A TECHI`S.M.

Transcription

A TECHI`S.M.
A TECHI'S.M .
AC IN·_·s T ·K\r,C-TION . ·
v I 'T
AN
c 'A TH
0 L 'y c Q.;V tT
bet Neceffer en A.m~er ·prèfarrt , Eguit
quelen_, ha difcquifu an IaouaD;éde't:~-:- .·
~étafu èompofet en' Latin;- Ga~ t
M. P.'CanHius Do.4ot en · :
Theology., vés:à focicté an hanu-à lefus. '
GoucU e'r,_eux 'VIJ ~tbreget_'ves a~ peza d{ler p.rincipalaj11
1
~t bremmav Cf~~~taju à Latin en Bre;zy •
nec, Gant GiUes Kanpuil, pe~f{on. en .. . - .,.
cledgu~poch.er,hù autrouà Big,odôtl~ . ::: ·
da.laHaret en profn an ojfer~n dan tut lie.
Congrega ad me populum, vt au diant fer-. •
mones meos,& dücant timere mc,on1-·. "
ni tempo re quo vi~unt in terra,
doceatq; filios fuos.Deut.4. ·
.A P:ARis, ·
.
Iacques. Keruet;, demeurant rue fain~
lacques,à l'enfei.gne de la Licorne.
.
ATECHISM
AC INSTRVCTIO N
V 1 T AN CATH 0 L 1 C Q_V ET
·~leu.rb,etNccc!fcr en Am fer prefant, Eguit
quelen, ha difcquifu an laouancdec :
~étafu compofet en Latin, Ganc
M. P. Canilius Doél:or en
Theology,ves.à focic. té an hanuà Iefus.
Gouàl e'z.!u". '~~" abreget ''IJcs an P'Za dlt.r prt'uo'palaf,
.
da. lttHaretenp~oftlars ojferendarltutlic.
. bremman q~~ntafu à Latin en Bre;z,o~ec, Gant Gilles FCtnpuil, per({on en • .
cledg~~;~pocb~r,hac autrou-à Big,odrm.
Congrega ad me por.ulum, V[ au diant fer-_
mones mecs~& di !cane timere mc, cmni tempo re quo viuunt in terra,
doceâtq; filios fuos.Deut •.4.
On{eig,neur,defirantfie~
, pléer mon abjènc.e , par
''quelque moyen &bien~
JaiEf, afin d'auoir quelque excujè, P1·emieremet
~
deu'itr Dieu, deu'iü vozu,.
,& tous ceuxq11e Ïay en charge. J'ay penft
.n' eflre moins expedi'itt,que necejfàire,de preuenir & obuyer àla 1·udejfè du peuple -v.~l­
.gaire enid irtrijpmdencediuine. N'ignorant,
entre les autres fortunes, & fieatex de
ire de Dieu, q~t: pou~tons remarq=· de no·
flre temps, le r.efi'oidijfèmmt de la d~{cipline
& do{trine chresticnne,efb-e4es pl·emimen
vJ:tie & prailicque. Non jèztlem'éteP.:r.e les
ftinples ou ieunes , maù entre les p!JUgr.tnds,
plus viels & cadttcs. Confiderant do11c l.t
- ·· ~··--~"""" de c~mal, & le cour-s qriil prrnd
A ij
, E 1'1 S T .R.-1•
J!' !'lSTlt! :
p.trla conniu.t~ce de l'11ni'uers, ~'e mifou ad~~
uijë de traduire en noftre.lang,ue Bret~e )ln.
pctitCcttechifrne ,premierement cornpofl par
.M. Pierre Canifius doé1eu;•· en·Theblog,ie.
l,eg ue l C.ttec,hi{me par eflre plain,'de·Theolo- .
~rie,& diuine leçon,poul:ra beiwcoup projitêr
.;.,
-~de vo;;.rf
n. awce;
"./" .r;,~. Smo
. "''a l'"'
a cet~x;
e'droz' ·ct
cr des
· -rn'eil:z;:,, &r:adùês, lefquels(poflib(e)nnm-[èrit ']iiié'lér leur habitude, -ejl'ahs irmetm:rv
& fe cantentans 4è la jitpe;jic[ellèprdé1igue
des myfteresde btfoy, ~ relirrion,chrefl/en'e.
N'j ~ l' endroié1 des grttn1~, lefJuel;z ~~J!
/ ÎICH~Cnt atif?l de(pOtl;t/e'f Je leur itcsouflltme't
_ elatzon & jùpe;bete , & ne 11oulansfojù'b;,
1?1ettre à·apprendre. les prirfcipes'de la èh'r-e-.,
.flienne pieté: pour le moins il jèruir!t p~ur' lès
petii;z&tendres , aufqttels ·on.pet~ttimpd[er
tel ·ioug, qu'on l;_eîelt~ ne fefl'its en coresfo'i'vz·
#ijJ htt~'U, Et le(<z.ucl'Xj'i.ls font eh leur im •
ne ttctg,e imbusdc cefte chrejlienne doCI:rir!e
\1~i·Jf!:~~-~~ugf.a~ille ~.bimïng)ils .auron;
ittitmttu .l.trt[Jnrtt.tlon de L; 1Jom~c plus Ji~tt1te, &enJèrçt n:-reux morzg~re~. Et quoyqi!e
le malheiÎi' du ~emps lès dfJ{udde, .&)lucille
~ffacer cejl:e tmpreftion,to'utesfoiâl en reiien.
droni toufipurs l' àdeur. Comme le'po ete Horttce_!l-~!u a11oul~ infthuer f~r. )!n exé~ple
.
farmlm.~ femd'çffi,jmbuta·i:ecens,
~
"'
itodorem •.
diu.
.
poflible ûouuer chofe pl111 conu~­
que 'çe petit Catechifme. Petit iedif,
rnaii.deparoles. Comp;en'itt enfubflttnceref
!Jf'e toute Z: efcritur~foinéfe,& toute la theoltJg,ie.Et 'not'itment ,ce qu'ilfat~lc_inqulqtler&
~foig,n<r e~ ce teps alfX chreflies. ~nt pottY:
lcs..inftruire,que ~ntjdoter • contré les d.fluces
~s h?-et~ques .1 o.inéf qttefo p"tolixit~ ne peut.
'1/lrmner ~u:un,j eflitnt.tres~rief , n'y au.flifa
4ifftct~lte,n ayat pl~s l obflacle de fopremieY/:forge ~aiine .se redant intelligib ~e,, .&ac~
~if!!ble â vn chajèun,eflant traauiEf en lan/}f' vulgaire. Smlemmt luy rèflevoflreja~
o4leur & aurho1·ité, M onjèigneur, Ji tant eH
q~e,:1Jueillezme .confentir /nom ejlt-e dedié, ··
&omme ie deJire,& }'omJùpp/ie ajfàllueujè~""-ent & l7u1J;blement ; l'ayant traduiél ex'P~iJJement pour I>fat;e. dtt peuple~e"vojh·e
jf.w cejè. Lequelftl efi Jz !JUmainement recett
dev~~u,& <~.pt·en(iceluy voflr~ peuple,com·
..me ze: le votu çjfr.e .en.Jo1·me des premieres
fremzces, & eflreines de mon faum·e labeur
m'.tuanceré de vom prejènter (;.de4yei'V~
4Utl·e,& pl111g;'itc!jùieéf que.i'ay enm mils,
J} Dm': m~ j a11'orit defa rrrace,pom·le t·edttitv:
a t~lle perfeélion 1..ue iedeftre, pou1· l'.tccomA iij
· ut s ·fil L ·
ttzoâtr àfo gloire,& 4l' edifi~.ttio# tl~peHpfe
Catholique, JPecialement Je voflr~ d'e.~èfe·
Yow .fopplùmt dë rechef tM onfetgnetw, mc
faire cefl honneur, d'acce~ tet' le~rijènt Cate
~hifme, djin lf"~Joub~)' auth~rlte ~e :'vofl:r:e
nom,il p11ijfo efire receu humamemet,1eu dtlio-emma11( , & 'exec~tté chrefliennementdc
t~w.M'~Jfù,,<mt, lf.Ue ft vofo:efa~~~r fa.c..,•
comNigne,ilfe>'agrapdfru{{l,,& edificatto.
Et.puurra Ji bie~?-injlt.ut7:1voflre pçuple,, qrte
"Af.fCS (p'dr le Geneficed'ice1uy )au7iirempra'tlii
·~info~ cueu,)a.cog,noijfdi>tce, crajnéfe, hor;, neur·, & fduice de Dieu par ~nn!ùcfoy,
.. fer,fejferance, & <t-rdantecharité,ilperfe•
~terera ùtfluû·à-la jin à l'exe'Cution de fos co.:.
mandemens,poui-auecques la grace,& mijè~
ricorde d'iceluy,pdrftenir-à l;t vie eternelle.
laquelle' ~e prie vous ëfo·edonnéeauecques
entier'·l(ccomplif!èment du refle dé vozbons
'for~haiéf')(: , Et~ moy·çontinuation·en -),oz
kormes g;·aces lefquelles ·ie prens la hardiejfo
Je fàluet .de mes humbles 'recotnmendations.
l De Paru, le'huiéliefme iour d'oétobre, MiL
1 ûnq cens[epta.nte fix. de
4
Vollre plus atte~;~u,& obeïlfant feruiteur
i iama;is,Gilles de Kanpuil.
.
· Vm '}P·u,d me pc;p,en'-:
Jo, quanris ignoranti<r
tcncbris tnagna.populi
pars Ïl1qolma fit, in his
qua: Dei funt ;religion if<!; Chrifhan:r,& co·
.
fCientia>, non ,poifum
non contnfl:ari & ammo allict.Necnonneglig(m tiam pall:orum cccldi;J.Il:içorum f.::rxè
inimodcratius,qui in h'oc malum,lcuit~tr admbcfmn anlmaducrtcrevidentur. Cu m. ramé
apud Deum rationcm li:wreddituri de iu:ültl_?bus ~uib~sHI:tc~ pen1iciem. at~ulltit.Di li­
.gett~mque h~rcncorum noll:n tcmporis no
admtran, qut tao.ta: 111dull:rire dam opcram;
~fuos cr~orcs & fornnia limplici popttlo edtfccnda pcrfuacleant. Et quali Emi{Euiis libcllis, cxortationibus, & conciliabulis fuos
exaél:è crttcl iunt & catechi G-mt.l Vt ~an d cm
fdle illo inebriati,cultu m diuinum, T ~tam•
que rcligionem Chrill:ianam miièrrimè perturbent. Scd cun; longa cxpcricnria.illis no:
A iiij
.
.
· 11-i>i sT b t:A,
.
"ftitn Ttt,de Tuie·'&iu.lbria,N ufquam po1fere~
·ferri viétoriam, n'Urie ii.rmis, nunc conuitiis,
' & fal1i$ dogmaribus,eodeliam Chriil:iàna.m ,
~.suH Spiritu fan4o feinp er affiltirur, & gu. l>ernaru r, vi & rabi:e ( tanquam prredones ~
mmicida; )periü:us demolliri,& Chr.iltian!.f
; ~um. planè euertere co.nan~ur. ~ap'ropter
'" mifcriam & calamitatem ecclefîa: , Etha:r'.e-
~'tfcorum dâ11uùti?nem· ~ep_loràns(~ifî ~~us
op.-max. beneficw fua: mex.aulta: tmfencore9s digpetiiJ; redu.cere)
-~.CÛJ.? ext'ta ecclefîaiJi nullai'i~ (alos. Eadem.tJ.;
- ···.opera,ruina111 Chriil:ian__ôtum qui ~ei ,.falu= ris. pro pria: · ,~ & p déis·Vniuetfà:'e clélia:,J.Îln:. ü{etho ~e's c::fi~·cenfehtur . P;,:ra:ui-d'ens f;ùuti!vt t~o~uh1què 'quantum f.ituhl eil: in-me con(u.. .lerè , Di[ciplinamqi ècclefî<l'll:ic~ iam·d iu in,. · ~ iehu'pr~;n,rt;ià_rcir~ cu;::ié~, to_t'iS viribus:c:o- .
~- narus f1,1m;vt qua::!lÙ' p~unordta,& elemeftua
<âiz ,l':! viam faiu'ti~
. · ~pei fpeéhre·vi~e'n {ur,-vrpentË
neè~~tate.
. p.o·pulb proponerent~r,ab ·e.oque ed&et:eh- · tur. 0tnnbn{r;:tnearn: façul~àren1 ; .quam~is
. minrn'ÎZI1il;irrqùôtl'ëla91:fü~fidiu~cltarira~e
Chrill:iana motus , toti eccleli.ê ltuperti.œr.
· Non quod dubitem,quin. mulvis tetneriratis
nomine fufpeélus videar,quaft a:tnam relhn
guere1agena aqu.e,aut Rhodanùm,ligerim,
ca:tcraquc fl.umina ampliffima, carbone exi,care decre'berim.Sedfi. niei ani mi, ac conlilij,rationé cognolierint, 'crirnine pror[us carebo.Noti {gnoro incendium ab vnoquoq;,
licet.imbecilli, facilliinè po ife accendl, veru
\.-
! ~J>I S T 0 -L -A .
rtHi magno cmn 4bore à tnultis extinNulla
· accommodatior fupetit
·~·ateri·.a,cpJ<)g igi\u~r habeo ,hibentér offèro.
ratio horum èlemétor11m altiu,s .repetenda effe.t, _& maioren: ~arratioriém ex.iget:cr~a:q~o a(Ul~o,fu~~~lb~e onus,li eo hu)c
neceffita~Ctmchdtcere.t fub~,erl!re. . ItaquJ:,
hunc ç_arechifm llm .i M ..Pctro Canruo,vii:o
religioli/Iirq,q;~- 4'ha:!IIimo thê'~logo fo.ciÇtatis no minis Ie[u ·!ati!,lèfaél:(i~quàm breulfii'me &fàcillrn1emichi ~icuii:,Britonica idi~­
n1ate doi;aui.Yt ~ulla via 'ic~atà~uplius pa·
ftoribus effugere;quin facilli. 'metho do e(ucl.iant,& ~ocea,nt ou~~IU.a: fidei cre'à üas: IX
• Chrifl:iani etjam abfque naufea; h ;ec prinéi, pia doél:~i!~~ Chri~ia,!la: ~qifcanr. ~il! D.i:~
ol:ltefl:or ,',vt açl..ei!IS la1,1dem, & falutem qut
illis vfanÙu p.?ffi!J,t con ~u~cre. , Neqüe il[a rum breui!as,f_:~.hlat ~ rudtr!ls lingue naufe;J,m
tzdiumq; p,ar'iat,fe~ fenGpfe!Jtentiarumiue
grauit~s ; frequcmti repeE_itiope & eicèrcüa. ti~ne,o\~w e~ ad,perfe~ion ~m vit~ Ch~;i!l:.îa~
. . n:r, & a~ ce!çlliil regna tat)dem pro ue?à~.
• Amen. ,
.
., .
! !' 1 ç T 1\. !
A V X t • C T ! V Il .;
Deo. uJècodeefl ceUc-de!pd.ftt~~r~, &,:.
lat-zprocedante d'111ie crajfe negli,(teetfentendre" ce, à -<JUOY ilsfont appeUe~qui ejf 4e
confor11Ct & red-uire tolU jirk/Jes chreSliens,
tanni~ fdifl,que,;fe parola_. 4u pron de l'E-
Pi
g,life'Citr,_ett~enne ~ Cathd~cque. Le ~te~
r
toumfois,enc?Ye!_/]ué_'14 gr,ande necif!ité les,
· inuite,nefefc:haujfentpMf;eaucoup. Q!!jefl
· ·c_~ujè- quc_le-fin:-pfepeuple (igne~:e & mdli_-~!el!xdefly) [eflpttr cefle negjlf,mcerendu1ngrnrdes grdèes_; & bep,eftc:es J.c JJieu.., l'.$
- oublié & miffirifo,& efi "'Venu indocille,4]'1.t
p'!ftpo[é lê:lloii de-foy;&. bèneftces-d'ice!le,
uuoit;
aumoin11·e bi'e & aiftmëtdu corps,qrlilpe.stt
ejf.J~01'1-9Y.~ pl.rq:?ièc,~/TÀ.11re
'dc;ofr '"' .
ionceuoir & rtcqtterir;parfonrrauail & ilf, po:Rr~d:~n b:~ 'X_fl~ m'y emeloyer. {n-;;;;t~ ;l~t ~ - ie~~en'rnatprél. -Lâ1fani_ fo~~rtze 4 noncha:~et:heJ:tro~~~f.~ mon r.:.-eJ#'â.drePZ(et'J!,-eu;ç
1a_~~, ~ en ·ext~if~: mc1?tte ~es grace~ de
t:: ·- nr;ugenfes , ti;t<·ne~êj?rtt:;z, &ieu:;çéxpe'-:..
_r' • 'D.._Jcu,p_~-urJu~uemr ~la ·ow1·olf,'!e pa.d ac- _
_!.1 :~t';(_ • . L;f;Jjt~l~~our_ L:tfr impor!t!E-.[!_,:: ._ Î ,_1,~eft:,:(? ':JJptge ~u clrnzme:_ce-mondat'!· Ls &;_c~njèquancr:-;.,'!'- ont ;g;·and:mcttt iff;ij-.-1-"""'' ,_- _1-:emœre ncc_efiue_ejf..Ç!Jldlf_ ettple, Lequel.
~~·, c.onfi_derant qajetitë]Jè potw) Te~eaiei
'1 a~tan_t phu zl efJ emi1§1iec aux -m..fccs3&
a l en'd~o1El de laJ nrifiliElion de m on ejlati
-- '~~Jfot~es du-mom{etro;npear.;( & Jtf il eflJotny aujl1 four.ejfeflue~· ceq~i luy concerne.
éllle aperft[a-~etpal· ~ ~nnemy , '!' ay.-mrpour
Ltt prmpere eJ!- c{!le de tout fe peuple,_ f•tref-_
ft defmfo lf_U l me; mu .;?t::unoijf.tn_~, de lot.
