611Jv UTO nporruA%
tvo
«1aflltM
ßtß"VT.,
ltOIl ""lIß6À\ç£
nç Il'IlM~io£lÇ
~Ol no; E<T£ÀtCl£\Ç
alto TO ClTpaTo'pan'o
K~9£otÙ>Ç
tllç
TouplC\Clç, opya\'ùXla\'
t\'a
NT. B.
13
ARAB NEWS 18.2.88
Tehran seeking
better Ankara ties
Kurds 'setting up death Squads'
COLOGNE. West Germany, Feb. 17 (R)
- Kurdilh leftilt separatilll are luspected
of senln, up "delth squads" in West Ger.
mlny to eliminlte political enemiel, the
chief federal prolCClltor IIld today,
Federal prospecutor Kun Rebmann told
the CoItIfM l!It,,- newsplper seve rai sus.
pected Kurdish extremiltl IrrelIed in Wesl
Germln police rlids in the pllt week faced
murder charlel.
"
.
. I have ,reit concern that forel_n aroups
IR, (~est Gem;'any) could ~ build.lng a Itlte
wuhan Iltlle In relltlo~s WIth their ~untrymen an~ !=Ommi~tln, cnmel, Intludlng mur.
der. USIn' their own couns and death
!Kl~a~s,
.
I m tllklna here In panicular ahout
Kurdl but liso lbout (Sri lankin) Tamils
" ANKARA,
Feb, 17 (R) - Iran Il ex'pected to offer Turkey a deal to lupprell
opposition aroupa ac:tive in eam other'i
terrilory, Turkish officials said yelterday.
The officia Il Slid Iranian Forelpl Minister
Ali Akbar Velayati earlier thil week ~
Ankara 10 erack down on opposition lroupi
active amana hundreds of thoullndl
of
.Jranians who ned to Turkey arter the 1979
'revolution in Iran.
"
Turkilh newspapen have quoted Iranian
opposition leadel'l al Slyinlthey
had militantl ready to operate In Turkey, but the
only public lilnt 10 far are contact numbel'l
scrawled
in phone
boothl
in central
Istanbul:
Officiall lIid ,Tehran in return wu oxpectod to offer ,curbi on Kurdish IU.rrlllu
fiahtinl Ankare for autonomy who are
believed to havo moved to buea In Iran.
Velayatihlc! vlalted Ankara In tho fll'lt of
a now round of contactl betweon Iran and
Turkey on political and economic IlIuoa.
"Economic
and political rclatlonl are
developina between the two couiltrlèl .. , in
many relpectl the two countrlei have tho
lime oplnlonl,:' Volayatl IIld befoN leay.
Irg yesterday.
, The economic lido includet a bla Joint
project for a $3.5 biWon pipeline la carry
Iranian oU exponl to TurkeY'1 Medltem.
nean coast, but Turkish offlclall Slid Iran
wa, havlns difficulty in ralsln8 III ahire of
just over $2.5 blllion,
'
FINANCIAL TIMES 17.2.88
Iran, Turkèy set for
deal on Kurd rebels
Turkish
Prime Minister Turgut Ozal
travels to Tehran on Feb. 28 for talksthat he
said would include a standina offer to help
end Iran's 7'~-year-old
Wir with lreq.
,
I Turkey
has managed a fine balancing act
in maintaining generally good relations between Iran and Iraq despite differing political syslems and Ankara's firm adherence to
NATO and its alliance with the United
States.
, Turkish officials said an Iranian deputy
foreign minister due in Ankara next week
was expected to propose curbs on Kurdish
guerrillas conducting cross-border
operalions from Iran:
Turkey and Iran signed a pipeline pro-'
toeol Jan. 14 in the IRtesl stage of three
decades of negotiation to ferry Iranian oil
expon,s 10 the Mediterranean.
HERALD
TRIBUNE
IV .11MBODQINI!R IN ANKARA
Tt:IIRAN
mal' l'lIrb l'l'nain
KurdlRh 1l1l.rrlllwl lIPlfallnll
f.'om It" Lt'rrltul')' In •• chanat'
for IVIILrll'ltllns lin Iranian dl .. l.
dl'ntR IIvln_ In Turk'l'I.a
Turk,
,IMh Furl'Illn Ar'alr"
Illlnllll'l'
:"pokeMmlin Mwld l"RLordwl' In
:Ankxra,
: Thl' tlll'il 1,.l'I1Knao will b.
'diHl'U".l'd durlnlC Il visU by a
sl'niur (ranhln inLl'rlur mtnistrl'
.. Hldal In a few daYI Ume, h.
Kddl'd.
Althflullh tho Kurdl.h in.ur.
Ill'nlM hllve nut boen named,
'. hey IIrt' und ..""t'N,d to be the
'Kurdi"h Wurk ..rR Party (PKKl,
blamed
by Turkish
security
r..rl' ..H fur mllsl .. f about 240
20-21.2.88
Kurds Posing Threat for Iraq
Btreked by Iran, 'l'Ir.e, Destabilû;e the Northern Front .
By Patrick E. Tyler
' ern '!Ilbassador iD Bafldad..l?Dm-
men!lllg al lhe IJOWUII military
IR~Il .. Iraq - A barponing Iole of ~!JuwBa11
srœPS:
guemlla army of Kwdisb rebels,
Kurdisbguerrillaforces S1r\Id[in
uniLed by new alliances lIId Iranian September al KaDimasi near lhe
backing. in the pasl year bas posed Turkish border, catching Iraqi
lmilitarythreattolraq'sClOlltrolof
forca aIT ~
c:ap~
equipits nonhero mountain RIions. k- menl lIId briefly CICaIJIYIII8 the
cording to WCSlCI'IIofrlCÎllS.
toWn bef_ witbdrawin& aa:ordIraq denies that it bas los1any ÏD3 to Kur4ùh offlCÎllS.
territory in the area ~
u Kur,
In Iran's bigest alTensi~ this
distan, whic:ll WCSlCI'IIdipIoaws winter. the K.uriIs are lqlOIted to
and military ana/ysts say bas been be rllbÛIII'aIoqside lran'I ~
the most acti~ (lOIlt in the Iran- lutionuy 0uardS in a monthlong
Iraq I&nd war in the pasl year,
c:ampaian in tile mountains nonbOfficially. IbRhim Zan&anneh.
east of Kirkuk, near MawsL
the Iraqi governor of this Rurdisb
Iran bu c:Iaimed the seizure of
heartland, said in an intaView that 100 square miles (2W llJ1IUC ~
the "war is not affecting the normal meters) of Iraqi taritol'f in that
life or people" here. SlilI, WCSlCI'II ara. incIudin& ~ strItqIC heighlS
diplomaIS and Kurdish exiles do- and a baIf.œil.en viJIages cm both
scribe a wave of Kwdisb Iltal:b. sides of the tittle Zab River, The
kidnappi~
and assassinations of imporuoce of this military camlocaIlraqi offiàals thaI ba~ desta- Jl8lPl.1CCllfdin& ID Kurdish exiles.
biliz.ed the area.
u that il seets ID lint K.unlish irreWestern offICials said Iraq bu plan and Iranian Dlili!liy forces
struck back by razina hlllldreds of aton& I mountainous are from
Kurdish V1l1qes and fon:i~
nordi-oentral Iraq ID the, Tultisll
t1ing thousands of Kurds.
"border.
ing to Amnesty Intemalional, Iraq
Kurdish rebeII lui IlIOnth also
has c:ommiltcd widesprad human claimed to have taken the nonhem
'righlS Ibuses, inc:ludiaa the use of border lown of DeirIouk, destroy-,
chemical weapons againsl civilians. ina In lraqllntelli&ence center, the
Hit is wane now than al any ûme local Bum Pany Ileadquanm and
since lhe war began, " said a West. the dislricl aqmnor'iorrlœ.
WtuAbt""" Pos,_
14
",
,
and Middle East groups" Rebmann told the
Cologne daily, which relelsed the interview
in advlnce of tomorrow's publication
Rebmlnn's spokesman, AlexInder Pre.
chtel, laid Il of the 12 Turkish Kurdl
arrested In police rllds within th~ p"t week
w.ere expected to be charg~d ~Uh murd~r,
kldnappa~a Ind membenhlp
In a terrorast
organlZltlon.
The IUSpeCIS were believed linked to the
Ku~dish Workers Piny (PKK), In extreme
leftist group seeking an independent Kur.
dish stlte In the border re,lon of Turkey,
Irin and Iraq.
Prechlelslld
the men were arrested after
a Kurdlßh man esclped kidnippers
whu
inlendcd la lry him before a "people's
'cour'" and execute him for refusing la join
the PKK CHUse.
The resurgenl Kurdish c:ampai$'l'
reflects Iran's success in 1986 ID
bringing toaelher IWO rival Iraq;
Kurèlisll nationalist o~tions
:JaIaI Talabani's Patrioue Union 01
Kurdistan and the Kurdish Demo
cratic Pany, w1ùc:llunder lhe Bar.
wi! dan has been tile standardbearer of Kurdish naûœalism in
uprisinas'since World War Il.
d.'ulhs In InR? from !<urdIKh:
/lul'rrIlIK IIp .. rlllluns In sllulh"
t'lIRI Turk"y,
In return, Ankara would he
l'xpet.ted
to .'Iamp down on
tanU.Tllhran pro ....~Ls by 'ranilln
dluld .. nts In Turkl'y,
Two
rl'l'enl Il'IImples Wt're dt.tlllh'd
by Lhu apokeHml\n,
The flrHI w8lun Intt'rvh'w In
the latKnbul dally, GUIll'S, wlLh
Mr Hhapour ßhakUa, Ih.. for,
mer Iranlwn premier, in whit'h
he dalmed
there were many
militants
In Turkey ready ln
take up IlrmR allalnet Tohran,
The ael'ond w,u a similar
daim by a prominenL Irllnlan
dislliden, in Istanbul.
LE FIGARO 19.2.88
TURQUIE
2 000 grévistes
de la (aim
• Deux mille prisonniers kurdes!
ont entamé une gréve de la faim
illimitée le 9 février dans la prison milllaire de Dlyarllablr (Sud-'
Est) pour protester contre leurs
. condillons de détention etl'Inter-,
diction qui leur est faite de parIer le IIwdè. Ils pouraulventleur
mouvement. a annoncé lil pre, mlar ministre Turgut Ozal.
eI~~'iies~=~
East. numbering
many
IS
IS 20
million penple in Iran, Iran, Turkey. Syna and tile Soviet Union.
Altbou&h estimates differ about
the rdative straI&ths of K.wdisb
insurFlI aroups. &OIIlCCS are con-,
vinœd that lbgether tbey rae1,dII
least 25.000 lïardened mountain
fld1laS. known IS puA lIIttgtU. or
':iho&e who wa1k before deaih."
Iran IDlY be seekin& to inaeue
ilS use or proxy forces against Iraq
ID tic down Iargc:r numbers or Irsql
military units on the northern war
flOIlt IS Iran CIOIIûnueslIS mobilization for its nexl orrensive in the
IOUth.
One Western military analysI
said. "No one: uses the Kurds," Ind
there are indications thll Kurdish'
Iadm are negotialing for their future IUtOnomy u Lhe price for
fi&hting for Tehran.
LIBERATION
20.2.88
TURQUIE. Un prtlOllnl.,
kurde
'est mort Iller au cou... G'UI11I
grève de la faim c1anala prison miUtaire
Diyarbakir, La ZOllO autra détcDUI
ae
qui jdnaicnt avec lui dcpuIa 10 ~ws
pour protester contre' lc!m ,condllioDl
de détcDûon ontlDnonCé 'lu'ila
am.'
taicntlcur mouvement, ScjJt d'cotre C1IX
sonlboaplllli~ dana,un é~t critique..
"
OUEST .FRANCE
19.2.88
Ils espèrent aussi en leur terre promise
VI d. Il Turqul•• l'Ir.n .n p.... nt par Il Syrl. Il l'Ir.q (500 000 Ilm21 1.11,1I.
p.upl. qui continu. d•• '.n reel.m.r, .t conllrv ...
I.ngu., dlvlle, diporti .t
comb.ttu d.n. Il volonle d'.uto.del.rmln.llon,
ni jouit toujourl Pli d..
IIb.rt.1 ...
.uxqu.lI..
IIplre Au.. .ntretl.nHi un. plrmln.nt.
guerIlI., .t I" .. polri vl.nn.nt.1I1 noui Interp.ller JUlqu. 10UI nOI f.n6trll,
L. IIntlm.nt n.tlon.1 kurde •• lortill. d. Il rlcn. IIl1ereture .ncl.nn. Il
cont.mporlln., comm. d.. m.rtyr. d, .on .pop •• ln.cn.v •• , Et c. n'''l P'I
• n occu".nl Cil Imm.n .. probItm. hum.ln. dl Ilbert. d•• PIliP'" • dl,poler
d'.ux.m.m .. , QU' c.lul-cllrouver. Il .olullon, .ur I. lerraln du Moy.n.Orl.nt,
.utram.nt QU' par d. p•• udo.... lmlllllo". lmpo.... ptr I. lore., L.. Kurdllt.n
ullte lur no. Atl.. , Il lorm. m.m. un r"p.cl.bl.
crol... "1 monl.gn.ux Qui
"".11..
Il
1
Timoln Clnl dller'" eommu•.
nluli d'Immlgril kurd.. qui YI'.n
HLM,notlmmlnl • Lorl.n" d.pull
pril dl dix Inl, Il qui, .n ,,,l''
dl fllre louenl, n'ln IIplr. 'ou.
jourl "'I molnl • r.tourn.r .n ..
terri promilI, Tlrrl prorni.. par
Il guirlili dl IIbirltlon, ou It ",rtl
du IrlYIlllIUII du I<urdlilln
IPI<I<)dont III 16l1ronl• IIUrml'
n,'ra - Ir'i tlmllllllmlnl - I.
dlxliml Innlvlr.. lrl, .. midi pro.
enlln • S.lnHoierbllln.
Repères
ln 1.74. Il nombre d.1
KulllH i'." h.lu' • 14 mil.
1I0nl. III l'IllImlnl ,uJour.
d'hul
mlilionl, Plui d. I.
molli' Ylv.nt .n Turqul. : I.ure
moll.'
treglqu..... n' riprl.
mM., d. 1121. 1130 ., 1137,
.', lonl et.nduel eur un 11fIl101,. .'e1long•• nt .ur plui d.
100 km, du Nolll d. I. Iyrl. •
l'Arminl., L'un d. IlIIre cnlll
• écrlt: • LI.
..ulOnt
noue v.ng.r",. P.rol•• nltn.
dut,
L.ur .. nUm.nt n.Uon.1
"emportl eur 1.'"1I.g..... n' ,..
IlgllUll .... mlqu., • /IlIIlorlt'
euMII.. 1.1\1,. lemm.1 ... Il
vollent pu Il
.1 ont
touloure bin'flelé d. plu.
d'eutonoml. que d.ne I. ,..te
du monde ort.ntel. 1'11. cher.
cIl.n' d.1 Ippul., c. n'II' nul.
l.m.nt lupr" dll cou"n'.
'o,.llt.rllt.l.
D'où•• n Europe
'- .ur l.qu.ll. Il. compt.nl
b•• ueoup pour I.lre .nl.ndre
I.ure droll. - I.ur .".ch.m.nt • nOI tredltlon. d!, IIb.rt,. m.llIr. 1.1 l'qu.II •• d.
notre propre hilloire • I.ur
'Ilerd, que I.ur revu. • 00'-
a.
JIu....
Union. crol ....
Mimi L.url, bratonnl dl IOU'
chi, ni elehl pt. .on dillr dl
pouvo" ra/oindra CI par.dl. dl
liberti, Incori Imlglnllra, Ie jour
où Ion conjointkurdl dont 1111I
lU un Inflnt - un mtgn~lqul
bibi dl cinq moll Lilla - cnoill.
ri dl rallier III monllgnll où
Sll plranll vlvenlIncora ln opprlmil, M.11IUtrl, ptut-ttrl. lire
l'opllon dl clnl jlunl I<urd. d.
,. riglon, IIil pour Il Plrt • un
Braton" LI trill d'union III li.
d'Ibord d.nl III CClUII,.v.nt de
s'exprimer d.nl I. p.y.. g. giopol,tlque pour le moln••• ploslt,
La victoire •• pérée
Loa entlnt., qui .ont de bon.
élivlI plein de vlt,"'i • l'icple
frlnç.llI, tlndl. que leur. PIPI'
SI font PlIt.uI. et m.çon., It que
certllnll o. leurs m.mln. trlvIIIlent IUIlI - (Gule (. ROll' en
Irlnçll') e.t qUint • .11. v.nOIU•• din. un hyperm.rch' bl.n
que m'ra d. d.u. .nflnll n'ont null.m.nt .u besoin de r'vIser I.ur I.çon. Ils sont v.nu•• n
costumes v.rts d',sp'"nc.,
rouges .t j.unes, Au. coul.urs du
drlpelu nSllon.1kurde qu'.n I.ur
pay. on ,,. brlndlt P" Sins ris-
vi....
o.. Mbit.
~ fit •• ux cou"u,. d'un drlp.au natlona' qUi n. peut s. brlndlf partour sans danfJsrde mort
d'une gr.nde f~. kurde' la.MutUlllti, I.ur pOI.n, qu.lques
qu•• lIon., Il. '"lm.nt
Ivolr
trouv' .n Franc. un llpeC' d.
IIb.rt' .t d'.n.nte, proplc•• la
ch.l.ur d'un loyer, El préservé d.
'racism. :
• Noui noue eommel
d..
.ml. lrenç.", on .. ~It
.. ne
dlfl6renc., on ... noue mont...
pu du doigt. On .n1Ye 'ouloure
• Il retrouver Il l'on cIIerche. On
• d•• copelne turee qui n'ont
rl.n eont... nou.. !WI eul.1 lut.
.Ier
I.nt cont... I. p.uvreté, On lit III
Joum.u. d. Ii-b.. , on té"pho ...
• no. '.mlll'I" .•
Ils Sivent
bien
1I0nlhlé kurde Et d'cldalt m'me
l"t.bllSsemenl d'un 'tat kurde
lutonome I Depula, personne n'a
pu compter
le nombre exact de
leurs mons
- hommes, femmes
Recul
de l'hlstolre
,.It
ce dernier reconnltSSllt pour la
premtre fOlS l'existence d'une n8~
sûr les noms de
leurs congénères qu'on incarcère
.t torture, .t qUI luttent contre
Iou. I•• poUVOirS
qui,.u IIId. leur
nostOlre,ont rendu c.duqu. 'e
trlllé d. Sèvre. L. 10 10ût lm,
du Kurdl ••• n • ne manque
p•• d. repp.ler,
En Morblh.n, Il. Ion' trent.cinq I.mlllll, .011 un. e.nteine de p.raonn..
.vec
enfanta.
en'.nt.
O..
le.
.r',
.d.ptél
'v.III'. .1 très bl.n
bl.n qu'il •••• d.n. I. loi .~
et enflnt. - dans I. lutte L'hIS- une .utre p.lrl., En un .Illeure
tOire leur semble donc allOlr recu.
/IlIIrqu' pour "heure per I.
" - Ils 'voqu.nt les peaux rou- pr'e.rlté .t I.. ..crlllc.. d.
ges - même SI tes torce. de I. lIu.rlll.. P"I d. 1 000millIIb'rltion du KurdIStin leur pro- t.nl. du PKk .".ndrel.nt .umettent une victOire Inéluctable
Jourd'hul d'ilre •• 'cuté •.
J,-P, A.
Quer empr sennement ou expul-
sion Et, sponl.ntm.nt,
Ils onl
le'¥é les bras. écartant leurs petits
dOIC~ts pour former le • V .. de I.
YlctOlr. SlJr tOlJtes 185 oppressions
contraires
• tous deVOirs
Première langue:
le kurde
Légalemint,
Ils
sonl
.""1
TTI :.I.'~T'
;(I) j
;},~'::I:f
1)
CI}I ~ (.; ~II [111111[;(';~I r!;';:I)("j j Jf;
~.
Turcs
parmile. Turcs, d"ci ou d'alll.urs,
m.1SIls parlent d'abord I. kurde
le français Bon nombre
de l'\J{ ~ granas parents. r.stés au
et ensvlte
peys, na connlossent QU' qu'lques brlb•• de turc, L'un d. leur
PIP' ne prsllqu. encore que 1'.1.
lernend comme seconde ou trOI~
slèm. langue Ipprl.e dan. un Iyci.
Blin que l'e.pulslon r,c.nt. d.
d.u. des I.ur. - d. Franc. lU
G.bon - .t l'Interdiction.n 1987,
ßoptio OTn\'
...
I-PROTI
20.2.88
TOUpKIKn"
np£oߣia \\
Baoavl<m'lPla
I~ npo.i)poÇll nou lloiçal;a\' ato\' KOO~O
~U.ll TOUÙ.ÄllVIKOVtll~llatoç tT)ç Empon~.;
Onu>; ~a; Elnav x6~ç KoupO<:Illtj)Öo<,1uF.;,~
TOUPKI<l1l(\)~&pV1)<n)~£T(i T1l\' ~nl ruDa TWV TOUKouplhotàv, avalptpOrav lltta.;V àMwv:
t£À£utalw\, KI\'~tOnOI~O£W\, l'nOI.Wp~o~ O£ ~H <P<IOIOTI<l1tOUpK1<l1anOlKloKpona, uno
~£PIX~ ",\~£ia KaI ÖtX£tUl \11 £nl(Jl(&nTO\'T<l\ T1l\ ~y£ola tau OçciJ., napol!O\à.!;l:tal u>; ày'WO: q)UAQ~tç m'TI£V£\~
1W\' Kpc.!Oq.l£\W\'
XOU
y£Àoç T~Ç £\P~V1)';. tT)ç ô~~oKpatia;, T1l, to.bE,' yvwpiÇou\' t()l,p",Kà Y.£\'9l,~iU:TQI OTl
ç£w; £\'W o£ o~ Tl'; Öta~aprupi£Ç aMvto.
<n)~£p<1UMPXOU\,0TIt\' TOlP"Q 30 iJoo nepi.
£lj>al)~oÇo\'taç n£ploooT£Pll Karani&<n), flaoa.
liOU KOllpOOl
r.:O/,\ tlKOI K:(XltOt'jl£\
01. a1'l:0 wu..;
Ynoxwp~O&IC;
ù1toiot-.;
vaTO
Dt
~OO £ivÜ\
KUWb\).;UOj.l(VOI
Of.
6<i..
\ "H~p\U ml ßia~
X.Z.
H)
•
LE MONDE 20.2.88
• A.. oupll ... m.nt d ••
oondltion. d. detention de,
LYON-MATIN
19.2.88
prlaonnler. kurde., - Le pr...
mler mlnmr.~1urc, M. Turgut
Qui,
• preclle,
I. J.udl
HwIer, que I.. condi11oM d.
cUtentlon _t
lmelior", • I.
pmen d. Otyertlekir 011 deux
mill. prlaonnlerl kurdei, pour I.
plupert, font I. gr*ve de III f.im
clepul8 I. • "vrier, Ce mouve.
D.ux .otIona lPIOUoul.I... • l'Inltlltlv. d. mouv•• qu .. tr' durant 41 mlnutll I.
minI d. prot .. tltlon
qui
m.ntl d. rMlltlntI kurd•• NI'OIont ... m.n'" hl., "gu' r'lI'on.1 d, I. comp'lInl.,
oonceme 'oll.menll'Int.rdlctlon
.'nll que d.u •• mploy"', APr'l
• Lyon, V'rI 10 h.u,. •• un. douAln. d. Plrlonn ..
de perler le kurde • l'interieur4u
ont .nv.hl I.
!yonn." d. I. Lufth.n•• , I. lin. longu. dllOulllon c.p.n.
penitencier, • ete lU c.ntre d.1
III ont quln. I. Tour cl. ,.
.. trelleni que M. Qui I eul
oompe,nl ••• rtenn. n.don.1e .II.m.nd., • I. Tour du d.nt,
'Irt.DI.u .. nI qua ,.. forotl d.
J.udl IVec I. ch.f dl "Elit,
Cr~1t !yonn.l•• I. P.rt.Dleu. D.n. I. m'm. tempe, pollo.,
PN nU.. .ntre.t.mpI,
M. Kinin Evr.n, indlqu...t-on •
un ,roUPI d•• Indlvldu., non .rm', .' •• t Introduit "'.I.nt • Inl
nlr,
'
Ankarl.
d.n. I.. 1000uxdu oon.ullt ,'n'r.1 d. I. "'publlqu.
L.e oonlul.t
III n',.,
d'AIl.S.lon I.. orglnil.tlonl d'
f.d'rli •. d'AII.m.,n., boul.v.rd d••• ","
(Lyon m",n., lui, ."It touloura cooup'
cHfen.. dei droltl de l'homme,
VII-l,
plr
Nllltlnta kurd ... n fin
cette prlaon mllitlir•• 11 connue
d. loum",
III ..... ,.nt NUIII •
comm. «fort"....
dl lortlonm.nlf .. t.ntl
prot"port.-parol. du ~ront d. Wb'ra.
pjn.trar
d.n. I. b6tlm.nt .n
neir.... o.u. dellUle. du Plrtl
t.l.nt prote.t.nt
contra
tlon n.tllln.l. du Kurdll"n, or.
Ir9mp.nt I. 1I11I1l.notdu
popull.tl
10el.l.democroll
Il.nl .. taur d.. .otlonl qui ont d. MourlU: d.u. m.nltllt.nll
(P"SDI, princIp,Il lorm'llon dl "."contN du "..,.
two .. III d'marr' hl.r. L.. m6m .. IOOU- ont
lonn' 6 l',ntr'',
A pein. I•
l'Oppelitlon lU Porllmlnt, ont d'nonc.nt not.mm.nt I. 10rt r'.. nI p.r 111I.u,. '" lulorlt~1
port. OUII.rt., I. IIroup. l'lit ru'
enl.me, _rcrold!, un~ grlvi dl .. rv' .ux prllonnl.rl polltlqu",
QUlll-AIl,m.ndli
d.
• l'Int'rl.ur. LI n'lIocllllon ri'.
I. '.,m .u ciègl r'oion.1 du parli, Nombr. d'.ntra .ux 10ni lor- J.u tU I. Turqul., Il
Pli pu oomm.ncer
.1I.nt l'arln lignl de ool,darite .vec ill lur'l, plull.url ont 'l' lommllAu burIlu Iyonnlll d. I. Luf. f1V', du conlul Il'n'ral,
p,u
del.nu., LIG proll.t'''0f11 QUIram.nt .b.nuI,
.fflrm.nl
III
lh.nll, III miniflllinti
ont ...
Ipr'i midI. Olll.nt I.dlplom,",
onl commlnce b D,varbaklr ont
glgne ell dern.. " joUri Il' priIOnl de Melalva, Erzurum It
1.
Les Kurdes au consulat de RFA
cl'.
lit,.
LES
'.1
tt" ~
""""0.
,.". ,
",.Ire ,.
Bur ...
'.1 m.nltll"ntl
ont .xprlm' I.ur
.1lI11.no.: I. IlW,.tlon d'un.
~ou .. jn. cl. kurd .. , lOupoonn6 •
à'.pp .... nlr 6 d.. mou ....m.nll
terrorlll 'l, d'tenui • H.nOllr •• t
Cologr •• n "'A.
Lt l''lu quo l'lit m.lnt.nu
toul. I. journ'., I.. diloullloni
'tint m.n"l
par I.oonlulll'n'.
rai quillard.lt un oonl.ot perm ••
n.nt .II.C l'' lup'rl.ura • lonn,
L. Illuition d.II.ll .. d'bloquer
hier, Il.rl 21 n.urll, .t III 100'
cuplnll I du oonlulll
d'Ali••
m'lIn. quln'rant III Il.u •.
Auoun.
Intarv.nllon
pollo"ra
n'IIIIII 'l' d.m.nd' •• 1 '" dllpOlilifl d. r' .. rv. 't.l.nl ,uIII.
101 lav'l tlndll qua c.n •• ff.lre
.. termlnllt pour I. ml.ux,
- (AFP.)
OUEST -FRANCE 22.2.88
LE MONDE 27.2.88
Des centaines d'opposants exécutés
depuis novembr~
s~/on .Amnesty I n/~rllQliollQl
AmDaty Inlernalional •• mnni,
jeudi 2S rtmer A Londres,que des
centaines d'lroDe... - la p1uput
prisonniers
politiques
Pays sans Iront.ère au cœur de
l'Asie mineure, partagés entre
quaIre Elals la TurqUie. l'Iran.
l'Irak et la Syne Le Kurdistan
s'étend sur 530 ()()()km2, de la
Médilerrlnnée au golfe Persique
DepuiS plus d'un siècle un mouve.
ment nalionallsle iulle pour l'indé.
pendance du Kurdlslan mais 'I est
constamment et durement rép".
mé. notamment par la TurqUie depUIS la pr'se de pOUVOirpar les
mlillaores en septembre 1980
d'orilinc
kurde - onl ttt edCUI& 1OIIUDaÏJ'&.
ment A l'issue d'un simul.cre de
p~
devanl dco lribunoux mili.
taires depuis le moil de novembre
dernier.
L'orla niSilion de d~fense dco
dl'Oltsde l'bomme,qui ne donne pu
de cb.ffres pl.. pr6cia, • d6c:1azt
dttenir I.. noms de cenl seize dco
ViCtimes, '&~el de quatorze
l
SOLUnte-qu.atorzc Ins, dont da
Kurdes el d.. mcmbrcode la mino-
rilt lurkmèe.
Au cours des deux demiers jours
de décembre, pl.. de cenl cinquanle
prisonniers onl 6t6 ,..... p!-r lei
ormes doni la pnlOn d Abou.
Gbroib, d.no lei fauboufll de Baa.
dod, selonAmneoly. Bon nombrede
supplicitl h.ienl des dtlenu.
kurd.. de I. province de Sulaima.
niyeb (nord-CIl). Cenei .... vaient
tl~ lortur&, • indiqut )'orpnilliion.
Por ailleurs, .u dfbul du moil de
j'Gvier, certainco famillco onl tit
aUloris«. l r6c:uptrer lco COI'pI de
quoranle.. ix Kurdco r.. m&, 'PRa
venement de 300 dinars en,,uise de
«frais d'~xjc,,'tOil _.
T rois Kurdes, dont deux mineun,
auralcnt ~~ sommairement cx6cut61
par d..
fotCCl ,ouvemementalel
.prà llIlC rouille maÏIoD par ma_
et le bombardemcGl du rilil&c cie
Tchiman (~aioo de Kirkouk) le
I t novembre, pr6c:ile AlIIJlcoly,
Cenl A cent c:inqU&lllC.ulRl bibi-
tanll, tv.cua dons ua premier
lempl, .uroicttl ttt Aleut lOut ",,6CUl&
.plilleur
_
dalla le viJ.
laae.
O'.ulre part, da ... llIlC interview
.cc:onl6c: A Ba,dod .ux ..ac:tcun
en cber dcoquotidicnokowetliclll,le
pr&.iclenlSoddomHlISICia•• tim6
que nrla
Ivait «rlportl.
IOD
oITenslve pour des oonoidtrotioao
inltrieures, • I. _bn d'/rGIti.1V
mobllisu ull. tJNW.
6taa1 inl6-
rieur A celui acomplt .• II M
,'",tl,
.-t-il dit. qu. d'W/W __
...... ".,.
_/l"nl /I l'Ir"" d. npnndn _
souffle .• - (AFP).
16
La fête à Saint-Herblain
pour les Kurdes de l'Ouest
Celle slluallon, 'Joulée • la
cnse. a eu pour conséquence une
ImportanIe émigrallon de la popu.
lallon vers l'Europe; Allemegne
principalement m.is lussi Suisse.
Belgique, Anglelerre. En France.
ia commun,ulé kurde représente
envoron 30 ()()()personnes. InSlai.
lées pnncipelemenl dans Il région
pansIenne. mais IUSSI en Bretagne
Samedi Iprès-mldi.
c'esl •
Saint-Herblain
aue 10US les
Kurdes
de
l'Ouesl s'étalent donné
rend~z.vous
un rendez.vous
pour laore la lêle, évoquer le pays.
relrouver la culture par les chllnlS.
les danses lradllionnelle', elC.. '
maIs aussI pour rll.fformer son
Idenlllé el ,"irer l'ittention de
l'opinion publique sur III ailullion
actuelle au Kurdistan el particulièrement sur la situation des nombreu. pnsonnlers politiques
PARIS, 4 f.1I (AFP) - Le trlbun~l ad~lnlstratlf de Paris a ordonné mardi le
sursIs'
l'extcutlon des arr.t.s d'ex~ulslon ~rls • l'encontre de d~ux Turcs
d'oriGine kurde, QUI avalent .tt ex~ulsts avec OUlnze Iraniens
~ntl-khomelnlstes,
~~~rend-on Jeudi de source Judiciaire.
i Les deux Kurde., l'm~il OnG~n et Ali K~~a Ozde~lr, devraient ainsI pOUVOir
revenir rl~ldement en fr~nce, • Indiqué leur avocat ~e, Je~n-Louis ~~lterre.
Il. avalent .té ex~ul.ts de Fr.nce le 8 d.cembre dernier ver. le Gabon où
~ls Ivalent observé une Grtve de la faim de 38 Jours, Ils .e trouvaient de~UIS
~ ~.drld, d~n. l'attente d'un examen de leurs c~s ~ar le tribunal
~dmlnl.trallf,
Tous le. ex~ulsés aV~lent QUlttt le G~bon, le 14 JanVier, a~rès un accord
~vec le Gouvernement fr~nÇals. Se~t d'entre eux aV~lent été autorisés.
reG'Gner la france, cino rest~nt en ~ttente en EspaGne, Le. tribunaux
.d~lnlstr~tlfs
de Paris et V.rs~llles avalent ordonné de surseOir, pour neuf
~~entre eux •• l'ex.culion de leurs ~rr.té. d'ex~ulslon,
I
DIYAR8AKIR (TurqUie), 5 f.v lAFP) - VinGt MilItants Kurdes ont ~t~
d~Mn.s à ~ort, trelz~ autre. à la prIson à VI. et dix-sept à des Peln~s de
son all~nt d. J • 24 ~ns. vendredi par le tribunal militaire de DI~arbaklr
d-est de l~ TUrqUie), ~-t-on Indlou~ de sourc. ~udlClalre,
Le tribunal a éGaltment acoultté 22 accus.s et ~ declar~ le non-lIeu pour
~utr.s,
Les cond~Mn •• a~~artl.nnent ~u "Parti de. Travailleurs du Kurdistan" (PKK,
'xiste-lenlniste, ~rlncl~ale oro~nls~tlon arm.e Kurde en lutte contr. Ankar,
très ~ctlve dans le. ~rOVlnces de l'Anatolie orientale,
Ill. étalent accus •• d'aVOir fond. une oroanlsatlon
IlléGale Visant à
It~urer un Etat kurde tn t.rrltolre lurc et d'aVOir partlCI~. à une centaIne
Iss~ssln~ts et actions ~rM.es dins le sud-t.t du pa~s,
Les Guerilleros du PKK ont r.~rlS leurs o~.ratlons armées depUIS aoot 1984
's cettt réGion où ~lu. de lillie ~ersonn.s 'Militaires, polICIers. CIVIls et
ui.~rd.) ont .t. tute. de~uI.,
t
•
Jt.m~
~
InterltMlo.,.1 news rete...
AI Inel.lI:MDE
INTERNATIONAL 81CRETAfilIAT
, l!IIIon """
LcJndon WCUC IOJ
Unilld Kingdom
Dilt":
14/03/ ..
IC/~
,--------------.
IMIANIO:
0001 "'" .. t TllurlCl.~Il F.bru."~ 1'"
INTI~ATIONAL
AMNESTY INTERNATIONAL SAYS HUNDREDS RE~TED
EXECUTED IN IRAO
AGED FROM 14 TO 73
Hundr.ds of p.opl. have bI.n .x.eutld in Iraq in r.e.nt .antlls, accorelin,
to information r.e.iv.d by tll.worldwide human ri,lItsor,anization Amn.sty
International,
Most w.r. political prison.rs r.portedly .x.euted witllout char,. or
trilloI' Ifter summary and seer.t military Il.arings, The organization slid
today (ThursdlY 25 February) it hid th. names of 116 allegld victi.. a,ld
between 14 Ind 73 put to delth between 11 Nov.mber and 31 D.celblr 1987.
Amnesty Internltionll sl;d ;t believed the true nu~r
of tllos•• x.cuted in
the seven-week period l'ln into hundreds.
In the last two days of December 1987 Ilone ~re
Ire reported to have died before firing squids in
outskirts of 8lghdad.
Abu
thin 150 prisoners
Gllrlib Prison on the
The executed included Arabs. Kurds Ind members of
the minority Turcoman group.
Amnesty International says it has the names of 46 of those executed in
this prison, all Kurds from the province of Sulaimaniya. whose bodies were
handed back to families early last month on payment of the customary
official "execution fees" of up to 300 Iraq; dinars per body.
included eight minors aged between 14 and 17 years.
30 other Kurds~xecuted
The dead
The bodies of at leist
;n tne same prison were handed back to their
families ;n Duhok,
The youngest was a 14-year-old schoolboy from Sulaimaniya, Dana Haji
Sidiq Ma'ruf.
Another'juven;le, Razgar Anwar Haj; R;da, aged 17. ;s said
to have been imprisoned since he was 14.
Most of those reported executed in Iraq since November were Kurdish
politicil prisoners from the provinces of Sula;maniya. Arbil. Kirkuk. Duhok
Ind ZakhO.
SOMe who died had apparently been sentenced to periodS of
imprisonment.
A nUlllberof bodies returned to families are alleged to hive
shown signs of torture.
Amnesty International says ;t also has the names of 13 Kurds.
including two minors. reported to have been victims of deliberate summary
killings by government forces Ifter hause-ta-hause searches Ind the
bombardment of the Kirkuk v;llage'of Jiman on Il November.
B.tween 100 and
150 people were reported killed during the army operation. said to have
been carried out after the inhlbitants had returned to th. village from
17
S.uITE.
which they had been forcibly evicted.
Amnesty International's sources reported that another J2 Kurds from
the town of ShaQlawa in Arbil province were victims of military reprisal'
executions between 14 and 18 November. They had been arrested the previous
month after Pesh Merga forces (armed Kurdish units) had killed eight Iraqi
officials including ShaQlawa's,mayor.
The homes of J2 of those executed
were later destroyed. Over JO other arrested Kurds are reported to have
""d1sappeared"in detention, Amnesty International says it has the names of
~S,of the executed Kurds from ShaQlawa, most of whom came from only six
tamil ies.
Thirty-one Kurds suspected of sympathizing with the opposition
Kurdistan Democ~atic Party were reportedly executed after summary military
hearings in Fa'ideh garrison, between the cities of Duhok and Mosul, on
November and 10 Decemoer, and in Mosul training camp on
28
December,
18
Five
of the reported victims were minors and another was aged 73.
Amnesty International yesterday called on the, Iraqi President "to end
all executions in ,Iraq and to investigate reports of reprisal executions
and those carried out without charge or trial or after summary hearings.
It says allegations that some victims were tortured before execution must"
also be investigated.
INTERNATIONAl
EMBARGO: 0001 HRS GMT THURSDAY 25 FEBRUARY 1988
SIIRT
(TurQui~), 9 f~v (AFP) - CinQ rebelles ind~pendantistes
kurdes ont
dans la nuit de lundi ~ mardi près de Kozluk (province de Slirt, est
d. la TurQuie), lors d'un accrochaGe entre Gendarmes et rebelles Qui a duré
,c;.ooheures, a indiQu~ l'aGence turoue officieuse Anatolie.
Il s'aGit du neuvième accrochaGe entre les forces de l'ordre et les
mImbres du Parti des Travailleurs du Kurdistan (PKK. marxiste-l~ni~iste).
d.puis la lev~e de la loi martiale en Anatolie orientale. le t9 jUillet.
sDuliGnent les observateurs.
Depuis cette date, les huit prOVinces OUI recouvrent des r~GIOnS ~
~"Jorltt kurd~ d~ l'Anatolie de l'Est et du Sud-Est sont soumises ~ l'~tal
d' '.,rGencl'.
Plus de mlll~ personnes (militaires, poliCiers, CIVils et rebelles) ont
tutes dl'puls la r~prise des optratlons armées de la Gutrilla kurde en ~~ot
1~B4. dans celte parlle orientall' d~ la TuroUle.
t~. lu~s
~!.
PARIS, tO ftv (AFP) - Une trentaine de Kurdes de TurQuie onl occupé
m~rcredl pendant prés de cinQ heures les locaux parisiens d'Amnést~
International
(Al), a-t-on appris auprès de l'orGanisation humanitaire.
Les protestataires
ont affirmé appartenir au "Comité du Kurdistan" el
d~mandt Qu'Al intervienne en faveur des militants kurdes d&tenus dans la
prison de Oi~arbaklr (Sud-Est de la TurQUie).
Al a indiQu& Qu'elle intervenait r&aulitrement
pour d&noncer le.
conditions de detention dans le. prisons turoues. notamment'
DiwarOaklr oû le
tribunal militaire a condamné'
mort'le 5 ftvrier 20 mllilanls kurde., t3
autres ~ perptpuilt et t7 • des peines allant de lroi •• 24 ans de dtlention.
A La Ha~e, une vinataine de Kurde. ont occupe mercredi pendanl deux heures
'l'entrte du ministtre des Affaires tlranaeres pour pro le. ter conlre la
"
!politioue d'octroi du droil d'asile •• leur. weux reslrictive. du Gouvernement
,n'erlandais.
,
i
Selon les manifeslanl •• les refuGits kurdes renvoyes en Turoule ~ sont
!m~nac~s de mort et fonl l'objet de poursuite. et de discrimination.
PARIS. th fev (AFP) - Le. t7 kurdes, OUI occupaieftl depuis t5 heures les
locaux de l'aaenc. d. pr •• se ouesl-allemande
OPA' Paris afin de prOlesler
conlre l'incarceralion
d. d.ux m~lllant. kurd.s • ColOGne (RFA). onl mi~ fin
sans incidenl • leur acliow P'U apres 20 heur •••
l •• 17 kurd.s .nl.ndai.nl ainsi prol •• l.r conlr. l'Incarc.ralion dimanch.
è Coloan. d. d.ux m.mbre. du Parli de. travaill.urs
du Kurdislan (PKK _
indep,ndanlisl.)
soupçonn •• d. "parlicipalion
• un. o~aan~.alion l.rrorlsl. e~
d'un m.urtr ....
18
•
Agence France Presse
PARIS, 10 ,tv (AFP) -Un. t~.ntlin. d. ~u~d •• d. Tu~~ui. ont occu~t
.prcr.dl ~.ndanl ~rt. d. cinQ h.ur •• 1•• loclu~ ~I~i.i.n. d'A.n •• tw
Inl.rnatlonll (Al), I-l-on a~~rl' lu~rt. d. l'oralnl.allon hu.anlllir ••
L.s ~rot •• latllr.s ont Irri~.t 1~~lrl.nir au "Co.llt du Kurdi.lan" .l
d~mandt Qu'Al lnl.rvi.nn •• n rlv.u~ d.s .llllints ku~d •• dtl.nus dans la
~ri.on d. Oiwarblkir (Sud-Est d. la TU~Qui.).
Al I indiQut Qu'.ll. inl.rv.nlil rtaulitr ••• nt ~ou~ dtnonc.r 1••
c~nditi~
Ge d.tention d.n. 1•• ~rt ••n. turQue •• not •••• nt • Diwlrb.klr o~ 1.
tribunal .ililair. I conda.nt •• ort 1. , ttvri.r 20 .llilant. kurd •• , 13.
autr ••• ~.r~.puit •• t 17 • d•• ~.in •• Illant d. trois • 24 In. d. dtl.nlion.
A La Haw., un. vinatline de Kurd •• ont occu~t .e~cr.di ~.ndlnl deu~ heur ••
l'.ntrte du .ini.ltre de. Attaire •• tranatre. ~our ~rol •• t.r conlre la
~oliliQue d'ocl~oi du droil d'I.tle •• l.ur. w.u~ r••lricliv •• du aouv.rn ••• nl
n(..rlandai••
S.lon 1••• anir •• lant •• 1•• r.tuat •• kurd •• renvow •• en TurQuie w .ont
m~nact. de .ort et tont l'obJ.t d. ~our.utle. et de di.cri.inalion.
De. Kurd •• occu~enl
Pari.
1•• loclu~ d. l'aa.nc. de ~r ••'. ou •• t-all •• and. OPA •
PARIS. 16 rtv (AFP)- Oix- ••~t Kurd •• occu~.nt 1•• locau~ d. l'aGence d.
pr •••• ou••t-Ill •• lnd. OPA' Plri. d.~ui. 1'hOO h.ure local. (14h00 6"T), arln
de ~rote.l.r contI". l'incarctrltion de d.ux .illtant. kurd ••• Coloane, a
indiaut a l'AFP 1. corr ••~ondant d. OPA contactt ~ar ttlt~hone.
"Ils cri.nl des sloaan. anli-all •• and •• t •• nacenl d. rail". la artv. de la
rai.", a ~rtci.t ". Han.p.t.r O.chwald, Qui •• trouve dan. 1•• locaux en
co.~aani. d. d.ux collaboratrice.,
dont un ••• crttaire .nC.lnt ••
L•• Kurd •• ~rot •• l.nt contI". l'incarctration dl.anch. a ColoGn. de deux
••~
d¥ P.rti d•• travaill.ur. du Kurdi.tan (PKK -indtpendanti.t.)
s"up~onnts de ..
~';rlici~ation • 'uni oraani"sa{lon 't~l"t.t.
et .et'un .•• uM.N ....
Des .llltants
Elt'uxell
es
kyrd.s occu~ent
le. bur.au~
de II Llaue de. Droit. d. l'Ho •• e
a
BRUXELLES. 16 rtv (AFP) - Dix .ilitant. de l'ERNK (Front de Ilbtratlon du
urdlstan) onl occupt paciriau ••• nt l.s bureaux de la •• ctlon b.lG. de la
.au. d.s DrOIts d. l'Ho•••• Brux.ll •• ~endant ~lusleur. h.ur.s .ardi aatin
our prot.st.r contI". la situation d•• dtt.nus ~olltlau.s kurdes .n Turaule,
-l-on ap~ris sur plac ••
A la suit. d. c.tte occu~ation la .ectlon b.la. de la liau. des Drolls d.
l'Ho •• e a acceptt d. ~rotester ~ar l.ttr. au~r.s d. l'a.ba.sade de Turauie .n
elGiaue contI". le. VIolations de. drolt. d. l'Ho•• e au Kurdistan, ont lndiaut
les responsables d. la section.
Arrestalion
de douze activistes
du partl des travailleurs
du KurdIstan
KARLSRUHE (RFA), 16 rtv (AFP) - Douze Kurde. orlolnaire. d. TurQuie ont
ttt arrttt. au cours des d.rni.rs Jours dans le. rtGions d. Coloane et de
Hanovre (ou•• t .t nord d. la RFA), soup~onnts d. "~articIPation • un.
oraanisation t.rrori.t.", a indiQut .ardi un port.-~arol. du parau.t rtdtral.
Il•• ont accust. d'Ivoir ror.t c.tt. oraanisation au •• ln d. l.ur ~arti,
1. ~arti des travaill.ur. du Kurdistan (PKK/indt~.ndanti.t.).
Ils auralent
aussi ror.t ~rts d. Coloon. un "tribunal du ~.u~le", o~ s.ral.nt JUGts des
tra!tr.s ou o~~osants • la cau.e du PKK.
Le PKK, de tendance .arxist., ~r&n. la lutte ar.te pour obtenIr
l'lndtpendance du Kurdistan turc.
ATHENES, 16 rtv (AFP) - Vinat kurd •• d. TUrQUI •• rtruait •• n 6rtce, ont
enta.t lundi .oir • Ath.n •• un. artv. de la rai. illi.itt. ~ar solidarllt av.c
2.000 prisonnier. kurd •• d. la ~rison d. Oiwarbakir (est d. la Turaule) aUl
prot •• tent contI". la ~.ine d•• ort .t les tortur ••• a annonc •• ardl le
port.-parol. d'un co.it. d•• olidaritt aux prlsonni.rs turcs et kurdes, ~.
lhsan Kalla.
L•• artvist •••• sont in.tallt. dan. d.s tent •• devant les locaux de
l'Univ.r.ilt d'Athtn ••• dan. 1. centre de la capltal •• Quatl". d'entre euY
portent un uniror •• de prisonnier .t s. tiennent d.bout •• ncha!nts et
b~illonnts, pr.s d'un Gibet. O.vant eux un~ ~ancarte arrir •• "les lortures ne
•• tlront pas un ter •• a notre lutt ....
Au cours d'une conrtrenc. d. ~ress., ~. Kalla a lnvltt l'opinion ar.CQue .t
internatIonale "a rtaoir au t.r~oris ••• l aux assas5inals du rtGi.e raSClst.
lurc dans l.s ~rlson. luraue •• t dans le KurdIstan lurcH.
". Kalla a indiaut QU. 2.000 ~risonni.r. kurd.s • Oillirbakir .t .nviron
~.OOO dttenus d'Iulr.s ~~isons turQues avaient .nta •• un. ortv. d. la rai.
de~uis 1. 9 rtvri.r ~our rtcla •• r l'abolition d. II ~ein. d. Mort .t l'arret
des tortur •• ainsi QU. la ~.raission lUX Kurd •• n. ~arlant ~a. le turc de
pouvoir r.ndr. vi.ile • leur. par.nt. prisonnl.rs. O.puis Quatl". Jours, a-t-Il
annonct. l.s ~ar.nt. d.s ~ri.onni.r. ont .nc.rclt ~.ciriQu.Ment la ~rison d.
pl~arbaklr pour soul.nir l.~ or.vist.s.
19
Agence France Presse.
L~ ~olic& met tin • l'occu~ation
de. bu~eaux
d'Amn •• ty Int.~nation.l
BERNE. tb t.v (AFP) - La ~olice .ui •• e a a~~et. Ma~di la vinataine de
Ku~des DE TU~Quie Qui occu~aient de~ui. Jeudi de~nie~ le. bu~eaux d'Amne.ty
Inte~natio~al • B.~ne •• elon le. t.moianaae. ku~de. ~.cueilli •• u~ ~lac ••
Pou~ .~~~.h'nde~ le. Militant. ku~de •• en a~.ve de la t.iM. 1. ~olice • dO
enfonc.~ une ~o~le. Un. b.a.~~e • en.uite o~~o.' le. a~'vi.t •• de 1. t.im .ux
fo~ce. de l'o~d~e Qui ont t.it u•• ae de G'Z I.C~yMOG.n •••
Amn.sty av.it ~~ote.t. lundi cont~e l'occu~.tion d•• e. loc.ux en
.nnon~.nt 01.1',11,
.u.~.nd~.lt .e •• ctivit.s ~elativ ••• 1. TU~Quie en c•• de
p~u~.uit. du Mouv.m.nt.
S.lon 1. "comitt Ku~di.t.n", ~~oche du PKK - ~.~ti d•• t~.v.illeu~.
ku~de..
ma~xi.t. - c.tt. occu~.tion ttait da.tin.e •• outeni~ 1•• 2.000
Kurd ••• inearcar ••• 1. ~~i.on de Diy.~b.ki~, en TU~Guie, Qui ob'e~venl de~ui.
'un•• e•• ine une ar.v. d. 1. r.im ~ou~ ~~ot •• te~ eonl~e leu~. condilion. de
dHention.
LONDRES. 24 f+v (AFP) - Amne.ty Int.~n~tl~n~l a affirmt J.udl oue deI
centaine. d'Iraki.n. --la ~lu~arl ~rilonnier. ~olltloue. d'orir.ln~ v~d.-Qn~,
tt. eXlcut ••• ommairement • l'islu, d'un 11mlllftcredo ~ro~~ ..dov~nt ~~.
tribunaux milit.ires de~ui. le mOll d. novemb~~ d9~nler.
L'orGanisation d. dtfense des drolll de l'~o.m •• OUl ne donne ~95 d~
chit'",e ~lu. ~r.ci •• a dlclarè dètenlr le. noms de l1b des vIctimes, ~a.e. de
t4 • 74 ans. dont des Ku~del el d•• membres de la m~norltt turkm~ne,
Au cou!"\!des deu.x derniers Jour. de dtcembre, ~IU'llde '150 prillonnul"s oP'\!.
Itt passt. par'"!., arm •• dan Il la ~rl.on d'Abou Ghralb. danl le. faubourGll de
Baadad •• elon A~n'llt~. Bon ~ombre d. su~~licit. ttalent dell dttenus kUI"des de
la ~rovince de BulaillaniYllh (nord-e,l). Certa'\ns'av.i.nt Hé tortur"', a
indiaui l'oraanisalion.
Par ailleurs. au d.but du 1I0is de Janvier. certalnes famIlle. ont ttl
autorisa ••• r.cu~arer les cor~s de 46'Kurde,'fusllltll. apr~ll versement de 300
dinars .n auis. de "trail d'ex.eution".
Treize Kurdes. dont deux Mineurs, auraient tt. sommairement exécutts ~ar
de. rore.s aouv.rn ••entales a~~ •• un~ fouille malson par maison et le
bo.barde.ent du villaae de Tchiman (rtaion de Klrkouk) le It novembre. prèCls~
Amn •• l~. C.nt • cent cinQullnt. autre. habitants. tvacu~s dans un preml~I"
tell~" aurai .rit. Itt .' 1.. 1.11" tour .~~eu.tts apr~s leur retQUI" dans 1e. v Il ! .~Ge.
I
LYON (France), 1.8 fév (AFP) - Une tt'entaine de militants 'du Front nationi'll
de ~ibération
du I<urdistan
<ERNIO ont occupé jeudi depuis 10H00 local.es (09h00
GMT> ~e consulat de la Répùb~ique
Fédérale d'Allemagne et le siége de la
compagnie aérienne Luf'thansa à Lyon (centre de la France), a-t-on appris de
bonne source.
Les mani.festants récl.ament ~a libérat.ion de 12 I<urdes, arrêtés la s",mai'H'
der/liére dans les régions de Cologne et de Hanovre parce que soupçonnés ,je
"part.ic:tpation à une orgsnisatio.f terroriste".
Mardi dernier, 17. membres du ERNI< avaient occupé pendant quelques heures
l.e bureau de l'agence de presse ouest-a~le'mande DPA à Par is pour r'rot.esteor
contr .. l'arrestatiotl â Co~ogn .. de deuK militantli du Parti des Travailleurs
d ....
Kurdist.an (PI<K).
DI YARBAI<I R (Tur'quie),
18 fev (AFP) -. Del.j,<
lid 1J e pr iS~"'tl iAl"'3q'ji on t en tame
une greve de la faim illimitee If.!9 Fevrier d(,rnip." di-lnsla pri30n militaire
de Diyarbakir
(~ud-elit de la Turquie) pour prote~ter ccmtre l~urs co~dit.ions
de detention et ~'interdiction
de r'srler ~e kurde, "poursljivent J.el.jr
mouvement",
a annonce jeudi a Ankara le Premier millistre turc, M. Turgut O~al.
Lorfi d'une conf.rence
de presse tenue apres Wle rencol1treo avec le
.
president K.nan Evr.n, M. O~a~ a declare ql..,' il avai t infc)r~ 1.e chef' de! l'Etat
turc d. cette gr.v. d. la faim.
"J'si, .K.lllin. 1. dOIl.I.r .t j'ai donne l'ordre au" autol"ite!i pour qlje ce
problellle soit re.olu", a-t-il pousuivi. M. O~al a atl/1CltlCe qlje les conditions
de det.ention lieront am.liorees
dans la prison de Di yaru,.kir. qUi est. soumise
aUI( reglem.nt.
d. l'armee et. non du pouvoil" civil.
Selon 1•• organi.ation.
d.~ droits de ~'Homme, la prigen militaire d~
Diyarbakir •• t connu. COlllllle
"forter •• se des tortionnair&S1".
Par aill.ur., d.uK d.pute. du Parti populiste social.-democrate
(PPSD,
gauchll), p~incipale
forlll.t:ionde l'opposition
au parlement turc, ont entame
m.rcredi un. gr.ve d. la faillien .ign. d~ lioJ,idarite avec leg 2.000
prisonni.r.,
la plupart d'origine
kurde, qui availlnt commence leur mouvelllent
il y a n.uf jour ••
34 civil. au tot.1, 1•• d.UK d.put •• du PPSD ainsi que delS parents et. allli.
d•• d.tenu." ob •• ~.vÎlOtun. grev. d. la fatlll
fliege regional de ce parti.
.u
so
•
Agence France Presse .
DIYARBAKIR CTurqui.) - Pr.. d.' ~oo d.~.nu. d'.u~r •• peni~enci.r. ~urc.,
notaMMent d. 1. pri.on ",ilit.ir. d'ErzuruM C•• t) .t d•• pri.on. d. M.laty.
C.ud-.. ~) .t Bur •• Cau.. t), ob •• rvent d.pui. troi. jours un. gr.v. d•
•olid.rit., •• lon 1. quotidi.n d. g.uch. "CuMhuriy.t".
P.r .ill.ur., l ••••oci.tion turque d•• droit. d. l'HoM" • viveMent
prot •• t•• Ank.ra contre l'interdiction par la dir.ction de 1. pri.on d.
Diyarbakir d. donn.r d. l'.au .ucr •• aU.N gr.vi.t ••• "C.tt. d.ci.ion paurrait
provoqu.r la MOrt d. c.rt.in. gr.vi.t •• d. la fai"''',a av.rti c.tt •
••• ociatlon.
Dan. un. appel t.l.phoniqu., 1. pr•• id.nt du PPSD, M. Erdal Inonu, a
ag.l.M.nt attlr. l'att.nti~, d. M. Ozal eur 1•• conditions d. dwt.nt.ion dan.
1•• pri.on. turqu ••• Par lIill.ur., M. Inonu a lanc. un app.l aUlc d.ul( dfllput
••
gr.vlet •• pour qu'll. c•••• nt illl",.dlat.",.nt
l.•ur actic'II1
at r.ntr."t a Ankar ••
". Inonu a pr.cl •• qu'll craignait un. provoc.tlon ~. 1. p.rt d. c.rtaln ••
a••oclatlon. qui pourrai.nt utlli •• r .~, parti, a rapporta l'agenc. d. pr••••
turque Anllt.all
••
Depwl. :te caup d'It.t 1ll11it.ir.d.
d•• lnd",~u'nd.ntl.t•• Iwrd •• et
d•• Millt"nt. d'.Ntr ... -g.uch. d.t~,u. ont. plu.leur. r.pri._. nb •• rv. d••
gr.v •• d. 1. '.1••
C..... YlIIlent
•••• ont pou ...ulvi. d.pul. le r.tour du pay •• un r.gl_
civil en 1.~ .t .~r.. 1••• l.ction. g.n ....l•• d. nov.Mb ... 1'.7.
Il V • troi. a"., rappell.-t,-on, quatr .. ",ilit,."". d '.lc\';r.",.-q.uCh.,
d.t.nu. dan. 1•• ~ri.on. Militair •• d. laOMlllcll.r .t. de M.trl •• I.ta"bul,
a".•I.nt MOrt. d••• uit •• d'u". gr.ve d. l,. '111M.
".0,
nl"'AI#IlA""~IrIH'''Y'~i,
la fflv (AFPI "' D'-YK Mill" prualmlll". f~IH Ollf "nl'nlll4IJ
un" 'Jr......
dl!'1.i1f.iM In.i"'lt.." I.. ft ~.. 'rler c:t",."lfil,.
~lim. 1. p,.IIlO"MllIt"I"'"
l'le IHvIII'bak I,.
("I~tJ- ... f
de 1", ;1.11"1'110111
l'OIA,. p,.Clt••
t.,.
l:~mt,..
1..,u,.. {'OI',I1Il'llä" ..
d. d.t."t,lon at l' l"tllrdll:tICl"n. J'a,.l"r1.. k...
,.d., "poy,.....
lv."t. lalA,.
IIIgyv._nt", Il IIn"Olle.J.udl Il AllkillNI
1... P".Mle" "'lnl.t,.. t...
,.c:, M. iur!jllAtnl!ilIl.
Lortl d' u"", conf.r ..
do p,...... "."u. a",,.
.....n. ,..nc~'t'.".avec le
."."
prli!fllci.mt'
'(!!!Ium Iv"@", M. 01181 ë d,,~lilreq...
'U. aVilit ln'o". lit ~h.' n. l,'Itar.
tUl"~ d. ~"tt. y"....
@ do lA fAi",.
"J'ill eKilMln@ ll!!dOlilll.,.
@{ ,,' Al don". l'ord,.•• WK autor it.1i paY" ql.e &;f;lI
p,.~nl..",@ ~oi t\ ,.1t.Oll~",lia to= il p6"'.... 1VI. M, 0 •• 1 a .nncmc. q....1•• tîf,md
H inn'!!
d", do"emf.lo" ",,,,rant'
IIM",}lor
••• cfl!ll'"
1.. ~,.i.cm cl. DlVII,.balli,.,
Qla lttit .~U"'l~~
,,!:.
t.11I 'l'Ar",,,, .. ",to lum dl. l'OI,lvol"
cl ...il,
O,.;IUÜ fia tl ami d." d,.ol hi eilt 1.' HOMM., la
IiIUI( r"'rfl,l!f"'li..,t.lIi
Solnn
1••
",.1.0"
",i 11 tln"@
elii'
Divarbaki,. e.~ COtH1YIi!! "Cl"''''. "fort.,.•••• d•• tO,.t'~,.,.lr•• ".
Par alll.wr., deuN d.put •• clu P.,.tl ~~li.t •• 0c'al-cl.lllOcrate (PPSD,
l'lAI~!:h.I,
pri"cipal. f"r",ataon d" 1'oppo.ition ail ~ ..l ... nt tll,.!:,
ont entaMo
"'8r.::,..dl
yn. U""v. do 1.iIfa'M ." .ign. cl•• 0l.lda,.lt
•• v.c 1•• :l.000
"rl'iOnnl.,.., 111 "lypllrt d'o,.lgln@ kyrd", qlAI,avahtf1t COMMnc.
lltyr "'o.......
"'.n{
al V a n .... ' :Jo ,..,
:JI, civil
tot.l, 1." d.ulC cf.~t •• du PPID ain.' qu. de. pa ...nh ....MMi.
d•• d.t.n ....
, ob •• ,.v~,t ...
n. gr.v. cl" 1. 'a'M all .iag. region.l cl. c:. pa,.ti,
DIVARaAKIR CTurqlli.) - p,.•• d. ~O d.t.nw. d .....
tr•• ~nit."cl.,.. turc.,
nota.Mnt
d. la p,.i.on MIllt.ir. d'lr.lIrUM C•• t) .t d•• prl.on. d. "al.tva
(.lId-•• t) et 8I1r•• (ou•• tl, obs.rvent d.pui. troi. jou... lin. g,..y. d.'
.0Ud.rlt.,
•• 1on 1. quoUdl.n
d. g.lIche "CuMhw,.,V.t.",
P.,. .ill.ur., 1 ••••Oci.Uon
turqu. ci•• droit. d. l'HoMMe a vl .....
~'t
P,.ot•• te a Ankara cantr. l'int.,.dlctlon p.r 1. c11,..ctlon d. la p,.'.on d.
Dlv.rb.klr c:!. c1onn.,.d. 1'•• 1.1 .lIc,..e.....
M grevi.te •• "C.tt. d.cl.lon pou,.r.lt
P,.ovoqu.,.la Mort d. ce,.tain. grevl.te. d. la '.iM", • aY.rtl. cett.
a•• oclatlon.
Dan. un .pp.l telephoniqu.,' le pr•• id.nt du PPSD, M. Erdallnon ...
, a
.gal.M.nt. attire l'at.t...
ntlon d. M. OZIl]..ur 1••. conditione d. d.t.nUen
da".
1•• pri.on. turqu ••• Par lIill.ur., M. Inonu • lanc. un appel aUK' d.ul( d.put .••
gr.vl.t •• pour qu'il. c•••• nt iM",.diat._nt l.ur action et r."tr.nt a Ankara.
M. Inonu a pr.ci •• qu'll craign.it un. pro ...
ocatlon ~. la part d. c.rtain ••.
a•• ociation. qui pourraienl: utlli •• r .on parti, • rapporte l'agenee d. pr••••.
turque An" •.
oll ••
Depui!l 1. coup d'Etat lIIili
tail". d. 19aO, d•• lnd.pend.ntl.t ....Iwrri••• t
d•• lIIilitAnt.d'.Mtra_-gauch.
d.tenu. o"t a plu.t.ur. r.pri ••• ob.",.ve do.
gr.v •• d. la f.iM.
C•• Mouv_.nt •••• ont pour.uivi. d.pul. le rotaur du pay. a un rogilll.
civil .n 19a3 .t apr •• 1••• l.ction. g.n.r.lo. d. nov ....
br. 1,a7.
Il y a troi. an., rapp.llo-t.-en, quatl"" Militant .• d'.Nt.r.M.-gauch.,
d.to"u. dan. 1•• pri.on. Militairo. d. SagMalellar .t d. M.tri. a I.tanbul,
IIt.aientMOrt.. de •• uit •• d'IAn. gr.v. ri. la f.illl.
COL06NE (RFA), 27 rev (AFP' - L. COM.un.ut~ ~u~d., Qu.trl~M~ nr~u~.
tr.na.rs en RFA, e.t .ou. 1. choc d'.nl.v.M.nt~, d. M~,rtr.~ et
ccu••lion. lerrorl.l •• ' I••• lelrt.i.te. I<urd-•• ont un "F.t.'.dotn. l'Et.t",
on I. Ju.lice ou••t-.l1e ••nde. Le. Kurd ••• our \.ur .~rt c~i.nt .u "co•• lol
••no-lurc" •
.L••• rti de. lr.v"ill.u~. du Kurdlst.n ("'K"'-M~r'(\.t
.•'. Ill.,', lu"'.• ~(lur
ndt.end.nce .u Kurdl.t.n lurc. et son hr •• d•• ~~.~a.n~~. l'ERNK rF~ont
ion.1 d. Lib.r.lion du Kurdist.n) •• onl d.n. I. co\li••t.u~ d. I••• curlt•
•t-.11ea.nde. Pour une ~.rlie de. 400.000 Kurd •• viv_nt -n RFA, ••••
lile•• Ule ••thode. du~PKK. 11 .'.alt ~'un. ".fr",r. OUI .er••t .us., d.
cr'd ller I. c.",.e kurde ".
. .
Au "Co.al' Kur~l.l.n". offiCine du PKK a Ctlltlon
•• I. ~orl. bl,nd' ••• t
---)~
81
. .. ~
,3'\
~;U~~;~;0,.;5'
SUITE'.ct,
I~ 15 U.lf,"i,.;':';;~;~iJ;~:;~;'IJ'~le~~~'O~~)
~:;;t.~~~.~_o~~
l.u,y.,.,.ou.
, ' ... ,.t"i" ~,~,.'t..!
~t~Q,t.'.tl,,,!"l':'~.'Ient,tl•. 0:' autr .... \t.I~II,."t.19n.s ,s ... bJ a~,le~ ont, ,lieu., I.
,. 'ni.,.,e.n
d~\ ... d:l'n•. '!Q,., ...a,i.s9.1;lcf\.d~.t.l~n .."'II!"d" ,dec,Çoll)ll"~"J.'c2!l. f •.YJ';'i.,.. ,
.",'"11,i!"c~.!:,~'~,..t~OÇl~,r,er;Ill,~s.
,j'."
:.',
". ,',- •. C'.'. '.~. ;."
..... ,
L.... ,.ouet .ou~~onn.
le PKK de dis~(lo;e~ d' IJn. "orGani saU on .t,~""or:'J .•te".
t~.tr:e . dir,ia.e
,d. P,.IUI,S.,.Qui ...
~' ap~.ll~r:-!li! ... ".!;~I\.1J~,,,!l~
s~çlll'j~iJ,~'" de,;c.:
t,.Ol ••• t d.
ian •• ent", ..cf i .!"osant: .de. "t.r,l,.bUr'l.a!-ll'c"
P?P'J 1 a i,"t's
p,r.ono~~ant
",.,nhnc'''Ju.Q'''',.~'a:~.~,e(ne'cfe.llo!",l.
, ,."
,''1
_,."
"','
c','"
.,
,..n••.
It
Ill',;,.,.
': :.l''',
COL06NÈ.... Ü ~àrlù.ie(' de"I!FA' à,"è'll d~"'.(\':;;;"J~IIl'at;r
t'~U~;;',;~~ è-o';(;;t' UM
i.nis.tion
.utjri~i~
~n 'RFAr L~ ~KK "aGit C~IIl~~'~n'~\~~ ~'~o; 1~Eta("~
C. Qui
"-) J ~
"
.té découyert
n'est
Que "le SOllllllet. CIe l' 1C'H'''rr;'\. St' lt-n 1. t'I;
1\ 1-1 I t'UX ".urd •••
~ol ic.' f'a',t'.tout';p'our
oOri.r '(es IIllin\t;~it "t',:,,',:;:. '<iù'PKK. qi'~'" dl'o;per'sant et
'ctd.nt"a d.'s' ëont ....
61'ès'cjYs'uirlâ.uo.uëo;.
'.
. '"
....
",'
' .•. ,.
,.
~e PKK. co •• e le KO"KAR (r~d~rat.ion
de~ ~o;s"c'~t.I(\ns
~~~ra~a'll~u~~
~~.
"d islan).
orun'ïsali
'~n''Ind'&P'en'(jlu,'iî~H '~'\v'",'ie'.f,av~r:;;~ I~ .~i:;"(j'l~'.t'(.'.c;!U-'
'~Yec
.1" •••
ont' d" àccoi'd"su;..' 01":'J5c.i,l'. 'p'" i nt::' \d~i>tll°<;"...ij.,' <iii.' "{"(\t'f~n,;î';e
'contr.
I ••
'u i'Sat i c)n15 b. aa'ué~e"i<~u'rrd...'~ <1i' r'è'c:i:6'JD
i'ti. ~t. "N~~'
}'éo;,,;~(n~~t" dt', ',' ,
'. ~:,~
"or FIll •• '. • •.".
o'''~''~.
1 ! • ~:
1
,1-::::!
~r. f,
_
Tous deux croient
Qu">A'i1k'sra"a e\i~":è~":"ne"'~~ •.e-;;'''''';;'':l;;r'''sür'
B.,~n''-'
OUlt
. ,.eI"Yic.~ •• crets. des \~~}lx.,~~!:IS n""~,~'t.t'n',
P.,I; ,t1.f.a.br'Quer.,~t's
,F\r~!Av,s .t •
luh.t
.~••. c~r\!,,~i~. ,~n'~f,'~,~.u1<',
.... ,
",,>,
,."
,.
,,, .•.•.
l
, ... ",.,.
Au COIll.lt.t :Kuf~i.t<l!,n, tt~~~ ,"~l,,::!=.?IIlp.!PI'" 0fl".d~ ,P~~ l~.,~'i'::~,•. 1. ,'l~!i~~c" .secr..t
i Ill,
•. ra~,c,~~;~". co 1,~,r:ï.tl!,çl..!,Atc,;'
~, ?,n'ln~1," !l.r.It' .,'i'J~r~J ,<1~I;,r i!Y,~u;>f."
K;9"kAR et
t
•
,~
-'.
~~'J
~~
".1
,""'.G
'r ....
,!!,';j-.
l
'''!'
")
..•
0
I
~ !ll
,.
'!.<l
.t
I
c.~."
,
"d•• , dh,~~~~r:~'~r."OI.!J,"~;~'lö,f>'1t n,o,!:'~C;,;,(h(1" ,u".,~!l"'~('N;i"".
.
....,.,.,
L:e Comi tC1 Kurd 1stan 'est i Ille QUt' 1~, ""IIlIllt't, .tl'J ('''Ill''' ....., t; p..'" III ~n(\"7t.tjrc a .'.11
l.ïnl'
lor. ''i:ly'lrri~~t:~ri'e~)( ,â,5s~ssi'r'a': '"eln"Jao~""';",~ ,,~.~,~' ~~~lr!(,lIl?lt.è .a.11ell\and.
lG1'rit'd Wîè'lp'Ut.z; atü'ïbu~
uri telllp" .~I.jp~~,:o;~n'i !'.......
,,'V.~:.. 'i '.,
"
JIY/Ph~/c.o;a-~~;,
' .. ,
!, ,
..
h
.
I • ,',I .::
tl .,h.
j'
,'. ,
22
.,h -,',
.,
I
.',' il,
",.)1:'1
i
• L', "
r.
~._l~:(:
f~.
I
••ll
<, Il
•
'."
I:"
l..
I
..• [
'.'
,'"
. ~~..
- , . I) ~
--I
_ If,'.
); 1 \, ':~
,"
,;
I
,:',:
I..
,l'
,.:.
-"-.d, "'':.'
i~
'•.ar ,q l
i"
, ,~,
. ;',
I
.,'
<'Q;'1
t
';
, ~..
-l':,
.. t. '
'.
•• "
J _'
1\
~'
"
0\'
.;.'
~ .:;'
<.,
~
.,
~.' , I i
:' •
t (' \
r
•
,
..
•
Almany~bölücü cenneti!
~;;';;~~~';;b~~aktarahm:
"Son blrk.ç
S
linin içinde beklemeklen IlkJlml'u.
Nerede Ise. yaflm
lalllir
trarllin
;llllWIm bekUyordu. Halbu.
: bir an Once IJÇilerinin blfl.
a leçlp,
10permarkelin
aIlfwrlJ" trafillni kDntrol et.esi lerekiyordu.
Tho ...
traflJin ukannwJ-
aebeblni sollllllaA çOzdo.
ir &NP yabana eIIerlnde panartlarla yOrOyordu. Aulan
iOlanlar ise. "Xllrdlsla.'da'
oykmm ve lilrall ..... ..a
almayabm", "Xllrd.ra Aza.
l'' Idi. Alman i$ldamlaulan
iOlanlara bir mina wnmedI.
.ncak klzmaklan da leri kat,adl. Kendi kendine, "8IzIIa
UkQmel de nlçln b.-lara !aiz vertr? .. Her Is..
aeJlp II1IIai Ilbl neden al .... t..
.,? .... dive sOvlendi.
o anda Alman lçiJlerl Baam Zimmermann'a çok SCYili TUrkler'e ve TOrki,ryc
ar$1bu ÇCJÏtprotestO Ye siWab
ylemlerde bulunanlara mini
lunmasl için mektup yumaa karar veren Tbo ..... radyo
e gazetelerden lakip ettlklert• hallrlayarak gelilmelerin lyi
lmadllma karar verdi.
BöIUcUOr,Ollere ve mensup.
anna kar$1 olan sadece TholiS mlydl? Kesinlikle deliI ...
ia$la I,S milyon. TOrk ve
'urkiye'ye "aönUI"den balh
.Ian TUrk doSlU Almanlar ••.
10
8 Ylt önceki
Atmanya
1980 Ylhnm ocak aymdaYlz.
;unlerden cumartesi ... Xom.
ar adh bOIUcU KUrt Or,OtU
ranHurt 8a$konsolol'ulu.l
nun Onunde gösleri yaPlyordU.
Alman polisleri "telblb
taneler'" gibi dizilmi$, elleri
kollan baAh bekliyor. Almanya'nm me$hur dUzenli Irafili
ise, yUrUyU$ sebebiyle ..... ".
saçlßa" dOnmU$IU. Burnun.
dan soluyan bir Alman, henOz
25 ya$lanndaki polisin yamna
yakla$arak konu$tu:
"Su yolu tranae açlnlz da a1dellm .....
)'11lçlada AI.
m.n devlet kuruml.nnla e1la.
de, 50 blnla Il.rlade dOl)'l
lopl.nm"ll. Bu dOl)'llann çoaund •• Ben Kün'Um, TUrkiyc~
de ölùm lehlikesi alllnd.
ya$lyorum' denlllyordu. IItlca
olaYlnl Komk.r oraanlu edl.
.yordu, Geçlel oturma ve _ ...
III. mO... dell .lan UtIcaClI.ra'
derbll .. cl. riulu au)'or we b6y•.
Itft IltlCHI Ko.. I1.,',. 'dol.!:
. Oyesi' oJuyOrd....
.
Yürü)'ÜflerdeB
dB dere
YtJIar JlfIPIfC pçlp. aider.
ken. bir bqka bClIOClIXDn or.
.lIt PKK, kDnJl'lllni yaptl:
"Pard. XarIrern XItdIItna"
klrmlZl
kaph
bir
de.
"ma.lfesto"
yayanladt.
ManifestocJa PICK'nla tu: rulUf amaca kJsaca
lIÇIk-
toYie
Ianlyordu:
.. ÇafIdI ................
blr anp ,....., . ,.........
n...................
• nap WtJdIarI ,....,
-'
,,'
pIOfflyoaaJ 1It1dllrl- aJaa,
belli bIr P"'l_. ....teJl "
t.kUle 4.,.....
'''Partia
Karkeren Kordlstan' .. alu ••
d. bir öralll ohafl1lnUlJl karar
verdller."
.
PICK, klllloFede Amapa OJkelerine ele açdmaklan aeri kat.
madl. Ancak bu OJIrder ar&IlIIda bir merkez aramyordu.
Uzun tartl$ffiÙanIan soma bel- .
IlIcll Or.lItOn Avrupa merkezi
Federal Abnanya'ßID UIa IChri oldu. Artlk TOrki,ryc kart'
eylemler, proteltolar, para yardlmlara, kamp'lnyalar, yaYlniar
burad.n sllrdOrolecekti.
lèrOrist ve bölOell OraOt
"Oln'de "Sen"eba."
adb bir
yayanevi de kurdu. Ilk çakanIan'
kitaplard.n blrisl de, "1UInIJa.
ta. 0Ira&açlan. ~
DltllrlI
ve
Denlmel
l.lIkI ..
C6revl .. lz" adbydl. Bu ve bun. benzer killpl.rd. TOrkiycl
deki mevcut rejime veryansan
edildi. Bilindili gibi, saldanlar
bu yayanlarla kalmadl. Filizie~,
lohumlar bUyUdUve cinayeller .
i$lenméye ba$landl.
. Polisin cevabl klsa ve Oz
nldu:
"Bekleyecekslnlz!"
Alman sOylenerek polisin
yanmdan uzakla$lI. Sonra kendisi gibi bekle$Cn Aimanlar'ia
sohbete dald!. Kanu, tatilaUnlerini zehir eden gOstericilerdi.
I$te 8 Yll önce TOrkiyc'yc
kar$' bölUcù Oraùtlerin "to.
hum"u Federal Almanya'da
ek.liyordu. "Demokrasl" adlna ytlrùyU$ ve aostcrilere ses Ç1kanlmlyor, hainler zehlrlerini
kusuncaya kadar hayklflp du.
ruyordu.
o tarihlerde bir TUrk .aze.esinin ba$hklannda lU comic1er yazlyordu:
"Xomkar ... Mllinaler dO...
Iiyor, kanareier lopluyor. XOrtçe kitaplar bro$ürter basllnyor.
Bu çarkln bey ni olan öraOtOa
ardlnda banal aerçekler .. r'"
"lUIca oruau ve eroln lica.
reU aym amaca hizmet edlyor"
"Türklye'mlz Almaaya'dan
dlnamldenlyor"
.. Xürtler'e özaürlOk ..... 1ml içln Komkar'ln oraanlu eltiai siyasi lllicalar'a insaa ve
belae, palise aöre eroln ticareti i1e de para kaynall saalanl.
yor."
Isterseniz sözkonusu aazetenin haberinden de bir bölUmU
•
Alma~nlar ne.
yapt!.
. ..
Bir )'Indan PK.K..diaet y.ndan Komk.r vt a$1IJsbleu çok
saYlda Orllüt Almany.'da iSledikleri 8ibi .1 oynatm.ya deo'
VIm ediyo.-du.AImanlar, "1Iana'
dokunmu)1In )'Ilun bin )lI$ISIn"
misali, 8österi ve yùrùyü"lerin
ucu kendilerine dokunmadlll
için aldllJ$ etmlyorlardl.
Kiliseler Ise. Tù.rkiyc'yc kar$1 kinkusan
halnlm kucak
.ÇIP, "Bu ZIftI ....r lIuIu .6rdOklerllçl. Hnlda1ar .. diycrek. maddf ve mancvr olarak
yardlm eUerini uzatm.J1anh.
TlIrkiye'yi. kOtOleyerek iltica
talebinde bulUllall bölllcOler
ise, kiliselerden maaIa baiIanml$tl. Halta birçoklannm ev
kirasl bile ödeniyordu.
.
Almanlar'an soayal kurulUfl.n da kiliselerden .eri katm,yordu. TOrklyc'yc kar$1 yapllan
yUrUyÜflere, "SbItrl kalp".
destekllyoruz" elImiesi lie destekçi oluyor"r, birçok lOSyal
danl$ßlan ildca iJiemlerinin seri bir $CkUeleyOrOmesi için ko$lurup duruyordu.
Uzun !lCanmlSl Federal AIm.nya "PXX terörüne" Carkanda oIm.d.n hllzlrlamyordu.
Önceleri basil bir yUrüyU$ ve-
ya Oç bei clImlelik blldirller albl ,Orllien olayl.r, Ç1l1rJnd.n
çlkm.ya batlaml$lI.
PKK"Serx"ebun"
.dh bir
&lZele de yaymlayarak, kendi.
sinden olmayanl.ra meyd.n
okumut, ~epsini ölUmle lehdil
etmi$li.
Aimanlar tavil Yerdlkçe, bel(Dell oraOI1er "bot" durmuyordu. Okullarda .. XlIrtçe till
d.n1erl"nden
sonra, Dortmund radyosu d. bir bölOcO
aruba "XllrIp" ya)'ln hakkL
lltrdI. Xamkar',a y&ytn Oraul .
"o.p ..... r.. radyocJa
Konçe yaym hakklnlD nasll el
de edlldilini yazdI.
TOrk yetklillerin ve TOrk ku
ruluJlanmn kaf$1 çlkmasm,
raJmtn Dortmund radYOlu
nun haftacJa bir .On "Xlirtçe'
yaYln hakkl tanlmaSl, bölocO
tete biraz daba ".liven" verdi
Oakar ~ler.
bölllclllere kuBu kDnuda yay ID ora.nlarlDdl
cak IÇUI Alman poIitlkactlarJunlan yazdtlar:
dan ....
b1r1sl~ •.
'.
"rtderll ..llkl1meltea, dlle'
BakmtzAvrupa ~
ulllll.na
Ifçllerlne tanla.r
lU o)'ai -"r ne diyor:
•• lann Xilrdlstanh Ifçl ve .1.
••Drtfer'e
"".cel.rI.1
1elerlae de t.nlnm.ltnl
lale~
kndI dIIIerIadt
edl)'oruz. Eide ellialmlz bq•.
ldIhlIrIarJaI JDJ•• 1aaJW 'nlard
••
blrt
de
radyo
ve
Iele.
..,.. TlIrk
IMII. 1_
vlz)'o.d.
Xlirt'er'e yönell~
proaraaalarll cIaIa. Ilk )'er verIJ.
'l'llrklWdt Urtier lIuIu IIU ..
llltII old •• ~ub.t .)'Iad. d. bu
da JIfI)'OIIar. Tlrk lIlIk.tMtI,
doanaltud. cIaIa. Ilert blr ad,- .
Urt
lIaIdeIeItai
... 'Radyo Dortmund' .tu. Bu
..............
b6JaeJe ....
;adt
.. Illlçtlk cie oIu rtdtral .u.
.6adtr1p, 0
lIMIf ....
