Dokumentation „Nachbarsprache in Kitas und a

Transcription

Język sąsiada w przedszkolach i szkołach w Słubicach i we Frankfurcie nad Odrą
Nachbarsprache in Kitas und an Schulen in Frankfurt (Oder) und Słubice
Holzmarkt 7 • D-15230 Frankfurt (Oder)
Tel.: +49 335 606985-11
[email protected]
Język sąsiada
w przedszkolach i szkołach
w Słubicach i we Frankfurcie (O)
Nachbarsprache
in Kitas und an Schulen
in Frankfurt (Oder) und Słubice
Stan: Grudzień 2011
z uwzględnieniem wyników spotkania
z dnia 28.09.2011
na Uniwersytecie Europejskim Viadrina we Frankfurcie nad Odrą
Stand: Dezember 2011
unter Einbeziehung der Ergebnisse aus der Veranstaltung
am 28.09.2011
an der Europa-Universität Viadrina, Frankfurt (Oder)
Frankfurt-Słubicer Kooperationszentrum
Słubicko-Frankfurckie Centrum Kooperacji
1
Treść
Inhalt
1. Wprowadzenie
2. Język sąsiada w przedszkolach
3. Język sąsiada w szkołach
4. Metody i jakość nauki języka sąsiada
5. Programy edukacyjne i wymiany
6. Podsumowanie i wyzwania
7. Liczba uczniów uczących się języka niemieckiego/polskiego w Słubicach i we Frankfurcie
(O)
8. Program spotkania 28.09.2011
9. Lista uczestników
1. Einführung
2. Nachbarsprache in den Kindertagesstätten
3. Nachbarsprache an den Schulen
4. Methoden und Qualität des Fremdsprachenunterrichts
5. Bildungs- und Austauschprogramme
6. Zusammenfassung u. Herausforderungen
7. Anzahl der Polnisch-/Deutschlerner in Frankfurt (Oder) bzw. Słubice
8. Programm der Veranstaltung 28.09.2011
9. Teilnehmerliste
1. Wprowadzenie
1. Einführung
Auf der Frankfurt-Słubicer Zukunftskonferenz,
die im Juni 2009 mit Beteiligung von über 200
Bürgerinnen und Bürgern beider Städte stattfand, entstand eine Vision für Frankfurt & Słubice
2020. Die Ergebnisse wurden in zwei Sitzungen
der Frankfurt-Słubicer Steuerungsgruppe unter der Leitung der damaligen Stadtoberhäupter
Martin Patzelt und Dr. Ryszard Bodziacki weiter
ausgearbeitet und schließlich am 29. April 2010
als Frankfurt-Słubicer Handlungsplan 2010-2020
von beiden Stadtverordnetenversammlungen als
Richtlinie der gemeinsamen Stadtentwicklung
beschlossen. Hier werden u.a. als Ziele formuliert:
Na
Słubicko-Frankfurckiej
Konferencji
Przyszłości 2020, która odbyła się w czerwcu
2009 r. przy udziale ponad 200 obywateli z obu
miast, powstała wizja dla Słubic i Frankfurtu do
2020 roku.
Wyniki Konferencji Przyszłości wypracowano
w ciągu dwóch spotkań Słubicko-Frankfurckiej
Grupy Sterującej pod kierownictwem byłych
burmistrzów dr Ryszarda Bodziackiego i
Martina Patzelta. W dniu 29 kwietnia 2010 r.
Słubicko-Frankfurcki Plan Działania 20102020 - wytyczna wspólnego rozwoju miast został uchwalony przez obie Rady Miejskie.
W ramach Planu zostały sformułowane m.in.
Mehrsprachige Doppelstadt
następujące cele:
1. Der Umgang mit der Nachbarsprache ist bereits ab dem frühen Kindesalter eine SelbstverDwumiasto wielojęzyczne
1. Posługiwanie się językiem sąsiada jako na- ständlichkeit.
turalna umiejętność już od wczesnego wieku. 2. Nach der 6. Klasse der Grundschule können
2. Umiejętność porozumiewania się ze swoimi sich Schüler mit Gleichaltrigen auf der anderen
rówieśnikami zza Odry w ich języku po 6 klasie Seite der Oder in der Nachbarsprache verständigen.
szkoły podstawowej.
3. Wyposażenie nauczycieli przedszkolnych 3. ErzieherInnen und LehrerInnen besitzen
i szkolnych w kompetencje językowe oraz fremdsprachliche und interkulturelle Kompetenz.
międzykulturowe.
Um die Ziele des Handlungsplans schrittweise
Aby spełnić cele wymienione w Planie umzusetzen, fand am 28.09.2011 die VeranstalDziałania, 28 września 2011 r., w budyn- tung „Nachbarsprache in Kitas und an Schulen
ku Uniwersytetu Europejskiego Viadrina in Frankfurt (Oder) und Słubice“ in den Räumodbyło się spotkanie połączone z warsztatami lichkeiten der Europa-Universität Viadrina statt,
„Język sąsiada w przed-szkolach i szkołach w zu der alle Kindertagesstätten und Schulen aus
Słubicach i we Frankfurcie nad Odrą“, na które beiden Städten sowie weitere Bildungsvertreter
zaproszono wszystkie przedszkola i szkoły ze eingeladen waren.
Słubic i Frankfurtu nad Odrą oraz innych przeFrankfurt-Słubicer Kooperationszentrum
2
Zeitgleich startete auch die Kampagne „Ich lerne
die Nachbarsprache, weil...“ mit dem Ziel, noch
mehr Bürger zum Erlernen der Nachbarsprache
zu motivieren. Den Beginn machte Tomasz Pilarski, Leiter des Słubicer Kulturzentrums SMOK,
der seinen Weg zur Nachbarsprache Deutsch
schilderte. Die selbst verfassten Beiträge von
Bürgern aus der Region werden auf der Internetseite des Frankfurt-Słubicer Kooperationszentrums sowie in den lokalen Medien (Märkische
Oderzeitung, Gazeta Lubuska) abgedruckt.
Der vorliegende Bericht beschreibt die aktuelle
Situation (Stand: Oktober/November 2011) des
Nachbarsprachenangebots in beiden Städten
unter Einbeziehung der Ergebnisse aus den Vorträgen und Workshops vom 28.09.2011.
dstawicieli z dziedziny oświaty.
W tym czasie rozpoczęła się również kampania
„Uczę się języka sąsiada, ponieważ...“, która
ma na celu zachęcenie jeszcze większej ilości
mieszkańców do nauki języka sąsiada. Jako
pierwszy opisał swoją drogę do języka niemieckiego Tomasz Pilarski, dyrektor Słubickiego
Miejskiego Ośrodka Kultury. Samodzielnie napisane teksty mieszkańców regionu publikowane są
na stronie internetowej Słubicko-Frankfurckiego
Centrum Kooperacji oraz w mediach lokalnych
(Gazeta Lubuska, Märkische Oderzeitung).
Niniejszy raport/sprawozdanie opisuje aktualną
sytuację (stan: październik/listopad 2011) oferty
języka sąsiada w obu miastach uwzględniając
wyniki z wykładów i warsztatów spotkania z dnia
28 września 2011 r.
2. Nachbarsprache
2. Język sąsiada w przedszkolach
in den Kindertagesstätten
Seit mehreren Jahren gibt es diverse grenzüberschreitende Projekte, die Kinder in die Zweisprachigkeit einführen, z.B. „Frühstart in die
Nachbarsprache“ - Sprachenzentrum der Europa-Universität Viadrina, „Langar - Language
Garden“ - DAA-Frankfurt (Oder), „Sieben Brücken, die verbinden“ - Volkshochschule Frankfurt
(Oder)
Od kilku lat dzieci mają możliwość wzięcia udziału
w różnorodnych projektach, które wprowadzają
je w świat dwujęzyczności, np. „Wczesny start
w język sąsiada“ organizowany przez Sprachenzentrum Uniwersytetu Europejskiego Viadrina,
„Langar - Language Garden“ organizowany przez
DAA-Frankfurt (Oder) oraz „Siedem mostów, które łączą“ prowadzony przez Volkshochschule
Frankfurt (Oder).
Partnerstwa między przedszkolami1
• Przedszkole nr 1 „Jarzębinka“– Kita Bambi (od
2003 r.)
• Przedszkole nr 2 „Pinokio“ – Eurokita oraz Kita
Kinderland am Park (oba od 2009 r.)