]èux_,non_chalttiltfroJd & t~P}·e de-L'ho-rmeur;
lierttl ~ fYOPJtetedeC§ CfU d piidt comprcnJ
_cramfle,& flruice ae Dieu, qu'~:bon droiiJ '
jë peultdrre: Non eft q.ui da~ et glorian(
· -
-
·
~~:e desf!rt~ natul·el-;z~&:-mco)'CS comme f.on-
ihfl rrt~e _p1me1'tte) d :"::tânt; pll!s luy eft
necefF:m â apprendre cpelgHe cf10jè p;~.,· l~
.
l!l'ISTR.!
tlon de foy, oultre ce qu'il peult comprendre
pa-;o iu,.emët humain,qui efl bien- petit•en ma- ,
tim de rclig;ion.Le mei/Jeur appratif{ag;e qu'!l
f'ulcfaire,c'efl.ap-;oendrele cognoiflre, aymer,
Jeruir,honorer,&}ouer T?.ieu,::tant pour ,les
c·a~es infinie! que_ chajcun"' reç~tt.z.!Je l~ey
partiwlierement, que ce/Jes qu'# ~coiiferfes
(}YT-gmera.l4t!!.t·lt l'"vniùeri..Afin que ltfj exibttnt ftdeflemer;t le detJoir que luy debuons;
nô~:Y le-_}·eé~gfoij?{ôns _comme__noftre.Dù~, ·
Sau.lueu~JSeigneur&M~i{lre.EtquejJar#
nroyen nom cHans infinùe?(_en fogt·ace , _]l
nou~ preÎj;rlf!. enfo garde & proteélto/j, COf!.!e~
fon peuplé;& [es brebu. Lafe.ëamle ne.c1fitf
cff celle des PiH-eurs,lefJuclx._au ~èf~rg doi~
uent fe feruir de toi:U moyens, pour lafoultee~
garde,& nourriture de leur bergerie , cp(il-x..
_La /)'ardent du Lrmp pa_rpys,par la come,par
la tatelet{e & par l'a boy des chiens de la be,•,-J,erie:Qiil~fègardent auJ.i & prefir.~jnt dr_
7a.gale,qui infeéle le trouppeau,& le faifonf
paflurer en bonne paflure ~ bo)we en puré &.
belle eauë~&les r' en~oy,ms toujii)fjrs atl bC!,ç.til,Cjui efll'Eglij,è.si latJ.ecej?ltéJo licita ia-.
mau les p tt}teters 'd'entendre 4leur cl?a_rge,il~
doiuent diflinguer les temps,& les Ji celes, &
· amftderer l'.euidence dst befoing .qui les ap_pclle .àpr.efont, qu:~n per1lt bien fe fmlir dl6
A v x 1 ! e tt v 11. s.
.
dire du Prophete Efoye parlant IM{mtl 4fl'f
pd_/leurs, Clama ne cetfes,extoUeficut
tuba vocero tuam,&annuncia populo meo federa eorum. Crye & ne cejfè
-d' exto!ler ta )loix comme la. trompette, car il
efl neceJfaire , & annonce à mon t,eu~le fu
mefche-z&pech~. Ca~ leLout_neflapre:
jmt attx boys,ny monwgnes,m~~ dl au mi-- lieu des brebis,fcflant rendu przue &domeflique,p_àr-la mriojité & toflcr~n_ce des chefs
;- de /a bergerie. Et ores-quepm vfoge &foe~
_ ipie"!temet~u'jl ~ auecques les_ bre~~Jàn-porl
.foit adou/çy & n efl plus herijfone,zl dem;erç re tor~Jiowrs toutesfois enfon c!cf/1', ·&no~'
b./ira iamau fo crttan:e ajfeélzo :qu~~queprz­
ùautc qu'ifaje, & quel9ue Gon trazElement
lJ.U, on 1ujfocefz1 froûfre le;' aflutr abfim at*
mdormy,ou la brebu ejj;aree. famar-s les brebis ne furéniplus galerijès qu'efles fon~, n_on
. de Jimplegratcfle,mais pa,•1a. commrmzcatzon
del'vne auec l'atitre ,fengendrent maladies
monflreufes comme ladreri~s,c!Jancm,pe.fte5,
mal des pottlmons,quifontjèlonl'ame,lcs /;e t•efies;jèhifrms, mag,,•es;atlJeifines &
IJ'"f'ands m<tu.lx Încm·abf,s,Ji les PAjl~UJ'S n.t"'
b
d.ecmertrtm.t.
.
f
tidotmt &toiJavlicqumrme
'
'J' • l J-4n· 1 d
làmt~ù lè pèuplc ne fut Pm ~· 1 t:_1 e~e a. flrinechrifiimne qu'auioHI'J'IJI•y.SI 011fi ~-
aun::;
J
.A V x :t t-&'!'tY1lf;
~PI9Tlt'!
fomHdts mœ~trsdequefqu'vnr, ontrouueJ!II
f.Ommiln.En to11~ eflgentil compait/',611./•
qu'il am·a quelque ciuilité & gmtiUejfè,pour
en matierede Religion. La necejite~
meriter nom.foiiabfeen fa r.epub/ÙjUe du
le deuoir naturel des 'P afleurs, les folicittrtl
tie.Soit d'1/re bonpraétiçyen,bon fivancier,
de micU«faire le.ur deuoir qu'ilz..,n"ot (poJt~
ble)faiftpal' le paflé,d't(11tant CfUe le mal efl
bonfoldat,bonmarchant,bon ouurier & la·
. pief,la pein & le rep,·oehe qu'on endurer~
hourcur.Ilaura. V, euprefque tous Üsft!Js, & ·.
- llà~ttnt!Jieu , & tous les hommes ferait ÎtJ.r
enJfaura aucunement dijèvurir:, & rendra ·
jùpportabk Par~uoy pourpreuenir l'ire de
raijim defon efl.tt ; n'a_ur.t petite prifOmptioiJ· •
Dieu,& couertit les negligen.ces,tant des padejoy,~aufi on luy demande, fil c~P;noifl~
fleursque.desbr_ebù(lefqueb:Jèmblent en cefl
DJeu, tl rejpond1·~t ');o/ontiers , en auoir otty .
endroit ~ rwz premiers peres, .Adam.& Eue,
plfrler en tous les lieux ou il a eflé, mau qu'il
ne!e~ognoiJ! pM,.nefeflant mû en,e;·andde· ~ 1 fcnireprocl7dnts pour le pechépar eux comir,
· ljUt: chafcunfexcufe, !ftdÙ to_
utcsfoir tous ont
ua zr 1t iftudzer le liray moyen de le cognoifll'e; ..
pcché & faifly )mvnevigilance &ajfeéli'O,
Si on luy demande, comment fovt feruu..& ..
des Pre!at"K, & Pafleurs d'enftig,ner , & les
honorez les Empereurs,Roys)&Princes,des
bl'e,bio d'apprendre.La neœflitépaJFe~Lt conpaJ's où il a eflé,ilair~t·, l'lm dl {erll)! àplat
ttertir aufli en vn re.ffàftment & iouyjfance
co·uuert, l'autre àdejèouuert ; l' aùtre àtc fie
des doftrines folutaires,approuuées del' egliniie.. Maù.{i)uy demandez comment Dieu ·,
doit eflre ho'/Jol'é ,& foruy' il ne Jfaura qiie . r . Je Catholicque,& des fainElsS.acl'emms d'icelle.L'exp,dient premier efl, !JU' chajèun redire..AinJi conftquemment de tous le§ autres :·
cogno{(/è f t condition,& ft conformeàicel4ftttz, chafcurt tache d' eflyeexpert &par:,
le.üftconc/.,<ju'_on conjidm la bonté deDieu
f az:a enfa p1·ofej?ion, &en fo n art,gui n'e{f ·
& fo miferzèor:de, pour noflr.e confolation.,fi
qre 1-n acce/fo!re à l'lJomme:mdÙ en laf oy&
voulons l'atir-er p.o ur nofireinjiny, & inco1·eligio g_ui efl necejfdin:, nul ne.fy v eult fâi• .
p;ebenjib!e bien. Et JàpteiJfar.q & iuflice,
reparfa~ft. Si on de~ande d' artatdg;equelle$
pour nàu-s condancr aux 1'ecompenfts de no~
font les zoyes , & feliCitez._ de paraaù, il dira
pee1Jez_,, à la mort, d UX peines mmjitoin:s de
neffauoirquec'eft. Des peinesd'·enfer non.o.pur,;dtoir7,& etm..clles d'enfer, Ce conjidrr~
plm,deformc (pte luy conuimdr,t lt:fro tmb~
mo • .
!PISTR.! •
mtfou lai(f'éperfoaderde mo deuoir& e}lat;
& at~{si J~ quelques miens amù,de vom traduire(LeéfeursChrèfli'ts)ce petit Catechifrm,
autresfoù .èompoft par M . P. Canijïm Do- ·
éfeur en Theologie. ~ Eflantpropre pour infl ruire le peuple rude, & peu v erft en la do.
éfrine Chr-eflienne. Cog,noijfàntaufsi, celtf! .
que.Dieu m'a dànné en charg;e,rtecejfiteux de . ·
tels principes ,_.pour le dijpojèr àplmfol'ide
'Vian'de,laqueUe,abhorreroitfo n eflomacfons
cefte preparation, & à L:auancementd'vn
chajètm. I e l'ay tr'ajlaté& traduiÛ en idio· .
.,;... me Br~tte ,'lang;uag;e v ulgaire de ma patrie,
.pour ne htif{ek:·au peuple aucu.ne occafio d'ex.cuJe, de n'apprendre· ce gue luy ijt necejfaire
pour fon jàlut. M~ajfeurant, Ji le lijè;zde Jibon cuetw& v ijàig;e, co_mme ie tnejiû{mu rt
en dettoir dele traduire ~ ~ m'accommodant 4
!:infirmité&,befoing, ( defirant qu'ilfoit ~
l honneur de Dieu, & denoflre commun[a_iût) qu'il vom reuiendra àvn finlf,ulier bien.
& plaijïr. le ne doute gue deprimefa ce re~
fujèl'ezla carriere, vous excujàn~ qu'il efl:
prolixe, mde., & mal po'ly en.fa diéfion, &
eflant du labeur de celuy ( àfrauo ir letradu •
· efl en foy tout impaif~t t'éf. Ie v om
œ,.n-eflel>'dl. tout fors la prolixité,laquelle n'tt
ne pet.dt auoir. N'efl'ant enfant tant
' . foit-il
IPIS'l'-.. .1!
[oit-il hebeté d'entendem'ét,quitJef~
en vn moys, fil luy efl aucunement nctWIJ.
N'ayant tjludii à orner lelan;gttge Brtt()JI,..
l' eftant quafi que parforce, ayant tjlé lagrace
..à Dieu, & ceux 9u'il Jn'a laiJFpour Peres
(puifqtte par fo volonté i'ay perdu mes nat,:_
rclzauant l'aag;c de difcretion )normy entre
:les François & autres nations iufiues- àpre{e~t: -fymant mieu,ç par la rudéf[e & Jimplwte de mon langage, exprimer le "'vray }ms
. Je mon jùb}eéf, qt/vfer de bellesparoles, auecques peu de frméf & d'edification.[ oinéf
.'lm: la premiere mode/le, n' eft iamaù pollie, a~ fapproprie par la veiù & maniemët des -bvrts ejpritz,qui afliouj}ent,oÙ dimimtent,ce
.lju'ilz voyent d'exçe;z& peu àpropos.Sup;liîtt tOJM. Leél:eurs,de corrig,er ce qu'ilzlloirr.ont necejfairç en ce petit Ca,.tcchifme,oùlJien
..exwjèr1es fa,utes qu'ilzy pourront noter: &
.tfuoir e[gard .que cefle lang;tle n'a iamaù efié
:impl'imée & hantée comme les antres,IJont
n:ay peu me prcualoir des traitfz d'a11tr1~
.~& naturelzd'iceUe, ejpe1·ant tjl1-eexcuft de
~~nes. prGpres.M :oblige':îtredeuable,à cet1x q11i
pr,pndront le tout en bonne part,& àleH>·J·f:.
dre la pareillefil-zexpofcntcho.fo qui foit de
, la iul'ijliiétion ~e mon petit ejprit..Si O!!S dè, m'itdc.7(, la caHfe pour [,tfjMI1e Ïf!Y ! oult~ tr ..
.
-
B
!PISTI\!
d~1're en,l.:~n~ue ')!tllgairt
c; petit Catechifm~:
C efl; que l;fo!/ en a efle celebre en l'Eglift
anci'tne,commi.foinéf A uguflin, fainéf Cy-·
riUe,& plufieurs autres Sainéf?:;._:& grand':(.
persgnages,nous l'appreig,r:ëtpa~ leurs. efcrip:.,
.Ayant~faiéf plufteurs' Cittechifmes & û-ures appr~utt'iti?;pfle formdlaire ·d'enfcig,nel" •·
les fimfles eJ!:rude;. Eflantplus.expediapt d:re__a.o:~rtr a x-_.an_c~mnes traditions;, que trop-·
toJl appr~~uer les~ 'f}~Ut~eUes ; lef:Juelles de.no:_~
flretemps ilemoUllfent pluflofl; qu'elles n'edi-·:
jimt. 'Et fi [çs Heretiques & èrfnemys de ['E>
• glift, vjènt 'en li:im Synao-uoo-ues de formu- ·•
lairës vulgaires,poit~·plus~ift'mentJeduire le ..
peuple : & -les_d~sbauc~~-de l'Ét,1ife_, ~'-! _e;:_;?
fl~l!~ ex~éfement mflmu,a plas forte ri!l[o n, ·
for~ bon & _(alutaù·e ce prejèntCatechtfme, ·
fj Uf efl to_ut pi-apre, pou~ enfeig,ner le Jimple ·
peuple, en lufoy & relig,ion chrefliemie. Et. .·
atiftt,pom·les armer comme d'vne contrèpoi'- ·
fon; conn:e le venin que fement ~tifdiétz en:\
n~u ~~ l Eglife; .Autrè raifori,pource que '
tftant aduerty par vri Libraire de p arù, au- "
quel ~n auoit faiéf des g;-'ltdes inftances, pd
zmprimer le nouueau Teftament traduiéf en
~ngz~~ Brett:, ptir /ln B~eton fugitif en vfn- .
6 lete~~e.Et d.,t ut,tnt que te cognoù,tant par la ·
rdat~ on de ~lujieurs doéfes performates .An~
ur
,
'
AVX
"LKCT:aT ..
g_lou, que par le traHaiLque iepr, 4~
Jgcnce de la langue .Angleche 414~
( auecques laquelle. eUe a proche ~tjfiniuJ
q~da traduéf10n ~u on aja faiéle-en Ltn,gue
~~glech: eflre en inft.riiJ lieux faljifiie &
E~.rr.ompue. Et que te!Jes..traduûions & trtt-.z. dpé1eurs,efl'ïis ha~:s f'Eglife,n'ont,& ne peu-::t.! nt dUO Ir dtiCUne /ler.ité?_& q_ue ce.penddnt,
· e?ft apf}lat voudrait-introduire fon nouuea11 _
. '{f/j,t.ment,autant ou plusJiijpeéf; q~tt celsj·.
d:-f._nglemre, augrand_defouân-tag,ê des {zm1 .f'-f..s,& aufli des ttutres, po uree que cejlenou-1 ,. u~a-û t/,ql!i efl en noflre'temps jrJrtpJ·i_[ee,leUJ"
! . li:feroit receuoir cejle tranjlatioJJ,fitqueUe pour
• Î!in;tp_erf~él-ionie la_lanzur,nefe.pe.ult bonnet
rJ;e_nrf:âtro/J!_ns errt~r f)~ coi·ruptio.Iay dreJP
a~p.eS1t bif!tllon- l_potwji le malheuraduient,
Cj!IC ceflejùjpeÜe !/~jJl{.[_jon(pout•le lim cf oÙ.- _
eqnie~t.& cèluy.Cjt/O.IJ: diEf l'a~oirf.âéfe)
eJf mife en lumiere,q.uele p~~tp.Ze ef!atJ.t au pa''1.~nt,teUemen.t lf_ueUetni:nt adeJ!tré & pr-e-·
u~u p~~:· ce petit Cathechiji-ne,pui(Jè rie prrmier
f~~?t cog!l-oi]lre le_pemîciettx defit· d, cmoit:uçau monflre, lcdcf~!Jer· &vaincre.llf(l·.t
ttvft bon & propre pour Prelatz, P.1sT-eurs,
ReÇfeurs,maiflres d'efcole,& pàes defctmille,r,our eux inftruù-c , letm enfans & domefliq tm. N'eflartt pvflible, 9ue(;tns auoir ouy.
1
B ij
l!PIS.TIU! A VX LEC Tl!V~·s: .
n':J.aprû,
deuiemi.ent clercs nyfra~tarit~
E-rft pour auoir les efl-a.t7t,& h'i5neurs du mo-de,iJJitiflt ·a'pfmndr.ell:~ demèns desfcimt:e$
prophàn.es ,"poùr}e~ exercer pofsible.)!ne heu:
1-e, )!n. iouf.,~nejèpmaz'r(-e,)!n mays,o'u..pour l~ 1.
p/:us:)!.l'/.'an(:enco'rer.auecquesgrademi[è-r;&
' fafol? erie-)lipf,tt-5 forie ~~~/fon, aeù'ôs ~tppren'dr'c
les elèmeris d-esfèùmces,qui rende.nt L;hq,.!!'l.r~e 1 non paûr.lln fCmps , mdÙ per.petueflemen:t.CO-,
~lé ctheu~-& dejeliat{. Drmcques pttif qr.(il
'Hrifr.e nyen~, 4h e~e:'
efl.qttefliodespr'tcipes deta.foy)aqueUe_,comè.. l
i:ià~cz ·an ~tâ cerre~, ~s
1
diéb-B:.È..au ;)!Ïe~ del'-p[iJe,& l'ouye dèta pa~_ ~
a'h ancotltlla a do ne, an
religio,hac an I1 ys chriro./(~e 'Di'f,_u;(fhâfc'U.fcr!ifjn dcrtoir, fat Pr(- Î
fteti ha Catholic d.ré an
· latx;:; Pref.clleurs,.Rtf/eur.r, :Màiftre:HZ?er..es~ ·
ber vniuedfe1:" Pé heny
& arrÙ>,qui·defirent lefo lut de leim ârnù&~ 1
. ·à·graccd; vcs àlifourefjf_o/haryi~dc charitéchreflienne, de l~$. C4"1. fl,
gli,ez .pé..dü·:gD•Y>IPévés à mt-z'ep h'et~ ~gif
- techi[er.& bien inflr;uire, en la .foy,~el/tion •
vezo ttt·difqucf,vés an pez
G.h.r'iflimne·(Jr. Cat.hofùfue,fons faq~effe J'tC
fo ncceifer egtrittre'la(gùir chdH:en, hà Jcri
uichcr da doué. P.'er é-n en .d int'èxcus dü:ac é
p~ut~;ons èf{re fo ulue;z. Et Ji fo uuent tes. affo:... M ascftc z, nac an b";;t. N c aclèh nemer' çhop
ieé:bir. 1t·appJ·endre ces.eleyttens ~ qi/ e]'tJln-itX..
na difquomp, ha na collomp ho n ignoracz:
puiJ]f.nJ. les rendref'1tp.,& bien ?)Jer.jè~enp;.
p~heny fo mcurbct f r.e iu~iciabl dimp. R ac
qlf~çogçr;;ç le )!ray deu'o idu chreflien.M ' o_~
Ignorancz fo rn am a pech: et. N en deux trà
bliy,ean.t Ji celrtbettr ï'l!o~ }lient àgré,q$ }lous
-ilecdferouch da pep Chrifr~, eJ uit al1 aznaoffrir· ':)ITJ.tl~gflid, & tel qu'il mefera po[st:•
uoudeguez à doué an crouet',a~· falücr Iefus ·
4Le,pom· Yo.SJre mriçr.e oorifùmmatiorr·e.n l.~.