. ......,.'d.)'IfI)'III
XIIrdlsta .....
kiJalerl uypl.yor,
Hal. cepJar -.da _laçlt
.
..... ..... ad.
blr ,..Btt oIa" •• e1
e kal'flll ••
d•• ter6r. tllaer )'lad ......
t1.lttnIanadu pl
d6_baIuIlada
)'Iflyor. X6)'llIler.'
bOk6met1a Çtfilll _dlerl
lit ~ 1er cie old .. TlIrk tIçlII&l. redeDttJIItri .........
lkl" Ia6IlIamll, ltaIuaayor. < ... ~
k..... Jb NRW Ulir
..
Ihanel ve suçlamalarta p.ra
....
'9ID1bv)'lll)'ll ~
in.kam I.alam.y.
ç.h'''I-'
......
,.-
"
TERCOMAN
2.02.88
If.,.."...,.,.
......,..
.....-m...
,.ndt
....p.
*;
ne .....
yor ••."
Insan haklarl savunucusu
kc.ilen Weller, bi, vakI'mçlkardiAl dcrgide yaymlanan makalesinde, 1925 ve 1938 Ylllannda DoAu'da yakla$lk 1,5 milyon KUrt'itn )'cr deji$llrmek
zorunda kald .allll da ileri
.itrdU.
.
~tmanYa
bölücülerin
cenneti
•
BölücO KOrt orgOllerinin
hepsi Federal Almanya'da rahalça f.. Jiyct gösteriyor. Yine
yllla, Onceye bir dOnU$ yapa.
lm •...
~a::scr:
KCA-fKAU'1
ad" derainin 1979 Ylhnm alustos saYlSlllda $oyle duyurusu .
var:
"Yurl dlflnd.kl Im"nlar
d.ltlUnde Itllrt .)'d,.lan ve ...
çl cIInddtrl FedClSll AJmuva '9
B.tl Berlln'de KOrtçe kunlar
.çmlll.rdir.
Oatan. adreslertal ok.)'.
culan.1U ft arkadlflan"IZI
bellrtlyonaz:
.
Volklbocbscbu'e
(YOksek
'.. alk Okulu) Dortmund
. (Dort .. uad Ifçi Dayaalfm.
Demeal Xlelstr. 41-46 Dort.
dland I)
'Voolklltochscbule
Berlin
Xreuzbera IIKI Kültllr ~ Da)'IllIfIDI Denae&I, r.t.anslinstr.
• 1000 Berlin)
Volksbocbscbule Nürabera
(F,r.t.
I,çl
D.)'.nt, ...
Deraeal.J'QstCacb 1733-1500
NOrnHra"
.
Almanya'nm YUksek Halk
Okullan, anlqllamayan sebeplerden dolaYI KUrtçe'yi resmi
dil olarak kabul ediyor. Bilindill a1bi, bu ok ullar eyalet killtOr bakanhklan tarafmdan finanse ediliyor. Bir bqka deyitle TUrkiyc'yc kaf$1 olan \'C AImanya'da "Xürcçe" ders verea
. bOlucU Olretmenlerin m~all
.Almanlar larafmdan ödeniyor.
Dortmund
radyosunda
•
KUrtçe
yaYIJI
aert adtm
un"l)'InIk
.lllnat)'l pltJlI. Am .... açt.nna ullflDladll.r. Bu dera d.
dtvrtye Dortm und ve çevreslDdekllO ,..... '9 aertd Tlirk derDe&llOkuldu. Bu dernek )'öneticllert .dta. )'ull.n blr mektupta, XiIrtçe dlyc adludtnl.n
blr dille )'I)'lD )'Ip,(mlSlndan
Tlirkier'in du)'duau IlfklDhk
ve OzOalO dUe .etlrlll)'or."
TOrkler larafmdan lepkiyle
kaf$lIanan Donmund radyosu.nun "XOrtçe" yaym yapmasma Almanlar'dan kar$1çlkan.
lar da oldu. Bunlardan birl re:
deral hOkûmetin yabancllar so.
rumlusu Lisolelle Funcke idi.
Funcke, bu çe$il yaYlOlar ile
"aymm" yaplld.A' göru$ünu
savundu.
H"r laman oldugu gibi, AI.
milli
makamlan
)'Ine
lem!!
.'bildikle,inj"
ok udu. DOll.
mund radyosunda. "Klirlçe"
yaY1l11ar devam
e-.
'
cui.
BAVAN FUNCK.: Bölücü bir grub., Dortmund radyo.
.unda "Kürtç." yayan hakkl verllmeslne k.r,1 çlkanlann
ba,and. L1.olene Funck. yer a"yordu. Funcke. bu çe,1I
Y.Ylnl.rl. ".Ylnm" y.ptldl~lnl löylüyordu, ama dlnl.temlyordu .
~
"edeta/ A/manra'da b/,b/,/s,/n/ rem, .allaJ/lleten bö/ûeû ",gût/e •
bu a,ada A/man makam/aflna da .a/dlfmaktan /1ef/ dUfmurO,/ard
TERCOMAN
,M_2.SS
Besle karg!!yI!; '.
.. ~-
;l~:;~7b6!~~~
~~~~~~~
~~~~.' .:.:/. YÎlALKfMIZrN:~'yl'lltf~'ÊvlADI:ALi H'OeÄ "'<.'." " '.
t '~",.
;.' ~.'
::
Alman makamlall ile açllma.
.
.
. .
.,,'
,...
. ..
.", .
.'
)1
~~I~J:~a~I~~'n~~~~~c~9g~ I
güller saYlslzcinayeller i~leI;. KOMKAR G.nel V6nllln1'K\lr,ul\1 Oy'II, .hellilmlzln,yIOIt Ivladl Ramazan ADIGUzeL (All Hoca) 3.5.198'
mi~ler, lokaUer basml~lar,
gOnO.. ariii,ovlr'di NlêlCu p~16rtérce
pi/Sllya' dOoOrOlerlksUahll saldm sonucu alçakça kaUedildl.
soygunlar yapml~lardl
....
Klndf,l"l PKK adlnïtakinl ... ~ 'u pr0V8kal~;I" .on Iklaydlr yurtdlOlnda,bqla 6rgOlOmOzKOMKA
'PKK~L~:': AJÀf{fRßOVAgjl fÖR.LERCE KATLEDiLOi ..
II '.
:I
. :.".... .. .1
..
';
~,'
.1- ~'m~;;::;~~~l~~",~:;~:::
l~i~v'sÄ!;'~J.~ÎiM7~.viÖ;~"KAA~1
b'
"
'fyQ~Y,~J~~T}~~,,~A~PlB,~~YENILGIY~ MAHKUMOURI
g:~llk~aer~~~~~~~~~;md~~:.:~
i~len geçmi~li
I
l''
,I
l
Fq,,!~l{iIl('~Org~!"J\,
u,mll'l
~I•..,.~i1é.!'.V!~~I,u,?~I~f1~!'.ortOk!lkhoUnd., ul\lSClIkU/1ulu,harkell.
ZI '''!. 6n~~~gOeOPKK've'ka,.,. yOrOIlOOO'O!t;okt;O'
soldlfl' ve karl11omaloollvellertnllOn gOnllrdl lyIee
'''ml' b\"h'"uYôr, Sol ,n oropQgon". -""cnel, •• , .• - "Ibl her ~""da blrden ve bOlOnkor,l.devrlm gOçler
I
UVM: AVNpa'dllkl bOlDqD'tirOrlll'llUIO PKK V1,KOMKARblrblrl.rln'n .mlnllZ du,m,iUdlrlir. KOMKAR'I
, • Almanya'da Oslenen iki bOo
yük bölOcü örgül KOMKAR
ve PKK arastndaki OslOnlOk
kavgasl "kenh blr he.ap.
"
la"ml"ya dönü~mü~to. Her I
ikllaral da Alman makamla••.
I
'1
..
l'.
,v'
:1
"I
:1
l
1I1irt PKK, ajanl.rdan m.ycIlila -lI.lml, blr.oln~t ,.btkllldir.
PKK I.. KOMKAR",m9C.IcI,~I.V-Ihlnlill.
,,~çl~mak,l.dlr ~ bu .~ll~I~I~~,!I.r" h~lu~u~ v, pl,m~n .tm.y. ba,l.ml,t.r.
. .
I
rlnl suçluyordu ,
Kendinden olmayana l1ayal
hakkl lanlmama konusundakl cinayetlerden blri. PKK,
KOMKAR'ln genel yönetim
kurulu Oyesl<ilamazan AdlgOzel'l 3 MaYls 1987'de
Hannover'de' öll!lOrOyor
l
'.. \
I
~
il
I:
I .PKK yaytnladlOI bir blldirid~ l,
tehditler savUrUYOrd~:I'lI'BIZI.
"unu her zamln
yo.
I ruz.
PKK lçlndl VI dl,ln.
.
',
IvY
I
1
l,
'L
,
dl, blrllQI bazan, dlrenl"
tlsllye
etme temellnde
gClU,tlrllmek Istenen lhaneté haYlt hskkl tenlmaye.
A "
CI"IZ
.
.
Isllyor'"
. '.' ,r
....
. ,Bir gUn Once Hannover'de,
Ams'erdam'dl\,'
Paris'te. açhk
.grevler.i yapllml$, konsolosluk.
lar basllml', insanlar yaraJan:
ml$II, . Alman
kamuoyunuo
olaylardan duyduAu tedirginlik
Blld'in sayfalannà yanslml$tl,.
Ylllar pek' de çabuk geçip.
~itmi$li. 1979-J980'lerde "dild.
len fidaalar", boy vermi$, bio
rer aAaç olmu$tu.,'Kiiiselerin
kucak açulI,-sendikalann
d~~
leklediAi, sosya!' kurulu$lann;
para yaAdlrdlll, pé'litikaalann
haklannda
demeç verdiAi bOIUeOler, Almanya'ya
"kafa"
IUlmaya llà$làini$lI.
1$le Bild guetesi, san olaylara bir mAil! veremiyordu:
"GUnUo.IuiDUlU" olarak i$le.,
dili bOlUCO',KUnler'le iJaili ha ..
berinde de bw sorula!'!l cevap
anyordu,
, "
, .' . ,.,
Blld'in haberine gore,~:
rai A1manya'da 39 Kun de.:
Ii vardl. Bunlar Bonn, KOln,
Sluugan, Hambiug Ye Hànnover 'de elkindi.
",
•
"
Gergiril~k
b~hld.;;
PKK, klsa adl'ERNK
olao
"Kür'dislan
Ulusal Kurtuillf
Cephesi" adl alllllda. Avrupa
Olkelerinde raaliyel gOsterecek
bir lerOr,OrgUIQ kurdu. "Eni.
ya Rlzgari)..
Nela~
KurdisIan" kelimelerinin
kisallllml$' alan 'ERNK'Q1n ba$llla da
Abdullah Öcalao:1O saAkolla;
nndan biri alan M.Korkmaz
gelirildi.
24
.......
l
f .if.
!
..
I.
.".
'....
~'"
lltile..'bl/,
.1\0/1<11 Tll1lWOilu
l'
.
, 23.8.1953 - 27.2. 1996
,
. /~".
~.
~.:=::=.--~
'..
<
."
IAl.~aYI&"~iP~~"~1,(.
IN),g~'f..~~,,~Iv~IlI.1'
~~.~~~
~(f..'dDiiIlIW"\~
.
.
~-_J"i:'~:~It,."l..,,;-ii1'1 ..' "
;'F'~:~:~i4=:.
,etindeki
,ba$hk.
la soruyordu:
'
"1(l1~ler bilde. ae
.ort ..
...:..oitIi..
.' '. :..1.
. ,.
"
: 1987 Ylmiih'tniiYIS aylarli1da'
,PKK'nlO ve diAer KUrt OrgUt.
Icrinin arasl Federal Almanya
île bozulma)':1 ba$ladl. ÇUnkU,
1984 y,hndan bu yana ERNK
Oyesi 5 ki$i OldUrUlmU$lÜ, Sv')'ISIZ lokal bas,ld!, soygunlar'
yaplldl, imanlar yàral:lndl.
'PKK
•
'
AIIJ1~nya'da
. vuruyor
,
Bir anda Hamburg'un
SI.
Georg Caddesi'ni silAh sesleri
'kapladl, Herkes bUyUk bir $8$'
klOhk içerisinde kaçl$lI. Anca~
evinden çlkan esmer, blYlkh
genç adama kUl1unlardan bio
'ris; Isabet elml$ti.
Eli silAhh yabancl, omuzun.
dan yaraladlAI $IIhsl bir dUkkA.
na kadar kO\Ollladl.Vere )'IlIlan
gencin karaslOa ik; kUl'$un daha slkll, Kalil,' bUyUk bir so.
,Aukkanhhk lçinde olay yerin.
den kaçll.
."
'.
GUnlerden 2S ~ubat 1987
idi. Haslaney~ kaldlflldlktan'
,iki gUn sonra Olen ki$.iIse, KUr.
saI Tlmurotlu'ydu,
: . ,
Timuroalu, 1916 ydanda AI-i
'manya'ya gelmi$li. Klsa bir 50.1
re sonra da valanda$liklan
Çlkanlml$lI, 13 EylOI 1980 gUnO
Hambu'rg BaskonsoiosluAu:nu
i$gal edenler araslDda KÜllil
Timurotlu
da vardl. TUrkiye~
dcki meveul yOnelimi protesta
wnck
amae'yla
düzenlenen.
açhk grcvlerinde ise "ba~rol'"
o,.n:w:tn Timuro{;lu. kirnter 18-
.r~fl~dan've!:örçi~::oiilo:
rUlmll$tU? "
", '. '..
'
Elimllde bir bildiri var. 88$.
hlJnda "ArkadaflllllZ
T!muroalu'll!"n
: 'öldUrUll!!esl
u,..«
UÜt1ncIICIkJaiiII"IlenlUjq,rdIl.
BUdlriy\ haz1Cla~
,lit, bazI
bClOcO ~Ilcrllle,
q!n'
söi:tûrulù,lardi.,
.• "lIlz ,linu hë"uiil:fli~li':
. ;,Sözkonullfkuruba,1àra
,llyoruz: Pli lçlade:,.d',lnd
..
i-é;)(li.,al TIIIIII',,'jhi, PKK Il.
blrllal boun, dlrenql~ lun"
.. rtndan OldDrUIiiJOItU. BUtUn
elme leméllnde aell$tlrmek Is.
aomlll $upiiéicli#;.PKK Dzerin~
lenen lhanele hl;'1 lilkk, la.
de' YOluoltijtiA.-::belirtilerèk,
nlmayac.l1z."
.
'.
$oyle deniliyordlii
,,_ ,:'.. ;.;
Nitekim terOr.OrgOID PKK,
..' "Bu, katUln poUa IlraflRdalt
Hannover'in linden semtinde
,PlÇK'Watarunulli
mamas,f.
sîlAhlarlm konu$turdu. Bu deta
II. daha da.' aDçlé,naiekledlr.
takvimler 3 Ma)'ls'1987'y.i glls.
P.KK yöoetlml soo YIUarda al.
teriyordu, Heder Ise, bOlucQ
iJè~kariaa
blr ~un1ulda
c!l~. KUrt OrgUIO Komkar'm Gene!
ler,iii!\ aruplan"dil$m,aD aör.
Yônetim Kurulu Uyesi Rima.'
meye ~'IleDd,I!'.l."qtlrea
he";
Zin AdlgUul'di.
Iœsllialn olarak itItelemeye yll1983 y,hnda Federal Alman.
'nèIm"iIl.KüriaG.PKK llrafla'
ya'ya gelen ve illica talebinde
daa lOa S)'larda,sUrekU olarak
bulunan Ramazan AdlgUul.
hèdef' 'göslerlle!l,:Hlmbura'
Komkar'm hUere oiarak kulla.
Oevrimcl lKl'DIo önde aelta
mlan Nieschlag Caddesi!nde.
b1mieriadea' blrlldl,.
ki evinde kahyordu. 3S yii$tn:
.. pn'oln
dljer Ilericl öI'JUI,
daki bolueU, kUl1tin'Y3Amutu
ve implara karJt yürilitUIU bu
. saraslDda belindeki lab:lncl1sl.,
diiJmanhk "'mpa/lYÙlalD
Irm bile çe~ëinemi$ti;" .
kaslDdl,' ,PKI
YÖlletlmlola
Cinayetlen ~onra Alman po.
'keodl ~I'JïitU lçtade '~rtaya Çl- 'lisi PKK :nm. Köln. J:fannovel
. kan muhalefete kllli ,UrdUrHamburg'laid
ç~'itli ';;ér.téz-'
dUIU bask! ve a1ndlrrn.e politilerini baslt,.Birçok ki'i .0ZaI. 'ukasI
a1maklldJr."
..
•
Tlmurollu'nun
yandll$lan;
na ahndl. BlI, aräda Komb~
PKK'mn kendi içindeki muhe.
bir
bîldiri
yaYIO)ayaràk.:
lereli. ldeolojik tartlfll!a "riPKK'ya veryallslil etcl: ." ,.
"r
PKK
ne, cinayellerle çOzme eAiiimi-,
"Kendlslne
.ciin"',,~~!
nin' son iki yll içinde Uç eski'
..
PKK'Merkez
KomilCsi Uyesi. ,;kan Apo'CII Pnmikal4r1e!l~
.
Id
I
''I isb
d
'SOn Ikl &ydlr )'1111d~ntcl .. ~,
,nm 0 DrU mes'I e
at
,.
'II Ö'llül"
U It ,II
l'
:
11m iddia ediyol'!lu. ,
'
um Z o~ ...r Il mall.,
Uure KUrdlslaal1 ve TUridyell
lIerid öI'Jlltlere .JlIneilk Il .
lIkler/ saldlntsr. oNevrnz .....
klnlan, demeklerimlzln
ku ••
daklanmlSl, f$ledllderi dnayel.,
1er, ot1llya Çlk!,lanadla
bUal!PICK,
ne dejllo sUrdUrdUklr.ri çdgla-'
ca poll,lk.aaID vardlal noklS)'\
bun'da
III!;I* ..
ltÖSleriyor,"
.
flllIde ceWrz blnJuJDI8)WC8j1o
PKïfVè diAer boll\cU KUrt
buatine kadarld p,.t1j1Jle
orgUtleri, istedikleri gibi "al"
de lIöslennJfdr" sOlIeriyle teh-,
kO$turduklan
Alnianya'da,
ditlerini dile getiriyordu.-lCen.,
disincltn olma)'ll!llara lac, PK)(,: ~'Ierör" rUzgArhin eSliriyordu,
Jan'
•
Kendislnden
(»Imayana
hayat yok
'lI'8Y\II'ciraaru s.n.
~'Pu..ltia.da
0'
jÖyle yakl8$lyordu:
j,
Alman polisl, olaylO vàlianie.
,clni anlaml'Il, Artlk gUndem •
olle "RAr" deAîI, "PKK" \OlIr.
dl.' AlllÎtln AnayasaslOl Koru .
'ma 1è$kliAU Ise. yayniladllJ ')1111k rBilorimda PKK')'I ''cD bU.
yUk terilr ÖI'lIUIU" olarak gös-,
teriyor!l'!,
Klsa adl Komkar alan "Fedenl Almanya KUrdls'.a IJçl
'Demekleri Fedensyonu"
adh
bOIUcU OrgUI, yaymlad'AI bir
dergide. PKK sald,nlaliDl IZOn
RUn. saat saal slralar~~ 'Aimanya'dakl • tiiliùeû: orgouer"
arasmdaki kan dAvlslm gOller
OnDne serlyordu,
'
FederalAlmanyà'da
birbi,r,Ierini yenie sava$ .. vtren bOIU'eO orgOtler, bu arada Alman
yelkilileri de zlIçlamaktan ge.
ri kalmlyorlardl,
Komkt!.r,
TUrk IStihbaral kurulu$lanmn
'le$kil!Uarl Feder~1 Alman islihbaral
lç$kilAtlan
île
birlikle çah$lIklalim iddia edi;
yor ve "KUrdlslao'dlkl
VUN.
~ limier, Almanlar',o IlIIr1fe"lidir ..." diyordu.
Cinayel ve saldanlardan rom.
ra kendi Uyelcrinin tl!!u~!~~(b..
lint lie Alman polisi larnfmdan '
dcrneklerinin
ba~.t1dIßml da
kaydeden Komkarhlar, t\~lzla.
nna' ne gelbe sOylUyorlardl,
, TUrk ,hUkûmelini
PKK'ya
kar$' komplolar kurmakla suçlayan ERNK Avrupa Temsilc,liAi de 8 MaYls 1987 gUnU bir'
.bildiri yaymlach.
Bildiride son geli$meler ,U
$ekilde anlatlhyordu:
"TUrk büIlQlIJell~~ l!lllamha'oa dlyan.rall h~rekel eden
ball emperyallsl güçler, IKI
olank çahSUIlhkilln halklmilin haklannllmutlamlya
ve eo
hlkh demokl'!ltlk 1!Ii1ct!delnial eal!ellelll~
f~,rk!1 allsler.
).
..
DEVAM
l8)'rel
.. e,e )'6u1lyor. Oyle kl, 10k.kl.rd.
ber Ill. bl. blr Ulrlil.
018)'1. oldulu Illkelerl.de, neMey"
ber Olayl ballu_ ..611der1 PKK')'a yükle.. e,e çallf1yor.
HoIl.lId. ,01111çille .. ldll'
. ollyl.nn
.rIl.Slnd.
PKK 'YI
bul.bUmek blellyle büyllk blr
bln:lyor.
._II"-t~~
AI ... n)'a'dl'
dlrtmeye ÇJlI".yor. B. lör du.
."..lIlr dabl çok IInlla.abillr.
Ye biltlin bualanD bq meteIlk elmeyea dÜD)'aruD bu en at)'Irat.kllnruD oenIl&l udall
bllgUrr
Irmellnde
)'Iplld'II
lIÇ.klll.
.. ",u•• ber
evla, lobkl.kl
11er k.... inlil
arIlaMnd. PKK ... nlyor. I..
poilai bIr )'IIdtr hrlukl.old.la
baD kltUerll6zde
aedetlI6IIerdIIl oIII1lari. )'IIplanuyor,
blr )'Ildu berI btI
~
lOri. 'PKK'hy.m'
de.
Il.
)'afa.'.
ru
,"Pe
Bu konularda
blr kez dall.
PK!( Gtineydogu Anadolu'da dehjet saçan kanu militanlanna destek
TERCOMAN
4.02.88
,
'
IIdlrlyay,nlayarak mIllIInla" içl" Yl/dIm klm.
panyal' .çan PKK,yap,lac.k baOl4la'da .U hu.
IUIlara dikk.t .dllmnlnl da Iltlyo,du:
• Dürt>O",radyo, pUlul., kI .. tur. vb. araçlll
• Gly.c.k olarak an çok larclh ad Il." .. O.
lam par1ladIl, AnOlk mOmkOn olduOu kadar h.
III, lU g.çlrm.y.n
va .. cak tutan p.rkalll kul.
I.n"ltdll.
• B.y .. v. y.,11 rankl' y.gmurluk.
• SaOI.m, bal .por .y.kk.b, ...
• S,c.k lutan v. h.m ol.n k.lIklll.
• Ella I.'lOlmO. vtI dlzk.paOa k.dll ullnan
yOp çorap, Inc. v... c.k tut.n .Idlv.n.
, • lçt.n glyll.n v. lula kaba olm.y.n I.nlla
'Iklml.
• Naylon v. bay" rankll olmayan göml.k.
. • Bunl.nn kar.'hO' oillek pli' baO",OOa d.
bulu~ulablllr v. topl!'oa&tm altm d.ha'ucula
11I~ledlllr,...
A
manl"'l"
gelrn bolilcu o'1!ui
mensuplan
arasmdll 1lddt'te
da)-all e) lem .. cinayetler *Ion.
mrye b~landl ..." ael ger,e~l'
ni kavradl.
Alman pohsi Turkçe \P. ..<;.1manca olarak hal"!ad!~l
b.ldlfilen satduyt.: ~ahibl T'Jrk
valanda~lallntn
posta kutusu.
na bllakn. Bildirilerde PKK
militanlannm
y~kaJanabllrne'si için yardlm ,steniyordu.
Takdir edersin;l ki, bu gehjmeier bölUcUleri san dereee
huzursuz eui. Fevka.Kurdlstan
adh kurulu~ "Almanye'd.k;
polls unulamalan
Kilrdbtam.
emekçiIerin. mUaodeIqe sundutu deslell önleyemeye<:ektir"
ba~hl'
alUnda
bir bildin
dalltu,
BOIOC1l0IlUt, Alman poli.
sinin baslun yaPUAI ev!erde ya.
kaladlklanna
i,kence yaptlAI'
nt i1eri sUrerrk, ~Oyle diyordu:'
"Bavyera eyalet poUsl, yUIle_
alIe,e lönderdlll
mek.
lupllrda oalan IIobare.haa 'e
"PKK'mn ror i1e krndilennd.n
para top\adJAIm' vulJ1llayarak.
blrllllle ÇÙlfma)'lzoriamaktamr. Evlere)'lplbn baskJn\r SIraIlDda. .. sablplerinin
CUl'
MÎLLivET
4.02.88
IÇIO
tect 61retld
b!r dnt)'dJr .....
.......
IlIUM: PlI.
II.IWßI'M
"1EIIlLA DOIIIIIU
"
lIIUI1lIIII
harekete geçlyur
Gerillalarl donatma
kampanyasi açlyorlar
. S'
Imanya
terOrOn
k ucaAIna itilirken,
polis seri operas.
yonlara
ba~ladl.
Bir gece içinde
KOln, Hannover
ve Hamburg'ta
çok saYlda ev
ve bOlucu dernek basllarak
arandl.
Hamburg
polis yetkilileri,
b~latllan
genii çapll "arama
.arama"
operasyonlallndan
diAer TUrk vatand~lannm
da
etkilenebileceAini
gOl OnOne
alarak, uyanda bulundu. <8u
arada federal ve eyaJel poliS
merkelleri, "Turkiye'deD
AI-
herkesln dlkk.lial çekertL AYo
rap. dnlelierl. lit Idüllillelllsll '" Tliril r.. I_lyle
.....
m.h lüÇleriD Ihbtlrlannl
a!d.nm.m.b,
bailuDuza \le milcadelemlze bl'fl bu bai. IllumlD.n dült)'lne dlltDM1Hlldlr.
OI1ldl çok lIÇIk bIr t'kllde bIr
Isvrç prallii .. rdll \le 10. cie-
dlalunnda
buluDln
panll.r.
'dalll pIIItdlIerek,
'Bunl.n,
lorla topl.dm.z'
pb! lilllInç'
blr ft)' lIerI IlIrmektedlr.
Torki,.r'nin dolusund.
ma.
sum insanIan 1IC1IIlas1ZCll
Oldu-:
ren PKK, Avrapa'd.ki
terOr
OrlUtO ERNX .raClhllyla leçtiltimiz )'tlm maylS aymù ..
"GerIlI. donllml
klmpan)'l-,
SI"
ba$1.\JJI.$t •.
Yapllacak bal1~larda dikkat
edilecek hususlar ~/lyle belir.
lenmi~ti:
. .1 Dörblln, radyo, pusula ..
kUl.ara
vb. andar.
.
bl Glye<:ek olarak ta çok
lereib edilrn saalam pa,l<edll.
Ancak mumkilD oldugu kad ....
baßf, su geçirmeyen .. Slcak
tulan park.ler kuUaDlshdor.
cl Beyaz ve yr~il ruÙ. yagmurluk.
dl Saalam, beI s~"r el"kkab.s.
r) Slcak lulan ve bam DIaD
kazaklar,
_
Elle orülmliJ ve dizkapa.
g.na kadar Dzanan yliD çorap,
ince vr SIC1lktutan e1diven.
g)lçteu glyneu ve fezJa kaba olma)'lD fanUI .eIuD1l.
hl Nl)'lon "" beyu mlIdi ulma)'lD gomlek.
Il Bunllnn kart.hl'
olarak
para ballJ.nda da bulunabillr
ve loplu satin ahm dlha ueu.
la rnaledillr .. ."
Açdan kampan)'adan
lu~
bir sUre sonra Salzburg Simr
kaplSlnda
blr otomobilden
IUphelenildi. Alman sm" p<>hsltri, Avusturya'ya girmek is.
leyen o'omobilde
bulunan ~
o
kiJiyi sorluya çrkti.
Yapllan aramalarda çok saYld. hassas dO,bun. pusula ve
ball e~yalar eie geçi,i1di. Bu
arada PKK i1e i1gili dUzenirn.
nli~ kitap ve bildiriler
de
bulundu.
Polis, 5 ki~inin pasaportlannm da sahte oldulunu tesbit
eni.
PKK 'hlar pe~pe,e yakalanmaya ba~lamlili. Federal AI.
manya'mn Giessen ,ehrinde de
lokal bakan ve PKK'mn Hessen eyaleti böIge bllJkant olan
bölUeO yakalanmtJII.
Alman
savc.
Böeller,
PKK'Wan SIlo bir takihe alcbklanm IÇIkbyor \le, "Yakalanan
PD ......... 1okaI11lÏdiJl'blÎTUrk 'terl banç lsIedI. Ancak
TUrk buua kabal elmeyiace,
Iltr .... 1Ide )'anllaML .... dedi.
Kendi dl~mdakilere
hayat
hakk1lammayan
terör OrgUtO
PKK, Avrup. Olkelerine yapacaAl salcbnlan da IÇIk aÇ1kdile
getirmekten
geri kalm,yordu:
"Blfedae-ye<:ek
blr eugelia. IOItanllllece&Jalz
blr görevla be .. de Avrapa alaaJada
k1ll1111Wl ÇlllInasa milmkiln
detJIdIr. h konud. bemea ....
au belh1elba kl, bll parti 011rak kaÎII .. deh,et ortemlada
gel4tlk. Yapdlulara k1llll partindl kendl dnrlmcl dlrealJlni ortaya kO)'1luknr."
AlMlullall
0......
Avrupi
ulkelerl
içln "lllea.eyeD
'.dalll" dllrumlln.
du.mealne
'almen, uzaklan kllmanda ile
çClelerlni yOniendlrme,e
dev.m edIyordll.
Federal Alman m.kamlarl'mn PKK ~ "Apo" Ile Ilgili h."B6lllelller
AT WkeleriDde
h... p1 .... aJ... bIZ vencek"
16rll.1I yer .hyorda.
BIIh_
19M Ylbllda. b. )'ani
PKK'mn, Bau Avrupi'dald \a.
rafwl."
UUlnda timdlye kadar görOlmemi$ bir tekilde militan yetiJtirdiline ve aktif bir
faaliyet 100rerdilihe yet verilm
raporda, çqitll endi,eler' de diIe getiriliyordu.
Alman makamlan..
bOy ok bir "pkm'I"a sOrOkleyen kanll mili.
tanlann
say...
1000 civalIodayd •.
PKK,AT
ülkelerini
vuracak
..
Köy korucu saYlsl 10 bini a~h
avda S'i sag. S11 ÖlùS9 terörist eie
geçlrHdl. Vatakllk yapan 864 kl$i de va.
kalandl
ISTIHBARATSERVlsl
LACANUsnJ Hal Koordinasyon KuruJu
topIanllSllU
açan IÇÏlIeriBakam Mastet. b
Ir", GAP projesi sayesinde bölgedek•• s.
tibdam soruounllllÇÖZIiItIIeD<Icr dikkat çekerken,
"liti.
ba ... lIhI,MlIrkI arfIJlDtlrridikkltlr lz.
Iryea .... dq &içIrr.r iIkrali.tdrki hl ..... W..
n be ~
_ limer 1ÙI1JIzkkduydokIenadaa lerirlza.,Jeallntorl dtsttkliyorter. Bo..kIdr lftilrIItIrria GAP projrsiai &<dJ<tinaryt -.ç.
ladIkIan ...
J..... dedi. Kale1llli,Guncydoju
Anadolu BöIgrsi'ndc biç kims<n.nzarl. korucu va.
ndmed1i1n.(la sövledi. Baom K.ùeIDI'runbq~
iki.aUa .ircl:ci" alan loplallllya, Miu
I<f3INcaIi GöaiI, M~
Yardnnc1" Tuœr Pli' ,
ç1.Irr, EmniyelGenel Mûdurü SIb.halll. Çek....
kotJtl, O!aianûstû Hal Böig, ValiS!H.Jri Kozak.
ÇIOihI, Asayq BöIgeKomuwu Ko,!. Hui•• S.l'U'
ile bqta Istanbul olmak üu" Il i1invalISikauh.
yor..
.
lçitIeri. BakarnMutafl Kelrllli, toplanuyJaçar.
ken y,pugJ konultnada 27 EI"m 1983tanhll 1935
saylll Olajanustu Hal Kaounu hakk,"da bilgJver.
di. 19Temmuz 1987tarihind,n g",erll olmak iilere
Gûnrydogu Anadolu Bölgesi'ndehal uygulamasma
geçildig.nihatldatan KelrIlli,lstanbulll,"d, de ola.
ganÛSluha! uygulamaslnade\aI;! cdlldl~D1bellnu.
.6
fQl
l!l.l
Olajanûstû Hal BöigeValiligi'nir1gör.... ve yetkileri hakkmda bilgi men Kaleonli, böIge vahhglnm kurulmasmdan so",a gûventik kuvvetlerinin
''11.'' sisteminegöre tum bölgrye l-ajlldlg.n1 bil.
dirdi. OIaianÛSlûHal BöigeValiligisorumluluk sahasmda gönûllu olarak mezralardan köylere gelen1eriçin yapùmak suretiyle 4 köyde toplam III konul insa edJldijini vurgulayan Kalemll, $Öylededi:
"Gi.eeIlk ku... rtltri.ln, per debil .rt •• sü.
rrU be...krl 'r rlkialikleri so.ncnd. 6 .yhk ....
... zarfI.de l'i sai, Sl'j ölâ oIll'1k topiolD S9 "rö.
riIt de arçIrlI.i!Iir, Aynca b. lerörlstlr ... yenlt ..
.. JI\akbk J1III1lI ya de dtstd< saèIaJaa 10jIÙ1D
864
kIP ~
~eklenude yual ÏflrID yapdlDij"
,
ektllbr...
'-~y koruculugusiSleminedkinlik kazandmldJg.n. da befuttn K*IIIi, kôy Wucu saYI,,"," 10
blDi1fllg.n1hildirdi. Köy koruculanmn tazmmalla.
nnm aronIacaiuu söyledJ.Bölgede köy korueusu 01mak için çok sa)'ldabq\'Uru yap~d1imJsöyley,n KIIr", itkence iddiaJann," asllSIloldugunu vurguladl. K.ùeIDI,amacm, "1Ü,.. 1ik k.ndlrrt.ln
YIp.
ratdlDUI ald.p .... söyledl. Devlrtin, böig, halkl'
na SOß!UZ gUvenioldugunu belmen Bakan, "Hal.
lu. etIa ... balu
rub.tsll sil.hlan k•• un hik.
mi .... bran
lIr ruh•• l .. rtlm, imki., geH.
rillDlltir. B. uYglll.lD.yl. 2J big S57'si k,sa. 3 bin
m' •...... mluJu olm.k u..... lopl.1D 26 bin
851 .ilab Içi. bll'uruda hulu.ulmultur" dedi
)
25
TERCÜMAN
'<Kaln'de PKK mIllIanianDIn ü$lend~1
5 eve yap!lan basklnda eie geçlrilen
700 bin m8lka önca el kOllulmaSl ama
PKK e~eme geçlnca ge~ lB~t~esl
lU fekllde dege~endl~Im'f1 :
'Tark tJ~i#erl Bakanli);'mn "PKK bu.pa.raYI TtJrkiye'ye ktJI~8J1ŒpÇ]rr@So terlJr
ey/emlerinde kullanacak '.'..diyerek Alman .maka'mlanna d04f'UWfMIl'J RaQJ$$ϟytiini
.. belirtmesine raRmen, A/m.an/ar. ~.'Pa;ay'dah'a101./0elimi'zde t!4rlUJw'Uß~ok. JP&W$o ,.
',yae/ icoymttk için hukùkT bir gerikçëyoktu!~ ..b(i"'àhesiy/eparoyo c@nödŒfön k!JnR8 .
elleTln:irqli#Ù!tmlsti. PKK,bundon sonra da ~/manya'y'a karSI ey!em Wf tehdÖi/eriill'sii'rfff1rmus,'fJSlUnêtJ~t1akParWi~k' Alm~"'BUyUke/çiliRi'nde giJrev!i bi?'.
diploma.trbir k(JprQ.tl~rlnde(J/dUrmUlta ..,:•.::~.;.'., : ..,..
..
'AI fi anya
teröre
.
teslim
olmu~tur!..'
••
O
:~r~~~~:~I~;
,ccen!n ilerlemi$
.uller!nde, a1dlk.
Ian laJ!mal sere.
lince, KOln'dek! $
evde anuna yaPIl. 1àkvim yap.
raklan 27 Temmuz 1987 gUnOnU SOSleriyordu.
Bu evler, bir ba$ka deyi$le
"PKK'Dln merkez yuvalan".
Alman polisini sUnlerdir dU.
$UudUrtiyordu. SOzkonusu ev.
lere Birip Ç1kan herkes polis la.
.rafmdan biliniyor ve lakip edi.
Iiyordu.
.
Komandolar evlerin birinde
va1iz içerjsinde 4$6 bin 84$ Al.
man Mar~I, 209 bin S30 Isviç.
re Frankl, 2 bin Franslz Fran.
kl ve IS2 parça ahm zincir, yU.
zUk ve saat eie seçirmi$li. Ay.
nca PKK'ya ail dokUmanlar
ve TUrkiye'ye k&.r$1haZirlanan
baZJ planlar da bulunmU$lu.'
Bas!un yap.lan bir b~ka ev.
de ise, bir çanla içerisinde çok
say!Cimsahte TUrk pasaportu.'
nun oldulu ortaya Çlkll. KOln
Savabll tUm ara$lIrmalanna
ralmen ikinci çantanm esran.
DI çOzememi$ti.
PKK, yuvalannm basllmasmdan ve paralanmn abnma.
smdan sonra, çmsar çlkardl.
ERNK adma basm toplanlisi
yapan Hüsey!n ""dlnm adh.
sOzcO, PKK 'ya paralann he.
men iade edilmesin; istedi, aksi .
halde Almanya'ya kaf$1eyleme
.seçeceklerini sOyledi.
KOln Sambll.
Basel'deki
.KUrdislan komilesinden para
dolu valizi Koln'Un Rosen So.
kali'ndaki eve kimin selirdili.'
sorusuna bir IUriu cevap .bula.
maymca, bir $lII'klclkadlDl aramaya "&$Iadl. ~rkici kadm
'bulunabilirse,
parala"n
"alubeil" de çOZOlecekli.Çünku bu kadm para dolu valizi
setirerek, K.Oln'Un Hansarins
adn:sindll'ki KUrdistan komilesine teslim' etmek iSliyordu ..
Ancak, komiredeki PKK 'Illar
"Bu parala" blze vermo, gerl
'götür" laIinilÙl verince, $arkiCl
::rork kadlm, Seceyi seçirmek
;Jzere Rosèn Caddesi'ne geldi.
:Polis;n baskmlan ,sonucu,
,.'olayh vaUz" el~ seçirildi.
.•
_
Paranm
taliplisi
çoktu'
3av<.hk. birçok ki$inin ken.
dilerine bas,'urduJunu ~ hep.
'smin piuanm iadesini isiedik~
lerini açtklayarak, "An<all bu
.k~ileri ceri çevirdill. "'raYI
.vrrmeye dü,ünmüyoruz ..'.'
'diyordu:
.
PKK, çe$illi merkezierde i$' .
'sallere b~ladJ. Konsoloslukla.
Jm önUnde gOsleriler yapan
'bOlücUler, ..... ram'ZI isteriz"
'slogam alII. Bu arada PKK
sözcUlerinin
"le1idItvari"
loplanlllanmn
28
basm
Ise. arkasl ke.
5,02,88
'silmedi.
Bir sUre sonra KOln Savclb.
Il nedense
"çark"
elli.
"PKK'mn para5I ~mlZ8 belil oldu" diyen savclbk, paraYI
vermek iSlediklmni,
ancak
kar$llannda bir kurulu$ bu la.
madlklanndan yakmdl. Sam.
blm bu karan, Seriye bir adlm.
dl. Almanra aylardlr sUrdUr•.
dUIU PKK 'ya kaf$1 Israrb tu.
tumundan 'lavlz" Vermi$li:
11 Kaslm 1987 sOnO saat
.14.00 slralarmda KOln Savclh:
Ii'mn kaplSIDlçalan esmer ka.'
dm, "KUrdistan komltesine all
.paraYI almaya aeldlm" dedi.
Savclbk, 700 bin mark kar.'
$Ibl' lsviçre Frankl, Franslz
Frankl ve Alman Markl ile
mUcevherleri
leslim elli.
PKK'nm kurye olarak kullan.
dIl' ",arkia kadln" aym sUn
paralan Fransa'ya ,OIUrdU.
~vClbaà Ise, "p.;.,. dliba ,_
la dlmlzde lulamadJk. l'aIQII
:el koymak içlu lIukukl IIlçblr
gerekçe
yoktu"
demek
U$mu$lu.
;!I
Bu blr'
skandaldn .
PICK'nm parasl Alman ma-
."~"a.
,.IwnlaAm
sokmak.
la birlikte, diplomalik'
ça,re1er
arasmda huzu~uzIula da yol
açlJ. Paranm jadesi sUndeme
selince, TUrk Di$i$leri Bakan •
bli, Bonn BUyOkelçilili araa.
""yhi devreye Birdi. Ancak,
. bOyO~lçililin bOtUn çabalan
ettislz kaldJ. Halla TUrk ma.
kamJallDm "pu,
700 blu
nwIu 11IrIdye')'e lwJa ,. ....
Ilterör. ey~1eriade kaIJa .
'.cü......tjJnlJeStilè'ola)'ln has.
_ .~yetinl
dilë setirmeye ça~
. h$ml$li.' "
Di$Ï$leri Bakanhli SOzc:llsU
Büyükelçi Inal Balu ise, Ankara'da Terri .... Sazetesine
yaplili aÇlklamada, "Alman.
)'lI PKK'ulu patUlnllade
edereit teriir'e tes1lm olm~lur. Bu
hlr skaudaldlr" demi$li.
Peki bundan
sonra ne
olacakll? .'
..
. PKK, Almanya'ya .yapllAi
lehdilleri sm mi a1acaku? Al.
man)'l!')'IlefOrtin kucllllillia il.
melilen'vaz ml geÇttelitlflKÖii.
sillosluklan i$sa1 etmektm, l'Il'
kipleriili Oldurmeklèp, yaklp
y.kmaletan' el etel( tili çeJcecekli?
Kesinlikle deAi!... Terör Or.
gütU PKK, Ball Avrùpa ülke.
lerinde bildilini okumaya deyam edecekli. Hele hele 700
bin mark ve mQc~il~rall da
geri alabildiklen ~()lIrn fiiiç dur.
mayacaklJ.
Kürt
.
•
'.
..
EDsdtülü'D~.
SOl'Ufturma
TOm bu seU,mder Oturkcn,
Bonn
.Savclhal.
"Kin
ElIItIllllll" hakkmda blr 10ru$turma açtJ. SaYCIblin buln'
sOzcQsU,soru$lurmamn enltlIUye yapllan maddl yardlmlar.
la ve bunlann ramI U)'IIlar.
da sllsterilit fekliy\e iJalll oIdu.
Ilunu bildiriyordu.
i
~
KUrt EnSlilUsU'nUu' bUyUk
deslekçisi olan Alman KIZIl.
haç'l Ise, iddlalar lIzerine, enstilU ile IIqilini Iœsti. En.lltU
MUdUrti Yellla.Ge,IuI. Ise, Id•
dialan feddederet,. "Bn konudakl \IeAPIat lief l1ç &)'lIablr .
dllrenll '.olarat.
1I11111ere
IÖslerillyor" dedi.
FederaJ Alman MecIIsi'nln
lçi$Ieri Xamis)œu'nda "PU '"
eylemlerl" .sOrU$UIUyordu.
aç"leri .Bakanbll. MIIs .. an
Diel~ Sprnger, .Federal AI.
manya'da lI$tr1 uçlara mensup.
yabancllann $iddete bll$vuran
. eylemlmnin, loplumun S01lellr
\illi açlS\ndan "problem" .,..
ralmaya ba$ladllllm kayde.'
diyordu.
AnayasaYI Koruma T~kilâ.
Il'nan raporunun komisyonda
gOrU$Ulmesi slrasanda bilsi ve.
ren Spranger. bUIUn'dikkalle.
ri terOr OrSOlOPKK Uzerine çe.
klyordu. 1987 Ylhmn ilk 6 ay.
hk dOneminde yabanCi a$Jn
uçlann 8 .lerOr e,.leminin .4'U
OIUmle sOl;1uçlanml$lI. I Eyl.UI
larihine kadar ise, illS eylem
yapllml$, bunlann 206'sl kun.
daklama, 33'u pat1aYICImad •.
de kullanma idi. PKK'mn yo.
lun eylemlerine kar$lhk AI.
man kadanlann kurdulu "Ro.
te zo .... OrsülU ise, 17 eylem
yapabilmi$li.
lçi,lm Bataiih" MUSle$än
Spranaer, 0 BOnkU komisyon
: loplanll.lnda korkunç aerçek"Im' 'dl~' setirdiklen sonra,
"Bnata .. dalla fula göz yu.
mulrlmU", .. c:IImlesiile konu$'
maslnl tamamlaml$tl.
Federal Almanya'mn Paris
BUyOkelçililli'!"de SOrevii dip- .
lomal Siegfried Wlelsputz,
Sen nehri Uzerinde bulunan ve
.çok az kullamlan bir \ahla.
kOprOde OldUrülmU$IU.Alman;
diplomaun Uzerinden çlkan
meklup, PKK'nan Avrupa'da.
lei lerOr OrsUIU "ERNK"mn'
imzasmll~lyordu.
Meklupla,.
A1manlar'an bll$ana Î$ açan 700
'bin mark\an bahsediliyordu ..
Fransa'da yaymlanan "Le
"'rlsIeu" sazelesi, Paris'Ieki
Alman BUyUkelçilili'nin hu.
kuk ve leonsolusluk bolUmUn.
de sOrevli diplomat Wlels-.
l'JOb'un Olmeden Once oIaya
~hil olmn ilei ki,iye. "Köprii
immucie Ile! 1&41yoll1mu kestl.
&BI!l elçlll~e lœsllm edllmell.
mue !lw 1Zl!lrf UZIIiblar. Bu II~
~
b!la 8lq œtlL" de.
-.'j
ÇOCUKLAR TÖRK DO,~m.&&0 OUIUIA. YIITIf.!I~e@J"@ŒJ: !lflœ ~O<K
rupa'da kanh terör eylemlerlnl \111rçe!t!e,t1~n ERNO< In m.rlf~~!.HSalllR Pllçbl,
berslz küçük çocuklar, ceplerlnde "TC" P8lSUportu ve klm!!!t ciiZlll!lnllll,amala
Tür1cdü,manl olarak beylnlerl j/illsnlyor. Çccukiann b!l~!amMI (t<!Ç!m!ldarlIlIZlI
çekiçll ,apkalar kl.mlerden emir ald.klannl açlkça 0ilsl\ulyor.
dilini yazdI ..
Bu arada ERNK'nm Paris
temsilcililli ise, TUrk pzetele.
rine leleksle bir duyuru seçe.
rek; Alman 'diplomall kendile.
riuln OldUrmedilini ilm sOrti.
yordu. Duyuruda Ozelle $Oyle
deniliyordu:
'. "BaiBn . "'rts'!e Almau
,koasolollok 1Öft¥IIIiDi katfe.
deuler, Tilrk MIT'luln
ve
'OIIuDia IJblrtJtllçfnde otan çe-
' 'dI6rJillIerIdlr. Ylae
AVRpab komplo
ve cina-.
II)'IIJ giiç1er ,lmdIJe. kadar birçoll
komplo
auçekle,Urerek;
ERNK',. )'Üklemek Istedller •.
Analk, sonllfla' MIT, CIA,:
SAPO aJbIlœanhk 6ralltlerill.
IfIedJkIert h duayetJe neyI
f8Jlst nrll
FnlllSa ve
GIlZY~IO"i", MllI',
eRA
ilœ i~~irlfaD lçlOI'
vœren IP~!I
gUçlerl.
de, lIurtMh,~ sm~
ve ERNOC'i613! YÖMlid
ne lIarp b!r !l1ll1llll6»!osudur."
PKK ve Avrupa'daki lerör
OrsUIO ERNOC.Alman diplo.
malin OldllrOlmesi ile i1ßi!i
açlklamalllrJnI haien sürdürll.
ynr: Nl:denre Alman, franslz
\le TUrleb/l$lrIlIndaki"PKK AI.
mallilar'a sddmya geçii" cllm.
il!$Ïndi611 pelt rahatslz oldulllr.
yft
a.~adlldan
kaJaUO)'UIlUIil'
lIltpii dahUIIIlIedIr_"
Cinayellen birkaç sOn son.
la ERNK bu dela Bonn'da bir
bildiri ya)'lnhyordu. "AImsIll .
dlp/omah Tùrk ve
r.. USJz IIi.
kimetÎerlu komplosa SOUl1lnJ
6ldirUlmlltlllr"
Iddiasmd&
bulunan ERNK, ,unlan dm:
setiriyordu: ...
.
.. Piùt.'@e ~
.. klnnlllll
AlmIlIllI!lJ-
.
. Fäïi!lBll5!!l
.
Di,~nœri .
•
Bakam'ßJ
proteiito
UfOr C:rgUIUPKK, h~dl~.
ri araSliia Frama'yJ
da dahil et.
: mi$li. Fransa Di$i$1eri BakaJJID
JUIl.Plerre
Rallllllolld'llIllI
TOrkiye'~ Yl'l!llli~ Iliyareli ~
teslll edœlJ lPlXlCllEllI...'\1l(; Hri @]J.
lee ~l1ilônil!:!iIn~i. lJ!llTll~m",D~w.'
fiJœ
.&;!i~'I!>~!!61t;UllIliIl~nirl!œ.
~i!, "~lbjlM~'d'~n~
lalln' 1lii=1'.I nmœ:l!em~I:MI!!'IO
. !ml! iœi:JlI!!l!IlllWIBIiIl .. ~
~~~Mom
IIJYIi1QirUlœeslndzllil . ill ~l!tDlr.l@lIlllill Ot41Wiœml fF!ifl=l
ERNIl'1Ô ~iI
hJlii'l1l ~
~ !1Iti'l!eœlJ! ~ lîm='i:JD1!J TIl!Ii'Iud&lkI \5Ii~r, 'uins!_
Id~ ~1IJS
~illzi ~l'l1lD1lIi~
.111..... 1I11lMn.... s8vap_
~1D!:Z\l!!..."dij!lll'lllU1l
•.
IIB8J11iI~
Ihomploililn $!Il'.)
. Um!! IUIn tl_n, leli1!lxUn
. zinclnul ~idi
etmfkl~lr.
It~dleli ~'lMIZ._
•
~Al~;;aIß!!J!t!ff'
.. F,;.risaz'baslrunl~ t:RNK')l b,,'
~
Ullœsindeki
"tertlx"
!l~!~ •
olaydaD sorumlu lUlmllSlil",
nn\rilsenel ~ir bilSlllllÇll~1W1li1!
ÇD'
sebebi, PKK Ile Federal AI.
. kmrm&kls mœ$g6lil_. GI!ßllcIJmIl.
manya arasanclla6 aydan bu )'lI'
l~riDide Mlf delii, !l'IKK v:u. .
na siireD aul8JllllIulatm baalsn.
\GeDeœk SUnler birçolt !llaiymaktadlr. B1Ill1lII1I1I5Sllh
ve Sllim 3~be. Anim$llan 0 ki, AD.
rUII Id~!ß, Jß2li1ll! 1HI0Imers'in.:
manya
Ile !Frausa bll$lm!limak
Oie~ Il'm1mœ'ylll"llUI'nlnöldür.
Uure Bail Avrupa lIikeleri
dihtü yal)!OllI:l!lmld hidiaslndan
PKi('dan çok' .çeleeœk.
1i1!l~1!l !lCl1:lilO~ ~œ lIlil!ünçtür. Bu,
.. .
HURRIYET 8.02.88
Fatma,vallnln
KOrtee tercOmanl
IYARBAKIR,
(hba)
-,
Her hafl.a Diyarbakir
V.U,
lili l.r.r,ndan
dü .. nl.n.n,
"Dert
DlnJeme
ToplaDt'.
• "na kaulanla .. n önernli bir
bölümilniin
Türk~
bil....."..
nedeniyle Soayal Yardunlqma
''a O.y.nlfl11&
V.kf, gorevlisi
Fatma
lçer,
"Kü~
Ter.
cüman" ola .. k 10re,'''mdl .. l.
di,
Sli!>"r Vah "ayri
KozakÇlotly'nun
yo~un ~e" ned.
myle kalllamadl~1 "" yardlme,.
lanmn yunJttugu
toplantdar
oa. sorunlarlnl
anlalan
vatan
d~.!.':..I~.
ont->rnh bolumunun
D
DERTLERi
AKTARIYOR Diyarhal"r
VaIiligi'nin.
.
Fatma
lçer. lercuman
bilm"yen
Vlltan~nn
sonmlanru
yetkiJi).,re
aktanyor,
"Dert Dinleme
TopIanua"na
oIarak
kabhyor,
lçer, Türkçe
(Fotograf: Fanlk
BALlKÇI)
Turk"" hilrrw<titi .n1 .. kh. BI;
yuzd"n.
D.y.rb~klr
".Iili.i.
Sooy.l'
.rd,ml .....
''a O.y.,
m"".
V.kf,
l0l't'vlil.rind.n
Fatma
lçer'in,
d"rl' dinleme
.toplanltla .. nd. lercuman
obi.
rak go ....vlendirilmeoim
k ... r.
~I"dl
Go ...., ald,ktan
,"",ra ilk
lnplanllyft
k.llI.n
Falma
Içer, gelen vatandql.rm
an.
lall,kl."
ROrunl...
y"lklhlere
aktarma)a
bqladl.
\'ah Yard.me.SI Kemal Karadat'la
va.
t.anrla~lar
ara..<;Jndakl rli~8loiu
"8"Havan t.erC'uman Fatma
llUzelliR:I\:I(> dlkkatl Ç{'ktl
,
Türkçe bl/meyen/erln dl/l, sesi•••
MILl.IYET
7 n:Jp~l
.San/klar
karafl.1.:i/Î ~unra, "Ya~astn PKK" diye slogan attilar
PKKdavaslnda 20 idam
• Fadullah BULUTTEKIN
DIYARBAKIR (MIL-HA)
mSKERI
YargHay Oaireler
tAlKurulu'nca
bozulduk18n
sonra 1, Kolordu Asken
Mahkemesi'nde yeniden görulülme.
ye bqlanan 146 sanlkh PKK örgü.
lü ana davas. karara baglandJ. Sa.
mklardan 20'si idam. 15'i ise öm'jr
boyu hapis cezasma çarptlilhr'eo,
11 samk 3.24 yd arasloda deg!l<"
ç~itli hapis cezasma mahkûm oidu
22 samiJn ise beraal etug. davada
ceza alan samklardan J 'lill '
tahliyesi kararlaslmld:
7. Kolordu Askefi \' ;1"eN
sl'nde PI\I\ ana dava~lnl[' i\ ~I"
44 samg.ndan 43'unlln ha,,,
dugu dunk" durulmad.
rna'''~''
heyel', Asken Yarg.td) , ,
dava :Ie dg:li kararlafi al .
Mahkeme he,ellOin haklannda
Icam maS! ,erd.g; 20 PKK'h sam.
gin !s'ellen 10) le
AU KJbç, ßtdnltin Kavak. Fev.
zl Yetkln, Cum. Kuyuk .. , M,bul Barksi, Tsblr Çetlalq, MasUla Ksrasu, M. Sikri Gilllù"
'\'bmr Oehltl, IrI.. Giltr. Silejm." ';ùoyell. R8lIIZU Öde.,
-.lih fI;.ç Zillüklr Tak. AU YI'
H'~')', .\bba!
Yoku,. Mehllt!
ia~~ l, !ftkul, Yilmn Uzaa, Ce.
I.! Rnm'I 'e Mehmel Emla Kett
I ~1
, .', '.tl1ln haklannda
.:::111 cel...l.S1 verdiiJ \le da.
'c ,e/al1n omur boyu ha-
""~U"
TERCÜMAN
,1
'I~;nkn samklann isim' ... I><'~' HaUl Çah,t. '"
\Iikail Alkan,
AU Sumk.
Abdilsamel Teklq •
Ö.N"II KIYI, Abdllikadlr Allm.
Ahmt! Kihç, Abdarrahml.
SevlaI. Felllh YIIII, AhlDfl Koslab-
oila, Hlmu Ynq,
Mahkelllf heyeti, samklardan
71'ini 3 ill 24 yd arasmda degiçqilli ajJr hapis cmIanna mah-
jCIl
kûm ederken, 22 saruk hal:kmda be.
raal karan, 20 samkla i1gili dava
dOSYl5l/lllldiqürülmesi karanru ver.
di. Bu arada. Il yd ma alan FI'
rvk Alt •• , 21 yd ceza alan Fuban
Tirk ve 20 yll ceza alan Munfler
Kevd adh samklann ise IUluklu kai.
dlklan sire IÖZ önine ahnarak tahliyelerine karar verildi
SLOGAN
KORTCE
Mahkelllf heyeti. samklarla ilgili karan apkladlklan sonra, du.
rUlma salonunda bulunan samklar
Kirtçe olaralc hep bir a~ldan "Biji
PKK" (Yalasm PKK1, "Bijl sm.
"ebuo"
(YalaStn bag,ms.zhk),
"Bimre mljoklrt" (Kahrolsun so.
mirgecilik ve emperyalizm) ve "Bijl
Apo" (YIS8SIO Apol.sälinde
slosanllr
amiar,
ELAZI~ DAVASI
Öle yandan yine 7. Kolordu K~
mUlanhiJ askeri mahkemesinde. 49'
sarukb Elwg PKK daVISI da dün SC}nuçlandl_ Samklardan beline ömir
boyu hapis celaSI verilirken. 33 saOIk da 5.24 ytl arlSmda hapis wa.
lanna çarpllnldllar. Mahkcme dun.
ku karar dllfUlmasmda haklanndak,
.dam kararlan daha oncr \,ll[l
Yargllay',a bozulan ('evde' Inol.
HamUi Ytldlr,m. Hasan Erklhç,
Stvket ytldlnm ve Nurellin "tld,.
nm'a omur boyu hapls CelaSi 'cr.
dl.
7.02.88
Hlisamdtin
KARA"Ir!I
URT, (l'ucüm.n)
- Son blf ay içinde 4 PKK'1i l;röc,:
tin kendiliAinden teshm oIma.'ilI1lI1 PKK l,uv! .... \"".n',,, •.
yi hlZlandlrdtl',
tqkilât
içindeki ylizlercc P.I"
lin ise udav.ya
ibanft"
yOzundcn
ö 1...
I'Jj ,"'~ '
korkusuyla
t .. lim olmadlklan
beliniliyor
BOlg<deki aln k'jjartlan:
tqkilat ."pd', ',"dlm.:N,
lar, hizipler PKK içindeki huzursuzlulu
bOyOtOyor. 'l'öre
halkmtn d .. tek vermemesi yQzUnden leröristler .,:,~Iak ....
kar~. kar~lya bulunuyor.
S
Ocu ayt içindel .. lim olan lerOrisllerden
"Hila,
,adh Saaliye Alalat ik: "Boza."
kod adl1 l''m.'
r ",',",
"ZIY«"
kod adh HüaeyÜt Bora ile "B.br;
, lo.J •• 1., .10
_ Adak'1ß telkillùa
ilgili yerdilJ bllgilen n de 'I~.'"
d'.'
slnda bUyUk hir panile yol açull b.lirtlh yo.
Bolsede PKK'ya yatakhk <denlerin de bu bilg".'
Jog
rultusunda
ardarda de gcçirilmesi ~luyamn
durum'"nu da
h. da lorl8$ltnyor.
Oayaya ihanet yUzünden oldOnUmek korkusuyla
risller aUyenlik gUçlerine t .. lim olam,yor
Bllnl.r'"
t<lO'
,as.,
PKKçözülüyor
<ylem yapttklan
ve pÏ$manltk duyduklan
be1irtiItP KK Iideri Apo 'nun kaprisk:rinin
lerOristler
.•• asmda tedirginlik
yaramJt
vc kendisine
baIItltklanm
azallll31 bildiriliyor,
,
.
Apo lerOristlere hayaJi devlette
makam, mevki, para bu.
llun vanmda Ian $Öhret '-ud ederek yarunda tUlmaya ça.
"j'Yor. Ancak teroristler
t~killt
c1cba$lanntn
krallar gihi
;.alad'3m.
kendilerinin
ise OIOmeterltedildiklerini,
kandtIl!cHlanm
geç de olsa anltyor.
Ama Ï$ i$len leçmi$ olu.
yor. Apo'nun vaa1lerinin de inantrIJItm, kaybettili,
birçok
'''<lrislin can korkusuyla
tqkillta
kar$t koyamad.klan
be.h
.\ 'TiCl
llfuhyor.
Orglitùn
de etkili
benimsemedi~
oluyor.
l'lUI: '''TDlI
ki$ileri gelirmesi
.....
1_
de böIUnmder
••
U...........
1987 Ylh için PKK'run planladtla eylemlerin hedef'1DC
$amamasmda
le$killt içindcki hallann
çOzUlmesinin
u1açok
etkili'oldutu
ifade ediliyor. Aynca leslim olaD lerOristle.
rin ilirananndan
edinilen billilerdc
qklyamn
balm
, dt$1ßda lrak'taki
Stnal, Lolan kamplanma
faal oIduJu,
Suriye'dcki
PKK kamplannm
ise Bekaa Vadiai'ae kaydtnldlla
bildiriliyor.
.
Stmrda tqltilll
evlai \'C Iran Sizx:iye kampmela Ile propaaanda
için lercldi bask, makiaelerl
bBIuacha1u beIirtiliyor.
run
'nIIO~1rI=-.oTUl
Alman bilgiye lOre tqkilll
içindcki tikir .ynhklart
yU\ BlOnden birçok terörist lienal \'C T ......
I saßanna seçi.,"
Bunlardan
fark ediIcnIer Ise kuquna
dizilerek idam
f.~.i1yor, "Bed ... " kod adIt MeblMl Sevkat ile "A&lt" kor
J<:. Mahsun Kork.az'tß OldUrulmelerinden
sonra lqki.
'., "illdeki dalgaIanmaiar
d. bUyUyor. Apo'nun
kendisi.
ne hr,. gelen birçok merkez komitc Oyesini detillirip
yaine
GUyenlik IUçlerinc leslim olaD terOrisder.yaptJklan
itiranarda
$i$irme botIarla Diele ndtriadett Suriye'yc.~
y.pllklannl
lÖylediier. Bu botlanD
d1$lndaa aetlrtilcrek l~kililtaki
her JfUba hir taae veriJdili bi1diriliyor.
Bu arada t~killUaki
i11ç slkmbSlRID bad safhada oImast
yaralt terOrisùeriD
OIUme terkedilmesiYIc
sonuçl-:r:;;.'
Aspirin'iD
bile SlkmUStru çcken terOnsticr Olen ark
•
nm kaçtrarak
lömOyoriar.
27
run
MiLLÎVET
11,02.88
MiLLÏVET
ePKK militanlan, güvenlik kuV'vetieriyle çatl~ta
.silah~
10.02.88
eylemden pk
siyasal ey~eme öncefik
Iste~
A~~!~IE!'l.!~KTI
5 tera--n.sl i:~~~!Miild'-u"
........Il
[SJ
S ' -~
'
ba$lavan ve ya~lk
12 saat suren çat~mada. blri yarah Ikl milItan eie geç/rlidl
..
.
iIi Si/van ii-. nÛ(lI$UU terori.t Olu alarak ele &eÇlriIe.a di.....~
. .
,,
,
uyt!b AWII&.euI OraMa ¥t ter teronSlln klmhii Ise bclirleDe(RqItl kod .eDl Sunye uyrukJu bir meul
URT" !Corluk'ilçesiDde
kuwetlcriylc
_
au
•.
.'.LI.
pk 12 IIIlllIRII bir -....
çallfllllyalirai PU 1IIÜilIIIIIllII.
dan beti ôlchi. Çallflliada bir mill.
l1li y&rIIanrlCll. biri
yullaDcb.
de'"
ve Talabanl'nln de ICatlllmlnl saOlaya.
rak MaVISaVlnda
tasal'ladf{ll
Ulusal ~rtekle$tlrmeyt
Cephe Kongresl'ne
r
kt g 0 n saat 16'da
Kezluk Ilçeslnde On_~
SIiRT Mil-HA eSlIl't'ln
sunulmak
•
yarbaklf
oIuù
Slyasal .yleme
•
IODAeRG
oIuù êIe ~
œ-tit kuWIIlcriyIe liIabII ça.
lIfIIIIYI liRa PU lÙIilIIIIIIlIII
.......
kod
p
bu oIduju w Tiirkiye'ye yeni Prit
ylptlklan ôIrailldi.
Çaciplada 6hi oIuù de aeçi.
riIcu , PICIC1IIÏtilIauun. 4'ii aü-'Iit 8Ilmtisi lo\lIIIII77 kifiDin öIdii.
rüImesi oIIylanu kanlUklan belir.
IClIdi. Olaiaoiistii Hal Bölae Va\j.
liii Gene! Semurliji'nden
yapdu
'Ç1klamada öIit oIuù de aeçirilèa
PICK'bIanDkimlikleri fÔy\t:
(8-) tod Idh. Sün ill Bqiri niifusuna kayJlb "-II DIiIdda,
IMIIfIII kod .dh Iunceli dojumlu
(f
kod adh Di
"1OllIIIII.-
Polal I_I,
ertllt)
"Kart daVaSI"in"
halelthO",.,.
••
e
.....
'l~
...
'"
..
..
,
COvenllk kuwetlerly\e
_ • Nlmlk DURUK~~,
~I~!~~
I
kk Ud", A"".,.,.~ ~.,,"
"''''U "n
pl
Ireril£J=K~'~;~~
am4 a~ I ....... VIIIII c...., ~
'."f
,,;.;.... ;.. .. -.
5"a":/1 çatl$mada 010 olarak
eie geçlrllen
5 mIlItan," tfl$nlsllçln
bOIgeve
rIIen "8attrt" ked 3011Hasan Adak, mllltanlann
lerlnl gWenlik
kuvvetlerlne
verdi
ÇÛflIJI
getl.
reaI'ne.un...v prosrllll
tulajuu huuIada.
!Ciinçe, T~rkçe, PI.TIÇI, ArIPÇI ¥t IlIIiIIrœ oll.
rU buunlln t.uIak •
Kin liderterIae, CIIkII ,._
III ~. da yUll oImayu kurulUflm PcIcriIdl.
OaIu'm 1luarlldiJllu\ù:. PO'1IlD poIidka w
IlTiteji.iDde kaln bir deIlfikHiIl6zIer 6DiDe leriyor.
KamUOYUDda A,o IdIyIIlIllIIII
PICIIldcri Öai..
bu tulakta kiin lweledDDt llUk ter6r ¥t liIIhh ey.
Im yerille .iyUll alandI 1iIus1amua bIr Ilak yap.
lIlIIIlIJ, keodiJlni çqIlli iiIkdenIe kuruIacat liyaIII bUrolu ve bit lûTJûn hûkiimetiyle bbull!Ulrmalal 6DIÔrÛYOr, Apo, bu poütlkayla !Cün lwdedAln beIlrIi
qamaJarda" go:>:"k BiI\qmif MiIIetJer ¥t l\tàj uhularaTlSI etJdn ~urJl~IU~a tem~ili uoktuma lIlapbi.
leceiJ"i ilvunuyo!.
Islm.
[î)'
Y
• DIYARBAKIR. SIIRY. MIL.HA
ASADI$I balici 6qit PU lIrIIIndIII UçmIri ceror eyIcmItNde hIudu w l'ÇCI ., içlade alivealit kuYVCllerineklÇlrlk
laIim oIu 16 YIfIIllIUi H_ ..U.k. eaki .rhdqllßßlIeIlenmk. ......
_,.
.......
dedi.
Siin'iIIKozlut
iIçaI Tuzlacözii civanndaki Hanunepe ,.disinde
dim aiMaIit k~
&iri1tikleri SÜlhb ÇII.Iiffiada ölû olarak de
&eç irilett IlIiIitJ.nl&.n 'qlm ~i" brJ~"Vt getirilen "R.bri"
kod .db
H_ Adak.ôrpIC Silll' « .aiù~1Ïl ey\emkn MllhYel'e .n/altl:
13 ~yktll
Smlil'." ~lIhvY\llô'fÜodtn 6 arllldqJyla buhkte
böliicü laÖrisder .. aflad.L W<l1 ... ,,,Id&iJw ~
.Adalt lunlan:
l'
1Öy\edi:
ftlIeII
UnnIan ft 1iIderioIi}Ok el8t1ld. B. uuçta
Mee
'. ö..tt lçeMt bajl Plum\< k6Ji-'
I
~"aIaIIotaI6WiNiIer.
Je'a
kqIaUI k.tIecIII4itI
2J ~
.........
p-ek~.
BuIu.da. JOaTi Ickm
anIlon .,.,.,
kiJ*a 1IIkiI!lJk.
WrIetn
•
"11
ILlI.I!.
,w.
*JI,
kiIIlIiIlIdIItIlIItI
MIll UdIa .. , ylie konuM
r.lOl\V1va
Çè~llll u:Kelerae si.
anlatllabllmesl/çlr
"Ow"lblUUllltqIc Uqt!Jk ~
lIIahb Çlllfllllda PICKmlUllnlanndill "j öhi. biri nil. biri de ...
deOfnlllyor
ViSI bOr"lar leurUI'll;l$!111 Mf4I'en rloor,
Pl(I('nln rota Oe(ll,tirt'lIOI $elctlnde yo.
rumlaruyor
~eS:1 "Bu l,ln sonu Yak,
sllm ."..
•.,._. "
w dùDllbah lIIlIcriDdt
blr raper hazlrladl
ververllmlyor"'SIl"'llevtemden~
. ,
Korluk lI;aIDe 15 klIoaIetre
IIIIkbha buIœD Tulaa61Ù k6y6
c:IvIrmdaki bit YIdide opcruyooIa.
riIICI. lilabb ÇlIIIfIIII pktI. OIlCetl
PDIIII16.00anlumelabltlaYID
azere
5 dUde bIllIan 1'lIPOr.11,P"nln
lIIe.rI
kanldl olin "CRt( w HNK Idllnllll1le
'iûrkiy< IOluna ~
elefliriler aetirilmk.
"Tir\lyt 101., 10'1111 !O.eal.t bU ........
da bulunuluyor
}'Il1IaII.
lÙId1naeJe
JiMIIklI. B. lJIoIII • 21lat1t1l JIIIlI.
Dutsuzjul
"\lea Tinlye'*ld W,flIalad kM ..... (Sinan), (Melin), (Cemal) ... lettriIlInla p-ek"
linll,.., Ea "'. (Cahit) ... IrlP
IiderillllOTl
29 Û<1Ik pai brt
lJll1ektrde kiJi.de,
Wdlklr Uçara& &iYedk k.ndle,;
Inli. oIcIII •. "
Taslakta "lü6l. ......m.
t ........
uaIl dem.Ie ullkil.
oIacail" ,Iagam sli: Ilk lekrarlalllrken, FKK kongrderine bundan önce
,unulan program ve büdllilerde çokca ,clU edue" "li/I~ •• iuclelc
Îalcdk 'e rO.lellleri"nden
lek ke-
wen
IasIakta, PKJ('DJr.
ta,-.ad!
ARGK ve ERJIIK'o,r. adJan da hl~bir yerde leçlluyor EdiniJ<ü h:ig;Im göre, Apo'nun "SiIa.l.llMrllL.
polldlt .iudde,t
ba\r' biÇ!O'Jnde yorumlanabùto.:rlltrakji
cter4lk.
tig,. PKK'n!!! ~
,anab,na "c."
"'etI.
Hanulllqleoi'ade ôIü de l"ÇVÜm IDÖnsùcn d< tel< Id I~' <den H....
Adak, sözlerioj fÖy\e lImamlad!:
"(Hasan) keel ... Hamit Datl<l:m, GaTUtl bot,.<i IOr ... \u lardUIIClll koa
,. Im ,. .......ri lirt'otlçia<k fuJil't «osl'~
kdir
n ..Miu er\<'_""-r katdll'lUr.
"(Frrh.t) keel
latrisIiIo I<'rtk ••• ,IliI.irorum, .... 0 d. or.
pl içlade e. ÖIeIII
rda ... l''Damk ,e Mil.. kalli•• lanna k.Id."t",
"Kod ..... (Mur .. ) ..... k boldopll taocrlillt<rO"-S1 dr, "'lute AvT1IJlI'du~,
0..
<o.riyt.e IBk'lI rjJljm ~kk.
",... ,
Haziru 1917'. T!~J~'H ~'l'b !~lIltlttf
(R~lt) kod .... S.rI}, "noklo 1<''''11 d<, P••• ",k " Milan kit
li... I.nDa kltdlllqllr,"
V<
lCdirginhk yaratb.
lime eGI!memes, dikkat çekli_
_TI
TERCÜMAN
TERCÜMAN 10,02.f38
Almanya'da PKK m~Git~
..~.•
yakalandl
(Tt1'Cuman)KARLSRUHE.
Geçtilimiz cuma gunu Bra.
eltnden ku/(uldf1 BI<l....lIIH.ll~t'
ü!'ta o(uran I ur~ oLI\ I pl)'I~..e
unschweig'ta
bir TUrk i~çlS,"i
kaçlrmak iSleyen Ikl PKK terörislinden biri önedei gun tutuklandl. Federal saVClhktan yap'Ian açlklamaya
göre PKK Uyesi oldutu
belirlenen
28 y'4'".
dalti saldll'lan
bi, .rkada$.yla
blidlrdl. Ihbar Uzenne nareke
te geçen poh, one""
gun ,amklardan 28 ya~mda olan TUrk
'atanda~IOI
yakaladJ
_.
. ûcIer ÛLGEN
Federal save1l1\... dalr~SI SÖ(cusu Alexander
P'"fl'2"hI~~ dOn
yapug, açl:-'a",.
da yakalanar
PYf''',I
aJeyhinde (erOlb! bl' l'k'llle
BRu KSEL (A.A) .. Belçik.'da
,aymlanan
.. La Lib,e HelllCl.ue", )'lilardm bu Qlkede dan~ ve
kareOlIraf olar.k çah$ln TlDIu,
Ratlas 'I Kun olarok wutarak bIT
,kandala yolaçll.
Çok kUçUk Yl$ta imam alan
baba>lyla birlikte BcIçik.'ya IClen T,mur Rallas, Brüksel'Ieki .
Kraliyet Tiyalrosu'na
ba&ùdan.,
..olUCr"atuanni bitirdikten son.
la Maurice Bejan'm
yOnenili
uyehk
UnlU 20. Y\lZyl1 Balesi'ne
berIber 0r'I11t1ebi,likte çah~- Karlsruhe'de
Illi,. locddederr 'TOrlt i~çisini
"halk ",.hkemai"nde
yarg •.
lanmak
uzere siläh zoruyla
Köln'e go!urmek
isredi.
Ancak
yolda
teröristlenn
Tülk SIIatÇlsma
-Iigi çeksil dlyeKürt" dedller
rrndan
dl
ve add.m
dâ\â
-I.
t..J.\.lfl","""
3çola __
"'f'
.1
r ':
j .
kaukb.
K.sa ,urede kendine yaban<,
dansörler arASlnda i)'l bir yer ya'
1D.02,88
pail Ratlas, :':oö"
,
o~ralannda
SOI''Ç'
.l'_U
aldl. "[)Cl!'~dl< '-.,>er
opc:raslr,da
?U001f
\.
'e:
't,
. ...;ùl'_~Ç\'1:.
kareograflsini ya.PI~1 tserlcrde
sahneye ;Ikan Tanu" Ra::a". d:1ha sonr. A'.ustralya'~a gidertk
orada bir dans okulu
o!u~'L1rdu
Belçika'ya
dOnduktct! ,onT>
"Ralias Grubu" adlyla !-..endl
baJesint kuran \le jk\ )':ldlf sanar
hayauO! kareograf clar3k ~\Jrdu
Ten Timur
Ratlas. Il 14 ~Ilbat tarihlerinde
lkiçlka'i1In
san.t 'e kUltUr merkezi LieSe'.
de iki cseile seYircinm kar~ls1na
ÇlkIYOr. .. Tren"..-e
î71emmuz
1987" adh esericri :it'j':rcl:-'e 5Unaeak olan RaUas ölelhkle maklOele~mil Batl ile mlStlk Dogu
arasmdaki farkhliA.I onaya koymaya çah~lyor
-"La Libre IleWque" Sazete ..
Timuf Ratlas'In bu çall$m ....
llna il'$k1o'habertncle.
samitçuun
"~"il" "lduêUnu iddia edinc:e,
hu hat>er Belçika'daki
TUrkler
al aSlQG. ulUntÙyl. 'k.r,.tand •.
A A muhaberi'nin' sorulann •.
;:evaplandiran TimurJ-un 'imam
alan babas, fttlseyin RaIla •• bu.
SI
nun ~Jrf propaganda
&ma"'1na >'0-
nell!.. olduaunu
belirni ve "BiL \
gerçeic AlatùrkçU'yuz,
Kun la fi
A\rupalllar'lO
i1gi\ini
I"ln "'lJlI..tniltm~t1r"
1o..0nll~lu
çt'L:m~~
~ekhnde
..
.insan
MiLLÎVET 12.02.88
haklan raporunda Kürt sorunu var
ABD ikili oynuyor
ABD'. °Tiirkiv.(,e ~
WASNINITON,ml
BD
0IfqIai Baltlahja'nlD
KOlIIR'Je lIIIIdulu Y1Ibk J llSI/I
HIkIan bporu'DUD Tilrkiyc
bölüminde KiinIcrin duramuni bundan önceki raporIuda oIduju libi yi. DC yer vaiIirka, aeçm ydIardan rutb
oIIrù PKK eyIanIeri VI: bull tl/1l
aivcaIit JÜÇIcriDÙI aIdIjJ ÖIIIcIIIIadeki ban ~
dqtirildi.
Dq yardunJlI\II YCriImesinde, SÖZ
Al
Tm
kORIIS\! üItderdeki insan bùIInIlI lit
kin uyeullmlll/lll dikwe lhnmuI
lIIIICIy\a ABD DqqIeri BaltID Yar.
dJmasa lIIdIrlII SIIIfler tanIiDdIII ...
ZlrllnlD raporda bàyüt çaplÄ astcri
opcrISyonlarl rIimm PKK'D/D uJa.
IUD JÙÇlüjü GIlD böI&dmIc tylemle.
nni siirdiirdiiiii, bUll kI/1llÜvmlik
kuvvelIerinin bölücüIain &izImdiii yer.
Ieri bulmaI: için Güne,doiu AIIIdo'u'da hlreüt yIJlCIiI klydalildi. Bu
lr1da PO: saIcbnIIn SODIICU ~ sivil
>e asteria ö1düiii 'lIrpIudJ.
ja, bu hareütIar SIfIIIIIda IiviJ l1liInnrlhllSll edildiji iddÎISI da ,er abyor.
PKK'mn bljunsll bir Kiirt devleti
kurma amlClyta Güneydoiu AnadoIu'da kanh eytemIerdiimllediji VI: bunlann dlpan destet JÖn!üp vuflllia.
nID raporda, TüR hiikiimetinin bill
uYllUllIIIlIannm endqe ymlbil belirtiIdi. Buna ömdt o1arat &erißaIara yardim ettikleri kuJkusu ve suçlamaslyla
bm köylerin topIuca I«rit cdiIdiji, ai-.
"pot-
Idcrin hilb VI: qtmœ aördiiiii ÖIIe
siirüJdü. Bu lrIlIa lIIIbtemderde Kürt
dill konlIfIIImamm yasak oIUf111ll1n
oe
ltIciiman ~lIDon'-'nm bukuksalllÇldan sonmlar yarattJjJ da savunuldu.
Rapo,da aynea Tiirl yettili1erin Kiirt
sorunu konusunda ~urmaya gelen
yaballa kiplere VI: kw1IhqIara yarcbma
olmaklan klÇ1ndlÏl da vurgulanlYor.
Rapor, bu arada PKK ii,esi oIduk.
Ian samlan kiPler hal:kmda bilai loplayabillMk içia de bu ti$ilerin ailele.
,ine bask, \tya i$kence yapddJjJ yolundati iddlala,a da yer veriyo,. BaZI
dl. um1arda töy haItmm lÜmÜlliinsor.
!uya çetildiji ya da gözaJllna ahndl'
81m iIeri silrüyor. Rapor, .'Urt ....
Idlap, g_1f
Kirt 1aIW, killi.
n; n elnlk
klan.' IlCtIeye. kil.p Y. d. diltr ylDll blll.,n Y.YI•.
bI••• SI y.sak" diye,et ctli)o,.
Vlusla,a,as, AfO'g6tii ile Hebin-.
ki IzIâne Komitesi'nœ go;eÙ Yi! ya)'lnlanlD insan haklan raporIannda ,er
vaiJaI iddiaJ ... tekrarlandJil raporda
l)'I1ClI TRT'de clqlirIIRt likir VI: itade
özaürlüjü IÇISIndan ban yasalclamatar uyeuladJjJ bdirtildi. Tii,k bastnl'
DID .. ~
Of tut" olduju vurcuJanarak basUI özgürliijii iizerindeki haZlIœdamaIarm kaldmldJjJ, hiikiimditt
lttdiade bulunan TRT'nin taralh ya.
)'IDIanndan muhaleretliderlerinin püyetçi oIduju bildirildi.
I,KENCE IOOIALARI
laporun 12 sayflDm lynlcbiJ
....
,t
•~
.l
Türtiyc bölÜDlÜllde, bu arada illSl1l
haklan kOllUl1lIda bdirJin bir iyilq.
me oIduju gözlatmekk birlikte, Tir.
kiyc'. polis tanliDdlllli
Ianan sis.
lliIIIik ~
bdirtiIiJllr. HiikÜDIcliIl
aIcbiI ÖI1IaIIIale_
œ-~caaIMdd-
~~.Â"'
1iIkdale ~
__
Türtiyc'de
CCZIIVi kotußamun da 1laIIdartIanD ...
bJIda bulundujunl diktal çekiIIyor: ••
laporda Tiirkiye'de (M7'de ati.
sivasiIm kOllan yasalclann kalkm.ul,
pl seçiDllerin yapdmau, sWyöne1ÏInin VI: bas1111diri1at kIsdIamaIa.
kaIcIInbsIasa. aynca Tiirki,e'nin. itk_ illllllht dIfI davrl\llll ylSlk..
Iayan Avrullll SözIemai'ni imzaIama.
SI, ;lqmC yönüncie oIumlu se1i$1M't 1er oImk Slralanlvor.
•
Hùlanndl sonqturma bulunan
ban kifilere siyual nedenla-den pasaport vcriImecIiji de kaydedilen rapor.
da, bUll karpn hükiimetin puapon
poIiIikasInl Avrupa normIarma uydu.