Bestehende Partnerschaften1
•Kindergarten Nr. 1 „Jarzębinka“– Kita Bambi
(seit 2003)
•Kindergarten Nr. 2 „Pinokio“ – Eurokita sowie
Kita Kinderland am Park (beide seit 2009)
•Kindergarten Nr. 3 „Miś Uszatek“ - sucht derzeit
einen Partner in Frankfurt (Oder)
•Kindergarten Nr. 4 „Krasnal Hałabała“– Kita Regenbogen (seit 2005)
Frankfurter
Kitas
mit
zweisprachigem
2
deutsch-polnischen Profil :
•Eurokita
•ev. Kindergarten Gertraud-Marien
•Kita Regenbogen (Fröbel Frankfurt (O) gGmbH)
•Kita Oderknirpse (Fröbel Frankfurt (O) gGmbH)
•Kita Bambi (pewobe gGmbH)
Nach dem Motto „Die Nachbarsprache je früher,
desto besser“ wachsen die Kinder der Eurokita Frankfurt (Oder)3 zweisprachig auf. Die Kita
besuchen 20 Słubicer und 34 Frankfurter Kinder.
Die polnischen Erzieher begleiten alle Kinder in
3
• Przedszkole nr 3 „Miś Uszatek“ - poszukuje
obecnie partnera po stronie Frankfurtu
• Przedszkole nr 4 „Krasnal Hałabała“– Kita Regenbogen (od 2005 r.)
Frankfurckie przedszkola o dwujęzycznym,
polsko-niemieckim profilu2:
•Eurokita
•ev. Kindergarten Gertraud-Marien
•Kita Regenbogen (Fröbel Frankfurt (O) gGmbH)
•Kita Oderknirpse (Fröbel Frankfurt (O) gGmbH)
•Kita Bambi (pewobe gGmbH)
Zgodnie z hasłem „Język sąsiada im wcześniej,
tym lepiej” wszystkie dzieci w przedszkolu Eurokita Frankfurt (Oder)3 wychowują się
dwujęzycznie. Do przedszkola uczęszcza 20
dzieci ze Słubic i 34 z Frankfurtu. Polscy wychowawcy porozumiewają się ze wszystkimi dziećmi
w języku polskim. Przedszkolaki poznają na co
dzień tradycje i kulturę sąsiada. Przedszkole
do zajęć fakultatywnych zalicza grupę taneczną
„Krakowiaki“.
To przedszkole prowadzi współpracę partnerską
z dwoma przedszkolami - ze Słubic i z Zielonej
Góry. W ramach współpracy z polskimi partnerami odbywają się wzajemne odwiedziny, wspólne wycieczki i święta. Na przyszłość zaplanowane jest pogłębienie współpracy z partnerami
i stwo-rzenie polsko-niemieckiej szkoły muzycznej i grupy teatralnej, polsko-niemieckich warsztatów dla wychowawców i zrealizowanie projektu
„Seemanns(garn)kiste” i polsko-niemieckiej grupy małych naukowców.
Przedszkole Samorządowe nr 1 „Jarzębinka“4
w Słubicach współpracuje z przedszkolem Kita
Bambi od 1992 roku, a od 2003 roku istnieje między
tymi przedszkolami porozumienie o partnerstwie.
Przedszkola organizują wspólne zajęcia, święta,
wycieczki i projekty, m.in. wspólna próba bicia rekordu Guinnessa (plecenie długiego łańcucha z
włóczki – „łańcucha przyjaźni“).
W słubickich przedszkolach nie ma możliwości
nauki języka niemieckiego, stąd też kontakt z
językiem jest możliwy jedynie poprzez projekty i
spotkania przedszkolaków. Spotkania odbywają
się pod hasłem: „nauka przez zabawę“.
der polnischen Sprache. Im Alltag lernen die Kinder Tradition und Kultur des Nachbarn kennen.
Zu den offenen Angeboten zählt u.a. die Tanzgruppe „Krakowiaki“.
Die Eurokita hat neben dem Słubicer Kindergarten Nr. 2 noch einen Partner-Kindergarten in
Zielona Góra. Mit den polnischen Partner-Kitas
werden gegenseitige Besuche, gemeinsame
Ausflüge und Feierlichkeiten durchgeführt. In Zukunft soll die Zusammenarbeit mit den PartnerKitas vertieft und eine deutsch-polnische Musikschule und Theatergruppe, deutsch-polnische
Workshops für die Pädagogen, „Seemanns(garn)
kiste“ und deutsch-polnische Kleine Forscher angeboten werden.
Der Słubicer Kindergarten Nr. 1 „Jarzębinka“4
arbeitet mit der Frankfurter Kita Bambi seit 1992
zusammen, seit 2003 gibt es eine Partnerschaftsvereinbarung. Organisiert werden gemeinsame
Beschäftigung, Ausflüge, Feiern und Projekte.
Auch gab es den Versuch, gemeinsam einen
Guinness-Rekord aufzustellen, indem eine lange
Kette aus Wolle geflochten wurde.
In den Słubicer Kindergärten gibt es keinen regulären Deutschunterricht, daher ist der Kontakt mit
der Sprache nur im Rahmen von Projekten und
Begegnungen möglich. Dabei wird Deutsch beim
Spielen gelernt.
Im ev. Kindergarten Gertraud-Marien Frankfurt
(Oder)5 gibt es immer mehr Kinder aus deutschpolnischen Familien. Aus einer Elterninitiative heraus ist daher ein Projekt in Zusammenarbeit mit
dem Sprachenzentrum der Europa-Universität
Viadrina entstanden. Täglich ist mehrere Stunden eine polnische Erzieherin anwesend, die mit
W Ewangelickim Przedszkolu Gertraud-Mari- allen Kindern nur Polnisch spricht. Gleichzeitig
en we Frankfurcie (O)5 jest coraz więcej dzie- nehmen die deutschen Erzieher an Weiterbildunci z rodzin polsko-niemieckich. Z inicjatywy rod- gen teil und lernen Polnisch. Das Projekt wird aus
4
ziców powstał projekt we współpracy z Centrum
Językowym (Sprachenzentrum) Europejskiego
Uniwersytetu Viadrina. W projekcie biorą udział
wszystkie dzieci z przedszkola. Każdego dnia w
przedszkolu obecna jest polska wychowawczyni,
która rozmawia z dziećmi wyłącznie po polsku.
Równocześnie także sami wychowawcy biorą
udział w seminariach i uczą się języka polskiego.
Część projektu finansowana jest ze środków
Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej, część
finansuje samo przedszkole. Obecnie projekt
rozpisany jest na 3 lata, ale w przyszłości powinna tu powstać dwujęzyczna instytucja na stałe.
W ramach projektu „Edukacja bez granic - polsko-niemiecki system edukacji przedszkolnej wraz
z infrastrukturą“ powstanie Polsko-Niemieckie
Przedszkole Integracyjne6: Utworzone zostanie
przedszkole w Słubicach, dodatkowo zaadaptowane do celów edukacyjnych zostanie poddasze EuroKity. Poza tym odbędzie się specjalne
kształcenie wychowawców, przygotowujące do
pracy w grupach polsko-niemieckich. Planowanych jest stworzenie 175 miejsc dla dzieci, w tym
ok. 20 miejsc dla dzieci niemieckich w pierwszym
roku działalności przedszkola oraz rozszerzenie
tej oferty w przypadku większej ilości chętnych
po stronie niemieckiej. Frankfurccy rodzice sami
zgłosili zapotrzebowanie na tego typu ofertę.
Koszt pobytu dziecka w przedszkolu będzie
wynosił ok. 300 PLN.
Ponadto, do roku 2013 powinnien powstać plan
sieci przedszkoli miast Słubice i Frankfurt (O).
Mitteln der Stiftung für deutsch-polnische Zusammenarbeit gefördert, ein Teil wird durch die Kita
bzw. die Kirchengemeinde getragen. Die Projektdauer beträgt drei Jahre. Langfristig soll eine
zweisprachige Einrichtung geschaffen werden.
Im Rahmen des Projekts „Bildung ohne Grenzen. Schaffung eines deutsch-polnischen Vorschulbildungssystems samt Infrastruktur“ wird
ein Deutsch-Polnischer Integrationskindergarten6 eingerichtet: Der Kindergarten in Słubice
wird neu gebaut und das Dachgeschosses der
Frankfurter Eurokita für Bildungszwecke umgebaut. Daneben werden die Erzieher/innen auf die
Arbeit in deutsch-polnischen Gruppen vorbereitet. Geplant sind 175 Plätze, im ersten Jahr davon ca. 20 für Frankfurter Kinder, später bei Bedarf mehr. Von Frankfurter Eltern gab es bereits
Interessenbekundungen. Die Kosten für einen
Kindergartenplatz werden rund 300 PLN betragen.
Bis 2013 soll es außerdem eine gemeinsame Kitanetzplanung für Frankfurt (Oder) und Słubice
geben.
