Chapitre 1 : Algèbre de Boole
Transcription
Chapitre 1 : Algèbre de Boole
Chapitre 1 : Algèbre de Boole Dans la suite des exercices, x, y et z sont des variables booléennes. Axiomes, postulats et théorèmes Question 1 : Prouver les assertions suivantes : 1) xy + x z + yz = xy + x z + ( x+ x )yz xy + x z + yz = xy + x z + xyz+ x yz =(xy +xyz) + ( x z + x yz) =((xy) +(xy)z) + (( x z) + ( x z)y) = xy + x z 2) x z + x z + y z = x z + (x z +x z y ) + ( x+ x ) y z = x z + x z +x z y + x y z + x y z = ( x z + x y z) + x z + x y ( z +z ) = x z+x z +x y 3) x y + x y = ( x y + x )( x y +y ) =( y + x )(x+y) =(x+y)( y + x ) = ( x + y )( x + y ) 1/11 Table de vérité Question 2 : Remplir la table de vérité des fonctions logiques suivantes : 1) xyz + x y + x y x y z xyz x y x y xyz + x y + x y 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 1 1 0 1 1 0 0 1 1 1 0 0 0 1 0 1 1 0 1 0 1 0 1 1 1 0 0 0 0 0 1 1 1 1 0 0 1 2) (x+z)(y+z)+y x y z (x+z) (y+z) (x+z)(y+z) (x+z)(y+z)+y 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 0 1 0 0 1 0 1 0 1 1 1 1 1 1 1 0 0 1 0 0 0 1 0 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 On constate que cette fonction se résume à y+z 2/11 3) (x+z)(y+z) + y x y z (x+z) (y+z) (x+z)(y+z) (x+z)(y+z) y (x+z)(y+z) + y 0 0 0 0 0 0 1 1 1 0 0 1 1 1 1 0 1 1 0 1 0 0 1 0 1 0 1 0 1 1 1 1 1 0 0 0 1 0 0 1 0 0 1 1 1 1 0 1 1 1 1 0 1 1 1 1 0 1 1 1 0 0 0 1 1 1 1 1 1 0 0 0 Question3 : Reprendre les assertions de la question (1) et les démontrer au moyen d’une table de vérité. 1) xy + x z + yz = xy + x z x y z xy x z yz xy + x z + yz xy + x z 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 1 0 1 1 0 1 0 0 0 0 0 0 0 1 1 0 1 1 1 1 1 0 0 0 0 0 0 0 1 0 1 0 0 0 0 0 1 1 0 1 0 0 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 Les deux côtés de l’équation possèdent la même table de vérité. L’assertion est ainsi prouvée. 3/11 2) x z+x z + y z= x z+x z +x y x y z xz xz yz x z+x z + y z x y x z+x z +x y 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 0 1 1 0 1 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 0 0 1 0 1 1 0 0 0 1 0 1 1 1 1 0 1 0 0 1 1 1 1 1 1 0 0 1 0 1 0 1 1 1 1 0 0 0 0 0 0 Les deux côtés de l’équation possèdent la même table de vérité. L’assertion est ainsi prouvée. 