.racaJc düzenlemeler içinde olduju da
vufllllaDlYo,. Raporda 1!lIO'den bu
r- ynrt dqmda balallllllasdan haI:!anlda tOVU$lUnDI açdaa VI: adJi III' •
t.lana ÇIjnIn Iymayarak dönmeIl\l
vttImtdiji ~klindeti iddialan yalanlacbe. belirtitiyor. t ....
,
~bns'tal:i.etnik
raimen
raper, adacIa-insaa'bakllr1mn çiinen,
.4Iijine iIi$lùn Onem1i bir oily oImad,.
iJDI bildiriyor. Rapo'.1tftk Rum ke.
JUI-
da. Bulait hùkümetÙlift ülke nüfusu:
nun yüzde onunu oIulluraa Tilltleri
kampanyu,n, chiVlIII tllinIijini de bildirdi.
Raporda, BuJcar Anayasasl'nda
yer alan lIItdeni, siyui ve sosyal haI:.
Iann ü1kede sadece Tiirklere uyeulanmacbÏl anlatdarak. JtÇtII yd Tiirkle:.
rin eritme kampanyasma birtaç kiiçük
yerde direnÎJ plerdijini,
bunua da
sert biçimde bas\JnldJjJDI lÇ1kladl.
Bulga, bütiimetinin erillM kampanyas, ve baskllanna direnen Tiir\<:Ie:reÏ$kence uygu1andJjJ, ilkence )ÖOteDlleri arlSlnda ralakanm da ye, al.
dJjJ, bu arada rejime ka,i' çlkanlann
ÙlI hastanelerillt kapallldlklan bildi.
rilc5.Rapo,da,1914 ytbndan bu yana ,. .
BuIpristan'dùi Tiirklere uYlu.anan
insanhk dll' çqitli baskl ve.lulümlc:r,
aynnldl biçimde Inlallhyor.
.slndïrrne -it eriuDt
siminde gerekse Tilrk kesiminde yOne'
tiDlÎlfôqiir seçimlere dlyal, demotratWlIdußunu vurguhtyor. .
I_R BASKISt
. .;-
.... .t~"," ?':' ...
,'ABD ~ri
~
~'.
TERCÜMAN 14.02~88
ABD
~1
~I"""""" .'
Bahnhjl.
KODl'
IlInduju insan haI:Ian APOrun.
. ~
'1
Reagan yOnctiminin son gafi,
bugünlerde. D1$qleri Bakam
Shultz'un ........ lIa1danDdaD sorumlu yanbmCISI" R.Schifter'in alnn.
dan dökUlmU$. lnarur Jn1S1n1Z ki:
"tusao baldan" adma FiUstin halklm, israil' in katilden sab1kah baz1 yOneticilerine Ç1Plak hedef gOsteren bu devletin adalm, "Amerika' .. o, Tiirldye'deld K:ilrtIer'e d6allk kuatlamalar koausuoda ltaypIan buluaduaaau"
ve ilAveten $unlan sOyleyebiliyor:
-Türldye'de Urtier, IdUtirce ft cUIœ farkbhldar lösteriyorlar. BIa 16ft, Lozu AD.....
lDUI'ada JW .1...... 1rIto bIrtIkte, lIIiIIederu1III
kabul edilea staadartI... löre Kürtler'e,
"UWSAL ÄZINLŒ" baIdan •• n.nan ........ _
Dahasl:
Zaten TUrk devletine 1w11 silAhh isyan varml$. ABD asia, TUrle devletinin bUtUnlül\lnU
ve slmrlanm kaqlsma ahmyorml1$. Sa\!ece
"Kürt kültürü"nUn IeOrunmasl ve Kürtçe lwOllJmaDIo serbest Olmasl istcniliyorDll1$...
Biz bu masum "insanctl" istelelerin ard1ndan neler gelecelini biliriz. .. tuaa baldan"
palavraSlßlß, hangi menfaat dolap1anna su ta$1d111Ol
da, Amerika'mn Omrü kadar tecrübe.
tif
,en l3.m kiPnin T~ ~JjJndan Ç1kanIdJÏI da kaydediliyor.
TUNANISTAN VE KIIflIS
Raporun YUDlDÎSlIIIve KIlms'a
ail bölilrnlerinde
ist Bab Tratya'dati
TüR IlInbÏln durumull*iinilmk.
YUDlD hükümelinin uyeulad1il bask,.
!an diJrcetiriyor. Tilrki,e' den gönde.
riIeD-dtn kilaplan VI! ~
Y.......,.i~lndandltl«lmdjJni bdirten rapor. bu araafbazJ"
TiukIeri11.Türtiyc'de blIIlladollan Il.
roda YUIllll vllandqbimdaD
çdtanl.
chkllrinf kaydediyor. Raporda Bau
Trallyl T~
:\lilslÏU!11J1 Illnlit oint tÖl cdilirkm, Y_IIIÙJIII.., lM18fMiisliilbinlanll'MlsliilllaD
01." -
)P":
AMERiKA'NIN
TUHAF i6LERi
_~.
Anl$l$lerl Bakanll{jl taraftndan hazlrlanan raporun 12 sayfallk TOrkiye bOtOmO.nC;!e
PKK .
-:"VIemlerlne yardlm ettlklerl gerekçeslyle KOrt kOytertne b~1 yaplldl{jlllerlsuruIOyor.
..
...
..,.
• ...
'~.~~
miz sayesinde anlanz.
Ya1mzOnce $unu sOyleyeyim: SaYIn InOnü
ve arkada$1anmn, bilir bilmez söyledilcleri "tsteyfD Kürtçe koallJmah, Drtçé yuak ollllamalt" gibi lâflar. qte Amerilcan raporlannda'
akis buluyor. Yann i1ctidara .e1ir1erse, bu içerU
dl$8fb lllUllliyi de null idare edec:elclerini du$UßmÜ$lerdir,umanm. \\: MecIis'te SHP'U birkaç milletvekili, milletlerinin bll$lßa attltlan
ta$m, daha kaç gOnül ve kaç kafa lelracalml
acaba anlamaya bll$ladllar rm?
Rapor'un bizimlei!erden allDma sakathklarma gelince:
1) Kürtçe ve benzeri mahallî di! veya $ivelerle konu$male, TUrki~.nin hiçbir yerindc yasak delildir. Kaldl lei, TUrleçe-Farsça-Arapça~
dan olu$an ve TUrki~'nin her $ehrimizde .yn teo.lple konl1$ulan dile eter "Kürtçe" deniliyorsa, Ulkemizde bir delil, en az 10 kadar
Kürtçe konu$ulmaktadlr. Bunlardan hangisi-nin yasakland11t konusunda Bay Schifter.in cehaleti müsellemdir. lsterseniz Saym InOnü'yU
bilirki$i eyleyelim.
2) Devletimiz, bilhassa TUrJeleultür1l d1$lDdaki bütUn leü!tUrleri, Ozeni$le Icorumu$lur.
TUrle leültUrQnden Ayn bir "Urt klltirl"
me\'CUtise, onu da $1lphesizkoruyacaJctJr. Ama
eter milletimizin bir tele mll$terdc Iet1ltür1lvarsa. yeniden bir Kürt kühliri icachna rm lcaI-
maItta nasll mutlak bir bilgisizlileve gaflet için-
de olduAunu .Osteriyor.
Yurdumuzun dolusunda belki yüz )'lIdan
beri, lcAh Ruslar veya lngilizler'ie Franstzlar,
TIirIt devletiae karp birçok isyanlar ç1karmaya ltalknu$lardu. Dolu'daki aslî unsur olan
TiirIt ft
(Ici aym soydan, aym leültürdendiler)leri asia lel$leutamaml$, ya1mz pele za)'lf
1caralttcrli Ermeni sergerdelerini ayartarak silAhlandmm, ve mahvetmqlerdir.
Dolu.da "KUrt"lerden gelen "silAhh bir isyan", tarihimiz boyunca (Osmanh'da ve Cumhuriyet'te) asia valei olmllDll$l1r.Hatta. ($UsUtunlarda evvelce çole defa yazdlltm gibi) Ermeniler'in. I. DUnya Harbi'nden Once ve harb
içindelei (devletimize kal'$l) mU$terelehareket
teltliflerini, 0 zamanki nUfuzlu "Kürt beyleri",
"Ke.dJ devletimlze sUib çekemeyIz ve devleda dÜflDllDlanIle ortak o~"
gerelcçesiyle
ve nefmle reddetmi$lerdir.
TUrleiye'nin g1lneydolusunda asia bir "Kürt
isyam" detil, Urt-Tärk bUtün milletimizi hedef alan alçakça anllr$i ve qkJya hareketleri
vardu. Yann soracaliz: Amerika bu pfleti i!e
dQnya liderlilini acep ne zamana kadar sUrdUrebilir?
IWrs
kahm?
3) "Tlo. devledae karp sIIüb 1Iyaa" WI,
Aplerilca'mn dünya)'l, hele OrtadoIu'yu tam-
29
.........
,,'
MILLivET 12.02.88
~.~.. .,."l-'dan
".' ...., !.'.f
.'1 ~'\ .....
il:!:
I
r--'
I
I
clic!. hl' l~n":"" hllb~.""', (lIlf".dan
!~ ':!,
,-t".j.~~' ... 'Jjt!\J .. ru LI
3 !t':sm
\UMnl
1. ~ è •• '
&JIJp
klÇaJ. .( boh ..~~ck ,jun A.tll1a. <.;d Bi'
i;
l.,m'I MIlI.tier /l'!ultwler Kom"erlt
Ii önùndc açhk v."in. bqlldl. Ei'
lemciJer yavlnIad.klan btldirid<, La,.
rica karr.ptl" l • , ...... V" 1"1"1")" ~tl
ullilmeini ill:dder.
y'
I
A5."01$1 PKK ÖflÏ!IÙ yanbll
~bir
IfUP Auna, LAbty "
P.... tc 9I'iIII cylar.Ierdc lNIuIdulIr.
lIu lrICIa M'1\11 hIIIIrIae..are.
HoUanda'nln
bafkmti
()oe Ylndan bir IfUP bölÏKù d.
UlUllararasl AI Orlùlu'nun Pans bu.
tOlUnu
sabah i'iii .ui 30 doll'
)'IIldaki bölucu. o;vartltkll Ce_i'n.
~ ar\:adqllnnm
serb«1 bllwlmlSl
için AlOrlutu'net
IJn,tmd, bulunul .
IRUIn' lSuyo, .
LAIIey'de de
PICK Ylnhll 3S eylemci. dün 6IIe Il'
aderinde 0ltifIeri BaiatlaiJ'lJn lobi.
a
eyIem bafIaaIIar we "Tir.
1dJe'
~
....
PKK
ledil."
6ne .ürdùler. Eylm.
••
TERCUMAN
Mardln'de
kÖy bastl
fi'ilAlDlN'1I Omerli iIlaißc
rnball'
Iki k6yù buan PKK
milillnlan. IRuhtatlann lei.
IizlIdIl a1aralt klÇlllar.l ~
I
f--
, 'FAder~' AIQlIß'!8
bölùcülari daSI8kllyor"
MOnlh'te dOzenlenen Mmlnerfn /kInei gOnOza-
. man zamAn elgktrlkll geçtl. Türk lie Alrl'!\n konu~macllar ö.leillkl9 Türklye'nin 'llm,,1<l"/'l"',),
Amerikan llth!1 ta~ly'eIS' 'TMC" !t'aell1l lai1I~'
!tIAr
eSem",.lIIJfl
Olr kOl1u~fIIa vr;08r
',,'"
.':
9a~,,'\nl 1\.. ,;/,[91. 'Turl<'ye'" 1'1, ,,. ,
mak Is!syen 8r1ar~lk kuwetler. A,i'llWI "
Ielf!1', )(OIl"qrH !>ailnyarak glrrT8p.f'e
01uy()(l,L,lllU,Z" <*Si
Ilfan SEZER
. d'"
:ïi,,l j.",
("fercOman}."""
nlnit,'te
dii711nlenen "
r stlyar. Sosyal Bi/Ilk Parti
SI "CSU"n1n tarafllS' Hanns
Seidel Vakll'n," dOzenledlQI se",inenn ikinci gOnO zao
l"an Zé\man e~k"n~tl! :"lf;:t
Tl1,..",
\ ,')
'''I.R):'''~
,r
•
A'r~~
tit'
YSill",n,r
lH ~)U.""'UJ'
',r-'i_/. ~:~'.
.
l,..
~U"),r,.;.
''':'.J, ...:'c
cru;,'1
'J'i.~I.Jl.~~1:
I~i: 'i:tP~;~~d'''.
biiè,"ld,.
bajll
12.02.88
mak IstediOi Amertkan limit
ta''Y1C181 "r:Mc" araelnl tar-
•
Ham,,,,,n'.1~a
\le L;'JYluJu lvj'l:i.ï"O
én.:t., Jo., lUI 21.00 slr';ar.nd.1.
ta:..:.:' r'~.? ,;-.!i1I.z.nlan.
_ ':: '-,1.(-;
ko) iC"';'........ :H1a lO~!J,4.("i .) (;.Jliin oroOicandllln'
YioU~1
.!G- j(, tlS1 OIduk!M1 <.In,l4/! ~K.(
,TU.!it..1r.!4' 'l:tf'l"; v.mra, a,k' ~.-.' ..... uf'\.
tcfllli\\ !~:$:,(jtf1,' ~lf'rJ, ~\'.l~iJ,~
'I,lllar. Alman konu,maClfar
"FMC" Içln .'Omlnyum der.
ken ve kendl "Puma" araç.
Ian Içlnde çelllc1en denmeal.
flaken
Mehmet Yuar'u1
Puma'mn araci blzlm Içln
ekanamlk
d'OH
ad'dl
tOO.OOO DM cfGtla ......
aYrica lUeIa yllZmOyor camIIblk) dtGll YI Ille blr NATO
Illknl cf, "PMe. allc",'
kullanmamaktadll"
dedI.
Savunma Sanayii d.. teklema Dairesl Bqkan Da.
nl~ma", Melin Sirman'de
yapll(j, açlklamas,nda, Ba.
kan Yazar'i "doQruluyarak"
Amenkan
arac' "Puma"
alumlnyum deO,I, sertle,tirilml~ alumlnyumdan yap'"
dlQlnl va Puma'n," aQullQI
dolaYlslyla da teknik sorun
meydana g.3ldlQlnI vurgula'T<,~llr Ve "FMC" dal/emlZ'11
ve
savunrna
sanaY'r>1lzIn ilk çocuQudur
Ona ~6zumuz glbl ba.
klyoruz ' i;6kltnde konu,tu.
ADIGÜZEl,
YETKililERI
'".(.
J';I
~\
rI.J'~IY~'~I'n" ~I~
ALMAN
SUÇLADI
Hanns Seidel Vakl,'n,"
dOz.n~djQI Si" \11'1("'!) 110"
pi gOnu bll konu~nl4 Y&jJ.sI,
Il1Inbu! r W ' oll ,,~u'&~.
klnl Nlyu' "~":_.le,."'n ...,.
tkil'Ie'il1l "UÇ'lIYI".k "ur'.
an aOyledl' • Il,',oro TJ",I
r.:".'"In
J),'
.:("
konufUr1lln WO .... kUlla:
'h'l
I(JVIJ(I'l1(l'il.l
I
Yarma~;.
t){'l<
.,
".f)I1QIn'Z
u_;v,.!O
yan.
A""''''li'tlOU1:.
1I0yOk YOI'Cl.mlar.
larl.\,'nlll
t.ayblnt
6uIlu Illr
'f1'r<l'Wlll.rz
l:' ":11,1"''''1_.
lhalelerl
~ i4l
Wianll'l"",lyonlJ
Ir!
Ve ylllt
_a
",iOtl~"". 1Illno1ll' ~
il.'r.....nnClOO IIntod. ~
y.p dl!)er Qlk••• rI "'0111
"J. Ih;I~
CIOtIIIlIIIlI.,{ *
.......
!..
"...... _lime "
tallffotl.
It'
~.4 .... ~
. aM(,II' ••
Olllllllll..
tu ar~unl,"
,ro'tt'ICllI.ara
ka", dtGli. Iç kO""ltllklara
ka"l kuTI<lnr,ma.,na seoep
aluyonlunuz, TQllllye'yl 1/0:mek. lXIrçalo!!1Clk.çOkertmek
Il'.yen
~uvv~tl~,'n
CM"I~
Alma~ya'ya Illel1nl. ~aila'l.
nt ,a'IOWOr:ll lilrmu •• , wc,
dlmel oluyolS\inu~ we hll'l~ "
koda, kt 25 y,ld , Almur,yu da ça!'.,l,' cocuklON:J 90r.
"'."4
";:ft
l"'''
':i:~" YfJ "1(''',(',If)f'
ht;~utlnr~''''l~tllt(:-"(W!l~J~IJ~
AÇ'kÇC h • ." Slll~
~r Tvr~1
YI'nl~ haikIrIn hUlUrunu boo
lacak,
Inson:onn e'lorln!.
kottannl wttayo,ok
ya'ya ~lrmeslnelTllJsode 8<liyors',nul
Hallo bur'~ro
Almor. halklnln wlrd'Ol H"~"
lerden "11111:0" ~al,k' I$~'".I~
"""(lI"
~
fl)'tIllIltl
illIG
~. ~
CIIrlluma.
Ilallll'
'?\!J ~friI:;l(f,l:1"Ial'!J da Il\ly.
rur ~II" dlyllrllltlllZ."
.
BlI""'1'l'll ml'totvekJlI ve
Gu\ofniik Komllly:nu
kan, Or. Günther Beekat,'n. iSI8',bul T,caf,,! Odall
3"~kan, Niyaz, Ad.gOzel'e
ce/ap "~'erek, konunun bi"(ill.i' \l, nF:' VII\I" i(j Federal
Bet-
,.\ '-,1J:1,"- anaV6sasmda
'l~"a'
Ile 'tgill t1ükÛmlflrin
el.
!<J,.nl. _olllln'" blIgllld'Oln,
l'e,.,'""I" ON'1'.he' ~Imay' dO'undl'k'~n
bu.
tedblri8ri
t,uraJa Rç'klafoldY' sak':-.cali
buld<iQunu bildirerek, ,unInn sOy1eOî' -CSU F'orTlsl olarak
laYln
AdlgOnl'ln
tlklrlerlna saygl duymaktaYIZ Ne var kt bu wason," de-.
OI'lTMIs/lçln Fedeflll Almonya
M'lcllii ka'cr vlIr!Tlekllc!lr:'
•
MILLlYET
14.02.88
• 30 ya~tndakl kadm mllitan hlçbl( eylem€
katllmadl ama
PJlV'11 S~.!~.,~J,
It""
76 VII hapis
~\jj\ h
If'.
TFR(:llMAN
l ""
w,l.'Âiili
15.02.83
.PlCK teorlsyenl saklne POlan, durUJmalarda at~:.
01slooaniar \le savunmalarda lçerdlOI PKKve Ku, ,
çOIOk propa9and~la"
yûzunden
bÛy'uk flapis
c~zala" \lerlld!
e
Fadullah BULUTTEKIN •
[flJ
D'Ier'"
'!"
,.1A;;:~1l
'1'
DIYARBAKIR (Mll.HA)
\;"0tOHh Â;>ktl1 IMhk~!\oo{I'
~
",I~ll.' ",.
rh'u ..........6<&0'" ~Ifl..JJIaA .. '.... uyen'I>olo.l ..
P.I, bUkllda lIÇllaA 7 .yn davida 76 l'Il •
cmIl aid..
SMilIt Pelat.1910
y1h 6uIi Pli 6rJÜWaÜII EIaZIj I/lIbuda yer
....
6IdIitlt taduI ~
iIc iJPouit " örpllçiade sdiftir.
_ 1IOdIrlc .......
", yWMa p...a bawclIerillcc yakaJtllIlI
" 10JIIdaa liai DiJIIMkIr .wai Caae¥\'" ,... SMilIt P".
6rJüd1 l!IuIj IflIbu dmIIIlda • arUdaIIan iIe birlil:lt yllJlWt.
..
lOf 1914 ,...
III .....
lA JIi
ol8"!l"
SMilIt hill. wriIla lA yIi •
_
1Ubt_ lIoO__
..........
" dan linlIiIIœ liyIIi lI¥IIIIIlIIor yljllljl Il'
~
Ulklada yaIi bit dm apIdI. hill' .. Ulkloda ayrlCl
..w.:i.
1M4-19I7"1rIIIIlIa..,..,,..
Pli 6IJitü.ü .........
sry ••
al .........
JIlIllII, -.t ~
aybn daVTUÔljl, .. hk
., ..,... Uk-. beIudqu " koilfulldUi lyrI Dy .. SÖOlflen
E$klva Eruh'ta
t..,. ..,; ,c. )\/... ç..II adl& IUluklulln dÖVdlijù iddiu,yla 6ayn
dm cW.a açolaral: bu daoaLvdlll da lOp!am S2l'1l hapis C<Wlnl çarp.
lInIdJ.
OfJlÏl içindc hiçbir liIahIJ eylaai oImay ....
sade« örlùlùn lad,n
toi.... èqWeomaj içiD ÇIhfaa " ltOriJer sdiftirtD Saklec Polal. JO
YIfUIda.
IAKINE ~DLAT KIMDIR7
Tunc:dJ'DÏD Balmu tÖyÜade
"" yilind. dolan Saklot Pola' (Can.
1910ÖIlcal PU 6lPtÙIIC tllllldJ. PU'ya hukhklan 10011 "iyl.
llllUldaki lÖrÜI 1)'IIhil ~
kOClllDdu .ynldJ. hilI, 1971 YIbnda PU'1il/I ElüIt bölp huarIdt komilaiDdelöm
a1arJk kad.n ör.
••!l:l~
w~
.. bIIlD-yayul lör ....in: Ùlù<ndi.
Ùlj......./I' .. Lice lIçaIae bojb flf kÖyÜDdes.)'kUle Z.hri.'n,n
mnd, fapulO " AWdaII 0càIu, I ..... YlIdona, M•••• I IIIYM
o..... iJe dijer birçcl örpl iUl dùuy demaaJaruua hUldJb PKK'nm
t"\J1UlloplanlWnda SàIM P" da bulundu. PKK'nJO 11km.rka koDli.",nd. yer a1maslna kllflbk tendisine kad,n öraoli.nmesl sorumlu.
luiu "nidI.
Ill)
5 çoCUgU kaçlrdl
vir'
;,1l.1=,,_.,
:\NAP tnnir il
ORT, dèr\............
:" -"
Esld)llI>l lC:<,.llJ.,:..
"61. l'',
t':nas:r;.ln bümbatanrnasl
olav1.
grup terOrist, kl'-,:.,
,<" .. Le
~'" SUl,.lanndan MehlMl
ed=k ~çocul1o l4,.;,.j !Cil)
yuzlä Izmir'. gellrildi .
lü1crin durumtl
..... ~i
•. ;.~I..'"
Geç:i~m;z çarsamba gUno
kaçarken Halay'da
haber YermeIeri lue"" .~ ...... S"r:~'~
yen .. J;.,;~," ,:
'"
....1-111
':)" "-'~""H1.......
yilllu~
1 , ':' ~ ...... I"'"~t'lde
özd
le
".~\I.,.-; .' Ji
:., ',", e',,..,., . '0;1' THKP-C
""eIJD~l.I
.......
~l.l,.'!~"'fgl!t li~~J .:;!d!..Itu bey&.$m4.l
....lI'O.dlN f ta, stil
l: ..~~n('!1terön~' Mehmet AI.;:T ........ Stlle)NIlIi ioo." ;;< 15
)'ql'ldakl .........
F.. ,,,_" 'C:
r~.dllL::-r.ir P0'.-1'je
yarglMUla IN,_"
,~
..
S
AL-
A
'"
'
ABD yelkliilerl
"rKK
agz,"
i1(~ konlJ~rnaYI surduluyol
SEVH'den beri
aynl Amerika
Li. Schifter 'in ardllldan
•
••
TERCUMAN 14,02,88
•.
Robert Farrand da "Lozan'da
yazl1uyor ama millÎ aztnlik \'ar" dedi
>
Ydlllaz POUY'
ASHINGTON,
(1èr'c1l.
_)ReaaÙl yOnctimi
adsna &çIt1amaJar yapan IlSt
sevi)'eCleki yetkililer, TUrkiye~
de bir .. Drt IIZ ........
oIdutu-;
nu y&1maIt için ~
kam-.
paayayt 100000rOyorlar.
':
Önceki JOn OlJi$leri Bakan'
YardunaSI (1....
Haldan'a.
daa ~a)
Ricltud Scltlf.
ler'in,
"Tllrklye'de
Urtier
.00 uaalak" yolundaki sozlerinin Ankara'da tepki iJe !tar$11anmaIma ralJDen,' baIwtIl~'
Itn bir balka yetkilisi, R.oltert
Fanud
da benzer bir &çIklama yap!J1alttan çekinmedi.
Haklan Dairesi'nillsorumlulanndan olan Robert F..... d
dUn TUrk lazetecilerinin
soro
yalmuruna tUluldu ... Fanud
da pMronu ScIIlf_aibi hiç tereddUt euneden, "BIz IUirdert
la, TlIrldyc'de, alifuaa
dit«
bölümllae Iöre, ~
blr bliçIm •.
de, llYn kllllÜr ~ dU farldan
olaa
blr Utabk araba.
olllfianialdanaa
l.. a.JOruz.'
Her ae kadar Kllrtler loun'
AadllflDUI kapunuacla detU-:
1- de leae de bunlana blr
milli Utabk
oldaklanadaa,
,üpbemlz yoklur" dedi.
Fa ... ad, bi! TUrk lauteei.
sinin, "ABD, Türldye'de blr
milli Kllrt annhal .. ni .. , der.
ken, IÖzit bi, ~'ere mi ledrmek
Isdyor? 'Bir JeYi mi lIÇIDak .sdyor?" yolundaki sorusu ka,$lSmda ~lrdJ .. kelimeIer uze.
rinde dunna. istemediiini SOy.
.Ieyeret $Ué'è-o-aplan1Itnli: '"BaD Kürt cruplar.R1n Turk hükllmedae ka", dlren" sa)lIabile-'
œk faallyederi .. nh,. Blzlm
.lelBel polltihm,z
blr illite:
W
..w,
169 Ulkede insan haklannm
durumunu inccleyen raporda,
TUrkiye'ye ayrùan bolumde
bolUcil dnayet çetelerinin iddia1anm destclder bir ÜIIQp ku!landmat
$&$k1nhk yarattt.
KIII'I' .1 .......
Dt$i$leri
Bakanhlt
Insan
"Azmllkçllar"
..............
..
IlrItIaI dateldetDell Ile
.
d..-u- TtlrkI,e'a1a
MIet
olarak bIltllDtlll1i lIlzIa 1çIa,
ö
Ilapo,..
Ita
ka
l..
Kilrder Ortado&u'da U illrede ,...yorbr ft 1IIIIuftIda-,
kna.,.
.
n ilkeleria ai fllllan.a Ittr.
p.'fUIal
tqkll
edl,orlar.:
TlIrklyc'dc
,...,.a
Urder.
TtIrk yasaIan ft A~'
...
tnII .. b a1badacbr. TIIrk
.
taad ... 01..... kndIlerdItIerIdIr_"
F.rna4,
I.zelecilerin
PKK'mn eylemleri, bolOCO faaHyet içinde bulunanJann
ortaya atuk1an iddialar konusunda sorduklan
sorulara cevap
vermekten Israrla kaçmdl.
çaLI .. '
ABD DI$i$1eri BakanIIIi yetkililerinin sozleri ile NATO askeri uzmanJanmn
onaya koyduklan lerçekler ar&smda bUyUk bir çeH$ki bulunuyor.
bu defa da kendilerine uilmi"
bulma telà~ma dü~tü
LoaaII'II ~
ABDDIIII~rl
BakanllOl
yetkililerinden Robert Farrand, "KOrtlerLozan
Antlalimasl kapsaminda deOiller ama milli bir.
aZlnllk olduklanndan
liOphemiz ..yok" dedi
NATO raporlanDda. "taifa •
luil en 11_ ve ni k6d11loru.
aan yerloin Dolu Aaadola"
oldulu kaydedilmekte,
bollenin savunma açlSmdan sUralle IUçlendiriimesi
lerektili
vurlulanmaktad",
taa~.wä«IID1 azQlhIdana
pç.mittc oIdu... ,ibi bqQD de
baJka l11IœIcre omclt lCfId\ edeœk tdtüde bOr
One
old""""
GOzlemcilere lOre, 2S Sovyet tumeninin
bulundulu
TUrk-Rus smmnda istikran bir
anda yok edebileeek, "".yali
bir )\ürt Ulnllt'"
meselesinin,
AllO OI$i$leri Bakanhl1 tarafmdan inatla savunulmas. $&$k10lIk yarattl.
slllerek, aaayaaa ve hukuk te.
minatl aJunda bulunan de.
mokratik rejim ve hOrriyetle.
rin her ,~ II!Tlczbkh bir ted.
birin uypIIaaastna
eqel 01dulunu ifWe etli
, ~
qilÜ" ilkeaÎllill
istianasa batOn
için.pçcrIi oIdulunu da 1OaIerine eItledi.
VatandatJar
ABD Dltltleri BakaDbII ta.
bu:lrlanan 1asIÎI1Iak-
nifiada
""'1IaJII raponIa,
yU .......
TAWI ..
TIIPKIs.
VIC ,andan
ABD D'$i$leri
Bak"nh~1 tarafmdan
haz .. lanan w Yunanistan'da dini hUr,iyelleno zedelendili belirtilen
'apùru
e1eJti,en Yunanistan
HUkûmd StlZCiIIII SetIIta .... ,
lopulos, "Yun.nlstan'dakl
dl.
ni .ZlDltklann hoir oIdu •• nu"
sa\'undu
5ölcu ,,~,,'IUplllos.. Yunanis-
\\Iuù-
1aD'.1Ikiz uyfa l\Yl1IIIDt ve bu
8IIœde Ortodoblar dqmdaJd
mezbep ve eliDIere lIICIIIIIp cilot azuthldarut oaemli ..-leJeri old..... ~.
dayanaklar
Bölücü
••
TERCUMAN 16,02.88
kimlik ar.vor!
A Imanya'dafaaliyet
g6steren bölücü KOMKAR,
"Kürdoloji Biliminin 200
Geçmi$i" di)ie kitap bastlrtlp "Türkmen ülkes; Kürd;slan"d,r demeye bollad.
T.hlr
HAClKAD1RoGW
ÖLN, (ferciiman~ . Federal Almanya'daki bolUcU KUrt
OrgUderinden KOMKAR, "Künlolojl
BlUmlnln 100
Vdllk GeçIlÙ$Ï" adb bir kitap yaymlayarak, KUrtler'in 200
Yllhk bir larihi, edebiyall oldulunu
ileri sUrdU. Kitapta,
KUrdoloji'nin la,ifi yaplhrken, "Bir bilim olarak KUrt dill
ve edebiyall, KUrt tarihi, etnografya ve daha birçok aIanda KUrtle, ve KUrdistan Uzerine a~lIrmal.rda
bulunan
kapsamh bir bilim dahd,,"
denildi.
IS bölUm halinde otmayan "Künlolojl"
biliminin anlal1ldlll kitapla, V.F.MllIOrskl "Modern
Künlolojl'a1a
babas," olarak gOste,i1iyor. Kitabm IS. bolUmUnde KOrdoloji' alanmda ara~lIrma ve incelemelerin tamamen yasaklandlAJ tek Ulkenin TUrkiye oldutu ileri sürülerek, ~
deniliyor:
. "Türkiyc'de
Kllrt halk.n,n \'llrlltI inUr edUmekte, bu
h.lk ü;œrinde yd'ar boyulKa çqltJJ polillk, küJtürel baslular uYlul.nm.klad.r,
Tllrkiyc'de aeJ"tirilen asinü\asJua
)'önlemlerinln tek amaCl, Kürtier'in \'IIrhl181 ortad.a kal.
d,rmak, Kürt ulusal blllncini körellmek, lüdllk b,rakm.k
:"e h.lkm kimlik dUYlul.nn,
renksizlqtlrerek,
Kürtier'i
-fizik olarak ortad.n k.ldlrma),
önlören ,iddet, zor yöa.
lemlerlae, batka .Ianlanla
k.lk,d.
bulunm.kl .....
Kitabm bir b&$ka bolUmünde is .. Almanya'da KUrtler. üzerine yap.lan çah$malann belli bi, bÜlÜnlüle kaYutl1Wl
ïçin, son birkaç ytl içerisinde Çe$illi Kürt ve Alman bilim
:adamlannm katlldlll Onemli !Oplantllann yaplldllt da kaydediliyo,.
K
.• ILIN D'"
ftZURNI,
1980 Ylhndan soma KiJrtlc,'e ili$kin çeJilli çah$ma, la, yapan bir grup ara$mmacliann
KUrtle, üzerine 2S
y,/I,k
civarmda inœJcmderinin TUrkiye'de yaymIadJIuun
da
trade edilelili kitapta, "Bu JlIYIalana ......
Ttirk Kil.
tllriiai Anttu-a Eudtilsll yay .... n .,......
pl~ya -sllrlllü" denilerek $unlar dile setirildi:.
~'Ba I.......
lIazIrIaJu JUdan Id pup.. toparIamak mmkilldir.
HepIbù ~
ItIrIettiti
.otta, KIrder'la TIrk .......
kaa
UnIIs... , Dr1Ier ft KIrfçe Iumudan ,,...,
k 16z.
clIder ..~
r,
al.JI
.
da" ta. yan
nn'KOnlisIlàt',
TilrIdIfUk lIIr
'KOrtIcr', Dop.u.dahl 0.'KOrtçc' ",ade \tktok ,.. lII'IaIIer CIrtaya .... Ita UIIIlU'IIUlCIIana Kllrder .....
otaa hIcelemeIert IIIçbIr dddi blllmlellemeIe~.
•TilrldJe~deld reIIIII çcvreleri., kllftllftlana kIeoloJik
s6d11Itid ,.... ... kftDer ......
liDdIIeriae bin....
PrOI. AldI. 1Ueit, Prof. FaIlmtla
KirzIotI.. PrÔI. Mellmet Er6z, ~ AWilllallIk Çay,
~
Aktok K .. karb w Taacer GiIenoJ &Ibl kltlleria
çaI"malanada
b111mse1:r6ate .. 1erdea ,anrlanmadlk.
Ian, obJektU dllVnamaeWdan 16rIIIaIektedIr. Kiirtler
üerIae çqldl iiIkelerdeld KlinIoIoJi "_
........ b6lIIdIIik, b6lpc:IIIk, .,nIdrçI w
eddaIIIder otarail al,*," ltII
_bjeklll danaacbldan, keadl
&6f~'"
...... Ik.
lerlae .... It oIm.k .. yu."
_.haII 11rk.,.
di,.
anp
si,...
20G
WdhIc 1ieçmI,
Türk Kül!ürünü Ara,tllma
EnstitOsü'ne de büyük hGcumlann yapolc:llO' "KO,daloji Biliminin 200 Ytlilk
Geçmi,i" adll kilapla baZI bilim adamtan
da kara
hsteye
ahßlyor
.........
KüRDOLOJt
BtLtMiNiN
_
YlWK GEÇMi$t
(Im-l98'7)
.....
OI.ANNATICA
I "feCA1OLAI.
,.................
da
UIICVAIl._
--
va..... '.
"Kürdoloji" ad. alllnda bir
b~im dall olu"urmak gayreti lÇinde butunan bOliiCG1er V.F Minorski'yo "modern Kürdoloji"
babas.
ilin ed.p. Turk bihm adamOanna sava, ilin elliler
.;.8
..---.
l,le heay.nlann.
k.yn.k
bulabllmek
lçln ç'rp,n.n
azmllkçllenn
Çlkard,kl.n kl.
tap.
....-
Kitabm bundan sonra devam eden sayfaJannda, TUrkiye'deki TOrkologlar
ile diler Ulkelftdeki
Tllrkologlar 'uasmda
KOrder ve KOrt rncselcsiDc i1i,kin olank
derin gOrÜ$ aynhklannm
olduAu da iddia edildi.
31
r!
MiLLlvET
.
17.02.88
.SHII'd."
...I!I
lJoflu 8;;'gesl"III
__.
.:
"""01'...
,
'!JIDDET
ÇOZ"M DEGILDIR'
'.
• Hallt ORAL-'"
,o_
SIV dl n KOÇ'
•
• DDCUBEYAZlr
Inr
l'tkW ÂdalD Ekmea'den olllf4l1 ko-
(MIL.HA)
lOU Ye Ot1neydolu
Anadolu'dl ineelemeYlpan "SHP
Doiu Sorullan ,lomll)'Oo
DU", y6redeki 'Insanlara''', ... dIp
6,.ot D,al" a6zûyle bùllarù,'
'''balD lDuamelell" Ylplldlblll 6nt
sûrdû,
SHP Il!IiIbul MiIIetYekW HUIII
Febml GlIDe" Kars Millelvekili'
Mabain Alnllk Ye Mardin Millet.
TERCOMAN
misyon, Iddialln yerinde Ineeleye.
lek, izIenim1erlnldeitrlendirdi. Ko.
mhyon adml IÇ1kllmaYlpan HI:
SII FebDll GlIIq, "B61Cede baJ~
kiD fÜret!De korltu .. Y\IIInbk SID-,
,mit, $Idde. ç/izüm deAlt, daba ç6.:
'zUmlOz aorunllr,cellrlr" dedi,
Bu arada Dolubeyazll'm Vay.
&lnyunk6yQndtdbn kbylûnûnjan.,
dlrmalar IIrafmdan kaçakÇ1olduk.
Ian gerekçesiylt yurvlmaSl, kbylû.
Itrin tepkmne neden,oldu,8 Subat'.,
;'11 ml)'uaeJea
bIr kltinln Ö/ü.
re, SHJÏbtyeti Dojubeyazu'LaIriincelemelerlni l&tnamIadllctan50nra
Sün'jn 8alman ilçesineseldi, Bu.
racla vDtandajlarla konuJ8n SHP
heyetine~kenœ iddialan aktanldl.
65 Ylflndakl Alfa Oduz isimli
65'LIK KADINA IGKEtlCE
bir kadm,göza!tmda kaldJ8I16sünANKA Ajusl'lIIn habenne gb- lùk süredt lekmelenereksulu hüeYe
'19.02.88
IMAHKÛM AILELER,IYLE BIRLlKTÙ~'LËME
GECTILER
•••
I
•
SHP'den iki
açllk_grevcisi
, Olilér BOyOKTIMUR
h;•.•.
~'
IYARBAKIR, (J'erdIman)..
Diyarbakir Asked Cezaevi'ndeki '~K\lrtçe" konlIIma
y;isaAl ve ~~ce
iddiaJan se-,
bebiyle tutllldu,aiIetennln bllt'
latllAl açhk grevine, iki SHP.'li
milletvekili de kallhyor. Açhk
grevini Dicle Oniversitesi'nden'
bir grup Olrenci de destekliyor.
SHP Diyarbaku il binasm'da bir basm toplantisi duzen.
leyen Mardin millervekili Ad.
nan Ekmm ve KaIs nùlletvekili
Mahmut AIIlIH, tutuklu ailelerinin açhk grevini destekle-
D
••
TERCUMAN
•
32
lelerlyle gÖl'ÜJtUaUmllzde, bep!linin 'laidat,~.
kocahinlDSZl. kanI~lerlmlzj
öl•.
, mekten kllNnn' sözlerlne p.
hU olduk. BaZlllIllIldll yalunIan Ise meseleye çöztlm getlrll- '
mecllll takellrde kelldllerlnl ya.,
kacaklannl Ifade ettl.
J>tovlete, hlmayeslnde bulu.
nan cezaevlerindekl tutuldular.
, dan Öl: almak yaluJmlyor. ~
bakan ft ötekl yelkllllerln bu
lnsanlann ölmelerlnllsler glbl
bir sess.lzllk lçlne gömüldüklerinlgöriiyoruL liai gösteriJm,e-
V@6jrenelle,
de eveem lçllide
50 luluklu ailesinin SHP il me(~ezlnde ba~latllQI açhk grevi dolaYlslyla Diele Universitesl nden
blr grup öOrenel de blldiri daQltll
'
,
allçln mutlak 1IIÎ11e1er1
,ml po
reldyor1 Bu pntanhdd Oglsla.
1111prolalO ellnek lçla blzler
de açllk grevlne b1I!jladlk. Ce_Inde
Insan ',erenne yaluJ.
mayaeak ha)'\'llnl muameltler
yapllmaklsdlr, Aneak yetklll.
1er. 'Bir Insan açbta 50 gOn
da,.nablllr' dO,Onceslyle olaya kayllslz bakmaktadlr. BiaIertn tek amao Insan temel bait
YC özgürlllklerine
sahlp çlk.
makl.r.".
50 A!U
KATII.IYOR
SHP parti binasmda yakla.
~Ik 50 [u[Uklu ailesinin ~Iatmtl oldu~u açhk.&revi sOrtlyor,
Bu arada tu[uklu ailelerine
Dic1e Oniversilesi O~ncilerin.
den bir bölOmU de destek sa~laYlp brolUr da~llll. Bro~Orde
~u gOrtlllere yer verildi;
"BasIoYI. ~keneeyi, kadil.
ml. her tOrlll insa!,hk suçu ~-
Iemeyt blr dlIzn ~
aelIren1erlIoIII)'Oftlll, Iroallflnldan eIU.
dell mahram edIIen anneler ft
baolan, bIzIer de deatekllyo.
raz. c-terlnl
'ça& atlata-'
rak' meabclba ballne getlrea
lUlUdemokraUk billOn uygnla.'
malenn kalkIllUlDllatlyOraz."
Ö~renciler daha sonra açhk
grevine bll$layan tutuklu aile":
lerine çiçek daAltu.
Cezaevlerinde bir süredir deyam eelen açhk grevleri ve di.'
reniller yay\hyor. Malatya Ka.
pah Cezaeyj'lIde kaIan 35 lUluk •.
lunun dllnden itibaren OçgOn.
10k açhk grevine b8$lad.tklari'
O~reniJdi.
"
SHP Genel Bil$kam Enlai
Inönü de, B8$bakan Özal'Ia
Onecki geee bir telefon gOrOI'
mesi yaparak, konuya eAilme.,
sini istedillini, ÖUI'm bunun
üzerine konuyla i1gileneeeAi
yolunda ,sOzverdil!irti aÇlkladl.
20.02.88
~•
.1
••
Irenl e 0 U .
iUi Savunma Bakanh~l;
I
"l
t
f d n
"zindin,~~~':~
nit~~:n~~~.
yarbaklr Cezaevi'nde tutuklu
.
I
ve hUk~~~,I~n~ d.u~um ~ß1
"iyllqllnct
blr dlZl yem kararlar aldl.
Bu kararla .Diyarbakir Cezaevi'ndeki [u[uklu ve bOkümlUlere t~n~n~n ~zel. ayncaJI~lar,
TOrklye mn hlçbn eezaevmde
lutuklu ve hOkümlOlere uygulanmlyor. Daha Once de Mak Cezaevi'ndeki dayak ve
ma
..
.
zulOmlere karSI alieier çesnh
makaml.ara basvurmuslar, aç,hk greY' yapml$lar, bunI~r.'n
'sonucunda
sadece "gorO~
d
•yasatl" ile karSllasmlslar I.
"Eyleme ödül" olarak nitelen' dirilcn Di)'arbakn CezaC"i'nin
:.özel ayncahklar! ,Ise. yuri dl-,
M
diklerini ve kendilerinin de greve, kallldlklanm bildirdi. Ell.
men ve Ahnak, $o,le konu$tu.
Jar: "BugUn bwada tutuldu al.
lelerlnln b~atmll
olduau açbk grevlnI desteklemek 1çIn, IIÇIlk gmine ",Iadtk; GUneydolu' Alladolu
B6lgesl'ndeld
problemlerllnœleme kollÙS}Onu Uye!eri otank. blinda balunmaklaylz.
KOlla Ile Ilglll
olarak JetklWerID blr IuSIDJ
blzle göri!tmektea UÇlDlrken,
blr ktsitu da caanbtdeki olay.
laria l1gIleri OlmadlltDl .söy~
dl. Cezaevllinünde latuklu aI~
lelerd~yaunldJäuu,SHP Batman IIçe Vbnetim Kurvlu ûyesi Abme. '
EIdDd ise iikenee sonueu ölüp öl.
mtdiginin anlaiIlmSSIiçin kolunda
sigara söndürüldügünû anlalll, Vala~dailan dlnleyen HlSln Febml,
Günel, "Gerekir5C IJkeDcedlerl,
(slmleriyle açlklaYlcapz" dedi,
: mû, ûç ki,lnin Yirarianmui ilt 10, nuçlanan Dlay aonrlSl VIl'&ln)lIn
kbyü ile çevrek6yler ve Dotubeya.
Zit nçeiinde aerJlnIik aözleni)'or.
'1"1
[~klu ' ve hUküm
u ere b.u Imkan sa~lanacakllr.
.
• Cezaevlnde bulunlUl mah.
• Tutuklu ve ".'ahk~mlann
kOm ve tutuklulann sallhk YC ÇlImll$lrlann~n. allele~nee ~I'
d
I d'kkale ah
kanmaslna Illn venleeekllr.
AYRICALIKLAR
bib'cn urum an I b' k I - Daha önee bu bizmet caaevi
narak saç yc saka Ira I ma.
laraf.ndan kal'lllanmaktayd,.
DiyarbakIr Cezaeevi'ne ve. Slna izin verilmc,'ec:ektir.
1i tuklu ve mahkOmlann
rilen "ödW"ler arasmda, diller
• Tu[uklu ve mahkûmlarm
dl :n ~Ie telefon konulmalaneczaevlerinden esirgenin iyiles- aileleri,i1e yapllklan gbrUlme.
n1~
sallianabilmesi için P1T
tirici uygulamalar önemli bir 1er l arlm saaHen bir saale Çl- nezdinde lesebbOse geçilmiltir.
yekUn tutuyor. Milli Savunma
kanlm.~lIr. GörOlmeier gün Bö I I t klu ve mahkùmlar
Bakanll~I'mn açlkladl~ ayn- boyu surecektir.
~i~~I~ t~lefonlarla cezaevi
cahklar sunlar:
• Özel bir beslenme "'Jïmi.
an d k' 'I l ' le gOrülebil
". Tutuklu ve mahkOmlar,
dlsm a I al e eny
•
ne ihl;yaci oldu~u labip rapo.
me imkâmna kavu~caklardIr.
aileleri Ile serbestçe konusab;.
ru il., belirlenenlerin ,'i)'eeek.
• Mahkûm ;e luluklular
leceklen:lir. Kon~malar bir ne- lerinin ailelerinee sallianmas..
avukalllin ile bir masada yüz
zarelçi ...rakatinde gerçek1esli• na ;,.in verllec:ektir.
..
örüsme )'apabileeekrileeeklir,
yuz~ g
d
• Daklilo, saz gibi ihliyaçlerdlr
• Diyarbakir
Cezaevi'n elan
rnahkûmlar diledilleri talé,' k lininde daha
mahkùm ve IUlUklularm tek
• ezaC'1 an
çok çe<it
bulunduruimasi salitip elbise giymeleri zorunlu de- d"rde kendileri sa"la\.'abileeek5
,
4i1dir,
tir, Re.im yapmal ;sleyen lu.
lan~cakllr,
.
lInda ve fUf!...IÇln~e
~dUrUlen kampanya ve di~
eylem.
leri i1e SHP'nin desteAi sayesinde ahnd"
• I 1lttuklu""
lIöklimlülerir
da bBlundurabllec:ek.
yan anll mil<
IS '. Içln ~
~~ ~an
I::bin ~:.. Ç1ka.
I,~ '~
'
n"u~ r,
"\ k
• Cezaevin.de 5lka~1 cee
meselelerin gldenlmesl ama'
elyla tutuklu veya hOkQ~IUler
arasmda seçilecek aracI, Ile ~omutanlilla d,uyurma Imkam
sal!lanml~lIr.
NEDEN
DIYARBAKIR'
~on
cezaevlerinde ve oze\Jikle de Mamak'ta aym sikâ)'eller var ken, bu ,insani uygulamanm sadece DiyarbakIr Ce.
zaevi'nde tamnmaSl, lUeyleme
bdU1" olarak nilelendirildi
ÇUnkO bu "ayncahklar", "eylem "le eide edildi.
TERCOMAN
20.02.88
KOMKAR'm "dayanl~ma" çagnsmm 2. gününde
SHP mill~tvekilleri açltk grevine ba~ladl
TERCOMAN
20.02.88
SHP'de KOMKAR gölgesi
ça."s.
.
Tùtlr HACIKADaRoGW
.....
tek
RANKFURT (TtrdI ... l- Alm.nya'da raaliyet.Ostcml
KOMKAR'ln Almanya'da
daQlltIOI bildiride,
"OiKOMKAR adb ~IIIcO OrpltOn. SHP ~Iyarbaklr ~I,
Batyarbaklr
zindanmda
politik tutuklularln
bali1at,kan, H ....
KOJ•••
yu adres .OStemek
d.,.......~.
hklarl açhk grevine destek
verelim"
çaQrlsl yansl yayrnJamUlIld.n hemen .onra. baZJ SHP mdlet¥ekll\criId 2 ..
'k' SHP
'11 t k'I'"
I
.
niD, SHP Diyarbakir Il Binu,'tula bastn toplantw dQzea\epl I.
gun sonra I I
m,I, e ve Il eyeml
yaek açbk pevine kaulma1an dlkkati çeltti.
desteklemek
lçm açhk grevi
ne ba~ladl
KOMKAR OrllQtOnUnIS Subat 1988lOnU yaYlllladl" "DI- _
SM"'''' huzursuzluk
yartJUur 7JIIoIuu .... AoçIIk GreoI" adb bildiride, "ö1l1ari1l6a
_
'
..
".....
..
.
.....
.
aIaraIl aiinIiIrIIIeII ~"e.
A¥dlll iii E Tipi Cezaevi tutuk• GHP ye dUlien
böluculuk
gölgesi
ozelhkle
lulanmn da kattld ... belinilerek. "Bu karar" eIlretll$ ....
. Baykal ve Topuz ekibini
tedirgin
ediyor.
SH?
H.klan De_al'III,
SHP Diyarbakir al Ö'Iütü'yle birllkle
Meclis Grubu'nun
dünkü loplantlSI "gergin"
bir
SHP'U kImI p.rta_terIerI
h.rekeIe ItÇInll" denildi.
orlamda
yaplldl. aynl konu gorü~üldü
F
IUlerin yapt.klan .çhk gl. ~ni desteklemek anaoyla Kan Milletvekili M.hmut Ahuk ve Mardin Milletvekili Ad ... EkBildiride. "tüm lIerid ve delllokradk .üçler. insan lIaId.n
rem'in ba$latuklan açhk ..... i. SHP'de yeni bir hUlUrsuzlusa.unueulan. Türklye YO Künllst.n1,lIeridler,
yunsever\er"
lun çlkmasma ",bep oldu.
Dolu kOkenli mille!vekillerinin talebi Uurine SHP Meclis
hitabmdan sonra $U dayaru$ma çalnsl yapllda:
"DiyarbaIur zladaluJldaltl poIll1k \lIbIldodan. ta 1e.... 1IalI. Grubu, Oaceki .Un .~JlUII saatlerinde olalanOstU toplandl.
Ian 1çI•• bukt ve z.lme kaqo b.... t... an .ç"k greftDe des- Toplanuda Balbakan OuI'la da .OrtlJen, Insan Haklan Der•
.... wreIIm. PolItik tlltu1dlllan •• 1IeIaIyIt aörilllIIeIerI .. 1ft. neli U)'eIl DoIu kOkenli millet¥eklileri. Diyarb&ktr AsIrai Cedl .u
olM Klrtçe'J1 koa ..........
Ip
des- zaevi':adeki açhk pevine eIlkkat çe~k,
SUP'nia gmd\cri
""..,. ... ZI.d......... _
y~
yat_
k_
desleklemesi ve c:ezaevlerindeki $&(tlann iyile$tirilmesi konu.
yablll, onl.ra sablp Ç1kah_ U •• tllUlYÜl" kl, KIn IOra •••
sunda cIaha .ktir çah$mul.erektilini
IOylediler . ...,..
ve
u elelllokrallk blr çözÜIDaet1rllmedea, Urt
. Topan
milletvekilleri ise meselatin b..... oldnaunu,
demoiuadk h.klanu
SDJII .Öllertl ....
TOrIdye'eIe d_ok.
SHP'nin bu konuda d.h. dikkatli bir politika takip etmesi
rasl mücadelal "'.nya
....
az."
.erektilini ve olaym UstUnde kalm.ntn daha dotru o\acaI1nl
Blldirinin sonunda "d.yan .. m. 1çI." SHP Diyarb.klf Il belintiler. Bu .rada. Insan H.k I.n Derneli Qyesi alan, araBa$kam H",llll Koyunca'nun .dl ve adrai venldi. .. Pro.... IO.. I.rmda .çhk lte\'Cisi milletvekillerinin de bulundulu bir pup
hedefi olarak da 7. Kolonlu Komutanbl' gosterildi.
milletvekUinin bir heyet halinde "CUll evlertHeld k6IlI .. rt.
Daha evvd Diyarbakir'. bu i$ içil\ gelmi$ olan SHP Mil- I.n incelemek" maksadlyla genel merkezin ve meclis ItUP yOletvekilleri Ad •• n Ekmen YO M.hmul AII•• k. bu bildiriden
netiminin bilgisi dl$mda Oiyarbaklf'a gitmeside geli$tirildi.
iki &Onsoma 17 Subal Pef$embe gunU. SHP Diyarbaklf \I
Genel Balkan EnI.llnö.ü
'de iki milletvekilinin pani il biBinasl'nda dUunledikleri b.s,n toplanusmda. "Tutuldu 11- nasmda .çhk grevl yapmaSl ni dolru .bulmadl.'ßI IOyledi.
Ieleri"ln ",latlll"
old.kl.n açbk .revlai desteklemek lçl.,
SHP Midis Grpbu'nun Oneeki geee saat21.00'de 50na eren
• çhk ...... Ine ",IM,k.
Güneydo&u An.dolu Böl.al'.d.ki
loplanllsmda Gend Sek,...!er Fikrl Saal.r b&$kanhlmda bir
Problemim Ince lem. Komlisyo •• üyelerl nI.r.k buradl bu- heyelin Oiyarbaklr'daki durumu ineelemesi, bau Baykala Uyeluamaktayu ... Bizlerin tek ImlalDun temel hak Vt' oz&ur- Icrm kar$1 çlkmalanna ra&m(n karara bailandl.
Grup toplanllsmdan sonra Istanbul Millet"ekili All Topu.
lukl.rine s.hlp ç,km.khr"
$eklinde kOnU$IUlar.
Ile BaykaiCl baZI milleivekillerinin oldukça sinirli oldulu
.......
OVeO
gÖllendl.
DHTR~'s,
.ilIert
Alm.nya'da, TUrkçe ve Almanea olarak yaymlanan bild,.
nde. açhk grevine destek veren SHP millet ".killeriyle blfhkle. M.c1ls kursusunde bOIUeu "he2e) .. n"larda bulunan SHP
Mill"".klh Mehmel Ali Eren'den de Ö\'gUyle bahsedlldl
Bildlflnm bu bölümünde JOyle den;hyor:
. '12 E,lui'd.n bu yan. Kiln h.lkm. dil$lIIlnhk h.d slfhl)' ul~u. Koy blsk.nl.n. operasyonlar, suraünltr. lopl.ml
klmplln ve Olll.nüslli
HII Böige V.liIi~i .d, IIImdl olu~(urols" somul'l~ valiliQ:ininu,,-gulam••• n W' Kurt hallunln varhj:tndan bahliitlti&! için Irkçl;ov~n vt mililutsl Çf"\'~ltrin iIIl.
dlnlln".
utnyan MillftVtldli Mthmtl Ali E~n OIIYI, Ev~n.
OlSl rejimioin dtmokrasid~n nt Inladlalnln &osltl'&tl~ridir...
Daha önce d. SHP Genel Sekret.n Flkr; SIelir, Köln'd.
~artl~l "unlu" konusmada, "Size Di,-.rblksr Cezl"indrn
stlâm
Iturdim"
sekhndc
hllapta
bulunmu~tu.
BAYI(AL V. TOPUZ HUZURSUZ
[)1,Jrbalo.;r
Aslleri
Celat'\I'ndckl
MILLfvET
todll
tUluklu
\It'
hukum.
ORGUTU
edn.IJ AJnwr,.'da bulunan Kl1rdistan IJÇiDtmekkri FtdwJSyonu (KO"'KAR) Avrupa'd.I
fà/iyrt .tJfrtrm
bOyllk Ç8pl.ki B b(J/1Icll~IOn
ba$,"d • ..rmri:redir. 80n,..,md< Iran, Irak ... Suri,.. ""Ir<nli KOrtI" i/e bunlMa air dern<klerm de bu/und"'u
buf~au,.,n <WI. ziya<k mOlal TUrAi)'< KurdiSWJ SosyaliS/ Partisi .0dUrnandedir.
TOrki,." ln,",
Irak ... Suri,.. lop ... lr/an Ozerinde sos,.liS/ bir Kart dev/"i
F
.. uruJmasJßI
'-IlJaç:.rrYt,.d,r.
AvrupIJ'da KOMKAR'," d'$mda fuli,... ~~
dij<r /XJlucu OrglJl1n lum.rdlr:
Fnk .../ ~man,.'da
Devrimei Demolr ... tilr IJÇi ')emd/eri. Devrimci DemoIcratilr KO/rOrDerndrlerl'DII'*Ko-
m"csi, PKK A.",,,,, lèmsi/cililf. HoJünda-KorlIKJ'kr 8ir"Ii. Non',,- KOrllKiln Der",,;. Danim.rb KOrt IJÇiln 8ir"11 ,.< .'I,lmama KOrl Halk~/eri
(MALA
GELE KORT!
(lèrclI ....
)-
sunda da sessiz kalmayr tercih eden SHP Genel Ba$1wu Enlai
Diyarbaktr'da eylem yapan mlIIervekUlerini dOn geri ça:
linl •. Cezaevinde kolQ muamele .0nI0klerini belinen baZl hUkOttt\Ove tutuklularm yalunJanyia birlikte açItk grevi yapan SHP
milletVetillerine 1116••• "Bu 19l bldrt. w derb.1 Ank.,.', ..
tI6ali." talimau verdi. SHP Gend BalIwu, aynca "Bütü ...... tlillert de dlalpllae "",..,.
... dedi.
all6...
o.c..l
G8CII
DOtul ..
HUZURSUZWK
InOnU'nOn bu kosin taYn, Diyarbaklf Askeri Cezaevi'ndeki
baZJ tutuklu ve hUkUmlOlerin yapuklan ve d'$8ndaki yakmlarIllCa da destek1enen açhk pevine Kan milletvekiti M.hmut AI.
ve Mudin milletvekili Ad .. , Ekme.'in de kaulmas. yOzünden SUP'de ortaya çakan huzunuzlulu
bir Olçade dondu-
'.,u
f\ICU etIU
yapIJ.
Koon, DoIu kolœnll mlUetwldUerinia
taIebi Ozerine onceki .
aeee JIet saatlerde SUP Meclis Grubu'nda da de abndi. Bu top......
daba llDcdà -*rde ~
ÖIaI'Ia gOnqmÜl alan
Insan Haklan DerneIi oyeSï DoIu kolœnli milletvekilleri. cezaevindeki açbk pevini .Onc!eme getirdiler. Bu Oyeler SUP'nin
pevd\eri tlesteklemelerini ve cezaevincleki $&(tlann iyilqtlrilmesi için d.ha .ktif davran1Jmasll\t istediler. Bayltala ve ToplIXD milletvekllIeri Ile maeIenin hassashlllla Ï$&ret ederek. dikkatli bir politika taklp ecIiJmesjni savundular, Bu arada. bir ItUP
.ml\1et1ICltilinin lend merkez \Ie meclis pup yOnetiminin bil.isi
d'$,nda Diyarb.klr'.
gitmesi de dqtlrildi.
Merkez YUrUtme Kurnlu'nun
Onceki günkU toplanusmda bOl.e miUetvekillerinden olll$lUl bir heyetin Diyarbaklf'a
gitmesi 'le incelemelerde bulunmasl
kararla$tmldl.
Ancak, InOnO donkO DÇ,klamaslyla bu kararm uygulanmaSlnl durdunlu ve gidenleri de geri çallfd ..
1lIOII0 ... 0 .. ftPKISI
ErtIalI,ö.lI.
dOn dourdediii bum loplanusmda, insan haklanna saYl.h olm.yr temd ilke sayd,klanRl belinerek. "Insan
h.kl.na
saypI. oll.&y1 biti. halkt_
1çI. istlyontL Bun. «un-ind. kal.nlar d. d.hildlr" diye konu$tu. Inönü. eezaevinde kalanlann $&ftlanRln iyi olmad'IlRl ve bunlann duzehilmesi gerektilini Inlatu.
Cezaevlerindeki durumu kamuoyuna ve hükûmete du)'urma' .
mn ana muhalefet olarak kendi gOrevleri oldulunu belinen Inönil bunlan Ba$bakan Öul'a aktardllml bildirdi.
I.ö.ü, Diyarbaklf Il Merkezi'nde kaf$II&$.lan durumla i1gili
olarak da gOrU$lerini açlklayarak $unlarl sOyledi:
.-tnsan hakl.nn. sa)"li bülün vatanda$lanmu.a ~it mUlmtle s.d_
blr partl.ln meselai deall, bütün panllerln mosel.. i.
dir. TiJrkl}e'de ulusal sontnl.nlif. Bunll", ).. kllfU&.mlZ zamln
panllenra .. çeklomeleri bir yan. b,rakm.m," gerekir;
.
Diyarbakir Il Merkezi'ml.
du. tif .'lIm.,. Bunu blf ,"hn~
ol.rak .örüyontm. Am. loin .... ka taraf, benee d.h. önemli.
kanu) u 1t.. 1. b.kl.n lIÇI .. nd.n ).. kllfdm ... gereken bir konu
ol.rak .örüyoruz. Bunu yap.rken. özelllkle ulusal butunluliJmU1Ukorlllllaya lerek du)'u'I •• korum., .. ilin. tdilmtsi Itt~kfn bir , .. "la$IIII isttr. Onun için bunu plrtiltr ç~&..i$mrsiolanlk lörmu)'orum."
21.02.88
CIA Parmagl
!Cumhuriyet
KOMKAR
NKARA,
"u..,._" ml1letveklli Mell_t
All £rea'in bOlOcO konu,mul kar$tslnda zamaRlnda tepA
lU .000ermeylp, partideki "l"lltld w dalk" politikal.r konu-
Ut-
Mulncul.
ÜNEY[)()(;U yOramlzde KOrt terOrtzmlnde "CIA parmaQl yak mu7
V.r olduOu .nlq,hyor. Am.rtk. d•. Kurtulu, Sav." Onee.lnde Ermenl .. KOrt anrunl." konu.undakl t.v"n,
yeniden allyor.
Once EfTMnl tlrOrtetlertn TOri<dlplom.U."n.
kir" gl..
rt,UOI alçakç. N1d,nlar gOrmez1lkten gellodl, ,Imdl de KOrt
terortzmln'-ark.
çlk.n tav,rlat .. rgllenlyor.
Otaden berl him Sovyetler ham dl Amerlk. KOrl.oru.
nu Ile IIgllenlr. ÇOnkObu IOrun, OrtadOOu IOrunl.fln,n lçlnde blr parçadlt.
KOrt,lorunu Ile yalnlZea Amerlk. ve SovyeUer ml Il.
gllldlr?
Haylt ... Humeynl rellml de KOrt sorunun. IalIlp ç'kallil.
mek lçln ç.bal'yor. Bu amaçl. Aeamee,lnglll.ee, Fransoz.
c., Almanca, KOrtçe ve TOrl<çekltaplar yay,m"yor.
Irl"'10 "VezereH Irlad-I Illaml" ad" adll bak.nhO,nc.
Y.Ylmlanan kltDll"I.lam Inkllall'Muhaflzl."Te,kll.t,
Sly.'
.1 BOlOlu"nca yayornlanm" .. KltaD, KOrt"'rt ''l'iam Inkllall,"
lçlnde yer .Imay. çaQ,nyor.
lGl
Kurtulu, Sav.. oIle IIglll "Ingillz Krallyet BeIgeieri" bu-
gOnlere de ',Ik tutuyor.
Amiral Sir F. Derobeck'in Lord Curzon'. yazdlO,2e Matt
1ll2O t.rlhll rapord.n blr bOlQm .un.hm:
- KOrdistan, TOrtllye'den tamarnen ayllhp ozark almahdlt. Ermenllerte KOrtler!n çabaI.lIn, b&Odqtlrablllrtz. I.
tanbul'dakl KOrt KulObO Ilatkan' Said AbdOlkadlr ..
Patt. ~ekl KOrtdelegeel $artf p ... amrtmlm.dlr. ~nglllZbel.
gelertnde TOrl<lye,Erol Ulubelen, ÇaOdq Yay. 8:258, Krallyet beigeier!, aayf • .e, belge 331
TOrtllye'nln DOOu.. GOneydoQusu'nu EfTMnl .. KOlllere bltak.n Savr Antlqmaa,'nl KOrtier adln. Imzalaytnklmdlr7
.
l,te Ingillz Gizli SaIVl.I'nln "amrlmIZlledlr" dedlOI $ertf Pat.1 KOrtlertn Mu.t.f. Kamal Pq.'y. k.... 1 kullanllm.
• 1 plano yallançl yazarlarca
da laptanm"llf.
(Kurtulu,
Sav .. ,II. IIgllllnglllz BeIgeIert. TTK Yay, 145.)
L.ozan AnU.. maal gOrOfmellrtnde "KOrt Oe>I.U"nln en
.tl,1I aavunueu.u klmdlr?
Inglllz Delegasyonu B.. kan, Lord Curzon (Lozan B.lI'
Konler.n.o, Tul.nakl.r .. Balgeier SBF Val'. S: 3.c8 VOl
10 Temmuz 1913 gono Istanbu"d", Lord Curzon'. ç.kllen 1437 •• Yllotelgr.lt. "KOrtlerln Ingillz mandas' I.t.
dlkler''', Ingll" Blnb." Noel'In bu am.ç'" KOrt .l.nlafille
gOrO,eceO' yezolm"tlf (Ingillz Balgelerlnde At.10rl<, Bllal
~Im,'r, TTK VlY. S: 39\
Kart lorunu, hep bQyQk devl.tlerce kureaJ.nlr.
Bunun Ion v,II.rd. Orneklertnden blrl KOrt IIdlrt Moll.
Mu.tal. Barzanl'nln CIA l.r.f,nd.n
rum. altlna allnmutdrr.
~
de.leklenmesl
.. kO-
The O.lIy Telegr.ph, 2 $ubat 1977 gonlo Sayollod. Batzanl'nln blr demecln. yer verml,lIr. KOrt lIderI, bu dameelode Amertk.n yOnellmlnln 'rlk'tlkl KOrt ay.kl.nmaslnl
d.. tekladlO'nl, .neak Caner yOnetlml Ilfasond. bu deste.
Oln ke.lldlOinl sOylemo,t".
1970'11YIII.rda Amerik •. Irak'takl "Baas" yOnellmlnln
SoIryet etklsl ait 'ni glrmesinden k.ygllln.rak, "B... rlJIml"ne k.... ' KOrtlert Iyakland,rml' va "Barzani .. IreU reial"
Moll. Mu.l.f. B.rz.nl'yl de destekleml,lI.
Barzan!'n'n IOn gOnienn' CIA'n'n korumaso all,ndaAme.
rlk.'non Rochester kentlOde geç"dlOI ve 1979 y,hnda da
hast.nede OldOOOde bllinlyor.
BugOnler lçln blllnmeyen hemllde ABO'nln ~m BOyO.
kelçl.1 Mr. Elgl.10n'un b" "KOn uzman," Oldu9,u, bu yOzden CIA t.refondan "KOn h.rekAt,n, kontrollçln 'Surtye'ye
gOnd.rlldlQldlr
Son blr YII lçlnoe dIplomat
uzman ya da gazeteet klm.
IIklerllle GOneydoOu'ya gtden yabanct!."n
Amerlkan
pasapor1u
ta$lmaktadlr
Bu orgu
yOzde 18keenl.
CIa hemalde
dO~
,0ndOrOeOdOr.
Amerikallla"n
GOneyClOOu merakt ner.den
kayn.kllnl-
.yor? ESk' CIA Ankara Istlsyon ~efl PaulHen.enlçln Olyarbaktr'a WI Van'a gld'yor? Nlçln ABD Elçllik Müste"", PKK
terOrlstlellne arka çlklP bu terOrlstl.r hakkmda "Cenevr.
Antla,m.sl.~ln
uygulanma~m •. lstlyor?
33
MILLivET
.. ~
20.02.88
.1
';.'
•• -
• Özal, Diyarbakir Cezaevi'ndeki sorunlarm halle,dile.cegine söi 've;~r ~
•
2SHP'linin açl,kgp8vi bRd
Ba$bakan Ozal, Evren'Ie gOrO$tQkten sonra yaptlOI açlk.
lamada, "Bu mesele blr problem olmaktan çlkacak. ZI.
varet sirasinda da ha rahat konU$malarl temln edlle.
cek, Bu konuda gerekll tallmatlar verllml$tlr" dedi
DIYARBAKIR,MIL.HA
A$BAKANTurpt Öul',"
Ankara'da Cumhurbqkam
~
Keuu [,n.'le yaptlAigä.
,
LI am.
rUlll1emnardlndan yapu.... açl&
üzerine,açhkgrt'; IOnaerdi. ÖUI,
y.ptl!J aç,klamad. lÖylekonullU:
"Dly.rb.k,r Ceuen'ade bill h.
rekelltl w. Yf1IItk ,",.mt '.
açbk an,n Ile OPU koaal.rd.
Cumburblfku.auu bUll ,mllm
Ye dilfOadBklerimll4yltdlm. Bu
koauda Ifrekß I.relem. y.pdm...
I._L
lu. Bea bu kaDI Ile opu 0......
GlIftt7do1a
~
Ile
&lIrGt
m.1eryaphm. Bu lIItItIt biz prob-
B
",
' .HII
~"',""'"
III"".,
Dlyarbale/f'da
aç//Ie gravln/
aOrdOren
mlllaivelelllari
Adn.n Elrmen
ve M.hmu/
AIIn.Ie'1n da
lçlndfl
bulundu6u
'/fada SHP Il
binur; lelmll61
belira/ZlrllllflrcfI
lal'andl. 2 ,
mlllfllvelelll
ç/leebllflcele blr
oleyden
hOleOmèlln
eorumlu
0leca61nt
y.p.n lutuklu .i1e ve yaklnlan le.
vinç pAhklan atmay. bqlad •. Bu
arada S/MÏIerinSHP bin8.!lndahaI.y çektiAide görülüyordu:Oç gün.
den beri .açhk .....
•....,;nde bulunan
SHP K.n MiDelVeldlJ
M.blll1l/~
.. k v. M.rdin MillelV.kiliAd...
[killt., OuI'ln y.pull apkl.m..
dan IOnra lÖyl. konuflular:
"1IImI1IIIIaIIIII B_a
S.
7\1 T.... / OaJ'.. kolU,. etDmeliai lIII.mub. Buna .d/ll1IUJ
mUM"-',
B. nedeIIIe •
ptM
tla. lOI-, ftnllJl, AaaIl .. tûla ft
llItItrIaIa
IÇÜ ~
IGIiJOl', BIIbuu' .. IIÇlklolftlll1ll.
1. Kolar.
,
a4ylfldllflr,
lem oImUIaa çWcU,lI7arttçl... du Komu/ubjI'ftI &dmellnlbek.
B.kanht lIrIflndan koauylail. nnda, SHP 1/ binulnln camlann,"
.1I.rlnde .maJyetlea eIIalt7fdIll- Uyorlar,"
gill olarak dOnyapdan apklamada klnldillm bel/nm SHe'll mllldve- aO, "Ba ala,. blr tabrlk olarak
16rGyonul!" dedi,
,reYllJerolacU,Z1yaret IIfIIlIIdada- "TEK Tip" KALKTI
luluklu ve hlikOmlül.rtnallelerlyle klll.rI M.bmal Alallk ve AdDu
Erdal laOnO, dOn dOunlediAL
b. rabat koaulmalan lemla eelli. ,
•
'Ierbellçe
konulabl/eceltleribelInU""Ekmen, "SaldJnllla balklaa Iflemlllir. Bu koaudalfreklllaUmal' , .MilliSavuamaB4ItanhAiDlyar- di. Telt.tiPi$5bile ymezofUnlU/U-, cetlaJ qallllJoru~mII,U
bl. bum loplanuslnda,.Insan hûlan.
III mUml.. lr."
'~&liAtteriCezatvi'ndekll'JÇWt
'fa ~dmIlfbn
1erde tafllj _!ÎliIlIkordudl('
, '1M!iM",n~IU
. nlar,0'ilfl '
GREVSDMA.ElUYOR
. '" IirM_nhrdlrilmesi
a/III¥l' .... tUfIilI1t ' '.,
.~.
Wl')i1Idllllf!tr,lfhitiilidliihlf
• . ledi. In ' Buillar~
Özal'onbu konulmas.çok k.sa mahkümlann illekleriniyerin. se- lanyll görülme yap1labilmesiiçin ,""okayo.uIOk adllII oink de- m
d
r. qJ mese'1fItr.bir süre sonra Diyarbakl/'a ulalln. liren bw önlemlerahnd'Ainlaçlk. cezaevinear.kcsörl,ülel.fon konula. ltrleadlrlyoruz, Kmabk aGçleria dir, pani çekl,melerIaJblr keura
ca, SHP il merkezindeaçhk grevi ladl.
cak makümlargiyecdtJeriniai. yapuk/ann. Inaadrtrmu biz qJdJ. blrakmah,.z" feklinde konuflu,
lelerlne)'Ikatabilecekler,
n. Meydoulfltrek mubte... 1 blr
laöaB, "Blf!Jiic.a'a koauyu
SHP TA$LANDI
ol.,.a IOrumlUIDbUBmelllr. Bu IIellim. KOIUnanadBullUmtt ".,
Açlikgminin sürdüAüSHP il koauda Bqbûu'alel çekllk" de. ad/ te lemlnallm rördBm" dedi.
binas.,öncekigece meçhulkililerta. diler,
Diyarbakl/'da bir süre önce aç.'
rarondanlallanarak camlan k.nldl. INONO, MILLETVEKILLERINI Ilk srevine ballayan iki millclveki.
Açlikgnvinde bulunan SHP Kars ÇAQIRDI
liningrcvi bl/ak.pdönmeleriiçin la.,
Milleryekili Mabmul Aln.ak ile
SHP GenelBalkaD!Enlai laö. limat verdig;ni söyleycn Inönil,
MardinMillelVekili
AdDaaEklllfn, nil, panili iki mil/elyekilii1eluluk. "Bülila p.rtUIlerieIIstpUneçag,n.
olaYInkaranhkgüçlertarafindanya- lu ailelerininaçhk grevi yap~klan yorum, portI dlllad.kIleria de il
Plldl$JD!ileri sürdüler.
Diyarbakl/il binasononlallanma". merktzfnl lerkelmelerlnl Isllyo.
ÖncekigeeesaalOl.4S dolayla. D!lahrikolarak degerlendirdi.laö- rum" leklinde konullU,
.. Ba~akan 'Ozal',n SHP'li milletvekil/eriyle yaptJ!l' görü~
:
' 'meden sonra, Milli Sayunf!la Ba~hO'
Oiyarbal"r 'Asken
, Cezaevi'ndeki
ko!Oul/an "'yde!Ohnc. ad,m alto.
:. Mahkumlar allelertyle serbestçe
konu,abllecek.,
Tek tip
'eIbIse zorunlu deO". Yaklnlarta görü,me blr laaL Daktllo, '
, saz, resIin yapmak, leie/on !lerbesL Klrll çamafl1'lar allere
,verUebllecek.
15 gün Içln. 25 bin yerlne 100 bin Ura
, bulundurulabllecek,'
,NKARA., (itürrix.etr
- ' gün boyu süreœktir,
Ba!jbakan Turgut Ozal'In
önceki' gün SlfP'nin dolu ,kö.
kenli, .rnlletvekil1eriyle gö~.
lÜkt.en' sonra ,vaptlg, açlkla.
manIn' dog'Yltùsund~, . Diya~:
bak" ,Asken' Cezaev. Ile ,!gih rllecektir.
olarak saglanan' "12 &el ala. ,
nak" dün 8Çlkland.. Buna
r.:sDaklilo.
saI gibi
ihtiyaç.
göre, tutuklu '''' mahkümlar
.:.Ilarl
mahkûrnlar
di1edikler;
aileleriyle bir nezarel.çi refska.
linde serl1estçe konU$8bilecek1er, Cezaevinde tek tip elbise
'giymek zorunlu oImayacak.
Ianak aqlanacakur.
•
Demlre.:
"BOlOn cezaev1eiinde $Brllar
, AÇlk seçik belirtilmemesine
~Tutuklu Ç8Ift8IJUiannm
\Oe 'mahkÜmlyI~tirilsin".",
airagmen, mahkûrn ..." tutuklu.
Iarln aileleriyle "Kiir1çe" ko.
lelerinoe ytkanmasma izin
.-' hi6nO"den,
Mamak'ia ilgili soruya cevap:
,
DIRENlfE ODÜL MECLls'DE
nU¥1'!alarlna olanak saglayacak
....rllecektir.
Oahe Öftoe bu '
"BiZ Olyarbakl/'Ia i1gileniyoruz"
"
haklar dün ögleden sonra Mec.
Hatay DYP MiUélvekili Murai Sökmenoelu da, bir sU.
hizmet oezaevi tarafmdan
I
NKARA, (Terdimlln). Eylemèilerin "zlndan" diy.
lis'te. '''Milli SaV\llUn8 Bare Once Ull(ücu mahkOm ~ lutuklulann bulundugu Ma.
ka.r1aJanmaktaycb.
I
isim takuklan Diyarbakn Askeri Cezaevi'ndeki ba.
kanlJ#l tarafmdan 8Çlktan~'l\ituklu
mahkûrnJarm
mIfÙI''' bqhg. ile bastJl& dag,.
~d'i8Tl8lyla ..."teleron
konw;. I Z1 uyguJamalann direnicler
, sonunda Milli Savunma Ba. , mak Cezaevi'nden i~kence iddialan yUlcseldigini, burada
kalanlann yakanlaTlnan da acllk grevlcri yapuklanm ha.'
tlld..
'"
malannm aqlanabibnesi için. I kanblJ'nés' slman ,kararla "lyllettJrtJmtsl" gOndemdeki
tlrlatarak, Diyarbak" Askeri C~zaevi'ndeki iyil~tirme ka.
"Milli Savunma Bjlkanb- ' PTT nezdinde l<¥bbüse geçil. I )'erini koruyor. DYP Genel 8lqkan, Süleym.a Demirel,
~, OiyarbaJnl' Asken Cezerannan Oleki cezaevlcrinde de, uygulamaya konulup.
mi~tir, Böylece tutuklu "e 1,"tyUettJrmelln'
bü/üllI cezH\'1er1 'lçin geçerii oimasi
evj'nde buJunan tutuklu ve
konulmayacaAan, sordu. Sökmenoe1u ~ün Medis Baikan.
mahkûmlar ankesörlü telefon. I gerektJllnl" sOylerken. SHP Genel Bqkam ErcI.llnönü,
'hükümJüler
için ~ lyUe~tihA,'na
sunduAu ve Ba~bakan TUflut Olallararandan
ce.
"Unulama)'1 beliledlklcrlnl" bildirdi, Halay OYP Mil.
l'ici tedbirleri alnufnr" denio Iarla cezaevi d~ndaki aileleriy.
'vaplandmlmasanl
istedili soru Onergesinde löylc dedI: ,
le'
görü~ilme
oiana~ma
kavu.
Ilel~kili'Mura/
Söllmenoa1u
da
Medis
8lqkanhg,'na
bir
len 8Çlklamada belirtilen "12
"M.mak Cezaevi'nde bJl$gösteren infiaJ sonraslnda. Di.
Jyil",tirici"
önlem ~yle:
praklardlf.
I Oncrge vererek Ba$bakan TUflU. Ozal'a "Bcnœri olay ve
yarbaklr Cezaevi'nde mahkûm ~ tUluklular icin ahnsn',
I:"IMahkûm
....
Mamak Cezaevi için de aym iyile~.
TutUklu ve mahkûmtar
~avukatlanyJa ve tutuklular
bir masa~1~ -mler ka"ISlnd."
.,
.lyllqllrld tedblrier niçln ahnmaml$tlr? Insani )'önden re'-'
aileleriyle serbestçe koda yüz yil:r.e gö~e
)'BpaI lirici tedbirlerin niçin allnmadllnm sordu.
lIalid. duyaril olan sölkonusu Mamak "e dieer celae,'I.-,
nu~abileceklerdir.
Konu~bileceklerdir.
l " DYP'Gcnel Balkam Demlftt. Tm:Uman muhabirinin
malar bir neza ....tçi ....fakarinde de bu ledblrier u)'gulanacak ml? U~iUlsnacakss nas,l.
~
Cezae,,!
kanlininde
daha,
I
konuyla,ilgili
sorusunu
œvapiandmrktn,
"Bir
lnsamn
suçtinde gerçekle~tirileCektir.
bir tedblr .hnacakllr?"
,
II:J çok ~t bulundurulma51 lu olmakll ft «Zllnolne konmllila insanhktan çlkm~
-=WOiyarbaklr
Cezaevi'nde
SHP Genel Balkam Erdallnönü ise aym s.kanula"n
saglanacaktlf,
I olmadlltns"'ifade
ederek $Oyle konu$tu:
~mahkûm
"e IUluklulann
Mamak Cezacvi'ndeki Ülkücü mahküm \'e ,uluklular için'
Tuluklu ve hükümlü. l "Zalme ve IIlcenc:eye kalll aluslararasl anlqmalar )'8tek lip elbis<' giymeleri zorunlu
de geçerli oldugunu hat"lalan TerCUman muhabirinin "Bu
lerin yanJarlnda
bu- I pl)'Ol'tlL So.ra da (œzaevlerinde iyile$linncyr gfdiyoruz)
cl~i1clir.
iylle$linne
tedbirlerlnin bülÜn cuae,'leri için l('cerli 01-,
lundurabilecekleri
para ,I di)'Ol'tlZ.,Demek 'kl. blzlm cezanolerimlzd. i)'llc$tirilmesi
E:WCezaevÎnde
bulunan
maSlnl Isteyecek misini.!" sorusuna bnce "Bi.im i1l(ilen:,
miktar., 15 gÜ" için 25 bin I g.rebn ,artlar var. Dem.k kllyllc$tlnneye Ihli~'8ç duyuIClmahküm
ve tutukludilimi. DiyarbakIr Askeri Cua ... I')'di. Billieini göreli.m:
liradan 100 bin liraya ç.ka. luyor. Call ft le\11lf evlerinde )'lIfll)1Inlar maihkûm olduk.
lann ....gbk ve hijyen dubakahm" dedi. Inönü, "hile~tirlci ledb;rler ahnd,. BIl,
rumIan
dikkate
ahnarak,
nlnu~tlT.