3. Nachbarsprache an den Schulen
Bestehende Partnerschaften
•Grundschule Nr. 1 Słubice – Grundschule Mitte
Frankfurt (Oder)
•Grundschule Nr. 2 Słubice – Grundschule Am
Botanischen Garten Frankfurt (Oder)
3. Język sąsiada w szkołach
Partnerstwa między szkołami
•Szkoła Podstawowa nr 1 w Słubicach – Szkoła
Podstawowa „Mitte“ we Frankfurcie (O)
•Szkoła Podstawowa nr 2 w Słubicach – Szkoła
Podstawowa „Am Botanischen Garten“ we
Frankfurcie (O)
•Szkoła Podst. nr 3 w Słubicach– Zack Zirkus w
Berlinie
•Gimnazjum nr 1 w Słubicach – Sportmuseum
we Frankfurcie (O)
•Gimnazjum nr 2 w Słubicach – Karl-LiebknechtGymnasium we Frankfurcie (O)
•Liceum im. Zbigniewa Herberta w Słubicach –
Karl-Liebknecht-Gymnasium we Frankfurcie (O)
•Zespół Szkół Ekonomiczno-Rolniczych w
Słubicach - Szkoła Waldorfska we Frankfurcie
(O)
5
•Zespół Szkół Ekonomiczno-Rolniczych w •Grundschule Nr. 3 Słubice – Zack Zirkus Berlin
Słubicach - Konrad-Wachsmann-Oberstufen- •Gimnazjum Nr. 1 Słubice – Sportmuseum
zentrum (Oddział nr 5: Ekonomia i Administrac- Frankfurt (Oder)
ja) we Frankfurcie (O)
•Gimnazjum Nr. 2 Słubice – Karl-LiebknechtGymnasium Frankfurt (Oder)
Język niemiecki oferowany jest we wszystkich •Zbigniew-Herbert-Liceum – Karl-Liebknechttrzech słubickich szkołach podstawowych Gymnasium Frankfurt (Oder)
w formie dobrowolnych zajęć pozalekcyjnych •Schule für Wirtschaft und Landwirtschaft Słubice
(język angielski jako przedmiot obowiązkowy od - Waldorfschule Frankfurt (Oder)
klasy pierwszej); w szkołach podstawowych w •Schule für Wirtschaft und Landwirtschaft Słubice
Golicach i Kunowicach w ramach pierwszego - Konrad-Wachsmann-Oberstufenzentrum (Abjęzyka obcego naucza się języka niemieckiego.
teilung Nr. 5: Wirtschaft und Verwaltung) FrankOd poziomu gimnazjum obowiązkowo naucza furt (Oder)
się dwóch języków obcych - angielskiego i niemieckiego.
Deutsch wird an den drei Słubicer GrundschuNa poziomie szkół średnich, szczególny nacisk len als freiwillige AG im Nachmittagsbereich anna naukę języków kładzie Liceum im. Zbigniewa geboten (Englisch als Unterrichtsfach ab Klasse
Herberta, oferując naukę na dwóch poziomach, w 1); an den Grundschulen Golice und Kunowimałych grupach, oraz współpracując z Karl-Lieb- ce wird Deutsch als erste Fremdsprache unterrichtet.
knecht-Gymnasium we Frankfurcie nad Odrą.
Każdego roku słubiccy uczniowie z gminy i powi- Ab Klassenstufe 7 (Gimnazjum) sind zwei
atu biorą udział w projekcie EuroCamp.7
Fremdsprachen - Englisch und Deutsch - obligatorisch.
Szkoła Podst. nr 1 im. M. Kopernika w Von den weiterführenden Schulen legt das ZbigSłubicach współpracuje ze Szkołą Podstawo- niew-Herbert-Liceum besonderen Wert auf die
wa Mitte we Frankfurcie (O) od roku 1994, a Sprachvermittlung, bietet u.a. zwei verschiedene
współpraca ta rozpoczęła się w ramach projek- Lernniveaus in kleinen Gruppen an und koopetu „Spotkanie heißt Begegnung“. W ciągu ostat- riert mit dem Karl-Liebknecht-Gymnasium Franknich lat przeprowadzone zostały liczne wspólne furt (Oder).
projekty (publikacje, filmy), spotkania oraz ty- Jährlich nehmen Słubicer Schüler aus der Gegodniowa wymiana nauczycieli. Obecnie nadal meinde und dem Landkreis am internationalen
odbywają się wspólne spotkania (np. wspólne Projekt Eurocamp teil.7
święta, czy Dzień Sąsiada). W słubickiej Szkole Podstawowej nr 1 język niemiecki od roku sz- Zwischen der Grundschule Mitte Frankfurt
kolnego 2011/12 oferowany jest jedynie w formie (Oder) und der Grundschule Nr. 1 Słubice
zajęć pozalekcyjnych, pierwszym językiem ob- besteht seit 1994 eine Zusammenarbeit, die im
cym jest język angielski. Obowiązkowa nauka Rahmen des Projekts „Spotkanie heißt Begegjęzyka niemieckiego rozpoczyna się dopiero na nung“ begonnen wurde. Zahlreiche gemeinsame
poziomie gimnazjum.
Projekte (Publikationen, Filme), Begegnungen,
Spora ilość dzieci ze szkoły podstawowej Grund- ein wöchentlicher Lehreraustausch wurden in
schule Mitte uczęszczała wcześniej do przeds- den letzten Jahren durchgeführt. Heute finden
zkola Eurokita, więc miała już kontakt z językiem noch regelmäßige Begegungen (z.B. gemeinsapolskim. W Grundschule Mitte, już w pierwszej me Feiern, Tag des Nachbarn) statt.
klasie uczniowie oraz ich rodzice decydują o In der Słubicer Grundschule Nr. 1 wird Deutsch
tym, czy oprócz języka angielskiego chcieliby seit dem Schuljahr 2011/12 ausschließlich in
się uczyć także języka polskiego. Obecnie już Form von AG´s angeboten, Englisch ist die erste
ponad 40% uczniów uczy się języka polskiego z Fremdsprache. Deutsch erlernen alle Schüler ab
wzrastającą tendencją. Uczniowie klas 1 i 2 mają Klasse 7 am Gimnazjum.
jedną lekcję polskiego, w klasach 3 i 4 trzy lekcje, Zahlreiche Kinder in der Grundschule Mitte haa w klasach 5 i 6 cztery lekcje języka polskiego. ben vorher die Eurokita besucht und daher beKoncepcję nauczania języka polskiego należy reits schon Kontakt mit der polnischen Sprache
złożyć jako wniosek w Schulamt (kuratorium) we gehabt. In der Grundschule Mitte entscheiden
Frankfurcie (O), istnieje ramowy plan nauczania. sich die Eltern und Schüler in der ersten KlasFrankfurt-Słubicer Kooperationszentrum
6
Duży problem stanowił dotychczas brak odpowiednich materiałów do nauki, w międzyczasie
jednak powstaje coraz więcej podręczników,
także dla poziomu szkół podstawowych. Przy
planowaniu godzin lekcyjnych zwraca się uwagę
na to, żeby język polski nie był oferowany jedynie
podczas końcowych godzin lekcyjnych.8
Szkoła podstawowa Mitte jest jedyną szkoła
podstawową we Frankfurcie, która oferuje uczniom możliwość nauki języka polskiego jako
przedmiot nauczania. W trzech innych szkołach
podstawowych („Lenné-Schule“, „Am Mühlenfließ“, „Erich Kästner“) języka polskiego można
się uczyć w ramach dobrowolnych zajęć pozalekcyjnych.
W Karl-Liebknecht-Gymnasium9 we Frankfurcie nad Odrą język polski nauczany jest od
1958 roku. Od roku szkolnego 2011/12 istnieje
możliwość nauki języka polskiego od klasy 7 na
dwóch poziomach (podstawowym i rozszerzonym). W ramach projektu „Latarnia” uczniowie
z klas 8 i 9 razem z uczniami słubickiego Gimnazjum nr 2 mają wspólne zajęcia po niemiecku
lub po polsku. Od klasy 10 polscy uczniowie mają
możliwość nauki w Karl-Liebknecht-Gymnasium
aż do samej matury. Uczniowie niemieccy tej
szkoły mogą zdawać egzamin maturalny również
z języka polskiego.
W Szkole Waldorfskiej we Frankfurcie (O)
język polski może być wybierany jako przedmiot
nauczania od klasy 7. W Zespole Szkół Ekonomiczno-Rolniczych w Słubicach (oferującym
różnorodne profile kształcenia zawodowego)
naucza się języka niemieckiego. W ostatnich
latach zrealizowane zostały liczne wspólne projekty: warsztaty bożonarodzeniowe, zawieranie przyjaźni listownych, warsztaty językowoartystyczne, Andrzejki, eTwinning (współpraca
internetowa) oraz projekt teatralny „W labiryncie“.10
W szkole zawodowej Konrad Wachsmann
Oberstufenzentrum Frankfurt (Oder) język polski jest obowiązkowy dla uczniów uczących się
w zawodzie handlu detalicznego. Od bieżącego
roku istnieje współpraca pomiędzy tą szkołą, a
Zespołem Szkół Ekonomiczno-Rolniczych, w ramach której uczniowie mają możliwość wymiany
i wspólnej nauki języka.
se, ob sie neben Englisch auch Polnisch als
erste Fremdsprache lernen wollen. Mittlerweile
lernen mehr als 40 % der Schüler Polnisch, mit
steigender Tendenz. Die Schüler lernen in Klassenstufe 1+2 je eine Unterrichtsstunde Polnisch,
in Klassenstufe 3+4 werden jeweils drei Unterrichtsstunden und in der 5.+6. Klassenstufe je
vier Unterrichtsstunden Polnisch. Das Konzept
muss beim Schulamt Frankfurt (Oder) beantragt
werden, es gibt einen Rahmenlehrplan. Ein Problem stellte lange fehlendes Unterrichtsmaterial
dar, mittlerweile gibt es jedoch immer mehr Lehrwerke auch für den Grundschulbereich. Bei der
Unterrichtsplanung wird sich darum bemüht, den
Polnischunterricht nicht nur in den Randstunden
anzubieten.8
Die Grundschule Mitte ist die einzige Frankfurter Grundschule, die den Schülern Polnisch als
Unterrichtsfach anbietet. An drei anderen Grundschulen (Lenné-Schule, Grundschule Am Mühlenfließ, Erich-Kästner-Grundschule) gibt es im
laufenden Schuljahr Polnisch-AG´s als freiwilliges Angebot im Nachmittagsbereich.