Chri!l:, haç à nezaf é huna.Rac eue! maz: deu
.dougeancz~do u é, vès an aznauoudegucz à
.fJJY.:.& -religJon ÔJreflieneJqui efl cogrwifire,
nezaf é hu nan, H ac à aznauoudeguez doué,
.ty mc1·,ad!!.re1:,& Jè:rùir,ldfo inéte & imlidzû:'
charantez.E conrrel ves à ignoracz ha diazT_rim'ti~ J~oitperjànnès èï!_ }'nitf. .A Dieu.
t
B i if
d~4~~~afé bun~ hac Adeffault
azna)JQ (fou~aCZ deu defefper,hac an co~
tc · pcchet.Racftannobla,nczaalyo
:
goat,an vertu à deu v~s à difcqu!f~,
WC praétic.Noblaucz ga?r tgnoran_cz,a 10
"6hcr ell:imet monil:r bed~ hon amler. ~~
cloueràd.\(co,néveio quet h~p quen e~wte
ho,hunan~ hogu~n iuez egmr dtfcqmfho ,
nefiâf.An tudicq a VC'l.O Iuez dthgeant da
clifcquifu, a.o Moyénou ho filuidiguez. Rac
en lech nadeux!rancz,ez eux tgnorancz,En
lech maz hedy igno;ancz é ma. malicz, En
lech maz hedy mijicz é tl'la pecher, En lech;
t:naz edy pt:chct é ~a an ~naru, Eguit ampe- ,
chifan·buaneguez a doue. H,er,uez cufu~.an
f,rophet Da~â, Pep. vnan,pe a .con dm on
pehilac eu, a laqua y e po an da difcq~tfu an .
f.î:czô da Îéruicbafu,hac enonfu do~e,ha da
;rdifiafué nelfaf. E fico'u,r da diguifquafu an
igvorâ~z,_p~ dié beny e,z eu é r~toucz fazye~
en 4n:1~rtt:emenet,hac e laquat var an hem a.
IuiHà.An tg.dp)l à di'fcuezo an hét dogroa-.
gûez1 buga,lé6~ domell:iceuc:~. AnpcrJfon ,,
à a: parroellio,,ne~1 An maell:r a [~ho! da: dtf' 9mblyen, Naqu~mer~t muy qu_arcq an dnl
a céduifu an.re ai:af, Rac liJ. couczhent en
fos i ignorancz,priuet à ho liluidiguez,dilcc
Îer gant doué eue! tut rcprouuet da ob er an
peznaaparchant,pe}.eny.c!~ pecher, Confi~
deret an pez {o 1;marct d,iarauc Atfeél:ionct
dafiluidigu"ez-Rep Chri.ften, En fpc:cial dan .
re eu dcueux ro~t doué difu gouarnamât
('
en
da re ez houf oblige! muy cguit na
peafu. Mc à meux aduifet tranllatifu
Inlhuél:io haCatcchifm copofer quérafu,
en latin .Gant M. Piezrcs Canilius Doél:or
èn Theology,hac é laquaat en langaig Bre:tonec Eguir na vezo ni chu excufet,na difco
an pez [o necclfer cguit an perfeétion an buhez chriil:en. Pa eu lammct cguir an rut licq,
an a,mfcch amanr hac an difficulré ves an latifi,dre an habafcdcr, ha rc:~der, an langaig
guinydic ha maternd,z'Pep vnan à quemcro
en excus an lourdouy ,ha ru il: der an langaig,
ha !y es hu tou à fo quen en catech ifin~man,
bac en henry ou neuez imprimer à vfageou
~rn eau,ha Leo.Anlibrer rac m s n'é deueux deuruezet taillafu diphtongou,ha cals
,à·lizcrennou aral, pesé à ra imparfaiél: an lagaig à cncp ma grat.Iuez eguit nep diligeacz
hon eux laquaet n'en deu bezer poffibl am·
r:chifu an copoferycnhac an imprimeryen, ;a. ober,ha tremen !ycs fautou, dré na en tentent an langaig. Mé à ped doué é pligeo gatafu é accepritu, hac aber eguit é gloar maz.
vezo quen agreabl en Brezon-ec,euel mai. eu
bezct compofet é'Larin, Ha ma vezo quen
lyes praticquet en Ifcl-breiz,maz conuertif{o an ignorancz commun an l:io1l pop!, en
heuel ep gouuizyedeguez ha fauancz , maz.
gallo bcuafu en bèunan en grac i doué dré .
fez , efperancz, ha charanrez, hac arriuout .
en fin en buhcz eterncLAmen.
B iiij
N
STOL'EN .A. M.
~liJ/adan len]JeY.
IJ
N leu!:,..mam fobihan, ha
neubeut policee, me an con•
fés. Iuez cals fo h•em impli-
ger dirac brema, da treéb fu
v es à hauelep macery, gant
Yn gracz. mac, ha g:îc mel cu-
dy.Mardeu lennet, ha rccc•
. uer an re aral dirac hon heny, Né am pechifu net ra, v es
tna collez, nemet ~ vezo magùer an' ré mun ut à I elùsChrifr,garanlaez; fahitez, hac expediar egui c~h é.
N~ (ouhàiélomp,nequeromp,ne procurornp an ad·
uanczeniit à tra,muy eguit à ho filuîdiguez quemét
ruaz~domp a1fambles en compaignunez~m a n ves à
.(oc:aerÇ ~ banu à. Iefus. Ouz hon em accomoclifu
mayli.ûmazellomp ouz 'a n Iaouaaocdct, hac'ouz
oberprofdlion,he renrafu quernéc religiusha fauar,
quementljamaz hedy en hon puilTancz ha gallo ur,
gant an gracz à Iefus Chrill:. V es ma coll:~z mé à de·
ftrhé an leur~ma eue! maz edy, ez vé laquaer en g olou, hep ober nep mention ves ma hanu,Euel maz
voabetet a1yes dlarauc) ho guen pa eu pli gee aurra• mant gurrthon fuperi<ù.et , ha pan difclaer an lm pa·
lazr an autheur, volontez doue bc:z;cr graer, En en or,
J1a gloar p~ heny,eil. deiirop feruichafll ma~ guellop,
dré an fi cout àle{usChrifi:quen d'ren drouc,ha reno
mat,quencoulsçn buhez hac en maru. Da doué bez
recomandcclcnher b·ening,h;t quern,er en g racz hon
volontez mat,En1pecial,maJlaaccord animprelli o
hacanœditio_man ouz an re aral Impri mer' di arau~
perUo bez~rf<J_nigncr en lyes placzou g40t hon migllonet hep hon gouzout.
No~etlenn eryen en quomét ma quefer vn ll:erm
. t:~portetvat an margin,œ eu en remet an diu ers vfa r;
à comfo~ en langaig Bre.zonec, eguic nep na gouueio V~;~an,a entenro heguJ!é,
CAT ECHISM PE' VN
IN 5 T R V C Tl 0 N BIHAN EG VIT
AN
CATHOL ICQ_YE T .
An Qgç11~fLL· Chapifl:r, ves an fez,
hac an anie! ou à 't:fezy.
Piou ett àdlerr da i?enud chri.fleniJa Cati?olic?
If
~~
~
, --
N beny quentafu, à fo regenc-
' 'i,'~ -' ret vcs an Sacramant à Bade- Acl u.
1 ~~
. zyam, à gra fl:ar, ha profeiliqn,
r,- i'~' · · an doéhin faluter à I efuschrift,
guir doué,ha guir dé, en é Ilys,
'
. h a n'en hem arrct ouz nep vnan an feél:ou,
pé oppinionou eftrang , hac ell:ren, dan Il ys
Catho lic.
Pc à JICS tra ezdl-éer difquifu qt~entafit an
drijl:cnycn?
Ves an fez, Efperancz, ha ch;u-anrcz, an Sacr,tmcnro u, hac officzou an Iufiicc ChriftC::.
P ctrtt.eu an f èz
?
'
V n donx fou digam doué, hac vn fclaerder, Efl><(. ~.
}>é à h cny an den p:m cu il \QI!Jl net, z de!ch He•.u .
fenn, hac cz 1·é confanramant da pep tn,a n
deueux rcueler doué , ha prop ! r dimp da
A:'fi'.C:H!SK
'
diékéit~aunllys, quen (crifuet;
nadine~·
p "'
etr.
p.- principal, nafomm<f,r an
7
'ves an prx.}ldlémla credifu?
ymbol m &heGél, &n credo, diil:ribuet_
~ daoudec arùcl.
,
PminJy'tln ddoudec articlfl ?
.,{n re-man Jo ;}>.tr lerch.
Meaced en doué ah tar hollgalloudec,
crom:r dan e~ba d'an,douar.
Hac en IefusChriil: é map v!gc h.on autrou.
1
A (o con1=epuet ves an fpcrcrglan, g<mcr vœ
3an ~erches mary.
·
.l
An doueux gou~t dindan pÇ)cz Pilat, fo_.
4 b"et étùcifier.4quaer da maru, ha fe beliet.
1
J A difquénas dan Infcrnou,ha dan tred~ dez ·
•JAJ~ ez * rèfufcitas à maru,da b_eu.
r
thM. 6 A fo pignct>eilnefuou,hac cz A fez an tu dè-
chou da doué b tat hollgalloudec,
A hano ez deuy da barn an ré beu,hac ;~.n ré
7 maru.
·
8 Mc a cred en lifcret.glan.
9 An Ilys fantc ha Catholic,communion an
fent.
·· ·
.
10 Remiffion.an pechcdou.
u Rcfurre.étion an quic,hac :111 corfou.
1 ~ H ac an buhez eterncl.Amen.
Petra fo en"tcntet dré an quentafu arricl pa
leuer6mp?
r
Me 4cred en do11éan tdt holgalloudee.
t
SCVtT
AlC
CA:TOI.IQ..Y!!.T.
1
J)i{cuez' a"ra en quétafu pedfonan deité ha '"!!":
douelez Elefc, an tat ccfell:iel, hac eterneL v;:f.~
pé dà heny,n'en deuxtra impoilibl_da ober. ~:n:~ .
An deueux produet ha* graet à netra,an cfu *gr•a
bac an douar. ~cment tra vilibl,hac inuilibl (o. A mir, hac à confcru pepret,an tracfou an deucux ctouct, hac ho gouarn dré é
madelez fouuerœn , hac é fapiancz,
H a dré an cil articl pa leueromp.
Hacenlefùschris7: émap "lmic.
Diîcueuz a"'ra an eil pcrlfon an deité;peheny '"!!"·
~ Ielu'îchriil:. Map naturel da ,doué, ,hac v- ~;.l·,'.'
mc, En_gu_egtet hac ange~ dret a ba voe an cte~nité.A henuelep fubll:acz de tat. Hon au- Pfal . 1 •
trou,ha redempteur. Rac diliuret omp gan- fl/ 1 0 9.
tafu pa edoamp coller.
LJH . L
6
An T redé articl,
v'lflo.I
H<L.
.PélJcny Jo concepuet ves .tnjjmetglan.
l'ropolifu à ra mifreL· an incarnation ves hon s. l.•<. r.
autrou-ha faluer. Rac map doué rnefmes [o S.l<li. I.
diîquennc t v es an nefuou, hac an deucux Philip.~.
qucmeret na tur h umaen,h ogucn an oll dan ~ftJ· 7 ·
oll à vn fœczon fingulier, dré raaz eu bez et .,1/J~I
co ncepuct hep tat en douar, dré vertu an
fpcret glan: haganet a'n guerchcs mary, pur
hac an tier à Rccher, hac à * &uerchdct.
:~:~•Petra a T ~er an pcuare a.rttd:
-
.An dmeux gow;:,;tfitet dindan ponczpi!.tt. _
Tretifq à ra an Mi il: cr à redemption namr { : ; : .• ~.
hu maen_. Rac map doué, hcruez an n:trur ' o·&'i·
1
'l'JQHISM
.
tè an defuoa quemercr, an dcueux
quet à fa.ult goullauer,hac an durer tourmcmo~bt~, ha cruel,eguit hon prenafu ha
daz
Mac en general eguit fCP pechezr.
enuelep faecz.o ouz.-pen e vez.afu o.ap,
ep nep macul,ez eu betct qucifiet en croas dindan poncz pylat gouarncr, Laquae;
tian maru,ha goudcfé fcbclycr.
Petra à ré da cre difu an pern pet arricl
DiflJ.~~ermet 1:_! ddn infernou;
8./ltAC, Copredendif11~ ra: an mifl:cr,~ Refurreél:io1t
11.
Iefuschri!l:, pe heny certen, hc~:y.ez an cncfU,
h4nl. à dilquennas: en limb eguit tennafu l"h:)no
*
..
!·~
1
4
an M_ou, Ha dan tredé dez aoudé é maru,
*~~...~ quemeret gant_!lf~ ,~
t,Cor.If.
co rf , dré é *gallo ut
propr,ez. refufc1tas a maru da beu.
Petra l difcuez an hucchuct a.rtid?
Pignet~umNefuou.
"'rr"·
Laquaat ?t *ra arauzomp an.mi!l:er an Afcéfion, gioriux à Icl;ilschri!l:, pe~hcny goudé
~~~ .... 2 4 Bezafu P~i!chiuet gatafu,an ocufr v cs ho.
~·'· rcdem pnbn, ez eu tremenet ,ves an betman
Eph•j: 4· da uer é tac : Ha pigner erl N efuou fxzhcr
Phtl,p.•. triumpham dré éverru, gallout, ha, puia:~cz
11
'~·'· prapr,hac ez. eu laquact,hac etabli'ffer drei!l:
pep rra, en g!Oa'r eternel é rat. .
. ,
An fcizuet acricl petra cu à propos cf da
credifu?
·
·
S.M<rr.
.A 1Jano ezdetfY da barn an J•é beu, hac an ré
maru,
IIGVIT
AN
CATOLIQ...Y~T.
~
Hon aduerriffafu à* ra vcs à dcz an barn di- *f!"·
uez;tfit, Pa difqÏÏonna adarré Iefuschrifl: vcs M"'-· 1'
anNcfuou,vili bl en quie humaen,hac en cm &
difcuezo barner tcrribl à pep vnan, mar ha ~f.J.,;.+
choue, hac ez remo da pep vnanhcrucz é M•'-·''
aufriou,hac ob crau.
Rom.•.
;l1J
Petra i difc hac à quel ep an Eizuet atticl?
Mé 4 cred ~n JPmt gJan.
Difcuez à ra, an trcdé perlfon an trein der, 1 1,.,., J.
peheny eu. ah [peret glan, pehen y :l proced s . ...A<h4.
ves an rat;'hac anmap,à fo vn guir daué,hac "'fynbol.
eternel~hai: à regn gant an rar,h' an map,Hac
el!clfé gant an eil hac heguilé, Inez adorer,
ha glorifier.
Petra à que}cn an Nauuet arricl?
Me 4 cred,an Ilys fmtel,ha Catholic.
Difcuez à ra, en hon eux péuar ·rra da credi.
.§; ves anllys:~ntafu,hé bcza_fu vnan hep ~;;,:;.·1:
muy, en renter c;Jl, En vn fperetà Iefuschrifi:.
En vn doél:rin à fez hac à fac ramanrou , vn
pen ha gauarner an Il ys vniuerffel, Elefe letanant da Iefuschriil:, ha fucce!fo r da fant
}Jezr._An eil eu,an !lyf-ma Co fanr el,Rac maz
eu fanél:ifiet gànt Iefusch riil:, hé pen .:tc hé
prier: Pé ouz ez c~ alyer dré an tèz. hac at~
facramentou. Hac ez cu pep ret gouarnet dre Ephtff·
an fperet ulan. An tred é, cz eu Ca:holic pé 1.Ur. 6 •
vn iuc:rlf~i"; Rac maz cu multiplier ha fqui· ':"~'t
gnet dré an beç oll,cz compren an holl chri- M~.:..
frcny en fidel cr à pep amfcr. An pcu:1.:e h~ ,s c ,.
J.
CATICiflS:W:
ID dtuez:dii.,En
lJys mané ma Communion
an îer.N~ deu quet hep qué,an ré fo h_9...uaz
beu dr6f'cz en huhez terrien ,HogLLCrt iucz,
{o deja diguifquer ves an Morralircz
P}J. n,. Jittnel,hàë1 regn en cfu, pé eguit reg~, ho
cm puritfy en purgatoer à pep ordur a pe~
cher.Pcré hep mar,euel an mcmp ro u corpo1_~;.:~: rai, bo cm ficouranfambles à vn atfeél:io dré
fauoryou, merirou ~ bac orx fonou, bac ez
Parricponr ves à vertu an f.'lCrifiç c facr ha
îàit'e! an offeren,hac à facramcntou an Il ys. ,
Petra à.difc~ez a~ Decuer Arti~l l
.,.. "' anœ
Remifsion dn pelfhedou~
*!:"'·
Offrifu à* ra gracz 4oué pep ret prefanr , ha
a.Loc. •4 mcriroar da pep ped1ezr, eguit na col[b_Ç
8
Z7,.« ·' • bizhuicqucn den , an efper à cafe r pardon,
N crnctez pe.rfeuero en Il ys cb rillcn, bac cz
vfo dré guir deu.o rion ves hé facramamou,
An vnnec A{tid petra e;,_é fub,llancz l
Melt creddn Rejù-;reélion an quie.,
*.r-•·
Alfurif~ à* ra cz ref~Ccito an
hoÏÏré ma;·u,
da beu,hac é confirm dez an barn diuezafu:
Rac cornparilfa(u à reh omp oll adarré, en
~=~~.· 11 • buhez , hac en quie, dirac al} tbron à Iefuf-·
a.Ma~>l chrill: , cguir maz reccuo pep vnan an pcz
~c"· l · an dcueux* gr~et en é corf, bezct mar , pé
gr..t . d roue,
· ·
S . l4n . l ~
J.Cor. 15·
Petra eu à pro.pôs-an d iuezafu Art id l ·
.An buhezeternel.A ni cri-.
