DICTIONNAIRE DU FOOTBALL
Transcription
DICTIONNAIRE DU FOOTBALL
dr_22_titres_dr_000_titres.qxd 02.02.12 16:32 Page5 DICTIONNAIRE EUGÈNE IONESCO sous la direction de Jeanyves GUÉRIN PARIS HONORÉ CHAMPION ÉDITEUR 2012 www.honorechampion.com DR_dico_ionesco.qxd:RM-000-02-Texte.qxd 24.4.2012 17:19 Page 697 TABLE DES MATIÈRES Ont collaboré à ce dictionnaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Préface . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Avis au lecteur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A Absurde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Académie francaise . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Accélération . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Acteur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Action dramatique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Adamov, Arthur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Amédée . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Amédée ou comment s’en débarrasser . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Amitié . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Amour . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Anglais sans professeur (L’) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Angleterre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Angoisse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Antidotes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Anti-théâtre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Appartement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Apprendre à marcher . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Architecte (L’) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Arghezi, Tudor . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Art . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Artaud, Antonin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ascension . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . « L’auteur et ses problèmes » . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Autobiographie théâtrale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Autorité . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Avant-garde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Avenir est dans les œufs (L’) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 9 23 25 27 29 31 33 36 37 38 44 45 46 48 50 51 55 56 57 58 59 59 61 63 65 66 68 68 71 DR_dico_ionesco.qxd:RM-000-02-Texte.qxd 698 23.4.2012 10:38 Page 698 DICTIONNAIRE EUGÈNE IONESCO B Banco . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Barrault, Jean-Louis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bartholoméus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bataille, Nicolas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Beckett, Samuel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bérenger . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bible . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Blanc et le noir (Le) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bobby Watson . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bonnes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Botard . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bouddhisme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bouquet, Michel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bourgeoisie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bourseiller, Antoine . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Brecht, Bertolt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Burlesque . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C C.I.E.L. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Cahiers des saisons . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Camus, Albert . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Cantatrice chauve (La) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Caragiale, Ion Luca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ce formidable bordel ! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Cerisy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Chaises (Les) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Chapelle-Anthenaise (La) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Chelton, Tsilla . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Choubert . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Christ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Chute . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Cinéma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Cioran, Emil . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Classicisme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Claustrophobie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Clichés . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Colère (La) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Collège de pataphysique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75 75 77 78 80 81 85 87 89 90 91 92 93 94 96 97 98 103 105 106 107 113 115 119 120 127 128 129 130 131 133 134 136 138 139 141 142 DR_dico_ionesco.qxd:RM-000-02-Texte.qxd 23.4.2012 10:38 Page 699 TABLE DES MATIÈRES 699 Comique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Communisme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Concierges . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Conformisme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Les connaissez-vous . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Contes pour enfants de moins de trois ans . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Contradiction . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Controverse londonienne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Corps . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Couple . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Critique(s) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Cruauté . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Culpabilité . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Culture . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Cuvelier, Marcel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142 145 147 149 151 151 153 156 157 158 160 164 165 167 170 D Daisy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Danse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Découvertes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dédicaces . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Délire à deux… à tant qu’on veut . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Descente . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Désir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dhomme, Sylvain . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dialogue . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Didascalies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dieu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dissidents . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dort, Bernard . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dramaturgie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dudard . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Duncan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . E Écrits de jeunesse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Écriture théâtrale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Écrivain(s) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Édouard . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Élégies pour êtres minuscules . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171 172 174 176 177 180 181 182 183 185 190 192 194 195 198 199 201 204 207 210 210 DR_dico_ionesco.qxd:RM-000-02-Texte.qxd 700 23.4.2012 10:38 Page 700 DICTIONNAIRE EUGÈNE IONESCO Élève (L’) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Eliade, Mircea . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Encerclement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Enfance . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Engagement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Enlisement . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ennui . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Entretiens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Errance . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Espace . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Esprit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . État . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . États-Unis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Europe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Exercices de conversation et de diction françaises pour étudiants américains . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Exil . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . « Expérience du théâtre » . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . F Famille . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Farce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Fascisme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Féerie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Femme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Figaro (Le) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Finitude . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Foi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . France . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . G Garde de fer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gauche . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gautier, Jean-Jacques . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Geste . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Il Giornale nuovo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Grandes Chaleurs (Les) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Grotesque . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Guerre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 210 211 213 215 216 218 219 221 223 223 225 227 228 229 231 233 234 237 238 241 241 242 245 246 248 250 253 254 256 257 259 260 261 263 DR_dico_ionesco.qxd:RM-000-02-Texte.qxd 23.4.2012 10:38 Page 701 TABLE DES MATIÈRES 701 H Histoire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Un Homme en question . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Homme aux valises (L’) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hommes politiques . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hors-scène . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Huchette (théâtre de la) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hugoliade . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Humanisme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Humour . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 267 270 274 277 279 281 283 286 287 I Idéologies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Imaginaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Impromptu de l’Alma (L’) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Insolite . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Intellectuels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ionesco Marie-France . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ironie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Israël . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . J Jacques . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jacques ou la soumission . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jarry, Alfred . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jean . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jean . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jean . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jeune Fille à marier (La) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jeune Homme à marier (Le) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jeux de massacre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Joséphine . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Journal en miettes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Juliette . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . K Kafka, Frantz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kott, Jan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 291 294 295 300 301 304 305 306 311 312 316 317 318 319 320 322 323 326 327 330 333 334 DR_dico_ionesco.qxd:RM-000-02-Texte.qxd 702 23.4.2012 10:38 Page 702 DICTIONNAIRE EUGÈNE IONESCO L Labyrinthe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . La Lacune . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Lady Macbett . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Lagarce, Jean-Luc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Langage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Lavelli, Jorge . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Leçon (La) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Lectures . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Lemarchand, Jacques . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Légèreté . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Liberté . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Littérature . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Littérature roumaine . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Logicien (Le) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Lovinescu, Monica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Lumière . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . M Macbett . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Macbett . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Macol . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Madeleine (Amédée ou comment s’en débarrasser) . . . . . . . . . . . Madeleine (Victimes du devoir) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Mai 68 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Maître (Le) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Mal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Maladie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Marcel, Gabriel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Mariage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Marie-Madeleine . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Martin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Mauclair, Jacques . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Maximilien Kolbe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Mêlées et démêlées . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Mémoire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Mère Pipe (La) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Mères . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Métamorphose . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Métaphysique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 337 338 340 341 343 346 347 353 354 356 357 359 361 365 366 367 371 376 377 378 379 380 382 383 386 388 389 390 391 391 393 396 396 398 399 400 401 DR_dico_ionesco.qxd:RM-000-02-Texte.qxd 23.4.2012 10:38 Page 703 TABLE DES MATIÈRES 703 Metteurs en scène . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Mise en scene . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Mise en train . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Molière . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Monde (Le) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Mort . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Mots . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Mythe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 403 405 407 408 409 410 413 416 N Nazisme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nicolas D’Eu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nièce-Épouse (La) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Noël, Jacques . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Non (Nu) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Notes et contre-notes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nouveau Locataire (Le) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nouveau théâtre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nouvelle Revue française (La) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . O Objets . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Œuf dur (L’) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Onirisme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Oriflamme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Orthodoxie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . P Paradis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Parodie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pataphysique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Paulhan, Jean . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Peinture . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Père . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Personnage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pessimisme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Peste . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Philosophie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Phobies . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Photo du colonel (La) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 419 420 421 422 423 427 430 432 435 437 439 440 442 444 447 448 450 452 453 456 458 461 463 464 466 467 DR_dico_ionesco.qxd:RM-000-02-Texte.qxd 704 23.4.2012 10:38 Page 704 DICTIONNAIRE EUGÈNE IONESCO Photo du colonel (La) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pied du mur (Le) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Piéton de l’air (Le) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Piéton de l’air (Le) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Planchon (Roger) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Poésie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Polémiques . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Policier (Le) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Politique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Postec, Robert . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pouvoir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Préfaces auctoriales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Présent . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Présent passé Passé présent . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Professeur (Le) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Progrès . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Prolifération . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Psychanalyse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Q Queneau, Raymond . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Quête intermittente (La) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . R Réalisme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Réception allemande . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Réception américaine . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Réception en europe de l’est . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Réécriture . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Reine marguerite (La) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Reine marie (La) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Religion . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Répétition . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rêve . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Révolutions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rhinocéros . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rhinocéros . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rhume onirique (Le) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rituels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Roberte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 469 471 472 476 477 477 479 481 482 486 486 488 489 490 494 495 497 499 501 502 505 506 508 511 514 516 517 518 521 522 524 526 527 534 536 537 DR_dico_ionesco.qxd:RM-000-02-Texte.qxd 23.4.2012 10:38 Page 705 TABLE DES MATIÈRES 705 Rodica . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Roi se meurt (Le) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rougemont (Denis de) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Roumanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 538 539 545 546 S Sacré . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Salon de l’automobile (Le) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Salutations (Les) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sandier, Gilles . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sartre, Jean-Paul . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Satire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Savoir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Scandale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Scénarios . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Scène à quatre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Scénographie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Schäffer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Scolarité . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Serreau, Jean-Marie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Shakespeare . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sketches . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Smith . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Société . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Soif et la faim (La) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Solitaire (Le) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Solitude . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sorcières . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Surréalisme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . T Tableau (Le) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tarabas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Temps . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Théâtralité . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Théâtre . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Théâtre complet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Théätre populaire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Totalitarismes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tragique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 551 552 553 554 555 557 558 560 561 563 565 568 570 571 572 573 574 576 577 583 588 589 590 593 594 595 597 599 602 603 604 607 DR_dico_ionesco.qxd:RM-000-02-Texte.qxd 706 23.4.2012 10:38 Page 706 DICTIONNAIRE EUGÈNE IONESCO Transcendance . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tueur sans gages . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . U Union soviétique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Urmuz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Utopie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . V Vase (La) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vernois, Paul . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vicomte (Le) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Une Victime du devoir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Victimes du devoir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vide . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vieille (La) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vieux (Le) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ville . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Violence . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Voyages chez les morts . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Une vie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . L’œuvre d’Eugène Ionesco . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bibliographie critique . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Table des matières . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 610 612 617 617 617 619 622 622 624 625 629 631 632 633 634 637 641 663 691 697