Am Karl-Liebknecht-Gymnasium9 wird seit
1958 Polnisch als Fremdsprache unterrichtet.
Seit dem Schuljahr 2011/12 gibt es in Jahrgangsstufe 7 zwei Niveaustufen für Polnisch (Anfänger
+ Fortgeschrittene). Im Projekt „Latarnia“ haben
Schüler der 8./9. Jahrgangsstufe mit Schülern
des Słubicer Gimnazjums Nr. 2 auf Polnisch
bzw. Deutsch wöchentlich gemeinsam Unterricht.
Ab Jahrgangsstufe 10 besuchen polnische Schüler/innen das Karl-Liebknecht-Gymnasium bis
zum Abitur. Es können auch Schüler im Fach Polnisch die Abiturprüfung ablegen.
An der Waldorfschule Frankfurt (Oder) kann
Polnisch ab Klasse 7 als Unterrichtsfach gewählt
werden. An der Schule für Wirtschaft und Landwirtschaft in Słubice (mit unterschiedlichen beruflichen Profilen) wird Deutsch unterrichtet. In
den letzten Jahren wurden zahlreiche gemeinsame Projekte realisiert: Weihnachtsworkshops,
Brieffreundschaft, Sprach- und Kunstworkshops,
Andrzejki, eTwinning (Internet-Kooperationen),
Theaterprojekt „Im Labyrint“.10
Am Konrad Wachsmann Oberstufenzentrum
Frankfurt (Oder) ist Polnischunterricht obligatorisch für Auszubildende im Einzelhandel. Hier
gibt es seit dem laufenden Schuljahr eine Koope-
7
4. Metody i jakóść nauczania języków ration mit Schülern der Słubicer Schule für Wirtschaft und Landwirtschaft mit regelmäßigem
obcych
Austausch und gemeinsamem Sprachenlernen.
O uczestnictwie i motywacji uczniów, szczególnie
podczas zajęć pozalekcyjnych, decyduje w dużej
4. Methoden und Qualität des Fremdmierze jakość nauczania języka obcego.
Czy istnieje recepta na dobre nauczanie
języków obcych?
dr Rosemarie Beck, Instytut Szkół i Mediów Berlina i Brandenburgii
Dobra lekcja języka obcego
•współgra z innymi przedmiotami;
•przekazuje wiedzę o tym, co w innych kulturach
jest „normalne“ i oczywiste;
•umożliwia pośredniczenie między językami/kulturami;
•zajmuje się m.in. aspektem wielojęzyczności,
rolą danego języka obcego w Europie, ewentualnie w porównaniu do języka angielskiego...;
•w dużym stopniu włącza do nauki zdobyte poza
szkołą umiejętności językowe.
Więcej informacji:
www.lisum.berlin-brandenburg.de
Wczesna nauka języków – nowe pomysły i
materiały Instytutu Goethego z Warszawy
Michael Falz, Goethe-Institut w Warszawie
Język niemiecki jest zaraz po języku angielskim
najczęściej wybieranym przez polskich uczniów językiem obcym. Instytut Goethego promuje
naukę języka niemieckiego w Polsce, opracowuje materiały dydaktyczne do nauki w przedszkolach i szkołach, przeprowadza projekty jak np.
„Deutsch-Wagen-Tour” w Polsce. Poza tym organizuje także kursy dokształcające dla nauczycieli
języka niemieckiego.
sprachenunterrichts
Über Teilnahme und Motivation der Schüler,
besonders auch bei freiwilligen Arbeitsgemeinschaften, entscheidet die Qualität des Fremdsprachenunterrichts.
Gibt es Rezepte/Empfehlungen für einen guten Fremdsprachenunterricht?
Dr. Rosemarie Beck, Landesinstitut für Schule
und Medien Berlin-Brandenburg
Guter Fremdsprachenunterricht
•kooperiert mit anderen Fächern;
•vermittelt Wissen darüber, was in anderen Kulturen als „normal“ und selbstverständlich gilt;
•befähigt zum Vermitteln zwischen den Sprachen/Kulturen;
•thematisiert u.a. Mehrsprachigkeit, die Rolle der
jeweils anderen Sprache in Europa ggf. im Vergleich mit Englisch ...;
•bezieht außerschulisch erworbene Sprachkenntnisse in besonderem Maße ein.
Weitere Informationen:
www.lisum.berlin-brandenburg.de
Frühes Fremdsprachenlernen - neue Ideen
und Materialien des Goethe-Instituts Warschau
Michael Falz, Goethe Institut Warschau
Deutsch ist nach Englisch die am meisten an polnischen Schulen gelernte Sprache. Das GoetheInstitut setzt sich für die Verbreitung der deutWięcej informacji:
schen Sprache in Polen ein, stellt didaktische
www.goethe.de/warschau
Materialien für Kitas und Schulen zur Verfügung,
führt Projekte, u.a. die „Deutsch-Wagen-Tour“ in
5. Programy edukacji i wymiany dla Polen, durch. Darüber hinaus werden Kurse und
Weiterbildungen für Deutschlehrer/innen angeprzedszkoli i szkół
boten.
Szkolna współpraca międzynarodowa w obszarze edukacji europejskiej
Radosław Wróblewski, Kuratorium Oświaty w
Gorzowie Wlkp.
Program Comenius - Edukacyjny program UE
„Uczenie się przez całe życie“
Grupy docelowe: Program jest skierowany do
uczniów korzystających z edukacji szkolnej do
Weitere Informationen:
www.goethe.de/warschau
5. Bildungs- und Austauschprogramme für Kitas und Schulen
Europäische Bildungsprogramme zur schuli-
8
końca szkoły średniej oraz do instytucji i organów schen Zusammenarbeit“
Wróblewski,
Bildungskuratorium
administracyjnych szkół i kształcenia nauczycieli. Radosław
Gorzów Wlkp.
Działania wspierane w ramach Programu:
Programm Comeni• dwustronne oraz wielostronne wymiany ucznius – EU-Bildungsproów i kadry oraz mobilność uczniów;
gramm für lebenslan• regionalne oraz gminne partnerstwa w obszages Lernen
rze szkolnym;
Zielgruppen:
• wizyty przygotowawcze oraz seminaria pozCOMENIUS
richtet
nawcze;
sich an vorschuli• staże w zagranicznych szkołach dla studentów
sche Einrichtungen
kierunków nauczycielskich;
und Schulen bis zum
• zagraniczne szkolenia dla nauczycieli;
Ende des SekundarDo centralnie zarządzanych działań w ramach
bereichs II sowie an
programu COMENIUS zaliczają się:
Einrichtungen
und
• projekty współpracy instytucji kształcących i
Organisationen der
dokształcających nauczycieli
Schulverwaltung und
• tematyczne sieci instytucji oświatowych
der Lehreraus- und
-fortbildung.
Więcej informacji: www.comenius.org.pl
Geförderte Aktivitäten:
Wymiana dzieci i młodzieży w regionie przy• multilaterale und bigranicznym - Polsko-Niemiecka Wymiana
laterale SchulpartnerMłodzieży
schaften und die Mobilität von Schülern;
Dorota Bastos, PNWM
Celem projektu są spotkania między dziećmi i •Regio-Partnerschaften im schulischen Bereich
młodzieżą z Polski i Niemiec. Tematy spotkań zwischen Regionen und Gemeinden;
można wybierać dowolnie, PNWM jest otwarta •Vorbereitende Besuche und Kontaktseminare
•Assistenzzeiten von Studierenden der Lehrna innowacyjne projekty.
amtsfächer an Schulen im Ausland;
Dla regionu przygranicznego obowiązują specjal- •Fortbildungskurse für Lehrkräfte im Ausland.
