Buku ya mayébisi po na mosengi ngunda - Immigration

Transcription

Ministéré ya kati
Biro monene ya bapaya na France
Buku ya mayébisi
po na mosengi
ngunda
bMMNnovembre2015
bMMN2015 _____________ Buku ya mayébisi po na mosengi ngunda na France
Na bocusé
1. Ba lolengé ya bobatéli .................................................................................... 4
1.1. Statut ya kiréfugié ............................................................................................................. 4
1.2. Bobatéli lolengé ya protection subsidiaire .......................................................................... 4
1.3. Bobatéli ya bato bazangi ekolo .......................................................................................... 4
2. Litindo ya bosengi ngunda pe makoki po na kovanda na mboka .................... 6
2.1. Koyéba mboka nini ezali na mokumba ya kotala bosengi na yo ya ngunda .......................... 6
2.2. Makoki ya kovanda na mboka France ................................................................................ 7
3. Lolengé ya botali makambo ya ngunda .......................................................... 9
3.1. Bososoli kindoki na biro ya botali makambo ya ngunda (OFPRA) ........................................ 9
 Kobakisa ba sango na formulaire ............................................................................................................. 9
 Botindi dossier .......................................................................................................................................... 9
 Mokanda élakisi boyambi ya kindoki na yo na OFPRA ........................................................................... 10
 Bososoli makambo na yo na tango ya litindo éy’éméseni to litindo ya nokinoki ................................... 10
 Lisolo na OFPRA ...................................................................................................................................... 10
 Motindo ya OFPRA ................................................................................................................................. 11
3.2. Bososoli makambo ya ngunda na libanda lia bosambi (CNDA) .......................................... 12
 Elaka po na kosala recours ..................................................................................................................... 12
 Recours ................................................................................................................................................... 12
 Mokanda élakisi boyambi recours .......................................................................................................... 13
 Lisalisi ya molobéli (avocat) .................................................................................................................... 13
 Audience na CNDA ................................................................................................................................. 14
 Motindo ya CNDA ................................................................................................................................... 14
3.3. Boboyi boyambi pé bosukisi bosengi ya ngunda ............................................................... 15
 Boboyi koyamba bosengi ya ngunda ...................................................................................................... 15
 Bosukisi bososoli ya bosengi ngunda ..................................................................................................... 15
3.4. Bosengi lisusu ngunda ..................................................................................................... 16
4. Nzela ya mosengi ngunda ............................................................................. 17
4.1. Bosungi na bolandeli makambo ya mosengi ngunda ........................................................ 17
 Boyambi ya yambo pé bolakisi nzela ...................................................................................................... 17
 Lisalisi bakopesa na tango ya boyambi................................................................................................... 19
 Boyébi ba mposa ya moto na moto na basali ya guichet unique ........................................................... 19
4.2. Bofandeli ya mosengi ngunda .......................................................................................... 20
 Bisika ya kovanda ................................................................................................................................... 20
 Bolakisi nzela ya ésika ya kovanda ......................................................................................................... 20
 Bobimi na ndako ..................................................................................................................................... 20
5. Makoki ya basengi ngunda ........................................................................... 22
5.1. Mbongo ya lisalisi po na mosengi ngunda (ADA) .............................................................. 22
 Mibéko po na kozwa mbongo ya lisalisi ................................................................................................. 22
 Ndengé ya kosenga lisalisi ...................................................................................................................... 22
bMMN2015
2
 Motuya ya bongo ................................................................................................................................... 23
 Bosopéli mbongo .................................................................................................................................... 23
 Recours ................................................................................................................................................... 23
5.2. Kotanga kelasi................................................................................................................. 23
5.3. Lisalisi po na kobika na bokono ....................................................................................... 24
 Kosalisa nzoto noki ................................................................................................................................. 24
 Lisalisi ya léta po na kobika na bokono (CMU) ....................................................................................... 24
5.4. Kosala mosala ................................................................................................................. 24
6. Nini ekoléka soki baboyi kondima bosengi ya ngunda na makoki ya kovanda
seko na mboka ................................................................................................. 26
6.1. Motindo ya OFPRA to ya CNDA boboyi ngunda ................................................................ 26
6.2. Bosalisi po na kozonga mboka na yo ................................................................................ 26
6.3. Bozongi mboka na yo na makasi ...................................................................................... 27
7. Makoki ya bazwi bobatéli ............................................................................. 28
7.1. Makoki ya kovanda na France ......................................................................................... 28
7.2. Bofandi na mboka ya libota ............................................................................................. 29
 Makoki ya kovanda na mboka ya libota ................................................................................................. 29
 Makoki ya bosangisi esika moko na libota ............................................................................................. 30
7.3. Bofandi malamu na mboka .............................................................................................. 30
 Kosigné mokanda ya boyokani ya boyambi pe bofandi na biro ya botali makambo ya bapaya (OFII) .. 30
7.4. Makoki po na kobatélama ............................................................................................... 31
 Boyingéli na ndako ................................................................................................................................. 31
 Boyingeli na mosala ................................................................................................................................ 31
 Komisalisa nzoto ..................................................................................................................................... 31
 Lisali ya bomoto pe mbongo ya bana ..................................................................................................... 32
7.5. Kokendé mobembo na mboka mopaya ............................................................................ 32
7.6. Bokomi moto wa ekolo France ........................................................................................ 33
EBAKISELI : bisika wapi kokende....................................................................... 34
1. Bisika na etando mobimba ................................................................................................. 34
 Mangomba ............................................................................................................................................. 34
2. Bisika ya pembéni .............................................................................................................. 36
 Ba biro ya boyambi basengi ngunda (Guichets uniques) ....................................................................... 36
 Préfectures ............................................................................................................................................. 37
 Biro ya OFII ékangisa ba engumba ébélé (directions territoriales de l’OFII) .......................................... 39
bMMN2015
3
1. Ba lolengé ya bobatéli
Na France soki osengi ngunda, bakoki kondimela yo lolenge misato : lokola réfugié, kopesa yo
bobatéli oyo ebengami protection subsidiaire pe kobatéla yo po na ozangi ekolo.
1.1. Statut ya kiréfugié
Bakoki kopesa yo bobatéli lolenge ya kiréfugié na ba ntina misato :
 Engébéné na convention ya Genève ya le 28 juillet 1951 po na statut ya kiréfugié. Bobatéli lolenge
ya kiréfugié épésami « na moto nyonso azali (…) kobanga solo mitungisi po na poso na yé ya nzoto,
kosambéla na yé, ekolo na yé, lozali na ye na lisanga ya bato oyo bazali konyokola to po na
makanisi na yé oyo étali politiki, pe azali o libanda ya mboka na yé pe akoki té to, po na bobangi
wana, alingi té kosenga bobatéli na mboka oyo » ;
 Engébéné na motindo ya minéi (4) na ebandeli (préambule) ya mibéko ya ekolo (constitution) ya
mobu 1946, babengi asili constitutionnel. Bobatéli oyo na lolengé ya kiréfugié epesami « na moto
nyonso bazali konyokola po na etumba ya yé na oyo étali bonsomi » ;
 soki bandimélaki yo lokola réfugié na Haut Commissariat ya Nations Unies po na ba Réfugiés
(HCR), engébéné na mitindo 6 pe 7 ya mibéko ya kati ya HCR.
1.2. Bobatéli lolengé ya protection subsidiaire
Bobateli lolenge ya « protection subsidiaire » epesami na moto nyonso oyo akokisi mibéko po na
kozwa bobateli lolenge ya kiréfugié té, kasi alakisi ke azali kobanga po na bomoï na ye po bakaneli
yé :