Ilan suçoa œzaslnl zalen çelllyoriar. Onlara ek blr «za uy.
dieer 'ceza... lerl için de .yn, uygulaman,n )'sp'lmssl~'"
saç ,.. sakal Inralulmasma
!E'l Celaevinde ç.kabi lecek ,IIU11lmlQ'll klmsenln baklu yoklur.Aacak blçblr ay.nm \11.
izin \'erilme)"eœktir.
iSleylp-lslemedie1nl.i ö~renmek isli)'Orul?" sözü üzenne
~
.orunlarln
~i<ierilme.i I ptlmaka1ua Türldye'd.kl bütün ceza ft levkif evleriftd.
de
"Daba ortada bl~ )'ok.Hele uygulsmay. görelim. BiF
r.'ITuluklu
"e mahkûmlann
amaCl\'la, lUluklu "eva hük., I pnlar lyllettJrilmtll ~ bUf'lldakllnsanlann cezalan;" ill'
lâIIaiiitleri\'k'
\'sptJklari go.
Iilinl görelim, dieerlerin; sonn! deAerlendiriri,.' diye ka~
umltiier .r:lSlnrlan ';"çilpcck I anea ~melerl
aaalaam.hdlr".,
araclvlé:l komutunh2él
nuvum'\ii
I .
". .
ru~'ler.
~'anni saat ('Il hir
çamak cevap verdi. '
g
v.
.0 .
HURRIYET
20.02.88'
~Kül1çeserbest,sakalyasak, :'
,
---------------------------
Demirel, cezaevleri için
açlklama yaptl
A'
~~~
"iviletlirme
'!
VaVg1ola,slo"
~!t:~~{::~:\~,
,
"
_Iann
A"
D
ill
:'ét1Ht"
34
:,.,'..
çlkafJlnll~tlr.
'
Ziyarcll~r
nlanä~1 ~~Inn~.~~ll~:". .
TERCÜMAN 21.02.88
..
HORRRlvET
....
, :, DU~UNCElER
r)
21.02.88
_ta ~
kendlnl dOnywlIn
eanorl... Her Olk.
dekl her teYtn UncIIIlnden ~".
beklerl
l,te bu ç.,PIk keIayINr Id ABD OIt"rI
1laIWlI'Q1 da KDn~
re'ye her yd dOnyIdeId lnNn haklan 'kDnuIunda Illr rljlO( Wlrlr,
durur!." Bu Y'1d reporda da blzJm gOneydoOumuzdakl .. klya
oley" ete aI,narak TOrk~'da Illr KOrI u,rII'O,",n mevcul oIduOu,
&Zlnliklar. OzgO InAn tiekJInndan Ile bu U1nloO,nf.ydalanam.
dlO' lIerl IOrllImOtl
"Necllr .. 1lIlIk....
Mill ~ ..... dellen f8Y?"
Onc:e one Illr bIIlIIIm,,,
Ozelle fUClur: Kendi dIIIerInI konu,abllmellrl .., V... cloklarl O~
kede herkea gIllI eeçmtlerl WI aeçllelllimelerl .., V.nl millehlekili
WI ballen al8bilmeIerI .., Memur oIallllmelerl ... Aakerllk yapabil~
'IrI. .. Okuyup dOklllr, 1IY1MI WI milhendll oIabIlmlle" ... Herke.
g,bt p"ljlO(tlan".
ahp yurl
Q'kebilmllerldir ...
ASO, btr &z,nloklarOlke8ldIr!Oyle ye... Amerlken mlll.U dlye Illr
millet yoklur oradal Dünyanln dOrl Illr kO,n1nden or.y. doIu ..
mu, .aYIIlZ &z,nloklann,IIY'I'Z lopIulukla" verclorl...
Ama ABO yOne.""I, her birl .y" Illr Irk., ey" bir cilie, .y" bir
d,ne WI küllOrI IIhip 0 lOpIutuklar. (Ill lOpIuluklardan bU,la"
lob,ler kur.rak z.m."
olur devIeIIn ."a IIY.. ltlne bile yOn
vereretc mHyonlerl .,an kalab.lok IIY\I.nyla gOçlerlnl de gOat.
mlor) am. ABO yOneIlmi WI ~,
onlar. gene de:
"Al,nl... ,"
ABD
.,na
Qomez!
OrnOOin .ay,la" ~
milyonu bulan Zlneller, hAlA Illr u,nl,k
deOlldorler? Kell 0 toprakla"n .. kl •• Nplerl otan K,zdderliller de
byleclirlar!...
Slmdi btr de b.kalom ABO yOnetlmlnln 0 lllPIuluklar. hangi
,nsan hakla"n, tan'doO,na... ASO'ye gOçmen otar.k ~n
her
yabanc,dan once rosmi dll istenir, .. Bllmeyenlere Iao Ingillzee
rnutlaka 1>9rolilor Çoculdar dl! Ingllozee'yle blrer Amerikan lIIl'anda" ol..,ak eO"llirler.., GOçmenler Anayua'den
Imllhan __
rek ancak oy kullanabtlirler ...
$Imdl bor de bakalom bizim güneydoOumuzdakl "klyel,k
oIaylarona...
o bölgede klndilerini ,ayel KOrt aayanIar _
WI kendl
dillerini konu,uyorlaraa kim W""". Id onIar. bugQne dek?
~ ,..,
• Hikmet IUL
Amerika, IlklVII
8Zlnllk hlklarlnl
Bulgarlslan' da lrasln
Benlm Oalûmdekl da/rade 0 bOlgede Ylilarce .o.r ceze hAldm1101 yaprntI blr h.nlm otyrur, Nakre blr hantmelor. 0 Ilantm, .11e
sohbellerinde hAit r.. ",. dU TOrkçl'yt bltmeyenterl tareOmanlar
_ .... yla nlll' yergoladoQlnltakllller yeparak hep ."labr du.ur ...
Meclla'imizdl ile, bugûn de 0 bOIgeden eeçllmil blrçok milletWlkilleri yak mu? Hell. bakan bIie oIentar d. _, .. Momur da
olantar çak. Okuyup prolelOr, doktor, .vukat mOhendil de Oll>yorW, .. Benim garek Galataaarey LIsesI'nden, garet< latanbul
Hulwk FakOllnl'nden 0 bOlgeden gelmi, 0 kadar çok arkada"m
0Idu ki .adec.
halorledtklarlm,n i.imlerinl bile s.ym.ya kalksem
bu sOluna StOôramam!...
Oene 0 böige halk,,,.n da:
.... biz KlIrdlIz,....
0edIkJerI de yok. ..
o Wllandallarom,ZA .iz KOrtaOnûz. .yaklamn ve blzlere yetekllk
adln dIyanIer Ile, TOrk~'yi parçalamak Iateyen bUI yabancI
odaklann yelilUrlp, .Olllp, ,artIandonp eIlerlne .Ilahl., da lulua-
turup Içerl HIdokI8r, blrtaklm eaklya çetelerl WI Ierorlltlerdlrl " ..
onl." kenclilerine kablmacllklan Içtn malum WltandallanrnlZl kadon, çoctAc. lhIIyar derneden kOy WI mezra buIp "",1Ce
OldürOyorlarl...
Dahall da var, .. ASO'nin bile gerçekl .. lIrmekle bayaOI gOçlOk
çet<ebtleceQi deY bir imer WI kaIk,nma projeli olen GAP", 0
bölgede Illr .n Onc. lamamlayebilmek lOinde uOr.. ,p duruyoruz
ilte!...
"Daha ne JIIIIIC.k'* rani?"
Eakly.n'n WI terorlallerln her b.. llkllro yOremlzl, ... ." h.kfa.
"dir dlye Oz.rkllk ml yok•• baQlmllZllk ",. Wlrecet<UIc?
OUlmlZIkonuIam~.,
Wlrll onl.ra bpk' ABO gtbl biz de
aldlrm'yoruz. Am. onl.nn gen. ABO'de olduOu glbI Olkanln
re.mi dill TOrkÇ.'yi elbetteki OCr.nmelerlnl iltlyoruz ... Çocuklara
d. gene ASO'dekl gibi ulUiai eOilim .ial.mimizi uyguluyoruz. ..
Hani ni demi,ler alala"m,z?
Aleme Wlrlr t.Ik,nl,
Kendi yutar •• Iklm,...
ASO OItilterln ... cIo gaoen rljlO(uyll yapbOo ilte budurl
Sorm.k laz,m ASO OoII,IerIne WI kongre.lne ..,
Blrllerl k.lklp ""'yal.n
WI .. rorillieri Içerl •• Iar.k ASO ~
tint p.rç.lamaya kalk•• WI Wltand.. l.ro,.
Oldürl'I onIIt
ne yeparlar acaba?
Elbellet<i Olketerlnln bülOnlOOOnO.avunurlar deQlI ml?
Iklnel COny. Sawl,,'nde Jeponlar, Pe.rl HarbOur'. llldo"nc.
klndi Wllande,I." Japen 1II11,1.roleerit kamplann. da cloIduranI.r klmlerdi kl?
Ha.h If te, biz ,imdi onun çok daha hallllni ylplyor bpk' ABO
gibi, Frens., Ingillere ye lapanye gibt Olkemlzln bOliJnlOOOne
kastodenlorle, bu doQeI hakk,mlzl kullanarak, .adeee mOeadele
ediyoruz", Onlaron masum val.nda,laromlz, hunherea Oldürm..
rine kar" çlklyoruz ... 0 kadar ...
"Yoll llJle ,a"'a1"
TOrklye, Bulgarlstan deQlldirl Raperun adresl
Amerlkah
do.Uarom,z, bize doel kazlQl etaeaklarona S1k,ya.. eQer gOçleri
vara .. Insan haklen". da. IZInbk, haklan,. da Once BulgariItan'da
arlllnl., da gOrellm bakal,ml ..,
..,..Ic.
yanl",
'
••
•
HURRIYET 21.02.88
Oiyarbaklf Cezaev/'nde, sanel SÜrÜYOr
Açllk grevinde
lölÜ,Gkoma
IYARBAKIR,
(hh~)
Diysrbaklr Özel Aokerl Ce.
%levi'nde çetitli isteklerinin ye.
rine getirilmeditini iddis ee1erek, 12 gün Once batI.U1klarl
"açhk ,revi"nde
dün renaJa.
",rak Askeri Hutane'ye kakbnlan yedi tutukludan Mehmet
Emin Yavuz oldli, altull lS8
.k.om.da.
Ce%levindeki 600 dolaymdak, tutukluvla, bunlan des",klemek için geçutmuz
sah
gunu SH P il merkezinde eyleme geçen tutuklu Yl\kmlan,
Ba~bakan
TurJut
~zal'la
Milli Savunma ßakanbCl'mn
D
TERCÜMAN
•
IÇIklamatanna ratmen cezae.
vlndeki k..,lJartn
detifmedi.
tini ileri lliirdüler ve eylemlerini dün de oiirdürduler,
Cezaevinde
8 ~ubat'tan
beri eylemlerini IÜrduren tu.
luklulardan yedil'i, dun fenala.
fInca Askeri Hastane'ye
kai.
d,nId .. OlumJe pençel""", tu.
tuklulardan
PKK'h Mehmet
Emin Vavuz, turn çabalara
kaJ1ln kurtanlamayarak
eitle
seatlerinde can verdi. Kimlik.
leri henuz IIÇIklanmayan alt,
tutukluyu y~tmak
için yo.
gun çabalann silrdutu, ancak
bu tutuklule.nn
"açbk Itre-
vr'ni surdunnekte
.. rarh 01.
duklaro ,'e kendilerine verilen
g.day, kabul etmedikleri bildirildi.
PKK'h Yavuz'un ölum ha.
berme alan SUP Diyarbakir
~lillet\'ekili Fuat Atalay da,
Ankara'da
partiainin
Mec1is
Grup B... kanvekili
Hikmet
Çetbt'i telefonie arayarak du.
rumu J>ildirdi. AtaIay'm,
y•.
nmdakilerin olay' otrerunerne.
kori için Çelin'Ie Ingili"", ka.
nUltutu godendi,
Mehmet Emin Yavuz'un
cetledinin bueun aileoine tealim
edilmesi beklenirken,
cena ..
toreninde olay ç,kmam...
için
gu\'enlik guçlerinm o,k, anlern
alacatl blldlrildi
DlVarbaklT Ozel Askeri Ce.
Z8e\','rie dun .. bah tutuklu ya.
kmlanyla birlikte girmek iste.
,'en SUP m,lletvekilleri MehKahnunan,
Salih Sümer ve FWlt Atalay. 1Ç'f..'fl
ahnrnad, Bir sure kap,da bek,
te"'f"n mllJe.tvekillt>r1,
CE'Z8C' .... i
\'onE"lImlnoen
sorumlu
olan
7'00 Kolt/rdu Komutam'yla
goru~'(>klf>r1n1 ....P c1aha ""mTH
met
• •
Cezaevleri
sivil;le,ecek
NKARA.
(Tm:ümanl
Milli Savunma
Baka",
Eman Vunolh.a, askeri cezaevlerinin peyderpey Adalet Bakanhl,'na devrcdilecetini açlklad" Vunlhan,
bu konudaki
çah$malara
Diyarbaku
Askeri Cezaevi'nden
ba$land'I,m
belirterek, "Devir ~ftlleri
sü.
rüyor,
Form.lile
kalm'$
durumda"
dedi.
Vunolhan, Tercümsn muhabirinin "DiyarbakIr
Cezani:
A
Bu arada SHP milletvekili
Fuat AtaJa.,., Eskitehir Cezee\'i'ndeki tutuklularm
22 ~u.
bat'ta "açhk rrevl" batlata.
<aklarm, iddia elti.
OZAL'A
SORU
DYP Hatay
~lillet\'ekili
Murat Söl!"nenotlu,
Diyar.
baklr Askert Cezae\'i'nde mah.
kûm ve tut uk lular için ba ..
,y,le~t,"ne tedbirleri ahrunaoln.
dan !IOnra. dij'ef cezaevlerinde
de aynt iyilettinnenin
yap,hp
yap,lamayacatln'
""rdu,
Sökmenotlu,
Ba,bak.n
Turgut
ÖzaJ taraflndan
œ.
vaplend.nlm...
istl!l)'liyle dun
TBM M B",kanhi,'na
.undu.
~u oner~ede. "~Iamak
Cezsev;' nde bq lIös~ren
inrlal
81r.. mda, Diyarbakir
Cezeevi'ndt- mahküm ve tutuk.
.Iular için abnan baZl iyile,-'
tirici ted~r
niçin al1nmamUjt\Pr" sorusu nu \'onellli
SOkmenoglu
a\rtl'a,
utn.
sani YÖnd.. n re\'kalade
duyarb oIan karar. ~Iamak V"
dilt(-r askt:'ri (,(,2.a('vlcrindC'
uygulanacak
ml, uV'KuIJAna('akSlI
nasii
olacak?" dl\(
~lrdll
21.02.88
Vuraillan, Marnak Cezaevi içm "Dalla olrnaz" dedi
VSlçtD MALGIL
bir aç,klama
yapaeaklarom
söylediler.
lçeri rÎlen tutuklu yakmla.
nnden
AzIz Yitlt,
akrabut
Mehmet
YltIt'in
..riifmede
cezae,'inde
hiçbir fetitiklitin
oImadlt,m ve eylemlerini IÜI'dü""",klerini sö,'leditini aklar.
d .. SUP il merkèzindeki tutuk.
lu yaklnlan da, cezaevindeki
eylem1e' IOna erene kadar "aç11k lre,i"ne
de\'am edecekle.
rin! belirlliler, Tutuklu yakm.
Ian i1e parti lorevliler~ SHP
Genat Balkan, Enlai mÖDÜ'
nün, "Bizlm partimbden
oJmayan inaanIann bInayt boaaJtmaauu Iatlyorua" talima.
tma uvrnadtlar,
Bu' arada Tutuklu Aileleri
Yard,m\apna
Derneli'nee
yapden 8ÇIklarnada da, Diyarba.
kir 0.. 1 ....skeri Cezee,i'ndeki
kOfUllarm dun de degiljmedigi
ve eylemm sureœg' behrtlldi.
Aç,klamada,
Diyarbaklr'da
oldugu g,bi Esk*hir, Sinop
ve Bayram""", cezee,'lerindeki eylemlerin
de amacma
ul~8SIn!n
beklendigi
ifade
edildi, e\'lemi destekle\'en SH P
millet"ekillerine
~kkur
edil.
di
lIde uYa"I.maya
ko,duluB"z
iyilqli~melet'
Mamak Askeri
Cezae¥i içIn de-aeçerti mi, Ma.. ak da Adalet Bakanh&.'n.
d... redilecel< mi!" sorosuna
"M.mBk
d.h.
olm.,"
diye
cevap verdi.
ErcaB Vunlban, Diyarbakir
A.kerÎ Cezaevi'ndcki ~rtlann
iyilC$lirilmesi konusunda bakanhltnm yapula aç,klamadan
sonra,
Meclis'de
Tercüman
muhabirinin
konuyla i1gili 50rulanm cevaplandud ..
'....
Diyarbakir Cezaevi'ne tanman özel iyile$tirme yavas
yava$ diger cezaevlerine de uygulanacak
Adeltet Balean..... na
Diyarbakir. Cezaevi'nin siville~tirilmesine ba~landlOlnl belirten Vuralhan,
diOer cezaevlerinin yava~ yava~ Adalet BakanhOl'na devredileceOini ve
farkh uygulama olmamasl için hassasiyet gösterileceOini söyledi
LI UYGULAIIA
OLMAYACAK
Vunolhan askeri cczaevlcrinin yaY8!jyava$ AdalC'! Bakenhl.'na devredilecelini,
bu kcnuda çah$malara ba~landll1'"
kaydC'!ti \Oe devir i$lemi gcrçeklC$inceye kadar asker; cenev.
lerinde birbirinden farkh uygulama olmamaSl konusuna h.. sasiyelle bakuklanm
soyledi.
Ercan Vuralban'a yönellti~.
miz .orular \Oe cevaplan ~oyle:
SORU: Diyarbaku
Askeri
c-i
lçin aldl&.n,z kanrlar
diter .. keri cua ... lerl için de
aeçerll ol.cak m,?
VURALHAN:
~artlan iyilC$titirken, böIgesci durum~
dikkat ediyotuz. Zelen askero
cczaevleri yava~ ya\'a~ Adalet
Bakanhl,'na
devreiilecektir.
Bu konuda çah~ma ba~lam'~'
ur bile.
SORU: Mamak Caa ... i d~
devrttdilKek
mi? Onoda da
bask. va ~keace iddials" l'ül!-seldi, açbk grevleri yaplld., Du-
rumu iyilC$lirile«k
mi!
VURALHAN:
Mamak daha olmaz.
SORU: DevrttdUmesi De ks-
dar sürer!
VURALHAN:
Bilemiyo.
rum.
, SORU: OIlat' caa ... lerlain
r1 ne zam.n aerçeklC$lr !
VURALHAN:
Sa",yorum
bu y•• 'içinde peyderpey olabi-
a...
lenlcr. mOsait oianlar, "onumu
itibariyle müsait olanlar,
__
.....
~ 3~
DEVAM
slvlu.qTI.RM.D.'h
içinde gm:1icn her tUrlO uygu.
lamada koIaybk gOsterilmekle.
dir, Devmlildilinde
sivil ceza.
evlerlndelti
uYlulama
neyse
..
ADIM
soRti:
Yanl slvlll~tirme
m'lell statO uygu-
sonfUlnda
lanablleeek t
VURALHAN:
Adale! Ba.
kanha,'na devredildikten son'ra 'IlreDsip ~udur. ~ahk~~~,
leri Itisinle~mi~ olanlann sivil
cezaevlerinde
cezalarlnt
çek.
meleri için bir çah$ma içinde.
yiz, ÇOnkO asker; ee2aevlerin.,
de 6 aydan fazla tutamlyaruz.
SivilleJtirme
için DiyarbakIr,
ilk uygulama olaeak, IJlemler
baJladl, Devir baklmandan 50.
rOyor, Formalite
kalm'~ durumda, Orada zaten Onemli bir
mesele yak, Cezaevleri disiplini
ana tabi oaœkur, Sivi!.aslter
ayntnJ cia bOyIece orlaclan kai.
kllcaktlr.
SORU: MUIIIIt Caaevl'nde
da ha ol_
Sebebl
'1'edlr?
,
VURAUlAN:
$imdilik ,0
konuda bir Jey ~meya:e.
CicçmiJ d(laemlere ait bir
uYiulama. Auia biçbir cezae.
vinin di1erinden farkh olmamas. içiu CD &ZlDdan devredi-.
linceye Itadar konunun Ourinde hassa.~i)'etle duruyaruz. Ge.
reken her turiU kolayhgl gOstenneye çab~)'Oruz. DI~nyla
lim.
••
TERCUMAN
DYP'li
clcdl.1z.
'tete(onla kon~a
dahil 23 is.
tek ItabuJ edillllÏ$tir. Oiyarba.'
k .. 'd.kl diter istekler u(ak.
te(ek oImasJ Dedeniyle tererru•Iii inwediit. Gend yaklll$lml~
mlZ' mahkOmlann
cezaJann.
çekCrken. biçbir s.kmtlya gir.
memelerini
tmlin, ama tabil
disilllinia mllsude ettlai Olça.
de. DoßYl!daiti diler hapisha •.
nelu! de aOlOnUIIe ahrsanaz"
oralarcla da bu tUr disiplin uy.
gulamllan
var.
-
,aOautURLI"
.
Öle yandan lasan Haklan
Oerneti Ge\1eI Ba$kanl Nevzat
Hdfta, Diyarbaku- Askeri Ce.
zaevi'nde baya! prtlanna
ili~kin olaraic yap,lan son dOzenlemeleriD "OIDmIn oldngunu"
MiLLÏVET
.Barzanl vaT~labani'dan
ftlandqln
hur Itwtlesl.
koymllSllll sae:,lJyKlIk
hükumierle donalmak
Ir ba$.
Ila tinemli hususlur.Ve nlh~t
Siyasi PartiJer Kanunu'Dda SI'
llISi partilerin rabat, gOWllli oe
lüzumsuz formalilderden
ann.
m'J hir Jekllde çallJmaJannL
sat1ayaeak diiuaJemelerin
')'lI.,
Il lUI blr untreI
hallnl al.
pm"
m'JI ...
.
--TO--R-.-.-y-.-.......,...-. -
LI
•
•
.Irak.ta
yapllan açlklama •
da Barzanl ve Talabanl
YOnetlmlndekl
OrgOtler
"SOrgOn hOkOmetfnl
biz
kuracaOlz, Bu hOkOmet.
te PKK ve Iran'dakl
Or.
gOtlerln
yerl yak" de.
nlldl
.
sild1ik açllsrsk .e diiaYI çlp.ads
paUlik didaUIder ,ÖIlerileceklir"
dendi, AÇlklamada Abdullib ÖCl110'10 liderlig;nclcki PICK ve iran'
daki Kün örgütlerinin bu olu~um
içinde yer almayacaklan, ÖcalsD'
dan gelen "bir\qik œpbe kongresl"
çagnSln10 hiçbir jey irade etmedig;'
belinildi.
DIYARBAKIR, MIL-HA
RAK yönetimine
wcadete
RESMI DIL TORK~.
DYP Genel Sekreleri, MIT
raporu konusunun
hükûmet
~arafandan geçi~tirilmeye kalkl$.Imasl halinde ne yapaeakla.
n I50rusunat '"Buna izin vameyiz, .• Mitlnglerle, basmla gide.
bildigimiz yere kadar giderlz..
Mullaka
konu
açlkhaa
kavu$mahd .... diye eevap verdi. Ergenekon,
Dogu ve Gü.
neydogu Anadolu Bölgesi'nde
özellikle
bazI eezaevlerinde
"KOrlçe konu~ulmas."
kanu.
sunda ne dÜ$ündükleri yolun. ,
daki bir ~ka soruya ~ÙJk da
"TOrkiye'de resm; dil TOrkçel
dir. A neak bir taklm insaDla"
bu dili öarenememi$se
tabll kl
bildikleri dili konllJurlar. Dev.:
letin bu konuda bask, )'lIpma:'
Slnl )'lInh, buluruz"
dedi.
.
EOER'
Kiirt biikiimelillaa edIIeœktIr. Bu
bükiimel Ortldota'da kWl roi oy.
nlYlClltttr, BI~ bqkealle lem.'
kBrJI
mü.
Irak Kün örgütlerinin yapukla:
n bu aÇlklama, lran'daki Kün ör.'
gÜllerinin yogun tepkisine yol açll.
AÇlklama, iran'da HUmtYDiyöne.
limine karll mücadele eden iran
Kürdistan Demokralik Panisi ve
Komala gruplan taraflOdan liddetle klnandt. Bu örgüllerin liderleri
~yb lutllin Hüstyni ve Doktor
Abd.rrlhman KIssemi., iran'daki örgüllen pro\'akalör ajanhkla suç'
ladllar.
veleDMeIlItBu.
zaal .e CdaI Talabul yönetimindeti Kün öqüdcri, PKK dahi! dijer Kürt örsütlerini dlflacWar
ve .. d.... Uldhaetl"ni keadile.
rinin kuracailDl 1ÇIkIadùar.
Kürdistau Demokrat Partisi'nin
~ radyOSlllldan yaptIan 8ÇlkIama.
dan soora Kürt örgütJeri arasmda
sen lart1~maJar ve kuJthkh suçla.
.
"Bunlan söyleyen uun bO.
lün de&erlendirmelerini
16r •.
dOk. OIJ itlbanmll
artb der.
ken, kendisi dlJ ülkelerde belediye bll$kanlanDln kllllenleri laraf,ndan
ka'llland •• enf.
lasyonun
kÖlülüaOnden
söz
ederken bunu devlet politika.
SI yapu. Beuce bu cJe&erleDdir.
mesinl de ayn. çerçevede Rör.
mek Ilium. Bahsettiai partilerin bll$'Da geienierin binde bio
ri bu adamm ve partislnin ba.
~ma gelse aCllba onlardan ge.'
ri)'e ne kahrd,?"
TORK HAVA KURUMU
GOÇLENOIRME
VAK~I
YAROIMLARINIZA
TE$EKKUR
Irak'raki örBüllcr adJna yapdan
3Çlklamada, "Yllou blr gelecekle
d.,land.'
rr
DYP Genel Sekreteri Gök.
be.k
Ergenekon
BaJbakan
Thrgut öZltJ'm "lid esId biiyük
parti JI:ndlnln küçlik partileri
oldular oe TBMM'nln
köfesI.
ne SIklJlllar" Jeklindeki sOlIerini de ~Oyle eevaplandlrdl:
.
APO
n?'nu
II~,O~
IlA$I"DAK IOIPAZ.
24.02.88
"
sert tepkl
BugOnkü iktldann
u)'gul ••
mas.nda ideta d'$lanmak istenen TBMM ve onun hOr kOr.
süsünün
,"eniden memlekel
meseleleri~in dile gelirildigi \e
çözOme k.vu~turuldugu
bir
müessese hüvÎltline ka\'u~turulmasl, millet nezdindeki ili.
baril mn"kiini ~'eniden "alanmasl ilk önreligi
I~kil el.
mekledir,
IRvlefin rad,.o ve .elt~\iz~o.
nunun milleti lek )'önlü $arl.
land .. mak )'önündeki )'8)'Inl.fini btrakmasi
önem kaza"m'~lIr.' HOr )'lIrg. organ' hOr
basm, hOr sendika ve hOr ilim
müesseseleri rejlme demokratik nitelik kazandlran vazgeçil.
ANKA'nan
haberlne
BOre,
Nevul
HeI\O&CI, "Dlyarbak,r
Askerf eez.e..t'Ildeld
dUllI!nle.
meiere" i1i~kin soruyu cevap.
,Iarken Junien sOyledi:
"Diyarbakir
Caaevl'nde
hayat p.rdanaln dÜJleltid etklll
tedblrler ahDmuDI
son dere.
ce olumlu buluyorum.
Aneak
ahnan bOtün kal1lrlann en kl'
sa süre Içlnde u)'Iulamaya so ..
kulmaSl ..., D)lIuland.klann,n
da her zaman denetlenmesl ge.
rekmektedlr. Oi)Vbalur Ceza.
.evl'ne iliJldD ahnaD kararlar en
k,sa sOre içinde Türki)-e'dekl
bOtOn askeri ~ sivll cezaevle •
.rinde de u)'gulam~
sokulm ••
'hd ••,"
I......IUUCLARI
VURALHAN:
$u lI$amada
Diyarbakir için blI$ladr. Tabii
lelefon teknilt bir mescledir.
,
ri dönüldü" $eklinde kon~tu,
Gökberk Ergeoekon dün bir
basm toplantlsl düzenleyerek,
DYP GenelIdare
Kurulu'nun
geçtiiimiz
hafta yapuAI toplanuyla ilgili bildiriyi açù:.ladl,
TOrk.iye gOndemindeki önemIi mescleler üzerinde de duran
Ergenekon, iktidann muhaJefetin vaDUlI islerden rahatslzhk duydugunu
ve TBMM'yi,
sadece yasama organa haline
getirmek istedigini One sürdü,
Ergenekon tarafmdan aç.klanan DYP GenelIdare
Kurulu bildirisinde siyas; rejimin ~lemesinde gOrDien slkmular ve
demokratik sistemdeki çarplkhAIn. OIkeye siyaset yaluyla yapllacak hizmetin gOtOrülmesinde ve parinin sesinin duyurulmasmda
büyOk güçlüklere
yolaçUAJ ifade edilerek ~öyle
denildi:
"Millet Juurunda demokra.
si kaVl1lmJDln zaafa uantull1llJ
olmas .. parti mlsyonunnn yO.
rütOlmesi oe benimsetllmesin.
de önemli bir engel t~kil el.
mektedir. OlaaanOstO bir dö. nemin prtlan
içinde hllZlrla.
nan oè yürürlOjle konulan Ana.
)'lIsa ..., onun gellrdlaJ mOesseselere demokralik
muht ...... ve
~Ieri$ kazand,nlmllSl si),..; _
runlar.m,"n
ba~'nda
gel.
mektedir.
istecti ..
DRIIIICI: "IIOTO ..
CUAInrUItI .. D••1 ,
HAY""' SARnARI
Diy.............
CIBI
SORU: Tdefoa IIJI1IlamUl,'
dlter asIœrf caaevlerlnde
de
uygDlanacak au!
Ergenekon:
"Kürlçe konusunda
,A
~
Diyarba\ur Omelin. '
cie.olclu!u lib! d!!z:!tilmesini
22.02.88
Gökberk
~!!,~!o!~_PJ!m~rd'~ml!~~
DYP Genel
Sekreteri
Gökberk Ergenekon MIT ra, poru konusunda resm; açlkla,
.
bekled'kle 'tif belinerek
;",a
ln,
• 'EQer de¥\el bu be AId olmussa,..", ~am 1Il»lrIyte ,~~
bu , dedI, ,ErïleiJek~ .... ,M
•
ln, ~evletLn gOvenl!A1ru ka,:,,;
mak adl .alttnda, kepazehk
yapamll)'llcaaln'"
Ifade ederek,
"Adda Juraaldllk devrlne ge.
bildlrdl. HeI\O&es,TUrklYe'dekl
,bOtUn cezaevlmadeki
hayat
'YerleJim yerlerille BOre temin.
edilebilir. Dite. )'eI'lérde de
.leknilt e1Ye1"di1tQe uYllulamanan
bqlalllmM!
ÏÇi!I hazu!tk!ar
sUrdUrOIUyor. Teknik elYenrse,
diaer ccuev!:riDde
de uysul ••
maya geçilecektir.
•
malar bqladJ.
HÜRRÎVET
26.02.88
$tIm'daki karargtiha
yerlestller
Surive, PKK/Je
.askeri ûs verdi
'.
Kanh 6rgütün varlrlllnl'
Sunye kabul etmezken,
istihbarat birimlerlne ula~an bilgilerde, Apo'riun'
koruma görevliIerinin
Suriye askeri Üniformasl
giydik!eri belirtili)'Ol".
SIIygt OZTORK
A
NKARA (Ht1rrl)'l!t) - BöIücü PK K .. örJiitüne -kai
kanat
,Suriye, bu örriite
Sam'~
ulr.eri iiste War.
gâh 'tahài etti. PKK Lideri
Abdullah
OcaIan'm
koruma
görev1ileriuia de &riye aakeri
ilniformas IiYdikleri ö&rmildi.
Istihbarat üniteJerine uJa.
"'" bilgiJ.re JÖre,PKK
örJii.
tOoon kamp .. Suriye hükÜMe.
tinin kabuJ etmeoiyle Sam'dûi
bir asIteri bö/geye t&gmd1.
Öle yandan PKK ö'iÜtü
içindeki hizipletmenin
büyük
boyutJara u!qùl1 be1irtiliyar.
Örgüt içindeki an\apazhklar
giderek artalken, PKK'nm Su.
riye'deki bmplarmdan
kaç_
may. ~
Iran'a IIIk1nd.klarl bildiriliyar.
.
Tiirk iatihbarat üniteJerine
ulaoan bilgilere göre, Sam'dûi
askeri bir bölgeye
ta,lnan
PKK,
eaJtim çahfmalarlnl
dalla rahat ~.8ÜvenJi bir bio
çimde oürdiiriiyor. Suriye'nin
Ankara BOyükelçilili yetkilile.
ri, PKK'nin Suriye'de kamp.
bulunmadltlDI,
Abdullah
0caIan iaimIi bir kitiyi tam.
mad1klanm. PKK'ye bu askeri
Oste yer tahsis edilditi iddia ..
Slmn dogru olmadJ&uu llÖyle'diler,
Dotu ~ Güneydolu'daki
atar k., farLia..
yO.Onden
PK K örgütünOn
ey1emlerini
azaltutIna dikkati çeken yetki_
liIer, Tiirkiye'deki PKK Mililanlarmm,
Suriye'deki
PKK
karargâh, ile irtibat kopuklutu
içinde oldutunu da kaydettiler,
----------
..
MiLLlvET 27.02.88
Ögretmen S.dd.k ,~lIgln.davaslnds'
tüyler ürperten It~raflàr
'Döverek. öldürdük
SODrataradlk'
.Ankara
2. A~jIr Ceza Mahkemesl'nde tanlk olarak dlnlenen askerl araç $OfOrO,
5ahlp Ay $Oyle kOnu$tu: ''Stddlk SlIgln, OOOanll kOyOnde 2 gOn sOrekll dOvOl-,
dO, BaVlllnca su dökOp aYlltlllvordu, Tltreverek fenall$lnca karargAh olan okula gOturOldO, klsa sOre sonra da OldO. Bl$ka blr arabayla SUveren Jandàrma
Karakolu'na 4.5 km uzakllktakl ormana gOtOrOldO., VOzOkoyun yatlrllan cesede emir Ozerlne ate$ ettlk. Benlm de lçfnde bulunduOum 40 kl$IYdlk. VOzba$1
All Sahln, blze vemln verdlrerek 'Sir $ey sOvlemeyln' tembll1'nde bulundu"
o.
röJ
,ANKARA, ANKA MahkemC!i'nde ,örülmekte ~lan
CRETMEN Sadcllk BUata' dav~da Yuzbql All $abla ve ast..
in Bin,ö)'ün Oenç ilçaine .ubaylardan M.blllet ACII, Ibn.
, bath Dolanh köyünde YÜZ. !dm VddIz&6ri1r,Tetmeo Omit IriJ'
blJl All $abla tomUllSlllda plÇd:- Ueonbap Saat Akoya, "memurllqtirUen bir operasyonda itkeoce De "t budutlaruu lIank adam 61dilröJdürüldüjüne il4kin ~,
oll- -': iddiasayll24-30 y1I arasa haym tamjJ bill asterler litatuldlO
pi. ceZlSl ISleml i1e yarplamyor,
dolrulandJ,
Olayll, iJaili olarak operuyon.
•
da ,6mli bulunan uterlerin ve
Olumle sonuçllOlO olayda 'Öo ' .6iJii tanlklannlD talimalla ifade.
,revli. ukerl~r, mahk~~ye s~uk.
'leri abaarù, dosyaya konuldu.
~an_ü~d~e~nd: BUcIa ID dövülerek '''UNIMOO ARACA
olduruldu~upu, ~nra da .tlÇ~ken 'BAaLADILAR. SOREKLI
vuruldu IUS~ v~rU_me~lçm sllahla VURUYORLARDI"
r
IlrandijJOf lien surduler,
31.7.19'5 larihinde meydana
Halen Ankara 2'nci AjJr Ceu
,elen olay slTasmda Bin,öll1 Jan.
dirmk, "Bir ley soylcDleyin, Biz
bunu valan, millel i,in yaplyoruz'
dirr Inbible bulundu."
Olaym basIOdaye~ aimasi uzc'
rine Eskilehir Cumhuriyel Savedl'
~'na suç duyurusunda buJunan jan.
danna ÇlVlijumrtl Birae, lalimal.
la ahnan ifadesinde öjretmen Sid.
dlk Bilpa'in dövülerek öldurüldli.
jünü ve sonradan "klçlrkra vu.
ruldu" susü verilmek için cesedinin
kendilerinee larand]g.Of yineledi,
Bir,r, ifadesinde Bileia'in ölümu
olaym] löyle anlalll:
"Slddik'lD ölO olallk Ihadl*,
Iriçla beo de nrdlm. OrmlnIJk
arazlre eeldlilmlzde bea " Of Ir,-
kadlflm emir Ozerlae Slddlk BIIp_'1 610 ollnk eraçlaa ladlrdlk.
200 metre kadar &6tOnlOk,YUziis.
tUrere blrakbk, Ger! döadOk. Öace banya lbtar atep açaldl, soarl
da 6irflmea SlddJk Bllela 'la Uzerlae aiel açlal.r. <:tsei delik-delik
oldu."
Talimalla iradesi ahnan laOfk.
iardan Bingöl tl1andarma Alay
KomutanlJjJ'nda görevii jandarma
uzman çavulu Ömer Ank.n ise,
SlddJk Bllpa dahil, hiç kimseye
soreulama masmda ilkenee yapllmadliJDI dayet alllmadljJDI i1eri
siirdü.
'
SlddJk Bllc\a'inkaçarken vu.
*
"OOretmen
BlIgln'e
.wdII, Baydak .. aetdIIIade •
élayak atlldl. Sonra fenalastl.
Klsa sOre sonra öl. d6kOlilp, aydtahyor VI II~UcIoktonIllI'"''
.dlllyordu. till atI.
, 'dOgOnO gördOm.
Ormana
götOrdOk.
cesedl
soin Saddik BUata'la dayak es.l'
'zO
kovun vere vatlrdlk,
verlIen
emir Ozerlne
.. da tUreyerek, "Ialqllllll,
k..
ben dahll ates ettlk. 40 klSlldlk"
.,
•
,
rarali. oIarù kabaaln klly oku.
'darma Alay KomutanbiJ'nda JanBin,ö1 iç ,üvenlik operasyon tie Iuu &6tilriIIdIIttlaliVI IuIIlIIr Illre
darma eri olarak ,6m yapu Ab- minde 722$3I pletab araan !Oro. ,lOan 1IidillllaU ,6riip, lIlreadlll.
duU~b~laIo, öjre\rnen ~
BU. rü IImk 'S~p Â;y da! öjrelmen O.u bqka blr arulra kordullr.
rIa'm ununa. araca el1ennden bat.
SiddIk BUcIa Oe diler ,ozaluna ~- • Suvere. Jaadlrma IUrakolu'aa
fanaret, ~vüldüiün~.ü@deetti ve, nanIann sopa Uebazen Yüzbql All 4-5 kll. kala ormaala lçlade bIT
"IllI nya ilç IlIp yuruyorlarcll: -~u1a, buen de asuubaylar ve ça- I{lklall aeJladlllade Sldcllk BUpa'
Bqlanada bIT piyade ut.UblYI vUIlarea d6vüldüiünü i1eri sürdü. la eesedlyllzllkoruo rere ralJnldl
yardl. tsmlaJ bUmJyorulD: OintSalup Ay, lalimalla verdiii ifa- VI verllel emir lIzerlae, beo de amellla soara bay1ldlilaa IÖJlcdlJer. desinde lU ,ôr~lere 'yer verdi:
bU, cesede ate, eulk. 40 klJi ka.'
£neal lÜo, kaçarkea vurulduluau
' "IllI eOa kaldlilllllZ Dolaab , dar yardlk, Soura Yüzbl" AU ~a"
durdum" dedi.
köyilade Siddik BUp devamla dö- laIa, and. bulualnlarl remla ver.'
•
MKIPAV'J'lmln,DM,iil:
Va-
ruldugunu öne süren Omer AnII.a,
eesedinin Suvert, Jandarma Kara.
kolu yamna ,ômüJdüjiinü söyledi.
Ankaa ,öyle devam elli:
"A.kerl blrUklcrID ve Jaader.
maala urplaiaalarma ,6re, Yuru.
In ler6r1sller kealaUkle a1lrlcr!ae
lesUlI edllmlyonlu. Nerede yurul.
m.. oracla cömülürordu. Bralm
bUdliim kadany'a, SlddJk Bilpa'e
I,kellce yapllmalDl,hr. Our Iblanaa aYlmamall soaueu yurullrik
6Idiriilmä,tilr. "
Öimmen Sllldlk Bilpa'i ilkeneryle öldürdüjü iddia edilen haien
Erzurum Il Jandarma A1ayKomulanhjJ 'nda bölük komulanl olarak
görev yapan Yiizbltl AU ~bJD ve
dijer saruklarla Ugilidavaya Ankara
2'nci AjJr Ceu Mahkemesi'nde 15
Mart 1988 ,ünü devam edilecek.
TUNCnl VE ANAYASA
SHP Tunceli MUlelvekiliOrblD
YeUYddlnm, Anayasa'nm kili dokunulmazlJjJ, maddi ve manevi bAIhkh maddesi ve konul dokunulmaz.
IijJ maddelerinin Tunceli için geçrrli
olup olmadljJm sordu:. YddJnm,
lçilleri Bakam Muslara KaiemU'
!lin;lÖ1Iiiolarak yaml~masl iSle,
llliyl~':TBMM BalkanhjJ'na verdip soru ônergesinde, Tuneeli halklmn evlerinin bombalanarak, ,öçe
lorlandljJm iddia eUi.
37
..
MARS 1988
,
•
MARS
Ancient Iraq's secrets uncovered
By ~
Y. BuidIo
Iraq (~~~
ar~acolog-,
ists œnduccinlllargc-scäle 'ftClIV8hons 10 nonhNEMRJK,
em Iraq have uneanbed
new evidence that
NeoIi1bic: man roamed !be banks of the Tigris
Ri\'Cr IOIIIC 10,000 years 880'
To tbe inhabilallts of Nemrilt, tbe discovery is
not surpriIiDg. For decade5 !bey have maintained thaI an artifICial tDOUDd near tbeir village
hid tecrets from !be andeDt past.
Dip iD ibis peautIl WJaae on lbe edge of tbe .
Kurclilh ~_of
Dobouk, some 300 miles
of BeaJldad, Ire diIdoting oew traces of
the NeoIitblc te¥OIutloe - man's in\'Cntion of
qricuIture and domeIaicaOOn of animals.
Most iDteresting
of tbe ..
anefacts
p!bered
by ~"iD
!be pasl lhree
years Ire fi\'C specimellS of
bird sculplure
which experts believe • lIDique in !be history
of Neolithic discovetiQ in !be rel!ÎOD.
"The birds, at least 10,000 years old and now
lbe pride of tbe Iraq Museum, are tbe earliest
examples
of an uneanbed
in Mesopotamia,
Professar
Stefan Koslowski of Warsaw University told Compass News Features.
So far lbe Poles have excavaled about 10.750
square feet of tbe 3.7-acre site and furlher
seaSons of work are needed for a full picture of
Nemrik's oldesl inhabitants.
On a peninsula overlooking
the east bank of
tbe Tigrio, Nemrik is only 35 miles northweSI of
Ninevel.
_yria's
fahled metropolis,
The site
also has YIelded five IO,OOO-year-old dwellings,
three of which have been fully excavated this
year.
Nemrik is one of a few siles in lhe Near East
where Neolithic man first staned domeslieating
animals and growmg crops, about the eighth
millennium B,C. - a development
that did not
reach Europe for another 4,OOn years, Compared with other sites, however, Nemrik, has
the advantage
of a highly-organized
village.
with garbage
pits, cobbled
streets
and a
graveyard,
Koslowski said,
The village is typical of the slage when man
ceased living in caves and stopped relying for
food on hunting game and gathering wild fruit
and roots, Animal bones found by the Poles
includes those of sheep and catllê. suggesting
thaI lhe inhabitants had a permanenl and easily
available source of milk. meat and hide,
BUI of special inleresl were human skeletons,
children and adults, salvaged from eight graves
-m
.soo
.'t~""'k,
àooe
:"1"'1""=.
.'.,""ui~~,i~;~~:~:(;l~
INSPECTION:
- 'Arè'hitect
Anclnze
Kempisty
inspects one of lhe Neolithic
round
houses excavated
al Nemrik.
rorming a cemetery jusl outside Ihe village,
The NeolithIC man of Nemrik
were not
Isolated, Koslowski said they had contaels with
people In Syria, Palesline and Jordan, whose
nint induslry has much In common with that of
Ncmrik, He also beheves Ihat Ihey had commercial Iinls wllh the Analolian
plateau
in
Turkey and lhc Iranian highlands, Some lOols
arc made of Ihe vOlcanieGlass obsidiano-l'!h2.sl:
'!.«arest ~u~he
ke Yan di<trirLd
.t\JanelUa, ExcavatIons at Nemrik offer evidence
thaI lhe Neolithic revolution took place in Iraq
much carher than anywhere else. he said,
Norlhern
Iraq "Hered
Ihe mosl favorable
chmatlc conditions and was among the few pans
of the ()Iti World where emmer.wheat.
cinkorwheat and barley grew WIld,
AI
Nemrik,
the
archaeologists
found
Neolilhic man al a highly.advanced
stage, DL
Ryszard Mazrow~kl. a ~pccialist 10 man\ most
ancien! pa,t, 50.Um yca" ago and beyond. said
Nemrik women .tdnrned thcm:-.elvcs wllh simple
cia) nr stone ncddacc5. grooved braceleh of
marhle and <hell penùants
Th~ Po"~h team hope~ to uncover
more
secrets of Ncrnrik. but rcsulls ohtalOcd '0 far
have provided them wllh suffICient material to
declare NemrIk one of the earhc,t agricultural
communitie~ In the world
,
"~,
"'---_/
SCULPTURES:
One of lhe slages in lhe creaI ion of bird
Nemrik.
The heads are al leasl 10,000 years old,
head
~culplures
found
al
DI£
FOI
DIE
FREIHEIT
STEilEN
DAS BUCH:
Die Geschicllle hat sie staatenlos
gemacht. doch ihre Heimatliegt am
Zaun des biblischen Paradieses.Vor
ihrer historischen Haustüf ging :Xoahs
Arche nieder. und eine Taube brachte
Hoffnung für die ~Ienschheil.
Die Kurden. ein Volk \'on rund 20 !.Iillio.
nen 1Ilenschen,seit dem Zusammen.
bruch des Osmanischen Reiches 1918
aufgeteilt auf funf Staaten des r\ahen
Ostens (Türkei. Sowjetunion. Iran, Irak,
Srrien). zählen zu den ältesten Kultur.
,'Olkem der Welt. Ihnen 'Yird die (Mit.)
Erfindung des Bauerntums zugeschrie.
ben und die Gründung der ersten DOr.
fer. Schon lange ror den Persern,
Arabern und Türken haben sie den
Nahen Osten zirilisierl und dabei die
landwirtschaftliche Revolution "orange.
trieben, Hennerbichler rerfolgt kenntnis.
reich die historischen Spuren dieses Vol..'
kes. das bis zum Beginn dieses Jahrhun.
dens noch ....-eilgehend einer friedlichen
nomadischen Existenzform huldigte. Die
Kurdcn hallen nie Sklaren. und auch
heute noch gellen ihre Frauen ;Ils .freier"
als die anderer Volker der Re~ion,
;
ferdinand Hennerbichler
DER ALTaR:
Henncrbichlcrs Darstcllung kulminiert
schließlich in cinem umfa~scnden Pan
orama der gegcnw;irtigen lige der Kur
den. Er schildert, \l'il' ~Ie in Jer Turkel
um nationale Anerkennung ringen, in
der Sowjetunion um mehr Grundfreihei.
ten k:lmpfen. im Iran für Autonomie
und im Irak für eine Art .südtirol.
LOsung"eintreten und in Syrien ihre ~lin
derheitenrechte \'erteidigen.
Mit zahlreichen Abbildungen rersehen,
ist dieses Buch ein eindrucks,'oller
Beweis der kulturellen Identität und der
politischen Eigenständigkeit des k~rdi.
schen Volkes über Jahrhundene hmwe~.
Ferdinand Hennerbichler, Dr. phiL.
gebtlren 19~6in ünz als Sohn einer
Arbeiterfamilie. Studium der Geschichte,
Germ3nisuk, Psychologie an der L'nirersitat \X'ien,
Von 1967bis 1980 ~Iitarbei[er des ORF
in der (er~len) Jugendred;lktion und im
RessonAufSenpolitik (:\ahostkorrespon.
dem), Von 1980bis 1985 im oSIer
reichischen Diplomali~chen Diensl (Lon,
don, Athen), Seit August 1981 I\ahost
korrespondent (.\X'iener Zeitung", .Neue
Zeit" Graz, ORF) mit SilZ auf Zypern,
In der EDlTIO~ S iSl \'on Ferdinand
Hennerbichlcr bisher erschienen:
.Geiselbdreiung in Kurui'l3n, Ein
finicht" ( 19H6)
Die für die Fr(Îheit sterben
Geschichte des kurdischen Volkes
mit einem Vorwort
BRUNO
von
ICREISKY
Erscheint
zu OSTERN
1988
öS 248,-
DM 32
Zielgruppe:
(KuIiur)geschichtlich oriemiene Leser
mit besonderem Interesse für ethni.
sche Minderheiten und die soziokultu.
rellen und politischen Hintergründe
aktueller Krisenherde der .Drillen
Weir
1
•
Il amnesty international Il
IRAQ
EXECUTIONS
MARCH1988
SUMMARY
AI INDEX:MDE 14lO2III
DISTR: SClDPICOIGR
Hundreds ~f people, perhaps as many as 360, are reported to have been
e~ecuted in Iraq in seven separate incidents in November and December 1987.
Amnesty International has the names of !16 of the victims, whose ages range
b~tween 14 and 73. Some of them were executed without charge or trial, or
after having been sentenced to death by military court following su"~ary
proceedings.
Others were said to have been executed after having been
sentenced to terms of imprisonment. 50me of the victim's bodies bore the
marks of torture.
Thirteen K~rds, including two children under 18, were among 100-150
people reported to have been the victims of deliberate summary executions
by government forces following house-to-house searches and the bombardme~t
of Jiman village (Kirkuk province) on Il November. Between 14 and 18
November 32 Kurds from ShaQlawa (Ar~il province) were executed by firingsquad in the c1ty of Arbil. The executions are said to have been carried
out by government forces in reprisal for an earlier attack by the Kurdistan
DemQcratic Party's Pesh Merga forces, in which eight Iraqi officials were
saie to have died. Amnesty International has the names of 25 of those
executed, most of whom came from only six families, and included two
children under 18.
In three separate incidents on 18 November and 10 and 28 Oecember 31
Kurds were ~xecuted by firing-squad, including five children under IS. On
30 and 31 December more than 150 political prisoners were reported to have
been executed in Abu Ghraib Prison. They included Arabs, Kurds and
Turcomans, some of whom had been detained for several years, having been
sentenced to various terms of imprisonment. Amnesty International has the
names of 46 of the victims, who include eight children aged between 14 and
17.
Large numbers of army des&rters were reported killed ùr captured in
late December 1987 and January 1988 d~ring large-srale operations carried
out by Iraqi armed forces. Amn~sty International has insufficient
information to ascertain the number of those killed in these incidents.
This 5ummar~zes a 5-page document, Executions in Iraq (A! Index: MDE
14i02/88), issued by Amnesty International in March 1987. Anyone wanting
further det.ils or to take action on this issue should consult the full
.document.
EXECUTIONS IN IRAQ
..
Amnesty International has received reports that 116 people, perhaps as many
as 360, were executed in Iraq in seven separate incidents in November and
December 1987. The majority of the victims were Kurdish political
prisoners from the provinces of Sulai .. niya, Arbil, Kirkuk, Duhok and
Zakho. However, scores of political prisoners, including Kurds, Arabs and
Turcomans, are reported to have been executed in Abu Ghraib Prison on the
outskirts of Baghdad It the end of DeceMber 1987. According to information
received by Amnesty International, s~
of the victims were executed
without Charge or trial, or after having been sentenced to death by
military court following summary proceedings. Others were said to have
been executed after having been sentenced to ter.s of iMPrisonment.
Some
of the victims' bodies bore the marks of torture.
The ages of the victims range between 14 and 73; a number of the
victims were secondary school students, including 17 children aged between
14 and 17. In accordance with the usual practice in Iraq, the families of
some of the victims were asked to pay the customary "execution fees"
ranging from 50 to 300 Iraqi dinars per body. Such payments are said to
cover state expenses on items such as bullets, coffins and transportation.
•
Amnesty International has the names of thirteen Kurds, including two
children under 16, who are reported to have been the victims of deliberate
summary executions by govérnment forces after house-to-house searches and
the bombardment of the village of Jiman (Province of Kirkuk) on Il November
1987. Between 100-150 people were reported killed during the army
operation, said to have been carried out after the inhabitants had returned
)
•
SUITE
to their village from which they had been forcibly evicted. The names of
the thirteen victims are as follows:
(names marked with an asterisk indicate minors)
1.
2.*
3.
4.
Haji Majid 'Aref:
Nazem Haidar:
Haji 'Aziz Oader:
Agha Haji 'Aziz:
5.
Hama Gharib Amin:
6.
Wahed Ahmad:
7.
Jum'a Jawamir:
8,
MuwaffaQ Ahmad:
9.
Hamid 'Abdool:
10. Shaker Shamel:
JI.
Ahmad Mam Wahed:
12.* Fa'eQ Bakr Oader:
born
born
born
born
born
born
born
born
born
born
born
born
13.
born 1945
Bakr Oader:
1947
1970
1945
1955
1940
1955'
1967
1960
1950
1937
1950
1972
Between 14 and 18 November, thirty two Kurds from the town of ShaQlawa
in the Province of Arbil are reported to have been executed without charge
or trial. The victims, who were arrested in the second half of October
1987, were executed by firing squad in the city of Arbil. The executions
are said to have been carried out in reprisal for an earlier attack on
Iraqi personnel in the area by the Kurdistan Democratic Party's Pesh Merga
forces, in which eight Iraqi officials, including the mayor of ShaQlawa.
were said to have died. Following hause-ta-hause searches conducted by
government forces in the area, over 220 people were reported to have been
arrested and transferred to detention centres in the city of Arbil.
According to reports, over 150 of the detainees were released shortly
afterwards. The fate and whereabouts of over JO others remains unknown.
The homes of the J2 executed victims are said to have been razed to the
ground. Below are the names of 25 of those executed, most of whom came
from only six families, and who included two children under 1B years. The
families i'nShaQlawa, to whom their bodies were returned on 18 November,
were asked to pay 50 Iraqi dinars each upon receipt, and were prevented
from holding public mourning or burial ceremonies:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.*
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
lB.
19.
20.
21.
22.*
23.
24.
25.
Hassan Waso 'Abd al-Rahman:
'Abd al~Oader Hassan Waso:
'Abd al-KhaleQ Hassan Waso:
Waso Hassan Waso:
Majid Hassan Waso:
Mustafa Waso 'Abd al-Rahman:
'Abdallah Mustafa Waso:
Safin Othman 'Abdallah:
Nariman Othman 'Abdallah:
Mustafa Muhammad 'Ali:
Gailan Mustafa Muhammad 'Ali:
Muhammad Mustafa Othman:
Nawzad Mustafa Othman:
Sherwan Hamid Muhammad Amin:
Mariwan Hamid Muhammad Amin
Hiwa Ahmad Muhammad Amin:
Ahmad Hassan Mustafa:
Fu'ad Mustafa
Saber Ahmad Mustafa:
Yusuf Seliwa Yusuf:
Hamid Khadr Mulla:
Fallah Wali:
Jihad Pira:
Sherwan Othman Jalal
Sarkawt Ahmad
born
born
born
born
born
born
born
born
born
born
born
born
born
born
1930
1940
1955
1954
1967
1935
1940
1964
1971
1930
1967
1954
1965
1968
born 1964
born 1945
born
born
born
born
born
1950
1923
1966
1971
1965
Also on 18 November, a member of the Kurdistan Popular Democratic
Party is reported to have been executed in Abu Ghraib Prison on the
outskirts of Baghdad. His body was returned to his family in Duhok on the
same day .. An assistant veterinary surgeon, 'Abd al-'Aziz 'Abdallah Othman
had been detained since July 1986. According to reports, his family was
forbidden to hold pUblic mourning and burial, and was asked to pay 60 Iraqi
dinars upon receipt of his body.
Thirty one Kurds, said to be sympathisers of the Kurdistan Democratic
Party, are reported to have been executed by firing squad in three separate
incidents on 18 November, 10 December and 28 December, Over half of them
were arrested in June 1987 in the Mangesh area and transferred to the
Fa'ideh Garrison, located between the cities of Duhok and Mosul. The
victims are said tp have been sentenced to death by military court
following summary proceedings. Nine of them, including two 15 year old
children, were subsequently executed on 18 November in the garrison. They
were:
,.
•
SUITE
1.*
2.*
3.
4.
S.
6.
7.
8.
9.
Isma' il Asad:
Latif 'Adel:
Haji Hussain Rashid:
Hassan Esker:
Sulaiman Dewali:
Ramadan Omar 'Ali:
Omar Isma'il:
Taha Ni 'mat:
Siwar !sma il:
0
born
born
born
born
born
born
born
born
born
1972
1972
1914
1935
1927
1935
1954
1926
1926
Eight others also executed in Fa'ideh Garrison on 10 December,
including two children under 18, were:
10. Tahsin Faris:
11.* Segvan Khaled 'Ali:
12. Ramadan Turi:
13. Haji 'Al i :
14. Shaban 'Abd al-'Aziz:
15. Fikriye 'Abd al-Karim:
16.* Hewul Misho Miho:
17. Simo Simo Sevo:
born
born
born
born
born
born
born
born
1952
1972
1941
1930
1945
1945
1970
1935
Fourteen others, including one 16 year old child, executed in Mosul
Training Camp on 28 October were:
18.
19.
20.
Nawzad Hama Rashid:
Nasir 'Aziz:
Qadi Muhammad
21.
Jamal Majid:
22. Khoshnaw Amin:
23. Salar Majid Salih:
24. Abu Bakr Sa'id:
25. Ramadan Muhyidin:
26. 'Ali Hussain Salih:
27. Omar Mirza
28. Shawkat Haji Hazim
29. Aso ~asir Berzenji:
30. Muhammad Sorebani:
31. • Rizgar 'Abdallah:
born 1957
born 1945
born
born
born
born
born
born
1925
1930
1950
1947
1960
1920
born 1945
born 1932
born 1971
More than 150 political prisoners are reported to have been executed,
on 30 and 31 December 1987, in Abu Ghraib Prison on the outskirts of
Baghdad. According to information received by Amnesty International, the
vlctims lncluded Arabs, Kurds and Turcomans, some of whom had been detained
for several years, having been sentenced to various terms of imprisonment.
Amnesty International has received the names of 46 of the victims, all
Kurds from the Province of Sulaimaniya, whose bodies were handed back to
their- families in early January 1988. The families were reportedly asked
to pay 300 IraQi dinars for each of the bodies upon receipt. A number of
the vlctims were secondary school students, inclUding eight children aged
hetween 14 and 17. One such vict;~. aged 17, Razgar Anwar Haj; Rida, had
reportedly been arrested in 1984 at the age of 14. The bodies of at least
30 other Kurds executed in the same prison were reportedly handed back to
their families in Duhok. The names of the 46 victims are:
4
1.
Hirash Kamal Qader:
2.
3.*
4.
5.*
6.*
7.*
Kamal Saleh 'Abdallah:
Karawan Nawzad Hama Agha:
Hama Shukr Sharif:
Dara Muhammad SadeQ:
Ribwar Muhammad Karim 'Aziz:
Shirko Rida Ahmad Rida:
8.*
9.
10.*
Il.
12.
13.*
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22 .*
23.
24.
25.
26.
Razgar Anwar Haji Rida:
Muhammad Ahmad Shwan:
Jamal Hama Saleh:
Hamad Amin Yasin:
Karim Haji S1d1Q Ma'ruf:
Dana Haji SidiQ Ma'ruf:
Azad Nuri Ahmad:
Omar Shako
Gharib Daro Agha:
Othman Ahmad Amin:
'Arfan Ahmad Amin:
Kamel Ibrahim
Najat Hama Sa'id:
Yasin Ibrahim Mulla Ra'uf
LUQman Haj i 'Ali:.
Sarbast Mahmud:
Halkawt Ghaffur Hama Sa'id:
Najm al-Din Shaikh Ahmad;
Muhammad SidiQ Sawara:
born 1966, secondary school student,
detained since 1985
born 1957, teacher, detained since 1985
born 1970, secondary sèhool student
born 1955, student
born 1970, student
born 1971, detained since 1984
born 1970, secondary school student,
detained since 1984
born 1971, student
born 1969, detained since 1984
born 1972, secondary school student
born 1970, student, handicapped
born 1957, student
born 1973, student
student
student
student
student
born 1969, student
born 1971, student
student
student
born 1953
born 1969, detained since 1984
•
SUITE
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
44.
45.
46.
Botan Muhammad Mahmud:
Omar Ahmad Saber:
Bakr Khattat:
Kiwan Mustafa:
Bakhtiar Hassan Mulla:
Barzan Ra'uf Rida:
Nawzad Rashid Agha
Salam Sharif Khayyat:
Nizar Nuri Ahmad:
Ahmad Shaikh Hussain Hassan:
Jabbar Saleh:
Mahmud Shaikh Hassan:
Amanj Othman:
Yusuf Sa'id:.
Hirash Mustafa
Aso Naser
Nur al-Din Ahmad Wahed
Diman Wasta Muhammad
Zana Mulla Hassan
'Ali Bakr 'Abd al-Qader
born 1960, student
born 1969
born 1960
born 1969
student
student
student
student
student
student
student
student
student
Amnesty International has also received reports that large numbers of
army deserters were killed or captured in late December 1987 and January
1988 during large-sca~e operations carried out by Iraqi armed forces. The
organization has insufficient information to ascertain the number of those
killed ln these incidents. However, according to reports, ~raQi ar~ed
forces backed 'by helicopter gunships launched a new operation in December
1987 aimed at capturing army deserters hiding in the marshes of southern
Iraq, northwest of the city of Basra. Several thousand deserters (some of
them armed) are believed to be hiding in the marshes located in the
southern security zone, said to be the direct responsibility of Iraq's
Defence Minister General 'Adnan Khairallah. In recent years, Amnesty
International has received numerous reports of a~
deserters being shot on,
sight on the war front or executed publicly by firing squad fOllowing their.
arrest in other areas.
On 24 February 1988 Amnesty International expressed grave concern
about these reports to President Saddam Hussain. The organization appeale~
to the President to end all executions in Iraq, urged the government to
.
investigate reports of reprisal executions and those carried out without
charge or trial or after summary hearings, and to investigate allegations
that some of the victims were tortured prior to execution. Amnesty
International noted that some of those executed or killed in the events
outlined above may have been involved in acts of violence against
government officials. The organization told President Hussain that it did.
not condone such acts and did not work for the release of those fairly
:
tried and imprisoned for committing such acts. However, Amnesty
International expressed the view that the executions reported to have taken
:place violated fundamental human rights set out in the Universal
Declaration of Human Rights and other internationial human rights standards
including, notably, the International Covenant on Civil and Political
'Rights, which Iraq ratified in 1971.
~amnesty
~
international news release
INTERNATIONAL SECRET AR/AT
1 Easton Street london WC 1X aDJ
United Kingdom
• IJj"J1 ~J
~
4,fJ~1
Ü+!lo
';~I
......l:iJ1 ..lJu,
I ~ I l...&St.ï.U
~
~
i~
z.J.JJJI """'1 1Jw : i.u..l..ll
,)1 ~
~J
AI Index: EUR 45/06/88
J--...U.- .),:...,
":';;l3
..loiWo ~
4,fJ..JJJ'fI'i1 4,fJ~1
1+0' (
~
.y 01 LoIJ I~ï
~
~
~
i JP -WI J:üll
•
l..ic'
rI
l-' ~
~
01
Lo , ~
~~I)
~
~L,.
~
.l..ic'
r,.J1 z.J.JJJI ,MIl Wi..i.,. .::..lU
.....J.,JJI~,,:;
~u."".,.,)~
l+I'-
u::.1-J1
u." .,+II • IJJ.,J I
';~I
U:lU J:ï..i.o.,o u..-JI
oJ'JLoIJI~ï,
J
ü.I ~
Wu..J1
~u.".,+I1
..,..1.-",...:,
r~.J .
fJJ..JJJ'fI'i1
i..u.:w I u:J....U
.,
\ 'Ii:
i: \
[
cZ.
~',
~ ~.
~ :
"L
'E
"
I
__
l,~
'6. f[
E
ç
v:; -.
~
l
I.
l.
.(
-
'<1:
- f..-'
~ :. f l~
t
.
''I.. (. f
.
c
i:
~
1;
~
-
c-
E
.
1 -.
Co- c.
-l
c. -
<1:
[ 'tO
t
~
~
f. .
E.
\ t
~f,f~
- - ç
(.
t
.~
t !::
~.1;
[ "
c. ~
<1: .. f
t
~ E
.c-. (.
~
'~"I.. -:-
~
~
'h- ~.[
('To
<1: '--
l
Co- [ \.
"-rrCi-
f; ~. Co-
"
_
<;.
.
~l
-
(I ~. :[.
~~t..
.
f~ f.' t-
\ .....
\,.
{ff
-b\i
~ (. '-
~~.~g
...:f ~
z."
'l- "I..
~'t
•.
~. l.. ..
\:i
I.. .....
-' 'E' f.'.
!:. ''6.
~ f f ~ r,
[ ~.~ ~.
-
- f. ~
t ~~t
I..
. " _9.~
c. - -. c. '\
-fi:
~
ç
t.
- £ ;:-
t'
f;'tf
z:
Fd
tk~
!;"
.~'<1: " ~
ç. ~ ('To
~, 1. f
.- l: 1;.
'\. t: ...
~~ E
f
lt\
l\
[i
_.~
- r "
i[ \ ~
~.
1:~.E
"I..
r'
t.
~'l
\:~r
t-
.l
t
f; ~ ~
'(:
Co-1;
~fçf.
.c--. "...!.
\.
<:tl. (, .
~ v:;
~ ~.~t~:
•
l-
~' ~. f. \=
'-- ç p (.
-
~\
É
\'
,t
'f.
~
~tr
,e,
-I..
't"
.r.-
t:
.t
.E~
:-t
~I"\
~
".
<1:.
Clil
É
(.
~
1...
f.
t
..I:.
t,r
.-
C.
\: 1-
t
-.
'\
[.~
~
'f
:E
,t'
1:
C\..
.
m
l>
:»
H
(Xl
(Xl
......
w
...
...
)(
r{J)6
'tl C'l
Ot;
'1
Ul 0.
rrcp
fi)
-
..
~
I'D
'"
MIl'
ID
ID
...
:s
ID
...
fit
L..III
_.~
~
:s
:I
DI
DI ....
~
A
_
'11
~~0
~~
!III
x
III
ê~ !i.
:J
m
0:0
a. ()
:J
Oc/)
rr
~~~
a.;no
9 ~.5'
Cl
J)
~
~~
~
o
t.
I..
't,.
",gz
tO-::j
=)C/»
Œia
:2
..
~i
~
r.
..
~
'S-
-z
~. ~iT1
~!!t:o
C
~
00
Co'
\-
~
-
'L
t.
• I..
c.
,
_
• to'~.t'f<1:01;.
{
tJ.r.
'"
!::
~.
.1-
E'"
Co'
""
~. ~ -
I..
- •
't. -
.r
c:Cr-~
l.
_ ~ ç:
of '-., ~'
~
,r-
'..
ç'll..
v:;~<;,c-:\.'tI.
i" \- \- ~
I-
Co'
t
I:!.
1:. f ~.
,( f ~~.~-~1. V:;~~
~L.
-
(.
~.
l;:,
f:'~ Ii.'t ~-:f t ~ i:
~.r't ... . '\; c.
G
- h..t'~"
ç
• c...
~.l..
-
t('t, - ~
I..
,E
;;.~ r
..
"'\
Co'
è'~
~ ~
t.'''-.
-
[.~
Co'
,r l.
L
Co'
(.
-(
~
1..'
t
rt'
(,
~£i
r
10.
f. . .
t.
CI..
I..
•
-
c--:-
c."\'"
I;
C:'
[I..
!;"f~'~
lö
CL
Co'
~E:t
c.. -
...!
:
f
.~.'f
~.
~t
C,.
('"1
,. I..
f.
~-..
11
c.-.
~ ~
è. ~
[~.
1:, l;
t>.ç.
,.T~[
ç:
~f
,:
c.. \.
t. l
G
f
-
-.r
.-
v:;
Jr:'
t
r ..._[l: ~.t
.( (. .
c.-:".1~,~:F. ~ 1; ~
_
f\\-'
r
~Co-:t
~f.
F
~ r f:
1 .__ ....
~ __
r '- c.
:.'t-:- ~~ i
!;" ..
~£.~t\tV:;-f;-
e:
..
('"1.:'
H\..;-
r ~'f:f g ~ ~
,c.. I..
1- 1-
10
of -:"~ . ~ f
Co'
(, . ~ r ~ t.
I.
{_ 1:
t
I..
.,"
c- X
t t~ 'l~"--P~f~
. : "I.. ~ 1p.';: Cl p.;
,c:.' ~ l
r-' 'f t:f"
flk
e. ~
I.
't t." : (."
c....
v: ' f
c:
~,~:. ~" i"
-f
c. (;:
t
t". .ç.1
~f
-CL
ri
f'r.
(;;
't': ~
~
t
(. - c
f Ë.
l' ~,~... ;;-]
,r
t'
'\. .-E t~ '-.I..
"1
'~~_
"
1;
...
I..
~
~ 1~~[~:\- \.t~'--~-'
I..
t: ~ \:
n
'\
ft
.
1;
.t'
'V
~
m
-i
en
c
•
•
4
•
SUITE
~~I
J~~I.I
• ~I
.;,u:al.
, 41
~
~Jb11
~~
':'1.1~'i
~I
~1J""11
...u.J1 Ir 4.Il.:iJ1 r+'-Jl...
~~
~~
~~
I~I
.;,.!.!:al.
iJ.I.# ~iJ
•~
t,.u I
J~
1
..
rl ..........1 .s~~1
';'AA:~1.
""'+- ~iJ • ~
ù~
~l..LA
I.:u. Ir lof J b
ù.l~
J :r:- ~
(..
Ir
."..pi
.:lH Ir
i""';~1
iJ~..ü
~
w...... ~
U"~i
ùW11
or
J~
tü.ul
J~";
Ir.l
~I,...
Ir • .1.,,1,;,.:...
J~.1
!+ol ;w..wl
I~l~I.li
4.J
J~
J'OIJ u:; ;w..w I
.::...u:..I...U
~..udl .;}J • i......=~1
~I
: Wo..WI ~.;,+UI
</".1 • ~I
:r:- ~i
.:;.UII
.*-'~I
ß' or
':'U"'-'I.1
~i
1.11 ~
iJ-~1 .Si-
dol •
..ü
~1J""11
•
ci"1 i~4J1
ù~~
.:.Ut.W1
......-....
4.S"L-
......1.:.11.1
ù.l~ ~",JI
IHI.;,..w.::;
1of'.)1 • ~
~1aI1
VW Ir.l
"'.1 • Iof~
-'-,
Iofj~
...... JJ..# .I...U ' ~,.i-II
~.I.ul ~I
u'J ~
4,w~1 u.:.Il ..; ~
~L:.
1J.,,: ~ J J .s.,t:.; roÙ iJ' ~ J'OILi.,,! ci'U11 iJ":'lS ..; .*- i u.. i"'-' lof J b J
or ':'Lo,1a.o 4"JJ ùl Wo..WI J,J:;.1 • ~IJ""J
~,,;-. Iof.....,i~
......,.:..u wja:i.:r
{:N.11 :ß~.1 ~I
U"l.:iJ1 ~I
~
, lof
JL-Jl
~
.::..,ob cjIl
2a'al.
..}WI ..ü.l . w-JI
~~I
1111 UL-o!I
';'IJ'~I
.",.....,.J.S. .;,u'al.
..;
b11 ~I
J
J~
J~
,
t..iI ~1
Ir ""-1.1 ~
•
~ 4,!~..,...........---.. -~II -
.
~L.I',
, J.":.Ii
':'1.1~1
~
.ftJ~1
JT'.j.I ~
4.1) ~
~
V'Jl.oIJI~i
hUll
~
w~
, • ..; ..}WIIof.ll1 ~I
':'j~i
.;.oWl";
h~1
l
'I
- J l...
r+'""'
J"
Ù.l~.1 1
T'
J...i..
!+oi.l' ....Jbl
..;~,...i
......11 ':'''1~11
ÙI~J
J,
~I;~I
4.-.4ol ~
.u..i
~
~J
1.1."-1
......-....,--
oÙ
~I.I'
J'OIJU:&II
.:.u..ul
j.!+:o .~-
• <$.~I
..ü ~::lW1 :.1
Wo..WI J~~
....
~1J""11
~~
.:.Ut.W1
~I
';'IJ'~
1 ~.1
iJi Wo..WI
l"L.:..iI ~L.:..iII
~.1
~I.,.JI
J1J..#1 ~I
• .1.A J1J..#J iJlS".1 ' <$.JbJ :r:- ~I.li
.:..:.1$".1 • w-JI
-
'. ù,.:.1S ..,.
Wo..WI J,ü.l • J+-J~/J.I~I
r+>1 J"" J:llI.!--, yJUo.:; </".1 . .:.~
..::.àIi
J,...,.
iJw11
~1J""11
V'Jl.oIJI~i
VJ~i
..; iJ,w",
l..:."i ~ •
~
~1$".1 Iofu- Jl.t$'" 1r"'.1
.:.1 .... u..J1
I. ~
iJw11
~
.;,.w~1
~UlI
. .*-i
~:lCl ~
.Ii tü.ul
Ü>~
~.1
CFDT MAGAZINE MARS 1988
UN RÉFUGIÉ Kl.l.ßDE
RENVOYÉ
A SES BOURREAUX!
Patrice Alliot, président de la .
fédération
d'Eure-et-Loir
du
MRAP et adhérent du SgenCfdt
d'Eure-et-Loir,
nous
demande
de porter à votre
connaissance
cette
triste
« bavure ».
«Le mercredi 16 d~cembre
1987, au matin, Yusseyin Kilinc,
un jeune Kurde de 25 ans r~sidant à Dreux, a ~t~ conduit à
Orly et plac~ dans un avion à
destination d'Istanbul (Turquie). Kurde et opposant politiqu~ au r~gime d'Ankara qu'il
avait fui en septembre 1986, il
risque la torture et la peine capitale en raison de ses opinions.
« Dès son entrée en France,
Yusseyin Kilinc avait d~posé
une demande d'asile politique
auprès de l'OFPRA (Office
français pour la protection des
réfugiés et apatrides), Contre
toute attente, le rejet de cette
demande
lui fut notifi~ le
21 octobre dernier.
«Alors qu'il se rendait à la
préfecture de Chartres le mardi
15 décembre, dans I"après-midi,
avec I"espoird'obtenir une régularisation même temporaire de
sa siruation administrative, la.
police esr venue I"arrêter, II a
été aussit6t placé en rétention
au commissariat de police centrai de Chartres, et "reconduit à
la frontière" dès le lendemail!
matin, c'~st-à-dire livré à ses
!>ourreaux,en Turquie.
Yusseyin Kilinc a été
cxpulsé dans le plus grand
s,xret, de toute urgence, comme
un dangereux malfaiteur. alors
qu'il travaillait, qu'il a"ait une
adresse connue, qu'il n'avait
j.lm;lis
,. troublé
l'ordre
puMie ", et qu'il se rendait de.
lui-mème ;j Iii prçfecture, sc
eroy.lOr probablement en $écuriré t'n Franc~, fort de sa sincérir.: t'r de son droit effectif à
/"asilc polirique, malgré I"avis
contmdicroire de I"OFPRA l'our le moins surprenant au "u:
dc UO(.'UIIICntS
iIItestant qu'il est.
n't'hcrché par les militaires turcs.
cr IIIcn.,,:.:Ut' pcrsécutions. »
ft
7
I
AMNESTY'
.
I.IMTERNATIONAL
.
...
'\-""""""--"
"~~~LETTER
~:~\,:~j
•
''o :;..;~ Mar~h}1988 Volume XVIII Number 3
IRAO
Governm~ud opponents
.poison~roJ
. At least 4lG 1K1!1r<dls
oJ!lJ!llls<eill to the Iraqi Government
are
reported to Mn !bUllll JjWislllllled by the security forces in late
1987. The illlÙS(lllllIlllSi!!d! ns a~amum, a heavy metal, commonly used as rll Irai JjWns!llIll.
In one incident, three victims.
including (WO women, died within
to hours of being poisoned. Some
of the others' were eventually
taken to hospital in Tehran, but
'the three most serious cases were
flown to Britain for emergency
Ireatment in December. They are
Mustafa Qader Mahmoud, 40, a
member of the Military Bureau of
the Patriotic Union of Kurdistan
(PUK), Sarni Shorash. a pœt aged
37, PUK member and leadi~g
member of the Union of Kurdish
Writers an4.~~nan ai-Mufti, 33,
Central eoniinillœ member of the
Kurdistan SÏibnalist Party - Ji1Jl'l
(KSP-I).
,-!,' ~:;, .,'
~:'fi'.
~
'Î 'b.,
One is still in hospital. The
London consultant physician who
treated them reported Ihat they
were "seriously
affected" as a
result of "aCUle Thallium poison-'
ing which occurred on 24 Novem-.
ber 1987".
.
According 10 AI's information,
10 Iraqi Kurds were poisoned
with thallium on 24 November in
the town of Marga in the northern Iraq province of Sulaimaniya.
The poison is said to have been
put in a yoghurt drink by a female
agent of the security forces work.ing at a PUK member's home. '
. The seven survivors suffered'a
;range of .sY!Jlptoms associated
,with thallium poisoning, including vomiting, fever, neurological
disorders and hair loss. Among
those affected was 14-yèar-old
Trifa Sa'id Muhammàd. She is
reported to have suffered significant hair loss and to have difficulty in moving her limbs.
One of those broughl to London, PUK member Mustafa Qader Mahllloud, was among four
people poisoned in a previous attempI against PUK and KSP
. members on to November.
Three KSP~i mfmbers poi~Hned with Ihallium in (\\0 !'ll'parale illddl'nl~
in Nowmber 19l17,(from lefllo rilllll) 'Adnan al-!\Iufti, 'Umar !\Iuhallllllad
'Abdallah and Dr J\lahmolld 'Othman.
The names'of seven other Iraqi
Kurds being treated in Tehran for
thallium poisoning have becn submined to the Iraqi authorities by
AI. They were among 30 Kurds
said to have been poisoned in
October and November 1987,
AI firsi appealed to the Iraqi
Governl1\eillto investigatc rcpons
that its political opponents were
being poisoned with thallium in
September 1980. after the organizalion had received detailed
evidence that former political
prisoners had been poisoned in
custody. Two were examined by
doctors in Britain after they had
left Iraq: onc died in Britain. the
other recovered. AI rcccived no
response to its appeals from the'
Iraqi Government.
Continuing reports of government opponents being poisoncd
have been received over the years .
bUI the latest cases were the lirst
since 1980 on which AI has bccn
able to obtain .medical evidence
and detailed information.
In response to AI's calls lilr an
investigation il1lo thc rcccl1l rcpons, Iraq's Ambassador to thc
UK slated. in press intcrviews,
that the allegations wcrc "falsc"
and "hizarrc".:
~
LIBERATION
CHAMPAGNE
01.03.1988
LIBERTE DE l'EST ([))3LO~l1988
It
,Strasbourg
Une vingta~ITfJ@
@@ ~MI?~eS en grève de I~ 'lféIDom
,"illimitée"
, STRASBOURG. - Una vinglaine de Kurdes
'établis dans "Esi de la France observent depuis
une semaine à Strasbourg une grève de la faim
'''illimitée'' pour protester comre "'BQß fi'iiXlwros de
la guerre .pécla'e prm!q~ooe 81l!1' ~s prison'nie,. kurde. et k1ul'8 caml9J()QI'i~tespar le
.réglme turc et son compClco,ü'iMbilIltJIIG."
~ Leurs revendications
concernant
essenliellement l'envoi d'une commission il. !a prison tulque
de Diyarbakir pour une vérification sur les "C@ii]@!.
'tlons de détentloli
InhllmalilGll"
dans Iss pri'sons, la "libération
des coffi~a~@~Œis @Jé~eilu5
.n.AII.ml!gne
féd., ••• " et l'l'lbandon p.ar celle
Uliétmtfo..
dl3 trois Italiens
détanus par
.d_ rabelIes
~q.uIl'd;jlS
. .!fiola-lligéli!eunlllàHens,
/sVés'.y y a quatra mois
der(lière de la "PUSIUM
anti d6l11loèrlll~iqu0
pour rlndépemfance
turque."
''Tant que ces revendications
ne \la rem pas
acceptée.,
nous continuerons
notre !lCtlon,
aucune force nG pourra 'laus faire tai~",
ont
déclaré hier leurs représentanls à la presse.
Les grévistes, abrités actuellement dans une
église plotestante de Strasbourg, ont cessé 'de'
prendre des aliments solides. se contentant cIli'
boire de l'eau et du thé. Ils cnl reçu notamment le.
soutien personnel de M. Michel Hoeflel; président'
du directoire de l'E.C.AAL
(Eglise de la confs&-'
sion d'Augsbourg d'Alsace el de Lorraine) ..
ainsi
8
en-
dans
le nord de l'Irak par des rebelles 'kurdes, onl été libéré sa-:
medi'"'et remis à des offICiels
iIaIisns.
Sergio Cominetti, Giuseppe
Carrara el Robert Olotavelli
étaienl en bonne sanlé, a précisé le porte-parole .
l'enlèvemenl
des Irols
hommes avait été revendiqUé
par l'Union nationale du Kur~
dislan irakien, doni les représanlant axigeaienl le relralt
des bàtim:m\s de guerre italiens stationnanl dans le Gotte"
qUll
la fin de l'àIde ita-
lienne à l'Jrak.,
le communiqué du mini&-'
1ère iIaIien des Affaires 6tr1ln"'
gères ne précise pas si des
concessions avaienl été faites.
,en échange de ClIS libérallons, .
04.03.88
Tpln"~ö J.l~TWnO:Ipo'v, IpoK
1\EYKOIIA
TI
CIYCIIIoiwwcJi
IPAK
IWcno in GI 6u.
v~
TOll lUIlÜajIaV
Ta apX'lv80 TOU lIYflrI TIllY
Koùp6wv GYTapnilY. l'ta.
AllA TlIAcqmcM. 0 TÙCIII.
cmö TO 1\ov6lvo. 6ftou
TO
mm.
lIPIouTGI
yMI ElricnuEfl,
I.
axuplcnqu ön IllpCllllViJ E.
ni8Ecrq avaxCllTlcmprE Km
ön~6ùo1lÖYO x....,.ä.
o TWIUtavt,
GpyGVfI)(J1)Ç
TptOlnlÔJÇ
lI-,ttIJÇ t1K
-nOVICe, IIIGÇ ItllTOO Koup-
OIIaliaç
OOmiv, itOU UllOCJT'lpll;mll aItô TO IpdV, 6ÏJÀ01O£:
-EAtnOUllt:
atrôlIll TO 1It:yuAûtt:pO II#.pnç T'l,
x",,-, lIAÀu tO\'l<'~ Otl tu .pu.