Zu den zentral verwalteten Maßnahmen unter
ne kryteria wsparcia:
•Spotkania krótkoczasowe podlegają możliwości COMENIUS zählen:
wsparcia, np. spotkania popołudniowe lub •Projekte für die Zusammenarbeit von Einrichjednodniowe, maksymalnie 24 dni (wyjątek tungen der Lehreraus- und -fortbildung
•thematische Netzwerke von Bildungseinrichtunstanowią praktyki)
•Wiek uczestników spotkania w przedziale od gen
przedszkolaków do 26 roku życia
Weitere Informationen: www.kmk-pad.org
Również osoby prywatne mogą złożyć wniosek o
dofinansowanie, warunkiem jest posiadanie part- Kinder- und Jugendaustausch im grenznahen
nera w kraju sąsiedzkim. Odnośnie kosztów pro- Raum - Deutsch-Polnisches Jugendwerk
Dorota Bastos, DPJW
gramu ustalane są kwoty stałe.
Im Vordergrund steht der Begegnungscharakter
Projekty warte szczególnej uwagi:
zwischen Kindern und Jugendlichen aus Deutsch• projekty dla dzieci w rejonie przygranicznym
land und Polen. Die Themen können frei gewählt
• programy wspierające naukę języka sąsiada
werden, innovative Projekte sind willkommen.
• projekty wymiany zawodowej
Indywidualne praktyki dla młodzieży z kra- Auch Privatpersonen können einen Förderantrag
ju sąsiedzkiego (od 1 do 3 miesięcy przy stellen, es muss einen Projektpartner im Nachbarland geben. Für Programmkosten sind Festcomiesięcznym wsparciu)
beträge festgelegt.
Projekt modelowy 4x1 jest łatwiejszy!
– dotuje w sposób uproszczony mniejsze projek- Für den grenznahen Raum gelten besondere
ty, które nie będąc spotkaniem, nie mogły dotąd Förderkriterien:
9
otrzymać dotacji według stawek ryczałtowych
PNWM. Są to np. publikacje, wystawy, koncerty oraz inne imprezy otwarte. Maksymalna kwota
dofinansowania: 1000 euro lub 3000 zł
•min. 10% wkładu własnego
•Wniosek: bez specjalnego formularza (opis projektu oraz plan kosztów i finansowania).
•Rozliczenie: sprawozdanie, liczbowe zestawienie wydatków i źródeł finansowania
•oraz ewentualne przykładowe egzemplarze
Więcej informacji: www.pnwm.org
•Kurzzeitprojekte sind förderfähig, z.B. Nachmittags-/Tagesbegegnungen bis max. 24 Tage
(Ausnahme: Praktika)
•Alter der Teilnehmer: Kindergartenalter bis 26
Jahre
Projekte von besonderer Aufmerksamkeit:
•Projekte für Kinder im grenznahen Raum
•Projekte, die das Sprachlernen des Nachbarn
förden
•Austauschprojekte in der Berufsausbildung
Individuelle Praktika für Jugendliche aus dem
Nachbarland (1-3 Monat bei monatlicher Förderung)
Modellprojekt 4x1 ist einfacher!
– fördert vereinfacht kleinere Projekte, die nicht
wie ein Begegnungsprojekt im bisherigen Festbetragsverfahren beantragt werden können, z.B.
Publikationen, Ausstellungen, Konzerte, andere
offene Veranstaltungen mit einer maximalen Fördersumme von 1.000 EUR bzw. 3.000 PLN
•mindestens 10% Eigenmittel
•Antrag: formlos (Projektbeschreibung & Kostenund Finanzierungsplan)
•Abrechnung: Sachbericht, zahlenmäßige Aufstellung der Ausgaben und Einnahmen und ggf.
Belegexemplare
6. Podsumowanie i cele
Polsko-niemieckie działania oraz współpraca
są widoczne w Słubicach i we Frankfurcie. Na Weitere Informationen: www.dpjw.org
przyszłość pojawiają się trzy wyzwania dot. oferty języka sąsiada.
6. Zusammenfassung und ZielsetzunWyzwanie nr 1:
Stworzenie szerokiej oferty nauki języka
sąsiada o wysokiej jakości
Podczas gdy w Słubicach wszyscy uczniowie,
najpóźniej od 1 klasy gimnazjum uczą się języka
niemieckiego, nauka języka polskiego we Frankfurcie jest możliwa jedynie w pojedyńczych
szkołach lub przedszkolach. Na poziomie szkół
podstawowych, wraz z zakończeniem projektu „Spotkanie znaczy Begegnung“ (1994-2009)
przestała istnieć współpraca z polskimi szkołami,
zajęcia pozalekcyjne zostały wstrzymane z
powodu braku zasobów personalnych i finansowych.
Celem jest stworzenie szerokiej oferty nauki
języka polskiego o wysokiej jakości w jeszcze
większej ilości szkół w przedziale od szkół podstawowych do samej matury.
W związku z rosnącą liczbą powiązań w dziedzinach gospodarki, polityki i administracji oraz
gen
Deutsch-polnische Kontakte und Kooperationen
sind in Frankfurt (Oder) und Słubice sichtbar. Für
die Zukunft stellen sich folgende Herausforderungen in Bezug auf das Nachbarsprachenangebot:
Herausforderung 1:
Schaffung eines breiten und hochwertigen
Angebots der Nachbarsprache
Während in Słubice alle Schüler spätestens ab
Klasse 7 Deutsch lernen, ist der Polnischunterricht bzw. der Umgang mit der Sprache in Frankfurt (Oder) nur an wenigen Schulen bzw. Kitas
möglich. Im Grundschulbereich wurden mit Beendigung des Projekts „Spotkanie heißt Begegnung“ (1994-1999, RAA Brandenburg) zahlreiche
Kooperationen mit polnischen Schulen und AG´s
wieder eingestellt. Es fehlen personelle wie auch
finanzielle Ressourcen.
Erreicht werden soll ein breites und qualitativ
hochwertiges Angebot an Polnischunterricht an
10
noch mehr Schulen in der Primar- und Sekundarstufe.
In Hinsicht auf zunehmende Verflechtungen in
Wirtschaft, Politik und Verwaltung sowie den gemeinsamen Arbeitsmarkt sind Kenntnisse der
Nachbarsprache nicht mehr nur ein Pluspunkt im
Wyzwanie nr 2:
Stworzenie systematycznej i zróżnicowanej späteren Berufsleben, sondern mittlerweile immer häufiger Bedingung.
oferty języka sąsiada
Ciągłość oferty nauki języka sąsiada (szczególnie jeśli chodzi o język polski) na wszyst- Herausforderung 2:
kich stopniach edukacji od przedszkoli aż do Schaffung eines kontinuierlichen und diffeszkół średnich oraz zawodowych jest obecnie renzierten Angebots der Nachbarsprache
niewystarczająca. W sprawie nauki języka pols- Die Kontinuität des Nachbarsprachenangebots
kiego wybór pomiędzy szkołami we Frankfurcie in den unterschiedlichen Lernphasen (Kinderpraktycznie nie istnieje. W obecnym roku szkol- tagesstätte – Grundschule – weiterführende
nym (2011/12), w Karl-Liebknecht-Gymnasium Schule – berufliche Bildung) ist momentan nur
wprowadzono nauczenie pasmowe języka pols- unzureichend gegeben. Hinsichtlich des Polkiego na poziomie podstawowym oraz rozszerzo- nischunterrichts in Frankfurt (Oder) gibt es kaum
nym. W obydwu szkołach Oberschulen (kl. 7-10) Wahlmöglichkeiten zwischen den Schulen. Im
nie ma oferty języka polskiego w ogóle (do wybo- laufenden Schuljahr (2011/12) wurde durch das
K.-Liebknecht-Gymnasium eine Differenzierung
ru jest język rosyjski i francuski).
W Słubicach, od 1 klasy gimnazjum nauka języka nach Anfänger- und Fortgeschrittenen-Niveau
niemieckiego jest obowiązkowa oraz kontynuo- eingeführt. An den Oberschulen gibt es kein
Polnischangebot (im Wahlpflichtbereich werden
wana w liceum lub technikum.
Französisch und Russisch angeboten).
In Słubice ist Deutsch ab dem Gimnazjum (Kl. 7)
Wyzwanie nr 3:
Zapewnienie wsparcia finansowego oraz po- als zweite Fremdsprache für alle Schüler obligatorisch und wird am Liceum bzw. am Technikum
litycznego
Znajomość języka sąsiada jest nie tylko szansą, fortgeführt.
ale przede wszystkim koniecznością w regionie
przygranicznym. Znaczenie języka sąsiada po- Herausforderung 3: Sicherung finanzieller
winno zostać, szczególnie po stronie frankfur- und politischer Unterstützung
Die Kenntnis der Nachbarsprache ist nicht nur
ckiej, uwidocznione i podkreślone.
Wraz z językiem poznaje się również kulturę, zwy- eine Chance, sondern vor allem auch ein Erforczaje i struktury kraju sąsiedzkiego - dla rozwoju dernis in der Grenzregion. Die Bedeutung der
Nachbarsprache muss, v.a. auf Frankfurter Seite,
regionu taka znajomość jest nieodzowna.