etumbu ya liwa ;
monyoko to pasi to bonyokoli ya mabe ;
po na moto oyo azali soda te, pasi makasi ekoki kowuta na bitumba o ntei ya ekolo na
ye to na ekolo esusu.
Na France, bobatéli lolenge ya kiréfugié to oyo ya protection subsidiaire epesamaka na Biro ya botali
makambo ya basengi ngunda pe bayé bazangi ekolo (OFPRA), na boyangeli ya libanda lia bosambi
makambo ya ngunda (CNDA).
1.3. Bobatéli ya bato bazangi ekolo
Engébéné na Convention ya New York ya le 28 septembre 1954 na oyo étali bazangi ékolo
(apatrides), bobatéli oyo ekoki kopesama na moto nyonso « oyo mboka moko té endimi yé lokola
bMMN2015
4
moto ya ekolo ya yé na ndenge ekomami na mibeko ya mboka oyo». Bobatéli oyo ékeseni na oyo
mibalé ya liboso pe étali kaka bato oyo bazali na ekolo té. Yango ézali té po na bato bakimi mboka na
bango po na mitungisi.
Le statut d’apatride est accordé par l’OFPRA, sous le contrôle du tribunal administratif.
Eloko ekéséni na mosengi ngunda, mopaya oyo asengi bobatéli po azangi ekolo bapesaka yé nzela to
mokanda ya kovanda na makoki té na tango bazali kotala bosengi na yé.
Boyé, esengeli té kokendé na préfecture, kasi kokoma mbala moko na OFPRA, okopesa ba kombo na
yo nionso, pe esika ozali kovanda to bakoki kokomela yo, na ba ntina ya bosengi na yo.
OFPRA epesa yo formulaire ya kosenga bobatéli po na bato bazangi ekolo (apatrides). Esengeli yo o
bakisa makambo basengi yo na kati pe koyébisa nini elakisi ke ozali na ekolo ya mboka moko té.
Esengeli yo o signé formulaire pe kobakisa ba foto ya mikié mibalé (2) ya sika pé, soki ozali na yango,
mikanda mia mobembo, mikanda ya mbotama pé photocopie ya mokanda ya kovanda na mboka eye
naino ekufi té.
Esengeli ko tinda formulaire na OFPRA na posita na « recommandé na accusé ya réception».
OFPRA é kobengisa yo po ba yoka makambo na yo. Kasi okoki té, lokola mosengi ngunda, koyaka
elongo na molobéli (avocat) to mosali ya lingomba.
Ba koyoka yo na monoko oyo o lingi to na monoko mosusu oyo oyoka pe olobaka malamu.
OFPRA ékoyébisa motindo nini bazwi na posita «na mokanda oyo ya recommandé ».
 Soki OFPRA éndimi makambo na yo ya apatride, okozala na makoki lolenge moko na bazwi
bobatéli mosusu (tanga yango na éténi 7. Makoki ya bato bazwi bobatéli), lokola likoki ya kozwa
mokanda ya kovanda na mboka, likoki ya kozwa mokanda oyo ekopesa yo nzela ya kokende
mobembo pé likoki ya kobengisa libota na yo.
 Soki OPFRA éboyi kondima makambo oyo étali bozangi na yo ya ekolo, ozali na nguya ya kokoma
na libanda lia bosambi makambo (tribunal administratif) po o lakisa été oboyi motindo ya OFPRA.
Okozala na elaka ya ba sanza mibalé (2) po na okomisa recours na yo na tribunal kobanda mokolo
oyo okoyamba motindo ya OFPRA.
Recours yango épémisaka motindo oyo ya bolongwi mboka té, elingi koloba été bakoki kobengana yo
tango nionso na mboka oyo (motindo ya bolongwi France, OQTF) ata ko tribunal ékati naino
makambo té.
bMMN2015
5
2. Litindo ya bosengi ngunda pe makoki po na
kovanda na mboka
Soki o lingi kosenga ngunda na France, esengeli na yo kokendé kotika kindoki na yo na Biro ya botali
makambo ya basengi ngunda pe bayé ba zangi ékoklo (OFPRA).
Okoki kosenga ngunda soki ozali na mikanda ya kovanda na poto. Ozali pe na nguya ya kosenga
ngunda soki ozali na makoki ya kovanda na mboka té to soki oyingelaki na poto na bosembo té.
Soki oyingelaki na poto na visa, étéyésami kosala bosengi ya ngunda yambo visa na yo ekufa.
Po na kokende kotika kindoki na yo na OFPRA, osengeli liboso okende komikomisa na biro ya
boyambi basengi ngunda ya esika ovandaka (Tala na éténi ya 4. Nzela ya mosengi ngunda).
Yambo, mosali moko ya préfecture akotala soki ba sango nionso opesakii na biro ya boyambi basengi
ngunda ezali ya solo.
Na sima, mosali ya Biro ya botali makambo ya bapaya (OFII) a kososola makambo matali bomoi na
yo.
Soki okokisi mibéko nionso, bapesi yo mokanda oyo elakisi bosengi na yo ya ngunda (attestation de
demande d’asile), ya sanza moko, oyo epesi yo nzela ya kovanda na mboka.
2.1. Koyéba mboka nini ezali na mokumba ya kotala bosengi na yo ya
ngunda
Po na koyéba soki ezali bakonzi ya France bato bazali na mokumba ya kotala kingunda na yo, mosali
ya préfecture, na tango okokende kotika mikanda na yo, akokamata bilembo zomi ya misapi na yo pé
akotuna yo mituna po na koyéba ba nzela nini olékaki kobanda mboka na yo, pe soki ozali na ba
ndeko na ba mboka mosusu oyo basangani o ntéi ya europa. Ni ndenge wana ba koyéba soki mboka
nini ekozala na mokumba ya kotala makambo na yo engébéné na règlement n°604/2013 ya
Parlement européen pé Conseil ya le 26 juin 2013, oyo ébengami règlement Dublin III.
Ba mboka oyo esalelaka mibéko ya Dublin III
Ezali ba mboka tuku mibalé na mwambé (28) oyo basangani o ntéi ya Union européenne pe ba
mboka 4 misusu : Allemagne, Autriche, Belgique, Bulgarie, Croatie, Chypre, Danemark*, Espagne,
Estonie, Finlande, France, Grèce, Hongrie, Irlande, Italie, Lettonie, Lituanie, Luxembourg, Malte, PaysBas, Pologne, Portugal, République Tchèque, Roumanie, Royaume-Uni, Slovaquie, Slovénie na Suède
pé lisusu ba mboka misusu oyo bayokana : Islande, Norvège, Suisse pé Lichtenstein.
* Mboka ya Danemark esalelaka Règlement ya "Dublin III" té, kasi mibéko oyo ya Convention ya Dublin, basignaki le 15 juin
1990.
bMMN2015
6
Ya solo, mboka mosusu ya europa, kasi France té, ekoki kozala na mokumba ya botali bosengi na
yo ya ngunda, ndakisa :
 Soki mboka mosusu ya Union européenne épésaki yo mokanda ya kovanda kuna to visa oyo naino
ekufi té ;
 Soki bakoki kolikasi ké oyingelaki na bosembo té, na nzela ya mabélé, ya likolo to ya mayi ya
mungwa, ndelo ya mboka mosusu ya Union européenne ;
 Soki, na tango oyingelaki étando ya Union européenne, olékaki liboso na mboka moko ya Union
européenne épai wapi ozali na posa ya visa té ;
 Soki osengaki liboso ngunda na mboka mosusu ya Union européenne.
Bozwi mokumba na yo na mboka mosusu : soki mboka mosusu ekoki kozala na bokonzi ya kotala
bosengi na yo ya ngunda, préfecture ekosenga na mboka mosusu oyo ékamata yo.
Ndé bakopésa mokanda oyo élakisi bosengi na yo ya ngunda (attestation de demande d’asile) oyo
epési yo nzela ya kovanda seko na France tèè mokolo bakolekisa yo na mboka oyo endimi mokumba
na yo.
Misala ya Préfecture ndé ekobongisa bokumbi na yo na mboka oyo pe bakopesa yo motindo bazui ya
kotinda yo kuna na lolenge ya bokéi. Ozali na elaka ya mikolo zomi na mitano (15) po na koboya
motindo oyo liboso lia libanda lia bosambi makambo.
Botali makambo na yo awa na Poto : soki litindo ya Dublin élakisi ké makambo na ya ngunda ezali na
mokumba ya mboka ya France, okolandela bosengi na yo ya ngunda lolenge ekomami na nse (tala na
éteni oyo 2.2).
2.2. Makoki ya kovanda na mboka France
Soki bosengi na yo ya ngunda ezali na mokumba ya bakonzi ya France, bakopesa yo mokanda elakisi
bosengi na yo ya kingunda (attestation de demande d’asile) ya sanza moko mbala ya liboso.
Préfecture ékoki koboya kopésa yo mokanda oyo soki :
 Ozali kosenga ngunda mbala ya mibalé to koléka (tala éténi ya 3.4.) ;
 Motindo ezwamaki ya kozongisa yo o mboka mosusu ya ekolo na yo té (extradition) to kozongisa yo
na mabako ya mosambisi engébéné na motindo ya kokanga yo bazwi awa na europa to na bosengi
ya cour pénale internationale.
Na elaka ya sanza moko wana, esengeli yo okendé kotika formulaire na yo to kotinda yango na
OFPRA na mikolo tuku mibalé na moko (tala éténi ya 3. Lolengé ya botali makamba ya ngunda).
Soki dossier na yo ezali ya kokoka, OFPRA ekotindela yo na sima mokanda po na koyébisa yo ke
bayambi kindoki na yo. Esengeli yo okendé kolakisa mokanda oyo na préfecture ya esika ozali
kovanda po babakisela yo ba sanza na likolo ya attestation ya bosengi ngunda.
Bakobakisela yo ba sanza likolo ya attestation tango nionso oyo bazali kososola makambo na yo, tèè
tango OFPRA ékoyanola yo to, soki osalaki recours liboso ya CNDA, na bomonisi mokanda oyo elakisi
ké bayambi recours na yo (tala éteni ya 3.2 Bososoli bosengi ngunda o libanda lia bosambi makambo
ya kingunda), tèè tango CNDA ékozwa motindo.
Tango nionso okosenga babakisela yo ba sanza na likolo, esengeli yo opesa biloko nionso ba kosenga
yo na préfecture, lokola mokanda ya esika ovandaka to ya ndako ya moto épai ozali kovanda, to
adresse ya lingomba esika oyambaka mikanda.
bMMN2015
7
Mbala ya liboso okosenga babakisela yo ba sanza, attestation ya mibalé ekozala ya ba sanza libwa (9)
soki ozali na litindo éy’émeseni (procédure normale) to ba sanza motoba (6) na litindo ya noki noki
(procédure accélérée).
Mbala ya sima, attestation ekozala ba sanza motoba (6) soki ozali na litindo ey’émeseni pe sanza
misato (3) na litindo ya noki noki.
Soki bososoli makambo na yo ya ngunda ezali na mokumba ya mboka mosusu ya Union européenne
pe basali litindo «éy’ébegami « Dublin », attestation ekozala ya sanza moko (1). Na sima bakobakisela
yo sanza minéi na likolo (4) (tala na éténi 2.1 koyéba mboka nini ezali na mokumba ya kotala
makambo na yo ya ngunda).
ANGELE : attestation oyo ya bosengi ngunda ezali kopesa yo nzela té ya kotambola na ba mboka
misusu ya Union européenne.
Préfecture ékoki kobotola to koboya kobakisela yo ba sanza na attestation na yo ya bosengi ngunda
soki :
 OFPRA éboyi koyamba pé kotala kindoki na yo (tala éténi 3.3. boboyi koyamba pe bosukisi bosengi
ngunda) ;
 oyébisi na OFPRA k’olingi kotika ngunda (tala éténi 3.3. boboyi koyamba pe bosukisi bosengi
ngunda) ;
 OFPRA ezwi mokano ya kosukisa botali na yo ya ngunda pe osengi té batala lisusu makambo na yo
ya ngunda (tala éténi 3.3.) ;
 osengi lisusu ngunda, sima ya motindo ya boboyi koyamba pe kotala kindoki na yo, kaka po ozali
kobanga bazongisa yo na mboka na yo (tala éténi 3.4. bosengi lisusu ngunda) ;
 okotisi lisusu ngunda (tala éténi 3.4.) ;
 motindo ezwamaki ya kozongisa yo o mboka mosusu ya ekolo na yo té (extradition) to kozongisa yo
na mabako ya mosambisi engébéné na motindo ya kokanga yo bazwi awa na europa to na bosengi
ya cour pénale internationale.
Boyé, esengeli olongwa na mboka oyo, soki té bakozwela yo motindo ya bobengani na makasi na
mboka ya France.
bMMN2015
8
3. Lolengé ya botali makambo ya ngunda
3.1. Bososoli kindoki na biro ya botali makambo ya ngunda (OFPRA)
Préfecture épésa yo attestation ya ngunda nzela moko na formulaire ya kingunda. Esengeli yo
obakisa makambo ba sengi yo na formulaire pé okomisa yango na OFPRA.
Na tango ozali kosenga ngunda, esengeli té koyébisa bobatéli nini olingi bapésa yo (loléngé ya
kiréfugié to ya protection subsidiaire). OFPRA ékotala yambo kindoki na yo lolenge ya kiréfugié, soki
bakoki kondimela yo lokoka réfugié té, ndé na sima batali kindoki na yo lolengé ya protection
subsidiaire.
Soki OFPRA éboyi kopesa yo bobatéli lolengé ya kiréfugié to ya protection subsidiaire, okoki kosala
recours liboso ya CNDA (tala éténi 3.2. Botali makambo na yo ya ngunda o libanda lia bosambi
makambo ya ngunda, CNDA). Lokola pé, okoki pé kokoma na CNDA soki olingi koboya motindo oyo
OFPRA endimeli yo té lolengé ya protection subsidiaire.
Makambo mayé makomami na kindoki na yo ébatélami na sékélé pe épékisami koyébisa yango na
bakonzi ya mboka na yo.
 Kobakisa ba sango na formulaire
Esengeli yo obakisa yango to ozongisa biyano na lopoto, o signé formulaire na yo o bakisi pé
photocopie ya attestation ya ngunda naino ékufi té oyo préfecture épesa yo, na ba foto ya mikié
mibalé pé, soki ozali na yango, mikanda mia mobembo. Soki olingi OFPRA étala makambo na yo
malamu, esengeli o tinda bango biloko oyo nionso ba sengi yo.
 Botindi dossier
Soki o bakisa biloko nionso basengi na formulaire, esengeli o tinda yango, na mikolo tuku mibalé na
moko (mayébisi oyo étali bato bakotisi lisusu ngunda té) kobanda mokolo oyo bapesaki yo
attestation ya ngunda, na posita, na adresse oyo :
OFPRA
201, rue Carnot
94 136 FONTENAY-SOUS-BOIS CEDEX
Ndakisa, soki bapesi ya attestation ya ngunda na mokolo ya le 10 janvier, esengeli otinda dossier na
yo na OFPRA kolékisa mokolo ya le 31 janvier. Tapo ya posita ndé bakotala.
Batéyi kotinda dossier na yo na « recommandé na mokanda élakisi boyambi kindoki », koma malamu
kombo na yo na esika bakoma « expéditeur ».
Soki o bakisi biloko nionso basengi yo na dossier na yo té, OFPRA ekozongisela yo yango pé
bakobakisela yo mikolo mwabé (8) po na okokisa pe otindela bango yango. Soki okomisi dossier na yo
bMMN2015
9
na élaka oyo té, OFPRA ekosukisa kindoki na yo pé bakobakisela yo mikolo na attestation na yo ya
ngunda té.
Okoki mikolo minso, na ntango ya litindo na OFPRA kobakisa biloko misusu. Soki olingi kotinda biloko
na OFPRA kobosana kokoma limelo na yo na kati té oyo ezali na mokanda elakisi boyambi ya kindoki
na yo.