"'""o.
4.03.1988
KOt
Bay6chllÇ.
Koûp~wv
ICIW <npa΅llota
IIWöpt:oav
va ICIlTaMjIouv tu 6üo xœpIG.
116vo !It: T'l XP1JOIII0ltollJ01I
X1II&I"OIVÖ1tMtv.
o. KoüplIoa
ItOU,
prç.
to
ne; 'tpGÇ tWvtafr.c; 'U&t-
IpalClvtç
ICIlVOYlOfÖpOI
X'tÎllOJOClv lit: poulCtuc; AaflEptavô
lŒtpd.a1OfÖpo.
Xt£Ç
<nov Kö),ItO. 1IU1 J&tpa I.\£ta
tllV InIp1t6l1lO1\ 6ùo ~v
W£'tpt:lal~v
alt6 TO Ipille,
t!i0l owo TOY UPI.\an"o <nu8116 lŒtpt:lalou rou I pdv ota
vlJO\ Xap'YK', aYClKolVfllOQv
vaunÀUlriç
Itqytc; tlle; It£PIO-
avropuç
axav
T'l G\IfIllllpaCna01\
TOIV 1pavtiJv, ICIlM T'lv td.t:uta14
toUÇ t:1nXdlnlcnl <no B.A. 1pd", OltOU 1t:XÈpdYllIOXupl/;tTal 6n 1•. 000 IpalClYol tJOUY CJICOUI8d, TpaUllancn£i
11
n6
T'lv ltt:paOIl~KUjMlIIC1"j.
me;.
01 IpaYol 6qMooav on tXOUV "atappl.,a
tl;. lpalClvà
6atouc; - £M1pOUC;EICt~'I-
ItclA£lum Qt:pOItMYCl ItQVCll0w6 TO popao TII>illa 'tau KôA-
Kav t:YClvtlov 6üo O'lllavnKcilv
<npatIClln"ciIv
"tVt~v
t'le;
q
croU...ea
&üo
.paavai
!lùpaulol
E-
Ipd" ava"ol_
6n 0
me; aM 'tOUÇ 6üo InlpaùAoUC;
t1tAlI~
ItUICYOICIlTOI"1lIltYl!
ouvolm
T'le; Boy6at11Ç, lit: a.
ItOtD.t:ollCl YClOICOTOJ8oùv"al
YClTpaullanOtOÙv ltoAM aTO110 aYÜj.\£OQOTOVGIIaxo ItAlI-
900110.
• _Mt:yG).oc;
apI9!löc;lpaICIvcilv woAt:lIl"ciIv at:poltM'
V(J)V *lttAuot:
t:wllko'l c>to
llopt:lo 't1lTu1o tau K6Altou, lit:
OwoTwolla
YCl "U'tOOTpaIpOÙVTOUMXIOtOV Mo lpa YIKa taVKEp.
IpalClva nO~IKa
at:poltM.
YCl £l;awtAuoav
£ltlÔpoll>i EYClvtÏov 6unKcilv
wt:pOl"ciIv
w6~v,
t'Iv cilpa nou 0 KÔOlloç ya6pta/;t ta vto nEpolleo
ho"
lit: anOttAt:"lIu
YCl0"0trolloùv
25 noAitt:e; "UI YU
tpaullatlOtOùV
46 lpavai.
THE DAILY TELEGRAPH
ALSACE
"Genocide of Kurds'
By James Bone, Foreign Stair
IRAQ
is waging
a war of
genocide
against
the north.
ern
Kurdish
population,
massacring
and
deporting
civilians
and razing villages,
a Kurdish
rebel leader
said
yesterday.
During a nre visit to Brit~in,
Mr Jalal Talabani, leader of the
Patriotic
Union of Kurdistan,
said at a secret London address
that
Bagbdad
was trying to
establish Arab colonies in Iraqi
Kurdistan
and to wipe out tbe
local population.
About 1.5 million Kurds bad
been deported
and more tban
3,000 of tbeir
5,000 villages
destroyed.
Already tbis year Iraqi forces
bad destroyed 12 Kurdisb towns
and moved tbe 205,000 inhabit.
ants to cities in tbe area.
. He named tbe towns as Agb
Cbeler, Basneb, Berzenje, Can.
arweb,
Cbawarta,
Karezeb,
Kbormal,
Qala Cbolan,
Qan.
dap,
Sangaw, Sore .Qalat and
tbe old city of Rowanduz.
Tbe entire population
of tbe
,village
of Cbimen,
10 miles
from Kirkuk, was killed after it
was surrounded
by government
:troops on Nov 24, Mr Talabani
reported.
He said 207 people
died wben the soldiers
bombarded
tbe village
and tbe
remaining
106 were taken to
. Kirkuk and massacred.
He said Baghdad planned to
concentnte
tbe population
of
Iraqi Kurdistan
in tbe region's
. four main cities-Kirkuk,
Dihok, Arbil and Sulaimaniyah-
Iran defiant
more Iraqi
missiles
By Ralph Joseph
More missiles crashed iDto
TeheraD, the Boly IraDian
city of Qom and Baghdad
yesterday aDd IraD reported
13 people killed in a bombing raid on Shiru.
where tbey could be dominated
by Arabs.
More
tban
20 camps
had
already
been estalilisbed
to
bouse Kurds around tbe cities
in a "villagisation"
scheme.
Late last montb tbe Iraqi mili.
tal)' lauoched
an offensive on
five fronts against Kurdish rebels, known as "Peshmergas"
or "tbase wbo face death, "
Mr Talabani claimed that tbe
Iraqi forces bad used chemical
weapons fired from artilleI)' or
dropped
from aircraft on Feb
26, 27 and 28 in the Balisan and
Jaffati valleys, killlng 12 civilians and injuring 210 more.
"They use chemical weapons
all tbe time, especially
when
waging big attacks:'
he said,
adding that the gases burned
skin and interfered
witb lungs,
blood and brain.
Mr Talabani
said the Iraqi
offensive had been repulsed on
all but one front.
04.03.1988
in face of
Bat tile eoantry's
leaders
vowed that Ina
_Id ~
submit"
to Iraqi
pressare
to
accept a UN Senrity
Cotmcil
resolation
calli.., for a Gnff
War ~re.
•
cc Les
Kurdes n à Cernay
~ ..... Joyce Blau , docteur ès-lettres et professeur t:
llnstltut national des langues et civilisations orientales à pans, animera mardi prochain 8 mars. 20 h au
CES de Cernay (4, passage des Roses) une conférence.projection sur .Les Kurdes, leur identité, ieur:
culture, leurs problèmes-, dans le cadre du cyel.
.Anthropologle culturelle_ de -l'UP du Rhin (seetio" de
Cerna~): Grand spécialiste en la matière, M"'. Blau
senSibilisera son auditoire sur ce peuple composé de:
20.,[Jl.ÎlIions d'âmes. en I.utte pour, sa ..aconnaissace:
nationale, et établi depuIS près de trois millénaires.
dans une des réglons les -plus anciennement peu"
I!lées du monde (le Kurdistan). La Turquie" l'Iran,
Ilrak se sont partagés l'essentiel du haut pays kurde'
qUI a laçon.né.la vie sociale .et le tempérament de ce
peullie. le seul aussi nombreux qUI n'ait obtenu ni
son IOdépenpance, ni son autonomie.
Co_tries _hid-
i.., Tlarkey, Ubya ...
lnIq's
G.lf allies IIave called _ .....
clad to stop the missile attllcks.
The inte .. ity .f tile lnIqi
enslanght
appeared
to slackeD
as BaPdad looked for ways to
assess
tbe damace
it "ad
i.llieted
d.rnc
Toesday'.
attacks,
wbeB it Ja-w II
.ro •• d.t •• gr....
recket.
-cainst the
apital.
Anotller
two missiles
came
down on Teheran and Qom yesterday,
bringing
the Tellena
nI.nt to 23 since Taesày. ud
Qom's to four.
In retallatol)'
attacks,
lraD's
Revolutioaary
Gnards tired two
missiles at Baglldad, makiDg 10
in all since Monday.
Teheran Radio said one of the
missiles
fired by the Revolutionary Gaards was aimed at a
"militaI)' centre" ud another at
the Baath party headquarters.
,ruöu
"pola!
7.3.88
""té
Iran- Turquie: un
pour un rendu
Des négociations sont en cours entre la
Turquie et l'Iran pour limiter les opérations des maquisards kurdes basés sur
le territoire iranien. En échange. Ankara
pourrait restreindre les activités des op:posants iraniens, nombreux à s'être exi.lés en Turquie .
9
I-PROTI
20 KOÙpÖOl.
an£tÀoùoQv ...
Oll 80 KOOÙV
TOyr ESr AMN '«rHKQTO'Œ»
.
Ana TO rEPMANIKO
APXAIOAOnKO INITIJOYTO
ME .àYNAMIKH Elttlll3oot1 T1JSàO'tllVOllia:s ÈÀIJÇEXeE/; 'tO
IJ.E01)I1£plTlôimÇTJ El{lTlVlri'\Ka'tMT)'l'Tl 'tau npllaVlKOU ApxaloAoylKOù Ivon'tOU'tou alto 20 ltEpUtOU KoupOOuç ltoÀm'KoUç ltpOOfPUYE/;,01 OnoiOI Ôlal1~V'tav,
ilE awo 'tO,"
~o.
~ 'tlÇ ouvqEiç ÔllÏ>ÇElC;
KoilpOœvalto 'tlC;Y"PllaVlM~IIlOlpia
ElÔlK<ilV.àuvcil1E<llVT1J~O'tIlVOlliClÇ. ilE EltlKEcpaÀi)~'tOYaO'tllVOI11KO.ÔlEuOuvti) A. v<i>v,-rosiapxo f\cimeapTl. qiyaA£ «OT\Kll)'f~ 't0l>Ç Kou
uç alto 'to K'tlpIO
'tou IvO'tl'tOÙ'tou Kai 't0l>ÇOIiirr'loav ilE EtÔlri'\lCÀoilPa O'TIJv
AOfpciula.
10.03.88
TRIBUNE
DE L'EXPANSION
LACROIX.
DANS LE MONDE
Turquie: un journaliste condamné
Un journaliste turc, Cengiz Tuncer, ,a été condamné, mardi, â
sept ans et six mois de prison
par la cour de sOreté de l'Etat
d'Istanbul, a-t-on appris hier de
source judiciaire.
M. Tuneer, rédacteur en chef
de l'hebdomadaire de gauche
c Yeni Gundem D, a été
condamné pour avoir publié
REPUBLIQUE
une interview de M. Kendal
Nesan, président de l'Institut
kurde â Paris, consacrée au
problème kurde. Le tribunal a'
églliement émis un mandat
d'arrllt contre, M. Ahmet Insel,
correspondant du journal Il paris et ma'ltre-l>lssÎstantIl l'université Paris-I. qui avait réaliSä
cet entretien.
Turquie :
Un journaliste .
condamné
~.sept ans et demi
de prison
• Un joumaIiste turc, Cengiz Tun.
œrl rédacteur en chef de l'hebdomadaire de gauche Yeni GuildWl (le
Nouvel Ordre du jour), a été,
condamné à sept ans et demi de
prison par la Cour de sûreté d'Istanbul pour avoir publié une interview
de Kendal Nesan, président de l'Ins-,
titut kurde à Paris, consacrée au
problème I£uzde. Le tribl1lllÙ a également émis un mandat d'arrêt centre
Ahmet Insel, correspondant à Paris
du jotimal, qui avait réalisé cet entretien, Cengiz Tuncer fera appel de
ce jugement. Il a été libéré sous
caution jusqu'au jugement définitif.
DE PYRENEES
Deux'viUes' kurdes 18.03.88,
aux mains desenn'emis
L'Irak a reconnu hier avoir subi un revers sérieux sur le fronl
'avec la chute de deux villos kurdes aux mains des forces ira-,
niennes.-et s;est déclaré déterminé à poursuivre la. guerre des'
villes - à outrance pour .lmposer -la pail( à l'Iran.
'
, Engagée depuis cinq ans dans
de très violents combats dans la'
province kurde 'da Suleillllllllyeh,
A moins de 300 km au nord-est de
Baad8d, l'armée Irakienne a dO se
retrrer de lout un secteur Il la
IK'.lnte orientale de cette province.
Deux villes frontalières ,kurdes,
Halabja. (70.000 habitants)' et
Khormal à une dizaine de kllomè'tres au nord, ainsi que plusieurs
,localités et villages de cette
légion, sont tombés aux mains
d,es forces iraniennes.
,',
.,un
11.03.88
a IJlCOnnu Indlrt-ctement la chute
de ces villes, répondant lluX:
,.liIlégatlons
- Iraniennes: • Il' n'y.
" a pas de combats puisque l'armé!>
irakienne a évacué Halabjalll'
Khormal _. Il a accusé l'Iran d'êtnt
en train de • détruire _ HalabJa •
Pour l'Irak, le revers est impor.,
tant. C'est la première lois depulà;
la chute de la ville de Faa (sud du:
pays) et l'occupation, par ,&$,
,lorces iraniennes en février 1986:
,d'une partie ~ la pénlnaille du;
même nom" que l'Irak rec:onnaTt'
po(te-parole militaire !r~i,en .• , ~~~~d~~~ ~!~~~.t.I,~ ~nt~
LE JOURNAL
DE TOULOUSE
10.03.88
ISTANBUL- Un journaliste
turc, M. Cengiz Tuncer a été
condamné mardi à sept ans
et six mois de prison parla
Cour de sûreté de l'Etat d1s.
'tanbul, a--t-~m: appris' mef~
creel! de source judlclair'e. ,',
,:- M:Tuncer;' rédadeur."
'chef de l'hebdomadaire de
gauche c Yeni Gundem 1O.(le
,nouvel ordre du jour) a été
;condamné pour avoir publié,
:une Interview de M.Kendal
Nesan, président de 11nsti.
en:
tut kurde à Paris, consacrée
:au problème kurde.-le tribu~,
nal a également émis un
mandat,
d'arrêt
' contre
M. Ahmet insel, correspondant du journal à Paris et
maitre-assistant à l'unlver.
sité Paris-!, qui avait réalisé
'cet entretien.
:
M.Tuncer, ,qui. a annoncé
:qu11ferait appel de ce jugement, a été libéré sous caution jusqu'au jugem~nt défi.'
nitlf,
'
"
I-PROTI
14.03.88
'. IKHNEI
Piaç rai dAlbtrtuç
e 8ülllltll aüO
. K~
rlll8pQlIlltilml~äjlP\ltO
to
~.
enov AvatOÀ.lKO Ae~llIt,W. rilflCll, erne; OlCt!ÏlltapQ ~tllPto, eVCl)elXE C7lEOOvtWIlDC7£1 0
Utnoc; tlllV lilaP\lt1\pilllv tlllV
Il,Ix9tvtCIIV IlltO t1lV KIIIVCJtavttVOÛKOÀ'1liE ne; tOllplCtdç a&pOypallll£ç 1CpCluT£ç aYlllv\lIC;. tpo.
IlOU Kai altÖyvcilcnJe; tpcivtaÇav
.t1lv ai8000a \lIpi~v.
AAuoooeptvOI
âoo \iol av9pcoltol &II£VOI liEtaÇû touç (0 aplCJt£pOç KapllOe;
tOU &vOe;11&to li&çlO tOU ciUou)
CJtpvovtav OtO Ilâtllllla allO HÀ'1V&ÇaOt\lVOIIIKoiJc;.M& ta wir
8£pa x~' la touc; IlpclO1ta9oûoav
.va yavt w80öv allo toue; OIIi&p'I£ç
tIIIVlila PÖIIlllV.&vW01 aotueplJÀ.a'IŒÇ tClUÇ tpaPoüoav
Kai touç
to&pvav altO ta llo~i1a KUIaltO tU
lEpIU. Evac; llciÀ.lotU UKOalltoiJc;.
JqlOUIIiEVOIl va IiIEnUlpalcilœl
IIIU lÏljl!l upxit&pa t1lv UltocnOÀ~
rai 1l19ava va t1lV aIlOÀ.aÏlœI.
touc; 1CÀ.Ot0oüœ ma Wupci ICUI
XP'IOIIIOltOloüœ £1ClppCi0E1ÇltOll
l'U 1l0U0ûc; À~
liev £ivai
OKOlliliO va uva,Ep800v.
ItIly Künpoç
l:ûllqKllva liE ltÀ.'1pocpopi£ÇUltO
~triÀaJŒ (JtOOavato ...
2 Koùpöot)~(Jtpattrotr~
Il'1Y£ç KOUlieY 9tÀ.'10UY va IIIÀ~oouv EKlÏlV\llla KpÖUltUI l'U
KoûpIiouc; CTtpatllÏlt£Ç IlOU to
£OKaOUVUltO t1lv TOIlf)na ICUIlt'ÏJyav 0t1lv KÛllpo, EK&i. oUllqKIlYU
ltâvtu 11£tie; ilil&e;ltIJy&e;.lil&ltpaçav KallOlO ltOIVIKOuliilClJllu KUI
lI&ta UltO ~v EKtlOIJ t1JÇ ltOI~e;
tClUÇult£À.cill11lCav]lU t1]v T 0Uj>na. fia lCaltOlOUC;liE u~i)YT\tOllÇ
'YIa lias À.Öyouc;.otlllilu.öllCuoi!1
t1JÇ alltÄ.aOlJe; ltOll OOlJY&1O£ enyoupo 9civatO tKP£llE va jlEtaC7l£1
rai '1 EUäIia. Eten 01 &Jo V&ailOi
K~I
jl£tIl~mY
lmlY EAMOO, ÖllOIlIi:pai118'1mv tpeh(tt,
ltjlC?Ii:£IIIÉVOIl W ltapaÀ.'1cp8OiJv
UltO tie; tOllpICt~ CICpOYpC1Jljltc;
lCal va jl£tIlf£P8oùv O'tIJY T oupnu. l:WfCllW jl£ mKOl£Ç llÀ.'1POcpopi£Ç - Il'1 £À£'YJ1iv£c; ml lilaOtUIlp(Il~EV£Ç- 0'" otip~2'> ltlÀ.ÖtOC;apVT)9nu va ltapaJ.àp£1 tOUCj
6ûc> alt£À.a9t~
01 Olloiol ~cr&
plOUY 0t1lv Kultpo. ElClioxilpciÀ.-
Autömeç
AWII&Oa o' UlltoiJc; llOIl &ç'1oav
~Ie; tpaYlde; olClJY£ç ~ ultÀÂIÇ
UKOIlOav tie; ICpauy£Ç altoyYll101Je;.
f!tUV Kai 'I Uvttltpoota1lt£iu tOIl
naV£À.À.~vlou IUtpllCoU IllUOyou.
llOIl SUl VI) t1lY liIpa yUpl/;£ UO
t1lY TouplCta OKOUjlEt£iX£ OE Eva
latplKO OIlvtliplO OPYUVCI)J1EVO
altO tOY IUtpllCO IUllOyo IjlùpVTJS ml lioo IiTJjlocnoypcilpot aenWlli:lÏlv E,~iIicDY
llOIl ii~y
WI va KaÀ.",OUV to ygovoç., H
VOjllJCi)OÙjl~
tOIl mI IC.Et.,
riYl1 A \o'UllÀ.UittOU, atl)Y ltpcxntei.
&ila tTJe;va £ItlICOIVCl)V1IOEI
JiS toy
appOOIO £ICJuTf£ÀÉllml, £vW,!lixs .
apxiOEI W 0IlV01l1À.eI1I£ MY £1oayY£).ta, UvttllltlÏllnOE tTJ lI#JvtY
tOU ltj,>OïCTtall£VOIltOIl t£À.iOveiOll
o OKOloc; t1JÇ EWlOE to tTJÀ.ËtlIIYO. 0 ilil!JS IlKciUnAoc;. llOIl apvil91jICEva Iicilo£l to ovolla tClUÇCIllOlIaKpllV£ t1lV IC. AYlIIÙ.UiItOIl ml
touç lioo liTJllocnoypcilpOlJÇ. liTJÀ.Ö)VOvtllÇ Otl liev toy £vliIUf£pa1 liE
ltOIOV jllÀ.OÜao.v ICal Otl IV ltàCJ1'l
lt£pllttlÏloEI 0 Iloayyd..tac; liev si.
val uvlÏlupoc; UltO IlIltOV llOIl £iWI
ltpoïCTtàllEvoç UÀOW£iOll.
-------------------------------------------------------lt!'ll mo tÉÀ.Oli tÉÀ.Oli
8latE8£IIlEvoç va £Ç£tao&1 oTlIIEpa to &ipa t1le; OIllllt&pUpopcie;
ultÉvavtt OtOllÇ liOO KoûpIiouc; ICUI
VU ltPDIlllP~OEI O£ II~VIlO'1 KUta
ltavtlÏlÇ Illt£U8üVOll.
Ito lI£taÇû xt£Ç to Ppcilill. 0
1i1011ClJnlc;t1lÇ AOcpciÀ.£laçA9'1vWV
ltOIl pCII-n;9TJK£OXEtlKà, lii\ÀlOOt
Otl uyvoei to &ilia.
Epwtru.lanKà
nCTtOOo. av£Çapt1ltu UllO t1lY
E$OIJ tOU tpa'YIICOÜlt£plotatlICOUaltO to av 1i'lÀ.aIi~ oUllqKIlva
liE t1lV Ulti9aVIJ &lClio):~itOUllpoavaq>&pall&0 ToûplCoc; lllÀOtoç apV1)9TJIC&
va lI&taq>&p&1tOllÇ alt&À.a&ivt&Ç. yevvloUVtal ilia O&lpcialtO'
F.pCllt1lllatiKa.
- nOloç UVllÀ.apPciV£1t1lv £1JOü..
yvlÏlpltav Ott.
VIJ va Ot£iÀ.£1OE oiyoupo 9civatO £tvalll£À.08àWtOI ml ~Y
mlioo YÉOUÇav9pcilltOllÇ
M
touc; £cm1wY.
- AltO KOtE 'I £À.À.'1vtlCi)
ICIl/JtpVIJAOPA rl/mAH
Oll alt~enOE
va IIEtE):£1 0& tÉtOIOIl £iöouc; lilalillCaoi£Ç;
- Eival 0IlV1)9TJe;mtŒCTtUOIJ lCal
tivoç to ltV£ÛIIU UvtuvulCÀ.a va
£Ç£ut&À.iÇOllvliTJllàcna opyuva lCal
va Paoo.viÇouv Iltio av9pcilltClUÇ
ltoo
Baghdad accused of
torturing children
r.f'nl'u~.
Amnesty .. Inll'rn:t- rt'stl'd. linMf "Il, lind ,h(ll in
tionOlI Yl'stcrday :tccusrd Iraq two
Sf'!l;'raIl'
in. id,.",
in
of J:ross human ri~hls l'tol:l- Sulaimaniya lasl ()cluh •.,
Ilnns. including
arh,lInrv
It •.
f1:lrzht nlhr!"!! '1\'1'1'1' :III.":"!!""
fI'sls of scorl's or cl~.ldrt'll Ind. burle'd ah\'(' by' sl'curil\' J,)I'('("s'
'"mmary
cxecullons
ot In thr town cl'mdrr". hI' said,
rt .. tall1l'rs.
M "th
.'
I ..
.\ fI'Jlrrsrnlati"l'
of till' TAn.
Iln, 0 l'rs ~eN'. rr'lor. ('\l.
III h~l\''' "('l'fi kiltI'd 'Collt'l'...nJ:
Illln.h:'lsl'll humnn r"lhts ll('llf\ Ihe IIn...nsltio
r Il ('I '1" .
",1<1 IIII' UN Humnn
Itlllhtll "'1'
;".
n CI
Il"
III
("lInrnis~lon Ihnt snn,,' :IlIU chilo .. I. lUlllanl,,,
In
OCloI".r "nrf
I
I I
I t thl;' t nnch1l1ln~ nf hnll~"'I",
, ",'"
W",ln'" Iln'.....~,'"
"(~r hnllH'>
""II"l'h,''; I", Ilflv",I",,"1I1
all llIlm
II'
on,
.
SlIlallllanlya. In ItRq'~ Kllrdlqh Lr Stl'd' I
d'
.
n'~ion.
U l'n 1I
1'"10n"II':ltll1~
Amnl'sly's
Ml'
Ml'nr'lO against
thellt' mt':t~url's
w('rl',
K:lmrnin~a !laid that th.' .('hll- said to ha,'\' ~('n vlolrn~ly dis'1....11. 1Il:l'fi 10 to 1-1. \1'('1'1' ;lp. p('rs,-fi .. wllh trOOl'5 fitll1~ dl~
Ilarf'otly Arrrsll'fI In rl'tnllnlion
r~,(.tl~' mlo thr
('rn,y.I<:. MI'
fur Il.,, politicAl artl"lti~!1 of Kllnll1lln$::l ulel,
tI".lr ,...lnIlY.'s. Mltl In hl' f'l.
UnllOkinl rsllmnlf's
!llll thl'
tI".,. UI'IIIY cI,""'rl,,r!! or 'Tll'nl' nllmhrr
tir l'(''lfllr l, tl1,'.1 ln
III'r~ of lilt' Irllll'lI
1<1I1'dl~h (1~'III1II\Nlrllllol1~lind Ih". ,. ('1(f'.
oPllosilinn.
('111"11 hy
nrlnc
"'Iliad
In
.. Som(' nr thl' childrl'l1 w('rl' SlIllllrnnnlya nI abollI :!1l0. Am,
:lIlP:or('nlly bring hrld l'S hos- nl'sl~' s:licl.
laJ(r~ 10 forcI' Ihl'ir r('l;Jli\'t.~ to
In 19<;:' ;1<:in pr('vions Yl'81"!'.
t'in' lhl'msrl\'l's
up to thr 1111,.\n"ll"'~
tf'('f'Î\'rd
rrpnns
of
'iJorit iI'S." hI' !I:'Iicl. Thrr'f' rhi!- hllndrl'ds nr C'''!'l'lIllons in tr:l'l.
rlr,'n wcrl' r('pnrlre!
10 havl' Man" (,xl'cutions.
pali iClll:lIly
IIII'd of torlurl',
of Ilo\ltiral Ilrison('rq :Inri arm\'
l\llOlIl1Înl:a (I"ntl'd
rurlhf'r
drs"rtl'r<, Ar., rrrnrlr,1
tn I:.k~
r"porlq rl'Cf'i\'l'(\ hy '!\Inn",ty
pla,'f' In 51'1'1'1'1 inslll .. !lrisnn
;" '3\'in2 23 proplr \l'l'rr Ar. wall •• h,' saicl.-Rt)ull'r.
I
•
"'I'"
,
11
DE MORGEN, 15.03.1988
!i!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!ii!i!!!!!!!!!!!~
BUlTENLAND
Jalal Talebani. In de bergen in !-.et noordelI van Irak ieidt deze Koerdische verzetsleider de hit-and-run-taktiek legen hel IraakS
leger. Op z(jn toemee door Europa. het eerste bezoek sinds 1980.lijkt hij er dezelfde gewoonte op na te hOl/deli; Om de vijfl/lIr
ongeveer. verhuist hij steevast naar een andere plaats. Veiligheidsoverwegingen. Op één van z(jn vele adressen in LOlldell hadden
we een ontmoeting met de man. die we best voorstellen als de Yasser Arafat van de lraakse Koerden. Maar aan die bekendheid
kan hij nog niet tippen. 'Logisch', zegt hij. 'ln Israël kan de pers met eigen ogen zien wat er met de Palesl(jnen gebeurl. Irak laat
geenjournalisten toe bij ons .... 'Er is een genocide aan de gang. Maar de wereId zw(jgt'.
Koerdenleider: 'Eris een genoèide
aan de gang. En de wereid zwijgt'
Waarom maalct u cen toernee in Europa?
TALABANI (kart en bondig
wals zijn gestalte): "Ten cerste
voor cen ontmoeting mel de kameraden van de Patriottische
Unie van Koerdistan in Europa.
Ten tweede voor vergaderingen
mel de (eiders van de politieke
partijen yan Turks Koerdistan,
mcer bepaald de PKK, wanl zij
wanen in Europa. En ten derde
am partijleiders en parlements-,'
leden voor de mak van de'
Iraakse Koerden te winnen. Ik
sprak met de socialislen in
Duitsland, Engeland, Ooslenrijk
en
Europarlementsleden
in
Brussel.én mel de Duitse Groenen."
Weinig mensen inleresseren
zich hier voor de Koerdische
zaak in Irak. Hoe overtuigt u
de politici am uw zaak te
steunen?
" Zander een oplossing voor
ans probleem, kamI er nooil
'vrede en stabiliteit in het Midden-Oosten. We zijn met 20 tot'
25 miljoen Koerden die het'
recht op zelfbeschikking eisen.
Ons gebied is yan slrategisch
belang op politiek en ekonooùsch gebied (olie, oorsprong
van rivieren)''',
"Irak is de Koerdische bevol.king aan het uitr6eien: 3.159
dorpen zijn yan de kaart geyeegd, 1.000 schalen werden geslaten, 3.000 kerken en moskeeën werden platgebombar-'
dcerd . waaronder drie historisc,h belangrijke monumenten
in Xoerdistan die 1.450 jaar
oud zijn - duizenden steden zijn
leeggehaald, burgers werden gedeportcerd naar het zuiden, anderen werden opgehangen. Irak
bombardeert hel gebied mel
cheoùsche wapens".
Wal leverden de gesprekken
mel de polilici op?
'
"Wij hebben de banden mel de
socialislen yerstevigd. Zij beloofden steun en solidariteit". '
Waarom
de socialisten?
"Zij sympatizeren met ons".
Links heen nooil veel sympalie yertoond voor nationalistische bewegingen.
"Hel gaal om een volkerenmoord",
De Koerden krijgen niet de
Sleun van de publiek opinie
zoals de Palestijnen b.v.
"Oe belangrijkste reden waarom onze Palestijnse broeders in
Europa heel wat sympatie voor
hun zaak krijgen is primo omdat Israël een demokratie is, die
de pers toelast in de bezelle gebieden. Irak is cen fascistische
staat. Mochten de journalisten
verslag kunnen uitbrengen van
de tragedie in Koerdistan, dan
zou de wereId oak met ons mee.Ieven. Secundo, de Paleslijnen
krijgen sieun van hel socialistische-kommunistische kamp en
van de Sovjel-Unie. De Russen
leveren echter wapens aan Irak.
Ten derde hebben de Palestijnen
de steun van 22 Arabische stalen, waaronder rijte oliestaten.
Boyendien is hel Koerdische
probleem
ingewikkeld.
De
Koerden :cljnverspreid over vier
stalen Turkije, Iran, Irak en Syri!. AI die slalen hebben hun relaties mel groatmachten. Wij
moeten opboksen legen Turkije
dal gesteund wordt door de Nato, Syrië door de Sovjet-Unie,
Irak dal wapens krijgl van de
Sovjet-Unie, van Frankrijk en
Amerika, en Iran gesteund door
de islamitische wereid".
Is hel gebrek aan sympatie
nict te wijten aan de onderlinge verdeeldheid
van de
Koerden?
"Nee. Wij zijn niel meer verdeeld dan de Palestijnen. Die
hebben zeker lwaalf of dertien
frakties die onderling ruzie maken. In Irak hebben we met vijf
'politieke groepen (socialislen,
demokraten, marxisten ...) en
één islaoùtische fundamentalistische beweging hel Koerdisllln
Fronl gevormd mel cen gememschappelijk programma."
De Koerdische strijd is ook
van cruciaal belang in de
oorJog Iran-Irak.
"De Koerdische revolutie is begonnen in 1976, dus vier jaar
voor de oorlog Iran-Irak. Toen
Irak de oorlog uitlokte mel Iran
was dal in ans voordcel. We
konden hel bevrijd gebied uilbreiden, omdat Irak een deel
van zijn leger. inzette un het
!runs front."
Ous de Koerden
hebben
gcen voordeel bij het beëindigen van de Golfoorlog.
~ee. Tenzij het neer!eggen van
'de wapens gepaard gaal met de
'omverwerpingen van hel regime'
van Saddam Hcessein en hél
vormen van cen koalitieregering
in Bagdad. Maar ik ben van
oordeel dat de oorlog nooit zal
eindigen lenzij hel regime van
Hcessein ineenstort".
'Iran steunt de Iraakse Koerden met wapens. Waarom?
Is hel gevaar niet groat dat
de Koerden gebruikt worden
door Iran?
"Iran heeft er veel voOrdcel,bij.'
We hebben dezelfde vijànd.
Door de Koerdische revolutiè. is
Irak verplichl !Wee van de zeven
legereenheden in Koerdistan le
houden. Oe oorlog in Koerdistan IOOnldal Saddam Hcessein
niel hel Iraakse volk verlegenwoordigt. De mcerderheid van
.de Arabiereo zijn sjüelen en zij
zijn legen de regering van Hoessein, net ais de Koerden. Er zijn
naluurlijk weI meningSverschilI~n lussen Iran en de 'Iraakse
Koerden; maar mOmenleel heb'ben we één vijand én hebben we
dezelfde belangen. Laler zien we
wei".
De peshmersa's voerden ceo
hit-and-rpn-taktiek.
Irak
slaat terug met zware middelen, o.a. chemische bombardementen.
"Hel verzel neemlloe. Daarom
hebb:n we onze hil-and-runtaktiek kunnen aanpassen. 'tIij
voeren grolere fronlg~.
mel 1.000 peshmerga's in Un
aanval. Sinds 26 februari 101 nu,
zijn er grale gevechten geleverd
lussen hel lraaks leger dal vijftien .brigades en tien bataljons
huurlingen heeft ingezel legen
de peshmerga's in de bevrijde
zone. Ze hebben geprobeerd het
hoofdkwartier van de PUK bij
Dukan in te nemen, maar hel is:
bun niel gelukt. Sinds lwaalf
jaar konden zij geen belangrijk,
sukses meer oogslen. Mcer dan
2.000' Irakezen,
waaronder
1.200 officieren, vielen in handen van de peshmerga's. Irak is
momenteei meer bezig mel de
Koerden dan met de Golfoorlog. Op hel Iraaks-Iraanse front
is hel rustig. Wij hebben ook
suksessen behaald. Pit jaar hebben de peshmerga~ een klein
dorp op 35 km van Arbil aangevallen en bevrijd. De residentiële
villa van Saddam Hoessein is in
brand gestoken".
David legen Golialh?
"Wij zijn bereid ons op te offeren voor de vrijheid van ons
land. Dit is onze kracht. Maar
hel is inderdaad moeilijk am de
burgers le beschermen legen de
cheoùsche oorlog: bescheroùngsmaskers worden gemaakt
op maal yan soldalen, niel voor
b.v. ,kinderen. DaI is een probleem. Oak de schade aan hel
milieu is erg: de bomen, de plan'ten. de dieren. Maar, de wereId
'mjgt.' Niemand verheft zijn
stém legen deze krioùnele oorlog. Oat is deprimerend".
Nadra OE BEULE
Iraakse oppositie verenigt zieh
H
ET is minder bekend,
maar Irak voer!, naasl
de oorlog legen Iran, ook strijd
in eigen land - in Koerdistan.
Oe bergen in hel noorden - de
achilleshiel van Irak - stralegisch em belangrijk gebied,
worden gekontroleerd door de
peshmerga's (Koerdische guerrißero's) die voor autonooùe
van Koerdistan vechlen. De
jongste tijd is er em escaIatie
in de .gevechlen rond het 'bevrijd gebied' waar Ie nemen.
Vorige vrijdaa meldde Iran clat
er 8.000 Koerden (kinderen en
bejaarden) de grens waren
'!-. --:-------,.------------..,......---..,.,
overgevluchl wegens de gevechten.
De Iraakse Koerden zeggen
dal hel verzel beler van de
grand kamt, sinds zij zich YOrig jaar verenigden in één
brced front. Oat leverde hen de
massale Sleun op van de Koerdische burgers - waan100r ,ze
nu 'echte' veldslagen kunnen
leveren - in koUaboratie mel
Iran.
De Iraabe- ICOerdenwillen nu
nog cen stapje verder. Zij wi!len em nog breder fronl vor.
men mel aUeIraatse oppositiegroepen die het regime, van
Hcessein willen omverwerpen
am cen koalitieregering aan de
machl le brengen waarin ook
de Koerden hun vertegenwoor.
digers bebben en waarbij ZU
hel rechl op zelfbeschikkin.
hebben.
MomenIeeI is in Teheran cel'l
konferentie aan de gang waar
heel wallegenstanders
van
Hcessein bij~zinen
om dal
voorslel voor em .nationaal
front le bespreken. Deze. zomer zou dan fidraab
KoerdistAn eeit l:ongre. p1aatshebben 'om bel!rub
oppositiefront uil 'te bouwen ..
~amnesty
Cff international
INTERNATIONAL
i
éélstùn Street
SéCHé: lARIAT
L.onaon
wc
1X
aDJ
:jnttl?d r\lngdorn
EXTERNAL
(for general distribution)
UA 68/88
IRAQ:
AI Index: MOE 14/04/88
Oistr: UA/SC
Oeath Penalty/Torture
16 Marcil 1988
Najat Ahmad HUSSAIN
Sardar Hama Amin QADER
Ramadan 'Umar Kari~ SHAMAMKI
Zirar.SIGARTAKANI
'Abd al-Rahman 'Aziz WASMAN
Amnesty International has learned of the execution of the above five
members of the banned Kurdistan Socialist Party-Iraq (KSP-I) between
November 1987 and January 1988. All were executed in Arbil, reportedly
without charge or trial. The bodies of four of them were said to have been
returned to their families bearing marks of torture. The five were:
- Najat Ahmad Hussain, born 1965, from Qaraj in the province of Arbil. He
was arrested on 27 August 1987 and executed on 3 December. According to
reports, he was tortured before being executed and his bOdy was buried
secretly in a cemetery in Arbil.
- Sardar Hama Amin Qader, born 1964, from Arbil. He was arrested on 8
August 1986 and executed on 16 November 1987. His body was returned to his
family on 18 December.
- Ramadan 'Umar Karim Shamamki, born 1964, from the village of Sa'adawa in
the province of Arbil. He was arrested on 27 August 1987 and executed on
3 December.
- Zirar Sigartakani, born 1965, from Arbil plain.
27 August 1987 and executed on 3 December.
He was arrested on
- 'Abd al-Rahman 'Aziz Wasman, born 1963, from the village of Pi,'dawud in
the province of Arbil. He was arrested on 1 May 1986 and executed on
5 January 1988.
BACKGROUND
INFORMATION
In August and November 1985, nine KSP-I members were executed, three
of them in Abu Ghraib Prison near Baghdad. The government confirmed two of
these executions in April 1986. In August 1986, five other KSP-I member's
were executed in Abu Ghraib Prison (at the time, 16 other party members
detained in the same prison were said to be facing the death penalty).
In
July 1987, the government denied that these executions had been carried
out.
In November and December 1987 hundreds of people. perhaps as many as
360, were reported to have been executed in seven separate incidents. Most
were political prisoners reportedly executed without charge or trial or
after summary and secret military hearings. Others were said to have been
the victims of deliberate killings by government forces. Amnesty
International received the names of 116 of those executed. all Kurds, among
them 17 children between 14 and 17,
On 24 February, Amnesty International urged President Saddam Hussain
to end all executions in Iraq and to investigate these reports. including
allegations that some of the victims had been tortured before execution.
At the time of writing, no response had been received.
Amnesty International opposes the death penalty in all cases as a
violation of the right to life and the ri9ht not to be subjected to cruel,
inhuman or degrading treatment or punishment, as proclaimed in the
Universal Declaration of Human Rights.
RECOMMENDED
ACTION:
Telegrams/telexes/airmail
letters:
- expressing concern about reports of the execution of five members of the
KSP-I between November 1987 and January 1988, ~eportedly without charge or
trial;
- urging the government
prior to execution.
to investigate reports that the five were tortured
18
SUITE
APPEALS TO:
President Saddam Hussain
Baghdad, Iraq
Telegrams: President Hussain,
Baghdad, Iraq
Telexes:
212299 alQasr ik
Tariq 'Aziz
Minister of Foreign Affairs
Ministry of Foreign Affairs
Baghdad, Iraq
Telegrams:
Foreign Minister,
Baghdad. Iraq
Telexes:
212201 miin fo a ik,
212213 akkharija ik
Samir Muhammad 'Abd al-Wahab
Minister of the Interior
Ministry of the Interior
Baghdad, Iraq
Telegrams: Interior Minister.
Baghdad, Iraq
Telexes: 21268 interior ik
Akram 'Abd al-Oader 'Ali
Minister of Justice
Ministry of Justice
Baghdad, Iraq
Telegrams: Justice Minister,
Baghdad, Iraq
COPIES TO:
Dr Riyad Aziz Hadi
President
Iraqi Human Rights Association
PO Box 6168
Baghdad, Iraq
and to diplomatiç
representatives
of Iraq in your country.
PLEASE SEND APPEALS IMMEDIATELY.
Check with ,the International Secretariat,
or your section office, if sending appeals after 26 April. 1988.
ARAB NEWS
5n-03-88
'Turkish' troops step up
anti- Kurdishc:ampaign
ANKARA, March 20 (R) - Turkish
:forces have stepped up security in rulll!ed
'areas near the Iranian, Iraqi and Synan,
borders ahead of a possible "spring offeIl',
sive" by separatist Kurdish rebles. official
sources said today.
'
They believe the Marxist Kurdish Workers Party (PKK), seeking autonomy for;
Turkey's estimated eisht million Kurds;
might try to re-exert Itself after a harsh
winter, internal squabbling ~nd an army
crackdown that has reduced ilS ranks.
, Extra security has' been enforced at dams
and oil wells in the southeast, and the army
and paramilitary gendarmerie have.~ted
border controls to stop illegal crossings.
More than 900 people. including villagers
and troops, have been killed since mid-1984
in the rebel campaign in Turkey, which do~s
not recognize its Kurds as a separale ethnie
group.
Some sources say the underground PKK
has joined forces with Turkey's eXlre~isl
Dev.Sol (rcvolulionary left) group. which
was active before the 19lKJarmy coup.
following a drop in hard-core strength to
around 250 people from upwards of 1.000.
Police in the southeaslern city of Diyarbakir this weekend tore down a PKK.Dev-SoI
placard which said: "Long live March 21
Nowruz Day. Long live the union ofTurkish
and Kurdish pe0r.les."
Nowruz, Ihe ranian new year. I~a~itionally has been th~ start of rebel a~lIvlty
with the onset of spnng after the c1eanng o!
14
snow which hamper.; covert cross-country
movement.
Diplomats say Turkey's second army .and
gendarmerie forces have made big stndes'
against the rebels but they face probl~ms
because of undulatin~ terralO Ihal prO\Ides
good cover.
"
Inlerior Minisler Muslafa Kalemll tuld
parliamenl ~:Lr~):1clshad been killed and'
1.761 captüred in Ihe pasl SIX months 10
soulheastern provinces, More than )(JO
guns, 12.000 rounds of ammunilion and ~5,
bombs were confiscated,
Speaking before a Slate of emergenc\" in'
eight provinces was exlended for four
months 10 July Il). he said 30 securit,Yforce
members and 10(1ci\ilians were killed 10
that time.
Hayri Kozakcioghi, regional governor in
Diyarbakir, told the Anka news agen~y:'
"The terrorists"are finding'themselves faCIng
securily forces wherever tlley turn. They.are
on the run."
,
Turkey is replacing genda~erie forces
with beller-equlpped army umts along borders with Iran, Iraq and Syria.
'
PKK leader Ocalan is believed based in
Syria and some' of the group's members
operate in Iran and Iraq.
Official sources say the PKK c~ntral
committee has been hurt by, a dispute
between Ocalan, codenamed 'Apo, and
number, two Duran Kalkan.. known as
Abbas.
'
Ocalan is reported to want. fresh act~ of,
violence, startmg with a spn!lg offens~ve.
while Kalkan believes 1987 raids on mamly
Kurdish villages. hampered recruitmenl by,
alienaling potential members.
.
, According to another report. a Turkish
group Said it would apply 10 the Int~nor
Minislry next month to formally establish a
Greens political party.
,
'
,
The party, wilh 30 founders,. aims to
preserve nature and ensure the nlthts and
freedoms of all Turks.
Missile shadow
falls on Iranian
celebrations
NICOSIA. March 20 (R) - Iranians
prepared warily for their new ye.ar ~el~hrations today after the lOOth Iraqi missile of
the latest "war of the cities," crashed lOto
Tehran on the eve of the holiday.
During past new year feslivities in Ihe
7-'I.!-year-oldGulf war I~~qhas mou,:,led au
'~Irikes againsl Iranian CIlies. dlsruptlOg Iraditional family reunions. .
.
A mililary spokesman 10 Baghdad saId
Iraq fired two missiles a,(. Tehran last night.
laking the total fired attFte capital ~n~ other
Iranian cities 10 lOll sm<:e the missile exchanges .starled Ihree weeks ago.
.
Iraq says its strikes are aimed at makmg
Iran accepl a United Nations-ordered ceasefire,
Guerre du Golfe ••
l'inconnue kurde
LE FIGARO 19.03.88
En ~érolte tontre Bagdad, les'guérilleros kurdes irakiens
. jouent, dans ce conflit de sept ans,
un rôle de plus en plus remarqué.
la guerre Irllll-iran l'ell poursuivie, hier, IUt'
trail Ironts : dans ie Galle, troll bateaua - un
méthanier pall8tlléen. un superpétrolier norvégien et un pétrolier cle Singapour - ont été
all8quél par l'Iran. Un marln a été tué el
dla-neuf blelsél il bord du premier. Il l'agit ciel
premléres opérallonl iranlennel contre clel
navirel clelservant les ports arabes du Golfe
depuis la reprise de la Querredes villes.
A Téhéran, hull personnes ont été tuéel per
un bombardemenl de missilelirakiens.
le Parti démocratique du Kurdistan irakle!,
de Massoud Sarzani, allié il l'Iran, a lICcuse,
hier, l'Irak d'avoir tiré des bombes au phosphore et i Iragmentatlon con~r. des zones
habitées proches d'Halabja, vllie kurde irakielme tombée jeudi aUI mainl des torc••
iraniennes. Radio Téhéran allirme que celle
ville a subi un bombardement chimique par
I:aviatlon irakienne.
A défaut de la « grande offensive « promise
année aprés année. l'Iran s'offre des victoires à
la mesure de ses moyens limités par sept
années de guerre
.
Illes remporte au Kurdistan, c'est-à-dlfe 1010
de Bagdad et de Bassorah, les deux objl'ctils
qUI campten! vraiment pour le régime de Sa~.dam Hussein les .. cibles .. pétrolieres -: qu Il
s'agisse des richiSSimesgisements de Klfkouk
ou des oléoducs Ifako-turcs - ne sont pas
touchéespar ce regain d'aetll/ltè
la prtse de Khormal et d Halabja (province
de Suleymanieyh) confirmée jeudi par Bagdad
el la « libéra lIOn » annoncée hier de la localité
fronlaliére de Nowsud, annoncée par Téhéran,
sont cependant des • bons pOints • pour le
pouvoir iranien,
ment leur armement (canons ill plusieurs tubes,
missiles Sam-7, etc.). - Jusqu'Ii l'été 1985, les
Kurdes d'Irak avaienl un armement dérisoire.
noie un expert. Ainsi équipés, les combanant~
kurdes ont monté - avec ou sans les Gardiens
de la révolution - des opérations de plus en
plus Iréquentes contre des objectifs irakiens.
Ouelle aubaine, en effel, pour les services
de propagande, qui ont invité la population de
Téhéran à monler sur les toits pour remercier
Allah.
En oulre, ces » coups de pique • obligenl
l'étal-major irak.en à éltrer son dispoSlhf et
donc à l'alléger dans certams secteurs pluS'
vitaux du front Il y a encore deux ans. l'essentiel de la sécurité au Kurdi.tan irakien étail
assurée par l'- armée populaire ., une sorte de
milice. Bagdad a envoyé l'armée régullére au
Nord-Estdepuis qu'en 1986les gu6rmeros kurdes de Jalal Talabani (Chel de l'UPK-Union
patriotique du Kurdislan) onl lait alliance avec
Téhéran, Un second mouvemenl kurde irakien,
le PDK (Parti démocratique du Kurdistan) de
Massoud Barzani, fils du c61ébre moilah Barzani, laisait déjà cause commune avec "Iran.
Bagdad a réagi violemment. De nombreui
villages ont élé rasés : - rrois mille depuis
1976, notamment dans la riche plaine d'Erbil.,
affirme un spécialisle. Leurs populalions ont élé
déplacées. Amnesly Inlernational faisait état le
mois dernier d'exéculions
en masse. A en
croire Téhéran, qui a forcémenl lendance Ii
exagérer, 8 000Kurdes d'Irak auraient Iranchi la
'ronliére en Irois jours début mars Ii la suite de
bombardemenls
chimiques. Un rapporl du Sénal des llats-Unis confirma il derniéremenl
une
« détérioration • du conlrö/e
du gouvernement
de Bagdad sur les provinces du Nord-Esl.
la collaboration des Kurdes d'Irak avec
Téhéran n'affecte apparemmenl pas leurs relations avec Ghassemblou. le chel du PDKI (Parti
démocratique du Kurdistan d'Iran),., dont les
forces combanent les Gardiens de la révolution ! Pour les Kurdes, ce 'peuple d.visé par les
frontiéres, il n'y a pas d'amitiés bien durables.
PlutOtdes alliances tacliques et provisoires.
Ralliement
le ralliemenl de Talabani à Téhéran soldait
l'échec de deux ans de pourparlers avec Bag-:
dad pour obtenir davantage de droits pour les
Kurdes d'Irak. Ces relalions onl permis aUI
partisans de Talabani d'améliorer considérable-
LE MONDE
Claude LORIEUX.
19.03.88
Le conflit entre l'Iran et l'Irak
Bagdad reconnaît un important revers au Kurdistan
L'Irak a r-.
le jeIIdi 17 ...... a_
subi un reYers~rieux awee la cbute de deax
vUles kunles aux _las des
iraniennes, et s'est déclaré détennW 1polII'suivre la • guerre des riJks IO 1 0IItruc:e
pour • imposu la paix 11'lna. '
rorces
IO
E8pgée depuis ciDq Jo-s .... de tris
mlmts combats d8llS la proftace l(lmle de
Suleœuiyela, 1 __
de 300 ~
..
nord-est de Bagdad, l'annh lrakle.e a dû
se retirer de tout ... sect~
1la paiute
orientale de cette prcmnce. Den rilles r.-taUères kurdes, Halabja (70000 llallltaats)
et KbormaI. 1 _
diZ8Ùle de kllcMœtres
plus au aonI. a1as1 que plusieurs locaIit& et
villages de cette régioR, sœt tOlllb& aux
mains des rorces Iraniennes. U. porteparole militaire Inklen a reconnu la chute
de ces deux yllles, mals l'a allllOllCée clans le
cadre cr... • dftMeti. aux .lIllégatiolu
Iraniennes sur le dérOlllemeat des combats.
.1111)' a pa de com_Is. ""Isque l'anaie
i,..kleaM a éracué Halabja ~t Kbormal ., at-II cléclaré. m accusant l'Iran d'être ea
train de • détruire. HalabjL
IO
,Poar ..... ,.n. MI ~
.. ac:œM
les Irakiens craYOlr ~
dei __
dUdques .... la
de
lROI1L U. porte-puole de ru
paCrIodfille kurde (UPK. ... i1.URt
tlste aUié de TA&an) .. de:1OII cit6,
afl"mné que les reWes ............
rép."f"-
la." .. ...:_
.&eft Halabja dà -rdi, awee l'aide des
rorees lraaIeMes.
Das le GoIre, ... marin Japonais a êté
bIê Ion de rattaque, jeudi soir, d'un cargo
,.--fell ....des yedettes lraniftmes.
....-.œle.e ..
,.,
-
......
n....a
êtj êY8cuêe
habitants,
et les enraats, après
dei bombardements
lIOIIIIIre de ...
relHleS
--t.1es
la reprIIe, dJ.andle,
lraIde., rapporteat del 1'O)'lII8tII'S ell proYe....
de la capitale il'llllieane. Celle-ci, bult
......
d'llallltaats, offre le Yisage cruoe
Yille .. or~e.' «Les nes SOllt presqu~
M.rtes IO, oat déclaré 1 l'AFP ces ¥Oya.
...... prédsaat que les autorités oat radUtf rac:aeU de ceux qui youlaJent partir
...
les rilles et les riIIqes autOlIr de nhê..... Das .. ray. cr. c:eatalne de kilomè..... les lIICISq1Iêes oat êtê transrormêes en
c:eatrel d'Wberae-t, et dei dlstritJutions
tH _I it~ lOIIt 0I'pIIisêes par la popuIado. locale. A Loadres, le cbef de ruPK,
M. Jalal TaIabaai, a accordê uoe interview
1 relmlyé spêcIaJ du Moade.
1&
•
SUITE
«Nous ne négocierons jamais avec le président Saddam Husseiü »
déclare M. Ja/al Talabani, chef du principal mouvement kurde irakien
dont ~I dlmoc,atique. N'oublions
pas qu'uM pa'tie de notr~ pays a
élé att,ibuée pa' /'impé'ialism~ à
l'I,ak .•
LONDRES
de notre envoyé spécial
• U glnocid~ dont Ofl/ ité victim~s I~s Arméniens en 1915 est en
Irain de se répéter au Kurdistan
ira-
kien .• De passage à Londres,
M. Jalal Talabani, l'un des dirigeants historiques du mouvement
nationaliste ~urde et chef de l'Union
patriotique du Kurdistan (UPK), la
principale organisation des Pechmergas du Kurdistan
irakien,
s'étonne du fait que l'opinion internationale ne s'émeuve pas outre
mesure de ce qui se passe actuellement dans celte pa.rtie du monde.
• Nous assiJ/ons, dit-il, à un~
véritable destruclion de tout ce qui
esl kurde dans nos régions. Au
cours du seul mois en cours, I~s Irakiens ont eu recours aux armes
chimiqu~s à vingl-trois reprises. Il y
a eMore trois jours, plus de deux
mille Kurdes, pour la plupart des
civils, ont perdu la vie à la suite de
bombardemefl/s à l'a,me chimiq:le. effectués par l'aviation irakienne dans la région de Halabja,
occupée récemment par les forces
del'UPK,
Une « rupture
irrévocable ,.
Dans ce contexte, M. Talabani
approuve-t-il
les propos
de
M. Amine Noshilwan, le secrétaire
général adjoint de l'UPK, qui nous
déclarait il y a pr~ d'un an souhaiter. le dém~mb,ement de l'l,ok en
plusieu,s pelits EtaIS, ch/ite, sunniU et ku,de.
(le Monde dU:
16 avril 1987)? Cette déclaration
avait, à l'époque, suscité de vifs
remous en Irak, y compris parmi les
propres alliés de l'UPK qui y avaient
vu une sorte de provocation maladroite,
Apra!> quelques
hésitations,
M. Talabani répond vaguement :
• Nous sommes pou, l'autoflOmi~
du Ku,dislan i,akim et pou, son
autodéte,minalion. Si un ,Igim~
démocratique s'inslall~ en l,ok.
nous sommes p,éts à accepte' avec
lui une fo,mule de fédération qui
'~ste à défini" Mais si l'J,ok 'est~
une dictatu,e, nous opte'ons pou, la
r,lation d'un Ku,distan ind/~n-
M, Talabani souligne avec insistance que son hostilité à l'égard du
président Sadd am Hussein n'est pas
dictée par un quelconque esprit de
soumission à l'égard de Téhéran ni
par l'alliance qu'il a conclue en octobre 1987 avec le régime de l'imam
Khomeiny,
qu'il
considérait
jusqu'alors comme étant la véritable
menace contre le mouvement nationaliste kurde.
• Nous sommes, dit-il, cont,e
toutes I~s fo,mes de diclatu,~. En
/'occurrenc~. nous sommes des victimes du pouvoi, pe,sannel du p,ésidefl/ Saddam HusseilL La ruplu,e
en/'e nous el le numé,o un i,akien
esl définitive el irrévocable. Nous le
considé,ons comme un criminel de
guerre, el même s'il change d'avis et
nous p,opose une formule de fédé,ation, nous ,ejetterons son offre. JI
[out qu'il pa'te. Tous les crimes qui
sont commis au Kurdistan irakien
sanI o,donnés pa' lui el par lui seul.
Quoi qu'il arrive, nous ne négocie-
Après l'échec des négociations
avec Bagdad, affirme-t-il, les Iraniens nous ont offert leur aide à la
condition que nous débarrassions
nos • territoi,es libé,és • des différents mouvements kurdes d'opposilion au régime de Téhéran .• Nous
avons ,épandu que not,e vocation
n'élail pas de comballre nos f,êres
kurdes, el il a fallu prês de deux
ans pou, qu'ils se fassent à celle
idée.
rons jam!1;s avec lui .•
Le chef de l'UPK affirme qu'il a
reçu fin février une proposition de
Bagdad lui demandant de reprendre
les négociations qui avaient été
engagées en décembre 1983 dans le
but de réviser la loi d'autonomie du
Il mars 1974 qui régit les relations
de Bagdad avec les Kurdes d'Irak;
Apr~ quatorze mois de discussions
laborieuses émaillées de multiples
incidents, les pourparlers avaient
échoué en janvier 1985, au moment
où ils étaient sur le point d'aboutir.
M. Talabani se livre à une sortet
d'autocritique
en admettant qu'il
avait à l'époque cru en la bonne fol
des négociateurs de Bagdad, alorS
que ces derniers, admet-il mainte~
nant, ne cherchaient qu'à gagner du
temps pour mieux pouvoir faire face
au danger principal venant de Téhéran. Il reconnaît cependant que
l'UPK souhaitait, à la même époque, une trêve pour permettre à ses
unités, épuisées par la longue lutte
qu'elles menaient presque sans interruption depuis 1975, de reprendre
leur forces,
En conclusion,
M. Talabani
regrette amèrement que les autorités
françaises ne lui aient pas accordé
un visa d'entrée en France. Après
tout M, Chirac n'est-il pas un très
bon ami de M. Saddam Hussein?
dit-il en souriant. Il exprime aussi
l'espoir que les rumeurs persistantes
concernant la construction avec
l'aide de techniciens français d'un
nouveau réacteur atomique irakien.
cette rois-ci au Kurdistan, à Karatchouk, enlre Kirkouk et Mehmour,
ne correspondent pas à la vérité.
JEAN GUEYRAS.
oJ
UneaUiance
purement tactique
M. Talabani estime que l'alliance
conclue entre l'UPK, le Parti démocratique du Kurdistan (PDK) de
Massoud Barzani et les Iraniens est
de nature
purement
tactique.
• Nous avons, dit-il, le droit el le
d~voi, de nous allier avec ceux qui
combatt/!flt fIOSennemis mais sans
mettre en cause fIOt,e indépendance.
JI est v,ai que nous n'aidons plus
nos f,ê,es ku,des d'l'an qui combattent le ,égime de Téhé,an, mais
nous ,efusons de leu, faire /0
guerre . .,
Il est prêt, ajoute-t-i1 toutefois. à
dialoguer avec les Irakiens si le président est remplacé par. quelqu'un
d'aut'~ ' .• Je suis disposé, dit-il, à
,ep,end,e les négociations interrompues en 1985 pa' exemple avec
M. Izzet Ib,ahim EI-Dou,; (le vice:président du Conseil de la révolution
souvent considéré comme le numéro
deux du régime de Bagdad, ca' j~
suis fermement pe,suadé qu'iI n'~st
pas d'accord avec ce qui se passe au
Ku,distan-i,akien. •
LA CROIX
dante de Téhé,an, qui 'econnaÎI
ouve'tem~nt le d,ail à l'autodétermination du peuple kurde .•
Mais comment justifier
une
alliance, même tactique, qui nie le
concept d'autonomie sous prétexte
qu'il est incompatible avec l'islam?
M. Talabani répond évasivement en
affirmant que le régime de Téhéran
ne se livre à aucun excas anti-kurde
comparable à ce qui se passe au
Kurdistan irakien et que son mouvement garde une indépendance totale
à l'intérieur
même de l'Irak à
l'égard des islamistes groupés au
sein du Conseil suprême de la révolution islamique d'Irak mis en place
Jl3r Téhéran ..
• lA seule o'ganisation islamiqu~ avec laquelle nous collabo,ons,
prkise-t-il. est le. mouvement d~s
musulmans du Ku,distan i,akien,
une (J,gan/sot ion sunnite ifll!éJ!l!n-
19,03.88
REVERS IRAKIEN AU KURDISTAN
L'IRAK ET L'IRAN SE SONT ENGAGÉS DANS UNE ESCALADE SANS PRÉCÉDENT SUR TERRE ET SUR MER
'offensive iranienne« Aurore
10 1I lancée mercredi dans la
région du Kurdistan irakien
de Suleimaniyeh s'est traduite jeudi par un grave rev.ers pour Bagdad, avec la chute de
deUI villes ~des : Halab~a et, Khor-.
.ma1, aUI mams des forces Jr8lllennes:
Pour la preIilière fois depuis la
chute de la ville de Fao (aü sud du
,pays) et l'occupation d'une partie de
la péninsule par l'armée iranienne en
février 1986, l'Irak reconnaît avoir
L
l'
essuyé une défaite, L'Iran annonce
que les Gardiens de la révolution ont
« libéré 1I au totall02 localités dans
le secteur du Kurdistan irakien et .
occupent 800 km2 du territo~ irakien.' 'Selon le communiqué,.
8000 soldats. irakiens' 'ont été mis
hots de combat et 3 400 autres cap"'
turés depuis le début. de l'offensice
« Aurore 10 lI, TéhéraD affirme par
ailleurs ..que 4000 personnes ont
trouvé la mort mercredi dans le bomb~ement
à 'l'arme. chimique 1Ii!....
l'aviation de Bagdad de la ville de
Halabja,
Pour amener l'Iran à relâcher sa
pression sur le front, l'Irak a poursuivi jeudi le bombardement des vil.
les iraniennes dont Téhéran. La capitale iranienne, durement touchée
depuis la re'prise de la guerre des
villes le 28 fevrier dernier (81 missi.
les en 18 jours), a été évacuée par un
grand nombre de ses habitants et.
offre désormais le visage d'une ville.
morte,
.L'armé!! irakienne est invitée par
Radio:Bagdad à transformer les
frontières en un Ii grand ciinetière
iranien »et l'état-major irakien a
indi?ué qu'il poursuivrait ses tirs sur
Téhéran en déclarant: « Nous verrons bien laq,~~ des d~ capitales,
Bagdad'Oil Téheran, sumvra, 1I .•
.
.
.
.
D~ èes co~dition8, lés appels trés.
fermes du Conseil de sécurité des
NationaUnies, exhortant les deux.
belligérants à mettre fin à la « guerre
SUITE
.... ,m... JeUN morte.
r::
lA CoIIIeil veaait à . de termiDer Il réwIioD à
york que
l'hù manifeltlit lOll mécoDteDteIDIIlt ell IaDçant 111 même moment
lOll aviation bombuder huit •
iranieDDea.
Une fois de plus, l'armée de ~
iranieoDe a proové IIlllpériorité 8I1r
le terrain, taDdi8 que l'Irak jouiIsant
d'un avantage dlDlle domaine lé-
rien, accru J'écemmeot par l'lCquisibOO de miIIilee 101-101 à lonIue portée pouvant atteindre téhéran,
coname J'avantage dans le ciel.
lA troiaième front, celui du Golfe,
loin de .'être IIIOIlpi - Bagdad a
flit état de IÎI attaques de Dlvires
depuie le 28 février - a été le théâtre.:
dans la nuit de jeudi à vendredi de'
deUlattaques de la part dei vedettes
rapidee iraniennea contre un tuper-
'trolier
be:
attaque ~
détroit d'Ormuz
"Stlft lord.
déroulée dlDlle
quelquel heUreI
eeuIemeot april l'atta,\ue toujours
par dee vedetta ÎruIIeIIne8 d'un
Cargo pAnA., " ),farÙl 2, qui a
fait un mort et neuf blee8ée.
« Guerre d. villee I, guerre du
Golfe, « Aurore 10 l, la guerre IrakIran redouble d'intensité lUr tous les
(ronte à la (oÎl,
5 •J
DOrV"
I
I
LE MONDE
MONTAGNE
Les civils
sous les missiles
( IRAN-IRAK)
L'Irak a annoncé, hier, une série de
raids aériens en Iran et la presse
Irakienne souligne l'lmpQrtance de
l'opération militaire engagée contre
les maquis kurdes, accusés d'être proIraniens.
contre les fiefs des • rebelles, agents de
l'Iran >, dan8 les réglons de 8a(caJou,
Barcalou et Zlwa. sItu6es dan,.18 provilles de Borujerd (ouest), Oazvin (nord)
vince de Sulelmanlyah (nord ... t. de
.
et Arak (centre) et, hier matin, contre .l'lrak).
.
Selon Bagdad" cette opération,
Dezfoul
(sud-ouest)
et Bakhtaran
commandée
par
le général SUltan Has(ouest). Bagdad a été secouée, hier, à
hem, spécialiste de la lutte antlguérllia. a
Oh 30 heure locale par l'explosion d'un
nouveau missile Iranien, qui avait suivi
abouti à la chute du quartier général du
chef de l'Union P«rtotique du Kurdistan
l'annonce du tir du 100" missile sur le
(UPK), Jalal TaJabani. L'Irak a accuM
territoire IranIen, depuis le début de la
les partl88IlS de M. TaJabanl
d'avoir
• guerre des villes >, le 28 février.
L'explosion du missile iranien a fait des _facilité la prise par l'Iran de localités
frontalières au nord-est de i'lrak, clans la
tués et des blessés civils à Bagdad,
province de Sulelmanlyah.
selon un communiqué Irjlkien, qui a
L'Iran avait annonc6, samedi, que
maintenu le black-out sur le lieu el\c8Ct
de l'explosion et le nombre des victimes.
ses troupes conJrOIaient déjà 1.000 km'
du
Kurdistan
Iralden.
Pour sa part, l'Iran, qui affirme que
L'Irak avait reconnu avoir perdu des
deux de ses missiles ont été tirés dans la
nuit de samedi à dimanche, sur • deux
localités dans la province de SUIelmaniyah, notamment HaIabja (70.000 hablcentres militaires> de la capitale Iratants), mais avait Indiqué qu'il le'
kienne, avait indiqué que ces tirs étaient
avalent évacuées sans combat.
la réponse aux • mesures sauvages du
La • guerre des villes> ,'eat pourrégime criminel de Bagda.d >.
suivie sans discontinuer. Bagdad a anSelon les communiqués iraniens, les
noncé qu.,n missile iranien a ftapp6,
missiles irakiens, tombés samedi soir, à
hier, .à l'Il\1be, la capitale Irakienne, et
Téhéran, ont fait de nouveaux morts et
l'Iran a affirmé avoir tiré, hier matin,
blessés civils, et les raids de l'aviation
onze missiles sur Bassorah, principale
irakienne, menés samedi après-midi, en
ville du sud de "Irak.
Iran, ont tué six personnes.
D'autre part, un communiqué miliDe leur cOté, le quotidien AJ- Thswrs,
taire Irakien, rapporté par l'agence iraporte-parole du parti Baas au pouvoir à
kienne d'information INA, a indiqué que
Bagdad, et le quotidien AI-Joumhouriys,
prO'ijouvernemental, cités par l'agence
1.100 soldats iraniens ont été tués dan'
la nuit de samedi à dimanche par les
irakienne d'information, ont affirmé que
unités du deuxième corps d'armée Irala • vaste opération • contre les maquis
kien, déployé dans ~ centre du front.
kurdes dans le nord du pays a matériaSelon le comml.!nlqué, l'Infanterie,
lisé « l'union populaire contre une poiles blindés et l'artillerie du deuxième
gnée de traitres et d'agents de l'ennemi _.
corps d'armée ont mis en échec une
L'Irak avait affirmé, samedi, que ses
attaque iranienne menée dans la nuit de
forces armées, en coordination avec les
samedi à dimanche, dans ce secteur,
milices kurdes pro-irakiennes,
ont.
tuant 1 .100 des assaillants et faisant des
monté une' «attaque
d'envergure>
dizaines de prisonniers.
ELON un porte-parole militaire iraS
kien, les appareils Irakiens ont
lancé, samedi soir, des raids contre les
22.03.88
21-03-88
En trois semaines
L'Iran et l'Irak affIrment
avoir tiré 225 missiles
Vinal et ua joun aprtl1c tir du
pmnIer mùIiIC Iraaica le loir du
28 fhrier,
l'Iran et l'Irat
oat
anllllllC6 avoir tin su total 22S millÏIcI - IOit 10 par jour eo lIIOyCIIJIe
- IeloD un d6c0mpte srret6 laIDOdi
19 mari. Daal cette nouyelle
• pun du vtl/f!1 ., marqu6e d'une
bRft tRft de quarante-buit HURI
lia fin de la _ine
demim, l'Iran
affirme avoir tin 12S mÏllila - 34
lur Baldad et 91 lur d'autres aulomUationa. la plupart clalll le lud du
paya.Sur la 100 mÏllila dont l'Irak
a all/lOlld le tir, 90 ont YiK T6b&an,
8 la Yille .. inte cbiite de Qom et
2 Ispahan. Lea lraltielll ont d'autre
part conrirm6 que 26 mililles
avaieat toucb6 .,clad.
Sur le front du nord. l'Iran a
arfirm6 .. medi que ICI troupes
pounuivaieat leur ayance clalll la
province de Suleimaniyeb, contr6lant au total plus de I 000 kilo1Mtres carra du f(urdistan irakiea et a
accu" BaldacfUyoir
bombard6 l
l'arme chimique, ea trois dernien
joun, plulieun localita kurdes
prises par la fOl'CClliraniennes dalll
la rqion de Halabja, de Khormal.
de Tovaila et de Dujayla. La radio
de T6b6ran indique que les forea
iraniennes sont oc<:up6esl «MIloyer. la Raion des effelS cbimiques. Elles ont 6yacu6 une partie de
la population atteinte yen l'arrim
du front, Seloa un commuaiqu6
adUtaire iranien, plus de 10000 s0&cialS irakiens ont 6t6 mil bon de
combat depuis le &but de 1'0p6ra~
baptis6e« Val Fajr 10 ••
T6b6ran n'a pu, jusqu'l plisent,
meatioan6 la participation aUll op6ratiolll de ICI allia kurdes irakielll,
aIon que M. JaW Talabani avait
af'firm6 cIaIlI l'interview qu'il nous
avait accord6e (If! Mondf! du
19 man) que l'attaque contre la
naioa de Halabja .. ait 6t6 mea6e
conjointement avec l'Union patrioti-.
que du Kurdistan, qu'il diriae et qui
Olt fortement implant6e dalll la pro..
vince de Suleymaniyeb. M. Talabani a pr6cis6 qu'il existait entre les.
Gardiens de la r6yolution iranielll et
les pe<:bmerau kurdes une 6troite
coop6ration au stade de la pnparation des offellliva, mais que cellaci 6taient men6essur le terrain d'une
manière incUpendante par les diff6-'
renta forea alli6es, qui utili .. ient.
chacune ses propres m6tbodes et
Ityles de lutte.
La perte de Halabja et de sa
ngion a 6t6 durement ressentie à
Baldad, où le ministre irakien de la
d6fense, le g6n6ral Adnan Khairallah, a mena<:6de recourir à • lous
les moyens. pour d6fendre le territoire irakien.
CENTRE PRESSE
21.03.88
Aujourd'hui
nouvel an
lran"n et kurde:
le Newroz
P. cIIIt lea combats qui f0'lt
qge
lea 'fllntenl et lei lnlk.. ,
pouible d'entrllYolr
IMWIueur d'espoir et de !MIixdansla
~
commune du N_roH,
la NOUWlAn qui colnc:ldeavec le
printempa, et qui MrII flt6 ce lundi
au Tolt du Monde, • Poitiers 1
Si le kurdistan n'existe pa s
comme Etat, H existe comme peupie et commeculture, ac:tuellemen
t
r6!M1rtisen 5 paYI: .Ia Turquie.
l'Iran, l'Irak, la Syrie, l'URSS ..
repr6sentant une population.
d'environ25 millionsd'habitants.
Si les origin.. 16gendair.. de
c:ettef'te divergent selon les !MIVS,
le N_roz .. t l'occ:asion !MIrtout
de r6jouissances
populaires
qu'aaombrironl de part et d'autre
les rllYagesd'une guerreabsurde.
Souhaitons que cette arln6e
1367du calendrierpersansoit celle
de .. Daix POur IOUS.
17
JERüSALEM POST
23.03 ..88
Iraq's Kurds talk aboutbreaking away
Hazhir Teimourian
ants are either deported to the Arab.
south or forced 10 take refuge in our
territory in the mountains."
Erzurum.
ONE OF the most powerfulleaders
.of Iraq's rebellious Kurdish minority says he has taken time off from
his nine-year war against ~al!hdad
to be with his family. But as Jdlal
Talabani tours Europe it is clear he
.iJ pondering something more impor~ant: the declaration
of a new
(:()untry .
: Talabani, a 55-year-old former
iawyer, is head of the Patriotic
Union, which claims the support of
30,000 guerrillas in Kurdish areas of
iraq. Talabani, who entered the
Kurdish nationalist struggle in 1958
after the overthrow of the Iraqi
monarchy, insists it would be easy
for his supporters to capture the major towns of Iraqi Kurdistan.
The difficulty would be in the reBetion of the Baghdad government,
which he admits could retaliate with
strength despite its preoccupation
with its war against Iran.
Says Talabani:
"Before
Iran
launches ilS next major assaull on
Ihe south of Iraq, the Kurdish cities
in the north could be bombed by the
Iraqi Air Force. The medium-sized
towns we hold are bombed every
day."
.
The Kurds have accused the Iraqii of uiing mustard and nerve gas in
their attacks. Filmed reporu of the
gruesome effects of the gas have
been shown on British TV.
Although
Iraq's four million
Kurds have long soughl autonomy
for their region. Talabani's is the
Pop: 12-17m.
Area:
85.000 sq.mls
Kurdish population In Turkey
Kurds In Iran and 4m. In Iraq,
first major political group since
World War Il to openly talk of
breaking free.
"Whatever happens in the Guif
War between Iran and Iraq we
are going to have our own republic," he sayi. "But whether it win be
an independent state or a fedeflll
part of lhe state of Iraq will depend
on what happens in Baghdad.
TALABANI says he is "knocking
on everyone's door" in search of
support. "Unfortunalely,
no one
seems 10 be interested in us but
Iran. ,.
Allhough Iran has its own troublesome Kurdish population, it has.
recently stepped up military suppon
for Kurds in Ira4. The declaration of
a breakway state, even if it did not
Tehran@
survive the resolution of the Gulf
War, could help weaken the morale
of the Iraqi Army.
Talabani says he has met with the
Iranian Foreign Minister, Dr. Ali
Akbar Vellayati. "He had no objec.
tions to the Kurds of Iraq determining their own future. We wouldn't
Iran
be surrounded on all sides by hoslile
slates."
Teheran's accomomodating atti.
tude may be based on the assumpIraq
tion that the stalemated Gulf War is
•0
not going to end soon. Says Tala1301 Ml
bani: "Seven Iranian opposition
groups broadcast into Iran from our
territory, and we .do not intend to
Is estimated al 10m" with Sm,
give in to Iranian pressure to expel
(Gemini)
Ihem.
Describing himself as a "revolu~P..!esident
Saddam. Hussein
tionary democrat," he claims 10 be
a~~_hl~a'ath Party survive, we will open to support from any superpowhave no alternative but to break er: "I would like to have good rdaaway. He is determined to end the
tions with Moscow, Peking, Paris,
Kurdish enlity in the north of the
London." To date, however, Tehecountry. Over 3,500 Kurdish vil- ran remains the closest thing to a
lages have been razed to the ground
friend.
IGtmini Ntws)
since the start of the war with Iran in
The MIDDLE EAST page is edited
1980, and even pro.government.vil.
by Yehuda Li/an;.
lages do nol escape, Their inhabit-
TELEGRAMME DE BREST 23.03.88
Des Kurdes manifestent
au Consulat d'A".~agne
,
.
.'
~.
.
13 des leurs sont emprisonnés en RFA. :Quelques uns des 300 Kurdes « lorientais» ont. exprimé leur inquiétude ..
lia seraient eujourd'hui environ
300 inatellés dans la région lori,elttaise. Kurdes meis dè nationalité
turque. Beaucoup vivent d'emplois
dans le bAtiment .. Les problèmea
du Kurdistan, un pays peuplé de
10 milliona d'habitants; partegé
entre Turquie, Iran, Irak et Syrie,
leur collent aux semelles, Ils sont
en guerre depuis toujours et réclsm8llt Isur indépendance.
Depuis .peu, ila ont surtout
maille Il partir evec las Turcs et
c'est l'Alismagns de l'Ousst qui
sert de champ clos Il ce différend.
Treize s'entre eux y sont empriaonnés, .dont une femms qui a en-.
tsmé une grève de le faim le
16 février et qui serait. mal en
point. Tous eppartiendrait au PKK,
le parti dés travaillaura kurdea
d'obédience msrxiste' et dont le
18
clItta fois, ils na craignsnt pas ds
comparer ce harcèlsmsnt Il cslui
. aui était de misa BOUS Hitlsr,
. . Ils ont été reçus par M. Horsl,
. consul honorairs, qui n'ignors rien
de leurs difficultés. Lui mêms a été,
. mis en garda par Is gouvsrnsma!lt.
allsÎnand.
.
.
Dans uns Isttra qui fait allusion
Ils réclamsnt la libération de
IIU risqua da décès ds la grévists
leurs compatriotes et prote.tent,
de la faim, celui-ci écrit: c Au cas
dani un communiqué, contre l'at~
o~ elle décèdsrait, il est Il craindrs
titude des autorités allemandes,
qus les msmbrss du PKK ns prsnlasquelles, selon eux, multiplienent sa mort comme un fanal et
raisnt perquiaitiona et tracasseries
qu'il en résulta uns radicalisation
è l'égard de leur communauté .et
du mouvemsnt qui pourrait entraiqu'ils accusent de c poursuivre
nsr dss attentats ds la plus gravs
une politique ds répression et de
espècs contrs Iss institutions alleterrsur da puis plus de. daux ans.
mandes •.
Durent cstte période, une centaine
Hisr matin, la poignée ds
de.perquiaitiona ont été effectuées
Kurdss brandissaisnt banderole. et
dans des locaux ou de.s apparte.affichas en prsnant soin de ns pas
ments habités par des Kurdes •.
as laisssr photographisr.
Dans un texte, en allemand
F.M.
préaident est Abdullah Ocalan.
Hier matin, une dami douzaine
d' .!ltre eux se sont présentés au
con.ulst d'Allemagne rue Esnoult.
d•• -ChAtelet. pour y exprimer leur
inquiétude, une ection qui ne sera
sans doute pas isolée et qui poutrllit .11 répéter en France.
REPUBLIQUE DU CENTRE
23,03,88
LE MONDE 23.03.88
~gIàntes représaillesirakiennes.
Des milliers de Kurdes victimes
de bombardementscbimiques
L4 peTre du Golfe prend un caractère,df. plus en plus
'.rtlllgiant.Les Irakiens ont bombardé à l'arme chimique. la
régiolr de Halabja. dans le nord de. l'Irak. enlevée la
$.elfl(linethrnière par les Kurdes, alliés des Iraniens, fai~
salit des milliers de victimes. D'autre part. Quatre seul~
ment du cinquante-huit membres d'équipage des deux
pétrolien iraniens. attaqués samedi 19 mars. près de
K1uug. ont été retrouvés vivants.
nombre, a-t-il dit, ont été victimcs
ScIOlI T~b&an,
les bombardede gaz innervants.
ScIon lui, les
ments lur la dgion
d'Halabja,
avions iralciens
ont utilisé
des
clans Ie Kurdistan
irakien, ont fait
bombes
à fragmentation
contecinq mille morts et autant de
nant aussi du gaz moutarde
et du
bIca&
clans la seule journée de
vendredi dernier.
cyanide.
Un groupe de journalistes
aceiLe porte-parofe
de l'ONU
a
dentaWl emmen&
sur les lieux a
déclaré que M. Perez de Cuellar,
pu wir .cIans les rues et abris de
secrétaire
général
de l'organisaHalabja
et des localités
avoisition, était • ~xtrémement préocnantes des dizaines
de cadavres
cupé • par.les informati~ns qui lui
d'hommes,
de femmes, d'enfants
avaient
été
transmises:
Aux,
et d'animaux
qui avaient
~t~
Nations
unies, on rappelle
que'
indiscutablement
victimes de pro\'Irak a déjà été condamné à deu,
duits chimiques.
' reprises par le Conscil dc sécurité
Au cours d'une conférence
de
pour utilisation
d'armcs
chimipresse au si~ge des Nations unies
ques, la dernière
fois il y a tout
à New-York,
le représentant
de
juste deux ans, le 21 mars 1986.
l'Iran, M, Mahallati,
a demandé
une aide internationale
pour soi; gner les blessés, dont un certain
Les Kurdes de D,eux.'
occupent la
m
Ils veulent ainsi manifester contre la
répression de leurs compatriotes,
notamment en R.F.A.
DREUX.
Une vingtaine de
Kurde.,
homme.,
femmes
et
enfants,
a occup'
pacifiquement
hier matin, pendant prn de trois
Quarts d'heure,
l'agence
de la
R.C .•
Dreux, au moment mtme
où se d'roulaient
de.
actions
similaire. au bureau de l'Agence
France Presse Ii Str,sbourg
et Ii
l'agence
de pressé
ouest-allemande O.P.A, Ii Paris.
Se réclamant
du Front
de
libération nationale du Kurdistan
(E.R.N.K.I,
les manifestants
souhaitaient
anirer "attention
internationale
sur la répression
dont
seraient victimes depuis plusieurs
mois leurs compatriotes
en Allemagne de l'Ouest. Ils réclamaient
également
la libération immédiate
de treize d'entre
eux actuellement d'tenus.
Selon
l'A,F,P.,
ces derniers,
originaires
de Turquie,
ont été
arrêtés en février 1988. Ils sont
soupçonnés
de «participation
Ii
une organisation
terroriste _, le
P.K.K., Qui prône la lutte armée
pour obtenir
l'indépendance
du
Kurdistan turc.
A Oreijx, comme ailleurs, l'oc-
cupation
des organes
de presse
s'est termin"
san. incident.
le choix de Dreux peut .'interpréter par le fait QU" .'agit d'une
VIlle symbole en matitre d'immigration,
avec plus d'un Quart de
la population
d'origine 'trangére
représentant
un 'venta~
de cinQuante-cinq
nationalit.s.
Dans
celle ville, les Kurdes sont environ Quatre cents. Ils estiment ttre
un millier en Eure-et-loir
et plus
de 100.000 en France.
Ecarte"s
entre
l'U.R.S.S.
la
Turquie et "Irak, les KurdeS ne
cessent
de dénoncer
le. violences dont
ils souffrent.
Chaque
lour, affirment-ils,
plu.ieurs
d ••
leurs sont torturés et mis Ii mort
par pendaison,
en Turquie no.
tamme~t.
Ailleurs,
ce n'est guére plus
brillant.