„Dwumiasto wielojęzyczne“, czyli jeden z celów verdeutlicht und anerkannt werden. Mit der SpraSłubicko-Frankfurckiego Planu Działania, oz- che lernt man auch die Kultur, Sitten und Struktunacza ogromny potencjał dla miasta, a przede ren im Nachbarland kennen - für die Entwicklung
wszystkim dla ludzi. Do realizacji celu potrzebne der Region sind diese Kenntnisse unabdingbar.
jest jednak większe wsparcie, zarówno finanso- Hierfür bedarf es verstärkt finanzieller und politischer Unterstützung. Denn eine „mehrsprachige
we, jak i polityczne.
Doppelstadt“, wie sie im Frankfurt-Słubicer Handlungsplan als Ziel gefordert wird, bietet ein bedeutendes Potenzial für die Stadt und vor allem
ihre Bürger.
wspólnym rynkiem pracy znajomość języka
sąsiada coraz częściej okazuje się być nie tylko
atutem w życiu zawodowym, lecz już oczywistym
wymogiem.
Dieses Projekt wird aus Mitteln des Europäischen Fonds für Regionale Entwicklung (EFRE) im Rahmen des Operationellen Programms der
grenzübergreifenden Zusammenarbeit Polen (Wojewodschaft Lubuskie) – Brandenburg 2007-2013 gefördert. Grenzen überwinden durch
gemeinsame Investition in die Zukunft
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu
Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Polska (Województwo Lubuskie) – Brandenburgia 2007-2013.
Pokonywać granice poprzez wspólne inwestowanie w przyszłość
11
7. Polnischlerner/innen an Frankfurter Kitas11 (Stand: 11/2011)
Liczba przedszkolaków uczących się jęz. polskiego we Frankfurcie11 (stan:
11/2011)
Kita Przedszkole
Anzahl Polnischlerner
Liczba uczących się jęz.
polskiego
Eurokita
34 insgesamt, davon 9
Vorschulkinder w sumie
34 dzieci, w tym 9 dzieci w
zerówce
ev. Kindergarten Gertraud-Marien 45 Kinder, davon 12 Vorschulkinder 45 dzieci, w
tym 12 dzieci w zerówce
Kita Regenbogen
27 Kinder + 18 Vorschulkinder 27 dzieci, w tym 18
dzieci w zerówce
Kita Oderknirpse
Kita Bambi
64, davon 12 Vorschulkinder 64 dzieci, w tym 12
dzieci w zerówce
13
Bemerkung uwagi
Alle 34 Frankfurter Kinder lernen Polnisch, 20
Slubicer Kinder lernen Deutsch. Wszystkie
34 frankfurckie dzieci uczą się j.polskiego, 20
słubickich dzieci uczy się j.niemieckiego.
Alle Kinder haben Kontakt zu der polnischen
Betreuungsperson. Wszystkie dzieci mają
kontakt z polskojęzyczną opiekunką.
Zwei polnischsprachige Erzieherinnen betreuen 27 Kinder (1-3 Jahre), haben aber
auch zu anderen Kindern Kontakt. Dwie
polskojęzyczne wychowawczynie opiekują
się 27 dziećmi (w wieku od 1-3), a także mają
kontakt z dziećmi z innych grup.
Zwei polnische Erzieherinnen haben Kontakt
zu allen Kindern. Dwie polskie wychowawczynie mają kontakt z wszystkimi dziećmi.
Seit zwei Jahren gibt es eine Gruppe (derzeit
4-Jährige) mit bilingualer Erzieherbesetzung. Od dwóch lat jest grupa (w tej chwili
w wieku 4 lat) z dwujęzycznym zespołem
opiekuńczym.
Polnischlerner/innen an Frankfurter Schulen (Stand: 11/2011)
Liczba uczniów uczących się jęz. polskiego we Frankfurcie (stan: 11/2011)
Schule Szkoła
Astrid-Lindgren-Grundschule
Gesamt-Schülerzahl
polskiego/suma uczniów
0 / 359
Friedensgrundschule
0 / 251
Grundschule Am Botanischen
Garten
0 / 305
Grundschule Erich Kästner
ca. 10 / 338 (3 %)
Grundschule „Am Mühlenfließ“
ca. 15 / 166 (9 %)
Bemerkung uwagi
Interesse, AG einzurichten
chęć, aby wprowadzić zajęcia pozalekcyjne
keine AG mehr nie ma już zajęć pozalekcyjnych
momentan keine AG, Interesse zur Wiedereinrichtung und Wiederbelebung des Kontakts mit Słubicer Partnerschule obecnie nie
ma zajęć pozalekcyjnych, ale istnieje chęć
wprowadzenia ich ponownie oraz ożywienia
kontaktów ze słubicką szkołą partnerską
Arbeitsgemeinschaft (Kl. 1-6)
zajęcia pozalekcyjne dla klas 1-6
Arbeitsgemeinschaft (2 Gruppen für Kl. 1-4);
Interesse, weitere AG für Kl. 5+6 einzurichten
zajęcia pozalekcyjne (2 grupy dla klas 1-4),
chęć wprowadzenia zajęć pozalekcyjnych dla
klas 5+6
12
Schule Szkoła
Anzahl Polnischlerner/
Gesamt-Schülerzahl
polskiego
189 / 422 (45 %)
0 / 72
Grundschule Mitte
Hansaschule - sonderpäd. Förderschwerpunkt geistige Entwicklung
Lenné-Schule - Grundschule mit ca. 10 / 325 (3 %)
angegliederten Förderklassen,
sonderpäd. Förderbedarf Sprache
Lessingschule I - sonderpäd.
0 / 180
Förderschwerpunkt Lernen
Evangelische Grundschule
0 / 203
Freie Waldorfschule
60 / 249 (24 %)
Oberschule „Ulrich von Hutten“
0 / 384
Oberschule „Heinrich v. Kleist“
0 / 273
Sportschule Frankfurt (Oder) Gesamtschule mit gymnasialer
Oberstufe
Städtisches Gymnasium I Europaschule Karl-Liebknecht
0 / 550
Städtisches Gymnasium IV Carl
Friedrich Gauß
Konrad Wachsmann Oberstufenzentrum
0 / 538
Gesamt Razem
ca. 664 / 8070 (ca. 8,2 %)
240 / 876 (27 %)
140 / 2579 (5 %)
Bemerkung uwagi
Unterrichtsfach (Kl. 1-6) zajęcia dla klas 1-6
Beratung über Einführung einer Polnisch-AG
pomysł wprowadzenia zajęć pozalekcyjnych
Arbeitsgemeinschaft (Kl. 1-6) zajęcia pozalekcyjne dla klas 1-6
derzeit keine AG, Interesse, einen polnischen Projekttag durchzuführen obecnie nie
ma zajęć pozalekcyjnych, ale jest chęć, aby
zorganizować i przeprowadzić „polski dzień“
Unterrichtsfach in Jahrgangsstufen 7-12
zajęcia w klasach 7-12
Interesse, Polnisch-AG einzurichten chęć, aby
wprowadzić zajęcia pozalekcyjne
Interesse, Polnisch-AG einzurichten oder Polnisch als 2. Fremdsprache anzubieten chęć,
aby wprowadzić zajęcia pozalekcyjne lub
wprowadzić j. polski jako drugi język obcy
Jahrgangsstufen 7-13, seit Schuljahr 2011/12
in Kl. 7 Polnisch für Anfänger und Fortgeschrittene w klasach 7-13, od roku 2011/12 j.
polski dla początkujących i zaawansowanych
Auszubildende Verkäufer + Einzelhandelskaufleute, alle Jahrgänge uczniowie w zawodach handlu detalicznego, wszystkie klasy
13
Deutschlerner/innen an Słubicer Schulen12 (Stand: 10/2011)
Liczba uczniów uczących się jęz. niemieckiego w Słubicach12 (stan: 10/2011)
Schule Szkoła
(Anteil an Gesamt-Schülerzahl) Liczba uczniów
uczących się języka
niemieckiego/ procent
(w stosunku do liczby
uczniów w szkole)
101 (32%)
Bemerkung uwagi
52 (19%)
Arbeitsgemeinschaft Zajęcia pozalekcyjne
58 (17%)
Szkoła Podstawowa w Kunowicach
Szkoła Podstawowa w Golicach
50 (100%)
Pflichtfach Obowiązkowy przedmiot
50 (100%)
Gimnazjum nr 1 w Słubicach
Gimnazjum nr 2 w Słubicach
Zespół Szkół Licealnych
im. Zbigniewa Herberta
359 (100%)
216 (100%)
335 (100%)
Zespół Szkół Ekonomiczno-Rolniczych
Zespół Szkół Technicznych
im. inż.
