Thérapie cognitivo-comportementale de l`insomnie

Transcription

Thérapie cognitivo-comportementale
de l’insomnie
Traiter un trouble du sommeil ou de l'éveil ?
Aisha Cortoos
Clinical Psychologist
PhD in Psychology
Dept. Clinical Psychology
Dept. Pneumology – Sleep Unit
1.
Insomnia
a. Introduction
b. Symptomatology
c. Prevalence
2.
3.
4.
5.
Etiology
Sleep physiology
Treatment: Cognitive behavioral therapy for
insomnia: CBT-I
Conclusion
Dr. Aisha Cortoos – Brugmann 6 février 2012
Insomnia

Subjective complaint

Problem falling asleep, sleep
maintenance complaints, early
morning awakenings, unrefreshing
sleep

Disruption in daytime functioning:
disturbed mood, fatigue, decreased
concentration,…

Symptom or disorder
Insomnia
Diagnostical manuals:
DSM IV-TR: Diagnostic and Statistical Manual
of Mental Disorders
¨
ICSD-2: The International Classification of
Sleep Disorders-Revised
¨
ICD-10: International Classification of Diseases
¨
Primary insomnia
1. Psychophysiological insomnia
2. Paradoxical insomnia
3. Idiopatic insomnia
nonorganic insomnia
Insomnia
1.
Clinical significance:
a.
b.
c.
2.
Frequency:
a.
3.
minimum 3 x week
Duration:
a.
b.
c.
4.
Sleep latency and/or wake after sleep onset > 30 min
Sleep efficiency <85%
Early morning awakening (6 hours of sleep if not a short sleeper!)
Situational isomnia (< 1 maand);
Sub-acute/transitional insomnia (1-6 maanden)
Chronic insomnia (> 6 maanden)
Significant disturbance in social or professional life, or increased stress level.
Prevalence
Increasing and complex problem in our society: under
recognized and under-treated
Patients often don’t talk about it:
- never talk about it
70 %
- report it during another time
24 %
- asked specifically for a consultation
Physicians don’t routinely check it:
- GP’s
25 %
- internists
27 %
- psychiatrists
65 %
6%
Prevalentie: Leeftijd
Prevalence
: age
= DSM III R
= Severe
19%
22%
19%
20%
18%
*
13%
13%
12%
9%
8%
9%
4%
Total
18-24
1763p
25-34
2504p
35-49
3426p
50-64
2632p
> 65
2453p
Leger D. et Al, France, 1995
Prevalence of Insomnia by Gender
Prevalence : gender
23%
= DSM III R
= Severe
19%
14%
12%
9%
6%
Total 12778
Females
6772
Males 6006
Leger D. et Al, France, 1995
1.
Insomnia
a. Introduction
b. Symptomatology
c. Prevalence
2.
3.
4.
5.
Etiology
Sleep physiology
insomnia: CBT-I
Conclusion
Etiology: the behavioral model
Intensity of sleep complaints
(min. Awake)
The behavioral perspective has long been the explanatory
model and the starting point for research of insomnia.
conditioned arousal
(Morin, 1993)
Etiology: micro-analytical model
1.
Insomnia
a. Introduction
b. Symptomatology
c. Prevalence
2.
3.
4.
5.
Etiology
Sleep physiology
insomnia: CBT-I
Conclusion
Opbouw van slaap
Hypnogram van een nacht van een gezonde jongvolwassen
K
Melatonine
K
Cortisol
¨ Circadian clock
Opbouw van slaap
2-processen model voor slaapregulatie
Slaapregulatie
Homeostatisch
proces ‘S’:
slaapbehoefte
Circadiaan proces ‘C’:
interne klok
(Beersma, 2002)
Opbouw van slaap
1.
2-processen model voor slaapregulatie : proces ‘C’
Figure 2. Schematic representation of process adapted from Achermann & Borbély (2003) and Daan et al. (1984): time course
(X-axis) of process C-regulated sleep propensity (Y-axis).
.
Opbouw van slaap
1.
2-processen model voor slaapregulatie : proces ‘S’
Figure 1. Schematic representation of process S adapted from Achermann & Borbély (2003): time course (X-axis) of
process S-regulated sleep propensity (Y-axis).
Opbouw van slaap
Manipulaties van Proces S
Sleep or wake problem?
Good sleepers who sleep less
≠
Insomnia patients
We know that sleep shortage results in an increase of
proces S (sleep pressure), which in turn results in
‘catching up on sleep’.
Then why aren’t insomnia patients falling asleep
quicker if they are exposed to sleep shortage?
Saper, Scammel & Jun, Nature, 2005
Insomnia: disruption of sleep or wake
drive?
Wake drive
alert
+
-
+
-
Sleep drive
-
+
sleep
(De Valck &Cluydts, 2003)
1.
Insomnia
a. Introduction
b. Symptomatology
c. Prevalence
2.
3.
4.
5.
Etiology
Sleep physiology
insomnia: CBT-I
Conclusion
Treatment: Cognitive behavioral therapy for insomnia (CBTI)
Structured program: 6 – 8 sessions of 1,5 – 2 hours
1.
a.
behavioral component
z
Excessive time in bed, staying in bed during the weekends, naps
z
Sleep incompatible behavior, wakefulness associated with bedroom,
en bed time
b.
Cognitive component
z
Dysfunctional cognitions: unrealistic expectations, wrong attributions
c.
Psycho-education
z
Basic sleep hygiene
insomnia (CBT-I)
a.
Stimulus controle therapy
reassociation of bed and bedroom with relaxation and fast sleep onset