Soki ozwi ésika mosusu ya kovanda, oyébisa yango na OFPRA nokinoki, na « recommandé na nkoma
élakisi boyambi ya mokanda ». Soki té, mokolo oyo ba kolinga ba yoka yo po oyébisa bango
makambo na yo to kotindela yo motindo oyo bazwi na ngunda na yo, ékozala mwa pasi.
O batéla malamu copie ya mikanda nionso o kotinda na OFPRA na oyo ya bango o koyamba, pé ba
nkoma nionso ya posita oyo élaki botindi pé boyambi ya mikanda.
 Mokanda élakisi boyambi ya kindoki na yo na OFPRA
Soki dossier na yo ezali ya kokoka pé okomiselaki bango yango na élaka, OFPRA ékotindela yo
mokanda po na koyébisa yo ké bayambi kindoki na yo, na limelo ya dossier na yo. Ndé mokanda oyo
ekolakisa solo bokotisi kindoki na yo na OFPRA. Yango pé ékopésa yo nguya po ba bakisela yo mikolo
na attestation ya ngunda préfecture épésa yo.
 Bososoli makambo na yo na tango ya litindo éy’éméseni to litindo ya nokinoki
OFPRA moto ékotala bobatéli nini a koki kopésa yo, ezala na litindo éy’éméseni, to na litindo ya noki
noki.
Na litindo ya noki noki, bayési ba élaka mokusé na mikolo zomi na mitano (15) kasi makoki na yo
ékéséni na oyo ya bato bazali na litindo éy’éméséni té. OFPRA ezali na nguya ya kolékisa kindoki na
litindo éy’éméséni, soki akanisi bongo na botali makambo na yo.
OFPRA ékotala kindoki na yo na litindo ya noki noki soki batié yango na litindo oyo na ébandéli na
biro ya bosengi ngunda ya préfecture (tala éténi 4. Nzela ya mosengi ngunda).
OFPRA ékoki pé kotala kindoki na litindo ya noki noki soki :
 opésaki mikanda ya mayuya, obubaki lokuta na mituna basengaki yo to obombélaki bango ba
sango to mikanda na ntina ya kokosa OFPRA ;
 soki okotisaki ngunda mbala ébélé na ba kombo misusu ;
 na kindoki na yo oyébisaki makambo ezali na ntina moko té na bobatéli ozali kosenga ;
 maloba na yo ezali ya bosembo té, na bokéséni, ya lokuta to ya solo té pé ékéséni na ba sango oyo
OFPRA azali na yango ya mboka na yo.
Okoki koboya botii na yo na litindo ya noki noki kaka sé na tango ya recours liboso ya CNDA.
 Lisolo na OFPRA
Soki ba ndimi kososola makambo na yo na OFPRA, ba kobengisa yo po bayoka makambo na yo.
Bakoki kobengisa yo na lisolo té sé na ba ntina mibalé :
 Soki ba sango okomisaki na dossier na yo ekoki po na OFPRA épésa yo bobatéli lolengé ya
kiréfugié ;
 Soki ozali na bokono makasi oyo épékisi yo ozala mokolo yango na lisolo
bMMN2015
10
Soki ba bengisi yo po ba yoka makambo na yo, esengeli yo o kendé na OFPRA, na Fontenay-sous-Bois.
Okoléka liboso ya mosali moko ya OFPRA babengi na lopoto « officier de protection » oyo a kotuna yo
mituna pé, soki oyébi koloba lopoto té, OFPRA ékopesa yo mobongoli na yé oyo alobaka monoko oyo
oyébisaki na formulaire ya ngunda oyokaka pe olingi kosolola, to monoko oyo bakanisi ké olobaka.
Soki omilakisi na ébiangéli ya OFPRA té, ékozala mabé po na bosengi na yo ya ngunda, ékotinda ba
sukisa makambo na yo. Esengéli, soki okoki kozala mokolo yango na lisolo té, koyébisa OFPRA mikolo
mibalé liboso, to koyébisa bango soki oko koma na ngonga té.
Okoki, soki olingi, kokendé elongo na molobéli (avocat) na OFPRA mokolo bakoyoka yo, to mosali ya
lingomba oyo akoki kopesa makanisi na yé na suka ya lisolo. Kasi bakoki kozongisa lisolo mokolo
mosusu té soki molobéli to mosali ya lingomba akoki kozala na ngonga bapesaki na ébiangéli té.
Soki olingi, okoki kosenga na OFPRA, na ntina été ezali pasi po na yo kolobéla makambo ekomélaki yo
na mboka na yo, ké mokolo bakoyoka yo mosali ya OFPRA pé/to mobongoli azala mwasi to mobali.
Lisolo ébatélémi na sékélé. Mosali ya OFPRA oyo okosolola na yé akobanda kokoma makambo nionso
okoyébisa yé. Na sima ya lisolo, ma nkoma wana ekozala na kati ya compte rendu pé, okoki kosenga
bayébisa yo nini batiaki na kati liboso bazwa motindo (na litindo éy’émeseni) to tèè na suka ya
mokolo oyo bakozwa motindo (na litindo ya noki noki).
Makambo okosolola na mosali ya OFPRA ékozala enregistré pé okoki koyingela na makambo yango
soki OFPRA ézwi motindo ya mabé pé na tango ya recours.
 Lisolo na visio-conférence
Ekoki kosaléma ké lisolo na yo élékana na Fontenay-sous-Bois té kasi na ntaka (à distance), na visoconférence, na ntina été engumba ozali kovanda ezali mosika (ndakisa soki ozali kovanda na ba
mboka ya outre-mer) to makambo ya nzoto na yo ésengi bongo (na tango été, na ntina ya bokono to
po na oyo étali libota na yo, okoki kokendé esika ba bengisi yo té to ba kangi yo na esika okoki
kobima té). Boyé, molobéli to mosali ya lingomba akoki kozala pembeni na yo. Mobongoli akozala pe
pembeni ya officier ya OFPRA.
Eténi ya basali ya OFPRA ezalaka na Basse-Terre (na département ya Guadeloupe) yango ezali na
bokoki ya kotala ngunda eye esengami na ba départements ya France misato oyo ezali na Amérika :
Guadeloupe, Martinique pé Guyane. Soki osengaki ngunda na moko ya ba département misato oyo
bakoyoka makambo na yo na Basse-Terre, soko na visio-conférence, to na basali oyo batindami na
département oyo ozali kovanda po na kososola makambo na yo.
 Motindo ya OFPRA
 Ba elaka
Ba élaka po na koyamba motindo ya OFPRA ékéséni : soki ozali na litindo ya noki noki, okoyamba
motindo ya OFPRA na mikolo zomi na mitano pé soki ozali na litindo éy’éméseni élaka ékoki kozala ba
sanza ébélé. Soki OFPRA éyanoli yo na ba élaka oyo té, yango élakasi té ké ba boyi makambo na yo.
Soki OFPRA ékoki kozwa motindo na élaka ya ba sanza motoba (6) té, akoyébisa yo yango na
mokanda. Yango wana esengeli kotala mikanda na yo mbala na mbala.
 Soki ba ndimeli yo
Soki OFPRA éndimeli yo, ékopésa yo :
 to bobatéli lolengé ya kiréfugié, pé ékotindela yo mokanda po na koyébisa yo bopési ya statut ya
kiréfugié ;
bMMN2015
11
 to bobatéli lolengé ya protection subsidiaire, pé OFPRA ékotindela yo mokanda po na koyébisa yo
bondiméli lolengé ya protection subsidiaire.
 Soki ba ndimeli yo té
Soki baboyi kondima makambo na yo, OFPRA ékotindela yo motindo na yé bakomi na lopoto pé na
mokanda bakomi na monoko oyo bakoki kokanisa ké osololaka pé oyokoka, po éyébisa yo ké baboyi
kondima makambo na yo.
Ozali na nguya ya koboya motindo yango liboso ya CNDA na élaka ya sanza moko kobanda mokolo ya
boyambi motindo.
Soki oilingi kozwa lisalisi ya bosambisi (aide juridictionnelle) po na kosala recours, esengeli osenga
yango to na élaka ya mikolo zomi na mitano kobanda mokolo ya boyambi motindo oyo baboyi
kondima makambo na yo, to na tango ya bososoli recours.
Soki okomisi recours na yo na CNDA na elaka ya sanza moko té kobanda mokolo oyo oyambaki
motindo ya mabé ya OFPRA, makoki na yo po na kovanda na mboka esuki pé esengeli o longwa
mboka ya France.
3.2. Bososoli makambo ya ngunda na libanda lia bosambi (CNDA)
 Elaka po na kosala recours
Na tango okoyamba motindo ya mabé ya OFPRA, ékotikala na yo sanza moko po na kokomisa recours
na yo liboso ya CNDA. Kuna ozali na nguya ya kosenga to, ba batéla yo soki OFPRA éboyaki kondima
makambo na yo, to kosenga bapésa yo statut ya réfugié soki bandimélaki yo na OFPRA lolengé ya
protection subsidiaire pé osépéli na yango té. Boyé, soki CNDA éboyi kopesa yo statut ya kiréfugié,
okobatéla bobatéli ya protection subsidiaire oyo OFPRA épésaki yo.
Esengeli kokomisa recours na CNDA yambo suka ya élaka ya sanza moko (ndakisa, soki okéi kozwa
mokanda na yo oyo ezali na eyano ya mabé na posita na mokolo ya le 20 janvier, elaka ya sanza
moko po na kokimisa recours na yo na CNDA ékosuka mokolo ya le 21 février). Yango wana esengeli
kolékisa ndélo ya elaka ya sanza moko oyo té. Okoki kotinda recours na yo lolengé olingi, na lettre
recommandé na AR, ya simple to na télécopie. Soki bayambi recours na yo sima ya élaka ya sanza
moko, ba kondima kotala yango té, élingi koloba été, ba kosambisa yo té, ba kososola makambo na
yo té.
 Recours
Esengeli kolanda mibéko miyé :
 ya liboso, tanga malamu mayébisi balimboli na sima ya motindo ya OFPRA ;
 esengeli yo okoma recours na papié pé na lopoto (formulaire ézalaka té), okokoma nkombo na yo
pé oyo ya nzambé, état civil na yo, mosala na yo pé ésika ovandaka. Esengeli yo oyébisa kosali
recours pé kokoma limélo ya dossier ya OFPRA ;
 esengeli yo obakisa na kati copie ya motindo ya OFPRA ;
 esengeli yo olimbola recours na yo, koloba ntina oyo oboyi motindo OFPRA ézwi té to po na nini
osépéli na ba ntina oyo étindi OFPRA épesa yo bobatéli lolengé ya protection subsidiaire kasi
lolengé ya réfugié té ;
bMMN2015
12
 esengeli yo obakisa mikanda oyo ozali na yango miyé bakoki koyébéla yo pe kolakisa ékolo na yo ;
 esengeli yo pé obakisa mikanda ekoki kolendisa lisolo na yo ;
 esengeli oyébisa na recours na yo lokota oyo olingi bayoka mokolo ba kosambisa yo.
Po na mikanda oyo élakisi ekolo na yo, ezali malamu obakisa kaka photocopie na dossier pé kobatéla
passeport to buku na yo ya léta, po té soki ozali na mikanda oyo, yango ékopsa nzela ya kokendé
kozwa na posita mikanda na yo oyo libanda lia bosambi ékotindela na lettre recommandée. Bakoki
kosenga na yo olakisa ba mama mikanda (originaux) na yo mokolo okosamba na ba zuzi.
Po na mikanda ékoki kolendisa lisolo na yo, malamu kopésa mama mikanda na dossier pé yo obatéla
photocopie. Bakoki kozongisela yo mikanda yango mokolo ba kosambisa yo, soki osengi yango, to na
sima kotindela yo yango na posita. Esengeli kobongola na lopoto mikanda miyé mikoki kolendisa
lisolo na yo. Soki té, CNDA ékokoka kosaléla na yango té. Ba sengi té ké yango esalama na mobongoli
oyo akatisa ndai, soki ezali mikanda ya mbotama na miyé miwuti na ba zuzi to na ba mbila té.
 Esengeli yo o signé recours na yo. Soki naino okokisi mbula zomi na mwabé té, mobatéli na yo
moto a kosigné yango ;
 Esengeli yo o batéla bilembo ya botindi pé boyambi recours na yo, pé photocopie ya recours ;
 Soki ozwi ésika mosusu ya kovanda esengeli yo o yébisa yango na CNDA ;
 Ozali na nguya ya kosenga bosangeli ya dossier na yo sima ya boyambi recours na yo.
Mokolo ba kolinga koyoka yo na audience éy’étali bato banso, ba kotindela yo ébiangéli po na
omilakisa na audience. Okoki bongo, kobakisa mikanda na dossier tèe ndelo ya élaka oyo bayébisi yo
na ébiangéli.
Soki recours na yo ezali na ntina ya malamu té po na koboya motindo ya OFPRA, CNDA ékoki, sima
bososoli yango na mosali na yé babengi rapporteur, koboya recours na yo na mbala moko na mobéko
(ordonnance), bakobengisa yo té po basambisa yo.
 Mokanda élakisi boyambi recours
Sima ya boyambi recours na yo, CNDA ékotindela yo, na adresse oyo opésaki bango, mokanda oyo
ékosangéla yo « boyambi ya recours ». Mokanda oyo élakisi ké bayambi recours na yo malamu.
Yango ékopesa yo nguya ya kosenga bobakiséli ya ba sanza likolo ya attestation ya ngunda, po été
ozali na makoki ya kovanda na France tèè mokolo CNDA ékozwa motindo.
 Lisalisi ya molobéli (avocat)
Ozali na nguya ya kozala na avocat mokolo ba kosambisa yo na CNDA.
Okoki kosenga bosalisi ya lisambisi (aide juridictionnelle). Mbula-matari ékozwa mokumba ya motuya
ya lisambisi pé avocat akoki lisusu té kosenga ofuta yé mbongo. Po na kosenga bosalisi ya lisambisi
esengeli, to kokendé na biro ya bosalisi ya lisambisi ya CNDA (bureau d’aide juridctionnelle), na élaka
ya mikolo zomi na mitano (15) kobanda mokolo OFPRA ézwi motindo ya mabé, kosenga yango po na
kosala recours, to kosenga bosalisi ya lisambisi na kati ya recours na yo.
Adresse ya Biro ya bosalisi ya lisambisi (BAJ) ya CNDA :
Cour nationale du droit d’asile
35, rue Cuvier
93 558 MONTREUIL-SOUS-BOIS
bMMN2015
13
Okoki yo moko kopona avocat oyo akoki kondima bosalisi ya lisambisi to kosenga na CNDA éponéla
yo yé. Soki bapési yo bosalisi oyo, esengeli yo té o futa avocat oyo baponéli yo, ata a sengi yo
mbongo.
Bosalisi ya lisambisi épasamaka kaka soki recours na yo ezali na ntina pe bakoki koyamba yango, soki
bongo té bakoboya kondima kotala bosengi na yo.
 Audience na CNDA
CNDA ékobengisa yo na audience po na kososola recours na yo. Ba kotindela yo ébiangeli oyo sanza
moko yambo ya audience, soki ozali na litindo ya noki noki ba kobengisa yo mikolo zomi na mitano
yambo ya audience. Audience élakana na esika CNDA ezali na Montreuil to kosaléma na vidéo (visioaudience) na département ya outre-mer épai wapi osengi ngunda.
Ba zuzi oyo ya CNDA ba kososola recours na yo ba kambami na mokonzi na bango magistrat. O ntéi
na bango mosali monéné ya Haut-Commissaire ya Nations-Unies po na ba Réfugié (HCR) azalaka. Ba
zuzi ya CNDA ba kopesa eyano na bango na recours na yo sima ya maloba ya rapporteur, oyo
akososola bosengi na yo ya ngunda, pe bolimboli na yo na ya avocat na yo, soki ozali na yé.
Soki OFPRA ezwi motindo na litindo ya noki noki to éboyi kondima kotala bosengi na yo ya ngunda,
ékozala zuzi sé moko ya CNDA moto akoténa likambo na élaka ya ba poso mitano.