Tadeusza Tańskiego
346 (100%)
Allgemeinbildendes Liceum für Jugendliche,
Allgemeinbildendes Liceum für Erwachsene
liceum ogólnokształcące dla młodzieży, liceum ogólnokształcące dla dorosłych
Technikum technikum
Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy
w Słubicach
65 (100%)
Szkoła Podstawowa nr 1 w
Słubicach
Słubicach
Słubicach
407 (100%)
Technikum, grundlegende Berufsschule, Gimnazjum für Erwachsene
technikum, zasadnicza szkoła zawodowa,
gimnazjum dla dorosłych
Fördergrundschule, Förder-Gimnazjum,
Förder-Berufsschule
specjalna szkoła podstawowa, specjalne
gimnazjum, specjalna zasadnicza szkoła
zawodowa
14
Informacja: Jolanta Skręty, Zespół Administracyjny Oświaty w Słubicach
2
wg wykazu przedszkoli z lipca 2011
3
Informacja: Marina Hendel/Julia Wagner-Krawczyk, Eurokita Frankfurt (Oder)
4
Informacja: Jadwiga Grabowska, Przedszkole
Samorządowe nr 1 „Jarzębinka“
5
Informacja: Daniel Werner/Dorota Gic, Ewang.
Przedszkole Gertraud-Marien
6
Informacja: Przemysław Karg, Urząd Miejski w
Słubicach
7
Informacja: Jolanta Skręty, Zespół Administracyjny Oświaty w Słubicach/Urszula Zakowicz,
Zespół Ekonomiczno-Administracyjny Szkół w
Słubicach
8
Informacja: Petra Stiller, Szkoła Podstawowa
Mitte we Frankfurcie (O)/Jerzy Grabowski, Szkoła
Podstawowa nr 1 w Słubicach
9
Informacja: Krzysztofa Grelka, Karl-LiebknechtGymnasium we Frankfurcie (O)
10
Informacja: Anna Makosch, Szkoła Waldorfska
we Frankfurcie (O) i Zespół Szkół EkonomicznoRolniczych w Słubicach/Agata Prokop, Zespół
Szkół Ekonomiczno-Rolniczych w Słubicach
11
Liczby uczących się języka polskiego pochodzą
z przedszkoli oraz szkół, sumy uczniów pojedynczych szkół są przedstawione na serwerze ds.
edukacji „Bildungsserver Berlin-Brandenburg“
(http://bildungsserver.berlin-brandenburg.de) Instytutu Szkół i Mediów Berlina i Brandenburgii.
Rozróżnienie według dzieci wychowujących się
dwujęzycznie już w domu rodziców nie zostało
przeprowadzone.
12
Informacja: Jolanta Skręty, Zespół Administracyjny Oświaty w Słubicach/Urszula Zakowicz,
Zespół Ekonomiczno-Administracyjny Szkół w
Słubicach
1
Information: Jolanta Skręty, Bildungsverwaltung
ZAO Słubice
2
lt. Kitabetreuungswegweiser Frankfurt (Oder),
Juli 2011
3
Information: Marina Hendel/Julia Wagner-Krawczyk, Eurokita Frankfurt (Oder)
4
Information: Jadwiga Grabowska, Kindergarten
Nr. 1 „Jarzębinka“ Słubice
5
Information: Daniel Werner/Dorota Gic, ev. Kindergarten Gertraud-Marien Frankfurt (Oder)
6
Information: Przemysław Karg, Stadtverwaltung
Słubice
7
Information: Jolanta Skręty, Bildungsverwaltung
ZAO Słubice/Urszula Zakowicz, Schulverwaltung
ZEAS Słubice
8
Information: Petra Stiller, Grundschule Mitte
Frankfurt (Oder)/Jerzy Grabowski, Grundschule
Nr. 1 Słubice
9
Information: Krzysztofa Grelka, Karl-LiebknechtGymasium Frankfurt (Oder)
10
Information: Anna Makosch, Waldorfschule
Frankfurt (Oder) und Schule für Wirtschaft und
Landwirtschaft Słubice/Agata Prokop, Schule für
Wirtschaft und Landwirtschaft Słubice
11
Die Zahlen der Polnischlerner wurden direkt
in den Kindertagesstätten bzw. Schulen erhoben, die Gesamt-Schülerzahlen sind auf dem
„Bildungsserver Berlin-Brandenburg“ (http://
bildungsserver.berlin-brandenburg.de) des
Landesinstituts für Schule und Medien BerlinBrandenburg aufgeführt.
Eine Differenzierung nach Kindern, die bereits
im Elternhaus zweisprachig aufwachsen, wurde
nicht vorgenommen.
12
Information: Jolanta Skręty, Bildungsverwaltung ZAO Słubice/Urszula Zakowicz, Schulverwaltung ZEAS Słubice
1
15
28.09.2011, godz. 10.30-16.45
Uniwersytet Europejski Viadrina, Audimax Sala 03, Logenstr. 2, Frankfurt (O)
JęZyK SąSiADA W PRZEDSZKOLACH i SZKOłACH
W SłUBiCACH i WE FRAnKFURCiE nAD ODRą
15.45-16.00
Podsumowanie
Kawa & ciasto
Wczesna nauka języków – nowe pomysły i materiały Goethe-Institut
Michael Falz, Goethe-Institut w Warszawie
Moderacja: dr Przemysław Chojnowski, Collegium Polonicum w Słubicach
14.45-15.45
Warsztat nr 3 (sala 104):
Metody i jakóść nauki języków obcych
Czy jest recepta na naukę języków obcych?
dr Rosemarie Beck, Instytut szkół i mediów Berlina i Brandenburgii
14.15-14.45 Przerwa z poczęstunkiem
Podział na warsztaty (sala 03 / 104)
13.00-14.15
Warsztat nr 1 (sala 104): Język sąsiada w przedszkolach
Formy kontaktu z jęz. sąsiada, realizacja projektów, kontynuacja, pomysły i cele
Marina Hendel/Julia Wagner-Krawczyk, Eurokita we Frankfurcie (O)
Jadwiga Grabowska, Przedszkole Samorządowe nr 1 „Jarzębinka“ w Słubicach
Daniel Werner, Ewang. Przedszkole Gertraud-Marien we Frankfurcie (O)
Przemysław Karg, Urząd Miejski w Słubicach
Moderacja: Sören Bollmann, Słubicko-Frankfurckie Centrum Kooperacji
Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju
Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej
Polska (Województwo Lubuskie) – Brandenburgia 2007-2013.
Pokonywać granice poprzez wspólne inwestowanie w przyszłość
Moderacja: Sahra Damus, Uniwersytet Europejski Viadrina/Towarzystwo
Polsko-Niemieckie w Brandenburgii
Warsztat nr 4 (sala 03):
Możliwości kooperacji pomiędzy Słubicami a Frankfurtem nad Odrą
Wymiana dzieci i młodzieży w regionie przygranicznym
Dorota Bastos, Polsko-Niemiecka Wymiana Młodzieży
Warsztat nr 2 (sala 03): Język sąsiada w szkołach
Oferta języka sąsiada, formy kontaktu, kontynuacja, pomysły i cele
Jerzy Grabowski, Szkoła Podstawowa nr 1 im. M. Kopernika w Słubicach
Anna Makosch/Agata Prokop, Szkoła Waldorfska we Frankfurcie (O)/Zespół
Szkół Ekonomiczno-Rolniczych w Słubicach
Petra Stiller, Szkoła Podstawowa Mitte we Frankfurcie (O)
Moderacja: Katrin Becker, Słubicko-Frankfurckie Centrum Kooperacji
10.30 Przyjazd uczestników i rejestracja
11.20 Wystąpienie dzieci z przedszkola Eurokita we Frankfurcie nad Odrą
11.30 Powitanie
Holzmarkt 7 • D-15230 Frankfurt (Oder)
Sören Bollmann, Słubicko-Frankfurckie Centrum Kooperacji
Kontakt:
11.40 Szanse, jakie daje znajomość języka sąsiada
Katrin Becker
Tomasz Pilarski, Słubicki Miejski Ośrodek Kultury SMOK
tel.: +49 335 606985-11
Oferta nauki języka niemieckiego w Słubicach
e-mail: [email protected]
12.00 Jolanta Skręty, Zespół Administracyjny Oświaty w Słubicach: Przedszkola, szkoły podstawowe, gimnazja
12.15 Urszula Zakowicz, Zespół Ekonomiczno-Administracyjny Szkół w Słubicach: Szkoły ponadgimnazjalne
Oferta nauki języka polskiego we Frankfurcie nad Odrą
12:30 Krzysztofa Grelka, Karl-Liebknecht-Gymnasium Frankfurt (O)/doradca ds. jęz. polskiego: Język polski w szkołach ponadpodstawowych
12.45 Współpraca międzynarodowa w obszarze edukacji w jednoczącej się Europie
Radosław Wróblewski, Kuratorium Oświaty w Gorzowie Wlkp.