Avoid sleep incompatible activities and keep a consistent sleep-wake
b. Sleep restriction
Time in bed (TIB) is restricted to the reported subjective total sleep time (TST).
ex.: TIB is 9 hours, but TST only 6h: then TIB = TST: from now on the time in bed is
restricted to 6 hours (+ 30 min. SOL?)
c.
Relaxation
deactivation of the arousal/wake system
Progressive relaxation
Biofeedback
autogenic training
Mindfulness
insomnia (CBT-I)
4.
Cognitive therapy
Change wrong or dysfunctional cognitions and attitudes about sleep (use DBAS)
disrupt vicious cycle in thinking pattern
ex.:
unrealistic expactations :
“never wake up, always sleep 8 hours,…”
misconception about causes:
“my insomnia is completely due to a chemical inbalance”
enlargement of the consequences:
“I can’t do anything after a bad night of sleep”
…
insomnia (CBT-I)
5.
Paradoxical intention
persuade the patient to perform his/her most feared behavior, namely staying awake
By not trying to fall asleep, performance anxiety drops/dissapears and sleep comes
easier.
6.
Sleep hygiene education
Eenvoudige regels die de verbetering van de slaap kunnen belemmeren indien deze
niet in acht worden genomen
vb.:
Sporten is goed, maar laat minstens 3u tussen de sportactiviteit en het gaan slapen
Alcohol versnelt het inslapen, maar onderdrukt de diepe slaap
Geen cafeïne en nicotine 4-6u voor het slapen gaan
insomnia (CBT-I)
1.
Sessie 1: Psycho-educatie rond slaap
gedragsmatig model rond ontstaan van insomnie
‘normale slaap’, slaapdruk en circadiane ritme, evolutie doorheen de levensloop
realistische verwachtingen creeeren
Alle interventie technieken zijn terug te brengen naar de informatie hier gegeven
2.
Sessie 2 en 3: gedragsmatige interventies
leren scoren van dagboek
bepalen van slaapvenster
gedragsregels worden uitgelegd en toegepast
insomnia (CBT-I)
insomnia (CBT-I)
3.
Sessie 4 en 5:
Cognitieve training
Situatie
Opvatting - gedachte
Ontbijt
‘Hoe ga ik de dag
doorkomen na
Depressief, hulpeloos
zo’n vreselijke
nacht?’
educatie rond relatie tussen
gedachten-gevoelens-gedrag
identificatie van eigen automatische
cognities
Gevoelens
Concentratieproblemen ‘Ik kan gewoon niet
functioneren na
op het
Kwaad, geïrriteerd
een slechte
werk/tijdens
nacht’
andere activiteit
cognitieve herstructurering
Gebruik van Dysfunctional Beliefs
and Attitudes Scale (DBAS)
Televisie kijken ‘s avonds
‘Ik moet vanavond goed
Angstig
slapen’
‘Wat is het nut om naar
bed te gaan? Ik
Zich klaarmaken om naar
weet toch dat ik Hulpeloos, geen controle
bed te gaan
niet ga kunnen
slapen’
insomnia (CBT-I)
4.
Sessie 6: gedachtestop oefening en ontspanningsoefening
Gedachtestop oefening wordt uitgelegd en geoefend, alsook een relaxatieoefening/aandachtsgerichte oefening
5.
Sessie 7: Terugval preventie
Eigen behandelplan opstellen
6. Behandeling: CBT effecten
Effects of CBT-I
1.
Effecten
Example
1.
2.
3.
4.
Ligt 12u in bed, waarvan deze persoon 7u slaapt.
Slaap efficiëntie van 58% ( [7u/12u]*100)
Gefragmenteerde slaap!
Hoe zal deze persoon zich ‘s ochtends voelen?
Example
1.
2.
3.
Ligt 6u30 in bed, waarvan deze persoon 6u slaapt.
Slaap efficiëntie is 92%
Hoe zal deze persoon zich ‘s ochtends voelen?
CBT-I in UZ Brussel: update
Insomnie patiënten geïncludeerd in het CGT-I programma van het laatste jaar:
N=23, waarvan 18 medicatie-vrij, gemiddelde leeftijd=49j., ♂= 7 en ♀ = 16
data = slaapdagboek vanaf sessie 2 tot sessie 6
Wake after sleep onset (min.)
Evolution sleep onset latency (min.)
50
45
40
35
30
SOL
25
20
15
10
5
0
1
2
3
4
5
120
110
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
WASO
1
2
3
4
5
CGT-I in het UZ Brussel: update
Time In Bed versus Total Sleep Time (min.)
Evolution Sleep Efficiency (%)
600
90
550
85
80
500
75
450
70
400
350
TIB
65
TST
60
SE
55
50
300
45
250
40
35
200
1
2
3
4
5
30
1
2
3
4
5
Conclusion
1.
Insomnia is characterised by a disruption in both
nighttime as well as daytime functioning.
Literature: ’24-hour arousal disorder’
Both sleep and wake system play a role
2.
Standard treatment = Cognitive behavioral therapy
for insomnia
Despite it’s name, this is NOT a therapy, but rather a training!
Focus on both the sleep system (sleep restriction) and wake
system (stimulus control and cognitive training)
Conclusie
3.
CBT-I in UZ Brussel:
J Sleep Unit
J If polysomnography is necessary, appointment with Dr.
Sonia Deweerdt (pneumologist)
J Intake with dr. Aisha Cortoos
J Individual tailored training/treatment
J Group training (Monday from 13h untill 14h30)
[email protected]
Tel/DECT: 02/477.55.63
Sleep unit: 02/477.71.57
Consultations: 02/477.60.12