Na bolingi ya yé moko to soki yo o sengi yango, CNDA ékoki koténa likambo o kati ya lisanga ya ba
zuzi nionso, soki bakanisi ké bosengi na yo ya ngunda bakoki kotala yango na litindo ya noki noki té,
esengeli kondima kososola yango, to ezali na kwokoso makasi.
CNDA ékopésa yo moto na yé oyo a lobaka monoko oyo osengaki na recours na yo to, soki bakoki té,
oyo alobaka monoko oyo ba yokélaki yo na OFPRA. Bozali na yo na audience esengami makasi. Soki
okoki kozala na audience té to okoki koya na ngonga té, esengeli koyébisa yango na CNDA. Soki
ozangi na audience, okoki kosenga bozongisi audience mokolo mosusu, kasi esengeli yo o sembola na
nkoma ntina ya bozangi na yo. Ezali mokonzi ya ba zuzi ya CNDA yé moko moto akozwa motindo ya
bozongisi audience mokolo mosusu.
Bato bakoki koya kotala ndenge bazali kosambisa yo. Kasi, okoki kosenga na mokonzi ya ba zuzi bato
bazala té (huis clos), elingi koloba été, ata moko azala té na tango bazali kososola makambo na yo.
Boyé, ba kondimela bosengi na yo. Mokonzi ya ba zuzi akoki pé yé moko kosenga yango.
 Motindo ya CNDA
CNDA ékotindela yo mokanda ya « recommandé na AR » na posita po na koyébisa yo na lopoto
motindo nini bazwi, pé mokanda bakomi na monoko oyo bakinisi oyokaka, po na koyébisa ntina ya
motindo na bango.
CNDA ékoki :
 kopomola motindo oyo OFPRA éboyaki kondima makambo na yo pé kopésa yo bobatéli lolengé ya
réfugié to kondimela yo loléngé ya protection subsidiaire. Okozala na makoki ndengémoko soki
bandimelaki yo na moko ya bobatéli oyo na OFPRA ;
 kozimisa motindo ya OFPRA ya bondiméli yo lolengé ya protection subsidiaire pé kopésa yo babatéli
lolengé ya réfugié ;
 kolendisa motindo oyo OFPRA éboyaki kondima makambo na yo pé koboya recours na yo ;
 tango mosusu, kozimisa motindo ya OFPRA pé kosenga étala lisusu makambo na yo ya ngunda.
bMMN2015
14
Okoki koboya motindo ya CNDA pé kosala recours ya suka o libanda enene lia bosambi ébengami
Conseil d’Etat. Kuna bakososola na molaï makambo na yo nionso ya ngunda té bakotala kaka sé
mituna ya miké miké. Litindo oyo liboso ya Conseil d’Etat ekoki kosenga tango élai pé esengeli kozala
na avocat oyo ayébi yango malamu. Okoki kosenga bosalisi ya lisambisi (aide juridictionnelle).
Recours oyo ékopésa yo nzela ya kovanda séko na France té pé bakoki tango nionso kobengana pé
kozongisa yo na mboka na yo. Ekozala malamu, po na litindo oyo, kosenga na lingomba to na avocat
batéya yo.
3.3. Boboyi boyambi pé bosukisi bosengi ya ngunda
 Boboyi koyamba bosengi ya ngunda
OFPRA ékoki kozwa motindo ya boboyi koyamba ngunda na yo soki :
 mboka mosusu ya Union européenne épésaki yo bobatéli ;
 soki bapésaki yo bobatéli lolengé ya réfugié na mboka ni mboka épai wapi okoki kozala na bobangi
té pé bakoki kokamata yo lisusu.
Ozali na nguya ya koboya motindo oyo liboso ya CNDA.
Soki baboyi koyamaba bosengi na yo ya ngunda, okozala lisusu na makoki ya kovanda na mboka té pé
esengeli yo o longwa na France, ata osalaki recours liboso ya CNDA.
 Bosukisi bososoli ya bosengi ngunda
 Lolengé nini bakoki kusikisa bososoli ya ngunda
OFPRA ékoki kosukisa bososoli ya bosengi na yo ya ngunda soki :
 osangélaki yé botiki na yo ya bosengi ngunda mokolo ya lisolo to na mokanda ;
 okotisaki ngunda na yo na élaka ya mikolo tuku mibalé na moko (21) té to omilakisaki na lisolo té ;
 oboyi kopésa ba sango nionso ba sengi yo po na bososoli kindoki na yo ;
 soki bayébi esika ozali kovanda té, na ntina été okomiselaki bango adresse na yo ya ésika ozali
kovanda té.
Soki basukisi bososoli ya kindoki na yo, okozala lisusu na makoki ya kovanda na mboka té pé esengeli
yo o longwa na France.
 Bososoli lisusu kindoki
Soki basukisi bososoli ya kindoki na yo, okoki kosenga bafungola dossier na yo po basosola yango
lisusu na élaka ya ba sanza libwa (9) sima ya motindo ya bosukisi.
Po na yango, esengeli yo o kendé lisusu komilakisa na préfecture.
Na sima okozala na mikolo mwabé (8), kobanda mokolo oyo okendé na préfecture, po na kosenga na
OFPRA basosola lisusu kindoki na yo, bakofungola pe kobanda lisusu kotala makambo na yo na ésika
botikaki yango.
bMMN2015
15
Soki osengi bafungola pé basosola lisusu kindoki na yo na élaka ya ba sanza libwa, okozala lisusu na
makoki ya kovanda seko na mboka pé bakopésa yo attestation ya bosengi ngunda.
Kasi soki olékisi élaka oyo ya ba sanza libwa, bosengi na yo ya bososoli lisusu kindoki ba kotala yango
lokola bosengi ngunda ya sika (tala na éténi 3.4. Bosengi lisusu ngunda (réexamen).
3.4. Bosengi lisusu ngunda
Sima ya boboyi makambo na yo na CNDA to soki osali recours na élaka ya sanza moko té sima ya
boyambi motindo ya OFPRA, okoki kosenga lisusu ngunda na OFPRA (demande de réexamen) bobélé
soki ozali na « biloko ya sika » :
 uta motindo ya CNDA to liboso ya motindo oyo kasi oyé koyéba to kozwa sango kaka na sima ;
 pé ékoki kosembola bobangi ya minyoko na nzoto na yo to mitungisi oyo ékoki koyéla yo soki
ozongi na mboka na yo.
Okoki kosenga na lingomba to na avocat batéya yo na litindo oyo.
Esengeli yo o kendé komilakisa na préfecture pé kozwa mikanda nionso ékoki po na kosenga ngunda.
Na sima okozala na mikolo mwabé (8) kobanda mokolo oyo okéndaki komilakisa lisusu na préfecture
po na kokomisa bosengi na yo ya sika ya ngunda na OFPRA. Soki dossier na yo ezali ya kokoka té,
OFPRA ekosenga na yo obakisa biloko nionso biyé bizangi na kati na élaka ya mikolo minéi (4).
OFPRA na sima ékobanda bososoli ya yambo ya ngunda na yo kaka po na koyéba soki bandimi kotala
makambo na yo pé ékozwa motindo na élaka ya mikolo mwabé (8) sima boyambi dossier na yo. Na
tango ya bososoli oyo, ba kobengisa yo té po bayoka yo.
Na sima, OFPRA ékoki koyébisa yo ké baboyi kotala bosengi na yo ya ngunda ya sika soki makambo to
biloko ya sika okotisaki na kingunda na yo ékolendisa nguya ya kozwa bobatéli té.
Soki OFPRA éndimi kotala makambo na yo, ba kososola yango, lolengé ya litindo ya noki noki, soki
éloko épékisi batala makambo na yo na lolengé oyo té.
Soki oyo ndé mbala ya liboso o sengi lisusu ngunda pé soki préfecture ékanisi k’okotisi ngunda kaka
po ozali kokima ba zongisa yo na mboka na yo pé OFPRA éboyi kotala kindoki na yo, o kozala lisusu
na makoki té ya kovanda na mboka kobanda motindo ya OFPRA.
Soki oyo ndé mbala ya mibalé o sengi lisusu ngunda, okozala lisusu na makoki té ya kovanda awa.
Na ba ntina mibalé oyo, bakoki koboya kopésa yo attestation ya bosengi ngunda to koboya kobakisa
ba sanza na likolo, pé bakoki kozwa motindo ya kobengana yo na mboka oyo, ata osali recours liboso
ya CNDA.
bMMN2015
16
4. Nzela ya mosengi ngunda
4.1. Bosungi na bolandeli makambo ya mosengi ngunda
 Boyambi ya yambo pé bolakisi nzela
Po na kokotisa bosengi na yo ya ngunda na OFPRA, esengeli yo liboso o kendé kokomisa bosengi na
yo na Biro ya boyambi basengi ngunda ébengami guichet unique.
Esika oyo ya boyambi esangisi basali ya préfecture na oyo ya Biro ya botali makambo ya bapaya
(OFII), bayé bazali kuna po na koyamba pé kosalisa bino.
Bisika yango bizali tuku misato na minéi (34) na étando mobimba ya mboka (okoki kotala yango na
éténi ya suka).
Esengami té kozala na esika oyo bakoki kokomela yo (adresse ya kotinda pé koyamba mikanda) po na
kokomisa bosengi na yo ya ngunda na guichet unique.
Liboso ya kokendé na biro ya boyambi basengi asili, esengeli yo o kende komilakisa na lingomba oyo
esalaka boyambi ya yambo (pré-accueil), po na kosunga yo na ba nzela na yo. Okoki kozwa adresse ya
mangomba oyo na biro ya boyambi basengi ngunda (guichet unique).
 Mangomba oyo esalaka boyambi ya yambo
Misala ya mangomba oyo esalaka boyambi ya yambo ezali :
 kobakisa makambo oyo ba sengi na formulaire ya bosengi ngunda éyé ézali informatizé pé
kozongisa biyano na mituna miyé mitali kombo pé libota na yo ;
 kozwela yo élaka na biro ya boyambi basengi ngunda pé kopésa yo ébiangéli (convocation), oyo
ékolakisa yo ésika, kopésa yo mokolo pé ngonga oyo ésengeli yo o kende na guichet unique. Elaka
oyo ekoki koléka mikolo misato (3) té kobanda mokolo oyo okéndaki komilakisa na lingomba.
Bakoki kolékisa élaka oyo na mikolo zomi (10) soki bato bazali ébélé ;
 kokanga yo ba foto ya mikéi bakosenga yo na biro ya boyambi basengi ngunda.
Makambo nionso bakomi na dossier na yo bakokomisa yango lolengé ya informatiki na guichet
unique.
ANGELE : Esengeli yo o tosa mokolo pé ngonga bakomi na convocation. Soki oyéi na ngonga té, ba
koyamba yo té pé ékotinda yo obandéla lisusu kokendé na lingomba ya boyambi ya yambo po na
kozwa élaka esusu.
 Ntina ya biro ya boyambi basengi ngunda
Boyambi bosengi na yo ya ngunda na guichet unique ekosaléma na biténi misato.
Na éténi ya liboso, mosali ya préfecture alendisi makambo nionso oyo lingomba ya boyambi ya
yambo ékomisi na biro ya boyambi basengi ngunda (guichet unique).
Mosali yango akokamata bilembo na yo ya misapi zomi (10)1 pé kotuna yo mituna po na koyéba ba
nzela nini olékaki kobanda mboka na yo, pé po na koyéba mboka nini ékoki kozala na mokumba ya
1
Kobanda nkola ya zomi na minéi (14).
bMMN2015
17
botali makambo na yo na ngunda (tala na éténi ya 2.1 Koyéba mboka nini ezali na mokumba ya
kotala makambo na yo ya ngunda).
Na sima ya éténi oyo ya yambo, ba kosangela yo na lolengé ya litindo oyo bakoki kososola bosengi na
yo ya ngunda.
Soki makambo ya ngunda ezali na mokumba ya mboka mosusu ya lisanga ya Europa, bakosala ktindo
éy’ébengami « Dublin III » (tala na éténi 2.1. Koyéba mboka nini ezali na mokumba ya kotala
makambo na yo ya ngunda).
Soki makambo na yo ya ngunda ezali na mokumba ya mboka France, OFPRA ndé moto ékotala yango,
na litindo éy’émeseni (procédure normale) to na litindo ya noki noki (procédure accélérée). Na litindo
ya noki noki, elaka ya bososoli kingunda na OFPRA ezalaka ya mikolo zomi na mitano kasi makoki
ekozela lolengé moko na ba litindo nionso mibalé.
Bakotia na mbala moko bosengi na ya ngunda na litindo ya noki noki, na guichet unique, na ba
ndakisa mibalé :
 soki ozali moto ya ékolo éy’étosaka makoki pé bonsomi ya bato (pays d’origine sûr) (préfecture
ékotangela yo ba mboka yango to tala yango na site internet ya OFPRA) ;
 soki ba ndimelaki yo té na OFPRA pé na CNDA na tango osengaki ngunda mbala ya liboso pé ozali
lisusu kosenga ngunda.
Bakoki kotala bosengi na yo ya ngunda na litindo ya noki noki, na guichet unique, soki :
 oboyi ba kamata yo bilembo na yo ya misapi ;
 ozali koluka kokosa bakonzi na kolakisa bango mikanda ya mayuya, obubaki lokuta na mituna
basengaki yo to obombélaki bango ba sango to mikanda ;
 okotisaki ngunda ba mbala ébélé na ba kombo misusu ;
 olékisaki mikolo ébélé uta boyingeli na yo na mboka France po na kosenga ngunda (mikolo nkama
na ntuku mibalé (120) éléki) ;
 osengaki ngunda kaka po ozali kokima bazongisa yo na mboka na yo ;
 bozali na yo na mboka France ekoki kobulinginya mitindo, bokengi to bokimia ya léta.
Na sima soki basili kokomisa bosengi na yo, bapési yo mokanda oyo élaki bosengi na yo ya ngunda
(attestation de demande d’asile) ya sanza moko. Na élaka yo, esengeli yo o bakisa makambo oyo ba
sengi yo na formulaire na yo pé o tinda yango na OFPRA (tala éténi 3-1).
Na éteni ya mibalé, mosali moko ya OFII a kotuna yo mituna po na koyéba makambo ya nzoto pé
bomoi na yo (tala éteni 4.1. bosungi na bolandeli makambo ya mosengi ngunda). Mituna yango ékoki
kozala po na koyéba ba ntina ya bosengi na yo ya ngunda té, kaka OFPRA moto ékotala ba ntina oyo.
Soki ozali na esika ya kovanda té pé osengi bosungi po na ndako, mosali oyo akolukela yo ésika ya
kovanda wapi akoki kotinda yo (tala éteni 4.2. Bofandeli ya mosengi ngunda).
Yango ékopésa yo makoki ya kozua mbongo ya lisalisi po na bato ya ngunda (allocation pour
demandeur d’asile) (tala na éteni 5.1. Mbongo ya lisalisi po na mosengi ngunda).
 Bosungi na bolandéli makambo na sima tango osilisi koléka na guichet unique
Na sima tango osilisi koléka na guichet unique, ba kokanela yo bonsungi na bolandéli ba nzela na yo
na esika ozali kovanda, soki ozali kovanda na esika oyo bayambaka ba sengi asili (CADA) to na ésika
ya kovanda mwa mikolo ya nyilé (ezali lokola hôtel té).
bMMN2015
18
Soki ozali kovanda na bisika biyé té, bosungi na bolandéli makambo na yo ékosaléma na lingomba
épai wapi OFII ékotinda yo.
Bosungi oyo ekopesa pé nguya ya kozala na esika ya koyamba mikanda na lisalisi po na kobongisa
mikanda ya ngunda esengeli o komisa na OFPRA.
 Lisalisi bakopesa na tango ya boyambi
Na tango ba kopesa yo élaka po na kokendé kokomisa dossier na yo ya ngunda na guichet unique,
OFII ékokanela yo bosungi na oyo étali esika ya kovanda (offre de prise en charge). Kaka sé soki o
ndimi bosungi oyo bakanéli, ndé o kozwa lisalisi nionso oyo bapésaka na boyambi, tango nionso ozali
na litindo ya asili.
Lisali yango etali :

