Graver, nausttufter og sølvskatten på Hårr
Transcription
Graver, nausttufter og sølvskatten på Hårr
IILLUS TRAS JON: S . S KARBØVIK UTFORMING : DIMMEN DES IG N Graver, nausttufter og sølvskatten på Hårr Harabekken HÅRR KVASSHEIM LAGUNE HER ER DU NÅ Mange av gardane på Jæren er rike på kulturminne frå førhistorisk tid. Eit døme er garden Hårr, ytterst på Jærkysten. Gravhaugane dominerer, men ein finn og nausttufter og spor etter hus. Ein strandvoll frå Harabekken og nordover til Bringsvågen har i tidlegare tider laga ei godt verna hamn. Strandvollen ligg 3-4 m.o.h. Innafor denne naturlege "moloen" ligg ein gjengrodd lagune som i dag er myr. Ved denne lagunen låg det i folkevandringstida (400 – 600 e.Kr) fire nausttufter. Tre av dei ligg parallelt ned mot myra. Dei er mellom 12 og 18 meter lange. Den siste nausttufta er omlag 12 meter lang og ligg på ein strandvoll nord for myra. Det er også tre graver i dette området. Den største er synleg frå riksvegen, og er omlag 10 meter i diameter og mest 2 meter høg. Det er tatt ut prøvar frå myra som viser at lagunen har grodd igjen rundt 1300 e.Kr, dvs. midt i middelalderen. Eit av dei mest kjente funna frå Hårr er langt yngre enn desse nausttuftene. Dette er sølvskatten som vart funnen av Peter Laurits Larsen Horr i 1894. I vikingtida, truleg rundt år 1025 vart sølvskatten lagt i eit horn og gravd ned i jorda. Myntane var m.a. angelsaksiske, irske, tyske og arabiske. Det vart også lagt ned eit sølvkrusifiks i hornet. Myntane og krusifikset kan ha kome til våre kantar gjennom handel eller plyndringstokter. Steingardar Naust (moderne) Graver BRINGSVÅGEN Tufter GRÄBER, FUNDAMENTE VON BOOTSHÄUSERN UND DER SILBERSCHATZ VON HÅRR Ein Strandwall von Harabekken in nördlicher Richtung nach Bringsvågen bildete in früheren Zeiten einen gut geschützten Bootshafen. Diese natürliche "Mole" – 3 bis 4 Meter über dem Wasserspiegel – umgibt eine zu Moor verlandete Lagune. HÅRR GRAVES, BOATSHEDS AND SILVER TREASURE A sandy ridge extending from Harabekken north to Bringsvågen once provided a welcome harbour for small boats. The sandspit, rising 3-4 metres above sealevel, offered a natural breakwater. Inside, following many centuries of sinking seas and encroaching vegetation, the original shallow lagoon has now become a marsh. In the Migration Period (400-600 AD) four boathouses were built close to the lagoon. Three, which lie parallel to the present-day marsh, are 12-18 metres long. The fourth, about 12 metres long, lies on a sandspit north of the marsh. Three graves are also found, the largest some 10 metres in diameter and 2 metres high at its peak. Tests of the marsh show that the lagoon became vegetated in about 1300 AD in the darkest years of the Middeavel times. Perhaps the most notorious treasure found at Hårr is actually much younger than the boatshed ruins, namely the remarkable hoard of silver found by Peter Laurits Larsen Horr in 1894. In the Viking Age, we believe in about 1025 AD, a trove of silver coins was concealed in a hollowed-out horn and buried in the ground. The treasure came from many corners of the known world, including Anglo-Saxon, Irish, German and Arabic currency. A silver crucifix was also found. The treasure may have arrived on our shores by legitimate trade, or - who knows? - perhaps by looting and pillage. Hier befanden sich zur Zeit der Völkerwanderung (400–600 n. Chr.) vier Bootshausfundamente, drei davon parallel zueinander Richtung Moor. Sie sind zwischen 12 und 18 Meter lang. Das vierte Fundament, etwa 12 Meter lang, liegt auf einem Strandwall nördlich des Moores. In diesem Gebiet wurden auch drei Gräber gefunden, das größte ca. 10 Meter im Durchmesser und bis zu 2 Meter hoch. Proben aus dem Moor haben ergeben, dass die Lagune im Hochmittelalter (um 1300 n. Chr.) zugewachsen ist. Einer der bekanntesten Funde von Hårr ist sehr viel jünger als diese Fundamente: der 1894 von Peter Laurits Larsen Horr entdeckte Silberschatz. In der Wikingerzeit, wahrscheinlich um 1025, wurde der Silberschatz in ein Horn gelegt und vergraben. Die Münzen waren unter anderem angelsächsischen, irischen, deutschen und arabischen Ursprungs. Auch ein silbernes Kruzifix befand sich in dem Horn. Münzen und Kruzifix waren möglicherweise durch Warentausch oder als Beute nach Norwegen gekommen. Rogaland fylkeskommune Skiltet inngår i eit prosjekt som har mottatt støtte frå EU sitt regionale utviklingsfond, INTERREG IIC-programmet for Nordsjøen.