J c; V t T AN . CA T 0 1 t Q..Y ET,
4
Difcuez ~* ra an pris ha gobe an fez, hacan *u•·
<lerm chnll:en, A dal qucmcnt, eue! an im- '· ""'~ l.f
mocralirez.Mcurbcr heurus. Eguic honalfu- •-M•'-7
rifu,hac ob cr certcn, Ez eux goudé an
11
liez prelànc,vn buhcz aral ishaual ha diifc- 1 .;,.~. '
r.lnt dioury,p(hcny fo guiryon,hac alfuret. H rb·S·
heurulfafu, ha hep fin: p( bcny fo promctêt dan ré.à cred,hac à oJ:~ys da Icfufcbrifl,
bu-!'·
an
~ Petrd man b!!f,hac anfom<er an hoff drti. clot~ anfez,ha cancredo ?
Confcs à calon bac à gucnou, penaus doué
hoï1aûcrou à tremen pep rra en ment , galloue bac auchoritez. En madelez, fumez ha
làfiâcz.Ouz pen à fo infinie en,vn efancz,pé
nàtur diuin,h a rry en perffo.An rac,an map,
h'an fp eret glan. En fxczo n an cry-man nen
dint nemet vnan.Nemet vn guir doué ecer- t.I•I.f·
ne!, infinir, incomprehcnlibl, pé àheny,pé
dré hény,p l: da beny cu pep rra. An tar,eu an
aucheur an vniuers. An map, e~ redépreuc Rrm.u.
natu r humaen.An fperer glan, eu an fanél:ifi er,ha $ouarner,an Il ys, péan chrill:eoyen,
h a· fidel et, Racfé an teyr quefrcn principal
ves. an fymbol,bac an crcdo,à refpond hacà
aoco rd,ouz an meur ber fii rel,hac inJèparabl
an drin de~;,..man, An q,ucntafu,peheny fo ves
an creation, à raponcr , bac à arribuer dan
tat.A n eil,pé beny fo v cs an redemprion,di
Map.An crcdé , pehcny fo vcs an fancbti.ca·
tion,à fo arribuec dan fpercr glan .
Para e!! an If:,·;~
HISM:
_.,GI,_~lXS!~&t'Wtl~hac an alfamblé an oll r{;
IJClJea. ··~~ n;:u; ;Il c•onrcs an fcz,llac an dothl.q....,.~ISç:lirift•! ·P'e}tenty [o gouarnet var
vn paftor fou-
: P e.·é '!f,fo 4n oU cflrenhaç~p.éen m<es
:
s.Mc ,
. J.Cor.~
8
*g..J!ollt.
~nlbs?
· .
~nratu, an luzeuyen,hac an oll infidder,
bac an Apoftad,et al) fez.. Goudefé an hercti~
quer·, da lauaret eu, Al) ré peré,go udé niaz.
hint badezet ennhy ,à di fen', ha cà fomé obftiner,erreur à enep an fe z C atholic.Dauancag,m Scbifmariquer pe.,;é ho em fcpa r,haç
à ffifparty ho hunan v es an peuch,hac an vnyo carhohc,:EJ;l fin an ré à fo dré an aurh oritez-hac an gallout eccld iaftic, dré guir rx[on priuet :'es 'a participati on a,n facraînécou,A ûtffrageou an Ilys,hac an dll officzou
diuin,pe~réfo dré an occafio-fé, àfo lauarct
excommuniet,trouch'er,hac dl:ranhaet v es à
corflefùfchrill:,pe~heny eu an Il ys. Ha rac fé
ez çhomor priùet à buhez fpiriruel,hac à ho
filuidiguez , Dindan an * pttiff.1qcz à L1tarl,
havaranhentanmaru eternel. Ma n'o dèÏ.tdllr dill:reifu ouz doué dré pinîgcn.An catholiquet à dl é euitafu a'tt compaignu nez l
heuelep tut. En fpccial an hereriquet , lu
Schifmatiquet, ho pellhaat, eu cl vn boczen
pefHfcntius,ha marucl, l:iogué pidifu pep ret
.
eguit ho cemtérHion .
Pc
1. tS V I T
AN
CA T 0 LI Q..Y E T ,
'
heny eu en jin , dn reouljîmpldju,berrhtt·
JI! , efnafu ves anf e'JV pé dré heny, e~,iif
ferancer tfn Carholic'luet, diouz...ttn he-te·
ticquet?
_
Ober antier profeffion, ves a fez Îefufchrifr
bac à authoritez an Il ys , H a derchel eueÎ
fyEf hac arretet, An pez ho deuezo arretee,
!ta conç:luct an paftourer,hac an doél:oret an
tl ys_catholic,da vei.afu pratiquer ~ a credet. s .tt4~.tB
Ouz pen,mar deux ni ch un a fel dezafu be·
'Z~f~ difo~oys dan Ilys,n'a hé cleuet( à l~uar
IefusChnft e guen ou) Bezet reputer dit euel
vn P.agan,ha p r.;_ag~E· Nen deuezo quet doué s. c,pri~
cgùit tat,N efn' en dcuruezo cafet an Il ys eguitmam.
A ESPERANÇZ HAC A N
OR&SON
DO M I N ICA L
an Pater,
Eil Chapiftr.
.
P etrtt m EJPe·rttnc;z::;.
·
v nvertu cu ' dinaouet dr.!: gracz diuin
pé
dré heny ,gat vn fiz yan·cz cerren, ez gorr~ap Rtm.f.
an madclezou à hon fil uidiguez hac an bu- ~;!tfi. g_
hez •crernel.
' .
· ~,.t.
Pé àlech ezdifJsf~mp- ny,anfa:czyn dtt f
perifiil?tt goulen en mttt?
_
Vesa'n or:efon D ominical , pé heny Iefus- 5 .!.! "<. ~
chrill:mefmes hon mxftr, hac ho autrou,:m S. L.c. u.
deueux hon difquct,ha vcs éguen ou f:~cr ha
ç
'1 G V l T A K C A. T 0 t I Q..:J ! T'
t
pep lcch,Aduanczecan Aznauoudcgucz,
Gougcancz,an cnor, aa cbariitcz,hac an fi:ruich an magell:cz ctcmcl : H a finablcmant
quemcnr i con cern , hac à touch an gloar :i.
lion tat, meurbet mat ha fouucren.
J Deuct po Rauaprelez.
3 Ho vo!ontcz beicr grace, En douar eucl en
NetiJ,
,Roio dimp liiziu hon para pemd.czyec.
1 Ha:.patdonnet dimp~on olf-:mfou,Euelmat
p.ardonomp da nep an dcuc,tx hon offan[et
t Ha n'on lefct da couezo ~,n tcmprarion.
1 Hoguen hon diliurcr vez an droue,
4mçn,i dai qucrnent,cuel fe bczet gr~et.
+
Petta l iignify an commanczamant vez
;~.n
orzfonman ~
·Honttttpehenyfo cnfWfuou.
.
*gr«.
Vnprefacicbihae\l,péhc:ny a"'radimpca.R_'.,.·'· fee me~oar afi bc:n,eficz..fouuc~en,pé dréhcG.J4'· 4· ny doue an rat, dté an moyen a lcfusCh'nft,~
EJ'btf.l, en deueu,x hon adop.tct cguit é bupalé , ha
choafctegu~r éherirourycn. Hadri!!IJ:lhaiJu .
cfoucz ~ rar,ez omp prouoquct queii. dé ca7,
r'er,ha d'é pcdif~ gant vn affurancz bras. ·
P etra à difclaer an ~entafu ~oulcn!
-H_o han11 be':(!tJanéfijict.
An de.tir IUl)_hac on~{t, vcs à bugalé lllat, ett
Rcfpeéti.f~ an ba.nu à ho rau, An rcfé à gou' lcn mu vé cnnhé, hac en ré. aral, Pcprcc hac
• Petra a leuero mp-ny en Eil goulen?
D ettet ho R ouantele~
Goulcn àlfreomp cz v~ roer dco mp aq gloar 4<
hac an Rouantclcz an Ncfu,hac an felicitez pm•t·
cternel.eguic en berr amfcr, ma quitahimp
an buhez:.prcfanr, pé en heny en on eux lycs
tourm a ~ro u, hac affiiél:ion ou bras, ha maz
ahimp d'an rouanrclcz eternel, pé en heny
éz regnimp bizhuicquen Gant Icfuschri/1:,
:rcrra fo en ren ter dré an tredé goulén pan
lc~eromp?
Ho v olontt;zbe':(!tgrttet.
Goulcn à" reomp, an iicour an gracz diuin *gr""'!·
cl'on affill:afLi, D an fin maz accompliffcmp, Rom. 8.
volôtez an rar var an douar:quen pur, · quen 1 ·-"•:t •s
ptonr, ha con ll:ao.t, Eue! maz gra an oll ré
heurus en Ncfu.
.
.An p ederuct Goulen petra eu hé fubll:ancz?
R eit dimp hon bt~rtt pemde)(._yec.
Goulcn à" rcomp, cz vé fourni !fee dimp an:·; , ·•·
pez (o neceffcr, qlten eguit mez ur ha fout en Pr.• 1o.
bLÙ\ez an corf, hac an enefu. Eu cl rn z cu ;m • U.•;:. +
c ij
1' Jl e'H I SM
~~~-li~.- 1~~a~~~~lr, comfou doué, hac an
Ne~ dcu quet dré an
andcn. ·
p~tppet goulen Pan leueromp.
Pttrd,ormetdimp hon ojfanc~u.
Goulé 1* reop.pardon ha retl}iffion YCS h' on
•,;mmp. peçl\ed<iu, Euel maz omp · ves hon cofl:ez,
~ da pardonifu , da. n re' an .d,cueux 1:on
'
s.•·M•~'
....,. ~
~et, pé quen bras pennac ve an offacz.
.
Petra, à leueromp-ny en huechuet goulen !
l{o,;!}Jètda CQUe·x...o ~n temptation:
·Efl"f.'· uéz ez goule.nnomp,en {emblnez, hac im-
x.J••M. becild~tbras an buhez prefant,bezafu Goa-
ranœtvesan vertu diuin,ha difennet à énep
[arhan,
Raç: na couqhemp en vn · fa:czon pennac
dindan an tell}ptation,eguit confanrifu ouz
an pecher.
A" fèduer, liac an diuezafu,petra eu hy.!
an quie , an oet, hac ;nadue~ffer
Hvg,ue'!. hon dilùiretves an droue.
~
,,.m . ?oui~ a*reon~p ~n benignit;z,ha grariufde_r·
§,.,,..!. a doue, pe-4Je.heny ez pedop , bczafu dtlt-
1
u~crà pep drouc,ha forrun,quen à co rf, bac
à enef. En quemenr maz eu expediant ha
ilecelfer egnir ho liluidiguez en buhez prefant,hacen beny da doner.'Adiourifu àgraer
Anr n,Agal qu'ement da lauaret eue!, Bezet
EN CATOLX Q.YET.
7
cz vezo graet. Eguir rnaz difcuczAn delir,hac ail efper h'o eux à· cafct,
pez fo coprencnt en fciz goulen an pater,
b_ac an.oroek>~ Dominical. ~é-heny à dleop
da lauaret,dre vn g1,1tr deuo u on,gantvn humilitez dign à guir Chrillcnyen.
lC::VIT
Petra ~u anJomm.:e1·, hac an fin principal an
goulennoteman,enjpecial an !2!!Jntafi~ ?
An peder go)!! en quenrafu à difc,maz dleop
aman goulen peuar mat. An quenrafu ha
principal,An enor,hac an gloar an magefl:ez
diuin, An cil h' on felicitez, ha profperite.
An rredé, an guir obedi:mcz à dlcomp da
àou é.An diuezafu, eu an fouren neceffcr eguit an co rf, hac an enefu.An re-man fo en
berr comfou , comprénet en peder quérafu.
Petra tttdn fom.:er an g,oulennort 'aral?
An tcir goulé·dipezafu,à comp ren an droucou à dleomp da pcllaat, ha pidifi.1 da vczafu pellhact diuarnomp:Euelmaz eu pecher,
p é beny, à fcrr ouzomp an Roua;;_rclcz an
Ncfu.Ou z pen an temptationou, ped rO: ré
(Ncmet dré an ficour diu in ez vcmp goaramet) dré ho pocs ,'h'on .tenda pechifu.
Finablamar,an calamitczou, quen an bullez
pref.'lnt,ha da donet.Rac féan parer, hac an
oroe fon Dominical<, h'on qu clcn dl goulcn
an traezou mat, ha pediri.t eguit an ré drou e.
P-rnauo e~ recr'te)· an ftlntatio~~ ttn,gelic d.m
guerches m,try,h,t m'ii d'on ftluel' I efùschrifl?
c
iij
rtltdtiai"Y LCIUru\'!~ra,c~, An ~ autrott
Fne•th,.~eftil.igtletouch
entré an
an frocz ho cof,fo j.
u~~:uet~:S:IntCS Mary, rn am da doué,
.~!Mit e~uic:lloiiiP pec:hc:~ryen . Amen.
Pé à lech eutkuet àf~c')(!Jn-TIUtn daJaludiftt
11(1gurtcbts Mary marn da doué?
s.r.w.r. Q!!_entafu,à exempl an ac! Gabriel,ha fan tes
Ellzabe):'. Goudefé v,cs.an vfaig,hac an con(intamant an lly.s Chrifl:en ha Catholic.
Pebe~oe'J:;._à RaportJalutdtio anguerches.'
J
Dig çc â*ra dimp da ·coryf,an Memoar heure~ ·an guerches fantel, ha facr;
Hac an incarnatio hon aurrou, ha [;,Juer .Iuez en hon
in ci~ dà e.lfa dré pep moyen , da cafet an fa·
ueur an guerchc:s ab §~nt en pep graçc , ha
da cafet participation en hé pedcnnou , da
doué,had'é map,,
·
Petra.à difcomp.-ny ')Jes àJalutationan
· Gum:hes}
An vertuzyou.pr~e~inaczou fingulyer, bac
an M'tlodyves ail gu erches hep COJ.TI.P.ami~.
Eue! an beny fo leun à donaifonou doue,
hac à verruzyou bras hac ampl meurbet.
Maz eu en/Iàmblcs Mam ha guerches. A fo
bcnniguet entré an oll groaguez à pe·p amfer ~ A. fo marn daR oué an Rouancz Iefgs·
Chnll: hon autrou,ha faluet. Ha pé beny hé
deueux cafet,ha rcco uret dimp an graçc,hac
I 8 VI T
À N'
CATOLI<t,yfT,
dcueox Engendrer a,n buhez.
AN TR EDE CHAPISTR.
Y es an charanrez_, hac an decgourchonm
Petra~ charanrez?
b. venuz eu dynaouetdigant doué, pé dré
hen~,ez carer doue palamour dezaf é hWli, ~·-~:~::
i{ac .en Nelfaf~ palamour da doué,
Pet zourchemen fo à charante;(f
)eza~u a *ra d'a?u principal,peré fo pro po-
* •·
fer, dlmp-gant hon au trou bach' on doué, rf:.ra.'
qre an c:omfoufo varlerch,Teà caro d'a Au- S.Mc·""
'trou d'a: doué, ves da oll calon,~es da oll e- u. " ·
ne(u, v es d'a ho li pridiry, vcs à ho! gallout.
H eman eu an quétafu,hac anBralfafu Go urchcmcn. An cil fo hanual ouz heman, Car~t à* ry da NeiEfu eue! ré da hWlan; En *
daou Gourchemen-man, ez eu comorenner !!Y·
an le fen vniuerlfel,hac an prophede:.
Pc dréf'tn en he~ difcue:z an charanuz.
ou:zdoué?
.
Mar mirez é gourchemcnou.Rac en dra mi
h
d ' .
' 'l '
' I.!•~···
e' con fi11.
HL c arantez ,OL;e, maz ,v trompe 5 .1""·'+
gourchemennou. pere n en dim quer lourd
na diflicil,cuel maz douctcfi:en y, Gmt lan a·
holtoi.Hac Iucz Icfus Ch ri fi: an quclc! pa lauar.Ncp en dcucux ma gourcncménou, hac
ho laqua en effcél: hac execution, hcnn z eu
~ c ar.
c
iiij
·:l·T"' ~il s's for ~
pin.fidm-~~n-nti.I.Ax.,n.~uout, bttc
en e~n
ài[~cliil1dnte'-'-oux.,ttn neffi! u? .
•n•.
.
s.Cor.IJ-
man..fo: alfes explicquer gant fant
, __r
· Charantez 10
r
l'hi/J'p. ,
,w:e an,conuou,man,
pa3
tiant,doucz ha berugn. Charantez nen deu
'*sr"' quet A.!!!.'!,S· Né* ra.nctra gant ~iffo~~ion,
<n'ac'lnfol.an~.N'en hem orgoml quet.N'en
~éf'~~itiu5.N.éG!afc quer,hé pr.ofif
Eatticuly,tr.N en cleu 9uct buanequaus. l'l' e
tong qllèt eiulroùc,~- Né· quemerqhcr à pli. geaaur en iniquhe-z,hoguen en hé Rejig.l!ys
· :vë,s an gliiryonez.Andurifu à ra pep rra, Cri•
difuàra peJ>."tra.Ef~er hta'eueux en pep na.
·~~..p. G~.rto~ac*andunfu a*.ra pep tra. , ,
L,
Pédtt tra e:<_e~pro'pofl( dimp an dec Gom· ·.chemm an Lejèn ?
·Nonobfl:~t ez eux d~on gourchemé à·Ch:~ ­
·ranrez p~ en réez eu compréner an accqrh:.
· -pli!famantanla&n·, Ez eu adioutct an·dec
gourchemçn an decalog;Eguit dan:fin, lJùz
'"; eméto guelt'ha ·fcla:Eouc& pep vnan,an pez
• .,/,
[o N'ecelfer hi reqiiifitet ;e~ti.it exerciti.t cha1
~ ' "· rantlt,qué·enitant;J.ret·doue hac an Neffafu,
•
t
:J:.otlto
,. .
f?"J
'Jo
J>-
i.