bofandeli na esika bayambaka ba sengi ngunda (CADA) to esika ya kovanda mwa mikolo, po
na yo pé, soki ozali na yango, libota na yo mobimba ;

bosungi na bolandeli pé botambwisi makambo na yo ya kingunda pé boyingeli na makoki ya
bokolongono ;

mbongo ya lisalisi sanza yonso (épésamaka na bato ya ngunda - ADA), motuya na yango
ékokinya na bonéné ya libota na yo.
Soki oboyi kondima bosungi po na bofandeli oyo bakanéli yo, o kozwa ata lisalisi moko té bapésaka
na tango ya boyambi to wuti kotanga.
Bosungi po na esika ya kovanda ba kaneli yo épésamaka kaka na bato bazali kosenga ngunda. Boyé
okokoka lisusu té kozwa yango soki motindo ezwamaki libéla na bosengi na yo ya ngunda. Soki
mboka mosusu ya Europa ezali na mokumba ya kotala bosengi na yo ya ngunda, o kozwa lisalisi oyo
tèè tango ba kotinda yo na mboka oyo.
 Boyébi ba mposa ya moto na moto na basali ya guichet unique
Na tango o koléka na guichet unique pé sima ya kokomisa kingunda na yo, mosali moko ya OFII
akoyamba yo po na koyéba ba mposa na yo.
Lisolo ékozala sékélé.
A kobanda kotuna yo mituna minso po na koyéba ba mposa na yo na oyo étali lisalisi bapésaka na
tango ya boyambi. Soki makambo na yo esengi bongo, mosali ya OFII a kotinda yo na esika ya
kovanda éy’ékokinyi na yo.
Okoki kondima to koboya kopésa biyano to na mituna. Soki oboyi kozongisa biyano na mituna, léta
ékozala na foti té soki bapési yo ndako ey’ékokanyi na ba mposa na yo té to boyambisi makambo na
yo na OFPRA té.
Soki ozali na mikanda ya monganga oyo oyéi na yango na France, mosali ya OFII akoyambisa yango
na boyébani té na monganga ya OFII, yen dé moto a kozwa mokano ya komekinya lolengé ya bosungi
yo na oyo étali bofandéli. Soki ozali koyaka nzoto pasi, ba kotinda yo esika ya kosalisa nzoto to na
esika bayambaka bato noki noki na lopitalo ya pembeni.
Soki mosali ya OFII alomoli ba mposa oyo makambo na yo esengi, akoki, na bondimi na yo, koyébisa
yango na à OFPRA. Soki basali boyé, ezali kaka po na kobongisa lolengé ya koyamba yo na tango
bakoyoka yo po na bososoli kindoki na yo na OFPRA (ndakisa, kobongisa boyingeli po na ba koka
(handicapés), kopésa yo moto na yé alobaka monoko ya bilembo ya ba baba). OFPRA ndé moto
ékotal bobongisi nini ékokanyi na ba mposa na yo.
Basali botéi (travailleurs sociaux) ya ésika ozali kovanda to mangomba oyo ékosunga yo na bolandeli
makambo na yo ya mikanda, bakolandela botali ba mposa makambo na yo esengi tango nionso
bososoli ya bosengi na yo ya ngunda ékowuméla.
bMMN2015
19
4.2. Bofandeli ya mosengi ngunda
 Bisika ya kovanda
Bisika ya kovanda ézali 50 000 po na bato basengi ngunda, to na CADA, to na ésika ya kovanda mwa
mikolo (hébergement d’urgence) na étando mobimba ya France. Bisika ya kovanda mwa mikolo
ékésana : ékoki kozala ba ndako, bofandeli ya bato banso to ba elalelo (chambres) na hôtel. Bisika
yango ezali kaka po na bato bazali kosenga ngunda na libota na bango.
Po na bapesa yo esika ya kovanda, esengeli o zala na mokanda oyo elakisi k’osengi ngunda
(attestation pour demandeur d’asile). Bato oyo bosengi na bango ya ngunda ezali na mokumba ya
mboka mosusu ya lisanga ya europa (Union européenne) bakoki koyingela na bofandeli ya CADA té.
Na CADA pé na bofandéli ya mwa mikolo, bokokabola na bato to mabota misusu bisika lokola (kuku,
kikoso, likomba).
Na ba CADA pé ndambo ya bisika ya kovanda ya mwa tango, okozwa bosungi na bolandeli makambo
na yo ya mikanda (bosungi na litindo ya bosengi ngunda), pé ya bomoi (bokolongono, kélasi ya bana,
etc.). Bosalisi oyo efutamaka na mbula matari. Bisika oyo ya kovanda po na basengi ngunda
ekambami na ba mangomba.
 Bolakisi nzela ya ésika ya kovanda
Lisalisi oyo bazali kopesa na tango ya boyambi, pé na oyo étali bofandeli, okozwa yango na OFII oyo
ezali o ntéi ya guichet unique épai okendaki kokomisa bosengi na yo ya ngunda. Soki oboyi bosungi
na oyo étali esika ya kovanda (offre de prise en charge) bakanéli yo, okokoka lisusu té kozwa mbongo
ya lisalisi ba pésaka na mosengi ngunda (ADA).
Soki o ndimi bosungi oyo, OFII ékokanéla yo, soki ba ndako ya pamba ezali, ésika na CADA to na
esika ya kovanda ya mwa mikolo. Soki ba ndako ya pamba ezali té, OFII ékolakisa yo nzela ya ba
mangomba épai kokendé po ba lukéla yo esika ya kovanda na hôtel na tango ozali kozela ndako.
OFII moto ékotala bosengi na yo ya ndako éngébéné na motango ya ba ndako ezali na bato té na
étuka ya département, ya région to na étando mobimba ya mboka.
Bakoki kokanéla yo ndako oyo ezali o libanda ya département to région épai wapi okotisaki
bosengi na yo ya ngunda. Soki oboyi ndako oyo bakanéli yo, okokoka lisusu té kozwa ADA pé ba
kokanéla yo esika mosusu té ya kovanda bapésaka na bato bazali kosenga ngunda.
Soki ba kanéla ata esika moko ya kovanda té, esengeli yo o benga, mikolo minso na ndako ya moké
po na koloba na singa (cabine téléphonique), 115, limelo oyo ezali ya pamba. O kopesa kombo na yo
pé esika ozali ko benga, ba kozuela yo esika ya kolala po na butu pé ya esika ya kovanda mwa tango.
Limelo oyo ya 115 bato ébélé ba bengaka. Soki moto ayambi té, kozanga kobenga mbala ya sima té.
Kasi, soki oboyi esika ya kovanda oyo OFII ékanéli yo, 115 ékokoka koyamba yo kaka sé soki ozali na
pasi ya bokono, ya moto to ya bomoi.
 Bobimi na ndako
Soki ba ndimi yo ofanda na esika bayambaka bato bazali kosenga ngunda, okozala na lisalisi oyo
tango nionso litindo na yo ya ngunda ekowuméla, pé, soki bandiméli yo na OFPRA té, na tango
okosala recours liboso ya CNDA.
bMMN2015
20
Soki ba ndiméli yo na OFPRA to na CNDA, esengeli yo obima na centre na elaka ya ba sanza misato,
bakoki kobakisela yo sanza misato na likolo. Soki ba ndiméli yo té, okozala na sanza moko na
kolongwa na centre.
Soki ovandi seko na esika ozali kovanda sima ya ba élaka oyo, kalaka mokambi étuka (préfet) ya
département a kosengela yo obima kuna. Pé, soki o longwé kaka té na centre, préfet a kozala na
nguya ya kofunda yo na zuzi po azwa motindo noki noki (en référé) ya kobengana yo na esika ozali
kofanda.
Soki ba ndiméli yo té na OFPRA to na CNDA, okoki kosenga bosalisi po na ozonga mboka na yo (aide
au retour volontaire) (tala éteni 6.2. Bosalisi po na kozonga mboka na yo).
bMMN2015
21
5. Makoki ya basengi ngunda
5.1. Mbongo ya lisalisi po na mosengi ngunda (ADA)
Lisalisi oyo ebengami (ADA) esalami namobéko ya le 29 juillet 2015 eye ebongoli makoki ya ngunda.
Yango ekitani, kombanda mokolo ya le 1er novembre 2015, mbongo oyo ba sopélaka bato ya ngunda
(ATA) pé lisalisi oyo bazalaki kozwa ba suka sanza nionso po na kolia (AMS).
Lisalisi oyo épésami na OFII pe efutami na Biro ya misala pé ya bofuti (Agence de services et de
paiement).
Lisalisi oyo épesami na mosengi ya ngunda na tango bazali kososola bosengi ya ngunda to tèè mokolo
botindi yé na mboka mosusu oyo ezali na mokumba ya kotala bosengi ya ngunda, pé na bato bazwi
bobatéli ya mwa tango pe na ba oyo bazwi mikanda ya kovanda engébéné na motindo L. 316-1 ya
CESEDA (bato banyokwami na boumbu to na bondumba).
 Mibéko po na kozwa mbongo ya lisalisi
Po na kozwa ADA, esengeli yo :
1- ozala na attestation ya bato basengi ngunda to mokanda ya kovanda na mboka lolengé ya :
a) mosengi ngunda oyo a sengi ngunda na yé na France (motindo L.741-1 du CESEDA),
b) mosengi ngunda oyo azali na litindo ya « Dublin III » (motindo L.742-1 du CESEDA),
c) moto oyo azwi bobatéli ya mwa tango (motindo L.743-1 du CESEDA),
d) mopoya oyo anyokwami na moumbu to na bondumba (traite des êtres humains ou du
proxénétisme) (motindo L.316-1 du CESEDA) ;
2- ozala na mbula zomi na mwabé (18) ;
3- soki ozali mosengi ngunda, kondima mibéko nionso na oyo étali bosungi na tango ya boyambi OFII
ékanéli yo.
 Ndengé ya kosenga lisalisi
Soki ozali mosengi ngunda, bakopésa yo mbongo ya lisalisi oyo, na sima ya elaka oyo okendaki
kokomisa bosengi na yo ya ngunda na guichet unique pé soki o ndimi kokendé kovanda na ndako oyo
ba kokanéla yo na OFII.
Ba kobanda kosopéla yo mbongo ya lisalisi sé na sima ya bokotisi bosengi na yo ya ngunda na OFPRA,
na élaka ya mikolo tuku mibalé na moko (21) kobanda mokolo yo okendaki kokomisa bosengi na yo
ya ngunda.
Soki makambo na yo etangami na ba éteni 1- c) pé d), esengeli yo o senga lisalisi oyo na biro ya OFII
ya esika o kobanda koyamba mikanda (cf. tanga ba biro ya OFII na nsuka ya buku).
Ba kopesa yo formulaire po na kosenga lisalisi. Tango osilisi kobakisa makambo ba sengi pé kozongisa
biyano na mituna ba tuni yo, o bakisa pé mokanda oyo préfecture épésaki yo ya kovanda na mboka,
oyo ya ndako, oyo étali bonéné ya libota na yo, o zongisi yango na OFII.
bMMN2015
22
 Motuya ya bongo
Po na kozwa ADA, esengeli yo o lakisa ké mbongo oyo ozali na yango éléki motuya ya mosolo oyo
mbula matari épésaki na bayé bazali na éloko té (RSA).
Po na koyéba motuya ya mbongo ya lisalisi ba kopésa yo, bakotala bonéné ya libota na yo, mbongo
oyo ozali na yango pé ndako ozali kovanda.
 Bosopéli mbongo
Ba kopésa yo mbongo ya lisalisi oyo tèè tango bakozwa motindo ya suka na oyo étali bosengi na yo
ya ngunda, soki ozwi motindo OFPRA pé oboyi yango té na élaka ya sanza moko (mobéko L.731-2 du
CESEDA) to, soki osalaki recours, motindo ya CNDA.
Bakokata bosopéli ya ADA na suka ya sanza elandi sanza oyo ya boyambi motindo ya libéla na oyo
étali bosengi ya ngunda, to tèè mokolo ba kotinda mosengi ngunda (to soki ya bobulangani) azali na
litindo ya « Dublin III » na mboka mosusu oyo ezali na mokumba ya makambo na yé.
Soki bandiméli yo na bobatéli ya mwa tango, okozwa ADA tango nionso bobatéli oyo ya mwa tango
ékouméla.
Soki ozali moto anyokwami na boumbu to na bondumba (mobéko L. 316-1 ya code to tangi
likolo), okozwa ADA na ndembé ya mbula moko kobanda mokolo oyo osengaki yango, pé okolandela
bozwi yango tango nionso mokanda ya kovanda na mboka ekozala ya kokufa té.
Bakoki :
 Kozwa motindo ya bopémisi bosopéli ya lisalisi soki, otiki ndako ozali kovanda na ntina té, o tosi
motindo ya komilakisa na ba konzi té, o zongisi biyano té na mituna ba sengi to ozalaki té mokolo
ba bengisaki yo po na lisolo po na litindo ya asili ;
 Kokata lisalisi soki okosaki na motuya ya mosolo na yo to obubaki lokuta na oyo étali libota na yo to
ozali na ezaleli ya yauli to ozangaki botosi na mibéko ya kati na esika ozali kovanda ;
 Koboya kopesa yo lisalisi soki ozali kosenga lisusu ngunda sima ya boboyi bosengi na yo ya yambo
to soki osengi lisalisi na sima mikolo penza, na ntina té.
 Recours
Esengeli yo o yébisa na OFII bonbongoli ékoki koyingela na makambo na yo, ezali makoki na yo ya
kovanda na mboka, ezala libota na yo, mosolo na yo to mosala na yo.
Soki olingi koboya motindo OFII ézwi na oyo étali ADA, ozali na nguya ya kosal recours na OFII, pé na