Notre
confrére
«le
Monde _ n'annonçait-II
pas dans
son édition d'hier 'de"sanglante.
représailles
irakiennes • leur Ill.
contre
avec
des
milliers.. de
Kurdes
victimes
de bonllfllrde.
ments
chimiQues.
M.M.
La guerre du Golfe vue de Bagdad
L'Irak, en intensifiant les hostilités, poursuit
des objectifs à la~fois-stratégiqueset diplomatiques
BAGDAD
correspondance
L'utilisatioo intensive de missiles
clans la • guerre des villes. entre
l'Irak et l'Iran marque une grave
'escalade:
entre le 29 f~er,
d~but
Ide la reprise des tirs, et le 10 mars,
date du cessez-le-feu proposé par
Bagd.d,
soixante-buit
SCUD-B
avaient atteint T~béran et d'autres
citâ irsnie_
et vingt et un la
capitale irskienne, Depuis, les hostilités ont repris. et les bellig~rants ont
kbang6. au total. plus de deux cents
miulIes.
Cette intensifieatioo voulue par le
commandement
du parti Baas ira,kien s'cxplique par l'évolution de la
IIÏtuatioo depuis quinze mois. Sur le
plu militaire, en erret. les orrensives Kerbela Iudes par l'Iran fin
19~but
1987 visaient à raire
tomber Busora. couper la route de
KoweU et emp&:ber la tenue du
lOIßJIl8l islamique
dans l'~mirat;
elles OIlt khou~, aucun de ces trois
objectifs n'ayant ~t~ alleint.
Puis. aucune des grandes ofr ensives annoacées par nh~ran
ne rut
dklencb6e.
Les Irakiens s'~taient
plus .pécialement
mobilisés pour
faire face l celle qui marque habituellementl'.nniversaire
de la chute
de la dyn .. tie Pahlavi
les 1012 révrier 1979: elle n'a pas eu lieu
en 1988. Redoutant
alors une
• d~mobilisation.
de leurs troupes
et de la population civile, les dirigeanll irakiens ont raviv~ les hosti.Iités.
D'autant que le Conseil de skurit~ de l'ONU adopta, entre-temps, .
le 20 juillet, la résolution 598 recom-.
, mandant un cessez-Ie-reu.
Bagdad ne tarda cependant pas à
éprouver des déceptions
: la 598
n'est toujours pas appliquée; le sommet du conseil de coopération du
Golfe r~uni récemment s'cst montré
moins rerme que celui d'Amman à
l'~gard de T~héran; les év~nements
de Cisjordanie
et dc Gaza ont
écli~,
dans l'opinion internationale, la guerre du Golfe qui retombait quasiment dans l'oubli.
La vie se poursuit normalement à
Bagdad malgré quelques ~nuries.
mais les liaisons a~rienne.
avec
'Europe ne sont plus assurées que
par Iraqi Airways. Ica grandes compagnies internationales
ayant suspendu leurs vols_
I
Les diplomates
s'interrogent
sur
les prochains objectirs dca Irakiens.
Cherchent-ils l provoquer une offensive terrestre afin de profiter de leur
su~riorité
aérienne pour obtenir .ur
C'cst sur cette toile de rond que
le terrain un avantage
marquant,
l'aviation
irakienne
efrectua,
le
27 révrier, un raid contre une rarn- . sinon décisif? Ont-ils voulu tester la
capacité
de
dsistance
et
de riposte
nerie de ~trole, l 10 kilomètres de
de, l'ennemi
avant d'envisager
la
Téhéran. C'est le piège : l'Iran, le
récup~ration de la presqu'île de Fao,
premier, envoie un missile auquel
occupée par trente mille Iraniens ?
l'Irak riposte par des tifs massirs sur
le centre de T~héran, raisant de
Ces derniers temps, le pdsident
,nombreux
morts et d'importants
Saddam Hussein a rait souvent aUudégits. En revanche, les missiles irasion, devant ses interlocuteurs
étranniens qui visaient dans le ~
le
gers, à cette • terre arabe •. Enlever
centre de Bagdad sont, cette fois,
cet atout à T~h~ran ram~nerait
les
dirigés sur l'est de la périphérie, plus
positions respectives
sur les rronrhidentiel
- l'un d'eux cst tombé
tières à ce qu'elles étaient fI'OSso
non loin de la résidence de l'ambasm~o lia veille de la guerre, en sepsadeur de France, M. Maurice Coutembre 1980. Une précédente tentarage - et moins peuplé.
tive de récupération
s'étant soldée
par un échec, l~ experts considèrent
que les Irakiens sont maintenant
UDstock
condamnés à s'abstenir ou à r~ussir.
. Mais une éventuelle victoire .uppodeSCUD-B
,serait qu'ils soient prélS à sacrifier,
I estiment-ils, dix mille à quinze mille
Les observateurs
occidentauX:
I¥mes.
En attendant,
les diriestiment que les Irakiens disposent
geants irakiens semblent persuadés
d'une
quantit~
appréciable
de
que l'intensification
des hostilités est
SCUD-B:
entre deux cent cinle meilleur moyen de convaincre le
quante
et cinq cents, selon les
Conseil de sécurit~ d'intervenir
effisources. Il s'agit d'engins relativecacement
pour obliger Téhéran
à
ment obsolètes dont ils ont constitué
accepter la paix_
un stock au fil des ans et qu'ils ont
allégés pour leur donner une plus
PAULBALTA.
longue portée .
19
24.03.88
Il
E~Al: TOUpK~ G't.;;rncimtc; ~otiùvÈtal "d.
9[ llip« anc; Koup3lKÉC;[ltapxl£c; tttC; ToupKÙIlo at cnJJ1ItMlKtC;G'tpatoÏl pt KOÏlp30uc;
avtapttc; [V(!)ultcipxn Eva toulci.XlG'tOYJ1ÜOc;
Kci9[ Koup3uoic; OtKoyËv£WC;ItOU cmjpiC,[t
tOY ayoova tOU E9vtKoaltÙ£U8[proTaKOÜ 1\1[tOOItOU
ytΠ[vlaio Kal a3tlrJ1[\Jto Koup3urtci.Y.
Tov alloÀ.O'ylollo ËKaVE
x9&ÇilE~tpOPIlTtT11y"411
Ell~tElO T11ÇllipOOTJçtOUMUll)IlOUKat T11ytopTI] NEßpöÇ,
oùlllloÀO T11Ç KoupÔttcÏ]ç
EllvtKtiç Avt\ota01]ç, to
E9vtKO AltEÀ£\lGE!'<JltIlCO
MËtlllllO tou KouplilOtaV
OE ouvËvt£uÇ110T11YaieOlloa AVtallOKpltOOVSËvou
TUIlOU.
!ÏllllplllVa 11£autOv, Ilavlll
all~ 1000 Ee.£ÀOVtËçllpOOXlllp11oavllEpOl OtO av'
'.
_'
'taptllCo. LllaKÔ<naIt£vTtvta . Kav lloUci liiKtt>a KataOKO(250) «llpootatEÇ X(!)PlOO\?> llEiaç liaOKciÀlllvKallllùll11lioov.
'.
&ooù..oyOl
£1Ct£À£OT1JKav ilE allO't~lla
0
•. To MËt6illO ~. ao£ 70
aplellOç tOllÇ va IlEtllleEi' aYlllVlOtËç, Ilua U tlllV
alla 25.000 OE 6.000. AKO- olloilllV Kai tOV . ftoÀv.
1111to 1987:"
tËIl, 11lËT11 tOU AaïKou
!tp«toÏl.
.
• Eytvav 2.00 oallltO'taÇ
Kai KataotpaqnlKav I111Xao EKllPOOlllll0<itOU MEvTJllata ~iaç 3 lila. tOUPICl- tOOllOU,UllOOTI]pll;£Otl T11v
lloÀlnKti llayoolla'toç Kat ElKlllVÀlPlllV.
• Katappicp61]KE Éya £ÀlPTtVt]çllOU£cpaPIlOÇEltOOpa
ICOlltEpO, KataOtpcÏcp1]KE 11 ToupKia Ota Ç11TI]l1ata
Ëva tpËVOKai alloKllÀilcplll]- . ilE T11VEUcilia, T11vKÏlllpO
Kat T11BouÀlapia, Ullalep£Ïl£1 11liOOKOÀ11
eË01] t1]ç
OtO KouplilOtav. Kat1]leP110E nç ~ßEPvTtOElÇ t1]ç
/:;.:r£PllaV.taç Kai t1]~raÀ-'
Àlaç ytan OUVEPYOvtat
ilE t1]V ~OUPICl!'itKU •pVt]01] Kai tOYlOEon 0 aYlllvas
tOllÇen lilaÀÏlOEIt1]v EllilK1]
VOlla~ia Kai tOY EllilKO
OtpatO llOU iliP.OOEnpö-'
olpQta 11tOUpKlKTJ
allOlKleKpatia OE.12 llOÀlt£i&Çtou
KouplilOtav.
X.Z.
HERALD TRIBUNE 24.03.88
Iran !1faq Tactics: Fighting for Political
Advantage
n
By Alan Cowell
,\'('W
rOf/.. Tillll"
SC/T;n'
NICOSIA - In sharp contrast
to recent practice, the Iran-Iraq
war has become focused on orrensives far from the major battlefronts on land that Tehran views
as decisive in determining the
eventual victor.
Unlike the righting since 1984,
Western and Arab specialists s:".ll,
ticipation of an Iranian orrensive
this year. At the lime. Baghdad
orrered a conditional acceptance
of a UN Security Council ceaserire plan. but Iran raised objections.
In regional diplomacy. Iraq
also appeared to be gaining the
upper hand when the I.argely conforced to take such measures," said
the official, Kamal Khorazi, addïng that it depended on the will of
the United Nations Security Council "in taking some measures
against the use of chemical weapons" by Iraq.
Mr. Khorazi said that if the
"deathly silence" continued in response to Iran's protests to internatIonal organizatIons, "then maybe
we will be forced to do that, to
defend ourselves."
Mr. Khorazi would not comment
directly on reports from the Neth:
erlands that Justice Ministry offi:,
"clais had seized a ship bound from
the United States to Iran 'carrying
15,000 pounds of rocket fuel, The.
request to seize .the ship was made
by U.S. officials.
~
the war this ye~ihas lieen limited
to relatively' modest encounters
on land 'and wider assaults on
•
,t'I
~
NEWS ANALYSIS
Gu~f shipp~ng and on. the warring
natIons' CItIes. Thé' sMt, they say,
is designed more to produce diplomatic and 'political advantage
than secure major territorial gain.
The result, Western diplomats
Artillery duels were still raging
to the north and south of Lake Oar
Sandi Khan when Western reponers traveled to Hlalabja under Iranian escort this week. Iraqi warplanes.
roared overhead, and random aniliery shells gouged small craters into
the adjoining fields as reporters
toured Halabja, Dojaila and the
tiny hamlet of Anap, where another
80 bodies of civilian gas victims
had been heaped together on the
roadside.
The bodies of dozens of dead
Iraqi soldiers were strewn along the
five miles of roadway between Halabja and Dojaila, where the heaviest fighting occurred last week.
. Officials of the Iranian RevoluIionary Guards who were in charge
of the offensive said they captured
several hundred Iraqi tanks, artillery pieces and thousands of sup-'
pan vehicles, in addition to prisoners.
Burned or bombed out Iraqi
tanks and trucks attested to the
battle. Thousands of spent artillery
shells cluttered roadside emplacements and boxes of spent ammun:tion carrying markings from the
say, has been a setback for Western efforts to secure an arms embargo against Iran. The setback,
they add, accompanies a sense
that the war, which topped Arab
agendas only a few months ago.
had slipped in importance because of the Palestinian uprising
in the Israeli-occupied West Bank
and Gaz~ Strip.
For the last four years, the early
months of each year have see'n
major onslaughts by Iran on the
southern front around the Iraqi
port of Basra. The efforts had
been depicted by Tehran as final
onslaughts to overthrow the leadership of President Saddam Hussein 10 Baghdad.
After bitter fighting a year ago.
Iraq reinforced
its defenses
around Basra. apparently in an-
Jorda!llan Army - one of Iraq's
supphers - were stacked in supply
areas.
But the starkest and most gruesome scenes of this distant battle
set in a lush green valley guarded
by flanking snow-crested peaks are
the quiet faces of the noncombatan~ victims: four smail girls in tradltIonallocal dress laying like dis~arded dolls by a trickling stream
In Anap, two women cuddled in
death. by a flower garden, an old
man In a turban clutching a baby
on a doorstep.
Many of the ~
inhabitants
of Halabja fled to nearby mountains, according to the handful of
townspeople who have refllrned.
.But many others died in the subse.quent a.nd massive aerial bombing
by Iraqi warplanes, they said.
Iran has estimated that 4,000 civilians died in Halabja either from
gas poisoning or from the intensive
~mbing. This figure could not be
Independently verified.
. A year ago, the population of
Halabja was reported at70,ooo, but
thousands of residents had fled af. ter an uprising against the Iraqi
mili.tary authorities last May, reducing the population by roughly
hair.
. In Tehran, Iranian medical specl~hsts treating Halabja survivors
said the gas cloud contained a mix.ture of mustard and cyanide gases.
Hundreds of gas victims were
evacuated to Tehran hospitals,
where Western Journalists found'
them suffering from cherr: ..
~urns on their ski!), eyes and Il
tIssu~. Some of the victims includi
Iraman ~evolutionary
Guard~
who had Just entered Halabja to
accept the surrender of the Iraqi
gamson whose supply lines had
been cut off during the fierce fourday bat.'le that began March 15.
Hanud Sohrabpour, an internist
at Labbfi ~ejah Hospital in Nonh
Tehran, said he had admitted 152
gas victims from Halabja. nine 0(
whom had subsequently died.
In general. Iraqi officials no
longer deny using chemical weapons and argue privately that they
<lTeused to blunt Iranian assaults.
N~ver.theless. any independent'
venflCa110n that Iran was responsible for the Halabia attack would
..
•
SUITE
have 10 examine 'the question of
why Iraqi Corces employed such
weapons on the civilian population,
or Halabja afler Ihe baille Cor the
city was over.
Al the lime
or
'
Ihe surrender in '
Halabja, the Cronl lines oC Iranian
attack""' had pushed we!1 easl of
lilt city, d~
inlo Iraq, and Ha-,
labja was notllemg used by Iran as
a base 10 support ils forces.
The brulal assauh "n the town,l'
committed by Iraq, would lend 10
conCirm olher repop< thai Iraq has
underlaken a systematic campaign
to punish thai pari 01 the Kurdish
population of northern Iraq that
has united to assist Iran.
HERALD TRIBUNE
The surprise Iranian offensive
was carried OUIin slages, according
to Ali Shafii. one
the Revolutionary Guard commanders,
.
In the first stage, Mr. Sham said,
Kurdish guerrillas backed by RevO-:
IUlionary Guards opened up with
arlli1ery. Simultaneously, Revolutionary Guards using!, flotilla of
or
small boats came up lhe lake and
stormed ashore behind lhe Iraqi
Corces thaI were fac:ing the first
:JIMI,Iilthe allac:k.
24.03.88
Iran-Iraq Tactics: Waging War Far From Front
By
Alan Cowell
'\'
...,-' r.... ~r
NICOSIA - I._!JI_lr
.. t
ID _t
pqcticc. lhe Ir1ln-Iraq
_ ha bel:oIlK focused 01\ offen.
lÎoa f. from lhe majar hlltlcfronlS 0II11nd Ihll Tchrln viCW1
... decisive in dctcrmininc lhe
evenlual YÏCtor.
Unlike the ficJllina .IICC 1984,
Weslern Ind Arlb specillislSSly.
the wir Ihii year h.s been limiled Sly. hu been a sctbad for Wesl.
ern dfon.. 10 secure an arms em"'/'10 lIIinsl Iran The selb.ck.
they add. accompan'es • sense
NEWS ANAI.YSIS
th.llhe w.r. wh,ch lopp<dAr.h
Gulf shiPflinC.nd 00 lhe "'arrinc Icendas only a rew months aco.
nations' c.tics.Thc shifl. they Sly. had slipped in importance he.
is dcsicncd morc 10 p..1ducedip. Cluse ci the P.I.. un'Jn upri,jng
Iomalic .nd political Idy.nlace in the hrllCh-occupl<dW.. I Bank
Ind pau Stnp
lhan 'lCCuremajor lerrilorillll'"'
The result Weslern diplOl1\lts
For lhe I.." rour years.lheearly
to rel.lively modesl cna>untcrs
on I.nd .nd widcr ISSI"ItS on
scrvalive :.. rall nallons 0( the Gulf
rallied to Baghdad's cause laie last
vear.
. With sometimes bewildering
speed. ho.. ever. thallineup has become blurred and ambiguous. Iran
Ialled to produce its widel" forecasl
Wlnler offensl\e. in pan. Kcording
to Weslern diplomats in Baghdad.
because it was notable 10 persuade
enough Iraruans 10 volunteer for
the war.
.~nd Iraq. fruslrated and fearful
o( seeing lhe momentum 0( ilS recent diplomatic gains slip away.
bas pursued tactics that have
blocked Western dfons to win SoVIel badung lor an arms embargo
against Tehran. specIalists an the
Gulf region sa".
The Iraqi pre>ldenl ha, ,'ther
conslderatk.'fls. too. accordang to a
Western diplomat an Ihe Gulf. The
loss 0( m,'lTItntum offered the
prospect 0( a conllnucd stalemale.
a Slluallon lhat Ba~dad sees as
benefillng Tehran ...lth .IS larger
populallon and .ts nttd 10 bolster
IlS armaments.
In laIe FebnJdl~, IrJq muù an
Iraman ref,"eI;- eIght miles ID kllomet~rsl rrom .he center of Tehran. Wcslern dIplomals '" Iraq said
B;lghdad hopallo provoke Tehran
1Il1~,reopenang lhe .....ar 01 the Cliles. The label relers 10 long. range
rrusslle and aenal offenSIves. which
Western RUllla", e~pem say Baghdad IS be beller eqUIpped 10 fight.
Iran launched Ihrer nussilcs anto
Baghdad. enal-ling Iraq 10 unleash
liS pre\"Illusl\ unu-.cd l,mg-range.
;urfa"e'lo-'urlJce
ml",Ie, The
months of cach ve.r ha... secn tjciralion of .n Ir.ni.n clfensivc
major on.laucht5 'by Iran on Ibe tbi. year. AI lhe lime. IIac""ad
soulhern rrool around the Iraqi off~m1 • condili'lII.lllCCCf'l.nœ
port of Basra. The efforts had of a UN Security ('ouncil CC~.
becn depicted hy Tchran IS f,n.1 fire pl.n. bul Ir.n r3l~ ohjKonslauchts 10 overlhrow the Icad. lion~.
ershi" of p,.esidentSaddam HusIn rqion.1 diplomacy. Iraq
'Cin in BaV>d.d
.1.0 .weared III he lIininc lhe
Aller hiller f'&hunga year ago. upper hand when lhe '.rcely con.
Iraq reinlorced iu dcfensu
around Basra.• pparcnlly in In.
Iraqis say they build the missllcs
themselves. bUI Wcslern mllit.lf\i
experts say lhey are SovIet-sup.
plied Scud-Bor SS-l~ m,sslles ...nh
extended range.
"In a way the whole ttung !lad!.fired." a Western dipl'lmat 'aIJ.
because n enabled the $,,, let
L'ruon to slip awa~ Irom L S, pres;ure 10 suppon an Jrms emt>ar2,\
againsl Tehran as a pU:lI>hme:lli~'r
falling 10 accepl lhe l'i peac:
plan. which was prtSCnlcd m September.
"The Iraqis "'anled la ",,'rn :he
inlernational
communll\."
Jn
Arab diplomal said ... ~
-.. anIN
to make ;ure Ihal Iran "'a~ not
gom& to get a"'a~ wnh ;Ialhng,"
Smce Feb, :9. IrJq hJ' launched
106 ml,slle 'In~e~ J2Jm,( T~hrJn
and ,'ther IrJntJn , ..~~,
ALSACE 25.03.88
Iran-Irak
Des bombes en Turquie
D.. avion.
Inconnu.
ont IlldIé .111 bombes. hier
matin à 'cieUll reprl •••• près cie. po.t •• 'rontall.r.
eIe Kaptll .t cie Habour dan. la province cie Mardin
(.ud eat cie I. Turquie IImltroph.
avec l'Iralt) a
annoncé I. porte-parole
du ministère turc d •• Affair.. 'trangères,
M, In.1 B.tu.
L'ag.nce
turque AnatoU. • Indiqué pour .a part
que la défense
anti-aérl.nne
iraltlenne.
qui se
trouve au nord de l'Irait, près d. la frontlèr. turque.
.v.lt
.ur
les avion.
Inconnu.
qui, selon
l'agence ...... I.nt cie. avion. Iranien •.
.L'agence
ajoute que le.' bombes
IIché.s
à un
Itllomètr..
du poste frontaU.r d. Habour (l'unique
post. "'accè •. en Ir.1t clan. las t.rrilolres
turcs) onl
p;ovoqu'
I. panique parmI I.. routiers qui attencIalent .Ull (lOIt.s .t brisé I.. vllr.s des Inslalla'Ilona douanlèr .. sens 'alre cIe.vlctlm •.
:Ln combals continu.nl près cie c.tt. zone bombarèIée. .u nord"sl cie l'Irait, clan. la provlnc. Iturde
tI...
cie Sulelmanlgeh.
Téhéran affirme que se. Iroupes
onl progre .... ce que Bagdad a démenti.
Un porte-parol.
Iraltlen a cependanl
Impllcltemenl
connrm'
les violenies opérallon.
militaire.
dan. la
région. Il a Indlqu' que l'avlallon, l'artllleri.
el le.
chars Iraltlens ont bombardé
I.. position.
Iraniennes clans -I. région nord- falsent cie. -millier.
d.
nIorts-. L'lr.1t • également Indiqué avoir abattu
clans 1.'",,seCteur trots avions Iranien. cie type
F-4 .t cieux hélicoptères.
.
D'autr. part, la guerre cf.. vIII.. continue. Bagdad
• lancé sill mlsslte.
sur -I. capital.
Ir.nlenne.
Téhéran • riposté en lançant cleUll enfin. cfu mime
type .ur Bagdad.
A P.rls,
I. gouvêmement françal. .• .1Ipr1m' se
-très gr.nd.
préoccupattonà I•• ulle des In'ormatlon. sur l'.mplol par l'Ir.1t d'llrTllel chimiques clan •
I. ville d'H.labl ••• u Kurdistan Iraltten, .t rèlt .... se
-condamnation
absol~cie cette pr.tlqu ••
L. MRAP, Mouv.ment éontre la racisme et pour
".mltlé
entre ln peuples, • également
cOndamné
l'uUllsetiOn par l'lrall cie gaz. toldquea au Ku,rdhtan
Ir.ltlen mal ••
dénoncé -l'implication
cie gr.ndes
puissances,
'I comprts I. Frence- d.ns I. fourniture
cie malèrlel.
-DOUr cie lellea opérations-.
al
..
HERALD TRIBUNE
24.03.88
Iran Cliitrges IriuJ.
With a Gas Attock
And Its Grisly T~ll
By Palrick F.. Tyler
Il (I1It,,.,,,,.,, r",',IÇ""'fC'
HAlAIlJA,
Iraq - MM:
Ihan 100 bodies (I( women, chil.
drm ancl elderly men lay in lhe
SIlUIs. alleys and coorlyard. 01
lhi. now empty city, victims 01
whal Iran alleges 15 the wont
chemical.warfare allad on ci,
vilians in lhe more than ~en
ynTO oIlhe GuI( War.
Same viclims hUl!&ed chil.
drm in .ï!enl embraces. others
sprawled in doorways. One
family lay near a table sel for
lunch.
In aoolher hoo.es, lhe cellar
became lhe dealh chamber rN
residenls lryins 10 nec Ihe
heavier.than.air
cloud that
-red down intn their refuge In
killlhem.
Out.ide. lhe .lrce," were lit.
tered with lh. bloaled corpse.
01 calli. and sbeep, cats and
dos.'. allllappcd by Ihe ch.mi.
cal hUl11 near the citv cenler.
LIBERATION
Irllq deni .. re'l"'nsibilily ror
""al happened In Ihis valley
"0 mil •• (24' kilometelA)
norlheast 01 ea&hdad on March
16 al 2 P.M. when a .insle WII'
plane appea~
from th. weSl
and dropped one or more chem.
ical bomm sending a deadly
yellow and white cloud Ihrou&h
the city, killins hundreds and
pcrha~ thousand. oflraqi r.. l.
denl •.
Iranian mililary ofrici.l. told
W.. tern journahsI' that IwO
Iraqi riiolS. whose jels wcre
,hnt down during 1he balII.,
h.d IICknnwlcdgcd Ihnl Iraq
we.' rcornnsihle for lhe chemi.
cal.lIack.
Halabja survivon Slid in in.
terviews th.1 they wert certain
the gIIs allack had come !rom
an Iraqi wllplane, because il
had llCCU~
arter a fiem:
smund baille for lhe cily was
over and Iraqi ground rorees.
had withdrawn or .urrendc~
10 lhe Iranians.
Iranian officiai. mcfied thaï
Ir,,\'s mililary command WII
punlshinllhe
Kurdish popula.
tlon 0( Halabja ror ilß complic.
ity with Iranian rorecs,
An Iraqi mililary communi.
qu~ gid 1111 week thaI Iraqi
rorees had lonaago abandoned'
Halabja and did nOl con&idcr
lhe area important. Whalever
happened, lhe communiq~ u.
~rted, was Iran'. responsibil.
1Iy.
Yet Ihe evidence that lhe
Iraqi Army was in Halahja in
slr.nglh is plentirul.
The 84' attaclt came durin,a
lars. military "rren.ive hy Ira.
nian Revolutionary Ouardsand
KurdishJuerrillas,
who have.
penetrat
JO mil.. inlo Iraq
and are now duS in along 1M
shore nf lake Dar Bandi Khan.
whose darn i. a major hydroelcclrie power source ror nor1h.
eastem Iraq. '
,
Arlillcry duel. were slill' rag.
ins 10 lhe nOrlh and south or lhe
lake when Weslern rcportel1
traveled 10 Ifalabja under Irani.
an escort this wcek. Iraqi war.
plaon roared overhead, ,and
random artillery
shells gouged
small cralers inlo Ihe adJoinmg
rleids as reporters toured Halabja,
Dojaila and lhe tiny hamlet of
Anap. where anolher 80 bodies of
civilian
gas viclims
had been
heaped logel~er on the roadside.
The boIties of dozens of dead
Iraqi soldiers were mewn alon& Ihe
li\'e miles or roadway belween Ha.
.labja and Dojaila, ,,'here the hca\;.
è5llighting occurred.lasl week.
orficials or Ihe Iranian Revolu.
tionary Guards who were in charge
of Ihe orrensi\'e said Ihey captured
sc\'eral hundred Iraqi lanks, artillery pieces and Ihousands or suppon vehicles.
Burned or bombed OUI Iraqi
13nks and llUCks attested 10 the
baille. Thousands or spent artillerv
shells c1ullered roadside emplace".
menlS and bo"es or spenl ammunilion ~arr\'mg markmgs . from the
Jordanian .\rmy - one or Iraq's
s1:'pphers - were Slacked in luppl\'
:lreas.
.
BUI the starkest and m05t glUesome scenes o[ this dislaßl ballk
SCI m a lush green \'alle\ guarded
by nanking snow.ereslC.!' p(aks Me
the quiel races or Ihe non~(>mbat.
ani viclims: rour smdll eirls in tra.
diliona! local dress laYing like dis.
~arded dolls by a trickling stream
11\ ;"nap. two "'omen ~uddled in
dealh by a no"'er garden. an (lId
man in a turban dÙlching a bJ~v.
25.03.88
KUR[m5TAN
Les Kurdes irakiens avec Khomeiny contre Hussein
Les nationalistes kurdes d'Irak, alliés à l'Iran, sont prêts à tout pour se défendre contre Bagdad y compris
la menace contre les coopérants français, comme l'explique ici l'un de leurs dirigeants, Jalal Talabani,
:'
:
S
nous capturons des techniciens
ses collaborateurs intervient pour dire:
couper loutlien avec l'Irak: après s'être
nçais participant à la construc.
"Nous en avons assez de cette pitié, longtemps battu pour l'autonomie du
lion du nouveau centre nucléaire, silencieuse ... Ce n'esl pas cela qui nous
Kurdistan - en 1984.1985 encore il
irakien de Karatchauk, au nord.ouest
sauvera.»
avait engagè des négociations aveç le
de Kirkouk, ils ne seront. pas considérés
Paradoxalement,la
dernière offensive.
régime du président Saddam Hussein
comme de simples olages: ils seront
iranienne sur le front du Kurdistan, qui
sur cette base - il revendique au.
.jugés comme criminels de ~uerre. C'est
a permis la "libération» de Irois villes jourd'hui
ouvertemenl le droil des
.Ie sorl qui attend lous les techniciens
kurdes .. a accentué ce sentiment de
Kurdes à l'autodétermination:
"Nous
'français impliqués dans des activitéS
désespoir irrémédiable avec les born.
voulons une République du Kurdis.
militaires en Irak ..,» Pour1alalTaiaba.
bardements irakiens massifs,. nOlamtan », déclare-t.il, péremptoire.
"Si
ni, secrélaire général de l'Union pa trio.
ment aux armes chimiques des agglol'Irak devient un pays ,démocralique,
lique du Kurdistan (UPK), il ne s'a~t.
mérations de Halabja,.Khonnal,
el Si; nplre République kurde pourrail avoir
pas là d'une menace, mais d'un averUs-, louane ainsi que. les camps de
sa place dans un systéme fedéral,
semen\: "Je veux réveiller le peuple
regroupemenl
voisins. Rien n'a' é!é comme en Yougoslavie; évidemment,
françai~,.I)ou~ leq~el noUs 8;ardon~.!l0épargné aux populations kurdes, dont
oPus garderions nos "peshmergas»
tre amltle: SI Chirac conUnue d etre les pertes s'élèvept à plusieurs milliers' cbmme garantie pour l'avenir... Mais si
l'ami de Saddam Hussein, il devra en' de civils lués (5000 selon les. sources
l'Irak reste une dictalure, alors DOUS
supporter les conséqu~~~ ..:.»
; iraniennes) pourles seules journées des , nous séparerons.»
Agé aujourd'hui de 55 ans, Jalal Tala-.
16-17 mars. « C'esl une nouvelle preuve
. 'Cette République klirde ne sera pas si
bani, qui nous a accordé cel entretien à que nous somuies victimes d'un génOci- '. ridicule que cela, ajoute.t.i1: avec ses
Londres, n'a guère changé depuis l'épo- ' de», affirme Jalal Talabani.
: ' .. ::
cinq millions d'habitants, elle sera plus.
le '
..
peuplee' que la Jordam'. el le LI'b.an
que - C'e'Ia'it 1'1y a un quart de Sl'CC'
-.
Les déplacements de population au.
'
,
'd'
.
1'"
al
Ba
, .
ou, cons! ere par e gel)er
rzam
Kurdistan revêtent une ampleur sans, reUDIs..ou
que laus Ies Etats d u G 0 l'.e ...
(
')
1'1
e
'
t
al'!
auss'I'un
des
son < fils , ,
comme
I
précéd'
ent.'II
ne
s'aoit
plus
de
cree'rune..
E
à
.
t
l'
.
1
d'
'd M'
e
.,.
I grace
son pe ro e, a ses au t res
le jeunes
oups ra IcaUX» u
ouv - «zone de sécurité» le long de la fron-.
ressources ml'ne'ral~, à son sol fertile et
'o
al
ku
de
l'
~:e
Il
d'n'g.
,.
t
men. I na
r dra .... n. ,. l,
tl'e'r.'.c'-tprau'quemenltoutl"norddu
....
d e ses h a b'ta
t
d'h'I n l'
de
, ~
v
a'l" mgemoslle
1 Il s, cc sera
aUJour
UI un
s eux pnnclpaux
Kurdl'stan qui est systémaliquemenl
. h t
. Ce".
Ile
nPt de parti' sans du Kurdl'stan
If' a
.
un
pays
nc
e
e
prospere.
, ...s, cc
arou,...
• vidé de sa population: les villages sont
République
kurde
risque
E1'êlre'
kien, fort de plusieurs milliers de «pcsh.
rasés, les mosquées el.les églises déConfrontée à l'hostilité de ses voisins.
mergas ».
.
lruiles, les écoles fermées ou détruites,
Avocal des solulions extrêmes: il n'a' les populalions déportées el regroupées
"Mais l'invasion lurque - la pire des.
pas hésilé à forger une alliance avec aUlour des grandes villes de Kirkouk,
hypothèses - nous donnera la chance
1'1ran de Khomeiny, guidant à l'occaErbil el Souleimania: au total, cc sont
de réunir deux des parties du Kurdis.
sion les Gardiens de la révolution jusplus de 3000 hameaux et villages
tan, el de mettre en commuli noire
qu'à Kirkouk. Considérant désormais
kurdes qui ont ainsi élé détruits - dont
expérience mililaire et la masse de la
l'autonomie comme une formule dé- une dizaine d'églises el de monaslères
population kurde de Turquie.»
passée, il prône l'autodétermination
des '. vieux de plus de mille ans, .Iémoins
En attendant, comme le Parti démoKurdes, sinon leur indépendance. El il d'une trés ancienne présence chrétienne
cratique du Kurdistan (PDK) de Mas.
n'hésitepasàmenacerlegouvernement
dans cette région du Moyen.Orienl.
saud Barzani, Jalal Talabani joue à
français, coupable de «complicité avec Des cenlres urbains plus importants
fond la carte de J'alliance avec l'Iran.
les crimes de Sadd am HuSsein »... .
comme Koi.Sinjak (dont est originaire
Evoquant ces relations, Jalal Talabani
Il a, enfin,l'inlenlion
de frapper son
Jelal Talabanil, Nergassour, Diana et
eslime qu'il s'agil pour l'instant d'une
.
'B d d'
Rouandouz seraient en train d'être ra«coope' ration conlre un ennemi cam.
a d versa1reaucœur,a
ag a meme,ou
ses' a' leur tour. .
.
I~sétrangers ne seronl pas à l'abri. Si on
mun, avec des intérêts communs, à un
lui rait remarquer que. ces menaces
C'est cette escalade impitoyable de . momenl précis». El ce n'esl que s'il
risquenï de réduire là sympalhie' de l'àrabisation' et' de la 'répression qui 'arrive
à un accord avec les Iraniens sur
lia l'opinion pour le peuple kurde, un de conduil Jelal Talabani à envisager de le droit à .l'autodétermination
des
Kurdes et sur le futur politique de j'Irak
que l'on pourra vraiment parler d'" al.
liance».
Ces nouvelles relations ont déjà per.
mis à l'UPK de recevoir des quantités
importantes
d'armes
relativement
lourdes - des mini.Katyushas,
des
missiles Sam- 7 et Saqr, des mortiers,
des RPG.7 et des RPG.Il. Après avoir
'mené pendant dix ans une guerre de
guérilla classique, faite de petites escar.
mouches, l'UPK peut désormais niener
une guerre de fronts: depuis le 26
tëvrier, plusieurs brigades .de l'armée
irakienne sont engagées, sans succès,
dans une opération contre la zone dans
laquelle se trouve le quarlier général de
l'UPK, dans le triangle SouleimaniaDokan.Chwarta,
autour de Sarmaband.
-,
.
De même, les combattlin~ 'de
tu PK ont participe' à la récente ope'ra.
lion iranienne conlre Khormal el Ha'
labia, attaquant à partir de leurs. posi •.
' à l'esl de Halabia, landis que les
tions
'
Iraniens attaquaient à partir du sud. El
c'esl une unité de 1250 peshmer.as de
•
l'UI'K'qui a ....lIétré la première dans
,..
Halabja, le 131llars.
La prochiiÏne étape dans l'escalade de
l'activité des forces kurdes, c'esl la
libéralion des grandes villes du Kurdis.
Ian, en particulier de Kirkouk. Tout en
reconnaissant que c'est inviter le gau.
vernement
irakien à les détruire,
comme il vient de le faire à Halabja,
Jelal Talabani déclare, en faisant réfé.
rence à l'" oncle Hô Chi Minh )', qu'il
est clair que le peuple kurde doit s'al.'
tendre à de longues souffrances. Mais,
conclut.il," nous lancerons cette opéra.
tionquandl'ennemiirakienseraoccupé
ailleurs, par une offensive iraniennc. Et
.h
d
nous sommes ne es, nous avons u
pétrole, nous reconstruirons nos vil.
les».
Cbris KUTSCHERA
LIBERATION 25.03,88
Pluie de missiles sur Bagdad et Téhéran E'~~
.
. des bo mbar demen ts de missI
"1 es soI-S0,I
Adœœ
Saddam
Hussein
L'Iran et l'Irak font état de bilans meurt"ers
a- la sU/te
.Ie
cbcI deKhairaIIah.
l'Etat irakien
qui est
égaI~
jeudI dans les lanes résidentielles des deux capitales. Les belligérants ont fait état, par ailleurs, de ~t cbcf suprême des 'forces armées,
~lIes
opérations militaires sur le nord du front, dans la province kurde de Suleimaniyeh.
aYait pmooueIJement inspecté le seca«guerre: des villes)l s'est pourmé pour sa ,art la détermination de
suivie jeudi avec l'annonce par
Bagdad à poursuivre ces tirs jusqu'à ce
l'Irak du tir de six missilcs solque l'Iran accepte d'appliquer le cessezsol sur Téhéran, et une riposte
le-feu général exigé par la résolution
de l'Iran qui a lancé deux engins . 598 du Conseil de sécurité. L'Irak, qui a
du même type contre Bagdad,
affirmé avoir tiré 99 missiles de sa
alon que les deux belliJ.érants
propre fabrication, sur Téhéran, depuis
ont fait état d'opérations militaires
le déclenchement de la « guerre des
dans le nord du front. Le tir des six
villes Il, huit sur la ville sainte de Qom et
nouveaux missiles sur la capitale iradeux sur Ispahan, a accusé l'Iran de
nienne a été effectué peu avant dix
poursuivre le « bombardement sauvaheures du matin à la cadence d'un tir ge Il de ses localités frontalières, notampar minute, scion Bagdad.
ment Quma et Bassorah.
Ces tirs ont fait 10 morts et 100 b1cssés,
Les deux belligérants ont fait état par
. et détruit notamment deux hôpitaux, . ailleurs de nouvelles opérations militaideux écQles, et deux mosquées. Ils'agît . res sur le nord du front, où l'Iran avait
d'un des plus lourds bilans annoncés
réussi une percée la semaine dernière,
par Téhéran depuis le déclenchement de
dans la province kurde de Suleimaniyeh
la « guerre: des villes », le 28 février
(nord-est de l'Irak). Téhéran a indiqué
dernier. Bagdad a annoncé de son côté
que ces troupes avaient encore progresque soixante-dix civils, dont plusieurs
sé et pris de nouvelles hauteurs dans la
enfants, ont été tués ou blessés dans
région de Khormal, dans la nuit de
l'explosion jeudi après-midi d'un mismercredi et jeudi, mettant hors de comsile iranien dans un f( quartier populaibat « un millier de soldats irakiens».
re» de Bagdad.
Bagdad, qui avait reconnu la perte de
La presse officielle irakienne a réaffirl'importante ville de Halabja (70000
L
habitants), située à environ 300 km au
nord-est de Bagdad, a démenti ledéroulement d'une nouvelle attaque iranienne. Elle a qualifié de « mensongéres», les informations de Téhéran sur
une nouvelle avana: iranienne dans ce
secteur. Un porte-parole irakien a cependant implicitement confirmé les violentes opérations militaires dans la régi~n. Il a indiqu~ qu~ l'aviation, l'artü;lene et les chars Irakiens ont bombarde
les positions iraniennes dans « la région
nord» faisant des cc milliers de morts ».
L'Irak a également affirmé avoir abattu
dans le même secteur trois avions iraniens de type F-4 et deux hélicoptéres.
A Ankara, un porte-parole du ministére turc des AITaires étrangères, a annoncé que trois avions non identifiés
ont bombardé jeudi matin à deux reprises le territoire turc près de la frontière turco-irakienne).
La situation dans le secteur nord, où
l'Iran a engagé depuis dix jours une
nouvelle olTensive, haptisée Val-Fajr 10
teur nord durront le 14 inan dernier et
c'est notamment en représailles contre
la nouvelle offensive iranienne dans le
secteur.qu'ü avait ordonné la reprisc
des tin de missiles sur Téhéran.
.
. Le .gou~t
f~
a exprimé
~
sa «trèS grande ~pation»
à
la suite des informations sur l'emploi
par l'Irak d'armes chimiques dans la
"!!k:d:Ha1abja, au Ku~
irakien, et
reatèré sa «condamnation absolue» de .
a:tte 'pratique.. Au ~
d'Onay, on
rappelle par' ailleun' les' Ilmesures de
contrôle tris strides» PDscs par la
Frana: pour empêcher Ie détOuniement
à des fins militaires de substances chimiques utilisées dans l'industrie civile.
U existe des contrôles à l'exportation
sur les produits toxiques qUi pourraient
servir a la fabrication d'armes Chimiques, ajoutc't-on.'
.
'.. . ,. .'
:. ,: D'i,ris AfP
.I.e~:.Mo~t
côD~
l'Irak dè Pz 'toxiques au KuntïsC
irakien et .~dénonce Ill'inip1icatloa cie
grandes pwssances, y compris la Frana:» dans la founrilUre de matérieJs.
«POur de telles opérations».
.
LE MONDE 26.03.88
Le conflit entre Téhéran et Bagdad
Le nombre des victimes de la «.guerre des villes»
ne cesse de croître
Pour la premi~re fois depuis le
dEbut de la -guerre des villes - qui
oppose l'Iran et l'Irak depuis le
28 fmer, Bagdad a foumi le bilan
des victimes de deux missiles irame. tombEs jeudi 24 mars sur la
capitalc: irakienne: treize morts et
prà de soixante-dix bless&. Pour la
premiàe foil Egalement, l'agence
irakienne INA a diff1ll6 un reportale' dEcrivant les dEgits oecasioaa6s per l'UD de ces missiles TEh6ran a amnn6 avoir land huit
de ces ClIp jeudi sur l'Ink, tandis
que. Bagdad .revcndiquait le tir de
six fus6es sur l'Iran.
Pour leur part, les Iraniens ont
fail élat de dix morts et cent blessés
à la suite de la chute des missiles irakiens sur Téhéran jeudi. Des hôpitaux, dcs écolcs, des mosquEes, des
habitations ainsi que des magasins
ont Eté touchEs.
NOUYeUes
condamoatioas
Plusieurs de ces missiles ont
atteint la capitale au moment où le
prEsident
de
l'AssemblEe,
M. Hachemi Rafsandjani, dEnoRSdoa l'INA. le misaiIe iranien a çait, Ion d'une conférence de presse,
la - politique sournoise et IImbicl6truit des babitatioDa et fortement
gui - de l'Union sovi6tique •• Nous
cadoaunag6 ua llepital pour enfants
tIVOftS la certitude. a-t-il Egalement
an.ï qu'une matcnlit6, 06 plusieun
dit, que l'URSS tI loumi ces mi:tfemmes et nourrillons
ont Et6 si/es
là l'Irak), et l'extlme,, des
bless& per des 6clats de verre. Puquelquu engins qui n'ont ptlS
sant brutalement du silCIICCle plus explosé nous a prouvé qu'Ils ont été
complet sur les effets des missiles lalNlqués en 1985 et en 1986. et que
iraniens depuis pRa d'un mois lune
les piiees ayant se",i It allonger leur
abondance de d6tails, l'INA s'cst J1OI'thont été aussi labriquées e"
a souligné
Ionpcment 6teDdue sur les scàtes URSS. _ Toutefois,
d'horreur dans UD quartier • popu- M. Rafsandjani, • nous ne désirons
leux - de Baadad. Et œ, au lendo- pas que cerre question entralne une
rension dans "os reliltions IIl1ec
main de la diffusioD dans le monde
entier d'images terrirlantes sur les Moscou -.
ravqes oœa,ioaœ. dans le KurdisLe président du Parlement a,
taD per des annes chimiques irad'autre part, ac:cus6 la France et les
kiellllCl qui, scloD des bilallS ira- Etats-Unis d'avoir fait obstacle à
IIÏCIII, ont fait quelque cinq mille
l'envoi d'ußC mission d'cxpcrls de
l'ONU dans la r6gion de Halabja
morts dans la population
civile
(~u Kurdistan irakien) pour eonstakurde... irakienne.
le
raèisme .et pOw: ramitié ennles peupleS; a tOndamDé jéÎJdi l'utililiaioD
ter les effets des bombardements
chimiques irakiens. Washington,
selon M. Rafsandjani, s'cst opposE à
l'envoi d'une telle mission, r6<:lamé
par Téhéran, sous le prétexte que
• /'Iran a\lait également eu recours
aux armes chimiques -. Accusations démenties par les autoritEs iraniennes. A New-York, le porteparole de l'ONU a indiqué jeudi que
la demande de l'Iran était • toujours à l'étude ".
L'utilisation par l'Irak d'armcs
chimiques au Kurdistan a continué à
susciler des réactions dans le monde.
Après d'autres pays, comme les
Etats-Unis mercredi, la France a
condamné ~tte utilisation, exprimant jeudi sa • tris grande préoccupation - et réitérant sa - coNitl_
tion absolue de cette pratique e"
\liolotion flagrante du protocole de
Genève de 1925 -.
Le Pani socialiste s'est Egalement
ElevE contre • le recours IHulHue
aux armes chimiques -. indiquant
que. ces bombardements lont suite
It toute une série de tris l'avu
exactions contre la population du
régions kurdes de /'Irak: dépl_
ment de populations. exlcutions
sommaires, etc. -.
Enfin, des Kurdes r6sidant l Puis
ont formE un • Comité de solidarité
avec les victimes du massacre de
Halabja -, qui a réclam6 jeudi une
aide m6dicale pour les rescapés et
• rarrit Immédillt de l'aide milltairelrallfaise It l'Irak -.
23
gas
TIMES
27.03.88
Iraqi
attacks'revive
horrors of the Great War
THE
IRAQ-IRAN
connicl,
arindina alona weil inlo ils
eighlh year. has onen been
compared
10 Ihe firsl world
war because of Ihe huge num.
bers of Iroops sacrificed for
Ihe sake of advancing. in some
cases. nol much mo~ Ihan a
few yards.
Parallels
are again being
drawn wilh Ihe 1914-18 connici. bul for a differenl. perhaps more sinisler reason Ihe use of poison
gases.
banned by lhe inlernational
communilY in 1925 so Ihal Ihe
horrors of earlier ycars would
aever be repeated.
They have been. in the unLkely scllina of Ihe remote
Kurdish
mounlain
town of
Halabja
in nonhern
Iraq.
some I S miles from lhe border
wilh Iran. Western correspondenls who visiled Ihe lown
wilh Ihe Iranians last weck
vcrified lhat hundreds of Iraqi'
Kurdish
civilians .. including
entire families. were killed by
chemical weapons.
haclly
how many people
died is not yel known. Kurdish pcshmfrgah guerrillas. aihes of lh. Iranians. captured
Ih~ lown on March 16. The gas
allacks happened before Iranian forcesjoined lhe guerrillas.
Tehran
Kurdish
rcbels
claim thai as many as S.OOO
KurdIsh CIVilians and hundreds uf guemllas perishcd in
Ihe lown, in norrnal t.mes a
lhri, ..ng communily
of some
Jim Muir
KURDISTAN
70.000 people.
The Iranians
say Ihat Ihousands mo~ a~
sufferina from Ihe effecls of
the poison gases.
Dr Mohammed
AI-Mashal,
Ihe Iraqi
ambassador
in
London,
lasl week denied
accusalions
lhal il was Iraqi
warplanes
which
dropped
chemical bombs on Halabja.
He accused the Iranians of
responsibility for Ihe killings.
But Iraq has never admilled
SOl'll I
using poison gases in lhe past.
even when lhe charges have
been substantiated
by independcnl
invesllgators.
In
March 19H6. a learn or United
Naliuns expens for the firsl
lime publicly named Iraq as
responsible for using chemical
weapons
againsl
Iranian
forces "on many occasions"
durina Ihe Iranian allaek on
Iraq's Faw peninsula, al Ihe
soulhern
end of Ihe baille.
fronl.
Even American official. no friends of lian - conceded
Ihal Iraq was lhe mosl likely
culpril al Halabja. "ln addilion 10 the media ~ports, we
do have some addilional
indicators lhat Ihe massive aIlack was in fact carried OUI by
Iraq." a slate departmenl
officiallold The Sunday Times.
The spokesman added thai
Ihere we~ "olher indicalions"
lhat Iran also used chemical
shells in the same arca. but he
could
nol specify
when,
where. or whal type of chemicals were involved.
!ly all accounts. a combinalion of muslard gas and olher,
more inslanlly fatal, chemical
agenls caused Ihe massive carnage at Halabja.
The injured survivors Ihal
reporters saw being lrealed in
hospilals in Tehran and elsewhere last weck showed Ihe
classic symploms of mustard
gas poisoning - ugly skin lesions and breathing
dimcullies.
As well as progressively
alfeeling lhe lungs and skin.
muslard gas also impairs Ihe
bone marrow funclion. Il often means a lingering and
pa.nful dealh. allhough some
vÎclims recover.
BUI many oflhose who died
']tt,
1u~~rt
litera
~INTERNAnONAL
28.03.88
..............
ido
n. _
\'oot.
1-. ~
inslantly
in or near Iheir
homes bore diffe~nl
lraces.
"The speed of Iheir dealhs
would sU$8esl somelhina very
Quick-acuna - nerve lienlS or
one of Ihe cyanide-based
blood pICS," said Don Kerr of
Ihe Inlemalional
Inslilule of
Stralegic
Sludies
(IISS) in
London.
Iranian officials in Halabja
ilself also believe lhal cyanide.
agenls caused man)' of Ihe
dealhs. Experts believe Iraq
has al leasl Ih=
chemical
weapon produclion cenlres al Samarra,
RUlbah
and
Salman Pak - and is i>roducing Ihe nerve gases Tabun. Sarin (bolh are phosphorous
compounds).
cyanolic agenls
and mus lard gas.
Allhough il did nOI name
Iraq as responsible. a learn of
UN cxpens firsl reported thai
mustard gas and Tabun had
been used againsllran
as early,
as March 1984, Since lhen.
Iraqi use ofchemical weapons
has been r~poned cv~ry year
cxcepl 1987. with varying degrees of success. againsllran's
spring offensives.
thc Iraqis ofbombing
Halabja
out of spi le. and 10 de 1er the
populalion
from joinina lhc
guerrillas.
Don Kcrr of the IISS agreed
Ihat may have been onc faclor.
"8ulthis
is also an aClion the
Iraq.s
have I8ken before
againsl lhc Iranians when in
danger of losing - and Ihey
seem la have laken a beat.ng
al Halabja." he said.
"This is somelhing lhal Il
going ID be held against Ihem
IIraq] for a very long timc to
l'llmc - and .t's goins lu ,10
nOlhlng 10 ca" lhcir Inlernal
problem in Ihc nonh," Kerr
added.
Iranian leaders lasl week
vowed la resort 10 chemical
warfare if the UN SecurilY
Council fails 10 condemn Iraq.
hpcns say Iran IS working on
chemi,'al weapons. bul .s lagging well behind Iraq. Ihough
Amencan
ollicials say Iran.
ians have used chcm.cal shells
on "very limited occasions"
over Ihe past IwO y~ars.
Thcir use againstthe Kurd!,
however, is apparently a more
recent
lhing.
Rebel
Iraqi
Kurds say Ihallraq first began
using poison gases againsl
their guerrilla hases and a
number of Kurdish villages
last April.
Kurdish guerrillas accused
~
'.
bune.
n. .........-.....
Iraq Stands Accused
Again, Iraq slands credibly accused of former beltigerentsjoined
in signing the 1925
resorting
10 chemical weapons in its war
protocol Bpinst use of a weapon Mjustly
wilh Iran. More Ihan 100 Kurds -women,
ooodemncd by"lhe generalopinion
of the
children and elderly people - were killed
civilized world." Iraq signed in 1931, and
on March 16 in the Iranian-occupied
city of /lOW it violates both the letter and the spiril
Halabja. The instrument
of their death ar- of the tJ'Clny. The victims are nOl evenlranirived in a single warplane, almost cenainly
an soldiers but Iraq's own Kurdish citizens.
Iraqi. whose bombs dispersed
a yellowThe attack appears 10 be a grisly warning
while cloud through Ihe Kurdish Iraqi cily.
againsl an ethnic $"oup thaI Baghdad acThc deed is in every sense a war crime. It cuscs of collaborating with Iran.
is compounded
by Iraq's lame official deniumg bef~ the Gulf war, sporadic vioals and unofficial alibis for using a dastard.
lations were alleged against the Italians in
.. weapon.
The U.s. Stale Dcpanment
Ethiopia in 1935-36 and El}'pl in Yemen
'properly denounced Iraq for its "particularin 1963. Bul Iraq's violalion has been rely grave violai ion" of the 1925 Geneva
peated and nagrant,
beginning
in 1984.
prolocol oUllawing use ,of gas weapons.
Baghdad's culpability was established by a
Americans haYe no wish 10 see Ira'! prevail
United Nalions inquiry. resulting in conin the Gulf war, but il was no! lhe ayalollahs
demnation
by the Security Council.
who started it, bombed the U.S.s. StaB and
The United Slates and Ihe Sovi:! IJni(ln
escaIaled the "war of the cilies," firing mis- '.bave been negotiating a new Geneva agreesiIes into the center
civilian areas.
ment that would reaffirm Ihe ban on use,
Iran bean the responsibility
for prolongOII~aw production
and call for destru'ction
ing this scnsdess war.1f il DOWretaliates with
cl stockpiles of c:hcmical weapons. AgrecilS own gas weapon.; the mullahs win baYe menl has been stalled in arguments over
thrown away the:ir 'mora1'~
and
verification and wbattodo
about proliferaedged the world closer 10 llaÎMrism. .
lion of these weapons 10 slales like Iraq.
,
Olurdùß
called mustard
poi- ,. 10 themcanlime.
WashingIon' and Mosson" what il. was introduced 'by. the Ger-. cow baYe 10 &ct ID urgent. message to.
mans, then used by all sides routïßeJy and Ba~hd~ now:. Slop using these weapons
hideously in World War L So ueat was the. or forfat outside support.
"
Io!ithing aroused by chemica\ waif arc Ihat
. ~ TH £ N £W YORK TIMES.
or
Ps"'lici1islt
24
H Ku6épVlJUl} O(cil avaYKa(eral va paÀaK6JUel UJ maUl} UJç
H ToupKiu «UVQK
ArKYPA,
O
,
El» tOU~
<ryliJYaç tlllV
KoiJQ6lIlV anJV Q\'atoÀlx~
TOVQXla 1\tav lima /IO),V axI.~v6ç, am6I\ 'I xlilQCl avni - 'I pOvrJ
aro NATO - 6rv llŒQCI6lxnaL
tow aro t6a~ ~ IItlOVÔnltE~.
KÖlloIoç 6ou1.am\ç toV IoolClÀl-
enl
. H wtfQYia a~,
1I0L' xaQ<lxtlJ.
QLa011XEOlIO allte01.'111tOUÇ llUQ<ltlJQ'ltÉç UlÇ I\IIMOY EllLt\lXli; CTllJV
~oQta
taU touQxLxoi' ÉOvOll;.
ÉÔWOEto Evauoilß XaL y'a <iJJ.£:.
llaQ6J1OLEÇWlEQYtE;, In; qroÀaxi;
l:a{>yx"atoWiQ,
JlÔÀL;lIQOOlI'<na,
tWilllOE WlEQyia lIclVO; 76 XQŒ'
toul'ivwv KoùtlÔwv XaL ToùQxllIV.
1I0U /Y,ve xwei; va SExaOaQIDtoüv
auyxEXQL!,ÉvU aL~!,ata
KaL ota
WLO to NnaQlllluxtQ. 45 KoùQÔOI
Savaxuvav wtEQYia lIclva; YLa QQ'
XEtÉç '1I'iQE;, ~'1tWvtaç va otllJl(l$olIV
Ol IIftl1"flllYÈç 0jl0IpÙ).(J)V
touç, !,Iß lIQŒxnx~ llOU lxEL aexi.
OELva Eq>aQJ1Ö~EL
tWe« 1\ xu6ÉQVl]'
OIJ lit llQOIp<IV1j axoll6 tlJ ÖWOllOOlJ
tlJç aYlllV~LllÖnjtaç
tOU XOUQÔL'
xoV XlviywtQÇ.
cnucoV AI\jlOXQŒtlxoV AaLxoV
KÔ\lflatQÇ, llOU 6Qialmm
CTllJV
avtuw1.it£lXlTl,tô4~CIl va OlIaoEL ta «'taIlllov» 1I0U
lOXÙ£1 fOOl xm E~vta XQOvIß,
llQ04PÈQOvta~l'ion ota KolVoOOÙ1.LO ta OvOilß .Kov(JOO", Km ôÉXllrtXE aUtOCTlLy!'d to ôLxavLxa lIUQ<i &xL JlOvOY tau XOOE{lVl]tLlCOÙ
XÔjljlatQÇ, alla XUL taU tÔLDUtaU
ßl1XI1YOV tau, tau xallrtY'l~ E@vtlÜ. I_v,
1I0U tOY IIÉ{laDE YE'
v~
ÖEXŒtÉOOE{lLÇ,ull£VIlu!,i1;ovtciç toV lit tOY MOYÔtE{lO ôwm6
~uai
tQ<illO On «lmfV T01l(»l1o wrG(>Mloa
~
~
DE
ToVplUJ".
avtO ta ymxO
x>.4ur,
£Üloytç ~
- llOQŒX~
~
~
01
t!\Ç-
Evaç CllJIWVtutOç
~
lq!OÇ WllÇ
.~
KoilQÔOllÇ. fIß llQlim) ljlOQci 608q-
lΈfi'a~~tlIlV2.1X!J
Nœ(!1IXvx!Q, va J1lÀOUv
H'
••
~IQ
xata .'.. rolJ(!K"''I
ta. ElIUlXEl1tix?Iß tl)\' XOUQÔLX~
yl.iixJoa.
. H KouQÖLXl\ Eivm ylJixJoa wta.
'tOQE1J1liv'I
öw QOllci1.ou CTllJV
TouQXia. IE XQ\'Eva axol.Ew 6rv'
ÔLÖcioxrtm, l((Jj.Uci Elpl\I'E{lLOO,Ev.
tullO ~ 6L6l.io 6rv ElILtQÈllEtm va
~YQŒIlldvOotalLOuQÖLxà, Xl açullciQxollV 15 EXat"l'l'UQIß KOÜQÖoI CTllJV TouQxia, llOU
6rv yvwQt~OIlV ill'l y1.Waoa m
l\E{lIOOÔtE{lOl. KaL =LÔi) O1layo-
PRESSE
llaQ<iywv,
0\IVEtÜ.wE
~
lIOÀu
llOÀltLlPIç
tolJ(!Xun;
IIOU
cno,
lIOU
Eq>aQJIÖ~ ~
llv6ÈQVl]aIJ
tl)\' avtljlEtlÏllllOll tou lCOU,*xoV lIQ061.iiJlŒtQÇ, EiVŒ1 QI ÙlltôEç
yw oVvôEOlJ ~
XWe«ç lit tlJv
EOK. TOY lavouciQw 1\ TouQxia
UIIÉyQCl1ll£tlJ IvtWaml tau Iu!'.
6ou),iau tlJç EUQ<lllll\ç YIß tlJv xatciQYqOlJ tlllV ooaavLCTll)QLwv xaL
UllOOXÉflrtXEOtL 6a UlloyQ<i1j>EIXaL
avci).oyq où!'ooOlJ tau OQYavLo!,ov
HVllll'ivlllV EOvWv. To mta 1I000v
6IUJlÇ 6a 6ÙotllllOoUv 01 wtÜvOQCJ>lIEÇ ovvlhjXEÇ XOU EllLXQŒtOÜVOE
0l.E; tLÇ tOUQXLXEÇqroÀaxÉ;. Éotw
lUlL lit tl)\' Ulloyeacpij tlllV ôoo
OUtWv auv6T)xliJv, lIllQŒ1lÉVELJ1Éya
E(llIltlJilßtLxO.
yw
lIlQUIO\J KoiJQ6lIlV, /IOU XQŒtoVvtm CTlIÇ CTlQ(ItllIltlXiç qro~
toV
Koup8ou~
va a.l.uoOÔÉvOvtaL aL xQŒtOi'J1EVOL
IIft~Ù touç. KaL aL IpllÀaXLOIlhol
bEY ELvaL llMOY ullOXQEW!'EvOl va
IpOQOUv tlJ Dt01.~ tlilV lpuÀaxlÏJv,
u.Ua o,n QOvxa Oüow.
MOqlIOÇ.
E9NIKOI
XOW ~
28/81£8vD
ecVEtm
'A'<'_'
flI-,..'-. awzJ"UUIE
_ •._.....
Kava •• "'" ~OVl""'"
lCU6iQ...,,11IIva Kanl O(!U1piY£o :C~~'fD€';
•
axö!,'1 xm va "Ll.~o(L xu-
nr"
axI.'1QOv ayWva tlllV qro~'
VlllV. EXatOvtOOEÇ XQatOÙIIfVOL
Èxavav WlE{lYia lIEivaç. xm Evaç
0.."0 amovç, 0 MEIPk E6iv fia6où~, lIÉ6avE. Y~~av 6IUJlÇ lUlL
l'E{lLxÉ; axö!''16ÙotuOOu;: fYlUltaotcillrtXE tlJÀEljXIlVLX~auOXElliJ YIß
va !J.1lO(!OUvQI XQatOÜJ1EVOLva
I flAP AXQPlUElI outi;
£.~LXOLVlllVOUvlit tau; ouyyEVEt;
tlJ; tO"Q%LX~; xuGiQV11OT]ç Km tOuç ÔLXI}y6QoUÇtouç. 0 xeO'
OEYÉyLVav 6ioo", YLU /.Ovou; uvvoç tlllV EllLOl<ElltlJeLwv ôw.aow.
e(Xll.~wn>.o"Ç, uûö bwm 0110 a"01lX£, KatOQYiJfl1]xE to OÙCTllJJ1Œ
VEiç tlJv KouQô\K~ oe örl'lÛoLOU;
xWQou;, lIO)).oi XWQ"ni [~{lavav
otLÇqro).ax!;xOLm(lYxC~O',""VVCt
<lIlVmOOÙvtOL J1é tot; 'PUiI!KIù;;.fvou; ouyymlç tau; !'E... ilOvtOlailß!
0
OCEAN 28.03.88
l'lralLveut «raser)) l'Iran!
Lefàt-majoi'a
fait le «serment» de détruire les villes iraniennes
Un mois après le début de la qu'il avail recours aux armes D'autres victimes ont été dénombrées dans d'autres bom« guerre des missiles J que se chimiques, pour contrer l' • inlivrent aveuglément et sans ré- vasion J iran:enne. B~lJdild es- bardements du même type et
time avoir le droit de recoum à
une mission des Nations-Unies
pit l'Irak et I"Iran, l'état-major
«tous les moyens disponiest attendue lundi à Téhéran
irakien a fait hier le « lerment »
pour examiner les blessés irasolonne! de détruire les villes bles J pour se défendre.
L'Irak, accusé depuIs plun.ens.
iraniennes et de «Iemer la
sieurs années d'avoir recours
Dans un geste sans précémort J dans les rangs iraniens.
dent, l'Irak a dénoncé M. de
Selon Téhéran, les forces ira- aux armes chimiques, ne l'ava,t
jamais
reconn!.!,
jusqu'à
préCuellar
qui a condamné le reniennescontinuent à progresser
cours aux armes chimiques. Il
en territoire irakien dans la pro-- sent, même Quand Ii ava't été
l'a accusé d'être « partial J et
vince kllje
de Suleimaniyah condamné en mars 1986 PQrle
,~--a s'occuper de questions seaprès aVOIroccupé la ville de Conseil de sécuilté de r OI',U.
condaires au lieu de contraindre
Halabja (70.000 habitants) et
l'Iran à accepter une paix glopris le contrôle de 1.000 km2 l'Irak ~arde
bale.
dans ce secteur, à moins de l'initiatIve
Cette accusation risque de
300 km de Bagdad.
Selon Téhéran, le bornb:Jrdemettre en péril les conversaL'Irak a reconnu entre-temps, ment chlm:que de t-Id\3~}13a rait
en des 'tèrmes à peine voilés. 5.000 morts et 5.000 blessds. tions sur une relance d'un ré-
glement de paix que M: de
Cuellar doit avoir à New York
avec un représentant du g0uvernement iranien, puis avec le
chef de la diplomatie irakienne.
Hier, manifestement pOlir
montrer qu'il compte warder
toute latitude d'action dans ses
opérations militaires, l'Irak a tiré
deux nouveaux missiles sur Tl~.
héran et deux BUtr.. sur ispahan. la deuxième ville iranienne.
L'Iran a riposté c:omIlW d'hllbitude et tiré deux ms.ïIe8 sur la
capitale irakienne en -d6but de
matinée puis deux -iutres
l'après-midi sur Bassorah. la
deuxième ville irakienne.
.•H nPOTH. ll&uttpa 28 Maptlou 1988
I-PRDTI
28.03.88 ..
KOIN_HEDIXEIPHtH EZONT~tHI TOl' KOYP4-I.KOf AAOY AllO 'f-oY-PKIA, IPA-NKAI IP-AK.
EIKOII
EKatOllllüpla
KOÜPÔOl, t1Jç liEyaÀÜtEp1]Ç cnillepa xco~iç ltatpiôa
EBvo~
t1Jtaç atOv lCoallO, YlOptaaav
anç 21
tou Mä.pt1J, .ae auV9iJKEÇ ä.YPlaç Kataltie01Jç Kai ôlCÏlçecov, t1Jv eBvllc1Ï. tO~ç
IIÈpa, t1J NEBPOZ,
t!1I1Èpa ,t1Jç EÀltlôa1 Kai t1]ç ltpOalloV1]ç, alla Kai tOU
aycova Yla À&utep~ä.. Kai aveçapt1Jaia
..
Kai tOUtOç 0 ljlEtlVOÇ Yloptaof1oç
tT]ç
NEBPOZ, EiXE ISlaitEpTJ Olll!aoia y\a tOY
KOUpSIKO Àao, Ka8wç EVtEivovtal 01 EVÈpYE1EÇ YEVOlCtOviaç OE ßapoç tOU alto tlç
ljlaOlOtllCÈÇ I(UßEI'vijOE1Ç qç ToupKiaç Kai
tou (palC lCal to 8EOICpatlIC0 lCa8EOtWÇ tOU
Ipav.
.
To Slall&ÀIOIlÈVO KoupSlotav,
I!la ItEplD:xi!llÀ.OÙOlQ OE ItEtpÈÀa.IO lCal opUlCta KOlto.0llata, aUâ lCal IlEYciÀTJçOtpatT]YIIC1jÇ OllI!aoiaç, lCataJ..aIlßaVEI ÉlCtaOll 1t00VCIlalto
530.000 tetpaYCIlvllCa ~lÀlollEtpa
(4 ljlOpÈç
IlEyaÀÙtEP'1 altO tT]v EUciSa) lCal lCaÀÙlttEI
tll'1llata tT]ç. TouplCiaç, ~ou IpalC,. tou Ipo.v
lCal tl1ç Lup~aç. Ltl.Ç XCIlpEÇ~UtEÇ, 0 ap~81lOç tOU KoupS.~v Elval CIlÇEÇ'1ÇJ.!OlpaOI!EVOS: 10 ElCatollllupla OtO tOUPICIICOKOUpSlOlaV, 7 OtO lpavllCo, 3 OtO IpalClvo lCal 1
0tl1 Lupia.
.
Anö ta ~ä91'1
TIlÇ apxa1öTlltaç
o 1C0UpS\1C0çÀa6ç Eival Èva alto ta opXC1\OtEpa É9V'l Ot'1V ItEploxi!
lCal 01 piÇEÇ t~u ljlla~OUV
OtO 4000 It.X., Otav t}l'1l!ala t'1ç IVSOEUPCllltaïl(!]S ljluÀi!ç !IEtalClvij9TJlCav altO tT]v
EupCllIt'1 0tl1V Aoia. KoùpSOI aYCIlVlatÈÇ 1t0ÀtI!'1oav
OtO 7tÀ&upo tOU Mtya. AUçavSpou lCal tCllV MaICCÖäVCilVOtT]v ElCotpatEia lCata
tCllV nEpoWV, EVW apy6tEpa .
'1 ItEp'IOXi! SÉX.9'1IC~tlç EmSpOIlEÇ tCllV MoyyoÀlllv tOU'
TOÈYyIC\ç Xav lCal tCllV I!OIJOOUÀllaVllCwv op5wv.
To
1837 to KoupSloto.v
lCata1Cti19'1ICElCal ItpoOapti19'1ICE
OtT]V 09C1lllaVllC1j lCal tT]v
nEpouq aUtolCpatopia.
Alto tOtE, 01 Koùp501 SEV alto 1.500 a9rixi1 Koùp501
Élta'l'av va aYCIlviÇovtal y\a
XCIljJIlCoi, I(UpiCllÇ yuvallCätl1v E9vlK1Ï touç aVcÇaptT]italoo, OICOtw9'1lCav altO XTIoia. LtlÇ 21 lavouapiou
I!llCa ow
I!ovo to öipTJvo
1946, '1 ICOUpS1K1Ï Ollllaia
MalQÇ -loùvlQÇ 1987. OltCllÇ:
ro
Ull'ro9'1ICE y\a Itp t1l ljlOpo. SE lCatirrYtlÀt
TJ' 111E9viJÇ
ltavCil alto to Koupölotav,
AI!V'lOtiu,
I!OVO tOY 10Otav S'11l10UPYi19'1ICETJ1tpCÏl- vouaplO tou 1987 cÇOVtro9rt
tl111'1l!olCpatia tOU KOUp51lCav llaÇllCa altO ta lpalCtva
crtav crtT]v ItEplOXi! MXallO'tpatEÙl!ata
130 l!a9'1tÈÇ
Itavt tou Ipav. H 11'1l!olCpa-, TjÀuciaç 13-l7 ;tpÖVCllV. . .'
tia tou M~alllto.vt ICpcil!lcrE .: -. Ito tOUPICt~O, .KOUpöI'
1l0VO Il Il'1VEÇ lCal SlaÀUlh]O'tav, '1 lCataltlE01f Eivai
ICEßiala alto tOY LaXTJ tT]ç iSla
lCal XElpOtEPTJ. 01
nEpmaç, I!E tT] /Ioi!9Ela tOU . KOÙpöol Ö&v Ultcipxouv. em",
ßPÙaV11C0Ù lCàl tOU. al!EplOlll!a Kai avaljlÈpovtal, alto
lCaVllCOÙIllltEplaÀlOI!OÙ,
. tlç. tOUplCt1CÈç' DpXËÇ '.oav
... «tOUPICtIC1j IiEIOVÖtT]tll»;
TOtplYlI)vo
.. EVWSiVUl altayopeul!tVQ Em
1t0lvij ljlllÀlilCtOTjÇ
I!WieI
TIlÇ tpolJOKpatlaç
.lCavEiç lCal va j'pcilpel otT]v_
AltO tOtE, 0 1C0up511C0ç ICOU{lÔIK1Ï
yÀIiIOou.. ..'.,.
:
ÀaOç avnllEtCllltiÇEI I!la lCat'acrtaOll SlaplCCÏlÇ EvtE\VäIlEV'lÇ lCataltlEOllç Kai tpo-.
1l0ICpanaç crtlç tp6\ç ICUplätEpEÇ xroPEÇ OltOU ÇEI.
- LtO IpcilC, I!la tEpai:ma
Itpocrlta9Ela
YEVOlCtOviuç
tou 1C0Up5IICOÙÀaOÙ I!E tautOxPOV'l. E7tlXEipTJOll. eé.ovtlllOllÇ tOO'o tCllV KOUPOlllV,
000 ICO\tl1ç 1C0UÀtOÙpaç, 'E'lç
YÀCÏlcrcraç lCal tCllV Itapaoo..
crErov touç, ßpiOlCEtal cre
EÇÈÀIÇTJ. navCIl' altO 7.000.
KOÙpöol EçOvtÖl8!JlCav ta
t&À6ulaia ID XPOVlQ alto to
qx1!JlonlCo Ka8EO'tCÏlÇ tou'
Lavtäll XO\JOEÎV, ltavCil altO
Éva ElCatOl!l!ÙPIO XCilpllCoi
/)IWXt'1lCav altO ta alti tla
touç ~al j1EtaljlÈpl!'llCav oe
~tpatOlt6Öa , O'IJ'YICEVt{llllO'1Ç
'1 crE EP'1IlIICEÇItEplOXEÇ O'ta
OÙVopa ILEtT]V lopôuvia lCal
tl1 LaouSllC1j Apaßia, navCil
20 £KaT.'Ko~ùPÖOl
'xoopiç nOTpi-öo
va
Mc nç YKpl~EÇ
Ka9ctcç
15laypalllllOCIÇ '1
ncplox~ nou
Kat01KCital
an6
Koüp15ouç Kai
cncKtcivctal
Ilcta~ü
ToupKiaç,
IpaK Kallpav.
Tou LnYPOY
KOYZINOnOYAOY
(SlUitepa. IlEta to OtpatlClltlKO ItpaÇIIC01t1llla tOU
rElttÈ~ßP~"tou
1980 IC~I tT]V
&yICa81ôpUOTJ tl1ç xouvtaç
Èv
Eß'p' , lCop\Jljlro8'1lCav lCal 01
. SlwçEIÇ lCal '1 eS0vtCOOl] tOu
KOUpöllCOÙ MOU, 0't0 wi 010 tl1ç YEVlICOtEP'1Ç1t0Àlt\lC1jçtT]Ç XOÙvtaç va E~OvtciJ..
OEllCa8e'avtiSpaOll.
01 <pIJ- ..
À.11CÈÇ 0't0 NtlEPl!ltE1CÏp lCal
nç, ~
lt~plOXÈÇ ,tou
Koup5IOlUV Elval YEllatEÇ
alto XlÀläöeç Koùpôouç Ito,J.\'t\ICt>Uç ,KpatOÙI!EVOuç, 01
'elClCUBaplanlCÈÇ' EIt\XElpi). ?6\ç tOU tOUplCtlCOÙOtpatOü
«I&péaOUlJlJaXIll»
"~OKtO~aç
I tT] ooßlvümiï1.lCci~ltaVIa EVo.vna, mov KOUp5IKO
ÀciQ XpoatÈ91JlCE I!S tT] àul!ql(IlYÏa;
l!6oci <;to IpcilC
ava
r(Q~
S
crtO Koupö\(jtav
O'UvEXEiç.
LtO KoupSIO'tav
tou
Ipciv, '1 iSla lCt cöro lCataltiEOll alto to lCa9EOtCÏlÇ tCllV
MouÀliÖCIlv tT]ç TExEpciV'lç.
r tT] SlapKEla tCllV 7 XpOVCilV
ItOU SlaplCEi 0 ItEpcroïpalCtvOç ltoÀ6IlQÇ, 01 1C0UpSIICÈÇ
lteplOXÈç IlEtaßÀi!9'1lCav crE
ItESia Ilaxrov ôivovtaç ÉtOl
-mv 6\JICaipia Kai .O'tIÇ Silo
•. ,
XropEÇva ßpouv I!la Itp<i09Etl1 SllCaloÀOyia EÇOVtCOOl]Ç
tCllV Koùp5wv, 1t0llljlÉpovtai
tropa oav «9Ïlllata tOU Ito\iI!OU)l .
'TURKISH
MILITARY
ACC1J~SSJ~N
ON KURDISTAN
. ~~I,t!JV. Toup1CÏa, I!&' ßàOll
tT]v Oltoia ':touplCtlèo. 'OlpatetiJ1atu.'~' 6lri'rpËitetiii . va
I!ltaivOuv, O'tO lpalCtVO ËÖaqKlÇ, ICUU1': ICCltuôiwÇTJ tCllV
. XapaKtT]plon~
Koùp5wy. cryCllVlO'tCÏlV'tT]Ç'
Killl acplao
ItOU:, ~0À6tou TOÜPKIKOU avcÇaPtTlO'ia,;
1l0ÙV y\a SII(!]' touç ltatpiôu
IIwtaplolloü,
IlÈcra alto tlç ypajil!ÈÇ tOU
nouöXI1I6vo
lClItanQtO ta
KOUp5IKOÜ E8VJICOOJt6Àeu15IKclIWpata
9EpllltlICOÙ Mttci1xOI1: ",;; ...
'lWV Koüpl5(.lv,
o eU'1V1KOç'M6ç,'.ItOU
oMa
ItplV a7tÖ. tpEIÇ I!&peç y\opnpollalvEI Keil
taOE y~a 1l1a'a1C01!TJ ~vla
OE
tT]V 67tEtE10 tT]ç E8v11C1lÇtOU
oUOTllllatllo'l
a~aptT]maç,
SEV I!ltopEi
ycvoKtOvla ell:
Itapa va Ô61 I!E O'UJ1lta8ela
ouvEpyaola
lCal va O'Ul!ltapaOta8ei OlOv
jU:n~
aywva tOU KO\JpöIKOÙ Àaoù
15anAavtç
lia À6Ut&Plo., E8VJKi] avexwptÇ.
!;aptT]ma lCal ItpoIC07tTJ.
28.03.88
AfKYP A, 27. E~a~jI£PTJ £lliOllJ11] EllW1Œvq llpaypatOllOlri
OllÖ
CTÏJjI£pa 0 TOÜPKQÇ Itpi>Elipoç KEVàv EPptv Ï>otEpa allÔ llpöaKl1]aT)
tOU AjI£plKavOÜ Itpotöpou PövaÀ.vt PirfKav.
,
" .
E~pÈv ~piaJCEtal altO x9Eç atlç HfIA Kai auvOO&lJEtU! altO tOY
Ultoupyo EE,COtEpIKWV K. M. \1À1Iä.Ç lCal TOY lXpUltoupyo ~, N .. K~vtElIip. 0 T OÜpKoç ltpOEÔpoç exel auVOIl.lÀleç Ile tOY ltpo~po
P1iyKav KU! eltarpÈÇ Ile Ôlä.rpopouç ltOÀltlKOllÇ KU! OIKOVOlllKOuç ltapaY0vtEÇ. Elti01Jç
EXEl auvä.yIXOO&U;
tT)0'1] liE TOV YEVlKO ypallllatea..
.'.
TOO OHE, I\. nepÈç Nte KOUEA~yo ltplV a~a t1Jv ~vaxClly\ä.p Ile tOY oltoio Ba cruÇ1]tiJP1]Oll T.oU 0 ~ OUpKoç ltpo&Ôpoç
aEl ~o KUltplaKo.
ae auVEVtEué,1] TOu atTJV tOUPKl-
o
ea.
28
H ltpWtTJ iJtav 1] tEÀ&utaia
ÈK&a1] y\a' ta avilp<i>7tlva ÔlKU!WlIata tOu ItÈn
Nnltä.ptllEYt OltOU YlVÖtav ÀÖyoç y\a
t1]v lCataltÏeO'1] t1JÇ 1C0UpôlK1ÏÇ
1I£IOVÖt1Jtaç
Kai 1] ôeÜt£p1]
~tav 1] lJlloôox1Ï ltOU È'ylve ltliÀl
OlIO to ItÈI"t Nnltàptl!evt
OlOV.
1]YEt1] tCOV Koùpôcov tOU lpäK"
TÇeÀàÀ TaÀallltavi
0 Oltoioç
,
,
OÙllrpcova lie tOY tOUplCtKO
Tülto, ÈXel auvä.1jIel oùllrpCllVO
auvepyaaiaç
11£ t1Jv opyä.VCIlO1J.
«KollIla tcov Koi>pôcov Epyal;opÈYroV)l (PKK) 1100 aycoviÇetU!
ta t£À&utaia XJ>ÖVla y\a t1Jv
aveÇaPt1Jaia tCOV KOOpôllCWV
lt&plOXWV t1Jç ToupKiaç.
H AYJCllpa EiXE ôlallapmp1]Bei MOva Kai y\a tlç ôùo autÈÇ .
£VÈpy£IEÇ lillä. Ô£V aVÈßaÀ& al)tiJ t1J rpopà t1JY £1tÏaJC&\jI1]y\ati,
oùllrpcova liE ôiJÀlOO1l aÇlcolla-.
tOÜXou, «1] ltepe1viJ ttvaßOÀ1Ï'
Ka~1]ç£
at ~EÀOÇ
tCOV
£x.B~v t1Jç TOUPKlUÇ».
,
. IUllrpcova ô& ,liE Ô1]1I00l61?O'1J
t1Jç
eljl1]lI&Pl~
,«!'lt£lÀl.
NlOUÇ» 01 EXBpol a\lt~l elVUl 01
BJ..1]v5 Ka! 01 AplleVlOl, y!a.
t1Jv avn~£tCOltlO1J t1JÇ,EltlP(101]Ç
tcov, OltOiCOV ~paYII~tOltOlel
teÀlKa t1Jv EltlaJCe'VTI. tOU atlç
HfIA 0 EßPEV.
..
WIENER ZEITUNG
29.03.88
Unklarheit über Kurdendemonstration gegen irakischen Giftgaseinsatz
Wien: Schüsse aus Botschaft?
Von F. Hennerl1ichJer
Ersbnals sind gestern in
Österreich Schüsse aus
einer.
ausländischen
Botschaft auf Demonstranten
abgefeuert
worden.
Sicherheitskräfte der irakischen
Botschaft inWien haben
nach Darstellung von
Kurden auf kurdische
Demonstranten das Feuer eröffnet. Die Iraker
beschuldigen offensichtlich Kurden, geschossen
zu haben. Die Kurden
dementieren.
Verletzt
wurde niemand.
Zu den umstrittenen VorïaIlen kam es, als gestern 60 bis
70 Kurden aus mehreren
~tr ',>eu du Nahen Ostens
•. ; (W lnIIdschen Botschaft
, ;.dfir ~t
In Wien el• Demeastration veranstal..ete,n \ .• : • im irakischen
Konsulat ein Protestschreiben überreichen woUten.
Die V.rtreter der Kurden beschuldilten die Reeienmc in
Bacdad darin, M.... nmord.
an den Kurden im Irak zu
verüben und zule~ mehr
als 8000 Kurden in der Stadt
Halabdscha an der irakischiranischen Grenze mit ZyaIÙdcifteasbomben
massakriert Zu haben.
Als sich dIè Iraltei wëlpr;
ten, den Protest entgeg.nzunehmen, beeannen aufgebrachte kurdische Demonstranten das Gebiude der
irakischen Botschaft zu stürm.n. DaMi sollen von den
Kurd.n auch F.nsterschel.
ben -.ineeschlagen Varden
sein. Rund zehn Kurden gelanll es auch, in die Bot.
schaft .inzudrincen. Dabei
kam es zu Handgreiflichk.i.
ten zwischen kurdischen Demonstranten
und Sicherheltskriften der irakischen
BotschafL Deren Verlauf ist
zum T.U noch unklar. Darstellunpn über die Vorglin.
ge ,ehen auseinander.
Kurdisch. Aueenzeueen sa.
gen, sie wären aus dem Gebäude der irakischen Botschaft unter Beschuß gekom.
men. Es seien Schüsse abgereuert worden, die wie MGSalven eeklungen hätten. Es
Kurdendemonstration
den Arrestantenwagen
\lOr dem iraJri.scben KolJsuIat ÜJ WIea: Iturdlscbe
verfrachi '. .