)o
.
'
_ .'
\
""0:
PBré ~ tin.dec Gottrchemen anlafen ...
M~ éu atl :au trou doué,.,N évefh<;> quet à dou
.,...ald"
e~~ar _
c
,
c
rrac_m~ r~çc :Ne* ryqu<;r t~,ifu.!u
Jifnep-:ItiÇ>t egu:it.e adorL(u,
·
Pffi·S·'r ~ <jtlèmery' qüer an h~m, ves à dotié da.au/.otul.t,. trou en' V~!! •·· ·Ra~ an a~trou; nep duez o
GVIT
9
AN : C-'T..O, L.IQ..:!l.T.
eguit in1;1oczant, anbenyendcuezo
-~querniCtc:r en vaen an hanu an Au trou doué.
vezet conf da fanéhfiafu dez an Sàbath.
~Enorda rat,']; a da mam·,Eguit maz béuy peU
-.-araredouar.
.
f'Ne.laz quet.
tt Na exerçc a~oeltriez,
7-Nala~ nctra.
·__ -: _
S.Ne douguyfals t'elleny à_e.nep da Neffafù.
,.Ne* ch oamayquetprietdancffafu.
'~-c-ifl~
10 ~e,. ~hoata~ q~et iuez nac e ry,.é rarc,n'~c;: * ctu••il'r:o
e fermch ct,n ace ferutcheres,nac ç eugen,e
afen n'ac é mar c h~ n' <1; tu à queroent à aparchant outaf.!!.:
Petra à fel dan Qsenrafu Gourchemen
lauare r 1
da
Neve-z~o quet 'lcdo'f!!!.!lefir~..:r .
Difen a ra ha condampnifu an idolarry· pé Zro.l.l.
r
· 1 'h
d · ··
·c.c d
'
Dmt.l8 ,
ai;11crmc
1 ac an.:1 oranon' an ra~s _
oueo!l:
& 19 •
. An art magi.c pé àd~in~rez.An ob{e_ry~li.~n
upedtitius , ha quemellt enor, n'ac-adora- Eui.!J.
4
tion,à fo co ntre! dan fez catholic:En co tre!, _; - ~ ~.. ~
1
ez reguet pùz credhemp, a~ur:c_rnp., fe~i- %." "'"'
•. chemp ha é * iriuocquép vn doué, hep _q~et
"
à aral, pé beny [o meurbet mar, ha hollgallo udcc .
.A n'en deu quet licit jèrtûcha.fl! , eno rif:~!
pé pidijit ttn.fènt ?
Jiu !ur,hogué à vn fa:c zo diferancz,diouzl.ll
be ny maz eu gourchcméncr dimp çarcr;eno
rifu, feruichafu, hac ~inuoqnifu doué .Eucl *.;•.:,.,:!.
~
/t. T'! CH t S !l
GV 1T
dou
.rSCUereancz dczé. Da lauaret eu
Mignonet, ha ch_9_afer gant dou ~,
on inrercelforet, hac aduocadet ouz &
Mage!l:c:z.
--
8
~
.An "V[ag .t im.1geou I éfuschrifl,hac à,n.fènt ,,
;. n'en de!! eJ..quet contre! dan g,ourcht- ,
mem-man?
'
.
En nep forczon, Rac gôudé an gourcheméS.D"'!"'' man.N é ry dit nep !dol taille;r,Ez·~ adjoufim.üi ·•8· tet incol!tinam , ha d:uclaeryet a.n ra:fon :
~,'ftfi. '· (Elefe)eguit ho ado~ifJ!. Eue!.inaz ra a~ paS)nod ,.;. gan et , bac an infidelet, pere a ra;hac a taill
,..,,
limulacret an fals doueou. Eucl à Mars,
Apollo, Venus, l:upiter, Sarurn.halyes fals ,
doueou aral,hac ho adoren dif~ris dan g·uir
doué.Hoguen ny ChrHl:enyen a doue reueradcz da IefusChrifr· , hac Inez dan fent cin
imageou ho r~prefant, bernez an coufiùm
religius fo roeç dimp dre tradition hon ·
tadou.
,
,
Petra,à difc._e an cil gotJrchemt;n ~
S.IA&lf.
Ne quemery quet an ha nu àdoué en ")a en.
Difcn, a ra ,an ,abus, ~ac an irre~eran~z, an
bauu a doue pe heny a graer, dre an re a ra
fals ledouet, Ha dré an blafphcmeryen,
S .M•~! peré à toue.Q.ré doué, dré an fem,pé drévn
Croueadur pennac, hep necellirez, hep gui~
ryone1,,hep .nep reucrancz,n'a rdpecî:.
L"'it.l 9 ,
Eulr. 'l.
Imm.4.
A N C A T o L I Q3 l T,
10
à propos an tredé gourchemen l
c:roucr ,ba redempteur, hac an autheur
~pep mac:hogué à vn dcgr.ez à calslfelouch,
"Ve;zc~ nf da fonûijiaju dez..,an fobath.
:.G•our:ch<:m<:n a ra dez an fabath (peheny eu
an ful ) pean de7. goel ordrenet gat
an Ilys Avé celebrer ouz ober eufryou de- Ltrût.1J.
uor ha~ a compa{Jion, jïêré à g'reer Ol!Z mo- Imm.17 •
nec'dan llys,ouz clet,! et an offeré,. an feruich N»"'· Jf.
diu in, hac an predicarïon,hac ouz ober ca~
#. eufi:you mat aral , ha fan tel. Var pep tra e
di fen .à labourat n'a hem laquaat en nep occupation t e_ruil n'a terrien.
"Petra eu a enioinél: dimp àn peuaré Gour•
- chcrnen palauan
Enor da tat,ha da '!!am.
Maz douchép reuerancz,Gcour,fuport, bac
ob'oylfancz dan re, pe da re,ez dleomp hon Ephtf '·
- gou de d oue.
' H ac ez gra
. h. emp pc p Co/o1?.l•
buhez
•
débuer à fo en hon gallout,da pltgeouc ha
fat'IS'fiafu dezé . Goudefé cz gonrchemen,ma
d~lchcmp cguit tadou ha mam ou, hac e~uir
en anMarrifl:radcr à iufiiçc qué ecclcGaltic, RH•n;·'l ·
p
'
o
rr
1
'"·'l·t
h aciuil:
Maz
oboyi!_emp
a' V02!JJez
m:1r do I.Pt~r.
gourchemcnnou, ha maz doucbemp reueI:jncz d'o gallo ur hac aurhotitez.
Pédré moyen ezdottcomp-ny Rateranc'·da n .AtttiJOritéhag,.t!lout ecclcfi.tjlic?
M ar rentomp cuelma.z dleomp_ an ebedii~z,
fubmillion , hac obkruancz Jmgulicr·, d n
CA.TltCHISJ,'d:
,'
(an~lJuc vniuedfel,d'an ordrcnac-
zou,d'an infuwtionou,da decrete ou an abeftcl,hac ..6t'pontlfet.Dan coull:umou aprouuc~ ~rurt·hon tadou antien,ha d~n oll pall:o1 ~'f"fquep,ha prelladet anllys chriften ha
Cafholic,Pe en anj!et é pech meurbet an.ré
~Abolys,àconfond,hac a torr an feruich diuülrë~era:remeQt, an coll:itutionou f.·mtel,
hacan ceremonyou anJlys.Goudefé, an ré
à.detraél:,à'g appa, hac à d.rouc éoms ,v es an
fynoa:ou , ves an Efquep, hac à pro phan an
~ rraezou facr, hac ho h,em I_ancz var guiry ou
· an belegyen,A Rilin,hac à pill_an Ilyfou.
Petra à Compren.an pempet gour~hemen?
Panlauar.
• Neltt:q9.uet.
S.MA:t- ·5 Difen a ra pep violancz exterieur.
An cas
D••t. 5· enogn à Miltrerez,ha.pep i~i!!.r aral a ell b~.:"
~afugra:et quen dan corf,ba bùhez an neifafu. Hac ouz-pen ez re rou, bac é cond'!_!!ll1
buaneguez, caif~ny, r~nchun, indigt~io·n,
ha pep atfcéhon a tenhe CJ;l vn fa:çzo'n pennac en otfancz d'on neifafLr.
Petra'à difenan hueéhuet ~ourchemen. ?
·
pa lauar,
·
Ne Cornet:Y 9.uet auœltriez..,.
~.~;::: 5 Fornka~ion, auœltrkz, paillardiez , ha pep
EJI•if.s. attoucham~nt unpudtc , compaîgnunez à
ezech,hac a groaguez,en tub ont da dimizifu lcgicim.Hac iuez quement tra [o conrrcl
•• d~ oncll:ec,chall:eté' ha Mez _onell:. R ac piu
EGVIT AN CATOLIQ..YET,
II
feU merch na grouec, eguic hé coul01Ct11tU,tlac abulifuà Nezy dre fornicatio, S.~U:t,.f
•.!il~ndeiUCLl~ deja cometet ganry auœlrriez en
A lauar honau~rou, ha fa! uer Iefusl'erra fo difenfiet en [cizuet Gou.rchemcn?
pa .lauar,
·. Ne la_m_.ljuet. ·
:Pep vfag,hac vfurpatio~ illicit à rra an Nef-
.
àgraerdré lazroEcy,rap,in,vfur, t.C•r.6,
Gonit difleal bac in,iull:,tromp1erez, fals co- 1
"'tradou. En pep changeri1ant en difiributio, ' T ·+
r.art~ge.ou, Pe dre occafton ez et~ hleczet an
charantez Chrill:en,hac an Neif~ deceuet
ha uompheç.
fafu~peheny
Eplt;;·
erra [o difcnnet dré an ~izÛet.GÔurchemen
..
.Ne liuiry qtm àfals tdJeny à mep
da Nef{afie.
_
Difenn à* ra ouzomp na lauarhemp fals te- *JT4·
fteny à en cp hon nelfafu, Nac iuèz gaou, ha E:uJ. r;.
n'cp droue vfaig an reaut, Eucl maz cboar- Ephbif. 'r·
{·
Iaro ·'r·
uez or d'u~er g;tnt ân M Urmureryen, Gau d'C
1 - I.Pf:(!·•·
feryen,drou9.comferyen,Aateryen, gaouyeryen,ha paril!wryen.
.
,
Pet;a eu à Co.m pren an dou diuezafu gourdiemen pa leurrant ? •
Ne choantay; n·,, ne conuoié!Jpriet d.t nf
Jdfu, na n·a ~ 9.uernmt à :tjJ<1rch.wr
-(1,-utafu.
A'l'JUIISM
~ciollma<louannelfafu.R ac
,M~f pe
t~ licic hep qucn ,polfedjfu rra
afu .eguit hon pligcadur ,nac é dcriniuftament, Hoguen fo bralfouch, ne
J.T<
dleomp cafct volontez, na nep Inclination
do choantaJ nac ape'tifu. ~~nt fe hon cm
contant!fu,ves an pez ho1~ .eux dré guir po{cffion,ves al}liberalirei à do iîi:; h a beuafu
~cp auy,emulation, na· cetmoLCris,à rÎ:a,
.q.~c:;à~inui~.igue~honnelfif~. Jiil<cen que.: .
l)lcr m ~n b,e ~ra a droue aqUiliCion,ez ompo_plig_et da ober reftitutioJ11.
illi
·r~
:r. •-.atlltQ~ifczacz, haoan dc6r
•t.....
D'hJ."
·y
Pm11
J
.mjomoer, har; an fin andec Go1~~·
Rtmmanlifenl
." ·
~
tf1
s.r.... f. ~atetdoû~hac, a1? nelfafu,':es à vn calo Pl:!!:
Sx•J. Lo .lia net. P.e·a:ves-tra, doue en deueux roet vn ·
lign~ert:on;p.aen deueliX di:ftingue t én. diu":
taitlé,an d~ g~ur,ch .e men an hrfcn. Àil'tèyr '
· gourchemen.~ue~t;tfuf!ileré à.aparchant>euz:.:.
an ch~a11te~ il ~ou,Ç·, à (o difql,let Cl~..taule_n
qucntaf"u: :A.n [dt a'r:!ll peré ~ aparchant ouz
. dit<t&ion,h.i eh~ra~rez-4n n<;.fi~ti.,,[o difcla:·
' rycren cihaul~; ·' ,. - . ,· . w ..i.
Go~rch~ennou an tauleh. 9uen~~ju ,pen~~ .
-~ 'm~~tjuelè,nontj da cf{.ret'tfoué?
tn qucment 111az I~.mmont , ha niaz d.i fen~"'f.+· nant an viczou con~!'el da' enor, ha feruich
doué.Euelmaz 'e_!! i·dolatry,apofiafy;herefy,
~i ledo';let, ha fuperftitiono u. I~ez: en hon
11GVIT
AN
CATOtl <l_T! T,
Tt
~~c:lcrlncmt,ez cu rer ob cr feruich 'doué' gui-
ur à calo, à guenou,hac à eufryou.
graer en ll:at man , cz c_y hep dour
, hac adorer an puir doué, vnan é
JCP tra,drei ll: pep rra, ves a ferui ch, bac enor
W.try.A dal quement da lauaret,euell vn acJoi:ation fo uuercn,pe~heny Io aparchar OU%
l9ué ~ep quen,
.
.
Gourchemmno11 an)!.il taul'en, pmarM e~
: difcl:eryont-y an Carate-zou-zen m/JàJu?
'Ra!l m~z..ell c omprcnnét cnnhé diQ.!!.~ reng,
an oll ofi çc ,ha deuer,à dleomp don neff4,u. ·
Nen deu que t hep qucn ouz dougè n en or
·
d'on fup e9.grer, bac hon re anrien, Hoguen Tiu:
luez: , maz grabcmp hon dc:'er da profi r#u I. Cor.r s.
d_a p,ep v na. Ouz fiudi afu qué d ré hon comfou;d ré hon obcrou, hac à volonrez, n'aoff:iElf~~p, ila nc noalf~_II)p danichu en é corf,
en é pcrlfon , n'ac en perlfonag aly'ï,t outafu
d!é dimizi[q,pc en é mado u,
l'~Petrd. ~u anfo m:er ·an<~ourchemennor1, t_Q-
•""· .ih;:,.nt dileélion an n:Jlàfi~ ?
N a* ra.da n~ifafu, n a da aral, an pcz na car-. *gr•:
~hes à grah eo dit, ha quemem à carech à vé S . l-"t1
~l'act deoch gant ;~n tut , gr;~e r quem cnr araliuez eguithé. 'Houman c~ an Lrfen , b ac .an
p;r9p hedcr,
,
~:n 'en dmx 9uet,a got~rchemmn ou tt;·al dat~antaiJ' CIJ'Uit an dec IJ'OUJ'chemen ttn L-ejèn?
'
b b
'
bd'
b
i.At • - . t t
Eux_cenen , pere ncn lnt quet. ep queR ct" •i::"
.
CATICH"lSM
"-rb.• profirabl,hoguE iue~ n~celfer da veufu mi.
ret haç obferuer. Pnnclpallcmant gourchcrnennouan Ilys. Pé daheny eue! d'on mam
ln
!tet fantel , ha prier da Iefuschri!l:, ez
mp guitibunan. euel bugalé carholic,
prefl:afu an diou fcouarn, hac an cn~éramat,
ha laquat an fondamant vcs hon opinion.
.
Pet fo à Gourchémennou ~nIl ys?
Pernp principal.
Mirer an gbuelyoull:arudet gant an Il y!.
1 Clamer gant reuerancz , modefl:y ha dcuoC'•• ''''' rion, an offiçc fantcl an offcrc:n, en fpecial
clan fulyou ha dan gouelyou.
·
Al\ iunyou ordrener certen dezyou, ho obl
3
c.....- lèruifu gant abilinancz à certcn bcedou,hac
tofr.68. iuez à pecher.
4 Confelfaat,vn gue an bloaz da bihanafu, da
~~:.::.· hoU pechedou ouz da perJTon, da curé, y~
ouz vn belcg aral deputer hac aduouc:t gate
5 R cccu an Sacramat fanrcl an au ter, vn guez
en bloaz da bihanafu. En fp.ecial dan fol en.~
niré PaCquai gantvn guir,difpolition à confciaîicz.
I
c:;;;;;:.·
·. 'pebe~froe':(_ à 'dcu ')les an obforuationd,
gourchemen_nouan !lys?
An re~man, ha rearal haual ouré , qué gou rchemennou,coufl:umo u, h ~c ordrcnanczou
~ Ilys,A fo moycnou e){pedi5t ha nccc:Jfcr,
eguit exercifu hon fez, hon h.umilitcz, hac
h on
AN CA T 0 LI Q..Y! T . 13
obeyJTancz chri!l:cn. Ha dauanrag cz
antrctcnont,cz orna nt an fcruich
~'-'1!1•'~"'•,.,.· " difciplin onc!l:, an cranqu ilité pu'L !Jill'~, na u.1c an occaliô fe,cz !cruichont meut
ma vc gract pep rra en Il ys gant vn
Ji ~pncl.rc r, m c>uc: lty , grauiré, hac vn eurz mat.
fin principal m az gallhem p cafct an x . cor.r~.
eternel, mar ho obfcruomp dré gu.ir
1 CV I T
~aranrez .
P EV AR E CHAP I STR VES
AN
SACRAMAN TO V .
Perra eu Sac1·amant.
Vn lign vilib l c~, ves an gaçc inuilibl,intli- S.A ~./1.
tuet gant doué eguit hon lànél:ification.Rac J. J'""!·
ifferancz bras !o entré an pez à guelomp ~7:•J71•••
~ ·~en 1~acramant, hac an pcz a• rccc uo t~p cnn- thrrluf""
hafu. An lign cxtcrn à guelomp à diaua: s, rudib ...
h o guen an graçc fpiritud hac inuilibl à re- vfmbr. l.
ceuôp, pc~heny à lauarcr an dra hac cffcél: an ~~;~;;;
Sacramant.
·
1-•tr. w. '
Jo àSacramentou.
Pet
Bezafu à ra fdz, pc ré (? beze~ infl:iruet gant c.,. plo·
I cfu s Chn!l:. Roet dre rradmon an abcflcl, ,;1,. conA nrrcrcncr ha pratiquer pep ret en Il ys Ca- fl•~rriit•.
rhol ic,ha dcuct à gu ir fucccffi on, bcdé hon
amfcr.Pcré cu.Badczyanr,con firmati~~.E t:­
chari!l:y ( au rra mant an (àcr ha fan tel làc ra.
m ar an au ter) Pinigcn,An diuczhafu vnébo,
:autramant an oleau fantel à Nouen. Eurzo_u. ha dimizifu,
D
~ 1!
c 11.l s )C
'PI'Hjfiitr.tJràn e~t!_ret dougum rtttmtn:~
dani $~~dn>JiltO Ji, h.tc ho pri{ajlf eue[ YIJ
trJI~Jn:b. brM?