sima o liboso ya libanda lia bosambi makambo (tribunal administratif).
5.2. Kotanga kelasi
Boyingeli na matéya po na libota ya bato ba sengi ngunda ezali lolengé moko na oyo ya ba falansé.
Engébéné na code ya matéya (éducation) (motindo L. 111-2) « etindami na mwana nionso kotanga
kelasi, po na kosunga lolengé fami ékobokolo yé, botéi na yé ».
Bazali kolamuisa o makanisi ké « etindami na bana nionso, ya mwasi pé mobali, falansé pé mopaya,
kobanda na mbula motoba tèè na zomi na motoba, kotanga kélasi » (motindi L. 131-1 ya code to
tangi liboso).
Kokomisa mwana na étéyélo ya mabandela esalémaka na mairie. Esengeli yo opesa mikanda miyé
milakisi k’ézali mwana na yo, ya ndako na yo pé ya mangwélé.
bMMN2015
23
Po na kokomisa mwana na étéyélo ya ibalé na ya isato (collège to lycée) esengeli yo o kendé mbala
moko na étéyélo yango eye ezali pénépéné na esika ozali kofanda.
Lingomba ezali kosunga yo na bolandeli makambo na yo po na mikanda na ba biro pé botéi, ezala ya
ésika ozali kovanda to lingomba esalaka na OFII, ékoki kosalisa yo na nionso oyo.
5.3. Lisalisi po na kobika na bokono
 Kosalisa nzoto noki
Na tango ozali kozila bobatéli bwa léta po na nzoto (protection sociale) éyé épésamaka na bato
basengi ngunda loléngé ya ébatéli ya yambo (CMU), okoki ko kendé na bisika wapi kotalisa nzoto na
lopitalo (PASS). Ba minganga bakosunga yo pé kopesa y oba nkisi ofélé.
Epai esusu, mangomba bazali na bisika okoki kokendé po na bokono ya mino, ya miso to ya moto ata
kozali naino na bobatéli bwa léta té
Engébéné na esika ozali kovanda, ba centre ya PMI eyambaka bana po na kotalisa nzoto pe kolanda
mangwélé na bango, pé ba centre ya planification pé botéi ya libota po na ba mama (mayébisi na oyo
étali bokati zemi na bolingi pe kolandela makambo na bango sima ya boboti). Okoki kozwa lisalisi oyo
yambo ya bozwi CMU.
 Lisalisi ya léta po na kobika na bokono (CMU)
Lokola ozali mosengi ngunda, okoki kozwa ébatéli ya léta ya yambo (CMU de base) na ya kobakisama
(CMU complémentaire) kobanda mokolo oyo okendaki kokomisa bosengi na yo ya ngunda, soki
olakisi attestation ya bosengi ngunda oyo bapésaki yo na guichet unique, obakisi na attestation ya
esika oyambaka mikanda.
Yango ekopesa yo nguya ya kozwa bosungi na bokono pé okofuta éloko té na tango ya kotalisa nzoto
épai ya monganga to na lopitalo po na yo moko, molongani pé bana na yo.
Po na kozwa CMU, eengeli yo o kendé na Caisse primaire d’assurance maladie (CPAM) eye ezali
pembéni na esika ovandaka. Okoki kosenga na lingomba épai ozali kovanda to na oyo elandelaka
makambo na yo ya ngunda, basunga yo na ba nzela oyo to kosenga ba sunga yo na ba mangomba
misusu, na mosali botéi ya commune to intercommunal to na mosali botéi ya lopitalo.
Makoki na yo na CMU ya yambo ékobanda na mokolo oyo osengi yango, élaka ezalaka té pé bakoki
kokata yango té. Makoki po na CMU ya kobakisama ezali po na mbula moko. Ebongi ndé kosenga ba
bakiselaya yo ba sanza na likolo mbula na mbula na makoki na yo ya CMU ya kobakisama.
CPAM ékoki kosenga na yo na sima o tindela bango mikanda misusu ya kobakisa na dossier na yo po
na bapesa yo kalati ya bokolongono ébengami « carte Vitale ».
5.4. Kosala mosala
Lokola mosengi ngunda, ba koki kopesa yo nzela po na kosala mosala soki OFPRA, po na ba ntina oyo
étali yo té, éyanoli yo té na élaka ya ba sanza libwa (9) kobanda mokolo oyo okotisaki bosengi na yo
ya ngunda (motindo L. 744-11 ya CESEDA).
bMMN2015
24
Boyé, sima ya bososoli dossier na yo po na koyéba soki o tondisa mibéko mibalé oyo, okoki na
bolakisi bosengi na yo ya kozwa nzela ya kosala mosala na mosalisi na yo, kosenga bapesa yo nzela ya
kosala mosala na préfecture ya département na esika ovandaka.
Mokambi étuka (préfet) ndé moto akozwa motindo na bosengi na yo ya bopési nzela ya kosala
mosala pé akosangela mosalisi na yo na yo moko.
Soki a ndimeli yo, préfet akotinda ndingisa po osala mosala koléka ba sanza misato (3) to po na
misala na mwa eleko (saisonnier) na OFII.
Bakoki koboya kopesa yo nzela yo kosala mosala, soko misala mizali ébélé té na région épai ozali
koluka osala mosala na yo, kaka sé soki mosala o lingi kosala étangami o ntéi ya misala mizali pasi po
na kozua moto akoki kosala yango.
Soki ozali na ndingisa ya mwa tango po na kosala mosala, na tango ya bobuki mokanda ya boyokani
(contrat de travail) na foti na yo té, to soki mokanda ya boyokani ezalaki na ndelo (contrat de travail
à durée déterminée) to ya mwa mikolo (intérim), okoki kokende komikomisa lokola mosengi mosala
na Pôle emploi.
Na suka, soki ozali kosala mosala, ozali na nguya ya kosenga, lolengé ékomami na buku ya mibéko ya
mosala (code du travail), oyékola mosala (formation professionnelle).
bMMN2015
25
6. Nini ekoléka soki baboyi kondima bosengi ya
ngunda na makoki ya kovanda seko na mboka
6.1. Motindo ya OFPRA to ya CNDA boboyi ngunda
Soki OFPRA endimeli yo té pé osali recours té to soki CNDA éboyi recours na yo, okozali lisusu na
makoki ya kovanda séko na mboka té. Esengeli yo o longwa France, atako okomi (pourvoi en
cassation) na Conseil d’Etat po na koloba été oboyi motindo CNDA ézwi.
6.2. Bosalisi po na kozonga mboka na yo
Préfecture ékopésa yo motindo po na koyébisa yo k’ozali lususu na makoki ya kovanda na mboka té
na mokanda po na olongwa mboka (OQTF). Motindo oyo ékolimbola yo pé, tango mosusu, élaka oyo
ozali na yango, po na kolongwa yo moko mboka (sanza moko). Na elaka oyo, okoki kosenga bapesa
bosalisi po na kozonga mboka na yo (aide au retour volontaire). Po na yango, esengeli yo o kamata
elaka na OFII.
 Bosalisi po na kozonga mboka
Bosalisi po na kozonga mboka ezali po na kokasola bokéi ya bapaya bazali na makoki ya kovanda na
France, oyo ba lingi kozonga na mboka na bango.
Bosalisi oyo épésami na OFII po na kolongisa bozongi ndengé élongobani, ékangi :
 bosungi na oyo étali mikanda pé biloko po na bobongisi mobembo ya bozongi mboka ya mozwi
bosalisi na libota na yé :
- bobombisi tiké ya bokumbi ;
- bosungi na bozwi mikanda ya mobembo ;
- kolongwa esika ozali kofanda na France po na kokendé na aéroport na France ;
- boyambi pé bosungi, tango ya bolakisi mikanda ya mobembo na aéroport.
 bofuti mbongo ya bokumbi yo na biloko na yo kobanda esika bozali kovanda na France tèè bokomi
na yo na mboka ya bozongi ;
 mbongo ya bosalisi oyo bakosopéla mopaya mbala moko, na tango ya bozongi.
 Bosalisi na oyo étali mosala
Na bosalisi oyo ya bozongi mboka, bakoki kokanéla bapaya oyo bazongi mboka na bango bosungi na
oyo étali esika ya kozwa lifuta.
Bosalisi oyo, ékoki pé kopésama na bato baboyi kondima makambo na bango ya ngunda na libota na
bango.
bMMN2015
26
Bosalisi oyo ezalaka lolengé misato. Engebéné na makambo pé ba mposa ya bato bazali kozwa yango,
bakoki soko kopesa bango moko ya bosalisi oyo soko kosangisa yango misato :
 Bosalisi na oyo étali bomoi na bokomi (éteni 1) ;
Bosungi bakopesa noki noki na bokomi, na biloko to na mosolo, ékoki kozala bobongisi ndako to
lisalisi bofandeli na eleko mokusé, bosungi na oyo étali bokolongono, kélasi ya bana to biloko ya
kélasi.
Ekoki pé kozala bosungi na bolandeli makambo mwa tango, ndakisa, koyéba ba mposa ya libota.
 Bosalisi na oyo étali mosala (éteni 2) ;
Yango ekoki kozala :
- lisalisi po na kozwa mosala na mboka ya bozongi ;
- lisalisi po na koluka mosala ;
- lisalisi po na koyékola mosala.
 Lisalisi po na kokéla kompani (éteni 3).
6.3. Bozongi mboka na yo na makasi
Soki ozalaki na elaka ya sanza moko po na kolongwa mboka pé olongwé mboka, ata bosalisi po na
kozonga mboka osengaki té na OFII, ata recours po na koboya OQTF osalaki té, ozali kovanda na
mboka France na bosembo té. Bakoki kobengana yo na makasi na ba pulusu. Motindo oyo ya
bobengana yo na makasi bakoki kozwa yango elongo na botii yo na esika basimbaka bato mwa
mikolo (centre de rétention administrative) po na bozongisi yo na mboka na yo.
Soki bapesaki yo motindo ya OQTF na elaka ya kozonga yo moko mboka na yo té, ozali lisusu na
makoki ya kovanda mboka té kobanda mokolo oyo oyambaki motindo pé bakoki kobengana yo na
makasi.
Okoki koboya OQTF liboso ya tribunal administratif na elaka ya sanza moko kobanda mokolo
oyambaki motindo oyo (mikolo mibalé soki OQTF ezalaki na élaka té ya bolongwi). Po na kosala
recours oyo, okoki kosenga lisalisi ya bosambisi (aide juridictionnelle) na tribunal administratif, eye
ezali na elaka ya ba sanza misato po na kokata likambo. Kasi, soki batiaki yo na centre ya rétention,
tribunal administratif ékozala kaka na elaka ya mikolo misato.
Recours po na koboya OQTF épémisaki motindo oyo : bakoki kobengana yo té na ndembé ya elaka
oyo ozali na yango po na kosala recours pé, soki oyambisaki recours liboso ya tribunal administratif,
liboso ezwa motindo.
Prefet akoki pé kozwa motindo ya kobengana yo na makasi (APRF) oyo okoki koboya na elaka ya
mikolo mibalé liboso ya tribunal administratif. Bongo tribunal ékozala na élaka ya mikolo misato po
na kozwa motindo. Recours oyo épémisaka motindo ya kobengana yo na makasi
bMMN2015
27
7. Makoki ya bazwi bobatéli
Soki ba ndimeli yo lokola réfugié to bapési yo bobatéli lolengé ya protection subsidiaire to statut ya
apatride, okomi sik’oyo o nse ya bobatéli ya bakonzi ya France.
Soki ozali réfugié to ozwi protection subsidiaire, okoki lisusu té komilakisa na bakonzi ya mboka na yo,
to kozonga na mboka na yo po ozali na bobangi.
OFPRA ékopésa ya bobatéli na bolandéli pe botambwisi ya makambo na yo na oyo étali mikanda pé
makoki, élingi koloba été, biro oyo moto ékobanda kopésa yo mikanda ya état civil na mikanda
misusu, sima ya bolendisi état civil na yo.
7.1. Makoki ya kovanda na France
Ba ndiméli yo lokola réfugié, ozali na nguya ya bozwi mokanda ya mbula zomi ba mbula zomi nionso
oyo ékopesa yo nzela ya kotambola na bonsomi na étando mobimba ya France.
Na tango okoyamba mokanda po na koyébisa yo ké bandiméli yo lokola réfugié, esengeli yo okende
na préfecture ya esika boyambaka mikanda. Na elaka ya mikolo mwabé (8) kobanda mokolo oyo
osengaki mokanda ya bofandi, préfecture ékopesa yo récépissé ya liboso ya sanza motoba (6) oyo
bakomi « reconnu réfugié ». Récépissé oyo ékopésa nguya ya kosala mosala o longi. Ba kobakisela yo
ba sanza motoba na likolo tango nionso ozali kozila mokanda na yo ya mbula zomi.
Ba ndiméli yo na lolengé ya protection subsidiaire, ozali na nguya ya bozwi mokanda ya mbula
moko, pé na sima ya mbula mibalé, oyo ékopésa yo nzela ya kotambola na bonsomi na étando
mobimba ya France.
Na tango okoyamba mokanda po na koyébisa yo ké bapési yo bobatéli, esengeli yo o kendé na
préfecture ya esika boyambaka mikanda. Na elaka ya mikolo mwabé (8) kobanda mokolo oyo
osengaki mokanda ya bofandi, préfecture ékopésa yo récépissé ya liboso ya sanza motoba (6) oyo