8. Programm der Veranstaltung (28.09.2011) Program spotkania (28.09.2011)
16
28.09.2011, 10.30-16.45 Uhr
Europa-Universität Viadrina, Audimax Raum 03, Logenstr. 2, Frankfurt (Oder)
NACHBARSPRACHE IN KITAS UND AN SCHULEN
IN FRANKFURT (ODER) UND SŁUBICE
Frühes Fremdsprachenlernen – neue Ideen und Materialien des Goethe-Instituts
Michael Falz, Goethe Institut Warschau
Moderation: Dr. Przemysław Chojnowski, Collegium Polonicum Słubice
15.45-16.00 Abschlussplenum
anschließend: Kaffee & Kuchen
14.45-15.45
Workshop 3 (Raum 104):
Methoden und Qualität des Fremdsprachenunterrichts
Gibt es Rezepte für einen guten Fremdsprachenunterricht?
Dr. Rosemarie Beck, Landesinstitut für Schule und Medien Berlin-Brandenburg
14.15-14.45 Pause mit Imbiss
Aufteilung in Workshops (Raum 03 / 104)
13.00-14.15
Workshop 1 (Raum 104): Nachbarsprache in den Kitas
Projektumsetzung, Umgang mit der Nachbarsprache, Kontinuität, Ideen &Ziele
Marina Hendel/Julia Wagner-Krawczyk, Eurokita Frankfurt (Oder)
Jadwiga Grabowska, Kindergarten Nr. 1 in Slubice „Jarzębinka“
Daniel Werner, ev. Kindergarten Gertraud-Marien Frankfurt (Oder)
Przemysław Karg, Stadtverwaltung Słubice
Moderation: Sören Bollmann, Frankfurt-Słubicer Kooperationszentrum
Dieses Projekt wird aus Mitteln des Europäischen Fonds für Regionale Entwicklung (EFRE) im Rahmen des Operationellen Programms der grenzübergreifenden
Zusammenarbeit Polen (Wojewodschaft Lubuskie) – Brandenburg 2007-2013
gefördert. Grenzen überwinden durch gemeinsame Investition in die Zukunft
Moderation: Sahra Damus, Europa-Universität Viadrina/Deutsch-Polnische
Gesellschaft Brandenburg
Kinder- und Jugendaustausch im grenznahen Raum
Dorota Bastos, Deutsch-Polnisches Jugendwerk
Workshop 4 (Raum 03):
Kooperationsmöglichkeiten zwischen Frankfurt (Oder) und Słubice
Workshop 2 (Raum 03): Nachbarsprache an den Schulen
Fremdsprachenangebot, Kontaktformen, Kontinuität, Ideen & Ziele
Jerzy Grabowski, Grundschule Nr. 1 Słubice
Anna Makosch/Agata Prokop, Waldorfschule Frankfurt (Oder)/Schule für Wirtschaft und Landwirtschaft in Słubice
Petra Stiller, Grundschule Mitte Frankfurt (Oder)
Moderation: Katrin Becker, Frankfurt-Słubicer Kooperationszentrum
10.30 Eintreffen/Registrierung
11.20 Auftritt der Kinder der Eurokita Frankfurt (Oder)
11.30 Begrüßung
Holzmarkt 7 • 15230 Frankfurt (Oder)
Sören Bollmann, Frankfurt-Słubicer Kooperationszentrum
Kontakt:
11.40 Chancen durch die Nachbarsprache
Katrin Becker
Tomasz Pilarski, Leiter des Słubicer Kulturzentrums SMOK
Tel.: +49 335 606985-11
Deutschangebot in Słubice
E-Mail: [email protected]
12.00 Jolanta Skręty, Bildungsverwaltung ZAO Słubice: Kitas, Grundschulen, Gymnasium
12.15 Urszula Zakowicz, Schulverwaltung ZEAS Słubice: Weiterführende Schulen
Polnischangebot in Frankfurt (Oder)
12:30 Krzysztofa Grelka, Karl-Liebknecht-Gymnasium Frankfurt (Oder)/Fachberaterin Polnisch: Polnisch an weiterführenden Schulen
12.45 Europäische Bildungsprogramme zur schulischen Zusammenarbeit
Radosław Wróblewski, Bildungskuratorium Gorzów Wlkp.
17
9. Teilnehmerliste (28.09.2011) Lista uczestników (28.09.2011)
Nr.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
Einrichtung / Instytucja
Name / Nazwisko, Imię
Stadt Frankfurt (Oder)
Baldauf, Klaus
Deutsch-Polnisches Jugendwerk
Bastos, Dorota
Landesinstitut für Schule und Medien Berlin-Brandenburg
Beck, Rosemarie Dr.
Becker, Katrin
Konrad-Wachsmann-Oberstufenzentrum
Benkert, Astrid
Frauen für Frankfurt
Böhm-Spohn, Rosemarie
Bollmann, Sören
IHK Ostbrandenburg
Braun, Pedro
Dolmetscher
Bucholska, Natalia
Dolmetscher
Bucholski, Paweł
Zespół Szkół Licealnych im. Zbigniewa Herberta w Słubicach Chojnowska, Joanna
Collegium Polonicum
Chojnowski, Przemysław
Europa-Universität Viadrina / DPG Brandenburg
Damus, Sahra
Zespół Ekonomiczno-Administracyjny Szkół ZEAS Słubice Drzewiecki, Jarosław
Goethe Institut Warschau
Falz, Michael
ev. Kindergarten Gertraud-Marien Frankfurt (Oder)
Gic, Dorota
Ginter, Anna
Przedszkole nr 1 w Słubicach „Jarzębinka“
Grabowska, Jadwiga
Szkoła Podstawowa nr 1 w Słubicach
Grabowski, Jerzy
Karl-Liebknecht-Gymnasium Frankfurt (Oder)
Grelka, Krzysztofa
Europa-Universität Viadrina, Studentin
Grzywacz, Zuzanna
Eurokita Frankfurt (Oder)
Hendel, Marina
Stadt Frankfurt (Oder)
Horn, Bettina
Kita "Finkenhäuschen"
Jedamzik, Monika
Stiftung SPI Hort "Nordlicht"
Jur, Heike
Administracja Miejska w Słubicach
Karg, Przemysław
Kriwalski, Kordula Dr.
DAA
Kuczmanska, Katharina
Wohnungswirtschaft Frankfurt (Oder) GmbH
Lange, Anja
Lisik, Bożena
Fundacja na rzecz Collegium Polonicum
Majchrzak, Natalia
Waldorfschule Frankfurt (Oder)
Makosch, Anna
Kinderhaus am Südring
Melchert, Katrin
Mermer, Kaja
Pewobe gGmbH Kita Bambi Frankfurt (Oder)
Metz, Katarzyna
DAF-Lehrer
Michael, C.
Zespół Szkół Licealnych im. Zbigniewa Herberta w Słubicach Orłowska, Barbara
Sport- und Schulverwaltungsamt Frankfurt (Oder)
Otto, Ellen
Pawelczyk, Ariel
Słubicki Miejski Ośrodek Kultury (SMOK)
Pilarski, Tomasz
Prokop, Agata
Purps, Barbara
Urząd Miejski w Słubicach
Pyrgiel, Joanna
Europa-Universität Viadrina / Lektorat Polnisch
Rajewicz, Tomasz Dr.
Lebenshilfe Frankfurt (Oder) e.V.
Reimann, Jolanta
Stiftung SPI Hort "Nordlicht"
Riske, Bärbel
Rutka, Hanna
Stadt Frankfurt (Oder), Amt für Jugend und Soziales
Schulz, Karola
Pewobe gGmbH Kita Bambi Frankfurt (Oder)
Schulz, Ute
18
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
Zespół Administracyjny Oświaty ZAO Słubice
Grundschule Mitte Frankfurt (Oder)
Rodzic
Eurokita Frankfurt (Oder)
Oberschule U. v. Hutten
ev. Kindergarten Gertraud-Marien Frankfurt (Oder)
Kuratorium Oświaty w Gorzowie Wlkp.
Zespół Ekonomiczno-Administracyjny Szkół w Słubicach
Skalniak, Maria
Skręty, Jolanta
Stanieczek, Agnieszka
Staven, Astrid
Stiller, Petra
Szurka, Daniel
Wagner-Krawczyk, Julia
Weiß, Angelika
Werner, Daniel
Wróblewski, Radosław
Zakowicz, Urszula
19

Dokumentation „Nachbarsprache in Kitas und a

Transcription

Documents pareils

Gra Das Spiel

2 Kapitel 2 - Hueber | Shop/Katalog

Phrasen: Reisen | Flirten (Polnisch-Deutsch)

Kenntnis der Unfallverhütungsvorschriften Zaświadczenie o

Polnische Redewendungen

Hotel Warmiński ul.Kołobrzeska 1, Olsztyn 28 stycznia

starszaki - Przedszkole Elfik Junior

CV adwokata Bogumiła Sieczkowskiego

Polnisch