:
~ Flo· ~ntafu,Rac maz.int infri~uct gant doué:
liac hon faluer Ie.fusChrifr,. e~ l<Efen. neuez.
Goudefé, Rac ne figl'!lfiont quet hep quen
an graçc à doué, pe_heny fo dimp necclfer,
hoguen eue! vn v elfe! facr an fpcret diuil>h_é
1 quendelch en vn abo'n dancz bras,hac he d1-.
ftribu dan ré peré he receu eue! maz aparchant Iuez rac maz feruichont à rcmed vert uzus: ha meurbet fouueren, à enep pecher.
s. tuc,to E.uel .a n n:ed;_<i_ne!!zou diuin v es hon_Sa- .
iuariran, 'finablamant nep en deueux graçc
doué eue! maz 'ëiï"'an-ré mar,ho em antreté,
"'"·
*.tugmët:àpmÎtiply,hàcho em ll'crefq drcizé,
pfeuuit r~fon e~adiouur: OU~dn
·
S.tcr.tii/e-·
~ote Ceremonyoufoleimel hac ecclefiaflic?
Eguit c'!l~ à r<Efonyou m at, ~ntafu;d·;~'­
fin da admonetifu hac adueni§afu an re a
,._.rna.rr co_1 fidcr à~g-uir fe z,an * ad~lii:ation:an [au.zil. ( Cl~mentouc ~a deux tra pro phan graet enn: hç._Q!!:_enJ {e, ly~s-ha certen fecrctou leun a nùfreryo u diuin ·;:' feré a me_Jjt vn reuerancz.
fit;g~yer,-•Gou'defé-,~guit an ré peré.à rec_t:_u
an S;tctâtnamon,a ye dau~ag [ohmet,hac
-inc_i;r_:r,dan feruichin~eur pe_heny à gou ·
!en muyha-fu doué. R acan terimonyou fo
ccrten cuèJJignou, tefrcniou, hac cxercita*•!>f•l••• m'aron vés an fcruich * interieur, Dauam ag,
--~..
.
,.,.
..
1! G V I T A N e A. T 0 't l <l_Y E T. 1-4
guit an ré peré à adminill:r an là.crarnanrou
~ait grahét &uel ho d;!'uer;ha g~nt vnfrouez •
bac .ed1fficanon bralfouch , gant vn gr~ té
ha rç_uerancz, ouz ob[eruifu, hac ouz uriret
hep faz ,an Inll:irurionou .h.ac ordr~ac.z.o u
anllys âmien. H ac 'ouzimmit fuantraç_ç
bac an rom an rad ou fame!. R ac a "' dra c~r- *r.
ten,an Ceremoniou à fo en ~fajg én Ilys, hac '"·
-en SacramantolÎ,à fC?~ permuyhafu à-b~v:oué
am fer an abcll:el. H a dré vu {ucceilion conti~d , bed~hon am fe r , ho d.cQeux pep ret
per!el!Er_ct, eti Il ys. En fi n,dré tnE,J y,en'an ceremonyou,ez e\cl dalchet en Il ys Catolic, vn
diCciplin ho_!!~lt;Q_a Religius.EZ e_lf iuez antre~n e t an tranquillitez pubHc,peheny fo
lyes guez you tro l:!..blet meurb~t, dré ch~ea::
m ant hac inuenrion à co ull:umou a ceremo~
~~you e_:terieur, ha lyes f<Ecz<!ÉJ.2u da ober.•
Petra en B.tde;:c,yapt ?. ·
AILqqeiltafu ha·,necèlfet hafu facraiJlant an ·
l<Efen neuez pe_hei1y Sâcramaùt . à__admini- ~~"·1·
ft-rer , hac à rcce ucr en dour vu"' vea()' hep T"+-t. •
q'uè~ ~Il buhez.:c d ré heny ~~ om p regene- ~~~~.~ r~t fpmtu eltcmat. Haz ou~ vezafu re~ouret *!.'"':
ren~[iliio plc:ELer ves hô pe_chçdo-u, ez ornp, •
A:-cioptet egui t bugalé da-doué, bac anregi!hes_cguit herir~ry~1_ves 1an buhez cele!t.
Pet!:" e!!.. Confrn'l<ltion?
Vn Sacramànr cu,pe_heny à ro an Efcop darr ..,
' r de_Ja
, bauu-et
~ :::'
1
dre' vertu an,,,
A<r . ! $'
lC <lO
p c~1eny
Dij
G VIT
eAT!C11ISM
~ F~ ()leau Hac: an comfou facr,ha Cancel ei eu
..,.n. • con(;,;et ab grac;c, hac ~"" crefquer neri_ ;n
*llllf.•il·
'"'
fperec;.,-quen cguit crcdifu ferro ha confiant,·
baD eguit coufeifaàt hep tfep tl}s;Z, mefmes
&ne ~n tiran tet, hac an infidelet,aJ,l hanu à
hon falue.é lefuschrift, hac an fez catholic pa.
vez necëifer.
Pi quementfo ~ poir!:flg_t;'pri7!_c_if.•tl neg_Jf.er
. da u-ou:;J~OUt,touchant an doftrin àSa,.
cr.:;;m;;t a~ _a~Ür- ~ aultramant hanu~t
Euchttrifil ?'
an
Bezafu à r-a pemp. .An ·~Atafu CE. guizyémez ves an Euëhariil:y, An eil eu a,n Con~
uerffio~ ves an bara,hac an guin,en corf,hac
Çn goat Iefuschrift: An"treae an àdoration?.
fo dléet dez<&!. A,n peuar~ an oblation véS
-ahEuèl:îarHl:y. ·An pempet hac an diu~zaf11
an Commuùion à nez y.
·Petra éu_ ang,uiryone~ ve~ à Satramant ttn
autet?
.,'!
•
·
S.~~.. Hep n~j> do_!ll houm~;Péheny e~!eftts'chrift
"· ·
guir doué,ha"guir den,à fô reàlle-;:;:üit hac an-
•
i'
·
h ,-r
r. ~
s·.Lw.i.• ~~~,;:,c~nt
e~ acramat~a J, ac a 10 pr~pt
• MM-14
s. 1•11.6. at~p?goude ma en deucu)J: an. beleg leg~itn
1.cor.xc. confacr!!t an .!;>ara qac an· guin dré vertu an
•.c.,;,
comfou fecrerha mlil:ic à fo la:fer guenomp
E.•tr•"· gancJefuschrift' •·
'
t
c1..p...,.. P ~be-z C,onuerj?ion àg,~aer drf an comfoupf
"re e)(_ cortfacr an beleg, an focram_:mt-.m'itt
Epht[t,
AN
CA T 0 t I Q.Y ET.
l5'
iiHlCrty,,are vertu ha moyen ati êom!Ou la- S. MA~
an opcratio à Iefuschrifr,ezeu ' 6 •
~onttert:iilé::r, ha tranfublhntiet an barahac
guin,en corf,hac en goat hou autrou, h&.
falucr IcfusChrifr,Ha goudefè né deux muy
fil Eucharifry na bara , na guin, heruez an
jù,il:a,nez, Eguir an figtrou hac an efpeczou
à neze da chom;
,ebe-zaaortttiortfo dléet dan.focr<tman! 'f:t~
!,n heny hép m_!!r,fo GUéer da IefusChrill,ho s.~~-~
"'?;·'4-
tutrou ha doué eternel. Rac maz confeifae~
~ihfl à, _d ra ccrten,é ma cnnhj~ prefant. Ha
rac fe en adoro~1p gant brallafu.humilirez H.br.r.
rila~ hellomp.Ouz io.enétafu, ho daol!,.dorn;
.
hàc ouz il:ouezo dan dou glin ( euèl maz eu
la: fon) ves à vn fcruich-religius à corfh:rc!
_fperet.
:f ,:.a..
}} ceg,uit trâ e-zeflim'r t~njdçl·tti?Jant mat~ o,.
~ltttion? ·
. .
. .,
;}\ac ma~ e~'vn facrifiçc ;~ la:fen ~;euez ,hac
"ln oblation P.!:!F ,pe hcny eue! nçn deu guet M4/,ul.&
. à go at,~ fuc.c.ed da facrlficz~ou graetc:n goar Da ...tt.
vcs an la: fen Iudaic, hac à fo offretha-ccle- Pf.J.to,
· br~t én -ôfferen,cguitan,d1riil:e;yen fidel cr, ~t;•r;;·
· q;en heu, ha tremenet à buhèz an hetman. ;.';'s. •
P c à lech ez"graeJ;,penaus an eucharifty,n'en CO» Ni.·
deu quet hep_ qucn rcceuet "gant an pop! fi- dn & E:
del, hoguen mez g:tnt an belegycn pemdez
01
imoler, .Hac à~ pep rer bezet offret en Il ys 1 6.""'doùé , eguiç an pechedou, En cofuaen ha Htir. ~.
D üj
;;1- .
.
ëu-rJ'cntts-M
atm0211 ~6tinuel ves an maru hac an. paffiô
- à.hona.utwn,ha taluet1efus,
- r'.
·:.~.
EB.trAfo l'tt da obferuijJJ pa qnemerer anfo;.
'(
!J.J. ..:.
1
i!t'itntdntman?
J·.Ji.,
. '
•
·
' .,
t
•
~
..
~~-:p;e.Z-à.quelen.an fc;z, hac an Authoritez
hon mtm an liys. Maz fouhit da peP' chritl;çn à quement ;talat~ar\offeré, Receu Iefus~Ajil. 14 chrùt'afi'iièremét,di.ilaan fpecz ber <j'ueh
.:,:::; u ~~~~~~~ )lçny~çeJilllluniQn ~· ez"a . u ·fir·an
6' 111; • Ill ~ l(;ffi&;CI!,-.tÇÇ~9~d,ig!!amant)ç7. ~ a,lfuret
cltrif~· ;;; iïVfl gFafi' br;is dig:wt dpué, h~Ja c~fe.tJ!n
~:;hil. b~t~@:l)~,p.~be;;y:eu angmç frpez, .hac
C•"· Con-
ftan. &
eàa.
E Gv 1 T .EN , c: A.T 0 J:'I <t] T.
16
11Uo- '1'~u•'""'vn, bac an declaration .ex~ 1.u.1.
ves é holl p~chedou,gract ·
an
~!IDS a,rr{~c_qll')<g_IJÏan•ha (et;J~_uch
~~ eJl're ue tet h11c it~t,an (acx)l; f<~i1Çel
~~l!!iJ!WJi.i~~an,éz.çuJyçz ~ Qq.lfou~::h me-
rit bac e-fficacZ..'·
,
·iat'!st:aètJLOn pe vengeancz, ha punition
gantafu é hunan Eguit ob5f ~roez S.K4%;.J
à pin!gcn.
': }> etra Cl!_ a_n ditee;z_h4ft ltnéfion .•
··
.AtetramantanNouen. · '
l'n facramant e_!!pe,d~é beny ~;";E.fÎ;Quret la< .f- l .
i1ia,c' alege,t an re cliflb ves à !y es poanyou à ;.;;:. F •·
!ll~fuet,dre an-moyé an oleau facr ha .!àntel,
l'ac àe omfou IefuscÎuifr. Dan fui maz dll'f).:u-.J.)[bim' eurulf~h ~ betma,n. I;-l:teiuez
~n Jin maz vé graet falu an corfou, mar deu
'!xpediant.
·
·
'
PetraeteEurz}
·
V~ facrall}ant C_!;!! pé_~ré hcny eë-e_y roet an
pUIIfancz dan bclegye, ha dan minifrret aral
~n Ily:s,eguit gat vn digniré hac v_n fufliDicz,
ober bac exercifu an quargou, hac al! oflicz:ioü eccleliafric. ' ·
S.M~:;_m
u.
I.Tim .;.
T>t. J• •
,,.Aélt' ·
En jin pma, eudi~iZJfu"'? _
Vn facrarnànt, pc ciré beny an o~cch, b;~ an Gm.1. _
grouec,à gra vn contraél: legitim ; ha:c vn a- s . Ma~•9
lia!Kz,eguit,be!Efu ;t~Œ1ml?les bep diifolu- ~;b';j:~:
ti on tÙ difparty bcdé an maru.Hac ez receuonr gracz d.igant do ~té quen eguiÇ cafct
hone!l:amant Jignez, bac M," infrituifu en * 'J'l< m.
'fez chrill:cn ha Çatholic. H ac egttit cui~afu
D iiij
ICVIT AN eATO. ttct_y!T, lJ
nm
ma permet an Jlat,ha condition .an bub ~
~eu,afuiullamant hac :tccompli a·
anlzfen.
qu'et 1$ ilijferanc~mtré an Sa·
;,ÎI'IUJU11toll?
Etrt,ha h~ny bras. Rac; Badezyant, an co~
firmation,hac an eurz, à:~ int vn h3 co,n•
ret ha r~uet, -ne dl ont bizhuicquen be.
zafu reirere"t euel m:iz ell an re aral. Dauantag;an ~~antTbâdezyanr; à ~le bezaf~
ftçeilet ncceffaeramant ganr pep vnan. An
Eucharift,y.. ~a ficramant an il~t~r, à dlé: bezafu rcceuc;t hep·qnen,gant an re ho dcùcux
an vfaig à Tili'on • .A:n pihîgen gant an re fo
couezet en f;eche.t. An re aral !o licit da pep
•~n:vfatu a ne2.e, Nem!!t ri' o difpr iJfé cguit
é pligcadiu.Cou~é ma en goulcn an amfcr.
ba ma en cm ofr an comodirez.
fe
... .
.
P E' M' P E T' CH A P 1 S T R . •
~
' An_~fr,c~ô~ ves .an i~Jlicz C~r~ll~~~. :
~ Pefd.!J,éffren'.fo 4Îtlj/ic-x._chriflen JA' .
1'/•46. Diu-; pereèJGpel~at· diou.~ an-droue, pean
J.l....l. , pccher;ha gi·a·an mar,pé an de uer à iufi icz. ·
lflf1·'· J ,
•'Pc m fa:c-zq_n ~~cfl.den emtiif.H. an pechet,
hac ober an mat,pe exercif!t. b if/ic-x._? ·
;rn
S.r..... ,. JAII'!Yretëu den,ne dl' ob~; eÜ nac heguilc
}::·:· dreizafllê ~~nan. Hogîiê an Ch~ilten fic ouret:ha~::.ailillet ;.'és à gracz Icfufchrifi, bac an
nt.a. lpererglan, A eil hac-'t'dlé qu emcnr c~i:ten,
.R.,.a.'
Jo
·• _Petflurt àpechedou ?
.Daou,o"rigin~lihac aél:uel.
Petra ~ pechet originel?·
:An pech et à diougomp en b; tman, à h on
llatiuiré ha 'guiniuelez , hac à fb pardonèt R ,
1iimp d~é an badezyant en lefuschri!t,
• .;li.~.
· P ma '!! pee!Jet dEl'lfel? _
Pep rra lauarct,gr<rct,pe couezet en volotèz_,
a chep,pé en macs àLrfen doué,pé an Ilys.
,
PetJ~c~nJo àpechedou aéluel ?
D~u,an m<?rtel,_pé~heny {o h.anuet euelfe;
Eph•fr S.
dré an occafion ma procur-ha maz deliez I .f•«J·
prefantament maru an enefJl. · Racan enefi! E vd> .t .
pé~heny à pecho,àmaruo.Anveniel,pè_heny 1 • 1""·' ·
fo fàcil ha habafq da vezafu p:udonct. H a
_pé à beny n' en deux den " ~xampt, en * P'it,
.buhez prefant:ya mefmes an re JUil:. :
P edre degre~ou e-zompny inciu!_ dd pe-
chifu.?
.
.
Dre try,peré eu_fugdl:ion,delecration , con.fantamant, pe vplontez deliberee à pechifu •
,Perémà perJ: M uyhajt1 hag,·etmJ!àfi~?
·
.r -cATECHISM
I T
a
rÜ pech ho r~touezo, ha deliberer vn
certen,h~ pl:!f-malicz.Hac iuez ho em glorify vcs ho pechet, hac à difpris hacà goappa
an ré ho quelen, hac à difpris an oii re,!E,2_nfuanczou à graer dezé,eguit }îo ftluidiguez.
A "N CA T 0 t l QY ET,
Il
u , Ha mar hon em cxerçomp en
co!:ltrel dezé.
Pebe~;vertu"-yo u
Jo contre! danpeche-
doumaruel ?
Perac ~~e~et euita}u pechet?
R<!C maz offauÇZ doué hon au troll, ha ma
hon prifu es an bralfa~, _ha ~?vue~en~
~. mat :"hac ez.eu occafton a f<:>ttu, ba IUJl~~-r
extrem dan p7che_!:r, Rac ma lion prifu da
bizhÛicqu,~n, v~s à iÔuiifancz do.ué, hep nep
e~r de re<;_~ur. g~_uàé an mar,~· . . .
_
v
w'. ·
Pf,U.5.
~ ~ d-_é e~ an:peche4aiJ, ~hamw· c.rimi">tl htt
Maruel?
~
·
r1
1
~. ~
,
An "pec'ledoù. pé ~ ré" eue! à pe~nou· , ha
fé~n feuriyoü ' ét. d~pand, hac e quemer coS. Gr-g.I. manczaman~ an.ol} pechedou ~ral,_!u rac fe
~.moral. ei mt hanner cap ua!.
. .
1
- ·'
.
..
PetJo àpechedou md.ruel?
·
-
.,
'·
l
~
~
;_
;
..
Seiz, org~l, auar~,lux~,~:ry,glouttony~
buaneguez ha dieguyr
P-éd1·é moyen e"-i,uiflir euitaf:t. ha trechifi1an
.
pechedoze mamel?
.
M~r èçoper·o~; gat ~n g;acz à I efufchrill:.
ouz confulerift;,difigant, an malh euryou ha
~_. p,._,,,, dangeryou- extrem , pé en ré en hop pl~g
Per[ ~If,· qn pechedou àJo galuet àenep an
fpm!tglan?
:An ré peré, dré ho malicz à ra heuelep ampe;a:hamant da gracz doué, .n'a dint p ardonet uu~ n
'Jlac en b etman (N emet gat difficulrez bras )
.nac en.bct aE!\1.