bakomi « a obtenu le bénéfice de la protection subsidiaire ». Récépissé ékopesa yo nguya ya kosala
mosala olingi.
Ba kobakisela ba sanza na likolo tèè tango ba kopesa yo mokanda na yo ya bofandi. Liboso mokanda
oyo ekufa, esengeli yo o kendé na préfecture po ba bakisela yo ba sanza na likolo.
Bakoki tango mosusu, soki mibéko esengi bongo, kobotola yo mokanda na yo ya bofandi soki OFPRA
to CNDA ésukisi bobatéli to soki oboyi yo moko bobatéli.
Ba ndiméli lokola apatride, ozali na nguya ya bozui mokanda ya mbula moko, ba mbula nionso, oyo
ékopésa yo nzela ya kotambola na bonsomi na étando mobimba ya France.
Na tango okoyamba mokanda po na koyébisa yo ké bapési yo bobatéli, esengeli yo o kendé na
préfecture ya esika boyambaka mikanda. Préfecture ékopésa yo récépissé ya liboso ya sanza motoba
(6) oyo bakomi « reconnu apatride ». Récépissé ékopesa yo nguya ya kosala mosala olingi.
bMMN2015
28
Ba kobakisela ba sanza na likolo tèè tango ba kopesa yo mokanda na yo ya bofandi. Liboso mokanda
oyo ekufa, esengeli yo o kendé na préfecture po ba bakisela yo ba sanza na likolo.
Na sima ya ba mbula misato, bakoki kopésa yo mokanda ya mbula zomi ba mbula zomi nionso.
Kasi, préfecture ékoki koboya kopésa yo mokanda ya bofandi, soki bozali na yo na France ékoki
kobulinginya mitindo.
7.2. Bofandi na mboka ya libota
 Makoki ya kovanda na mboka ya libota
Soki ozali réfugié, bayé bakoki kozala na nguya ya kozwa mokandana mboka ya mbula zomi ékozala :
 molongani oyo obalana na yé to moto oyo bosangani na Pacs, soki azali na mbula zomi na mwabé
pé soki libala to Pacs bosala yango yambo ya bokotisi bosengi ya ngunda to, soki té, bosala yango
uta mbula moko pé soki bozali naino ;
 molongani oyo bobalana té, soki azali na mbula zomi na mwabé pé ozalaki kovanda na yé, yambo
ya bokotisi bosengi na yo ya ngunda ;
 bana na yo, sima ya mbula oyo bakokisi mbula zomi na mwabé to na mbula zomi na motoba soki ba
lingi kosala mosala ;
 ba boti na yo (oyo ba boti yo), soki ozali naino mwana moké pé obala té.
Bato ya libota na yo oyo to wuti kotanga ba sengeli kokendé na préfecture ya ésika bovandaka.
Molongani na yo ya libala, moto oyo bosangana to makango na yo na bana na yo ya miké bakoki
kozwa statut ya réfugié na OFPRA, éngébéné na motindo ébengami « unité de famille ». Motindo oyo
ezalaka té po na bana bakokisi mbula zomi na mwabé pé baboti (ascendants).
Soki ba ndiméli yo lolengé ya protection subsidiaire, bayé bakoki kozwa mokanda ya kovanda na
mboka ya mbula moko, ékozala :
Motindo éyé ébengami « unité de famille » ezalaka té po na bato ya libota ya moto azwi bobatéli
lolengé ya protection subsidiaire.
Soki ozali apatride, bayé bakoki kozwa mokanda ya kovanda na mboka lolengé moko na yo, ekozala :
bMMN2015
29
Motindo éyé ébengami « unité de famille » ezalaka té po na bato ya libota ya moto azali apatride.
 Makoki ya bosangisi esika moko na libota
Soki libota na yo ezali kovanda o libanda ya France na tango bawuti kopésa yo bobatéli, okoki
kobengisa bango na France éngébéné na litindo éy’ébengami « réunification familiale » kobanda
mokolo oyo owuti kozwa bobatéli pé ba kosenga na yo té ké ozala na mosolo to ndako. Bato ya libota
okoki kobengisa :
pé soki libala to Pacs bosala yango yambo ya bokotisi bosengi ya ngunda ;
 bana na yo, oyo naino balékisi mbula zomi na libwa(19) pé ba bala té ;
Bato ya libota na yo ba sengeli kozwa, po na koyingela na poto, visa ya bokiti koléka sanza misato na
bakonzi ya ambassade to ya consulat, bayé basengeli kozwa motindo na élaka mokusé.
Bakoki koboya obengisa libota na yo soki osaleli mibéko ya mboka oyo té, na oyo étali lolengé ya
kozala na libota na France. Lokola pé bakoki koboya oyamba libota na yo soki bozali na yo na France
ekoki kobulinginya mitindo to bikimia ya léta.
Soki obalanaka na molingani na yo sima ya bokotisi ngunda na yo, esengeli osenga bosangisi ya libota
na yo (regroupement familial) na OFII.
7.3. Bofandi malamu na mboka
 Kosigné mokanda ya boyokani ya boyambi pe bofandi na biro ya botali
makambo ya bapaya (OFII)
Bandiméli yo lokola réfugié to na lolengé ya protection subsidiaire, na yango osengeli yo osigné
mokanda ya boyokani ya boyambi pé bofandi na bosembo (contrat d’accueil et d’intégration = CAI).
Mokanda oyo ya boyokani ekosaléma o kati ya yo na mbula matari pé ezali kokasola lolengé na yo ya
kovanda na botosi mibéko ya mboka, kosunga yo na bolandeli pe botamwisi makambo na oyo étali
mosala pe ndako.
Mokanda oyo ezali kopesa yo nguya ya :
 koyékola kosalela mibéko ya léta (formation civique), ekozala na mokolo moko, bakotéya yo
mibéko miyé mizali kosala lokomo ya léta, boyangéli pé étamboli ya léta ;
 kosangéla yo lolengé nini kovanda na France, kozwa mayébisi po na bomoi ya mokolo na mokolo
(koyékola mosala pé mosla, ndako, bokolongono, oyo étali bana miké, bokengeli ya bana, kélasi
mangomba…) ;
bMMN2015
30
 koyékola koloba lopoto engébéné na niveau ya yo. Na sima yo koyékola, okolékisa kizama po na
diplôme initial de langue française (DILF) ;
 kosala bilan po na koyéba mosala osala, oyo okoki koyékola to kosala, bokasi na yo na mosala ;
 bosungi na bolandeli makambo na yo na misala botéi (service social) ya OFII to lingomba oyo
esalaka na yé.
Soki olingi kozwa ba sango misusu, okoki kokende to kobenga na biro ya OFII ya ésika ozali kovanda.
7.4. Makoki po na kobatélama
 Boyingéli na ndako
Soki ozalaki kovanda na CADA to na centre mosusu na tango ya litindo ya ngunda, bakopésa yo sima
ya bozwi bobatéli, nguya kolandéla bofandi na yo kuna na ndembé ya sanza misato (3), pé kobakiséla
yo lisusu sanza misato na bondimi ya préfet.
Okoki pé kosenga na OFII balukéla yo esika na centre épai okoki kovanda mwa tango (centre
provisoire d’hébergement = CPH). Soki okokisi mibéko ya bokoti pé esika ya pamba ezali, bakovandisa
yo kuna na ndemé ya sanza libwa (9) bakoki kobakisela yo sanza misato na likolo.
Basali ya centre bakozala na yo elongo po na kosunga yo na ba nzela ya boluki mosala.
Pé lisusu, okoki koyingela na ba ndako oyo bapesaka bango po na bato bayambi to ba ndako ya léta,
esengeli yo okotisa dossier na yo.
 Boyingeli na mosala
Soki bandiméli yo lokola réfugié, ozali na nguya ya kosala mosala tango bakopésa yo récépissé ya
libosa bakoma « Reconnu réfugié ».
Soki bandiméli yo lolengé ya protection subsidiaire, ozali pé na nguya ya kosala mosala tango
bakopésa yo récépissé ya libosa bakoma « A demandé la délivrance d’un premier titre de séjour ».
Okoki kosala mosala na mokanda ya boyakani ya mosala oyo ezali na ndelo (CDD) to oyo ezali na
ndelo té (CDI). Okoki pé komikomisa na liste ya bato bazali koluka mosala pé kozwa bosungi na
bolandéli makambo na yo na oyo étali mosala. Okoki kosala formation.
Misala misusu mikangami na mibéko pé esengi kokokisa mitindo ya diplômes pé/to ya kozala falansé.
Mokanda ya kovanda na mboka y ambula zomi oyo épésamaki na département to na étando ya
outre-mer okoki kosala na yango té na métropole.
 Komisalisa nzoto
Ba ndimi yo ovanda na mboka na tango ozali na litindo ya ngunda pé bapési yo ébatéli ya bato ya
yambo po na kosalisa nzoto (CMU de base).
Okalandéla bozwi ébatéli oyo. Kasi, soki makambo na yo ébongoli esengeli yo oyébisa yango na
CPAM) ya ésika ozali kvanda.
Soki ozwaki makoki oyo té na tango ozali kosenga ngunda, senga yango.
Bozwi bobatéli lokola réfugié to lolengé ya protection subsidiaire ékontida bapésa yo limelo ya
immatriculation ya libéla na sécurité sociale pé kopesa yo carte vitale, oyo ekokitana attestation ya
makoki épésaka yo CPAM.
Soki obandi kosala mosala, esengeli yo oyébisa yango na CPAM po na kokota na sécurité sociale.
bMMN2015
31
 Lisali ya bomoto pe mbongo ya bana
Lokola ozwi bobatéli, ozali na nguya ya kozwa mbongo ya lisalisi, okoki kosenga yango na Caisse
d’allocations familiales (CAF) to na ba biro ya bososoli bosengi lisalisi ya ésika ozali kovanda.
Soki okokisi makambo nionso basengi, okoki kozwa RSA, mbongo ya bana, mbongo ya ndako,
mbongo ya lisalisi ya mama azali kobokola mwana yé moko, lisalisi na moto azali na zemi to aboti sika
to AAH.
CAF moto ekososola makoki na yo ya bozwi masalisi oyo na ba biro nkama na étando mobimba ya
France.
Po na kozwa masalisi, esengeli yo okendé na CAF to na centre d’action sociale ya esika ovandaka pé
kokoma mokanda ya boyébisi mosolo na yo (po na b ambula mibalé oyo ewuti koléka). Okoki pé
kotala formulaire yango na internet (www.caf.fr).
Esengeli pé ozala na compti na banki.
7.5. Kokendé mobembo na mboka mopaya
Soki bapési ya bobatéli pe olingi kokendé na mboka mopaya, okoki kosenga na préfecture mokanda
ya kokendé mobembo (titre de voyage).
Soki ozali réfugié, okozwa mokanda ya kokendé mobembo y ambula mibalé.
Ozali na bobatéli lolengé ya protection subsidiaire, okozwa mokanda ya mbula moko éy’ébengami
titre d’identité et de voyage.
ANGELE : mikanda oyo ya kokendé mobembo ékopésa yo nguya ya kokendé na mboka na yo té. Kasi,
soki eloko esali k’esengeli yo okendé na mboka na yo (ndakisa, liwa to bokono makasi ya ndeko na
yo), vous pourrez, okoki kosenga na préfecture épesa yo sauf-conduit ya sanza misato po na okendé
na mboka na yo.
Soki ozali apatride, okozwa mokanda po na kokendé mobembo ya ba oyo ekopésa yo nzela ya
kokendé ba mboka nionso, ya mbula moko soki na mokanda ya kovanda na mboka ya mbula moko
to ya mbula mibalé soki ozali na mokanda ya kovanda na mboka ya mbula zomi.
Bakoki kobakisela yo ba mbula na likolo té na ba poste diplomatique pé consulaire ya France. Liboso
okendé mobembo, esengeli yo ozala na elikia ké mokanda na ekozala ya kokufa té tango nionso
okozala na mobembo.
Soki mokanda na yo ya mobembo ekomi kokoma na suka tango ozali o libanda ya France (to soki
obungisi to bayibi yo yango), esengeli yo okendé kotala bakonzi ya poste diplomatique to consulaire
ya France na mboka épai wapi ozali po na bapésa yo laissez-passer consulaire oyo, na mokanda na yo
ya bofandi na poto naino ékufi té, ékopesa yo nzela ya kozonga na France.
Soki ozali réfugié to ozali na bobatéli lolengé ya protection subsidiaire, mwana na yo ya moké, oyo
azali kovanda na yo awa, pé azali na bobatéli té lolengé ya ngunda, akoki kozwa mokanda ya kokendé
mobembo ya mbula moko.
bMMN2015
32
7.6. Bokomi moto wa ekolo France
Soki bandiméli yo lokola réfugié, okoki kosenga bapesa yo nationalité française.
Soki bandiméli yo lolengé ya protection subsidiaire to ya apatride, esengeli yo okokisa mbula
mitano (5) ya bozali na yo na France na makoki po na kosenga naturalisation.
Esengeli yo pé okokisa mibéko misusu (ndakisa : koyéba koloba lopoto).
Esengeli yo okendé kotika dossier na yo na une plateforme ya naturalisation.
bMMN2015
33
EBAKISELI : bisika wapi kokende
Totangi yango nionso té
1. Bisika na etando mobimba

