1 CUF de Saint-Pétersbourg Plan du cours de Droit constitutionnel

Transcription

1 CUF de Saint-Pétersbourg Plan du cours de Droit constitutionnel
CUFdeSaint-Pétersbourg
PlanducoursdeDroitconstitutionnelduProfesseurMartinCollet1
Octobre2016
Partie1.Lesgrandsprincipesdudroitconstitutionnelfrançais
Titre1.Lanotiondedroitconstitutionnel
Chapitre1.Ledroit
Chapitre2.Ledroitconstitutionnel:élémentsdedéfinition
Section1.L’État
Section2.LaConstitution
Chapitre3.L’étudedudroitconstitutionnel
Titre2.L’objetdudroitconstitutionnel:l’organisationdupouvoir
Chapitre1.Lasouveraineté
Section1.Souverainetéetdémocratie
Section2.Lesformesd’exercicedelasouveraineté:ÉtatunitaireetÉtatfédéral
Cons.const.,déc.n°91-290DC,9mai1991(«Peuplecorse»)
Cons.const.,déc.n°2000-428DC,4mai2000(«Peuplesdesterritoiresd’outre-mer»)
Section3.Lesremisesencausesdelasouverainetéclassique
Traitésurlastabilité,lacoopérationetlagouvernance(TSCG)desfinancespubliques,
12mars2012
Chapitre2.Laséparationdespouvoirs
Section1.Lesprincipes«universels»
§1.Desfonctionsséparées
§2.Desorganeshiérarchisés
Section2.Lapratiquecontemporainefrançaise
§1.LeprojetattachéàlaConstitutionde1958
A/LeParlement
B/Lepouvoirexécutif
C/Lesjuridictions
§2.L’évolutiondepuis1958
A/LeParlement
[email protected]
1
B/Lepouvoirexécutif
C/Lesjuridictions
Chapitre3.Lahiérarchiedesnormes
Section1.Lessourcesdudroit
§1.Leblocdeconstitutionnalité
Cons.const.,déc.n°71-44DC,16juillet1971,Loicomplétantlesdispositionsdes
articles5et7delaloidu1erjuillet1901relativeaucontratd'association
§2.Lessourcesinternationales
Cons.const.,déc.n°74-54DC,15janvier1975,Loirelativeàl'interruptionvolontaire
delagrossesse
Courdecassation,24mai1975,JacquesVabre
Conseild’État,20occtobre1989,Nicolo
Conseild’État,30octobre1998,Sarran
Conseild’État,3novembre1999,Groupementdesporteursdetitresrusses
§3.Lepouvoirréglementaireetlaloi
Section2.Lagarantiedelasuprématieconstitutionnelle:lecontrôledeconstitutionalité
§1.LacompositionduConseilconstitutionnel
§2.LescompétencesjuridictionnellesduConseilconstitutionnel
A/Lecontentieuxélectoraletréférendaire
B/Lecontrôleapriori
C/Lecontrôleaposteriori(laQPC)
Partie2.LeConseilconstitutionneletl’impôt
Titre1.Leprinciped’égalitédevantl’impôt
Chapitre1.L’émergenced’uncontrôleconstitutionneldurespectduprinciped’égalitédevant
l’impôt
Section1.L’empruntauConseild’État
Conseild’État,10mai1974,DenoyezetChorques
Section2.Lesdifficultésdetranspositionenmatièreconstitutionnelledeladémarchedu
Conseild’État
Chapitre2.Lecontrôledela«cohérence»
Section1.Lacohérencedudispositifauregarddesesmotifs
Cons.const.,déc.n°2009-599DC,29déc.2009(«taxecarbone»)
Cons.const.,déc.n°2012-659DC,13déc.2012(«taxeRedBull»)
Cons.const.,déc.n°2014-417QPC,19sept.2014,SociétéRedBullOnPremiseeta.
2
Section2.Lacohérencedudispositifauregarddurégimedanslequelils’insère
Cons.const.,déc.n°2012-662DC,29déc.2012(«taxeà75%»)
Chapitre3.Lecontrôledestaux
Section1.L’émergenceprogressived’unprincipedeproportionnalitéduprélèvement
Cons.const.,déc.n°85-200DC,16janv.1986,cumulemploi-retraite
Section2.Laconsécrationd’unprincipedeplafonnementdel’ISF
Cons.const.,déc.n°81-133DC,30déc.1981,
Cons.const.,déc.n°2012-654DC,9août2012,Loidefinancesrectificativepour2012
Section3.L’affirmationd’uncontrôleconstitutionneldestauxdel’impôt
Cons.const.,déc.n°2012-661DC,29déc.2012,Loidefinancespour2013
Chapitre4.Lecontrôledesmotifs
Cons.const.,déc.n°2012-661DC,29déc.2012,Loidefinancespour2013
Titre2.Leprincipedelagarantiedesdroitsetl’impôt(lecontrôledesloisrétroactives)
Chapitre1.Lechampd’applicationducontrôle
Cons.const.,déc.n°2013-682DC,19déc.2013,Loidefinancementdelasécuritésocialepour
2014(«petiterétroactivité»):
Chapitre2.Laportéeducontrôle
Cons.const.,déc.n°2013-366QPC,14févr.2014,SELARLPJA,èsqualitésdeliquidateurdela
sociétéMaflowFrance(Validationlégislativedesdélibérationsdessyndicatsmixtesinstituant
le«versementtransport»)
3