-.
Kinder.werdE
Foto:, •. :
wire aber auch nicht auszu.
KI..'den geprüft, die .lraker . der Trauer brennende Kerschließen, daß mit Pistolen
hitten aus der Botschaft auf. Zj!n. .
auf die Demonstranten ge- Demonstranten
gefeuert..
An der Nordfroilt im GOlfreuert worden sein könnte.
Auf der anderen Seite aehe; krie, selbst iIIt die lra1dsche
Einschläge würden jedendie PoIize1 ADpben clet Ira-' Anneè zum Gegenanerlff
ralls den Einsatz von Waffen
ker nach, die Kurden. war-:, àUf wrdrIn&eDde Verbinde
auf die Demonstranten beden im BotschaftsPbl~
I
clet .Kurden und der mit fh..
stätigen.
selbst geschossen haben. Er-< - neD verbilndeten
Pener
Der irakische Botschafter,
gebnls die•. Enni~uneen
übergegangen. Die Kurden
Wahbi Razzak Al-Garaguli,
liegt noch keinea vor. sind dèrzeit auf dem Vorübte an der geringen Polizei.
.
.'.
..: . ... marsch Rlchtune Universlbewachung des Botschafts- - Ein Sprecher derJtuIdeD.~ •. titsstadtSulalmanlya im
gebäudes Kritik:
könneJi mentiertè
jedenfalls _éDt- . lnId8cbeIl
Südkurdistan.
wir nicht arbeiten", sagte er. • schieden, !laB kurdl.sche De-' Dl.- Irener haben eln8ll
Innenminister Karl Blecha
monstz:,anten geschossen haGroBaneriff. auf den stratebrachte am Nachmittag ge- ~n konnten,_ und betonte,
&isch wichtigen DarbandIgenüber Al-Garagull das Be- dIe Kurden
unbewaffchan-5tausee aüdllch vOn
dauern der Bundesregierung
n,;t g,;wesen und hätt4;n eine
Sulaimaniya begonnen. Die
über den Vorlall zum Aus.
rrIe~bc~e De~~ation
bePerser versuchen In der Iledruck.
a~slchtigt. DIe Poli~1 nahm
&lon Einheiten der Iraker
Die Polizei in Wien hat bemmdes~ns 53 ku~e
Deeinzukesseln.
monstranten fest. Die mel-,
reits erste irakisehe Quellen
sten von ihnen wurden Ce-. Die Iraker haben Entiaausgewertet und kurdische
stern bei RedaktionaschluD. stnng$lln&riffe
begonn.n.
Demonstranten verhörL Ein
noch verhört.
Dabei wurden nach Angaben
vorläufiges Bild von diesen
der Perser allein cestem
Ermittlungen zeichnete der
Ein irakiseher Botschaftsanmehr als 300 Iraker im
Vizepräsident der Bundes.
gehöriger wurde leicht ver- kampf getötet oder verletzL
polizeidirektion in Wien,
JetzL Unter den Demon- Im persischen Golf haben
Günther Marek. "Ich kann
stranten gibt es keine Ver- Iranische SchneUboote den
bestätigen, daß mit an Si- letzten.
dinlschen Supertanker ..Kacherheit grenzender Wahr.
Zahlöreiche Kurden hatten
rama Mirs!(' anaegriffen.
scheinlichkeit séhüsse geral.
in 'der Nacht auf Montag
Dabei brach an Bord ein
len sind", sagte Marek zur
auch in London gegen die Feuer aus.' Oprer wurden
"Wiener Zeitung".
GirtgasangriHe des Irak auf nicht bekannL Wenic später
Nach Mareks Worten gebe
kurdische Dör!er und Städte
grifren die Iraner unweit daes allerdings zwei Versionen
protestiert. Kurdische Mani. von auch den norweclschen
über den Einsan von scharrestanten zogen vor die ame- Tanker ..Golar Kansai" an.
rer Munition. Au! der einen
rikanische Botschaft in Lon. Dabei entstand Sachscha.
Seite würden Vorwürfe der
don und trugen zum Zeichen
den.
,.so
w_
I-PROTI 29.03.88
.1":'l':'I{-)~~
t4 :(,r. !11{'J~I~
fi lill
~ll\li. :f;11'},/~llll
1:_"h'l ~'.1 f: I:t: 'l~ll;f:"
Maxt~Ipa\' - IpaK
BIENNH, 29. KoüpöOl tpau~atif.~
C:,(' tllV Ip<,lKlV~ £lli8£crry
Evavtiov tllÇ 1l0ÀTlÇ XaÀa~llaÇa,
' l1t~ rllv 01l0la Ot IpaKI\'Ot
IPTl(j\~oltoiTlcrav Xll~IKa oltÀa. aVt;~£vovrav
X8Eç ßpa.8u crrll
BI&VVTl,ItpOK&I~ËV~U va UIt?ßÀI180!Jv cr£ £ISIKTI 8~palt£la. n~yËç tou Ipav ~vaKOIvwcrav o~n It&PlltOU 5.000 KOUpSOl crK01:W9T1Ka~ cr' autTlv tTlv. &ltI8po~TI
J.la-ra Kata rllç IP.aKIVl;ç llY.££Va~tIOV .tTlÇ XaÀa~ltç~
Kai
criaç. H aucrtp1aKll acr1:u\,0J.lla
XIÀtaÔEÇ aÀ;ÀOl tpau~at.lcrtTl'
£ltEvÉßll ~e KÀO~ltÇ Kai ltUpOKav. n&plJ.l&VOVt~ç tllV aepl!:,!!
ßOÀlcr~OÜ~ crrov aÉpa llpOS
1:w\' cru~ltatplWtWV
tOUç ltE~I£KepOßlcr~o, aUa
ta Itupa
itOU 50 KOUP.SOI cr'!YK&VtpW£Ç.aypiwcrav touç 8la8~ÀwrÉç
V
9'1K!lV X9ECi.t.Ç.w alto 1:11 lpa.
ItOU aPXlcrav va ltEtOUV ItÉ.
K~VTl Itp£O~&la tTlÇ aucrtp~atpEÇ Kai Itpocrlla811crav va ItalC11ÇItpwt&uoucr!lç Kai Kat1l.Ypaßlacrouv
tlç 1t0p1:&Ç rllç
Y&IÀav tll ~Pll0Tl X'I~IK~V
ll~EoßEiaç Yla va elcrßöJ.ouV
OltÀwv, cpwvaçovtaç
cruv9T10 aun;v. AvticrtolXll StaS~.
ÀW<J11Kat ~tKpOEltelcroöla <J11'
~£l(iJ9T1Kav Kai 0t1lv Ouamy)(tOY, ËÇ.w alto t'Iv EK&i IpaKI'
vi] ltPEoß&ia.
TOUÀaXlcrtOV
.Süo ÔlaSTlÀWtËç cruv£À~<p8T1'
cray.
l:tOV ߣp<1l1CO, «ltOÀE~OÇ
tWV tavK£P» cruvexicrtTlK& Kai
X8&ç ~£ t~ iSla ÉvracrTl: To
Ipav ÉltÀll & to UltEpSEé,a~£VOltÀOlO « apa~a MaEpcrK»
~£ 8avÉSlKll crll~aia Kai Àiyo
apyot£pa
to UltO À'ß&pla\'~
ol1~aia ltetpEÀalOepopo «rKOÀap Kavcral» crt' aVOlXta tw\'
Hvw~Évwv ApaßlIcwv E~lpa'
1:WV. ߣV ÉYIVE yvwcrtO av
ull~pE,av 8ù~ata ~ Çll~IÉÇ. To
IpaK avaKoivwcr£ KI auto apY01:£pa Otl Ë7tI'11Ç.£ J.l£yaÀo
VaUtlKO cr1:nxo crtOV n£pmKO.
l& aMO crtpatlwtlKO avaKol-
vwOËv t1'\ç T&x,&pavTlÇ a\'a<pË;
perm £m crTlS on 01 !!,poUpOI
tTlÇ ~lpavlKllç
&ltavaota0T!ç
KatËAaßav ~la ËKta<J11 1.400
tEtpaywvlKwV
XIÀIO~ËtpwV
crtO B.A. KOUPÔIOtaV Kat I.l&ta alto oÀOv1Jxna l.laX'I OKOtwcrav ~ tpau~anoav
touÀaXIOtOV 300 IpaKlvoüç otpatlwteç.
To IpaK &Ç.altÈÀ.oo& X9&ç
tP&IÇ ltupaüÀouç Evavtiov t1lç
I&P~Ç IpavllCl;ç ltöÀTlÇ Kol.l, 0&
aVtiltOIVa Yla nç IpavlKËç
Em9ËcrElç &vavtiov lpaK1VW\'
1t0À&wv.
87
KRONEN ZEITUNG
29.03.88
"Gölfkdéû':'iô:Wieù:SchUsse in
.
Bufschoß des Iroks
~Golfkriég.Jn
der Wiener Innensudt:'Zu-dl'amatlschen
lwl. kam zii Tumulten zWischen 'clen
schenfilfen
kam
während einer Proteskù"ildgebung
gegen den' -lelbwächtem aus Bagdad und clen
Einsatz von Giftgas am Persischen Golf. Als mehrere kurdische OeDemonstranten. Plötzlich zog einer
monstranten
In die lraklsche Botschaft eindrangen.
zog ein Mann
der Bodyguards eine Waffe: Ein
der lraldschen Sicherheitstruppe
plötzlich eine Schußwaffe
und
Kundgebu~ilnehmer
veßl.
dril~
sechs Mal ab.GllIcklicherwelse
gab es keine Verletzten.
chert, es wäre eine MaschinenplstoVierundsechzig
Demon,stranten
wurden festgenomm.en.
le gewesen. ~r Iraker begaM wild,
•
\Im sich zu schießen. Sechs Projekt!' ,Die IraJds(;he Botschaft liegt !in,: Gebäude' Versammelt und demO;;. le ' bllebe~ 'i!1 ,ei~r, Panzerglastür
,Zentrum W1e'ns Ecke, Lothringer:... strierten mit Sprechchören und
stecken. Ole Kurden flüchteten auf,
strallë • Johannesgasse zwlscl:len Transparenten gegen !ralcs Einsatz die Straße." .. ,'
";
Stadtpark und Hotellntercont., Um ' von Giftgas.
Obwohl mlttlerweUe Spezlaleln.:
10.30 Uhr hatten sich rund siebzig
Anlaß fürdIe Protestkundgebung
helte'; der Pallie; die Botschaft ab-'
,lwrdlche Demonstranten vor dem
war der Abwurf von Napalmbom.
zuriegeln begannen, zertrümmer":
ben und Senfgas auf die kurdische
ten mehrere Demonstranten
mit'
Stadt Halapdscha, lm Norden des
ße Ste'
hl 'h
Fe te
8ro n
lnen za relC ens",
Iralcs am 1'6. Mlrz. DIe Stadt war
des Gebäudes. Mehr als hundert"
kurz zuvor,von Khomeinis Truppen
Polizisten drängten die Kurden lit
VON CHRiSTIAN HAUENSTEIN
Richtung Hotel '~Inten:ont.
ab ..
VIerundsechzig
Männer, Frauen
erobert worden. Bel Clem Vergel.
und sogar Kinder. wurden festge;
lungsschlag durch die Iraklsche
nommen.
':luftwaffe dürften mindestens 5000
Die irak~
Botschaft war scholi:
Zivilisten getOtet urid etwa ebenso
mehrmals Schauplatz von Terror.".;
viele verletzt worden sein. MonIag
schlägen: Am 20. September 1982
abend trafen zahlreiche Giftgasdetonierte direkt am Fenstersims
opfer zur Behandlung In Wien ein,
vor dem leibwächterzimmer
der
Während der Demonstration be.
Botschaft eine Bombe. Sogar daS'
gannen mehrere Kurden In die Botdicke ,Panzerglas, wurde zertrü~'
schaft zu stürmen. Direkt hinter
mert, Bei dem Attenlat wurde 'nie.
dem Seiteneingang der Botschaft in mand, verletzt. Am 21. Juni 1986
der Lothringerstraße befindet sich' gab es wieder Terroralarm in der Jo.
ein mit Panzerglas gesichertes Iraki.
hannesgaSse. Zwei Granatwerfer
sches Wachzimmer, In dem ein waren auf das arabische Diploma.
Fäu.sten ,,:,r 'fIer:irakischen Botschaft In Wien
wah'res WaffenarsenaJ lagert. Es tengeWude g~richtet.. ,
es
J
J
Kurden mit geballten
29.03.88
7wpq ~àX~'
Koùpowv Km
lJEç nllyÈç.
,,:",H' lIäxrJ' liE TOUÇ Koùp6oI.lÇ"CMUj1TEÇ ~ÉanooE yùPW.anc; 12.00 wpa E.Uà60ç
KOl<m!vEXt~OTOV' mi ano 0AWIlPEÇ WPEç. ovÈ<l>Epav 01
nllyÉç. ,CfUllnAIlpWvoVToÇ ÖTI
TEAIKà, TpaUIJOTiOTIlKo Èt.
ToùpKOI
urponWTEÇ.
'y
'EAlltOnTEpC1,«noùllo»
KaI
EniAEKTEç l'Ovà6Eç uröAellKaY,':'OTO nE6io TWV llaXWV
•
y
KOvTIH7To XWPIC) NTEPEAÈp'
mil VOTIOOVOTO"'K~mapxia
LlipT, npOcreEoov 9' "'IlVÈÇ,
~IlII~lwvETal on nUT~ iJ:N,TlrlAPMnAKIP,
1,9.
Tàv IlI'EyaAùTEpr, ('ÖXr, rmo
"OTE 1I0U 01 aVTàpTE~ 01 (>T()VP!<IA ~OTEIAE XTEÇ noloi ~'1Toiiv TTJv aUToVOllia
E,VIOXUOEIÇOE il'a nE-, TWV OKTW EKaTollllupiwv
,
PIOXr1KOVTOOTa 'POKI- 1(0ùp6wv
nou ~OUV ITHlv
~ä~aüvopa. onou 01 6uvolJElç ToupKio. ~avàpXloav Sl,eÈoa4>aAeioç lIöxovral
ilE 75
OEIÇ OTIlV nEploxÏ1 umepa
nE pinou Koiip60uç
avràpanö
6taKonri
Aoyw
TOU
TEç.- onw-; 6:iAwoav rnion,
OIÙ.IlPOÙ XElllwva,
VOLKS
uro
ouvopa pE
TO~pKWV
TO,lplIK
H
WIEN. Ein Angehör(ger der irakischen Botschaft
schaB Monlag mittag auf kurdische Demonstranten, die
aus Protest gegen die irakischen Giftgasangriffe auf die
kurdische Zivilbevölkerung in der Wiener Innenstadt
demonstrierten
und eine Delegation ins Botschaftsgebäude entsenden wollten,
Rund 60 kurdische
28
Demonslranten
wurden von der
29.03.88
STIMME
Demonstranten aus Wiener
Irak-Botschaft beschossen
Wiener Polizei zur Einvernahme festgenommen, während die Ermittlungsarbeiten
im Botschaftsgebäude
selbst vorerst nicht durchgeführt werden durften, Die
irakische Auslandsvertretung
war zu keiner Stellungnahme bereit. Augenzeugenberichten
zufolge wurde mit
einei- Maschinenpistole rund eine Minule lang auf, die
Qemonstranten geschossen.
Die Demonslralion war Teil einer europäischen Soli,
daritätsaktion mit den im Irak lebenden und von deI
Regierung verfolgten Kiuden. Allein der irakische Gift,
gasangriff auf die kurdische Stadt Halabjah forderte'
unter der Zivilbevölkerung 5000 Tote und 9000 Verletzte. Innenminister Blecha brachle gegenüber dem',
irakischen Botschafter sein Bedauern zum Ausdruck
und kündigle bessere SchutzmaBnahmen an.
SUITE
29.03.88
Demo gegen Giflgas:
S.chüs.s.e..aul Kurden
WIEN. Im Rahmen einer
Demonslration gegen die ira.
kischen Giftgasangriffe auf
die Sladt Halabjah im iraki.
leben Kurdislan vor der Bolscbaft des Irak in Wien kam CI
im BOlSChaftsJebiude zu
einer SchieBereI, deren Umstande bei RedaktionsschluB
noch nichl Jeklart waren. Der
Grund: Die Wiener Polizei
durfte im BolSCbaftsgebiude
nichl ermitteln.
Rund 70 Demonstranten
batten sich an dem Tag, da in
Wien wieder die Giftgasopfer
aus dem Irak zur ßcbandlung
eintreffen iOUten, vor dem
irakischen BolSCbaftsgebaude
eingefunden, um gegen den
Giftgasangriff irakiscber Einheiten auf die Kurdensladl
Halabjah, bei dem es bis jetzt
SOOO
Tote und 9000 Verletzte
gegeben hal, zu prolestieren.
Die Aktion vor der Wiener
Botschaft war Teil einer gesamleuroplischen Prolestaklion gegen die irakische ReJierung,
die
die
von
uanischen Einheilen besetzte
Stadl mil' Giftlas bombardieren lieB. Enten AUlenzeueenberic:hlen zufol,e eine reine VerleltunpakliOD an der
kurdischen Zivilbev6lkerunl.
Die Demonstranlen vor
cler iralWchen Botsc:baft woUten eine Delegation ins Gebaude lCbieken, wo dann die
Schilsse fielen. Augenzeulenberichlen zufolge bal ein ira.
kiscber BotschaftsangehOriger mil einer Maschinenpislole rulld eine Minule Jang geschossen.
Diesen Aussagen wollte
sieb die Polizei niebt anschlieBen; vom BOro des Wiener
Polizeipräsidenten Bögl, der
die Ermittlungen durchfährt,
wurden die Schüsse bestätigt.
60 Demonstranten wurden
feslgenommen und bei RedaklionsschluB zur Einvernahme noch immer fcslgehalten. "So Jange wir niebl in die
Botschaft hinein dûrlen, können wir auch nichl sagen, wer
geschossen hat", wurde uns
dazu vom BOgi-BOroerklärt.
Das kurdische Informa-
lionsbOro in WlCnhal Montas
'abend die Festnahmen verurteilt und fOr die nlcbsten Ta.
gen weitere Demonstrationen. lemeinsam mit Kurden,
aus der TOrkei und. a\ll Syrien, angekOndigt. um die Of.
fenl1icbkeit auf den VOlker.
mord im Irak aufmerksam zu
maeben.
30.03.88
NTOKOUJjEVTO
X~JjIKa
TOU
Y'O TO
IpaK
KURIER 29.03.88
~,Wieh:~
Béi Demo geg' ei1.Gi,ftg'-askriè'g' "~'":
t
'.~''r_.'~''
t>- '(~i.'..
_~':."k.
;:';':"
.....,.
.
..
,
';l
~J:
:: ....:. i':
..-
'. ~::...,.
ScIWt
,gesmossen
Wurde
~
Verletzte gegeben hAben speÎTte die Umgebung der Bot.
Molltag 'vormittag bei einer
soit.
. schaft hermetisch ab ,und
I<urden-Demonstrationvordêr
• Angeblich hat eine Gruppe nahm 64 Kurden (darunter
irakischen Botsc~ft'.llt'.'der.
der Demonstranten'einen Ira- Frauen und Kinder) für kurze
Wiener' Innenstadt ... Augenker, verfolgt, vor der BotschAft Zèït fest,"::
. .'~ .." "
,und Ohrenzeugen zufolge. hAt ,': niedergeschlagen und sei dann
' . Oct. 'Schütze und (der ..4t.
ein irakisclM;rSicherheitsmann
in die I(pnsularabteilung ein- tadtiMe blieben vorerst unauS einer MP eine Salve abgt.gedrungen. Ein Augenzeuge
auffindbar. Bei der Botschaft
geben.'
'-.
.'
'.
schilderte den Vorfall aller- stan'd auch die' Polizei vOr
Innenminister Blecha entdings anders:
,
verschlossmeri
Toren. 'nieschuldigte sich beim irakischen
_ .Es hätte eine Protes!note .mand wurde eingelassen.
BotschAlterfür den Vorfall und
ub~rg~ben
werden
sollen.
PolizeisprechC1 Dr. Gerhard
verspra<:h eim: Untersuchung.
P~lzhch schOß ein If.aklscher Schwab!- zum KURlE.~ .Wir
.
','
. S.cherheltsmann mil einer Ma- . wissen von sechs Einschüssen
Etwa 70 Kurden ,fanden sic!t
schinenpistole auf uns.' Ge- in..ei~ TOr beim,Aufgang zur
am Montag gegen 10.20 Uhr
troffen wurde Gott sei Dank Kônsûlaràb14;i1un&.~a~foni-.
vor' de:r irakischen Botschaft
niemand.
"
schès:Statement dèr 1IOtsc:haft:
Ecke Joha~nesgassellothrinZornerfüllt bewarfen die .~ smd alle schoi1 nach HaUse
gerstrase> êIW: Grund des Proflüchtenden Kurden das Bol- , Segângen':; .....i "'li.:>:~';
tests: Der. Giftgasangriff iralcl- schAftsgeb.iude ..mit Stei~n. ~i-l~'MoOta&,~~
scher Milit.ireinheiten auf die
Fensterscheiben _ gingen ,. ~u " ~kUid15;Che~ift~(~Üiu'
ee:;
von Kurden bewohnte Stadt
Bruch.
,';' -0' . -,.",. han41ùilgnachWIefL,;. ...,...: ", .'
Halab;a, wo es 5000 Tote und,
EinGro8.1ufgebot der Polizei ':::.:(.~.~~;.d,
PUER (iROÙG •
AGENCE FRANCE PRESSE
PARIS, 7 Mars (AFP)- Des "inslallalions .ililaires el .conoMiQu •• " de la
ville de Mossoul. à l'exlrt.e nord-ouesl de l'Irak onl élé bOMbardée. lundi à
ORH10 (05H40 .n Franc~) par l'avialion iranienne Qui l.ur a "infliat d.s
déGals mal&riels iMPorlanls"
a annoncè Radio-T.héran, caplte • Paris.
Par ailleurs les forces marili.es des Gardiens de la révolulion onl
bombard. à l'arlillerie la l.rMinal p&lroli.r d'Al-OMaweh (exlrt •• nord du
Golfe), landis Que 1. porl d'OUM Al Gasr, le. villes de Bassorah, Al AMarah.
Al Gourna el Al Aziz. au sud de l'Irak, onl élt .aaleMenl bOMbardé.s par 1••
forces lerreslres d~s 6ardi~ns de la r.volulion, a indiQué radio iranienne.
L'Iran a d'aulre parl annonc. un raid de l'avialion irakienne sur la ville
d'Arak, au cenlre-nord du pa~s •• 12H40 (10H10 .n France). Radio-Téhéran a
&aaleMenl indiQu. Que la ville kurde iranienne de "arivan. proche d. la
fronlière, avail &l. sou.ise • un pilonnaae de l'arlillerie irakienne pendanl
une dizaine d'h~ures dimanche. Elle n'a fourni aucun. inforMalion.sur
d'&venluelles viclimes.
29
•
PARIS, 13 mars (AFP) - Les forces iraniennes et les combattants kurdes
irakiens (opposés au réGime de BaGdad) ont lancé dans la nuit de samedi â
d;~anche ~ne offensive. nommée Zafar-7. dans la réGion de Suleimani~ah
(r,ord-est de l'Ir3k) libérant 40 kilomèlres carrés du territoire irakien el
ffi2ltarit
hors de combat450
soldats de BaGdad, a annoncé Radio-Téhéran capt., ,
P~ris.
Cette offensive, lancée dans la réGion de Khormal. a permis aux forces
i'-aniennes et ~des
de prendre le contrôle de 14 hauteurs et de 7 villaGes
situés entre la fronlière el la localité de Khormal. indiQue un communiQuè d.
l'état-major iranien. cité par la radio.
Les combaltanls iraniens et kurdes ont caplurè une cenlaine de soldats
irakiens. ajoule le communiQué Qui affirme Que celte offensive a élé lancée
"en représailles aux récents bombardemenls irakiens. notamment â l'arme
c!,imiQue, contre des villaGes du Kurdistan d'Irak. dans le nord de ce pa~s".
PARIS. 21 mars (AFP) - Le ministre iranien de l'Intérieur. l'hodjatole.la.
Ali-Akbar Mohlachami. a affirmé Que plus de 20.000 Kurdes irakiens s'élaient
réfuGiés en Iran. à la suile de bombardemenls irakiens à l'arme chimiQue. dan.
u~ messaae adressé lundi au Haul commissaire des Nations unies pour les
réfUGiés. M. Jean Pierre Hocké.
Selon Radio-Téhéran captée à Paris. le ministre iranien précise Que ce.
réfUGiés. pour la plupart des femmes. des enfanls el des personnes âaées. onl
été obliGés de Quiller leurs villaaes à la suite "des bombardements à l'ar.,
chimiQue et des altaQues des forces de sécurilé irakiennes".
'
Le messaGe demande au Haul commissarial de l'ONU de rendre visile aux
réfUGiés kurdes.
Les bombardements irakiens à l'arme chimiQue. les 17 el 18 mars. des
localilés kurdes irakiennes de la réGion de Halabja (nord-esl). prises cett.
semaine par les forces iraniennes. onl fail 5.000 morls el 4.000 blessés.
s~lon le minislre iranien des Affaires étranGéres.
PARIS. 22 mars' (AFP) - La trentaine de mililanls kurdes Qui occupaienl
p~cifiQuemenl depuis mardi malin le bureau parisien de l'aaence de presse
ouesl-allemande OPA. ont Quitté les lieux vers 15H10. apprend-on auprès de
l'aGence.
Ces mililants. Qui se réclament du Front national de libération du
Kurdislan (ERNK). demandent la libération de douze Kurdes oriainaires de
~urQuie. arrêtés en février dernier en RFA et soup~onnés de "participation'
une orGanisation terroriste".
,
Ils sont accusés d'avoir formé celte oraanisation au sein de leur parti.
le Parti des travailleurs du Kurdistan (PKK - de tendance marxiste) et
auraient formé un "tribunal du peuple" prés de ColOGne o~ seraient JUGés d••
opposants à la cause du PKK.
C'est la 3éme fois depuis le mois de novembre 1987 Que l'aGence était
occupée par des militants kurdes.
PARIS. 22 mars (AFP) - le bureau parlSlen de l'aGence de presse
ouest-allemande OPA est occupé depuis 10H30 mardi par une trentaine de
militants du Front national de libération du Kurdistan (ERNK). apprend-on
auprès de l'aaence.
C'est la 3ème fois depuis le mois de novembre 1987 Que l'aaence est
occupée par des militants kurdes.
Ces derniers réclament la libéralion de douze Kurdes oriainaires de
TurQuie. arrêtés en février dernier en RFA el soup~onnés de "participation'
une orGanisalion terroriste."
Ils sont accusés d'avoir formé cet le orGanisalion au sein de leur parli.
le Parli des lravailleurs du Kurdislan (PKK - de tendance marxiste) et
auraienl formé un "lribunal du peuple" prés de ColOGne o~ se~aient JUGés d,.
opposanls à la cause du PKK.
le PKK prône la lulle armée pour oblenir l'indépendance du Kurdistan lure.
STRASBOURG. 22 mars (AFP) - Des Kuraes. s~mpathisanls de ,l'ERNK (Front d,
libéralion nationale du Kurdislan). onl occupé pacifiQuemenl mardi'malin l,.
locaux de l'AFP à SlrasbourG et ceux de l'aGence du Quolidien "la RépubliQu,
du Centre" à Dreux (Eure-et-Loir).
Les manifestants. Qui dans le.s deux cas. sont une vinalaine d'hommes et de
femmes accompaanés d'enfants. affirment vouloir ainsi protester contre "la .
politiQue de répression et de terreur contre le peuple kurde vivant en RFA".
Ils demandent Que "soient relaxés immédiatement leurs compalrioles détenus
,i~justement et Que les aulorités ouest-allemandes déclarent publiQuemenl le.
raisons de leur politiQue anti-démocratiQue contre les Kurdes",
En fin de malinée aucun incident n'avait été siGnalé"ä la suile de ces
occu~ations de locaux.
30
•
PARIS. 22 ••r. (AFP) - L•• forc.s d. l'Union PatriotiQue du Kurdi.t.n
d'Ir.k (UPK) •• intienn.nt l •••••nti.l d. l.ur. ~osition. d.n. 1. réaion d.
Sulei ••ni».h •• i. ont du év.cuer c.tt ••••• in. cert.in •• d. l.ur. b••••••
1.
suit. d. bo.b.rd ••ents ir.ki.n •• l'ar.e chi.iQu •••• ffir.é ~.r t.l.~hon.'
lundi, • l'AFP, un port. ~.rol. de M. T.l.b.ni, Qui .éJourn •• ctu.ll ••• nt •
Londre ••
B.ad.d, r.~~.ll.-t-on. av.it f.it ét.t le 19 ••r. d'un. i.~ort.nt.
op~r.tion .ilit.ir. contr. 1•• ~osition. d. l'UPK (.lliée de l'Ir.n .t diria'.
p~r M. J.l.l T.l.b.ni) d.n. 1. réGion d. Sul.i •• niw.h .t .ffir.' .voir ~ri.
d'•••• ut 1. Qu.rtier Génér.l du chef d. l'UPK.
Dé•• nt.nt 1. ver.ion ir.kienne, le ~orte-~.role •• ffir.é QU. le.
bo.b.rde.ent •• l'.r.e chi.iQue, le. 17 et 18 ••r., de. b•••• de l'UPK •
BarQ.lou et • S.rQ.lou, .u nord-e.t du b.rr.ae de Dok.n, • environ 80 k•• u
nord-e.t de Kirkouk, a obliaé le. co.b.tt.nt. kurde •• év.cuer ce secteur,
av.nt QU. 1. 19 .ar. le. force. ir.kienn ••• 'en ••p.rent. Ce~end.nt l"UPK
.aintient l'•• senti.l de ••• ~o.ition., not ••• ent d.ns la vallée de Jaffaw.ti,
au .ud du b.rr.Ge.
Selon le re.~on.able kurde, .u tot.l l'UPK contr&l. près d. JO.OOO k.
carrés du Kurdi.t.n d'Ir.k.
PARIS - L'UPK a partici~é aux co.b.t. Qui ont ~.r.is. J.udi d.rnier, la
prise d. la viII. front~liér. d. H.l.bJ. (JOO k. au nord-est d. BaGdad) p.r
les forc •• ir.niennes, s.lon 1. porte-~.role.
La
sourc. a précisé Que Hal.bJ. av.it été ~rise par les forces de
l'UPK trois Jours avant l'annonce ~ar l'Iran de sa chute et elle .st •
actu.lle.ent sous contrôle des co.b.ttant. de l'UPK.
Sans expliQuer le silence des co •• uniQués iraniens sur la participation d.
l'UPK • ces co.bats, le porte-paroi. a indiQué Que les pOch.erGa (co.batt.nt.)
d~ l'VPK coordonn.nt l.urs o~érations av.c les Gardiens de la révolution, •• i.
ac-issent d. faÇon indépendant ••
Selon c.tte .ource, 1.000 K. carrés du Kurdistan iraki.n dans la réGion de
HalabJa ont eté "libérés" c.tt. s••ain •• Les forces de l'VPK ~oursuivront 1••
cOMbats. C.~endant ell.s n'ont ~.s ~our obJ.ctif la pris. de la ville d.
Slileimani».h. capitale culturelle du Kurdistan, • environ 70 km au nord d.
HalabJa. Car "dans ce cas, l'ar.ée irakienne bombardera éG~le.ent cette ville.
or nous voulons protéGer la population". a declaré le porte-parole.
Il a affirmé Que l'aviation iraki.nne avait "intensément" bombardé à
l'arme chimiQue. le 18 mars, HalabJa .t les localités voisines. faisant plus
Ô. 4.000 morts et b.OOO blessés. De nombreuses
victimes ont été transférées en
.'.e
Jt' an.
PARIS. 23 mars (AFP) - Des diverGences ont éclaté au sein du Parti
DtmocratiQue du Kurdistan d'Iran (PDKI) à propos de la ~olitiQue Que ce
m,uvement autonomiste kurde entend suivre à l'éGard d. Téhéran.
Guinze membres du Bureau politiQue et du comité central du PDKI ont en
effet publié mercredi un communiQué "reJettant la politiQue m.née par 1.
G,'oupe de M. Abder-Rahmane Gassemlou, chef du PDKI, visant à des néGociations
avec le réGime de Khomein» et à une reconciliation avec l'opposition
a.,ti-f'évo1ut ionna ire".
Dans ce communiQué adressé à l'AFP, les 15 membres Qui déclarent
c..
nstitllés la "Direction révolutionnaire du PDKI" accusent le Grou~e Gassemlou
"d' av,)ir condu itie
part i "aIl seu il de 1a décompos it ion" et condamnent en outre
:"la violation par le Groupe Gassemlou des principes de démocratie réGissant la
'vie intérielJre du parti".
Le communiQué est siGné notamment de Hassan RasteGar. membre du Bureau
'PolitiQue, et de huit membres du comité central (Jalil Gadani, Fatah Kavian.
~ussein Madani. Nabi Gaderi, SadiQ Baba»i. Abou Bakr Rad. Vsman Rahimi, Ali
Kachef Pour).
La "Direction Révolutionnaire" du PDKI réaffirme en outre son "souti.n aux
efforts internationaux visant à mettre fin à la Guerre irako-iranienne".
Le représentant à Paris du PDKI, interroGé par l'AFP, a indiQué Que "les
P€'rsonnes en Question étaient bien membres des instanc.s diriGeantes jusQu'au
8~me conGrés du PDKI, tenu en Janvier dernier, mais Que leur mandat n'a pas
été renouvelé". Il estime Que la déclaration a été "dictée par les
Mvudjahidine du peuple", orGanisation de M. Massoud Radjavi. basé à BaGdad.
Le PDKI dément. en outre. toute néGociation avec le Gouvernement de
Téhéran. et rappelle Que les résolutions du 8éme conGrès ont a nouveau
constaté "l'impos'sibilité" d'un accord avec le réGime iranien.
PARIS, 24 mars (AFP) - L'OrGanisation des MoudJahidine-KhalQ a démenti
jeudi le rôle Qui selon ell. lui est prOté par 1. PDKI dans la scission
intervenue au sein du mouvement autonomiste kurde d'Iran.
"A chaQue fois Qu'un courant politiQue aboutit.
l'iMPasse • cau •• d. son
opportunism. et d.s s.s trahisons, il est d'usaGe d'attribuer la faut. aux
alltres. Kho •• in» impute aux MoudJahidine ses Gr.ves cris •• intern.s .t
lorsQu'une scission déGénère en affrontements ar.és au sein du Grou~ ••• rxist.
léniniste iranien au Kurdistan iranien, la faction battu. n. manQue pas d'.n
attribuer la responsabilité aux MoudJahidin.", déclar. 1. co•• uniQué adr •• sé •
l'AFP par 1. mouv.ment de M. Massoud RadJavi depuis son bureau parisi.n d.'
pr.sse.
15 m••br.s du Bur.au politiQue .t du comit. c.ntral du POKI ont dénonct
.ercr.di dans un co••uniQué "la politiQue m.nt. par 1. Group. d'Abd.rrah.ane
--~~
31
..
Suite
6h ••••• lou, ch.f du PDKI, vi •• nt • d•• ntaociation •• v.c 1. r'ai •• d. Kho •• in»
et • un. r.concili.tion av.c l'o~~o.ition anti-r'volutionn.ir."
.t d.clart
con.Utu.r
1. "Dir.cUon
rtvoluUonn.ir.
du PDKl".
L. r.~r ••• nt.nt • Pari. du PDKl, int.rro •• ~ar l'AFP, • lndlou' ou. "1••
~.rsonn.s .n ou•• tion tt.i.nt bi.n ••• br •• d.s instanc.s dirl •• ant •• Jusou'.u
•••• conart. du PDKI, t.nu .n Janvi.r d.rni.r, •• 1. ou. l.ur .and.t n'. ~••
•t. r.nouv.l'". Il •• tl•• ou. 1. d'cl.r.tion •• t. "dict •• ~.r 1••
~oudJ.hidin. du ~.u~l.". or •• ni •• tion d. ". "a,soUd R.dJ.vi, ~•••• B.ad.d.
SIIRT (Turoui.), 29 •• r~'(AFP) - N.uf civil. ont .t. tu" ~.r d••
••~.r.ti.t •• kurd •• 'd.n. 1. nuit d. lundi ••• rdi d.n. 1•• ud- •• t d. 1.
Turoui., •• nnonc' •• rdi l'.a.nc. turou. An.toli ••
O•• r.b.ll •• ont .tt.ou' d.ux vill.a •• (Aaizo» •• k .t K.lt.~.) d.n. 1.
~rovinc. d. Siirt, • ~r'ci •• l ••••nc ••
C.lt •• tt.ou ••• t un. d•• ~lu ••• urtri'r •• d. 1. au'rill. kurde d.~ui. 1•.
lev'. d. 1. loi •• rtial. 1. t9 Juill.t d.rni.r d.n. 1•• ~rovinc •• d.
l'An.toli. ori.nt.l. oui r.couvr.nt 1•• r'aion •••• Jorit. kurde .t o~,
d.~ui., •• t .n viau.ur l ••t.t d'ura.nc ••
L••• ilit.nt •• r.', du ~.rti d•• tr.v.ill.ur. du kurdi.t.n (PKK,
Marxi.t.-l'nini.t.)
.ont tr ••• ctif. d.n. c•• ~rovinc •••
L•••• ~.r.ti.t •• kurd •• ont tu' 45 civil. d.n. 1••• ul. ~rovinc •• d. Siirt
d.~ui •• 00t d.rni.r. L. ch.f-li.u d. c.lt. ~rovinc ••• t d.v.nu d.~ui. ~.u 1.
~rinci~.l th •• tr. d••• ccroch.a ••• nlr. 1•• fore •• d. l'ordr •• t 1. PKK.
Plu. d. t.OOO ~.r.onn •• ont .t. tu'.' d.~ui. 1. r.~ri •• d•• o~.r.tion •
•r•••• d. 1. au'rill. kurde .n .00t 1984 d.n. c.tt. ~.rti. ori.nl.le d. 1.
Turoui., •• lon 1••• utorit •••
BAGDAD, 29 mar. (AFP) - L'.vi.tion ir.kienne • l.nct, •• rdi, d•• r.id.
conlre oualr. ville. irani.nne., Ha.adan, Khorr •• abad, Sal.hi .t B.khlaran
(ex-Ker.enshah), .itu'es • l'oue.t de l'Ir.n, el contre l'tle ir.ni.nne de
L~van, dans 1. sud du Golf., indioue un co •• uniou' de l'tl.l- •• Jor • Baadad.
citt ~ar l'aa.nc. irakienne d. ~ress. INA.
(Radio-T'htran a indiou' ou. neuf civil. ont tlt lu', et ~lu.i.ur. aulre.
blessts .ardi, lor. du bo.barde •• nl ~.r l'avialion irakienne d•• viii •• de
Hamadan. Khorra.abad, Bakhl.ran. et Abddnan.)
Le co •• uniout ir.kien ~rtci ••• ncor. ou. 1.5 in.tallation. ~ttroli'r •• de
l'tle de Lavan. ont ttt "bo.bardé •• et inc.ndié •• " ~ar la chas •• irakienn ••
L'Irak avail annone' .voir lanct un raid, di.anche .oir, contr. un
p6trolier au lara. d. lavan. C.tt •• ttaou. n'ttait louJour. ~as confir.'.
Mardi.
Le co •• uniou' iraki.n indioue ~.r ailleurs ou'une batterie de missiles
sol-air Hawk (d. fabrication a.'ricaine) a été bo.bardée d.n. 1. sect.ur nord
du fronl, ~ar l.s avion. de co.bat iraki.n ••
L. text. soulian. ou. tous les a~~.reils irakiens ont reaaant l.urs bases
sans do •• aae a~r" .voir ....n •• bien leurs .issions".
(Radio-T'héran a .nnoncé oue deux avions irakien. avaient été abattus
Mardi ~ar la DCA iranienne dan. le Kurdistan irakien (nord-.st du ~aws).
O'autr. ~art, un ~orte-~arole .iillair. irakien a d'.enli mardi .oir l.s
"alléGalions" iraniennes selon lesouelles les forc.s iraki.nnes auraienl lancé
une allaoue dans la réaion de Fakkeh (c.nlre du fronl). o~ slalionn. le 4é ••
c..
r~s d'ar.te iraki.n.
"ANA"A, 31 .ars (AFP) - L'Irak a d'cidt d'observer, • ~arlir de'J.udf
.inuit (.ercredi 23h00 en France). et ~endant lrois jours. une lrêve dans la
"ouerre des villes", .ais a annoncé enlre-t •• ~s le tir d. lrois .issiles
sol-sol contre deux villes iranienn.s. l'un sur la ville sainte d. Qo. (sud de
Téhéran), et deux sur Is~ahan (cenlre).
.
La trtve sera observée unilat'rale.ent ~endant la vi.ite • Baadad du
Pre.ier .inislre turc, ". TurGut Ozal. Qui avait réu •• i. il w a trois
s•• aines, • a.ener les deux belliGér.nts • acce~ler une trêve dans cetle
Guerre Qui n'avail duré Que 48 h.ure •• Cetle nouv.lle trêve devra prendre fin
six heur.s a~r" le dé~art d. ". Ozal.
Par aill.urs. l'Irak a '~aran' ~our la ouatri' •• Journé. conséculive la
capilale iranienne o~ une .ission de l'ONU enQuttait de~uis lundi sur
l'ulilisation d'ar.es chi.iou.s ~ar l'Irak.
l.s d.ux ex~.rts .andatés ~ar 1•• Nations-Unie. ont Quilté la ca~ilale
[rani.nne J.udi .alin, a~rés avoir visilé, duranl leur .éJour de lrois Jours.
divers h6pilaux et renconlré. selon Téhéran. "des cenlaine. d. ~ersonn.s
bl.ssées par les ar.es chi.iQues utilis' •• ~ar l'Irak".
suivra
"AHA"A - L'Iran affir.e oue son adversaire a ulili.é .a.sive •• nt d•• ar.e.
c~i.iQu.s au .o •• nl d. la chul. d. la viii. de HalabJa (70.000 habilants) danl
la ~rovince kurde iraki.nne d. Suleimaniw.h.
Depuis la-re~rise de la "auerre de. vill.s", le 28 févri.r, l'Irak a
affir.' avoir liré 103 .issil.s sur Téh'ran. alors Que 12 .i •• iles étaienl
tir's sur Qo •• t 9 sur Is~ahan. l'Iran a lir' ~reSQue autant d•• is.il •• sur
le t.rritoire iraki.n el 31 enGins ont touché Baadad. sel~n le. aulorités
irakiennes.
A l'issue de son séjour.
Téhéran. ". Ozal avait Qualifi •• es entr.tiens
av.c le président irlni.n Ali Kha.enei d. "~ositi'.". Selon Radio-Tthéran. ".
aaOzal _vait affir •• oue son ~aws "reli~eét.• 1•• ~o.itions d. l'Iran sur le
•
..
•
Suite
~~nflil Iran-Ir~k et esp~re ~u'un terme ser~ Mis ~ l~ Guerre d'une façon
t".(.n<,r
ab 1e" •
p.,ur T~h~r~n. ce conflit. ne peut co?ss"'r"Ile par 1"'id4!'ntific~tion" de
'1'.aGres;eIJret sa "punition", alors ~IJe R~Gdad r~\.laMe 1...mise en applicati<,n
"int4.Gra1~ et. dans l'ordre. des clauses" de 1a réoc;/'>
I'Jtion Sqa d•.! Conse il de
s~curité. exiGeant notamment un cessez-le-feu immédiat sur tous les fr<,nts.
les positions des deux belliGérants ont d'ailleurs ~lé rappelées
r~spectivement par le chef de la diplOMatie iranienne. M. Ali Akbar Velawati.
M~rcredi à Ath~nes. et par son hOMOlOGue ira~ien. M. T~re~ Aziz. dans un
'
",',ssaGeadressé' au secrétaire Général de l'ONU. M. J~vier Perez de Cuellar.
o,-,'ilavait nommément. accusé de "partiillitè" en favelJr'de l'Ir~n.
M. Pet.'e:!
de (',Ie
Ilat' ava it fa it par'l il !ol " 'mo? s"'m.a
ine d" s,a "condamnat ion
irrévocable" de l'utilisation d'armes chimi~u.s Far l'Ira' avant de dècider
l'envoj ~'une ~isslon j'en~uête ~ Tèhèran.
PARIS, 31 mars (AFP) - l'Iran a accusé l'Irak d'avoir utilisé à nouveau.
j"udi. des armes chimiQues contre deux villaGes du ~rdistan
iranien. selon
Radio-Téhéran captée à Paris.
.
Selon la radio officielle iranienne. deux villaGes de la réGiOn de
M-rivan, dans le Kurdist.an iranien. ont ~tè jeudi matin la cible de
b:mbardements chimiQues irakiens Qui ont fait trois tués et trois bless~s.
Par ailleurs. des Quart.iers résidentiels des villes de Qom et Ispahan.
sit.uées t.out.esdeux dans le cent.re de l'Iran. ont ét~ la cible de plusieu~9
Missiles irakiens Qui ont. fait. des mort.s. des blessés et des déGâts matériels.
a-t.-on ajout~ de m~me source, sans fournir d'autre précision.
Enfin. trois personnes ont. ét.é tuées, selon un premier bilan. à Dezfoul
(sud-ouest de l'Iran) et Hamadan (ouest). par des raids de l'aviation de
BaGdad. a indiQué la radio.
En représailles à ces at.t.aQues.les forces iraniennes. toujours selon la
radio. ont tir~ trois missiles sol-sol contre des cibl~s indust~ielle~ et
milit.aires de Mandali (est de l'Irak) et soumis à un pilonnaGe intenSif de
l'art.illerie la plupart des localit.és irakiennes frontalières de l'Iran.
MANAMA. 30 .ars (AFP) - Un accrochaGe armé entre l'Iran et le Koweit.. le
premier du Genre depuis le début de la Guerre irako-iranienne en sept.embre
1980. a ravivé mercredi les riSQues d'une confront.ation Généralisée dans le
Golfe. alors Que la "Guerre des villes" se poursuivait ent.re les deux
belliGérants.
l'incident. Qui a opposé des vedet.tes iraniennes et des unités
koweitiennes installées sur l'Ile stratéGiQue de Bob~ane (nord-ouest du
Golfe). a été annoncé par le Koweit COM"'e ét.ant une "aGression" iranienne.
Deux Militaires koweitiens ont été blessés. selon le Koweit. lorSQue trois
vedett.es iraniennes ont ouvert le feu sur des positions militaires entralnant
une riposte.
le ministère de la Défense a publié un communiQué pour réaffirMer le droit
du Koweit "de riposter contre n'importe Quelle partie Qui aGresse son
terriloire ou porle atteinte à sa souveraineté". et le minist.r. des Affaires
~lranGères a conVOQué le charG~ d'affaires iranien pour "protester
~nerGiQueMent" contre cette "aGression".
QuelQues heures plus tard cependant. le chef de la diplOMatie koweitienne.
cheikh Sabah AI-Ah.ad Al-Sabah. a tenu à Mini.iser la Gravité de l'incident en
réaffir.ant le souhail de son pa~s d'entretenir de "bonnes relations" avec
l'Iran.
Trente fois Moins peupl~ el cent fois plus petit Que l'Iran. le Koweit a
loujours évité JUSQU'. présent une confrontation directe avec son puissant
voisin bien Que son territoire ait ét~ le théâtre d'une série d'attentats
Meurtriers. attribués à l'Iran, et la cible d'une dizaine de missiles en 1987.
I
suivra
HANAHA - l'Irak s'est toujours présenté en effet co•• e le dé~enseur de son
alli~ koweitien et. A plusieurs reprises, a lanc~ son aviation bo.barder des
villes iraniennes pour "venGer" le Koweit. "les Koweitiens sont nos fréres
priviléGiés". a déclaré réce ••ent le présidenl irakien Saddam Hussein.
L'incident sur l'Ile d. Bobwane déMontre à nouveau la vulnérabilité du
flanc. sud de l'Irak. Cette tle lonGe le bras de Mer de Khor Abdallah, face A
la pénininsule irakienne de Fao, dont une partie du littoral esl déJA occupé.
par les forces iraniennes depuis deux ans.
l'occupation cOMPl.te de cette Ile par l'Iran aurait un double effetl
rendre inulilisable la base d'Oum Qasr. la seule base navale irakienne encore
opérationnelle. et e.p~cher l'Irak de pouvoir défendre le ter.inal désaffecté
d'Al A.iQ, dans le nord du Golfe.
la prise de ce ter.inal, cible d'attaQues réGuliér.s de la .arine
iranienne depuii~un an, per.ettrait à l'Iran de contr&ler la naviaation dans
le nord du Golfe. et surtout de pouvoir rep~rer les avions irakiens Qui
s'atlaQuent • ses pétroliers.
l'incident de Bobwane pourrait amener ainsi BaGdad à accentuer encore plus
sa "Guerre des villes" contre l'Iran el à intensifier ses opérations le lonG
du littoral iranien. au nord-est du Golfe. pour assurer la défense de cette
Ile donl la chute ferait de l'Irak une "~nclave" sans aucun débouché Maritime.
,
•
Suite
MANAMA - L'Ira. s' ps'. 10'1' <>"rs
prés<?ntéo en effet comme 19 dê>tll,''''.Ur' de .on
allié koweitien
"t,
Ir,,;
rpprises,
a lancé son t.vLat..ionboltbarder de.
villes iranienr.ps e
dO.
KOW"ll. "les Kowl?ilio;ons'sonl nOI 1'rt,.
••
priviléGlés",
a j,. ;
.' '."H,
le prèsido;ont irakien S,3ddam Huss.in.
L'incido;onl sur I Il,,,JO' Bot)~nr.e dèmontre A nouve-au la vulntrabililt
du
flanc sud de l'Irak. _c_t2
1 l~
lonGe le bras de mer de Khor Abdallah.
face i
la pénininsule
irakienne de Fao, dont une partie du littoral eAt dGJè OCCupée
par les forces iraniennes
depuis deux ans.
l'occupation
cOMPléLe de cette lIe par l'Iran aurait un double eff~ll
rendre inutilisablo;o la base d'Oum Qasr, la seule base navale irakienne encore
opérationnelle,
et emp~cher
l'Irak de pouvoir défendre
le terminal dèsaffecté
d'Al AmiQ, dans le nord du Golfe.
la prise de ce terminal,
cible d'attaQues
réGulières
de la marine
iranienne depuis un an. perMettrait
~ l'Iran de contrôler
la naviGation
dans
le nord du Golfe. et surtout de pouvoir repérer les avions irakiens Qui
s'attaQuent
~ ses pétroliers.
L'incident
de Bob~ane pourrait amener ainsi BaGdad A accentuer
encore plus
sa "Guerre des villes" contre l'Iran et à intensifier
ses opèrations
le lonG
,du littoral iranien. au nord-est du Golfe, pour assurer la défense de celte
tIe dont la chute ferait de l'Irak une "enclave"
sans aucun débouché marilim.;
suivra
'w., ..
MANAMA - Trente 1II1nut.o?s
après l'incid':'nt.d .. DvU",all'"
l
J.raK.a g'ailleurs
tiré siMultané •• nt trois missiles sur la ville d'ISpahan.
deuxième
aGGlomération
d'Iran, et son aviation a attaQué peu après un pétrolier
ch~priote,
le Anax, transportant
du brut iranien. L'Iran a riposté et \1r6 t4
missiles sol-sol sur les localités
irakiennes
de Zobir (sud) et Mandalt
(centre du front>.
L'Irak. Qui affirme posséder des missiles
"illimités
en nomb~e el en
puissance",
a déjà tirè 121 Missiles sur les villes iraniennes,
dont 103 eur
Téhéran. Mais il a éparGnè mercredi.
pour la troisième
Journée consécutive.
1.
capitale iranienne,
où une mission médicale de l'ONU enQu~te depuis lundi.ur
l'utilisation
d'armes chiMiQues par l'lra~'Une éQuipe belGo-néerlandaise
de Médecins
sans frontières
(M8F) a confir.'
pour sa part à Bruxelles.
après son Vô~aGe dans le Kurdistan
irakien.
l'utilisation
par l'armée irakienne de Gaz Moutarde
et probablement
de
c~anoGène,
utilisation
QUl avail fait, selon Téhéran, 5.000 morts et 5.000
blessés à Halabja (ville ~de
irakienne occupée par l 'lran le 17 mars
dernier>.
.
L'Irak,
Qui
a d~cl .~~ dJns
un
ffieSSaGe
au
secrétaire
Gènèral
de
l'ONU,
H.
Javier Perez de Cuelldr, aVOlr le droit de recourir
"A tous les lIo~ens
disponibles
pour se d"[,dre",
a poursuivi
ses violentes
critiQues
à son éGard.
Un .inistre
irakle..
,.nsi dèclaré Que M. Perez de Cuellar "est incapable
de remplir ses obl1Gal.l"~s el n'est plus diGne de confiance",
remettant
ainsi
implicitement
en QUeS~10~
les prochains
entretlens
prévus à l'ONU pour une
relance d'un rèGlement
de paix. En principe,
le chef de la diplomatie
irakienne.
M. Tarek AZ1Z' doil rencontrer
M. Perez de Cuellar lundi prochain.
New York.
..
TERCUMAN 2.03.88
3 lerörisl daha
ölü elegeçirildi
n
h:.\RBAKIR, (fercüman)Dicle ilçesinin da!!lik kesiminde guvenlik kuvvetleri ile
silâhli çatl~maya giren 3 terörist alu olarak eie geçtrildi,
Dicle'ye ba!!1i Kurudere kö.
yu yakmlaflnda önceki gun
operasyonlaflnl surduren gü\enlik ku\Vetleri, dal!llk kesimde 5 ki~ilik terörist grubu ile
kar\lla~11. Guvenlik kuvvelleri.
nm "Te.lim 01" ça!!nsma lerö-
34
ristlerin ate~le kar~llik vermesi
uzerine çatl~ma çlktl. Yakl~,k
7 Saal suren çatl~ma sonucu 3
terori,t alu olarak, silâh ve teç.
hizatlafille birlikle de geçirildi.
Öle yandan Ola!!anustu Hâl
Balge Valisi Hayri KOlakçlOglu olay yerine giderek incelemede bulundu, Bolgede oreras.
yon ve ara mal ara devam edd,yar.
TERCÜMAN
3.03.88
Alman pollsl
bölücü
liderlerl
lutukluyor
RÜKSEL,. (A:A)- I-e~eral
B Alman
polismm ülkesmde-
ki bolucülere kar~' açt,!!, mUcadeleYI surdurdü!!ü ve baZI
mililanlartn
tutuklandll!1
açlklandl.
son olarak
BOlan ÖltUrk, Ali SaÇlk, Hasan Hayri Guier ve "KUrl l,.
çiler
KilltUr Te,kiliUu.
Fedenisyonu"nun ba~k:lm 01du!!u bildirilen Ibrahim Korkmal adh militanlar tutuklandl,
.
HURRIYET 4.03.88
WtlS"i"""lH1'''~ !!Yl!!'1lfn Tü,k Yüksek Ya,gl Heyet/, Dis/sle,/ Bakan
YaJ'!i;;~:- '., '::':'
" .'~'Hifl~il!s"n'/a,"tepkll/ kDnuyu" giJ,üstü
-kürt.;) tartlsmaSI
• Turk-ABO' ili~kilerinde hassss blr durum yaratsn
insan haklafl raporundaki I~kence ve Kürtler'in
durumuna ili~kin bölümlere. görevinl yaklnda devredecek olan Anayasa Mahkemesi Ba~kanl Onsr
ile Yargltay Ba~kanl Co~ar, "Yanh!$,ve saQhkslz
bilgilere dayah" gerekçesiyle kar~1 çlktllar.
• Onar ve ,Co,ar, Ilnlrlanmlzln korunmasmln ABD'.
nln de çlkanna plduQunu bellrttller.
Sedat ERGiN
ASHINGTON
(!Iürrlyet) - Aml''''.11 lli,kll'
meli'nin ri..\,ptli~i olnrnk Wa!l~
hlngton'da
bLllulllln '\nu~'n!'a
Mahkem~i
v(' Yan~:Itl\\' BlI~.
kanlarlnln rln hllllllldllj,:;1 \'uk.
llek Ynrgl Ileyt'tl uy('k'r1, ,\ !H)
O.,illeri
BakKII ".rdooms,
Büyükelçi Richard
Sd1ift('r
Île yapl1k1arl
gonl~nwdl'. Turki~'rleki insan hnklllrlnlO duromu ve '"Kürt
SQl"unu "nu
tarl'$lll.r,
W
.. A merikan
Haberler
Mcrk.7i""rn
dllIenledi~1 hir
prngrnm
ç.rçevesinde
Was.
:.i"~'"n'r1a hulunan Türk hu.
kukçular h"~"'linde" AnaYR"
öncekl ,unku tern ..,I." .., .."n,
d~':' ADD D""lrrl
n.kßr.,
Gèb~c Shult1.'11fl m...nn hilk
h'n~.dln
!lOfumlu
i1'lklJerinda hu ... bir dllrum
yaralan insan haklarl raporu
olu,lurdu, Anay ... Mahkeme" Balkanl Onu
YO Yarg'fay
Ba,kam Cotar. raporun ö... l.
hkle ilkenee IddhUar, YOKürt.
ler'in dUNmuna i1itkin bölum.
lerini el",tirdiler, Turk heyeti
uyeleri. raporda yer alan itJ<en.
ce iddialarlrun yanl~ YOsaghkh
olmayan bilgilere dayandlgml
bplirttiler,
\ Afrlrm('\Cl
ßiI¥.ük.lçi Hichard
Schutl'r
\"0. Türkiyc'l!C'n Sorumlll
nil
ka'J!ltYard,me, .. Vek ili Tameo
WUklnlOn d. ~nru,lu
.~~l'nan
bilgilere
gore,
Sentner
ill' ~oru$rnede A~lrhk
noklas1nl. ABD DI$i$le"
kädb~: lJlrorrnd.n
geçen ay
llÇlklanan "e T\,Irk ArnerikAn
nR-
M.hkem""j'nin
gnrovi devre.
d('('('k ßa,kRm OrhAn Onar.
Yarg.tay BR,kRm Ahmet CofIlr. CumhurbRIkanh~,
lIukuk
Dant!jlTlanl Sc-mih 07.mert VI'
Büyükekl
PON .. vunau
Sehif\er
ill ra-
.. lW.elllkle ~.
kltllCll lddialar.yla
iI,i11 bil",
lerln, bIIyUk öh:üde TUrk ,all'
tel.rinde )'VI' a1an hab.rlorden
d.rlenditini
bildirdi,
Vük .. k Xarl'
ba,kanla"
da. SehlCter le görü..".lermde,
bu konuyu açarak, LU7.an "nl.
latmu,'na göre, Türki"",'de bir
"Kürt RZ1nl1tln"
bulunmath.
• ABO'Ii 'Bakan Yard,mè,sl Schifter de, I~kence iddiala- '
, nyla bilgilerin, Türk gazetelerlndeki haberlerden derlendiQini sOyledi, Toprak bulünlüQü konusunds' da,
"Biz Romanya'daki Macar aZlnhQln' durumunu da
gündeme getirlyoruz, Ancak bu bizlm Romanya'nln
toprak bütünlüQüne kar~1 olduQumuz anlamtna' gelmez" der ken: Kürtçe yasaQlnln kalkmasl görü~ünün
-gerekçesinl de, Helsinki Nlhai Senedi'ne baQladl.
'Izmir JlR"OV~"; Ml'lih TRrt'
10 YRnt AorR,I.tanbul
Oni.er.iti:>si lIukuk
FakilllesÎ DekRn
Yam,m".,
ProE SRit Gümn
i1.. ,I~02 MYlh SIKfYimetim Yo,
d,* ~"çi!'ril1 Turk,,'c') ".a,
y,naUnak için hu kUl1UYU"iNtl.mar ••ttlklerlnl"
hclirll.i!'r
"" "Türklye'nln
slIurlur.nt
kONmaNI, Türklyo'nln
oldulu kadar ABO'nln de ç.karlarlfta datU midlr?" ""r\l.u nu
)'lIneluiI.r,
SehlCter.
"KUlIkWluz. ABO'nin. toprak bütünt\itünden
yuna olmamaIII
diqünülemez"
kal'>jlliglOl
~'I1I,
,,,,,'yla Ankara Oniwrsilcsi Si .
~'ll'al Dilgiler Fakùlleal'nlleki'
~"'.\'Îne
Aon verilen, ,Prof.
RnnA Aybay da bulunuynr,
Turk lIukukçulor
lIeyeli.
",'rdi. SChüt .... bIlIIuni" hir
likle. rApOrdO Kurtll'r knnu.
sunda irade edlle" Rurulllerd.n
~eri adlnt alntudl .c "O\z Homunya'duki
Mal'lIr annblln
dUNn,unu
da lündeme
le.
tlrlYONz.
Ancak
bu blzlm
Romanya 'IUn t.oprak bütUnl\itüne kal'fl oldutumuz
an •
lamlfta ,elmez'~
ded i.
.
••
HURRIYET 4.03,88
"Ögretmenin
cesedine
ormanda
ate, ettik"
AJI.'KARA.Gcnç(Al'ŒA)
gol'ull
II(,;£:-.I
..
h.ü\ \l'nd£'
Yllzh.l~l
Ali Sahin
kot'llllta!-.Illda
gt'n';l'k l(,~t Irlll'n
blf upt'ra ....
\ollda
I,;>kt'Il{,{'\ It nI-
duruldugu
II('rl
..:.urulefl ngrl:'t
men Slddlk Bilg:in 01.1\ II1ln ta
rllgl
baZI
a~k('r1l'r bu 1rl.(i1alan
rlogruLu I1Jlt.'hktC' If-Hlt' \('rml-'\l'
dt'\dOl
('(i1\'orlar
Olal la Ilg,'i1 olara" opt'ra,
\onda gort..\il hulunall \l' ;;;.a
nlh
- Hin,
Doganll
~uat
olarak
vargdanan
Onba~1
Akovâ. mahh.('medp ta
.
HURRIYET .6.03.88
varllül
konusunda Israrll"
"ABO, Kürt
• Anayasa Mahkemesi Ba~kanl Onar ve Yargltay
Ba~kanl Co~ar, "ABD OI~i~leri çok yanll~ bir
tutum içinde Hem Turkiye'nin toprak bütünlüQünü
savunduklannl söylüyorlar. hem de' Kürtler'in
mevcudiyetini öne sürüyorlar, Bu son derece
tehlikeli ve çeli~kili' bir görü~ tarzl" dediler.
•
Sedat
•
ERGIN
gorevine
son verilen
Prof.
Roua Aybay'm da yer ald,g.
bir heyeUe birlikte bir süredir
Washington'da
bulunuyorlar,
Amerikan y&rgl sistemÏlù ta.
rutma amactru giiden program
çerçevesinde, Turk hukukçular
heyeli Kongre, Yuksek Mah.
kerne, Adalel Bakanltgl vc Be.
yaz Saray:da tanaslar yucul-
W=)..N~~
~tt~
meti t4ratmdan dU.,Jenen
bir
dawt' ;:---'.".
,'.W uhin~_ ... ~~
....
!.on'da bulunan ~örevini
bir
~~~;Ifk~
.fOnat_ •.--..t1
OrhlÙ\
BaI1<am'Ahmet
~rllltay
~.,ABD
D''':.'.ri B.....- ......nd4'-ßl1k-
IÜ.
......
~.
3Turk heyelinin en tart~'Ian temaslarm ... glnda A D' - mah göfÜIme8Ï isê ABD DI."nin KürUer konusunda aldlgl leri Bakanl George Shultz'un
lulumu "tehlikeli"
vc "çeli:;kill" gördüklerini bildtrdiler,
insan haklarmdan
.orumlu
yard,mC'llll Richard
Schifter'
Onar VI' ~r.
Cumhur.
le oldu, Yarg'tay Bß$kanl Ahbaekaru Kenan Evren'in Hu. met Co~ar, "Hürriyet"e
kuk DßIUIIl18.IU Semlh Oz- Schhifter'ia
yaptJklan göru$'
mert, Izmir Bn:;savCl8l Melih mede aldlklarl izlenimleri .nlaTart.
latanbul
Universitesi
tlrkell. "Çok yanh~ bir tuHulmk Fakültelll Dekan Va... turn içindeler.
Hem Türk,dlmel8l Prof. Sait Güran
YO ~'nin toprak
bütiinlug--ùnü
1402 SayJb S.klyonetim
Ya- 3ll8JlI'yla Ankara Oniversile6i Si. savunduklanm
söylüyoriar.
yasal Bil~iler Fakultesi'ndeki
hem de Kürtler'in
mevcudi-
1l1k
ol.Hak
\Trdu!i
Ifadt.dl'_
':YÜIba •• Ali Sahin Ahmet
UstteJl'men
ve astsuba\"lann. bildiklcrini so\'lenu':si
için ägl'ctmpn
Slddik
Bilgin'i dovd~ûnü,
Bilginln
baYlld,jtm •• yakla~.k 10 dakika sonra da öldüli'ünü ,- SO\Il,dl \kova'nm ifade~inll1 ola-\'la J1~Iii bolumu ~o.\I£'
"Sah.s.
öldùkt('n
sonra
hizc Suvcren
mcvkiindeki
ormanl.Jk
bölge)'1' gitmemiz
söylcndi.
Biz oraya intikal
('uik. Yanm saat sonra 0
~hls ~etirildi. Qrtnan giri~,"e bll'8k.ldJ,
ÜIl'rine
atl'$
etmemiz sôylcndi. .-\te~ ("ttik. Sonra durunlu
'T(~lsJzlp
k:t<;arkt'n
yetini öne sürüyoriar.
Bu
son dereoe tehlikeli ve çeli:;kill bir lJöriit tan>" dedi.
Anayasa Mahkemesi B8$karu
Orhan
Unar
da Yargltay
Ba$karu Copr'm
bu .görii¥erine katlldlglnt
behrterek.
"Tiirkiye'de
Kürt1er'in mevcudiyeti
konusunda
l&I'll1'h
gözüküyorlar"
~klinde
konU$tu,
di\"('
Aja\"
kinlr..;('\"l'
sö\"lcmehususu;'ula '\"l'~'l1in("(tir'Îldi. S()yh'di~imfz takdir.d<,. vatan haini olacag-muZl
so\"lcdil(,l". Oaha sonra ~u.
"l'~cn narakolu'nun
vaklmnda hir" ~('rd(' bir ~;ukur
a~'lInldl.
Sah.s
bi.- çu,"ala
kl>nulup çukura
gömuldu.':,
HÜRRivET
0nÀr
YOCopr.
Amerikan
sistemine ilitkin gözlem\erini anlawlarken de, Türl< YO
Ameril<an sistemleri arasmda
büyük farkhhklar
bulundugu.
nu belirttiler,
Yùksek yargJ bß$kanlan ilk
kcz geldikleri ABD'yi
.... 1
buldular? Anayasa, Mahkemesi
Batkaru Onar. "ÖIçüIer çok
farkh" dedi YO ekledi.
.. Insanlarda
fazla
resmiyet oImamasa dikkatimi
çekti.
AmerikahIar ,8,)TJca
yardunsever iDsaDIar •••"
Yal'gJtay
BaI1<arn Cotar
ise ABD'yi t.ahminlerine k.yesla daha 9Orun\U buldutuou belirtti ve "Sistemin
en iIginç
yÖnlerinden biri e&eftirmekten ve ele~irilmekten
çekinmemeleri"
dedi: Copr.
A BD'de kendisine en çarpJa
gelen olaym da "Geceleri
sokakta yatan insanlar" oldugunu s<iyleyerek, "Aynca
geeeleri sokaklann
tenha!IIP
da dikkat çekiyor,
Hürriyet
ü\kesinde
sokaga çtlunanm
pek rahat oImachiJ llIlIqtlayor" ~klinde ko"",lu.
-;
\"urrluk'
Komutam'na
bildirdi'k',
naha sonru bizl",'I'. silaha e)
baslnak suretiyle orada bulunan
askerll're
I!ordüllu-
muni
,l1wlnil
6.03.88
y&rgl
SHP'1I3 milletvekllinden'
cEZAni PROTESTOSU
A
NKARA.
(Hürriyel)
- Diyarbalur
Askeri Cezae\'i'nde.
kl .yll'mlor s.ruslnda mahkûm aileleriyle birlikt.e SHP il
hinasmda "Açhk grevi" yapan Mardin SUP MiIletYOkili
Adnan Ekmen w Kars MillelYOkili Mahmut AI1nak. bu
kl'Z aralarma Hakkari
:l.tilletYOkili Cwnhur
Keskln'i
de
alarak. dilitt'f C("Z8C'\"!erÎ konusunda iktidarl protesto euiler.
(\Iu blldiride. "AvNp& üIkelerinde
M!Ç!u,ya ve hükümlüye insan gÖ7.üyle balulmaktayken.
OzaIlktldan'Illn tutuklu
vc hükümlülere
insanhk
dlfl itkence.
baskl v(' zulüm uygulamaSlnJ protesto edjyonu"denil,h, Adnan Keskin, Mahmut Ahnak vI' Cumbur
Keskin
Ilrtak açlklarnalarmrla
uSenna,)"e kesiminin diktatörlük
~u.-duKunu" Oll~' surdult>r. "Özal tktidan,
bu diktatörh.~lin politik söZ("üsüdür" dediler.
3~
HÜRRÎVET
MART - 198"1
"Kürt varllglnl kabullenin"
lràkll Kürt lider/ Talabani'nln çajjrlsl:
• II:a.k
~ürdista.n yurtBever
Birugi !ideri, Hürr1yet'e
verdlg1 demeçta,
Tùrk1ye'
nm Kürtler1 tarumasuun, ulusal b1rligine katkJ.da bulunaeaguu öne sürd.ü."
• Talabani, Ankara'= .~.
polit1kalar1 n.e4.en1yle P1Q{'
eylemler1n1n
}u.1rl1l11r
kazanchg1n.1. da Idc11a ett1...
=
L
ONDRA, (Hürriyet)Irak
Kürdistan Yurtsever Birligi
örgülü lideri CelaI TaIabani,
Türkiye'ye
"Kürt
varI,g,n.
kabuI etmeal"
ç;.grl8lnda bulundu.
Özel bir ziyaret için Ingilt~re:run baokenti Londra'da
bulunan Talabani,
Ö1'JÜtü
ile
Türkiye' deki yasa dIfl PKK
örgütü
arulOdaki'
ili,kilerin
normallepekte
. oId~nu
da
söyledi. (IJevanu
U. Sayfada)
MÎLLivET
KürtIerin, kertdi kaderlerini
tayin hakkl için müeadele et.
tiklerini
belirlen
Talabani.
'~Kürtlerln
c1emokratik
hak!antun
.... rilme.i,
Türkiye'Din ulUl&! birtigine katluda
buIunacakttr,
Halen uygulanmakta
olan
politika.
Kürtleri
isyana
le~vik etmektedir"
dedi, Irak Kurdis.
tan Yurlsever
Birligi örgütünün
lideri. Cumhuriyet'in
kurueusu
J',!ustafa
Kemal
Atatürk
,I. I8I11et Inönü'nün
b~18nglçta. Kurtlcrin varhgml
kabul .. ttiklerini
kayrletti,
"aneak
daha sanr'S bu politika
dcK~erek
Kürtlerden
'dog Türkleri'
diye bah'C<lilm ..y" ba~land1" lIedi.
Si,'il holk.
vönelik tl'ror
eylemlerini
ona\:lamadlk lanm
belirlen Talabani hun.l kar-:"
hk Türkive'nin KiJnlrrE' ,"l.nt ..
lik politika~Jnm, ~Iah" :~'J"
deleyÎ hakh klktlèml ..,,~ln<;
Talabani.
gt'Ç'tiElm!7 ~ IILirol<J
bazI konularda
a:.:IJ.:;n~;lIi:~~
ùu~lÎ.lkl('ri PKK iil' Ih~;"'dl'rl
hakkmo;1 :?o~'lp kor.u~tu:
"Biz ba~langlçta tarafsii
kalmaya ,ah~l1k, Ama Türkiy ... Irak rejirniyle i!jbirligi
yaparak
toprakl;1rtmlZI
bombaladl.
Bu durumda
hi7jm
de ba~ka çaremi7. kalmlynr. Türki~,~ bizim d~mnnlanm171a
i.;=birl~i ~'aptlgllla gön'. hi7 de Türkiy("-
nin d~manlarl~
la i:;:hirligi
~-apanz_
Eger p,", ~. di!?,',grupln.r1a i1i~kilf'rini dUi"d, iT'
\'('
Ira'"
f:lki
kurtanllTlI";
tClp.'akl.lr:1
l!,'lir~'. olllai';
kahul
1..-1"1'1:'" .!,.....
it
10.03.88
e Kürt liden Talabani'den Türkiye'ye tehdit
~1 Klbrls'ta
te~i istik~~eti!lde
mun Vaslhu~Denkta:1
bilece~inl
belirtti
ABD, bölücü
• Temuçln rOZECAN
•
ren'in
Gezi,
,
••
• LONDRA
Talabani, "Türk hukÜmetlnln sagelat
Ile isblrliglnln
akllel bir politika
o!maelrg":ll" bellrterek bu tutumun.
elan vazgeçmesini
isted,
•
uoeVI,
ielnam
vaparlz'
y,lmaz
POLAT
ASHINGTON.
(Tercüman). ABD Disisieri BanI'mn, içineTürkiye
ve Klb"
da
alan
Akdeniztado~u böigesinden sorum'yardlmclsl
Edward
Der.sky TERCOMAN'a
yapu:
ozel aç.klamada,
dolayh
Irak, bakanh~mm
Kongre~
sunduiju insan hakim rape1daki
kaslllt.
"Kürl
lümünü"
benimsedigini
'Iedi:
)'sisleri
bakammn
Insan
~Ianndan ~orurnlu YarchrnRichard Schifter larafmhazlrlanan
raporun Tür: bölUmUnde
yeralan
,rller" ile ilgili uzun paraguda, bölücülerin
görüsle;tikametinde
sat.rlar
yer
Irdu.
lporda, Türkiye Cumhuri-
V
'nin "Kürller'in
hakl.Mm
m.YI reddelligi,
.similasuycu1ayarak Kürt kül!ürüfok elliti"
iddia ediliyor.
t aydmlara baskl yaplld,gl
ldyo-TV'de eserlerinin yanrnad'ili da öne sürülüyor.
orda aynea, ABD'nin böteröristlere
karSI oldilgu
:aydedilmekledir.
Türkiye
rapora
tepki göstererek
l'den
açlklama
isternis:
lk doyurucu
bir' kar~lhk
narnlju_
'erwinsky bu konuda sorumuz bir soruya "Schifla Y'8sa gere~i her yll Kong, bir Insan haklan raporu
nesi cerekir. Bu Schifler~
'.çln.mayaeajt'
bir cörev.
Raporda
yeralan bil&i1er
!llerl Bakanhjt,'n,n
IlIceleerine dayan,r"
karJlhlm,
IL
38
"Gecikmi~
bir ziyaret.
EvABD'de
iyf<kar~llanaca~lnI
sanlyorum.
çok iyi bir geli:;;meyi
yanS'Ilyor"
"Davos ruhu'~ Papandreu-Özal
diy'alogunu
degerlendiren
Derwinsky,
"Bence
Ozal'In
liderligin~e
TÜ~kiye,ÇOk
olumlu
ve etkili bir diplomas!
örnegl
verdi"
dedi
OrtadOQu'daki
r>n güçlü Kürt örgütlerlnden
blrl olan Kurdistan
Yurtsever Birligl IPliJ{1 IIderl Celai Talabanl, Türkiye'nin
Irak'a girebilecegl
yolunda
soyler.tiler
olduQunu
belirtti
ve $öyle kOnu$tu'
"TurkiY€'YI
uyarlyoruz.
Bu :JÖlgeyi Vietnam'a
çevlririz"
"Türk Ordusu.'nul1 Is~allnden kork- •
muy()ruz,
Çunku Turkler, M.USUIKerkuk bölgeslne en fazla 15 turnen
gOndereblllr_ Bu Ise yenl blr Viet.
nam yaratlr. Irak, Kürdlstanl, Tür.
klve'deklle'!~
blrle.s!'"
Klbns
konusunda
Türk
konu~an
Derwinsky,
çözO~
9örü~melerivle
sa~lana'
Evren'In gezlst:
raporda Israrh
•
çözüm:
ABD D,~isleri bakan yardlme,sl, Cumhurbaskam
Kenan
Evren'in,
haziranda
ABD'ye
yapacag.
gezi için
"Çok iy'i bir gelisme" dedi,
Derwinsky,
sözlerine söyle
,devam elli: "Gedkmis
bir ziyaret. Daha önce gelecegini
umuyorduk.
Evren'in burada
iyi ka'l,lanaeagm.
S8myorum,
Evren'in Ba$k.n (tigan Ue yapaeag, gö~menin
iki ülke i11s-
kilerini büyük oll";de 2eli~lirecegini samyorum."
TÖRK YÖNETICh.ËRï
Bizi ANLlYOR
Derwinskl. bir soruya karSIhk, Türk hükûmet yelkililerin
ABD bütçesindeki zorluklann
hilinl"inde ("'Ildll~lInll \(' dola\'1
>Iyle Turkiye'y~ yapllan klSlllama ve kesintilerin sebepleri.
ni farkeniklerini
bildirdi. D,.
sisleri bakan yard,mclsl. Türk
hükûmetinin
yaptlan kesinri .
lerden hayal klrlkli~lOa ugradl~llll, aneak anlaYIS da go>terdi~ini soyledi. Derwinsky, "Bu
klSltlamalan
Türk hükûmeli
de bili)'or ve anhyor. Çok iy;
ni)'elle gayrel sarfelt:k ama güvenlik yardlmmda yapllan kesintilerden
öleki ülkeier ll.ibi
Türkiye de etkilendi" ~~klinde
konustu.
Konusmaslnda
Özal-Pa:
pandreu görü~mesine de degi. nen Derwinsky, iki görü~meyi
de çok olumlu bir gelisme ola.
rak niteledi. Derwinskl', "Bence Özal lide~liginde
Türkil'c
,ok olumlu ve elklli bir diplomas; örne2i
vermi~lir.
Bu
ABD'de görUIUy'or ve lakdir
edili)'ur" dedi,
KIBRIS'TA ÇÖZÜM
Dlsi~leri bakan l'ardlmelsl;
Klbm'Ia ilgili bir soru üzcrine
de, Klbns anlasrnazhgmm
Vasiliu ile Denkla~ arasmda vel'a daha ait düzeyde yapllacak
gorüsmelerle
bulunacak
formüle göre çözumlenmesi
gerektilini söyledi.
"K.bns'lß
yeni Cumhurbaskanl Vasiliu iki loplumun KlbrIS me.elesinin
IUpyekün çözümii için &örü~meler yapm.Ianni
sa21.ya .... k bir çaba,
b.Slatm.hd....
diyen
Derwinsky, "Karann verilecetl y'.r
yi ne K.bm'hr, karar dl~.nd.1I
veril.mez"
seklinde konuSlu,
Derwinsky,
"Klbns
konusunda Amerikan politikas. nedir?" YOlundaki bir soru üzerine de V.slliu'nun
Denkl.~
ve diger yetkililerle olumlu bir
diyalog' ballatmak
için meseIi BM'nin teklif cdecegi formUI veya prosedUrU kabul edecelini umduklann,
bildirdi_
.
,
MiLLivET
10.03.88
.orumlulu~" olma"na rafm,n. bu alanda kürt hllk,"a karll .nrumluloiono yer;n, ~c!i'1l!I,nr. G... kenl yapm.yor. Flkri d."'klc' ip bu nkrt •
.dnturdotu haöek,tl d.. ,.kl,mlynr."
C.III r.h!:a.l, t:'Jrdi'I~" I;çll'a'li,i PKK ve Tü,kiye'd"i di!er Kun
orgtit!c:i ilt iij~~.::e!'Î
lÏ?cr:nc.!e Je ~lun ULU~ d:Jrdu. PKK'yJ dign Kürt grup-
Ianni yabanel ulkele,in ale:i olmakla suçladli!J için e1elli", Tallbanf,
PKK'nlD silahh mü~adele yànlemini onaylamadlklannl, ne '.,Iursa olsun.
b8jla kadlDla,la çorukJar oJmak iiure .ivillerin àldùrülmemCli, onla,a ZI.
ra, gelecek lekilde davranmaklan kaçlDmak gerel:tifjni belirlli. Abdullab
ÖC'lau Ile gàrulmedigini belirten T.I.baul. PKK'ya ka"1 sablrh davrandlklarlm belirti,ken. buna ,afmen, PKK'nlD müeadelesinin Kurt davas,"a
olumlu elkileri oldugunu da belirtli. Talabaul, "Bu .ay.de. TÜrkly. büküm.1i blr Kürt IOruUOoldotouo kabul elti .. dedi.
Kürt/erin. bulundukJan ülkele,deki gelilmele,den sorumlu oldugonu sàylcyen Criai TaiabaDI. partisinin dite, Kürt àrgiiûenmelerinin hde,ligini üSIlenmedigini, daha àoce bu konudaki yakl8jlmID halalI oldugunu belirtti.
Her Kürt grubunun ba8Jms1Zolduiunu bildiren CdaJ Talabani. bülûn Kün'
lerin lek bir bayrak alllDda lopla",p bi,ICJmesinin. limdi ancak ufukla gàrünen ve ge'çekçi olmayan bir hedef oldugonu sàyledi. Tal.blnl. bunu
là,meye, kendi àmrunün vela e[meyece!ini. bunun geleeck ~1l1aklannsorunu oldugonu bildi,di.
-KerkÜk, Musul'a
mÜdahaleetmeyin ~
Bu yörenln Türkiye için Vletnam.a .~önü~ebiieCegini söyleyen Talabani, "Türklye hukumetl. ordusunu
'Kürt Vietnamrna sokarak Iyi blr $ey yapml~ olmaz.
Irak Kürdlstan'I bu durumda Türklye'dekllerle
•
i
t1pni
t'\i,.loci,."
• Temuçin TÜZECAN •
LONORA
l
"BIz
IOrTADOCiu'daki
en gûçlû Kön Öflûtlerinden biri oIan Kûrdistan
Yurt",verler ~irligi (PUK) lideri Ce... Taltbul. Tûrl:ire'yi ~er.
...ut. H ~Iusul a mudahale
etmem~SI lçm uyardl. Londra OlD gunt-
yindeki d~ maha1le1erindenbirinde, örgi!IÜDûn!ngihere sorumlusununevmde
sorulanmlZl yamûayan TII.bul, bu yàrenin Tûrkiye için Vietnam'a dànÛlebilecegini sàyledi. "Törldye bükümeli, ordaluu 'Kön Vieman1'l.a
IOkank lyi bir ICYyapm" olmu" dedi.
Talaba.i, bir buçuk saal sören sàylqimizde, Tûrkiye'nin Bagdal rejiminin savalla yemlmesi halinde Irak'a girebilecegiyolund. bw sàylen[i1er oldugunu halIrlaop làyle kODlqIU:
"Ama ba.. i•• m., Tirk Ordusa •••• itP6adetl kork.uyoruz. N.d•• i.i açlkloyaYlm: Tärtdtr, b6lceye Irak' .. löadrrdipadra daba fazla
giiç lö.d.remu. Törklye'ala ktadi sorualan var.'Bulpr Slain, Yu.an
Slmn. K.Jbns. Sovyd Slmn, lraa. Törk!y•• olsa oIsa, Ink'm gö.drrdigi
12 llim•• d•• blru fula. 01110111IS löm•• löadrr!blür. B. ist ytai
bir VI.t •• m lanOr. Ink Kördist.m. bu durumd. Tiirkly.'drkiltrt. birIt,ir. Bu klnl,m Türkiy. bükü'.D1diiçi. biiyük IOrua y.nllr. Bta 0 ZIma. blilmsll ve birltlik bir Kiirdis!:n'ID doiDlISI Il.SI göriiriiDl.