Biro ya botali makambo ya basengi ngunda
(OFPRA)
201, rue Carnot
94 136 FONTENAY-SOUS-BOIS CEDEX
tél : 01 58 68 10 10
fax : 01 58 68 18 99
http://www.ofpra.gouv.fr/
Lingomba ya bacristu po na bopékisi
monyoko (ACAT)
7, rue Georges Lardennois
75 019 PARIS
tél : 01 40 40 42 43 / fax : 01 40 40 42 44
http://www.acatfrance.fr/
Libanda lia bosambi makambo ya ngunda
(CNDA)
35, rue Cuvier
93 558 MONTREUIL-SOUS-BOIS Cedex
tél : 01 48 10 40 00
fax : 01 48 18 41 97
http://www.commission-refugies.fr/
Haut Commissariat ya Nations-Unies
po na ba Réfugiés (HCR)
9, rue Keppler
75 116 PARIS
tél : 01 44 43 48 58
fax : 01 40 70 07 39
http://www.unhcr.org/
Biro ya botali makambo ya bapaya (OFII)
44, rue Bargue
75 015 PARIS
tél : 01 53 69 53 70
fax : 01 53 69 53 69
http://www.ofii.fr
Mangomba
Act’up
45, rue Sedaine
75 011 PARIS
tél : 01 48 06 13 89 / fax : 01 48 06 16 74
http://www.actupparis.org/
Amnesty International – na France
76, boulevard de la Villette
75 019 PARIS
tél : 01 53 38 65 16 / fax : 01 53 38 55 00
http://www.amnesty.fr/
Lingomba Primo Lévi
107, avenue Parmentier
75 011 PARIS
tél : 01 43 14 08 50 / fax : 01 43 14 08 28
http://www.primolevi.asso.fr/
Lingomba ya boyambi ba minganga pe basalisi
bokono ya ba réfugiés na France (APSR)
Hôpital Sainte Anne
1, rue Cabanis
75 014 PARIS
tél : 01 45 65 87 50 / fax : 01 53 80 28 19
http://www.apsr.asso.fr
Biro ya bosungi ba kalaka réfugiés (CAEIR)
43, rue Cambronne
75 015 PARIS
tél : 01 43 06 93 02 / fax : 01 43 06 57 04
bMMN2015
34
Biro ya botéi ya ba protestant (CASP)
20, rue Santerre
75 012 PARIS
tél : 01 53 33 87 50 / fax : 01 43 44 95 33
http://www.casp.asso.fr
CIMADE – Biro ya bosalisani
64, rue Clisson
75 013 PARIS
tél : 01 44 18 60 50 / fax : 01 45 56 08 59
http://www.cimade.org
Lingomba ya bosali bokono po na bato ya
ngunda (COMEDE)
Hôpital de Bicêtre
78, rue du Général Leclerc
BP 31
94 272 LE KREMLIN BICÊTRE
tél : 01 45 21 38 40 / fax : 01 45 21 38 41
http://www.comede.org
Croix rouge française
1, place Henry Dunant
75 008 PARIS
tél : 01 44 43 11 00
fax : 01 44 43 11 69
http://www.croix-rouge.fr
Lisanga ya mangomba ya bosungi basali ya
bapaya (FASTI)
58, rue des Amandiers
75 020 PARIS
tél : 01 58 53 58 53 / fax : 01 58 53 58 43
http://www.fasti.org
tél : 01 42 11 07 95 / fax : 01 42 11 09 91
http://pagesperso-orange.fr/gas.asso
Lingomba ya mayébisi pé lisalisi ya bapaya
(GISTI)
3, villa Marcès
75 011 PARIS
tél : 01 43 14 60 66 / fax : 01 43 14 60 69
http://www.gisti.org
Lingomba ya makoki ya bato (LDH)
138, rue Marcadet
75 018 PARIS
tél : 01 56 55 51 00 / fax : 01 56 55 51 21
http://www.ldh-france.org
Lingomba ya bopékisi boyini po na poso ya
nzoto (MRAP)
43, boulevard Magenta
75 010 PARIS
tél : 01 53 38 99 99 / fax : 01 40 40 90 98
http://www.mrap.asso.fr
Secours catholique
23, boulevard de la Commanderie
75 019 PARIS
tél : 01 48 39 10 92 / fax : 01 48 33 79 70
http://www.secours-catholique.asso.fr
Biro ya bokengeli po na ba bapaya (SNPM)
58, avenue de Breteuil
75007 PARIS
tél : 01 72 36 69 47 / fax : 01 46 59 04 89
http://migrations.catholique.fr
Forum réfugiés
28, rue de la Baïsse - BP 1054
69 612 VILLEURBANNE CEDEX
tél : 04 72 97 05 80 / fax : 04 72 97 05 81
http://www.forumrefugies.org
France Terre d’Asile (FTDA)
24, rue Marc Seguin
75 018 PARIS
tél : 01 53 04 39 99 / fax : 01 53 04 02 40
http://www.france-terre-asile.org
Lisanga ya boyambi pé bosalisi (GAS)
17, place Maurice Thorez
94 800 VILLEJUIF
bMMN2015
35
 Yvelines
2. Bisika ya pembéni
 Ba biro ya boyambi basengi ngunda
(Guichets uniques)
ALSACE
 Haut-Rhin : 7, rue Bruat, 68 020 Colmar
 Bas-Rhin
5, place de la République, 67 073 Strasbourg
AQUITAINE
 2, esplanade Charles de Gaulle,
33 000 Bordeaux
AUVERGNE
 18, boulevard Desaix,
63 000 Clermont-Ferrand
BOURGOGNE
 Saône-et-Loire
196, rue de Strasbourg, 71 000 Mâcon
 Côte d’Or, Nièvre, Yonne
53, rue de la préfecture, 21 041 Dijon
1, rue Jean Houdon, 78 000 Versailles
 Essonne
Boulevard de France, 91 000 Évry
 Hauts-de-Seine
167-177 Av. Frédéric et Irène Joliot Curie,
92000 Nanterre
 Seine-Saint-Denis
13, rue Marguerite-Yourcenar,
93 000 Bobigny
 Val-de-Marne
13/15 Rue Claude Nicolas Ledoux,
94 000 Créteil
 Val d’Oise
5, avenue Bernard Hirsch,
95 010 Cergy-Pontoise
LANGUEDOC-ROUSSILLON
 34, place des Martyrs de la résistance,
34 000 Montpellier
LIMOUSIN
 19, rue Cruveilhier, 87 000 Limoges
BRETAGNE
 3, avenue de la préfecture, 35 026 Rennes
LORRAINE
 9, place de la Préfecture, 57 000 Metz
CENTRE
 181, rue de Bourgogne, 45 042 Orléans
MIDI-PYRENEES
 1, place Saint-Étienne, 31 038 Toulouse
CHAMPAGNE-ARDENNE
 38, rue Carnot,
51 036 Châlons-en-Champagne
NORD-PAS-DE-CALAIS
 Nord
12/14, rue Jean Sans Peur, 59 039 Lille
 Pas-de-Calais
9, esplanade Jacques Vendroux, 62 100 Calais
FRANCHE-COMTE
 8 bis, rue Charles Nodier, 25 035 Besançon
GUADELOUPE
 Palais d'Orléans, rue Lardenoy
97 109 Basse-Terre, Guadeloupe
ILE-DE-FRANCE
 Paris
92, boulevard Ney, 75 018 Paris
 Seine-et-Marne
12, rue des Saints Pères, 77 000 Melun
BASSE-NORMANDIE
 rue Daniel Huet, 14 038 Caen cedex 09
HAUTE-NORMANDIE
 7, place de la Madeleine, 76 000 Rouen
PAYS DE LOIRE
 Loire-Atlantique, Vendée
6, quai Ceineray, 44 035 Nantes
 Maine-et-Loire, Mayenne, Sarthe
Place Michel Debré, 49 934 Angers
bMMN2015
36
 Puy-de-Dôme
PICARDIE
 1, place de la Préfecture, 60 000 Beauvais
POITOU-CHARENTES
 Bâtiment Haussmann - Impasse des Écossais,
86 000 Poitiers
PROVENCE-ALPES-COTE-D’AZUR
 Bouches-du-Rhône, Vaucluse
66, bis rue Saint-Sébastien, 13 006 Marseille
 Alpes-de-Haute-Provence, Hautes-Alpes,
Alpes-Maritimes, Var
147, boulevard du Mercantour, 06 200 Nice
RHONE-ALPES
 Isère, Savoie, Haute-Savoie, Drôme
12, place de Verdun, 38 000 Grenoble
 Ain, Ardèche, Loire, Rhône
97, rue Molière, 69 003 Lyon
 Préfectures
ALSACE
 Haut-Rhin
7, rue Bruat, 68 020 Colmar
 Bas-Rhin
5, place de la République, 67 073 Strasbourg
AQUITAINE
 Gironde
2, esplanade Charles de Gaulle,
33 000 Bordeaux
 Dordogne
2, rue Paul Louis Courier, 24 000 Périgueux
 Landes
24, rue Victor Hugo, 40 021 Mont-de-Marsan
 Lot-et-Garonne
Place de Verdun, 47 920 Agen
 Pyrénées-Atlantiques
2, rue du maréchal Joffre, 64 021 Pau
AUVERGNE
18, boulevard Desaix,
63 000 Clermont-Ferrand
 Allier
2, rue Michel de l’Hospital, 03 000 Moulins
 Cantal
2, cours Monthyon, 15 000 Aurillac
 Haute-Loire
6, avenue du Général de Gaulle
43 000 Le Puy-en-Velay
BOURGOGNE
 Saône-et-Loire
196, rue de Strasbourg, 71 000 Mâcon
 Nièvre
40, rue de la Préfecture, 58 000 Nevers
 Yonne
Place de la Préfecture, 89 000 Auxerre
 Côte d’Or
53, rue de la Préfecture, 21 041 Dijon
BRETAGNE
 Ille-et-Vilaine
3, avenue de la Préfecture, 35 026 Rennes
 Côtes d’Armor
1, place Général de Gaulle, 22 000 SaintBrieuc
 Finistère
42, boulevard Dupleix, 29 000 Quimper
 Morbihan
24, place de la République, 56 000 Vannes
CENTRE
 Loiret
181, rue de Bourgogne, 45 042 Orléans
 Cher
Place Marcel Plaisant, 18 000 Bourges
 Eure-et-Loir
Place de la République, 28 000 Chartres
 Indre
Place de la Victoire et des Alliés,
36 000 Châteauroux
 Indre-et-Loire
15, rue Bernard Palissy, 37 925 Tours
 Loir-et-Cher
Place de la république, 41 000 Blois
CHAMPAGNE-ARDENNE
 Ardennes
Esplanade du Palais de Justice,
bMMN2015
37
08 000 Charleville-Mézières
 Aube
2, rue Pierre Labonde, 10 000 Troyes
 Haute-Marne
89, rue Victoire de la Marne,
52 011 Chaumont
 Hérault : 34, place des Martyrs de la
résistance, 34 000 Montpellier
 Aude : 52, rue Jean Bringer,
11 000 Carcassonne
 Gard : 10, avenue Feuchères, 30 000 Nîmes
 Lozère : rue du faubourg Montbel,
48 005 Mende
 Pyrénées-Orientales : 120, avenue Emile
 Marne
38, rue Carnot,
51 036 Châlons-en-Champagne
FRANCHE-COMTE
 Doubs
8, bis Rue Charles Nodier, 2 5035 Besançon
 Jura
8, rue de la Préfecture, 3 9000 Lons-leSaunier
 Haute-Saône
1, rue de la Préfecture, 70 013 Vesoul
 Territoire de Belfort
Place de la République, 90 000 Belfort
GUADELOUPE
 Palais d'Orléans, Rue Lardenoy,
97 109 Basse-Terre 97109, Guadeloupe
ILE-DE-FRANCE
 Paris : 92, boulevard Ney, 75 018 Paris
 Seine-et-Marne
12, rue des Saints Pères, 77 000 Melun
 Yvelines
1, rue Jean Houdon, 78 000 Versailles
 Essonne
Boulevard de France, 91 000 Evry
 Hauts-de-Seine
167-177, avenue Frédéric et Irène Joliot
Curie, 92 000 Nanterre
 Seine-Saint-Denis
1, esplanade Jean Moulin, 93 007 Bobigny
 Val-de-Marne
21-29, avenue du Général De Gaulle,
94 038 Créteil cedex
 Val d’Oise
5, avenue Bernard Hirsch, 95 010 CergyPontoise
LANGUEDOC-ROUSSILLON
Roudayre, 66 000 Perpignan
LIMOUSIN
 Corrèze : 1, rue Souham, 19 000 Tulle
 Creuse : 4, place Louis Lacrocq, 23 000
Guéret
 Haute-Vienne : 1, rue de la Préfecture,
87 000 Limoges
LORRAINE
 Moselle : 9, place de la Préfecture
570 00 Metz
 Meuse
40, rue du Bourg, 55 000 Bar-le-Duc
 Meurthe-et-Moselle
1, rue Préfet Claude Erignac, 54 000 Nancy
 Vosges : Place Foch, 88 026 Epinal
MIDI-PYRENEES
 Haute-Garonne
1, place Saint-Étienne, 31 038 Toulouse
 Ariège
2, rue de la préfecture Préfet Claude Erignac,
09 000 Foix
 Aveyron
7, place Général de Gaulle, 12 000 Rodez
 Gers
7, rue Arnaud de Moles, 32 000 Auch
 Lot
Cité Bessières, Rue Pierre Mendes France,
46000 Cahors
 Hautes-Pyrénées
Place du Général de Gaulle, 65 000 Tarbes
 Tarn
Place de la Préfecture, 81 013 Albi
 Tarn-et-Garonne
2, allée de l’Empereur, 82 013 Montauban
NORD-PAS-DE-CALAIS
 Nord
12/14, rue Jean sans Peur, 59 039 Lille
bMMN2015
38
 Pas-de-Calais
9, esplanade Jacques Vendroux, 62 100 Calais
 Bouches-du-Rhône
66 bis, rue Saint-Sébastien, 13 006 Marseille
 Vaucluse :
BASSE-NORMANDIE
 Calvados
Rue Daniel Huet, 14 038 Caen cedex 09
 Manche
Place de la Préfecture, 50 002 Saint-Lô
 Orne
39, rue Saint-Blaise, 61 018 Alençon
HAUTE-NORMANDIE
 Seine-Maritime
7, place de la Madeleine, 76 000 Rouen
 Eure
Boulevard Georges Chauvin, 27 000 Evreux
PAYS DE LOIRE
 Loire-Atlantique
6, quai Ceineray, 44 035 Nantes
 Vendée
29, rue Dellile, 85 009 La Roche-sur-Yon
 Maine-et-Loire
Place Michel Debré, 49 934 Angers
 Mayenne
46, rue Mazagran, 53 015 Laval
 Sarthe
Place Aristide Briand, 72 041 Le Mans
PICARDIE
 Oise
1, place de la Préfecture, 60 000 Beauvais
 Aisne
27, rue Paul Doumer, 02 000 Laon
 Somme
51, rue de la République, 80 000 Amiens
POITOU-CHARENTES
 Charente
7-9, rue de la Préfecture, 16 023 Angoulême
 Charente-Maritime
38, rue Réaumur, 17 000 La Rochelle
 Deux-Sèvres
4, rue Duguesclin, 79 099 Niort
 Vienne
7, place Aristide Briand, 86 000 Poitiers
PROVENCE-ALPES-COTE-D’AZUR
28, boulevard Limbert, 84 000 Avignon
 Alpes-Maritimes
147, boulevard du Mercantour, 06 200 Nice
 Alpes-de-Haute-Provence
Avenue Demontzey, 04 002 Digne les Bains
 Hautes-Alpes
28, rue Saint-Arey, 05 000 Gap
 Var
Boulevard du 112e régiment d’infanterie,
83 070 Toulon
RHONE-ALPES
 Isère
12, place de Verdun, 38 000 Grenoble
 Savoie
Château des Ducs de Savoie,
73 018 Chambéry
 Haute-Savoie
Rue Louis Revon, 74 000 Annecy
 Rhône
106, rue Pierre Corneille, 69 003 Lyon
 Ain
4,5 avenue Alsace Lorraine, 01 012 Bourg en
Bresse
 Ardèche
5, rue pierre Filliat, 07 000 Privas
 Drôme
3, boulevard Vauban, 26 000 Valence
 Loire
2, rue Charles de Gaulle, 42 022 Saint-Etienne
 Biro ya OFII ékangisa ba engumba
ébélé (directions territoriales de
l’OFII)
Direction centrale
44, rue Bargue
75 732 Paris Cedex 15
tél : 01 53 69 53 70
Amiens (02, 60, 80)
275, rue Jules Barni – Bât. D
80 000 Amiens
tél : 03 22 91 28 99 / [email protected]
bMMN2015
39
Besançon (25, 70, 39, 90)
3, avenue de la Gare d’Eau
25 000 Besançon
Bobigny (93)
13, rue Marguerite Yourcenar
93 000 Bobigny
Bordeaux (24, 33, 40, 47,6 4)
55, rue Saint Sernin,
33 002 Bordeaux Cedex
Caen (14, 50, 61)
Rue Daniel Huet
14 038 Caen Cedex 9
Cayenne (973
17/19, rue Lalouette BP 245
97 325 Cayenne
Lille (59, 62)
2, rue de Tenremonde
59 000 Lille
Limoges (23, 19, 87)
19, rue Cruveihier
87 000 Limoges
Lyon (01, 07, 26, 42, 69)
7, rue Quivogne
69 286 Lyon Cedex 02
Tél : 04 72 77 15 40 / [email protected]
Marseille (13, 20, 04, 05, 83, 84)
61, boulevard Rabatau
13 295 Marseille Cedex 08
Antenne Mayotte OFII (976)
N15 Espace Coralium, RN1 – CS 80058 Kaweni,
97 600 Mamoudzou
Cergy (95)
Immeuble « Ordinal » Rue des Chauffours,
95 002 Cergy Pontoise Cedex
Melun (77)
2 bis, avenue Jean Jaurès
77 000 Melun
Clermont-Ferrand (03, 15, 63, 43)
1, rue Assas
63 033 Clermont Ferrand
Metz (54, 55, 57, 88)
2, rue Lafayette
57 000 Metz
Créteil (91, 94)
13/15, rue Claude Nicolas Ledoux
94 000 Créteil
Montpellier (30, 34, 48, 66)
Le Régent - 4, rue Jules Ferry
34 000 Montpellier
Dijon (21, 58, 71, 89)
Cité administrative Dampierre
6, rue du Chancelier de l’Hospital
21 000 Dijon
Montrouge (92, 78)
221, avenue Pierre Brossolette
92 120 Montrouge
Grenoble (74, 38, 73
Parc Alliance - 76, rue des Alliés
38 100 Grenoble
Nantes (44, 53, 49, 72, 85)
93 bis, rue de la Commune de 1871
44 400 Rezé
bMMN2015
40
Nice (06)
Immeuble SPACE- Bât. B
11, rue des Grenouillères
06 200 Nice
Toulouse (09, 12, 19, 23, 32, 31, 65, 87, 46, 81, 82)
7, rue Arthur Rimbaud, CS 40310
31 203 Toulouse Cedex2
Orléans (18, 28, 36, 37, 45, 41)
4, rue de Patay
45 000 Orléans
Paris (75)
48, rue de la Roquette
75 11 Paris
Pointe-à-Pitre (971, 972)
Immeuble Plazza - Boulevard Chanzy
97 110 Pointe à Pitre
ministère de l’intérieur
Direction générale des étrangers en France
Service de l’asile
http://www.immigration.interieur.gouv.fr
Poitiers (16, 17, 79, 86)
86, avenue du 8 Mai 1945
86 000 POITIERS
Reims (08, 10, 51, 52)
26/28, rue Buirette
51 100 Reims
Rennes (22, 29, 35, 56)
8, rue Jean Julien Lemordant
35 000 Rennes
La Réunion (974)
Préfecture de la Réunion, Place du Barachois
97 405 Saint Denis Cedex
Rouen (27,76)
Immeuble Montmorency 1
15, place de la Verrerie
76 100 Rouen
Strasbourg (67,68)
4, rue Gustave Doré - CS 80115
67 069 Strasbourg Cedex
bMMN2015
41

Buku ya mayébisi po na mosengi ngunda - Immigration

Transcription

Documents pareils

Livret accuail Lingala

Proposition pour la préparation à la REDD+ (RPP)

14-02-434-Guide DA 2013-Lingala-définitif - Immigration

nzambe akangoli ngai na misala ya molili - centre

Leaflet dessin Lingala