Jo àpechedou àenép d n jferetglan?
~Pet
Hue ch, ·prefot!_ltion ves an tt ugarez à do ut,
pé vc:;s an impunit6 an ·p ech.et. Dcfefi er,
fi:our!n _ha.reft!l:afu ouz an guiryonez aznauezet.Au'y ouz an chauate:z; ha pro!peritez é
b cuzr chri!l:cn .Ob!l:~.natiol} ha perfel!eracz
en p echet,hep dcuruezout ob er pinigen.
Peré ei!_ an pechedou à ~ou z an efi~.
An r-é p eré dreizé h o hunan , [o meurber abomÏlJ abl, hàcà torr mani.ft:.!l: ha pa~temât, G m.If ,
'ln_guiry ou ves à charâtez hmnaen: euelmaz
tell:ity an fcriptnr facr, ez cryQnt vengeacz,
hac à fo al yes dr6 punition diuin ca!l:iet en
'hetma,dré !yes fa:czonyou horribl,ha_cruel.
eATICHISll
fo ~pecheclou pm4 '.l'Y ou-x..dn ifu?-'
lfCVIT AN
An peuar man, miitrerv~~ntaer,an pechet
à fodo~y, opreffion ha toula~c~-graer da~
Gm. ''· paouryen Einrauefcr,hac orphelmet,An di·
Enli.u. uezafù, rclret è gobr hac è falcrouz an laZ,c.J.
bourer hac an feruicber,
Peré e!! an_peehedou .1 gdluer .mpechedou
tflren péan hcnte?:.J
r .
An pechedou fo grae.t gant' perf<?nachou a~
ral,pe à reez omp caus hac occa(ton,pe ouz
PfAI.t8. reÙ'u aflifl:a!}g ha futJ.0"t ~n vi1 fa:_czon pen:
nac,péda bihana~u n'ô b e q uer laquaer am·pech;unanr.Pé dre ocça!Ï~f\.C~ hm~arnbueç
â.imp inez eue! coulpabl ancze.
En petf<t~'X.Jn e-x..e_u atribuet,Jimp pech5do~
an..l1cnte~}
·
•
-
•
Eti NaÙpérb ~;dréC~ful,dré gourc~emen,
dré con{à.nramant, dre prouoquanon ha
corràign7 dré ~deudy ha Haterez..Ouz conniuafu,hac onz tcuel var f'!~t an netfafu,ha.c
1
an hen.rez. Ouz é difli!nulifu pé é fauorWtfu. 6uz paùi~ipafu_ ves à rra a~ neifafu,ha~
, ouz ·difen dre mahçc , ha dre peruerffite
·• droue ob er an he1!~ez .
·
~erra C!f .1galuer eufry ou a~ 9uie ?
An r~ 1K>-deueux cou!l:un; an tut da cometiG•/4'-s· fu ha dà. cxercz, pert:à beu. bernez ~n. quiè(
hac à torr an 1ignag an bugalé fpm.tue~_a
doué~ ·
,
CATOLIQ..Y!T.
Peré eu eufiyou.m quie.
·
r,
Paul ho recit en fa:czo n_man. Eufryou GAt.t,
fo manifefl:,pc.,!é eu fornication, im·;_1~<!!.Ç0~te,i"mp udici<é,luxur,feruich dan ido.
ll!P.<?Yfonerez,catfony, Contemionou,
;r:mul~rionou,forccrezou, ha debartou noa~Û~ùèrellou, diffenrion9u, fcd:ou, a~you,
mu!ltrcrcz,mezuentyou:gourmand ifo u,Ha
p~p ~r<;~ haual, Pe à ré en ho aduerciffafu,euel
rtia meux ho aduerriifer, An ré à ra heuelep
traezou,n' o deuczo bizhuicquen an roeantdezàdou6.
s.
eA fouhiiafu a*~ dan chriHmy'é eultafu.ttn
droue, hac en hem* ruiraf~t ves an pee/1er ? :~4 •
lln.
a-ra quet, hoguen dauantag ez eu rer drè
nesçfs.ité ob cr an mar,hac exercifu an verru- Pf•.1·l 6 •
A
•
' .
h • ![.u.l.
.;tyo~. utramanr nep a goar an mat, a n en R •m. u .
gra,a.pe.ch;
I•<+
Pmaà.mat àdléan chriHenda ob"'·
1.C.r. - . :
Epht/. ~·.
.En general qu emenr mat à gifcueuz, hac à •.c·or. 6 •
gourchemen àn l:dèn à natur, diuin, ha hu- f:-1!4'-o
maen.Hac : n fpecial pep vnan heruez é fl:a t,
nac é vo2atio n, à dlé g:int vn diliaeacz bras
o~er 6 quarc , hac en em aquiél:af~ vés é deuer, ha cooperifu 9anr an gracz an dcucux
receuer diganr doue en pep aél:ion àgra z. s. JIJ«...
Rac pep guezé, ptheny na doue frô cz mat, 1 ; (Y -.
à vezo tronchet ha fl:rinquer ènr:m.
P.eYh:ù-ttn prineipdlhaf::JPecx..,oR dl) eii{;J·ou
mat ?
CATECHISM •
-~ . An ré pé dré réez beuc;r en buhez.•ma, fobr,
J,C,.l'• iull:, ha religius, ha pé dré ré,ez C):!iufl:ifiet
..:;.~~.. iuez dauaraig an re iu~. Hac an re fo fat) tel,
àfo dauanraig fanél:ifier.
.
!! C V 1 T
'•"1:; 6 Try,peré eu Iun,alufon,pe compafsion, lfac
r~b.u: . orefpn pé fré ez éu fcripuet en fi at ma, Mat
~an orefon,gant Iun hac alufon.
Petrd ~an froezan e~~:fiyou mai?.
*dioug•,.., An" promsife,hac an ['!.lc;;r à cafetan buhez
J.Tit.'f. prefat,hac an heny a:tcrneLPacifiafu à great
~~~~:~ an buaneguez à doué, Mirçr, ha cre[q~fu à
1
.,.... •
3
... Cfltl, 7 ,
>.,Pt:;.r.I
greon.r an gracz , hac en berre!- greom an
v"oca.t ton an den çh~ill:en,cerre_n ha p arfaiél:.
,
Petra '!!' an !tm?
.
.
'
über abll:inancz· certé dezyou, bernez co~­
gum•.
JhinlJhac ordrenanc_z an _Il ys à dibrifu 'q uic: .
C•"·H· haz ouz en em contanttht da bihanafu à bcBr4<Art,
·fi
h' f' .
·
"' '
·
·'·"·
ua. _!,1 gant,vn p.EE,t :). re, eél:ton e_n dez.Nep à
* anm- quemero:an, h1lnu man(Im~)en gen·eral, Iun
premut. eu vn cafiy,a graer dan co rf* quemeret à vn
prop_os deuor ha religius.Pe eguit rentifu an
qmc fub_ieél: _dan [peret' pé eguit excrcifu
opoy!fa~~, pe eguit imperrifq ha goulen
_gracz doue,
·
cm. Ma-
Petra ~te 01·ttfon ?
•Jitli.tl'ô.
V~" gorro_i4tguez à [peret è~ d.b.l;lé, pe dri
T~
1$
ez !~Otlknn•om.p dré humilité an traezou
t ~incat ·egtüd.on1p,pe eguit ré :~rai , Pé ez rncu' # •Otn,p,tlac ez rentomp benediél:ion da doué.
PetJo )les anJPec');J!tlJe àeufi'you mat ?
$
A N C A T 0 L t o._y' P.
ei pedomp da afhap v es an droucou, D411ktftt.
Petra !_U.Alufon,ha true;z:}
n mat gract e_l!, pe dréheny,ez licouromp
ace diminuomp an fortun,hac an Reufcu- ~
jgucz an heln_s:z,dré vn compafsion hac vu ,..
ffeél:ion * rrugarezus.
*1
,-,_,.u
et f.ecign Jo à.Alufonou,1Jac a"truz.arc~
D~ou,Rac bezafu a "ra vn feurt eufryou à '"gr.c.
tl'ugarez corpor~l, ha re aral fpiriruel: R ac
rnaz int propr eauit licour ha foulagtfu an
forrun, ha rc~x, quen corpo;al ha fpirituel, -~
v es hon Nelfafu. ··
Jo àEufryotl àtrug;mzcorporal?
Pet
S~iz,pafiur an ré ho deucux nafn, R cifi.t da
euafu dan re ho deueux [echet. Guifcafu an s .Md~ lf
no az,Redimafu an prifonyeryen,vilirafï:
ré clafu,logeafLt an pelerinet, hac an efl:ra
gi:rycn,ha febeliafu an ré maru.
Pet
Jo a Etifryort a trt~garez.Jj;irituel?
Sciz aral, pere eu Corrigafu an ~é à fazy,que- J.Th<ff.r.
!en an re irrnoranr, * Confeillatu an re [q en ;acf~l­
0
d out hK cn annuy à yJet;et, pi~~fu dou~
eguit liluidignez :m_Ncffatu, con,o rt an n: s .'""'-.
dcfolct , Supportiht gant vn pamntct an & 1S
;;m_,f'•
CATECHISM
iniuryoureccuer,ha pardonifu an offancz. ,
pa/til an ré Principalafi~ v's an '
! G, VI T AN
C A T 0 t I Q..._V 1! 1'. 2.1
herucz an fperct,en execution,ha pe dré
réez cu d iferan~et an ré fpirituel, diouz an
re charnel.
R ..... a.
JIP14-;qou ?"
Goudé an ré theologal, pe a ré en hon eu)(
co mfet à diarauc fe:z:, efperancz, ha charafi.
tez.An ré principal e_u an ré cardinal , Pe:r:
. .f~ en q,ué;afu p}acz necelfer dan chnfrenye,
· peré efian Jl;rt/I'Z.)OU ça,·dinalet ?
s .Amb,l. An ré à delèh,hac-à fouré; pep fx czop. à buujfi<. hez onell-.Euel an feuteunyou~, .ha mourai~
.A.•g•ft. lou an te aral.
dt JPirit~
s.1w,,_-g_ •
· • lliinQ,
·
.
Petrro à JlertU'X..)IOU Cardinalet
. ?
.
S...A~b. Peder,peré eu'prudaticz,iull:icz,tcmpcracz,
~ ff'
'
I
S-..A'Mg. nerz: ~ e re-an peruonag a re.!:our en eJ.jpirit,. [u§'~hrtŒ,maz heu en pep amfer,gà.nr difcre& ••ima tioH,iuft,ha"verruzus,hac é plig da doué.
dr'
l.t .offic.
SapittJ. 8. .~· ;
1
•
,
, •
,.
• •
·
PeYe'e~;t d.Q néfonouanjperetglan ?
A n feiz
1
; . . rcpofet
f;',;;,
f
pe ~ ré.ez tèlhf/ a·~ p rop)let; bczafu
nez~tu
var IefuschrHl:,hac _à
ez fcui!Iontvaratir~aH_l, eud go~zyoù"ves an feutcu:,-â-pep gracz_JJeré eq an dona:fonou àfa1 pi~z,an dona:J6'nou à ènten tamanr, à cuf:J4oa ({j;m~z,à Ncrz~à piété hac à q_<jlugcacz
an autroiidoué;
Per~e~fi;e:za'njpem? ·
,,
..
·"
. ' ..
~ An re a liliJl.!a arttut g\Jit, ha deuot; pere a
•
~ : · -•
bcu
r Paul ho ha nu en fxcz_?n _màn, ;hara?- G /M, S·
·
,panantet, logannmre pe !ur- 4
' madclez, benignitcz, debonaerder,_
ct,modell:y, co nrinancz,ha liha!l:etez . .
PerfetJanèo-uinui.,-idùruezort
eùanÉelic
. • '
.
"' 6
<.>
An ré à fo auis,hac Ill:imet var an douat, an
dan oll miferabl, ha maleurus , A fo en
difchryet exp res guinuizic hac eurux,
P etfo tt o-11inuidio-ue-;zou eliano-elie.
6
' b
<;>
iz,pcré en deueux rdet IefusChrift en me- s.w•ot.-f.
en fa:czon~man. ,
, .· ..,
s. LMC, 6,
meurbet e~1 an re paour a{peret,Rac .
r.oe:antel<:z an clu fo dezé.
··
mcurbcf e.u an r..é debonnxr, Rac y a
.
an douar.
·m eurber cu an ré à gouel, Rac maz
confolct.•
meurbct cu an ré ho deucux nafn, ha
ct a .Iu fl:i c~, ( Adal quemenr.dalauar&,
deiir à, qncn bras alfctl:ion bcza~u 11L~.
Eue! maz de !ir ne-p an â c u~ ux. nafn, ha fech et, dib~ifu bac euafu ) R ac maz vizh inr
goalchet.
E urux meurbct ett an ré fo tru garez us , pé
E
!GVIT AN
uugarez.
Eurùx 111eurber ÇJJ,ncr en deueux an calon
nct,RO!;fY a guelo doue.
~e!lrbet cu, an ré à fo pacific~Rac gilluetvizhint bugalé da doué.
Eurux mc.urber C.,!!,an ré _à al!~ur perfecu!io
palamoor da Iufricz,Kac Roeanrelez an cfu
f'Odez!. ~.
.
Perée;t.,tn Cufulyou73uan~~elic} .
An té à fo ·en auycl, Ncn den quet maz Vent ·
nccelfer e<>uir bczafuialuet,hogué, eu el ex.pedïar haprofitabl da nc1: l~ci,receu, propo-:
fer gant Iefuschnll: hep v{afu a ,gourchemeq.
t
. exprres,hoguen ouz ho cufulial:u.
. Pet a Ctifùlyou Euan,gelic?
~ eir princip~l,pao~rcnrù ·v.olota:~, chafte.re perpct;t,lel, obedtancz _annet , pej1eny en
hem rent religiufamant d'an den palamour
da doué. .
·
. - ~~
r,
J
Jo
Peré eu an pèuttr fon diue')(fju an den?· . '
An ~é ·adeuen fin <lan den,Euel an maru,an
barn, an i.nfern,hac an gloar celeft,. Pe à rê éz,
'·"'~" coms an•fur falomon en fà:czon i~n: En a
holl cufryo u,da vez conf à fin you diuezafu,
hà nepechy bizhuiêquen,
TefJ.eny~u an fcriptul' jàc1: peré àdleomp d,i1
•Cafe.t di rtf~ an do rn i Ef}Ût rijpont prontamantdttnhereticquet. ~nt4uves ~
atltl>ol·itc:zan; 111agifl1·at.
J
. Mar qucfez di fi cil ha doutu~ en ha 'f and ret
.
'
-
CATOLIQ...YI!T.
1
1.1
an go at hac an goat, Entré an caus,hac
an caus,Anl~fr,hac an heny na dcu lofr,hac
é guelcz variabl,auys an bameryen fo en ba
porzyou: fau, ha pign en lech an deuezo
choafet an au trou da douè,ha deus dau.er an
b:rlegyen ves à lignez léuy, hac an barner à
vezo e,n amfer fe,pçré à inrerrogy,hac ez lauarojnt dit an guiryonez,an fenrancz. Hac
ez gry quemenrHauaro dit an ré à prs_.Gd en
lee~ an deueuz choafet an au trou. â quelenno heruç:z an la: fen, bac ez hëuly ho opi·
ni on hafenrancz,hanodilhoy en nep f:rczô
à d.echou nac à cleiz,
~rog d~ rar,hac é Annôczo dit,Interrog D••t. l'·
ré antien,hac cz lauarhint dit .
autro u dou é à lauar, I-;Io em delchcr var
an hinchou, ha gue! ct, feller , enclafquer,
d youz an reouLyou ha traczou antié, pe he- terem.6•
ny e1t an hent mat, ha querzet ennhafu,bac
é queffet frefcd.er d'o enefou .
Ma map, cl eau difciplin d.a rat, ha na dihs
· l:rfen da mam.Eguit maz vezo'laquaet
var da pcn,ha,c an ch_adé en a querché.
map ,mir hac ob feru gourchcménou da
rat, ha,nah:s quet la: fen d.a mam.Eré hy pep Prwrb .J
heur ou.z-da cal ô, ha rro hy var da gouzouc.
Na rrcmcn En ruh ont d at1limitro u an tien,
peré an d.eueux bquact da tadou.
.
· Na laqua en ancofu~ , comfo u an re an rien,
Rac di(quet int ganrê diganr ho tadou. An Ea!t .
fciancz à di fquy diganté 1 ha reifu cufu! en
amfer à N eccffitq .
E ij
CA T 0 L l Q_V ET, 23
map Ion as , à té am car? Pall:ur ma
~ (à c!_al da lauaret) Gouarn eue! pall:or ma
deuct,
.
<I:herumé à fo gucncch.bedé an confomatio
anbet.
An paraclet pc an confolaror,pe beny au an
fperet glan,à digafczo ma tat cm banu,Hcn- s.rm.L.
nez ho queléno vos à pep rra, hac à.digafczo
cleo ch da c6f,qucmét am eux lauaret deoch.
CATJCHISM
E G VIT AN
.Alwrtij{I4"Jtlrlt Eo-uit dijferttncifu ttn Jttls
protbedet,h:c an heretiquet.
Lequc:J.ezuez n'o * trômplo nep re aral,Rac
lyes fals prophedet ;\ fauo , hac à tromplo
s.N4~ oals,Neu!è mar lauar tùchun deoch. .
. Aman é ma chrill:,pé é ma vahont,na credet
,s.JM.t6 cf quet. Ha dré,an occalion maz ~ crefquo
*-r>- aniniquité,an charantez à.yeno en çals, hoJii•.
guen nep à perfe ero bedé an fin, à vezo faluet.Rac fé mar lauarer deoch/ Cheru é ma_
endefertz,nadetquetdy. Cherué ma en
hon ty ny,na credet quet,
Nep ho cleau', am clc;au, ha nep ho difpris,
am;:difpris. Hoguen nep am difpris,à difpris
an beny an deueux ma digaczcr.
* *'· Obferuet ha * graet quement à lauarhint
*~.
deoch, hoguen na *graey'quer.heruez ho
s.~o~az.~J eufi:you,Rac lauaret à greonr,ha ne lequeot
qu~t en execution.
Vesà primtt<fontPe'):J'enilys Icfuschriff.
6
Me i lauar dlr rac maz out pczr, ha var an
~~;~ mae1una mé à edifio ma Il ys. Pé da beny né
S.Ian. o gallo noas an porzy_ou an in fern. M·é à roy
dit an alhuezyou à Roea11telez an N efu. Ha
q~ment à crey var an douar ,à vezo creer CJ1
neli:tou:Iuez quemenr à difereyvar an douar
1
à vczo difcreet en Nefuou.