"O.diVm 10, Türk!y., bu lür bi, barekita giri!lnt, ke.di VllandllIlnm kaybtdr,. Bül•• Arap d•• ym Tïrk!ye'y. kaJ1I birlqir. Ira•• Sovy.lltr Birtigi. Avrupl kaDluoyul:lflI pka,. B.lki dr Amerika. 0 Zlman
biz. yapayal.,z bir dOlma. iIt ka.,. ka",YI kalanz, birçok dostumoz olur.
Oysa limdi yaln,z olau bizlz. Bu ü1keltr bW dtst.ldtyrukti,. Biz Tü,k
i,galiodro I.. ,kmuyo,"z. ami davtl dr dmiyoruz. Uyanyoruz."
"AKILCI
OLMAYAN
r-----------
(KÇ,~V~
POLITIKA"
PKK iilltrial balm.ya yiÎadik dtgikir. Ç.lkü
NEOEN BASKI?
Tö,kiye'nin kullandliil baskl araçlanmn nele, oIdugonu vt baskImn n<denle,ini i" Criai Talabaal JÖyl. àzetJedi:
"P,l,ol buru balll birioci kozdu. lkiadai. Ina iIt IÜ". Slvllla, Aakara, ir"'1 dell.kltyrctjiallÖyltdi. ÛçüadilÜ. Am.rika bllt. Siddam
Höstyin yöo.timi •• buk, Ylptp PUl. iIt aulq.amaA., lIillmlya Çl'
h,ll. çiinkü Am.rikan yö.etimi Ink'ia Kürtltrlt aulqmaya varmaSl hltindr ........ ede deugb"~._IICII::",UIqIlll.'.
I.k bp.
lu. Komli.I.1 Parti vt PUK' .. Iktldardaki BAAS lit iktldan payla,mlAydl. Bo I.bö ki, Ink'i dotaYI bim da.. yakl"lIncako. Aynca Tlirkly., Irlk K.rdist .. ,.... öurk olmlSla,a. Türk!y. Kürdi.tIDI'oa elkil<ri.dr. korkuyordo. Türk!ye ~iküDltti aynca, bölgedr NATO'uuu ver.
diil rolü oy.oyor. Tiirkltr, Saddam Hüstyia'i. drvrilmesiudeu korkuyor. Bo gerçekltJint. Kirt ~alb Ink Kiirdillall'al kurtancak. demoknlik vt a.li emprryaliat Wr pç alan PUl.. bölgeyi dru.tltymk. Bu
Ortldoio'da önmtÜ bit grlqmedlr. Tirkltr gelectkt. I.ltr olabilte.gi.i
kestirip bu.ou gerçrklq ..... i eagdltm.y. çalqlyortar."
YANLISI
oEGILlz
C,lal Talabani. "Irak', NATO'nuo i1gi1e.diii blr m'stlt halin. g,li.
riue. Sovy.ti" Rirtig;'n;n bo denR.deki ,ohi ut 0 zaman?" lekhnd,,'
~nrllm'Ila
11.03.88
Köylüye göre i~leri
.resmi muhbirlik
f}l
PKK üssü yoklur. bWm kortanlm" topnklarda i. aldoio iddi.lln bahan.dir. Türkiy•• ISaddam Hültyia .. Jimi iIt Kürt Kurtolo, Ha.. k.ti'ui
IÎndirm,k içio aoillb. 1984-1985 ydlan.da bia B'idat yÖ.dimi ile a.lalma lartlanu, ko.",orkta. Türk!y., SlddaDl Hüstyin'. PUl. ile anIlImamaSl için bub yapo. 1O.0Çt•• alllmaya vaMmadl."
SOVYEr
-------------,
Doöu'da kORlCUkoltmsu
BASKI
1IIŒ1Ian,
--------------• •
MILLIVET
Tö,kiye'nin I,ak 51DJf1ß1 :ljlp böllede düzenledigi ha,ekàtla, konusunda da konulan Crlal Talab .. ; lunlan söyledi:
"Tirkiy.'ai.
.
öD'.
Tö,kiye hökömelÎne ve Türklrrt. MDy .. araalIÏ1 ile bir mesaj gàndereo Talabani. Ankara'DIDBagdat iIe iJbirliijni "akIIa oIaaayu bit politIkI".
ola,ak nitele,ken. bunun l.rekÇtltrini JÖyle açIkblllI:
"Bo politika yabuza bizi nIaJaaz etIdItdIiiIIdta *il, Ink'lIId Tiirkm.altr aç'Sl.d.o d. Ibkl dtiO. Tiirkly•• Balglrist •• 'daki Tirldtr hkboda k01loloyor sii~kJj. Tiirldyt, lùbm'IIki 180 bll Tïrk \çlo uk.ri
giiç kollan,p K.Jbm'l qpI ..Ii. Ink Kirdistam'oda. 4ee bi•• hrlki dr
Ylnm müy•• Türkmt. VII. Ink lia Tirk"'re,
.ym Kürtltre oldoio
glbi kötü davra.,yor. Tiirklye, 'Kön yokIU'. dag Türk'ü va,d,,' diyor.
Irak Ist. grçrn yd. 'Tiirk yoklu,. Ya Arap vardu. ya da Kün' dtdi. Inkhl.r. K.. kük yakt.lanodlki Sio Köyi'udt bir pudr 99 Türk'ü ku"uua
dizdilt,. Biz Blidal'II fqlll yÖtltlimi lit "vIJlY0nll. Türk yö•• limi 1st
buu. lözltrioi kapallp. Bullartstu'dlki Türkltr koounada kOluloyor
btr gii•. "
SAOOAM'A
KAROE$IZ"
KürdIll•• Ylrtsevtr Blrtiillide,i Criai TllablnJ. Tö,kkrl< Kürtle,in
ka,del olduinnu söylerken. lariht<n àrnekle, ve,di. Osmanh dönel1Jinde.
Künlerin Safavilere kar,. Osmanh o,dusunun ya",nda oldllgunu, Ça,hk
Rusyasl iIe yapd.. IIvllla,da hep Osm.. h ordusu içinde ye, aldlklannl
söyleyen TII.b.al. imparalorluiun .on ydlannda, Osmanh'nlD yan,"da
"vlpD teIc MÎi.llüman J1ieün Kürt!er oldugonu belirti,ken. "~Imdi. k..a. Ev... Yf Targol
l.glllzl.rte qbirUiI yap•• Anplan., loraull-'
n Ile çocuklan ~ y.. ya.. " dedi. Talaba.l. yine bi, kmik dànemde,
YunaniSlan'!D Anadoluyu ÎJgali slfulDda Türkl.. le Künle,in YdDanhla,.
klfJl yan yana $Ivijllklann, söyledi. Talabaal fÖyle dtvam elli:
"So.ra oe oldu? Her Ity bozuldu. D.r mllUyelçlUkbmpl.n yÜZü.'
dé. Mollifa K.mal Pili. AI.türk. Snr A.J"m ....... önlördiiiiadr.
dab. fazliloprail Kilrtle.. vtrttejlallllyltdi. Ism.. Pili, I.oZl.'da 'Ben
Kürtüm. Kürtle, ile Türkl" kardCJli" drdi. TlIrkltr 'Pis A,ap' drr .m.
'Pis Kürt' demtZ. Biz kard.,lz. ()rt.k blr l.çml,lmlz v.r. Kan,m,z kan,m"lIr . ..:rürkly.'drn blrçok bmallllqlkçl çlkacakbr. Tu,k balklD,n Çl_
kin" Jokntik, f.deralif blr drvlel kDfIIIlkllr. KÜrdlslan',n da Y" ".,.
rat' bo f,drral drvltl dlltr kilrtltrt. 0..... ' ç.ker. Bölürul.uk <ona.... ,.
1\(' 5LJ \31111, \('C'
"Biz Sovy.t yanhSl .. komum.t deilllz. Bai,mSlz olmaktan gurur
doyao bir plrtlyiz. Sovy,li.. BlrlItl'.dr Brt)u" döuemlu," .u bÜyÜk
batalan.da. blri. Irak gibl IIJi.t .. )Imltrt. kapitaU.t olmayan yolo. dest.kltndlill.zIIl. Rüçl.udirilmtllydl. Ba bÜyÜkblr ballydl. Saddam Hil.
ltylo'l Ortadoiu'nun Clllro'su dly. bllt Il.,mladllar. Biz. hu.ou aedannl bili yalIYO'uz. Gorbaçov yolda'ln prre.trolka poUlikali daba Ortadoiu'ya ulalmll d,gll. Sovy,ti.. B!,Utl'ui. bl, IÜprr devl.t nlarak VI~h.
t1 bl, d,ng. ya,allyor. Bin baritaYI drtl,lirm. deilI. ba"k., tim. öz. I
~rtüiü v.riyor. Ancak, ~ovyrllt, Dirtiil, lÜm kurtolol ba.. kclltrtu. ka".. I
984 Agustos'undan soora Dogu ve Göney: Ian adamla, g<nellikle "Ierörist" oluyor.
L!.Jdogu'da
"koraeulara gü. dogdu" ya da
Hüstyi. Uluç admdaki bal korucu. dÜlmanla"korueul.n. lünü" b~ladJ.
nru Sürt'tt, çatîlmn ortaslDda, Nu, Sinem3Sl'ßJß orailsizliklen geçilrru:Y<}1(op,aklarda, ilswer. ko- da Iustmp yakahyor. dipçikJe vora vara. "Söyle uIu
rueuluk kurumuyla h.m ~ buldula,. hem de bu sa- ~ükrii umde?" diye ba8Irarak sürûk!üyordu. U1aç'
yede, insanlan korkuta,ak ki,i1ik kazanmaya Çalll- un yamnda koruculukla görevli arncaogullan KizI8I,
tdar. Agahk t,m<linde fililkn<n anl~mazhklar. kan izUlliD ve Mebm .. Uluç, savClhk kaY1llannda. addavalan yuma8Ina koruculuk oku gelinlip saplan- lannIn ka'IISmda ".raDlyor" diye ymh kililer.
d!. Korurulukla dÜlman ta,aflar gûçkndirildi. MuhEruh ilçesinin 92 köyü. 32 melrasl var. 1983 YIbi,lik ku,uml~lmld!. Ko,ueular he,kesin köjC bu- hnda bu ye,lelim birimlerinde 21 bin stÇmen sapeak kaçlli!J. sakmdl8I ,esmi muhbirler sayIld!.
tanmlj. Aradan dort yù geç1l1len sonra, 1981 sonKoruculuk olgusuna en çok eski sablkalIla" kan bahannda stÇm<n saYISI11 bine indi. Bw kày ve
davahlar, eski Cjk,ya. aga ve ali"t liderleri ilgi gös- mezralar lümüyk bojaldJ. Eroh'ta. kahv<hanede kolerip. ûslune atlldIlar.
n~uguniuz köylül<rden biri, àted< duran iki kiliye
B~ korueuluk. babadan-:ogula, karde'len_ ka,- göstm,ek,
"Hep bu.l.r
yÜzi.de."
diyor.
dele gcçen bir meslek oldu. Ornegin Bolan yoresl- "Bumar" dedi8i. korueular. Kàylü ,öyle diyor:
nin ünlü korueu agasl K.I M.llltl, (,afik kazasmda
'. Bunl.r buzur btrakm.dsJar blzdr. Pi.! iJltr y._
àlünee, alirel içindeki yerinI ka,deli izo Aia Oz- plyorlar. iil.ri, giiçltri mobbirlik. Y.ranmal: içla
ullia Olg.ç) doldurdu. Ama !zo Ai' da bir opt- batJaIan., bile Ihbar ediyorlar. Bu.lan. pi. iJItri
,asyonda 1alamml yilirdi. Kim vu,duya gilli anla- yiizüud •• birçok kiJi buralardlll kaÇIP gild .....
yacag.nIl. "Ç'I"mada öfdi" dendi. Ailesi de ".yR~lman"lL:tei ~dJY.\i\""".aiY.~:',k.QyijD.
....... : " d--nEln.""~
,,,,,
..ullI"'!: ,'t!1." ?l
S'HP'II çe b'"masl."a s'IllI n"II'v,~r
cu;- .,,' R .~~ '0) isl ,"II~",
,,,t,l>b'J , •.l\QfI.J...,...... Qr en açlp
Ali,<re bagh 1iorueil/arn:omll a eden ho Ala fßJll'. Köylüler. köylerinin yeni adl", henul .. be,da ölunre, bu kel K.J Memel'in ogllt Hiiso Aia leyememille,di. Yeni ad konusunda kendi aralannbal korueu oldu...
da bir sûre la'lllllktan
son ,a "bileDaballin Aktug (Babo Ai') 1984'e dek "SI.lr
m.yerekltrini" sàylediler. Köylölerin hiçbiri Tü,k.
ötesl lirarelle i,ligal" ed.i~ordu. 24 kàyün koru':,'l çe bilmiyo,du.
sorumlusu göreviyle yücellilinœ. kaçalcç1hklabile muKaniyarnelinli ~ükrii Yiiil:
cadelcye ballad!. Üslelik artJk ilibarh bi, mÜl~"Birkaç yJI öaœ gtlip silab istediJer bizde •• Yak.
hilti. Yö,e için astronomik bi, ,akarn olan 70 mIl- lu sitab. Vmllltdik, O.u. içi. bütün köylüler lopyon lirahk janda,ma karakolunun yap,ml", da üSl- luca dayak ytdiltr. ~Imdl dr &tUp d.y.kl. kOf1lC1l
lenmilli...
_
yapmak isliyorlar ... "
1960'la,da Dogu Anadolu'yu lil,.I<n uç elklya
Köy kaçkml M.bmd YIImaz:
•vardl: Hamido, 1ilki Selim ve Koçrro. Tùld Selim'
"Topng.m,z yok. Yoksuluz. YllIa Çukurov.'
le koçero çatllrnala,da öldüriildüler. SaY1Sl1 klJmm ya gidip Çaill'YoruZ. Korueu oIu.ca köydra .ynl ••
kalili diye a,anan Hamido. gizkndigi tavuk kurne- m.yu. Biri zorla korueu y.pmak Isteylnce on 11dsinde cie geçi,i1milti. Ya'gIlandl. bir sür< e<zaevin- ,miz kaç'p bony. geldlk."
de ,aid!. Son,a ana dl13nya Çlkll. Hamido. Ylliar
~ükrii Yiiit konultU:
sonra clinde dcvlcl," silahl. üstünde Amerikahlann
"Y. koraeu OIIC.ksIDIZ,y. d. köyü lerk edeVielnam'daki esk, uniformasma benm üniformay- ceksiniz d.dlltr. Ikisi d. ölümdür bizlm \çla. K.la korueu oldu.
Çlp bunya geldik. Ne olae.k bUmiyorum .. :".
Korucular. bazcn a.i1lanna "mi de yaplyorlar.
Köyl,rini I"kedenle, ko,ku ve çareSlZhk lçmde
D"le[In silahlannl .endl ozclllt1:,i, ornegin k,z ka- kmanlp duruyorlar.
çlfmada ya da ozel dÜlmanlanna ka'!. da kullaDlyorlar. Beylik silahla adam da vuruyo,'ar. Vu,duk-
~----------------------------------------
37
..
11.03.88
TERCUMAN
•
Orgüt.
militan
SlkIOtlSI çekiyor.
• Bir PKK yetkîlisi
örgütün
önü-'
Avrupa'ya
kaçamayan
militanlar
müzdeki günlerde kendisini gÖç.
ya teslim
oluyor,
ya da Intihar
lü
göstermek
için
"kanli
ediyor.
Kaçamayaniar
öidürülü~yiemler"
düzenleyece~ini
belirt~.:
tl'
.
. yor.
•
.Kampfar
Iran'a
kaydlflliyor.
APO'nun
kansi -Kesire Ylldlnm,
Iran'daki
hazlrhklan
yönetme
ile
görevlendirifdi
•
APO'Y A ISY AM
iYARBAKIR (A.A.)-Do{Ju
ve Güneydo{ju Anadolu
Bölgesi'nde
1984 Ylhndan
bu yana. yaptlklan katliamlarla güvenlik görevlisi ile
ço{ju kadln ve çocuk birçok
valandal?,m,z' öldüren bölüeü örgüt PKK'da bal?layan
hiziplel?menin, son zamanlarda büyük boyutlara ulal?lI{J' bildirildi.
"Sürekli eylem" politikasIn' benimseyen ôrgütün
ikinci adam, (Abbas) kod
adh Duran Kalkan',n da hizipler ara~'nda yeralarak,
Abdullah Oealan'a bal?kal.
dlrd'{J' belirtildi.
Edinilen bilgiY81 göre,
Apo'nun
(sürekli
eylem)
slratejisinin bal?anya ulal?amamas,ndan
soma örgüt
içinde huzursuzluk
patlak
verdi. Merkez Komite'de
bulunan örgütün üst düzey.
deki üyelerinin
"sürekli
eylem"
pOlitikas'yla
yöre
halk,nln kendilerinden
nel.
ret atti{Jini, örgüte kat,lmalann da azalmaslna sebep
oldu{Juf.lu PKK Genel Sekreteri Oealan'a bildirerek,
bu polilikadan vazgeçilmeSini istedikleri ö{lrenildi. An.
Cak örgütte
"Tek hq.klm
ben1m" dOOi{Jibildirilen Oca.
lan'In, bir süre önee yap,lan
toplant,da bahar ve yaz aytannda klrsal kesimlerde yi.
ne eylemler
yap,lmas,n,
istadi{Ji kaydedildi.
Bunun üzerine örgülle
hiziplesme
baslad'g'
ve
D
TERCÜMAN
Apo'nun sa{J kolu olarak bilinen örgülÜn ikinei adama
(Abbas) kod adh Duran Kalkan'In da Apo'ya baskaldlrd'{J1 ilade OOildi.
Apo'nun sürekli eylem
politikas,m benimsemeyen
MK üyesi Ali Çetiner'in de,
Avrupa'ya kaçt'{J', bas ka alternatil bulamayan ve örgüI
tarallndan
öldürüleçe{Jini
anlayan MK üyesi Ali Omürean'ln ise, bir süre önee intihar etti{Ji bildirildi.
.
Hiziplel?me i1e örgütte
da{J,mkhk maydana geldigi
va bazi militantann güvenlik kuwellerine
teslim oldu{Ju,
bazllarln,n
Ise
Avrupa'ya
kaçllklarf aç,klandl ..
Güvenlik
kuwetlenne
teslim alan örgüt mititanlann,n verdikleri iladelere göre,
özellikle
yönetiei
kadrosunda çok s,kmt, çekildi{Ji ve adam yoklugundan örgütte 3. s,mt kil?,ter
olarak görülen Mardin böige sorumlusu
Mehmet
Emin Asian ile Siirl.Hakkan
böige sorumlusu Cemit Bay,k'in bir süre önee yapllan
kongrede MK üyeligme getirildi{Ji ö{Jrenildl.
Vine teslim alan üyelerin Ifiratlanna göre, örgütte
sempatizanla"n
d'l?lnda
200-250 militan,n kaçt'g' ö{lrenildi.
.
.•
MÎLLÎVET 11.03.88
90 kisiden 80'inin köylerine
geri döndügünü söylediler.
Yetkililer, bu kil?ilerin ashnda örgüt taral,ndan zaria
kaç'nlmadl{Jlnl,
sempati
duyduklan için militanlar taral,ndan kand,nlarak götürÜldüklarini,
aneak örgüt
militanlarln,n
yanlannda
kald'klan bir-iki ay süre içinde, gerçekleri görül? evleri.
ne geri döndüklerini
ilade
elliler.
Admm aç,klanmas,m istemeyen bir yetkili de, örgütun, önümüzdeki
aylarda
kendisini güçlü göstermek
lçin eylem yapabileee{Jini,
aneak bunun fazla sürmeyeeegini söyledi.
Teslim alan militanlar
'se, PKK'nm, pel?mergelerle anlasamad'{JIn'
ve bu
yüzden Irak 'taki kamplannda rahal hareket edemOOiklerim anlatt,lar.
Militanlar,
bu sebeple
örgülün kampla"n, Irak'tan
tran'a kaydlrmaya bal?lad,g,n, ve kamplarla ilgilenmesi ,çin Apo'nun kans, Kesire
y,ld,nm',n Iran'a gönderildi.
gin' blldlrdiler.
Yelkililer, Siirt, Mardin
ve Hakkari yöresinden geeen vaz kaelrllan vaklas,k
LUBNAN'OA SAHTE PARA
Öle yandan, gelir sa{Jlamak amae'yla uyul?lurueu
ve silah kaçakç'i1('llna da
agrrilk veren örgülün, sah.
le paralan Lübnan'da bas.
l'{JI ve K,bns Rum kesimi
üzerinden birçok Avrupa ül'''5,"8 da(J,tt'g' kaydedildi.
Kalernli:
••
"Orgütler
eylerne.
geçecek"
ANKARA. OZEL
lolLAllANOml
bal U)'IIIIama9 iIde uzalIIma.s1
diin
.
TBMM GœcI Klll1I1u'ada tabu! cdildi.
lçiperi Bùam MUlaf. lIkaII
baharIa birIittc öqütkrin ey\c:me seÇllCCijDi lÖy\c:rteD, SHP 11lanbu! MilktwtiIi II.- l'''' Gbet toruculut lÏslaDiIIin bldmImamn istedi.
SJDID
- -1ituMJ. tùcd;-ËlÜli. Sirt.
Dl1utIùJr. ManIIII. BaWII. Vu
oe ~
iIkriDcIe oIIPniislii bal
lIJIU!Imamm 19 Mart tarihiDdeu itibaren 4 'Y daba 1IZIIIImasma ~tin
biitülDct t5Iifi pd kmuIda ANAP'
b üyeIcriD oyIany\a bbuI cdildi.
0aId tunIIda' kœupD IÇÏIIeri JI&.
'bm ~.
''Ör&ltIab NUrIa WIIkle "ne alriIeœiI ,....
*~'=~~'
dedi.
'. BùaD KaIaIII. yurt dIfIDI bçan
taVrisdain dJprdaD aIdIkIan desIeiIc
faaIiydIcrini lâdünIükIcrini oe topaTIamna içiDde oIdutIanm 1ÖyIllIi. bml. Doiu \'t GiiDeydoiu'c!a seçen
dört ay içinde 61 sakhn, 43 ÇIlIfIDa,
17 pa1Iama,
3 lOJIUlI oIaYl meydana
Jàdijjni YI: bu oIayIar lOlI11Ilda 30 IÜvailii !ÖmIisi YI: 100 vaIIDdapn hayaImI bybct1i8iDi. 53 taöriâl ise öIü
oIank de seçirildijjni 8ÇIkIadl.
SHP Grubu ad1IIa &ÖZ alan Ba_l'eU! Ghet iK. toruc:uluk listcmiDe karp Ç1bnk vIlaDdap devIetin bizz.at kOlUlD8ll am1ijiIli &öyledi. Gbq, "Ondù\ ç6da1 UIIda
WdItle .....
Buu te liku
,. ee.e.elIlIr. AKù ~uar ft
....... WeI ..........
.....
diye kœ1lflD. Gbet koruculara vcrik:o lIIIIqIar De aIOIyder YI: it
yerIcri lÇIImum1 iIlcdi.
HORRivET 14.03.88
Halnlerblr ööretmeni
asarak ôldürdüler
GERCÜ~',
(bha) - Aynl.1kÇ1
PKK militanlarl,
Mardin'
in Ge~
liçesi'nde bir köy
öç.,tmenini
asarak öldürdüler.
Ahnan bilgiye göre olay,
dün köy ögretmeninin
kaldlgl
Aydmca Köyü lIkokulu lojmanmdan ~l
ÇIkmam8S1 üzeri.
ne ortaya' çlkt\. Köydeki ilkokulda ögretmenlik
yapan 26
y~daki
Hüseyin
Aydemir'
in lojmandan d~l'
ÇJkmBffi8S1
üzerine içeri gîren ögrenciler,
ögretmenlerini
8S1h durumda ..
bUidular, üLivenlik kuvvetlerinin yaptlklan
ara~tJrmaya'
göre, PKK militanlarmm
onceki geœ' geç saatlerde koye
gelerek, ögretmenin kaldlgJ lojmanda Aydemir'i
iple asarak
oldürdükleri belirlendi. PKK'h
militanlarlfl
eylernden
sonra
olay yerinde bir de bildiri b,raklIklan
ifade edildi.
Olayla ilgili so~tunna
deyam ederken, ijehit edilen egretmenin cenazesi de Sivas' a
genderildi.
13.03.88
B.Alman polisinin çökertme operasyonu
PKK'ya darbe: 22
bölUcu .tutuklandl
Homzo KOCAGÖZ
K
öLN (Tereümon)-Federal
Alman güvenlik güçierinin yasad'~1 PKK'y' çökertme çaill?matann,"
bal?a"i1.
bir l?ekilde devam ettigi bildiritiyor. .
"Bat, Alman pOli sind en
yap,lan aç,klamada, yakala- ,
nan 22 PKK mililan,ndan
11'inin Köln 'de eie geçirildi('li kaydOOildi. Yakalanan 32
ya~'ndaki bir PKK mililan,.
n," ise, örgütten aynlanla"
eezalandlrmak
için kurulan
"holk mohkemesl"nin
yönetieisi oldu{Ju bildirildi.
Bal' Alman makamlô"nln bölüeü örgüt PKK'y' çökerlmek
için
giri~tikleri
operasyonlar
sonucu "Kürt
Kültür
Te~kllc'ICII
Federcsyonu" Bal?kan. Ibra.
him Korkmaz, PKK üst seviye yönetieileri
Salman
Arslan, Hüseyin Celat'll 'le
Ibrahim Lucke ile PKK'n,"
38
•
Militanlar:
Tuluklanan
22 bölücü
miiitandan
,,'i
Köln'de
yakalandl.
Aralarlnda
"Halk
Markemesi"
yöncticileri
de var
.kurdu{Ju "halk mahkemesi"
üyeleri Yasemin Gooik ile
32 yal?'nda ad, aÇlklanma. yan bir di(ier mililan tulukland'.
!3n!i Alman
polisi
aynea, Ibrahim Kadeh, Hasan Engizek, Ali Seçik, Ba.
. zan Oztërk ve Hasan Hayri
Güler ad l, PKK militanlar;;l'
da ya,alad,.
HAlK MAHKEMESiNiH
CEZALARI
Federal Save, Kun Rebmann, Köln'de 11 PKK mililan,n," lutukland'{JIn',
bu
sebeple de PKK'n,n merkezinin de Köln'de olabilece('linin
tahmin
edildi(iini
beilrtti. Federal Bal?save"
PKK'nln örgütten aynlanlan
eezalandlrmak
amaelyla
"halk mahkemesi"
kurdu{Junu, PKK militanlanmn evlerine veya derneklerine
yap,lan
bask,"larda
bu
mahkeme tarahndan veril'mi~ birçok karar veya dökü.
man,"
eie geçirildi('lini
bildirdi.
Ba~savel
Rebmann,
PKK'dan
aynlanlann
bu
mahkeme
taraf,"dan
her
delaslnda ölümle eezalan.dlrlld'glnl belirtti. Alman güvenlik
makamlarl,
7
A{JUSIOS 1984'te Rüssels'
heim'de Zülfi Gök'ün, 20
Ekim 1987'de çetin Güngör'ün Stockholm'de
ve 3
MaYls 1987'de
Ramazan
Ad'güzel
ad" ö{Jrelmenir)
Hannover'de bu sebeple öldürüldügünü
bildirdi.
MiLLivET
17.03.88
Slddlk Bilgin davaslnda
TUTUKLAMA YOK
•
Müdahil avukat MÜjgân 8l1gln, Slddlk Bllgln'e
ikl otapslnln
usulSÜZ oldu{lunu
Iddia ederek,
larln hukuken
delll olarak
kullamlmamaslm
edlyoruz"
dedi
•
Mahkeme, Yüzbél$l $ahfn'In
teOI reddettl
.
:0..~
ANKARA-, AA
GRETMEN Slddlk Bilgin'
Itin,
Bingöl'ün Uenç ilçesine
bagh Doganh köyünde, "~.
keDée y.pliarak öldürüldügü" iddiaslyla açlian davaya dün Ankara
2, AgIr Ceze Mahkemesi'nde devam
,tdildi.
Çok kalababk bir avukat toplulugunun ham hulundugu dünkü durulmada. Slddik BilgiD'in amcasl
Mebmet BilgiD île Ali V.tansever
ve Ömer Ankan'm ta1imatla alman
yapllan
"Rapartalep
tutukfanmaslna
lIi$kfn 15.
ifadeleri mahkeme dosyasma konul.
du, Müdahil Avukat MÜjgSD BQ,_
giD, Siddik BilgiD'e yapllan iki
otopsinin Ceza Muhakemeleri Usu!
Kanunu'na aykm oldugunu iddia
ederek. "Bu raporlar bukukeD npar D'.abiyetinde degildir. Bu rapor- ..
Iann bukukeD dem olmi! kuUsmF'
msmlSlID talep ediyolUz" dedi-: ..
Mahkeme Yüzb~1 Ali ~sbiD'in'
tutuklanmasma itilkin istegi redde-:
derek. 9urulma)1 ileri bir tarihe er-'
teledi.
•
••
KaöeiiYmiiiiäl!
PKK: Türkiye, Irak. Iran ve Suriye'deki
TERCOMAN
17.03.88
Kati/1er iJrgiltU 67!j1len'l biJlgesinde
5.0 ki~ilik gruplar halinde .organize oluyor
•' "1d~1ihId
-.
AdIyIman,
Aar•. Blnglll,Bft.
II, Dlyarbalar, EIazIO, ErzIncan, Erzurum, Gazlan.
': tep, Hakki,1 Kahramanmarat, Kali, I:lalatya, Marein, "'ut,
SNaa, fanhurfa, Tunceli ~ Van
s.irt,
H--..cda
___
KARANFIL
ClCIDI)odo.
Ibrr, ('IiId-.)o
S au'da
alii bctl,.,l1Ik bedel
PICX, ~
_Iul.
IlbIImwz cIMdII-=Ian lçlDo
de de '1'lIrIdJf, lrua, IlÛ W Suriyc'deId 3' Dve ~
ptaÏ)'Œ
"A.GIC
aozo
lcsbil ecliJdi.
TmlristIcr, siWth propqaada
yoluyla hall<. sindirmel<, daba
soma da ayal<landumat l\lrelÏ)<le, .. k........... 1I6laeIer" oIUJ-
miyc, Hal<tamr, Gcnç ve "-lIt
}'Crier.
Mard.. .....:
Midyat. ldiJ,
NusaybiD, Cizre ve "-lIt )'erler.
tUrmAyaçall$lyor.
Gululep-Ad.,....
MrLLfvET
aJua:'
1y AJUlAKIR DOM Savaii'
. Idam Ist.mlyl.
yargllanlyor
PKK celladl
45kl,1J1
öldürdü
........
1(1)
ICr1I$O bellÎJ11scyeJl PU'DID yaym orpn_
Iarmda. stIt SlI<1Il0cadclaini _dilini iddIa Cltili KOrdistan'ln.
har;tas,"a ve kaplad'II a1ana da
Marl<sist-LcninisI
'KAÇIYOIIUUr
Bir &U....wl< yetld1isi, _
Or-
BU.UnOD kaDh eylelllierini
.. N.... uda. ~,......
.. $el<linde delerlendircrcl<, lerOristlcrin
yer vcriIiyor.
PJCJC'ye.lm, SOll bin ldJomct.
Oncclildc dcYlct yanhSI vabUlIÙ$Ian sindiraek, Iœndi dcyimIcriy1e
rclwdil< aIam ve 25 milyon nUrusu Jtusayaa "1aaJaII dettet'~
dOrt dWlcttcld Pl il ve ilçclcri
çall$lIl<lanm sOy1edi.
kapltyor:
TlIiIdye:'
..........~-.".....,..,.
.- - - - - - - - - - - ,
AdJ,.....
A&n,
HÜRR;VET
20.03.88
1)1il45 kiPYi öldürdiiiù ÖDe IiiL!!J
rùJen PKK daVISI WIIÏJ Z1.
¥er too &db f!I_ÙIIet a..- için idam
sar-
...............
................
DI,.......
dOamll$ la'Orisdcri 50 Id-
Iilil< p1lp1ar baliDde hedef bOIleiere IOadcrcrcl< cyIcm yapllit
Yctl<i1i,!<anh OraOtOnbu
hadan soma "lIaIktu a1aca..
des&ekJe" bu clef. ul<cri heclcfIcre saIdJnaIIuu l<aydctti.
mcdili bildiri1di.
Ajn-ICan-Erz.,._
al•• "
Arakb, SusU%, ScIim. Hanal<,
Ispir ve batb )'erler.
m.: Ham. Diele,
Sil.... ve "-lIt yerler.
Denl.-1IIq6I
aIuI: PoIomUr, KIlt. Hozat, 1lmceIi, Nazi-
~"01a1Û~
;
Kills, UIaI<h, KlIçOkoIuklu
ve
bajb yerler .
PJCJC'oinya)'lD orpm "Ser.
bYU."dc, Sivas ve Erzincan"D
da ill cyIcm bOIJCIi oIarû scçildiIi. ancaI< heaOZ buraIara airil-
PJCJC'DlO
DIe pIaada cyIcm a1am leÇtiIi boIaeIer lOYIc:
80Cu aIam: Erub. SuaaI<,
$cmdiali, IlcytOnebap, $cnoba
ve "-lIt }'Crlc$imaIaaIan. .
leçeD
PICIC'D1D,
IIOlCII....
__
41w~..t:'lß
PKK,Iran'dan...~
AaIJya, Irak'tIn Muaul-KerkQk.Ouhuk,
Surtye ClIn
~
bIllOIIerInl de katarak 500 bin IdlolIIItrNraIIk blr ....
hAkim olmak hayllinde
•
_Uledi.
Savahim 17 sayfahk iddiJname.
linde Meblltl Bon':un PKK örgiitiine 1985 yilinda kanldJil, Liibn .. ,'
dati Helve tamplDda ejilim 8Ördüiii, Sea. Hon ~odad~ Selüalda
Çdk'in grubuyla Tür~;ye'ye Slldlil ve ÇC1itlieylemlerde 45 kiliyi öldiirdii8ü Önesüriildü. iddianamede,
Mehlel Bora ile birlikle ya;gdaoacalc olan 12 samk hakklDda da 5 yddan IS yda Kadar deiilCn hapis eezalan iSleniyor.
Öle yandan Diyarbalm DGM'de
dun goriilen 27 samkli PKK Oiyarbakll Grubu Oavasl'nda Zebra FIdaaay adli genç klz !Bmkolarak dinlendi. Zebra Fld.a.,. geçen ydm
Ajustas aYlnda PKK mililanlannln
Hani ilçesinin Kerman mmasmda.
ki evlerine saldlrdlklanm. bomba al.
tlklanm. kendisin'n de olayda yaraland121manlalu.
.
20.03.88
HÜRR;VET
PKK'nln ,enl
.181d111
GüneVdoïu'da
krftlküç gün
D
IYARBAKIR.
(hha)Bqta PKK oImal< iizerc
çefitli örgiitlerœ
"UhWara-
ra.l
Irkçlhkla
PKK'nin' bIi ''Icok:i iolan
ERN('ÙI\ temsiIclsl Hiiseyin Ylldlrm. yenl bir mücadele bqlatacaldarlOi
blldirdi ve 4 yJlkk kanll
biIançoIannI savundu ..
IlCKSEL,
(H\irrbft)
PKK'l-e bath "KlIrdIatan
VIuaI Kurtul... CepbuI"
(ERNK/4'üocü
kurulUf yùdö..
nil.rniind8, öniimii2deki ~
de Tiirltiye' de yeni bir mllcli.
dele taktili uYKUlaYllC8k\anru
&Çlkladl... Brükoel'delti bum
toplantJainda mücadelelerinin
Mlicadele
Günü" kabul edilen oe "Nevßayranu" oIalÛ kutJa.
nan 21 mart 8ÜOÜ oe arcfeaïn.
de kan akmarnut &maClyla
Güneydotu bqta oImak iIzere
birçok bölgede JÜvenIik &iiçleri
• larma geçirildl.
Güvenl;k &iiçleri oIaa ey.
!emIer konusunda daha dik!<at.
Ii olmalarl yolunda uyanhrken.
8Üneydotu anadolu'daki Itr ••
tejik onemi bulunan birçol< te.
sistek; koruma önlemleri de ar.
unldl.
B
.
..... -------.
__
aa:w
fran-lrù
•
l'OZ
20.03.88
&nIIIICUDII
~~ERN~~
ciai Avukat ai18!l.~ YIlE.
cbnm, mücadele'~
Türk Orduat'llll gok IÜÇ du •
runxIa.blrakttklanm iIIri aIIrdii
WI, "EIIl yt\dtr
.,..
abma,yan
KUrt ~.
mGcadeIem1z ....
bIcün ..
Ga&2:
blJetal1lflhr
~
Y
Iuatnda
.. d.fi.
, Türlt'
Iiird~
.
'Din dopri\\a
ltareketinin haIIda biitiiD\atti •
" 2OO'e yakm eItœomiIt Ia. eylemi diizealedilderini,
eylemle de 344 aaker WI
~
poIia, 12 Illba , 252 köy koru.
CU8llnu öki::fükleriDi, 113 ki.
pyi de yaraladtklaruu 1IÇIkIach.
..J
TERCOMAN 22.03.88
r---------.--~-_,
I
ANAP'II Vllmaz'a I
I göre güzel bir olay I
:Kürlfl! ~asete:
IZID...
I.
I
II D iyarba\ttrll
BelIr Iaye'mo,
KlInçe arabcsI< tDr- I
kOler
buluDan ltascti, denetimden leçercl< sall~
I
I
I1Irhydlm. Be,ir K.:va tekl;f1mi \tabul elli. Iyl \tazanlYoru. B. tir k_der
yapmaya dnam edeceäiz" dedi.
UVa. Slv'" POLI..,..
KIIJIIo Nokta dergisine yapuilt &Çll<lamada, lwetinin mi.
nibos ve otobOslerde ç.hnmulOd.n
sonra Siyasi Polis'in
dil<kati çcktilini, bu yOzden sorguland.ltnl sOyledi.
ICaldisinin, IDrl<unOnsOzlerini tercllme etmcsinin istendilini anlatan KIIJIIo tOrI<Olerin.... lIMfk.. i anI.U,,, an._
l&fl\tnca, serbest blral<lIdllml belinti.
içindc
cie
I
II
l
I
I
I
I
sUDuldu.
I . MO
KOItllr ve1ùrizm Bakanhll Fil<ir ve Sanal Eser en
dÜl1l1ta11ai ç.bi.Irça imzast iIe '--.1tIetme beIpsl" ....
riIen .. a .........
adb l<asetio, piyasaya Çll<t~I<~.sonra I<asa
sOrede tOI<cDecck!<ad.r ilai aOrdOIll behruldi.
Geçimini dOjunlcrclc IUrl<OsOylcyerclt l<a.z.anan BelIr
KIIJIIo l<asetinin çok tututm.smdan mutlu oIdulunu beIirtaek "~111irIdJe'de
IClIrtçe luHnapIIap koaatal.a,.... Ïarta,.bJOr. Sb Ita orta .... ICIirtçe • tlirkillert•1. ,er ..... ~r kaset yapanalt, llœR bIr te)' deea..SiJIlII ol...,.aca 1MaeIe JOk" diycrcl<. ltascti haztrladlkla.
nDl bildirdi.
h'b'
lCascti haztrlayan Ataman Bant Ka)'ll ~Od~~
~ I I
a-
termedilini
Ataau
da. dO$Oncesinc
bqta I<unsenm iI8i
kaydcderel<. "DiI$lIadiji.i
,.p.o
&Os-
.. ka.
I
I
I
I
I
l'
AIIArLI VIILIIIArDAII
on......
Bu &rad .. ANAP Mardin milletvel<i1i N.retU. V".u,
rahatça arabcsk dencbileccl< KOnçc parçalarm }'Cr&lm..
bir l<asetiDserbestçc &lImp satltmasml olumlu l<ar$tlayaraI<, "Soa _Ree lüarl blr olay" dedi.
Ytlmaz, toYle I<on~tu:
"MIlJOlIIarallnsan'D Kiirlçc kO.UJtue. Tilrkl,e'de, Insaalan. keIldllisan,yla kODUJIDUIIlnID. I...
DlD t'II ••
de, ... basoad. kendi lisanlDID ezaisiai dl_mal
kadar labil _ oIablllrT Oe_knoUk bIr i1kec1c I.... haklanDl.
siJD&aI
oIabIIecek IuIkh blr olslyt. eaadJeaelJllecejiae
be•
IIIU.&I _Iyorum.
Ba dÜfil __
D1ID. olano'" .._da ,..,... .. Cllae1 olmacil.. lçl.. KIiItlir ve 1lorIna ........
h..... pkraalanm,
sUDuyor.m. BD
acI1ml. abi.
-ada, ilerllalde bükûmetiD
_ada.
0'•• '.
cie baberl ....
Özal'In da kalk,SI old.junu
r. Aynca ea
lab .. l. edlyoru .. :'
•
•
HURRIYET
••
••
23.03.88
Özal'tlan iran Ife Irak'tI serr uytlrl:
~'Até$açarlz'~
..Muha,.;em
,
'.
SARtKAYA:
00uz uçAR,
<hal.
o' dönemde
~"<l!ye
"zam yap~ir fleY s?Y'
. ,'BANi~);.:i(H~'4i~~~~
Ayet-hha}- ....bant.ta, '1iin- - ............Kallup -da ...oäYle ..ram
lenen Bqbakan
Turgut' Ozal. .
TBMM'deki
muhaJe{el parti.
lerine yeni bir ad buldu:' "Es-,
kiciler". Oza1;.Metria
evi'nden
YJlP8ClItlz böy\e zam yapa"
cattz IaflW söylemez" dedi,
,,:n..~
..
t
Ceza.' ._..
kaçan 29. hükünilüyle.
;Igili ~nn
eürdütünü.,
arlik hayali ihtacil.ttan lIÖz edi.
Ieme)'l!œl}ini. bunl1n .dünya. öl--'.
çüsiinde kald'i!ru. Tûrkiye'de
bir daba asken müdahalelerin'
y.,.",a)'l'éalm.
8Öyledi.~:
bakan. "Molla'mi1
attJi1 k,.
VIIcun". koniJsunda ise' Iran
"" Irak',
birlikte
tiyararak.
bundan SOMa her iki ulken;n
u.,;aklarlOlD da Tûrk hava sa.
haSlm ihlal elrneleri halinde ge.
rekli öolemleri alacakla .. ru hi!.
direrek, "Sunil
bilsinlér.
gerekirse
alet açanz"
dedi.
Abant'ta •.... ,,'Ie 'di~en.
Bqbakan ~'.
Ozal" dün:
ögle aaaUerinde Turban ,Oteli'.
ne gelerek gaze4!çilerle sohbel
ali, B~bakan
öZaI. Metris' '
ten kaçan 29.hükümlüyJe. ilgili
bir soruyu yamUarken,"lIl'8ljllr'
malann SÜfdütünü betirui ve
~yle dedi: ':'
,':,'
'~irndi berkea
bir tèy
söylemesin.
Ara,tlrmalar
yap1hr. Nasd yapdohtt me)'.
dana Ç1kar. Cünkü '" anda
'5Öylenen sözlerin
\lOtU. bir
parça
afakl
gibi' geliyor
bana. Tünel
kazarak
lI1l
kaçtJlar?
Baeka biryoldan
rru kaçtdar?
M~
Ç1kar.
Yabuz '" anlqsbyor
18bii.
Bu ~er,
daha, dyade œzBevJer!, profesyonel
inaanlarla donààlmah. Yani geçici
mahiyette,'
malet! bu
oImayaninaanlann
kIare-'
sinde,'hu
gibi.badiaeler
cia.,,,
biJiyor gibi geldi bana. Ta.
bü. her veyde profesyonellik
Iazun.".
'
..
.
Ozal. erken yerel
rin ertelenip
erteleruneyec:eli
konusundaki bir soruyu yaml. ,
Iarken de. "Bunun
aöz kODU'
su olmadJjUu"
bi!dirdi. Mu.,
haiefete bir formül gelirdikleri.
ni hallrlatarak.
"Biz formülü
getiriyoruz.
~
muha.
liflerirniz de çekinmeden
ka.
bu! ederler. Biz teklifi getirdik. Hepsi Anayasa'ya
&ykm diye kaçtllar.
Erken &eçirn diye bahaetmedik.
Sc....
çimin Ii)'llda bir. ekil,n a~m' .
da r"p.1masma
dalr
.harem.z
var.
D'?truau
.da
budu~ ..
le.rIe"Ugili hu~mu.
e~
blr
h~ku1T1' ,,1984 te haziraruJa
dwe bukum varken,
martta
aeçirn yaptJk. Türki)l'l!'de &eçÏl!'in .yap~~
e~ iri. a~.
ekllndir.
B.zun getirdit!mll:
tl;klif d~. seçimin Ii senede
blr. ~klln aymda yaptlma.,
SJchr. Bu. ~'ya
cia
uygun.
Belki
blr defaya
mahsus
Anayasa'ya
uymaYllcak.
Ancak
balJka
çaktur." ,
remiz
"'"
eaaa
aeçimle:
~.rasa_run~.
lt
.40
Ozal.
Cumhurb~kan.
Ke.
nan Evren'in Türk I~ }'E'lkili.
lerine yasalarda de~klik
sözü
verdiginin belirtilmesi üzerine
de. yasalarlO TBMM'de deg~.
lirildigini hallr!atl •. ~akan.
bugüne kadar ~i haklan ko.
nusunda klSlllaYICI olmadlkla,
.. m. ~}'E' grey hakk,ru'verdik.
ler;ni de belirtli. 1980 83 döne.
minde Türk ..t~ Genel Sekre.
teri'nin bakanhk yapl1ltm ha.
ltrlatan ~bakan.
0 dönemde
Türk I~'in miling dabi düzen.
lemedigini vurgulayarak
~yle
devam etli:
"Tùrkiye'de
demokratik
bir sistem var. MitingJerinde 'Ozal islifa' diye 1Jatu'abi.
Iirler. Ancak 19l1O-83 arasmda miting yaplp ,Evren P~
islifa' diye bagJramazlanb.
Bunu da hatJrlatmak
istiyorum.
Türkiye'nin
demok.
ratik sisteme
geçtitinin
en
belirgin
miaaIi, budur. Biz,
itçi baklan
kon\l8unda
hiçbir zaman'
klsltlay,cl
01.
rnad1k."
Ozal. 198i .yllmda yapdan
Jrevle~ nedeniyle
kaybedilen
Jlgiinü saYlSlrun 197.9 y.hnda
daha fazla oldutunu' belirtti.
Ozal, "HaksJz bir lJ'!kUde • çiyi tahrik ederlerse,
biz ~e
yetkilerimizl,
kulJaruns"
demekle yetindi,.
YANIT
' ~bakan:
Türk "I,'in ~.
lemleri konusundaki
sorulam
ihracal )kàriusunda
.
.,
. k'
"
d
...
.l£i,.'... ,,": __
J.:)...:i ...........\: 11Il!!~.Ü'teP."
•. ltosl~f.l
...
br;-,;;.;;:;a
rini, b8Z111ergi iade ~viklerini
, Türk
t, . yönelicilerinin
de bu sene kaldl11P yerine bat, .., .1980 83 döneminde"de
yönekalirt~:ir.
~~,'lU
SaJuklerirup'Sa~'lirnde bulunduklanru.
ancak 0
'Ozal.
J.L
ir'iide"."
••
•
HURRIYET
.fu;iiidür~:£!~~~.~t.-=~~~.
,dönemde
hiçbir fley yapama"
d.klanru
vurgulaya~:._
~
Anayasa'ya, ne de "....... ......
nunlara
itiraz.da,
bulunduJar. ':Ama' bütÜD:' bunIara
~:;~~.
zeltme' ya~D"'"
1.__ '"'"-_"
.
I
dedI.
'
.... ....,.,..,~~
...J~
ilgili, 8l'8ljtumaiurl'. sürdütiÏnu
bildirdi;' .Eski, Genelkurmay
Bqkam ,N~t
O""'un
ta.
konusundli
ise' "Bakadiye konl1llu...
,.
Ozal, 1uù1tlanan Basm Ya88ll1'yla ilgili bir soruya lia,
amaçlannm,
basma
büyük
alanda ceza siat.em;, getirmek
olmad.glO'.
aadece
lekzip
müessesesine :'ÏIIerlik kazandll'
mak oldulunu
bildirdi. Ozal,
sorular üzerine Türk insarurun
çalJ¥ll8 .konusunda baZi. prob.
lemJerinin oldugunu, berkesin
beœri sahibi oImad.ltm, bu nedenle
devlel
kaplSlnda
i~
arayanlann
saYlSlnda yüksel.
me oldulunu söyledi.. Çal~
.•
:. !an enflasyonun alunda ezdir:
meyeœkleri
sözünü yineleyen.
Oz8l, Türltiye'de 16.5 milyon
insarun ça~l'Iuu.
bunun an.
cak 6.5 milyonunun iicretli 01.
dulunu hal1rlatl1.
Ozal, b8Sln loplanllsmdan
soora, Abant'la
"KartaI
YuVlIS1"
am veri!en .bir yerde
dinJenerek
Be,iklat. G.Saray
maçmm son dakikalarlm izledi.
~bakan
bir süre ikamelgâ.
"hma aynlan Allant K .. ü'nde,
:dinlendikten,
SOMa, .. ~'
ya hareket elli.
.
B~bakan Ozal. kâg.l zam.
m. konusuna
da deginerek'
oranm dü!jÜk kald'I,m
önü.
mijzdeki
günlerde
yeni bir
,'zammm geleœgini de ima elti.
lebi
~"
24.03.88
Giineydogu'da teririin 8
ayllk bllançosu: 189 ölü
•
iç~leri Bakam Mustafa Kalemli, laiklik i1kesine gölge dÜ1;öü'
.recek hiçbir duruma seyirci kalmayacaklanm'
söyledi,
NKARA.
(Hürriyet)dürlügü, Jandarma Genel K!J'
lçÏlleri
Bakam
Mustafa
mutanhl',
Sahil Güvenlik,Ko.
Kalemli, güneydo~
olaylarm.
mutanhg. bütçeler; görii!jÜldù,
da ROll 8 aydS:, 21'i, güvenJik
lçÏlleri Bakaiu Kalemli, idare
gönivlisi '112 yilrllaiiin hayallru
amirler;nin ve güvenlik gorev.
kaybettiklerini, '56 teröristin de
liIerinin Türki}'E"nin Iaik olma
ö1ü o!arak ele geçirildilini aÇlk.
Ö>elligine gölge d~recek
hiç.
Iadi. 'B8kan Kalemli, .Olälari.
bir kanunsuz duruma seyirci
üatü '.Hal Bölgesi'nde
~t1i
kalmayacalln.
söyledi, Güney.
seklÖrlerde 1.5 lrilyonl"k har.'
dolu olaylartnda son 8 ayde 56
csma yapllac$l11 bildirdi. YÖ.
teroristin
ölü eie geçirildigini
renin güvenlik
görevlilerinin
belirten bakan. 36'81 güvenlik
yam 'S1I'I1; araç..gereç yönünden
görevlisi, 53 valand~n
da ya.
de .lakviye
edilmeye (j,evarn
'raland,itm,
terörisUerœ
kaç •.
edildi#ini bi!dirdi.
. 'nlan 131 k~den. 64'ünün geri
TBMM
~
\Oe
Bütçe'
döndülünü,
dilerlerinin
de,.
Komisyonu'nda
lçÏlleri
Ba.
kurlarlhnasi
için çah~alarm'
kanhk1;, Emni}'E'l Genel Mü.'
devam elligini bildirdi.
A
i~~d
......
'. BatQaIrlln,: MtT I{i.pOnii1e
r----------------------
". sABANCJ'YA'
•
kö-,'
lD1JD1Z
wnhr. Biz bu Pl'Ol',
mür ~"
.. k9nusundaki
rami
tatbikle
mükellerlZ.
aözlerini yamtlarken de. sadeœ
ÇünJ[ü . millette!i'
bu" m-:'1973'ta::Öliemelè,r
lIengeainin.
rami
tatbik
edeceti;'~.
,çk ve'ni.ediiini;'diier
ydlanla~
g/lre rey akbk.,Bu
progratn
,ödemeIer'deogesinin
llÇ1k ver.
neyi iça~'. ettJriyot'Sll~ . OIIU' "~;'
bIimm kelidi"iklidarlarl
ya~."",'.
'"
,'".',
,döneminekadarsürdülünübeOW. iteçUnJer ~e:
,lirtti. ßatbakan ..OzaI, TürkimuhaJefeti!'
yatm~f)
.)'8'~ •. ~t
..,,~askl!ann,
gellyor"
.ddiasmda
bulundu.'
'oIm8suUi k..,.n, dov.z .. klOu,
gunu. buna ka~n
5eÇimi ka.
smm bulunmad,~m'
da Vllrl!U'
zand.klarlm da sözJerine ekledi.
lam.
:'zam
EVR~~~'~î!4ET'"
Bu.
œ:c.~'-'TreDejrazla
~;:;.;l~~et~~~
Ba~bakan.
son günlcrde
yogunllll;lln ara rejim lart"i'TIa.
'!an konusu nda ise "Gazete.
,'leri .llÇ8I'. bakarSlruz; ':.onun
mërilkhslI1lJl
!'u:'01madJiuU'
"görürsüiihz. 'Türkiye'cJe bunun oImasuu isteyen insanJar varchr. Ama Türkiye'de
bir daha asia böy\e bir. dev~
gelin1T1e~tir.
':, dedi.
, ;" OUol, Türklye de mucade.,
Jerun eskiden çok farkh:öldutu,
'nu sözlerine ckle}'E'rek. bunda'"
soora eski,mücadelelerin
olma.
. yacalm. belirlli.
.
"','
',n._ba"--.' i;;""Uiler' l' h'lÇb:'.
............~..
..
~
.en~~"un
alll';lda ez.
dumed.klenm
de 'bellrterek.
akaryak.la
yap.lan
zammlO
Avrupa fiyalla .. m yakalimay.
"ESKtctLER"
amaçlad'Iml
aöyledi.
Ozal.
Türkiye'de
petrolün
Avrupa
B~bakan,
bir daha müda.
fiyallanmn
yiizde 30 40 eksi.
half'vP m:lnl7. kahnm:wilrat!JnI
gine saulolgm",
bunun
yom
belirtirken.
muhalif
parLiINin
Slra, peuol ve Tekel ürunlerin.
de 1992 seçimlerinde, "hesapden Avrupa ülkeierinden daha
lanmn
görüleœgini"
belirllÎ
fazla vergi ahnd\k'ru
bildirdi.,
ve "1992 seçimlerinde
hes.p.
Pelrol
fiyaUarmdaki
yüksel.'
Ian. görülecektir.
Bundan
meye,bir
~
neden olarak.
sonraki
mÜC8dele ANAP'1a
da, lukelÎmin klSl\ma çab8SlD'
bir mü~
Ozal;' ~~
;t2'mU. eskiciler arasmdaki
cade le oIacaktlr"
dedi. Gaze.
yon ton pe~
t~etiyoruz.
'eskici.
B~un
-:m mUyon tonunu çU teeilerin "Muhalefeti
iêr' diye rilÎ niteliyorsunuz?"
'dövUJe., ~
ahyoruz.
sorusun"
ise Ozal,
"Onlar
Bunun fiyatmm
daha .~kendi!erinin
eskinin dcvam.
nd.a olmasa IaZQtlŒr .~., ber.
oldutunu
söylüyorlar.
ba~.
kes tasanuCla
alsm
ded •."
ka ne diyelim
yamlml verdi.
"Turgut
Ozal. yerel seçim.
"Süleyman
Demirel,n
lerde. gene! seçimlerde ald.klal.
kendisi için ,"Pa~ütle
ikti.
oydan daba d~k
bir oy al.
dara geldi" ljekl;ndeki sözünc
malan halinde iklidardan
çe.
de yanll
veren
Ba~bakan
kilip 'çekilmeyeœklerini
80ran
Ozai. ,"Demirel'in
bugüne
bir gazeteeiye ise "Biz'mahaI.
kadar
çok enteresan
tabIi aeçimler
için deti1, genel
minier yapt.guu
ve bunlann
aeçimlerde
bu oyu
ald1k.
hiçbirinin
tutmadtk.ru"
söy.
MecJis'te
ekseriyetimiz
var.
Iedi. Ozal.
"Demirel'in
yade Ii sene götünneye
sag. kalkmasaym.
kendUeri
'kararb)'lz.
lktidarlann
tabiçin daha tesirli bir k~i olaJoIan aeçimden aeçime belli
bilecejii" iddiaSm. da yinelcdi,
oIur. Aradaki ahll1'lWl kesit1er, ahnan tedbirlerin
dogMOLI.A'NIN
KIVILCIMI
ndutunu
gösterir.
Biz dog.
ni tedbir
aInuf1zlti,
biJ:takun teaisler olm",. Hiç tedBa~bakan.
tran
uçakla.
bir almasaydJk
bu sene durmm Habur S,mr Kap.s.'ndaki
nunwnuz iyi gibi gözükùrbir bölgeyi bombülamalanyla
dü. Ancak
2 sene
80nra
ilgili bir soruyu yanttlarken de,
1975-79'lara
gelirdik"
diye
gerek tran. gerekse Irak uçak.
konuvlU.
'
Iarmm, Türk hll\'a saha"nt ih.
Bqbakan.
islihdamm'
kö.
lai elmemesi için her lürlü ön,
lüye gittili. yalmmlarm
dur.
Iemin ahnacagm,
hatlrlatl.
\'e
dulu
iddialanru
ymiJUarken,
~yle ekledi:
bunlan yalan!ayarak. ihracalm
"Bu, bize ka~l' ahnm~
IUll.gm..
ekonominin
daha
bir hareket
degil. Iki ülke
iyiye gillilini
bi!dirdi. Ozal.
sa~
içinde birbirlerinin
ir.
hayali ihracal konusunda
ise
tihat yollannl
kesmeye çah.
arl.k Türkiye'de
"döviz
SI'"yorlar.
Burada
olan hadi.
kmtlSl" diye bir konunun bu.
se, bizirn topraklanm.zdan
lunmad.ltm
belirterek,
~yle
geçip bomhamn
toprakIar •.
dedi:
m.Z8 atllm.~
olmas.dlr
ki.
"lhracatta
..ergi
iadesi
bu harekctin
yanh~hkla
yaoraru yüzde 50 olunca, bu it
pllm.~ oldutunu
lahmin cdi.
cazip oIuyor. Biz bunu 84-a6
yonlm.
Bütün bunlara
rag.
döneminde
~ürmeye
ça.
men,
protestoyu
yapt.k.
b~tlk. Birçok te~vikleri
kalBiz, hava
saham.z.
ihlal
d1rchk. Hayali ihracat.
kendi
eden uçaklarll
ka~.
tedbir
bünyesinde
bütÜD dünyada
ahnz. tcabmda
bu tedbirlerc
oIan bir badiaedir. Türkiye',
ate,
açma
da dahil olabide ~li
ded~iz
olay,
Jir."
büyük
çapta önemini
kay_
Ozal. her iki ü1kenin Tür.
betmittir. Diter
ülkeJerde
kiye'yi saval;ll çekme gayreti
ne kadaraa. bizde de 0 ka- , içinde olup olmamk!arJ
kanu.
darchr. Bunun 'daha fazla'
sundaki bir soruya yaml verir.
üzerine
'gitmenln
manam
ken de, "Türkiye'yi
kimse
yoktur."
Il8vap
çekemez"
demekle.
yetindi.
ro
: Ozal. kamuoyÛ yokiainloJf,.
rJyl8'i!gili bir soniya ise kaniù'
klamalan' ..... '.\.' .•'~I.c.bii.'c
oyu':yo"
kesili hata paYI;I";'=uiiru'
belirterek ljU yaruu verdi:'
'.
' '~Bir iktidar
'Kamuoyu
yoklamllsl
,öyle
göateriyor'
ER
lA-""'lI.ol ...
EZDtRMlYORUZ
I
••
•
HURRIYET 25.03.88
QI,a~baklr'.da
Nevruzpankärtl
• Yas~d~l, Dev-Sol. taraflndarÏ asllan'
pankart bombaslz ,:olduOu belirle-,
nerek, güvenlik giiçlerl tarafIndan'
indlrfldl ., .
,
IYARBAKIR,
(hha) - CeliUi IO! örgül.
1er taraflOdan tnualararua IrkçWkla
Mücade1e
Gùnii oIarak kabuJ edifeo ve
~
kult.anacak Nevruz'da kan aIunariwJ'
D
.çin güvenlik öolemleri aünlürülürken.
D1~
yarbaklr'da
Oev-Sol
tarafmdan
F"kart
Ulld.. Uzerine "YIIfAI1D Nevruz'
ve W
Kahrolaun
fqlzm"
aloianlannm
yer almlt
pankarun bombamz olduJu belirlenerek, ,JÜ'
venlik gi.lçleri laraflOdan indirildi, ad. 8Ç1lan.
mayan bir ki4i gözaJlme aImd1,
, . Müdür Vekili 'DIlawr, ~'IO
yöne.
,lurunde operaayon bq!atJJdJ ve lUbe mOOür.
Jeri karakal amirleri loplAnuya çatInlarak.
ahnm8S1 gereken ek önlemler
ö" "Idü.
,Yelkililer. polis ve jandannada
ge.
'çici olarak kaldlrlldliml
bildirdiler .
Jru:in
..
•..
.
.
••
•
HURRIVET 25.03.88
HÜRRÎVET 25.03.88
, Irak, tampon
Franslz rehberln mahkûmlyetlne
Yaraday savclsmdan "bozma" bIIebl
bilge,1 bombaladl
.
H~:
snir. köylcrinde
de duyulan
~Iama
oIaymda
ölü ve
yarah konusunda aaghkb bilci
ahnamad ..
Kuzey lrak'ta özerklik isle.
yen Celai Talahani')"!
bagh
Irak KürdiAtan Yurtsever Bir~
liti'ne menaup Pclirnergeler'in
dealet; Iltmda Süleymaniye
bölgesinde önemli
atra.
tejik noktalar. ele geçiren Iran
birliklerinin
_
antaI;lannm
Kerkûk oIdugl! duY\lruldu, St.
mrlar.m.za
yak.n bölgelerde
dinleœn
konan y"ym yapan
Irak
Kürdiatan
Demokralik
Partisi'run Sesi Radyosu. Kerkük'ü eie geçirmek için 20 bin
f'etmerge'nin
ha •• rhk içersinde
oIdugunu bildirdi,
'.
Bölgedeki aynhkÇl giiçlerin
dea1eii ile Kl,l%eY l.rak'ta baD
l)Oküitara hâkim oIan Iran bir.
likleriyle fr&k' '.hükiirnel. kuv.
wlleri afUlndaki
fÎddetli çar.
p,.malar, "Soran"
mmt.k .... n.
da bulunan Süleymaniye.
Ser.
ba..
linki,
Siniaser kasaba.
Ian çowrftinde devam ed.yor,
Bu arAda, snulannuza
yakm
K uzey Dolu 'I rait bölgesinde
de "ceue1 &Ir haiekäta"
giri.
l!!fI Irak hükümet kuvvetleri.
..Dest.abera~"
Caraminot'un
davas,.
dun
Yargttay 9'uncu Ceza Dairesi'nde eie ahnd.. Cararninot
hakkmda 6 Nisan'da karar \'e.
rilebilect1i ogrenildi.
Michel Caraminot'un.
lu.
luksuz yarg,lamrken csrarengiz
'i"kilde onadan
kaybolma .. \'e
daha soora Fransa'da
OrlS) I
ç.kmas,
olavl.
kamuo\unu
gunlerœ nt~ul
elmi~li. baha
sonra
Ba,bakan
Turgut
Özal'm.
Caraminot'un
Tür.
kiye'den kaçmasma, Berlin'de
Fransa
B8ljbakant Chirac'Ia
~'apt.~. pazarhktan
BOora' I{ÖZ
yumdugu iddia edilmi~li.
Michel
Caraminot'un
a\'ukat'
Turgut
Kazan.
dün
Yarglta)'
g'uncu Ceza Daire.
..'nde yap.lan 8ÇIk dUTllflll8da
suçun olu:;mad'g.nt, ortada i~.
len('m('7. hir s.u~un olrtutunu ve
ve ','Der-
yesör"mmllkalanndakikoyleri
)"Diun :.op a~ne
tutuyor, 8ii'
yük kay.plar veren p~
.....
Ier';n iae "gerUla " taktiti uy,
rulayarak
\eSislere sabo.
taj düzenledikleri ögrenildi.
Bölgeden
gelen haberlert'
göre, çarpllJlTllllarm liddetlen.
mesi üzerine Irak, 5'inci ordu.
ya bagh .Irhh birlikler ve heli.
kopterleri de böIge)"! sevk ede.
rek, denelimi saglamaya çah.
.)'Or, Baidat Radyœu Kuzey.
doju Irak'ta devam eden lid.
detli çarpqmalarla
ilgili sus.
kunluguDu
lürdürürken,
bu
bölaede korsan yaym Ylpan
IKOP Radyosu bölgenin haien
PefInergeIer'in
denetimi alun.
da bulundugunu
iddia elli,
aaken
"Kanunu
bilmemek
mazeret aay.larnaz"
hükmünün
burada
uygulanamayacatm.
s<>yledi, DiyarbakIr
Devlet
Güvenlik Mahkemesi'run
kara.
flmn bo.ulm&Slnt istedi.
Caraminot
davasmm )"!rel
mahkemè
qatT\lISI.
Diyarbak.r Devlet Glivenlik Mahke.
mesi'nin 17 Ha.iran 1987 J.ari.
hinde 5 yJl hapis cezasma ka.
rar vermesiyle sana ermitli,
Ancak hem savunma
tarar ••
hem de- Diyarbal<lr
DOM
Savc.ltih karar\ temyiz. ediiièe.
dava '(argtt8Y
g'uncu Ceza
Dairesi'ne geldi. Dün yap.1an
dUTIlfIll8da Yargttay
BlIflI8v,
c.IIg. da davarun Michel Caraminot
lehine bo.ulmaslfu is.
I.edi. 6 Nisan tarihinde yap,la.
cak duru:;mada son karann ait.
nabileœgi ögremldi.
MÎLLÎVET 23.03.88
• Füze, rakel, .top derken, sava, ç,gllndan ç,k,yor
Sm. zehirli gazda
RAN-Irlt
AlIkW
([]
DI' "MERLER
1ilI1lYlfl1irertaa,lra.DqqIcri
.
~
'*Jed, DMGcucI Sctretai
Ptrtz •
SERVIsl
AdasI'DI yapt!klan IIIdm S1J'I.Imda isabel alan Norveç
lIIIkerIercIe aörmï 54 denizànio ö1diiiù biIdiri1di.
lran'JO dün, biri Ispanyol, dijeri Ue Libcrya bandJrah iki tankeri vurduju kaydedildi.
Ianam ~
lIItut
¥e liappur baynth
c.eIu'a bq.
YIUIrIt,Irat' .. S biD ICiin'ü zdIirIi pzIPuIlùarat
OIcIürdiijiiIÜ••• biD ICiin'iiD de zdIirIi pzIann dkillyle saC cbp bnblarak Tabru
baIlaeIeriadc ~
Ira ~
aJJDdJjuu biIdirdi.
:
ajaasa kOllllJl iIiftla ba~
.
ADadoIa
Naua,
Baidat'tan Yerdiji bir babcrde, lrak'lß Tehran'a
biIdirdi. Bu fiize llvip batlayah beri ~an' a
.. .. '.
."".
~'Ira
Ise diilltü lrikbav. iaJdmÎmda 2S'liliIiiiöldüiiinü IÇlkladl.
. Tahro Radyosu, bu yoIdaki babcriDde, irai: uçaklarnun balldaki Ha.
medau vc BorucenI keuderi iIe DezfuI ve Bahteran ken1lerini bombala.
dJtJuuu da bIJdirdj.
'fäze .... allJiuu
'Aim
33. lrik,~.'
Int'.., œpheaiD
....
~
böIaaiacIe Ira 1IUaIeriDiD cIiDe pçaI
taimIeriIe YIfIJIII S biD ICiin'ü yolt etmek içlD' zàirIi pz'lIitcIiiiade
klmyasallilab bdIaudIiuu ÖDe lÜrdü.
Bu 1rIda. lIDker IIYIfI da lÜm luDyIa siiniyor. Jpk lIYIf uçak_
• •
MILLIVET 23.03.88
vildlnm: "Hedeflmlz, GOneyd~u'dakl devlet gUçlerl"
PI(I('dan.,eni
eYlelll.planl
eçen
fer
PKK'Oln Avrupa sOzcüsü Avukat Hüseyln Ylldlrlm, geYli CiOneydoOU'da Onemll asker! ve Siyasi mevzlkazanlldlOlnl
Ilerl sOrerek, ''Yenl sezonu bOyOk ys.
nlllklerle açacakIannl" blldlntl
-,
eCllÇen
nlCUlUOUlIstemInI
YIPI!I
Yllin blr b1li~"!,
Ylldl".!~ "k6y koÇOICIIt'ttIllIIft Idclla 1Iltt1,''ICOy koblZt katlIdl;blZllan dl b6IgecIen
kIÇtI"~
"
nlCUlannlnbaz11an
" • Ahmet SEVER'. BROKSEL
riilXIC'1IIII Avrupa söIcäsi Avubt B..,..
~de
y...... düII BriiüeI'
PXX'DID llII= yd ~
dilIeaIediii bum ' ..............
lirdiji cyIemIerin bit biIaDçoIuDa JIpCI
reAIate
dedi.
IpJOIIL ........
~'dù1
ft
"YnI
TIJt
,.
~
..
'
lCürdiIlID UllIIIIlCwtulUf Ccpbai'1iD (I!RNIC) 4'iiDcii .ücadeIc J!Ima airdIiI ft Tûrtiye'a1a Oü\IeydoiuIa'DCIa pçtiiimIz yd lçiDde ...
6 uteri ft lÎyui lIICVZilcr bzamIdliau Iddia edea B..,.
YINIqIt,
"Mladelnalz ---
tu,
'.
................
1IdnI"
,
diyc
too...
0eriUa baretcdala balk Dc \JütüDIeftIibII ft eeriIIa IIVIpIWI CD razJa
~
yUIeria llolIII ¥e Mantia bOIIeIeri oIdutJllu ileri lÙI'aI BI-
BrJIII ylltbnll, fOyle kooUflU: .. Geçtijlliz
Jik '--- • -...Iid k6J kGnIcIIIap
lIIr J6k .. It 1çl.de e. 1Ii~
oIdI.
16y Il..........
,. lIlr bUd
lecrIt edIIdI. Budan Frill,. blddI, lIIIIIan da W/aeJ\ leItetllek lOll .. Il.... Tirk B6_I"'"
,.,..
.-J lIÇlkIa .. ,. &6rt, aJl\an 2S WI .... 116y
lIona1an alii ...
dItlI."
EYLEMLERIN BILANÇOSU
Tùrt dcYIetiaiD à:0II0IIIiIt kurumIanoa Jiiadik 2OO'lin iiurinde Il.
boca,j ft ürelimi cIurdurma cyIemi aaçà:lqlirildiiini, ukeri IIIIIÇh yol
JIIlIIIII
fIhImalanam ~
öne lÙI'aI PKIC Avrupa IÖZCÙ$Ü YII-
..... iddialaruu fOyie sürdürdü: ..~
J111çWe, yùllpk
fJ.. ~...... BI t1'-Ierde, 344 alter, pola ft 6IeI &6mI iIdIli .
113 kill ,.......
BIr .....
_rilWI, bIr lreI .. rtp edI1dI "
yaldlpk
bet ..,.,
Tirk ..
deteri ..
anç "
.aIze_
kllIuJI.u
.aIf ........ "
Genllalann çqitli baskin vc eylemlerde büyük çapta askeri malume
ele aeçirdijini, Botan, Mardin, Denim ft Ain böladerinde bin dola.
YlDda aenein &erilla birliklerine kabldJjJm SÖyleyen Hü.,y1. YIldm_,
"MIadeIeIIIz lII'IUda 7I,nIt YeI'dIIt. PXX Meritez 10000tni iynl
" Ii*HaIII1111
0nIua Il... lIlIIan.du M.stata n.,
te. ft Ha,.,
Kan.
' "WI diIli" diye konuflu.
Uluslamasl kurulUflarda Türkiye'ye kaqJ tepkilerin ciderà: büyü,
düiüDü ft Türkiye'ain bapnüuefiji ADD'ain bile Türkiye'yi uyarmak
.ft akd vmneIt zoruoda kaIdIIuu öne lÙI'aI PKK IÖzämi YIIdIn., aeJe.
cd: döneme Uqkin IWuhklannlD Iallllllllancbi1lu, ERNJ('mn dördüncü
taMUf ydmda kendi öqütünü ~
ft ordulapoaJl
derinlqtireœjai SÖyIedi, y
,
" M .... WIFIerIIIde oIUt
111ft Tid!
, ..,... UIdIIiyetIIe _ mid ey\eaIIerilIIaI yop~.
GneI n&It " 6IeI lIo1orà kllllatlanlillertuar edIcl kll1l laktJJder aeIftIrecetIz" Jdclinde konuflu.
41
t1
TERCUMAN
•
24.03.88
Dün sabaha kar~l'2defa Norveçjank~ri:Hllvg/imt'~, saldlran:,J[an..-.
hücumbotlan kurtarma teknelerine de ates aetz/ar
', '
Katliâm'a gözardÎ.ml?
L
EFKOSE/NEWVORKI
, ,,',
' , "
",
-,'
"
'
:
AMMAN. (AP). Iran hU.
Slnlr gaD: Iran, Irak'In;' Halepçe, Ko~al ve,
toplant1lanna
bulan
Iran
~::tlan,.
dUn,sabaha ~I:
' 'Duceyre kasabalarlna sintr gazl attlQI!)1blldlr~
tansI1àsi MuIwmDed AU làtArab15tan d!l'1 TUrIti)'l:.
rek BM'ye ba!INIlrdu
' , '
lori, Olkésinin tchirler SlIVafI'
)'l: geImeIcte olan ltimyeYi madV'na IOn verccek .~
lIIr
de ,oldO bit Norveç tankerine '
II1II"
yardmum Uhu! ~
iIti defa saldmhlar. Irak 'ID naJcIan, Iran hOc:umbotlaruun nid llIZl kul1andJluu bydctti.
ham olduJunu bdirtti. '
Iran tarafmdan, CIe geçirile~ Norwç tankcrinc dllzcDledili
CIIdIar ile yaptIJt ozel top• Muhabitlcrin IOrulanm ce'HaIebœ, Kom" \Oe Duceyre bu son saldtn l1lU1IICIa turtu- ,ianudan lOIin, <lend Sekre- "
lœsabaJanna sinir glIZ1 attJgt \Oe ma teknderiDe de atq 1ÇIlma- ter'in bOlaeye bit DM gOzlcmvaplayan''IlItIart. .~
ftpam d_
cla1eIdlJosald1nda 5 bin k4inin bayau. suia dikkati çelœrek, bu 0lIœ- 'ci heyeti IOnderQ1e kDnUSUDda
m kaybcttiAi iddialan DM'ye nin gemilere y(lne1ttili ... ~brara vuamadJAuu ifadc eden
gOt11rüldU. "
'
lann bundan IOßI'II daha Ild- 'Mallallatl, "IU~
durdlll'lliall Is1lUlddc- nu W il.
detli \Oe "warb" hale adebi- lenIea eddIeMII birtok'lnk
....
aerçellçt blr eIbI )'U'CIua.
iccelini ifade ediyortar., ' , ,.. .......... kead.I ~
lanio kabulc bumz" dedi~ .
'Iq1wt, ayri~ tslAm IConJIIbe tapdJk ft DM lIe,etlala
sl••• aal
feruw Örgüto'ndcn filze saw.
bw kItßede derIW 16röteJ1l1eIran hOcwnbotlaiuun, Sin.
farkh yanlanm cie alma
eeldcrtai Ge.e1 Selueter'c
gapur bayraAJ !aJlyan Norveç
SlD1 isteycceAini dc kaydetti.
Du arada, Gelid, Sekreter
1Ietda" dedi. '
.
tankeri JIlnoallmt'e dUn saba.
CueI1ar'a ba$vuran lnsn'm DM
' SaIdindan ctkjkoNoftlftin boba \caJ11 mahalli saatIe 01.30 Ye
temsilcisi DO,okelçi M........ yQk çoIunlUJunUD aiviller 0102.00 dolaylannda arb arbmed Cater MallaIIad, lraIt'm
duJunu VIIJ'II11ayan MabIIad,
ya ilti defa rokct ve maltineli
HaJcbce, Ko.... 've naœ,n,
,
tQfek sald1nsmda bulundulda.
kasabaJanna d~1!
ainir bunlann yiu.dc 70'inin kadJn
n bildiriliyor.
gllZ/Str8SIDda5 bm kiIinin ha- ve çocuJdar olduJunu IOzieri' ne cJdedi.
Saldtnda. mOrettebattan iki . yat/m kaybettiAini bclirtti.
k~i OldU, 10 ki~i de yaralandl.
CueIIar'clan bOlgeye gOzlcmKimyevt madde ,oklU olan ci heyeti gOndermcsini Î1tc)'l:n ,
Norveç tankerinin. Suudi Ara- DUyUkelçi Mahall.tl, lrak'lD
Amman'da dCYUII ctmekte
bistan'dan TUrItiye')'l: gelmekle saldm Str8SIDdahardal \Oe siya- olan "11m IConferansl ÖT$OtO
oldu~ bildiriliyor.
iii
am.
_--MLDI.'
,mm
........... ..,..
Dubai'nin 12 mil 'açl~nda
meydana gden saldtnda 35 bin
tonluk tankerin gOvdesinde 40
kadar delik açddl~ \Oe slVll~unilI11$gaZln deliklerden dl~a..
nya slzmakla olduAu kayde.
diliyor.
Bölgcdclti denizciJik kay-
HÜRRivET
25.03.88
l'
l'
ABO'nin "Kürt Raporu",
APO'ya da yaramadl
TERCÜMAN 28.03.88
: •. PKK. Orgüw'nün ,yay'" orwan' "Berxwedan"da ABo'nin
.,KOrt SOruI1U ." umhl< haklanna ß~kin r~una
yer ."rildi.
, Amerlka'mn ,Ill< kaz. bu dûzeyde avn/lk haklanndan söz
,.e)tlQl,~rtllerek.
burwn bit "senarya~:okluCu OnesOrOidO.
.
,':,
Ihlan
Adlvaman'da 'çatl,ma:
OORTKAROE~
1 teriirist öldürüldü
:DiYARBAKIR .(bha) - ADD'nin "Kürt Sonmu ve
:
AZU1hk HakJan" hakklDdaki raporu, PKK Lider;
'Abdullah Oca1a.n'I ktzdudJ, PKK Örgütü'nün yaym or.
garn "Berxwedan"da yer alan '"l! APO tarafmdan kaleme
'ahndltt sarulan bir yaz:da, Kürt 60rununun gündeme
'g.,tiri~ "oeoaryo"
olarak n.itelenip as,l 81ll8C1n "Kürt
.ltblrlikçi1itinl pAJutA """mal< ve Kiiniiatan ulusaJ
kurtWU4 mücadelesini dar bir kültürel ilzerklikle tasfl,ye etmek" oldu~ iddia edildi.
PKK yaym orgarn "Ben:wedan"da yaymlanan "Kürt.
1er'in etnik azmhk baklan
wrilmelidir
AÇ'lltIAtnAAI
ve
ardmdaki nedenier" b~kh
yaZlda, Hürriyet Gazetesi'nde
, yer alan ABD'nin Kürt Raporu hakkmdak;i gö~ere
ve
tepkilere yet !verildi. YaZlda,
Amerikan Hükümeti'nin ~.
diye kadar ilk defa bu düzey.
da, Kürtlerden ve a.mhk hakIanndan BÖ' ettigine ~t
edildi, konuyu Amerika'mn
Sesi Radyosu ve Tiirk b8Sl'
mmn da ~ediAi hatlJ'lat,ldJ,
Bu açlklamalarlD,
Ba~baken Turgut Öza\'m Ameri.
ka .iya.retinden soora yaplldl-
4a
gma dikkat Ç<!kilen ya.lda,
Amerika'run durup dururken
neden bu konuya el stllil so.
rularak. l;Öyledevam edildi:
"Kiirdistan ulusal kurtu.
IUf miicadelesini
dar bir
kiiltürel Ö%erklikle tasfiye
etme çaba1an, yeni deti1dir.
Geç bile kah.nnuttll'.
"Ancak ABD'nin aÇlklama1an daha planh bir ama.
ca yötteliktir, Aksi dururndu
ha1k1ann
özgürliigiinÜD en
büyiik celladJ ADD emperyaliz:minin,
ne insan
I ELAZICGUvenlik
Kuvvctleri'yle silâhh çallsmaya giren iki terOriStlen biri ölü
cIe geçirildi. Elazl~'da da 3 te.
rOrist ile bUl1lara yardlm eden
6 ki~i yakalandl.
DlYAMAN
A Adlyaman'da
hake
lan, ne de' etnik dÜ7.eyde
bile olse Kürt halkmm 80runlanna
ilgi göstermesi
söz konusu olamaz. n
Ola~anUstU Hal Böige VâIili~'nden yapllan açlklamaya
gOn:, Adlyaman'ID KUYucak
buca~na ba~h Çarnhca köyU
yakmlarinda operasyon yapan
güvenlik kuvvetleri, il9 teröristle' karstla~u. Güvenlik kuvvet.
lerinin
"Teslim
01" ça~nsma atesle karSI!Jk verilmesi
Uzerine silâhh çallsma çlku.
Çau~mada Olu olarak eie geçirilen terOristin Kemal Özçak-
mak oldu~u ve bu ki~inin ge.
çen ytl teröristlere yardlm ve
yatakhk yapmak suçundan 2.5
ay cezaevinde yalt1~1 belirlendi. 1àhliye edildikten sonra yeniden terOristier araslDa kaul.
dl~l anla~llan bu ki~inin Uzerinde bir otomotik tüfek ile iki
sarjör ve çok saYlda mermi bu.
lundu. Çall~ma 'sirasmda ka.
ranhktan yararlanarak kaçan
ikinci teröristin yakalanmasl'
na çah~lhyor.
ELAZ,C'DA 9 KI$I
bCe yandan, Elazlfda da
3'ü terörist, 6'51 terOristiere
yardlm ve yatakhk eden 9 kiSi '
yakalandl.
<t
..
...
,;1
..'
•
•
MILLIVET 26.03.88
Jlak,,,'ar,,,a 7 IIamlla a~"",
- - - TERCUMAN
- - - - T.- - - - -26.03.88
---------- --
•• ,,,,r kap,.,
:
Habur'da panik
YURT HABERLERI SERVlsl
RAN': ait oIduju samIaD
UÇItIana Kmy lrIk'a saldil1li .....
HIbar _ ka-
[1]
yakmIan

Documents pareils