3) x y + x y = ( x + y )( x + y ) x y xy x y (x+y) ( x + y ) x y + x y ( x + y )( x + y ) 0 0 0 0 0 1 0 0 0 1 0 1 1 1 1 1 1 0 1 0 1 1 1 1 1 1 0 0 1 0 0 0 Les deux côtés de l’équation possèdent la même table de vérité. L’assertion est ainsi prouvée. Forme canonique Question 4 : Réécrire les fonctions de la question (2) sous forme canonique disjonctive en utilisant les trois écritures vues en classe : 1) xyz + x y + x y i) x y z + x yz + x y z + x y z + xyz ii) m2+m3+m4+m5+m7 iii) Σm(2,3,4,5,7) 4/11 2) (x+z)(y+z)+y i) x y z + x y z + x yz + x y z + xy z + xyz ii) m1+m2+m3+m5+m6+m7 iii) Σm(1,2,3,5,6,7) 3) (x+z)(y+z) + y i) x y z + x y z + x y z + x yz + x y z ii) m0+m1+m2+m4+m5 iii) Σm(0,1,2,4,5) Question5 : Réécrire les fonctions de la question (2) sous forme canonique conjonctive en utilisant les trois écritures vues en classe : 1) xyz + x y + x y i) (x+y+z)(x+y+ z )( x + y +z) ii) M0M1M6 iii) Π M(0,1,6) 2) (x+z)(y+z)+y i) (x+y+z)( x +y+z) ii) M0M4 iii) Π M(0,4) 3) (x+z)(y+z) + y i) (x+ y + z ) ( x + y +z) ( x + y + z ) ii) M3M6M7 iii) Π M(3,6,7) 5/11 Expression en NON-ET/NON-OU Question 6 : Réécrire en NON-ET les fonctions suivantes : 1) x y + x y = x y + x y = xy x y 2) xy + xz + yz = xy + xz + yz = xy xz yz 3) (x+z)(y+z) = (x+z) = x z (y+z) y z Question 7 : Réécrire en NON-OU les fonctions suivantes : 1) ( x + y )( x + y ) = ( x + y )( x + y ) = (x+y) + ( x + y ) 2) ( x + y )( x + z )( y + z)= ( x + y )( x + z )( y + z) = ( x + y ) + ( x + z ) + ( y + z) 3) xy+ x z = xy + x z = x + y + x+ z 6/11 Décomposition de Shannon Question 8 : Reprendre les fonctions de la question (2) et effectuer une décomposition (disjonctive) de Shannon sur : 1) f (x, y, z) = xyz + x y + x y i) f (x, y, z) = x f (0, y, z)+x f (1, y, z) = x ( y ) + x ( yz + y ) [ = x (y)+x(z+ y )] ii) f (x, y, z) = y f (x, 0, z)+ y f (x, 1, z) = y ( x ) + y ( xz + x ) [ = y (x)+y(z+ x )] iii) f (x, y, z) = x f (0, y, z)+x f (1, y, z) = x ( y f (0, 0, z) + y f (0, 1, z) ) + x ( y f (1, 0, z) + y f (1, 1, z) ) = x y f (0, 0, z) + x y f (0, 1, z) + x y f (1, 0, z) + xy f (1, 1, z) = x y ( 0 ) + x y ( 1 ) + x y ( 1 )+ xy ( z ) = x y + x y + xyz 2) f (x, y, z) = (x+z)(y+z)+y i) f (x, y, z) = x f (0, y, z)+x f (1, y, z) = x ( z + y ) + x ( z +y ) [ =z+y ] ii) f (x, y, z) = y f (x, 0, z)+ y f (x, 1, z) = y (z)+y(1) [ 7/11 = y (z)+y =z+y] iii) f (x, y, z) = x f (0, y, z)+x f (1, y, z) = x ( y f (0, 0, z) + y f (0, 1, z) ) + x ( y f (1, 0, z) + y f (1, 1, z) ) = x y f (0, 0, z) + x y f (0, 1, z) + x y f (1, 0, z) + xy f (1, 1, z) = x y ( z ) + x y ( 1 ) + x y ( z )+ xy ( 1 ) [ = y (z)+y=z+y] 3) f (x, y, z) = (x+z)(y+z) + y i) f (x, y, z) = x f (0, y, z)+x f (1, y, z) = x ( z + y ) + x ( y+z + y ) [ = x ( z + y )+x( y z + y )] [ = x ( z + y )+x( y )] [ = x z + y ] ii) f (x, y, z) = y f (x, 0, z)+ y f (x, 1, z) = y (1)+y (x+z) [ = y (1)+y( x z )] [ = y (1)+y( x z )] [ = y + x z ] iii) f (x, y, z) = x f (0, y, z)+x f (1, y, z) = x ( y f (0, 0, z) + y f (0, 1, z) ) + x ( y f (1, 0, z) + y f (1, 1, z) ) = x y f (0, 0, z) + x y f (0, 1, z) + x y f (1, 0, z) + xy f (1, 1, z) = x y ( 1 ) + x y ( z ) + x y ( 1 ) + xy ( 0 ) = y + xyz [ 8/11 = y + x z] Question 9 : Reprendre les fonctions de la question (2) et effectuer une décomposition (conjonctive) de Shannon sur : 1) f (x, y, z) = xyz + x y + x y i) f (x, y, z) = (x + f (0, y, z) )( x + f (1, y, z)) = ( x+ y )( x + yz + y ) [ = ( x+ y )( x + z + y )] ii) f (x, y, z) = ( y + f (x, 0, z) )( y + f (x, 1, z)) = ( y + x )( y + xz + x ) [ = ( y + x )( y + z + x ) ] iii) f (x, y, z) = ( x + f (0, y, z) )( x + f (1, y, z) ) =( x + ( y+ f (0, 0, z))( y + f (0, 1, z)))( x +( y+ f (1, 0, z))( y + f (1, 1, z))) =(x + y + f (0, 0, z))(x + y + f (0, 1, z))( x +y+ f (1, 0, z))( x + y + f (1, 1, z)) = ( x + y + 0)( x + y + 1) ( x +y+ 1)( x + y + z) = ( x + y ) ( x + y + z) 2) f (x, y, z) = (x+z)(y+z)+y i) f (x, y, z) = (x + f (0, y, z) )( x + f (1, y, z)) = ( x + z + y )( x + z +y ) [ =z+y ] ii) f (x, y, z) = ( y + f (x, 0, z) )( y + f (x, 1, z)) = ( y + z )( y + 1 ) [ 9/11 =y+z] iii) f (x, y, z) = ( x + f (0, y, z) )( x + f (1, y, z) ) =( x + ( y+ f (0, 0, z))( y + f (0, 1, z)))( x +( y+ f (1, 0, z))( y + f (1, 1, z))) =(x + y + f (0, 0, z))(x + y + f (0, 1, z))( x +y+ f (1, 0, z))( x + y + f (1, 1, z)) = (x + y + z )( x + y + 1 )( x +y+ z ) ( x + y + 1 ) [ = (x + y + z )( x +y+ z ) = y + z ] 3) f (x, y, z) = (x+z)(y+z) + y i) f (x, y, z) = (x + f (0, y, z) )( x + f (1, y, z)) = (x + z + y )( x + y+z + y ) [ = (x + z + y )( x + y z + y ) ] [ = (x + z + y )( x + y ) ] ii) f (x, y, z) = ( y + f (x, 0, z) )( y + f (x, 1, z)) = ( y + 1 )( y + ( x + z ) ) = y + (x+z) [ = y + x z ] iii) f (x, y, z) = ( x + f (0, y, z) )( x + f (1, y, z) ) =( x + ( y+ f (0, 0, z))( y + f (0, 1, z)))( x +( y+ f (1, 0, z))( y + f (1, 1, z))) =(x + y + f (0, 0, z))(x + y + f (0, 1, z))( x +y+ f (1, 0, z))( x + y + f (1, 1, z)) = (x + y + 1)(x + y + z )( x +y+ 1)( x + y +0) = (x + y + z )( x + y ) 10/11 Question 10 : En utilisant judicieusement la décomposition de Shannon, démontrer que : • x y + xz = ( x + y )( x + z) Soient f1(x, y, z) = x y + xz f2(x, y, z) = ( x + y )( x + z) On sait que, par la décomposition (conjonctive) de Shannon, on a f 1(x, y, z) = ( x + f 1(0, y, z) )( x + f 1(1, y, z) ) f 1(x, y, z) = ( x + y )( x + z ) = f 2(x, y, z) De la même manière, nous aurions pu écrire : f 2(x, y, z) = x f 2(0, y, z) + x f 2(1, y, z) f2(x, y, z) = x ( y ) + x ( z ) = x y + xz = f1(x, y, z) 11/11