Symon, far ha!~ an deueux ho goul6nct eauit
0
:J.~ ....u ho guenrat eue! an I~hogué, mé à meux pedct eguidour,cguit na de~aulto quet da fez,
'
.Aduerti/Jamttnt ')les .t don et ttn Jtt!J prophedet,htt fals doétom.
Ma na cleau an Il ys, en E!l:imy euel vu paga 1 1 ~
ha, peager,dign da vezafU rroucbet eue! ma- s. un .
ru ves an !lys.
Bez et ez eux iuez fals prophedet encre an
13
popl,Euel à veze enrrezolich fals do él:oret, s.M•:t
peré dré vn fa:czon goloet,à ro y anrren da
lyes feél:ou à perdition, ba cals à heulyo ho
infolancz, Pc dré ré,ez vczo bLimet an hcnr
~guiryoncz,ba péré eguir fe, à beu ençrreur
ouz * promerifuliberrez.EueLmazillircre- *d. _
dfu ez hint fcruicheryen hac elèlauet à p - ""<>""
chet,hac à pep corruption.
Gouuezet qucnrafu, en dezyaou diuezafu,
ez deuy goappaeryé hac abufcrycn dan rut,
peré à querzo heruez ho volomcz , hac ho
concupifcancz propr.
An gourchemé eu,E uel ma hoz eux cbcucr
ab a voé an comm:mczamanr.Haz quenech
en lht fc,Rac 1yes * !èduc1oryé [o anrrcct en ~ 1 •, • t
ber. Pieu pcnnac à difp:my,h:t na pcrf uer
E üj
CATECHISM
en doél:rin l Iefuschri!l n'en deueux quet 1
doué.
.
V n amfer à deuy~ ha na foutéher,na ne fouf1·T"'•·f· fcer quet à doél:rin mat, ha fantel, hoguen
maz clafqucr me!lr en nombr bras,peré à
pligeo dan diou-fcouarn, heruez ho deGr,
chatouil peré ho deueux an diu fcouarn * hilligus.
;·
Me ho ~ed ma i>reudeur, da laquat ezuez
6
•m.l • ouz an re peré à ta di!fétionou, hafcidalou,
à cnep an doél:rin ho heux difquet,hach·o
cm renner dyouté. Rac nep fo haual ouz an
rc_Jnan,ne feruichont quet hon autrou Ie1 fuschrHl:. Hogucn ho 92-f, ha dré comfou
douez haloafus,à tromp hac à truR,calon?u
an rcGmpl.
.
Ma breudeur,ny à gourchemé deoch en ha~.Th•Jf.+ nu hon autrou IefuschrHl:, do hem feparifu
diouz pep breuzr,peheny fo difcol ha difor. dren en équerzet,ha naqucrzont heruez an
tradition, ho deueux recepuer diguenomp.
• · 'The![.• Rac fe ma breudeur bezct fe! m,ha dclcher
z.Cor.u. an tràdition ho eux difcquet, quen dré hon
T•t+ predication,quen dr~ honepi!lolennou.
Ret eu ez ve1ierefyou, dan fin maz vé manife!tet,an re fo approu uet enrrezouch.
( Pcllha an heretic, goudé anquentafu,hac an
eil admonition. Racan heny fo hanual ouz
hetmez à fo fubucrti!fet (adal qu ement euel
nen deux nep cfper ves é conuerllion) hac E:.
f pech,ouz vezafu condanetvcs é barn propr,
; ba c é ratouez.
( r. cor. Il. Mar deux àfebla1~tc bezafu fcandalus ha co-
.t;
l! G V l T AN - CA T 0 LI Q..Y ET, 2.3
·;:pJermLls,•L~y n'on eux quet an couil:um fe, n'ac
iuez Ilys doué.
:fhimoté, mir anpcz focomerethafizyet
;enour,ha roet dit é depos,Hac euiran corn.
.{ou peré à dioug neuezintyou pro phan, ha
iaulfamant ha nuer an depolirion àGancz,pé
heny vru:-é ouz hé laquaat à r-auc,à {o couezet vcs an fez.
Mar· deuy nichu~ dauedouch, ha na dioug ,
an.doél:nn.;nan,n en receuct quet en ho ry,
ha na f.tludet quet àNezafu.
Hoguen huy ma mignonet querhafu ho be
zee CQ!lf ves an com!ou à fo bezet pr:zeguct
dr.é.,abe!tcl hon autrou Iefufchrift, peré a lauare geoch penaus,en amferyou diuezafu ez
Cleu y abuferycn,peré àque.rzo heruez ho volontez lia deGr en pep mefchanfe rc':. , Y cu fo
em renner ha retif'et ànezé ho hunan tut leu
fenfual ité,ha peré no deueux quet à' fperer,
murmureryen; Jeun à querel, ho guenqu à
vczo leun,hac a prononczo pep prop os orgomllus.
.
a
Te.J'rfentacz) fant Aug;tiftin,mem·bet dig,rt
da J'e-zafi! rtotet, iennet v es é leur de jide
ad perrum. Q!!Jntaftl.
Dalch fcrm,ha na dour en nep fx czon, N en
deu quet hep quen an paganet,hogucn iucz
an ~~~euyen, heretiquct , pé fchifmatiquet~
pere a fi n~s an buh.cz pr~ Ctnt en ma:s an Il ys
carhohc, a couezo,hac a l alo en tat infernal,
peheny fo preparer ha drcfczet da f.1than ha
.
E iii)
eAT:!CH. EGVIT AN
CATOLIQ.:_
cleaele:z:,
'
Dalch ferm, ha na dour en nep fxc:z:é,pep
fcurt heretic, pc fchifinatic, badezet en hanu antat,an map,han fperet-glan, ne ell be-.
:z:afü. (al uer en nep fxczon, ma nen cm reng
gant an Ilys Catholic.Pe quemmcnt pennac
ez grahe alufonou bras; fcujllhé égo at eguit
an'ha'nu à Iefusch>ifr,nc gallhent profita da
den ma na delch an vnion an Ilys carholic,
haq~ehir. ha ma chomn{o obftinct en é he·
.rcfy,hadrouguyez fchifinatic, peheny à c0dudanmaru.
·
Dalch ferm,ha na dour en nep fxc:z:on,quement fo badezet en Il ys catholic, ne rcceu~
hint quet an buhe:z: eternel, ho guen an ré
( goude ma:z: hît ba~e:z:et,à heu àvn buhez efn
(da lauaret eu)ho em ab1l:in à viczou, hac, à
concupifcanc:z:ou an quie, · Rac eu el n' o deneze quet an Infidelet,heretiquet, ha fchifma,tiquer,an roeantele:z: an Nefuou,lue:z: parc;illamant r),e n polfedo an catoli.quet,à Ve7,G
1,11a~u épecher maruel.
·
1
'
.
~
..An ha~u àdorté b~~t bennig;uet
_da bi~huicqucn.
CATHECHISM
HAC INSTRV-
c T 1 0 N CH R 1 STE N, DA VEZ A F V LA-
Udret pep jùl, ha pep folennite~,dan tut licq en profo
stn ojferen. N ece{fèr da veZ!-fu difquct hac entenut
gant an oll chryflenye. Praéticquet hag;aet quentaf'* en Gallec, Gant M.R.Benoifl,doEtor en th~oh !Y
haperfo enfant ~uflach er; Kaerà_Paru. Hacyu";;z_
praétiqttet en dio ces à anj;au. Troet en Brezonec.
G.G. K. P. E. C. P..
9.f!:sntafu.
Or.efon an èhriflenyen, compojèt g,ant hon .A~~trot~
I efU5.chrifl pe-heny à dléer da la tut ret
pa peder doué.
tat pe_heny fo en
H neffudu,
Hoz hanu bè- P
Q N
:z:ct fanél:ifiet. Denee ho roueantclcz. Ho volôtez bezct
graet, var an dbuar eue! en
ncfir. Roit dimRhizi);! hon
· bara pemdqiec. Ha pardonet d.imp hon offanczol!; e.uelniaz.pardonomp da nep
an dcueuxhon offanczet.
Na permetet e:z: vemp f~3et
en nep temptaiion.Hoguen
hon diliuret à pep droue.
E uel fe b ezet.
. An fa! ut angclic.
E oz falut guerchcs
Mary leu à gracz, _
An
M
A ter n ofter qui rs in
cœlis,{anttificetur nomen rp.um. Aducuiar re gpum ruum. Fiat volunras
tua·: li eut in cœlo & iu terr·a .P•nem noflrum quoridianum da n<;>bis hodie.
Et ·dinli.tte no bis debita
noflra,ficut & nos dimirtimus debito rib 9 nolhis .
Et ne nos Hl ducns in rcnrario nem. Scd liber• no s l
malo. Ame n.
Salumio Ange!i ca .
A
V e M:.ria gu ria pie·
UJJDom i DUS[t'CUm,
au trou doué fo guenech. Eu-~
rus ouch entré an holl groa,.
guez, Ha béniguet eu an frocz
à ho coflcfuschrifi:.Amen.
Santes ha guerchcs Mary mam
da doué, pedct eguidomp pechezryen.Euelfe bezet graer.
.An dao;,_dec articl an Je'.z, Peréa dlé an oll chriflcnyen da {,O"~out,da fougea! a{yes,h~ da
Confeffaathardy dirac art rut.
~ntafu À niel,
E à cred en doué an rat
holl-galloudec·, Croucr
dan Neffha dan douar,
Aneil.
Hac en Iefuschrifl: hon au trou
'é mapvnic.
An tredé.
Pcltény fo cqcepuet ves. an fpe
ret glan, ha gan et an guerc;hes
mary. · Peuaré.
Pe_heny en deueux anduret
dindan panez Pilat, à fo bezet
crucifier laquact d?an matu ha
Pempet.
fcbelyct.
So difqucnncten infernou, ha
da trcdê dcz fo reûtiCitet à marnonuis.
Arric vj.
ru da heu.
Huechuet.
:rHcendit ad ccr los, (;:- Pchcny fo pignct en N cffuou,
iet ad dexter ii Dei pa·
hac é afez an ru dcch ou da
Artic j.
R dio in oeum pa·
trcm omnipotcnrcm, crcarorcm ca:li &:
terra:.
Artic ij.
Et in Icfum Chritlum
Jilium eius vnicum dominum notlrum.
Anie iij.
~i conaptus ell de
Spiritu fanéto,nitus ex .
Maria virgiu•.
Anie iiij.
Palfusfub Pootio Pilato,cruci6xus,monuus,
& fepulrus.
Artic T.
Defcendit ad inferna,
certia clic rcfurrezit à
C
M
an rat holl-galloudec.
Seizuet.
Pe.,.heny à deuy à hanc da parn
an beu,hac an waru.
Eizuct.
Me à cred,en fpcret glan.
Nauuer,
Me à cred, bezafu vn Il ys fantel ha catholic, Hac iuez communion an fent.
Decuer.
Me à cred,remiffion an pecheclou.
Vnnecuet.
Me à cred, Refurred:ion an
corfou. 1 Dwud ~uer,
Me à cred, bezafu vn buhez eterneL Amen. -
tris omniporenta.
Arricl 'ij.
Inde venta nu elliadi•
care •iuos & moauo•.
Anicl viij.
Credo in fpaitum Un·
étum.
Anicl ir.
Saoaam Ecclclim Catholicam , Sanétorum
communionem.
Anie! x.
Remiffionem peccato•
ru m.
Aniel xj.
Carnis refurrctHoné.
Arricl xij.
Vitam reternam.
Amen.
Gourchemennou dotté, peré àdlé be;zafu miret mprp
amfi:r, en pep l<ejèn, ha gant
pep perjfonaig.
N doué hep muyàadory, D a rat, da mam, à
H acà quiry parfaid:aenory,
mant. Hac é beuy pell, hep
nep rourmanr.
Doué en vain ne toucy,
iuez ne v:zy
11w1tret
N 'a nep rr;;_ral parE!llcmiir.
quet
/ An fulyo u à pep labour l
A volonêcz nacàcl:
11llty,
f d:.
Da fcruichaÇu doué deuotaLuxurius mir n \·l-,
mant.
'
'
V
fui Jt~~t{if/Afmnhy,nlnftt,xttU lt·
gitim41Ji.
Mar d'iut gant ani! ys di·
fcleryet.
quet madon Da boil pechedou à confc!fay,
hcntcz,
.
Na no dalchy à enep é Vn guez an bloaz ma na
v9lontcz.
grez muy,
v'f'n confej!io~> m pep amfer à dl<<r
da oberg•~>t 1perlfon propr, pt gant
l s_uré ~rdiu.cr ,p(gatlt ~tu. heny 4ptr· ·
m.etan ordin~r. Euelmaz:.,.dltiuez..
Eufr ~n quie ne defiry an communion bez,.afu rertpuet ditantafo.
Fals tdl:eny ne liuiry,
Na g~ouyer au~hunc­
nc:mant ne v1zy.
quet,
Nemet en dimizifu ap-
Pree_ar da pafq da cociacz
prouuet,
Hareceu da crouer gant
Ne couuoiéty madon
rcuerancz,
r"
hcntez,
· M"
l
,
l
E . h
f,
d , fa!
1r an goe you a pep agutt o ca out re - , hour,
{entez.
., D a. 1Cru1c
re . ha fiu d oue' dre'
guira!!!our.
Nif' à impUg a,.de7Jou-mtl perl Jo
ronJa mt ha dedi ct da feruichafo
doué,en danc~u, en cl,oariot' ha lyet
volupttz.:!ll chamel, àpech à enep
a1r. gourchemeu- ma11,hac àfo facri~· Racmaz.,euretlefela"pligea. dur~u char11tl , h ~ c an trac~IU
temporcl,ba. [eruil,egt4it eu. hem im •
pligeafucorf,hàc meft•,ftat,ha ma·
dou>dan trarz:;u dir4in, [a11tel , h4
JPirituel , en on femicha(tl doué 4
gtûr dt11otion, , pc-hmy eU tW guir
f~nE1ijicarùm dan goely otf.
Pa vizy couozet en hé
fcntapcz,
Gra da abfolu en diligcancz.
.-:tn fœçon d'en em·confejfàat pemdezou;zdo~:é,En
jpecial en commançamant an dit1in,
'
ha fonte! ojfèren.
à confcs ouz dou é ho llM Egalloudec
, bac ouz an C
Guerches ·glorius mary. Hac
ouz an hoU fcnt: R ac me miferabl ha reu[edic pçchezr( eguyt
an Grouec cz d.leer lauaret ,
Reufcdig ues pcchezres ) am
'e.ux m eurbct pecher, quen dré
( fongeouha pridirioii ;qué dré ·
lauare zou hac ob eron , h ac en
pep [eurt pechedou ha droucou aral, Graet. guencfu dré ancofua bac omifh o,hac iuez dré
effeél:. R ac [e me à ra à nezc
confclTio n en vnlauurct, M a
f:,ut,Ma faut,Ma braffafu faut
ha pechet , Hac à p ed an guerches glorius mary , hac an oll
fent h afantcfo u, da pedifu an
aurrou hon dou é , h o llg~l! o u-
O nfit eor Deo
o mnipot ('nt : , &
beot:r Maiiç • irgi i, ~
omnibus fan élis · qoia
ego mifc r r~ cc.uor,
{cguit an grcu~ c ez eu
rer lauar('t ,mifcra pec-
catrix ) pecc.2ui nirn!'" .
cogitando, loq uendo,
operan do,& in cuuébs
aliis viriis mei:i mal~
om iffiorte & commit:
fion e admit!is. 1\.! ea
cul pa, men cul pl, me ~
maxima culpJ. I Jeo
dcp r('cor te be;~tiilim
virgo ~l:lrî:t & \OS omn~:s
f.1nai &. fJ.n..::1x,
D ei, vr oreti! ro ID!
p cccJtore 1 Jll groue.:l
d!-'!J uot'' ' p e<J:rÎ d
Deum dcc
eguidw
pechezr ( an
"ipfemi!et~•;tui _grouec à dlé lauarer pechezres)
eguit ma en deuezo truez ouzifù, ha ma cm pardono dré "é
gra~c ha trugarcz.Euelfeb ezet •
.An caJou hapechedou Re(eruet dan Ejèop e[;uit caj et abfolution. , pé 4 ré e:~:}.er dauet an penitancierpé d.tuet lm aral peheny an deueux ·
qttarc dïg;ant an Ejèop ·
péanpap. '
~
·I~ccfr, à dal quement da lauare r,euel cafet compaigmlnez charnel gant ~ car,pé cares, en degrezyo tt
diffennet, dd 1orarion ha tetrifu virginité an 9uerch,
p é an guerchcs, muntrerez, tranfgrcffion pe torridiguez à vœu, Ilariur, forç er ez ha diuinerez , Bleca
dur à rat hac à mam.,fodomy,fez torrer, lofquer,oppreffion à froc)': hu,niaen, blafphem, herefy, auœltri:z, dom laquaet e b~leg pc cloaret,excomn}unicauon.
•
.An caJou referuetd'on tat fontelanPap.
a';{,JOU. Grau en Imprejion laquaet aman,e,guit fian fermer da ententetgJiel, ha !:!met pep erreur.
.An li?;Jren.f 4Ji,rmify anfolle. an nombr var lerch
he nombr an li'X!~'é: !. an linen. a. an façc. b. an diflro v es an fol! m.
COUI"
Follcn r. a lin en I4'.dona:fou,léner dona: fon. f.d.r.
en,lennct an.f.2 .a.l.6.tracfou,lennet traezon.f.2.b.
l.n. comprcdendifu,lenner comprehcndifn.f.6 .b.!.
u.fa:fer,lennct la:fct. f.8.l.29. dùezo,lennerdeuezo.
f,. n.a.Lio.en,lennet an. f. n .a. 1, rj, doucen,lconet
douguen. [ u. b.!. 17. gue, lennei: guez. f. 2o,a.l.r.
droucou,lenn et drougou, En epifrolén <>allee dan
". «:llcl.l t:n lt:n f.+.a.l,r2.Pcntreprochantz, lét~c f'enneref>roch:am:z,E n cpill:oleri Brezonec dan !ennery en
f,IJ. 7· proccd,lcnnet proced. f.,l.a.l. n.lourdouy,
· lcnnct lourdony.
.....-;;
/ \J;J'
(~r
-< -.~. ·- ~ -
...,
;/

Documents pareils